You are on page 1of 13

lurji okeanis strategia

BLUE OCEAN STRATEGY


gamoqveynebulia `harvard biznes revius~ 2004 wlis oqtombris nomerSi
© (2004) Harvard Business Review / Distributed by The New York Times Syndicate

BY W. CHAN KIM AND RENÉE MAUBORGNE

avtorebi: Can kimi da rene moborni

licenzirebuli Targmani gamoqveynebulia JurnalSi


"biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi"
ivnisi 2008 N6 (15)
dargebSi, sadac intensiuri
konkurenciaa, SeuZlebelia maRali
Sedegebis SenarCuneba. realuri
SesaZlebloba auTvisebeli sabazro
sivrcis lurji okeanis SeqmnaSia.

lurji okeanis
strategia
avtorebi: Can kimi da rene moborni

ofili akordeonisti, oCofexebze mosiarule da ce-

y cxlismylapavi gai laliberte amJamad kanadis umsxvi-


lesi cirkis, Cirque du Soleil-is, aRmasrulebeli di-
reqtoria. 1984 wels quCis artistTa mier daarsebulma
Cirque-ma uamravi warmodgena dadga, romlebic msoflios 90
qalaqis, daaxloebiT, 40 milionamde macxovrebelma ixila. 20
weliwadSi Cirque du Soleil-ma iseTi Semosavali miiRo, romlis
misaRebadac msoflios wamyvan cirkebs _ Ringling Bros-sa da
Barnum & Bailey-s _ saukuneze meti dasWirdaT.

Cirque-is swrafi zrda aramimzidvel garemoSi moxda. sa-


cirko biznesi xangrZliv daRmasvlas ganicdida (da axlac
ganicdis). mas seriozul dabrkolebebs uqmnida garTobis
iseTi alternatiuli saSualebebi, rogoricaa sportuli
RonisZiebebi, televizia, videoTamaSebi. misi auditoriis
ZiriTadi birTvi _ bavSvebi _ sacirko warmodgenebs PlaySta-
tions-s amjobinebdnen. garda amisa, iyo sxva xelis SemSleli
faqtorebic. magaliTad, cxovelTa damcveli organizaciebi,
romlebic cirkis ganuyofeli atributis _ cxovelTa Sou-
ebis _ akrZalvas moiTxovdnen. problemebs sacirko dasebic
qmnidnen _ varskvlavi Semsruleblebi, romlebsac Ringling-i
da sxva cirkebi publikis mozidvis mTavar saSualebad miiC-
nevdnen, xSirad, sakmaod araadekvatur anazRau- mrewvelobis sruliad axal dargs qmnian (ro-
rebasa da gansakuTrebuli pirobebis Seqmnas gorc magaliTad eBay, romelmac internet-auq-
moiTxovdnen. Sedegad, biznesi paralizebuli cionebis industriis saxiT Tvisebrivad axlebu-
aRmoCnda. auditoria dRiTidRe mcirdeboda, ri biznesi warmoSva), magram, umetes SemTxvevaSi,
xarjebi ki gauTaveblad izrdeboda. garda ami- lurji okeane wiTeli okeanis SigniT _ ukve ar-
sa, uaRresad Zneli iyo industriaSi SeRwevac, sebuli industriis sazRvrebis SecvliT iqmneba.
radgan nebismier Semomsvlels konkurireba uwe- swored es gaakeTa Cirque-ma. man gaarRvia cirkisa
vda mrisxane gigantebTan, romlebic industriis da Teatris tradiciulad gammijnavi zRvari da
standartebs TiTqmis mTeli gasuli saukunis cirkis industriis wiTel okeaneSi axali, momge-
manZilze amkvidrebdnen. biani lurji okeane Seqmna.

rogor SeZlo Cirque-ma aseT aramimzdvel gare- Cirque-i mxolod erT-erTia 150-ze met lurj
moSi aT weliwadSi 22-jer gaezarda Semosava- okeaneTagan, romlebic mrewvelobis 30-ze met
li momgebianad? misi erT-erTi adreuli slo- dargSi bolo asi wlis monacemebis mixedviT Se-
gani iuwyeboda: `Cven Tavidan SevqmeniT cirki~. viswavleT. Cven gamovikvlieT lurj okeaneTa
Cirque-s fuli arsebuli industriis farglebSi Semqmneli kompaniebi da maTi naklebad warma-
konkurirebiT an Ringling-is an sxvaTa klienturis tebuli konkurentebi, romlebic wiTel okea-
gadmobirebiT ar uSovia. man Seqmna axali, auTvi- neebSi CarCnen. sagulisxmoa, rom am monacemTa
sebeli sabazro sivrce, romelmac konkurencia Seswavlisas, axali bazrebisa da dargebis Seqmnis
araaqtualuri gaxada. Cirque-ma moizida audito- miRma gamoCnda strategiuli azrovnebis mode-
riis sruliad axali kategoria _ Teatris, operi- li, romelsac Cven lurji okeanis strategias
sa da baletis moyvaruli zrdasruli adamianebi, vuwodebT. lurji okeanis strategiaSi Cadebu-
romlebic, tradiciulad, ar iyvnen industriis li logika mkveTrad gansxvavdeba tradiciuli
klientebi da romlebsac SeeZloT, uprecedento strategiuli modelisgan, romelic arsebul sa-
sanaxaobaSi cirkis bileTis safasurze bevrad bazro sivrceSi konkurirebazea fokusirebuli.
ufro didi Tanxa gadaexadaT. marTlac, axla Tamamad SeiZleba vamtkicoT, rom
mravali sirTulis miRma, romlebsac kompaniebi
Cirque-is warmatebis bunebis gasaazreblad unda konkurenciisgan Tavis daRwevis mcdelobisas
gavacnobieroT, rom biznes-samyaro Sedgeba ori awydebian, menejerTa mier wiTelsa da lurj
gansxvavebuli sivrcisgan, romlebsac Cven wiTel okeaneebs Soris sxvaobis daunaxaobaa.
da lurj okeaneebs vuwodebT. dRes arsebul in-
dustriaTa didi umravlesoba wiTeli okeanis na- am statiaSi warmogidgenT lurji okeanis stra-
wilia. esaa kargad gamokvleuli sabazro sivrce, tegiis ZiriTad koncefcias da aRvwerT mis maxa-
sadac industriaTa sazRvrebi gansazRvruli da siaTeblebs. Cven SevafasebT lurji okeanis ga-
dadgenilia da sadac konkurenciuli TamaSis we- moyenebiT miRebul mogebasa da zrdis Sedegebs
sebi yvelasTvis kargad aris cnobili. am sivrceSi da ganvixilavT, Tu ratom aqvs maT Seqmnas sasi-
kompaniebi arsebuli moTxovnis meti wilis misa- cocxlo mniSvneloba momavlis kompaniebisaTvis.
taceblad ebrZvian erTmaneTs. da ramdenadac es gvjera, rom dRevandel kompaniebs lurji okea-
sivrce sul ufro da ufro gadavsebuli xdeba, nis strategiis gaazreba didad waadgeba, radgan
masSi zrdisa da mogebis miRebis perspeqtivebi maT gadarCenisTvis brZola uaRresad aCqarebul
dRiTidRe mcirdeba, TiTqmis yoveli produqti da mudmivad mzard biznes-samyaroSi uwevT.
farTo moxmarebis sagnad iqceva da mimdinareobs
daundobeli brZola gadarCenisaTvis. lurji da wiTeli okeaneebi

lurji okeane ki moicavs im dargebs, romlebic marTalia, termini axalia, magram lurji okea-
jer ar aris gavrcelebuli _ esaa konkurenciis- neebi yovelTvis arsebobda. gadaxedeT warsuls
gan Tavisufali, auTvisebeli sabazro sivrce, da hkiTxeT Tqvens Tavs _ dReisaTvis cnobili
romelSic moTxovna brZoliT ki ar moipoveba, romeli dargi arsebobda asi wlis win? imxanad
aramed _ iqmneba. aq didia swrafi zrdisa da mo- sul axali warmoqmnili iyo (an sulac ar arse-
gebis miRebis SesaZleblobebi. lurji okeanis bobda) iseTi fundamenturi mrewvelobebi, ro-
Seqmnis ori gza arsebobs. iSviaTad, kompaniebi gorebicaa avtomSenebloba, xmis Cawera, aviacia,
lurji okeaneebis Seqmnis sqema

am cxrilSi naCvenebia lurji okeanis Seqmnis strategiuli elementebi, romlebic saerToa sxva-
dasxva drois sami sxvadasxva industriisTvis. ra Tqma unda, misi daniSnuleba yovlismomcveli da
amomwuravi suraTis Cveneba araa. Cven SevecadeT gveCvenebina amerikuli dargebi, radgan isini, Cve-
ni kvlevis periodisTvis, yvelaze did da yvelaze naklebad regulirebad bazrebs warmoadgendnen.
am sam dargSi naCvenebi lurji okeanis Seqmnis modeli zustad emTxveva Cven mier Seswavlil sxva
industriaTa modelebs.

lurji okeaneebis Seqmnis mniSvnelovani vin Seqmna lurji okeane ram ganapiroba maTi lurji okeanis Seqmnis
magaliTebi _ industriaSi axlad Seqmna _ axalma droisTvis industria
Semosulma Tu ukve teqnologiam Tu axalma mimzidveli iyo Tu _
moqmedma firmam? faseulobebma? aramimzidveli?

Ford-is Model T axlad Semosuli axali faseulobebi * aramimzidveli


avtomobilebi

1908 wels gamosuli Model T aris pirveli (ZiriTadad, ukve


masobrivad warmoebuli avtomobili, romlis arsebuli teqnologiebi)
yidvac, Tavis droze, mravali amerikelisTvis
xelmisawvdomi iyo.

GM-is ` avtomobili yvelasTvis da moqmedi axali faseulobebi mimzidveli


yvelafrisTvis~ (ramdenime axali
1924 wels GM-ma avtomobilebSi modisa da teqnologia)
garTobis elementebis SetaniT Seqmna lurji
okeane.

iaponuri ekonomiuri avtomobilebi moqmedi axali faseulobebi aramimzidveli


70-ian wlebSi iaponelma manqanaTmSeneblebma (ramdenime axali
patara, saimedo manqanebis gamoSvebiT Seqmnes teqnologia)
lurji okeane.

Chrysler-is miniveni moqmedi axali faseulobebi aramimzidveli


Chrysler-ma 1984 wels Seqmna advilad samarTavi (ZiriTadad, ukve
da mikroavtobusis tevadobis mqone axali arsebuli teqnologiebi)
klasis avtomobilebi.

CTR-is tabulatori moqmedi axali faseulobebi aramimzidveli


kompiuterebi

1914 wels CTR-ma satabulacio manqanebis awyobiTa da (ramdenime axali


ijariT gacemiT Seqmna biznes-manqanebis industria. teqnologia)
CTR-ma mogvianebiT saxeli Seicvala da mas IBM-i
daerqva.

IBM 650 da System/360 moqmedi axali faseulobebi saerTod ar arsebobda


1952 wels IBM-ma arsebuli teqnologiebis (650: ZiriTadad, ukve
gamartivebiTa da fasis SemcirebiT Seqmna biznes- arsebuli teqnologiebi)
kompiuterTa industria. 1964 wels man kvlav
warmoqmna lurji okeane, romelsac IBM 650-is bazaze axali faseulobebi da
Seqmnilma pirvelma asawyobma kompiterulma sistema teqnologiebi
S/360-ma Cauyara safuZveli. (System/360: axali da ukve
arsebuli teqnologiebi)

Apple-is personaluri kompiuteri axlad Semosuli axali faseulobebi aramimzidveli


miuxedavad imisa, rom Apple II pirveli saxlis (ramdenime axali
kompiuteri ar yofila, misma funqciurma sisrulem teqnologia)
da simartivem 1978 wels lurji okeanis Seqmna SeZlo.

Compaq-is personaluri kompiuteris serverebi moqmedi axali faseulobebi saerTod ar arsebobda


1992 wels Compaq-ma Seqmna ProSignia-s serveri, (ZiriTadad, ukve arsebuli
romelic sxva minikompiuterebze samjer iafi Rirda teqnologiebi)
da, amavdroulad, maTze orjer meti mexsiereba da
beWdviTi monacemebi hqonda.

Dell-is SekveTiT awyobili kompiuterebi axlad Semosuli axali faseulobebi aramimzidveli


90-ian wlebSi Dell-ma uaRresad konkurentul (ZiriTadad, ukve arsebuli
industriaSi SeZlo lurji okeanis Seqmna. man es teqnologiebi)
yidvisa da mitanis Tvisobrivad axleburi meTodis
danergviT moaxerxa.
lurji okeaneebis Seqmnis mniSvnelovani vin Seqmna lurji okeane ram ganapiroba maTi lurji okeanis Seqmnis
magaliTebi _ industriaSi axlad Seqmna _ axalma droisTvis industria
Semosulma Tu ukve teqnologiam Tu axalma mimzidveli iyo Tu _
moqmedma firmam? faseulobebma? aramimzidveli?

Nickelodeon-i axlad Semosuli axali faseulobebi saerTod ar arsebobda


kinoTeatrebi

Nickelodeon-i 1905 wels gaixsna. igi muSaobda (ramdenime axali


sadReRamiso reJimSi da gankuTvnili iyo dabali teqnologia)
fenis warmomadgenlebisTvis. seansis Rirebuleba 5
centi iyo.

Teatri Palace-i moqmedi axali faseulobebi mimzidveli


1914 wels daaarsa roqsi rotapfelma. es kinoTeatri (ZiriTadad, ukve arsebuli
momxmarebels, zomier fasad, operis Teatris msgavs teqnologiebi)
garemos sTavazobda.

AMC multipleqsi moqmedi axali faseulobebi aramimzidveli


gasuli saukunis 60-ian wlebSi amerikuli qalaqebis (ZiriTadad, ukve arsebuli
gareubnebSi sokoebiviT momravlda mravaldarbaziani teqnologiebi)
kinoTeatrebi, e.w. multipleqsebi, romlebic
mayurebels didi arCevanis saSualebas aZlevda,
mflobelebs ki sagrZnoblad umcirebda xarjebs.

AMC megapleqsi moqmedi axali faseulobebi aramimzidveli


megapleqsebi gaixsna 1995 wels. igi mayurebels (ZiriTadad, ukve arsebuli
stadionis zomis darbazebSi uaxlesi blokbasterebis teqnologiebi)
SedarebiT iafad naxvis saSualebas aZlevda.

* es imas ar niSnavs, rom axali teqnologiebi saerTod ar gamoyenebula. amaSi ufro is igulisxmeba,
rom gansazRvruli teqnologiebi, ZiriTadad, ukve arsebobda am, an romelime sxva, industriaSi.

navTobqimia, farmacia, menejmentis konsultacia geboda Tanamedrove realobas. Zvel sistemaSi


da a.S. axla gadavinacvloT ocdaaTi wliT ukan arsebuli momsaxurebis seqtori axalSi Svidad
da kiTxva gavimeoroT. kvlavac davinaxavT ua- (sainformacio seqtoriT dawyebuli da janda-
mrav mravalmiliardian dargebs (sainvesticio cviTa Tu socialuri daxmarebiT damTavrebuli)
fondebi, fiWuri telefonebi, bioteqnologia, aris dayofili. klasifikaciis sistemebi dargTa
eqspres-gadazidvebi, fasdaklebiT vaWroba, standartizebisa da sistematizaciisTvisaa Seqm-
snoubordebi, yavis barebi, videomagnitofonebi nili, da maTi amgvari ganaxlebebi TvalnaTliv
da a.S.), romelTa Sesaxebac imxanad aravis arafe- gviCvenebs, ramdenad didi wvlili SeaqvT lurj
ri hqonda gagonili. okeaneebs ekonomikur zrdaSi.

axla ki, momavlisken gaixedeT da hkiTxeT Tqvens aSkaraa, rom lurji okeaneebi momavalSic zrdis
Tavs, ramdeni dRes ucnobi dargi iarsebebs 20 mTavar katalizatorad darCeba. ukve damkvi-
wlis Semdeg? Tu istoria cotaTi mainc gamod- drebul sabazro sivrceebSi _ anu wiTel okea-
geba momavlis prognozirebisTvis, pasuxi aseTi neebSi _ perspeqtivebi ganuwyvetliv mcirdeba.
iqneba _ bevri. kompaniebs axali industriebis teqnologiurma winsvlam mniSvnelovnad gazarda
Seqmnisa da arsebulTa gardaqmnis uzarmazari industriaTa mwarmoebluroba da momwodeblebs
unari aqvT. es naTlad gamoCnda im siRrmiseul produqtebisa Tu servisebis uprecedento rao-
cvlilebebSi, romelTa ganxorcielebac darge- denobis Seqmnis saSualeba misca. imis gamo, rom
bis klasifikaciisaTvis gaxda aucilebeli. na- aRar arsebobs savaWro barierebi regionebsa da
xevar saukunovani cation qveynebs Soris da produqtebisa Tu fasebis Se-
(SIC)-dargebis klasifikaciis standartuli sis- saxeb informacia xelmisawvdomi gaxda swrafad
tema 1997 wels CrdiloeT amerikis dargebis da globaluri masStabiT, dRiTidRe klebulobs
klasifikaciis sistemam (North American Industry sabazro niSebisa da monopolisturi navsayud-
cation System (NAICS)) Secvala. axalma sis- lebis raodenoba. amavdroulad, araferi migva-
temam SIC-is aTi industriuli seqtori 20-mde niSnebs moTxovnis mosalodnel zrdaze _ yovel
gazarda, raTa axali dargebis anu lurji oke- SemTxvevaSi ganviTarebul qveynebSi, sadac gaer-
aneTa teritoriebi moeniSna da ufro misada- Tianebuli erebis organizaciis statistikis mi-
xedviT mosaxleobis Semcirebac ki dafiqsirda. moCenas da ara _ ukve aRmoCenilebis daqucmace-
amgvarad, miwodeba sul ufro da ufro met in- bas. amitomac, wiTel okeaneze fokusireba sxva
dustriaSi uswrebs moTxovnas. araferia, Tu ara omiT Semofarglul terito-
riaze arsebuli sakvanZo faqtorebis iZulebiT
am viTarebam sagrZnoblad daaCqara produqte- miReba da mtris damarcxebis aucilebloba. es
bisa da servisebis farTo moxmarebis sagnebad ki biznes-samyaros umTavresi Rirsebis _ axali,
gadaqceva, safaso omebi gaaRviva da kompaniaTa auTvisebeli sabazro sivrcis Seqmnis unaris _
mogeba Seamcira. bolo gamokvlevebis Tanaxmad, uaryofas gulisxmobs.
sxvadasxva kategoriis produqtisa da servisis
amerikuli brendebi dRiTidRe erTmaneTs ems- korporaciuli strategiis metoqeTa damarcxe-
gavseba da, Sesabamisad, adamianebic sul ufro baze fokusirebis tendenciam gansakuTrebiT
metad arian orientirebulni fasze. maTTvis mZafrad Tavi gasuli saukunis 70-80-ian wlebSi
uwindeliviT aucilebeli araa, ginda Tu ara, iCina, roca msoflio bazarze iaponuri kompa-
Tide-iT recxon sarecxi. arc mxolod da mxolod niebi gamoCndnen. korporaciul istoriaSi pir-
Colgate-s arian Cafrenilebi, radgan mravali sti- velad, klientebi mravlad tovebdnen dasavlur
muli arsebobs, magaliTad, Crest-is SesaZenad, kompaniebs da iaponuri produqciis momxmare-
da piriqiT. gadavsebul industriebSi, rogorc blebi xdebodnen. roca msoflio bazris saTaveSi
ekonomikuri zrdis, aseve daRmasvlis pirobeb- konkurencia moeqca, wiTeli okeanis strategiam
Si, brendebis diferencireba sul ufro Zneli mkveTrad Seicvala kursi da yvelas Seeqmna STa-
xdeba. beWdileba, TiTqos, korporaciuli warmatebisa
Tu marcxis umTavresi mizezi konkurencia iyo.
strategiis paradoqsi dRes, konkurenciis enis gamouyeneblad, strate-
giaze TiTqmis aRaravin saubrobs. amis TvalsaCi-
samwuxarod, kompaniaTa umravlesoba sakmaod no magaliTia, Tundac, termini _ `konkurenciuli
mSvidad grZnobs Tavs sakuTar wiTel okeaneSi. upiratesoba~. es termini da masze dafuZnebuli
rogorc gairkva, Cven mier Seswavlili 108 kom- msoflmxedveloba, umetes SemTxvevaSi, metoqeTa
paniis biznes-wamowyebaTa 86% arsebul indus- damarcxebasa da arsebuli sabazro sivrcis meti
triaSi gazrda-gafarToebisken iyo mimarTuli wilis xelSi Cagdebas gulisxmobs.
da mxolod 14% isaxavda miznad axali bazrebisa
da dargebis Seqmnas. miuxedavad imisa, rom sa- konkurencia, ra Tqma unda, mniSvnelovania. ma-
warmoo xazis gafarToebiT miRebuli Semosavali gram, mxolod masze fokusirebiT, eqspertebi,
kompaniaTa saerTo Semosavlis 62%-s Seadgenda, kompaniebi da konsultantebi strategiis or Za-
masze mTliani mogebis mxolod 39% modioda. lian mniSvnelovan da bevrad ufro momgebian as-
amisgan gansxvavebiT, axali bazrebisa da indus- peqts ugulebelyofen: jer erTi, maT aviwydebaT,
triaTa Seqmnis investirebas saerTo Semosavlis rom aucilebelia iseTi bazris povna an Seqmna,
38% mohqonda, magram maTze kompaniebis mTeli sadac cotaa, an saerTod ar aris konkurencia,
mogebis 61% modioda. anu saWiroa lurji okeanis aRmoCena; da meore _
lurji okeanis aRmoCenis Semdeg, aucilebelia
sainteresoa, ratom arsebobs aseTi mkveTri dis- mis dacvaze zrunva. es problemebi Zalian Sor-
balansi wiTelsa da lurj okeaneebs Soris? es, saa im problemebisgan, romlebzec dRevandel
nawilobriv, imiT aixsneba, rom korporaciul strategTa umravlesoba imtvrevs Tavs.
strategias saomar strategiaSi aqvs gadgmuli
fesvebi da misi elementebiTaa gajerebuli. Ta- win, lurji okeanis strategiisken!
vad strategiis enaSi uxvad SevxvdebiT samxedro
terminebs (ufrosi aRmasrulebeli `oficrebi~, ra strategiuli logikiT unda vixelmZRvane-
`Stab-binebi~, `wina xazze~ mdgari `qvedanayo- loT lurji okeaneebis Seqmnisas? am kiTxvaze
febi~ da a.S). amgvari xasiaTis strategia mxo- pasuxis gasacemad Cven lurji okeaneebis Seqmnis
lod konkurenciiskenaa mimarTuli. amis sapi- 100 wlis manZilze dagrovil monacemebs gada-
rispirod, lurji okeanis strategia biznesis vxedeT da aSkarad gamokveTili saerTo modeli
konkurenciisgan Tavisufal sivrceSi keTebas davinaxeT. am monacemTagan zogierTi naCvenebia
gulisxmobs. igi miznad isaxavs axali miwebis aR- danarTSi `lurji okeaneebis Seqmnis sqema~. maT-
Si naTlad Cans lurji okeaneebis Seqmnis saerTo daT, roca avtomSeneblobaSi lurji okeaneebi
koncefcia. ganzrax SevarCieT avtosamSeneblo, Seqmnes. aseve iyo kompiuterebis industriaSi
kompiuteruli da kinoTeatrebis industria, CTR-i, romlis mimdevrebi mogvianebiT gaxdnen
radgan maT uSualo Sexeba aqvT yoveldRiur ada- IBM-i da Compaq-i. kinoTeatrebis industriaSi
mianur yofasTan: samuSaoze adamianebi avtomobi- igive SeiZleba iTqvas AMC-ze. zemoCamoTvlil
lis saSualebiT dadian, samuSaos kompiuterebis kompaniaTagan mxolod Ford-i, Apple-i, Dell-i da
saSualebiT asruleben da samuSaoTi daRlilebi Nickelodeon-i iyvnen axali Semosulebi TavianT
kinoTeatrebSi isveneben. Cven aRmovaCineT, rom: dargebSi. maTgan pirveli sami, axlad daarse-
buli firma iyo, xolo meoTxe _ukve damkvidre-
lurji okeanis Seqmna teqnologiur inovaciaze buli, oRond sxva dargSi funqcionirebadi. es
ar aris damokidebuli. lurji okeaneebi zogjer ki imas niSnavs, rom moqmed firmebs sulac ar
Seicavs xolme inovaciebs, magram maTi ganmasxva- vnebs axali sabazro sivrcis Seqmna, miT ufro,
vebeli niSan-Tviseba mowinave teqnologiebi Tu es lurji okeaneebi maTi ZiriTadi bizne-
araa. xSirad teqnologiur dargebSic ase xde- sis farglebSia moqceuli. rogorc danarTidan
ba. rogorc danarTidan Cans, samive warmodge- Cans, lurji okeaneebis umetesoba ukve arse-
nil dargSi lurji okeaneebi iSviaTad iqmneboda buli dargebis sazRvrebSi, da ara maT gareTaa
inovaciuri ideebis Sedegad da maT safuZvelSi Seqmnili. es ki ewinaaRmdegeba farTod gavr-
Cadebuli teqnologiebi, xSirad, ukve didi xnis celebul Tvalsazriss imis Sesaxeb, rom axali
gamogonili iyo. fordis revoluciuri saamwyo- bazrebis povna mxolod Soreul, gamoukvlev
bo xazic ki amerikis xorcis konservebis warmo- wylebSia SesaZlebeli. lurji okeane, SeiZle-
ebis dargSi iRebs saTaves. TviT kompiuterul ba, nebismier industrias yuris ZirSi hqondes.
mrewvelobaSic ki, mxolod inovaciuri teqno-
logiebis xarjze arasodes Seqmnila lurji oke- kompania da dargi analizis araswori erTeulebia.
ane. misi warmoSoba, metwilad, myidvelTa mier strategiuli analizis tradiciuli erTeule-
faseul teqnologiaTa sinTezis Sedegad moxda. bi _ kompania da dargi _ ar gamogvadgeba imis
zogjer es teqnologiis gamartivebasac ki gu- asaxsnelad Tu rogor da ratom Seiqmna lurji
lisxmobda, rogorc, magaliTad, IBM 650-isa da okeaneebi. ar arsebobs mudmivad warmatebuli
Compaq-is personaluri kompiuterebis serveris kompania. erT dros warmatebuli kompania SeiZ-
SemTxvevaSi moxda. leba warumatebuli gaxdes. droTa ganmavlobaSi
nebismieri kompania ganicdis aRmasvlasa da da-
lurj okeaneebs, ufro xSirad, ukve moqmedi cemas. aseve ar arsebobs mudmivad mimzidveli
firmebi qmnian da amas, Cveulebriv, TavianTi dargic. mis SedarebiT mimzidvelobas, ZiriTa-
ZiriTadi biznesis farglebSi axerxeben. GM-s, dad, swored mis SigniT lurji okeaneebis war-
iaponur avtosamSeneblo firmebsa da Chrysler-s moqmna ganapirobebs.
muSaobis ukve mravalwliani gamocdileba hqon-

wiTel da lurj okeaneTa strategiebis Sedareba


wiTel da lurj okeaneTa umTavresi koncefciebi Zlier gansxvavebulia

wiTeli okeanis strategia lurji okeanis strategia

arsebul sabazro sivrceSi konkurencia. auTvisebeli sabazro sivrcis Seqmna.

konkurentTa damarcxeba. konkurenciis araaqtualurad gaxdoma.

arsebuli moTxovnis gamoyeneba. axali moTxovnis Seqmna da daufleba.

faseulobasa da fass Soris arCevanis gakeTeba. faseulobasa da fass Soris arCevis saWiroebis
mospoba.
kompaniis saqmianobebis SesabamisobaSi moyvana kompaniis saqmianobebis mimarTva diferenciaciis an
diferenciaciis strategiasTan an dabal dabali xarjebis misaRwevad.
xarjebTan.
lurji okeaneebis analizisas yvelaze ufro mi-
lurj okeaneSi moTxovna brZoliT ki ar
saRebi erTeulia strategiuli svla _ anu mene-
jeruli bazris SeqmnasTan dakavSirebuli Ziri- moipoveba, aramed _ iqmneba. masSi didia zrdisa da
Tadi qmedebebi da gadawyvetilebebi. magaliTad, mogebis miRebis SesaZleblobebi.
Compaq-i mravali adamianis warmodgenaSi `waru-
matebel~ kompaniad moiazreba imis gamo, rom igi
2001 wels Hewlett-Packard-ma SeiZina da, Sesabami- okeaneebis Semqmnelebi, tradiciuli wesebiT
sad, rogorc kompaniam, arseboba Sewyvita. ma- moTamaSe kompaniebisgan gansxvavebiT, aTvlis
gram firmis saboloo bedi sulac ar abaTilebs wertilad konkurencias arasodes iyeneben. amis
im brwyinvale strategiul svlas, romlis wya- nacvlad, isini mas araaqtualurs xdian, radgan
lobiTac 90-ian wlebSi Compaq-ma personaluri mkveTrad zrdian faseulobebs rogorc myidve-
kompiuterebis serverebis mravalmiliardiani lisTvis, aseve Tavad kompaniisTvis (ix. danarTi
bazari Seqmna da dargis erT-erT uZlieres mo- `wiTel da lurj okeaneTa strategiebis Seda-
TamaSed iqca. reba~).

lurji okeaneebi qmnis brends. lurji okeanis lurji okeanis strategiis gansakuTrebiT mniS-
strategia uaRresad didi Zalaa. maT farglebSi vnelovani maxasiaTebeli, albaT, isaa, rom igi
ganxorcielebulma strategiulma svlam SeiZleba uaryofs Cveulebrivi strategiis fundamentur
Seqmnas iseTi brendi, romelic aTwleulebis man- doqtrinas: aucileblad gakeTdes arCevani fa-
Zilze darCeba. danarTSi CamoTvlilma TiTqmis seulobasa da fass Soris. am Tezisis mixedviT,
yvela kompaniam Tavi, umTavresad, maT mier didi kompaniebi an did faseulobas qmnian da klien-
xnis win Seqmnili lurji okeaneebiT dagvamaxso- tebs maTze did fass uweseben, an zomier fasad
vra. dRes cocxal adamianTagan erTeulebi Tu sTavazoben maT nakleb faseulobas. anu, sxva si-
iyvnen dabadebuli maSin, roca 1908 wels henri tyvebiT rom vTqvaT, strategia diferenciaciasa
fordis saamwyobo xazma pirveli Model T gamou- da dabal fass Soris arCevania. magram lurji
Sva. IBM-ic, xSirad, swored mis mier gamoTvliT okeaneebis SemTxvevaSi naTlad Cans, rom warma-
teqnikaSi Seqmnili lurji okeanis wyalobiT iTv- tebuli kompaniebi produqtis siiafesac da mis
leba `amerikuli kompaniis nimuSad~; 1964 wels Se- diferencirebulobasac erTdroulad aRweven.
qmnili 360 seria Model T-s miseuli ekvivalenti
imis gasarkvevad, Tu rogor xerxdeba es, Cirque du
iyo. Cveni kvleva stimulad unda iqces im msxvili
kompaniebis xelmZRvanelTaTvis, romlebic tra- Soleil-s davubrundeT. Cirque-is debiutis drois-
diciulad, axali sabazro sivrceebis msxverpladTvis, cirkebi erTmaneTisgan gamocdilebis gada-
gvevlinebian xolme. maT unda dainaxon, rom axali
RebiT iyvnen dakavebulni da tradiciuli saci-
sabazro sivrcis Sesaqmnelad kvlevisa da ganvi-
rko warmodgenebis gaumjobesebiT cdilobdnen
Tarebis didi biujeti ar aris mTavari. mTavaria,
dRiTidRe klebad bazarze sakuTari wilis maq-
swori strategiuli svlebis gakeTeba. garda ami-
simalurad gazrdas. es gulisxmobda meti cnobi-
sa, is kompaniebi, romlebic kargad gaiazreben, Tu
li klounisa da momTviniereblis mozidvasa da
ra ganapirobebs swor strategiul svlebs, droTaSenarCunebas, anu Zalisxmevas, romelic cirkebis
ganmavlobaSi mravali lurji okeanis Seqmnas Se-
xarjTa struqturas zrdida, magram sulac ar
Zleben. es ki maT xangrZlivi periodis ganmavlo-
amdidrebda sacirko warmodgenebs. Sedegad mi-
baSi SeunarCunebs ganviTarebisa da mogebis gazr-
viReT fasebis zrda faseulobis gazrdis gareSe
dis SesaZleblobas. sxva sityvebiT rom vTqvaT,da cirkebze saerTo moTxovnis kidev ufro mkve-
lurji okeaneebis Seqmna strategiis produqtia Tri dacema. Cirque-ma, nacvlad imisa, rom isic,
da, Sesabamisad, mniSvnelovanwilad, kompaniis me-
tradiciuli logikis mixedviT, konkurenciaSi
nejmentzea damokidebuli. Cabmuliyo da arsebuli problemebidan ukeTesi
gamosavali epovna (anu, ukeTesi gasarTobebiTa
ganmasxvavebeli maxasiaTeblebi da mZafri SegrZnebebiT gaejerebina warmodge-
nebi), Tavidan gansazRvra problema da publi-
am gamokvlevam lurji okeaneebis warmomSobi kas, cirkis garTobasa da mZafr SegrZnebebTan
strategiuli svlebis ramdenime saerTo maxa- erTad, Teatris inteleqtualuri, daxvewili da
siaTebeli warmoaCina. aRmovaCineT, rom lurji mxatvruli nairferovneba SesTavaza.
amgvari ormagi efeqtis mqone warmodgenebis warmodgenebs meti eleganturoba da artistu-
dagegmvisas, Cirque-s Tavidan unda gadaefasebi- loba SesZina.
na tradiciuli cirkis SemoTavazebebi. kompa-
niam aRmoaCina, rom mravali is elementi, rom- Cirque-i, zogierTi tradiciuli sacirko warmod-
lebic, tradiciulad, cirkis umniSvnelovanes genebis paralelurad, Teatris samyarodan Se-
da ganuyofel nawils warmoadgenda, sakmaod motanil elementebs nergavda. magaliTad, Tuki
usargeblo da, xSir SemTxvevaSi, Zvirad Rire- tradiciuli sacirko Sou ramdenime damoukide-
bulic iyo. magaliTad, cirkTa umravlesoba beli, uSinaarso moqmedebisagan Sedgeba, Cirque-
awyobs cxovelTa warmodgenebs. es mZime eko- is warmodgena speqtakls hgavs, romelsac Tema
nomikuri tvirTia, radgan cirks didi xarjis da siuJeti aqvs. miuxedavad imisa, rom Temebi
gaweva uwevs cxovelebis wvrTnis, mkurnalo- sakmaod bundovania, maT warmodgenebSi harmonia
bis, dabinavebis, dazRvevisa da transporti- da inteleqtualuri elementi SemoaqvT. garda
rebisTvis. garda amisa, Cirque-ma dainaxa, rom amisa, Cirque-ma ramdenime idea brodveidanac ga-
cxovelTa Souebze moTxovna swrafad klebu- dmoiRo. magaliTad, tradiciuli, `erTxel da
lobda cirkis cxovelTa mimarT arahumanuri samudamod~ dadgmuli sanaxaobebis nacvlad,
mopyrobisadmi sazogadoebis mzardi uaryofi- Cirque-i dgams sxvadasxva siuJetis da Temis sa-
Ti damokidebulebis gamo. fuZvelze momzadebul `asawyob~ warmodgenebs.
brodveis dadgmebis msgavsad, Cirque-sac origina-
miuxedavad imisa, rom tradiciuli cirkebi Ta- luri partitura aqvs, romelic warmarTavs war-
vianT Semsruleblebs varskvlavebad warmoad- modgenas da moqmedebebis sinaTlis gaformebasa
gendnen, Cirque-ma SeniSna, rom mayurebeli cirkis Tu qronometraJs. dadgmis erT-erTi atributia
artistebs sulac ar aRiqvams varskvlavebad, natifi cekvebi _ idea, romelic Teatridan da
yovel SemTxvevaSi, am sityvis kinovarskvlavi- baletidanaa nasesxebi. am faqtorebis danergviT
seuli gagebiT. garda amisa, Cirque-ma uari Tqva Cirque-ma uaRresad daxvewili gasarTobi sanaxa-
tradiciul samiarusian warmodgenebzec. da ara oba Seqmna. Tavisi araganmeorebadi struqturis
marto imitom, rom erTdroulad sam sibrtye- mqone dadgmebis wyalobiT, Cirque-i mayurebels
ze mimdinare Sou abnevs da yuradRebas ufanta- cirkSi ufro xSirad misvlis mizezsac aZlevs,
vs mayurebels, aramed imitomac, rom masSi didi riTac, bunebrivia, zrdis Tavis mogebas. Cirque-i
raodenobiT monawileTa CarTvaa saWiro, rac sa- gvTavazobs saukeTesos, rac ki cirksa da Tea-
grZnoblad zrdis xarjebs. garda amisa, Cirque-ma trSi arsebobs. cirkis mraval _ gansakuTrebiT
uari Tqva mayurebelTa rigebSi kvebis produ- Zvirad Rirebul _ elementze uaris TqmiT man
qtebisa da sasmelebis gasayidad Camotarebazec. SeZlo, mniSvnelovnad Seemcirebina xarjebi da
marTalia, es, erTi SexedviT, Semosavlis kargi mieRwia rogorc diferenciaciisTvis, aseve _
wyaro iyo, magram sasusnavis siZvire uxerxul dabali fasebisTvis (lurji okeanis safuZvelSi
mdgomareobaSi agdebda mSoblebs da Tavs mo- Cadebuli ekonomikuri modelis sailustraciod,
tyuebulad agrZnobinebda. gTavazobT danarTs `diferencirebisa da dabali
fasis erTdroulad miRweva~).
Cirque-ma SeamCnia, rom cirkis xangrZliv xibls
mxolod sami faqtori ganapirobebda: klounebi, myidvelTaTvis faseulobis gazrdis parale-
tenti da akrobatTa klasikuri warmodgenebi. lurad xarjebis SemcirebiT, kompanias SeuZlia
amitomac man SeinarCuna klounebi, Tumca, maTi miaRwios Rirebulebis mkveTr zrdas rogorc
iumori ufro daxvewili da moqnili gaxada. Cir- TavisTvis, iseve klientebisaTvis. imdenad, ra-
que-ma idealizeba gaukeTa sacirko karavs, ro- mdenadac myidvelisTvis faseulobas misi vargi-
melsac cirkebis umravlesobam arendiT aRebuli soba da fasi qmnis, xolo kompaniisTvis _ xarjTa
Senobebi amjobina. man gaacnobiera, rom tenti struqtura da fasi, lurji okeanis strategia
cirkisTvis ubralod gadaxurva ki ara, mTeli mxolod maSinaa ganxorcielebadi, roca kompa-
misi jadosnuri sulis simboloa da amitomac Se- niis produqtis vargisianobis, fasisa da xarje-
qmna karavi, romelic brwyinvale garegnuli ie- bis sruli struqtura mowesrigebulia. swored
riTa da SesaniSnavi SidakomfortiT gamoirCeva. aseTi erTiani sistemuri midgoma aqcevs lurji
man SeinarCuna akrobatebi da sxva eqstremaluri okeaneebis Seqmnas sicocxlisunarian strate-
Semsruleblebi, magram Seukveca rolebi da maT giad. lurji okeanis strategia firmis funqciu-
ri da operaciuli maxasiaTeblebis mTel diapa- uzarmazar masebs izidaven da swrafad SeuZliaT
zons aerTianebs. masStabis ekonomiis Seqmna, riTac savaraudo
imitatorebs dauyovnebliv da xangrZlivi vadiT
dabal fassa da diferenciacias Soris arCevanis aqceven wamgebian poziciaSi xarjebis Tvalsazri-
uaryofa strategiuli azrovnebis maneraSi fun- siT. is giganturi masStabis ekonomia, romliTac
damentur cvlilebebs gulisxmobs. arc ki Se- magaliTad, Wal-Mart-i sargeblobs, xels uSlis
gviZlia jerovnad aRvweroT, ramdenad Zireuli sxva kompaniebs, misi biznes-modeli gadaiRon.
unda iyos es cvlilebebi. wiTeli okeane varau- garda amisa, klientTa uzarmazari masebis swra-
dobs, rom industriis struqturuli pirobebi fad mozidvas SeuZlia, agreTve, qseluri gare-
gansazRvrulia da gvaiZulebs, mis farglebSi efeqtis Seqmnac: rac ufro meti klienti hyavs
vibrZoloT. es mosazreba efuZneba msoflmxed- eBay-s qselSi, miT ufro mimzidveli xdeba auq-
velobas, romelsac Cven struqturalizms, anda, cionis veb-gverdi, rogorc gamyidvelebisTvis,
garemos determinizms vuwodebT. am Tvalsazri- aseve _ myidvelebisTvisac, rac momxmareblebs
sis mixedviT, kompaniebi (da menejerebi), Ziri- sxvagan wasvlis stimuls uqrobs.
Tadad, maTze bevrad ufro Zlieri ekonomikuri
Zalebis tyveobaSi arian. amisgan gansxvavebiT,
lurji okeanis strategia efuZneba msoflmxed- diferencirebisa da dabali xarjebis erTdroulad miRweva
velobas, romlis mixedviTac industriis moTa-
maSeTa rwmenasa da qmedebebs bazris sazRvrebisa lurji okeane warmoiqmneba im sivrceSi, sadac kompaniis moRvaweo-
da industriebis gardaqmna SeuZlia. am midgomas ba sasikeTod zemoqmedebs rogorc sakuTari xarjebis struqturaze,
Cven rekonstruqcionistuls vuwodebT. aseve myidvelTaTvis SeTavazebul faseulobazec. xarjebis dazo-
gva im faqtorebis Semcirebis an, sulac, anulirebis xarjze xdeba,
Cirque-is damfuZneblebi aSkarad ar Tvlidnen romlis mixedviTac warmoebs konkurencia. myidvelisTvis faseulo-
Tavs valdebulad, industriis farglebSi emo- ba dargSi manamde ararsebuli elementebis SeqmniTa da amaRlebiT
qmedaT. marTla cirkia Cirque-i _ mis mier mo- iqmneba. droTa ganmavlobaSi xarjebi kidev ufro mcirdeba, masStabis
Sorebuli cirkis atributebisa da Camatebuli ekonomiurobis gamo, rac gayidvebis gazrdiT aris ganpirobebuli.
Teatraluri atributebis gaTvaliswinebiT? an,
iqneb, Teatria? Tuki Teatria, maS, ra Janrisa _
brodveis Soua, opera Tu baleti? Cirque-is magiu-
ri Zala yvela am alternativis rekonstruirebam
warmoSva. dabolos, Cirque-i maTgan arc erTi ar
aris da amavdroulad _ yvelaa. man Teatrisa da
cirkis wiTeli okeaneebidan Seqmna auTvisebeli xarjebi
sabazro sivrcis lurji okeane, romelsac jer
saxeli ar aqvs.

imitaciis sawinaaRmdego barierebi

Cveulebriv, lurji okeaneebis damaarsebe- lurji


li kompaniebi mogebas 10-15 wlis ganmavlobaSi
okeane
uproblemod imkian. ase moxda Cirque du Soleil-is,
Home Depot-is, Federal Express-is, Southwest Airlines-
is, CNN-isa da uamravi sxva kompaniis SemTxvevaSi.
saqme isaa, rom lurji okeanis strategias sagu-
lisxmo ekonomikuri da SemecnebiTi barierebis
Seqmna SeuZlia. myidvelisTvis
sagulisxmo
dasawyisisTvis vityviT, rom lurji okeaneebis
SemqmnelTa biznes-modelis gadmoReba warmosad-
faseuloba
genad ufro advilia, vidre gasakeTeblad. saqme
isaa, rom lurji okeaneebis Semqmnelebi klientTa
roca imitacia kompaniebisgan mTeli koniunqtu- hpirdeba momxmarebels maradiul axalgazrdobasa
ris Secvlas moiTxovs, organizaciul politi- da silamazes. aseTi ramis gakeTeba ki Zalian Zne-
kas SeuZlia, dabrkolebebi Seuqmnas savaraudo lia Estée Lauder-isa da L’Oreal-is msgavsi firmebis-
konkurentebs lurji okeaniseuli gansxvavebuli Tvis, romlebic swored uWknob mSvenierebasa da
biznes-modelis SeqmnaSi. magaliTad, aviakompanie- maradiul siymawviles hpirdebian momxmarebels.
bs, romlebic gadawyveten Southwest-is mibaZvas da
sahaero gadazidvebis miseuli siswrafis, moqni- mdgradi modeli
lobisa Tu fasebis imitirebas, usaTuod mouwevT
Zireuli cvlilebebis ganxorcieleba marSrutis marTalia, lurji okeanis modeli konceptualu-
SerCevaSi, wvrTnis programaSi, marketingsa da rad sul axlaxan gamoikveTa, magram igi yovel-
fasebis dadgenaSi, rom aRaraferi vTqvaT kul- Tvis arsebobda, imis miuxedavad, acnobierebdnen
turaze. cota aviakompanias aqvs sakmarisi moqni- am faqts kompaniebi Tu _ ara. amis sademonstra-
loba amgvari farTo organizaciuli da opera- ciod Tundac Cirque du Soleil-is cirk-Teatrsa da
ciuli cvlilebebis swrafad gansaxorcieleblad. Ford-is Model T-s Soris paralelis gavlebac sak-
ase rom, rTuli organizaciuli modelis zustad marisi iqneba.
imitireba arcTu ise ioli saqmea.
XIX saukunis miwuruls saavtomobilo industria
aranakleb efeqtiania SemecnebiTi barierebic. mcire da aramimzidveli iyo. SeerTebul Stateb-
roca kompania momxmarebels faseulobebis mkve- Si erTmaneTTan konkurirebda 500-ze meti avto-
Tr gazrdas sTavazobs, es dauyovnebliv gax- samSeneblo sawarmo, romlebic xeliT nakeTeb
maurebul brendsa da erTgul mimdevrebs qmnis mdidrul manqanebs awyobda. am manqanebis fasi
bazarze. gamocdileba gviCvenebs, rom yvelaze $ 1500-s aRemateboda da isini Zalian mdidari
ufro Zvirad Rirebul marketingul kampaniasac sazogadoebis garda, mosaxleobis yvela fenaSi
ki ar SeuZlia lurji okeanis Semqmnelis damar- uaRresad arapopularuli iyo. avtomobilebis
cxeba. magaliTad, Microsoft-i aTwleulze metxans mowinaaRmdege aqtivistebi gzebze mavTulxlar-
cdilobda, SeWriliyo im lurji okeanis centr- Tebs afendnen da avtomSeneblebsa da maT mxar-
Si, romelic Intuit-ma Tavisi safinanso programu- damWer politikosebs boikots ucxadebdnen.
li uzrunvelyofiT _ Quicken-iT Seqmna. magram, im epoqis suliskveTebas zedmiwevniT vudrou
miuxedavad didi Zalisxmevisa da uzarmazari in- uilsonis sityvebi gadmogvcems. `socialisturi
vesticiebisa, man ver SeZlo Intuit-isaTvis Camo- grZnobebis gavrcelebas yvelaze metad avtomo-
erTva lideroba. bilma Seuwyo xeli~ _ ambobs igi da avtomanqanebs
`mdidarTa medidurobis gansaxierebas~ uwodebs.
zogjer, lurji okeanis Semqmnelis imitirebas
Tavad imitatoris imiji uSlis xels. magaliTad, konkurentebTan brZolis dawyebisa da arsebuli
Body Shop-i ar iyenebs top-modelebs da arasodes moTxovnis wilis xelSi Cagdebis nacvlad, Ford-
ma moSala manqanebisa da sacxeno satransporto lobaSi iseve, rogorc Cirque-ma mogvianebiT. man
saSualebaTa industriebis sazRvrebi da Seqmna es avtomobilebis standartizebis, minimaluri
lurji okeane. imxanad, sacxeno ekipaJebi Seer- funqciebiTa da urTierTSemcvleli nawilebiT
Tebuli Statebis ZiriTadi satransporto saSu- aRWurvis wyalobiT moaxerxa. Ford-ma SeZlo, uari
aleba iyo. maT, avtomobilebTan SedarebiT, ori eTqva imxanad gabatonebul sawarmoo sistemaze,
umTavresi upiratesoba hqonda. cxenebi advilad sadac maRalkvalificiuri muSaxeli erT manqanas
umklavdebodnen gzebis uswormasworobebsa da dastrialebda da nawil-nawil, Tavidan bolom-
talaxs, romlebic manqanebisTvis (gansakuTrebiT, de awyobda. misma revoluciurma saamwyobo xaz-
wvimian da Tovlian amindSi) xSirad dauZleveli ma ostatebi Secvala arakvalificiuri muSebiT,
dabrkoleba xdeboda. cxenebisa da etlebis Sena- romelTagan TiToeuli swrafad da efeqtianad
xva bevrad ufro advili iyo, vidre mdidruli axorcielebda erT mcire operacias. aman saSua-
avtomobilebisa, romlebic maSin xSirad fuWde- leba misca Ford-s, TiTo manqana mxolod 4 dReSi
boda da romelTa SekeTebasac maRalkvalificiu- aewyo (maSin, roca industriis norma 21 dRe iyo)
ri, Zvirad Rirebuli da Znelad xelmisawvdomi da mkveTrad Seemcirebina warmoebis xarjebi.
xelosnebi esaWiroeboda. henri fordma kargad
gaiazra es upiratesobebi. man dainaxa, rogor Sei- •••
Zleboda konkurenciisgan Tavis daRweva da uzar-
mazari moTxovnis xeluxlebeli wyaros povna. lurji da wiTeli okeaneebi yovelTvis arsebo-
bda da kvlavac iarsebebs. amitomac, realoba
fordi Model T-s `saukeTeso masalisgan awyobil, moiTxovs, rom kompaniebma orive tipis okeanis
masebisTvis gankuTvnil~ avtomobils uwodebda. strategiuli logika gaiazron. dRes, miuxedavad
Ford Motor Company-m, Cirque-is msgavsad, konkuren- imisa, rom sxvadasxva kompaniis mxridan mkveTrad
cia araaqtualuri gaxada. qalaqgareT gasaseirne- izrdeba lurji okeaneebis Seqmnis moTxovnile-
blad gankuTvnili feSenebeluri manqanebis dakve- ba, strategiis rogorc Teoriul, aseve praqti-
TiT awyobis nacvlad, rac imxanad gaumarTlebeli kul sferoSi konkurentuli wiTeli okeanis mo-
fufuneba iyo, Ford-ma Seqmna iafi avtomobilebi, deli dominirebs. droa, gavaTanabroT saswori
romlebic, sacxeno ekipaJebis msgavsad, yovel- strategiis sferoSi am or mimarTulebas Soris.
dRiurad gadaadgilebisTvis iyo gamiznuli. Mo- miuxedavad imisa, rom lurji okeaneebi yovel-
del T mxolod Savad SeRebili gamodioda da Zalian Tvis arsebobda, maTi strategiebi, umeteswilad,
cota funqciur danamats iTavsebda. is mtkice da gaucnobierebeli darCa. magram, Tuki korpora-
saimedo iyo _ advilad umklavdeboda nawvimar, ciebi mixvdebian, rom lurji okeaneebis Seqmnisa
Tovlian Tu gadaxriokebul gzebs. is Zalian ad- da xelSi Cagdebis strategiebs sarCulad wiTeli
vilad iwyoboda da remontdeboda. misi marTvis okeanis strategiebisgan Zireulad gansxvavebu-
swavla erT dReSi SeiZleboda. Cirque-is msgavsad, li logika udevT, isini momavalSi bevrad ufro
fordma industriis sazRvrebi fasis Tvalsazri- meti lurji okeanis Seqmnas SeZleben.
siTac gaarRvia, radgan produqciis fass ara sxva
manqanebis, aramed etlebis ($400) fass ufardeb-
da. 1908 wels pirveli Model T $850 Rirda; 1909 Can kimi (chan.kim@insead.edu) aris Insead-is (Europe-
wlisTvis misi fasi $609-mde Semcirda da 1924 an Institute of Business Administration) strategiisa da
wlisTvis ki $250-ze dabla Camovida. amgvarad, saerTaSoriso menejmentis profesori. moRva-
Ford-ma sacxeno ekipaJTa myidvelebi avtomobilis weobs fontenbloSi (safrangeTi).
myidvelebad aqcia, iseve, rogorc Cirque-ma gar-
daqmna Teatralebi cirkis moyvarulebad. Ford-is rene moborni (renee.mauborgne@insead.edu) aris In-
Model T-s gayidvaTa ricxvi swrafad izrdeboda. sead-is samecniero sabWos wevri da strategiisa
kompaniis sabazro wili 9%-idan (1908 w.) 61%-mde da menejmentis profesori.
gaizarda (1921 w.) da 1923 wlisTvis avtomobils
amerikul ojaxTa umravlesoba flobda. es statia warmoadgens maTi wignis _ `lurji
okeanis strategia: rogor SevqmnaT auTvisebe-
Ford-ma SeZlo myidvelTa masebisTvis mkveTrad li sabazro sivrce da rogor gavxadoT konku-
gaezarda produqtis faseuloba, man agreTve rencia araaqtualuri~ (Harvard Business School
udables safaso struqturasac miaRwia mrewve- Press, 2005) _ adaptirebul variants.
Tel: (+995 32) 224 30 30
E-mail: pkf@pkfgeorgia.com
www.pkftgeorgia.com
85, Paliashvili St., 0162,Tbilisi, Georgia

Tel: (+995 32) 2 194 192


E-mail: info@pkftc.com.ge
www.pkftc.com.ge
85, Paliashvili St., 0162,Tbilisi, Georgia

You might also like