Professional Documents
Culture Documents
Panitikang Filipino Project
Panitikang Filipino Project
"Hindi," ang sagot sa tinig na walang sigla, "sapagkat ako'y walang bulaklak."
Ang anghel ay nagpunta sa bulaklak upang magsiyasat. "Bb. Bulaklak, ikaw ba'y maligaya sa
iyong paligid?"
"Hindi ako maligaya sapagkat wala akong halimuyak. Masdan mo ang gardenia sa banda
roon. Siya'y umuugoy sa amihan. Ang kanyang bango na taboy ng hangin ay kahali-halina!"
Ang anghel ay nagpunta sa gardenia upang mabatid ang damdamin nito. "Ano ang masasabi
mo sa iyong halimuyak?"
"Ako'y hindi nasisiyahan. Wala akong bunga. Naiinggit ako sa saging! Iyon, siya'y natatanaw
ko. Ang kanyang mga piling ay hinog na!"
Ang anghel ay lumapit sa saging, nag magandang-araw at nagtanong, "G. Saging, kumusta?
Ikaw ba'y nasisiyahan sa iyong sarili?"
"Hindi. Ang aking katawan ay mahina, hindi matibay na tulad ng sa narra! Pag malakas ang
hangin lalo't may bagyo, ako'y nababali! Nais ko sanang matulad sa narra!"
"Sa ganang akin, gusto ko pa ang isang damo! Ang kanyang mga dahon ay matutulis. Ang
mga ito'y nagsisilbing proteksiyon!" pakli ng narra.
Ang anghel ay nagpunta sa damo. "Kumusta ka ? Ano ang nanaisin mo para sa iyong sarili?"
"Masaya ako !" sagot ng damo . "Ayaw kong mamumulaklak. Walang kwenta ang bunga.
Ayaw ko rin ng matibay na puno. Gusto ko'y ako'y ako... hindi nananaghili kaninuman pagkat
maligaya!"
ALAMAT NG SAMPAGUITA
Sa isang malayong bayan sa Norte ay may isang napakagandang dalaga na Liwayway ang
pangalan.
Mula sa hilaga ay isang grupo ng mga mangangaso ang nagawi sa lugar nina Liwayway. Sa
kasamaang palad, si Tanggol, isa sa mga ito ay inatake ng baboy-ramo. Ang binata ay dinala
sa ama ni Liwayway para mabigyan ng pangunang lunas. Iyon ang naging daan ng
paglakalapit nila.
Nang gumaling si Tanggol ito ay nagpaalam kay Liwayway at sa mga magulang niya. Anang
binata ay susunduin ang ama’t ina upang pormal na hingin ang kamay ng dalaga.
Subalit dagling naglaho ang pag-asa ni Liwayway na babalik si Tanggol tulad ng pangako.
Ilang pagsikat na ng buwan mula nang umalis ito ngunit ni balita ay wala siyang natanggap.
Isang dating manliligaw ang nakaisip siraan si Tanggol. Ikinalat nito ang balita na hindi na
babalik si Tanggol dahil may asawa na ito.
Bago namatay ay wala siyang nausal kundi ang mga salitang, “Isinusumpa kita! Sumpa
kita…”
Ang mga salitang “Isinusumpa kita! Sumpa kita…” ang tanging naiwan ni Lwayway kay
Tanggol.
PABULA
ANG GORILYA AT ANG ALITAPTAP
Isang gabi, naglalakad si Iput-Iput, (ang alitaptap) patungo sa bahay ng kanyang kaibigan.
Nang mapadaan siya sa tapat ng bahay ni Amomongo (ang gorilya), tinanong siya nito. “Hoy,
Iput-Iput, bakit lagi kang may dala-dalang ilaw?” Sumagot si Iput-Iput, “Dahil natatakot ako
sa mga lamok.”
“Kung hindi ka duwag, e bakit lagi kang may dala-dalang ilaw?” ang pang-aasar ni
Amomongo.
“Nagdadala ako ng ilaw para kapag nilapitan ako ng mga lamok at kakagatin ay makikita ko
sila kaagad at nang sa gayo’y maipagtanggol ko ang aking sarili”, ang tugon ni Iput-Iput.
Nang mabalitaan ito ng alitaptap, nagalit siya. Dali-dali siyang lumipad patungo sa bahay ni
Amomongo. Gabi noon at natutulog na ang gorilya, ngunit itinapat niya ang kanyang ilaw sa
mukha nito hanggang sa ito ay magising.
“Hoy, gorilya, bakit ipinamamalita mong duwag ako? Upang mapatunayan ko sa’yong hindi
ako duwag, hinahamon kita sa isang labanan. Magkita tayo sa sa plasa sa susunod na Linggo
ng hapon.”
Nangiti si Amomongo sa tinuran ni Iput-Iput. Dili’t isang maliit na insekto ang humahamon
sa kanya ng away. Nagpatuloy ang alitaptap.
Sinabi ito ni Amomongo upang takutin ang alitaptap, na sa pakiwari niya ay nasisiraan ng
ulo.
Dumating ang araw ng Linggo. Bago pa mag-ikaanim ng hapon ay nagtipon na ang mga
dambuhalang gorilya sa plasa ngunit nadatnan na nila ang alitaptap na naghihintay sa kanila.
Maya- maya, tumunog ang kampana ng simbahan bilang hudyat ng oras ng orasyon o
pagdarasal. Iminungkahi ng alitaptap sa mga gorilya na magdasal muna sila. Pagkatapos
magdasal, agad sinabi ni Iput-Iput na nakahanda na siya. Inutusan ni Amomongo ang
kanyang mga kasama na humanay. Pumuwesto siya sa una bilang pagpapakilalang siya ang
pinuno ng mga ito.
Dagling lumipad si Iput-Iput sa ilong ng gorilya at inilawan niya ito. Hinampas ng kasunod na
gorilya si Iput-Iput ngunit kaagad itong nakaalis kaya ang tinamaan ng gorilya ay ang ilong ni
Amomongo na halos ikamatay nito. Dumapo si Iput-Iput sa ilong ng pangalawang gorilya.
Hinampas ng pangatlong gorilya si Iput-Iput ngunit kaagad itong nakalipad, kaya ang
nahampas niya ay ang ilong ng pangalawa na ikinamatay nito. Muli, inilawan ni Iput-Iput ang
ilong ng pangatlong gorilya. Hinampas ng ikaapat na gorilya si Iput-Iput na kaagad na
kalipad. Muli, namatay ang pangatlong gorilya dahil sa lakas ng pagkakahampas ng ikaapat
na unggoy sa ilong nito. Nagpatuloy ang ganitong pangyayari hanggang si Amomongo na
lamang ang natirang buhay na gorilya na halos hindi makagulapay dahil sa tinamong sakit.
Nagmakaawa ito kay Iput-Iput na patawarin na siya, at huwag patayin. Pinatawad naman
siya ni Iput-Iput, ngunit simula ng hapong iyon, nagkaroon na ng malaking takot ang mga
gorilya sa mga alitaptap.
MAIKLING SANAYSAY TUNGKOL SA KABATAAN
Pinalaki tayo sa kasinungalingan. Bata pa lang tayo, sinanay na tayo sa mga nilalang na
hindi naman natin nakikita. Kapre, tikbalang, manananggal, tiyanak, multo at mangkukulam.
Mga lamang-lupa daw ang tawag dito. Nagtataka ako kung bakit hindi isinama ang kamote,
sibuyas at luya. Mga lamang-lupa din naman iyon.
Kapag nagkakasakit tayo, ipinipilit ng Nanay na masarap ang lasa ng gamot para sa sakit
mo. Kahit kalasa iyon ng tinta ng pentel pen o panis na mantika. Para mapainom ka,
kailangang pasinungalingang pagkasarap-sarap ng gamot kahit pati sila kapag umiinom nito
ay nagkakandangiwi na rin sa simangot. At may batok ka galing kay Tatay kapag nailuwa
mo at naisuka. Sayang ang ipinambili ng gamot.
Tapos ka nang manood ng kasinungalingan este palabas pala sa TV. Gusto mong maglaro
sa labas kasama ng ibang mga bata sa kapitbahay. Pero narinig mo ang sinabi ni Nanay.
May bumbay na nangunguha ng bata sa kalsada. Tarantadong bumbay ito. Akalain mong
pati mga batang nananahimik ay gustong kidnapin. Pero ang totoo niyan, hindi ka pwedeng
lumabas dahil bagong paligo ka. At magkakalkal ka na naman ng dumi sa kalye kapag
nakipaglaro ka. Tinatamad na si Mommy na maglinis sa iyo.
Ayaw mong matulog sa tanghali? Lagot ka, andiyan ang “lizard”. Pikit ka na, bababa na
yung “lizard”.
Kaya, kasama sa paglaki ng bata na kahit ang pinakamaliit na problemang kasing liit ng
butiki ay hindi kayang masolusyunan dahil “lagot ka, kayang-kaya ka ng lizard”.
Sa hapunan, hindi pwedeng hindi mo uubusin ang pagkain. Mabubulag ka. Kahit
magkandasuka ka sa pagsubo, ubusin mo. Hindi dahil sayang ang inihanda sa mesa. Kung
hindi bahala ka, mabubulag ka.
Isasama pa ba natin dito ang mga kasinungalingan tungkol kay Santa Claus, ang tatlong
hari, ang mga pamahiin ni Lolo at Lola, ang pagiging “disente” (daw) ni Rizal,
nakakabungang-araw ang pagkain ng sobra ng mangga at ang tungkol sa mga alamat ng
pinya at Olongapo? Huwag na. Ayoko nang dagdagan ang mga kasinungalingan dito.
Lumalaki ang bata sa kasinungalingan. At sa kaniyang pagtanda, pag-aasawa at
pagkakaroon ng sariling mga anak, uulitin niyang muli ang istoryang ito ng mga
kasinungalingan. Mga Sanaysay sa Filipino 2011.
KWENTONG BAYAN
PINOCCHIO
Mayroong isang mabait na matanda. Ang pangalan niya ay Geppetto. Isa siyang manlililok.
Umuukit siya ng iba't ibang bagay mula sa kahoy.
Walang anak si Gappetto. Dahil sa kahiligan niya sa mga bata naganyak siyang umukit ng
isang batang lalaki. Masaya siya habang ginagawa ito. Sa wakas ay nayari niya ang isang
batang lalaki. Pinangalanan niya itong Pinnocchio.
Bukod kay Pinnocchio, ang matanda ay may iba pang alaga. Ang pusang si Pigaro at ang
isdang si Cleo.
Tinalian niya ng pisi ang mga kamay at paa at ulo ni Pinnocchio. Dahil dito ay napapasayaw
niya ang taong maliit na gawa sa kahoy.
"Sana ikaw ay isang tunay na batang lalaki," ang sabi ng matanda, "marahil ang saya natin
palagi."
"At ako naman, hindi ba ninyo ako isasali?" ang tanong ng pusang si Pigaro.
"Ho-ho-ho, ikaw ay lagi naming kasali't isasama kahit saan." Tawagin mo siyang Pinnocchio
ang sabi ng matanda sa pusa.
Si Pinnocchio ay may sadyang tulugan. Isang maliit nakama na ginawa ng matanda. Alas
nuwebe kung matulog si Pinnocchio. Lagi nitong binubuksan ang bintana na kung saan ay
tanaw na tanaw ng bituing panggabi.
"Oh, magandang bituin, sana nga ay maging tunay na bata si Pinnocchio," ang sabi ng
matandang Geppetto.
Nakatulog na ang matanda nguni't ang pusa ay hindi. Iniisip pa rin niya ang kahilingan ng
matanda. Maya-maya'y nakarinig ng magandang awitin ang pusa at ang bituing panggabi ay
bumaba mula sa langit at nagtuloy sa kanilang kuwarto. Ang bituin ay naging anghel.
Lumapit ang anghel kay Pinnocchio.
"Gising, gising Pinnocchio. Mula ngayon ay magkakaroon ka ng buhay. Maging maibait ka
sana. Bigyan mo ng kaligayahan si Geppetto. Naririto ang kakambal mo, si Jimmy Cricket.
Siya ang kaibigan at katulong mo." At biglang nawala ang anghel.
Kinaumagahan ay laking gulat ni Geppetto nang makita si Pinocchio na buhay na buhay.
Laro nang laro ang bata.
"Ako ngayon ay isa nang tunay na bata at mabait," ang sabi ni Pinnocchio sa matanda.
Nagsimula nang mag-aral si Pinnocchio. Kasama niyang lagi ang kanyang kaibigan, si Jimmy
Cricket. Ito ang tanungan niya ng anumang kanyang gagawin.
Nguni't isang araw ay nakalimutan ni Pinnocchio ang kanyang kaibigang si Jimmy Cricket.
Naiwan niya ito. Dahil dito ay naglakad siyang mag isa. Bigla na lamang siyang bumagsak sa
daan. Nang itaas niya ang mukha ay nakita niya si Matandang Fox at si salbaheng Pusa.
Pinatid ni Matandang Fox ang paa ni Pinnocchio kaya ito ay nadapa.
Hinikayat ng dalawa si Pinnocchio na sumama sa kanila. Nang dumating si Jimmy Cricket ay
wala na si Pinnocchio at ang dalawang salbahe. Gayunpaman ay sinundan niya ang mga ito.
Naabutan niya ang tatalo.
Nang may dumaang karuwahe ay pinahinto ni ito ng dalawang salbahe. Inabot nila sa
kutsero si Pinnocchio kapalit nang isang supot na may laman, Ipinagbili nila sa kutsero si
Pinnocchio. Natakot si Jimmy Cricket, nguni't sumakay na rin siya upang mabantayan si
Pinnocchio.
Sa loob ng karuwahe ay marami pa ring ibang bata. Nagkakagulo ang mga bata. Ang
pinakapinuno ng mga bata ay naging kaibigan ni Pinnocchio. Subalit ang mga batang ito ay
mga salbahe. Pinagbawalan ni Jimmy si Pinnocchio na makisama sa mga salbaheng bata.
Araw-araw ang mga bata ay naglalaro. Kumain ng kendi at sorbetes. Nagbabasag ng mga
bintana at naghahagis ng mga puntik sa bahay. Sinisira rin nila ang mga kasangkapan.
"Pinnocchio, tama na iyan," ang wika ni Jimmy Cricket. Hindi nakinig si Pinnocchio.
"Sige, umalis ka na Jimmy. Nasusuya na ako sa iyo," ang sagot ni Pinnocchio.
Nang walang anu—ano'y nakita ni Pinnocchio ang isang kasama niyang bata. Nagkaroon ito
ng mahabang tenga at ni labasan ng mahabang buntot. Ito ay naging isang kabayo. Sinilo
ito ng kutsero at hinila.
"Ngayon ay mayroon na akong ipagbibiling kabayo." ang natuwang sabi ng kutsero.
Naramdaman ni Pinnocchio na siya rin ay tinitubuan ng mahabang tenga at buntot. Nang
makita ito ng kutsero ay hinabol na rin si Pinnocchio upang siluhin. Ngayon ay may isa na
naman siyang kabayo naipagbibili.
Tumakbo si Pinnocchio kasama si Jimmy Cricket hanggang sa tabi ng dagat. Lumundag
silang dalawa upang makalayo sa masamang ta. Bumalik sila sa bahay ni Geppetto subalit
wala doon ang matanda. Naghahanap ang matandang Geppetto at ng kanyang pusang si
Pigaro. Hinahanap nila si Pinnnocchio.
Umiiyak si Pinnocchio at nagsisisi sa nagawang kasalanan. Naghanap sila nang naghanap.
Maraming lugar ang kanilang narating makita lamang si Geppetto. Maraming gulo at hirap
silang dinanas. Nguni't hindi rin nila nakita si Geppetto.
Ang anghel na bituin ay laging nakasubaybay kay Pinnocchio. Isang araw ay nakita rin nila si
Geppetto. Pinagdudahan ng matanda ang kaanyuan ni Pinnocchio dahil sa mahabang tainga
at buntot ni Pinnocchio.
"Nagsisisi na ako, aking ama. Patawarin mo ako sa aking nagawang kasalanan," ang sabi ni
Pinnocchio. "Ngayon ay magiging mabait na bata na ako."
Biglang nag liwanag ang kanilang kuwarto. Lumabas ang anghel na bituin. Nilapitan niya si
Pinnocchio at hinipo ito.
"Dahil sa iyong pagsisisi mula ngayon ay magiging tunay na bata ka na," ang sabi ng
anghel. "At ikaw naman, Jimmy, ay bibigyan ko ng isang gintong bituin."
Magmula nga noon ay naging isang tunay na bata na si Pinnocchio. Isang mabait na bata.
Kwentong bayan Tagalog version mula sa gintongaral.com
DULANG MELODRAMA
PAG IBIG NGA NAMAN
NI ELAINE ANNE GUMAYAGAY
Tauhan :
Olmoguez – Jasmine
Blanquisco – Kate
Glydel – Camille
LLanda – Joren
Marvilla – Evo
Carranza -Lea
--
( koro o classmates , Guro )
Tagpuan : Paaralan
Labas I
( lahat ng tauhan )
Labas VIII
(jeron umuwi na at andun parin sila kate )
Jeron : inuman tayo ?
Camille : sure
(nag-iinuman sila)
Camille : lasingin natin I Jeron at kunwari may mangyayari sa inyong dalawa para maging
kayo at masaktan mo si jasmine mang aagaw
Darah : ou nga para di ikaw ang umiiyak jan
Kate : tama kayo jan sis
(nag-inuman hanggang nalasing at pag kagisig nagulat si Jeron katabi nia si Kate )
Jeron : may nangyari satin ?
Kate : (umaarte kunwari na wala maalala ) ow my ! anong nangyare satin .
(at nagpasaya na sila na magiging sila )
Labas iX
(magkasama si Kate at Jeron magkahawak kamay sa room )
Klase : hala sila na
1.o : ou nga sila na
2.o : diba si jeron at jasmine ?
3.o : o my gosh
(Jasmine sobrang nasaktan sa nangyari nagwalk –out at umiyak sinundan naman ni Evo )
(Jasmine nasa likod ng school umiiyak )
Evo ; jas wag kana umiyak
Jasmine : ang bilis nia magpalit
Evo : edi palitan mo narin sia andito naman ako at pag ginawa mo yon siya rin ang
masasaktan hindi yung ganto umiiyak ka ipakita mo sakanya na kung kaya nia kaya mo rin .
Jasmine : sabagay Sige na nga
Labas X
(ipinapakita ang mga pagkakailangan Ni jeron at Jasmine dahil bakas naman sa dalawa na
mahal prin nilang ang isat isa at kakanta ang koro ng hanggang ngayon )
Labas Xi
(magkasama sila Kate at si Jeron , si jeron nagpapahinga nakapikit kunyari at sila kate ay
naguusap usap )
Kate : ang saya .2 ko dahil kay jeron
Camille : ee kung di naman dahil sa plano ko na pagbreakin sila JOren at Jasmine edi sana
di magiging kayo.
Darah : hah ? anong ibig mong sabihin ?
Camille : hello hindi naman si Jasmine at Evo talaga ee tinatanung lang ni Evo kung pwede
bam aging sila tapos hinawakan ni evo ang kamay ni jasmine tapos pinicture ko at kung
hindi ko sinaggest sayo kate na kanwari may nangyari sa inyo ni jEron magiging kayo ba ? .
Darah : ahah tama
Joren : ano ? mga sinungaling pala kayo ee maninira ng relasyon ( galit at aalis )
Kate : san ka pupunta ?
Joren : edi Kayla Jasmine
Kate : bakit mahal mo paba siya ?>
Evo : ou mahal na mahal
(Evo umalis )
Camille : guys sorry
Kate : hayaan nalang natin siya siguro talagang di siya para sakin ( umiyak )
Darah ; wag kana umiiyak madmi naming iba jan ee makakakita rin ikaw ng para sayo .
Camille : sorry talaga
Labas XII (wakas )
(jeron pumunta sa bahay nila jasmine at andun si Jasmine t EVo )
(jeron dirediretso pumunta kay jamine )
Jeron ; jasmine sorry kung nagpadalos-dalos ako sorry kung di ako naniwala sayo sorry
talaga jasmine mahal parin kita
Jasmine : Mahal din kita
Evo : teka GF ko yan aa ( sasapakin si evo )
Jasmine : saglit kung mahal muko papakawalan mucu dahil alam mong dito ko Masaya.
Evo : (napaiyak ) kung talagang Mahal mu sia sige papakawalan na kita kahit mahirap ee
mahal kita
( tumakbo palabas )
Joren: salamat at tinanggap moko ulit salamat
Jasmine : ikaw pa ee mahal kita
Joren : ang talino mo talaga
Jamine : bakit ?
Joren : kase alam mong ako parin ang kulang sa buhay mo
Koro : kakanta ng habang buhay by yeang and sam
(wakas)
EPIKO
Indarapatra at Sulayman (Epiko ng Maguindanao)
Ang Indarapatra at Sulayman ay isang epikong-bayan ng mga Maguindanao sa Mindanao.
Inaawit na ito bago pa man dumating ang paniniwalang Islam sa isla. Pangunahing tauhan
nito ang magkapatid na sina Raha Indarapatra at Raha Sulayman at kung paano nila
iniligtas ang Mindanao laban sa mga halimaw. Hari si Indarapatra ng Mantapuli, isang
malaki at dakilang lungsod na pinamamahayan ng maraming tao, samantalang magiting na
mandirigma si Sulayman. Bukod sa epikong-bayang ito, lagi ring nababanggit si Indarapatra
sa ibang kuwentong-bayang Maguindanao, at maituturing siyang kanilang maalamat na
bayani.
Sumakay si Sulayman sa hangin. Narating niya ang Kabilalan. Wala siyang nakitang tao.
Walang anu-ano ay nayanig ang lupa, kaya pala ay dumating ang halimaw na si Kurita.
Matagal at madugo ang paglalaban ni Sulayman at ni Kurita. Sa wakas, napatay rin ni
Sulayman si Kurita, sa tulong ng kanyang kris.
Pumunta si Sulayman sa Bundok ng Bita. Wala rin siyang makitang tao. Ang iba ay nakain
na ng mga halimaw at ang natirang iba ay nasa taguan. Luminga-linga pa si Sulayman nang
biglang magdilim pagkat dumating ang dambuhalang ibong Pah. Si Sulayman ang nais
dagitin ng ibon. Mabilis at ubos lakas ng tinaga ito ni Sulayman. Bumagsak at namatay ang
Pah. Sa kasamaang palad nabagsakan ng pakapak ng ibon si Sulayman na siya niyang
ikinamatay.
Hinanap ni Indarapatra ang kanyang kapatid. Nagpunta siya sa Kabalalan at nakita niya ang
kalansay ni Tarabusaw. Alam niyang napatay ito ng kapatid niya. Ipinagpatuloy ni
Indarapatra ang paghahanap niya kay Sulayman. Narating niya ang bundok ng Bita. Nakita
niya ang patay na ibong Pah. Inangat ni Indarapatra ang pakpak ng ibon at nakita ang
bangkay ni Sulayman. Nanangis si Indarapatra at nagdasal upang pabaliking muli ang buhay
ni Sulayman. Sa di kalayua’y may nakita siyang banga ng tubig. Winisikan niya ng tubig ang
bangkay at muling nabuhay si sulayman. Parang nagising lamang ito mula sa mahimbing na
pagtulog. Nagyakap ang magkapatid dahil sa malaking katuwaan.
Hinanap niya ang mga tao. May nakit siyang isang magandang dalaga na kumukuha ng
tubig sa sapa. Mabilis naman itong nakapagtago. Isang matandang babae ang lumabas sa
taguan at nakipag-usap kay Indarapatra. Ipinagsama ng matandang babae si Indarapatra sa
yungib na pinagtataguan ng lahat ng tao sa pook na iyon. Ibinalita ni Indarapatra ang mga
pakikilaban nilang dalawa ni Sulayman sa mga halimaw at dambuhalang ibon. sinabi rin
niyang maaari na silang lumabas sa kanilang pinagtataguan. Sa laki ng pasasalamat ng
buong tribu, ipinakasal kay Indarapatra ang anak ng hari, ang magandang babaeng nakita
ni Indarapatra sa batisan.