PATOFIZIOLOSKI ASPEKTI ANALIZE URINA L ot ina, kao prvog bioloskog materijala, u svrhu dijagnosti¢ke informacje datira daleko u proélost i predstavlja ishodi8te nauénih spoznaja o ljudskom i Zivotinjskom tijelu. Koristen je tada kao glavna dijagnosticka metoda, a danas se pretrage urina vrée u dijagnosticke svrhe kod odredenih oboljenja""!, Pretraga urina je od posebnog di- jagnosti¢kog znaéaja za bolesti urinarnih organa. Treba je izv u okviru redovne klinigke pretrage u stuéaju kada postoji sumnja na bolesti urinarnih organa!”), Urin je neposredan proizvod (ekskret) bubrega i analizom istog mo- 19 steci utisak © funkcionalnom i organskom stanju tog organa. enizam putem urina izlucuje Stetne razgradne produkte meta- ‘ma, vodu i materije strane organizmu, cime se odrZava stalni salno-hemijski sastav tjelesnih tekuéina i osiguravaju normalne ednosti izostruktura (homeostaza) organizma™!, smyenom metabolickih procesa, cirkulacijskih poremeéaja te pro- pena u funkciji urogenitalnog sistema i jetre, mijenja se i hemijski sestay urina Sto se ocituje povecanim ili smanjenim izlucivanjem poje- dinih tvari te pojavom tvari koje se normalno ne izluéuju urinom. Do promjena u sastavu urina dolazi znatno prije nego Sto se pojave zna- Cajne promjene u sastavu krvi, sto je vazno pri otkrivanju bolesti uri- narnog trakta, primjerice dijabetesa te nekih drugih bolesti bubrega'!, Pretragom urina provjeravamo svojstva urina kao i sastav njegovog sedimenta (taloga), dok mikrobiolosku pretragu obavljamo kad di- jagnosticki postupak posebno zahtijeva takvu vrstu analize urina"!. Kratki historijski osvrt upotrebe urina u dijagnostitke svrhe Evidentno je da se analiza urina ubraja u prvu laboratorijsku pretra- gu koja datira od antitkih vremena. To je najfascinantnija pretraga tjelesne teku¢ine, jer je na izvjestan nacin odrazavala povijest same medicine. Sa¢uvano je nekoliko glinenih ploéica koje slikovito ilu- Striraju, odnosno daju uvid u zapazanja i zakljucke u pogledu analize 83N a" os = a4 5a rc) Oo ra Katica & Haddimusi¢ urina u tom periodu, Medutim, napredak u analizi urina u to vijeme i njezin klinicki znacaj éesto je bio spor i veoma neprihvatljiv. Sama vizuelna inspekcija, tzv. "uroskopija’, a samim time i prognoza, po- kazali su se neadekvatnim kao jedini nacin dijagnoze'"!. Uroskopija je bila medicinsko ogledalo hiljadama godina. Smatrana je prozorom koji daje uvid u rad u unutragnjost organizma. Brojne, donekle preci- zne fizioloéke teorije su nastale iz uroskopije. Zna¢aj urina u dijagno- stici bio je preuveliéan te su Ijekari smatrali da im je za postavljanje dijagnoze potreban samo urin, ali ne i prisustvo pacijental”*'. Paracelsus je jo8 u 16. stoljecu odbacio drevnu humoralnu patologiju i sugerisao da je bolest uzrokovana toksinima u tijelu, Sto se moglo osjetiti u promijenjenom sastavu urina. Zagovarao je lijek koji se te- meljio na hemijskom znanju i smatrao da lijekovi trebaju sadrzavati jednostavne i ciste hemijske tvari, a ne sadrzavati mnogo sastojaka!”!. Prvi poéeci mikroskopiranja taloga urina zabiljezeni su vec u prvoj polovini 17. stoljeéa, kada je Nicolaus Claude Fabri de Piersc 1630. godine medu prvima uocio prisutnost kristala. U prvoj polovini 19. stoljeéa mikroskopija urina se pocinje sistemski koristiti!'’!. U dva- desetom stoljecu dogodio se izuzetan napredak u podru¢ju analize urina: testiranje test trakama, primjena modernih hemijskih i mi- kroskopskih tehnika za analizu sastavnih dijelova, automatizacija i nedavno, tehnologija monoklonskih antitijela i rekombinantnih gena za poboljsanje pregleda urina. Ukratko, analiza urina, prva od svih laboratorijskih pretraga, zapo¢ela je kao prva analiza tjelesne tekuci- ne i jos uvijek ostaje kao vrlo vazno dijagnosticko sredstvo u klinic- koj medicini Prema European Urinalysis Guidelines (ECLM) opisani su standar- dizirani postupci cjelokupne analize urina, tj. svi predanaliticki, ana- litizki i postanaliticki postupci!!'! i prikazani su u poglavljima koja slijede. 84b i F PATOFIZIOLOSKI ASPEKTI ANALIZE URINA Predanaliticka faza Priprema zivotinje za uzimanje urina a je nezaobilazni preduvjet tacnog ishoda hemijskog Kyalitet uzork ak urina s najvecim brojem ; mikroskopskog pregleda urina. Uzor ata je urin uzet odmah nakon noénog sna, prije ju- sve vise kao metoda izbora spo- inja dobija prisutnih elemen, votinje!'”!. Danas se istocenteza, cime se kod zdravih zivot tarnjeg obroka ai minje pretpubicna c sterilan urin'"". Cistocenteza je rutinski postupak koji se koristi za vadenje urina ku u vesicu urinariul'’!, Ovaj PO- ubacivanjem igle kroz trbusnu stijen stupak je delikatan Sto znaci da je moguce ostetiti unutarnye struktu- re ako je igla pogresno umetnuta. Veterinari nerijetko mogu grubo ostetiti mokraéni mjehur ili, pak, d ane kao Sto su bubrezi i/ili vena cava caudalis, Sto j moguceg smrtnog ishoda (Slika 1.)!"”!. ruge unutarnje org ‘e dovesti do krvarenja ‘od imunokompromitira- ‘aj nacin bakterije mogu prou- Cest naéin uzorkovanja je kateterizacija. K nih pacijenata je neprihvatljiva, jer se na t unijeti u mokraéni mjehur sa sluznice prepucija/v zrokovati jatrogenu infekcija (Slika 2. i Slika 3.)'""’ agine i timeN J 3) > = rc) ° Katica & Had#imusié Slika 2. Kateterizacija psa"! Slika 3. Kateterizacija macke'"* Grubo plasiranje katetera bez upotrebe lubrikanta, moze prouzroko- vati eroziju sluznice uretre. Klini¢ar mora odluciti o najboljoj metodi prikupljanja urina, prema medicinskoj pozadini bolesti Zivotinje i specifi¢nim sluéajevima analize urina!”’, Posude za skupljanje i prijenos urina Urin se treba skupljati u posudama od plastike sa Sirokim grlom, po moguénosti za jednokratnu upotrebu. Kapacitet posude treba biti od 50 do 100 ml i otvora oko 5 cm u preéniku'"!, Ako se uzorak mora transportovati do mjesta pretrage, posude moraju imati poklopac za zatvaranje uz mogucnost obiljezavanja. Kako je urin agresivan uzo- rak, on se mora obraditi u Sto kraéem vremenskom periodu. Ukoliko ¢e se iz nekih razloga urin obraditi unutar 2 - 4 sata, uzorak treba biti pohranjen na +4 °C!"!, Prema drugim autorima, urin moze éekati pretragu u frizideru na +4 °C najduze od 6 do 8 satil""!, Broj ¢elijskih elemenata unutar urina je upitan ako se analiza radi nakon 2 - 4 sata, éak i ako je uzorak pohranjen u hladnjaku (+4 °C)!" Ovakav naéin Cuvanja treba biti Sto kraci, jer se kod nizih tempe- ratura taloze soli fosfata i urata, pa obilna talozenja mogu prikriti dijagnosticki znacajne elemente sedimenta. Uzorak moze biti pohra- njen na sobnoj temperaturi (+20 °C), ako se obrada izvodi unutar 30 minuta, a nakon tog vremena dolazi do lize éelijskih elemenata, posebno kod niske relativne volumne mase i alkalnog pH urina (Ta- bela 1.)!"". 86| és | Sastojak Promjena | I. ihe | Mehanizam promjene | pH pameeanje | Regradnja ure do Eritrocitiileukociti | Nestju ee e —_ ti | Nestaju | Liziranje celia inst eumpmcrena| Nesta Liziranje Usljeni hidrati Smanjuje se ~ | Glikaliza(djtvom | Js aa |e ei baklerdja) Aceton Smanjuje se Isparavanje = cetosiréetna kiselina | Smanjuje se | Prelazak uaceton | nit sea azak waceton’ | ie Smanjenje (promjena | Oy vitacia do biliverd iirubin | pee ute do actene) | Oksidacija do biliverdina oa Smanjenje (promjena ao Urobilinogen hoje od bezbojne do | Oksidacja dourobilina orani-crvene) | ! Konzerviranje urina (Tabela 2.)!"), | _ Tabela 2. Osnovne karaktet J at \Nojeee: Vesta Omjer mjesan konzervansa sa urinom 1 Toluol | 1 ml na 100 ml | | | urina Hloroform i na 100 ml urina istike najreprezents zasi Pozitivni Konzerviranjem urina moguce je sprijeciti razm oii rast i razvoj uzrokuju promjenu sadi aligitih konzervansa mogu se donekle sastojaka sedimenta urina, ali ih treba iz! rzaja uri tititi morfoloska svojstva bjegavati ukoliko je moguce ativnijih konzer' smi efekti na | Negativni efekti urin, | naurin Ima nizu specificnu tezinu istitiurin | gubitka _plinovitil nozavanje bakterija ina, Upotrebom ra- vansa urinal". d od | Ne sprecava rast h | mikroorgnizama —__| sastojaka 1s | | Ometa analizu | Djeluje kao | sedimentai | |antiseptik, visoke | reakelje ns | specifiéne tezine | dokazivanje Secera u urinu nastavija se 87Katica & Hadzimusi¢ Ometa analize Secera u reakcijama redukcije, ol : Onjer 1:5 (1 dio Djeluje kao . | Formalin (40%) formalina i 4 dijela antiseptik denaturise urina) protein, s ureom tvori tesko topljivi derivat Sih Ss, es ikO | Zaustavija rast ist aD la mikroorganizama na 1 Lurina 5. | Borna kiselina Analiticka faza Laboratorijska obrada urina obuhvata fizikalni pregled urina, hemij- sku analizu te mikroskopske pretrage sedimenta (Tabela 3), Tabela 3. Protokol rutinske analize urina Sars ___Epitene cele Pri i i ; Bakterije i drugi ST | onzistencija je jedna od fizikalnih karakteristika koja je napustena i vise se ne analizira tokom vizuelnog pregleda urina.PATOFIZIOLOSK! SPEKTI ANALIZE URINA Fizikalni pregled urina Pri fizikalnom pregledu urina analiziramo: boju, izgled, miris, speci fi¢nu tezinu kao i diurezu, odnosno dnevnu koliginu izlugenog arin Boja urina Boja urina varira kod domestificiranih Zivotinja od svij mno-Zute. Ovisi prvenstveno od prisustva pigmenata: urohroma, uroeritrina, urobilinogena, porfirina i urorozeina. Sasvim svijetao urin kod zdravih Zivotinja znak je da se unosi velika koli¢ina tecnosti, dok se kod smanjenog unosa teénosti izlucuje urin tamnije bojel*"! Nerijetko mozemo uoéiti tamnu boju urina, a koja se javlja u pa- touvijetima kod hemokoncentracija krvi; izraZeno znojenje, febrilna diareja, vomitus i sl. U drugim patofizioloskim stanjima boja stanja, primjerice moze asocirati na urina moée biti zna¢ajno izmijenjena, boju vode, sto se redovno javija kod diabetes mellitusa, diabetes in- sipidusa, kao i kod hroni¢nog intersticijalnog zapaljenja bubrega!”!. U patoloskim sluéajevima najéesce se pojavijuje crvena boja urina. Kod makrohematurije, kada se u njoj nalazi kry, boja urina je jasno crvena. Boja urina (tamno-crvena do smeda), prati hemoglobinuri- ju kao posljedicu izlaska hemoglobina iz strome eritrocita. Tokom centrifugiranja eritrociti padaju na dno epruvete, nestaje crvena boja u (supernatantu) teénom dijelu iznad taloga''!. Lijekovi na bazi po- rfirina, Fenazopiridin (Pyridium) i Rifampin (Rifadin, Rimactane), mogu obojiti urin u crvenkasto-narandzastu boju!. kao jednog od derivata hemoglobina, Prisustvo methemoglobina, li zeleno-smeda, esto urinu daje tamno-smedu boju. Zuto-smeda i kao boja piva, najéesée je porijeklom od Zuénih pigmenata- uglav- nom, bilirubin koji stajanjem oksidira u zeleni biliverdin'?". Plavi- éasta boja javija se u sluéaju prisustva indikana, a crns boja urina kod prisustva melanina. Takoder, crnu boju urina mogu uzrokavati i trovanja fenolom i krezolom. Mlijeéno-bijela boja urina, (7%. lipurija, ulvrdena je kod prisustva lipida!"| 89POGLAVLIE 2 & Hadzimusi¢ Izgled urina Izgled svjez jezeg urin: ih zivotinja je bi fica La =, ant kod zdravih Zivotinja je bistar i bez taloga. | pitari, kod kojih je urin zamucen i nerij oe zbog prisustva i ene anne mucina, karbonata i fosfata!'*!". Uzrok zamuéenj, uvje Z i ori a cae J a moze uzrokovati prisustvo leukocita i/ili bakten ae oe kao zamuéen kada nije providan. U in vitro uvjetima ae a : noj temperaturi se zamuti, najcesce zbog amonijakalnog ‘a ja i a0 posljedica talozenja fosfata. Znacajne koligine minerala istala) ima urin zamorca i zeca te su i oni zamuceni. Miris urina Miris urina kod domestificiranih Zivotinja se razlikuje od specijesa do specijesa. U okolnostima fizioloske ravnoteze miris se moze mi- jenjati ovisno i o vrsti ishrane. Kod biljojeda koji konzumiraju travu miris urina podsjeca na miris Caja. Ukoliko takve Zivotinje za obrok konzumiraju silazu, miris urina im je intenzivniji i neprijatan. Kod karnivora i omnivora, miris urina je neprijatan”". Kod éovjeka, miris urina se uporeduje s mirisom mesne juhel"!, Miris urina mote biti odvratan, ukoliko urin sadrZi gnoj, npr. kod gnojnih upala urogeni- talnog trakta. Urin moze imati miris na feces, najéeSce kod mijeSanja sadriaja iz debelog crijeva i vesice urinarie, slu¢aj kod pojave retro- vezikalne fistule. Miris urina moie biti acetonski kod metaboliékih poremecaja: ketoacidoze, dugotrajnih gladovanja i sl. Takoder, miris urina moze biti ,atipiéan - bez mirisa‘, kod diabetes mellitusa, kada zivotinje imaju veoma éesta i obilna uriniranja. Osim navedenog, urin Zivotinja moze posjedovati miris na razlicite lijekove (mentol, karbol, krezol i sl)", Specifiéna teZina urina toca) je odraz unosa teénosti, minerala, glome- Jarne funkcije bubrega, vazopresina i obima ek- ti, Izrazava koncentraciju rastvorenih ije 0 koncentracion9j i wi- Specifiéna tezina (gus rularne filtracije, tubul strarenalnog izlucivanja teCnost tvari u urinu, a Sto pruza znacajne informac dilucionoj sposobnosti bubrega. Zapravo, specifiéna tezina urina 0PATOFIZIOLOSKI ASPEKTI ANALIZE URINA si o tvarima koje bubrezi uklanjaju. Na specifiénu tezinu urina utjec koliina uree i natrijevog hlorida, a takoder u manjoj mjeri pro ne mokracne kiseline, glukoze i kreatinina. Najéesce specificna tetina urina je obrnuto srazmjerna koli¢ini izluéenog urina. Dakle, za nor- malan urin vazi inverzna veza volumena (diureze) i specifiéne tezine. kod diabetes insipidusa, izluéuje se velika kolicina urina dok kod diabetes mellitusa, iako se izlucuje zato Sto je Primjerice, male specificne tezine, velika koli¢ina mokra¢e, njena specificna tezina je velika, glukoza prisutna u mokraci”". Tabela 4. Specificna tezina urina nekih vrsta sisaral”. e tezine urina biti snizena a variranja specifien a moze U Tabeli 4, su navedena fiziolosk ai hiperstenurija- kod domestificiranih zivotinja. Spec i povisena, Sto se naziva hipostenurija, izost ifiéna tezin enurij na tezina urina) Poli- toloskog karaktera. Fol Ee zinu. Farmakoloski da (narocito Hipostenurija (smanjena specific Moie biti fizioloskog, farmakoloskog ili dipsi¢ne Zivotinje imaju smanjenu speci ; mo su vezani za upotrebu diuretika 1 kortiko’ od pasa), kao i kod primjene nekih anestetika- : zuje na hroniénu bu- orticizam, piometr u polidips- al) ttolodka smanjenje specificne tezine urina uka: is slabost, diabetes insipidus, hiperadrenok t : !perkalcemiju, hipokalemiju, oboljenje jetre te psihoge” 14, kao i stanja fizioloske inhibicije lucenj ‘ADH hormon 1es Katica & Hadzimusi€é Hiperstenurija (povecana specifiéna tezina urina) e tezine urina se moze javiti uslijed smanjenog Poveéanje specificn nojenja, diabetes mellitusa j unosa teénosti, dehidracije, pojacanog 2! akutnog oboljenja bubrega. Izostenurija podrazumijeva stanje pri kome je specifiéna tezina urina d 1.010 do 1.012, ti predstavlja ekvivalent jer tubularni dio bubrega nije spo- a, Izostenurija nastaje pri teSkim da je u funkciji veoma mali broj wijuje samo kod novoroden- a ek nakon partusa’*". Izostenurija fiksirana na vrijednost o specifi¢ne tezine krvne plazme, soban da vréi koncentriranje urin poreme¢ajima funkcije bubrega, kas nefrona. Fizioloska izostenurija se pO} éadi jer se sazrijevanje tubula zavréava t Odredivanje specificne tezine urina Uobiéajena metoda za odredivanje specifiéne tezine je upotreba re- fraktometra (Slika 4,). Urin trake se ne smatraju pouzdanom metodom odredivanja speci- fine tezine, dok urinometar zal nu urina, koju nije uvijek moguce dobiti (Slika 5.). htjeva veliku koliéi Slika 4. Refraktometar a odredivanje Slika 5. Urinometar specifiéne tezine urinal”, staklenom menzurom- aoPATOFIZIOLOSKI ASPEKTI ANALIZE URINA Ruéni refraktometri imaju kompaktne dimenzije i ne sadrée elektri nicke sklopove i baterije (Slika 4.), Sto ih Cini jednostavnim za a renje. Vrlo su aplikativni zbog njihove tacnosti i jednostavnosti ie ristenja. Za odredivanje specifiéne tezine urina putem refraktometra samo nekoliko kapi ispitivanog urina, sto ga Cini veoma potrebno je il), prihvatljivim u veterinarskoj praks duiran numeri¢kim oznakama od 1.000 Urinometar (Slika 5.) je gra °C. Odredivanje specificne do 1.060 i bazdaren za temperaturu od 15 urina se vréi tako Sto se u staklenu menzuru od 50 ml padlji- vo sipa urin, bez stvaranja pjene iu nju lagano uroni urinometar pa se ocita vrijednost specificne tezine. Dobivena vrijednost specifiéne tezine na ovaj nacin zavisi od temperaturnog ambijenta u laborato- riji, a za koju je urinometar baddaren (za svaka 3 °C dodaje se 0.001, a ako je niza, oduzima se ista vrijednost). Ukoliko je mala kolicina urina koja se ispituje, urin se razrijedi jednakim dijelom vode da bi se napunila menzura. Razrjedenje se uzima u obzir pri izracunavanju specifiéne tezine""'. Zbog pomenutih korekcija na te! nost da se mora posjedovati oko odredivanja specifiéne tezine je potisnu tezine uru i razrjedenje, kao i nuZ- mperatt ova metoda 50 ml urina za analizu, ta iz upotrebe. Koli¢ina urina (diureza) ‘enog u toku jednog dana naziva se di- tina farmama iu uvje- Ginu izluéenog urina Koligina (volumen) urina izlué ureza. Ovaj fizikalni parameter se moze pratil tima kada je Zivotinja hospitalizirana. Na koli utjece funkcioniranje urinarnog trakta, jetre, hormonalnog, nervnog eée i vista konzumirane 1 i : i ecole sistema. Takoder ut) a volumen unesene teénosti starosna dob, spol, gubitak teéno- st ani j Fy Cosy a . : . . ‘iz organizma, znojenje tokom fizicke aktivnosti, kao i neki drugi Vanjski faktori!*2!23) Kali : i ah Sp i Cina dnevno izluéenog urina kod vecine domacih Ziv' ana jeu Tabeli 5. otinja pri- 93 fo] at a > 4 a feo) ° [28Katica & Hadzim (211 ‘Tabela 5. Koligina urina izluéena u toku 24 sata"). nje urina mote biti: Normalno izluciva' - oligurija - smanjeno, = poliurija - povecano, = = anurija - potpuni prestanak izluéivanja urina. Oligurija Podrazumijeva smanjeno izluéivanje urina, 30% nize u odnosu na normalnu vrijednost. Moze da se javi u poéetnoj fazi akutnog glome- rulonefritisa, kao i u zavrénoj fazi hroni¢ne bolesti bubrega, kada je yeoma smanjen broj funkcionalnih nefrona”**!, Oligurija se srece i kod zacepljenja urinarnih kanala razli¢itim kon- krementima, strikturama i/ili tumorima. Osim navedenog, na sma- njenje eliminacije urina utjece: diareja, nastanak edema, febrilna sta- nja, kao i uzimanje malih kolicina teénosti!”"!, Nerijetko oligurija moze da preraste u anuriju, tj. stanje gdje dolazi do potpunog prekida izlucivanja urina, a Sto je éesta pojava kod akut- nog zatajenja bubrega, kao i kod uremije’”"!, Pad arterijskog priti- ska, primjerice uslijed obilnih krvarenja, vazomotorni kolaps, dehi- dratacija organizma, kao i refleksne vazokonstrikcije krvnih sudova bubrega, kao i bubreZne, crijevne i zu¢ne kolike, najées¢i su razlozi nastanka anurija. Sve navedeno dovodi do potpunog prestanka glo- merularne filtracije, a 8to u konaénici dovodi do endogene intoksika- cije, iz koje proizilazi koma i uginuce Zivotinje™), 94PATOFIZIOLOSK — ZIOLOSKI ASPEKT; ms PKTI ANALIZE UR ZE URINA Poliurija Prema mehanizmu nasta: Ze si ij mete ed inka moze se Podijeliti na renalnu i ekst alnu. Renalna poliurija se moze javiti u fazi rek oad je akutne insuficijencij: Hu eeaa Posli- j : : cijencije bubrega, kao i poslije uklanjanja opstrukcije er aa partijama urinarnog trakta tzy, postopstruktivna eel jacan Kod macéaka, postopstruktivna poliurija nastaje 2-3 sata nakon uspostavljanja prohodnosti urinarnih puteva, a manifestira se pove- anim izlucivanjem urina, odnosno vise od 2 ml/kg/h. Ekstrarenalna poliurija se javlja u fizioloskim uvjetima kod unosenja vece koliine tecnosti u organizam. U literaturi je opisana i tzv. jatrogena poliurija, a njeno nastajanje povezuje se s aplikacijom tekucinske terapije'”. Patoloska hormonalna ekstrarenalna poliurija se javlja kod diabetes insipidusa, tj. smanjenog lu¢enja ADH hormona ili, pak, kod nefro- genog insipidnog diabetesa kada bubrezni kanalici nisu osjetljivi na antidiuretiéni hormon. Moée se javiti iu toku bolesti koje uzrokuju osmotsku diurezu, kao Sto je diabetes mellitus. Postoji i postedemska poliurija koja nastaje kada se otkloni uzrok pojave edema). Poremeéaji u vezi s ritmom mokrenja Polakiurija ili mikturicija podrazumijeva cesto mokrenje (obiéno malih koliéina, svakih 30 minuta i ces¢e). Utvrdena je kod pasa pri- likom upale prostate (prostatitisa)!”*, zatim kod cistitisa (inflamacije vesice urinarie), preciznije kod Feline Idiopathic Cystitis (FIC) - ma- Gji idiopatski cystitis, utvrden kod oba spola”*", zatim inflamaci- je bubreine karlice (pijelitis) i kod raznih drugih stanja nadrazenog urogenitalnog trakta!". od poliurije. Polakiuri- okrenje malih koli¢ina pilna cesta mokrenja. Neophodno je znati razlikovati polakiuriju ja, kako je veé receno, podrazumijeva esto m urina, za razliku od poliurije gdje uocavamo © Disurija ~ otezano i/ili bolno mokrenje i strangurija ~ sPor0 1°" krenje, gdje istiée kap po kap urina, redovna je pojava kod a slucaju bolesti donjeg urinarnog trakta (engl. Feline Lower . an Tract Disease - FLUDT), Uzroci koji dovode do ove bolest! 10° 95 N (— a F 4 a C) ° isKatica & Hadzimusi¢ di : ni¢kih znakova su infekcije, urolitijaza, uretralni Cepovi, neoplazme, anatomski defekti i jatrogeni poremeéaji!””. Takoder, navedeni pore. me¢aji u vezi s ritmom mokrenja, €esto se javljaju i kod pasa tokom prostatitisal**!. Urinarna inkontinencija (UI) Kod malih Zivotinja UI je uglavnom problem pasa, posebno kuja'*"), a kod maéaka je puno rjede prisutna'!, Definira se kao nevoljan gubitak urina kroz uretru!23!, Nastanak UI kod domestificiranih Zivotinja je u tijesnoj vezi sa patofizioloskim promjenama na nivou mokraénog mjehura i uretre, zatim sa poremeéajima faza mokrenja i skladigtenja urina, kao i sa prisutnim lezijama na dijelu nervnog sistema koji inervira distalne partije urinarnog trakta!!, Uzroci koji dovode nastanku UI su najéesée kongenitalne anomalije (ektopiéni ureter i ektopiéna uretra), trauma, lezije, atonija mokracnog mje- hura, razlicite bolesti uretre, nekompetencija mehanizma uretralnog sfinktera i sl.'*"). Hemijski dio pregleda urina Postoji vise nacina hemijskog pregleda urina. Pored upotrebe test traka, moguée je dobiti rezultate na prisutvo pojedinih supstanci u urinu, ukoliko urin mijegamo u razlicitim omjerima, primjerice mi- neralnim kiselinama ili alkaloidnim reagensima s ili bez zagrijavanja. Upotreba test traka prilikom hemijskog pregleda urina Hemijski pregled urina test trakama je neinvazivan, brz i jeftin test’. Test trake podrazumijevaju rutinsko testiranje urina i koriste se u sklopu tzv. brze dijagnostike (Slika 6. A i Slika 6. B). Ovim putem omogu¢avamo mjerenje odredenih sastojaka u urinu koji su znacajni u dijagnostici dijabetesa, urogenitalnih i bubreZnih bolesti, jetrenih bolesti, hemoliti¢kih bolesti te metabolickih i kiselinsko-bazi¢nih poreme¢aja. 96