Formulae involving ∇

Vector Identities with Proofs: Nabla Formulae for Vector Analysis

李国华 （Kok-Wah LEE） @ 08 May 2009 (Version 1.0)
No. 4, Jalan Bukit Beruang 5, Taman Bukit Beruang, 75450 Bukit Beruang, Melaka, Malaysia.
Email: contact@xpreeli.com; E96LKW@hotmail.com
Tel.: +6013-6134998; +606-2312594; +605-4664998
www.xpreeli.com

All rights reserved.

Vector: A = A 1 i + A2 j + A3 k B = B 1 i + B2 j + B3 k C = C1 i + C2 j + C3 k
Scalar: φ = φ(x,y,z) ψ = ψ (x,y,z)
∂ ∂ ∂
Nabla: ∇=i + j +k
∂x ∂y ∂z

(1) (A x B).C ≡ (B x C).A ≡ (C x A).B

(2) A x (B x C) ≡ (A.C)B - (A.B)C

(3) Prove ∇(φ + ψ ) = ∇φ + ∇ψ

∂ ∂ ∂  ∂(φ + ψ ) ∂(φ + ψ ) ∂(φ + ψ )
 i + j + k (φ + ψ ) = i+ j+ k
 ∂x ∂y ∂z  ∂x ∂y ∂z

∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ
= i+ i+ j+ j+ k+ k
∂x ∂x ∂y ∂y ∂z ∂z

 ∂φ ∂φ ∂φ   ∂ψ ∂ψ ∂ψ 
=  i+ j+ k  +  i+ j+ k 
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 
∂ ∂ ∂  ∂ ∂ ∂ 
=  i+ j + k φ +  i + j + k ψ
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

∴ ∇(φ + ψ ) = ∇φ + ∇ψ

(4) Prove ∇(φ ψ ) = φ ∇ψ + ψ ∇φ

∂ ∂ ∂  ∂(φψ ) ∂(φψ ) ∂ (φψ )
 i + j + k (φψ ) = i+ j+ k
 ∂x ∂y ∂z  ∂x ∂y ∂z

1
 ∂ψ ∂φ ∂ψ ∂φ ∂ψ ∂φ
=φ i +ψ i +φ j +ψ j +φ k +ψ k
∂x ∂x ∂x ∂x ∂x ∂x
   ∂φ ∂φ 
= φ  ∂ψ i + ∂ψ j + ∂ψ k  + ψ  i +
∂φ
j+ k
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

∂ ∂ ∂  ∂ ∂ ∂ 
= φ  i + j + k ψ +ψ  i + j + k φ
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

∴ ∇(φ ψ ) = φ ∇ψ + ψ ∇φ

(5) Prove ∇.(A + B) = ∇.A + ∇.B

∂ ∂ ∂ 
∇.( A + B) =  i + j + k [( A1 + B1 )i + ( A2 + B2 ) j + ( A3 + B3 )k ]
 ∂x ∂y ∂z 

∂( A1 + B1 ) ∂ ( A2 + B2 ) ∂( A3 + B3 )
= + + = LHS
∂x ∂y ∂z
∂ ∂ ∂  ∂ ∂ ∂ 
∇. A + ∇.B =  i + j + k ( A1i + A2 j + A3k ) +  i + j + k (B1i + B2 j + B3k )
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

∂A1 ∂A2 ∂A3 ∂B1 ∂B2 ∂B3

= + + + + +
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
∂( A1 + B1 ) ∂ ( A2 + B2 ) ∂( A3 + B3 )
= + + = RHS
∂x ∂y ∂z
LHS = RHS
∴ ∇.(A + B) = ∇.A + ∇.B

(6) Prove ∇x(A + B) = ∇xA + ∇xB

∂ ∂ ∂ 
∇x ( A + B) =  i + j + k  x[( A1 + B1 )i + ( A2 + B2 ) j + ( A3 + B3 )k ]
 ∂x ∂y ∂z 

i j k
= ∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z
A1 + B1 A2 + B2 A3 + B3

=  ∂ ( A3 + B3 ) ∂( A2 + B2 )   ∂ ( A3 + B3 ) ∂( A1 + B1 )   ∂( A2 + B2 ) ∂( A1 + B1 ) 
 − i −  −  j +  −  k
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y 

2
 =  ∂A3 ∂A2   ∂A3 ∂A1   ∂A2 ∂A1    ∂B3 ∂B2   ∂B3 ∂B1   ∂B2 ∂B1  
 − i −  − j+ − k  +  − i −  − j+ − k 
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y    ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

i j k i j k
= ∂ ∂ ∂ + ∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
A1 A2 A3 B1 B2 B3

∴ ∇x(A + B) = ∇xA + ∇xB

(7) Prove ∇.(φA) = (∇φ).A + φ(∇.A)

∂ ∂ ∂ 
∇.(φA) =  i + j + k .(φA1i + φA2 j + φA3k )
 ∂x ∂y ∂z 

= ∂(φA1 ) + ∂(φA2 ) + ∂(φA3 ) = LHS

∂x ∂y ∂z

 ∂φ ∂φ ∂φ   ∂ ∂ ∂  
(∇φ ). A + φ (∇. A) =  i + j+ k .( A1i + A2 j + A3k ) + φ  i + j + k .( A1i + A2 j + A3k )
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z  

=  ∂φ ∂φ ∂φ   ∂A1 ∂A2 ∂A3 

 A1 ∂x + A2 ∂y + A3 ∂z  + φ  ∂x + ∂y + ∂z 
   

=  ∂φ ∂A   ∂φ ∂A   ∂φ ∂A 
 A1 + φ 1  +  A2 + φ 2  +  A3 +φ 3 
 ∂x ∂x   ∂y ∂y   ∂z ∂z 

= ∂(φA1 ) + ∂ (φA2 ) + ∂(φA3 ) = RHS

∂x ∂y ∂z

LHS = RHS
∴ ∇.(φA) = (∇φ).A + φ(∇.A)

(8) Prove ∇x(φA) = (∇φ)xA + φ(∇xA)

i j k
∂ ∂ ∂
∇x (φA) =
∂x ∂y ∂z
φA1 φA2 φA3

=  ∂ (φA3 ) ∂ (φA2 )   ∂ (φA3 ) ∂ (φA1 )   ∂(φA2 ) ∂(φA1 ) 

 − i −  − j + − k
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y 

= φ ∂A3 + A3 ∂φ − φ ∂A2 − A2

∂φ   ∂A3
i −  φ + A3
∂φ ∂A
− φ 1 − A1
∂φ   ∂A2
 j + φ + A2
∂φ ∂A
− φ 1 − A1
∂φ 
k
 ∂y ∂y ∂y ∂y   ∂x ∂x ∂z ∂z   ∂x ∂x ∂y ∂y 


=  ∂φ ∂φ   ∂φ ∂φ   ∂φ ∂φ  
 A3 − A2 i −  A3 − A1  j +  A2 − A1 k 
 ∂y ∂y   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

3
  ∂A 3 ∂A 2   ∂A 3 ∂A1   ∂A 2 ∂A1  
+  φ −φ i −  φ −φ  j + φ −φ k 

 ∂y   ∂x   ∂x 
∂y   ∂z   ∂y  

i j k i j k
= ∂φ ∂φ ∂φ + ∂
φ
∂ ∂
∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z
A1 A2 A3 A1 A2 A3

∴ ∇x(φA) = (∇φ)xA + φ(∇xA)

(9) Prove ∇.(AxB) = B.(∇xA) - A.(∇xB)

i j k
 ∂ ∂ ∂ 
∇.( AxB) =  i + j + k . A1 A2 A3
 ∂x ∂y ∂z 
B1 B2 B3

=  ∂ i + ∂ j + ∂ k .[( A2 B3 − A3 B2 )i − ( A1 B3 − A3 B1 ) j + ( A1 B2 − A2 B1 )k ]
∂x ∂y
 ∂z 

= ∂( A2 B3 − A3 B2 ) − ∂ ( A1 B3 − A3 B1 ) + ∂ ( A1 B2 − A2 B1 )
∂x ∂y ∂z

 ∂A ∂A   ∂A ∂A   ∂A ∂A  
B.(∇xA) = (B1i + B2 j + B3 k ). 3 − 2 i −  3 − 1  j +  2 − 1 k 
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

= B1  ∂A3 − ∂A2  − B2  ∂A3 − ∂A1  + B3  ∂A2 − ∂A1 

 ∂y ∂z   ∂x ∂y 
  ∂x ∂z  

Similarly, by interchanging the variable of A and B, we have

 ∂B ∂B   ∂B ∂B   ∂B ∂B  
A.(∇xB) = ( A1i + A2 j + A3 k ). 3 − 2 i −  3 − 1  j +  2 − 1 k 
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

= A1  ∂B3 − ∂B2  − A2  ∂B3 − ∂B1  + A3  ∂B2 − ∂B1 

 ∂y ∂z   ∂x ∂y 
   ∂x ∂z   

B.(∇xA) - A.(∇xB) =  B1 ∂A3 + A3 ∂B1  −  B1 ∂A2 + A2 ∂B1  −  B2 ∂A3 + A3 ∂B2 
 ∂y ∂y   ∂z ∂z   ∂x ∂x 

 ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B 
+  B2 1 + A1 2  +  B3 2 + A2 3  −  B3 1 + A1 3 
 ∂ z ∂ z   ∂x ∂x   ∂y ∂y 

= ∂ ( A3 B1 ) − ∂ ( A2 B1 ) − ∂ ( A3 B2 ) + ∂ ( A1 B2 ) + ∂ ( A2 B3 ) − ∂ ( A1 B3 )
∂y ∂z ∂x ∂z ∂x ∂y

= ∂ ( A2 B3 − A3 B2 ) − ∂ ( A1 B3 − A3 B1 ) + ∂ ( A1 B2 − A2 B1 )
∂x ∂y ∂z

∴ ∇.(AxB) = B.(∇xA) - A.(∇xB)

4
(10) Prove ∇x(AxB) = (B.∇)A - B(∇.A) - (A.∇)B + A(∇.B)
i j k
∇x( AxB) = ∇x A1 A2 A3 = ∇x[( A2 B3 − A3 B2 )i − ( A1 B3 − A3 B1 ) j + ( A1 B2 − A2 B1 )k ]
B1 B2 B3

i j k
= ∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z
A2 B3 − A3 B2 A3 B1 − A1 B3 A1 B2 − A2 B1

=  ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A3 B1 − A1 B3 )   ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A2 B3 − A3 B2 )   ∂( A3 B1 − A1 B3 ) ∂ ( A2 B3 − A3 B2 ) 
 − i −  −  j +  − k
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y 

= LHS

(B.∇)A - B(∇.A) =  B1 ∂ + B2 ∂ + B3 ∂ ( A1i + A2 j + A3 k ) −  ∂A1 + ∂A2 + ∂A3 (B1i + B2 j + B3 k )

 ∂x  ∂y ∂z   
  ∂x ∂y ∂z 

=  ∂A1 ∂A ∂A ∂A   ∂A ∂A ∂A ∂A   ∂A ∂A ∂A ∂A 
 B2 + B3 1 − B1 2 − B1 3 i +  B1 2 + B3 2 − B2 1 − B2 3  j +  B1 3 + B2 3 − B3 1 − B3 2  k
 ∂y ∂ z ∂y ∂z   ∂ x ∂z ∂x ∂z   ∂ x ∂y ∂x ∂y 

Similarly, by interchanging the variable of A and B, we have

(A.∇)B - A(∇.B) =  A1 ∂ + A2 ∂ + A3 ∂ (B1i + B2 j + B3 k ) −  ∂B1 + ∂B2 + ∂B3 ( A1i + A2 j + A3 k )
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

=  ∂B1 ∂B ∂B ∂B   ∂B ∂B ∂B ∂B   ∂B ∂B ∂B ∂B 
 A2 + A3 1 − A1 2 − A1 3 i +  A1 2 + A3 2 − A2 1 − A2 3  j +  A1 3 + A2 3 − A3 1 − A3 2 k
 ∂ y ∂z ∂ y ∂z   ∂x ∂z ∂x ∂ z   ∂ x ∂y ∂ x ∂y 

(B.∇)A - B(∇.A) - (A.∇)B + A(∇.B)

=  ∂A1 ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B 
 B2 + A1 2  +  B3 1 + A1 3  −  B1 2 + A2 1  −  B1 3 + A3 1 i
 ∂y ∂y   ∂ z ∂z   ∂y ∂y   ∂ z ∂z 

 ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B 
+  B1 2 + A1 2  +  B3 2 + A2 3  −  B2 1 + A1 2  −  B2 3 + A3 2  j
 ∂x ∂ x   ∂ z ∂z   ∂x ∂x   ∂ z ∂z 

 ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B   ∂A ∂B 
+  B1 3 + A3 1  +  B2 3 + A3 2  −  B3 1 + A1 3  −  B3 2 + A2 3  k
 ∂x ∂x   ∂y ∂y   ∂x ∂x   ∂y ∂y 

=  ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A1 B3 − A3 B1 )   ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A3 B2 − A2 B3 )   ∂( A3 B1 − A1 B3 ) ∂( A3 B2 − A2 B3 ) 
 + i −  +  j +  +  k
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y 

=  ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A3 B1 − A1 B3 )   ∂( A1 B2 − A2 B1 ) ∂( A2 B3 − A3 B2 )   ∂( A3 B1 − A1 B3 ) ∂ ( A2 B3 − A3 B2 ) 
 − i −  −  j +  − k
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y 

= RHS

RHS = LHS
5
 ∴ ∇x(AxB) = (B.∇)A - B(∇.A) - (A.∇)B + A(∇.B)

(11) Prove ∇(A.B) = (B.∇)A + (A.∇)B + Bx(∇xA) + Ax(∇xB)

∇(A.B) = ∂ ∂ ∂  = LHS
 i + j + k ( A1 B1 + A2 B2 + A3 B3 )
 ∂x ∂y ∂z 

(B.∇)A =  B1 ∂ + B2 ∂ + B3 ∂ ( A1i + A2 j + A3k )

 ∂x ∂y ∂z 

 ∂A ∂A   ∂A ∂A   ∂A ∂A  
Bx(∇xA) = (B1i + B2 j + B3k )x  3 − 2 i −  3 − 1  j +  2 − 1 k 
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

i j k
= B1 B2 B3
∂A3 ∂A2 ∂A1 ∂A3 ∂A2 ∂A1
− − −
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

=  ∂A2 ∂A1   ∂A1 ∂A3    ∂A2 ∂A1   ∂A3 ∂A2    ∂A1 ∂A3   ∂A3 ∂A2  
 −  B2 −  ∂z − ∂x  B3 i −  ∂x − ∂y  B1 −  ∂y − ∂z  B3  j +  ∂z − ∂x  B1 −  ∂y − ∂z  B2  k
 ∂x ∂y              

Similarly, by interchanging the variable of A and B, we have

(A.∇)B =  A1 ∂ + A2 ∂ + A3 ∂ (B1i + B2 j + B3 k )

 ∂x ∂y ∂z 

 ∂B ∂B   ∂B ∂B   ∂B ∂B  
Ax (∇xB) = ( A1i + A2 j + A3k )x  3 − 2 i −  3 − 1  j +  2 − 1 k 
 ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

i j k
= A1 A2 A3
∂B3 ∂B2 ∂B1 ∂B3 ∂B2 ∂B1
− − −
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

=  ∂B2 ∂B1   ∂B ∂B    ∂B ∂B   ∂B ∂B    ∂B ∂B   ∂B ∂B  
 −  A2 −  1 − 3  A3 i −  2 − 1  A1 −  3 − 2  A3  j +  1 − 3  A1 −  3 − 2  A2 k
 ∂x ∂y   ∂z ∂x    ∂x ∂y   ∂y ∂z    ∂z ∂x   ∂y ∂z  

Hence
(B.∇)A + Bx(∇xA)

=  B1 ∂A1 + B2 ∂A2 + B3 ∂A3 i +  B2 ∂A2 + B1 ∂A1 + B3 ∂A3  j +  B3 ∂A3 + B1 ∂A1 + B2 ∂A2 k
 ∂x ∂x ∂x   ∂y ∂y ∂y   ∂z ∂z ∂z 

(A.∇)B + Ax(∇xB)

=  A1 ∂B1 + A2 ∂B2 + A3 ∂B3 i +  A2 ∂B2 + A1 ∂B1 + A3 ∂B3  j +  A3 ∂B3 + A1 ∂B1 + A2 ∂B2 k
 
 ∂x ∂x ∂x   ∂y ∂y ∂y   ∂z ∂z ∂z 

6
 (B.∇)A + (A.∇)B + Bx(∇xA) + Ax(∇xB)

=  ∂( A1 B1 ) + ∂( A2 B2 ) + ∂( A3 B3 ) i +  ∂( A2 B2 ) + ∂ ( A1B1 ) + ∂( A3 B3 )  j +  ∂( A3 B3 ) + ∂( A1 B1 ) + ∂ ( A2 B2 ) k

 ∂x ∂x ∂x   ∂y ∂y ∂y   ∂z ∂z ∂z 

∂ ( A1 B1 + A2 B2 + A3 B3 ) ∂ ( A1 B1 + A2 B2 + A3 B3 ) ∂( A1 B1 + A2 B2 + A3 B3 )
= i+ j+ k
∂x ∂y ∂z

=  ∂ i + ∂ j + ∂ k ( A1B1 + A2 B2 + A3 B3 ) = RHS

∂x ∂y ∂z 
LHS = RHS

∴ ∇(A.B) = (B.∇)A + (A.∇)B + Bx(∇xA) + Ax(∇xB)

(12) Prove ∇.(∇φ) = ∇2φ

∇.(∇φ) =  i ∂ + j ∂ + k ∂ . i ∂φ + j ∂φ + k ∂φ 
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

2 2 2
= ∂ φ2 + ∂ φ2 + ∂ φ2 = ∇ 2φ
∂x ∂y ∂z

∴ ∇.(∇φ) = ∇2φ

(13) Prove ∇x(∇φ) = 0

∇x(∇φ) =  i ∂ + j ∂ + k ∂  x i ∂φ + j ∂φ + k ∂φ 
 ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

i j k
= ∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z
∂φ ∂φ ∂φ
∂x ∂y ∂z

( ) (
= φzy − φ yz i − (φ zx − φ xz ) j + φ yx − φ xy k )
Since φ has continuous second order partial derivatives, we have
φxy = φyx φyz = φzy φzx = φxz
∴ ∇x(∇φ) = 0

7
(14) Prove ∇.(∇xA) = 0

∇.(∇xA) =  i ∂ + j ∂ + k ∂ . ∂A3 − ∂A2 i −  ∂A3 − ∂A1  j +  ∂A2 − ∂A1 k 
 ∂x ∂y ∂z   ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  


=  ∂ A3 − ∂ A2  −  ∂ A3 − ∂ A1  +  ∂ A2 − ∂ A1 
2 2 2 2 2 2

 ∂y∂x ∂z∂x   ∂x∂y ∂z∂y   ∂x∂z ∂y∂z 



=0
∴ ∇.(∇xA) = 0

(15) Prove ∇x(∇xA) = ∇(∇.A) - ∇2A

∇x(∇xA) =  i ∂ + j ∂ + k ∂  x ∂A3 − ∂A2 i −  ∂A3 − ∂A1  j +  ∂A2 − ∂A1  k 

     
 ∂x ∂y ∂z   ∂y ∂z   ∂x ∂z   ∂x ∂y  

i j k
= ∂ ∂ ∂
∂x ∂y ∂z
∂A3 ∂A2 ∂A1 ∂A3 ∂A2 ∂A1
− − −
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

=  ∂ A2 − ∂ A1 − ∂ A1 + ∂ A3 i −  ∂ A2 − ∂ A1 − ∂ A3 + ∂ A2  j +  ∂ A1 − ∂ A3 − ∂ A3 + ∂ A2 k
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

 ∂x∂y ∂y 2 ∂z 2 ∂z∂x   ∂x 2 ∂y∂x ∂y∂z ∂z 2   ∂z∂x ∂x 2 ∂y 2 ∂z∂y 

  

= LHS

∇(∇.A) - ∇2A

=  i ∂ + j ∂ + k ∂  ∂A1 + ∂A2 + ∂A3  −  ∂ + ∂ + ∂ ( A1i + A2 j + A3k )

2 2 2

    2 2 2 
 ∂x ∂y ∂z  ∂x ∂y ∂z   ∂x ∂y ∂z 

=  ∂ A2 + ∂ A3 − ∂ A1 − ∂ A1 i +  ∂ A1 + ∂ A3 − ∂ A2 − ∂ A2  j +  ∂ A1 + ∂ A2 − ∂ A3 − ∂ A3 k
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

 ∂y∂x ∂z∂x ∂y 2 ∂z 2   ∂x∂y ∂z∂y ∂x 2 ∂z 2   ∂x∂z ∂y∂z ∂x 2 ∂y 2 

  

= RHS

LHS = RHS
∴ ∇x(∇xA) = ∇(∇.A) - ∇2A