Imię i nazwisko Anatolij Popowczuk

Grupa 6
Wydział MiBM, 1 rok, L01
Nazwa doświadczenia Wyznaczenie momentu
bezwładności żyroskopu

1.1 Moment bezwładności to miara oporu, jaki ciało stawia zmianom prędkości
kątowej. Jest to właściwość ciała, która zależy od jego masy oraz rozkładu masy
wokół osi obrotu.
1.2 Moment siły jest iloczynem siły i odległości od osi obrotu, na którą ta siła
działa.
Moment siły mówi nam, jak bardzo siła skłania ciało do rotacji wokół danej osi.
1.3 Moment pędu ciała obrotowego to iloczyn momentu bezwładności ciała i
jego prędkości kątowej.
Relacje: Moment siły powoduje zmianę momentu pędu ciała. Moment
bezwładności jest miarą oporu ciała wobec zmiany jego prędkości kątowej. Im
większy moment bezwładności, tym trudniej zmienić prędkość kątową ciała za
pomocą siły obrotowej. Moment pędu jest proporcjonalny do momentu
bezwładności, co oznacza, że większy moment bezwładności wymaga większej
ilości momentu siły, aby osiągnąć tę samą zmianę prędkości kątowej.

2. Zasada zachowania momenta pędu. Jeżeli wypadkowa sił zewnętrznych

działających na układ jest równa zeru, to całkowity wektor pędu układu pozostaje
stały.
3.1 Budowa żyroskopu składa się z: wirniku (obraca się wokół osi), osi
(centralna oś, wokół której obraca się wirnik), obudowa ( otacza wirnik i osłania
go przed czynnikami zewnętrznymi), łożyska (umożliwienia płynnego obrotu
wirnika wokół osi).
3.2 Efect żyroskopowy jest to zdolność do utrzymywania orientacji w
przestrzeni przez obracającą się bryłę. To zjawisko jest wynikiem zachowania
momentu pędu
4.

5. Sposoby wyznaczania momentu bezwładności brył sztywnych

1. Metoda całkowita (polega na całkowym zsumowaniu momentów
bezwładności wszystkich małych mas elementów bryły wokół danej osi)
2. Stosowania wzorów analitycznych (Dla brył o regularnych kształtach,
takich jak pręt, moment bezwładności można obliczyć przy użyciu
specjalnych wzorów analitycznych. Dla pręta moment bezwładności wokół
jego końca wynosi 1/3 * m * L^2, gdzie "m" to masa pręta, a "L" to jego
długość)
3. Eksperymentalne metody pomiarowe (można również wyznaczyć
eksperymentalnie przy użyciu różnych narzędzi pomiarowych, takich jak
wahadło tarczowe, obrotnica i różnego rodzaju urządzenia laboratoryjne,
takie jak wirujący stołek)
4. Twierdzenie Steinera (moment bezwładności względem osi równoległej do
oryginalnej osi można obliczyć dodając moment bezwładności względem
oryginalnej osi oraz iloczyn masy bryły i kwadratu odległości między
osiami.)
5. Metoda próżni i ważenia (W tej metodzie bada się moment bezwładności
ciała względem pewnej osi, a następnie pomiar ten jest używany do
wyznaczenia momentu bezwładności względem innej osi)