See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/357656578

A General Evaluation of the European Union Erasmus Plus Key Action 2

Projects for Migrants: Mediterranean Countries Case

Conference Paper · December 2021

CITATIONS READS

0 19

18 authors, including:

Beyza Nur Köroğlu Mustafa Coban

Akdeniz University Akdeniz University
2 PUBLICATIONS 0 CITATIONS 60 PUBLICATIONS 45 CITATIONS

SEE PROFILE SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Care for Carers View project

In this study, variations in applcations on health at home and home care services in legislative base have been investigated View project

All content following this page was uploaded by Mustafa Coban on 07 January 2022.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 ICONSAD’21 22-25 December 2021

Göçmenlere Yönelik Yapılan Avrupa Birliği Erasmus Plus

Ana Eylem 2 Projelerinin Genel Bir Değerlendirmesi:
Akdeniz Ülkeleri Örneği
A General Evaluation of the European Union Erasmus Plus Key Action
2 Projects for Migrants: Mediterranean Countries Case
Beyza Nur Köroğlu 1, Mustafa Çoban *2
*
: mustafacoban@akdeniz.edu.tr, ORCID: 0000-0002-3071-8385
1
: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü/Akdeniz Göç Araştırmaları Bölümü/Tezli Yüksek Lisans Öğrencisi,
Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye
2
: Sağlık Bilimleri Fakültesi/ Sağlık Yönetimi Bölümü, Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye

Özet Akdeniz Ülkeleri, AB ülkeleri için hem göç rotası ve kaynağı hem de göçmenlerin varış
noktasıdır. Bu bağlamda, Avrupa Birliği Erasmus Key Action 2 Projeleri kapsamında göçe ve
göçmenlere yönelik gerçekleştirilen projelerin, Akdeniz ülkeleri ve diğer AB ülkeleri tarafından
gerçekleştirilme durumlarını tanımlamak amaçlanmıştır. European Comission Erasmus+
Project Results Platform veri tabanından ulaşılan 2014-2020 yılları arasında gerçekleştirilen
24161 Erasmus KA2 projesi araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Göç ile ilgili İngilizce
anahtar kelimeleri kullanılarak 2014-2020 yılları arası yapılan 3505 Erasmus+ Programı KA2
projesine ulaşılmıştır. Göç ve göçmenlere yönelik gerçekleştirilen projelerin %34,8’i Akdeniz
Ülkeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu projelerin her yıl giderek arttığı belirlenmiştir.
Erasmus+ Projeleri içerdiği insan hareketliliği ve faaliyetler ile ülkeler, toplumlar, kurumlar
arası büyük bir etkileşim, iş birliği olanağı ile önemli bir eğitim faaliyeti sunmaktadır. Ayrıca,
Erasmus+ Programı kapsamında üretilen KA2 projeleri özellikle ulus ötesi proje toplantıları,
fikri çıktıların geliştirilmesi ve çoğaltıcı etkinlikler oluşturması açısından göç ile ilgili
çalışmalar için önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler: Göç, Erasmus+ Projeleri, Akdeniz Ülkeleri

Abstract Mediterranean Countries are both the route and source of migration and the
destination of migrants for EU countries. The paper is aimed to define the realization of the
projects that related to migration and migrants within the scope of the European Union
Erasmus+ Key Action 2 Projects by Mediterranean countries and other EU countries. The
population of the research consists of 24161 Erasmus KA2 projects realized between 2014-
2020, accessed from the European Commission Erasmus+ Project Results Platform database.
Using the English keywords related to migration, 3505 Erasmus+ Program KA2 projects were
obtained between 2014-2020. 34,8% of the projects that related to migration and migrants were
carried out by Mediterranean Countries. It has been determined that these projects are
increasing every year. Erasmus+ Projects offer an important educational facility with the human
mobility and activities which contains a great interaction and cooperation between countries,
societies and institutions. In addition, KA2 projects that produced within the scope of the

632
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

Erasmus+ Program are important for studies related to migration, especially in terms of
transnational project meetings, development of intellectual outputs and creating multiplier
activities.

Keywords: Migration, Erasmus+ Projects, Mediterranean Countries

I. GİRİŞ
İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan göç bir kişinin veya bir grup insanın, süresi, yapısı ve
nedeni ne olursa olsun uluslararası bir sınırı geçerek veya bir devlet içinde yer değiştirdiği nüfus
hareketleridir. İlk zamanlar besin ve su arayışı, doğal afetler yüzünden yapılan göçler
günümüzde ekonomi, savaşlar, güvensizlik, daha iyi koşullarda yaşama isteği, insan hakları
özgürlüğü nedenleriyle yapılmaktadır. Göç, nedenleri ve sonuçları ile çok boyutlu olarak ele
alınması gereken bir konudur. Hem kaynak ülkeden göç edenler hem de varış ülkesi yerleşikleri
göç sürecinden etkilenmektedir. Göçmenler için Orta Doğu, Kuzey Afrika ülkeleri kaynak
ülkeleri oluşturmakta iken hedef ülkeyi Avrupa Birliği ülkeleri gibi gelişmiş ülkeler
oluşturmaktadır. Ekonomik iş birliğine dayalı bir organizasyon olana Avrupa Birliği (AB)
ülkeleri hem ekonomik, sosyal ve siyasi olarak birçok ülkeden ileri olması nedeniyle cazip bir
göç merkezi olarak görülmektedir.
İkinci Dünya savaşından sonra artan işgücü ihtiyacını karşılamak için Avrupa’nın uyguladığı
‘açık kapı’ politikası ile Avrupa yoğun bir göçe maruz kalmıştır. Başta kontrollerle ilerleyen
göç sonrasında kontrolün dışına çıkmıştır. Bu durum AB için sıkıntı yaratmaya başlamıştır.
Tabi olarak hedef ülkeye ulaşan göçmenlerin niteliği ve niceliğiyle doğurduğu etkilerden dolayı
çeşitli politikaların geliştirilmesi gerekmektedir. Her üye ülke kendi göç politikaları ile ilgili
düzenlenmelerini yaparken, AB çapında ortak politikaların yapılması yönünde girişimler
olmuştur [1]. Schengen Anlaşması, Dublin Sözleşmesi, Maastricht Antlaşması, Amsterdam
Antlaşması, Tampere Zirvesi, Lahey Programı, Stockholm Programı ile güvenlik, ekonomi,
hukuki statü, entegrasyon konularında göçmenlerle ilgili AB ortak düzenlemelerine örneklerdir.
Arap Baharı ve 2011 yılında Suriye İç Savaşı nedeniyle yaşanan Suriyeli Mülteci Krizi gibi
olaylar göçü tetikleyerek özellikle hedef ülke olan AB ülkeleri ve rota üzerinde bulunan çeşitli
Akdeniz ülkelerini etkilemiştir. Eurostat [2] verilerine göre 2018 yılında 4.5 milyon kişi AB’ye
göç etmiştir. AB’ye göç tarihi sürecinde göçün niteliği dönem dönem değişse de insanların
yaşamını derinden etkilediği ortadır. Güvenlik, ekonomi, entegrasyon, hukuki statü, siyasi,
sağlık, eğitim vb. birçok açıdan göçün ele alınması gerekmiştir.

5000000
4000000
3000000
2000000
1000000
0
2013 2014 2015 2016 2017 2018
EU28 Ülkelerine Göç Eden Kişi Sayısı

Şekil 1. EU28 Ülkelerine Göç Eden Kişi Sayısı [2]

633
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

Küreselleşme, teknolojik gelişmeler, toplumsal etkileşimlerin artması göç hareketlerini

yoğunlaştırmaya ve niteliğini etkilemeye başlamıştır. Küreselleşen dünyayla birlikte sosyal,
ekonomik politikalar ve bilimsel disiplinler küreselleşme olgusundan etkilenir olmuştur. Çok
uluslu şirketler, Avrupa Birliği (AB) gibi uluslararası kuruluşlar ve küresel düzeydeki sivil
toplum kuruluşları küreselleşme politikalarının yayılması ve uygulamasında önemli rol
oynayan aktörler olarak görülmektedir [3]. AB’de kendi içerisinde ortak politikalar ürettiği
alanın dışında taşarak diğer ülkelerle de iletişim, etkileşim ve iş birliğini arttırma yoluna giderek
küreselleşen dünyaya AB bilincini de aşılamayı hedeflemektedir. Küreselleşme kavramının
tanımında kullanılan kavramlar arasında yer alan uyum sağlama kapasitesi, kültürel ve kişisel
sosyal deneyimlerin değişimi gibi kavramlar son yıllarda uygulanan eğitim politikaları
üzerinden uygulama alanı bulmuştur [3]. Bu açıdan AB tarafından uygulanan Erasmus
Programı bu uygulama alanlarından biri olabilir.
A. Erasmus Programı
Erasmus Programı, 1976 yılında ilk olarak Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa’daki
yükseköğretim kurumlarını içine alan bir burs destek programı olarak başlatılmıştır. 1995–2000
yılları arasında Erasmus faaliyetleri Sokrates eğitim programının bir alt programı, 1998 yılında
ise Bologna sürecine [4] ve AB eğitim programları kapsamına dahil edilmiştir. Erasmus
programının tarihsel seyri izlendiğinde en önemli aşamasının öğrenciler ve öğretim üyeleri
arasındaki hareketlilik olduğu görülmektedir [3]. Bu hareketlilik farklı dil, din. kültür ve etnik
gruptan insanların bir araya gelerek birbirlerini tanımaları, yabancı düşmanlığının (zenofobi)
ortadan kaldırılması, yeni perspektiflerin geliştirmeleri hedeflenmiştir. Avrupa Birliği ülkeleri,
aday ülkeler ve üçüncü ülkelerinde dahil olduğu bu halkaya sadece Avrupa ile kalmayıp
Erasmus Programının neredeyse tüm dünyaya açıldığı görülmektedir. Üniversiteler, ülkeler
arası iş birliğini teşvik ederek yapılan çalışmaların ve çalışmaya katılanların akademik açıdan
tanınmasını sağlamaktadır. Yükseköğretim kalitesini arttırmak, yeni eğitim metotları
geliştirme, inovatif, donanımlı, iş dünyasına hızlı uyum sağlayan bireyler yetiştirmeyi
hedeflemektedir.
B. Erasmus+ Programı
Erasmus+, Avrupa Birliği’nin 2014-2020 yılları arasında uygulanan eğitim, gençlik ve spor
alanlarını kapsayan hibe programıdır. Erasmus+ Programı ile kişilerin yaş ve eğitim ne olursa
olsun onlara yeni beceriler kazandırmak, onların kişisel gelişimlerini güçlendimek ve istihdam
olanaklarını arttırmak amaçlanmaktadır [5]. Her yaş ve her kesimden bireyler ile her düzeyden
kurum ve kuruluşlar Erasmus+ programdan faydalanabilmektedir. Erasmus+ Programı
dahilinde desteklenen faaliyetler temel olarak Tablo I.’de [5] görüldüğü üzere 3 Ana Eylem
(Key Action, KA) ve 2 Özel Eylem altında sınıflandırılmıştır.

634
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

TABLO I. ERASMUS+ PROGRAMI KAPSAMINDA DESTEKLENEN FAALİYET TÜRLERİ

KA2
KA1 Yenilik ve İyi KA3
Bireylerin Öğrenme uygulamaların Politika Reformuna
Hareketliliği Değişimi İçin İşbirliği Destek
•Personel Hareketliliği •Stratejik Ortaklıklar •Gençlik Diyaloğu
•Okul Eğitimi •Okul Eğitimi alanında İşbirliği •Gençlik Diyaloğu (Ulusal)
•Mesleki Eğitimi Ortaklıkları •Gençlik Diyaloğu
•Yetişkin Eğitimi •Okul Eğitimi alanında Küçük (Uluslararası)
•Yükseköğretim ("Program Ölçekli Ortaklıklar •Merkezi Teklif Çağrıları
Ülkeleri" ile) •Mesleki Eğitimi •Sivil Toplum İşbirliği
•Yükseköğretim ("Ortak •Yetişkin Eğitimi (Gençlik)
Ülkeler" ile) •Yükseköğretim •Sivil Toplum İşbirliği (Eğitim)
•Gençlik •Gençlik •Politika Yeniliği İçin
•Öğrenci Hareketliliği •Merkezi Teklif Çağrıları Girişimler
•Okul Eğitimi •Avrupa Üniversiteleri
•Mesleki Eğitim •Bilgi Ortaklıkları Özel Eylemler
•Yükseköğretim ("Program •Gençlik Alanında Kapasite
Ülkeleri" ile) Geliştirme
•Yükseköğretim ("Ortak •Yükseköğretim Alanında
Ülkeler" ile) Kapasite Geliştirme •Merkezi Teklif Çağrıları
•Merkezi Teklif Çağrıları •Jean Monnet
•Erasmus Mundus Ortak •Spor Destekleri
Yüksek Lisans Derecesi
•Yüksek Lisans Derecesi
Kredisi

B.1. Erasmus+ KA1 (Key Action 1)

Bireylerin Öğrenme Hareketliliği Ana Eylemi altında yer alan bu faaliyet ile yükseköğretim
öğrenci ve personelinin niteliklerinin geliştirilmesi ve bu bireylere yurt dışında mesleki gelişim
olanakları sunulması amaçlanmaktadır [6].

B.2. Erasmus+ KA2 (Key Action 2)

Stratejik Ortaklıklar; Mesleki Eğitim, Okul Eğitimi, Yetişkin Eğitimi, Yükseköğretim ve
Gençlik alanlarında, yüksek kaliteli öğretme, öğretim, öğrenme ve gençlik çalışmalarına yol
açan yenilikçi deneyimler, kurumsal modernizasyon ve sosyal inovasyonu geliştirmek,
uygulamak ve/veya aktarmak için kurumlara etkili bir birlikte çalışma olanağı sunmaktadır.
Stratejik Ortaklık Projeleri, projenin büyüklüğü ve kapsamına göre birçok faaliyet içermektedir.
Bunlar arasında; “ulusötesi proje toplantıları, fikri çıktıların geliştirilmesi ve çoğaltıcı
etkinlikler” sayılabilir. Ayrıca projenin genel amaçlarına katkı sağlıyorsa projeler “Ulusötesi
Eğitim, Öğretme ve Öğrenme” faaliyetlerini de kapsayabilir [5].

B.3. Erasmus+ KA3 (Key Action 3)

Bu başlık altındaki projeler ise bilimsel temellere dayalı politika yapımının teşvik etmek ve
bu alanda iyi uygulamaları paylaşmak amacı ile Erasmus+ Programının ana eylemlerinden biri
olarak belirlenmiştir. Politika Reformuna Destek başlığı altında bir taraftan AB üyesi
ülkelerdeki politika reformunun desteklenmesi, diğer taraftan AB üyesi olmayan ülkelerle bu
alanda iş birliği ve iyi uygulamaların paylaşılması mümkün kılınmaktadır [5]

635
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

II.YÖNTEM
Bilimsel çalışmada bilimsel gerçeğe varmada nasıl bir yol izleneceği, elde edilen
araştırmanın sonucunun bilime uygunluğunun tespit edilmesinde kullanılan yöntemler
araştırmanın önemli bir kısmını oluşturmaktadır.
A. Araştırmanın Amacı
Göçe ve göçmenlere yönelik Avrupa Birliği Erasmus KA2 Projelerinin, Akdeniz ülkeleri ve
diğer AB ülkeleri tarafından gerçekleştirilme durumlarını tanımlamak ve bu doğrultuda
aşağıdaki alt amaçların gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.
Akdeniz ülkeleri tarafından yapılan göçmenlere yönelik projelerin,
• Koordinatör ülkelerini,
• Eylem türüne dağılımını,
• Teklif yıllarına göre dağılımını,
• Konularını,
• Akdeniz ülkeleri ve diğer ülkeler arasında proje hibe ödeneklerinin farklılık gösterip
göstermediğini,
• İyi bir uygulama örneği mi,
• Başarı hikayesi mi belirlemek hedeflenmiştir.

B. Evren, Örneklem, Veri Toplama Teknikleri ve Analizi

Araştırmanın evrenini Avrupa Birliği Erasmus+ KA2 Projeleri oluşturmaktadır. 2014-2020
yılları arasında European Comission Erasmus+ Project Results Platform veritabanından 24161
Erasmus KA2 projesine ulaşılmıştır. “Migration”, “immigration”, “emigration”, “refugee”,
“migrant”, “immigrant”, “asylum seekers”, “syria” anahtar kelimeleri kullanılarak 2014-2020
arası yapılan 3505 Erasmus+ Programı KA2 projesine ulaşılmıştır. Bu projelerden
yürütücülüğünü Akdeniz ülkelerinin (Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz, Monoko, Türkiye,
Yunanistan, Arnavutluk, Slovenya, Hırvatistan, Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Suriye, Mısır,
İsrail, Lübnan, Kıbrıs, Malta, Filistin, Bosna Hersek, Karadağ, Cebeli Tarık) yaptığı projeler
seçilmiştir.
Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi ve bu araştırma yönteminin getirilerinden
faydalanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Analiz yapılırken frekans
ve çapraz tabloların, bağımsız örneklem t testinin uygulanması uygun görülmüştür.

C. Araştırmanın Sınırlılıkları ve Etik Boyutu

Çalışmanın veri tabanında projelerin konuları birden çok başlığı içerdiği için incelemenin
daha kolay olması açısından birinci yazılan konular ele alınmıştır. Çalışmada kullanılan veriler
kamuya açık olduğu için veri kullanımı iznine gerek duyulmamıştır.

III.BULGULAR VE TARTIŞMA

A. Koordinatör ülkeler
Avrupa Birliği Erasmus+ KA2 projeleri kapsamında 2014-2020 yılları arasında 24161 proje
gerçekleştirilmiştir. 24161 Projeden 3505 Proje göç çalışmalarını içerdiği bulunmuştur.

636
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

Gerçekleşen 24161 projenin 3505’i (%14,5) göç ve göçmenlere yönelik projelere

odaklanmıştır. Projelerin %14,5 oranının göç çalışmalarını içerdiğini göstererek bunun büyük
bir oran olduğuna dikkat çekmektedir. Avrupa Birliği Erasmus+ KA2 projelerinin göç
çalışmalarını içeren 3505 projenin koordinatörlüğünü üstlenen ülkeler incelendiğinde 3505
projeden 1219 (%34,8) projenin bir Akdeniz ülkesi tarafından yürütüldüğü bulgulanmıştır
(Tablo II). Bu Akdeniz ülkeleri Arnavutluk, Bosna Hersek, Kıbrıs, Cezayir, İspanya, Fransa,
Hırvatistan, İsrail, İtalya, Lübnan, Karadağ, Malta, Portekiz, Slovenya, Tunus, Türkiye’dir. En
çok proje koordinatörlüğü bulunan Akdeniz ülkeleri İspanya, İtalya, Fransa ve Türkiye’dir.
İspanya’nın 333, İtalya’nın 302, Fransa’nın 247, Türkiye’nin 144 proje koordinatörü olduğu
proje bulunmaktadır (Tablo III).
En çok proje koordinatörlüğü bulunduran Akdeniz ülkeleri İspanya, İtalya, Fransa ve
Türkiye’nin olması dikkat çekici bir bulgudur. İspanya, İtalya, Fransa AB üyesi ekonomik,
siyasi, sosyal açıdan gelişmiş ülkeler olarak göçmenler açısından hedef ülkeleri
oluşturmaktadır. Türkiye ise AB adayı bir ülke olarak hem de coğrafi konum itibariyle göç için
transit ülke konumundadır. Suriye İç Savaşı nedeniyle büyük bir göçmen nüfusunu bünyesine
almak zorunda kalmıştır. Bu yüzden göç ile ilgili projeler bu ülkelerde yoğunlaşmış olabilir.
Bunun yanı sıra çalışmada ortak ülkeler haricinde sadece projelerin koordinatör ülkeleri baz
alındığı için bu sonuca ulaşılmıştır. Projenin ortakları olan diğer ülkelerin Akdeniz ülkesi olma
olasılığını kattığımızda projelerin büyük çoğunluğunda Akdeniz ülkelerini içerdiği söylenebilir.
Bu durumda daha detaylı bir çalışma ile partner ülkeleri de içine alan bir analiz yapılması
önemlidir.

Diğer Erasmus+ KA2

Projeleri

Göç çalışmaları içeren

Erasmus+ KA2 Projeleri

Şekil 2. Erasmus+ KA2 Projeleri Dağılımı

TABLO II. GÖÇMENLERE YÖNELİK YAPILAN AB KA2 STRATEJİK ORTAKLIK

PROJELERİNİN KOORDİNATÖR ÜLKELERİNE GÖRE DAĞILIMI
Koordinatör Geçerli Komülatif
Frekans Yüzde
Ülkeler Yüzde Yüzde

Diğer ülkeler 2286 65,2 65,2 65,2

Akdeniz Ülkesi 1219 34,8 34,8 100

Toplam 3505 100 100

637
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

TABLO III. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN

AB KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN KOORDİNATÖR ÜLKELERİNE GÖRE DAĞILIMI

Akdeniz
N %
Ülkeleri
İspanya 333 27,3
İtalya 302 24,8
Fransa 247 20,3
Türkiye 144 11,8
Portekiz 65 5,3
Slovakya 32 2,6
Kıbrıs Rum
27 2,2
Kesimi
Hırvatistan 22 1,8
Malta 22 1,8
Karadağ 7 0,6
Arnavutluk 6 0,5
Bosna
6 0,5
Hersek
Lübnan 3 0,2
Cezayir 1 0,1
İsrail 1 0,1
Tunus 1 0,1
Toplam 1219 100

B. Eylem Türü
Akdeniz ülkelerinin koordinatörlüğünü yaptığı, göç çalışmalarını içeren Erasmus+ KA2
Projelerinde sırasıyla Yetişkin eğitimi için Stratejik Ortaklıklar (% 24,2), Okul Değişimi
Ortaklıkları (21,9), Gençler için Stratejik Ortaklıklar (%12,6), Sadece Okullar İçin Stratejik
Ortaklıklar (%11), Okul eğitimi için Stratejik Ortaklıklar (%10,8), Mesleki eğitim ve öğretim
için Stratejik Ortaklıklar (%7,6) eylem türlerinin ön plana çıktığı bulgulanmıştır (Tablo IV).
Bulgulara göre Yetişkin eğitimi için Stratejik Ortaklıklar, Okul Değişimi Ortaklıkları,
Gençler için Stratejik Ortaklıklar, Sadece Okullar İçin Stratejik Ortaklıklar, Okul eğitimi için
Stratejik Ortaklıklar, Mesleki eğitim ve öğretim için Stratejik Ortaklıklar eylem türleri KA2
projelerinde ön plana çıkmıştır. Buna göre yetişkin eğitimi, genç eğitimi, okul değişimi ve
mesleki eğitim ve öğretime yönelik olan çalışmalara eğimin daha yoğun olduğunu
göstermektedir. Ayrıca Yükseköğretimde kapasite geliştirme eylem türünde göç çalışmaları
içeren projelere az sayıda başvurulmuştur. Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Göç Çalışmaları
Anabilim dalı olarak Kapasite geliştirme anlamında projeler üretilebilir. Üniversitelerde göç
çalışmaları ile ilgili projelerin arttırılması akademik göç çalışmalarının kalitesinin yükselmesi
ve farklı bakış açılarını bünyesine katması için önemli olabilir.

638
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

TABLO IV. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN AB

KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN EYLEM TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI
Diğer ülkeler Akdeniz Ülkesi Toplam
Eylem Türleri
n % n % n %
ACP ülkelerinde
(Afrika, Karayip ve
Pasifik Devletleri
37 1,6 23 1,9 60 1,7
örgütü) Kapasite
Geliştirme, Latin
Amerika ve Asya
Komşu ülkelerde ve
gelişmekte olan
20 0,9 20 1,6 40 1,1
ülkelerde gençler için
Kapasite Geliştirme
Yükseköğretimde
18 0,8 16 1,3 34 1
Kapasite Geliştirme
Yaratıcılık için
24 1 17 1,4 41 1,2
ortaklıklar
Dijital Eğitime
Hazırlık için 5 0,2 8 0,7 13 0,4
Ortaklıklar
Okul Değişimi
469 20,5 267 21,9 736 21
Ortaklıkları
Birden fazla alana
hitap eden Stratejik 15 0,7 8 0,7 23 0,7
Ortaklıklar

Yetişkin eğitimi için

533 23,3 295 24,2 828 23,6
Stratejik Ortaklıklar

Yükseköğrenim için
99 4,3 50 4,1 149 4,3
Stratejik Ortaklıklar

Okul eğitimi için

228 10 132 10,8 360 10,3
Stratejik Ortaklıklar
Sadece Okullar İçin
340 14,9 134 11 474 13,5
Stratejik Ortaklıklar
Mesleki eğitim ve
öğretim için Stratejik 214 9,4 93 7,6 307 8,8
Ortaklıklar
Gençler için Stratejik
279 12,2 154 12,6 433 12,4
Ortaklıklar
Diğerleri 4 0,2 2 0,2 7 0,2
Toplam 2286 100 1219 100 3505 100

639
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

C. Teklif Yılı
Göçmenlere yönelik Erasmus KA2 projelerinin her yıl sayısı artmıştır (Tablo V). 2014- 2020
yılları arasında en çok 2020 yılında proje üretilmiştir. 2019 yılında diğer ülkelerin ürettiği proje
%19,1 oranında iken 2020 yılında %19,2 oranındadır. Diğer ülkelerde 2019’dan 2020’ye
projelerin sayısı %0,1’lik bir artış göstermiştir. Akdeniz ülkelerinde 2019 yılında üretilen proje
%19,4 oranında iken 2020 yılında %20,9 oranındadır. Akdeniz ülkelerinde 2019’dan 2020’ye
projelerin sayısı %1,5’lik bir artış göstermiştir.
Erasmus+ KA2 projelerinin teklif yılları dağılımın bakıldığında her geçen yıl hem Akdeniz
ülkeleri hem de diğer ülkeler için göçmenlere yönelik projelerde artış olduğu bulgularla ortaya
konmuştur. Özellikle 2019 yılından 2020 yılına diğer ülkelerin proje sayısı %0,1’lik artış
gösterirken Akdeniz ülkelerinde bu oranın %1,5 oranında artış göstermesi dikkat çekicidir.
Akdeniz ülkelerinin coğrafi yerleşimine baktığımızda Avrupa, Asya ve Orta Doğu’nun içinde
bulunması, farklı düzeyde siyasi, ekonomik, sosyal, hukuki yapılaşmaları nedeniyle göç
çalışmaları açısından yoğun bir bölge oluşturmaktadır. Arap Baharı, Suriye İç Savaşı, Golan
Tepeleri Su sorunu, ekonomik krizler, Filistin-İsrail gerilimi vb. birçok durum Akdeniz
bölgesinde göç dalgalarını yaratmaktadır. Hem kaynak hem hedef hem transit ülkeleri içinde
bulunduran Akdeniz coğrafyası önemli göç rotalarının merkezidir. Ayrıca 2019’da başlayan
Covid-19 Pandemisi de göçü etkileyen bir diğer unsurdur. Çoğu göçmenin eşitsizlikle
karşılaştığı dezavantajlı konumu pandemi dönemiyle daha çok pekişmiştir. Akdeniz ülkelerinde
göçmenlere yönelik yapılan projelerin her yıl artması bu olgularla açıklanabilir.

TABLO V. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK

GERÇEKLEŞTİRİLEN AB KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN TEKLİF
YILLARINA GÖRE DAĞILIMI
Koordinatör Ülkeler
Teklif Toplam
Diğer ülkeler Akdeniz Ülkesi
Yılı
n % n % n %

2014 100 4,4 47 3,9 147 4,2

2015 158 6,9 50 4,1 208 5,9

2016 384 16,8 186 15,3 570 16,3

2017 377 16,5 206 16,9 583 16,6

2018 392 17,1 238 19,5 630 18

2019 437 19,1 237 19,4 674 19,2

2020 438 19,2 255 20,9 693 19,8

Toplam 2286 100 1219 100 3505 100

640
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

D. Projelerin Konuları
Göçmenlere yönelik Akdeniz ülkelerinin yürütücülüğünü yaptığı Erasmus KA2 projelerinde
; İçerme-eşitlik (%11), Mültecilerin entegrasyonu (%7,8), ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri)
- yeni teknolojiler - dijital yetkinlikler (%7,4), Göçmenlerin sorunları (%7,2), Yeni inovatif
müfredat/eğitim yöntemleri/eğitim kurslarının geliştirilmesi (%6), AB Vatandaşlığı-AB bilinci
ve Demokrasi (%5,8), Yaratıcılık ve Kültür (%4,7), Dezavantajlılar için erişim (%4,3),
Okuldan Erken Ayrılma / Eğitimde Başarısızlıkla Mücadele (%4,1), Kültürlerarası/kuşaklar
arası eğitim ve (yaşam boyu) öğrenme (%3,7) konuları öne çıkan konular olmuştur (Tablo VI).
Bulgulara göre, Akdeniz ülkelerinin yürütücülüğünü yaptığı projelerde konularında; İçerme-
eşitlik, Mültecilerin entegrasyonu, ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) - yeni teknolojiler -
dijital yetkinlikler, Göçmenlerin sorunları, Yeni inovatif müfredat/eğitim yöntemleri/eğitim
kurslarının geliştirilmesi, AB Vatandaşlığı-AB bilinci ve Demokrasi, Yaratıcılık ve Kültür,
Dezavantajlılar için erişim, Okuldan Erken Ayrılma / Eğitimde Başarısızlıkla Mücadele,
Kültürlerarası/kuşaklar arası eğitim ve (yaşam boyu) öğrenme konuları öne çıkan konular
olmuştur. İçerme, eşitlik, entegrasyon, göçmen sorunları konularının ön planda olması dikkat
çekicidir. Günümüzde göçe güvenlik boyutundan bakılmasına neden olan terör olayları
İslamafobi, ırkçılık, yabancı düşmanlığı gibi ayrımcı davranışları beraberinde getirmiştir. Bu
da eşitlik, içerme ile ilgili projelerin artmasına neden olmuş olabilir. Bir Erasmus KA2
projesinin kaynaklık yaptığı bir çalışmada kuşaklararası iletişimde akraba olmayan yaşlı
yetişkinler ve göçmen gençler arasında öğrenmede ICT'nin rolü incelenmiştir. Leek’in [7]
çalışmasına göre ICT sayesinde kuşaklar ve kültürler arasında katılımcıların şekillendirilmiş,
biyografik deneyimleriyle bir bağ oluşturulabilir. Kuşaklar arası dayanışmaları ile nesiller arası
ve kültürel mesafeyi ortadan kaldırarak, yardım, motivasyon ve karşılıklılık alışverişine
dayanan bir bağ kurmuşlardır. Çalışmadaki yaşlılar, çevrimiçi kaynakları kullanırken, dil
farklılıklarına rağmen genç göçmenlerle olan etkileşimlerinden memnun kalmışlardır. Bir diğer
önemli konu olan AB Vatandaşlığı-AB bilinci ve Demokrasi özellikle entegrasyon
çalışmalarında çokça yer almaktadır. Zaten Erasmus Programının başlıca hedeflerinden biri
olan Avrupa bilinci göçmenler için ortak bilinç oluşturma açısından önem arz etmektedir.
Birleşik Krallık’ta yapılan çokkültürcü politikaların başarısızlığı etnik ve dini grupların
kutuplaşmalarına neden olmuş asimilasyon gibi çağ dışı yöntemler geride bırakılmaya gayret
edilerek entegrasyon olgusunun ortak bir aidiyet hissi ve değerler topluluğu çevresinde
tanımlanacak ortak bir kimlik yaratmayı amaçlayan göç politikaları oluşturmuştur.

641
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

TABLO VI. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN AB KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN
KONULARILARINA GÖRE DAĞILIMI
Koordinatör Ülke Total Koordinatör Ülke Total
Proje Konuları Diğer Akdeniz Proje Konuları Diğer Akdeniz
ülkeler Ülkesi ülkeler Ülkesi
Dezavantajlılar için erişim 88 51 139 Anahtar Beceriler (matematik ve 58 37 95
4,0% 4,3% 4,1% okuryazarlık dahil) – temel beceriler 2,6% 3,1% 2,8%
Tarım, ormancılık ve balıkçılık 2 7 9 İşgücü piyasası sorunları dahil kariyer 48 17 65
,1% ,6% ,3% rehberliği / genç işsizliği 2,2% 1,4% 1,9%
Sivil katılım / sorumlu vatandaşlık 42 29 71 Göçmenlerin sorunları 173 85 258
1,9% 2,5% 2,1% 7,8% 7,2% 7,6%
Eğitim kurumları ve iş dünyası arasındaki 8 2 10 Doğa bilimleri 9 2 11
iş birliği ,4% ,2% ,3% ,4% ,2% ,3%
Yaratıcılık ve Kültür 86 55 141 Yeni inovatif müfredat/eğitim 160 71 231
3,9% 4,7% 4,1% yöntemleri/eğitim kurslarının geliştirilmesi 7,2% 6,0% 6,8%
Kültürel miras/Avrupa Kültürel Miras 39 21 60 Açık ve uzaktan eğitim 21 10 31
Yılı 1,8% 1,4% 1,8% ,9% ,9% ,9%
Engelliler - özel ihtiyaçlar 19 17 36 Beceri uyumsuzluklarının üstesinden gelmek 12 18 30
,9% 1,4% 1,1% (temel/çapraz) ,5% 1,5% ,9%
Erken çocukluk eğitimi ve bakımı 1 0 1 Eğitim Bilimi 37 20 57
,0% ,0% ,0% 1,7% 1,7% 1,7%
Okuldan Erken Ayrılma / Eğitimde 57 48 105 Çatışma sonrası/afet sonrası rehabilitasyon 5 2 7
Başarısızlıkla Mücadele 2,6% 4,1% 3,1% ,2% ,2% ,2%
Ekonomik ve mali işler (finansman 2 0 2 Ortak Ülkelerde Yüksek Öğrenimin Kalitesi 5 0 5
sorunları dahil) ,1% ,0% ,1% ve Uygunluğu ,2% ,0% ,1%
Sporda sosyal içermenin ve fırsat 3 0 3 Kalite güvencesi 2 1 3
eşitliğinin teşvik edilmesi ,1% ,0% 1% ,1% ,1% ,1%
Enerji ve kaynaklar 5 1 6 Kalite geliştirme ve/veya yöntemleri (okul 22 17 39
,2% ,1% ,2% geliştirme dahil) 1,0% 1,4% 1,1%
Girişim, sanayi ve KOBİ'ler (girişimcilik 16 2 18 Karar vericilerle politika 10 8 18
dahil) ,7% ,2% ,5% düzeyine/diyaloğuna ulaşmak ,4% ,7% ,5%
Girişimci öğrenme - girişimcilik eğitimi 49 33 82 Tanıma (yaygın/gayri resmi 20 9 29
2,2% 2,8% 2,4% öğrenme/krediler) ,9% ,8% ,9%

642
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

Çevre ve iklim değişikliği 36 9 45 Tanıma, şeffaflık, sertifikasyon 13 5 18

1,6% ,8% 1,3% ,6% ,4% ,5%
Etik, din ve felsefe (dinler arası diyalog 14 9 23 Bölgesel boyut ve iş birliği 7 0 7
dahil) ,6% ,8% ,7% ,3% ,0% ,2%
AB Vatandaşlığı, AB bilinci ve 131 68 199 Araştırma ve İnovasyon 12 9 21
Demokrasi 5,9% 5,8% 5,9% ,5% ,8% ,6%
Cinsiyet eşitliği / fırsat eşitliği 42 27 69 Romanlar ve/veya diğer azınlıklar 15 10 25
1,9% 2,3% 2,0% ,7% ,9% ,7%
Sağlık ve esenlik 43 15 58 Kırsal kalkınma ve kentleşme 11 3 14
1,9% 1,3% 1,7% ,5% ,3% ,4%
Adalet ve İçişleri (insan hakları ve 10 5 15 Sosyal diyalog 48 22 70
hukukun üstünlüğü) ,4% ,4% ,4% 2,2% 1,9% 2,1%
ICT (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) - 143 87 230 Sosyal girişimcilik / sosyal inovasyon 9 5 14
yeni teknolojiler - dijital yetkinlikler 6,4% 7,4% 6,8% ,4% ,4% ,4%
İçerme- Eşitlik 218 129 347 Eğitim kurumlarının sosyal/çevresel 14 6 20
9,8% 11,0% 10,2% sorumluluğu ,6% ,5% ,6%
Mültecilerin entegrasyonu 146 92 238 Yabancı dillerin öğretilmesi ve öğrenilmesi 61 25 86
6,6% 7,8% 7,0% 2,7% 2,1% 2,5%
Kültürlerarası/kuşaklar arası eğitim ve 144 43 187 Ulaşım ve hareketlilik 2 1 3
(yaşam boyu) öğrenme 6,5% 3,7% 5,5% ,1% ,1% ,1%
Uluslararası iş birliği, uluslararası 49 19 68 Gençlik (Katılım, Genç İşgücü, Gençlik 58 23 81
ilişkiler, kalkınma iş birliği 2,2% 1,6% 2,0% Politikası) 2,6% 2,0% 2,4%
2225 1175 3400
Toplam 100,0% 100,0% 100,0
%

643
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

E. Projelerin Hibe Ödeneği

Bağımsız örneklem t testi, göç çalışmalarını içeren Erasmus+KA2 projeleri hibe
ödeneklerinin Akdeniz ülkeleri ve diğer ülkeler için farklılaşıp farklılaşmadığı ortaya koymak
amacıyla kullanılmıştır. Analiz sonucunda, diğer ülkeler ve Akdeniz ülkeleri arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (t = -0,9,p=0,368) (Tablo VII).

TABLO VII. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN AB

KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN AB HİBE ÖDENEĞİ DAĞILIMI
Standart
Koordinatör Standart
N Ortalama Hata
Ülkeler Sapması
Ortalaması
AB Hibe Diğer ülkeler 2286 168204,52 1,56E+05 3263,5448
Ödeneği
(Euro Akdeniz 1219 172889,41 1,28E+05 3660,7341
cinsinden) Ülkesi

F. İyi bir uygulama örneği mi?

Hem diğer ülkeler hem de Akdeniz ülkeleri açısından göçmenlere yönelik KA2 projelerinin
iyi bir pratik olarak nitelendirilmesi büyük oranda olumsuz bulunmuştur (Tablo VIII).
Koordinatörlüğü Akdeniz ülkeleri ve diğer ülkeler tarafında yapılan projelerin kalite durumları
benzerdir. Göçmenlere yönelik Erasmus+ KA2 projelerinin iyi bir uygulama örneği olması
açısından Akdeniz ülkeleri ve diğer ülkeler arasında bir fark bulunamamıştır. Fakat bu ölçeğin
olumsuz olarak yanıtlanması dikkat çekicidir. Projelerin bu açıdan neden olumsuz olduğu
araştırılmalıdır. Bu araştırma sonuçları gelecek proje çalışmaları için rehber niteliği taşıyabilir.

TABLO VIII. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN AB

KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN İYİ BİR UYGULAMA ÖRNEĞİ OLMA DURUMUNA
GÖRE DAĞILIMI
Koordinatör Ülkeler
İyi bir uygulama Toplam
Diğer ülkeler Akdeniz Ülkesi
örneği mi?
n % n % n %

Evet 326 14,3 109 8,9 435 12,4

Hayır 1959 85,7 1111 91,1 3070 87,6

Toplam 2285 100 1220 100 3505 100

G. Başarı hikayesi mi?

Hem diğer ülkeler hem de Akdeniz ülkeleri açısından göçmenlere yönelik KA2 projelerinin
başarı hikayesi olarak büyük oranda olumsuz bulunmuştur (Tablo IX). Koordinatörlüğü
Akdeniz ülkeleri ve diğer ülkeler tarafında yapılan projelerin başarı durumları benzerdir.
Göçmenlere yönelik Erasmus+ KA2 projelerinin başarı hikayesi olması açısından Akdeniz
ülkeleri ve diğer ülkeler arasında bir fark bulunamamıştır. Fakat bu ölçeğin olumsuz olarak

644
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

yanıtlanması dikkat çekicidir. Projelerin bu açıdan neden olumsuz olduğu araştırılmalıdır. Bu

araştırma sonuçları gelecek proje çalışmaları için rehber niteliği taşıyabilir.
TABLO IX. AKDENİZ ÜLKELERİNDE GÖÇ VE GÖÇMENLERE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN AB
KA2 STRATEJİK ORTAKLIK PROJELERİNİN BAŞARI HİKAYESİ OLMA DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI
Koordinatör Ülkeler
Başarı hikayesi Toplam
Diğer ülkeler Akdeniz Ülkesi
mi?
n % n % n %

Evet 18 0,8 4 0,3 22 0,6

Hayır 2267 99,2 1216 99,7 3483 99,3

Toplam 2285 100 1220 100 3505 100

SONUÇ
Erasmus Programı öğrenci ve personel hareketliliği ötesinde diğer kurum ve kuruluşları,
neredeyse her yaştan bireyi kapsamına alarak etkisini geliştirmektedir. Önceden Avrupa üye
ülkeleri ve aday ülkeler ile sınırlı olan program üçüncü ülkeler haricinde diğer ülkelerle de iş
birliği yaparak halkayı genişletmekte, toplumlararası etkileşimi çeşitlendirmektedir. Erasmus+
Programı kapsamında üretilen KA2 projeleri özellikle ulusötesi proje toplantıları, fikri çıktıların
geliştirilmesi ve çoğaltıcı etkinlikler oluşturması açısından göç ile ilgili çalışmalar için önem
taşımaktadır. Mesleki Eğitim, Okul Eğitimi, Yetişkin Eğitimi, Yükseköğretim ve Gençlik
alanlarında yapılan çalışmalarla yüksek kaliteli öğretme, öğretim, öğrenme ve gençlik
çalışmalarına yol açan yenilikçi deneyimler, kurumsal modernleşme ve sosyal yenilikçiliği
geliştirmek, uygulamak ve/veya transfer etmek için kurumlara etkin bir birlikte çalışma fırsatı
sunmaktadır. İş dünyası ile ortaklıklar kurarak yenilikçi gelişmeleri ekonomi alanına da
taşımaktadır. Programa katılan öğrencilerin hareketlilik hakkındaki düşünceleri ve
hareketliliğin etkileri incelendiğinde hareketliliğin; öğrenciler üzerinde bireysel, akademik,
sosyal, dil becerisi ve kültürel açıdan etkileri olduğu bulgulanmıştır [8].
Avrupa Birliği Erasmus+ Projeleri içerdiği insan hareketliliği ile ülkeler, toplumlar,
kurumlar arası büyük bir etkileşim, iş birliği olanağı ile önemli bir eğitim faaliyeti sunmaktadır.
Geçmişten günümüze her alana tesir eden göç olgusunun bu uluslararası eğitim faaliyeti ile
değerlendirilerek projelerin sonuçları, partner ülkeleri de içine katarak derin bir içerik analizi
yapılması göç çalışmalarına için önemli bir katkı olabilir.

KAYNAKLAR
[1] M. Duruel, “Avrupa Birliği Göç Politikası ve Kitlesel Göç Akınları Karşısındaki
Durumu,” Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 3 (3), ss.1-12, 2017.
[2] EuroStat: Statistics | Eurostat (europa.eu). Erişim Tarihi: 11.06.2021.
[3] G. Özdem, “Yükseköğretim Kurumlarında ERASMUS Programının Değerlendirilmesi
(Giresun Üniversitesi Örneği),” Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1 (1), 61-98,
2013.
[4] H. Süngü ve M. Bayrakçı, “Bolonya süreci sonrası yükseköğretimde akreditasyon
çalışmaları,” Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 895-912, 2010.

645
 International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21)

[5] Türkiye Ulusal Ajansı, “Erasmus nedir?” Erişim adresi:

https://www.ua.gov.tr/anasayfa/icerikler/erasmus-nedir/ Erişim tarihi: 07.06.2021.
[6] EC, “Erasmus+ Programme Guide 2022, Version 1 (2022)”: Erişim tarihi: 24-11-2021,
European Commission, Brussel, 2021.
[7] J. Leek, “The Role of ICT in Intergenerational Learning between Immigrant Youth and
Non-related Older Adults: Experiences from Sweden,” Scandinavian Journal of
Educational Research, 1-14, 2020.
[8] M. Ünal, “Avrupa birliği Erasmus öğrenci öğrenim hareketliliği programının CIPP
(bağlam, girdi, süreç, ürün) modeline göre değerlendirilmesi” (Yayınlanmamış doktora
tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, 2011.

646
i
 BİLDİRİ KİTABI
PROCEEDINGS BOOK

Uluslararası Bilimsel Gelişmeler Kongresi

International Congress on Scientific Advances

22-25 ARALIK/ DECEMBER 2021

i
 ULUSLARARASI BİLİMSEL GELİŞMELER KONGRESİ
INTERNATIONAL CONGRESS ON SCIENTIFIC ADVANCES
22-25 ARALIK/DECEMBER 2021

ISBN: 978-605-74234-9-8

ii
 ULUSLARARASI BİLİMSEL GELİŞMELER KONGRESİ
INTERNATIONAL CONGRESS ON SCIENTIFIC ADVANCES
22-25 ARALIK/DECEMBER 2021

Düzenleme Kurulu/Organizing Board

Assoc.Prof. Dr. Muhammet Nuri SEYMAN

Assoc.Prof. Dr. Adem DALCALI

Bilim Kurulu/Scientific Board

• Prof. Dr. Recep ÇALIN • Prof. Dr. Mehmet AKBABA

• Prof. Dr. Tadeja Jere JAKULIN • Prof. Dr. Lianggui LIU
• Prof. Dr. Mahmut BÖYÜKATA • Prof. Dr. Ahmed Kadhim Hussein
• Prof. Dr. Alexandre Jean Rene SERRES • Prof. Dr. Ali Rıza YILDIZ
• Prof. Dr. Andrzej JAKI • Prof. Dr. Osman YILDIZ
• Prof. Dr. Mehmet AKAR • Prof. Dr. Hülya ÇİÇEK
• Prof. Dr. İbrahim DEVELİ • Assoc.Prof. Dr. Muhammet Nuri SEYMAN
• Prof. Dr. Zitaun CAI • Assoc.Prof. Dr. Ümit AYATA
• Prof. Dr. Necmi TAŞPINAR • Assoc.Prof. Dr. Ning CAI
• Prof. Dr. Mustafa GÜNAY • Assoc.Prof. Dr. Bülent BÜYÜK
• Prof. Dr. Hui CHEN • Assoc.Prof. Dr. Héctor F. MIGALLON
• Prof. Dr. Jue-Sam CHOU • Assoc.Prof. Dr. Betül APAYDIN YILDIRIM
• Prof. Dr. Feyzullah TEMURTAŞ • Assoc.Prof. Dr. Oye Nathaniel DAVID
• Prof. Dr. Jianjun WANG • Assoc.Prof. Dr. Zafer İBRAHİMOĞLU
• Prof. Dr. Ke-Lin DU • Assoc.Prof. Dr. Emre ÇELİK
• Prof. Dr. Paweł LULA • Assoc.Prof. Dr. Sasmita MOHAPATRA
• Prof. Dr. Mehmet TEKTAŞ • Assoc.Prof. Dr. Selim ÖNCÜ
• Prof. Dr. Degan ZHANG • Assoc.Prof. Dr. Aşır ÖZBEK
iii
• Assoc.Prof. Dr. Neelamadhab PADHY
• Assoc.Prof. Dr. M. Hanefi CALP
• Assoc.Prof. Dr. Ziyodulla YUSUPOV
• Assoc.Prof. Dr. Serhat DUMAN
• Assoc.Prof. Dr. Abdullah YEŞİL
• Assoc.Prof. Dr. Özgür SELVİ
• Assoc.Prof. Dr. İsmail ŞAHİN
• Assoc.Prof. Dr. Rıdvan Koçyiğit
• Assoc.Prof. Dr. Muharrem PUL
• Assoc.Prof. Dr. Osman ÜNLÜ
• Assoc.Prof. Dr. Şeyda GÜL
• Assoc.Prof. Dr. Pınar GÜL
• Assoc.Prof. Dr. Fatih YILDIRIM
• Assoc.Prof. Dr. Osman ÇAMLIBEL
• Assoc.Prof. Dr. İsmail KOÇAK
• Assoc.Prof. Dr. Hüseyin Oktay ERKOL
• Assoc.Prof. Dr. Harun ÖZBAY
• Assoc.Prof. Dr. Adem DALCALI
• Assoc.Prof. Dr. İsmail SOLMAZ
• Assoc.Prof. Dr. Ahmet Semih UZUNDUMLU
• Assoc.Prof. Dr. Ahmet AKKÖSE
• Assoc.Prof. Dr. Sinan Kopuzlu
• Assoc.Prof. Dr. Abdulkerim Diler
• Assoc.Prof. Dr. Oğuz Akın Düzgün
• Assoc.Prof. Dr. Mevlüt ARSLAN
• Assoc.Prof. Dr. Murat Kadir YEŞİLYURT
• Assist.Prof.Dr. M. Mauricio Hernandez CELY
• Assist.Prof.Dr. Berna AKAY
• Assist.Prof.Dr. Alex Michailovic ASAVIN
• Assist.Prof.Dr.Şeyda CAN
• Assist.Prof.Dr. Onursal ÇETİN
• Assist.Prof.Dr. Abdollah Doosti-AREF
• Assist.Prof.Dr. Engin DEMİR
• Assist.Prof.Dr. Mohammed Hassan DIGHIRI
• Assist.Prof.Dr. Taşkın EROL
• Assist.Prof.Dr. Rahim DEHKHARGHANI
iv
View publication stats
• Assist.Prof.Dr. Maxim A. DULEBENETS
• Assist.Prof.Dr. Hanife DURGUN
• Assist.Prof.Dr. Abdullah GÖKYILDIRIM
• Assist.Prof.Dr. Asit Kumar GAIN
• Assist.Prof.Dr. Serhat Berat EFE
• Assist.Prof.Dr. Marek DZIURA
• Assist.Prof.Dr. Minh Trong HOANG
• Assist.Prof.Dr. Cennet GÖLOĞLU DEMİR
• Assist.Prof.Dr. Behnaz HASSANSHAHİ
• Assist.Prof.Dr. Akif KARAFİL
• Assist.Prof.Dr. Kamarulzaman KAMARUDIN
• Assist.Prof.Dr. Charles Z. LIU
• Assist.Prof.Dr. Diego Real Mañez
• Assist.Prof.Dr. Halil GÖR
• Assist.Prof.Dr. Farooque Hassan KUMBHAR
• Assist.Prof.Dr. M.M. KARMRUZZAMAN
• Assist.Prof.Dr. Berna KÖKTÜRK DALCALI
• Assist.Prof.Dr. V. Gennadievich SKOBELEV
• Assist.Prof.Dr. Abdul QAYYUM
• Assist.Prof.Dr. Vandana ROY
• Assist.Prof.Dr. Kerem ÖZDEMİR
• Assist.Prof.Dr. İlyas ÖZER
• Assist.Prof.Dr. Radu Emanuil PETRUSE
• Assist.Prof.Dr. Tomasz ROJEK
• Assist.Prof.Dr. Quang Ngoc NGUYEN
• Assist.Prof.Dr. Hayri YAMAN
• Assist.Prof.Dr. Adnan UZUN
• Assist.Prof.Dr. Hasan ŞAHİN
• Assist.Prof.Dr. Yuan TIAN
• Assist.Prof.Dr. Mahmut ÜNVER
• Assist.Prof.Dr. Igor Simplice MOKEM FOKOU
• Assist.Prof.Dr. Mingxiong ZHAO
• Assist.Prof.Dr. Yifang WEI
• Assist.Prof.Dr. Tingting ZHAO
• Assist.Prof.Dr. Ali Can KARACA
• Dr. Cemil OCAK