Professional Documents
Culture Documents
Reviewer Fildis Midterms
Reviewer Fildis Midterms
ANG HUMANIDADES ay may kaugnayan sa kultura at sining tulad ng sayaw, musika, arkitektura,
pagpipinta, pelikula, dula at panitikan.
PANTAONG SINING/HUMANIDADES
-Inilalarawam sa pamamagitan ng mga kwento ideya, at mga salita na tumutukoy sa atin upang maging
higit na makabuluhan ang ating buhay.
ISTANDARD NA WIKA
-Ito ang mga wikang gamit sa edukasyon, pamahalaan at midya. Tumutukoy ito sa mga wikang
ginagamit sa pormal na pagsulat o kabilang sila sa pormal na antas ng wika.
SAYAW
Ang sayaw ay isang katutubong paraan ng pagpapahayag ng damdamin, ng pag-ibig, ng lungkot, galit at
ng iba’t ibang masalimuot na damdaming kinapapalooban ng dula ng buhay.
2. Panliligaw
- Subli (umiikot ang lalaki upang ipahayag ang kaniyang panliligaw hanggang sa mapasagot ang
babae.)
- Maramion ng Cebu (Nanganahulugan ng bango, nagpapabango ang babae upang maakit ang
lalaki, lumuluhod pa ang mga lalaki wari’y magpapahabag sa mga babae.
3. Paglalaban
4. Paghahanapbuhay
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
- kinabibilangan ng Maglalatik
5. Pang-aliw
- Binasuan- tinitimbang ng mananayaw ang basong may lamang alak sa kaniyang ulo at mga
kamay habang gumugulong sa lapag.
- Pandanggo sa Ilaw - tinitimbang ng mananayaw ang mga sinding ilaw sa ulo niya’t sa likod ng
dalawang kamay habang umiindak sa saliw ng padanggo
SAYAW
-Singkil (mas masalimuot kaysa sa tinikling sapagkat apat na kawayan ang ginagamit at sumasayaw ay
kumatawan sa isang prinsesa na pinapayungan pa.
PANITIKAN
- Ang salitang panitikan ay nagmula sa unlaping pang- na nagiging pan- kung ang kasunod na salitang-
ugat ay nag-uumpisasa titik sa d,l,r,s,t. Sasalitang ugat na titik, nawawala ang letrang t sa pagkakasunod
sa pan- at sa hulaping –an, kaya nagiging pang-titik-an. Ito ay nangangahulugan sa Ingles na literature, sa
kastila ay literatura na ibinatay sa salitang Latin na litera na ang ibig sabihin ay letra o titik.
- Paglalahad ng mga makulay na damdaming Pilipino na may kinalaman sa mga bagay-bagay sa daigdig
sa kanilang pamumuhay, pag-uugaling panlipunan, paniniwalang pampulitika at sa pananampalataya
nila sa Diyos sa pamamagitan ng pasalita at pasulat na paraan.
URI NG PANITIKAN
1. PROSA o TULUYAN
SANAYSAY
MAANYO O PORMAL
-tinatalakay rito ang isang paksang nangangailangan ng masusing pananaliksik, ginagamitan ng mga
salitang pormal at matalinghaga.
MALAYA O DI PORMAL
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
-may himig itong nakikipag-usap, madaling maintindihan dahil gumagamit ang may-akda ng mga
simpleng pananalita.
2. PATULA
Tugma- pagkakapareho ng tunog ng mga huling pantig ng mga huling salita bawat linya sa tula
Tulang Pasalaysay
Tulang Patnigan
Tulang Pantanghalan
TULA
Anyo ng Tula
Tradisyunal na tula
Malayang Taludturan
Berso Blangko
-walang sukat pero may tugma o may sukat ngunit walang tugma.
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
ay isang larangang akademiko na pumapaksa sa tao, kalikasan, mga gawain at pamumuhay nito, kasama
ang mga implikasyon at bunga ng mga pagkilos nito bilang miyembro ng lipunan.
1. Sosyolohiya
2. Sikolohiya
3. LINGGUWISTIKA
- pag-aaral ng wika bilang sistema kaugnay ng kalikasan, anyo, estruktura at baryasyon nito. Bahagi ng
pag-aaral ang ponetika, ponolohiya, morpolohiya, sintaks at gramatika at gumagamit ng lapit na
deskriptibo o pagpapaliwanag sa pag-aaral ng katangian ng wika, gayundin ng historikal na lapit o
pinagdaanang pagbabago ng wika.
4. Antropolohiya
- pag-aaral ng mga tao sa iba’t ibang panahong ng pag-iral upang maunawaan ang kompleksidad ng mga
kultura at gumagamit ng participant-observation o ekspiryensiyal na imersyon sa pananaliksik.
5. Kasaysayan
6. Heograpiya
- pag-aaral sa mga lipunang sakop ng mundo upang maunawaan ang masalimuot na mga bagay kaugnay
ng katangian, kalikasan at pagbabago rito kasama na ang epekto nito sa tao, metodong kuwantitatibo at
kuwalitatibo ang ginagamit sa mga pananaliksik dito.
7. Agham Pampolitika
-pag-aaral sa bansa, gobyerno, politika at mga patakaran, proseso at sistema ng mga gobyerno,
gayundin ang kilos-politikal, ng mga institusyon, gumagamit ito ng analisis at empirikal na pag-aaral.
8. Ekonomiks
- pag-aaral sa mga gawaing kaugnay ng mga proseso ng produksyon, distribusyon at paggamit ng mga
serbisyo at produkto sa ekonomiya ng isang bansa. Pinaniniwalaang ang mga kalagayang
pangekonomiya ng isang bansa ay may epekto sa krimen, edukasyon, pamilya, batas, relihiyon,
kaguluhan at mga institusyong panlipunan, empirikal na imbestigasyon ang lapit sap ag-aaral dito.
9. Area Studies
10. Arkeolohiya
- pag-aaral ng mga relikya, labi, artifact at monument kaugnay ng nakaraang pamumuhay at gawain ng
tao.
11. Relihiyon
b. Pagtukoy at pagtiyak sa paksa. Wala pa bang nakapgatatalakay nito? Kung mayroon na, ano ang
bagong perspektibang dala ng pagtalakay sa paksa? Paano ito maiiba?
c. Paglilinaw at pagtiyak sa paksang pangungusap. Karaniwang sa simula inilalagay itongunit maaari ding
sa gitna o sa hulihan. Sa ibang pagkakataon, hindi ito isinusulat ngunit nalilinaw sa takbo ng pagtalakay.
d. Pagtiyak sa paraan ng pagkuha ng datos. Maaaring gamitin ang interbyu, mass media,internet, social
media at new media, aklatan, sarbey, focus- group discussion, obserbasyon at iba pa.
e. Pagkalap ng datos bilang ebidensya at suporta sa tesis.
f. Analisis ng ebidensya gamit ang lapit sa pagsusuring kuwantatibo, kuwalitatibo, argumentatibo,
deskriptibo, at etnograpiko.
g. Pagsulat ng sulatin gamit ang lohikal, malinaw, organisado (simula, gitna at wakas),angkop, sapat at
wastong paraan ng pagsulat.
h. Pagsasaayos ng sanggunian at talababa sa mga ginamit na sulatin ng ibang may-akda
SIYENSIYA
• Ang salitang siyensiya o science ay galing sa salitang Latin na scientia, ibig sabihi’y karunungan.
• Ang layunin ng siyensiya ay maparami at mapalawak ang datos upang makapagbuo ng teorya.
TEKNOLOHIYA
• Pinagsamang salita ito ng Griyego na techne (sining, kakayahan, craft o paraan kung paano
ginagawa ang bagay); at logos o salita, pahayag, o binigkas na pahayag
• Umaasa ito sa mga teoryang pansiyensiya. Ito ang paglikha at paggamit ng iba’t ibang
pamamaraan o kaugnayan ng buhay, kapaligiran, kalikasan, at lipunan.
4. Makatutulong ang teknolohiya upang makabuo ng mas magandang bentahe sa larangan ng kalakalan.
4. Malaki rin ang papel na ginagampanan ng teknolohiya para sa mga pangkatang gawain at
pagkatuto ng mag-aaral.
MGA DISIPLINA
SIYENSIYA TEKNOLOHIYA
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
SIYENSIYA TEKNOLOHIYA
SIYENSIYA
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
METODONG IMRAD
M – Metodo – mga modelo at panukat na gagamitin, ano, kailan, saan, paano, gagamitin ang materyal.
Sino-sino ang sangkot?
R – Resulta ng ginawang empirikal na pag-aaral. Tama ba ang hipotesis? Ipapakita ito sa pamamagitan
ng mga tsart, graph, plot, at iba pang graphic organizer
D – Diskusyon at konklusyon ito ng isinagawang pag-aaral. Ano ang implikasyon ng resulta? Bakit? Ano
ang maitutulong nito sa lipunan sa hinaharap? May mga paglabag ba ito sa etika? Makabuluhan ba ito?
Masasabi bang malaking kontribusyon ito sa sangkatauhan?
INHINYERA
1. Karpentero- carpenter
2. Kantero- mason
3. Latero- roofer
4. Soldador- welder
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
MATEMATIKA
- Sa Katunayan, ayon sa nasabing pag-aaral, mas madaling naipaliliwanag ng guro ang mga
konseptong pang-Matematika at mga panuto ukol ditto sa tulong ng wikang Filipino. Gayon din,
mas naipahahayag ng mga mag-aaral ang kanilang mga tanong ukol sa asignaturang gamit ang
wikang Filipino dahil komportable na sila sa paggamit ng wikang ito. Wala ring hadlang sa
pagsasalita lalo na sa talakayan.
- Pinatunayan din sa kaniyang artikulo na sa mga pagkakataong nahihirapan ang mga mag-aaral
na maunawaan ang aralin sa matematika na itinuturo sa wikang Ingles, nagiging mas kawili-wili
at madali ito gamit ang wikang Filipino.
DISKURSO
◄ Tawag sa paggamit ng wika bilang paraan ng pagpapahatid ng mensahe.
◄ Pormal o sistematikong eksaminasyon ng isang paksa na ginagamit ang anyo ng diskurso ang
pasalita at pasulat.
◄Kapareho ng Komunikasyon
1. – mas nakatuon ang atensyon ng nagsusulat sa kanyang kakayahang pangwika upang matiyak
na malinaw niyang maipapahayag sa kanyang isinulat ang kanyang mensahe dahil maaaring iba
ang pagkaunawa ng tatanggap nito.
TANDAAN: Dapat na iangkop ang sasabihin sa panahon, sa lugar at maging sa taong kausap upang
makamit ang layunin.
LAYUNIN NG DISKURSO
● Pagbibigay ng mallinaw na imahe ng isang tao, bagay, pook, damdamin o teorya upang makalikha ng
isang impresyon o kakintalan
KAHALAGAHAN NG DISKURSO
♥Nakapaparating ng mensahe ang isang tao sa kanyang kapwa upang siya ay lubusang maunawaan.
ELEMENTO NG DISKURSO
1. NILALAMAN
Makalilibang
2. PANANALITA
Madaling maunawaan
1. PASALAYSAY O NARATIV
Pangungusap na naglalahad ng isang katotohanang bagay. Dapat bigyan ng katuturan ang sin
asabi.
URI NG PASALAYSAY
b.) Pasalaysay na likhang isip – kinabibilangan ng mga mito, pabula, parabulam maikling kuwento at
nobela.
KASANGKAPAN NG PAGSASALAYSAY:
a. Tema c. Pangyayari
b. Tagpuan d. Tauhan
2. PAGLALAHAD O EKSPOSITORI
Isang anyo ng psagpapahayag na naglalayong magbigang-linaw ang isang konsepto o kaisipan, bagay o
paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa.
BAHAGI NG PAGLALAHAD
c.) Wakas – maaaring buod, tanong, panghula sa maaaring mangyari, pangsariwa sa suliraning binanggit
sa simula, pagamit ng kasabihan angkop sa akda.
3. PANGANGATWIRAN O ARGUMENTATIB
2 URI NG PANGANGATWIRAN
b.) Silohismo o deductive method – lohikal kung maghayag ng katotohanan, pangahawakan muna ang
isang pangunahing batayan, saka susundan ng pangalawang batayan at ditto ngayon ibabase ang
konklusyon.
4. PAGLALARAWAN O DESKRIPTIV
Isang anyo ng diskurso na nagpapahayag bg sapat na detalye o katangian ng isang tao, bagay, pook o
damdamin upang ang isang mambabasa ay makalikha ng isang larawan na aayon sa inilalarawan.
URI NG PAGLALARAWAN
b.) Masining – ang guni-guni ng bumabasa ay pinapagalaw upang Makita ang isang buhay na buhay na
larawan.
c.) Abstrak – gumagamit ng di-literal na paglalarawan; iniaaniban ito ng mga idyomatikong paglalarawan.
GLOBALISASYON
Ang teoryang marxismo sa usapin ng globalisasyon ay tumutuon sa ugnayan at hidwaan ng mga antas ng
lipunan na gumagamit ng materyalistang interpretasyon ng takbo ng kasaysayan.
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
1. Pag-unlad ng bansa.
Masamang epekto
SIKOLOHIYANG PILIPINO
1. Ito ay may kaugnayan sa kultura at sining tulad ng sayaw, musika, arkitektura, pagpipinta,
pelikula, dula at panitikan?
- HUMANIDADES
3. Ito ay ang Pag-aaral sa mga gawaing kaugnay ng mga proseso ng produksyon, distribusyon at
paggamit ng mga serbisyo at produkto sa ekonomiya ng isang bansa?
- EKONOMIKS
4. Ang lahat ng nabanggit ay mga pinagtutuunan ng pansin nang Siyensiya, maliban sa isa:
- HYPOTHESIS
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
6. Pormal o di-sistematikong eksaminasyon ng isang paksa na ginagamit ang anyo ng diskurso ang
pasalita at pasulat.
- MALI, DI-SISTEMATIKO
7. Ang pagsulat ng Agham ay kailangang simple, personal, direkta, tiyak ang tinutukoy,
argumentatibo, nanghihikayat at naglalahad.
- MALI, PERSONAL
8. Ang mga awiting bayan ay nasa anyo rin ng tula na may sukat, tugtog ay indayog ay maiikli
lamang.
- TAMA
9. Ang pananaliksik ay siya mismong obheto o layunin nito—isang paglikha upang muling makabuo
ng isang ideya o interpretasyon mula sa babasa, titingin, o makikinig dito.
- MALI, PANANALIKSIK
12. Ang layunin ng _____________ ay maparami at mapalawak ang datos upang makapagbuo ng
teorya.
-
14. Ito ay ang interdisiplinaryong pag-aaral, kaugnay ng isang bansa, rehiyon, at heyograpikong
lugar
- AREA STUDIES
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
15. Ito ay tumutukoy ito sa mga wikang ginagamit sa pormal na pagsulat o kabilang sila sa pormal na
antas ng wika.
- ISTANDARD NA WIKA
17. Anong larangan ng siyensiya ang nakatuon sa mga bagay na buhay – ang estruktura,
pinagmulan, ebolusyon, gamit, distribusyon, at paglawak ng mga ito?
- BIYOLOHIYA
18. Isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong magbigay-linaw ang isang konsepto o kaisipan,
bagay o paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa.
- PAGLALAHAD/ EKSPOSITORI
20. Nangangahulugang sining, kakayahan, craft o paraan kung paano ginagawa ang bagay
- TECHNE
- SINING
31. – 32.
Kumintang: awit sa pakikidigma
Dalit: AWIT NA PANRELIHIYON
33. - 34.
Siyensya: scientia
Teknolohiya: TECHNE AT LOGOS
35. – 36.
Marxismo: gumagamit ng ekonomiko at sosyo-political na pag-uusisa
GLOBALISASYON: interaksyon ng iba’t ibang organisayon, kompanya, at mga negosyo sa buong
mundo
36. – 38.
Biyolohiya: Bagay na buhay
PISIKA: Property at interaksiyon ng panahon, espasyo at enerhiya.
39. – 40.
41. – 42.
Addition:Lakta o Talulod
Calculator: PANTAYA
St. Paul University Philippines
Tuguegarao City, Cagayan 3500
43. – 44.
Agham Pampolitika: pag-aaral sa bansa, gobyerno, politika at mga patakaran, proseso at sistema ng mga
gobyerno.
ARKEOLOHIYA: pag-aaral ng mga relikya, labi, artifact at monument kaugnay ng nakaraang pamumuhay
at gawain ng tao.
45.- 46.
mga modelo at panukat na gagamitin, ano, kailan, saan, paano, gagamitin ang materyal. Sino-sino ang
sangkot: METODO