DADIZM – rozwinął się w Szwajcarii, nazwa pochodzi od niemowlęcej zabawki, ten kierunek stał się

początkiem kierunku w malarstwie

EKSPRESJONIZM – ojczyzną nurtu były Niemcy, ważne było prezentowanie i uzewnętrznianie tego co
tkwi głęboko w człowieku. Poezja musi wyrażać wnętrze jak np. w obrazie Muncha pt. KRZYK

FUTURYZM – nakazywał całkowite odcięcie się od przeszłości, a spojrzenie w przyszłość. Za temat

poezji twórcy obrali sobie cywilizację miast i technikę. Głosili że wojna to jedyna higiena świata.
Przedstawiciele: Włodzimierz Majkowski

GROTESKA – kategoria estetyczna, charakteryzuje się połączeniem w jednym dziele przeciwieństw np.
tragizm i komizm, fantastyka i realizm

KUBIZM – twórcami kubizmu było dwóch malarzy. Nazwa kierunku pochodzi od francuskiego słowa „le
cube” – sześcian. Obaj artyści porzucili perspektywę, przedmioty tworzyli z prostych geometrycznych
form np. sześciany

NEOKLASYCYZM – ideał czystej poezji, filozoficzne i kulturowe aluzje w utworach, Thomas Eliot, Paul
Valery

SURREALIZM – konsekwencja realizacji psychoanalizy w literaturze i sztuce. Surrealiści utrwalali sen,

wizję i halucynacje – będą je malować

UGRUPOWANIA POETYCKIE

SKAMANDER – jedna z najważniejszych formacji artystycznych, pomysłodawcą był Jan Lechoń, wydali
czasopismo SKAMANDER i WIADOMOŚCI LITERACKIE a także pisma satyryczne, skamandryci wyróżniali
się bliskim kontaktem z odbiorcami, ulubioną aktywnością były wieczory artystyczne w kawiarni, grupę
poetycką Skamander tworzyła tzw wielka piątka poetów Jan Lechoń, Julian Tuwin, Antoni Słonimski,
Kazimierz Wierzyński, Jarosław Iwaszkiewicz, do grupy należała też Kazimiera Iłłakowiczówna i Maria
Pawlikowska-Jasnorzewska. Ich mistrzem i autorytetem był Leopold Staff którego dzieła to wybitne
osiągnięcia artystyczne epoki

AWANGARDA KRAKOWSKA – jedna z najważniejszych grup poetyckich, głównym przedstawicielem

był Tadeusz Peiper który skupił wokół siebie grono poetów, jednym z najgłośniejszych manifestów był
tekst „Miasto, masa, maszyna”, a najważniejsze czasopismo to krakowska zwrotnica, Jan Brzękowski,
Jalu Kurek i Julian Przyboś

FUTURYŚCI – awangardowy kierunek w sztuce, głosili radykalne odcięcie się od tradycji, zbudowali
zupełnie nową literaturę opartą na strategii estetyczno-obyczajowego skandalu, najważniejszą
wartością było miasto i cywilizacja techniczna, przedstawiciele Tytus Czyżewski, Jerzy Jankowski

DRUGA AWANGARDA – nawiązywała do Awangardy K, założenia: „Poezja jest muzyką”, Materiałem

poezji mogą być skojarzenia, sen, psychiczne wrażenia człowieka, przedstawiciel Józef Czechowicz –
znane wiersze Na wsi, Przez kresy, Żal

ŻAGARY – grupa poetycka, nazwa pochodzi od pisma „Żagary”, na łamach którego jej członkowie
publikowali swoje utwory, czasami określa się ją jako druga awangarda, charakterystyczne jest
społeczne zaangażowanie, sympatie lewicowe, przedstawiciele Zofia Nałkowska, Witold Gombrowicz,
Bruno Schulz
FILOZOFIA – głosi kryzys wartości, skupiona na wnętrzu człowieka, zainteresowana teoriami
psychologicznymi, kształtowana pod znaczącym wpływem nauk ścisłych

SZTUKA – uwolniona od problematyki narodowej, odejście od mimesis – naśladowanie rzeczywistości

w sztuce (pojawia się sztuka abstrakcyjna), rozpowszechniają się techniczne sposoby udostępniania
sztuki np. radio

CECHY LITERATURY – niejednorodna, prezentuje skrajne programy artystyczne, narracja i monolog

wewnętrzny, ograniczona rola fabuły i akcji, analiza psychologiczna, podział na dwa okresy – w
pierwszym dwudziestoleciu optymistyczna, wierząca w możliwość odrodzonego państwa, w
cywilizacje, technikę i postęp – druga – głosząca pesymistyczne, katastroficzne wizje egzystencjalne,
społeczne, przepowiadająca wojne

TYPOWY BOHATER – współczesny stary człowiek, anonimowy, często robotnik lub chłop, żyje w
świecie snu, marzeń

TYPOWY AUTOR – wpisany w teraźniejszość, nie głosi wiecznych wartości, eksperymentuje