Univerzitet u Beogradu

Filološki fakultet

Seminarski rad iz predmeta: Uvod u turcizme srpskog jezika

Goran Petrović, „Unutrašnje dvorište“
(Od 220. do 335.strane)

Profesor: Student:
Prof. Smiljana Ristić Bojanić Tara Dimitrijević 2022/0359
 SADRŽAJ

1.O piscu...............................................................................................
2.Navođenje turcizama.........................................................................
3.Literatura...........................................................................................
1.O piscu
Goran Petrović je srpski pisac mlađe generacije. Rođen je u Kraljevu 1961. godine. Studirao je
jugoslovensku i srpsku književnost na Filološkom fakultetu Beogradskog univeziteta. objavio je
knjigu kratke proze Saveti za lakši život (1989), roman Atlas opisan nebom (1993), zbirku
pripovedaka Ostrvo i okolne priče (1996), roman Opsada crkve Svetog Spasa (1997), roman
Sitničarnica „Kod srećne ruke“ (2000), zbirku pripovedaka Bližnji (2002), knjigu izabrane kratke
proze Sve što znam o vremenu (2003), dramski tekst Skela (2004), zbirku pripovedaka Razlike
(2006), knjigu zapisa Pretraživač (2007), novelu Ispod tavanice koja se ljuspa (2010), knjigu
izabranih priča Porodične storije (2011), dramski tekst Matica (2011) i knjigu izabranih priča
Unutrašnje dvorište (2018). Goran Petrović je dobitnik više književnih priznanja. Pored
književne stipendije Fonda Borislava Pekića, važnije nagrade su: „Prosvetina“, „Meša
Selimović“, Ninova nagrada za roman godine, „Vitalova“, „Račanska povelja“, nagrada Narodne
biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu godine, „Borisav Stanković“, „Svetozar Ćorović“, nagrada
„Ivo Andrić“ za pripovetku, „Laza Kostić“, nagrada za dramski tekst „Kočićeva knjiga“, „Zlatni
krst Kneza Lazara“, „Veljkova golubica“ za celokupno pripovedačko delo, Velika nagrada „Ivo
Andrić“ za celokupno književno stvaralaštvo, „Stanislav Lem“, „Grigorije Božović“, „Zlatna
knjiga Matice srpske“... Član je Srpskog književnog društva i Srpskog PEN centra. Za redovnog
člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 8. novembra 2018.

2. Navođenje turcizama

1.biber (tur. biber, büber < per. babari) – biber

„Komšija Gajo nije bio nesrećno zaljubljen, voleo je da mu Aco Nameštalka svira
koristeći za podbradak maramicu „na sićano, na biber tufne“.“
(246.str.)

2.čaršav (tur. çarşaf < pers. caderseb) – posteljni platneni pokrivač

„ Svaka mrvica na čaršavu posle može da vas košta života – odbijala je ona da mu išta
posluži dok je ležao.“
3. česma (tur. çeşme) – izvor
„Voda je na javnoj, zapravo spomen-česmi, sa pločom na kojojj su se nalazila stisnuta
imena i prezimena poginulih u prethodnim ratovima, bila je mlaka.“

4. čivija (tur. çivi) – drveni klin

„Pa mu je takva bila i violina, oguljenog laka, često bez jedne žice, zalomljenih čivija,

dok je gudalo izgledalo kao da će svaki čas da se prekine.“

5.čizma (tur. çizme) – čizme

„Oni mlađi, gotovo golobradi, ostaviše opremu ispred bifea, pobacaše šlemove,

naoružanje, gas-maske i rančeve, raskopčaše uprtače, poskidaše bluze, pa se razmileše duž

pruge, preskaču pragove, slušaju šuštanje tucanika pod čizmama i da se kotrljaju niz nasip poput

dece...

6.ćošak (tur. köşk) – ugao

„ A neki su otišli na letovanje, zanimljivije im je da se jure po gradskoj plaži, kraj Ibra i

po Pljakinom šancu, ili da, docnije, posećuje novootvorenu robnu kuću „Beograd“, te sluđuju

prodavce, besomučno se vozeći prvim pokretnim dtepenicama u gradu, a još docnije da

besposleno stoje, svak na svom mestu duž šetališta, ispred prodavnice „Varteks“, naspram

„Pozamanterije“, na ćošku, kod „Kolonijala“ ispred bioskopa „Sutjeska“, oko lipe...

7. ćuprija (tur. köprü) –most

„U pozadini je čuveni most. Ćuprija.“

8. ćata (m. ćatib, tur. kâtib > ar.katip) – pisar, adminstrativni službenik, činovnik

„Četni ćata prethodne klase štedeo je na lepku, ne bih se iznenadio da ga je nosio kući,
kao što je prilikom svakog odsustva raznosio šta stigne: zelene peškire, kutijice spajalica, čaure
sa bojevog gađanja, pertle, viškve sledovanja suvog obroka ili ulje za podmazivanje zatvarača.“
(252.str.)

9.dugme (tur. düğme) – taster za zvonce, taster na nekom aparatu

„ Nije vredelo ni kada je dopola raskopčao dugmad pidžame.“

10.durbin (tur. dürbün) – dvogled, dalekozor

„Kroz durbin od uvijenog lista starog kalendara osmatramo obale.“

11. džep (tur. cep) – deo odevnih predmeta, prišiven za neki deo odeće

„Ali, ja sam, ubeđen da se toga niko na svetu još nije dosetio, ja sam krišom od roditelja,

u prodavnici elektrouređaja „Radioton“, kako za džepnu lampu nisam imao novca, nabavio

četvrtastu bateriju i onu malu, najmanju sijalicu.“

12. đubre (tur. gübre) – smeće

„Obična kupovina novina, koja će samo 2 metra dalje završiti u kanti za đubre, mogla j

da potraje četvrt, pa i pola časa.“

13. fišek (tur.fişek) – metak za pušku/papirnata kesica

„Posle dužeg preturanja, izvadila je dobar komad hlepca, a posle šuškanja i umašćen

fišek navršen giricama.“

14. kafana (tur. kahvehane) - mesto gde se služe hrana i piće

„Imao je „okce“ za takve slučajeve, nagledao ih se po kafanama.“

15. kalem (tur. kalem) – cevčica za namotavanje niti

„Napuštene skele, profili i zglobovi, neupotrebljavani dimnjaci, kalemovi žice, razbacana

oplata, podupirači, zarđala testera i rešeto za pesak, gvozdene žile nosećih stubova, natruli

konopci, antene, antene, antene, kazan sa skorelim katranom...“

16. kalup (tur. kalıp) – obrazac, modla, forma, oblik

„I još jedanput – retka masa, levkasti kalupi, ručica, zglob, kuadte izbočine, umetanje,

dahtaj, para, gotovi korneti, brašnjave mišice, zacrveneli obrazi...“

17. kandža – (tur. kanca) - gvozdena kuka

„...očajničko grebanje kandži i njuškanje zatvorenih, sluđenih pasa...“

18. kapak (tur. kapak) – poklopac, zaklopac

„ Spoljni, drveni kapci behu pritvoreni, ne bi li sačuvali kakvu-takvu hladovinu.“

19. kapija (tur. kapı) – vrata

„ Zapravo, ta liturgijska pesma mme je privela samoj kapiji.“

20. kasaba (tur. kasaba) – manji provincijski grad

„ Posle se gradić premetnuo u kasabu, ćuprija se nekako skupila, a riba se proredila.“

21. kavga (tur. kavga) – svađa, prepiranje

„ Sada nismo dovoljno dobri, da nas bar pozdravom udostojite, a u rat ste nas sve mašući

ispratili! – opet viknu isti, ovog puta sasvim trezveno, njegovi pratioci su samo sevai očima,

videlo se da traže kavgu.“

22. kazan (tur. kazan) – veliki bakreni kotao koji ima sa strane ručke za nošenje

„„Napuštene skele, profili i zglobovi, neupotrebljavani dimnjaci, kalemovi žice,

razbacana oplata, podupirači, zarđala testera i rešeto za pesak, gvozdene žile nosećih stubova,

natruli konopci, antene, antene, antene, kazan sa skorelim katranom...“

23. kutija (tur kutu) – drvena ili limena posuda sa poklopcem u kojoj se drže kafa i šećer

„ Svet bi se sveo na fasciklu, na prašnjavu kutiju, smeštenu na vrhu ormara, na odbačeni

kartonski kofer, u podrumu, na nahtkasnu koju niko ne otvara, na prazne, obrnute tegle u špajzu,

na šatulicu krcatu sitnicama, na fioku ili dve uspomene.“

24. mahala (tur. mahalle) – deo grada ili sela, gradska četvrt

25. memla (tur. nem) - vlaga

„ Sudeći po proređenosti podrumske memle, mora da su prilično odmakli.“

26. mermer (tur.mermer) – mramor

27. mušterija (tur. müşteri) – kupac

„
28. Pazar (tur. Pazar) – pijaca, pijačni dan

29.pendžer (tur. pencere) – prozor

30. peškir (tur. peşkir) – ručni otirač, ubrus, marama

31.sajdžija (tur. saatçı) – časovničar

32. saksija (tur. saksı) - zemljani lonac u kome se gaji cveće

33.sećija (tur. seki) – uzdignuto sedičte napravljeno od drvenih dasaka, koje se nalazi u sobama

svake starinske kuće

34. skela (tur. iskele) – pristanište, luka

„Napuštene skele, profili i zglobovi, neupotrebljavani dimnjaci, kalemovi žice, razbacana

oplata, podupirači, zarđala testera i rešeto za pesak, gvozdene žile nosećih stubova, natruli

konopci, antene, antene, antene, kazan sa skorelim katranom...“

35.soj (tur. soy) – rod, pleme, poreklo

„
36.taban (tur.taban) - donja strana stopala

37. taman (tur. tamam) - potpuno, upravo

38. veresija (tur. veresi) – kupovina ili prodaja uz poček

39.zuluf (tur.zülüf) – zalizana kosa, koja se nalazi kod uva