Klucz do rozpoznawania minerałów
Twardość
Barwa
różna, najczęściej biała
lub szara
szara, biała
bezbarwne pojedyncze
kryształy w grubszym
punkcie, srebrzysty
biała, szara, żółtawa,
brunatna
szara, biała, żółta i
pośrednie barwy,
bezbarwny
bezbarwny, szary w
różnych odcieniach
biała, brudnobiała z
odcieniem żółtawym i
różowym
biała, szara z różnymi
odcieniami, bezbarwny
szara, biała, żółtawa,
brunatna
szary, szarobrunatny
najczęściej bezbarwny,
biały, ale czasami i żółty
biała, szara, żółta,
niebieskawa
bezbarwny, biały, szary
różna, często wyraźnie
pasiasta
bezbarwny, najczęściej
zabarwiony na czerwono
lub różowo
czerwona, brunatna z
odcieniem czerwonym
najczęściej różowa lub
czerwona, czasami
kremowa
żółta w kryształach,
złocisto-żółta
żółtawa, brunatna, szara
żółta, brązowo-żółta,
rdzawa
żółta, złocista
brunatno-czarna,
ciemnozielona
brunatna, czerwonawa,
czasem odcień niebieski
zielona, ciemnozielona
zielona w różnych
odcieniach
zielono-czarna, szara
ciemnozielona, czarna z
zielonym odcieniem
oliwkowo-zielona,
brunatna, czarna
ołowiano-szara
biała, ale na powietrzu
szybko przechodzi w
niebieską
fioletowa, żółta, biała,
zielona
żółta
w skali Połysk Rysa Reakcja z HCl Formy występowania Nazwa minerału
Mohsa
1 perłowy, tłusty, matowy biała miękki i śliski przy rozcieraniu w palcach talk
masa ziemista, makroskopowo bezpostaciowa; możliwość
1-2 bez połysku wstępnego określenia po różnicach w pęcznieniu i reakcji na minerały ilaste
barwniki
trudna do jednokierunkowe pakiety blaszkowatych kryształów doskonale
2-2,5 szklisty, perłowy muskowit
określenia łupliwych, sprężystych
występuje w postaci bardzo drobnych łuskowatych kryształów
2,5 jedwabisty, perłowy serycyt
zewnętrznie podobnych do muskowitu
szklisty, perłowy (forma tabliczkowate, o pokroju blaszkowatym kryształy, często
2 biała rozpuszcza się gips
włóknista), jedwabisty połączone podwójnie w formie tzw. jaskółczych ogonów
skupienia tabliczkowatych, słupkowatych, igiełkowatych
rozpuszcza się w
3-4 szklisty, tłusty, perłowy biała kryształów; występuje często jako drobnoziarnista masa anhydryt
stężonym
przypominająca marmur
nawet w masie skalnej, gdzie nie widać pojedynczych
rozkłada się z
kryształów, wyraźnie dają się zauważyć gładkie powierzchnie
3 szklisty biała silnym kalcyt
niektórych ich ścian; często tworzy szczotki, geody, druzy,
burzeniem
stalaktyty
białe skupienia o wyraźnych kryształach podobnych do skupień
3-3,5 szklisty biała baryt
kryształów kalcytu, ale znacznie cięższe
rozkłada się w
3,5-4 szklisty biała gorącym lub po formy występowania - podobnie jak kalcyt dolomit
sproszkowaniu
występuje często w postaci konkrecji o kształtach różnych
bez połysku lub połysk łatwo
5 szara, biała zbliżonych do kulistych; skrytokrystaliczny często fosforyt
ziemisty rozpuszcza się
zanieczyszczony glaukonitem, kalcytem
rozpuszczalny w
5,5-6,5 szklisty, woskowy biała bezpostaciowa masa opal
gorącym
słabo rozkłada w skałach magmowych (granicie, diorycie) wyraźne kryształy albit (plagioklaz
6 szklisty biała lub szara
się często o gładkich ścianach kwaśny)
kwarc; w przypadku
szklisty, na przełamie w skałach jako najczęściej tłuste nieregularne kryształy, często barwy fioletowej -
7
tłusty tworzy szczotki, druzy, geody ametyst lub czarnej -
kwarc zadymiony
makroskopowo bezpostaciowa masa skrytokrystaliczna;
trudna do chalcedon; odmiany:
7 matowy, tłusty rozłupany charakteryzuje się klasycznym przełamem
określenia agat, krzemień
muszlowym
szklisty, ale tylko w stanie smak gorzko-słony; dobrze rozpuszcza się w wodzie;
2-3 karnalit, sylwin
świeżym higroskopijny, szczególnie karnalit
metaliczny, na ścianach
5 wiśniowa tworzy skupienia zbite lub włókniste; dość ciężki hematyt
kryształów matowy
biała, szara (trudna w skałach, szczególnie grubokrystalicznych, wyraźne kryształy o
6 szklisty ortoklaz
do określenia) gładkich ścianach
na ścianach kryształów
szklisty, diamentowy w pali się niebieskofioletowym płomieniem ze specyficznym
2 żółta, biaława siarka
masie makroskopowej, zapachem; łatwo topliwa
niekrystaliczny - tłusty
tworzy skupienia ziarniste, włókniste; łatwo wietrzeje, stąd
rozkłada się w
4-4,5 szklisty, perłowy szarawa typowy połysk można obejrzeć tylko na świeżym przełomie; syderyt
gorącym
zwykle ziemisty
najczęściej spotykana forma - ruda darniowa; porowate bryły z
4,5-6 bez połysku żółta, brunatna rozpuszczalny często widocznymi domieszkami piasku i innych części limonit
ziemistych - orsztyn rudawiec
występuje w postaci ziarnistych krystalicznych mas; tworzy
6 metaliczny czarna piryt
szczotki; w świetle daje pięknie iskrzące refleksy; duża gęstość
biała, szarawa z w skałach wyraźne słupkowate kryształy, mimo podobieństwa
5,5-6,5 szklisty augit
odcieniem zielonym do hornblendy nie tak wysmukłe
w skałach (np. gabro) wyraźnie wyrażone kryształy o gładkich anortyt (plagioklaz
6 szklisty szarawa
ścianach zasadowy)
rozkłada się występuje w osadach morskich w postaci zielonych ziarn w
2 bez połysku jasnozielona glaukonit
zostawiając SiO2 masie skały osadowej
perłowy, szklisty, bez minerał giętki; pospolity w skałach metamorficznych; minerał
2-3 zielona chloryt
połysku miękki
częściowo pakiety złożone z blaszkowatych kryształów,
2,5-3 perłowy, migotliwy szara biotyt
rozpuszczalny jednokierunkowych, doskonale łupliwych, sprężystych
biała z zielonym w skałach wyraźne igiełkowate, słupkowate czy pręcikowate
5-6 szklisty hornblenda
odcieniem kryształy
szarawa, ale trudna rozkłada się często w skałach magmowych zasadowych w postaci tzw.
6,5-7 szklisty, tłusty oliwin
do określenia powoli bomb oliwinowych
metaliczny, na świeżych
minerał wyjątkowo ciężki o klasycznym metalicznym połysku
3 ścianach kryształów ciemoszara galena
na świeżych ścianach kryształów
matowy
bezbarwna, częsty w torfach; makroskopowo jako masa bezpostaciowa
1,5-2,5 perłowy, matowy rozpuszczalny wiwianit
niebieska niebieska lub w świeżo wydobytym - biała
łatwy do wyodrębnienia ze względu na najczęściej spotykaną
4 szklisty biała fluoryt
barwę
łatwo pokrój kryształów słupkowaty, igiełkowaty; często występuje w
6 szklisty, tłusty szarawa apatyt
rozkładany formie buł o promieniście ułożonych kryształach