‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫مهندسی جوش و بازرسی جوش‬

‫( وظایف‪-‬اشتغال ‪-‬آموزش ‪ -‬بازار کار )‬

‫دکتر حامد ثابت‬

‫استادیار گروه‬
‫مهندسی مواد و‬
‫کاربردهای جوشکاری‬
‫‪ -1‬صنایع نفت‪+‬گاز‪+‬پتروشیمی‬
‫‪ -2‬دریایی و کشتی سازی‬
‫‪ -3‬خودروسازی‬
‫‪ -4‬الکترونیک‬
‫‪-5‬سازه های فلزی و ساختمانی و پل ها‬
‫‪ -6‬نظامی و هوافضا‬
‫‪-7‬سیمان ‪ +‬معادن‪ +‬فوالدسازی‪ +‬وصنایع‬
‫سنگین‬
‫کاربردهای جوشکاری‬
‫‪ -1‬قطعات و سازه های ساده تا‬
‫پیچیده‬
‫‪ -2‬قطعات و سازه های بزرگ تا‬
‫کوچک‬
‫‪ -3‬قطعات و سازه های کم اهمیت‬
‫تا مهم‬
‫کاربردهای جوشکاری‬

‫‪ -1‬ساخت قطعات و سازه ها‬

‫‪ -2‬تعمیر و بازسازی قطعات‬
‫صنعتی‬
‫‪ -3‬کاربردهای هنری‬
Failure of welded structures
Failure of welded structures
Failure of welded structures
‫دالیل تخریب کشتی های آزادی در جنگ جهانی‬
‫دوم‬
‫‪ -1‬جوشکاری باعث ایجاد سازه‬
‫یکپارچه می شود ( لذا درصورت‬
‫تشکیل ترک ) ترک در کل سازه حرکت‬
‫می کند‬
‫‪ -2‬اکثر جوش ها دارای عیوب بوده اند‪.‬‬
‫‪ -3‬شکست عمدتا در روزهای سرد رخ‬
‫داده است‬
‫عوامل تخریب سازه های جوشکاری شده‬
‫‪ -1‬عدم استفاده از نیروی انسانی‬
‫متخصص(جوشکار‪ +‬تکنسین ‪ +‬مهندس‬
‫جوش‪ +‬بازرس جوش)‬
‫‪ -2‬عدم استفاده از متد و دستورالعمل مناسب‬
‫برای جوشکاری‬
‫‪ -3‬عدم استفاده از تجهیزات جوشکاری مناسب‬
‫‪ -4‬عدم استفاده از مواد مصرفی و فلزات پایه‬
‫مناسب و با کیفیت‬
‫نیازمندیها جهت رفع مشکل‬
‫‪ -1‬آموزش تخصصی نیروی انسانی در‬
‫حوزه جوشکاری و بازرسی جوش‬
‫‪ -2‬استاندارد سازی تجهیزات جوشکاری‬
‫‪ -3‬استاندارد سازی مواد مصرفی در‬
‫جوشکاری‬
‫‪ -4‬استاندارد سازی متدها و دستور العمل‬
‫های جوشکاری‬
 ‫قدیمی ترین برنامه آموزش مهندسی جوش‬

‫‪ ‬در کش‪q‬ور آلم‪q‬ان در س‪q‬ال ‪ 1929‬میالدی ب‪q‬ا ت‪q‬ربیت ‪150‬‬

‫مهن‪qq‬دس ج‪qq‬وش و ‪ 120‬تکنس‪qq‬ین جوش‪qq‬کاری و ‪420‬‬
‫جوشکار وماهر به اجرا در آمده است‬
‫‪‬اس‪q‬تاندارد ‪ DIN-8563‬اس‪q‬تاندارد هماهن‪q‬گ کنن‪q‬ده عملی‪q‬ات‬
‫جوشکاری ( مهندس جوش ) می باشد‪.‬‬
‫‪‬تا س‪q‬ال ‪ 2000‬میالدی ب‪q‬الغ ب‪q‬ر‪ 30‬ه‪q‬زار مهن‪q‬دس ج‪q‬وش در‬
‫کش‪q‬ور آلم‪q‬ان ت‪q‬ربیت ش‪q‬ده ودر ص‪q‬نایع مش‪q‬غول ب‪q‬ه ک‪q‬ار‬
‫ب‪q‬وده ان‪q‬د ک‪q‬ه پش‪q‬توانه ب‪q‬زرگی ب‪q‬رای توس‪q‬عه ص‪q‬نعتی آن کش‪q‬ور‬
‫محسوب می شود‪.‬‬
Quality assurance of welded
structures
4 M Standard method such as :
1- Man
2-Machine
3-Method
4-Material

ISO 3834
‫اجباری شدن استاندارد‬
‫‪ISO 3834‬‬
‫‪32‬‬
National Welding Society and Institute
 America Europe
AWS USA TWI UK

ABS Brazil BWS

Bulgaria
CWA Canada SZA Austria
CMIM Mexico IDS France
PUCP Peru CESOL
Spain
‫شکل گیری موسسات در سالهای ‪1946‬‬
‫میالدی به بعد‬

‫‪ -1‬انستیتو بین المللی جوشکاری ‪IIW‬‬

‫‪ -2‬فدراسیون جوشکاری اروپا ‪EWF‬‬
‫‪ -3‬سازمان جهانی استاندارد ‪ISO‬‬
IIW Created in 1948 by 13 countries:

- Denmark - South Africa

- France - Spain
- Italy - Sweden
- Netherlands - Switzerland
-Norway -United
-Austria Kingdom
- Belgium -United States
:EWF Created in 1974 by 8 countries

The European Welding Community felt

the need of interchanging views and
experiences, and created the European
Council for Co-operation in Welding
(ECCW) with the participation of
Belgium, Denmark, Germany, France,
Ireland, Italy, Netherlands and United
Kingdom
Regional and International
Welding Federation and Institute

EWF 31 Country Members

AWF13 Country Members
WAWF 10 Country Members

IIW 55 Country Members

 Standardisation
Resolution 1984

IIW ISO

Cooperation

CEN

EWF
Training and qualification of personnel

Harmonisation of
the training
IIW EWF system
40 countries 20
Adoption of the counties
European System in use
System: end of since
1998 1991
AFRICA / ASIA / EASTERN WESTERN
AMERICA
OCEANIA EUROPE EUROPE
AUSTRALIA ARGENTINA BULGARIA AUSTRIA
EGYPT BRAZIL CROATIA BELGIUM
INDIA CANADA CZECH REPUBLIC DENMARK
INDONESIA CHILE HUNGARY FINLAND
IRAN MEXICO POLAND FRANCE
ISRAEL USA ROMANIA GERMANY
JAPAN RUSSIA ITALY
SERBIA &
LEBANON NETHERLANDS
MONTENEGRO
SLOVAK
LIBYA NORWAY
REPUBLIC
MALAYSIA SLOVENIA PORTUGAL
NEW ZEALAND UKRAINE SPAIN
NIGERIA SWEDEN
PAKISTAN SWITZERLAND
P. R. CHINA UNITED KINGDOM
SINGAPORE
Levels of Education Presently Available

International Welding Engineer-IWE

International Welding Technologist-
IWT
International Welding Specialist-IWS
International Welding Practitioner-IWP
International Welder-IW
International Welding Inspection
Personnel-IWIP
 Training and qualification of personnel
Guidelines
441hrs
IWE
Engineer
Diploma
340 hrs
Technologist
Processes IWT
Diploma
Materials 222 hrs
Professional
Qualification
Design IWS

Fabrication
146 hrs
International
IWP
Welder
‫موسساتی که در ایران برگزار می نمایند‬
‫‪ -1‬مرکز پژوهش و مهندسی جوش‬
‫ایران(‪)IWE-IWP-IWIP‬‬
‫‪ -2‬شرکت طوبی تاک (‪)IWE‬‬
‫‪ -3‬شرکت )‪TWI-Persia( IWE‬‬
‫‪ -4‬مرکز تربیت مربی کرج –غیر‬
‫فعال(‪)IWP‬‬
 ‫هدف از تربیت مهندس جوش و وظایف آن‬
‫استاندارد ‪EN-719‬‬

‫• وظايف و مسئوليتها‪:‬‬
‫بازنگري قرارداد های مربوط به جوشکاری توسط شرکت‬ ‫•‬
‫بازنگري ویا طراحي اتصاالت از نظر بارگذاری – استانداردها و‪..‬‬ ‫•‬
‫کنترل مواد مصرفی جوشکاری‬ ‫•‬
‫بررسی صالحیت پمانكار فرعي‬ ‫•‬
‫برنامه‌ريزي نظارت و مدیریت در هنگام ساخت سازه (مناسب‌بودن‬ ‫•‬
‫‪-WPS‬قيدها و نگه‌دارنده‌ها و غيره)‬
‫نظارت بر تنظیم بودن تجهيزات جوشكاري‬ ‫•‬
‫تایید و قبولي جوشها (ارزيابي نتايج آزمايش مخرب و غيرمخرب)‬ ‫•‬
‫مستندسازي (نگهداري سوابق و غيره)‬ ‫•‬
 ‫انواع مدارك‬
‫‪ -1‬ديپلم (‪ :)Diploma‬ب‪qq‬ر اس‪qq‬اس گذران‪qq‬دن و م‪qq‬وفقيت در‬
‫يش‪q‬ود‪ ،‬اين ن‪q‬وع م‪q‬دارك منج‪q‬ر ب‪q‬ه كس‪q‬ب‬
‫دور ‌هه‪q‬اي علمي كس‪q‬ب م ‌‬
‫يك دانش مي‌شود‪.‬‬

‫‪-2‬گواهينام‪q‬ه (‪ :)Certificate‬ب‪q‬ر اس‪q‬اس يك ن‪q‬وع مه‪q‬ارت ف‪q‬ردي‬

‫كس‪q‬ب مي‌ش‪q‬ود‪ ،‬اين ن‪q‬وع م‪q‬دارك منج‪q‬ر ب‪q‬ه يك مه‪q‬ارت ف‪q‬ني‬
‫مي‌شود‪.‬‬

‫‪-3‬گواهين‪qq‬امه‪-‬ديپلم (‪ :)Certification-Diploma‬براس‪qq‬اس‬
‫گذران‪q‬دن و م‪q‬وفقيت دور ‌هه‪q‬اي علمي و همچ‪q‬نين كس‪q‬ب مه‪q‬ارت‬
‫(مه‪q‬ارت و علم مي‌توانن‪q‬د داراي س‪q‬طوح مختلفي باش‪q‬د) اعط‪q‬ا‬
‫مي‌شود‪.‬‬
 ‫انواع مدارك و گواهينامه‌ها در صنعت جوشكاري‬

‫صنعتي‬
‫دانشگاهي‬
‫جهت كسب مهارت يا‬
‫تكميل دانش‬
‫ديپلم جوشكاري كار و دانش ‪1-‬‬ ‫داخلي‬ ‫بين‌المللي‬
‫ديپلم جوشكاري هنرستان ‪2-‬‬
‫فوق‌ديپلم جوشكاري ‪3-‬‬ ‫ميان‌مدت‬
‫كوتاه‌مدت‬ ‫ميان‌مدت‬ ‫بلندمدت‬ ‫كوتاه‌مدت‬ ‫بلندمدت‬
‫كارشناسي ناپيوسته تكنولوژي ‪4-‬‬ ‫مانند دوره‌هاي‬ ‫مانند دوره‌هاي‬ ‫مانند دوره‌هاي‬ ‫مانند‬
‫مانند دوره‌هاي‬ ‫دوره‌هاي آموزش‬
‫جوشكاري‬ ‫جوشكار برق‬
‫جوشكاري‬ ‫فني و‬ ‫جوشكاري زير آب‬ ‫مهندس جوش‬
‫‪WPS,PQR‬‬
‫كارشناسي‌ارشد و دكتري ‪5-‬‬ ‫مقاومتي‬ ‫حرفه‌اي‬
‫فيزيك جوشكاري‬ ‫جوشكار ‪ Tig‬جوشكاري مقاومتي‬ ‫تكنسين جوش‬
‫مهندسي مواد (جوشكاري)‬ ‫طراحي مخازن‬ ‫جوشكار برق‬ ‫جوشكار ‪Mig‬‬
‫طراحي جوش‬ ‫متخصص جوش‬
‫تحت فشار‬ ‫جوشكار آرگون‬ ‫مربي‌جوش‬
‫جوشكار استيلن‬
‫‪Diploma‬‬
‫‪Diploma‬‬ ‫‪Diploma‬‬
‫‪Certificate‬‬ ‫‪Certificate‬‬
‫‪Certificate‬‬
‫‪Certificate‬‬ ‫يا‬
‫يا‬
‫‪Certification-‬‬
‫‪Certification-‬‬
‫‪Diploma‬‬ ‫‪Diploma‬‬
 ‫دوره‌هاي آموزشي جوشكاري‬

‫‪ -1‬سيستم داخلي‬
‫‪ -2‬سيستم اروپايي و‬
‫آمريكايي‬
‫‪ -3‬سيستم بين‌المللي‬
 ‫سيستم اروپايي و آمريكايي‬

‫اروپايي‬ ‫آمريكايي‬
‫…‪DVS,TWI,SZA,‬‬ ‫‪AWS‬‬

‫مهندسين و تكنسين‌ها‬ ‫كارگران‬ ‫مهندسين و تكنسين‌ها‬ ‫كارگران‬

 ‫انواع مدارك بازرسي‬

‫صنعتي‬
‫دانشگاهي‬
‫نداريم ولي به صورت‬
‫دروس اختياري يا‬ ‫داخلي‬ ‫اروپايي و آمريكايي‬
‫اجباري در‬ ‫بين‌المللي‬
-‫دوره‌هاي كارداني‬ IIW,EWF
‫كارشناسي و‬
‫كارشناسي‌ارشد و‬ ‫ميان‌مدت‬ TWI ASNT
‫دكتري مباحث‬ ‫كوتاه‌مدت‬ UT Level I,II
‫بازرسي جوش‬ UT Level I,II,III ‫بازرسي جوش‬
UT Level RT Level I,II
‫عمومي آنها‬ 1 ‫سطح‬ RT Level I,II,III
I,II VT Level I,II
‫گذرانده مي‌شود‬ RT Level
MT Level I,II,III
NDT Level I,II
I,II ‫بازرسي جوش‬ PT Level I,II,III
PT Level 2 ‫سطح‬ Welding VT Level I,II,III
inspector ‫ و‬.... Diploma
I,II ‫بازرسي عمومي‬ (WI)
VT Level
I,II
‫جوش‬
MT Level
I,II
‫ و‬....
Certification-Diploma
Certification-Diploma
 ‫دوره‌هاي آموزش بازرسي جوش‬
‫‪ -1‬سيستم بين‌المللي‪ :‬تحت نظارت انستيتو بين‌المللي جوش (‪ )IIW‬و‬
‫فدراسيون جوش اروپا (‪)EWF‬‬

‫‪ -2‬سيستم اروپايي‪ :‬عمدتًا تحت نظارت انستيتو جوش انگلستان‬

‫(‪)TWI‬‬

‫‪ -3‬سيستم آمريكايي‪ :‬عمدتًا تحت نظارت انجمن بازرسي غيرمخرب‬

‫آمريكا (‪)ASNT‬‬
‫‪-4‬سيستم داخلي‪ :‬توسط مؤسسات مختلف بر اساس سرفصل اروپايي يا‬
‫آمريكايي برگزار مي‌شود‪.‬‬
 ‫معيارهاي انتخاب يك مؤسسه آموزشي براي گذراندن‬
‫دوره‌هاي آموزشي‬
‫‪ -1‬اعتبار مؤسسه آموزش‌دهنده (در سطح كشور)‬
‫‪ -2‬امكانات آموزشي مؤسسه (فضاي آموزشي‪ -‬امكانات كمك‌آموزشي مانند جزوه‪ -‬كتابخانه‪ ،‬تعداد‬
‫دستگاههاي موردنياز براي آموزش و مواد مصرفي براي آموزش)‬
‫‪ -3‬نحوه سرويس‌دهي در طي آموزش ( دراختيار گذاشتن امكانات‪ -‬نحوه پذيرايي – احترام فردي و ‪)...‬‬
‫‪ -4‬نحوه اجراء آموزش ( از نظر پيوستگي يا غيرپيوستگي)‬
‫‪ -5‬زمان اجرا آموزش (صبحها‪ -‬بعد از ظهرها‪ -‬غروب)‬
‫‪ -6‬دسترسي آسان به مؤسسه آموزشي ( ازنظر بعد مسافت)‬
‫‪-7‬مدرسين دوره‌ها (سابقه‌كار صنعتي‪ -‬سابقه تدريس‪ -‬سن‪ -‬مدرك تحصيلي و گواهينامه‌هاي اخذشده‪-‬‬
‫اعتبار علمي و صنعتي مدرس‪ -‬نحوه قدرت بيان و ‪)...‬‬
‫‪ -8‬محتوي سرفصل (سيالبس) دوره (سيالبس داخلي‪ -‬سيالبس اروپايي يا آمريكايي‪ -‬سيالبس‬
‫بين‌المللي)‬
‫‪ -9‬سطح علمي يا مهارتي فرد آموزش‌ديده در انتهاي دوره‬
‫‪ -10‬نحوه آزمون پايان‌دوره (كتبي‪ -‬شفاهي‪ -‬يا كتبي شفاهي)‬
‫‪ -11‬نوع گواهينامه (داخلي‪ -‬اروپايي‪ -‬آمريكايي‪ -‬بين‌المللي)‬
‫‪ -12‬اعتبار گواهينامه (در سطح كشور)‬
‫‪ -13‬هزينه دوره‬
‫موسسات معتبر و پر سابقه‬
‫‪ -1‬انجمن جوشکاری و آزمایشهای غیر مخرب ایران‬
‫‪ -2‬مرکز پژوهش و مهندسی جوش ایران‬
‫‪-3‬شرکت ‪TWI-Persia‬‬
‫‪ -4‬شرکت طوبی تاک‬
‫‪-5‬شرکت بهینه کاوش صنعت‬
‫‪ -6‬شرکت آریا آزمون صنعت‬
‫‪-7‬شرکت ناظران یکتا‬
‫‪ -8‬شرکت حیتان‬
‫‪-9‬و‪...‬‬
‫نکات و توصیه ها‬
‫‪ -1‬مدرک بین المللی مهندسی جوش معادل فوق‬
‫لیسانس نیست ‪ /‬یک مدرک حرفه ای صنعتی است ‪/‬‬
‫افراد با هر نوع مدرک تحصیلی کارشناسی –‬
‫کارشناسی ارشد و دکتری می توانند این دوره را‬
‫بگذرانند‪.‬‬
‫‪ -2‬شرط ورود به صنعت جوش دارا بودن دانش‬
‫عمومی مهندسی جوش و دارا بودن مدارک حرفه‬
‫ای است –نوع مدارک حرفه ای در دستگاهها و‬
‫شرکتها متفاوت است بعضی ها مدارک داخلی و‬
‫بین المللی می خواهند ‪.‬‬ ‫بعضی مدارک‬
 ‫نکات و توصیه ها‬
‫‪ -3‬دوره ه‪q‬ای ‪ ASNT‬ب‪q‬ه غل‪q‬ط در ای‪q‬ران ب‪q‬ه دوره ه‪q‬ای‬
‫بین المللی مع‪q‬روف ش‪q‬ده ان‪q‬د و م‪q‬دارک آنه‪q‬ا ن‪q‬یز‬
‫بین المللی نیس‪q‬ت بلک‪q‬ه م‪q‬درک انجمن آزم‪q‬ون ه‪q‬ای‬
‫غیر مخرب آمریکا می باشد‪.‬‬
‫‪ -4‬دوره ه‪q‬ای ‪ ASNT‬را در ه‪q‬ر س‪q‬طحی از م‪q‬درک تحص‪q‬یلی‬
‫می ت‪q‬وان گذران‪q‬د ولی عم‪q‬دتا ب‪q‬رای ک‪q‬ارگران م‪q‬اهر و ب‪q‬ا‬
‫تجربه ‪ +‬تکنسین های مناسبتر است ‪.‬‬
‫‪ -5‬گذران‪q‬دن دوره ه‪q‬ای مه‪q‬ارت جوش‪q‬کاری عم‪q‬دتا ب‪q‬رای ب‪q‬رای‬
‫ک‪q‬ارگران م‪q‬اهر و ب‪q‬ا تجرب‪q‬ه ‪ +‬تکنس‪q‬ین ه‪q‬ای مناس‪q‬بتر اس‪q‬ت ‪.‬‬
 ‫نکات و توصیه ها‬

‫‪ -6‬توصیه می شود دانشجویان سال آخر یا فارغ‬

‫التحصیالن برای جذب در بازار کار دوره ها را بگذرانند‬
‫‪ -7‬دقت شود که صرف داشتن یا گذراندن دوره ها شرط ورود‬
‫به بازار کار نیست بلکه مجموعه ای از دانش ‪ +‬مهارت ‪+‬‬
‫مدرک مورد نیاز است به عبارت دیگر باید شخص بتواند‬
‫بر اساس نوع مدارک اخذ شده از دانش و مهارت کافی بر‬
‫خوردار باشد ‪.‬‬
‫با تشکر از‬
‫توجه شما‬