10.

Raskrsnice 1 4/25/2015
 Raskrsnice

10. Raskrsnice 2 4/25/2015

 Raskrsnice

- Predstavljaju mesta gde se dva ili više putnih

pravaca ukrštaju

- Sa stanovišta kapacitivnih sposobnosti i

bezbednosnih karakteristika predstavljaju
kritična mesta na putnoj i uličnoj mreži

- Osnovna funkcija je raspodela korisnika po

pravcima kretanja

10. Raskrsnice 3 4/25/2015

 Raskrsnice

- Rešenje raskrsnice sa građevinskog aspekta

zahteva planski uređenu građevinsku osnovu,
čiji je svaki elemenat pojedinačno, kao i
rešenje u celini, proveren po kriterijumu
maksimalne bezbednosti, optimalne
protočnosti i minimalnih investicionih
ulaganja.

10. Raskrsnice 4 4/25/2015

 Raskrsnice

- Uređenje raskrsnice podrazumeva dosledno

vođenje ideje o raskrsnici kroz čitav proces
nastajanja puta, počev od planerskih postavki,
preko trasiranja do konačne razrade.
• Planerska faza - donosi se odluka o opravdanosti
raskrsnice, utvrđuje se njena generalna prostorna
pozicija i definišu eksploatacioni pokazatelji.
• Trasiranje - utvrđuje se lokacija raskrsnice i
prostorni odnosi
• Projektovanje - raščlanjenje elemenata prema
saobraćajnoj funkciji, dimenzioniranje i oblikovanje.
10. Raskrsnice 5 4/25/2015
 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Denivelisane raskrsnice (petlje)

- Površinske
• Nesignalisane (AWSC i TWSC)
• Kružne
• Signalisane

10. Raskrsnice 6 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Denivelisane raskrsnice (petlje)

10. Raskrsnice 7 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Denivelisane raskrsnice (petlje)

10. Raskrsnice 8 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Površinske – nesignalisane (AWSC)

10. Raskrsnice 9 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Površinske nesignalisane (TWSC) - standardne

10. Raskrsnice 10 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Površinske nesignalisane (TWSC) - nestandardne

10. Raskrsnice 11 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Površinske kružne

10. Raskrsnice 12 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Kružne – posebni tipovi

10. Raskrsnice 13 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Signalisane (semaforisane)

10. Raskrsnice 14 4/25/2015

 Raskrsnice

Osnovni tipovi raskrsnica:

- Signalisane (semaforisane)

10. Raskrsnice 15 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Najčešći tip ukrštanja na putnoj i uličnoj mreži

- Prihvatljivo rešenje za putne pravce čija

opterećenja ne prelaze 800 voz/h u oba smera,
srednja vremenska praznina saobraćajnog toka
veća od 6s; putni pravci II do V razreda-lokalni,
regionalni i magistralni putevi

10. Raskrsnice 16 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Istovremena primena regulativnih (saobraćajna
signalizacija - jasna diferencijacija na glavni i
sporedni pravac) i konstruktivnih mera
(obezbediti preglednost, funkcionalnost i
ekonomičnost)

10. Raskrsnice 17 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Ritam raskrsnica:
- učestali-umanjuje saobraćajnu vrednost puta
i povećava broj pozicija potencijanlih
saobraćajnih nezgoda,
- preveliki razmak- neravnomerno opterećenje
putne mreže

10. Raskrsnice 18 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Ritam raskrsnica

Rastojanje površinskih
raskrsnica u zavisnosti od
saobraćajnog
opterećenja planiranog
putnog pravca
10. Raskrsnice 19 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije:
Mogućnost sagledavanja sa glavnog putnog
pravca najmanje sa daljine izoštrene vizure
preglednosti La4 . Vr; najpovoljnije mesto za
površinsku raskrsnicu u situacionom planu je u
pravcu ili u području infleksione tačke kod S
krivine

10. Raskrsnice 20 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije

Podobnost lokacije raskrsnice u situacionom planu

10. Raskrsnice 21 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije - jednolika niveleta iGP 3%, ili
teme konkavne vertikalne krivine

10. Raskrsnice 22 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije:
priključak sporednog puta treba da bude izveden
upravnim vođenjem osovine u zoni raskrsnice-
najkraće putanje vozila kroz konfliktnu zonu i
bolja preglednost, prinudno se smanjuje brzina
vozila, lako izvođenje potrebnih proširenja uz
održanje kontinuiteta ivičnih linija

10. Raskrsnice 23 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije:

Primer lošeg i ispravnog vođenja sporednog putnog pravca u zoni

raskrsnice
10. Raskrsnice 24 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije:
- unutrašnja preglednost:
• mogućnost slobodnog uočavanja vozila na
sigurnosnim rastojanjima
• zona oslobođena svih vizuelnih prepreka
• izbegavati useke ili neposrednu blizinu tunela
i dugih mostova
• birati plitke nasipe koji ne zahtevaju zaštitne
ograde

10. Raskrsnice 25 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Uslovi lokacije:

Granični uslovi za konstrukciju zone preglednosti

10. Raskrsnice 26 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

- Geometrijski tipovi raskrsnica

10. Raskrsnice 27 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:
- Stroga funkcionalnost svih primenjenih elemenata i
detalja; racionalno oblikovanje i dimenzionisanje
pristupa raskrsnici i uređenje konfliktne zone
- Pristup raskrsnici treba da sadrži funkcionalne elemente
koji omogućavaju razdvajanje saobraćajnog toka na
smerove kretanja (P/L/D)
- Saobraćajni tokovi koji se presecaju treba da budu
kanalisano vođene, kako bi se smanjile razmere
konfliktne zone i presecanja obavila pod približno
pravim uglom
10. Raskrsnice 28 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:

Eksploatacioni pokazatelji prema kojima se utvrđuje

potreban obim građevinskih intervencija
10. Raskrsnice 29 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:
- tip1: najjednostavniji oblik, mali obim saobraćaja;
obezbediti preglednost i opremiti signalizacijom

10. Raskrsnice 30 4/25/2015

 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:
- tip3: pun program veza, izdvajanje levih i desnih skretanja
na glavnom pravcu i fizičko kanalisanje tokova u zoni centra
raskrsnice; standard za magistralne i regionalne puteve

Standardno
rešenje
četvorokrake
raskrsnice
10. Raskrsnice 32 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:
- tip3:

Standardno rešenje trokrake

raskrsnice sa varijantom
delimičnog prostornog
razdvajanja u kome se
problem četvorokrakog
ukrštanja rešava uz pomoć
dve trokrake raskrsnice
10. Raskrsnice 33 4/25/2015
 Raskrsnice

Površinske raskrsnice - nesignalisane

Projektovanje:
- tip3:

Raskrsnica tipa 3 sa fizički oivičenim razdelnim ostrvima na glavnom pravcu,

postavlja se na mestima gde se može obezbediti osvetljenje raskrsnice
10. Raskrsnice 34 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice
- Osnovna karakteristika je da nemaju
konfliktnih tačaka
- Značajno veća bezbednost saobraćaja
- Veća brzina kretanja vozila u levom i desnom
skretanju
- Maksimalan protok po saobraćajnoj traci, skoro
na nivou otvorene deonice puta
- Minimalno 2x veći kapacitet od površinske
raskrsnice
10. Raskrsnice 35 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice
Uslovi za primenu:
- Tip puta – autoputevi obavezno moraju imati
denivelisana ukrštanja
- Saobraćajno opterećenje PGDS > 12.000 voz/dan
- Sporedni pravac treba da ima više od 3.000
voz/dan, što je put najmanje III razreda; za
manja opterećenja nije ekonomski opravdano-
rešenje povezivanja takvog pravca ostvariti
indirektno kroz putnu mrežu
10. Raskrsnice 37 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice
Ritam raskrsnica:
- Kod brzih dvotračnih puteva optimalno
rastojanje na 10-15km
- Kod autoputeva sa više od 20.000 voz/dan
12-18km
- kod autoputeva sa naplatom rastojanja između
raskrsnica se povećavaju za 20-25%

10. Raskrsnice 38 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice
Ritam raskrsnica:
- Broj denivelisanih raskrsnica (petlji) ulazi kao
parametar za ocenu nivoa usluge na
autoputevima i brzim višetračnim putevima

fID – interchange density factor (faktor gustine

petlji na autoputu)
10. Raskrsnice 39 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice - funkcionalna klasifikacija

A – autoputevi približno jednakih eksploatacionih karakteristika, pun
program denivelacije i prostornog kanalisanja, komforni geometrijski
elementi veza VpR~0.5.VpGP
B - putevi istog saobraćajnog režima, a različitog saobraćajnog
opterećenja, vezni elementi VpR~0.4.VpGP (A/Mb)
C – putevi različitog saobraćajnog režima i značajnih razlika u
saobraćajnom opterećenju, kombinovano rešenje raskrsnice, SP se
opterećuje površinskim raskrsnicama do ½ veza (A/M, Mb/R)
D – putevi različitog ranga i izrazitih razlika u saobraćajnom
opterećenju; rešenje raskrsnice kombinovano sa površinskim
raskrsnicama na sporednom pravcu i skromnim elementima priključnih
veza (A/R, M/R)
E – prostorno razdvajanje pravaca koji se ukrštaju, bez izgradnje
priključnih veza (A/L, Mb/L)
10. Raskrsnice 40 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice - funkcionalna klasifikacija

Parametri funkcionalne klasifikacije denivelisanih raskrsnica

10. Raskrsnice 41 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – projektovanje

Standardni funkcionalni elementi denivelisane raskrsnice

10. Raskrsnice 43 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – projektovanje

- Situacioni i nivelacioni tok ukrsnih pravaca zavisi od

terenskih uslova, potreba za denivelacijom i dr.
- vođenje presečnih pravaca u široj zoni ukrštaja treba da
bude ostvareno projektnim linijama koje, pored
komfornih uslova vožnje, omogućavaju i spoljnu
preglednost čvora (sagledivost dominantnih objekata)
- preporuka je da se denivelacija ostvaruje nadvožnjakom
iznad GP, a sagledivost rešava primjenom S krive na GP

10. Raskrsnice 44 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – projektovanje

- Merilo ostvarenja – slobodna vizura preglednosti

na 20-25s vožnje

min Ps=25.vp(20.vp)7.Vp(6.Vp) (m)

- Najpovoljnija pozicija na GP je u zoni

infleksione tačke ili krivine radijusa R≥2.minR
(zona min ipGP)
10. Raskrsnice 45 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – projektovanje

Odnosi pravaca koji se

ukrštaju prema
mogućnosti sagledavanja
raskrsnice:

a. loše rešenje
b. prihvatljivo rešenje
c. najbolje rešenje
10. Raskrsnice 46 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – projektovanje

Karakteristični primeri mogućih pozicija denivelisanih raskrsnica u odnosu

na tok GP: a. nepovoljno b. prihvatljivo c. najpovoljnije rešenje
10. Raskrsnice 47 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – izlivi i ulivi

- Izlivi i ulivi se planiraju isključivo sa desne strane GP
- Za svaki smer je poželjno organizovati samo po jedan
izliv i jedan uliv

10. Raskrsnice 48 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – rampe

- Samostalni putevi namenjeni tokovima koji vrše

promenu pravca
- vezne rampe opslužuju samo jedne struje na
relaciji izliv-uliv
- priključne rampe opslužuju dva toka za
priključak SP-GP i obratno i mogu biti dvosmerne

10. Raskrsnice 49 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – rampe

- Direktne rampe se grade za direktno povezivanje dva
pravca u okviru skretnog ugla 90˚, to su
najjednostavnije veze, rampa služi samo za desna
skretanja, kapacitet jednotračne rampe
1.300-1.600 voz/h

- Poludirektne rampe sastavljene su od složenih krivinskih

oblika koji se grade kada je potrebno spojiti pravce pod
uglom od 120˚, koriste se isključivo za komforna leva
skretanja, kapacitet jednotračne rampe
1.100-1.400 voz/h
10. Raskrsnice 51 4/25/2015
 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – rampe

- Indirektne rampe se grade kada saobraćajnice koje
treba da se spoje zaklapaju ugao od 270˚, zbog čega
imaju spiralni oblik koji izaziva povratnu vožnju i
ograničeni režim brzina, grade se za leva skretanja,
kapacitet jednotračne rampe 800-1.000 voz/h

10. Raskrsnice 52 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

1. TRUBA

- najjednostavniji oblik trokrake raskrsnice, dve

direktne rampe za desna skretanja i po jedna indirektna i
poludirektna rampa za leva skretanja, koristi se za vezu
puteva različitog saobraćajnog ranga, nezamenjivo rešenje
za priključenje na autoput sa naplatom putarine

10. Raskrsnice 53 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

1. TRUBA

10. Raskrsnice 54 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

2. KRUŠKA

- Simetrična šema, dve direktne i dve poludirektne rampe

koje se interno prepliću, priključci većeg saobraćajnog
značaja ili kada terenski uslovi diktiraju združivanje
rampi, pažljivo dimenzionisanje zajedničke deonice zbog
obezbeđenja protočnosti

10. Raskrsnice 55 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

2. KRUŠKA

10. Raskrsnice 56 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

3. TROUGAO

10. Raskrsnice 58 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

4. RAČVA

- Spajanje/razdvajanje puteva ravnopravnih po rangu i

opterećenju, slobodno grananje ili spajanje kolovoznih
profila, svi ogranci se vode direktnim usmerenjem, tri
građevinska nivoa, najviši nivo saobraćajnog komfora,
podjednak tretman svih tokova, priključci dva autoputa

10. Raskrsnice 59 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

4. RAČVA

10. Raskrsnice 60 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

5. ROMB

- Najjednostavnije i najekonomičnije rešenje, 4 direktne

priključne rampe na min rastojanju od GP isključivo
prema nivelacionim uslovima, površinske raskrsnice na SP,
ukrštaj dva puta različitog ranga i ako opterećenje na SP
ne prelazi 6.000 voz/dan

10. Raskrsnice 61 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

5. ROMB

10. Raskrsnice 62 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

6. POLOVINA DETELINE

10. Raskrsnice 64 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

7. INDIREKTNA TRUBA

- Jedan denivelisani priključak i jedna trokraka površinska

raskrsnica, čiste veze sa oba putna pravca, funkcionalno
rešenje srednje klase, autoputevi sa naplatom putarine

10. Raskrsnice 65 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

7. INDIREKTNA TRUBA

10. Raskrsnice 66 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

8. DUPLA TRUBA

- Prostorno rasčlanjena raskrsnica sa direktnim povezivanje

pomoću dva denivelisana priključka oblika truba, sve
veze su preko sekundarnog putnog ogranka, duge i
prostorno razuđene putanje sa velikim angažovanjem
prostora, autoputevi sa naplatom putarine

10. Raskrsnice 67 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

8. DUPLA TRUBA

10. Raskrsnice 68 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

9. DENIVELISANA KRUŽNA RASKRSNICA

- Protočno rešenje sa kružnim kretanjem i

prestrojavanjem, kružna raskrsnica je u jedinstvenoj
ravni po pravilu iznad GP, priključne veze se ostvaruju
direktnim paralelnim rampama

10. Raskrsnice 69 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

9. DENIVELISANA KRUŽNA RASKRSNICA

10. Raskrsnice 70 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

10. DETELINA

- Jednostavno rešenje sa potpunom denivelacijom, 4

direktne i 4 indirektne rampe za desna i leva skretanja,
svaki od pravaca ima 2 para izlivno-ulivnih tačaka,
ukrštanja autoputeva i puteva visokog saobraćajnog ranga

10. Raskrsnice 71 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

10. DETELINA

10. Raskrsnice 72 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

11. MODIFIKOVANA DETELINA

- Složeno prostorno rešenje, zamena jedne ili više spiralnih

rampi poludirektnim rampama za favorizovana leva
skretanja, složene mostovske konstrukcije, ukrštanja
autoputeva približno istog značaja

10. Raskrsnice 73 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

11. MODIFIKOVANA DETELINA

10. Raskrsnice 74 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

12. MALTEŠKI KRST

- Viši funkcionalni standard, sva leva skretanja su rešena

poludirektnim rampama, parovi ovih rampi vode se u
istom građevinskom nivou, u jezgru postoji složena
trospratna mostovska konstrukcija, ukrštanje značajnih
autoputeva

10. Raskrsnice 75 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

12. MALTEŠKI KRST

10. Raskrsnice 76 4/25/2015

 Raskrsnice

Denivelisane raskrsnice – tipovi rampi

PINAVIA INTERCHANGE - Vilnius, Lithuania

https://www.youtube.com/watch?v=XDDmE4qoCns
10. Raskrsnice 77 4/25/2015
 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

1. Denivelisane
2. Signalisane
3. Kružne
4. Nesignalisane

10. Raskrsnice 78 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

- vremenski gubici

10. Raskrsnice 79 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

- vremenski gubici

10. Raskrsnice 80 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 81 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 82 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 83 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 84 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 85 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 86 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 87 4/25/2015

 Raskrsnice

Raskrsnice – kapacitet

10. Raskrsnice 88 4/25/2015