Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 23
Imię i nazwisko ....................................................
Pochodne węglowodorów.

1 Przyporządkuj nazwę grupy funkcyjnej do jej wzoru. ( ... / 1 p.)

1 . – OH A. aminowa
2. –COOH B. hydroksylowa
3. –COO– C. karboksylowa
D. estrowa
2 Uporządkuj alkohole o podanych nazwach według zwiększającej się zawartości ( ... / 1 p.)
procentowej tlenu (procent masowy) w ich cząsteczkach. Zapisz litery (A−C) we
właściwej kolejności.
A. etanol B. propanol C. metanol

3 Zaznacz właściwość, która nie jest cechą alkoholu metylowego. ( ... / 1 p.)
A. barwi uniwersalny papierek wskaźnikowy na niebiesko
B. jest silną trucizną
C. spala się niebieskim płomieniem
D. bardzo dobrze miesza się z wodą

4 Zaznacz właściwość, której nie ma etanol. ( ... / 1 p.)

A. palny
B. ścina białko
C. bezbarwny
D. bezwonny

5 Informacja do zadania. ( ... / 1 p.)

Żona pana Jana – pani Ewa – zajmuje się ogrodem. Wie, jak istotna dla uprawianych
przez nią kwiatów,
kwiatów, owoców i warzyw jest jakość gleby. Gospodyni uzup
uzupełnia
ełnia składniki
mineralne potrzebne do uprawy winorośli, stosując nawóz, zawierający głównie
azotan(V) wapnia. Z poradników ogrodniczych pani Ewa dowiedziała się, że dojrzewanie
owoców można przyspieszyć, stosując etylen, natomiast pokrycie ich powierzchni
gliceryną sprawi, że na dłuższy czas zachowają one swój świeży wygląd. Ostatnio
zaciekawił ją artykuł o substancjach zapachowych obecnych w roślinach, z którego
zapamiętała m.in. informację, że za aromat gruszek odpowiada ester – octan propylu.
Jaką substancję stosuje się podczas wystaw ogrodniczych w celu poprawienia
wyglądu i przedłużenia świeżości owoców i dlaczego?
A. Etanol, ze względu na właściwości bakteriobójcze.
B. Tlenek siarki(IV), ze względu na właściwości bielące.
C. Kwas octowy, ze względu na właściwości bakteriobójcze.
D. Glicerol, ze względu na właściwości higroskopijne.

6 Zawarty w jadzie mrówek kwas mrówkowy powoduje swędzenie skóry. Zaznacz wzór ( ... / 1 p.)
sumaryczny kwasu mrówkowego.
A. HCOOH B. C2H5COOH C. CH3COOH D. C3H7COOH

7 Wskaż wzór sumaryczny kwasu karboksylowego, który jest pochodną propanu. ( ... / 1 p.)
A. C3H7COOH B. HCOOH C. C2H5COOH D. CH3COOH

Grupa A | strona 1 z 3
8 Powszechnie stosowany do konserwowania produktów spożywczych ocet to 6- lub 10- ( ... / 1 p.)
procentowy roztwór kwasu etanowego. Zaznacz nazwę zwyczajową kwasu etanowego.
A. kwas propanowy B. kwas octowy C. kwas mrówkowy D. kwas etanowy

9 Napisz w postaci cząsteczkowej równania reakcji chemicznych. ( ... / 2 p.)

a) reakcja kwasu octowego z sodem b) reakcja tlenku glinu z kwasem mrówkowym

10 Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, w którym do kwasu etanowego wrzucono ( ... / 2 p.)

kawałek metalu X. Metal X:
znajduje się w 4. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
w jądrze atomowym ma 20 neutronów,
na ostatniej powłoce elektronowej ma 1 elektron.
a) Ustal symbol chemiczny metalu X i napisz obserwacje z przeprowadzonego
doświadczenia chemicznego.

b) Napisz równanie reakcji kwasu etanowego z metalem X. Zastosuj zapis

cząsteczkowy.

11 ( ... / 1 p.)

12 Zaznacz właściwości kwasu etanowego (octowego), które wykorzystuje się do ( ... / 1 p.)
przygotowywania potraw.
A. palność i brak barwy
B. słodki smak i syropowata konsystencja
C. kwaśny smak i właściwości konserwujące
D. ostry zapach i gorzki smak

Grupa A | strona 2 z 3
13 Wybierz nazwę kwasu o wzorze sumarycznym C15H31COOH. ( ... / 1 p.)
A. stearynowy B. palmitynowy C. masłowy D. oleinowy

14 Zaznacz równanie reakcji dysocjacji jonowej kwasu etanowego i nazwę ( ... / 1 p.)
otrzymanych anionów.
anionów.
A. , anion octanowy
B. , anion mrówczanowy
C. , anion wodorowy
D. , anion mrówczanowy

15 Wybierz wzór sumaryczny mydła. ( ... / 1 p.)

A. C15H31COONa B. C4H9COOCH3 C. C4H9COONa D. C7H15COOK

16 Wskaż właściwość, której nie ma kwas palmitynowy. ( ... / 1 p.)

A. ciało stałe
B. barwi uniwersalny papierek wskaźnikowy na czerwono
C. spala się żółtym płomieniem
D. nie rozpuszcza się w wodzie

17 Przyporządkuj równania do podanych reakcji chemicznych. ( ... / 1 p.)

1. dysocjacja jonowa A. HCOOH ⇄ HCOO– + H+

2. otrzymywanie mydła
B. 2 HCOOH + Na 2O → 2 HCOONa + H2O
3. otrzymywanie
sodu mrówczanu C. 2 CH3COOH + 2 Na → 2 CH3COONa + H2↑
D. C 15H31COOH + KOH → C15H31COOK + H2O

18 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Peptydy to
A. produkty reakcji estryfikacji.
B. związki chemiczne zbudowane z dużej liczby fragmentów aminokwasowych.
C. produkty reakcji kondensacji aminokwasów.
D. związki organiczne, które są pochodnymi kwasów i alkoholi.

19 Zaznacz substraty reakcji estryfikacji, w wyniku której powstaje butanian etylu ( ... / 1 p.)

(maślan etylu) o charakterystycznym zapachu ananasów.

A. C3H7COOH i CH3OH C. C3H7COOH i C2H5OH
B. CH3COOH i C4H7OH D. C2H5COOH i C2H5OH

20 Uzupełnij równania reakcji spalania całkowitego i dobierz współczynniki ( ... / 2 p.)

stechiometryczne.

a) .............. + 5 O 2 → 4 CO2 + 4 H2O

b) …… C2H5COOH + .............. → …… CO2 + …… H2O

Grupa A | strona 3 z 3