I
Rodzaje procesoréw
ZAGADNIENIA
= Procesory firmy Intel i AMD mm Podstawowe réznice pomiedzy rodzinami procesoréw
mx Technologie stosowane w procesorach Intel i AMD fm Analiza parametrow procesoréw
Intel i AMD
Procesory Intel
Firma Intel jest najwiekszym na éwiecie producentem ukladéw scalonych i twércq mikroproce-
sor6w z rodziny x86 (kolejno 16-, 32- i 64-bitowych). Znajduja si¢ one w wiekszoSci komputer6w
osobistych.
Procesory Intel architektury x86
@ Procesory pierwszej generacji x86 — 16-bitowe modele 8086 i 8088.
© Procesory drugiej generacji x86 — uklad Intel 80286 dla komputeréw IBM PC.
© Procesory trzeciej generacji x86 — pierwsze 32-bitowe 80386 z seri SX i DX.
© Procesory czwartej generacji x86 — 80486 z serii SX, DX, DX2 i DX4. Pierwsze procesory,
dla ktérych zastosowano gniazdo typu ZIF.
© Procesory pigtej generacji x86 — 80586 modele Pentium i Pentium MMX.
© Procesory széstej generacji x86 — Pentium Pro, Pentium II, Pentium III i Pentium M. Od ge-
neracji P6 produkowano wersje do okreSlonych zastosowani (Celeron — komputery domowe,
Pentium — komputery biznesowe, Xeon — komputery serwerowe, Pentium M — komputery
mobilne).
© Procesory siddmej generacji x86 — Pentium 4. Produkowane w czterech kolejnych wersjach:
Willamette, Northwood, Extreme Edition i Prescott.
Procesory Intel architektury x64 (x86-64)
® Procesory Pentium 4D, Pentium 4EE, Xeon x64, Celeron D — pierwsze procesory w tej archi-
tekturze.
© Procesory x86-64— Pentium Dual Core, Intel Core 2, Intel Core 2 Quad, Intel Core 2 Extreme,
Intel Core 2 Duo w wersji mobilne}.
® Procesory Core i3, i5, i7— seria procesoréw x86-x64 Intel Pentium G800- G600; Intel Celeron
G500 — G400, ktére zapoczatkowaly druga generacj¢ procesoréw x64. Obecnie produkuje sie
modele generacji dziesiate) i jedenastej x64. W tabeli 26.1 przedstawiono podstawowe para-
metry techniczne tej seri. Parametry techniczne serii Intel i
Core 3 | 2/4 lub 4/4 tylko ie 1156, 155,159,
Bgeneraa =|
Core is | 4/4 lub 6/6 tylko 78,50, CPU | 12,3.4.5,6, | LOATISE,n55 ny
8-generacja fa: LZ 8,9
; 6 HT,78,SC, | 1,2,3,4,5,6, LGATIS6, 1155, 159,
Core i7 | 4/8, 6/12, 8/ bu one Lea ries
Core i9 | 6/12, 8/16, 10/20, 12/24, HT,78,SC, | 7,9 | UGA 2066
1428, 16/32, 18/36 | Pu
HT—Hyper Threading, SC - Smart Cache, GPU —wbudowana grafika, TB - Turbo Boost
Procesory produkowane obecnie
Procesory Intel dzieli sie na kilka seri, kt6re r6zniq si¢ zastosowaniem i wydajnoscia:
© Intel Movidius — specjalistyczne uklady do systeméw przetwarzania widzenia;
@ Intel Atom — procesory typu SoC (ang. System on Chip). Wersja C uzywana w lekkich, skalo-
walnych systemach, kt6re wymagaja bardzo niskiego poboru mocy i wysokiej integracji inter
fejsow 1/O, w tym router6w sieciowych, przetacznikow, pamieci masowych, i w elementach
IoI. Wersja P zaprojektowana tak, aby spelnié wymagania dotyczace przepustowosci, mocy,
ochrony Srodowiska i opéZnien sieci SG. Uzywane w urzadzeniach mobilnych i sieciowych;
Intel Celeron — procesory 9 niskiej wydajnosci, ktére dobrze sprawdzajq sie w nieskompliko-
wanych zadaniach, takich jak praca biurowa, edukacja czy mato wymagajacy uzytek domowy.
Sq to jednostki oparte na architekturze Core, maksymalnie dwurdzeniowe, ktorych czesto-
tliwos¢ bazowa nie przekracza 3,6 GHz. Wyposazone w zintegrowana karte graficang Intel
UHD 610;
Intel Pentium — produkowane w wersjach Gold i Silver. Gold to
rowych, edukacyjnych i proste} edycji zdje¢. Silver to proceso
konferencji wideo, zapewniaja szybszq lgcznosé bezprzewod.
aplikacji i grafiki oraz dlugi czas pracy baterii. Wiel
grafiezne Intel UHD Graphics;
© Intel Core ~ seria procesoréw Intel, kt6ra obejmuje zaréwno jednostki slabsze,
dia mnie} wymagajacych uzytkownikéw, jak i niezwykle mocne, h
nie w najmocniejszych konfiguracjach gamingowych bad w rac
Obecnie produkuje sig modele dziesiatej i jedenastej generacji. W
jak:
= Intel Core i3 ~ najstabsze jednostki tej seri, jednak bez problemu w
, granie w mniej wymagajace gry, Swietnie radzq sobie i Foxe =
adele internetu. Sq wyposazone w dwa lub oe nea a i extn pee
nie w trybie Turbo osiaga do 4,4 GHz. Na poktadzie nie zabrakto takze k sym: aS tak oe
UHD, whudowanych algorytmow Al i zintegrowanej technologii Wi. Fr ae graficznej Int
= Intel Core i5 - procesory bardziej wydajne, dobrze radzq sobie 2 2aawan; . F
bardziej obcigzajacymi multimediami i praca wymagajaca skompiine ow nym! grat
nowsza generacja to jednostki, ktére maja catery lub szes¢ rdzey anych obliczen. Naj-
ni
i taktowanie w trybie Turbo siggajace 4,9 GHz. Maja whudow,
Pprocesory do zastosowari biu-
ty do zastosowani w realizacji
lowa, lepszq ogélna wydajnos¢
ksz0S€ z nich jest wyposazona w uktady
przeznaczone
Ktore znajduja zastosowa-
‘tosowaniach biznesowych.
tej serii sq takie procesory,
mozliwiaja prace biuro-
i, do12 MB Pamieci cache
ane funkcje AI i Wi-Fi 6. D sponta technologiami pozwalajacymi tworzy¢, edytowa¢ i udostepnia¢ tresci w rozdziel-
cqosci AK. Zaleznie od modelu moga byé wyposazone w uktady graficzne Intel UHD, Intel
UHD Graphics 730, Intel UHD Graphics 750 lub Intel Iris Xe;
Intel Core i7 bardzo wydajne procesory, ktére jeszcze niedawno byty najmocniejszymi mo-
delami tej serii. Sprawdzaja siew zaawansowanych multimediach, zaawansowanych tech-
nologicznie grach, a takze zastosowaniach profesjonalnych, wymagajacych sporej mocy
obliczeniowe}. Modele tej generacji wyposazono w cztery lub osiem rdzeni, do 16 MB
mieci cache, a ich taktowanie w trybie Turbo siega 5,1 GHz. Wewnatrz zintegrowano
Wi-Fi 6 i karty graficane — Intel UHD, Intel UHD Graphics 750 lub Intel Iris Xe;
intel Core i9 - Seria procesoréw o bardzo due] wydajnosci, Wystepuja jako osmiordze-
niowe lub dziesigciordzeniowe jednostki, wyposazone w 16 GB lub 20 GB pamigci cache.
przeznaczone do komputer6w gamingowych, umozliwiaja plynne odtwarzanie filméw
p rordzielczosci 4K Ultra HD i filméw sferycznych oraz stuzq do zastosowan profesjonal-
nych, takich jak zaawansowana grafika 3D badz obrébka wideo. W trybie Turbo osiagaja
do 5,3 GHz. Poza Wi-Fi 6 niektére procesory wyposazono w zintegrowane karty graficane
Intel UHD 750;
= Intel Core X — najwyzsza dostepna seria nalezaca do rodziny Core. Znajduja sig w niej jed-
nostki wyposazone nawet w 18 rdzeni i 36 watk6w oraz 24,75 MB pamigci cache. To proce-
sory dla najbardziej wymagajacych uzytkownikéw, maja odblokowane jednostkt, co pozwala
na zmiane parametréw pracy. Umozliwiaja w pelni profesjonalna obrdbke adjec i edycji
wideo, efektéw wizualnych, grafiki ruchomej, tworzenia gier i animacji 3D. Niezastapione
dla programist6w i do zastosowani specjalnych, wymagajacych bardzo duzych mocy oblicze-
niowych. Procesory z tej seri wyposazono w maksymalnie 18 rdzeni pracujacych z czestotli-
woscia do 4,7 GHz w trybie Turbo. Nie majq zintegrowanych ukladow graficanych;
Intel Xeon — seria procesor6w Intel Xeon to zaawansowane technologicznie uklady, ktore
charakteryzuja sie najwy2szq jakoscia i niezawodnoscia. Dostosowano je do stabilnej, nie-
przerwanej pracy w infrastrukturze sieciowej. Poza serwerami stosowane w najbardziej
wydajnych stacjach roboczych, ktére nieustannie pracuja pod duzym obciazeniem, i do
centrum przetwarzania danych. Zaleznie od zastosowani produkuje sie modele w seriach E,
Wi D. Zdecydowana wiekszos¢ tych procesoréw nie ma zintegrowanego ukladu graficznego.
Najbardziej wydajne z nich wyposazono w 56 rdzeni i 112 watk6w oraz 77 MB pamigci cache.
Oznaczenia procesorow Intel serii i3, 15, i7, i9
W procesorach Intel serii i3, i5, i7, 9 stosuje sig nastepujace oznaczenia literowe:
© K-odblokowany mnoznik procesora (swobodna mozliwos¢ podkrecania);
© S—wersja energooszczedna (zmniejszone TDP — ang, Thermal Design Power, np. 65 W);
© T- wersja superoszezedna (zmniejszone TDP, np. 35 W);
© R-uktad graficzny Iris Pro;
© P—brak zintegrowanej grafiki;
© F—brak zintegrowanej grafikd (8. i 9. generacja);
® X— extreme edition.
Oznaczenia literowe procesoréw mobilnych:
© M-—oznaczenie wersji mobilnej procesora;
© MX — mobilna wersja extreme edition;
© MQ — mobilny czterordzeniowy;
© G—zawiera zewnetrzng karte graficzna;
© H—bardzo wydajna grafika; — bardzo wydajna grafika, czterordzeniowy; Lay
; ee can econ dla wersji mobilnej procesora (zmniejszone TDP, 2p. 65 W),
© B — wersja energooszczedna dla wersji mobilnej procesora, 8. generacja (zmniejszone Top
. 65 W); — at
e 1 aa superoszczedna dla wersji mobilnej procesora (zmniejszone TDP, np. 45 wy,
Wybrane technologie wykorzystywane w procesorach Intel
Wraz z procesorami Pentium 4 Intel wprowadzit nowa technologie Hyper Threading (HT). Dei
niej system traktowat procesor jako dwa logiczne procesory. HT zwigksza wydajnos¢ obliczes
prowadzonych rownolegle (wykonuje kilka zadati jednoczesnie). Kazdemu fizycznemu proce.
sorowi system operacyjny przypisuje dwa procesory wirtualne, ktére dziela sig obliczeniami
Nalezy jednak pamieta¢, ze wzrost wydajnosci, a wigc faktyczne wykorzystanie te} technologii,
zalezy w zasadniczym stopniu od mozliwosci oprogramowania. .
Druga technologia zaimplementowang w procesorach Pentium 4 jest Quad Pumping. Pozwa.
la ona przesyla¢ dane z predkosciq czterokrotnie wyzszq niz w wypadku FSB (ang. Front Side
Bus), a adresy z predkoscia dwukrotnie wyzszq.
Deep Learning Boost to nowy zestaw wbudowanych w procesor technologii przyspieszajacych
uczenie sig na potrzeby sztucznej inteligencji. Rozszerza on instrukcje Intel AVX-512 0 nowy
zestaw Vector Neural Network Instruction (VNNI).
Technologia Intel Turbo Boost Max 3.0 okresla najwyzszq wydajnoS¢ rdzeni procesora. Dzieki
odpowiedniemu chtodzeniu i zapasowi mocy zapewnia wieksza wydajnos¢ rdzeni przez 2wiek
szenie czestotliwosci pracy.
Turbo na 4 rdzeniach Turbo na 2 rdzeniach Turbo na 1 rdzeniu
Dynamiczny limit
czestotliwosci
trybu turbo
2
=
czestotliwosé
>
Bez wigezonych
niektérych rdzeni
ys. 26:1. Technologia Turbo Boost
Technologia Intel SpeedStep zapewnia wysoka wydajnosé przy jednoczesnym obnizeniu
zapotrzebowania na energie, istotnego w przypadku systeméw Przenosnych,
See wirtualizacji Intel Virtualization for Directed 1/0 (VT-d) obstuguje wirtualiza cie
Magistrala QPI (ang. Quick Path Intercorrect) umozliwia
migdzy procesorem i zintegrowanym kontrolerem pamigci,
Magistrala DMI (ang. Direct Media Interfejs) stuzy do szybkiej realizac
do punktu miedzy zintegrowanym kontrolerem pamigci a kontrolerem ur;
glownej:
© DMI — przepustowosé do 1,16 GB/s;
© DMI 2.0 ~ przepustowosé do 2 GB/s;
© DMI 3.0 ~przepustowosé¢ do prawie 4 GB/s.
szybkie polaczenie punkt do punktu
it polaczenia punkt
zadzeti 1/0 na plycie agistrala FDI (228: Flexible Display Interface) stuzy do szybkiej realizacji potaczenia punkt
ink migdzy procesorem i chipsetem w celu transferu danych graficznych.
a strala QPI (ang. Quick Path Interconnect) umozliwia szybkie potaczenie punkt do punk-
mied2Y procesorem i zintegrowanym kontrolerem pamieci.
tu
procesory AMD
firma AMD pojawila sig na tynku mikroprocesoréw do komputeréw klasy PC dzieki licencji na
tukcje procesor6w 16-bitowych 8086, 8088 i 80286 pozyskanej od firmy Intel. Obecnie AMD
jest glownym konkurentem firmy Intel w produkcji procesoréw.
Rodzina procesorow AMD — kolejne generacje:
‘@ Sempron 64 (gniazdo Socket 754);
¢ Athlon 64 (gniazdo Socket 754);
# Sempron 64 (gniazdo Socket 939);
# Athlon 64 (gniazdo Socket 939);
# Sempron 64 (gniazdo Socket AM2);
¢ Athlon 64 (gniazdo Socket AM2);
# Athlon 64 X2 (gniazdo Socket AM2);
‘© Phenom X3, X4 (gniazdo Socket AM2+);
@ Sempron II (gniazdo Socket AM3);
e Athlon II X2, X3, X4 (gniazdo Socket AM3);
© Phenom II X2, X3, X4, X6 (gniazdo Socket AM3);
© FX X4, X6, X8 (gniazdo Socket AM3+);
© APU - Llano X2, X3, X4 (Socket FM1);
© APU - Llano X2, X3, X4 (Socket FM2);
© APU (gniazdo Socket AM4);
© Athlon (gniazdo Socket AM4);
© Ryzen 3, 5,7 (gniazdo Socket AM4);
© Ryzen Threadripper (gniazdo TR4).
Gdy firma AMD jako pierwsza na rynek wprowadzita procesory z architektura 64-bitowa, osia-
gnela ogromny sukces. Procesory mogly wykony wa¢ instrukcje zar6wno 32-, jak i 64-bitowe. Byly
bardzo wydajne. Dzieki nowej technologii zmniejszono wydzielanie ciepla, przez co procesory
AMD przestaly sie przegrzewac. Ponadto rewelacyjnym rozwiazaniem w procesorach 64-bito-
wych byto zintegrowanie kontrolera pamieci RAM. Dzieki temu procesor mégt si¢ komunikowa¢
zpamigcia z pominigciem mostka, co istotnie wplyneto na wydajnosé nowych procesoréw AMD.
Pierwsze procesory 64-bitowe montowano do gniazda Socket 754, kolejne do gniazda Socket 939.
Gniazdo obstugiwalo procesory AMD Sempron, Athlon i nowe rozwiqzanie ~ Athlon X2, czyli
Procesory dwurdzeniowe.
Procesory AMD montowane do gniazda AM2
Postep technologiczny wymusit na firmie AMD zmiang podstawki na AM2, w ktorej montowano
procesory Sempron, Athlon i Athlon X2. Miaty one juz zintegrowany kontroler pamigci DDR2.
Kolejnym krokiem w rozwoju procesoréw AMD bylo wprowadzenie procesora AMD Phenom
2 pamigcig cache trzeciego poziomu (L3). Procesory Phenom X3 i X4 montowano do gniazda
Socket AM2+. Symbol +” nie oznaczat zmiany podstawki, lecz informowat o nowych chipse-
tach, ktére obstugiwaly w pelni procesory Phenom. Procesor Phenom, zamontowany w gnied-
dzie AM2, nie by w peli wykorzystany, poniewaz chipset nie obstugiwat nowej magistrali HT
(ang, Hyper Transport). Magistrala Hyper Transport : , }
istrala punkt do punktu, czyli taczaca dwa urzadzenia szybl
You might also like
![American Gods [TV Tie-In]: A Novel](https://imgv2-1-f.scribdassets.com/img/audiobook_square_badge/626321117/198x198/22ab6b48b6/1718315036?v=1){kind=icon}
