HOŞGELDİNİZ !

MEVZUAT
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği
[2]
(23 Aralık 2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmi Gazete).
Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü [3]
(12.09.1974 tarih ve 15004 sayılı Resmi Gazete)
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü [4]
(11.01.1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazete).
 EĞİTİMİN AMACI

Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı güvenli bir ortamı temin

etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını %0 a indirmek,
çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek.
 EĞİTİMİN KURALLARI

 Cep telefonlarının kapalı tutulması

 Aklınıza takılan konuların derhal
sorulması

?
 İÇİNDEKİLER

1. Yapı işleri
2. İş Sağlığı ve Güvenliği risklerini içeren çalışanların
listesi
3. İşverenlerin genel yükümlülükleri
4. Yapı alanları için asgari sağlık ve güvenlik
koşulları
5. Etkili güvenlik yönetimi
6. Yapı çalışmalarında İSG
7. İlgili mevzuat
 KAYNAKLAR
1. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve
Güvenliği Genel Müdürlüğü, İnşaatlarda İSG Serisi –
1: Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği.
2. Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği, (23
Aralık 2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmi Gazete).
3. Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü,
(12.09.1974 tarih ve 15004 sayılı Resmi Gazete).
4. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü, (11.01.1974
tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazete).
5. Aktif Global Group. Yapı işlerinde iş sağlığı ve
güvenliği. http://www.agg.com.tr/
6. http://www.yenibilgiler.com/
7. Kaya, A. İnşaat İşlerinde İş Güvenliği,
www.kayagrubu.com.tr
 YAPI İŞLERİ

 Çalışma şartları bakımından, en

riskli sektör olup, iş kazası sayısı ve
kaza sonucu meydana gelen ölüm
sayısı bakımından, tüm sektörler
arasında birinci sırada yer
almaktadır.
 YAPI İŞLERİ

 Yapılan çalışmalar sürekli

değişim gösterir. Bu nedenle de
alınması gerekli önlemler de sık
sık değişim gösterir.
 YAPI İŞLERİ
 Geçici işlerdir, çalışmalar
belirli sürelidir. Diğer
taraftan günlük çalışma
süreleri uzun veya çalışma
saatleri düzensizdir. Bu
nedenle çalışanların
motivasyonu yeterli
olmayabilir.
 YAPI İŞLERİ

 Eğitimsiz ve vasıfsız işçilerin çok

sayıda çalıştığı bir sektördür.
Çalışanlar sık değişir, işçi
sirkülasyonu fazladır.
RİSKE GİRMEYİN CANINIZDAN OLMAYIN !
RİSKE GİRMEYİN CANINIZDAN OLMAYIN !
 KAPSAM
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)
 Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği,
4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren bütün
yapı işyerlerinde uygulanır.
 Ancak; Yeraltı ve Yerüstü Maden
İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği ile Sondajla Maden Çıkarılan
İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği kapsamındaki işyerleri hariçtir.
 KAPSAM
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)
• Yapı İşleri: İnşa ve inşaat mühendisliği işlerinin yürütüldüğü Ek‐I’de yer alan işler ile
benzeri diğer işlerdir [2].
Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Tüzüğü’ne göre ise:
 "Yapı işleri" deyimi, maden ocakları hariç olmak üzere,
yerüstünde veya yeraltında, su üstünde veya su altında
yapılan bina, set, baraj, yol, demiryolu, havai hat, tünel,
metro, köprü, çelik yapı ve montajı, iskele, liman, gemi
inşaatı, dalgakıran, kanalizasyon, lağım, kuyu, kanal, duvar
ve benzeri inşaat, tamirat, tadilat ve yıkım işlerini; toprak
kazı, yarma ve doldurma işlerini; elektrik, sıhhi tesisat ve
kalorifer tesisatı işlerini; dülgerlik, marangozluk, sıva,
badana ve boya işlerini; bu işlerde kullanılan sabit ve
hareketli makine ve tesislerin kullanılmasını kapsar [3].
 HAVAİ HAT

 Ulaştırma vasıtası olarak veya elektrik enerjisini bir

yerden diğer bir yere nakletmek vey haberleşme
amacıyla direkler arasına çekilmiş hattır. Ulaştırma
için; maden, kireç, kömür, çimento vb malzemelerin
bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılır.
İnsan veya yük taşıyan teleferikler de bir havai hattır
[6].
 13 Mayıs 2012
C Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 2 Temmuz 2011
B Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 2 Temmuz 2011
A Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 21 Ekim 2012
A Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 TANIMLAR
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)
• Proje: Yapı işlerinin tasarımından tamamlanmasına kadar yürütülen
bütün işler.
• İşveren: Projeyi üstlenen ve işçi çalıştıran gerçek veya
tüzel kişi.

• Proje Sorumlusu: İşveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına

projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın
kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişidir.

• Sağlık ve Güvenlik Planı: Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi

süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin,
organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin
ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı
sahasında faaliyet gösterecek farklı güvenliğe dair hususların
koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından
sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya
hazırlanması sağlanan plan.
 TANIMLAR
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)
• Alt İşveren: İşverenden yapı işyerinde yürütülen asıl işin bir
bölümünde veya yardımcı işlerinde iş alan ve bu iş için
görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte
çalıştıran gerçek veya tüzel kişi.
• Sağlık ve Güvenlik Koordinatörü: Projenin hazırlık ve
uygulama aşamalarında, işveren veya proje sorumlusu
tarafından sorumluluk verilen ve bu yönetmeliğin 10. ve 11.
maddelerinde belirtilen sağlık ve güvenlikle ilgili görevleri
yapan gerçek veya tüzel kişilerdir.
• Yapı Alanı: Yapı işlerinin yürütüldüğü alandır.
• Yapı işleri: İnşaat ve çeşitli mühendislik işlerinin yürütüldüğü
yer üstü veya yer altı , su üstü veya su altında yapılan, işleri
ifade eder.
 21 Ekim 2012
B Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 21 Ekim 2012
A Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 SAĞLIK VE GÜVENLİK PLANI
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)

• İşveren veya proje sorumlusu, yapı işine başlamadan

önce, 7 nci maddenin (b) bendinde belirtilen sağlık
ve güvenlik planını hazırlayacaktır.
• Madde 7 (b) – Sağlık ve güvenlik koordinatörleri
projenin hazırlanması aşamasında; Yapı alanında
yürütülen faaliyetleri dikkate alarak, uygulanacak
kuralları belirleyen bir sağlık ve güvenlik planı
hazırlayacak veya hazırlanmasını sağlayacaktır. Yapı
alanında Ek‐II’de belirtilen işler yapılıyorsa, bu
işlerle ilgili özel önlemler planda yer alacaktır.
 Sağlık ve güvenlik planını kim
hazırlar?

İşveren
Proje sorumlusu
Sağlık ve güvenlik koordinatörü
 2 Temmuz 2011
A Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 13 Mayıs 2012
B Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 Koordinatörlerin Proje Hazırlık
Aşamasındaki Görevleri

a)Yönetmeliğin 6 ncı maddesindeki yükümlülüklerin

yerine getirilmesini koordine edeceklerdir.
b)Yapı alanında yürütülen faaliyetleri dikkate alarak,
uygulanacak kuralları belirleyen bir sağlık ve
güvenlik planı hazırlayacak veya hazırlanmasını
sağlayacaktır. Yapı alanında Ek‐II’de belirtilen işler
yapılıyorsa, bu işlerle ilgili özel önlemler planda yer
alacaktır.
c)Yapı üzerinde daha sonra yapılacak işler sırasında
dikkate alınacak sağlık ve güvenlik bilgilerini içeren
bir dosya hazırlayacaktır.
 Koordinatörlerin Proje Uygulama
Aşamasındaki Görevleri
a)Aynı anda veya birbiri ardına yapılan işlerin veya
aşamalarının planlanması için teknik ve organizasyona
yönelik kararlar alınmasında; İşin bütününün veya bazı
aşamalarının tamamlanması için gereken sürenin
tahmininde, genel güvenlik ve koruma prensiplerinin
uygulanmasının koordinasyonunu sağlayacaktır.
b)İşverenlerin gerekli önlemleri uygulamasını ve gerektiğinde
işçilerin ve kendi adına çalışanların korunmasını, bu
Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen prensiplerin
istikrarlı bir şekilde uygulanmasını, gerekiyorsa 7 nci
maddenin
• (b) bendinde belirtilen sağlık ve güvenlik planının
uygulanmasını koordine edecektir.
 Koordinatörlerin Proje Uygulama
Aşamasındaki Görevleri
c) Yapılan işteki ilerlemeleri ve meydana gelen
değişiklikleri dikkate alarak 7 nci maddenin
(b) bendindeki sağlık ve güvenlik planında ve aynı maddenin (c)
bendine göre hazırlanan dosyada gerekli düzenlemeleri yapacak veya
yapılmasını sağlayacaktır.

d) Aynı yapı alanında, işe sonradan katılan işverenler de dahil olmak

üzere, işverenler arasında organizasyonu sağlayacak, iş kazaları ve
meslek hastalıklarından işçileri korumak üzere işverenlerce yapılan
çalışmaları koordine edecek, bilgi alışverişini sağlayacak ve gerekli
hallerde kendi adına çalışan kişilerin de bu çalışmalarda yer almasını
sağlayacaktır.
Koordinatörlerin Proje Uygulama
Aşamasındaki Görevleri
e)Yapı işyerinde güvenli bir şekilde çalışılmasını
sağlamak üzere gerekli kontrollerin yapılmasını
koordine edecektir.
f) İzin verilen kişilerden başkasının yapı alanına
girmesini önlemek üzere gerekli düzenlemeleri
yapacaktır.
 Koordinatörlerin Atanması
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)

• Aynı yapı alanında bir veya daha fazla işveren

veya alt işverenin iş yaptığı durumda, işveren
veya proje sorumlusu, sağlık ve güvenlik
konularında bir veya daha fazla koordinatör
atayacaktır.
• Ancak, yapı işinde, aşağıdaki (EK‐ II’deki)
listede belirtilen risklerin bulunmaması
halinde koordinatör atanmayabilir.
 Proje Sorumlusu ve İşverenin
Sorumlulukları

a)İşveren veya proje sorumlusu tarafından iş sağlığı ve

güvenliği konusunda, bir veya birden fazla koordinatör
atanması, bu kişilerin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
b)Bu Yönetmeliğe göre koordinatörlerin atanmış olması ve
koordinatörlerin kendi görevlerini yapmaları, işverenlerin
sorumlu olması prensibini etkilemez.
• İşveren; sağlık ve güvenlikle ilgili konularda
koordinatörlerin uyarı ve talimatlarını dikkate alacaktır.
 BİLDİRİM
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)

•Yapı işi 30 iş gününden fazla sürecek ve

devamlı olarak 20’den fazla işçi çalışacaksa,
İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma
gerektiriyorsa; İşveren veya proje sorumlusu,
yapı işine başlamadan önce aşağıdaki Ek‐III’de
belirtilen bilgileri içeren bildirimi Bakanlığın
ilgili bölge müdürlüğüne vermekle
yükümlüdür.
 13 Mayıs 2012
A Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 İşverenlerin Genel Yükümlülükleri
(Yapı İşlerinde Sağlık ve Güv. Yön.)

•Yapı işyerindeki çalışmalarda özellikle aşağıda belirtilen hususlar da sağlanacaktır;

• 1) Yapı alanının düzenli tutulması ve yeterli temizlikte
• olması,
 İşverenlerin Genel Yükümlülükleri
• 2) Yapı alanındaki çalışma yerlerinin seçiminde; buralara
ulaşımın nasıl sağlanacağının ve ekipman, hareket ve
geçişler için alan veya yolların belirlenmesi,
 İşverenlerin Genel Yükümlülükleri
3)Malzemenin kullanım ve taşıma şartlarının
düzenlenmesi,
4)Tesis ve ekipmanları kullanmaya başlamadan önce ve
periyodik olarak teknik bakım ve kontrollerinin yapılması,
 İşverenlerin Genel
Yükümlülükleri
• 5) Çeşitli malzemeler ve özellikle tehlikeli malzeme
ve maddeler için uygun depolama alanlarının
ayrılması ve bu alanların sınırlarının belirlenmesi,
 İşverenlerin Genel
Yükümlülükleri
6)Tehlikeli malzemeleri kullanma ve uzaklaştırma
koşullarının düzenlenmesi,
7)Atık ve artıkların depolanması, atılması veya
uzaklaştırılması,
 İşverenlerin Genel
Yükümlülükleri
8)Çeşitli işler veya işin aşamaları için öngörülen sürelerin yapı
alanındaki işin durumuna göre yeniden belirlenmesi,
9)İşverenler ve kendi adına çalışanlar arasında işbirliği,
10)Yapı alanındaki veya yakınındaki endüstriyel faaliyetler
• ile etkileşimin dikkate alınması,
 Diğer Kişilerin Yükümlülükleri

a)Yapı alanındaki uygun sağlık ve güvenlik

şartlarının sürdürülmesi için kendi adına
çalışanlar; Sağlık ve güvenlikle ilgili konularda
koordinatörlerin uyarı ve talimatlarını dikkate
alacaklardır.
b)Yapı alanındaki uygun sağlık ve güvenlik şartlarının
sürdürülmesi için, inşaatta yapılan çalışmalara
bizzat katılmaları halinde, işverenler;
Koordinatörlerin sağlık ve güvenlikle ilgili konularda
görüşlerini dikkate alacaklardır.
18.05.2013 ‐ C Sınıfı Sınav Soruları
 21 Ekim 2012
C Sınıfı İş güvenliği Uzmanlığı Sınavı
 24 Aralık 2011
İşyeri Hekimliği Sınavı
 İşçilerin Bilgilendirilmesi

a)işçiler veya temsilcileri, inşaat alanında sağlık ve

güvenlik ile ilgili alınan önlemler hakkında
bilgilendirilecektir.
b)İlgili işçilere verilen bilgiler kolay anlaşılır
olacaktır.
 İşçilerin Görüşlerinin Alınması ve
Katılımlarının Sağlanması
• Yapı alanının büyüklüğü ve riskin derecesi göz
önünde bulundurularak, işyerinde yapılan
çalışmalarda işçiler ve temsilcilerinin arasındaki
uygun koordinasyon sağlanarak, bu Yönetmeliğin 8,
10 ve 11 inci maddelerine göre, işçilere veya
temsilcilerine danışılacak ve onların katılımı
sağlanacaktır.
YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK
ŞARTLARI VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
 Yapı Alanı ve Çevresi

• Yapı alanın çevresi ve çalışma alanının etrafı kolayca

görülebilecek ve fark edilebilecek şekilde çevrilecek
ve işaretlenecektir [2].
 Hava Koşulları

• İşçiler, sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek hava

koşullarından korunacaktır [2].
 Düşen Cisimler

•İşçiler, teknik olarak mümkün olduğunda

düşen cisimlere karşı toplu olarak
korunacaktır [2].
•Malzeme ve ekipman, yıkılma ve devrilmeleri
önlenecek şekilde istiflenecek veya
depolanacaktır [2].
•Gerekli yerlerde tehlikeli bölgelere girişler
önlenecek veya kapalı geçitler yapılacaktır
[2].
 Sağlamlık ve Dayanıklılık

• Beklenmeyen herhangi bir hareketi nedeniyle

işçilerin sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek her
türlü malzeme, ekipman ile bunların parçaları
güvenli ve uygun bir şekilde sabitlenecektir [2].
• İşin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayacak uygun
ekipman ve çalışma şartları sağlanmadıkça, yeterli
dayanıklılıkta olmayan yüzeylerde çalışılmasına ve
buralara girilmesine izin verilmeyecektir [2].
 Tehlikeli Alanlar

• Yapı alanlarında girilmesi yasak bölgelere yetkisiz kişilerin

girişi uygun araç ve gereç kullanılarak engellenecektir.
• Tehlikeli bölgeler belirgin olarak işaretlenecek, bu bölgelere
girme izni verilen işçileri korumak için gerekli önlemler
alınacaktır [2].
KAZI İŞLERİNDE ALINACAK
GÜVENLİK TEDBİRLERİ

Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği [2]

Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü [3]
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel
ve kanal işleri
•Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri ile tünel ve kanal
çalışmalarında [2];
a)Uygun destekler ve setler kullanılacak,
b)Malzeme veya cisim düşmesi veya su baskını
tehlikesine ve insanların düşmesine karşı uygun
önlemler alınacak,
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel
ve kanal işleri
• Devamı … [2];
c)Sağlık için tehlikeli veya zararlı olmayan özellikte
solunabilir hava sağlamak için bütün çalışma
yerlerinde yeterli havalandırma yapılacak,
d)Yangın, su baskını veya göçük gibi
durumlarda işçilerin güvenli bir yere
ulaşmaları sağlanacaktır.
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel
ve kanal işleri
• Kazı işlerine başlamadan önce, yer altı kabloları ve
diğer dağıtım sistemleri belirlenecek ve bunlardan
kaynaklanabilecek tehlikeleri asgariye indirmek için
gerekli önlemler alınacaktır [2].
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel
ve kanal işleri
• Kazı alanına giriş ve çıkış için güvenli yollar
• sağlanacaktır [2].
Kazı işleri, kuyular, yeraltı işleri, tünel
ve kanal işleri
• Toprak ve malzeme yığınları ve hareketli araçlar kazı
yerinden uzak tutulacak ve gerekiyorsa uygun
bariyerler yapılacaktır [2].
 Kazı İşleri

• Belediye sınırları içinde meskûn bölgelerde, kazıya

başlamadan önce yapı alanının çevresi ortalama 2 m
yüksekliğinde tahta perde ile çevrilecek, payandaları
içten vurulacak ve bunlar yapının bitimine kadar bu
şekilde korunacaktır [3].
 Kazı İşleri

• Yapının oturacağı alanın çevresinin açık ve geniş

olması halinde, tahta perde yerine kazı sınırı
gerisinden başlamak üzere 90 ‐ 100 cm
yüksekliğinde bir korkuluk yapılacaktır [3].
 Kazı İşleri

• Genellikle kazı işleri, yukarıdan aşağıya doğru ve

toprağın dayanıklılığı ile orantılı bir şev verilmek
suretiyle yapılacaktır [3].
 Kazı İşleri

• Ekskavatör, buldozer ve benzeri makinalarla yapılan

kazılarda bu makinaların hareket alanı içinde işçi
çalıştırılmaz.
• Bu makinaların üzerinde ehliyetli operatörden
başka kimse bulundurulamaz [3].
 Kazı İşleri

• Kazılan toprağı dışarıya taşıyacak araçların kazı

yerine kolaylıkla girip çıkmalarını sağlayacak rampa
eğimleri 35 dereceden fazla olamaz. Bunun
sağlanamadığı hallerde yük asansörleri
kullanılacaktır [3].
• Rampalarda birden fazla araç bulundurulamaz [3].
 Kazı İşleri

• Kazının, komşu bir yapıyı devamlı veya geçici olarak

tehlikeye soktuğu hallerde, yapı tekniğinin
gerektirdiği tedbirler alınacaktır [3].
 Kazı İşleri

• Kazıdan çıkan toprak, kaymasına engel olmak üzere

toprak cinsinin gerektirdiği uzaklığa atılacaktır. Bunun
mümkün olmaması halinde kazıda gerekli iksa
yapılacaktır [3].
 Kazı İşleri

• Sert kaya, sert şist, betonlaşmış çakıl, sert kalker, killi şist
kaya, gre ve konglomera gibi kendini tutabilen zeminlerde
yetkililerin gerekli gördüğü hallerde ve şevsiz yapılmak
zorunluluğu bulunan 150 cm’den daha derin kazılarda, yan
yüzler uygun şekilde desteklenmek veya iksa edilmek
suretiyle tahkim olunacak ve iksa için kullanılacak kalas
başları, kazı üst kenarından 20 cm yukarı çıkarılacaktır [3].
 Kazı İşleri

• 150 cm’den daha derin kazılarda, işçilerin inip

çıkmaları için yeteri kadar el merdivenleri
bulundurulacaktır [3].
• İksa tertibatını ve desteklerini, inip çıkmak için
kullanmak yasaktır [3].
 Kazı İşleri

• Açıkta yapılan kazı işlerinde, 150 cm’den daha derin

toprak yığınlarının ve her derinlikte yapılan temel ve
kanal kazılarında yan cidarların altlarını şerit gibi
kazarak yukarıdan çökertmek yasaktır [3].
 Kazı İşleri

• İksanın yeterliliği iş süresince kontrol edilerek

• sonuçlar yapı iş defterine kaydedilecektir [3].
 Kazı İşleri

• Kazıların her bölümü 4 üncü maddede belirtilen

sorumlularca her gün en az bir defa kontrol edilecek ve
çalışılmasında bir sakınca olmadığı sonucuna varılırsa
işe devam edilecek; çalışılmasında sakınca olduğu
anlaşılırsa sakınca giderilinceye kadar iş durdurulacaktır
[3].
• Her iki halde de, durum, yapı iş defterine yazılıp imza
edilecektir [3].
•Madde 4 – Her işveren, yapı işlerini, fenni yeterliği
bulunan kişilerin, teknik gözetimi ve sorumluluğu
altında yürütecektir.
• 17.09.2013
 Kazı İşleri

• Kazı işlerinde yağış sırasında işçi çalıştırılmaz [3].

• Yağışın durmasından ve güvenlik tedbirlerinin
alınmasından sonra işçi çalıştırılabilir [3].
• Arazi durumuna göre, muhtemel su baskınlarına
• karşı gereken tedbirler alınacaktır [3].
• İşveren, yağışlı havalarda, işçilerin ıslanmalarını
önlemek için, kendilerini koruyacak kapalı bir yer
sağlamakla yükümlüdür [3].
• İşçiler ıslak elbise ile çalıştırılamaz [3].
 Kazı İşleri

• Su içinde çalışmayı gerektiren hallerde,

işçilere, uygun lastik çizmeler verilecektir [3].
• Diz boyunu aşan suların yenilmesi için ayrıca
gerekli tedbirler alınacaktır [3].
 Bucurgat

• Yeraltı çalışmalarında, bucurgat başında devamlı 1

işçi
• bulundurulacaktır [3].
• Derinliğin 6 metreyi aştığı hallerde, elle çalıştırılan
bucurgat en az 2 işçi tarafından kullanılacaktır [3].
 Bucurgat

• Derinliği 25 metreyi aşan kuyularda, işçilerin kuyuya

inip çıkmaları için kullanılan bucurgatlar veya vinçler
fren tertibatlı olacak ve motorla işletilecektir [3].
 BETONARME KALIBI YAPIMI VE
SÖKÜMÜNDE ALINACAK GÜVENLİK
TEDBİRLERİ

Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü [3]

Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

•Betonarme platformlarının döşeme

kenarlarına düşmeyi önleyecek korkuluk
yapılacaktır.
•Bu mümkün olmadığı hallerde, serbest
çalışmayı sağlamak için döşeme kenarına
korkuluklu iskele yapılacaktır.
Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

• Betonarme kalıplarının kiriş kanatları boşluk

tarafından çakılmayacaktır. Zorunlu hallerde gerekli
güvenlik tedbirleri alındıktan sonra, boşluk tarafında
çalışılabilir.
Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

• Boşluklara gelen betonarme kolon kalıplarının

dikiminde, sıpa iskele, üçayaklı merdiven
kullanılması gibi gerekli güvenlik tedbirleri
alınacaktır.
Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

• Betonarme kalıbını taşıyan direklere ızgara

çakıldıktan ve üzerine kalas konduktan sonra
çalışmağa başlanılacaktır.
• Tavanın 3 metreden yüksek olması halinde ara
çalışma platformu yapılmadan, ızgara işinde
çalışılmayacaktır.
Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

• Bu Tüzükte, iskeleler hakkında öngörülen

tedbirlerden, duruma göre betonarme kalıbına
uygun olanları aynen uygulanacaktır.
• Betonarme kalıplarının yeterliliği her beton
dökümünden önce kontrol edilerek yapı iş
defterine yazılacaktır.
 Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

•Kalıp sökme işi aşağıda belirtilen esaslara göre

yapılacaktır:
1.Kalıbı alınacak kısmın önce çaprazları, kolon
kanatları alınacak ve saha temizlenecektir.
2.Sökme işini yapan işçiler dikmelere
tırmanmayacak, sıpa ve benzeri araçlardan
yararlanacaklardır.
3.Sökülen kalıp malzemesi uygun şekilde istif
edilecektir.
Betonarme Kalıbı Yapımı ve Sökümü

• Devamı …
4.Söküm sırasında, söküm yerine sökücüden başka
işçiler girmeyecektir.
5.Dış yüz ve boşluk kısımlarda düşmeğe karşı gerekli
güvenlik tedbirleri alınacaktır.
6.Kalıp malzemesinin yere indirilmesi veya yukarıya
çıkarılması için malzeme dengeli olarak, iki
noktadan bağlanacaktır.
YIKIM İŞLERİNDE ALINACAK
GÜVENLİK TEDBİRLERİ
 Yıkım İşleri

•Bina veya yapıların yıkımının tehlikeli

olabileceği durumlarda [2]:
a)Uygun yöntem ve işlemler kullanılacak ve gerekli
önlemler alınacaktır.
b)Çalışmalar ancak uzman bir kişinin gözetimi
altında planlanacak ve yürütülecektir.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Yıkım işleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik

elemanın denetimi altında yapılacaktır.
• Yıkımdan önce yapının içindeki ve etrafındaki
havagazı, su ve elektrik bağlantıları kesilecektir.
• Yıkım sırasında su ve elektriğin kullanılması
gerektiği hallerde, bunlar, yapı dışında özel
koruyucular içine alınacaklardır.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Elle yıkılacak duvarlar için kurulacak iç kısım iskeleleri

• tabandan en çok 4 m yükseklikte yapılacaktır.
• Binadaki merdivenler ve bunların dayanakları en sonra
yıkılacaktır.
• Camlı kapı, pencere ve ayna gibi kırıldıklarında tehlikeli
olabilecek kısımlar, yıkıma başlamadan önce sökülüp
uygun yerlere taşınacaklardır.
• Yıkımda çalışan işçilere gözlük, baret ve çelik burunlu
ayakkabı gibi kişisel korunma araçları verilecektir.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Yıkılacak kısımlar, yıkılmadan önce ve yıkım sırasında bol

su ile sık sık ıslatılacak ve toz kalkmaması için gerekli
tedbirler alınacaktır.
• Yıkılacak kısmın etrafında, yapı yüksekliğinin en az iki
katına eşit güvenlik alanı bırakılacak ve bu alan
korkulukla çevrilecektir.
• Boş alan bulunmaması gibi nedenlerle bu yükümlülüğün
yerine getirilmesi olanağı yoksa, yıkım sırasında
fırlayacak parçaların etrafa zarar vermesini önlemek
için, yapı etrafı gerekli yükseklik ve dayanıklılıkta bir
perde ile çevrilecektir.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Yıkım sırasında çıkan taş, tuğla, demir ve moloz gibi

artıklar kat döşemelerinde yığılmayacaktır.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Yıkılan kısmın malzeme ve molozları kattan kata veya

yere güvenlik tedbirleri alındıktan sonra atılacaktır.
Yıkım işlerinde alınacak güv. tedbirleri

• Altında veya etrafında bulunan işçilerin güvenliği

sağlanmadıkça yıkılacak kısmın duvar ve döşemeleri
kitle halinde yıkılamaz.
• Duvarın döşemeye oturduğu kısımda veya herhangi
bir yüksekliğinde şerit gibi oyuk açmak ve sonra
duvarı üstten iple çekmek ve ittirmek suretiyle
yıkım yapılması yasaktır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü’nden bazı maddeler
 Tavan yüksekliği

• İşyerlerinde işçilerin daimi olarak çalıştırıldığı

yerlerin tavan yüksekliği, en az 3 m olacaktır [4].
 Tavan yüksekliği
• Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yüksekliğin
ortalaması 3 m olacak ve en alçak kısmı, varsa,
kirişin alt noktasından 240 cm’den aşağı
olmayacaktır [4].
5-ETKİLİ GÜVENLİK YÖNETİMİ

-Çevre güvenliğinin sağlanması,

- İş güvenliğinin sağlanması,

- Çalışanların güvenlik
konusunda bilinçlendirilmesi,
BEKLENİR.
 1- ÇEVRE GÜVENLİĞİ:

* Yapı alanının korunması,

* Uyarı levhaları,

* İşyeri düzeni,

* Aydınlatma,

* Yakından geçen enerji hattı,

 2000 (2002) YILI SSK İSTATİSTİKLERİ

TOPLAM İŞ KAZASI SAYISI : 74.847 (72.344)

TOPLAM ÖLÜM SAYISI : 1.173 (872)

İŞ KAZASI ÖLÜM
2000 2002 2000 2002
İNŞAAT 7.845 7.982 379 319
METAL 8.703 12.650 31 35
DOKUMA 6.895 7.097 18 18
MADENCİLİK 7.251 7.496 77 69
102
 YAPI İŞKOLU KAZA NEDENLERİ (2013 YILI)
TOPLAM İŞ KAZASI SAYISI: 713

KAZA NEDENİ SAYI ORAN (%)

YÜKSEKTEN DÜŞME ............. 302 ................. 43
MALZEME DÜŞMESİ ............. 102 ................ 14
MAKİNA-TEZGAH ...................... 85 ................. 12
ELEKTRİK ÇARPMASI .............. 55 ................. 7.5

GÖÇÜK ....................................... 11 ................ 1,5

DİĞER ........................................158 ................22

TOPLAM .................................713 ................100 103

 GENEL KURALLAR
• İŞYERİNDE ALINMIŞ TÜM İŞ GÜVENLİĞİ TEDBİRLERİNE
UYUN.

• İLAN PANOSUNA ASILMIŞ TALİMATLARDA VE

MUHTELİF KISIMLARA ASILMIŞ İKAZ LEVHALARINDA
YAZILI İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARINI OKUYUN VE BU
KURALLARA UYUN.

• AMİRLERİNİZ TARAFINDAN YAPILAN YAZILI VE SÖZLÜ

İKAZLARA UYUN.

• VERİLEN GÖREVİ, SİZE TARİF EDİLDİĞİ ŞEKİLDE YAPIN,

KENDİ İŞİNİZDEN BAŞKA İŞLERE KARIŞMAYIN
104
 KİŞİSEL KORUYUCULAR
• İŞİN GEREĞİ OLARAK SİZE VERİLEN KİŞİSEL
KORUYUCULARI MUTLAKA KULLANIN.

• BU MALZEMELERİN KAYBOLMASI VEYA

YIPRANMASI HALİNDE AMİRİNİZE HABER VEREREK
YENİSİNİ ALIN,

• KİŞİSEL GÜVENLİĞİNİZ İÇİN ÇOK LÜZUMLU OLAN

BU KORUYUCULAR OLMADAN İŞE BAŞLAMAYIN.

105
 KİŞİSEL KORUYUCULAR
• SERT ZEMİNLERE BETON ÇİVİSİ ÇAKARKEN
MUTLAKA İŞ GÖZLÜĞÜ VEYA YÜZ SİPERİ KULLANIN,

• AĞIR MALZEME TAŞIRKEN ÇELİK BURUNLU İŞ

AYAKKABISI GİYİN,

• UYGUN İŞ AYAKKABISI GİYİN, TERLİKLE VEYA ÇIPLAK

AYAKLA DOLAŞMAYIN,

• TUĞLA, DEMİR, SAC VB. KESKİN KENARLI CİSİMLERİ

KALDIRIRKEN KALIN BEZ ELDİVEN KULLANIN

106
• YÜKSEKLİĞİ TABANDAN İTİBAREN 3 METREDEN DAHA FAZLA OLAN VE
DÜŞME VEYA KAYMA TEHLİKESİ BULUNAN YERLERDE ÇALIŞIRKEN, KİREMİT
DÖŞERKEN, OLUK VE HER TÜRLÜ DIŞ CEPHE İŞLERİ YAPARKEN, GIRGIR
VİNÇLERİ ÇALIŞTIRIRKEN, KUYU, LAĞIM, GALERİ VB. DERİNLİKLERDE
ÇALIŞIRKEN MUTLAKA EMNİYET KEMERİ KULLANIN.

107
İŞTE KORUNMA ŞEKLİ

108
YETERKİ İSTE ÇARE ÇOK

109
110
111
112
113
114
115
UNUTMA: KULLANMADIĞIN KORUYUCU
SENİ KORUYAMAZ

116
 YÜKSEKTE ÇALIŞMALAR
• YÜKSEKTEN DÜŞMELERİN, EN AZ 90 CM. YÜKSEKLİKTE
SAĞLAM KORKULUKLARLA VEYA AYNI KORUMAYI
SAĞLAYABİLEN BAŞKA YOLLARLA ÖNLENMESİ
ESASTIR. KORKULUKLARDA EN AZ BİR TRABZAN,
ORTA SEVİYESİNDE BİR ARA KORKULUK VE
TABANINDA ETEKLİK BULUNMALIDIR.

• YÜKSEKTE ÇALIŞMALAR ANCAK UYGUN

EKİPMANLARLA VEYA KORKULUKLAR, PLATFORMLAR,
GÜVENLİK AĞLARI GİBİ TOPLU KORUMA ÖNLEMLERİ
ALINARAK YAPILMALIDIR.

117
118
119
120
121
122
 KİŞİSEL KORUYUCULAR
• BAŞINIZA BİR CİSMİN DÜŞMESİ VEYA ÇARPMASI
İHTİMALİ OLAN İŞLER SIRASINDA MUTLAKA BARET
KULLANIN

• VERİLEN KİŞİSEL KORUYUCULARI AMACINA UYGUN

ŞEKİLDE KULLANIN, BUNLARIN ZARAR GÖRMEMESİ,
YIPRANMAMASI VE KAYBOLMAMASI İÇİN GEREKLİ
ÖZENİ GÖSTERİN, İYİ VE TEMİZ BİR HALDE
MUHAFAZA EDİN. İŞ BİTİMİNDE BU İŞ İÇİN AYRILMIŞ
DOLABA KOYUN.

123
DÜŞMEYE MÜSAİT PARÇALAR

124
BARETİN YERİ BURASI MI OLMALI

125
BARETİ NE İÇİN KULLANACAĞIZ

126
BU BARET GÖREVİNİ YAPMIŞ

127
HERKESİN BAŞINA GELEBİLİR

128
BARETİNİZİN UYGUN OLUP OLMADIĞINI DEVAMLI KONTROL
EDİNİZ

129
BARETİN BÖLÜMLERİ

130
BARET CAN YOLDAŞINDIR SENİ KORUR

131
İŞ ELDİVENİ KULLANINIZ

132
ELDİVEN CEBİMİZDE DEĞİL ELİMİZDE OLSUN

133
 GENEL KURALLAR
• ÇALIŞIRKEN DİĞER İŞÇİLERİN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE
ATMAYIN.

• SİVRİ UÇLU VE KESKİN KENARLI MALZEMELERİ

GELİŞİGÜZEL YERLERE ATMAYIN VE ORTALIKTA
BIRAKMAYIN. ÇEVRENİZDE GÖRMÜŞ OLDUĞUNUZ BU
TÜR MALZEMELERİ UYGUN BİR YERE KOYUN.

• İŞYERİ SAHASINDA ARAÇ, KAMYON VE İŞ

MAKİNELERİNİN ALTINDA VEYA YANINDA YATMAYIN
VE UYUMAYIN.

• YASAKLANMIŞ YERLERE GİRMEYİN

134
 GENEL KURALLAR
• İŞYERİNDE MİSAFİR KABUL ETMEYİN.

• GEÇİRDİĞİNİZ EN UFAK BİR İŞ KAZASINI DAHİ

DERHAL YETKİLİ VE SORUMLULARA BİLDİRİN. (SİZİN
ÖNEMSEMEDİĞİNİZ KÜÇÜK BİR YARA, KANGREN VB.
BİR SEBEPLE İLERİDE PARMAK, EL-KOL VEYA BACAK
KESİLMESİNE NEDEN OLABİLİR)

• İŞYERİNE TABANCA, TÜFEK, BIÇAK GİBİ KESİCİ,

DELİCİ VEYA ATEŞLİ SİLAHLARLA GELMEYİN VE
KESİNLİKLE İŞYERİNDE ŞAKA YAPMAYIN.

135
 GENEL KURALLAR

• İŞYERİNDE YAPILAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM

TOPLANTILARINA MUTLAKA KATILIN.
• İŞYERİNDE ALKOLLÜ İÇKİ İÇMEYİN, İŞE ALKOLLÜ
OLARAK GELMEYİN VE ALKOLLÜ VAZİYETTE
ÇALIŞMAYIN.
• İŞE GİRİŞ VE PERİYODİK SAĞLIK MUAYENE VE
KONTROLLERİNİZİ MUTLAKA YAPTIRIN.
• VARSA HASTALIĞINIZI ÖNCEDEN YETKİLİ-LERE
BİLDİRİN, SAĞLIK DURUMUNUZA UYGUN İŞLERDE
ÇALIŞIN.

136
 GENEL KURALLAR
• İŞYERİNDE GÖRDÜĞÜNÜZ TEHLİKELİ DURUMLARI
YETKİLİLERE BİLDİRİN.

• İŞYERİNE GİRERKEN VE ÇALIŞMA YAPILAN YERLERE

GİDERKEN, ETRAFI KONTROL EDİN VE SADECE GİRİŞ-
ÇIKIŞ İÇİN AYRILMIŞ GEÇİTLERİ KULLANIN, DUVARLARA
VE BORULARA TIRMANMAYIN, DUVARLARDAN VEYA
BARİYERLERİN ÜZERİNDEN ATLAMAYIN.

• ARAÇLARIN GEÇTİĞİ YOLLARDA DİKKATLİ OLUN,

YAYALAR İÇİN AYRILMIŞ KISIMLARI KULLANIN,

137
 DİĞER ÖNLEMLER

• MATERYAL VE EKİPMANLARI UYGUN ŞEKİLDE

DEPOLAYIN,

• PARÇA, DÖKÜNTÜ, ISKARTA, HURDA, YIKINTI, ENKAZ

VB. UYGUN ŞEKİLDE UZAKLAŞTIRIN.

• BUZ, KAR, YAĞ VE DİĞER ETKENLERLE KAYGAN HALE

GELEN ÇALIŞMA YERLERİ VE GEÇİTLERİ TEMİZLEYİN
VEYA BU YERLERE TALAŞ, TUZ, KUM GİBİ KAYMAYI
ÖNLEYİCİ MALZEME SERPİN.

138
 DİĞER ÖNLEMLER
• MALZEMELERİ DÜZGÜN, KOLAYCA DEVRİLMEYECEK ŞEKİLDE İSTİFLEYİN

• BİNA GİRİŞLERİNE KAPALI GEÇİTLER YAPIN.

• EL ALETLERİ VEYA EKİPMANIN DÜŞMESİNİ ÖNLEYECEK TEDBİRLER

ALIN.

139
 DİĞER ÖNLEMLER
• DÜŞME İHTİMALİNİZ BULUNAN TÜM BOŞLUK VE DELİKLERİ
SAĞLAMCA KAPATIN VEYA BURALARA KORKULUK YAPIN.

• YAPI İŞLERİNİN GÜNDÜZ YAPILMASI ESASTIR. KARANLIKTA VEYA GECE

ÇALIŞILMASI ZORUNLU OLDUĞU HALLERDE, ÇALIŞMA YERİ VE
GEÇİTLERİN YETERİNCE VE UYGUN ŞEKİLDE AYDINLATILMASINI
SAĞLAYIN, AKSİ HALDE BÖYLE YER VE ZAMANLARDA ÇALIŞMAYIN.

140
 DİĞER ÖNLEMLER

• YAPININ DEVAMI SÜRESİNCE SİVRİ UÇLARI VEYA KESKİN KENARLARI

BULUNAN MALZEME VE ATIKLARI, GELİŞİ GÜZEL ATMAYIN VEYA
ORTALIKTA BIRAKMAYIN, DÜZGÜNCE BİR KENARDA İSTİF EDİN

141
 İSKELELER
• YAPI İSKELELERİNİ ANCAK TEKNİK ELEMANLARIN YÖNETİMİ VE
GÖZETİMİ ALTINDA, TECRÜBELİ USTALAR KURMALI VE SÖKMELİDİR.

• İSKELELER, KULLANIM AMACINA UYGUN NİTELİKTE, YETERLİ ÖLÇÜDE

VE SAĞLAM MALZEMEDEN YAPILMALIDIR.

142
 İSKELELER
• İSKELELERE ÇIKMAK İÇİN, MERDİVEN VE RAMPA GİBİ UYGUN VE
GÜVENLİ ARAÇLAR KULLANIN.

• DÜŞEBİLECEK CİSİMLERDEN KORUNMAK İÇİN, ÇALIŞILAN PLATFORMUN

ÜZERİNE, YETERLİ SAĞLAMLIKTA VE BOYUTTA KORUYUCU BİR TAVAN
YAPIN.

143
 İSKELELER
• KULLANILAN MALZEMELERİ, GELİŞİGÜZEL BİR ŞEKİLDE
İSKELEDEN AŞAĞI ATMAYIN, BU İŞİ ANCAK YERDEKİ
BİR GÖZETLEYİCİ NEZARETİNDE, MALZEMENİN
ATILACAĞI YERİ BELİRLEYİP, KORUMA BANDI
ÇEVİRDİKTEN VE UYARI LEVHALARI YERLEŞTİRDİKTEN
SONRA YAPIN.

• İSKELEYE, TAŞIYABİLECEĞİNDEN DAHA FAZLA YÜK

YÜKLEMEYİN; İSKELELERE MALZEME DEPOLAMAYIN,
SADECE HEMEN KULLANILACAK MİKTARDA MALZEME
BULUNDURUN.

144
 İSKELELER
• İSKELELERİ KULLANMADAN ÖNCE, HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİKTEN,
KULLANIMINA ARA VERİLDİKTEN, DEPREM, KAR YAĞIŞI, BUZLANMA VE
FIRTINA GİBİ TABİİ OLAYLARDAN VEYA GÜÇ VE DENGESİNİ
ETKİLEYEBİLECEK DURUMLARDAN SONRA KONTROL EDİN. VARSA
GÜVENSİZ DURUMU GÜVENLİ HALE GETİRMEDEN İSKELEYE ÇIKMAYIN
VEYA KİMSEYİ ÇIKARMAYIN.

145
 İSKELELER
• İSKELELERİN SALINIM YAPMAMASI VE BİNALARDAN
AYRILMAMASI İÇİN BİNA BAĞLANTILARINI SAĞLAM
BİR ŞEKİLDE YAPIN.

• İSKELE ÜZERİNDEKİ YÜKÜ, İSKELENİN SALLANMASINA

YOL AÇMAYACAK VEYA STABİLİTESİNİ BOZMAYACAK
ŞEKİLDE EŞİT OLARAK DAĞITIN.

• YAPI İSKELELERİNİN ÇALIŞMA PLATFORMU, GEÇİT VE

MERDİVEN GİBİ KISIMLARINA, DÜŞMEYİ ÖNLEMEK
AMACI İLE EN AZ 1 M. YÜKSEKLİKTE, KORKULUK
YAPIN.

146
 İSKELELER
• İSKELELERİN YAĞMUR, KAR, BUZ VB. NEDENLERLE KAYGANLAŞMASINI
ÖNLEMEK İÇİN TUZ VEYA TALAŞ SERPİN.

• İSKELELERDE GÖRDÜĞÜNÜZ ARIZALARI DERHAL ONARIN, ZAYIF

KISIMLARI KUVVETLENDİRİN VEYA YENİSİ İLE DEĞİŞTİRİN.

• İSKELELER ÜZERİNE MOLOZ VE ATIKLAR İLE GEÇİŞE ENGEL MALZEME

BIRAKMAYIN.

147
İSKELELER
•VİNÇ VB. MAKİNALARLA TAŞIMA
SIRASINDA, YÜKLERİN İSKELEYE
TAKILARAK İSKELEYİ YIKMAMASI VEYA
HERHANGİ BİR ZARAR VERMEMESİ İÇİN
GEREKLİ DİKKAT VE ÖZENİ GÖSTERİN.

148
AHŞAP İSKELELER
• AHŞAP İSKELELERDE MÜMKÜNSE DÜZGÜN, SIK
DOKULU, ÇIRALI VE ÜZERİNDE FAZLA BUDAK
BULUNMAYAN SAĞLAM KERESTE KULLANIN.

• ISKARTA, TAMİR EDİLMİŞ VE BOYANMIŞ KERESTE VE

TAHTALARI İSKELE YAPIMINDA KULLANMAYIN,
CİNSLERİNE GÖRE TAŞIYABİLECEKLERİ EN ÇOK YÜKE
DAYANABİLECEK STANDART KESİTTEN DAHA KÜÇÜK
KESİTLİ KERESTE KULLANMAYIN.

149
AHŞAP İSKELELER
• İSKELELERDE GEREKLİ DAYANIKLILIĞI SAĞLAYACAK UYGUN BAĞLANTI
MALZEMELERİ KULLANIN.

• İSKELELERİN PLATFORM, GEÇİT VB. YERLERİNDE KULLANILACAK

KALASLAR EKSİZ, YAN YANA VE ARALIKSIZ OLARAK KONMALI, KALAS
UÇLARI İSKELE BİTİMİNDE KENDİ UZUNLUĞUNUN 1/10 UNDAN FAZLA
ÇIKTIĞI HALLERDE, O KISMA GEÇMEYİ ÖNLEYECEK UYGUN
KORKULUKLAR YAPILMALIDIR.

150
AHŞAP İSKELELER
• SIVA, BADANA VE TAMİRAT GİBİ İŞLER İÇİN YAPILAN
VE YÜK TAŞIMAYAN İSKELE GENİŞLİKLERİ 80 CM. DEN
DAR OLMAMALI, DÖŞEMELERİNDE EN AZ İKİ ADET
5X20 CM. KESİTTEN DAHA KÜÇÜK KESİTTE KALAS
KULLANILMAMALI VE BU KALASLAR BİRBİRLERİNE
HER 60 CM. DE BİR ENİNE OLMAK ÜZERE ALTTAN
2,5X5 CM. LİK ÇITALARLA BAĞLANMALIDIR.

151
 AHŞAP İSKELELER
•TUĞLA DUVAR, TAŞ DUVAR VE KAPLAMA
GİBİ İŞLER İÇİN YAPILAN VE YÜK
TAŞIYAN İSKELELERİN GENİŞLİKLERİ, 120
CM. DEN AZ VE BUNLARIN DUVAR
YÜZÜNE OLAN UZAKLIKLARI İSE 10 CM.
DEN FAZLA OLMAMALI, DÖŞEMELERDE
HİÇ BİR ŞEKİLDE BOŞLUK VE ARALIK
BIRAKILMAMALIDIR.

152
 AHŞAP İSKELELER
• İSKELELERDE YAPILACAK KORKULUK VE ARA KORKULUK KERESTE
KESİTLERİ 5X10 CM. DEN KÜÇÜK OLMAMALI, ARA KORKULUKLAR
DÖŞEME TABANINDAN İTİBAREN 50 CM. YÜKSEKLİKTE YAPILMALIDIR.
ANCAK İKİ DİKME ARASINDA YATAY KUVVETLERE KARŞI ÇAPRAZLAR
YAPILDIĞINDA, ARA KORKULUKLAR KONULMAYABİLİR.

153
 AHŞAP İSKELELER
• YÜK TAŞIYAN İSKELELERDE ALET VE MALZEMENİN
DÜŞEREK KAZAYA SEBEBİYET VERMESİNİ ÖNLEMEK
İÇİN DÖŞEME DIŞ KISMINA 15 CM. YÜKSEKLİĞİNDE
BİR ETEK TAHTASI KONULMALI, BU ETEK TAHTASI İLE
DÖŞEME ARASINDA 1 CM. EN FAZLA BOŞLUK
BIRAKILMAMALIDİR.

• YÜK TAŞIYANLAR HARİÇ OLMAK ÜZERE, 8 M.

YÜKSEKLİĞE KADAR OLAN İSKELE DİKMELERİ 8X8
CM, 8 - 24 M. YÜKSEKLİK ARASINDA BULUNAN
İSKELE DİKMELERİ İSE 10X10 CM. KESİTTEN DAHA
KÜÇÜK OLMAMALI,

154
AHŞAP İSKELELER
• İKİ DİKME ARASI, YÜK TAŞIYAN İSKELELERDE 240 CM. DEN, YÜK
TAŞIMAYAN İSKELELERDE İSE 3 M. DEN DAHA FAZLA OLMAMALIDIR.

• İSKELE DİKMELERİ, BİNADAN AYRILMAYACAK VE YANLARA DOĞRU

SALLANMAYACAK VEYA BEL VERMEYECEK ŞEKİLDE DÜZ VE ÇAPRAZ
KUŞAKLARLA TAKVİYE EDİLEREK BİNAYA BAĞLANMALIDIR.

155
AHŞAP İSKELELER
• İSKELE ESAS VEYA TALİ DİKMELERİ, OTURMA VEYA
KAYMA YAPMAYACAK ŞEKİLDE SAĞLAM YER ÜZERİNE
OTURTULMALI VE DİKME ALTLARI BİRBİRLERİNE
BAĞLANMALIDIR.

• İSKELE YAPILACAK TABAN YUMUŞAK VEYA ZAYIF İSE,

DİKMELER, YÜKÜ YAYMAK İÇİN YETERLİ KALINLIKTA
VE BOYUTTA, AHŞAP VEYA BETON PLAKALAR
ÜZERİNE OTURTULMALIDIR.

156
 AHŞAP İSKELELER
• RAMPA VE GEÇİTLER; 80 CM. DEN, YÜK TAŞINANLAR İSE 125 CM. DEN
DAR OLMAMALI, GERİYE KAYMAMASI İÇİN GEREKLİ TEDBİRLER
ALINMALI VE İKİ TARAFI KORKULUKLU OLMALIDIR. İSKELENİN GEÇİT
VE RAMPA MESNET ARALIKLARI, KALASLARIN ESNEMESİNİ VE BEL
VERMESİNİ ÖNLEYECEK VE ÜZERİNDE YAYLANMADAN
YÜRÜNEBİLMESİNİ SAĞLAYACAK ŞEKİLDE AYARLANMALIDIR.

157
 İSKELE SÖKÜLMESİ

• İSKELELERİN SÖKÜLMESİNE EN ÜST KISIMDAN

BAŞLANMALIDIR.

• SÖKÜME BAŞLAMADAN ÖNCE, HERHANGİ BİR

SEBEPLE, İSKELENİN TAKVİYE VEYA
ÇAPRAZLARINDAN HİÇBİR ELEMANI ALMAYIN,
ANCAK SÖKÜME BAŞLADIKTAN SONRA İSKELE
MALZEMESİNİN İNDİRİLMESİ AMACIYLA İKİ DİKME
ARASI (AKS) KORKULUKLAR ALINABİLİR.

158
 İSKELE SÖKÜLMESİ
• İSKELELERİN BİNA BAĞLANTILARINI, KALASLARIN ALINMASINDAN
SONRA VE YUKARIDAN AŞAĞIYA DOĞRU SIRAYLA SÖKÜN.

• SÖKÜLMÜŞ OLAN MALZEMELERİ HANGİ YÜKSEKLİKTEN OLURSA

OLSUN DOĞRUDAN DOĞRUYA YERE ATMAYIN, İKİ YERİNDEN
BAĞLAYARAK DENGELİ ŞEKİLDE İNDİRİN VE UYGUN BİR YERE İSTİF
EDİN.

159
İSKELE BÖYLEMİ OLMALI

160
DAR VE KORKULUKSUZ İSKELE

161
KORKULUK YOK-EMNİYET KEMERİ TAKMAMIŞ

162
İSKELE VE MERDİVEN KORKULUKSUZ

163
İSKELEDE ALTINA KOLİ KOYMUŞ

164
BUDA KORE USULÜ İSKELE

165
ÜST KATTA ÇALIŞAN KORKULUĞA İHTİYAÇ DUYMAMIŞ

166
MERDİVEN YERİNE VARİL, KUTU GİBİ UYDURUK MALZEME
KULLANMAYIN

167
İSKELENİN BÖYESİNE NE DEMELİ

168
AĞ KURULARAK YAPILAN ÖRNEK BİR KORUMA

169
170
171
İSKELE AYAKLARI TABANDA SAĞLAM PLAKALAR ÜZERİNE OTURTULMALI

172
173
KALIPLARDA ALINACAK TEDBİRLER
• BETONARME KALIPLARI; TEKNİK ELEMAN TARAFINDAN BELİRLENEN
CİNS VE EBATTA VE TAŞIYACAĞI YÜKE VE KURULACAĞI YERE UYGUN
OLMALIDIR.

• TABLİYE KENARLARINA DÜŞMEYİ ÖNLEYECEK KORKULUK YAPILMALI,

BU MÜMKÜN OLMADIĞI HALLERDE, SERBEST ÇALIŞMAYI SAĞLAMAK
İÇİN DÖŞEME KENARINA KORKULUKLU İSKELE YAPILMALIDIR.

174
 KALIPLARDA ALINACAK TEDBİRLER
• BETONARME KALIBINI TAŞIYAN DİREKLERE IZGARA ÇAKILDIKTAN VE
ÜZERİNE KALAS KONDUKTAN SONRA ÇALIŞMAYA BAŞLANILMALI,
TAVANIN 3 M. DEN YÜKSEK OLMASI HALİNDE ARA ÇALIŞMA
PLATFORMU YAPILMADAN ÇALIŞILMAMALIDIR. BOŞLUKLARA GELEN
BETONARME KOLON KALIPLARININ DİKİMİNDE, SIPA İSKELE VEYA İKİ
AYAKLI MERDİVEN KULLANILMALIDIR.

175
 KALIPLARDA ALINACAK TEDBİRLER
• BETONARME KALIPLARININ KİRİŞ KANATLARI BOŞLUK TARAFINDAN
ÇAKILMAMALI, GÜVENLİK AĞI KURMA VB. TEDBİRLER ALINMADAN
BOŞLUK TARAFINDA ÇALIŞILMAMALIDIR.

• BETONARME KALIPLARI, KİRİŞ TABANLARININ KALIP TAHTASINDAN

ÖNCE ÇAKILMASI GEREKTİĞİNDE, KİRİŞ TABANI TAKVİYE EDİLMEDEN
ÜZERİNE BASILMAMALIDIR.

176
 KALIPLARDA ALINACAK TEDBİRLER
• BETONARME KALIPLARI, TAŞIYACAĞI YÜKE KARŞI YETERLİ SAĞLAMLIKTA
OLMALI, YATAY DEPLASMANLARA KARŞI YETERLİ ÇAPRAZ BAĞLANTILAR
YAPILMALIDIR.

177
 KALIP SÖKÜMÜ
• KALIBI ALINACAK KISMIN ÖNCE ÇAPRAZLARI VE
KOLON KANATLARI SÖKÜLMELİDİR.

• SÖKME İŞİ EN ÇOK İKİ AKSIN DİKMELERİ ALINARAK

YAPILMALIDIR.

• SÖKME İŞİNİ YAPANLAR DİKMELERE

TIRMANMAMALI, SIPA İSKELE VB. ARAÇLARDAN
YARARLANMALIDIR.

• SÖKÜLEN KALIP MALZEMESİ UYGUN ŞEKİLDE İSTİF

EDİLMELİ, GELİŞİGÜZEL YERLERE ATILMAMALIDIR.

178
 KALIP SÖKÜMÜ
• SÖKÜM YERİNE SÖKÜCÜDEN BAŞKA KİŞİLER
GİRMEMELİDİR.

• DIŞ YÜZ VE BOŞLUK KISIMLARDA DÜŞMEYE KARŞI

UCU HALATA BAĞLANMIŞ EMNİYET KEMERİ
KULANILMALIDIR.

• KALIP İŞİNDE ÇALIŞANLAR MUTLAKA BARET VE

ÇELİK BURUNLU AYAKKABI KULLANMALIDIR.

179
TÜNEL KALIPLARDA ALINACAK TEDBİRLER
• MONTAJ VE BAĞLANTILARI AŞAĞIDA YAPIN.

• BAĞLANTI VE DESTEKLEME ELEMANLARINI, KALIBIN

TAŞIYACAĞI YÜKE UYGUN OLARAK SEÇİN.

• KALIBIN KURULACAĞI MAHALLİN ETRAFINI, BİNA

YÜKSEKLİĞİ İLE ORANTILI OLARAK TAHTA VEYA
ÇELİK PERDE İLE KORUMA ALTINA ALIN.

180
 TÜNEL KALIPLAR
•KALIPLAR, ANCAK YETKİLİ TEKNİK
ELEMAN NEZARETİNDE, VE TECRÜBELİ
USTALAR TARAFINDAN KURULMALIDIR.

•KALIPLAR MONTAJ İÇİN TAŞINIRKEN,

VİNCİN ÇALIŞMA SAHASINDA VE KALIP
ALTINDA DURMAYIN.

181
 TÜNEL KALIPLAR
• KALIPLARDA, TAŞIYICI OLARAK KULLANILAN
ELEMANLARA, TAŞIMA GÜCÜNÜN ÜZERİNDE YÜKLEME
YAPMAYIN.

• TÜNEL KALIPÇILAR, KENDİLERİNE VERİLEN BARET,

EMNİYET HALATI, PARAŞÜTÇÜ TİPİ EMNİYET KEMERİ,
ELDİVEN VE ÇELİK BURUNLU AYAKKABI GİBİ KİŞİSEL
KORUYUCU MALZEMELERİ MUTLAKA KULLANMALIDIR.

• TÜNEL KALIPLAR ÇALIŞMA MAHALLİNE VEYA ZEMİNE

DENGELİ OLARAK KONULMALI, DAR OLAN KALIPLAR İLE
DIŞ KALIPLAR SAĞLAM ŞEKİLDE DESTEKLENMELİDİR.

182
 TÜNEL KALIPLAR

• TÜNEL KALIPLAR BETON ATIMINDAN ÖNCE KONTROL

EDİLMELİ, PANO KRİKOLARI, TEKERLEKLER, DİKME
TEKERİ, KONTUR FİŞ KRİKOLARI, YAYLARIN AKSLARI
VE HAREKETLİ DİĞER PARÇALAR GÖZDEN
GEÇİRİLMELİ, DEFORME OLANLAR YENİLERİ İLE
DEĞİŞTİRİLMELİDİR.

• KALIPLARDA HER HANGİ BİR DARBE SONUCU

KIRILAN, EZİLEN HASAR GÖREN PARÇALAR İLE
KAYBOLAN PARÇALAR DERHAL ORİJİNALİ İLE
DEGİŞTİRİLMELİDİR.

183
 TÜNEL KALIPLAR
• TÜNEL KALIPLARDA KALIP ÇIKARMA VE DIŞ PANO
İSKELESİNE SAĞLAM PLATFORM VE KORKULUKLAR
YAPILMALIDİR.

• KALIP ÇIKARMA VE DIŞ PANO İSKELESİNİN

KORKULUK VE PLATFORMLARI İLE KALDIRMA
ÜÇGENİ SÜREKLİ KONTROL EDİLMELİ, BAKIMLARI
YAPILMALIDIR.

• KALDIRMA ÜÇGENİNİN DİŞLİ KISMI PERİYODİK

OLARAK YILDA BİR KEZ DEĞİŞTİRİLMELİ VE
KALDIRMA ESNASINDA KALDIRMA ÜÇGENİNİN
SOMUNU İYİ BİR ŞEKİLDE SIKILMALIDIR.

184
 TÜNEL KALIPLAR
• KALIPLARIN VİNÇTEN KURTARILMASI, ÜÇGEN
BAĞLANTI KELEBEĞİNİN SÖKÜMÜ YAPILDIKTAN
SONRA YETKİLİ KİŞİLERCE VİNÇ OPERATÖRÜNE
VERİLEN İŞARETLE YAPILMALIDIR.

• LPG TÜPLERİ, DEVRİLMEYE, ISIYA VE ELEKTRİĞE

KARŞI KORUNMALI, TÜP BAĞLANTILARI,
HORTUMLAR, BORULAR, VANALAR VE ŞALOMALAR
HER GÜN KONTROL EDİLMELİ, GAZ KAÇAĞI
HALİNDE, YETKİLİLERİN GÖZETİMİNDE BAĞLANTILAR
SÖKÜLMELİ VE BORU İÇİNDEKİ LPG GAZI
BOŞALTILARAK GEREKLİ BAKIM VE ONARIMLARI
YAPTIRILMALIDIR.

185
TÜNEL KALIPLAR
• KALIPLARIN ISITILMASINDA KULLANILACAK LPG
TÜPLERİ İÇİN ZEMİNDE TÜP ODALARI YAPILMALI,
BUNLAR GÜNEŞ IŞINLARINA MARUZ
BIRAKILMAMALI VE GELİŞİGÜZEL YERLERE
ATILMAMALIDIR.

• TÜP ODALARININ ETRAFINA ÖZEL PERDELER

YAPILMALI VE BURAYA ATEŞLE YAKLAŞILMASI VE
SİGARA İÇİLMESİ YASAKLANMALIDIR. AYRICA
BURALARA UYGUN İKAZ LEVHALARI ASILMALIDIR.

186
 TÜNEL KALIPLAR
• DOLU VE BOŞ TÜPLER AYRI AYRI DEPOLANMALI VE
KULLANILDIKTAN SONRA BOŞALAN TÜPLER DERHAL
DEPOYA KALDIRILMALIDIR.

• TÜNEL KALIP KORKULUKLARI DEVAMLI KONTROL

EDİLMELİ, SAPMA PİMLERİ AŞINAN VE AĞLARI
YIRTILANLAR TAMİR EDİLMELİDİR.

• TÜNEL KALIP KORKULUKLARININ AĞLARINA FIÇI, VARİL,

DEMİR, TAŞ, TUĞLA VB. MALZEME ATILMAMALI,
İSTENMEDEN DÜŞENLER İSE EN KISA ZAMANDA
TEMİZLENMELİDİR.

187
 TÜNEL KALIP SÖKÜMÜ
AŞAĞIDA YAZILI SIRAYA GÖRE YAPILMALIDIR.

• KALIP BAĞLANTI ELEMANLARINI SÖKÜN,

• HİDROLİKLERİ BOŞA ALIN,

• SABİTLEME ELEMANLARINI İNDİRİN,

• KALIPLARI TEKERLEKLER ÜZERİNE İNDİRİN,

• ZEMİNDE VE İSKELEDE BOŞTA MALZEME BIRAKMAYIN,

• SÖKÜLEN KALIPLARI YETKİLİLERİN GÖZETİMİNDE VE VİNÇ İLE ALIN,

• SÖKÜM SONRASI AYARLI DİKMELERİ HEMEN YERLEŞTİRİP KALIBI

DENGEYE ALIN.

188
MUCİDİ BİZİM İNŞAATÇILAR

189
EN BÜYÜK DÜŞMAN : İÇKİ

190
BİNA MAKİNENİN ÜZERİNE YIKILACAK

191
BOM ELEKTRİK TELLERİNE DEĞEBİLİR

192
ENH’NA TEMAS ETTİRİLEN POMPA BOMU

193
DAMPER ELEKTRİK HATTINA DEĞMİŞ

194
DİKKATSİZ SÜRÜCÜ

195
BANTLA SARILMIŞ KIRIK PRİZ

196
İZOLESİ HASARLI ARA KABLO BANTLA SARILMIŞ

197
FİŞSİZ KABLOLARI PRİZE TAKMAYIN

198
SEYYAR LAMBAMI ÖLÜM DAVETİYESİMİ

199
YÜKÜ ÜZERLERİNE DÜŞÜRECEKLER

200
YÜKÜN ALTINDA DURMAYIN

201
KENDİ GÜVENLİĞİNİ HİÇE SAYIYOR

202
BAŞINA DÜŞECEK BİR TAŞ MERMİ GİBİ DELER

203
KAYIŞ-KASNAK MUHAFAZASI YOK - BARET TAKMAMIŞ

204
GAZETE VE
GÜNEŞ
GÖZLÜĞÜ
İLE YAPILAN
KAYNAK
MASKESİ

205
SÜNGER BARET

206
KEPÇE SEYAHAT MEKANI OLMAMALI

207
208
İŞ MAKİNESİNE ASILARAK SEYAHAT ETMEYİN

209
DENGEYİ KAYBEDİNCE BALYOZU ALTTAKİNİN
KAFASINA VURACAK

210
YANDAKİ PORTEKİZ
ALTTAKİ BİZDEN

211
İŞİNİZİ GÜVENLİK GEREKLERİNE AYKIRI BİR
ŞEKİLDE YAPMAYIN

212
GALİBA CAMBAZLIK YAPIYOR

213
ÇATIDA ÇALIŞIRKEN MUTLAKA EMNİYET HALATI BAĞLANMALI

214
CAN HALATI VEYA EMNİYET KEMERİ BAĞLAMAMIŞ

215
EMNİYET HALATI BAĞLAMAMIŞ

216
EĞİLİP DOĞRULURKEN BAŞI DÖNÜP ARKAYA DÜŞEBİLİR

217
ASMA İSKELE İLE GEZİNTİ

218
DÜŞMEK İÇİN ADETA ZORLUYOR

219
TUĞLA ÜZERİNDE CAN PAZARI

220
HAYATI BU KADAR MI ÖNEMSİZ

221
TEDBİR ALAMAZLAR MI

222
NEYE GÜVENİYORLAR ACABA

• UNUTMAYIN GİDEN
GERİ GELMİYOR

• ATEŞ DÜŞTÜĞÜ YERİ

YAKIYOR

• SADECE ÖLENİN ANASI

AĞLIYOR

223
ASANSÖR BOŞLUĞU SAĞLAM KORKULUKLA KAPATILMAMIŞ

224
ASANSÖR BOŞLUĞU BÖYLE KORUNMALI

225
İKİ BİNA ARASINA KURULAN GEÇİT

226
BU GEÇİTLERDEN GEÇİLİRMİ ?

227
İNŞAATA GİRİŞ PLATFORMUNA BAKIN

228
BU DAHA GÜVENLİ DEĞİLMİ

229
GÖZÜMÜZÜ KORUMAK MÜMKÜN

230
TABİİ AYAĞIMIZIDA

231
BU AYAKKABI İLE ÇALIŞILMAZ

232
BİR GÜN SENİ MUTLAKA KORUR

233
YA GÖZÜNDE GÖZLÜK OLMASAYDI

234
 7-İlgili Mevzuat
• Resmi Gazete Tarihi: 23.12.2003 Resmi Gazete Sayısı: 25325

YAPI İŞLERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİK YÖNETMELİĞİ