្រព ជ
្រពះ ច្រកក
កមពុជ

ជ
ជតិ សន
ន ្រពះម ក ្រត

យ
យុទធ ្រស្តអភិ
អ វឌ ន៍វិស័
សយហហិរញញ វតថុ

ឆន២០១១
ំ២ ១ - ២០២០
២ ០

ជ ្ឋ ភិ
ជរ ភបលក
កមពជ
ុ

ឆន២០១១
ំ២

I | ទំ ព័ រ
 មតិក

រមភកថ .............................................................................................................................................................VII

េសចក្តីែថ្លងអំណរគុណ .................................................................................................................................... X

ប្តរ្របក់
ូ ................................................................................................................................................................. XI

អក រកត់ .............................................................................................................................................................. XI

ខ្លឹម រសេងខប្របតិបត្តិ ..................................................................................................................................XV

ក. សមិទធផលសំខន់ៗកនុងទសវត រកន្ល
៍ ងមក................................................................................XV

ខ. ករេ្រតៀមលកខណៈេ ះ្រ យបញ្ហ្របឈម ......................................................................... XVI

គ. េគលេ និងយុទធ ្រស្ត ........................................................................................................ XVII

ជំពូក១ : ទិដ្ឋភពទូេទ......................................................................................................................................1

I. េសចក្តីេផ្តើម..............................................................................................................................................1

II. ករ្រគប់្រគងម៉្រកូេសដ្ឋកិចច ..............................................................................................................1

III. វិសយ
័ ហិរញញ វតថុ................................................................................................................................... 4

IV. រចនសមព័នធនិងករេរៀបចំឯក រយុទធ ្រស្ត............................................................................ 5

ជំពូក២ : វិសយ
័ ធនគរ ..................................................................................................................................7

I. ្របព័នធធនគរ........................................................................................................................................7

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ .................................................................................................................................7

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមិទធផល ...............................................................................................................7

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................... 9

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................11

II. ករ្របឆ ំងករសម្អត្របក់និងហិរញញ បបទនេភរវកមម ......................................................16

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ...............................................................................................................................16

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................16

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ .................................................................................18

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................18

III. វិសយ
័ មី្រកូហរិ ញញ វតថុ .......................................................................................................................18

II | ទំ ព័ រ
 ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ...............................................................................................................................18

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................20

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ .................................................................................20

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ............................................................................................... 23

IV. ភតិសនយ ................................................................................................................................................27

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ...............................................................................................................................27

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមិទធផល .............................................................................................................27

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ .................................................................................28

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................30

ជំពូក៣ : វិសយ
័ ហិរញញ វតថមិ
ុ នែមនធនគរ .......................................................................................... 31
I. ធន ៉ ប់រង .......................................................................................................................................... 31

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ .............................................................................................................................. 31

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល ............................................................................................................ 32

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................33

ឃ. យុទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................35

II. េ ធន ................................................................................................................................................... 38

១. េប ជតិសន្ដិសខ
ុ សងគមស្រមប់ម្រន្ដី ជករសុវ
ី ិល(ប.ជ.ស.) .....................................39

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ...............................................................................................................................39

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................39

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 40

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................ 40

២. េប ជតិអតីតយុទធជន(ប.ជ.អ.) ............................................................................................. 40

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 40

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................41

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ .................................................................................41

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................41

៣. មូលនិធិជនពិករ(ម.ជ.ព.) .............................................................................................................42

III | ទំ ព័ រ
 ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 42

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................42

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 42

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................43

៤. េប ជតិរបបសន្តិសខ
ុ សងគម(ប.ស.ស.) .................................................................................43

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ...............................................................................................................................43

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមិទធផល .............................................................................................................43

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 44

ឃ. យុទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................ 44

៥. េ ធនសម្រ័ គចិត្ដពែី ផនកឯកជន ..................................................................................................... 45

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ ............................................................................................................................... 45

ខ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 45

គ. យុ ទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................. 46

III. ទីផ រទុន ............................................................................................................................................... 46

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 46

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................47

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 49

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................ 50

ជំពូក៤ : អភិបលកិចចនិងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ.......................................................................................... 52

I. ករ្រគប់្រគងដំេណើរករែកទ្រមង់ : ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញ ត្តិ ................................ 52

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 52

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល .............................................................................................................52

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 52

ឃ. យុទធ ្រស្តនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................53

II. េហ ្ឋ រចនសមព័នធទីផ រ : គណេនយយនិងសវនកមម ............................................................ 54

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 54

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល ............................................................................................................. 54

IV | ទំ ព័ រ
 គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 54

ឃ. យុទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................ 55

III. ្របព័នធទូទត់សង្របក់ ..................................................................................................................... 56

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 56

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមទ
ិ ធផល ............................................................................................................. 56

គ. យុ ទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត .................................................................................................57

IV. ករ ិយល័យព័ត៌មនឥណទន ...................................................................................................... 58

V. េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ និង ជីវកមមអភិវឌ លំេន ន.......... 58

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 58

ខ. វឌ នភពនង
ិ សមិទធផល ............................................................................................................. 59

គ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ ................................................................................. 59

ឃ. យុទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត ................................................................................................ 59

ជំពូក៥ : ករក ងសមតថភព ..................................................................................................................... 60

ក. ទិដ្ឋភពទូេទ ............................................................................................................................... 60

ខ. ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម នង
ិ ភពខ្វះចេន្លះ .................................................................................61

គ. យុ ទធ ្រស្ដនង
ិ ែផនករអនគត .................................................................................................62

ជំពូក៦ : ែផនករសកមមភពស្រមប់ករអភិវឌ វិសយ

័ ហិរញញ វតថឆ
ុ ន ំ២០១១-២០២០ ......... 63
I. វិសយ
័ ធនគរ.................................................................................................................................... 63

II. ករ្របឆ ំងករសម្អត្របក់និងហិរញញ បបទនេភរវកមម ......................................................77

III. វិសយ
័ មី្រកូហរិ ញញ វតថុ ....................................................................................................................... 79

IV. ភតិសនយ ................................................................................................................................................ 89

V. ធន ៉ ប់រងនិងេ ធន.................................................................................................................... 91

ក. ធន ៉ ប់រង .................................................................................................................................. 91

ខ. េ ធន ........................................................................................................................................ 96

VI. ទីផ រទុន .............................................................................................................................................101

VII. អភិបលកិចចនិងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ ..........................................................................................110

V | ទំ ព័ រ
 ក. ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិ ..................................................................................................110

ខ. គណេនយយនង
ិ សវនកមម ...........................................................................................................115

គ. ្របព័នធទូទត់សង្របក់ ..............................................................................................................118

ឃ. េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ នង

ិ ជវី កមមអភិវឌ លំេន ន ..............................120

ង. ករក ងសមតថភព ............................................................................................................... 122

ឧបសមព័នធ១ : ទិននន័យហិរញញ វតថុសំខន់ៗ..............................................................................................126

ឧបសមព័នធ២ : សមសភពគណៈកមមធិករេគលនេយបយេសដ្ឋកិចចនិងហិរញញ វតថុ និង គ

ណៈកមមធិករដឹកន ំ និង្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់អនុវត្តយទ
ុ ធ ្រស្ត
អភិវឌ ន៍វិសយ
័ ហិរញញ វតថុឆន ំ២០១១-២០២០....................................................................129

ឧបសមព័នធ៣ : សទទនុ្រកម ............................................................................................................................133

VI | ទំ ព័ រ
 រមភកថ
កនុងរយៈេពលមួយទសវត កន្លងមកេនះ េសដ្ឋកច
ិ ចកមពុជមនកររកចេ្រម
ី នី គួរកត់សមគល់េ យមនអ្រ
កំេណីនមធយម្របចំឆន្រំ បមណ៨%។ ករអភិវឌ កន្លងមក សេ្រមចបន មរយៈករអនុ វត្តេសដ្ឋកិចចទីផ រ
េបីកចំហេ យែផ្អកេលីឧត្តមភពេធៀបរបស់្របេទស និងករបងកបរ ិ ្ឋ នវ ិនិេយគអំេ យផលចំេពះវ ិស័យ
ិ ចដ៏សម្រសប ែដល
ិ សងគមជមូល ្ឋ ន្រគឹះស្រមប់ករ្រគប់្រគងម៉្រកូេសដ្ឋកច
ឯកជន។ េសថរភពនេយបយនង
្រទ្រទង់េ យេគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុរងមំ
ឹ និងេគលនេយបយថវ ិក្របុង្របយ័តន។ លទធផលេនះ ក៏ឆុ ះបញ
្ល ច ង
ំ
ផងែដរនូវកររួមចំែណកពីករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ បនទប់ពី ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជបនអនុម័ត “ចកខុវ ិស័យ នង
ិ
ែផនករអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០0១-២០១០” ែដល្រតូវបនេធ្វីបចចុបបននកមមជ “យុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិ
ស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០0៦-២០១៥” នេពលេ្រកយមក។

វ ិបត្តិហរិ ញញវតថុសកលនេពលថមីៗេនះ បនជះឥទធិពលដល់្របេទសកមពុជែដលេសដ្ឋកិចចេនមន្រទង់្រទយ

តូច និងមនបញ្ហ្របឈមែផនករចនសមព័នធមយ
ួ ចំនួន េហយ
ី “ែផនករយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍ជតប
ិ ចចុបបននកមម ឆន ំ
២០០៩-២០១៣” ែដល្រតូវបនេធ្វីបចចុបបននកមមរច
ួ កំពុងខត
ិ ខំេ ះ្រ យ។ ករេឆ្លីយតបទន់េពលេវ និង
្របកបេ យ្របសិទភ
ធ ពរបស់ ជរ ្ឋ ភិបល បនកត់បនថយផលប៉ះពល់ៃនវ ិបត្តេិ នះ និងបនរក សថិរភព
្របព័នធហរិ ញញវតថុកនុង្របេទសល្អ្របេសីរ។ េលីសពីេនះ ្របព័នធ
ធ នគរនិងហរិ ញញវតថុមនវឌ នភពជេ្រចីនកនុងរយៈ
េពលៃនករអនុវត្តយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ប៉ុែន្ត េនមនបញ្ហ្របឈមមួយចំនួនេទៀតែដល្រតូវ
េ ះ្រ យ។ េដម
ី បេី ឆ្លីយតបនឹងត្រមូវករជក់ែស្តង មសំេណីរបស់គណៈកមមធក
ិ រេគលនេយបយេសដ្ឋ
កច
ិ ច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ និងេ យមនករគំ្រទពីសេម្តចអគគម េសនបតេី តេជ ហ៊ុន ែសន នយករដ្ឋម្រន្តៃី ន្រពះ
ជ ច្រកកមពុជ ជរ ្ឋ ភិបលបនសេ្រមចេធ្វប
ី ចចុបបននកមម “យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ឆន២
ំ ០0៦-
២០១៥” េទជ “យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ឆន២
ំ ០១១-២០២០”។ មសំេណីរបស់ គណៈកមមធិ
ករេគលនេយបយេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ ្រតូវបន ជរ ្ឋ ភិបល អនុម័តេនៃថងទី២៥
ែខវ ិចឆក
ិ ឆន២
ំ ០១១ ជែផនទម
ី គគុេទទសក៍ស្រមប់អភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុរយៈកលែវង។

ករេធ្វប
ី ចចុបបននកមមឯក រយុទធ ្រស្តេនះ ជករទទួលយកសននធ
ិ ិៃនសមទ
ិ ធផលៃនករអនុ វត្ត “យុទ-ធ
្រស្ត អភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥” េ យបនេរៀបចំែកស្រមួល មរយៈេមេរៀនៃនករអនុវត្ត
កំែណទ្រមង់កន្លងមក បទពិេ ធន៍ពវី ិបត្តហ
ិ រិ ញញវតថុសកល នង
ិ បែ្រមប្រមួលចំបច់ទង
ំ យែដល ចេកត
ី
ី ពីករវ ិវឌ ដ៏េលឿនៃនទីផ រហរិ ញញវតថុ។ ជពិេសស ករេលីកកមពស់វ ិស័យហរិ ញញវតថុ្រតូវែផ្អកេលីេគលករណ៍
េឡង
ិ លកិចចល ្អ កនុងបរ ិ ្ឋ នេសដ្ឋកច
អភប ិ ច និងហរិ ញញវតថុែដលមនលកខណៈកន់ែតសមុគ ម ញ។

បចចុបបនន ្របព័នធហរិ ញញវតថុកំពុងឈនចូលយុគសម័យៃនឯកេទសកមម ជមួយនឹងករអភវិ ឌ ឈនេឡង

ី
ៃនទីផ រហិរញញ វតថុ និង ពិពិធ កមម្របព័នធ ហិរ ញញវ តថុែដលរួម មនពិពិធ កមមែផនក ថ ប័ន និងឧបករណ៍ហិរញញវ តថុ។
្រកបខ័ណ្ឌទផ
ី រអន្តរធនគរកំពុង្រតូវបនអភវិ ឌ េហយ
ី ទផ
ី រេនះរ ំពង
ឹ ថនង
ឹ ចដំេណីរករកនុងេពលឆប់ៗ
ខងមុខ។ េលីសពីេនះ កនុងលកខខណ្ឌសម្រសប ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ េបះផ យមូលប្រតរដ្ឋ េហយ
ី ទីផ រមូលប្រត
រដ្ឋ ចដំេណីរករេនេពលមនេហ ្ឋ រចនសមពន
័ ធ និង្រកបខ័ណ្ឌគតយ
ិ ុត្តិចប
ំ ច់្រគប់្រគន់ ែដលជបុេរលកខខណ្ឌ
ស្រមប់អភវិ ឌ ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុ។ ទផ
ី រមូលប្រតរដ្ឋ ែដលមនមូល ្ឋ នទូលំទូ យ គជ
ឺ ករសំខន់ស្រមប់ករ

VII | ទំ ព័ រ
 ិ វតថុ េ យអនុវត្ត្រសបគននឹងេគលនេយបយជំរុញករេ្របី្របស់្របក់េរៀល។្រកុម
អនុវត្តេគលនេយបយរូបយ
ហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុជ ែដលជ្របតិបត្តិករទីផ រ ្រតូវបនផ្តល់ ជញប័ណ្ណ េ យគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ
ឲយេធ្វ្រី បតិបត្តក
ិ រនង
ិ បនសេមពធ ក់ឲយដំេណីរករជផ្លូវកររួចេហយ
ី ។ វ ិស័យធន ៉ ប់រងកំពុងេធ្វព
ី ព
ិ ធ
ិ -កមម
េលេី ស ធន ៉ ប់រង យុជវី ិត នង
ិ ធន ៉ ប់រងខនតតូច។ អន្តរករយកមម
ិ ធនគរ ្រតូវបនេធ្វេី ឡង
ី មរយៈ
មេធយបយថមីៗដូចជ ធនគរចល័ត និងរូបភពេផ ងៗេទៀតៃនករទូទត់ ម្របព័នធេអឡច
ិ ្រតូនិក ខណៈ
ជីវកមមទទួលបញច ំ និងេស ប្តូរ្របក់ចប
ំ ច់្រតូវមនករ្រគប់្រគងសម្រសបផងែដរ។ កររកចេ្រម
ី ន
ី េផ ងេទៀត
េនកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ រួមមន វ ិស័យបរធនបលកច
ិ ច ភតស
ិ នយ េ ធន នង
ិ គេ្រមងវ ិនេិ យគរួម។

េគលេ ៃនករអភិ វឌ វ ិស័ យហិរ ញញវ តថុ គឺេដីមបីអភិវ ឌ ្របព័នធហិរញញ វ តថុែដលមនភព្របកួត ្របែជង
ិ មន្របសិទភ
សមហរណកមម នង ធ ព ែដល្រតូវបន្រគប់្រគងនង
ិ ្រតួតពន
ិ ត
ិ យសម្រសប សំេ េកៀគរករសន ំ
្ត ់ហរិ ញញបបទន េដីមប្រី ទ្រទង់កំេណីនេសដ្ឋកច
្របកបេ យ្របសិទធភពស្រមប់ផល ិ ច្របកបេ យចីរភព។ ្រសប ម
ទិភពេនកនុងែផនករយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍ជតិ វ ិស័យហរិ ញញវតថុនឹងេឆ្លយ
ី តបចំេពះត្រមូវករទីផ រ រួមទំង
កំេណីនៃន្រសទប់្របជជនែដលមនក្រមត
ិ ចំណូលមធយម នង
ិ កររកដុ
ី ះ លៃនសហ្រគន
ិ ខនតតូចេនតំបន់
ច់្រសយល។ វ ិស័យេនះក៏ចប
ំ ច់្រតូវគំ្រទគេ្រមងេហ ្ឋ រចនសមព័នស
ធ ំខន់ៗ េដីមបប
ី េ្រមីដល់ករេកីនេឡង
ី
យ៉ ងឆប់រ ហ័ ស ៃនចំ នួន ្របជជន និ ង បនថ យ ករពឹ ង ែផ្អ ក េលី ជំ នួ យ បរេទស។ យុ ទធ ្រស្ត អ ភិ វ ឌ ន៍ វ ិស័ យ
ហរិ ញញវតថុ ក៏្រតូវបនេរៀបចំេ យេផ្តតផងែដរេទេលីត្រមូវករេធ្វីសមហរណកមមហរិ ញញវតថុកនុងតំបន់ ៊ ន កនុង
នមកមពុជជសមជិកមួយៃនសហគមន៍េសដ្ឋកិចច ៊ ន។

“យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២ ិ ត

ំ ០១១-២០២០” ្រតូវបនេរៀបចំ ពន ិ យ នង
ិ ែកលម្អយ៉ង
ផចិតផចង់្របកបេ យករទទួលខុស្រតូវខពស់របស់្រកុមករងរបេចចកេទស និងគណៈកមមធក
ិ រដក
ឹ នំស្រមប់ករ
អភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ េ យមនករគំ្រទពីជំនយ
ួ បេចចកេទសរបស់ធនគរអភិវឌ ន៍ សុី និងកររួមចំែណក
ពី្រកុមទី្របឹក ផ្តល់េយបល់របស់ Maxwell Stamp, Ltd.។ ្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់ករអភវិ ឌ វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុ មនសមជិកពប
ី ្ត ្រកសួង- ថ ប័នពក់ព័នធសំខន់ៗគឺ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ ហរិ ញញវតថុ ្រកសួងពណិ-
ជជកមម ្រកសួងយុត្តិធម៌ ្រកសួងករងរនិងបណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជវី ៈ ្រកសួងសងគមកច ី យុទធជន និងយុវនីតិ-
ិ ច អតត
សមបទ ធនគរជតិៃនកមពុជ ្រកុម្របឹក អភិវឌ ន៍កមពុជ និងគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ។ ្រកុមករងរេនះ
សថត
ិ េ្រកមករដឹកនំរបស់ “គណៈកមមធក
ិ រដឹកនំស្រមប់ករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ” ែដលមនឯកឧត្តមអគគ-
េទ ័ ព
ភិបលៃនធនគរជតិៃនកមពុជជ្របធន។ តួអងគពក់ពន ធ ីវ ិស័យធនគរ វ ិស័យមូលប្រត វ ិស័យធន
៉ ប់រង វ ិស័យអចលន្រទពយ វ ិស័យេ ធន វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ និងតួអងគពក់ព័នធឯេទៀតទំងអស់សុទធែតបនផ្ត
ល់ធតុចូលដល់យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ េនះ។

កនុងដំេណីរករៃនករេធ្វប ី ចចុបបននកមមេនះ គណៈកមមធិករដឹកនំ និង្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់

អនុវត្តយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ឆន២ំ ០១១-២០២០ បនេធ្វក
ី រងរសិក ្រ វ្រជវ នង ី រ្របជុំ
ិ េធ្វក
្រកុមករងរបេចចកេទស រួមទំងករសំ តឯក រផង អស់រយៈេពល៨ែខ គច
ឺ ប់ ង
ំ ពែី ខមក ដល់ែខសី
ឆន២
ំ ០១១។ ជមួយគនេនះ សិកខ ពេិ ្រគះេយបល់ជ ធរណៈ ្រតូវបនេរៀបចំេឡង
ី េនៃថងទ១
ី ៩ ែខក
កក ឆន២
ំ ០១១។ លទធផលៃនសិកខ ពេិ ្រគះេយបល់ជ ធរណៈ ្រតូវបន ក់ចូលេទកនុងកិចច- ្របជុំ
គណៈកមមធក
ិ រដឹកនំ េនៃថងទ១
ី ៧ ែខសី ំ ០១១ នង
ឆន២ ិ បនពន
ិ ត
ិ យ នង
ិ អនុម័តេ យគណៈ- កមមធក
ិ រ

VIII | ទំ ព័ រ
េគលនេយ
យបយេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ េនៃថងទី២៤ ែខសី ឆន២
ឆំ លករ្របជុំេនះម
ំ ០១១ ែដល មន លកខណៈជ
ជ
្របជុំអន្តរ្រក
កសួង និងបន ក់ឆង
្ល ទីស្តីករគណៈរដ្ឋ
ក ម្រន្ត ំ នុ មត
ន្ត្រី បជុអ ័ េន
នៃថងទី២៥ ែខវ ិិចឆិក ឆន២
ំ ០១
១១។

េយ
យងី ខញុំសូមែថ្លងអំ
ង ណរគុណចេពះ្រកសួ
ចំ ង- ថ ប័ន ជរ ្ឋ ភប
ិ ល ែដល
លបនរួមចំែណកកន
ណ ុ ងករេរៀប
បចំ
ស្រមបស្រ្រមួល និងផ្តលធតុ
ល់ ចូលចំេពះឯក
ព រយុទធ
ទធ ៏ ន
្រស្តដម រៈសំខន់េនះ។
ន ង ណរគុណផង
សូមែថ្លងអំ
ែដរចំេពះធ លបនផ្តល់ជំនយ
ធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុី ែដល យបេចច
ួ កេទសសម្រសប ្រពមទំងភគព ល
ី ក់ព័នធននែដល
បនចូលរួម កនុងកិចក
ច រេររៀបចំចត់ែចង
ងយុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ឆន២ ០ េនះ៕
ំ ០១១-២០២០

ជធនភ
ី នំេពញ,
ព ៃថងទី២៩ ែខវ ិចឆក
ិ ឆន២០១១
២
ំ

ឧបនយក
ករដ្ឋម្រន្តី អគគ
គេទ ភិបល

រដ្ឋម្រន្តី្រ្រកសួងេសដ្ឋ
ដ្ឋកិចច និងហិរិ ញញ វតថុ ធន
នគរជតិៃៃនកមពជ
ុ

IX | ទំ ព័ រ
 េសចក្តីែថ្លងអំណរគុណ

ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជ សូមែថ្លងអំណរគុ ណចំេពះ គណៈកមមធិករដក

ឹ នំស្រមប់ករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ
្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់ករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ្រកុមេលខធិករ ្ឋ នៃន្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់
ិ ្រកុមេបសកកមមធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុី ្រពមទំង្រកសួង- ថ ប័នពក់ព័នធទង
ករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ នង ំ អស់
ែដលបនរួមចំែណកដល់ករងរេធ្វប
ី ចចុបបននកមម “យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០” េនះ។

ជរ ្ឋ ភប
ិ លកមពុជ ក៏សូមែថ្លងអំណរគុ ណជពេិ សសផងែដរចំេពះធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុែី ដលបន
ផ្តល់ជំនួយបេចចកេទស និងផ្តល់ធតុ ចូលមនលកខណៈជយុ ទធ ្រស្តដល់ករងរេធ្វីបចចុបបននកមម “យុទធ ្រស្ត
អភវិ ឌ ន៍ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០” េនះ។

X | ទំ ព័ រ
 ប្តូរ្របក់

(ៃថងទ៥
ី ែខកញញ ឆន២
ំ ០១១)

ឯក រូបិយវតថុ តៃម្លសមមូល
១,០០ េរៀល = ០,០០០២៣៩៦២ ដុ ្ល រ

១,០០ ដុ ្ល រ = ៤.០៩៩ េរៀល

អក រកត់

ABC សមគមធនគរកកមព
ិ ុជ Association of Banks in Cambodia
ABV េស អនកសម័្រគចត
ិ ្ដអូ្រ ្ដ លី Australian Business Volunteers
ADB ធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុី Asian Development Bank
Agence Française de
AFD ទីភនក់ងរអភវិ ឌ ន៍ប ំង
Développement
AML ករ្របឆំងករសម្អត្របក់ Anti‐Money Laundering
Asia/Pacific Group on Money
APG ្រកុម សុីប៉សុហ
ី ក
្វិ ស្តព
ី ីករសម្អត្របក់
Laundering
ASSA សមគមសន្ដិសុខសងគម ៊ ន ASEAN Social Security Association

AVA សមគមអនក យតៃម្ល ៊ ន ASEAN Valuers Asociation

CAM ្រពះ ជ ច្រកកមពុជ Kingdom of Cambodia
CAS ស្ដង់ គណេនយយកមពុជ Cambodian Accounting Standards
CBS មណ្ឌលសិក បេចចកេទសធនគរ Center for Banking Studies
CCRD គណៈកមមធក
ិ រឥណទនស្រមប់អភវិ ឌ Credit Committee for Rural
ជនបទ Development

CIB វ ិទយ ថ នធនគរកមពុជ Cambodia Institute of Banking

CIFRS ស្ដង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអ Cambodia International Financial
ន្ដរជតៃិ នកមពុជ Reporting Standards

CIS ្របព័នធព័តម
៌ នឥណទន Credit Information System
Cambodia Microfinance
CMA សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជ
Association
COBRA ករ យករណ៍េលឯ
ី ក ររបស់ធនគរកមពុ Cambodian offsite Bank Reporting
ជស្រមប់វ ិធនករែកត្រមូវបនទន់ for Prompt Corrective Action

XI | ទំ ព័ រ
COM ទីស្ដីករគណៈរដ្ឋម្រន្ដី Council of Ministers
CPA គណេនយយករជំនញ Certified Public Accountant
CSX ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុជ Cambodia Securities Exchange
DFI ្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុេដម
ី បអ
ី ភិវឌ ន៍ Development Finance Institution
FATF ្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ Financial Action Task Force
FDI វ ិនេិ យគផទល់ពប
ី រេទស Foreign Direct Investment
FIU អងគភពេសុប
ី ករណ៍ហរិ ញញវតថុ Financial Intelligence Unit
Financial Sector Assessment
FSAP កមមវ ិធី យតៃម្លវ ិស័យហរិ ញញវតថុ
Program
FSB ចកខុវ ិស័យអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ Financial Sector Blueprint
FT ហរិ ញញបបទនេភវរកមម Financing of Terrorism
GDP ផលិតផលកនុង្រសុកសរុប (ផសស) Gross Domestic Product
General Insurance Association of
GIAC សមគមធន ៉ ប់រងទូេទកមពុជ
Cambodia
International Association of
IAIS សមគមបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងអន្ដរជតិ
Insurance Supervisors
IAS ស្ដង់ គណេនយយអន្ដរជតិ International Accounting Standard
International Federation of
IFAC សហព័នធគណេនយយករអន្ដរជតិ
Accountants
IFC ជីវកមមហរិ ញញវតថុអន្ដរជតិ International Finance Corporation
IFRS ស្ដង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអ International Financial Reporting
ន្ដរជតិ Standards

IMF មូលនិធិរូបយ
ិ វតថុអន្ដរជតិ International Monetary Fund
International Organization of
IOSCO អងគករអន្ដរជតិៃនគណៈកមមករមូលប្រត
Securities Commissions
ស្ដង់
International Standards on
ISA អន្ដរជតស
ិ ព
្ដី ីសវនកមម
Auditing
ស្ដង់
International Standards on
ISAA សវនកមមនង
ិ ករអះ ងអន្ដរជតិ
Auditing and Assurance
ស្ដង់
International Standards on
ISAE អន្ដរជតិស្ដីពីកិចស
ច នយផ្តល់ទំនុកចិត្ត
Assurance Engagements
ស្ដង់
International Standards on Quality
ISQC អន្ដរជតស
ិ ព
្ដី ីករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យគុណភព
Control
ស្ដង់
International Standards on Review
ISRE អន្ដរជតិស្ដីពីកិចស
ច នយ្រតួតពិនត
ិ យ
Engagements
ITC ឥណទនពនធវ ិនេិ យគ Investment Tax Credit
KR/KHR ្របក់េរៀល Cambodian Riel

XII | ទំ ព័ រ
KICPAA វ ិទយ ថ នគណេនយយករនិងសវនករជំនញ Kampuchea Institute of Certified
កមពុជ Public Accountants and Auditors

KRX ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកូេរ ៉ Korea Exchange

KYC េគលករណ៍ គ ល់អតថ
ិ ិជ ន Know Your Customer

LLR អនកឲយខចីចុងេ្រកយ Lender of Last Resort

L‐ MFI ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុែដលបនទទួល
Licensed MFIs
ជញបណ្ណ
L‐ MDI ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណទទួល Licensed Microfinance Deposit
្របក់បេញញី Institutions

LTSF ្រកបខ័ណ្ឌយុទធ ្រស្ដរយៈេពលែវង Long‐Term Strategic Framework

MEF ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិងហរិ ញញវតថុ Ministry of Economy and Finance
MFI ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ Microfinance Institutions
MIS ្របព័នធព័តម
៌ នស្រមប់ករ្រគប់្រគង Management Information System
MLMUPC ្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនីយកមម និង Ministry of Land Management,
សំណង់ Urban Planning and Construction

MOC ្រកសួងពណិជជកមម Ministry of Commerce

MOI ្រកសួងម ៃផទ Ministry of Interior
MOJ ្រកសួងយុត្ដិធម៌ Ministry of Justice
Ministry of Labour and Vocational
MOLVT ្រកសួងករងរនិងបណុ ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជវី ៈ
Training
MoSVY ្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទធជន និង យុវ Ministry of Social Affairs, Veterans
នីតស
ិ មបទ
and Youth Rehabilitation

MOU អនុស រណៈៃនករេយគយល់ Memorandum of Understanding

Mekong Private Sector
MPSDF កមមវ ិធអ
ី ភវិ ឌ ន៍វ ិស័យឯកជនតំបន់េមគងគ
Development Facility
MTF កមមវ ិធីបណុ ្ដ ះប ្ដ លមី្រកូហរិ ញញវតថុ Microfinance Training Facilities
NAC ្រកុម្របឹក ជតិគណេនយយ National Accounting Council
NBC ធនគរជតៃិ នកមពុជ National Bank of Cambodia
NCDs វ ិញញបនប្រត្របក់បេញញីែដល ចជួញដូរបន Negotiable Certificates of Deposit
NFV េប ជតិអតីតយុទធជន National Fund for Veterans
NGO អងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ ល Non‐Government Organization
National Strategic Development
NSDP ែផនករយុទធ ្រស្ដអភវិ ឌ ន៍ជតិ
Plan

XIII | ទំ ព័ រ
NSSF េប ជតិរបបសន្ដិសុខសងគម National Social Security Fund
NSSFC េប ជតិសន្ដិសុខសងគមស្រមប់ម្រន្ដី ជ National Social Security Fund for
ករសុីវ ិល Civil Servants

ODA ហរិ ញញបបទនសហ្របតិបត្តិករអភវិ ឌ ន៍ Official Development Assistance

PFM ករ្រគប់្រគងហរិ ញញវតថុ ធរណៈ Public Financial Management

ជំនយ
Project Preparatory Technical
PPTA ួ បេចចកេទសស្រមប់េរៀបចំគេ្រមង
Assistance
PVPS េ ធនសម័្រគចត
ិ ្ដពីែផនកឯកជន Private Voluntary Pension Scheme

PWDF មូលនធ
ិ ជ
ិ នពិករ Person with Disability Foundation
R‐ NGO អងគករមិនែមនរ ្ឋ ភិបលែដលបនចុះបញជ ី Registered NGOs
RGC ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជ Royal Government of Cambodia
RIA ករ យតៃម្លផលប៉ះពល់ែផនកបទបបញញត្ដិ Regulatory Impact Assessment
Real Time Gross Settlement
RTGS ្របព័នធទូទត់ដុលភ្លម
System
SEACEN ធនគរក ្ដ លេន សុី េគនយ៍ South East Asia Central Banks
Securities and Exchange
SECC គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ
Commission of Cambodia
SMEs សហ្រគសធុ នតូចនង
ិ មធយម Small and Medium Enterprises
SOE សហ្រគសរដ្ឋ State‐owned Enterprise
TA ជំនយ
ួ បេចចកេទស Technical Assistance
UNSC ្រកុម្របឹក សន្ដស
ិ ុខអងគករសហ្របជជតិ United Nations Security Council
UNSCR េសចក្ដស
ី េ្រមចរបស់្រកុម្របឹក សន្ដិសុខអងគ United Nations Security Council
ករសហ្របជជតិ Resolutions

USAID ទីភនក់ងរសហរដ្ឋ េមរកេដ

ិ ម
ី បអ
ី ភវិ ឌ ន៍ អ United States Agency for
ន្ដរជតិ International Development

USD ្របក់ដុ ្ល រសហរដ្ឋ េមរក

ិ United States Dollar
WB ធនគរពភ
ិ ពេ ក World Bank

XIV | ទំ ព័ រ
 ខ្លឹម រសេងខប្របតិបត្តិ

I. ចកខុវ ិស័យនង ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២

ំ ០០១-២០១០ បនេផ្តតេទេលីករអភិវឌ វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុដ៏រងមំ
ឹ និងែផ្អកេលីយន្តករទីផ រែដលព្រងឹងករេកៀរគរនិងករែបងែចកធនធនស្រមប់្រទ្រទង់
កំេណីនេសដ្ឋកិចច្របកបេ យចីរភព។ បនទប់មក ចកខុវ ិស័យនិងែផនករអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន ំ
២០០១-២០១០ ្រតូវបនេធ្វប
ី ចចុបបននកមមេទជយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥។

II. ទស នវ ិស័យរយៈេពលែវងនិងយុទធ ្រស្ត ែដលមនែចងេនកនុងចកខុវ ិស័យនង

ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០ និងេនកនុងយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥ េនែត
ជបចចុបបននភពសម្រសបស្រមប់កមពុជ។ ជរ ្ឋ ភិបលសេ្រមចបនវឌ នភពជេ្រចីនកនុងរយៈេពល
អនុវត្តកន្លងមក ប៉ុែន្តេនមនបញ្ហ្របឈមែដល្រតូវេ ះ្រ យ។ េដីមបេី ឆ្លយ
ី តបេទនង
ឹ ត្រមូវករជក់-
ែស្តង ជរ ្ឋ ភប
ិ លបនសេ្រមចេធ្វប
ី ចចុបបននកមមឯក រយុទធ ្រស្តខងេលឲ
ី យេទជយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍
វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០។

III. យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២

ំ ០១១-២០២០ ឆ្លុះបញចង
ំ ពស
ី មទ
ិ ធផលនិងវឌ នភពមកទល់
បចចុបបនន ្រពមទំង យតៃម្ល ថ នភពបចចុបបនន បញ្ហ្របឈម ឧបសគគ និងសុ ពលភពៃនេគលេ យុទ-ធ
្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥ និង ែផនករសកមមភពស្រមប់ ដំេណី រករេទអ
នគត។ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ េធ្វស ិ កំណត់េគលេ
ី ំេយគនង ទិ
ភពស្រមប់អនុវ ិស័យហរិ ញញវតថុនីមយ
ួ ៗ។ ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ បនស្រមបស្រមួលយុទធ ្រស្ត និងវ
ដ្តៃនករេរៀបចំែផនករសកមមភពអនុវ ិស័យនន ្រសប មទស នវ ិស័យរួមរយៈេពលែវងស្រមប់វ ិស័យ
ហិរញញ វតថុ ទំង មូ ល។ មយ៉ង េទៀត ឯក រយុ ទធ ្រស្តេនះមនេគលេ បង្ហ ញជូ ន ៃដគូ អ ភិវឌ េដីមបី
ស្រមបស្រមួលកិចចខិតខំ្របឹងែ្របងរបស់ខួ ្លន សំេ េលីកកមពស់្របសិទធភពៃនករអនុ វត្តជំនួយ
បេចចកេទសនិងករក ងធនធនមនុស ។

IV. ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ ្រតូវបនេរៀបចំេឡង

ី ែផ្អកេលីលទធផល េមេរៀន បទពិេ ធ និងបញ្ហ្របឈមកនុង
ករអនុវត្តកន្លងមក។ េគលេ នង
ិ ែផនករសកមមភពជក់ ក់ស្រមប់យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ មនែចងលម្អត
ិ េនកនុងម៉្រទស
ី ែផនករសកមមភព។

V. ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ ចែកលម្អបន្តេទៀតេ យែផ្អកេលី ថ នភពេសដ្ឋកិចច សងគមកិចច និងនេយបយ

កមពុជ ្រពមទំងេលប នៃនករអភិវឌ ទីផ រ និងបញ្ហ្របឈមកនុងតំបន់នង
ិ ជសកល េដីមបេី ះ្រ យ
និងេឆ្លយ
ី តប្របកបេ យ្របសិទភ
ធ ពចំេពះករវ ិវឌ និងបញ្ហ្របឈមថមីៗ។

ក. សមិទធផលសំខន់ៗកនងទសវត
ុ រ ៍កន្លងមក

VI. ជរ ្ឋ ភិបលសេ្រមចបនសមិទធផលជេ្រចីន និងអនុ វត្តកមមវ ិធីកំែណទ្រមង់្របកបេ យេជគជ័យជ

បន្តបនទប់កុ ងទសវត
ន រកន្ល
៍ ងមក។ សមិទធផលសំខន់ៗរួមមន៖
 ករអនុ ម័តចបប់សំខន់ៗពក់ពន
័ ធនឹងវ ិស័យពណិជជកមមនង
ិ ហរិ ញញវតថុ េដីមប្រី ទ្រទងវ់ ិស័យហរិ ញញ-
វតថុឲយមនភពរងមំ
ឹ និងែផ្អកេលយ
ី ន្តករទផ
ី រ។

XV | ទំ ព័ រ
  កំែណទ្រមង់រចនសមពន
័ ធធនគរនិងករព្រងង
ឹ ្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុគន្លឹះ។
 ករបេងកីតេហ ្ឋ រចនសមព័នធ្រទ្រទង់វ ិស័យហរិ ញញវតថុ សំេ ព្រងឹងសកមមភពទីផ រហរិ ញញវតថុនិង
ព្រងក
ី េស ហរិ ញញវតថុដល់ជនបទ។
 ករក ងសមតថភពធនធនមនុស នង
ិ ឯកេទសកមម។
 ករព្រងីកតួនទីវ ិស័យហរិ ញញវតថុកនុងករេកៀរគរធនធនហរិ ញញវតថុកនុង្រសុក ស្រមប់បំេពញត្រមូវករ
េសដ្ឋកច
ិ ចែដលកន់ែតរកចេ្រម
ី ីន។

VII. ទនទឹមនឹងសមិទធផលសេ្រមចបនកន្លងមក ឯក រយុទធ ្រស្តេនះមនេគលេ េ ះ្រ យបញ្ហ្របឈម

ដូចខងេ្រកម៖

 នភ
ិ ័យនិងបញ្ហ្របឈមែដលេកត
ី េចញពីវ ិបត្តិខងេ្រក ចប៉ះពល់ដល់សមិទធផលកន្លងមក។
 និភ័យៃផទកុ នងែដលប ឺ យ៉ វកនុងករអនុ វត្តកំែណទ្រមង់ចមបងៗ
្ត លមកពីភពយត ចប៉ះ-
ពល់ចំេពះសថិរភពហរិ ញញវតថុ។
 ករស្រមបស្រមួលេគលនេយបយេនមនក្រមិត ករយត
ឺ យ៉វកនុងករេ ះ្រ យភពខ្វះចេន្លះ
ៃន្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិ នង
ិ ករព្រងង
ឹ េហ ្ឋ រចនសមព័នធ ថ ប័នមន
ិ ទន់្រសប មេលប ន
ៃនករអភវិ ឌ ទផ
ី រ។
 ត្រមូវករបន្តករក ងនិងករព្រងឹងសមតថភពធនធនមនុស ្របកបេ យចីរភព។
 ត្រមូវករេធ្វស
ី ុ ខដុមនីយកមម្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិពក់ព័នធជធរមនឲយ្រសប មករវ ិវឌ
រកចេ្រម
ី ីនៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។
 ត្រមូវករបេងកីនចំេណះដឹងនិងសមតថភពេឆ្លីយតបទន់េពលេវ ចំេពះ និភ័យកនុង្របព័នធ
ហរិ ញញវតថុែដល្របទក់្រក និងមនឥទធិពលឆ្លង ល ល ទមទរនូ វកិចចសហ្របតិបត្តិកររ ង
ជញធរពក់ព័នធ។

ខ. ករេ្រតៀមលកខណៈេ ះ្រ យបញ្ហ ្របឈម

VIII. េដម
ី បេី ្រតៀមលកខណៈេ ះ្រ យបញ្ហ្របឈមែដល ចេកត
ី មនេឡង
ី កនុងេពលអនុវត្តយុទធ ្រស្តអភ-ិ វ
ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ ទមទរនូវ៖

 ករយល់ដឹង ករេ្រតៀមលកខណៈ និងករស្រមបស្រមួលជិតសនិទធរ ងភគីពក់ព័នធសំខន់ៗ។

 ករ ម នសមិទធផលជ្របចំនិងករកំណត់បញ្ហទន់េពលេវ េដីមបេី ះ្រ យជបនទន់
និងសម្រសប។
 ករផ្តល់ធនធនចំបច់ស្រមប់្រទ្រទង់ករអនុវត្តែផនករយុទធ ្រស្តឲយមន្របសិទធភព។
 ករេលីកកមពស់ភពជមចស់ៃនគេ្រមងរបស់ ជញធរពក់ព័នធ។
 ករកំណត់វ ិធនពក់ពន
័ ធនង
ឹ គណេនយយភពនិងករទទួលខុស្រតូវចំេពះករអនុវត្តែផនករសកមម-
ភព។
 សហ្របតិបត្តិកររ ងអងគករអន្តរជតិនិងៃដគូអភិវឌ ែដលផ្តល់ជំនួយបេចចកេទស និងករគំ្រទ
េផ ងៗ មករចង្អុលទស
ិ របស់ ជញធរពក់ព័នធ។

XVI | ទំ ព័ រ
  វ ិធី ្រស្តអភិវឌ ជជំ នៗ េដីមបព
ី ្រងង
ឹ វឌ នភពនិងក ងសមតថភព។

IX. ទនទម
ឹ នង
ឹ បញ្ហ្របឈមខងេលី េនមនបញ្ហមួយចំនន
ួ េទៀតែដល្រតូវពច
ិ រ ៖

 ករស្រមប មស្តង់ អន្តរជតក

ិ ុ ងករអនុ
ន វត្តវ ិធី ្រស្ត្រតួតពន
ិ ត
ិ យគួបសរុបនង
ិ ែផ្អកេលី នភ
ិ ័យ
(Consolidated and Risk-Based Supervision) ្រសប មករអភិវឌ ៃនទីផ រនិងករបេងកីត
្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតិបត្តក
ិ ររ ង ជញធរពក់ពន
័ ធែដលទទួលបនទុកេលីវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។
 ករេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័នស្រមប់បញញត្តិកមមនង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យវ ិស័យហរិ ញញវតថុទំងមូល េហយ
ី
ករេធ្វប ី ឆន ំ េដីមបទ
ី ចចុបបននកមម្រកបខ័ណ្ឌចបប់ជធរមនទមទររយៈេពលេ្រចន ី ទួលករអនុម័តពី
ថ ប័ននីតិបញញត្តិ។
 ត្រមូវករព្រងឹងសមតថភពជំនញថមស
ី ំខន់ៗ េដីមបឈ
ី នឲយទន់ករអភិវឌ ៃនទីផ រ េ យ រវ ិ
ស័យធនគរ វ ិស័យមូលប្រត នង
ិ វ ិស័យធន ៉ ប់រងកន់ែត្របទក់្រក នង
ិ មន នភ
ិ ័យថមីៗ
េនកនុង្របព័នធហរិ ញញវតថុែដល ចគំ មកំែហងដល់សថិរភពហរិ ញញវតថុ។ ដូេចនះ ទមទរឲយមនករ
្រតួតពន
ិ ិតយគួបសរុប ករយល់ដឹងនិងករ យតៃម្ល និភ័យថមីៗ ដូចជ និភយ
័ ទីផ រ នភ
ិ ័យ
្របតប
ិ ត្តិករ នង
ិ និ ភយ
័ សនទនយ
ី ភពជេដម
ី ។
 ករេលីកកមពស់ករយល់ដឹងអំពី នភ
ិ ័យនង
ិ វ ិធី ្រស្តៃនករវ ិនច
ិ ឆ័យរបស់ម្រន្ត្រី តួតពន
ិ ត
ិ យេន្រគប់
ក្រមិត។
 ករេលីកទឹកចិត្តកុ ងកររក
ន ម្រន្តីជំនញឯកេទសែដលបនទទួលករបណុ ្ត ះប ្ត លពី ជញធរ
បញញតក
្តិ មមននេនកនុងេពលែដលមនត្រមូវករខពស់ពវី ិស័យឯកជន។
 ករអនុ វត្ត មស្តង់ អន្តរជតិ កនុងេគលបំណងេធ្វីសុខដុ មនីយកមមនិងជំរុញសមហរណកមមវ ិ
ស័យហរិ ញញវតថុជមួយប ្ត ្របេទស ៊ ន។
 ករអនុវត្តបទបបញញតជ
្តិ ធរមនឲយមន្របសិទធភព កនុងេគលបំណងេដីមបព
ី ្រងង
ឹ គុណភពទិនន
ន ័យ
តម្លភព អភប
ិ លកច
ិ ច ជីវកមមនង
ិ សល
ី ធម៌ ជីវកមម ករេបក
ី ចំហព័ត៌មនចំេពះទផ
ី រនង
ិ
ធរណជន នង
ិ ករ្របកួត្របែជងេសមីភពកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។
 ករស្រមបេហ ្ឋ រចនសមព័នធែដលមន្រ ប់ ជមួយ្របព័នធបេចចកវ ិទយព័ត៌មននិងករអភិវឌ
មូល ្ឋ នទន
ិ នន័យថមី ជពេិ សស មូល ្ឋ នទន
ិ នន័យ ជីវកមម េដីមបប
ី េងកន
ី ្របសទ
ិ ធភពៃនករ្រតួតពិ
នត ិ កំណត់អត្តសញញណ ថ ប័នែដលពុំបនចុះបញជ ី ្រពមទំងទមទរឲយមនកច
ិ យនង ិ ស
ច ហ្របត-ិ ប
ត្តិកររ ង ជញធរបញញតក
្តិ មមនិង ជញធរពក់ព័នធ។
 ករជរំ ុញតួនទរី ូបិយវតថុជតិកុ ងេសដ្ឋ
ន កិចចនិងករ ម ន និភ័យពក់ព័ន។
ធ
 ករបេងកីតយន្តករសហ្របតិបត្តក
ិ ររ ង ័ ធ ែដលមនតួនទក
ជញធរពក់ពន ី ុ ងករ្រគប់
ន ្រគងវ ិបត្ត។
ិ

គ. េគលេ និងយុទធ ្រស្ត

X. ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ មនេគលេ អភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុរងមំ

ឹ ែដល ច្រទ្រទង់កំេណីនេសដ្ឋកច
ិ ច
នង
ិ ផ្តល់ហរិ ញញបបទនកន់ែតទូលំទូ យជូន្របជពលរដ្ឋមនចំណូលទប រួមចំែណកកត់បនថយភព
្រក្រី ក។

XVII | ទំ ព័ រ
XI. ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន ចំបច់្រតូវេលីកកមពស់ឲយកន់ែតសុ្រកឹត។ ចបប់សព
្តី ក
ី រេបះផ យនង
ិ ករជួញដូរ មូល
ប្រតម ជនបនបេងកីតគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ េដីមបេី ដីរតួនទីជបញញត្តិករេលីទីផ រមូលប្រត នង
ិ
ី រេនះ។ េ
ទទួលភរៈ្រគប់្រគងអនកចូលរួមកនុងទផ យ រ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ្របទក់្រក គនរ ងទផ
ី រ មូ ល
ប្រតនិងវ ិស័យធនគរ ចំបច់្រតូវបេងកីតយន្តករសហ្របតិបត្តិកររ ង ជញធរបញញត្តិកមមវ ិស័យហរិ ញញ
វតថុពក់ព័នធសំេ ធនករ្រតួតពិនត
ិ យ្របកបេ យ្របសិទធភព។

XII. ករែកស្រមួល្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងសហ្របតិបត្តិករ : បចចុបបនន ្រកបខ័ណ្ឌចបប់ជធរមនែដលមនអ

សងគតិភព ទមទរឲយមនករេរៀបចំឲយ្របេសីរ្រសប មស្តង់ អន្តរជតិ។ ្របករេនះក៏នង ឹ េ ះ្រ យ
ករទទួលខុស្រតូវ្រតួតគនេលីែផនកមួយចំនន
ួ ។

XIII. ករេ្រតៀមលកខណៈេ ះ្រ យវ ិបត្តិ : ្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងវ ិបត្តិចប

ំ ច់្រតូវបេងកីតនិង្រតូវមនករេធ្វីេតស្ត
្របចំ្រគ ្រសប ម ថ នភពេសដ្ឋកច ិ ហរិ ញញវតថុ ែដល
ិ ចនង ចេ ះ្រ យបននូវ្របតប
ិ ត្តិករ្របទក់
្រក និងមន នភ
ិ ័យថមីៗកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ េ យ រក្រមិតដុ ្ល រូបនីយកមមខស
ព ់ ចំបច់្រតូវយក
ចិតទ
្ត ុក ក់េទេលីសក្តនុ ពលនិងករវ ិវឌ ៃនវ ិបត្តិែដលមនលកខណៈជ្របព័នធ។ ករបេងកីត្រកុមករងរ
សថិរភពហរិ ញញវតថុេនធនគរជតិៃនកមពុជនិង្របព័នធផ្តល់ព័ត៌មនជមុ នេនកនុង្របព័នធធនគរ នឹងរួម
ចំែណកកនុងករេ ះ្រ យវ ិបត្ត។
ិ ប៉ុែន្តសរថិ ភពហរិ ញញវតថុនង
ិ ្របព័នធផ្តល់ពត
័ ៌មនជមុនទមទរករចូល
រួមពីសំ ក់ ី ិក អំពក
ជញធរពក់ព័នធ េដីមបស ី របេងកីតគណៈកមមករជតស
ិ រថិ ភពហរិ ញញវតថុ។

XIV. ែផ្អកេលីេគលេ រយៈេពលែវងរបស់ ជរ ្ឋ ភប

ិ ល េគលនេយបយរូបិយវតថុនិងករបេងកីតេហ ្ឋ រច-
័ ធ្រទ្រទង់ទផ
នសមពន ី រ ជេគលេ ចមបងែដល្រតូវអនុវត្តេនកនុងរយៈមួយទសវត រខងមុ
៍ ខ េដម
ី បេី លីក
កមពស់ករេ្របី្របស់រូបិយវតថុ ជតិនិង សេ្រមចបនបដិដុ ្ល រូប នី យកមមរ យៈេពលែវង។ េ យ រករ
អនុវត្តឧបករណ៍នេយបយរូបិយវតថុេនមនក្រមត
ិ ធនគរជតៃិ នកមពុជចំបច់្រតូវអនុវត្តឧបករណ៍ថមីៗ
េដីមប្រី ទ្រទង់សថិរភពហរិ ញញវតថុនិងកំេណីនេសដ្ឋកិចច ក ងសមតថភពៃផទកុ ង
ន និងបេងកីនស្វ័យភពែថម
េទៀតកនុងករេរៀបចំនង
ិ អនុវត្តេគលនេយបយរូបិយវតថុ។

XV. វ ិស័យធនគរបន្តេដីរតួនទីចមបងនិងេនែតជែផនកសំខន់កុ ងវ
ន ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ទិភពកនុងវ ិស័យ
ធនគររួមមន៖

 រក សថិរភពរូបយ
ិ វតថុនង
ិ ហរិ ញញវតថុ។
 េ ះ្រ យបញ្ហ្របឈម សំេ បេងកន
ី េលប នអភវិ ឌ វ ិស័យធនគរ។
 ព្រងឹង្របសិទធភពៃនករេកៀរគរនង
ិ ករែបងែចកធនធន មរយៈករអភិវឌ ទីផ ររូបយ
ិ វតថុ។

XVI. ចកខុវ ិស័យៃនករអភវិ ឌ វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុកន្លងមក សំេ ព្រងឹង្របព័នធម្រី កូហរិ ញញវតថុ េដីមបប
ី េ្រម្រី បជ-
ពលរដ្ឋ្រកី្រកឲយទទួលបនេស ហរិ ញញវតថុកនុងតៃម្លសម្រសប បេងកីន្របក់ចណ
ំ ូ ល និងកត់បនថយភព្រកី
្រក។ េនទសវត រខងមុ
៍ ខ េគលេ រួម គឺជំរុញនិងអភវិ ឌ ្របព័នធមី្រកូហរញញ
ិ វតថុេដីមបផ
ី ្តល់េស ហរិ ញញវតថុឲយ
កន់ែតទូលំទូ យដល់្របជពលរដ្ឋែដលមនចំណូលទប។

XVII. យុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យធន ៉ ប់រង គឺបន្តអនុវត្តែផនករសកមមភពែដលមនែចងកនុងចកខុវ ិស័យនង

ិ
ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០ នង
ិ អនុវត្តសកមមភពថមីៗដូចជ ករបេងកីតផលត
ិ -

XVIII | ទំ ព័ រ
 ផលថមីៗ ករព្រងឹងបញញតក
្តិ មម និងករបេងកីនសមតថភព្រតួតពិនិតយ្រសប មេគលករណ៍សនូលៃនវ ិស័យ
ធន ៉ ប់រងៃនសមគមបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងអន្តរជត(
ិ IAIS) ែដល្របេទសកមពុជជសមជិក។

XVIII. ដំ េណី រករអភិវ ឌ ទីផ រមូ ល ប្រតមនកររ កចេ្រម

ី ី ន េ្រចី ន ។ ទី ផ រមូ ល ប្រតកមម សិ ទធិ នឹ ង ចប់ េផ្តី ម
្របតិបត្តិករនេពលឆប់ៗ។ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជនឹងអនុវត្តេគលករណ៍សនូលសំខន់ៗរបស់
អងគករអន្តរជតៃិ នគណៈកមមករមូលប្រត(IOSCO)។ ករអភិវឌ ទីផ រមូ លប្រត ចំបច់្រតូវមនេហ ្ឋ
រចនសមព័នធ្រទ្រទង់្របព័នទ
ធ ូ ទត់សង្របក់ និងករស្រមួលករេ្រប្រី បស់្របព័នធេនះ។

ិ ដំេណីរករ្របព័នទ
XIX. ករអភវិ ឌ នង ធ ូទត់សង្របក់ ្រតូវផ រភជប់ជមួយនង
ឹ ត្រមូវករ ្រពមទំងផ្តល់ករគំ្រទ
និងស្រមួលដល់ករេ្រប្រី បស់របស់្របតិបត្តក
ិ រទីផ រ។ នអនគត ្រតូវគត
ិ គូរដល់ករតភជប់ប ្ត ញទូ-
ទត់សង្របក់ចប
ំ ច់េដម
ី បស
ី េ្រមចេគលេ សមហរណកមមវ ិស័យហរិ ញញវតថុរ ងប ្ត ្របេទស ៊ ន។

XX. ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ ក៏មនែចងពែី ផនករសកមមភពលម្អិតៃនវ ិស័យពក់ពន

័ ធេផ ងេទៀត ែដលទមទរ
ឲយមនកច
ិ ស
ច ហ្របតិបត្តក
ិ រជិតសនទ
ិ ធ ដូចជ៖

 ករក ងសមតថភព។
 ករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម។
 ភតស
ិ នយ។
 អភប
ិ លកិចច ជីវកមម គុ ណភពទិនន
ន ័យ គណេនយយ និងសវនកមម។
 េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ នង
ិ ជីវកមមអភិវឌ ន៍លំេន ន។

XXI. ជរួម យុទធ ្រស្តនិងែផនករសកមមភពកំែណទ្រមង់ស្រមប់វ ិស័យនីមួយៗ ដូចមនែចងកនុងយុទធ ្រស្ត

អភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ មន រៈសំ ខន់និ ង មនទំ នក់ ទំន ងយ៉ងជិ តសនិទធ ។
ភពយត
ឺ យ៉វកនុងករសេ្រមចេគលេ កំែណទ្រមង់វ ិស័យ មួយ ់ ង្អក់ដំេណីរករែកទ្រមង់
ចបនទចប
វ ិស័យេផ ងេទៀត។ មរយៈបទពិេ ធកនុងករអនុ វត្តយុទធ ្រស្ត អ ភិវ ឌ ន៍វ ិស័យ ហិរញញវ តថុកន្លងមក
ករស្រមបស្រមួលនិងកិចស
ច ហ្របតិបត្តិកររ ង ជញធរមនសមតថកច
ិ ច អងគករអន្តរជតិ និងៃដគូអភវិ ឌ
នន គជ
ឺ ក ្ត សំខន់េដម ី េ្រមចេជគជ័យកនុងករេធ្វក
ី បស ី ំែណទ្រមង់។ ដូចេនះ ជរ ្ឋ ភប
ិ លេផ្តតករ
ិ ្តទុក ក់េលីេលប នៃនដំេណីរករែកទ្រមង់និង ម នជ្របចំេលីករអនុ វត្តជក់ែស្តងនូវកមមវ ិធី
យកចត
កំែណទ្រមង់ និង បញ្ហ្របឈមែដល ចេកីតមនេឡីង េ យ រមនករវ ិវឌ យ៉ងឆប់រ ហ័ សៃនទី
ី ត់វ ិធនករសម្រសបនង
ផ រ េដីមបច ិ ទន់េពលេវ ។

XIX | ទំ ព័ រ
 ជំពូក១
ទិដ្ឋភ ពទូេទ

I. េសចក្តីេផ្តើម

1> ករេធ្វីពិពិធកមមនិងទំេនីបភវូប នីយ កមម េសដ្ឋកិចច េដី មបី្រទ្រទង់កំេណីនេសដ្ឋកិចច ្របកបេ យចី រភព
ែដលជក ្ត គន្លឹះស្រមប់េលីកកមពស់ក្រមត
ិ ជីវភព្របជពលរដ្ឋនិងកត់បនថយភព្រក្រី កេនកមពុជគឺជេគល-
េ ំ ងមុ ខ ។ កនុងន័យេនះ “យុទធ
ទិភពរបស់ ជរ ្ឋ ភិបលកនុងរយៈេពល១០ឆន ខ ្រស្ដអភិវឌ ន៍វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០” េ កត់ថ “យ.អ.វ.ហ. ២០១១-២០២០” គជ
ឺ ឯក រយុទធ ្រស្តបចចុបបននកមម
េដីមបប
ី ន្ដអភវិ ឌ ្របព័នធហរិ ញញវតថុមួយរងមំ
ឹ នងិ ែផ្អកេលីេគលករណ៍ទផ
ី រែដលបេ្រមឲ
ី យករេកៀរគរ នង
ិ េដីមបី
ែបងែចកធនធន្របកបេ យ្របសិទធភព សំេ រួមចំែណកគំ្រទដល់កំេណីនេសដ្ឋកិចច្របកបេ យចីរភព។
ឯក រេនះ រក ទុកចកខុវ ិស័យរយៈេពលែវង ដូចមនែចងកនុង “ចកខុវ ិស័យនង
ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ
ឆន២
ំ ០០១-២០១០” នង
ិ “យុទធ ្រស្ដអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥” េ យចត់ទុកថ េនមន
លកខណៈសម្រសបស្រមប់កមពុជ។ កនុងរយៈេពលមួយទសវត រៃនករអនុ
៍ វត្ដយុទធ ្រស្ដេនះ កមពុជសេ្រមច
បនសមិទធផលធំៗជេ្រចន
ី ប៉ុែន្ដទនទឹមេនះ ក៏េនមនបញ្ហ្របឈមជេ្រចីន្រតូវបន្ដេ ះ្រ យ េដីមបប ី ន្ដជរំ ុញ
ពព ិ កមមវ ិស័យហរិ ញញវតថុ អភវិ ឌ ្រកបខ័ណ្ឌបញញតក
ិ ធ ្ដិ មមនង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត ិ ស្ដង់ អន្ដរជតិ េរៀបចំ
ិ យឲយមនក្រមត
យន្តករ្រគប់្រគងេពលមនវ ិបត្តិ និងជំរុញវ ិស័យេនះឲយក្លយជមេធយបយ្របកបេ យ្របសិទធភពស្រមប់
គំ្រទដល់ករអភិវឌ វ ិស័យ កសិកមម ឧស ហកមម និងវ ិស័ យរូបវន្តេផ ងេទៀតៃនេសដ្ឋកិចចជ តិ។ េនកនុ ង
“យុទធ ្រស្ដអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០” េនះ ជរ ្ឋ ភិបលក៏បនគិតគូ រផងែដរអំពីបទ
ពិ េ ធនិងេមេរៀនទទួល បនពីករអនុ វ ត្ដយុទធ ្រស្ដ មុ នៗ ករេធ្វីសមហរណកមមវ ិស័យ ហិរ ញញវតថុចូ ល កនុ ង
តំបន់ ្រពមទំងេមេរៀនពវី ិបត្ដិហរិ ញញវតថុ សុីេនចុងសហស វត រកន្ល
៍ ងមក នង
ិ វ ិបត្ដិេសដ្ឋកិចចពិភពេ កថមីៗេនះ។

II. ករ្រគប់្រគងម៉្រកូេសដ្ឋកិចច

2> ឯក របចចុបបននកមម “យ.អ.វ.ហ.២០១១-២០២០” ្រតូវបនេរៀបចំកុ នងបរបទសំ

ិ ខន់ចំនួនបី៖ ១. ករ
រកចេ្រម
ី ីនេសដ្ឋកច
ិ ចកមពុជកនុងរយៈេពលជងមួយទសវត រកន្ល
៍ ងមក រួមទំងសន្ដភ
ិ ព សថិរភពនេយបយ និង
សន្ដិសុខសងគម ២. ករែ្រប្របួលៃននិមមបនកមមេសដ្ឋកិចចពិភពេ ក ជពិេសសពក់ព័នធនឹងវ ិបត្ដិេសដ្ឋកិចច
ពិភពេ កថមីៗេនះ និង ៣. ត្រមូវករអភិ្រកមអភិវឌ ន៍ថមីេដីមបក
ី ំេណីនេសដ្ឋកិចចរងមំ
ឹ រួមមន អន្ដរកមមឬ
ចំណងទក់ទងអន្ដរវ ិស័យរ ងែផនកេផ ងៗៃនេសដ្ឋកិចចជតិ ែដលត្រមូវឲយវ ិស័យហរិ ញញវតថុេដរី តួនទគ
ី ្រំ ទសំខន់
ជ្របព័នធនិង្របទក់្រក គន។

3> កមពុជសេ្រមចបនវឌ នភពេសដ្ឋកច

ិ ចយ៉ងឆប់រហ័សចប់ ង
ំ ពច
ី ុងទសវត រទ៍ ៩
ី ៃនសតវត រទ៍ ី២០ ខ
ណៈែដល្របេទសជតិទទួលបនសន្ដិភពេពញេលញ េ្រកយពីស្រងគមសុីវ ិលនិងវ ិបត្ដន
ិ េយបយកន្លងមក។
ទំនុកចត
ិ ្ដនង
ិ េមទនភពជតិកព
ំ ុងេកត
ី មនេឡង
ី ជថមី ស្រមប់្របជពលរដ្ឋកមពុជ្រគប់រូបេនទូទង
ំ ្របេទស
ចំេពះចកខុវ ិស័យ និងអនគតថមីរុងេរឿង ជពិេសសករទទួលបនករងរៃថ្លថូ នរនិងក្រមត
ិ ជីវភពធូ រធរ ែដលជ
លទធផលៃនករអភវិ ឌ េសដ្ឋកិចច្របកបេ យចីរភព។ យុទធ ្រស្ដរបស់ ជរ ្ឋ ភិបលគឺ ដឹកនំ ្រគប់្រគង នង
ិ

1 | ទំ ព័ រ
ស្រមបស្រមួលេដីមបស
ី េ្រមចេគលេ ៃនចកខុវ ិស័យេនះ ជពេិ សស មរយៈករេលីកកមពស់សមតថភព្របកួត
្របែជងរបស់កមពុជេនកនុងតំបន់នង
ិ េលីឆកអន្ដរជត។
ិ

4> សមិ ទធ ក មម កំ េណី នេសដ្ឋ កិ ចច ក មពុ ជកនុ ងេពលថមី ៗ េនះ ្រតូ វ បន យតៃម្ល ថ មនក្រមិត ខពស់ សថិ ត កនុ ង
ចំេ ម្របេទសែដលសេ្រមចបនកំេណីនខ្លង
ំ បំផុតេលីសកលេ ក។ េសដ្ឋកច
ិ ចជតិបនេចញផុតពក
ី លិយុគ
េសដ្ឋកច
ិ ចពិភពេ កឆន២
ំ ០០៩ និងមនកររកចេ្រម
ី ី វ ិញ ្រពមទំងក្លយជ្របេទសមួយែដលទក់-
ីនជថមីេឡង
ទញចំ ប់ រមមណ៍វ ិនេិ យគន
ិ ។ កររកចេ្រម
ី ីនៃនេសដ្ឋកិចេច នះ គឺជលទធផលៃនករែ្រប្របួលរចនសមព័នធ
េសដ្ឋកច
ិ ចមួយ្រជលេ្រជ ឆប់រហ័ស នង
ិ ្របកបេ យជវភព ែដលេកត
ី មនេឡង
ី ចប់ ង
ំ ពក
ី រេបះេឆនត
សកលឆន១
ំ ៩៩៣។ ី ំែណទ្រមង់ទូលំទូ
ជរ ្ឋ ភិបល បនផ្ដួចេផ្ដីមកមមវ ិធក យេលី្រគប់វ ិស័យ េដីមបអ
ី នុវត្ដ
េសរភវូ
ី បនីយកមមេសដ្ឋកិចច មរយៈករលុបបំបត់ករ្រតួតពន
ិ ិតយេលីៃថ្ល និងករេលីកទឹកចិត្ដដល់ករអភិវឌ វ ិ
ស័យឯកជន ្រពមទំង ករវ ិនិេយគផទល់ពីបរេទស។ េសដ្ឋ កិចចជតិ ែដលពីមុនធ្ល ប់ែតពឹងែផ្អក េលី វ ិស័យ
ិ មម បចចុបបននកំពុង្រតូវបនជំរុញេ យវ ិស័យពរី េផ ងេទៀត គវឺ ិស័យឧស ហកមមនង
កសក ិ េស កមម។

5> េ្រកយឆន១
ំ ៩៩៩ កមពុជបនេផ្ដតកច
ិ ចខត
ិ ខំ្របឹងែ្របងេលីករពេន្ល នករអភវិ ឌ េសដ្ឋកច
ិ ចែផ្អកេលីេគល
ករណ៍ទីផ រនិង ករអភិវឌ វ ិស័យ ឯកជន។ មកទល់ ឆន ២
ំ ០១០ កំ េណី នផលិតផលកនុង្រសុក សរុ ប កមពុជ
សេ្រមចបនជមធយម៩.៣ភគរយកនុងមួយឆន ំ ែដលជំរុញេ យសមិទធកមមកំេណី នខ្លង ំ កនុងវ ិស័ យ កត់េដរ
សំណង់ និងេទសចរណ៍។ សមិទធកមមេសដ្ឋកិចចេនះ ្រតូវបនព្រងឹងកនុងចេន្លះឆន២
ំ ០០៤-២០០៨ ្រសបគន
នង
ឹ ករ ក់េចញ “យុទធ ្រស្ដចតុេកណ” របស់ ជរ ្ឋ ភប
ិ ល ែដលេផ្ដតេលក
ី មមវ ិធក ់ រ្រគប់្រគង
ី ំែណទ្រមងក
ហរិ ញញវតថុ ធរណៈ កមមវ ិធីកំែណទ្រមង់រដ្ឋបល ធរណៈ និងកមមវ ិធីវ ិមជឈករនិងសហវ ិមជឈករ េ យ
ចត់ទុកវ ិស័យ៣េនះ ជករ ្ឋ នកំែណទ្រមង់ ទិភពរបស់ខួ ន។
្ល កនុងន័យេនះ ជរ ្ឋ ភប
ិ លបនបន្ដវ ិនេិ យគ
យ៉ងេ្រចន
ី សនធក
ឹ សនធប់េលក
ី រអភិវឌ េហ ្ឋ រចនសមព័នធ ជពេិ សសប ្ដ ញផ្លូវគមនគមន៍ មប ្ត េខត្ដនង
ិ
ជនបទ។ ជលទធ ផ ល េគសេងក ត េឃីញ ថ ករវ ិនិ េយគផទ ល់ ពី ប រេទសមននិ នន ករេកី ន េឡីង េ្រចី ន កនុ ងរយៈ
េពលេនះ ជពិេសសមុនករេកីតេឡង
ី ៃនកលិយុគេសដ្ឋកិចចពភ
ិ ពេ ក។

6> វ ិបត្ដិេសដ្ឋកិចចពភ
ិ ពេ ក មនផលប៉ះពល់តិចតួចដល់វ ិស័យហរិ ញញវតថុេនកមពុជជពិេសសេលី្របព័នធ
ធនគរ ប៉ុែន្ដវ ិស័យេសដ្ឋកិចចសំខន់ៗ ដូ ចជវ ិស័យកត់េដរ សំណង់ និងេទសចរណ៍បនទទួលរងផលប៉ះ-
ពល់េ យ្របេយល។ កំេណីនេសដ្ឋកិចចែដលធ្លក់ចុះខ្លង
ំ េនឆន២ ី ជទ្រមង់អក រ V
ំ ០០៩ បនសទុះេងីបេឡង
េនឆន២
ំ ០១០និង២០១១។ ជរួម សមិទធកមមេសដ្ឋកិចចបនឆ្លុះបញចង
ំ ពព
ី ិពិធកមមមូល ្ឋ នកំេណីនរួមពីវ ិស័យ
កសិកមម វ ិស័យកមមន្ដ ល (ជពិេសសវ ិស័យកត់េដរ) វ ិស័យសំណង់ និងេស កមម។ ករ្រគប់្រគង ថ នភព
ម៉្រកូេសដ្ឋកច
ិ ច មរយៈករអនុវត្តេគលនេយបយរូបិយវតថុនិង រេពព
ី នធេ យ្របុង្របយ័តន គួបផ ន
ំ ង
ឹ កំែណ
ទ្រមង់ មវ ិស័យ បនរួមចំែណកដល់េជគជ័យៃនសមទ
ិ ធកមមេនះ។ េសដ្ឋកច
ិ ចកមពុជរ ំពង
ឹ ថនង
ឹ មនកំេណីន
្របែហលពី៦េទ៧ភគរយកនុងមួយឆនៗ
ំ េនរយៈេពលមធយមខងមុ ខ ប៉ុែន្ដកំេណីនេនះ ចនឹងខពស់ជងេនះ
េ្រកយពីកមពុជចប់េផ្ដម
ី ផលិតកមមេ្របងជលកខណៈពណិជជកមមកុ នងេពលអនគតខ្លីខងមុខ។

7> កិចខ
ច ិតខំ្របង ន បន់ បនរួមចំែណកជំរុញឲយមនកំេណីន
ឹ ែ្របងរបស់កមពុជកនុងករេធ្វីសមហរណកមមកុ ងតំ
េសដ្ឋកច
ិ ចខស
ព ់កុ ងទសវត
ន រកន្ល
៍ ងមក។ ប៉ុែន្ដ កមពុជនង
ឹ ្របឈមករ្របកួត្របែជងកន់ែតតង
ឹ ែតង េ យ រចរន្ដ

2 | ទំ ព័ រ
 កលភវូបនីយកមម ជពិេសសករ្របកួត្របែជងជមួយ្របេទសជិតខងែដលមន នុ ភពេសដ្ឋកច
ិ ចខ្លង
ំ ជ
ង។ ករចូលជសមជិករបស់្របេទសៃដគូ្របកួត្របែជងកនុងអងគករពណិជជកមមពភ
ិ ពេ ក នង
ិ ករចំ យធុ រ
កិចចខពស់ ជពិេសសពក់ព័នធនឹ ងៃថ្លអ គគិសនីនិង ដឹក ជញជូ ន ចនឹង ក្លយជឧបសគគច មបងបនទច់ បង្អក់
កំេណីនេសដ្ឋកច
ិ ចផងែដរ។ េឆ្លីយតបនឹងបញ្ហ្របឈមេនះ ជរ ្ឋ ភិបល កនុងេពលថមីៗេនះ បន ក់េចញឲយ
អនុវត្ដឯក រេគលនេយបយស្ដីពីករជំរុញផលិតកមម្រសូវនិងករនំេចញអងករ និងបនបន្ដគិតគូរអំពីេគល-
នេយបយអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យឧស ហកមម កនុងេគលេ េធ្វទ
ី ំេនប ី កមមរចនសមព័នធេសដ្ឋកច
ី ភវូបនយ ិ ច។ អភ្រិ កម
ៃនករអភវិ ឌ ែផ្អកេលី “ភព្រគប់្រគន់ខួ នឯង”
្ល (Autarky) គឺមន
ិ ែមនជជេ្រមស
ី ស្រមប់េសដ្ឋកច
ិ ចមួយតូចដូច
កមពុជេឡយ
ី េដីមបរី ក នូវកំេណីនេសដ្ឋកិចចខពស់្របកបេ យចីរភព។ កនុងន័យេនះ កមពុជ្រតូវេផ្ដតករយកចិត្ត
ទុក ក់ែស្វងរកទផ ិ ផលរបស់ខួ នន
ី រស្រមប់ផលត ្ល ង
ិ ព្រងក
ី កច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្ដក
ិ រជមួយ្រគប់ៃដគូអភវិ ឌ
េហយ
ី ព្រងឹងភពទក់ទញនង
ិ ភព្របកួត្របែជងរបស់ខួ ្លន។ ដូេចនះ ករែកលម្អ្របព័នធហរិ ញញវតថុឲយមនក្រមត
ិ ស្ដ
ង់ អន្ដរជតិ គឺជ្របករចំបច់េដីមបទ
ី ញយក្របេយជន៍ជសក្ដនុពលពីចរន្ដ កលភវូបនីយកមម។

8> ចំេពះេសដ្ឋកិចចក មពុជែដលមនក្រមិតដុ ្ល រូប នី យកមមខពស់ េគលនេយបយ រេពីព នធេដីរ តួន ទី

សំខន់កុ ងករ្រគប់
ន ្រគងម៉្រកូេសដ្ឋកច
ិ ច។ េនចេន្លះឆន១
ំ ៩៩៥-១៩៩៨ កមពុជធ្លប់ជួប្របទះអតិផរ ខពស់
ែដលេនឆន១
ំ ៩៩៨ ឈនដល់១៤,៧ភគរយ។ អ្រ អតផ
ិ រ ី រេបះផ យរូបយ
េនះ េកីតេចញពក ិ វតថុេដីមប ី
េធ្វីហរិ ញញបបទនឱនភពថវ ិក។ ករអនុវត្ដវ ិន័យថវ ិក ចេធ្វីឲយេយង
ី រក បននូវអ្រ អតិផរ ទប នង
ិ
ជួយបេញច សកមពុជពីវ ិបត្ដិេសដ្ឋកច
ិ ច មរយៈករេធ្វវី ិចរណកមមចំ យ កិចចខត
ិ ខំ្របឹងែ្របងេកៀរគរ្របមូ ល
ចំណូលនិងករបញឈប់ហរិ ញញបបទនដល់ឱនភពថវ ិកពីធនគរក ្ដ ល ្រពមទំងករែស្វងរកហរិ ញញបបទន
ែតព្រី បភពកមចស
ី មបទន េ យេផ្តតែតេលត
ី ្រមូវករវ ិនេិ យគែផនកេហ ្ឋ រចនសមពន
័ ធ។ បចចុបបនន បរមណ
ិ
បំណុលនិងបនទុកេស បំណុលរបស់កមពុជេនមនក្រមត
ិ ទបែដល ច្រគប់្រគងបនេនេឡយ
ី ។ កមមវ ិធីកំែណ
ទ្រមង់ករ្រគប់្រគងហរិ ញញវតថុ ធរណៈែដលបននិងកំពុងអនុវត្ដចប់ ង
ំ ពីឆន២
ំ ០០៤មក គឺជមេធយបយ
សំខន់មួយកនុងករេធ្វទ
ី ំេនីបភវូបនយ
ី កមមនង
ិ ករបេងកន
ី ្របសិទភ
ធ ព្របព័នធ រេពព
ី នធ។

9> េគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុ មនេគលេ ចមបងរក នូវសថិរភពៃថ្ល េដម
ី បច
ី ូលរួមចំែណករក សថិរភពម៉
្រកូេសដ្ឋកិចច។ េដីមបស
ី េ្រមចេគលេ េនះ ធនគរជតៃិ នកមពុជបននិងកំពុងអនុ វត្តេគលនេយបយរូបយ
ិ
វតថុ មរយៈករេធ្វីអន្ត គមន៍កុ ងទ
ន ីផ រប្តូរ្របក់េដីមបរី ក សថិរភពអ្រ ប្តូរ្របក់និងករកំណត់អ្រ ្របក់
ប្រមុងកតព្វកិចចសម្រសបសំេ ្រគប់្រគងបរមណសនទ
ិ នីយភពកនុង្របព័នធ
ធ នគរនិងហរិ ញញវតថុ ្រពមទំងករ
ជំរុញេគលនេយបយបដិ ដុ ្ល រូបនីយកមម ផងែដរ។ ធនគរជតិៃនកមពុជ បនផ្ដ ល់និទ ស ន៍ ថ អ្រ អតិ
ផរ នឹង ី ិង្របែហល៣,៥ភគរយ កនុងរយៈេពលមធយ
ចសថិតកនុងក្រមិតទបជង៥ភគរយ កនុងរយៈេពលខ្លន
ម។ េសដ្ឋកិចចកមពុជងយទទួលរងឥទធិពលពីខងេ្រក េ យ រកមពុជពឹង ែផ្អកេលី ករនំចូ លទំនិញេ្របី
្របស់និងេ្របងឥនធនៈពីេ្រក្របេទស និងទីផ រប្តូរ្របក់ពុំទន់រកចេ្រម
ី ីនេនេឡយ
ី ។ សថិតេ្រកមរបបរូបិយវតថុ
បចចុបបនន ករែ្រប្របួលអ្រ ប្ដូរ្របក់នង
ិ ៃថ្លទំនញ ី រអន្ដរជតន
ិ េនទផ ិ ង
ឹ ជះឥទធព
ិ លភ្លមៗេទេលីៃថ្លកុ ង្រសុ
ន ក
និងេសដ្ឋកិចចជតិ។

10> កមពុជ្របកន់យករបបអ្រ ប្ដូរ្របក់អែណ្ដតមនករ្រគប់្រគង ែដលអំេ យផលចំេពះករគរពូនទុន

ប្រមុងអន្ដរជតិ។ កនុងបរបទៃនេសដ្ឋ
ិ កច
ិ ចដុ ្ល រូបនីយកមម ធនគរជតៃិ នកមពុជពុំទន់មនឧបករណ៍េគល-

3 | ទំ ព័ រ
នេយបយរូ បិយវតថុ្រគប់្រគន់េទ េ្រកពីអន្ដ គមន៍េលីទីផ រប្តូរ្របក់និងទុ ន ប្រមុង កតព្វកិចច ែដលកំណត់
េ យចបប់។

11> េដម
ី បរី ក សថរិ ភពម៉្រកូេសដ្ឋកច
ិ ចេឆពះេទគំ្រទកំេណីនេសដ្ឋកច
ិ ្រច បកបេ យចរី ភព ចំបច់្រតូវមនករ
ស្រមបស្រមួលរ ងករអនុវត្តេគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុនង
ិ េគលនេយបយ រេពព
ី នធ។ ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ
បន្តអនុវត្តេគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុេ យ្របុង្របយ័តន គួបផ ន
ំ ង
ឹ ករអនុវត្តវ ិន័យថវ ិក។

III. វិសយ
័ ហិរញញ វតថុ

12> វ ិស័យហរិ ញញវតថុកមពុជមនកររកចេ្រម

ី ីនឆប់រហ័ស្របកបេ យថមភពនិងភព្របកួត្របែជងខពស់។
តៃម្លបែនថមរបស់វ ិស័យេនះបនេកីនេឡង
ី ២២.១ភគរយ ជមធយម្របចំឆនក
ំ ុ នងរយៈេពលពីឆន២
ំ ០០៤-២០០៨
ែដលឆ្លុះបញចង
ំ អំពភ
ី ពសុីជេ្រមនិងវ ិ លភពៃនអន្ដរករយកមម
ិ ហរិ ញញវតថុ។ េនេពលេរៀបចំឯក រចកខុវ ិស័យ
និងែផនករអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ េនឆន២
ំ ០០០ អនុបតរូបយ
ិ វតថុទូេទ(M2) េធៀបនឹងផលិតផលកនុង្រសុក
សរុបមនែត១២,៥ភគរយ។ អនុបតេនះបនេកីនដល់២០,៥ភគរយេនឆន២
ំ ០០៦ កនុងេពលេធ្វប
ី ចចុបបននកមម
“យុទធ ្រស្ដអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥” នង ិ បនេកន
ី ដល់៣៨,៣ភគរយ នបចចុបបននេនះ។
ករេកន
ី េឡង ី ជ្របចំៃន្របក់បេញញីនង ិ ឥណទនរបស់្របព័នធ
ធ នគរ ឆ្លុះបញចង
ំ ពក
ី រេកន ី នូវជេំ នឿទុកចត
ី េឡង ិ ្ដ
របស់ ធរណជនចំេពះវ ិស័យធនគរ។

13> ្រគះឹ ថ នធនគរេនកមពុជ ជកមមសិទធិឯកជន េហយ

ី ភគេ្រចន
ី មនភគហ៊ុនបរេទស។ វ ិស័យធនគរ
មនកររកចេ្រម
ី ីនខ្លង
ំ េនទសវត រចុ៍ ងេ្រកយេនះ។ ធនគរជតៃិ នកមពុជ ជ ជញធរ ពយបលេលី
្របព័នធ
ធ នគរេនកមពុជ ែដលបនែ្របក្លយ្របព័នធធនគរពម
ី យ
ួ ថនក់េទពរី ថនក់។ េទះបម
ី នវឌ នភពៃនវ ិស័
យធនគរ ប៉ុែន្តវ ិស័យហរិ ញញវតថុកមពុជកំពុងសថិតកនុងដំ ក់កលដំបូងៃនករអភវិ ឌ េនេឡយ
ី េ យពុំទន់
មនេហ ្ឋ រចនសមពន ី រហរិ ញញវតថុដំេណីរករេពញេលញ។
័ ធ្រគប់្រគន់អនុញញតឲយទផ បញ្ហ្របឈមែដល្រតូវ
េ ះ្រ យេនកនុង “យុទធ ំ ០១១-២០២០” រួមមន ករពង
្រស្ដអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២ ឹ ែផ្អកខ្លង
ំ េលី
ធ នគរស្រមប់េកៀរគរធនធន ករ្របមូលផ្ដុ្រំ ទពយសកមមហរិ ញញវតថុេនធនគរធំៗមួយចំនួន ែដល
្របព័នធ ច
នំឲយមន និភយ
័ ជ្របព័នធ ករចំ យអន្ដរករយកមម
ិ ខពស់ អវត្ដមន្របភពហរិ ញញបបទនរយៈេពលែវង កង្វះ
ធនធនមនុស និងសមតថភព្រគប់្រគងនង
ិ ្រតួតពន
ិ ិតយ កង្វះព័ត៌មនឥណទនទុកចិតប ិ េហ ្ឋ រចនសមព័នធ
្ដ ន នង
គំ្រទ ករេ្រប្រី បស់តច
ិ តួចនូវ្របព័នធទូទត់ ករព្រងង
ឹ យន្ដករ្រតួតពន
ិ ិតយវ ិស័យហរិ ញញវតថុមន
ិ ែមនធនគរ កង្វះ
យន្ដករស្រមបស្រមួលនង
ិ ផ្លស់បូ រព័
្ដ តម
៌ នរ ង ថ ប័នបញញតក
្តិ រ នង
ិ ភពទន់េខ យៃនេស ហរិ ញញវតថុជនបទ។

14> វ ិស័យហរិ ញញវតថុកមពុជកំពុងឈនចូលដំ ក់កលឯកេទសកមម ែដលមនករអភិវឌ ទីផ រហរិ ញញវតថុ

មរយៈពិពិធកមម ថ ប័ននង
ិ ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុ។ ិ លេ្រគងនឹង ក់ឲយដំេណីរករទីផ រអន្ដរធនគរ
ជរ ្ឋ ភប
េនេពលឆប់ៗេនះ ្រពមទំងពិចរ េបះផ យលក់មូលប្រតរដ្ឋ េ្រកយពីបនេរៀបចំេហ ្ឋ រចនសមព័នធ និង
្រកបខ័ណ្ឌបញញតក
្ដិ មមរច
ួ ល់។ ្របករេនះ ជលកខខណ្ឌចមបងមួយស្រមប់ករបេងកត
ី ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុកនុង្រសុក។ ទី
ផ រមូលប្រតរដ្ឋមនមូល ្ឋ នទូលំទូ យ នង
ឹ អនុញញតឲយ ជរ ្ឋ ភិបល ចអនុវត្ដ្របតប
ិ ត្ដក
ិ រទផ
ី រចំហ។
ករងរេនះ្រតូវអនុវត្ដ្រសបគននឹងករជរំ ុញករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលផងែដរ។ ទីផ រមូលប្រតកមពុជ ចប់េផ្តីម

4 | ទំ ព័ រ
ដំេណីរករ េ្រកយពីតួអងគសំខន់ៗៃន្របតប
ិ ត្ដក
ិ រទីផ រេនះទទួលបន ជញបណ្ណឲយេធ្វី ជីវកមម។ វ ិស័យ
ធន ៉ ប់រងបននង
ិ កំពុងរកចេ្រម
ី នី ឈនដល់ករបេងកត
ី េស ធន ៉ ប់រងជីវ ិត ធន ៉ ប់រងយនយន្តជកតព្វ-
កិចច និងធន ៉ ប់រងខនតតូ ច។ វ ិធី ្រស្តថមីៗៃនអន្តរករយកមម
ិ ធនគរនិងករេផទរនិងទូទត់សង្របក់្រតូវបន
ក់ឲយអនុវត្ដេនកនុងទីផ រធនគរចល័ត ដូចជករេផទរ្របក់ ម្របព័នេធ អឡច
ិ ្រតូនិកែដលកន់ែតេ្រចីនេឡង
ី
ទនទម
ឹ នឹងកររកដុ
ី ះ ល ជីវកមមទទួលបញចន
ំ ិងេស ប្ដូរ្របក់។ កររកចេ្រម
ី ន
ី េផ ងេទៀតកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ
រួមមន វ ិស័យបរធនបលកច
ិ ច ភតស
ិ នយ េ ធន នង
ិ គេ្រមងវ ិនេិ យគរួម។

IV. រចនសមព័នធនិងករេរៀបចំឯក រយុទធ ្រស្ត

15> ករេរៀបចំឯក រយុទធ ្រស្ដេនះ មនករពេិ ្រគះេយបល់យ៉ងទូលំទូ យរ ង្រកសួង ថ ប័នពក់ព័នធ

ៃន ជរ ្ឋ ភិ ប ល រួម មន ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង ហិរ ញញវ តថុ ធនគរជតិៃនកមពុជ ្រកសួងពណិជជកមម គណៈ
កមមករមូលប្រតកមពុជ ្រកសួងយុតធ ឹ អនកចបប់ ្រកសួងករងរនង
្ដិ ម៌ ្រកុម្របក ិ បណុ ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រកសួង
សងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ នង
ិ ្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនយ
ី កមម នង ់ វ ិស័យឯក
ិ សំណង។
ជនរួមមន ្រគះឹ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង ្រកុមហ៊ុនមូលប្រត និងអងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ
លក៏បនចូលរួមពិេ្រគះេយបល់ផងែដរ។ ៃដគូអភិវឌ សំខន់ៗ ដូ ចជ ធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុី មូលនធ
ិ រិ ប
ូ យ
ិ វតថុ
អន្ដរជតិ ធនគរពភ
ិ ពេ ក នង
ិ ជីវកមមហរិ ញញវតថុអន្ដរជតិ បនចូលរួមស្រមបស្រមួល និងពិេ្រគះេយបល់
ផងែដរ។

16> ទិននន័យស្រមប់ករេរៀបចំយុទធ ្រស្តេនះទទួល បនពី្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិងហរិ ញញវតថុ ធនគរជតិៃន

កមពុជ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ្រកសួងពណិជជកមម និង្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនយ ិ សំណង់
ី កមម នង
្រពមទំង ថ ប័នពក់ព័នធដៃទេទៀតកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ធតុចូលស្រមប់ករវ ិភគនិងចង្រកងឯក រេនះ រួម
មន ករសិក អំពីវ ិស័យហិរញញវតថុនិងឯក រស្ដីពីកិចចពិេ្រគះេយបល់ម្រ ៤ រ ង ជរ ្ឋ ភិបលនិងមូលនិ
ធរិ ូបិយវតថុអន្ដរជតិ។ េ្រកពេី នះ មនករេរៀបចំកមមសក
ិ ខ ពេិ ្រគះេយបល់េ យមនករចូលរួមព្រី កសួង
ថ ប័នពក់ព័នរធ បស់ ជរ ្ឋ ភិបល បញញតក
្ដិ រ អនក្រតួតពិនិតយ អនកចូលរួមកនុងទីផ រហរិ ញញវតថុ និងៃដគូអភិវឌ
ែដលបនចូលរួមផ្តល់េយបល់កុ នងករេធ្វីបចចុបបននកមម “យុទធ ្រស្ដអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-
២០២០” ថមេី នះ។

17> ករេរៀបចំឯក រយុទធ ្រស្តេនះ គស

ឺ ំេ ឆ្លុះបញចង
ំ ពីទំនក់ទំនងរ ងវ ិស័យធនគរ វ ិស័យហរិ ញញវតថុមន
ិ
ែមនធនគរ នង
ិ េហ ្ឋ រចនសមព័នធគ្រំ ទករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ បចចុបបនន វ ិស័យធនគរ នង
ិ ម្រី កូ-ហរិ ញញ
វតថុមនករអភិវឌ ជងេគកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ ែដលកំពុងផ្តល់េស អន្តរករយកមម
ិ ហរិ ញញវតថុដល់្រគប់វ ិស័យ រួម
ទំងបន្ត ផ្តល់ ហិរញញបបទនដល់ស ហ្រគសធុ ន តូ ចនិង ដល់្រគួ រកសិក រេនជនបទ។ ករអភិវឌ ទីផ រ
រូបិយវតថុនង
ិ ទីផ រទុ នកនុង្រសុក ចផ្តល់៖ ១. ្របភពថមីបែនថមេទៀតកនុងករេកៀរគរមូ លនិធិ ២. ហរិ ញញបបទន
ស្រមប់ករវ ិនិេយគរយៈេពលែវងកនុងវ ិស័យកមមន្ត ល ឧស ហកមម នង
ិ េហ ្ឋ រចនសមព័នធ និង ៣. ្របភព
ទុនស្រមប់សហ្រគសធំៗ។ ករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុមិនែមនធនគរក៏ជ្របភពទុនមួយេទៀតស្រមប់ជំរុញ
ឲយអន្តរករយកមម
ិ ហរិ ញញវតថុកន់ែតមនទំហធ ំ ិងមន្របសិទភ
ំ ន ធ ព។ កនុងរយៈេពលែវង គំនត
ិ ផ្តួចេផ្តីមក ងេហ

5 | ទំ ព័ រ
 ្ឋ រចនសមព័នធគ្រំ ទករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ និងករក ងសមតថភពនឹងជំរុញឲយមនកររកចេ្រម
ី ីនទំងវ ិស័
យធនគរ ទំងវ ិស័យហរិ ញញវតថុមន
ិ ែមនធនគរ។

18> យុទធ ្រស្តនង ់ ួយចំនន

ិ ែផនករសកមមភពែកទ្រមងម ួ ធំដូចមនែចងកនុងយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ ិ ធ។ ដំេណីរករនង
មនទំនក់ទំនងគនយ៉ងជិតសនទ ិ ករព្រងង
ឹ េគលនេយបយ
កំែណទ្រមង់្រតូវករេពលេវ មួយសម្រសប។ េដីមបអ ី ំែណទ្រមង់ឲយមន្របសិទភ
ី នុវត្តកមមវ ិធក ធ ព យុទធ ្រស្ត
ជក់ែស្តង្រតូវគិតគូរដល់បញ្ហ្របឈមកនុងេពលអនុវត្ត ពីេ្រពះសកមមភពកំែណទ្រមង់មួយចំនន
ួ ទមទរឲយមន
បុេរលកខខណ្ឌសម្រសបេទ ម ថ នភពេសដ្ឋកច
ិ នច ង
ិ នេយបយ។ ផទុយេទវ ិញ ភពយត ឺ យ៉វកនុងករសេ្រមច
េគលេ កំែណទ្រមងវ់ ិស័យ មួយ ចបនទចប ់ ង្អក់ដេំ ណីរករែកទ្រមង់វ ិស័យេផ ងេទៀត។ េយង មបទ
ពិេ ធកនុងករអនុវត្តយុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុកន្លងមក ករស្រមបស្រមួលនិងកិចស
ច ហ្របតិ-បត្តិ
កររ ង ជញធរមនសមតថកច
ិ ច អងគករអន្តរជតិ នង
ិ ៃដគូអភវិ ឌ នន គជ ី េ្រមចេជគជ័យ
ឺ ក ្ត សំខន់េដីមបស
ី ំែណទ្រមង់។ ដូចេនះ
កនុងករេធ្វក ិ ្តទុក ក់េលីេលប នៃនដំេណីរករែកទ្រមង់នង
ិ លេផ្តតករយកចត
ជរ ្ឋ ភប ិ
ម នជ្របចំករអនុវត្តជក់ែស្តងកមមវ ិធីកំែណទ្រមង់និងបញ្ហ្របឈមែដល ចេកត
ី មនេឡង
ី េ យ រ
មនករវ ិវឌ យ៉ងឆប់រហ័សៃនទីផ រ េដម
ី បច
ី ត់វ ិធនករសម្រសបនង
ិ ទន់េពលេវ ។

19> យុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២

ំ ០១១-២០២០ មនរចនសមព័នធដូចតេទ៖ ជំពូក១ ស្តីពី
ទដ ្ឋ ពទូេទ ជំពូក២ ស្តព
ិ ភ ី វី ិស័យធនគរែដលរួមមន្របព័នធធនគរ ករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញ-បប
ិ ភតិសនយ ជំពូក៣ ស្តីពីវ ិស័យហរិ ញញវតថុមិនែមនធនគរ ែដលរួមមនវ ិស័
ទនេភរវកមម វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុ នង
យធន ៉ ប់រង េ ធន និងទីផ រទុ ន ជំពូក៤ ស្តីពីអភិបលកិចចនិងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ ែដលរួមមន
្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិ គណេនយយ និងសវនកមម ្របព័នធទូទត់សង្របក់ ្របព័នធ្របតិេភគ និង
ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន ជំពូក៥ ស្តីពីករក ងសមតថភព និងជំពូក៦ ស្តីពីែផនករសកមមភព
ស្រមប់ករអភវិ ឌ ឆន២
ំ ០១១-២០២០។

6 | ទំ ព័ រ
 ជំពូក២
វិសយ
័ ធនគរ

I. ្របព័នធធនគរ

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

20> ធនគរជតិៃនកមពុជ គឺជ ជញធរ្រតួតពិនិតយធនគរេនកមពុជ និងមនេបសកកមមចមបងកនុងករ

េរៀបចំនិងអនុវត្តេគលនេយបយរូបិយវតថុសំេ រក សថិរភពៃថ្លនង
ិ ករអភិវឌ េសដ្ឋកិចច។ មុ ខងរចមបងរបស់
ធនគរជតិៃនកមពុជ រួមមន៖ ១. េដីរតួជ ជញធររូបិយវតថុនិងអនុវត្តេគលនេយបយរូបិយវតថុ( មករ
ចំបច់ ធនគរជតិៃនកមពុជេធ្វីអន្ត គមន៍កុ ងទ
ន ផី រប្តូរ្របក់ េដីមបេី ធ្វីឲយអ្រ ប្តូរ្របក់មនសថិរភព និងធន
សថិរភពៃថ្ល) ២. មនសិទធិផ្តច់មុខជអនកេបះផ យរូបិយវតថុជតិ ៣. ជ ជញធរ្រតួតពិនិតយ្របព័នធធនគរ
និងហរិ ញញវតថុ និង ៤. ្រតួតពិនិតយ្របព័នទ
ធ ូ ទត់សង្របក់។

21> េនឆន២
ំ ០០៣ ធនគរចំនួន១៧ បនេធ្វី្របតិបត្តិករេនកមពុជ ែដលចំនួនេនះបនេកីនេឡង
ី ដល់ ២០
េនឆន២
ំ ០០៦។ បចចុបបនន ធនគរែដលទទួលបន ជញបណ្ណ បនេកីនេឡង
ី ជង២ដង រហូតដល់៣៥ ធនគរ
ំ ០០៣។ េផ្តីម េចញពីដំ
េធៀបនឹ ងឆន២ ក់ក លមិន មន ខធនគរ ខណៈែដល្របព័នធធនគរ្រតូវបន
េរៀបចំរចនសមពន ី វ ិញេនឆន២
័ ធេឡង ំ ០០០ ដល់ែខធនូ ឆន២
ំ ០១០ ខធនគរសរុបបនេកន
ី ដល់៣៦០ ។
(1)

ទនទម
ឹ េនះ ម៉សុន
ី ដក្របក់ស្វ័យ្របវត្តិ(ATMs) ែដលកំពុងេធ្វ្រី បតប
ិ ត្តិករបនេកន
ី េឡង
ី ដល់៥០១ម៉សុីន។

22> នន
ិ ន ករេកន
ី េឡង
ី ៃន្រទពយសកមមបនេដរី ទនទម
ឹ គននឹងកំេណីន្រគះឹ ថ នធនគរ ែដល្រទពយសកមមសរុប
របស់ធនគរេធៀបនង ិ ផលកនុង្រសុកសរុបមន្របែហល២០ភគរយ នដំ
ឹ ផលត ច់ឆន២
ំ ០០០ ២៦ភគរយ
កនុងឆន២
ំ ០០៦ និងបនេកីនេឡីងដល់៥៣ភគរយ កនុងដំ ច់ឆន២
ំ ០១០។ ្របក់បេញញី អតិថិជនេធៀប
នឹងផលិតផលកនុង្រសុកសរុបក៏មននិននករដូចគនែដរ ែដលកនុងឆន២
ំ ០០០ មនចំនួន្រតម
ឹ ១១ភគរយ េហយ ី
បនេកីនដល់ជិត១៨ភគរយ េនឆន២ ំ ០០៦ នង ី ដល់៣៤ភគរយ នដំ
ិ បន្តេកន ច់ឆន២ំ ០១០។ ្រសបគន
េនះែដរ ឥណទនសរុបេធៀបនឹងផលិតផលកនុង្រសុកសរុប ែដលមនចំនួន្របែហល៦ភគរយ កនុងឆន២
ំ ០០០
បនេកីនេឡង ំ ០០៦ និង២៨ភគរយ នដំ
ី ដល់១២ភគរយ នឆន២ ច់ឆន២ ំ ០១០។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

23> កនុងនមជ ជញធររូបិយវតថុនិងជ ជញធរ្រតួតពន

ិ ិតយ្របព័នធធនគរ ធនគរជតៃិ នកមពុជបនចូលរួម
យ៉ងសកមមកុ ងកររក
ន សថរិ ភពហរិ ញញវតថុ មរយៈករបន្តេលក
ី កមពស់ភពរងមំ
ឹ នងិ ្របសទ
ិ ធភពៃនវ ិស័យធន-
គរ ្រពមទំងករអភិវឌ ទីផ រអន្តរធនគរនង
ិ ទផ
ី រប្តូរ្របក់។ ធនគរជតៃិ នកមពុជបនព្រងឹងជ្របចំនូវ
បញញតក
្តិ មម ករ្រតួតពិនិតយធនគរ អភិបលកិចចលន
្អ ិងតម្លភពៃន្របព័នធធនគរ ក៏ដូចជសមតថភពរបស់ខួ ន។
្ល

(១)
រួមទំង ន ក់ករក ្ត ល

7 | ទំ ព័ រ
24> ធនគរជតៃិ នកមពុជបន៖ ១. បេងកីតេហ ្ឋ រចនសមព័នធនិងឧបករណ៍ជួញដូរស្រមប់្របតិបត្តិករអន្តរ
ធនគរែដលនង
ឹ ្រតូវបន ក់ឲយេ្របី្របស់កុ ងេពលឆប់
ន ៗេនះ ២. ដំេឡង
ី ្របព័នគ
ធ ណេនយយរួមេនទី ន ក់ករក
្ត លរបស់ខួ នន
្ល ិងែចកចយដល់្រគប់ ខ និង ៣. េចញ្របកសទក់ទងនឹង្របតិបត្តិករ្របព័នធទូទត់សង
្របក់ មទូរស័ពច
ទ ល័ត។

25> ្របព័ នធ្រតួ ត ពិ និតយេលី ឯ ក រ្រតូ វ បន ក់ ឲយេ្របី ្របស់ េ យេ្របី ្របព័ នធ កូ ្រប(COBRA)។ ធនគរ
អភិវឌ ន៍ សុី បននិងកំពុងផ្តល់ជំនួយបេចចកេទស េដីមបជ
ី ួយេលីកកមពស់សមតថភពម្រន្តី្រតួតពិនិតយរបស់
ធនគរជតៃិ នកមពុជនង
ិ ព្រងឹងសមតថភព ម នរបស់ធនគរជតិៃនកមពុជ។

26> ី ន្តផ្តល់ជំនយ
ធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុប ួ ដល់ែផនក្រតួតពន
ិ ត
ិ យដល់ទក
ី ែន្លង រឯមូ
ី លនធ
ិ រិ ប
ូ យ
ិ វតថុអន្តរជតិ
ផ្តល់ជំនញករេដីមបេី លីកកមពស់សមតថភពម្រន្ត្រី តួតពិនិតយេលីឯក រេនធនគរជតៃិ នកមពុជ។ ករេរៀបចំ
សហ្របតិបត្តិករ ្រតូវបនេធី្វេឡង
ី ជមួយរតនគរៃនសហរដ្ឋ េមរកេដី
ិ មបផ
ី ល ំ ួយបេចចកេទសរយៈេពលែវង
្ត ់ជន
ស្រមប់ករ្រតួតពិនត
ិ យធនគរ។ ធនគរជតៃិ នកមពុជ ក៏បនបេងកន
ី ផងែដរនូវក្រមិតកតព្វកច
ិ ចេដីមទុនអបប-
បរមរហូតដល់៣ដងស្រមប់្រគះឹ ថ នធនគរែដលជកមមសិទរធិ បស់អងគភពមន
ិ ែមនធនគរ េហយ
ី ែដលមន
្របសិទធភពចប់ពែី ខធនូ ឆន២
ំ ០១០មក។

27> ធនធនមនុស េននយក ្ឋ ន្រតួតពិនិតយរបស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ ្រតូវបនព្រងង

ឹ េ យេនកនុងឆន ំ
២០១០ មនបុគគលិកថមីចន
ំ ួន២០រូប ្រតូវបនេ្រជស
ី េរស។
ី កនុងចំេ ម២០រូបេនះ ៣រូប្រតូវបនបញជូ នេទែផនក
ម នសថរិ ភពហរិ ញញវតថុ នង
ិ េផ ងេទៀតេទែផនក្រតួតពន
ិ ត
ិ យធនគរ។ យ៉ង មញ
ិ គ ិកថមទ
បុគល ី មទរឲយ
ិ ករ្រសូបយកជំនញចំបច់ េដីមបប
មនករបង្ហត់បេ្រងៀននង ី ណុ ្ត ះប ិ អនកជំនញវ ិជជ
្ត លពួកេគឲយដល់ក្រមត
ជីវៈ។

28> ជមួយ នឹងករគំ្រទពីធនគរជតិៃនកមពុជ ករយល័

ិ យព័ត៌មនឥណទននឹង ្រតូ វបនបេងកីត េឡីង
ំ ០១១េនះ េ្រកមទ្រមង់មចស់កមមសិទរធិ ម
កនុងឆន២ ួ គនរ ងសមគមធនគរកកមព
ិ ុជ សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ
និងអនកផ្តល់េស ឯកជន។ ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន ជឃ្លង
ំ ផទុកព័ត៌មនអនកខចី្របក់េនកមពុជ េដីមបី
ជួយដល់ករទញយកព័ត៌មនឥណទនេ យ្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុ។

29> ជមួយនឹងកំេណីនៃនចំនួននិងទំហស
ំ កមមភពរបស់ ជីវករប្តូរ្របក់ែដលបនចុះបញជ ី ធនគរជតិៃន
កមពុជបនេចញ្រកម្របតិបត្តិស្រមប់ ជីវករទំងេនះ។ ធនគរជតិៃនកមពុជ បនេរៀបចំកមមសិកខ មួយ
ចំនួន េដីមប ីព នយល់ ពីេគលបំណងៃន្រកម្របតិបត្តិ ្រពមទំងតួនទី និងកតព្វកិ ចចរ បស់ ជីវករប្តូរ្របក់
នីមួយៗ។ ង
ំ ពីេពលេនះមក ជីវករប្តូរ្របក់ធំៗចំនួន១៤ បនទទួល ជញបណ្ណ និងចំនួន២៥េទៀត
បនផ្តល់ព័ត៌មនដល់ធនគរជតៃិ នកមពុជអំពី ខរបស់ពួកេគ។

30> កមពុជបនខិតខំយ៉ងសកមមេនកនុងសហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រហរិ ញញវតថុកនុងតំបន់ និងបនចូលរួមកនុងេវទិកេផ ងៗ
ជមួយសមជិក ៊ ននិង ៊ នបូក៣។ កនុងែខកកក ឆន២
ំ ០០៦ ធនគរជតៃិ នកមពុជបនចូលជ
សមជិកេពញសិទៃធិ នសមគមធនគរក ្ត ល សុី េគនយ(
៍ South East Asia Central Banks SEACEN)។

8 | ទំ ព័ រ
គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

31> េគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុនង
ិ សថរិ ភពហរិ ញញវតថុ : ដុ ្ល រូបនយ
ី កមមមនផល្របេយជន៍មួយចំនួនដូចជ
ករអនុវត្តេគលនេយបយ រេពព
ី នធ្របុង្របយ័តន
ន ង
ិ កំេណីនវ ិនេិ យគបរេទសជេដម
ី េ យមូលេហតុមន
ិ
មនករ្របឈម និភ័យអ្រ ប្តូរ្របក់។ យ៉ង មិ ញ ករបត់បង់សុីេញុី ៉ ហ (Seigniorage) និងករ
រតតប
ឹ តឹ ករេ្របី្របស់ឲយបនទូលំទូ យនូ វឧបករណ៍េគលនេយបយរូបិយវតថុកនុងករអនុវត្តេគលនេយបយ
រូបយ
ិ វតថុដូចជ ្របតិបត្តិករទផ
ី រេបីកចំហ និងករេបះពុមពរូបិយវតថុជេដីម គឺជករ្រពួយបរមភខ្លង
ំ មួយ
( ) 2

ចំេពះលទធភពេ ះ្រ យវ ិបត្តិ ្របសិនមនវ ិបត្តិ មួយេកីតេឡីង។ បញ្ហេនះ ចនឹងមនទំហធ

ំ ំជងេនះ
េ យ រសមតថភពេនមនក្រមតិ របស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ កនុងករេដរី តួជអនកឲយខចចី ុងេ្រកយ នង ិ ជអនកផ្ត
ល់ករ្រទ្រទង់សនទនយ
ី ភពបនទន់ដល់្របព័នធហរិ ញញវតថុកនុងករណីមនបញ្ហជ្របព័នធ។ េលស ី ពេី នះ កង្វះករ
ស្រមបស្រមួលជិតសនិទរធ ង្រកសួងនន ជពិេសស្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ នង
ិ ្រកបខ័ណ្ឌចបស់ ស់
ស្រមប់េ ះ្រ យវ ិបត្តិ គឺជភពខ្វះចេន្លះយ៉ងេ្រចីនែដល្រតូវេ ះ្រ យ។ ថ នភព រេពីពនធរបស់ ជរ
្ឋ ភប
ិ លនង
ិ ធនធនែដល ចេ្រប្រី បស់បនដៃទេទៀត គឺជក ្ត សំខន់ចេំ ពះសមតថភពរបស់ ជរ ្ឋ - ភិប
លកនុងករផ្តល់ករ្រទ្រទង់េនេពលមនវ ិបត្តិ។

32> េទះមនករវ ិវឌ ជេ្រចន

ី េលីករ្រតួតពន
ិ ិតយេលីឯក រនិងដល់ទីកែន្លងក្តី រួមទំងវ ិ លភព្រគបដណ្តប់
េទដល់្រគប់្រគឹះ ថ នធនគរនង
ិ ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ករ្រតួតពិនត
ិ យបចចុបបននសថិតេន្រតឹមក្រមត
ិ ករ្រតួត-ពិ
ី និងមិនទន់បំេពញឲយបន្រគប់្រជុងេ្រជយ មេគលករណ៍សនូលរបស់បែសល។
និតយ មបទបបញញតិ្តេនេឡយ

33> ករេកៀរគរនិងែបងែចកធនធននិង្របក់សន ំ : េទះជវ ិស័យហរិ ញញវតថុេនកមពុជមនកររកចេ្រម

ី ីន
យ៉ងឆប់រហ័សក៏េ យ ក៏ក្រមត
ិ ៃនករេកៀរគរ្របក់សន េំ ទវ ិនេិ យគេនមនសភពទប េធៀបនង
ឹ ្របេទស
ជិតខងកនុងប ្ត សមជិក
៊ ន។ គម្លតរ ងករសន នំ ិងករវ ិនិេយគបនេកីនេឡងី ពី-០,៧ភគរយ កនុងឆន ំ
២០០៦ េទក្រមិតែដលបនរ ំពង ឹ ទុ កគឺ-៧ភគរយ នដំ ច់ឆន២ ំ ០១០។ មិនែតប៉ុេ ្ណ ះ ករវ ិភគរបស់
ធនគរពភ
ិ ពេ កបនបង្ហញពីករពឹងែផ្អកខពស់េលីករសន រំ បស់បរេទស ែដលជករមួយមិន ចធនបន
េនកនុង ថ នភពបចចុបបនន។ កនុងអំឡុងរយៈេពលមធយមេទរយៈេពលែវង កមពុជចំបច់្រតូវេលក
ី កមពស់ករ
េកៀរគរធនធនពី្របភពកនុង្រសុក។

34> ករបន្តខ្វះខត្របព័នធពត ្ត នែដលែផ្អកេលីស្តង់ គណេនយយ

័ ៌មនឥណទនែដលទុកចិតប និងសវនកមម
អន្តរជតិ ្របព័នធេបីកចំហព័ត៌មន និងកង្វះមូល ្ឋ នទិនននយ
័ ឬ្របព័នធស្រមប់ផុ កទ
ទ ិនននយ
័ និងព័ត៌មនរបស់អក
ន
ខច្រី បក់(សូមេមល
ី ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន ជំពូក៤) េធ្វឲ
ី យ ំងសទះចំេពះលំហូរកន់ែតេ្រចីនៃនឥណទន
ិ បនជំរុញឲយមនករឲយខចេី យែផ្អកេលវី តថុបញច។
នង ំ បញ្ហេនះក៏បនជំរុញឲយ្រគះឹ ថ នធនគរគត
ិ ៃថ្លបែនថម
េទេលី និភ័យេនះ។

(២)
េនេពល្របក់េរៀលក្លយជរូបិយវតថុចមបង េហយ
ី ទីផ រមូលប្រតរដ្ឋមនករអភិវឌ ទូលំទូ យ។

9 | ទំ ព័ រ
35> ចំណុចេខ យទំងេនះ រួមទំងកង្វះខតករ្របកួត្របែជង្របកបេ យ្របសិទធភពកនុងចំេ ម្របព័នធ
ធនគរេធ្វឲ
ី យចំ យស្រមប់អន្តរករយកមម
ិ ជរួមេកីនេឡង
ី ។

36> វិ លភពៃនផលត
ិ ផលហរិ ញញវតថុេនមនក្រមត
ិ : វិ លភពៃនផលត
ិ ផលហរិ ញញវតថុេនបន្តេផ្តតេលវី ិស័
យតូចចេង្អ តគឺឥណទននិង្របក់បេញញី។ កនុងេពលែដល្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុមន
ិ ែមនធនគរមួយចំនួនចប់េផ្តម
ី
េលចេឡង
ី មនអងគភពជេ្រចន
ី ជពិេសស ជីវករប្តូរ្របក់និង ជីវកមមទទួលបញច ំ បនបន្តសថិតេនជួរខង
េ្រកមបំផុតៃនរចនសមព័នធហរិ ញញវតថុ។

37> ទផ
ី រមូលប្រតេនកមពុជមន
ិ ទន់មនករអភវិ ឌ េ យ រមូលេហតុដូចតេទ៖ ១. កង្វះឧបករណ៍ ច
ជួញដូរបនដូចជមូលប្រតរដ្ឋ ្រកបខ័ណ្ឌ នង
ិ ទក
ី ែន្លងស្រមប់ជួញដូរ ២. អវត្តមនៃនអនកបេងកត
ី ទផ
ី រនង
ិ ប ្ត
ញអន្តរករ ី និង ៣. កង្វះអ្រ េគលស្រមប់កំណត់ៃថ្លកុ ងករេបះផ
ន យលក់មូលប្រត ( )។
3

38> មយ៉ងេទៀត ត្រមូវករមូលនធ

ិ ិរបស់អនក្រតូវករខចី្របក់ ចនង
ឹ មិនមនទំហន
ំ ង
ិ ក្រមិតែដលចំបច់ឲយមន
ករខចីពី ធរណជន េហយ
ី មូលនិធិែដល ចេ្របីបនកនុងទីផ រកនុង្រសុកេនមនលកខណៈ យេនេឡយ
ី ។

39> មន
ិ មនទផ
ី ររូបយ ិ អន្តរធនគរដេំ ណីរករេនេឡយ
ិ វតថុនង ី : ធនគរជតៃិ នកមពុជបនេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌ
េដី មប ីឲយទី ផ រអន្តរ ធនគរដំ េណី រករបន រួម ទំង ករេ្របី ្របស់ វ ិញញ បនប្រត្របក់ប េញញី ចជួ ញ ដូ រ បន
(Negotiable Certificate of Deposit)។ យ៉ង មញ
ិ ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុេនះសថត
ិ េនជលកខណៈប្រមុង
ី េ យ
េនេឡយ របចចុបបនន្រគះឹ ថ នធនគរេនមនសនទនយ
ី ភពេ្រចីន ែដលមិនត្រមូវឲយមនករខចព
ី ីទីផ រ
អន្តរធនគរ។

40> ភពមិនសុីគនៃនកលវ នមូ លនិធិ : ទី ផ រឥណទននិ ង ្របក់ប េញញី ប ចចុ បបននកុ ន ង្របេទសជធមម
មនរយៈេពលខ្លី ែដលមនកលវ នកនុ ងរយៈមួ យ ឆន ។
ំ ឥណទនខ្លះ ្រតូ វ បនពនយរពី២ ឆន េំ ទ៥ឆន ំ និ ង
មួយចំនួនតូចែដលជឥណទនលំេន ន ចរហូតដល់២០ឆន ំ ប៉ុែន្តេនះគឺជករណីេលក
ី ែលង។ ភពមន
ិ សុី
គនៃនកលវ នេនះ(ត្រមូវករឥណទនរយៈេពលែវង្រតូវបនផ្តល់ហរិ ញញបបទនេ យឥណទនរយៈេពលខ្លី
ចំេពះទិដ្ឋភពៃនអនកសុំខចី្របក់ឬ្របក់បេញញីរយៈេពលខ្លីែដល ចដកេ្របី្រគ ក៏បន ្រតូវបនយកេទេធ្វី
ហរិ ញញបបទនស្រមប់ត្រមូវកររយៈេពលែវងចំេពះទិដ្ឋភពៃនអនកឲយខច្រី បក់) គជ
ឺ នភ
ិ ័យមួយេនេពល
ែដលឥណទនមន ី វ ិញឬក៏្របក់បេញញីេនះ្រតូវបនដកេ្របី ។ េនះគឺជមូលេហតុមួយ
ិ ្រតូវបនពនយរជថមីេឡង
(4 )

ែដលបងកឲយមនវ ិបត្តិេសដ្ឋកិចច សុីបូព៌។

41> កនុងរយៈេពលមធយមេទរយៈេពលែវងចំបច់្រតូវមនមូលនធ ិ ិែដលមនរយៈេពលែវងស្រមប់េ្របី្របស់

ដូ ច ជ ស្រមប់ ្របតិ ប ត្តិ ក រភតិ ស នយជេដី ម ឬ្រតូ វ មនទី ផ របនទ ប់ ( Secondary Market)ដ៏ រ ងមំ
ឹ និ ង

(៣)
ចំេពះ្របេទសេផ ងេទៀតែដលទីផ រមូលប្រតរដ្ឋមិនមនករអភិវឌ ទីផ របនេ្របីអ្រ េគលេផ ងេទៀត ដូចជ អ្រ អបប រ
របស់ធនគរក ្ត លឬអ្រ ករ្របក់អបបបរមែដលកំណត់េ យធនគរ។
(៤)
ករសក
ិ ពី្របេទសមួយចំនួនបនបង្ហញថ ជមធយម្របក់បេញញីកុ ង្របព័
ន នធធនគរ្រតូវបនរក កនុងអំឡុង្របមណ ២ ឆន។
ំ

10 | ទំ ព័ រ
សុីជេ្រមមួយស្រមប់មូលនិធិែដល ចផ្តល់លទធភពកន់ែតខពស់ស្រមប់េ ះ្រ យបញ្ហកលវ នៃនមូលនិធិ
ចំេពះអនកេ្រប្រី បស់មូលនិធិ។

42> ទំហឥ
ំ ណទនេធៀបនង
ឹ ត្រមូវករទផ
ី រ : ចំេពះទំហឥ
ំ ណទន ្រគឹះ ថ នធនគរខ្លះ យករណ៍ពីករពយ-
យមេរៀបចំ្របមូលផ្តុំរម
ួ គនជឥណទនដុំ(Syndication of Loans)ស្រមប់ត្រមូវករធំៗរបស់អតថ
ិ ជ
ិ នកនុង្រសុក
ប៉ុែន្តប នជួប្របទះករលំ ប កកនុងករ្របមូ លផ្តុំឥណទន្របេភទេនះ េ យ រកង្វះទំនុកចិ ត្តរ ង្រគឹះ ថន
ធនគរនង
ិ ទំនងប ្ត លមកពភ
ី ពមិន គ ល់ចបស់ ស់នូវដំេណីរកររេបៀបេនះែដរ។

43> ទីផ រមនត្រមូវករពរី ្របេភទចបស់ ស់ ែដលមន

ិ បនបំេពញឲយបនសម្រសប េហយ
ី និននករេនះនឹង
បន្តេទមុខេទៀត ែដលជក ្ត ំងសទះដល់កេំ ណីនៃនវ ិស័យេសដ្ឋកច
ិ ច ត្រមូវករេនះគជ
ឺ ត្រមូវករមូលនធ
ិ រិ យៈ
េពលមធយមេទរយៈេពលែវង និងត្រមូវករកនុងបរមណធំ
ិ ៗែដលេលីសក្រមិតកំណត់ស្រមប់អនកខចីែតមនក់ពី
សំ ក់្រគឹះ ថ នធនគរ។ ត្រមូវករេនះ ចនឹងេកន
ី េឡង
ី េនេពលែដលេសដ្ឋកិចចរកចេ្រម
ី ីនែថមេឡង
ី និង
េនេពល ែដលទីផ រកន់ែតសុ ្រកឹតនិងមនពិពិធកមមខពស់។

44> ករ្រទ្រទង់សនទនីយភព : មេធយបយជេគលករណ៍ស្រមប់ផ្តល់ករ្រទ្រទង់សនទនីយភពចំេពះអនក

ខចី កុ នង្រសុ ក គឺ មរយៈករផ្ត ល់ ឥ ណទន េឡីង វ ិញេនេពលែដលកលវ នមកដល់ ែដលេ ថ
evergreen loans កនុងេពលែដលមិនមនទីផ របនទប់ស្រមប់មូលនិធិ។ មរេបៀបេនះ ្រគះឹ ថ នធនគរ
ចបន្លយកលវ នៃនឥណទន េហយ
ី អនកខចី ចមន ច់្របក់េដីមបប
ី ំេពញត្រមូវកររយៈេពលែវងបន។

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

45> អនុវត្តេគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុនង
ិ រក សថរិ ភព្របព័នហ
ធ រិ ញញវតថុៈ កររក សថិរភពៃថ្លនិង្របព័នធហរិ ញញវតថុ
េនបន្តជករ្រពួយបរមភចមបងរបស់ធនគរជតិៃនកមពុជ េដីមបក
ី រពរសមិទធផលកន្លងមកនិងេដីមបព
ី ្រងឹង
េលប នដេ៏ លឿនៃនករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

46> ជរំ ញ
ុ ករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលនង
ិ កត់បនថយដុ ី កមម : កនុងអំឡុងរយៈេពលខ្លេី ទមធយម ករជរំ ុញ
្ល រូបនយ
ករេ្របី្របស់្របក់េរៀល្រតូវបនអនុ ម័តយកជេគលនេយបយ។ េគលនេយបយកត់បនថយដុ ្ល រូប-នី
យកមម ្រតូវបនកំណត់ជេគលេ រយៈេពលែវង។ យ៉ង មិ ញ េគលនេយបយេនះគួរែត្រតូវបន
្រទ្រទង់ ជ ពិ េសស មរយៈសថិ រ ភពនិ ង ជំេនឿទុ ក ចិ ត្ត េលី អ ្រ ប្តូ រ្របក់ េហីយ ជលទធ ផ លគឺ ទំ នុ ក ចិ ត្ត រ បស់
វ ិនិេយគិនេលីករេ្របី្របស់្របក់េរៀល។ ប៉ុែន្ត កររកចេ្រម
ី ីនេលីករេ្របី្របស់រូបិយវតថុជតិេនមនក្រមិតេន
េឡយ
ី ប្តូរ្របក់និង្របព័នធហរិ ញញវតថុជទូេទមនសថិរភពកនុងអំឡុងទសវត រកន្ល
េទះបីជអ្រ ៍ ងេទក៏េ យ។
ដូេចនះ មនករចំបច់្រតូវជំរុញករេ្របី្របស់្របក់េរៀលយ៉ងសកមម។

47> វ ិធនករជរំ ុញករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលរួមមន ករត្រមូវឲយេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលស្រមប់្របតប

ិ ត្តក
ិ រដូចត
េទ៖ ១. ករកំណត់ៃថ្លទំនិញនង
ិ េស កនុងទីផ រកនុង្រសុក និង ២. ករទូទត់កុ ង្រសុ
ន ក។ ល់ករចំ យរបស់
ជរ ្ឋ ភប
ិ លក៏្រតូវេធ្វេី ឡង ី ែលងែតកតព្វកច
ី ជ្របក់េរៀល េលក ិ ចត្រមូវឲយទូទត់ជរូបយ
ិ បណ្ណបរេទស។ កនុង
អំឡុងេពលមធយម វ ិធនករេផ ងេទៀត ចមនជ ទិ៍ ករអនុវត្ត្រប្រពត
ឹ ្តកមមេផ ងគនរ ង្របក់ដុ ្ល រនិង្របក់

11 | ទំ ព័ រ
េរៀល ដូចជ្របក់ប្រមុងកតព្វកិចេច លី្របក់បេញញី ព្រងីកករទូទត់ និងេស ធនគរេទដល់តប
ំ ន់ជនបទេ យ
េ្របី្របស់រូបយ
ិ វតថុជតិ ែដលទេី នះ្របក់េរៀល្រតូវបនេ្រប្រី បស់េ្រចន
ី ជងរូបយ
ិ បណ្ណបរេទស។

48> មនករសេងកតេឃញ
ី ថ ្របក់េរៀល្រតូវបនេ្រប្រី បស់េ្រចន
ី េន មតំបន់ជនបទ ពេី ្រពះ្របជពលរដ្ឋេន
ទេី នះ បនេ្រប្រី បស់្របក់េរៀល ង
ំ ពម
ី ុនេពល្របក់ដុ ្ល រ្រតូវបនេ្រប្រី បស់េ្រចន
ី ។ មយ៉ងេទៀត ករេ្របី-
្របស់្របក់េរៀលផ្តល់ភពងយ្រសួលស្រមប់ករជួញដូរតូ ច ចកនុងតំបន់េនះ។ មួយវ ិញេទៀត ក៏មនករភ័យ
ខ្លចពីករទទួលយក្របក់ដុ ្ល រែក្លងក្លយែដរ។ ្របសិនេបវី ិធនករផ្តួចេផ្តីមមុនៗមន
ិ ទទួលបនលទធផលជ
វ ិជជមនេទេនះ ករកំណត់ពនធេលក
ី រេផទរ្របក់កុ ង្រសុ
ន កជរូបយ
ិ បណ្ណ ចនង
ឹ ្រតូវបនអនុវត្ត។

49> ឧបករណ៍វ ិនេិ យគជ្របក់េរៀលដូចជ បណ្ណរតនគរនិងបណ្ណែដលមនរយៈេពលែវង ចនង

ឹ ្រតូវបេងកត
ី
េឡង
ី េដីមបផ
ី ្តល់នូវប ្ត ញមួយស្រមប់ករវ ិនិេយគរបស់ពលរដ្ឋកមពុជ។

50> តួនទៃី នករ្រតួតពន

ិ ត
ិ យធនគរ : តួនទៃី នករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យធនគរនង
ឹ ្រតូវព្រងឹងបែនថមេទៀត មរយៈកច
ិ ច
ស្រមបស្រមួលកនុងចំេ មបញញត្តិក រវ ិស័យហិរ ញញ វតថុ។ ្រកុម ករងរច្រមុះែដលមនតំ ងមកពីប ញញត្តិក រ
នីមយ
ួ ៗចំបច់្រតូវបេងកត
ី េឡង
ី េដីមបដ ិ ក និងេរៀបចំអនុស រណៈៃនករេយគយល់រ ងបញញត្តិករវ ិ
ី ឹកនំករពភ
ស័យហរិ ញញវតថុនន។ វ ិធី ្រស្ត្រតួតពន
ិ ត
ិ យទូេទ រួមមន វ ិធី ្រស្ត្រតួតពន
ិ ត
ិ យែផ្អកេលី នភ
ិ ័យនង
ិ ករ្រតួត-ពិ
និតយគួបសរុប នឹង្រតូវបន ក់ឲយអនុ វត្ត េដីមបជ
ី ួយដល់ករ្រតួតពិនិតយ្រគឹះ ថ នធនគរ និងហរិ ញញវតថុែដល
ួ ទីដ៏សំខន់ៃន
មន្របតិបត្តិករេ្រចីន្របេភទកនុងទីផ រ។ ្របករេនះ បញជក់ពីតន ជញធរ្រតួតពិនត
ិ យធនគរនិង
បញញតក
្តិ រេផ ងេទៀតកនុងកររក សថិរភព្របព័នហ
ធ រិ ញញវតថុនង
ិ ករករពរវ ិបត្តជ
ិ សក្តនុពល។

51> ករអនុេ ម មេគលករណ៍សនូលបែសល(Basel)និងស្តង់ សកលថមៗ

ី គឺជក ្ត ដ៏សំខន់កុ ងករ
ន
ព្រងឹង្របសទ
ិ ធភពៃនករ្រតួតពន ិ យធនគរ។ បចចុបបននេនះ ធនគរជតៃិ នកមពុជកំពុងេធ្វីដំេណីរ្របកបេ យ
ិ ត
វឌ នភពដ្រ៏ បេសីរេទកន់ករអនុ វត្តេពញេលញៃនេគលករណ៍ទំង២៥។ ែផនកគន្លឹះមួយចំនួនមិន ទន់បន
អនុ េ ម មេគលករណ៍និងស្តង់ ទំងេនះេនេឡីយ ដូ ចជ ករករពរែផនកចបប់ចំេពះ ជញធរ្រតួត-
ពិនិតយ(ជសំខន់គឺឯក ជយភពរបស់ម្រន្តី្រតួតពិនិតយ) ករឈនេទអនុ វត្តករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលី និភ័យ
(ផទុយពីករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលីបទបបញញត្តិនេពលបចចុបបនន) ករ្រតួតពិនិតយៃផទកុ នង(តួនទីនិងភរកិចចរបស់គ
ណៈ្រគប់្រគងនង
ិ សមជិក្រកុម្របឹក ភិបល នង
ិ ករពិនិតយនិងករ យតៃម្លេនកនុង្របព័នធ) ករេធ្វីសវនកមម ករ
េ្របី្របស់ខុសនូវេស ហរិ ញញវតថុ ករ្រតួតពិនត
ិ យគួបសរុប(ធនគរភគេ្រចីនមនភគទុនិកបរេទស) និងកិចច
សហ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររ ង ជញធរ្រតួតពន
ិ ត
ិ យកនុង្រសុក នង
ិ ជញធរ្របេទសេដីម(ករែចករ ំែលកព័តម
៌ នជមួយ
ជញធរ្រតួតពិនត
ិ យនន)។

52> ករឈនេទរកករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលី និភយ

័ នង
ិ ករ្រតួតពិនិតយគួបសរុប ម្រកបខ័ណ្ឌបែសល II
េនកនុងបរ ិ ថ នែដលកន់ែតសមុគ ម ញនឹងត្រមូវឲយមនករផ្លស់បូ ររចនសមព
្ត ័នច
ធ មបងៗ និងរេបៀប្រតួតពន
ិ ិតយ
្ត ីករ្រតួតពិនត
ែដលកំពុងអនុវត្តនេពលបចចុបបនន។ ក ្ត សំខន់ៃនករ្រតួតពិនិតយ្រតូវបនផ្លស់បូ រព ិ យែផ្អកេលីបទ-
បបញញត្តិេទជករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យសងកត់ធងន់េលីអភិបលកច
ិ ច ្របសទ
ិ ធភពៃន្របព័នធ្រគប់្រគង នភ
ិ ័ យ នង
ិ ករអនុវត្ត
នីតវិ ិធីសវនកមម។ ្របករេនះបង្ហញយ៉ងចបស់ពីករេលីកកមពស់ដំេណីរករនិងនីតវិ ិធី្រតួតពិនត
ិ យ នេពល
ំ ញនង
បចចុបបនន ជន ិ គុ ណវុឌ ម
ិ ្រន្តីកុ ងករអនុ
ន ិ ចថមី ស្តង់ បចចុបបននៃនករ យតៃម្ល្របព័នធ្រគប់្រគង
វត្តភរកច និ-

12 | ទំ ព័ រ
ភ័យ ្រកបខ័ណ្ឌរបយករណ៍ ករ្របមូល កររក និងករទញទិនននយ
័ មកេ្របី។ រចនសមពន
័ ធនិងអងគករចត់-
ង
ំ ៃនករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យធនគរក៏្រតូវផ រភជប់យ៉ងជិតដិតេទនង
ឹ ករែ្រប្របួលជ ទភ
ិ ពែដរ។

53> ករេ្រតៀមលកខណសមបត្តជ
ិ េ្រសចៃន្របព័នធធនគរនង
ិ រចនសមពន
័ ធចបប់បចចុបបនន កនុងករបំេពញត្រមូវ
ករនន ចំបច់្រតូវ យតៃម្លយ៉ង្របុង្របយ័តន នង
ិ ្រតូវេរៀបចំេទ មេពលេវ កំណត់ចបស់ ស់។ ករ
ពិភក យ៉ងទូលំទូ យកនុងចំេ មភគីពក់ព័នច
ធ ប
ំ ច់្រតូវេធ្វេី ឡង
ី ។ ជករសំខន់ គបបម
ី នករអនុវត្ត
កលបងនូវករ្រតួតពន
ិ ិតយែផ្អកេលី និភ័យមុនេពលអនុវត្តេពញេលញ។ ចំេពះធនគរតូចៗ ចនឹងមន
ចំ យខពស់កុ ងករអនុ
ន វត្ត មេគលករណ៍ទំងេនះ។ ទនទម
ឹ នឹងេនះ នភ
ិ យ
័ មួយចំនួនមន
ិ ទន់េកត
ី េឡង
ី
េនកនុងទីផ រកមពុជេនេឡយ
ី េទ ជពិេសស នភ
ិ ័យទីផ រ។

54> ករករពរនិងករេ ះ្រ យវ ិបត្តិ : េ យ រអវត្តមនៃន្របព័នធផ្តល់សញញទីផ រ ដូ ចជ ទីផ រមូ ល

ប្រតរដ្ឋដ៏ទូលំទូ យ ចំបច់្រតូវមន្របព័នធឲយសញញជមុន នង
ិ យន្តករផ្តល់មតិអំពី ថ នភពទីផ រេ យ
ិ េទកន់ធនគរជតៃិ នកមពុជ។ ទនទឹមេនះ ជករសំខន់្រតូវ
ែផ្អកេលីមេធយបយទំនក់ទំនង២ផ្លូវ គឺេចញពីនង
ព្រងឹងសមតថភពកនុងករ្រតួតពន ិ យដេំ ណីរករអភវិ ឌ ទីផ រ
ិ ត មរយៈទន
ិ នន័យែដល ចេជឿជក់បន ករ
ទទួលបនទិននន័យទន់េពលេវ និងកច
ិ ចស្រមបស្រមួលយ៉ងជិតសនិទធកុ ងចំ
ន េ មបញញត្តិករនន។ ្របព័នធេនះ
េផ្តតេលីសូ ចនករសំខន់ៗនិងឧបករណ៍ ពយករណ៍ និង វ ិភគសថិតិពក់ព័នធនឹង និ ភ័យទីផ រនិង ករវ ិវត្ត
ៃនករេកងចំេណញែដលមនលកខណៈជពពុះ ជពិេសសទផ
ី រអចលនវតថុនង
ិ ករ ក់ឲយដំេណីរករៃនទផ
ី រ
ភគហ៊ុន។

55> ធនគរជតៃិ នកមពុជនង

ិ ភនក់ងរហរិ ញញវតថុេផ ងេទៀត គបប្រី តូវមន្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគង នភ
ិ ័យរួម
ែដលរួមមន៖ ១. សិទិធអំ ចគតិយុត្តសម្រសបកនុងករអនុ វត្តតួនទន
ី ិងេធី្វសកមមភពឆប់រហ័សកនុងករេ ះ-
្រ យវ ិបតិ្ត ២. ករករពរ្រសបចបប់ចំេពះម្រន្តីនិងនិេយជិតែដលមនតួនទីកុ នងករេ ះ្រ យវ ិបត្តិ ដូចជ
ករ្រគប់្រគងជំនួសេលី្របតប
ិ ត្តក
ិ រធនគរ ប៉ុែន្ត្រតូវមនគណេនយយភពផងែដរ េដម
ី បេី ចៀស ងករបំពន
មួយេនកនុងករអនុវត្តតួនទីរបស់ខួ ន
្ល ៣. ករេរៀបចំរចនសមព័នធនិងយន្តករស្រមបស្រមួលេនក្រមិតខពស់
ី តបនិងធនឲយមនជេំ នឿទុកចិតេ្ត លីករេឆ្លយ
បំផុត េដីមបេី ឆ្លយ ី តបែដល ចេធ្វេី ឡង
ី មរយៈអនុស រណៈៃន
ករេយគយល់ ៤. ែផនករសកមមភព្របកបេ យតម្លភពកនុងករេ ះ្រ យបញ្ហឬ នភ
ិ ័យជ្របព័នធៃន
្រគះឹ ថ នធនគរ នង
ិ ៥. ករកំណត់អំពប
ី ្ត ញសុវតថភ
ិ ពែដល ចេធ្វប
ី ន។ កិចចករទំងេនះ ចនង
ឹ ្រតូវ
បនេរៀបចំនិងចុះហតថេលខរួមគន មរយៈអនុស រណៈៃនករេយគយល់។

56> ប ្ត ញសុវតថិភព ចមនទ្រមង់ជទុនប្រមុងសនទនីយភពែដលធនគរជតៃិ នកមពុជគរពូនជបន្ត

បនទប់។ ប ្ត ញេនះក៏ ចរួមបញចូ លទំងកញច ប់សនទនយ
ី ភពផងែដរ(ែដល្រគឹះ ថ នធនគរទំងអស់បេងកីត
ផទ ល់ កុ ន ងេគលបំ ណ ងជួ យ ្រគះឹ ថ នធនគរ ែដលជួ ប បញ្ហ សនទ នី យ ភព ប៉ុ ែន្ត េនរក ធនភព)
នង ិ ចសនយឥណទនេ្រតៀមទុកមុ ន(Standby credit line) ជមួយ ថ ប័នហរិ ញញវតថុបរេទសស្រមប់េពល
ិ កច
មនត្រមូវករបនទន់។

57> បែនថមពីេនះ មនកច

ិ ចស្រមបស្រមួលពិេសស ដូចជកិចចសនយស្វប់េទ្វភគី (Swaps) េ្រកមគំនិតផ្តួច-
េផ្តម
ី េឈៀងៃម៉នង
ិ គំនិតផ្តួចេផ្តីមេផ ងេទៀតរបស់ ៊ នបូក៣ ដូចជ ពហុនីយកមមគំនិតផ្តួចេផ្តម
ី េឈៀងៃម៉

13 | ទំ ព័ រ
កនុងទឹក្របក់១២០ពន់ នដុ ្ល រ េមរកែដលេទ
ិ ប
ី នង
ឹ បេងកីតគំនិតផ្តួចេផ្តីមទីផ រសញញបណ្ណ ៊ ន និ ង
ថមីៗេនះ យន្តករវ ិនេិ យគ នង
ិ ធនឥណទនកនុងទំហទ
ំ ឹក្របក់៧០០ នដុ ្ល រ េមរក
ិ ស្រមប់អក
ន េបះ-
ផ យសញញបណ្ណ ជីវកមម និងឧបករណ៍សនទនីយភពេផ ងៗ ែដលកមពុជ ចទទួលបនពី ថ ប័នពហុភគី។

58> េនេពលមនលកខខណ្ឌអំេ យផល ធនគរជតៃិ នកមពុជ គួរពច

ិ រ រកជេ្រមស
ី មួយេលីករបេងកីត
្រគះឹ ថ នធនេលី្របក់បេញញី ែដលមនតួនទីដូចជ៖ ១. ្រគប់្រគងេលី្របព័នធធនេលី្របក់បេញញី ២. កំណត់
កៃ្រមេស ៣. កំណត់ធនគរែដលមនបញ្ហ ៤. ទូទត់ជូនអតិថជ ិ ៥. េដីរ
ិ នេផញី្របក់ែដលទទួលរងេ្រគះ នង
ី របងករពរដំបូងចំេពះ្របព័នធធនគរពក
តួនទជ ី រស្រមុកដក្របក់។ េគលបំណងរបស់្រគះឹ ថ នេនះ គប
ឺ ងក
ឥទធព
ិ លល្អេទេលីកររក សថិរភពទីផ រ ពីេ្រពះអនក ក់្របក់បេញញីតូច ច ជពិេសស កនុងបរបទបចច
ិ ុ បបនន
មនទំេនរងយទទួលរងពកយចចម ម នង
ិ ពុំមនលទធភពវ ិភគ និភ័យពក់ព័នន
ធ ឹង្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុ
េហយ
ី ដូចេនះ ចេធ្វឲ
ី យមនករស្រមុកដក្របក់ព្រី បព័នធយ៉ងរហ័ស។ ្រគះឹ ថ នេនះ ក៏ ចជួយទក់ទញ
អតថ
ិ ិជន ី ែថមេទៀត ជពេិ សស្របជពលរដ្ឋេន មជនបទ
ក់្របក់បេញញីេ្រចន មរយៈករបេងកីនជំេនឿទុក
( )5

ចិត្តេលី្របព័នធហរិ ញញវតថុ។ ប៉ុែន្ត ្របករេនះ្រតូវថ្លឹងែថ្លងជមួយករបេងកីតេ្រគះថនក់េ យសតិ រមមណ៍(Moral

Hazard) ចំេពះធនគរ ដូ ចជករករពរធនគរេខ យជេដីម។ ថ្វីេបីដូេចនះ ប ្ត ញសុ វតថិភពធនេលី
ឹ អនុញញតឲយធនគរជតៃិ នកមពុជដកខ្លួនពីធនគរែដលមន
្របក់បេញញីនង ិ ចសងបំណុល េហយ
ី មរយៈេនះ
ទប់ ក ត់ករឆ្លង ល ល។

59> ជចុងេ្រកយ ករបេងកត

ី ទផ
ី របនទប់េលី្រទពយសកមមនិងមូលប្រត បនផ្តល់ករគំ្រទយ៉ងសំខន់េលីលំហូរ
សនទនីយភពដល់្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុ មួយែដលមិនរងករខតបង់
ពីេ្រពះ្រទពយធន ច្រតូវបនលក់កុ ងតៃម្ល
ន
េ្រចីន េហយ
ី មូលប្រតនិងសមពធឥណទន ច្រតូវបនេធ្វម
ី ូលប្រតនីយកមមឬជ្រមះេចញបនភ្លមៗ។

60> សហ្របតិបត្តិករនិងសមហរណកមមជមួយ ៊ ន : ជករពិ ត ស់ កមពុ ជនឹ ង ទទួ ល បនអតថ -

្របេយជន៍ជេ្រចន
ី មរយៈករជំរុញកច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្តិករជមួយ ៊ ន ពេិ សសកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ បនទប់
ពីមនវ ិបត្តិ សុីបូព៌ មនករយកចិត្តទុក ក់ជេ្រចីនេទេលីករស្រមបស្រមួលកនុងតំបន់ េដីមបជ
ី យ
ួ ្របេទស
នីមយ
ួ ៗកនុងករទប់ ក ត់វ ិបត្តិហរិ ញញវតថុ។ ជមួយករចូលរួមដ៏សកមមកុ ងេវទ
ន ិក ៊ ន កមពុជ្រតូវេរៀបចំខួ ន
្ល
ស្រមប់សមហរណកមមជយថេហតុជមួយ្របេទសជិតខងកនុងតំបន់ និង្រតូវជំរុញលំហូរឆ្លងែដនកន់ែតខ្លង
ំ ។

61> ែផ្អកេលីែផនករសកមមភពេដីមបអ
ី ភវិ ឌ ទស
ិ េ កំែណទ្រមង់េដីមបប
ី ន ុន
ី ង
ិ ស្រមបស្រមួលេគលនេយ-
បយជមួយ ៊ ន គក
ឺ រអភវិ ឌ ទផ
ី រនង
ិ េហ ្ឋ រចនសមព័នច
ធ បប់ ដូចជគណេនយយនង
ិ សវនកមម ្របព័នធ
ទូទត់សង្របក់ ករផត់ទត់និងទូទត់ បទបបញញត្តិ ស្រមប់ករចុះបញជ ីលក់និងករជួញដូរ ករយកពនធេលី
ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុ ចំ ត់ថនក់ឥណទន ក ័យធន ្របតិបត្តិករែដលមនកិចធ
ច ន កមមសិទធិបញញ និងបទ
បបញញត្តិពក់ព័នធេផ ងេទៀត។ េគលបំណងសំខន់ចុងេ្រកយ គក
ឺ របេងកត
ី ទផ
ី ររួមមួយ ែដលវ ិនិេយគិន ចវ ិនិ
េយគកនុងទផ
ី ររបស់្របេទស មួយក៏បន ី ូ ចជេនកនុង្របេទសខ្លួន។ េទះបជ
ក់បដ ី ដូេចនះក្តី ករសេ្រមច

(៥)
ចំនន
ួ អនក ក់្របក់បេញញីគេឺ នទបេធៀបនង
ឹ ទំហៃំ ន្របជជនរបស់្របេទសែដលប៉ន់ ម ន្របែហលកន្លះ ននក់។

14 | ទំ ព័ រ
 ិ ចករឯកេទស ែដលទមទរជំនញេផ ងៗនិងត្រមូវឲយមន
បននូវសមហរណកមមេលីវ ិស័យេផ ងៗ គឺជកច
ករយកចត
ិ ្តទុក ក់ខស
ព ់េ យ រករងរេនះ្រគបដណ្តប់កុ ងតំ
ន បន់ទង
ំ មូល។

62> ករជរំ ញ ី រអន្តរធនគរដេំ ណីរករ : ខណៈត្រមូវករេ្របី្របស់ទផ

ុ ឲយទផ ី រអន្តរធនគរេនមនក្រមត
ិ
េនេឡយ
ី េ យ រមនសំណល់សនទនយ
ី ភពរបស់្រគះឹ ថ នធនគរ ែតក៏មនករចំបច់នឹងចប់េផ្តម
ី បេងកីត
ទីផ រេនះែដរ ពីេ្រពះ្រគឹះ ថ នធនគរមនករលំបកកនុងករ្រគប់្រគង ថ នភព្របក់ប្រមុងរបស់ខួ ន
្ល ក៏ដូច
ជកនុងករែស្វងរកករវ ិនិេយគបេ ្ត ះ សននស្រមប់ ច់្របក់ែដលេនសល់។ ធនគរជតៃិ នកមពុជេ្រតៀម
នង
ឹ ក់ឲយេ្របី្របស់វ ិញញបនប្រត្របក់បេញញី ចជួញដូ របន េដម
ី បប
ី េំ ពញត្រមូវករេលីមូលប្រត។

63> មយ៉ងវ ិញេទៀត មុ ននឹងទីផ រេនះមនដំេណីរករល្អ ្រគឹះ ថ នធនគរទំងអស់្រតូវ មនទំនុកចិត្តថ ទី

ផ រអន្តរធនគរ ចធនករផ្តល់សនទនីយភព េដីមបប
ី ំេពញត្រមូវករសនទនីយភពរយៈេពលខ្លី េនេពលមន
ឱនភព្របក់ប្រមុង ែដលនង
ឹ កត់បនថយករពង
ឹ ែផ្អករបស់ពួកេគ េលីសំណល់្របក់បេញញីស្រមប់បំេពញត្រមូវ
ករសនទនីយភពបេ ្ត ះ សនន។

64> ករអភវិ ឌ ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុ : េដីមបស
ី ្រមួលកនុងករអភវិ ឌ ទីផ ររូបយ
ិ វតថុនង
ិ កនុងបរបទែដលកមព
ិ ុ ជអនុវត្ត
យន្តករទផ
ី រ ជញធរពក់ពន
័ ធ្រតូវេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌគតិយុតទ
្ត ង
ំ យ េដីមបឲ
ី យ្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុឯកេទសមន
ិ
ែមនធនគរឬមិនែមន្រគឹះ ថ នធនគរ ែដលមនសិទេធិ ធ្វី្របតប
ិ ត្តិករធនគរទូេទ ចេធ្វ្រី បតិបត្តិករេបះ
ផ យនិងេ្របី្របស់ឧបករណ៍ែដល ចជួញដូរបនមួយចំនួនេនេលីទីផ រ ដូចជ ផលប្រតពណិជជកមម បណ្ណ
សង មបញជ រួមទំងរូបយ
ិ ណត្តិជេដម
ី េនេពល្របតប
ិ ត្តិករឥណទន្រតូវបនេ្រប្រី បស់ជទូេទេន កនុង
្របព័នធទីផ រ។ ្របតិបត្តិករកិចចសនយទិញយកវ ិញ(repos)ែដល្រគបដណ្តប់េលីឧបករណ៍ទំងេនះ្រតូវ បន
ពិភក រួចមកេហយ
ី ។ ចំបច់្រតូវមនករត្រមូវឲយកំណត់នង
ិ ម នេលីចំនួនេបះផ យជ ធរណៈ
េ យ្រកុមហ៊ុននីមួយៗឬេ យ្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុខ្លួនឯង។ េនកនុងយុ ្ត ធិករខ្លះ ករេបះផ យ ចត្រមូវឲយ
មនករធនពីធនគរ(ឧទហរណ៍ : ១០ភគរយៃនករេបះផ យ)។ ្របករេនះ ចករពរវ ិនិេយគិន
មួយភគ េ យ រករេចញផ យ្រតូវបន្រគបដណ្តប់មួយែផនកេ យករធនស្រមប់ករណីខតបង់ េហយ
ី
្រគះឹ ថ នធនគរក៏ ចេធ្វក
ី រ្រតួតពន
ិ ិតយមុននឹងេបះផ យេនេលីទីផ រផងែដរ។ េនេពលទីផ រកន់ែតរកធំ
ី
េឡង
ី និងកន់ែតសុីជេ្រម េនះភគីទផ
ី រកន់ែតេ្រចីនេឡង
ី នឹងចូលរួម ដ ប ពួកេគ ចរក្របក់ចេំ ណញ
បន។ ប៉ុែន្តទន
ំ ងថ ទផ
ី រនង
ឹ រកចេ្រម
ី ន
ី មសនទុះមួយេ យខ្លួនឯង។ ជរ ្ឋ ភប
ិ ល ចពច
ិ រ េលក
ី ទក
ឹ -
ចិត្តទក់ទញវ ិនេិ យគន
ិ ជពេិ សស ថ ប័នបរេទសែដល ចជួយពេន្ល នែផនកបេចចកវ ិទយ។ េនេពលទីផ រ
មូលប្រតមនកររកចេ្រម
ី ីនទូលំទូ យនិងសុីជេ្រមេន្រគ មួយេនះ ្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុនឹងមនករចប់
រមមណ៍េលីមូលប្រតនយ
ី កមមសមពធឥណទនរបស់េគ។

65> ចំេពះអនកខច្រី បក់ែដលមនត្រមូវករឥណទនធំេលស

ី ពក
ី ្រមត
ិ កំណត់របស់្រគះឹ ថ នធនគរ កនុងករផ្តល់
ជូ នអតិថិជនែតមនក់េនះ ករលក់មូលប្រតេ យផទល់េទវ ិនិេយគិននឹង ចបំេពញត្រមូវ ករេដីមទុ នរបស់
ពួកេគបន។ មយ៉ងេទៀត ករបំេពញត្រមូវករេនះ ចនឹងេធ្វីរម
ួ គនជសហជព
ី េលីមូល ្ឋ ន ក់្របក់ឯកជន
(កន់កប់េ យ្រកុមហ៊ុនធនទញ
ិ ខ្លួនឯងនិងមិនលក់ជ ធរណៈ) ឬេលីមូល ្ឋ នៃនករេបះផ យជ
ធរណៈែដលបនធនទិញ(លក់នង
ិ ែចកចយេទកន់វ ិនេិ យគន
ិ េផ ង)។ េទះជដូេចនះក្តី ្រតូវមន្រកបខ័ណ្ឌ

15 | ទំ ព័ រ
សម្រសបមួយស្រមប់ករផ្តល់ឥណទនរួមជសុីនឌីេខតនិងករេបះផ យមូលប្រត ែដលកំណត់ពី សិ ទធិ និ ង
កតព្វកិ ចច គ តិ យុ ត្ត រ បស់ អនក ចូ ល រួម កនុ ងសុី ន ឌី េខត លកខខ ណ្ឌ ៃនឥណទន ឬមូ ល ប្រតែដល្រតូ វ េបះផ យ
ទិនផ
ន លនិងៃថ្ល ក់លក់ េ ័ ធ រេបៀបកនុងករែកៃចនដំេណីរករ និងដំេណីរករ ្រពមទំងនីតវិ ិធីែដល
ហ៊ុយពក់ពន
្រតូវអនុវត្តកុ នងករណីមនបណ្តឹង ទំង្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន ដូ ចជ អនក ជភនក់ងរ្របមូលនិងទូទត់សង អនក
ជអនកផ្តល់េយបល់កុ នងករផ្តល់ឥណទនសុីនឌីេខត។ល។ េ យ រមនករពយយមដំេណីរករសុីនឌី
េខតរួចមកេហយ
ី ិ ទន់ទទួលេជគជ័យ ពេី ្រពះ្រគះឹ ថ នធនគរនម
ែតករពយយមេនះេនមន ី យ
ួ ៗ មន
ិ បន
ពឹងែផ្អកេលីគនេទវ ិញេទមក។

66> េដីមបីឲយទីផ របំណុល(ដូ ច ជ សញញបណ្ណ និងផលប្រតពណិជជកមម រយៈេពលែវង) មនករអភិវឌ

្រតូវអភិវឌ ទីផ ររូបិយវតថុជមុន េ យ រទីផ ររូបិយវតថុេដីរតួនទីជទីផ របនទប់ ែដលឧបករណ៍បំណុលរ
យៈេពលែវង ច្រតូវបនលក់នង
ិ ែ្របក្លយេទជ ី រភគហ៊ុនែដលេដីរតួជទផ
ច់្របក់ដូចគននឹងទផ ី រ
បនទប់ស្រមប់ឧបករណ៍ជភគហ៊ុន។

II. ករ្របឆ ំងករសម្អត្របក់និងហិរញញ បបទនេភរវកមម

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

67> កនុងនមជសមជិកៃន្រកុម សុីប៉សុីហក

្វិ អំពីករសម្អត្របក់ កមពុជបនេប្តជញ្របតិបត្តិ មស្តង់
អន្តរជតិ ជពិេសសអនុសញញអន្តរជតិសំខន់ៗ ្រពមទំងអនុ សន៍របស់្រកុម្របឹក សន្តិសុខៃនអងគករសហ
្របជជតិ និង្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

68> កមពុជទទួលយកករ យតៃម្លអញញមញញេលីកទ១

ី កលពែី ខកុមភៈ ឆន២
ំ ០០៧ ែដលេពលេនះ យន្តករ
្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមមពុទ
ំ ន់មនេនេឡយ
ី ។ េ្រកយមក កមពុជសេ្រមចបនលទធផល
ជេ្រចន
ី កនុងករបំេពញ មអនុ សន៍៤០+៩របស់្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ( )។
6

69> ចបប់សព
្តី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ្រតូវបនអនុមត
័ េនឆន២
ំ ០០៧ េហយ
ី
្របកស(បទបញជនង
ិ បទបបញញតិ្តអនុវត្តចបប់) ្រតូវបន ក់េចញេដីមបក
ី ំណត់ពរី ចនសមព័នម
ធ ុខងរនិងភរកិច។
ច

70> បនទប់មក ្របកសស្តព

ី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ្រតូវបនេចញផ យ
ស្រមប់្រគះឹ ថ នធនគរនិងស្រមប់បុគល
គ យករណ៍េផ ងេទៀត ែដលមិនសថិតេ្រកមករ្រតួតពិនិតយរបស់
ធនគរជតៃិ នកមពុជ។ ្របកសត្រមូវដល់បុគគល យករណ៍ទំងអស់ យករណ៍ជេទៀងទត់ នង
ិ បនត្រមូវ
ដល់្រគះឹ ថ នធនគរ និងហរិ ញញវតថុបេងកីត្របព័នធ្រតួតពន
ិ ត
ិ យៃផទកុ ងស្រមប់
ន នតី ិវ ិធៃី នករ្របឆំងករសម្អត្របក់

(៦)
បចចុបបនន ្រកុមករងរហរិ ញញវតថុមនសមជិកចំនន
ួ ៣៦ កនុងេនះ មន្របេទស ៣៤ និង អងគករកនុងតំបន់ ២ ( ្រកុម្របឹក សហ្របតិបតិ្ត
ករឈូងសមុ្រទចំនន
ួ ២ នង
ិ គណៈកមមករអរឺ ុប៉ ។ មនអងគករកនុងតំបន់ នង
ិ អន្តរជតិចំនួន ២៧ េទៀតជសមជិកសមគម ឬអនកសេងកត
ករណ៍របស់្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ នង
ិ ជអនកចូលរួមករងរជមួយ្រកុមេនះ។

16 | ទំ ព័ រ
និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម េដីមបអ
ី នុវត្តេពញេលញ មចបប់។ ្របកសស្តព
ី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញ-
បបទនេភរវកមម ស្រមប់បុគគល យករណ៍មន
ិ សថត
ិ េ្រកមករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យរបស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ ្រតូវបន ក់
ឲយអនុវត្តកលពីៃថងទី២១ ែខធនូ ឆន២
ំ ០១០។

71> អងគភពេសុប
ី ករណ៍ហរិ ញញវតថុកមពុជ(ស.ហ.ក.) ្រតូវបនបេងកត
ី េឡង
ី កលពឆ
ី ន២
ំ ០០៨ េនធនគរជតិ
ៃនកមពុជ។ ចប់ពប
ី េងកីតអងគភពេនះេឡង
ី ្របកសមួយចំនួន្រតូវបនអនុម័ត េដីមបស
ី ្រមួលដល់្របតិបត្តិករ
របស់ស.ហ.ក.។ េ្រកពីចបប់សព ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
្តី ក ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ចបប់មួយចំនួនេទៀត្រតូវ
បនអនុ ម័ត ដូចជចបប់សព
្តី ក
ី រ្របឆំងេភរវកមមែដល ក់េទស្រពហមទណ្ឌដល់ករផ្តល់ហរិ ញញបបទនេភរវកមម
និងករគំ្រទជសមភរៈស្រមប់សកមមភពេភរវកមម ្រកមនត
ី វិ ិធ្រី ពហមទណ្ឌ ្រកម្រពហមទណ្ឌ នង
ិ ចបប់សព
្តី ក
ី រ
្របឆំងអំេពព
ី ុករលួយ។ ចបប់សព
្តី ក
ី រ្រតួតពន
ិ ត
ិ យេ្រគឿងេញ ន ែដលបន ក់េទស្រពហមទណ្ឌស្រមប់ករ
សម្អត្របក់ទក់ទងនង
ឹ ករជួញដូ រេ្រគឿងេញ ន ្រតូវបនអនុម័តកលពេី ដីមឆន១
ំ ៩៩៦។

72> ស.ហ.ក.កំពុងេធ្វីករជមួយ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌ ្រកសួងម ៃផទ នង
ិ ្រកសួងពក់ព័នធននកនុងសកមមភពជ
ថ ប័នស្រមបស្រមួលសហ្របតប
ិ ត្តិករ។ ស.ហ.ក. បនសេ្រមចករ្រពមេ្រពៀងជមួយនគរបលជតិេនេ្រកម
្រកសួងម ៃផទេទេលីករផ្តល់ព័ត៌មនទក់ទងនឹងករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម។

73> ស.ហ.ក .បនបណុ ្ត ះប ្ត លជបេណី្ត រៗនូវសមតថភពរបស់ខួ ្លន។ រតនគរសហរដ្ឋ េមរក

ិ កនុងកិចច-
សហករជមួយ្រកសួងម ៃផទ បនេរៀបចំវគគសិក ២េលីកស្តីពីបេចចកេទសេសុីបអេងកតហរិ ញញវតថុកនុង្រកបខ័ណ្ឌ
្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមមកលពែី ខមថ
ិ ុននង ំ ០០៨។ ធនគរក
ិ ែខកញញ ឆន២ ្ត ល ម៉
េឡសុក
ី ៏បនេរៀបចំសិកខ ចំនន
ួ ៣ េនេពលេវ ច់េ យែឡកពគ
ី ន ស្រមប់បេងកីតយុទធ ្រស្តអនុវត្ត
កមមវ ិធីជតន
ិ ិងស្រមប់សិកខកមមកពវី ិស័យហរិ ញញវតថុឲយយល់ដឹងពីកតព្វកិចច យករណ៍អំពី្របតិបត្តិករ
សង ័យមកកន់ ស.ហ.ក.និងករ្រតួតពន
ិ ិតយករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមមស្រមប់្រគះឹ -
ថ នធនគរនង
ិ ហរិ ញញវតថុ។

74> អនុស រណៈៃនករេយគយល់ស្តីពក

ី រផ្លស់បូ រព័
្ត តម
៌ ន្រតូវបនចុះហតថេលខជមួយធនគរក ្ត លម៉
េឡសុី បង់ក្លែដស នង
ិ ្រសីលងក។

75> កមពុជបនចូ លជសមជិករបស់្រកុម សុីប៉សុីហក

្វិ ស្តីពីករសម្អត្របក់ និងបនេប្តជញអនុ វត្ត មស្ត
ង់ អន្តរជតិ ជពិេសស អនុសញញអន្តរជតព
ិ ក់ព័នធ ដូចជ េសចក្តីសេ្រមចរបស់្រកុម្របក
ឹ សន្តស
ិ ុខអងគករ
សហ្របជជតន
ិ ិងអនុ សន៍របស់្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ។

76> នយក ្ឋ ន្របតិបត្តិៃនគណៈកមមករ្របឆំងេភរវកមមអងគករសហ្របជជតិ បនេធ្វីទស នកិចម

ច កកមពុជ
នង
ិ បនផ្តល់េយបល់ដល់ ជរ ្ឋ ភប ៏ ំខន់ ែដលសេ្រមចបនកនុងករបេងកត
ិ លពវី ឌ នភពដស ី ឲយមនរបប្របឆំង
ហរិ ញញបបទនេភរវកមម។

17 | ទំ ព័ រ
គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

77> ខណៈកំពុងសេ្រមចបនវឌ នភពកនុងករអនុ វត្ត មករេប្តជញជអន្តរជតិ ្របេទសកមពុជេនែត្រតូវបំេពញ

ឲយបន មករេប្តជញរបស់ខួ ្លន្រសប មកិច្រច ពមេ្រពៀងអន្តរជតិ និង្រតូវព្រងង
ឹ មុខងរវ ិនច
ិ យ
ឆ័ េទស នង
ិ មុខងរ
អន្តរករ។ី

78> ិ ច្របជុំ្របចំឆន២
ែផ្អកេលីកច ំ ០១០ របស់្រកុម សុប
ី ៉ សុហ
ី ក
្វិ ស្តព
ី ក
ី រសម្អត្របក់ របយករណ៍វឌ នភពអ
ញញមញញបនបង្ហញថ កមពុជេនមន
ិ ទន់អនុវត្តបន មអនុ សន៍សូ លទំ
ន ង៦ េហយ
ី បនទទួលចំ ត់-
ថនក់អនុ វត្ត មែផនកេលីអនុ សន៍គន្លឹះ៣ ប៉ុែន្តមន
ិ ទន់អនុវត្តបនេលីអនុ សន៍គន្លះឹ ៧ និងទទួលចំ ត់-
ថនក់អនុ វត្ត មែផនកចំេពះអនុ សន៍េផ ងៗចំនួន១០ េហយ
ី ចំនន
ួ ២០េទៀតមន
ិ ទន់អនុវត្តបន។

79> ស.ហ.ក.េនមន
ិ ទន់មននេិ យជិត្រគប់្រគន់េនេឡយ
ី ។

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

80> ស.ហ.ក. បនេរៀបចំរបយករណ៍អញញមញញស្រមប់ឆន២

ំ ០១១។ េលីកែលងែតចំណុចមួយចំនួន
(ពិេសសករបេងកីត្រកបខ័ណ្ឌ យតៃម្ល និភ័យថនក់ជតិ រួមនង
ឹ ែផនករអនុវត្តជយុទធ ្រស្តែដល្រតូវសេ្រមច
ឲយបនចបប់ស្តីពស
ី មគមនិងអងគករមិនែមនរ ្ឋ ភិបលកនុង្រសុក នង ិ ត្តិកររ ង ជញធរ
ិ ករព្រងឹងកិចចសហ្របតប
កមពុជជមួយនង
ឹ អនក្រតួតពន
ិ ត
ិ យអន្តរជត)
ិ ស.ហ.ក.បនសេ្រមចភគេ្រចន
ី មអនុ សន៍្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ
។ ថ្វីេបដ
ី ូេចនះ ចំបច់្រតូវអនុវត្តករពន
ិ ត
ិ យជក់ែស្តងែថមេទៀត។

81> ស.ហ.ក. ្រតូវមនបុគគលិក្រគប់្រគន់នង

ិ ្រតូវព្រងឹងសមតថភពបុគគលក
ិ របស់ខួ ន។
្ល

82> ស.ហ.ក. ្រតូវព្រងឹងករស្រមបស្រមួលជមួយ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិងហរិ ញញវតថុ ធនគរជតិៃនកមពុជ

្រកសួងម ៃផទ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌ និង ជញធរ្រតួតពន
ិ ិតយេផ ងេទៀត។

83> ស.ហ.ក. ្រតូវព្រងីកទំហៃំ នករ្រតួតពន

ិ ិតយដល់្រគប់បុគគល យករណ៍នង
ិ ព្រងឹងកិចចសហ្របតិបតិ្តករកនុង
តំបន់និងអន្តរជតិ។

III. វិសយ
័ មី្រកូហរិ ញញ វតថុ

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

84> រៈសំខន់ៃនវ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ : ជរ ្ឋ ភិបលបនទទួល គ ល់តួនទីដ៏សំខន់ៃនវ ិស័យមី្រកូ-

ហរិ ញញវតថុកនុងករអភិវឌ េសដ្ឋកច
ិ ចសងគម ជពិេសសកនុងករចូលរួមចំែណកកត់បនថយភព្រកី្រក។ កមពុជគឺជ
្របេទសមួ យ កនុ ងចំ េ ម្របេទសជង៣០ ( 7) ែដលបនបេងកី ត យុ ទធ ្រស្ត ជ តិ ស្តី ពី មី ្រកូ ហិរ ញញ វ តថុ ( 8) ។ កនុ ង

(៧)
ឯក រសេងខបរបស់ Consultative Group to Access the Poor: យុទធ ្រស្តជតិស្តីពីមី្រកូហរិ ញញវតថុ ែខមិថុន ឆន២
ំ ០០៨។
(៨)
យុទធ ្រស្តេនះមនេនកនុងចកខុវ ិស័យនង
ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០ នង
ិ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ
ឆន២
ំ ០០៦-២០១៥។

18 | ទំ ព័ រ
ចំេ ម្របេទសទំងេនះ វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជមនកររកចេ្រម
ី ីនយ៉ងឆប់រហ័សនិង្រតូវបនទទួល គ ល់
ជអន្តរជតិ េ យ រកមពុជមន្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ នង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យេលីករ្រគប់្រគងអនកផ្តល់េស ហរិ ញញ-
វតថុ្របកបេ យ្របសិទធភព។ បចចុបបននេនះ ចំនួន្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុបនេកីនេឡង
ី នង
ិ បនព្រងីកសកមម-
ភពរបស់ខួ នរហូ
្ល តដល់ ចទទួល្របក់បេញញី ស្រមប់បេ្រមី្របជពលរដ្ឋែដលមនចំណូលទបេទៀតផង( )។
9

85> ករវ ិវឌ ៃនវ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ(

10)
: វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុេនកមពុជេកត
ី េចញពគ
ី េ្រមងម្រី កូឥណទន
មួយចំនន
ួ ែដលផ្តួចេផ្តីមេឡង
ី េ យមចស់ជំនយ
ួ អន្តរជតិ អងគករមិនែមនរ ្ឋ ភប
ិ ល នង
ិ ថ ប័នេផ ងៗេនេដីម
ទសវត រឆ
៍ ន១
ំ ៩៩០ ។ មកដល់បចចុបបនន ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុចំនួន៥៣ែដលសថិតេនេ្រកមករ្រតួតពិនត
(11)
ិ យ
៏ ំខន់ៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុផ្លូវករ។
របស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ បនក្លយជែផនកមួយដស

86> សមសធតុៃនវ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ : វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុ រួមមនពីរ្រកុមសំខន់គឺ ១. ្រគះឹ ថ នមី្រកូ
ហរិ ញញវតថុផ្លូវករ ែដលមន្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុមន ិ ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុចុះបញជ ី នង
ជញបណ្ណ នង ិ ២.
អងគករមិនែមនរ ្ឋ ភិបល្របមណ៦០ែដលមន
ិ បនចុះបញជ ីេនធនគរជតៃិ នកមពុជ។

87> ក ្ត អំេ យផល : ក ្ត គន្លឹះែដលនំឲយវ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុមនកររកចេ្រម

ី ីនយ៉ងឆប់រហ័ សកនុងអំទបុ
ងទសវត រចុ៍ ងេ្រកយេនះរួមមន ១. ត្រមូវករឥណទនខពស់ ២. ក នុវត្តភពកនុងករអភិវឌ េស ហរិ ញញវតថុ
ជនបទ ៣. ករគំ្រទយ៉ងសកមមពស
ី ំ ក់ៃដគូអភវិ ឌ និង ៤. ករេប្តជញចត
ិ រ្ត បស់ ជរ ្ឋ ភិបលកនុងករេរៀបចំ
យុទធ ្រស្តជតស
ិ ព
្តី ម
ី ្រី កូហរិ ញញវតថុ។

88> ករវ ិវឌ ថមៗ

ី : វ ិបត្តហ
ិ រិ ញញវតថុពភ
ិ ពេ កថមីៗកន្លងេទេនះ មនផលប៉ះពល់េ យ្របេយលមកេលី្រគប់វ ិ
ស័យៃនេសដ្ឋកិចចកមពុជ។ កនុងេនះ វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុក៏ទទួលរងផលប៉ះពល់ផងែដរ ដូចជករេកន
ី េឡង
ី ៃន
អ្រ ឥណទនែដលមន នភ
ិ ័យកនុងចំេ ម្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុនិងកំេណីនៃនក្រមិតបំណុលធងនធ
់ ងរ
ហួសពល
ី ទធភពសងរបស់អតថ
ិ ជ
ិ ន េ យ រ្របព័នធែចករ ំែលកព័ត៌មនឥណទននង
ិ ករយល់ដង
ឹ របស់អតថ
ិ ជ
ិ ន
អំពវី ិស័យហរិ ញញវតថុេនមនក្រមត
ិ
(12)
។

89> ជីវកមមទទួលបញច ំ : េ្រកពី្រគះឹ ថ នមី្រកូហិរញញវតថុ ជីវកមមទទួលបញចក

ំ ៏ជ្របភពេស ហរិ ញញវតថុ
ខនតតូចមួយ ែដលេដីរតួនទីសំខន់ជយ
ួ បំេពញត្រមូវករចលន ច់្របក់បនទន់ ស្រមប់្របជពលរដ្ឋ្រក្រី ក
េនកមពុជ។ េដីមបផ
ី ្តល់នីតិភពដល់អនុវ ិស័យេនះ ជរ ្ឋ ភិបល មរយៈ្រកសួងេសដ្ឋកន
ិ ង
ិ ហរិ ញញវតថុបនេចញ
្របកសេលខ០២៨ សហវ.្របក ចុះៃថងទ១
ី ២ ែខមក ឆន២
ំ ០១០ ស្តព
ី ក
ី រផ្តល់ ជញបណ្ណ ជវី កមមទទួលបញច ំ
នង
ិ ទញ
ិ លក់្រទពយបញច ំ នង
ិ ជីវកមមទទួល្របតេិ ភគេ យអនុបបទន នង
ិ បនផ្តល់ ួ ៧៣ ជូន
ជញបណ្ណ ចំនន
្រកុមហ៊ុននង
ិ ងបញច ំ េដីមប្រី បកប ជីវកមម្រសបចបប់។

(៩)
វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុេនកមពុជ: Taking the Sector to the Next Level; Business Issues Bulletin, No. 17, June 2009។
(១០)
ករអភិវឌ វ ិស័យេនះ្រតូវបនេរៀប ប់កុ នងរបយករណ៍្របចំឆន២
ំ ០០៩ របស់សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជ ទំព័រទី ៥-៦ ។
ី អនុវត្តដំបូងេគមនដូចជ GRET (១៩៩១( អងគករជួយសេ្រងគះពភ
(១១)
អនកផ្តួចេផ្តម ិ ពេ ក (១៩៩២( េអសុល
ី ី នង
ិ CRS (១៩៩៣)។
(១២)
«្របតប
ិ ត្តិកររបស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុេនកមពុជ (២០១០មថ
ិ ុន ឆនែខ ិ នន័យេដីម សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុេនកមពុជ។
ំ ៣០ទីៃថង)» ទន

19 | ទំ ព័ រ
90> បញ្ហសំខន់ៗ : វ ិស័ យ មី ្រកូ ហិរ ញញ វ តថុ ជួ ប ្របទះបញ្ហ ្របឈមជេ្រចី ន កនុងអំ ទបុ ងទសវត រ ៍ចុ ង េ្រកយ
ែដលកនុងេនះមួយចំនន
ួ ធំ្រតូវបនេ ះ្រ យេ យេជគជ័យ។ ប៉ុែន្តកេ៏ នែតមនបញ្ហ្របឈមមួយចំនន
ួ េទៀត
ែដលទមទរឲយមនករេ ះ្រ យជបន្ត។ បញ្ហ្របឈមជចមបងៃនវ ិស័យេនះ គក
ឺ រែស្វងរកវ ិធី ្រស្តដ៏
មន្របសិទភ
ធ ព េដីមបអ
ី ភិវឌ ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុែដលពង
ឹ ែផ្អកេលីឥណទននិង្របក់បេញញីឲយក្លយេទជ
្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុែដលផ្តល់េស កន់ែតសមបូរែបប េហយ
ី ចេឆ្លយ
ី តបេទនង
ឹ ត្រមូវកររបស់្របជពលរដ្ឋ។
ករងរេនះ ្រតូវអភវិ ឌ ទនទម
ឹ នង
ឹ ករព្រងឹងបទបបញញត្តិ និងសមតថភព្រតួតពន
ិ ិត យ េ យេផ្តតសំខន់េលី
តុលយភពរ ងផល្របេយជន៍ខងហរិ ញញវតថុ ករទទួលខុស្រតូវែផនកសងគម និងកិចក
ច រពរអតិថិជន មរយៈករ
រក តម្លភពកនុងករ យករណ៍ និងករកំណត់ៃថ្លេស ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

91> វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុបនសេ្រមចសមិទធផលជេ្រចីន េ យអនុវត្ត មចកខុវ ិស័យនង

ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិ
ស័យហរិ ញញវ តថុឆន២
ំ ០០១-២០១០។ បចចុ បបនន ្រគះឹ ថ នមី ្រកូ ហិរ ញញ វ តថុ មនចំ នួន ៥៦ កនុ ងេនះ២៨មន
ជញបណ្ណ និង២៨បនចុះបញជ ីេបីេធៀបនង
ឹ ឆន២
ំ ០០២ ែដលមន្រតឹមែត៣០ប៉ុេ ្ណ ះ។ ជមួយគនេនះ
ធនគរជតៃិ នកមពុជបនផ្តល់ ជញបណ្ណដល់្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុែដលមនលកខណសមបត្តិ្រគប់្រគន់ចំនន
ួ
៧ ចទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជន។

92> ជរ ្ឋ ភិបលបនបេងកត
ី េវទិកស្រមបស្រមួលេគលនេយបយ និ ង ក់េចញនូវេគលនេយបយ
ឥណទនជនបទ មរយៈធនគរអភវិ ឌ ន៍ជនបទ េដីមបផ
ី ្តល់ឥណទនគំ្រទដល់វ ិស័យកសិកមម នង
ិ អនុវ ិស័យ
េផ ងេទៀត។ េគលនេយបយេនះ ក៏បនជំរុញឲយ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុចូលរួមចំែណកកនុងករផ្តល់ហរិ ញញបប-
ទនគំ្រទដល់មី្រកូសហ្រគស និងសហ្រគសធុនតូ ចនិងមធយម។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

93> ឧបសគគ បញ្ហ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះកនុងករអភិវឌ វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុ រួមមន៖ ១. ករព្រងឹង

្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ នង
ិ សមតថភព ២. ករព្រងក
ី េស ៣. ករែកលម្អប ្ត ញផ្តល់េស ៤.
ករបេងកីនកច ិ ិជន ៥. ករព្រងឹង្របសិទធភព្របតប
ិ ចករពរអតថ ិ ត្តិករនង
ិ ភពរងមំ
ឹ របស់្រគះឹ ថ នផ្តល់េស នង
ិ
៦. ករព្រងឹងវ ិស័យគំ្រទ។

94> ករព្រងង
ឹ ្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ នង
ិ សមតថភព : េទះប្រី កបខ័ណ្ឌបចចុបបននស្រមប់វ ិស័យ
មី្រកូហរិ ញញវតថុ បនគំ្រទដល់ករអភិវឌ ៃនវ ិស័យេនះល្អកេ៏ យ ក៏េនមនត្រមូវករេ ះ្រ យភពខ្វះចេន្លះ
បែនថមេទៀតដូចជ ករក ងសមតថភពបញញត្តិករនង
ិ អនក្រតួតពន
ិ ត
ិ យ ី ប្រី គប់្រគង្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ
េដម
ទំង្រគះឹ ថ នមន ជញបណ្ណ និង្រគះឹ ថ នទទួល្របក់បេញញី។ ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង ី រអនុវត្តស្តង់
ឹ បន្តេផ្តតេលក
ិ ិតយវ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុ លកខខណ្ឌផ្តល់ ជញបណ្ណស្រមប់ ្រគះឹ
អន្តរជតិស្រមប់បញញត្តិកមម ករ្រតួតពន ថ នមី្រកូ
ហិរ ញញ វ តថុ ទទួល ្របក់ ប េញញី ្រពមទំង អនុ វ ត្ត ស្ត ង់ របយករណ៍ មី ្រកូ ហិរ ញញ វ តថុ ឲយ្រសប មស្តង់ របយ

20 | ទំ ព័ រ
ករណ៍របស់្រគឹះ ថ នធនគរ ប៉ុែន្តចប
ំ ច់្រតូវពិចរ ផងែដរអំពច
ី ំ យនិងផល្របេយជន៍ចំេពះ្រគះឹ ថ ន
ម្រី កូហរិ ញញវតថុពក់ពន
័ ធ នង
ឹ វ ិធនករេនះ។

95> ករព្រងក
ី េស : េដម
ី បព
ី ្រងក
ី េស ជូនដល់្របជពលរដ្ឋឲយបនទូលំទូ យ ក៏ដូចជេដម
ី បព
ី ្រងក
ី
វិ លភពៃនករ្របមូល្របក់សន ន
ំ ង
ិ ករផ្តល់ឥណទន ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុមន
ិ ចពង
ឹ ែផ្អកែតេទេលី
្របក់បេញញីនិងឥណទនេនះេទ។ ជមួយនឹងប ំ ្របេទសនិងជំនញរបស់ខួ ន
្ត ញេស ែដលមនេនទូទង ្ល
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមនលទធភព្រគប់្រគន់កុ ងករផ្ត
ន ល់េស បនេ្រចីន្របេភទែថមេទៀត េ្រកពីករផ្តល់េស
្របក់សន ំ និងឥណទនជូ នដល់្របជពលរដ្ឋែដលពុំទន់មនលទធភពេ្រប្រី បស់េស ធនគរឬបនេ្រប្រី បស់
េស ធនគរពុំទន់េពញេលញ។

96> ករែកលម្អប ្ត ញផ្ត ល់េស : េដីមបីធ នលទធ ភ ពទទួ ល បនេស ហិរ ញញ វ តថុ របស់ ្របជពលរដ្ឋ ជ
ពិេសស្របជពលរដ្ឋ្រកី្រកេនតំបន់ ច់្រសយលែដលមនឱកសនិងចំេណះដឹងតិចតួចអំពីេស ហរិ ញញវតថុ
ទមទរឲយមនករសិក ែស្វងយល់អព
ំ ីវ ិធី ្រស្តចបស់ ស់កុ នងករព្រងីកប
្ត ញផ្តល់េស េនះ។ កនុងករងរ
េនះ ត្រមូវឲយមនករបណុ ្ត ះប ្ត លចំេណះដង
ឹ េលីវ ិស័យហរិ ញញវតថុ ែដលជធតុ ផ ដ ៏ ំខន់មួយ។
ំ ស

97> ្របជពលរដ្ឋ្រក្រី កែដលេ្រប្រី បស់េស ម្រី កូហរិ ញញវតថុ រួមមន ្របជពលរដ្ឋមនចំណូលទបបំផុតមួយ

ភគតូច ជពិេសស្របជពលរដ្ឋ្រក្រី កខ្លង
ំ ជនទុរគត ជនពិករ និង្របជពលរដ្ឋរស់េនតំបន់ ច់្រសយល។
ស្តង់ ែដលេ្របី្របស់ជអន្តរជតិស្រមប់ ស់លទធភពផ្តល់េស មី្រកូហរិ ញញវតថុគឺ២០ភគរយ ៃនអនុបតឥណទន
មធយមេធៀបនង
ឹ ផលត
ិ ផលកនុង្រសុកសរុប។ ស្រមប់កមពុជ អនុបតេនះមនក្រមត
ិ ៥៤ភគរយ េ យឥណទន
មធយមមនចំនួន៤៣០ដុ ្ល រ េមរក
ិ នង
ិ ផលត
ិ ផលកនុង្រសុកសរុប ្របជពលរដ្ឋមនក់ៗមនចំនន
ួ ៧៩៥ដុ ្ល រ
េមរក។
ិ ទន
ិ នន័យេនះ ី ឬក៏អនកខចីមន
ចបង្ហញថ ្របជពលរដ្ឋ្រកី្រកពុំទន់ទទួលេស មី្រកូហរិ ញញវតថុេនេឡយ
បនទុកបំណុលហួសក្រមិត។

98> េ យ រ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុពុំទន់បនផ្តល់េស ដល់តំបន់ជនបទនិងតំបន់ ច់្រសយល្រគប់ទី

កែន្លង អនកខច្រី បក់ពង
ឹ ែផ្អកសំខន់េលី្របភពហរិ ញញវតថុេ្រកផ្លូវករ ែដលមនអ្រ ករ្របក់ខស
ព ់្របមណ១០
ភគរយកនុងមួយ ែខ េបីេធៀបនឹង អ្រ ១,៨ភគរយេទ៣ភគរយកនុងមួយ ែខពី្រគះឹ ថ នមី្រកូហិរ ញញវតថុផ្លូវករ
្រស័យេលីកលវ ន និង នភ
ិ ័យៃន្របក់កមចីេនះ។ ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ មិនទន់មនលទធភពផ្តល់េស
ដល់តំបន់ជនបទនិងតំបន់ ច់្រសយលមួយចំនន
ួ េ យមូលេហតុ៖ ១. តំបន់ ី ំេណីរ
ច់្រសយលពិបកេធ្វដ
ិ ពរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ៣. េហ ្ឋ រចនសមពន
េទដល់ ២. បញ្ហសុ វតថភ ័ ធេនមនក្រមត
ិ ៤. សកមមភព
េសដ្ឋកច
ិ ចេនមនក្រមិតទប ៥. កង្វះសកមមភពបេងកត
ី ចំណូលឬករបណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជីវៈ ៦. កង្វះចំេណះ
ដឹងែផនកហរិ ញញវតថុ ឬចំេណះដឹងកនុងករចប់េផ្តីមឬ្រគប់្រគង ជីវកមម ៧. ពុំមនលទធភពខចី្របក់ជផ្លូវករ និង
៨. ក្រមិត នភ
ិ ័យឥណទនខពស់។ ក ្ត ទំងអស់េនះជឧបសគគចមបងចំេពះករផ្តល់េស ហរិ ញញវតថុេនតំបន់
ជនបទនិងតំបន់ ច់្រសយល។

99> ជីវកមមទទួលបញចជ
ំ ែផនកមួយគំ្រទដល់ករព្រងក
ី ប ្ត ញេស ម្រី កូហរិ ញញវតថុ ែដលអនុ វ ិស័យេនះ
មនបញ្ហ្របឈម្រសេដៀងគនេទនឹងបញ្ហរបស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុែដរ។ ែផ្អកេលី រជតិៃន ជីវកមមែដល
មនចំនួនេ្រចីន ទំហខ ិ រ្រទង់្រទយតូច អនុវ ិស័យេនះបនបងកជបញ្ហ
ំ ុសៗគន និងមនលកខណៈជ្របតិបត្តក

21 | ទំ ព័ រ
្របឈមចំេពះបញញត្តិករកនុងករ្រគប់្រគងនិងករគំពរដល់អនុវ ិស័យេនះ។ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុបន
និង កំពុ ង េរៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់ស្តីពីករផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមមទទួលបញចន
ំ ិងទិញលក់្រទពយបញច ំ និ ង
ជវី កមមទទួល្របតេិ ភគេ យអនុបបទន ក៏ដូចជបទបបញញតព
្តិ ក់ព័នធ ្រពមទំងបេងកត
ី យន្តករគំ្រទេផ ងេទៀត
េដម ី ំរុញករអភិវឌ អនុវ ិស័យេនះឲយមនលកខណៈផ្លូវករនិង្រគប់្រគងបន្របកបេ
ី បជ យ្របសិទភ
ធ ពខពស់។

100> កនុងកិចច្របតប
ិ ត្តក
ិ រ ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ្រតូវករព័ត៌មនឥណទន េស ទូ ទត់ និងេស ហរិ ញញវតថុ
េផ ងេទៀត ្រពមទំង្រតូវព្រងឹង្របព័នធព័ត៌មនស្រមប់ករ្រគប់្រគង ែដលមនសមតថភព ម នបញជ ិក
គណេនយយនង
ិ ឥណទន។ ជមួយគនេនះ ក៏្រតូវព្រងឹងគុ ណភពរបយករណ៍របស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ឲយ
្រសបជមួយធនគរពណិជជផងែដរ។ ចំេពះសមតថភពរបស់អតិថិជន ចំបច់្រតូវព្រងឹងេហ ្ឋ រចនសមពន
័ ធ
ស្រមប់ករបណុ ្ត ះប ្ត ល ជពិេសសចំេពះសហ្រគិនខនតតូច ែដលរួមមនករផ្តល់មេធយបយនិងទីកែន្លង
ស្រមប់ករបណុ ្ត ះប ្ត ល ករអភវិ ឌ កមមវ ិធីសក
ិ និងឯក រ ្រពមទំងករអភវិ ឌ ្រកុម្រគូបេងគល។

101> ករបេងកន
ី កច
ិ ក
ច រពរអតថ
ិ ជ
ិ ន : កិចចករពរែផនកហរិ ញញវតថុស្រមប់អតិថិជនរបស់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញ-
វតថុេនមនកង្វះខត េ យពុំទន់មនេគលករណ៍ែណនំ ស្រមប់េ ះ្រ យជេម្លះរ ងអតថ
ិ ិជនជមួយ
ិ ម្រតឹម្រតូវកនុងករ្របមូ លបំណុល។ ចំេណះដង
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ និងនយ ឹ ែផនកហរិ ញញវតថុរបស់អនកខចីនង
ិ
អនកឲយខចីជសក្តនុពល ជទូេទេនមនក្រមិតទបេនេឡយ
ី ។ ករបេងកីតករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន
ស្រមប់វ ិស័យហរិ ញញវតថុ រួមទំងវ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ ្រតូវចត់ទុកជ ទភ
ិ ព។ េលស
ី ពេី នះេទៀត តម្លភពកនុង
ករកំណត់ៃថ្លេស នង
ិ សីលធម៌វ ិជជជវី ៈរបស់បុគល
គ ិក្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ែដលជែផនកមួយសំខន់ៃនកិចច-
ករពរអតិថិជន េនមនភពខ្វះចេន្លះេនេឡយ
ី ។

102> ករព្រងង
ឹ ្របសទ
ិ ភ
ធ ព្របតប
ិ ត្តក
ិ រនង
ិ ភពរងមំ
ឹ របស់្រគះឹ ថ នផ្តលេ់ ស : បចចុបបនន ្រគះឹ ថ នមី្រកូ-
ហរិ ញញវតថុេនកមពុជ មន្របព័នព
ធ ័ត៌មនស្រមប់ករ្រគប់្រគងខុសៗគន ែដលេធ្វីឲយករ្រតួតពិនិតយរបស់បញញត្តិករ
នង
ិ ្របតិបត្តក
ិ រ ្រតូវចំ យេពលេវ និងថវ ិកេ្រចីន។ មករសក
ិ កន្លងមកបនបង្ហញថ មនករត្រមូវឲយ
មនស្តង់ ស្រមប់្របព័នធព័ត៌មនស្រមប់ករ្រគប់្រគង ែដលេធ្វីឲយ្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុមួយចំនួន្រតូវចំ យ
ី បែី ស្វងរកដំេ
ថវ ិកែថមេទៀត។ ្របករេនះ ទមទរឲយមនករសិក ជថមី េដម ះ្រ យសម្រសប។

103> ករព្រងង
ឹ វ ិស័យគំ្រទ : បចចុបបននមន្រគឹះ ថ នចំនួន៤កំពុងផ្តល់ករបណុ ្ត ះប ្ត លវ ិស័យមី្រកូហរិ ញញ-
វតថុេនកមពុជ រួមមន វ ិទយ ថ នធនគរកមពុជែដលសថិតេ្រកមករ្រគប់្រគងរបស់សមគមធនគរកកមព
ិ ុជ
សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ មណ្ឌលសក
ិ បេចចកេទសធនគររបស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ នង
ិ មជឈមណ្ឌល ប
ណុ ្ត ះប ្ត លម្រី កូហរិ ញញវតថុេអសុល
ី ី - ៊ ន្របចំតប
ំ ន់ ។ េដីមបេី ឆ្លីយតបនង
ឹ ត្រមូវករនិងករអនុវត្ត ម
វ ិធននិងបទបបញញត្តិថៗ
មី េនកនុងវ ិស័យេនះ ចំបច់្រតូវមនករ យតៃម្លសមតថភពបណុ ្ត ះប ្ត លរបស់្រគឹះ-
ថ នទំង៤។

104> ករព្រងឹងសមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ ជ ទិភពមួយេដីមបេី លីកសទួយតួនទរី បស់ ថ ប័នេនះកនុង

ករស្រមបស្រមួលេគលនេយបយ ករពភ
ិ ក រ ង ជរ ្ឋ ភិបល នង
ិ អនកផ្តល់េស ម្រី កូហរិ ញញវតថុ ្រពមទំង
ករ្រ វ្រជវនិងករែចករ ំែលកព័ត៌មនេនកនុងវ ិស័យេនះ។

22 | ទំ ព័ រ
ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

105> ចកខុវ ិស័យស្រមប់វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុឆន២

ំ ០០៦-២០១៥ គឺករបេងកីត្របព័នធមី្រកូហរិ ញញវតថុមួយរង-
ឹ
មំ មន្របសិទធភព នង
ិ បេ្រម្រី បេយជន៍្របជពលរដ្ឋ្រកី្រក កនុងករផ្តល់េស ហរិ ញញវតថុកនុងតៃម្លសម្រសប ច
ំ ូ ល នង
ទទួលយកបន បេងកីន្របក់ចណ ិ កត់បនថយភព្រក្រី ក។ ចកខុវ ិស័យេនះេនែតមនលកខណៈសម្រសប
ស្រមប់យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០១១-២០២០ ែដលមនមូល ្ឋ ន្រគប់្រគន់ជមគគុេទទសក៍ កនុង
ករសេ្រមចេគលេ ៃនករអភិវឌ វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុជតិ។

106> ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ : ធនគរជតៃិ នកមពុជនឹងេធ្វក
ី រ យតៃម្លពីករ្របតប
ិ ត្តិ ម
ឯក ររបស់គណៈកមមធក
ិ របែសលស្តព
ី ក
ី រ្រតួតពន
ិ ិតយធនគរ េទេលីសកមមភពម្រី កូហរិ ញញវតថុ នង
ិ ម
េគលករណ៍សនូលស្រមប់ករ្រតួតពន
ិ ិតយធនគរ ្របកបេ ធ ព កនុងេគលបំណងព្រងឹងវ ិធី
យ្របសិទភ ្រស្ត
្រតួតពិនត
ិ យនេពលបចចុបបនន។

107> ករខត
ិ ខំទង
ំ េនះនឹង្រតូវេធ្វីេឡង
ី ជ្របចំេ យែផ្អកេលីករអនុ វត្ត្របេសីរបំផុតនិងសម្រសប មករ
ែ្រប្របួលយ៉ងេលឿនៃន្របតិបត្តិកររបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុេនកនុងបរបទកមព
ិ ុ ជ។ េគលបំណង គឺេដីមបី
ចេធ្វក
ី រ្រតួតពន ិ យដល់ទីកែន្លងេលី្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុទំងអស់ចំនន
ិ ត ួ មួយដងកនុងអំឡុងេពលព១
ី ២េទ
២៤ែខ។

108> ស្តង់ របយករណ៍រួម : ធនគរជតៃិ នកមពុជនឹងពិចរ ក់ឲយអនុវត្តស្តង់ របយករណ៍រួម

េនេពលែដលស្តង់ របយករណ៍របស់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ្រតូវបនែកលម្អ ចបន ុគ ឹ ស្តង់
ី ន បនេទនង
របយករណ៍ហរិ ញញវតថុរបស់ធនគរ េ យែផ្អកេលីករគិតគូរអំពីករចំ យនិងផល្របេយជន៍ពី្របព័នធស្តង់
រួម។

109> ករែកលម្អបទបបញញតេ្តិ ដម ់ ព
ី ប្រី ទ្រទងព ិ ធ
ិ កមមផលត
ិ ផល : ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ បន្តែកលម្អវ ិធននង
ិ បទ
បបញញត្តិ េដម
ី បគ
ី ្រំ ទ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុកនុងករព្រងីកេស និងផលិតផលរបស់ខួ ន
្ល រួមទំងករអនុញញតឲយ
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ែដលមន ជញបណ្ណទទួល្របក់បេញញីចូលជសមជិកសភផត់ទត់របស់ធនគរជតិ
ៃនកមពុជនង
ិ ករេលក
ី ទក
ឹ ចត
ិ ្ត្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុឲយបេងកត
ី េស ៃចន្របឌត
ិ ថមៗ
ី ែថមេទៀត។ កន្លងមក្រគះឹ ថ ន
ម្រី កូហរិ ញញវតថុេនកមពុជមនលទធភពផ្តល់្រតម
ឹ ឥណទននិងទទួល្របក់សន ប ិ បន្តួច។
ំ ន្តច ប៉ុែន្ត ្រគះឹ ថ នម្រី កូ
ហរិ ញញវតថុ ចផ្តល់ផលិតផលនង
ិ េស េ្រចីនេទៀត ដូចជ ធន ៉ ប់រងខនតតូច ភតិសនយខនតតូច េស ទូទត់
និងេផទរ្របក់(13) ហរិ ញញបបទនស្រមប់សហ្រគសធុនតូ ចនិងមធយម ឥណទនស្រមប់ករអប់រ ំ និងហរិ ញញ
បបទនលំេន ន។ េ យែឡក ជរ ្ឋ ភិបលនឹងេផ្តតករយកចត
ិ ្តទុក ក់េលីករវ ិវឌ ៃនករផ្តល់េស
ធនគរ មទូរស័ពទចល័ត េ យគិតគូរផ្តល់វ ិធី ្រស្តស្រមប់ករអភិវឌ និងកររកចេ្រម
ី ន
ី ្រពមទំងបេងកត
ី
ឲយមនវ ិធននិងបទបបញញត្តិសម្រសបស្រមប់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុកនុងករផ្តល់េស េនះ។ េស ធនគរ មទូរស័ពទ

(១៣)
ផលិតផលហរិ ញញវតថុទំងេនះ្រតូវបនេលក
ី យកមកែវកែញកេនកនុងែផនកេផ ងេទៀតៃនរបយករណ៍េនះ។ ផលត
ិ ផលដែដល្រតូវ
បនេលក
ី េឡង
ី កនុង “្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុេនកមពុជ : េលក
ី កមពស់វ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុមួយក្រមត
ិ េទៀត” ្រពឹតប
្តិ ្រតស្តព
ី ប
ី ញ្ហ ជីវកមម
កមពុជ IFC No.17 ៃថងទ១
ី ៧ ែខមថ
ិ ុន ឆន២
ំ ០០៩។

23 | ទំ ព័ រ
ចល័ត ជក នុ វត្តភពមួយស្រមប់ជរំ ុញករេផទរ្របក់កុ ងន
ន ិងេ្រក្របេទស ក៏ដូចជស្រមប់ករព្រងីកេស
ទូទត់ជរូបយ
ិ វតថុជតិដល់តំបន់ជនបទ ។
( ) 14

110> ករេ្រប្រី បស់ពត

័ ម
៌ នឥណទន : ធនគរជតៃិ នកមពុជ េ្រគងនឹង ក់ឲយដំេណីរករករយល័
ិ យ
ព័តម
៌ នឥណទនកមពុជ។ ករេ្រប្រី បស់ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទនេ យ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុផ្តល់គុណ-
្របេយជន៍( )ជេ្រចន
ី ដូ ចជ ផ្តល់ភពកន់ែតងយ្រសួលចំេពះអតិថិជនែដលគួរឲយទុកចិតក
្ត ុ នងករទទួលបន
15

ឥណទន ពេន្ល នដំេណីរករនង

ិ ករអនុម័តឥណទន ែកលម្អករកំណត់អ្រ ករ្របក់របស់្រគះឹ ថ នម្រី កូ-
ហរិ ញញវតថុ មក្រមត
ិ នភ
ិ ័យ ករពរ្របព័នធម្រី កូហរិ ញញវតថុពអ ិ ិជនែដលខច្រី បក់េ្រចន
ី តថ ី េលីសលុប កត់បនថយ
អ្រ ករ្របក់ មរយៈករកត់បនថយករខតបង់ែដលេកត
ី េឡង
ី ពីសំណុំែបបបទឥណទនមិន្រតឹម្រតូវ និង
ចំ យកនុងករពិនិតយសំេណីសុំឥណទន។

111> ករបេងកីតយន្តករេ ះ្រ យបណឹ្ត ងត ៉ របស់អតថ

ិ ិជនៃន្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ នឹងផ្តល់នូវក្រមិត
ករពរអតថ
ិ ិជនកន់ែតខពស់។ ្រកសួង ថ ប័នពក់ព័នន
ធ ឹងសហករជមួយសមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ េដម
ី បី
កំណត់យុទធ ្រស្តនិង ថ ប័នអនុវត្តយន្តករេនះ។

112> តម្លភពទផ
ី រនង
ិ ករេបក
ី ចំហព័តម
៌ ន(
16)
: េដីមបក
ី រពរផល្របេយជន៍របស់្របជពលរដ្ឋ ជរ ្ឋ -
ភិបលនឹងកំណត់វ ិធនករដូចខងេ្រកម៖

 េរៀបចំនង
ិ អនុវត្តកមមវ ិធីេលីកកមពស់ករយល់ដឹងែផនកហរិ ញញវតថុ ដល់អតថ
ិ ិជនរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូ-
ហរិ ញញវតថុនិង ធរណជន។
 ក់េចញនិងអនុវត្តេសចក្តីែណនំស្តីពីកិចចករពរអតិថិជន េ យែផ្អកេលីបទពេិ ធ និងករ-
អនុវត្ត្របេសរី បំផុត។
 សិក បញ្ហពក់ព័នន
ធ ឹងបនទុកបំណុលេ្រចីនហួសេហតុ េដីមបក
ី ំណត់ពីក្រមត
ិ ឥណទនព្រី បភព
េផ ងៗគន ែដលកំពុងបនផ្តល់េទឲយអតថ
ិ ិជន។

113> ្របសទ
ិ ភ
ធ ពចំ យ : ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ បន្តេផ្តតករយកចិត្តទុក ក់េលីករបេងកីន្របសិទធភពនិង
កត់បនថយចំ យកនុង្របតិបត្តិករម្រី កូហរិ ញញវតថុ មរយៈករេលីកទក
ឹ ចត
ិ ្តកុ ងករព្រង
ន ីកករេកៀរគរ្របក់បេញញី
ករែកលម្អ្របព័ន្រធ គប់្រគងបេចចកវ ិទយព័ត៌មន ករពច
ិ រ េលីេស ធនគរែដលគមន ខ(branchless
banking system) និងករេ្រប្រី បស់ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន។

114> ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ ពច
ិ រ អំពជ
ី េ្រមស
ី េផ ងៗកនុងករផ្តលហ
់ រិ ញញបបទន ដូចជ ១. ករផ្តល់ករធន
គមនចំណងចំេពះធនគរ េដីមបម
ី នលទធភពផ្តល់ឥណទនដល់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ និងអនកសុំខចីែដលមន

(១៤)
Meliza H. Agabin: ករែកែ្របបេចចកេទសស្រមប់ព្រងីកតំបន់្របតិបត្តក
ិ រ: Mobile Phone Banking េនកនុង្របេទសហ្វល
ី ព
ី ីន
ែដលបនេធ្វប ិ ច្របជុំពភ
ី ទបង្ហញកនុងកច ិ ក េលក
ី ទី ៣ ស្តព
ី ី្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ Africa, Kampal, Uganda ចប់ពីៃថងទី២០-២៤ ែខ
សី ឆន២
ំ ០០៧។
(១៥)
ចប់ពីទំព័រទី ៥ បទបង្ហញស្តព
ី ីករបេងកត
ី ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន ៃថងទ៣
ី ០ ែខវ ិចឆក
ិ រហូតដល់ៃថងទ៣
ី ែខធនូ ឆន២
ំ ០១១។
(១៦)
េមល
ី CGAP Consumer Protection Policy Diagnostic Report Cambodia 2009។

24 | ទំ ព័ រ
គុណវុឌ ្រិ គប់្រគន់េនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចសំខន់ៗ ២. ករអនុញញតឲយ្រគឹះ ថ នធនគរេ្រប្រី បស់មូលប្រត
របស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ េធ្វជ
ី ្របក់ប្រមុងកតព្វកច
ិ ចកុ ងក្រម
ន ត
ិ មួយសម្រសប េដីមបេី លីកទក
ឹ ចិត្តឲយ
ិ ក់ដុំេ យសហ
ី ្របក់េរៀលដល់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ៣. ករបន្តផ្តល់មូលនិធល
្រគះឹ ថ នធនគរផ្តល់កមចជ
ករជមួយអនកផ្តល់មូលនិធិេផ ងៗ ដូចជ សហករជមួយ្រគះឹ ថ នធនគរស្រមប់ឲយខចីបន្តេទ្រគឹះ ថ នមី្រកូ
ហរិ ញញវតថុ ៤. ករពច
ិ រ េលីវ ិធី ្រស្ត្រគប់្រជុងេ្រជយមួយ ដូចជករបេងកីត្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុេដីមបអ
ី ភវិ ឌ ន៍
(DFI) ែដល ចេដីរតួនទីកុ ងករេកៀរគរន
ន ង
ិ ផ្តល់មូលនធ
ិ ដ ំ ល់្រគឹះ
ិ ុដ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ នង
ិ ៥. ករអនុវត្ត
“កមមវ ិធែី ចករ ំែលក និភយ
័ មី្រកូហរិ ញញវតថុ” (Microfinance Risk Participation Program) ែដលធនគរ
អភវិ ឌ ន៍ សុី បនអនុម័តផ្តលឧ
់ បករណ៍ឥណទនែដលមនទឹក្របក់ចន
ំ ួន២៥០ នដុ ្ល រ េមរក(្រគ
ិ ះឹ
ថ នហរិ ញញវតថុ ែដលចូលរួមអនុវត្តកមមវ ិធេី នះ ចទទួលបនករធនឥណទនរហូតដល់៥០ភគរយ ែដលផ្តល់
ជូនដល់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ)។

115> ករែកលម្អ្របព័នព
ធ ត
័ ម
៌ នស្រមប់ករ្រគប់្រគងរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ : េគលបំណងគឺ ក់ឲយ
េ្របី្របស់នូវ្របព័នធព័ត៌មនស្រមប់ករ្រគប់្រគងែដល ចផ្តល់ព័ត៌មនដល់ ជញធរ្រតួតពិនិតយនង
ិ េលីកកមពស់
្របសិទភ
ធ ពៃនករ្រគប់្រគង្របតប
ិ ត្តិកររបស់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ ករចំ យេលី្របព័នធេនះ ្រតូវសថិតកនុង
រង្វង់មួយែដល្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុតូចៗ ច ៉ ប់រងបន។

116> ករគំ្រទនង
ិ ករេលក
ី កមពសត
់ ន
ួ ទរី បស់សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ : ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ
នង
ិ ធនគរជតៃិ នកមពុជ សហករជមួយៃដគូពក់ព័នធ នឹងផ្តល់ករគំ្រទដល់សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ កនុង
ករបណុ ្ត ះប ្ត លេលីមុខវ ិជជចំបច់នង
ិ ករអនុ វត្តែផនករ ជីវកមម ស្រមប់ជួយក ងសមតថភពរបស់្រគះឹ
ថ ន។ សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ នឹងេដីរតួនទក
ី ន់ែតសកមមកុ ងករជួ
ន យអភិវឌ និងផ ព្វផ យេគល-
នេយបយល្អៗ េលក
ី កមពស់ករពិភក ករែស្វងរកករគំ្រទ ករ្រ ិ ករផ្លស់បូ រព័
វ្រជវ នង ្ត ត៌មនជមួយ
ជរ ្ឋ ភិបល និងៃដគូពក់ពន
័ ធ។ ចំេពះករអភិវឌ សមគម ចំបច់្រតូវមនករខិតខំ្របង
ឹ ែ្របងបន្តកុ ងករ
ន
ព្រងឹងសមតថភព មរយៈករេលីកសទួយគុណភពអភិបលកិចច ្របតិបត្តិករ ភពរងមំ
ឹ ែផនកហរិ ញញវតថុ ធនធន
មនុស ករទំនក់ទំនង និងករផ្តល់េស កមម (17)។

117> ជរំ ញ
ុ ករេកៀរគរ្របក់សន ំ : ឹ ជរំ ុញករេកៀរគរ្របក់សន េំ នតំបន់ជនបទែដល
ជរ ្ឋ ភិបលនង
ចជ្របភពទុនបែនថមកនុងតៃម្លទបស្រមប់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ េដម
ី បផ
ី ្តល់ហរិ ញញបបទនដល់សកមមភព
ឥណទន។

118> ឹ ជំរុញសកមមភពេកៀរគរ្របក់សន រំ បស់្រគះឹ

ធនគរជតៃិ នកមពុជនង ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុនង
ិ អងគករ
មន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ លែដលបនចុះបញជ ីេនធនគរជតិៃនកមពុជែដលមនក្រមត
ិ ទបេនេឡយ
ី ។ កនុងករងរេនះ
ធនគរជតៃិ នកមពុជ បនេចញបទបបញញត្តិអនុញញតឲយ្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ចេកៀរគរ្របក់សន ព
ំ ី ធរ-

(១៧)
េមីល the SEEP Network’s Network Capacity Assessment Tool (NCAT),
http://networks.seepnetwork.org/en/node/1256។

25 | ទំ ព័ រ
ណជនបន ប៉ុែន្តត្រមូវឲយ្រគះឹ ថ នទំងេនះសថិតេ្រកមករ្រតួតពិនត
ិ យរបស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ េដីមបក
ី ត់
បនថយ នភ
ិ ័យបែនថមេទៀតចំេពះ្របក់សន រំ បស់ ធរណជន។

119> ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជន នង

ឹ េលក
ី ទក
ឹ ចត
ិ ្តដល់អតថ
ិ ជ
ិ នរបស់ខួ នឲយ
្ល
េបក
ី គណន្រី បក់បេញញីស្រមប់េធ្វី ជីវកមម(compensating business or collateral business)។ ករខចី
ឥណទនព្រី គឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជនែបបេនះមនចំ យទប េ្រពះ្រគឹះ ថ ន
បនគណនផលចំណូលែផ្អកេលីសកមមភព ជីវកមមទង
ំ មូ ល និងមិនែផ្អកែតេលីករផ្តល់ឥណទន។

120> ធនគរជតៃិ នកមពុជេ្រតៀមេរៀបចំនង

ិ ក់ឲយអនុវត្ត្របកសស្តីពស
ី ហគមន៍ឥណទនឬសហគមន៍
ហរិ ញញវតថុ។ ឹ ្របមូលផ្តុំគំនត
្របករេនះនង ិ ផ្តួចេផ្តម
ី េផ ងៗឲយសថត
ិ េនេ្រកម្របេភទជអងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ ល
ែដលបនចុះបញជ ីឬ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុែដលមន ជញបណ្ណ។ បចចុបបនន មនអងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភិបលមួយ
ចំ នួន កំ ពុ ង េដី រ តួន ទី ជ សហគមន៍ ហិរ ញញ វ តថុ និង េធ្វី ស កមម ភ ពេកៀរគរ្របក់ ស ន ំ ប៉ុ ែន្ត ពុំ ប នចុះ បញជ ី េន
ធនគរជតៃិ នកមពុជេនេឡយ
ី ។

121> សក
ិ នង
ិ អភវិ ឌ សមតថភព្របកួត្របែជង : ឹ ជរំ ុញករែកលម្អេលីករវ ិភគសថិតន
ជរ ្ឋ ភិបលនង ិ ិង
ករកំ ណ ត់និ យ មន័ យ ទី ផ រ មតំប ន់ ភូ មិ ្រស្ត និង មវ ិស័ យ ទំង ទំហំនិង វ ិ លភព ៃនជេ្រមី ស ្របភព
ធនធនហរិ ញញវតថុេទ មក្រមត
ិ ជក់ែស្តង(អនករកសុីចងករ ្រគួ រ មត
ិ ភ
្ត ក្តិ ធនគរភូមិ សហគមន៍។ល។)។

122> ករព្រងក
ី លទធភពេ្រប្រី បស់ឥណទន : ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ េរៀបចំយន្តករស្រមបស្រមួលរ ង្រគះឹ -
ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុនិងអងគករែដលបេ្រមីឲយផល្របេយជន៍្របជពលរដ្ឋ្រកី្រក កនុងេគលបំណងេរៀបចំវ ិធី ្រស្ត
និងកមមវ ិធីសម្រសបស្រមប់ជួយជនទុរគតឲយទទួលបនេស ព្រី គះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។

123> កនុងេគលេ រួមចំែណកផ្តល់ហរិ ញញបបទនខនតតូចជូន្របជពលរដ្ឋ្រក្រី ក ជរ ្ឋ ភិបលនឹងបេងកីត

្រកបខ័ណ្ឌបញញតក
្តិ មម ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ និងយន្តករ្រគប់្រគង េដម
ី បអ
ី ភិវឌ វ ិស័យទទួលបញចឲ
ំ យមនលកខណៈផ្លូវករ
និងអនុវត្តករ្រគប់្រគង្របកបេ យ្របសិទធភព។ ជមួយគនេនះ ឹ ជរំ ុញករេលីកកមពស់វ ិជជ-ជី
ជរ ្ឋ ភិបលនង
វកមមកុ ង្របត
ន ិបត្តិករទទួលបញច ំ មរយៈករ ក់ឲយអនុវត្ត ម្របព័នធបេចចកវ ិទយព័ត៌មនស្រមប់បញញត្តិករ
្របតប
ិ ត្តិករ នង
ិ ជញធរមនសមតថកច
ិ ព
ច ក់ព័ន។
ធ

124> កនុងរយៈេពលមធយម សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជគួរែតគំ្រទករសិក ្រ វ្រជវស្តីពីករៃចន្របឌិត

ផលត
ិ ផល រួមទំងករអភិវឌ ផលិតផលនិងេស កមមឯកេទស ្រពមទំងករបណុ ្ត ះប ្ត លែដល ចជួយ
ផ រភជប់្របជពលរដ្ឋ្រកី្រកបំផុតជមួយសកមមភព ចរកចំណូលបន។ បនទប់ពីករសិក ្រ វ្រជវេនះ គបបី
ពិចរ ី វ ិញនូ វកមមវ ិធី
អនុវត្តេឡង កលបងផ្តល់េស មី្រកូហរិ ញញវតថុេនតំបន់ ច់្រសយល ែដលធ្លប់ទទួល
បនេជគជ័យ។

125> ករផ្តលជ ំ យ
់ ន ួ បណុ ្ត ះប ្ត លជូនអតថ
ិ ជ ិ ិជនរបស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ្រតូវករជំនួយ
ិ ន : អតថ
េដីមបប
ី េងកន ិ ជំនញែផនកផលិតកមម ហរិ ញញវតថុ នង
ី ចំេណះដឹងនង ិ ករសិក ទផ
ី រស្រមប់សកមមភពរកចំណូល
របស់ខួ ន។
្ល ជរ ្ឋ ភិបលនឹងេរៀបចំេគលនេយបយសម្រសបេដីមបេី លីកទឹកចិតឲ
្ត យអងគករមិនែមនរ ្ឋ ភប
ិ ល
ផ្តល់េស អភវិ ឌ ន៍ ន សមរមយនិងឲយ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុផ្តល់ជំនួយបណុ ្ត ះប
ជីវកមមកុ ងតៃម្ល ្ត ល មរយៈ

26 | ទំ ព័ រ
េស វ ិនច
ិ ឆ័យ ជីវកមម(Diagnostic Business Clinics)។ េលីសពីេនះេទៀត ធនគរអភវិ ឌ ន៍ សុន
ី ិង
ធនគរពិភពេ កេ្រគងនឹងផ្តល់ជំនួយ បេចចកេទសនិងជំនួយ ឥតសំណងស្រមប់គេ្រមងតូ ចៗ ជូ ន ដល់
អតថ
ិ ិជនរបស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។

IV. ភតិសនយ

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

126> ្របតប
ិ ត្តិករភតស
ិ នយមនកររកលូ
ី ត ស់ នង
ិ មនករនយ
ិ មេ្រចីនេនកមពុជ។ ប៉ុែន្ត មជឈ ្ឋ នជ
េ្រចីនមិនទន់យល់ពព
ី កយបេចចកេទសេ្រប្រី បស់េនកនុង ជីវកមមភតិសនយេនេឡយ
ី
(18)
។ មជឈ ្ឋ នទំងេនះ
មិនទន់យល់អេ្វី ទជភតស
ិ នយ ផល្របេយជន៍ពីករអនុវត្តភតិសនយ ឬភពខុសគនរ ងភតិសនយ និងករជួល
េនះេទ។

127> េទះប្រី កបខ័ណ្ឌគតយ

ិ ុ តម
្ត ិនទន់ចបស់ ស់កេ៏ យ ក៏ទផ ន ផគត់ផគង់មនករ-
ី រភតិសនយែផ្អកេលីអក
រក
ី យភយ។ ្រកុមហ៊ុនមួយចំនួន បនផ្តល់ភតិសនយជយនយន្តដល់ ជវី កមមេនកនុងឧស ហកមមរុករក
ធនធន។ ្រកុមហ៊ុនរថយន្ត ក់សុីជេ្រចីនបនចប់ដេំ ណីរករ។ មន្រកុមហ៊ុនមួយចំនួនកំពុងផ្តល់ភតស
ិ នយ
ហរិ ញញបបទនឧបករណ៍ផលិតេ្របងរុកខជតិ។ ភនក់ងរជួលរថយន្តលំ ប់អន្តរជតិ មនគេ្រមងចប់ដំេណីរករ
ជីវកមមេនកនុងឆន២
ំ ០១១។

128> ្របតប
ិ ត្តិករែដល ចចត់ទុកជភតស
ិ នយមនដូចជ ករជួលដីកុ ងរយៈេពលព
ន ៥
ី ០េទ៩៩ឆន ំ
ស្រមប់ ងសងេ់ ងច្រក ករជួលករយល័
ិ យរយៈេពល៥ឆន ំ េ យមនជេ្រមស
ី បន្តកច
ិ ចសនយ ករជួល
ឧបករណ៍េ ងច្រករយៈេពល៥ឆន ំ េ យភតក
ិ ៈមនបំណងទិញផ្តច់េនេពលបញច ប់កិចចសនយជួល ករជួល
ឧបករណ៍ស្រមប់គេ្រមង ងសង់គិត មរយៈេពល្របតិបត្តក
ិ រ ករជួលយនយន្ត មចំនួនៃថង ករជួល
នេិ យជិតបេ ្ត ះ សននេ យអនកផគតផ ់ ទួលខុស្រតូវទំង្រសុងកនុងករទូទត់េបៀវត រ ៍ ករជួលម៉សុីនថត-
់ គងទ
ចម្លងែដលភតិបតីផ្តល់ទឹកថនថ
ំ តចម្លង ្រក ស និងករែថទំ េហយ
ី ទូទត់េទ មចំនួនសន្លក
ឹ ទំពរ័ ជេដម
ី ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

129> ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ ធ
ច ន្រតូវបនអនុមត
័ េនឆន២
ំ ០០៧ ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ
្រតូវបនអនុម័តេនឆន២
ំ ០០៩ េហយ
ី ្រកមរដ្ឋបបេវណីបនចូលជធរមន និងចបប់អនុវត្ត្រកមរដ្ឋបបេវណី្រតូវបន
អនុម័តឆន២
ំ ០១១េនះ។

អនកផគត់ផគង់គឺជអនកលក់្រទពយសកមម។ ភតិបតីគឺជមចស់អចលនវតថុឬមចស់កមមសិទធិៃន្រទពយសកមម។ ភតិកៈគឺជអនកេ្របី្របស់្រទពយ

(១៨)

សកមម។

27 | ទំ ព័ រ
គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

130> ករអនុវត្តភតិសនយ មិនទន់មនករឯកភពេនកនុង្របតិបត្តិករទំង្រសុងេនេឡយ

ី េទ។ ចបប់សព
្តី ី
្រគះឹ ថ នធនគរនង
ិ ហរិ ញញវតថុ បនកំណត់ភតស
ិ នយជ្របតប
ិ ត្តិករមួយរបស់ធនគរ ប៉ុែន្តេ យ រភតស
ិ នយ
មន
ិ ក្រមត
ិ ចំេពះែត្រគះឹ ថ នធនគរ េនះធនគរជតៃិ នកមពុជ ចំបច់្រតូវកំណត់អំព្រី បេភទៃនភតស
ិ នយ
ែដល្រតូវអនុវត្តចំេពះ្រគឹះ ថ នធនគរឬ្រគឹះ ថ នែដលទទួល ជញបណ្ណ ពធ
ី នគរជតៃិ នកមពុជ។

131> អតថ្របេយជន៍ចមបងមួយៃនភតស
ិ នយ គឺសមតថភពរបស់ភតិបតក
ី ុ ងករទទួ
ន លយកវ ិញយ៉ងឆប់
រហ័សនូវ្រទពយសកមម ្របសិនេបីអតិថិជនមិនេគរព មកិចចសនយ។ េ យមនចបប់បនែចងពស
ី ិទរធិ បស់ភតប
ិ
តេី ផ ងគន េនះគឺ ១. ្រកមរដ្ឋបបេវណីនង
ិ ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច ច ន បនត្រមូវឲយមនេសចក្តី
ិ ធ
សេ្រមចពីតុ ករកនុងករកន់កប់្រទពយធន ែដលករត្រមូវេនះ ចពនយរេពលៃនករទទួលយកមកវ ិញនូវ
្រទពយសកមម និង ចេធ្វីឲយខូចខតឬបត់បង់តៃម្ល្រទពយសកមមេនះ និង ២. ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ
អនុញញតឲយទទួលយកវ ិញយ៉ងឆប់រហ័សនូវ្រទពយសកមមរបស់ខួ ន ិ បននិ ករបញញត្តិេផ ងែដលផទុយពីចបប់
្ល នង
េនះ។ ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ ធ
ច ន បនែចងថ ល់ភតស
ិ នយេសទរី ែតទំងអស់ជ្របតប
ិ ត្តក
ិ រែដល
មនកិចធ
ច ន។ កនុងករណីមនភពផទុយគនរ ងបទបបញញតៃ្តិ នចបប់េនះ និងបទបប-ញញត្តិៃនចបប់ដៃទេទៀត ចបប់
ស្តព
ី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច ច នេនះ ្រតូវចត់ទុកជបញញត្តិេគល េលីកែលងែតចបប់េផ ងេនះែចងេយង
ិ ធ
ជក់ ក់ឬេធ្វវី ិេ ធនកមមេលីបទបបញញតែ្តិ ដលផទុយនង
ឹ ចបប់េនះ។ ចំេពះបញញត្តិ ែដលពុម
ំ នែចងកនុងចបប់េនះ
េទ ្រតូវអនុវត្ត ម្រកមរដ្ឋបបេវណីៃន្រពះ ជ ច្រកកមពុជ។

132> ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុែចងថ ភតប
ិ តី ចពង
ឹ ែផ្អកេលភ
ី តក
ិ ៈកនុងករេ្រជស
ី េរសឧបករណ
ី ៍ និង
់ គង់។ ប៉ុែន្តមជឈ ្ឋ នមួយចំនួនបក្រ
អនកផគតផ យថ ភតិបតម
ី ិនមនសិទក ី កផគត់ផគង់ ពិនត
ិធ ុ នងករេ្រជីសេរសអន ិ យៃថ្ល
ទិញឧបករណ៍ ឬេ្រជីសេរសទ
ី ីផ រស្រមប់បេញច ញលក់ឧបករណ៍។

133> ្រកមរដ្ឋបបេវណីត្រមូវឲយភតិបតីែថទំឧបករណ៍ ែដលចំណុចេនះ្រគឹះ ថ នធនគរមន ំ ញ

ិ មនជន
េនះេទ។ ្រកមេនះមន
ិ បនេលក
ី េឡង
ី ពត ន ផគត់ផគង់នង
ី ួនទរី បស់អក ិ ភតិកៈេឡយ ់ គង់ជអនក
ី ប៉ុែន្តជទូេទ អនកផគតផ
ផ្តល់េ្រគឿងបន្លស់ ករធន នង
ិ ករែថទំ ឬករជួសជុលជេដីម។

134> កច
ិ ស
ច នយទញ
ិ ប ្ត ក់(Hire-Purchase) ជកិចស
ច នយលក់ មដំ ក់កលេនកនុង្របេទសជ
េ្រចីន។ អគគនយក ្ឋ នពនធ រយល់ថ កច
ិ ចសនយទិញប ្ត ក់េនះជឧបករណ៍ហរិ ញញបបទន្រទ្រទង់ដល់ករ
់ ធនគរជតៃិ នកមពុជយល់ថ កច
លក់របស់អនកផគត់ផគង។ ិ ចសនយទិញប ់ ួយ្របេភទៃនភតិ-
្ត ក់េនះជទ្រមងម
សនយ។

135> ្រប្រពត
ឹ ្តកមមពនធស្រមប់ឥណទនធនគរនិងភតស
ិ នយេលឧ
ី បករណ៍មន
ិ ដូចគនេទ ជពេិ សសពក់-
ព័នធនង
ឹ ពនធេលីតៃម្លបែនថមនិងពនធកត់ទុក។ ឥណទនធនគរ្រតូវបនេលក
ី ែលងពព
ី នធេលត
ី ៃម្លបែនថមនង
ិ ពនធ
ិ នយ្រតូវជប់កតព្វកិចចពនធេលីតៃម្លបែនថម១០ភគរយ និងពនធកត់ទុក១០ភគរយ ែដល្រតូវ
កត់ទុក ប៉ុែន្តភតស
ទូទត់េ ិ ៈជំនស
យភតក ួ ឲយភតប
ិ តី។

28 | ទំ ព័ រ
136> បចចុបបនន ករអនុវត្តពនធេលីតៃម្លបែនថមេនមិនទន់មនសងគតភ
ិ ព។ ពនធេលីតៃម្លបែនថមចំបច់្រតូវ
ទូទត់ចំេពះឧបករណ៍ថមីែដលនំចូលមកកនុង្របេទស។ ពនធេលីតៃម្លបែនថមេនះនង
ឹ ្រតូវេផទរបន្តេទអនកេ្រប្រី បស់
មរយៈករ្របមូលពនធេលីតៃម្លបែនថមចំេពះេស ជួលឧបករណ៍ភតិសនយ ប៉ុែន្តជទូេទមិនមនករ្របមូលពនធ
េលត
ី ៃម្លបែនថមចំេពះករទូ ទត់ភតិសនយេលីករជួលរថយន្តឬជួលករយល័
ិ យជេដីម។

137> ពនធកត់ទុកជបញ្ហមួយេផ ងេទៀត។ ជធមម ពនធកត់ទុកជករបង់មុននូវពនធេលី្របក់ចំេណញ

របស់ភតប
ិ តី។ ពនធកត់ទុកមនក្រមិត១០ភគរយៃនករទូទត់ភតិសនយ។ ភតក
ិ ៈ្រតូវបនត្រមូវឲយេរៀបចំឯក
រនង
ិ ទូទត់ពនធកត់ទុក១០ភគរយ េទកន់អគគនយក ្ឋ នពនធ រ។ ករអនុវត្តរេបៀបេនះ គឺជករបេងកីតឲយ
មនពនធ្រតួតគន។

138> ិ ចកុ នង្របេទសកំពុងអភវិ ឌ មនេគលករណ៍កនុងករជួលជំនួស

្រកុមហ៊ុនអន្តរជតិ ែដលកំពុងេធ្វីធុរកច
ករកន់កប់ទព្វសមភរៈករយល័
ិ យ។ េ យ រេគលនេយបយពនធនង
ិ សមពធថវ ិក ្រកុមហ៊ុនអន្តរជតិទង
ំ
េនះ ្រតូវបងខំចត
ិ ្តជល
ួ ទព្វសមភរៈែដលបនេ្របេី ហយ ី េនះ គឺមន
ី ។ ទព្វសមភរៈែដលេ្របេី ហយ ិ សូវមន្របសិទភ
ធ ព
នង
ិ មន
ិ មនេ្រគឿងបន្លស់្រគប់្រគន់។

139> េសចក្ត្រី ពង្របកសស្តព

ី ព
ី នធេលភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ េសនីេឡង
ី ងរ ំលស់ែតមួយស្រមប់ ល់្របតិ-ប
ត្តិករភតិសនយទំងអស់ េ យបង្ហញអំពីចំ យនិង្របក់ចំេណញ។ ករណីេនះមិន ចអនុវត្តបនេឡយ
ី
េ យករេ្របី្របស់ ងរ ំលស់ែតមួយស្រមប់្របតិបត្តិករភតិសនយនីមួយៗស្រមប់ភតិកៈផងនិងភតប
ិ តីផ
ង។ អគគនយក ្ឋ នពនធ រ ្រតូវេ្រតៀមលកខណៈេរៀបចំេសចក្ត្រី ពង្របកសស្តព
ី ក
ី រកំណត់ពនធេល្រី បតប
ិ ត្តិករភ
តស
ិ នយ េ យបញជក់ពផ
ី លចំណូល ចំ យ ករដករ ំលស់ ពនធេល្រី បក់ចំេណញ ពនធេលីតៃម្លបែនថម នង
ិ
ពនធកត់ទុកជេដីម។

140> មករត្រមូវរបស់ចបប់ ករបេងកត

ី សិទធិ្របតេិ ភគេលីចលនវតថុគឺជករផ ព្វផ យឬករបញជក់ជ
ធរណៈៃនអតថភ
ិ ពរបស់គហកៃនសិទិធឃត់ទុក។ កររ ំលឹកជ ធរណៈៃនអតថិភពរបស់គហកៃនសិទិធ
ឃត់ទុកគេឺ ដីមបក
ី រពរទំងមចស់បណ
ំ ុ ល/ភតប
ិ តន
ី ង
ិ អនកទញ
ិ េ ិ វចលនវតថុេនកនុងទផ
យសុ ចរតនូ ី រចលនវតថុ
េ្របីេហយ
ី ។ ្រកសួងពណិជជកមមបនបេងកីត្របព័នធចុះបញជ ីខនតអន្តរជតិ ប៉ុែន្តមន
ិ ទន់បនេរៀបចំទទួលករចុះ
បញជ ីស្រមប់ភតស
ិ នយេនេឡយ
ី េទ។

141> ជរ ្ឋ ភិបលមននិននករករពរអតិថិជន មរយៈករេបីកចំហព័ត៌មនអំពីអ្រ ករ្របក់ពិតៃន

ឥណទន។ កនុង្របតិបត្តិករភតស
ិ នយគឺមនភព្រប ក់្របែហលេទនឹង្របតិបត្តិករករពិត ែដលនឹងផ្តល់
ទំនុកចត
ិ ្តកុ ងករឲយខច
ន ី(Truth-in-lending)េនះែដរ។ ប៉ុែន្ត ករចំ យពត
ិ ជក់ែស្តងស្រមប់្របតិបត្តក
ិ រភតិ
សនយ្រតូវបនគណនខុសគនរ ងភតិកៈនិងភតិបតី។

142> ់ ំណូលពនធជេ្រចីនព្រី បតិបត្តិករភតិសនយមិនផ្លូវករ។ មយ៉ងេទៀត ករេធ្វី

ជរ ្ឋ ភិបលបនបត់បងច
្របតិបត្តិករភតិសនយមិនផ្លូវករេនះបនបងកឲយមនវ ិសមភពកនុងករ្របកួត្របែជង្របតិបត្តិករផ្លូវករ។ េហតុេនះ
ជរ ្ឋ ភិបលកំពុងេរៀបចំជំរុញ្របតិបត្តក ិ នយមិនផ្លូវករមកកនុង្របព័នផ
ិ រភតស ធ ូ វករ។
្ល

29 | ទំ ព័ រ
143> ជរ ្ឋ ភិបលកំពុងក ងេហ ្ឋ រចនសមព័នធេឡង
ី វ ិញ ប៉ុែន្តត្រមូវករមួយចំនួនមិនទន់បំេពញបន
េនេឡយ
ី ។ ឧទហរណ៍ ្រកសួងពណិជជកមមបនបេងកីត្របព័នធចុះបញជ ីស្រមប់្របតប
ិ ត្តក
ិ រមនកច
ិ ចធន ប៉ុែន្ត
្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនយ
ី កមម នង ់ ិនទន់បនេរៀបចំបេងកត
ិ សំណងម ី ្របព័នច
ធ ុះបញជ ីស្រមប់ចលនវតថុ ង
ំ
ភជប់(Fixture) (19)
េនេឡយ
ី ។

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

144> េដម
ី បេី ចៀស ងទំនស់េនកនុងបញញត្តិកមម ធនគរជតៃិ នកមពុជនឹងេធ្វវី ិេ ធនកមមចបប់សព
្តី ្រី គះឹ ថ ន
ធនគរនង
ិ ហរិ ញញវតថុ េដម
ី បប
ី ញជក់្របតប
ិ ត្តក
ិ រភតស
ិ នយស្រមប់ធនគរ ករផ្តល់ ជញបណ្ណចំេពះ្រកុមហ៊ុនភ
តស
ិ នយនង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ្របតប
ិ ត្តក ិ នយឬ្រកុមហ៊ុនភតស
ិ រភតស ិ នយ។ ធនគរជតៃិ នកមពុជ មនតួនទក
ី ុង
ន
ករផ្តល់ ជញបណ្ណស្រមប់ ជីវកមមភតិសនយហរិ ញញវតថុ។ ជមួយគនេនះ ជរ ្ឋ ភិបលនឹងបញជក់ឲយបន
ចបស់ ស់អំពីតួនទរី បស់ ថ ប័នែដលទទួលបនទុកករេចញ ជញបណ្ណនិង្រគប់្រគង ជីវកមមភតស
ិ នយ មញញ
ឬករជួលធមម ។

145> ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ ពន
ិ ត
ិ យេលល
ី ទធភពកនុងករអនុវត្តចបប់ពក់ព័នធនង
ឹ ករអនុវត្តភតិសនយ ែដលរួមមន
្រកមរដ្ឋបបេវណី ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ ធ
ច ននង
ិ ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ េ យេរៀបចំបទ
ី ញជក់េលីខែចងែដលមនលកខណៈ្រសេពច្រសពិលនំឲយមនករភ័ន្ត្រចឡំេនកនុងករអនុវត្តភតិ
បបញញត្តិេដីមបប
សនយ និងេដីមបស
ី ្រមប មត្រមូវករៃនស្តង់ និងនីតិវ ិធីគណេនយយ។

146> ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ ពន
ិ ិតយលទធភពេរៀបចំេគលនេយបយពនធេលី្របតិបត្តិករភតស
ិ នយ កនុងេគលេ
ជំរុញករអភវិ ឌ វ ិស័យេនះ។ អគគនយក ្ឋ នពនធ រ្រតូវេរៀបចំនត
ី ិវ ិធីែណនំ កនុងករអនុវត្តកតព្វកច
ិ ចពនធេលវី ិស័
យភតស
ិ នយ េ យបញជក់ឲយបនចបស់ ច នធេលីតៃម្លបែនថមនិងពនធកត់ទុក។
ស់េលីកតព្វកិចព

147> ករអភវិ ឌ ទផ
ី រទុនកនុង្រសុកនង
ិ ្របភពទុនេផ ងៗេទៀត គឺជត្រមូវករចំបច់ស្រមប់ករអភវិ ឌ វ ិស័
យភតស
ិ នយ េ យវ ិស័យេនះមនត្រមូវករទុនរយៈេពលែវង។

148> ករបេងកីតេហ ្ឋ រចនសមព័នធស្រមប់្រទ្រទង់ដល់្របតប

ិ ត្តិករភតិសនយចំបច់ ្រតូវមនករេរៀបចំែផន-
ករសកមមភពអភិវឌ ន៍ឲយបនចបស់ ស់។

149> ឹ ជរំ ុញឲយភតិបតីែដលមនតួនទីជអនកផគតផ

ជរ ្ឋ ភិបលនង ់ ន តធំចូលរួមេនកនុង្របតិបត្តិករភតិ
់ គងខ
សនយ កនុងេគលេ ្រទ្រទង់ដល់កររកចេ្រម
ី ន ួ ដូចជ ឧស ហកមមសំណង់ នង
ី េនកនុងឧស ហកមមមួយចំនន ិ
កររុករកជេដីម។

150> ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ បន្តកច
ិ ក
ច រពរអតិថិជន េ យត្រមូវឲយភតប
ិ តេី បក
ី ចំហព័ត៌មនចំេពះភតិកៈស្តព
ី ី
្របតិបត្តិករភតិសនយ។ ករេបីកចំហព័ត៌មនេនះ ្រតូវ្រសបជមួយេគលករណ៍គណេនយយនិងរបយករណ៍
ហរិ ញញវតថុ។

(១៩)
Fixture គឺជចលនវតថុ ក់ភជប់ជមួយអចលនវតថុ(ដីនង
ិ អគរ)។

30 | ទំ ព័ រ
 ជំពូក៣
វិសយ
័ ហិរញញ វតថុមិនែមនធនគរ

I. ធន ៉ ប់រង

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

151> ចបប់សព
្តី ក
ី រធន ៉ ប់រង ្រតូវបន្របកសឲយេ្របេី នឆន២
ំ ០០០។ អនុ្រកត
ឹ យស្តព
ី ក
ី រធន ៉ ប់រង ្រតូវ
បនអនុម័តេនឆន២
ំ ០០១ និងបទបបញញតម
្តិ ួយចំនន
ួ ្រតូវបន ី ំរុញករអភិវឌ វ ិស័យធន-
ក់ឲយអនុវត្ត េដីមបជ
៉ ប់រងេនកមពុជ។ ទនទម
ឹ េនះ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យេនះ មនែចងេនកនុងចកខុវ ិស័យនង
ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័
យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០ ែដលជែផនទីមគគុេទទសក៍ស្រមប់ករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ ្របកបេ យចីរភ
ព។

152> មរយៈករ ក់ឲយអនុវត្តចបប់នង

ិ បទបបញញតខ
្តិ ងេលី ធុរកច
ិ ចជេ្រចីនែដលធ្លប់បនេ្របេី ស ធន-
៉ ប់រងេនេ្រក្របេទស បនបែង្វរមកេ្របីេស ធន ៉ ប់រងេនកមពុជវ ិញ។ ទំហប
ំ ុព្វ ភសរុបេនឆន២
ំ ០១០
មនទក
ឹ ្របក់ចំនន
ួ ២៤,៨ នដុ ្ល រ េមរក
ិ ែដលមនកំេណីន២៤ភគរយ េធៀបនឹងឆន២
ំ ០០៩។ ប៉ុែន្ត
បរមណទ
ិ ឹ ្របក់េនះមនអ្រ ្រតម
ក ឹ ែត០,២១ភគរយៃនផលិតផលកនុង្រសុកសរុបប៉ុេ ្ណ ះ។ ្រទពយសកមមសរុប
ស្រមប់វ ិស័យធន ៉ ប់រងេនឆន២
ំ ០១០ មនចំនួន៧៧,១៧ នដុ ្ល រ េមរកេសម
ិ ន
ី ង
ឹ ០,៦៦ភគរយ ៃន
ផលិតផលកនុង្រសុកសរុប។ េបីេ្របៀបេធៀបនឹងទីផ រៃនប ្ត ្របេទសកនុងតំបន់ ក៏ដូចជពិភពេ ក ទីផ រ
ធន ៉ ប់រងកមពុជេនមនទំហត
ំ ូ ច។

153> វ ិស័យធន ៉ ប់រងេនកមពុជ េនមិនទន់បនបេ្រមីផល្របេយជន៍េពញេលញេនកនុង្របព័នហ

ធ រិ ញញវតថុ
ទំងមូលេនេឡយ
ី េ យបចចុបបនន ឧស ហកមមធន ៉ ប់រងបន្រគបដណ្តប់ែតេលីករធន ៉ ប់រងទូេទប៉ុេ ្ណ ះ
េហយ
ី មនែត្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងទូេទចំនួន៦ នង
ិ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងបន្តចំនន
ួ ១បនទទួល ជញបណ្ណ
េដីមបេី ធ្វី ជីវកមមធន ៉ ប់រងេនកមពុជ។ ជក់ែស្តងេនឆន២
ំ ០១០ ្រទពយសកមមសរុបៃនឧស ហកមមធន ៉ ប់រង
មនចំនន
ួ ្រតឹមែត១,២ភគរយៃន្រទពយសកមមសរុបរបស់្របព័នធហរិ ញញវតថុ។

154> កនុងេគលេ បេងកីនេលប នអភិវឌ ឧស ហកមមធន ៉ ប់រងកមពុជ ជរ ្ឋ ភិបលបនេផ្ដតករយក

ចត
ិ ទ
្ដ ុក ក់ព្រងក
ី ទផ
ី រធន ៉ ប់រងេនះ េ យបនេប្ដជញចត
ិ ្ដ ក់ឲយមនេស ធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត េនឆន ំ
២០១១ ែដលជជំ នថមីមួយេទៀតៃនកររកចេ្រម
ី ីនកនុងវ ិស័យេនះ និង ចបេងកីនតួនទីនង
ិ រៈសំខន់កុ ង
ន
្របព័នធហរិ ញញវតថុ។ មូលធននិងទុ នប្រមុងរបស់ ជីវកមមធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត ជ្របភពទុនវ ិនិេយគសំខន់េន
កនុងទីផ រហរិ ញញវតថុ។

155> ជរ ្ឋ ភិបលបនេរៀបចំឲយមនករធន ៉ ប់រងខនតតូច េដីមបផ

ី ្តល់េស ជូន្របជពលរដ្ឋេន ម
ជនបទែដលមនចំណូលទប។ ករផ្តល់េស ធន ៉ ប់រងខនតតូចជក ្ត ជំរុញបែនថមដល់កររកលូ
ី ត ស់នង
ិ
វិ លភពៃនទីផ រធន ៉ ប់រងេនកមពុជ។

31 | ទំ ព័ រ
156> េទះបក
ី លិយុគហរិ ញញវតថុសកលេ កបនគំ មវ ិស័យហរិ ញញវតថុកមពុជក៏េ យ ក៏ឧស ហកមមធន-
៉ ប់រងេនកមពុជ បនេបះជំ នេទមុ ខយ៉ងរងមំ
ឹ ។ បនទប់ពីបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងបន ក់េចញបទបបញញត្តិ
្របុង្របយ័តន វ ិស័យេនះេនបន្តមនសថិរភពនង
ិ មនកររកចេ្រម
ី ី គួរជទីេមទនៈ។
ន

157> បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រងកមពុជជសមជិកសកមមៃន្រកុមបញញត្ដិករធន ៉ ប់រង ៊ ន។ ករ្របជុំនង
ិ ករ
្រប្រស័យទក់ទងជ្របចំកុ ង្រកបខ័
ន ណ្ឌេនះ ផ្តល់ រៈ្របេយជន៍ជខ្លង
ំ ចំេពះកមមវ ិធីអភិវឌ ន៍របស់បញញត្ដិករ។

158> សមគមធន ៉ ប់រងទូេទកមពុជ្រតូវបនបេងកីតេឡង

ី េនឆន២
ំ ០០៥ េដម
ី បជ
ី តំ ងឲយ្របតិបត្តិករ
ធន ៉ ប់រងទូេទទំងអស់ែដលេធ្វី ជីវកមមេនកមពុជ។ សមគមេនះបនេដីរតួនទីយ៉ងសកមមកុ ងភពជៃដគូ
ន
ជិតសនិទធជមួយបញញតក
្ដិ រ េដីមបអ
ី ភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រងកមពុជឲយមនភពរងមំ
ឹ ។ ជលទធផល សមគមបន
កំណត់អ្រ តៃម្លបុព្វ ភៃនករធន ៉ ប់រងអគគីភ័យនង
ិ អ្រ តៃម្លបុព្វ ភៃនករធន ៉ ប់រងយនយន្ដែដលជ
ករ ចប់េផ្តីមៃនស្វ័យ្រគប់្រគង។ ជមួយេនះ សមគមបននង
ិ កំពុងពិភក ជមួយវ ិទយ ថ នធន ៉ ប់រងម៉
េឡសុី េដម
ី បេី រៀបចំវគគបណុ ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់ព្រងង
ឹ សមតថភពបុគគលិករបស់វ ិស័យេនះ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

159> ករ ក់េចញបទបបញញត្ដិទក់ទងនង ំ ០០៧ ជកររួមចំែណកដ៏សំខន់េនកនុង

ឹ ករធន ៉ ប់រងេនឆន២
ករអភវិ ឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រង។ បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រងបនេបះផ យរបយករណ៍្របចំឆនស
ំ ព
្ដី ីករអភវិ ឌ ទផ
ី រ
ធន ៉ ប់រងេនកមពុជ េដម
ី បផ ៌ នអំពីទីផ រេនះនិងបទបបញញត្ដិេផ ងៗ។ ជមួយគនេនះ ្របកសស្ដីពីករ
ី ្ដល់ព័តម
ផ ព្វផ យជ ធរណៈនូវរបយករណ៍ហរិ ញញវតថុ្របចំឆនស
ំ ្រមប់ ជីវកមមធន ៉ ប់រង បនផ្តល់ករធនឲយ
មនតម្លភពកន់ែតខពស់េនកនុងទីផ រេនះ។

160> ចប់ ង
ំ ពឆ
ី ន២
ំ ០០៧មក បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង បនេរៀបចំកមមវ ិធក
ី ងសមតថភពេដម
ី បេី លក
ី កមពស់
ក្រមត
ិ សមតថភពម្រន្តរី បស់បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រង ពេិ សសករធន ៉ ប់រងទូេទ។

161> បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងកមពុជ បនចូលជសមជិកៃនសមគមបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងអន្ដរជត(
ិ IAIS)
កលពឆ ី ន២
ំ ០០៩។ កនុងនមជសមជិក បញញតក ្ដិ រធន ៉ ប់រងបនទទួលនូវចំេណះដឹងថមីៗ មរយៈេគហ-
ទំពរ័ របស់សមគមេនះនង ិ បទពិេ ធរបស់អនកជំនញករលបៗ ី េដម
ី បេី ះ្រ យបញ្ហ្របឈមកនុងវ ិស័យ
ធន ៉ ប់រង។

162> ចប់ពឆ
ី ន២
ំ ០០៧ បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រង បនចប់េផ្ដម
ី េរៀបចំនិងអនុវត្តេគលករណ៍្រតួតពិនត
ិ យេន
នង
ឹ កែន្លងនង
ិ ករចុះ្រតួតពន
ិ ិតយជក់ែស្តង។ ករអនុវត្តេគលករណ៍េនះ ្រតូវបនេលក
ី កមពស់ជបេណ្តីរៗ េដីមប ី
ធន្របសិទធភពៃនករ្រគប់្រគង។

163> បចចុបបនន ជរ ្ឋ ភិបលកំពុងេរៀបចំចបប់សព

្តី ក
ី រធន ៉ ប់រង ី ំនួសចបប់ជធរមន។
ជថមី េដីមបជ
េសចក្ត្រី ពងចបប់ថម
មី នេគលបំណងែកលម្អ្រកបខ័ណ្ឌគតយ
ិ ុត្ត េដីមបេី ឆ្លីយតបេទនង
ឹ េលប នៃនករវ ិវឌ ទីផ រ
ធន ៉ ប់រង និងសមហរណកមមវ ិស័យេនះ េទកនុងតំបន់និងពភ
ិ ពេ ក។

32 | ទំ ព័ រ
164> បញញតក
្ដិ របនខិតខំបញច ប់េសចក្ដី្រពងអនុ្រកត
ឹ យស្ដីពីករធន ៉ ប់រងខនតតូចស្រមប់្រគប់្រគង ជីវ-
កមមធន ៉ ប់រងខនតតូ ចេនកមពុជ។ ជមួយេនះ បញញត្តិករធន ៉ ប់រង បនេចញ ចរែណនំសព
្តី ក
ី រផ្តល់
ជញបណ្ណធន ៉ ប់រងខនតតូចបេ ្ត ះ សនន េដីមបេី បីកឲយដំេណីរករធុរកិចចធន ៉ ប់រងខនតតូចេនះ។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

165> ្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិ : ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិធន ៉ ប់រងែដលកមពុជកំពុងអនុវត្ត
បចចុបបនន មន
ិ ទន់បនបំេពញ មេគលករណ៍្រគឹះធន ៉ ប់រងទំង២៨របស់ IAIS ដូចជ េគលករណ៍្រគះឹ ស្តី
ពក
ី រជ្រមះបញជ ីនង
ិ ស្វ័យភពៃនអំ ចរបស់បញញត្តិករជេដម
ី ។ ភពខ្វះចេន្លះេនះ ទមទរនូវករយកចត
ិ ្ត
ទុក ក់ែកស្រមួល្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិធន ៉ ប់រងជបេណ្តីរៗ េដីមប្រី បសទ
ិ ធភពៃនករ្រគប់្រគង នង
ិ
ករអភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រង។

166> ចបប់និងបទបបញញតិ្តធន ៉ ប់រងបចចុបបនន បនកំណត់លកខខណ្ឌតឹងែតងកនុងករផ្តល់ ជញបណ្ណ ជូន

ភនក់ងរធន ៉ ប់រង េជីង ធន ៉ ប់រង និង្រកុមហ៊ុន្រតួតពិនត
ិ យ និភ័យធន ៉ ប់រង េ យមនែតភនក់ងរ
ធន ៉ ប់រងចំនន
ួ ២ នង
ិ េជីង ធន ៉ ប់រងចំនន
ួ ១ប៉ុេ ្ណ ះ ែដលទទួលបន ជញបណ្ណ។ េដីមបេី លក
ី ទក
ឹ ចត
ិ ្ត
ភនក់ងរធន ៉ ប់រង េជីង ធន ៉ ប់រងនង
ិ ្រកុមហ៊ុន្រតួតពន
ិ ិតយ នភ
ិ ័យធន ៉ ប់រងឲយចូលរួមកនុងករអភវិ ឌ វ ិ
ស័យធន ៉ ប់រង ចំបច់្រតូវែកស្រមួលលកខខណ្ឌទំងេនះ។

167> ជរ ្ឋ ភិបលកំពុងខិតខំបេងកីតទផ
ី រធន ៉ ប់រង យុជីវ ិតនិងធន ៉ ប់រងខនតតូ ច េដីមបេី ឆ្លីយតប
នឹងត្រមូវករជក់ែស្តង និងបេងកីនេលប នរកចេ្រម
ី ីនៃនទីផ រធន ៉ ប់រងកមពុជ។ ទផ
ី រេនះមនបញ្ហ្របឈម
មួយចំនួន ដូចជ ករព្រងង
ឹ សមតថភព្រគប់្រគងនង ិ ត
ិ ្រតួតពន ិ យរបស់បញញតក
្តិ រ យន្តករទផ
ី រ នង
ិ ករយល់ដឹង
អំពផ
ី លិតផលធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត។ មបទពិេ ធអន្ដរជតិ ករ្រតួតពន
ិ ិតយ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត
មនករលំបកជងករ្រតួតពិនិតយ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងទូេទ។

168> ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងែដលកំពុងេធ្វី ជីវកមមេនកមពុជ មនជេ្រមីសតិចតួចកនុងករេ្រប្រី បស់មូលធន

និងទុនប្រមុងរបស់ខួ នស្រមប់
្ល ជក នុវត្តភពវ ិនេិ យគកនុង្រសុក។ ជរ ្ឋ ភិបលបន ក់ឲយដំេណីរករទី
ផ រមូលប្រត េដីមបផ ី វ ិនេិ យគដល់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងកនុងករេ្រប្រី បស់មូលធននង
ី ្តល់ជេ្រមស ិ ទុនប្រមុង
ែដល ចេធ្វីពិពិធកមមវ ិនិេយគឲយកន់ែតមនវ ិ លភពបែនថមេទៀត រួមចំែណកជំរុញវ ិស័យហរិ ញញវតថុឲយកន់
ែតរកចេ្រម
ី ីន។ េនរយៈេពលមធយម ករកំណត់េដីមទុន ជីវកមមធន ៉ ប់រង ចជបញ្ហ្របឈមកនុងករធន
ក្រមត
ិ ធនភពរបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង។

169> ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន : េយង មេគលករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រងរបស់សមគមបញញត្តិករធន ៉ ប់រងអន្តរ-

ជតិ ករ្រគប់្រគងទផ
ី រធន ៉ ប់រងឲយមន្របសិទធភព ្រតូវមន្រកបខ័ណ្ឌេគលនេយបយ ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន
និង្រកបខ័ណ្ឌចបប់ ស្រមប់ករ្រគប់្រគងនិង្រតួតពិនត
ិ យេលីវ ិស័យធន ៉ ប់រង។ ចំេពះ្រកបខ័ណ្ឌេគលនេយ-
បយ កមពុជមិនទន់បនេរៀបចំ ថ ប័នចបស់ ស់ស្រមប់េរៀបចំេគលនេយបយអភវិ ឌ ន៍េនេឡយ
ី ។
េ យែឡកកនុង្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន ស្វ័យភពរបស់បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រងកមពុជ េនមនក្រមត
ិ ។

33 | ទំ ព័ រ
170> ទីផ រធន ៉ ប់រងកមពុជមនករអភវិ ឌ យត
ឺ កនុងរយៈេពលកន្លងមក េ យ រយន្តករ្រគប់្រគងទី
ផ រមួយចំនួនេនមនបញ្ហ ជពេិ សសយន្តករផ ះផ វ ិ ទ។ បញ្ហេនះ េកីតេឡង
ី េ យ រករេ ះ្រ យ
សំណងធន ៉ ប់រ ងមិនបន្រតឹម្រតូវ និង មិនទន់េពលេវ េហីយវ ិ ទមិន្រតូវ បនផ ះផ មុ ន ឈនដល់
ដំេ ះ្រ យ មផ្លូវតុ ករ។

171> បទពិេ ធពីកលិយុគហរិ ញញវតថុកនុងេពលថមីៗកន្លងមកបង្ហញថ ជរ ្ឋ ភិបល្របឈមនឹងកង្វះ យន្ត

ករចបស់ ស់កុ ងករស្រមបស្រមួ
ន លរ ង ថ ប័នពក់ព័នេធ ដីមបទ
ី ប់ ក ត់និងបងករកររក
ី ល ល នភ
ិ ័យៃនវ ិ
ស័យនម
ី ួយៗកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

172> យន្ដករទផ
ី រធន ៉ ប់រង : េទះបក
ី មពុជមនេស ធន ៉ ប់រងអស់រយៈេពលជងមួយទសវត រ ៍
េហយ
ី ក៏េ យ ក៏ករយល់ដឹងរបស់្របជពលរដ្ឋទូេទេនមនក្រមត
ិ េនេឡយ
ី ។ បចចុបបនន ្របជពលរដ្ឋមួយ
ចំនន
ួ ែដលរស់េនកនុងទី្រកុង និង្រកុមហ៊ុនបរេទសបនទិញេស ធន ៉ ប់រង។

173> កនុងរយៈេពលប៉ុនមនឆនេំ ្រកយេនះ វត្តមនរបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងថមៗ

ី បនបេងកីនភព្របកួត-
្របែជងេនកនុងទីផ រធន ៉ ប់រងកមពុជ េទះជ្រកុមហ៊ុននីមួយៗបនពយយមេធ្វឲ
ី យ្រកុមហ៊ុនរបស់ខួ នមនលកខ
្ល
ណៈខុសែប្លកពប
ី ្ដ ្រកុមហ៊ុនដៃទ មក្រមត
ិ ៃនករផ្តល់េស ឬន នុ វត្តន៍ផលត
ិ ផលនង
ិ ករកំណត់ៃថ្លខុសគន
ក្តី។ ចំែណកទីផ ររបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង ែដលបនេធ្វី ជីវកមមកន្លងមកមនករធ្លក់ចុះ ខណៈែដលមន
្រកុមហ៊ុនថមីៗ ឈនចូល្របែជងដេណ្ដីមទីផ រ។

174> ិ ចធន ៉ ប់រងចំេពះករ ្ឋ នសំណង់ យនយន្ដេធ្វី ជីវកមម នង

ករអនុវត្តកតព្វកច ិ ករដឹកជញជូ នអនក
ដំេណីរ ចប់ ង
ំ ពឆ
ី ន២
ំ ០០២ េនមន
ិ ទន់មន្របសិទធភពេនេឡយ
ី េ យកង្វះវ ិធនករ និងកច
ិ ស
ច ហ-
្របតប
ិ ត្តិកររងមំ
ឹ រ ង្រកសួង ថ ប័នពក់ព័នធ។

175> ករបេងកីតឲយមនករធន ៉ ប់រងជកតព្វកច

ិ ចចេំ ពះកមមករនេិ យជិត ស្រមប់ធន ៉ ប់រងេ្រគះថនក់
ករងរនិងធន ៉ ប់រងសុខភពរបស់្រកសួងករងរនិងបណុ ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ នឹងកត់បនថយក្រមិត ជីវកមម
របស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងឯកជន។

176> បចចុបបនន មនករេធ្វីសកមមភព ជីវកមមឆ្លងវ ិស័យ ដូចជ ធនគរពណិជជបនេដីរតួនទីជភនក់ងរ

ធន ៉ ប់រង កនុងករផ្តល់េស ធន ៉ ប់រងដល់អតថ
ិ ជ
ិ នរបស់ខួ ន
្ល ែដល្របករេនះនំឲយមនករកំណត់មន
ិ
ចបស់ ស់រ ងែដនសកមមភពរបស់ធនគរនង
ិ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង។

177> ករក ងសមតថភព : េទះបជ

ី បញញត្ដិករធន ៉ ប់រងបនខត
ិ ខំបេងកីនចំនន
ួ បុគល
គ ិករបស់ករយ-ល័
ិ
យធន ៉ ប់រង កនុងរយៈេពល៤ឆនច
ំ ុងេ្រកយេនះយ៉ង ក៏េ យ ក៏ត្រមូវករធនធនមនុស ែដលមនសមតថ
ភព បទពិេ ធ និងជំនញ េនែតជបញ្ហ្របឈមជខ្លង ំ ចំេពះបញញតក្ដិ រធន ៉ ប់រងកមពុជ។ កររក ម្រន្តី
ែដលមនសមតថ ភ ព គឺជ បញ្ហ ្របឈមចំេពះមុ ខ របស់ ប ញញ ត្តិ ក រ េ យ រមនករ្របកួ ត ្របែជង នង
ិ ករ
ទក់ទញពវី ិស័យឯកជន។

34 | ទំ ព័ រ
178> ទីផ រធន ៉ ប់រងកមពុជ មិនទន់មនជំនញពិេសសមួយចំនួន ដូចជ ជំនញអភវិ ឌ ផលិតផល
ធន ៉ ប់រង ករេចញបណ្ណ សនយ ៉ ប់រង ករេ ះ្រ យសំណង នង
ិ ករេរៀបចំនីតវិ ិធីទមទរសំណង អនក យ
តៃម្លសំណង ឬអនកចុះអេងកតសំណង ជំនញគណន យតៃម្ល និភ័យធន ៉ ប់រង ជំនញវ ិភគនិងពយករ
ថ នភពហរិ ញញវតថុ ិ ជំនញស្រមប់បណុ ្ត ះប
នង ្ត លភនក់ងរធន ៉ ប់រងេនេឡយ
ី េទ។ ករបេងកីតជំនញ
ទំងេនះេនកមពុជ្រតូវករេពលេវ េ្រចន
ី ែដលជេហតុេធ្វឲ
ី យករអភវិ ឌ ផលត
ិ ផលថមីៗមនភពយត
ឺ យ៉វ។ េបី
េធៀបនង
ឹ ទផ ី កអន្ដរជតិ ែដលបនដំេណីរករអស់រយៈេពលជងមួយសតវត រ ៍
ី រធន ៉ ប់រងមួយចំនួនេនេលឆ
មកេហយី េនះ ឧស ហកមមធន ៉ ប់រងកមពុជចត់ទុកថេនមនភពេកមងខចី ដូេចនះ កមពុជ្រតូវករមជឈមណ្ឌល
និងកមមវ ិធីបណុ ្ត ះប ្ត លជំនញធន ៉ ប់រងចបស់ ស់ និង្រតូវកររយៈេពលេ្រចីនឆន ំ េដីមបអ
ី ភវិ ឌ ជំនញ
ពេិ សសទំងេនះ ្រសប មកររកចេ្រម
ី ន
ី របស់ទផ
ី រធន ៉ ប់រង។

179> ករអភវិ ឌ ្របព័នផ

ធ ល
្ត ព
់ ត
័ ម
៌ នជមុននង
ិ ្របព័នព
ធ ត
័ ម
៌ នវ ិទយ : េនេពលែដលទផ
ី រធន ៉ ប់រងមន
កររកចេ្រម
ី ន
ី បញញត្ដិករធន ៉ ប់រង្រតូវមនសមតថភពអនុ វត្ត្របព័នធផ្តល់ព័ត៌មនជមុនែដល ច្របមូលព័ត៌មន
ិ ត្តិករធន ៉ ប់រងេដីមបវី ិភគ ថ នភពហរិ ញញវតថុ និងកំណត់
ពី្របតប វ រ នភ
ិ ័យរបស់្របតិបត្តិករធន ៉ ប់រង
ឲយបនទន់េពលេវ ។

ឃ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

180> កររក សថិរភពនង

ិ ករអភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រង នឹងចូលរួមចំែណកកនុងករអភិវឌ េសដ្ឋកច
ិ ចនិង
សងគម មរយៈករេ្រប្រី បស់មូលធននង
ិ ទុនប្រមុងរបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងេទវ ិនេិ យគកនុងវ ិស័យមូលប្រត វ ិ
ស័យអចលនវតថុ វ ិស័យកសិកមម និងវ ិស័យេផ ងៗេទៀត ែដលមនសក្តនុពល។ ទនទឹមេនះ ករអភិវឌ វ ិស័យ
ធន ៉ ប់រងក៏នង
ឹ រួមវ ិភគទនយ៉ងសេមបម
ី ដល់វ ិស័យសងគមកិចរច បស់កមពុជផងែដរ មរយៈករបេងកីតករងរ
ថមៗ
ី ី ជំនញពេិ សស នង
ករបេងកត ិ ករបណុ ្ដ ះប ្ដ លឯកេទស ្រពមទំងផ្ដល់សំ ញ់ សុវតថិភពជូន្របជ-
ពលរដ្ឋេ យករធន ៉ ប់រងសុខភពនង
ិ កត់បនថយចំ យេលីេ្រគះថនក់ច ចរណ៍ េ យករធន ៉ ប់រង
កតព្វកិចចយនយន្ត។

181> ្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិ : ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្ដិស្ដីពីករធន ៉ ប់រងបចចុបបនន ច
ទទួលយកបនកនុងដំ ក់កលៃនករអភវិ ឌ ឧស ហកមមធន ៉ ប់រង ប៉ុែន្តេនមនចំណុចខ្វះខតជេ្រចន
ី េបី
ី ំេពញចំណុចខ្វះខតទំងេនះ ជរ ្ឋ ភប
េធៀបនឹងេគលករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រងរបស់ IAIS។ េដីមបប ិ លនង
ឹ អនុ
ម័តចបប់ថមីសព
្ដី ក
ី រធន ៉ ប់រង េដីមបី ក់ជូន ថ ប័ននត
ី ិបញញត្តិ នេពលឆប់ៗខងមុខ េហយ
ី បញញតក
្តិ រធន
៉ ប់រងនឹងពិនិតយេឡង
ី វ ិញនូវបទបបញញត្តិែដលមនជធរមន េដីមបធ
ី នបននូវសងគតិភពជមួយនឹងចបប់ថមី
េនះ។ េនកនុងយុទធ ្រស្តរយៈេពលែវង បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង្រតូវអនុវត្តេពញេលញេគលករណ៍្រគះឹ ធន- ៉ ប់
្តិ រធន ៉ ប់រងអន្ដរជតិ ែដលជស្ដង់ សំខន់មយ
រងរបស់សមគមបញញតក ួ ស្រមប់ករ្រគប់្រគងនង
ិ ករ្រតួតពិ
និតយេ យ្របុង្របយ័តន ស្រមប់វ ិស័យធន ៉ ប់រង។

182> បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលី្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញតែ្តិ ដលទក់ទងនឹងភនក់ងរ
និងេជីង ី ំរុញករបេងកីត ជីវកមមអន្តរករទំ
ធន ៉ ប់រង េដីមបជ ី ងេនះកនុងេគលេ េលីកកមពស់ករផ្តល់ពត
័ ៌មន

35 | ទំ ព័ រ
ចបស់ ស់អំពីផលិតផលធន ៉ ប់រងដល់អតិថជ
ិ ន។ េលីសពេី នះ កនុងរយៈេពលមធយម បញញត្តិករធន ៉ ប់រង
្រតូវជរំ ុញករបេងកតី សមគមភនក់ងរធន ៉ ប់រងនងិ សមគមេជីង ធន ៉ ប់រង ែដលជចលករជរំ ុញករ
អភវិ ឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រងឲយមនសនទុះកន់ែតខ្លង
ំ ក្លែថមេទៀត។

183> ករេរៀបចំបេងកីតទផ
ី រធន ៉ ប់រង យុជីវ ិតនង
ិ ធន ៉ ប់រងខនតតូច នង
ឹ បែនថមសមពធនង
ិ បញ្ហ
្របឈមចំេពះបញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រងកមពុជ។ េដីមប្រី គប់្រគងបញ្ហេនះ បញញត្តិករធន ៉ ប់រង ្រតូវេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌ
បទបបញញត្ដិឲយបន្រគប់្រគន់និងក ងធនធនមនុស ឲយមនសមតថភពេពញេលញ។

184> មទំហន
ំ ង
ិ រចនសមព័នធរបស់ទីផ រធន ៉ ប់រងបចចុបបនន បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងពុំទន់ ចអនុវត្តវ ិធី
្រស្តកំណត់េដីមទុន មទំហំ នភ
ិ ័យ (Risk-based Capital) បនេឡយ
ី ។ ប៉ុែន្តកុ ងរយៈេពលមធយម
ន
បញញតក
្តិ រនង
ឹ ពិនត
ិ យេឡង
ី វ ិញេលី្របកសស្តីពីក្រមិត ធនភពស្រមប់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងទូេទេដីមបគ
ី ត
ិ គូរ
េរៀបចំវ ិធី ្រស្តកំណត់េដីមទុន មទំហំ និភ័យេនះ កនុងេគលេ កំណត់ករ ក់វ ិធន្របុង្របយ័តនឲយរងមំ
ឹ
កនុងេពលទីផ រធន ៉ ប់រងឲយមនករអភិវឌ ខ្លង
ំ ។

185> ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន : ជ ្ឋ ភិបលនឹងបេងកីតករយល័

ិ យមួយទទួលបនទុកេរៀបចំេគលនេយបយ
ស្រមប់វ ិស័យធន ៉ ប់រងកមពុជកនុងរយៈេពលខ្លីខងមុខ េដីមបព
ី ្រងង
ឹ ្រកបខ័ណ្ឌេគលនេយបយស្រមប់ករ
អភវិ ឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រងេនកមពុជ្របកបេ យចរី ភព។ ករយល័
ិ យេគលនេយបយធន ៉ ប់រងេនះ ្រតូវ
ទទួលខុស្រតូវេលីករេរៀបចំេគលនេយបយ យុទធ ្រស្ដ និងសិក ្រ វ្រជវករអភវិ ឌ ឧស ហកមមធន-
៉ ប់រងកមពុជ។

186> ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័នរបស់បញញត្តិករធន ៉ ប់រងបចចុបបនន មន

ិ មនសមតថភពនិងលទធភព្រគប់្រគន់កុ ង
ន
ករ្រគប់្រគងឧស ហកមមធន ៉ ប់រងែដលរកចេ្រម
ី ីនយ៉ងឆប់រហ័សជមួយនង
ឹ ករបេងកីតទផ
ី រធន ៉ ប់រង
យុជីវ ិតនិងធន ៉ ប់រងខនតតូចនេពលឆប់ៗខងមុខេនះបនេទ។ េហតុេនះ ជរ ្ឋ ភិបលនឹងបេងកីន
សមតថភពនិងលទធភពរបស់ករយល័
ិ យធន ៉ ប់រងែដលជបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងបចចុបបននឲយមនស្វ័យភព
នង
ិ អំ ច្រគប់្រគន់ េនេពលទផ
ី រធន ៉ ប់រងមនវ ិ លភពធំជងេនះ ឬ ចបេងកត
ី ជគណៈកមមករឯក
ជយមួយស្រមប់វ ិស័យធន ៉ ប់រងកនុងរយៈេពលែវង។

187> បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវបេងកត
ី ករយល័
ិ យផ ះផ វ ិ ទ េដីមបេី ធ្វក
ី រផ ះផ វ ិ ទរ ងអនក្រតូវបន
ធន ៉ ប់រងនិង្របតប
ិ ត្តក
ិ រធន ៉ ប់រង មុននឹងប្តឹងេទេវទិកមជឈត្តកមម ឬតុ ករមនសមតថកិចច េលីកែលងែត
េរឿង្រពហមទណ្ឌ។ ករបេងកីតករយល័
ិ ឺ នេគលបំណងបេងកីនទំនុកចិតៃ្ត នករវ ិនេិ យគរបស់អនក្រតូវ
យេនះ គម
បនធន ៉ ប់រង និងទប់ ក ត់ករេកងបន្លំសំណងធន ៉ ប់រង ែដលេធ្វឲ
ី យខូតខតដល់ទផ
ី រធន ៉ ប់រង។

188> បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវសហករជមួយ ថ ប័នហរិ ញញវតថុពក់ពន
័ ធ រួមមន ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង
ហរិ ញញវតថុ ធនគរជតិៃនកមពុជ និងគណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ េដម
ី បទ
ី ប់ ក ត់នង
ិ បងករ នភ
ិ ័យហរិ ញញវតថុ
ែដលប ្ត លមកពក
ី ររក
ី ល លៃនវ ិបត្តរិ បស់វ ិស័យនីមយ
ួ ៗ មេគលករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រង។

36 | ទំ ព័ រ
189> យន្ដករទផ
ី រធន ៉ ប់រង : េដីមបប
ី េងកីនករយល់ដឹងនិងព្រងក
ី ទផ
ី រធន ៉ ប់រង បញញតក
្តិ រធន-
៉ ប់រង្រតូវេរៀបចំែផនករសកមមភព ី ំរុញករផ ព្វផ យអំពីអតថ្របេយជន៍ៃនករធន ៉ ប់រងជូនដល់
េដីមបជ
្របជពលរដ្ឋ។ សកមមភពផ ព្វផ យេនះ ្រតូវអនុវត្តជបន្តបនទប់យ៉ងេ ច ស់ស្រមប់រយៈេពល៣ឆន។
ំ

190> ឹ ជរំ ុញឲយមនករអនុវត្តកតព្វកិចធ

ជរ ្ឋ ភិបលនង ច ន ៉ ប់រងចំេពះករ ្ឋ នសំណង់ យនយន្ដ
្របកប ជីវកមម នងិ ករដឹកជញជូ នអនកដេំ ណីរ កនុងេគលេ ផ្ដល់នូវសំ ញ់ សុវតថិភពដល់្របជពលរដ្ឋកមពុជ
ែដលកច
ិ ចករេនះនង ឹ ជរំ ុញឲយមនករអភវិ ឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រងផងែដរ។ ទនទម
ឹ នឹងេនះ បញញតក
្ដិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវ
េរៀបចំដឹកនំកមមវ ិធក
ី រងរនិងេធ្វទ
ី ំនក់ទំនងជមួយ្រកសួង ថ ប័នពក់ពន ី ំរុញដំេណីរករៃនករអនុវត្ដ
័ ធ េដីមបជ
កតព្វកិចចធន ៉ ប់រងឲយកន់ែត្របេសីរេឡង
ី នង
ិ ពិនត
ិ យលទធភពព្រងីកកតព្វកិចចធន ៉ ប់រងយនយន្ត ្រគប់្រប
េភទ។

191> បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវសហករជមួយ ថ ប័នពក់ព័នធ េដីមបេី រៀបចំអភ្រិ កមស្រមបស្រមួលចំេពះ
ផលត
ិ ផលធន ៉ ប់រងេ្រគះថនក់ករងរនង
ិ ធន ៉ ប់រងសុខភព េដម
ី បធ
ី នបនថ កមមករនេិ យជត
ិ បនទទួល
ករធន ៉ ប់រង ្របកបេ យ្របសិទភ
ធ ពេលី នភ
ិ ័យ្រគប់ែផនក េហយ
ី ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងេនែត ចលក់ផលិ
ិ ធន ៉ ប់រងេ្រគះថនក់ករងរ មត្រមូវករទីផ របន។
តផលធន ៉ ប់រងសុខភពនង

192> បចចុបបនន មនធនគរពណិជជមយ

ួ ចំនួនបននង
ិ កំពុងេធ្វីសកមមភពធន ៉ ប់រង ដូេចនះ បញញត្តិករ
ធន ៉ ប់រង ្រតូវេរៀបចំេគលនេយបយនិងេសចក្ដីែណនំអំពី្របតិបត្ដិករធន ៉ ប់រងឆ្លងវ ិស័យកនុងរយៈេពល
មធយម។

193> ិ លបនជំរុញឲយមនករបេងកត
ជរ ្ឋ ភប ី ទផ
ី រធន ៉ ប់រង យុជវី ិត េ យបននង
ិ កំពុងេរៀបចំ
បេងកីត្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិតកមពុជ ជមួយ្រកុមហ៊ុនៃដគូ ធន ៉ ប់រងអន្ដរជតិ។ ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ
សេ្រមចឲយបនឆប់នូវភពជៃដគូស្រមប់បេងកត
ី ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត មេគលនេយបយរបស់
ជរ ្ឋ ភិបលចំេពះករធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត េហយ ្តិ រធន ៉ ប់រង្រតូវជំរុញករ
ី កនុងរយៈេពលមធយម បញញតក
បេងកត
ី សមគមធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត។

194> ករក ងសមតថភព : បញញតក

្ដិ រធន ៉ ប់រង្រតូវេរៀបចំេគលនេយបយរក ទុកនិងអភវិ ឌ ម្រន្តី ៃន
ករយល័
ិ យធន ៉ ប់រង។ កនុងរយៈេពលខ្លី េដីមបស
ី េ្រមចេគលបំណងេនះ ្រតូវេរៀបចំែផនករផ្តល់វគគបណុ ្ត ះ-ប
្ត លជំនញឯកេទសធន ៉ ប់រងនិងផ្តល់ករេលីកទឹកចិតដ ្ត ល់ម្រន្តីធន ៉ ប់រង ្របសិនេបីម្រន្តេី នះសេ្រមច
បននូវលកខខណ្ឌករងរែដលបនកំណត់។

195> េនកនុងរយៈេពលខ្លី បញញត្ដិករធន ៉ ប់រង្រតូវសហករជមួយសមគមធន ៉ ប់រងទូេទកមពុជ េរៀបចំ

កមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លម្រន្តធ
ី ន ៉ ប់រងនង
ិ បុ គគលក
ិ ៃន្របតិបត្តក ំ ញឯកេទស ្រពមទំង
ិ រធន ៉ ប់រងនូវមុខជន
ជំនញទូេទកនុងវ ិស័យធន ៉ ប់រង។ េលីសពីេនះេទេទៀត បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវសហករជមួយ្រកសួង
អប់រ ំ យុវជន នង
ិ កី ី ិក ជំនញធន ៉ ប់រងកនុងឧត្តមសិក េដីមបក
េរៀបចំកមមវ ិធស ី ងចំេណះដឹងអំពី ធន
៉ ប់រងជមូល ្ឋ នដល់នស ិ កមពុជ មុននឹងឈនចូលទីផ រករងរកនុងវ ិស័យធន ៉ ប់រង។
ិ ត

37 | ទំ ព័ រ
196> កនុងរយៈេពលមធយម ជរ ្ឋ ភិបលនឹងបេងកត
ី វ ិទយ ថ នធន ៉ ប់រងស្រមប់បណុ ្ដ ះប ្ដ លជំនញ
ឯកេទសធន ៉ ប់រង កនុងេគលេ ក្លយជមជឈមណ្ឌល្រ វ្រជវនង
ិ អភវិ ឌ ធន ៉ ប់រងមួយែដល្រតូវបន
ទទួល គ ល់េនកនុងតំបន់និងសកលេ ក។

197> េស ធន ៉ ប់រង យុជវី ិតភគេ្រចីននង

ឹ ្រតូវបនផ្តល់េ យភនក់ងរធន ៉ ប់រងេលីមូល ្ឋ នទិញ
លក់ េ យផទល់មុខ “face to face”។ ្របករេនះ ចបងកឲយមនភពងយ្រសួលដល់ភនក់ងរធន ៉ ប់រង
កនុងករ្រប្រពឹត្តសកមមភពេកងបន្លេំ លីអតថ
ិ ិជនរបស់ខួ ន។
្ល ដូេចនះ បញញត្តិករធន ៉ ប់រង ្រតូវសហករជមួយ
សមគមធន ៉ ប់រងកមពុជ េរៀបចំករបណុ ្ដ ះប ្ដ លនង
ិ ករអប់រ ំសម្រសបចំេពះភនក់ងរធន ៉ ប់រងទំង-
យ េដីមបផ
ី ្តល់េស ធន ៉ ប់រង ម្រកមវ ិជជជីវៈ កនុងេគលេ េលីកកមពស់កិចចករពរអតិថិជន ពេិ សសេលី
បញ្ហកំណត់ៃថ្ល(បុ ព្វ ភ)។

198> អភវិ ឌ ្របព័នជ ំ ឹ ងជមុននង

ធ ូនដណ ិ ្របព័នព
ធ ត
័ ម
៌ នវ ិទយ : បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង្រតូវបេងកត
ី ឲយមន្របព័នធ
ព័តម
៌ នវ ិទយែដលមនសមតថភពែបបេនះកនុងរយៈេពល៣ឆនខ
ំ ងមុខ េដម
ី បគ
ី ្រំ ទករងរ្រតួតពិនត
ិ យ្រកុមហ៊ុន
ធន ៉ ប់រងកនុងរយៈេពលព៥ ំ ងមុខ។ កនុងអំឡុងេពលេនះ ទផ
ី េទ៧ឆនខ ី រធន ៉ ប់រងទំនងនង
ឹ មនទំហស
ំ ម
លមម េដីមបេី ធ្វីយុត្ដិកមមចំ យស្រមប់្របព័នធពត
័ ៌មនវ ិទយេនះ។

II. េ ធន

199> ជរ ្ឋ ភិបលបនបេងកត
ី េប ជតិសន្ដិសុខសងគមស្រមប់ម្រន្ដី ជករសុីវ ិល េប ជតិអតត
ី យុទធ
ជន មូលនិធិជនពិករ និងេប ជតិរបបសន្តិសុខសងគម។ មូលនិធិេ ធនទំងេនះ បេងកីតេឡង
ី េដីមបជ
ី ែផនក
មួយៃនករគំពរសងគម នង
ិ េដីមបក
ី ងមេធយបយនន កនុងករបេងកត
ី កញច ប់ ច់្របក់ែដល ចយកេទវ ិនិ
េយគេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកច
ិ ចរយៈេពលែវង។

200> បចចុបបនន ្រកសួងករងរនង

ិ បណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជវី ៈ បនអនុវត្តរបបសន្តស
ិ ុខសងគមេ្រកមចបប់សព
្តី ី
របបសន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់ជនទំង យែដលសថត
ិ េ្រកមបទបបញញតៃ្តិ នចបប់សព
្តី ក
ី រងរ។ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច
អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត ិ មបទ បនអនុវត្តរបបសន្តិសុខសងគមស្រមប់វ ិស័យ
ី ស ធរណៈ និងកំពុងេរៀបចំ
េសចក្ដ្រី ពងចបប់ស្ដីពរី បបសន្ដស
ិ ុខសងគមស្រមប់្របជពលរដ្ឋទូេទៃន្រពះ ជ ច្រកកមពុជ។ េ យែឡក
្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ កំពុងេរៀបចំចបប់ថមីស្តីពីករធន ៉ ប់រងែដលនង
ឹ បេងកីតឲយមនេ ធនសម័្រគចិត្តពី
ែផនកឯកជន។

201> កនុងករអភវិ ឌ របបេ ធននីមួយៗ កមពុជេនមនបញ្ហ្របឈមកនុងករេរៀបចំេគលនេយបយ

្រកបខ័ណ្ឌចបប់ សមតថភព និង ថ ប័ន។ ចំេពះករេរៀបចំ ថ ប័ន ជរ ្ឋ ភិបលចំបច់បេងកីតឲយមនយន្តករ
ស្រមបស្រមួល ថ ប័ន ែដលពក់ព័នធនង
ឹ ករអភិវឌ មូ លនធ
ិ េិ ធនេនះ េដីមបក
ី ំណត់ទស
ិ េ ៃនករអនុវត្តរបប
េ ធនេនកមពុជ ្របកបេ យចីរភពនិង្របសិទធភព ែដលកនុងេនះ ្រកសួង ពយបល្រតូវបេងកីនករ
យកចត
ិ ្តទុក ក់បងកលកខណៈឲយរបបេ ធនទំងេនះ បំេពញករងររបស់ខួ ន្របកបេ
្ល យ្របសិទធភព ្រសប
មបទបបញញតជ
្តិ ធរមន។

38 | ទំ ព័ រ
202> ទិភពកនុងករអភិវឌ របបេ ធន រួមមន៖ ១. ស្រមប់រយៈេពលខ្លី ករក ង្រកបខ័ណ្ឌចបប់
ិ សមតថភពជំនញ ២. ស្រមប់រយៈេពលមធយម ករស្រមបស្រមួលអន្ដរ
ថ ប័ន េហ ្ឋ រចនសមព័នធ នង ថ ប័ន
េដម
ី បប
ី េងកត
ី ្របព័នេធ ធនច្រមុះមួយ ែដលមនលកខណៈ្របមូលផ្ដុំ ទំងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ និងករផ្ដល់េស
កនុងេគលេ បេងកីន្របសិទធភពករងរនិងកត់បនថយចំ យ្របតប
ិ ត្តិករ និង ៣. ស្រមប់រយៈេពលែវង ករ
អភវិ ឌ ្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយ េរៀបចំកមមវ ីធព
ី ័តម
៌ នវ ិទយ នង
ិ ្របព័នធទំនក់ទំនងេអឡច
ិ ្រតូនក
ិ រងមំ
ឹ េដីមបឲ
ី យករ
្រគប់្រគងរដ្ឋបលមន្របសទ
ិ ធភពនង
ិ មនតម្លភព ែដលកមមវ ិធន
ី ង
ិ ្របព័នេធ នះ ចផ្តល់លទធភពរក ទំនក់-
ទំនងជមួយ ថ ប័នពក់ព័នធនិងៃដគូអភវិ ឌ េដីមបធ
ី នបនករ្រគប់្រគងទិននន័យនិងករផ្ដល់េស ។

១. េប ជតិសន្ដស
ិ ខ
ុ សងគមស្រមប់ម្រន្ដី ជករសុវ
ី ិល(ប.ជ.ស.)

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

203> អនុេ ម មយុទធ ្រស្ដចតុេកណរបស់ ជរ ្ឋ ភិបល ្រកសួងសងគមកច

ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ិ
សមបទ បនកំណត់របបសន្ដិសុខសងគមជ ទិភពកនុងេគលេ េរៀបចំ្របព័នធគព
ំ រសងគមេដម
ី បេី លីក កមពស់
សុខុមលភពនង ់ មបទវ ិជជជីវៈ នង
ិ ជីវភពរស់េនរបស់ម្រន្ដី ជករសុវី ិល នវិ ត្ដជន ជនបត់បងស
ិ ក្រមត ិ អនក
េនកនុងបនទុកឲយបនល្អ្របេសីរ។

204> ្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទជធ ន នងិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ បនផ្ដួចេផ្ដម
ី បេងកីត ប.ជ.ស. ែដលជ្រគះឹ ថ ន
ធរណៈរដ្ឋបលទទួលបនទុកផ្ដល់របបសន្ដិសុខសងគមជូនម្រន្ដី ជករសុីវ ិល នវិ ត្ដជន ជនបត់បងស់ មបទ

ិ អនកេនកនុងបនទុក។
វ ិជជជវី ៈ នង

205> ប.ជ.ស.្រតូវបនបេងកត
ី េឡង
ី េ យអនុ្រកត
ឹ យេលខ១៤ អន្រក.បក ចុះៃថងទ០
ី ៥ ែខកុមៈភ ឆន២
ំ ០០៨ ស្តី
ពីករបេងកីតេប ជតិសន្តិសុខសងគមស្រមប់ម្រន្តី ជករសុីវ ិល េ យអនុ េ ម ម្រពះ ជ្រកឹតយេលខ
នស/រកត/០១០៨/០៣៩ ចុះៃថងទ១ ំ ០០៨ ស្ដព
ី ៨ ែខមក ឆន២ ី រី បបសន្ដស
ិ ុខសងគមស្រមប់ម្រន្ដី ជករសុវី ិល។
ប.ជ.ស.ជ្រគឹះ ថ ន ធរណៈរដ្ឋបលែដលសថិតេនេ្រកម ពយបលែផនកបេចចកេទសៃន្រកសួងសងគម
កច
ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ នង
ិ សថិតេនេ្រកម ពយបលែផនកហរិ ញញវតថុៃន្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ
ហរិ ញញវតថុ។ ប.ជ.ស. ទទួលបនទុកេបីកផ្ដល់ ួ ៦ រួមមន ករចូលនវិ ត្តន៍ ករបត់បង់សមបទវ ិជជជី
វកលិកចំនន
វៈ េ្រគះថនក់ករងរ មតុភព មរណភព និងអនកេនកនុងបនទុក េ យអនុវត្ដ មេគលករណ៍អភប
ិ លកិចល
ច ្អ
ធ ព និងករទទួលខុស្រតូវកនុង្របតិបត្ដិកររបស់ខួ ន។
តម្លភព ្របសិទភ ្ល

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

206> រហូតមកដល់បចចុបបននេនះ របបសន្ដស

ិ ុ ខសងគមស្រមប់ម្រន្តី ជករសុីវ ិល ្រតូវបនផ្ដល់ មរយៈ
្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ នង
ិ ្រកសួង ថ ប័ននន េ្រកមករឧបតថមភកធនពី ជ-រ ្ឋ ភិ
បល។ ទនទម
ឹ េនះ ជរ ្ឋ ភប
ិ លបននិងកំពុងេរៀបចំ ក់ឲយដំេណីរករ្រគប់្រគងនង
ិ ផ្តល់របបសន្តស
ិ ុខសងគម
ស្រមប់ម្រន្តី ជករសុីវ ិលឲយសថិតេនេ្រកម ប.ជ.ស. េ យេ្របី្របស់្របព័នធ
ធ នគរេដីមប្រី បសិទធភព តម្លភព
គណេនយយភព និងព្រងឹងករអនុវត្តចបប់សព
្តី ្រី បព័នហ
ធ រិ ញញវតថុ ធរណៈ។

39 | ទំ ព័ រ
207> អនុ្រកត
ឹ យស្ដីពីករកំណត់អ្រ ភគទនស្រមប់្រទ្រទង់េប ជតិសន្តិសុខសងគមស្រមប់ម្រន្តី ជករ
សុវី ិល ្រតូវបនអនុម័តេនៃថងទ២
ី ៩ ែខេម ឆន២
ំ ០១១។ ជមួយគនេនះ េសចក្ដ្រី ពងអនុ ្រកត
ឹ យស្ដព
ី ក
ី រធន
៉ ប់រងសុខភពសងគមស្រមប់់ម្រន្ដី ជករសុីវ ិល កំពុង្រតូវបនេរៀបចំកុ ងេគលេ
ន េលក
ី កមពស់សុខុមល-ភព
ម្រន្តី ជករសុីវ ិល។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

208> ប.ជ.ស. ែដលជ ថ ប័នេទីបនឹងបេងកីតថមី េនមនបញ្ហមួយចំនួន រួមមន ធនធនមនុស សមភរៈ

្របព័នធ្រគប់្រគងទន
ិ ន
ន ័យ នង
ិ កែន្លងេធ្វក
ី រងរ។ ប.ជ.ស. ្រតូវករព្រងក
ី រចនសមព័នធករងរេន ជធនន
ី ង
ិ មប
គ ិកនិងកែន្លងេធ្វីករងរ្រគប់្រគន់។ ករ្រគប់្រគងទន
្ត េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ ែដលចំបច់្រតូវមនបុ គល ិ ន
ន ័យ
ម្របព័នប
ធ ចចុបបនន មនករពិបកកនុងករវ ិភគ ករេធ្វីែផនករ និងករេរៀបចំេគលនេយបយេផ ងៗ
េ យ រែតមន
ិ ទន់មនករ្រគប់្រគងទិននន័យេ យ្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយ។

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

209> ី ំរុញដំេណីរករ ប.ជ.ស. ករក

េដីមបជ ងសមតថភព ករព្រងក
ី រចនសមពន
័ ធករងរ និងទីកែន្លង
ករងរ ្រតូវេធ្វក
ី រអភវិ ឌ ជចំបច់។

210> ប.ជ.ស. ្រតូវេរៀបចំផ្តល់ វកលក

ិ ធន ៉ ប់រងសុខភពសងគម នង
ិ វកលក
ិ ថមេី ទៀត េដម
ី បព
ី ្រងីក
នង
ិ េលក
ី កមពស់សុខុមលភពរបស់ម្រន្ដី ជករសុីវ ិល។

211> មូលនធ
ិ ិ ប.ជ.ស. ្រតូវេធ្វីករវ ិនេិ យគ មករចង្អុលបង្ហញរបស់ ជរ ្ឋ ភិបល កនុងេគលេ រួម
ចំែណកអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

212> ប.ជ.ស. ្រតូវពន

ិ ិតយលទធភពចូលជសមជិកៃនសមគមសន្ដិសុខសងគម ៊ ន នង
ិ េធ្វក
ី ិចចសហ-
្របតិបត្តក
ិ រជមួយ្រកសួង ថ ប័ន និងៃដគូអភវិ ឌ េដីមបប
ី េងកីតប ្ដ ញករងរជមួយអនកជំនញបេចចកេទស
នន ្រពមទំងទទួលបនព័តម
៌ ន ចំេណះដឹង បទពេិ ធ និងករបណុ ្ដ ះប ្ដ ល ្របកបេ យគុ ណភព។

213> ប.ជ.ស. ្រតូវេរៀបចំ្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយេដីមប្រី គប់្រគងទិនន

ន ័យមុខសញញ និង្របតិបត្តក
ិ រេស កមមន
ន។

២. េប ជតិអតីតយុទធជន(ប.ជ.អ.)

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

214> អនុេ ម មយុទធ ្រស្តចតុេកណរបស់ ជរ ្ឋ ភប

ិ ល របបសន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់អតត
ី យុទជ
ធ ន
គឺជ ទិភពមួយកនុងចំេ ម ទិភពជេ្រចីន កនុងេគលេ េលីកកមពស់ក្រមិតជីវភពរស់េនរបស់អតត
ី យុទធ
ជននិង្រគួ រអតីតយុទជ
ធ នឲយ្របេសីរេឡង
ី ។

40 | ទំ ព័ រ
215> ្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ បននង
ិ កំពុងផ្តល់របបសន្តស
ិ ុ ខសងគមស្រមប់
អតត
ី យុទធជន េ យថវ ិករបស់ ជរ ្ឋ ភប
ិ ល។

216> ប.ជ.អ. បនបេងកត

ី េឡង
ី េ យ ្រពះ ជ្រកត
ឹ យេលខ នស/រកត/០៧១០/៥៩៥ ចុះៃថងទ១
ី ៥ ែខកកក
ឆន២
ំ ០១០ នង
ិ អនុ្រកត
ឹ យេលខ៧៩ អន្រក.បក ចុះៃថងទ២
ី ៣ ែខកកក ឆន២
ំ ០១០ ស្តព
ី ក
ី របេងកត
ី េប ជតអ
ិ តត
ី
ធ ន។ ប.ជ.អ. នង
យុទជ ឹ ផ្តល់ វកលិក រួមមន ករចូលនវិ ត្តន៍ ករបត់បង់សមតថភពករងរ លំែហ-មតុភព
ំ ូង ពលី មរណៈ ពិករភព នង
ពហ៍ពិពហ៍្រគដប ិ ្រគួ ររបស់ជនទំងេនះ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

217> ប.ជ.អ. កំពុងេរៀបចំ ក់ឲយដេំ ណីរករករផ្តល់របបសន្តិសុខសងគមស្រមប់អតីតយុទធជន មរយៈ

្របព័នធ
ធ នគរ មេគលករណ៍អភប
ិ លកច
ិ ចល ្អ តម្លភព ្របសទ
ិ ធភព នង
ិ ករទទួលខុស្រតូវ។

218> ប.ជ.អ .កំពុងេរៀបចំែផនករយុទធ ្រស្ត បទបបញញត្តិ នង

ិ ករក ងធនធនមនុស ស្រមប់ដំេណីរ-
ករេប ជតិអតីតយុទធជន។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

219> ប.ជ.អ. ជ្រគឹះ ថ នមួយែដលេទប

ី នឹងបេងកីត មិនទន់មន្រកបខ័ណ្ឌចបប់ ធនធនមនុស សមភរៈ
ទីកែន្លងេធ្វក
ី រសម្រសប ែដលជក ្ត ចំបច់្រតូវបំេពញេដីមបធ
ី នបន្របសិទភ
ធ ពកនុងករផ្តល់របបសន្តិសុខ
សងគម។

220> ប.ជ.អ. មិនទន់មន្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយស្រមប់្រគប់្រគងទិនននយ

័ អតីតយុទធជននិង្រគួ រអតីត
យុទធជន។ ករវ ិភគនង
ិ ករ ម នទន
ិ នន័យេល្រី បព័នធ្រគប់្រគងបចចុបបនន មនករលំបកកនុងករកំណត់េគល-
នេយបយ និងពយករណ៍េលីករផ្តល់របបសន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់អតីតយុទជ
ធ ន។

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

221> ប.ជ.អ. ្រតូវេរៀបចំែផនករ ទិភពស្រមប់ករអភវិ ឌ ្រគះឹ ថ ន េ យេផ្តតសំខន់េលីករេរៀបចំ

លិខិតបទ ្ឋ នគតិយុត្ត ករក ងសមតថភពបុគគលិក ទក
ី ៃន្លងេធ្វីករ ករបំពក់្របព័នធព័តម
៌ នវ ិទយ និងេធ្វក
ី ច
ិ ច-
សហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រជមួយៃដគូអភវិ ឌ េផ ងៗ។

222> ប.ជ.អ. ្រតូវេរៀបចំបេងីកតករយល័

ិ យេន ជធនន
ី ិង មប ្ត េខត្ត ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ េដម
ី បស
ី ្រមួល
ដល់ករផ្តល់េស នង
ិ ករ្រគប់្រគងអតត
ី យុទធជននិង្រគួ រអតត
ី យុទធជន។

223> ប.ជ.អ. នង
ឹ េរៀបចំអនុ្រកត
ឹ យស្តព
ី ក
ី រកំណត់អ្រ ភគទនចំេពះសមជិកស្រមប់្រទ្រទង់ ប.ជ.អ.។

224> មូលនធ
ិ ិ ប.ជ.អ. ្រតូវេធ្វីករវ ិនេិ យគ មករចង្អុលបង្ហញរបស់ ជរ ្ឋ ភប
ិ ល កនុងេគលេ រួម
ចំែណកអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

41 | ទំ ព័ រ
225> ប.ជ.អ. ្រតូវពិនិតយលទធភពចូលជសមជិកសមគមសន្តិសុខសងគម ៊ ន េដីមបែី ចករ ំែលក បទ
ពេិ ធនង
ិ ចំេណះដឹងល្អៗកនុងករអភវិ ឌ ថ ប័នរបស់ខួ ្លន។

៣. មូលនិធិជនពិករ(ម.ជ.ព.)

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

226> កមពុជបនឆ្លងកត់ស្រងគមនង
ិ របប្របល័យពូជ សន៍ ែដលបនបន ល់ទុកនូវផលវ ិបកជេ្រចន
ី
ប់ទង
ំ ចំនួនជនពក ិ រជេ្រចន
ី នក់ផងែដរ។ បែនថមេលេី នះ េនមនសំណល់្រគប់មន ី េ្រគឿងផទុះ អនកេនរស់
នមនជវី ិតពីស្រងគម េ្រគះថនក់ច ចរណ៍ េ្រគះថនក់ករងរ កង្វះ ំ ឺតមកត់ និងមូ លេហតុដៃទ
រូបតថមភ ជង
េទៀតែដលេធ្វីឲយជនពិករមនចំនួនខពស់។ េយង មរបយករណ៍ជតស ី ំេរឿនឆន២
ិ ្ដីពជ ំ ០០៨ ្របជជនកមពុជ
ចំនន
ួ ១,៤ភគរយ ជជនពិករ។ ជនពក
ិ រភគេ្រចីនជ្របជជន្រកី្រកនង
ិ ជ្របជជនងយរងេ្រគះេនកនុងស
ងគម។

227> ជរ ្ឋ ភិបលកំពុង្របឹងែ្របងជខ្លង
ំ កនុងករេលីកកមពស់សុខុមលភពជនពិករ ្រសប មរដ្ឋធមម-នុ
ញញៃន្រពះ ជ ច្រកកមពុជ េគលនេយបយនន និងយុទធ ្រស្ដចតុេកណរបស់ ជរ ្ឋ ភិបលកមពុជ
ណត្ដិទី៤្រពមទំងេគលេ អភិវឌ ន៍្របចំសហស វត រកមព
៍ ុ ជ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

228> ជរ ្ឋ ភិបល ពិេសស្រកសួងសងគមកច

ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ បន ក់េចញនូវេគល-
នេយបយនិងបទបបញញត្ដិនន េដីមបេី លក
ី កមពស់និងព្រងក
ី សទ
ិ ធិជមូល ្ឋ នរបស់ជនពក
ិ រ។ ចបប់សព
្ដី ក
ី រ
ករពរនង
ិ ករេលក
ី កមពសស ិ រធិ បស់ជនពក
់ ទ ិ រ ្រតូវបនអនុមត
័ ។ ករចុ ះហតថេលខេលីអនុសញញរបស់អងគករ
សហ្របជជតិស្ដីពីសិទធិរបស់ជនពក
ិ រ ករអនុមត
័ ែផនករសកមមភពជតិចំេពះជនពិករ ប់ទង
ំ អនកេនរស់
នមនជីវ ិតពី្រគប់មីន ករអនុម័តអនុ ្រកត
ឹ យស្ដព
ី ី្រកុម្របក
ឹ សកមមភពជនពក
ិ រ អនុ្រកត ី ក
ឹ យស្ដព ី រកំណត់
អ្រ នង
ិ ករេ្រជីសេរសជនព
ី ក
ិ រឲយចូលបេ្រមីករងរ អនុ្រកត
ឹ យស្ដព
ី ីករេរៀបចំនង
ិ ករ្រប្រពត
ឹ ្ដេទៃន ម.ជ.ព. ករ
បេងកីតរដ្ឋបលសិទធិជនពិករ នង
ិ អនុ្រកត
ឹ យស្តីពីរបបេគលនេយបយឧបតថមភជនពិករ្រកី្រកេន មសហគមន៍
្រតូវបនបំេពញ។

229> ម.ជ.ព. ្រតូវបនបេងកីតេឡង

ី ជ ថ ប័នរដ្ឋបល ធរណៈេដីមបអ
ី នុវត្ដចបប់ ែផនករជតិ និងេគល-
នេយបយពក់ព័នន
ធ ន ពេិ សស គឺករផ្ដល់សំ ញ់ សុវតថភ
ិ ពសងគមដល់ជនពក
ិ រ។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

230> ម.ជ.ព. ជ ថ ប័នមួយេទប

ី បនបេងកត
ី កំពុងជួបនង
ឹ បញ្ហនង
ិ ករលំបកមួយចំនួន រួមមន កង្វះ
គ ិកជំនញ ថវ ិក សមភរៈ បរក
បុគល ិ ខ រ ្របព័ន្រធ គប់្រគងទិននន័យ នង
ិ ខ ជធនី េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។

42 | ទំ ព័ រ
ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

231> ី ំរុញនិងេលីកកមពស់សុខុមលភពរបស់ជនពិករ
េដីមបជ ែផនករ ទិភពស្រមប់មូលនិធិជនពក
ិ រ
្រតូវេផ្ដតជសំខន់េលីករអភវិ ឌ ថ ប័ន ករក ងសមតថភពបុគគលិក ករែកលម្អរចនសមព័នធមុខងរ នង
ិ តួ
នទប
ី ុគគលិកេនថនក់ក ្ដ ល នង
ិ ខមូលនធ ិ នពិករេន្រគប់ថនក់។ ម.ជ.ព. ្រតូវេរៀបចំែផនករសកមមភព
ិ ជ
ឯក រគតយ
ិ ុត្ដស្តីពីករ្រគប់្រគងហរិ ញញវតថុៃនមូលនិធិជនពក
ិ រ អនុវត្ដេគលនេយបយ គំ្រទចំេពះ្របក់
ឧបតថមភ និងវ ិភជន៍ថវ ិក និងអភិវឌ ្របព័នធពត
័ ៌មនវ ិទយនិងមូល ្ឋ នទិនន
ន ័យ េ យសហករពិេ្រគះេយបល់
ជមួយ្រកសួង ថ ប័នពក់ព័នធ និងអងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ ល។

៤. េប ជតិរបបសន្តិសខ
ុ សងគម(ប.ស.ស.)

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

232> របប្របក់េ ធន មនែចងេនកនុងចបប់សព

្តី រី បបសន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់ជនទំង យែដលសថត
ិ
េ្រកមបទបបញញតៃ្តិ នចបប់សព
្តី ក
ី រងរ ្រតូវបនអនុ មត
័ នង
ិ ្របកសឲយេ្របេី នកនុងែខកញញ ឆន២
ំ ០០២។ េគល-
បំណងៃនចបប់េនះគឺបេងកីតឲយមនែផនកសន្តិសុខសងគម រួមមន ែផនក្របក់េ ធន ែផនកធន ៉ ប់រង និភ័យ
ករងរ និងែផនកដៃទេទៀតែដល្រតូវកំណត់េ យអនុ្រកឹតយែផ្អក ម ថ នភពេសដ្ឋកច
ិ ច។

233> របប្របក់េ ធនេនះ ្រតូវសថិតេនេ្រកមករ្រគប់្រគងរបស់ ប.ស.ស. ែដលបនបេងកីតេឡង

ី េ យ
អនុ្រកត
ឹ យេលខ១៦ អន្រក.បក ចុះៃថងទ០
ី ២ ែខមន
ី ឆន២
ំ ០០៧។ ប.ស.ស. គជ
ឺ ្រគះឹ ថន ធរណៈរដ្ឋបល
ែដលមនេបសកកមមបេ្រមេី ស ធរណៈមនលកខណៈសងគមនង
ិ សថិតេនេ្រកម ពយបលបេចចកេទស
ៃន្រកសួងករងរនង
ិ បណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជីវៈ នង
ិ សថិតេនេ្រកម ពយបលហរិ ញញវតថុៃន្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ
ហរិ ញញវតថុ។ ប.ស.ស. បនចប់េផ្តីមដំេណីរករេនចុងឆន២
ំ ០០៨ ែដលករអនុវត្តេនះ្រតូវបនែបងែចកជបី
ជំ នជបន្តបនទប់ដូចជ របបធន ៉ ប់រង នភ
ិ ័យករងរ របបធន ៉ ប់រងសុខភព នង
ិ របប្របក់េ ធន។

234> ប.ស.ស. មនតួនទផ

ី ្តល់េស សន្តស
ិ ុ ខសងគមស្រមប់កមមករនេិ យជិតទំងអស់ែដលសថត
ិ េ្រកម
ែដនអនុវត្តៃនចបប់សព
្តី រី បបសន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់ជនទំង យែដលសថត
ិ េនេ្រកមបទបបញញតៃ្តិ នចបប់សព
្តី ី
ករងរ កនុងេនះ ប.ស.ស. ច ុះបញជ ិកសមជិក ្របមូលភគទន ្រគប់្រគងថវ ិក និងេរៀបចំ
មនកតព្វកិចច
ចត់ែចងផ្តល់ វកលិកចំេពះសមជិកឬអនកេនកនុងបនទុក។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

235> េនកនុងករអនុ វត្តជំ នទីមួយ របបធន ៉ ប់រង និភ័យករងរ្រតូវបនអនុ វត្តចប់ពែី ខវ ិចឆិក ឆន ំ

២០០៨។ បចចុបបននេនះ មនសហ្រគស្រគះឹ ថ នសរុប្របមណ១ ៩៦៤ ែដលមនកមមករនេិ យជត
ិ សរុប
្របមណ៥៣០ពន់នក់(កនុងេនះ្របមណ៤០០ពន់នក់ ជកមមករនិេយជត
ិ សហ្រគសកត់េដរនិងែសបកេជីង)
ី ប.ស.ស. បនផ្តល់
បនចុះបញជ ិកេន ប.ស.ស. េហយ វកលិក និភ័យករងរ្របមណ១១ពន់នក់។

43 | ទំ ព័ រ
236> ប.ស.ស. បនផ្តល់ វកលិក្របមណ៣,៥ពន់ នេរៀលស្រមប់កមមករនិេយជិតែដលរងេ្រគះ-
ថនក់ករងរ េសមន
ី ង
ឹ ១០,៩ភគរយៃនចំនួនភគទនសរុប។

237> បែនថមេលីករអនុវត្តករងរបេចចកេទស ប.ស.ស. បនយកចត

ិ ទ
្ត ុក ក់េទេលក
ី រងរេរៀបចំេគល-
នេយបយនិងករេរៀបចំលិខិតបទ ្ឋ នគតិយុត្ត េដីមបេី លីកកមពស់ករអនុវត្តរបបធន ៉ ប់រងេ្រគះថនក់ករងរ
ី ក៏បនេរៀបចំឲយមនកិចចដំេណីរករស្រមប់របបេផ ងៗេទៀតែដរ ដូចជរបបធន ៉ ប់រងសុ ខភពនិងរបប
េហយ
្របក់េ ធនជេដីម។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

238> េនកនុងករអនុ វត្តរបបធន ៉ ប់រង នភ

ិ ័យករងរេនះ ប.ស.ស. កត់សមគល់េឃញ
ី មនបញ្ហមួយ
ចំនន
ួ ែដល្រតូវបន្តេ ះ្រ យនង
ិ ែកលម្អេឡង
ី វ ិញបែនថមេទៀត។ បញ្ហ្របឈមនិងឧបសគគចមបងៗ រួមមន
និេយជកមួយចំនន
ួ មិនសហករកនុងករផ្តល់ព័តម
៌ នស្តីពីចំនន
ួ កមមករ ្របក់ែខ និងចំនួន ខ ករបញជូ ន
់ គទនមន
របយករណ៍្របចំែខអំពីចំនួនបុគគលិក និងករបងភ ិ ទន់េពលេវ ។ កមមករនិេយជិតមួយចំនួន
គមនអត្តសញញណបណ្ណ សញជតែិ ខមរនង
ិ កមមករនេិ យជិតមួយចំនួនេទៀត ែដលបនេរៀបករេហយ
ី ែតមន
ិ ទន់
មនសំបុ្រត ពហ៍ពព
ិ ហ៍ ែដលជេហតុេធ្វឲ ធិ ុ នងករទមទរនូវ
ី យពួកេគមិនមនសិទក វកលក
ិ ឧត្តរជីវ ី ករផ្តល់
របយករណ៍ និភ័យករងរមិន្រតឹម្រតូវនិងមិនទន់េពលេវ ។ បញ្ហទំងេនះ ចេធ្វីឲយមនផលប៉ះពល់
ដល់ករ ក់ឲយដេំ ណីរកររបបេ ធននិវត្តន៍នេពលអនគត។

239> អគរ ប.ស.ស. ែដលកំពុងដំេណីរករសព្វៃថង មនលទធភពស្រមប់ែតបុគគលិកបេ្រមក

ី រងរែផនក -
នភ
ិ ័យករងរប៉ុេ ្ណ ះ។

ឃ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

240> ប.ស.ស. េ្រគងនង

ឹ អនុវត្តរបបធន ៉ ប់រងសុ ខភពេនឆន២
ំ ០១២នង
ិ របប្របក់េ ធនេនឆន ំ
២០១៥។ ែផនករស្រមប់អនុវត្តរបប្របក់េ ធនពីឆន២
ំ ០១១ដល់ឆន២
ំ ០២០ មនដូចខងេ្រកម៖

 សក
ិ លទធភពបេងកត
ី របបេ ធន : ករវ ិភគេ យែផ្អកេលីទន
ិ ន
ន ័យៃនករអេងកតេសដ្ឋកច
ិ ចសងគម
(Cambodia Socio-Economic Survey) ែដលលទធផលេនះមន រៈសំខន់កុ ងករងរក
ន ង
របប្របក់េ ិ ករេរៀបចំបេងកីត្រកុមករងរស្រមប់សិក អំពត
ធននង ី ួនទី ភរកិចច នង
ិ លិខិត
បទ ្ឋ នគតយ
ិ ុត្ត។
 ក ងសមតថភពស្រមប់ករអនុវត្តរបប្របក់េ ធនកនុងេគលេ ធនបន្របសទ
ិ ធភពនង
ិ ករ
េជឿទុកចិតេ្ត លីករអនុវត្ត មរយៈករចូលរួមនិងេរៀបចំឲយមនសននិសីទ ទស នកិចស
ច ិក និងវគគ-
បណុ ្ត ះប ្ត លេផ ងៗកនុងនង
ិ េ្រក្របេទស។
 េរៀបចំលិខត
ិ បទ ្ឋ នគតយ
ិ ុត្តែដលចំបច់ស្រមប់ករអនុវត្តរបប្របក់េ ធន រួមមន ករកំណត់
ែបបបទនិងនីតវិ ិធីៃនករចុះបញជ ិក ករកំណត់អ្រ ភគទន ករកំណត់ វកលិករបប្របក់
េ ធនជេដីម។

44 | ទំ ព័ រ
  វ ិភគ យតៃម្លសន្តិសុខសងគមស្រមប់កញច ប់ វកលិកនិងអ្រ ភគទនេលីរបប្របក់េ ធន
េ យមនកច ិ ត្តិករជមួយអនកជំនញករសន្តស
ិ ចសហ្របតប ិ ុខសងគមអន្តរជតិ េ យែផ្អកេលម
ី ូ ល-
្ឋ នទិនន
ន ័យែដលមននិងទិនន
ន ័យៃនករអេងកតេសដ្ឋកច
ិ ចសងគម។
 អភវិ ឌ ្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយ រួមមន កររចន្របព័ន្រធ គប់្រគងទិននន័យនង
ិ ករបេងកីត្របព័នប
ធ ្ត ញ
៌ នវ ិទយែដលជគន្លឹះដ៏មន
ព័តម រៈសំខន់្របកបេ យ្របសិទធភព នឹង ចកត់បនថយចំ យ
ែផនករដ្ឋបលេល្រី បតប
ិ ត្តិករននផងែដរ។ េលស
ី ពេី នះេទេទៀត ករបំពក់ឧបករណ៍ព័ត៌មនវ ិទយ
េន មករយល័
ិ យ ប.ស.ស. មប ី យមនភពងយ្រសួលស្រមប់ដំេណីរករ
្ត េខត្ត េដីមបឲ
បញចូ លទិននន័យេទកន់មជឈមណ្ឌលទិនន
ន ័យ។ េនកនុងបរបទែដលបេចច
ិ កវ ិទយព័ត៌មនវ ិទយមនករ
រកចេ្រម
ី ន
ី ករអភវិ ឌ ្របព័នធ្រគប់្រគងរបប្របក់េ ធន្រតូវរចនេ យផ រភជប់នង
ឹ ្របព័នធ្រគប់្រគង
ធនគរ។
 ក់េចញយន្តករេផ ងៗដូចជ ្របព័នធ្រគប់្រគង ន ម្រមមៃដ និង្របព័នធេផញី រនឹង្រតូវអនុវត្តកុ ង
ន
េគលេ កំណត់អត្តសញញណសមជិក េ យ្រតូវេធ្វីកិចស
ច ហ្របតិបត្តិករជមួយៃដគូអភវិ ឌ និង
ប ្ត ្របេទសននែដលធ្លប់ទទួលបនេជគជ័យកនុងករងរេនះ។
 ព្រងីកឬ ងសង់អគរ ន ក់ករក ្ត លរបស់ ប.ស.ស. ស្រមប់ដេំ ណីរកររបបធន ៉ ប់រងសុខភព
និងរបប្របក់េ ធន។

៥. េ ធនសម្រ័ គចិត្ដពែី ផនកឯកជន

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

241> ជរ ្ឋ ភិបលបននិងកំពុងយកចិត្តទុក ក់ផ្តល់េស សន្តិសុខសងគមជូនចំេពះពលរដ្ឋកមពុជ ម រ

យៈករេរៀបចំផល
្ត ់នូវេ ធនស្រមប់ម្រន្តី ជករសុីវ ិល នេិ យជិត នង
ិ ពលរដ្ឋកមពុជ។ ជមួយគនេនះ ជរ ្ឋ -ភិ
បលកំពុងេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញតេ្តិ ដម
ី បអ
ី ភិវឌ េ ធនសម័្រគចត
ិ ្តពែី ផនកឯកជនដល់បុគគលឬ ្រកុម
ហ៊ុនឯកជន។ េ ធនសម័្រគចិតព
្ត ីែផនកឯកជនេនះ ជផលិតផលមួយរបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត។

ខ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

242> ្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ : ្រកសួងសងគមកច

ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ បនេរៀបចំេសចក្ត្រី ពង
ចបប់សព
្តី ស
ី ន្តស
ិ ុខសងគមស្រមប់ពលរដ្ឋកមពុជ េហយ
ី ចបប់េនះ្រគបដណ្តប់ែតេលីេ ធនែដលផ្តល់េ យ ជ- រ
្ឋ ភិបល។ ចំេពះេ ធនសម័្រគចិត្តពីែផនកឯកជន មិនទន់មន្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិ្រគប់្រគងេន
េឡយ
ី េទ។

243> ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន : បចចុបបនន កមពុជមិនមន ថ ប័នស្រមប់្រគប់្រគងនង

ិ ្រតួតពន
ិ ត
ិ យករផ្តល់េ ធន
សម័្រគចត
ិ ្តពែី ផនកឯកជន។

244> ករអភិវឌ និងយន្តករទីផ រ : ជទូ េទ ចំេពះកមពុជ ករយល់ដឹងពីេសចក្តី្រតូវករៃនករសន ំ

មរយៈផលិតផលហរិ ញញវតថុេផ ងៗ ដូចជ ករ ក់្របក់បេញញីេនធនគរ ករទិញធន ៉ ប់រង និងករេ្របី-

45 | ទំ ព័ រ
្របស់េស េ ធន ជេដីម េនមនក្រមត
ិ ។ ទនទឹមេនះ កមពុជក៏មិនទន់មនទីផ រស្រមប់េ ធនស័ម្រគចិត្តពី
ែផនកឯកជនេនេឡយ
ី ែដរ។

245> ករក ងសមតថភព : ជំន ញឯកេទសមួយចំនួន ស្រមប់អ ភិ វឌ វ ិស័យ េ ធនសម័្រគចិត្តពីែផន ក

ឯកជន រួមមន ករវ ិភគហរិ ញញវតថុ ករវ ិភគ ិ ័យ ករអភិវឌ ផលិតផល ករជំរុញករលក់ផលត
នភ ិ ផល ករវ ិ
និេយគ និងករ្រគប់្រគងទិននន័យ ជេដីម គឺជត្រមូវករបនទន់និងចំបច់។

គ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

246> ្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ : ជរ ្ឋ ភិបលបននិងកំពុងេរៀបចំបេងកីតយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍េ ធនស័ម្រគ-

ចិតព
្ត ីែផនកឯកជន។ េនេពលែដលយុទធ ្រស្តេនះ្រតូវបនអនុម័ត បញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងនង
ឹ េរៀបចំេគលនេយ-
បយចំបច់នន ស្រមប់បេងកីតេ ធនសម័្រគចិត្តពែី ផនកឯកជន ិ បទបបញញត្តិ
និងេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
េដីមប្រី គប់្រគង។

247> ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន : កនុងរយៈេពលខ្លី ្រកសួងេសដ្ឋកច

ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ ែដលជបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង ្រតូវ
បេងកីតករយល័
ិ យ្រគប់្រគងមូលនធ
ិ ិេ ធន េដម
ី បី ម ននិង្រគប់្រគង ថ នភពហរិ ញញវតថុ និងជពេិ សស
្រគប់្រគងេ ធនសម័្រគចិតព
្ត ីែផនកឯកជន។

248> កនុងរយៈេពលមធយម ជរ ្ឋ ភិបលនឹងជំរុញករបេងកីត្រកុមហ៊ុនឯកេទសេដម

ី បច
ី ត់ែចងនិង្រគប់-
្រគងមូលនិធិេ ធនសម័្រគចិតព
្ត ីែផនកឯកជន។

249> ករអភវិ ឌ នង
ិ យន្តករទផ
ី រ : ឹ េលីកកមពស់ទស នទនៃនករចប់េផ្តីមដំេណីរករ
ជរ ្ឋ ភិបលនង
េ ធនសម័្រគចត
ិ ្តពែី ផនកឯកជនេនកមពុជេនកនុងសហគមន៍អន្តរជតិ ជពេិ សសសមគម ៊ នេដីមបទ
ី ក់-
ទញករចប់ រមមណ៍ពី្រកុមហ៊ុនឯកេទសកនុងករចត់ែចងមូលនិធេិ ធនេនះ។

250> ករក ងសមតថភព : ជរ ្ឋ ភិបលនង

ឹ េរៀបចំេ្រជស
ី េរសម្រន្ត
ី ប ី ែនថមស្រមប់បញញត្តិករធន ៉ ប់រង
និងេរៀបចំវគគបណុ ្ត ះប ្ត លជំនញឯកេទសស្រមប់ម្រន្តីទង
ំ េនះ េដីមបេី ឆ្លីយតបនឹងត្រមូវករជក់ែស្តងៃនទី
ផ រេ ធនសម័្រគចត
ិ ្តពីែផនកឯកជនេនកមពុជ។

III. ទីផ រទុន

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

251> ករអភិវឌ ទីផ រមូលប្រតែដលរួមមនទីផ រទុននិងទីផ ររូបយ

ិ វតថុ ្រតូវបនែចងេនកនុងចកខុវ ិស័យ
នង
ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០ នង
ិ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-
២០១៥។ បចចុបបនន ជរ ្ឋ ភិបលកំពុង ក់ឲយដំេណីរករទផ
ី រមូលប្រត។ កច
ិ ចករេនះទមទរេពលេវ េ្រចីន
េដីមបេី ធ្វីឲយទីផ រមនករអភិវឌ នង
ិ ភពចស់ទុំ។

252> ែផនករអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុរបស់កមពុជ ចទទួលបនផល្របេយជន៍ពីេគលេ រយៈេពលែវង

របស់ ៊ ន មរយៈករេធ្វស
ី ហ្របតិបត្តិករឆ្លងែដនរ ងទីផ រទុនននកនុងតំបន់។

46 | ទំ ព័ រ
ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

253> មរយៈករអនុ វត្តយុទធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២

ំ ០០៦-២០១៥ ជរ ្ឋ ភិបលបន
បេងកត
ី គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជេនែខកកក ឆន២
ំ ០០៨។

254> គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ មនភរកច

ិ ច្រតួតពន
ិ ិតយ្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រមូលប្រត។ ទនទម
ឹ េនះ អនុ្រកត
ឹ យ
ស្តព
ី ក
ី រេរៀបចំនង
ិ ករ្រប្រពឹត្តេទរបស់គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ្រតូវបនចុះហតថេលខឲយេ្រប្រី បស់នង
ិ ចូល
ជធរមនេនៃថងទី២៣ ែខកកក ឆន២
ំ ០០៨។ អនុ្រកត ី មសភពគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ
ឹ យេនះែចងអំពស
ែដលមនសមជិក៨រូប ដឹកនំេ យរដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ មុខងររបស់អគគនយក និងមុខងរ
របស់នយក ្ឋ នទំង៦ែដលសថត
ិ េ្រកមករដឹកនំរបស់អគគនយក ក៏ដូចជមុខងររបស់អងគភពសវនកមមៃផទ
កនុងែដលសថិតេ្រកមករដឹកនំនិងបញជផទល់របស់គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ។ នយក ្ឋ នទំង ៦េនះបេងកីត
បនជរចនសមពន
័ ធ្រគប់្រគងេពញេលញរបស់គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ។

255> ករអភវិ ឌ ្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងនង

ិ គតយ
ិ ុត្ត : កនុងឆន២
ំ ០០៧ ជរ ្ឋ ភិបលបនអនុ មត
័ ចបប់ពក់ព័នធ
នឹងមូលប្រត ែដលចបប់ទង
ំ េនះផ្តល់មូល ្ឋ ន្រគឹះស្រមប់ករអភិវឌ ទីផ រមូលប្រតកមពុជ កនុងេនះរួមមន
ចបប់សព
្តី ម
ី ូលប្រតរដ្ឋ ចបប់សព
្តី ក ិ ករជួញដូរមូលប្រតម
ី រេបះផ យនង ជន នង
ិ ចបប់សព
្តី ក
ី ័យធន។

256> ចបប់សព
្តី ម
ី ូលប្រតរដ្ឋ ្រតូវបន្របកសឲយេ្របេី នៃថងទ១
ី ០ ែខមក ឆន២
ំ ០០៧។ ចបប់េនះអនុញញតឲយ
ជរ ្ឋ ភិបល តំ ងេ យ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ េបះផ យលក់មូលប្រតរដ្ឋជ ធរណៈ េដីមបេី ធ្វី
ហរិ ញញបបទនឱនភពថវ ិកចរន្តឬេធ្វីហរិ ញញបបទនេលីគេ្រមងេហ ្ឋ រចនសមព័នធរយៈេពលែវង។ េនកនុងឆន ំ
២០០៥ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុបនេបះផ យលក់មូលប្រតរដ្ឋរយៈេពលខ្លី(៩១ៃថង) កនុងទឹក្របក់
៤៩,៩ ពន់ នេរៀល ែដលភគេ្រចន
ី ្រតូវបនទញ
ិ េ យធនគរ។

257> ចបប់សព
្តី ក
ី រេបះផ យនង
ិ ករជួញដូរមូលប្រតម ជន ្រតូវបន្របកសឲយេ្របេី នៃថងទ១
ី ៩ ែខ
តុ ឆន២
ំ ០០៧ េដម
ី ប្រី គប់្រគង្របតិបត្តិករទីផ រមូលប្រត ្របតប
ិ ត្តិករ្របព័នផ
ធ ត់ទត់នង
ិ ទូ ទត់ និង្របតិបត្តិ-
កររក ទុកមូលប្រត ្រពមទំង្រគប់្រគងអនកចូលរួមកនុងទីផ រមូលប្រតែដលជួញដូរមូលប្រត និងផ្តល់េស មូ ល
ប្រតនង
ិ ្រកុមហ៊ុនម ជនទទួលខុស្រតូវមនក្រមត
ិ ឬនត
ី ប
ិ ុគគល្របត្រិ សុតែដលេបះផ យលក់មូលប្រតជ
ធរណៈ។

258> ចបប់សព
្តី ក
ី ័យធន ្រតូវបនអនុមត
័ េនែខធនូ ឆន២
ំ ០០៧ េដម
ី បប
ី េងកត
ី ជវ ិធន លកខខណ្ឌ នីតវិ ិធី និង
ដំេណីរករ្រគប់្រគងអ ធនភព។ បទបបញញត្តិេនះ អនុវត្តចំេពះ ល់ធុរជននិងនីតិបុគល
គ ទំងអស់ែដលមន
្រទពយសកមមេនកមពុជ ី េដីមបអ
និង្រតូវបនេរៀបចំេឡង ី នុញញតឲយមចស់បណ
ំ ុ លមនសិទធិប្តឹងទមទរសំណងពី
កូនបំណុល្របកបេ យតម្លភពនង
ិ យុតធ
្តិ ម៌។

259> អនុ្រកត
ឹ យស្តព
ី ក
ី រអនុវត្តចបប់សព
្តី ក
ី រេបះផ យនង
ិ ករជួញដូរមូលប្រតម ជន ្រតូវបនចុះហតថ-
េលខ ក់ឲយេ្រប្រី បស់នង
ិ ចូ លជធរមនេនៃថងទ៨
ី ែខេម ឆន២
ំ ០០៩។ េគលបំណងៃនអនុ្រកត
ឹ យេនះ គឺ
ែចងអំពី៖ ១. លកខខណ្ឌសំេណីលក់និងករេបះផ យលក់មូលប្រតជ ធរណៈ ២. ឯក រផ្តល់ព័តម
៌ ន
ែដល្រតូវ ក់សុំករអនុញញតនិងចុះបញជ ីេ យគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ៣. លកខខណ្ឌែដល្រតូវេគរព

47 | ទំ ព័ រ
េ យបុគល
គ ក់ពកយេសនីសុំករអនុញញតេដីមបេី ធ្វី្របតិបត្តិករទផ
ី រមូលប្រត ្របព័នធផត់ទត់និងទូទត់ ឬ
្របតិបត្តក
ិ ររក ទុកមូលប្រត ៤. ករផ្តល់ ជញបណ្ណ ឲយ្រកុមហ៊ុនមូលប្រតនង
ិ ភនក់ងរ្រកុមហ៊ុនមូលប្រត ៥.
ដំេណីរករគេ្រមងវ ិនេិ យគរួម និង ៦. អភប
ិ លកច
ិ ច ជីវកមមស្រមប់អភិបលនិងបុគល
គ ិកជន់ខពស់របស់្រកុម
ហ៊ុនម ជនទទួលខុស្រតូវមនក្រមិតឬនីតិបុគល
គ ្របត្រិ សុត។

260> ករអភវិ ឌ ទផ
ី រមូលប្រតរដ្ឋ : ទផ
ី រមូលប្រតរដ្ឋ ចជួយជំរុញករអភិវឌ ទីផ រអន្តរធនគរនិងផ្ត
ល់មូល ្ឋ ន្រគឹះស្រមប់អភវិ ឌ ទីផ ររូបិយវតថុ។ មិនែតប៉ុេ ្ណ ះ ទីផ រមូលប្រតរដ្ឋជមេធយបយដ៏មន រ-
្របេយជន៍របស់ ជរ ្ឋ ភិបល កនុងករេកៀរគរមូលនធ
ិ ិកុ ង្រសុ
ន កេដីមបេី ធ្វីហរិ ញញបបទនឱនភពថវ ិកចរន្ត។

261> មូលប្រតរដ្ឋ ជឧបករណ៍សំខន់មួយស្រមប់ជំរុញករអនុវត្តេគលនេយបយរូបិយវតថុ េដីមបប

ី េងកន
ី
ករេ្របី ្របស់ ្របក់ េរៀល។ ទី ផ រមូ ល ប្រតរដ្ឋ ែដលមនមូ ល ្ឋ នទូ លំ ទូ យមន រៈសំ ខ ន់ ស ្រមប់
ដំ េណី រករ្របតិ ប ត្តិ ក រទីផ រេបី ក ចំ ហ ។ មូ ល ប្រតរដ្ឋ ច រ កជ្របក់
ឹ េរៀល ច្រតូ វ បនេបះផ យនិ ង ច
អនុញញតឲយ ក់ជ្របក់តមកល់េទដល់ក្រមត
ិ សម្រសប មួយ េដីមបក
ី ត់បនថយករចំ យេលីករ ក់
តមកល់ជ ច់្របក់ែដលមន ិ ជំរុញករទទួលយក្របក់េរៀលកនុងករជួញដូរមូលប្រត។
ិ ទទួលបនករ្របក់ នង
មូលប្រតរដ្ឋនឹងផ្តល់នូវជេ្រមីសវ ិនេិ យគមួយែដលគមន នភ
ិ ័យនិងកត់បនថយករទទួលយក និភ័យពីធន-
គរជូនវ ិនេិ យគន
ិ មិនែមនជធនគរ ដូចជ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងជេដីម។ ទនទឹមនឹងេនះ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង
ចវ ិនេិ យគេលម
ី ូលប្រតរដ្ឋេដីមបក
ី ត់បនថយករវ ិនេិ យគគមនសុវតថិភព េ្រកមកច
ិ ្រច ពមេ្រពៀងទញ
ិ ្រតឡប់មកវ ិញ
េចៀស ងករ ក់្របក់បេញញីទង
ំ ្រសុងេន្រគះឹ ថ នធនគរ ែដល ចមន នភ
ិ ័យកនុងករណីមនករដួល
រលំ្រគះឹ ថ នធនគរេនះ។ ករេបះផ យមូលប្រតរដ្ឋ្រតូវករចំ យថវ ិក ប៉ុែន្ត ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ ទទួលបន
អតថ្របេយជន៍ពីករបេងកន
ី ្របភពហរិ ញញបបទនែដលគមនសមពធេលីអតិផរ ។

262> ករេបះផ យមូលប្រតរដ្ឋ គបបផ

ី រភជប់ឲយបនសម្រសបេទនឹងកមមវ ិធីខរចី បស់ ជរ ្ឋ ភិបល េដីមប ី
បំេពញលកខខណ្ឌខច។
ី នត
ី វិ ិធន
ី ង
ិ ្របព័នធេដញៃថ្លគបបប
ី េងកីតេឡង
ី េដម ី ំរុញករលក់និងករែបងែចក។
ី បជ

263> ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ : េនៃថងទ២
ី ០ ែខវ ិចឆក
ិ ឆន២
ំ ០០៦ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ បនចុះហតថេលខេលី
អនុស រណៈៃនករេយគយល់ជមួយ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកូេរ ៉ កនុងេគលេ បេងកីត្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុ
ជ។ រ ្ឋ ភប
ិ លកូ េរ ៉ ី ន ក់ងរសហ្របតប
មរយៈទភ ិ ត្តក
ិ រអន្តរជតក
ិ ូេរ ៉ បនផ្តល់ករគំ្រទដល់ករបណុ ្ត ះប ្ត
លនិងករអប់រ ំអនគតអនកចូ លរួមកនុងទីផ រេនកមពុជ ជមួយនឹងទក
ឹ ្របក់ចំនន
ួ ១,៨ នដុ ្ល រ េមរក
ិ
ស្រមប់កមមវ ិធរី យៈេពល៣ឆន ំ ពីឆន២
ំ ០០៧ដល់ឆន២
ំ ០០៩។

264> េនៃថងទ២
ី ៣ ែខមន
ី ឆន២
ំ ០០៩ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុបនចុះកច
ិ ច្រពមេ្រពៀងជមួយ ្រកុម
ហ៊ុនផ រមូលប្រតកូេរ ៉ េដីមបប
ី េងកីត្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុជែដលកនុងេនះ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ កន់
កប់ភគហ៊ុន៥៥ភគរយ េហយ
ី ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកូេរ ៉ កន់កប់៤៥ភគរយ។ ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុ
ជបនទទួលករអនុញញតពីគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ េដម
ី បេី ធ្វីជ្របតប
ិ ត្តិករទផ
ី រមូលប្រត ្របតិបត្តិករ
្របព័នធផត់ទត់នង
ិ ទូទត់ និង្របតប
ិ ត្តក
ិ ររក ទុកមូលប្រត។

48 | ទំ ព័ រ
265> អនកចូលរួមកនុងទផ
ី រ : េនៃថងទ២
ី ០ ែខតុ ឆន២
ំ ០១០ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ បនផ្តល់ ជញ
បណ្ណជូន្រកុមហ៊ុនចំនន
ួ ១៥ឲយេធ្វជ
ី ្រកុមហ៊ុនមូលប្រត ែដលកនុងេនះ្រកុមហ៊ុនចំនួន៧ ្រតូវបនអនុញញតឲយេធ្វី
ជី វ កមម ធ នទិ ញ មូ ល ប្រត២ជពណិ ជជក រមូ ល ប្រត ៤ជឈមួញេជី ង មូ ល ប្រត និ ង ២ជទី្របឹក វ ិនិេយ
គ។ ជមួយគនេនះ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ បនផ្តល់ករទទួល គ ល់ផងែដរជូនភនក់ងរទូទត់ ច់្របក់
ពក់ពន
័ ធ នង
ឹ មូ លប្រត ភនក់ងរបញជ ិកមូលប្រត ភនក់ងរចុះបញជ ីេផទរមូលប្រត ភនក់ងរទូទត់ ្រកុមហ៊ុន
គណេនយយជំនញ នង
ិ សវនករឯក ជយ នង
ិ ្រកុមហ៊ុនផ្តល់េស យតៃម្លេនកនុងវ ិស័យមូលប្រត។

266> េនែខមក ឆន២

ំ ០១១ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ បនចុះហតថេលខេលីអនុស រណៈៃនករ
េយគយល់ជមួយវ ិទយ ថ នហរិ ញញវតថុកមពុជ េដីមបផ
ី ្តល់ករអប់រ ំនង
ិ ករបណុ ្ត ះប ្ត លដល់ ធរណជន។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

267> ករតភជប់រ ង្របតប

ិ ត្តិករទីផ រមូលប្រតនង
ិ ្របព័នទ
ធ ូ ទត់ជតិ ្រតូវែតេធ្វីេឡង ី រំ ុញឲយមនទី
ី េដីមបជ
ផ រមូលប្រតមួយ្របកបេ យ្របសិទធភពនិងភពរលូន។ ករ ក់ឲយអនុវត្តនូវនីតិវ ិធទ
ី ូទត់មូលប្រត េ យ
េ្របី្របស់វ ិធី “ករ្របគល់ទល់នង
ឹ ករទូទត់” (Delivery vs. Payment) នង ធ ្វ័យ្របវត្តិ
ឹ ទមទរឲយមន្របព័នស
មួយេននង
ឹ កែន្លង។ ្របព័នធស្វ័យ្របវត្តេិ នះនង
ឹ លុបបំបត់ នភ
ិ យ
័ ពក់ព័នធនង
ឹ ករេផទរមូលប្រតជរូបវន្ត។ ករ
ក់ឲយដំេណីរករជដំ ក់ៗនូវ្របព័នធទូទត់េពញេលញេ យធនគរជតិៃនកមពុជ េនដំ ច់ឆន២
ំ ០១១
េនះនឹងអនុញញតឲយមនករេផទរ ម្របព័នធេអឡច
ិ ្រតូនក ី ករេផទរេនះ្រតូវបំេពញ
ិ េហយ មលកខខណ្ឌរបស់ទផ
ី រ
នង
ិ គណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ។

268> តម្លភពទផ
ី រ : េ្រកយពីបនេធ្វីករសិក រួមគនជមួយគណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ ្រកុម្របឹក -
ជតិគណេនយយ បនអនុម័តស្តង់ គណេនយយបេ ្ត ះ សននស្រមប់្រកុមហ៊ុនចុះបញជ ីលក់មូលប្រតមុននឹង
្ដ ់ របយករណ៍ទក់ទងនង
អនុវត្តសង ឹ ហរិ ញញវតថុអន្ដរជតៃិ នកមពុជ (CIFRS) កនុងឆន២
ំ ០១២។

269> ករអភវិ ឌ ែផនកេផ ងៗេទៀតរបស់ទផ

ី រមូលប្រត : េនេពលែដលទីផ រមូលប្រតកមមសិទធិបនេបះ
មួយជំ នមុនេគកនុងករអភិវឌ ទីផ រទំងមូល ែផនកេផ ងេទៀតៃនទផ
ី រមូលប្រតក៏្រតូវអភវិ ឌ ជបេណ្តីរៗ
ផងែដរ េដីមបប
ី ំេពញត្រមូវករទផ
ី រែដលេទប
ី េងីបេឡង
ី ជពិេសសទផ
ី របំណុលរយៈេពលែវង។

270> ករេធ្វព
ី ព
ិ ធ
ិ កមមឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុនង
ិ យន្តករវ ិនេិ យគ : ទផ
ី រមន
ិ ទន់អភវិ ឌ េ យ រែតគមន
ឧបករណ៍ ចជួញដូរបននិងគមនអន្តរករែដលជអន
ី កបេងកីតឲយមនទីផ រ ក៏ដូចជយន្តករវ ិនេិ យគែដលនង
ឹ
្របមូលផ្តុំមូលនធ ិ អនក្រគប់្រគងមូលនធ
ិ ិពីវ ិនិេយគិនតូចៗនង ិ ិវ ិជជជីវៈ។

271> ករអប់រ ំនង

ិ កច
ិ ក
ច រពរវ ិនេិ យគន
ិ : េនកនុង្របតិបត្តិករទីផ រមូលប្រត ចមនសកមមភពេលមីស
ចបប់ ែដល្របករេនះទមទរឲយមនកិចក
ច រពរវ ិនិេយគិនឲយបន្រគប់្រគន់។ ជមួយគនេនះ វ ិនេិ យគិនភគ
េ្រចន
ី មិនទន់មនករយល់ដង
ឹ អំពភ
ី ព ញ ី ែដលត្រមូវឲយមនករ
ំ ុ ៃំ នករជួញដូរឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុេនេឡយ
ឹ ្រតូវដល់វ ិនេិ យគិនទំងេនះអំពីដំេណីរករទីផ រមូលប្រត។
អប់រ ំ្រតម

49 | ទំ ព័ រ
ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

272> ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ : ភពចេន្លះ្របេ ងេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងនិងគតិយុត្តបចចុបបននេនះត្រមូវឲយមន
ករបំេពញបែនថមជចំបច់ ដូចជបញ្ហពក់ពន
័ ធ នង
ឹ ករក ័យធនេនកនុងទផ
ី រមូលប្រតែដល ចនង
ឹ េកត
ី មន
ជយថេហតុ ជេដម
ី ។ េហ ្ឋ រចនសមព័នធគ្រំ ទេផ ងៗ្រតូវបេងកីត ែដលរួមមន ្របព័នរធ ក ទុកមូលប្រត ្របព័នធ
ិ ទូទត់មូលប្រត និង្របព័នទ
ផត់ទត់នង ធ ូ ទត់ ច់្របក់ េដីមបអ
ី នុញញតឲយមនករ្របគល់ទល់នឹងករទូទត់
(Delivery vs. Payment)។ កនុងករស្រមួលដល់្របតិបត្តិករទផ
ី រ នីតិវ ិធី នង
ិ យន្តករស្រមប់ករឲយខចី និងករ
ខចម
ី ូលប្រត្រតូវបេងកត
ី ឲយមនផងែដរ។ ី រមូលប្រត្រតូវ
សមតថភព យតៃម្ល្រទពយសកមមស្រមប់្របតិបត្តិករទផ
ព្រងឹងឲយ្រសប មស្តង់ អន្តរជតិ ជពេិ សស្រតូវត្រមឹម មស្តង់ ៊ ន។ ជងេនះេទៀត េនេពលែដលទី
ផ ររកធំ
ី និងមនភព ញ
ំ ុ ំ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ្រតូវព្រងឹង្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយរបស់ខួ នេដី
្ល មបេី លីក
កមពស់ករបង្ហញព័តម
៌ ននង
ិ ករអេងកត ម នទផ
ី រ។

273> េយងេទ មអភិ្រកមែដលមនេនកនុងប ្ត ្របេទសដៃទេទៀត ទមទរឲយគណៈកមមករមូលប្រត

កមពុជេធ្វស
ី ្វ័យ យតៃម្លសុជ
ី េ្រមមួយ េដីមបប
ី ញជក់ថ ្របព័នធែដលបេងកីតេឡង
ី េនះ្រសប មេគលករណ៍ជ
រវន្តរបស់អងគករអន្តរជតៃិ នគណៈកមមករមូលប្រតនិងគណៈកមមធក
ិ រស្តព
ី ្រី បព័នផ
ធ ត់ទត់នង
ិ ទូទត់ ក៏ដូច
ជអនុ សន៍ែណនំរបស់អងគករអន្តរជតៃិ នគណៈកមមករមូលប្រត ស្តីពី្របព័នធទូទត់មូលប្រត។ បនទប់ពីករ
េធ្វស
ី ្វ័យ យតៃម្លរច
ួ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជនង
ឹ ពច
ិ រ េសនស
ី ុំចូលជសមជិកេពញសិទរធិ បស់ អងគករ
អន្តរជតៃិ នគណៈកមមករមូលប្រត នង
ិ ចភជប់ប ្ត ញករងរជមួយគណៈកមមករមូលប្រតេលីពិភពេ ក
ក៏ដូចជទទួលបនករអនុវត្តលៗ
្អ ទន់សភពករណ៍។

274> អភប
ិ លកច
ិ ច ជីវកមម : ករអនុវត្តអភិបលកិចច ជីវកមមល ្អ ្រតូវបណុ ្ត ះបន្តិចម្តងៗេនកនុង្រកុមហ៊ុន
ចុះបញជ ីលក់មូលប្រតនិង្រកុមហ៊ុនមិនបនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត។ ដំបូង គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ្រតូវ ក់
ឲយអនុវត្ត្របកសស្តព ី ភិបលកច
ី អ ិ ច ជវី កមមស្រមប់្រកុមហ៊ុនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត នង
ិ បនទប់មក្រតូវព្រងក
ី ករ
អនុវត្តេនះេទ្រកុមហ៊ុនមិនបនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត។ យុទន
ធ ករបណុ ្ត ះប ី ជជំនយ
្ត លមួយ្រតូវេធ្វីេឡង ួ
ដល់ដំេណីរករអនុវត្តអភិបលកច
ិ ច ង ់េទេលីករទទួលខុស្រតូវរបស់្រកុម្របឹក -អភិ
ជីវកមមេនះ េ យសងកត់ធន
បល េលខធិករ្រកុមហ៊ុន និងតួនទីរបស់អភិបលឯក ជយ និងគណៈ្រគប់្រគងទំងមូល។

275> កច
ិ ក
ច រពរនង
ិ ករអប់រ ំវ ិនេិ យគន
ិ : េដីមបប
ី េញច សនិងកត់បនថយជអតិបរមនូវកររ ំេ ភបំពនកនុង
ទផ
ី រ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ នង
ឹ បន្តេរៀបចំករអប់រ ំវ ិនេិ យគិន នង
ិ េបក
ី ផ្លូវឲយវ ិនិេយគន
ិ ច ក់ពកយប
ណឹ្ត ងមកគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជបន។ ជមួយគនេនះ យន្តករនង
ិ មជឈមណ្ឌលេ ះ្រ យវ ិ ទនឹង្រតូវ
បេងកីតេឡង
ី េដីមបេី ះ្រ យវ ិ ទកនុងទីផ រ។

276> ជរំ ញ
ុ ករអប់រ ំនង
ិ ករយល់ដង
ឹ របស់ រព័តម
៌ ន : ជមួយនង
ឹ ករទទួល គ ល់តន
ួ ទីគន្លះឹ របស់ រ
ព័តម
៌ នកនុងវ ិស័យមូលប្រត កនុងករ យករណ៍ ក៏ដូចជករវ ិភគ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ ្រតូវេរៀបចំប
ណុ ្ត ះប ្ត លអនក រព័ត៌មនហរិ ញញវតថុនង
ិ រព័ត៌មនដៃទេទៀត និង្រតូវបេងកីតឲយមនករយល័
ិ យទំនក់-
ទំនងស្រមប់ស្រមបស្រមួលជមួយអនក រព័ត៌មន។ កិចចករេនះនឹងគំ្រទដល់ករអភវិ ឌ ្រកមសីលធម៌វ ិជជ-ជី
វៈរបស់អនក រព័ត៌មន។

50 | ទំ ព័ រ
277> អភវិ ឌ ែផនកេផ ងេទៀតៃនទផ
ី រមូលប្រត : បនទប់ពីករ ក់ឲយដេំ ណីរករទផ
ី រមូលប្រតកមមសិទធិ ជ
រ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ អភវិ ឌ ទផ
ី របំណុល ជពេិ សស ទីផ រសញញបណ្ណ ី ំរុញករអភវិ ឌ ទផ
ជីវកមម។ េដីមបជ ី រេនះ
្រតូវបេងកីត្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគង រួមទំងករបេងកីតភនក់ងរ យតៃម្លលទធភពសង (Credit Rating Agency) េដម
ី បី
គំ្រទដល់ករេបះផ យលក់មូលប្រតបំណុល។ េ្រកពីេនះ ចំបច់្រតូវសិក លទធភពបេងកីតទីផ រខុមូ៉ឌធ
ី ី
អនគត សំេ ជំរុញករអភវិ ឌ ផលតិ កមមកសិកមមនងិ ឧស ហកមម។ ទនទឹមេនះ កនុងរយៈេពលមធយម ្រតូវចប់េផ្តម
ី
ិ គូរ ក់ឲយដេំ ណីរករឧបករណ៍នស
គត ិ នទឬេដរេវទ
ី វី នង
ិ ឧបករណ៍កត់បនថយ នភ ិ ័យនន(Hedging
Instruments) េដីមបេី ឆ្លយ
ី តបេទនឹង និភ័យទផ
ី រ។

278> ករេធ្វព
ី ព
ិ ធ
ិ កមមឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុនង
ិ យន្តករវ ិនេិ យគ : េដម
ី បអ
ី ភវិ ឌ ទីផ រឲយមនមូល ្ឋ ន
ទូ យ គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជនឹងជំរុញ្របតប
ិ ត្តិកររបស់្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុមិនែមនធនគរ សថិតេ្រកម
ចបប់សព
្តី ប
ី រធនបលកច ច រិ ញញវតថុ
ិ ហ ែដលរ ំពង
ឹ ថនង
ឹ អនុម័តកនុងេពលខងមុខ ក៏ដូចជគេ្រមងវ ិនេិ យគរួម
ស្រមប់េកៀរគរមូលនិធិវ ិនេិ យគនិងទ្រមង់េផ ងេទៀតៃនយន្តករវ ិនិេយគ។

279> ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុនង

ិ យន្តករទផ
ី រ : ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ ពច
ិ រ បេងកីតយន្តករេផ ងេទៀត ដូចជ
យន្តករឲយខចីនិងខចម
ី ូលប្រត នង ី ្រំ ទនិងជំរុញ្របតិបត្តិករទី
ិ ករបេងកីត្រកុមហ៊ុនហរិ ញញបបទនមូលប្រត េដីមបគ
ផ រមូលប្រត។ ជមួយគនេនះ ចំបច់្រតូវសិក េលីករបេងកីតមូលនិធិ្រទពយអធិបេតយយ(Sovereign Wealth
Fund) កនុងេគលេ ្រគប់្រគងចត់ែចងអតេិ រក ឬសនទនយ
ី ភពេលស
ី ែដល ច្រតូវបនចត់ែចងេទកនុងករវ ិនិ
េយគមនផលិតភព។

280> មណ្ឌលអភវិ ឌ ន៍ហរិ ញញវតថុ : ជរ ្ឋ ភប

ិ លនង
ឹ បេងកីតមណ្ឌលអភិវឌ ន៍ហរិ ញញវតថុកនុងេគលបំណងរួម
ចំែណកអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ្របកបេ យចរី ភព។ មណ្ឌលអភិវឌ ន៍ហរិ ញញវតថុេនះ នឹងផ្តល់ករេលីកទឹកចិត្ត
ែផនកពនធដល់ ជីវកមមេស ហរិ ញញវតថុេនកនុង្របេទស េដីមបទ
ី ក់ទញករវ ិនិេយគេលីវ ិស័យេនះឲយកន់ែតទូលំ
ទូ យ ្រពមទំងគំ្រទដល់ករអភវិ ឌ ទីផ រមូលប្រតែថមេទៀត។

51 | ទំ ព័ រ
 ជំពូក៤
អភិបលកិចចនិងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ

I. ករ្រគប់្រគងដំេណើរករែកទ្រមង់ : ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញ ត្តិ

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

281> ចកខុវ ិស័យនង

ិ ែផនករអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០១-២០១០នង
ិ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុឆន២
ំ ០០៦-២០១៥ គូសបញជក់ពីបុេរលកខខណ្ឌសំខន់ៗ េដីមបអ
ី ភិវឌ ្របព័នធហរិ ញញវតថុរងមំ
ឹ ែផ្អកេលី
យន្តករទផ
ី រ។ បុេរលកខខណ្ឌទំងេនះរួមមន េគលនេយបយ ចបប់ និង ថ ប័ន ែដលគំ្រទករអនុវត្តយន្ត
ករទីផ រៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុនិងអភិបលកិចឲ
ច យមន្របសិទធភព។

282> េគលនេយបយ ចបប់ និង ថ ប័ន ជមូល ្ឋ ន្រគះឹ ស្រមប់ដំេណីរករទីផ រហរិ ញញវតថុ។ មូល ្ឋ ន
្រគះឹ ទំង៣េនះ កំណត់េគលបំណងនិងទស
ិ េ បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌចបប់ស្រមប់អនុវត្តេគលនេយបយនង
ិ
បេងកីតបរ ិ ថ នអំេ យផលនិងអភិវឌ ី ិវ ិធីស្រមប់្របតិបត្តិករទីផ រ
ថ ប័នែដលមន្របព័នធ យន្តករ និងនត
ហរិ ញញវតថុឲយរងមំ
ឹ នងិ មន្របសិទភ
ធ ព។

283> ឯក រយុទធ ្រស្តេនះ គូសបញជក់ពី្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិស្រមប់្របតិបត្តិករពណិជជកមម

និងហរិ ញញវតថុ រួមមន ចបប់សព
្តី ស
ី ហ្រគសពណិជជកមម ចបប់សព
្តី ក
ី ័យធន ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ -ច
ី វិ ិធរី ដ្ឋបបេវណី នង
ធន ្រកមរដ្ឋបបេវណី ្រកមនត ិ ចបប់សព
្តី ម
ី ជឈត្តករែផនកពណិជជកមម។ សកមមភពគំ្រទករអនុ
វត្តចបប់ រួមមន ករព្រងឹងជំេនឿទុ កចិត្ត ធរណជន ករពិេ្រគះេយបល់ តម្លភព និងករផ ព្វផ យចបប់
និងបទបបញញត្តិជ ធរណៈ។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

284> ជរ ្ឋ ភិបល សេ្រមចបនវឌ នភពជេ្រចីន កនុងករអភវិ ឌ ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិស្រមប់

្របតប
ិ ត្តិករពណិជជកមមនិងហរិ ញញវតថុ ្រសប មេគលេ ៃនយុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ចបប់និងបទ
ិ មួយចំនួនេទៀតរង់ចក
បបញញត្តិមួយចំនួន្រតូវបនអនុម័ត នង ំ រអនុម័ត។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

285> សុខដុមនយ
ី កមមៃនចបប់នង
ិ បទបបញញតហ ់ ប់រហ័ស បនបងកឲយមន
្តិ រិ ញញវតថុ : សកមមភពកំែណទ្រមងឆ
បញ្ហ្របឈមកនុងករអនុវត្តចបប់ វ ិធន និងបទបបញញត្តិ ែដលនំឲយមនករបក្រ យខុសៗគន។ បញ្ហ្របឈម
្តិ ឹងែផ្អកេលីកមមវ ិធរី បស់អនកផ្តល់ជំនយ
រួមមន៖ ១. ករេរៀបចំចបប់និងបទបបញញតព ួ ២. ថ ប័នពក់ព័នក
ធ ុ នងករ
អនុវត្តយល់ខុសគន ែដលទមទរឲយមនករស្រមបស្រមួលកនុងករអនុវត្តខម
្លឹ រចបប់ ៣. ករពង
ឹ ែផ្អកេទេលី
ជំនញករបរេទសែផនកចបប់ េ យ ំ ញែផនកចបប់េនមនក្រមិត និង ៤. ជំនញករែដល
រសមតថភពជន
មនចំេណះដឹងេផ ងគន ចេសនីវ ិធី ្រស្តខុសៗគន។ កនុងន័យេនះ ជរ ្ឋ ភិបល្រតូវេធ្វីសុខដុមនយ
ី កមមយន្ត

52 | ទំ ព័ រ
ករអនុវត្តចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិហរិ ញញវតថុ ្រសប ម ថ នភពវ ិស័យហរិ ញញវតថុកមពុជ េ យគត
ិ គូរដល់ផល-ប៉ះ
ពល់ចំេពះករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

286> បញ្ហ្របឈមកនុងករអភវិ ឌ ចបប់នង

ិ បទបបញញត្តិ : ភពខ្វះចេន្លះសំខន់ៗរួមមន៖ ១. កង្វះមជឈម-
ណ្ឌលតមកល់ឯក រចបប់(Central Law Registry) េ យ រមន ំ បប់ឬលខ
ិ ទន់មនករ្របមូលផ្តុច ិ ត
ិ
បទ ្ឋ នជធរមន ជេហតុប ្ត លឲយមនករលំបកដល់ម្រន្តីនិង ធរណជនកនុងករសិក ែស្វងយល់ពី
ចបប់ និង ២. កង្វះអងគភពក ្ត លជំនញស្រមប់េរៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់ែដលមនអនកឯកេទសចបប់មន
សមតថភពពន
ិ ត
ិ យចបប់នង
ិ បទបបញញតហ
្តិ រិ ញញវតថុបន្រគប់្រជុងេ្រជយ។

287> ករអភវិ ឌ ្រកបខ័ណ្ឌចបប់ពណិជជកមម : បញ្ហ្របឈមរួមមន៖ ១. ករេរៀបចំបទបបញញតអ

្តិ នុ វត្ត ចបប់
ស្តព
ី ក
ី ច
ិ ស
ច នយពណិជជកមម ២.ករបេងកីតតុ ំ ុងរង់ចក
ករពណិជជកមមកព ំ រសេ្រមចពី ជរ ្ឋ ភិបល ៣. ករ
ក់ឲយអនុវត្តចបប់សព
្តី ត
ី ុ ករពណិជជកមម ែដលត្រមូវឲយបេងកីតតុ ករឯកេទស ែដលជករេប្តជញរបស់កមពុ
ជកនុងករអនុវត្តកិចច្រពមេ្រពៀងចូលជសមជិកអងគករពណិជជកមមពភ
ិ ពេ ក នង
ិ ជេគលបំណងរបស់វ ិស័យ
ឯកជនកនុងករព្រងង
ឹ ករអនុវត្តចបប់ពណិជជកមម នង ិ ៤.ករបេងកីតមជឈមណ្ឌលជតៃិ នមជឈត្តករែផនកពណិជជ
ឹ ្របតិបត្តិឯក ជយកំពុងដំេណីរករ។
កមមមួយ ែដលមន្រកុម្របក

ឃ. យុទធ ្រស្តនិងែផនករអនគត

288> ជរ ្ឋ ភិបលនង
ឹ េរៀបចំយន្តករស្រមបស្រមួលេដីមបេី រៀបចំេគលនេយបយ េសចក្ត្រី ពងចបប់ បទ-
បបញញត្តិ វ ិធន និង ក់ឲយអនុវត្ត។ វ ិធនករសំខន់ៗេដីមបប ធ ពៃនដំេណីរករេរៀបចំចបប់និងេធ្វី
ី េងកីន្របសិទភ
សុ ខ ដុ ម នី យ កមម ចបប់និ ង បទបបញញ ត្តិ រួម មន ករពិ េ្រគះេយបល់ តម្ល ភពកនុ ងដំ េណី រករេរៀបចំ ចបប់ ករ
ំ ញបទពេិ
េ្រប្រី បស់សម្រសបៃនជន ធអន្តរជតិ មជឈករេរៀបចំេសចក្ត្រី ពងចបប់ និងករស្រមួលដល់ករ
ងយរកនង
ិ េ្រប្រី បស់ចបប់និងបទបបញញត្តិ។ កនុងរយៈេពលែវង ្រកសួងនិង ថ ប័នទទួលបនទុកេរៀបចំចបប់ វ ិធន
និងបទបបញញត្តិ ្រតូវ យតៃម្លផលប៉ះពល់ពីែផនកបញញត្តិកមម មុននឹងសុំករអនុម័ត។

289> ករអភវិ ឌ ្រកបខ័ណ្ឌចបប់ពណិជជកមម : ជរ ្ឋ ភិបលនឹង៖ ១. េរៀបចំបទបបញញត្តិអនុវត្តចបប់សព

្តី ី
កច
ិ ស
ច នយពណិជជកមម ២. បេងកត
ី តុ ករពណិជជកមម ៣. ក់ឲយអនុវត្តចបប់សព
្តី ត
ី ុ ករពណិជជកមមែដល
ត្រមូវឲយបេងកីតតុ ករឯកេទស ែដលជករេប្តជញរបស់កមពុជកនុងករអនុវត្តកិច្រច ពមេ្រពៀងចូ លជសមជក
ិ អងគ
ករពណិជជកមមពភ
ិ ពេ ក និងជេគលបំណងរបស់វ ិស័យឯកជនកនុងករព្រងឹងករអនុវត្តចបប់ពណិជជកមម
និង ៤. បេងកីតមជឈមណ្ឌលជតៃិ នមជឈត្តករែផនកពណិជជកមមមួយែដលមន្រកុម្របឹក ្របតិបត្តិឯក ជយកំពុង
ដំេណីរករ។

290> ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ េរៀបចំេគលនេយបយ្របកួត្របែជងេនកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ េដម
ី បទ
ី ប់ ក ត់ករ
្របកួត្របែជងមិន្រសប មវ ិន័យទីផ រ រួមមន ករបេងកត
ី ចបប់្របកួត្របែជងនង
ិ ចបប់ករពរអនកេ្របី្របស់
ែដលនឹងផ្តល់ទំនុកចិត្តកុ ងករឲយខច
ន ី(Truth-in-Lending)។ កនុងរយៈេពលមធយម ជរ ្ឋ ភប
ិ លនឹងេរៀបចំចបប់
ភនក់ងរ រួមជមួយនង
ឹ បទបបញញត្តន
ិ នស្រមប់អនុវត្ត។ កនុងរយៈេពលែវង ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ បេងកត
ី ជញធរ
អនុវត្តចបប់្របកួត្របែជងនិងចបប់ករពរអនកេ្រប្រី បស់។

53 | ទំ ព័ រ
291> េសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ប
ី រធនបលកច
ិ ហ
ច រិ ញញវតថុ : ចបប់សព
្តី ប
ី រធនបលកច
ិ ហ
ច រិ ញញវតថុែដល្រគបដណ្តប់វ ិ
ស័យធនគរនង
ិ វ ិស័យហរិ ញញវតថុមន
ិ ែមនធនគរ នង
ឹ ្រតូវបន ក់ឲយេ្រប្រី បស់ រួមជមួយនង
ឹ បទបបញញត្តន
ិ ន
ស្រមប់អនុវត្ត។ ចបប់េនះនឹងគំ្រទករបេងកត
ី បរធនបលកច
ិ ចទូេទនិងឧបករណ៍វ ិនិេយគមូលនិធិ។

II. េហ ្ឋ រចនសមព័នធទីផ រ : គណេនយយនិងសវនកមម

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

292> វ ិស័យគណេនយយនង
ិ សវនកមម ផ្តល់្រកបខ័ណ្ឌេដីមបប
ី េងកីតព័ត៌មនហរិ ញញវតថុសំខន់ចប
ំ ច់េនកនុងវ ិស័
យននៃនេសដ្ឋកិច។
ច ្រគប់អងគភព ជីវកមមពក់ព័នធ ្រតូវេរៀបចំរបយករណ៍ហរិ ញញវតថុរបស់ខួ ន្រសប
្ល ម
្រកបខ័ណ្ឌៃនករ យករណ៍ហរិ ញញវតថុែតមួយ។ ្របករេនះ បងកលកខណៈងយ្រសួលកនុងករេ្របៀបេធៀបព័ត៌មន
ហរិ ញញវតថុចំេពះ្រគប់វ ិស័យទំងកនុងនង
ិ េ្រក្របេទស។

293> ្រកបខ័ណ្ឌ គណេនយយែបបេនះ បនេកី ត មន ង

ំ ពី េដី ម ឆន ២
ំ ០០០។ ចបប់ស្តីពីគណេនយយសហ
្រគស សវនកមមគណេនយយសហ្រគស នង
ិ វ ិជជជវី ៈគណេនយយ ្រតូវបនអនុម័តនិង ក់ឲយអនុវត្តេនែខ មិថុន
ឆន២
ំ ០០២។ ចបប់និងវ ិធនននរបស់្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុបនត្រមូវឲយសហ្រគសទំងអស់ េរៀបចំ
របយករណ៍ហរិ ញញវតថុ្របចំឆនរំ បស់ខួ ្លន ្រសប មស្តង់ គណេនយយកមពុជ េ ្ត ់ គណេនយយ
យែផ្អកេលីសង
អន្តរជត។
ិ ចបប់េនះ ក៏បនបេងកត
ី នង
ិ កំណត់លកខខណ្ឌស្រមប់េធ្វីសវនកមមសហ្រគស ជីវកមមេនកមពុជផង
ែដរ។ េនែខមក ឆន២
ំ ០០៩ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុបន ្ត ់ របយ
ក់េចញបទបបញញត្ដិឲយអនុវត្ដសង
ករណ៍ហរិ ញញវតថុអន្តរជតៃិ នកមពុជ ចំេពះ ល់សហ្រគសទំងអស់។ េនែខឧសភ ឆន២
ំ ០១០ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
នង
ិ ហរិ ញញវតថុបន ក់ឲយេ្របស ្ត ់ ទក់ទន
ី ង ិ នង
ឹ សវនកមម នង
ិ ករអះ ងអន្តរជតៃិ នកមពុជ (Cambodian
International Standards on Auditing and Assurance)។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទផ
ធ ល

294> ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ បន ក់ឲយអនុវត្តកតព្វកិចចគណេនយយ សវនកមម និងវ ិជជជីវៈគណ-
េនយយេនកមពុជ ដូចជ ចបប់សព
្តី គ
ី ណេនយយសហ្រគស សវនកមមគណេនយយសហ្រគស នង
ិ វ ិជជជីវៈ
គណេនយយ ករបេងកត
ី ថ ប័ន ្រកុម្របក
ឹ ជតគ
ិ ណេនយយ នង ំ ញនង
ិ វ ិទយ ថ នគណេនយយករជន ិ សវនករកមពុជ
្រពមទំងបទបបញញត្តិនន។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

295> ្ត ់
ករអនុវត្តសង : េទះបជ
ី កមពុជបនអនុមត ិ អនុវត្ត ស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនង
័ នង ឹ ហរិ ញញវតថុ
អន្តរជត(
ិ IFRS)េពញេលញក៏េ យ ក៏េនមនបញ្ហ្របឈមមួយចំនួនែដល្រតូវេ ះ្រ យឲយ្រសប មត
ថភពពិតៃនកមពុជ ែដលរួមមន៖

១. ករអនុវត្តនិងករ្រតួតពិនិតយ។
២. ករត្រមូវេទ មតថភពៃន ជីវកមម។

54 | ទំ ព័ រ
 ៣. ភពែខ្វងគនៃនករអនុ វត្តបទបបញញតរ្តិ បស់ ថ ប័នពក់ពន
័ ធ ។ នង
ិ
៤. សមតថភពយល់ដឹងរបស់បញញតក
្តិ រនង
ិ ្របតប
ិ ត្តិករ។

296> ករអនុវត្តស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអន្តរជត(

ិ IFRS) ចមនផលប៉ះពល់មកេលី
របយករណ៍ហរិ ញញវតថុរបស់ធនគរនិង្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ជពេិ សស ករកំណត់សំវ ិធនធនចំេពះឥណ
ទនេ្រកមស្តង់ ។

297> ករអភវិ ឌ ធនធនមនុស : បញ្ហ្របឈមចមបងកនុងករជំរុញគុណវុឌ គ

ិ ណេនយយករជំនញកនុង្រសុក
រួមមន៖

១. អសងគតិភពនិងកង្វះមុខវ ិជជសម្រសប េន ម កលវ ិទយល័យ។

២. ករលំបកកនុងករេ្របីភ បេចចកេទសគណេនយយនង
ិ សវនកមម។ និង
៣. កង្វះកមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លថនក់ជតស ំ ញ។
ិ ្រមប់គណេនយយករជន

ឃ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

298> ្ដ ់ របយករណ៍ទក់ទងនង
អន្ដរកលេឆពះេទអនុវត្តសង ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជត(
ិ IFRS) : ថ ប័នបញញតក
្តិ រ
ពក់ពន
័ ធ្រតូវេរៀបចំែផនករសកមមភពេដីមបឈ
ី នេទអនុវត្តស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ
(IFRS) ឲយបនេពញេលញស្រមប់្រគប់វ ិស័យទំងអស់។

299> ករ ម នករអនុវត្តចបប់នង
ិ បទបបញញត្ដិ : ជរ ្ឋ ភិបលពច
ិ រ ព្រងង
ឹ ករងរចុះបញជ ីពណិជជ-
កមមែដលត្រមូវឲយសហ្រគសទំងអស់ចុះបញជ ី( ចេលីកែលងសហ្រគសធុនតូច) នង
ិ េធ្វប
ី ចចុបបននកមមព័តម
៌ ន
លម្អត
ិ របស់ខួ ្លន្របចំឆន។
ំ ្របព័នធចុះបញជ ីថមីមួយែដលបញចូ លគននូវ្របព័នែធ ដលមន្រ ប់ ្រតូវមនសមតថភព
បញចូ លទិននន័យពី្របព័នប
ធ ចចុបបននេទ្របព័នធថមី។

300> ចំបច់្រតូវពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនិងេធ្វីវ ិេ ធនកមមចបប់សព
្តី គ
ី ណេនយយសហ្រគស សវនកមមគណេនយយ
សហ្រគស នង
ិ វ ិជជជីវៈគណេនយយ ឬបេងកីតចបប់ស្តីពគ
ី ណេនយយនិងសវនកមមថមី ្រពមទំងបទបបញញត្តិពក់ព័នធ
ននេដីមប៖
ី

ំ ហ្រគសែដលត្រមូវឲយេធ្វីរបយករណ៍ហរិ ញញវតថុ មស្តង-់

១. លុបបំបត់ចំណុចមិន្រសបគនៃនទំហស
របយករណ៍ទក់ទងនង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជត(
ិ IFRS)។
២. បេងកីតយន្តករ ម ន ្រតួតពិនិតយ និង យតៃម្លករអនុវត្តចបប់និងស្តង់ គណេនយយ។ និង
៣. ផ្តល់សិទធិអំ ចដល់្រកុម្របក
ឹ ជតគ
ិ ណេនយយនង ំ ញនង
ិ វ ិទយ ថ នគណេនយយករជន ិ សវនករ
កមពុជ។

301> ករក ងសមតថភព : ជរ ្ឋ ភប

ិ លពច
ិ រ ពល
ី ទធភព៖

១. ត្រមូវឲយ កលវ ិទយល័យនិង្រគឹះ ថ នឧត្តមសិក អនុវត្ដកមមវ ិធីសិក ែផនកគណេនយយនិងសវន-

កមម្រសប មស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជត( ិ ស្តង់ ពក់ព័នធនន។
ិ IFRS)នង

55 | ទំ ព័ រ
 ២. បណុ ្ដ ះប ្ដ ល្រគូបេងគលនង
ិ ្រគូឧេទទសែផនកគណេនយយនិងសវនកមម។ នង
ិ
៣. បេងកីតសទទនុ្រកមគណេនយយនង
ិ សវនកមមជេខមរភ ។

302> ជំរុញករព្រងីកសមជក ំ ញនង

ិ ភពរបស់វ ិទយ ថ នគណេនយយករជន ិ សវនករកមពុជ មរយៈករ
្របមូលផ្តុំគណេនយយករែដលមនគុណវុឌ េិ ន ម្រកុមហ៊ុ ន សហ្រគស ជីវកមម នង
ិ អងគភពនន កនុងេគល-
បំណងជំរុញករអនុវត្តស្ដង់ គណេនយយ និងសវនកមមឲយកន់ែតមន្របសិទធភពែថមេទៀត។

III. ្របព័នធទូទត់សង្របក់

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

303> េសដ្ឋកច
ិ ចកមពុជេនែតពឹងែផ្អកេលីករេ្របី ច់្របក់ េ យ រករេ្របី្របស់មូលបបទនប្រតេនមន
ក្រមិត និងពុំទន់មនឧបករណ៍ ចទូទត់ពណិជជកមមបន។ កររក ទុ កនិងករេ្របី្របស់ ច់្របក់ ែតង
្របឈមនឹង និភ័យ។ កនុងេពលថមីៗេនះ ករទូ ទត់មិនេ្របី ច់្របក់កំពុងមនកររកចេ្រម
ី ីន។ អនុេ ម
មបទបបញញតរ្តិ បស់ ជរ ្ឋ ភប ់ នធនិង ករជ្របក់េរៀល
ិ លែដលត្រមូវឲយបងព ធនគរជតិៃនកមពុជបន
េចញេសចក្តីជូនដំណឹងកំណត់ករបង់ពនធែដលេសមីឬេលីសព៤
ី នេរៀល្រតូវេ្របីជមូលបបទនប្រត។ ្របករ
េនះបនបេងកីនករេ្របី្របស់មូលបបទនប្រតេនកនុង្របតិបត្តិករធុរកិចចគួរឲយកត់សមគល់។

304> ្របព័នធផត់ទត់ ្របព័នធទូទត់ និង្របព័នធទូទត់សង្របក់ែដលមនសុ វតថភ

ិ ពនិង្របសិទភ
ធ ពមន
រៈសំខន់ ស់ចំេពះ្របតប
ិ ត្តក
ិ រវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ជរ ្ឋ ភិបលកំពុងអភិវឌ ្របព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់សង្របក់
េដីមបគ ិ េស ទូទត់សង្របក់ថមីៗ។ បណ្ណ ឥណទននង
ី ្រំ ទករបេងកីតឧបករណ៍ នង ិ បណ្ណឥណពនធ្រតូវបន ក់
ឲយេ្របី្របស់េ យមនម៉សុីនដក្របក់ស្វ័យ្របវត្តិជង៥០០កែន្លងេនទូ ទង
ំ ្របេទស។ ធនគរពណិជជចំនន
ួ
៥បនបេងកីតកិចចស្រមបស្រមួលផត់ទត់រ ងគនស្រមប់្របតិបត្តិករម៉សុីនដក្របក់ស្វ័យ្របវត្តិ េ ថ អុីសុី
ខស្ហ(Easy Cash)។

305> ធនគរជតៃិ នកមពុជបនអនុញញតឲយ្រគះឹ ថ នចំនន

ួ ៣ផ្តល់េស ធនគរ មទូរស័ពទចល័ត រួមមន
្រកុមហ៊ុនវ ីងដំេណីរករេ យធនគរេអអុន
ិ េហ ត េអសុល
ី ី យូនធ ី ំេណីរករេ យធនគរេអសុល
ី ដ ី ី ភអ
ី ល
ិ សុី
និងេសលខដ(Cellcard) ដេំ ណីរករេ យធនគរសហពណិជជ ក.អ.។ េស ធនគរ មទូរស័ពទចល័តបន
ព្រងីកេស េផទរ្របក់េទដល់ជនបទនិងតំបន់ ច់្រសយល ែដលពុំទន់មនេស ម្របព័នធផូ វករ។
្ល ធនគរ
ជតិៃនកមពុជក៏បនេចញ្របកសស្តព
ី អ ន ដេំ ណីរករតតយ
ី ក ិ ភគី េដីមបក
ី ំណត់ភរកច
ិ ចនិងករទទួលខុស្រតូវ ទំហំ
្របតិបត្តិករ និងកតព្វកិចច យករណ៍របស់អនកដេំ ណីរករតតយ
ិ ភគី រួមទំងករ្របឆំងករសម្អត្របក់ និង
ហរិ ញញបបទនេភរវកមម។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

306> បនទប់ពីកំណត់ឲយេ្របីមូលបបទនប្រតស្តង់ េនែខកញញ ឆន២

ំ ០០៨ ធនគរជតិៃនកមពុជបន
បេងកត
ី និ ង ក់ឲយេ្របី្របព័នធផត់ទត់មូលបបទនប្រតរយៈេពលមធយម(Interim Solution) កលពែី ខឧសភ
ឆន២
ំ ០០៩។ មូលបបទនប្រតែដលេចញផ យេ យទី ន ក់ករក ្ត លរបស់ធនគរ ្រតូវបនផត់ទត់េន

56 | ទំ ព័ រ
សភផត់ទត់របស់ធនគរជតិៃនកមពុជបនេលឿនជងករអនុវត្តកលពីបុន
៉ ម នឆនម
ំ ុន។ មូលបបទនប្រត
ែដលេចញផ យេ យ ខធនគរ ្រតូវផត់ទត់េនសភផត់ទត់របស់ ខធនគរជតិៃនកមពុជ ែដល
េនជិតបំផុត។

307> ធនគរជតិៃនកមពុជ បនេធ្វប

ី ចចុបបននកមមែផនទម
ី គគុេទទសក៍ ស្រមប់ករអភវិ ឌ ្របព័នធជតិទូទត់សង
្របក់ជបន្តបនទប់។ ជីវកមមហរិ ញញវតថុអន្តរជត(
ិ IFC)បនជួយេរៀបចំេសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ្រី បព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់
សង្របក់។ ធនគរជតិៃនកមពុជ បនស្រមបស្រមួលជមួយសមគមធនគរកកមព
ិ ុជ មរយៈអនុគណៈកមម
ករ្របព័នទ
ធ ូទត់សង្របក់របស់សមគមេនះ េ យបនបេងកីត្រកុមករងរចំនួន៣ស្រមប់ករងរែផនក
បេចចកេទស ែផនក្របតិបត្តិករ ែផនក្រគប់្រគង និងែផនកគតយ
ិ ុត្តស្រមប់អភវិ ឌ ្របព័នធទូទត់សង្របក់េពញ-េល
ញ។

គ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

308> េនេដីមឆន២
ំ ០១២ ( 20)
ធនគរជតិៃនកមពុជ នឹង ក់ឲយដំេណីរករ្របព័នធជតិផត់ទត់និងទូទត់
ែដលមនលកខណៈមជឈករេពញេលញ(Full Solution) ែដលផ្តល់ទង
ំ ករផត់ទត់មូលបបទនប្រតកនុង
្រសុក នង
ិ ករទូទត់សង្របក់ មេអឡច
ិ ្រតូនក
ិ រ ង ជធនី េខត្តកុ ងៃថង
ន ែតមួយ។

309> វ ិធននង
ិ នីតវិ ិធស
ី ភផត់ទត់ នង
ឹ ្រតូវេធ្វប
ី ចចុបបននកមមឲយ្រសប មត្រមូវករៃន្របព័នធទូទត់សង្របក់
េពញេលញ។ េសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ្រី បព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់សង្របក់ចប
ំ ច់្រតូវអនុម័ត េដម ី ួយព្រងឹងដំេណីរករ
ី បជ
្របព័នធជតទ
ិ ូ ទត់សង្របក់ឲយមន្របសិទធភព។

310> ករអភវិ ឌ ទផ
ី រកនុង្រសុកទមទរករគំ្រទព្រី បព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់សង្របក់ : ករ្របគល់ទល់ករទូទត់
សង្របក់(Delivery Vs Payment) េនកនុង្របតិបត្តិករមូលប្រត ករបេងកីត្របតិបត្តិករទីផ ររូបិយវតថុ ដូ ច
ជ ករជួញដូរមូលប្រតរដ្ឋែដល្រតូវទូទត់នង
ិ ផត់ទត់េនធនគរជតិៃនកមពុជ ិ ករេលីកកមពស់េស
នង
ធនគរ មទូ រស័ពច
ទ ល័ត និងករ ក់បទបបញញត្តិេលី្របតិបត្តិករថមីៗរបស់អនកដំេណីរករតតយ
ិ ភគ។
ី

311> ធនគរជតិៃនកមពុជ ក់ឲយដំេណីរករ្របព័នធទូទត់ដុលភ្លម(RTGS) បនទប់ពីដំេណីរករ្របព័នធ

ទូទត់សង្របក់េពញេលញ េដម
ី បេី ឆ្លីយតបេទនង
ឹ ករេកីនេឡង
ី ៃន្របតិបត្តិករផត់ទត់និងទូទត់ែដលមន
ទក
ឹ ្របក់ធំេនកនុងទផ
ី រ្របកបេ យ្របសិទភ
ធ ព។

312> េនកនុងរយៈេពលមធយមនិងរយៈេពលែវង កមពុជ្រតូវពិចរ តភជប់្របព័នធទូទត់សង្របក់ជមួយ

្របេទសកនុងតំបន់នង
ិ ពភ
ិ ពេ ក។ ករតភជប់េទ្របព័នធស្វីហ(
្វ SWIFT) បនផ្តល់លទធភពស្រមប់្របតប
ិ ត្តិ-
ករែដលមនទឹក្របក់ធំ។ បចចុបបនន េន្របេទសសឹង្ហបុរ ី ហ្វល
ី ី ពន ិ ឥណូ ្ឌ េនសុី ករេ្របី្របស់្របព័នធស្វីហ្វ
ី ៃថ នង
ជប ្ត ញចមបង(Backbone) ស្រមប់ទំនក់ទំនងករេផញី រហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ។

(២០)
គេ្រមងេនះកំពុង្រតូវបនអនុ វត្តេ្រកមជំនួញបេចចកេទសរបស់ធនគរអភិវឌ ន៍ សុីេលខ ៤៩៩៩។

57 | ទំ ព័ រ
313> ធនគរជតិៃនកមពុជពិចរ យតៃម្ល្របព័នធទូទត់សង្របក់េ យខ្លួនឯង េធៀបនឹងេគលករណ៍
សនូលស្រមប់្របព័នទ
ធ ូទត់សង្របក់ែដលមន រៈសំខន់ជ្របព័នធរបស់ធនគរស្រមប់ករទូ ទត់អន្តរជតិ
បនទប់ពីបនអនុវត្ត្របព័នធទូទត់សង្របក់េពញេលញ និងបនអនុម័តចបប់សព
្តី ្រី បព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់សង្របក់។

314> ធនគរជតិៃនកមពុជ បន្តព្រងឹងករ្រគប់្រគងនង

ិ ករ្រតួតពិនិតយេស ធនគរ មទូ រស័ពទចល័ត(M-
Banking)ែដលផ្តល់អតថ្របេយជន៍ដល់អងគភពខនតតូច និងអនកែដលមិនមនលទធភពេ្របី្របស់េស ធនគរ
ប៉ុែន្តក៏មន និភយ
័ គួរឲយកត់សមគល់ែដរ។ វ ិធនករេទអនគតរួមមន៖ ១. ្រកបខ័ណ្ឌគតិយុត្ត្រតូវមនែចងពី
ករេផទរ្របក់ ិ ្រតូនក
មេអឡច ិ នង
ិ ករ្រគប់្រគង នភ
ិ ័យ ២. ្រតូវមនេគលករណ៍ែណនំសព ី ្តង់
្តី ស ស្រមប់
រទូរស័ពទចល័ត ៣. អនកផ្តល់េស ្រតូវឈរេលីមូល ្ឋ នសងគតិភពែដល ចេជឿទុកចិត្តបន ទន់ េពលេវ
និង្រតម
ឹ ្រតូវ និង ៤. បញ្ហ្របឈមកនុងករផ្តល់េស ធនគរ ិ ្រតូនិក រួមមន ករកំណត់្របតិបត្តិករ
មេអឡច
ជ្របក់បេញញី ករេផទរ្របក់ មញញ ្របតប
ិ ត្តិករឆ្លងែដន នង
ិ ករេ្របេី ស ខងេ្រកេ យអនកផ្តល់េស ។

315> កនុងនមជសមជក
ិ របស់សហគមន៍េសដ្ឋកិចច ៊ ន កមពុជ្រតូវេធ្វីសមហរណកមមជមួយសមជក
ិ
៊ នេផ ងៗេទៀត នង
ិ េ្រតៀមលកខណៈចូលរួមកនុងប ្ត ញទូទត់សង្របក់ ៊ ន។

IV. ករ ិយល័យព័ត៌មនឥណទន

316> ធនគរជតិៃនកមពុជ បនបេងកីត្របព័នធែចករ ំែលកព័ត៌មនឥណទនដ៏េជឿទុ កចិត្តបននិងទន់

េពលេវ កនុងចំេ ម្រគឹះ ថ នធនគរ េដីមបផ
ី ្តល់លទធភពដល់្រគះឹ ថ នធនគរកនុងករេ្របី្របស់ព័តម
៌ នពី
ករទូ ទ ត់ ស ង្របក់ ព ក់ ព័ នធ នឹ ង គណនី ក មចីរ បស់ ្រគះឹ ថ នធនគរនី មួយ ៗ ែដល ចេចៀស ងករឆ្លង ល
លៃនករមិនទូទត់សងេនកនុង្របព័នធ។

317> ធនគរជតិៃនកមពុជ បនបេងកត

ី ករយល័
ិ យព័តម
៌ នឥណទននង
ិ ្របគល់េទឲយវ ិស័យឯកជន្រគប់
្រគង។ ករយល័
ិ យព័តម
៌ នឥណទនេនះ មនភគហ៊ុនរបស់្រកុមហ៊ុនហូលឌង
ី កមពុជចំនន
ួ ៥១ភគរយ នង
ិ
់ បករណ៍ចំនន
ភគហ៊ុនអនកផគត់ផគងឧ ួ ៤៩ភគរយ។ ្រកុមហ៊ុនហូលឌង
ី កមពុជ ជកមមសិទរធិ ម
ួ របស់្រគឹះ ថ ន
ធនគរនិងសមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ។

318> ធនគរជតិៃនកមពុជបនេចញ្របកស េដីមប្រី គប់្រគង្របតប

ិ ត្តិករករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន។

V. េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ និង ជីវកមមអភិវឌ លំេន ន

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

319> វ ិស័យេស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ និង ជីវកមមអភិវឌ លំេន ន គឺជវ ិស័យែដលមន
សក្តនុពលមួយេផ ងេទៀត ទមទរឲយមនករ្រគប់្រគងសម្រសប ម្រកមសីលធម៌វ ិជជជីវៈ និងស្តង់ អន្តរ
ជតិ។ ជរ ្ឋ ភប
ិ លកំពុងព្រងឹងយន្តករ្រគប់្រគងចបស់ ស់ េដីមបរី ម
ួ ចំែណកទប់ ក ត់សកមមភពសម្អត
្របក់កុ ងធុ
ន រកិចចអចលនវតថុ បេងកីតវ ិជជជីវៈ យតៃម្ល្របកបេ យសុ ្រកត
ឹ ភព រួមចំែណកបេងកីនករេកៀរគរ

58 | ទំ ព័ រ
ចំណូលថវ ិក មរយៈករបង់ពនធ្របកបេ យ្របសិទធភព បេងកីនទំនុកចិត្ត និងករពរផល្របេយជន៍អតថ
ិ ិ ជន
នង
ិ កត់បនថយ ជីវកមមនង
ិ េស កមមគមនករអនុញញត។

ខ. វឌ នភពនិងសមិទធផល

320> ចប់ ង
ំ ពឆ
ី ន២
ំ ០០៧មក ជរ ្ឋ ភប
ិ លបនផ្តល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈនង
ិ ជញបណ្ណែផនកេស កមម
យតៃម្លនិងេស កមមអចលនវតថុដល់្រកុមហ៊ុនចំនួន៨៧។ ចប់ពឆ
ី ន២
ំ ០០៩ មកដល់បចចុបបនន ជរ ្ឋ ភិបល
បនផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមមអភវិ ឌ អចលនវតថុដល់្រកុមហ៊ុនចំនួន២០ និងេនឆន២
ំ ០០៨ បនបេងកីតសមគម
អនក យតៃម្លនិងភនក់ងរេស កមមអចលនវតថុកមពុជ េហយ
ី េនឆន២
ំ ០០៩ សមគមេនះបនចូលជសមជក
ិ
េពញសទ
ិ ទ
ធិ ៨
ី ៃនសមគមអនក យតៃម្ល ៊ ន(AVA)។

គ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

321> ទផ
ី រអចលនវតថុជឧស ហកមមមួយែដលរួមចំែណកកនុងករអភវិ ឌ េសដ្ឋកច
ិ ជ
ច តឲ
ិ យមនកររក-
ី
ចេ្រមន
ី ។ កមពុជមិនទន់មន្រកបខ័ណ្ឌគតិយុត្ត្រគប់្រគន់ស្រមប់្រគប់្រគងសកមមភពកនុងវ ិស័យេនះ ែដល ច
នំឲយមនបញ្ហ្របឈមមួយចំនួនដូចជ៖ ១. ករសម្អត្របក់ មរយៈសកមមភពធុរកិចចអចលនវតថុ ២. ករ
យតៃម្លអចលនវតថុមន
ិ ចបស់ ស់នង
ិ មិនឆ្លុះបញចង ី រ ៣. ករបត់បង់ជំេនឿទុ កចិតរ្ត បស់អតថ
ំ តៃម្លទផ ិ ិជន
នង
ិ វ ិនេិ យគន
ិ េនកនុងទផ
ី រ ៤. ចំេណះដឹងរបស់បញញតក
្តិ រ អនក្របកបវ ិជជជីវៈ និងអនកចូលរួមទផ
ី រកនុងវ ិស័យ
ិ ៥. មិនទន់មនលទធភព្រគប់្រគន់កុ ងករ្របកួ
េនះេនមនក្រមត ន ត្របែជងជមួយៃដគូ បរេទស និង ៦. មិន
ទន់មនវ ិទយ ថ នជំនញវ ិជជជីវៈ េដីមបផ
ី ្តល់ករបណុ ្ត ះប ្ត លដល់អនក យតៃម្ល និងអនកផ្តល់េស កមមអចល-
នវតថុ។

ឃ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

322> ជរ ្ឋ ភប
ិ លនង
ឹ បេងកត
ី េហ ្ឋ រចនសមព័នធែផនកចបប់ េដីមបគ
ី ្រំ ទដល់វ ិស័យេស កមម យតៃម្ល េស -
កមមអ ចលនវតថុ និ ង ជី វ កមម អ ភិ វ ឌ លំ េន នដូ ច ជ៖ ១. ចបប់ស្តីពីករ្រគប់្រគងេស កមម យតៃម្ល និង
េស កមមអចលនវតថុ ២. ចបប់ស្តីពីករ្រគប់្រគង ជីវកមមលំេន ន ៣. ស្តង់ យតៃម្លអចលនវតថុ ៤. ស្តង់
េស កមមអចលនវតថុ ៥. ្រកមសីលធម៌វ ិជជជីវៈស្រមប់អនក យតៃម្លនិងអនកផ្តល់េស កមមអចលនវតថុ ៦ . ង
កៃ្រមេជីង ស្រមប់អនក យតៃម្លនិងអនកផ្តលេ់ ស កមមអចលនវតថុ និង ៧. បេងកីតកមមវ ិធស
ី ក
ិ នង
ិ ករបណុ ្ត ះប
្ត លជំនញវ ិជជជីវៈ យតៃម្លនិងេស កមមអចលនវតថុេនកនុងវ ិទយ ថ នែដលមន្រ ប់។

59 | ទំ ព័ រ
 ជំពូក៥
ករក ងសមតថភព

ក. ទិដភ
្ឋ ពទូេទ

323> ករក ងសមតថភពធនធនមនុស គឺជ ទិភពៃនឯក រ យុទធ ្រស្តអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យហរិ ញញវតថុ
ឆន២
ំ ០១១-២០២០ ។ ភពទន់េខ យជមូល ្ឋ នែដលបនទច់បង្អក់ដល់ករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុេន្របេទស
កមពុជ ក៏ដូចេសដ្ឋកច ួ មន : ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ននិងពណិជជកមមមិនទន់មនកររក
ិ ចកំពុងអភិវឌ ដៃទសំខន់រម ី
ចេ្រមន
ី នងិ ជំនញបេចចកេទសនង ិ សមតថភពធនធនមនុស េនមនក្រមត ិ ។ កមពុជេនែតមនបញ្ហ្របឈម
កនុងករែស្វងរកអនកមនជំនញនិងករបណុ ្ត ះប ្ត លសម្រសប េដីមបប
ី ំេពញត្រមូវករេកីនេឡង
ី ៃនវ ិស័យ
ហរិ ញញវតថុ។ កររកចេ្រម
ី ន ិ ិជន នង
ី ៃនវ ិស័យេនះបន ក់សមពធេទេលីករផ្តល់េស អតថ ិ បញញត្តិកមម ែដលត្រមូវ
ឲយមនករយកចិត្តទុក ក់កុ ងករក
ន ងសមតថភព។

324> េនកនុងដំ ំ ូ ងៃនករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ េគលនេយបយេបក

ក់កលដប ី ចំហទផ
ី ររបស់ ជ-រ
្ឋ ភប
ិ ល បនទក់ទញធនគរកបរេទសជេ្រច
ិ ន
ី ែដលមនបទពេិ ធកនុងវ ិស័យធនគរ។ អនក្រគប់្រគង
ថនក់ខស
ព ់ភគេ្រចន
ី ជធនគរកែដលមនបទព
ិ ិេ ធនិងសមតថភព ប៉ុែន្ត្រគឹះ ថ នធនគរមួយចំនន
ួ េនមន
ករលំបកកនុងករែស្វងរកអនក្រគប់្រគងថនក់ក ្ត លនង
ិ ថនក់េ្រកមែដលមនគុណវុឌ ្រិ គប់្រគន់។ ដូេចនះ បុគគ
លិកភគេ្រចីនេនថនក់ក ្ត លនិងថនក់េ្រកម ទមទរករបណុ ្ត ះប ្ត លជំនញ្របតិបត្តិករធនគរជមូល
ន នបែនថមេទៀត។ េដីមបេី ះ្រ យបញ្ហេនះ ្រគះឹ ថ នធនគរភគេ្រចន
ី បនេរៀបចំវគគបណុ ្ត ះប ្ត លៃផទកុ ង
ន
្ល េ្រកពក
របស់ខួ ន ី របណុ ្ត ះប ្ត លេ យវ ិទយ ថ នរបស់សមគមធនគរេនកមពុជ មណ្ឌលសិក បេចចកេទស
ធនគររបស់ធនគរជតិៃនកមពុជ និងវ ិទយ ថ នកនុង្រសុកេផ ងេទៀត។

325> ធនគរជតិៃនកមពុជ កំពុងេលីកកមពស់និងព្រងឹងសមតថភព្រតួតពន

ិ ិតយ្រគះឹ ថ នធនគរនិង្រគឹះ-
ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ មរយៈជំនួយបេចចកេទសរបស់ធនគរជតអ
ិ ភវិ ឌ ន៍ សុន
ី ង
ិ មូលនធ
ិ រិ ប
ូ យ
ិ វតថុអន្តរជត។
ិ
កនុងករណីេនះ អគគនយក ្ឋ ន្រតួតពន
ិ ិតយរបស់ធនគរជតិៃនកមពុជ បនខត
ិ ខំ្របឹងែ្របងបណុ ្ត ះប ្ត លនង
ិ
ក ងសមតថភពម្រន្តី្រតួតពិនិតយបែនថមេទៀត េដីមបឈ
ី នេទអនុវត្តេពញេលញនូវេគលករណ៍្រគះឹ បែសល I
(Basel I) និងស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ(IFRS) ្របកបេ យ្របសិទធភព។

326> បញញតក
្តិ រនង
ិ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងបនបណុ ្ត ះប ្ត លបុគគលិកវ ិស័យធន ៉ ប់រង េ យមនម្រន្តី
ជន់ខស
ព ់មួយចំនន
ួ បនទទួលករបណុ ្ត ះប ្ត លេនេ្រក្របេទស។ វ ិទយ ថ នបរេទសមួយចំនន
ួ បនមកេបក
ី
វគគបណុ ្ត ះប ្ត លជំនញវ ិស័យេនះេនកមពុជ។ ចប់ពឆ
ី ន២
ំ ០០៧មក ករយល័
ិ យបញញត្តិករបនេរៀបចំកមមវ ិធី
ក ងសមតថភពស្រមប់ករធន ៉ ប់រងទូេទ េដម
ី បរី ម
ួ ចំែណកេលីកកមពស់សមតថភពបេចចកេទសរបស់
ករយល័
ិ យបញញតក
្តិ រ មរយៈជំនយ
ួ បេចចកេទសរបស់ធនគរជតិអភិវឌ ន៍ សុី។ ជលទធផល ករយល័
ិ យ
បញញតក ី ដំេណីរករ្រតួតពន
្តិ របនចប់េផ្តម ិ ត
ិ យេលឯ
ី ក របនកន់ែត្របេសីរ។

60 | ទំ ព័ រ
ខ. ឧបសគគ បញ្ហ ្របឈម និងភពខ្វះចេន្លះ

327> កនុងដំ ក់កលបនទប់ៃនករអភវិ ឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ កមពុជចំបច់្រតូវបន្តគ្រំ ទជ្របចំដល់ករ

ក ងសមតថភព។ ករេលីកកមពស់សមតថភពេន្រគប់វ ិស័យមនកររកចេ្រម
ី ន
ី ដូចជ ែផនកបញញតក
្តិ មមនង
ិ ករ
្រតួតពន
ិ ត ធ ូទត់សង្របក់ ករបេងកីតមូល ្ឋ នទិននន័យ ករផ ព្វផ យសថិតន
ិ យ ្របព័នទ ិ ង
ិ ព័តម
៌ ន ករេ្រប្រី បស់ប
េចចកវ ិទយព័ត៌មន ករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម និងករងរេផ ងៗេទៀត។

328> ំ ញជករងរ ទិភព នង

ករេធ្វីបចចុបបននកមមនិងករេលីកកមពស់សមតថភពជន ឹ េនែតសំខន់ស្រមប់
អភវិ ឌ ្របព័នធហរិ ញញវតថុឲយកន់ែតសុីជេ្រមនង
ិ េដម
ី បេី ះ្រ យ នភ
ិ ័យែដល ចេកីតមនថមីៗេទៀត។ ជញធរ
បញញតក
្តិ មមវ ិស័យហរិ ញញវតថុ្រតូវបន្តព្រងង ី ុ គល
ឹ និងេលីកកមពស់សមតថភពម្រន្តប គ ិករបស់ខួ នឲយមនសមតថ
្ល ភព ច
្រគប់្រគងករអភវិ ឌ ទំងេនះ្របកបេ យ្របសិទភ
ធ ព។

329> េហតុផលសំខន់៣ែដលត្រមូវឲយបន្តអភវិ ឌ នង
ិ េលីកកមពស់សមតថភព រួមមន៖

១. ករេកន
ី េឡង
ី ឆប់រហ័សៃនទំហន
ំ ង
ិ ចំនន
ួ ្រគឹះ ថ នធនគរនង
ិ ហរិ ញញវតថុ ែដលសថត
ិ េ្រកមករ
្រគប់ ្រគងនិង ករ្រតួ ត ពិ និ តយរបស់ ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង ហិរ ញញវ តថុ ធនគរជតិ ៃនកមពុជ និ ង គណៈ
កមមករមូ លប្រតកមពុជ។
២. ករ ក់ឲយេ្រប្រី បស់នូវ្របព័នផ
ធ លត
ិ ផលនង
ិ ឧបករណ៍ថមៗ
ី េនេពលទផ
ី រហរិ ញញវតថុចប់េផ្តម
ី
ដំេណីរករ នង
ិ ពព
ិ ធ
ិ កមម។ នង
ិ
៣. ករបត់បង់ម្រន្តីបុគគលិកែដលបនបណុ ្ត ះប ្ត ល េ យ រមនករផ្តល់ករេលីកទឹកចិត្ត្របេសីរ
ជងពែី ផនកឯកជន។

330> ្របករេនះមនន័យថ អនកេរៀបចំេគលនេយបយនង

ិ បញញតក
្តិ រ ្រតូវករសមតថភពនិងចំេណះដឹង
ជំនញកន់ែតខពស់។ ដូេចនះ ចំបច់្រតូវមនជំនួយបេចចកេទសស្រមប់គ្រំ ទសកមមភពដូចខងេ្រកម៖

 ករ ក់េចញនូវ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិ ករេលីកកមពស់សមតថភព្រតួតពន
ិ ិតយ និងករបងក
ឲយមនបរ ិ ថ នអំេ យផលស្រមប់បេងកត
ី ្រគះឹ ថ ននង
ិ ផលត
ិ ផលហរិ ញញវតថុថមៗ
ី ដូចជ្រគះឹ -
ថ នហរិ ញញវតថុមិនែមនធនគរែដលនឹងចូលរួមេនកនុង្របតប
ិ ត្តិករភតិសនយ ករធន ៉ ប់រង
យុជីវ ិត ករធន ៉ ប់រងខនតតូច េស ធនគរ មទូរស័ពទចល័ត(M-banking) ករជួញដូរ
មូលប្រតេនកនុងទផ ិ វតថុនង
ី ររូបយ ិ ទផ
ី រទុន ្របព័នធទូទត់ដុលភ្លមស្រមប់្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រ
មូលប្រត ្របតប
ិ ត្តក
ិ របរធនបលកច
ិ ច នង
ិ វ ិនេិ យគ និងករជួញដូរកនុងទផ
ី រប្តូរ្របក់េនេពល
្របក់េរៀលមនករេ្រប្រី បស់កន់ែតេ្រចីនេឡង
ី ។
 ករេលីកកមពស់្របព័នែធ ដលមន្រ ប់ឲយ្រសប មករែ្រប្របួលៃនស្តង់ ិ ករអនុវត្តលជ
នង ្អ អន្តរ
ជតិ ែដលទមទរជំនួយបេចចកេទសនង
ិ ករបណុ ្ត ះប ្ត ល។
 កំេណីនៃនទំហន
ំ ិង្របេភទ្របតប
ិ ត្តិករពក់ពន
័ ធ ត្រមូវឲយមនករេលីកកមពស់សមតថភពេនេលី
ែផនកដូចជ បេចចកវ ិទយព័តម
៌ ន ករ្រ វ្រជវេសដ្ឋកិចច សុវតថិភព និងរដ្ឋបលជេដីម។

61 | ទំ ព័ រ
គ. យុទធ ្រស្ដនិងែផនករអនគត

331> ជរ ្ឋ ភិបលចំបច់្រតូវក ងសមតថភពេន្រគប់ែផនកៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុ េ យេផ្តតេទេលីករងរ

ដូ ចខងេ្រកម៖

 ករ យតៃម្លពីត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត លនិងករវ ិភគអំពីភពខ្វះចេន្លះស្រមប់វ ិស័យហរិ ញញវតថុ

ទំងមូល ចប់ ង
ំ ពក ិ ជំនញដប
ី ្រមត ំ ូងរហូតដល់ក្រមិតជំនញខពស់ ពែី ផនកទូេទរហូតដល់ែផនក
ជំនញ ដូចជ វ ិទយ ្រស្តសថិតគ
ិ ណនអបប រធន ៉ ប់រង (actuarial science) េ យ្រតូវ
កំណត់ត្រមូវករៃន្របេភទជំនញ្រសប មយុទធ ្រស្ត និងជំ នៃនករអភវិ ឌ ទីផ រ។
 ករបណុ ្ត ះប ្ត លជំនញែដលមនលកខណៈបេចចកេទសខ្លង
ំ ព្រី បភពខងេ្រកឬ មរយៈកមម-
វ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លេនកនុង ថ ប័នផទល់ ករបណុ ្ត ះប ្ត លេ យេរៀនផងេធ្វក
ី រផង និងករេរៀបចំ
កមមវ ិធីផ្លស់បូ របទព
្ត ិេ ធជមួយ ជញធរ្រតួតពិនិតយេ្រក្របេទស។
 ករកំណត់ ទភ
ិ ពត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត ល ករកំណត់ត្រមូវករធនធន និងករស្រមបស្រមួល
កច
ិ ខ
ច ត
ិ ខំ្របង
ឹ ែ្របងកនុងករក ងសមតថភព េដម
ី បធ
ី ន្របសទ
ិ ធភពៃនករេ្រប្រី បស់ធនធន។
 ករបណុ ្ត ះប ្ត ល្រតូវធននរិ ន្តរភព មរយៈករវ ិភគនិងករថ្លឹងែថ្លងរ ងករចំ យនិងអតថ
្របេយជន៍របស់ ថ ប័ន។
 ករផ ព្វផ យចំេណះដឹងកនុង ថ ប័ននម
ី ួយៗនង
ិ ករ្របមូ លមតេិ ដីមបែី កលម្អកមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត ល
េទអនគត េ យបេងកត
ី ឲយមនករផ្លស់បូ រ្ត ករែបងែចក នង
ិ ករេលីកកមពស់សមតថភពកនុងជួរ
ជរ ្ឋ ភិបល មរយៈករេលីកទឹកចត
ិ ្តឲយមនករផ្លស់បូ រមុ
្ត ខតំែណង(Cross postings) ម
ករចំបច់។

332> ជរ ្ឋ ភិបលកំណត់ ទិភពនង

ិ សកមមភពេគលនេយបយេនកនុងយុទធ ្រស្តរបស់្រកសួងនិង
ថ ប័ន ែដល្រតូវអនុ វត្តេ យថវ ិកជតិ នង
ិ េ យមូ លនធ
ិ ព
ិ ្រី បភពខងេ្រក។ ចំេពះសកមមភពនង
ិ េគល
នេយបយែដលទទួលបនមូលនធ
ិ ព
ិ ខ
ី ងេ្រក ្រកសួងនង
ិ ថ ប័ន្រតូវសិក ពែី ផនករ្របតប
ិ ត្តិកររបស់ៃដគូ
អភវិ ឌ េដម ី ំណត់េគលេ
ី បក យុទធ ្រស្តឲយ្រសប មត្រមូវករក ងសមតថភពរបស់វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

333> េយង មតួនទីសំខន់ៃនបញញត្តិកមមនិងករ្រតួតពិនិតយ ្រកសួង ថ ប័នពក់ព័នធគួរពិចរ ពី ក រ

កំណត់្របក់េបៀវត រ ៍របស់ម្រន្តី្រតួតពិនិតយឲយ្រសប មករអនុ វត្តេន្របេទសកនុងតំបន់។ េន្របេទសេផ ងៗ
្របក់េបៀវត ររបស់
៍ ី ំរុញឲយមនស្វ័យភពនិង
បញញត្តិករនិងអនក្រតួតពិនិតយ ទទួលបនពី្របភពឯក ជយ េដីមបជ
រក ឯក ជយភព។ ជងេនះេទៀត បញញត្តិករនិង អន ក្រតួត ពិ និតយបនទទួល ករេលីក ទឹកចិត្តេ យែផ្អក េលី
លទធផលៃនករបំេពញករងរ េដីមបេី លីកកមពស់ស្តង់ វ ិជជជីវៈរបស់ ជញធរ ពយបលកនុងវ ិស័យទំងមូល
និងព្រងឹងអភិបលកិចចសំេ រួមចំែណករក ្របព័នធហិរញញវតថុឲយមនសថិរភព តម្លភព និង្របសិទធភព។

62 | ទំ ព័ រ
 ងម៉្រទីស
ជំពូក៦
ែផនករសកមមភពស្រមប់ករអភិវឌ វិសយ
័ ហិរញញ វតថុឆន ំ២០១១-២០២០

I. វិសយ
័ ធនគរ

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ
 ្រគះឹ ថ នធនគរភគេ្រចីនជកមមសិទធិឯកជន ែដលជធនគរពណិជជមន ជញបណ្ណ នង
ិ មនភគហ៊ុនបរេទស។
 ធនគរជតិៃនកមពុជ បនបេងកីនេដម
ី ទុនអបបបរមចំនួន៣ដងស្រមប់្រគះឹ ថ នធនគរ េ យមន្របសិទធភពពីែខធនូ ឆន២
ំ ០១០។
 ករព្រងឹងបញញតក ិ ករ្រតួតពន
្តិ មមនង ិ ិតយធនគរ រួមមន ករែកស្រមួល្របក់ប្រមុងកតព្វកច
ិ ច ករអនុវត្តអភប
ិ លកច
ិ ច ជីវកមម កតព្វកច
ិ ចសម្រសបនង
ិ ្រតម
ឹ ្រតូវកនុង
ករេសនីសុំ ជញបណ្ណ និងករកំណត់វ ិធនស្រមប់េធ្វីចំ ត់ថនក់្រទពយសកមមនិងសំវ ិធនធនចំេពះឥណទន។
 ធនគរជតិៃនកមពុជ បនេចញបទបបញញត្តិ េដម
ី បព
ី ្រងង
ឹ ករចុះបញជ ីនិងករ្រគប់្រគង ជវី ករប្តូរ្របក់េនឆន២
ំ ០១០។
 ធនគរជតិៃនកមពុជ បេងកត
ី េហ ្ឋ រចនសមព័នន
ធ ង
ិ ឧបករណ៍ជួញដូរស្រមប់្របតប
ិ ត្តក
ិ រអន្តរធនគរ។
 ករព្រងឹងសមតថភព្រតួតពន
ិ ិតយដល់ទក
ី ែន្លងនង
ិ េលីឯក រ។
 ធនគរជតិៃនកមពុជ បនដេំ ឡង
ី ្របព័នធគណេនយយកនុងកុំពយូទ័រ(Flexcube)េនឆន២
ំ ០១០ ែដលកំពុង្រតូវបនព្រងីកេទដល់ ខរបស់ខួ នេទៀត។
្ល
 ករបេងកីនកិចចសហ្របតិបត្តិករហរិ ញញវតថុនិងរូបយ
ិ វតថុជមួយ្របេទសម៉េឡសុី េវៀត ម និង្របេទសេផ ងៗេទៀត និងករចូ លរួមកនុងេវទិក ៊ ន។
 ធនគរជតិៃនកមពុជ បនែកទ្រមង់េហ ្ឋ រចនសមព័នៃធ ផទកុ ងេនឆ
ន ន២
ំ ០១១ េដីមបព
ី ្រងឹងតួនទីែផនក្រតួតពន
ិ ិតយនង
ិ ្របតិបត្តក ិ ករជំរុញ្របព័នធបេចចកវ ិទយ
ិ រ នង
ព័តម
៌ ន។

63 | ទំ ព័ រ
កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករព្រងង
ឹ ្រកបខ័ណ្ឌ  បេងកីត្រកុមករងររួមេដីមបី យតៃម្លលម្អត
ិ អំពី  យតៃម្លភពសម្រសបនង
ិ ្របសទ
ិ ធភពៃន  ី វ ិញ ម្រគអំពី
យតៃម្លេឡង ‐ ធនគរជតិ
ថ ប័ន ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន កំណត់ែផនកែដល្រតូវែកលម្អបែនថម ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័នេឡង
ី វ ិញ ឲយ្រសប ម ្របសទ
ិ ធភពៃន្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន ៃនកមពុជ

និងព្រងឹងសហ្របតិបត្តិករ េដីមបរី ក សថិរភពនង

ិ ្រកបខ័ណ្ឌចបប់។ និងលកខខណ្ឌៃនកិចចសហ្របតិ- ិ ច
‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច

ករអភិវឌ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ កនុងេគលបំណង៖  កំណត់ែផនកែដលមិនមន្របសទ បត្តិករ រ ង ជញធរទទួលបនទុក និងហរិ ញញវតថុ

ិ ធភព។
១. ធនវ ិ លភពសម្រសបនិង្របសិទធភពៃនករ វ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ‐ គណៈកមមករ
 កំណត់និងេ ះ្រ យបញ្ហែដលេកត
ី េឡង
ី ពី
យតៃម្ល។  ចត់វ ិធនករស្រមបស្រមួល មូលប្រតកមពុជ
ករអនុវត្តែផនករសកមមភពចំបច់សំេ
២. កំណត់ែផនកែដល្រតូវែកលម្អេ យពន
ិ ិតយ ឈនេទេធ្វីសមហរណកមមហរិ ញញវតថុកនុង នង
ិ េ ះ្រ យចំណុចអ្របសិទធ

្រកបខ័ណ្ឌចបប់ពក់ពន
័ ធេឡង
ី វ ិញ។ តំបន់ ៊ ន។ ភពនិងខ្វះចេន្លះេ យមេធយ

៣. គំ្រទករបេងកីត្រកបខ័ណ្ឌកិចចសហ្របតិបត្តក បយសម្រសប ។
ិ រ
រ ង ជញធរទទួលបនទុកវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។

 េរៀបចំយន្តករស្រមបស្រមួលនិងសហ្របតប
ិ ត្តិករ
រ ង ជញធរបញញតក
្តិ មមេ យមនករយល់្រពមពី ជ
រ ្ឋ ភិបល។

ិ ្តទុក
 េផ្តតករយកចត ក់េលច
ី ណ
ំ ុ ចសំខន់ៗ ដូច
ខងេ្រកម៖

១. សថរិ ភពហរិ ញញវតថុនង

ិ ករេ្រតៀមលកខណៈ េដីមបី
្រគប់្រគង ថ នភពៃនវ ិបត្តិ។

២. កច
ិ ចសហករកនុងករអនុវត្តករ្រតួតពិនត
ិ យ
្រគះឹ ថ នពហុផលិតផលហរិ ញញវតថុេនកនុងវ ិស័
យធនគរ ទីផ រមូលប្រត និងធន ៉ ប់រង និង

64 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករឈនេទរកករអនុវត្ត មស្តង់ អន្តរជតិ

និងេគលេ សមហរណកមមហរិ ញញវតថុកនុងតំបន់
( ៊ ន)។

៣. ្រតួតពិនត
ិ យ្រគះឹ ថ នពហុផលត
ិ ផលហរិ ញញវតថុ
និងសហ្របតិបត្តិករចំបច់ស្រមប់អនុវត្តករ
្រតួតពិនិតយ្រកុមធនគរនិង្រគះឹ ថ ន ពហុ-
ផលិតផលហរិ ញញវតថុេនកមពុជ។

៤. េលីកកមពសក
់ ិចចករពរអតិថិជនចំេពះ្របតិបត្តិ
ករធនគរ ្រពមទំងផលិតផលនិងេស ហរិ ញញ
វតថុដៃទេទៀត។

ករបេងកត
ី គណៈ  បេងកីត្រកុមករងរអន្តរ្រកសួង េដីមបព
ី ិចរ បេងកីតគ  បេងកីតគណៈកមមធិករបញញត្តិករវ ិស័យហរិ ញញ-  យតៃម្លេឡង
ី វ ិញ ម្រគអំពី ‐ ធនគរជតៃិ ន
កមមធក
ិ របញញតក
្តិ រ ណៈកមមធិករបញញត្តិករវ ិស័យហរិ ញញវតថុ(ធនគរទីផ រ វតថុ មករចំបច់។ ្របសទ
ិ ធភពករងររបស់គណៈ- កមពុជ
វ ិស័យហរិ ញញវតថុ មូលប្រតនិងធន ៉ ប់រង) សំេ គំ្រទជំរុញករ្រតួតពិនិ  ធនថ គណៈកមមធិករបញញត្តិករវ ិស័យ កមមធក
ិ របញញត្តិករវ ិស័យហរិ ញញ- ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច

តយឲយមន្របសិទធភពនិង្រសប មស្តង់ តំបន់និងអន្តរ ហរិ ញញវតថុបនពិនិតយនិងេ ះ្រ យ និភយ

័ វតថុ ្រសប មករអភិវឌ ទីផ រ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ជតិ។ េផ ងៗ ដូចជ នភ និងស្តង់ អន្តរជតិ។ ‐ គណៈកមមករ
ិ យ
័ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ េដម
ី បី
ឈនេទ អនុវត្ត្រកបខ័ណ្ឌ ធនភព ៃនប  ធនថ ករងររបស់គណៈកមម-ធិ មូលប្រតកមពុជ

ែសល II។ ករបញញត្តិករវ ិស័យហរិ ញញវតថុ្រសប

 ពិចរ អនុវត្តកិចច្រពមេ្រពៀងអំពីករែកស្រមួល ម េគលករណ៍សមហ-រណ

េដីមទុន ែផ្អកេលី និភយ

័ ទីផ រ។ កមមហរិ ញញវតថុ ៊ ន។

ករពន
ិ ត
ិ យេឡង
ី វ ិញ  កំណត់ទិដ្ឋភពចបប់ េគលនេយបយ នត
ី ិវ ិធី យន្ត  អនុវត្តនិង ម ន ្រកបខ័ណ្ឌជតិ្រគប់្រគង ‐ ធនគរជតិ
នូវ នភ
ិ យ
័ វ ិស័យ ករសហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ ផលវ ិបក ី នធ ជេដីម
រេពព វ ិបត្តឲ
ិ យមន្របសទ
ិ ធភព ែផ្អកេលីករអភវិ ឌ ទី ៃនកមពុជ

65 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ហរិ ញញវតថុកនុងបរបទ
ិ ស្រមប់េរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌជតិ្រគប់្រគងវ ិបត្តេិ យ ផ រនិង និភយ
័ ថមីៗ។ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ៃនេសដ្ឋកច
ិ ដ
ច ុ ្ល រូប- ែផ្អកេលីបទពិេ ធ្របេទសដៃទ។ និងហរិ ញញវតថុ
នយ
ី កមមខស
ព ់  បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌជតិ្រគប់្រគងវ ិបត្តិ ែដលេផ្តតជ ‐ គណៈកមមករ

សំខន់េល៖
ី មូលប្រតកមពុជ

១. ឧបករណ៍ឲយខចីចុងេ្រកយ(LLR) និងករធន
ករគំ្រទែផនក រេពព
ី នធកុ នងបរបទៃនេសដ្ឋ
ិ កិចច
ដុ ្ល រូបនីយកមម និងចលនេដីមទុនខពស។
់

២. ព្រងង
ឹ ្រកបខ័ណ្ឌសកមមភពែកត្រមូវបនទន់។
៣. េរៀបចំនិងបេងកីត្របព័នធផ្តលព
់ ័តម
៌ នជមុនកនុង
ចំេ ម ជញធរពក់ព័នធ។

៤. េរៀបចំែផនករេ ះ្រ យយថភពនិងយុទធ

្រស្តទំនក់ទំនង។
ករេរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌ  បេងកីត្រកុមករងរអន្តរ្រកសួងេដីមបេី រៀបចំយន្តករ  បេងកីតនត
ី វិ ិធៃី នករ្រគប់្រគងវ ិបត្តិ មរយៈេម ិ អនុវត្តេ្រស្តសេតស្ត
 េរៀបចំនង ‐ ធនគរជតិ
ស្រមប់សហ្របត-ិ សហ្របតិបត្តិករៃផទកុ នង វ ិធនករអនុវត្ត្របព័នធផ្តល់ េរៀនៃនវ ិបត្តិកន្លងមក នង
ិ ករ យតៃម្ល្របសិទធ េ យ ែផ្អកេលីេស រយ៉
ី ូវ ិបត្តិ ៃនកមពុជ
បត្តក
ិ រ ករកំណត់ ព័ត៌មនជមុន និងស្រមបស្រមួលករ្រគប់្រគងវ ិបត្តិ ភពៃនកិចចសហ្របតិបត្តិករ និង្រកបខ័ណ្ឌ ែដលកន់ែតសមុគ ម ញ(ករដួល ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
ជមុន នង
ិ ករ្រគប់- រួមទំងលទធភព្រទ្រទងែ់ ផនក រេពព
ី នធ នង
ិ ្របភព ្រគប់្រគងវ ិបត្ត។
ិ រលំរបស់្រគះឹ ថ នមួយ ជ្រកុម និងហរិ ញញវតថុ
្រគងវ ិបត្តិ ហរិ ញញបបទន ែដលមន
ិ បងកឲយមនអតិផរ កនុងករ  ជញធរពក់ពន
័ ធបន្តព្រងឹងកិចចសហ្របតិបត្ត-ិ ជ្របព័នធ នង
ិ ករដួលរលំរបស់ ‐ គណៈកមមករ

េ ះ្រ យវ ិបត្ត។
ិ ករ នង ្រគះឹ ថ នេ្រចីនវ ិស័យ)។ មូលប្រតកមពុជ
ិ ករេ្រតៀមលកខណៈជមុន។
 បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតិបត្តិករជផ្លូវកររ ង  ចប់េផ្តីមអនុវត្តេ្រស្តសេតស្ត សំេ យតៃម្ល  អភិវឌ សមតថភព ករេ្រតៀម

ជញធរស្រមប់េ ះ្រ យវ ិបត្ត។

ិ ្របសទ លកខណៈជមុន នង
ិ វ ិធនករ
ិ ធភពៃនសហ្របតប
ិ ត្តិករ។
 េរៀបចំករែចករ ំែលកព័តម
៌ ននិង្របព័នធកំណត់ េឆ្លីយតប។

66 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

សញញជមុនៃន ថ នភពវ ិបត្ត។

ិ
្រកបខ័ណ្ឌទប់ ក ត់  រកឲយេឃញ
ី និងេ ះ្រ យបញ្ហេនកនុងចបប់និង  េផ្តតករយកចត
ិ ្តទុក ក់េលី្រគះឹ ថ ន  ពិនិតយនិងែកលម្អ្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់- ‐ ធនគរជតៃិ ន
នង
ិ ្រគប់្រគងវ ិបត្តិ បទបបញញត្តិ េដីមបគ
ី ្រំ ទ្រកបខ័ណ្ឌទប់ ក ត់និង ធនគរនិងហរិ ញញវតថុ ែដលមន និភ័យ ្រគងវ ិបត្តិ្រសប មករវ ិវឌ នង
ិ កមពុជ
ចំេពះ្រគះឹ ថ ន ្រគប់្រគងវ ិបត្តរិ បស់បញញតក
្តិ រកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ខពស់ជ្របព័នធចំេពះវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ករែ្រប្របួលៃន្រកបខ័ណ្ឌចបប់។ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ធនគរនង
ិ  េរៀបចំ វ ររបស់្រគឹះ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុ  េធ្វីបចចុបបននកមម វ ររបស់្រគឹះ ថ នធនគរ  កំណត់ៃដគូយុទធ ្រស្តេដីមបី គំ និងហរិ ញញវតថុ
ហរិ ញញវតថុ ែដលមន ជញបណ្ណ េដម
ី បប ‐ គណៈកមមករ
ី មូល ្ឋ នទន
ី េងកត ិ ននយ
័ ។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុែដលមន ជញបណ្ណកុ ងមូ
ន ល ្ឋ ន ្រទករបេងកត
ី ្របព័នធធន ៉ ប់រង
ទិនននយ
័ ។ ្របក់បេញញី មករចំបច់។ មូលប្រតកមពុជ
 បញច ប់ករេរៀបចំេសៀវេភែណនំស្រមប់្រគប់្រគង
្រគះឹ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុ ែដលមនបញ្ហនិង  ពច
ិ រ លទធភពបេងកត
ី ្របព័នធធន ៉ ប់រង
មិន ចសងបំណុលបន។ ្របក់បេញញី។
ករ ម នធនគរ  ម ន្រគឹះ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុជ្របចំ និង  បេងកីនចំនន
ួ ម្រន្តី្រតួតពិនិតយ្រសប មកំេណីន  េធ្វីបចចុបបននកមម វ ររបស់្រគឹះ- ធនគរជតិ ៃន
ជ្របចំនង
ិ ករព្រងង
ឹ ព្រងឹងករអនុវត្តបទបញជ្របុង្របយ័តនចំេពះ ចំនួន្រគឹះ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុមន ជញ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុនីមួ កមពុជ
ករអនុវត្ត បទបញជ ្រគះឹ ថ នែដលមន
ិ ទន់អនុវត្តបន។ បណ្ណ។ យៗ។
្របុង្របយ័តន  អនុវត្តករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យែផ្អកេលី នភ
ិ ័យនង
ិ ែកលម្អ  បញច ប់ករអនុវត្ត មេគលករណ៍សនូលៃនករ  បន្ត ម ន្រគះឹ ថ នធនគរ
គុណភពទិនននយ
័ ែដលទទួលបនព្រី គះឹ ថ ន ្រតួតពិនត
ិ យេ យ្របសិទធភពរបស់បែសល I។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុជ្របចំនិងព្រងង
ឹ
ធនគរនិងហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណ មរយៈករ  បេងកីតអនុស រណៈៃនករេយគយល់ស្រមប់ ករអនុវត្តបទបញជ្របុង្របយ័តន
្រតួតពិនិតយ។ កិចចសហ្របតិបត្តិករ្រតួតពិនិតយ ជមួយនឹង ចំេពះ្រគះឹ ថ នែដលមិនទន់អនុ

 ក់ឲយដំេណីរករករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន ្របេទសែដលមន ខធនគរទទួល ជញប វត្តបន។

េ យមន្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិសម្រសប។ ណ្ណេនកមពុជ។

 េលីកកមពសក
់ រ្រតួតពិនិតយ្រគឹះ ថ នមី្រកូ-
ហរិ ញញវតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជន។

 បន្ត ម ន្រគះឹ ថ នធនគរនិងហរិ ញញវតថុជ

67 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្របចំនិងព្រងឹងករអនុវត្តបទបញជ្របុង្របយ័តន
ចំេពះ្រគឹះ ថ នែដលមិនទន់ អនុវត្តបន។

ជរំ ញ
ុ ករេ្រប្រី បស់ ជរំ ញ
ុ ករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលកនុង្របតប
ិ ត្តក
ិ រ េសដ្ឋកច
ិ ច ព្រងង
ឹ ករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀលែថមេទៀត : ករេ្រតៀមខ្លួនអនុវត្តេគលនេយ- ‐ ធនគរជតិ
្របក់េរៀលជប់ជ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ : ី កមពសស
 េលក ់ មតថភព ម នករអភវិ ឌ ទី បយរូបយ
ិ វតថុឲយកន់ែតឯក ជយ : ៃនកមពុជ
្របចំេដីមបស
ី េ្រមច  បេងកីត្រកុមករងររួមមួយេដីមបស
ី ិក ពីយុទធ ្រស្ត ផ រេដីមបធ
ី នថ្របតិបត្តិករថមី ឧបករណ៍ថមី  យតៃម្ល្រគប់្រជុងេ្រជយេលី ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
េគលេ រយៈេពល ជំរុញករេ្របី្របស់្របក់េរៀល។ ឬករអភិវឌ ្របតិបត្តិកររ ំលងបញជ រមិនេធ្វីឲយ ឧបករណ៍ ករអភិវឌ ទីផ រ និងហរិ ញញវតថុ
ែវងរបស់ ជរ ្ឋ ភ-ិ  ផ្តល់មេធយបយស្រមប់ករពន
ិ ត
ិ យេឡង
ី វ ិញនូវ ំងសទះដល់ករខំ្របឹងែ្របងជំរញ
ុ ករេ្រប្រី បស់ សមទ
ិ ធផល នង
ិ កររកចេ្រម
ី ន
ី ‐ គណៈកមមករ
បលស្តព
ី ប
ី ដិដុ ្ល ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិេលីែផនកទំង យ ្របក់េរៀលស្រមប់្របតិបត្តិករហរិ ញញវតថុធំៗ។ េធៀបនឹងេគលេ រយៈេពលែវង មូលប្រតកមពុជ
រូបនយ
ី កមម នង
ិ ឯក ែដលគំ្រទតួនទីរបស់្របក់េរៀលែដលជរូបិយវតថុនី  េរៀបចំនិងអនុវត្តែផនករសកមមភពសំេ ៃនបដិដុ ្ល រូបនីយកមម េដីមប៖
ី
ជយភពកនុងករ តយនុកូល។ ក់េចញវ ិធនករ នង
ិ ត្រមូវករេ្របី្របស់  យតៃម្លករេ្រតៀមខ្លួនរបស់
េរៀបចំេគលនេយ- ី ្រកុមករងររួម យតៃម្លទីផ រ ្របតប
 បេងកត ិ ត្តក
ិ រ ្របក់េរៀលេនកនុង្របតប
ិ ត្តិករេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ ធនគរជតិៃនកមពុជ
បយរូបយ
ិ វតថុ និងឧបករណ៍ថមីៗ ែដល ចមន និភយ
័ ំងសទះ ហរិ ញញវតថុ។ (ពិេសសសមតថភព ងសថិ
ដល់ករសេ្រមចបនេគលេ រយៈេពលែវង។  យតៃម្លេឡង
ី វ ិញជេទៀងទត់នូវភពសមរមយ តិ និងឧបករណ៍ស្រមប់េរៀបចំ
 កំណត់និង យតៃម្លពក
ី រសេ្រមចចត
ិ ្តខង នង
ិ ្រតឹម្រតូវៃន ងសថត
ិ ិែដលចំបច់ េដីមបគ
ី ំ េគលនេយបយ) េដីមបអ
ី នុ
នេយបយ និងវ ិធនករជំរុញករេ្របី្របស់្របក់ ្រទករសេ្រមចចត
ិ ្តរបស់ធនគរជតិៃន កមពុជ វត្តេគលនេយបយ រូបិយវតថុ
េរៀលែថមេទៀត។ កនុងករេរៀបចំេគលនេយបយរូបយ
ិ វតថុ និងទី ែដលកន់ែតឯក ជយ។
 ធនថ្របេភទ្រក ស្របក់េរៀលកនុងច ចរណ៍ ផ រប្តូរ្របក់។  កំណត់និងបន្តអនុវត្តទស
ិ េ
េឆ្លយ
ី តប មត្រមូវកររបស់អនកេ្រប្រី បស់។  សក
ិ វ ិភគេសដ្ឋកច
ិ ចជេទៀងទត់និងពច
ិ រ- ខងេគលនេយបយ រយៈ

68 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

 អភិវឌ សមតថភពម្រន្តីជំនញនង
ិ ព្រងឹងលទធភព េលីករសេ្រមចេរៀបចំេគលនេយបយ េពលខ្លីនង
ិ មធយមជមួយ
្រតួតពិនិតយេសដ្ឋកិចច ជមួយនឹងករបេងកីតនូវ ងសថិ ( ្រស័យ មចំនួនឧបករណ៍ែដលមន) ឬ ឧបករណ៍ែដលមន្រ ប់។
ត្រិ តម
ឹ ្រតូវកនុងករអនុវត្តេគលនេយបយ រូបយ
ិ វតថុឲយ ្របសទ
ិ ធភពៃនករសេ្រមចចត
ិ ្តេរៀបចំេគល
មន្របសិទធភព។ នេយបយ ែដលកំណត់េ យ ជញធររូបិយវ
តថុ។
្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រ បេងកត
ី ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុែដលែផ្អកេលវី តថុធន ម ននង
ិ ព្រងង
ឹ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រៃនទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុ ‐ ធនគរជតៃិ ន
រូបយ
ិ វតថុកនុង្រសុក  េបះផ យវ ិញញបនប្រត្របក់បេញញី ចជួញដូរបន  ព្រងឹងយន្តករ ម ននិងអេងកតេដីមបេី ធ្វី កមពុជ
រួមទំងេហ ្ឋ រចនសមពន
័ ធគ្រំ ទករអភិវឌ ទីផ រអន្តរ បញញត្តិកមមនង
ិ ្រតួតពិនិតយេ យ្របសិទភ
ធ ពេលី ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ធនគរ។ ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររបស់្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុ ែដលចូល នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
 េរៀបចំសិកខ ី នយល់និងជំរុញ
ធរណៈេដីមបព រួមកនុង្របតិបត្តិករៃនទផ
ី ររូបិយវតថុ។ ‐ គណៈកមមករ
ករចប់េផ្តីមទីផ រអន្តរធនគរែដលេ្រប្រី បស់ មូលប្រតកមពុជ
វ ិញញបនប្រត្របក់បេញញី ចជួញដូរបន។
 បេងកត
ី ្រកុមករងររួមមួយេដម
ី បស
ី ក
ិ អំពីករបេងកត
ី
ទីផ ររូបិយវតថុ។
 េរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្តិសម្រសបេដីមបី
ស្រមួល្របតប
ិ ត្តក
ិ ររបស់្រគះឹ ថ នេពញសិទធិ (រួម
ទំង្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុមិនែមនធនគរ) កនុងករេធ្វី
្របតិបត្តិករេនកនុងទីផ ររូបិយវតថុនិងករេបះផ យ
្របេភទមូលប្រតវ ិនេិ យគេផ ងៗ ចរកជ្របក់
ឹ េរៀល
កនុងទីផ ររូបិយវតថុ(ផលប្រតពណិជជកមម រូបិយណត្តិ
ជេដីម) េនេពលែដលករេ្របី្របស់្របក់េរៀល
ស្រមប់្របតិបត្តិករកនុង្រសុកេកីនេឡង
ី ។

69 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០
់ ិងឯក
 ផ្តល់ទ្រមងន រែដល្រតូវេ្របី្របស់។ កំណត់
ទណ្ឌកមមចំេពះកររ ំេ ភចបប់ រួមទំងករដកហូត
ជញបណ្ណ ក់ពិនយ
័ នង
ិ បញឈប់សកមមភព។
ធ ណេនយយ ស្តង់ និងនីតិវ ិធីស្រមប់
 បេងកីត្របព័នគ
្របតិបត្តិករទីផ ររូបិយវតថុ រួមមនករកំណត់និយម
់ ណនស
ន័យៃនពកយប្លងគ ី ្តង់ នង
ិ ្រប្រពត
ឹ ្តកមមៃន
្របតិបត្តិករទីផ ររូបិយវតថុ រួមទំងខទង់េ្រក ង
តុលយករ។
 ក់េចញកតព្វកច
ិ ចរបយករណ៍ស្រមប់្របតប
ិ ត្តក
ិ រ
ទីផ ររូបិយវតថុស្តីពីភព្រគប់្រគន់ៃនេដីមទុន ទំហំ
្របតិបត្តិករ នភ
ិ យ
័ ៃនករជួញដូរមូលប្រត
(្របតិបត្តិករទទួលទិញយកវ ិញ បណ្ណសង មបញជ
ជេដីម) ក្រមត
ិ បំណុលជយថេហតុ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ
េ្រក ងតុលយករ អនុបតសនទនីយភព។ល។
 បេងកីត្រកុមករងរកនុងធនគរជតិៃនកមពុជ េដីមបី
្រតួតពន
ិ ត
ិ យ្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុរបស់ ថ ប័ន
ហរិ ញញវតថុែដលមនសិទធិ។

70 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

សថរិ ភពហរិ ញញវតថុ  បេងកីត្រកុមករងរ ម នសថិរភពហរិ ញញវត្តុេនកនុង  យតៃម្លពីភព្រតឹម្រតូវនិង្របសទ

ិ ធភពៃន សូ  យតៃម្លេឡង
ី វ ិញពី្របសិទធភព ‐ ធនគរជតិៃន
ធនគរជតិៃនកមពុជ កំណត់ និភ័យចមបងៗកនុង ចនករសថិរភពហរិ ញញវតថុែដល្រតូវបន េ្របី ៃនករ ម នសថិរភពហរិ ញញវតថុ កមពុជ
្របព័នធធនគរផទល់ នង
ិ ផលប៉ះពល់ជសក្តនុពល ្របស់ស្រមប់ដេំ ណីរករ្រតួតពន
ិ ិតយ។ នង
ិ សហ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររ ង ជញធរ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
ែដល ចេកីតមនពីករអភិវឌ មិនអំេ យផល  កំណត់និងអនុវត្តែផនករសកមមភពេដីមបី ទំង យ ែដលទទួលបនទុកែផនក និងហរិ ញញវតថុ
េនកនុងេសដ្ឋកិចច។ បេងកីនករបណុ ្ដ ះប ្ដ លនិង បេងកីន្របសិទធភព ករ ម នសថិរភពហរិ ញញ ្រតួតពិនិតយធនគរ ទីផ រ និង វ ិ ‐ គណៈកមមករ
ក ងសមតថភពបែនថមដល់្រកុមករងរ ម ន វតថុនង
ិ ្របព័នផ
ធ ្តលព
់ ត
័ ម
៌ នជមុន មករ ស័យហរិ ញញវតថុ។ មូលប្រតកមពុជ
សថិរភពហរិ ញញវតថុ។ ចំបច់។
 េរៀបចំវគគសិក េទៀងទត់ស្តីពីសថិរភពហរិ ញញវតថុ ករ
កំណត់អត្តសញញណ នភ
ិ យ
័ និងផលប៉ះពល់ជ
យថេហតុ។ ផ្តល់សញញេទ ជញធរពក់ពន
័ ធនិង
េដីរតួនទីជ្របព័នធឲយសញញជមុន េដីមបប
ី ំេពញ
បែនថមនិងគំ្រទករអនុវត្តករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលី
នភ
ិ ័យេ យ ជញធរ្រតួតពិនត
ិ យធនគរ។
 បេងកីត្រកុមករងររួមមួយ េដីមបស
ី ិក អំពីករបេងកីត
គណៈកមមករជតិសថិរភពហរិ ញញវតថុ។

71 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

បេងកត ី ទផ ី រប្តូរ្របក់  យតៃម្លពីករេរៀបចំនិង្របតិបត្តក

ិ រទីផ រប្តូរ្របក់ ធនគរជតិ
ដុំ នង
ិ វ ិធី ្រស្ត សំេ េរៀបចំែផនករសកមមភពសម្រសបមួយេដីមបី ៃនកមពុជ
អន្ត គមន៍របស់ ិ បេងកត
េរៀបចំនង ី រប្តូរ្របក់ដុេំ អឡច
ី ទផ ិ ្រតូនក
ិ មួយ
ធនគរជតៃិ នកមពុជ មន្របសិទធភព។
៏ ន្របសទ
ដម ិ ភ
ធ ព  េរៀបចំែផនទីមគគុេទទសក៍/ែផនករសកមមភពស្រមប់
(មន
ិ រួមបញចូ លករ គំ្រទករបេងកីតនង
ិ ្របតិបត្តក
ិ រ្របកបេ យ្របសទ
ិ ធ
ជួញដូរឧបករណ៍ ភពៃនទីផ រប្តូរ្របក់ដុំកុ ងរយៈេពលអន្ត
ន រកល៣ឆន ំ
នស
ិ នទន)
៍ បនទប់ពីេនះករទូទត់្របតិបត្តិករកនុងទីផ រមូលប
្រតកមពុជនង
ឹ ្រតូវេធ្វជ
ី ្របក់េរៀល។
បេងត
កី ែផនករយុទ-ធ  បេងកីតែផនករយុទធ ្រស្តរយៈេពល៥ឆនរំ ម
ួ ទំង  េធ្វីបចចុបបននកមមជេរៀង ល់ឆនន
ំ ូវសមិទធផល  អនុវត្តករ យតៃម្ល្រគប់្រជុងេ្រជយ ធនគរជតិ
្រស្តជយ
ួ ដល់ករ ែផនករសកមមភពចំបច់ េដីមបអ
ី នុវត្ត្រសប ម ែដលសេ្រមចបននិងេរៀបចំបទបបញញត្តិ ពក់ ពីភពរកចេ្រម
ី ីនៃនករអនុវត្ត ៃនកមពុជ
អនុវត្ត្រសប ម េគលករណ៍សនូលបែសលទំង២៥ េលក
ី រ្រតួត-ពិ ព័នធ យតៃម្លត្រមូវករធនធន នង
ិ ត្រមូវករ ចំេពះ្រគះឹ ថ នធនគរនង
ិ
េគលករណ៍សនូល និតយធនគរ្របកបេ យ្របសទ
ិ ធភព និងេដីមបឲ
ី យ ក ងសមតថភព។ ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ ពិនិតយ
បែសលស្រមប់ករ ្រសប មករអភិវឌ ៃនទីផ រ។ សកមមភពអនុវត្តគរួ េឡង
ី វ ិញនិងេធ្វប
ី ចចុបបននកមមេលី
្រតួតពន
ិ ត
ិ យធនគរ េរៀបចំេឡង
ី ជគេ្រមងេ យមន្របធនគេ្រមងនង
ិ សកមមភពែដល្រតូវអនុវត្តបែនថម
្របកបេ យ ្របសទ
ិ ធ ្រកុមដឹកនំែដល្រតូវបនបេងកត
ី េឡង
ី េដីមបអ
ី នុវត្ត េទៀត។
ភព នង
ិ ្រសប ម ែផនករេនះ។
បទបបញញត្តិ

72 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្របសទ
ិ ភ
ធ ពៃនករ  ករអនុវត្ត្របកបេ យ្របសិទធភពនូវបទបបញញត្តិ ក ងសមតថភពេដីមបអ
ី នុវត្តករវ ិនិចយ
ឆ័ ធនគរជតិ
អនុវត្តករ្រតួត- ពិ ់ ល់ករ្រតួត
ែដលបនេចញផ យកនុងបំណង្រទ្រទងដ ្របកបេ យវ ិជជជីវៈ ្រពមទំង យតៃម្លេលី ៃនកមពុជ
នត
ិ យែផ្អកេលី និ ពន
ិ ិតយែផ្អកេលី នភ
ិ ័យ។ ទ្រមង់ នភ
ិ យ
័ ឲយបនហមតច
់ ត់(ចំេពះ និ
ភ័យ  េរៀបចំឯក រអំពីចំេណះដឹងសនូលែផនក្រតួតពិនត
ិ យ ភ័យនីមួយៗែដលមនែចងេនកនុង េគល
េដីមបផ
ី ្តល់ពត
័ ម
៌ ន/ទន
ិ ននយ
័ ចំបច់ស្រមប់គ្រំ ទដល់ ករណ៍សនូលបែសលទំង២៥)។
យុទធ ្រស្តថមី។
 បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតិបត្តិករ្របកបេ យ
្របសិទធភពជមួយ្រកុមករងរសថិរភពហរិ ញញវតថុែផ្អក
េលី នភ
ិ ័យ េដីមបប
ី ំេពញបែនថមនិងគំ្រទដល់ករ
យតៃម្ល និងកំណត់អត្តសញញណ ភពផុយ
្រសួយ។
ករេលក
ី កមពស់  យតៃម្លេល្រី កបខ័ណ្ឌបទបបញញតប
្តិ ចចុបបនននង
ិ ធនគរជតិ
្រកបខ័ណ្ឌ បទ កំណត់នូវែផនកចំបច់ស្រមប់វ ិេ ធនកមម/ ៃនកមពុជ
បបញញត្តិ ែកលម្អ ្រពមទំងកំណត់ត្រមូវករបទបបញញត្តិ
ថមីៗេដីមប្រី បតិបត្តិ មេគលករណ៍អន្តរជតិ
ឬេដម ិ ធភព ជរួមៃនករ
ី បេី លីកកមពស់្របសទ
្រតួតពិនិតយធនគរ។

73 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្រកបខ័ណ្ឌសហ្របត-ិ  េរៀបចំជេ្រសចនូវ្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតិបត្តិករជមួយ  ធន្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតិបត្តិករ្រតូវបនអនុវត្ត ‐ ធនគរជតិៃន

បត្តិករជមួយ ជញ ជញធរបញញត្តិកមមកុ នង្រសុក។ ្របកបេ យ្របសិទធភព។ កមពុជ
ធរបញញតក
្តិ មម កនុង  បន្តករងរេរៀបចំជេ្រសចនូវអនុស រណៈជមួយ គ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
្រសុក ណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ បញញត្តិករកនុងវ ិស័យធន និងហរិ ញញវតថុ
ឹ ដំេណីរករ
៉ ប់រង រួមទំងសហ្របតិបត្តិករពក់ព័នធនង ‐ គណៈកមមករ
ម នសថរិ ភពហរិ ញញវតថុកនុងេគលបំណង េ្រតៀម មូលប្រតកមពុជ
លកខណៈស្រមប់ករ្រគប់្រគងវ ិបត្តិ។

្រកបខ័ណ្ឌសហ្របត-ិ  បន្តខត ិ ត្តិករ  បេងកត

ិ ខំេរៀបចំជេ្រសចនូវ្រកបខ័ណ្ឌសហ្របតប ី នង
ិ េរៀបចំជេ្រសចនូវេគលនេយបយៃផទ ធនគរជតិ
បត្តិករអន្តរជតិ ជមួយ ជញធរ្រតួតពិនិតយបរេទសពក់ពន
័ ធនឹងករ្រតួត កនុងស្រមប់អនុវត្តសហ្របតិបត្តក
ិ ររ ងអនក្រតួត ៃនកមពុជ
ពិនិតយកនុង្រសុក េ្រក្រសុកចំេពះសកមមភព ្របតប
ិ ត្តិ ពិនិតយកនុង្រសុក/េ្រក្រសុក(ឧទរហរណ៍៖ ករ
កររបស់្រកុមធនគរែដលេធ្វ្រី បតប
ិ ត្តិករ េនកមពុជ។ ិ យរួមគន ករផ្លស់បូ រព័
្រតួតពិនត ្ត តម
៌ នផ្លូវករជ
 ពិចរ េលីករបេងកីនសហ្របតិបត្តិករជមួយអនក េទៀងទត់ ករផ្លស់បូ រទ
្ត ិនននយ
័ មិនផ្លូវករ ករ
្រតួតពិនិតយធនគរេនតំបន់ ំ ួយ
៊ នេដីមបរី កជន បេងកីត នង
ិ េធ្វីបចចុបបននកមមេលីឯក រ ចំេណះ
បេចចកេទស។ ដឹងសនូលេលីករ្រតួតពិនិតយ។ល។
 អនុវត្ត្របកបេ យសងគតភ
ិ ពនូវេគលនេយ-
បយសហ្របតប
ិ ត្តិកររ ងអនក្រតួតពិនិតយកនុង
្រសុក េ្រក្រសុក និង យតៃម្លេឡង
ី វ ិញជ េទៀង
ទត់េលី្របសទ
ិ ភ
ធ ពៃនករអនុវត្ត។

74 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្របព័នផ
ធ ល
្ត ព
់ ត
័ ម
៌ ន  បំេពញបែនថមនង
ិ បេងកីត្របព័នធផល
្ត ព ័ ៌មនជមុនដ៏
់ ត ធនគរជតិ
ជមុន សកមមភព មនលកខណៈ្រគប់្រជុងេ្រជយនិង្របសិទធភព េ យ ៃនកមពុជ
ែកត្រមូវបនទន់ នង
ិ ព្រងក
ី បែនថមនូវ្របេភទៃន នភ
ិ ័យ (សនទនយ
ី ភព
វ ិធនេ ះ្រ យ និភ័យទីផ រ និភយ
័ ករ្រគប់្រគង និភយ
័
ធនគរេខ យ ្របតិបត្តិករ...) េ ះ្រ យ និងបំេពញបែនថមេ យ
សូចនករ នភ
ិ ័យ មទស នៈអនគត ដូចជ
វ ិធនករ/សូចនករ Stress-testing ជស្តង់ ជេដី
ម។
 ពច
ិ រ ឹ ជមុន ែដល្រតូវេធ្វីេឡង
េលីកររ ំលក ី
េ យ្រកុម ម នសថិរភពហរិ ញញវតថុពក់ព័នធនង
ឹ
និភ័យ្របមូលផ្តុំ។
សកមមភពែកត្រមូវបនទន់ (PCA)
 ែកលម្អេគលនេយបយសកមមភពែកត្រមូវបនទន់
និងេលីកកមពស់េគលនេយបយេនះ េ យែផ្អកេលី
និភ័យែដលបនរកេឃញ
ី មរយៈ្របព័នផ
ធ ្តល់
ព័ត៌មនជមុន។
វ ិធនេ ះ្រ យធនគរេខ យ/ធនគរមនបញ្ហ
 កំណត់អត្តសញញណធនគរេខ យនិងធនគរមន
បញ្ហែផ្អកេលីលកខណវ ិនិចឆ័យសម្រសប។ ធន
សងគតភ
ិ ពៃនលកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ ័ នង
ិ នយ
ិ មន័យេនេពល
េរៀបចំេសចក្តី្រពងវ ិធននិងេគលនេយបយ។
 កំណត់ជំ នែដល្រតូវអនុវត្តេនេពលកំណត់ អត្ត

75 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

សញញណ ឬេ ះ្រ យ ថ នភពវ ិបត្តិជក់ែស្តង ឬ

ជសក្តនុពល(គន្លឹះែដលត្រមូវឲយអនុវត្ត្រកបខ័ណ្ឌ
្រគប់្រគងវ ិបត្ត)
ិ ។
 េរៀបចំេសចក្តី្រពងនិងអនុមត
័ េគលនេយបយ វ ិធន
េ ះ្រ យធនគរមនបញ្ហេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនបទ
បបញញត្តព
ិ ក់ពន
័ ធេផ ងៗ។

76 | ទំ ព័ រ
 II. ករ្របឆ ំងករសម្អត្របក់និងហិរញញ បបទនេភរវកមម

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ
 ចបប់សព
្តី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ្រតូវបនអនុមត
័ េនឆន២ ិ បន្រទ្រទង់ករអនុ មត
ំ ០០៧ នង ័ ចបប់េផ ងៗេទៀត ែដលមន រ្រប-
េយជន៍ចំេពះ្របតិបត្តិករ្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមមែដលរួមមន ចបប់សព
្តី ក
ី រ្របឆំងេភរវកមម ្រកមនត
ី វិ ិធ្រី ពហមទណ្ឌ នង
ិ ចបប់សព
្តី ក
ី រ
្របឆំងអំេពព
ី ុករលួយ។
 អងគភពេសុប
ី ករណ៍ហរិ ញញវតថុ ្រតូវបនបេងកត
ី េនឆន២
ំ ០០៩។
 ្របកសស្តព
ី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ្រតូវបន ក់ឲយ្រគឹះ ថ នធនគរអនុវត្ត។
 ្របកសស្តព
ី ក
ី រ្របឆំងករសម្អត្របក់នង
ិ ហរិ ញញបបទនេភរវកមម ្រតូវបន ក់ឲយ្រគឹះ ថ ន យករណ៍ែដលមិនចំណុះធនគរជតិៃនកមពុជអនុវត្ត។
 ្របេទសកមពុជបនចូលជសមជិកៃន្រកុម សុប
ី ៉ សុហ
ី ក
្វិ អំពក
ី រសម្អត្របក់។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

អនុវត្តអនុ សន៍  ែផ្អក មរបយករណ៍ យតៃម្លអញញមញញបន្តអនុវត្ត  េរៀបចំករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលី និភយ

័  បន្ត្រតួតពិនិតយ្រគឹះ ថ នេលី ‐ ធនគរជតិ

្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ អនុ សន៍៤០+៩ របស់្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ។ ស្រមប់បុគគល យករណ៍អំពីករ្របឆំងករ នភ

ិ ័យពក់ពន
័ ធករសម្អត ្របក់ ៃនកមពុជ

នង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ  អនុវត្តករ យតៃម្ល និភយ
័ របស់្រគឹះ ថ នែដល សម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម។ និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម។ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច

ករ្របឆំងករសម្អត ្រតួតពន នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ិ ត
ិ យេ យធនគរជតៃិ នកមពុជនង
ិ របស់្រកុម  អនុវត្តករ យតៃម្លអញញមញញអំពក
ី រ្របឆំង  ព្រងឹងកច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រកនុង
្របក់នង
ិ ហរិ ញញ ហ៊ុនមូលប្រតស្រមប់ករងរពក់ព័នធ្របឆំងករ ករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម តំបន់និងអន្តរជតិ។ ‐ គណៈកមមករ

បបទន េភរវកមម សម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម។ េដីមបអ មូលប្រតកមពុជ

ី នុវត្តេពញេលញ មអនុ សន៍

 េរៀបចំឲយមនករយល់ដឹងដល់ ធរណជនពីករ ្រកុមករងរហរិ ញញវតថុ។

្របឆំងករសម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម  ម នករអនុវត្ត មរបស់បុគគល យ

ស្រមប់កសុណ
ី ូ អងគករមិនែស្វងរក្របក់ចំេណញ ករណ៍ទំងអស់។

77 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

និងអនកជួញដូរអចលនវតថុ។  ព្រងង
ឹ សហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រជមួយបញញត្តក
ិ រជតិ
 ក់ពកយេសនីសុច
ំ ូលជសមជិក Egmont Group។ េផ ងេទៀត។

 ពច
ិ រ េធ្វីវ ិេ ធនកមមចបប់សព
្តី ីករ្របឆំងករ
សម្អត្របក់និងហរិ ញញបបទនេភរវកមម េដីមបប
ី ញចូ ល
គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ េទកនុង្រកុម្របឹក -ភិ
បលៃនអងគភពេសុីបករណ៍ហរិ ញញវតថុ។

78 | ទំ ព័ រ
III. វិសយ
័ មី្រកូហរិ ញញ វតថុ

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ
 បេងកីតេវទក
ិ ស្រមប់ស្រមបស្រមួលេគលនេយបយ។
 បេងកីត្របព័នធ្រតួតពន
ិ ិតយស្រមប់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណ្រសប ម្រកបខ័ណ្ឌទូេទៃនវ ិស័យធនគរ។
 ក់ឲយអនុវត្តវ ិធន្របុង្របយ័តស
ន ម្រសបចំេពះ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណ។
 ស្រមួលដល់ករែ្របក្លយអងគករមន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ លមួយចំនួនេទជ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណ ។
 ជំរុញករសន ន
ំ ង
ិ ឥណទនខនតតូច មរយៈ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណ ។
 ព្រងឹងសមតថភពរបស់ធនគរជតិៃនកមពុជ កនុងករ្រតួតពន
ិ ិតយ្របព័នធហរិ ញញវតថុជនបទ/មី្រកូហរិ ញញវតថុ រួមទំងករយល័
ិ យ្រតួតពិនិតយមី្រកូហរិ ញញវតថុ។
 ផ្តល់ករគំ្រទករបេងកីត្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណទទួល្របក់បេញញី។
 ព្រងីកកច
ិ ចករពរចំេពះ្របក់បេញញីរបស់្របជពលរដ្ឋ្រក្រី ក(វ ិធនករ្របុង្របយ័តនស្រមប់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុមន ជញបណ្ណនង
ិ ្រគះឹ ថ នទទួល្របក់បេញញី)។
 ជួយបេងកីតនិងគំ្រទដល់សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ។
 សិក អំពីអនកផ្តល់េស ឥណទនេ្រកផ្លូវករ។
 សក
ិ អំពឥ
ី រយបថកន
ិ ុ ងករសន ្រំ បក់នង
ិ កររ ំពង
ឹ ទុក។
 បេងកីនគុ ណភពវគគសិក អំពីម្រី កូហរិ ញញវតថុេនមណ្ឌលសក
ិ បេចចកេទសធនគរ។
 ធនគរជតៃិ នកមពុជេផ្តម ិ ជួយបេងកីតករយល័
ី អភិវឌ ្របព័នែធ ចករ ំែលកព័ត៌មនឥណទននង ិ យព័តម
៌ នឥណទន។
 េចញបទបញជ្របុង្របយ័តនចំនួន២១ស្រមប់្របតិបត្តិករមី្រកូហរិ ញញវតថុ(ពី២០០១ដល់២០០៩)។
 ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ េចញ្របកសេលខ០២៨ សហវ.្របក េនៃថងទ១
ី ២ ែខមក ឆន២
ំ ០១០ ស្តព ី រផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមមទទួលបញចន
ី ក ំ ង
ិ ទញ
ិ លក់
្រទពយបញច ំ នង
ិ ិ បនជរំ ុញករយល់ដឹងជ
ជីវកមមទទួល្របតេិ ភគេ យអនុបបទន នង ធរណៈអំពីករផ្តល់ ជញបណ្ណ្របកប ជីវកមម្របេភទេនះ។

79 | ទំ ព័ រ
កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្រកបខ័ណ្ឌ្រតួតពន
ិ ត
ិ យ  យតៃម្លករ្របតិបត្តិ ម BIS-BCBS ស្តព
ី ី  បន្តអភិវឌ យុទធ ្រស្ត្រតួតពិនិតយដល់ទីកែន្លង  ្រតួតពិនិតយេឡង
ី វ ិញចំេពះ្រគប់ ធនគរជតិ
នង
ិ បទបបញញតរ្តិ ងមំ
ឹ សកមមភពម្រី កូហរិ ញញវតថុ នង
ិ េគលករណ៍សនូល និង្រតួតពិនិតយេលីឯក ររបស់ធនគរជតិ ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុទំងអស់។ ៃនកមពុជ

ករ យតៃម្លេ យ ស្រមប់ករ្រតួតពិនិតយធនគរ្របកបេ យ្របសិទធភ ៃនកមពុជចំេពះ្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ។ ករ្រតួតពនិ ិតយដល់ទក ី ែន្លង ម

ខ្លួនឯងនូវ្របសិទធ- ព។  អនុវត្តែផនករសកមមភព េដីមបស

ី េ្រមចករ ទិសេ ្រតូវេធ្វីេឡង
ី រ ងចេន្លះ ពី

ភពៃន្រកបខ័ណ្ឌបទ  កំណត់និយមន័យៃនែផនករសកមមភពេដីមបី ្របតិបត្តិ មេគលករណ៍សនូល BIS-BCBS ១២ែខេទ២៤ែខ ែផ្អកេលី ទំហំ

បបញញត្តិនិងដំេណីរ សេ្រមចបនេគលករណ៍សនូល BIS-BCBS ស្តព

ី ី្របសទ
ិ ធភព្រតួតពិនត
ិ យសកមមភពម្រី កូ- នភ
ិ យ
័ របស់្រគះឹ ថ ន។

ករ្រតួត- ពន ហរិ ញញវតថុ។  ទភ

ិ ពគួរ្រតូវបនផ្តល់ចំេពះ
ិ ិតយ ស្រមប់ករ្រតួតពិនត
ិ យសកមមភពម្រី កូហរិ ញញវតថុ
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញ ្របកបេ យ្របសិទធភព។  ្រតួតពិនិតយដំេណីរករវ ិវឌ េទេ្របី្របស់ វ ិធី ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុទទួល

វតថុ ្រស្ត្រតួតពិនត
ិ យែផ្អកេលី នភ
ិ ័យ។ ្របក់បេញញីពី ធរណជន
ី ំរុញករអនុវត្តដល
េដីមបជ ៏ ជ
្អ អន្តរ
ជត(
ិ ពិេសសអភិបលកច
ិ ច ជី
វកមម ករេបីកចំហព័តម
៌ ន ករ
្រគប់្រគង នភ
ិ យ
័ នង
ិ ករ ម
ននិងសវនកមមៃផទកុ ង)។
ន

80 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករ យតៃម្លភព  យតៃម្លេ យខ្លួនឯងចំេពះករ្របតិបត្តិ ម BIS-  អនុវត្តែផនករបែង្វរ្រគឹះ ថ នហរិ ញញវតថុេ្រកផ្លូវ  ែកលម្អេស កមមេផ ងៗ(ករចុះ ‐ ធនគរជតិ
សម្រសបៃន្រកប- BCBS ស្តីពីសកមមភពមី្រកូហរិ ញញវតថុនិងេគលករណ៍ ករឬមិនទន់ចុះបញជ ីមកកនុង្របព័នធផូ វករ។
្ល បញជ ី ករបណុ ្ត ះប ្ត ល ករ ៃនកមពុជ
ខ័ណ្ឌគតយ
ិ ុតន
្ត ង
ិ សនូលស្រមប់ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យធនគរ្របកបេ យ  អនុវត្តកមមវ ិធផ
ី ព្វផ យករយល់ដង
ឹ ដល់ ព្រងក
ី េស កមម។ល។)នង
ិ ផ្តល់ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
លកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ័ កនុង ្របសិទធភព យតៃម្ល ភពសម្រសបៃន្រកបខ័ណ្ឌ ធរណជន េដីមបែី កលម្អករអនុវត្ត្របកស ករេលីកទឹកចិត្តេផ ងៗ ែដលនឹង និងហរិ ញញវតថុ
ករផ្តល់ ជញបណ្ណ និងលកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ័ កនុងករផ្តល់ ជញបណ្ណដូចខង ស្តីពីសហគមន៍ហរិ ញញវតថុ។ ទក់ទញ្រគឹះ ថ នេ្រកផ្លូវករចូល
េ្រកម៖  កំណត់បញ្ហសំខន់ៗែដល្រតូវេ ះ្រ យ មកកនុងវ ិស័យផ្លូវករ។
 បែង្វរវ ិស័យេ្រកផ្លូវករមកជវ ិស័យផ្លូវករ។ ិ យ
និងែកលម្អលកខណវ ិនច ឆ័ កនុងករផ្តល់ ជញប  ព្រងីកេស កមមរបស់្រគឹះ ថ ន មី
 យតៃម្លេឡង
ី វ ិញ ចំេពះលកខខណ្ឌហរិ ញញវតថុ ណ្ណនិង្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ ែផ្អកេលីលទធផល ្រកូហរិ ញញវតថុេ្រកម្រកបខ័ណ្ឌ
នង
ិ ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ៃនករ យតៃម្ល។ ចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិសម្រសប។
ទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជនកនុងេគល  បង្ហញមេធយបយជំរុញករអភិវឌ និងកំេណីន  ធនថផលិតផលនិងេស កមម
បំណង េដីមបក
ី ំណត់ភពមិន្រគប់្រគន់/ ផលិតផល និងេស ហរិ ញញវតថុរបស់្រគឹះ ថ នមី ថមី ែដលបនផ្តល្រ់ តូវបន្រតួត-ពិ
លកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ័ ពីត្រមូវករនន កនុងករផ្តល់ ្រកូហរិ ញញវតថុ។ និតយ្រគប់្រគន់េ យ ជញធរ េបី
ជញបណ្ណេដីមបប
ី ំេពញលកខខណ្ឌទំងេនះ។  ែកែ្របនង
ិ ព្រងក
ី សមតថកច
ិ ចរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូ ចំបច់្រតូវចត់វ ិធនករសម
 ព្រងីកផលិតផលនិងេស កមមផ្តល់េ យ ហរិ ញញវតថុេ្រកម្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ បទបបញញត្តិ ្រសបេដីមបែី កត្រមូវដំេណីរករ
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុដល់អតិថិជន។ េដីមបអ
ី នុញញតឲយ្រគឹះ ថ នមី្រកូ-ហរិ ញញវតថុផ្តល់ ្រតួតពិនិតយ។
េស នង
ិ ផលត
ិ ផលបែនថម។
ស្តង់ របយ  ពិនិតយ្របព័នធរបយករណ៍បចចុបបននរបស់្រគឹះ ថ នមី  សិក ពីលទធភពេធ្វីឲយមនស្តង់ របយ-  សិក អំពីលទធភពេធ្វីឲយមន លកខ ធនគរជតិ
ករណ៍រួម ្រកូហរិ ញញវតថុ និងេធ្វីឲយមនលកខណៈជស្តង់ េ យ ករណ៍រួមរបស់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ្រសបគន ណៈជស្តង់ របយករណ៍ រួម ៃនកមពុជ
េ្រប្រី បស់វ ិធី ្រស្តែផ្អកេលី និភយ
័ េបច
ី ប
ំ ច់។ នង
ឹ ធនគរ។ របស់្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ អនុ
 ផ្តល់ ទិភពដល់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុទទួល វត្ត ម IFRS េបី ចេធ្វីបនែផ្អក
្របក់បេញញីពី ធរណជនស្រមប់បន ុេី ទនឹង េលីករវ ិវឌ របស់ធនគរពណិជជ
របយករណ៍ែដលត្រមូវេ យធនគរ។ និងបញ្ហ្របឈមចំេពះេគល

81 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

បំណង្រតួតពិនត
ិ យ។

ករបណុ ្ត ះប ្ត ល  យតៃម្លត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត លរបស់ម្រន្តី្រកសួង  បន្តក ងសមតថភពម្រន្តី ែផនក្រគឹះ ថ នមី្រកូ-  ្រកសួងេសដ្ឋកច

ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ ្រតូវ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ស្រមប់អក
ន េរៀបចំ េសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ េ យេផ្តតសំខន់េលីករ ហរិ ញញវតថុរបស់្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ េធ្វីករជមួយ ថ ប័នតំបន់និងអន្តរ និងហរិ ញញវតថុ
េគលនេយបយ យល់ដឹងអំព្រី គះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ េ យែផ្អកេលក
ី រ យតៃម្លត្រមូវករ ជតិ េដីមបរី កករគំ្រទ េគល
ហរិ ញញវតថុ  េរៀបចំែផនករស្រមប់េលក
ី កមពសក
់ រក ង សមតថ ករបណុ ្ត ះប ្ត ល។ នេយបយនិងករក ង សមតថ
ភពម្រន្តីែផនកមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ ភពេលីវ ិស័យមី្រកូ-ហរិ ញញវតថុ។
បេងកន
ី ្របសទ
ិ ភ
ធ ព  រកមូលនធ
ិ គ
ិ ្រំ ទដល់លទធកមម្របព័នធ្រគប់្រគង ប  បន្ត ក់ឲយេ្រប្រី បស់្របព័នធ្រគប់្រគងបេចចកវ ិទយ  បន្តេធ្វីឲយមនលកខណៈជស្តង់ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
នង
ិ បនថយៃថ្ល េចចកវ ិទយព័ត៌មនសម្រសបរបស់្រគឹះ ថ ន ម្រី កូ ព័ត៌មនរបស់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ ែដលរួម ្របព័នធ្រគប់្រគងបេចចកវ ិទយ និងហរិ ញញវតថុ
ចំ យេល្រី បព័នធ ហរិ ញញវតថុែដលរួមបញចូ លគននូវកមមវ ិធី្របព័នធ ម ន បញចូ លគននូវកមមវ ិធី្របព័នធ ម នឥណទន ព័ត៌មនរបស់្រគឹះ ថ ន មី្រកូ ‐ ធនគរជតិ
្រគប់្រគងបេចចកវ ិទយ ឥណទននិងគណេនយយ។ និងគណេនយយ រហូតដល់្រគប់្រគឹះ ថ នមី្រកូ ហរិ ញញវតថុ។ ៃនកមពុជ
ព័តម
៌ នរបស់្រគះឹ -  ផ្តល់ជំនយ
ួ បេចចកេទសដល់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុតូ ហរិ ញញវតថុទំងអស់។ ‐ សមគមម្រី កូ-
ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ ី ្តល់ដេំ
ចៗ េដីមបផ ះ្រ យដល់ត្រមូវករ្របព័នធ ហរិ ញញវតថុកមពុជ
្រគប់្រគងបេចចកវ ិទយព័ត៌មនរបស់្រគឹះ ថ ន។ * ថ ប័ននំមុខ :
្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
និងហរិ ញញវតថុ
ផ្តលល
់ ទធភពឲយ ពន
ិ ិតយ ថ នភពគំនត
ិ ផ្តួចេផ្តម
ី បចចុបបននកុ ងករផ្ត
ន ល់ មូល បេងកត
ី គេ្រមងេដីមបែី កលម្អលទធភពរបស់ បេងកត
ី េគលនេយបយស្រមប់ ផ្ត ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្រគះឹ ថ នម្រី កូ- នធ
ិ ឥ ំ ល់្របតប
ិ ណទនដុដ ិ ត្តក
ិ រ្រគះឹ ថ នម្រី កូ-ហរិ ញញ ្រគះឹ ថ ន ម្រី កូហរិ ញញវតថុកនុងករទទួលបនមូលនិ ល់លទធភពដល់្រគះឹ ថ នម្រី កូ- នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ហរិ ញញវតថុ ចទទួល វតថុ នង
ិ មេធយបយផ្តលម
់ ូលនធ
ិ ល ំ ល់្រគះឹ ថ នមី
ិ ក់ដុដ ធជ
ិ ្របក់េរៀល ពធ
ី នគរពណិជជ នង
ិ ព្រងក
ី ហរិ ញញវតថុ ទទួលបនមូលនធ ិ ក់ដុំ
ិ ល ‐ ធនគរជតិ
បនមូលនធ ិ ក់ដុំ
ិ ល ្រកូហរិ ញញវតថុ េគលនេយបយគំ្រទ  ពិចរ េគលនេយបយែដល ៃនកមពុជ
 យករណ៍ពី ថ នភពតួនទរី បស់ធនគរអភិវឌ ន៍  បេងកីតវ ិធី ្រស្តនង
ិ យន្តករជួយឲយ្រគឹះ ថ ន មី នង
ឹ ស្រមួលដល់ករគំ្រទរបស់ វ ិ * ថ ប័ននំមុខ :
ជនបទ កនុងករផ្តលហ
់ រិ ញញបបទនដល់្រគះឹ ថ នម្រី កូ- ្រកូហរិ ញញវតថុទទួលបនមូលនធ
ិ ជ
ិ ្របក់េរៀល ស័យហរិ ញញវតថុកនុងករផ្តលម
់ ូលនិ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច

82 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ហរិ ញញវតថុ និងផ្តលអ

់ នុ សន៍ ែផ្អកេលីអ្វីែដលបនរក ស្រមប់ហរិ ញញបបទនពីវ ិស័យធនគរពណិជជ ធិស្រមប់ព្រងីកសកមមភពរបស់ និងហរិ ញញវតថុ
េឃញ
ី ។ ដូចជ មរយៈគេ្រមងធនឥណទន។ ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។
 យករណ៍ពី ថ នភពគេ្រមងបន្តជមួយធនគរ  បេងកត
ី េគលនេយបយែដលនង
ឹ ស្រមួលដល់
ពណិជជនិងផ្តលអ
់ នុ សន៍អំពីរេបៀបអនុវត្តេទមុខ។ ករខចីជ្របក់េរៀល។
 បង្ហញមេធយបយស្រមួលលទធភពដល់្រគឹះ ថ ន មី
្រកូហរិ ញញវតថុ ចទទួលបនឥណទនជ្របក់េរៀល
េដីមបប
ី ំេពញេសចក្តី្រតូវកររបស់អតិថិជនបនកន់
ែតល្អ។

អនុញញតឲយ្រគះឹ ថ ន េលក
ី កមពសក
់ រេកៀរគរ្របក់សន េំ យ្រគះឹ ថ នម្រី កូ បង្ហញមេធយបយជរំ ុញករសន ំ ព្រងក
ី ករគំ្រទដល់្រគះឹ ថ នម្រី កូ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ម្រី កូហរិ ញញវតថុកនុងករ ហរិ ញញវតថុែដលទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជន  ្រតូវចូលរួមជួយ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុទទួល ហរិ ញញវតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធ- និងហរិ ញញវតថុ
ព្រងក
ី លទធភព  ពន
ិ ិតយេមីលឧបសគគកុ ងករេកៀរគរ្របក់
ន សន ។
ំ ្របក់បេញញី ី ំរុញគេ្រមង
ធរណជន េដីមបជ រណជន នង
ិ ្រគះឹ ថ នសន ំ េផ ងៗ ‐ ធនគរជតិ
ទទួលបនករសន ំ ិ អំពម
 សក ី េធយបយជំរុញករបេងកត
ី ្រគះឹ ថ នម្រី កូ- ថមៗ
ី ែដលនឹងេលក
ី កមពសក
់ រសន រំ បស់ េទៀត ៃនកមពុជ
េ យផទល់ ហរិ ញញវតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធរណជនឲយកន់ែត ធរណជនទូេទ។  បន្តជយ
ួ ដល់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញ- ‐ សមគមមី្រកូ-
េ្រចីនែថមេទៀត េ យ្រសបនឹងសមតថភព្រតួតពិនិ  សិក ពីមេធយបយេធ្វីឲយអងគករមិនែមនរ ្ឋ - វតថុទទួល្របក់បេញញីពី ធរណ- ហរិ ញញវតថុកមពុជ
តយ។ ភប
ិ ល ែដលនំមុខខងសន ំ ក្លយជអនក ជននង ិ ែមនរ ្ឋ ភិបល * ថ ប័ននំមុខ :
ិ អងគករមន
ែស្វងរកដរ៏ ងមំ
ឹ នូវករសន ន
ំ ង
ិ សុវតថិភព។ ែដលនំមុខខងសន ។
ំ ធនគរជតិ
ៃនកមពុជ

បេងកន
ី កររួមបញចូ ល ពច
ិ រ មេធយបយជរំ ញ
ុ ឲយ្របជពលរដ្ឋរស់េនតំបន់ បេងកត
ី កមមវ ិធឬ
ី ផ្តលក
់ រេលក
ី ទក
ឹ ចត
ិ ែ្ត ដលជួយ ព្រងក
ី េស ហរិ ញញវតថុដល់្របជពល- ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្របជពលរដ្ឋមកកនុង ច់្រសយលចូលមកេ្រប្រី បស់េស ធនគរ ្របជជន្រក្រី កនង
ិ ្របជពលរដ្ឋរស់េនតំបន់ ច់ រដ្ឋែដលពម
ី ុន្រក្រី ក នង
ិ ្របជពលរដ្ឋ និងហរិ ញញវតថុ
វ ិស័យហរិ ញញវតថុ  សក
ិ ពីត្រមូវករនង ់ គងរ់ បស់ម្រី កូហរិ ញញវតថុ
ិ ករផគតផ ្រសយល ចទទួលបនេស ហរិ ញញវតថុ រស់េនតំបន់ ច់្រសយល ‐ ធនគរជតិ

83 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ដល់្របជពលរដ្ឋ្រកី្រកបំផុត និង្របជជនរស់េន  ពិចរ េលីកទឹកចិត្តែផនក រេពីពនធឬបទ-  ម នករវ ិវឌ និងករព្រងីក ៃនកមពុជ

ករេធ្វឲ
ី យសុជ
ី េ្រម តំបន់ ច់្រសយល។ បបញញត្តិស្រមប់្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ េដីមបី េស កមមដល់្របជពលរដ្ឋែដលពី ‐ សមគមមី្រកូ-
េស ហរិ ញញវតថុ  ែផ្អកេលីលទធផលសក
ិ ខងេលី កំណត់ផលលំបក ព្រងក
ី ្របតប
ិ ត្តក
ិ រដល់្របជពលរដ្ឋ្រកី្រក មុន្រកី្រកបំផុត នង
ិ ដល់្របជ- ហរិ ញញវតថុកមពុជ
កនុងករឈនេទដល់អតិថិជនទំងេនះ នង
ិ ផ្តល់ បំផុតនិង្របជពលរដ្ឋរស់េនតំបន់ ច់្រស ពលរដ្ឋរស់េនតំបន់ ច់្រសយល * ថ ប័ននំមុខ :
ព្រងក
ី េស ផលត
ិ - អនុ សន៍អនុវត្តស្រមប់េ ះ្រ យបញ្ហទំងេនះ យល។ និង្របជពលរដ្ឋែដលពីមុនមិន ធនគរជតិ
ផលនង
ិ ហរិ ញញវតថុដល់ ទំង មរយៈេស កមមហរិ ញញវតថុ នង
ិ មន
ិ ែមនហរិ ញញ ិ អនុវត្តកមមវ ិធែី ដលនឹងជំរុញលទធភព
 េរៀបចំនង ធ្លប់ទទួលបនេស ម្រី កូ-ហរិ ញញវ ៃនកមពុជ
្របជពលរដ្ឋេន វតថុ េបី ច។ ទទួលបនេស ហរិ ញញវតថុ(ភតិសនយខនតតូច តថុ។
តំបន់ ច់្រសយល  ភជប់យុទធ ្រស្តេទនឹងករអប់រ ំែផនកហរិ ញញវតថុ និង ឥណទនខនតតូច និងករសន ខ
ំ ន តតូច)
(ជពេិ សស ្របជ យុទធ ្រស្តបណុ ្ត ះប ្ត លករអភិវឌ ជីវកមម របស់្របជពលរដ្ឋ្រក្រី កបំផុត េដីមបជ
ី យ
ួ បេងកីន
ពលរដ្ឋ្រក្រី កនង
ិ ្រកី ែដលមនែចងកនុងយុទធ ្រស្តេនះ។ សុខុមលភពរបស់ពួកេគ។
្រកបំផុត)  េលីកទឹកចិត្តផ រភជប់្របតិបត្តិករ្រគឹះ ថ ន
មី្រកូហរិ ញញវតថុនង
ិ អងគករមិនែមនរ ្ឋ ភិបល
នង
ិ ជញធរមូល ្ឋ នេ យ្របុង្របយ័តន។
 អនុវត្តគេ្រមង កលបងែដលទទួលបន
័ រួចេហយ
េជគជយ ី េទកនុងតំបន់ ច់្រសយល
េផ ងៗេទៀត។
ព្រងង
ឹ ករ្របកួត- ពន
ិ ិតយករអភវិ ឌ វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ កំណត់ទី ង
ំ បេងកត
ី ្រកបខ័ណ្ឌេគលនេយបយនង ំ យ
ិ កញច ប់ជន ួ បេងកត
ី េគលនេយបយរ ្ឋ ភប
ិ ល ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្របែជងកនុងវ ិស័យ មី របស់វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុេនកនុង្របេទស បំេពញគម្លត ស្រមប់ែកលម្អ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររបស់វ ិស័យម្រី កូហរិ ញញ នង ំ យ
ិ ជន ួ អភវិ ឌ ស្រមប់ែកលម្អ និងហរិ ញញវតថុ
្រកូហរិ ញញវតថុ ចំេណះដង
ឹ នង
ិ េមេរៀនែដលបនជួប្របទះ វតថុ ្របតប
ិ ត្តក
ិ ររបស់វ ិស័យម្រី កូ-ហរិ ញញ ‐ ធនគរជតិ
ិ ដ៏ទូលំទូ
 សក យ ស្តព
ី ីមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជ  ែផ្អកេលីលទធផលៃនករសក
ិ ពិនិតយេឡង
ី វ ិញ វតថុ ៃនកមពុជ
េ យេផ្តតេលីករ យតៃម្ល ផលប៉ះពល់ និង នូវករអភិវឌ េគលនេយបយស្រមប់វ ិស័យ  បេងកីតេគលនេយបយរបស់ ‐ សមគមមី្រកូ-
ផ ព្វផ យលទធផលសិក េនះដល់ភគីពក់ពន
័ ធ ិ ព្រងីកករអភិវឌ ជំនយ
មី្រកូហរិ ញញវតថុនង ួ ។ ្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ េដីមបី ហរិ ញញវតថុកមពុជ

84 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ទំងអស់។ កំណត់្របសិទភ
ធ ពៃនេគលនេយបយនិង ជំរុញករអភិវឌ និងបេងកីន * ថ ប័ននំមុខ :
ជំនួយពីមុនផ្តលេ់ យវ ិស័យមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ ្របសិទធភព្របតិបត្តក
ិ រេ យ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ែផ្អកេលីលទធផលៃនករសក
ិ ។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
 ជំរុញចំ ប់ រមមណ៍ៃនវ ិស័យ
ធរណៈ និងឯកជនស្រមប់
គំ្រទដល់ករអភិវឌ របស់
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។
កច
ិ ក
ច រពររងមំ
ឹ  េរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌរួមេដីមបែី ណនំពីករបង្ហញ  អនុវត្តេសចក្តីែណនំស្តីពីកិចក
ច រពរអតិថិជន  ែកលម្អេសចក្តីែណនំស្តីពីកិចច ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ចំេពះអតថ
ិ ជ
ិ ន លកខខណ្ឌនង
ិ រយៈេពលឥណទន នង
ិ បញ្ហពក់ព័នធ របស់្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ។ ករពរអតថ
ិ ិជន ែផ្អកេលប
ី ទ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
េផ ងៗសំេ ករពរអតិថិជន។ ី ំរញ
 អនុវត្តកមមវ ិធជ ុ ចំេណះដឹងែផនកហរិ ញញវតថុ។ ពិេ ធនិងករអនុវត្តដ៏លប
្អ ំផុ ‐ ធនគរជតិ
ចំេណះដង
ឹ ែផនក  េរៀបចំកមមវ ិធីជំរញ
ុ ចំេណះដឹងែផនកហរិ ញញវតថុទំង ត។ ៃនកមពុជ
ហរិ ញញវតថុនង
ិ កច
ិ ច ស្រមប់អតិថិជនបចចុបបននរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូ-ហរិ ញញ  ជំរុញករផ្តល់ចំេណះដឹងែផនក ‐ សមគមម្រី កូ-
ករពរអតថ
ិ ជ
ិ ន វតថុ ប៉ុែន្តចំេពះែត្របជពលរដ្ឋ្រក្រី កបំផុតេនតំបន់ ហរិ ញញវតថុដល់វ ិស័យដៃទេទៀត។ ហរិ ញញវតថុកមពុជ
របស់្រគះឹ ថ នម្រី កូ- ជយ្រកុងនិងតំបន់ជនបទ។ * ថ ប័ននំមុខ :
ហរិ ញញវតថុ  សិក ពីបញ្ហបនទុកបំណុលេ្រចន
ី េលីសលប់។ ធនគរជតិ
 ផ ព្វផ យលទធផលសក
ិ ដល់្រគប់ភគីពក់ព័នន
ធ ង
ិ ៃនកមពុជ
កំណត់យុទធ ្រស្តនិងែផនករេ ះ្រ យបញ្ហ
ែដលបនរកេឃញ
ី ។

85 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ព័តម
៌ នែដលគួរឲយ  បេងកីតករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទន។  ិ ិតយដំេណីរករកនុងករ យ
ម ន្រតួតពន  យតៃម្លសមិទផ
ធ លនិងគម្លត ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ទុកចត
ិ ប
្ត ននង
ិ  មរយៈករអនុវត្តករ្រតួតពិនិតយែផ្អកេលី និភយ
័ តៃម្ល ធនភពនិងឥណទនរបស់អតថ
ិ ិជន ែដល្រតូវបំេពញ េហយ
ី េបី ច និងហរិ ញញវតថុ
្រតម
ឹ ្រតូវ ធនថភព្រតម
ឹ ្រតូវៃនទន
ិ ននយ
័ ក្លយជបញ្ហគន្លះឹ ស្រមប់េគលបំណងេធ្វេី សចក្ដស
ី េ្រមចចត
ិ ្ត។ កំណត់នូវែផនករសកមមភព ‐ ធនគរជតិ
ៃនដំេណីរករ្រតួតពិនិតយនិងធនថរបយករណ៍  ជំរុញជលំ ប់នូវករអនុវត្តលែ្អ ផនកគណេនយយ សម្រសបេដីមបព
ី ្រងឹងភពេជឿ ៃនកមពុជ
ឆ្លុះបញចង
ំ យ៉ង្រតឹម្រតូវនូវ្របតិបត្តិករនង
ិ ថ នភព ៌ នហរិ ញញវតថុសំេ
និងករបង្ហញព័តម េឆពះេទ ជក់ នង
ិ ្រតឹម្រតូវៃនព័តម
៌ ន/ * ថ ប័ននំមុខ :
នភ
ិ យ
័ របស់្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ។ ី ្តង់ អនុវត្តចំេពះវ ិស័យធនគរ។
ករបន ុស ទន
ិ ននយ
័ ែដលបនបង្ហញ នង
ិ ធនគរជតិ
របយករណ៍្រតួតពិនិតយ។ ៃនកមពុជ
ករេ ះ្រ យករ  បេងកីតយន្តករេ ះ្រ យករត ៉ ស្រមប់្រគះឹ ថ ន  ម ន្របសិទធភពនិងផ្តលក
់ រែកលម្អ  ព្រងឹងយន្តករេ ះ្រ យ ករ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ត ៉ របស់អតថ
ិ ជ
ិ ន ម្រី កូហរិ ញញវតថុ។ ពច
ិ រ បេងកត
ី ភនក់ងរករពរ ចំបច់ ស្រមប់យន្តករេ ះ្រ យករត ៉ ត ៉ របស់អតថ
ិ ិជន។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
អតិថិជនេដីមបទ
ី ទួល ម ននង
ិ បណ្តឹង។ របស់អតិថិជន។ ‐ ធនគរជតិ
ៃនកមពុជ
‐ សមគមម្រី កូ-
ហរិ ញញវតថុកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
្រកសួងេសដ្ឋកិចច
នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
គំ្រទករអភវិ ឌ  សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជ្រតូវទទួលករែណនំពី  សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ េដីរតួនទីកន់ែត  សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជេដីរ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
សមគមម្រី កូ- ធនគរជតៃិ នកមពុជនង
ិ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ ហរិ ញញ សំខន់កុ ងករអភ
ន ិវឌ ម្រី កូហរិ ញញវតថុ។ តួនទីជអងគភពរួមស្រមប់ វ ិស័ និងហរិ ញញវតថុ
ហរិ ញញវតថុកមពុជ វតថុ េលក
ី របណុ ្ដ ះប ្ដ លអំព្រី បធនបទ ពក់ព័នធ  សមគមម្រី កូហរិ ញញវតថុកមពុជ ព្រងក
ី សមជិក យម្រី កូហរិ ញញវតថុ េ យរួមបញចូ ល ‐ ធនគរជតិ
(ពនធ រ ករ្របតិបត្តិ មករ្របឆំងករសម្អត្រប ភពរហូត្រគបដណ្ដប់េលីវ ិស័យ មី្រកូហរិ ញញវតថុ ទំងអងគភពពក់ពន
័ ធ។ ៃនកមពុជ
ក់។ល។) េដីមបអ
ី ភិវឌ សមតថភព ឲយក្លយជៃដគូ ទំងមូល។ ‐ សមគមមី្រកូ-
អភិវឌ ម្រី កូហរិ ញញវតថុ្របកបេ យ្របសទ
ិ ធភព។ ហរិ ញញវតថុកមពុជ

86 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

* ថ ប័ននំមុខ :
សមគមមី្រកូ-
ហរិ ញញវតថុកមពុជ
ករបណុ ្ត ះប ្ត ល  សមគមមី្រកូហរិ ញញវតថុកមពុជ ្រតូវេធ្វីករ យតៃម្ល/  ព្រងីកករផ្តលក
់ របណុ ្ត ះប ្ត លៃនមណ្ឌល  អនុវត្តេសចក្តីសេ្រមចអំពីករ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ស្រមប់្រគះឹ ថ ន មី អេងកត អំពីត្រមូវករែផនកបណុ ្ត ះប ្ត ល េដីមបក
ី ំណត់ សិក បេចចកេទសធនគរ និងសមគមមី្រកូ- បេងកីតកែន្លងបណុ ្ត ះប ្ត ល និងហរិ ញញវតថុ
្រកូហរិ ញញវតថុ ត្រមូវករពត
ិ ្របកដកនុងវ ិស័យម្រី កូហរិ ញញវតថុ េ យ ហរិ ញញវតថុកមពុជ នង
ិ ព្រងីកវ ិ លភពដល់ ស្រមប់ម្រី កូហរិ ញញវតថុ។ ‐ ធនគរជតិ
មនករស្រមបស្រមួល និងគំ្រទពី ថ ប័នសំខន់ៗ បុគគលិក្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ េ យែផ្អកេលី  កែន្លងបណុ ្ត ះប ្ត លស្រមប់ មី ៃនកមពុជ
របស់ ជរ ្ឋ ភិបល។ លទធផលៃនករ យតៃម្លត្រមូវករបណុ ្ត ះ- ប ្ត ្រកូហរិ ញញវតថុេនកមពុជ្រតូវមនប ‐ សមគមមី្រកូ-
 េរៀបចំែផនករស្រមប់អភិវឌ សមតថភពរបស់ែផនក ល។ ្ត ញ ជមួយមជឈមណ្ឌលប ហរិ ញញវតថុកមពុជ
មី្រកូហរិ ញញវតថុ នង
ិ ស្រមប់ ថ ប័នេគលនេយបយ  េធ្វីេសចក្តីសេ្រមចេលីករបេងកីតកែន្លងបណុ ្ត ះ- ណុ ្ត ះប ្ត លធនធនមនុស កនុង * ថ ប័ននំមុខ :
ឬបទបបញញត្តិ។ ប ្ត លស្រមប់្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញវតថុ(េតទ
ី ី តំបន់/អន្តរជតិ។ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
កែន្លងបណុ ្ត ះប ្ត លេ យែឡកៗដូច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
បចចុបបននសម្រសបឬេទ ឬមនត្រមូវករបេងកត
ី
មជឈមណ្ឌលបណុ ្ត ះប ្ត លមួយស្រមប់
្រគះឹ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ)។
ជីវកមមទទួលបញច ំ បញចូ ល ជីវកមមទទួលបញចេំ ទកនុងវ ិស័យផ្លូវករ ព្រងង
ឹ បញញតក
្តិ មមនង
ិ ករ្រគប់្រគង្រតួតពន
ិ ត
ិ យ ក់ឲយេ្រប្រី បស់នង
ិ អនុវត្ត្របព័នប
ធ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
នង
ិ ទញ
ិ លក់ ្រទពយ  ក់េចញេសចក្តីែណនំេដីមបអ
ី នុវត្ត្របកសស្តព
ី ី ជីវកមមទទួលបញច ំ េចចកវ ិទយព័តម
៌ នស្រមប់ ្របតប
ិ ត្តិ និងហរិ ញញវតថុ
បញចន
ំ ង
ិ ជីវកមម ករផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមមទទួលបញច ំ នង
ិ ទញ
ិ -  ក់េចញនូវបទបបញញត្តិស្រមប់អនុវត្តេផ ង ករ ជីវកមមទទួលបញច ំ
ទទួល្របតេិ ភគ លក់្រទពយបញច ំ នង
ិ ជីវកមមទទួល្របតេិ ភគ េ យ េទៀតេដីមបអ
ី នុវត្តចបប់សព
្ដី ីករផ្ដល់ ជញបណ្ណ  ករអនុវត្តេពញេលញៃន្របព័នធ ប
េ យអនុបបទន អនុបបទនឲយមនសងគតិភពជមួយចបប់និងបទ ជីវកមមទទួលបញចន
ំ ិងទិញ លក់្រទពយបញច ំ េចចកវ ិទយព័តម
៌ នដូចែដលបន
បបញញត្តិដៃទេទៀត។ និង ជីវកមមទទួល្របតិេភគេ យអនុបបទ ែណនំ មរយៈកមមវ ិធីបណុ ្ដ ះ
 ព្រងឹងនង
ិ អនុវត្តហត
ម ច
់ ត់្របកសស្ដីពក
ី រផ្តល់ ជញ ន។ ប ្ដ លស្រមប់បញញតក
្តិ រ ្របតប
ិ ត្តិ

87 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

បណ្ណ ជីវកមមទទួលបញចន
ំ ិងទិញ លក់្រទពយបញច ំ  បេងកីនករយល់ដឹងរបស់ ធរណជន ករទីផ រនិង ជញធរ ពក់ព័នធ។
និង ជីវកមមទទួល្របតិេភគេ យអនុបបទន។ មរយៈសិកខ នង
ិ វគគបណុ ្ដ ះប ្ដ ល។  បេងកីន្របសទ
ិ ធភពករ្រគប់្រគង
 ព្រងង
ឹ ករអនុវត្ត្របកស មរយៈករទទួលយក ី ំេណីរករ្របតប
 ែណនំអំពដ ិ ត្តក
ិ រែផ្អក ម ជីវកមមទទួលបញច ំ មរយៈករ
្របតិកមមពីទីផ រនិងករអភិវឌ នន។ ្របព័នធកុំពយូទ័រស្រមប់វ ិស័យទទួលបញច។
ំ េ្របី្របស់ប ្ត ញ្របព័នធបេចចក-
 េរៀបចំបេងកីត្រកុមករងរអន្តរ្រកសួងេដីមប ី ក់  ព្រងឹងនិងអនុវត្តចបប់និងបទបបញញត្តិែដល វ ិទយព័តម
៌ នេដីមប្រី តួតពិនិតយ
បញចូ ល ជីវកមមទទួលបញចព
ំ វី ិស័យេ្រកផ្លូវករ ពក់ព័នធេផ ងៗ េដីមបធ
ី ននូវ្របសទ
ិ ធភពៃន ្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រ។
មកជវ ិស័យផ្លូវករ។ ្របតិបត្តិករ។  បេងកីនតម្លភពៃនទីផ រទទួល
 អនុមត
័ ចបប់ស្តីពីករផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមម បញចន
ំ ិងកិចចករពរសងគមក្រមិត
ទទួលបញចន
ំ ង
ិ ទញ
ិ លក់្រទពយបញចន
ំ ង
ិ ជីវកមម ខពស់ មរយៈករលុបបំបត់េចល
ទទួល្របតិេភគេ យអនុបបទន។ នូវ្រទពយបញចែំ ដលសង ័យនិងេចរ
 បេងកីតសមគម ជីវកមមទទួលបញចន
ំ ិងទិញ លក់ កមម។
្រទពយបញច ំ និងទទួល្របតិេភគ េ យអនុបបទន
កមពុជ។
 អភិវឌ ែផនករក ងសមតថភពរយៈេពល៣ឆន ំ
ស្រមប់បញញតិ្តករនិង្របតិបត្តិករទីផ រ។

88 | ទំ ព័ រ
 IV. ភតិសនយ

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ
 ្រកមរដ្ឋបបេវណីែដលរួមបញចូ លទំងភតិសនយ ្រតូវបនអនុ មត
័ េនឆន២ ី កំពុងរង់ចក
ំ ០០៧ េហយ ំ រអនុវត្ត។
 ចបប់សព ី រអនុវត្ត្រកមរដ្ឋបបេវណី ្រតូវបន
្តី ក ក់ជូនទស
ី ក
្តី រគណៈរដ្ឋម្រន្តី េហយ
ី កំពុងសថិតកនុងករពភ
ិ ក ។
 ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ ធ
ច ន ្រតូវបនអនុមត
័ េនឆន២
ំ ០០៧ និងមនខែចងអំពីភតិសនយ។
 ្របព័នច
ធ ុះបញជ ី្របតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច ច ន េន្រកសួងពណិជជកមមបនដេំ ណីរករេពញេលញ។
ិ ធ
 ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ ្រតូវបនអនុម័តេនឆន២
ំ ០០៩។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ភតិសនយហរិ ញញវតថុ  ពិនិតយេឡង

ី វ ិញនូវចបប់ស្តីពីភតស
ិ នយហរិ ញញវតថុ  អនុវត្តបញញតក
្តិ មមនិង្រតួតពិនិតយេលី្របតិបត្តិ  េ្របី្របស់ករ្រតួតពិនិតយរបស់ គ ធនគរជតិ
បញជក់ចបស់ ស់អំព្រី បេភទភតស
ិ នយែដលពក់ ករភតស
ិ នយ។ ណៈកមមករេគលនេយបយ ៃនកមពុជ
ព័នធនឹង្របតិបត្តក
ិ រធនគរ េហយ
ី េ ះ្រ យេលី អន្តរ្រកសួងពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលី
ភពផទុយគនជមួយចបប់េផ ងៗ។ បទបបញញត្តិឬ្រកបខ័ណ្ឌចបប់
 ស្រមបស្រមួលវ ិេ ធនកមមែដលបនេសនីេឡង
ី ស្រមប់បំេពញភពខ្វះចេន្លះ
ជមួយចបប់េផ ងៗែដលពក់ពន
័ ធនឹងភតស
ិ នយ។ ែដលមន នង
ិ ធនករអនុវត្តល ្អ
បំផុត និងបទបបញញត្តិ្របុង្របយ័តន
សំេ ធនគុណភពឥណទន
របស់ធនគរនង
ិ ្រកុមហ៊ុនភតិ
សនយេន្របេទសកមពុជ។

89 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

បទបបញញតស
្តិ ្រមប់  េរៀបចំបញច ប់្របកសពក់ពន
័ ធនង
ឹ ករផ្តល់ ជញប ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
អនុវត្ត ណ្ណនិងបញញត្តិកមម ចំេពះ្រកុមហ៊ុនភតិសនយ និងហរិ ញញវតថុ
្រប្រពត
ឹ ្តកមមពនធេលីភតស
ិ នយ នង
ិ កំណត់្រប្រពត
ឹ ្តកមម ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
គណេនយយស្រមប់ភតិបតី និងភតិកៈ។ល។ ‐ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌
 បេងកីតបទបបញញត្តិ្របុង្របយ័តនស្រមប់្របតប
ិ ត្តក
ិ រភ ‐ ្រកសួងេរៀបចំែដនដី

បទបបញញត្រ្តិ បុង- តស
ិ នយ។ នគរូបនយ
ី កមម នង
ិ

្របយ័តន សំណង់
‐ ធនគរជតិ
ៃនកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
ធនគរជតិ ៃនកមពុ
ជ
ព្រងក
ី ករយល័
ិ យ  ព្រងីកករយល័
ិ យចុះបញជ ី្របតប
ិ ត្តិករែដលមន  ពច
ិ រ ព្រងក
ី ករយល័
ិ យចុះបញជ ី្របតប
ិ ត្តិ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
ចុះបញជ ី្របតប
ិ ត្តក
ិ រ កច
ិ ចធនេដីមបរី ម
ួ បញចូ លទំងភតិសនយ។ ករែដលមនកិចចធន េដីមបី រួមបញចូ លេស ‐ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌
ែដលមនកច
ិ ធ
ច ន េផ ងេទៀតដូចជ ករចុះបញជ ីចលនវតថុ ង
ំ ‐ ្រកសួងេរៀបចំែដនដី
ភជប់(Fixtures)។ នគរូបនយ
ី កមម នង
ិ
សំណង់
‐ ធនគរជតិ
ៃនកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
្រកសួងពណិជជកមម

90 | ទំ ព័ រ
 V. ធន ៉ ប់រងនិងេ ធន

ក. ធន ៉ ប់រង

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ :
ំ ញ្រតួតពិនត
 បនបេងកីនសមតថភពជន ិ យដល់ម្រន្តធ
ី ន ៉ ប់រង(ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យេលីឯក រនង
ិ ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យដល់ទក
ី ែន្លង)។
 បនេធ្វីកិចស
ច ហ្របតិបត្ដិករកនុងតំបន់ េដីមបែី ចករ ំែលក្របភពធនធនស្រមប់អភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រង។
 បនេរៀបចំនិង ក់ឲយអនុវត្តបទបបញញតម
ិ្ត ួយចំនន
ួ ស្តីពីករធន ៉ ប់រង ដូចជ្របកសស្តីពីេគលករណ៍ែណនំគណេនយយស្រមប់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងទូ េទ។
 បនេរៀបចំចបប់ថស
មី ព
្តី ក
ី រធន ៉ ប់រង។
 បនចូលជសមជិកៃនសមគមបញញត្តិករធន ៉ ប់រងអន្តរជតិ(IAIS)។
 បនបេងកីតសមគមធន ៉ ប់រងទូ េទកមពុជ។
 បនបេងកីត្រកុមធន ៉ ប់រង(Pool) ស្រមប់លក់ធន ៉ ប់រងយនយន្តឆ្លងកត់្រពំែដន អនុេ ម មពិធី រ៥ស្តីពីករអនុវត្តកតព្វកិចចធន ៉ ប់រងយនយន្ត
ឆ្លងែដនកនុង្រកបខ័ណ្ឌ ៊ ន។
 បនេបះផ យរបយករណ៍្របចំឆនស
ំ ្តីពីករអភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រងកមពុជ។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្រកបខ័ណ្ឌចបប់នង
ិ  អនុមត
័ ចបប់ថមីសព
្ដី ក
ី រធន ៉ ប់រង។  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនូវយុទធ ្រស្ដអភវិ ឌ ន៍វ ិស័យ  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនូវយុទធ ្រស្ដ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
បទបបញញត្ដិ  ពន
ិ ត
ិ យេឡង
ី វ ិញបទបបញញតធ
្តិ ន ៉ ប់រងជធរមននង
ិ ធន ៉ ប់រង េដម
ី បេី ឆ្លយ
ី តបេទនឹងក្រមត
ិ ៃន អភិវឌ ន៍វ ិស័យធន ៉ ប់រង នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
បេងកីតបទបបញញត្ដិថមី ែដលទក់ទងនឹងករធន ៉ ប់រង ករអភិវឌ ទីផ រ។ េដីមបេី ឆ្លីយតបេទនឹងក្រមិតៃន ‐ ធនគរជតិ
យុជីវ ិតនិងករធន ៉ ប់រងខនតតូចបនទប់ពី អនុម័  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញបទបបញញត្តិធន ៉ ប់រង េដីមបី ករអភិវឌ ទីផ រ។ ៃនកមពុជ
តចបប់។ េឆ្លយ
ី តបេទនង
ឹ ក្រមិតៃនករអភវិ ឌ ទផ
ី រ  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញបទបបញញតធ
្តិ ន- ‐ គណៈកមមករ មូល

91 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

 េរៀបចំនីតិវ ិធីផល
្ដ ់ ជញបណ្ណ ជីវកមមធន ៉ ប់រង និងេគលករណ៍្រគឹះធន ៉ ប់រងរបស់ IAIS។ ៉ ប់រង េដីមបេី ឆ្លីយតបេទនឹង ប្រតកមពុជ
យុជីវ ិតនិងធន ៉ ប់រងខនតតូច។  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលី្រកបខ័ណ្ឌ ធនភព ក្រមិតៃនករអភិវឌ ទីផ រ និង * ថ ប័ននំមុខ :
 េធ្វក
ី រសក
ិ វ ិភគ នភ
ិ យ
័ េលក
ី រធន ៉ ប់រង េ យពច
ិ រ េរៀបចំវ ិធី ្រស្តកំណត់ េគលករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រង ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ
ី ំណត់លទធភព ដំេណីរករ ក្រមិត
យុជីវ ិត េដីមបក េដីមទុន មទំហំ និភយ
័ (Risk-base របស់ IAIS។ ហរិ ញញវតថុ
ធនភព និងជួយបេងកីត ងមរណភព capital)។
ស្រមប់កមពុជ។  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនូវ ងមរណភពចំេពះ
 បេងកីតេសចក្ដីែណនំែផនកគណេនយយ ស្រមប់ករ ភពសម្រសបស្រមប់ទីផ រ។
ធន ៉ ប់រង យុ ជីវ ិត។
 បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌ្រតួតពិនត
ិ យស្រមប់ករធន ៉ ប់រង
យុជីវ ិត និងធន ៉ ប់រងខនតតូច។
 បេងកីតេគលករណ៍វ ិនិេយគស្រមប់្រកុមហ៊ុនធន
៉ ប់រង។
 ក ងលកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ័ អំពគ
ី ុណវុឌ រិ បស់ភនក់ងរ
និងេជីង ធន ៉ ប់រង។
េគលករណ៍្រគះឹ  បន្ដ យតៃម្លនិងកំណត់ភពខ្វះចេន្លះៃនករអនុវត្ត  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលីករអនុវត្តេគលករណ៍្រគះឹ  អនុវត្តទង
ំ ្រសុង មេគល- ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង
ធន ៉ ប់រង េគលករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រងរបស់ IAIS េនកនុងទី ធន ៉ ប់រងរបស់ IAIS េនកនុងទផ
ី រធន- ករណ៍្រគះឹ ធន ៉ ប់រងរបស់ ហរិ ញញវតថុ
ផ រធន ៉ ប់រងកមពុជ។ ៉ ប់រងកមពុជ េ យពិេ្រគះេយបល់ជមួយ IAIS។
អនកជំនញ IAIS។
្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន  បេងកត
ី ករយល័
ិ យេគលនេយបយធន ៉ ប់រង  េលក
ី កមពសក
់ រយល័
ិ យធន ៉ ប់រងពក
ី ្រមិត  បេងកត
ី គណៈកមមករធន ៉ ប់រង ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ
េដីមបេី រៀបចំេគលនេយបយ យុទធ ្រស្ដ និង ករយល័
ិ យេទជនយក ្ឋ នេនកនុង ្រកសួង ឯក ជយ។ ហរិ ញញវតថុ
្រ វ្រជវករអភិវឌ វ ិស័យធន ៉ ប់រង។ េសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ េ យមនស្វយ
័ ភព
 បេងកីតករយល័
ិ យេ ះ្រ យវ ិ ទធន ៉ ប់រង។ នង
ិ អំ ចធំជងមុនឲយ្រសប មេគល

92 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

 បេងកីត្រកុមករងរក ងែផនករនិងស្រមប- ករណ៍្រគឹះធន ៉ ប់រងរបស់ IAIS។

ស្រមួលអន្ដរ្រកសួង េដីមបធ
ី នឲយមនសងគតិភព  ពិចរ បេងកីតសមគមធន ៉ ប់រង យុជីវ ិ
រ ងេគលនេយបយនង
ិ សកមមភពសេ្រមចបន ត។
នូវករ្របឹងែ្របងរួមគន និងកត់បនថយ និភយ
័  ពិចរ បេងកីតសមគមេជីង ធន ៉ ប់រង។
ចំេពះ្របតិបត្ដិករៃនវ ិស័យធន ៉ ប់រងជមួយែផនក  ពិចរ បេងកីតសមគមភនក់ងរធន ៉ ប់រង។
េផ ងេទៀតៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។  ព្រងង
ឹ តួនទរី បស់្រកុមករងរក ងែផនករ
និងស្រមបស្រមួលអន្ដរ្រកសួង។
យន្តករទផ
ី រ  ក ងែផនករេដីមបេី ធ្វីយុទធនករបេងកីនករយល់-  បន្ដជំរុញផ ព្វផ យករងរធន ៉ ប់រងេ យ  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនូវ្របសទ
ិ ធភពៃន ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ធន ៉ ប់រង ដឹងអំពីករធន ៉ ប់រង េដីមបជ
ី យ
ួ ព្រងក
ី ករេ្រជៀត វ ិធេី ផ ងៗគន។ កមមវ ិធីជំរុញករងរធន ៉ ប់រង នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ចូលទីផ រ។  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញនូវវឌ នភពរបស់្រកុមហ៊ុន ផ្ដល់មតិ និងែកស្រមួលកមមវ ិធី ‐ ្រកសួងករងរនង
ិ
 ពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលី្រកុមករងរអន្តរ្រកសួង េដីមបី ធន ៉ ប់រង យុ ជីវ ិត និងពិនត
ិ យ្របតិបត្ដិករ ជំរុញករងរធន ៉ ប់រង មករ បណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជ
ព្រងឹងករអនុវត្តកតព្វកច
ិ ចធន ៉ ប់រងភរៈទទួល របស់្រកុមហ៊ុនទំងេនះ ្រពមទំងែណនំ ចំបច់។ ជីវៈ
ិ ករដឹកជញជូ នអនកដំ
ខុស្រតូវយនយន្ត ករ ្ឋ ន នង ផលិតផលថមី ្របសន
ិ េបីចប
ំ ច់។  សិក យតៃម្លេលីត្រមូវករ ‐ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច
េណីរ។  េរៀបចំរបយករណ៍សវនកមមសព
្តី ីករអនុវត្ត ែផនករជំរញ
ុ វ ិស័យធន ៉ ប់រង។ អតីតយុទធជន នង
ិ
 សហករជមួយសមគមធន ៉ ប់រង ពិនិតយេឡង
ី កតព្វកិចចធន ៉ ប់រងជូន ជរ ្ឋ ភិបល។ យុវនីតិសមបទ
វ ិញេលប
ី ុព្វ ភធន ៉ ប់រងស្រមប់ករធន ៉ ប់រង  ចប់េផ្តម
ី អនុវត្តកតព្វកច
ិ ចធន ៉ ប់រងចំេពះ ‐ ធនគរជតិ ៃន
ជកតព្វកច
ិ ច េដីមបធ
ី នបននូវ្របសិទធភពទីផ រ យនយន្ត្រគប់្របេភទ។ កមពុជ
េ យេ្របៀបេធៀបជមួយប ្ដ ្របេទសកនុងតំបន់។  សហករជមួយធនគរជតិៃនកមពុជេរៀបចំ ‐ សមគមធន-
 ពន
ិ ិតយលទធភពព្រងីកកតព្វកច ច ន ៉ ប់រងចំេពះ
ិ ធ េគលនេយបយ នង
ិ េសចក្ដែី ណនំអំពី ៉ ប់រងទូេទកមពុជ
យនយន្ត្រគប់្របេភទ។ ្របតិបត្ដិករធន ៉ ប់រងឆ្លងវ ិស័យ។ * ថ ប័ននំមុខ :
 សហករជមួយ្រកសួងករងរនង
ិ បណុ ្ត ះប ្ត ល ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង
វ ិជជជវី ៈ នង
ិ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតត
ី យុទជ
ធ ន នង
ិ យុវ

93 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

នត
ី ស
ិ មបទ េដីមបេី រៀបចំអភិ្រកមស្រមបស្រមួល ហរិ ញញវតថុ
ចំេពះផលិតផលធន ៉ ប់រងេ្រគះថនក់ករងរនិង
ធន ៉ ប់រងសុខភព។
 បេងកីត្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិតច្រមុះ (្រកុម
ហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុ ជីវ ិតកមពុជ)។
ករក ង សមតថ  បេងកត
ី ្របព័នធេលក
ី ទក
ឹ ចត
ិ ្ដ េ យែផ្អកេលីលទធផល  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញកមមវ ិធប
ី ណុ ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់  បណុ ្ត ះប ្ត ល្រគូបេងគល ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
ភព ករងរស្រមប់ម្រន្តីធន ៉ ប់រង េដីមបធ
ី នបននូវ ម្រន្តីធន ៉ ប់រងនិង្របតិបត្តិករេន្រគប់ក្រមិ ជំនញធន ៉ ប់រង េដីមបធ ី ន និងហរិ ញញវតថុ
ផលិតភពនិង្របសិទធភពករងរ។ ត។ និរន្តភព និងករអភិវឌ វ ិស័យ ‐ ្រកសួងអប់រ ំ យុ
 េរៀបចំនង
ិ អនុវត្ដែផនករក ងសមតថភពចំេពះ  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញនូវែផនករក ងសមតថភព ធន ៉ ប់រង។ វជន និងកី
ម្រន្តីធន ៉ ប់រងេលីជំនញឯកេទស រួមមន ស្រមប់ម្រន្តីធន ៉ ប់រង។  ព្រងីកសមតថភពវ ិទយ ថ ន ធន ‐ សមគមធន-
ជំនញ យតំៃល ័ ធន ៉ ប់រង ជំនញ
និភយ  សហករជមួយ ្រកសួងអប់រ ំ យុវជន នង
ិ ៉ ប់រងេទជមជឈមណ្ឌល ៉ ប់រងទូេទកមពុជ
គណន យតំៃល និភយ
័ ធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត។ កី េដីមបេី រៀបចំកមមវ ិធស
ី ក
ិ ក្រមិតឧត្តម ្រ វ្រជវនង
ិ អភវិ ឌ វ ិស័យធន * ថ ប័ននំមុខ :
 សហករជមួយសមគមធន ៉ ប់រងទូេទកមពុជ សក ី ំនញធន ៉ ប់រង។
ិ េលជ ៉ ប់រងែដល្រតូវបនទទួល គ ល់ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ
យតៃម្លអំពីត្រមូវករបណុ ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់  បេងកីតវ ិទយ ថ នធន ៉ ប់រង េដីមបប
ី ណុ ្ត ះ- ប េនកនុងតំបន់និង សកលេ ក។ ហរិ ញញវតថុ
្របតិបត្តិករ និងម្រន្តីធន ៉ ប់រង និងបេងកីតវគគ ្ត លជំនញឯកេទសធន ៉ ប់រង។  សហករជមួយ្រកសួងអប់រ ំ យុ
បណុ ្ដ ះប ្ដ ល។ វជន នង
ិ កី េដម
ី បព
ី ន
ិ ត
ិ យេឡង
ី
 សហករជមួយ ្រកសួងអប់រ ំ យុវជន នង
ិ កី វ ិញេលីកមមវ ិធីសក
ិ ក្រមិត ឧត្តម
េដីមបព
ី ិនិតយលទធភពេរៀបចំកមមវ ិធីសិក ក្រមិតឧត្តម សិក េលីជំនញ ធន ៉ ប់រង។
ិ េលីជំនញធន ៉ ប់រង។
សក
 សហករជមួយ សមគមធន ៉ ប់រងទូេទកមពុជ
េរៀបចំវគគបណុ ្ដ ះប ្ដ លេ យែឡកចំេពះភនក់ងរ
ធន ៉ ប់រង េដីមបធ
ី នបននូវករផ្តល់េស ធន-

94 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

៉ ប់រង ម្រកមវ ិជជជីវៈ និងេលីកកមពសក

់ ច
ិ ចករពរ
អតិថិជន។
អភិវឌ ្របព័នធ ជូន  ក ង្របព័នធពត
័ ម
៌ នវ ិទយមួយ េដីមបគ
ី ្រំ ទដល់  បេងកីតទិនននយ
័ ធុរកិចចស្រមប់្របព័នធព័តម
៌ ន-  េធ្វីទំេនីបកមម្របព័នធពត
័ ម
៌ នវ ិទយ ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង
ំ ឹ ងជមុន នង
ដណ ិ ករ្រគប់្រគងនិង្រតួតពិនិតយទីផ រធន ៉ ប់រង។ វ ិទយ េដីមបគ
ី ្រំ ទដល់ករ ម ន និងករ្រគប់- េដីមបេី ឆ្លីយតបនង
ឹ ត្រមូវករៃន ហរិ ញញវតថុ
្របព័នធ ព័តម
៌ ន ្រគង និភយ
័ របស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង។ ករ្រគប់្រគងទីផ រធន ៉ ប់រង។
វ ិទយ  បេងកត ធ ូនដំណឹងជមុន កនុងជំ
ី ្របព័នជ ន
ដំបូងៃនករអនុវត្ត្របព័នធពត
័ ៌មនវ ិទយ។
 េរៀបចំកមមវ ិធីបណុ ្ដ ះប ្ដ លស្តព
ី ី្របព័នធ
ព័ត៌មនវ ិទយដល់ម្រន្តធ
ី ន ៉ ប់រង និង ្របតប
ិ ត្តិ
ករធន ៉ ប់រង េដីមបឈ
ី នដល់ករអនុវត្ដេពញ
េលញៃន្របព័នព
ធ ត
័ ៌មនវ ិទយថមីេនះ។

95 | ទំ ព័ រ
 ខ. េ ធន

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ែផនកទូេទស្រមប់  េ្រជីសេរសបុ
ី គគលិកនិងេរៀបចំកែន្លងេធ្វីករងរេន  អនុវត្ដដំ ក់កលទី២ៃនែផនករក ង  បន្ដអនុវត្ដករក ងសមតថភព ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
មូលនធ
ិ ន
ិ ម
ី យ
ួ ៗ ជធនីនិង មប ្ត េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។ ី េងកីនជំនញស្រមប់អនុវត្ដ
សមតថភព េដីមបប េដីមបអ
ី ភិវឌ ទីផ រនិងលកខខណ្ឌ និងហរិ ញញវតថុ
 ចប់េផ្ដម
ី ក ងសមតថភពេ យេរៀបចំវគគបណុ ្ដ ះ- របប្របក់េ ធន។ ននៃនកមមវ ិធម
ី ូលនធ
ិ េិ ធន។ ‐ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច
ប ្ដ ល េនកនុងនិងេ្រក្របេទសេដីមបទ
ី ទួលបន  បេងកីតមូល ្ឋ នទិនននយ
័ ស្រមប់មូលនិធិទង
ំ  ពិចរ អំពីមជឈមណ្ឌល អតីតយុទធជន នង
ិ
ជំនញជក់ ក់ ដូចជ ជំនញបរធនបល អស់និងសុវតថិភពព័តម
៌ នវ ិទយ។ ទិនននយ
័ ថមី ចំេពះសុវតថិភព យុវនីតិសមបទ
គណេនយយ នង
ិ ្រគប់្រគង ចំេពះករវ ិនេិ យគនិងធុ  អនុវត្ដ្របព័នព
ធ ័តម
៌ នវ ិទយចំេពះ ល់មូលនិ របស់្របព័នធ។ ‐ ប.ស.ស.
រកិចច។ល។ ធិ។  េធ្វីបចចុបបននកមម្របព័នធពត
័ ៌មនវ ិទយ ‐ ប.ជ.ស.
 េរៀបចំកមមសិកខ ពិេ្រគះេយបល់ េដីមបី េដីមបេី ឆ្លីយតបនង
ឹ លកខខណ្ឌៃន ‐ ប.ជ.អ.
ពភ
ិ ក អំពីរចនសមពន
័ ធនង
ិ លទធភពបេងកីតរបប មូលនធ
ិ ។
ិ ‐ ម.ជ.ព.
្របក់េ ធនស្រមប់វ ិស័យឯកជន។
 េរៀបចំ្របព័នធព័តម
៌ នវ ិទយចំបច់ស្រមប់មូលនិធិ
ទំងអស់។
ករសក
ិ លទធភព  េរៀបចំក្រមងសំណួរស្រមប់ករអេងកតេលក
ី រ  ពន
ិ ិតយេមីលនង
ិ យតៃម្លករ អនុ ប.ស.ស.
បេងកត
ី មូលនធ
ិ ិ ចំ យ្របចំៃថងរបស់កមមករ និេយជិតចំនួន វត្ដរបប្របក់េ ធន។
េ ធន ២០០០នក់។  វ ិភគ ថ នភពហរិ ញញវតថុ។
 េរៀបចំសក
ិ ខ ពេិ ្រគះេយបល់េដីមបព
ី ភ
ិ ក ពី  ព្រងក
ី វិ លភពទូទង
ំ ្របេទ
រចនសមពន
័ ធនិងលទធភពបេងកីតរបប្របក់េ ធន។ ស។
 បេងកីត្រកុម្រ វ្រជវរបប្របក់េ ធន។
ករក ង សមតថ  ចូលរួមនង
ិ េរៀបចំវគគបណុ ្ត ះប ្ត ល សក
ិ ខ  េរៀបចំែផនករក ងសមតថភព។  បន្តេរៀបចំែផនករក ង ប.ស.ស.

96 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ភព និងេធ្វីទស នកិចចសិក ផ្លស់បូ របទព

្ត ិេ ធកនុងនិង  េធ្វីករបណុ ្ត ះប ្ត លៃផទកុ ងេល
ន ីែផនករបបសន្តិ សមតថភពម្រន្តីឬបុគគលិក។
េ្រក្របេទស។ សុខសងគម េដីមបព ី ្រងឹងសមតថភពម្រន្តី និង/
 បញជូ នម្រន្តី ប.ស.ស. សក
ិ ពកី រវ ិភគ យតៃម្ល ឬបុគគលក
ិ ប.ស.ស.។
េលីទិននន័យែផនកសន្តិសុខសងគម។  េ្រជីសេរសបុ
ី គលគ ិកបែនថម។
េរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌ  សហករជមួយ្រកសួងពក់ពន
័ ធនិងៃដគូអភិវឌ  បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌគតិយុត្តនិង ប.ស.ស.
គតយ
ិ ុត្ត េដម
ី បេី រៀបចំនត
ី ិវ ិធីករងរ។ យុទធ ្រស្តវ ិនេិ យគ។
 សិក យតំៃលេដីមបក
ី ំណត់កញច ប់ វកលិក និង  បេងកីតគណៈកមមធិករវ ិនិេយគ។
អ្រ ភគទនស្រមប់របប្របក់េ ធន។  សហករជមួយ ថ ប័ន (ប.ជ.
 េធ្វស
ី ក
ិ ខ ពេិ ្រគះេយបល់ េដីមបេី រៀបចំលខ
ិ ិត ស. -ប.ជ.អ. -ម.ជ.ព.) េដីមបី
បទ ្ឋ នគតយ
ិ ុ ត្ត។ បេងកីតរបប្របក់េ ធនរយៈ
េពលែវង។
អភវិ ឌ នង
ិ  អភិវឌ ្របព័នធពត
័ ៌មនវ ិទយភជប់ជមួយ្របព័នធធ  អភិវឌ ជ្របចំ្របព័នធពត
័ ៌មន- ប.ស.ស.
្រគប់្រគង្របព័នធ នគរ។ វ ិទយនិងេគហទំពរ័ ។
ព័តម
៌ នវ ិទយ  បេងកីត្របព័នធ្រគប់្រគង ន ម្រមមៃដនិង្របព័នេធ ផញី  ្រ វ្រជវនិងែកត្រមូវ្របព័នធ
រ(SMS)េដីមបក
ី ំណត់ទិនននយ
័ សមជិក។ ព័ត៌មនវ ិទយ។
ិ ដំេឡង
 រចននង ី ្របព័នធស្រមប់របប្របក់េ ធន។
 បេងកីតប ្ត ញព័តម
៌ នវ ិទយ េដីមបភ
ី ជ ប់ករយល័
ិ យ
ប.ស.ស. និងធនគរ។
យុទន
ធ ករ  េរៀបចំសក
ិ ខ ផ ព្វផ យស្តព
ី ីរបប្របក់ ប.ស.ស.
ផ ព្វផ យជ េ ធនដល់នេិ យជក កមមករ និេយជិត និង
ធរណៈ ែផនកេផ ងេទៀត។
 បេងកត
ី សពត
័ ពណិជជកមមខត
ិ ្តបណ្ណនិងករ

97 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ផ ព្វផ យ មវ ិទយុនិងទូរទស ន៍។

ករអភវិ ឌ ថ ប័ន  េ្រជីសេរសបុ
ី គគលក
ិ ។  យតៃម្លបុគគលក
ិ និងពន
ិ ត
ិ យេមល
ី ែផនករក  បន្តក ងសមតថភពបុគគលក
ិ ។ ‐ ប.ជ.ស.
នង
ិ ករក ង  េរៀបចំកែន្លងេធ្វក
ី រងរេន ជធនីនិង មប ្ត េខ ងសមតថភពរយៈេពល៣ឆន។
ំ  េរៀបចំែផនករយុ ទធ ្រស្ដនិង ‐ ប.ជ.អ.
សមតថភព ត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។  បន្ដេរៀបចំកែន្លងេធ្វីករងរេន ជធនី និង ែផនករសកមមភពកនុងដំ ក់ ‐ ម.ជ.ព.
 េរៀបចំរចនសមពន
័ ធចត់ ង
ំ ។ មប ្ត េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។ កលទី៣។
 ក ងបទបញជៃផទកុ ងន
ន ង
ិ លកខនក
្តិ ៈបុគគលិក។  េ្រជស
ី េរសបុ
ី គលគ ក
ិ បែនថម។  េ្រជស
ី េរសបុ
ី គលគ ក
ិ បែនថម។
 បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌបុគគលិកេនថនក់ក ្ដ ល ជធនី  បន្ដេរៀបចំែផនករសកមមភពយុទធ ្រស្ដ។  បន្តេរៀបចំកមមសិកខ
និង មប ្ត េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញនិងបន្ដេរៀបចំកមមវ ិធីក ង ផ ព្វផ យចបប់និងេគលនេយ
 កំណត់មុខងរ ភរកច
ិ ច និងករទទួលខុស្រតូវរបស់ សមតថភព។ បយ។
បុគគលិកេនថនក់ក ្ដ ល ជធនី និង មប ្ត  បន្ដេរៀបចំកមមសិកខ ផ ព្វផ យចបប់និង
េខត្ដ ្រកុង ្រសុក ខណ្ឌ។ េគលនេយបយស្ដីពីរបបសន្ដស
ិ ុខសងគម។
 េរៀបចំែផនករយុ ទធ ្រស្ដ។  យតៃម្លលទធផលករងររបស់បុគគលក
ិ ។
 ក ី ំនញ្រគប់្រគង
ងសមតថភពបុគគលិកេលជ
គណេនយយ កុំពយូទ័រ ែផនករ និងេរៀបចំសំេណី
ថវ ិក។ល។
 េរៀបចំកមមសក
ិ ខ ស្ដព
ី ក
ី រផ ព្វផ យចបប់នង
ិ
េគលនេយបយននអំពីកមមវ ិធីរបបសន្ដិសុខសងគ
ម។
ករព្រងង
ឹ នង
ិ ករ  េធ្វប
ី ចចុបបននកមមសទ
ិ វធិ ន្ត។  បន្ដេធ្វីបចចុបបននកមមសទ
ិ ធិវន្ត។  ្រតួតពិនត
ិ យេល្រី បសិទធភពៃន ‐ ប.ជ.ស.
អភិវឌ របបសន្ដិ  េរៀបចំ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញត្ដិ។  អនុវត្ដនិងផ ព្វផ យឯក រគតិយុត្ដ។ លទធផលអនុវត្ដ។ ‐ ប.ជ.អ.
សុខសងគម  េរៀបចំនិងអភិវឌ វកលិកធន ៉ ប់រងសុខភព  អនុវត្ដ វកលក
ិ ធន ៉ ប់រងសុខភពសងគម ‐ ម.ជ.ព.
សងគមស្រមប់ម្រន្តី ជករសុវី ិល។ ស្រមប់ម្រន្ដី ជករសុវី ិល។

98 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

 េរៀបចំនិងអភិវឌ វកលិកៃនរបបសន្តិសុខសងគម  េរៀបចំេសចក្ដីែណនំអំពីអ្រ ភគទន

ស្រមប់អតីតយុទធជន។ ស្រមប់សិទធិវន្ត េ យ ប.ស.ស. និង ម.ជ.ព
 សក
ិ យតៃម្ល នភ
ិ យ
័ នង
ិ ប៉ន់្របមណពន
ី រិ ន្ដរ .។
ភពៃន្របព័នរធ បបសន្ដិសុខសងគម។  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញនូវករក ងែផនកររយៈ
 ផ្តល់របបសន្ដិសុខសងគម ម្របព័នធធនគរ។ េពល៣ឆន។
ំ
ករព្រងង
ឹ កច
ិ ច សហ  ព្រងង
ឹ កច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្ដក
ិ រជមួយ្រកសួង/ ថ ប័ន  បន្ដេធ្វីកច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្ដក
ិ រជមួយៃដគូ យុ ទធ ‐ ប.ជ.ស.
្របតប
ិ ត្ដក
ិ រ ពក់ព័នធ។ ្រស្ដ។ ‐ ប.ជ.អ.
ជមួយៃដគូ  សហករជមួយ្រកុមហ៊ុនឯកជននិងធនគរ។  ព្រងឹងនិងព្រងីកភពជៃដគូជមួយអងគករ ‐ ម.ជ.ព.
អភវិ ឌ ន៍កុ ង
ន នង
ិ  ចូលជសមជិកៃនសមគមសន្ដិសុខសងគម ៊ មន
ិ ែមនរ ្ឋ ភប
ិ លជតន
ិ ង
ិ អន្ដរជតិ នង
ិ
េ្រក្របេទស នង
ិ ន។ សបបុរសជន េដម
ី បែី ស្វងរកករគំ្រទែផនក
េធ្វស
ី មហរណកមម  ក ងភពជៃដគូជមួយអងគករមិនែមនរ ្ឋ ភិប បេចចកេទស សមភរៈ និងហរិ ញញវតថុ។
កនុងតំបន់ នង
ិ លជតិនង
ិ អន្ដរជតិ្រពមទំងសបបុរសជន េដីមបី
ពភ
ិ ពេ ក ែស្វងរកករគំ្រទបេចចកេទស សមភរៈ នង
ិ ហរិ ញញវ
តថុ។
េរៀបចំ្របព័នធ  ក ង្របព័នធពត
័ ម
៌ នវ ិទយនង
ិ មូល ្ឋ នទន
ិ ននយ
័ ។  ពន
ិ ិតយេឡង
ី វ ិញេលក
ី រេរៀបចំ្របព័នធពត
័ ៌មន  េរៀបចំបេងកីតមជឈមណ្ឌល ‐ ប.ជ.ស.
ព័តម
៌ នវ ិទយ  បំពក់សមភរៈព័ត៌មនវ ិទយ។ វ ិទយ។ ទន
ិ ននយ
័ ។ ‐ ប.ជ.អ.
 បេងកីតមូល ្ឋ នទិនននយ
័ េនថនក់ក ្ដ ល។  ្រគប់្រគងនិងែថទំ។ ‐ ម.ជ.ព.
 េរៀបចំេគហទំពរ័ ។
ករវ ិនេិ យគ មូលនិ  េរៀបចំេគលនេយបយនង
ិ េគលករណ៍ែណនំ  អនុវត្តករវ ិនិេយគ។  ្រតួតពិនត
ិ យនង
ិ យតៃម្លករ វ ិនិ ‐ ប.ជ.ស.
ធិ ស្តីពីករវ ិនិេយគមូលនិធិ។ េយគ។ ‐ ប.ជ.អ.
 សិក េលីករបេងកីតឥណទន ‐ ម.ជ.ព.
ិ ធិវន្ត័ ។
ខនតតូចដល់សទ

99 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករបេងកត
ី េ ធន  ក ង្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងឯក រគតិយុត្តស្រមប់  ផ្តល់នីតិភពជូន្រកុមហ៊ុនឯកេទស េដីមបី  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញនូវយុទធ ្រស្ដ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
សម្រ័ គចត
ិ ព
្ដ ែី ផនក េ ធនសម័្រគចត
ិ ្ដពីែផនកឯកជន។ ចត់ែចងនង
ិ ្រគប់្រគងមូលនិធិេ ធនសម្រ័ គ អភិវឌ ន៍េ ធនសម័្រគចិត្តពី និងហរិ ញញវតថុ
ឯកជន  បេងកត
ី ករយល័
ិ យ្រគប់្រគងមូលនធ
ិ េិ ធន។ ចត
ិ ្តពែី ផនកឯកជន។ ែផនកឯកជន េដីមបេី ឆ្លយ
ី តបេទ ‐ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច
 េ្រជីសេរសម្រន្ត
ី ន ី ិងក ងសមតថភពជំនញ។  បន្តករក ី ំនញស្រមប់
ងសមតថភពម្រន្តជ នឹងក្រមិតៃនករអភិវឌ ទីផ រ។ អតីតយុទធជននង
ិ
 េរៀបចំវគគបណុ ្ដ ះប ្ដ លកនុងនិងេ្រក្របេទសេលី ករ្រគប់្រគងមូលនិធិេ ធន។  បន្តករក ងសមតថភពម្រន្តី យុវនីតិសមបទ
ជំនញឯកេទសចំបច់ស្រមប់្រគប់្រគងនិង ្រតួត  បេងកត
ី កមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លេន ម ជំនញស្រមប់ករ្រគប់្រគង ‐ ្រកសួងករងរនង
ិ
ពិនិតយមូលនិធិេ ធនសម្រ័ គចិត្ដពីែផនក ឯកជន។ ្រគះឹ ថ នអប់រ ំ ធរណៈនិងឯកជន។ មូលនិធិេ ធន។ បណុ ្ត ះប ្ត ល
 េរៀបចំ្របព័នធពត
័ ម
៌ នវ ិទយចំបច់ស្រមប់  អនុវត្តកមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លេន វ ិជជជីវៈ
េ ធនសម្រ័ គចត
ិ ្ដពែី ផនកឯកជន។ ម្រគះឹ ថ នអប់រ ំ ធរណៈ * ថ ប័ននំមុខ :
 បេងកីតេគហទំពរ័ ផ ព្វផ យព័តម
៌ នអំពីអតថ- និងឯកជន។ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច និង
្របេយជន៍ៃនេ ធនសម័្រគចិតព
្ដ ីែផនកឯកជន  េធ្វីទំេនីបកមម្របព័នធពត
័ ម
៌ នវ ិទយ។ ហរិ ញញវតថុ
និងអតថ្របេយជន៍ៃនករសន េំ យេទៀងទ
ត់។

100 | ទំ ព័ រ
VI. ទីផ រទុន

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ៖
 ចបប់ស្តីពីមូលប្រតរដ្ឋ ្រតូវបន្របកសឲយេ្របីកុ ងឆ
ន ន២
ំ ០០៧។
 ចបប់ស្តីពីករេបះផ យនិងករជួញដូរមូ លប្រតម ជន ្រតូវបនអនុមត
័ កនុងឆន២
ំ ០០៧។
 ចបប់សព
្តី ីក ័យធន ្រតូវបនអនុម័តកនុងឆន២
ំ ០០៧។
 ចបប់សព
្តី ីហរិ ញញវតថុស្រមប់ករ្រគប់្រគងឆន២
ំ ០១០ បនអនុ ញញតឲយ ជរ ្ឋ ភប
ិ លបេងកីតមណ្ឌលអភិវឌ ន៍ហរិ ញញវតថុ។
 អនុ ្រកឹតយស្តព
ី ីករេរៀបចំនិងករ្រប្រពឹត្តេទៃនគណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ ្រតូវបន ក់ឲយអនុវត្តេនៃថងទី២៨ ែខកកក ឆន២
ំ ០០៨។
 គណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ (គ.ម.ក.) ្រតូវបនបេងកីតេទបង
ី េនែខកកក ឆន២
ំ ០០៨។
 ្រកុមហ៊ុនផ រមូលប្រតកមពុជ (ផ.ម.ក.) ែដលជ្រកុមហ៊ុនច្រមុះ ្រតូវបនបេងកត
ី េទបង
ី េ យ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិងហរិ ញញវតថុ រួមជមួយ្រកុមហ៊ុនផ រមូ លប្រតកូ េរ ៉
េនែខកញញ ឆន២
ំ ០០៩។
 អនុ ្រកឹតយស្តព
ី ីករេលីកទឹកចិត្តពនធ រកនុងវ ិស័យមូ លប្រត ្រតូវបន ក់ឲយអនុវត្តេនៃថងទី២២ ែខេម ឆន២
ំ ០១១។
 ្របកសមូល ្ឋ នេគលែដលអនុញញតឲយបេងកីតនិងេធ្វី្របតិបត្តិករទីផ រមូលប្រត ្រតូវបន ក់ឲយអនុវត្តេ យគណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ កនុងឆន២
ំ ០១០។
 ករផ្តល់ ជញបណ្ណដល់្រកុមហ៊ុនចំនួន១៥ េនៃថងទ២
ី ០ ែខតុ ឆន២
ំ ០១០ (្រកុមហ៊ុនធនទិញមូលប្រត៧ ្រកុមហ៊ុនឈមួញេជីង មូ លប្រត៤ ្រកុមហ៊ុន
ពណិជជករមូ លប្រត២ និង្រកុមហ៊ុនទ្រី បឹក វ ិនេិ យគ២)។
 ករផ្តល់ករអនុញញតដល់្របតិបត្តិករទីផ រមូលប្រត ្របតិបត្តិករ្របព័នធផត់ទត់នង
ិ ទូ ទត់មូលប្រត នង
ិ ្របតិបត្តិកររក ទុកមូលប្រត។
 ករផ្តល់ករទទួល គ ល់ដល់ភនក់ងរទូទត់ ច់្របក់ពក់ព័នន ឹ មូលប្រត ភនក់ងរបញជ ិកមូលប្រត ភនក់ងរចុះបញជ ីេផទរមូលប្រត ភនក់ងរទូទត់ ្រកុមហ៊ុន
ធ ង
គណេនយយជំនញសវនករឯក ជយ នង
ិ ្រកុមហ៊ុនផ្តល់េស យតៃម្លេនកនុងវ ិស័យមូ លប្រត។
 ជរ ្ឋ ភិបលបន្របកសឲយ្រកុមហ៊ុនរដ្ឋចំនន
ួ ៣េធ្វីករចុះបញជ ី។
 គណៈកមមករមូ លប្រតកមពុជ បនចុះអនុ ស រណៈៃនករេយគយល់ជមួយវ ិទយ ថ នហរិ ញញវតថុកមពុជ េដីមបផ
ី ្តល់ករបណុ ្ត ះប ្ត លពក់ព័នធនឹងវ ិស័យមូ លប្រត
េនែខមក ឆន២
ំ ០១១។

101 | ទំ ព័ រ
 កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករអភវិ ឌ ទផ
ី រ អភិវឌ ទផ
ី រមូលប្រតរដ្ឋ ្រតួតពន
ិ ត
ិ យនង ឹ ដេំ ណីរករទផ
ិ ព្រងង ី រមូលប្រតរដ្ឋ អភិវឌ សុជ
ី េ្រមទផ
ី រមូលប្រតរដ្ឋ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
សញញបណ្ណរដ្ឋ  អភិវឌ ្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងេដីមបគ
ី ្រំ ទដល់ករ  ពិនិតយេទបង
ី វ ិញេលីសមតថភពៃនពណិជជករ  ពិចរ ចំេពះករេបះផ យ និងហរិ ញញវតថុ
េបះផ យនង
ិ ករជួញដូរមូលប្រតរដ្ឋ។ ទផ ំ ូ ង នង
ី រដប ិ បេងកីនសមតថភពែផ្អកេលន
ី ត
ី ិ សញញបណ្ណរដ្ឋ។ ‐ ធនគរជតិ ៃន
្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រ
 ពិចរ ករេបះផ យបណ្ណរតនគររយៈេពលខ្លី វ ិធីៃនករទទួល គ ល់េលីមូល ្ឋ នៃនករេលីក កមពុជ
មូលប្រតរដ្ឋ
ជ្របក់េរៀលេ យែផ្អកេលីកមមវ ិធីខចីែដលកំណត់ទុក ទឹកចិត្តនិងករ ក់ទណ្ឌកមម។ ‐ គណៈកមមករមូល
ជមុនជមួយធនគរជតិៃនកមពុជ េដីមបក
ី ំណត់រ  ពច
ិ រ ចំេពះករេបះផ យបណ្ណរតនគរ ប្រតកមពុជ
យៈេពលៃនករែបងែចកេទកនុងទផ
ី រស្រមប់ករវ ិនិ ែដលមនរយៈេពលែវងេលស
ី ព១
ី ឆន។
ំ * ថ ប័ននំមុខ :
េយគនិងស្រមប់ករប្រមុងទុក។ ្រកសួងេសដ្ឋកិចចនិង
 បេងកីតនីតិវ ិធីៃនករេដញៃថ្លនិង្របព័នធេដញៃថ្ល ហរិ ញញវតថុ
ស្រមប់ករេបះផ យមូលប្រតរដ្ឋ។
 បេងកីត្របព័នធស្រមប់ទទួល គ ល់ពណិជជករទីផ រ
ដំបូងៃនមូលប្រតរដ្ឋ។

េហ ្ឋ រចនសមពន
័ ធ ់ ្រមប់ទីផ រ
 បេងកីតេហ ្ឋ រចនសមព័នធ្រទ្រទងស  េធ្វីករអេងកតេល្រី បព័នធ្របតិបត្តក
ិ រេដីមបធ
ី នថ  ពិនិតយេទបង
ី វ ិញនិងេធ្វីបចចុបបនន- ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្រទ្រទង់ មូលប្រតដូចជ ្របព័នធរក ទុកមូលប្រត ្របព័នធ ្របព័នធទង
ំ េនះ្របតិបត្តិេ យរលូន សុវតថិភព កមម មករចំបច់ៃនករអភិវឌ និងហរិ ញញវតថុ
ផត់ទត់នង
ិ ទូទត់មូលប្រត នង
ិ ្របព័នធទូទត់ ភពសមរមយ មនដំេណីរករ នង
ិ េននង
ឹ កែន្លង។ ទផ
ី រ។ ‐ ធនគរជតិ
េ យភជប់នឹង្របព័នធទូទត់ជតិ។ ៃនកមពុជ
‐ គណៈកមមករមូល
ប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ : គ
ណៈកមមករមូលប្រត

102 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

កមពុជ
ករ្របតប
ិ ត្តិ ម  េធ្វស
ី យ
្វ័ យតៃម្លេដីមបប
ី ញជក់ថ ្របព័នប
ធ ចចុបបននសម  ក់បញចូ ល្របព័នធ្រតួតពន
ិ ិតយេទបង
ី វ ិញេនកនុង  ្រតួតពិនត
ិ យេទបង
ី វ ិញនូវ្រកបខ័ណ្ឌ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
េគលករណ៍្រគះឹ ្រសប មេគលករណ៍ជ រវន្តរបស់IOSCO និងគ FSAP បនទប់។ គតិយុត្ត និងរចនសមព័នរធ បស់ គ និងហរិ ញញវតថុ
ណៈកមមធិករស្តីពី្របព័នធផត់ទត់និងទូទត់ ក៏ដូច .ម.ក. េដីមបធ
ី នឲយ្រសប ម ‐ ធនគរជតិ
ជអនុ សន៍របស់ IOSCO ស្តីពី្របព័នធទូទត់ មូល លកខខណ្ឌរបស់ទីផ រ។ ៃនកមពុជ
ប្រត។ ‐ គណៈកមមករមូល
ប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ : គ
ណៈកមមករមូលប្រត
កមពុជ
បទបបញញតស
្តិ ្រមប់  វ ិធនចុះបញជ ីរបស់ផ រមូលប្រតកមពុជបនអនុមត
័  ពិនិតយេលក
ី របន្ត ជញបណ្ណដល់អនកចូលរួមកនុង គណៈកមមករមូលប
ទផ
ី របនទប់ េនែខឧសភ ឆន២
ំ ០១១។ ទផ
ី រទំងអស់។ ្រតកមពុជ
 ្របតិបត្តិេលីករផ្តល់ ជញបណ្ណ/ករអនុញញត/ករ
ទទួល គ ល់ករ្របលងស្រមប់អនកចូលរួមកនុងទី
ផ រទំងអស់រម
ួ បញជូ លទំងករេធ្វេី តស្តេទេលី
លកខណសមបត្តន
ិ ង
ិ អត្តចរតល្អ
ិ ។
ករក ័យធន  េសចក្តី្រពងអនុ្រកឹតយស្តីពីក ័យធនពក់ព័នន
ធ ឹង  ព្រងឹងករអនុវត្តអនុ្រកឹតយស្តព
ី ីក ័យធន។ គណៈកមមករមូលប
្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រមូលប្រត។ ្រតកមពុជ
 អនុមត
័ នង
ិ ្របកសឲយេ្របអ
ី នុ្រកត
ឹ យស្តព
ី ក
ី ័យធន។
ភនក់ងរ យតៃម្ល  ្រ វ្រជវនិងបេងកីតបទបបញញតស
្តិ ្តីពីភនក់ងរ យ  អនុវត្តករ យតៃម្លលទធភពសងៃនមូលប្រត គណៈកមមករមូលប

លទធភពសង តៃម្លលទធភពសង។ ែដលបនេបះផ យជ ធរណៈ។ ្រតកមពុជ

103 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

យន្តករនង
ិ  ពិចរ េលីនីតិវ ិធីៃនករឲយខចីនិងខចីមូលប្រត។  បេងកីតយន្តករៃនករឲយខចីនិងខចីមូលប្រត ម  អនុវត្តយន្តករៃនករឲយខចី និង ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ឧបករណ៍ទផ
ី រ  សិក លទធភពបេងកីតយន្តករហរិ ញញបបទនមូល លទធភពែដល ចេធ្វប
ី ន។ ខចីមូលប្រត។ និងហរិ ញញវតថុ
ប្រត(Securities finance mechanism)។  បេងកត
ី ជីវកមមហរិ ញញវតថុមូលប្រត មលទធ ‐ ធនគរជតិ ៃន
 សិក លទធភពបេងកីតមូលនិធិ្រទពយអធិបេតយយ។ ភពែដល ចេធ្វីបន។ កមពុជ
 បេងកីតមូលនិធ្រិ ទពយអធិបេតយយ មលទធភព ‐ គណៈកមមករមូល
ែដល ចេធ្វប
ី ន។ ប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
្រកសួងេសដ្ឋកិចច និង
ហរិ ញញវតថុ
និងគណៈកមមករ
មូលប្រតកមពុជ
អនក យតៃម្លកុ ង
ន  បេងកីតឲយមនអនក យតៃម្លកុ ងវ
ន ិស័យមូលប្រតវ ិជជជី ឹ ស្ដង់ ជមួយបទ ្ឋ នអន្តរជតិ។
 ត្រមម  បេងកីតកច
ិ ចសហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
វ ិស័យមូលប្រត ិ ស្ដង់
វៈ នង យតៃម្លស្រមប់្របតបិ ត្តក
ិ រកនុងទី េដម
ី បព
ី ្រងង
ឹ ចំេណះដឹងអនក នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ផ រមូលប្រត។ យតៃម្លកុ ងវ
ន ិស័យមូលប្រត ‐ គណៈកមមករមូល
ជមួយអនក យតៃម្លកុ ងតំ
ន បន់ ប្រតកមពុជ
នង
ិ អន្តរជតិ។ * ថ ប័ននំមុខ : គ
ណៈកមមករមូលប្រត
កមពុជ
អភប
ិ លកច
ិ ច ជី  អនុវត្ត្របកសអភិបលកច
ិ ច ជីវកមមស្រមប់្រកុម  ពន
ិ ិតយេទបង
ី វ ិញនូវករអនុវត្តអភប
ិ លកច
ិ ច ជី  បន្តអភវិ ឌ នង
ិ ព្រងង
ឹ ្រកម ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
វកមម ហ៊ុនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត។ វកមមទង
ំ ស្រមប់្រកុមហ៊ុនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត អភិបលកិចច ជីវកមមេ យ និងហរិ ញញវតថុ
 ជំរុញករអនុវត្តអភិបលកិចច ជីវកមមចំេពះ្រកុម និង្រកុមហ៊ុនមិនបនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត។ ែផ្អកេលត
ី ្រមូវករបនទន់នង
ិ ករ ‐ គណៈកមមករមូល
ហ៊ុនមន
ិ បនចុះបញជ ីលក់មូលប្រតនង
ិ ដឹកនំយុទធន ិ ដឹកនំវគគបណុ ្ត ះប
 បេងកីតនង ្ដ លកនុងករណី អនុវត្ត្របេសរី បំផុត។ ប្រតកមពុជ

104 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករអប់រ ំអភិបលកិចច ជីវកមមទង

ំ ស្រមប់្រកុម មនត្រមូវករ េដីមបព
ី ្រងឹងេគលករណ៍ៃន ‐ ធនគរជតិៃនកមពុ
ហ៊ុនចុះបញជ ីលក់មូលប្រត និង្រកុមហ៊ុនមន
ិ បនចុះ អភិបលកិចច ជីវកមមេ យ្រកុមហ៊ុនកំពុងេធ្វី ជ
បញជ ីលក់មូលប្រតជមួយករសងកតធ
់ ងនេ់ ទេលក
ី រ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ។ * ថ ប័ននំមុខ : គ
ទទួលខុស្រតូវៃន្រកុម្របឹក ភប
ិ ល េលខ-ធិករ ណៈកមមករមូលប្រត
ជីវកមម និងគណៈ្រគប់្រគង។ កមពុជ
ករអប់រ ំនង
ិ កច
ិ -ច  េរៀបចំគេ្រមងស្រមប់ដក
ឹ នំអប់រ ំវ ិនេិ យគន
ិ កនុង  បន្តកមមវ ិធអ
ី ប់រ ំវ ិនិេយគិន នង
ិ េធ្វីឲយ្របេសរី េទបង
ី ិ ជំរុញកមមវ ិធីអប់រ ំ។
 បន្តនង គណៈកមមករមូលប
ករពរវ ិនេិ យគន
ិ ្របេទស េ យ ប់បញជូ លទំងសមភរៈសិក ែដល មរយៈព័តម
៌ នទទួលបនវ ិញពីអតិថិជន នង
ិ  អនុវត្តមូលនិធិសំណងស្រមប់ ្រតកមពុជ
ចំបច់ ករកំណត់ពីបុគគលិកែដល្រតូវផ្តលឲ
់ យ និង ករអភិវឌ ទីផ រ។ វ ិនិេយគិន។
បេងកត
ី យន្តករៃនករផ្តល់ពត
័ ម
៌ ន្រតឡប់មកវ ិញ។  បេងកត
ី មូលនធ
ិ ស
ិ ំណងស្រមប់វ ិនេិ យគន
ិ
 េរៀបចំអប់រ ំវ ិនិេយគិនកនុង្របេទស។ ជមួយនង
ឹ ត្រមូវករបទ ្ឋ នគតិយុត្តនិង េគល
 ពិចរ បេងកីតមូលនិធិសំណងស្រមប់វ ិនិេយគិ ករណ៍ែណនំ្របតិបត្តិករ មលទធភពែដល
ន។ ចេធ្វប
ី ន។
 បេងកត
ី មជឈមណ្ឌលេ ះ្រ យវ ិ ទរបស់អតិថជ
ិ ន
កនុង្រកបខ័ណ្ឌរបស់ គ.ម.ក. េដីមបេី ះ្រ យ
ករត ៉ របស់ ធរណជន។
 បេងកត
ី មជឈមណ្ឌលេ ះ្រ យវ ិ ទស្រមប់ករណី
ទក់ទងនឹងទីផ រែដល ចេកត
ី មនេទបង
ី ។

105 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ជរំ ញ
ុ ករអប់រ ំនង
ិ ករ  េរៀបចំវគគបណុ ្ត ះប ្ត លអនកយកព័ត៌មនែផនក  បេងកីនសមតថភពទក់ទងនឹងករេ ះ្រ យ  អនុវត្តករ ក់បង្ហញព័តម
៌ ន គណៈកមមករមូលប
យល់ដង
ឹ ស្រមប់ ហរិ ញញវតថុ និង រព័ត៌មនពក់ពន
័ ធនង
ឹ ករេធ្វី ជីវ បញ្ហករ ក់បង្ហញព័ត៌មន្រគប់ក្រមិតេទ ្រគប់ក្រមិតេទ រព័ត៌មន។ ្រតកមពុជ
រព័តម
៌ ន កមមមូលប្រត។ រព័ត៌មន។
 គំ្រទករអភិវឌ ្រកមសីលធម៌វ ិជជជីវៈស្រមប់អនក
៌ នហរិ ញញវតថុ និងកែសត ជពិេសសករផ្ត
រព័តម
ល់ពត
័ ៌មនទផ
ី រែដលមនលកខណៈរេសប
ី ។
 បេងកីតករយល័
ិ យទំនក់ទំនងកនុង្រកបខ័ណ្ឌ គ.ម.
ក.ស្រមប់ស្រមបស្រមួលជមួយអនក រព័ត-៌ មន
ហរិ ញញវតថុ កែសត ជពេិ សសកែសតែដលផ ព្វ
ផ យព័ត៌មនទក់ទងនឹងទីផ រមូលប្រត។
បេចចកវ ិទយ  ពិចរ េលី្របព័នធព័តម
៌ នវ ិទយស្រមប់ករ ក់  ពិចរ េលី្របព័នធព័តម
៌ នវ ិទយស្រមប់  បេងកីត្របព័នព
ធ ័តម
៌ នវ ិទយ គណៈកមមករមូលប
ព័តម
៌ ន បង្ហញព័តម
៌ ន។ ករ្រតួតពិនត
ិ យ្របតប
ិ ត្តក
ិ រទផ
ី រមូលប្រត។ ស្រមប់ករ ក់បង្ហញព័ត៌មន ្រតកមពុជ
នង
ិ ករ្រតួតពិនត
ិ យ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ ទី
ផ រមូលប្រត។

ករេលក
ី កមពស់  គ.ម.ក. េរៀបចំែផនករេលីកកមពស់សមតថភព្រគប់  គ.ម.ក. ពិចរ េលីត្រមូវករៃនករណុ ្ត ះ-ប ី វ ិញនូវក្រមិត
 ពិនិតយេទបង គណៈកមមករមូលប
សមតថភពដល់ មុខ្រពួញស្រមប់ម្រន្តី ៃន គ.ម.ក.។ ្ត ល និងកំណត់ថ េតី ចបណុ ្ត ះប ្ត ល ជំនញែដលសេ្រមចបនកនុង រ ្រតកមពុជ
គ.ម.ក.នង
ិ អនកចូល  គ.ម.ក. េធ្វប
ី ចចុបបននកមមនង
ិ អនុវត្តែផនករេលក
ី មរយៈ ជរ ្ឋ ភិបលឬ មរយៈ្រគះឹ ថ នប យៈេពលកំណត់ េហយ
ី កំណត់
រួមកនុងទផ
ី រ កមពស់សមតថភពស្រមប់អនកចូលរួមកនុងទផ
ី រនង
ិ ណុ ្ត ះប ្ត លេផ ងេទៀត េ យ ្រស័យេលី ថេតស
ី ម្រសបេទ មត្រមូវករ
ធរណជន។ កំេណីនៃនត្រមូវករែដលទមទរនូវករបណុ ្ត ះ ៃនទីផ រឬេន និងេធ្វីករផ្លស់បូ ្ត
ប ្ត លពខ
ី ងេ្រក។ រ រួមជមួយករេធ្វីបចចុបបននកមម
មករចំបច់។

106 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

កច
ិ ស
ច ហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ  បន្តអភិវឌ ភពជៃដគូនិងកិចស
ច ហ្របតិបត្តក
ិ រ  ពិចរ ករចូលជសមជិកៃនអងគករ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ទផ
ី រហរិ ញញវតថុ រ ងគនេទវ ិញេទមកជមួយ ថ ប័ននយ
ិ ត
័ ករ IOSCO បនទប់ពប
ី នបញច ប់ករ យតៃម្ល។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
បរេទសនង
ិ ទផ
ី រមូលប្រត។ ‐ គណៈកមមករមូល
ប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ : គ
ណៈកមមករមូលប្រត
កមពុជ
ករបេងកត
ី ទផ
ី រ  បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងស្រមប់ករអភិវឌ ទីផ រ  អនុវត្តលិខិតបទ ្ឋ នគតិយុត្តស្រមប់ករ  ពិនិតយផលប៉ះពល់ៃនបទ- គណៈកមមករមូលប
សញញបណ្ណ ជី សញញបណ្ណ ជីវកមម។ អភិវឌ ទីផ រសញញបណ្ណ ជីវកមម។ បបញញតក
្តិ ុ នងករអភវិ ឌ ទីផ រ ្រតកមពុជ
វកមម និងេធ្វីឲយ្របេសរី េឡង
ី នូវករ
ស្រមបស្រមូល និងពេន្ល នករ
េលក
ី ទឹកចត
ិ ្ត នង
ិ ករអភិវឌ ទី
ផ រសញញបណ្ណ ជវី កមមឲយ
បនទូលំទូ យ។
ទផ
ី រខុមូឌ
៉ ធ
ី ី  សក
ិ លទធភពបេង្តីតទផ
ី រខុមូឌ
៉ ធ
ី អ
ី នគត។  បេងកីតលខ
ិ ត
ិ បទ ្ឋ នគតយ
ិ ុតស
្ត ្រមប់ទផ
ី រខុមូ៉  បេងកីតទផ
ី រខុមូឌ
៉ ធ
ី ីអនគត ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
អនគត  សក
ិ ្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងនង
ិ ្រកបខ័ណ្ឌគតិយុត្ត ឌធ
ី ីអនគត។ មលទធភពែដល ចេធ្វប
ី ន។ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
ស្រមប់ទីផ រខុមូឌ
៉ ីធីអនគត។ ‐ គណៈកមមករមូល
ប្រតកមពុជ
បរធនបលកច
ិ ច  អភិវឌ ចំេណះដង
ឹ និងសមតថភពពក់ព័នធនង
ឹ បរធន  បេងកត
ី បទបបញញត្តិពក់ពន
័ ធនង
ឹ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រៃន  ពន
ិ ិតយេទបង
ី វ ិញនង
ិ ព្រងង
ឹ គណៈកមមករមូលប
នង
ិ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រវ ិនិ បលកិចចនិងកិចច្របតិបត្តិករវ ិនិេយគ។ មូលនិធិវ ិនេិ យគ ែដល្រគប់្រគងេ យបរធនប ្របព័នធ្រតួតពិនិតយនិងលិខិត ្រតកមពុជ
េយគៃន ថ ប័ន លកិចចរបស់ NBFIs ពក់ព័នធនឹង ជីវកមមមូល បទ ្ឋ នគតិយុត្តពក់ព័នធនឹង
ហរិ ញញវតថុមន
ិ ែមន ប្រត។ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ្រគប់្រគង

107 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ធនគរ(NBFIs)  ធនឲយបនថ បរធនបលកិចច និងកិចច្របត-ិ ប ករវ ិនិេយគៃន NBFIs ែដល

ែដលសថត
ិ េនេ្រកម ត្តិករវ ិនេិ យគៃន NBFIs នឹង្រតូវពឹងែផ្អកេលី សថិតេ្រកមបរធនបលកិចច។
ចបប់សព
្តី ប
ី រធន-ប ្រកបខ័ណ្ឌៃនករ្រគប់្រគង នភ
ិ យ
័ ែដលមន  ពន ី វ ិញនូវ្របព័នធ្រគប់-
ិ ិតយេឡង
លកច
ិ ហ
ច រិ ញញវតថុ លកខណៈ្របុង្របយ័តន នង
ិ េគលករណ៍ែណនំ ្រគង នភ
ិ យ
័ និងករអនុវត្ត
រួមជមួយនីតិវ ិធែី ដលសម្រសប។ ៃន NBFIS ែដលពក់ព័នន
ធ ឹង
 បេងកត
ី លកខណវ ិនច
ិ យ
ឆ័ នង
ិ នត
ី វិ ិធស
ី ្រមប់ផ្តល់ករ ្របតប
ិ ត្តក
ិ រវ ិនេិ យគែដលសថិត
អនុញញតដល់បរធនបលកិចចនិងផលិតផល វ ិនិ េ្រកមបរធនបលកិចច។
េយគេ យែផ្អកេលីករ យតៃម្ល និភ័យ និង
អនកេ្រប្រី បស់/ផល្របេយជន៍ទផ
ី រ។
គេ្រមងវ ិនេិ យគរួម  អភិវឌ បទបបញញត្តិស្រមប់គេ្រមងវ ិនិេយគរួម។  ព្រងឹងករអនុវត្តលិខិតបទ ្ឋ នគតិយុត្តពក់ព័នធ គណៈកមមករមូលប
 អនុវត្តបទបបញញត្តិរបស់គេ្រមងវ ិនិេយគរួម។ នឹងគេ្រមងវ ិនិេយគរួម។ ្រតកមពុជ

អនកចូលរួមកនុង ទី  ជំរុញឲយមនករេកីនេទបង
ី នូវអនកចូលរួមកនុងទីផ រ  ធនថ ្របតិបត្តិករៃនអនកចូលរួមទីផ រថមី គឺជ  បន្តអភិវឌ សមតថភពឃ្លេំ មីល ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ផ រហរិ ញញវតថុ រយៈ ដៃទេទៀតឲយ្រសប មត្រមូវករទីផ រេ យករ មុខសញញៃនករផ្តល់ ជញបណ្ណេទ មនត
ី ិវ ិធី និង្រតួតពិនិតយេលី្របតិបត្តិករ និងហរិ ញញវតថុ
េពលែវងេផ ងេទៀត បេងកីត្រកបខ័ណ្ឌ្រគប់្រគងនង
ិ គតយ
ិ ុត្តស្រមប់អនក លកខខណ្ឌត្រមូវ បទបបញញត្តិ នង
ិ ករ្រតួត ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុនង
ិ ទផ
ី រទុន។ ‐ គណៈកមមករមូល
ចូលរួមទំងេនះកនុងករេធ្វ្រី បតិបត្តិករ េ យ ប់ប ពិនិតយេ យ្របុង្របយ័តន និងករ ក់បង្ហញ ប្រតកមពុជ
ញជូ លទំង្រកុមហ៊ុនមូលប្រត អនក្រគប់្រគង ្របតិ- បត្តិ ព័ត៌មនេទទីផ រេ យែផ្អកេលីគណេនយយ * ថ ប័ននំមុខ : គ
ករវ ិនិេយគ ្រកុមហ៊ុនធនទិញមូលប្រត ្រកុមហ៊ុន ភពែដល ចទទួលយកបន និងរបយករណ៍ ណៈកមមករមូលប្រត
ពណិជជករមូលប្រត នង
ិ ្រកុមហ៊ុនឈមួញេជីង មូល ែដលបនេធ្វស
ី វនកមមេទ មស្តង់ ែដលបន កមពុជ
ប្រត មូលនិធិេវនឆឺ (Venture Capital) មូលនិធិស បងគប់មក។
ងគហៈ និង្របតិបត្តិករគេ្រមងវ ិនិេយគរួមេផ ងេទៀ
ត។ល។ ែដលទំងេនះ ្រតូវ ប់បញជូ លទំងករេបះ

108 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ផ យនង
ិ ករែចកចយឧបករណ៍ែដល ចជួញដូរ
បនេផ ងេទៀត ដូចជផលប្រតពណិជជកមម
(commercial paper) កច
ិ ចសនយទញ
ិ ្រតឡប់វ ិញ
(repurchase agreements) សញញបណ្ណនិង
ឧបករណ៍ ចជួញដូរបនេផ ងេទៀត។
មណ្ឌលអភវិ ឌ ន៍  សក
ិ ម៉ូែដលៃនករបេងកីតមណ្ឌលអភវិ ឌ ន៍ហរិ ញញវ  អភិវឌ ្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញតេ្តិ ដម
ី បគ
ី ្រំ ទដល់  បេងកត
ី មណ្ឌលអភិវឌ ន៍ហរិ ញញវតថុ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
ហរិ ញញវតថុ តថុ។ ករអភិវឌ មណ្ឌលអភិវឌ ន៍ហរិ ញញវតថុ។ មលទធភពែដល ចេធ្វីបន។ និងហរិ ញញវតថុ

109 | ទំ ព័ រ
 VII. អភិបលកិចចនិងេហ ្ឋ រចនសមព័នធ

ក. ្រកបខ័ណ្ឌចបប់និងបទបបញញ ត្តិ

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ :

 ចបប់សព
្តី គ
ី ណេនយយសហ្រគស សវនកមមគណេនយយសហ្រគសនង
ិ វ ិជជជវី ៈគណេនយយ ្រតូវបនអនុម័តេនៃថងទ០
ី ៨ ែខកកក ឆន២
ំ ០០២។
 ចបប់សព
្តី វី ិេ ធនកមមម្រ ២នង
ិ ១៥ ៃនចបប់សព
្តី ស
ី ភពណិជជកមម ្រតូវបនអនុម័តេនៃថងទី២៣ ែខសី ឆន២
ំ ០០៦។
 ចបប់សព
្តី វី ិេ ធនកមមម្រ ១៨ៃនចបប់សវនកមម ្រតូវបនអនុម័តេនៃថងទ៣
ី ០ ែខសី ឆន២
ំ ០០៦។
 ចបប់សព
្តី ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រែដលមនកច
ិ ធ
ច ន ្រតូវបនអនុមត
័ េនៃថងទ២
ី ២ ែខឧសភ ឆន២
ំ ០០៧។
 ចបប់សព
្តី ស
ី មបទន ្រតូវបនអនុមត
័ េនៃថងទ១
ី ៩ ែខតុ ឆន២
ំ ០០៧។
 ចបប់សព
្តី ក
ី ័យធន ្រតូវបនអនុមត
័ េនៃថងទី៨ ែខធនូ ឆន២
ំ ០០៧។
 ចបប់សព
្តី ភ
ី តស
ិ នយហរិ ញញវតថុ ្រតូវបនអនុម័តេនៃថងទ២
ី ០ ែខមិថុន ឆន២
ំ ០០៩។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ពន
ិ ត
ិ យេឡង
ី វ ិញ្រគប់  ពិនិតយទនទឹមគនយ៉ងឆប់ មែដល ចេធ្វីេទបននូវ  ក់ជូនចបប់ែដលបនែកលម្អរច
ួ េទ គណៈ ធនគរជតិ ៃនកមពុ
្រជុងេ្រជយនូវចបប់ ចបប់ស្តីពីករេរៀបចំនិងករ្រប្រពឹត្តេទៃនធនគរជតិ រដ្ឋម្រន្តីនិងរដ្ឋសភ។ ជ
ស្តព
ី ក
ី រេរៀបចំនង
ិ ៃនកមពុជនង
ិ ចបប់សព
្តី ្រី គះឹ ថ នធនគរនង
ិ ហរិ ញញវតថុ  េរៀបចំចត់ែចងស្រមប់ករអនុវត្ត្របកប
ករ្រប្រពត
ឹ េ្ត ទៃន េ យ រមនទំនស់ ចេន្លះ្របេ ង និងករចំបច់ េ យ្របសិទធភពនូវចបប់ែដលបន អនុមត
័ ។
ធនគរជតិ េលីកកមពសជ
់ រួមនូវ្រកបខ័ណ្ឌចបប់ែដលមន។
ៃនកមពុជនង
ិ ចបប់  ករពិនិតយេឡង
ី វ ិញគឺជករចំបច់ សំេ បញជក់
ស្តព
ី ្រី គះឹ ថ ន នង
ិ ព្រងង
ឹ ្រកបខ័ណ្ឌ ថ ប័ន បញជក់តន
ួ ទី នង
ិ ករ
ធនគរនង
ិ ហរិ ញញ ទទួលខុស្រតូវរបស់ ជញធរទទួលបនទុក េដីមបគ
ី ្រំ ទ

110 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

វតថុ និងជំរុញសហ្របតិបត្តិករ្របកបេ យ្របសិទធភព

ក៏ដូចជេគលករណ៍គណេនយយភពចបស់ ស់
បញ្ហពក់ពន
័ ធនង
ឹ ករខត
ិ ខំរម
ួ គនេដីមបរី ក សថរិ ភព
ហរិ ញញវតថុ ករ្រទ្រទង់ ថ នភពសនទនីយភព កិចច
ករពរអតិថិជន អភ័យឯកសិទ។
ធិ ល។
 ែកលម្អចបប់ស្រមប់ ក់ជូនេទគណៈរដ្ឋម្រន្តី នង
ិ
រដ្ឋសភ។
បំេពញបញច ប់  ក់ជូនរដ្ឋសភនូវេសចក្តី្រពងចបប់សព
្តី ក
ី ច
ិ ស
ច នយ  ក់ជូនគណៈរដ្ឋម្រន្តីនិងរដ្ឋសភនូវេសចក្តី  បេងកីតគេ្រមងថវ ិក រចនសមពន
័ ធ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម

្រកបខ័ណ្ឌចបប់ ពណិជជកមម រួមទំងជំពូកអំពក

ី ច
ិ ចសនយេ្រហ្វនឆយ ្រពងចបប់សព
្តី ត
ី ុ ករពណិជជកមម។ នង
ិ ្របព័នធរដ្ឋបលស្រមប់ ‐ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌
(franchise)។  េរៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់សព
្តី ភ
ី ន ក់ងរ ពណិជជ តុ ករឯកេទស និង ក់ឲយ * ថ ប័ននំមុខ :
ពណិជជកមម
 ពិនិតយេសចក្តី្រពងចបប់ស្តីពីតុ ករពណិជជកមម។ កមម។ ដំេណីរករ។ េរៀបចំករបណុ ្ត ះ-ប ្រកសួងពណិជជកមម
 ្រពមេ្រពៀងេលីវ ិធនកររួមមួយេដីមបប
ី េងកីតតុ ករ ្ត លឲយម្រន្តត
ី ុ ករេលក
ី រ
ឯកេទសមួយស្រមប់េ ះ្រ យវ ិ ទពណិជជកមម។ េ ះ្រ យវ ិ ទពណិជជកមម រួម
 េចញ្របកសអនុវត្ត បនទប់ពីចបប់្រតូវបនអនុមត
័ ។ បញចូ ល ទំងទីផ រមូលប្រត បញ្ហ
េផ ងៗ និងេរឿងក្តីនន។
 ក់ជូនគណៈរដ្ឋម្រន្តីនង
ិ រដ្ឋ
សភនូវេសចក្តី្រពងចបប់ ស្តព
ី ី
ភនក់ងរពណិជជកមម។
ចបប់បរធនបលកច
ិ ច  េរៀបចំេសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ប
ី រធនបលកច
ិ ហ
ច រិ ញញវតថុ  ក់េចញនូវបទបបញញត្តិអនុវត្តែដលទក់ទង  េធ្វឲ
ី យសុីជេ្រមករយល់ដឹងអំពី ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
ហរិ ញញវតថុ េហយ
ី ក់ជូនគណៈរដ្ឋម្រន្តីនិងរដ្ឋសភ។ នឹង បរធនបលកិចចនិងជំរុញករអនុវត្ត។ ្របតិបត្តិករបរធនបលកិចចេទ និងហរិ ញញវតថុ
េលីផលិតផលវ ិនិេយគននកនុង ‐ ធនគរជតិ
ទផ
ី រ។ ៃនកមពុជ

111 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

‐ គណៈកមមករ
មូលប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
្រកសួងេសដ្ឋកិចច
និងហរិ ញញវតថុ
ចបប់គណេនយយ  េរៀបចំចបប់សព
្តី គ
ី ណេនយយនង
ិ សវនកមមថន
មី ិងវ ិធន  ក់េចញបទបបញញតប
្តិ ែនថមេដម
ី បអ
ី នុវត្តចបប់ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច
នង
ិ សវនកមម ពក់ព័នធ េដីមប៖
ី ១.លុបបំបត់ចំណុចមិន្រសបគនៃន គណេនយយនិងសវនកមម។ និងហរិ ញញវតថុ
ទំហស
ំ ហ្រគស ែដលត្រមូវឲយេធ្វីរបយករណ៍ហរិ ញញ ‐ ្រកុម្របឹក ជតិ
វតថុ មស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរ គណេនយយ
ជតិ (IFRS)។ ២.បេងកីតយន្តករ ម ន ្រតួតពិនិ ‐ វ ិទយ ថ នគណ-េន
តយ និង យតៃម្លករអនុវត្តចបប់និងស្តង់ គណេន យយករជំនញ និង
យយ។ នង
ិ ៣.ផ្តល់សទ
ិ អ
ធិ ំ ចដល់្រកុម្របក
ឹ ជតិ សវនករកមពុជ
ិ វ ិទយ ថ នគណេនយយករជំនញ នង
គណេនយយ នង ិ * ថ ប័ននំមុខ :
សវនករ កមពុជ។ ្រកុម្របឹក ជតិ
 ក់ជូនគណៈរដ្ឋម្រន្តីនិងរដ្ឋសភនូវចបប់ គណេនយយ
ិ សវនកមមថ។
គណេនយយនង មី
 អនុមត
័ ចបប់គណេនយយនិងសវនកមមថមី េ យ រដ្ឋ
សភ។
ចបប់សព
្តី អ
ី ុ-ី  េសេី រេឡ
ី ង
ី វ ិញនូវចបប់សព
្តី ក
ី រទូទត់នង
ិ ករេផទរ្របក់  អនុម័តចបប់សព
្តី ក
ី រទូទត់នង
ិ ករេផទរ្របក់ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
ពណិជជកមម ម្របព័នេធ អឡច
ិ ្រតូនក
ិ ែដលបនេសនីឬ ក់បញចូ ល ម្របព័នេធ អឡច
ិ ្រតូនក
ិ ឬចបប់អុ-ី ពណិជជកមម ‐ ធនគរជតិ
បទបបញញត្តិស្រមប់ករទូទត់ ម្របព័នធេអឡច
ិ ្រតូនិក ែដលមនខែចងអំពីករេផទរ ម្របព័នធេអឡច
ិ ៃនកមពុជ
ិ េ្រកមចបប់អុ-ី ពណិជជកមម។
ឲយសថត ្រតូនក
ិ ។ ‐ គណៈកមមករ

112 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

មូលប្រតកមពុជ
* ថ ប័ននំមុខ :
ធនគរជតៃិ នកមពុ
ជនិង
្រកសួងពណិជជកមម
ករេ ះ្រ យ  បញច ប់ករ្របឡងមជឈត្តករដំបូង។ េបះេឆនត  អភិវឌ ប ្ត ញមជឈត្តករែផនកពណិជជកមម។ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
ពណិជជកមម េ្រជីសេរស្រកុ
ី ម្របឹក ្របតិបត្តិេចញពីមជឈត្តករែដល  គំ្រទករអភិវឌ វ ិធី ្រស្តេ ះ្រ យទំនស់ ‐ ្រកសួងយុត្តិធម៌
័ និងបេងកីតជផ្លូវករនូវមជឈមណ្ឌល
បនេជគជយ េនក្រមិតថនក់េខត្តនិងក្រមត
ិ េផ ងេទៀត។ * ថ ប័ននំមុខ :
ជតៃិ នមជឈត្តករែផនកពណិជជកមម។ ្រកសួងពណិជជកមម
 គំ្រទករអភិវឌ វ ិធី ្រស្តេ ះ្រ យទំនស់ មប
្ត េខត្ត និងេនមជឈមណ្ឌលជតិ។
 បន្តេ្រជីសេរសន
ី ងិ បណុ ្ត ះប ្ត លមជឈត្តករថមីៗ។
េគលនេយបយ  អនុមត
័ េគលនេយបយ្របកួត្របែជងនិងេរៀបចំ េស  បញជូ នេសចក្តី្រពងចបប់សព
្តី ក
ី រ្របកួត្របែជង ី នុវត្តនង
 េធ្វីបទបបញញត្តិេដីមបអ ិ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្របកួត្របែជងនង
ិ ចក្តី្រពងចបប់សព
្តី ក
ី រ្របកួត្របែជង េ យគិត េលី េទទីស្តីករគណៈរដ្ឋម្រន្តីនិងរដ្ឋសភ។ បេងកីតគណៈកមមករ្របកួត្របែជង និងហរិ ញញវតថុ
ករពរអនក េ្របី ត្រមូវករចំបច់ៃនវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។  បញជូ នេសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ក
ី ច
ិ ក
ច រពរ អនក េដីមបី ក់ឲយអនុវត្តចបប់នង
ិ បទបប ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
្របស់  អនុមត
័ េគលនេយបយករពរអនកេ្រប្រី បស់ េ្រប្រី បស់េទទស
ី ្តីករគណៈរដ្ឋម្រន្តន
ី ង
ិ រដ្ឋស ញញត។
្តិ ‐ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌
និងេរៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់សព
្តី ក
ី ច
ិ ក
ច រពរ អនកេ្រប្រី ប ភ។  េធ្វីបទបបញញត្តិអនុវត្តនិងបេងកីតគ * ថ ប័ននំមុខ :
ស់។ ណៈកមមករករពរអនកេ្រប្រី បស់ ្រកសួងពណិជជកមម
េដីមបី ក់ឲយអនុវត្តចបប់នង
ិ បទបប
ញញត្តិ។
វ ិធនៃនចបប់នង
ិ  បន្តគ្រំ ទវ ិធនៃនចបប់េនកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ  ្របមូលផ្តុំេសចក្តី្រពងចបប់េ យមន ករបក  យតៃម្លេលីផលប៉ះពល់គតិយុត្ត ‐ ្រកុម្របឹក អនក
ដេំ ណីរករ ក់ែតង មរយៈករពិេ្រគះេយបល់ជ ធរណៈ ចំេពះ ែ្របជផ្លូវករជភ អងេ់ គ្លស។ េនកនុងករេរៀបចំេសចក្ត្រី ពង ចបប់

113 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ចបប់ ល់ករេរៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់និងបទបបញញតព
្តិ ក់  អភិវឌ សមតថភពកនុង្របេទសកនុងករេរៀបចំ ចបប់ បទបបញញត្តិ និងវ ិធនថមីៗ។ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
ព័នធនឹងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ េសចក្តី្រពងចបប់។ និងហរិ ញញវតថុ
 ក់ជូនជ ធរណៈ មអុិនធេឺ ណតនូវ ល់ចបប់ ‐ ្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌
និងបទបបញញត្តិពក់ពន
័ ធនឹងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
 េលីកកមពសស
់ មតថភព្រកុម្របឹក អនកចបប់ េ យផ្ត ‐ ធនគរជតិ
ល់ធនធនចំបច់ស្រមប់ពិនត
ិ យេសចក្តី ្រពងចបប់ ៃនកមពុជ
ទំងអស់ឲយសុ្រកឹត និងធនករេ ះ្រ យទំនស់ ‐ គណៈកមមករ
ជមួយចបប់េផ ងេទៀតឲយបនសម្រសបមុន ក់ជូន មូលប្រតកមពុជ
គណៈរដ្ឋម្រន្តីនង
ិ រដ្ឋសភ។ * ថ ប័ននំមុខ : ទី
 បេងកីតករយល័
ិ យក ្ត លរក ឯក រេន្រកសួង ស្តីករ គណៈ
ពណិជជកមម ែដលទទួលបនទុកផ ព្វផ យ មអុន
ី ធឺ- រដ្ឋម្រន្តី
េណតនូវចបប់ពណិជជកមម បទបបញញត្តិ និងវ ិធនទំង
យេនកនុង្របេទសកមពុជ េ យមនករបកែ្រប
្រតឹម្រតូវជភ អងេ់ គ្លស នង
ិ ែដល្រតូវបនអនុមត
័ ជ
ផ្លូវករេដីមបផ
ី ្តលភ
់ ពងយ្រសួលេ្របី្របស់ដល់វ ិនិេយ
គន
ិ ។

114 | ទំ ព័ រ
ខ. គណេនយយនិងសវនកមម

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ :
 េនែខេម ឆន១
ំ ៩៩៩ បេងកីតគណៈកមមករសក
ិ ្រ វ្រជវស្តង់ គណេនយយអន្តរជតិ។
 េនែខមីន ឆន២
ំ ០០៣ ក់េចញនូវអនុ ្រកឹតយស្តព
ី ីសមសភពនិងករ្រប្រពឹត្តេទរបស់្រកុម្របឹក ជតិគណេនយយ។
 េនែខមីន ឆន២
ំ ០០៣ ក់េចញនូវអនុ ្រកឹតយស្តព
ី ីសមសភពនិងករ្រប្រពឹត្តេទរបស់វ ិទយ ថ នគណេនយយករជំនញនិងសវនករកមពុជ។
 េនែខតុ ឆន២
ំ ០០៣ ក់ឲយអនុវត្ដស្ដង់ គណេនយយចំនួន១៥និងស្តង់ សវនកមមចំនួន១០។
 េនែខមិថុន ឆន២
ំ ០០៦ ក់ឲយេ្របគ
ី រំ ូរបយករណ៍ហរិ ញញវតថុស្រមប់សហ្រគសធុនតូចនិងមធយម។
 េនែខកកក ឆន២
ំ ០០៧ ្ដិ ្របកសេលខ៦៤៣)ត្រមូវឲយសហ្រគសនន
ក់េចញបទបបញញត( ក់របយករណ៍ហរិ ញញវតថុឲយេធ្វីសវនកមម។
 េនែខមក ឆន២
ំ ០០៩ ក់ឲយអនុវត្ដេពញេលញនូវស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ ចំេពះអងគភពទំង យេនកមពុជ ប់ទង
ំ ករបក
្រ យនង ី េំ នីបកមមៃនស្ដង់
ិ ករេធ្វទ ទំង យ ែដលេចញផ យេ យ ្រកុម្របឹក ស្តង់ គណេនយយអន្តរជតិ។
 េនែខសី ឆន២
ំ ០០៩ ្ដិ ែនថម េ យែចងថស្ដង់ របយករណ៍ទក់ទងនង
ក់េចញបទបបញញតប ឹ ហរិ ញញវតថុ្រតូវ ក់េឈមះថស្តង់ របយករណ៍ទក់ទងនឹង
ហរិ ញញវតថុអន្តរជតិៃនកមពុជ េហយ
ី ករអនុវត្ដនឹងចប់េផ្ដីមពៃី ថងទី១ ែខមក ឆន២
ំ ០១២ ចំេពះសហ្រគសទទួលខុស្រតូវជ ធរណៈ េលីកែលងែតស្តង់ រ
បយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអន្តរជតិៃនកមពុជ ស្រមប់សហ្រគសធុនតូចនិងមធយម ែដលបនអនុ វត្ត ង
ំ ពៃី ថងទ០
ី ១ ែខមក ឆន២
ំ ០១០។
 េនែខវ ិចឆក ំ ០០៩ វ ិទយ ថ នគណេនយយករនងសវនករជំនញកមពុជ ្រតូវបនទទួល គ ល់ជសមជិកៃនសហព័នធគណេនយយករអន្តរជតិ។
ិ ឆន២
 េនែខឧសភ ឆន២
ំ ០១០ ក់ឲយេ្របីស្តង់ ទក់ទងនឹងសវនកមមនិងកអះ ងអន្តរជតិៃនកមពុជ។
 ្រកមសីលធម៌របស់វ ិទយ ថ នគណេនយយករនិងសវនករជំនញកមពុជ(ែដលខុសគនពីលកខខណ្ឌត្រមូវរបស់សហព័នធគណេនយយករអន្ដរជតិ) កំពុង្រតូវបនជំនស
ួ
េ យ្រកមសីលធម៌ស្រមប់គណេនយយវ ិជជជីវៈែដលេចញផ យេ យសហព័នធគណេនយយករអន្តរជតិ។ លកខនក
្ដិ ៈរបស់វ ិទយ ថ នគណេនយយករនិងសវនករ
ជំនញកមពុជ ក៏កំពុង្រតូវបនែកស្រមួលផងែដរ។
 កលពេី ពលថមីៗកន្លងេទ មនករពិនិតយេឡង
ី វ ិញនូវ ថ នភពបចចុបបននៃនករអប់រ ំគណេនយយករនិងសវនករេនកមពុជ ប់ទង
ំ ករ យតៃម្លលកខខណ្ឌត្រមូវ ៃន
ករអប់រ ំរបស់សហព័នធគណេនយយករអន្តរជតិផងែដរ។

115 | ទំ ព័ រ
 កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករ ម នករ  បេងកីត្របព័នច
ធ ុះបញជ ីថមីស្រមប់សហ្រគសពណិជជកមម  េ្របី្របព័នធចុះបញជ ីថមី េដីមបី ម ន អនុេ ម-  រក និងបន្ដអភិវឌ ្របព័នធ ចុះ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
អនុវត្តចបប់នង
ិ បទ ទំងអស់ និងេធ្វីបចចុបបននកមម្របចំឆនន
ំ ូវទិនននយ
័ សំខ ភពជមួយបទបបញញត្ដិនន ចបប់ រេពីពនធ បញជ ី។ និងហរិ ញញវតថុ
បបញញត្តិ ន់ៗៃនសហ្រគសឯកជន េដីមបផ
ី ្ដលព
់ ត
័ ម
៌ ន ដល់ ថ ប័ នង
ិ ផ្ដលព
់ ត
័ ៌មនសថត
ិ ិសព
្ដី ីសកមមភពៃនវ ិស័យ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
នបញញត្តិកមម និងដល់ ធរណជនទូេទ។ ឯកជនេទកន់ ជរ ្ឋ ភិបល។ ‐ ្រកុម្របឹក ជតិ
 ព្រងឹងសមតថភពបេចចកេទសរបស់ម្រន្តី្រកុម គណេនយយ
្របក
ឹ ជតគ
ិ ណេនយយកនុងករ ម ន ្រតួត * ថ ប័ននំមុខ :
ពន ិ យតៃម្លករអនុវត្តស្តង់
ិ ិតយនង េលី ្រកសួងពណិជជកមម
របយករណ៍ហរិ ញញវតថុ។ និង្រកុម្របឹក ជតិ
គណេនយយ
ដេំ ះ្រ យ  សក ី ពខុសគនែផនកបេចចកេទសរ ងស្តង់
ិ អំពភ ‐ ្រកុម្របក
ឹ ជតិ
បញ្ហ្របឈម ែដល របយករណ៍ទក់ទងនឹងហរិ ញញវតថុអន្តរជតិៃនកមពុជ គណេនយយ
េកត
ី មនេនកនុង ជមួយេគលករណ៍្របុង្របយ័តរន បស់ធនគរជតិៃន ‐ ធនគរជតិ ៃន
ដំ ក់កល អន្តរ កមពុជស្រមប់ធនគរនង
ិ ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ នង
ិ កមពុជ
កល ជមួយ ថ ប័នបញញត្តិករពក់ព័នធដៃទេទៀត។ * ថ ប័ននំមុខ :
 ក់េចញវ ិធនករសម្រសបស្រមប់អនុវត្តចំេពះ ្រកុម្របឹក ជតិ
ធនគរ នង
ិ ្រគឹះ ថ នមី្រកូហរិ ញញវតថុ នង
ិ វ ិស័យពេិ សស គណេនយយនង
ិ
េផ ងេទៀតកនុងដំ ក់កលអន្តរកល។ ធនគរជតៃិ នកមពុ
ជ
ករព្រងង
ឹ ែផនក ថ  ព្រងឹងរចនសមពន
័ ធ ថ ប័នរបស់្រកុម្របក
ឹ ជតិ  បន្តបេងកីននង
ិ ព្រងឹងសមតថភពម្រន្តី ្រកុម ‐ ្រកុម្របក
ឹ ជតិ
ប័ននង
ិ ករក ង គណេនយយនង ំ ញ នង
ិ វ ិទយ ថ នគណេនយយករជន ិ សទ
ិ ធិ ្របក
ឹ ជតគ
ិ ណេនយយ កនុងករ ម ន ្រតួត គណេនយយ

116 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

សមតថភព អំ ចរបស់ ថ ប័នទំងពីរេនះ។ ពិនិតយចបប់ ស្តង់ និងវ ិធនពក់ពន

័ ធ។ ‐ វ ិទយ ថ នគណ-េន
 បេងកីតយន្តករជក់ែស្តងកនុងករ ម ន ្រតួតពិនិតយ  អនុវត្តយន្តករ ម ន ្រតួតពន
ិ ិតយចបប់ ស្ត យយករជំនញនិង
ករអនុវត្តចបប់ ស្តង់ នង
ិ វ ិធនពក់ពន
័ ធ េ យែផ្អក ង់ និងវ ិធនពក់ព័នធ។ សវនករកមពុជ
េលីចបប់គណេនយយ និងសវនកមមថីម។  ្របកស ក់ឲយេ្របីកមមវ ិធីគណេនយយករ
 បេងកីនសមតថភពម្រន្តី្រកុម្របឹក ជតិគណេនយយ កនុង ជំនញរបស់កមពុជ។
ករអនុវត្តយន្តករ ម ន ្រតួតពន ិ យចបប់ ស្តង់
ិ ត  បណុ ្ត ះប ្ត ល្រគូបេងគលនង
ិ ្រគូឧេទទសែផនក
និងវ ិធនពក់ពន
័ ធ។ គណេនយយនិងសវនកមម។
 បេងកីតកមមវ ិធប ំ ញ
ី ណុ ្ត ះប ្ត លគណេនយយករជន  ក់ឲយេ្របីសទទនុ្រកមគណេនយយនិងសវនក
របស់កមពុជ។ មម។
 បេងកីតវ ិធនេដីមបព
ី ្រងីកសមជិកភពរបស់វ ិទយ ថ ន
ំ ញនង
គណេនយយករជន ិ សវនករកមពុជ។
 សិក និងេរៀបចំសទទនុ្រកមគណេនយយនិងសវនកមម
េដីមបធ
ី នសងគតភ
ិ ពៃនករេ្របី កយសពទបេចចកេទស
កនុងវ ិស័យេនះ។

117 | ទំ ព័ រ
 គ. ្របព័នធទូទត់សង្របក់

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ :
 េធ្វប
ី ចចុបបននកមមែផនទីមគគុេទទសក៍្របព័នធជតទ
ិ ូទត់សង្របក់។
 ក់ឲយេ្រប្រី បស់្របព័នទ
ធ ូ ទត់សង្របក់បេ ្ត ះ សននស្រមប់ផត់ទត់មូលបបទនប្រត។
 បេងកីតកិចចស្រមបស្រមួលករផត់ទត់ មេអឡច ិ រ ងធនគរពណិជជចំនន
ិ ្រតូនក ួ ៥។
 េចញផ យ្របកសេដីមប្រី គប់្រគង្របតិបត្តិករអនកដេំ ណីរករតតិយភគី េនេ្រកម្របព័នធទូទត់សង្របក់ មទូរស័ពទចល័ត។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្របព័នទ
ធ ូទត់ សង  ក់ដំេណីរករគេ្រមងអភិវឌ ្របព័នធទូទត់សង្របក់  ពិចរ បេងកីតករទូទត់ដុលភ្លមៗ  បេងកីត្របព័នធទូទត់ដុលភ្លមៗ ‐ ធនគរជតិ ៃន
្របក់ មនលកខណៈេពញេលញ (Full Solution) ៃន្របព័នធ (RTGS) េ យែផ្អកេលីករអភវិ ឌ ទផ
ី រ។ (RTGS) េបទ
ី ផ
ី រមនត្រមូវក កមពុជ
ជតិទូទត់សង្របក់ រួមទំងករេផទរ មេអឡច
ិ ្រតូនិក  អនុមត
័ អនុ្រកឹតយនិងបទបបញញតព
្តិ ក់ពន
័ ធ េផ រ។ ‐ គណៈកមមករ មូល
ី នុវត្តករ្របគល់ទល់ករទូទត់សង្របក់ ដំេណីរ
េដីមបអ ងៗស្រមប់អនុវត្តចបប់ស្តីពី្របព័នធជតិ  ព្រងីកេស ទូទត់េទ្រគប់តំបន់ ប្រតកមពុជ
ករសភផត់ទត់េ យស្វយ
័ ្របវត្តិករទូទត់ជម ទូទត់សង្របក់។ េនកនុង្របេទសនង
ិ េលីកទក
ឹ ចត
ិ ្ត * ថ ប័ននំមុខ :
ជឈករ ករកំណត់ ច់្របក់ទូទត់ ករ ក់ឲយេ្របី  េរៀបចំេគលករណ៍្រតួតពន
ិ ត
ិ យេគលនេយ- ឲយមនករេ្រប្រី បស់កន់ែតេ្រចន
ី ធនគរជតិ
្របស់្របតិបត្តក
ិ រឥណទនផទល់ ករអភិវឌ ្របតិបត្តិ បយេផ ងៗ និងេគលករណ៍ែណនំ េ យ នូវករទូទត់សង្របក់ ម េអ ៃនកមពុជ
ករទីផ ររូបិយវតថុ ច់្របក់ទូទត់ស្រមប់អនកជួញដូរ ែផ្អកេលីេគលករណ៍សនូលស្រមប់្របព័នធ ឡច ី ំនស
ិ ្រតូនិកេដីមបជ ួ ករេ្របី
្របក់ដុ ្ល រ/េរៀល ករអនុវត្ត្របព័នធស្វីជជរម
ួ (Shared ទូទត់សង្របក់ែដលមន រៈសំខន់ជ ្របស់ ច់្របក់ រួមទំងករេ្របី
Switch) ករទូទត់កុ ងៃថង
ន និងករ ក់ឲយេ្របី្របស់ ្របព័នធែដលជអនុ សន៍របស់ធនគរ ្របស់ប ្ត ញរបស់អនកផ្តលេ់ ស
្របតិបត្តិករឥណពនធផទល់។ ស្រមប់ករទូទត់អន្តរជត(
ិ BIS)។ តតិយភគី េស ធនគរ ម
 អនុមត
័ ចបប់សព
្តី ្រី បព័នជ
ធ តទ
ិ ូទត់សង្របក់។  យតៃម្លេ យខ្លួនឯងេ យេធៀបនង
ឹ េគល ទូរស័ពទចល័ត បណ្ណបង្រ់ បក់ជ

118 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

 ស្រមបស្រមួលករេរៀបចំ្របព័នធទូទត់សង្របក់ ករណ៍សនូលស្រមប់្របព័នធទូទត់សង្របក់ ិ ចស្រមបស្រមួលបង់

មុន កច
ជមួយគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជនង
ិ ចុះហតថេលខ ែដលមន រៈសំខន់ជ្របព័នធរបស់ធនគរ វ ិកកយប្រត ម រទូរស័ព។
ទ ល។
េលអ
ី នុស រណៈៃនករេយគយល់។ BIS។  េ្រតៀមលកខណៈេដីមបច
ី ូលរួមកនុង
 ពិចរ េលីករេ្របី្របស់ប ្ត ញស្វីហ្វ ប ្ត ញ្របព័នទ
ធ ូទត់សង្របក់
(SWIFT) ស្រមប់្របតិបត្តិករែដល មន ៊ ន។
ទក
ឹ ្របក់ធំ។
េស ធនគរ ម  យតៃម្លអនកដំេណីរករតតិយភគីែដលបនទទួល  បន្តបេងកីនចំេណះដឹងេលីករអភិវឌ និង រេបៀប  អភិវឌ កិចចស្រមបស្រមួលសហ- ធនគរជតិ
ទូរស័ពច
ទ ល័ត ជញបណ្ណ េ យអនុវត្តេគលករណ៍្រគប់្រគង និ ថមីៗ ចំេពះេស ធនគរ មទូរស័ពទចល័តនិង ្របតិបត្តិករហរិ ញញវតថុអំពីេស ៃនកមពុជ
(M-Banking) ភ័យ ែដលជអនុ សន៍របស់ធនគរ BIS។ េស ពក់ព័នធេផ ងៗេទៀត។ ធនគរ មទូរស័ពទចល័តនិង
 បំពក់េស ្របព័នធស្វីជជរម
ួ (Shared Switch)។ េស េផ ងៗេទៀត។
 េចញផ យ្របកសស្តព
ី ស ្ត ់ ស្រមប់
ី ង រទូរស័ពទ
ចល័ត ច់្របក់េអឡច
ិ ្រតូនក
ិ នង
ិ កបូបេអឡច
ិ ្រតូនិ
ក។

119 | ទំ ព័ រ
 ឃ. េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ និង ជីវកមមអភិវឌ លំេន ន

សមទ
ិ ផ
ធ លសំខន់ៗ :
 ឆន២
ំ ០០៧-២០១១ បនផ្តល់ ជញបណ្ណេស កមម យតៃម្លនង
ិ េស កមមអចលនវតថុដល់្រកុមហ៊ុនចំនន
ួ ៨៧។
 ឆន២
ំ ០០៨ បេងកីតសមគមែដលមនេឈមះថ សមគមអនក យតៃម្លនង
ិ ភនក់ងរេស កមមអចលនវតថុកមពុជ។
 ឆន២
ំ ០០៩ ក្លយជសមជិកទី៨ៃនសមគមអនក យតៃម្ល ៊ ន(ASEAN Valuers Association-AVA)។
 ឆន២
ំ ០០៩-២០១១ បនផ្តល់ ជញបណ្ណ ជីវកមមអភិវឌ លំេន នដល់្រកមហ៊ុនអភិវឌ លំេន នចំនន
ួ ១០។
 បនេរៀបចំបុេរសមជេលក
ី ទ១
ី ៧នង
ិ ចូលរួមសមជរបស់សមគមអនក យតៃម្ល ៊ នជបន្តបនទប់។
 បនេរៀបចំកមមវ ិធីបណុ ្ត ះប ្ត លពក់ពន
័ ធករ យតៃម្លេដីមបព
ី ្រងឹងសមតថភពេលីអនកកន់ ជញបណ្ណជេ្រចីនដង។
 បនចូលរួមកនុងកមមវ ិធីបណុ ្ត ះប ្ត លពក់ពន
័ ធករ យតៃម្លែដលេរៀបចំេឡង
ី េ យប ្ត ្របេទសកនុងតំបន់ជេ្រចីនេលីកេ្រចីន ។

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

បេងកត
ី ្រកបខ័ណ្ឌ  ក ង្រកបខ័ណ្ឌគតិយុត្ត/បទបបញញត្តិស្រមប់វ ិស័យ  អនុមត
័ ចបប់សព
្តី ី ជវី កមមអភវិ ឌ លំេន ន  ពិនិតយេឡង
ី វ ិញេលីភពចំបច់ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
គតយ
ិ ុតស
្ត ្រមប់វ ិស័ េស កមម យតៃម្ល េស កមមអចលនវតថុ នង
ិ ជីវកមម នង
ិ ចបប់សព
្តី ក
ី រ្រគប់្រគងេស កមម យតៃម្ល នង
ិ េធ្វប
ី ចចុបបននកមមេលី្រកបខ័ណ្ឌ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
យេស កមម យ អភិវឌ លំេន ន។ នង
ិ េស កមមអចលនវតថុ។ ចបប់នង
ិ បទបបញញតន
្តិ នពក់ព័នធ ‐ ្រកសួងេរៀបចំ
តៃម្ល េស កមម  អភិវឌ នូវ្របព័នស
ធ ម្រសបស្រមប់កមពុជ ដូចជ  បេងកីតបទបបញញត្តិននេដីមបអ
ី នុវត្តចបប់ស្តីពក
ី រ នឹងករ យតៃម្ល និងទីផ រ ែដនដី នគរូបនី
អចលនវតថុ នង
ិ បេងកីតស្តង់ យតៃម្ល ស្តង់ េស កមមអចលនវតថុ ្រគប់្រគង ជីវកមមអភិវឌ លំេន ន និងចបប់ អចលនវតថុេដីមបឲ
ី យ្រសប មស្តង់ យកមម និង
ជវី កមមអភវិ ឌ ្រកមសល
ី ធម៌វ ិជជជវី ៈ និងវ ិធន្របតប
ិ ត្តិ នង
ិ ក ង ស្តព
ី ីេស កមម យតៃម្លនង
ិ េស កមមអចលនវតថុ។ អន្តរជត។
ិ សំណង់
លំេន ន ងកៃ្រមេជីង ស្រមប់អនក យតៃម្លនិងអនកផ្តល់  ព្រងឹងករអនុវត្តចបប់។
េស កមមអចលនវតថុអនុវត្ត។
 េរៀបចំេសចក្ត្រី ពងចបប់សព
្តី ក
ី រ្រគប់្រគង ជវី កមម
អភិវឌ លំេន ន រួចនឹង ក់ជូនទីស្តីករគណៈរដ្ឋម

120 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

្រន្តីនិង រដ្ឋសភេដីមបព
ី ិនិតយ។
 ្រតូវករជំនញករេដីមបេី រៀបចំេសចក្តី្រពងចបប់ស្តីពី
ករ្រគប់្រគងេស កមម យតៃម្លនិងេស កមមអចលន
វតថុ។
ករក ង  បេងកីតកមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លនង
ិ វ ិទយ ថ នស្រមប់េធ្វី  បណុ ្ត ះប ្ត លម្រន្តីនិងផ្តលេ់ ស ស្រមប់អនក  បេងកីនសមតថភពជំនញវ ិជជជីវៈ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
សមតថភពស្រមប់ ករបណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជវី ៈដល់អនកផ្តលេ់ ស កមម យ េ្រប្រី បស់ខងេ្រក។ របស់អនក យតៃម្លេដម
ី បឲ
ី យ ្រសប នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
អនកផ្តលេ់ ស កមម តៃម្ល អនកផ្តលេ់ ស កមមអចលនវតថុ និងអនកចូលរួមកនុងទី  បន្តក ងសមតថភពធនធនមនុស ។ មស្តង់ អន្តរជតិ។ ‐ ្រកសួងេរៀបចំ
យតៃម្ល អនកផ្តល់ ផ រអចលនវតថុេនកនុងវ ិទយ ថ នែដលមន្រ ប់។ ែដនដី នគរូបនី
េស កមមអចលនវតថុ  ព្រងង
ឹ សមតថភពបញញតក
្តិ រ អនក យតៃម្ល អនកផ្តល់ េស យកមម នង
ិ
នង
ិ អនកអភវិ ឌ កមមអចលនវតថុ រួមទំងអនកអភិវឌ លំេន ន និងអនក សំណង់
លំេន ន ពក់ព័នធទីផ រអចលនវតថុ មរយៈកមមវ ិធីបណុ ្ត ះប ្ត
លថនក់ជតន
ិ ង
ិ អន្តរជតិ។

121 | ទំ ព័ រ
 ង. ករក ងសមតថភព

កំែណទ្រមង់នេពលអនគត
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករ យតៃម្ល្រគប់  កំណត់ចំណុចសំខន់ៗស្រមប់ករក ងសមតថភព  បេងកីនសហ្របតិបត្តិកររ ង ជញធរ េដីមបី  អភិវឌ កមមវ ិធីក ងសមតថភព រ ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
្រជុងេ្រជយពត
ី ្រមូវ េនកនុង ថ ប័ននីមួយៗេដីមបអ
ី នុវត្តករ យតៃម្លេលី ែចករ ំែលកករខិតខំបណុ ្ត ះប ្ត ល និងករ យៈេពលែវងស្រមប់ម្រន្តី បុគគលិក និងហរិ ញញវតថុ
ករក ង សមតថ ត្រមូវករកនុងករបណុ ្ត ះប ្ត ល។ េធ្វក
ី រ យតៃម្ល ឬ ក ងសមតថភព។ ្រគប់ក្រមិតទំងអស់។ ‐ ្រកសួងពណិជជកមម
ភពស្រមប់ ថ ប័ អេងកតអំពីត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត លេល្រី គប់វ ិស័យ េន  អភិវឌ ករផ ព្វផ យែបងែចកព័តម
៌ នពីករ  េរៀបចំកិចចស្រមបស្រមួលសហ- ‐ ធនគរជតិ
ន្រគប់្រគង វ ិស័យ ម្រកសួងនិង ថ ប័នេដីមបក
ី ណ
ំ ត់អំពីត្រមូវករប បណុ ្ត ះប ្ត ល ករបណុ ្ត ះប ្ត ល មរយៈ ្របតិបត្តិករកនុងតំបន់និងអន្តរជតិ ៃនកមពុជ
ហរិ ញញវតថុ ណុ ្ត ះប ្ត លពត
ិ ្របកដេនកនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុ។ ករអនុវត្តករងរជក់ែស្តងស្រមប់បុគគលក
ិ ស្តព
ី ីករក ងសមតថភព ដូចជ ‐ គណៈកមមករ
 ផ្តល់ ទិភពេលីត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត ល និងេរៀបចំ ែដល្រតូវបនេ្រជីសេរសែផ្អ
ី កេលីមូល ្ឋ នៃន ករផ្លស់បូ ្តរម្រន្តី បុគគលិក ករែចក មូលប្រតកមពុជ
កមមវ ិធីបណុ ្ត ះប ្ត លឲយបន្រគប់្រជុងេ្រជយ ករអនុវត្តករងរ និងសក្តនុពលរបស់េគ រ ំែលកព័តម
៌ នជរួម។ល។
កំណត់ត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត លែដលមនលកខណៈ កនុងចំេ ម្រកសួងនង
ិ ថ ប័ន េដីមបេី លក
ី  ្រតូវ យតៃម្លេឡង
ី វ ិញជេទៀងទត់
រួមគន នង
ិ ត្រមូវករបណុ ្ត ះប ្ត លែដល្រតូវករ កមពសក
់ របេងកន
ី សមតថភពរ ង ថ ប័នេទ េលភ
ី ព្រគប់្រគន់កុ ងករក
ន ង
ជំនញករែដលមនឯកេទសកមម និងកំណត់អំពី វ ិញេទមក សំេ ព្រងីកជំនញរបស់ម្រន្តី ជ សមតថភពឲយ្រសប មសមិទផ
ធ ល
វ ិធីកុ ងករែចករ
ន ំែលកករបណុ ្ត ះប ្ត លេនះេ យ ករ នង
ិ បេងកីនករយល់ដឹងពក
ី រងរ្រសប ឬកររកចេ្រម
ី ីននិងករ្របឈមែផនក
មន
ិ ចំ យថវ ិកេ្រចន
ី មេធយបយែដល្រតូវយក មគន្លងករងរែដលបនរ ំពង
ឹ ទុក ស្រមប់ បេចចកេទសនង
ិ វ ិជជជីវៈ ែដលេកត
ី
មកេ្របី្របស់ និងត្រមូវករមូលនិធិស្រមប់វ ិស័យ ម្រន្តីេនះ។ េឡង
ី ពីករអភិវឌ ថមីៗៃនែផនក មួ
ហរិ ញញវតថុកនុងរយៈេពល៥ឆន។
ំ  ធនឲយមនករស្រមបស្រមួលជិតសនិទធ និង យ។
 កំណត់ែផនកទំង យ ែដល ចេរៀបចំករប េរៀបចំែផនករបណុ ្ត ះប ្ត លែដលផ្តល់
ណុ ្ត ះប ្ត លនង
ិ ករក ងសមតថភពរួមគន កនុងម េ យៃដគូអភិវឌ េដីមបធ
ី នវ ិ លភព
ជឈមណ្ឌលបណុ ្ត ះប ្ត លមួយ និងេរៀបចំ ែផនទីម និងភព ចអនុវត្តបនទូលំទូ យ ម
គគុេទទសក៍ស្រមប់ករក ងសមតថភព ្រពមទំង ថ នភពរបស់្របេទស។

122 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

កំណត់ពីវ ិធីកុ ងករេកៀរគរមូ

ន លនិធិនិងធនធនចំប  បណុ ្ត ះប ្ត លនិងក ងសមតថភពេលីែផនក
ច់។ ស្តង់ គណេនយយនិងរបយករណ៍ ទក់ទង
នង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជត(
ិ IAS/IFRS)។
 បញចូ លករបណុ ្ត ះប ្ត លនិងក ង សមតថ
្ត ់ របយករណ៍ទក់ទងនង
ភពស្តីពីសង ឹ
ហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ (IFRS), ស្តង់
គណេនយយអន្តរជត( ិ ស្តង់
ិ IAS) នង អន្តរ
ី រអនុវត្តជស្តង់ ចំេពះ
ជតិេផ ងៗស្តីពក
ធនគរនង
ិ ្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុ។
 ត្រមូវឲយបុគគលិកែដលទទួលបនករ បណុ ្ត ះប
្ត លេផទរចំេណះដឹងេទបុគល
គ ិក ដៃទេទៀត
មរយៈករបេ្រងៀននិងករ បណុ ្ត ះប ្ត
ល។
 បេងកីតកមមវ ិធប
ី ណុ ្ត ះប ្ត លចំេពះ្រគូ បណុ ្ត ះ
ប ្ត លេដីមបអ ំ ញកនុង ថ ប័នផទល់
ី ភិវឌ ជន
ស្រមប់ករបណុ ្ត ះប ្ត ល នង
ិ ករអភវិ
ឌ។

123 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

ករអនុវត្ត “េគល-  ថ ប័ននីមយ

ួ ៗ្រតូវកំណត់អត្តសញញណេបកខជន សក្ត  បេងកីនករែចករ ំែលកចំេណះដឹងនិង សមតថ  បន្តអនុវត្តេគលេ រយៈេពលែវង ‐ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច
នេយបយបណុ ្ត ះ- ប នុពលែដលមនបទពិេ ធ/ វ រ្រគប់្រគន់ និង ភពរ ងម្រន្តី បុគគលិកេ យែផ្អកេលី លទធ េលីករបេងកីនឯក ជយភពែដល និងហរិ ញញវតថុ
្ត ល្រគូបេងគល” ចត់ ង
ំ ្រគូបេងគលែដលមនឆនទៈទទួលខុស្រតូវែផនក ផលករងររបស់្រគូបង្ហត់ៃផទកុ ងន
ន ិងេលប
ី ទ ទក់ទងនង
ឹ ត្រមូវករបណុ ្ត ះ- ប ‐ ធនគរជតិ ៃន
្របកបេ យ ្របសទ
ិ ធ បណុ ្ត ះប ្ត ល។ ពិេ ធផទល់ខួ នរបស់
្ល េគ។ ្ត ល និងធនធនែដលមន កមពុជ
ភពេនកនុង ថ ប័  ចប់េផ្តីមបណុ ្ត ះប ្ត ល្រគូបេងគលេលីវគគបណុ ្ត ះ- ប  បេងកីតឲយមនករ ម នអំពីស្តង់ អន្តរ ស្រមប់ករក ងសមតថភព ‐ គណៈកមមករ មូល
នមន សមតថកច
ិ ច ្ត លសនូល ែដលេរៀបចំស្រមប់បុគគលក
ិ េ្រជីសេរសថម
ី ី ជតិ ្រកបខ័ណ្ឌបទបបញញត្តិ នង
ិ ជ ពេិ សសក (េ យសងកតធ ង េ់ ទេលីករសក
់ ន ិ ប្រតកមពុជ
្រពមទំងបុគគលិកែដល្រតូវបនែតង ង
ំ ឬ ទទួលយក រវ ិវឌ របស់ទីផ រ និងេ្របី្របស់្រគូបង្ហត់ខង និងបទពិេ ធ)។
តួនទីថមីេនកនុង ថ ប័ន( ជញធរ)។ កនុងេដីមបែី ចករ ំែលកព័តម
៌ នពីករផ្លស់បូ រ្ត
 ចប់យកឱកសពីករបណុ ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស ពី នង
ិ ករអភវិ ឌ ចំេណះដឹងឲយមនបចចុបបនន
សំ ់ ំនួយបេចចកេទសកនុងករ បណុ ្ត ះប
ក់អនកផ្តលជ ភព្រគប់ក្រមិតទូទង
ំ ថ ប័ន។
្ត លអនកឯកេទស ែដលអនកឯកេទស េនះ ច
ក្លយជ្រគូបេងគល។

124 | ទំ ព័ រ
េគលនេយបយ េគលេ រយៈេពលខ្លី េគលេ រយៈេពលមធយម េគលេ រយៈេពលែវង
ថ ប័នពក់ព័នធ
អភិវឌ ន៍ ២០១១-២០១៤ ២០១៤-២០១៧ ២០១៧-២០២០

គណេនយយនង
ិ  ត្រមូវឲយ ំ ញ
កលវ ិទយល័យទំងអស់ែដលផ្តល់ជន  បន្តកមមវ ិធី រូបករណ៍ដល់នស
ិ ត
ិ ែដល ‐ ្រកុម្របឹក ជតិ
សវនកមម គណេនយយនិងសវនកមមេរៀបចំកមមវ ិធីសិក មស្តង់ កំពុងសក
ិ វគគ CAT នង
ិ គណេនយយករ គណេនយយ
របយករណ៍ទក់ទងនង
ឹ ហរិ ញញវតថុអន្តរជតិ ជំនញ (CPA)។ ‐ ធនគរជតិ ៃន
(IFRS)។  បន្តេរៀបចំវគគសក
ិ ស្រមប់្រគូបង្ហត់ែផនក កមពុជ
 បន្តកមមវ ិធី រូបករណ៍ដល់និស ត
ិ ែដលកំពុង គណេនយយនិងសវនកមម េដីមបអ
ី ភិវឌ សមតថ ‐ គណៈកមមករ មូល
សក
ិ វគគអនកបេចចកេទសគណេនយយ(CAT)នង
ិ ភព្រគូបង្ហត់ ទំងេន កលវ ិទយ-ល័យ ប្រតកមពុជ
គណេនយយករជំនញ(CPA)។ និង្រគូបង្ហត់វគគគណេនយយករជំនញ ‐ វ ិទយ ថ ន
 េរៀបចំវគគសិក ស្រមប់្រគូបង្ហត់ែផនកគណេនយយ (CPA)។ គណេនយយករ
នង
ិ សវនកមម េដីមបអ
ី ភវិ ឌ សមតថភពទំង្រគូ ម  បន្តអភវិ ឌ សមតថភពម្រន្តី បុគគលក
ិ ្រកសួង ជំនញនិង សវន
ម វ ិទយល័យនិង្រគូបង្ហត់វគគ CPA។ េសដ្ឋកច
ិ ន
ច ង
ិ ហរិ ញញវតថុ ធនគរជតៃិ នកមពុជ ករកមពុជ
ក ងសមតថភពធនគរជតិៃនកមពុជ និង គណៈ និងគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ អំពីរបយ * ថ ប័ននំមុខ :
កមមករមូលប្រតកមពុជ អំពីរបយករណ៍ ហរិ ញញវតថុ ករណ៍ហរិ ញញវតថុែដលេរៀបចំ ម្រកបខ័ណ្ឌ ្រកុម្របឹក ជតិ
ែដលេរៀបចំ ម្រកបខ័ណ្ឌគណេនយយ ទំេនប
ី នង
ិ គណេនយយទំេនប
ី នង
ិ េដីមបេី លក
ី កមពសស
់ មតថ គណេនយយ
េដីមបេី លីកកមពស់សមតថភពរបស់ពួកេគឲយ ច ម ភពរបស់ពក
ួ េគឲយ ច ម នករអនុវត្ត
នករអនុវត្តកតព្វកិចច្របុង្របយ័តន មរយៈករប កតព្វកិចច្របុង្របយ័តន មរយៈទំងករប
ណុ ្ត ះប ្ត លបេចចកេទសផ្លូវករ (េរៀនកនុងថនក់) ណុ ្ត ះប ្ត លបេចចកេទសផ្លូវករ (េរៀនកនុង
និងករបណុ ្ត ះប ្ត លេននឹងកែន្លង េ យ ថនក់) និងករបណុ ្ត ះប ្ត លេននឹងកែន្លង
គណេនយយករមនបទពិេ ធ។ េ យគណេនយយករមនបទពិេ ធ។

125 | ទំ ព័ រ
 ឧបសមព័នធ១ : ទិននន័យហិរញញ វតថុសំខ ន់ៗ

សូ ចនករ ២០០១ ២០០២ ២០០៣ ២០០៤ ២០០៥ ២០០៦ ២០០៧ ២០០៨ ២០០៩ ែខធនូ ២០១០

រូបិយវតថុទូេទ/ផ.ស.ស. (%) ១៣,០ ១៥,៦ ១៦,៣ ១៨,៤ ១៨,៤ ២០,៥ ២៥,៨ ២៩,៣ ៣២,៤ ៣៨,៣

ចំនួនធនគរែដលបនចុះបញជ ី ៣៣ ៣២ ១៧ ១៧ ១៨ ២០ ២៤ ៣០ ៣៣ ៣៦

មធយមភគៃនអនុបតភព្រគប់្រគន់ៃន
៥៨,៥ ៤៩,៣ ៤០,៦ ៣៤,៥ ៣២,០ ២៦,០ ២៤,០ ២៧,៦ ៣២,៣ ៣១,៤
េដើមទុន(%)
អនុបតសនទនីយភព មធយមរបស់ ១០៨,០
- - - - ១១៨ ១០៤,១៩ ៨១,៣១ ៩១ ៩០,៦
ធនគរ(%) ៣

ឥណទនវស័
ិ យឯកជន/ផ.ស.ស. (%) ៦,០ ៦,៣ ៧,២ ៨,៥ ៩,៣ ១២,២ ១៨,៣ ២៣,៦ ២៤,៥ ២៨

ចំនួនគណនី្របក់កមច(ី ០០០) ៦៨,២ ៨៦,៨ ១០៥,៣ ១២៣,៩ ១៤៥,២ ១៦៤,៩ ១៩៧,៣ ២៣០,១ ២៦៣,០ ២៨៦

្របក់បេញញ ើ សរុប/ផ.ស.ស.(%) ១០,៤ ១២,៧ ១៣,១ ១៥,០ ១៤,៥ ១៧,៩ ២៦,៦ ២២,៨ ៣០,៧ ៣៤,៤

ចំនួនអតិថិជនេផញើ្របក់េនធនគរ
៦២ ៨៤ ១១៣ ១៤៩ ២០៦ ២៨៥ ៤៥៦ ៦៩៩ ៩២៧ ១.០៦៧
(០០០)

ចំនួន ខធនគរ - - - ៣៥ ៤៧ ១០៦ ១៥៥ ៣១១ ៣៤៧ ៣៦០

ចំនួននេិ យជិតធនគរ(០០០) - - - - ៣ ៤ ៦ ៩ ១០ ១១

126 | ទំ ព័ រ
 សូ ចនករ ២០០១ ២០០២ ២០០៣ ២០០៤ ២០០៥ ២០០៦ ២០០៧ ២០០៨ ២០០៩ ែខធនូ ២០១០

ិ ដំេណើរករ/ ឥណទន
ឥណទនមន
៨,១ ១៤,៦ ១២,៧ ៩,៦ ៧,៣ ៩,៨ ៣,៤ ៣,៧ ៤,៣៧ ៣,០៥
សរុប(%)
ផលចំេណញមធយមៃន ្រទពយសកមម
០,៦ ១,១ ០,៩ ១,២ ១,៨ ២,៨ ២,៨ ២,៨ ១,២៦ ១,៤៤
ធនគរ(%)

គម្លតករ្របក់មធយមេនធនគរ(%) ១២,៥ ១៤,០ ១៣,៣ ១៥,៣ ១២,២ ១១,៨ ១១,១ ៩,៥ ១១,០៧ ១២,៧១

្រទពយសកមមរបស់ធនគរ្របំធំជងេគ/
៦២,៧ ៧០,៣ ៦៨,៦ ៦៦,៦ ៦៣,៣ ៦៦,៣ ៧០,០ ៧១,០ ៦៨,០២ ៦៥,៦៨
្រទពសកមមសរុប(%)
្របក់បេញញ ើ សរុបរបស់ធនគរ្របំធំ
៨០,៨ ៨៣,៦ ៨០,៩ ៧៨,៣ ៧១,០ ៧០,០ ៧៣,០ ៧៣,០ ៧៥,៥៨ ៧៤,៨១
ជងេគ/្របក់បេញញ ើ សរុប
ចំនួនមូលបបទនប្រតែដលបនផត់ទត់
៣៦២ ៥៥៨ ៦៤០ ៧៩៧ ៩២៣ ១.១៧៣ ១,៤៨៦ ១.៨៨០ ១៩៨៦ ២.១៩៥
្របចំៃថង

ចំនួនម៉សុ ី នដក្របក់ស័យ
្វ ្របវត្ដិ - - - - - ៦៤ ១១៨ ៣៣៨ ៤០៦ ៥០១

ចំនួនករបែង្វរេ យ្របព័នធេអឡិច្រតូនក
ិ
- - - - - - - ៣.២៩៥ ៣.៣០៥ ៣.៥២៩
េនកែន្លងលក់

ចំនួនបណ្ណឥណពនធ - - - - - - - ៣២២ ៤៥៣ ៥៩២

ចំនួន្រគឹះ ថ នម្រី កូហរិ ញញ វតថុែដលមន

០,០ ៣០,០ ៣៤,០ ៣៨,០ ៣៩,០ ៤០,០ ៤២,០ ៤៤,០ ៤៦,០ ៥៣
ជញបណ្ណ
ក្រមត
ិ មធយមៃនអនុបតភព្រគប់្រគន់ៃន
- - - - ៥៥ ៤៤ ២០ ២០ ២៤ ២២
េដម
ើ ទុនរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញ វតថុ(%)

127 | ទំ ព័ រ
 សូ ចនករ ២០០១ ២០០២ ២០០៣ ២០០៤ ២០០៥ ២០០៦ ២០០៧ ២០០៨ ២០០៩ ែខធនូ ២០១០

ចំនួនសរុបៃនអតិថិជនខច្រី បក់ពី
៤១០,០ ៣២៨,០ ២៦៥,០ ៣២២,០ ៣៦៨,០ ៤៧១,០ ៦២៤.១ ៨៥២,១ ៩០៤,៣ ១.០២០,៧
្រគឹះ ថ នម្រី កូហិរញញ វតថុ(០០០)
ឥណទនសរុបរបស់្រគឹះ ថ នម្រី កូ
៣៥,៩ ៥១,៣ ៣២,៦ ៤០,៩ ៤៩,២ ៩២,២ ១៦០,១ ២៨៤,៧ ៣០៨,៣ ៤៣៩,២
ហិរញញ វតថុ( នដុ ្ល រ)

ិ ដំេណើរករ/ឥណទនសរុប
ឥណទនមន
- - - - ០,៨ ០,៣ ០,២ ០,៤ ២,៨ ១,២
(%)
បរមណ្របក់
ិ បេញញ ើ សរុបេន្រគះឹ ថន
៣,៨ ៧,១ ២,៥ ២,០ ១,៩ ២,៩ ៦,១ ៦,៤ ១០,៨ ៤២,៥
ម្រី កូហរិ ញញ វតថុ
ចំនួនសរុបៃនអតិថិជនេផញើ្របក់េន
១៥៨,៦ ១០៧,២ ៨៨,៥ ១២៣,០ ១៣៧,៦ ១១៣,៣ ១៤៨,០ ១៥៥,៣ ១៧១,២ ២៤០,១
្រគះឹ ថ នម្រី កូហិរញញ វតថុ(០០០)
ចំនួន ខរបស់្រគះឹ ថ នម្រី កូហរិ ញញ វតថុ
- ៧៩ ១៦៣ ៣៨២ ៤៨៨ ៧២៧ ៨៨២ ១.១០៥ ១.៣១៥ ១.៥៣៨
(គត
ិ ទំង ន ក់ករក ្ដ ល)
ចំនួននេិ យជត
ិ របស់្រគឹះ ថ នម្រី កូ-
- ៣៨៤ ៥៦៨ ១.៤៣៧ ១.៨១៧ ២.៥០៣ ៣.៥១១ ៥.១៤៨ ៦.៧០៧ ៧.៧១៥
ហរិ ញញ វតថុ
ចំនួន្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង(គត
ិ ទំង
១ ២ ៥ ៤ ៤ ៤ ៦ ៦ ៧ ៧
្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងបន្ដ)
បុព្វ ភធន ៉ ប់រងសរុប ( ន
៣,៦ ៥,៥ ៨,៨ ១០,១ ១០,៨ ១៣,០ ១៧,៥ ២០,៧ ២០,១ ២៤,៨
ដុ ្ល រ)

ចំនួនបណ្ណធន ៉ ប់រងសរុប - - ២៨.២៩៧ ២២.៣៤៤ ១៨.៤០៧ ២៤.២៧៧ ២៩.១២៤ ៣៣.១៨៣ ៣៩.៨៣១ ៤៨.០២៤

្របភព : ្រកសួ ងេសដ្ឋកិចចនិងហិរញញ វតថុ និងធនគរជតិៃនកមពុជ

128 | ទំ ព័ រ
 ឧបសមព័នធ២ : សមសភពគណៈកមមធិករេគលនេយបយេសដ្ឋកិចចនិងហិរញញ វតថុ
និងគណៈកមមធិករដឹកន ំ និង្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់អនុវត្តយទ
ុ ធ ្រស្ត

អភិវឌ ន៍វិសយ
័ ហិរញញ វតថុឆន ំ២០១១-២០២០

គណៈកមមធិករេគលនេយបយេសដ្ឋកច
ិ ចនង
ិ ហិរញញ វតថុ

១ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ចនិងហរិ ញញវតថុ ្របធន
២ េទ ភិបលធនគរជតិៃនកមពុជ អនុ្របធន
៣ ្របធនឧត្តម្រកុម្របក
ឹ េសដ្ឋកច
ិ ជ
ច តិ អនុ្របធន្របចំករ
៤ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងែផនករ សមជិក
៥ ិ សំណង់
រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនីយកមម នង សមជក
ិ
៦ រដ្ឋម្រន្ត្រី កសួងពណិជជកមម សមជក
ិ
៧ រដ្ឋម្រន្ត្រី កសួងកសក
ិ មម រុកខ្របមញ់ និងេន ទ សមជិក
៨ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងឧស ហកមម ែរ ៉ និងថមពល សមជិក
៩ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេទសចរណ៍ សមជិក
ិ បណុ ្ត ះប
១០ រដ្ឋម្រន្ត្រី កសួងករងរនង ្ត លវ ិជជជីវៈ សមជក
ិ
១១ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងសងគមកិចច អតីតយុទជ
ធ ន និងយុវនីតិសមបទ សមជក
ិ
១២ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងធនធនទឹកនិងឧតុនយ
ិ ម សមជិក
១៣ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួង ធរណករនិងដឹកជញជូ ន សមជិក
១៤ រដ្ឋេលខធក
ិ រទស
ី ្តីករគណៈរដ្ឋម្រន្តី សមជិក
១៥ អគគេលខធិករ្រកុម្របឹក អភិវឌ ន៍កមពុជ សមជក
ិ

គណៈកមមធិករេគលនេយបយេសដ្ឋកច
ិ ច និងហិរញញ វតថុ
(សមសភពចូលរួម្របជុំៃថងទី២៤ ែខសី ំ ០១១ ែដលមនលកខណៈជអងគ្របជុំអន្តរ្រកសួងស្រមប់េ្រតៀមអងគ្របជុំ
ឆន២
េពញអងគគណៈរដ្ឋម្រន្តី)

១ ឯកឧត្តម គត ឈន់ រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេសដ្ឋកច

ិ ច និងហរិ ញញវតថុ ្របធន
២ ឯកឧត្តម ជ ចន់តូ អគគេទ ភិបលធនគរជតិៃនកមពុជ អនុ្របធន
៣ ឯកឧត្តម អូន ព័នម
ធ ុនរី តន័ ្របធនឧត្តម្រកុម្របក
ឹ េសដ្ឋកច
ិ ជ
ច តិ អនុ្របធន្របចំករ
៤ ឯកឧត្តម ឆយ ថន រដ្ឋម្រន្ត្រី កសួងែផនករ សមជក
ិ
៥ ឯកឧត្តម េថង ខុន រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងេទសចរណ៍ សមជក
ិ
៦ ឯកឧត្តម អុត
ិ សំេហង រដ្ឋម្រន្តី្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតីតយុទជ
ធ ន និងយុវនីតិសមបទ សមជិក
៧ ឯកឧត្តម ្រ ំ អុវី តក
ឹ រដ្ឋម្រន្ត្រី កសួង ិ ដឹកជញជូ ន
ធរណករ នង សមជិក
៨ ឯកឧត្តម ប៉ន សូរស័ក្តិ តំ ង្រកសួងពណិជជកមម សមជិក

129 | ទំ ព័ រ
៩ ឯកឧត្តម ឱម គម
ឹ ៊ តំ ង្រកសួងកសិកមម រុកខ្របម៉ញ់ និងេន ទ សមជិក
១០ ឯកឧត្តម កន់ ម៉ន តំ ិ បណុ ្ត ះប
ង្រកសួងករងរ នង ្ត លវ ិជជជីវៈ សមជក
ិ
១១ ឯកឧត្តម ប៊ុន ៊ ន តំ ង្រកសួងធនធនទក
ឹ នង
ិ ឧតុនយ
ិ ម សមជក
ិ
១២ ឯកឧត្តម ហុង
ី ថូ ៉ ក់សុី តំ ងទីស្តីករគណៈរដ្ឋម្រន្តី សមជិក
១៣ ឯកឧត្តម រតន័ រន
ិ តំ ង្រកសួងេរៀបចំែដនដី នគរូបនីយកមម និងសំណង់ សមជិក
១៤ (អវត្តមន) តំ ង្រកសួងឧស ហកមម ែរ ៉ នង
ិ ថមពល សមជិក
១៥ ឯកឧត្តម សុខ ចន
ិ ្ត េ ភ អគគេលខធក
ិ រ្រកុម្របក
ឹ អភវិ ឌ ន៍កមពុជ សមជក
ិ
១៦ ឯកឧត្តម វង ី វ ិស ុត អគគេលខធិករ្រកសួងេសដ្ឋកិចច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ អគគេលខធិករ

គណៈកមមធិករដឹកន ំស្រមប់ករអនុវត្តយទ
ុ ធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វិសយ
័ ហិរញញ វតថឆ
ុ ន ំ២០១១-២០២០

១ ឯកឧត្តម ជ ចន់តូ អគគេទ ភិបល ធនគរជតៃិ នកមពុជ ្របធន

២ ឯកឧត្តម ជ េប៉ងឈង រដ្ឋេលខធិករ ្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ អនុ្របធន
៣ ឯកឧត្តម ហង់ ជួន រុន៉ រដ្ឋេលខធក
ិ រ ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ អនុ្របធន
៤ ឯកឧត្តម មុត េខៀវ រដ្ឋេលខធិករ ្រកសួងសងគមកច
ិ ច អតីតយុទធជន នង
ិ យុវនីតិសមបទ សមជិក
៥ ឯកឧត្តម េម៉ ថូ ៉ រដ្ឋេលខធិករ ្រកសួងពណិជជកមម សមជក
ិ
៦ ឯកឧត្តម ឃួន ៉ នន
ី រដ្ឋេលខធក ិ ច អតត
ិ រ ្រកសួងសងគមកច ី យុទធជន នង
ិ យុវនីតស
ិ មបទ សមជក
ិ
៧ ឯកឧត្តម ស៊ុំ សននស
ិ ទ
ិ ធ អគគេលខធិករ ធនគរជតិៃនកមពុជ សមជិក
៨ ី ៉
ឯកឧត្តម រស់ សល អគគេលខធិកររង ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច និងហរិ ញញវតថុ សមជិក
អគគេលខធិកររង គណៈកមមធក
ិ រតំបន់េសដ្ឋកិចចពេិ សសកមពុជ ៃន
៩ ឯកឧត្តម ជ វុទធី សមជក
ិ
្រកុម្របឹក អភិវឌ ន៍កមពុជ
អគគនយករដ្ឋបលនិងហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងករងរ នង
ិ បណុ ្ត ះប ្ត ល
១០ ឯកឧត្តម េហង សួរ សមជិក
វ ិជជជីវៈ
១១ ឯកឧត្តម មុញ
ិ បនកុសល អគគនយក គណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ សមជិក
១២ ឯកឧត្តម ច័នទ មេន ិ ហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងយុតធ
អគគនយករដ្ឋបលនង ្តិ ម៌ សមជក
ិ
១៣ ឯកឧត្តម េក ថច អគគនយករង ៃនគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ សមជក
ិ

្រកុមករងរបេចចកេទសស្រមប់អនុវត្តយទ
ុ ធ ្រស្តអភិវឌ ន៍វិសយ
័ ហិរញញ វតថឆ
ុ ន ំ២០១១-២០២០
១ ី ៉
ឯកឧត្តម រស់ សល អគគេលខធិកររង ្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច និងហរិ ញញវតថុ ្របធន
អគគេលខធិករអងគភពេសុីបករណ៍ហរិ ញញវតថុកមពុជ ធនគរជតិៃន
២ ឯកឧត្តម ផន់ ហូរ អនុ្របធន
កមពុជ
៣ ឯកឧត្តម េក ថច អគគនយករង ៃនគណៈកមមករមូលប្រតកមពុជ អនុ្របធន
្របធននយក ្ឋ នឧស ហកមមហរិ ញញវតថុ
៤ ឯកឧត្តម មុី ៉ ន់ អនុ្របធន
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ

130 | ទំ ព័ រ
៥ េ ក្រសី ងួន សុខ អគគនយកបេចចកេទស ៃនធនគរជតៃិ នកមពុជ សមជិក
៦ េ ក្រសី ជ សរិ ី អគគនយករង្រតួតពិនិតយ ៃនធនគរជតិៃនកមពុជ សមជក
ិ
អគគនយករងៃនអគគនយក ្ឋ នបេចចកេទស ៃន្រកសួងសងគមកច
ិ ច
៧ េ ក ែណត វឌ ន សមជក
ិ
អតត
ី យុទធជន នង
ិ យុវនត
ី ិសមបទ
៨ េ ក ៃថ សភ ្របធននយក ្ឋ ន្រ ិ ច ៃនធនគរជតៃិ នកមពុជ
វ្រជវេសដ្ឋកច សមជិក
្របធននយក ្ឋ នវ ិនិេយគ នង
ិ សហ្របតប
ិ ត្តក
ិ រ
៩ េ ក ែប៉ន ធរី ុងគ សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
១០ េ ក ឱម រទធិ ិ ្របធននយក ្ឋ ននត
ី ិកមម ៃន្រកសួងពណិជជកមម សមជក
ិ
១១ េ ក កំង សុជតិ ្របធននយក ្ឋ នគណេនយយ នង
ិ ហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងពណិជជកមម សមជិក
្របធននយក ្ឋ ន្រតួតពន
ិ ិតយអន្តរករមូី លប្រត ៃនគណៈកមមករមូល
១២ េ ក សុខ ៉ សមជិក
ប្រតកមពុជ
្របធននយក ្ឋ ន្រគប់្រគងករេបះផ យលក់មូលប្រត ៃនគណៈកមម
១៣ េ ក ឈុន សមបត្តិ សមជក
ិ
ករមូលប្រតកមពុជ
្របធននយក ្ឋ នហរិ ញញវតថុ នង
ិ ្រទពយសមបត្តរិ ដ្ឋ
១៤ េ ក ង
ំ តុ សមជិក
ៃន្រកសួងករងរ នង
ិ បណុ ្ត ះប ្ត លវ ិជជជីវៈ
១៥ េ ក ឆន់ សុី ្របធននយក ្ឋ នកច
ិ ចករហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងយុត្តិធម៌ សមជិក
អនុ្របធននយក ្ឋ នឧស ហកមមហរិ ញញវតថុ
១៦ េ ក នង ពស
ិ ដ
ិ ្ឋ សមជក
ិ
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ
អនុ្របធននយក ្ឋ នឧស ហកមមហរិ ញញវតថុ
១៧ េ ក ប៊ូ ច័នភ
ទ រី ូ សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ
អនុ្របធននយក ្ឋ នឧស ហកមមហរិ ញញវតថុ
១៨ េ ក រស់ ភរី ណ
ុ សមជក
ិ
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ
អនុ្របធននយក ្ឋ នឧស ហកមមហរិ ញញវតថុ
១៩ េ ក ជូ វណ្ណៈ សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកច
ិ ច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
្របធននយក ្ឋ ន្រតួតពន
ិ ិតយទផ
ី រមូលប្រត ៃនគណៈកមមករមូលប
២០ េ ក សូរយ ប៉ូែលន សមជិក
្រតកមពុជ
អនុ្របធននយក ្ឋ នវ ិភគគេ្រមងនង
ិ ករេលីកទឹកចិត្ត ៃនគណៈកមម
២១ េ ក សុខ សូេកន សមជក
ិ
ករវ ិនិេយគកមពុជ
នយកេប ជតិសន្តិសុខសងគមស្រមប់ម្រន្តី ជករសុីវ ិល ៃន្រកសួង
២២ េ ក ជួរ រតនៈ សមជិក
សងគមកច
ិ ច អតីតយុទជ
ធ ន និងយុវនីតិសមបទ
នយកេប ជតអ
ិ តីតយុទធជន ៃន្រកសួងសងគមកិចច អតីតយុទធជន
២៣ េ ក ែហម បូ ៉ សមជក
ិ
នង
ិ យុវនត
ី ស
ិ មបទ
២៤ េ ក េចង គម
ឹ ៊ ង ្របធនករយល័
ិ យគណេនយយ ៃន្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌ សមជិក

131 | ទំ ព័ រ
២៥ េ ក េចង សុខមន អនុ្របធននយក ្ឋ នកច
ិ ក
ច រហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងយុតធ
្តិ ម៌ សមជិក
២៦ េ ក ឆង
ឹ ចនថ ្របធនករយល័
ិ យទីផ រហរិ ញញវតថុ ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ សមជិក
្របធនករយល័
ិ យមី្រកូហរិ ញញវតថុ និងហរិ ញញបបទន SMEs
២៧ េ ក ណី កល សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ
្របធនស្តីទក
ី រយល័
ិ យ្រគប់្រគងករជួញដូរអចលន្រទពយ
២៨ េ ក េម៉ េព សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ
្របធនស្តីទីករយល័
ិ យ្រគប់្រគង ជីវកមមទទួលបញច ំ
២៩ េ ក េង៉ ែឡន សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ
៣០ េ ក្រសី ឈន លះិ អនុ្របធនករយល័
ិ យធន ៉ ប់រង ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ សមជិក
អនុ្របធនករយល័
ិ យធនគរអភិវឌ ន៍ សុី
៣១ េ ក ក់ ប៉ុ ្ណ រនទិ សមជិក
ៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ

៣២ េ ក ប៊ូ ថរនិ េលខធិកររងៃន្រកុម្របឹក ជតិគណេនយយៃន្រកសួងេសដ្ឋកិចច និងហរិ ញញវតថុ សមជិក

្រកុមេបសកកមមធនគរអភិវឌ ន៍ សុី
១ េ ក Samiuela Tukuafu អនកជំនញករជន់ខពសែ់ ផនកវ ិស័យហរិ ញញវតថុ ្របធន
២ េ ក Hiroyuki Aoki អនកជំនញករជន់ខពសែ់ ផនកវ ិស័យហរិ ញញវតថុ សមជិក
៣ េ ក្រសី Kelly Hattel អនកជំនញករែផនកវ ិស័យហរិ ញញវតថុ (ហរិ ញញវតថុជនបទ និងមី្រកូហរិ ញញវតថុ) សមជិក
៤ េ ក Poullang Doung បុគគលិកជំនញែផនកេសដ្ឋកិចច នង
ិ ហរិ ញញវតថុ សមជិក
៥ េ ក្រសី Florissa V. Barot អនកជំនយ
ួ ករែផនក្របតិបត្តក
ិ រ សមជិក
ំ ួយបេចចកេទសេលខ ៧៥២០ របស់ធនគរអភិវឌ ន៍
្រកុមករងរៃន្រកុមទី្របឹក ជន សុី

១ េ ក Renato M. Limjoco អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកធនគរ ្របធន

េ ក Desmond Robert
២ អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកគណេនយយ សមជិក
Crane
៣ េ ក Rusell Ivan Leith អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកធន ៉ ប់រង នង
ិ េ ធន សមជិក

៤ េ ក Rodolfo M. Matienzo អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកមី្រកូហរិ ញញវតថុ សមជិក

េ ក្រសី Frederika P.
៥ អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកទីផ រទុន សមជិក
Santos
៦ េ ក Shaan W. Stevens អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកចបប់ពណិជជកមម សមជិក

៧ េ ក James E. Swander អនកជំនញករអន្តរជតិែផនកភិតិសនយ សមជិក

៨ េ ក Dy Davuth អនកជំនញករជតែិ ផនកវ ិស័យហរិ ញញវតថុ សមជិក

៩ េ ក Norng Makara អនកជំនញករជតែិ ផនកធន ៉ ប់រង សមជិក

១០ េ ក Sam Sokhom អនកជំនញករជតិែផនកទីផ រទុន សមជិក

១១ េ ក Suon Visal អនកជំនញករជតិែផនកចបប់ សមជិក

132 | ទំ ព័ រ
ឧបសមព័នធ៣: សទទនុ្រកម

ករ្រតួតពន
ិ ត
ិ យេលីឯក រ សំេ េលក
ី រវ ិភគនូវ ថ នភពហរិ ញញវតថុរបស់្រកុមហ៊ុន េ យែផ្អកេលី
Off-site inspection របយករណ៍ហរិ ញញវតថុេទ មនត
ី ិវ ិធីរបស់បញញត្តិករនីមយ
ួ ៗ។

ករ្រតួតពន
ិ ិតយដល់ទីកែន្លង សំេ េលីករ្រតួតពន
ិ ិតយេទដល់ទក
ី ែន្លងរបស់្រកុមហ៊ុននិង ខ ្រកុម
On-site inspection ហ៊ុនកនុងេគលបំណងពន
ិ ិតយពី ថ នភពជក់ែស្តងៃន ជីវកមម របស់
្រកុមហ៊ុន។

ករធន ៉ ប់រងខនតតូច សំេ ដល់កិចចសនយធន ៉ ប់រងខនតតូចែដលផ្តល់េស ធន ៉ ប់រង

Micro-Insurance ខនតតូចចំេពះជនែដលមនចំណូលទប េហយ
ី ជទូេទេស េនះមន
ែដនកំណត់ និងផ្តល់េស កនុងតៃម្លទប។

ករធន ៉ ប់រងទូេទ សំេ ដល់កច

ិ ចសនយធន ៉ ប់រងទូេទ រ ងអនក្រតូវបនធន ៉ ប់រងនិង
General Insurance ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង ែដលកនុងេនះករបង់បុព្វ ភធន ៉ ប់រង្រតូវ េធ្វី
េឡង
ី េដីមបធ
ី ន នភ
ិ ័យេលី្រទពយសមបត្តិ ភរៈទទួលខុស្រតូវ និង
សុខភពជេដីម។ ្របេភទផលិតផលធន ៉ ប់រងទូេទ រួមមន ករ
ធន ៉ ប់រង្រទពយសមបត្តិ ករធន ៉ ប់រងភរៈទទួលខុស្រតូវ នង
ិ ករ
ធន ៉ ប់រងសុខភព។

ករធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត សំេ ដល់កិចចសនយធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត ែដលេធ្វីេឡង

ី រ ងអនក្រតូវ
Life Insurance ិ ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង ែដលកនុងេនះករបង់បុព្វ-
បនធន ៉ ប់រងនង
ភធន ៉ ប់រង្រតូវេធ្វេី ឡង
ី េដីមបធ
ី នេទេលក
ី រ ្ល ប់ឬកររស់ ន
មនជវី ិតេ យ ចរួមបញចូ លករធន ៉ ប់រងេលីេ្រគះថនក់បុគគល ជំងឺ
់ ងរឬជំងឺទូេទ។ ្របេភទផលិតផលធន ៉ ប់រង
ធងនធ យុជីវ ិតមនករ
ធន ៉ ប់រងមនកលកំណត់ ករធន ៉ ប់រងមួយជីវ ិត ករធន
៉ ប់រងទយជជទន ករធន ៉ ប់រងធន ភ។

ករជរំ ុញករេ្របី្របស់្របក់េរៀល សំេ ដល់េគលនេយបយរបស់ ជរ ្ឋ ភិបលនិង ជញធររូបិយវតថុ

Promotion the Use of Riel
កនុងេគលបំណងកត់បនថយដុ ្ល រូបនីយកមមេនកនុងេសដ្ឋកិចចេ យ
ជរំ ុញនិងព្រងក
ី ករេ្រប្រី បស់្របក់េរៀល មរយៈវ ិធនករដូចជករ
ំ ិញនិងេស ្រគប់្របេភទរួមទំងករទូទត់េនេលីទផ
កំណត់ៃថ្លទន ី រ
កនុង្រសុកជ្របក់េរៀល ករអនុវត្ត្រប្រពឹត្តិកមមេផ ងគនរ ង្របតិបត្តិករ
ជ្របក់ដុ ្ល រនង
ិ ្របក់េរៀល ករពច
ិ រ បេងកីតឧបករណ៍វ ិនិេយគ
ជ្របក់េរៀល(ដូចជបណ្ណរតនគរនង
ិ មូ លប្រតរយៈកលែវង)។ល។

ករបេងកីតទីផ រប្តូរ្របក់ដុំ េអឡច

ិ ្រតូ សំេ ំ ូវ រូបយ
ដល់ទីផ រប្តូរ្របក់ែដល្រគះឹ ថ នធនគរជអនកលក់ដុន ិ

133 | ទំ ព័ រ
និក ប័ណ្ណេផ ងៗ េហយ
ី ឈមួញប្តូរ្របក់ជអនកលក់ យែចកចយបន្ត។
Establishment of Wholesale ្របតិបត្តិករលក់ដុេំ នះនឹងេធ្វីេឡង
ី ម្របព័នេធ អឡច
ិ ្រតូនិកឬករេផទរ
Foreign Exchange Market មគណន។
ី បចចុបបនន ធនគរជតក
ិ ំពុងសិក បេងកីតទផ
ី រេនះ
េដីមបស
ី ្រមួលដល់្របតប ិ េលីកកមពស់ករ្រគប់្រគង
ិ ត្តិករប្តូរ្របក់ធំៗនង
អ្រ ប្តូរ្របក់។
ករ្របគល់ទល់នង
ឹ ករទូទត់ សំេ ដល់ករភជប់ទំនក់ទំនងរ ង្របព័នធេផទរមូលនធ
ិ ន
ិ ង
ិ ្របព័នធេផទរ
Delivery vs Payment មូលប្រត េដម
ី បធ
ី នថមូលប្រតនង
ឹ មន
ិ ្រតូវបន្របគល់ឲយរហូតដល់
េពលែដលមូលនិធិ្រតូវបនទទួល េពលគឺករទទួលមូលប្រតនង
ិ ករ
បង្រ់ បក់ឱយេកីតេទបង
ី ្រពមគន។

ករយល័
ិ យព័តម
៌ នឥណទន សំេ ដល់្របព័នធមយ
ួ ែដល្របមូល រក ទុក នង
ិ ែបងែចកព័ត៌មនឥណ
Credit Bureau ទនរបស់អតថ
ិ ិជនឲយដល់សមជក
ិ របស់ខួ ន។
្ល បចចុបបននសមជក
ិ របស់
ករយល័
ិ យព័តម
៌ នឥណទនេនះ្រតូវកំណត់ស្រមប់ែត្រគះឹ ថ ន
ែដលសថិតេ្រកម ពយបលរបស់ធនគរជតៃិ នកមពុជ ែត
ប៉ុេ ្ណ ះ។ ករយល័
ិ យព័ត៌មនឥណទនមន រៈសំខន់កុ ងករ
ន
កត់បនថយ និភយ
័ ឥណទន។

កិច្រច ពមេ្រពៀងទិញ្រតឡប់មកវ ិញ សំេ ដល់្របតិបត្ដក

Repurchase Agreement
ិ រៃនករលក់មូលប្រត ែដល្រតូវបនេធ្វេី ឡង
ី ្រពម
គនជមួយនឹងកិចច្រពមេ្រពៀងទិញមូលប្រតទំងេនះ្រតឡប់មកវ ិញ
នេពលអនគត។ ជទូេទ ករអនុវត្ដ្របតិបត្ដក
ិ រែបបេនះ្រតូវបនេគ
ចត់ទុកថជករឲយខចី្របក់េ យយកមូលប្រតជវតថុបញច។
ំ

កិចស
ច នយធន ៉ ប់រង សំេ ដល់កិចច្រពមេ្រពៀងជ យលកខណ៌អក រ ែដលេធ្វីេឡង
ី េ យ
Insurance Contract ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង និងអនក្រតូវបនធន ៉ ប់រងែដល មរយៈេនះ
្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង្រពមទទួលនូវ នភ
ិ ័យជក់ ក់ មួយេ យ
ទទួលមកវ ិញនូវករបង់បុព្វ ភធន ៉ ប់រងពអ
ី ក
ន ែដល្រតូវបន
ធន ៉ ប់រង។
េគលករណ៍្រគឹះធន ៉ ប់រង សំេ េលីេគលករណ៍ជស្តង់ អន្តរជតក
ិ ុ ងករ្រតួ
ន តពិនត
ិ យធន
Insurance Core Principle ៉ ប់រងែដលេគលករណ៍េនះេរៀបចំនង
ិ េចញឲយេ្រប្រី បស់េ យ
សមគមបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រងអន្តរជតិ(IAIS)។

េគលករណ៍សនូល BIS-BCBS សំេ ដល់េគលករណ៍សនូលែណនំឲយអនក្រតួតពិនិតយអនុវត្ត សំេ

Basle Comittee on Banking ព្រងឹងសុ ខុមលភព្របព័នធធនគរ។
Supervision of Bank for
International Settlement
្រគះឹ ថ នពហុ ផលិតផលហរិ ញញវតថុ សំេ ដល់្រកុម្រគះឹ ថ នឯកជន ែដលេធ្វី ជវី កមមេលីវ ិស័យេផ ងៗ

134 | ទំ ព័ រ
Financial Conglomerates ចទំងកនុងវ ិស័យផលិតកមមផងនិងវ ិស័យហរិ ញញវតថុផង ប៉ុែន្ត ជីវកមម
កនុងវ ិស័យហរិ ញញវតថុមនទំហធ
ំ ំជង ឧទហរណ៍ ដូ ចជ ្រកុមហ៊ុនេម
ែដលមន្រកុមហ៊ុនបុ្រតសមព័នធជេ្រចន
ី េធ្វី្របតប
ិ ត្តិករេលវី ិស័យធនគរ
ផង មូលប្រតផង ធន ៉ ប់រងផង និងមួយចំនួនតូ ចកនុងវ ិស័យ ផលិត
កមម។

វកលិក សំេ ដល់្របេយជន៍ឬរបបកំណត់ែដលរដ្ឋផល

្ត ់ដល់អតីតយុទជ
ធ ន និង
Benefit ្រគួ រអតត
ី យុទជ
ធ ន។

ទផ
ី រខុ មូឌ
៉ ធ
ី អ
ី នគត សំេ ដល់ទផ
ី រស្រមប់ជួញដូរឧបករណ៍េដរេវទ
ី វី ខុមូឌ
៉ ធ
ី ែី ដលជ
Commodity Futures Exchange ្របេភទឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុមួយែដលេកត
ី េចញពីកិចចសនយ កសិផល
ដូចជកិចស
ច នយេលីេពត សែណ្តក លងរ ្រសូវ កេហ្វ ជេដីម េហយ
ី ទី
ផ រេនះក៏អនុ ញញតឲយមនករជួញដូរេ ហធតុ ដូចជមស ្របក់
ព ន់ លង្ហិន និងេ្របងឥនទនៈផងែដរ។

ទីផ រមូ លប្រត សំេ ដល់ទីផ រឬទីកែន្លងជួញដូរមូលប្រត ្របព័នែធ ដលផ្តល់

Securities Market មេធយបយៃនករេធ្វស
ី ំេណីលក់ េផទរ ឬស្វីករទិញលក់មូលប្រត។

ទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុ សំេ ដល់ទផ
ី រស្រមប់ជួញដូរមូលប្រតរយៈេពលខ្លី នង
ិ ែដល ច
Money Market េ ះដូរជ ច់្របក់បនយ៉ងឆប់រហ័ ស។

ទីផ រអន្តរធនគរ សំេ ដល់ទីផ រែដលធនគរផ្តល់ឥណទនឲយគនេទវ ិញេទមក េន

Inter-bank Market េពលធនគរ មួយខ្វះ ច់្របក់ងយ្រសួលេ្រប្រី បស់។ ករ ខចីគន
េទវ ិញេទមកេនះ្រប្រពត
ឹ ្តេទេនកនុងទផ
ី ររូបយ
ិ វតថុែដលជទផ
ី រ
ឥណទនរយៈកលខ្លី េហយ
ី ែដល ចទមទរនូវឧបករណ៍បញច។
ំ
ឧបករណ៍ចមបងគឺមូលប្រតរដ្ឋនិងមូលប្រតធនគរក ្ត ល េ យ
រ ធរណជនមនជេំ នឿេលីបណ្ណ បំណុលរបស់រដ្ឋ។
បណ្ណសនយ ៉ ប់រង សំេ ិ ចសនយធន ៉ ប់រងែដលេធ្វេី ឡង
ដល់កច ី េ យ្រកុមហ៊ុនធន-
Certificate of Insurance ៉ ប់រងនិងអនកែដល្រតូវបនធន ៉ ប់រង។ បណ្ណ សនយ ៉ ប់រង្រតូវមន
ភជប់ជមួយនូវវ ិញញបនប្រតធន ៉ ប់រងឬឯក រពក់ព័នេធ ផ ងៗេទៀត។

បរធនបលកិចហ
ច រិ ញញវតថុ ករ្រគប់្រគង្រទពយសមបត្តិអនកដៃទ េហយ
ី បនយកមកវ ិនិេយគកនុង វ ិស័
Financial Trust យហរិ ញញវតថុ។

បុព្វ ភធន ៉ ប់រង សំេ ឹ ្របក់ែដល្រតូវបង់េទឲយ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង

ដល់ចំនួនទក ម
Insurance Premium ករកំណត់របស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រងេនកនុងបណ្ណសនយ ៉ ប់រង។

្របតិបត្តិករទីផ រមូលប្រត សំេ ដល់បុគគលែដលេធ្វី្របតប

ិ តិ្តករទីផ រមូលប្រត ដូចជ ករផ្តល់
Securities Market Operator នូវេស ស្រមបស្រមួលដល់អនកចូលរួមកនុងទីផ រ េដម
ី បេី ធ្វស
ី កមមភព

135 | ទំ ព័ រ
 ជួញដូរមូលប្រត ឬេដីមបឱ
ី យអនកចូលរួមកនុងទីផ រ ចទទួលបននូវករ
បន ុេី លី្របតិបតិ្តករបញជទិញលក់មូលប្រតរបស់ខួ ន
្ល មរយៈ ទី
កែន្លង ្របព័នធ ឬមេធយបយស្រមប់ជួញដូរមូលប្រតជរូបវន្តឬេអឡច
ិ
្រតូនិក។

្របតិបត្តិកររក ទុកមូលប្រត សំេ ដល់បុគគលមួយយល់្រពមជមួយបុគគលមួយេផ ងេទៀត ែដលជ

Securities Depository អតថ
ិ ិជនរបស់ខួ នថផ្ត
្ល ល់េស កមមដូចខងេ្រកមេនះ េទះបជ
ី អតថ
ិ ិ
ជន េនះេធ្វស
ី កមមភពកនុងនមខ្លួនឯងឬេធ្វស
ី កមមភពកនុងនមបុគល
គ
េផ ងេទៀតក៏េ យ៖
ក- កន់កប់ឬចុះបញជ ីសិទធិ្រសបចបប់េលីមូលប្រតឬឧបករណ៍ហរិ ញញ-
ិ ជនឬបុគគលេផ ងេទៀតែដលអតថ
វតថុដៃទេទៀតកនុងនមអតថ ិ ជ
ិ នែតង
ង
ំ ។
ខ- ទទួលរក ទុកនូវមូលប្រតឬឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុដៃទេទៀត េទះបី
់ រូបីក្តី េ
មនរូបភពជវ ិញញបនប្រតកមមសិទធិឬជទ្រមងអ យ្រសបេទ
មវ ិធន្របតប
ិ ត្តក
ិ ររក ទុកមូលប្រតកនុងនមអតថ
ិ ិជនឬបុគគល
េផ ងេទៀតែដលអតថ
ិ ិជនែតង ង
ំ ។
ិ លកខណៈងយ្រសួលេផ ងៗេទៀត ែដលទក់ទន
គ- ផ្តល់េស កមមនង ិ
នឹងករផ្តល់េស កមមដូចមនែចងកនុងកថខណ្ឌ (ក)និង(ខ)។

្របព័នធផត់ទត់នង
ិ ទូ ទត់ សំេ ដល់្របព័នធែដលផ្តល់លទធភពដល់ភគេី ធ្វ្រី បតប
ិ ត្តក
ិ រជួញដូរ
Clearance and Settlement មូលប្រត បំេពញកតព្វកិចចរបស់ខួ នេទវ
្ល ិញេទមកបន េ យេធ្វក
ី រ
Facility េផទ ងផទត់្របតិបត្តិករឱយបនចបស់ ស់ និងធនឱយមនករទូទត់
ៃថ្លទិញជូនអនកលក់ ែដលជថនូរនឹងករេផទរកមមសិទធិមូលប្រតេទឱយអនក
ទញ
ិ ។
្របព័នធធនេលី្របក់បេញញី សំេ ដល់ធតុមួយៃន្របព័នស
ធ ុវតថិភពហរិ ញញវតថុ សំេ ធនទំនុកចត
ិ ្ត
Deposit Guarantee System ្ល ឹងមិនបត់បង់ េន
របស់មចស់្របក់បេញញីេនធនគរថ្រទពយរបស់ខួ នន
េពលធនគរក ័យធន។ ករធនេល្រី បក់បេញញីេនះមនេគលេ
ករពរករ្របែជងដក្របក់ពធ
ី នគរ ែដល ចប ្ត លឲយធនគរ
ែដល្រគន់ែតមនបញ្ហ ច់្របក់ងយ្រសួលេទជក ័យធនបន។

្របព័នផ
ធ ្តល់ព័ត៌មនជមុន សំេ ដល់្របព័នធឲយសញញជមុនពីលទធភពៃនករ ចេកីតមនៃន
Early Warning System វ ិបត្តិ េ យករេ្របន
ី ូវវ ិធី ្រស្តវ ិភគេផ ងៗដូចជ ករវ ិភគេសដ្ឋកច
ិ ច
សូចនករហរិ ញញវតថុ ករេធ្វេី ្រស្តសេតស្ត (Stress test)។ល។
្របព័នទ
ធ ូទត់ដុលភ្លមៗ សំេ ដល់្របព័នធទូទត់សង្របក់ ែដលករទូទត់្របក់ឬមូលប្រត ្រតូវ
Real-Time Gross Settlement – បនេធ្វីេឡង
ី ភ្លមៗនិងជដុល(Gross) មករបញជេផទរនម
ី ួយៗ

136 | ទំ ព័ រ
RTGS System) េ យពុំមនកររង់ចន
ំ ិងកត់កងេឡយ
ី (Netting)។

ផលប្រតពណិជជកមម សំេ ដល់ឧបករណ៍ទូទត់មួយែដលមិនមនករធននិងមនឥណ-

Commercial Paper ្របតទ
ិ នចប់ព១
ី េទ២៧០ៃថង។ ឧបករណ៍េនះជមូលប្រត ទីផ រ
រូបយ
ិ វតថុែដលេចញផ យេ យ្រគះឹ ថ នធនគរនង
ិ ជីវកមមធំៗ
េដីមបី ចេ ះ្រ យកតព្វកិចស
ច ងបំណុលរយៈកលខ្លី និង្រតូវបន
ទូទត់សងវ ិញ មករសនយរបស់្រគឹះ ថ នេចញផ យ មតៃម្លចរក
ឹ
នង
ិ េនៃថងឥណ្របតទ
ិ នែដលបនែចងេនេលីឧបករណ៍ទូទត់េនះ។

ពលី សំេ ិ ឬម្រន្តីនគរបលជតែិ ដលបនបត់បង់ជីវ ិតេន

ដល់េយធន
Sacrificed េពលែដលបនទទួលបញជេទ្របយុទធ បេ្រមីករ្របយុទធ ហ្វក
ឹ ត់
ជំនញេ្រគះថនក់បំផុត េធ្វីករពេិ ធដ៏មនេ្រគះថនក់នង
ិ េ យ
េ្រគះថនក់ធមមជតក
ិ ុ ងតំ
ន បន់េ្រគះថនក់។

ពក
ិ រ សំេ ិ ឬម្រន្តីនគរបលជតែិ ដលបត់បង់សរ ី ងគ
ដល់េយធន មួយ
Disability ឬេ្រចន
ី េនេលី ងកយេ យបនចូលរួម្របយុទធ បេ្រមីករ្របយុទធ
ហ្វក
ឹ ត់មុខជំនញេ្រគះថនក់ េធ្វីករពិេ ៏ នេ្រគះថនក់ និង
ធដម
េ យ រេ្រគះថនក់ធមមជតិ ឬកនុងេពលបំេពញករងរធមម ។

ភនក់ងរ្រកុមហ៊ុនមូលប្រត សំេ ដល់បុគគលែដលបំេពញនូវមុខងរឬសកមមភព មករឯកភព

Securities Representative របស់្រកុមហ៊ុនមូលប្រតែដលត្រមូវឱយមននិង្រតូវមន ជញបណ្ណ
េ យអនុេ ម មចបប់ស្តីពីករេបះផ យនិងករជួញដូរមូលប្រត
ម ជន។ ភនក់ងរ្រកុមហ៊ុនមូលប្រត្រតូវ ប់បញចូ លទំងអគគនយក
គ ិក ឬនេយជិតរបស់្រកុមហ៊ុន ឬសហកមមសិទធិករែដល
នយក បុគល
បំេពញមុខងរទំងេនះកនុងនម្រកុមហ៊ុនមូលប្រត។
ភនក់ងរចុះបញជ ីេផទរមូលប្រត សំេ ដល់បុគគលែដលទទួលបនករទទួល គ ល់ពី គ.ម.ក. ឲយផ្តល់
Securities Transfer Agent េស កនុងនម្រកុមហ៊ុនេបះផ យ េ្រកយេពលមូលប្រត្រតូវបនែបង
ែចកេទឱយអនកេធ្វីបរវិ ិសកមម ដូចខងេ្រកម៖
ក- រក និង្រគប់្រគងបញជ ីកមមសិទធិករមូលប្រតរួមទំងព័ត៌មនលំអិត
របស់កមមសិទក
ធិ រមូលប្រតឱយមនសងគតភ
ិ ពជមួយនង
ឹ កំណត់្រ
របស់្របតប
ិ ត្តិកររក ទុកមូលប្រត។
ខ- រដ្ឋបលកិចចពក់ព័នធនឹងករផ្លស់បូ រកមម
្ត សិទធិ ករេធ្វីរបយករណ៍
សថិតិ នង
ិ ព័ត៌មនេផ ងៗពក់ពន
័ ធនឹងសកមមភពរបស់ភនក់ងរចុះបញជ ី
េផទរមូលប្រត។
គ- េរៀបចំករងរពក់ព័នន
ធ ឹងសិទធិកមមសិទធិករមូលប្រត ែដល្រតូវផ្តល់
េ យ្រកុមហ៊ុនេបះផ យ(Corporate actions) ដូចជករជូន

137 | ទំ ព័ រ
 ដំណឹងអំពីករែបងែចកភគ ភ ករបង់ករ្របក់ ជេដីម។

ឃ- បញជូ នរបយករណ៍និងព័ត៌មនេផ ងៗរបស់្រកុមហ៊ុនេបះផ យ

េទដល់កមមសិទក
ធិ រមូលប្រត នង
ិ េ ះ្រ យបញ្ហទក់ទងនង
ឹ ភពជ
មចស់េលីមូលប្រតពក់ព័នធនង
ឹ េស ភនក់ងរចុះបញជ ី េផទរមូលប្រត។

ង- េស ពក់ពន
័ ធដៃទេទៀតែដលទទួលបនករអនុញញតពី គ.ម.ក.។

ភនក់ងរទូទត់ជំនស
ួ សំេ ដល់បុគគលែដលទទួលបនករទទួល គ ល់ពី គ.ម.ក. ឱយផ្តល់
Paying Agent េស កនុងនម្រកុមហ៊ុនេបះផ យ ដូចខងេ្រកម៖

ក- គណនភគ ភ ករ្របក់ ្របក់េដីម ឬករទូទត់េផ ងេទៀតែដល

្រតូវផ្តល់ឱយដល់កមមសិទក
ធិ រមូលប្រតឬភគព
ី ក់ព័នធ មករែណនំ របស់
្រកុមហ៊ុនេបះផ យ។

ខ- េធ្វក
ី រទូ ទត់ជូនកមមសិទធិករមូលប្រតឬភគីពក់ពន
័ ធកុ នងនម្រកុម-
ហ៊ុនេបះផ យ។

គ- បញជូ នព័ត៌មនចំបច់ែដលពក់ព័នធនង
ឹ ករទូទត់ឬព័ត៌មនេផ ង
េទៀតដល់កមមសិទក
ធិ រមូលប្រត និងេរៀបចំរបយករណ៍ពក់ពន
័ ធនឹងករ
ំ េនះជូនេទ្រកុមហ៊ុនេបះផ យ និង គ.ម.ក.
ទូទត់ទង មករចំប
ច់។

ឃ- េស ពក់ពន
័ ធដៃទេទៀតែដលទទួលបនករអនុញញតពី គ.ម.ក.។

ភនក់ងរបញជ ិកមូលប្រត សំេ ដល់បុគគលែដលទទួលបនករទទួល គ ល់ពី គ.ម.ក. ឲយផ្តល់

Securities Registrar េស កនុងនម្រកុមហ៊ុនេបះផ យកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករេបះផ យលក់
មូលប្រតេលីកដំបូង(IPO)ដូចខងេ្រកម៖

ឹ ្រតូវនូវដំេណីរករៃនករេធ្វប
ក- ្រគប់្រគងឱយបន្រតម ី រវិ ិសកមមនង
ិ ករ
ែបងែចកមូលប្រត(Securities Allotment) ្រសប មនីតវិ ិធីេបះ-
ផ យលក់មូលប្រត។
ខ- កត់្រ បញជ ីកមមសិទធិករមូលប្រតេ្រកយេពលេធ្វីករែបងែចកមូល
ប្រត្រតូវបនបញច ប់េនទផ ំ ូ ង។
ី រដប
័ ៃនកររក ទុកមូលប្រត
គ- េធ្វរី បយករណ៍ស្តីពីករបញច ប់និងេជគជយ
េន្របតិបត្តិកររក ទុកមូលប្រត ជូន្រកុមហ៊ុនេបះផ យ និង គ.ម.ក.។

ឃ- ជូនដំណឹងដល់កមមសិទធិករមូលប្រតេ យបញជក់ពីភពជមចស់េលី
មូលប្រតែដលបនេធ្វប
ី រវិ ិសកមមមូលប្រតរបស់្រកុមហ៊ុនេបះផ យ។

ង- េស ពក់ពន
័ ធដៃទេទៀតែដលទទួលបនករអនុញញតពី គ.ម.ក.។

138 | ទំ ព័ រ
មរណៈ សំេ ដល់េយធិនឬម្រន្តីនគរបលជតិែដលបនទទួលបញជេទ
Death or Decease បំេពញភរកិចចកុ ងតំ
ន បន់ធមម ី ្រតូវទទួលេ្រគះថនក់ដល់បត់បង់
េហយ
ជីវ ិតេ យ រករងរទំងេនះឬេ យ រជំងឺ។
មូលប្រតកមមសិទធិ សំេ ដល់ផល្របេយជន៍ឬសិទ្រធិ សបចបប់េលីមូលប្រតៃន្រកុមហ៊ុន
Equity Securities ម ជនទទួលខុស្រតូវមនក្រមត ី ិបុគគលបរេទស្រប
ិ ឬនត ក់
្របែហល េហយ
ី ប់បញចូ លទំងភគហ៊ុនែដលមនសិទេធិ បះេឆនតនង
ិ
គមនសទ ិ បង់ៃថ្ល្រគប់ នង
ិ េធិ បះេឆនត ភគហ៊ុនមន ិ ភគហ៊ុនបុរម។
ិ
មូលនិធិ្រទពយអធិបេតយយ សំេ ដល់មូលនិធវិ ិនិេយគរបស់រដ្ឋ ែដលជទូេទ្រតូវបនបេងកត
ី េឡង
ី
Sovereign Wealth Fund ស្រមប់េធ្វីករវ ិនិេយគេទេលីមូលប្រត(ភគហ៊ុននង
ិ សញញបណ្ណ)
អចលនវតថុ នង
ិ ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុដៃទេទៀតទំងកនុង្រសុកនង
ិ អន្តរជ
តិ។
មូលប្រតបំណុល សំេ ដល់ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុែដលេបះផ យេ យបុ គគល មួយ
Debt Securities េ យបញជក់ឬទទួល គ ល់នូវបំណុលរបស់ខួ នចំ
្ល េពះបុគល
គ មួយ
េទៀត ែដលបនឱយ្របក់ខចីឬ ក់ជ្របក់បេញញីជមួយបុគគលេនះ ឬ
គ េនះជំពក់
បុគល មវ ិធេី ផ ងពីេនះ េហយ
ី េទះបីជមនឬគមន្រទពយ
ក់ធនក្តី។
មូលប្រតម ជន សំេ ដល់មូលប្រតែដលេបះផ យេ យ្រកុមហ៊ុនម ជនទទួល
Non-government Securities ខុស្រតូវមនក្រមត
ិ ឬនត
ី ប
ិ ុគគលេផ ងេទៀតែដល្រតូវបនអនុញញតឱយ
េបះផ យលក់មូលប្រតជ ធរណៈ េនកនុង្រពះ ជ ច្រកកមពុ
ជេ យអនុេ ម មចបប់។ មូលប្រតទំងេនះមន៖
ក- មូលប្រតកមមសិទធិេ យ ប់បញចូ លទំងភគហ៊ុន។
ខ- មូលប្រតបំណុលេ យ ប់បញចូ លទំងសញញបណ្ណ។
គ- ផល្របេយជន៍កុ ងគេ្រមងវ
ន ិនេិ យគរួម។
ឃ- ឧបករណ៍និស នទឬឧបករណ៍េដវ ីេវទីវ ែដលទក់ទងនឹងមូលប្រត
មួយគឺេយងេទេលីចំណុច (ក) (ខ) ឬ (គ) ខងេលី។
ង- ឧបករណ៍ហញ
ិ ញវតថុដៃទេទៀតែដលកំណត់ថជមូ លប្រត។
មូលប្រតរដ្ឋ សំេ ដល់បណ្ណ សញញបណ្ណ នង
ិ ឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុេផ ងៗេទៀតែដល
Government securities បញជក់ពីករទទួល គ ល់បំណុល ែដលបនេបះផ យកនុងនម ជ-រ
្ឋ ភិបលេនេ្រកមចបប់ស្តីពម
ី ូលប្រតរដ្ឋេនះ រួមមន៖
ក- បណ្ណរតនគរែដលមនឥណ្របតិទនតច
ិ ជងមួយឆន។
ំ
ខ- សញញបណ្ណរតនគរែដលមនឥណ្របតិទនចប់ពីមួយឆនេំ ឡង
ី
េទ។
គ- សញញបណ្ណែដលផលចំណូលផ រភជប់នឹងអ្រ អតិផរ ឬអ្រ

139 | ទំ ព័ រ
 ប្តូរ្របក់ ឬអ្រ េផ ងៗ។
ឃ- មូលប្រតរដ្ឋែដលមិន ចជួញដូរបនេនេលីទីផ រ។
ង- មូលប្រតរដ្ឋេផ ងៗេទៀត។
មូលប្រតរដ្ឋទង
ំ អស់ខងេលីេនះមិនរួមបញចូ លនូវមូលប្រតែដលេបះ-
ផ យេ យ ជញធរ ជធនីេខត្ត និងសហ្រគស ធរណៈ ឬករសុំខចី
េផ ងៗរបស់ ជរ ្ឋ ភប
ិ លែដលមន
ិ ្រសបនង
ឹ ចបប់សព
្តី ម
ី ូលប្រតរដ្ឋ
េនះេទ។
មចស់បណ្ណ សនយ ៉ ប់រង សំេ ដល់បុគគលែដលមនសិទ្រធិ សបចបប់េលីបណ្ណសនយ ៉ ប់រង។
Insurance Policy Holder
របបសន្តស
ិ ុខសងគម សំេ ដល់េគលនេយបយជតែិ ដលផ្តល់ វកលិកេផ ងៗដល់
Social Security Scheme អតត
ី យុទធជននិង្រគួ រអតីតយុទធជនេដីមបធ
ី ននូវសុខុមលភព ស
ងគម។

របយករណ៍្របចំឆន ំ សំេ ដល់របយករណ៍ធន ៉ ប់រងែដល្រតូវបនេរៀបចំេឡង

ី ជេរៀង
Annual Report ល់ឆន ំ េ យបញញតក
្តិ រធន ៉ ប់រង េដីមបផ
ី ព្វផ យឲយ ធរណជន
បនដង
ឹ ពីវឌ នភពៃនឧស កមមធន ៉ ប់រងកមពុជ បែ្រមប្រមួលៃនបទ
បបញញត្តិធន ៉ ប់រង ករេធ្វីបចចុបបននកមមយុទធ ្រស្តននរបស់ ជ-រ ្ឋ ភិ
បល និងសកមមភពករងររបស់បញញត្តិករធន ៉ ប់រង។

រូបយ
ិ ណត្តិ សំេ ដល់លិខត
ិ ឬឯក រ ចជួញដូរបន ែដលឥណទយក(មចស់
Bill of Exchange ិ (កូនបំណុល) ឲយបង់្របក់្រតម
បំណុល) បញជេទឥណទយក ឹ ្រតូវ
និង្រគប់ចំនន
ួ េទ មឥណ្របតទ
ិ ន(ៃថងសងបំណុល) ជូនចំេពះ
បុគល
គ មួយ។

វ ិជជជវី ៈគណេនយយ សំេ ដល់មុខរបរែដលអនុវត្តវ ិជជជវី ៈខងគណេនយយ សវនកមម េស

Accounting Profession ់ នធ រ េស ្របក
បងព ឹ ែផនកគណេនយយនង
ិ ហរិ ញញវតថុ និងេស ពក់ពន
័ ធ
េផ ងៗេទៀត។

វ ិញញបនប័្រត្របក់បេញញី ច ជួញ ជបណ្ណតំ ង្របក់បេញញីេន្រគឹះ ថ នធនគរ ែដលអនកកន់បណ្ណ

ដូរបន ចយកេទលក់ឬេ្រប្រី បស់ជ្របតេិ ភគេនេពល្រតូវករឥណទន
Negotiable Cetificate of ឬសនទនយ
ី ភព។
Deposits
វ ិធី ្រស្តកំណត់េដីមទុន មទំហំ សំេ ដល់វ ិធី ្រស្តកុ ងករ
ន ស់ែវងេលីតៃម្លអបបបរមៃនេដីមទុនេធៀប
នភ
ិ ័យ នង
ឹ នភ
ិ យ
័ ែដល្រកុមហ៊ុនរក ទុក។
Risk-Based Capital
សនទនីយភព សំេ ដល់ (១) ភព ចទូទត់សងបំណុល មត្រមូវករឬ ម

140 | ទំ ព័ រ
Liquidity កតព្វកិចច (២) ភពងយ្រសួលកនុងករែ្របក្លយឧបករណ៍ហរិ ញញវតថុ
ជ ច់្របក់។
សុេី ញុី ៉ ហ សំេ ដល់ករខុសគនរ ង តៃម្លចរក
ិ នង
ិ ៃថ្លេដីមកនុងករផលត
ិ ឬ េបះ
Seigniorage ពុមភសន្លឹកធនប្រត។ ្របសិនេបស
ី ុីេញុី ៉ ហ វ ិជជមន មនន័យថ ជរ ្ឋ
ភិបលនឹងមនករចំេណញេសដ្ឋកិចច េហយ
ី ផទុយមកវ ិញចំេពះសុីេញុី ៉
ហ ែដលអវ ិជជមន។

េ ធននវិ ត្តន៌ សំេ ដល់្របក់្របចំែខែដលរដ្ឋផល

្ត ់ដល់អតត
ី យុទជ
ធ នចូលនវិ ត្តន៍
Retirement ែដលកំណត់េ យចបប់។

េ ធនសម័្រគចិត្តពែី ផនកឯកជន សំេ ដល់្របេភទេស ថមីមួយែដលបញញត្តិករធន ៉ ប់រងនឹងេរៀបចំ

Private Voluntary Pension ស្រមប់បុគគលឬ្រកុមហ៊ុនឯកជន។ េ ធនស័ម្រគចិត្តពីែផនកឯកជនជ
ផលត
ិ ផលមួយរបស់្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង យុជីវ ិត។

សំណងធន ៉ ប់រង សំេ ដល់សំណងជ្របក់ឬជវតថុ ឬសំណងរួមជ្របក់នង

ិ ជវតថុែដល
Insurance Claim ្រតូវសងេ យ្រកុមហ៊ុនធន ៉ ប់រង។

េ្រស្តសេតស្ត សំេ ដល់វ ិធី ្រស្តស្រមប់េធ្វេី តស្តេលីសុខុមលភពរបស់្របព័នធ

Stress Test ហរិ ញញវតថុឬ្រគះឹ ថ នហរិ ញញវតថុ ថេតី ចធន់នឹង ថ នភពែ្រប្របួលសំ
ខន់ៗឬផលប៉ះពល់សំខន់ៗបនកនុងក្រមត
ិ ។

ហរិ ញញបបទនមូលប្រត សំេ ដល់្របតិបត្តក

ិ រហរិ ញញបបទនពក់ព័នធនង
ឹ មូលប្រតេនកនុងទីផ រ
Securities Finance ហរិ ញញវតថុែដលកនុងេនះរួមមន ករផ្តល់កមចីជមូលធនឬមូលប្រត
េដីមបជ
ី ួញដូរមូ លប្រត នង
ិ ករេ្រប្រី បស់មូលប្រតជវតថុបញចក
ំ ុ ងករ
ន
ទទួលបនកមច។
ី
ឧត្តរជវី ី សំេ ដល់អនកែដលរស់ នមនជីវ ិតនិងអនកេនកនុងបនទុករបស់
Survivor សមជិកេប ជតស
ិ ន្តិសុខសងគម េហយ
ី ទទួលេ្រគះថនក់ដល់ ្ល ប់។

ឧបករណ៍នស
ិ នទឬឧបករណ៍េដរេវទ
ី ីវ សំេ ដល់កិចចសនយែដលផ្តល់សិទឬ
ធិ កតព្វកិចៃច នមូលប្រតេដីមេទឱយ
Derivative Instrument បុគល
គ មួយ េ យ ប់បញចូ លទំងសទ
ិ ឬ
ធិ កតព្វកច
ិ ចទញ
ិ លក់ ឬ
ក់ពកយសុំទិញមូលប្រតកនុងេពលអនគត េ យមិនគិតថបុគល
គ
េនះមនបំណងេ្របីសិទធិឬមិនេ្របី្របស់សិទធិេនះក៏េ យ។

ឧបករណ៍ឲយខចីចុងេ្រកយ សំេ ដល់ឥណទនផ្តល់េ យធនគរក ្ត លចំេពះ្រគឹះ ថ ន

Lender of Last Resort Facility
ធនគរែដលមន
ិ ចរកឥណទនព្រី បភពេផ ងបនរួមទំងពទ
ី ផ
ី រ
អន្តរធនគរ។ ជទូេទ ធនគរក ្ត លផ្តល់ឥណទនេនះែតចំេពះ
ធនគរែដលមនេ ធនភព ប៉ុែន្តខ្វះ ច់្របក់ងយ្រសួលកនុងៃដ
េដីមបេី ចៀស ងករ្របែជងដក្របក់ពធ
ី នគរនង
ិ ករបងកជវ ិបត្តិ ហរិ ញញ

141 | ទំ ព័ រ
 វតថុ។

ឯក រផ្តល់ព័ត៌មន សំេ ដល់ឯក ិ ជូនដំណឹង ឬេសចក្តី្របកសជ

រ ឬលិខត យ-
Disclosure Document លកខណ៍អក រែដលអធប
ិ បយអំព្រី បវត្ត្រិ កុមហ៊ុន របយករណ៍ហរិ ញញវតថុ
ឬជករអេញជ ីញឱយទញ
ិ ឬសំេណីឱយេគ ក់ពកយសុំទញ
ិ ឬទញ
ិ មូល
ប្រត ឬ្របកសអំពក
ី រ ក់លក់ឬករលក់មូលប្រត និង ប់ បញចូ ល
ទំងឯក រផ្តល់ព័តម
៌ នជ្របចំ ឬឯក ៌ នជំនស
ផ្តល់ព័តម ួ ផងែដ
រ។

142 | ទំ ព័ រ