Professional Documents
Culture Documents
ARTIKEL Taal
ARTIKEL Taal
be/over-lezen/hoe-komen-de-boekentips-van-
jeugdboekenmaand-tot-stand
5 januari 2023
Jeugdboekenmaand gaat over boeken. Een maand lang zetten scholen, bibliotheken en
boekhandels kinder- en jeugdboeken in de kijker. Welke boeken dat zijn, hangt af van het
thema – in 2023 is dat 'Geluk', maar het was ook al 'Helden en Schurken', 'Vriendschap',
'Kunst', of 'Wetenschap & techniek'. Als coördinator van Jeugdboekenmaand doet
Iedereen Leest elk jaar een voorzet met boekentips bij dit thema. Maar hoe komen die
lijsten tot stand?
Daarom hoort er bij elk boek een annotatie die specifiek de aandacht richt op hoe het
thema van Jeugdboekenmaand aan bod komt, en die vertelt waarom dit boek gekozen is.
Op die manier reiken de boekentips – hopelijk – nieuwe inzichten aan.
Als één boek bij verschillende thema’s past, kan het gebeuren dat er in de loop der jaren
verschillende lagen van het boek bloot komen te liggen. Het uiterst vermakelijke Avonturen
van de dappere ridster van Janneke Schotveld en Milja Praagman was bijvoorbeeld een
boekentip bij het thema ‘Helden en Schurken’ (Jeugdboekenmaand 2022) en het vervolg
Meer avonturen van de dappere ridster is dat weer bij het thema ‘Geluk’
(Jeugdboekenmaand 2023). In deze (voor)leesbundel ontmoet de lezer een dappere
ridster, een echte heldin maar eentje zonder spierballen of toverkracht. Ze helpt de
mensen in haar stad met moed en aandacht. Nu het thema Geluk is, licht de annotatie toe
dat opkomen voor de zwakkeren het levensdoel is van de dappere ridster. En laat jezelf
kunnen zijn en doen wat je graag doet nu net één van de bouwstenen van geluk zijn!
Redactiewerk
Om dit soort boeken te vinden én om te puzzelen tot er voldoende variatie in het geheel
van de boekentips zit, heb je experten nodig. Daarom verzamelt Iedereen leest voor de
boekentips een aantal redactieleden rond de tafel. Deze redactieleden hebben een brede
kijk op kinder- en jeugdliteratuur, ze zijn specialisten in bepaalde genres of lezerstypen, en
hebben ervaring in onderwijs en bibliotheek.
“De opdracht van de redactie is om tot een gevarieerde boekenlijst komen die
verschillende invalshoeken van het thema belicht. Om dit doel te bewaken, krijgen de
redactieleden een aantal extra, vormelijke aandachtpunten mee.”
De opdracht van de redactie is niet om alleen maar op zoek te gaan naar ‘de beste
boeken over kunst of geluk’. Hun opdracht is om tot een gevarieerde boekenlijst komen
die verschillende invalshoeken van het thema belicht. Om dit doel te bewaken, krijgen de
redactieleden een aantal extra, vormelijke aandachtspunten mee. Zo bestaat elk van de
vier lijsten uit een dertigtal titels, een mix van vertaald en oorspronkelijk Nederlandstalig
(zowel Vlaams als Nederlands) werk. De boeken zijn veelal niet ouder dan drie jaar en vlot
verkrijgbaar in de boekhandel. Minder recente titels die de boekentips perfect aanvullen,
moeten ruim aanwezig zijn bibliotheken. Boeken die niet meer verkrijgbaar zijn in de
boekhandel of bibliotheek, komen niet in aanmerking.
Iedereen Leest organiseert het redactieoverleg. Ze roept de leden verschillende keren bij
elkaar, zodat er voldoende tijd en ruimte is om kennis te maken met het thema, om het
uitgebreid te verkennen en de focus goed in de vingers te krijgen. Elk redactielid werkt
zelfstandig, maar in voortdurend overleg met de anderen. Ze discussiëren, toetsen de
criteria bij elkaar af, stellen titels voor en halen andere titels weer weg... Na maanden van
lezen en passen, komen ze zo tot de gevarieerde lijsten vol boekentips.
En daarna? Daarna is het de beurt aan leerkrachten, bibliotheekmedewerkers en
boekhandelaren om zich te laten inspireren, om de boekentips en het thema van
Jeugdboekenmaand vast te pakken en tot bij de lezers te brengen. Want daar gaat het
uiteindelijk om, of het thema nu kunst of geluk is: om kinderen en jongeren de veelheid, de
schoonheid en het plezier van boeken en lezen te laten ontdekken.