Sylabus opracowany w ramach Zintegrowanego programu rozwoju SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego, „Zadanie 4

- Wykorzystanie informacji z rynku pracy do projektowania kształcenia Uniwersytetu SWPS dopasowanego do potrzeb otoczenia
społeczno-gospodarczego”. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu
Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.

Nazwa przedmiotu:

Transdiagnostyczne mechanizmy
zdrowia psychicznego
Kierunek studiów psychologia

Profil studiów ogólnoakademicki

Poziom studiów jednolite studia magisterskie / studia drugiego

stopnia

Rodzaj przedmiotu specjalnościowe

Forma studiów stacjonarne / niestacjonarne

Rok studiów 4 JSM / 1 II-ego stopnia

Semestr Zimowy

Liczba punktów ECTS 4

Nakład pracy studenta (liczba godzin) 120

Język wykładowy polski

Koordynator Dr Agata Wytykowska-Kaczorek

Liczba godzin – forma Liczba godzin – forma

Forma zajęć
stacjonarna niestacjonarna
Wykład 16 12
ćwiczenia 14 12

Forma zajęć Prowadzący Prowadzący

wykład Dr Agata Wytykowska-Kaczorek Dr Agata Wytykowska-Kaczorek
awytykow@swps.edu.pl awytykow@swps.edu.pl
ćwiczenia Dr Agata Wytykowska-Kaczorek
dr Dorota Nowocin awytykow@swps.edu.pl
dnowocin@swps.edu.pl dr Dorota Nowocin
mgr Marek Husak dnowocin@swps.edu.pl
mhusak@swps.edu.pl mgr Joanna Marek-Banach
jmarek-banach@swps.edu.pl

Bilans punktów ECTS

Liczba godzin – Liczba godzin –

Forma zajęć
forma stacjonarna forma niestacjonarna

Liczba godzin wykład 16 12

30 24
kontaktowych ćwiczenia 14 12
 czytanie literatury do
22 28
zajęć

Przygotowanie studium
24 24
Samodzielna przypadku
praca
Przygotowanie analizy
studenta* 24 24
artykułów

Przygotowanie się do
20 20
egzaminu

Łączny nakład pracy studenta 120 120

*Średnia liczba godzin przeznaczonych na zrealizowane rodzaje zajęć (godzina lekcyjna oznacza 45
minut)

Efekty uczenia się

Kod kierunkowego
Kod kierunkowego
efektu uczenia się –
efektu uczenia się Przedmiotowe efekty uczenia się
studia drugiego
JSM
stopnia

PSJ_W16 PS2_W12
● Zna obowiązujące systemy diagnostyczne w
PSJ_W2 PS2_W3
PSJ_W26 psychopatologii ICD-11 i DSM-5 PS2_W21
● Zna i rozumie argumenty podnoszone w
toczącej się dyskusji wokół podejścia
kategorialnego i transdiagnostycznego do
zdrowia psychicznego
● Zna zasady wyodrębniania procesów
transdiagnostycznych w psychopatologii
● Zna aktualne modele transdiagnostyczne w
psychopatologii i potrafi je krytycznie ocenić
● Zna najważniejsze mechanizmy
transdiagnostyczne w zaburzeniach
psychicznych

PSJ_U3 − Opisuje, analizuje i interpretuje problemy PS2_U1

PSJ_U8 osoby w kontekście transdiagnostycznych PS2_U6
mechanizmów psychopatologicznych
− Potrafi pracować w grupie, stosować wiedzę
o transdiagnostycznych mechanizmach w
psychopatologii aby opracować studium
przypadku.
− Potrafi analizować literaturę naukową i
identyfikować argumenty pozwalające uznać
dany mechanizm psychopatologiczny za
transdiagnostyczny
− Potrafi wyjaśnić rolę mechanizmów
transdiagnostycznych w kształtowaniu się
psychopatologii
PSJ_K3 − Potrafi komunikować się merytorycznie z PS2_K2
PSJ_K7 ekspertami, również z innych dziedzin, PS2_K6
opisując psychopatologię osoby w kontekście
mechanizmów transdiagnostycznych
− Promuje przestrzeganie zasad etyki
zawodowej i wysokiego standardu działań
profesjonalnych w kontakcie z osobami
zmagającymi się z problemami
psychicznymi, a także z profesjonalnym
środowiskiem.

Treści programowe i formy zajęć

Wykład

Treści programowe Literatura obowiązkowa

Podejście transdiagnostyczne
do zaburzeń psychicznych (np:
RDoC, HiTOP
● Vaidyanathan, U., Morris, S. i inni (2022). Research
Domain Criteria: projekt NIMH. Dekada translacyjnych
badań związku zachowania i mózgu. W: Hayes, S.,
Hofman. S. (red.). Ponad DSM. GWP, rozdz. 2
● Dalgleish T, Black M, Johnston D, Bevan A. (2020).
Transdiagnostic approaches to mental health problems:
Current status and future directions. Journal of
Consulting and Clinical Psychology, 88(3):179-195.
doi:10.1037/ccp0000482. PMID: 32068421;
● Bohlmeijer, E., Westerhof, G. (2021). The Model for
Sustainable Mental Health: Future Directions for
Integrating Positive Psychology Into Mental Health Care.
Frontiers in Psychology, 12.
DOI=10.3389/fpsyg.2021.747999

Uzupełniająca, uzupełniająca:

● Cuthbert, B., Insel, T. (2013). Toward the future of

Przywiązanie, stres i oś HPA,
doświadczenie traumy jako
transdiagnostyczne czynniki
mechanizmy psychopatologii i
zdrowia psychicznego
Psychiatric diagnosis: the seven pillars of RDoC. BMC
Medicine
● Riboni, F.V., Belzung, C. (2017). Stress and psychiatric
disorders: from categorical to dimensional approaches.
Current opinion in behavioral sciences, 14; 72-77.
● Mikuliner,.M i Shaver, P. (2012). An attachment
perspective on psychopathology. World Psychiatry, 11; 11-
15.
● Wesarg, C., Van Den Akker, A. L., Oei, N. Y. L., Hoeve, M., &
Wiers, R. W. (2020). Identifying pathways from early
adversity to psychopathology: A review on dysregulated
HPA axis functioning and impaired self-regulation in
early childhood. European Journal of Developmental
Psychology.
https://doi.org/10.1080/17405629.2020.1748594
● McLaughlin, K. A., Colich, N. L., Rodman, A. M., &
Weissman, D. G. (2020). Mechanisms linking childhood
trauma exposure and psychopathology: a
transdiagnostic model of risk and resilience. BMC
Medicine, 18(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s12916-020-
01561-6
● Budziszewska, B. (2016). Stres a depresja. Wszechświat,
117 – Tydzień mózgu.
● Pietkiewicz, I., Tomalski, R. (2018). Zaburzenia związane z
traumą-perspektywa teoretyczna. Czasopismo
psychologiczne, 24,2,261-268

Regulacja emocji jako
transdiagnostyczny
mechanizm
psychopatologii i zdrowia
psychicznego
Perfekcjonizm, neurotyzm,
elastyczność psychologiczna,
perseweratywne myślenie-
transdiagnostyczne
mechanizmy w
psychopatologii i zdrowiu
psychicznym
Ćwiczenia
Treści programowe
Wielowymiarowe podejście
do rozumienia
psychopatologii.
Wielowymiarowe podejście
Uzupełniająca
● Gunnar, M. R. (2021). Forty years of research on stress
and development: What have we learned and future
directions. American Psychologist, 76(9), 1372–1384.
https://doi.org/10.1037/amp0000893
● Gałecki, P.; Talarowska, M. (2018). Teoria zapalna depresji
– najważniejsze fakty. Psychiatria Polska, 52(3), 437-447
● Jazaieri, H., Urry, H., Gross, J. (2013). Affective
Disturbances and psychopathology: an emotion
regulation perspective. Journal of Experimental
Psychopathology, 4, 584-599.
● Claudius, B., Ehring, T., (2020). emotion regulation as a
transdiagnostic process. Emotion, 20; 37-42.
● Barthel, A., Hofman, S. (2022). Oddziaływania społeczne i
kulturowe a różnice indywidualne w zakresie procesów
emocjonalnych. W: Hayes, S., Hofman. S. (red.). Ponad
DSM. GWP, rozdz. 7
● Aldao, A. Plate, A. (2020). Radzenie sobie z emocjami i
regulacja emocji. W: S. Hayes i S. Hoffman (red.). Terapia
poznawczo-behawioralna oparta na procesach. GWP,
rozdz. 16.
● Egan, S. J., Wade, T. D., & Shafran, R. (2012). The
transdiagnostic process of perfectionism. Revista de
Psicopatología y Psicología Clínica, 17(3), 279–294.
https://doi.org/10.5944/rppc.vol.17.num.3.2012.11844
● Ormel, J., Jeronimus, B. F., Kotov, R., Riese, H., Bos, E. H.,
Hankin, B., Rosmalen, J. G. M., & Oldehinkel, A. J. (2013).
Neuroticism and common mental disorders: Meaning
and utility of a complex relationship. Clinical Psychology
Review, 33(5), 686–697.
https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.04.003
● Kaplan, D. M., Palitsky, R., Carey, A. L., Crane, T. E., Havens,
C. M., Medrano, M. R., Reznik, S. J., Sbarra, D. A., &
O’Connor, M. (2018). Maladaptive repetitive thought as a
transdiagnostic phenomenon and treatment target: An
integrative review. Journal of Clinical Psychology, 74(7),
1126–1136. https://doi.org/10.1002/jclp.22585
● Kashdan, T. B., & Rottenberg, J. (2010). Psychological
flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical
Psychology Review, 30(7), 865–878.
https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.001
Literatura obowiązkowa
● Podręcznik DSM-5/ICD-11
● Cuthbert, B., Insel, T. (2013). Toward the future of
Psychiatric diagnosis: the seven pillars of RDoC. BMC
Medicine
● Kotov, R., Krueger, R. F., Watson, D., Achenbach, T. M.,
Althoff, R. R., Bagby, R. M.,Zimmerman, M. (2017). The
Hierarchical Taxonomy of Psychopathology (HiTOP): A
dimensional alternative to traditional nosologies. Journal
of Abnormal Psychology, 126(4), 454–477.
http://dx.doi.org/10.1037/abn0000258
● Mikuliner,.M i Shaver, P. (2012). An attachment
do rozumienia perspective on psychopathology. World Psychiatry, 11; 11-
psychopatologii. 15.
Analiza wybranych ● McLaughlin, K. A., Colich, N. L., Rodman, A. M., &
mechanizmów Weissman, D. G. (2020). Mechanisms linking childhood
transdiagnostycznych – trauma exposure and psychopathology: a
transdiagnostic model of risk and resilience. BMC
studia przypadków.
Medicine, 18(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s12916-020-
01561-6
● Lynch SJ, Sunderland M, Newton NC, Chapman C. (2021).
A systematic review of transdiagnostic risk and
protective factors for general and specific
psychopathology in young people. Clin Psychol Rev.,
87.doi: 10.1016/j.cpr.2021.102036.
● Klatkiewicz, A. (2011). Traumatyczne zdarzenia w
dzieciństwie a rozwój zaburzenia osobowości borderline.
Nowiny lekarskie, 80,6, 484-492.
● Sikorska, I. (2014). Dziecięca trauma - psychologiczne
konsekwencje dla dalszego rozwoju. Sztuka leczenia, 3-
4,55-70.
● Czub, M. (2019). Ukryta trauma – zaniedbywanie i
emocjonalne krzywdzenie dzieci. Dziecko Krzywdzone.
Teoria, badania, praktyka, 18(2), 38–58.

literatura nieobowiązkowa
● Taylor, Ch. (2019). Zaburzenia przywiązania u dzieci i
młodzieży. GWP. rozdz. 1.
● Pietkiewicz, I., Tomalski, R. (2018). Zaburzenia związane z
traumą-perspektywa teoretyczna. Czasopismo
psychologiczne, 24,2,261-268

Wielowymiarowe podejście ● Jazaieri, H., Urry, H., Gross, J. (2013). Affective Disturbances
do rozumienia and psychopathology: an emotion regulation
psychopatologii. perspective. Journal of Experimental Psychopathology,
Analiza wybranych 4, 584-599.
mechanizmów ● Hayes, S., Hofman. S. (red.). Ponad DSM. GWP, rozdz. 4, 7
transdiagnostycznych – ● Leahy, R., Tirch, D., Napolitano, L. (2014). Regulacja emocji
w psychoterapii. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego,
studia przypadków.
rozdz. 1.
● S. Hayes i S. Hoffman (red.). Terapia poznawczo-
behawioralna oparta na procesach. GWP, rozdz. 8,16.21,

Wielowymiarowe podejście
● Egan, S. J., Wade, T. D., & Shafran, R. (2012). The
do rozumienia
psychopatologii. transdiagnostic process of perfectionism. Revista de
Analiza wybranych Psicopatología y Psicología Clínica, 17(3), 279–294.
https://doi.org/10.5944/rppc.vol.17.num.3.2012.11844
mechanizmów
transdiagnostycznych – ● Ormel, J., Jeronimus, B. F., Kotov, R., Riese, H., Bos, E. H.,
studia przypadków. Hankin, B., Rosmalen, J. G. M., & Oldehinkel, A. J. (2013).
Neuroticism and common mental disorders: Meaning
and utility of a complex relationship. Clinical Psychology
Review, 33(5), 686–697.
https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.04.003
● Kaplan, D. M., Palitsky, R., Carey, A. L., Crane, T. E., Havens,
C. M., Medrano, M. R., Reznik, S. J., Sbarra, D. A., &
O’Connor, M. (2018). Maladaptive repetitive thought as a
transdiagnostic phenomenon and treatment target: An
integrative review. Journal of Clinical Psychology, 74(7),
1126–1136. https://doi.org/10.1002/jclp.22585
● Kashdan, T. B., & Rottenberg, J. (2010). Psychological
flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical
 Psychology Review, 30(7), 865–878.
https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.001

Literatura uzupełniająca (dodatkowa) do wykładów i ćwiczeń do wskazania przez koordynatora/

wykładowcę przedmiotu na wydziale

Warunki zaliczenia/kryteria oceniania

W celu zaliczenia przedmiotu należy osiągnąć od 51 do 100 punktów, przy czym w odniesieniu
do ocen przedstawia się to w następujący sposób:
Bardzo dobra (5,0) od 91 punktów do 100 punktów
Dobra plus (4,5) od 81 punktów do 90 punktów
Dobra (4,0) od 71 punktów do 80 punktów
Dostateczna plus (3,5) od 61 punktów do 70 punktów
Dostateczna (3,0) od 51 punktów do 60 punktów
Niedostateczna (2,0) poniżej 51 punktów

Sposób weryfikacji efektów uczenia się Punktacja*

1 Sprawdzian testowy obejmujący informacje przekazane na wykładzie 31-60

i w literaturze obowiązkowej do wykładu.

2 Analiza badań: wybrany mechanizm transdiagnostyczny i jego 10-20

związek z psychopatologią. Zadanie grupowe

3 Opracowanie studium przypadku. Zadanie grupowe 10-20

*Uzyskanie minimalnej punktacji podanej w tabeli jest warunkiem zaliczenia zadania. Przy zaliczaniu
każda z form realizacji wymaga otrzymania przez studenta co najmniej 50% punktów. Do
ostatecznego zaliczenia przedmiotu koordynator określa wyższą wagę dla jednego z zadań
zaliczeniowych. Całość przedmiotu zaliczana jest przy uzyskaniu przez studenta 50% punktów + 1
punkt.

Szczegółowe zasady zaliczenia zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach i zamieszczone w

materiałach dla studentów.