Professional Documents
Culture Documents
Lesson 2 - Nasyonalismo Sa Silangan
Lesson 2 - Nasyonalismo Sa Silangan
2:
NASYONALISMO SA
SILANGAN AT TIMOG
SILANGANG ASYA
“Ibon man may layang lumipad, kulungin mo
at umiiyak”. Ipinahihiwatig ng bahagi ng awiting
“Bayan Ko” ang pagmamahal sa kalayaan. Para
sa iyo, bakit mahalaga ang kalayaan? Ano ang
gagawin mo kung may mga dayuhang nais
sakupin ang ating bansa? Sa kasalukuyan,
paano mo ipakikita ang pagmamahal sa iyong
bansang sinilangan? Paano ipinakita ng mga
kapwa natin Asyano ang damdaming
nasyonalismo?
Naunawaan mo sa nakaraang aralin ang
mga dahilan at epekto ng pananakop ng mga
Kanluranin sa Asya. Isa sa hindi mabuting
epekto nito ay ang pagkawala ng kalayaan at
pang-aabuso sa karapatan ng mga Asyano.
Ang kalagayan na ito ay nakaimpluwensiya sa
pagkabuo ng nasyonalismong Asyano. Sa
araling ito, susuriin mo kung paano umunlad ang
damdaming Nasyonalismo ng mga mamamayan
sa Silangan at Timog Silangang Asya.
ALAMIN
Gawain 1: PICTURE ANALYSIS
Suriin ang larawan tungkol sa
kalagayan ng mga Asyano sa panahon ng
Kolonyalismo at Imperyalismong Kanluranin
noong ika-16 hanggang ika-19 na siglo.
Sagutin ang mga tanong.
Gawain 1: PICTURE ANALYSIS
5. Ano ang mensahe na ipinahihiwatig ng
larawan?
6. Ano ang naging pangunahing reaksiyon
ng mg Asyano laban sa kolonyalismo at
imperyalismong Kanluranin?
7. Paano umusbong ang damdaming
nasyonalismo ng mga mamamayan sa
Silangan at Timog Silangang Asya?
Gawain 2. ANG AKING PAG-UNAWA . . .
Bago natin ipagpatuloy ang pagsusuri
sa mga dahilan ng pag-unlad ng
Nasyonalismo sa Silangan at Timog
Silangang Asya ay sagutan mo muna ang
Generalization Table.
Panuto: Ano na ang iyong mga alam
tungkol sa ating aralin? Sagutan ang hanay
na Ang aking naunang pagkakaunawa.
Samanatala, masasagutan mo lamang ang
iba pang bahagi ng talahanayan sa susunod
na bahagi ng modyul na ito.
MGA TANONG Ang aking Naunang Ang aking mga Ang Aking mga Ang Aking Paglalahat
Pagkakaunawa Natuklasan at Patunay
Pagwawastong Ginawa
Budi Utomo 1908 Mas Wahidin Isang samahang pangkultural. Layunin nito na
Sudirohusodo maipakilala sa daigdig ang mayamang kultura ng
Java at naghangad na mabigyan ng karapatan sa
edukasyong Kanluranin ang mga Indones.
Sarekat Islam 1911 Omar Said Itinatag upang isulong ang kabuhayan ng mga
Tjokroaminoto Indones. Binigyang-diin din ang politikal na
kalagayan ng Indonesia.
Indonesian 1920 Naghangad ng kalayaan mula sa mga Dutch.
Communist ___________ Namuno sila sa pag-aalsa noong 1926 at 1927.
Party Parehong nabigo ang kanilang pagtatangka na
makamit ang kalayaan ng kanilang bansa.
Indonesian 1919 Sukarno Paglaban sa mga mapaniil na patakaran ng mga
Nationalist Dutch. Naniniwala sila na matitigil ang mga
Party patakaran na nagpapahirap sa kanilang mga
kababayan kung makakamit ang kalayaan mula
sa mga Dtuch.
MAS WAHIDIN SUDIROHUSODO
OMAR SAID TJOKROAMINOTO
SUKARNO
Ang mga nabanggit na samahan ang nanguna sa
pagpapamalas ng nasyonalismong Indonesian.
Kinailangan nilang makipaglaban sa pamamagitan ng
paghihimagsik upang makamit ang kalayaan.
Maraming Indones ang namatay dahil na rin sa
malakas na puwersa ng mga Dutch. Ganap na nakamit
ng mga Indonesian ang kalayaan dahil sa isang
matagumpay na rebolusyon na kanilang inilunsad
matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Nagpalabas si Sukarno ng dekreto noong Agosto 17,
1945 na nagdedeklara ng kasarinlan ng Indonesia.
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa
Indonesia?
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa
Indonesia?
2. Paano ipinamalas ng mga Indones
ang damdaming nasyonalismo?
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa
Indonesia?
2. Paano ipinamalas ng mga Indones
ang damdaming nasyonalismo?
3. Makatarungan ba ang pagkamit ng
rebolusyon upang makamit ang
kalayaan? Pangatuwiranan.
NASYONALISMO
SA BURMA
Tulad ng China, nagsimulang mawala ang
kalayaan ng Burma bunga ng pagkatalo nito sa
digmaan sa mga British. Nilagdaan ang Kasunduang
Yandabo na naging dahilan ng tuluyang pagkontrol ng
Great Britain sa teritoryo ng Burma. Isa sa mga hindi
matanggap ng mga Burmese ay nang gawing lalawigan
lamang ng Indian ang Burma. Hinangad ng maraming
Burmese na maihiwalay ang kanilang bansa mula sa
India. Magaganap lamang ito kung sila ay lalaya mula
sa pananakop ng mga British. Ang paghahangad na
lumaya ang nagtulak sa mga Burmese na ipahayag ang
kanilang damdamaing nasyonalismo.
Ang pagpapahayag ng damdaming
nasyonalismo sa Burma ay nagsimula noong 1900s sa
pamumuno ng mga edukadong Burmese na nakapag-
aral sa loob at labas ng bansa. Bagama’t binigyan ng
pagkakataon ng mga British na maging bahagi ng
lehislatura ang mga Burmese, hindi ito naging sapat
upang maisulong ang kapakanan ng Burma.
Nagpatuloy ang pakikibaka ng mga Burmese sa
pamamagitan ng rebelyon at pagtatatag ng mga
makabayang samahan.
Si Saya San ay isang monghe at physician na
naghangad ng mas maayos na pamumuhay para sa
kaniyang mga kababayan. Pinamunuan ni Saya San
ang serye ng rebelyon laban sa mga British mula
noong 1930 hanggang 1932. Nagapi ng malakas na
puwersa ng mga British ang Rebelyong Saya San.
Tulad ng Rebelyong Saya San, hangad din ng
All-Burma Students’ Union na makamit ang kalayaan
ng Burma. Tinatawag na Thankin ang mga miyembro
ng samahang ito na ang ibig sabihin ay master.
Isinulong nila ang kanilang mga hangarin sa
pamamagitan ng demonstrasyon at rally.
Nang sumiklab ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig, nasakop ng Hapon ang Burma. Ang
kaganapang ito ay sinamantala ng mga Burmese at
idineklara nila ang kanilang kalayaan mula sa Great
Britain. Subalit sa kabila ng paglaya mula sa mga
British ay nananatili pa dn ang katotohanan na sila ay
sakop ng isang dayuhang bansa.
Muling nakipaglaban para sa kalayaan ang mga
Burmese ngunit sa pagkakataon ito ay upang
mapalayas ang mga Hapones. Itinatag ni Aung San ang
Anti - Facist People’s Freedom League.
Nakipagtulungan ang samahan na ito sa hukbo ng
Allied Powers. Nagtagumpay ang samahan na
mapatalsik ang mga Hapones. Dahil sa kaniyang
pamumuno, itinalaga si Aung San bilang punong
ministro ng Burma noong 1947.
AUNG SAN
“Ama ng Kalayaan ng Burma”
Hindi nasilayan ni Aung San ang bunga ng
kaniyang pakikipaglaban para sa kalayaan dahil siya ay
binawian ng buhay noong Hulyo 19, 1947, bago
ideklara ang kasarinlan ng Burma. Ang kaniyang
kasamahan na si U Nu ang pumalit sa kaniya bilang
punong ministro. Noong 1951 nahalal si U Nu bilang
pangulo ng bansa at naulit ito noong 1956.
U NU
Unang Prime Minister ng Burma
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa Burma?
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa Burma?
2. Paano ipinamalas ng mga
Burmese ang damdaming
nasyonalismo?
Gabay na tanong:
1. Ano ang mga dahilan ng pag-
usbong ng nasyonalismo sa Burma?
2. Paano ipinamalas ng mga
Burmese ang damdaming
nasyonalismo?
3. Bakit ninais ng mga Burmese na
humiwalay sa bansang India?
NASYONALISMO
SA INDOCHINA
Bunga ng pagkakaiba ng kanilang lahi at kultura,
hindi nakamit ng mga taga Indochina ang pagkakaisa
upang labanan ang mga mananakop na Kanluranin.
Ang mga Vietnamese ay nagpakita ng damdaming
nasyonalismo sa pamamagitan ng pakikidigma sa mga
Kanluranin. Nagkaroon ng malaking epekto sa
kalayaan ng Indochina ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig dahil sa pagkakasangkot ng France na
siyang nakasakop sa bansa. Suriin ang mga epekto sa
kalagayan ng kalayaan ng Indochina habang at
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
BAO DAI
Huling Emperor at nagdeklara ng kalayaan
ng Vietnam
KING NORODOM SIHANOUK
nagdeklara ng kalayaan ng Cambodia
KING SISAVANG VONG
nagdeklara ng kalayaan ng Laos
Nahati ang Vietnam sa 17th parallel. Nabuo ang
Hilgang Vietnam na pinamumunuan ni Ho Chi Minh at
ang Timog Vietnam sa pamumuno ni Bao Dai. Naging
magkatunggali ang dalawang Vietnam dahil sa
pagkakaiba ng ideolohiya. Ang Hilagang Vietnam ay
sumusuporta sa komunismo samantalang ang Timog
Vietnam ay naniniwala sa demokrasya. Nauwi ang
hidwaan sa digmaan na kilala bilang Vietnam War na
nagsimula noong 1945. Sinuportahan ng United States
ang Timog Vietnam subalit naging madugo at
magastos ito para sa kaniya. Nagwagi ang Hilagang
Vietnam at naging isang bansa na lamang ito noong
1975.
HO CHI MINH
dating Pangulo at Prime Minister ng North
Vietnam at nanguna sa kalaayaan ng
Vietnam laban sa France
Gabay na tanong:
1. Ano ang pangunahing salik sa
pag-unlad ng nasyonalismo sa
Indochina?
Gabay na tanong:
1. Ano ang pangunahing salik sa
pag-unlad ng nasyonalismo sa
Indochina?
2. Paano ipinamalas ng Vietnamese
ang damdaming nasyonalismo?
Gabay na tanong:
1. Ano ang pangunahing salik sa
pag-unlad ng nasyonalismo sa
Indochina?
2. Paano ipinamalas ng Vietnamese
ang damdaming nasyonalismo?
3. Paano nakaapekto ang Ikalawang
Digmaang Pandaigdig sa kalagayan
ng kalayaan ng Indochina?
NASYONALISMO
SA PILIPINAS
Nasakop ng mga Espanyol ang Pilipinas sa loob ng 333
taon.
• Nagpatupad ang mga Espanyol ng mga patakarang
pangkabuhayan, pampolitika at pangkultura na
nakaapekto sa pamumuhay ng mga Pilipino.
• Marami ang naghirap dahil sa hindi makatarungang
pagpapataw ng buwis, pagkamkam sa mga ari-arian at
mga produktong Pilipino.
• Nabago din ang kultura ng mga Pilipino dahil sa
pagpapalaganap ng relihiyong Kristiyanismo.
• Naging laganap din ang racial discrimination sa pagitan
ng mga Espanyol at mga Pilipino na tinatawag na Indio
ng mga mananakop.
• Higit sa lahat, nawala ang karapatan at kalayaan ang mga
Pilipino na pamunuan ang kanilang sariling bansa.
• Naging sunud-sunuran sila sa ilalim ng mapagmalupit na
mga Espanyol.
Bagama’t may mga pag-aalsa na naganap
sa Pilipinas sa pagitang ng ika-16 hanggang sa
unang bahagi ng ika-19 na siglo, lahat ng ito ay
nabigo.
Ilan sa mga dahilan ay ang
• mas malakas na armas ng mga Espanyol,
• kawalang ng damdaming pambansa na mag-
uugnay at magiisa laban sa mga mananakop
at
• ang pagtataksil ng ilang Pilipino.
Sa pagpasok ng ika-19 na siglo, nagkaroon ng
malaking pagbabago sa ekonomiya at lipunang Pilipino.
• Nabuksan ang Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan.
Pumasok sa Pilipinas ang mga produkto mula sa mga
Kanluranin.
• Naging tanyag at mabili sa Kanluran ang mga produkto
ng mga Pilpino tulad ng asukal, kopra, tabako at iba pa.
Ito ang nagbigay-daan sa pag-unlad ng kalakalan sa
bansa.
• Umusbong ang gitnang uri o middle class. Sila ay
mayayamang Pilipino, mestisong Tsino at Espanyol. Ang
mga anak ng gitnang uri ay nakapag-aral sa mga kilalang
unibersidad sa Pilipinas at maging sa Espanya. Ang
grupo ng ito ay tinatawag na ilustrado mula sa salitang
Latin na ilustre na ang ibig sabihin ay “naliwanagan”.
Ang pagpapamalas ng nasyonalismong Pilipino ay
pinasimulan ng mga ilustrado na nagtatag ng Kilusang
Propaganda at ipinagpatuloy ng mga Katipunero na
nagpasimula ng Katipunan. Paano nga ba ipinahayag ng
mga Propagandista at Katipunero ang damdaming
nasyonalismo? Tunghayan ang dayagram sa susunod na
pahina.
PROPAGANDA
Sa pamamagitan ng pagsusulat ng mga akda tulad
nobela, tula, sanaysay at artikulo sa pahayagan ay
ipinahayag ng mga Propagandista ang kanilang mga
hangarin para sa Pilipinas. Isiniwalat din ng mga
Propagandista ang mga suliraning kinakaharap ng mga
Pilipino sa ilalim ng mga Espanyol: ito ay ang katiwalian sa
pamahalaan, pang-aabuso ng mga prayle at kawalan ng
damdaming pambansa ng mga Pilipino. Ang La Solidaridad
ang opisyal na pahayagan ng Kilusang Propaganda.
Nabigo ang kilusan na makamit ang hinihiling na reporma o
pagbabago dahil sa pagsasawalang-bahala ng pamahalaang
Espanyol, hindi pagkakaunawaan ng mga kasapi at
kakulangan sa pondo.
Bagamat nabigo, mahalaga ang Kilusang
Propaganda dahil naimulat nito ang mga Pilipino na
ipaglaban ang kanilang karapatan at ang kanilang bayan.
HIMAGSIKAN
Ipinamalas ng mga Katipunero ang kanilang
pagmamahal sa bayan sa pamamgitan ng pagsasagawa ng
himagsikan o rebolusyon. Nakita ng mga Katipunero na
hindi ipagkakaloob ng mga Espanyol ang mga hinihiling na
reporma ng Kilusang Propaganda. Bunga nito, itinatag ang
lihim na samahan na KKK o Kataas-taasan Kagalang-
galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan. Batid ng mga
Katipunero na matitigil lamang ang nararanasang
pagmamalupit at pang-aabuso sa kamay ng mga Espanyol
kung makakamit nila ang kalayaan. Bagama’t hindi handa,
isinulong ng mga Katipunero ang isang armadong
pakikipaglaban. Nabigo ang mga Katipunero dahil sa lakas
ng kagamitang pandigma ng mga Espanyol at sa
kakulangan ng mga Pilipino ng kaalaman sa larangan ng
pakikidigma. Bagama’t natalo, ipinakita ng mga Pilipino
ang kanilang kahandaan na magbuwis ng buhay para
makamit ang minimithing kalayaan.
Gawain 4. NASYONALISMO TSART
Sagutan ang graphic organizer tungkol sa pag-unlad
ng nasyonalismo sa Timog Silangang Asya.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mga salik sa pag-unlad
ng nasyonalismo sa Silangang
Asya?
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mga salik sa pag-unlad
ng nasyonalismo sa Silangang
Asya?
2. Paano ipinamalas ng mga Tsino at
Hapones ang damdaming
Nasyonalismo?
Gawain 5. PAGSULAT NG SANAYSAY
Balikan mo ang iyong mga natutuhan tungkol sa
Nasyonalismo sa Timog Asya at Kanlurang Asya na
tinalakay sa nakaraang yunit. Suriin ang kaugnayan nito sa
pag-unlad ng Nasyonalismo sa Silangan at Timog
Silangang Asya. Sumulat ng sanaysay tungkol sa pag-
unlad ng damdaming Nasyonalismo ng mga Asyano.
Gamiting gabay ang sumusunod na tanong sa pagbuo ng
sanaysay.
1. Ano ang kaugnayan ng kolonyalismo at
imperyalismong Kanluranin sa pag-usbong ng damdaming
nasyonalismo sa Asya?
2. Paano nagkakaiba ang pagpapamalas ng
damdaming nasyonalismo ng mga Asyano?
3. Bakit mahalaga ang pakikibaka para sa ikabubuti
ng kapwa at ng bansa?
Gawain 6. DALOY NG KASAYSAYAN
Batay sa iyong mga natutuhan sa mga rehiyon ng
Asya na tinalakay sa Aralin 2 ng Yunit III at Aralin 2 ng Yunit
IV, bumuo ng flowchart na magpapakita ng kaugnayan ng
imperyalismo at kolonyalismo sa pag-unlad ng damdaming
nasyonalismo ng mga Asyano. Sumulat ng paliwanag
tungkol sa iyong nabuong flowchart.
Gawing gabay ang sumusunod na pattern:
Gawain 6. DALOY NG KASAYSAYAN
Gawain 7: ANG AKING PANG - UNAWA
Panuto: Pagkatapos mong maunawaan ang mga
dahilan at pangyayari na nagbigay daan sa pag-unlad ng
Nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya ay
handa ka na upang sagutan ang gawaing ito.
Sa bahaging ito ay sagutan mo ang mga kolum na
Ang aking mga natuklasan at pagwawastong ginawa, Ang
aking mga patunay at Ang aking paglalahat.
MGA TANONG Ang aking Ang aking mga Ang Aking Ang Aking
Naunang Natuklasan at mga Patunay Paglalahat
Pagkakaunawa Pagwawastong
Ginawa
2. Paano ipinamalas ng
mga mamamayan sa
Silangan at Timog
Silangang Asya ang
Nasyonalismo?
4. Paano nagkakaugnay
ang Kolonyalismo at
Imperyalismong
Kanluranin at
Nasyonalismong Asyano?
UNAWAIN
Gawain 8: ANG AKING PANATA!
Bagamat malaya na ang mga bansang
Asyano sa kasalukuyan, mahalaga pa rin na
ipahayag nila ang damdaming nasyonalismo.
Makatutulong ito sa pag-unlad ng bansa at
maayos na ugnayan ng mga mamamayan.
Bilang isang mag-aaral, sumulat ng panata
kung paano maipamamalas ang Nasyonalismo
upang maisulong ang kaunlaran at maprotektahan
ang kalayaan ng Pilipinas.
Gawain 8: ANG AKING PANATA!
Gawain 9: PAGSULAT NG REPLEKSIYON
Sumulat ng repleksiyon tungkol sa
kahalagahan ng pagpapahayag ng damdaming
nasyonalismo sa kasalukuyang panahon.
ISABUHAY
Sa bahaging ito ay pagtitibayin mo ang iyong pag-
unawa ukol sa aralin. Magsasagawa ka ng mas malalim
na pagtalakay tungkol sa suliranin na kinahaharap ng mga
bansang Asyano sa kasalukuyan at kaugnayan nito sa
pagpapahayag ng damdaming nasyonalismo sa
kasalukuyan. Sa bahaging ito, isasagawa mo ang gawain
hindi lamang bilang isang mag-aaral kundi bilang isang
aktibong bahagi ng lipunan o ng bansa na iyong
kinabibilangan.
TRANSISYON
SA SUSUNOD
NA ARALIN
Binigyang-diin sa modyul na ito ang kaugnayan ng
kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin sa pag-unlad
ng damdaming Nasyonalismo sa Silangan at Timog
Silangang Asya. Ang karanasan ng mga Asyano sa ilalim
ng pamumuno ng mga imperyalistang bansa ay
nakaimpluwensiya sa mga Asyano upang ipahayag ang
pagmamahal sa kanilang bayan. Bagama’t magkakaiba
ang paraan ng pagpapamalas ng damdaming
Nasyonalismo, makikita na ang Nasyonalismo ang naging
reaksiyon ng mga Asyano laban sa Kolonyalismo at
Imperyalismong Kanluranin.
MGA SANGGUNIAN
• AP 6 Learner’s Module, pp. 346 – 363
• www.google.com/images
• www.Wikipedia.org
DOWNLOAD LINK
http://www.slideshare.net/jaredram55
E-mail: jaredram55@yahoo.com
All is well, all is well, all is well
May the odds be ever in your favor
Good vibes =)
Hakuna matata
Break a leg
THANK YOU
VERY MUCH!
Prepared by:
JARED RAM A. JUEZAN
Teacher I, AP 8
February 19, 2015