Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Fəsil 3. Ritm, Metr, Ölçü, Xanə, Sinkopa, Temp, Dirijorluq

    Uploaded by

    Ayten Adigozalova
    67 views12 pages

    Original Title

    3. Fəsil 3. Ritm, Metr, Ölçü, Xanə, Sinkopa, Temp, Dirijorluq

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    67 views12 pages

    Fəsil 3. Ritm, Metr, Ölçü, Xanə, Sinkopa, Temp, Dirijorluq

    Uploaded by

    Ayten Adigozalova

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 12
    Optned fot RITM Vo METR |. Uzanmanin o5as vo sorbast bBlgs Cusuntagfarencn) Ritm-soslorin uzanmalarinin uygunlasdirilmig ndvbalagmosing deyilir. Misigids seslorin uzanmalannin nvboloymost_ bay ters ki, bunun da noticesindsonlar arainda molt Iovoggoti mUnesibtlar yaranr. MOxtaif ard. Tarde birloorak,soslrin uzanmalanritmik groper (Fgurlar) oma gatrrlorkioundan da, 82 nOvbosinds musighasorinin Gmurni itil ski yarani. Mosalan = 16. L.Bethoven Sonata ¥:20,op 49,2-ci 40.Tempo di menuetto itmaik qruplar: 2D Fad Dud dn 41, Allegretto Rus xalq mahi “Ya na kamuskesiju” 0 i wen lu usigid2istfado edilan wzanciijag’” nus Higa (aloo bene, onary ifn fosilde geyd edilmisai,bunlar -botévise ate ingjorsakkizlikla vo 8 ‘anmlen *sowes uzanmalarin istonilonsayda bor 9 sbast_ (st , latstndon ala Bisa. “aba tg date me al oetdaks formalan aid: 0X tosad ediln aie) 2508, wzanmann iki isso ovarina Oy hissay9 boKUnmasindan amala gal 2 iD (naman S04 ntmussi fa) bKvintol, 2sas uzanmanin ded hisso ovazi visa bolnmasindon amola gal: : ee dd ; Lg) A OFD L.o.a )Sekstol, asas uzanmanin dérd hissa ava; alts hissaya boldinmasindan amalo galir = “« ‘omc Sci adeeb) J-4 5 aed §17.Aksent, Metr. Olgii. Xana, Xang x04 Musigida sastor do tapkil edi. Sasa rin zamana oro. borabor paylarla ndvbalaymasi musi ida nizamlanmas horokati amalo gotirr. Bu horakaud zamanin b3zi pay saslori mitamadi olaraq vurularla fglonir. Belo vurgulara aks ent deyilir. Aksentlain aid edildiyi paylara~ qv vatli pay- Lar deyiti Aksentlai olmayan paylara~29if paylar deyi tir Qdvvotli va zaif paylarin mOntozom Svbolasmasina mete deyili Zann aiivvath paylarinin_nbvboiogmasi bir va ya iki zoif paylar agit, bay verorak, musigido tokrarlanan ‘metrik bondlarin daimi harakatini amalo gate Metrik bond gargivalarinds, qlvvati paydan ndvbat = = Binaksenti olao ikipayli va Ggpay= > eetrtaea. sade. metrlar deyilicOnlan idan bustin agora do sad Sgr deli. Sida lela asaBidakiar sid aikipayli 6lgular— "44%; 7y-Olgist homeinin abo adlanarag digat igarloamoyo malik: © far ntmunon a, tigpaylh Stealer ~ itd rast gai ane dantlnda itmik qrupun male golmstnawzan- 34g 4g nadir hallarda */ 68) ~ 4 SS malarin qruplagmas: deyilir Sado dlgilardo, ees Sj Winrar ergy aman atin 98 pan Ft Sy (metrik paylart).bir-birindan ayrilmalidi. Masalan: e wo Meal nou mn Sado lgdilrda,wzanmalarn_gruplagmast, Zaman) ayagadaks hallara yol verilir: 6s er ———=— i §19. Miirakkab metr vo digi. Nisbaton qivvatli paylar. Mirakkob dlgili xanolords uzanmal qruplasmasi Sada_h a.m cin 's metrlrin birlagmasindan mi - tekkab metrlar amala galir. Mairekkob metr iki va daha artg sada metrdan ibarat Ola bilar, Bununla stagadar mitrakkob merlarda bir nega aUv- jt zaman paylan vardir.Mirokkob metelarde gGwet- "i zaman paylarinin say, onun tarkibina daxil olan sada ‘etrlarin sayna uygun gelir. | :Mitakkab metrin brine payimin aksentionun digar @ksentlarindan daha cox qivvatlidir, ona gore oe ee Paya givvs tli pay, aksentlori if-olan digar Polaraisa nisbatan qivvotli pay dvix Mirakkab metriari ifada eden bitiin dlgilara da mi- ra Ser deyilin Ona gr do mrakkabmetn "bi hagqinda yuxarida geyd edilantarin hams! eyn! n ila mirakkab dlgdlara do aida. Mirakkab metrlar ifado edan on gox istifads edilan dlgilar asofdaklardir 1) aMdbrdpaylt siglo (+ % “eas nadirhallarda “ras goir, bjaltipayly olga: 3 “1a. ai hala Yrs lin vdoqquzpayt olan: « nadir hallarda "iva "horas gli, qo nikipayli, dlgir: "nadir hallarda "/g rast gait. Mirakkab livin “gruplagmasionlantagkil_ edan sada dlglarin imumi ritmik gruplarda birlagmayibay- riigda qruplagarag, mistagil qrup yaratmaglarinda to- zai etmasidi. Uzanmast miakkab bir xanani tam tutan sas, mui uwzanma saklind> (bir notla Jyazilr, ancag_ bozan uzanma sada xanalora barabar olan ligalanmis notlarla da yazihr.Bu sonuncy tsul mirakkab élytlarda qrup- lagmanin qaydasina daba gox uyun gali. Miirakkab diciilara va onlardaki qruplasmaya (“/a Sl- ied, 97 v0.98 ~ci ndmunatoro bax) aid nimunolor: ‘Andante. N.Rimski- Korsakov."Sadko” lay-lay. n saallegrettoP. kovshi."Podsmejnik” p37 bis Ne 4 n P.Gaykovskl. Besintsimfoniya 0. Andante eamtaile % § 20. Qarisiq metr va Qari Iiilar. ‘leila xanatorda wzanm: qruplaymasi § 19-da qeyd edildiyi kimi-sada metrtor birlogorok imdrakkab metrlari amolo gatiri.Iki vo ya daha gox sido mix talif cinstimetrlorin qovusmasindan marakkab qarigiq metrlor smal galir. ‘Sade olsun deya, onlan qarig1q metlar, dlgdlorini iso garigiq Sl¢Glor adlandin Qarisiq metriara musigida sada va mOrakkob metrlara nisboton olduqca az tosadif edilir. Onlardan, bespaylt va yeddipaylilar daha sox edi faa he heh, Nadir hallarda digar qansiq dlcilors da,mosalan: ''/, cast galni (Gang algdlor mirakkob Olgilordan bozixOsusiyyat- inv gira Frglonr: garigig dlgilrin qurulu,sado élgtlain v2 onlann torkiblorinin andiethgindan aii, bu da xanoda qUv- ‘oli v9 aif paylanin ndvbslogmasing tase gBstorir 2iqvvatl v9 zaif paylann novbalaymasi geyt-bora- ‘bar davam edit. Masalan: 2)Bes payhlar: ae ‘tans wane es PP ger ye ava Japs ” §21.Doyigon Slgiior Musigids ela hallar olur kisbir asorin davams boyy hom metr, onvn naticasi kimi, ham éa digi dayisiir, Bela dlgllora- dayigan BIgilar deyilir. Dayigon Gigtlara xalq musigisinds,rus klasiklarinin ‘2 dinya bostakarlarin asarlorinda rast golmak olur. Olediorin nvbotogmasi mtintazam vo_geyri-mdints - Zam olur.“intazam névbalagmada névbatagon dlgila- rin igaralanmosi agarda iki Kosirla yazala bilor ( 92-c nimunays bax). Olgtilrin geyri-mitintazom ndvbalay- masinda, onlann igaratonmasi not motninds éltinin deyiymasindi gabaq yazih-Dayigon dlgdlarin bu névi 0% nadir hallarda rast golie ‘Doyigon Oleblors ndmmunatar: .Andantine Lang xalq mahmst a2 Bu nimunada un, anu saxla- ‘orjinalm qruplasmast qorunub a Mosigid hota mintifmetsorin bievax 111 aygunlugana | datos edit. Ona polimetriya deli, Musigh asorinds ayr-ayn slain (partiyalann) mtxts ‘metlrda (hata onlarda metrk aksentlorOs-Osto dso do bil, ‘gaye do bier) ifado olunmast polimetriyanin magni iy tin §22.8i kopa Ritmik vo metrik aksentlorin Ost- isto dOgmadiyi ritmik ardieilliga sinkopa deyilir, Musiqido sinkopa tez-tez rast galit, 0, metrin zaif payindaki sasin sonraki quvvatli payda saslanmakds ddavam etdiyi hallarda yaramur. Naticada, aksentin homin zaif metrik payayerdoyis msi bas veri. istonilon metri payin zeif zama nindak1 sosin, sonraki metrik payin qlivvati faeninda davai alr Seba ae Iyhidsealie(97 vo 98cu naman ba) wi % MoO nun Hou nn Sandan basga, inkope aksentlonan paya dgen pau saan sonra amalo gale bila. Yano daxilisinkopatanin —dizgtin — yazihy qydalennda, uzanmalanin qruplagma gaydalerndes geri cakilmolorina yol verilir Masolon, xano daxi sinkopant, adoton.zaif va quwvatli paylann bir notda gorugmast kimi yazirlarzncag_ ham da_qruplasma a@ydalanna riayot etmaklo,liqanin kémayi ilo iki nola se yaala, Xanalar arast sinkopalan, xana xattini kegan, liga va- sissilaalagolandirilon iki notla yazrla. Sinkopalarin mUxtaif formalerina nfmunsler: M.Qlinka,"Ivan Susanin”, Vanyamn mahnsst ‘M.Qlinka."Va pomayu gadnoye mqnovenye” Allegro moderato i P.Caykovski."Paytz nofmasi”,op.37 bisN 10 100.Andante doloroso e molto cantabile mi N.Rimski-Korsakov."Sexerazada” 101.Andantino quasi allegretto 86 §23. Vokal musigids qruplasma Matni olan s9s ( avaz) Gigtin yazilan musigido wean manin gruplasmast tolofRiztin heca torkibi ila bagi Hecaya diigan ayn-ayri uzanmalar, qongu uzanmalerla qruplarda birlosmirOgar hecaya bir nego sas di - surso, onda onlarin uzanmalan Gmumi qaydalara ma ~ ‘afg olarag qruplarda birlagir. Masalon: Horokatin stiratina t © mp deyilir. Musigite ‘empiifadalitiyin bir vasitasi kimi musigh aserinia ezmunundan asilidr. 7 mplor tig asas qrupa bélndrlar: agi, ota V9 J por. mas | $24. Temp 2 Templari tayin etmak gn asason.italyan ify on istifiada olan, {Asada templarin osus ifadstrininsiyahisntaqdig edilir ‘Abi templar: Largo genig Lento = tizadarag Adagio Grave Orta temp Andante talosmadan.yavas-yavay ‘Andantino Andanteya nisbatan tez Moderato ~ ora siratla Sostenuto = tomkinia Allegretto = Alleqroya nisbotan long Allegro moderato - ora tez ‘Tez templar: Allegro = tezseald Vivo + cald Vivace = oldugca cald Presto = tez Prestissimo - gox tez Horakatin asas templorindan konarlagan zaman,onus galarlarins doqiqlosdirmok tgtin,bozi lava ifudalor d2 istifads edilir: molto ox assai oldugea eon mote harakatlo commodo raha ‘non troppo © qadbr do yox hon lanto bir godar az sempre hamisa meno mosso - az harakatle piu mosso 0X horokatl Musigi asarinin ifasi zamani daha gox ifadalilikalda ctmak gn tdmumi horokotin tadrican itilagdrilmasi, yaxud agurlaydirimasstotbig edlilir. Not motninds onla, ayagidaki sOzlarla igaraedirlor: ‘agunlaydirmag dt ritenuto "= agurlayirarag Fitardando — gecikarok allargando —~ genilandirrok rallentando = ailaydiraraq Diitilagdirmok dgtin: accelerando- itl animando—~ canlandraag siringendo —~ tezogdrarak stretto = yigeam Lorokatnikin tempo qaytarimast Og, wnat aot tobi edi: Atempo = tempda ~ ‘Tempo primo - baslange tempda Tempo I” - _baslangie tempda VPistesso tempo - homin temp ‘Musigida istfado edilan bitin templarin so ifads ‘olunan isaralanmasi ya taxminidi, ya da neco deyarly, santdir. Daha dogiq temp aldo etmak dgin. me tronom adlanan cihazdan istifada olunur, Daha gox ixtirag Meltselin metronomu genig yayslmisdir. Ona gira ds metronom qisaca ~ M.M. yoni “Meltselin Metrono mu” kimi isaralanir. “Metronom raqqas vasitasila daqigada lazimi sayde zatba say. Strat, harokat edan yikctk vasitasi ilo tanzimloni. Metronomun raqqasi quriu mexanizmi ilo harokst gatirili. Hor zarbo, zamanin-verilan metrin ve mivafiq olarag, élgiindin vahidi kimi qobul edilorak yarma,ye- xud garaya, ya da sokkizliya vos. baraber uzanme kimi sath, Bastakar tempin sézla ifadasindan sonra metronomsun ifadasini yazsr. Masolan Allegre 1.36, J =i Ifagi torafindan, mtalifin tagdim etdiyi tempest miayyon qodar konatlagmaya yol vermasioni badii fardiliyinden asi olur, Bu konarlasmalar musi obrazinin diginilmls.sorhindan (eqdimatindan) as oldu ign, ifagiiga di cahotdan tai etmir. 90 Dirjorlug, sbztin genig manasinda,xor,orkest yaxud igor béyik ansambllann ifasi idara edilmosni ifa- edi. *auma va ya slfedjioyatatbigds jong) vaso kimi basa dlgtilér, avvalasay.yani davam etm vaxtin evan’ paylarinin ndvbalagmasii;ikne so veriln seor gin tempin géstarilmasin ifeda edit Diijorlug dsullarinn asasina (al harkatinin)qolyin ikipayl,g-paylt va dérdpaylt figurian qoyullmugcur Onlar agagidakilardir ( bitin sxemlor sag al ogde verimigity: (i kia lr so pp hrkati ila dirjortug edilir: «i 3 > x Ms tinin som Qeyd. Xananin hor payin baslanpses at horkatnit ‘winda, harakatin istinad nBqtasinds yareow 0 _———— v)Dérdpaylh lgilarda - alin dod - as aya, sola,saga va yuxartyacharaketi i i in i dirjorlug e iug sulun asasin: asaya va saga haraktin kilos - iyi dOrdpaylfiqur tagkl edi Tez tempdo “4 vo ",dleilor, sada ikipayl 8lgllar kimi (ag pay bir at harakat il) dirjorlug edie )Doqquz paylt dledlords - alin doqquz harakati ile

    You might also like