R .İ.A bbasov, İmamuuci Aiguli, K .Ə .

Abbasova

WSSt R.I»rE^f*> K.&äJEİcfcİ

ÇİN DİLİ
(Dərs vəsaiti)

Azərbaycan Respublikası Təhsil

Nazirliyinin 24.06.2014-cü il tarixli
746 N-li Əmri ilə təsdiq edilmişdir.

Bakı - 2014
 On söz
Azərbaycan Respublikasının
müstəqilliyini ən tez tanıyan
Elmi redaktor: dosent R. İ. Abbasov
ölkələrdən biri də Çindir. Azərbay­
canla Çin arasında siyasi, iqtisa­
di, mədəni əlaqələrin son 20 il
ərzində sürətli inkişafı, hər iki
Rafiq İldırım oğlu Abbasov, İmamuaci Aiguli, Könül Əhliman • ölkənin ortaq maraqlarına cavab ve­
qızı Abbasova. ÇİN DİLİ. - Bakı: Meqaprint, 2014.110 səh. rərək ənənəvi dostluq və qarşılıqlı
səmərəli münasibətlərin güclən­
məsinə köməklik göstərdi. Mən­
bəyini Böyük İpək yolu vasitəsi
ilə tarixi ticarət əlaqələrindən
alan Azərbaycan və Çin arasında
münasibətlərin genişlənməsi və
Bu kitab Regionşünaslıq (Çinşünaslıq) ixtisası üzrə təhsil alan dərinləşməsi, siyasi və iqtisadi
birinci kurs tələbələrinin ilkin hazırlığı üçün nəzərdə tutulmuşdur. 20 sahədə ölkələrarası əməkdaşlığın müqavilə-hüquqi əsasını qoyan Ümummilli
Lider Heydər Əliyevin və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ÇXR-na
dərsdən ibarət olan bu dərs vəsaitində tələbələr üçün Çin dilinin qram­
səfərləri sayəsində yeni impulsa malik olmuşdur. Azərbaycan və Çinin
matika və fonetikasının, xüsusilə də ritm və düzgün tələffüzün əsasla­
humanitar sahədəki tərəfdaşlığının genişlənməsində əsas rolu təhsil sahəsində
rının ardıcıllığı gözlənilməklə izah olunur. əməkdaşlıq, ÇXR-nın ali təhsil müəssisələri, elmi mərkəzləri və ictimai təşkilat­
Dərs vəsaitində əsas diqqət heroqliflərin qaydasınca yazılışına ları ilə tədris və elmi əlaqələrin möhkəmlənməsi, tələbə və müəllim mübadiləsi,
yönləndirilir. Kitab həmçinin müasir Çin leksikonuna əsaslanan ünsiy­ dil və mədəniyyət mərkəzlərinin yaradılması, elmi konfransların təşkili oyna­
yət üçün vacib olan müxtəlif məzmunlu dialoqlardan ibarətdir. mışdır.

2012-ci ildə Azərbaycan Dillər Universitetində, yüksək ixtisaslı milli çin-

şünas kadrların yetişdirilməsi məqsədilə, ilk dəfə “Regionşünaslıq və Beynəlxalq
Münasibətlər” fakültəsində “Çinşünaslıq” ixtisası üzrə tələbə qəbulu həyata
keçirilmişdir. 2013-cü ildə isə universitet rəhbərliyinin təşəbbüsü və ÇXR-nın
Azərbaycandakı səfirliyinin dəstəyi ilə, Çin Dili və Mədəniyyəti Mərkəzinin
rəsmi açılışı olmuşdur. Hal-hazırda, Mərkəz, yalnız Azərbaycanın ali təhsil
ocaqlarının tələbələri üçün deyil, həmçinin Çinin tarixi və mədəniyyəti ilə
yaxından tanış olmaq istəyən hər bir kəs üçün “Çinə açılan pəncərə yə
çevrilmişdir. Onlar Mərkəzin nəzdində daimi fəaliyyət göstərən lektoriyanm,
Çin xalqının ənənələri və mənəvi həyatına həsr olunmuş master-klasslann dinlə­
yiciləri, çinşünaslıq kitabxanasının oxucuları ola bilərlər. Həmçinin, Azərbay­
canın və Çinin milli bayramları və əlamətdar günlərinə həsr olunmuş

tədbirlərdə, ədəbi-bədii gecələrdə, maraqlar üzrə klubların fəaliyyətində
yaxından iştirak edə bilərlər.
Mərkəzin əsas fəaliyyət istiqaməti isə, Azərbaycan Dillər Universitetində
Çin dili tədrisinin yüksək səviyyəsdə elmi-pedaqoji cəhətdən təmin edilməsi,
həmçinin, Çinin ixtisas standartlarına müvafiq olaraq, Çin dili tədrisinin tam və
fasiləsiz silsiləsini təmin edən kursların faəliyyətidir. Çin dili tədrisinin keyfiy­
yətli səviyyəsini təmin etmək üçün, Mərkəz tərəfindən tədris prosesində innova­
tiv təlim üsullarının tətbiqi, Çin dili üzrə metodik proqramlar və ləvazimatların
işlənib hazırlanması üçün geniş tədris-metodiki iş həyata keçirilir. Həmçinin ali
məktəblərdə Çin dili tədrisinin metodikası üzrə seminarlar, çinşünas tələbələrin
iştirakı ilə açıq dərslər, müasir Çin dili dərsliklərinin sərgiləri, Çin dili müsabiqə­
ləri, tələbə konfransları keçirilir, Çinin aparıcı tədris ocaqlarında dil təcrübələri
reallaşdırılır. Mərkəzin Çin ali təhsil ocaqları ilə əməkdaşlığı daima genişlənir,
universitet müəllimləri Çində keçirilən dil seminarlarında ixtisaslarını artırırlar.
Bu il ilk dəfə olaraq çinşünas tələbələr müxtəlif Çin universitetlərinə göndəril­
mişlər, Azərbaycan Dillər Universiteti və Şenyan Pedaqoji Universiteti, ÇXR
Təhsil Nazirliyinin Çin dilinin yayılması üzrə dövlət dəftərxanası tərəfindən
yaradılan mədəni-təhsil mərkəzinin —Konfusi İnstitutunun təsis olunması üzrə
Universitetimizin rəsmi partnyoru olan Sıçuan Xarici Dillər Universiteti ara­
sında müqavilələr imzalanmışdır.
Mərkəzin Çin dili tədrisinin təlim-metodiki təmini üzrə fəaliyyətinin başlı­
ca nəticəsi, “çinşünaslıq” ixtisası üzrə təhsil alan birinci kurs tələbələri üçün Mər­
kəzin əməkdaşları tərəfindən Azərbaycanda ilk dəfə “Çin dili dərsliyinin” tərtib
edilməsi olmuşdur. Həmin dərsliyin nəşri, şübhəsiz olaraq, yüksək ixtisaslı çin­
şünas kadrların, Çin dili tərcüməçilərinin yetişdirilməsinə öz töhfəsini verəcək,
həmçinin Azərbaycan və Çin xalqları arasında əlaqələrin inkişafına ciddi dəstək
göstərəcək.
Azərbaycan Dillər Universitetinin rektoru,
professor Səm əd Seyidov
GİRİŞ
"Çin dili" adlı dərs vəsaiti ali təhsil müəssisələrinin tələbələri,
eləcə də Çin dilinə maraq göstərən hər bir kəs üçün nəzərdə tutulmuş­
dur. Bu kitab Azərbaycanın Çinşünaslıq tarixində ilk dərslikdir.
Dərs vəsaiti Çinin tarixi, siyasəti, iqtisadiyyatı və mədəniyyəti­
nin kompleks şəkildə öyrənilməsi üçün ölkəmizdə Çin dilli mütəxəs­
sislərin və peşəkar tərcüməçilərin hazırlanmasına tələbatın artdığı
ücün Azərbaycan Dillər Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və
Regionşünaslıq fakültəsi, həmçinin Çin dili və mədəniyyəti Mərkəzi­
nin bilavasitə təşəbbüsü ilə gerçəkləşdirilmişdir.
Dərsliyin nəşrində əsas məqsəd oxucuya müasir Çin dilinin öyrə­
nilməsi istiqamətində ilkin işin asanlaşdırılması, heroqliflərin yazılışı,
Çin dilində sözlərin düzgün tələffüzü və müasir Çin dilində səlis
danışığın mənimsənilməsini aşılayır.
“Çin dili” dərs vəsaiti adlı dərslik ali məktəblərdə birinci kurs tə­
ləbələri üçün, eləcə də dil ixtisasları olan və ya olmayan sərbəst öyrə­
nənlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu kitab Çin dilinin bütün istiqa­
mətlərdə öyrənilməsi baxımından kompleks vəsait kimi təqdim edilir.
Dərslik Çin dilində sözlərin düzgün tələffüz etdirilməsini, danı­
şıq dilinin asan mənimsənilməsini, eyni zamanda elementar mətnlərin
anlaşılması baxımından leksika və qrammatikanın ibtidai materialları­
nın formalaşmasını təmin edir.
Tələbələr bu dərslikdən istifadə etməklə, Çin dilində ilkin prakti­
ki bacarıqlarını inkişaf etdirə və dili daha dərin öyrənmək üçün, nəzəri
bacarıqlarının əsasını qoymağa müvəffəq ola bilər.
Dərslikdə qrammatik materiallar konkret qaydalarla göstərilərək
və çoxsaylı nümunələrlə əsaslandırılmışdır. Dərs vəsaiti həmçinin
sözlərin cümlədə düzgün işlənməsi baxımından da tələbələrə yardımçı
olur.
Çin dilini öyrənmək üçün ən əsas şərtlərdən biri də heroqliflərin
düzgün yazılışıdır ki, kitabda verilən hər dərsdə heroqliflərin yazılış
~ 5 —
qaydasına diqqət yetirilmişdir. Heroqlifləri mənimsəmək və düzgün
qaydada yazmaq üçün dərslikdə müxtəlif çalışmalar yerləşdirilmişdir.
Dərslikdə verilən müxtəlif mövzulu mətnlər kiçk olmasına bax­ Çin dili fonetik transkripsiyasının planı
mayaraq, yeni sözlərin və ya söz birləşmələrinin öyrənilməsi, həmçi­
nin dil bacarıqlarını gücləndirmək və inkişaf etdirmək baxımından
böyük rol oynayır.
Dərs vəsaitində yerinə yetirilməsi lazım olan çalışmalar isə tələf­ Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg
füz və yazı bacanqlan daxil olmaqla dilin asan mənimsənilməsi üçün Hh Ii Jj Kk L1 Mm Nn
nəzərdə tutulmuşdur. Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv
Dərs vəsaitindəki bütün mətnlər müasir Çin dilinin normalarına Ww Xx Yy Zz
uyğun olaraq yazılmışdır. Çin dilinin əsaslarının mənimsənilməsi ardı­
cıl və davamlı təyinat tələb edir ki, bu səbəbdən də dərslikdə hər dərsə
müvafiq olaraq qrammatika və çalışmalar seçilmişdir. İnisiallar cədvəli
Dərs vəsaiti girişlə birlikdə 20 dərsdən ibarətdir. Kitaba ünsiyyət
zamanı ən çox işlənən söz və ifadələrdən ibarət olan dialoq şəkilli
b P m f d t
mətnlər daxil edilmişdir. Onlar mövzu üzrə, “Dövlət bayramı”, “Res­
1 g k h j q
publika günü”, “Sizin ailəniz neçə nəfərdən ibarətdir?”, “Ad günü”,
zh ch sh r z C
“Universitetimizin xarici müəllimləri”, “Tətil”, “Bu gün hava so-
yuqdur”, “Bu kimin lüğətidir?”, “Mağazada” və s. kimi müxtəlif məz­
munlu bölmələrdə cəmlənmişdir. Dərslikdə yer alan bütün mətnlər
məzmununa uyğun illüstrasiyalarla müşayət olunur. Finallar cədvəli
Dərslikdə həmçinin heroqriflərin və sözlərin düzgün tələffüz
edilməsi üçün bölmələrdə əlavə izahatlar, şərhlər və məlumatlar veril­ i u ü a ia ua
mişdir. 0 uo e ie üe
Müəlliflər, elmi işlər üzrə prorektor professor Dünyamin Yunusova ai uai ei uei
dərslikdə müəyyən olunan metodik göstərişlərə görə öz təşəkkürlərini ao iao ou iou
bildirirlər. an ian uan üan en in
uen ün ang iang uang
eng ing ueng ong

~ 6~ ~ 7 ~
 İJIL 1-ci dərs hänyü. Çində dövlət dili və rəsmi dil mandarin və ya putung xua
adlanır.
Müasir Çin dilinin fonetikasında müəyyən xüsussiyyətlər vardır:
I. ilHg Fonetika
1) iki və ya üç samit hecanın əvvəlində ya da sonunda birləşə bil­
məzlər;
Inisiallar- f, s, sh, h, m, n, 1
2) böyük rol hecanın stukturunda saitlərə verilir. Çin dilində heca
Müasir Çin dilində hecanın strukturu inisial və finalın birləşməsi
samit səssiz ola bilər, lakin saitlər səssiz olmular;
ilə təqdim olunur. Samitlə başlayan heca inisial adlandırılır. Məsələn:
3) Çin dilində tonlar vardır. Tonlar mənaca fərqləndirici xüsusiy­
“ping” p- inisial, ing -final sayılır.İnisiallar hecanın əvvəlində dayanır.
yət daşıyır. Çin dilində əsas 4 ton vardır: 1-ci ton, 2-ci ton,
Müasir Çin dilində 21 inisial və 34 final vardır.
3-cü ton və 4-cü ton;
f - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [f] səsinə oxşayır.
4) qeyd etmək lazımdır ki, müasir Çin dilində bəzi hecalarda ton
s - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [s] səsinə oxşayır.
yoxdur və onlar heç bir işarə ilə qeyd olunmurlar, belə ton
sh - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [ş] səsinə oxşayır.
adətən zəif və qısa oxunur. Məsələn: t®ı, fj/S, il']
h - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [h] səsinə oxşayır.
Hər tonun xüsusi işarəsi vardır:
m - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [m] səsinə
1- ci ton " (ton sakit və düz deyilir)
oxşayır.
2- ci ton ' (ton sanki sual verərək deyilir)
n - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [n] səsinə
3- cü ton v (ton dərin, intonasiya enib qalxaraq deyilir)
oxşayır.
4- cü ton ' (ton sanki təsdiq kimi deyilir)
1 - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [1] səsinə oxşayır.
F inallar-a, u Tonların sxemi aşağıdakı cədvəldə göstərilib:
İnisialdan sonra gələn sait səslər final adlandırılır. Müasir Çin
dilində 34 final vardır.
a - dodaqlanmayan saitdir. Bu səs Azərbaycan dilindəki [a]
səsini xatırladır.
u - dodaqlanan saitdir. Bu səs Azərbaycan dilindəki |u] səsini
xatırladır.

Çin dili - Çin-Tibet dil ailəsinə aid bir dilidir. Dünya əhalisinin təx­
minən beşdə birinin ana dilidir. Orijinal adı 4*51 - zhöngwen,

~8 ~ ^ ^
 4. Heroqlif

3. Çalışmalar Çin dili qədim piktoqramlar əsasında inkişaf etdirilmiş yazı növü
zamanla ideoqramlara çevrilmiş və geniş yayılmışdır. Məlum olan bü­
tün ideoqramları əzbərləmək çətin olduğundan 115 əsas literalı əzbər­
Verilmiş inisial və finalları düzgün oxuyun ləməklə qalan bütün ideoqramları bu literalların birləşdirilməsi yolu
f s sh h m n 1 a u ilə yadda saxlayırlar. Çin lüğətləri literalların xətt sayısına görə tərtib
olunur.
Oxuyun və müqayisə edin
Çin dili iki cür yazılır:
s - sh f - h m- n h - 1
s- f n - h 1. Sünnəti və ya klassik
1- f sh - h
2. Modernləşdirilmiş
Səsləri müqayisə edin Birinci model Çinin əsil və keçmiş dilidir ki, keçən yüzillərdə
ha-la sha-sa na-ha su-sha işlənirdi. İndi də Tayvan, Hong Kong, Makao və ABŞ-daki Çinlilər bu
fa-fiı fiı-lu shu-sha su-hu model üzrə danışırlar. İkinci model isə qədim Çin yazısında istifadə
ma-la shu-su fa-sa nu-hu olunan heroqliflərin sadələşdirilmiş formasıdır. Bu model Sinqapurda
da işlənir. Bundan başqa 1950-ci ildən tətbiq olunmağa başlayan
Tonları düzgün tələffüz edin Pinyin heroqliflərin transliterasiyası üçün istifadə olunur. Çində
ma-mä shä-shä mü-mü Pinyin 1980-ci ildən heroqliflərin latın əlifbasına çevrilməsi üçün
geniş istifadə olunur. Pinyin heroqliflərin yerinə deyil daha çox izah
hü- hü lä- lä sü -sü məqsədilə işlədilir.
fü-fu nä- nä h ä-h ä QƏDİM ÇİN İDEOQRAFİK HAZIRKİ ÇİN İEROQLİFLƏRİ
YAZISI
lü -lü fä -fa shü- shü u .
A 9 * Vi & £
Tonları müqayisə edin U A € Ö £ * &
mo -fö shä- shü fö-fa hü-sü 7J İK p * s £
n * ‘K & m
mä -fa lü- mü nä- hä fu- shü
Mj 4IK * £ & m
mü- shü fa - mä lä - nä hü- lü D lil 4 + % m
n
□ I -n İt f t Ä
± rt! s £ * M.

10 ~ 11 ~
 2-cidərs 2. Qrammatika

1. i p ^ Fonetika W ilf/? Çin dilində söz sırası

Çin dilinin xüsussiyyətlərindən biri də ondan ibarətdir ki, isim-
İnisiallar- b, d, g, p, t, k, c, ch lərdə kəmiyyət, mənsubiyyət, hal kateqoriyaları yoxdur. Buna görə də,
b - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [b] səsinə söz sırası Çin dili qrammatikasında çox vacibdir. Sadə cümlənin söz
oxşayır. sırası belədir: mübtəda + xəbər. Məsələn:
d - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [d] səsinə
oxşayır. Mübtəda Xəbər
q - Bu samit səs Azərbaycan dilindən fərqli olaraq [çi] kimi İfc m M ° häo
wö 0 h6n häo
tələffüz edilir.
ftk tä y t hSn häo
p - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [p] səsinə oxşayır,
t - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [t] səsinə oxşayır,
k - Kar samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [k] səsinə oxşayır, 3. S äJ Çalışmalar

c - Cingiltili samit. Bu səs Azərbaycan dilindəki [c] səsinə oxşayır,

ch - Bu samit səs Azərbaycan dilində [çı] səsi kimi tələffüz edilir. Verilmiş inisialları düzgün oxuyun
d g p t k c______ ch______
Finallar- o, e, ai, ei, ao, ou
o - dodaqlanan saitdir. Bu səs Azərbaycan dilindəki [o] səsini Verilmiş finalları düzgün oxuyun
xatırladır. o e ai ei ao ou
e - dodaqlanmayan saitdir. Bu səs Azərbaycan dilindəki [1] səsini
xatırladır. Oxuyun və müqayisə edin
ai - Bu səs Azərbaycan dilində [ay] səsi kimi tələffüz edilir, b-P d-t g-k c-ch
o-ou ai-ao e-ei ou-u
ei - Bu səs Azərbaycan dilində [ey] səsi kimi tələffüz edilir,
ao - Bu səs Azərbaycan dilində |ao] səsi kimi tələffüz edilir,
Tonları düzgün tələffüz edin
ou - Bu səs Azərbaycan dilində [ou] səsi kimi tələffüz edilir.
bä bä bä bä ke ke ke ke

Transkripsiya qaydalan: pei pei pei gäo gäo gäo gäo

Əgər sait i müstəqil olaraq heca əmələ gətirirsə, onda i qabağına y
əlavə olunur. Məsələn: i— yi. töu töu töu töu cäo cäo cäo cäo
Əgər heca sait səsi ilə başlayırsa həmçinin i qabağına y əlavə
olunur. Məsələn: ie— ye. che che che che mö mö mö mö

12 ~13
 Tonları müqayisə edin

cäi- cäi de- de lei- nei

päo- päo he- he fei- mei

bäo- bäo käo -köu bei- shuı Xəttin sayı

Heroqlifı yazarkən xəttlərin sayını bilmək mütləqdir.
chäo- chöu ge- ge täo- tou

—
\ T 3
1
4. Heroqlif

Çin dili heroqlifləri müxtəlif xəttlərdən ibarətdir. Xətt sadə və

mürəkkəb olur.
Əsas xəttlər
diän \ Nöqtə sağ tərəfə yazılır.
Məsələn “ l'l” heroqlifın birinci nöqtəsi.
heng —
Xətt sağdan sola yazılır. Məsələn: — heroqlifı
shü Xətt yuxarıdan aşağıya doğru dik yazılır.
1
Məsələn: heroqlifı
pie Xətt yuxarıdan aşağıya doğru sol tərəfə yazılır.
J
Məsələn: t j heroqlifı
göu Xətt yuxarıdan sağ tərəfə yazılır.
L
Məsələn: heroqlifı
tf
/ Xətt yuxarıya doğru sağ tərəfə yazılır.
Məsələn: İb heroqlifı

Heroqlif xəttlərinin yazılışında müəyən qaydalar var.

Heroqliflərin xətti həmişə soldan sağa, yuxarıdan aşağıya doğru,
çöl hissə, sonra isə içəri hissə yazılır.

~ 14 ~ ~15 ~
 j&zzMko 3-cü dərs E!. Qrammatika

1. in i=f Fonctika ^ıŞiäJÜia'& J Keyfiyyət bildirən sifət cümləsi

Mübtəda Xəbər
Finallar- an, en, in, ang, eng, ing, ong tä Id tto h6n mäng
Bu finallar sait səsin və -n, ya da -n g səslərinin birləşməsi ilə
əmələ gəlir. Əsas xüsusiyyəti də ondadır ki, bu finallar burunda tələf­ 3% wö M t. ye hen mäng
füz edilir.
M l tä men döu hän häo
an, en, in finallar daha yumşaq deyilir, eng, ing, ong finallar isə
daha sərt və axırdakı -g səsi tələfüz edilmir.
Tonların dəyişilməsi
Çin dilində sifət xəbər rolunda işlənə bilər və cümlədə “flU
3-cü ton sadə hecada, ya da mürəkkəb hecanın sonunda dəyişilmir.
İHL’ zərflərlə birlikdə işlənə bilər. Sifət xəbər ifadə edən cümlələr key­
Məsələn: häo (yaxşı), $C3Şl mücäo (ot).
Lakin bəzi sözlərdə o dəyişə bilər. Birinci, ikinci və dördüncü fiyyət bildirən sifət cümləsi adlanır. Belə cümlənin inkar forması “7
tonlarla o qısa üçüncü ton kimi deyilir. Baxmayaraq ki, yazıda işarəsi bu” sözü əlavə olunaraq əmələ qəlir.
dəyişmir, lakin tələffüz edilərkən yarımçıq üçüncü ton kimi deyilir. Məsələn: “f £ 7 f £ o wö bü mäng. Mən məşqul deyiləm. ”
Məsələn: beijlng, ip 5 yuyan və s. Qeyd etmək lazımdır ki, “fl|> İfP” zərfləri sifətdən əvvəl
3-cü ton 3-cü tonun qabağında 2-ci ton kimi tələffüz olunur. işlənir.
Məslən: 7KW: shutguö , 7 M liäojiS, M W yänjiäng .
Neytral ton- bu 5-ci ton deyil, sadəcə Çin dili fonetikasının bir 3. Çalışmalar
xüsussiyətidir. Bəzi şəraitdə heca öz tonunu itirir və qısa tələffüz olu­
nur. Əgər bu baş verirsə, deməli hecada heç bir ton işarəsi qoyulmur. Verilmiş inisial və finalları düzgün oxuyun
Məsələn: töufa (saç), Hfü häo ba (yaxşı) və s. an en in ang eng ing ong
Bəzi neytral tonlar sözün mənasını dəyişmək funksiyasın daşıyır.
Oxuyun və müqayisə edin
Məsələn: döngxT (Şərq-Qərb), döngxi (əşya) və s.
an-ang_______en-eng__________in-ing_________ou-ong

Səsləri müqayisə edin

shen-sheng chan-chang pin-ping chong-cong
fen-feng dan-dang men-meng neng-nong
lin-ling chen-cheng can-cang gan-tang
dang-deng min-ming bin-bing tan-tang

~ 16 ~ ~17~
 läobän
Tonları düzgün tələffüz edin

güdäi ben bäo gönggü

o Ə 0 0
häomä päole lıngdäo chäosheng
3) D <? n
benläi käochä näinai bäobei
•? A A
X * A
Tonları müqayisə edin
İndikativ heroqliflər xəttlərdən düzəlirlər və abstrakt hadisəni
bin- ling täng-chäng xatırladırlar. Məsələn: _h,T , A və s.

höng-töng käng- läng

_ t yuxan T aşağı 4* ortada
chän-zhäng deng-döng

lin- nin feng -döng

m ■m m ^

4. İX-? Hernqlif

Çin dilində sadə və mürəkkəb heroqliflər vardır. Sadə heroqlif

xəttlərdən ibarətdir hansı ki, hissələrini ayırmaq, bölmək olmur və
onlar ayrı-ayrılıqda müstəqil heroqlifdilər. Məsələn: A , A , B, M və
s. Sadə heroqliflər iki yerə bölünürlər: piktoqramlı və indikativ
heroqliflər.
Piktoqramlı heroqliflər öz formasıyla bildirdiyi əşyanı, ya da
hadisəni xatırladırlar. Sadə heroqliflərin çoxu piktoqramlı heroqliflə-
rə aiddir.

18 ~ 19
 4-cüdərs Əgər ton işərəsi “i” saitin üstündə qoyulmalıdısa, onda “i” saitin
nöqtəsinin yerinə ton qoyulur. Məsələn: lin, ping və s.
Əgər hecada bir neçə sait səs varsa, onda ton işarəsi, o sait səsin
I.io Fonetika
üstündə qoyulur, hansı ki, tələffüz edilərkən dodaq daha açıq olur.
Məsələn: M häo
İnisiallar- j, q, x,z,zh, r
j - Bu samit səs Azərbaycan dilində [ji] səsi kimi tələffüz edilir,
q - Bu samit səs Azərbaycan dilində [çi] səsi kimi tələffüz edilir,
x - Bu samit səs Azərbaycan dilində [si] səsi kimi tələffüz edilir,
z - Bu səs Azərbaycan dilində [ts] səsi kimi tələffüz edilir,
zh - Bu səs Azərbaycan dilində [djı] səsi kimi tələffüz edilir,
r - Bu səs Azərbaycan dilində [jı] səsi kimi tələffüz edilir.

Finallar- i,ia, ie, iao,iou,ian, iang, iong Əvəzlik sual cümləsi.

i - Bu səs Azərbaycan dilində [il səsi kimi tələffüz edilir, Çin dilində əvəzlik sual cümləsində söz sırası eyni ilə sadə cümlə-
ia - Bu səs Azərbaycan dilində [ya] səsi kimi tələffüz edilir, dəki kimi qurulur. Cümlədə sual verilən hissə əvəzliklə dəyişilir.
ie - Bu səs Azərbaycan dilində [ye] səsi kimi tələffüz edilir, Məsələn:
iao - Bu səs Azərbaycan dilində [yao] səsi kimi tələffüz edilir, Sadə cümlə Əvəzlik sual cümləsi
ian - Bu səs Azərbaycan dilində daha yumşaq [yan] səsi kimi 113*«?
tələffüz edilir. v m t t-A ?
iang - Bu səs Azərbaycan dilində daha sərt [yan] səsi kimi tələf­ IIİİtİ I M Ä ^ İ I A . ft!ä*W H A ?
füz edilir.
iong - Bu səs Azərbaycan dilində daha sərt [yon| səsi kimi tələf­
3. Çalışmalar
füz edilir.
“y” istifadə qaydası Verilmiş inisial və finalları düzgün oxuyun
“i” hecanın əvvəlində “y” işarəsi ilə qeyd olunur, j _____ q_____ x_____ z zh r______
ia, ie, iao, ian, iang, iong hecalarda “i”əvəzinə “y” istifadə olu­
Oxuyun və müqayisə edin
nur. Məsələn: ia-ya, ie-ye, iao-yao, iou-you, ian-yan, iang-yang, iong-
_______q-x z-zh z-r
yong.
Həmçinin i, in, ing heca kimi işlənəndə, “i”-nin qabağına “y” Səsləri müqayisə edin
qoyulur. Məsələn: i-yi, in-yin, ing-ying jia-jie qia-qie xia-xie
Tonların işarəsi jiu-qiu xiu-xiong qian-qiong
Ton işarəsi sait səsin üstündə qoyulur. Məsələn: lü, hen və s. xiao-qiao jıao-jıang xian-xiang

~ 20 ~ —21 —
 Tonları düzgün tələffüz edin Bir heroqlifdə iki və daha artıq elementlərin (açarların) birləşmə­
sini bildirən heroqliflər assosiativ adlandırılır.
jiä jie jiü jiäo Məsələn: (gün, işıq) = 0 (günəş) +M (ay)

qiä qie qiü qiäo

xiä xie xiü xiäo Ç İN D İL İ və M Ə D Ə N İY Y Ə T İ M Ə R K Ə Z İ

zäo zhäo ri Azərbaycan Dillər Universitetinin Çin dili və Mədəniyyəti
Mərkəzi öz fəaliyyətinə 2012-ci ildə ADU-nun “Regionşünaslıq
və Beynəlxalq münasibətlər” fakültəsində “Çinşünaslıq” ixtisası
zuı zhul rü
üzrə ilk tələbə qəbulu həyata keçirilən zaman başlamışdır. Mər­
kəzin rəsmi açılışı isə 2013-cü ilin iyun ayında baş tutmuşdur.
Mərkəzin əsas məqsədləri - Azərbaycan və Çin arasında humani­
Tonları müqayisə edin tar sahədə əməkdaşlıq, təhsil, o cümlədən ictimai təşkilatlar,
•v •• V ■ *V
jiü jiu Jie həmçinin dövlət struktrularında elm və mədəniyyət sahələrində
Ji ji jie
əlaqələrin genişlənməsinə dəstəkdən ibarətdir. Mərkəzin qapılan
Çinin qədim və ən yeni tarixi, siyasəti, mədəniyyəti, fəlsəfəsi, adət-ənənələri ilə maraqlanan
q* qı' qiü qiü qie qie hər bir şəxsin üzünə açıqdır. Mərkəzin mühüm fəaliyyət istiqamətlərinə ADU-da Çin dili
tədrisinin yüksək səviyyədə apanlmasımn təmin edilməsi üçün, yüksək ixtisaslı milli çinşünas
kadrların yetişdirilməsi, həmçinin, Çin ixtisas standartlarına müvafiq olaraq, təməl biliklərdən
xr xi xiü xiü xie xie başlayaraq, dilə sərbəst yiyələnməyə qədər Çin dili tədrisinin tam və fasiləsiz silsiləsinin
tədrisi üzrə Çin dili kurslarının fəaliyyətə başlanılması daxildir.
Həmçinin, Mərkəz tərəfindən Azərbaycan və Çin KİV-nin tarixi sənədlərini, elmi nəşr­
4. Heroqlif ləri, kitabları, məqalələri, ikitərəfli müqavilələri özündə birləşdirən, Azərbaycan və Çin ara­
sında siyasi, diplomatik, ictimai, iqtisadi və mədəni münasibətlər üzrə informasiya bazasının
yaradılması üzrə geniş işlər həyata keçirilir. Bu işin mühüm istiqaməti Çinin hökumət nüma­
Mürəkkəb heroqliflər yəndə heyətlərinin qəbulunun, rəsmi və işgüzar səfərlərinin, müxtəlif tədbirlərdə çıxışlarının,
eləcə də ÇXR ilə rəsmi yazışmaların, Azərbaycanın Ümummilli lideri Heydər Əliyevin və
Mürəkkəb heroqliflər iki və daha artıq hissələrdən ibarətdir. ölkə başçısı İlham Əliyevin xronoloji informasiya bazasının yaradılmasından ibarətdir. Azər­
Məsələn: və s. baycan və Çin arasında dostluq əlaqələrinin banisi olan Azərbaycanın Ümummilli lideri Hey­
dər Əliyevin siyasi irsinin öyrənilməsi, müstəqil Azərbaycanın xarici siyasi kursunun forma­
laşmasında, Azərbaycan və Çin arasında çoxistiqamətli əlaqələrin yaranması və inkişafında
Heroqlifin elementi (açarı) Heydər Əliyevin roluna həsr olunmuş “Heydər Əliyev və Azərbaycan və Çin arasında müna­
sibətlər” adlı müntəzəm elmi seminarların keçirilməsi Mərkəz tərəfindən reallaşdırılmaqdadır.
Heroqlifin elementi, ya da açarı mürəkkəb heroqliflərin əsasından Mərkəz həmçinin “Çin ənənələri: tarix və müasirlik” silsiləsindən ədəbi-bədii gecələr
biridir. Element (açar) iki növdə olur: sadə heroqlif və işarə, hansı ki, təşkil edir. Həmin gecələrdə qonaqlar Çin mədəniyyətinin unikal nümunələri, xüsusilə, Pekin
operası, qədim Çin şairlərinin yaradıcılığı, müxtəlif üsul və istiqamətlərə aid olan Çin təsviri
sadə heroqlifdən əmələ gəlib. Məsələn: “ f e ” heroqlifındəki birinci incəsənəti ilə tanış olur, hətta improvizasiya edilmiş ənənəvi Çin toy mərasimində iştirak
işarə “A ” heroqlifındən əmələ gəlib. etmək imkanını əldə edirlər. Mərkəzin daimi fəaliyyət göstərən lektoriyasında Azərbaycanın
aparıcı alimlərinin iştirakı ilə, Çin şirkətlərinin ölkəmizdəki fəaliyyəti, Çinin qədim tarixi və
Mürəkkəb heroqlifdəki element (açar) bəzən fonetik tələffüzü iqtisadiyyatı, Böyük ipək yolu ilə birləşdirilən Türk və Çin sivilizasiyalarının mədəniyyət
bildirir, bəzən də heroqlifin mənasını. sahəsində qarşılıqlı fəaliyyəti istiqamətində Azərbaycan və Çin arasında əməkdaşlığın yekun­
larına və perspektivlərinə həsr olunmuş tələbə elmi-praktiki seminarlar keçirilir.

22 ~23~
 H J lİSco 5-cidərs 2. iH&fc Qrammatika

I. in ^ Fonctika Feili xəbər cümləsi

Feili xəbər cümləsinin əsas nitq hissəsi Feildir. Cümlədə tamam-
Finallar- ua, uo, uai, uei, uan, uen, uang, ueng lıq əsasən Feildən sonra işlənir. Bu cür cümlələrin inkar forması
ua - mürəkkəb fınaldir, bu səs Azərbaycan dilində daha sərt [uaj zərfliyi vasitəsi ilə qurulur.
səsi kimi tələffüz edilir.
uo - mürəkkəb finaldır, bu səs Azərbaycan dilində daha sərt [uo] Mübtəda Xəbər
səsi kimi tələffüz edilir. zərf Feil tamamlıq Hi ma?
uai - mürəkkəb finaldır, bu səs Azərbaycan dilində [uay] səsi 5 R5,?
kimi tələffüz edilir. m Yäo käfei ma?
uei - mürəkkəb finaldır, bu səs Azərbaycan dilində [uey] səsi m n a®
wömen döu xuexı hänyü
kimi tələffüz edilir.
% * £ flü
uan - mürəkkəb finaldır, bu səs Azərbaycan dilində [uan] səsi
tä bü zhıdäo
kimi tələffüz edilir.
uen - mürəkkəb finaldır, bu səs Azərbaycan dilində ]uen] səsi
3. W>] Çalışmalar
kimi tələffüz edilir.
uang - mürəkkəb finaldır,burunda deyilir, bu səs Azərbaycan
Verilmiş inisial və finalları düzgün oxuyun
dilində daha sərt |uan] səsi kimi tələffüz edilir.
ua uo uai uei uan
ueng - mürəkkəb finaldır, burunda deyilir, bu səs Azərbaycan uen uang ueng
dilində daha sərt [uen] səsi kimi tələffüz edilir.
Transkripsiya qaydaları Səsləri müqayisə edin
Əgər heca u finalı ilə başlayırsa, onda u finalın qabağına w əlavə dun-tun cui-sui wang-weng
olunur. Məsələn: u— wu, uo— wo.
Əgər sait ü müstəqil olaraq, ya da hecada işlənirsə o zaman ü duo-guo zhui-chui suo-chuo
qabağına y əlavə olunur və ü finalın üstündəki nöqtələr ləğv olunur.
Məsələn: ü-----yu, üan— yuan. zuo-cuo chuan-chuang suo-Iuo

kuai-chuai gun-guang wei-wai

~ 24 ~ ~25~
 Tonları düzgün tələffüz edin
Elementlər (açarlar)
kuä kuä kuä
Çin dili lüğətlərinin çoxunda elementlər (açarlar) əsasında
cuö cuö cuö heroqlifləri müxtəlif bölmələrə aynrlar. Məsələn: “ P 1$”, “A rP”.
chuän chuäng chuän “ P r$” “ağız” bildirən element (açar): H||, Pi, Bjf, ^
“A rP” “insan” bildirən element (açar): İk
suän suän suän
Heroqliflərin strukturu
zuö zuö zuö Heroqliflərin strukturu ancaq mürəkkəb heroqliflərdə vardır.
chui Heroqliflərdə əsasən üç struktur növü müvcuddur: sol və sağ tərəflərin
chui chui
birləşməsi, yuxarı və aşağı hissələrin birləşməsi, çöl və içəri hissələrin
shuö shuö shuö birləşməsi. Məsələn: sol və sağ tərəflərin birləşməsi - M,
yuxan və aşağı hissələrin birləşməsi - 31, JŞ; çöl və içəri hissələ­
Tonları müqayisə edin
rin birləşməsi - 0 , IzÜ.
guä-guäng cuö-chuö

gün -guäng shuä -shuö

guä-guö kuT -kuäi

kün -kuäng chün -chuäng

huä -huö chuö -shuö

chui -shul huäi -guäi

hün -huäng zhuä zhuö

4. Heroqlif

Piktoqramlar
Mürəkkəb heroqliflərə daxil olan elementlərdən (açarlar) bəziləri
heroqlifın tələffüzünü bildirə bilər, bəziləri isə mənasını.
Məsələn:
£3, 'İC (qadın, mənaca hissəsi) + ^ (at, fonetik hissəsi) = (ana)
Mürəkkəb heroqliflərin çoxu piktoqramlara aiddir.

26 ~ 27
 6 -cıd ərs Belə suala bütün cümlənin təkrarlanması ilə (müsbət ya da inkar)
cavab verilir. “ A A te ” konstruksiya!i olan cümlədə isə " iä " sözü
I. Fonetika müsbət cümlədə, “A Ä ” inkar cümlədə istifadə olunaraq cavab verilir.

Finallar- ü, üe, üan, ün, er

o K fn ^ iU R ftfc .
ü - Bu səs Azərbaycan dilindəki [ü] səsini xatırladır.
üe - Bu səs Azərbaycan dilində [üe] səsi kimi tələffüz edilir.
üan - Bu səs Azərbaycan dilində [üən] səsi kimi tələffüz edilir.
3. Çalışmalar
ün - Bu səs Azərbaycan dilində [ün] səsi kimi tələffüz edilir.
er - Çin dilində xüsusi səs, bu səs Azərbaycan dilində [ar] səsi
Verilmiş inisial və finalları düzgün oxuyun
kimi tələffüz edilir.
ü________üe üan ün er
Erizasiya
“er”səsi özündən əvvəl gələr finalla birləşərək heca əmələ gətirir
Oxuyun və müqayisə edin
ki, bu da Çin dilində erizasiya adı alıb. Məsələn: ıljJL huär, 'h & J L nü-nüe lü-lüe ju-jue qu-que xu-xue yu-xue
xiäo hair və s. juan-jun quan-qun xuan-xun yuan-yun
Erizasiya nəyinki fonetik hadisədir, həmçinin erizasiya sözün mə­
nasın və hansı nitqə aid olduğunu ayırır. Səsləri müqayisə edin
Məsələn: nü-niu lü-liu ju-jiu juan-jian
1) sözün mənasını dəyişir- fg Xin (məktub), xin er (xəbər, məlu­ qu-que xue-xuan yu-yue
lu-Iüe que-jue yun-yuan juan-zhuan
mat), A töu (baş), töur (müdir) və s.
qu-chu qun-chun lu-xu nu-nü
2) sözün hansı nitqə aid olduğunu bildirir: huä (şəkil çəkmək-feil),
huär (şəkil-ism), liäng (işiqlı-sifət), liängr (işiq-isim) və s. Tonları düzgün tələffüz edin
xue xuän
2. Qram m atika jü juän
qü que
IEİ5.g£l'öJ^J Müsbət-mənfi sual cümləsi jü juän
Belə tipli cümlələr feilin müsbət və inkar formalarında təkrarlan­ yun yuän
ması ilə düzəlir. xün niü
feil/sifət+^ feil/sifət+tamamlıq ___________ jiü zhuän

t? ______________ Tonları müqayisə edin

lü- lü nü -nü jü -jü xü-xü yü-yu qü-qü
mm

~ 28 ~ 29
5. H eroqlif
IH n iS o 7-ci dərs
*ö shi ö söi bö i jiöng rön

Mətn: Mən Azərbaycanlıyam .

lıöi dö ör nin lıöo wö jiö o höi dö ör nin gul xing
m g fc m u . m um ?
wäna döng *8 xing wdng jiäo wöna dona zhe sl,l wO de

ming piön

lıöi dö ör xiö xiö

ÄfİSfo
wöna döng n in shi ö söi böi jiöng rön ma

J\*JSj
höi de er sid wö shi ä söi böi jiäng rön '

M, Ä ^ Ä ^ l İ A . 3 diPnJ
söi böi jiö n a yü yön da xuö de xuö sheııg

zhö wöi shi wö de pöng yöu

Ä fö d tS W ü A .
wdng döng nin häo ni yö shi xuö shfing ma
3E *
PÖIW yöu wö bü shi xuö shöng

SS'M:
lıöi dö ör tö shi möo yi göng si de jln g 11

dul bu ql

pöng yöu möi guön xi

2. 5kin] Yeni sözlər

wö

1. mən
sh i

2. dır-dir
r6 n

3. A insan
n in

4. M siz (hörmət bildirmək üçün)

jiö o

5. P4 adlandırmaq
g u i x in g

6. J İ Ö ad, soy ad

~ 30 ~ ~31 ~
 zhä
3. Qrammatika
7. & bu
dc

8. 05 köməkçi söz “;İk” cümlələri

mfng piön

9. %\)r\ iş kartı,vizit kartı Çin dilində sadə cümlə “;H” vasitəsi ilə qurulur.
xife x i i

10. t i f j təşəkkür Sadə müsbət cümlə bu sxemə görə qurulur: A+“;ü ”+B
ma
nm m nm A o
11. t®, sual şəkilçisi
dä xue

12. A ^ universitet Sadə inkar cümlə bu sxemə görə qurulur: A+“^ F ^ ”+B
xu6 sheng

1 3 .4 ^ 4 tələbə
^fiİ / \ ■ ı \
14. (İ numerativ söz, insanlara qarşı istifadə olunur, it/. A , bi flı^ Ä + H A , Ä Ä P ifS ^ lIA .
Sadə sual cümlə sual sözünün müsbət, ya da inkar cümlənin
peng vöu
axrina əlavə olunaraq qurulur: A+B+H5,?
15. dost
nl

16. ti0 sən

yf

17. til həm, həmçinin Köməkçi söz “65”

bCı,
18. A* yox, inkar şəkilçisi Çin dilində sözün kökü dəyişmir və heç bir şəkilçi qəbul etmir.
ta . . . Lakin buna baxmayaraq bəzi köməkçi sözlər vardır. Onlardan biri
19. ftfe o, kişi cinsi üçün M ta o, qadın cinsi üçün
mäo y l
köməkçi söz “65”, hansı ki, mənsubiyyət mənasında işlənir və əsasən
20. jS H ticarət isim, ya da əvəzlikdən sonra gəlir: isim/əvəzlik + 05 + isim
göng s i
21. şirkət to
j l n g 11
& 05^o
22. § İ rəhbər
dul btl ql i^ W A ^ 0 5 ^ ± o
23. X'İ^F® bağışlayın
ina i guön x i
ftk65^A:o
eybi yox Zərf “til”
ö .spi bö i ji ä n g
2 5 . H Ä ^ i I Azərbaycan Zərf “ÜT mənaca həm, həmçinin sözünü bildirir və feil, sifətdən
ö sö i bäi iiäng yü yön dä xu6
sonra cümlədə işlənir.
2 6 > J lİ Ş Ş iI i:n 's A ^ Azərbaycan Dillər Universiteti
ha i da ar
2 7.JS Ä & Heydər (ad)
wäng döng
28.3: S Van Don (ad)

~32 33 ~
4 . ^KÄİ Çalışmalar
5. Hcroqlif
Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın
xuesheng pengyöu göngsı mäoyı mmgpiän
r ır ır ^ n ıa u
Verilmiş sözlərin transkripsiyasım və tonlarını yazın * 7 * ■
'61 '61
& mm s

fr “ w
Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin
— "x .L ~nr
' ü
#<] 4h

—i r— r~
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin » y
1. Mən Azərbaycanlıyam.
/ a
2. Biz tələbəyik.
3. Siz Çinlisiz?
4. Bu mənim dostumdur.
5. Mənim dostum Azərbaycan Dillər Universitetinin tələbəsidir.
6. Bu mənim vizit kartımdır.
7. O tələbə deyil, O şirkət rəhbəridir.______________________

~ 34 ~ ~35 ~
 181 18 wö yöu zhöng guö pöı»g yöu tö jiä o II chdta

K lA iJlo 8-ci dərs K

nl trıĞn j i 6 yöu j l köu r i n yl 11 hä mä tä zııö sh d n me göng zuö

S ^ M lS ^ /lP A ?
lä i lö tö sh i yl shtag

M ti:
Mətn: Sizin ailədə neçə
nəfər var? 2. -j-AJ Yeni sözlər
jiä
lä i lö zhö shl bü shi nl uön j i ö de
1. İC ailə, ev
jl
zhöopiön ^
2. J1 neçə
ü#? ^ köu
yl 11 hfl mü sh l a
3. P numerativ söz, nəfər, ailə sayını bildirmək üçün
m i^ M : ÄW.
181 18 wö kän yl xlä nl mön J iä yöu jl köu
zhäo piän

3üä: S f - T . M13CW/IPA? fotoşəkil

yl İl hö mü wö möıı j i ö yöu si köu rö ıı zhü s h i wö bä bö wö ma mä zhö s h i wö 9Ö
pa . fm m , 5-^h numerativ söz, ədəd
bü bö
ge ge hö wö nl män j i ä ne

m ım m ö.lür'ğ; ata
181 18 wi) yöu mö mä yöu yl ge jiS jiö hö liäng ge dl dl wö ıııdn j i ä yöu y! göng mö mä

m t: m ; m %, ı - t i » s t ı ı . 7. m m ana
l i ü köu rön jiö jiö

A PA . 8. M M böyük bacı
yl 11 ha mü zhö s h l wü köu rö n h ä i yöu sh u l liä n g

Ä ÄSPA , 9. M say, iki

lä t lö häi yöu bfel bö i
dl dl
äM tü iJx u lO.lfrlfr kiçik qardaş
yl 11 hö mü b ö i böi sh l nl mäi möi ma
häi

11.idE həm
181 18 bü bel böl shi wö de xiäo göıı
yi göng
m * 7F, jh k ä ä W /J ^ o 12. “ ^ cəmi
yl 11 hö mü x iä o g ö u yö s h l vl köu rö ıı ma

PA®§? 13. $ ^
mäi mäi

kiçik bacı
181 18 bei bei shl wö mön de höo pöng yöu döng rön shl wö mön j i ö de rön wö yöu yl

H x iä o

zhöng bei böl de zhöopiön nl

14yJ^ balaca
&JÜJÜWiUt, ifa göu

yl 11 hö ınü zh en kö äi
it
zhöng
Ä rT S
18İ 18 nl mdn j i ö mdi yöu xiäo göu ıno 16. ^ numerativ söz, nazik əşyalar üçün
H m u m u m 'M a m ? zhen

vl 11 hä mü wö men j i ä mei vöu x iä o göu lä i lä nl yöu mei yöu zhöng guö peng yöu ma 17. K doğurdan

~ 36 ~ ~ 37
 kS 6i
18. n J S şirin, sevimli 10-dan yuxarı saylar bunlardır: On iki,~hH on üç, A A on
m£i
19. $£ inkar sözu, yox, deyil beş, on altı...........iyirmi və s.
zhöng guö
Sıra sayları % sözü əlavəsi ilə düzəlir. Məsələn: birinci, %
20. + H Çin
p6ng yöu
— ikinci, % A beşinci, % A onuncu və s.
21M M dost Numerativ sözlərin qabağında H sayın yerinə sinonimi olan M
flöng zuo

22. Ul iş, işləmək sözü istifadə olunur: M'&Mff iki dənə şəkil, WA A iki nəfər adam.
y ı sheng

23. Hi A həkim
4. Çalışmalar
you

24. W var, vardır

yı 11 hfl mfl
Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın
25-İP'^J^## İlham (ad)
İd i ıa
baba zhäopiän xiäo zhongguö yısheng jia
26M & Leyla (ad)
b£i bfei
27.JÄUÄI heyvanın adı Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın
mm -sm x if m is —£
3. Qrammatika
Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin
Say
ı. i & t m i M i i t t .
Əşyanın miqdar və sırasını bildirən sözlərə say deyilir. Çin dilin-
ling yi er sän si 2.
də miqdar saylar bunlardır: 0 W sıfır, 1 bir, 2 H iki, 3çn üç, 4 0 dörd, 3. t ö < c ^ r / i n A ?
WÜ liü ql bä jiü shi

5 £ beş, 6 7 n altı, 7A yeddi, 8 A səkkiz, 9 A doqquz, 10 + on. 4.

5. Ä f ö J jJ I S Ä 't'B A .
| .ı I m \ /
\ |>

ı —
U
2 —
A P

3 =
\
4
r
E9 Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin
1. Bu mənim kiçik bacımdır.
2. Sənin atan harda işləyir?
' V
5 3EL
' A e
'
-7 - f c * ~7 ~ tz
3.
4.
Bu bizim ailəmizin şəklidir.
O mənim dostumun böyük bacısıdır.
5. Sənin Çinli dostun var?
\ ı '1 İy -u r ::a|1 xr

8 /V
<
9 ^L
r T
1o -t-
( 1 * lO H
~ 38i ~ ~39 ~
5. İ Ä ^ H eroqlif H A ® o 9-cu dərs
zhd sh i sh u i de c l d iö n

iS Ä iİ W iä lA ?

ı n PTEl El Rl R
M |fa| 1
'| .
1 IJfjflw w rrtM Mətn: Bu kimin lüğətidir?

t ri n (dialoq kitabxanada)
xuA shöng zhA sh l sh u l de c l di ön

ğ yQ z* zhfc sh l mäi hö İl bön lö o s h i de c i diÖ

N 3E & : a^tlİI#!İİff^!W Ö < jT S l*

TT
//< ä
xııe sheng

yd zı
zhö sh l sh ö n me

a söi bdi jiöng

c i diö n

hdn yü c i d iö n

MWM.: |5 J * I ¥ « - & @ tb| * .

xud sheng wö qü j iA o s h l

/ aI ‘ ^ ä yA zı wö qü j i ä o s h i b A ııgöngshi

(dialoq kafedrada)
A yA z i qlngwAn zhA Ar sh l j i A o s h l bAn göng s h l ma

' f fi * 6 r «ti i H İE & : iSfı'A iäkA Ä Ä ffi& & jk® §?

jiA o s h l dul

A,
ni zh flo sh u l

if?
ö yd zl m6i hö 11 bön lö o s h l z ä i bü z äi

pö e &:
jiä o s h i tä bü z ä i ni y ö u sh ö n me s h l

% §(M:
ä yA zl zhA s h l nıAi hA 11 b8n lö o s h l de c l d iö n q ln g g A i tö
H Ä : İ& S jM l.
jiA o s h l höo ni sh l nA ge xl de xuA shöng

» : $?, ifc&MI-
ä yA zl zhöııg wAn x l

WWM: 4>3JL
jiA o s h l n l jiA o shAn me mfng zl

IW P :
^ w®n n in z h l däo mäi hä 11 bän lö o sh l d e d iä n h u ä häo mä ma

jiA o s h l tä jiä de d iän h u A hAo mä s h l

tW : sfeİS-Ş55^753462

40 ~ ~ 41
 6 yd zl tä yöu ıııöi yöu shöu j l bd yäng

13. T'ffl lazım deyil

jiä o s h l yöu zhä er

ftÜ P : W . 14. ä j L burda

ä yä zl tä de sh ö u j l häo mä s h l duö sh ä o duj

15. düzdür
jiä o sh l /h äo

İÜİrp: 436789210 16. axtarmaq

ä yä zl x ie x i ä n ln shi

PJ3E & : tttftl.

jiä o s h ı bıı ke qi
geı
tW : 18. İu vermək
ming zi
ä yä zl zäi jiä n

W3E&: #Jtt. 19. £ ^ a d

zhi dao
20. £nüi bilmək
2. £ i s | Yeni sözlər läo shl
21. ^jlrp müəllim
diän huä
sh u l
22. Jtiill telefon
1. ift kim jiä
c l d iä n
23. ÜÇ ev
2. İwJjä lüğət shöu jl
sh eıı me
24. əl telefonu, mobil
3. \ \ yA nə duö shäo
qiı
25. neçə
4. İ getmək bu ke qi
nä er 26. buyurun
5. $PJL hara zai jian
ne 27. M sağol
6. RjS bəs, sual sözü ö säi bäi jläıifl hän yü cl diän
jiä o sh l
28. Azərbaycan - Çin dilli lüğəti
7. İ&jJrp müəllim
b än sötıg s h l 29. Araz (ad)
8. th & 'ğ kafedra mäi hö 11 bän
q ln g 30. ŞE Mehriban (ad)
9. in zəhmət olmasa
wfen
10. IrJ soruşmaq 3. ip£fe,^ Qrammatika
zäi

11. da-də, məkan bildirən söz Tək Feilli cümlə

h äo mä

12. ^/'53 nömrə Çin dilində sadə cümlələrdə tək Feil işlənir. Belə cümlələr aşağı­
dakı sxemə görə qurulurlar:

42 ~ 43 ~
 Mübtəda + xəbər + tamamlıq Məsələn:
Məsələn: 345 - sän si wü
678294- liü ql bä er jiü si
1883511 - yao bä bä sän wü yao yao

4. Çalışmalar
Sual cümləsi
Çin dilində sual cümlələri i|£, W, İPJL, /L, Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın
A # , f rA ftfM sual sözlərinin vasitəsi ilə qurulur. Sual cümləsində shuı qu bängongshi zhe'er
mıngzi läoshT diänhuä shöujT
söz sırası dəyişmir, sadəcə sual verilən nitqin yerinə sual sözü qoyu­
lur. Məsələn:
Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın

2 . Ü J
'm Wm is Sü ü tğ üüü

Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin

4.^ Ä W B A ?
1. iä ^ ü fö i^ A ? "
2.
3.
Sual sözü 1]1 (bəs)
4. L?
Sual sözü (bəs) sual cümlənin sonunda işlənir və aşağıdakı
5. {m m
sxemə görə qurulur: İsim/əvəzlik + HjS? Məsələn:
1. ftfö iiW W B ?

2. Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin

3. Ä fä » , WB? 1 O mənim Çin dili müəllimimdir.
2. Sənin əl telefonunun nömrəsi neçədi?
3. Bu kimin Azərbaycan-Çin dili lüğətidir?
Nömrələrin oxunuşu 4. Onun adı nədir?
5. Zəhmət olmasa bu lüğəti müəlliməyə ver.
Çin dilində telefon, ev, pasport, maşın, təyyarə reysin və s. nöm­
rələr və rəqəmlərdə tək-tək oxulunur. Əgər nömrə uzundursa, onda üç
rəqəmdən bir pauza (fasilə) edilir. Çin dilində 1 rəqəmi nömrələrdə
yao kimi oxunur.

~ 44 ~ ~45 ~
 H + ÜL 10-cu dərs
5. Heroqlif shcny ri

« «1 <M • Mətn: Ad günü.

---------------------------- ^ j İ l i k i t
1
I I H H H t 2 1
zhäng j l n j l n tiä n jl häo

Üfeiä:
nl zlıä ml j l n tiä n bä häo
J h Ä M m L *: o
zhäng jln a mlng tiän shi wö Jiö jiö de sheng r l

*Ä :
nl zhä ul shl mo tä de sheng rl shl sl yuö

m iM : * ® i?
bö höo ma
± ±
A ^ m
* * zhäng j l n dul

nl zhä ul nl jiö j i ö shl nä niän sheng de

/ ~ J f m il * : fä w k % m * ¥ - ä itä ‘?
H İ zhäng j l n yl jlü bö ol niän

^ 1 1
nl zhä ul tö j l n niän ör shl ql sul dul ma wö mä ran de shöng rl yö shi sl yuö

MİL*: m ^ - + - h $,*fn9?
ı ı ~ r zhäng j l n nl nä mä de sheng r l jl yuö j! häo
X - T -

nl zhä ml sl yue shl wü häo xlng Ql rl äl nl göi nl jiö Jl ö mäi shen rae sheng r i II
z ± _
ı T , mil* : sfflB .
wü ne

ij m
zhäng j l n tä xl huän ting yln yuö wö göi tä mäl yln yuö c 1 däi mlng tiän x lä wü nl gen wö

yl ql q£ı shäng dian häo ina

-iS İS ffi,
nl zhä ol ulng tiän xlng ql jl

mil * : » M IM ?
zhäng j l n xlng al liü shl zhflu mä

* Ä : M »A , S JS *.
nl zhä nl häo bo wö men yl ql qü

MİL*: 0»E,

~ 46 ~ 47 ~
 shänq ılıan
2. &İII Yeni sözlər 23. mağaza
xlng ql

mina tıän
24. S İ 3 həftə
1. sabah zfaöu mo

ji6 ji6 nıei mei 25. həftə sonu

bu
2. M M böyük bacı; kiçik bacı
sheng ri
26. HE köməkçi söz, sual ədatı
3. # 1 0 ad günü
jTn tiän
27. 0 gün
zuo tıän
4. bu gün
28. sabalı
höu tıän
5. J l neçə, neçənci
a
29. EEfc dünən
qiän tiän
6. PR a, nida sözü 30. gün əvvəl
yue
zhäng jüı
7. E ay 31. D janJin(ad)
mı'ng man
m' zhä ml
8. gələn il 32. jS fL ;0 Nizami (ad)
man

9. *p il
shöıa

10. ^ anadan olmaq 3. Qrammatika

jln man

11. 4 -ip bu il
sui Zaman və vaxt
12. # yaş Çin dilində ilin oxunuşu
S qi ri
m 0 bazar günü Çin dilində il ardıcılıq olaraq rəqəmlərlə bir-bir oxunulur.
äi Məsələn:
14. ay, nida sözü
giı 1983 ^ yljiübäsän niän
15. İn vermək
mäi
1995 ^ yljiüjiüwü niän
16. almaq 1976 yljiüqiliü niän
U wu

17. ?L#J hədiyyə 2014 ^ er ling ylsi niän

yTn yuc

18. musiqi Çin dilində ayların adları:

y! yue cr yuc sän yuc si yuc wü yuc
cı' däı

19. WiM kaset, disk Yanvar- 0], fevral—0 j, m artH^l , aprel 0 E , may H E , iyun
lıu yud ql yue bä yue jıü yue shı' yue
»a wü shang Wü

20. T 0 günün ikinci yarısı, nahardan sonra, JL^r günün birinci / \ B , iyul 'E E , avqust ) k ü , sentyabr J l E , oktyabr E"E,
y yud ahı dr yue

yarısı, nahara qədər noyabr t — E , dekabr 0 H E .

yen
21. M köməkçi söz (la-lə) Çin dilində günlər:
yı' ri häo cr ri häo sän ri häo shi ri häo sän shı yı ri häo

22. birlikdə - 0 (-t), - 0('-J),:• 0 ı'-j)....+ oC-J)..... : I' -0('-Jı

~ 48 ~ ~49
 hdo ri
Onu da qeyd etmək lazımdir ki, şifahi nitqdə ^ deyilir, yazıda isə 0 .
Çin dilində Azərbaycan dilindən fərqli olaraq birinci il, sonra ay 4. Çalışmalar
və gün deyilir. Məsələn:
Azərbaycan dilində -16 dekabr 1996-cı il Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın
shengri mingniän jlnniän mäi
Çin dilində - 1996 -f* 7 \ 0 ( ^ )
llwu ylnyue ylql höutiän
Çin dilində həftə günlərinin adları:
xıng ql y!

Bazar ertəsi
xıng qı cr

Çərşənbə axşamı Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın

xlng ql san
W ~~İm Wr
!£!.=. Çərşənbə
M 0 Cümə axşamı Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin
Cümə T T İ ^ I I T l?
Şənbə 2. ^ » I S W 4 0 o
^ 0 (şifahi nitqdə Bazar 3.

Gün, il, ay, həftənin düzgün deyiliş qaydası: 5.

4 -^
d ä q iä n tiän qlän tiän zuö tiän jTn tiän mfng tiän höu tiän dä höu tiän
üç gün bir gün dünən bu gün sabah iki gün ÜÇ
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin
əvvəl əvvəl sonra günnən
sonra
1. Sabah dostumun ad günüdür.
d ä q iä n n iä n q iä n n iä n q iın iä n jTn niän m fn g n iä n höu n iä n d ä höu niän 2. Sən nə alırsan?
üç il il əvvəl keçən il bu il gələn il iki üç ildən 3. Mən musiqi dinləyirəm.
əvvəl ildən sonra 4. Bu kimin hədiyyəsidir?
sonra 5. Bu gün şənbə günüdür.

S 'M T 4JT
dä shäng ge yue shän g gö yue z h e g e yu e x iä g e y u e d ä x iä g e y u e

üç ay əvvəl keçən ay bu ay gələn ay üç ay sonra

d ä s h ä n g g e xTng qı' s h ä n g g e xTng qı' z h e g e xTng qı' x iä g e xTng qı' dä x iä g e xTng qı

üç həftə əvvəl keçən həftə bu həftə gələn həftə üç həftə

sonra

~50 ~ ~ 51
 İ 9
5. İ X ? Ileroqlif M İ — ile® ll- c i dərs
shäng kc

* Ä s ± * .

/ A i 4 ~ Mətn: Dərs başladı.

(Azərbaycanın bir universite

tində çinli və azərbaycanlı tələbələ
i n ei—
r rinin dialoqu)
sö
g £ J 3 ,{İ:
mä dö ni xuö xl »äng ma

«• J t i i sö
liü l t n

mä dö
hön mäng

flU t.
möi tiä n j i

« ? U l£ ± İ S ?
diön shäng kö

liü lin bö diän shöııg ke wö chäng chäng chä shl fen bö diän däo jiö o shi

A £±M . '
sö mä dö jl diän xiö kö

/ /I /I
I n n Q &Wi6:
liü l i n

^*J#: + —JtT'Äo
/l^ T İ * ?
shi er diän xiö ke

sö mä dö ni möi tiä n j l diän ql chuäng

«TXX f sö
liü

mä
lfn

dö
l i ü diän qf chuäng liü diän yT

ni möi tiä n döu duän liän sh en t i ma

kö pöo bü

liü lf n dul nf kän wö shön tf fc i chäng häo

m, im , m m m t t '
sö mä dö xiö wü ni chäng chäng zuö shön mc

&3>m:
liü l i n zäi j i ä fü xi kö wön yü xi shöng ci hö yü fö xiö zuö vö

*w .- m ^a ı^ım ^R , m tü i'
sö mä dö wän shöııg nf chäng chäng kön diön shl ma

İF % »: B £ ± ^ tt# * * P I ?
liü lin bü chäng kän diän shi wö chäng chäng shäng wäng zöi wängshäng hö pöng yöu liä o tiä n ör

Hi i t m ±1*5, .
sö mä dö ni möi tiä n shön me shi höu shui jiä o

liü l i n shi yl diän zuö yöu

* !)# : i —

~53~
~ 52 ~

*
 ZUÖ YÖ
2. £ « Yeni sözlər 23. f^)İk tapşırıq
wön shöng zäo shang
n£i 24. ff&_L axşam -Ş-_h səhər
1.4Ç hər diön shl
difaı 25. televizor
2. & saat shöng wöna

shäng k£ 26. _hl**l internetə daxil olmaq

3 . dərs başladı »äna
xiö ke 21M şəbəkə
4. T Ä dərs bitdi liö o tiö n 6r

ql chuänfl 28. ®P^JL söhbətləşmək

5. ^ 3 ^ qalxmaq lido

bän 29. M danışmaq

6. ^ yarısı shl höu

fen 30.0^tf^ haçan, nə vaxt

l . f t dəqiqə shui jiö o

xud xi 3 1.® ^; yatmaq

8. ^ ^ J öyrənmək zuö yftu

m6ng 3 2 .i£ ti‘ təxminən

9. 'it məşğul
chdng chönfl 33. İ £^!ıl§ Səməd (ad)
10. ftfi? tez-tez liü lin

34. >dJtt Liu Lin (ad)

12. ^ıJ rüb, dörddə bir 3. Qrammatika

pöo bü

13. İfü/t qaçmaq Vaxt və zaman

duön liö n
məşq etmək Çin dilinidə vaxt və zaman sıradakı sözlərlə ifadə olunur: ,£,(saat),
shen t l
15. # # : sağlamlıq, bədən M (15 dəqiqə qalmış, ya da işləmiş), ^)-(dəqiqə) Məsələn:
zuö
1:00 —iS
16. fi® etmək
fü xi 2:00
17. Ä ^ təkrarlamaq
ke w4n 4:05 l% ‘r-K /.t/<>
18/feiC mətn 2:12
yü xi
19® ^1 hazırlaşmaq 5:15
slıena c i
20. ^ iä] yeni sözlər 6:30
yö fö

21 .ipS qrammatika 7:45 - b & E . m \ - b £ M - i - 5 . t t \ M - m - b ä

Xİö 8:55 A £ S - t - E # \ Ü 3 E # A £
2 2 M yazmaq

~ 54 ~55~
 Qeyd etmək lazımdır ki, 2 rəqəmi həm M liang, həm də _ er
kimi oxuna bilər. 5. Heroqlif
10 rəqəmindən yuxarı başlayan saylarda — er kimi oxunur.
4. Çalışmalar
I T T :

Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın: J L _ £ +

mei diän qıchuäng xuexı' mäng chängchäng zuö
shengcı' yüfa wänshäng diänshi wäng
• ı n ; ı
1 ı M
— ----- ----- ----- ----- -----

Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:

m « # # ä 53 iife • t r w ı
¥
1*5 l i « ¥

Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

1.
; T ' ¥
2.
3.
4. - ¥ T 1

5. « « k-

Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:

------------ ----- ----- ---------
1. Sən qrammatikanı təkrarladın ya yox?
2. Sən hər gün saat neçədə yatırsan? - ı ------------ -------------------------- ------------- ------------- --------

3. Mən mətni təkrarladım.

4. Bu gün dərsin neçədə bitir?
5. Mənim atam tez-tez televizora baxır.

~ 56 ~ ~ 57 ~
 shöu huö yuän n ln h ä i väo b i 6 de ma
ilco 12-ci dərs I I ^ İ S : İİx h S S y iW ?
mäi sh u l guö wäng U n bü yäo le

3EW: *S7.
shöu huö vuän y l göng j i ü kuäi qiän

'f i M r - Ä A ^ İ o
erv-ı
Mətn: M eyvə alarkən. wäng 11 n göi nl s h l ku äi

3E tİ: £ f o + İk o
shöu huö yuän zhäo n l yl ku äi
h u l huä yl z ä i j i ä o sh l
«Ä Ä : tm -Ä .
£ ıä - (£ & £ ) : wäng l l n x iä x i ä

(a u d ito riy a d a dialoq) 5E#: iÄHjft I

wäng l l n ni z h l däo qü nö ö r mäi sh u l guö ina shöu huö yuän män zöu huän ylng z ä i l ä i

«
İSife! M H * ,
6 v i x iä n wö chäng chäng qü c h ä o s h l mäi s h u l guö

w ä n g lln chäoshl 11 zhä vuän bü yuän 2. ı-kü’J Yeni sözlər

ö yf x iä n bü yııfln x iä wü wö men qü ınäi shuf guö höo bü häo qıan

1.16 pul
w ä n g lln nä t ä i häo le x i ä x iä shuı guö
3 E # : 3 P ^ 0 7 , ÜÜIt! 2.7jc|l meyvə
ä vl x iä n bü ke ql yi göng

3. “ Ar cəmi
dul huä e r z ä i chäo sh i li

* tiS — ( f f iiS r t) : 4. ^ da-də şəkilçisi, evdə, mağazada

yuän
(supermarketdə dialoq) 5. İZ5 uzaq
w ä n g lln q ln g w ö n p lngguö duö slıäo qiän yl jın
clıäng chäng
3E#: if 6. rfl' tez-tez
sh ö u h u ö v u ä n liän g k u ä i wü
clıäng chäng
o
wäng l l n x iä n g ji ä o ne
7. A A dadmaq
shöu huö yuän

8. H ® iq satıcı
shftu huö yuän wü k u ä i yl jfn
chäo shi
INSİl :3 i Ä ~ J T o 9. ÜTfi supermarket
wäng l l n t ä i gul le p iä n y l d iä n ba
yı jın

10. — J f yarımkilo, 0,5 kg.

sh ö u huö vuän bü häo y l si wö ınön zhe 11 bü ııäng jiä n g j i ä nä zlıöng piän yl gui
s i ı m w i i t . 1l.Ä bahalı
w ä n g lln nä zhöııg häo bü häo kuäi

12. A numerativ söz, parça,tikə

shöu huö vuän nl n chäng chäng mao
İS Ä iİ:® * 13. ^ ÇXR-in pul vahidi
w ä n g lln nä wö yäo wü gä p ln g g u ö yl j l n xiäng jiä o y l göııg duö shäo qiän yaq
14. H istəmək

~58 ~ 59
 bi e de

15.9J09 başqa, digər 3.

zhöng
4.
16. f t numerativ söz
pian yı 5.
17. İÜÄ ucuz
ne 6.
18. P/S sual sözü, bəs
gei
” Belə cümlələr adətən mağaza, supermarket,
19. ^ vermək
zhäo restoran və s . xidmət göstərən yerlərdə müştərinin yenidən gəlmək
20. axtarmaq istəyini bildirmək üçün istifadə olunur. Azərbaycan dilindəki “Buyu­
jiäng jiä

21 .iJMfr bazarlıq etmək, qiyməti danışmaq run yenə gəlin!” “Sizi yenə gözləyirik!” kimi cümlələrlə yaxındır.
xT guä

22,® /H qarpız 4. i&ÄJ Çalışmalar

23. ^ 1 1 çiyələk Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:
pü tao

24. 10© üzüm qiän yuän yäo bie de zhäo tao

jıi zf
mııguä jiängjiä
25. fe -p mandarin (narıncı)
tao

2 6 . ərik Verilmiş sözlərin transkripsiyasın və tonların yazın:

li
27. armud tK İ ü r ÜTfT m j M : M Ä
ınıı guä

28.7fcjH heyva Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

huäng guä

29. f f jH xiyar
xiäng jiäo

30. I f H banan 2.
3.
4.
3. Qrammatika
5. __________________

1 Zərf “Ä ' S ” və istifadə qaydaları Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:

zərfin inkar forması demək olmaz. 1. Mən mağazaya alma almağa gedirəm.
Əgər cümlədə digər zərfdə varsa, məsələn “•&” » “85”, onda onlar 2. Bizim evimiz çox uzaqdır.
3. Bir kilo armud neçiyədi?
ya da zərflərin qabağında işlənir. Məsələn:
4. Mənim altı yuan pulum var._______________
1.
2.

~ 60 ~ 61
5. & 7 Heroqlif 13-cü dərs
wö men da xuc de wai guö läo shl

/ AaAY| 1X
* 1, iy Mətn: Bizim Universitetimizin
xarici müəllimləri.

■* r* ı* |* ı1
* 4»
wöng İ I d mü sü nl rö n s h i nü wüi lä o s h ı ma

±" ~ mü sö

wöng l i n
nä wüi

för?
nü w ü ich u än höng sö qıin z i de nö lä o sh l

« t
* j w tiW jÜ
mü sö sh l de wö rü n s h i tä sh l wö men de fä yü lä o s h l zün me le

% ¥ jiıa , M S fn w ä M iP . £ 4 7 ?
wüng l f n z u ö tiä n x iä ke hul j i ä de s h f höu t ü r ä n x iü vü tä bä zl jl de vü sä n jife g e i le

I # 0 t^ T « @ £ 0 9 W M 3 Ç « & T ffi, « E g 5 0 9 * 4 ^ 7

^ f7 7|
wö wö j l n ti ä n xiäng qü huän g ü i tä tä de yü sä n düıı s h l wö bü döııg t ä de yü vän

&, < n g'f

< I £ S 7 1 i ...........~
bü z h l döo zön me gen t ä shuö huä

7£nii£4IIMij£iS,,
mü sü tä h u l shuö ylrifl yü

TTTX 1

T *r A
wüng l f n kö sh l wö de ylng yä sh u l plng bü s h l hün häo yüo bü nl l ü i bäng wö f ä n yl häo ma

i # B £ W ? ıiS 7 .k 7 7 £ « . S * .
mü sö häo de müi wün t l t ä zhüng z ü i gen xiüo zhäng shuö huä yüo bü wö mün x iü ke z ü i

mÜJ, « f ö 0 . M 7 £ ® « İ < : İ Ä İ S .
qü
cıu ba

wüng 1 f n h äo de wö xiäng gän x iü tä t ä z h f ııs h l gü shün liäng de l ä o sh l

» 0 7 ffifiiitttt, MÄ£7#&07&ffi.>
mü sü sh l de tä z ü i wö mön dü xuü de wüi guö l ä o s h l zhöng s h l z u l shöu huän vlng de l ä o s h l

xuü shäng meıı döu hün xf huän tä

wüng l f n sh l ma züi yü yän dü xuü häo xiäng yöu hün duö wüi guö lä o s h l

i# :
mü sü sh l de yöu ylng guö lä o s h f y ln dü lä o sh l ä lä bö lä o sh f dc guö l ä o s hf

m £69, m m z n , epÄ^w, h sim m,

häıı guö l ä o s h l h ä i yöu zhöng guö lä o s h l ne

w ü n g lfn zhen de mo wö zün me möi jiü n guö

i # K09®J? ffi£4&Eil?

~ 62 ~ —63 —
 gin xte

20. H&ill təşəkkür bildinnək

w ä ııg lin häo de t ö i häo le häo xiäııg

I# : *«?7! 21. oxşar, kimi, görünür ki

yıng guo

22. ^ [H İngiltərə
yın dü
2. £Ü 3 Yeni sözlər
23. £Pj^ Hindistan
ä lä bö
waı guo
24. Pöjföffl ərəb
ı.f l- xarici dövlət, xarici de guo
ren shi
25. ÜÜI Almaniya
2. iAiR bilmək, tanış olmaq hän guö
nä wei
26. Koreya
3. IM aa o (insan haqqında) shöu huän vıng
nä wei
27. məşhur, çox sevilən
4. W İ hansı häi yöu
chuän
28. W hələ, hətta
5. ^ geyinmək yü yan zhöng xTn
qun zı
29. ip-W 4 1 dil mərkəzi
6. fe T 1 ələk, don
tä yü

7. ip- Fransız dili 3. Qrammatika

tfl räıı

8. birdən-birə, gözlənilmədən
xiä yü
“jC” istifadə gaydaları
9. T M yağış yağır
zi jl “fC” cümləsi vurğulayır ki, əşyaya qarşı hərəkət olunur
10. § B özü, öz
jie
və bu hərəkət nəticəsində əşya dəyişir, ya da hansısa təsirə məruz qalır.
11. fa borc, borc almaq Məsələn:
häi

12. 1$ başqa, hələ üstəlik

döng
ffiM ıM ıB & T o
13. başa düşmək, bilmək
shuı ping “ffl” sözü cümlədə əsasən mübtəda və xəbər arasında işlənir.
14. /]CB21 səviyyə
bäng
Məsələn:
15. ^ kömək etmək “ffi” sözü idarə və əmr bildirən feillərlə işlənir, lakin 7f,
fan yi

16. I H # tərcümə etmək İ , HU, H)&, £Pilt və s. Feillərlə istifadə oluna bilməz.
yäo bü

17. əgər belə deyilsə, başqa cür “M fä........{MM” konstruksiyası

gen
“ M M ....... İMM ” konstruksiyası mürəkkəb cümlələrdə istifadə
18. və, birlikdə
zäi olunur . “ üL$£” mürəkkəb cümlənin birinci hissəsinə mübtədadan
19. # yenə

65 ~
əvvəl, ya da sonra qoyulur “{ 0 ^ ” mürəkkəb cümlənin ikinci hissə­
sinin lap əvvəlində işlənir. 5. H troqlif
Məsələn: 0
Bəzən qeyd etməmək də olar. Məsələn:
^ T r|4 r f m it
1

4. ^<1 Çalışmalar

Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:

«7 ’Zf £Z-*
f
renshi chuän fayü ziji shuıping zäi yıngguö

Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:

/ z4 fA Al l^r
JLİ
T® İS # S « Ul ıE
ta =

4
a

Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

>■ « » * t 1 1
ir ;T
T T t 3T ■*t'. Q ._IC
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
1. Mətn fransız dilinə tərcümə olundu.
2. Baxmayaraq ki, O Çin dilini uzun zamandı öyrənir, amma
hələdə yaxşı öyrənməyib.
3. Mən Almaniyaya, Fransaya, hətta Koreyaya səfər etmişəm.
4. Bizim Universitetdə çoxlu dil mərkəzləri vardır.
5. Görünür ki, Q Çin dilini çox xoşlayır.__________________

~ 66 ~ ~ 67
 u ff
liü 11 shl ma
“H3ÜİO 14-cü dərs *!İSH:
jin tiän tiän qi hcn ling
häi dä är ni väo duö clıuc'm vi fü b iä gän mäo le
İ1 İ: m t& fc: % m w 7,
liü 11 häo de x iä x iä ni

Mətn: Bu gün hava çox *!İBH: $ j i Mifcl

soyuqdur. 2. it i'] Yeni sözlər

häi de er jln tiän tiän ql zhen läng bi

'W /S l.b t müqayisə etmək, nisbətən

liü _li_ s h l a j l n tiä n b l zuö tiän läng
tiän qi

^|J I3B: Ä«H. 4 -5 £ tfc R f^ # . hava

leng
häi di är zhä är de t i ä n q l ni x l guän l e ma
3. }^ soyuq
xi guan
liü 11 häi bü t ä i x l guän zhä ä r de feng t ä i
m • ä jl ö w ,* 4. ^ İd vərdiş
tai
dä le mCi ti ä n yäu f fn g

X 7, 5. X çox
feng
häi dü är sh l de bä kü sh l gö feng de chäng s h l
6. Jxt, külək
mäi tiän
liü 11 z ä i x iä t i ä n ve s h l zhe väng ma
hər gün
HB: bä kü
häi de är sh l de y i n iä n s i jl döu guä fen g y ın wäi bä kü ohäng sh l zhöııg x in yöu h ä i
8. E J ¥ Bakı
f e t / K : ÄEK). - ¥ 0 ^ « P S 'J J x l . + cheng shi
l i ü J_1 ö yuän l ä i s h l zhe yäng a nä me x iä tiä n h ul hän liän g k u ä i ba
lili
9. M TfT şəhər
»8. ü -fc K ^ & a m n E . yl niän si jı
häi dü Cr z h l z ä i w ä n s h ä n g h u l liäng k u ä i y l x iä dän s h l b ä i t i ä n hul f e i chäng r ä s lıö n z lıl
ilin dörd fəsili
5S40 döu
shö s h l dü vl shäng
11. İP hamısı, hamı
o guä feng
liü li wo zhen de t ä i rä le
12. f§!|M külək əsir
ztljBH: n i, l lıäi
lıäi dä Ğr ni män nä ä r döng tiän bü t ä i län g ma 13. #İ dəniz
xiä tiän
liü 11 bl bä kü läng 14. M ^ yay
£|JBB: t t E ^ o liäng kuäi
lıäi dü ör h ul x i ä xuä mo 15. ® f£ sərin
f e i / K : # T S “3 ? fei chäng

liü 11 sh l de hul x iä hän duö xuä bäi bäi 16. ^ ^ çox

. £ T tä g W , Ö ä f ö , J¥ÜKHSSi<
dän s h l mäi yöu 17.4Ä isti
shen zhi

häi dä 6r t i ä n ql yü bäo shuö rnfng tiön yöu dä ffing bl j i n tiä ıı häi läng ne 18.S M hətta
fS/7 yi slıaııg

19.(^i,_h yuxarıda, başlayaraq ... daha yuxarı

68 ~ 69
 döng tiän

20. ^ ^ : qış
xiä xufi
4. I&Äİ Çalışmalar
21. T l f qar yağır
höu

22. jŞ qalın Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:

tiän qi yu bäo

hava məlumatı tiänql xiguän feng ba kü iĞng döu liäng kuäi

ne
24. R/S sual sözü, bəs
bie
Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:
25. $J başqa
gän mäo m ^ t s im s s
26. ÜŞÜ soyuqlamaq, xəstələnmək
Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:
3. i p ^ Qrammatika
2.
1. “ bfc” sözünün cümlədə işlənməsi 3. Ä fi49Jö9iÄ Tffo
“ bh” Çin dilində müqayisə dərəcəsini bildirir. Müsbət müqayisəli 4.
cümlə aşağıdakı sxemə görə qurulur: 5. T fo
A+“ bb”+B
Məsələn: Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
ı.m tm m o 1. Bakının havası Pekinin havasından daha istidir.
2. Sən daha çox kitab oxumalısan.
2.
3. Mən qışda tez- tez soyuqlayıram.
Əgər cümlədə digər mübtədalar varsa, onda cümlə aşağıdakı
4. Yayda mən başqa şəhərə qetmək istəyirəm.
sxemə görə qurulur:
5. Bu il hava keçən ildən daha soyuqdur.
A+feil+mübtəda+feil+f# + bb+B
Məsələn: S U & W aİ& ff tMtllSFo
2. sözünün cümlədə işlənməsi
Zərflik çox, çoxsayli mənasını daşıyır, cümlədə feil kimi
işlənə bilər. Məsələn:
1) fö g £ ?3 cB R .
2) * J rp ih ¥ 4 ^ # 1 5 o

~ 70 ~ ~ 71 ~
 1 5 -ci dərs
5. H eroqlif
guo qıny jic

MS
b v IX
- J İ— |j i _ lıb
Mətn: Respublika günü

II nä jın tiän wei shön me möi yöu ke

% % X 1 « JL %j L 4 ä zhä ör jın tiän yuö r l shi j iö ri

* 4 y J i'% HJL/K ■ 4^ ^ 5 H 2 8 0 7 İ 1 f 0
II nä shön me j iö ri
ff-^ B ?
jt j - Jt Ar ä zhä ör ä sä i bäi jiäng guö qlng j iö niän yue
M tL ff. : P ü r » f f ä i H Ä U „ 1 9 1 8 ^ 5 ^ 2 8 Ə R S Ş f İ l f g f i
ri ä sä i bäi jiäng ceng jlng xuän

_ İ L İ biı wöi mln zhü göııg hö guö

fP Ä R A Ä fU E U 1920İP4Ü,
niäıı yue blng qiö zäi sü ö höng jün jin riı

höu xuän gäo jiö shü

J * * 4 4
A II nä
İ I r M o
ä s ä i bäi jiäng rön möi niän guö zhe ge j iä ri ma

? ä zhä ör
P»J8*f İ l
shi de wei le
0 1Ş?
j i niän guö j iä de zheduän dü l i sh i hä chöngxlnhul fü guö jiä
m ifc m % T & & & £ # > & & & & & & M. m v & m m
* ± de dü li di wöi ä säi bäi jiäng shö l i le gäi j iö r i blng hul fü shi yöng

# r ä İ£ j i
_ däng shi göng hö guö de sän sö guö qi hö guö hul

II nä ä sä i bäi jiäng de guö ql hö guö hul shi shöıı ıııe väng de

döu däi biäo shöıı me vl si ne

m x m n & M ! § .w
ä zhä ör ä sä i bäi jiäng guö hul yöu guö ql de län höng lü sän sö zü chöng de töngxın
B H bÖ IİIÄ iWjS ,
yuäııgöuchöng zhöng yäng shi yl nıöi b ä jiä o x ln g xiöng xiöng räıı shäo de huö yän yue

® $n&, + Ä ä — Üc A Ä Ä . fä M M İk tfiik l& S fc

rän ql shäng xiäng zheng zl yöu dü li zhı huö zäi ä sä i bäi jiäng dä di shäng diän

m n ± , % g
u n a ä ± ä
rän x iä fäng shi yöu jin lıuäng de mäi sui hö cul İÜ de miän huä shü ye xiäng
ı . , n.
zheng feng fü de zl rän zi yııän

II nä wö uıön zhöng guö yö yöu zi jl de guö qlng j iö

m n +

-7 2 - ~73~
 ö zhä fir shi ma zhöng guö guö qlng jifi shi shfin nıe shl höu guö hul
1 6 .0 » dövlət gerbi, emblemi
U y«fc rl niän yııfi r l mäozhü xl zhöng shl xııön bö zhöng huä rfiıı mln d ö i b ifin

17. f^ S t nümayəndə, vəkil

göng hfi guö jifi fäng le töng xin yuön
£ W H « 7 , 18. [5] ^2' Hİ iç-içə dairələr
cöııg cl wö ufin jiCı bö ııä yl tiäıı ding wfii zhöng guö guö qlng jifi zhöng yöııg
19. 4 1 A orta, mərkəz, paytaxt
ö zhä fir shl zheyäng a zhl däo le bö jiöo xing
p°m *: * P iI7 . 20. A $1 M səkkizbucaqlı ulduz
rän shäo
2!.$$$£ yandırmaq, alovlandırmaq
2. :7‘io] Yeni süzlər huö yön
22. alov, yanğın
guö qinfl ji£ xiäng zhfing

I . ffljAi? Respublika günü 23. fiE simvol, rəmzi

shl

2.1*0 bayram 2 4 . bəzəmək

cfiııg jlııg mäi sul

3. İx. artıq 2 5 . buğda

göng hfi guö cul id

4. ± t^ q |l| Respublika 26. W-%?k firuzəyi, zümrüdi yaşıl

mifin huä
höng jün
5. %LW- Qızıl ordu (Sovet ordusu) 2 7 j& tt pambıq
feng fü
jifi shl!
6. ^n3f[ qurtarmaq, son qoymaq 28. zəngin, bol
zl rän zı yuäıı
j l ııiön
7. ^2 ^ yad etmək, ildönümünü qeyd etmək, yubiley 29. ğ təbii sərvətlər, minerallar
zhöng huä rfin nıing öng hfi guö
dü 11
30. 4 1^ A E ^ Ä ^ P H Çin Xalq Respublikası
8.3&AL müstəqil jifi fäng
chöng xın
31 M W i azad etmək
9. S Ijf yenidən cöng cl
dl w£i

10. iikfö yer, status 32. JAttk artıq, indidən, bu əsasda, o vaxtan
zü chöng
slıfi
II. i l yaratmaq, təşkil etmək 33. t ä yaratmaq
zl yöu
hııi fü
12. 1$cJt bərpa etmək 34 0 EİJ müstəqil, azad
ä zhä fir
gö i
13.il- lazımdır, olmalıdır 35. P4A./K Azər (ad)
xuän biı
14. m.'ffi elan etmək
guö qi
15. BHÄt dövlət bayrağı

~74 ~ ~ 75 ~
 3. Qrammatika Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
1. Bu gün dövlət bayramıdır.
“W” feilli cümlə 2. Mən soyuqlamışam, o vaxtan dərsə gəlməmişəm.
3. Azərbaycana Çin nümayəndəsi gəlmişdir.
“W ” feilli cümlə “var, vardır” mənasın bildirir. İnkar cümlə “W ”
4. Hər ölkənin öz dövlət bayrağı və dövlət gerbi vardır.
feilin qabağına “$£” zərfi əlavə edərək gurulur. (Diqqət edin 5. Azərbaycan dili çox zəngin dildir.___________ _
istifadə olunmur) Müsbət-mənfi sual ifadəsi ilə formalaşır.

“yRjtt” istifadə qaydası

köməkçi sözdür, mənaca “artıq, bundan sonra, indidən,
beləliklə” bildirir. Əsasən cümlənin əvvəlində, ya da mübtədadan
sonra işlənir.

4. Çalışmalar

Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:

quöqing jie däibiäo düli cöngd zhöngyang
zücheng ziyöu höngjün göngheguö

Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:

m mm

Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

m , S H fe g a /s .

76 ~
 ^ I + 7 n® o 16-cı dərs
5. Hcroqlif zil k in d u n shi

i$ £ :

■> ± ± , Mətn: Televizora baxarkən.

ı / ^r . K M wäng nä ä yl tfln nl z ä i k ä n d iä n s h l ma

ı» : p g flc ä ,
ä yl tä n ön wö z ä i k ä n d iä n s h l
- 4 - 1 * i i W tfcfi: « ,
wäng nä nl z ä i kän shön me

Iİ:
ä yl tä n wö z ä i kän x in wön

J W tftfi: ffiS S K fS Jo
wäng nä s h l sh ö n me x in wön
A » Iİ:
* : ä yı tä n sh l wö mön ä s ä i b ä i j i ä n g x i n wön

wäng nä shl ma nä ge rö n s h l ä s ä i b ä i jiän g zöng töng ma wö z ä i hen duö dl fä n g kän däo

,r „ ^
•P O *
le tä de zhäo piän
¥ ¥ % TtöHflRfUı.
ä yl tä n sh l de tä s h l wö mön de zöng tö n g jiä o yl 11 h& mä ä 11 ve fü

ftm m m & m , H fJ W A .
^ ı r r f X wätıg nä nä z.äi t ä y ö u b iän zhän de nä wei nän sh l s h l sh u l

ä yı tä n tä sh l yl 11 hä mü ä 11 yä fü de fü q ın h ä i dä ärä 11 ye fü

sh l wö mön de qiän zöng töng qnän ä lin g däo

wäng nä nä zäi tä z u ö b iä n de nä wäi nfl s h l ne shl tä de ql zl sh l bü s h i

m » :w s ffe iiä ı m m -k ± m
ä yı tä n sh l de tä s h l y l 11 hä mü ä 11 yö ffl de ql z l mäi hä 11 bän

Hftti: sıra,
wäng nä t ä zh en piäo liäng

ä yl tä n sh l a rö n men shuö t ä sh l ä s ä i b äi jiä n g z u l mäi de nfl rä n

W S fi: ÄW , A f f ] iM i£ H S ? ¥ ilS itlW £ A .

~78~ - 79 -
2. Yeni sözlər 3. Qrammatika
dian shi

l.İ ® televizor “S :” sözünün istifadə qaydası

en

2.0-1 -m (hissəcik) “S ” insanın, ya da əşyanın hansısa məkanda olduğunu bildirir və

xin wen
cümlədə “S ” sözündən sonra məkan bildirən söz əlavə olunur.
3 .S fS xəbərlər
zöng töng Məsələn:
4.A&İ% prezident
shui ” sözü həmçinin hərəkətin, ya da hadisənin baş verdiyini və ya
5.i|£ kim baş verəcəyini bildirir.
nän shi

6 .^ d r cənab Məsələn: 1) fffo

iü qln

7.5£iS ata
qı zl “S sözü həmçinin hərəkətin və ya hadisənin indiki zamanda baş
8. | | ^ f həyat yoldaşı
möi
verdiyini və hələ də davam etdiyini bildirir.
9. H gözəl, cazibədar Məsələn: 1)
yöu biän

10. ^ jiä sağ tərəf

zuö biän
3)
1 l . ^ Ü sol tərəf
di fang

12iife^ məkan
quan
.......“4 ......................... konstruksiyaları
13.^: bütün ...... ............................... konstruksiyaları əsasən insa­
ling däo

14.7^-^ müdir nın, əşyanın, ya da hərəkətin hansısa istiqamətdə yerləşdiyini, olduğu­

nu ren nu bildirir.
15.3CA qadın
qiötı zöng tö n g ...... sol tərəfdə.
lö.tff^ğrfe əvvəlki, eks-prezident Məsələn:
kän

17. # baxmaq ...... sağ tərəfdə.

piäo liang

18. VPÄ gözəl, qəşəng Məsələn: fö£iä«>

zhän

19. ^ durmaq, dayanmaq

shuö 4. ^ Çalışmalar
2 0 . danışmaq, demək
Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:
mei yöu biän zuö biän dian shi kän tu qln

~ 80 ~ ~ 81 —
 Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:
.m ifa -*-+ 5. Heroqlif

Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin-

1.
2. J A A
3.
4.
5. ı _»f 91 H CD
w 0 eH
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
6. Neynəyirsən? Mən qəzet oxuyuram.
7. Bizim müəllim pəncərədən sol tərəfdə əyləşib. / a * A
8. Onun xanımı çox gözəl və ağıllıdır.
Bizim evimiz kitab mağazasından sağ tərəfdə yerləşir.
10. P in d i kafedradadır. ----- T
+ * . _j

ı f7 P a 0 9 9
" T T Ä

~ 82 —
~83~
 wO sä 11 sh l de hul yöu hön duö wö mön de min zO föng sä
17-cidərs 4 ^ j: m m ,
xin nian kuai le lin nä däo sh i häu wö yl d ln g yäo häo häo kän kän
İ* * : m®-. mm
wü sä 11 häo de wö hul q lng nl däo wö j i ö zuö kö

4 iF * 'j: m f i ,
lin nä t ä i häo le
Mətn: Yeni iliniz mübarək! M M : X t tT '.
lin nä jl ı ı tiä n zlıA II hSn rA nAo shl bü

i# ® : 4 - ^ S M m ^ l i . M T ' 2. 7 u<J Yeni sözlər

shi zäi qlng zhü xin niän

xin nian
-wü sö 11 shl de mfng tiän shl x in niän dä
1. § f ^ Yeni il
ÄÖtl. 0 J 5 K b tfr¥ , * kuai le
jiö döu zäi zhflıı bäi ni män guö jiö
2. f £ ^ sevinmək, şən, xoşbəxt
İ İ l I İ o M iM M zhen zhöng
yä shi yl yuö yi häo guö xin niän ma
3. K IE həqiqi
chün jie
lin nä shi de däıı shi wö mön zhön zhöng de
4. # İÜ Bahar bayramı (Çin Yeni ili)
ım Gng shuö
x in niän shl chün j i 6
5.0jfij£ deyillər, deyilənə görə
hüo xiang
wü sä li wü tin g shuü guü chün j-i-0 zräi diän shl shAng kän guö
6 M İ İ kimi, kimi görünmək
Ä « ı± # a o nian huö
zhöng guö de chün j i ö häo xiäııg hön yöu yi si
7 .^ $ t Yeni il məhsulları
* B & fä W Ä :JB . zfıün bci
lin nä shl de wö nön yäo mäi niäıı huö fäng biän päo
hazırlamaq, hazırlaşmaq
» : ä w . ı ı ı . yä suı qiän
wü sä li niän huö shi shön me
9 qırmızı zərfdə pul (Çində uşaqlara Yeni il hədiyyəsi)
^w m -. kün diııg
lin nä niän huö s h l guö n iä n de s h i höu chi de hä yöng de döng xı
10. # / £ təsdiqləmək, iddia etmək, şübhəsiz ki
» : ¥ ffi * i l ¥ 0 W Mni; l*j*n £fl & B .
wü sä 11 m in g b ä i le nä n l mön guö chün jiA de s h i höu yöu raöi yöu II wü
11. M daha çox, başqa
< k m \- • B Ə 7 . re näo
lin nä yöu a wö män h ä i h ui sh ö u däo h&n duö yä s u l q iä n
1 2 isti, canlı, bayram dolu, səs-küylü
W : w »h , m m & m m z E .# ® ,. biän päo
wü sä 11 zhenyöu yl si qi sh i wö män ä s ä i b äi jiä n g 13. K lfe fişəng
tk P M : Ä W S J B . £ £ , M lP S J S ^ a min zü
yö yöu chün j i ö nö s h l wö mön zhön zhöng de x in n iä n sh l z ä i sä n yuö ö r sh i yı häo 14. ^ ; ^ millət, milli
İÜ W # U . i 5 Ä M ] * j E W S r ^ . Ä 4 H ^ - + — Ş , min zu töng sü
jiä o nä wü ıä zl milli ənənə
0H o yi ding
Ün nä sh i rao nä ken dlng geng r e näo 16,—^ əlbəttə, sübhəsiz ki, mütləq
SMW: * « 1 ? 3 P n £ ® & IÜ ] däo shi höu

1 vaxt gələndə

~ 84 —■ ~ 85 ~
 zuö ke

18M ^ r qonaq olmaq

wü sö li

19.-Ğ,^fiJ Vüsal (ad) 4. ( atışmalar

Un nö

20.I# ® Lin Na (ad) Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:

yöu yl si

21. W İC& maraqlı xin niän häoxiäng ting shuö yl ding kön ding
İI wı!ı geng zuö k£ min zü___________________________
22. hədiyyə
ııö wü re zi

23 Novruz Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:

Wm W&W W m $ui n ı«
3. Qrammatika
Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:
sual cümləsi
2.
Sual cümləsi cümlənin əsasında qurulur. Müsbət
3.
cümlənin cavabı “H W ”, inkar cümlənin isə
4. S J P f i A f f Ä M Ä , İSifefflı
-■ifc & S- Bfrə1ifi ? 5.
ÄW!
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
1. Deyirilər Çində bayram doğurdan da çox şən keçir.
2. Sən dərsə hazırlaşırsan?- Bəli!
3. Biz mütləq Çinə getməliyik.
® , & RTK, feilləri
4. Gəl bizə qonaq ol!
H , tb, öj L^, jv£i^” feilləri bacarıq, imkan, lazım, arzu 5. Onlar məni çox isti qarşıladılar.________________
əhəmiyyətini ifadə edirlər. Bu feillər əsasən digər feilin qabağında
işlənirlər.
ı.
2 . ü @ i» ä c ?
3. Ä 5 * Ä J S * * J 3 R .
4.

~ 86 87 ~
5. H e r o q lif
f+ A ® o 18-cidərs
shao nö U

ü&£: .

M ətn : Q ı z Q alası.

liıı ni ni sh ö n rae slıl höu l ä ı bö kiı de

wäng l l n shäng gö yuö l ö i de

3E#:
lln nö nä ni gön ju ö zön me yöng

wäng l l n zhö s h l wö dl yl ci lä i bä kü

3E #: Ä j t Ü S |l - # ; * e £ ,
gän ju ö f ö i chäng gäo x lng yö ju ö de hön x l n x i ä n

lln nä nä nl x l guän bä kü le ma ni ju ö de zhö II zön me yäng

» : 3 P ^ Ä l1 S E j$ T ^ ?
wäng l l n sh l de vl jln g m ä n män d l x l guän l e yö k ä i s h l x l huän zhä II le

i# : £ 0 ü , B S tiiS Ä 5 3 ® 7 .
lln nä zäi bä kü nl qü le nä x iä d l fäng

M M : S E J ¥ # 4 7 « ® Ä 2 f?
wäng l l ı ı wö qü l e shäo nö tä sh äo nÖ tä sh l bä kü de yl gö m üıgshöng gü jl wö h ä i

i# : Ä ± 7 '> * ü ,
gııäng l e bä kü de j i e sh äo nä t ä pdng biän iiü s h l hön yöunılng de gü cheng j i e

& 7 E jt& m •«**&.

wä h ä i z ä i sh äo nfl t ä zlıäo l e hön d u ö x iä n g h ä i ch l le ä s ä i h ä i jiäııg clıuäıı töng cäi

S & £ d > £ & ! I 7 ? ! l£ f f l,a ı£ 7 H S J ¥ W fttftM .

Un nä sh l mo sh äo nÖ tä sh l sh än me dl fäng

» : S B J ? A 'A İS S ff-A Ä A ?
wäng l l n bä kü sh ä o nü tä wäi vü bö kü läo c h ö n g z h ö n g x ln lln 11 h ä i h ä i h ä i b iä n sh l

E # : EJ¥4'£iM iTEJfig*£<7'iJ, M « I ü . £12

sh l jl su ö j i ä n de hän wäng göng d iän jiä n zhü qün de yl bü fö n quän t ä gäo ml

wöi cöng yuän zhü zhuäng möi cöng kö rän g nä y ü rö n n ö i yöu yl k ö u sh u ljln g

Ä W g n J § * rt 50 £ A , fW -P tK # .
jln g s h u l sl j l qTng liäng gän mäi t ä shäng mä i cöng chuäng kftu döu yäu fän g yü sh ä s h l

#7X 035«ittm .. s d # » s » .
kö tö u x i ä r ä n s h ä o de s h l yöu huö bä dl k ö n g w äi dl de j l n g ö n g zhö g e tä häi

nlföTÄW ÇiltlAlE, Ä T 'iga

yöu hön duö chuän shuö

~ 88 ~ ~ 89~
 lln nä höo shön ral o nö s h l shön me yörıg de chuän shuö jiä n g ge wö tin g tiııg
lio chöng
MU: 11. ^Jj® köhnə şəhər
wöng l l n gü niäng wöi l e b i ä o s h i dul d i qlng zlıöngzhen bü yü hän h ö n t i ö o riı tS x iö bö t ä o
U Uı

12. MS* Xəzər dənizi

xiöng yöng de 11 h ä i x iö o h u ö z l yö y l s h e n x ü n q in g l in g y l shuö fö sh l z ö i zhön lıöi hıän

13. y§Ü dəniz kənarı

zheng zhöng c l tö böo hü le wıl shü sh äo nö shl ta men mi an zao wöl dl ı-öu l l n y ln shi ji

' > ~ k , m 14. tä fö əsr

cl ör dö döo zhö ge tnöi 11 de ming z l göng dıan

15.S I S saray
lln nö zh en y ö u v l si tö sh l bü sh i xiöng b ö i j l n g de chäng cheng nö me zhüm lng jiön zhü

m u -. ı w s s . ' & t T '& m t x t ä & i & W A m ç ,? 16. ® $ [ tikinti, memarlıq

wöng l l n sh i de shöo nfl tö zöi bö kü z u l zhüm lng de ming shöng gü jl quän tö gäo

IW : m 4 > * $ £ E J $ g iI * e < J « J ttT 5 jä E , 17. ± J £ Ä qalanın bütün hündürlüyü

ör q i6 11 s h l yöu j i ü yuän zhü zhuang

M JJ5 A & Ä . 18. (3 ftib ç silindrik forma

m di cöng
lln nö wö yö xiöng qü kön kön

MU S M IlS Ü ' 19. f i /ü hər mərtəbə

rong na
wöng l l n höo o nö wö mön x ln g q l liü yl ql qü bo

3 ıÄ nm , ! 2 0 . daxil etmək, sığmaq

yü
lln nö t ä i höo le
21. ^ qalıq, artıq
# » A S f7 ! slıui jlng

22.7K # quyu
jin g shul

2. 4ii«I Yeni sözlər 23. #-7K quyu suyu

qlng liang

shäo nü tä
2 4 . sərin
ran shäo
1 Qız Qalası
gän jue
25. alovlanmaq
lin g yü shi shi
2 M fä hiss, hiss etmək
fei chäng
26. |®#IİS:M hərbi qurğular,obyektlər
tou xiä
3 A\r ^ çox, olduqca, son dərəcə çox
xin xiän
27.I&T tullamaq, atmaq
shi yöu
4. ®r$¥ təravətli, təzə, yeni
xi guan
28. ^ 7 $ neft
huö bö
5. ^H 9 vərdiş
ming shöng gü ji
29. yA fE məşəl
di käng wäi di
6.4^ abidələr
yöu ming
30. fl£İrL^I'St düşmənə müqavimət göstərmək
jin göng
lM % \ məhşur, görkəmli
chuän töny cäi
31. Ä ® hücum etmək
chuän shuö
8 milli yeməklər
di läng
32. # i$l kəlamlar, əfsanə
shcn mı
məkan
gü cheng jie
33. # 1 $ mistik, sehirli
biao shi
IO .Ä İS S j köhnə şəhərin küçəsi
34. ^ ^ ifadə etmək, bəyan etmək

~90 ~ ~91 ~
 aı qıng

35.U f# sevgi mübtəda “^ { S ” sözündən qabaq qoyulur, əgər mübtədalar mürəkkəb

lıän hen
36.1^fEİ nifrət ilə cümlənin iki hissəsində ayrıdırsa, onda və “Fil.E” onlardan
zlıöng zhen bü yu qabaq goyulur. Məsələn:
37. JaI^FÄİj sonuna qədər sadiq
yi shen xun qing

38. Ö ,# ^ ] f t sevgi naminə həyatını qurban etmək 2)

zhanz heng

39. ıS # - müharibə, hərbi

bäo hü
4. Çalışmalar
40. fö!^ qorumaq
rou lin

41. İftBI tapdalamaq, basmaq, pozmaq, zülm etmək Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:
yln cl

42. @ltb lakin, bu səbəbdən shäonütä shı yöu yöu mıng de fang shuljıng
zhü mıng yln cf iäo shi___________________________________
4 3 ..ü ^ i tanınmış, məşhur
li shl yöu jiü

44. JTO İfeA qədim tarix Verilmiş sözlərin transkripsiyasım və tonlarını yazın:
gün mei

45. şirin dadlı

3. Qram m atika Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

1. ÄÄ—
“W”.»və“&W”..
Feil “W” cümlədə “var, vardır” mənasını bildirir.
Məsələn: 4. a ^ * # w # 7 j< ? s s -ö -s s . .
İnkar cümlə isə feilin vasitəsi ilə qurulur. 5. ü t-g fK .
Məsələn: Ä fiJJK SW
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
Feil “j&'fT’ isə cümlədə “həm, həmçinin vardır” mənasını daşıyır.
1. Şəhərdə çoxlu tarixi abidələr, həmçinin məhşur məkanlar var.
Məsələn: 3S o 2. Biz tariximizi nəinki sevməliyik, hətta qorumalıyıq.
3. Hər insanın öz vərdişləri var.
4. Qız Qalası Bakının ən qədim tarixi abidələrindəndir.
5. O nəinki mənim Azərbaycan dili müəllimimdir, hətta mənim
... MİL” konstruksiyası
dostumdur.
“# ^ { i...... M İL” konstruksiyası mürəkkəb cümlədə istifadə olu­
nur. “^R B ...... M ü ” konstruksiyası “nəinki.... hətta” mənasını bildirir.
Əgər mübtəda mürəkkəb cümlənin iki hissəsində də eynidisə, onda

~92~ ~ 93 ~
 'r <&■
'f A
19-cu dərs
5. iX 5?- Heroqlif jii qi

Mətn: Tətil.
* : ä yl x iä n 11 nä kuäi fäng j i ä le

EH *#: $ » > tM Ü 1S 7.
J J S ,İr ± A. A .,£ nl jiä ql hul guö ma

k ~ z ~n U nä hd i bCı q ln g c h ü kä näng bü hul

ä y ı x iä n rü guö bü hui nl dö su ä n gön shön me

V «/ it it X * H M ılı: £ n * 7 0 ,
11 nä wö bü x iäng zhl d ä i z ä i bä kü wö x iän g qü b iä de chäng sh i kün kän

_ İ İ - ä y l x iä n n l x iä n g dä häo wö män ä s ü i b ü i jiä n g y ö u hän duö h än mäi de

m ##.
dl fäng

N R fıiı: f ä m w f , m m m nM
L i j/ j , n l ylng g ä i qü kän kän

T * 4Tw>. ä
İl

ä£İ3:
nä

y l x iä n
yäo bü

häo a
n l gäi

wö
wö t u l j i ä n y l

zi jl däi nl
x i e häo dl fän g ba

b u rn u m .
qü ba f ä n zhäng zhü ge j i ä qi wö mäi yöu b iö de sh i

İl i t t :
4-
M

İI nä nä t ä i häo le

M X& H
ä y l x iä n wö d ä i nl qü wö mön de lä o j i ä nıä sö l ä i nä İI hön aıöi 6 r q iö nl hui

rän s h i yl xiS x in mln zü

B iH -S İfK S o
İI nä häo a nä me nä İI hul bi bä kü län g ma

&»H,
ä y l x iä n bü t ä i lä n g bi bä kü rä ä r q iä hän mäi rü guö x iä t i ä n qü l e gäng mäi

H fö fılı: tfcEJ¥&. M B fB H , £ p ® lj* ; 4 7 M iS !

ä yi x iä n ql däi a

H föÜ J: SüftNW!

-9 5 -
2. ± i i l Yeni sözlər Qrammatika
jiä ql

l .f ö f i tətil Feilli cümlə

läng jiä

2-M fe məzuniyyət, tətil “ö ltb ” feilli cümlədə ehtimal, mümkünlük, imkan ifadə edir və
hui guö
əsas feilin qabağında işlənir.
3 . 0 İ vətənə qayıtmaq, evə qayıtmaq
bü qing chü D a s A & t t R T m m ş to
aydın deyil 2)
k i neng

5. bilər, mümkün ola bilər, yəqin ki istifadə qaydası

däi zäi

qalmaq qeyri-müəyyən sayı bildirir və “$[3” əvəzliklərlə

yfng işlənir.
7JEZİÄ lazım, zəruri
tui jiän “& S 1 5 ” - bu kitablar
8. J 6 # tövsiyyə etmək o müəllimlər
iän zheng
9. R IE hər halda “W İ i r - h a n s ı kinolar
min zü
10. K$£ millət, xalq, etnik adətən “ —■” saydan sonra işlənir.
ql däi
Məsələn:
1 l.Ä §# nəyəsə ümid etmək, nəyisə gözləmək, ümid
dö suän

12. J J # təxmin etmək, saymaq, planlaşdırmaq

zi ji 4. Çalışmalar
13. s S öz, özu
däi
14. # birlikdə getmək, aparmaq Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:
cheng shı hui guö kö neng dä suän yfng gäi bü qing chu
15. şəhər fäng jiä___________________________________________
läo jiä
16. doğma yer, vətən, ev
xiä tiän
Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:
17. yay
bi e de m® mm im &e
18. digər, başqa
Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:

2.

4.
5.

96 ~ ~ 97 ~
 5. Heroqlif
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
2. Bu kitabların hamısı yenidir.
3. Yayda mən yəqin ki, tətilə başqa şəhərə gedəcəyəm.
4. Mən ona şirkətdə işləməyi tövsiyyə etdim.
5. Bu sual sənə aydındı, ya yox?
6. O yəqin ki, sabah dərsə gəlməyəcək.___________

~ 98 ~ ~ 99
 w ä n g lln sh l de
—-“hülo 20-ci dərs 3 E ^ : HfKjo
wö väo hui guö ic
ä yl tä n rü guö nl y ä o q ln g jiä yl gö x ln g ql nl bl xü yäo qü xl zhü rfen bäıı göng s h l q ln g

j i ä blng q iä xü yäo zhü rö n d e q iä n m ln g

Mətn: Mən vətənə w ä n g lln häo de m ln g b äi le qlııg j i ä t i ä o väo vöng sh än ne yü vän x iä

5 M : SfW , 0 J 5 ä 7 .
qayıtm alıyam . ä yü h ä i sh l yln g yü

a yl tä n w ä n g lln İI nä j i ä ql yäo gön wö män ä yl tä n liä n g gö döu kö yl nl de y ln g yü hön häo n l j i ü yäng v ln g vü x iä ba

wäng l l n häo de x iä xife nl

qü İÖ yöu ni vö gön wö mön yl ql
7W : m h , » « !
ä yl tä n bü ke ql
qü ba

!
wäng l l n bü häo yl si wö j i ä ql yäo h u l guö le

I # : W I I , ® jg ^ S 0 H 7 o 2. HiMYeni sözlər
ö yl tö n w e is h ä n me a hän j i ä bü s h l h en zhäng

lü yöu

ni h ä i bü rıl shü j i ä h u l qü ne \.M W səyahət, turizm

$n i [e] i o jii qi

wäng l l n v l n wöi j i ä II chü l e y l d iä n 2.İ&M tətil

i# : han jiä

s h l qlng xü yäo wö h ul qü chü İT 3 qış tətili

1 S g fä @ İith g . shü jiä

ä yl tä n ö zhö yäng a nä ni dä su än sh än me s h l höu hul l ä i 4M İR yay tətili

na, chü II

w ä n g lln häi bü qlng chü kä nöng hul wän v l x ie y ln wäi s h l q ln g b i jiä o zhöng väo wö kö 5 .^ h S idarə etmək, nəzarət etmək, qərar vermək
I # : 2 * » * , S T İ # » - İ , H jW tttk g Ä ® , Sül bi jiäo

ö .t t ® müqayisə, müqayisə etmək, müqayisədə

näng hut q ln g j i ä dä gäi ql bä t i ä n z u ü y ü u
zhöng yäo

a y lt ä n yl gä x ln g ql o sh l ııl de j i ä s h l ma t i n g ni zhä me yl shuö wö yöu d iä n däiı

7 . 1 1 vacib, əhəmiyyətli, ciddi, əsas
-7 S JP H , ıyfföä&— dä gäi

yəqin ki, bəlkə də,ümumi mənada

x in le yl q iä h ä i häo ba
:iä shi
7 > 7 . — 0i£$?llR ?
wäng lln döu lıön häo b iö dän x in slıl gııän yü wö dl dl yäo j i ä hün de sh l qlng
9. ^ 0 - ev işi
dän xin

ä y ltä n yuän l ä i sh l xl sh l a zhü hä ni de dl dl zhü t ä x ln g fü hün 11 d ln g z ä i

10. jiS 'iL' narahat olmaq
jie hün
RKfofi: J R * £ * « ! . M k lM B i #§*LiT£ 1l.£p$§ evlənmək
l e shän me s h l höu
xl shi
Tft& fttW 1 2 . sevincli hadisə
w ä n g lln h ä i möi y ö u d lııg x iä l ä i wö hul qu yl höu hul shäng liang kö näng h ul z ä i sön yuö chü
zhü he
ı# : t *. B j8 g # ıt= flto 13. | ä 1/?l təbrik etmək
ä yl tä n ö yuän l ä i s h l y ln wäi zhä ge sh l nl väo q ln g j i ä a
xing lü
p s jf tf f l: 1 « , J l f c j t B f t & t S f f ö İ l f l M l W . 14. ^ ; ^ xoşbəxtlik, səadət

~ 100 ~ -101 ~
 hun li

1 5 m toy, nigah, nigah mərasimi

shäng liang

16.® m məsləhətləşmək, müzakirə etmək

qlng jiä

17.iWfx tətil haqqında xahiş etmək, işdən icazə almaq

chü 4. Çalışmalar
18. $J ilkin, başlanğıc, əsas
xi zhü ren

19. J Ü T T dekan Verilmiş transkripsiyaya uyğun olaraq heroqlifləri yazın:

xü yäo

20. Ş i l i ehtiyac olunmaq, tələb olunmaq, lazımdır chü 11 bljiäo dä gäi qiän mıng qlngjiä
qiän mıng dän xin jiä shi guän yü
2 1 imzalamaq
ding

22. İT sifariş etmək

Verilmiş sözlərin transkripsiyasını və tonlarını yazın:
3. Qrammatika
iT ®fi
“ B Ä ......]ŞfK” konstruksiyası
..... konstruksiyası mürəkkəb cümlədə istifadə olunur.
Birləşdirici söz “çünki, üçün, yalnız belə... ona görə” mənasını daşıyır. Cümlələri Azərbaycan dilinə tərcümə edin:
“ 0 ;% ” birləşdirici söz səbəb bildirir və mürəkkəb cümlənin birinci r i S w M r Ä l m
hissəsində, “ VX ” birləşdirici söz nəticə bildirir və mürəkkəb 2. Ä tffİW S S İ + H Ä .
cümlənin ikinci hissəsində işlənir. Belə konstruksiyalı cümlələrdə 3. 2 * M4
birləşdirici sözlərdən birini istifadə etməmək də olar. 4. ig ff,
5. Ä ^ lH İ^ ftS -İiW it.

(B Ä )
Cümlələri Çin dilinə tərcümə edin:
1.Əgər bu iş çox vacıbdirsə, onda mən atamla məsləhətləşməliyəm.
“j&DÄ....... U P'& Ä )” konstruksiyası 2. O soyuqladığına görə dərsə gələ bilməyib.
3. Heydər mənə zəng vurmayıb, ona görə də mən çox narahatam.
“ ttt .......İP ( tfc )” konstruksiyası mürəkkəb cümlələrdə 4. Əgər sən Çinə getmək istəyirsənsə, onda Çin dilini yaxşı
istifadə olunur. Mənaca “əgər, həqiqətən əgər..... onda” bildirir. öyrənməlisən.
mürəkkəb cümlənin birinci hissəsində istifadə olunur və şərt bildirir, 5. İşim çox olduğuna görə, mən dostlarında parka gedə bilmədim.
mürrəkəb cümlənin ikinci hissəsində istifadə olunur və
qoyulan şərtin nəticəsini bildirir.

102 ~ ~ 103-
5. Heroqlif
MÜNDƏRİCAT

11 Giriş...................................................................................................... 5

> £ £ ;
£ & j f e ^
1- ci dərs...................................................................................... g

l.ip e 1 Fonetika: İnisiallar- f,s,sh,h,m,n,l

' * * * * ■ ! Fonetika: Finallar- a,u
* 4 —
2. Tonlar
/ : ¥
3. ^ ^ J Çalışmalar
> > i ¥
4. Heroqlif

2- ci dərs....................................................................................... 12
* 1L ' ^ * * * ^ .
1. Fonetika: İnisiallar- b,d,g,p,t,k,c,ch
Fonetika: Finallar- o,e,ai,ei,ao,ou
1 2. ip Qrammatika: Çin dilində söz sırası
^ t i
Çalışmalar
L U k ---------- ---- ---- ---- ---- ----
4 ,'fiL ^ Heroqlif
------- — — — — — — — — —
— — — — — — —

3- cü dərs....................................................................................... 15

— -------- l.ip s 1 Fonetika: Finallar- an,en,in,ang,eng,ing,ong

2. i p ^ Qrammatika: Keyfiyyət bildirən sifət cümləsi
_ _ L_ Çalışmalar
4. Heroqlif

4- cü dərs....................................................................................... 20

l.ifH I Fonetika: İnisiallar-j,q,x,z,zh,r

Fonetika: Finallar- i,ia,ie,iao,iou,ian,iang,iong

~ 104- -105
 Qrammatika: Əvəzlik sual cümləsi 2. ^ii^J Yeni sözlər
3. m. sı Çalışmalar 3. i p ^ Qrammatika: Say
4. İ X ^ Heroqlif 4.I&ÄJ Çalışmalar
5. Heroqlif
5-ci dərs... ....................................................................................... 24
9-cu dərs........................ ............................................................... 41
ı.ig # Fonetika: Finallar- ua,uo,uai,uei,uan,uen,uang,ueng
2 .m m Qrammatika: Feilli xəbər cümləsi l .Ä Ä : S Ö t l i wJ Ä? Mətn: Bu kimin lüğətidir?
2. Yeni sözlər
3M 5J Çalışmalar
3. ip£fe Qrammatika: Tək Feilli cümlə. Sual cümləsi. Sual
4 .'& ¥ Heroqlif
sözü PjE (bəs)
6 -cı dərs... ....................................................................................... 28 4. %&>} Çalışmalar
5 . 'Ä ^ Heroqlif
1. ® # Fonetika: Finallar- ü,üe,iian,ün,er
1 0 - cu dərs....................................................................................... 47
2.i m Qrammatika: Müsbət-mənfi sual cümləs
3 Çalışmalar
1. Ü c3t:^l 0 o Mətn: Ad günü.
4.W& Heroqlif
2. Yeni sözlər
7-ci dərs... .......................................................................................3 30 3. ip 'Ä Qrammatika: Gün, il, ay yazılış qaydaları
4. İ&ÄJ Çalışmalar
1. İ J I ^ ^ ^ K i İ l Ş Ş f f i A o Mətn: Mən Azərbaycanlıyam. 5. Heroqlif
2. ±ÜÖ Yeni sözlər
3. im Qrammatika: cümlələri 11-c id ə rs ........................................................................................ 53

4. Çalışmalar
1. Mətn: Dərs başladı.
Heroqlif
2. Yeni sözlər
8 -ci dərs... ....................................................................................... 36 3. ip££ Qrammatika: Vaxt və zaman
4. Çalışmalar
1. iJl'jt: A ? Mətn: Sizin ailə neçə nəfərdən 5. Heroqlif
ibarətdir?

~107~
~106~
1 2 -ci dərs 58 2. £iw | Yeni sözlər
3. Qrammatika: “W” feilli cümlə,
1 .« * : Mətn: Meyvə alarkən.
istifadə qaydası
2. Yeni sözlər
4. ^ ^ 3 Çalışmalar
3. • Zərf və istifadə qaydaları
5. Heroqlif
4. İ%>] Çalışmalar
5. Heroqlif 16-cı dərs....................................................................................... 79

13-cü dərs 63 1. iÜf'WJ&o Mətn: Televizora baxarkən.

2. ^£İ^I Yeni sözlər
ı.« i: 3. Qrammatika: sözünün istifadə qaydası,
Mətn: Bizim Universitetimizin xarici müəllimləri. ......M İ ä ” , “S .......0 9 £ ä T konstruksiyaları
2. £İ»] Yeni sözlər 4. Çalışmalar
3 .ig 'Ä Qrammatika: istifadə gaydaları, 5. Heroqlif
“S M ........ f B jt” konstruksiyası
Çalışmalar 17- ci dərs..................................................................................... 84
5. Heroqlif
1. Mətn: Yeni iliniz mübarək!
2. Yeni sözlər
14-cü dərs 68 3. Qrammatika: ?[§■...?” sual cümləsi,

1. iS 3 t: Mətn: Bu gün hava çox soyuqdur. feilləri

2. *£isj Yeni sözlər 4. İ&ÄJ Çalışmalar

3. io'^fe Qrammatika: “ tU” sözünün cümlədə işlənməsi, 5. Heroqlif

“^"sözünün cümlədə işlənməsi 18- ci dərs..................................................................................... 89

4. Çalışmalar
5. Heroqlif 1. ü :3 t: Mətn: QızQalası
2. ^£İs( Yeni sözlər
15-ci dərs 73 3. İIIİ& Qrammatika: “W” .. və “İSW ”.... ,
......MİL "konstruksiyası
l . l ^ İ : I S I f o Mətn: Respublika günü
4İ&ÄJ Çalışmalar

~108 109~
5. 31 Heroqlif R.İ.Abbasov, İmamuaci Aiguli, K.Ə.Abbasova

19-cu dərs. K .W E I İ

l . « * Ä f i 7 o Mətn: Tətil.
2. 4 i t | Yeni sözlər
3. İŞ & Qrammatika: “ n jfg ” Feilli cümlə,
istifadə qaydası Ç İN D İL İ
4 Çalışmalar (Dərs vəsaiti)

5 .U ^ Heroqlif

20-ci dərs..............................................................................

1. W ^ İ ^ I I I hI S 7 o Mətn: Mən vətənə qayıtmalıyam. Yığılmağa verilmişdir: 15.08.2014

2 Ä İİJ Yeni sözlər Çapa imzalanmışdır: 05.09.2014
3. Qrammatika: “0 ^ /....ffflzJi” konstruksiyası, Kağız formatı: A4, Tiraj: 100
.......M yA{W tT konstruksiyası Kitab “MeqaPrint MMC”də hazır materiallar
4. ÜÄI Çalışmalar əsasında çap olunmuşdur.

5. Heroqlif
Texniki tərtibat:
Könül Abbasova

Rəssam:
Könül Əfqan qızı

B akı-2 0 1 4

-110