T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

METAL TEKNOLOJS

KATI OLUTURMA

ANKARA 2006

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR .......................................................................................................iii GR ........................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1......................................................................................... 3 1. TASLAA BOYUT, KATIYA FORM VERME ............................................. 3 1.1. Extruded Boss / Base (Ykseklik Kazandrma Komutu).................................. 3 1.1.1. Taslak izime Extrude Uygulamak ........................................................... 4 1.1.2. Extrude zellik Yneticisinde Yaplabilen Ayarlamalar........................... 4 1.1.3. Kalnlatrma ekli (End Condition)Seenekleri ....................................... 5 1.2. Extruded Cut (Katdan Profil karma Komutu) .............................................. 6 1.2.1. Kat Modele Exrude Cut Uygulamak......................................................... 6 1.3. Revolved Boss / Base (Dndrme Komutu) ..................................................... 7 1.3.1. Taslak izime Revolved Boss/ Base Uygulamak ...................................... 8 1.3.2. Revolved Cut (Katdan Dndrerek Kat karma Komutu)................... 10 1.4. Fillet (kat modele radys verme komutu) ...................................................... 11 1.4.1. Keleri Yuvarlatma Kurallar ................................................................. 12 1.4.2. Keleri Yuvarlatma eitleri.................................................................. 12 1.4.3. Keleri Yuvarlatma lemi ..................................................................... 12 1.5. Chamfer (Pah Krma Komutu)........................................................................ 13 1.6. Pah Krma lemi............................................................................................. 13 UYGULAMA FAALYET................................................................................... 15 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 20 RENME FAALYET - 2..................................................................................... 22 2. LER KATI OLUTURMA ................................................................................. 22 2.1. Sweep (Sprerek Kat Oluturma Komutu) .................................................. 22 2.1.1. Sprme Kurallar .................................................................................... 23 2.2. Loft (Deiken Kesitli Kat Oluturma Komutu)............................................ 24 2.2.1. Loft ile Kat Oluturma ............................................................................ 24 2.2. Draft (Yzeye eim verme komutu) ............................................................... 26 2.3.1. Yzeyler Eim Verme.............................................................................. 26 2.4. Hole Wizard (Delik Delme Komutu) .............................................................. 27 2.4.1. Silindirik Haval Delik Delme (Counterbore) ........................................ 27 2.4.2. Konik Haval Delik Delme (Countersink).............................................. 29 2.4.3.Cvatalar in Delik Delme (Hole) ............................................................ 30 2.4.4. Vida Yuvas Ama (Tap) ......................................................................... 32 2.4.5. Boru Vidas Ama (Pipe Tap).................................................................. 33 2.4.6. Delikleri Dzenleme (Legacy) ................................................................. 35 2.5. Shell (EtDuvar Kalnl Verme Komutu) .................................................... 36 2.5.1. Duvar Kalnl Verme............................................................................. 36 2.5.2. Her Yzey in Ayr Duvar Kalnl Verme........................................... 36 2.6. Rib (Modele Destek-Feder Ekleme Komutu) ................................................. 37 2.6.1. Destek (Rib) Oluturma ........................................................................... 37 i

2.7. Linear Pattern (Dorusal oaltma Komutu) ................................................. 39 2.7.1. Tek Ynde Dorusal Kopyalama ............................................................. 39 2.7.2. ki Ynde Dorusal Kopyalama............................................................... 41 2.7.3. Circular Pattern (Dairesel oaltma Komutu)......................................... 41 2.7.5. Mirror (Eksene Gre Aynalama -Simetri Alma Komutu) ....................... 44 LME VE DEERLENDRME......................................................................... 51 MODL DEERLENDRME .................................................................................. 53 CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 54 KAYNAKA ............................................................................................................. 55

ii

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 482BK0034 Metal Teknolojisi Tm Meslekler / Dallar in Ortak Kat Oluturma Kat oluturma ilemleriyle ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandrld renme materyalidir. 40/32 Kat Modelleme modln alm olmak. Kat oluturmak Genel Ama Gerekli ortam salandnda; istenen lye ve tekniine uygun kat model oluturabileceksiniz. Amalar stenen l ve ekle uygun geometrik kat modelleme yapabileceksiniz. stenen l ve ekle uygun ileri kat modelleme yapabileceksiniz. Ortam: Snf, iletme, ktphane, bilgi teknolojileri ortam, ev gibi yerler. Donanm: Tepegz, projeksiyon, plotter, izim kad, paket izim programlar, programn alabilecei bilgisayar ve ek donanmlar vb. salanmaldr. Modl ierisindeki renme faaliyetleri sonunda lme deerlendirme ve performans testleri ile kendi kendinizi deerlendirebileceksiniz.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

iii

iv

GR GR
Sevgili renci, Gnmzde teknoloji, retim sahasnda, firmalarn rekabet halinde hatasz ve hzl bir retim yapmalarn salamtr. Bu rekabete ortak olabilmek iin firmalar ve irketler kyasya bir yar iindedirler. 20. Yzyln sonlarnda ortaya kan bu rekabet ortamnda firmalarn varlklarn srdrebilmek iin hzl ve hassas bir ekilde retim yapmalar gerekmektedir. Bunun iin tasarm alannda yeni gelimelerle CAD (Bilgisayar Destekli Tasarm) sistemleri kurulmu her geen gn yenilenerek deiik versiyonlar oluturulmutur. Bilgisayar Destekli Tasarm, Mhendislik ve retim srecindeki ilk adm, retilecek parann bilgisayar ortamnda modellemesidir. Bu anlamda SolidWorks yeniliki, kullanm kolay Windows iin hazrlanm 3 boyutlu tasarm programdr. SolidWorks, her trl makine, tesis, rn tasarmnda kullancya Windowsun kolaylklarn kullanarak hzl bir ekilde izim yapma olana salar. SolidWorks parasolid prensibinde alt iin kullancya, tasarmn her aamasnda mdahale ans vererek, modelin boyutlar, lleri ve ayrntlarnn istenen ekilde deitirilmesine olanak tanr; saniyelerle llebilecek zaman dilimlerinde teknik resimlerin ve montajlarn yaplmasn salar.

RENME FAALYET-1 RENME FAALYET-1

AMA
Bu faaliyet sonunda, gerekli ortam salandnda, bilgisayarda teknik resim kurallarna uygun geometrik kat model izimini yapabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki firmalarn teknik izimle uraan birimlerini ziyaret ederek; bilgisayarda kat model oluturmak iin kullanlan bilgisayar programlarn aratrnz SolidWorks programnn dier programlara gre avantaj ve dezavantajlarn aratrnz. SolidWorks programnn kullanld sektrler ve kullanm nedenlerini aratrnz.

1. TASLAA BOYUT, KATIYA FORM VERME

1.1. Extruded Boss / Base (Ykseklik Kazandrma Komutu)
Komut: Men: Ara ubuu: Extrude Insert > Boos / Base > Extrude Features > Extruded Boos / Base

ekil 1.1: Extrude zellik yneticisi

Taslanzda izmi olduunuz profile ykseklik kazandrarak, nesne oluturur. Kullanm olduunuz ilk extrude komutundan sonraki extrude ilemleriniz, daha nceki nesnelerinize eklentiler olarak gelecektir. Ykseklik ynn istediiniz gibi deitirebilir, hatta birden fazla ynde de ykseklik verebilirsiniz.

1.1.1. Taslak izime Extrude Uygulamak

Yeni bir kat model oluturmak iin, standart ara ubuu zerinden New dmesine tklanr ve alan pencereden Part dmesine tklanr. OK dmesine baslarak yeni dokman dosyas alr. Save as komutuyla paraya uygun bir isim verilerek sabit diske kaydedilir. n grn izmek iin, izim dzlemi olarak dizayn aac zerindeki front (n) seilir. Tasla izmek iin Sketch ara ubuu zerindeki Rectangle komut dmesi tklanr ve bir dikdrtgen izilir (ekil 1.2). Exit Sketch dmesine tklanarak izim ilemi tamamlanr.

ekil 1.2: Sketch izimi

ekil 1.3: Kat ngrnm

ekil 1.4:Katnn grn

Features ara ubuu zerindeki Extruded Boos / Base dmesine tklanr. Sketch seme ilemi yaplmsa karnza ekil 1.3 gelir ( Sketch seilmemise komuttan sonra da seim ilemini yapabilirsiniz. Bu ilemden sonra da ayn sonuca ularsnz.). Burada ekrann sol tarafnda alan Extrude zellik yneticisinde ayarlamalar yaplarak katya eitli zellikler kazandrabiliriz ve OK dmesine basarak ilemi tamamlarz (ekil 1.4).

1.1.2. Extrude zellik Yneticisinde Yaplabilen Ayarlamalar

Blind: Sadece mesafe girilerek saa ya da sola ykseklik verilir. Up to Vertex: Oluturulan profilin bir kenar veya kesi mouse ile seilerek kenara veya keye kadar ykseklik oluturulur. Up to Surface: Oluturulan profili seilen bir yzeye veya dzleme kadar uzatr. Offset From Surface: Oluturulan profile bir yzey veya dzlemden verilen mesafe kadar ykseklik oluturur. Up to Body: Oluturulan profili bir dier profile uzatmada kullanlr. Mid plane: Oluturulan profili referans alarak istenen mesafenin yars saa dier yars sola eit mesafede uzatlr. Depth: Verilecek derinliin ls burada belirtilir.

Draft on / off: Uzama ynnde koniklik veya a verilecekse kullanlr Draft Outward: Konikliin da doru olumas istendiinde seilir. Reverse Direction: Oluturulan profilin ynn deitirmek iin kullanlr. One -Direction: Tek ynde kalnlatrma oluturur. Mid - Plane: Her iki tarafa eit kalnlatrma oluturur. Two Direction: ki tarafa farkl deerler verilerek kalnlatrma oluturur. Thickness: Profile verilecek kalnlk deeri. Cap ends: Bu seilirse, cismin arka taraf kapatlarak, ii oyuk bir cisim meydana gelir.

1.1.3. Kalnlatrma ekli (End Condition)Seenekleri 1

1 2 3 4 5 6

Blind Up the Vertex Up the Surfece Ofset from Surfece Up the Body Mid Plane

1.2. Extruded Cut (Katdan Profil karma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Extrude Cut Insert > Cut > Extrude Features > Extruded Cut

ekil 1.5: Cut-extrude zellik yneticisi

Oluturulan katnn yzey veya dzleminde istenilen profil oluturulan profili (tasla) katdan karma ilemlerinde kullanlr. Genel olarak Extruded Boss/Base komutuyla benzerdir. Biri profile ykseklik kazandrrken dieri profili katdan kartr. Extrude zellik yneticisindeki ayarlamalar ile Cut-Extrude zellik yneticisindeki ayarlamalar birbirinin aynsdr tek fark Flip Side to Cut komutudur. Flip Side To Cut : Kat zerine izilen profili tutarak dndaki tm katy keser atar.

1.2.1. Kat Modele Exrude Cut Uygulamak

nceden izilmi kat cismin (ekil 1.6) Extrude Cut uygulanacak yzeyi seilir ve Normal To komut dmesine tklanarak n grnme getirilir.

Seilmi yzeyin zerine, karlmak istenen cismin, Sketch ara ubuundaki komutlar kullanlarak taslak izimi yaplr ve taslak seilerek aktif hale getirilir.

ekil 1.6: Kat cisim

ekil 1.7: Taslak izimi

Standart View ara ubuu zerinden Isometric dmesine tklanarak grnm tekrar zometrik konuma getirilir (ekil 1.8). Features ara ubuu zerindeki Extruded Cut tklanarak komut altrlr ve Cut-Extrude zellik yneticisi alr. Burada Cut-Extrude penceresinden ayarlamalar yaplarak katya eitli zellikler kazandrabiliriz ve OK dmesine basarak ilemi tamamlarz.

ekil 1.8: Kat cismin izometrik

1.9: lemin bitmi hali grnm

1.3. Revolved Boss / Base (Dndrme Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu:

Revolved Insert > Boos / Base > Revolved Features > Revolved Boos / Base

ekil 1.10: Revolve zellik yneticisi

izim (Sketch)in bir eksen etrafnda dndrlerek kat model elde etmek iin kullanlr. Burada dikkat edilecek husus Sketch (izim)lerin dndrme eksenini gememesidir. Bu durumda Sketch (izim) kendi zerine kaca iin hata verecektir.

Yanl

Doru

Doru

ekil 1.11: Yanl ve doru sketch izimleri

Not: Birden fazla izimde eksen izgisi varsa Revolved Boss/Base komutuna basmadan nce, istenen eksen izgisi seilmelidir. Oluturulan bir profili bir eksen etrafnda dndrmek iin Revolved Boss/Base komutuna tklandnda zellik yneticisi alr ve kullancya eitli seenekler sunar.

1.3.1. Taslak izime Revolved Boss/ Base Uygulamak

Yeni bir kat model oluturmak iin, standart ara ubuu zerinden New dmesine tklanr ve alan pencereden Part dmesine tklanr. OK dmesine baslarak yeni dokman dosyas alr. Save as komutuyla paraya uygun bir isim verilerek sabit diske kaydedilir. n grn izmek iin, izim dzlemi olarak Dizayn aac zerindeki front (n) seilir.

Tasla izmek iin Sketch ara ubuu zerindeki Centerline komutuyla bir eksen izilir ve Line komut ile de izim oluturulur (ekil 1.12). Exit Sketch dmesine tklanarak izim ilemi tamamlanr.

ekil 1.12: Sketch izimi

ekil 1.13: Katnn ngrnm

ekil 1.14: lemin bitmi hali

Features ara ubuu zerindeki Revolved Boss / Base dmesine tklanr ve komut altrlr. izilen Sketch tklanr ve katnn n grnm meydana gelir (ekil 1.13 ve 1,15). Ekrann sol tarafnda alan Revolve zellik yneticisinden ayarlamalar yaplarak katya aada belirtilen eitli zellikleri kazandrabiliriz. OK dmesine basarak ilemi tamamlarz (ekil 1.14 ve 1.16). Axis of Revolution: Dndrme ekseni Reverse Direction: Oluturulan profilin dnme ynn deitirmek iin kullanlr. One - Direction: Tek bir ynde dndrme yapar. Mid Plane: Verilen a merkezden her iki tarafa eit olarak paylatrlr. Two - Direction: Merkezden her iki tarafa farkl a deerleri verilerek dndrme ilevi gerekleir. Angle: Dndrme as. Aada farkl a deeri verilerek yaplm rnekler grlmektedir. Reverse Direction: Oluturulan profilin ynn deitirmek iin kullanlr. One - Direction: Tek bir ynde et kalnl oluturur. Mid Plane: ki tarafa eit et kalnl oluturur. Two - Direction: Merkezden her iki tarafa farkl et kalnl oluturur. Direction 1 Thickness: 1. profile verilecek kalnlk deeri.

ekil 1.15: Katnn n grnm

ekil 1.16: lemin bitmi hali

1.3.2. Revolved Cut (Katdan Dndrerek Kat karma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Revolved Cut Insert > Cut > Revolve Features > Revolved Cut

ekil 1.22: Cut revolve zellik yneticisi

Dndrlerek oluturulmu kat model zerinden, yine dndrerek kat model karmak iin kullanlan bir komuttur. (Boss Revolve) komutuyla ayn zellikleri tamaktadr.

Dndrerek Kat Model karma

Daha nceden anlatld gibi temel kat model Revolve komutuyla oluturulur (ekil 1.23). Standart Views ara ubuu zerindeki Front (n grn ) grn dmesine tklanr ve temel kat modelin n grn karmza gelir.

ekil 1.23: Katnn model

ekil 1.24: Eksen ve daire izimi

10

Katnn tam ortasndan geen merkez izgisi izilir. Daha sonra kelere daireler izilir. Shift tuu basl tutularak, izilen daireler arka arkaya seilerek Feature ara ubuu zerindeki Revolve Cut dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Cut-Revolve zellik yneticisinde ayarlamalar yaplarak katya zellikler kazandrabiliriz ve OK dmesine basarak ilemi tamamlarz.

ekil 1.25: lemin bitmi hali

1.4. Fillet (kat modele radys verme komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Fillet Insert > Features > Fillet Features > Fillet

ekil 1.32: Fillet zellik yneticisi

11

Bu komut, kat zerindeki yzeylerin oluturduu keleri ie veya da doru yuvarlatmak iin kullanlr.

1.4.1. Keleri Yuvarlatma Kurallar

Byk ke yuvarlatmalar, kk olanlardan nce yaplmaldr. Paraya eim verilecekse, keleri yuvarlatmadan nce yaplmaldr. Rebuild komutunun hzl almas iin, model parann tm kelerinde tek tip yuvarlatma yaplmaldr.

1.4.2. Keleri Yuvarlatma eitleri

1. 2. 3. 4. Constant Radius Fillet (Sabit yarapl yuvarlatma) Variable Radius Fillet (Deiken yarapl yuvarlatma) Face Fillet (Yzey yuvarlatma) Full Round Fillet (Tam yuvarlak yuvarlatma)

1.4.3. Keleri Yuvarlatma lemi

Daha nceden hazrlanm kat model ekrana arlr (ekil 1.33). Features ara ubuu zerindeki Fillet dmesine tklanr ve komut altrlr.

ekil 1.33: Kat model

ekil 1.34: ngrnm

Ekrann sol tarafnda alan Fillet zellik yneticisinde uygun yuvarlatma eidi seilir. Item To filet blmnde aadaki ayarlamalar yaplr: Radius ksmna yarap deeri girilir. Full preview (Tam ngrnm)seenei iaretlenir.

Grafik alannda izilmi olan modelin yuvarlatlacak ksmlar seilir. Bu esnada ngrnm meydana gelir (ekil 1.34). Ekranda yuvarlatlan ksmlar grntlenir ve istenirse buradan yarapn deeri deitirilebilir. OK dmesine tklanarak ilem bitirilir (ekil 1.35).

12

ekil 1.35: lemin bitmi hali

1.5. Chamfer (Pah Krma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Chamfer Insert > Features > Chamfer Features > Chamfer

Bir kenara a ve mesafe verilerek veya kat zerindeki keye krlacak pahn yan ve st yzeylerine mesafe verilerek, ya da kenarn birletii bir kenin yzeyine de mesafe verilerek pah krlabilir.

1.6. Pah Krma lemi

Daha nceden hazrlanm kat model ekrana arlr(ekil 1.37). Features ara ubuu zerindeki Chamfer dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Chamfer zellik yneticisinde uygun pah krma eidi seilir. Angle-Distance: A ve mesafe girilerek pah krm gerekleir. Distance-Distance: Pah krlmak istenen keden iki yzey mesafesi girilerek pah krlr. Vertex: Pah krlmak istenen ke seilerek pah krlr. Item To fillet ayarlamalar yaplr: blmnde aadaki
ekil 1.36: Chamfer zellik yneticisi

Radius ksmna yarap deeri girilir.

13

Full preview (Tam ngrnm) seenei iaretlenir.

Grafik alannda izilmi olan modelin pah krlacak ksmlar seilir. Bu esnada ngrnm meydana gelir. Ekranda pah krlacak ksmlar grntlenir ve istenirse buradan deerler deitirilebilir (ekil 1.38). OK dmesine tklanarak ilem bitirilir (ekil 1.39).

ekil 1.37: Kat model

ekil 1.38: ngrnm

ekil 1.39: lemin bitmi hali

14

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada teknik resmi izilmi ve llendirilmi resmi bilgisayarda iziniz.

LEM BASAMAKLARI izim programnz bilgisayara ykleyiniz.

NERLER giysisi giyiniz. Temiz ve dzenli olunuz. izim yapacanz bilgisayar altrnz. SolidWorks programn kullanma hazr hale getiriniz. SolidWorks programn anz. izimde kullanmanz gereken ara ubuklarn anz. Bunun iin bilgi sayfalarndaki Ara ubuklar konusunu inceleyiniz Yapacanz izim iin ncelikle bir ilem sras belirlerseniz iziminizi daha basit yapabilirsiniz. Yaptnz izimi, retmeninizin syleyecei bir klasre isim vererek kaydediniz. Kaydetme ilemini izime baladnz andan itibaren yapnz ve bunu iziminiz ilerledike belli aralklarla tekrar ediniz.

izim ara ve gerelerini hazr hale getiriniz. Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarlaynz. izimin ilem srasn belirleyiniz. izimi kaydediniz.

Aadaki gsterilen ilem

15

basamaklarn takip ederek resmi tamamlaynz. Front dzleminde sketch oluturunuz ve parann yanda grnmekte olan profilini iziniz.

izilen profile extrude komutu ile 28 mm kalnlk veriniz.

Parann yanda grnmekte olan yzeyi seiniz ve bu yzeyde sketch oluturunuz.

16

Yandaki iziniz.

profil

izilen profile extrude komutu ile 7 mm kalnlk veriniz.

Parann yanda grnmekte olan yzeyini seiniz ve bu yzeyde sketch oluturunuz.

Yandaki profili circle komutu ile iziniz.

17

izilen profil cut-extrude komutu ile paradan kartnz.

Parann yanda grnmekte olan yzeyini seiniz ve bu yzeyde sketch oluturunuz.

Yandaki iziniz.

profil

izilen profili cut-extrude komutu ile paradan kartnz.

18

izimi kaydediniz.

Son olarak kayt ilemini tekrarlaynz. Gvenlik tedbirlerine uyunuz. etiine uygun davrannz. Bilgisayarnz dzgn bir ekilde kapatnz.

19

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER ( LME SORULARI ) oktan Semeli Sorular
Aadaki sorular doru seenei iaretleyerek cevaplandrnz. 1. Taslanzda izmi olduunuz profile ykseklik kazandrarak, nesne oluturan komut aadakilerden hangisidir? A) Rovelved B) Extrude C) Sweep D) Loft 2. Oluturulan katnn yzeyine veya dzlemine istenen profil oluturularak profili (tasla) katdan karma ilemleri aadakilerden hangisidir? A) Extrude B) Rovelved C) Extruded Cut D) Loft 3. izim (Sketch)in bir eksen etrafnda dndrlerek kat model elde etmek iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Shell B) Mirror C) Sweep D) Rovelved 4. Kat zerindeki yzeylerin oluturduu keleri ie veya da doru yuvarlatmak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Filet B) Loft C) Filet D) Rovelved

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrar inceleyiniz.

20

B. UYGULAMALI TEST
Yaptnz uygulamay kontrol listesine gre deerlendirerek, eksik veya hatal grdnz davranlar tamamlama yoluna gidiniz.

KONTROL LSTES
DEERLENDRME KRTERLER izim ara ve gerelerini hazr hale getirdiniz mi? Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarladnz m? izimin ilem srasn belirlediniz mi? Resmi doru izdiniz mi? Dorusal-Asal-ap-Yar ap vb. llendirme ilemlerini yaptnz m? izimi kontrol ederek izim zerindeki izgilerin eksikliini, fazlaln giderdiniz mi? Sreyi iyi kullandnz m? (1 saat) Evet Hayr

DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz ilgili renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi aratrarak ya da retmeninizden yardm alarak tamamlayabilirsiniz.

21

RENME FAALYET-2 RENME FAALYET - 2

AMA
Bu faaliyet sonunda, gerekli ortam salandnda, bilgisayarda teknik resim kurallarna uygun ileri kat modelleme komutlarn kullanarak izim yapabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki firmalarn bilgisayarda kat model aratrnz SolidWorks programnn aratrnz. SolidWorks nedenlerini aratrnz. teknik izimle uraan birimlerini ziyaret ederek; oluturmak iin kullanlan bilgisayar programlarn dier programlara gre avantaj ve dezavantajlarn programnn kullanld sektrler ve kullanm

2. LER KATI OLUTURMA

2.1. Sweep (Sprerek Kat Oluturma Komutu)
Komut: Men: Ara ubuu: Sweep Insert > Boss/Base > Sweep Features > Swept Boss/Base

ekil 1.17: Sweep zellik yneticisi

22

Sketchin bir yol zerinde sprlmesiyle model oluturmak iin kullanlr.

2.1.1. Sprme Kurallar

Sprlerek kat model haline getirilecek profil kapal olmaldr. Yzey elde edilecek profiller ak olabilir. Yol (path) ak veya kapal olabilir. Yolu meydana getiren obje paralar birbirini takip etmelidir. Kat modelin kenarlar yol olarak kullanlabilir. Yolun balang noktas profilin dzlemi zerinde olmaldr.

Taslak izime Revolved Boss / Base Uygulamak

ekil 1.18: Taslak profil izimi

ekil 1.19: Taslak yol izimi

Profil ve yol izildikten sonra standart ara ubuu zerindeki Rebuild (Yeniden olutur) dmesine tklanr (ekil 1.18 ve 1.19). Features ara ubuu zerindeki Sweep dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Sweep zellik yneticisinde ayarlamalar yaplarak katya aada belirtilen eitli zellikler kazandrabiliriz. Srasyla nce profil, daha sonrada yol seilir ve ngrnm meydana gelir (ekil 1.20). OK dmesine basarak ilem tamamlanr.

ekil 1.20. Sweep komutu ngrnm

ekil 1.21. lemin bitmi hali

23

2.2. Loft (Deiken Kesitli Kat Oluturma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Loft Insert > Boss/Base > Loft Features > Lofted

ekil 1.26: Loft zellik yneticisi

Profiller arasnda gei yaparak kat model oluturmak iin kullanlan bir komuttur. Bir loft objesi, bir temel, bir kesme veya yzey olabilir. Bir Loft cisim oluturmak iin iki veya daha fazla profil olmas gerekmektedir.

2.2.1. Loft ile Kat Oluturma

Dizayn aacndaki Front (n) grnm dmesine tklanr. Ekranda zerinde Front yazl, kelerinde ve orta noktalarnda kk kareler olan bir kutu oluur. Reference Geometry ara ubuu zerindeki Plane dmesine tklanr ve karmza Plane isimli zellik yneticisi gelir. Front dzlemine paralel ve istenilen uzaklkta iki tane profil dzlemi (Plane1 ve Plane2) oluturulur ve oluturulan dzlemler dizayn aacnda grnr. Bu ekilde istendii kadar yeni dzlemler oluturulabilir ( ekil 1.27).

24

ekil 1.27: Dzlem oluturma

ekil 1.28: Dzlemlere Sketch izimi

Dizayn aacndaki Front dzlemine tklanr ve zerine bir dikdrtgen izilir. Rebuild dmesine tklanarak kalc hale getirilir. Dizayn aacndaki Plane1 dzlemine tklanr ve zerine bir daire izilir. Rebuild dmesine tklanarak kalc hale getirilir. Dizayn aacndaki Plane2 dzlemine tklanr ve zerine bir altgen izilir. Rebuild dmesine tklanarak kalc hale getirilir. Features ara ubuu zerindeki Loft dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Loft zellik yneticisinde ayarlamalar yaplarak katya aada belirtilen eitli zellikler kazandrabiliriz. Srasyla nce altgene, daire ve kare seilir ve ilem tamamlanr.

ekil 1.29: Altgen ve dairenin seilmesi

ekil 1.30: Dairenin ve dikdrtgenin seilmesi

ekil 1.31: lemin bitmi hali

25

2.2. Draft (Yzeye eim verme komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Draft Insert > Features > Draft Features > Draft

ekil 1.40: Draft zellik yneticisi

Kat model para zerindeki yzeylere, referans kabul edilen bir yzeye gre verilen aya gre eim vermek iin kullanlan bir komuttur.

2.3.1. Yzeyler Eim Verme

ekildeki gibi bir kat model izilir(ekil 1.41). Features ara ubuu zerindeki Draft dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Draft zellik yneticisi grntlenir. Type of Draft blmnden Neutral Plane (Tarafsz dzlem) seilir.

ekil 1.41: Kat model

ekil 1.42:Tarafsz dzlem seme

26

Draft Angle blmne istenen a deeri girilir. Referans yzeyi yani tarafsz dzlem seilir. Eimin ynn gsteren bir ok grntlenir. Okun yn istendiinde deitirilebilir. Face to Draft blmndeki bolua tklanr ve hemen arkasndan eim verilecek yzey seilir. OK dmesine tklanarak ilem tamamlanr. Neutral Plane : Neutral Plane tipindeki eim sabit kalacak, deimeyecek bir yzey ve bu yzeye gre koniklik verilecek yzeylerle seilir. Parting Line : Draftn dier tipi Parting Line dr. Bu tip Draft (Eim)da, seilen yzey zerindeki belli bir izgiden balayarak koniklik (Draft) verilir. Bunun iin yzeyi istendii gibi ikiye blen bir Sketch izilmeli sonra yzey bu izgiye gre blnmelidir. Daha sonra izilen Sketchden aaya veya yukarya doru koniklik verilir. Bir yzeyi ikiye blmek iin Split Line komutu kullanlr. Bu komut Insert> Curve> Split Line seenei seilerek aktif hale getirilir.

ekil 1.43: Eim verilecek yzeyin seimi

ekil 1.44: lemin bitmi hali

2.4. Hole Wizard (Delik Delme Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Hole Wizard Insert > Features >Hole > Wizard Features > Hole Wizard

Paralar zerindeki delikleri delmek iin kullanlan bir komuttur. Farkl tiplerde delikler vardr. Delikler ve derinliklerin dzlemsel yzeyler zerinde ayarlanr. Delikler, parann dizayn sona erdii zaman oluturulmaldr. Dizayn aacnda, delik satrnn altndaki Sketch ile delik merkezi noktas ve delik llerinin deitirilebilmesi olana vardr.

2.4.1. Silindirik Haval Delik Delme (Counterbore)

Delik delinecek para yzeyine tklanr. Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr.

27

Hole Definition isimli diyalo kutusu grntlenir ve Counterbore sekmesi tklanr aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.45).

ekil 1.45: Conterbore seenei

Standart ksmndan ISO seilir. Screw Type (Vida tipi) ksmndan Hex Socked Head ISO 4762 silindirik bal cvata tipi seilir. Size (Anma ls) ksmndan M16 seilir. End Condition & Diameter (Delik uydurmas ve ap) ksmndan, cvata apna uygun olarak delik uygunlu seenei seilir ve ap deeri girilir. CBore Diameter & Dept ksmndan silindirik hava ap ve hava derinlii verilir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr. Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir (ekil 1.47) .

28

ekil 1.46: Hole Placement isimli diyalog kutusu

ekil 1.47: Silindirik haval delik

2.4.2. Konik Haval Delik Delme (Countersink)

ekil 1.48: Contersink seenei

Delik delinecek para yzeyine tklanr.

Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr. Hole Definition isimli diyalo kutusu grntlenir ve Countersink sekmesi tklanr. Aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.48). Standart ksmndan ISO seilir.

29

Screw Type (Vida tipi)ksmndan CTSK Flat ISO 7046-1 dz hava bal cvata tipi seilir. Size (Anma ls) ksmndan M10 seilir. End Condition & Depth (Deliin sonu ve derinlii) ksmndan Blind(sonlu) ve derinlik ksmna 20 mm yazalm Hole Fit & Diameter (Delik uydurmas ve ap) ksmndan, cvata apna uygun olarak delik uygunlu seenei seilir ve ap deeri girilir. Angel at Bottom (Alt ksmn as) ksmnda, delik ucundaki matkap as girilir. CSink Diameter & Angle ksmndan konik havann byk ap ve hava a deeri girilir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr. Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir (ekil 1.49).

ekil 1.49: Konik haval delik

2.4.3.Cvatalar in Delik Delme (Hole)

ekil 1.50: Hole seenei

30

Delik delinecek para yzeyine tklanr. Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr. Hole Definition isimli diyalog kutusu grntlenir ve Hole sekmesi tklanr ve aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.50). Standart ksmndan ISO seilir. Screw Type (Vida tipi) ksmndan Screw Clearance (vida boluu) tipi seilir. Size (Anma ls) ksmndan M16 seilir. Hole type & Dept (Delik tipi ve derinlii) ksmndan Blind (sonlu) seilir ve derinlik 20 mm alnr Hole diameter & Fit (Delik ap ve altrma) ksmndan, cvata apna uygun olarak delik ap girilir ve altrma seenei normal seilir. Angel at Bottom (Alt ksmn as) ksmnda, delik ucundaki matkap as girilir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr. Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir (ekil 1.47).

ekil 1.51: Civatalar iin delik

31

2.4.4. Vida Yuvas Ama (Tap)

ekil 1.52: Tap seenei

Delik delinecek para yzeyine tklanr. Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr. Hole Definition isimli diyalog kutusu grntlenir ve Tape sekmesi tklanr Aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.52) Standart ksmndan ISO seilir. Screw Type ksmndan delik tipi seilir.Buradan Tapped Hole (vida alm delik) tipini setik. Size (Anma ls) ksmndan M16 seilir. Tap Drill Type & Depth (Vida yuvas tipi ve derinlii) ksmndan Blind (sonlu) seilir ve derinlik 40 mm verilir. Tap Drill Diameter & Angle (Di dibi matkap ap ve as) ksmndan, vida di dibi apna uygun matkap ap girilir ve kr delik ise matkabn u as girilir. Thread Type & Depth (Vida mesafesi tipi ve vida uzunluu) ksmnda, vidann uzunluk tipi ve vida uzunluu girilir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr.

32

Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir (ekil 1.53).

ekil 1.53: Vida yuvas ama

2.4.5. Boru Vidas Ama (Pipe Tap)

ekil 1.54: Pipe tap seenei

33

Delik delinecek para yzeyine tklanr.

Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr. Hole Definition isimli diyalog kutusu grntlenir ve Pipe Tape sekmesi tklanr. Aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.54). Standart ksmndan ISO seilir. Screw Type ksmndan delik tipi seilir. Buradan Tappered Hole (Konikletirilmi boru ucu) tipini setik. Size ksmndan anma ls seilir. Tap Drill Type & Depth (Vida yuvas tipi ve derinlii) ksmndan Blind (sonlu) seilir ve derinlik 40 mm verilir. Tap Drill Diameter & Angle (Di dibi matkap ap ve as) ksmndan, vida di dibi apna uygun matkap ap girilir ve kr delik ise matkabn u as girilir. Thread Depth (Vida uzunluu)ksmnda, vidann uzunluu girilir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr. Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir (ekil 1.55).

ekil 1.55: Vida yuvas ama

34

2.4.6. Delikleri Dzenleme (Legacy)

ekil 1.56: Legacy seenei

Ekranda bulunan kat model parann yzeyi seilir. Features ara ubuu zerindeki Hole Wizard dmesine tklanr ve komut altrlr. Hole Definition isimli diyalog kutusu grntlenir ve Legacy sekmesi tklanr ve aadaki ayarlamalar yaplr (ekil 1.56). Hole type ksmndan delik tipi seilir. Seilen delik tipi sa taraftaki bolukta grntlenir. Section Dimensions (Kesit lleri) ksmnda rnek ller bulunmaktadr. Saylarn zerine tklanarak deitirme ilemi gerekletirilebilir. End Condition/Type ksmnda delik sonu belirlenir. leri dmesine tklanr ve Hole Placement isimli diyalog kutusu grntlenir (ekil 1.46). Ayn delikten baka yerlere yerleecekse merkez noktalar tklanr. Son dmesine tklanarak ilem gerekletirilir.

35

2.5. Shell (EtDuvar Kalnl Verme Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Shell Insert > Features > Shell Features > Shell

Bu komutla parada istenilen yzey veya yzeyleri yok ederek, dier yzeylere kabuk, (et kalnl) verilebilir. Herhangi bir yzey seilmezse kapal oyuk meydana gelir.

2.5.1. Duvar Kalnl Verme

Features ara ubuu zerindeki Shell dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Shell1 zellik yneticisi grntlenir. Parameters blmnden duvar kalnl mesafesi verilir. Shell outward: Duvar kalnln da doru verilmek istendiinde seilir. Ak kalacak yzey zerine tklanr. OK dmesine tklanarak ilem bitirilir.

2.5.2. Her Yzey in Ayr Duvar Kalnl Verme

Her yzeye ayr duvar kalnl vermek iin nce ak kalacak yzey seilir. zellik yneticisi zerindeki Multi-thickness ekil 1.57: Shell1 zellik blmndeki boluun iine tklanr. Bir yzey yneticisi seilir ve kalnlk deeri verilir. Tekrar baka bir yzey seilir ve kalnlk deeri verilir. Bu ilem ayn yolu takip ederek, dier yzeylere de uygulanr. Seme ilemi bitince OK dmesine tklanarak ilem bitirilir.

ekil 1.58: Et kalnl verilecek kat

ekil 1.59: lemin bitmi hali

36

2.6. Rib (Modele Destek-Feder Ekleme Komutu)

Rib Komut: Insert > Features > Rib Men: Features > Rib Ara ubuu: Oluturulmu iki kat arasna destek ekleme komutudur. stenilen Feder (destek) in eklini uygun dzlem veya yzeyde oluturulur.

2.6.1. Destek (Rib) Oluturma

Daha nceden izilmi olan para ekrana getirilir (ekil 1.60).

ekil 1.60: Rib oluturulacak

ekil 1.61: Front dzlemi

Parann ortasna yeni bir dzlem oluturmak iin Dizayn Aac ndaki Front (n) dzlem zerine tklanr (ekil 1.61). Reference Geometry ara ubuu zerindeki Plane dmesine tklanr. Karmza Plane zellik yneticisi gelir.

ekil 1.62: Rib zellik yneticisi

ekil 1.63: Plane1 dzlemi

ekil 1.64: Taslak izimi

ekil 1.65: Perspektif grn

37

Front dzlemine paralel ve destek oluturulacak merkezde yeni bir profil dzlemi oluturulur. Bu dzlem Dizayn Aacnda Plane1 olarak grlr (ekil 1.63). Normal to dmesine tklanarak dzlem normal konuma getirilir. Tek veya ok paral olarak taslak obje izilir (ekil 1.64 ve 1.65). Features ara ubuu zerindeki Rib dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Rib zellik yneticisi grntlenir.Thickness (Genilik) blmnden genilik ekli eilir. First Side (Birinci taraf) Both Sides (ki taraf) Second Side (kinci taraf) Rib Tickness (Destek genilii) ksmna genilik deeri yazlr. Extrusion Direction (Kalnlatrma yn)seilir ve ngrnm meydana gelir (ekil 1.66) OK dmesine tklanarak ilem tamamlanr (ekil 1.67).

ekil 1.66: Rib ngrnm

ekil 1.67: lemin bitmi hali

38

2.7. Linear Pattern (Dorusal oaltma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Linear Pattern Insert > Pattern/Mirror > Linear Pattern Features > Linear Pattern

ekil 1.68: Linear Pattern zellik yneticisi

Seilmi bir parann elerini, bir veya iki ynde dorusal olarak ok sayda kopyalamak iin kullanlan bir komuttur.

2.7.1. Tek Ynde Dorusal Kopyalama

Temel obje (temel obje zerinde delik, kesilmi ksm, knt) oluturulur (ekil 1.69)

39

ekil 69: Temel obje

ekil 1.70: Tek ynl kopyalama

Features ara ubuu zerindeki Linear Pattern dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Linear Pattern zellik yneticisi grntlenir. Birinci yn gstermek iin model para zerinde bir kenar veya l seilir. Seilen kenar veya l Direction 1 kutusunda grntlenir. Ayn zamanda seilen kenar zerinde kopyalama ynn gsteren bir ok grnr. Reverse Direction dmesine tklanarak kopyalama yn deitirilebilir. Spacing (Boluk)ksmna iki obje arasndaki boluk girilir. Instances ksmna kopyalama adedi girilir. zellik yneticisindeki Bodies to Pattern blmndeki bolua tklanr ve arkasndan model seilir. Model verilen say kadar ok ynnde kopyalanr. OK dmesine baslarak ilem tamamlanr (ekil 1.70).

40

ekil 1.71: ki ynl kopyalama

2.7.2. ki Ynde Dorusal Kopyalama

kinci ynn aktif hale gelmesi iin Direction 2 blmndeki bolua tklanr ve birinci kenara dik ikinci kenar seilir. Seilen kenar bolukta grntlenir. Bu blmde de gerekli ayarlamalar yaplr. zellik yneticisindeki Bodies to Pattern blmndeki bolua tklanr ve arkasndan model seilir. Model verilen say kadar iki ynnde kopyalanr. OK dmesine baslarak ilem tamamlanr. (ekil 1.71).

2.7.3. Circular Pattern (Dairesel oaltma Komutu)

Komut: Men: Ara ubuu: Circular Pattern Insert > Pattern/Mirror > Circular Pattern Features > Circular

41

ekil 1.72: Circula pattern zellik yneticisi

Bir veya birden fazla eyi, bir eksen etrafnda ok sayda kopyalamak iin kullanlan komuttur.

2.7.4. Dairesel oaltma

Dairesel kopyalanacak bir veya daha fazla obje oluturulur. Referans ekseni izilir. Dairesel kopyalanacak obje temel para zerindeki bir delikte olabilir (ekil 1.73). Features ara ubuu zerindeki Circular Pattern dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Circular Pattern zellik yneticisi grntlenir.

42

Kopyalanacak obje

Eksen

Temel obje

ekil 1.73: Koyalanacak obje

ekil 1.74: Dairesel kopyalama

View mensnden Temporary Axes aktif hale getirildikten sonra eksen seilir Kopyalanacak obje temel obje zerinde olduundan dolay zellik yneticisi zerindeki Features to Pattern (oaltlacak e) blmndeki bolua tklanr ve silindirin zerindeki kutu seilir. Bir ngrnm meydana gelir. Parameters blmnde aadaki ayarlamalar yaplr. Number of instance: Kopyalama adedi Equal Spacing: Eit aralk Total Angel: Toplam a Reverse Direction: Kopyalama yn OK dmesine tklanarak ilem tamamlanr (ekil 1.74).

ekil 1.73: Kopyalanacak obje

ekil 1.74: Dairesel kopyalama

43

2.7.5. Mirror (Eksene Gre Aynalama -Simetri Alma Komutu)

Mirror Komut: Insert > Pattern/Mirror > Mirror Men: Features > Mirror Ara ubuu: Bir eyi, bir dzleme gre simetriini almak iin kullanlan bir komuttur. eler ve yzeylerin simetrii alnabilir.

Paralarn simetriinin alnmas

Simetrisi alnacak kat model ekrana getirilir. Features ara ubuu zerindeki Mirror dmesine tklanr ve komut altrlr. Ekrann sol tarafnda alan Mirror zellik yneticisi grntlenir. Simetri dzlemi iin parann bir yzeyi veya bir grn dzlemi seilebilir. Burada seilen yzeyin ismi, zellik yneticisindeki Mirror Face/Plan ksmnda grntlenir. (ekil 1.76)

Simetri dzlemi

ekil 1.76: Simetri dzlemi

ekil 1.75: Mirror zellik yneticisi

Bodies to Mirror blmndeki bolua tklanr ve arkasndan byk para seilirse bir ngrnm meydana gelir (ekil 1.77). OK dmesine tklanarak ilem sonulandrlr (ekil 1.78).

ekil 1.76. Simetrinin ngrnm

ekil 1.77. lemin bitmi hali

44

UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
Aada teknik resmi izilmi ve llendirilmi resmi bilgisayarda iziniz. LEM BASAMAKLARI izim programnz bilgisayara ykleyiniz. NERLER giysisi giyiniz. Temiz ve dzenli olunuz. izim yapacanz bilgisayar altrnz. SolidWorks programn kullanma hazr hale getiriniz. SolidWorks programn anz izimde kullanmanz gereken ara ubuklarn anz. Bunun iin bilgi sayfalarndaki Ara ubuklar konusunu inceleyiniz Yapacanz izim iin ncelikle bir ilem sras belirlerseniz iziminizi daha basit yapabilirsiniz Yaptnz izimi, retmeninizin syleyecei bir klasre isim vererek kaydediniz. Kaydetme ilemini izime baladnz andan itibaren yapnz ve bunu iziminiz ilerledike belli aralklarla tekrar ediniz

izim ara ve gerelerini hazr hale getiriniz. Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarlaynz. izimin ilem srasn belirleyiniz izimi kaydediniz

Aadaki gsterilen ilem basamaklarn takip ederek

45

resmi tamamlaynz.

Front dzleminde sketch oluturunuz ve parann yanda grnmekte olan profilini iziniz.

izilen profile extrude komutu ile kalnlk veriniz.

Parann yanda grnmekte olan yzeyini seiniz ve bu yzeyde sketch oluturarak ykseklik veriniz.

Oluturulun eklin yeni grnts yandaki hale gelecektir.

46

Oluturucamz destek paras iin plane dzlemi oluturunuz.

Destek parasna temel tekil edecek doruyu iziniz. Rib komutunu altrnz ve gerekli deerleri ayarlaynz.

Oluturulan eklin yeni grnts yandaki hale gelecektir.

Rib komutunu kullanarak parann dier ksmna da ayn ilemi tekrarlaynz.

47

Parann yanda grnmekte olan yzeyini seiniz ve bu yzeyde sketch oluturunuz.

Oluturduunuz sketchi Circular Pattern komutunu kullanarak oaltnz.

Oluturulan eklin yeni n grnm yandaki hale gelecektir.

48

Chamfer komutunu kullanarak pah krma ilemini gerekletiriniz

Fillet komutunu kullanarak keleri yuvarlatma ilemini gerekletiriniz

Parann yanda grnmekte olan yzeyini seiniz ve bu yzeyde sketch oluturunuz.

49

Oluturduunuz skechi Linear Pattern komutunu kullanarak oaltnz.

izimi kaydediniz.

Son olarak kayt ilemini tekrarlaynz. Gvenlik tedbirlerine uyunuz. etiine uygun davrannz. Bilgisayarnz dzgn bir ekilde kapatnz.

50

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

A- OBJEKTF TESTLER ( LME SORULARI ) oktan Semeli Sorular
Aadaki sorular seenei iaretleyerek cevaplandrnz. 1. Sketchin bir yol zerinde sprlmesiyle model oluturmak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Shell B) Mirror C) Sweep D) Loft 2. Profiller arasnda gei yaparak kat model oluturmak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Rovelved. B)Filet C) Mirror D) Loft 3. Kat model para zerindeki yzeylere, referans kabul edilen bir yzeye gre verilen aya gre eim vermek iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Draft B) Filet C) Rovelved D) Filet 4. Paralar zerindeki delikleri delmek iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A) Rovelved B) Hole Wizard C)Draft D) Filet 5. Parada istenen yzey veya yzeyleri yok ederek, dier yzeylere kabuk (et kalnl) vermek iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Rovelved B)Rib C)Loft D)Shell 6. Oluturulmu iki kat arasna destek ekleme iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Rib B) Loft C)Mirror D)Linear Pattern 7. Seilmi bir parann elerini, bir veya iki ynde ok sayda kopyalamak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Mirror B)Linear Pattern C)Loft D)Circular Pattern 8. Bir veya birden fazla eyi, bir eksen etrafnda ok sayda kopyalamak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir? A)Rib B)Mirror C)Circular Pattern D)Linear Pattern 9. Bir eyi, bir dzleme gre simetriini almak iin kullanlan komut aadakilerden hangisidir?

A) Rovelved

B)Shell

C)

Mirror

D) Loft

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.

51

B. UYGULAMALI TEST
Yaptnz uygulamay kontrol listesine gre deerlendirerek, eksik veya hatal grdnz davranlar tamamlama yoluna gidiniz.

KONTROL LSTES
DEERLENDRME KRTERLER izim ara ve gerelerini hazr hale getirdiniz mi? Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarladnz m? izimin ilem srasn belirlediniz mi? Resmi doru izdiniz mi? Dorusal-Asal-ap-Yar ap vb. llendirme ilemlerini yaptnz m? izimi kontrol ederek izim zerindeki izgilerin eksikliini, fazlaln giderdiniz mi? Sreyi iyi kullandnz m? (1 saat) EVET HAYIR

DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz ilgili renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi aratrarak ya da retmeninizden yardm alarak tamamlayabilirsiniz.

52

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

PERFORMANS TEST (YETERLK LME )
Modl ile kazandnz yeterlii aadaki kriterlere gre deerlendiriniz. KONTROL LSTES DEERLENDRME KRTERLER Bilgisayar programn yaplacak izime ve llendirmeye gre ayarladnz m? Dorusal izimleri yaptnz m? Dairelerin izimini yaptnz m? Asal izimleri yaptnz m? Yay izimlerini yaptnz m? Geometrik izimlerin doruluunu kontrol ettiniz mi? l yaz ve oklarnn bykl doru mu? llendirmeniz doru mu? llendirme izgi kalnlklarnz doru mu? Resim zerindeki l izgilerini kontrol ettiniz mi? Sreyi uygun kullandnz m? EVET HAYIR

DEERLENDRME
Modl ile ilgili eksikleriniz var ise ilgili faaliyetlere dnerek bu eksiklerinizi tamamlaynz. Modl baar ile tamamladysanz, retmeninize danarak bir sonraki modle geebilirsiniz. Deerli rencimiz, ilediimiz Kat Oluturma modln bitirmi durumdasnz; eer bu modl baar ile tamamladysanz burada elde ettiiniz yeterlikleri bundan sonraki modllerde de sk sk kullanacanz unutmaynz. Bu konularn daha birok kez karnza kacann farknda olarak, burada kazandrlan yeterliklerinizi gelitirmek ve gncel gelimeleri takip etmek, alannzda yetimi bir eleman olmanz salayacaktr.

53

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1 CEVAP ANAHTARI Sorular
1 2 3 4

Cevaplar
B C D A

RENME FAALYET 2 CEVAP ANAHTARI Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Cevaplar
C D A B D A B C C

54

KAYNAKA KAYNAKA
BORA Halil ve EN . Zeki, Bilgisayar Destekli Tasarm izim, DE-HA Yaymclk, stanbul, 2005. Kat Modelleme SolidWORKS Ders Notlar, Erkek Teknik retim Genel Mdrl, Ankara, 2004. SolidWORKS Ders Notlar, Bursa Atatrk Endstri Meslek Lisesi, Bursa, 2005. Bora Halil ve en, . Zeki, Bilgisayar Destekli izim Uygulama rnekleri, stanbul, 2004.

55