Grupa A Klasa ................................... Liczba punktów ..........

/ 110

Imię i nazwisko .......................................................

1 Przyporządkuj terminom (A–C) odpowiednie opisy wybrane spośród ( .... / 3 pkt)

podanych (1–4).
A. Lawa. ___
B. Gejzer. ___
C. Bazalt. ___
1. Skały, które występują w postaci płynnej pod powierzchnią ziemi.
2. Stopione skały, które wypływają na powierzchnię ziemi.
3. Źródło, które wyrzuca gorącą wodę pod ciśnieniem na dużą wysokość.
4. Czarna skała, która powstaje z szybko zastygającej lawy.
2 Podaj nazwy atrakcji turystycznych Europy Południowej, które opisano ( .... / 3 pkt)
w podpunktach A–C.
A. To piękne wybrzeże Morza Śródziemnego znajduje się we Francji. Cechuje się bardzo urozmaiconą linią
brzegową. W bezpośrednim sąsiedztwie morza występują tam góry.
B. Ten bezcenny zabytek powstał w I wieku n.e. Jest to duża, eliptyczna budowla, w której odbywały się m.in. walki
gladiatorów. W 2007 roku została zaliczona do nowych siedmiu cudów świata.
C. To włoskie miasto jest położone na wyspach. Są one oddzielone licznymi kanałami,
po których można pływać gondolami. W tym mieście odbywa się też słynny karnawał.
3 Podaj nazwy obiektów, które oznaczono na ( .... / 4 pkt)
mapie literami A–I.
A. _______________________ (ocean).
B. _______________________ (morze).
C. _______________________ (morze).
D. _______________________ (morze).
E. _______________________ (półwysep).
F. _______________________ (półwysep).
G. _______________________ (wyspa).
H. _______________________ (wyspa).
I. ________________________ (cieśnina).

4 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 3 pkt)

A. Półwysep Iberyjski leży na zachodzie Europy i jest oblewany wodami Oceanu Atlantyckiego. P / F
B. Największym archipelagiem w Europie są Wyspy Alandzkie. P / F
C. Linia brzegowa Europy jest bardzo urozmaicona. P / FD.
D. Na południu Europę oblewają wody Oceanu Atlantyckiego, a na północy – Oceanu Arktycznego. P / F
5 Spośród wymienionych elementów środowiska przyrodniczego wybierz i skreśl ten, który nie występuje na ( .... / 1 pkt)
Islandii.
lasy liściaste, wodospady, lodowce, wulkany, gorące źródła, bazalt

6 Oceń na podstawie załączonej piramidy wieku dla Polski, ( .... / 2 pkt)

czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz
literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli
jest fałszywa.
A. Jest więcej mężczyzn, którzy mają 50 lat, niż mężczyzn,
którzy mają 30 lat. P / F
B. Wśród osób najstarszych przeważają kobiety. P / F

Grupa A | strona 1 z 9
 C. W dolnej części wykresu można odczytać liczbę osób w
danym wieku podaną w tysiącach. P / F
D. Jest więcej dwuletnich chłopców niż dwuletnich
dziewczynek.

7 Uzupełnij zdania na podstawie informacji odczytanych z zamieszczonego wykresu klimatycznego. ( .... / 3 pkt)

Najwyższe temperatury powietrza panują od

___________ do _____________. Wynosi ona około
___°C. Najniższa temperatura występuje
od _____________ do ______________ i wynosi około
___°C. Opady są najwyższe w miesiącach
____________, a najniższe – w miesiącach
____________. Na podstawie tych informacji można
stwierdzić, że klimatogram wykonano dla miejscowości
leżącej w strefie klimatów _________________.

8 Podaj nazwy państw, które zaznaczono na ( .... / 3 pkt)

mapie konturowej Europy literami A–E.
A. __________________
B. __________________
C. __________________
D. __________________
E. __________________

9 Maria przygotowuje prezentację na temat Paryża, w którym mieszkała przez kilka miesięcy. Podkreśl nazwy ( .... / 2 pkt)
obiektów, których fotografie Maria może wykorzystać w swojej pracy.
lotnisko Charles de Gaulle, pałac westminsterski, City, katedra Notre Dame,
pałac Buckingham, Montmartre
10 Wymień nazwy państw, przez które przejeżdżamy, kiedy ( .... / 1 pkt)
podróżujemy samochodem najkrótszą drogą ze Szczecina
do Hiszpanii.

Grupa A | strona 2 z 9
11 Zakreskuj obszar Polski. ( .... / 2 pkt)
Następnie na obszarach państw
sąsiadujących z Polską wpisz
pierwsze litery ich nazw.

12 Podkreśl nazwy krajów emigracyjnych, czyli takich, z których więcej ludzi wyjeżdża, niż się do nich ( .... / 2 pkt)
przeprowadza.
Belgia, Białoruś, Łotwa, Norwegia, Hiszpania, Polska, Rumunia, Francja
13 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

A. Największe i najbardziej znane paryskie lotnisko nazywa się Heathrow. P / F

B. Paryż jest uważany za światową stolicę sztuki i mody. P / F
C. Turyści przyjeżdżający do Paryża mogą zwiedzić jedno z największych muzeów na świecie – Luwr. P / F
D. Paryż ma więcej mieszkańców niż stolica Polski – Warszawa. P / F
14 Odszukaj na mapie punkty X, Y i Z, których ( .... / 3 pkt)
współrzędne geograficzne podano poniżej.
Zapisz nazwy państw, na których obszarze
znajdują się te punkty.
Punkt X (50°N, 3°E): _________________.
Punkt Y (40°N, 5°W): ________________.
Punkt Z (50°N, 30°E): ________________.

15 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

Europa leży w trzech strefach klimatycznych:

A. umiarkowanej, podzwrotnikowej,
zwrotnikowej.
B. okołobiegunowej, umiarkowanej,
zwrotnikowej.
C. okołobiegunowej, umiarkowanej,
podzwrotnikowej.

Grupa A | strona 3 z 9
16 Przeczytaj wypowiedzi migrantów. Następnie zapisz właściwe przyczyny migracji wybrane spośród ( .... / 2 pkt)
podanych poniżej.
niska jakość życia i brak pracy, wojny, ograniczony dostęp do żywności i wody

A. Kiedy nasz dom został zbombardowany, musieliśmy zostawić wszystko i uciec z naszego miasta do Europy.
_______________
B. Kolejne susze sprawiły, że w naszym kraju nie mieliśmy co jeść. Dlatego zdecydowaliśmy się poszukać gdzie
indziej miejsca do życia. ________________
C. W naszej okolicy nie było pracy dla mamy. Kiedy tata też stracił pracę, rodzice postanowili wyjechać z nami do
sąsiedniego kraju, aby tam znaleźć zatrudnienie i zapewnić nam lepsze warunki do życia. ________________
17 Na mapie numerami 1–6 oznaczono obiekty ( .... / 4 pkt)
geograficzne, które są elementami linii brzegowej
Europy. Podaj ich nazwy.
1. ____________
2. ____________
3. ____________
4. ____________
5. ____________
6. ____________

18 Połącz wyrażenia tak, by powstały poprawne definicje. ( .... / 2 pkt)

1. cechy środowiska przyrodniczego, które interesują turystów, na

przykład jaskinie, jeziora, lasy.
A. Walory turystyczne
2. cechy środowiska przyrodniczego i obiekty kultury, którymi
B. Walory kulturowe to
interesują się turyści.
C. Walory przyrodnicze
3. obiekty kultury, które przyciągają turystów, na przykład muzea,
zamki, pałace.
19 Na zdjęciu przedstawiono jedną z atrakcji ( .... / 1 pkt)
turystycznych Londynu. Zaznacz jej nazwę.
A. Pałac w Wersalu.
B. Tower Bridge.
C. Kanał La Manche.
D. Pałac Buckingham.

20 Podkreśl zdania, w których opisano skutki starzenia się społeczeństw w Europie. ( .... / 2 pkt)

Grupa A | strona 4 z 9
 A. Dochody państwa maleją, ponieważ więcej osób otrzymuje emerytury.
B. Konieczność budowania nowych żłobków i przedszkoli dla dzieci, którymi nie mogą zajmować się pracujące
babcie.
C. Rosną wydatki na leczenie osób starszych i opiekę nad nimi.
D. Ludność przenosi się ze wsi do miast oraz z obszarów górskich na niziny.
21 Podkreśl w każdym podpunkcie zdanie dotyczące południków. ( .... / 2 pkt)

A. Biegną w kierunku północ–południe. / Biegną w kierunku wschód–zachód.

B. Mają różną długość. / Wszystkie mają taką samą długość.
C. Mają kształt łuków. / Mają kształt okręgów.
D. Zbiegają się w dwóch miejscach. / Są do siebie równoległe.
22 Oceń na podstawie rysunku, czy podane informacje są ( .... / 2 pkt)
zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest
prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
A. Na obszarze między kołem podbiegunowym północnym a
biegunem północnym panuje noc polarna.
P /F
B. Promienie słoneczne padają prostopadle (pod kątem 90°) na
zwrotnik Raka. P / F
C. Dzień polarny występuje na obszarze między zwrotnikiem
Koziorożca a biegunem północnym. P / F
D. Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi 22 grudnia.
P /F

23 Na podstawie współrzędnych geograficznych ( .... / 4 pkt)

rozpoznaj obiekty geograficzne, które tworzą
linię brzegową Europy. Podaj ich nazwy.
A. 54°N, 1°W (wyspa): _______________
B. 40°N, 16°E (półwysep): ____________
C. 60°N, 20°E (morze): _______________
D. 76°N, 20°E (ocean): _______________

24 Maciek i Janek rozmawiają o konieczności posiadania paszportu w czasie podróży po Europie. Ustal, który ( .... / 2 pkt)
z chłopców ma rację. Uzasadnij swój wybór.
Maciek: W wakacje jedziemy do Włoch. Ten kraj należy do Unii Europejskiej, dlatego nie muszę mieć paszportu,
żeby przekroczyć jego granicę. W drodze do Włoch będziemy przejeżdżać przez Szwajcarię. W tym kraju także nie
będę potrzebował paszportu.
Janek: Uważam, że nie masz racji. Szwajcaria nie należy do Unii Europejskiej, dlatego w tym kraju będziesz
potrzebował paszportu.
Rację ma _____________, ponieważ Szwajcaria ______________________________.
25 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

A. Włochy leżą na Półwyspie Skandynawskim. P / F

B. Łotwa sąsiaduje z Litwą. P / F

Grupa A | strona 5 z 9
 C. Słowenia graniczy z Polską od południa. P / F
26 Wyjaśnij, dlaczego nawet latem na wycieczkę górską trzeba zabrać dodatkową ciepłą odzież chroniącą ( .... / 2 pkt)
przed deszczem i wiatrem.
27 Rozpoznaj strefy klimatyczne na podstawie opisu. Zapisz ich nazwy. ( .... / 2 pkt)

A. Przez większą część roku w tej strefie panuje ujemna temperatura powietrza, ponieważ promienie słoneczne
padają pod niewielkim kątem. Opady są niewielkie, głównie pada śnieg. ____________
B. W tej strefie lata są upalne i suche, a zimy – łagodne i deszczowe. ______________
28 Połącz nazwy atrakcji turystycznych znajdujących się na Islandii (A–C) z odpowiednimi opisami (1–3). ( .... / 2 pkt)

1. Kąpielisko, w którym można korzystać z kąpieli w wodach

A. Eyjafjallajökull pochodzących z gorących źródeł.
B. Strokkur 2. Wulkan, którego wybuch w 2010 roku spowodował duże utrudnienia
C. Bláa Lónið w komunikacji lotniczej na terenie prawie całej Europy.
(Błękitna Laguna) 3. Gejzer, który co kilka minut wyrzuca gorącą wodę na wysokość około
30 m.

29 Uczennice rozmawiają o trzęsieniach ziemi. Skreśl błędną wypowiedź. Uzasadnij ( .... / 2 pkt)
swój wybór.
Julia: Na szczęście w Polsce trzęsienia ziemi występują rzadko.
Małgosia: Jeśli w czasie trzęsienia ziemi znajdujesz się w budynku, powinieneś stanąć w drzwiach albo schować się
pod biurko.
Ada: Trzęsienia ziemi występują tylko wtedy, gdy w pobliżu wybucha wulkan.
Mirka: Kasia jedzie na wakacje do Włoch, dlatego powinna wiedzieć, jak się zachować w czasie trzęsienia ziemi.
30 Na podstawie danych z tabeli oceń, czy poniższe zdania zawierają prawdziwe informacje. Zaznacz literę P, ( .... / 2 pkt)
jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F –
jeśli jest fałszywa.
Liczba ludności Powierzchnia Gęstość zaludnienia
Państwo
[tys. osób] [tys. km2] [osoby/km2]
Polska 38 116 312,7 122
Finlandia 5 492 390,9 14
Belgia 11 297 30,5 370

A. Spośród państw wymienionych w tabeli Belgia ma największą liczbę ludności. P / F

B. Najmniejszą gęstość zaludnienia ma kraj o największej powierzchni. P / F
C. Im mniejsza powierzchnia kraju, tym większa gęstość zaludnienia. P / F
D. Powierzchnia Polski jest ponad 10 razy większa od powierzchni Belgii. P / F
31 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 4 pkt)

A. Liczba ludności Europy wynosi ponad 7 miliardów ludzi. P / F

B. Liczba ludności Europy rośnie bardzo szybko. P / F
C. Europejskie rodziny rzadko są wielodzietne, czyli mają troje lub więcej dzieci. P / F
D. W Europie żyje coraz więcej osób starszych, powyżej 65 roku życia. P / F
32 Zaznacz zdania, w których opisano przyczyny starzenia się społeczeństw w Europie. ( .... / 2 pkt)

A. Miasta stają się coraz bardziej zatłoczone, ponieważ coraz więcej ludzi się do nich przeprowadza.
B. Rośnie długość życia ludzi dzięki coraz lepszej opiece medycznej.
C. Rodzi się mniej dzieci, ponieważ ludzie zakładają rodziny później niż dawniej.
D. Rodzi się więcej chłopców niż dziewczynek.

Grupa A | strona 6 z 9
33 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

Emigrant to
A. osoba, która wyjechała z danego kraju.
B. osoba, która przyjechała do danego kraju.
34 Marcin wyjeżdża z rodzicami na stałe do Kanady. Jego kolega twierdzi, że Marcin będzie tam emigrantem. ( .... / 2 pkt)
Oceń, czy kolega Marcina ma rację? Uzasadnij odpowiedź.
35 Podkreśl zdania, w których opisano korzyści wynikające z przyjmowania migrantów. ( .... / 1 pkt)

A. Wielu mieszkańców krajów, które przyjmują migrantów, obawia się ich odmienności.
B. Migranci znajdują zatrudnienie w zawodach, których nie chcą wykonywać mieszkańcy danego kraju.
C. Mieszkańcy krajów przyjmujących migrantów mogą spróbować potraw pochodzących z krajów, z których
przybyli migranci.
D. Wielu migrantów ma trudności z nauką języka kraju, do którego przybyli, oraz z przystosowaniem się do
europejskich zwyczajów i praw.
36 Rozpoznaj opisane obiekty geograficzne, które wchodzą w skład linii brzegowej Europy. Podaj ich nazwy. ( .... / 4 pkt)

A. To morze oddziela Europę od Azji. W europejskiej części jego wybrzeża leżą Bułgaria i Rumunia.
B. Ten duży półwysep znajduje się na południu Europy. Swym kształtem przypomina but.
C. Jest to jedna z większych wysp europejskich. Jej zachodnie wybrzeża oblewa Ocean Atlantycki, a wschodnie –
Morze Irlandzkie.
D. Ta cieśnina oddziela Europę od Afryki. Prowadzi przez nią droga morska z Morza Śródziemnego na Atlantyk.
37 Ustal, których krajów dotyczą opisy (A–D). Wpisz odpowiednie nazwy wybrane spośród podanych. ( .... / 4 pkt)

Islandia, Hiszpania, Monako, Holandia

A. Ten kraj jest gęsto zaludniony. Jego powierzchnia jest niewielka. Osiedlaniu się sprzyjają tam korzystne
ukształtowanie terenu i rozwinięta gospodarka. ____________
B. Ten kraj jest słabo zaludniony. Panują tam niekorzystne warunki klimatyczne, a zimą dni są bardzo krótkie.
_________
C. Ten kraj jest średnio zaludniony. Ma dość dużą powierzchnię. Panuje tam korzystny klimat, a gospodarka jest
rozwinięta. ______
D. Ten kraj ma bardzo dużą gęstość zaludnienia. Należy do najmniejszych państw europejskich. _____
38 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 4 pkt)

A. Powstanie w 1951 r. Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali uznaje się za początek zjednoczenia państw
europejskich w UE.
B. Wspólna waluta – euro – obowiązuje w Szwecji, Czechach i Niemczech. P / F
C. Kraje należące do Unii Europejskiej muszą przestrzegać wspólnych norm prawnych, na przykład utrzymywać
jednakowe ceny żywności i jednakową wysokość wynagrodzeń dla pracowników czy chronić te same gatunki
roślin i zwierząt. P / F
D. Kraje słabiej rozwinięte czerpią korzyści z przynależności do Unii Europejskiej, na przykład otrzymują środki
finansowe na rozbudowę dróg czy kursy języków obcych. P / F
39 Uzupełnij zdania. ( .... / 1 pkt)

Proces, podczas którego magma i inne substancje wydobywają się z wulkanu na powierzchnię ziemi, nazywamy
______________. Nagły ruch mas skalnych, który jest spowodowany przemieszczaniem się płyt litosfery, to
____________________.
40 W każdym z zestawów (A–C) skreśl nazwę narodu, który nie pasuje do danej grupy ludów. Następnie ( .... / 3 pkt)
zapisz, do której grupy ludów należy ten naród.
A. Ludy słowiańskie: Czesi, Słowacy, Anglicy, Chorwaci.
____________ należą do ludów ____________.
B. Ludy romańskie: Włosi, Hiszpanie, Polacy, Francuzi.
____________ należą do ludów ____________.
Grupa A | strona 7 z 9
 C. Ludy germańskie: Niemcy, Szwedzi, Austriacy, Portugalczycy.
____________ należą do ludów ___________.
41 Przyporządkuj opisom krajobrazu regionów europejskich (A–C) odpowiednie nazwy regionów wybrane ( .... / 3 pkt)
spośród podanych (1–5).
A. Jest to najwyższe pasmo górskie w Europie. Rozciąga się od Węgier po Francję. Górne partie tych gór są pokryte
lodowcami górskimi, na których można niemal przez cały rok uprawiać narciarstwo zjazdowe.
B. Ten region znajduje się na wschodzie Europy, głównie na terenie Rosji. Jego obszar jest położony poniżej
poziomu morza. Na obszarze tej krainy znajduje się ujście najdłuższej rzeki Europy – Wołgi.
C. Ten region cechuje się malowniczym krajobrazem, który powstał w wyniku działalności lądolodu. Występują tam
liczne zalesione wzniesienia i rozległe jeziora. Jednym z nich jest największe jezioro w Europie – Ładoga.
1. Pojezierze Fińskie.
2. Nizina Nadkaspijska.
3. Alpy.
4. Wyżyna Bawarska.
5. Góry Skandynawskie.
A. ___ B. ___ C. ___
42 Zaznacz poprawne dokończenie zdań dotyczących przebiegu granic Europy. ( .... / 2 pkt)

a) Granica między Europą a Azją przebiega wzdłuż

A. podnóża gór Uralu oraz wybrzeży Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego.
B. podnóża gór Uralu, rzeki Wołgi i wybrzeży Morza Azowskiego.
b) Na południu Europę od Afryki oddzielają
A. Morze Czarne i cieśnina Bosfor.
B. Morze Śródziemne i Cieśnina Gibraltarska
43 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

W klimacie podzwrotnikowym występują

A. krzewiaste sucholubne zarośla, zwane makią.
B. lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej.
C. porośnięte trawą stepy, które zakwitają na wiosnę.
D. krzewinki, mchy i porosty oraz karłowate drzewa, czyli tundra.
44 Uzupełnij zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B oraz C lub D. ( .... / 1 pkt)

W Europie trzęsienia ziemi i wulkany występują najczęściej

A. na Islandii,
B. w Wielkiej Brytanii,
ponieważ na jej obszarze płyty litosfery:
C. afrykańska i eurazjatycka nasuwają się na siebie.
D. eurazjatycka i północnoamerykańska odsuwają się od siebie.
45 Do poniższych stwierdzeń na temat Paryża i Londynu (A–C) dobierz właściwe uzasadnienia wybrane ( .... / 3 pkt)
spośród podanych (1–4).
A. Paryż i Londyn to ważne węzły komunikacyjne, ponieważ...
B. Paryż i Londyn stanowią centra turystyczne, ponieważ...
C. Paryż i Londyn są nazywane światowymi metropoliami, ponieważ...
1. ...są ośrodkami gospodarczymi i kulturalnymi o międzynarodowym zasięgu.
2. ...ich lotniska obsługują rocznie największą liczbę pasażerów w Europie.
3. ...należą do największych miast w Europie.
4. ...odwiedza je kilkadziesiąt milionów turystów rocznie.
A. ___ B. ___ C. ___
46 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

Grupa A | strona 8 z 9
 A. Londyn jest stolicą Unii Europejskiej. P / F
B. Londyn leży nad Sekwaną. P / F
C. Sporą część mieszkańców Londynu stanowią Azjaci. P / F
D. Dzielnica biznesowa Londynu nazywa się City. P / F
47 Dokończ zdania, w których porównano Paryż i Londyn. ( .... / 4 pkt)

A. Paryż leży nad Loarą i Sekwaną, a Londyn – nad _________.

B. Paryż jest uznawany za centrum kultury i sztuki, a Londyn – za centrum _________.
C. Mieszkańcy Paryża najczęściej mówią po francusku, a Londynu – po __________.
D. Paryż jest stolicą Francji, a Londyn – __________.

Grupa A | strona 9 z 9
Grupa B Klasa ................................... Liczba punktów .......... / 110

Imię i nazwisko .......................................................

1 Przyporządkuj terminom (A–C) odpowiednie opisy wybrane spośród ( .... / 3 pkt)

podanych (1–4).
A. Gejzer. ___
B. Magma. ___
C. Bazalt. ___
1. Stopione skały, które wypływają na powierzchnię ziemi.
2. Skały, które występują w postaci płynnej pod powierzchnią ziemi.
3. Czarna skała, która powstaje z szybko zastygającej lawy.
4. Źródło, które wyrzuca gorącą wodę pod ciśnieniem na dużą wysokość.
2 Podaj nazwy atrakcji turystycznych Europy Południowej, które opisano ( .... / 3 pkt)
w podpunktach A–C.
A. To miejsce znajduje się w Chorwacji. Słynie z pięknego krajobrazu krasowego. Wśród wapiennych wzgórz lśnią
tam błękitne jeziora, z których woda spływa wodospadami
do zbiorników położonych niżej.
B. To włoskie miasto jest położone na wyspach. Są one oddzielone licznymi kanałami,
po których można pływać gondolami. W tym mieście odbywa się też słynny karnawał.
C. Ten bezcenny zabytek powstał w I wieku n.e. Jest to duża, eliptyczna budowla,
w której odbywały się m.in. walki gladiatorów. W 2007 roku została zaliczona do nowych siedmiu
cudów świata.
3 Podaj nazwy obiektów, które oznaczono na ( .... / 4 pkt)
mapie literami A–I.
A. ________________________ (ocean).
B. ________________________ (morze).
C. ________________________ (morze).
D. ________________________ (morze).
E. ________________________ (wyspa).
F. ________________________ (półwysep).
G. _______________________ (półwysep).
H. ________________________ (wyspa).
I. ________________________ (cieśnina).

4 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 3 pkt)

A. Półwysep Skandynawski leży na północy Europy i jest oblewany wodami Morza Adriatyckiego. P / F
B. Największym archipelagiem Europy są Wyspy Brytyjskie. P / F
C. Linia brzegowa Europy jest bardzo urozmaicona. P / F
D. Na południu Europę oblewają wody Morza Śródziemnego, a na północy – Oceanu Arktycznego. P / F
5 Spośród wymienionych elementów środowiska przyrodniczego wybierz i skreśl ten, który nie występuje na ( .... / 1 pkt)
Islandii.
bazalt, lodowce, wodospady, wulkany, gorące źródła, roślinność śródziemnomorska

6 Oceń na podstawie załączonej piramidy wieku dla Polski, ( .... / 2 pkt)

czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz
literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli
jest fałszywa.

Grupa B | strona 1 z 9
 A. Jest więcej kobiet, które mają 30 lat, niż dziewczynek,
które mają 10 lat. P / F
B. Wśród najstarszych osób przeważają mężczyźni. P / F
C. Po jednej stronie piramidy znajdują się dane dla mężczyzn,
a po drugiej – dla kobiet. P / F
D. Jest więcej dziesięcioletnich chłopców niż dziesięcioletnich
dziewczynek. P / F

7 Uzupełnij zdania na podstawie informacji odczytanych z zamieszczonego wykresu klimatycznego. ( .... / 3 pkt)

Najwyższe temperatury powietrza panują od

____________ do _____________. Wynosi ona około
____°C. Najniższa temperatura występuje od
____________ do ____________ i wynosi około
____°C. Opady są najwyższe w miesiącach
___________, a najniższe – w miesiącach
_____________. Na podstawie tych informacji można
stwierdzić, że klimatogram wykonano dla miejscowości
leżącej w strefie klimatów _______________.

8 Podaj nazwy państw, które zaznaczono na ( .... / 3 pkt)

mapie konturowej Europy literami A–E.
A. __________________
B. __________________
C. __________________
D. __________________
E. __________________

9 Maria przygotowuje prezentację na temat Londynu, w którym mieszkała przez kilka miesięcy. Podkreśl nazwy ( .... / 2 pkt)
obiektów, których fotografie Maria może wykorzystać w swojej pracy.
lotnisko Heathrow, Luwr, Muzeum Brytyjskie, katedra Notre Dame,
pałac Buckingham, Montmartre
10 Wymień nazwy państw, przez które przejeżdżamy, kiedy ( .... / 1 pkt)
podróżujemy samochodem najkrótszą drogą Warszawy
do Włoch.

Grupa B | strona 2 z 9
11 Zakreskuj obszar Polski. ( .... / 2 pkt)
Następnie na obszarach państw
sąsiadujących z Polską wpisz
pierwsze litery ich nazw.

12 Podkreśl nazwy krajów imigracyjnych, czyli takich, do których więcej ludzi się przeprowadza, niż z nich ( .... / 2 pkt)
wyjeżdża.
Belgia, Białoruś, Łotwa, Norwegia, Hiszpania, Polska, Rumunia, Francja
13 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

A. Największe i najbardziej znane paryskie lotnisko nazywa się Charles de Gaulle. P / F

B. Paryż jest uważany za światową stolicę finansów i biznesu. P / F
C. Turyści przyjeżdżający do Paryża mogą zwiedzić zespół pałacowo-ogrodowy w Wersalu. P / F
D. Paryż ma nieco mniej mieszkańców niż stolica Polski – Warszawa. P / F
14 Odszukaj na mapie punkty X, Y i Z, których ( .... / 3 pkt)
współrzędne geograficzne podano poniżej.
Zapisz nazwy państw, na których obszarze
znajdują się te punkty.
Punkt X (65°N, 25°E): ________________.
Punkt Y (50°N, 10°W): ________________.
Punkt Z (52°N, 1°W): ________________.

15 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

Europa leży w trzech strefach klimatycznych:

A. okołobiegunowej, umiarkowanej,
zwrotnikowej.
B. okołobiegunowej, umiarkowanej,
podzwrotnikowej.
C. umiarkowanej, podzwrotnikowej,
zwrotnikowej.

Grupa B | strona 3 z 9
16 Przeczytaj wypowiedzi migrantów. Następnie zapisz właściwe przyczyny migracji wybrane spośród ( .... / 2 pkt)
podanych poniżej.
wojny, niska jakość życia i brak pracy, ograniczony dostęp do edukacji
A. Przeprowadziliśmy się do innego państwa, ponieważ w naszym kraju rodzice zarabiali tak mało, że nie było nas
stać na jedzenie. _______________
B. Zdecydowaliśmy się opuścić nasze miasto, ponieważ każdego dnia baliśmy się, że zginiemy w czasie
bombardowania. _______________
C. Wyjechaliśmy, ponieważ rodzice chcieli, żebyśmy nauczyły się czytać i pisać. W naszej okolicy nie było szkoły,
do której mogłybyśmy chodzić. ________________
17 Na mapie numerami 1–6 oznaczono obiekty ( .... / 4 pkt)
geograficzne, które są elementami linii brzegowej
Europy. Podaj ich nazwy.
1. ____________
2. ____________
3. ____________
4. ____________
5. ____________
6. ____________

18 Połącz wyrażenia tak, by powstały poprawne definicje. ( .... / 2 pkt)

1. cechy środowiska przyrodniczego, które interesują turystów, na

przykład jaskinie, jeziora, lasy.
A. Walory turystyczne
2. cechy środowiska przyrodniczego i obiekty kultury, którymi
B. Walory przyrodnicze to
interesują się turyści.
C. Walory kulturowe
3. obiekty kultury, które przyciągają turystów, na przykład muzea,
zamki, pałace.
19 Na zdjęciu przedstawiono jedną z atrakcji ( .... / 1 pkt)
turystycznych Paryża. Zaznacz jej nazwę.
A. Pałac w Wersalu.
B. Tower Bridge.
C. Kanał La Manche.
D. Wieża Eiffla.

20 Podkreśl zdania, w których opisano skutki starzenia się społeczeństw w Europie. ( .... / 2 pkt)

Grupa B | strona 4 z 9
 A. Dochody państwa maleją, ponieważ coraz więcej osób otrzymuje emerytury.
B. Wzrasta produkcja rowerów trójkołowych, ponieważ coraz więcej ludzi potrzebuje takich pojazdów.
C. Ludność przenosi się ze wsi do miast oraz z obszarów górskich na niziny.
D. Rosną wydatki na leczenie osób starszych i opiekę nad nimi.
21 Podkreśl w każdym podpunkcie zdania dotyczące równoleżników. ( .... / 2 pkt)

A. Biegną w kierunku północ–południe. / Biegną w kierunku wschód–zachód.

B. Mają różną długość. / Wszystkie mają taką samą długość.
C. Mają kształt łuków. / Mają kształt okręgów.
D. Zbiegają się w dwóch miejscach. / Są do siebie równoległe.
22 Oceń na podstawie rysunku, czy podane informacje są ( .... / 2 pkt)
zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli informacja jest
prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa.
A. Na obszarze między kołem podbiegunowym północnym a
biegunem północnym panuje dzień polarny.
P /F
B. W dniu przedstawionym na rysunku promienie słoneczne
padają prostopadle (pod kątem 90°) na zwrotnik Koziorożca. P /
F
C. Noc polarna występuje na obszarze między zwrotnikiem
Koziorożca a biegunem południowym. P / F
D. Rysunek przedstawia oświetlenie Ziemi 22 czerwca.
P /F

23 Na podstawie współrzędnych geograficznych ( .... / 4 pkt)

rozpoznaj obiekty geograficzne, które tworzą
linię brzegową Europy. Podaj ich nazwy.
A. 40°N, 22°E (półwysep): ____________
B. 43°N, 30°E (morze): _______________
C. 65°N, 20°W (wyspa): ______________
D. 36°N, 5°W (cieśnina): ______________

24 Jacek i Marcin rozmawiają o konieczności posiadania paszportu w czasie podróży po Europie. Ustal, który ( .... / 2 pkt)
z chłopców ma rację. Uzasadnij swój wybór.
Jacek: W wakacje jedziemy do Bułgarii. Ten kraj nie należy do Unii Europejskiej, dlatego muszę mieć ważny
paszport, żeby przekroczyć jego granicę.
Marcin: Uważam, że się mylisz. Bułgaria jest członkiem Unii Europejskiej i należy do strefy Schengen. To oznacza,
że nie potrzebujesz paszportu, żeby pojechać do tego kraju. Wystarczy ci tymczasowy dowód osobisty.
Rację ma _______________, ponieważ Bułgaria _______________________________.
25 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

A. Szwajcaria leży na Półwyspie Skandynawskim. P / F

B. Belgia sąsiaduje z Francją. P / F
C. Łotwa i Estonia sąsiadują z Polską od wschodu. P / F

Grupa B | strona 5 z 9
26 Wyjaśnij, dlaczego nawet latem na wycieczkę górską trzeba zabrać dodatkową ciepłą odzież chroniącą ( .... / 2 pkt)
przed deszczem i wiatrem.
27 Rozpoznaj strefy klimatyczne na podstawie opisu. Zapisz ich nazwy. ( .... / 2 pkt)

A. Ta strefa obejmuje największą część obszaru Europy. W jej obrębie wydzielono grupę klimatów ciepłych i grupę
klimatów chłodnych. ____________
B. Przez większą część roku w tej strefie panuje ujemna temperatura powietrza, ponieważ promienie słoneczne
padają pod niewielkim kątem. Opady są niewielkie, głównie pada śnieg. ____________
28 Połącz nazwy atrakcji turystycznych znajdujących się na Islandii (A–C) z odpowiednimi opisami (1–3). ( .... / 2 pkt)

1. Kąpielisko, w którym można korzystać z kąpieli w wodach

A. Seljalandsfoss
pochodzących z gorących źródeł.
B. Bláa Lónið
2. Wulkan, którego stożek osiąga wysokość niemal 1500 m n.p.m.
(Błękitna Laguna)
3. Wodospad, który słynie z tego, że turyści mogą przejść między skałami
C. Hekla.
a ścianą spadającej wody.

29 Uczniowie rozmawiają o trzęsieniach ziemi. Skreśl błędną wypowiedź. Uzasadnij ( .... / 2 pkt)
swój wybór.
Jurek: W Polsce też występują trzęsienia ziemi. Są one o wiele słabsze niż w innych częściach świata, ponieważ
Polska leży daleko do granic płyt litosfery.
Mateusz: Trzęsienia ziemi występują tylko wtedy, gdy w pobliżu wybucha wulkan.
Adam: Wojtek leci odwiedzić rodzinę na Islandii, dlatego powinien wiedzieć, jak się zachować w czasie trzęsienia
ziemi.
Staś: W czasie trzęsienia ziemi powinieneś stanąć w rozkroku w drzwiach. W ten sposób uchronisz się przed
spadającymi elementami budynku.
30 Na podstawie danych z tabeli oceń, czy poniższe zdania zawierają prawdziwe informacje. Zaznacz literę P, ( .... / 2 pkt)
jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F –
jeśli jest fałszywa.
Liczba ludności Powierzchnia Gęstość zaludnienia
Państwo
[tys. osób] [tys. km2] [osoby/km2]
Polska 38 116 312,7 122
Finlandia 5 492 390,9 14
Holandia 17 028 41,9 406

A. Spośród państw wymienionych w tabeli Polska ma najmniejszą liczbę ludności. P / F

B. Najmniejszą powierzchnię ma kraj o największej gęstości zaludnienia. P / F
C. Im większa powierzchnia kraju, tym mniejsza gęstość zaludnienia. P / F
D. Polska ma ponad dwa razy więcej ludności niż Holandia. P / F
31 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 4 pkt)

A. Liczba ludności Europy wynosi około 740 milionów osób. P / F

B. Liczba ludności Europy rośnie bardzo wolno. P / F
C. Europejskie rodziny najczęściej są wielodzietne, czyli mają troje lub więcej dzieci. P / F
D. W Europie żyje bardzo mało osób starszych, powyżej 65 roku życia. P / F
32 Zaznacz zdania, w których opisano przyczyny starzenia się społeczeństw w Europie. ( .... / 2 pkt)

A. Starsi ludzie żyją dłużej dzięki coraz lepszym warunkom życia.

B. Rodzi się mniej dziewczynek niż chłopców.
C. Rodzi się mniej dzieci, ponieważ rodzice chcą im zapewnić jak najlepsze warunki do życia, na przykład osobny

Grupa B | strona 6 z 9
 pokój.
D. Miasta stają się coraz bardziej zatłoczone, ponieważ coraz więcej ludzi się do nich przeprowadza.
33 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

Imigrant to
A. osoba, która wyjechała z danego kraju.
B. osoba, która przyjechała do danego kraju.
34 Joasia wyjeżdża na kilka lat do Brukseli, ponieważ jej rodzice będą pracować w instytucjach Unii ( .... / 2 pkt)
Europejskiej. Kolega Joasi twierdzi, że będzie ona tam imigrantką. Oceń, czy kolega Joasi ma rację?
Uzasadnij odpowiedź.
35 Podkreśl zdania, w których opisano korzyści wynikające z przyjmowania migrantów. ( .... / 1 pkt)

A. Mieszkańcy interesują się kulturą i sztuką migrantów, a także organizują imprezy integrujące z migrantami.
B. Mieszkańcy krajów przyjmujących obawiają się utraty pracy po przybyciu dużej liczby migrantów.
C. Migranci narażają się podczas podróży na liczne niebezpieczeństwa.
D. Społeczeństwo odmładza się, ponieważ rodziny migrantów mają zwykle więcej dzieci niż rodziny mieszkańców
danego kraju.
36 Rozpoznaj opisane obiekty geograficzne, które wchodzą w skład linii brzegowej Europy. Podaj ich nazwy. ( .... / 4 pkt)

A. To morze oddziela Europę od Afryki.

B. Ten duży półwysep znajduje się w zachodniej części Europy. Leżą na nim Hiszpania i Portugalia.
C. Ta wyspa znajduje się na zachód od Wielkiej Brytanii. Należy do największych wysp w Europie.
D. Ta cieśnina oddziela Europę od Azji. Łączy lądy, które należą do tego samego miasta.
37 Ustal, których krajów dotyczą opisy (A–D). Wpisz odpowiednie nazwy wybrane spośród podanych. ( .... / 4 pkt)

Malta, Hiszpania, Norwegia, Belgia

A. Ten kraj jest gęsto zaludniony. Jego powierzchnia jest niewielka. Osiedlaniu się sprzyjają tam korzystne
ukształtowanie terenu i rozwinięta gospodarka. ______
B. Ten kraj jest słabo zaludniony. Panują tam niekorzystne warunki klimatyczne, a zimą dni są bardzo krótkie.
______
C. Ten kraj ma bardzo dużą gęstość zaludnienia. Należy do najmniejszych państw europejskich. _____
D. Ten kraj jest średnio zaludniony. Ma dość dużą powierzchnię. Panuje tam korzystny klimat, a gospodarka jest
rozwinięta. ______
38 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 4 pkt)

A. Kraje należące do Unii Europejskiej muszą przestrzegać wspólnych norm prawnych, co oznacza, że muszą
przestrzegać praw człowieka, chronić przyrodę czy też zapewniać odpowiednią jakość życia obywatelom. P / F
B. Wspólna waluta – euro – obowiązuje w Bułgarii, Wielkiej Brytanii i we Włoszech. P / F
C. Obywatele Unii Europejskiej mają swobodę przemieszczania się, co oznacza, że mogą mieszkać, uczyć się i
pracować w krajach członkowskich. P / F
D. Powstanie w 1951 r. Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali uznaje się za początek zjednoczenia państw
europejskich w UE.
39 Uzupełnij zdania. ( .... / 1 pkt)

Nagły ruch mas skalnych, który jest spowodowany przemieszczaniem się płyt litosfery, to
____________________. Proces, podczas którego magma i inne substancje wydobywają się z wulkanu na
powierzchnię ziemi, nazywamy ______________.
40 W każdym z zestawów (A–C) skreśl nazwę narodu, który nie pasuje do danej grupy ludów. Następnie ( .... / 3 pkt)
zapisz, do której grupy ludów należy ten naród.
A. Ludy germańskie: Słowacy, Niemcy, Austriacy, Szwedzi.
____________ należą do ludów ____________.
B. Ludy romańskie: Włosi, Portugalczycy, Anglicy, Francuzi.

Grupa B | strona 7 z 9
 ____________ należą do ludów ____________.
C. Ludy słowiańskie: Rosjanie, Chorwaci, Ukraińcy, Hiszpanie.
____________ należą do ludów ___________.
41 Przyporządkuj opisom krajobrazu regionów europejskich (A–C) odpowiednie nazwy regionów wybrane ( .... / 3 pkt)
spośród podanych (1–5).
A. To pasmo górskie leży na północy Europy. Są to góry o średnich wysokościach bezwzględnych, ale o dużych
wysokościach względnych. Ich ściany wyrastają wprost z morza.
B. TTen region jest położony na wschodzie Europy, głównie na terenie Rosji. Jest jedną z największych krain
geograficznych Europy. Przez jego obszar przepływa najdłuższa europejska rzeka – Wołga.
C. Ta kraina znajduje się w południowej części Niemiec. Od południa sąsiaduje z najwyższymi górami Europy. Jej
wysokości wynoszą od 500 do 1000 m n.p.m.
1. Pojezierze Fińskie.
2. Nizina Wschodnioeuropejska.
3. Alpy.
4. Wyżyna Bawarska.
5. Góry Skandynawskie.
A. ___ B. ___ C. ___
42 Zaznacz poprawne dokończenie zdań dotyczących przebiegu granic Europy. ( .... / 2 pkt)

a) Granica między Europą a Azją przebiega wzdłuż

A. podnóża gór Uralu, rzeki Wołgę i wybrzeży Morza Azowskiego.
B. podnóża gór Uralu oraz wybrzeży Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego.
b) Na południu Europę od Afryki oddzielają
A. Morze Śródziemne i Cieśnina Gibraltarska.
B. Morze Czarne i cieśnina Bosfor.
43 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( .... / 1 pkt)

W klimacie okołobiegunowym występują

A. krzewiaste sucholubne zarośla, zwane makią.
B. lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej.
C. porośnięte trawą stepy, które zakwitają na wiosnę.
D. krzewinki, mchy i porosty oraz karłowate drzewa, czyli tundra.
44 Uzupełnij zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B oraz C lub D. ( .... / 1 pkt)

W Europie trzęsienia ziemi i wulkany występują najczęściej

A. w środkowej części kontynentu,
B. na południu kontynentu,
ponieważ na tym obszarze płyty litosfery:
C. afrykańska i eurazjatycka nasuwają się na siebie.
D. eurazjatycka i północnoamerykańska odsuwają się od siebie.
45 Do poniższych stwierdzeń na temat Paryża i Londynu (A–C) dobierz właściwe uzasadnienia wybrane ( .... / 3 pkt)
spośród podanych (1–4).
A. Paryż i Londyn to ważne węzły komunikacyjne, ponieważ...
B. Paryż i Londyn stanowią centra turystyczne, ponieważ...
C. Paryż i Londyn są nazywane światowymi metropoliami, ponieważ...
1. ...odwiedza je kilkadziesiąt milionów turystów rocznie.
2. ...są one ośrodkami gospodarczymi i kulturalnymi o międzynarodowym znaczeniu.
3. ...należą do największych miast w Europie.
4. ...ich lotniska obsługują rocznie największą liczbę pasażerów w Europie.
A. ___ B. ___ C. ___
46 Zaznacz literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F – jeśli jest fałszywa. ( .... / 2 pkt)

Grupa B | strona 8 z 9
 A. Londyn jest stolicą Unii Europejskiej. P / F
B. Londyn leży na wyspie. P / F
C. Dużą część mieszkańców Londynu stanowią osoby pochodzące z Europy Wschodniej, Azji i Afryki. P / F
D. Dzielnica biznesowa Londynu nazywa się Montmartre. P / F
47 Dokończ zdania, w których porównano Paryż i Londyn. ( .... / 4 pkt)

A. Londyn leży nad Tamizą, a Paryż – nad ___________.

B. Londyn jest uznawany za centrum finansów i biznesu, a Paryż – za centrum ________.
C. Mieszkańcy Londynu najczęściej mówią po angielsku, a mieszkańcy Paryża
– po ____________.
D. Londyn jest stolicą Wielkiej Brytanii, a Paryż – ___________.

Grupa B | strona 9 z 9