Professional Documents
Culture Documents
1
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
2
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
3
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
Azərbaycan dili 40. Sözlərdən birinin mənası yanlış verilmişdir:
A) əklil – çiçəklərdən və yarpaqlardan dairə və ya
31. Hansı sözün yazılışı düzgün verilməmişdir? tac şəklində hörülmüş bəzək; çələng
A) layihə B) məşhurlaşmaq B) ixtilaf – fikir ayrılığı və bunun nəticəsində
C) öyüdverici D) sehirkar doğan ziddiyyət, mübahisə
E) nisgil C) dalğıc – dərin fikrə getmiş, çox fikirli
D) cəftə – möhkəm bağlamaq üçün qapıya,
32. Qoşasamitli sözlərdən hansının tələffüzü pəncərəyə və s. vurulan dəmir qarmaq
fərqlənmir? E) bəyanat – bir məsələ və s. haqqında hökumət
T.
A) mütərəqqi B) illüstrasiya C) hikkə və ya idarənin rəsmi məlumatı.
D) tappıltı E) mütəfəkkir
Mətni oxuyun və 41~50-ci sualları cavablandırın
33. Aşağıdakı hansı sözdəki boşluğa “q” hərfi
yazılmalıdır? Kimdir haqlı?
m
A) məş..uliyyət B) tan..çı C) hə..arət 1800-cü illərin ortaları idi. Rok Aylend dəmiryolu
D) həddi-bülu.. E) iş..əncə şirkəti Rok Aylendlǝ Davenport arasında bir körpü
34. Hansı sözdə “o” saiti [a] kimi tələffüz olunur. tikməyi qərara almışdı. O vaxtlar gəmi şirkətləri çay
A) depozit B) despot C) depo nəqliyyatından kifayət qədər pul qazanırdılar1 və
e/
D) epizodik E) hospital dəmiryolu şirkətinin bu körpünü tikməsinin işlərini
azaldacağını düşünürdülər. Nəticədə, gəmi sahibləri
35. Hansı sıradakı sözlərin heç biri hecalara düzgün bu layihəyə mane olmağa başladılar və nəhayət, işi
bölünməmişdir: məhkəməyə qədər aparıb çıxardılar. ▲Vəkil kimi isə
Bi
A) səv-iy-yə, a-id-iy-yət, por-tfel
gəmi sahibləri özlərinə o dövr üçün çox məşhur olan
B) gü-zə-ran, sı-ğal-lan-maq, sər-tlik
C) prin-sip-i-al, ov-xa-la-maq, kək-li-ko-tu vəkil Terlou Uidi tutmuşdular.
D) maq-ni-to-fon, kör-ük-lə-mək, göv-hər Nəhayət, məhkəmənin keçiriləcəyi gün çatdı.
E) s-ra-ğa-gün, ə-kin-ə-ya-rar-lı, ə-lək Vəkil Uid təqribən iki saat davam edən alovlu2 çıxış
rli
etdi. ■Çıxış qurtaran kimi salondakılar ayağa qalxdılar
36. Xoflanmaq sözünün fonetik təhlili ilə bağlı yanlış və bu alovlu çıxışı dəqiqələrlə alqışladılar. Çıxış
fikirləri müəyyən edin: etmək üçün növbə Rok Aylend şirkətinin vəkilinə
1. Sözdə 3 kar, 3 cingiltili samit işlənmişdir.
çatdı. ♦Vəkil çıxış etmək üçün ayağa qalxdı. Ancaq
2. Ahəng qanununa tabedir.
kT
3. Vurğusu sonuncu hecaya düşür. hamı onun ................. düşünürdü. Çünki bu alovlu
4. Sözdə [k1] samitinin cingiltili qarşılığı çıxışdan sonra çətin ki, nə isə etmək mümkün idi.
işlənmişdir. Gənc vəkil Uid kimi iki saat çıxış etmədi. Hətta
5. [l], [n], [m], [q] samitləri cingiltili samitlərdir. bu çıxış beş dəqiqə belə davam etmədi. Dedikləri isə
A) 1, 4 B) 2, 3 C) 3, 5 əsasən bunlardan ibarət idi: “İlk növbədə, əziz
D) 1, 2 E) 4, 5
ea
həmkarımı belə gözəl bir çıxış üçün təbrik edirəm.
37. Sözlərdən hansında “k” samiti [y] kimi tələffüz Çünki həyatımda ilk dəfə idi ki, belə gözəl bir çıxış
edilir? eşidirdim3. Ancaq məhkəmə heyətinin diqqətini onun
A) mühərrik B) çiyələk mürəbbəsi əsas məsələyə o qədər də toxunmadığına4 cəlb etmək
C) antik ədəbiyyat D) itkinlər istəyirəm. ●Məncə, məhkəmə heyəti ədalətli qərar
E) böyük arzular vermək üçün ilk növbədə bu suala cavab tapmalıdır:
m
“Bir insanın ən çox nəyə haqqı var? Bir çayın
38. Verilmiş sözlərdən hansında qarşılığı olmayan 2
üzərində aşağı-yuxarı üzməyə, yoxsa bir çayı
samit işlənmişdir?
A) koordinator B) kəmhövsələ keçməyə?..” ▼Məsələ hakimlər arasında müzakirəyə
C) hərislik D) oyuncaq çıxarıldı, məhkəmə heyəti bu sualı nəzərə aldı və gənc
1
E) sıralamaq vəkilin lehinə qərar verdi.
Sonradan məşhur olan bu vəkilin adı Avraam,
39. Hansı birləşmədə məcazi məna daşıyan söz soyadı isə Linkoln idi. Ancaq bir neçə il keçəcək və
işlənmişdir? hamı onu prezident Avraam Linkoln kimi
A) xeyirxah insan B) böyük səlahiyyət
tanıyacaqdı5. Həm də Amerikanın 16-cı prezidenti
C) ağır daş D) qara bulud
E) məşhur şairimiz Avraam Linkoln kimi.
4
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
41. Mətnə əsasən verilmiş fikirlərdən hansı doğru 46. Qarşısında hansı işarə qoyulmuş cümlə yeni
deyil? abzasdan verilməlidir?
A) Avraam Linkoln bir müddət vəkil kimi A) ▼ B) ● C) ♦
fəaliyyət göstərmişdir. D) ▲ E) ■
B) Gənc vəkil uzun sürən mübarizədən sonra
gəmi sahiblərinin vəkilinə qalib gəldi. 47. Mətnə əsasən nömrələnmiş sözlərdən hansıların
C) Gəmi şirkətləri körpünün tikilməsindən narahat yeri dəyişdirilsə, cədvəldəki uyğunsuzluq aradan
idilər. qalxar?
D) Terlou Uid öz dövrü üçün məşhur vəkillərdən Həqiqi Məcazi
T.
idi. 1. qazanırdılar 3. eşidirdim
E) Məhkəmənin qərarı dəmiryol şirkətinin xeyrinə 2. alovlu 4. toxunmadığına
olur. 5. tanıyacaqdı
A) 1↔3 B) 2↔3 C) 2↔4
42. Mətnə əsasən hansı qənaətə gəlmək mümkün D) 1↔4 E) 2↔5
m
deyil?
A) Məhkəmələr ədalətli mövqe nümayiş etdirə 48. Hansı xüsusiyyətləri gənc vəkilə aid etmək olar?
bilir. 1. ağıllı 2. cəld 3. diqqətcil
B) İnsanın nitqi nə qədər güclü olsa da, 4. hövsələsiz 5. cəsarətli
e/
məhkəmədə qalib gəlməyə bilər. A) 1, 2 B) 4, 5 C) 3, 4
C) Bəzən kiminsə ideyası başqalarının xoşuna D) 2, 3 E) 1, 3
gəlməyə bilər.
D) Avraam əvvəllər Rok Aylend şirkətinin işçisi 49. “Haqlı olmaq üçün gözəl danışmaq yox, həqiqət
olmuşdur. lazımdır” fikrini mətnlə əlaqələndirərək
Bi
E) Çay nəqliyyatı gəmi şirkətləri üçün yaxşı əsaslandırın.
qazanc mənbəyi idi. _______________________________________
Əsas məramları təşkilatı böyütmək2, insanları 52. “Bu, təbii ki, olduqca təhlükəli bir addım idi”
azadlığa səsləmək, SSRİ-dən qurtulmaq, milli dilin cümləsi mətndəki hansı rəqəmin yerinə yazılsa,
məntiqi əlaqə pozulmaz?
işlənməsini təmin etmək olan “İldırım”çı təşkilat
A) 1 B) 2 C) 3
üzvləri bir müddət sonra qərara gəlirlər ki, məşhur şair D) 4 E) 5
Səməd Vurğuna məktub yazsınlar və tutduqları3 bu
yolda ondan kömək istəsinlər. 3 Ona yazılan məktub 53. Verilmiş plan maddələrindən hansı mətndə iki
SSRİ xüsusi xidmət orqanlarının əlinə keçə bilərdi. Bu abzasa aid edilə bilər?
A) Təşkilat üzvlərinin həbsi
T.
isə, heç şübhəsiz, bütün təşkilat üzvlərinin sonu
B) Təşkilat haqqında ilk məqalə
demək idi. Ancaq “İldırım”çılar qəti qərar qəbul
C) Ali Məhkəmənin qərarı
edirlər və İsmixan Rəhimov Gülhüseyn D) Təşkilatda yeganə yazıçı
Hüseynoğlunun diktəsi ilə məktub yazır. 4 Həmin E) Təşkilatın məqsədləri
məktub Ziya Bünyadovun “Qırmızı terror” kitabında
m
olduğu kimi çap olunmuşdur. 54. Mətnə əsasən cədvəldəki uyğunsuzluğu müəyyən
İsmixan Rəhimov məktubu xüsusilə çap hərflərinə edin:
bənzər hərflərlə yazır ki, arzuolunmaz şəxslər həmin Mətndə bu barədə Mətndə bu barədə
məlumat verilir məlumat verilmir
məktubu ələ keçirsələr belə, kimin yazdığını
e/
1. S.Vurğun 4. Təşkilatın “İldırım”
bilməsinlər. Ancaq məktub ələ keçir. Mütəxəssislər “İldırım”çıların təklifini adlandırılması
araşdırma aparırlar və İsmixanın xəttini minlərlə qəbul edir. İsmixan Rəhimovun
tələbə arasından tanımaq mümkün olur. İlk olaraq 2. Sonralar bu gizli fikri idi.
İsmixan Rəhimov həbs edilir4. 5 Daha sonra təşkilat barədə araşdırma 5. Gənclərin qurduğu
Bi
Gülhüseyn Hüseynoğlu və digərlərini həbs edirlər. aparılmış, məqalə “İldırım” təşkilatının
yazılmışdır. məqsədləri var idi.
1949-cu ilin yanvarında təşkilatın sonuncu üzvü də
3. Gülhüseyn
tutulur5. Abdullayevin təşkilatda
Ali Məhkəmənin qərarı ilə İsmixan Rəhimov, xüsusi vəzifəsi var idi.
rli
Gülhüseyn Hüseynoğlu və Hacı Zeynalova güllələnmə A) 1, 4 B) 1, 5 C) 2, 3
cəzası verilir. ................................... hökm 25 il həbslə D) 2, 4 E) 3, 5
əvəz olunur. Digərləri isə 10 il həbs cəzasına məhkum
edilirlər. Tanınmış yazıçı Sibirə sürgün edilir. 55. Mətnə əsasən aşağıdakılardan hansının nəticəsi
kT
məlum deyil:
Nəhayət, Stalin ölümündən sonra “İldırım”çılar
A) İsmixan Rəhimov Gülhüseynin diktəsi ilə
azadlığa buraxılırlar. S.Vurğuna məktub yazır.
“İldırım” təşkilatı haqqında ilk dəfə akademik B) Araşdırmalar nəticəsində İsmixanın xətti
Ziya Bünyadov məqalə yazır. Daha sonra Ziya tanınır.
Bünyadovun 1993-cü ildə çap olunan “Qırmızı terror” C) Stalin vəfat edir.
ea
kitabında da təşkilat haqqında geniş məqalə yer alır. D) Gülhüseyn Hüseynoğlu Sibirə sürgün edilir.
E) Təşkilatın bütün üzvləri tutulur.
Orada təşkilat üzvlərinin gördükləri işlər, istintaqda
verdikləri ifadələr, protokollar və sair əks olunur. 56. Mətndə üzərində rəqəm yazılmış sözlərin
kontekstə görə eyni mənada işləndiyi cümlələri
müəyyən edin:
51. Mətnə əsasən nöqtələrin yerinə yazıla biləcək fikri 1. Burada gördüyünüz otaqları uşaqların
m
müəyyən edin: dincəlməsi üçün ayırmışıq.
A) O illərdə güllələnmə hökmü müvəqqəti olaraq 2. Fəridəni nənəsi öz yanında, təbiət qoynunda
ləğv olunduğu üçün böyütmüşdü.
B) Həmin vaxtlarda ölüm hökmü olduğu üçün 3. Fatı yerdən daş götürüb itə atdı, lakin daş ala
C) Məhkumların cəzalarını ağırlaşdırmaq üçün
1
köpəyi tutmadı.
D) Ölüm hökmü yüngül cəza olduğu üçün 4. Araşdırmalar aparıldıqdan sonra cinayətkarlar
E) Məhkəmə hökumətin təzyiqindən qorxduğu da həbs edildi.
üçün 5. İdarənin rəhbərliyi elədiyi qanunsuzluqlara
görə tutuldu.
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 4, 5
D) 1, 5 E) 2, 3
6
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
Həqiqi: .
m
Məcazi: .
1
7
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
Riyaziyyat a
65. kəsrinin surətini 4 dəfə artırıb məxrəcini
b
61. 7a52b3 ədədi 9-a qalıqsız bölünür. a+b cəminin
6 dəfə azaltsaq kəsrin qiyməti necə dəyişər?
ən böyük qiymətini tapın. A) 10 dəfə artar B) 2 dəfə artar
A) 8 B) 10 C) 9 C) 24 dəfə azalar D) 24 dəfə artar
D) 13 E) 12 E) 12 dəfə azalar
T.
m
3
62. ƏBOB(120 ; 72) –ni tapın. 66. a , b 0, (75) , c 0, (8) ədədlərini
A) 12 B) 16 C) 24 4
D) 18 E) 36 müqayisə edin.
A) b a c B) c a b
e/
C) a b c D) b c a
E) a c b
Bi
2 1
rli
63. Hesablayın: 2, (3) 3
7 3
2
A) 3 B) 5 C) 6 753
3 67. kəsrində b -nin yerinə hansı rəqəmləri
7b4
kT
5 yazdıqda düzgün olmayan kəsr alınar?
D) 5 E) 4
6 A) 1;2;3;4;5 B) 3;4;5 C) 5;6;7
D) 0;1;2;3;4 E) 4;5;6
ea
64. 60 ədədi 240 ədədinin neçə faizini təşkil edir? 68. a və b natural ədədlərinin ortaq olmayan sadə
m
A) 20% B) 18% C) 30% vuruqlarının hasili 22, ƏBOB(a;b)=12 olarsa,
D) 40% E) 25% ƏKOB(a;b)-ni tapın.
A) 220 B) 528 C) 644
D) 186 E) 264
1
8
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
69. 280 ədədinin neçə sadə vuruğu var? 73. 12 fəhlə müəyyən işi 6 günə yerinə yetirir. Bu işi
A) 2 B) 3 C) 4 4 fəhlə neçə günə yerinə yetirər?
D) 5 E) 6 A) 12 B) 16 C) 18
D) 24 E) 36
T.
9
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
1 1
80. Qatar yolun hissəsini getdikdən sonra yolun
rli
5 3
-nə çatmaq üçün daha 6 km yol getməli idi. Yolun
uzunluğu neçə km-dir?
kT
10
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
T.
m
e/
Bi
rli
kT
ea
m
1
11
Azərbaycan bölməsi IX sinif BSİ-1
T.
m
e/
Bi
rli
kT
ea
m
1
12