პროტესტანტული რეფორმაციის შედეგები მათ მთავარ გმირად ჰყავდათ რელიგიური მოძრაობა,

რომელსაც მარტინ ლუთერი ხელმძღვანელობდა 1517 წელს, რამაც გამოიწვია თეოლოგიური

დაყოფა რომის კათოლიკებსა და პროტესტანტებს შორის.

ლუთერი იყო გერმანელი ბერი, რომელიც ცდილობდა იმ კათოლიკურ ეკლესიაში არსებული

კორუფციის რეფორმირებას. მიუხედავად იმისა, რომ მოძრაობა, პირველ რიგში, სულიერი იყო,
პროტესტანტიზმი ბევრს აჯანყდა ეკლესიის ავტორიტეტისა და იმდროინდელი ძლიერი
მონარქების წინააღმდეგ, რომლებიც თავიანთი ავტორიტეტით იყენებდნენ დიდ იმპერიებს.

1- გაწყვეტა რომთან
რეფორმაციამ გავლენა მოახდინა რელიგიურ და ფილოსოფიურ აზროვნებაზე, ძირითადად იმ
დროის კათოლიკური ეკლესიის უკმაყოფილების გამო, რომელიც 1500-იან წლებში ევროპაში
გამოჩენილი ავტორიტეტი იყო. მარტინ ლუთერი ამტკიცებდა, რომ ავტორიტეტი ბიბლიიდან
მოდის და არა კათოლიკური ეკლესიის ან პაპის.შედეგად, ეკლესიამ წარმოშვა უამრავი
ქრისტიანული აღმსარებლობა, მათ შორის პირველი, ლუთერანობა და მრავალი სხვა, რომლებიც
ჯერ კიდევ ჩნდება და გრძელდება თანამედროვეობაში.

2- ანგლიკანური ეკლესიის გაჩენა

ამბავი იწყება მეფე ჰენრი VIII- ის კათოლიკურ ეკლესიასთან შეწყვეტასთან. ინგლისში ეს
რეფორმა მჭიდრო კავშირში იყო მეფის პირად საქმეებთან, რადგან იგი სასოწარკვეთილი იყო
მოშორებოდა ეკატერინე არაგონელთან ქორწინებას.

ამრიგად, 1532 წელს პარლამენტში მიიღეს კანონი ინგლისში პაპობის გავლენის შესაჩერებლად
და მეფე დაინიშნა ეკლესიის უზენაეს მეთაურად, რომელმაც გააჩინა ანგლიკანიზმი.

ჰენრი VIII– მ გარკვეული ზომები მიიღო. მონასტრების დემონტაჟი და მათი სიმდიდრის

სეკულარიზაცია მოხდა, ამიტომ თითოეულ მრევლს უნდა ჰქონოდა ინგლისური ბიბლია და
ახალი აღთქმა ტინდალის 1526 წლის თარგმანში.

ამასთან, ჰენრი VIII– ს ძლიერი კავშირები ჰქონდა კათოლიციზმთან, ამიტომ, მიუხედავად იმისა,
რომ რომისგან ცალკე ეკლესია დააარსა, ის ცდილობდა კათოლიკური დოქტრინის ერთგული
ყოფილიყო.
მისი გარდაცვალების შემდეგ, 1547 წელს, მისმა ვაჟმა ედვარდ VI- მ მთლიანად გააღო ინგლისში
რეფორმაციის კარი. რამდენიმე წლის შემდეგ, მისი და, მარია (ეკატერინე არაგონელისა და ჰენრი
VIII- ის ქალიშვილი) დაგვირგვინდა და, როგორც მორწმუნე კათოლიკე, აღადგინა კათოლიციზმი
ინგლისში პაპის მმართველობით და დევნიდა პროტესტანტები.

ხუთი წლის შემდეგ, მერიის გარდაცვალების შემდეგ, ელიზაბეტ I (ანა ბოლეინისა და ჰენრი VIII-
ის ქალიშვილი) გახდა მისი მემკვიდრე პროტესტანტების წყალობით, რისთვისაც მან აღადგინა
უზენაესობის კანონი, რითაც დაამტკიცა დედოფლისა და ერთპიროვნული ხელმძღვანელის
თანამდებობა. ინგლისის ანგლიკანური ეკლესია.

ამასთან, დედოფალმა შეინარჩუნა კათოლიკური ეკლესიის მსახურებისა და ორგანიზაციის

ზოგიერთი თავისებურება, ამიტომ იგი მთლიანად არ განშორდა ამ ტრადიციას.

3- დევნა კათოლიკებსა და პროტესტანტებს

შორის
პროტესტანტული რეფორმაციის შედეგად, ესპანეთისა და პორტუგალიის ეკლესია მოქმედებდა
ინკვიზიტორულ სასამართლოებზე თავიანთ იმპერიებში, რისთვისაც ლუთერანები და
პროტესტანტები დევნიდნენ და კლავდნენ მოწყალების გარეშე.

არანაკლებ სასტიკი იყო პროტესტანტიზმის შეუწყნარებლობა. მაგალითად, ინგლისში, მიაღწიეს

პირველობას, მათ დაამყარეს ახალი ტირანია. მათ გაანადგურეს კათოლიკური მონასტრები და
მონასტრები, გაასხურეს მათი ქონება, დევნიდნენ და კლავდნენ.

4- კათოლიკური რეფორმაცია
კათოლიკურ ეკლესიაში რეფორმის სურვილი ლუთერის გავრცელებამდე დაიწყო, მაგრამ
პროტესტანტული რეფორმაცია აღორძინებულ კათოლიციზმს მოითხოვდა რომის კათოლიკური
პრინციპების გარკვევისა და ხელახლა დასადასტურებლად. ბევრი დიდი აზროვნებისა და
ინტელექტის ადამიანი მონაწილეობდა ამ რეფორმაციაში.

კარდინალ ქსემენეს ესპანელმა განამტკიცა სასულიერო დისციპლინა და ხელი შეუწყო ცოდნას

სკოლებში და უნივერსიტეტებში.
რეფორმაციის გადამწყვეტმა პირმა, იგნაციო დე ლოიოლამ 1534 წელს დააარსა იეზუიტების
ორდენი. მათ გარდაქმნეს რომის კათოლიკური ეკლესია და ცდილობდნენ შეექმნათ უფსკრული
ტომიზმსა და ავგუსტინეს შორის.

რომის პაპმა პავლე III- მ ინიცირება დაიწყო ტრენტის საბჭოში 1545 წელს, კარდინალების
კომისია, რომელიც ინსტიტუციონალურ რეფორმას ევალებოდა, დაეთმო სადავო საკითხები,
როგორიცაა კორუმპირებული ეპისკოპოსები და მღვდლები, ინდულგენციები და სხვა ფინანსური
ბოროტად გამოყენება.

5- ოცდაათი წლის ომი

ოცდაათწლიანმა ომმა (1618 -1648), რომელშიც ევროპული ძალების უმეტესობა ჩაერია
(განსაკუთრებით რომის საღვთო იმპერია), შემდგომ წლებში ახალი გეოპოლიტიკური ჩარჩო
შექმნა.

იგი დაიბადა როგორც ბრძოლა მათ შორის, ვინც იცავდა რეფორმას და მათ, ვინც მხარს უჭერდა
რეფორმას, მაგრამ ამან გამოიწვია კონფლიქტი ზოგადად რელიგიასთან და ევროპაში ჰეგემონიის
მიღწევის სტიმული.

დასრულების შემდეგ ხელი მოეწერა ვესტფალიის ზავს, რომელმაც შეცვალა ცენტრალური

ევროპის რელიგიური და პოლიტიკური რუკა.

6- წიგნიერება და განათლების ხელშეწყობა

პროტესტანტული რეფორმაციის კონტექსტში, ბეკერი და ვოსმანი (2009) ამტკიცებენ, რომ
ლუთერი დაინტერესებული იყო ყველა ქრისტიანისთვის ბიბლიის წაკითხვით, ამიტომ
პროტესტანტულ რეგიონებში უნივერსალური სწავლება წახალისებულია.

თავის მხრივ, კათოლიკურ რეფორმაციაში, სან-იგნაციო დე ლოიოლას კათოლიკურ ეკლესიაში

და მისი იეზუიტების ორდენით გამოჩნდა, სკოლები დაარსდა მთელს ევროპაში და ხელი შეუწყო
განათლებას.

8- ებრაელთა მიგრაცია აღმოსავლეთ ევროპაში

რაც შეეხება ებრაელებს, ლუთერმა შეცდომა დაუშვა. ის დარწმუნებული იყო, რომ ებრაელები
მხარს დაუჭერდნენ მას და ლუთერანებიც გახდებოდნენ. მან შეარყია ეკლესია და გაუძლო
განკვეთას და ფეხზე წამოდგა რომის იმპერატორის წინაშე. მას ეგონა, რომ მისი მოქმედებით
ებრაელები მოქცეულან.

ასევე პროტესტანტიზმის შიგნით გაცილებით რადიკალური ელემენტი გაჩნდა, ანაბაპტისტები,

რომლებიც ამტკიცებდნენ, რომ ლუთერი არ იყო საკმარისად პროტესტანტული.

შესაბამისად, ებრაელები საშინლად განიცდიდნენ ოცდაათწლიან ომს, მიუხედავად იმისა, რომ ეს

იყო ომი კათოლიკებსა და პროტესტანტებს შორის.

9- ცვლილებები რელიგიურ ხელოვნებაში

რეფორმაციამ გახსნა ახალი მხატვრული ტრადიცია, რომელიც ხაზს უსვამს პროტესტანტული
რწმენის სისტემას და მკვეთრად დაშორდა მაღალი რენესანსის პერიოდში წარმოებულ
ხელოვნებას.

თემის თვალსაზრისით, ქრისტეს ხატოვანი გამოსახულებები და ვნების სცენები ნაკლებად

გავრცელდა, ისევე როგორც წმინდანებისა და სასულიერო პირების გამოსახულებები. ამის
ნაცვლად, გავრცელებული იყო ნარატიული სცენები ბიბლიიდან და თანამედროვე ცხოვრების
მორალისტული გამოსახულებები.

10- რელიგიური გამოსახულებების განადგურება

პროტესტანტულმა რეფორმაციამ გამოიწვია რევოლუციური ტალღა რელიგიური სურათების
მიმართ. ყველაზე რადიკალურ პროტესტანტებს, რომლებიც განადგურებას უწყობდნენ ხელს,
არიან პროტესტანტი ლიდერები ჰულდრიხ ცვინგლი და ხუან კალვინო, რომლებმაც აქტიურად
ამოიღეს სურათები თავიანთი ეკლესიებიდან.

მეორე მხრივ, მარტინ ლუთერმა ხელი შეუწყო ეკლესიებში რელიგიური გამოსახულებების

შეზღუდული სპექტრის ჩვენებას. ამასთან, რეფორმაციის ხატმებრძოლობამ გამოიწვია
რელიგიური ფიგურატიული ხელოვნების გაქრობა, შედარებით წარმოქმნილი საერო ხელოვნების
ნიმუშების რიცხვი.

11- ევროპის განყოფილება

პროტესტანტულმა რეფორმაციამ შექმნა ჩრდილოეთ-სამხრეთის განხეთქილება ევროპაში, სადაც
ზოგადად ჩრდილოეთის ქვეყნები პროტესტანტული გახდნენ, ხოლო სამხრეთ ქვეყნები
კათოლიკეები დარჩნენ.

12- პროტესტანტიზმის განყოფილება

პროტესტანტულმა რეფორმაციამ თავისთავად მრავალი განხეთქილება გამოიწვია. მიუხედავად
იმისა, რომ წარმოშობა ლუთერანობა იყო, მრავალი სხვა დაშორდა მას, რის გამოც გაჩნდა
სხვადასხვა ეკლესია (ზოგი უფრო რადიკალია, ვიდრე სხვები), როგორიცაა: პროტესტანტული
ეკლესია, ანგლიკანური, ინგლისის ეკლესია საეპისკოპოსო ბაპტისტი მეთოდისტური
ორმოცდაათიანელი ან კალვინიზმი რეფორმირებული პრესვიტერიანი, სხვა მრავალთა შორის.

ამჟამად პროტესტანტული ეკლესიების რიცხვი ძნელად ითვლება, ითვლება, რომ აქ 30 ათასზე

მეტია.