Robert M.

Wegner

Opowieści
z meekhańskiego
pogranicza
Północ – Południe
 PÓŁNOC
Topór i skała
 Honor górala

Shadoree nadeszli dokładnie z tej strony, z której się ich spodziewano. Dwunastu
objuczonych jak muły mężczyzn wyłoniło się z lasu na wschodnim krańcu hali. Zatrzymali
się na skraju drzew. Wyglądali, jakby szli bez przerwy przez ostatnie kilka dni, brudni,
zarośnięci, zdyszani. Zbliżał się wieczór i słońce świeciło im prosto w oczy, a rozległa połać
hali, lekko pofałdowana i skrząca świeżym śniegiem, wyglądała czysto i spokojnie. Wabiła,
obiecując łatwiejszą drogę i brak zasadzki.
Oczywiście kłamała.
Pierwszy z mężczyzn postąpił kilka kroków naprzód, zapadając się po kolana w miękki
puch. Widać śnieg spadł nie wcześniej niż zeszłej nocy. Przybysz poprawił wielki wór na
ramionach, warknął coś do reszty i ruszył przed siebie, najwyraźniej zamierzając przeciąć
halę wpół, najkrótszą drogą. Inni ruszyli za nim w kilkustopowych odstępach. Po jakichś stu
krokach przewodnik zatrzymał się, ciężko dysząc, i dał znać drugiemu w kolejności, żeby go
zastąpił. Sam poczekał, aż reszta grupy go minie, i zajął miejsce na końcu. Po następnych stu
krokach nastąpiła kolejna zmiana, potem jeszcze jedna. Jak na ludzi, którzy najpewniej mieli
za sobą całonocną wędrówkę, utrzymywali niezłe tempo. W kwadrans przebyli połowę drogi.
I wtedy hala ich zdradziła.
Śnieg po obu stronach wyciągniętej w długi wąż grupy eksplodował w kilkunastu
miejscach. Z tumanów lodowego puchu wyskoczyły owinięte w futra, wymachujące bronią
postacie. Powietrze przeszył krzyk:
– Górska Straż! Rzucić broń!
Shadoree ani myśleli słuchać.

***
Chwilę później było po wszystkim. Porucznik Kenneth-lyw-Darawyt patrzył obojętnie,
jak jego ludzie nożami sprawdzają, czy któryś z bandziorów nie udaje trupa. Dwóch,
wziętych żywcem, wiązano właśnie na uboczu. Hala nie wyglądała już jak oaza spokoju – na
zdeptanym śniegu, między trupami i porzuconymi tobołami, wykwitały plamy jaskrawej
czerwieni. Gdzieniegdzie prześwitywała późnojesienna trawa.
 – Szlag trafił malowniczy widoczek – mruknął w przestrzeń.
– Słucham, panie poruczniku? – Stojący opodal dziesiętnik spojrzał pytająco.
– Nic, nic, Varhenn. Po nocy w norze zawsze gadam do siebie. Jakie straty?
Wytatuowana twarz podoficera rozjaśniła się.
– Trzech rannych. W tym tylko jeden poważnie, dostał w kolano i nie będzie mógł
chodzić.
– W porządku, i tak miałem wysłać gońca do Belenden. Gdy dołączy reszta,
przygotujecie sanie i psy.
– Tak jest.
Porucznik spojrzał na jeńców.
– A ci?
– Jeden młodzik i jeden idiota. Nie będzie z nich pożytku.
– Jeszcze zobaczymy. – Oficer odwrócił się do grupy żołnierzy. – Andan! Zaszczyć
uwagą swojego dowódcę.
Andan-keyr-Treffer, najmłodszy z jego dziesiętników, przytruchtał posłusznie i ani
ciężki, łuskowy pancerz, ani pas obciążony szablą i toporem na krótkim stylisku najwyraźniej
mu nie przeszkadzały. Kenneth wiedział, że to nie nadgorliwość czy służalczość. Po nocy
spędzonej w wygrzebanych w śniegu norach każda odrobina ruchu była błogosławieństwem.
Podoficer był niski i krępy, na dodatek zarośnięty jak niedźwiedź; w ciemnej uliczce mógłby
przestraszyć każdego przechodnia. Porucznik westchnął w myślach i przeniósł wzrok na
drugiego dziesiętnika.
Varhenn Velergorf, siwowłosy i wąsaty, w krótkiej kolczudze, skórzanych portkach i
kosmatej baranicy narzuconej na grzbiet, wyglądał jak zbir. Na policzkach, czole i grzbietach
dłoni miał niebieskie, siwe i czarne plemienne tatuaże. Przypominający katowskie narzędzie
topór, z długą na dziesięć cali brodą, trzymał przerzucony niedbale przez ramię. Żeleźce
ciągle lepiło się od krwi. Wyglądamy, psiakrew, gorzej niż banda zbójców, pomyślał
Kenneth. Nic dziwnego, że każą nam się okrzykiwać przy każdym spotkaniu.
– Andan – zwrócił się najpierw do młodszego dziesiętnika. – Zrobisz zbiórkę. Chcę
powiedzieć parę słów. Potem przeszukasz rzeczy Shadoree. Może dowiemy się, gdzie szli.
Dziesiętnik wykonał coś, co od biedy mogło uchodzić za salut.
– Taaa jest. A czarownik?
Oficer skrzywił się.
– Nie będę na niego czekał. Wie nie więcej niż my i sprawia same kłopoty. Nie po to
kazałem Berghowi trzymać go z daleka, żeby teraz czekać na jaśnie wielmożnego mistrza –
stwierdził z przekąsem. – Aha, Andan, żadnego obcinania uszu, nie tym skurwysynom.
– Jasne.
– Biegiem!
Krępy podoficer potruchtał do żołnierzy. Kenneth odwrócił się do Velergorfa.
 – Gdy Andan skończy, wyślesz kilku ludzi, żeby przygotowali na skraju lasu duży stos.
– Tak jest.
– Potem przesłuchamy tych dwóch. A co do zbiórki... Pamiętasz o mojej prośbie?
Siwowłosy dziesiętnik uśmiechnął się lekko.
– Pamiętam, panie poruczniku.
– No to nadstawiaj uszu.
Kenneth odwrócił się, spoglądając w kierunku zachodzącego słońca. Z tej strony hala
ciągle wyglądała czysto i spokojnie. W ależ straszne gówno wdepnęliśmy, pomyślał. Zanim
sprawa się skończy, ubabrzemy się po same uszy.
Kilkanaście kroków za nim Andan skończył ustawiać oddział w szeregu. Siedemnastu
żołnierzy – malownicza zbieranina, wyposażona w imponującą kolekcję pancerzy, hełmów,
tarcz i najróżniejszego uzbrojenia zaczepnego. Tylko trzech zadało sobie trud założenia
płaszczy ze znakami Górskiej Straży. Porucznik ruszył w ich stronę.
Wiedział, że sam nie wygląda lepiej. Nosił futrzany kubrak narzucony na koszulę z
surowego sukna, solidne buty i spodnie ze skóry młodej foki uszyte, aherską modą, sierścią
do wewnątrz. Do tego połatana kolczuga, prosty hełm, długi miecz i okrągła tarcza ze
spiczastym umbem. Gdyby nie jasnoszary płaszcz z wyszytymi na przodzie dwoma szóstkami
i stylizowanym łbem wessyrskiego owczarka – symbolem Górskiej Straży – nikt przy
zdrowych zmysłach nie wziąłby go za cesarskiego żołnierza.
Górska Straż była jedną z tych jednostek Cesarstwa Meekhańskiego, której historia
sięgała przedmeekhańskich czasów. Zanim Imperium oparło się w marszu na północ o góry
Ansar Kirreh, ziemiami tymi władała luźna liga plemion wessyrskich, których główną siłą
były właśnie oddziały bitnych górali, zwane Górską Strażą. W trakcie wojny z Meekhanem
znający teren jak własną kieszeń strażnicy nie raz i nie dwa utarli nosa imperialnej piechocie,
budząc niechętny podziw i uznanie napastników. Po sześciu latach wojna zakończyła się
objęciem przez Imperium protektoratu nad ziemiami między rzeką Vanawen a łańcuchem
górskim, zwanym Wielkim Grzbietem. Przez następne kilkadziesiąt lat protektorat łagodnie
przeszedł w pełną aneksję. Stało się to dzięki dość rozsądnej polityce Imperium, które
przyznało tubylcom pełnię praw, przysługujących rodowitym Meekhańczykom, i nie wtrącało
się za bardzo do miejscowych zwyczajów i tradycji. Niejako przy okazji słynąca z
pragmatyzmu imperialna armia przyjęła na swój żołd Górską Straż, doceniając jej wartość i
zalety. W terenie pozbawionym utwardzonych dróg, na górskich ścieżkach, w wąskich
kotlinach i na wietrznych szczytach strażnicy okazali się po prostu lepsi od regularnej ciężkiej
piechoty. Pozwolono im nawet zachować pierwotny podział na oddziały, liczące po stu i
tysiąc ludzi, zwane już jednak, zgodnie z meekhańską terminologią, kompaniami i pułkami.
W porównaniu z liczącymi dwanaście dwustuosobowych kompanii pułkami meekhańskiej
piechoty oddziały Górskiej Straży były mniejsze, ale szybsze i znacznie ruchliwsze. Idealne
do górskich potyczek. Strażnicy rekrutowali żołnierzy z miejscowych górali, pozwalając
każdemu zachować własne uzbrojenie i stosować ulubiony styl walki, bo w tych okolicach
rzadko ścierano się w szyku, zwartymi oddziałami, tarcza przy tarczy. W rezultacie przeciętny
oddział Straży wyglądał jak banda zbójów. A porucznik Kenneth-lyw-Darawyt właśnie stanął
przed takim oddziałem.
– Baczność! – Dziesiętnik Andan-keyr-Treffer miał, jak na swój wzrost, imponujący głos.
Szereg wyprężył się, w mniej lub bardziej udany sposób parodiując pozycję zasadniczą.
– Łatwo wam dziś poszło. – Kenneth zatrzymał się przed żołnierzami, mierząc ich
uważnym spojrzeniem. Do licha, większość była starsza od niego. – Wiecie dlaczego? Bo oni
szli tutaj noc i dzień bez odpoczynku. Połowa od razu padła od strzał, a reszta była zbyt
zmęczona, żeby się bronić, jak należy.
Przerwał, dając im chwilę na przetrawienie tych słów.
– To była dobra walka. Ale następna może być znacznie trudniejsza. Ciągle nie wiemy,
gdzie ukryła się reszta klanu ani ilu ich będzie – nie bardzo wiedział, co zrobić z rękami, więc
zatknął je za pas. – Teraz poczekamy na Bergha i czarownika. Dziesiętnik Velergorf znajdzie
zajęcie dla kilku z was. Reszta zajmie się rozbiciem namiotów i rozpaleniem ognia. Po
dwudziestu godzinach w norach należy nam się ciepłe żarcie.
Odpowiedział mu zgodny pomruk.
– Zanim to jednak nastąpi, musimy posprzątać. Zgodnie z rozkazami po Shadoree ma nie
zostać żaden ślad. To wredna robota, jednak nikt nas nie wyręczy.
Szereg zachował martwą ciszę.
– Ale na początek po pół kubka wódki na głowę – tym razem pomruk był radośniejszy. –
A dla tych, co nie wstydzą się własnych znaków, po całym.
Kenneth wymownym gestem wskazał trzech żołnierzy, noszących szare, obszyte białą
lamówką płaszcze z niebarwionej wełny.
– Rozejść się.
Porucznik odetchnął. Ciągle nie czuł się pewnie w takich sytuacjach, a co gorsza, miał
wrażenie, że wszyscy doskonale o tym wiedzą.
– Panie poruczniku – Velergorf wyrósł przy nim jak spod ziemi. – Ja w sprawie
pańskiego rozkazu.
– Pamiętam. Chodźmy na bok.
Odeszli kilkanaście kroków.
– I jak?
Przy Velergorfie Kenneth nie musiał udawać. Służyli razem od pięciu lat – najpierw w
jednej dziesiątce, jako zwykli żołnierze, później on został dziesiętnikiem, a Velergorf jego
prawą ręką. Po objęciu dowództwa nad nowo utworzoną Szóstą Kompanią Kenneth
przydzielił mu własną dziesiątkę, mając pełne zaufanie do umiejętności i doświadczenia
starego górala. A potem wziął go na stronę i poprosił, żeby mu patrzył na ręce i wytykał błędy
– Dobrze. Krótko i do rzeczy – dziesiętnik mówił szeptem. – Niewiele jest rzeczy
gorszych niż dowódca, co po skończonej robocie przez godzinę na zmianę się chełpi i strofuje
ludzi. Ale niech pan nie dzieli ich na lepszych i gorszych z powodu płaszczy. Będą z tego
kłopoty.
– To jak ich zmusić, żeby nosili znaki własnej kompanii?
Dziesiętnik podniósł garść śniegu i zaczął ścierać krew z ostrza topora.
– Potrzebują czasu – zaczął po chwili starszy żołnierz. – Ta tak zwana kompania to cztery
dziesiątki zebrane z różnych oddziałów i uzupełnione rekrutami. Dziesiątka Andana przyszła
z Czarnych Portek Berhoffitza, a kto o nich nie słyszał? Bergh – z Ósmej Kompanii
Dwunastego Pułku, z Dzikich Psów. To też sławna nazwa. A chłopcy, których mi pan dał, to
przecież Łobuzy z Gallen. Pierwsza Kompania, Czwarty Pułk. Wszystko słynne i zasłużone
oddziały. Latami pracowały na swoją sławę. A tu, co? Przenoszą ich do Szóstego Pułku, który
powstał ledwo rok temu, nie ma za sobą żadnej wielkiej kampanii ani zwycięstw i właściwie
ciągle się formuje. Na dodatek trafiają do niego, bo pułk nie może sobie poradzić z jednym
klanem zdziczałych górali. Oni po prostu czują się oszukani. Zabrano ich z własnych
oddziałów i przydzielono do najmłodszego pułku w Straży. I to do jego najnowszej kompanii,
dowodzonej przez jakiegoś nieznanego młodzika.
– Nie prosiłem się o stopień.
– Słyszałem. Nie dość, że młody, to jeszcze głupi...
Kenneth roześmiał się głośno. Kilku stojących najbliżej żołnierzy odwróciło ku nim
głowy.
– Dobrze – Velergorf też się uśmiechnął. – Jeśli dowódca się śmieje, to znaczy, że
wszystko idzie dobrze. Dobrze też, że jest pan ten, tego... nooo...
– Rudy?
– Tak, panie poruczniku. Wszyscy wiedzą, że góry lubią czerwonowłosych. Ten przesąd
jest ciągle żywy stąd aż do wschodniego Jehyr.
– Powinienem więc podziękować mojemu ojcu, bo ożenił się z najbardziej rudą
dziewczyną w okolicy, chociaż wszyscy mu to odradzali. Ale nie mówimy o mnie, tylko o
moich ludziach, Varhenn. Na coś jeszcze powinienem zwrócić uwagę?
– Niech pan im po prostu da czas, panie poruczniku. – Dziesiętnik zatknął topór za pas i
podrapał się po brodzie. – Tu chodzi też o, hm, jakość materiału. Gdy Berhoffitz, Wer-Yllen i
inni dostali rozkaz, żeby podzielić się ludźmi z naszym pułkiem, wysłali najmniej
wartościowych. I nie mam do nich o to żalu, sam bym tak zrobił. Nie żeby te chłopaki były
całkiem do niczego, ale to ci najmniej doświadczeni, najbardziej krnąbrni, tacy, których
ustawia się na szpicy, gdy spodziewasz się zasadzki. Część potraktowała przydział do
Szóstego Pułku jak karę. Niezasłużoną karę.
– Czyli co? Mam doprowadzić do tego, żebyśmy stali się tak znani jak Czarne Portki? To
może mi zająć resztę życia. Dość krótkiego zresztą, jeśli będę się usilnie starał...
– Nie, panie poruczniku. Na początek wystarczy pokazać im, że mogą panu zaufać. Że
zna się pan na robocie i nie dostał stopnia dzięki stryjowi w sztabie.
– Myślałem, że nieźle mi idzie.
– Tak. Kiedy wydał pan rozkaz, żeby podzielić kompanię i przejść nocą przez przełęcz
Call-Ander, myślałem, że to największa głupota. O tej porze roku powinno tam już być śniegu
po szyję. Bez psów i sań mogliśmy ugrzęznąć. Ale tam śniegu było tyle, jakby się kozioł
zebździł. Potem kazał nam pan czaić się tu, w norach, pod śniegiem, przez pół nocy i niemal
cały dzień. Jeszcze godzinę temu wszyscy przeklinali pana za tę wycieczkę i nocleg na ziemi.
Ale kiedy Shadoree wyszli z lasu w tym miejscu, które pan wskazał... No, no. Co jak co, ale o
tym będą długo gadać.
– Od pół roku nam się wymykają, więc...
Dziesiętnik pokręcił głową.
– Niech pan mi tego nie tłumaczy. Jest pan oficerem. Co prawda dopiero od miesiąca, ale
to nie ma znaczenia. Pokazał pan wszystkim, że ma nosa i zna się na górach. Teraz wystarczy
tylko udowodnić, że to nie było szczęście.
– Sam chciałbym w to wierzyć.
Varhenn Velergorf uśmiechnął się lekko.
– To są góry, panie poruczniku. Tutaj szczęście mają tylko dzieci i idioci.
– To do której grupy mnie zaliczasz?
Tym razem to dziesiętnik parsknął śmiechem.
– O tym z pewnością będą opowiadać. – Velergorf bezceremonialnie smarknął na śnieg. –
Wyrżnęli bandę Shadoree, a potem stali pośród trupów i opowiadali sobie kawały. Jak pan
myśli, kiedy dołączy reszta kompanii?
– Masz na myśli tych dwudziestu chłopa i dziesięć psów? Jeśli Bergh utrzymał takie
tempo, jak mu sugerowałem, powinni tu być przed północą.
– Co potem?
– Jeszcze nie wiem. Zdecyduję, gdy Andan znajdzie coś, co pomoże nam rozgryźć cel
wędrówki bandy.
Velergorf się zasępił.
– Andan. Właśnie, panie poruczniku. Trzeba go usadzić.
– Usadzić? – Kenneth czuł, o co chodzi, ale chciał, żeby dziesiętnik potwierdził jego
spostrzeżenia.
– To jego „taaa jest”, „jasne”, stanie na baczność tak, jakby miał zaraz sraczki dostać,
zapominanie o oddawaniu honorów i tak dalej. Jeszcze chwila, a zacznie pytać, dlaczego padł
taki, a nie inny rozkaz, zamiast robić, co mu każą. A inni wezmą z niego przykład. To
niebezpieczne. Jest pan młodszy od niego i krócej służy. On... potrzebuje przypomnienia, kto
tu dowodzi.
– Zajmę się nim. – Porucznik pokiwał głową. – Dziękuję.
– Nie ma za co. Za to mi płacą.
 Wyszczerzyli się jednocześnie, mimo że był to ograny dowcip.
– Jak myślisz – Kenneth wskazał na leżące ciała. – Gdzie mogli iść?
Siwy dziesiętnik podrapał się po dwudniowym zaroście.
– Stąd? Tylko do Gyreten albo na Wysokie Pastwiska.
– Hm... No nie wiem. To zbyt oczywiste.
Usłyszeli skrzypienie śniegu. Podszedł do nich Andan-keyr-Treffer, niosąc coś w ręku.
Miał dziwną minę.
– Ani Gyreten, ani Wysokie Pastwiska – powiedział. – Albo ja jestem półaher.
Pokazał im, co znalazł. Był to dziwaczny sandał. Składał się z drewnianej podeszwy,
nabijanej mnóstwem gwoździ i zaopatrzonej w kilka skórzanych pasków.
– Mocuje się je do butów – wyjaśnił, nie wiadomo po co.
– Wiem, żeby nie ślizgać się po lodzie. Co jeszcze?
– Haki i liny. Porządnie zrobione. Widać, że wiedzą, jak się nimi posługiwać.
– Czekany?
– Po jednym na łebka.
Kenneth zacisnął zęby.
– Wiecie, co to znaczy, prawda? Te szczury kryją się po drugiej stronie Starego
Gwyhrena.
– Niemożliwe. – Velergorf wskazał majaczącą na północy ścianę bieli. – Musieliby być
szaleni, żeby przechodzić lodowiec.
– Oni są szaleni. Pewnie w trakcie przeprawy zginęła połowa kobiet i dzieci, ale przeszli i
kryją się po drugiej stronie. To dlatego od pół roku nie możemy ich znaleźć.
Starszy dziesiętnik spojrzał na niego z błyskiem w oku.
– Pan wiedział, domyślał się tego! Dlatego kazał nam zaczaić się właśnie tutaj.
– Ryzykowałem. – Kenneth wzruszył ramionami. – Jak już mówiłem, szukamy ich pół
roku, nasz pułk i dwa inne. Wykurzyliśmy w międzyczasie nawet świstaki z nor, a bandyci z
klanu pojawiają się nie wiadomo skąd i znikają, nie wiadomo gdzie. Zabijają ludzi w całej
prowincji. Ale nigdy nie uderzali dalej niż trzy, cztery dni drogi od lodowca.
Andan pokręcił głową.
– Ale żeby zaczaili się po drugiej stronie? Aherowie powinni ich wytłuc w trzy dni.
Miał rację. Stary Gwyhren, zwany przez miejscowych górali Białą Ścianą, a przez aherów
Gwyhhrenh-omer-gaaranaa, czyli Ojcem Lodu, był największym lodowcem na Północy. Brał
swój początek gdzieś pośród szczytów ośmiomilowych gór Wielkiego Grzbietu i sunął na
południowy zachód, z arogancją sugerującą, że w razie potrzeby utoruje sobie drogę siłą.
Wypełniał całkowicie dno rozległej doliny, zamkniętej między potężnymi szczytami, po czym
wylewał się z niej pięćdziesięciomilowym jęzorem lodu, wpadającym do jeziora Doranth.
W tym rejonie gór lodowiec stanowił granicę, o którą oparła się meekhańska ekspansja na
północ. Za nim zaczynały się ziemie aherów i tych nielicznych klanów górali, które za żadną
cenę nie chciały się poddać imperialnemu zwierzchnictwu. Stanowił zresztą granicę
wyjątkowo szczelną i bezpieczną. Stary Gwyhren miał w najszerszym miejscu ponad osiem
mil szerokości, a jego poprzecinany szczelinami i pęknięciami grzbiet był śmiertelną pułapką
nawet dla najbardziej doświadczonych górali. Niektórzy magowie twierdzili, że lodowiec
zahacza po drodze o potężne źródło Mocy, aspektowane przez Ciemność, inni wspominali o
Uroczysku, przykrytym rzeką lodu. Nieważne, jaką tajemnicę skrywał – przechodzenie go
uważano za objaw szaleństwa. Dlatego ziemie na południe od lodowca uchodziły za tereny
bardzo spokojne. Przynajmniej do czasu pojawienia się Shadoree.
– Dobra. – Kenneth postanowił przerwać przedłużające się milczenie. – Nie pytam, czy to
robią, bo najwyraźniej przełażą przez Starego Gwyhrena jak przez ślizgawkę. Pytam, w
którym miejscu?
– Zaraz przy wylocie z doliny. – Velergorf najwyraźniej zdążył już oswoić się z tą myślą.
– Tam jest najwęziej. Zresztą, jak się zastanowić, to tam właśnie szli.
– Też tak myślę. Andan! – Kenneth odwrócił się do krępego dziesiętnika. – Zbierz te
haki, liny i czekany.
Podoficer zawahał się.
– Pójdziemy na drugą stronę?
– Tak. Klan najwyraźniej jakoś dogaduje się z aherami. Gdy ta grupa nie wróci, przeniosą
się gdzie indziej i ukryją. Potem przyjdzie zima i znów będziemy mogli tylko czekać na
kolejne Koory-Amenesc. – Porucznik zacisnął wargi w wąską kreskę. – Nie dopuszczę do
tego.
– Taaa jest. – Młodszy dziesiętnik uśmiechnął się lekko. Kenneth nawet nie mrugnął.
– Co jeszcze znalazłeś?
Andan spoważniał.
– To, co zostało z rodziny rymarza z Handerkeh. Jeśli poćwiartuje się dorosłego chłopa,
dwie baby i czworo dzieci, to akurat zmieszczą się w takich worach, jak te tam.
Powiedział to wszystko szybko, cicho, przez zaciśnięte zęby. Kenneth zaklął. Gdy kilka
dni temu znaleziono przewrócony wóz i ślady krwi, wszyscy mieli nadzieję, jakkolwiek by to
brzmiało, że rodzina z Handerkeh padła ofiarą zwykłych zbójów. Tacy rzadko mordowali
kobiety i dzieci.
– Będziemy musieli też spalić ich ciała.
– Tak jest, panie poruczniku. – Velergorf skinął głową. – Ale rozpalimy osobny stos.
– Zgadzam się. – Kenneth nagle poczuł się zmęczony i bardzo zły. – Varhenn, masz tego
śniegoszczura, który próbował cię wczoraj capnąć?
– Tak, panie poruczniku.
– Więc chodźmy do jeńców.
Więźniów było dwóch, niskich, krępych i przygarbionych. Leżeli na śniegu, powiązani
tak, że ledwo mogli się ruszać. Obaj mieli cofnięte czoła, płaskie nosy i szerokie kości
policzkowe. Gdyby nie wyraźna różnica wieku, mogliby uchodzić za braci bliźniaków. Na
widok podchodzącego dowódcy żołnierz pilnujący więźniów wyprostował się i kopnął
starszego Shadoree, który właśnie podpełzł i najwyraźniej zamierzał ugryźć go w nogę. Ten
zakwilił cicho, a później wybuchnął zawodzącym śmiechem. Młodszy jeniec, dzieciak
jeszcze, uśmiechnął się drwiąco, pokazując kilka spiłowanych w szpic zębów.
– Na, poscęściło sie wam pieski. Kcecie kość? – powiedział.
Spojrzał im w oczy i urwał. Potem uciekł wzrokiem w bok. Otaczał go intensywny,
mdlący zapach. Kenneth skrzywił się.
– Co tak śmierdzi?
– Pewnie barani łój, panie poruczniku – odezwał się pilnujący ich strażnik. – Cali się nim
wysmarowali.
– Łój? Łój! Łóóóóój!!! – rozdarł się starszy więzień. Utkwił w nich szalone spojrzenie i
wysyczał: – Łój z małej owieczki, co nigdy wełny nie dawała. Ciepły i sssłodki.
Żołnierz otworzył usta i zbladł. Potem nagłym ruchem wyrwał zza pasa topór i zamierzył
się na leżącego.
– Dość! – Kenneth szczeknął rozkaz w ostatniej chwili. – Jeszcze nie teraz.
– Ale panie poruczniku...
– Powiedziałem, jeszcze nie teraz, strażniku. On musi najpierw ze mną porozmawiać.
Młodszy jeniec przekręcił się na bok i usiłował splunąć mu na buty. Pozycja jednak była
niewygodna i tylko obślinił sobie brodę. Oficer spojrzał na niego z góry.
– Widzę, że ty ciągle nie rozumiesz. Ja nie chcę niczego się od ciebie dowiedzieć. Wiem
wszystko, co powinienem.
– Nic nie wiesz, gównożerco. – Młody Shadoree niespodziewanie przestał seplenić.
– Doprawdy? Od czterech dni idzie za wami reszta mojej kompanii. I jeden bardzo dobry
czarownik. To on odczytał wasze myśli i dowiedział się, gdzie i którędy idziecie. Byliśmy tu
już wczoraj w nocy i czekaliśmy na was, odpoczywając i nudząc się jak leszcze pod lodem.
No, niezupełnie. Varhenn, pokaż mu, co złapaliśmy.
Dziesiętnik wyciągnął zza pazuchy coś, co wyglądało jak kłębek białej włóczki. Jeden
koniec kłębka ozdobiony był paszczą, uzbrojoną w kilka rzędów stożkowatych zębów.
Kenneth wziął stworzenie i podsunął jeńcowi pod nos.
– Ewenhyr, białak, śniegoszczur, różnie na nie mówią. Idzie zima, a one wraz z nią
wędrują na południe. Drążą tunele pod śniegiem. Zwykle żywią się padliną, ale gorącą krew
wyczują na milę. – Rzucił martwe stworzenie w śnieg. – My jutro ruszymy za Starego
Gwyhrena po resztę twoich, ale za jakieś cztery, pięć dni będziemy tędy wracać. Myślę, że
będziesz jeszcze żył, chociaż dłonie i stopy ogryzą ci już pewnie do kości. Twarz też. Ale nie
zabiją cię. Zbyt cenią świeże mięso, żeby szybko zabijać.
Na twarzy jeńca pojawiły się krople potu. Kenneth podszedł do drugiego, wciąż
chichoczącego więźnia i uśmiechnął się wrednie.
 – A żebyś nie czuł się zbyt samotnie, zostawimy tu też twojego udającego idiotę
kamrata...
Wysoki śmiech urwał się nagle, a drugi Shadoree wyprostował się i usiadł. Błysnął spod
brody zębami i powiedział:
– Mądryś, pewnikiem twoją matkę wydupczył jakiś czarownik.
Kenneth wyszczerzył się jeszcze paskudniej.
– Za to na pewno nie był to jej własny ojciec.
Jeniec wykrzywił się dziko i otworzył usta. Kenneth uderzył go w twarz od niechcenia,
lekceważąco.
– Już mówiłem, że niczego nie chcę się od was dowiedzieć. – Porucznik widział, jak z
oczu mężczyzny znika pewność siebie. – Nie muszę. Za parę godzin dogoni nas reszta
kompanii i nasz czarownik sczyta z was wszystko, czego nie dowiedział się z daleka. Po
kwadransie poznam imię owcy, z którą straciłeś cnotę.
Brodacz nabrał powietrza, jakby zamierzał splunąć – i padł na twarz, uderzony w tył
głowy obuchem topora. Velergorf rozłożył ręce.
– Przepraszam, panie poruczniku, ale...
– Nie tłumacz się. Żyje?
Dziesiętnik pochylił się nad jeńcem.
– Tak, ale przed wieczorem go nie ocucimy.
– Niech poleży. – Kenneth spojrzał na młodszego jeńca, który już nie uśmiechał się
drwiąco. – Ten nie będzie nam potrzebny, czarownik wyciśnie wszystko ze starszego. Hm...
Zaciągnijcie go trochę dalej i zostawcie. Tylko zakneblujcie go dobrze, żeby wrzaski nie
ściągnęły nam tu czegoś gorszego niż białaki.
– Tak jest! – Velergorf wyprężył się jak struna, po czym pochylił nad jeńcem, bladym
teraz jak płótno. Dziesiętnik złapał go za ramiona i z wyraźnym stęknięciem postawił na nogi.
– Ciężkiś, synu – zagadnął niemal przyjaźnie. – Jak ci rozwiążę nogi, pójdziesz sam?
Tylko kawałeczek, słowo.
Położył więźniowi rękę na ramieniu.
Młodzik szarpnął się i rozdarł jak zarzynany kogut:
– Nnn... nnie... nie! Nie! Nie chce! Nieeee!
Kenneth odwrócił się.
– Zabierzcie mi to gówno sprzed oczu.
– Nie! Powim! Wszystko powim!
Porucznik skrzywił się.
– Już ci mówiłem, nie wiesz nic, czego ja bym nie wiedział lub nie mógł się dowiedzieć
bez większych problemów. No, może poza jedną rzeczą, która mnie nieco intryguje.
Jeniec popatrzył na niego zbaraniałym wzrokiem. Velergorf szturchnął go.
– Pan porucznik jest czegoś ciekaw – wyjaśnił.
 – Powim. Co tylko chcecie wiedzieć, panie, powim.
– Tak? – Kenneth uniósł brwi. – No to wyjaśnij mi jedną rzecz. Po drugiej stronie
lodowca żyją trzy szczepy aherów. Wen’dohee, Ayerhak i Deh’hyrall, ci, których nazywają
Czerwonymi Pasami. Na terenie którego szczepu macie kryjówkę?
– Pasów, panie.
– Taaak? Ale Pasy to liczny i bitny szczep. Co ich powstrzymuje przed wyrżnięciem was
do nogi?
– Bo... Boją się.
– Czego?
Jeniec nagle przestał się trząść. Wyprostował się, zacisnął zęby.
– Tego, co wyrwie i twojom dusze, psie. Wyrwie, przeżuje i wypluje. A kiedy będziesz
wył i skamlał, ja bende sie śmiał, choćby żarły mie wszystkie białaki świata.
Kenneth przeniósł spojrzenie na Velergorfa i prawie niedostrzegalnie skinął głową. Topór
śmignął bez ostrzeżenia i głowa młodego bandyty pomknęła szerokim łukiem w powietrzu.
Ciało osunęło się na kolana, po czym opadło na bok, drgnęło kilka razy i znieruchomiało. Na
śniegu zakwitła kolejna plama krwi.
– Drugi też – Kenneth odwrócił wzrok od trupa. – Tylko szybko.
– Panie poruczniku. – Stojący z boku żołnierz z zawziętą miną machnął toporem. – Pan
pozwoli mi.
– Dobra.
Żaden nawet nie mrugnął, gdy żołnierz podnosił i opuszczał broń.
– A więc mamy pewność. – Oficer odwrócił wzrok od ciał i spojrzał na dziesiętników. –
Kryją się za lodowcem.
Nikt nie miał ochoty tego komentować. Po chwili Andan chrząknął i wskazał trupy.
– Gdy rozejdzie się wieść o tym, co było w workach, wielu ludzi będzie krzywych, że
podarował pan tym suczym synom taką lekką śmierć.
– To moja decyzja, dziesiętniku.
– Taaa jest. – Andan wzruszył ramionami. – Ale... Może powinniśmy poczekać na
czarownika?
– Nasz czarownik niezbyt się zna na czytaniu w myślach.
– Rozumiem. Co teraz?
Kenneth odwrócił się do niego tak, że aż załopotały poły płaszcza. Dziesiętnik pobladł.
– Rozkazy zostały już wydane. Varhenn zajmie się przygotowaniem stosu. Dwóch
stosów. Ty zbierz ludzi, niech tu posprzątają, a potem rozbiją obóz – porucznik mówił coraz
ciszej i wolniej. – Gdy dołączy reszta, przejdziemy lodowiec, znajdziemy klan i zakończymy
całą tę historię. Jeśli sytuacja wymusi jakąś zmianę, niezwłocznie dam ci znać. Zrozumiałeś?
W miarę, jak mówił, lekceważenie ściekało z podoficera jak śnieg ze stromego stoku na
wiosnę. Przy ostatnim pytaniu Andan-keyr-Treffer stał już na baczność, wyprężony jak
struna.
– Tak jest!
– Doskonale, dziesiętniku. A teraz odmaszerować. Obaj. I ty też – warknął do żołnierza,
pilnującego nadal trupów.
Cała trójka błyskawicznie zeszła mu z oczu.
Kenneth spojrzał ostatni raz na bezgłowe ciało młodszego jeńca. Chłopak nie miał więcej
niż czternaście lat.
Dlaczego ja?, pomyślał. O Pani, dlaczego właśnie ja?
Tego, oczywiście, nie wiedział.
Wszystko zaczęło się rok temu i początkowo nie wyglądało groźnie. Ot, jakiś pastuch
zniknął z szałasu albo zaginęło dziecko, wysłane do lasu po chrust. Takich historii zdarzało
się w górach bez liku, a lista potencjalnych sprawców tych zaginięć była długa i barwna.
Potem jednak, na jakiś miesiąc przed zimą, patrole Straży zaczęły natykać się na niepokojące
ślady. Prymitywne rzeźnie, gdzie patroszono nie tylko zwierzęta, i wygasłe ogniska, straszące
poczerniałymi piszczelami, czaszkami i grzebieniami żeber. Ludzkich żeber. Nie dało się tego
utrzymać w tajemnicy i w prowincji zawrzało. Obwiniano Pomiotników, czarowników,
dzikich górali, aherów i nielubianych sąsiadów. Nawet czarodzieje nie potrafili pomóc w
odnalezieniu zbrodniarzy, swoje porażki tłumacząc mętnie i niejasno. Sprawcy pozostawali
nieznani do czasu, gdy nie powróciło trzech kolejno wysyłanych komorników cesarskich.
Wszyscy mieli odebrać zaległe podatki od żyjącego na uboczu klanu górali. Pierwszy
pojechał z jednym pachołkiem tylko, bo droga była łatwa, a suma niezbyt duża. Drugi wziął
trzech tęgich chłopów. Z trzecim pojechało dziesięciu żołnierzy. Wrócił jeden, posiwiały, z
szaleństwem w oczach i garścią tak strasznych wieści, że początkowo nie dawano mu wiary.
Opowiadał o towarzyszach mordowanych strzałami w plecy, o patroszeniu i ćwiartowaniu
żywych jeszcze żołnierzy, o kamiennym ruszcie, na którym pieczono skrwawione kawały
ludzkiego mięsa, i o ludożerczej uczcie, w której brał udział cały klan, łącznie z małymi
dziećmi i bezzębnymi staruchami.
Wyrok mógł być tylko jeden. Kompania Górskiej Straży, wsparta pięćdziesięcioma
łucznikami z Drugiego Pułku Pieszego, ruszyła do siedziby klanu. Otoczono dolinę, w której
stało kilkanaście mizernych chat, i rozpoczęto poszukiwania. Na próżno. Klan rozpłynął się w
powietrzu. Odnaleziono tylko liczne ślady potwierdzające opowieść ocalałego żołnierza,
sporo zrabowanych przedmiotów, szczątki ludzkie, mnóstwo kości i zakopane w ziemi garnki
z dziwnym, żółtawym smalcem. W ciągu dziesięciu dni zorganizowano wielką obławę,
wychodząc z założenia, że licząca sto głów grupa, z babami i dziećmi, nie da rady ukrywać
się zbyt długo.
Po następnych dziesięciu dniach okazało się jednak, że to ze wszech miar słuszne i
logiczne założenie musi zawierać jakiś błąd. Klan Shadoree rozpłynął się w powietrzu.
Tymczasem nadeszła zima. Śnieg pokrył drogi zaspami wysokimi na chłopa, zawalił
przełęcze i wąwozy, a na co bardziej stromych zboczach przyczaił się uśpionymi lawinami.
Ze śniegiem przyszedł mróz i przenikliwy, północny wicher. Życie w górach zamarło,
zapadło w letarg w odciętych od świata wioskach i miasteczkach, które czasem i przez trzy
miesiące nie miały kontaktu ze światem. Nawet korzystająca z psich zaprzęgów Górska Straż
ograniczyła swoje patrole. Nowe Rewendath było najdalej na północ wysuniętą prowincją
cesarstwa i przez kilka miesięcy w roku rzeczywistą władzę nad nim sprawowała Anday’ya,
Pani Lodu. Imperator musiał jakoś przełknąć tę obelgę.
Potem jednak, jak co roku, z południa zaczęły wiać ciepłe wiatry, a słońce świeciło coraz
wyżej nad horyzontem. I zima musiała wycofać się na północ, na pokryte wiecznym lodem
szczyty. Jak co roku.
Ale tę wiosnę wszyscy mieli zapamiętać na długie lata. Powodem była mała wioska o
przydługiej nazwie Koory-Amenesc. Jak większość okolicznych osad, i ona leżała w
niewielkiej dolinie, połączonej ze światem jedną tylko drogą. Mieszkańcy wypasali swoje
stada na pobliskich łąkach i kilka razy w roku jeździli do pobliskiego miasteczka handlować
wełną, owczymi serami, solonym mięsem, skórami, owsianymi plackami i wszystkim, co
udało im się wycisnąć z tej niegościnnej ziemi. Mieli niewiele zatargów z sąsiadami i
uchodzili za raczej porządnych ludzi.
Gdy śniegi stopniały i drogi znów stały się przejezdne, jeden z górali, mający w Koory-
Amenesc krewnych, wybrał się tam w odwiedziny. Wrócił biegiem, przerażony niemal do
obłędu.
Kenneth zacisnął zęby, przypominając sobie, co znaleźli w wiosce. Dotarł tam ze swoją
dziesiątką pierwszy. Po prostu byli najbliżej, gdy gruchnęła wieść o zniknięciu wszystkich
mieszkańców. Ich los został bardzo szybko wyjaśniony. W wiosce znaleziono dół pełen kości
dorosłych i dzieci. Odkryto także wiele innych rzeczy, dziwnych i przerażających.
Zapadających w pamięć.
On najlepiej zapamiętał dół wypełniony gównem.
Otrząsnął się z ponurych wspomnień i rozejrzał dokoła. Słońce już niemal skryło się za
górami. Zaczynał padać śnieg. Nad ranem hala znów będzie wyglądać świeżo i czysto.
– Ruszać się! – warknął. – Bo was noc ścignie.
Dwaj najbliżsi żołnierze przyspieszyli, ciągnąc martwe ciało w kierunku lasu, skąd
słychać już było stukot toporów.

***
Reszta kompanii przybyła przed północą. Dwudziestu żołnierzy, dziesięć psów i
czarownik. Żaden z nich nie okazał zdziwienia na widok kręgu namiotów rozbitych na skraju
lasu i żaden nie skomentował dwóch olbrzymich stosów, dopalających się jakieś dwieście
kroków dalej, mimo że czasami wiatr przynosił od nich wstrętny odór palonego mięsa.
Kenneth zgotował im krótkie powitanie. Ustawił w szeregu, w kilku słowach
zrelacjonował wydarzenia i odesłał do namiotów, zwalniając z wart. Dawno nie widział tak
zmęczonych ludzi.
Poszedł szukać czarodzieja.
Amandellarth wydawał się czekać na niego. Stał obok jednego z dogasających stosów,
wpatrzony w czerwone węgle. Ubrany jak zwykle, w prostą kombinację brązów i czerni;
sprawiał wrażenie lekko znudzonego. Gdy oficer podchodził, odwrócił się bokiem, tak by
wyraźnie było widać jego doskonały, arystokratyczny profil.
– Widzę, że Górska Straż zawsze dokładnie wykonuje rozkazy – powiedział cicho, a
Kenneth od razu się zjeżył. Zdumiewające, jak jednym zdaniem można okazać dezaprobatę,
lekceważenie i... pogardę.
– Staramy się – mruknął, obiecując sobie, że nie da się sprowokować. Czarownik był mu
potrzebny.
– Czy to dlatego wysłał mnie pan z drugą grupą? Żebym nie mógł zapobiec rzezi? I
mordowaniu jeńców?
Kenneth westchnął.
– Gdybym uznał, że będzie nam potrzebna pomoc czarodzieja, na pewno bym z niej
skorzystał. Ale nie była. Co zaszło po drodze? Ludzie padają z nóg.
– Na Długiej Przełęczy osunęła się lawina błota. Musieliśmy nadrabiać drogi. Co teraz,
poruczniku?
– Klan ukrywa się gdzieś po drugiej stronie lodowca. – Nie musiał mówić jakiego, w tej
części gór był tylko jeden. – Poszukamy ich tam.
– I zabijecie?
– A możemy zrobić coś innego?
Czarodziej nie odpowiedział, tylko przez chwilę patrzył na oficera z nieodgadnionym
wyrazem twarzy.
– Czy zastanawiał się pan, poruczniku, dlaczego tak nagle awansowano pana i
powierzono dowództwo nad tą zbieraniną? Nie ma pan odpowiedniego pochodzenia ani,
proszę wybaczyć szczerość, wielkich zasług. Przez ostatnie pięć lat ganiał pan ze swoją
dziesiątką po górach za złodziejami owiec. Nie było zbyt wielu okazji, żeby się wykazać.
– Do czego pan zmierza, mistrzu? – Kenneth nie wytrzymał i zaakcentował ostatnie
słowo. Czarodziej zdawał się nie zauważać drwiny.
– Słyszał pan o monecie Qallenna? To taka, co ma dwie reszki. Oszust, który nią rzuca,
zawsze wygrywa.
– Co to ma wspólnego ze mną?
– A jak skończy się ta historia? Albo znajdzie pan klan i wybije do nogi, albo go nie
znajdzie i nastanie kolejna zima. Jeśli pan ich zniszczy, kto wie, jakie historie będą
opowiadane za kilka lat? Może ludzie zapomną o klanie kanibali, a pamiętać będą tylko o
żołnierzach Górskiej Straży, mordujących starców, kobiety i dzieci? Sława rzeźników nie jest
potrzebna żadnemu oddziałowi, a Szósta Kompania może zostać rozwiązana równie łatwo,
jak została stworzona.
Kenneth zacisnął zęby.
– A jeśli ich nie znajdę, będę idealnym kozłem ofiarnym, prawda? Przegram, niezależnie
od tego, jak ta historia się skończy?
– Widzę, że potrafi pan łączyć fakty. To rzadka cecha u wojskowych.
– Łatwo czytać w cudzym losie. Ale w górach mało co jest takie, jak wygląda na
pierwszy rzut oka.
Czarodziej uśmiechnął się drwiąco.
– Mam nadzieję, że jestem fałszywym prorokiem, poruczniku. Bo to mogłoby mi
przywrócić wiarę w ludzką przyzwoitość.
Ukłonił się sztywno i ruszył do obozu. Kenneth został sam, rozmyślając ponuro, jakie
licho zwaliło mu go na głowę. Stokroć bardziej wolałby mieć przy sobie któregoś z
wojskowych magów, z których każdy miał stopień i miejsce w hierarchii i z którymi można
było czasami wypić beczkę piwa, rycząc sprośne piosenki. Ale wojskowych czarodziejów
było za mało, w trzech pułkach biorących udział w obławie – ledwo jedenastu. Musieli
uzupełniać ich ochotnikami z gildii czarodziejów. A wszystko z powodu tego, co znaleźli w
wymordowanej wiosce.
Na środku Koory-Amenesc, tuż obok studni, rosła jabłonka – najwyżej czteroletnie
drzewko, obsypane od góry do dołu śnieżnobiałym kwieciem. Niby nic niezwykłego, ale
kwitnąca jabłoń do połowy pnia zagrzebana w śniegu to nie jest coś, co spotyka się w górach
codziennie. To było pierwsze, co rzucało się w oczy. Potem znaleźli inne rzeczy. Drzwi
jednej z chałup były szerokie ledwo na osiem cali, a na jej podwórzu straszył kamienny pies
uwiązany do budy. W innej znaleźli ściany pokryte zielonymi pędami i kryształowe rzeźby,
wyrastające z sufitu. W studni, zamiast wody, bulgotała czarna, cuchnąca maź.
Najwięcej jednak było śladów przypadkowego, chaotycznego używania magii. Jedna z
chat została wbita w ziemię, jakby uderzył w nią gigantyczny młot, inną jakaś siła przecięła
na pół. Znaleźli stół, tkwiący czterema nogami w suficie, i całą zawartość kuchni zmieloną w
drzazgi. W wielu miejscach widniały ślady spalenizny, jedne o średnicy zaledwie kilku cali,
inne zajmujące całą ścianę stodoły.
Wojskowy czarodziej, który przybył na miejsce trzy dni po dziesiątce Kennetha,
potwierdził tylko to, co wszyscy widzieli. W klanie żył ktoś obdarzony Talentem, ale
nieuczony i ledwo panujący nad swoim darem. Ludzie tacy, jeśli nie zostali w odpowiednim
czasie odnalezieni i poddani szkoleniu w którejś z gildii czarodziejów, szybko umierali lub
popadali w szaleństwo. Byli wtedy zdolni do najstraszliwszych czynów.
W pewnym sensie po tym odkryciu wszyscy odetchnęli. Do tej pory Shadoree byli czymś
potwornym, nieludzkim i przerażającym. Teraz szybko ukuto wyjaśnienie, według którego
jeden z górali, najprawdopodobniej młody chłopak obdarzony Talentem, postradał zmysły i
zaraził resztę swoim szaleństwem. W annałach magii znano takie przypadki, a w historii
klanu znaleziono informacje, zdające się potwierdzać tę teorię. Shadoree od wielu lat
utrzymywali sporadyczne kontakty ze swoimi sąsiadami, a od kilku pokoleń właściwie nie
zawierali małżeństw z osobami spoza własnego klanu. To oznaczało, że wszyscy są
spokrewnieni. A powinowactwo znacznie ułatwiało przejęcie kontroli przez szalonego
czarownika.
Wiadomość ta wyjaśniała też, w jaki sposób klan zniknął i czemu jego ślad odnaleziono
dopiero wiosną, a próby wyśledzenia go za pomocą magii zawodziły. Jedno z praw
dotyczących utalentowanych magicznie mówiło, że nawet niewyszkoleni instynktownie
otaczają się ochronną strefą, która utrudnia ich odnalezienie. Zmusiło to jednak dowództwo
Górskiej Straży do zwrócenia się o pomoc do trzech największych rezydujących na północy
gildii czarodziejów. Od tej pory do każdego oddziału Straży miał być przydzielany mag, a że
magów wojskowych było zbyt mało, więc większość żołnierzy zmuszona była służyć wraz z
aroganckimi, pewnymi siebie i zarozumiałymi „Mistrzami”. Amandellarth trafił do Szóstej
Kompanii ledwo osiem dni temu, a Kenneth już z dziesięć razy omal nie kazał mu zabierać
się do wszystkich diabłów. Ale nie mógł lekceważyć jego potencjalnej użyteczności.
Czarownik był mistrzem Ścieżki Kamienia, Ścieżki Lodu i Ścieżki Powietrza, a
uwzględniając miejsce, do którego się wybierali, od jego umiejętności mogło zależeć życie
porucznika i jego żołnierzy.
Oficer odwrócił się od dogasającego stosu i pomaszerował w stronę obozu. Nie po raz
pierwszy miał przeczucie, że będzie żałował swego niespodziewanego awansu.

***
Nieszczęście dopadło ich pod koniec drogi przez lodowiec. Do tej pory Stary Gwyhren
ukazywał im nadspodziewanie łaskawą twarz: wspięli się na jego grzbiet w ciągu niespełna
godziny i ruszyli na północ, mając przed sobą równą jak stół lodową płaszczyznę. Wiatr od
gór zdmuchnął śnieg z lodowca, więc nie musieli używać rakiet ani innych udogodnień, nie
było również zbyt ślisko ani mroźnie, ani stromo. Każda dziesiątka powiązała się linami i
cztery grupy ruszyły na północ, zachowując między sobą kilkanaście kroków odstępu. Zbyt
wiele krążyło opowieści o ukrytych pod cienką warstwą lodu szczelinach, sięgających aż do
czarnego brzucha lodowca, aby kompania mogła poruszać się w innym szyku. Dlatego też na
czele pierwszej dziesiątki szedł żołnierz, niosący włócznię, którą regularnie uderzał przed
sobą, nasłuchując niewłaściwych dźwięków. Mimo to utrzymali tempo, z którego słynęła
Górska Straż. Wyglądało, że dotrą do północnej krawędzi lodowca około południa.
I właśnie wtedy, gdy słońce stało w zenicie, a oni widzieli już drogę w dół, Stary
Gwyhren upomniał się o należną mu daninę.
Miejsce na szpicy zajęła właśnie dziesiątka Andana. Grupa Kennetha szła zaraz za nią,
więc oficer widział wszystko wyraźnie. Idący z przodu żołnierz uderzył włócznią kilka stóp
przed sobą, ale tym razem zamiast głuchego dźwięku usłyszeli mroczne dudnienie i
najstraszniejszy dla nich odgłos – pękającego lodu. Andan, trzeci w rzędzie, wrzasnął:
– W tył!!! Wszyscy w tył!!!
Dziesięciu żołnierzy rzuciło się do ucieczki, gdy z piekielnym trzaskiem otworzyła się
pod ich stopami olbrzymia szczelina. Pierwszych sześciu znikło od razu, siódmy próbował
rzucić się na lód i wczepić w niego sztyletem, ale pociągnięty przez kilkusetfuntowy ciężar
zsunął się za nimi. Ostatnich trzech zdążyło paść na ziemię, wbijając w lód, co kto miał – nóż,
toporek, zdobyczny czekan. Mimo to zaczęli sunąć w stronę szczeliny, nabierając prędkości.
Kenneth rzucił się w ich stronę razem ze swoją dziesiątką, gdy rozległ się władczy głos.
– Stać! Staaać!!! Ani kroku! To przeklęty kielich!
Dowódca wyhamował, czując podjeżdżającą pod gardło kulę żółci. Przeklęty kielich to
szczelina przypominająca kształtem ścięty stożek, znacznie szersza u dołu niż u góry, na
dodatek sięgająca dna lodowca. A to znaczyło, że i jego dziesiątka może już stać nad
przepaścią, oddzielona od śmierci zaledwie kilkoma stopami nadtopionego lodu. Mogli tylko
czekać i patrzeć.
Dopiero wtedy Kenneth zobaczył, kto ich ostrzegł. Amandellarth. Czarodziej zdążył już
odwiązać się od swojej grupy i właśnie biegł, nie, raczej sunął, unosząc się nad powierzchnią
lodu, w stronę walczących o życie żołnierzy. Był przy nich w ciągu kilku chwil, gdy ostatni z
trójki żołnierzy, znajdujących się jeszcze na górze, wrzasnął rozpaczliwie i zamajtał nogami
nad przepaścią.
Czarodziej zatrzymał się tuż przy nich, rozpostarł ręce, uniósł o kilka cali w górę. W
powietrzu rozległ się metaliczny pogłos, zapachniało ozonem.
Po chwili, ciągnącej się w nieskończoność, dziesiątka Andana przestała się zsuwać. Po
następnej, jeszcze dłuższej, żołnierz wiszący nad szczeliną sapnął ze zdziwienia i bez wysiłku
wpełzł na górę.
– Pomóżcie mu! – Kenneth wreszcie odzyskał głos. – Wciągajcie resztę!
Zza krawędzi wyłonił się kolejny strażnik. Na twarzy miał wyraz nieziemskiego
zdumienia, ale w dłoniach wciąż ściskał topór. Natychmiast wbił go w lód i podciągnął się
wyżej. Teraz już czterech żołnierzy pomagało czarownikowi wyciągać swoich towarzyszy ze
szczeliny.
Porucznik przeniósł wzrok na Amandellartha. Wiedział o magii tyle, żeby rozumieć, iż
splecenie Mocy bez słów, samym gestem i koncentracją woli, musi kosztować czarodzieja
wiele sił. Co zresztą było widać. Mag miał przymknięte oczy, zaciśnięte wargi, po twarzy
spływały mu krople potu.
Wytrzymaj – oficer nie śmiał wykrzyczeć myśli na głos. Jeszcze tylko dwóch lub trzech.
Wytrzymaj!
Kolejny z uratowanych żołnierzy wyglądał na nieprzytomnego, przesuwał się po lodzie
jak worek szmat. Za to następny wbił w lód dwa sztylety i zaczął się podciągać. Lina
wędrowała w górę coraz szybciej. Siódmy, ósmy, Kenneth przyłapał się na tym, że odlicza w
myślach.
– Dziewiąty – szept stojącego obok żołnierza był cichszy niż tchnienie.
– Wszyscy! – Drugi strażnik nagle wybuchnął radością. – Wyciągnął wszystkich,
sukinkot!
Amandellarth spojrzał na nich z lekkim uśmieszkiem.
– Odsuńcie się od szczeliny – powiedział, opuszczając się na lód. – Tu ciągle jest
niebezpiecznie.
– Słyszeliście, chłopcy. – Kenneth odwrócił się do ciągle oszołomionej dziesiątki Andana.
– Cofnijcie się.
Wtedy usłyszał kolejny trzask. Nie taki jak poprzednio, głuchy i dudniący, tylko ostry,
głęboki, potężniejący z każdą chwilą.
– Uciekać!!! – czarodziej zamachał rozpaczliwie rękami. – Wszyscy uciekać!!!
Dziesiątka Andana rzuciła się do biegu, pozostałe trzy też, ale Kenneth zobaczył jeszcze,
jak czarodziej poślizgnął się i upadł, jak półklęcząc i wyrzucając ramiona przed siebie,
otworzył usta w krzyku, zagłuszonym przez narastający łoskot. Może próbował rzucić
zaklęcie. Zobaczył też, jak jakieś czterdzieści stóp od krawędzi czeluści pojawiła się rysa, jak
błyskawicznie rosła, odcinając olbrzymią połać lodu z wciąż klęczącym na niej magiem.
Przez chwilę ich spojrzenia spotkały się i zdawało mu się, że dostrzegł w oczach czarownika
ponurą rezygnację człowieka świadomego własnej śmierci. Potem wielka lodowa półka
runęła w dół, a wszystko przesłonił śnieżny tuman.
Cisza zapadła tak niespodziewanie, że aż zadźwięczała w uszach. Przez chwilę patrzył w
miejsce, gdzie jeszcze przed chwilą znajdował się czarodziej, potem dotarł do niego jakiś
dźwięk. To któryś z żołnierzy się modlił. Za duszę maga, którego jeszcze wczoraj każdy z
nich miał ochotę własnoręcznie zadźgać nożem.

***
Zeszli z lodowca dopiero wieczorem. Aby ominąć szczelinę, nadłożyli sporo drogi, poza
tym Kenneth kazał zwolnić tempo aż do granic rozsądku. Następny piekielny kielich mógł go
kosztować całą dziesiątkę. Nocowali tuż przy lodowcu, z podwojonymi strażami, wsłuchując
się w odgłosy nocy. Mało kto potrafił zasnąć.
Rano ruszyli na zachód. Velergorf szedł ze swoją dziesiątką pierwszy, za nim Kenneth,
Bergh i Andan. Strata czarodzieja wywarła mniejsze wrażenie, niż porucznik się obawiał, w
jego ludziach obudziła się charakterystyczna dla miejscowych górali ponura zawziętość, która
sprawiała, że jako jedyni mogli przeżyć w tej niegościnnej krainie. Chcieli walczyć, a wybicie
bandy, która zamordowała rodzinę z Handerkeh, wyraźnie podniosło morale. Nagłe odkrycie,
że Szósta Kompania jest gotowa zaufać swojemu dowódcy, sprawiło, że on sam poczuł się
dużo lepiej.
 Nie można powiedzieć, żeby Borehed pojawił się niespodziewanie. Gdyby tak było,
dostałby kilka strzał, zanim zdążyłby mrugnąć. Postąpił więc bardzo rozsądnie, pokazując się
im z odległości dobrych trzystu jardów. Kotlina, którą szli, szeroka i równa, właśnie w tym
miejscu zwężała się gwałtownie, uciekając ścianami ku górze i zakręcając w prawo. I zza tego
zakrętu wyszedł ubrany tylko w krótką spódniczkę aher, niosący zieloną gałąź. Kenneth
gestem zatrzymał oddział.
– Druga lewo, trzecia prawo, czwarta tył. Dziesiętnicy do mnie.
Velergorf, Bergh i Andan podeszli. Dookoła kompania utworzyła najeżony bronią krąg.
– Wiecie kto to. – Kenneth potraktował to pytanie jako retoryczne. – Słyszałem tylko o
jednym aherze ogolonym na jajo.
– Rzeźnik Borehed. – Bergh splunął na śnieg. – Myślałem, że go zabili.
Velergorf parsknął.
– Trzy albo i cztery razy do roku słyszę, że ktoś dostał jego uszy.
– Co robimy, panie poruczniku? – Andan nie zamierzał komentować tego, że sławny aher
żyje.
Kenneth wzruszył ramionami.
– Jest sam, niesie zieloną gałąź. Chce rozmawiać, więc pójdę do niego.
– To niebezpieczne. – Velergorf spoważniał. – Pan pozwoli mi pójść.
– Bez urazy, Varhenn, ale jesteś tylko dziesiętnikiem. Na ciebie nawet nie spojrzy. Wódz
ma rozmawiać z wodzem.
– To może być pułapka. – Starszy dziesiętnik nie ustępował.
– Wiem, ale to Borehed, Wielki Szaman, Usta Niebios i takie tam. On może w każdej
chwili skrzyknąć dwustu albo trzystu wojowników. Gdyby chciał naszej krwi, już
zobaczylibyśmy ostrza ich mieczy.
W tym czasie aher przebył już połowę drogi. Zatrzymał się przy najbliższym dużym
kamieniu, niedbałym ruchem starł z niego śnieg i usiadł, demonstrując pokryte tatuażem
plecy.
Kenneth skrzywił się i poprawił broń.
– No, teraz już nie ma wyjścia. Idę.
– Niech pan policzy jego blizny – rzucił Bergh.
– Co?
– Blizny, panie poruczniku. Mówią, że w czasie inicjacji ten sukinsyn tańczył z
pięćdziesięcioma kamieniami. A potem jeszcze z dobrą setką.
Kenneth zrozumiał, o co chodzi. Szamańska magia aherów różniła się od ludzkiej. Ich
czarownicy nie kroczyli Ścieżkami i nie czerpali Mocy z aspektowanych Źródeł. Zamiast
tego, w czasie obrzędu inicjacji, rzucali wyzwanie duchom, demonom i innym stworom,
zamieszkującym pogranicze światów. Młody szaman nacinał sobie skórę, przewlekał przez
rany rzemienie, do których przywiązywał różnej wielkości kamienie. W każdym z nich tkwił
zaklęty duch. Potem kandydat na czarownika zaczynał tańczyć, wirując w rytm bębnów i
piszczałek. Obciążone kamieniami rzemienie rozrywały ciało, a on nie mógł przestać, dopóki
ostatni z nich nie odpadł. Jeśli wytrzymał, istoty, które podjęły wyzwanie, zostawały jego
sługami, wiernymi i bezwzględnie posłusznymi. Jeśli przestał tańczyć, upadł lub stracił
przytomność, pożywiały się jego ciałem i duszą.
Ta magia była dziksza, pierwotniej sza i bardziej nieokiełznana niż ludzka, a próby jej
stosowania przez ludzi były surowo zakazane przez gildie czarodziejów oraz wszystkie religie
Imperium, które w tej sprawie były zadziwiająco jednomyślne. Magia aherów, magia duchów
służebnych, nie jest dla ludzi. Moc może być kontrolowana tylko przez umysł, bez
pośrednictwa innych istot. Po wielkich religijnych wojnach, targających kontynentem, którym
kres położyło dopiero powstanie Imperium, zawarto wiele umów i paktów między gildiami a
świątyniami, określających, jakie rodzaje magii są stworzone dla ludzi i używanie których z
nich jest bezpieczne. Karą za naruszenie Wielkiego Kodeksu był stryczek, pal lub stos.
– Velergorf przejmuje dowództwo – mruknął Kenneth, poprawiając pas z mieczem. –
Jeśli coś mi się stanie, dopilnujcie, żeby ten sukinsyn tym razem umarł naprawdę.
– Tak jest! – Cała trójka wyprężyła się i zasalutowała.
Porucznik ruszył w stronę ahera. Niby wszystko było jasne. Borehed pokazał się im z
daleka, był nieuzbrojony, niósł zieloną gałąź i czekał, odwrócony plecami. W uniwersalnym,
międzyrasowym języku gór znaczyło to mniej więcej „nie chcę bitki, chcę rozmowy”. Ale z
powodu błędów w tłumaczeniu takich gestów te góry nosiły nazwę Czerwonych Szczytów.
Kenneth szedł, zastanawiając się, czy w razie czego zdąży wyciągnąć miecz.
Minął ahera i odwrócił się. Widok był wart ryzyka. Jak na przedstawiciela swojej rasy,
Borehed był wysoki, miał pełne pięć stóp wzrostu, ale nie miał żadnych cech
charakterystycznych dla krępej budowy swojego ludu. Przeciwnie, był szczupły i żylasty jak
stary wilk. Pod ciemną skórą poruszały się węzły mięśni, przypominające sploty węgorzy,
kotłujących się w płytkiej wodzie. Głęboko osadzone oczy błyszczały pod mocno
zarysowanymi łukami brwiowymi, a wysunięta w przód szczęka straszyła potężnymi kłami,
zachodzącymi aż na górną wargę. Nie tylko plecy, ale całe ciało miał pokryte bliznami. Część
z nich zabarwiono na niebiesko, czerwono, zielono i czarno. Od ich wielokolorowych,
zawiłych wzorów można było dostać oczopląsu. Zgodnie z tradycją skórę ozdabiały mu
tatuaże, przedstawiające historię życia ich właściciela od chwili narodzin, aż do osiągnięcia
statusu wielkiego szamana. Większością historii opowiedzianych na ciele Boreheda można by
straszyć dzieci.
– Napatrzyłeś się?
Aher miał niski, gardłowy głos. Wyjątkowo nieprzyjemny.
– Tak. – Nie było na czym usiąść, więc Kenneth stał, patrząc na szamana nieco z góry. –
Nie spodziewałem się ciebie tutaj.
– Jestem tam, gdzie mnie potrzebują.
 – Co teraz?
Borehed wyszczerzył się w parodii uśmiechu.
– Słyszałeś o zaufaniu?
– Tak. – Oficer skinął głową, wymownym gestem kładąc dłoń na rękojeści miecza. – To
najbardziej zabójcza choroba w tych górach.
Aher zaśmiał się na całe gardło. Brzmiało to niemal po ludzku.
– Dobre. I mądre. A co powiesz na to?
Wziął garść śniegu i wyciągnął przed siebie. Po sekundzie śnieg stopniał i w dłoni ahera
zostało trochę wody. Borehed chlusnął ją między nich.
– Niech się leje woda zamiast krwi.
Kenneth z trudem ukrył zdziwienie. Borehed właśnie zaproponował mu Węzeł Wody,
jeden z najstarszych rytuałów aherów, respektowany nawet przez najbardziej zagorzałych
fanatyków. Odczepił swoją manierkę i wylał kilka kropel w to samo miejsce.
– Niech się leje woda i krew naszych wrogów.
Aher uśmiechnął się.
– Znasz zwyczaje. To dobrze. Teraz możemy rozmawiać. Po co przyszliście?
Oficer zawahał się. Kłamstwo byłoby głupie i bezsensowne.
– Szukamy klanu Shadoree. Ukrywają się gdzieś tutaj.
– I co z nimi zrobicie?
– Zabijemy ich.
Borehed parsknął.
– Masz trzy razy po dziesięć i ośmiu wojowników, a ich jest koło setki.
– Teraz już mniej. Dwa dni temu zabiliśmy tuzin na Zimnych Halach.
Wydawało mu się, że aher uniósł lekko brwi.
– Dobrze. Ale i tak jest ich dwa razy więcej. Macie chociaż czarownika?
– Zginął wczoraj na lodowcu.
– Jak?
– Ojciec Lodu upomniał się o niego.
Borehed drgnął, po raz pierwszy spojrzał mu prosto w oczy. Miał dziwne jasnozielone
tęczówki. Kenneth z najwyższym wysiłkiem wytrzymał to spojrzenie.
Nagle szaman poderwał się z kamienia.
– Zabierz swoich ludzi i chodź za mną – powiedział tonem zniechęcającym do zadawania
pytań i ruszył w stronę zakrętu.
Porucznik skinął na resztę oddziału. Żołnierze poruszali się z ostrożnością ludzi
spodziewających się zasadzki, ale gdy podeszli, żaden się nie odezwał. Wystarczyło, że ich
dowódca i aher nie próbowali się pozabijać.
– Idziemy za nim. – Kenneth wskazał na szamana. – Trzymać szyk.
Nie zaszli zbyt daleko. Na pierwsze ciało natknęli się trzydzieści jardów za zakrętem.
Dziewczyna wyglądała na jakieś piętnaście lat. Ubrana w futrzane spodnie i kurtkę, trzymała
w dłoniach osadzoną na sztorc kosę. Z piersi sterczały jej trzy strzały. Borehed stanął obok
niej, zapatrzony w głąb niewielkiej kotliny, której zbocza usiane były otworami jaskiń.
– Miałem dwustu wojowników i dwóch Mądrych do pomocy – zagaił, jakby nigdy nic. –
Wydawało mi się, że to wystarczy. Teraz mam pięćdziesięciu i jestem sam.
Odwrócił się i ogarnął cały oddział spojrzeniem.
– Przez wiele lat nasi gaahheri będą śpiewać o bitwie, a raczej rzezi w tej kotlinie.
Przypatrzcie się, ludzie. Tak wygląda miejsce, w którym zaatakowano dziesięciu szalonych
czarowników.
Nie musiał tego mówić. Kotlinka wyglądała, jakby przeszło przez nią tornado, połączone
z gradobiciem, oberwaniem chmury, śnieżną zamiecią i gwałtownym pożarem. Cały teren był
poczerniały i osmalony, jak po uderzeniach piorunów. Gdzieniegdzie w ziemi otwierały się
wyrwy i dziury, o krawędziach postrzępionych tak, jakby od spodu uderzył w ziemię
gigantyczny bojowy młot. Środek kotliny został wymieciony z cienkiej warstwy gruntu i
straszył łysiną gołej skały, a zbocza naznaczyły setki mniejszych i większych kamieni,
wbitych w ziemię z takim impetem, że ledwo wystawały na powierzchnię. Na lewo od nich
tkwił blok lodu szeroki na dwadzieścia stóp i wysoki na dwa sążnie. Kennethowi wydawało
się, że dostrzega w środku zastygłe w bezruchu sylwetki. Nie mógł rozpoznać, czy to aherzy,
czy ludzie.
Zresztą i ludzie, i aherzy znajdowali się wszędzie. Ciała poszatkowane, popalone,
porozrywane na strzępy, plamiące krwią wszystko wokoło. Niektóre wciąż zwarte w walce,
jakby nawet śmierć nie mogła powstrzymać ich bojowej furii. Kenneth zapatrzył się na dwóch
aherów, wczepionych w trupa młodego mężczyzny. Jeden miał oderwane obie nogi, ale wciąż
zaciskał ręce na włóczni wbitej w brzuch człowieka, drugi został niemal obdarty ze skóry, ale
mimo to zdążył zacisnąć szczęki na gardle górala. Leżeli nieopodal martwej dziewczyny.
– Tak. – Szaman zdawał się czytać w jego myślach. – Ten sprawił nam niemiłą
niespodziankę. Nie powinien stać na warcie, nie powinien używać magii i nie powinien
narobić hałasu. Ale stał, używał i narobił. Dlatego nasz atak zamienił się w rzeź.
Porucznik ogarnął wzrokiem pobojowisko. Żołnierze za nim stali w absolutnej ciszy.
– Ilu Shadoree władało magią? – Nie mógł powstrzymać się od zadania tego pytania,
chociaż znał odpowiedź: znacznie więcej, niż myślano w dowództwie Górskiej Straży.
Borehed splunął na śnieg.
– Władało? Nie żołnierzu, oni nie władali magią. To ona władała nimi. Gdy jej używali,
zabijali na równi swoich i naszych albo wypuszczali niczemu niesłużące fajerwerki. Ale tych
fajerwerków było tak dużo, że nie sposób było się nie poparzyć – szaman zamilkł na chwilę,
po czym dodał – dziesięciu, jeśli chcesz wiedzieć. Dziesięciu, a ja, jak kto głupi, myślałem, że
trzech, najwyżej czterech. I straciłem ponad setkę najlepszych wojowników.
Nagle uniósł ręce w górę i wydał z siebie przeciągły, brzmiący szaleństwem okrzyk. Echo
odpowiedziało mu z przeciwległej strony kotliny. Gdy odwrócił się ku ludziom, jego twarz
znów była maską spokoju.
– Ale nie zginęłoby aż tylu, gdyby nie ten z Shadoree, który umiał rzucać czary jak jeden
z waszych bitewnych magów – szaman mówił coraz szybciej i głośniej. – Nie marnował
czasu ani energii, nie zabijał swoich. Jego czary były jak uderzenia szermierza, szybkie, celne
i śmiertelne. To dzięki niemu zdołało nam uciec ostatnich kilkunastu z całej grupy. Tylko
dzięki niemu.
Strażnicy zaszemrali. Kenneth uciszył ich gestem i po raz drugi wytrzymał wzrok ahera.
– Na wodę, którą napoiliśmy góry, opowiedz nam wszystko, co wiesz, szamanie.
Borehed uspokoił się, popatrzył po twarzach zgromadzonych, jakby jeszcze raz ich liczył.
W końcu skinął głową.
– Dobrze, strażniku, ale nie tutaj. Podejdziemy do obozu i tam opowiem ci resztę.

***
Cztery godziny później Kenneth razem z połową swoich ludzi leżał na krawędzi płytkiego
żlebu, kilka mil od dolinki. Druga połowa czaiła się po przeciwległej stronie. Czekali. Nic
więcej nie mogli zrobić. Borehed był aż nadto stanowczy. Zapowiedział, że jeśli ruszą się
stąd, osobiście dopilnuje, żeby żaden z nich nie wrócił żywy na drugą stronę lodowca. Tylko
głupiec zlekceważyłby jego obietnicę.
To by było tyle, jeśli chodzi o zaufanie.
Kenneth przypomniał sobie, co usłyszał od szamana. Stali wtedy w obozie aherów,
rozłożonym przed niewielką jaskinią, w której coś bez przerwy się ruszało, skamląc głosem
niepodobnym do niczego, co zdarzyło mu się wcześniej słyszeć. Zostawił swoich ludzi dobre
sto jardów od tego miejsca, zdając się na rozsądek dziesiętników, i poszedł za wojownikiem.
Dookoła było pełno aherów, najczęściej rannych. Ignorowali go, jakby był powietrzem.
Mówiąc szczerze, zupełnie mu to nie przeszkadzało. Sam za to bez żenady rozglądał się
dookoła, oceniając ich wygląd, ubiór i uzbrojenie. Większość była niska i krępa, mieli ciemną
skórę i czarne włosy. Dolne kły w sposób charakterystyczny dla tej rasy wychodziły im na
górną wargę, a głęboko osadzone czarne oczy lśniły dzikim blaskiem. Niemal wszyscy nosili
skóry i futra, ale dostrzegł także kilka kolczug i karacen, najpewniej zdobycznych, oraz sporo
hełmów w najróżniejszych stylach. Ci, którzy ich nie nosili, wplatali we włosy kawałki rogu,
kości lub ptasie pióra. Ostatnimi laty aherzy coraz częściej uzbrajali się w żelazne pancerze,
nagolenniki i tarcze. I coraz częściej zamiast drewnianych maczug i siekierek z brązu używali
mieczy, toporów i włóczni z dobrej stali. Uczyli się i jako oficerowi Straży zupełnie mu się to
nie podobało.
– Uciekło czternastu – zaczął szaman bez wstępu. – W tym czworo władających Mocą:
jeden chłopak, dwie kobiety i ten czarownik. Wiem, że idą do Gwyhhrenh-omergaaranaa,
chcą przejść na waszą stronę. Drogą, którą uciekli, da się dojść do lodowca w kilkanaście
godzin. Ale ja znam szlak o połowę krótszy.
Kenneth skrzywił się, gdy wiatr przyniósł potworny smród od strony jaskini. Coś mu to
przypomniało.
– Do czego zatem jesteśmy ci potrzebni? – zapytał. – Wyprzedź ich i dokończ sprawę.
Borehed pokiwał głową w bardzo ludzkim odruchu.
– Chciałbym. Wtedy mógłbym przyprowadzić więcej wojowników i przywitać was jak
należy.
Oficer nawet nie mrugnął.
– O – szaman uniósł brwi, co nadało jego twarzy niemal komiczny wygląd –
powstrzymałeś się od położenia ręki na mieczu. I od zrobienia groźnej miny. Prawdą więc jest
to, co mówią, że włosy w kolorze ognia świadczą albo o głupocie, albo o twardym
charakterze. U ludzi też.
– Mów dalej – porucznik zignorował zaczepkę.
– Moi wojownicy pochodzą z trzech różnych szczepów, które chwilowo zawarły sojusz.
Są wściekli po wczorajszej klęsce i cały ten sojusz się chwieje. Tylko ja trzymam ich razem.
Jeśli nie pójdę z nimi, mogą z byle powodu rzucić się sobie do gardeł. Wiedzą, że
przepędziliśmy już Shadoree z naszej ziemi, niewielu rozumie, że oni mogą wrócić, a zbyt
wielu ma gorące głowy.
– Więc idź z nimi.
– Nie mogę. – Aher dotknął ręką piersi. – W tych bliznach kryje się Moc.
Potrzebowałbym przynajmniej dwóch dni, by ją zamaskować. Teraz ten czarownik wyczuje
mnie na milę, tak jak ja jego. Żadna zasadzka nam się nie uda. Ale mogę posłać was. Sam
mówiłeś, że potrafisz się na nich zasadzać. My wam ich nagonimy.
– Czterech władających Mocą – przypomniał oficer. – Mamy być sztuką mięsa w sidłach
na niedźwiedzia?
Borehed ruszył powoli w stronę jaskini. Kenneth zauważył, że w miarę jak rosła dzieląca
ich odległość, spojrzenia otaczających go aherów przestawały być obojętne. Pojawiło się w
nich coś bardzo niedobrego. Coś kojarzącego się z krzywym, zębatym ostrzem, zgrzytającym
o żebra. Ruszył za szamanem.
– Teraz rozumiesz – zagadnął wojownik, nie odwracając się i nie zwalniając kroku. – Oni
wiedzą o Węźle Wody, ale respektowanie go wiele ich kosztuje. I to nawet wtedy, gdy jestem
tuż obok. Nie mogę posłać ich do zasadzki samych, i nie mogę być tam z nimi.
– Nie odpowiedziałeś na pytanie.
W chwili, gdy otwierał usta, kolejny podmuch wiatru przyniósł od strony jaskini falę tak
potwornego smrodu, że stanął, jakby uderzył o ścianę. Nagle zrozumiał, co mu to
przypomina, i pobladł.
Borehed też się zatrzymał.
– Wrażliwy nos?
 – Nie. Nie na smród, ale na to, co jest w tej jaskini. Widziałem już kiedyś coś takiego.
– Gdzie?
I wtedy, stojąc przed jaskinią, co do przeznaczenia której nie miał już żadnych
wątpliwości, Kenneth opowiedział aherskiemu szamanowi o Koory-Amenesc. Oraz o
wypełnionej gównem piwniczce, którą znaleźli w wiosce.
– Spędzili tam każdego, kto przeżył pierwszy atak – opowiadał, mając wszystko jeszcze
raz przed oczami. – Mężczyzn, kobiety i dzieci. Przez trzy miesiące nikogo nie wypuszczali,
chyba że prosto na rożen albo żeby się zabawić, torturować, katować. Raz na dwa, trzy dni
wrzucali im trochę jedzenia i dawali wody. Czterdzieści osiem osób zamkniętych w
piwniczce, cztery kroki na sześć. Oni wiedzieli, co ich czeka, nie mogli nie wiedzieć. Ci,
którzy umieli pisać, paznokciami na belkach ścian skrobali modlitwy, zaklęcia, przekleństwa.
Większość popadła w apatię, oszalała lub popełniła samobójstwo.
Zapatrzył się na wylot jaskini, czując suchość w ustach. Kiedy znów się odezwał, zdania
rwały mu się jak kiepska przędza.
– Jedna z kobiet była w ciąży. Shadoree nie zabili jej od razu. Pewnie obiecywali sobie
przysmak z mięsa noworodka. Nie wiadomo, czemu czekali na naturalne rozwiązanie,
zamiast wypruć z niej dziecko w ostatnich dniach ciąży. Czekali, aż sama urodzi. I nie wiem,
dlaczego się nie zabiła. Może trzymała ją przy życiu nadzieja, że przyjdzie ratunek, że ktoś się
zjawi i wyciągnie ją z tego piekła. Żyła najdłużej... Sama. Ostatnia z rodu... Wiedząc, że
urodzi tylko po to, by...
Przerwał, zaciskając pięści aż do bólu. W dniu, gdy zakończyli przeszukiwanie tej
piwniczki, złożył sobie pewną przysięgę. Obiecał, że nie spocznie, póki Shadoree nie znikną z
powierzchni ziemi. Nie przypuszczał wtedy, że ta obietnica zaprowadzi go na północną stronę
lodowca i zmusi do pogawędki z jednym z najgroźniejszych aherskich szamanów.
– Urodziła, tydzień przed terminem, udusiła dziecko pępowiną i utopiła w gównie. Tak, w
gównie, przez prawie trzy miesiące czterdzieści osób srało i szczało pod siebie. Gdy
przybyliśmy do wioski, w piwniczce było gówna po kolana. Dziwi cię to?
– Nie. Zabiła się? – Borehed nie okazał żadnych emocji.
– Tak. Nasz czarodziej wyczytał tę historię ze ścian piwnicy. Przez trzy dni jeszcze ich
zwodziła, żeby ciało dziecka nie nadawało się do jedzenia. Potem zębami przegryzła sobie
żyły i umarła, leżąc w tym samym gównie, w którym utopiła dziecko. Nie zjedli jej, może nie
byli aż tak głodni.
Szaman poprowadził go w stronę jaskini.
– Patrz – wycedził.
Z wylotu pieczary wypływał mętnobrązowy strumień. Cuchnęło od niego na milę. Na
znak Boreheda dwóch wojowników weszło do środka i wyciągnęło z niego skamlącą istotę.
Kenneth potrzebował chwili, by zorientować się, że to młoda aherska kobieta, właściwie
dziecko. Naga, usmarowana ekskrementami i czymś jeszcze, brązową zaschniętą skorupą,
która pękając, odsłaniała żywe mięso. Z jej czaszki zdarto skalp i jedynym czystym miejscem
na wychudzonym ciele była biała kość czerepu, okolona wianuszkiem zaropiałej skóry. Nie
miała nosa, warg, zębów, jej oczodoły były pustymi jamami. Stworzenie zawyło rozpaczliwie
i przypadło do nóg najbliższego wojownika, śliniąc mu buty. Potem uniosło głowę i zawyło.
Pomiędzy poczerniałymi dziąsłami zatrzepotał kikut języka.
Oficer odwrócił wzrok.
– Nieładny widok, co? Mieli tu trzy takie jaskinie, ale tylko w jednej znaleźliśmy kogoś
żywego, o ile można ją tak nazwać. – Szaman dał znak i dziewczynę zawleczono do jaskini.
Kenneth powoli wziął głęboki oddech.
– Dlaczego nie skrócicie jej cierpień?
Borehed odwrócił się na pięcie z ogniem w oczach.
– Pytasz, dlaczego nie roztrzaskam jej głowy kamieniem, jak to podobno robimy ze
swoimi rannymi? Albo czemu nie poszczujemy na nią dla zabawy jednego z naszych psów
bojowych? Wojownicy mieliby wielką uciechę. Znam większość waszych opowieści o
naszych zwyczajach i rozrywkach. Tych, które rozpalają w sercach nienawiść i pogardę.
Aherzy, aherowie, jak nas z odrazą nazywacie, stwory ciemności, pomiot Niechcianych.
Zabić ich, wytłuc, oczyścić z nich naszą piękną ziemię. Aherzy. – Wypluł to słowo, jakby
parzyło go w usta. – Pamiętasz początek waszej Księgi Czarnych Wieków? „I nadeszły z
północy Legie Demonów, Niechcianych, Władców Bólu, Wyrthów, Gryellów, Aherów i
wszelakiego plugastwa. I nastały Wieki Czarne, gdy nawet słońce zakryło twarz, nie mogąc
patrzeć na nędzę i niedolę, jaka spadła na ludy świata”. Tak, znam to. Nauczyłem się czytać
wasze pismo, żeby zrozumieć... Poznaj swojego wroga, mówicie. Mądrze.
Szaman zbliżył się do porucznika.
– Gdybyś zobaczył na własne oczy prawdziwego ahera, człowieku, zeszczałbyś się ze
strachu, a potem zaczął krzyczeć, dopóki nie pękłyby ci płuca i serce. My jesteśmy Ag’heeri.
Lud Gór. Przez wiele lat żyliśmy z ludźmi w pokoju, obok siebie. Handlowaliśmy,
pracowaliśmy i bawiliśmy się razem. Były i zatargi, lała się krew. Ale zawsze potrafiliśmy się
dogadać. Nasze wioski były i sto mil na południe od Ojca Lodu. A potem dotarło tu
Imperium. Meekhańczycy ze swoimi prawami, religią, zabobonami, poczuciem wyższości i
chciwością. Nagle okazało się, że doliny, w których stały nasze wioski, powinny należeć do
ludzi, bo są w nich zbyt żyzne ziemie, że góry, które na nasze nieszczęście kryły w swoich
trzewiach bogate złoża srebra, złota, miedzi i żelaza, przede wszystkim żelaza, to za dobre
miejsce dla niższej rasy. Więc wypaczyliście naszą nazwę, bo była podobna do nazwy
jednego z plemion Niechcianych, i uznaliście, że można nam zabrać wszystko. Nasza magia,
Tańce z Duchami, Pieśni Kamienia i Wody nagle stały się dziką formą czczenia Mroku, choć
istniały, zanim przybyli Niechciani i zaczęły się Wojny Bogów. Zepchnęliście więc nas tu, na
kraniec świata, pomiędzy Wielki Grzbiet, za którym nie ma już nic poza lodowym
pustkowiem, a ścianę waszej nienawiści. Z jednej strony nieprzebyte góry, z drugiej miecze i
topory, a pośrodku głód i nędza.
Szaman zamilkł. Zapanowała złowróżbna cisza.
– Okazało się też – podjął po chwili – że skoro jesteśmy najdalej na północ mieszkającym
ludem, to musimy być aherami – wyszczerzył z pogardą kły – potomkami pomiotu
Ciemności. Jeszcze trzydzieści lat temu kapłani Reagwyra płacili złotem za uwędzone mumie
naszych dzieci, by wieszać je w świątyniach, a gubernatorzy prowincji wyznaczali nagrody za
każdego zabitego Ag’heeri. Choć nikt już nie używał tej nazwy. To takie proste, prawda?
Nadać komuś nowe imię – i odebrać całą resztę, łącznie z prawem do życia. A wiesz, co jest
najgorsze? Nie pogromy, nie rzezie i mordy. Najgorsze jest to, że i my powoli zaczynamy się
nazywać aherami. Nasza młodzież mówi o sobie Ag’ahher, zapomina... zapomina kim jest,
kim powinna być. Okrucieństwo traktuje jak cnotę, żądzę krwi jak powód do dumy. Chyba za
to właśnie nienawidzę was najbardziej, człowieku. Już nas prawie wymordowaliście, jeszcze
pokolenie czy dwa, a nie będzie już ludu Ag’heeri. Zostaną tylko aherowie.
Kenneth odchrząknął.
– Ja nie...
– A ona – Borehed przerwał mu i wskazał na jaskinię – ma na imię Inlah. Była... jest
córką mojego najbliższego przyjaciela. Znałem ją od urodzenia. Nosiłem na rękach. Jest z
rodu wodza i tylko inna kobieta z tego rodu może otworzyć jej drzwi do Domu Snu. Ale
nikogo takiego nie ma w promieniu kilku dni drogi. Więc nie będziemy dawać jej wody, żeby
jak najszybciej umarła, tylko że ona... nie chce umrzeć. Trzyma się życia i krzyczy Niemal
bez przerwy – dokończył cicho.
Jakby na potwierdzanie z jaskini dobiegł podnoszący włosy na głowie skowyt.
Kenneth spojrzał na szamana i szybko odwrócił wzrok. Nie chciał pamiętać wyrazu jego
twarzy. Za dobrze wiedział, że gdy znów się spotkają, nie będą już rozmawiać, z pewnością
nie.
Ta chwila minęła bardzo szybko, tak szybko, że Kenneth nie był pewien, czy nie uległ
złudzeniu, bo oto znów miał przed sobą Boreheda – Rzeźnika z Rwith. Mimowolnie zadrżał
pod ciężarem jego spojrzenia.
– Nie będę cię błagał, żebyś nam pomógł – powiedział aher. – Ani nie rozetnę Węzła
Wody. Jeśli natychmiast zawrócicie i przejdziecie z powrotem na lodowiec, żaden z moich
wojowników nie wyciągnie przeciw wam broni. Woda wyschnie, gdy ostatni z was postawi
stopę po drugiej stronie. Był to dość uczciwy sposób zakończenia kruchego sojuszu. Kenneth
popatrzył ponad głową ahera na jaskinię. Znów rozległo się skomlące wycie.
– Nie krzycz – powiedział, choć szaman w ogóle nie podniósł głosu. – Idziemy z wami.
W ten właśnie sposób trafił tu ze swoimi ludźmi. Żleb był niemal pozbawiony śniegu,
kamienisty i niegościnny. W okolicy próżno byłoby szukać śladu życia, nawet mchy nie
chciały tu rosnąć. Paskudne miejsce, żeby umierać, pomyślał. Cholernie paskudne miejsce.
Dwóch aherów, których przydzielono im w charakterze przewodników, leżało teraz kilka
kroków od niego, w swoich szaro-brązowych strojach przypominając przypadkowe usypiska
kamieni. Od przeszło godziny żaden nawet nie drgnął, tylko oczy błyskały im spod kapturów.
Na temat maskowania jego żołnierze mogliby się od nich sporo nauczyć.
Niewielki kamyk przeleciał nad żlebem i stoczył się w dół. Wszyscy zamarli. To był
sygnał od zwiadowców z drugiej grupy. Shadoree nadchodzili.
Pierwszy szedł wysoki mężczyzna w ciemnym ubraniu i kapturze naciągniętym na oczy.
Za nim dwie kobiety i młody chłopak. Borehed twierdził, że władający Mocą będą się
trzymać razem, więc to musieli być oni. Potem pojawiła się reszta. Obraz nędzy i rozpaczy.
Większość na wpół naga; uciekali tak, jak ich zaskoczył atak aherów. Połowa nie miała
butów, ledwo się wlokła, zataczając się i znacząc każdy krok rdzawymi plamami. Widać było,
że są na krawędzi ludzkiej wytrzymałości, a do przodu gna ich tylko strach. Kenneth nie
poczuł na ten widok nic, ani gniewu, ani nienawiści, ani mściwej satysfakcji, nic. Chciał po
prostu, żeby to wszystko już się skończyło.
Grupa była w połowie drogi. Porucznik sięgnął po leżącą obok kuszę i płynnym ruchem
podniósł się, składając do strzału. To był sygnał. W ułamku sekundy zza krawędzi żlebu
wyłoniło się dwudziestu strzelców.
– Teraz!
Nie wzywali do poddania się. Nie po to tu przyszli.
Salwa zebrała obfite żniwo, ale nie takie, jakiego by sobie życzył. Zgodnie z rozkazami
większość kusz wymierzono w idącą na przodzie czwórkę. Obie kobiety i chłopak padli
trafieni kilkoma bełtami. Umierali nieładnie, rzucając się po ziemi jak ryby przebite
ościeniem. Inni również. Ale nie mężczyzna w kapturze. Jakieś fatum sprawiło, że w chwili,
gdy Kenneth wstawał, przewodnik uniósł głowę, omiatając wzrokiem krawędź żlebu.
Wrzasnął wściekle i w mgnieniu oka otoczyła go migotliwa kurtyna. Wszystkie pociski
odbiły się od niej i zrykoszetowały z brzękiem w górę. Spojrzenia żołnierza i Shadoree
spotkały się. Oficer zamarł. Spod kaptura patrzyła na niego twarz Amandellartha, czarodzieja,
który zginął na lodowcu.
Mag wyrzucił przed siebie dłoń i powietrze przeciął jasny jak błyskawica promień
światła. Za późno. Kenneth był już w połowie drogi na dno żlebu, zjeżdżał razem z niewielką
lawiną kamieni i błota, rozpaczliwie balansując rękami. Nie dbał, czy reszta żołnierzy ruszy
za nim, nie obchodziło go, że może sobie skręcić kark i że zgodnie z planem po salwie z kusz
mieli zasypać żleb gradem oszczepów, więc lepiej być na górze niż na dole. Gdzieś w
połowie drogi dotarło do niego, że właśnie potwierdza obiegową opinię o rudych. Miał to
gdzieś. W tej właśnie chwili zrozumiał, co się stało z klanem Shadoree i kto jest
odpowiedzialny za ten cały koszmar. Chciał tylko dopaść maga. I zabić.
Usłyszał gromki ryk i reszta oddziału runęła za nim. Na złamanie karku. Ale on był
pierwszy. Wylądował na dnie żlebu, wyciągnął miecz i ruszył na czarodzieja. Ten wykrzywił
się okrutnie i wyrzucił przed siebie dłoń z rozcapierzonymi palcami, ale w tej chwili za jego
plecami pojawiło się dwóch strażników. Amandellarth odwrócił się, z jego dłoni wybuchło
światło, które uderzyło w żołnierzy, zamieniając ich w żywe pochodnie. Kenneth wrzasnął nie
swoim głosem i rzucił się do przodu. Mag nie wytrzymał, okręcił się w miejscu i pognał w dół
żlebu, przeskakując martwych i roztrącając żywych. Wydawało się, że tak jak na lodowcu,
porusza się, nie dotykając ziemi. Porucznik pobiegł za nim. Odruchowo odbił cios niezdarnie
wymierzony tępą siekierą i uderzył atakującego od dołu, rozpłatując szczękę, policzek i
oczodół. Napastnik, zarośnięty mężczyzna o szalonych oczach, puścił trzonek siekiery i
zaskowyczał, łapiąc się za twarz. Kenneth pobiegł dalej, zostawiając go już swoim ludziom.
Widział tylko oddalające się plecy czarownika. O włos minęła go jakaś włócznia, uderzeniem
tarczy odrzucił na bok ostatniego zagradzającego mu drogę Shadoree. Mag dotarł do wylotu
żlebu, odwrócił się i wrzasnął.
Przed nim pojawiło się zawirowanie, niewielka trąba powietrzna. Zatańczyły porwane w
górę kamienie, ziemia i pecyny błota. Kenneth rzucił się w bok i przetoczył, o włos mijając
lecącą na niego grudę lodu wielkości ludzkiej głowy. Poderwał się natychmiast i runął na
maga z wściekłym rykiem. Ten po raz drugi zrejterował, pobiegł w górę gładką jak stół halą,
która jakieś dwieście kroków dalej urywała się jak nożem uciął. Stamtąd nie było ucieczki.
Chyba że ktoś był czarodziejem.
Kenneth obejrzał się. Ostatnie zaklęcie uderzyło w bok żlebu, powodując osunięcie się
lawiny błota i kamieni. Upłynie trochę czasu, zanim jego ludzie się stamtąd wydostaną. Ścigał
czarownika sam.
Odległość między nimi stopniowo się zmniejszała. Dwadzieścia kroków, osiemnaście,
piętnaście. Do urwiska było coraz bliżej i widział już, że nie uda mu się go dopaść. Czuł
łomot krwi w skroniach, powietrze zdawało się mieć gęstość smoły, a mag ciągle sunął przed
siebie, jakby ślizgając się po lodzie.
Rzucę mieczem, pomyślał. Jeśli się nie zatrzyma, rzucę.
Czarownik zatrzymał się tuż przy krawędzi przepaści i odwrócił z twarzą wykrzywioną
wściekłością.
– Ty! Wszystko przez ciebie! Ty brudny, zapchlony pętaku! Jeśli ktoś ma mi za wszystko
zapłacić, to możesz być ty! – powietrze wokół zamgliło się lekko, śnieg w promieniu kilku
stóp zaczął parować. Gromadził Moc.
Kenneth zgarbił się i uniósł wyżej tarczę. Ruszył na Amandellartha, nie spuszczając oczu
z jego rąk. Jednego był już pewien, mag zawsze uwalniał czary gestami. Na ustach
czarownika pojawił się krzywy uśmieszek.
– Więc to prawda, co mówią o Górskiej Straży. Nie macie ani krzty rozsądku. Zbyt głupi,
by wiedzieć, kiedy ustąpić. – Od niechcenia pstryknął palcami, wokół dłoni zatańczyły
maleńkie płomyki. – Wiesz, co się teraz stanie, nieprawdaż? Zabiję cię, a potem przeskoczę w
bezpieczne miejsce, tak jak na lodowcu. Potem zadbam, żeby żaden z was nie wrócił na drugą
stronę. Nikt nigdy nie pozna prawdy, twoja kariera się skończy, a dobre imię legnie w
gruzach. A ty mimo wszystko nie chcesz zrezygnować. Gdyby to nie było tak beznadziejnie
żałosne, czułbym nawet coś w rodzaju podziwu.
Kenneth zbliżył się na może dziesięć kroków. Wiedział, że mimo przechwałek czarownik
musi być zmęczony i czeka na okazję do rzucenia niezawodnego czaru. Za plecami
Amandellartha skalna płaszczyzna załamywała się i mknęła w dół, skąd dochodził do nich
łoskot wody. Dla maga jedyną szansą ucieczki była droga jedną ze Ścieżek Mocy.
Udając, że poprawia tarczę, oficer rozpiął rzemień podtrzymujący ją na przedramieniu.
– Dlaczego, czarowniku? Dlaczego? Amandellarth opuścił rękę i spojrzał na niego jak na
zwierzę, które nagle przemówiło.
– No proszę, nagle zaczynamy zadawać pytania. A skąd to wzięła nam się ta maniera?
Zrezygnowaliśmy ze ślepego wykonywania rozkazów i próbujemy zrozumieć, co się wokół
nas dzieje? Wysilamy namiastkę umysłu, który do tej pory zajmował się tylko żarciem,
piciem i szukaniem dziury, w którą można by wsadzić kuśkę? I cóż to wymyśliliśmy?
Kenneth zatrzymał się dziesięć kroków od maga, opuścił ręce i wziął głęboki wdech,
próbując uspokoić rozszalałe serce.
– Talent jest dziedziczny – zaczął, robiąc pół kroku do przodu. – To wiedzą nawet dzieci.
Ale zarówno czarodzieje, jak i czarodziejki, mają poważne kłopoty z dorobieniem się w pełni
zdrowego potomstwa. Przeważnie rodzą im się potworki, wypaczone przez Moc. Talent
dziedziczy się przeważnie z przeskokiem, po ciotkach, wujkach i innych krewnych. A od
setek lat znalezienie sposobu na kontrolowanie tej dziedziczności jest marzeniem każdej gildii
czarodziejów. To dałoby jej przewagę nad innymi – zamiast całymi miesiącami, a niekiedy
nawet latami poszukiwać dzieci uzdolnionych, można by założyć hodowlę. Dynastię magów,
z pokolenia na pokolenie potężniejszych i znaczących coraz więcej. Aż w końcu nikt nie
mógłby się im oprzeć.
Z twarzy czarownika zniknął wyraz pogardliwego lekceważenia.
– Nie doceniłem cię, strażniku. Co jeszcze mi opowiesz?
– Shadoree byli eksperymentem. W tym rodzie w ciągu ostatnich trzystu lat pojawiło się
kilku magów, więc postanowiliście sprawdzić, co się stanie, jeśli nie będą rozcieńczać krwi.
Mówiąc wy, mam na myśli twoją gildię, Bractwo z Werhenn. Nie wiem, czy inne gildie o tym
wiedziały, ale nie sądzę. Zbyt cenicie tajemnice i sekrety, żeby się nimi dzielić, nawet między
sobą. Sami to zaplanowaliście, czy okazja nadarzyła się przypadkiem?
Czarodziej uśmiechnął się leciutko.
– Nazwijmy to przypadkiem, któremu odrobinę dopomogliśmy.
– Ale eksperyment wymknął się spod kontroli. Zakończył fiaskiem. Shadoree okazali się
nie do opanowania i nie do wyśledzenia, bo niewyszkoleni utalentowani mają świetną aurę
ochronną – używają Mocy w sposób zbyt chaotyczny, żeby dało się odróżnić to od
naturalnych fenomenów, zaburzeń w Źródłach, pulsowania Uroczysk. Więc kiedy zaczęła ich
poszukiwać Górska Straż, przyłączyliście się do nas.
 – Fiaskiem? – Mag uniósł brwi. – Fiaskiem? Nie wiesz, o czym mówisz, robaku. Wśród
nich co dwunasty potrafił czerpać ze Źródeł. Jeden na tuzin, słyszysz człowieczku?
Normalnie wśród ludzi potrafi to jeden na tysiąc, wystarczająco utalentowani, żeby zostać
członkami lepszych gildii, pojawiają się raz na dziesięć tysięcy, a arcymagowie raz na milion.
Dzieci tych, których zamordowaliście tam na dole, mogłyby wstrząsnąć światem!
– W to nie wątpię. – Kenneth zrobił następny kroczek w przód. – Ale ostatnimi czasy
świat ma stanowczo dość wstrząsów. A jak zamierzaliście ich wykarmić? I co zrobić, gdy
dorosną?
– Kanibalizm był ułomnością nabytą, a nie wrodzoną, podobnie jak kilka innych
przypadłości...
– Nieludzkie okrucieństwo? Skłonność do zadawania bólu i śmierci, radość czerpana z
cierpienia? To są według ciebie jakieś tam przypadłości? Widziałem, co zrobili w Koory-
Amenesc i tutaj, w jaskiniach aherów. Oni nie żywili się ciałami ludzi, lecz ich cierpieniem.
Byli ogarnięci szaleństwem zbyt głębokim, by ich z niego wyrwać.
– No proszę. – Czarownik skrzywił się lekko. – Czekałem, kiedy dojdziemy do
wniosków, wysnutych przez domorosłego pogromcę zła. Jakie jeszcze rewelacje mnie
czekają?
Śnieg wokół stóp czarownika zabarwił się głęboką purpurą i Kenneth zrozumiał, dlaczego
ich rozmowa tak długo trwa. Mag był ranny, któryś z bełtów przebił magiczną osłonę i
czarodziej potrzebował czasu, żeby powstrzymać krwawienie i zaleczyć ranę.
– Żadne. Powiedz mi jeszcze tylko, czy wypadek na lodowcu to też przypadek, czy
planowałeś to od samego początku.
– Powiedzmy, że musiałem znaleźć się na miejscu przed wami. Wiedziałem, że Borehed
jest gdzieś w tych okolicach, a nietrudno było się domyślić, co go tu sprowadza. Miałem
zamiar wyprowadzić klan w bezpieczne miejsce, znaleźć mu kryjówkę na zimę. Niestety,
spóźniłem się, te zwierzęta zaatakowały w chwili, gdy dotarłem do klanu. Przyznaję, że ich
nie doceniłem. A wy? No cóż, mieliście dotrzeć na miejsce, natknąć się na tych dzikusów,
przy odrobinie szczęścia wycofać i zameldować, że Shadoree przestali istnieć, wybici do nogi
przez aherów, a ja zginąłem na lodowcu. To byłoby najlepsze rozwiązanie. Dla wszystkich.
– Dla tych, co zginęli, też? – Porucznik zrobił kolejny krok. Od czarownika dzieliło go
już tylko kilka jardów.
– Im już nic nie mogło pomóc. Ale my tu sobie dyskutujemy, a na mnie już pora. – Mag
uznał, że dzieląca ich odległość jest już wystarczająca. – Pozwolisz, że cię gorąco pożegnam.
Kenneth skoczył w prawo w chwili, gdy dłoń maga wystrzeliła w jego stronę. Zahamował
w pół kroku, obrócił się na pięcie, wyciągając rękę z mieczem szeroko w bok, dla utrzymania
równowagi, i rzucił w czarownika tarczą, która pomknęła jak wielki dysk i eksplodowała po
spotkaniu z wystrzelonym przez maga strumieniem Mocy. Porucznik runął pochylony w dym
po wybuchu, dopadł czarownika w dwóch skokach – i uderzył. Tak jak mógł w danej chwili,
głową w twarz, poprawił kolanem w krocze i czując, że traci równowagę, płazem miecza w
bok głowy. Amandellarth kwiknął, zacharczał, zadławił się krwią i... zapadł pod ziemię.
Oficer zachwiał się rozpaczliwie ledwo unikając runięcia w stułokciową przepaść, która
niespodziewanie otworzyła mu się pod nogami. Nie przypuszczał, że czarownik stał tak
blisko krawędzi. W ostatniej chwili cofnął się i przystanął, nasłuchując odgłosu ciała
odbijającego się od skalnej ściany i wpadającego do wody.
Czyżby jednak skoczył? Poczuł zimny dreszcz. Mając dość czasu, czarownik zrobiłby
wszystko, żeby żaden z żołnierzy nie powrócił żywy na drugą stronę lodowca.
Zaciskając zęby, wychylił się i zerknął w dół.
Amandellarth wisiał jakieś sześć stóp niżej, uczepiony oburącz wystającej ze ściany
lodowej bryły. Nogami rozpaczliwie machał w powietrzu. Gdy uniósł głowę, ich spojrzenia
na chwilę się spotkały. Mimo krwi lejącej się z rozbitego nosa i puchnącego w oczach
policzka, czarodziej nadal patrzył arogancko i wyniośle. Po chwili wzrok maga powędrował
w dół, ku kotłującej się sto łokci niżej białej kipieli i wynurzających się z niej co chwila
czarnych głazów.
– Wiem, o czym myślisz, czarowniku. – Porucznik dziwił się, że głos mu nie drży. –
Gdyby to było dwieście łokci, a jeszcze lepiej trzysta, mógłbyś zaryzykować. Z twoimi
umiejętnościami zdążyłbyś spleść Moc i wyjść z tego bez zadrapania.
– Lina – Amandellarth dyszał ciężko, a zaciśnięte wokół sopla dłonie drżały z wysiłku. –
Rzuć mi linę.
– Nie. Za wszystkich ludzi, którzy przez ciebie i twoich kamratów zostali zabici i pożarci.
Za mieszkańców Koory-Amenesc i za rodzinę rymarza z Handerkeh, za moich chłopców,
którzy tu dali głowę, i za aherów, tak, nie przesłyszałeś się, za aherów, którzy razem z nimi
ginęli. A nawet za tych nieszczęśników, których zmusiliście do rozmnażania między sobą jak
zwierzęta, aż stali się czymś gorszym od zwierząt.
– Nie baw mi się tu, jebańcu, w sąd – czarownik zawarczał. Jego oddech stawał się coraz
szybszy. – Zbyt nisko stoisz, żeby mnie sądzić. Rzuć mi linę, a obiecuję, że o wszystkim
zapomnę, a ty nie będziesz żałował. Gildia umie się zatroszczyć o lojalnych ludzi...
– Ty nie rozumiesz, prawda? – Kenneth pochylił się i spojrzał prosto w oczy maga. –
Mógłbym ci cały miesiąc mówić o uczciwości, odpowiedzialności, prawości i honorze, a ty
tylko byś się zaśmiał i nazwał mnie sentymentalnym głupcem bez, jak to ująłeś, krzty
rozsądku. Nie znasz przysięgi Straży, a zwłaszcza tych słów o bronieniu i chronieniu
wszystkich mieszkańców gór przed każdym wrogiem. Wszystkich i każdym.
Spojrzenie czarownika zapłonęło nienawiścią.
– Honor, obszarpańcu? Honor i ty? Oficer bratający się z aherami i mordujący wraz z
nimi kobiety i dzieci. Nieformalnie jestem od ciebie wyższy stopniem i przysięgałeś bronić
mojego życia za wszelką cenę. Jesteś skończony lyw-Darawyt. Przysięgam na wszystkich
bogów, że jeszcze będziesz skamlał, błagając mnie o śmierć.
 Kenneth wyprostował się.
– Czarodziej Amandellarth, którego przysięgałem bronić, zginął wczoraj bohaterską
śmiercią na lodowcu. I tak zeznam przed każdym sądem. Nie znam cię, człowieku. Nie wiem,
kim jesteś, poza tym, że walczyłeś przeciw moim ludziom w potyczce z Shadoree. Niech góry
cię osądzą, nieznajomy.
Odwrócił się i ruszył z powrotem.
Przez kilka chwil towarzyszyła mu pełna zdumienia cisza.
– Wracaj tu! Słyszysz! – Po raz pierwszy w głosie czarownika zabrzmiał strach. – Wracaj,
ty przeklęty bękarcie! Wyciągnąłem twoich ludzi! Na lodowcu!! Wyciągnąłem ich!!!
Pamiętaj!!!!
Oficer przystanął.
– Gdybyś ich nie wyciągnął, czarowniku – powiedział głośno. – Gdybyś ich nie
wyciągnął, ja wyciągnąłbym ciebie z tej dziury i oddał w ręce Boreheda.
Potem wolno pochylił się, wyczyścił dokładnie miecz o śnieg i osuszył go rąbkiem
płaszcza. Wsunął broń do pochwy i ruszył z powrotem, czując, jak z każdym krokiem opada z
niego wściekłość i zmęczenie. Gdy był w połowie drogi, przekleństwa i błagania czarodzieja
urwały się nagle, zakończone przeciągłym krzykiem. Kenneth-lyw-Darawyt zatrzymał się, ale
poza szumem strumienia nie usłyszał już niczego.
Uśmiechając się po raz pierwszy od dwóch dni, ruszył na spotkanie reszty swoich ludzi.
 Wszyscy jesteśmy Meekhańczykami

Gdyby nie ta popijawa, potężny kac i niezgrabność Velergorfa oraz nerwowy muł, nigdy
nie odkryliby szpiegów i skończyłoby się tylko na nieprzyjemnym podejrzeniu. Kenneth
wieczorem pozwolił ludziom na nieco więcej, niż powinien. W końcu od koszar dzielił ich
tylko dzień drogi, jutro mieli nocować we własnych łóżkach i zacząć kilkunastodniowy
wypoczynek, wypełniony naprawianiem broni i pancerzy, ćwiczeniami, pucowaniem
oporządzenia i innymi nudnymi żołnierskimi rytuałami. Na dodatek do Belenden prowadziła
prosta jak z łuku strzelił imperialna droga. Mogli wstać długo po wschodzie słońca i dojść do
koszar na kolację.
Wracał z patrolu z połową kompanii, czyli z dwudziestoma ludźmi i kilkoma psami.
Reszta odpoczywała w koszarach pułku. To była dziesięciodniowa, spokojna wycieczka po
bezpiecznej prowincji, w sam raz, żeby na początku wiosny przypomnieć ludziom, że Górska
Straż czuwa. W czasie pokoju pułki działały właśnie w ten sposób, połowa strażników w
terenie, druga w koszarach, żeby dowództwo miało ich pod ręką. Chociaż wysyłanie w teren
dwóch dziesiątek wyglądało na kpinę. Od zeszłej jesieni obiecywali mu przynajmniej
kolejnych dwudziestu ludzi – wtedy nazwanie Szóstej Kompanii kompanią właśnie nie
zakrawałoby na kiepski żart.
W karczmie, dzień drogi od Belenden, dotarła do jednego z żołnierzy wiadomość. Hawen
Rycw, najmłodszy z jego ludzi, został ojcem. Z radości przepuścił połowę miesięcznego
żołdu, stawiając wszystkim piwo, wino i gorzałkę. Kenneth pozwolił im na picie i zabawę,
patrol przebiegał spokojnie, do koszar mieli blisko. Co się mogło stać?
Wychodząc rankiem na podwórze, zderzył się w drzwiach z wysokim, czarnowłosym
mężczyzną, owiniętym w wystrzępiony, lawendowy płaszcz. Brzęknęło i na ziemię spadła
lira.
– Wybaczcie. – Obcy miał głęboki, melodyjny głos. – To moja wina.
Podniósł instrument lewą ręką, prawą miał zabandażowaną i powieszoną na temblaku.
– Wypadek?
Obcy parsknął kpiąco.
– Nie. Śmiałek, panie poruczniku, mój koń, znaczy się, choć pewnie ma pan rację, że
powinienem nazwać go Wypadek. Przez to bydlę muszę wracać za Mały Grzbiet bez żadnego
zarobku. Co to za muzyk, który grać nie może?
Kenneth uśmiechnął się, czując niepokojące ukłucie. Płaszcz, hełm i kolczugę zostawił w
pokoju, zakładając tylko koszulę i pikowaną kurtkę. Przy pasie miał zwykły sztylet. Z
pewnością nie widzieli się wczoraj, więc skąd obcy znał jego stopień?
– Gdzie to was spotkało?
– Na drodze między Lorst a Czawer. Niedźwiedź zszedł z gór, a mój koń uznał, że
jeździec będzie mu przeszkadzać w ucieczce, więc mnie zrzucił, choć do bestii było ponad sto
kroków. Jak widać, taki z niego Śmiałek, jak ze mnie kapłan Pani. Musiałem zawrócić.
Kenneth przypomniał sobie wczorajszą rozmowę z karczmarzem. Gospodarz coś
wspomniał o wędrownym muzyku w towarzystwie pachołka.
– A uczeń?
– Uczniem to on będzie za rok albo za dwa. Na razie tobołki nosi, obóz pomaga rozbijać,
no i towarzystwo zapewnia, bo w górach człowiek nogę złamie na szlaku i z głodu zdechnie.
Ruszyli w stronę stajni. Oficer wciąż uśmiechając się, uprzejmie zajął miejsce po prawej
stronie nieznajomego.
– Racja, panie...
– Wybaczcie. Mistrz Enwar z Wereh.
– Idziecie za góry? Przez Belenden? A potem? Na szczyt Przejścia Dwóch, przez Łysicę i
w dół? Nie zdążycie przed nocą.
– Nie mam zamiaru. – Muzyk uśmiechnął się lekko. – Dobrze będzie, jak uda nam się
dotrzeć na szczyt, a tam przenocujemy w strażnicy. I tak za późno wstaliśmy. Gdybym się nie
spieszył, poprosiłbym was o towarzystwo, ale chcę zejść z gór jutro w południe, więc muszę
wyruszyć już teraz.
Weszli do stajni. Sześć koni stało w boksach, a dwa wierzchowce i muł były właśnie
przygotowywane do drogi. Na górze, na stryszku wypełnionym sianem, wciąż chrapali
żołnierze. Kenneth przyszedł tu właśnie zarządzić pobudkę. Trochę zaspali, czekało ich
szybkie śniadanie i jeszcze szybszy marsz, jeśli mieli zdążyć przed zmierzchem. Prawie z
zazdrością spojrzał na konie muzyka i jego ucznia, osiodłane już i gotowe do drogi. Krępy
wyrostek, będący zapewne towarzyszem Enwara, zaczynał właśnie troczyć sakwy na
grzbiecie jucznego muła. Na widok mistrza skulił się i przyspieszył.
Z otworu w poddaszu wyjrzał dziesiętnik.
– Już na nogach, panie poruczniku?
– Tak, Varhenn, dola oficera – ostatni idzie spać, pierwszy wstaje i tak dalej. Złaź.
– Już idę, panie poruczniku. Ależ mnie łeb boli...
– O ile dobrze pamiętam, Varhenn, uparliście się, że każdy postawi kolejkę. Tylko psy
zwolniono z tego obowiązku.
Dziesiętnik uśmiechnął się boleśnie, usiadł na krawędzi, zsunął się, przez chwilę zawisł
na rękach i ciężko zeskoczył na klepisko. Zachwiał się, zaklął, zrobił dwa szybkie kroki
naprzód i żeby nie upaść, oparł się lekko o zad muła.
– Ostr...
Muzyk nie zdążył dokończyć. Zwierzę wydało z siebie dziki ryk, jakby nagle poczuło na
skórze pazury niedźwiedzia, i stanęło dęba. Chłopak, próbujący załadować mu na grzbiet
kolejną sakwę, został kopnięty w pierś. Pakunek rozwiązał się i na wszystkie strony poleciały
jakieś rulony, karty i papiery. Kenneth spojrzał. Rysunki gór, miast, wsi, dróg.
– Nie mówiliście, że jesteście malarzem, mistrzu. – Porucznik podszedł do rozsypanych
papierów, dając jednocześnie ręką znak Velergorfowi.
Uwaga. Niebezpieczeństwo.
– To nie ja, tylko Mallen, panie poruczniku. Chłopak. Pozwalam mu rysować co chce, bo
nie dałby mi spokoju. Chyba będę musiał go oddać na naukę do malarza.
Muzyk, który pozwala uczniowi w terminie marnotrawić czas na rysowanie, zamiast
gonić go do brząkania na lutni. Ciekawe. Oficer przykucnął, podniósł jeden z rulonów i go
rozwinął.
– Mapy też rysuje? I skąd wiedziałeś, że jestem porucznikiem, skoro nie noszę
dystynkcji?
Zgrzytnęło. W chwili, gdy się odwracał, Enwar runął na niego, łopocąc płaszczem. W
prawej dłoni, cudownie uwolnionej z temblaka, trzymał sztylet o wąskim ostrzu. Kenneth
rzucił mu w twarz mapę, złapał za rękę i czując, że napastnik przenosi ciężar ciała na przednią
nogę, skręcił szybko biodra tak, że kolano, które miało trafić go w krocze, uderzyło w udo.
Zabolało.
Naparł na fałszywego muzyka, odchylił się lekko i uderzył głową w twarz przeciwnika.
Mężczyzna zdążył się lekko odchylić i cios nie rozkwasił mu nosa, tylko trafił w policzek.
– Varhenn!
Świsnęło. Drewniany cebrzyk z wodą do pojenia zwierząt zatoczył krótki łuk i trafił
szpiega w potylicę. Było po wszystkim.

***
Zbiórka odbyła się w trybie bojowym. W niecałe trzy minuty oddział był pod bronią i w
pełnym rynsztunku. Kac nie kac, byli Górską Strażą.
Więźnia rozebrali do przepaski biodrowej i związali. Tak jak Kenneth się domyślał, jego
prawa ręka była zdrowa. Za to odzież kryła liczne niespodzianki. Znaleźli cztery sztylety do
rzucania, stalową garotę, sześciocalową szpilę z wydrążonym ostrzem i kilka małych
buteleczek, wypełnionych bezbarwnymi i bezwonnymi płynami. Osiem wytrychów i mały
nożyk, z ostrzem z brązu i miedzianą rękojeścią, cały pokryty piktogramami. Gdy Kenneth
wziął go do ręki, miał wrażenie, że broń wibruje. Magia.
Zebrali się na dziedzińcu. Szpieg leżał na wznak, niemal nagi, i nadal nie dawał oznak
życia.
Karczmarz podszedł do oficera i ukłonił się z szacunkiem.
– Chłopak powinien wyżyć, panie poruczniku. Ma połamane żebra i ze dwa dni będzie
nieprzytomny, ale jeśli bogowie pozwolą, wyliże się.
– To dobrze.
Pomocnik wyszedł najgorzej z całego zajścia. Choć z drugiej strony, muły wywodzące się
z miejscowych zwierząt znane były z tego, że potrafią kopnięciem zabić górskiego lwa.
Chłopak i tak miał szczęście. Kenneth postanowił jednak nie ryzykować przenoszenia go w
takim stanie do Belenden. Młodzik miał zostać w karczmie, pilnowany przez kilku
strażników, a jutro przyślą po niego wóz. Ważniejszego jeńca mieli zabrać od razu.
Dał znak dwójce żołnierzy, od jakiegoś czasu trzymających już wiadra z wodą.
– Nie trzeba. – Związany nagle otworzył oczy. – Po co mam mokry iść.
Strażnicy popatrzyli na dowódcę, ten spokojnie kiwnął głową.
Dwa strumienie lodowatej wody trafiły mężczyznę w pierś. Zaklął paskudnie i próbował
poderwać się z ziemi, ale jeden z żołnierzy wcisnął go nogą w błoto.
– To ostrzeżenie. – Kenneth stanął nad szpiegiem i spojrzał mu prosto w oczy. – Nie
będziesz więcej udawał nieprzytomnego. Jeśli zrobisz to jeszcze raz, każę połamać ci ręce, tak
na wszelki wypadek. Poza tym jak ci będzie zimno, to zaczniesz się szybciej ruszać, a ja chcę
być w koszarach przed wieczorem. Teraz cię rozwiążemy, a ty się ubierzesz.
Wskazał na stare portki, słomiane łapcie i brudną koszulę, którą dostali od karczmarza.
– A moje ubranie? – Nawet leżąc w błocie i trzęsąc się z zimna, jeniec potrafił nadać
głosowi ton oburzenia.
– Za dużo tam ciekawych drobiazgów, a ja nie jestem pewien, czy wszystkie znaleźliśmy.
Dowódca pułku zawiadomi miejscowe Szczury i oni je sobie dokładnie obejrzą.
Agenci imperialnego Wywiadu Wewnętrznego sami nazywali się Szczurami. Kenneth
wprawdzie nie znał żadnego, ale pułkownik Akeres Gewanr, dowódca Szóstego, z pewnością
miał z nimi kontakt.
Dał znak, żołnierz zdjął nogę z piersi szpiega i postawił go na nogi. Gdy rozcinano więzy
jeńca, w rękach kilku strażników pojawiły się napięte kusze, ale żołnierze nawet nie zadali
sobie trudu, żeby w niego mierzyć. Nie wyglądał na głupca.
Więzień, krzywiąc się i trzęsąc z zimna, założył przyniesione łachmany, po czym
ponownie związano mu ręce na plecach.
– Zaraz ruszamy – Kenneth podniósł głos, aby wszyscy go usłyszeli. – Będziemy szli
szybkim marszem, więc odlać się i załatwić inne rzeczy teraz. Najbliższy postój po południu.
Nie rozległ się jęk zawodu, wszyscy czuli, że sprawa jest poważna. Wśród kart i zwojów
znalezionych przy szpiegu były dokładne mapy nie tylko powszechnie znanych dróg przez
góry, lecz także zaznaczono na nich nieoficjalne przejścia, wąskie ścieżki i mało uczęszczane
dróżki, z których korzystała głównie Górska Straż i bandyci. Położenie niektórych z tych
szlaków było ścisłą tajemnicą, bo zwłaszcza w czasie wojny, szybkie i bezpieczne
przemieszczanie wojska miało w górach kluczowe znaczenie. Poza tym wśród szkiców były
też pejzaże, pokazujące górskie szczyty, wsie, miasta, pojedyncze wieże strażnicze i
dokładnie rozrysowany z kilku stron widok na Belenden. Podejścia pod mury miasteczka,
umocniony garnizon, brama wjazdowa. Chłopak, jeśli to naprawdę on rysował, miał w
dłoniach i oczach prawdziwy majątek. Prawie szkoda, że zgodnie z imperialnym prawem te
dłonie zostaną odcięte, a oczy wyłupione.
Konie zostawili na miejscu, zabierając ze sobą tylko muła, obładowanego rzeczami
szpiega. Kenneth przywołał Velergorfa.
– Ilu ludzi zostaje?
– Czterech. Dostali rozkazy.
– Dobrze.
Ta czwórka miała pilnować chłopaka. Nie tylko żeby nie uciekł, ale też żeby nie podciął
sobie żył. Na przykład.
– Szykować się! – porucznik podniósł głos. – Wymarsz za pięć minut!

***
Nie oszczędzali go. Zresztą siebie też nie. Szybki marsz Górskiej Straży oznaczał
kwadrans truchtu i kwadrans normalnego marszu. Na zmianę, czasami przez wiele godzin.
Dla kogoś przywykłego do podróżowania konno było to mordercze doświadczenie i już po
pierwszej godzinie szpieg słaniał się na nogach i rzęził, jakby miał wypluć płuca. Związane z
tyłu ręce nie ułatwiały mu biegu.
Nie trzymali specjalnego szyku. Przed szpiegiem i za nim maszerowało po trzech
żołnierzy, potem Kenneth z Velergorfem i reszta oddziału. Na końcu wlókł się muł,
wytrzeszczając przerażone oczy na towarzyszące mu psy.
– Meekhańskie pieski – wychrypiał jeniec, odzywając się po raz pierwszy w połowie
drugiej godziny marszu, gdy właśnie przeszli do zwykłego chodu. – Chędożone imperialne
pachołki.
Kenneth zignorował go, zajęty poprawianiem oporządzenia. Rzemień, na którym zawiesił
nową tarczę, niemiłosiernie wrzynał mu się w ramiona, pas z mieczem obijał o nogi, a hełm
ocierał czoło. Zdjął go i starannie poprawił wyścielającą jego wnętrze skórzaną plecionkę.
Podbiegł do niego Hawen.
– Panie poruczniku, mam prośbę.
– Jeśli nie dotyczy kopnięcia pewnego sukinsyna, to słucham.
– Kamień chciałbym znaleźć, dla syna. Na stos przy belendeńskim zejściu.
Kenneth pozwolił sobie na uśmiech, kiedy strażnik przypomniał wieści, które zastały go
w karczmie.
– Dziesięciofuntowy? Zamierzasz go nieść aż pod miasto?
 – No nie, panie poruczniku, taki normalny, jak pięść.
– Wiem, wiem... Zrobimy postój przy potoku, to poszukasz. Tylko żeby ładny był.
– Będzie jak perła, panie poruczniku! – Hawen zasalutował w marszu i zajął miejsce w
kolumnie.
Wtedy po raz pierwszy szpieg się przewrócił.
– Meekhańskie kundle – wysapał z twarzą wciśniętą w ziemię.
Kenneth gestem uniesionej dłoni zatrzymał oddział, lecz zanim zdążył podejść do
więźnia, uprzedził go jeden z ludzi z dziesiątki Velergorfa. Cawe Kaln, zwany Wilkiem,
uchodził za mruka i milczka, ale nie było lepszego zwiadowcy i tropiciela w całym Szóstym
Pułku. Ubrany w lekki, skórzany pancerz i narzucony na wierzch plamisty kaftan zakończony
kapturem, zazwyczaj znakomicie wtapiał się w tło. Jego kusza była pomalowana na czarno, a
uzupełniała ją para kordów i kilka noży za pasem.
– Będziesz biec razem z nami albo każemy cię przywiązać do ogona muła i powleczemy
za nim – żołnierz powiedział to bez specjalnego nacisku. – W garnizonie mamy czarownika –
uzdrowiciela, który poskłada twoje resztki do kupy, nawet jeśli przywieziemy mu tylko
beznogi zewłok.
Szpieg nie tyle dyszał, ile zasysał powietrze rozpaczliwymi haustami. Góral złapał go za
ramię i postawił na nogi.
– Wilk!
– Tak jest, panie poruczniku. – Strażnik stanął na baczność, puszczając jeńca.
– On ma dojść o własnych siłach i w takim stanie, żeby mógł mówić.
– Tak jest! Ale... Panie poruczniku, on mnie obraża.
– Uważasz się za meekhańskiego kundla?
– Nie, panie poruczniku.
– A za kogo?
– Za Meekhańczyka, panie poruczniku.
Kenneth przyjrzał mu się uważnie. Cawe Kaln miał pięć stóp, osiem cali wzrostu, czarne
włosy, bladą twarz i jasne oczy. Nie było na nim grama zbędnego tłuszczu. Gdyby ktoś chciał
namalować obraz zatytułowany Góral z krwi i kości, wybrałby właśnie jego na wzór.
– Naprawdę?
Ta deklaracja była niezwykła. Większość miejscowych lubiła podkreślać swoje
wessyrskie korzenie oraz to, że Imperium nie zdołało podbić Północy zbrojnie, lecz
przyłączyło ją na drodze dyplomatycznych zabiegów. Co prawda od prawie trzystu lat
mieszane małżeństwa i koligacenie rodzin stopniowo wzbogacało lokalną krew o – jak
mówiono – smak południa, ale górale nadal potrafili się obrazić, gdy ktoś nieopatrznie nazwał
ich Meekhańczykami.
– Naprzód! A ty do mnie. – Porucznik skinął na Wilka. Pozwolił, by jeniec oddalił się na
kilkanaście kroków, i dopiero ruszył.
 – Cawe, mamy go doprowadzić do koszar żywego.
– Rozumiem, panie poruczniku.
– I poganianie więźnia zostaw mnie, w końcu biorę za to żołd. Zrozumiano?
– Tak jest!
– Na miejsce, strażniku.
Wilk oddalił się truchtem.
– Co on się nagle zrobił taki imperialny, Varhenn? Ja to co innego, jeszcze mój dziadek
był Meekhańczykiem, nazwisko nie kłamie. Ale Wilk?
Dziesiętnik popatrzył na niego spokojnie, a pokryta niebieskim tatuażem twarz nie
wyrażała niczego. Po chwili uśmiechnął się lekko.
– Wie pan, gdzie jesteśmy?
– Głupie pytanie, Varhenn.
– Nie, panie poruczniku, nie pytam o miejsce czy prowincję, tylko o okolicę. Nie służył
pan tu przedtem, a ja dawno temu, ale pozwolił pan poszukać Hawenowi kamienia dla syna
na stos.
– Wszyscy tak robią, jak słyszałem, rodzice każdego nowo narodzonego dziecka kładą
kamień na stos liczebny, przy zejściu z Łysicy.
– A dlaczego?
– Miejscowy zwyczaj? Prastara tradycja? Mnie nie pytaj.
– Ta tradycja ma ćwierć wieku, panie poruczniku. Co jest za Łysicą?
– Dolina Wares i szlak na południe, do Kalen.
– Tak, szlak, którym jeżdżą wozy kupieckie do i z Nowego Rewendath. Główna droga
łącząca nas z południem Imperium.
– Dolina Wares... Tam Se-kohlandczycy wyrżnęli połowę Siedemnastego Pułku
Piechoty?
– Nie połowę, ledwo jedną trzecią, panie poruczniku.
– Byłeś tam?
Na mgnienie oka twarz dziesiętnika ściągnęła się dziwnie, skamieniała.
– Tak, byłem. Opowiedzieć?
Kenneth rozejrzał się. Spokój, cisza, do następnego truchtu mieli jeszcze kilka minut.
Szpieg był związany i pilnowany, a w okolicy nie było nawet przepaści, w którą mógł się
rzucić.
– Mów.

***
– Na żelaznego fiuta Reagwyra!
Kawer Monel, nazywany Czarnym Kapitanem, stał na szczycie Łysicy i patrzył na
południe. Widok był przepiękny. Na niebie nie gościł nawet najmniejszy obłok, słońce
wspięło się już spory kawałek nad horyzont i wzrokiem, jeśli ktoś miał wystarczająco bystry,
można było sięgnąć pięćdziesiąt mil w przód. Pola, łąki, rybne stawy, dwa szmaragdowe w
tym świetle jeziora, spore połacie lasu, wioski i miasta, połączone siatką dróg. Żyzny, bogaty,
ludny teren.
Łysica była forpocztą Małego Grzbietu, łańcucha gór, o które Imperium Meekhańskie
oparło się w trakcie swojej zbrojnej ekspansji. Prawdę powiedziawszy, Imperium
przekroczyło Mały Grzbiet dopiero wtedy, gdy gospodarczo i politycznie wchłonęło ziemie
Ligi Wessyrskiej, czego po serii nieudanych wojen dokonano na drodze trwającego
kilkadziesiąt lat koligacenia rodów, mieszania interesów i zacieśniania więzów politycznych.
Sprawę ułatwiał fakt, że Wessyrczycy nie wyznawali jednego boga, tylko wychodzili z
założenia, że w panteonie jest miejsce dla wszystkich; wojownicze kulty, które przez setki lat
tworzyły teokracje w różnych miejscach kontynentu, nie zdołały ich przekonać do swojej
wizji prawdy. Religia zatem nie stanowiła problemu. Nadal jednak doliny pomiędzy Małym a
Wielkim Grzbietem oraz tereny do pięćdziesięciu mil na południe od Małego Grzbietu, czyli
do rzeki Vanawen, uchodziły za ziemie wessyrskie. Jeśli ktoś miałby wystarczająco bystry
wzrok, mógłby ze szczytu Łysicy dostrzec rzekę – szarą wstęgę na horyzoncie.
Góra miała niemal milę wysokości i wyglądała, jakby ktoś kiedyś wziął potężny młot i
dla zabawy z całej siły przygrzmocił w jej zbocze. Tak powstała dolina Wares, która
formalnie doliną nie była, owalna niecka o średnicy ponad ćwierć mili, obejmowana z dwóch
stron przez skaliste ramiona i zamykana prawie pionową ścianą samej Łysicy. Wejście do tej
niby-doliny miało ledwo pięćdziesiąt jardów szerokości. Prowadził tędy imperialny szlak,
kamienna droga szeroka na dwa wozy. Nazywano ją Furtką Północy, bo było to jedyne
miejsce w promieniu prawie stu mil, gdzie wozy kupieckie mogły przekroczyć Mały Grzbiet.
Jednak choć szlak wiodący na szczyt Łysicy prowadził wąską drogą, wyciętą w diabelnie
stromej ścianie góry, to budujący ją imperialni inżynierowie zasłużyli na wszelkie honory i
zaszczyty, jakimi ludzka pamięć i wdzięczność mogła ich obdarować. Trakt wspinał się
zakosami, miał osiemnaście zakrętów i łączną długość prawie siedmiu mil. Wóz kupiecki,
ciągnięty przez czwórkę silnych koni, wspinał się na szczyt cały dzień. Ale i tak mógł się
dostać do Nowego Rewendath kilkakroć szybciej, niż gdyby miał jechać sto mil na wschód,
aby skorzystać z Wielkiej Bramy.
Tylko że teraz wóz kupiecki wspinałby się na Łysicę przez trzy dni. Albo dłużej.
– Jak stado baranów. – Kapitan splunął na ziemię, nie wiadomo – zniesmaczony
widokiem, czy po prostu chcąc się pozbyć żółci zalegającej w ustach.
Młody strażnik poruszył grdyką. Sam chętnie by splunął, pozbył się kuli gęstej, lepkiej
flegmy podchodzącej pod gardło, ale nie wypadało. Oficerowi przysługuje zazwyczaj dużo
więcej. Lepszy żołd, lepsze kwatery, lepsze porcje ze wspólnego kotła. Prawo plucia, kiedy
się zechce.
Teraz jednak nie zamieniłby się ze swoim kapitanem za wszystkie te niewątpliwe
przywileje.
– Ty masz być moim gońcem? Jak cię zwą?
– Varhenn, panie kapitanie.
Czarny Kapitan oderwał wzrok od doliny i przyjrzał mu się uważnie.
– Bergeńczyk, co? – Zawiesił wzrok na plemiennych tatuażach, pokrywających policzki,
czoło i grzbiety dłoni młodego strażnika.
– Z ojca i matki.
– Ile masz lat?
– Siedemnaście, panie kapitanie.
– A ja jestem cesarskim zięciem. Ile, pytam!
– Piętnaście.
– No, tak lepiej. Umiesz się tym posługiwać? – Szturchnął palcem ciężki topór, zatknięty
za pasem młodzika.
– Od dziecka, panie kapitanie.
– To dobrze, przyda ci się. Co o tym sądzisz? – Oficer wskazał na dolinę.
Strażnik spojrzał w dół. Z tej wysokości jej dno wyglądało jak falujące morze. Ludzie,
zwierzęta, wozy, wszystko przemieszane i splątane w wielki kobierzec. W przewężenie
wlewały się kolejne grupy szukających ratunku uchodźców. Imperialna droga była zapchana
ludźmi, wozami, przeganianymi stadami. Nawet tu, stojąc na szczycie, słyszał ten tłum.
Zmieszane głosy ludzi i zwierząt tworzyły groźne, mroczne tło. Panika, to słowo podjeżdżało
mu palącą kulą do gardła. Jedno słowo, jeden okrzyk o najeźdźcach, a cała ta masa runie w
stronę drogi prowadzącej na Łysicę i zacznie się deptać, dusić i umierać. Najpierw starcy,
kobiety i dzieci, a później reszta. Jedno słowo zabije więcej ludzi niż nacierająca armia.
Nie wiedział, co powiedzieć.
– Też tak sądzę. – Kapitan stanął w rozkroku, wsadził ręce za pas, poczerniona kolczuga,
którą zazwyczaj nosił na czarnym, skórzanym pancerzu, brzęknęła głucho. – Se-kohlandczycy
zapędzają ich tu jak ryby w sak. A jutro, najdalej pojutrze, zjawią się, żeby wybrać co lepsze
kąski.
To akurat wiedzieli wszyscy. Imperium od trzech lat chwiało się pod ciosami armii
koczowników. Plonem tej wojny było na razie pięć przegranych wielkich bitew i niezliczona
ilość potyczek i starć, które zniszczyły mit o niezwyciężonej meekhańskiej piechocie.
Koczownicy nie byli jakąś bandą, której udało się wedrzeć na terytorium Imperium, tylko
stutysięczną, zaprawioną w bojach armią konną, świetnie dowodzoną i umiejącą wykorzystać
swoją przewagę. Poruszali się dwa razy szybciej niż korzystające z sieci imperialnych dróg
meekhańskie pułki, unikali bitew, jeśli nie mieli przynajmniej dwukrotnej przewagi liczebnej,
uderzali tam, gdzie byli pewni zwycięstwa. Koczowniczą armię tworzyło pięć wielkich,
dwudziestotysięcznych zagonów, a ich bojowe a’keery, liczące od stu dwudziestu do stu
pięćdziesięciu koni, potrafiły pojawić się niemal w każdym miejscu na północ od Gór
Krzemiennych. Rabowały, paliły, mordowały i plądrowały wszystko, co stanęło im na drodze.
Centralne prowincje Imperium od prawie trzystu lat cieszyły się pokojem. Wioski,
miasteczka, nawet spore miasta nie miały murów i były niczym otwarte ule dla roju wściekle
głodnych szerszeni.
Przed dziesięcioma dniami przyszła wieść, że dwa z tych zagonów skręciły na północny
zachód, przekroczyły rzekę i wtargnęły do podgórskich prowincji. Trzydzieści, czterdzieści
tysięcy najeźdźców bez trudu rozbiło dwa imperialne pułki, liczące razem nie więcej niż pięć
tysięcy ludzi. I zaczęło plądrować. Obaj strażnicy wiedzieli, że jeszcze wczoraj niebo szpeciły
dymy z płonących wiosek i miast. Dziś horyzont był pusty, co tylko wzmagało poczucie
zagrożenia. Nie wiedzieć, gdzie znajduje się wróg, to sto razy gorzej, niż mieć go tuż przed
oczami.
Tylko że Se-kohlandczycy nie musieli się teraz spieszyć. Kapitan Monel miał rację,
dolina Wares była sakiem, do którego mieszkańcy prowincji dali się zapędzić jak bezrozumne
zwierzęta. Dziesiątki tysięcy ludzi pchały się tu, z wozami załadowanymi dorobkiem całego
życia, jakby nie pamiętały, że droga na szczyt nawet zwykłemu piechurowi zajmuje pół dnia.
Wóz wjeżdżał cały dzień, pod warunkiem że zaprzęgnięto do niego silne, zdrowe zwierzęta i
nie był obładowany ponad miarę. A teraz na górę pchały się pokraczne, ciężkie wiejskie
wehikuły, wypełnione do granic możliwości wszelkim dobytkiem i ciągnięte przez jedną,
czasem dwie, wychudzone i osłabione po kilkudniowej ucieczce szkapy. Początek ludzkiego
węża, wspinającego się na Łysicę, znajdował się ledwo w jednej trzeciej szlaku. Varhenn
wiedział, że nie ma szans, by przed nocą miał dotrzeć na szczyt. Dolina okazała się śmiertelną
pułapką.
Kapitan westchnął i znów splunął przed siebie.
– Idź do porucznika Kawacra i powiedz, żeby ze swoją kompanią zaczął schodzić w dół
szlaku. Wszystkie wozy mają zepchnąć z drogi, zwierzęta mogą zostać, ale pod warunkiem,
że nie opóźniają marszu. Jak któreś zwalnia, zarżnąć i na bok. Na każdym zakręcie niech
postawi po dwóch, trzech ludzi, żeby kontrolowali sytuację i poganiali tłum. Żadnych
przestojów. Jeśli ktoś nie daje rady, ma ustąpić innym. Resztę strażników niech zostawi tutaj,
mają spychać ludzi na drugą stronę, żadnego zatrzymywania się na górze, bo zakorkują nam
szczyt. I niech ich liczy. Chcę wiedzieć, ilu przejdzie za Mały Grzbiet. Ja z resztą kompanii
zejdę bokiem, najpierw Trzecia i Ósma, na końcu moja. Biegnij!
Młody strażnik skinął głową, zasalutował i pomknął w stronę niewielkiej wieży, gdzie
czekała reszta oddziału. Czarny Kapitan przyprowadził na Łysicę cztery kompanie, Pierwszą,
Trzecią, Ósmą i Dziesiątą z Czwartego Pułku Górskiej Straży. Łącznie niespełna czterystu
ludzi. Rozkazy dostali ledwo pięć dni temu, co świadczyło o tym, że system łączności,
zwykłej i magicznej, mocno już szwankował. Se-kohlandzkim zagonom towarzyszyli
najczęściej potężni plemienni szamani, zwani źrebiarzami, którzy z wściekłym uporem
polowali na imperialnych czarodziejów. Zwłaszcza tych służących w wojsku. W ten sposób
powoli wyrywano armii kły, oślepiano ją i ogłuszano. Sieć konnych gońców już dawno
została poszarpana przez lotne a’keery. Koczownicy przejęli inicjatywę i Imperium powoli
przegrywało tę wojnę.
Porucznik Dewen Kawacr, dowodzący Pierwszą Kompanią, bez słowa wysłuchał
rozkazów i ruszył ze swoimi ludźmi w stronę podejścia. Przypadło mu najniewdzięczniejsze
zadanie. Ale jeśli ktokolwiek miał wyjść z życiem z pułapki, jaką stała się dolina, szlak
musiał zostać udrożniony. Piechur wchodził na górę dwa razy szybciej niż wjeżdżał wóz i ta
prawda narzucała im metodę działania, bo Górska Straż miała chronić przede wszystkim
ludzi.
Varhenn przekazał pozostałym dwóm porucznikom rozkaz przygotowania się do zejścia.
Mieli ześlizgnąć się na dno doliny, wykorzystując liny, haki i czekany. Straż umiała wspinać
się i schodzić po niemal pionowych ścianach, więc nie powinno im to zająć więcej niż dwie
godziny. Gdy ruszał z powrotem do kapitana, Trzecia Kompania właśnie zaczęła się
szykować do wykonania rozkazu. W dół poleciały zwoje lin i pierwsi strażnicy znikli za
skalnym występem. Powinni być na dole szybciej, niż Pierwsza dotrze do czoła wspinającego
się mozolnie w górę ludzkiego węża.
Zastał kapitana stojącego w tym samym miejscu i wpatrującego się w horyzont. Na
południowym wschodzie pojawiła się wstęga czarnego dymu, szybko pnąca się w górę. Gdy
oficer go zauważył, zaczął mówić.
– Abereh. Mała wioska. Dwadzieścia pięć mil stąd. Dwie, trzy godziny trochę szybszym
kłusem. Ale po drodze są stawy rybne, z tymi piekielnie wąskimi groblami, rzeczka i las.
Gdyby ktokolwiek tam na dole miał łeb na karku, można by urządzić piękną zasadzkę.
Mówią, że nie ma to jak konnica na grobli i pięćdziesięciu zdecydowanych ludzi z dobrymi
kuszami w rękach.
– Tak jest, panie kapitanie.
– Ty mi tu nie takjestuj, chłopcze. Ilu tam na dole jest ludzi? Jak sądzisz?
Młody strażnik spojrzał na zatłoczoną dolinę.
– Dwadzieścia tysięcy?
– Nie chłopcze, co najmniej trzydzieści. Może więcej. Są tu mieszkańcy Maawah,
Lawerdonu, Starego Opann i Kaless. I z wszystkich okolicznych wiosek. A drugie tyle jest w
drodze i będzie docierać cały dzisiejszy dzień i noc. Rankiem będzie tutaj sześćdziesiąt
tysięcy dusz, połowa prowincji upchnięta na jednej piątej mili kwadratowej. Nie licząc bydła,
owiec, kóz i świń. Wiesz, co to znaczy?
– Że będą długo wchodzić na górę?
Kapitan zawiesił na chłopcu przenikliwe spojrzenie. Bardzo długo wpatrywał się w jego
twarz, jakby szukał śladu drwiny.
– To też, chłopcze. Ale to znaczy, i już mogę ci to powiedzieć, że nikt nie został, żeby
walczyć. Ten teren to nie najlepsze miejsce dla konnicy. Pola poprzedzielane lasami, stawami
i kanałami, wąskie drogi, śliskie groble, dwa duże jeziora. A wszyscy dają się zapędzać w
pułapkę jak bydło prowadzone na rzeź. To podobno też są Wessyrczycy, tak jak ty czy ja, ale
trzysta lat meekhańskiego panowania zrobiło z nich południowców. Stali się
Meekhańczykami, miękkimi i tchórzliwymi. Przyzwyczajonymi, że to inni nadstawiają za
nich karku. Patrz, jak uciekają... – Splunął ponownie, tym razem z nieukrywaną już pogardą.
– Trzysta lat temu ani jeden jeździec z tego zagonu nie wróciłby na wschód. Każdą wioskę
musieliby zdobywać dom po domu, każdy krok do przodu okupywać krwią. Dziś koczownicy
przyszli jak myśliwi polujący na zające w zagrodzie. Zwierzyna nawet nie próbuje mądrze
uciekać.
Odwrócił się plecami do doliny.
– Idziemy na dół. Trzymaj się mnie.
Zjazd odbywał się szybko i sprawnie. Z kawałka liny montowało się prostą, lecz
niezawodną uprząż, przez którą przeplatano linę główną. Zjeżdżało się skokami, odbijając
stopami od skalnej ściany. Dobrze wyszkoleni strażnicy mogli opuścić się na dno
kilkusetstopowej przepaści w kilkanaście minut. Na szczęście w tym przypadku tylko na
początku musieli korzystać z lin i uprzęży. Do przebycia mieli około trzystu stóp pionowej
skały, następne tysiąc pięćset pokonywali już ostrożnie, schodząc pomiędzy gęsto rosnącymi
drzewami. Las, porastający stoki obejmujące dolinę, składał się głównie z lubiących
stromizny miejscowych sosen, które potrafiły wcisnąć korzenie w najmniejszą skalną
szczelinę, czepiając się gruntu jak chciwiec ostatniego miedziaka. Ale i tak istniało spore
prawdopodobieństwo, że człowiek, który się tam potknie, będzie spadał na łeb, na szyję,
dopóki nie połamie wszystkich kości. Dlatego schodzili w kilkuosobowych grupach,
powiązani ze sobą, asekurując się na każdym kroku.
Na dół dotarli w chwili, gdy ponad nimi na szlaku zaczął rozgrywać się pierwszy z
prywatnych dramatów. Wszystko było widać o wiele lepiej, niżby sobie mogli tego życzyć,
nawet z tej odległości: zamieszanie, szarpaninę, razy wymierzane przez żołnierzy. A potem
jeden z wozów, sunący mozolnie na czele grupy uciekinierów, został brutalnie i bezwzględnie
zepchnięty w dół. Dwie trzecie wyciętej w górze trasy przebiegało w lesie, a idąca zakosami
droga oddzielona była pasmami drzew. Wóz nie spadł więc na głowy idących poniżej ludzi,
tylko uderzył o pień drzewa, przełamując się wpół. Będąc już na dole, widzieli wyraźnie
wysypujące się z niego toboły, kufry, skrzynie, jakieś paki. Po chwili wiatr przywiał nawet
kobiece zawodzenie, gdy właścicielka wozu zaczęła opłakiwać swój majątek.
I może właśnie dlatego, że wszyscy patrzyli w stronę szczytu, ich przybycie z początku
nie zwróciło niczyjej uwagi.

***
– Panie poruczniku, już czas.
Kenneth rozejrzał się, jakby uwolniony z czaru. Varhenn umiał opowiadać jak nikt w
kompanii. W długie zimowe wieczory, gdy śnieżyce odcinały koszary od świata, potrafił snuć
historie, które kradły ludziom czas na sen i kończyły się wraz z bladym świtem. Ale jakoś
nikt nigdy nie narzekał. A prawdziwe mistrzostwo pokazywał, gdy opowiadał o rzeczach, w
których sam brał udział. Coś w jego głosie, w sposobie gestykulacji, w oczach działało wtedy
jak magnes. Porucznik rzucił okiem na prawo i lewo. Kilku strażników zbliżyło się do niego i
Velergorfa, nadstawiając ucha. Szyk zaczął się łamać i wyglądało na to, że wszystkim dobrze
zrobi mała przebieżka.
– Dobrze. Strażnicy, bieg. Na raz, dwa, trzy!
Ruszyli.
Kwadrans truchtu po równej, kamiennej drodze, to dla żołnierzy Górskiej Straży
właściwie odpoczynek. Po kilkunastu krokach nogi same łapią rytm, oddech się wyrównuje,
ręce zaczynają pracować, pomagając pompować powietrze do płuc. Kenneth też już czuł, że
tarcza przestaje mu ciążyć, a hełm nie ociera czoła. Gdy trzeba było przenieść po górskich
ścieżkach pilną wiadomość lub szybko dotrzeć do miejsca, gdzie widziano jakąś podejrzaną
bandę, żołnierze potrafili biec w tym tempie pół dnia. Z powodu szybkości przemieszczania
niektórzy nazywali ich czasem górską kawalerią.
Dla szpiega jednak taki bieg mógł się okazać zadaniem ponad siły. Dlatego gdy znów raz
i drugi się potknął, Kenneth uniósł rękę, nakazując powrót do zwykłego marszu. Podszedł z
dziesiętnikiem do jeńca.
Fałszywy muzyk dyszał ciężko, zgięty wpół, brudne ubranie śmierdziało starym potem,
włosy lepiły się do czaszki. W niczym nie przypominał eleganckiego, pewnego siebie
mężczyzny, z którym Kenneth zderzył się w drzwiach dziś rano.
Porucznik wyprostował go szorstko i przyłożył manierkę do ust.
– Pij – rozkazał. – Jeśli się odwodnisz, naprawdę będę musiał cię przywiązać za ogonem
muła.
Więzień rzucił mu spojrzenie, które miało być pogardliwe, ale trudno o takie, gdy dyszy
się, łapiąc każdy haust, jakby miał być ostatnim, a na dodatek ktoś wlewa ci wodę w usta.
Zakrztusił się, rozkaszlał.
Porucznik spokojnie odsunął naczynie.
– To był niezły pomysł z tą ręką, wiesz? Mogłeś podróżować po całej prowincji albo jako
ranny szukający uzdrowiciela, albo jako muzykant, który wraca za Mały Grzbiet, żeby się
wykurować. Każdy kierunek był dobry i każdy dał się wytłumaczyć, prawda? I do tego ten
uczeń, który na postojach coś tam sobie rysuje. Ale założę się, że najważniejsze rzeczy
ukrywasz w głowie, mam rację?
Szpieg przestał kaszleć i wlepił w niego wzrok. Tym razem prawie mu się udało
wyglądać dumnie i szlachetnie. Milczał.
– Pij. – Kenneth ponownie przyłożył mu manierkę do ust.
Więzień pociągnął kilka długich łyków, po czym potrząsnął głową.
 – Dobrze. Nie chcesz, to nie. Za dwie godziny zrobimy postój, tam dostaniesz coś do
jedzenia i znów się napijesz.
– Czyj on może być, panie poruczniku? – Dziesiętnik przyglądał się szpiegowi, krzywiąc
wytatuowaną twarz. – Wynderski? Hazerski?
– Nie wiem. Ale już Szczury to z niego wyciągną. Znają się na swojej robocie.
Powiedziałbym, że jest z Wynde’kann. Róg mamy zaraz za wschodnią granicą, a ci od lat
myślą, jakby go tu odłamać. Co, przyjacielu?
Spojrzenie nie zmieniło się nawet na jotę. Oficer uśmiechnął się chłodno.
– Dobra, Varhenn, dość tych pogaduszek, idziemy dalej, a ty opowiadaj.
– A gdzie skończyłem? A, wiem, zjechaliśmy w trzy kompanie i patrzyliśmy, jak ludzie
porucznika Kawacra udrażniają szlak. Potem zaczęliśmy robić porządek. Jedna kompania
poszła w stronę wejścia do doliny zatrzymywać wozy i zwierzęta. Od tej pory tylko ludzie
mieli prawo wejść do środka. Druga pomaszerowała na początek drogi na górę. To samo –
wozy i zwierzęta na bok, każdy wchodzi na szczyt o własnych siłach. A kapitan tymczasem
próbował dogadać się z jedynym czarodziejem, jakiego spotkaliśmy w dolinie.

***
Gdy już zauważono pojawienie się strażników, władczym krokiem podszedł do nich
mężczyzna w niebieskich aksamitach.
– Wy kto? – Miał głęboki i spokojny głos. Podziwu godne jak na kogoś, kto właśnie
stanął przed trzema setkami uzbrojonych po zęby żołnierzy o bandyckim wyglądzie.
– Górska Straż. – Kawer Monel niedbale zaprezentował płaszcz z naszytym z przodu
numerem pułku. – A ty kto?
– Mistrz Baren-kla-Werdonell. Czarodziej. W tej chwili pełniący funkcję burmistrza
Maawah. Poprzedni burmistrz sobie nie poradził. – Mężczyzna wskazał ręką gdzieś za siebie.
– Co się tam dzieje?
Nie musiał mówić gdzie. Wiatr wciąż przynosił na dół wycie kobiety. Jęki i zawodzenia
ludzi zgromadzonych w dolinie przybierały na sile.
– Udrażniamy drogę. W tym tempie nawet dziesiąta część uciekinierów nie zdąży wejść
na Łysicę zanim przybędą koczownicy.
– Jakim prawem?
Kapitan uśmiechnął się chłodno.
– Cesarskim. To my odpowiadamy za górskie szlaki, a ta droga jest jednym z nich. Na
szczyt będą wchodzić tylko piesi, wozy i zwierzęta opóźniają marsz. To nie podlega dyskusji.
Mężczyzna milczał chwilę, po czym odwzajemnił uśmiech, równie zimny i beznamiętny.
– Dzięki bogom, nareszcie ktoś mający łeb na karku.
– Są tu jeszcze jacyś inni czarodzieje?
– Był mistrz Wanel. Władał czarami w aspekcie Chmury i Promienia – wyjaśnił
czarodziej. – Ścieżka Światła, jak powiadają. Pozwala podróżować szybko, na duże
odległości. Zniknął przed godziną, razem z kilkoma najbogatszymi kupcami. Zabrał tyle osób,
że mógł dotrzeć na miejsce z mózgiem ugotowanym na twardo. Ale to jego wybór.
– A wy, mistrzu. Jaki aspekt?
– Chcecie wiedzieć, czy się na coś przydam? – Baren-kla-Werdonell uśmiechnął się
samymi wargami. – Nie, nie sądzę. Nie jestem jednym z uznanych arcymagów. Proste czary
ze Ścieżki Powietrza, aspektowane przez Podmuch i Gniazdo. Przepowiadam pogodę,
ostrzegam przed zbliżającymi się burzami. Jeśli mam dobry dzień, mogę rozgonić gradowe
chmury albo przynajmniej opóźnić nawałnicę. W mieście nie zarobiłbym na chleb, ale na wsi
jestem uznanym i cenionym członkiem lokalnej społeczności.
– Inni czarodzieje? – Oficer machnął ręką w stronę tłumu.
– Nie, nie ma. Oprócz Wanela w okolicy był jeszcze tylko stary Galech, ale zmarł w
zeszłym roku i jeszcze nikt nie pojawił się na jego miejsce. Większość uzdolnionych ciągnie
raczej do dużych miast, do bogatych gildii. Żeby tu się osiedlić, trzeba albo lubić życie na
wsi, albo nie mieć wyboru, bo aspekt, którym się włada, w innym miejscu nie na wiele się
zdaje. – Czarodziej wzruszył ramionami. – Jest oczywiście trochę wiejskich zaklinaczy i
znachorek, niektórzy władają szczątkową Mocą, ale nie sądzę, żeby się przydali. W zagonie,
który się do nas zbliża... Nawet z tej odległości wyczuwam zawirowania, zniekształcenia...
Trudno to wyjaśnić komuś, kto sam nie jest uzdolniony. Tam jest przynajmniej dziesięciu
źrebiarzy.
Kapitan skinął głową.
– Potraficie wyczuć ich czarowników? Określić odległość?
– Nie muszę. Władam Ścieżką Powietrza, a powietrze przenosi dźwięk. Słyszę ich. –
Zamknął oczy. – Najbliższy a’keer jest dwadzieścia mil stąd, około stu koni. Podjazd. Idą
ostrożnie groblą między dwoma stawami, część zatrzymała się i poi konie. Pewnie wkrótce
ruszą dalej. Ale na pewno nie przybędą tu przed jutrem, chyba że zaryzykują podróż nocą. A i
tak nie zdążą przed żołnierzami.
– Żołnierze? Jesteś pewny, mistrzu?
– Miarowy, rytmiczny krok kilkuset ludzi, bęben w tle, pobrzękiwanie żelaza. Oddział
wojska, trzy, może cztery kompanie. Wozy Nie wiem ile. Są dziesięć mil na wschód od nas,
idą drogą z Garens, wzdłuż gór. Zbliżają się. Tyle wiem.
Varhenn chrząknął.
– W Garens są koszary Siedemnastego Pułku, panie kapitanie.
– Podobno Siedemnasty został rozbity.
– Wiem. Razem z Dwudziestym Trzecim. Ale... Garens jest wysunięte najdalej na północ.
Może po prostu nie wzięli udziału w bitwie.
– Zobaczymy. – Uśmiech kapitana wyglądał jak szczelina na lodowcu. – Chętnie spotkam
się z oficerem, który prowadzi swoich ludzi jak najdalej od wroga.
 ***
Bieg się skończył. Kenneth poprawił tarczę, podciągnął pas z mieczem. Byli prawie w
połowie drogi, jeszcze dwa cykle i zarządzi dłuższy odpoczynek. Trzeba będzie coś zjeść i się
napić. Poza tym szpieg wyglądał, jakby zaraz miał zemdleć. Tym razem marsz potrwa dłużej.
– Pół godziny marszu – zarządził. – Czarny naprawdę był takim sukinsynem?
Velergorf uśmiechnął się szeroko.
– Większym, tylko moje wspomnienia jak zwykle przekłamują prawdę. Pamiętam, jak raz
kazał Trzeciej Kompanii całą noc biegać wokół koszar, bo trzech żołnierzy spóźniło się,
wracając z przepustki. Nic wielkiego, kompania i tak siedziała na zimowisku, a chłopcy
poszli na wesele do rodziny i trochę zapili. Ale... każdy z nas dałby się za niego pokroić na
kawałki.
– Ciekaw jestem dlaczego?
– Nigdy nie wydał rozkazu, którego nie można było wykonać, i nigdy nie wysyłał ludzi
na śmierć, żeby powiększyć swoją własną chwałę. Tyle wiedzieliśmy na pewno. Nigdy też
nie żądał płaszczenia się przed sobą, bo on jest oficerem i szlachcicem. I zawsze wykonywał
rozkazy...

***
– Nie. To niemożliwe.
Varhenn przesunął się nieco w bok, żeby mieć wolną rękę i móc szybko wyciągnąć broń.
Sytuacja robiła się nieciekawa.
Cały dzień trwały porządki na szlaku. W końcu udało im się osiągnąć jakieś sensowne
tempo. Żołnierze oczyścili już drogę ze wszystkich wozów i czoło kolumny uchodźców
osiągnęło właśnie szczyt Łysicy. Na dole wszystkie pojazdy odprowadzano na bok, zwierzęta
wyprzęgano i spędzano w wielkie stado. Wkrótce miała rozpocząć się ich rzeź, bo kapitan nie
zamierzał zostawić najeźdźcom ani jednego konia, krowy, owcy czy kozy. To, czego
uciekinierzy nie zdołają wnieść na górę, zostanie spalone. Dolina zamieni się w
cmentarzysko, a koczownicy zdobędą tylko popioły i truchła tysięcy zwierząt. Nic ich tu nie
odzieje, nie uzbroi ani nie wykarmi. Takie były rozkazy i Czarny Kapitan wypełni je, co do
joty.
Chyba że za chwilę umrze.
– Ja też mam swoje rozkazy, kapitanie. – Oficer piechoty poprawił płaszcz, delikatnie
dotknął zielono-czarnej lamówki. – I nie muszę chyba mówić, że przywykłem je
wykonywać...
Varhenn oderwał wzrok od wzoru obszywającego niebieski płaszcz piechura. Młodszy
pułkownik, mówiły dystynkcje. Dziesiętnikom przysługiwał brąz, porucznikom czerwień,
kapitanom żółć, pułkownikom zieleń, generałom błękit. Dodatek czerni oznaczał szarżę o pół
stopnia niższą, bieli o pół stopnia wyższą. Z tego wszystkiego najważniejsze było jednak to,
że ten zielono-czarny wzór miał większą władzę niż brudna żółć z dodatkiem bieli,
obszywająca płaszcz kapitana.
Pułkownik zerknął przez ramię i wykonał kilka gestów. Zaczęło robić się gorąco.
Żołnierze przybyli późnym popołudniem, dwie kompanie ciężkiej piechoty, kompania
kuszników i kompania artylerii, ciągnąca na wozach tuzin skorpionów i cztery onagery.
Varhenn i kapitan patrzyli, jak nadchodzą, ośmiuset zakurzonych, snujących się noga za nogą
ludzi, za nimi dwadzieścia wozów z machinami i amunicją. Ciężka piechota, duma Imperium,
teraz wyglądała jak zgraja duchów, szare tarcze, szare pancerze, szare twarze z oczami
przygaszonymi zmęczeniem i poczuciem klęski. Po raz pierwszy od lat żołnierze musieli się
zmierzyć z przeciwnikiem, z którym nie potrafili wygrać. Koczownicy nie stawali do walki
twarzą w twarz, nie rzucali się do szaleńczych szarż, które można było odeprzeć murem
pawęży i gradem oszczepów. Nawet w góry docierały opowieści o starciach, w których
najeźdźcy szaleli po polu bitwy na śmigłych koniach, zasypując szeregi meekhańskiej
piechoty taką ilością strzał, że żołnierzom mdlały ręce od ciężaru tarcz, w których utkwiły
setki pocisków. Na pięćdziesiąt kroków, w pełnym galopie se-kohlandzki jeździec potrafił
trafić w twarz wychyloną na sekundę znad osłony. To łamało morale skuteczniej niż setki
przegranych bitew. Gdy mogłeś tylko stać w miejscu i kulić się za tarczą, czując jak jej ciężar
rośnie, nawet najlepsi z najlepszych upadali na duchu.
Oddziały pikinierów, tak skuteczne w innych wojnach, były po prostu rozstrzeliwane, aż
wreszcie ograniczono ich liczbę do jednej kompanii na pułk. Starano się także zwiększyć
liczbę łuczników i kuszników w każdym regimencie, ale wszystkie te zmiany wprowadzano
zbyt późno. Dobrego strzelca szkoli się latami, a lat Imperium nie miało. Niektórzy sądzili, że
Meekhanowi zostały już tylko miesiące, że najpewniej jeśli nie w tym roku, to w przyszłym
będzie zmuszony oddać połowę terytorium, wszystkie ziemie na północ od Gór
Krzemiennych, i podpisać z se-kohlandzkim Ojcem Wojny upokarzający traktat pokojowy.
Wielu już wieszczyło koniec Imperium Meekhańskiego i patrząc na kolumnę duchów
zbliżającą się ze wschodu, Varhenn był gotów przyznać im rację.
– Pan tu dowodzi, kapitanie?
To były pierwsze słowa, jakie padły z ust dowódcy nadciągającego oddziału.
Zdumiewające, ale wyłowił ich bezbłędnie z chaosu, który wciąż panował u wejścia do
doliny. Liczba odprowadzanych na bok wozów powiększała się regularnie, podobnie jak
stado zwierząt, beczących, ryczących i kwiczących wniebogłosy. Porucznik Wareh-kae-
Lewal, na którego głowę spadło opanowanie całego tego zamieszania, poradził sobie w
zdumiewająco prosty i skuteczny sposób: około dwudziestu najcięższych i najsolidniej
zbudowanych wozów ustawił po obu stronach drogi i powiązał je łańcuchami, zwężając
przejście do kilkunastu łokci. To pozwoliło opanować strumień uchodźców, oddzielić
zwierzęta od ludzi i zatrzymać pozostałe wozy na zewnątrz. Kolejne partie uciekinierów
docierały do przeszkody, ale niewielu próbowało awanturować się lub wjechać na siłę. Miny
żołnierzy nie dawały nadziei na ulgowe traktowanie.
Mimo to panowało tam spore zamieszanie, dorośli krzyczeli, dzieci płakały, zwierzęta
ryczały, czasem dochodziło do przepychanek i bijatyk między uchodźcami. Lecz dowódca
nadchodzącej kolumny wypatrzył w tym rozgardiaszu stojącego nieco z boku oficera i bez
wahania podszedł do niego. Varhenn popatrzył na minę kapitana i przygotował się na kłopoty.
– Ja, panie młodszy pułkowniku. Starszy kapitan Kawer Monel z Górskiej Straży.
Czwarty Pułk... – przerwał z niemal obraźliwym wyczekiwaniem w głosie.
– Pułkownik Darwen-lav-Glasdern. Siedemnasty Pułk Piechoty. – Oficer uśmiechnął się i
ukłonił lekko, uprzejmie, jakby czekał na oddanie honorów ze strony żołnierza młodszego
stopniem.
Daremnie. Czarny Kapitan zmierzył go tylko lodowatym spojrzeniem, oceniając
kolczugę, hełm i pas z mieczem. Wszystko było zakurzone, ale nie wyglądało na używane w
walce. Pułkownik wyglądał na trzydzieści, trzydzieści pięć lat, miał gładko ogoloną twarz,
jasne włosy i spokojne, brązowe oczy. Przypominał dworskiego bawidamka, a nie oficera
cesarskiej armii.
– Stoczyliście bitwę? – Kolejne pytanie, zadane tonem, który mógł być powodem do
wyzwania na pojedynek. Dowódca Siedemnastego jakby nie zwrócił na to uwagi.
– Nie. Mieliśmy obstawić bród na Valesie, żeby nie obeszli nas ze skrzydła, gdy reszta
będzie próbowała ich powstrzymać. Ale nie pojawili się, zamiast tego doszła nas wieść o
klęsce. Oba nasze pułki zostały zmasakrowane. Tyle wiem. Dostałem rozkaz, żeby przejść
Mały Grzbiet i poprowadzić ludzi na wschód, do Ars-Gawellen. Tam ma być rejon
koncentracji.
– Rozkaz? Mogę go zobaczyć?
Cholera.
Młodszy pułkownik wyprostował się lekko i spojrzał kapitanowi w oczy. Nie uśmiechał
się już, a jego oczy straciły łagodny wyraz.
– Nie, kapitanie. Nie może pan. W imperialnej armii młodsi stopniem nie przepytują
starszych i nie sprawdzają ich rozkazów.
– Zgodnie z przywilejem nadanym Górskiej Straży przez cesarza Hellenrorfa, nasze
stopnie liczą się o szarżę w górę w stosunku do zwykłej armii. Więc jesteśmy równi.
– Ten przywilej obowiązuje tylko w górach.
– My jesteśmy w górach, panie młodszy pułkowniku. Ta dolina i wszystko wokół niej to
wessyrskie terytorium. Góry właśnie. Tutaj każdy z moich żołnierzy jest dziesiętnikiem dla
pańskich ludzi. Nawet on. – Wskazał na gońca.
Varhenn zaczął żałować, że nie jest w innym miejscu. Bardzo odległym miejscu, gdzie
nie spotyka się oficerów użerających się ze sobą o hierarchię.
Przez chwilę pułkownik mierzył chłopaka wzrokiem. Milczał.
 – A jakie rozkazy wy otrzymaliście? – Skierował wreszcie wzrok na kapitana.
– Umożliwić przejście przez Mały Grzbiet tylu ludziom, ilu się da, nie zostawić dla
koczowników niczego cennego, żadnych łupów, żadnych zwierząt, utrzymać przejście przez
góry. W tej kolejności.
– Więc umożliwicie przejście także nam. I tyle. Zanim zajdzie słońce, będziemy na
szczycie.
– Nie. To niemożliwe – powiedział kapitan, a dowódca resztek Siedemnastego delikatnie
musnął lamówkę swojego płaszcza, sugerując, że przywilej dawno nieżyjącego cesarza
jednak go nie obowiązuje, po czym dał znak swoim ludziom.
Musieli to przygotować wcześniej, z daleka widząc, że wejście do doliny jest blokowane.
Za plecami pułkownika żołnierze demonstracyjnie zakładali tarcze na ramiona, a grupki
kuszników jakby nigdy nic zajmowały pozycje na skrzydłach. Na barykadzie przegradzającej
wejście do doliny wszczął się ruch. Porucznik kae-Lewal szybkimi gestami zaczął gromadzić
strażników. Na kilka uderzeń serca zapanowała cisza, uciekający cywile zamilkli, gapiąc się z
przerażeniem na szykujących się do walki żołnierzy, nawet zwierzęta umilkły, jakby wyczuły
zbliżającą się rzeź.
– Więc jak będzie z tym przejściem, panie kapitanie? – Pułkownik omiatał wzrokiem
barykadę. – Uzyskam je?
Uniósł brwi, gdy usłyszał drwiące parsknięcie.
– Coś panu pokażę, pułkowniku. – Czarny Kapitan wykonał zapraszający gest. –
Zrozumie pan.
Podeszli do barykady; Varhenn szedł za nimi. Kapitan szerokim, gospodarskim gestem
wskazał na dolinę. Stąd wzrok mimowolnie skupiał się na drodze, biegnącej prosto, jak
strzelił przed siebie, a potem wspinającej się zakosami na szczyt Łysicy. Dowódca
Siedemnastego dłuższą chwilę stał i patrzył. Ludzie, zwierzęta, wozy... Dolina miała prawie
pięćset jardów długości i była o połowę szersza, ale i tak wydawało się, że jest wypełniona po
brzegi. Ludzka kolumna na szlaku wyglądała z tej odległości jak szary wąż, mozolnie
pełzający w górę.
– Sześćdziesiąt tysięcy uchodźców, może nawet więcej – kapitan mówił cicho, spokojnie.
– Mężczyźni, kobiety, dzieci i starcy. W większości Wessyrczycy z pogórza. Powiem panu,
co się stanie, jeśli spróbujecie wykonać rozkazy. Będziecie musieli wejść do doliny,
przepchnąć się przez tych wszystkich ludzi i zacząć wspinać na górę krętym, wąskim
szlakiem, na którym jest w tej chwili jakieś piętnaście tysięcy ludzi. Będziecie musieli ich
spychać z drogi tarczami i trzonkami włóczni, będziecie musieli dźgać mieczami opornych.
Padną setki trupów, będą tysiące rannych. Wasze wozy z machinami zablokują drogę na
długie godziny. Wozy kupieckie zazwyczaj zatrzymują się u podnóża szlaku na noc, żeby
zwierzęta mogły odpocząć przed wspinaczką, a wasze konie mają za sobą co najmniej dwa
dni drogi. Zablokujecie wejście na górę, a to znaczy, że koczownicy urządzą tu rzeź. Zabiją
wszystkich starców. Dzieci, kobiety i zdrowych mężczyzn wezmą w niewolę i popędzą na
wschód. A wy, wspinając się na górę, będziecie na to patrzeć.
– Ale...
– Nie, pułkowniku. Żadnych „ale”. Najbliższy a’keer jest sześć mil stąd. To na razie
zwiad, ale ich siły główne, w liczbie jakichś trzydziestu tysięcy ludzi, będą tu jutro rano.
Nawet jeśli teraz zaczniecie wspinaczkę, gdy przybędą, dotrzecie mniej więcej do dwóch
trzecich drogi. Zapewniam, że z góry będzie wszystko świetnie widać.
Varhenn patrzył, jak pułkownik odwraca się i daje znak swoim żołnierzom. Tarcze
powędrowały na miejsca, kusznicy wrócili do kolumny. Powoli wypuścił powietrze.
Darwen-lav-Glasdern, młodszy pułkownik, ostatni pozostały przy życiu wyższy oficer
Siedemnastego Pułku Piechoty, stał u wejścia do doliny i patrzył. Miał tak nieprzenikniony
wyraz twarzy, że wydawało się, iż założył jakąś maskę.

***
Velergorf przerwał i sięgnął po manierkę. Skurczybyk wiedział, w którym momencie
zrobić przerwę. Kenneth rozejrzał się wokół. Oczywiście ustalony szyk trafił szlag, zdawało
się, że nawet psy podeszły bliżej i przysłuchują się opowieści. Szpieg przestał już ciężko
dyszeć i mamrotać pod nosem przekleństwa.
– Nie wiedziałem, że Siedemnasty miał rozkaz przejścia przez góry... – Dobiegło z boku.
Porucznik obejrzał się. Wilk.
– Czy ty nie miałeś iść na szpicy?
– Hawen się ze mną zamienił, panie poruczniku. Jemu najbardziej się spieszy, a mówi, że
tę opowieść słyszał już sto razy.
– Ty też, Wilk.
– Tak, ale nie od kogoś, kto stał przy Czarnym Kapitanie i na własne oczy widział
pułkownika lav-Glasderna.
Obaj spojrzeli na dziesiętnika. Ten przechylił manierkę, pociągnął kilka głębokich łyków,
zakręcił ją, poruszył, słuchając chlupotu, z namysłem odkręcił jeszcze raz i upił kolejny łyk,
zakręcił, powiesił przy pasku, potrząsnął głową, sięgnął ponownie po naczynie...
– Varhenn...
– Tak, panie poruczniku? – Pokryta tatuażami twarz wyrażała całkowitą niewinność.
– Jeśli zaraz nie zaczniesz opowiadać, będę musiał zgłosić kogoś do awansu, zaraz po
meldunku o tragicznym wypadku, który pozbawił mnie dziesiętnika.
– Tak – mruknął ktoś z tyłu. – Na przykład mógłby się nadziać na nisko przelatujący bełt.
Kenneth uśmiechnął się lekko.
– No więc?

***
 Varhenn patrzył, jak pułkownik odwraca się i idzie w stronę swojego oddziału.
Ciemnoniebieski, zakurzony płaszcz zwisał mu smętnie z ramion. To dziwne, ale wydawało
się, że z każdym krokiem oficer prostuje się, stąpa coraz bardziej lekko i swobodnie. Młody
goniec był gotów założyć się o swój roczny żołd, że na gładkiej twarzy żołnierza pojawił się
uśmiech. Czarny Kapitan milczał. Chłopakowi po raz pierwszy przyszło do głowy, że można
milczeć bardzo wymownie.
– Teraz zobaczymy – mruknął wreszcie.
– Co, panie kapitanie? – odważył się zapytać.
– Czy ten Meekhańczyk jest z żelaza, czy z gówna.
– Rozumiem, panie kapitanie.
– To dobrze, chłopcze. To dobrze.
Podszedł do nich czarodziej. Minę miał nietęgą.
– Złe wieści?
– Ten główny zagon... Ruszyli szybko, bardzo szybko. Co najmniej kłusem. I podzielili
się na trzy części. – Wskazał ręką na wschód, zachód i południe.
– Zagarniają resztę. Dobrze wiedzą, że stąd nie ma gdzie uciec. Kiedy będą na miejscu?
– W tym tempie? Ze szczytu Łysicy pewnie da się już zobaczyć najbliższy oddział.
Rankiem zobaczymy ich stąd.
Kapitan skinął głową.
– A więc zaczekamy tu na nich.
Milczał dłuższą chwilę.
– Mistrzu, mam prośbę – powiedział wreszcie.
– Słucham, kapitanie.
– Niech burmistrzowie i starostowie wyznaczą po kilku ludzi do zabijania zwierząt. I
niech zaczną zabijać już teraz. Nie chcę, żeby żołnierze musieli to robić.
– Dlaczego?
– Ludzie nie powinni widzieć, jak Górska Straż pozbawia ich majątku, jak morduje
trzymanego od źrebaka konia czy wyrzyna ukochane stado runnych owiec. Takie rzeczy
powinien zrobić właściciel. Poza tym żołnierze będą tu jeszcze mieli okazję unurzać broń we
krwi.
– Rozumiem. Kiedy będzie trzeba zacząć podpalać wozy, proszę dać mi znać.
– Dobrze. Wozy podpalimy na samym końcu. Dym w tej dolinie to zły pomysł.
Zbliżał się do nich pułkownik w towarzystwie trzech oficerów.
– Kapitan Glaweb, porucznik kan-Porenn i porucznik law-Herwys – przedstawił ich
krótko.
Glaweb nosił czarny, skórzany pancerz imperialnej artylerii. Bez słowa, lekko tylko
skinąwszy głową, przepchnął się między nimi i wlepił wzrok w wejście na Łysicę. Na
ogorzałej, pokrytej zmarszczkami twarzy zagościł ponury uśmiech.
 – Ni cholerę. Nie wejdziemy – wychrypiał, charknął, splunął bezceremonialnie na ziemię
i powiedział już normalnym głosem. – Miał pan rację, pułkowniku. Cały dzień, a z naszymi
zwierzętami może i więcej.
Jego dowódca uśmiechnął się przepraszająco.
– Artylerzyści. Duma imperialnej armii. Są równie niezdyscyplinowani i bezceremonialni
jak Górska Straż. Porucznik kan-Porenn dowodzi drugą kompanią ciężkiej piechoty,
porucznik law-Herwys kompanią kuszników.
To akurat każdy mógł stwierdzić bez żadnych wyjaśnień. Pierwszy oficer miał na sobie
pełny bojowy rynsztunek piechoty: skórzany pancerz, ciężką, sięgającą kolan kolczugę,
stalowe nagolenniki, hełm z kolczym nakarczkiem. Potężną tarczę zawiesił sobie na plecach,
krótki miecz przesunął na przód. Od przeciętnego żołnierza piechoty odróżniała go tylko
czerwona lamówka wokół płaszcza. Drugi oficer nosił skórzany pancerz, uzupełniony jeszcze
narzuconą na wierzch pikowaną kamizelką, prosty hełm i kord. Trzy kołczany z bełtami
obciążały mu pas, a ciężką kuszę trzymał w ręku. Obaj ograniczyli się do krótkiego oddania
honorów i stanęli z boku, milcząc. Czarny Kapitan zmierzył ich taksującym spojrzeniem,
jakby już szukał jakichś słabych punktów.
– Koczownicy przyspieszyli – powiedział w chwili, gdy milczenie stało się nieznośne. –
Główne siły będą tu rankiem. Pojedyncze a’keery możemy zobaczyć w każdej chwili.
– To oczywiste. – Darwen-lav-Glasdern nie wyglądał na wstrząśniętego.
– Oczywiste, pułkowniku?
– Przybyli tu po łupy. Nie po ziemię, ale po złoto, srebro, drogie tkaniny i niewolników.
Po stada zwierząt. I wszystko to wymyka im się z rąk. Wiedzą, że ta dolina to lejek z wąskim
gardłem, ale nie chcą stracić zbyt wiele. Dlatego przyspieszyli.
– Nie wpuszczę was na górę poza kolejnością.
– A ta kolejność to? – Pułkownik uśmiechnął się lekko i, co było zdumiewające, nie
położył dłoni na rękojeści miecza.
– Taka, w jakiej przybyliście. Czyli możecie wejść przed nimi. – Wskazał na zbliżającą
się grupę uchodźców.
– A wy? Wchodzicie na górę ostatni?
– Oczywiście.
Dowódca piechoty przeniósł spojrzenie za plecy kapitana i ponownie zapatrzył się na
dolinę.
– Moje rozkazy brzmiały „najszybciej jak się da”, kapitanie. Myślę, że jeśli będziemy na
górze szybciej niż Straż, tempo będzie właściwe... – Uśmiechnął się bez śladu wesołości. – A
poza tym, po raz pierwszy te cholerne dzikusy nie będą mogły uciekać przed nami po całym
polu bitwy. Jeśli zechcą tu wejść, poczujemy ich smród z naprawdę bliska. Nareszcie
będziemy mogli powitać ich jak trzeba.
Kapitan po prostu skinął głową.
 – Będziecie bronić wejścia?
Pułkownik wymienił spojrzenie ze swoimi oficerami.
– A potrzebne wam koła od wozów? – zapytał.
Meekhańska piechota słynęła z dwóch rzeczy. Z nieustępliwości w natarciu i z tego, że
potrafiła stawiać szańce nawet na środku morza. Techniki budowania okopów, wałów
obronnych, palisad, umiejętność tworzenia linii obronnych w szczerym polu, za pomocą łopat
i siekierek, żołnierze ćwiczyli na równi z posługiwaniem się mieczem, tarczą i włócznią.
Stare powiedzenie mówiło, że jeśli dać Meekhańczykom trzy godziny, zbudują okop, lecz
jeśli będą mieli trzy dni, postawią twierdzę.
Tu sprawę ułatwili uchodźcy. Setki wozów stało już w pobliżu wejścia do doliny.
Pułkownik wysłał tam natychmiast żołnierzy, którzy zaczęli wybierać spośród nich najlepsze
do obrony. W pierwszej linii miały stanąć najcięższe, najczęściej kupieckie, z solidnymi
burtami i dnami. Gdy tylko wybrane trzydzieści wozów utworzyło półokrąg na zewnątrz
wejścia, z jedną tylko szczeliną, przez którą wciąż przepuszczano uciekinierów, w ruch
poszły łopaty. Pod każdym kołem wykopano dół, po czym wpuszczono je aż do połowy
szprych w ziemię. Przed linią obrony błyskawicznie powstał rów, a wykopana ziemia trafiła
pod wozy, uniemożliwiając prześlizgnięcie się pod spodem. Wszystkie pojazdy powiązano ze
sobą łańcuchami i sznurami, długie deski zdjęte z innych wozów służyły do zamknięcia
przejść pomiędzy nimi i podniesienia burt. Co kilka kroków montowano na wozach daszki,
mające osłaniać żołnierzy przed spadającymi z góry pociskami. Wzdłuż całego szańca stukały
młoty, łopaty gryzły ziemię. Varhenn patrząc, jak żołnierze wyłamują dyszle z reszty
pojazdów, ostrzą je i wbijają przed frontem barykady, gotów był uwierzyć w te trzy dni i
twierdzę.
Pytanie o koła nie było bynajmniej retoryczne. Z wozów, które i tak miały spłonąć,
zdejmowano koła, ściągano obręcze i ostrzono szprychy. Później wbijano koło w ziemię na
sztorc. Cztery lub pięć takich wystających z ziemi drewnianych ostrzy mogło spowolnić
każdy atak.
W odległości do stu jardów od linii obrony poruszało się kilkudziesięciu żołnierzy,
wyposażonych w szerokie świdry. Zrobienie otworu o głębokości dwóch stóp i szerokości
dziesięciu cali zajmowało każdemu niespełna dwie minuty.
Czarny Kapitan patrzył w milczeniu na całą tę pracę.
– Słyszałem, że każdego piechociarza, u którego znajdą taki świder, koczownicy żywcem
obdzierają ze skóry. Ale chodzą też słuchy, że wystarczy, żeby przed bitwą kilkudziesięciu
żołnierzy przeszło się z takim sprzętem przed naszymi liniami, a nie odważą się szarżować.
Konie łamią nogi. Parszywa rzecz taki dół.
– Równie parszywa jak strzała w brzuchu? – Rozległo się za nimi.
Oficer nie obejrzał się na czarodzieja.
– O to trzeba by zapytać konie, mistrzu. Daleko są?
 – Dziesięć mil. Trochę zwolnili. Ale luźne a’keery są bliżej. Cztery, pięć mil. Tyle wiem.
– Nie próbują nas oszukać?
– Jeszcze nie wiedzą, że tu jestem. Ja tylko nasłuchuję, nie krzyczę i nie błyskam Mocą. –
Czarodziej uśmiechnął się samymi wargami. – Prawda wygląda tak, że nie odważę się tego
zrobić. Ich szamani są wyjątkowo potężni. Ale nawet oni nie wyczują mnie, dopóki sam nie
zacznę rzucać zaklęć. Jest tu kilku takich, którzy trochę korzystają z Mocy, poza tym tak
wielkie skupisko podenerwowanych i przestraszonych ludzi zawsze wprowadza zamęt w
aspektowane źródła. Zresztą, po co mieliby się ukrywać? Ze szczytu Łysicy na pewno już
widać większość zagonu, maskowanie się za pomocą magii to marnotrawstwo sił. I tak są
pewni, że wejdą do doliny przy pierwszym ataku i będą tylko zbierać łupy.
Varhenn otworzył usta, zanim zdążył się zastanowić.
– Skąd wiecie, mistrzu, że są pewni?
– Bo śpiewają. – Czarodziej wzruszył ramionami. – Słyszę ich. Nie znam słów, ale to
radosne, bojowe pieśni, takie, które towarzyszą zwycięskiej wojnie. – Oczy mu pociemniały.
– Gdy człowiek słyszy taki śpiew na ustach wrogiej armii, to wie, że jego kraj przegrywa. Oni
idą tu po łupy i mord.
Nikt nic nie dodał. Nie było sensu zaprzeczać.

***
– Przerwa!
Kolejny bieg zakończyli po przebyciu długiej prostej. Droga była tu robiona według
najlepszych imperialnych wzorców, twarda i równa jak stół, z dającymi cień drzewami
zasadzonymi w regularnych odstępach. To właściwie nie był bieg, tylko przyjemna
wycieczka.
Kenneth kilkoma niecierpliwymi gestami rozstawił ludzi szerzej. Nawet w trakcie truchtu
zmieniali swoje pozycje, by znaleźć się bliżej Velergorfa.
– Kiedy zobaczyliście pierwszych Se-kohlandczyków? – zapytał, gdy oddział ustawił się
w szyku.
– Przed nocą...

***
Pojawili się nagle, ciemna plama oderwała się od majaczącego na horyzoncie lasu i
pomknęła ku głównej drodze. Przez kilkanaście uderzeń serca nikt nie reagował, chyba nawet
nikt ich nie spostrzegł. Żołnierze i strażnicy zgromadzeni przy okopanych wozach zajęci byli
głównie popędzaniem nierozładowanego zatoru przy wejściu, który utworzył się, gdy dwie
grupy uciekinierów próbowały wejść jednocześnie. Doszło do krótkiej walki na kije i pięści,
którą zakończyło dopiero wypłazowanie kilku jej najbardziej zacietrzewionych uczestników.
Już wydawało się, że przejście zostanie udrożnione, gdy z końca kolumny uchodźców dobiegł
rozpaczliwy kobiecy krzyk. Po chwili rozległo się kilka następnych i nagle cała grupa, około
trzystu osób, rzuciła się naprzód. Przejście w linii wozów miało szerokość niespełna
dziesięciu kroków, tłum zatkał je jak wilgotny piasek klepsydrę. Chłopi, jeszcze przed
sekundą zajęci okładaniem się pięściami, nagle musieli walczyć o życie. Żołnierze zaczęli siłą
wyciągać ludzi, nie patrząc, czy targają odzież, czy wyłamują ręce. Jakaś kobieta krzyczała
coś o swoim dziecku.
Varhenn nie patrzył na nią. Stał na wozie obok Czarnego Kapitana i spoglądał na
południe. Słońce dopiero zbliżało się do horyzontu i noc nie zdążyła jeszcze litościwie okryć
wszystkiego swoim płaszczem. Ciemna plama była już niespełna milę od ich linii, a po kilku
uderzeniach serca rozdzieliła się na poszczególnych jeźdźców. Około stu, jeśli go wzrok nie
mylił. Rozciągnęli się sprawnie w półksiężyc i pochłonęli sześć najbliższych wozów z
karawany, która podążała drogą ku wejściu do doliny. Nie było widać szczegółów, ale jeszcze
przed chwilą wozy posuwały się przed siebie, otoczone przez kilkunastu ludzi, a teraz dwa z
nich zjechały na bok i ugrzęzły w rowie, pozostałe cztery zatrzymały się. Oddział oderwał się
od pojazdów i ruszył cwałem naprzód. Uchodźcy w kolumnie byli martwi. Dookoła wozów
leżały ciała, które wyglądały z tej odległości jak ciemne, niezgrabne tłumoki.
Na drodze wybuchła panika. Około tysiąca ludzi runęło biegiem w stronę zbawczej
doliny. Pędzone stada rozpierzchły się na wszystkie strony, uciekający ciskali na ziemię
toboły, porzucali ciągnięte przez wiele mil wózki i pędzili przed siebie. Jakiś woźnica machał
batem, usiłując zmusić przemęczone zwierzęta do ostatniego wysiłku, wreszcie zeskoczył z
kozła i pobiegł niezdarnie. Inny stracił panowanie nad zaprzęgiem i wywrócił furmankę,
tarasując drogę; po chwili uderzył w niego kolejny wóz, potem jeszcze jeden. W powietrze
buchnął kwik ranionych koni.
A pomiędzy tym chaosem szaleli jeźdźcy. Mknęły strzały, błyskały szable, długie lance
kłuły plecy i przygważdżały leżących do ziemi. Jedynym celem tej rzezi było wzbudzenie
przerażenia i zamieszania.
Byli daleko poza zasięgiem żołnierzy.
Obok kapitana pojawiło się kilku kuszników. Dowodzący nimi krępy dziesiętnik
zasalutował krótko i zdjął broń z pleców.
– Mamy rozkazy, panie kapitanie, trzymać ich tak daleko, jak się da.
– A jak daleko dacie rady tym?
Dowódca Górskiej Straży wskazał ciężką kuszę naciąganą zębatą przekładnią.
– Z tego cacka normalny zasięg to ćwierć mili, panie kapitanie.
Varhenn pokiwał głową z uznaniem. Straż używała lekkich kusz, napinanych za pomocą
haka zamocowanego na pasie lub prostą przekładnią, zwaną „koźlą nóżką”. Były lekkie,
niezawodne i ładowało się je znacznie szybciej niż tą, z którą teraz mozolnie walczył
dziesiętnik. Poza tym przy odrobinie wprawy dało się je przygotować do strzału, nawet leżąc,
a w górach nie było niczego, z czym zwykła kusza nie poradziłaby sobie bez problemu. Broń,
którą zaprezentował im teraz piechociarz, była używana głównie przy oblężeniach miast albo
w walce z ciężkozbrojną jazdą.
Szczęknęły zapadki, umieszczono bełty w rowkach. Dziesięciu żołnierzy uniosło broń i
oparło ją o burty wozów. Podoficer przez chwilę lustrował przedpole, po czym warknął
krótko:
– Lewo. Ośmiu jeźdźców. Dwóch w płaszczach. Środek.
Kusze zsynchronizowały ruch i zamarły, wycelowane w tę samą stronę.
– Teraz!
Brzęknęły cięciwy. Przez dwa, trzy uderzenia serca grupa jeźdźców galopowała przed
siebie. Nagle dwa konie zgubiły rytm, potknęły się, jeden z nich nie zdołał odzyskać
równowagi i zarył chrapami o ziemię, zrzucając jeźdźca. Cały oddział poszedł w rozsypkę,
zawracając niemal w miejscu i cwałując w stronę lasu.
– Było więcej niż ćwierć mili.
– To pomysł naszego porucznika, panie kapitanie. Oni – dziesiętnik zdjął kuszę z burty i
znów zaczął kręcić korbą – najczęściej używają co najmniej dwóch rodzajów strzał: lekkich,
którymi szyją na przeszło trzysta kroków i które służą bardziej do ranienia i wprowadzania
zamętu, i... uff, i ciężkich, na krótki dystans, używanych do przebijania zbroi. Więc nasz
porucznik kazał zbrojmistrzowi w garnizonie zrobić trochę takich bełtów – lżejszych prawie o
połowę od zwykłych. Niosą znacznie dalej i choć na ćwierć mili nie przebiją porządnego
pancerza, to świetnie ranią konie i ludzi... uff.
Położył bełt w rowku i uniósł kuszę do ramienia.
Varhenn odszukał wzrokiem ostrzelaną przed chwilą grupę. Liczyła już tylko sześć koni.
Jeszcze jedno zwierzę zostało w tyle, kulejąc wyraźnie. Reszta koczowników nie
zorientowała się jeszcze, że są już w zasięgu strzału.
– Prawo. Obok zielonego wozu. Dziesięciu. Cwałują w stronę bab i dzieciaków. Środek.
Minęła chwila, konni zmniejszyli dystans do uciekinierów o jedną trzecią.
– Teraz!
Efekt był jeszcze bardziej widowiskowy. Dwóch pierwszych jeźdźców po prostu zmiotło
z siodeł, koń trzeciego potknął się i przewrócił, podcinając dwa następne. Z dziesięciu
koczowników została połowa. Ocaleni osadzili wierzchowce niemal w miejscu i po chwili
widać było tylko końskie zady i plecy jeźdźców.
Na wozy wdrapywali się kolejni żołnierze. W ciągu kilkunastu sekund kusznicy obsadzili
całą liczącą ponad sto pięćdziesiąt jardów linię obrony. Skrzypiały cięciwy, klekotały
zapadki. W regularnych odstępach czasu barykada posyłała salwy bełtów w stronę
najeźdźców. Wkrótce wokół wejścia do doliny utworzył się szeroki na jakieś pięćset kroków
pas ziemi niczyjej. Ci z uciekinierów, którzy nie zdążyli się w nim schronić, byli już martwi.
Reszta ciągle biegła, bo koczownicy nie zrezygnowali z rzezi. Także z ich strony zaczęły
świstać strzały. Krzyki uciekających brzmiały strasznie. Zaciskając pięści, Varhenn patrzył,
jak w grupie biegnących kobiet i dzieci, którą ocaliła wcześniej celna salwa, giną kolejne
osoby. Jakaś dziewczyna runęła na ziemię, łapiąc się za przebite strzałą gardło, jedna z kobiet
krzyknęła rozdzierająco, zrobiła kilka chwiejnych kroków i upadła na kolana, przez chwilę
próbowała jeszcze pełzać na czworakach. Z pleców sterczały jej trzy drzewca. Powoli kładła
się na ziemi, jakby chciała ją objąć, przytulić, schować się w niej – i znieruchomiała.
Jednak wkrótce krwawe widowisko dobiegło końca. Łuki Se-kohlandczyków miały
zasięg o dobre dwieście jardów krótszy niż ciężkie kusze imperialnej piechoty, a uchodźcy
biegli naprawdę szybko. Po minucie zabrakło koczownikom celów.
– To tylko zwiadowczy a’keer – kapitan powiedział to wolno, cedząc każde słowo przez
zęby. – Reszta naszych gości przybędzie pewnie jutro.
– Racja, panie kapitanie. – Pułkownik wyrósł obok jakby spod ziemi. – Czeka nas cała
noc ciężkiej roboty. Dobrze strzelanie, Kamień.
– Dziękuję, panie pułkowniku. – Dziesiętnik kuszników nie przestawał celować w
przedpole. – Te nowe bełty świetnie niosą.
– Widziałem. Czy pańscy ludzie mogą obsadzić te wzniesienia, kapitanie? – Dowódca
Siedemnastego wskazał skalne ramiona, obejmujące wejście do doliny. – Wiem, że trudno się
tam wspiąć, ale nie jest to niemożliwe.
– Już wysłałem tam kilku zwiadowców. Zadbamy o to. Co z tą całonocną robotą?
– Dziękuję. To – piechociarz stuknął w burtę wozu – pierwsza linia obrony. Ale jest zbyt
szeroka i za bardzo rozciągnięta. Ma ich tylko spowolnić. Za to w samym wejściu zbudujemy
drugą, a potem trzecią, tym razem wklęsłą. Chcę także okopać się u stóp Łysicy, żeby
osłaniać odwrót na górę.
Czarny Kapitan popatrzył na niego jak na szaleńca. Po chwili zbliżył twarz do
pułkownika i syknął:
– Masz ośmiuset zmęczonych ludzi, a jutro stanie tam trzydziestotysięczna armia, z
czarownikami, Jeźdźcami Burzy i bogowie wiedzą, czym jeszcze. Naprawdę myślisz, że dasz
radę ich zatrzymać, a potem wycofać się na szlak?
Przez chwilę oblicze drugiego oficera nic nie wyrażało. Potem uśmiechnął się lekko. Na
widok tego grymasu żołądek Varhenna wypełnił się lodem.
– Mam ośmiuset ludzi i żadnego wsparcia w magii, to prawda, panie kapitanie. Jesteśmy
zmęczeni jak nigdy. To też prawda. Jutro stanie naprzeciw nas trzydzieści tysięcy
barbarzyńców, przywykłych do zwycięstw, i o tym też nie zapomniałem. Ale nie mam innego
wyjścia. Mogę zniszczyć machiny, spalić wozy i wepchnąć się na górę siłą. I wtedy ta dolina
wypełni się krwią. Najpewniej żaden z nas nie dożyje jutrzejszej nocy, i o tym też wiem i ja, i
moi ludzie. Ale jesteśmy zasraną piechotą, która ma za zadanie walczyć w obronie obywateli
Imperium.
– Więc to są obywatele imperium? Meekhańczycy?
– Tak, kapitanie. To są Meekhańczycy.
 – Nie radzę mówić tego głośno, bo będziecie musieli walczyć na dwa fronty.
Pułkownik uśmiechnął się szerzej.
– Zobaczymy. Kamień!
– Tak jest!
– Zostawię tu pięćdziesięciu ludzi pod twoją komendą. Trzymajcie ich na dystans. Reszta
bierze się do kopania.
– Rozkaz!
Dowódca piechoty odwrócił się i zeskoczył z wozu. Kapitan patrzył przez chwilę na jego
plecy.
– Dureń – mruknął wreszcie. – Varhenn!
– Jestem, panie kapitanie.
– Przekażesz rozkazy...

***
– A kiedy przybyła reszta armii?
Zatrzymali się na dłuższy odpoczynek przy strumieniu. Żołnierze napełniali manierki,
gryźli suchary i suszone mięso, odpoczywali. Oczywiście większość zajęła miejsca w pobliżu
Velergorfa.
– O świcie, panie poruczniku. Wcześniej, niż myśleliśmy, piechota ledwo zaczęła
budować trzecią barykadę, a tu rozległ się alarm i pojawili się koczownicy. A gdy zaczęli się
wyłaniać z lasu, wyglądało na to, że nigdy nie przestaną. Wyjeżdżali i wyjeżdżali, szereg za
szeregiem, przy graniu trąb i piszczałek, przy waleniu w bębny. Wyłaniali się wzdłuż całego
widnokręgu, we wszystkich miejscach jednocześnie. To był cholerny, przerażający pokaz siły
i potęgi, przedstawienie, które miało nas przerazić i odebrać wolę walki. I niemal z miejsca
ruszyli.

***
Zaczęli z prawego skrzydła. Od ściany koczowników oderwał się jeden a’keer, po nim
drugi, trzeci i czwarty. Około pięciuset jeźdźców ruszyło kłusem, potem galopem, by tuż
przed umowną linią zasięgu kusz przejść w cwał. Reszta koczowniczej armii wydała
ogłuszający okrzyk wojenny, któremu towarzyszyło potrząsanie bronią, uderzanie szablami o
tarcze i rżenie koni. Fala dźwięku walnęła o skalną ścianę, przelała się przez barykadę i
wpadła w dolinę. Tłum zgromadzony pod górą zakłębił się jak żywe mrowisko oblane
wrzątkiem i odpowiedział krzykami przerażenia.
Cwałujący oddział przecinał ziemię niczyją po cięciwie, z każdym krokiem zbliżając się
do barykady. Która milczała. Obszar wywierconych otworów, zaostrzonych szprych i pali
sięgał nie dalej niż na sto kroków przed wozy, do tej granicy jazda miała swobodę manewru.
W pierwszym ataku dowodzący se-kohlandzką armią najwyraźniej zamierzał sprawdzić
zasięg pułapek i determinację obrońców. Jakieś sto pięćdziesiąt jardów od wozów
koczownicy napięli łuki i wypuścili chmurę strzał. Pociski pomknęły w niebo po wysokich
parabolach, niemal znikając z oczu obserwującym je żołnierzom. Zanim osiągnęły
maksymalną wysokość i złamały lot, konni wystrzelili ponownie. Zanim groty runęły
śmiercionośnym gradem na wzniesione tarcze i ochronne daszki, w niebo pomknęła trzecia
salwa.
Varhenn stał na jednym ze skalnych wałów obejmujących dolinę i patrzył. Przed chwilą
dostarczył rozkaz od kapitana, mówiący, że Straż ma nie ujawniać swojej obecności, jeśli nie
zostanie zauważona. Wzniesienia miały w najniższym miejscu przeszło sto stóp wysokości i
opadały, jakby ktoś nożem odciął skałę. Teoretycznie można było je sforsować, Górska Straż
nie miałaby z tym większego problemu, ale wymagałoby to lin, haków, czekanów i przede
wszystkim doświadczenia we wspinaczce. Obaj dowódcy ustalili, że dopóki koczownicy nie
spróbują tej sztuki lub dopóki sytuacja nie stanie się rozpaczliwa, górale będą się maskować.
Oba szczyty, podobnie jak resztę stoków, porastały sosny. Łatwo można się było wśród
nich schować i przyczaić, choć bezczynne czekanie nie leżało w naturze górskich żołnierzy,
zwłaszcza gdy mieli przeciwnika w zasięgu strzału.
– Na co oni czekają? – Dowodzący Trzecią Kompanią porucznik Gyrwen wychylił się
zza pnia i zlustrował równinę. – Jesteś pewien rozkazów? Mamy się kryć?
– Tak, panie poruczniku. Nie ujawniać się.
– Rozumiem. Ale tu by się przydał każdy bełt.
Na to chłopak nie miał żadnej odpowiedzi. Z tej wysokości widać było, że armia
koczowników jest olbrzymia. Gigantyczna. To było prawdziwe ludzko-końskie morze. Każdy
koczownik prowadził ze sobą trzy lub cztery wierzchowce, żeby czy to w bitwie, czy podczas
ucieczki zawsze mieć pod ręką świeże zwierzę. Tym samym trzydziestotysięczna armia miała
ponad sto tysięcy koni. I cała ta potęga opasywała teraz pierścieniem wejście do doliny i
mającą bronić je, tak wątłą z tej perspektywy barykadę. To był pokaz siły skierowany do
obrońców. Wydawało się, że wystarczy, iż armia ta po prostu ruszy naprzód, a przewali się
przez barykady jak morska fala przez zamek z piasku. Atakujący nawet nie musieliby
wyciągać broni, samą masą, samym impetem zrównaliby z ziemią wszystko na swojej drodze.
Goniec obrzucił wzrokiem umocnienia. Pierwsza linia obrony wybiegała półkolem przed
wejście do doliny, druga, najkrótsza, blokowała środek kamiennych wrót. Trzecia, wciąż
nieukończona, była lustrzanym odbiciem szańca zewnętrznego. Jeśli komukolwiek uda się
sforsować pierwszą i drugą linię umocnień, znajdzie się w krzyżowym ostrzale, w kotle
utworzonym przez ostatnią barykadę.
Pod warunkiem wszakże, że będzie jeszcze dość obrońców, żeby ją obsadzić.
Za ostatnim szańcem ustawiono całą artylerię pułku. Dowodzący nią kapitan twierdził, że
może strzelać nad trzema liniami umocnień, nie szkodząc własnym żołnierzom. Pozostało
wierzyć mu na słowo.
 Przy skorpionach i onagerach roili się artylerzyści w czarnych pancerzach, ze skórzanymi
maskami na twarzach. Kręcili korbami i ostrożnie ładowali na łyżki katapult gliniane dzbany
z szyjkami obwiązanymi szmatami. W stojących nieopodal żelaznych koszach płonął ogień.
Tymczasem atakujący, nie przestając ostrzeliwać barykady, znaleźli się dokładnie
naprzeciw wejścia. Na jakiś niewidoczny z góry znak przyczajeni na wozach kusznicy
wysunęli się spod ochronnych daszków i zajęli pozycję do strzału. Przymierzyli, padła
komenda, oddali zgraną jak na ćwiczeniach salwę i znikli pod osłonami. Wszystko w czasie
krótszym niż pięć uderzeń serca, w chwili, gdy jeden grad pocisków właśnie zadudnił o
barykadę, a drugi dopiero osiągał szczyt paraboli.
Varhenn przeniósł wzrok na nacierający oddział. Był właśnie w odległości jakichś stu
dwudziestu jardów, gdy dostał salwę w bok. Strzelała połowa kompanii, około stu kuszników,
ale skutek był przerażający. Nie wiadomo, czy szczęśliwie, choć po pokazie z wczorajszego
dnia był gotów założyć się, że nie, pociski trafiły w czoło jadącej w ciasnym szyku kolumny.
Na pewno strzelają ciężkimi bełtami, zdążył pomyśleć. Pierwsze sześć, siedem koni,
cwałujących na przodzie, po prostu się przewróciło. Jakby zwierzętom nagle przecięto
ścięgna. Te, które pędziły za nimi, nie miały szans na uniknięcie zderzenia. Nagle w dwa, trzy
uderzenia serca na wprost wejścia do doliny powstał zator pełen wierzgających kopyt i
rzucających się w drgawkach końskich i ludzkich ciał.
W mgnieniu oka kolumna rozdzieliła się na dwie strony, omijając niebezpieczeństwo i
zapominając o oddaniu kolejnej salwy. To wystarczyło. Padła komenda, reszta kompanii
kuszników zajęła pozycje, sto kusz szczęknęło jednym głosem.
Tym razem żołnierze posiali bełty wzdłuż całego oddziału. Wizg i rżenie ranionych i
konających koni, urywane ludzkie okrzyki, jeźdźcy spadający z siodeł, przewracające się
zwierzęta, walące o ziemię ciała. Dla kogoś, kto bezsilnie obserwował wczorajszą rzeź
uchodźców, nie mógł istnieć piękniejszy widok.
Lecz to nie było wszystko, co piechota miała do powiedzenia. Gdzieś z tyłu, zza trzeciej
linii obrony rozległ się metaliczny szczęk i cztery onagery wyrzuciły ramiona do przodu. To
nie były wielkie, oblężnicze machiny, tylko artyleria polowa, więc dzbany, które załadowano
na łyżki, miały pojemność nie większą niż półtora galona. Wypełniała je jednak mieszanina
smoły, siarki, saletry i oleju skalnego. Ciągnąc za sobą ogniste warkocze, pociski przeleciały
nad barykadami i trafiły dokładnie w środek kotłującego się oddziału wroga. Teraz stało się
jasne, dlaczego przez całą noc artylerzyści odmierzali odległości, ustawiali swoje zabawki i
oddawali próbne strzały. Dzięki temu mogli wspierać obronę, nie widząc nawet przeciwnika.
Dzbany eksplodowały ogniem, a po chwili kłęby czarnego dymu przesłoniły obraz.
Dźwięki dobiegające z dołu na moment przestały przypominać cokolwiek, co mogło
wydostać się z gardeł żywych istot. Gdy dym rozwiał się, na osmalonym, okrwawionym
pobojowisku leżały ciała kilkudziesięciu ludzi i koni. Reszta oddziału uciekała na łeb, na
szyję, byle schronić się poza zasięg strzału.
 Początek dnia należał do Siedemnastego Pułku.

***
– Najdziwniejsze... nie, cholera, nie najdziwniejsze. Najbardziej niezwykłe było to, że ci
przeklęci piechociarze stali cicho. – Velergorf oparł się plecami o pień powykręcanego dębu i
przymknął oczy, jakby jeszcze raz oglądał wszystkie obrazy, o których przed chwilą
opowiadał. – Nie walili mieczami o tarcze, nie wydawali wojowniczych okrzyków, nie
próbowali dodać sobie odwagi wyzywaniem wroga. Stali na barykadzie z powiązanych
kupieckich wozów, tak małej, że jak ktoś dobrze się zamachnął, to rzucony kamień bez trudu
przeleciał z jednego końca szańca na drugi, naprzeciw mieli kilkadziesiąt tysięcy dzikich
wojowników i gdzie nie spojrzeli, tam widzieli nieprzebyte szeregi wroga, a milczeli. Ja na
ich miejscu wrzeszczałbym na całe gardło, żeby nie posrać się ze strachu.
Wykrzywił wytatuowaną twarz w gorzkim uśmiechu.
– A my przez pierwsze pół dnia siedzieliśmy na górze i patrzyliśmy, jak walczą. Ataki
szły jeden za drugim, niemal bez przerwy, bo stojąc naprzeciw wejścia, koczownicy widzieli
wejście na Łysicę i szlak zapchany ludźmi. Widzieli, jak uciekają im łupy. Więc się
spieszyli...

***
Próbne ataki trwały przez cały ranek. Pojedyncze a’keery odrywały się od zwartej ściany
najeźdźców najczęściej w kilku miejscach jednocześnie i cwałowały w stronę barykady,
zasypując ją strzałami. Dowodzący zagonem Syn Wojny sprawdzał determinację obrońców,
zasięg pułapek i szukał słabych punktów umocnień. Z początku, gdy atakujący zbliżyli się na
dwieście jardów, z linii powiązanych wozów sypał się grad bełtów. Trupy ludzi i koni
stopniowo otaczały barykadę krwawym półokręgiem. Później obrońcy zmienili taktykę,
zwiększając promień ostrzału najpierw do dwustu pięćdziesięciu, później do trzystu i trzystu
pięćdziesięciu jardów.
– Wstrzeliwują się – mruknął Czarny Kapitan.
Kucali razem obok powykręcanego pnia górskiej sosny, która jakimś cudem potrafiła
zakorzenić się na skale. Kawer Monel wykorzystał chwilę przerwy, by dołączyć do kompanii
obsadzającej wzniesienia i rzucić okiem na pole bitwy Minę miał poważną. Jak na razie Straż
nie zdradziła swojej obecności, a Se-kohlandczycy najwyraźniej nie planowali próby obejścia
barykady bokiem. Nie było się czemu dziwić. Koczownicy musieli być pewni, że przebiją się
pierwszym poważnym szturmem.
A ten nastąpił dwie godziny po świcie. Przy dźwiękach Piszczałek i bębnów w kilku
punktach otaczającej barykadę armii wszczął się ruch. Stojące do tej pory bezładnie szeregi
zwarły się, wyrównały, podzieliły na wyraźne oddziały. Jeśli ktokolwiek do tej pory mógłby
mieć wątpliwości, że atakujący zagon tworzą znakomici, dobrze wyszkoleni i
zdyscyplinowani wojownicy, natychmiast straciłby je na ten widok. Nie przypadkiem już
trzeci rok z rzędu Imperium przegrywało bitwę za bitwą.
Ruszyli jednocześnie, pięć szerokich i głębokich kolumn, po tysiąc koni każda. Jedna od
czoła, dwie kolejne blisko po jej bokach, dwie ostatnie na skrzydłach, niemal wzdłuż skalnej
ściany Z początku jechali wolno, stępa, równiutko, niczym defilująca przed cesarzem
imperialna gwardia. Po chwili przyspieszyli, przeszli w kłus, potem w galop. Nawet
przyczajeni sto stóp wyżej strażnicy czuli drżenie skał, przenoszących uderzenia tysięcy
kopyt. Atakujące na skrzydłach oddziały pierwsze runęły cwałem, zasypując barykadę
gradem strzał. Teraz nie było przerwy pomiędzy salwami, deszcz pocisków równomiernie,
bez ustanku uderzał o wozy, groty wbijały się w deski, w ochronne zadaszenia, w tarcze
stojącej nieco z tyłu w ciasnym szyku ciężkiej piechoty.
Barykada milczała. Atakujący zbliżali się jak sunąca z pięciu kierunków szarobura
lawina, a linia wozów wyglądała na opuszczoną. Z góry widać było, jak piechota z
niewzruszonym spokojem przyjmuje na tarcze strzały, jak kusznicy stoją z bronią gotową do
strzału, jak drżą napięte do granic możliwości ramiona onagerów i skorpionów. I wszyscy
czekają.
A na co oczekują, stało się jasne, gdy napastnicy przekroczyli magiczną do tej pory linię
stu jardów. Pierwsze cztery konie w kolumnie atakującej z lewej strony przewróciły się z
dzikim rżeniem, wpadając w zamaskowane doły wywiercone przez żołnierzy. Było za późno,
żeby się zatrzymać, a prawdę powiedziawszy, nawet nie wyglądało na to, żeby koczownicy
mieli taki zamiar. Sto jardów dzielące ich od barykady kosztowało oddział kilkadziesiąt koni,
ale atakujący najwyraźniej spodziewali się takich niespodzianek i byli gotowi na straty.
Widać nie pierwszy raz walczyli z meekhańską piechotą.
Omijając przewracające się konie, tratując własnych towarzyszy, jazda runęła na
barykadę.
A barykada ożyła. Kusznicy zajęli pozycje i oddali równiutką salwę. Po niej drugą,
dziesiątkując atakujących. Ale to był koniec, jedna kompania kuszników to około dwustu
ludzi, dwieście bełtów, z których co prawda każdy może z łatwością przebić nawet płytową
zbroję, ale ponowne naładowanie broni świetnie wyszkolonemu żołnierzowi zajmowało
przynajmniej pół minuty.
Dwie salwy oddane z najbliższej odległości zebrały krwawe żniwo, lecz w czasie, gdy
kusznicy garbili się, mozolnie kręcąc korbami, atakujący byli już przy barykadzie. Nagle
świsnęły liny, na szczerzące się do koczowników zaostrzone kłody, powbijane przed wozami,
zarzucono pętle i szarpnięto. Nie zawsze się udawało, Meekhańczycy umieli wkopywać pale
w ziemię, niejeden koń przysiadł na zadzie, niejeden jeździec wyleciał z siodła. Ale wiele z
pospiesznie przysposobionych dyszli i byle jak ociosanych pni poddało się. W chroniącym
barykadę przed bezpośrednim atakiem jeżu pojawiły się pierwsze wyrwy.
Wszystko to trwało dosłownie kilka chwil, w czasie których kusznicy zdążyli zbiec z
wozów, ustępując miejsca piechocie. Ciężkie oszczepy pomknęły w stronę jeźdźców,
strącając ich z siodeł i raniąc konie. Jednocześnie szczęknęły spusty machin i kilka
zapalających pocisków spadło na przedpole. Obie atakujące ze skrzydeł kolumny oderwały
się od barykady, rozstępując na boki i robiąc miejsce głównym siłom.

***
– Byli gotowi na straty, mówię wam, to było widać w sposobie, w jaki jechali do ataku.
Zwarci, skuleni w siodłach, z tarczami uniesionymi nad głową. Już nie śpiewali, szli do walki
na śmierć i życie. Cholera, z góry wyglądało to głupio, jazda szturmująca okopane wozy, nic
durniejszego na świecie nie można było wymyślić. Ale wtedy jeszcze nie wiedzieliśmy, że
Se-kohlandczycy uczyli się atakować takie umocnienia w czasie wojen z Verdanno na
wschodnich stepach. Doskonale wiedzieli, jakie są słabe strony takich barykad, zwłaszcza
kiedy stawia się je nie ze specjalnie przygotowanych wozów bojowych, tylko z prostych,
kupieckich landar.
Porucznik powiódł wzrokiem po zgromadzonych żołnierzach. Prawie cały oddział
siedział w pobliżu. Nawet Hawen znalazł wreszcie w strumieniu kamień na stos przy zejściu i
przyłączył się do słuchających. Szpiega posadzono nieopodal i przywiązano do drzewa.
Kenneth przez chwilę rozważał, czy nie dać znaku do wymarszu, ale to chyba nie był dobry
moment. Poza tym mieli naprawdę niezłe tempo, więc mogli jeszcze trochę posłuchać.
Velergorf kontynuował:
– Te sukinsyny potrafiły zdobywać umocnione wozy, i to jak...

***
Atakujące kolumny rozdzieliły się, opasując umocnienia ze wszystkich stron. Jeźdźcy
wytrzymali grad oszczepów, przyjęli na siebie kolejną salwę z kusz, nie cofnęli się przed
ogniem. Sami nie pozostali dłużni, szyjąc z łuków i miotając z najbliższej odległości krótkie
dziryty. Przycisnęli piechotę, skupili na sobie uwagę. A wtedy pojawiła się kolejna grupa
napastników.
Ci dosiadali ciężkich, masywnie zbudowanych koni, przypominających wierzchowce
pancernej jazdy. Błyskawicznie wyjechali tuż przed wozy i zarzucili na burty zakończone
hakami liny. Po trzy, cztery na każdy pojazd. Zawrócili zwierzęta i puścili je w galop.
Wszystko stało się tak szybko, że ledwo kilku z jeźdźców zostało trafionych oszczepami czy
bełtami. Nagle cała barykada zatrzęsła się potężnie. Koła wozów, mimo iż zakopane po osie
w ziemi, poderwały się w powietrze, zakręciły bezwładnie. Trzaskały wyłamywane deski,
pękało drewno. Po chwili, gdy zerwała się większość lin albo połamała część burt, wozy
ciężko opadły na swoje miejsce. Nie wszystkie. Dwa, zaczepione szczególnie mocno,
przechyliły się na zewnątrz i tak pozostały. Pojazdy zawisły w przechyle, wspierając się tylko
na zewnętrznych kołach.
 Młody goniec patrzył, jak na jednym z wozów trzech żołnierzy rozpaczliwie tnie liny
mieczami, aż ten wreszcie powoli, z wahaniem opadł na cztery koła, zajmując miejsce w
szyku. Na drugim był tylko jeden piechur. Wóz był przechylony tak mocno, że burta nie
osłaniała go już przed pociskami. Odciął najbliższą linę, rzucił się do następnej i wtedy strzała
trafiła go w bark, tuż nad zbyt nisko trzymaną tarczą. Przykląkł, potrząsnął głową jak ranione
zwierzę i szerokim ciosem odrąbał drugi hak. Dostał następną strzałę, w bok, zachwiał się,
zrobił trzy chwiejne kroki naprzód, jednym ruchem odrzucił tarczę i ujmując oburącz miecz,
skoczył ku dwóm ostatnim linom. Rąbnął pierwszą, gdy rzucony dziryt zadzwonił mu o hełm,
poprawił tak potężnie, że ostrze miecza ugrzęzło w drewnie, tuż obok haka. Puścił rękojeść
broni i wyszarpnął sztylet.
Trzy strzały trafiły go w pierś, jedna po drugiej, przebijając kolczugę i skórzany pancerz
pod nią. Żołnierz upadł na kolana i zaraz wczepił się zakrwawionymi palcami w drewno
burty, podciągnął w górę, ciął sztyletem ostatnią linę. Wydawało się, że ostrze ledwo musnęło
sznur, gdy ten pękł z dźwiękiem, który przebił się nawet przez hałas bitwy. Wóz opadł z
powrotem na swoje miejsce. Natychmiast wspięli się na niego inni piechurzy, w stronę
koczowników poleciały oszczepy, pomknęły bełty, machiny artyleryjskie posłały nad
głowami kolejną porcję garnków z mieszanką zapalającą.
Jeszcze przez kilka chwil trwała wymiana pocisków, po czym, na niesłyszalny na górze
sygnał, jeźdźcy zawrócili i pogalopowali z powrotem. Linia przed wozami usłana była
ciałami ludzi i koni, drzewcami strzał, bełtów i oszczepów, plamami dopalającej się oliwy.
Obrońcy też ponieśli straty, co najmniej kilkunastu żołnierzy było martwych lub właśnie
dogorywało. Dwa razy tylu zostało rannych. Varhenn patrzył, jak znoszą z feralnego wozu
naszpikowane strzałami ciało, a ręce zaciśnięte na trzonku topora bolały go jak nigdy.
Kapitan popatrzył na niego przenikliwie.
– Chciałbyś tam być, co? Chciałbyś już unurzać to swoje żelazo we krwi. Nie martw się,
chłopcze, jeszcze będziesz miał okazję. Zapewniam cię. – Skrzywił się lodowato. – Teraz
biegnij do pułkownika i powiedz temu cholernemu piechociarzowi, że powinien zrezygnować
z obrony pierwszej barykady. To głupie. Ona jest za bardzo rozciągnięta. Jeszcze jedna taka
sztuczka z linami, a przewrócą wszystkie wozy.
– Tak jest!
Darwena-lav-Glasderna znalazł przy machinach. Pułkownik przyciszonym głosem spierał
się o coś z dowódcą artylerii, lecz na widok gońca przerwał i uniósł pytająco brwi.
– Kapitan prosił, żeby przekazać, że nie sądzi, aby udało się utrzymać dłużej pierwszą
linię.
– Rozumiem. A co powiedział naprawdę? – Po wysłuchaniu oficer uśmiechnął się lekko i
mruknął – przekaż dowódcy, że jakiś górołaz nie będzie mnie uczył obrony. To oczywiste, że
musimy się cofnąć. Lepiej niech zacznie popędzać uchodźców, bo wloką się jak pijane
ślimaki. I przy następnym ataku niech się nie krępuje, jeśli starczy mu odwagi, może się
przyłączyć.
– Rozkaz!
Czarny Kapitan ciągle tkwił przy powykręcanej sośnie.
– Co powiedział?
– Pan pułkownik dziękuje za sugestię. I tak miał zamiar się wycofać. Prosi o to, aby
spróbował pan zwiększyć tempo ewakuacji oraz o wsparcie przy następnym ataku.
– A dosłownie?
Varhenn zacisnął zęby i nie patrząc dowódcy w oczy, powtórzył.
Na przypominającej lodowiec twarzy kapitana, pojawiła się szeroka szczelina.
– Ma jaja. Na lodowe cycki Anday’yi, ma jaja. Ewakuacją dowodzi Dewen Kawacr, a
jemu ufam jak sobie. Jeśli trzeba będzie poganiać ludzi bykowcami, zrobi to. Daj znać
reszcie, że wszyscy z kuszami mają się znaleźć na górze. Zrobimy naszym gościom
niespodziankę.

***
Dziesiętnik przerwał, zapatrzył się gdzieś w przestrzeń, potarł siwy zarost przebijający się
spod wytatuowanych policzków.
– Przy drugim poważnym ataku pozwolili nam strzelać. Wszystkiego mieliśmy trochę
ponad dwieście kusz i każda znalazła się na górze. Było jasne, że kolejnego natarcia barykada
nie przetrzyma, tej sztuczki z linami musieli się nauczyć u demonów z samego dna Mroku.
Ale i tak widziałem, jak żołnierze szykują się do odparcia następnego szturmu. Pospiesznie
naprawiali zerwane połączenia między wozami, przybijali deski do połamanych burt. Inni
przynosili i ustawiali na wozach pierwszej linii jakieś dzbany i bukłaki. Za nimi lądowały
wiązki drewna i faszyna.
Uśmiechnął się do własnych wspomnień.
– Ależ byłem wtedy młody i głupi. Do końca nie wiedziałem, o co w tym chodzi...

***
Drugi atak nastąpił godzinę po pierwszym. Co nie znaczy, że Se-kohlandczycy dali
obrońcom całą godzinę wytchnienia. Niewielkie, liczące od kilkunastu do kilkudziesięciu
koczowników oddziały szalały po przedpolu, szyjąc strzałami i co chwila pozorując ataki.
Najodważniejsi jeźdźcy podjeżdżali nawet na odległość rzutu dzirytem, choć rzadko
uchodziło im to płazem. Kusze imperialnej piechoty nie próżnowały.
W głównej armii trwały przetasowania. Oddziały dzieliły się, rozjeżdżały w różne strony,
manewrowały. Dwie olbrzymie, liczące po kilkadziesiąt tysięcy zwierząt grupy luzaków
odprowadzono na tyły, znacznie uszczuplając siły główne. Ale i tak to, co zostało, mogło
budzić grozę. Varhenn prawie zazdrościł piechocie, że obsadzając barykadę, nie ma pełnego
widoku na nieprzyjacielską armię. To było zdecydowanie więcej niż trzydzieści tysięcy
jeźdźców. Trzydzieści pięć, może nawet czterdzieści, jak oceniał kapitan. Tylko że tak
naprawdę nie miało znaczenia, czy jest ich trzydzieści, czy trzysta tysięcy. Następny atak na
pewno przełamie obronę.
– Nie będę wam kazał strzelać salwami ani celować – powiedział im Czarny Kapitan tuż
przed szturmem. – Po prostu ładujcie broń tak szybko, jak to możliwe i mierzcie w dół. Macie
tylko trafić w całą cholerną armię.
Cała cholerna armia właśnie ruszała do ataku.
Tym razem były tylko trzy kolumny. Dwie z boków i jedna w centrum, za to licząca na
oko sześć, siedem tysięcy koni i jadąca w trzech głębokich szeregach. W pierwszym lekka
jazda, na czele drugiego znajdowało się kilkuset wyposażonych w haki i liny jeźdźców,
dosiadających masywnych koni, trzeci powiewał lasem lanc, błyszczał kolczugami i
stalowymi hełmami.
– Jeźdźcy Burzy... – Kapitan zmarszczył brwi, wyraźnie zaskoczony. – Rzucają najlepsze
oddziały już do drugiego szturmu. Leć do pułkownika i powiedz mu o tym.
Varhenn ześlizgnął się po linie, niemal parząc sobie dłonie, i pomknął do artylerzystów.
– Gdzie pułkownik?!
– Na pierwszej barykadzie – głos zza czarnej maski był głuchy i zniekształcony. – Ruszaj
stąd, chłopcze. Zapalać!
Podpalono szyjki dzbanów założonych na łyżki machin. Kłęby nasiąkniętych żywicą
szmat zadymiły i zasyczały, sypiąc iskrami. Artylerzysta spojrzał na górę, na wznoszącą się
nad wejściem skałę, gdzie mała sylwetka wymachiwała właśnie dwoma kolorowymi
chorągiewkami.
– Trzysta jardów! Na wprost! Teraz!!!
Uderzenie łyżki o poprzeczną belkę szarpnęło tyłem onagera, cała konstrukcja zatrzęsła
się i podskoczyła. Płonący pocisk przeleciał nad barykadą, nabierając wysokości.
– Poziomuj! Równaj! Napinaj!
Zaskrzypiały naciągane liny.
Varhenn biegł już w stronę kolejnych umocnień. W środkowej barykadzie zostawiono
przejście o szerokości jednego wozu, gotowe do zastawienia. Gdzieś przed nimi zapalające
pociski uderzyły w mur nacierającej jazdy. Rżenie, nie, nie rżenie, wycie ranionych koni
słychać było w całej dolinie.
Przed środkową linią obrony zaostrzone pale wbito w ziemię na szerokości czterdziestu
stóp. I wciąż dokładano nowe. Pomiędzy nimi zostawiono tylko wąską na kilka stóp,
dwukrotnie zakręcającą ścieżkę. Do burt kilkunastu tworzących barykadę wozów wciąż
przybijano nowe deski, a od przodu podpierano je dziesiątkami belek. Meekhańczycy umieli
uczyć się na własnych błędach. Tych wozów na pewno nie przewróci paru konnych.
Pułkownik stał na pierwszej barykadzie i obserwował zbliżającą się kolumnę.
– Wolno idą, jakby na coś czekali – powiedział do towarzyszącego mu porucznika.
 – Kapitan prosił, żeby przekazać, że na końcu stoją Jeźdźcy Burzy – goniec powiedział to
na jednym oddechu i zamarł. Obaj oficerowie odwrócili się i spojrzeli na niego uważnie.
Darwen-lav-Glasdern uśmiechnął się lekko.
– Cicho chodzą ci górale, co?
– Racja, panie pułkowniku.
– Dobrze, zobaczymy. I tak mam zamiar oddać im tę barykadę. – Pułkownik kopnął w
jeden z przywieszonych do burty bukłaków. – A przynajmniej to, co z niej zostanie.
Z tyłu ramiona onagerów znów huknęły o poprzeczki i cztery płonące pociski przeleciały
nad głowami żołnierzy. Trafiły w środek kolumny, rozpryskując się malowniczo. Kwik koni
przebił się przez tętent tysięcy kopyt, lecz na kilka chwil dym litościwie zakrył wszystko. Gdy
opadł, kolumna stała w miejscu, rozdzielona na dwie części. W utworzonej pośrodku alejce
kręciło się kilku pieszych. Po chwili przyprowadzono do nich pięć koni. Nieosiodłanych, bez
wędzideł.
– Źrebiarze... – Porucznik przełknął ślinę i ryknął – szybciej! Ruszać się! Więcej
drewna!!!
– Są daleko, sześćset jardów... Mam nadzieję, że Glaweb dobrze wymierzył odległość.
Będzie miał nie więcej niż dwa strzały. – Pułkownik już się nie uśmiechał. – No, chłopcze,
zmykaj do swojego kapitana. Powiedz mu...
– Nadchodzą...
Z obu skrzydeł narastał tętent kopyt. Także główny oddział powoli ruszył z miejsca, ale
Varhenn nie odrywał wzroku od ośmiu ubranych na szaro ludzi pośrodku. Najwyższy z nich
podszedł do jednego z koni, przytulił twarz do jego szyi, pogłaskał po chrapach. Nagle
mężczyzna klepnął zwierzę w zad i koń ruszył z miejsca. Z każdym susem zwierzę
przyspieszało, stępa, kłus, galop. Wyprzedziło czoło oddziału i wyciągnęło się przy ziemi w
dzikim cwale. Po chwili to nie był już cwał, tylko coś więcej – bieg, jakby koń poniósł, mając
na grzbiecie stado demonów. Zadarł w górę ogon, wytrzeszczył oczy, wydał z siebie
nieziemskie, wyzywające rżenie. Łoskot kopyt tego jednego zwierzęcia zagłuszył wszystko
inne, wydawało się, że cały świat umilkł, a nadciągające powoli oddziały znikły.
Mężczyzna, który go posłał naprzód, zastygł w dziwnej pozycji, z rękoma wyciągniętymi
przed siebie i dłońmi na wpół otwartymi, jakby przepuszczał przez palce długą linę. Nagle
zacisnął dłonie w powietrzu i pociągnął. Szyja konia zgięła się pod kątem prostym, trzasnęły
kręgi, zwierzę zaryło łbem w ziemię i przewróciło się na grzbiet, martwe już w chwili, gdy
szaman wykonał swój gest. Upadło jakieś dwieście jardów przed barykadą.
Tylko że tętent nie umilkł. Przeciwnie – narastał, potężniał, rósł. Varhenn wytrzeszczył
oczy, widząc tuman kurzu podnoszący się z ziemi, w miejscach, gdzie uderzały widmowe
kopyta. Dusza, duch konia, zamordowanego przed chwilą czarami szamana, pędziła nadal
przed siebie, wprost na barykadę. Prosto na wóz stojący obok...
– Uwagaaa!!!
 Kilku żołnierzy w ostatniej chwili uskoczyło w bok. Pale powbijane przed umocnieniem
rozprysły się na wszystkie strony, jak piki rozepchnięte końską piersią, i w następnym
mgnieniu oka coś rąbnęło w szaniec. Z ogłuszającym hukiem ciężki, kupiecki wóz,
skonstruowany tak, by móc przewozić po każdej drodze tysiące funtów towaru, wyleciał w
powietrze, wyrwany z linii. Wiążące go z resztą barykady sznury i łańcuchy popękały jak
lniane nici, a deski, gwoździe, kawałki drewna pofrunęły na wszystkie strony. Wóz obrócił się
w powietrzu kilka razy i grzmotnął o ziemię, koziołkując bezwładnie. Zatrzymał się dopiero
tuż przed linią ostrokołu chroniącego drugą barykadę.
Sto stóp, przemknęło przez głowę gońcowi. Przeleciał ponad sto stóp... Wielka i
Miłosierna Pani!
W zrobionym wyłomie mogło się zmieścić sześciu jadących strzemię w strzemię
konnych.
– Następny!
Drugi koń wyprzedził właśnie nadciągający oddział i wyrwał przed siebie w obłąkańczym
cwale. Sto jardów za nim kolejny szaman przepuszczał przez dłonie niewidzialną linę. Koń
pędził wprost na wóz, na którym stał Varhenn i dwaj oficerowie.
Za nimi coś brzęknęło i tuż nad barykadą śmignęła strzała wielkości sporego dzirytu.
Pocisk miał jaskrawo pomalowane lotki, był wyraźnie widoczny na tle nieba. Gdzieś w
połowie odległości między wozami a zgromadzoną armią osiągnął szczyt paraboli i zaczął
obniżać lot. Jeden z pancernych jeźdźców przejeżdżających właśnie obok źrebiarzy zniknął
jak zdmuchnięty z siodła.
– Muszą nanieść poprawkę. I lepiej, żeby nie chybili.
Po chwili jedenaście skorpionów wystrzeliło salwą. Długie na pięć stóp pociski pomknęły
w stronę szamanów. Ten, który trzymał na niewidocznej uwięzi cwałującego konia, zgiął się
nagle wpół, przycisnął ręce do brzucha, przewrócił, zadygotał. Stojący obok czarownik złapał
się za udo, w które wbiła się ciężka strzała. Dwa z pięciu przygotowanych do poświęcenia
koni również zostały trafione, jeden stanął dęba, zatańczył na tylnych nogach i zwalił się na
ziemię, drugi wpadł pomiędzy jeźdźców, roznosząc chaos i zamieszanie. Najwyższy ze
źrebiarzy, ten, który pierwszy poświęcił konia, zamachał rękoma, wydając jakieś rozkazy.
Szeregi ciężkiej jazdy zwarły się przed czarownikami, osłaniając ich własnymi ciałami.
Tarcze powędrowały w górę.
– No, to źrebiarzy mamy na razie z głowy. – Pułkownik otrzepał jakieś drzazgi z
płaszcza, poprawił tarczę na ramieniu. – Została reszta.
Reszta właśnie runęła do ataku. Najpierw ze skrzydeł wypadła lekka jazda, zasypując
wszystko strzałami. Varhenn skulił się przy burcie, słuchając łoskotu gradu pocisków
uderzających o drewno. Część z nich leciała niemal pionowo w górę, żeby potem spaść
wprost na żołnierzy. Dwie strzały, jedna po drugiej, wbiły się tuż obok chłopaka. Kolejny
pocisk zrykoszetował o hełm i ześlizgnął się po kolczudze. Varhenn gdyby mógł, wpełzłby
pod wóz.
Nagle coś znalazło się nad jego głową. Pułkownik oparł krawędź tarczy o burtę, tworząc
prowizoryczny daszek. Drugi oficer dołączył do niego. We trzech schronili się pod spodem.
Na wozach zadudniły ciężkie buty i po chwili cała barykada została obsadzona żołnierzami.
Piechota opierała ciężkie tarcze w ten sam sposób, co jej dowódca, kusznicy kucali przy
żołnierzach lub chronili się pod daszkami. Grad strzał jakby zelżał.
– Kusznicy! Teraz!
Dwustu strzelców wychyliło się zza osłon w chwili, gdy do barykady zbliżała się ława
wywracaczy wozów. Żołnierze oddali salwę niemal wprost w końskie piersi, mierząc właśnie
w zwierzęta. Kilkadziesiąt wierzchowców zarżało jednym głosem i upadło, bełty z ciężkich
kusz, przystosowane do przebijania płytowych zbroi, nierzadko całe znikały w końskich
ciałach. Po salwie kusznicy zarzucili broń na ramiona i runęli w stronę drugiej barykady. Do
walki weszła piechota.
Na barykadzie mogła jednocześnie zmieścić się nie więcej niż jedna kompania. Druga
stała z tyłu, wspomagając obronę salwami oszczepów. Ciężkie pociski mknęły ku
napastnikom, zabijając lub raniąc ludzi i zwierzęta. Żołnierzom jednak nie udało się
powstrzymać wszystkich atakujących, dziesiątki haków załomotało o burty, dziesiątki lin
naprężyło się i szarpnęło potężnie. Kilka wozów, osłabionych poprzednim szturmem,
przewróciło się na zewnątrz linii, piechurzy, którzy nie zdążyli z nich zeskoczyć, zostali w
mgnieniu oka wyrżnięci. W barykadzie powstało kilka następnych wyłomów.
Varhenn cofał się już wtedy wraz z pułkownikiem w stronę drugiej barykady i miał
okazję z bliska podziwiać sprawność imperialnej piechoty. Na znak dowódcy zagrała trąbka i
mniej więcej połowa żołnierzy opuściła barykadę, rzucając się biegiem w stronę przejścia w
ostrokole. Kompania stojąca za nimi zwarła się, opancerzyła tarczami. Trąbka zagrała po raz
kolejny, a reszta żołnierzy oderwała się od wozów i runęła do tyłu. Stojący oddział przepuścił
ich za siebie i ponownie zajął pozycję. Goniec stał obok pułkownika, tuż za potrójnym
szeregiem piechoty. Drugi oddział zatrzymał się za nimi. Dlaczego się nie wycofują?, zdążył
pomyśleć w chwili, gdy w wyrwach pojawili się pierwsi jeźdźcy. Długie lance trzymali
wysoko i po kilku naraz wjeżdżali w wyłomy. Mieli kolczugi, hełmy i tarcze z
wymalowanym symbolem potrójnej błyskawicy, a ich konie nosiły ciężkie, pikowane
pancerze. Imperialna armia wiedziała już, że znak błyskawicy nosiła elita wśród
koczowników, Jeźdźcy Burzy, przyboczna gwardii Ojca Wojny wszystkich se-kohlandzkich
plemion. Jedyne oddziały najeźdźców, które potrafiły rzucać się na meekhańską piechotę i
rozbijać ją we frontalnych atakach.
Bez chwili wahania konni runęli na ścianę tarcz. Salwa oszczepów zmiotła kilku z siodeł,
raniła parę koni, a w następnej chwili lance uderzyły o pawęże. Ich drzewca pękały, prawie
zawsze pękały, lecz impet uderzenia przewracał żołnierzy, zmuszał do cofania się, łamał szyk.
W powstałe szczeliny wjeżdżały konie, rozpychając piechotę swoją masą, a ciężkie szable i
topory na długich styliskach dzwoniły po hełmach i tarczach. Żołnierzom brakowało pik,
włóczni, rohatyn i gizarm, które pozwalały walczyć z jazdą na dystans. Krótkie miecze,
używane do starć w ciasnocie, gdy od przeciwnika dzielą cale, były niewystarczające.
Wydawało się, że piechota zostanie przyparta do zaostrzonych pali i wyrżnięta. W tej chwili
barykadę sforsowało prawie dwustu konnych, a przez wyłomy wdzierali się już kolejni.
Pułkownik zachowywał spokój. Paroma oszczędnymi ruchami posłał naprzód kilkunastu
żołnierzy, wspierając chwiejącą się linię. Dał znak w stronę drugiej barykady. Brzęknęły
kusze. Sto zapalonych bełtów trafiło w wozy opuszczonego szańca, tam, gdzie tuż przed
atakiem znajdowały się dzbany i bukłaki. Wszystkie były już rozbite lub podziurawione przez
wycofujących się piechurów. Zgromadzone przed wozami stosy drewna i suchych gałęzi
zapłonęły niemal natychmiast. Konie wjeżdżające przez wyłomy zarżały, stanęły dęba i
cofnęły się przed żarem.
Kusze szczęknęły ponownie i kilkudziesięciu jeźdźców uwięzionych wewnątrz płonącego
półkola bezwładnie zwaliło się z siodeł.
– Tarcze! Dach!
Tarcze piechurów znajdujących się tuż przy koniach powędrowały nad głowy. Nagle
napastnicy, którym już musiało się zdawać, że przebili się przez piechotę, znaleźli się w
sytuacji kogoś, kogo wierzchowiec zapada się po grzbiet w lotne piaski. Tarcze piechoty
tworzyły równą powierzchnię bez szczelin, w które można by wepchnąć sztych, a cięcie w nie
szablą czy cios toporem nie miały szansy nabrać odpowiedniego impetu. Przez parę chwil
Jeźdźcy Burzy tłukli rozpaczliwie w tę zaporę, potem nagle jeden, drugi i trzeci koń zarżał i
zwalił się na ziemię. Na oczach Varhenna pod ochronny dach wśliznęło się dwóch żołnierzy,
trzymających oszczepy oburącz, niczym ciężkie włócznie. Błyskawicznie przemknęli między
swoimi towarzyszami, dopadli konia i zadali podwójne pchnięcia, od spodu, tuż poniżej
pikowanego pancerza. Zwierzę charknęło, jakby zaskoczone, parsknęło krwawo, strumień
jasnej krwi buchnął mu chrapami i pyskiem, i zwaliło się na ziemię. Jego jeźdźca zabito,
zanim zdołał stanąć na nogi. W mniej niż pół minuty wszyscy koczownicy, którzy wdarli się
w głąb szyku, byli martwi. Tak jak ich konie.
– Ściana!
Linia się wyrównała. Żołnierze ścieśnili się tak, że między tarcze nie wetknęłoby się
nawet czubka noża. Płazy mieczy uderzyły o solidnie okute górne krawędzie tarcz i z przeszło
trzystu gardeł rozległ się wściekły, wyzywający ryk. Siedemnasty Pułk miał dwustuletnią
tradycję i był dumą Ósmego Regimentu Pieszego, żadni cholerni koniarze nie będą traktować
ich jak mięsa do tępienia mieczy.
Jeźdźcy Burzy znaleźli się w pułapce bez wyjścia i najwidoczniej mieli już dość. Z
barykady bez przerwy zasypywano ich bełtami, szyjąc z odległości kilkudziesięciu kroków
wprost w widoczne na tle ognia sylwetki. Z góry, ze skalnych ramion wznoszących się nad
wejściem, także sypał się grad pocisków. Co rusz któryś z jeźdźców walił się na ziemię, sam
lub razem z koniem. Odgrodzone pierścieniem płonących wozów siły topniały w oczach.
Ostatnich kilkudziesięciu koczowników miotało się po całym terenie, próbując wydostać się z
pułapki. Wyłomy zrobione w barykadzie miały kilka jardów szerokości, lecz przed
większością z nich ułożono dodatkowe stosy drewna i gałęzi, które teraz płonęły nie gorzej
niż same pojazdy. Tylko w miejscu, gdzie dokonano magicznego ataku, drewna już nie było,
zostało zdmuchnięte razem z wozem. I właśnie tam ocalali jeźdźcy szukali ucieczki.
Darwen-lav-Glasdern nie zamierzał im na to pozwolić.
– Kompania! Naprzód! Biegnący grad!
Stojące w pierwszej linii szeregi rozluźniły się, przepuszczając drugą kompanię.
Żołnierze sprawnie uformowali luźny szyk i ruszyli do ataku. Pierwszy szereg rzucił swoje
oszczepy i zatrzymał się. Drugi minął go, oddał salwę i również stanął, trzeci, czwarty i piąty
powtórzyły atak. W chwili, gdy ostatni szereg rzucał oszczepy, żołnierze pierwszego zwarli
tarcze i wyciągnęli miecze...

***
Velergorf przymknął oczy i westchnął ciężko.
– Na jaja Dzikiego Byka! Nie potrafię tego lepiej opisać. Pierwszy szereg rzuca oszczepy
i staje, mija go szereg drugi, rzuca i staje, mija je trzeci, rzuca i staje... I tak do ostatniego
żołnierza. Biegnący grad, tak to nazywają, i tylko raz widziałem to natarcie na własne oczy,
właśnie u wejścia do doliny Wares. Jeśli dobrze wykonać tę sztuczkę, to ostatni oszczep jest
rzucony w chwili, gdy pierwszy jeszcze leci, a zanim przeciwnik otrząśnie się, kompania
zwiera szyk i uderza na niego całą siłą. Tak było i tam, w dniu, gdy pokazaliśmy Se-
kohlandczykom, że potrafimy być równie okrutni i bezwzględni jak oni...
Kenneth zapytał:
– Brałeś udział w tym ataku?
Dziesiętnik uśmiechnął się szeroko.
– A jak. Ruszyłem naprzód razem z pułkownikiem, który dowodził drugą, ubezpieczającą
atak kompanią. Nic nie mogło mnie wtedy powstrzymać...

***
Żołnierze przycisnęli Błyskawice do wyłomu. Tym razem sytuacja odwróciła się, to
koczownicy nie mieli gdzie się cofnąć, drogę zagradzała im ściana ognia z jednym tylko
wąskim przejściem, przez które mogli wymykać się pojedynczo, bo żar bijący od płonących
wozów zawężał drogę ucieczki do kilku stóp. Grad oszczepów odniósł przerażający skutek,
jeźdźcy i konie padali, tworząc plątaninę ciał, miotających się we krwi i błocie. Z dwustu
Jeźdźców Burzy zostało niespełna sześćdziesięciu, reszta była już martwa lub umierająca,
lecz ci, którzy utkwili pomiędzy płonącymi wozami a ścianą z tarcz i mieczy imperialnej
piechoty, w końcu przestali szukać drogi odwrotu. Zawrócili konie i stawili czoło atakującym
Meekhańczykom. Długie lance pochyliły się w stronę wroga. Żołnierze roztrącili je tarczami i
przypadli do koni.
– Tarcze! Dach!
Tarcze powędrowały nad głowy. Wyszkolone do walki konie próbowały kąsać lub stając
dęba, uderzać kopytami, lecz bezskutecznie. Piechurzy z pierwszej linii skupili się tylko na
trzymaniu tarcz na odpowiedniej wysokości, a tymczasem druga linia ruszyła do ataku.
Żołnierze przemykali pod tarczami towarzyszy i doskakiwali do koni, wbijając oszczepy i
miecze w piersi lub tnąc po pęcinach. Pikowane pancerze nie chroniły dostatecznie przed
silnym pchnięciem z bliska, a pasy skóry owinięte wokół nóg nie były przeszkodą dla ostrzy.
Rżenie i kwik ranionych koni zapewne dało się słyszeć aż na szczycie Łysicy.
W kilka chwil cały pierwszy szereg zwalił się na ziemię, a piechota runęła naprzód, w
biegu dobijając jeźdźców i konie. Varhenn trzymał się z tyłu, wiedząc, że w tłoku i ciasnocie
bezpośredniego starcia jego topór będzie tylko zawadzał. Nagle wszystko się przemieszało,
piechurzy, koczownicy, zwierzęta. Część jeźdźców, których konie zostały ranione, zeskoczyła
na ziemię, aby walczyć z przeciwnikiem pieszo. Lecz w walce w tłoku i ścisku meekhańska
piechota nie miała sobie równych. Ciężka tarcza osłaniała niemal całego żołnierza, a zza niej
w błyskawicznych sztychach wysuwała się klinga miecza. Piechurzy dążyli do zwarcia, do
skrócenia dystansu, kiedy nie sposób zamachnąć się ciężką, długą szablą czy toporem.
Uderzali tarczami, przewracając przeciwnika lub łamiąc mu kości. Zabijali szybko i sprawnie,
jak tylko zawodowi żołnierze potrafią. W kilka minut było po wszystkim.
– Zwrot! – zawołał porucznik.
Piechota cofnęła się z pobojowiska, zostawiając na zakrwawionej ziemi ponad dwie setki
martwych koczowników. O ile mógł stwierdzić, tylko kilku żołnierzy zostało rannych w
bezpośrednich starciach. Gdy Meekhańczykom udało się narzucić wrogowi własne reguły
walki, ich wyszkolenie i uzbrojenie zamieniało każdy oddział w machinę zniszczenia.
Zbliżało się południe i jak na razie dzień przyniósł zwycięstwo Siedemnastemu.

***
– Więc tak naprawdę nie walczyłeś?
– Wtedy nie, panie poruczniku. Stałem tylko z tyłu i ściskałem w rękach stylisko, jak kto
głupi. Tak jak mówiłem, raczej bym im przeszkadzał, próbując wejść w tłum i prosząc, żeby
zrobili mi miejsce do zamachu toporem. Zresztą byłem gońcem, a goniec nie pcha się na
pierwszą linię. Ale – Velergorf uśmiechnął się kwaśno – miałem nadzieję, że może któryś się
wyrwie albo coś...
– Koczownicy powinni użyć swoich szamanów.
– Też się nad tym zastanawialiśmy, wtedy. Spodziewałem się lada chwila ognistego
deszczu lub hordy demonów przywołanych zza Mroku. Ale teraz już wiem, dlaczego ich
oszczędzali.
 – Dlaczego?
– Źrebiarz to nie byle czarodziej, to ktoś taki jak nasz wielki mag bitewny, jak Venrys
Okelan czy Jowel-les-Kreab. Dobrze użyci w bitwie są warci więcej niż tysiąc
ciężkozbrojnych jeźdźców. Ale strata każdego to duży cios dla armii. Ten zagon, w chwili
gdy stawał do bitwy z Siedemnastym i Dwudziestym Trzecim, miał podobno jedenastu
źrebiarzy. Tam stracili trzech. Potem, w krótkim starciu przy szturmie barykady, dwóch
następnych. Dopóki mieliśmy skorpiony i być może jakiegoś czarodzieja w odwodzie, se-
kohlandzki dowódca nie chciał ich narażać. Dla niego mniejszą stratą było trzysta Błyskawic
niż jeden źrebiarz.
Dziesiętnik przeciągnął się potężnie, aż coś trzasnęło mu w ramionach, i spojrzał pytająco
na Kennetha.
– Tak, tak. Wiem, Varhenn. Zbierać się! Za chwilę ruszamy!
Oddział podniósł się i uformował luźny szyk. Więźnia postawiono na czele grupy.
Porucznik obrzucił go wzrokiem. Mimo prawie półgodzinnego odpoczynku szpieg nie
wyglądał wiele lepiej.
– Zaczynamy wolno. Bieg dopiero za Rozstajami – zdecydował.
Czekały ich trzy mile marszu. Żołnierze momentalnie skupili się wokół Velergorfa.

***
– Dobrze się spisali.
Czarny Kapitan nie zmienił miejsca, odkąd Varhenn poszedł wykonywać rozkazy. W
dłoniach wciąż trzymał kuszę.
– Lepiej, niż mógłbym przypuszczać – dodał. – Będą bronić drugiej barykady?
– Tak powiedział pułkownik. I prosił, żeby przekazać, że będzie wdzięczny za każdy bełt
i pocisk, który wystrzelimy. Oraz że jego zdaniem uchodźcy nadal wchodzą na górę zbyt
wolno.
– A dosłownie?
Varhenn opuścił wzrok, zakłopotany.
– Powiedział: „Przekaż swojemu kapitanowi, żeby strzelali wszystkim, co mają, nawet
jeśli miałby użyć własnego łba. Aha, i powiedz mu, że ci na szlaku chyba zrobili sobie
przerwę na obiad” – zacytował.
– Dobre. – Oszczędny, chłodny uśmiech wykrzywił wargi kapitana. – Posłałem na Łysicę
wszystkich ludzi, którzy nie mają kusz w rękach. Pogonimy ich. Chodź no tu.
Varhenn podszedł do krawędzi skały.
– Patrz.
Pierwsza barykada dopalała się powoli. Wokół niej piętrzyły się stosy trupów, zryta
kopytami ziemia wyglądała jak świeżo zaorane pole, na którym zakiełkowało właśnie
dziwaczne zboże – strzały, bełty i oszczepy. Po wewnętrznej stronie ognistego półokręgu
kilkudziesięciu żołnierzy zbierało pospiesznie ten plon, wyrywając groty z ziemi i z ciał. W
meekhańskiej armii każdy pocisk był wykorzystywany tyle razy, ile razy dało się go
odzyskać.
– Nie tam. Na nich.
Varhenn oderwał wzrok od krzątaniny żołnierzy i przeniósł go dalej. Koczownicy
szykowali się do kolejnego ataku. I tym razem było widać, że podchodzą do sprawy
poważnie. Podzielili się na wyraźne oddziały, liczące na oko około tysiąca ludzi, między
którymi bez przerwy kursowali gońcy. Co najmniej trzy kilkusetosobowe grupy zmierzały w
stronę najbliższego lasu; pośrodku całej armii, wewnątrz pustej przestrzeni, naradzało się
około dwudziestu jeźdźców.
– Syn Wojny, kilku jego dowódców i jeśli mnie wzrok nie myli, źrebiarze. Wiedzą już, że
nie zdobędą wejścia do doliny z marszu, więc szykują się do walki na poważnie. Jeśli sądzisz,
że poprzedni atak był potężny, to zobaczysz, co tu się będzie działo za godzinę.
– Po co to robią? To znaczy, panie kapitanie, dlaczego koniecznie się tu pchają? Mają
całą prowincję dla siebie...
Kawer Monel splunął przez zęby.
– Gówno mają. Rozmawiałem z paroma sołtysami i burmistrzami. Te pożary, które
widzieliśmy, to nie koczownicy. My je rozpaliliśmy. Takie były rozkazy gubernatora:
wycofać się i zostawić im zgliszcza i ruiny Uciekinierzy zniszczyli wszystko, czego nie mogli
ze sobą zabrać. Przywieźli do tej doliny cały majątek, złoto, srebro, klejnoty, drogie tkaniny,
przyprowadzili najlepsze zarodowe stada. Najpewniej za naszymi plecami jest teraz więcej
dobra niż w cesarskim skarbcu. I oni – skinął głową w stronę szykującej się do bitwy armii –
dobrze o tym wiedzą. Na dodatek widzą, jak wszystko to wycieka im za Mały Grzbiet. Muszą
przed wieczorem zdobyć dolinę.
– Nie zdobędą.
Spojrzenie dowódcy prześliznęło się po twarzy chłopaka.
– Byłeś na dole i dopadła cię gorączka bitewna, co? Przeżyłeś pierwsze starcie bez
zadrapania i wydaje ci się, że będziesz żył wiecznie? Coś ci powiem, chłopcze. Ci żołnierze
na dole najpierw maszerowali całą noc i cały dzień, żeby się tu dostać, następną noc
okopywali się bez chwili przerwy, a dziś od samego rana walczą. Już są śmiertelnie zmęczeni,
a do wieczora będą martwi. Se-kohlandczycy nie odpuszczą im teraz, będą atakować raz za
razem, aż piechota ze zmęczenia nie będzie mogła unieść tarcz i mieczy. I wtedy, być może,
wreszcie okrwawisz to swoje żelazo. A teraz leć do pułkownika i powiedz mu, że nie będzie
miał już dziś chwili odpoczynku. A potem znajdź porucznika Kawacra i powiedz mu, żeby
zwiększył tempo. Nawet jeśli miałby popędzać ludzi batem. Odszukaj też czarodzieja, niech
sprawdzi, jak idzie wybijanie zwierząt. Cholera... Potrzebuję jeszcze jednego lub dwóch
gońców, a mam tylko ciebie. Tu każda kusza, a przy wejściu każda para rąk jest potrzebna...
No nic, musisz na razie wystarczyć. Biegiem!
 – Tak jest!

***
Dziesiętnik zamilkł, ale jakoś nikt nie chciał go poganiać. Przez chwilę maszerowali w
milczeniu.
– Rzeźnia – mruknął wreszcie. – Rzeźnia, która odbywała się przy wejściu do doliny,
była niczym w porównaniu do tego, co działo się w jej głębi. Wszystkie zwierzęta zapędzono
w jedno miejsce i około stu ludzi z toporami i ciężkimi nożami w rękach brodziło po kostki w
ziemi rozmiękłej od krwi, zabijając jedno po drugim. Podrzynali gardła, rozwalali głowy i szli
dalej, zostawiając na ziemi drgające jeszcze truchła. Ci ludzie... mieli martwe twarze. Nie
sądzę, żeby którykolwiek z nich dobrze sypiał przez następne miesiące. A owce, krowy i kozy
zamiast rozbiec się na wszystkie strony, stały przemieszane, oniemiałe z przerażenia, robiąc
pod siebie. I niech nikt, kto tego nie widział, głupio się nie uśmiecha. Zwierzęta mogą
oniemieć z przerażenia, zupełnie jakby krąg krwi i ciał, który przypierał je do skalnej ściany,
miał jakieś magiczne właściwości, uniemożliwiające ucieczkę. A zresztą, może i tak było?
Wszystkim kierował czarodziej, a jego niebieska szata niemal po pas ubabrana była posoką.
Na mój widok machnął tylko ręką i kazał się wynosić. Jak zobaczycie kiedyś u czarownika
taki wyraz oczu, będziecie wiedzieć, że nie należy dyskutować. Miałem wrażenie, że
powietrze wokół niego tańczy i wiruje. Smród krwi, żółci i gówna niemal nie pozwalał
oddychać... Uciekłem stamtąd, najszybciej jak się dało.
Kenneth rozejrzał się wokół. Za jakieś pół mili były Rozstaje, gdzie droga odbijała na
wschód. Stamtąd do Belenden było już blisko.
– Na szlaku trwała wspinaczka. – Varhenn uśmiechnął się samymi ustami. – No
niezupełnie. Na szlak, na tę wąską, wrzynającą się zakosami w górę drogę pchało się
kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Chłopi, kupcy, rzemieślnicy, szlachta. Chyba po raz pierwszy w
życiu wszyscy byli równi w prawach i obowiązkach. Mieli jedno prawo – iść w górę, i jeden
obowiązek – iść w górę. Zbocza wzdłuż drogi obrodziły tobołami i pakunkami, które okazały
się zbyt ciężkie, aby je wnosić. Ludzie klęli, płakali, mamrotali pod nosem, ale wspinali się
jeden za drugim. A ścisk i tłok... Do tej pory opowiadają sobie legendę o jakimś kupcu, który
umarł po drodze, ale ścisk był tak wielki, że nie upadł, tylko został przez tę ludzką rzekę
wyniesiony na samą górę i dopiero tam się przewrócił. Po usunięciu wozów tempo było dwa
razy szybsze, ale i tak co najmniej połowa uchodźców tłoczyła się wciąż u podnóża Łysicy.
Nawet nie próbowałem przekazać rozkazów kapitana. Sam cesarz nie zmusiłby tego tłumu do
szybszej wspinaczki...
Dziesiętnik poprawił pas z toporem, oczy mu pociemniały, a na pokrytym niebiesko-
czarnym tatuażem czole pojawiły się zmarszczki.
– I wtedy, gdy byłem pod górą, zaczął się kolejny atak. Ten, który miał być poważny...
 ***
Ramiona onagerów huknęły o poprzeczne belki i cztery płonące dzbany śmignęły nad
barykadą. Zaraz po nich brzęknęły skorpiony. Machiny podskoczyły na swoich stanowiskach
i momentalnie obleźli je artylerzyści. Zaskrzypiały naciągane liny. Na pierwszy rzut oka
widać było, że ich załogi w niczym nie ustępują sprawnością piechocie, żaden gest, żaden
ruch nie był bezcelowy, wszyscy znajdowali się na swoich miejscach i działali jak jeden
mechanizm.
Przynajmniej tak to wyglądało dla młodego gońca z Górskiej Straży.
Zanim przebiegł jedną trzecią drogi z powrotem, machiny oddały następną salwę. Gdy
odnalazł dowódcę Siedemnastego, trzecią. Wszystko z dokładnością do jednego uderzenia
serca. Pułkownik rzucił mu kilka zdań i wysłał na górę. Rola gońca okazywała się piekielnie
męcząca.
Złapał za linę i zaczął wspinaczkę, zastanawiając się, ile jeszcze razy będzie dziś tą drogą
wchodził i schodził.
Na górze powitał go grad strzał. Koczownicy zorientowali się, że na skałach wokół
wejścia usadowili się jacyś strzelcy. Jeśli ktoś miał nadzieję, że sto stóp wysokości
zabezpieczy żołnierzy przed pociskami, to kompozytowe, refleksyjne łuki konnych rozwiały
jego nadzieję. Strzały leciały w niebo tak wysoko, że niemal ginęły z oczu. Przez chwilę
zawisały nieruchomo, po czym obracały się powoli i mknęły ku ziemi, nabierając prędkości.
Dziesiątki strzał z dziesiątków łuków w każdej sekundzie. Strażnicy szukali ochrony pod
rachitycznymi drzewami, między skałami, wpełzali w każdą szczelinę. Ci, którzy mieli tarcze,
mogli uważać się za szczęściarzy.
Lecz Górska Straż walczyła i tak. Kusze napinano regularnie, co chwilę kilku, kilkunastu
żołnierzy wychylało się zza osłon i strzelało. Kwik i rżenie koni świadczyły, że całkiem
celnie.
Kapitan leżał na samej krawędzi skalnej ściany i obserwował bitwę. Całkowicie
ignorował padające wokół strzały. Varhenn zdał mu krótki raport.
– Tak myślałem. Co dokładnie powiedział ten piechociarz?
– Przekaż swojemu dowódcy, że wiem, niech mnie nie uczy. I powiedz, że jak przełamią
drugą barykadę, ma się wycofać, to rozkaz.
– Jak przełamią, co? Nie – jeśli przełamią. I zaczyna wydawać mi rozkazy...
Rzeczywiście, wstąpił już na drogę do Domu Snu. Pewnie stąd taka odwaga. Patrz.
Goniec położył się obok, choć wszystko w nim krzyczało, że leżąc, zwiększa ryzyko
zarobienia strzały. Zapomniał o tym, gdy tylko spojrzał na dół.
Jazda zgrupowała się na skrzydłach, ostrzeliwując głównie Straż na skalnych ramionach.
Tymczasem w centrum trwały przygotowania. Koczownicy całkowicie ignorowali pociski z
machin, ot, od czasu do czasu jakiś dzban eksplodował chmurą ognia lub salwa ze
skorpionów przeczesała szeregi. Stali w miejscu twardo, jak najlepsze oddziały Imperium.
 – Dobrzy są. – Kapitan skinął głową z niechętnym uznaniem. – Kilka machin ich nie
wystraszy.
Nagle centrum zakotłowało się i na czele se-kohlandzkiej armii pojawiły się setki
pieszych, dźwigających przed sobą wiązki faszyny. Ruszyli biegiem naprzód.
– Będą atakować pieszo. I już ustalili graniczny zasięg.
– Czego?
– „Czego, panie kapitanie”, strażniku. Nie zapominaj o formalnościach. Zasięgu
skorpionów. One wszystkie strzelają dość płasko, na dodatek nad dwiema barykadami. To
znaczy, że pociski nie mogą spaść bliżej niż trzysta, czterysta jardów przed nimi. Onagery
mają minimalny zasięg sto pięćdziesiąt jardów, chyba że zaryzykują trafienie własnych
żołnierzy. Gdy te dzikusy zbliżą się na taką odległość, pozostaną nam tylko kusze.
Atakujący pieszo koczownicy poruszali się szybko i w miarę, jak zbliżali się do resztek
pierwszej barykady, ścieśniali szyk. Gdy byli jakieś trzysta jardów od umocnień, dostali salwę
z ciężkich kusz. Bez widocznego rezultatu.
– Za wcześnie, cholera, za wcześnie. Założę się, że ci w pierwszych szeregach noszą dwie
albo trzy przeszywanice, nałożone na kolczugi. Nawet jeśli bełt przejdzie przez faszynę, nie
ma potem dość siły, żeby przebić taki pancerz. Trzy lata walczą z imperialną piechotą i
niejednego już zdążyli się nauczyć.
Nacierający przebyli kolejne sto jardów. Szli teraz spokojnie, ramię przy ramieniu. Cztery
płonące dzbany eksplodowały w kolumnie, zbierając swoje żniwo, lecz wyrwy zatkano w
kilka sekund. Sto pięćdziesiąt jardów.
Kolejna salwa uderzyła w ścianę powiązanych razem gałązek. Tym razem kilku
atakujących potknęło się, upuściło wiązki, przewróciło. Natychmiast zastąpili ich inni i na
niesłyszalny na górze sygnał cała kolumna rzuciła się biegiem naprzód. W chwili, gdy
przekraczali linię spalonej pierwszej barykady, dostali ostatnią salwę, ale to już nie miało
znaczenia. Około tysiąca koczowników runęło w stronę przejścia, z tysiąca gardeł rozległ się
dziki ryk. W kilka uderzeń serca byli przy drugiej linii umocnień i osłaniając się faszyną,
zaczęli rąbać i przewracać zaostrzone pale. Za pierwszą linią atakujących pojawili się
łucznicy, szyjący z odległości kilkudziesięciu kroków wprost w barykadę. Każdy żołnierz,
który wystawiłby głowę zza osłony, straciłby ją. Na kilka chwil impet ataku odebrał
meekhańskiej piechocie inicjatywę.
Wśród obrońców zakotłowało się, kusznicy porzucili stanowiska, ustępując miejsca
piechocie. Ta barykada była najwęższa, liczyła niespełna siedemdziesiąt kroków, więc na
wozach pozycje zajęła tylko połowa kompanii. Reszta, ponad dwustu pięćdziesięciu
piechurów, ustawiła się z tyłu. Z góry ich linia wydawała się żałośnie cienka w porównaniu z
kłębiącym się po drugiej stronie tłumem.
Ruszyła druga fala koczowników, zaopatrzona w prymitywne drabiny. Ci, ponieważ
ostrzał z barykady niemal ustał, nie nieśli nawet tarcz. Strzelcy z Górskiej Straży mieli
ułatwione zadanie. Ich bełty powalały jednego Se-kohlandczyka za drugim, lecz na miejsce
każdego zabitego pojawiało się dwóch następnych. Varhenn przeniósł wzrok ponad
walczącymi i cicho westchnął. Olbrzymia armia stojąca przed doliną wydawała się niemal
nieuszczuplona.
– Trzy tysiące, nie więcej – mruknął kapitan. – Tylko tylu poszło do ataku. Mają jeszcze
pewnie w rezerwie drugie tyle konnych, którzy – gdy barykada zostanie zdobyta – ruszą, żeby
wpaść do doliny i odciąć drogę na górę. Reszta stoi i czeka, by zacząć brać łupy. Niech to
szlag! Kusze strzelają za wolno. Oddałbym rękę za trzy setki dobrych łuczników!
Druga linia koczowników dotarła do barykady i wsparła atakujących. Większość
zaostrzonych pali została już wyrwana lub przewrócona, po chwili około trzydziestu drabin
stuknęło o burty wozów. I jakby to był sygnał – milcząca do tej pory barykada ożyła. Stojący
w rezerwie piechurzy posłali nad nią salwę oszczepów, potem drugą i trzecią. Z takiej
odległości ciężkie pociski przebijały skórzane zbroje Se-kohlandczyków na wylot. Tłum
atakujących zakłębił się, zagotował, ryknął niemal jednym głosem. Żołnierze, którzy
obsadzali wozy, wychylili się zza burt i rzucili swoje oszczepy prosto w twarze atakujących.
Niemal wszyscy wspinający się na drabiny napastnicy zostali zmieceni w dół. Łucznicy,
wspierający atak, nawet nie zdążyli wymierzyć we wroga.
W tej samej chwili szczęknęły zapadki onagera i płonący pocisk, powoli, leniwie płynąc
w powietrzu, zatoczył płaski łuk i niemal zahaczając o szczyt barykady, rozprysnął się
kilkanaście kroków przed nią. Ogień pochłonął zarówno żywych, jak i martwych.
Tego było za wiele – atak się załamał. Se-kohlandczycy odskoczyli od powiązanych
wozów i ścigani bełtami rzucili się do ucieczki. Zaraz po nich wycofała się ostrzeliwująca
skalne ramiona konnica. Mieli chwilę spokoju.
– Niezły strzał... – Kawer Monel wstał, niedbałym ruchem otrzepał spodnie. – Napięli
machinę na trzecią część siły. Dobra sztuczka, ale jak mówiłem, desperacka. Na trzy strzały
jeden jak nic trafi w barykadę, bo nie da się dobrze wycelować. Sporo ryzykowali ci cholerni
artylerzyści. Powiedz pułkownikowi, że rannych może wysyłać na górę poza kolejnością.

***
Minęli Rozstaje truchtem, budząc zaciekawienie kilku przejeżdżających wozem chłopów.
Kenneth wymownym gestem wskazał na swój płaszcz, odbierając im chęć do zadawania
pytań. Zbliżał się wieczór. Do Belenden mieli stąd niespełna godzinę marszu i porucznik
uznał, że dobrze będzie wejść do miasta po zmierzchu, żeby zbyt wiele ciekawskich oczu nie
przypatrywało się ich więźniowi.
– Maaarsz!
Zwolnili. Oddział momentalnie skupił się wokół Velergorfa.
– I co było dalej? Słyszałem od ojca, że żaden z Siedemnastego nie wszedł na szczyt... –
Wilk pozwolił sobie na nieregulaminowe pominięcie stopnia.
 – Bo żaden nie wszedł. – Velergorf popatrzył gdzieś przed siebie, twarz mu
spochmurniała. – Mieli wtedy już około pięćdziesięciu rannych, głównie od strzał i dzirytów,
ale wszyscy zaklinali się, że mogą jeszcze walczyć. Coś w nich wtedy wstąpiło, mówię wam,
bo patrzyłem im w oczy i widziałem tam tylko spokój. Nie strach, nie rozpacz i nie cholerną,
głupią i butną odwagę, lecz spokój i wolę. Wiedzieli, że zginą, i wiedzieli, że swoją śmiercią
kupują czas innym, więc akceptowali ją bez sprzeciwu. Widziałem, jak ci, którzy nie stali na
barykadzie, śmieją się i żartują, jak łapią oddech, piją, jedzą, sprawdzają broń i pancerze. I
wiedziałem, że następny atak też się o nich rozbije, bo ci, którzy nacierali, chociaż byli
świetnymi wojownikami, nie mieli w sobie nawet krzty takiej determinacji. Koczownicy szli
po łupy i jeńców, ale żeby cieszyć się jednym i drugim, musieli przeżyć bitwę. Wtedy
zrozumiałem, co to znaczy być mieszkańcem Imperium i jak tym południowcom udało się je
zbudować. Od tamtej chwili nie rozbiłem nikomu głowy, gdy nazwał mnie Meekhańczykiem.
Co najwyżej rozkwasiłem nos.
Uśmiechnął się kpiąco i zaraz spoważniał.
– To był pierwszy poważny atak, a po nim ruszyły następne. I miałem rację, rozbijały się
jeden po drugim. Nigdy nie widziałem i pewnie nigdy nie zobaczę czegoś takiego, ci
przeklęci piechociarze stali jak skała i cięli, rąbali, kłuli bez wytchnienia. Barykadę zbudowali
wyjątkowo solidnie, obsypali wozy ze wszystkich stron ziemią, podparli drągami. Gdy
skończyły im się oszczepy, rzucali kamieniami. Gdy jeden desperacki atak przedarł się
wreszcie przez barykadę, przeszli do kontrataku, odbili ją i obsadzili na nowo. Pół dnia
walczyli jak stado demonów, a my mogliśmy tylko stać i patrzeć, bo Darwen-lav-Glasdern,
ten ich cholerny pułkownik, nie chciał się zgodzić, żebyśmy zeszli na dół, mimo że bełty
skończyły nam się już dawno i też mogliśmy tylko rzucać z góry kamieniami.
Kenneth uśmiechnął się.
– Czarny Kapitan nie był zadowolony, co?
– Wystarczy, że powiem, że przez większość czasu szczerzył zęby. Był gotów posłać do
walki wszystkich ludzi, jakich miał, bo szeregi Siedemnastego topniały w oczach. W połowie
dnia z ciężkiej piechoty na nogach stało jeszcze tylko około dwustu żołnierzy. Kuszników
nieco powyżej setki, ale to nie miało znaczenia, bo bełty też im się kończyły. Nawet
artylerzyści stracili kilkunastu ludzi. Teren na dwieście kroków za barykadą był tak
naszpikowany strzałami, że człowiek brodził w nich jak w zbożu. A my w czterech
kompaniach mieliśmy ledwo kilku łuczników, z których i tak nie było już pożytku, bo od
ciągłego napinania łuków krwawiły im palce.
Dziesiętnik westchnął ciężko i umilkł. Tym razem nikt go nie poganiał.
– A uchodźcy nadal wspinali się na szczyt. Przez pół dnia, bez chwili przerwy, wchodzili
i wchodzili. Rozmawiałem potem z wieloma ludźmi, którzy szli tą drogą. Mówili, że z góry
wszystko było wyraźnie widać. Barykady, żołnierzy, niepoliczoną armię u wrót doliny. I
szturmy, jeden za drugim. Wiatr przynosił odgłosy bitwy na sam szczyt góry i ci, którzy już
weszli na Łysicę, zatrzymywali się i patrzyli, i nawet żołnierze nie potrafili zmusić ich do
odejścia, udawało się to dopiero kolejnym grupom uciekinierów. Podobno na drodze cisza
była taka jak w kondukcie żałobnym. Nikt nie jęczał, nikt się nie skarżył. Po południu, gdy u
stóp góry zostało już tylko kilka tysięcy ludzi, gdy zakończyła się rzeź zwierząt, Se-
kohlandczycy zdobyli wreszcie barykadę. Zdobyli ją tak, jak my pozbyliśmy się pierwszej.
Ogniem.

***
Ten atak był inny niż pozostałe, co było już widać w sposobie, w jaki ruszyli. Nie
osłaniali się ani tarczami, ani faszyną, bo od dłuższego czasu barykada nie witała
nacierających salwami z kusz, a i stojące z tyłu machiny strzelały wolniej, wyraźnie
oszczędzając amunicję. Piesi wyłonili się niemal wzdłuż całej linii atakującej armii, ale za to
w zaledwie trzech szeregach. Tylko łucznicy. Zbliżyli się do barykady na sto kroków i stanęli,
ścieśniając szyk. Trzy równe, oddzielone od siebie kilkoma krokami półokręgi. Między nich
wbiegło kilkudziesięciu ludzi z pochodniami w dłoniach.
– Ogień – mruknął Kawer Monel. – Wreszcie na to wpadli.
Ognista linia pomknęła wzdłuż szeregów, napięły się łuki. Trzy jasne fale pomknęły w
stronę barykady.
Lecąca zapalona strzała wydaje odgłos niepodobny do żadnego innego na świecie. Gdy
leci kilka tysięcy takich strzał, brzmi to tak, jakby smok nabierał oddechu, zasysając
powietrze paszczą, w której już buzuje płomień. Varhenn smoki uważał za stworzenia z
legend, z mrocznych czasów Wojen Bogów, ale takie właśnie miał skojarzenie. Bestia
przygotowująca się do spopielenia świata.
Uderzeniom grotów w drewno towarzyszył syk i trzask płomieni. W kilka chwil cała
zewnętrzna ściana barykady zapłonęła. Tworzyły ją kupieckie wozy z grubych, dobrze
wysuszonych i nasmołowanych desek, które miały być zabezpieczeniem przed deszczem i
śniegiem. Ogień kocha takie drewno najbardziej na świecie.
Koczownicy nie zadowolili się jedną salwą, strzelali dalej, w barykadę i nad nią, jakby
chcieli wypalić wszystko wokół. Po chwili zapłonęły drzewca strzał wbitych w ziemię, zajęły
się wozy tworzące ostatnią, wciąż nieukończoną barykadę, a kilka strzał dosięgło machin.
Tarcze stojącej w rezerwie piechoty upstrzyły się płonącymi pociskami. Po chwili żołnierze,
na niesłyszalny na górze rozkaz, zaczęli się cofać w stronę przejścia w ostatnim umocnieniu.
Ci z barykady środkowej wytrzymali jeszcze chwilę i rzucili się do ucieczki. Ściany ich
szańca płonęły już jak wnętrze pieca, a cała konstrukcja syczała i trzeszczała pod stopami. Nie
mogli nic więcej zrobić.
– Schodzimy. – Czarny Kapitan uśmiechnął się od ucha do ucha. – Wygląda na to,
chłopcze, że jeszcze dziś będziesz miał okazję, żeby umoczyć żelazo we krwi.
Podniósł się na nogi.
 – Na dół! Wszyscy na dół!!!
Prawie dwustu strażników rzuciło się do lin. Zjeżdżali na nich w tempie, jakie tylko
Górska Straż potrafi osiągnąć. W mniej niż pięć minut obie kompanie znalazły się za
wewnętrzną barykadą. Kawer Monel odszukał stojącego tyłem pułkownika.
– Będzie się palić pół godziny – zaczął bez żadnego wstępu – więc myślę...
Dowódca Siedemnastego odwrócił się i kapitan urwał w pół zdania. Varhenn cicho
jęknął. Lewy oczodół Darwena-lav-Glasderna straszył pustką, zapalona strzała musiała trafić
go tuż poniżej krawędzi hełmu, gdy odwracał głowę w prawo. Strzaskała kość przy oczodole,
przebiła gałkę i najpewniej poleciała dalej. Skóra na lewej stronie twarzy sczerniała i pokryła
się bąblami. Na ich widok pułkownik skrzywił się w strasznym półuśmiechu.
– To chyba ogranicza mój wybór narzeczonych do tych, które są ślepe od urodzenia –
wychrypiał. – Ale przynajmniej nie będę mógł za bardzo wybrzydzać.
Czarny Kapitan stał bez ruchu, a potem młody goniec zamrugał zdumiony, wyprężył się
na baczność i zasalutował.
– Kapitan Kawer Monel jest gotów do przejęcia dowodzenia – powiedział cicho.
Grymas pogłębił się, prawe oko błysnęło kpiną.
– Mam oddać moich żołnierzy jakiemuś dzikiemu góralowi? Najpierw będziesz mnie
musiał zabić.
Przez chwilę wydawało się, że kapitan będzie się spierał. Lecz tylko wzruszył ramionami.
– Musiałbym się ustawić na końcu bardzo długiej kolejki. Co teraz? Chyba powinniśmy
przyłączyć się do zabawy tu na dole...
Pułkownik westchnął.
– A jak pan sądzi, kapitanie, dlaczego do tej pory kazałem wam się trzymać z daleka? Bo
musimy mieć żołnierzy, którzy utrzymają drogę na górę. Jak się wszyscy damy tu pozabijać,
Se-kohlandczycy mogą zdobyć Łysicę. A to znaczy, że wszystkie prowincje między Małym a
Wielkim Grzbietem staną przed nimi otworem. Stracimy całą Północ, z kopalniami, hutami i
warsztatami. Tu wytwarza się połowę stali Imperium, dwie trzecie broni. To będzie koniec
wojny. Dlatego chcę, żeby pan i pańscy ludzie obsadzili drogę. Czterystu żołnierzy utrzyma ją
bez trudu.
– Jeszcze wszyscy nie weszli na górę, zostało kilka tysięcy. Dwie, trzy godziny i...
Pułkownik przerwał mu, unosząc dłoń.
– Damy wam te dwie godziny. Dwie na pewno, więcej nie mogę obiecać, więc niech pan,
kapitanie, pogoni resztę. Ci, którzy zostaną, sami będą sobie winni. Odmaszerować!

***
– Żartujesz – Kenneth wyszczerzył się szeroko. – A Czarny co, odwrócił się i
odmaszerował?
Varhenn Velergorf nie odwzajemnił uśmiechu.
 – Tak, panie poruczniku. Odwrócił się i odmaszerował. A ja razem z nim. Podobnie jak
obie nasze kompanie. Taka była rola Górskiej Straży w obronie doliny Wares – postrzelać
trochę z kusz i wpędzić sześćdziesiąt tysięcy ludzi na Łysicę. A potem odwrócić się i odejść,
bo ten cholerny piechociarz miał rację. Gdybyśmy dali się tam pozabijać, to koczownicy
mogliby zdobyć wejście na szczyt. Banda przerażonych kupców, chłopów i garść szlachty na
pewno by go nie obroniła. I, bogowie, ależ my się modliliśmy o to, żeby spróbowali go
zdobyć. Gdy już było po wszystkim, staliśmy na szlaku, na zatorach z przewróconych wozów
i pni drzew, i błagaliśmy Reagwyra, Setrena czy innego bękarta, który mieni się Panem
Bitew, żeby odebrał im rozum i pchnął do ataku. Ale oni...
– Wyprzedzasz. Opowiadaj po kolei.
– Dobrze, panie poruczniku. To, że szykują się na śmierć, zrozumiałem tak naprawdę w
chwili, gdy zobaczyłem, jak artylerzyści rąbią swoje machiny, oblewają je resztkami
zapalającego płynu i podkładają ogień. A potem biorą tarcze i miecze po zabitych i dołączają
do szeregu. W sumie, łącznie z resztką kompanii kuszników, zostało ich niespełna trzystu. I
chyba żaden nie wyszedł z walki bez szwanku. Widziałem ich z bliska, porwane kolczugi,
powgniatane hełmy, byle jak pozakładane opatrunki, przesiąknięte czerwienią bandaże, krew
sączącą się z ran. Nie zważali na to. Tarcze piechoty były tak ponabijane grotami, że musiały
ważyć dwa razy więcej niż zwykle. To też zdawało się im nie przeszkadzać. Gdy stawali
naprzeciw dopalającej się barykady, mieli ogień i dumę w oczach. Możecie się śmiać, ale tak
mówi mi pamięć. Duma i ogień. Góra zabitych po drugiej stronie dopalających się wozów
sięgała niemal na wysokość wzrostu rosłego mężczyzny, a przedpole było tak usłane ciałami
ludzi i koni, że można było przejść po trupach dwieście jardów, zanim człowiek by postawił
stopę na ziemi. W zagłębieniach i rowach wzdłuż drogi krew stała na głębokość stopy. Ziemia
już nie chciała jej pić. I to była ich robota. Obronili wejście do doliny, odpierali ataki całej
armii i dali wszystkim czas. Nikt na ich miejscu nie zrobiłby więcej. Umilkł, jakby nie
wiedział, co powiedzieć.
– Nam na pewno by się to nie udało – stwierdził wreszcie cicho. – Nawet gdybyśmy mieli
tam pułk w pełnym składzie, okrąglutki tysiąc ludzi, nie utrzymalibyśmy się przez niemal
cały dzień. Nie do tego nas szkolono. A jeśli myślicie, że pokazali wtedy wszystko, na co ich
stać, to się mylicie.

***
Przy wejściu na szlak zastali niespełna dwa tysiące ludzi. Ostatki z armii uchodźców,
która znajdowała się w dolinie wczoraj rano. Porucznik Annawer Gyrwen, dowodzący
Trzecią Kompanią, dał z siebie wszystko. Od jakiegoś czasu nie pozwalał nawet zabierać na
górę niczego poza niewielkim tłumokiem i małym zapasem wody i żywności.
Bezceremonialnie kazał zrzucać na ziemię przepełnione toboły, jeśli uznał, że ich ciężar
spowolni marsz. Wyciskał z ludzi, co się dało, wszelkimi metodami, oprócz dźgania opornych
mieczem.
Dowódcę przywitał krótkim salutem.
– Za dwie godziny wejdą ostatni z uciekinierów. Czy mamy się przygotować do obrony
wejścia?
– Masz godzinę, żeby ich tam wpędzić. – Czarny Kapitan rozejrzał się po okolicy. –
Potem wciągniecie na szlak tyle pustych wozów, ile się da, i na każdym zakręcie zbudujecie z
nich barykadę. Od trzeciego w górę. Resztę wozów podciągniemy tutaj i podpalimy. Gdzie
czarownik?
Baren-kla-Werdonell wyłonił się z tłumu. Szatę niemal do pasa miał zrudziałą od
zaschniętej krwi, twarz jak maskę. Nawet nie mrugnął na ich widok.
– Reszta do nas nie dołączy, prawda?
– Skąd...
– Słyszę. Nucą Jasną drogę, to stara pieśń pochodząca z południa Imperium, którą
żołnierze śpiewają, gdy idą na śmierć. Będą walczyć do końca.
– Czyli dość krótko – mruknął obojętnie kapitan, a Varhenn prawie go w tej chwili
znienawidził. – Obiecali mi dwie godziny i lepiej, żeby ten sukinsyn dotrzymał słowa. Do tej
pory nie użyłeś swojej mocy, mistrzu, mam rację?
To „mistrzu” zabrzmiało naprawdę obelżywie.
– Nie.
– Będziemy chcieli stworzyć tu zaporę z ognia, żeby konnica nie deptała nam po piętach,
ale to musi się rozpalić szybko.
Czarodziej skinął głową.
– Pomogę.
Obie kompanie zaczęły ściągać porzucone wozy. Te, na których znajdowały się rzeczy
łatwopalne, takie jak meble, żywność czy ubrania, przepychano razem z ładunkiem. Resztę
opróżniano, przy okazji niszcząc wszystko, co mogło mieć dla najeźdźców jakąkolwiek
wartość. W drobny mak szły bezcenne lustra, szkło, porcelana, wylewano beczki wina,
rozbijano każdy drobiazg, którego byli właściciele nie mieli serca zniszczyć. Zgodnie z
rozkazem, Se-kohlandczycy mieli zastać dolinę popiołów i trupów. Nim minęło pół godziny,
przy wejściu na szlak zgromadzono około setki wozów.
– Barykada dopala się – powiedział czarodziej. – Zaraz nastąpi ostatni atak.
– Kto idzie?
– Brzęk kolczug, dużo żelaza. Końskie kopyta. Błyskawice. Chcą przebić się pierwszą
szarżą.
Kapitan zmrużył powieki, próbując coś dojrzeć. Dym z dopalających się barykad i
płonących machin przesłaniał widok.
– Varhenn! Na górę! Może tam będzie lepiej widać. Masz mi dać znać, jak przełamią
obronę. Natychmiast.
 Goniec ruszył bokiem, wspinając się na skałę. Tu było jeszcze niezbyt stromo, więc dość
szybko dotarł na wysokość trzeciego zakrętu. Odwrócił się. Łagodny wiatr, sprzymierzeniec
wszystkich obserwatorów, powiał właśnie w głąb doliny, rozpędzając dym, widział więc
wyraźnie pierwszy atak. Około tysiąca pancernych, uformowanych w potężny klin, przelało
się przez resztki pierwszej barykady, przefrunęło niemal nad pogorzeliskiem pozostałym po
drugiej i – pochylając lance, runęło na wąski szereg piechoty.
Linia wygięła się, jej środek został rozdarty, taka masa koni i jeźdźców to było już zbyt
wiele dla żołnierzy, którzy walczyli cały dzień. Jeszcze chwila, mgnienie oka, a obrońcy
rozpadną się na małe grupki i zostaną wycięci w pień. I wtedy – Velergorf miał zapamiętać
ten widok do końca życia – klin stanął. Jego czoło zatrzymało się w miejscu jak ostrze
wbijające się w blok smoły. Dalsze szeregi naparły na pierwsze linie, ale spowodowały tylko
ścisk i zamieszanie. Meekhańska piechota stała, napierana niewyobrażalną masą, kłuta i cięta,
nie ustąpiła na krok. Wyrwę w środku formacji uzupełniono, szereg zwarł się, skupił. A
potem... Ryk, który się rozległ, słychać było aż pod szczytem. I nagle oba skrzydła wąskiej
linii piechoty ruszyły naprzód, sczepiły z zatrzymanym klinem i rozpoczęła się rzeź.
Kontratakowali, ogarnięci niespodziewanym szałem, zabijając na równi konie i ludzi, a
koczownicy, którzy spodziewali się łatwego zwycięstwa, przez kilka chwil po prostu ginęli.
Wewnątrz klina zapanował taki ścisk, że jeźdźcy nie mogli używać swoich ulubionych
lanc, pozostały im więc tylko szable i topory. A w walce na krótki dystans meekhańska
piechota była niezrównana. Przez kilka minut zablokowany oddział szarpał się w miejscu,
walcząc i umierając w starciu z przeciwnikiem, który nie bał się śmierci, i nagle... tylne
szeregi zadrżały, przebiegła przez nie dziwna fala i rzuciły się do tyłu. Uciekali, odrywając się
całymi grupami, porzucając rannych i umierających towarzyszy, niezdolni stawić czoła
bandzie szaleńców. Tylko ostatni oddział, cienka linia koni i jeźdźców, nie miał na to szans,
nagle jego szyk przemieszał się z atakującą piechotą, zwierzęta i ludzie padały na
zakrwawioną ziemię, ostatnich kilku napastników ściągnięto z siodeł i zabito.
I zapadła cisza.
Varhenn przetarł oczy, nie mogąc uwierzyć, jak niewielu żołnierzy stało jeszcze na
nogach. Stu, może stu dwudziestu. Po chwili jeszcze kilku podniosło się chwiejnie z ziemi i
dołączyło do wąziutkiego już szeregu. Wyrównali go i złączyli tarcze. Przed nimi rozbity
oddział Jeźdźców Burzy galopował w stronę własnych linii. Resztki Siedemnastego zajęły
pozycje przy wejściu do doliny i zamknęły je ścianą pawęży Pojedynczym szeregiem. Nie
mieli najmniejszych szans, żeby przetrzymać następną szarżę.
A następny atak już się rozpędzał. Większość Jeźdźców Burzy zawróciła konie i ruszyła z
powrotem. W końcu byli gwardią Ojca Wojny i też mieli swoją dumę. Kilkuset konnych
runęło na niedobitki meekhańskiej piechoty.
I nagle, na niesłyszalny rozkaz, linia obrońców zwinęła się na skrzydłach i zanim konnica
zbliżyła się na odległość kilkudziesięciu jardów, w wejściu stanął obronny okrąg. Około
sześćdziesięciu ciężkozbrojnych na zewnątrz, reszta w środku. Pancerne koło. Jazda z
wyciem runęła na Meekhańczyków i owinęła się wokół ich formacji. Lance uderzały,
szukając szczeliny w murze tarcz, szable i topory waliły po hełmach, konie wierzgały
kopytami, próbując wedrzeć się do środka. Po chwili popiół i sadza podniesione z ziemi
przesłoniły widok. Varhenn nie czekał na kolejny podmuch wiatru, lecz na łeb na szyję zbiegł
do kapitana.
– Ile jeszcze? – zapytał Czarny, lecz wystarczył mu tylko rzut oka na twarz gońca. –
Koniec! Przebili się! Wszyscy na górę!
Resztki uciekinierów wpadły na szlak i cała kolumna, co wydawało się jeszcze przed
chwilą niemożliwe, przyspieszyła. Wszyscy strażnicy szykowali broń.
A szczęk stali uderzającej o stal, ryki ludzi, kwiki koni, nie ustawały nawet na chwilę.
Żołnierze zamarli, wpatrując się z napięciem na chmurę kurzu wypełniającą wejście do
doliny. Lada moment spodziewali się zobaczyć wyłaniający się z niej las se-kohlandzkich
lanc. Przed wejściem na szlak zbudowano już wielki stos z wozów, mebli, żywności i ubrań,
wszystkiego, czego uchodźcy nie mogli zabrać ze sobą na górę. Kilku żołnierzy czekało przy
nim z pochodniami w rękach. Podpalony, miał dać im jeszcze trochę czasu, odgradzając od
pościgu.
A szczęk stali uderzającej o stal nie cichł i od strony wejścia zamiast radosnych okrzyków
zwycięzców dochodziły jęki, nieartykułowane wrzaski, świdrujące uszy rżenie koni.
Varhenn obejrzał się na szlak. Koniec kolumny dotarł już do połowy pierwszego
podejścia. Za idącymi podążało kilku żołnierzy, których zadaniem było utrzymanie
odpowiedniego tempa.
A szczęk stali uderzającej o stal zdawał się przybierać na sile, był coraz szybszy i
szybszy, aż zlał się w przeciągły dźwięk, zagłuszając wszystko, wrzaski ludzi, wizg zwierząt,
łoskot kopyt.
I nagle przebił go jeden wielki krzyk strachu, podszytego wściekłością i gniewem. A
potem odgłos żelaza ucichł, zastąpiony przez setki uderzających o ziemię kopyt.
Lecz z chmury kurzu nie wyłoniły się szeregi jazdy.
Chwilę trwało, zanim ktoś się odezwał.
– Odparli ich – w głosie czarodzieja słychać było coś więcej niż tylko zdumienie. –
Łaskawa Pani, Opiekunko Dzielnych, Błyskawice uciekają. Kim są ci żołnierze?
– Cholernymi durniami – wychrypiał Czarny Kapitan i splunął na ziemię. – Niczym
więcej.
Żołnierze poruszyli się, jakby zdjęto z nich czar. Kilku spojrzało na swojego dowódcę,
wykrzywiając twarze. Zapanowała cisza.
– Niech pan się zamknie, kapitanie. – Varhenn przerwał ją, dziwiąc się własnemu
spokojowi, dziwiąc odwadze i temu, że ręce, zaciśnięte trzonku topora, już mu nie drżały. –
Oni zostali tam, a my jesteśmy tutaj, oni są martwi, a my żyjemy, i nic więcej nie da się
powiedzieć. Więc gdy ostatni z nich padnie, podpalmy ten stos i chodźmy na górę.

***
– W to nie uwierzę.
– W co, panie poruczniku?
Kenneth uśmiechnął się nieznacznie, rozglądnął na boki. Zbliżali się do Belenden, za
kilka chwil mieli minąć zejście z Łysicy i kilka olbrzymich stosów, usypanych u jej podnóża.
Hawen Rycw od kilku minut podrzucał w ręku znaleziony w strumieniu kamień. Szpieg
wyglądał za to, jakby pogodził się z losem, szedł szybko, z głową pochyloną tak, że włosy
zasłaniały mu twarz. Milczał.
– No, dobra, uwierzę, że bronili się przez większość dnia, uwierzę, że ośmiuset ludzi
zatrzymało trzydziesto-, nie, nawet czterdziestotysięczną armię. Uwierzę, że wpędziliście na
górę sześćdziesiąt tysięcy uchodźców i uwierzę nawet w to, że odparli dwie szarże Błyskawic,
stojąc tylko za murem z tarcz, rozumiesz?
Velergorf zmierzył go wzrokiem.
– Bo to wszystko prawda.
– Oczywiście. Ale w to, że kazałeś się zamknąć Czarnemu Kapitanowi i przeżyłeś, nie
uwierzę w żadnym wypadku.
Najbliżsi strażnicy pokiwali zgodnie głowami.
– Ha, wtedy byłem młody – dziesiętnik uśmiechnął się złośliwie – i nie nauczyłem się
jeszcze okłamywać oficerów.
– He, he, dobre. Co było dalej?
– Dalej nie było już nic, panie poruczniku. – Uśmiech znikł. – Wystrzelali ich. Kilkuset
konnych łuczników wreszcie otoczyło piechotę i zaczęło szyć z łuków. Strzelali tak długo, aż
ostatni z żołnierzy padł. A potem ruszyli w stronę wejścia na szlak. Ale koniec kolumny
uchodźców mijał już drugi zakręt, a my kończyliśmy ustawiać zaporę na pierwszym. Gdy
koczownicy zbliżyli się do początku drogi, podpaliliśmy zgromadzone tam wozy. Czarownik
dobrze się spisał, przywołał wiatr, który w kilka chwil rozdmuchał ogień tak, że płomień
sięgał trzydzieści stóp w górę. Konni nawet nie próbowali atakować. I to był koniec bitwy o
dolinę Wares. Jak już mówiłem, Se-kohlandczycy nawet nie próbowali wjechać na górę,
chociaż modliliśmy się, żeby bogowie odebrali im rozum. Nie zdobyli tam niczego, ani
jednego niewolnika, ani jednego zwierzęcia, nic z dóbr, które obiecywali sobie zagrabić.
Podobno u wejścia do doliny zostawili trzy tysiące zabitych, a mieli dwa razy tyle rannych.
Do czasu bitwy o Wielką Bramę nie ponieśli na Północy większej klęski.
– A przy Wielkiej Bramie też byłeś?
– Tak, panie poruczniku. Ale to inna historia. Velergorf odwrócił się do młodego
strażnika, który właśnie układał swój otoczak na najbliższym mijanym stosie kamieni.
– Hawen, pospiesz się z tym, nie będziemy tu czekać całą noc. Pytał pan, czemu Wilk
uważa się za Meekhańczyka? My wszyscy też, mniej lub bardziej, za nich się uważamy. Nie
za tych miękkich, rozmemłanych południowców – uśmiechnął się z łagodną kpiną – ale za
obywateli Imperium. Gdy odbudowano Siedemnasty Pułk Piechoty, zaciągnęli się do niego
prawie sami Wessyrczycy. Wiemy, jak należy spłacać swoje długi. Pytał pan też, skąd ta
tradycja. To podobno był pomysł porucznika Kawacra, tego samego, który dostał rozkaz
liczenia uchodźców. Nie miał czasu liczyć ich na górze, szlak wypluwał wciąż nowych na
szczyt, więc rozkazał, żeby każdy zabrał ze sobą kamień i zostawił go po drugiej stronie
szczytu, u zejścia z góry. Potem zamierzano policzyć te kamienie. To stary, sprawdzony
sposób. I podobno jeden z chłopów z Maawah albo Kaless miał żonę w ciąży, i położył na
stosie trzy kamienie, za siebie, żonę i nienarodzone dziecko, przysięgając głośno, że za każde
następne też dołoży jeden, dla pamięci żołnierzy z Siedemnastego. I ludziom się spodobało.
Wielu z tych, którzy przeszli wtedy przez Łysicę, nie wróciło już na południe. Nie mieli
dokąd. Zostali tu, założyli rodziny, dochowali się dzieci, a teraz i wnuków. I wciąż
przychodzą tu dołożyć kamień w imię tych, którzy narodzili się, bo ośmiuset żołnierzy,
zamiast wejść na górę, zostało, by bronić doliny. Zresztą słyszałem, że ci, co wrócili za Mały
Grzbiet, także przychodzą tutaj z kamieniem, na którym wypisują imię nowo narodzonego
dziecka. A jak sami nie mogą, to płacą jakiś grosz jadącym kupcom, żeby taki kamień tu
zostawili. Ot, cała nasza tradycja, zamiast pomników – kupa kamieni.
Kenneth pokiwał głową.
– I pamięć, Varhenn. I pamięć.
– Tak, panie poruczniku. I pamięć.
Przed nimi, z cieni wieczoru, wyłoniły się mury miasta.

***
Szpiega odprowadzono do lochów natychmiast po tym, jak tylko dowódca Szóstej
Kompanii złożył raport. Zamknięto go w pojedynczej celi, z wąską pryczą, jednym trójnogim
taboretem i kubłem na nieczystości. Więźniowie przed przesłuchaniami mogli liczyć na takie
luksusy. Mężczyzna, gdy wszedł do celi, usiadł na taborecie, pochylił głowę, znieruchomiał.
Czekał.
Zgrzytnęła zasuwa drzwi. Przybyły był wysokim i szczupłym, niemal wychudzonym
mężczyzną. Skórę miał białą jak dobrze wygotowane płótno.
– No i proszę – zaczął od progu. – Ogar w klatce. Złapany tam, gdzie nie powinno go być,
przez głupotę i nieuwagę.
– I nerwowego muła, dodaj. – Więzień podniósł głowę i posłał przybyłemu kpiący
uśmiech. – Choć muszę przyznać, Gelrgorfe, że ci żołnierze cholernie mnie zaskoczyli.
Dziewięciu na dziesięciu pomogłoby mi pozbierać mapy i posłało w drogę z
błogosławieństwem.
– A ty trafiłeś na takiego oficera, który szybko myśli...?
 – Ale dzięki temu dowiedziałem się, jakie nastroje panują wśród Wessyrczyków, co, he,
he, trochę poprawiło mi humor.
– Co robiłeś na terenie Imperium?
Mężczyzna wzruszył ramionami.
– Szpiegowałem, a co innego.
– Wy, Ogary, macie węszyć poza domem. Domu pilnujemy my.
– Oczywiście. I to jest nasz odwieczny problem, Szczurze. Wy pilnujecie domu, my jego
okolic, a nikt nie strzeże samych granic... Udało mi się wejść do służby Jego Świątobliwości
Xagenna Lawennera i uzyskać informację o kilku jego agentach na terenie Imperium. Miałem
z nimi nawiązać kontakt i – zawiesił głos – myślę, że jeszcze nic straconego.
– Lawenner? Henwerczycy? O tym, że ma tu szpiegów wiemy, ale...
– Nie.
– Co „nie”?
– Nie przekażę ci ich nazwisk. Trzy lata trwało, zanim mi zaufali w takim stopniu, żeby
powierzyć prostą misję. Jak dostaniesz ich nazwiska, prędzej czy później trafią do celi, a to
będzie mój koniec jako szpiega. Muszę do nich dotrzeć sam i przekazać odpowiednie hasła.
Potem będę mógł wrócić do Lawennera.
Chudzielec przekrzywił głowę.
– I jak sobie to wyobrażasz? Twoją twarz widziało mnóstwo ludzi.
– Tylko ci żołnierze. Specjalnie szedłem najwolniej, jak się dało, żebyśmy do miasta
dotarli o zmierzchu. Miałem pochyloną głowę, kuliłem się i słaniałem. Jeśli ten oddział
zniknie na trochę z prowincji, nie będzie nikogo, kto rozpozna we mnie szpiega schwytanego
w gospodzie. Użyj swoich wpływów, żeby wysłać ich gdzieś, gdzie nie będą mogli na mnie
wpaść. Tyle mi wystarczy.
– A dlaczego właściwie – uśmiech przepytującego był ostry jak brzytwa – miałbym
wyświadczyć ci tę przysługę?
– Bo obaj służymy Imperium, Szczurze. I powiem ci wtedy, jaką wiadomość miałem
przekazać henwerskim szpiegom.
– Zapewne zwali mnie ona z nóg?
Więzień spojrzał takim wzrokiem, że uśmiech znikł.
– Wywiad Lawennera szuka młodej dziewczyny. Piętnaście, szesnaście lat, czarne włosy,
niebieskie oczy. Wokół niej mają dziać się dziwne rzeczy. Naprawdę dziwne. – Szpieg
spojrzał na niego poważnie. – Pobladłeś, Szczurze. Więc to prawda, wy też jej szukacie. A
zatem rozwiąż mnie i pozwól działać. Bo my tu będziemy się kłócić, a ją znajdzie ktoś inny.
Były więzień wstał z taboretu.
– Miło cię znów spotkać, Gelrgorfe.
 Szkarłat na płaszczu

Darwen-kan-Lawerr ściągnął wodze i osadził konia w miejscu. Zwierzę parsknęło

niezadowolone. Bojowy ogier prawie cały ostatni miesiąc spędził w stajni i rozpierała go
energia, miał najwyraźniej ochotę na mały galop po wijącej się łagodnymi zakolami górskiej
drodze. Lecz jego właściciel doskonale wiedział, że w tej przejażdżce musiałoby mu
towarzyszyć kilku jeźdźców. A to już nie byłaby żadna przyjemność.
No i oczywiście pozostawała jeszcze sprawa tych ludzi, którzy właśnie wyłonili się z lasu
jakieś sto kroków przed nim. Wszyscy uzbrojeni po zęby, dostrzegł nawet kilka kusz, na
szczęście, na razie nieszkodliwie przerzuconych przez plecy. Zatrzymał kolumnę uniesioną
dłonią.
– Kapitanie!
Dwóch konnych natychmiast minęło go i odgrodziło od podejrzanej gromady. Trzeci
zatrzymał się obok.
– To oni?
– Powinni na nas czekać w Arberden. Nie wiem, co mogliby tu robić, panie hrabio.
– Pewnie nas szukają. Zresztą zaraz zobaczymy, jeden właśnie nadchodzi.
Trzy ciężkie wozy oraz zamykający karawanę solidny powóz zatrzymały się za nimi ze
skrzypieniem osi. Kilkunastu kawalerzystów otoczyło je ochronnym kordonem, woźnice i ich
pomocnicy, jakby nigdy nic, sięgnęli po schowaną pod kozłami broń.
Obserwując te przygotowania, Darwen-kan-Lawerr pozwolił sobie na sarkastyczny
uśmieszek. Jesteśmy w Imperium, a zachowujemy się, jakbyśmy byli na terytorium wroga,
pomyślał. I na dodatek nie możemy zabrać ze sobą odpowiedniej eskorty, bo moglibyśmy
obrazić jego wysokość Aeryssa Klawyssa, więc na widok byle bandy uzbrojonych pieszych
formujemy ochronny krąg i szykujemy się do walki.
Mężczyzna, który właśnie się zbliżał, był młody, miał krótko ostrzyżone rude włosy i
przyciętą rudą brodę. Jeśli ją nosił, żeby dodać sobie powagi, to kiepsko mu to wychodziło.
Nadal wyglądał na nie więcej niż dwadzieścia pięć lat. Szary, kiedyś zapewne biały płaszcz
nosił narzucony na kolczugę, spiętą solidnym pasem. Okrągła tarcza, przerzucona przez
plecy, bardziej pasowałaby do kogoś służącego w chorągwi pancernej, podobnie jak długi,
prosty miecz. Na przodzie płaszcza widniał wizerunek psiej głowy, a nad nim dwie szóstki.
Darwen rzucił okiem na czerwoną lamówkę.
– Witam, panie poruczniku. – Skinął głową. – Nie spodziewaliśmy się was tak wcześnie.
– A my was tak późno, panie... – Młody oficer zawiesił znacząco głos, błądząc wzrokiem
po całej sylwetce jeźdźca.
– Hrabia Darwen-kan-Lawerr, cesarski poseł do Jego Wysokości, Syna Topora, Aeryssa
Klawyssa.
– Witam, panie hrabio.
Porucznik miał młody głos, cichy, spokojny, chłodny. Mimo to widać było, że jest
wściekły.
Hrabia odczekał chwilę i uśmiechnął się, tym razem szeroko. I bardzo, bardzo zimno.
– Słyszałem, że w Górskiej Straży dyscyplina jest pojęciem względnym oraz że służą tam
ci, których do normalnej armii nie przyjęto by nawet wtedy, gdyby co miesiąc sami płacili
cesarzowi żołd, zamiast go brać. Jednak przedstawianie się osobom spotkanym na szlaku
powinno być oczywiste nawet dla górali.
Młody oficer zaczerwienił się lekko.
– Proszę o wybaczenie. Porucznik Kenneth-lyw-Darawyt, Szósta Kompania Szóstego
Pułku Górskiej Straży. Pozwoli pan za mną, panie hrabio.
Odwrócił się i pomaszerował w stronę swoich ludzi. Arystokrata po chwili wahania
podążył za nim, nakazując reszcie małej karawany postój. Strażnik szedł przez chwilę w
milczeniu, czekając, aż jadący konno poseł go dogoni.
– Kiedy ustalono termin tej wizyty, eee – zająknął się – panie hrabio?
– Od pół roku trwają poufne rozmowy.
– Pół roku to bardzo dużo czasu. Kto o tym wiedział?
– Ja, moja żona, która jedzie teraz ze mną, kilku ludzi z Korpusu Dyplomatycznego. O co
właściwie chodzi, poruczniku? Co robicie na szlaku, skoro mieliście na nas czekać w
Arberden? Co znaczy ta cała demonstracja?
– Pańska delegacja miała dotrzeć do Arberden już wczoraj wieczorem, prawda?
– Tak, lecz wzdłuż weńskiego szlaku osunęła się lawina. Musieliśmy szukać innej drogi.
W rezultacie nocowaliśmy w jakiejś wiosce, zdaje się, że nazywali ją Klacwen.
– Klachen, słyszałem o niej. Żeby już przejść do sedna, panie hrabio, moja kompania
otrzymała rozkaz dotarcia do doliny Gewenah i spotkania się z wami w Arberden. Już
wczoraj wieczorem wszyscy w mieście siedzieli jak na węglach, a burmistrz biegał w te i
wewte, jakby mu ktoś wściekłego kota w portkach zaszył. Po zmierzchu był już gotów pchać
gońców do wszystkich okolicznych strażnic z poleceniem rozpoczęcia poszukiwań. Ledwo
mu to wyperswadowałem.
– Bardzo rozsądnie.
Porucznik lekko wzruszył ramionami.
 – W nocy i tak poszukiwania na nic by się nie zdały.
Zbliżyli się do stojącej przy drodze grupy. Hrabia przyjrzał się żołnierzom. Każdy nosił
inny pancerz i inną broń, wielu wytatuowało sobie na skórze różne dziwne znaki, choć
wszystkich bił na głowę wysoki, siwy dziesiętnik, który wyglądał, jakby urodził się z czarno-
niebieską karnacją. Jego ciężki topór musiał śnić się po nocach każdemu bandycie w
promieniu wielu mil. Wyglądali jak zbójecka zbieranina, tylko uzbrojenie mieli lepsze, a
brudnobiałe płaszcze nadawały im pozór jednolitego umundurowania.
Nagle ogier parsknął i wyzywająco uderzył kopytem o ziemię. Poseł spojrzał w miejsce,
gdzie musiało znajdować się coś, co najwyraźniej zaniepokoiło bojowego rumaka. Kilka
ciemno umaszczonych psów wylegiwało się na trawie. Na widok wielkiego jak stodoła konia
tylko wyszczerzyły się leniwie.
– Nie ma obaw, nie są głodne – siedzący przy psach żołnierz powiedział to z całą powagą
i potarmosił najbliższego za uchem. Chyba tylko szybkie cofnięcie ręki uratowało go przed
utratą dłoni.
Darwen musiał przyznać, że opowieści o Górskiej Straży wcale nie były przesadzone. W
Klass-Dew, stolicy największej północnej prowincji i siedzibie Wielkiego Gubernatora, od
wielu lat opowiadano sobie barwne plotki o tych żołnierzach. Miasto leżało ponad sto mil na
południe od Małego Grzbietu, więc Górska Straż, która rzadko zapuszczała się na tereny poza
łańcuchem górskim, była tam na wpół mitem. Historie o bitwach z dzikimi plemionami czy z
hordami pomiotów ciemności, nadciągającymi z północy, rozpalały wyobraźnię i budziły
podziw. Ci tutaj wyglądali na takich, którzy zabijają podobne potwory kilka razy dziennie, i
to dla rozrywki.
– Tędy. – Młody oficer poprowadził hrabiego głębiej w las. Odór krwi mieszał się tam z
wilgotnym, słodkawym zapachem zgniecionych roślin, a na skołtunionych, pokrytych już
rudziejącymi plamami paprociach leżało sześć ciał. Ścieżki wyryte w poszyciu wskazywały,
że trupy ściągnięto tu z kilku miejsc. Kan-Lawerr zapatrzył się na jednego, z głową idealnie
rozrąbaną na pół. Przypomniał mu się topór podoficera.
Bojowy rumak parsknął, czując krew, i pochylił łeb do przodu, jakby szykował się do
walki. Poseł poklepał go uspokajająco po szyi.
– Kto to?
Starał się zadać to pytanie tak nonszalancko, jak tylko może je zadać ktoś po
dziesięcioletniej służbie w korpusie dyplomatycznym Imperium. Zabrzmiało to niemal tak,
jakby na jakimś przyjęciu pytał o imiona wchodzących właśnie gości.
Porucznik przykląkł przy trupie i rozchylił mu kubrak na piersi. Czerwony tatuaż,
przedstawiający podwójny topór o żeleźcach stylizowanych tak, żeby przypominały bycze
rogi, ozdabiał całą pierś zabitego.
– Myślałem, że Wynderczycy już się w to nie bawią. – Oficer zadarł głowę i spojrzał na
siedzącego w siodle hrabiego. – Byłem przekonany, że bojowy kult Setrena został wytępiony
wraz ze śmiercią Onnala Og’Kala. Tymczasem niespodzianka. Wyszliśmy z Arberden przed
świtem, spodziewając się, że będziecie nadjeżdżać tą drogą – i nagle natykamy się w lesie na
nich. Gdyby nie psy, przeszlibyśmy obok, niczego nieświadomi, ale stało się. Krótka walka i
teraz mam dwóch ludzi lekko rannych i sześć trupów z tatuażami wojowników Byka. I kusze,
w których bełty umazano czymś czarnym i śmierdzącym. Nie wiem, co to, ale psy uciekają
jak oparzone i zaczynają toczyć pianę z pysków, kiedy tylko podsuwamy im je pod nos.
Zakładam więc, że mieliśmy szczęście, że ich broń nie była jeszcze napięta. Porucznik wstał i
wytarł ręce o płaszcz.
– Dlatego zapytałem, kiedy ustalono termin poselstwa.
Hrabia wziął powolny, głęboki oddech. Starał się zachować kamienną twarz, lecz chyba
mu się to nie do końca udało, bo na obliczu oficera pojawiło się coś w rodzaju zrozumienia.
– Nie spodziewaliście się czegoś takiego, prawda? Nie na ziemiach Imperium.
– Nie. Nie skrytobójców z zatrutymi strzałami.
– A czego?
Tym razem szkolenie go nie zawiodło.
– Nie wydaje mi się, żebym musiał zdradzać sekrety dyplomatyczne każdemu oficerowi
eskorty, który ma mnie ochraniać. Spisaliście się dobrze i liczę na to, że nadal będziecie tak
skuteczni. Jesteście gotowi, by do nas dołączyć?
Twarz porucznika nie wyrażała żadnych emocji.
– Oczywiście.
Zasalutował krótko i odszedł do swoich ludzi.

***
Arberden było największym, a właściwie jedynym miastem w Gewenah. Dolina ta, zwana
również Rogiem, od prawie ćwierć wieku była dla Imperium coraz większym problemem.
Miała przeszło czterdzieści mil długości, lecz zaledwie kilka szerokości. Wrzynała się klinem
w terytorium Wynde’kann, przecinając kilka ważnych szlaków handlowych, w tym i ten
główny, prowadzący prosto do stolicy królestwa. To niefortunne położenie wynikało z dawnej
polityki Imperium, prowadzonej wedle zasady „dziel i rządź”. Jeszcze trzydzieści lat temu na
południe od Gewenah rozciągały się niezależne księstwa Lawerd i Konelaz. W zamyśle
meekhańskich dyplomatów dolina miała stanowić strefę oddzielającą te dwa wojownicze
kraiki od położonego na północy Wynde’kann. I przy okazji pozwalała kontrolować handel
między nimi. Taka polityka opłacała się bardziej niż zbrojny podbój.
W czasie najazdu koczowniczych plemion ze wschodu, gdy Meekhan chwiał się w
posadach, w południowych księstwach władzę zdobył kult Setrena-Wojownika, krzewiony
przez młodego kapłana Onnala Og’Kala. Przesycony mrocznymi aspektami, krwawy i
bezlitosny kult głosił odrodzenie chwały Setrena, klęskę Imperium, czas krwi i topora. Czyli
próbował cofnąć czas o jakieś trzysta lat, do chwili, gdy meekhańskie pułki rozniosły na
strzępy Święty Zastęp Byka, a samego Setrena wcielono do panteonu Imperium.
Kult stawał się silny, tym silniejszy, im więcej klęsk ponosiła meekhańska armia w
starciach z se-kohlandzkimi a’keerami. Zdobywał popularność nawet w Wynde’kann i innych
północnych krainach, co nie dziwiło nikogo, bo religia oddająca hołd Setrenowi Bykowi
właśnie z tych rejonów pochodziła. W Lawerd i Konelaz fanatycy spod znaku Rogatego
Topora rozpoczęli swe rządy od rzezi wśród miejscowej starszyzny, co zapewniło im pełnię
władzy, a gdy wydawało się, że Meekhan padnie, Onnal Og’Kal poprowadził swoich
wojowników na wschód, łamiąc podpisany przed kilkoma laty pakt pokojowy. Wszedł w
niestrzeżony kraj, bo większość wojsk wycofano do centralnych, najbardziej zagrożonych
prowincji, zajął kilka zamków, złupił kilkadziesiąt miast i miasteczek, a rzezie, których
dokonywali jego naznaczeni tatuażem rogatego topora wojownicy, przez wiele lat budziły
grozę. Lecz Imperium pokonało Se-kohlandczyków w wielkiej bitwie o Meekhan, a potem na
zachód pomaszerowały pułki z przygranicznych zamków. Te same, których rodziny były
wbijane na pale, palone na stosach i łamane kołem. Jednocześnie ruszyła machina
dyplomatyczna, która przekonała młodego władcę Wynde’kann, że kult zagraża mu bardziej
niż Imperium, i skusiła obietnicą ziem Lawerd, które można było zająć.
Dwie armie weszły w tym samym czasie na terytorium ogarniętych religijnym
szaleństwem księstw. I żadna nie okazywała litości. Każdą wioskę, w której znajdowano
najmniejszy ślad kultu Setrena Wojownika, równano z ziemią; drzewa uginały się od
wisielców. Na rozstajach dróg brakowało miejsc, gdzie można było stawiać krzyże i wbijać
pale. Kruki i wrony wypełniały niebo nieustannym krakaniem, a ich stada przesłaniały słońce.
To była najkrwawsza akcja odwetowa, jaką Imperium przeprowadziło od wieków. Za
złamanie paktów, za zdradziecki cios w plecy, za mordowanie kobiet i dzieci.
W trzy miesiące oba księstwa zniknęły z mapy, miejscowa arystokracja właściwie już nie
istniała, ludność została zdziesiątkowana, więc ich ziemie wchłonęło Wynde’kann. Meekhan
nie był zainteresowany spustoszoną krainą. I wtedy okazało się, że dolina Gewenah tkwi
niczym cierń wbity w środek obcego kraju. Wynderscy kupcy musieli płacić cło, żeby
przejechać ledwo kilka mil, lub nadrabiali wiele dni drogi. Z kolei dla Imperium utrzymanie
tej właśnie doliny i zapewnienie jej bezpieczeństwa okazało się zadaniem ponad siły.
Ulubioną metodą działania różnych band stały się szybkie ataki na przełaj – wejście od
północy, złupienie jakiejś wioski lub karawany i natychmiastowa ucieczka na południe. Albo
rajd w przeciwnym kierunku. Utrzymanie szczelnej granicy o łącznej długości ponad
osiemdziesięciu mil wymagałoby kilku lub nawet kilkunastu tysięcy ludzi. Więcej niż w
trzech dużych prowincjach razem wziętych.
Na dodatek, jak ogólnie wyjaśnił hrabia, ostatnio większość okolicznych zbójców
połączyła się w jedną, dużą bandę, dowodzoną przez Nawera Ta’Klaw, siostrzeńca samego
Aeryssa Klawyssa. Młody bandyta otwarcie sympatyzował z nigdy do końca
niewytrzebionym kultem Setrena Wojownika i równie otwarcie drwił z meekhańskiej armii.
Jego banda rozrosła się tak, że mogłaby stawić czoło dwóm lub trzem pełnym kompaniom
Górskiej Straży Sytuacja była więc bardziej niż delikatna: wybierali się na rozmowy z
władcą, którego najbliższego męskiego krewnego mieli obowiązek pojmać lub zabić, gdyby
schwytali go na terytorium Imperium. Kenneth słyszał już o tym plotki, lecz dotychczas
Górska Straż nie otrzymała żadnych sprecyzowanych rozkazów w związku z tą bandą.
Burmistrz Arberden przywitał ich na dziedzińcu przed ratuszem, cały w ukłonach, a jego
westchnienia ulgi słychać było w promieniu mili. Imperium rzadko wysyłało posłów na
północ, więc było to ważne wydarzenie w historii Gewenah. Gdyby coś się stało delegacji,
jako najwyższy urzędnik w dolinie odpowiadałby za to osobiście. Pojawienie się wozów z
eskortą zdjęło mu z ramion dobrych kilkanaście lat.
– Wasza dostojność! Wasza miłość! Panie hrabio! To zaszczyt! To szczęście! To...
– Wystarczy. – Hrabia zeskoczył z konia i podał wodze stajennemu. – Zatrzymamy się na
chwilę i ruszamy do Law-Deren. Zgodnie z planem powinniśmy tam przybyć dziś wieczorem,
więc nie możemy czekać. Zmienimy tylko konie przy wozach. Czy droga po drugiej stronie
granicy jest przejezdna? Jakieś osuwiska, lawiny?
– Nie, wasza dostojność. – Burmistrz podrapał się po postępującej łysinie. – Osuwisk nie
ma, a lawiny wszystkie zeszły jak trzeba. Nie to, co tu. Stary Wół na Żałobnym Przejściu
chyba się uparł, że doniesie śnieg do następnej zimy. Paru kupców już tamtędy przejechało,
ale każdy mówił potem, że nigdy tak się nie modlił do Lodowej Pani. Z torbami pójdziemy,
jak śniegi z niego nie zejdą.
– My na szczęście idziemy w drugą stronę – mruknął hrabia, przeciągając się lekko. –
Poruczniku, mamy pół godziny przerwy, pańscy ludzie mogą odpocząć i uzupełnić zapasy.
Wyruszamy w południe.
– Zrozumiałem – wojskowe „tak jest” nie chciało Kennethowi przejść przez gardło. –
Dziesiętnicy!
Velergorf, Andan i Bergh podeszli do porucznika.
– Bergh, sprawdź, czy wszystkie psy mają obroże. Widoczne z daleka. Nie chcę, żeby po
drugiej stronie granicy ktoś ustrzelił mi zwierzaka, a potem tłumaczył się, że myślał, że to
wilk.
– Niech tylko spróbuje.
– Po to wydałem rozkaz, żeby nie mógł spróbować. Andan, wszyscy, powtarzam
wszyscy, mają nosić płaszcze. Idziemy tam jako Górska Straż i lepiej, żeby to było widać z
daleka. Varhenn, my zajrzymy do gospody. Nie uśmiechaj się tak, sprawdzimy, co miejscowi
mówią o tym Nawerze. I w ogóle, co tu tak śmierdzi.
Wszyscy dziesiętnicy uśmiechnęli się ponuro.
– Pan też to czuje, poruczniku?
– Tak, Bergh. Dyplomata z tytułem hrabiego, jeżdżący konno jak zawodowy
kawalerzysta, zamachowcy z tatuażem Setrena Wojownika, pośpiech, z jakim zmierzamy na
północ. To nie są zwykłe rozmowy. Rozejrzymy się.
Gospoda okazała się czysta i przestronna, pachniało dymem i piwem, drewniane podłogi
poskrzypywały cicho, gdy zmierzali w stronę szynkwasu. Sala świeciła pustkami, co nawet
zważywszy wczesną porę, było raczej dziwne.
Właściciel wyłonił się zza kotary prowadzącej w głąb lokalu i uśmiechnął szeroko.
– Witam, panie poruczniku. Dziesiętniku. – Skłonił im się lekko. – Nareszcie nasze
prośby zostały wysłuchane. Piwa?
– Nie, służba. Stęskniliście się za Strażą?
– A jakże by nie? Od roku ślemy prośby, żeby nam przysłano kilka kompanii albo choć
jedną, na początek. Tylko wy sobie z nim poradzicie.
– Ten cały Nawer zalazł wam za skórę, co?
– Bardziej niż zębaty grot wbity w bebechy. Ludzie się boją, kupcy zaczynają nas omijać,
a są i tacy, co woleli spakować dobytek i wyjechać.
– Aż tak źle? – Kenneth oparł się o blat i spokojnie zlustrował salę. Rzeczywiście, była
zbyt czysta i schludna, jakby od dłuższego czasu interes podupadał.
– Jak ktoś znajdzie wbite w drzwi coś takiego – mały przedmiot brzęknął o szynkwas – to
wkrótce chałupa zapłonie mu nad głową. W całej dolinie już prawie wszystkie samotne
gospodarstwa zostały opuszczone. A co ludniejsze wioski otoczyły się częstokołem i cały
czas się pilnują. Tu też na murach bez przerwy płoną pochodnie, a miejscy pachołkowie
trzymają straż od zmierzchu do świtu.
Porucznik spojrzał na kontuar. Mały toporek wielkości dłoni, z podwójnym ostrzem i
żeleźcem absurdalnie wygiętym w górę. Zabaweczka. Widział coś podobnego dziś rano,
wytatuowane na ciałach niedoszłych zamachowców.
– Ta’Klaw tak bardzo się rozzuchwalił?
Karczmarz ponuro skinął głową.
– Mówi, że za rok dolina będzie należała do Wynde’kann. A jak nie, to nie zostanie tu
kamień na kamieniu. Ludzie się boją i czekają, co będzie... – Uśmiechnął się ponuro. – My
wiemy, że jak wybuchnie wojna, Imperium na pewno nie poświęci całej armii, żeby nas
bronić. W tych posłach, co teraz przyjechali, nasza ostatnia nadzieja.
Porucznik skinął głową.
– Wyglądają na rozsądnych. Zwłaszcza hrabia. Będziemy ich pilnować.
Karczmarzowi zrzedła mina.
– Więc nie zostaniecie?
– Z czterema dziesiątkami? Nie. Ale po powrocie dam znać dowódcy pułku, co tu się
dzieje. Idziemy, Varhenn.
Na zewnątrz przywitało ich słońce, które wreszcie przebiło się przez chmury. Velergorf
obrócił ku niemu twarz, zamknął oczy.
– Będziemy mieli dobrą pogodę, panie poruczniku – mruknął z zadowoleniem.
 – Nareszcie. Wiosna chyba w końcu sobie o nas przypomniała.
Odgłos uderzenia i stłumiony okrzyk dobiegły ich z bocznej alejki. Wymienili spojrzenia.
Uliczka była ślepym zaułkiem, tworzonym przez karczmę, ścianę sąsiedniego budynku i
stertę zwalonych na kupę skrzyń w głębi. Śmiertelna pułapka dla kogoś, kogo zagoniłoby się
w to miejsce. Zwłaszcza jeśli ten ktoś miał jakieś trzynaście, czternaście lat, a trzej napastnicy
byli co najmniej o głowę wyżsi i ciężsi, na oko każdy jakieś czterdzieści funtów. Nosili
wełniane, barwione na czerwono spodnie i koszule z bufiastymi rękawami. Nietutejsi.
Stali tyłem do wylotu zaułka. Dwóch przyciskało chłopaka do wysokiej ściany, a trzeci
właśnie brał zamach.
Velergorf pierwszy spostrzegł, kogo maltretują. Sapnął głośno, ale żaden z bijących
nawet się nie obejrzał.
– Nie jesteście stąd, co, chłopcy? – rzucił, wyjmując zza pasa topór.
– Won mi stąd – nie odwracając się, warknął ten, który zamierzał zadać cios. – Bo jak
skończę z tym głupkiem, zabierzemy się do ciebie, dziadku.
Ciężki topór zakreślił krótki łuk i mijając o cal głowę jednego z pomagierów, huknął o
najbliższą skrzynię. Uderzył z taką siłą, że roztrzaskał ją na kawałki i utkwił w następnej.
Trzej napastnicy odskoczyli od chłopaka i obrócili się ku wyjściu, wytrzeszczając oczy.
Velergorf ze skupioną miną obwiązywał dłonie kawałkami rzemienia. Zacisnął je w pięści, aż
rzemień zatrzeszczał, a wytatuowana twarz rozjaśniła mu się w szczerym uśmiechu.
– Dziesiętnik Varhenn Velergorf, Szósta Kompania Szóstego Pułku Górskiej Straży –
mruknął swobodnie. – A to mój porucznik, który raczej nie weźmie udziału w zabawie, bo
raz, szarża mu nie pozwala, a dwa, wie, że podoficerom też należy się jakaś przyjemność od
życia. No, chłopcy, nadal jest trzech na jednego. Do roboty.
Pochylił głowę i bez wahania runął naprzód.
Kenneth cofnął się nieco, ignorując rumor, który wybuchł w zaułku, omiótł wzrokiem
okoliczne budynki, ocenił położenie słońca na nieboskłonie. Do południa został jakiś
kwadrans. Niewielkie chmurki dawały nadzieję, że dobra pogoda utrzyma się dłużej.
Prześladowany chłopak był... dotknięty przez Eyfrę – Panią Losu. Tak wśród
Wessyrczyków mówiono o ludziach urodzonych z upośledzeniem. Płaska twarz, cofnięty
podbródek, lekko skośne oczy. W Imperium chronił ich przesąd, że z Panią Losu lepiej nie
zadzierać, a poza tym ponoć przynosili szczęście ludziom, którzy byli dla nich dobrzy. Ci,
którzy napadli na dzieciaka, z pewnością nie byli stąd. Pewnie pomocnicy jakiegoś
wynderskiego kupca, którzy postanowili się zabawić. Oficer uśmiechnął się. Chyba
rzeczywiście było coś w przekonaniu, że krzywda wyrządzona Dzieciom Losu szybko jest
mszczona. W końcu ledwo zaczęli go bić, spotkali Varhenna Velergorfa z Górskiej Straży. A
on bardzo poważnie podchodził do takich spraw.
Kenneth policzył jeszcze do dziesięciu i wrócił do uliczki. Dwóch napastników już leżało,
obaj nieprzytomni, trzeciemu dziesiętnik klęczał na plecach, usiłując go utopić w płytkiej
kałuży. Dobrze mu szło. Porucznik oparł się o ścianę.
– Jak się przestanie ruszać – rzucił – daj mu jeszcze dziesięć uderzeń serca i zostaw. Nie
chcę tu trupów.
Velergorf zaklął paskudnie i puścił swoją ofiarę.
– Ech, szkoda fatygi. Nawet bić się porządnie nie potrafili. – Podszedł do przerażonego
chłopaka i podał mu dłoń. – Chodź, mały, odprowadzimy cię do domu.
Wyrwał topór ze skrzyni i otaczając chłopaka ramieniem, wyprowadził go na zewnątrz.
Mimo że go uratowali, wyglądał, jakby zaraz miał się rozpłakać.
– Je... jesteście żołnierzami? – zapytał wreszcie, całkiem wyraźnie.
– Tak też nas nazywają, ale nie wierz w te kłamstwa. – Podoficer był w świetnym
nastroju. – Jesteśmy Górską Strażą.
Chłopiec zatrząsł się od stóp do głowy.
– Zzzimno mi.
Velergorf zdjął płaszcz i narzucił mu go na ramiona.
– Masz.
Uratowany popatrzył na niego z cielęcym zachwytem w oczach. Groza uliczki gdzieś się
ulotniła.
– Mogę go zatrzymać? Naprawdę? I będę żołnierzem? Prawdziwym?
Kenneth przyjrzał się minie Velergorfa i uniósł brwi. Podarowanie czegoś Dziecku Losu,
a potem zabranie tego byłoby okrucieństwem.
– Masz zapasowy? – zapytał.
– Tak, panie poruczniku, ten to mój stary. Mogę mu go zostawić?
– To twój płaszcz. Zdejmij tylko odznakę. I odprowadź chłopca do karczmy, niech się
nim zajmą. Zaraz ruszamy.
– Tak jest.

***
Uczta wydana na cześć poselstwa zapowiadała się imponująco. Kenneth stał przy oknie i
patrzył na zjeżdżających gości. Barwne proporce powiewały nad każdą grupą konnych,
przekraczającą wrota zamku, a kolorowe ubiory pozwalały zapewne od razu rozpoznać, kto
jedzie, z jakiego klanu pochodzi i czy jest wrogiem śmiertelnym, czy tylko takim, którego
zabicie można odłożyć nieco w czasie. Straż przy bramie odbierała wszystkim broń i
przeszukiwała dokładnie każdy wóz. Tylko eskorcie meekhańskiej delegacji pozwolono
zachować uzbrojenie. Ale dyplomacja kierowała się własnymi prawami.
Dla przybyszy z Meekhanu przeznaczono całe skrzydło, do którego prowadziły cztery
wejścia. Przynajmniej tyle udało im się znaleźć i obsadzić strażnikami. Hrabia z małżonką
został ulokowany w komnatach centralnych. Można się do nich było dostać niemal z każdej
strony, od dołu, z parteru, od góry z drugiego piętra i z sąsiednich pomieszczeń. Po burzliwej
naradzie Kenneth i dowodzący oddziałem jazdy kapitan Bennelt-avd-Ponb wymusili na
małżeństwie decyzję o przeniesieniu się do pomieszczeń w głębi skrzydła. Dwie z czterech
ścian były tam ścianami narożnymi, z oknami wychodzącymi wprost na kilkusetłokciową
przepaść, a pokoje sąsiednie przeznaczono dla eskorty. Było tam zimniej, a za ścianami hulał
wicher, lecz żołnierze mieli teraz zdecydowanie mniej wejść do pilnowania.
I tak, z każdą minutą Kenneth czuł się gorzej.
Hrabia wezwał go, jak tylko się rozpakowali, i oświadczył, że porucznik wraz z
kapitanem i wszystkimi podoficerami weźmie udział w uczcie. Bez możliwości odwołania się
od tej decyzji. Sprawy się komplikowały, stary Klawyss najwyraźniej z jakiegoś powodu
zaprosił do zamku naczelników większości okolicznych klanów, więc delegacja Imperium nie
mogła się składać z jednego posła z małżonką. To, co miało być poufnymi rozmowami,
zaczynało przypominać pokaz siły. Tylko że oni mieli tu niespełna sześćdziesięciu żołnierzy,
a świadomość, że Imperium z pewnością w przyszłości pomściłoby rzeź swojego poselstwa,
jakoś nie podnosiła na duchu. Naczelnicy miejscowych klanów od stuleci wyrabiali sobie
opinię ludzi, którzy rzadko sięgają myślą dalej niż kilka dni w przód. Aż dziwne, że
Wynde’kann było zaznaczane na mapach jako zjednoczone królestwo. A hrabia tylko
pogorszył mu nastrój.
– Będą chcieli was sprowokować – powiedział, gdy spotkali się przed ucztą. – Nie
spodziewajcie się niczego subtelnego, raczej jakieś potrącanie, puchar wina niby przypadkiem
wylany na ubranie, jakaś głupia przechwałka czy wyzywające spojrzenie. Macie to
ignorować, wy i wasi ludzie. Wielu przywódców klanowych zechce sprawdzić, jak mocno
stary Klawyss siedzi na tronie. Wielu zapragnie zerwać ewentualne rozmowy, bo lepiej jest
mieć wolną rękę w przygranicznych najazdach i rabunkach. Będą gotowi poświęcić jakiegoś
młodego, gorącokrwistego krewniaka, byleby móc wyjść z tej sali i obwieścić, że posłowie
Imperium nawet w trakcie rozmów są gotowi przelewać krew prawdziwych Wynderczyków.
Najchętniej kazałbym wam pójść nieuzbrojonym, ale to byłoby oznaką strachu. W czasie
uczty tylko krewni króla i najszacowniejsi goście mogą nosić broń, więc jej odłożenie
oznaczałoby, że nie uważamy się za godnych tego zaszczytu. Z drugiej strony, wyciągnięcie
miecza w towarzystwie tahga, bez jego pozwolenia, jest karane śmiercią. Więc jeśli zobaczę,
że któregoś z was dłoń świerzbi do rękojeści...
Nie musiał kończyć, wymowne spojrzenie czasami zupełnie wystarcza.
– Więc choćby mówili paskudne rzeczy o waszych matkach, babkach, siostrach czy
ulubionych koniach, macie się uśmiechać i udawać, że jesteście przygłusi. Jak wyleją na was
kielich wina, podziękujecie i poprosicie o jeszcze jeden, twierdząc, że to dobre dla skóry, a
jak będą na was wpadać i potrącać, mówcie, że w Imperium też mamy taką zabawę. I
oczywiście ubierzcie się odpowiednio.
I w tym tkwił problem.
Przyszli tutaj jako eskorta poselstwa, a nie jako wysłannicy cesarza. Zapasowe rzeczy,
które zabrał każdy z nich, miały być suche i ciepłe, a nie modne i eleganckie. Do cholery, to
była zbrojna wyprawa. W końcu stanęło na wypucowanych do połysku kolczugach, świeżo
natłuszczonych skórzanych pancerzach i butach oraz zapasowych spodniach. Hełmów nie
zabierali, aż tak niebezpiecznie raczej się nie zapowiadało. Velergorf przystrzygł wąsy,
Andan rozczesał brodę, a Bergh zaplótł włosy w kilka schludnych warkoczyków. Kenneth
dokonał krótkiego przeglądu i skinął głową, zadowolony. Nie powinni przynieść Imperium
wstydu.
Gdy stanęli przed poselską parą, żona hrabiego, Isawa-kan-Lawerr, przerażona załamała
ręce.
– Nie możecie tak pójść.
– Obawiam się, pani hrabino, że możemy pójść tak lub nago.
– Ale... ale wyglądacie, jakbyście wybierali się na wojnę.
Hrabia chrząknął.
– Niczego innego nie mają, poza tym na uczcie większość mężczyzn będzie nosić
pancerze, a niektórzy także hełmy. Taki jest miejscowy zwyczaj. Choć to dobrze, że nie
zabrał pan tarczy, poruczniku.
– Jeśli krzesło ma oparcie, siadanie jest dość niewygodne, panie hrabio. Poza tym ostrym
umbem mógłbym zrobić krzywdę któremuś z gości. Niechcący, oczywiście.
Hrabina wodziła wzrokiem od męża do strażnika.
– Żeby chociaż jeden się uśmiechnął – mruknęła po chwili. – Żeby choć się skrzywił.
Naprawdę nie uczył się pan na dyplomatę, poruczniku?
– Niestety nie, brak wrodzonych zdolności mi w tym przeszkodził.
Pobrzękując kolczugą, wszedł Bennelt-avd-Ponb.
– I pan, kapitanie, też? Może w takim razie i dla mnie znajdzie się jakiś pancerz? Choćby
mała przeszywanica, hę? Wszyscy będą się na nas gapić.
– Nie na nas, moja droga. – Hrabia uśmiechnął się szeroko, z dumą. – Choćbyśmy poszli
tam przebrani za bandę wędrownych muzykantów, i tak wszyscy będą patrzeć na ciebie. I
skręcać się z zazdrości.
– Naprawdę? – Isawa spuściła skromnie oczy. – No wiesz, wyjeżdżaliśmy tak nagle, że
złapałam, co było pod ręką.
Dygnęła lekko.
Kenneth powstrzymał uśmiech. Wyjazd po półrocznych rozmowach istotnie mógł być
zaskakujący. Dla niektórych. A ciemnoczerwona, atłasowa suknia, pokryta o odcień
ciemniejszym haftem, szeleszcząca jedwabiem, ozdobiona śnieżnobiałymi, koronkowymi
mankietami i sztywnym kołnierzem, zapewne spowoduje u większości miejscowych kobiet
atak histerycznej potrzeby posiadania takiego stroju. Nic dziwnego, że Darwen-kan-Lawerr
wolał, żeby jego żona weszła na salę otoczona przez mężczyzn w pancerzach i z bronią przy
boku.
 – No cóż. Chodźmy.

***
Sala główna była naprawdę duża, ale co zaskakujące, sklepienia nie podtrzymywały
żadne kolumny. Kenneth dyskretnie rzucił okiem na sufit. Łukowate zwieńczenie częściowo
wyjaśniało ten fenomen. Chociaż, tu odezwało się żołnierskie szkolenie, w czasie oblężenia
kilka celnie rzuconych pocisków z ciężkich katapult mogłoby zawalić wszystko jak zamek z
piasku.
Wejście cesarskiej delegacji powitała cisza. Około dwustu zgromadzonych osób
przerwało toczone szeptem dyskusje i odwróciło się w stronę wejścia. Atmosferę dałoby się
kroić nożem, pakować w pudła i sprzedawać pod nazwą „cisza przed burzą”.
Wzdłuż trzech ścian ustawiono kilkadziesiąt stołów Na razie wszystkie były puste, a
większość przybyłych gości stała pośrodku w luźnych grupkach. Linie podziałów na
„swoich”, „prawie swoich”, „prawie wrogów” i „wrogów” rysowały się wyraźnie, jakby ktoś
wymalował je na kamiennej posadzce kolorowymi farbami. Tylko że w takim przypadku
grupkę Meekhańczyków otaczałby krąg o barwie świeżo przelanej krwi, oznaczający
„wrogów śmiertelnych”. Suknia hrabiny świetnie by się z nim komponowała.
Ruszyli powoli, w stronę podwyższenia pod przeciwległą ścianą, gdzie wyniesiony o trzy
stopnie stał pojedynczy stół, a za nim na zdobionym rzeźbami krześle zasiadał Aeryss
Klawyss, najwyższy tahg klanów. Kenneth szedł z prawej, obok kapitana konnych, nieco za
hrabiowską parą, więc nie widział swoich podoficerów, ale był gotów postawić dowolną
sumę, że cała trójka stąpa arogancko, rozglądając się wokół z dłońmi lekko wspartymi na
broni. Trudno byłoby spodziewać się czegoś innego po zawodowych żołnierzach, witanych
wrogą ciszą. Zresztą zakładanie się byłoby trochę nieuczciwe, widział wyraźnie twarze przed
sobą, czerwieniejące policzki, zmarszczone czoła, pełne złości spojrzenia kierowane za swoje
plecy. W końcu, przemknęło mu przez myśl, hrabia zaznaczył, że my mamy nie dać się
sprowokować, lecz słowa nie powiedział o prowokacjach z naszej strony. Uśmiechnął się w
duchu.
Tahg wstał na powitanie i wyszedł im naprzeciw, co wywołało falę oburzonych szeptów.
Był postawnym, szerokim w barach mężczyzną ze śnieżnobiałą, patriarchalną brodą
zaplecioną w dwa warkocze. Zielona koszula z cienko tkanego płótna i ciemne spodnie
takiego samego koloru stanowiły jego jedyne odzienie. Zgodnie z miejscowym zwyczajem
tahg był jeden, nie należał do żadnego klanu i należał do wszystkich jednocześnie, nie mógł
więc nosić rodowych barw, a zieleń była kolorem, który przynależał tylko jemu i którego
żaden klan nie mógł używać. Kenneth wiedział, że władca dawno już skończył sześćdziesiąt
lat, lecz miejscowi przechwalali się, że nadal potrafił ciosem pięści powalić wołu. W pewnym
sensie wiele to mówiło o lokalnej skali wartości.
Delegacja dotarła do podwyższenia w całkowitej ciszy, a wszyscy, których mijała,
odsuwali się o kilka kroków. Zupełnie jakby chroniła ją jakaś magiczna bariera. Zatrzymali
się tuż przed podestem i oddali honory zgodnie z ustalonym protokołem – najpierw wojskowi,
salutując, a później poselska para wykonała dwa ceremonialne, pełne godności ukłony. Na
ukłon hrabiego nikt nie zwrócił chyba uwagi, za to hrabina... Jej dygnięcie zdawało się trwać
w nieskończoność, wydawało się, że drobna kobieta tonie w fałdach materiału, końcami
palców rozpościerając wzorzystą suknię, aż wreszcie unosi się, wdzięcznie, lecz jednocześnie
dumnie podnosząc głowę. Tym razem w szeptach pojawiła się nuta zazdrości i pożądania.
Zwłaszcza w głosach kobiet. Porucznik zdążył zerknąć, co uchodziło za miejscową modę,
proste spódnice, szare bluzki i szerokie, skórzane pasy. Do tego skromne chusty w klanowych
barwach. Cesarski motyl właśnie rozłożył skrzydła w stadzie skromnych bielinków. A tutaj
istniało ryzyko, że te skrzydła zostaną mu wyrwane.
Aeryss zszedł do nich, szeroko otwierając ramiona. Zamknął w potężnym uścisku
najpierw hrabiego, potem hrabinę, a gdy złowrogi szum zaczął nabierać mocy, cofnął się na
powrót na podwyższenie i huknął:
– Tahg przemówił! Oto są nasi goście i przyjaciele klanów. – Pomarszczona twarz
wykrzywiła się w szerokim uśmiechu. – A jeśli komuś się to nie podoba, niech przemówi tu i
teraz!
Szum powoli cichł. Nikt się nie sprzeciwił. Aeryss wydobył z rękawa kilka zielonych
sznurków i ceremonialnie zawiązał je na nadgarstkach hrabiowskiej pary.
– Jak długo przebywają na naszej ziemi, są członkami domu set’tahg. I wszyscy ich
towarzysze również.
Kenneth nie potrafił ocenić znaczenia tego gestu, ale na widok ponurego zaskoczenia w
oczach hrabiego poczuł dreszcze. Najwyraźniej te zielone sznurki były czymś więcej niż
zwykłą uprzejmością. Tym bardziej że atmosfera na sali zrobiła się lodowata.
– Siadajcie, przyjaciele.
Przy prostokątnym stole było jedenaście miejsc. Jedno, główne, u szczytu, i po pięć z
dwóch dłuższych boków. Usiedli, hrabiowska para po prawicy tahga, potem kapitan,
porucznik i Velergorf. Bergh i Andan zajęli miejsca po drugiej stronie, pozostawiając trzy
krzesła po lewicy władcy puste.
Kenneth wyprostował się i obrzucił salę uważnym spojrzeniem. Tak jak mówił hrabia,
większość miejscowych mężczyzn przybyła wyposażona jak do bitwy. Uzbrojenie, jakie mieli
ze sobą, było najwyraźniej uzależnione od bogactwa i znaczenia danej osoby. Dało się wśród
nich zauważyć pewną regularność. Na ogół w centrum każdej grupy znajdowały się najlepsze,
najdroższe pancerze, stalowe kirysy lub tak popularne na południu zbroje segmentowe, choć
w sumie tego typu rynsztunek mógł policzyć na palcach jednej ręki. Przeważały brygantyny i
niezłe kolczugi. Za to im dalej od centrum grupy, tym zbroje robiły się prostsze, na obrzeżach
każdego klanu dominowały skórzane pancerze, pikowane przeszywanice, a nawet coś, co
mógłby przysiąc, było napierśnikami z lakierowanego drewna. Hełmów żadnych nie
zauważył, za to większość mężczyzn nosiła charakterystyczne, przytrzymujące włosy opaski,
najczęściej z materiału w barwach klanu, jak sądził. Kobiet było sporo, ubranych dość
skromnie, wręcz siermiężnie, choć sądząc po spojrzeniach, jakimi obrzucały hrabinę, w
Wynde’kann właśnie świtała jutrzenka nowej mody.
– Mamy problem. – Kapitan avd-Ponb przerwał mu rozmyślania, nachylając się lekko z
szerokim, sztucznym jak cnota markietanki uśmiechem. – Właśnie się dowiedziałem, że to nie
tahg zwołał tu klany. A ponieważ wszyscy się na nas gapią, niech pan, poruczniku, również
udaje, że opowiadamy sobie dyrdymały o pogodzie, dobrze?
Kenneth skinął głową i odpowiedział podobnym grymasem.
– Kto więc ich tu zaprosił?
– Siostrzeniec naszego szanownego gospodarza, Nawer Ta’Klaw. Właśnie tahg
poinformował o tym hrabiego. Nawer zaraz się tu zjawi, więc nie podskakujcie na jego widok
i nie wyciągajcie broni. To rozkaz.
– Oczywiście. Coś jeszcze?
– Módlcie się, jeśli macie jakichś ulubionych bogów. Choć Rogatego raczej bym
odradzał.
Pozostawało im uśmiechać się szeroko i udawać, że świetnie się bawią. Kenneth trochę
żałował, że nie zapoznał się dokładniej z miejscowymi legendami i historią. Jedno wiedział na
pewno, Imperium nigdy nie próbowało podbijać tych ziem. Być może w tutejszych górach nie
było niczego, co mogłoby pchnąć Meekhańczyków do marszu na północny zachód, możliwe
też, że przywileje handlowe, którymi lokalna starszyzna hojnie obdarowała imperialnych
kupców, okazały się atrakcyjniejsze niż zbrojny podbój i wyhamowały ekspansję. Nie
wiedział tego do końca. Pięćset lat temu Meekhańczycy wymaszerowali z odległych o
kilkaset mil gór na południu, walcząc wściekle z każdym wojowniczym kultem, który w
tamtych czasach szalał pomiędzy Górami Krzemiennymi a szczytami Ansar Kirreh. Rozbili
Świątynię Reagwyra, podbili ziemie zhołdowane przez kapłanów Laal Szarowłosej, a
czcicieli jej siostry, Kan’ny, wybili niemal do nogi. Tu mieli ułatwione zadanie, bo kult
Setrena Byka wcześniej zdrowo wykrwawił tę świątynię, w trwających kilkadziesiąt lat
wojnach, po to tylko, by ulec potędze nowego Imperium.
Meekhańczycy okazali łaskę świątyni Setrena, każąc wszystkim jego kapłanom pokłonić
się przed obliczem Wielkiej Matki i oferując włączenie Rogatego do oficjalnego panteonu
Imperium. W kulcie Byka nastąpił rozłam. Część ziem jego wyznawców zostało już
zagarnięte przez Imperium, a reszta rozpadła się na niezależne księstwa i królestwa, a
hierarchowie doszli do wniosku, że uznanie oraz miejsce wśród oficjalnych imperialnych
religii będzie jak najbardziej wskazane. Błyskawicznie odnaleziono prastare zwoje,
potwierdzające, że Setren należał do Wielkiego Rodzeństwa oraz że w Wojnach Bogów
walczył zawsze po właściwej stronie. I to wystarczyło.
Lecz nie wszystkim. W krajach niegdyś zdominowanych przez kult co jakiś czas odżywał
jego bitewny wariant, zgodnie z którym Setren był całkowicie niezależnym bogiem,
opiekunem ludów północy, który walczył z Niechcianymi tylko dlatego, że tak nakazywała
mu duma i honor. I w imię tej dumy i honoru wojownicy ozdobieni tatuażami topora z
żeleźcami wygiętymi na kształt byczych rogów nieśli śmierć i pożogę pomiędzy swoich
rodaków – i na ziemie Imperium. Po ostatnim takim wybuchu Wynde’kann niemal podwoiło
swoje terytorium.
Przed nimi coś zaczęło się dziać. Powoli, niemal nonszalancko, rodowe grupy przesuwały
się w stronę drzwi wejściowych, gromadząc się w przeciwnym krańcu wielkiej sali. Kenneth
ocenił, że znalazło się tam niemal dwadzieścia klanów. Kilka niezdecydowanych okupowało
ciągle środek, rzucając uważne spojrzenia na prawo i lewo, szacując siły i strefy wpływów, a
tylko cztery rody stanęły bliżej tronu – choć i wśród nich widział takich wojowników,
zwłaszcza młodych, którzy demonstracyjnie odwracali się plecami do tahga i jego
meekhańskich gości.
Szczerze żałował, że barwy klanowe niewiele mu mówią, szczegółowy rozkład sił na sali
jak na razie był dla oficera Górskiej Straży tajemnicą. Gdyby tylko jeszcze od tego rozkładu
nie zależało życie delegacji, żołnierzy i jego własne... Z drugiej strony, uśmiechnął się
cierpko w duchu, gdyby wiedział, co oznacza to przemieszczanie się po sali, mógłby już sikać
po nogach ze strachu. Czasem niewiedza bywa błogosławieństwem...
Drzwi otworzyły się bezszelestnie, na korytarzu za nimi pogaszono wszystkie światła,
więc przez kilka chwil wszyscy wpatrywali się w ciemne wejście. Nagle ryknęły trąby i
pojawiła się procesja.
Prowadził ją wysoki mężczyzna w masce byka na głowie. Wygięte do przodu,
absurdalnie wielkie rogi w kolorze królewskiej purpury bodły powietrze. Tancerz,
wysmarowany tłuszczem i nagi, jeśli nie liczyć przepaski na biodrach i zatkniętego za nią
ogona, potrząsał głową w przód i na boki, rył stopą parkiet, wyginał grzbiet, sapał i dyszał.
Kręcił okręgi, skakał to w lewo, to w prawo, atakował rogami cienie. Goście uskakiwali przed
nim na boki, potykali się, wpadali na siebie, nikt nie miał zamiaru wchodzić bestii w drogę.
Za człowiekiem bykiem pojawiła się grupka zbrojnych. Sześciu. Jeden z przodu,
pozostała piątka nieco z tyłu, w ochronnym szyku. Weszli cicho, korzystając z tego, że uwaga
wszystkich skupiona była na tancerzu. Stanęli w wejściu. Kenneth spostrzegł ich pierwszy,
kierowany chyba żołnierskim instynktem, który każe skupić uwagę na każdym uzbrojonym
obcym, jaki znajdzie się w polu widzenia. Ten z przodu... Widać było podobieństwo do tahga,
te same rysy twarzy, ta sama budowa, ten sam sposób trzymania głowy. Nawer Ta’Klaw
wyglądał jak rodzony syn, a nie siostrzeniec władcy. Tylko brodę miał krótszą, ledwo na dwa
palce, a długie włosy zaplótł w kilka warkoczyków, które spadały mu po bokach twarzy i na
plecy. Ubrany był w skórzany pancerz, tłoczony w ozdobne wzory, spięty szerokim pasem ze
stalowych płytek, przy którym wisiały dwa ciężkie topory. Na plecach miał długi, sięgający
ziemi płaszcz w kolorze soczystej zieleni. Stał w wejściu, obserwując uważnie taniec i
przenosząc wzrok z jednego klanu na drugi. Przez chwilę zatrzymał spojrzenie również na
wuju.
Meekhańską delegację całkowicie zignorował.
Zbrojni za jego plecami stali w pełnym rynsztunku, jakby szli do bitwy. Pancerze z
żelaznych płytek sięgały im za kolana, nosili także stalowe hełmy, podłużne, migdałowe
tarcze, nagolenniki. W dłoniach trzymali nagie miecze. Porucznik musiał przyznać, że jak na
miejscowe warunki, mieli cholernie dobre uzbrojenie. Takie jak ich było kosztowne i
przynależało zazwyczaj do przybocznych władcy.
Kenneth oderwał wzrok od przybyłych, gdy wśród zgromadzonych zrobiło się
zamieszanie. Tancerz byk wpadł w szał, zaczął naprawdę potrącać ludzi i atakować ich
rogami. Cała misterna konstrukcja klanowa, podział na „nasz” i „obcy”, przestała istnieć,
goście przemieszali się ze sobą, szukając ucieczki przed bestią. Mężczyźni i kobiety
uskakiwali na boki, wpadali na siebie, przewracali się. Byk nie ustępował, pochylał głowę,
przygważdżał powalonych rogami do ziemi, okładał pięściami. Sądząc z bolesnych
okrzyków, nie było w tym nic z żartów i zabawy.
Szczęk mieczy uderzających o tarcze zwrócił jego uwagę. Byk porzucił jednego z
poturbowanych mężczyzn i rozejrzał się, szukając źródła hałasu. Nawer stał przed swoimi
towarzyszami, w obu rękach trzymał topory. Pochylił głowę. Patrzył. Tancerz wyprostował
się, rogi zakołysały się na boki, bosa stopa szturchnęła posadzkę. Po raz pierwszy przebrany
mężczyzna wydał z siebie ryk, głęboki, przeciągły, pełen smutku i cierpienia. I runął naprzód.
Siostrzeniec tahga wywinął się w pełnym obrocie, schodząc z linii ataku, zakręcił na
pięcie i gdy człowiek-byk mijał go, walnął toporem wprost w maskę, tuż pod rogami.
To nie był markowany cios, głowa mężczyzny odskoczyła, a Kenneth miał wrażenie, że
słyszy trzask pękających kręgów. Lecz to tylko maska rozpadła się na pół, rogi poleciały w
przeciwne strony, a tancerz upadł na kolana i ukrył twarz w dłoniach. Jego ciałem wstrząsnął
szloch. Nawer podszedł do niego i szerokim, ceremonialnym gestem narzucił płaszcz na nagie
ramiona. Pomógł mężczyźnie wstać i przytulił go do piersi. Z ciemnej jamy korytarza dobiegł
ryk trąb i jakiś głos oznajmił:
– Dokonało się! Lawonderh!
Przez chwilę panowała cisza – i nagle salę wypełniły okrzyki radości, kobiece piski,
uderzanie mieczami o tarcze, bicie otwartymi dłońmi o pancerze. Młody bandyta stał przy
wejściu i uśmiechał się jak kot, który właśnie porwał ze stołu kawał szynki i wie, że nie tylko
nie spotka go kara, ale nawet może liczyć na więcej. Tancerz gdzieś znikł, lecz nikt nie
zwracał już na niego uwagi. W centrum zainteresowania był teraz Nawer. Kilka osób – sądząc
po świetnych pancerzach, przywódcy klanów – już podchodziło do niego, gratulowało i
wdzięczyło się, inni kłaniali się sztywno, lecz kłaniali się pierwsi, zadowalając w zamian
lekkim skłonieniem głowy, a przynajmniej dwa klany z tych okupujących środek sali zdążyły
już wtopić się w tłum przy drzwiach. Kimkolwiek był siostrzeniec tahga, wiedział, jak
przyciągać do siebie ludzi.
Nagle na niewidoczny znak miecze przybocznych znów uderzyły o tarcze i Nawer ruszył
w stronę tronu. Szedł powoli, nie spiesząc się i rozglądając na boki, jakby szukał kogoś w
tłumie lub chciał zapamiętać twarze wszystkich zgromadzonych. Zatrzymał się w tym samym
miejscu co delegacja i wykonał arogancki, precyzyjny ukłon, na granicy obelgi. Uśmiechnął
się szeroko:
– Wuju.
Tylko tyle, „wuju”. Niemal bez akcentu czy intonacji. Równie dobrze mogło to znaczyć
„ukochany krewniaku” albo „ty stary pierdzielu, złaź z tronu”.
– Nawer – głos Aeryssa był równie neutralny. – Powinieneś mnie uprzedzić, że
przyjedziesz.
– Nawet ja nie wiem, kiedy wola Setrena zaniesie mnie w rodzinne strony. Lecz
słyszałem, że przyjmujesz dziś ważnych gości, więc postanowiłem przybyć, by ogrzać swoje
prostackie serce w blasku imperialnej świetności.
Akustyka na sali była znakomita, bo choć Nawer mówił cicho, tłum zgromadzony pod
drzwiami zareagował śmiechem. Tahg uciszył go, nieznacznie unosząc dłoń.
– Nasi goście czują się przytłoczeni takim powitaniem.
– Dlaczego? Czyż sprawy, z którymi przychodzą, nie dotyczą nas wszystkich? Czy nie
przywożą wspaniałej nowiny, że Imperium w swojej łaskawości postanowiło nadać naszym
kupcom specjalne przywileje handlowe? Czyż nie będą oni mogli przekraczać doliny
Gewenah bez płacenia cła? Czy to, o co bezskutecznie walczyłeś przez ostatnie dwadzieścia
lat, nie zostało ci teraz ofiarowane w geście dobrej woli? – podniósł głos i rozłożył szeroko
ręce, obracając się w stronę sali. – Cieszmy się! Radujmy! Nasi kupcy będą mogli wjeżdżać
na ziemię ojców jak na swoją!
Kenneth zaryzykował wychylenie się do przodu i rzut oka na hrabiowską parę. Darwen-
kan-Lawerr siedział na krześle blady, jakby właśnie ujrzał swoją śmierć. Hrabina przysłoniła
oczy rzęsami i wpatrywała się w coś na stole. Ręce lekko jej drżały.
Teraz naprawdę zaczął się bać.
Siostrzeniec tahga odwrócił się do tronu.
– Ten dar ze strony Meekhanu jest dla nas bezcenny, wuju, dlatego uznałem, że wszyscy
powinniśmy się nim cieszyć. Pierwszy nazwę oszczercą każdego, kto ośmieli się powiedzieć,
że Imperium nie daje niczego za darmo, prawda, panie hrabio?
Poseł spojrzał młodemu bandycie prosto w oczy Przez chwilę mierzyli się wzrokiem.
– Imperium zawsze docenia swoich sprzymierzeńców i zawsze odpłaca za zdradę i
łamanie traktatów – hrabia powiedział to cicho, nie spuszczając wzroku z Nawera. Ten tylko
uśmiechnął się szerzej.
– Właśnie. Sprzymierzeńcy i zdrajcy. Mięso i chleb dla pierwszych, żelazo i ogień dla
drugich. Wrócimy jeszcze do tematu zdrajców, panie hrabio. Jak podobało wam się nasze
małe przedstawienie? Pani hrabino?
– Bardzo... – Kobieta przez chwilę szukała odpowiedniego słowa – ... bardzo starożytne
w formie.
– Wiem. Słyszałem, że w Meekhanie fałszywi kapłani Setrena nie tańczą w masce byka,
aby opowiedzieć światu historię uwolnienia, tylko czytają ją wiernym w świątyniach. To
trochę tak, jakby zamiast pić wino, usłyszeć przepis na jego przyrządzenie. Weź garniec
puszczających sok winogron i garniec wody, podepcz owoce, wymieszaj z wodą, dodaj
drożdże. Mmmm, prawie czuję ten aromat... – Przy drzwiach rozległy się kpiące parsknięcia.
– Nic dziwnego, że Setren w dzisiejszych czasach rzadko bywa zadowolony.
– Doprawdy? – Hrabina oderwała wzrok od blatu i uśmiechnęła się promiennie. – Nie
wiedziałam, że bóg przemówił otwarcie. Czyżby ponownie pojawił się jakiś awenderi? Czy
Setren zstąpił między swoich wyznawców?
Młody wódz bandytów wyglądał, jakby czekał na to pytanie.
– Ależ nie – podniósł głos. – Oczywiście, że nie! Nie ma wśród nas nikogo godnego, aby
Setren dotknął go swoim rogiem. Od stuleci nikogo takiego nie było. Lecz czyż nie jesteśmy
ludźmi rozumnymi? Czy bóg musi nam objawiać się cieleśnie, żebyśmy pojęli, że nie jest z
nas zadowolony? Ile czasu minęło od chwili, gdy dzicy jeźdźcy przebili się przez całe
Imperium i tratowali łąki, po których niegdyś Niezwyciężony stąpał w ciałach swoich
awenderi? Od czasów, gdy Setren przywiódł nas na te ziemie, naszych pobratymców nigdy
nie spotkały takie klęski. Czyż nie mam racji?
Pomruk za jego plecami zmienił się w chór zgodnych potakiwań.
– Tak, banda dzikich barbarzyńców rozbiła niezwyciężone imperialne armie i pasła swoje
konie na szmaragdowej trawie, rosnącej w żyznych dolinach. A dziś Meekhan znów odsyła
swoje pułki na wschód, aby wzmocnić tamtejszą granicę, zatem lada moment możemy
ponownie ujrzeć se-kohlandzkie konie, pijące wodę z naszych strumieni. Dlatego wydaje mi
się, że mam rację, twierdząc, że Setren jest niezadowolony, pani hrabino.
Przerwał, uśmiechając się szeroko, w miarę jak trupia bladość pokrywała policzki Isawy-
kan-Lawerr. Kenneth przyłapał się na tym, że siedzi ciągle pochylony w przód, obserwując
pojedynek na informacje. A raczej egzekucję za pomocą informacji. Nawer ujawnił, że
posłowie Imperium przynieśli w darze nowy traktat handlowy, więc tahg nie mógł ogłosić
tego jako swojego sukcesu. Potem przypomniał o porażkach, których Meekhan doznał w
wojnie z koczownikami, przed trzydziestu laty, i mimochodem ujawnił, że Imperium
spodziewa się kolejnego najazdu, skoro ściąga wojska na wschód. Porucznik spojrzał w głąb
sali i zobaczył na dziesiątkach twarzy wilczy głód. Granica zapłonie, uświadomił sobie z
lodowatym dreszczem pełzającym wzdłuż pleców. Setki młodych wojowników, trzymanych
do tej pory w ryzach, zerwie się z łańcuchów. Bandy takie jak wataha Nawera pojawią się
niczym dżdżownice po deszczu i zaczną szarpać Imperium. A na pierwszy ogień pójdzie Róg.
Tej doliny nie da się obronić i za rok będą tam tylko ruiny i zgliszcza. A za dwa, trzy lata
Nawer stanie na czele dziesięciu tysięcy zbrojnych – i kultu Setrena Wojownika. Wtedy
ponownie wejdzie do tej sali, odegra scenę z bykiem, po czym podejdzie do tronu i poderżnie
wujowi gardło. Patrząc na spojrzenia, jakie wymienili ze sobą tahg i młody bandyta, Kenneth
wiedział, że tak to właśnie się odbędzie.
Delegacja straciła sens, zanim rozmowy w ogóle się rozpoczęły.
Nawer uniósł w górę dłoń i na sali zapadła cisza. Miał w tej chwili większą władzę niż
wuj.
– Ale nie przybyliśmy tu, żeby się smucić! – huknął. – Bawmy się. Tahg przygotował dla
nas ucztę!
Wszyscy spojrzeli na władcę. Aeryss Klawyss powoli skinął głową i zaklaskał.
Otworzyły się drzwi, wniesiono półmiski, tace z pieczywem, dzbany wina. Salę wypełnił
aromat pieczonych mięs, wonnych sosów i świeżego chleba. Przed Kennethem pojawiły się
talerze z kuropatwami i jakimś innym ptactwem, plastrami ciemnego mięsa, małymi
chlebkami o złotej skórce i kilka dzbanów w eskorcie oddziału kielichów różnej wielkości
oraz srebrny półmisek rozmiarów małej tarczy. Porucznik przełknął ślinę. Nie zjadłby teraz
nic, nawet jeśli miałby to być ostatni posiłek w jego życiu.
Zaproszeni goście ruszyli do stołów, zajmując miejsca według nieznanej mu hierarchii.
Nawer bezceremonialnie usiadł po lewicy tahga.
– Piękna uczta, wuju. I pomyśleć, że matka zawsze twierdziła, że tylko bijatyki i
polowania ci w głowie.
Aeryss sięgnął do tacy z ptactwem, gołą dłonią nałożył sobie dwie pieczone kuropatwy i
spokojnie, bez najmniejszego wysiłku, rozdarł jedną na pół. Znużony, Uśmiechnął się ze
znużeniem.
– Wanira nie miała o mnie dobrego zdania od chwili, gdy przyszła na świat, choć
zarządzałem rodowymi włościami, zanim nauczyła się chodzić. Zawsze twierdziła, że to ona
powinna zostać głową klanu i tahgiem wszystkich rodów. I wydaje mi się, że znalazła
wreszcie na to sposób.
Nawer przyjął obelgę bez emocji.
– Och, więc jestem psem chodzącym na smyczy ambicji mojej matki? Niczym więcej,
wuju?
Tahg powoli uniósł do ust połówkę kuropatwy, ugryzł, wytarł palce o obrus i pociągnął
potężny łyk wina.
– Sierp może wyobrażać sobie, że to on ścina zborze, a młotek, że wbija gwóźdź. Lecz
jeden i drugi jest tylko narzędziem. Założę się, że sam nie wpadłbyś na pomysł z tym
przedstawieniem na powitanie. Postawię rzeźbiony tron na to, że ktoś podsunął ci myśl, że
dobrze byłoby ukazać się w tahgowskiej zieleni, ale tak, abym nie mógł zrzucić cię ze
schodów za jej włożenie, bo przecież w trakcie odgrywania Lawonderh właśnie zieleń
przysługuje pierwszemu awenderi. Twoi bandyci wyciągnęli broń, lecz to także jest częścią
ceremonii, więc nie skończą, wisząc na murach. I cała ta przemowa... Jeszcze rok temu
potrafiłeś tylko ryczeć „więcej piwa” i „dawajcie ją tu, zanim przestanie się ruszać”. Dobrze
rozwalasz łby, chłopcze, ale gdy wchodziłeś, widziałem sznurki, które się za tobą ciągnęły i
znikały za drzwiami. Powiedz mu, żeby do nas podszedł.
Nawer poczerwieniał.
– Wejdzie, kiedy uzna za stosowne.
– Oczywiście. Ale czy nie zauważyłeś... Już wszedł, prawda, kapłanie?
Kenneth mrugnął i mężczyzna już stał przy stole. Prosta magia, sztuczki ze światłem i
odwracaniem uwagi jednak robiły wrażenie. Był średniego wzrostu, ubrany w brązową, luźną
szatę, przewiązaną w pasie zwykłym sznurem. Na gładko ogolonych policzkach miał ciemne
tatuaże, wijące się, kręte linie, wspinające się pod oczy i ściekające w dół, po szyi. Uśmiechał
się.
– Czyżbyś nie był zadowolony z naszej uroczystości, tangu? Lawonderh. Uwolnienie.
Dzień, w którym zstąpił do nas Setren. Nie ma większego święta dla prawych synów
Wynde’kann. A w twoim zamku urządza się je ledwo raz do roku, lub nawet rzadziej, jak
słyszałem.
– Plotki – Aeryss wskazał kapłanowi miejsce obok Nawera. – Plotki i oszczerstwa. Jak
zwykle. Długo ćwiczyliście to wejście?
– Tylko raz, Nawer Ta’Klaw to urodzony wyzwoliciel. Zresztą wszyscy widzieli,
prawda? I wszyscy wiedzą, po co nasi goście przybyli, z czym przybyli i dlaczego przybyli.
Imperium, które bardziej polega na traktatach i dyplomacji niż na sile oręża, to pusta skorupa,
dąb wypełniony próchnem, truchło rozdęte gazami. Tak zdaje się pisał jeden z waszych
cesarzy, ledwo sto lat temu, prawda, panie hrabio? Jak on się nazywał? – kapłan zawiesił głos,
uśmiechając się do posła.
– Kalwer-das-Seuwer. Napisał traktat O upadkach krajów – dyplomata nalał sobie wina,
napełnił kielich żony i dopiero wtedy podniósł wzrok na kapłana. – Drugim jego sławnym
dziełem było Kilka słów o polowaniach. Zwłaszcza utkwił mi w pamięci rozdział o szczuciu
młodych psów na niedźwiedzia. Nie pamiętam szczegółów, ale chodziło o to, żeby tego nie
robić, jeśli myśliwy nie jest pewien, że zwierz jest śmiertelnie ranny. Bo inaczej niedźwiedź
może rozszarpać psy i przyjść po myśliwego.
Kapłan nie skrzywił się nawet, chociaż Kenneth spodziewał się właśnie jakiegoś
chłodnego, wyzywającego uśmiechu.
– Och słowa, słowa i słowa. Nic, tylko słowa. Słowa posła mają tym większą moc, im
więcej mieczy za nim stoi. To również ten wasz cesarz, mam rację? Dlaczego nie zapytacie o
sens naszej małej uroczystości? O jej korzenie. Czyżbyśmy aż tak mało warci byli w waszych
oczach, że nie dbacie o nasze zwyczaje i wiarę?
Akustyka znów spłatała im figla i głos kapłana rozszedł się po całej sali. Grobowa cisza
wypełniła ją po brzegi. Kenneth nie musiał się rozglądać, by wiedzieć, że wszyscy się na nich
gapią. Zapachniało mu nagle żelazem i krwią.
Tahg parsknął kpiąco, wypił duszkiem puchar wina, zagryzł połową kuropatwy. Było coś
niemal hipnotycznego w patrzeniu, jak władca Wynde’kann się posila. Tak górski niedźwiedź
mógłby pożerać ofiarę.
– Kapłańskie gadanie – przełknął. – Znasz Meekhańczyków. Wybudowali piękne
świątynie i pilnują, żeby bogowie z nich nie wyszli. Ale wystarczająco wielu z nich wybrało
sobie Setrena na patrona, i wcale nie służą mu gorzej niż my. Tylko nie kłaniają się mu jako
Władcy Wojny. I żadnemu innemu bogowi też nie, bo uznali, że świat wystarczająco długo
kąpał się we krwi z powodu pragnienia Nieśmiertelnych, by zdobyć ten tytuł. I za to ich
szanuję, wygrywają swoje wojny bez wsiadania na boski grzbiet. I potrafią wygrywać nawet
wtedy, gdy wszyscy poszli już kopać dla nich grób.
Rozległo się brzęknięcie kilku pucharów i jakby na dany znak cisza podkuliła ogon pod
siebie i wyniosła się z sali. Szum, gwar, jakiś śmiech wypełniły przestrzeń. Kenneth jednak
nie dał się nabrać, uwaga wszystkich i tak skupiała się na głównym stole.
– I jeszcze raz usłyszę tę sztuczkę z głosem – Aeryss rozdarł na pół drugą kuropatwę – to
zrobię sobie z twojej skóry pochwę na miecz.
Siwowłosy tahg uśmiechnął się przepraszająco do Isawy.
– Wybaczy pani, hrabino, prostacki język. Kapłani Setrena nazywają to Parsknięciem
Byka, kapłani Reagwyra Bitewnym Szeptem, zapewne każda ze świątyń ma własne
określenie na tę sztuczkę. Chodzi o to, by w czasie bitwy wszyscy żołnierze słyszeli głos
dowódcy, mimo hałasu, ryku i szczęku broni. Niestety, ponieważ słyszą go również żołnierze
przeciwnika, więc trzeba najpierw ustalić jakieś skomplikowane hasła i wyuczyć ich całą
armię. Dlatego też umiejętność ta jest bardziej przydatna w czasie nabożeństw. I, żebyśmy
mieli to już za sobą, oto nasz gość, Jawen Oderenn. Oficjalnie kapłan Setrena, powiernik
duchowy mojej siostry, być może jej kochanek. Nieoficjalnie, sługa Setrena Wojownika,
przypisujący sobie tytuł Czerwonego Rogu, czyli bitewnego kapłana kultu. Jednak
przywoływanie mocy boga w czyimś domu, bez zgody gospodarza, to proszenie się o
pocałunek ziemi.
Isawa uśmiechnęła się nieśmiało.
– Pocałunek ziemi?
– Taka nasza tradycyjna kara. Kładzie się skazańca twarzą do ziemi, przykrywa deską, a
na niej układa kamienie. Dopóki się pod nimi nie udusi... och, pobladła pani. Może wina?
– Tak, proszę. – Hrabina podsunęła tahgowi swój puchar. – Jeszcze trochę, jeszcze...
wystarczy.
Umoczyła wargi.
– Czy wspominałam już, że jest znakomite? – Posłała tahgowi słodki półuśmiech.
– Winnice południowego Lodentrey. Dobro, które możemy nabyć tylko drogą wymiany i
handlu, podobnie jak jedwab, znakomitą stal, porcelanę, szkło i inne rzeczy, których sami nie
posiadamy, a które Imperium chętnie przehandluje. Tylko niektórzy głupcy ciągle mają w
głowie wojenną chwałę i moc Setrena Wojownika. Na północy mamy góry i plemiona
Ag’heeri, których Meekhańczycy zwą aherami. Na południu Sawehde, a jego książę obiecał,
że zamieni nasze domy w chlewy dla swoich świń. Na zachodzie, nad morzem, wyrastają mi
pod bokiem osady nesbordzkie, bo jest tam za dużo fiordów i wysp, żebym mógł upilnować
wybrzeża. Od dwudziestu pięciu lat jedyną spokojną granicę mam na wschodzie, a pewien
młody głupiec postanowił właśnie rozpalić wzdłuż niej ogień.
– Ja...
– Milcz, chłopcze, gdy siedzisz przy moim stole. Czy wie pani, hrabino, co przestawiała
ta ceremonia? Ta, którą uszczęśliwił nas Nawer?
– Nie – Isawa-kan-Lawerr spuściła skromnie wzrok. – Ja nie kłaniam się Setrenowi.
– Oczywiście, w Imperium Setrena wybierają na patrona raczej wojownicy, w końcu
podobno rywalizował kiedyś z Reagwyrem o tytuł Pana Bitew. Więc może pan, hrabio, lub
któryś z pana żołnierzy?
Kenneth spojrzał na posła, potem na kapitana i dwóch siedzących naprzeciw
dziesiętników. Najwyraźniej żaden nie miał ochoty zabrać głosu. Poczuł ruch z prawej.
– Koniec trzeciego dnia trzeciej próby. Wyzwolenie i objęcie pierwszego awenderi.
Tahg uśmiechnął się szeroko.
– Wyzwolenie, uwolnienie, różnie to zwą. Wiedziałem, że ktoś z Bergen będzie znał tę
historię. Opowiesz nam ją, dziesiętniku?
Velergorf spojrzał pytająco na porucznika. Kenneth skinął głową. Podoficer sięgnął po
puchar, upił łyk wina i zapatrzył się w przestrzeń. Przy stole zapadła cisza.
– Legendy mówią, że było to w czasach sprzed nadejścia Niechcianych i sprzed
mrocznych wieków. Bogowie nie chodzili wtedy po świecie pod postacią awenderi i
powiadają, że to właśnie Setren, jako pierwszy, postanowił zejść między ludzi, aby lepiej się
nimi opiekować, aby się do nich zbliżyć. Ukazał się kapłanom, choć wtedy nie było jeszcze
kapłanów takich jak dziś, tylko szamani, stojący jedną nogą w królestwie duchów, a drugą w
świecie ludzi, i nakazał, by przygotowali mu naczynie, w które będzie mógł wstąpić. Miało
być odpowiednio mocne i potężne.
Przy fragmencie o szamanach kapłan zamruczał gniewnie, lecz przerwał mu trzask
kolejnej rozdzieranej na kawałki kuropatwy. Tahg uśmiechał się szeroko, Velergorf
kontynuował.
– Pierwszego dnia przyprowadzono wielkiego, szarego wilka, tak potężnego, że potrafił
jednym kłapnięciem szczęk odgryźć człowiekowi nogę. Okaleczył lub zabił dziesięciu
myśliwych, zanim go schwytano w lasach Hawennec. Bóg spojrzał na bestię i wstąpił w jej
ciało. Powiadają, że oczy wilka zapłonęły jak pochodnie, futro zjeżyło się, a... – Dziesiętnik
zająknął się i Kenneth omal nie spadł z krzesła – zaczerwienił. – A... no...
– Tak? – Hrabina od dłuższej chwili wpatrywała się w podoficera, a teraz wychyliła się
jeszcze mocniej w jego stronę, ze szczerą ciekawością w oczach. – Co się stało?
Ona wie, porucznik uświadomił to sobie nagle, doskonale zna tę opowieść, bo jest żoną
posła, co w korpusie dyplomatycznym Imperium oznacza, że sama jest posłem. Musi znać
każdą z miejscowych legend, wszystkie zwyczaje, a barwy klanowe rozróżnia lepiej niż tahg.
Ale jest kobietą i najwyraźniej świetnie się bawi.
– Ten... no, pewien organ mu nabrzmiał, krwią znaczy... tak, że przypominał jeszcze
jedną nogę...
Niebieskie oczy hrabiny zrobiły się jeszcze większe.
– Jaki organ?
– Nieważne, moja droga. – Hrabia najwyraźniej poczuł się w obowiązku przyjść z
pomocą żołnierzowi. – To tylko stara legenda.
– Legenda – westchnęła niskim głosem. – Trzecia noga? Ach! Dlaczego w ciebie nigdy
nie wstąpił żaden bóg, co? – dodała cicho.
Tahg ryknął śmiechem na całe gardło, aż echo poszło po sali. Szum rozmów ucichł jak
ucięty nożem, a wszystkie głowy obróciły się w ich stronę. Kenneth zagryzł wargi i
przymknął oczy, żeby nie patrzeć na krztuszących się ze śmiechu dziesiętników, kapitan avd-
Ponb oddychał ciężko, jakby się dusił, a Nawer wybałuszył oczy i dołączył do wuja. Po
chwili śmiali się wszyscy, nawet kapłan Setrena pozwolił sobie na krótkie parsknięcie. Isawa
siedziała ze wzrokiem wbitym w talerz, uroczo zarumieniona.
Aeryss, wciąż rechocząc, wytarł rękawem załzawione oczy.
– Pięknie, hrabino, przepięknie, ha, ha, ha, no, ale... he, he, he, pozwólmy dziesiętnikowi
dokończyć.
Velergorf podziękował skinieniem głowy i kontynuował:
– Ciało wilka, nawet wilka z północnego Hawennec, nie mogło pomieścić mocy boga, po
chwili zapłonęło jasnym światłem i zamieniło się w garść popiołu. Setren odszedł, nakazując,
by przyprowadzono potężniejsze stworzenie. Po dziesięciu dniach w kręgu przywołania
stanęła klatka z górskim niedźwiedziem. Bestia była tak wielka, że stojąc na tylnych łapach,
wzrostem przenosiła dwóch dorosłych mężów, a zanim ją spętano, zabiła lub poraniła
trzydziestu łowców Gdy niedźwiedź się ocknął i zaczął łomotać o ściany klatki, grube na cal
żelazne pręty wyginały się jak drewniane listwy. Setren obejrzał bestię, ocenił jej siłę,
wielkość i objął ją swoim duchem. – Velergorf zakręcił trzymanym w ręku kielichem,
zapatrzył się w jego wnętrze. – Niedźwiedź ryknął tak, że aż szczyty pękały, a w promieniu
stu mil góry zrzuciły śnieżne okrycie, zasypując lawinami szlaki. Kapłani w kręgu
przywołania padli na ziemię bez zmysłów, klatka rozpadła się na strzępy od jednego
uderzenia łapy I Setren, w postaci niedźwiedzia, stanął pośród nich. Lecz zanim zdołał zrobić
trzy kroki, władca gór także poddał się, nie mogąc utrzymać mocy Nieśmiertelnego. Nagle
zwierz zapadł się w sobie, zaczął kurczyć i maleć, jakby jego ciało wysychało w lodowej
pieczarze. I zanim ktokolwiek się spostrzegł, w miejscu bestii została kupka gnatów i kilka
strzępków futra. Potem powiał wiatr i wszystko rozpadło się w pył.
– Rozumiem, że trzecią próbą był byk.
– Tak, pani hrabino. Lecz zanim sprowadzono byka, kapłani długo wędrowali po
ścieżkach snów i długo naradzali się z duchami przodków. – Podoficer zignorował
poirytowane prychnięcie Jawena. – Niewielu wiedziało, jakie stworzenie może być
potężniejsze od górskiego niedźwiedzia, lecz w końcu jednemu z nich przyśnił się potężny,
rogaty stwór, jakiego nigdy nie widziano w tych stronach. Ciemnobrązowy, wyższy w kłębie
niż rosły mąż, z rogami białymi jak polerowana kość. Tur z puszcz południa, orzekli mędrcy,
gdy opisano im zwierzę. Trzy lata trwało, zanim sprowadzono króla lasów w góry. Tysiąc
futer srebrnych lisów, tysiąc stalowych mieczy i tysiąc beczek pitnego miodu przekazano
żyjącym na południu plemionom w zamian za prawo schwytania i zabrania jednego
przewodnika stada. Stu łowców zapłaciło ranami lub życiem, zanim udało się okiełznać
zwierzę. Lecz gdy stanęło wreszcie w kręgu przywołania, wszyscy stwierdzili, że z wyjątkiem
mitycznych, wielkich jak szare skały bestii dalekiego Południa, nie ma na świecie bardziej
majestatycznego stworzenia. Tur miał od pyska do zadu piętnaście stóp, siedem stóp w kłębie
i dwa długie na cztery stopy rogi. Gdy Setren pojawił się wśród ludzi, nawet on oddał cześć
pięknu i sile zwierzęcia. Nakazał zdjąć pęta bykowi, a gdy wykonano polecenie, stanął przed
nim w chmurze rozświetlonych blaskiem płatków śniegu. Zwierz nie uciekał ani nie wpadł w
szał, przez chwilę mierzyli się wzrokiem – byk i Nieśmiertelny, a potem... potem...
Dziesiętnik zawahał się, spojrzał wyzywająco na kapłana i dokończył:
– Potem Setren pokłonił się bykowi, nisko, przykładając dłoń do serca, i zamarł tak na
chwilę. A gdy się wyprostował, byk pochylił łeb, aż rogi uderzyły o ziemię. Tak odkryto
pierwsze z Praw Objęcia: obejmowana istota musi zgodzić się na to, by bóg w nią wstąpił.
Inaczej ciało nie wytrzyma starcia dusz i zostanie zniszczone. I Setren wstąpił w ciało byka.
Na najdłużej, bo aż na trzy dni. Jednak coś poszło nie tak, bo nagle, w chwili, gdy wszyscy
zaczęli już wiwatować, byk poderwał się do biegu i pomknął przed siebie, tratując każdego,
kto stanął mu na drodze. Zaczęły się trzy straszne dni, w czasie których byk szalał po górach,
atakując wszystko i wszystkich. Niszczył chaty, obalał miejskie mury, rujnował rodowe
zamki. Jego rogi zmieniły barwę na czerwoną, a nogi aż po sam brzuch umazane były krwią.
Każdy, kto znalazł się w zasięgu jego wzroku, ginął i nikt nie był w stanie powstrzymać rzezi.
Śmierć zawitała w góry i doliny. I żaden z kapłanów, szamanów i mędrców nie wiedział,
dlaczego tak się stało, nie wiedział, dlaczego Setren, gdy wreszcie znalazł naczynie, które
mogło pomieścić jego wielkiego ducha, zaczął niszczyć własny lud. Niektórzy byli gotowi
porzucić rodzinne strony i uciekać, udać się w obce miejsce, pokłonić innym bogom. Rozpacz
zagościła w umysłach, zwątpienie ogarnęło dusze. Czarne myśli i gorzkie słowa wypełniły
jadem serca.
Dziesiętnik zamilkł, pociągnął z kielicha, znów zapatrzył się w jego wnętrze. Przy stole
zapadła cisza.
 – Trzeciego dnia pod wieczór, gdy padło już wiele gorzkich, pełnych rozpaczy słów, w
krąg mędrców i starszyzny plemiennej wstąpił młody wojownik. Dziś wszystkie rody
twierdzą, że pochodził właśnie z ich krwi, lecz tak naprawdę nie wiadomo, kto mu był
krewnym. Powiedział, że to nie Setren niszczy i tratuje góry, lecz byk, który nie potrafi pojąć
rozmiarów swojej nowej mocy. Duch zwierzęcia mógł się zgodzić na objęcie i ustąpić
miejsca duszy boga, lecz jego umysł, umysł dzikiej bestii, umiejący tylko jeść, pić, walczyć z
konkurentami o dostęp do samic, nie może pojąć, co się dzieje. Widzi teraz świat w inny
sposób, zmysłami Nieśmiertelnego, i to doprowadza go do szału. A Setren z jakiegoś powodu
nie może się uwolnić. Tak odkryto drugie z Praw Objęcia: bóg może wejść w czyjeś ciało,
lecz nie zdoła opuścić go, jeśli umysł i dusza właściciela nie zgodzą się na to, a byk nie tylko
nie potrafił wyrazić takiej zgody, lecz w ogóle nie mógł pojąć, co się wokół niego dzieje.
Przyprowadziliśmy niewłaściwe naczynie, powiedział młody wojownik i wyszedł,
zostawiając zdumioną starszyznę. Wziął płaszcz, nie wiemy, w jakim kolorze – żołnierz
spojrzał na Nawera – topór i poszedł na spotkanie bestii. Nie musiał jej szukać, byk, jakby
wiedziony głosem przeznaczenia, odnalazł go, ledwo młodzieniec opuścił spotkanie
starszych. Stanęli naprzeciw, człowiek i bestia, pierwszy z bohaterów i na wpół oszalały bóg,
pierwszy z awenderi i ten, który miał go objąć. Powiadają, że byk tak spuchł od
przepełniającej go mocy, że urósł jeszcze o stopę, a jego rogi nabrały barwy głębokiej
czerwieni i zrobiły się na wpół przezroczyste, jakby wytoczono je z kryształu. Oczy miał
czarne, sierść także, nogi jak pnie drzew. Młodzieniec spojrzał na byka, pokłonił mu się i
powiedział: „Panie, naczynie nie może być mniej warte od tego, co je wypełnia, a wielkość i
siła nie ma znaczenia dla duszy. Ja będę twoim naczyniem”. Podobno w starym języku „być
naczyniem” wymawiało się av’deery. Stąd właśnie po świecie rozniosła się taka nazwa na
tych, którzy byli obejmowani przez bogów. Byk zaryczał tylko i ruszył do ataku, lecz
wojownik uskoczył w bok i cisnął toporem w jego łeb. Nasi mędrcy powiadają, że Setren
wycofał swoją moc z ciała zwierzęcia, odebrał mu atrybuty bożego naczynia i topór
rozszczepił łeb bestii na dwoje. I w chwili, gdy serce byka przestało bić, duch Setrena opuścił
ciało zwierzęcia i objął nowe. To było krótkie objęcie, trwało ledwie kilka godzin, bo ludzkie
ciało, nawet jeśli wypełnia je potężny i dzielny duch, nie jest w stanie udźwignąć całej mocy
boga. Wypala się od środka jak lniana szmatka, owinięta wokół rozżarzonego do białości
kamienia. Tak poznano trzecie z Praw Objęcia: bóg nie może zstąpić w jednego człowieka na
dłużej, bo jego duch jest zbyt potężny. Bóg, który chce chodzić między ludźmi, potrzebuje
wielu naczyń. Im jest potężniejszy, tym więcej. Powiadają, że w czasach Wojen Bogów
Setren chodził pomiędzy ludźmi pod postacią ośmiu, a czasami dziesięciu awenderi. Lecz
wiązało się to z osłabieniem jego rozproszonej mocy, bo choć pojedynczy awenderi przenosił
potęgą stu największych magów tamtych czasów, to jednak nie był całkowicie
niezwyciężony. A jeśli ginął, gdy w pobliżu nie było nikogo gotowego na objęcie, to sam bóg
doznawał ogromnego uszczerbku. Tak powiadają nasi mędrcy, w Bergen... – zakończył cicho
dziesiętnik.
Opróżnił kielich jednym haustem i postawił go z brzękiem na stole. Przez chwilę wszyscy
milczeli.
– Piękna historia – hrabina zaśmiała się perliście i zaklaskała. – Piękna, mądra i jaka
prawdziwa. Rozumiem, że tutejsza wersja nieco się różni od tej z Bergen?
Zwróciła się wprost do kapłana. Jawen Oderenn chrząknął, poprawił się na krześle i przez
chwilę wyglądał, jakby miał zamiar zignorować hrabinę. Tahg sięgnął do półmiska z
ptactwem i nałożył sobie kolejną porcję.
– Też jestem ciekaw – mruknął. – Odkąd sięgam pamięcią, kapłani zawsze wadzili się o
szczegóły, czy byk padł po jednym ciosie, czy po trzech, czy miał osiem stóp w kłębie, czy
osiem i pół, czy rogi były czerwone jak świeża krew, czy też jak taka na wpół zaschnięta, i
takie tam duperele. Jaka jest oficjalna wykładnia kultu?
– Jeden cios, lecz po nim ciało byka znikło, a na jego miejscu pojawił się piękny
młodzieniec, Setren we własnej postaci. To był pierwszy i jedyny raz, gdy Nieśmiertelny
zaszczycił ludzi swoją bezpośrednią obecnością. Nagroda za odwagę i wiarę wybranego,
świętego wojownika. Wojownik ten został potem żywcem uniesiony do dziedziny Setrena, by
na wieki zasiadać u jego boku.
Aeryss parsknął kpiąco.
– Hm, czyli mamicie tych młodych durniów, którzy tatuują sobie rogaty topór na ciele,
tym co zwykle, życiem u boku boga. Nieśmiertelnością i wiecznym szczęściem. Zawsze mnie
zastanawiało, dlaczego ci wszyscy święci mężowie, mącący gówniarzom w głowach, sami nie
podążają ich śladem. A może raczej, czemu sami nie idą na czele, co?
Nawer poczerwieniał.
– Wuju!
– Siedź chłopcze spokojnie i nie podnoś na mnie głosu. – Kolejna kuropatwa została
rozdarta na kawałki. – Odegrałeś swoją rolę, miałeś wielkie wejście i chwilę poklepywania po
plecach, ale teraz rozmawiam z prawdziwym przywódcą waszej bandy. Co będzie następne,
Oderenn? Podpalicie całą granicę? Zaczniecie łupieżcze rajdy w głąb Imperium? Ogłosicie
świętą wojnę? Nawet jeśli Meekhan ściągnie wszystkie wojska na wschód, nadal będzie miał
dość sił, żeby was zgnieść. Sama Górska Straż w przygranicznych prowincjach to prawie
sześć tysięcy ludzi. Sądzicie, że pozwolą wam bezkarnie łupić i mordować?
– No nie wiem. – Kapłan uśmiechnął się chłodno, rozparł wygodnie na krześle. – Sam
jestem ciekaw, jak sławne oddziały górskich wojowników postąpią w takiej sytuacji. Czy
znów będą wykrwawiać się w interesie najeźdźców z południa? Co pan o tym sądzi,
poruczniku? Jest pan co prawda ćwierćkrwi Meekhańczykiem, ale to nie powinno mieć
znaczenia. Czy Wessyrczycy dochowają wierności Imperium? Czy znów będą przelewać
krew za cudze interesy? A może pójdą po rozum do głowy i zobaczą swoją przyszłość w
blasku chwały Setrena Wojownika? Przybysze z południa wystarczająco długo rządzili się w
tych górach.
Kenneth nagle znalazł się w centrum uwagi, nawet poselska para wlepiła w niego wzrok.
A kapłan uśmiechał się i patrzył. Porucznik nie lubił ani takich spojrzeń, ani takich
uśmieszków.
– Może odpowiem pewną historią? – zapytał.
– Och, dzień na opowieści! – Isawa wydawała się absolutnie szczęśliwa. – Prosimy.
– Trzy lata temu zjechał do nas w góry baron Kenv-gez-Lawaar, daleki krewny księcia
bes-Hana. Chciał położyć sobie przed kominkiem skórę górskiego niedźwiedzia, bo jak
powiadają, nie ma potężniejszych bestii na świecie niż te, które żyją w naszych lasach.
Wynajął trzech miejscowych przewodników, którzy mieli pomóc wytropić zwierzynę, i ruszył
na polowanie. Miesiąc błąkali się po lasach. Daremnie. Rozwścieczony baron nie tylko po
powrocie odmówił zapłaty przewodnikom, lecz na dodatek kazał ich oćwiczyć kijami,
oskarżając o to, że umyślnie wodzili go na manowce. Nie opuścił gór. Na przełęczy jego
orszak został otoczony przez żołnierzy Górskiej Straży, a on sam, po aresztowaniu, spędził
trzy miesiące w jamie, zanim krewni nie wypłacili potężnej nawiązki poturbowanym
tropicielom i nie wykupili go z lochu. Wyrok na barona wydał Derwel Mawonk, miejscowy
sędzia praw, a potwierdził go Banel-lad-Weryt, cesarski zarządca prowincji.
– Pamiętam. – Hrabina posłała wokół stołu kolejny promienny uśmiech. – Reneyr-bes-
Hana wściekał się przez cały następny rok, słał nawet listy do cesarza, ale nic nie wskórał.
– Właśnie. Więc ujmę to tak, kapłanie. Dopóki nasi sędziowie mogą posyłać
meekhańskich arystokratów do lochu, dopóty Wessyrczycy będą uważali się za część
Imperium. Ruszcie granicę, a przekonacie się o tym.
Nawer poderwał się na nogi.
– Róg ma wrócić do nas!
– Dolina Gewenah nie była spornym terenem, dopóki Wynde’kann nie zajęło ziem na
południe od niej – wtrącił hrabia. – A zajęliście je, tępiąc bitewny kult Setrena, o ile mnie
pamięć nie myli.
– Nie my, tylko ja – tahg skrzywił się gniewnie. – I nadal są tacy, którzy chętnie
wykopaliby mi za to grób. Lecz wielu z tutejszych pamięta, jak odrodzony kult poczynał
sobie wtedy w Lawerd i Konelaz, ile klanów wybito do nogi, bo nie chciały pokłonić się
Rogatemu Toporowi. Poprowadziłem wojska na południe, by ukręcić łeb małemu potworowi,
zanim podrośnie. Nie sądziłem, że odrodzi mi się cierniem w boku, i to takim z mojej własnej
krwi.
– Więc ukręć mu łeb i teraz, tahgu... – Kapłan uniósł brwi, wykrzywił się ironicznie. –
Wezwij przybocznych i każ wrzucić Nawera do lochu. Niech twoja straż uderzy na jego ludzi,
ledwo trzystu, toż to żadna siła. Jeden rozkaz i sprawa załatwiona.
Aeryss podniósł się lekko, oparł pięści na stole, poczerwieniał.
– Nie drażnij mnie, kozi wypierdku. Schowaliście się za tym młodym durniem jak za
tarczą, bo wiecie, że obiecałem jego matce, że będę o niego dbał jak o rodzonego. Ale nie
sprawdzaj, czy ten łuk da się napiąć jeszcze mocniej, bo pęknie ci w rękach. Ja...
Hrabina wyciągnęła rękę i delikatnie dotknęła dłoni tahga.
– Myślę, panie, że ja z mężem nie powinniśmy być świadkami tej rozmowy. Pójdziemy
zapoznać się z co znaczniejszymi przywódcami klanów, których twój siostrzeniec zaprosił tu
specjalnie dla nas. Mam nadzieję, Nawerze Ta’Klaw, że dokonasz prezentacji?
Spojrzała tak, że kamień by nie odmówił.
Nawer zamarł i uśmiechnął się niepewnie, zerkając na kapłana. Isawa nie dała mu szans,
szeleszcząc suknią, już była przy jego boku, poufale wzięła pod rękę i zaśmiawszy się
perliście z czegoś, co sama powiedziała, pociągnęła w stronę sali. Hrabia poderwał się i
podążył za nimi.
Przy stole zapanowała głęboka cisza.
– Powinno się codziennie prać go po tyłku, ledwo skończył trzy lata. Może nauczyłby się
słuchać starszych. – Tahg usiadł, nalał sobie wina i wypił duszkiem. – Uuuch, tu na północy
nie uświadczysz owoców, które dawałyby taki trunek. Powiedz mi, kapłanie, jak daleko kult
zamierza się posunąć? I dlaczego?
– Setren domaga się należnego mu miejsca. Nie ustaniemy, dopóki go nie odzyska.
– Rozmawiałeś z nim? Stanąłeś między Zakrzywionymi Rogami i usłyszałeś głos
Nieśmiertelnego? Mówią, że kapłan mojego ojca, stary Gares, gdy już osiągnął odpowiednią
moc, potrafił wybrać się ścieżkami ducha na spotkanie ze swoim bogiem. Zamykał się wtedy
w komnacie, a gdy z niej wychodził, służba znajdowała na posadzce kawałki mchu, błoto,
liście z drzew, które nie rosną tak daleko na północy, wilgotną, pachnącą mrocznymi
puszczami ziemię. Setren po raz pierwszy za zgodą związał się z ciałem rogatego tura i chyba
polubił tę formę. Byłeś w jego królestwie, kapłanie? Chodziłeś w cieniach drzew wyższych
niż góry? Deptałeś czarnoziem, którego nigdy nie dotknęła stopa człowieka? Spojrzałeś w
oczy boga?
Jawen Oderenn milczał, popatrując spod zmrużonych powiek na władcę. Po chwili
opuścił wzrok.
– Nie, nie byłem – powiedział wreszcie. – Ani ja, ani nikt z moich braci. Ścieżki ducha to
droga dla tych, którzy są już jedną nogą na drodze do Domu Snu. Ja mam jeszcze zbyt dużo
do zrobienia tutaj.
– Na przykład zorganizowanie skrytobójstwa?
Aeryss przez kilka chwil wpatrywał się w skamieniałego kapłana.
– Nic nie powiesz? – parsknął pogardliwie. – Nie jesteś zbyt dobry w tę grę, prawda?
Gdybyś chciał mi zamącić w głowie, powinieneś wybuchnąć oburzeniem albo udać
zdziwienie i zapytać, o co mi chodzi. I zrobić to bezzwłocznie. Myślałeś, że twoje zbiry nie
znaleźli poselstwa lub zrezygnowali z ataku. Nie sądziłeś, że spotkali na swej drodze Górską
Straż. Na przyszłość, jeśli zamierzasz założyć wśród kultu jakiś zakon fanatycznych
zabójców, nie pozwalaj im tatuować sobie toporów na ciele. To, w razie niepowodzenia,
utrudnia wykręcenie się od odpowiedzialności.
Kapłan milczał i prawie dało się zobaczyć jego myśli. Kenneth wiedział, co powie, zanim
otworzył usta.
– Nic o tym zamachu nie wiedziałem. Winni zostaną ukarani, masz moje słowo, tahgu.
– Doprawdy?
– Tak, z całą pewnością. Zamordowanie posłów, i to na terytorium Imperium, nic by mi
nie dało. O wiele lepiej jest tak, jak jest, gdy przybyli tu i zostali publicznie upokorzeni.
– Nie powiedziałem, że to było na ziemiach Imperium.
Po ostatnich słowach tahga zapanowała lodowata cisza. Nieoczekiwanie przerwał ją
wybuch śmiechu na sali. Kenneth obejrzał się, hrabina w towarzystwie męża i Nawera
zatrzymała się przy jednym ze stołów i musiała powiedzieć coś, co rozbawiło do łez
większość obecnych przy nim osób. Ona sama, wdzięcznie wspierająca się na ramieniu męża,
uśmiechała się promiennie i szczerze. Po chwili pociągnęła swoich towarzyszy dalej.
Tahg nie spuszczał z niej oczu.
– Taka kobieta. Jakich mogłaby dać mi synów!
Wszyscy przy stole spojrzeli na niego równocześnie. Bennelt-avd-Ponb otworzył usta.
– Nie kapitanie, to nie to, co pan myśli. Ten obleśny, barbarzyński staruch nie zapłonął
żądzą do przepięknego meekhańskiego kwiatu. – Tahg uśmiechnął się swobodnie, niemal
rzewnie, i kontynuował, nie odrywając spojrzenia od przemieszczającej się po sali hrabiny. –
Tępy osiłek, tak o mnie mówili w młodości. A przecież trzydzieści pięć lat siedzę na
rzeźbionym tronie i trzymam w ryzach najbardziej zawziętą, mściwą i upartą bandę klanów,
jaka kiedykolwiek mieszkała w tych górach. Zapobiegam rzeziom, łagodzę spory, prowadzę
na wojny, a i tak jedyne, co o mnie mówią, to że potrafię zabić człowieka uderzeniem gołej
pięści. I może właśnie dlatego, że uważają mnie za zwykłego prostaka, ciągle tu jestem. Bo
wydaję się mniej groźny niż ktoś inteligentny i sprytny. Czasem najlepiej udawać głupszego i
mniej niebezpiecznego, niż się jest w istocie, nieprawdaż?
Oderenn zdołał się już opanować i wpatrywał się teraz w tahga uważnie.
– Co to ma do naszej pięknej hrabiny? – zapytał.
– „Piękna hrabina” – władca Wynde’kann parsknął cicho. – Brzmi niemal dokładnie jak
„tępy osiłek”. Niegroźnie, prawda? Wy też, i pan, kapitanie, i żołnierze walecznej Górskiej
Straży, nie zorientowaliście się, kto tu jest właściwie głównym posłem. Mam rację? Wszystko
przez to, że w meekhu nie istnieje słowo na określenie kobiety dyplomaty. Dlatego w
pismach, które wymieniałem z Wielkim Gubernatorem, mówiło się tylko o parze poselskiej
albo o dyplomacie pierwszego stopnia i towarzyszącym mu dyplomacie czwartego stopnia. I
twoi szpiedzy, kapłanie, którzy czytali te listy, założyli, że to hrabia jest dyplomatą
pierwszego stopnia, a jego żona tylko ozdóbką, taką broszą przy koszuli, z ceremonialnym
tytułem dyplomaty czwartego stopnia.
 Kapitan jazdy zabębnił palcami o stół.
– To niemożliwe. Dyplomata pierwszego stopnia jest Głosem Imperium.
– Właśnie. Ma prawo zawierać umowy, podpisywać traktaty, a nawet wypowiadać wojny,
jakby sam był cesarzem. Jego słowo jest decydujące i nawet imperator nie może samowolnie
zmienić decyzji dyplomaty pierwszego stopnia. Do tego potrzebna jest wola władcy i Rady
Pierwszych. Podobno w całym Korpusie Dyplomatycznym Imperium jest tylko siedmiu ludzi
z tym tytułem. I nie dostaje się go za pochodzenie czy majątek. Powiadają, że jeśli kogoś z tej
siódemki związać i wrzucić do dołu z jadowitymi wężami, to po godzinie namówi je, żeby
rozplątały mu więzy i utworzyły ze swoich ciał linę, po której wyjdzie na powierzchnię. A
więc rozsiądź się wygodnie, kapłanie, i patrz, jak uspokaja się kłębowisko węży.
Kenneth oderwał wzrok od Aeryssa Klawyssa i przeniósł go na salę. Z pozoru niewiele
się działo, poselska para wędrowała od stołu do stołu, od klanu do klanu, zatrzymywała się,
wymieniała kilka zdań, głównie ze starszyzną, ktoś się zaśmiał, ktoś inny powiedział kilka
słów głośniej, lecz utonęły one w ogólnym gwarze wielkiej sali. Nie działo się nic
szczególnego.
Dopiero po chwili spostrzegł, jak działa czar hrabiny. Osoby, do których podchodziła,
sztywne i wyniosłe, miękły jak wosk. Znikały groźne miny, zmarszczone czoła, atmosfera
rozluźniała się na jego oczach. Mężczyźni byli oczarowani, ci, z którymi rozmawiała,
wykręcali głowy, próbując nie stracić jej z oczu. A kobiety... Hrabina właśnie podeszła do
najliczniejszego klanu, zajmującego miejsce przy stołach pod lewą ścianą, i po krótkiej
prezentacji zaczęła rozmowę z siedzącą pośrodku matroną, niemal zupełnie ignorując
towarzyszącego jej starego mężczyznę w błyszczącej brygantynie. Lekki uśmiech, wymiana
kilku zdań, delikatne dotknięcie klanowej chusty. Nagle kobieta, do tej pory poważna i
pochmurna, uśmiechnęła się szeroko i rzuciła coś do siedzącego obok starca. Cała grupa
wybuchła gromkim śmiechem, w którym wyróżniał się przejrzysty, perlisty głos hrabiny. Sala
ucichła, próbując dociec, co tak wszystkich rozbawiło. Po chwili Isawa nachyliła się do
kobiety i przez kilka uderzeń serca szeptała jej coś do ucha.
– He, he, ona dobrze wie, kto rządzi u Heg’lannów – mruknął tahg. – Patrzcie teraz.
Hrabina, w towarzystwie męża i uśmiechającego się niepewnie Nawera, oderwała się od
wciąż rozbawionego towarzystwa i ruszyła pod przeciwległą ścianę. Przy stołach zostały
przynajmniej dwa klany, które pominęła.
– Widzicie? A’nelowie i ci złodzieje bydła starego Kannera zostali z niczym – Aeryss
mówił cicho, nie spuszczając wzroku z wędrującej po sali kobiety. – Od dwóch lat zmawiali
się z Heg’lannami i kilkoma innymi zachodnimi klanami, a teraz siedzą w kącie i
zastanawiają się, czy to, że cesarski poseł ich zignorował, to zamierzona obelga, czy też tak
mało liczą się w planach Imperium, że dyplomatka po prostu przypadkowo nie zwróciła na
nich uwagi. I myślą, dlaczego Ceballa Heg’lann śmiała się z żartów hrabiny i co też ta obca
kobieta tak długo szeptała jej do ucha. Cała pajęcza sieć intryg, którą utkali mi na zachodzie,
właśnie została zerwana. Teraz przez następny rok będą sobie skakać do gardeł i oskarżać o
zdradę, bo jeden ufa drugiemu tak samo jak ryba wydrze. Gdybym mógł, wynająłbym ją od
cesarza na pół roku. Samymi uśmiechami doprowadziłaby do tego, że ludzie wybiliby do nogi
ten twój durny kult, kapłanie.
Jawen Oderenn już się nie uśmiechał. Nie spuszczając wzroku z hrabiny, zmrużył oczy,
zacisnął usta. Tahg obrócił ku niemu szeroką twarz.
– Trudno ci zrozumieć, jak to działa, co? Ty, który już uważasz się za Syna Topora, choć
nie masz jeszcze dość odwagi, żeby oficjalnie przyjąć ten tytuł, ciągle nie potrafisz wniknąć
w dusze tutejszych górali. Dla większości z nich istnieje tylko klan. Przez całe życie
dziewięciu na dziesięciu ludzi, jakich spotykają, należy do niego, a ten dziesiąty to najczęściej
przeciwnik na polu bitwy. Rodzą się, żenią, wychowują dzieci i umierają w promieniu
jednego, góra dwóch dni drogi od głównej siedziby, i większość z nich nigdy nie zapuszcza
się dalej. Tylko ród jest dla nich oparciem, tylko klanowi ufają. Czasem grupy mieszkające
dwadzieścia lub trzydzieści mil od siebie mówią tak różną gwarą, że do handlowania
potrzebują tłumaczy. Potrafią się zjednoczyć tylko wtedy, kiedy wskaże się im wspólnego
wroga.
– Imperium to wróg.
– Nie. Nie dla nich. Większość z tu obecnych pierwszy raz widzi na oczy Meekhańczyka
czystej krwi. Takiego z głębokiego południa, z serca Imperium. Bo dla nich sto mil stąd to
kraniec świata. Za granicą mają przede wszystkim Wessyrczyków, czasem mocno już
skoligaconych z meekhańskimi osadnikami, lecz w gruncie rzeczy to swoi obcy. Powiem ci,
czego się spodziewali jeszcze pół godziny temu. Byli przekonani, że posłowie Imperium, po
podobnym pokazie i po ujawnieniu tajemnic negocjacji, będą bladzi i roztrzęsieni, ze strachu
nie będą mieli śmiałości spojrzeć im w oczy. Że spędzą całą ucztę, schodząc wszystkim z
drogi i udając, że ich tu nie ma. A tymczasem widzą nas, jak rechoczemy na całe gardło,
żartujemy i pijemy. Ten dowcip o trzeciej nodze, pamiętasz? Nawet mnie zaskoczyła. A
potem poseł z żoną, w towarzystwie Nawera, schodzi do nich i zachowuje się tak, jakby nic
się nie stało. Jakby ujawnione sekrety były jakąś błahostką. Hrabina uśmiecha się i
promienieje, jej mąż jest spokojny i opanowany. W żaden sposób nie widać, by przejmowali
się tym, co się stało. Może więc wieść o przeniesieniu wojsk na wschód to plotka? Może to
nieprawda, że Meekhan spodziewa się kolejnej inwazji? Ten i ów odważy się zapytać, lecz
cóż usłyszy? Że to zwykłe ruchy wojska, które nie powinno zbyt długo siedzieć w miejscu, bo
się nudzi. Zresztą za dwa czy trzy miesiące ma być wielki przegląd przygranicznych
regimentów, więc pewnie wszyscy wrócą. Hrabia zapyta kilku przywódców, czy nie byliby
zainteresowani zakupem zboża, bo będzie później o tym ze mną rozmawiał. Poda przy tym
tak niską cenę, że natychmiast się zgodzą. Oczywiście to nie musi być zboże, może chodzić o
soloną wołowinę, fasolę czy groch, albo wino. Nieważne... Słuchasz, kapłanie? Tak prowadzi
się politykę. Nie waląc młotem między oczy, lecz smarując ścieżkę miodem, żeby zwierz sam
poszedł tam, gdzie chcemy. Teraz część klanów dojdzie do wniosku, że Imperium nie czuje
się zagrożone, skoro zamiast gromadzić żywność w twierdzach i zamkach, robić zapasy w
miastach, jest gotowe sprzedawać ją za bezcen. Ci, do których poselska para nie podeszła,
poczują się oszukani i będą gotowi skoczyć do gardeł tym, którzy mogą zyskać coś na takim
handlu. Komuś mimochodem zaproponuje się zakup świetnej broni po dobrej cenie, a jego
sąsiedzi zaraz zaczną patrzeć na niego wilkiem. Nie będzie koalicji rodów gotowych do walki
z wrogiem pod sztandarem Setrena. A gdy następnym razem mój siostrzeniec będzie chciał
zwołać klany, odpowiedzą mu tylko najbardziej zawzięci. Zresztą, patrz teraz na salę,
kapłanie.
Na początku uczty miejsca przy stołach znajdujących się przy podwyższeniu były puste.
Przedstawienie Nawera wymiotło większość neutralnych klanów pod przeciwległą ścianę.
Teraz Kenneth nawet nie zauważył, kiedy to się stało, ławy w pobliżu stołu z gośćmi z
Imperium zaczęły się zapełniać. W większości zasiadali na nich mężczyźni w lepszych
zbrojach i kobiety w sukniach z droższych materiałów. Czyli rodowa starszyzna. Niemal
każdy klan, do którego podeszła poselska para, wysyłał kilku swoich przedstawicieli bliżej
tahga. Wyglądało na to, że w Wynde’kann prądy polityczne zmieniają się błyskawicznie.
Klawyss znów śledził wzrokiem hrabinę.
– Ta kobieta potrafiłaby w trzy miesiące odebrać mi tron. Gdyby zechciała urodzić mi
dziecko, zapłaciłbym za nie dziesięciokrotną wagę w złocie.
Kapitan sapnął, zgorszony.
– To nic zdrożnego, kapitanie. – Kenneth gestem powstrzymał oficera od zerwania się na
nogi. – To uznany zwyczaj. Mężczyzna, który chce mieć legalne potomstwo, ale nie chce
żony, może zawrzeć z kobietą odpowiedni kontrakt. Zgodnie z nim ona urodzi dziecko, po
czym zniknie z jego życia. On ma obowiązek mieszkać z nią i łożyć na jej utrzymanie w
czasie ciąży i przez rok po niej. Ona, oczywiście, ma być mu wierna. Niektóre młode kobiety
zbierają tak na posag. Władcy, którzy chcieli przedłużyć ród, a z przyczyn politycznych
woleli nie zawierać małżeństwa, korzystali z takich usług. Choć zwyczaj ten nie jest dziś już
zbyt często stosowany
– Dlaczego? – kawalerzysta opadł na krzesło.
– Bo kobiety niechętnie oddawały dzieci, a poza tym jak przez dwa lata mieszkasz z babą
pod jednym dachem, to stwierdzasz, że lepszy demon znany niż obcy i najczęściej w końcu
się żenisz – wyjaśnił Varhenn z krzywym uśmiechem. – Moja matka dorwała tak ojca... Nie
ma pan, kapitanie, pojęcia, jak one potrafią być miłe, dopóki nie zacisną ci na szyi
małżeńskiego sznura. Sam miód. A potem... eeech...
– Ma pan żonę, kapitanie? – Tahg postanowił zmienić temat rozmowy.
– Narzeczoną... To najwspanialsza dziewczyna, jaką spotkałem w życiu. – Kawalerzysta
posłał wokół wyzywające spojrzenie.
– Oczywiście. – Klawyss mrugnął do nich porozumiewawczo.
 Wszyscy uśmiechnęli się kwaśno.
– O czym mówicie? – Hrabina pojawiła się nagle przy głównym stole, cała w rumieńcach
i uśmiechach. – O odciskach na stopach czy o kobietach?
Władca Wynde’kann wyciągnął rękę i pomógł jej usiąść.
– Skąd takie przypuszczenie, pani hrabino?
– Mężczyźni krzywią się, jakby bolały ich zęby, tylko gdy rozmawiają o chorobach lub o
kobietach. Prawdziwych kobietach, oczywiście, nie zabaweczkach do łóżka. – Przyjrzała się
każdemu z nich z osobna, wywołując falę zakłopotania. – I to się nigdy nie zmieni. Gdzie
kapłan?
Kenneth wlepił wzrok w krzesło, na którym, głowę dałby sobie uciąć, jeszcze przed
chwilą siedział Jawen Oderenn.
– A gdzie mój bratanek? – Tahg nie wyglądał na zaskoczonego.
– Zostawił nas przed chwilą i znikł. Miałam wrażenie, że czuje się skrępowany ciepłym
przyjęciem, jakie zgotowali nam niektórzy z twoich poddanych, panie. Myślę, że jakąkolwiek
umowę podpiszemy, oba nasze kraje na tym zyskają.
– Nie wątpię, moja droga. – Aeryss Klawyss nadal miał minę, jakby zastanawiał się nad
zaproponowaniem hrabinie kontraktu na urodzenie dziecka. Oczywiście o ile Imperium
zgodziłoby się na wypożyczenie mu swojego dyplomaty pierwszego stopnia do takich celów,
i to na dwa lata. Porucznik zastanawiał się, czy ona sama w ogóle rozważyłaby taką
propozycję. Nie dałby sobie głowy uciąć, że nie.
Uśmiechnął się pod nosem. Mimo wszystko wyglądało na to, że ta misja dyplomatyczna
nie zakończy się fiaskiem. Mógł się odprężyć.
– Szpieg!!! – głos wypełnił salę z siłą grzmotu, wybuchającego pod czaszą dzwonu. –
Szpieg w zamku! Zdrada!!!
Kenneth zamarł, Bergh niemal upuścił kielich z winem. Andan i Varhenn jednocześnie
spojrzeli w stronę drzwi i zerwali się z miejsc, sięgając po broń.
– Siadać! – porucznik szczeknął rozkaz, zanim ich dłonie dotknęły rękojeści, dokładnie w
tym samym momencie, w którym padł on także z ust hrabiny. Nawet intonację i akcent mieli
identyczne. Dziesiętnicy zamarli, po czym powoli, jakby niewidzialna dłoń przyciskała ich do
krzeseł, usiedli z powrotem.
– Rozkazy moim żołnierzom wydaję osobiście, hrabino – Kenneth nie odwrócił się w
stronę drzwi, ignorując narastający na sali gwar. – Proszę mnie w tym nie wyręczać.
Spojrzał jej w oczy.
– Dobrze, panie poruczniku. – Hrabina nie uśmiechała się już, gdzieś znikła
promieniejąca radością, rozszczebiotana piękność. Miał przed sobą zawodowego dyplomatę,
dla którego życie i śmierć to dwie strony jednej monety. Momentalnie pozbył się wątpliwości.
Gdyby interes Imperium tego wymagał, zostałaby kochanką Aeryssa i urodziła mu nawet
tuzin dzieci. – Niech pan tylko ich pilnuje. Proszę.
 Nie dał się nabrać, to „proszę” było formalnym rozkazem.
– Pani...
Ten szept padł z ust Velergorfa, dziesiętnik pobladł, ręce mu drżały. Kenneth powoli
obrócił się przez ramię i spojrzał na środek sali, na postać wleczoną po posadzce przez dwóch
przybocznych Nawera. W pierwszej chwili pomyślał, że to jeden z jego ludzi, brudnobiała
płachta okrywała więźnia jak tren. Zamrugał, odganiając przywidzenie. Za żadnym z jego
strażników okrycie nie wlokłoby się w taki sposób, ten ktoś musiał mieć nie więcej niż pięć
stóp wzrostu. Spojrzał na jasną czuprynę i już wiedział, że gdy zobaczy zakrytą włosami
twarz, będzie to płaskie oblicze dzieciaka, którego Varhenn uratował w śmierdzącym zaułku
w Arberden.
Jeńca ciągnięto wolno, tak by wszyscy mogli się przyjrzeć tkaninie i wyszytym na niej
znakom. Gwar wypełniał salę aż do chwili, gdy ludzki tłumok został rzucony na posadzkę
przed stołem meekhańskich gości. Wtedy zapanowała cisza.
– Posłowie! – głos ponownie wypełnił salę. – Delegaci! Z misją pokoju i gotowymi
traktatami! A gdy podejmujemy ich ucztą, szpiedzy Imperium węszą koło zamku, szukają
słabych punktów w murach, przepatrują ścieżki przez góry! Zdradą podszyte są te rozmowy i
zdradę przynieśli ci posłowie! Jadem zatrute są ich języki i pochlebstwa!
Jawen Oderenn wynurzył się zza drzwi, mając przy boku Nawera. Uśmiechał się
paskudnie, nie przestając mówić.
– Gdzie się podziała mądrość naszego tahga?! Gdzie jego sławna przebiegłość?!
Dlaczego karmi żmije własną krwią, gdy powinien im zdeptać łby, zanim wpełzły do jego
domu?
Aeryss wstał i na widok jego miny uśmiech zniknął z ust kapłana. Gdyby byli w sali sami,
Kenneth nie postawiłby na jego życie koziego bobka. Ale nie byli, więc po chwili Oderenn
kontynuował. Już ciszej.
– Tego szpiega złapano, jak kręcił się wokół murów zamku, tahgu. Schwytano w chwili,
gdy podkradał się pod bramę. Odpowiedz nam, po co Imperium wysyła posłów, jeśli za nimi
idą szpiedzy? Zapytaj swoich gości, ilu takich jak ten kręci się jeszcze po okolicy i czy nie
towarzyszy im armia, która jednym uderzeniem mogłaby zdjąć głowę z karku naszemu
królestwu? Czy dla Imperium zabicie całej rodowej starszyzny nie byłoby świetnym wstępem
do podboju?
Gwar wybuchł ponownie. Porucznik odniósł wrażenie, że każdy krzyczał na każdego, a
wymachiwanie rękami i wygrażanie pięściami było tak samo ważne jak zwykłe słowa.
Niektórzy już zrywali się z miejsc, skakali do gardeł sąsiadom. Gdyby nie zakaz posiadania
broni, posadzka chyba już czerwieniłaby się krwią.
Aeryss nabrał powietrza w płuca i ryknął:
– Cisza!!!
Wszyscy zamarli, niektórzy w dość dziwacznych pozach, pochyleni w przód, z
wzniesionymi rękami.
– Wszyscy na miejsca!!!
Ławy wypełniły się, lecz cisza, która zawisła nad salą, nie wróżyła nic dobrego. Tahg
przeniósł ciężkie spojrzenie na kapłana.
– Skąd wziąłeś tego nieszczęśnika?
Zamiast Oderenna odpowiedział Nawer:
– Moi ludzie schwytali go, gdy kręcił się pod bramą... Nie wiem, czy są jeszcze inni –
dodał po chwili.
– Skąd wiadomo, czy nie dałeś po głowie jednemu z poselskich strażników, co wyszedł
za potrzebą? – padło gdzieś z sali. Kilka osób nawet zachichotało.
– Bo wszyscy z Górskiej Straży są tutaj – Nawer uniósł dłoń. – Chyba że ich dowódca o
kimś zapomniał.
Kenneth mógł tylko patrzeć, jak na salę wchodzą jego żołnierze. „Są wprowadzani”
byłoby lepszym określeniem. Po dwóch, po trzech, wpychano ich przez drzwi, większość bez
pancerzy, lecz wszyscy z bronią i w płaszczach. Dwie szóstki wyszyte na przodzie tych
płaszczy wyglądały jak nieme oskarżenie. Witały ich lodowate spojrzenia.
Porucznik wstał, przyciągając wzrok wszystkich obecnych, i zwrócił się do stojącego
najbliżej strażnika.
– Cawe, jak was tu ściągnęli?
– Powiedzieli, że pan porucznik wydał taki rozkaz, założyć płaszcze, wziąć broń i stawić
się w sali. Ten, co przyniósł polecenie, był ubrany jak jeden z ludzi tahga. – Wilk rozglądał
się ponuro po sali, z dłonią na rękojeści miecza.
Oficer skinął głową. Nie było w tym ich winy, on sam nie przewidział takiej możliwości.
– Ustawić się dziesiątkami!
Oddział w kilka uderzeń serca stworzył cztery proste, idealnie równe linie. Mimo
wszystko byli częścią armii Imperium.
– Czy to wszyscy twoi ludzie, poruczniku? – Kapłan uśmiechnął się jadowicie.
– Tak.
– A ten? – Palec wysunął się oskarżycielsko w stronę leżącego na ziemi ciała.
– Ten nie jest mój.
– Więc czyj? I dlaczego nosi znaki twojej kompanii? I dlaczego skrada się pod bramą, w
nocy, tak by nikt go nie widział? I gdzie jest reszta tych „nie twoich” ludzi?
Każde zdanie ociekało ironią. Kenneth spojrzał w oczy Jawena i zobaczył w nich...
oczekiwanie. Teraz twój ruch, zdawało się mówić to spojrzenie, przegrałem z hrabiną, lecz
teraz ty jesteś moim przeciwnikiem. Spokojnie zszedł z podwyższenia, przykląkł przy
leżącym, całkowicie ignorując narastający szum. Delikatnie obrócił go na wznak, sprawdził
puls. Chłopak żył i wyglądało na to, że poza wielką śliwą na czole nie odniósł innych
obrażeń. Kenneth wstał i zwrócił się do sali.
 – Górska Straż oprócz numerów nosi na płaszczach własny symbol – powiedział,
dotykając odznaki na piersi, na której widniał stylizowany psi łeb. – Wyszyć sobie dowolny
numer może każdy, ale za sfałszowanie znaku Straży trafia się pod topór.
Nie musiał dodawać, że na płaszczu więźnia nie ma takiego znaku. Gwar ucichł i
porucznik uświadomił sobie, że jest w centrum zainteresowania wszystkich na sali.
Odchrząknął.
– Ten płaszcz należał do mojego dziesiętnika i w podarunku trafił do rąk pewnego
dziecka, które bogowie dotknęli w specjalny sposób. – Pochylił się i wziął leżącego na ręce. –
A Imperium nie przyjmuje do armii kogoś, kogo pocałowała Pani Losu.
Ruszył wzdłuż sali, od ławy do ławy. Chłopak był lekki, niemal za lekki na swój wiek,
głowa zwisała mu bezwładnie. Płaska twarz, lekko skośne oczy, cofnięty podbródek były
wyraźnie widoczne. Nikt przy zdrowych zmysłach nie mógł nadal sądzić, że to szpieg. Ludzie
kiwali głowami, uspokajali się, większość przenosiła rozbawione spojrzenia na Jawena i
Nawera. Stawało się jasne, że tych dwóch zrobiło z siebie głupców.
Kenneth obszedł salę dokoła i stanął przed kapłanem. Ten spojrzał mu w oczy i
uśmiechnął się szeroko. Uśmiechnął!
– Dobrze, poruczniku. To wyjaśnia nasze małe nieporozumienie. – Skinął ręką, a dwóch
przybocznych Nawera podeszło i odebrało Kennethowi chłopca. – Nadal jednak nie wiemy,
co z nim zrobić, w końcu przekradł się przez granicę i kręcił koło zamku. Taka rzecz nawet
idiocie nie może ujść płazem.
– Poruczniku – hrabina zawołała go ze szczytu stołu. – Proszę do mnie podejść.
Coś w jej głosie kazało mu powrócić na miejsce. Patrzyła na niego w napięciu, z twarzą
nieruchomą jak maska. Zalotna, rozszczebiotana dziewczyna zniknęła całkowicie.
Wyszeptała:
– Poruczniku, tutejsi ludzie nie uznają – zawahała się – osób takich jak ten chłopiec za
dotkniętych przez Panią Losu. Nie wierzą, że przynoszą oni szczęście. W niektórych, co
bardziej starożytnych odmianach kultu Setrena uważa się ich wręcz za naznaczonych przez
ciemność. Są wioski, gdzie po urodzeniu się takiego dziecka i je, i matkę zakopuje się
żywcem w ziemi. Rozumie pan?
Nie rozumiał. Pokręcił głową.
– Nikt i nic go tu nie chroni. Ale jeśli któryś z pańskich żołnierzy wyciągnie broń, nie
wyjdziemy stąd żywi. Widziałam uzbrojonych ludzi w drzwiach i nie była to straż tahga.
Kenneth przeniósł wzrok na podoficerów i ledwo dostrzegalnie wskazał na wciąż
stojących w idealnych liniach strażników. Zrozumieli. Poderwali się z krzeseł i podeszli do
swoich dziesiątek. Zajęli miejsca w szeregu.
– Co teraz? – porucznik skierował to pytanie bezpośrednio do hrabiny.
– Teraz – opuściła wzrok i zaraz podniosła z powrotem. – Teraz go zabiją.
Zaskoczyła go, ale najwyraźniej mówiła serio.
 – Nie... Tangu...
– Nie, strażniku, nie mogę. – Władca Wynde’kann nie spojrzał na niego, zacisnął tylko
dłonie w pięści. – To jeniec Nawera, nawet ja nie mam takich praw, by mu go odebrać. To nie
jest sprawa między mną a nim, lecz między nim a tobą.
– Przyjmie wyzwanie?
Słowa wyrwały mu się, jakby w ogóle ominęły część mózgu odpowiedzialną za myślenie.
– Zabraniam! – szept hrabiny zabrzmiał żelazem. – Oficer Imperium nie skrzyżuje miecza
z bratankiem tahga! Jeśli przegrasz, on i tak go zabije. Jeśli wygrasz, jeśli przelejesz tu krew
kogoś z rodu Syna Topora, będziemy mieli wojnę. Nie wolno wam nic zrobić. Nic!
Kenneth odwrócił się w stronę sali, gdzie trwały przygotowania do przedstawienia.
Chłopak stał, trzymany za ręce przez dwóch zbirów Nawera. Głowa nadal opadała mu na
pierś, przybrudzony płaszcz sięgał ziemi, kryjąc stopy. Siostrzeniec tahga spojrzał na
porucznika i uśmiechnął się. Skinął dłonią, ktoś chlusnął wodą w twarz jeńca. Szarpnięcie,
zdławiony krzyk, opancerzone dłonie mocniej zaciskające się na ramionach. Kenneth nie
widział twarzy dzieciaka, ale ruch barków, nagłe zesztywnienie całej postaci, paniczne
kręcenie głową mówiły wszystko. Ból, szok, dezorientacja. Niezrozumienie.
– Wiesz, gdzie jesteś?
Głos Nawera był cichy i uprzejmy. Chłopak nie odpowiedział, jego głowa nadal poruszała
się we wszystkie strony, jakby czegoś szukał. Od niechcenia, na odlew, bandyta uderzył go w
twarz. Głowa więźnia odskoczyła w tył, wróciła na miejsce i znieruchomiała.
– Zadałem ci pytanie. Czy wiesz, gdzie jesteś?
Cisza. I po chwili:
– Nie, panie. Nie wiem.
– Dobrze, umiesz mówić. A słuchać?
– Nie... nie wiem, panie.
– Widzisz, ja powiem ci, gdzie jesteś, a ty powiesz mi, kim jesteś. – Nawer uśmiechnął
się jeszcze szerzej i znów spojrzał na Kennetha. Porucznikowi pas z mieczem nagle zaciążył u
boku, dłonie przeszło mrowienie.
– Jesteś w zamku Law-Deren, stolicy wolnego królestwa Wynde’kann. Zakradłeś się pod
bramę i tam cię schwytaliśmy. Czy jesteś szpiegiem?
Znów cisza, jakby chłopak musiał przemyśleć sobie nawet tak proste pytanie.
– Nie wiem, panie.
– Nie wiesz? – Nawer złapał chłopaka za włosy. – Jak to, nie wiesz?
– Nie wiem... nie wiem, co to szpieg, panie.
Ktoś na sali parsknął śmiechem, krótkim, nerwowym, zduszonym zaraz.
– To ktoś bez honoru i godności. Czy wiesz, co to honor, chłopcze?
Nawer spokojnie czekał na odpowiedź.
– Nie kłamać, panie... I być dobrym dla innych...
 – Dobrze. Nie kłamać. Powiesz mi więc, co tu robiłeś?
Sformułowanie odpowiedzi zajęło więźniowi kilka uderzeń serca. Przez chwilę wyglądało
na to, że próbuje się wyszarpnąć z rąk przybocznych, wreszcie skinął tylko głową w stronę
wyszytych na płaszczu dwóch szóstek.
– Ja teraz jestem żołnierzem, panie... Mój oddział szedł do was, to i ja szedłem.
Szum i zaraz cisza, kilku żołnierzy Górskiej Straży poruszyło się. Kenneth tylko spojrzał
na dziesiętników i kompania znów stała jak na defiladzie.
– Żołnierzem? – Siostrzeniec tahga uśmiechnął się zachęcająco. – I kazali ci tu przyjść?
– Nie, panie. Sam przyszedłem.
– A czy wiesz, że za skradanie się pod zamkiem, za przepatrywanie murów, karą jest
śmierć?
Chłopak szarpnął się, zesztywniał.
– Nie, panie... ja...
– Cicho! Jeśli nosisz płaszcz imperialnej armii i ukrywasz się nocą pod twierdzą w innym
kraju, to nie pomogą ci wykręty. Karą za to jest zamurowanie żywcem w lochu i zostawienie
cię tam, dopóki nie umrzesz z głodu. To surowa kara, lecz sprawiedliwa. Szpieg to najgorszy
łotr. Ktoś, kto skrada się w nocy, żeby wbić ci nóż w plecy. Rozumiesz, chłopcze?
Chłopak z namysłem skinął głową.
– To tak jak bandyta, panie?
Tym razem śmiech rozległ się w kilku miejscach sali.
Kenneth patrzył i nie rozumiał. Chłopak, nawet jeśli nie był chroniony przez miejscowe
zwyczaje, z każdym zdaniem zyskiwał sympatię zgromadzonych. Budził co najwyżej litość,
nie gniew. Porucznik przeniósł wzrok na stojącego z boku kapłana, ten stał i kiwał głową
zadowolony, jakby wszystko szło po jego myśli. O co w tym wszystkim chodziło?
Zrozumiał, gdy Nawer odezwał się po chwili.
– Wierzę ci. – Poklepał chłopaka po policzku, gestem, jakim klepie się po głowie
zdolnego psa. – Wierzę i dlatego postaram się, żebyś nie został ukarany, a nawet każę
odprowadzić do domu. Ale musisz udowodnić mi, że mówisz prawdę, że nikt nie kazał ci tu
przyjść, a ten płaszcz to tylko przebranie. Zdejmij go, napluj i naszczaj na niego, żebym
wiedział, że nie jesteś szpiegiem.
Stojący w szyku strażnicy szarpnęli się, złamali linię, kilku sięgnęło po broń.
– Kompania!!! Baczność!!! – Kenneth zdążył to ryknąć, zanim doszło do tragedii. –
Równaj!
Posłuchali, choć kilku z wahaniem, wrócili na miejsca, wyprostowali się. Kenneth
spojrzał najpierw na Nawera, potem na już szeroko uśmiechającego się kapłana i z
najwyższym trudem spojrzał na hrabinę. Nie miał wątpliwości, kto tu teraz dowodzi.
Przełknął ślinę, niemal proszącym gestem musnął rękojeść miecza. Przez chwilę miał
wrażenie, że w jej oczach zagościło współczucie. Potem pokręciła głową. Nie.
 Nie.
Odwrócił się do niej plecami.
Przed dwudziestu laty Ósma Kompania Czwartego Pułku Górskiej Straży straciła dwa
swoje płaszcze w starciu z bandą weklawskich zbójców. Po prostu dwóch żołnierzy zgubiło
plecaki. Ktoś z bandytów musiał je odnaleźć. Gdy wreszcie wytropiono bandę, okazało się, że
zbóje wrzucili płaszcze do dołu, którego używali zamiast wychodka. Nie były im do niczego
potrzebne. Kompanię najpierw oddano pod sąd, całą, potem ją rozwiązano, a żołnierzy
przydzielono do innych oddziałów, gdzie przez długi czas traktowano ich jak wyrzutków. Od
tej pory Czwarty Pułk nie miał kompanii o numerze osiem. Do pewnych rzeczy w Górskiej
Straży podchodzono nad wyraz poważnie. Kenneth wiedział, że jeśli chłopak zrobi to, do
czego namawia go Nawer, jego oddział również przestanie istnieć. W takich sprawach nie
było okoliczności łagodzących.
Gdy wstępował do Straży, dowodzący kompanią oficer narzucił mu na ramiona białą
wtedy jeszcze płachtę i powiedział: „Noś go z dumą, dbaj, ceruj i nigdy nie pozwól, by ktoś
go pohańbił. On czyni cię strażnikiem”. Nadal pamiętał tę scenę. Żołnierze mogli nie
zakładać płaszczy, czasem demonstracyjnie, czasem dla wygody, ale prawdą było, że dla
Górskiej Straży ten kawałek grubo tkanej, białej materii był symbolem statusu, oznaką
przynależności do bitnych, zawziętych oddziałów górskiej piechoty, o której powiadano, że w
walce nie ustępuje samej cesarskiej gwardii. Była to ich jedyna regulaminowa część
umundurowania, znak i symbol rozpoznawczy. Zamiast sztandarów i chorągwi, zamiast
lardoss, drewnianego drzewca z symbolem pułku umocowanym na szczycie, Górska Straż
nosiła swoje płaszcze. Kenneth nigdy nie słyszał o przypadku, żeby jakiś strażnik sprzedał
swój płaszcz albo zostawił go na polu bitwy, na łup dla wroga. Prawo do jego posiadania
przysługiwało im od chwili wstąpienia do Straży aż do śmierci, gdy chowano ich w nim w
ziemi. I nie miało znaczenia, że to akurat okrycie zostało podarowane komuś spoza oddziału.
Nadal był na nim numer kompanii, dwie wyszyte czarną nicią szóstki. Nie powinni pozwolić,
aby ktoś go zhańbił. I jednocześnie nie mogli nic zrobić.
Kapłan patrzył mu w oczy i uśmiechał się. Nawer kontynuował:
– No, chłopcze. Jestem twoim przyjacielem i naprawdę chcę ci pomóc. Pokaż mi tylko, że
to zwykła szmata, którą założyłeś dla ochrony przed chłodem. Nie martw się, dostaniesz
nowy płaszcz, lepszy, cieplejszy. Tylko zdejmij ten, napluj i naszczaj na niego, żebym
wiedział, że nie jesteś szpiegiem.
Więzień szarpnął się, skrzywił płaczliwie. Milczał. Wreszcie powoli pokręcił głową.
Uderzenie zabrzmiało, jakby ktoś rzucił płat mięsa na deskę. Bandyta tym razem zadał
cios otwartą dłonią, bolesny i upokarzający.
– Nie będę czekał do rana! – Warknął. – Pokaż mi, że nie jesteś szpiegiem, albo umrzesz.
Już! Puśćcie go.
Przyboczni odstąpili, chłopak zachwiał się, przez chwilę wyglądało na to, że się
przewróci. Kenneth zrobił krok w jego stronę.
– Poruczniku... – szept, nie, syk hrabiny był jak ostrze wbijające się w podstawę czaszki.
Wiedział, o co chodzi, o płonącą granicę, zniszczone miasta, zrównane z ziemią wioski, o
krew, trupy, łzy. O to chodziło. Jeśli dadzą się sprowokować, jeśli wyciągną broń, bandyci
Nawera wpadną do sali i zacznie się rzeź. Rozmowy zostaną bezpowrotnie zerwane. Może
sam tahg przypłaci to życiem, a jego siostrzeniec zasiądzie na tronie. A potem bitewny kult
Setrena Byka przydusi wszystkich żelazną pięścią i poprowadzi ich na wschód. To dlatego
kapłan nie spuszczał z niego wzroku. Tu chodziło o coś więcej niż los jednej kompanii.
Jednak i tak nie było mu lżej.
Przeniósł wzrok na swoich żołnierzy. Stali nieco w głębi sali, dookoła nich było pusto.
Niespełna czterdziestu strażników w niekompletnym uzbrojeniu, blade twarze, zaciśnięte
pięści, dłonie ciążące do rękojeści mieczy, szabel i toporów. I spojrzenia, którymi go
obrzucali, intensywne w gniewie, czekające na rozkaz. O krok od złamania posłuszeństwa.
Ruszył naprzód, w dół, po schodach, w ich stronę. Gdy zrobił pierwszy krok, twarz
kapłana wybuchła radością, a usta otworzyły się do krzyku. Hrabina zerwała się na nogi,
przewracając krzesło. Zignorował to. Minął zaskoczonego Nawera i nie oglądając się na
chłopaka, podszedł do żołnierzy. Zajął miejsce na przodzie, w pierwszej dziesiątce.
– Panie poruczniku... – strażnik po jego prawej nawet nie drgnął, ale głos miał taki, jakby
ktoś zaciskał mu ręce na gardle. – Co robimy?
– Stoimy, Warw. Rozkazy poselstwa.
– Ale...
– Stoimy – wycedził przez zęby. – Ani drgnij.
Kolejne uderzenie cisnęło więźniem w tył. Nawer podszedł i złapał go za włosy, nie
pozwalając upaść, ściągnął jego głowę w dół i potężnym uderzeniem kolana w twarz posłał na
posadzkę. Krew trysnęła z ust i nosa więźnia, plamiąc przyszarzałą biel płaszcza. Chłopak
krzyknął, zadławił się szlochem. Kopniak w przeponę pozbawił go tchu.
– Nie mam całej nocy, śmierdzielu. Nie chce mi się stać tu i zmuszać cię do powiedzenia
prawdy. Muszę mieć pewność. – Nawer nachylił się lekko, przydeptując nadgarstek leżącego.
W ciszy, która panowała w sali, wyraźnie słychać było chrzęst kości. – A ty nie okazujesz mi
szacunku. Niedobrze. Będę cię go musiał nauczyć.
Skinął głową do jednego z przybocznych, a ten natychmiast podał mu ciężkie, bojowe
rękawice z kolczej siatki, wzmocnione na grzbietach dłoni i kłykciach stalowymi płytkami.
Chłopak patrzył niczym zahipnotyzowany, jak Nawer zakłada je, dopina paski, porusza
palcami. Więzień zamknął na chwilę oczy, a gdy je otworzył, jego spojrzenie, po raz
pierwszy, ogarnęło stojących w równych szeregach żołnierzy. Otworzył usta...
– Nie. – Młody bandyta złapał go za ubranie na piersi i jednym szarpnięciem postawił na
nogi. – Oni ci nie pomogą. Nie są twoimi przyjaciółmi. Nie uważają cię za żołnierza, tylko za
głupka, któremu z litości podarowali stary płaszcz. Patrz na mnie! Rozumiesz? Jesteś dla nich
niczym! Zrzuć tę szmatę i pluń na nią, to uwierzę, że jesteś tylko głupkiem, który znalazł się
w złym miejscu. Już!
Przysunął chłopcu zaciśniętą pięść pod nos. Kenneth widział już, co cios ręki w takiej
rękawicy może zrobić z twarzy. Odwrócił wzrok.
Uderzenie zabrzmiało obrzydliwie, mięsiście i mokro. I zaraz po nim rozległ się odgłos
padającego ciała i głuche, zwierzęce ni to łkanie, ni skomlenie. Odgłos kroków, kopniak,
szarpnięcie, dźwięk rozdzieranego materiału i dwa, nie, trzy szybkie ciosy, puste i dudniące,
takie, które towarzyszą łamaniu żeber. Szloch, zdławiony kolejnym uderzeniem, coś, co
musiało być lekceważącym, niemal obelżywym policzkiem, ale policzkiem zadanym dłonią w
kolczej rękawicy, takim, który zdziera skórę z twarzy, zamieniając ją w krwawy placek.
Krzyk, krótki krzyk i straszny, bulgotliwy odgłos, jaki wydaje ktoś, komu gardło miażdży
stalowy uścisk. Szarpniecie. Uderzenie. Upadek. Łkanie. Kopniak.
Kenneth zamknął oczy, jego świat skurczył się, zwinął do punktu, w którym słuch staje
się najważniejszym ze zmysłów. Żałował, że nie może zamknąć również uszu, zatkać ich
palcami, odciąć się od sali i tego, co się na niej działo.
Był żołnierzem. Walczył i zabijał. Widział też wykonywane w majestacie prawa
egzekucje, więcej, sam nieraz chwytał i dostarczał przed sąd zbójców, których później
ścinano, ćwiartowano lub wieszano na hakach. To tutaj było, przez chwilę szukał
odpowiedniego słowa, zwykłym bestialstwem.
– No już... – Nawer odezwał się po dłuższej chwili, dysząc ciężko. – No już, chłopcze...
zrób to... zdejmij go i napluj... to nic, że z krwią. Tylko napluj i pójdziesz do domu... No już...
Kenneth otworzył oczy. Powiódł spojrzeniem po sali, wszyscy siedzieli jak
sparaliżowani, gapiąc się na krwawe przedstawienie. Jakaś kobieta tuliła się do ramienia
męża, ktoś był tak blady, jakby miał zaraz zwymiotować. Na większości twarzy malował się
niesmak i obrzydzenie. Nawet jeśli wszyscy wiedzieli, o co toczy się gra, a na dodatek nie
lubili Meekhańczyków, bandyta w zbroi masakrujący bezbronnego dzieciaka nie wzbudzał
ich sympatii. Rozległo się kolejne mięsiste uderzenie.
Poczuł ruch z boku i z tyłu. Jeszcze chwila, a jego ludzie rzucą się do przodu.
– Kompania! – ryknął tak, że wtulona w męża kobieta podskoczyła. – Baczność!!!
Nie patrzył na nich, ale wyczuł wahanie, niepewność, pierwszy krok do buntu.
– Kompania! Do oddania honoru! Gotuj!
Szereg wyrównał się, wyprężył.
– Kompania! Na lewo patrz! Salut!
Huknął prawą pięścią o pierś i odszukał wzrokiem chłopaka. Chciał mu spojrzeć w oczy,
chciał... przeprosić, ale krwawa miazga, w którą zamieniło się oblicze więźnia, w ogóle nie
przypominała już ludzkiej twarzy.
Mimo wszystko chłopak musiał go usłyszeć. Nagle dzikim szarpnięciem uwolnił się z
uchwytu Nawera i stanął prawie prosto. Jego prawa dłoń, zaciśnięta w pięść, dotknęła
zakrwawionego płaszcza.
Salutował. Są rzeczy, które łamią nawet najtwardszych żołnierzy.
W następnej chwili rozległ się zgrzyt wyciąganego ostrza i chłopak zgiął się wpół, ze
sztyletem wbitym w brzuch. Krzyknął krótko, strasznie, i powoli osunął się na kolana,
ześlizgując z klingi. Nawer Ta’Klaw wyzywająco powiódł wzrokiem po sali i niespiesznym,
teatralnym ruchem wytarł broń o koszulę więźnia. Pochylił się jeszcze i splunął na
wyhaftowane na przodzie dwie szóstki, a potem jednym ruchem zerwał z chłopaka płaszcz i
lekceważąco zarzucił go sobie na ramię.
– Mój koń będzie miał dobry pled na zimne noce. – Wyprostował się ze sztucznym
uśmiechem, patrząc na porucznika. – A on chyba jednak myślał, że jest żołnierzem. A
przecież prosiłem...
Przerwał mu odgłos odsuwanego krzesła.
– Nawerze Ta’Klaw – głos tahga niósł się po sali, mimo że władca zdawał się szeptać. –
Wyciągnąłeś broń w mojej obecności, bez żadnego powodu. Zabierzesz swoich ludzi i
opuścicie zamek, zanim wstanie słońce. Nie weźmiecie nic ponad to, co przynieśliście, i nie
wrócicie tu przez rok, bez względu na to, jaki los napotkacie na swej drodze. Pod karą
śmierci. Natychmiast.
Młody bandyta wykonał drwiący ukłon w stronę tahga.
– Oczywiście, wuju. I tak miałem już wyjeżdżać. Za trzy dni w Gaven’le ma odbyć się
doroczny targ, uczty, tańce, zabawa. Będzie weselej niż tu, gdzie trochę krwi na płaszczu
powoduje u niektórych mdłości – wykrzywił się tym razem bez udawania, paskudnym,
okrutnym uśmiechem. – Mam nadzieję, że niektórych z was spotkam jeszcze kiedyś... W
górach.
Ruszył do wyjścia, ciągnąc płaszcz po ziemi i nie spuszczając wzroku z żołnierzy.
Przyboczni ruszyli za nim. Wyszli w całkowitej ciszy. Kapłan swoim zwyczajem gdzieś znikł.
Kenneth podszedł do chłopaka pierwszy. Za nim reszta kompanii. Od razu widać było, że
rana jest śmiertelna. Ostrze weszło poniżej pępka i rozpruło brzuch prawie do mostka. Mimo
wszystko żył jeszcze, krótkimi, chrapliwymi haustami zasysając powietrze. Porucznik ukląkł
obok, bogowie wybaczcie mi, pomyślał, nawet nie wiem, jak on ma na imię.
– Dzielnie się spisałeś – szepnął wreszcie.
Wokół zgromadzili się jego ludzie. Niemal ich nie dostrzegał. Delikatnie dotknął twarzy
umierającego, ktoś ściągnął swój płaszcz i mu go podał. Kenneth wsunął zwinięty materiał
chłopakowi pod głowę.
– Jesteś prawdziwym żołnierzem, mały. Najprawdziwszym strażnikiem.
Wstał, przepchnął się przez żołnierzy i wszedł na podwyższenie. Stanął przy stole tahga.
– Proszę mi powiedzieć, hrabino, czy będziemy mieli pokój?
– Tak, poruczniku. Podpiszemy stosowne umowy – zdołała mu spojrzeć w twarz i
zaskoczyć. Nie spodziewał się łez.
 – To dobrze. Tangu, czy poselstwo dostanie odpowiednią eskortę na drogę powrotną?
– Oczywiście. Chcecie już wracać?
– Miałem rozkaz, żeby doprowadzić delegację tutaj. Wykonałem go. Jeden z moich
ludzi... z moich żołnierzy powinien zostać jak najszybciej pochowany w domu. Przynajmniej
tyle mu jestem winien. Przynajmniej tyle jest mu winne Imperium.
Odwracał się, gdy hrabina poruszyła się gwałtownie.
– Poruczniku, ja... Napiszę raport, w którym przedstawię dokładnie całą sprawę –
wyszeptała, przełknęła ślinę i dodała głośniej – wszystkie... okoliczności. To nie musi się źle
skończyć. Pańska kompania...
– Moja kompania to moja sprawa, hrabino. On skatował tego dzieciaka, a potem napluł na
nasz płaszcz i wyszedł stąd żywy, zabierając go ze sobą. Co byś zrobił tahgu, gdyby nie był
twoim siostrzeńcem?
– Urwałbym mu łeb, strażniku. Za hańbę, jaką ściągnął na mój dom – zderzyli się
wzrokiem. Kenneth nie spodziewał się znaleźć w twarzy władcy Wynde’kann ponurego,
pierwotnego w swojej głębi poczucia sprawiedliwości. – Obiecałem jego matce... –
wyszeptał.
– Czy jego krew zostanie między nami?
Zaskoczenie. Oczy Aeryssa zrobiły się bardzo zimne.
– Obiecałem, że nie wystąpię przeciw niemu, nie, że będę go chronił na każdym kroku.
Zwłaszcza gdy próbuje mi wydrzeć tron spod tyłka... On ma trzystu ludzi – dodał po chwili.
– Wiem. – Porucznik skinął głową i zszedł do swoich żołnierzy. Musieli się spieszyć.

***
Zebrali się w kwaterze. Ciało chłopaka zabrali ze sobą i nikt nie próbował ich
powstrzymać. Gdy wychodzili z sali głównej, towarzyszyła im cisza. I wstyd. Znak kompanii
został zhańbiony, a człowiek, który to zrobił, żył i miał się dobrze. Po powrocie do koszar
zostaną osądzeni i najpewniej rozwiązani. Szósta Kompania przestanie istnieć.
Kenneth stanął pośrodku największego pomieszczenia i obserwował, jak jego ludzie się
krzątają. Podnosili broń, zakładali zbroje, pakowali zapasy na drogę. Nikt nie patrzył mu w
oczy. Nikt w ogóle na niego nie patrzył. Tchórz. To słowo wisiało w powietrzu, lepiło się do
ścian, wypełniało przestrzeń. Nikt go głośno nie powiedział, ale... Zacisnął pięści i wtedy
wyczuł ruch. Andan. Krępy dziesiętnik szedł ku niemu powoli, nie sięgał po broń, lecz nie
musiał. Wystarczyło, że powie to, co większość myślała.
– Panie poruczniku... – Varhenn podszedł do niego pierwszy. – My wiemy.
– Co wiecie, dziesiętniku? – wychrypiał.
– Że nie dało się inaczej. Że ten bandyta chciał nas... pana sprowokować, a gdybyśmy
wyciągnęli broń, polałaby się krew. Oni na to czekali, ci za drzwiami. Że byłaby z tego
wojna, a nikt nie chce wojny na zachodniej granicy. Nie teraz. I wiemy, że to pan zapłaci
najwięcej za to, co się stało. Pan nas nie docenia, niech pan tego nie robi. Ale nie jest nam
przez to lżej – dokończył cicho.
Gdy podoficer zaczynał mówić, większość żołnierzy znieruchomiała. Po chwili zaczęli
się ruszać jakby szybciej i Kenneth wyłowił kilka przypadkowych spojrzeń. Cholerny
Velergorf, wszyscy wiedzieli, co? Dziesiętnik był wart swojej wagi w złocie.
– Dobra! – warknął. – A teraz stać i słuchać, co wasz porucznik ma do powiedzenia!
Gdy skończył i zadał pytanie, trzydziestu dziewięciu mężczyzn wyprostowało się i
zasalutowało jak jeden mąż.

***
Biegli szybkim truchtem, gęsiego, ścieżką tak wąską, że dwóch ludzi nie zdołałoby się na
niej wyminąć. Stary szlak przemytników i bandytów skracał im drogę o cały dzień.
Zeszłoroczny śnieg skrzypiał pod nogami, wczepione w skały drzewa pochylały się nad
przemykającą jak gromada duchów kompanią. Nie było słychać żadnych dźwięków poza
rytmicznymi oddechami i cichym pobrzękiwaniem ekwipunku. Gdyby ktoś ich z daleka
zobaczył, nie wiedziałby, czy spotkał na drodze ludzi, czy zjawy.
Górska Straż starała się poznać wszystkie drogi w górach, nie tylko te na terytorium
Imperium, lecz także leżące po drugiej stronie granicy. To się zawsze opłacało. Musieli
dotrzeć do Gewenah przed bandą Nawera, a on właśnie tam zmierzał. Sam zapowiedział, że
za trzy dni będzie na targu w Gaven’le, mieście leżącym na południe od Rogu. W linii prostej
zamek i Gaven’le dzielił dystans około czterdziestu mil, w górach, nawet dla wyszkolonego,
wypoczętego oddziału, to dwa dni intensywnego marszu.
Banda musiała przeciąć dolinę Gewenah, najpewniej kierując się wprost do
prowadzącego na południe Żałobnego Przejścia. Zresztą Żałobne Przejście było jedyną drogą,
którą tak liczna grupa mogła przebyć. Pozostałe szlaki przypominały ten, którym właśnie
biegli – były to wąskie, wyryte w skale ścieżki, którymi bandyci wędrowaliby kilka dni.
Zwłaszcza ciągnąc ze sobą konie i dziesięć wozów, o czym Kenneth dowiedział się, rzucając
kilka monet stajennemu. Mając trzystu ludzi i wiedząc, że w dolinie nie ma zbyt wiele
wojska, Nawer Ta’Klaw mógł nie obawiać się zbrojnego oporu. Przecięcie samego Rogu
zajęłoby mu zapewne mniej niż dwie godziny, być może zdążyłby jeszcze po drodze podpalić
kilka chałup albo, jeśli szczęście by mu sprzyjało, złupić jakichś pechowych kupców. Tak
budował swoją legendę, która przysparzała mu sympatyków i ściągała ochotników do bandy.
Oto młody, wygnany arystokrata rzuca w zamku tahga wyzwanie Górskiej Straży, a gdy
tchórzliwe pachołki Imperium nie odpowiadają, wpada zbrojnie w jego granice, łupi, pali i
zaraz świętuje na wielkim festynie. Taką opowieść ludzie Nawera przyniosą do Gaven’le, i
taka pójdzie w świat. Nie będzie tam słowa o biednym dzieciaku zakatowanym na śmierć i
obietnicy wuja, chroniącej głowę bandyty.
Kenneth obejrzał się przez ramię, na nosze, na których leżało ciało owinięte w wojskowy
płaszcz. Zabrali je ze sobą. Pewne sprawy są ważne.

***
Burmistrza Arberden obudziło stukanie do drzwi. Zerwał się natychmiast z łoża. W tych
czasach to nie był dobry znak. Jeśli służący budził go na dwie godziny przed świtem, coś
musiało się stać.
– Wejść.
Sługa wsunął się do sypialni na palcach.
– Panie, przybył oficer.
– Jaki oficer?
– Strażnik. Z tej kompanii, która poszła do Wynde’kann...
Aż ugięły się pod nim nogi. Poselstwo. Nieudane rozmowy. Wojna.
– Wprowadź go, natychmiast! I poślij kogoś do rajców. Budzić ich i przysłać do mnie.
Sługa znikł za drzwiami, niemal zderzając się z wchodzącym żołnierzem. Pamiętał go,
rudy, z krótką brodą. Małomówny.
– Co z posłami? – zapytał burmistrz, zanim strażnik przekroczył próg.
– Zdrowi i cali – w głosie przybysza dało się słyszeć bezbrzeżne zmęczenie. – Będzie
pokój i handel. Nie wojna. Przynajmniej na to się zanosiło, gdy po północy opuszczaliśmy
zamek.
Chwilę zajęło mu zrozumienie ostatniego zdania. Po północy? Cztery godziny temu?
Przebyli dwadzieścia mil nocą, w górach, w cztery godziny? Kim są ci żołnierze? I co ich tak
gnało?
Otworzył usta, żeby zapytać.
– Nawer Ta’Klaw tu idzie. Z całą swoją bandą – uprzedził go oficer.
Gdy to mówił, w głosie pojawił mu się jakiś dziwny ton. Rodzaj mrocznej
beznamiętności. Urzędnik spojrzał mu w oczy. Pani Łaskawa! Ktoś jeszcze dzisiaj umrze.
– Powiedz mi – porucznik całkowicie pominął zwrot grzecznościowy, ale burmistrz za
nic w świecie nie zwróciłby mu na to uwagi. – Czy Stary Wół już ryknął?
– Na Żałobnym Przejściu? Gdzie tam. Szlak ciągle zbyt niebezpieczny, więc posłałem już
po czarownika, żeby go otrzepał, choćby i przyszło złotem zapłacić. Bez kupców z południa
tylko tracimy...
– Gdzie wasze trąbity?
– W piwnicy. Myśli pan, poruczniku, że nie próbowaliśmy sami? Przykrył się tak, że ani
drgnie.
– A próbowaliście to zrobić o świcie? – Oficer wykrzywił usta w dziwnym grymasie. – I
jeszcze jedno, gdzie mieszka dzieciak, dotknięty przez Panią Losu? Jasne włosy, na oko
trzynaście lat.
– Głupi Nosah? Same z nim kłopoty, zniknął wczoraj i...
 Zgrzyt ostrza i nagły ucisk pod szyją. Głownia miecza widziana z tej perspektywy
wydawała się nieskończenie długa. Wzrok burmistrza, wędrujący wzdłuż ostrza, musiał w
końcu napotkać oczy żołnierza. Na gardle zacisnęła mu się lodowata obroża.
– Nie pytałem o twoją opinię, burmistrzu, tylko gdzie mieszka jego matka. A gdy mi już
to powiesz, ogłosisz alarm i podwoisz straże na murach. I wydasz mi wszystkie trąbity, z
wyjątkiem jednej. A potem zrobisz, co ci każę. Pospiesz się.
Urzędnik przełknął ślinę i skinął głową.

***
Zobaczyli ich tuż przed świtem. Słońce różowiło już widnokrąg, na wschodzie szczyty
gór wgryzały się czarnymi zębami w jaśniejące niebo. Było zimno, z ust ludzi i zwierząt
unosiła się para. Czekali ukryci na zachodnim krańcu przełęczy, przed sobą mieli piękny
widok na Żałobne Przejście.
Kenneth wiedział, skąd wzięła się ta nazwa. Żadna inna przełęcz w górach nie pochłonęła
tylu ofiar. Biegła nią odległa teraz o trzysta jardów imperialna droga, szeroki na dwadzieścia
stóp trakt z gładkich, równo osadzonych kamieni. Drogę już oczyszczono ze śniegu, co było
znakiem, że kupcy od jakiegoś czasu podejmowali ryzyko podróży pod przyczajonym na
Starym Wole niebezpieczeństwem. Cóż, ten, kto miał odwagę wędrować w takich warunkach,
mógł narzucić swoją cenę na każdy towar. Choć trzeba desperata lub szaleńca, żeby teraz
wjeżdżać na szlak.
Jego wschodnia strona, szerokie i wysokie zbocze, było wprost stworzone dla lawin.
Wznosiło się z początku łagodnie, by nagle ostro ruszyć w górę i skończyć wysoką ścianą,
przypominającą kształtem byczy kłąb. Dlatego miejsce to nazywano Starym Wołem. Tutejsi
mówili, że gdy Stary Wół zaryczy, czyli potężną lawiną zrzuci zimową okrywę, droga na
południe staje otworem. Często jednak Wół spóźniał się z rykiem, a wtedy kupcy, zwłaszcza
przewożący łatwo psujące się towary, takie jak masło czy ryby, zaczynali ryzykować. Wielu z
nich odnajdywano, dopiero gdy stopniał śnieg.
Czasem próbowano zrzucić lawinę, dmąc w trąbity, długie na piętnaście, dwadzieścia
stóp drewniane tuby, których używano w górach do przekazywania prostych informacji na
duże odległości. Gdy to nie pomagało, zainteresowanym kupcom pozostawało tylko wynająć
czarodzieja, kogoś władającego Ścieżką Ziemi, Wody lub Lodu, żeby zmusił Wołu do
ryknięcia. Otwarcie szlaków handlowych było warte każdych pieniędzy. Choć czasami
wydawało się, że natura umyślnie kpi sobie z ludzi, dokonując niemożliwych sztuczek. Teraz
też nie wiadomo było, jakim cudem wielołokciowa warstwa śniegu, gromadząca się przez
całą zimę, trzymała się jeszcze na skale.
Porucznik patrzył na zbliżającą się kolumnę. Trzystu ludzi, może nawet więcej, co
najmniej trzydziestu konnych, dosiadających silnych, wytrzymałych górskich kuców, do tego
dziesięć lekkich wozów. Wiedział, że go nie widzą, owinięty w szary płaszcz, ukryty w
cieniu, nie wyróżniał się z tła, podobnie jak reszta Szóstej Kompanii. Spojrzał na północ, w
miejsce, skąd nadchodziła banda, ciemność świtu rozpraszała tam łuna dwóch pożarów.
Niezbyt dużych. Być może dopalał się jakiś pasterski szałas albo stojąca samotnie zagroda.
Najwyraźniej Nawer nie mógł się powstrzymać od zaznaczenia swojej obecności.
Kenneth przeniósł wzrok na prawo, gdzie ukryte w zagłębieniach terenu, zamaskowane
gałęziami, leżały trąbity. Długo naradzał się z dziesiętnikami, gdzie którą skierować i kiedy
zacząć grać. Od tego zależało ich życie. I oczywiście od tego, czy lawina zejdzie tak, jak
przewidywali, lekko po skosie, wpadając w rynnę, środkiem której biegła droga, a nie skieruje
całego swojego impetu na wprost. Nie było jednak innego miejsca, skąd dałoby się skutecznie
zadąć w trąbity, więc musieli liczyć na szczęście.
Spojrzał na wschód, gdzie lada chwila słońce miało wyjrzeć zza gór. To był odpowiedni
moment, pora dnia, gdy szczyty najczęściej zrzucały zalegający na zboczach śnieg. Godzina
grzmotów, tak niekiedy mówiono na pierwszą godzinę po świcie, choć mało kto kojarzył
jeszcze tę nazwę z lawinami. To był czas, gdy temperatura powietrza rosła z minuty na
minutę, gdy mróz, często towarzyszący wiosennym nocom, niemal w kilka chwil ustępował
ciepłym promieniom słońca. Tafle lodu skuwające kałuże topniały w oczach, zmarznięta
ziemia zamieniała się w błoto. Rozmarzał również gruby na wiele stóp płaszcz sprasowanego
śniegu, zalegający górskie szczyty. Kennethowi pokazał to kiedyś jeden z kapitanów, z
którym służył. Zaprowadził go na strome zbocze i kazał patrzeć. Warstwa śniegu urywała się
tam jak nożem uciął, a w miejscu, gdzie niedawno część pokrywy odpadła i runęła, widział
wyraźnie nagą ziemię, zamarzniętą i pokrytą zżółkłą trawą oraz szronem. I nagle, w kwadrans
po wzejściu słońca, ziemia zaczęła tajać, szron znikł, a spod sprasowanego śniegu zaczęły
wypływać strumyki wody.
– To ciężar śniegu powoduje, że spód się topi – wyjaśnił szeptem kapitan. – Lecz przez
całą noc woda nie mogła się wydostać, bo blokował ją mróz. Teraz płynie, a całe zbocze jest
w tej chwili śliskie, jakby ktoś posmarował je masłem. Wystarczy pierdnąć, a wszystko runie.
Za godzinę słońce wysuszy ziemię, a większość uwięzionej pod śniegiem wody wydostanie
się, i wtedy będzie bezpieczniej. Przynajmniej do następnego świtu. Pamiętaj, nigdy nie
wprowadzaj swoich ludzi w takie miejsca, gdy słońce wstaje po mroźnej nocy. A jak nie
będziesz miał pewności, to patrz na psy. One zawsze wiedzą.
Porucznik uśmiechnął się, słysząc ciche skomlenie. Psy wiedziały. Czuły, że to miejsce
jest niebezpieczne. To był dobry czas na zasadzkę.
Konie bandytów także coś czuły. Gdy oddział zbliżył się do przełęczy, te na czele
zastrzygły uszami, zaczęły parskać i boczyć się. Grupa stanęła. Kenneth czekał, nagle nad
doliną rozległ się głęboki, dudniący dźwięk. Sygnał trąbity grającej na alarm. Burmistrz
zrobił, co do niego należało. Porucznik spojrzał w stronę miasta, tak jak większość ludzi
Nawera. Słońce właśnie wzeszło i Arberden, mimo że odległe o cztery mile, było widoczne
jak na dłoni. Kenneth dostrzegł ruch na murach, otwierającą się bramę i wychodzących z niej
ludzi. Burmistrz musiał postawić na nogi wszystkich pachołków miejskich i połowę
mieszkańców, ale wyłaniająca się z bramy kolumna wyglądała imponująco. Oficer patrzył,
czekając na ostatni element przedstawienia. Tak jak nakazał, nagle na czele wychodzącego z
miasta fałszywego oddziału pojawił się drąg z czerwonym punktem. Uśmiechnął się bez
wesołości. Wszystko sprowadzało się do odległości i sztuczek oraz do przekonania Nawera o
własnej ważności.
Lardoss z czerwonym niedźwiedziem stojącym na tylnych łapach był symbolem Piątego
Pułku Piechoty, dla młodego bandyty powinno więc być jasne, że Imperium zastawiło na
niego pułapkę, której uniknął, omijając miasto, lecz teraz maszerująca szybkim tempem
ciężka piechota w ciągu godziny dopadnie go na przełęczy. Z tej odległości nie mógł
dostrzec, że to wojsko to gromada przerażonych kupców i rzemieślników, a lardoss to
kawałek pomalowanego na czerwono drewna.
Na dole powstało zamieszanie, stojąca w luźnym szyku kolumna zafalowała, kilku ludzi
próbowało wyrwać się do przodu. Porządek narzucono szybko i brutalnie, płazując panikarzy
i spędzając ich na miejsce. Porucznik przez chwilę podziwiał sprawność przywódcy
bandytów. Ludzi uspokojono, koniom zawiązano oczy, z wozów zaczęto wyrzucać ładunek,
najpewniej, żeby mogły jechać szybciej. W parę minut cała grupa była gotowa do wejścia na
przełęcz. To był przykład dobrej roboty, której nie powstydziłaby się żadna kompania
Górskiej Straży. Nic dziwnego, że Nawer Ta’Klaw tak długo wodził wszystkich za nos. Ze
zwykłej bandy uczynił zdyscyplinowany i sprawny oddział.
I ten oddział właśnie wyruszył po śmierć.
Bandyci wjechali na przełęcz w całkowitej ciszy. Nienaturalnej ciszy, stwierdził po chwili
Kenneth. Z tej odległości strażnicy powinni przynajmniej słyszeć odgłos końskich kopyt na
kamieniach, jakiś szczęk żelaza, skrzypienie osi wozów. Odszukał wzrokiem dziesiętników,
Bergh pierwszy podniósł prawą dłoń do góry i wymownie poruszył palcami. Magia.
Najpewniej z bandą był kapłan, w zamku pokazał już, że lubi sztuczki z dźwiękiem. Teraz
jednak nie na wiele miało mu się to przydać.
Zamierzali czekać do chwili, gdy kolumna znajdzie się w połowie przełęczy, lecz zanim
przebyła trzecią część drogi, psy strażników zaczęły szaleć. Skomlały, popiskiwały i z
podkulonymi ogonami próbowały wyrwać się swoim przewodnikom i uciec. Jeszcze chwila, a
zamieszanie na zachodnim zboczu zwróci uwagę tych na drodze. Kenneth wstał i uniósł dłoń,
momentalnie szesnastu ludzi poderwało się z ziemi i dopadło instrumentów. Po dwóch na
każdą trąbitę, jeden z przodu, drugi z tyłu. Ci ostatni nabrali powietrza i nagle nad przełęczą
poniósł się potężny, głęboki, przypominający zawodzenie byka w rui ryk. I o to chodziło, to
miał być dźwięk o sile gromu, zdolny ruszyć z posad całe górskie zbocze. Psy przerwały
skomlenie i najpierw rozszczekały się na całe gardło, a potem, jeden za drugim, zaczęły wyć.
Mały podarunek od losu.
Kolumna na drodze zatrzymała się natychmiast. Przez kilka uderzeń serca wszystko
zastygło w bezruchu, jakby bandyci nie dowierzali własnym oczom i uszom. Potem do
wszystkich dotarło, co się dzieje, bo nagle konni spięli wierzchowce i pogalopowali na
spotkanie strażników. Kenneth spokojnie uniósł do oka kuszę, wycelował. Jeźdźcy mieli do
przebycia trzysta jardów po nierównym, kamienistym i wznoszącym się terenie. Nie wiadomo
było, czy bardziej szarżują na wroga, czy starają się uciec z zagrożonego miejsca. Zresztą ci
na drodze też nie czekali na wynik starcia. Piesi rzucili się w stronę doliny, woźnice po kilku
nieudanych próbach zawrócenia pojazdów zeskakiwali z kozłów i ruszali za nimi.
Dmący w trąbity wzięli drugi oddech i w grzbiet Starego Wołu uderzyła kolejna fala
dźwięku. Porucznik przycisnął mocniej łoże do policzka. No dalej, prosił w myślach. Rusz się
sukinsynu. Nacisnął spust. Bełt trafił najbliższego kuca w pierś, zwierzę kwiknęło, potknęło
się i upadło, jakby ktoś podciął mu przednie nogi. Przetoczyło się przez grzbiet, przygniatając
jeźdźca i, co było niemal niemożliwe, zaraz wstało. Bandyta wysadzony z siodła leżał
nieruchomo, a kuc uniósł łeb w górę i wydał z siebie najbardziej przejmujące, pełne bólu i
skargi rżenie, jakie Kenneth w życiu słyszał. I być może to ten dźwięk wreszcie poruszył
Starego Wołu.
Nagle w ziemię uderzyła stopa olbrzyma. Tak to wszyscy odczuli, potężny wstrząs, a po
nim zapadła chwila ciszy, aż świdrowało w uszach. Cwałujące kuce zatrzymały się niemal w
miejscu, po czym zaczęły szaleć, wierzgając i próbując gryźć własnych jeźdźców. Psy
przypadły do ziemi, chowając pod siebie ogony. Dźwięk trąbit urwał się w połowie. Był już
niepotrzebny.
Wół się zatrząsł.
Wysoko, niemal pod samym szczytem, po białej pokrywie przebiegła ciemna linia,
szczelina, poszerzająca się z każdym uderzeniem serca. Towarzyszył temu dźwięk, jakby
darto olbrzymią płachtę płótna. I nagle, pomiędzy jednym a drugim mgnieniem oka, cała
wielka, gładka do tej pory połać śniegu zmarszczyła się, zafalowała i runęła. Nie pędziła
równo, pojawiały się na niej fale, guzy, wybrzuszenia, w górę i na boki tryskały fontanny
śniegu i lodu, gdzieś zaczerniał jakiś porwany przez niepowstrzymaną moc głaz. Śnieżny
potwór parł w dół, złakniony ofiar.
Ci na drodze nie mieli najmniejszych szans, nawet gdyby byli konno, nawet gdyby w
chwili runięcia lawiny już cwałowali w stronę zbawczego wyjścia, dosiadając najszybszych
koni ze stajni samego cesarza. W chwili gdy osiągnęło poziom traktu, czoło lawiny miało
około piętnastu stóp wysokości i pędziło z prędkością wystrzelonej strzały. Droga biegła
wąską rynną pomiędzy dwoma wznoszącymi się w górę zboczami i rynna ta podziałała jak
zwężenie na rzece, nadając pędzącej masie śniegu kierunek i zwiększając prędkość.
Porzucone wozy zostały porwane, jakby były dziecięcymi zabawkami i wciąż nabierająca
pędu bestia runęła na uciekających. Wszystko przy wtórze ryku rozgniewanego bóstwa.
Maleńkie figurki, rozpaczliwie biegnące przed siebie lub próbujące w ostatniej chwili uciec w
bok, były po prostu pochłaniane, by na mgnienie oka pojawić się wśród śnieżnej kipieli, a
potem zniknąć już na zawsze. To było tak, jakby któryś z Nieśmiertelnych, sama Anday’ya,
Pani Lodu, wyciągnęła rękę i starła w pył wszystko, co znalazło się na jej drodze. Trzystu
ludzi w mniej niż trzydzieści uderzeń serca. Gdy lawina wyrwała się z przełęczy, rzygnęła
śnieżnym tumanem przed siebie i było po wszystkim. Nikt nie przeżył.
Cisza zapadła tak nagle, że Kenneth miał wrażenie, iż stracił słuch. Zadziałał kierowany
odruchami, wieloletnim szkoleniem. Oparł kuszę o ziemię, pochylił, napiął, założył bełt. Jego
ludzie robili to samo. Nikt nie zapomniał o konnych, którym udało się uciec z drogi białej
śmierci. Pierwsza salwa położyła dziesięciu, spanikowane kuce i trudny teren wyeliminowały
jeszcze kilku. Ostatni tuzin właśnie dochodził do siebie, przełamywał grozę, paraliżującą
członki i odbierającą zdolność myślenia. Porucznik spojrzał na najbliższego z nich i wiedział,
że nie będzie mowy o braniu jeńców. To dobrze. Odszukał wzrokiem tego w zielonym
płaszczu. Nawer wciąż miał coś, co nie należało do niego.

***
Pułkownik Akeres Gewanr rozparł się na krześle i zabębnił palcami o blat biurka. Przed
sobą miał dwa dokumenty, raport, złożony na piśmie przez dowódcę Szóstej Kompanii, i
prośbę tego samego oficera skierowaną do niego, jako bezpośredniego przełożonego.
Raport... Cholera. „Usiłowano nas sprowokować...” „rozkaz wydany przez dyplomatę
pierwszego stopnia...”, „płaszcz z numerem kompanii...”. To było nic, bo potem stało jak byk
„... Szybkim, nocnym marszem udaliśmy się na przełęcz, zwaną Żałobnym Przejściem...”, w
kwadrans po wschodzie słońca, graniem na trąbitach...”, „... resztki bandy próbowały
uciec...”, wszyscy zginęli...”, „... bez strat własnych”. I podpis. Wszystko na jednej karcie,
zapełnionej równym, schludnym pismem. Gewanr podniósł wzrok na wyprężonego jak struna
porucznika, regulaminowo usiłującego wywiercić wzrokiem dziurę w ścianie, gdzieś na lewo
od jego głowy.
– Nawer Ta’Klaw? – rzucił cicho.
– Trafiony z kuszy i dobity mieczem.
– Siostrzeniec Syna Topora? Władcy Wynde’kann?
– Ten sam.
Pułkownik wziął głęboki oddech, wstrzymał powietrze i powoli je wypuścił.
– Poruczniku lyw-Darawyt, wieści o tym dotarły tutaj już wczoraj wieczorem,
przywiezione przez kupców wracających z Rogu. Banda Nawera zniszczona. Nie rozbita i nie
zdziesiątkowana, tylko zniszczona, starta z powierzchni ziemi, wybita do nogi przez jedną
kompanię Górskiej Straży. A raczej przez jej cztery dziesiątki. A podobno bandytów było
pięć setek?
– Nie więcej niż trzy i pół, panie pułkowniku.
– Nieważne. Wieść już poszła dalej. Zanim kupcy zaniosą ją do sąsiednich prowincji,
bandytów będzie tysiąc, a was tuzin. I podobno osobiście obciąłeś głowę Nawerowi Ta’Klaw,
bo napluł na płaszcz Straży. Wiesz, co powinienem teraz zrobić? – Pułkownik Akeres Gewanr
był naprawdę zdenerwowany i nie dbał o formy grzecznościowe.
– Nie wiem, panie pułkowniku – wzrok oficera nie przesunął się nawet o cal.
– Za wybicie bandy, która od dwóch lat rosła nam coraz większym cierniem w boku,
powinieneś dostać awans i odznaczenie. Ale za zabicie członka rodu panującego, nawet z
niezbyt przyjaznego królestwa... Nasi dyplomaci i większość wyższych oficerów to
arystokracja. Istnieje coś takiego jak – pułkownik zawahał się – świadomość przynależności
do wspólnej kasty. Oni nie patrzą z wdzięcznością na zwykłych żołnierzy zabijających kogoś
książęcej krwi. Najchętniej widzieliby cię zdegradowanego do zwykłego strażnika i
wysłanego do najzimniejszej dziury. Rozumiesz?
– Tak, panie pułkowniku.
– Z drugiej strony, za miesiąc cała Północ będzie opowiadała sobie legendy o tej
potyczce... – Pułkownik z wysiłkiem uspokoił się. Żeby ten skurczybyk okazał choć cień
emocji, skrzywił się lub przełknął ślinę. – Więc nie mogę pana zdegradować, nawet o pół
stopnia, bo to złamie morale całej Górskiej Straży. Na dodatek wraz z kupcami przyszło
pismo skierowane osobiście do mnie. Jego autorką jest hrabina Isawa-kan-Lawerr, a pieczęć
na liście jest pieczęcią, której nawet cesarz nie mógłby zignorować. Zyskał pan potężną
przyjaciółkę, poruczniku, lub też uważa ona, że ma jakiś dług do spłacenia, bo prosi, by
awansować pana na pełnego kapitana. Co oczywiście nie wchodzi w grę, lecz może narazić
mnie na gniew Imperialnego Korpusu Dyplomatycznego. Co więc mam zrobić?
Porucznik wreszcie się ruszył, opuścił wzrok i spojrzał mu prosto w oczy. Dowódca
Szóstego Pułku Górskiej Straży zamrugał ze zdziwienia. Spodziewał się wszystkiego, tylko
nie spokoju i całkowitego opanowania.
– Sugeruję, żeby przychylił się pan do prośby Szóstej Kompanii. Moi żołnierze chcą w
ten sposób kogoś uhonorować.
– To byłby pierwszy przypadek w historii, żeby tak krótko istniejąca kompania otrzymała
prawo do tego rodzaju wyróżnienia. Własny symbol...
– Zamiast awansu – porucznik przerwał mu, uśmiechając się przepraszająco – lub
degradacji, tylko ten drobiazg. To będzie nagroda dla kompanii, nie dla mnie, więc nie narazi
pana na zatarg z tymi arystokratami – wymówił to słowo powoli, jakby coś przeżuwał. – I
nikt nie powie, że kompania nie została doceniona. Wszyscy będą zadowoleni, panie
pułkowniku...
Wszyscy? I ty również?, pomyślał Akeres Gewanr. Nie powiedział tego jednak głośno.
Skinął głową, przyłożył pieczęć i podpisał dokument.
Gdy tylko młody oficer wyszedł, jego dowódca stanął przy oknie i zapatrzył się na
zgromadzonych na dziedzińcu żołnierzy. Szósta Kompania, cztery dziesiątki strażników,
tuzin psów. Jego ludzie... Rozmyślania przerwało mu skrzypienie drzwi do sypialni.
– Więc naprawdę zrzucił na nich lawinę?
 – Myślałem, że Szczury wszystko wiedzą pierwsze. – Pułkownik nie odwrócił się, zbyt
dobrze znał tego wysokiego, szczupłego mężczyznę, który od wielu dni zatruwał mu życie.
– Wiemy, lecz zawsze staramy się potwierdzać informacje z różnych źródeł. Ech, ten
porucznik to niezwykły młody człowiek. Gdyby zażądał, mógłby być w tej chwili kapitanem.
– Wybrał najlepsze wyjście dla wszystkich. I nie wygląda na to, żeby żałował.
Ciche parsknięcie zza pleców było jedyną odpowiedzią.
– Pomyśleć, że mieli tylko zabrać się z prowincji.
– Znaleźliście, czego szukacie?
– Nie. Ale jeśli gdzieś tu jest, znajdziemy.
Pułkownik Akeres Gewanr wzruszył ramionami. To nie była jego sprawa. Patrzył, jak
Kenneth-lyw-Darawyt wychodzi z budynku i idzie w stronę swoich ludzi. Cholera, widząc,
jak wstają na widok Kennetha wiedział, że teraz to naprawdę byli „jego ludzie”. Porucznik
skinął głową i żołnierze jak jeden mąż założyli płaszcze. Na każdym numer kompanii, dwie
szóstki, jedna nieco powyżej drugiej, wyszyto krwistoczerwoną nicią.
Górska Straż nie zapomina o swoich.
 Krew naszych ojców

Stwór sunął nad ziemią jak wielka jaszczurka, ciemny kształt wyginający się na boki
wężowymi ruchami, niemal szorujący brzuchem po śniegu. Gdyby ktoś ujrzał go z góry, takie
właśnie byłoby jego pierwsze skojarzenie: olbrzymi gad, mieszkaniec rozpalonego słońcem
Południa, który przez kaprys losu lub żart jakiegoś bóstwa trafił w ośnieżone góry. Tylko
ogona mu brakowało i szyję też miał za krótką. Szeroko rozłożone na boki łapy popychały go
do przodu, nadając całkiem przyzwoitą prędkość, zważywszy, że poruszał się po terenie,
gdzie nie dalej jak wczoraj spadł świeży śnieg.
Poza tym był ranny. Znaczył swój trop nie tylko dziwacznymi śladami, lecz przede
wszystkim plamami szkarłatu, czarnymi niemal w świetle zachodzącego słońca, parującymi
przez chwilę na nieskazitelnej bieli rozległej hali. Jeśliby ktoś przyglądał mu się przez chwilę,
mógłby dostrzec, że jego ruchy wcale nie są takie płynne i precyzyjne, jak mogło się
wydawać na pierwszy rzut oka. Potykał się co chwilę, lewa strona wrzecionowatego ciała
najwyraźniej nie chciała go słuchać, pracowała wolniej od prawej, co kilkanaście kroków
musiał brać poprawkę na swój kurs, co kilkadziesiąt przewracał się, ryjąc łbem w miękkim
puchu. Szlak jego wędrówki przypominał ślad pijanego, zygzakujący, naznaczony historią
żałosnych upadków. Gdyby nie krew, można by się było uśmiechnąć.
Stworzenie dotarło wreszcie do celu swojej wędrówki. Pionowa ściana z lodu, wysoka na
sto stóp, ciągnęła się ze wschodu na zachód. Zatrzymał się, na kilka chwil zwinął w kłębek,
odpoczął. Potem bez najmniejszego ostrzeżenia wybił w górę, wczepił w niewidoczne
szczeliny, przykleił do lodowca i ruszył powoli na jego grzbiet. W miejscu, gdzie nabierał sił,
została czerwona, parująca kałuża.
Dotarcie na szczyt zajęło mu kilkadziesiąt uderzeń serca, prześlizgnął się przez krawędź i
znieruchomiał. Panika, która gnała go naprzód przez pół dnia, powoli ustępowała,
prześladowcy nie zdołają wspiąć się na lodowy mur tak szybko, zyskał teraz sporo czasu.
Mógł zwolnić.
Lodowiec w tym miejscu marszczył się, burzył szałem skamieniałej rzeki. Garby,
wzniesienia, na pół przejrzyste, prześwietlone szkarłatem, znieruchomiałe fale, zastygłe wiry i
szczeliny. Niedawno przetoczyła się tu bitwa, wezwano potężne moce, orzące skałę na równi
z lodem oraz rzeźbiące przestrzeń i czas. W trakcie starcia zamarznięta woda, ciało stałe,
odzyskała na kilka chwil swoją plastyczność, zamieniając się w pędzącą rzekę i rozdzielając
walczące armie, by później, w mgnieniu oka, ponownie znieruchomieć. Ci, którzy nie zdążyli
uciec, zostali pochłonięci przez lodowiec. Na głębokości kilku, kilkunastu stóp nadal było
widać zastygłe w najróżniejszych pozach ciała. Większość ofiar stanowili miejscowi, ale
rozpoznawał także własnych wojowników. Śmierć zrównała wszystkich.
Wydawało się wtedy, że to desperacki krok miejscowego boga, ci z jego ludzi, którzy
zostali po północnej stronie przeoranego czarami lodowca, nie mieli szans. Zginęli co do
jednego. Wyglądało na to, że tubylcy nie zdołali powstrzymać gniewu Kaha’leeh, dziecka ich
rozpaczy i bólu. Oddali lodowiec i wycofali się na południe. Odpowiedzialny za walkę
ga’ruulee poszedł za nimi, ścigać i mścić, nieświadomy, że całe to zwycięstwo było pułapką.
To było coś, czego jego panowie nadal nie mogli zrozumieć – jak można poświęcać istnienie
Wiernych, jak można skazywać ich na śmierć, by osiągnąć własne cele? Z armii wysłanej za
lodowiec ocalał tylko on – ga’naaeh, tylko tyle zostało z ga’ruulee, i tylko w jego powrocie
do leeh była nadzieja, że zostanie zachowana jedność. Oni już wiedzieli, wiedzieli, kogo
należy zabić, by rozbić wspólnotę. Bardzo się dziś starali, góry za nim wciąż dymiły i
spływały potokami lawy, gdy trzy z siedmiu części tutejszego boga rzuciły się do walki.
Gdyby było ich więcej, gdyby Setren przybył w pełni swych sił... A przecież szpiedzy mówili,
że walczy na wschodzie... Tu powinien być tylko jeden z jego awenderi. Potężny mężczyzna
z czarnymi włosami.
Stwór podniósł się na dwie nogi. Powoli zdejmował z siebie warstwy kalhh, instynkty
cofały się, zastępowane przez intelekt. Teraz potrzebował ostrożności i rozwagi, a nie
szybkości. Powierzchnia lodowca przypominała tor przeszkód dla samobójcy, a w jego
wnętrzu wciąż szalała uwięziona rzeka. Jeden nieostrożny krok i czekała go śmierć.
Wyprostował się wreszcie, wyrównując oddech. Stwór znikł, zastąpiony przez Osobę.
Właściwie przypominał człowieka, szczupłego, ciemnowłosego, z nieco zbyt długimi rękami i
stawami umieszczonymi w niewłaściwych miejscach. Opuścił w dół rękawy i spód luźnej
szaty, osłaniając kończyny. Grube, białe rękawice skutecznie kryły nietypowy kształt dłoni.
Gdyby nie dziwna, zbyt płaska twarz, każdy mógłby teraz pomylić go z człowiekiem. Zresztą,
nawet ta twarz mieściła się jakoś w normie rasy. Tylko oczy i usta były za duże, a nos zbyt
mały. Drobiazg. Trudno uwierzyć, że ta istota jeszcze kilka minut temu sunęła przez halę jako
przerośnięta jaszczurka.
Wyciągnął spod ubrania małe zawiniątko i szybko obwiązał sobie ranę na boku. I tak
stracił już zbyt dużo krwi. Westchnął głęboko i ruszył naprzód, ostrożnie wybierając drogę.
Przestrzeń wciąż trzeszczała od Mocy. Nie potrafił, nie ośmielił się sięgnąć teraz do własnych
umiejętności, lód pod jego stopami wciąż dygotał od wewnętrznych naprężeń. Otwarcie się na
guon byłoby szaleństwem. Ale to nic, nadzieja pojawiła się jak pierwszy kwiat, nieśmiało
kiełkujący spod śniegu. Jak tylko zejdzie z lodowca, będzie bezpieczny. Ułoży nowe taktyki i
strategie. Wygrają to starcie.
Stawiał kroki miękko, badając powierzchnię przed sobą. W większości zagłębień leżała
już warstwa śniegu, nie wiedział, czy stoi na solidnym podłożu, czy na wypełnionym
powietrzem bąblu, zamykanym od góry przez kilka cali zamarzniętej wody Rozglądał się
uważnie, lustrując teren, starając się po kształcie lodowych fal odgadnąć, co kryje się głębiej.
Nie mógł teraz pozwolić sobie na błąd.
Niebo przeszło od różu, przez czerwień, do głębokiego karminu starego wina. Za kilka
chwil miała zapaść noc.
Wtedy coś błysnęło w ostatnich promieniach zachodzącego słońca i z głuchym brzękiem
wbiło się w lód, ledwo stopę przed nim. Dziryt z żelaznym grotem, obwieszony piórami i
kawałkami kości, do których przykuto duchy. Broń Ag’heeri.
Skoczył do przodu chwilę przed tym, zanim przez miejsce, w którym stał, przeleciały dwa
następne. Zacisnął dłonie w rękawicach i rozprostował szeroko palce. Pierwsze kalhh,
zewnętrzna warstwa, nałożyło się na niego jak druga skóra. Osoba ustąpiła nieco miejsca
Stworowi.
Zmysły wyostrzyły się, kontury wszystkich rzeczy wokół zarysowały ostrymi
krawędziami, nad szum wiatru wybił się odgłos kroków. Czterech. Zlokalizował ich bez
problemu, już nie próbowali się kryć. Niewysocy, ciemnoskórzy, z długimi do ramion,
czarnymi jak noc włosami. Wystające na górne wargi kły pomalowali na czerwono, znak
wojny. Moc, której używali, spowijała ich bordowo-czerwonymi wstęgami, wśród których
tańczyły duchy. Ich broń, dziryty, topory do rzucania o ostrzach z brązu i ciężkie noże
wyglądały chwilami, jakby zrobiono je z rozpalonego do białości metalu. Czary aż z nich
kapały. Szamani.
Runął przed siebie, na północ, jeszcze nie jako jaszczurka, lecz i tak sadząc olbrzymie
susy. Teraz nie liczyła się ostrożność, tylko szybkość. Ciągle była szansa, oni nie potrafili
poruszać się po lodzie tak dobrze jak ktoś, kogo ruchami kierował Stwór. Miał szansę, miał...
Wyhamował niemal w miejscu, widząc kilkunastu ludzi, którzy wyszli zza wielkiej jak
dom, lodowej bryły pod przewodnictwem masywnie zbudowanego, czarnowłosego
mężczyzny w średnim wieku. Nie miał szans, zrozumiała to ta część jego osoby, która
potrafiła logicznie myśleć. Od samego początku, od chwili, gdy wszedł na lodowiec, nie miał
szans. Nawet ten dziryt rzucono tylko po to, by zmusić go do biegu w odpowiednim kierunku.
Czekali tu.
Stwór, ukryty w pojedynczej warstwie kalhh, zaczął miotać się jak szalony, żądając
bezgłośnie przybrania kolejnych. Walczyć, walczyć, walczyć, wył bezgłośnie. Poskromił go z
największym wysiłkiem, wyprostował się godnie, wyższy teraz nieco niż stojący pośrodku
grupy mężczyzna. Założył ręce na piersi, dłonie chowając w rękawy.
Szmer z tyłu powiedział mu, że czterej szamani zamknęli pułapkę. Gdyby byli tu tylko
oni, mógłby spróbować walki, lecz ten człowiek, bóg kryjący się w nim... Pokłonił się z
szacunkiem.
– Chwała zwycięzcom.
Mówiąc to, nie odrywał wzroku od broni, trzymanej przez czarnowłosego. Potężny topór
o dwóch ostrzach w oczach większości śmiertelników wyglądał zapewne jak zwykła broń. On
widział go jako diament prześwietlony blaskiem wybuchającej gwiazdy. Trzymający broń
człowiek wydawał się wypełniać sobą przestrzeń i mimo że w jego drużynie było kilku
wyższych i potężniej zbudowanych wojowników, przyciągał wzrok, zasysał całą uwagę.
Reszta była dla niego tłem. Włosy miał niemal tak czarne jak szamani Ag’heeri, lecz skórę
białą niczym śnieg. Zupełnie, jakby płonęło w nim jakieś światło. Ozdobił ją tatuażami, które
więziły moc boga w ciele śmiertelnika, lecz i to ledwo wystarczało, by pomóc ją okiełznać.
Setren był potężny, a jego awenderi uchodzili za najgroźniejszych na świecie.
Słysząc pozdrowienie schwytanego w pułapkę intruza, mężczyzna jedynie się
uśmiechnął.
– Ga’naaeh – mruknął. – Tylko tyle zostało. Ga’ruulee się rozpadł. Choć walczył dobrze.
A teraz zakończymy wojnę w tych górach. Mam rację?
Pod warstwą Stwora po raz pierwszy spojrzał mu w oczy. Człowiek, zwykły człowiek,
bóg, jeśli tam był, nie raczył się pokazać. Stwór zawył o więcej warstw kalhh i walkę. Lecz
topór awenderi wciąż płonął w rękach wojownika. Nakazywał ostrożność.
– Jeśli Kaha’leeh się rozpadnie, nie wiesz, co powstanie potem.
W chwili, gdy to powiedział, z trudem dobierając obce słowa, pojawił się wstyd. To
brzmiało prawie jak targowanie się o życie. Mężczyzna musiał to tak odebrać, bo pokręcił
głową.
– Nie daruję ci istnienia. Trzy tysiące moich ludzi zginęło za lodowcem, żeby wciągnąć
ga’ruulee w pułapkę. Pięć tysięcy poległo w bitwie. I tyle samo Ag’heeri. Wy, aherowie,
musicie odejść. Jeśli będzie do tego potrzebne zniszczenie waszego władcy...
Przerwał mu gniewnym parsknięciem, zły na tę chwilową słabość.
– Aherowie? Nawet nie wiesz, jak naprawdę się nazywamy, dzikusie. Kaha’leeh to nie
władca i nie można go zniszczyć. Cokolwiek zrobisz ze mną, odrodzi się.
– Przekonamy się o tym później. Zanim się odrodzi, wyrzucimy was z tego zakątka
Wszechrzeczy. A teraz... – Dał znak ręką.
Pozostałe warstwy kalhh owinęły się wokół niego, zanim awenderi skończył ruch. Osoba
niemal natychmiast zniknęła, pojawił się Stwór. Skoczył do tyłu, w powietrzu odwracając się
przodem do szamanów. Z tym mężczyzną nie miał szans, z nimi – niewielkie. Bez wahania
sięgnął po guon, otworzył się na niego, przekuł w broń. Jeśli Moc uwięziona w lodowcu
eksploduje, tym lepiej.
Z obu rąk, z obu łap, wysunęły się granatowe, niemal czarne na krawędziach ostrza.
Zamachnął się poziomo, z siłą zdolną rozpłatać najbliższego Ag’heeri wpół. Czerń trafiła na
rozpaloną do białości klingę noża, uwiązane do broni duchy zawyły, przekuwając rodzimą
Moc na coś, czego guon nie mogło przeciąć. Pozostali szamani uwolnili swoje duchy i te
runęły na niego niczym śnieżna burza. Czuł uderzenia, szarpanie i drapanie, coś podcięło mu
nogi. Gdyby był Osobą, przewróciłby się natychmiast. Stwór uskoczył tylko, unikając
ataków, i sięgnął po więcej.
I w tym momencie spadła na niego Moc boga.
To było tak, jakby na świecę powiał wicher. Mrugnął i już nie było nic, stracił kontakt z
guon, zabrakło mu tchu, ciało ogarnęło obezwładniające znużenie. Upadł na lód. Z
najwyższym wysiłkiem obejrzał się na człowieka. Niby wyglądał tak samo, ale jednocześnie
zupełnie inaczej. Teraz był prawdziwym awenderi – objętym przez Nieśmiertelnego. Jego
towarzysze niemal znikli, wobec nagle objawionej Mocy. Ga’naaeh, nawet tak zdolny jak on,
nie miał najmniejszych szans.
Mężczyzna ruszył ku niemu, unosząc topór. Bóg nie mógł sobie odmówić satysfakcji
osobistego zakończenia tej walki.
I wtedy lodowiec, wciąż tętniący Mocą, wciąż syczący i bulgoczący w swych trzewiach,
pokazał, że na świecie istnieją siły, które krzyżują plany nawet bogom. Rozległ się trzask i
cały teren poruszył się lekko. Leżący na lodzie przybysz poczuł, jak podłoże pod nim pęka na
drobne kawałki. Na mgnienie oka poczuł cudowną lekkość, po czym runął w dół.
Lodowata woda zamknęła go w wyciskającym powietrze z płuc uścisku. Stwór, ciągle
sprawujący kontrolę nad ciałem, wpadł w szał. Ponownie sięgnął po guon, gotów roznieść
wszystko na strzępy – i nagle zapadła ciemność.
Na górze zapanowało zamieszanie. Szamani Ag’heeri zorientowali się pierwsi, że lód
zaczął pękać, w końcu żyli w górach dłużej niż ludzie. Ich duchy służebne rzuciły się z
powrotem do swoich właścicieli, otoczyły ich, uniosły w górę. Towarzysze awenderi mieli
mniej szczęścia, rozpadający się na kawałki lodowiec pochłonął kilku z nich, zanim
interweniował Setren. Objął wszystkich własną mocą, tych ginących wyrwał z paszczy
śmierci i przyciągnął ku sobie. Ustabilizował grunt, powstrzymał tańczące lodowe bryły.
Zanim woda, wypełniająca wypłukaną w lodowcu pieczarę, zamknęła się nad obcym, stał już
na krawędzi otworu i patrzył w dół. W chwili, gdy ga’naaeh sięgnął po guon, bóg wyciągnął
rękę i wszystko zamarło. Całą przestrzeń pieczary wypełnił lód.
Na kilka chwil zapadła cisza.
– Czy to wystarczy?
Pytanie padło z ust najwyższego z szamanów, ubranego w skóry srebrnych lisów.
Malunki na twarzy upodabniały jego oblicze do trupiej czaszki.
– A co mówią duchy? – odpowiedział pytaniem awenderi. Teraz znów był człowiekiem,
choć nadal najbardziej ze wszystkich mężczyzn w grupie przyciągał uwagę. Sugestia, cień
obecności boga wciąż tańczył w głębi jego oczu.
Ag’heeri uśmiechnął się ponuro.
– Ten lodowiec sam jest na wpół duchem. Obudziłeś go, rozpętując tu taką Moc, więc
odpędza moje sługi, nie wpuszcza ich w głąb. Czy on umarł?
– A nie słyszysz? Skieruj uszy na północ, szamanie. Usłysz, co niesie wiatr.
Przez dłuższą chwilę wszyscy Ag’heeri zdawali się nasłuchiwać.
– Lament – stwierdził wreszcie wytatuowany.
– Lament – zgodził się awenderi. – Kaha’leeh się rozpada. Jedność ginie. Teraz nie
zdołają się utrzymać się po tej stronie. Właśnie skończyliśmy wojnę na północy.
Czwórka szamanów uśmiechnęła się, błyskając czerwonymi kłami. Odziany w skóry
lisów spoważniał pierwszy.
– A teraz co, Setrenie? Pójdziesz na południe? Chcesz wspomóc Szarowłosą?
– Laal sama była wśród tych, co rozpętali wojnę, więc niech sama ją kończy. Ja będę miał
dość roboty tutaj. A wy?
– My? Jak powiedziałeś, jest dużo roboty. Osady czekają na odbudowanie, przeklęte
miejsca na oczyszczenie, wiele lat upłynie, nim doprowadzimy góry do porządku.
Awenderi skinął poważnie głową, po czym skłonił się głęboko. Jego towarzysze również.
– Nie zapomnimy – zapewnił. – Nigdy nie zapomnimy wspólnej walki i razem przelanej
krwi. Gdyby Lud Gór opowiedział się po innej stronie, nie pokonalibyśmy najeźdźców.
Najwyższy z szamanów uśmiechnął się kpiąco.
– Moja matka mawia, że jedyną rzeczą krótszą niż kuśka jej męża, jest ludzka pamięć. A
on ma naprawdę małe przyrodzenie. Tak powiadają wszystkie moje ciotki ze strony matki, he,
he. Więc niech po prostu będzie pokój między nami. I niech nasze duchy zawsze pamiętają,
że jeden dzień pokoju jest wart stu lat wojny.
– Tak będzie, szamanie, póki wspólna pamięć będzie nas łączyć.

***
– Poruczniku lyw-Darawyt, może pan wejść.
Kenneth wstał, poprawił pas z mieczem, obciągnął pikowaną kurtkę i wszedł do środka.
– Witam, panie poruczniku – Pułkownik stał przy oknie i patrzył gdzieś w przestrzeń. –
Może pan już przestać salutować.
Kenneth zrobił „Spocznij”.
Starszy oficer odwrócił się i ruszył do biurka. Niewysoki, szczupły i ciemnowłosy, nie
wyglądał na wojskowego, dowódcę pułku Górskiej Straży. Wyglądał jak... porucznik za
każdym razem szukał właściwego słowa. Drwal, rzemieślnik, dzierżawca, usiłujący utrzymać
żonę i szóstkę dzieci z kawałka kamienistego gruntu. Trudno było określić, co właściwie
narzuca takie skojarzenia, choć od pewnego czasu miał wrażenie, że już wie. Nawet nie
chodziło o to, że pułkownik Gewanr nie poruszał się i nie zachowywał jak wojskowy.
Bardziej rzucał się w oczy brak odpowiedniej, hm... aury. W każdym człowieku, przywykłym
do przelewania cudzej lub własnej krwi, pojawia się po pewnym czasie jakaś twardość,
wewnętrzny, stalowy rdzeń, ostrzegający innych, że z tym kimś nie warto zadzierać.
Pułkownik tego nie miał – albo chował go głęboko, jak najcenniejszy skarb.
– Szósta Kompania miała dobry rok, poruczniku.
– Jeśli dowództwo tak to ocenia...
– Ja to tak oceniam. Najpierw obława na Shadoree, przejście lodowca i zniszczenie tej
bandy, potem schwytanie szpiega. Nie wspominając już o sprawie poselstwa do Wynde’kann
i zniszczeniu bandy Nawera Ta’Klaw sprzed dwóch miesięcy. Ludzie mówią, że zostaliście
pobłogosławieni przez Panią Losu. Potraficie znaleźć się we właściwym miejscu o
właściwym czasie.
– Taka służba, panie pułkowniku.
Dowódca po raz pierwszy od początku rozmowy spojrzał mu w oczy. Nie uśmiechnął się.
– Służba, tak? Umiem odróżnić zdolnego oficera od zwykłego karierowicza, który szuka
tylko ciepłej posadki i stałego żołdu.
– Nie sądziłem, że tacy trafiają do Straży, panie pułkowniku – wymknęło mu się, zanim
zdołał się ugryźć w język. To był jeden z głównych problemów z dowódcą Szóstego. Jego
niewojskowy sposób bycia i postawa sprawiały, że ludzie, zwłaszcza młodsi oficerowie,
zapominali się i mówili coś, czego nigdy nie ośmieliliby się powiedzieć przy innym
pułkowniku. A nawet przy kapitanie czy starszym poruczniku.
– Nie, nie trafiają – Akeres Gewanr nawet się nie skrzywił, choć powinien zrugać go za
impertynencję. – A jeśli nawet, to bardzo szybko proszą o przeniesienie. Reszta pana
kompanii miała dwa dni temu wyjść na patrol. Zatrzymałem ich. Z pewnością zastanawiał się
pan dlaczego.
Owszem, zastanawiał się, podobnie jak inni. I martwił. Zmiana w codziennej rutynie
zawsze zwiastowała kłopoty.
– Tak, panie pułkowniku.
– Słyszał pan o Byrt?
– Nie, panie pułkowniku. A powinienem?
Znów się zapomniał i padło o jedno pytanie za dużo. Nawet w Górskiej Straży porucznicy
nie zadają pytań pułkownikom. Tym razem dowódca odczekał chwilę, patrząc Kennethowi w
oczy. Nie musiał nic mówić.
– To wioska nad jeziorem Doranth. Tym samym, do którego wpada Stary Gwyhren. Tak
z trzysta głów, sami rybacy. Niewiele się dzieje w Byrt, więc prawie nie zaglądamy w tamte
strony. Jezioro jest zbyt duże i głębokie, żeby dało się przez nie przeprawić, stanowi naturalne
przedłużenie lodowca.
– Ale łodzie po nim pływają?
– Tylko rybackie łódki. To spokojna okolica.
Dowódca zamilkł. Czekał.
– Więc... – Kenneth wreszcie wpadł na to, że teraz jest czas na zadanie pytania – dlaczego
powinienem słyszeć o tej wiosce?
 – Bo osiem dni temu zabito tam sześciu ludzi. Podobno rozerwano na strzępy. Wieści
dotarły do nas przedwczoraj, zanim wrócił pan z ludźmi z patrolu. Wiemy tylko tyle, że
najprawdopodobniej nie był to atak bandytów, sąsiedzkie porachunki czy wypadek. Osobą,
która przyniosła wieść, był jeden z kupców, który akurat przebywał w wiosce, kupując
suszone ryby czy coś takiego. Opowiedział o wszystkim po powrocie do Lencherr. Nie
oglądał zajścia na własne oczy, lecz widział ciała. Zgodnie z jego opisem, zostały one
rozszarpane na kawałki. Sześciu dorosłych mężczyzn.
Kenneth skinął głową.
– Rozumiem, panie pułkowniku.
– W pierwszej chwili miałem wysłać tam tylko te dwie dziesiątki z pana kompanii, które
odpoczywały tu przez ostatnie dni. Ale potem stwierdziłem, że chcę mieć na miejscu oficera,
a nie zwykłego dziesiętnika. Dowie się pan, co tam zaszło, znajdzie winnych i doprowadzi
przed sąd. Wiem, że dopiero co wróciliście z patrolu i należy się wam odpoczynek, ale jak
sam pan ujął, taka służba. Po powrocie z tego zadania cała kompania spędzi dziesięć dni w
koszarach.
Porucznik zasalutował.
– Tak jest!
Zadanie jak zadanie, stwierdził Velergorf, gdy Kenneth przedstawił rozkazy
dziesiętnikom. Ludzie Andana i Bergha i tak mieli ruszać w drogę, a że towarzyszyć im będą
pozostałe dwie dziesiątki, tym lepiej.
Ledwo opuścili koszary, porucznik skinął na dziesiętników.
– Narada – rzucił krótko.
Bergh był pierwszy, Andan po nim, Velergorf na końcu. Kolejność była lepsza niż pół
roku temu, gdy Andan podchodził zawsze ostatni, z demonstracyjną powolnością. Teraz jego
ludzie nosili płaszcze z czerwonymi szóstkami z czymś w rodzaju dumy.
– Pierwsze pytanie. – Kenneth nie zamierzał tracić czasu. – Co słyszeliście o Byrt?
– Dziura, jakich mało, panie poruczniku – stwierdził Bergh. – Byłem tam ze dwa razy,
gdy jeszcze służyłem w Dwunastym. Tak z pięć lat temu. To właściwie nie wioska, tylko jak
powiadał kapitan Madderg, szlam wyrzucony na brzeg. Miejscowi są dziwni. Zawzięci,
ponurzy, mściwi, małomówni i śmierdzący rybami...
– Coś jak mój wuj.
– Jeśli tak twierdzisz, Varhenn – Bergh się uśmiechnął. – Ich tak zwana wioska to
właściwie rząd chałup przyklejonych do jeziora. Tak ją zbudowali. Każda rodzina okupuje
kawałek brzegu o długości jakichś sześćdziesięciu stóp. A ponieważ żyje tam z pięćdziesiąt
rodzin, więc całe Byrt ma jakieś pół mili długości. Wadzą się o każdy cal tego swojego gruntu
i jeden drugiemu nic nie odpuści. Poza tym są bardzo samodzielni. Sami naprawiają swoje
łodzie, sami robią sieci, sami wędzą i suszą ryby. Na obcych patrzą wilkiem, ale żeby mieli
jakieś większe zatargi z prawem, to nie słyszałem. Ryby wymieniają na mąkę, sól, wełnę,
mięso i tak dalej. Wioskę zbudowali niemal naprzeciw miejsca, gdzie Stary Gwyhren wpada
do jeziora, więc wszystkie chałupy stoją na palach.
– Bo?
– Fale, panie poruczniku. Doranth ma w tym miejscu jakąś milę szerokości. Dopiero
potem ucieka na zachód. Z Gwyhrena, zwłaszcza latem, lubią odrywać się lodowe bryły,
niektóre większe niż kilkupiętrowa kamienica. Fala, gdy dociera do drugiego brzegu, potrafi
mieć trzy stopy wysokości. Widziałem to na własne oczy. I to wszystko, co wiem.
– Jakieś bandy w okolicy?
– Nie było ich wtedy i nie sądzę, żeby pojawiły się teraz. Poza Byrt, w promieniu
dziesięciu mil, nie ma tam żadnych ludzkich siedzib. Ani dróg, ani wiosek. To jałowa okolica,
same skały i lód.
– A po drugiej stronie?
– Jeszcze gorzej, panie poruczniku. Cały północny brzeg to jedna wielka pionowa ściana,
a zaraz za nią zaczyna się Wielki Grzbiet. Podobno żyje tam kilka plemion aherów, ale oni
nie lubią tak dużej wody, więc unikają jeziora. Jeśli coś rzeczywiście rozerwało tych ludzi na
strzępy, pochodziło z naszej strony.
– W takim razie – Velergorf wyszczerzył wytatuowane oblicze – znajdziemy to coś, damy
po głowie i postawimy przed sądem.
Kenneth skinął głową.
– Niech ci będzie. Przynajmniej mam ochotnika, gdyby trzeba było wystawić kogoś na
przynętę... – Klepnął najstarszego dziesiętnika w ramię.
Uśmiech tylko się poszerzył.
– Zawsze wierni Straży, panie poruczniku.

***
Woda była zimna jak lód. Czuł to mimo warstwy skór i futer. Wykonany z kości i
kawałków drewna, obciągnięty skórą szkielet małej łódeczki wydawał się po stokroć bardziej
kruchy tu, na środku jeziora, niż na lądzie. Coś musiało być w tym, że jego lud nie lubił
otwartej wody, szerokie rzeki, wielkie jeziora, na wpół mityczne morze, to były rzeczy, które
przerażały ich na wskroś. A przecież mimo wszystko nauczyli się budować lekkie łodzie, z
tego, co mieli pod ręką. Nabyli tę wiedzę od swoich mieszkających za Wielkim Grzbietem
kuzynów, którzy budowali schronienia ze śniegu i polowali na morskie stworzenia. Ta
odnoga jego ludu oddzieliła się od głównego pnia Ag’heeri tak dawno, że niechęć do wody
znikła u nich, wyparta śmiertelną koniecznością. W krainie lodowatych wysp i wiecznej kry
miało się tylko dwa wyjścia: nauczyć się pływać lub umrzeć. A teraz on wykorzystywał
wiedzę odległych krewnych, żeby dotrzymać złożonej przed niezliczonymi pokoleniami
przysięgi.
Przez chwilę smakował tę myśl, obracał ją w głowie. Tak powiedział wodzom, gdy
zapytali, po co chce przepłynąć jezioro. To potrafili zrozumieć, przysięga, złożona obietnica,
takie rzeczy były oczywiste i proste. Zresztą powtarzał to sobie tak długo, że niemal sam w to
uwierzył, jeśli nagła fala wywróci teraz jego łupinkę, idąc na dno, będzie mógł udawać, że
zginął w słusznej sprawie.
Uśmiechnął się szeroko.
Od trzech dni żuł intensywnie mieszankę ziół i kilku sproszkowanych minerałów. Teraz
nie tylko zęby, ale i język, a także dziąsła miał czerwone jak tętnicza krew. Pochylił się i
przejrzał w wodzie. Twarz pokryta kolorowym tatuażem, dolne kły, wystające z ust jak dwie
świeże rany, oczy skryte głęboko pod wałami czołowymi. Można się było przestraszyć.
Wyszczerzył się jeszcze raz, kłapnął zębami. Wojna to wojna.
Pierwszy raz poczuł to dziesięć dni temu. Szarpnięcie ścieżek duchów. Nie wędrował
nimi wtedy, polował, ale i tak odczuł to, jakby ktoś przywiązał mu kilka strun do kręgosłupa i
zagrał. Moc wygięła się, Mrok... zabrzęczał, tak, właśnie zabrzęczał, do wtóru jej jęku. Duchy
wędrujące pod nim i przez niego rozpierzchły się na wszystkie strony, uciekając z miejsca,
gdzie pojawiło się to Coś. A potem... Wciąż pamiętał, co zobaczył, gdy w końcu wkroczył na
ścieżki duchów. Ciemność, chaos i głód.
Pamiętał takie emocje. To nie były jego wspomnienia, lecz pamiętał je jak własne, jak
wspomina się czasem różne rzeczy tuż po obudzeniu. To było wspomnienie wspomnień
innych szamanów, czasem tylko bladych duchów, które spotykał niekiedy, wędrując
ścieżkami tych, którzy nie wybrali Domu Snu. Wspomnienie cudzych wspomnień – a jednak
tylko głupiec zlekceważyłby takie ostrzeżenie. Cokolwiek próbowało się przebudzić, musiało
zostać powstrzymane, zanim narobi kłopotów.
Ale mimo wszystko, gdy budował łódkę, gdy prosił wodza szczepu mieszkającego
najbliżej jeziora o pomoc w dostarczeniu jej nad wodę, i nawet teraz, gdy płynął powoli,
wiosłując tak, by nie mącić gładkiej jak szkło tafli wody, gdy już nie mógł się wycofać, ciągle
miał wątpliwości. To nie była jego przysięga ani jego wspomnienia. Ci szamani żyli i
walczyli w czasach, nim ludzie postanowili wygubić Lud Gór. Zanim młode Imperium
uplotło swoją historię z domysłów, mitów i bajek, w których Ag’heeri mogli odgrywać tylko
rolę stworów chaosu i ciemności.
A jednak pewne sprawy należało dokończyć, zanim przyjdzie kolej na resztę.

***
Choć znał ją z opisu Bergha, to jednak Kenneth nie sądził, że okolica ta będzie aż tak
jałowa. Przez ostatnie dwie godziny przy drodze nad jezioro nie napotkali nawet mizernego
krzaczka, widzieli tylko skały i skryte w ich cieniu połacie śniegu z poprzedniej zimy.
Zupełnie jakby lato postanowiło nie zawracać sobie głowy ożywianiem tej okolicy. Albo
jakby najpotężniejszy z górskich lodowców naznaczył te strony swym władztwem na zawsze.
Fakt, że wyrosła tu ludzka osada, zakrawał na cud.
 Gdy dotarli wreszcie na brzeg, Kennetha uderzył majestat okolicy. Jezioro miało barwę
głębokiego granatu, a w jego wodach odbijały się wyrastające na północy szczyty,
przedmurze Wielkiego Grzbietu. Pokryte wiecznym śniegiem góry przeglądały się w
głębinach od niezliczonych tysiącleci. Teraz nawet najmniejszy podmuch wiatru nie mącił
tafli wody. Całość wyglądała tak, jak musiała objawić się oczom pierwszych ludzi, którzy tu
przybyli. Można było ulec urokowi tego miejsca, surowej potędze, którą ludzka obecność
obchodziła tak, jak schodzącą lawinę obchodzi los mrowiska leżącego na jej drodze. Jeśli
ktokolwiek chciałby poczuć, czym właściwie są góry Ansar Kirreh, powinien koniecznie
odwiedzić to miejsce, pomyślał porucznik, stojąc nad brzegiem jeziora.
Kenneth wiedział, że Doranth ciągnie się szesnaście mil na zachód, dając początek rzece
Kewynell, rwącej, spienionej i dzikiej. Gwyhren wpadał do jeziora z północno-wschodniej
strony i to on głównie zasilał je w wodę. Południowy brzeg stanowiła kamienista plaża,
wypełniona niezliczoną ilością otoczaków. Szło się po niej łatwo, prawie jak po imperialnej
drodze. Ruszyli szybkim marszem w kierunku wioski, żeby zdążyć przed zmrokiem.
Zanim ujrzeli ją z bliska, poczuli zapach. Woń ryb, wodorostów, gnijących resztek i
odchodów wyparła całkowicie górskie powietrze. Nim zbliżyli się do pierwszej chaty, woda
zaczęła pienić się nieczystościami, resztki rozkładających się ryb mieszały się z mnóstwem
łusek, kawałkami starych sieci, czymś, co mogło być jakimiś szmatami i z brunatną mazią, o
której pochodzenie lepiej było nie pytać. Kenneth zrozumiał, co Bergh miał na myśli,
mówiąc, że Byrt przypomina szlam wyrzucony na brzeg jeziora.
Zatrzymał oddział uniesioną dłonią i przyjrzał się uważnie wiosce. Tak jak opowiadał
dziesiętnik, Byrt stanowiło długi na pół mili pas zabudowań, dość podobnych do siebie. Na
ogół były to długie i wąskie budynki, wzniesione na palach dobre pięć stóp nad gruntem,
skierowane wąską ścianą do wody i oddzielone od sąsiednich domostw drewnianymi płotami,
wyższymi niż rosły mężczyzna i sięgającymi kilka jardów w głąb jeziora. Brzeg wyginał się
tu łagodnie w łuk, więc widać był wyraźnie, że cała wioska zbudowana jest podobnie. Płot,
domostwo, płot, domostwo, płot... Raczej nie wyglądało, żeby miejscowi lubili wchodzić w
komitywę z sąsiadami.
Niemal w każdej ze sztucznych zatoczek, utworzonych przez wchodzące w wodę płoty,
kołysała się łódź, znak, że połowy tego dnia już się skończyły. Nad większością chałup
wykwitały wstęgi dymu. Cisza i spokój.
– Raczej nie wygląda mi to na wioskę, w której parę dni temu coś rozszarpało sześciu
mężczyzn. Bergh!
– Tak jest, panie poruczniku.
– Czy ostatnio też to tak wyglądało? Cisza i spokój? Łodzie trzymane tuż przy brzegu?
Wspominałeś coś o falach.
– Cumują je na dość długich linach. Sam brzeg wyłożyli zatopionymi belami słomy, więc
nawet jak fala rzuci na niego łódkę, to nie ma żadnej szkody. Przynajmniej tak to nam
tłumaczyli. Tylko zimą zamykają łodzie w szopach.
– I zapewne powinni teraz gotować kolację, prawda?
– Tak sądzę, panie poruczniku.
– Dobrze, ustawić się dziesiątkami, płaszcze mają się ładnie prezentować, psy do nóg.
Idziemy jako oddział imperialnej armii. – Kenneth poprawił płaszcz, eksponując mocniej
odznakę. – I ci, co potrafią, mogą się uśmiechać. Ty nie, Varhenn. Naprzód.

***
Anderell-kle-Warreh zaklął pod nosem, widząc zbliżających się do wioski ludzi. W
pierwszej chwili wziął ich za jakąś bandę, grupę banitów, szukających noclegu i być może,
okazji do łatwego rabunku. Lecz widok białych płaszczy rozwiał jego nadzieję. I do tego psy.
Tylko jeden oddział w tych przeklętych przez bogów górach używał zwierząt w taki sposób.
Cholerna Górska Straż.
Wiedział, że go nie zobaczą, nie usłyszą, a zwierzęta nie wyczują żadnego zapachu.
Pokrywka umiał splatać maskujące czary jak żaden inny znany mu czarodziej. Robił to tak
dobrze, że miejscowi od trzech dni nie zorientowali się, że mają towarzystwo. Mimo
wszystko poczuł niepokój. O Górskiej Straży mówiono różne rzeczy. Na przykład, że służący
w niej żołnierze potrafią wytropić pstrąga w strumieniu i orła w powietrzu. Czy dobrze zatarli
wszystkie ślady? Czy ich pobyt w pobliżu wioski ujdzie uwagi strażników? Czy ten oddział
ma ze sobą wojskowego maga? A jeśli tak, to jak dobrego? Wszystko się nagle
skomplikowało. A wioska miała być na odludziu.
Genderc zaczął się powoli do niego podczołgiwać. To było jedno z ograniczeń zaklęcia
Pokrywki – jeśli miało działać skutecznie, człowiek musiał się poruszać, jakby pływał w
gęstym syropie. W grę nie wchodziły też żadne głośniejsze dźwięki. Anderell wyczuł ruch po
prawej, Uela też się niecierpliwiła. Miał tylko nadzieję, że drużyna Onerra, pilnująca wioski z
drugiej strony, zachowa spokój.
Uśmiechnął się pod nosem na tę myśl. Gdyby nagle rozdarł się Mrok i wyszły z niego
hordy demonów, Onerr dokończyłby spokojnie żucie paska suszonego mięsa, przełknął,
wytarł usta i dopiero wtedy rzucił się do walki. Widok, tak na oko, połowy kompanii Straży
nie powinien skłonić go do żadnych gwałtowniejszych reakcji.
Genderc dotarł do niego po trwającym trzy minuty czołganiu. W międzyczasie Bygron i
Uela zmienili nieco pozycje, żeby mieć lepsze pole ostrzału. Oboje tulili się do swoich
obwiązanych kawałkami szmat kusz, wodząc nimi za grupą żołnierzy. Od jakiegoś czasu miał
wrażenie, że zarówno skrytobójczym, jak i wojownik rywalizują między sobą w ilości
trupów. Powinni raczej wynająć pokój w jakiejś karczmie i rozładować narastające między
nimi napięcie w inny sposób.
– Spłoszą nam go – drugi mag w drużynie nieco przesadził z dramatycznym szeptem,
przez co Anderell usłyszał coś jakby „oszą am o”.
 – Spokojnie. Zaraz porozmawiają ze starszym wioski i wrócą do swoich koszar, żeby
zameldować, że tu wszystko w porządku. To co najmniej trzy, może cztery dni drogi w jedną
stronę.
– Skąd...
– Widzisz numer na płaszczach?
– Nie, trochę daleko.
– Ja też nie, ale widzę kolor. Czerwony. To Szósta Kompania z Szóstego Pułku.
Słyszałem o nich. Mają koszary w Belenden. Nie wiem tylko, na jaja Byka, jak się
dowiedzieli tak szybko.
Odwrócił się do pozostałej towarzyszącej im dwójki i powoli, nie wykonując
gwałtownych ruchów, wykonał kilka gestów Czekać. Odłożyć broń. Zachować czujność.
Bygron i Uela usłuchali z wyraźną niechęcią, zerkając na siebie złymi oczami. Powietrze
między nimi aż iskrzyło. Anderell westchnął cicho. Jak tylko skończą tu robotę, będzie musiał
sam opłacić im dzień w karczmie. Albo kilka dni.

***
Śladów było mnóstwo. Subtelnych i tych wyraźnych. Coś od wielu miesięcy, może nawet
lat, dziurawiło przestrzeń wokół ludzkich domostw. Wypaczało Moc, gięło ją, szarpało,
mieszało aspekty. Zmiany niby nie były wielkie, sam powodował nieraz większe, lecz w
wiosce rybackiej, która nie miała własnego czarownika, były dziwne. Rzucały się w oczy
Jego duchy, przywiązane do ciała, poruszały się niespokojnie. Nie wypuścił wszystkich, nie
musiał, lecz nawet te uśpione dawały znać, że im się tu nie podoba. Niektóre blizny zaczęły
go swędzieć, jakby rany dopiero co się zagoiły.
Wyciągnął łódkę na brzeg i ukrył między skałami. Znalazł miejsce osłonięte od wiatru,
usiadł, owinął się w futra. Położył przed sobą płaski kamień, pochylił się i objął go dłońmi.
Po kilku uderzeniach serca wilgoć znikła z otoczaka, po kilku następnych rozległ się lekki
stuk. Kamień pękł wpół, sycząc z gorąca. To był lepszy sposób niż rozpalanie ognia. Wyjął
szczyptę ziół i posypał nią obie połówki. Znikły niemal w oczach, w górę wzbiła się smużka
dymu. Wciągnął go w płuca, przytrzymał. Duchy zaczęły się wiercić i skarżyć, lecz zaraz
umilkły. Otworzył szerzej zmysły, słyszał teraz pomruk lodowca, wciąż sunącego przed
siebie, mroczne trzaski i stęknięcia w jego brzuchu zapowiadały, że wkrótce oderwie się
kolejny fragment.
Otaczające jezioro skaliste wzgórza nie były tak martwe, jak mogłoby się wydawać.
Słyszał rodzinę jakichś gryzoni, powiększającą swoją norę, kilka kroków od nich przyczaił się
niewielki drapieżca, bicie jego serca było wolne, spokojne. Nie spieszył się. Znajdował się pół
mili od tych zwierząt, według ludzkich miar. Nasłuchiwał dalej. Wioska była o dwie mile,
mimo to słyszał ludzi, cichy szmer rozmów, brzęk naczyń, trzask ognia, na którym gotowano
obiad. Delikatnie oczyszczał umysł, koncentrował się tylko na wiosce. Co było nie tak? Ktoś
krzyczał, nie, właściwie syczał, głosem przepełnionym wściekłością i strachem, wyrzucał z
siebie krótkie zdania. Kobieta, uznał po chwili. Strach przebijał z jej głosu, rozciągał
samogłoski, skracał oddech. Prawie mógł go posmakować. Najwyraźniej bała się tego, z kim
rozmawiała. Wyłapywał pojedyncze słowa: odejdźmy... zabiją... głupiec... dzieci... głupiec.
Powoli wyrzucił te dźwięki poza percepcję, skupił się na innych. Ktoś cicho płakał, gdzie
indziej, mimo pospiesznej krzątaniny, nie padało ani jedno słowo. Coś się działo, mieszkańcy,
nawet jeśli nie chodzili ścieżkami duchów ani nie potrafili czerpać Mocy z aspektowanych
źródeł, czuli zagrożenie. Potem dotknął jednej z chat i zasyczał. Śmierć, dużo gwałtownych
śmierci, dusze wyrwane z ciał, przerażenie i szok. I zimny jak lód osad po zabójcy. Żadnych
emocji, spokój i poczucie siły. Nic dziwnego, że miejscowi się bali, ten ktoś zabijał już w
wiosce. Tylko dlaczego jeszcze jej nie opuścili?

***
Wioska, jak tłumaczył Bergh, nie miała niczego takiego jak karczma czy zajazd, nie
leżała na żadnym szlaku handlowym, a kupcy, którzy tu zajeżdżali, zazwyczaj rozbijali
obozowisko na uboczu. Miejscowi nie życzyli sobie obcych pod własnym dachem.
Jednak widok oddziału maszerującego wzdłuż płotów nie wywołał jakiegoś szczególnego
poruszenia. Co prawda płoty były wyższe niż rosły mężczyzna, ale niemożliwością było, żeby
nikt nie dostrzegł czterdziestu obwieszonych bronią żołnierzy. To była kolejna niespodzianka.
Każde gospodarstwo w wiosce nie tylko oddzielało się ścianą z desek od sąsiadów, lecz
także zamykano w ten sam sposób całe podwórze. W rezultacie kompania szła wzdłuż
długiego na pół mili płotu, znad którego wystawały tylko dachy chałup. Co kilkadziesiąt
kroków w płocie trafiali na małą furtkę. Gdyby nie Bergh, który pamiętał, gdzie mieszka
starszy wioski, musieliby pytać o drogę.
Starszy okazał się niskim, żylastym mężczyzną po pięćdziesiątce, obdarzonym
imponującą, siwą czupryną. Zastali go w największej izbie chałupy, gdzie jadł kolację. Izba
była typowa, bielone ściany, stół, stojące pod ścianami ławy, jakaś skrzynia. Małe okna nie
wpuszczały już światła, więc na stole płonęły dwie lampki, rozsiewające intensywny zapach
rybiego oleju. Pachniało nawet smakowicie. Na widok wchodzących do środka żołnierzy
gospodarz nie zmieszał się, nie przestraszył, tylko zmierzył ich wzrokiem, wstał zza stołu i
ruszył naprzód z ręką wyciągniętą do powitania. Kurze łapki w kącikach oczu pogłębiły się,
gdy uśmiechnął się szeroko.
– Górska Straż zawitała w nasze skromne progi. I to sama – rzucił okiem na płaszcz –
Szósta Kompania. Sławne Czerwone Szóstki. Witam, witam!
Nie czekając na odpowiedź, zaczął potrząsać ich wyciągniętymi dłońmi.
Kenneth chrząknął.
– Porucznik Kenneth-lyw-Darawyt, dziesiętnik Varhenn Velergorf, dziesiętnik Bergh
Maws – przedstawił. – Mój ostatni podoficer pilnuje ludzi na zewnątrz.
 – Rzecz jasna, rzecz jasna. – Siwy nie przestawał się uśmiechać. – Porządek musi być.
Jestem Gawan Alewec, starszy wioski, ale to już pewnie, panowie oficerowie, wiecie. Kolację
podano u mnie właśnie, a wy musicie być zdrożeni. Zjecie zupę rybną?
Wymienili spojrzenia. Kenneth westchnął w myślach, bo zupa pachniała przepysznie.
– Niestety, starszy, oficer Straży nie je, kiedy jego ludzie stoją głodni.
Mężczyzna zafrasował się.
– No tak, no tak... – Podrapał się za uchem i zaraz rozpromienił. – Wiem, jutro
nagotujemy dla wszystkich. Bo dziś już wieczór, a wy zostaniecie do jutra, prawda?
– Tak. Śledztwo musimy zrobić.
Starszy zamrugał.
– Śledztwo?
– Ktoś tu zginął, słyszeliśmy.
Gospodarz wyglądał na zagubionego.
– Tak, ale to już wyjaśnione, panie oficerze – powiedział wreszcie powoli.
– Tak szybko?
– Pół roku minęło.
– Jak to pół roku?
– No stary Zyran, co to wiosną wyszedł na lód, choć wszyscy mówili, że już za cienki
jest, żeby z niego łowić... Lód się załamał i chłop przepadł. Zyran mieszkał sam i jego
synowie pokłócili się o spadek, więc musieliśmy wezwać sędziego, żeby podzielił majątek.
He, też mi majątek, dziurawa łódź, stara chałupa, jeden garnek, jedna łyżka i trochę
zmurszałych sieci. Ale jakoś się w końcu dogadali, choć sędzia, kutwa stary, kazał za poradę
zapłacić sobie pięć orgów. Pięć, panie poruczniku, za to można pół krowy kupić, i...
Przez chwilę Kenneth miał uczucie, że rozmowa zdryfowała w dziwną stronę, przerwał
gestem rozkręcającemu się starszemu.
– Otrzymaliśmy wieść, że w wiosce zabito sześciu mężczyzn. Jakieś dwanaście dni temu.
Kupiec, który u was przebywał, doniósł o tym w Lencherr.
Przez kilka uderzeń serca twarz gospodarza wyrażała czyste zdumienie. Potem
poczerwieniał aż po cebulki włosów, oczy mu rozbłysły i parsknął. Zatoczył się w tył, oparł o
stół i przez chwilę się krztusił, najwyraźniej usiłując powstrzymać atak śmiechu. Wreszcie
wybuchnął.
– Cha, cha, cha... uff, sze... sześciu ludzi... cha, cha, cha, ale... ale się Cywer zdziwi, uff,
ale... cha, cha, cha, im się kpina udała, ale... cha, cha, cha, będzie, co... co opowiadać, a ten
kutwa zer-Galencec zrobił z siebie durnia... Cha, cha, cha...
Trwało to dobrą chwilę, w czasie której Kenneth z dziesiętnikami wymieniali tylko
zdziwione spojrzenia. Nie takiej reakcji się spodziewał. Zdarzało się, i to nieraz, że miejscowi
górale wszelkie sprawy, łącznie z kradzieżami, gwałtami i mordami, woleli załatwiać w
swoim gronie, uważając, że pojawienie się przedstawicieli prawa zburzy naturalny porządek
rzeczy, więc zazwyczaj wszyscy, łącznie z rodzinami ofiar, gorąco zaprzeczali, że
jakakolwiek zbrodnia miała miejsce. Tu jednak najwyraźniej starszy wioski uważał, że
zdarzyło się coś niezmiernie zabawnego.
Stary przerwał wreszcie, z wyraźnym trudem opanowując wybuch wesołości.
Wyprostował się, otarł załzawione oczy i uśmiechnął przepraszająco.
– Wybaczcie, panowie strażnicy, ale gdybym wiedział, porządnie natarłbym chłopakom
uszu. Iwa! Iiwaa!
Z sąsiedniego pomieszczenia wyłoniła się kobieta, nieco młodsza od gospodarza, ubrana
schludnie i przepasana czystym fartuchem.
– Moja żona, Iwa.
Skinęła żołnierzom głową i spojrzała na męża.
– Poślij kogoś po Lywensa, niech przyjdzie z synami. Tylko szybko. A wy – zwrócił się
do strażników – usiądźcie proszę tam, na ławie, odpocznijcie. Opowiem, jak było, zanim
Lywens przyjdzie.
Kenneth podszedł do stojącej pod ścianą ławy, czując, że to, co zaraz usłyszy, wcale a
wcale mu się nie spodoba. Usiadł i zawiesił wzrok na twarzy starszego. Ten uspokoił się
wreszcie, spoważniał.
– Wybaczcie jeszcze raz, ale tego się nie spodziewałem. Hm, od czego by tu zacząć?
Wiem. Parę razy do roku odwiedza nas Klawen-zer-Galencec, kupiec. Handlujemy z nim
głównie wędzonymi i suszonymi rybami, jak przychodzi sezon składania ikry przez łososie,
które wracają do jeziora, to i ikrą, i klejem z rybiej skóry, co to go do robienia łuków
potrzeba, i takimi rzeczami. Kutwa z niego, jakich mało, każdego orga liczy po sześć razy, a
jakby mógł, to poobrzynałby wszystkie tak, że ledwo krążki na pół cala by zostały. Nieraz nas
już okantował, bo tylko on i jeszcze jeden kupiec tu zaglądają, więc czasem trzeba im
sprzedawać, jak leci. No to nie lubią go tu niektórzy, bo nad każdą rybą niemało wydziwia,
każde ziarnko ikry liczy, i w ogóle, mruk z niego, co to ani się nie napije, ani nie zabawi. To i
chłopaki, zwłaszcza młode i głupie jak ten narybek, robią mu często kawały. A to koniom
ogony powiążą, a to rybim olejem kozioł na wozie posmarują, takie tam głupoty, mówię.
W sieni trzasnęły drzwi, zastukały podeszwy kilku butów.
– No, już są. – Gospodarz odwrócił się do Kennetha i mrugnął okiem. – Wejdźcie.
Do izby wsunął się najpierw starszy, czarnobrody mężczyzna o wyglądzie ponurego
draba, a za nim dwóch chłopców, na oko dziesięcio- i trzynastoletni. Gdy tylko zobaczyli
żołnierzy, pobledli i przysunęli się do ojca.
– Ci tu, panowie żołnierze, powiadają – zaczął starszy – że kupiec zer-Galencec zeznał
pod przysięgą, żeście na jego oczach zamordowali jakichś ludzi. Przyszli więc z całym
oddziałem, widzieliście przecież żołnierzy na podwórzu, prawda? No. Więc przyszli z całym
oddziałem, by was teraz zaaresztować i postawić przed sądem w Belenden, jako wielkich
zbrodniarzy. Zaraz wyruszacie.
 Przez całą przemowę starszemu nie drgnęła nawet powieka. Za to chłopcy pobledli
jeszcze bardziej i próbowali dać drapaka do sieni.
– Na zewnątrz czekają strażnicy. Nie pogarszajcie swojej sytuacji.
Na kilka chwil zapadła cisza, w której wreszcie rozległo się pociąganie nosem. Młodszy
nie wytrzymał napięcia.
– No, już dobrze – Kenneth stwierdził, że nie będzie tego przedłużał. – Opowiedzcie, jak
było naprawdę.
Chłopcy wskazali palcami na siebie.
– To był jego pomysł! – powiedzieli jednocześnie.
– Widać od razu, że to bracia... – Velergorf uśmiechnął się szeroko, wstał, przeciągnął, aż
trzasnęły mu ramiona. – Mówcie, tylko szybko – huknął nagle, kładąc dłoń na rękojeści
topora – jak było?
– No bo, no bo, jasny panie... – Starszy z chłopców zagapił się na budzącą grozę broń
dziesiętnika i wyglądało na to, że się zaciął. – No bo, no bo, panie... No bo, no...
– Oj, przestań. – Podoficer machnął ręką. – Ty mów, młodszy.
Młodszy z chłopców zdołał już wziąć się w garść.
– Myśmy chcieli go tylko nastraszyć, panie, kupca, chcieliśmy nastraszyć, bo on nam
obiecał, że przywiezie na sprzedaż noże, takie jakie mają w mieście, z pochwami i paskami, a
potem powiedział, że zapomniał i kazał nam iść precz. Więc Cywer wymyślił, że jak będzie
odjeżdżał, to napędzimy mu stracha...
– Nie ja! – Starszy dał mu kuksańca.
– Ty.
– Nie!
– A właśnie, że ty!
Velergorf uniósł rękę.
– Cisza! Teraz to już nieważne. Mów dalej.
– No więc... więc myśmy wzięli stare ubranie ojca, koszulę i spodnie, wypchaliśmy trawą
i oblaliśmy je rybią krwią i flakami. Sami też się upaskudziliśmy, i gdy kupiec ruszył w drogę
powrotną, i już był poza wioską, wyskoczyliśmy na niego, wołając pomocy, że jakiś potwór
wyszedł z jeziora i tatkę zabił, i nas poszarpał, i żeby zabrał nas ze sobą, bo już tu idzie... –
chłopak wyrzucił z siebie całą opowieść na jednym oddechu.
– A kupiec co?
– No on, no on – starszy wspomógł brata – no on konie batem popędził, wyrwał galopem
i tyleśmy go widzieli.
Pociągnął nosem.
Kenneth zamknął oczy i wziął głęboki oddech.
– Jak rozumiem, ojciec i matka natarli wam uszu za zniszczone ubrania? – zapytał.
– Tak – odezwał się pierwszy raz ponury drab, głosem ciężkim jak tysiącfuntowy głaz. –
Całą zimę będą wszystkie sieci reperować, i lepiej, żeby dobrze to robili, bo sprawdzę. A
zasiądą do roboty, jak tylko tyłki im się wygoją. Wychodne ubrania rybimi flakami upaprać,
ech...
Zamachnął się na chłopaków ręką wielką jak piekarska łopata, i zaraz zmitygował.
– Wybaczcie, jeszcze mi się krew burzy. Zabieracie ich od razu, czy mogą się z matką
pożegnać?
Chłopcy skulili się jeszcze bardziej.
– Nie, myślę, że nie, naprawianie sieci będzie gorszą karą niż ciemnica, więc sądzę, że ich
tu zostawimy – Kenneth uśmiechnął się szeroko. – Ale wrócimy w przyszłym roku,
sprawdzić, czy dobrze się wywiązali z zadania. A teraz możecie iść.
Czarnobrody skinął głową i od niechcenia klepnął starszego syna w ramię, aż chłopak
niemal przysiadł na ziemi.
– Pokłońcie się panu oficerowi, i podziękujcie. I do domu, już!
Wyszedł i wyciągając obu dowcipnisiów za sobą, skinął jeszcze głową wszystkim
obecnym. Chłopcy wyglądali jak jedno wielkie nieszczęście.
Velergorf szczerzył się od ucha do ucha.
– No, tośmy zrobili kawał drogi na próżno, panie poruczniku. Trzeba było w koszarach
zostać, kolczugi z rdzy czyścić.
– Nie narzekaj na przyjemny spacer, Varhenn. Teraz pułkownik jest nam winien dziesięć
dni odpoczynku. Przenocujemy i jutro wracamy.
Starszy wioski chrząknął przepraszająco.
– Przepraszam, panie poruczniku, ale ci chłopcy nie będą mieli więcej kłopotów, prawda?
Bo ojciec, mimo że mruk, to jednak chyba trochę się martwi. W końcu przez ich wygłup cała
kompania Straży maszerowała tu przez pół prowincji.
– Jeśli ktoś będzie miał kłopot, to tylko ten kupiec. Dureń. Ale to dopiero jak zahaczymy
w drodze powrotnej o Lencherr. A teraz muszę przed zmrokiem znaleźć nocleg dla ludzi. Jest
tu jakieś ustronne miejsce w okolicy?
Gospodarz zafrasował się wyraźnie.
– No, z tym będzie problem, panie oficerze. Nie ma u nas wystarczająco dużej szopy,
żeby was pomieścić, a okolica zimna i wilgotna...
– Górska Straż jest przyzwyczajona do sypiania na dworze. To ludzi trzyma w dobrym
zdrowiu. Odejdziemy kawałek od jeziora i rozbijemy obóz. Wskażecie dobre miejsce?
– Hm... No, tą drogą, którą żeście przyszli, jakieś pół mili stąd stoją trzy wielkie
kamienie, a za nimi jest ścieżka, i tak z ćwierć mili od niej mała kotlinka, osłonięta skałami.
Wiatr tam nie zawiewa i od wody nie ciągnie. Tylko w okolicy o drewno trudno, więc chociaż
pozwólcie, że wam drew damy, żebyście nie musieli w chłodzie i mroku nocować.
– A, drewno przyjmiemy z wdzięcznością. I na tę zupę rybną jutro się wprosimy. –
Kenneth uśmiechnął się szeroko. – A teraz pozwólcie, gospodarzu, że już pójdziemy, zanim
noc nas całkiem ścignie.
Wyszli, żegnając się krótko, starszy wskazał im jeszcze miejsce, skąd mogli nabrać
drewno i od razu ruszyli na nocleg. Gdy minęli ostatnie zabudowania, Velergorf wycedził
przez zaciśnięte zęby:
– Mogę się już przestać uśmiechać, panie poruczniku?
– Możesz.
Od lat odwiedzali takie wioski, położone na uboczu, w miejscach, gdzie kończyły się
szlaki handlowe. Ludzie, którzy tam żyli, najczęściej uważali Imperium za na wpół
przekleństwo, na wpół mit, jedyne kontakty ze światem utrzymując za pośrednictwem
zajeżdżających tam sporadycznie kupców i poborców podatkowych, zjawiających się od
czasu do czasu w towarzystwie zbrojnej eskorty. Zazwyczaj witali żołnierzy Górskiej Straży
ponurymi minami i złowrogimi spojrzeniami, znacząco potrząsając widłami i siekierami, i
najwyraźniej nie bardzo pojmując, czym Straż różni się od bandy zbójów. Ale takie
zachowanie znaczyło, że wszystko w okolicy jest w porządku. Taki wizerunek wioski
pasował do opowieści i wspomnień Bergha. Wioski zamieszkanej przez milczących,
ponurych, wrogich i sobiepańskich górali.
Jeśli jednak miejscowi uśmiechali się serdecznie, zapraszając na poczęstunek i nocleg,
zapewniając jednocześnie „pana ofiecera”, że „uni żadnych zbójów na uczy nie widzieli” i
„szystko jes w porzundku”, Kenneth uśmiechał się równie szeroko, wymawiał obowiązkami i
wycofywał, z dłonią na rękojeści miecza, czując nieprzyjemne swędzenie między łopatkami.
Tak jak teraz. To przez wizyty w takich miejscach nabrał zwyczaju noszenia tarczy
przewieszonej przez plecy.
Tu od początku było coś nie tak. Straszy wioski nie zdziwił się za bardzo na ich widok i
zamiast przyjąć powarkiwaniem i ponurą miną, zachowywał, jakby właśnie odzyskał
utraconych synów. Chłopcy zjawili się z ojcem, zaledwie po chwili, z opowieścią tak piękną i
składną, że do niczego nie dało się przyczepić. No, może poza tym, że ciężki kupiecki wóz,
wyładowany zapewne po brzegi beczkami suszonych i wędzonych ryb, w żaden sposób nie
mógł „wyrwać galopem”. Zwłaszcza jeśli jechał po tym, co uchodziło w tej okolicy za drogę.
Prędzej osie by połamał. I teraz na dodatek wskazano im na nocleg miejsce prawie o milę od
wioski. Zapewne w jakimś skalnym kotle, w którym nie będzie nic widać i słychać.
– Andan!
Dziesiętnik przytruchtał, pobrzękując pancerzem.
– Przyjrzałeś się wiosce, jak kazałem?
– Oczywiście, panie poruczniku. W siedemnastu chałupach nie widać dymu nad
kominami. W oknach ciemno, żadnego ruchu. Jeszcze nie ma nocy, ale dzieciaków nie
uświadczysz na zewnątrz. Cisza i spokój. Zajrzeliśmy na kilka podwórek, niby szukając
wody. Nie znaleźliśmy żadnego.
– Wszystkie gospodarstwa wyglądają tak jak u starszego?
 – Tak. Pusty podwórzec, na środku chałupa na kilkunastu palach, najczęściej jakieś pięć
stóp nad ziemią, całość wysypana otoczakami. Z trzech stron płot, otwierający się na jezioro,
nic poza tym.
– Dobrze. Jak szybko ten czarny góral z synami powędrował do domu?
– Prawie biegiem, tylko głową skinął i już go nie było. Mieszka w chałupie zaraz obok.
Przez chwilę maszerowali w milczeniu. Kenneth rzucił okiem na dziesiętnika, dłonie
podoficera spoczywały na rękojeściach broni.
– Boją się, prawda?
– Tak bym powiedział, panie poruczniku. Kupią się razem, dzieci nie wypuszczają z
domów, niektóre okna mają już założone i zamknięte okiennice, jakby zima była. Boją się, i
to bardzo. Co powiedział starszy?
Kenneth w kilku zdaniach streścił mu, co usłyszeli.
– Niby głupi żart? Powinni wymyślić coś lepszego. Zresztą, nawet jakby, to i tak psów się
nie okłamie.
Porucznik sam zwrócił na to uwagę. Odkąd weszli do wioski, psy chodziły na sztywnych
łapach, bez przerwy węszyły, sierść jeżyła im się na grzbiecie. Czuły krew i śmierć, i to
bynajmniej nie rybią.
– Dojdziemy tam, gdzie nam wskazano, i rozejrzymy się. Dziś podwójne warty, Andan.
Nie chcę, żeby nam ktoś nocą gardła popodrzynał.
– Tak jest, panie poruczniku.

***
Gdy oddział opuszczał wioskę, Anderell odetchnął z ulgą. Starszy był mądry, wysłał ich
tam, gdzie nikomu nie będą przeszkadzać. Przez chwilę rozważał, gdzie wysłałby jego
drużynę, gdyby wiedział o ich obecności. Pewnie na dno jeziora, z kamieniem uwiązanym do
stóp w charakterze prezentu pożegnalnego.
Czekali już czwarty dzień, aż zabójca ujawni się ponownie. Od czasu morderstwa,
którego świadkiem był kupiec, zginęło jeszcze dziesięciu mieszkańców. Tyle Genderc-aes-
Furon zdołał wyczytać z powietrza, skał i wody. Szesnaście dusz zostało brutalnie
wyrwanych z ciał i wyprawionych do Domu Snu. To, że kupiec do nich nie dołączył,
zawdzięczał tylko chaosowi, jaki zapanował po pierwszych morderstwach, i tempie, w jakim
opuścił wioskę.
Ten pierwszy mord był jak kamień wrzucony do spokojnego stawu. Poruszył
aspektowane źródła, zmienił ich ton, wypaczył. Lecz tu, na Północy, w pobliżu ziem
zamieszkanych przez aherów i ich szamanów, miały miejsce już nie takie rzeczy. Jednak tak
się złożyło, że jego drużyna akurat była w pobliżu i obaj magowie od razu wyczuli, że
pojawiło się coś bardzo dziwnego. Takich rzeczy nie zostawia się niewyjaśnionych, więc
teraz czekali na zabójcę. Mieli go schwytać lub zabić, bo jego rosnąca Moc odbijała się coraz
szerzej wśród aspektowanych źródeł. Pokrywka twierdził, że to jakby kątem oka widzieć cień
w nocy albo chmurę sunącą po rozgwieżdżonym niebie. Da się coś wyczuć, bo nagle część
otoczenia znika, rozmywa się, jakby usunięto z niego jakieś dźwięki, barwy czy zapachy.
Typowy magiczny bełkot.
Nie zmieniało to jednak faktu, że czarownicy wydawali się coraz bardziej
podekscytowani. Ten zabójca był niezwykły, obaj magowie stwierdzili, że posługuje się
jakimś rodzajem Mocy, która z pewnością nie ma żadnego znanego aspektu. Nie były to też
szamańskie czary aherów, nie wykryli żadnego śladu służebnych duchów. Ta Moc była
całkiem obca i jednocześnie potężna. Anderell uważał, że mieli szczęście, że wioska leżała na
uboczu, bo inaczej z pewnością ściągnęłaby już na siebie uwagę kilku gildii magicznych i
większości świątyń. Zrobiłby się tłok, pomyślał kwaśno. Teraz musieli jeszcze poczekać, aż
Górska Straż opuści okolicę, i liczyć na łut szczęścia.

***
Poruszanie się po tym terenie nie było żadnym problemem. Kamienie, skały, skupiska
głazów naniesionych przez lodowiec, w czasach, gdy miewał jeszcze dość sił, by przesadzić
jezioro. Lubił takie miejsca, przypominały mu rodzinne strony. W swoim szaroburym
ubraniu, z kapturem narzuconym na głowę, mógł przykucnąć, znieruchomieć, a człowiek
przeszedłby krok od niego, nieświadomy zagrożenia. Duchy cicho śpiewały o krwi i walce.
Zbliżał się do wioski od południa, gdy wyczuł czary. Ludzkie, śmierdzące aspektem
Nocnego Cienia. Uśmiechnął się pod nosem, to było oczywiste, że nie tylko on wyczuł, że coś
się pojawiło. Trzysta kroków przed nim, na skraju wioski, pomiędzy kilkoma wielkimi
kamieniami powietrze lekko drżało, jak w czasie upału. Niezbyt dobrzy, skoro wyczuł ich z
takiej odległości. Wewnątrz mogło ukrywać się najwyżej kilku ludzi. Odnalazł czarownika
głównie dlatego, że prowadził do niego łańcuch utkany z cienia, na końcu którego wił się
czarny stwór. To nie była aspektowana magia, ktoś się tu bawił w wywoływanie demonów.
Moc zawsze kusi głupców, nawet jeśli może to naruszyć ludzkie kodeksy.
I wtedy go wyczuł. W krainę duchów, w świat nałożony na świat, w aspektowane źródła,
nawet w sam Mrok, wbito lodową kolumnę. Natychmiast skupił się tylko na niej. Ten
czarownik musiał być mierny, jeśli jej nie odkrył. Zlokalizował jej źródło milę od wioski.

***
Kotlina była dokładnie taka, jakiej Kenneth się spodziewał. Niemal okrągły płaski teren,
otoczony ze wszystkich stron wysokimi skałami, jedno wąskie wejście.
– Dobre miejsce, prawda?
– Tak, panie poruczniku. – Andan wszedł do środka, rozejrzał się wokół, bez żenady
splunął na ziemię. – Dwudziestu łuczników na tych skałkach powyżej i w pół minuty nie
będzie po nas śladu.
 Velergorf zajrzał do środka i wyszczerzył się szeroko.
– Tak. I nawet dali nam drewno, żebyśmy rozpalili sobie ogień. Łatwiej byłoby celować.
– Może... – Kenneth wzruszył ramionami. – Ale pamiętaj, że oni boją się nocy.
Ktokolwiek by tu po nas przyszedł, nie sądzę, żeby to byli rybacy. Znajdźmy lepsze miejsce.
Skierował się w lewo, na łyse jak jajo wzgórze, gdzie wiatry szalały bez przeszkód, lecz
skąd mieli widok na wszystkie strony.
Okolica była naprawdę paskudna, ani drzewa, krzaczka, mchu nawet. Jak okiem sięgnąć
goła skała i kamienie. Zgromadzeni wokół dowódcy żołnierze owijali się w płaszcze i
próbowali znaleźć jakieś wygodne miejsce. Nie wyglądało na to, by ci, którym przypadła
pierwsza warta, im zazdrościli. Oczywiście nie było mowy o tym, żeby rozpalić ogień.
Jak ktokolwiek mógł chcieć tu zamieszkać, pomyślał porucznik, sadowiąc się przy
leżącym obok kamieniu. Choć, z drugiej strony, widywał wioski i osady położone w znacznie
bardziej niegościnnych miejscach. Tak zazwyczaj bywało w górach, wielu zostawało tam,
gdzie rzucił ich los, pech lub przypadek. Natura wessyrskich górali zabraniała im poddawać
się, rezygnować, nakazywała wczepić pazurami w każdy kawałek ziemi i trwać. Ten upór, ta
zajadłość przekazywana z pokolenia na pokolenie, wychowały twardy i zawzięty lud, który
wżył się w te góry, wrósł w nie, nosił w kościach i sercach, jak powiadano. Więc najpewniej i
to trzymało tutaj miejscowych rybaków. Upór.
I ten upór mógł być dla Straży największą przeszkodą. Jeśli starszy wioski nadal będzie
twierdził, że to tylko głupi dowcip spowodował całe zamieszanie, a reszta mieszkańców go
poprze, to Szósta Kompania wróci do Belenden z niczym. Minęło zbyt wiele czasu od mordu,
a nadspodziewana gościnność, zachowanie mieszkańców i nerwowość psów to za mało, żeby
przewrócić wioskę do góry nogami.
Niby mógł z czystym sumieniem, a przynajmniej z jego pozorami, wrócić do koszar, w
końcu starszy wioski zaprzeczył wszystkiemu i przedstawił świadków, ale...
No właśnie, ale puste chałupy, ryglowane drzwi i okna. Rybacy się bali, i to tak, że część
zamieszkała u sąsiadów lub w ogóle opuściła wioskę. Nie wypuszczali dzieci z domów, o
zmierzchu zamykali się na wszystkie spusty. A to znaczyło, że boją się nocy. Kenneth omiótł
wzrokiem szybko ciemniejące niebo. Nie, zabójca lub zabójcy – jeśli w ogóle przebywali w
okolicy – nie uderzyli na wioskę wprost. A to znaczyło, że nie porwą się na czterdziestu
żołnierzy. Chyba, uśmiechnął się w myślach. Z drugiej strony teraz nie mogli zrobić nic
więcej, jak tylko przeczekać tę noc i wrócić do wioski, aby porozmawiać jeszcze z kilkoma
mieszkańcami. Inaczej miałby poczucie, że całą tę drogę przebyli na darmo.

***
To zdumiewające, jakie wrażenie może zrobić krzyk rozlegający się w nocy. Zwłaszcza
taki, który wybucha w powietrzu za plecami, w miejscu, gdzie nikogo nie powinno być.
Słyszeli go już zeszłej nocy, i poprzedniej też, ale nigdy z tak bliska. Tylko wieloletnie
szkolenie powstrzymało go od zerwania się na równe nogi i wycelowania broni za siebie.
Maskujący czar przestałby działać. Genderc również nie zmienił pozycji, Uela ledwo drgnęła,
a Bygron leżał jak głaz. Anderell uśmiechnął się w ciemności. To była dobra drużyna,
najlepsza, z jaką służył.
Na migi, powolnymi ruchami, wskazał skrytobójczym i magowi, że mają nie spuszczać
oka z wioski i unikając gwałtowniejszych ruchów, przetoczył się na plecy. Przeklęte zaklęcie,
pomyślał i uśmiechnął się jeszcze szerzej z gry słów. Wrzask wypełnił przestrzeń ponownie.
Wydawało się niemożliwe, żeby mogło wydobyć się z ludzkiego gardła. Lekko uniósł głowę,
wpatrując się w ciemność. Był tam, niekształtna plama, ledwo kilkanaście kroków za nimi,
sugestia cienia w ciemności. Teraz zrozumiał, co Pokrywka miał na myśli. Gdyby nie ten
krzyk, nigdy nie domyśliłby się, że to coś to nie skała lub głaz. Wrzask był... tak pełen
rozpaczy, że przeszły go dreszcze. Nie było w nim wyzwania, gniewu czy wściekłości, tylko
ból i cierpienie.
Anderell powoli podniósł kuszę, mierząc w niewyraźny kształt. Bełt leżący w rowku miał
drzewce pokryte znakami, które dla kogoś obdarzonego talentem musiały świecić w
ciemności, a większość kapłanów na ich widok dostałaby szału. Wielki Kodeks Wielkim
Kodeksem, ale pewnych rzeczy po prostu nie można nie wykorzystać. Grot pocisku
umoczono w mieszaninie trzech najsilniejszych trucizn, o jakich słyszał – awedrze,
czerwonym mii i wyciągu z gruczołów pewnego morskiego ślimaka, który nawet nie miał
własnej nazwy. Gdyby przypadkiem dotknął go gołą ręką, zostałyby mu minuty życia.
Anderell uważał się za mądrego i rozważnego, zresztą dlatego jeszcze żył. Rozkazy
mówiły – schwytać lub zabić, co w jego prywatnym języku znaczyło zastrzelić, otruć,
rozrąbać i utopić, a resztki zapakować w worki i dostarczyć do zbadania. Nie miał zamiaru
ryzykować starcia w nocy z czymś, co rozrywało dorosłych mężczyzn na strzępy. Przytulił
policzek do łoża kuszy.
Stwór odbił się nagle i skoczył przed siebie. Ręka drgnęła mu na spuście i bełt pomknął w
mrok, ale w tym samym czasie tajemniczy zabójca wykonał olbrzymi, nieprawdopodobny,
przynajmniej trzydziestejardowy skok, który przeniósł go nad ich kryjówką. Ciemny kształt
mignął na tle nieba, nic więcej niż smuga cienia przesłaniająca gwiazdy, i wylądował między
łowcami a wioską. Dwie kusze szczęknęły jednocześnie, Anderell nie zdążył się jeszcze
obrócić, nie widział, co się stało, lecz stłumione, pełne wściekłości warknięcie Ueli
powiedziało mu wszystko. Spudłowali oboje, skrytobójczym i najlepszy wojownik, jakiego
znał, nie trafili w cel wielkości człowieka z odległości mniejszej niż kilkanaście kroków.
Zanim przewrócił się na brzuch, intruza już nie było.

***
Ten wrzask dobiegł gdzieś od strony wioski. Odruchowo uwolnił kilka duchów, pojawiły
się wokół, formując Moc w ochronne sznury. Wycofał je, zanim uplotły je w sieć. Obcy
krzyczał dobre ćwierć mili od niego. Czuł go wyraźnie, jak czuje się drzazgę wbitą w ciało,
dziura w świecie, mrok na ścieżkach duchów, poruszający się szybciej niż szarżujący
niedźwiedź. Lecz w krzyku nie było wściekłości atakującej bestii. Smutek, żal, oczekiwanie.
Nawet w tej plamie obcości emocje były wyraźne. Szukasz, prawda? Szukasz swoich, obcy w
obcym miejscu, pozbawiony kontaktu z resztą, a rozum, który kiedyś był częścią ciebie, już
nie istnieje. Co zrobisz, gdy nie nadejdzie odpowiedź?
Delikatne drgnięcie ziemi przyniosło wieść o kolejnej porcji lodu, która trafiła do jeziora.
Po kilku uderzeniach serca usłyszał plusk, potem szum wędrującej fali. Zignorował to.
Jeden ze służebnych duchów wrócił z północnego wschodu. Wtopił się i przekazał obraz.
Reszta odpowiedziała wzburzeniem i wściekłym mamrotaniem. Uspokoił je jedną myślą i
ruszył przed siebie.
Miejsce, do którego zaprowadził go obraz, było niewielką szczeliną w skale. Właściwie
można było dostać się do niej tylko z góry. Kilkanaście stóp długości, dwie szerokości.
Trudno powiedzieć, jak była głęboka. Prowadziły do niej liczne tropy małych padlinożerców,
przyciąganych zapachem. Widział je na nagiej skale, drobne zadrapania po pazurach, ślady
krótkich starć, gdy niektórzy próbowali zagarnąć skarb tylko dla siebie. Usiadł na brzegu
szczeliny i wypuścił duchy. Pęknięcie było niemal w całości wypełnione śniegiem, stanowiło
naturalną lodownię, a w środku... Ciała. Dwanaście, trzynaście, czternaście. Te na samym
dole miały wiele miesięcy, może lat. Głównie młodzi ludzie, dzieci. Połamane kości,
zgruchotane czaszki, rany od noży, siekier, szpikulców, ślady po ogniu. Nie mieli łatwej
śmierci. Otworzył szerzej umysł, wstąpił na ścieżkę duchów. Nie, wszyscy zdecydowali się
odejść, żadna dusza nie uczepiła się ciała. Nic więcej się nie dowie.
Wiatr przyniósł następny wrzask. Drgnął. Ktoś właśnie umarł.

***
Usłyszeli krzyk, tak jak zapewne wszyscy w promieniu trzech mil. W okolicy nie było
drzew ani wysokich skał, dźwięk niósł się daleko i mimo że stłumiony, wgryzał się w dusze.
Smutek, samotność, opuszczenie. Kenneth przełknął ślinę i wsunął na wpół wyciągnięty
miecz do pochwy. Dźwięk dochodził od strony wioski, z przeszło połowy mili, więc na razie
nic im nie groziło. Ciekaw był, jak starszy będzie się tłumaczył rano.
Większość żołnierzy zerwała się już na nogi, lecz podobnie jak on, teraz chowali broń.
Byli daleko, zbyt daleko, a ten krzyk nie niósł zapowiedzi niebezpieczeństwa. Porucznik
przywołał Bergha.
– Zauważyliście ruch?
– Nie, panie poruczniku. Nawet myszy czy dżdżownic.
– A jak psy?
– Nie śpią. Są niespokojne i nerwowe. Jutro będzie z nimi kłopot.
– Trzymaj je krótko. Skoro świt ruszamy do wioski, starszy będzie musiał mi
wytłumaczyć, dlaczego wskazał nam do noclegu miejsce, w którym mieliśmy nie słyszeć tego
krzyku. I...
Stłumiony, podobny do grzmotu dźwięk wypełnił powietrze. Po nim rozległ się głośny
plusk i szum, narastający coraz szybciej.
– Co to jest?
Kenneth nie dostrzegł, kto zapytał, ale Bergh znał odpowiedź.
– Lodowiec, właśnie odłamał się od niego wielki kawał. Widziałem to, jak byłem tu
poprzednim razem. Prawie do połowy jeziora dno jest bardzo płytkie, więc jak idzie od
lodowca fala, to rozpędza się na płyciźnie, nabierając wysokości. Przy brzegu bez problemu
zwala człowieka z nóg. Czasem potrafi i na czterdzieści, pięćdziesiąt jardów wedrzeć się w
głąb lądu. Niech pan słucha.
Jakby na potwierdzenie jego słów rozległ się odgłos fal uderzających o brzeg. Później na
chwilę zaległa cisza, słychać było tylko wiatr.
Tym razem wrzask rozdzierający ciemność był inny. Wściekłość i gniew. Nienawiść. I
przytłoczony nimi, jakby zdławiony nagle ludzki krzyk. Zanim przebrzmiał, wszyscy
strażnicy już stali, trzymając szable, miecze i topory gotowe do odparcia zagrożenia. Psy
zwróciły się w stronę wioski, powarkując, sierść miały zjeżoną, a ogony schowane pod siebie.
Zastygły między przerażeniem a atakiem szału. Zły znak.
– Dziesiętnicy do mnie.
Nie musiał podnosić głosu, w ciszy, jaka zapadła po ostatnim okrzyku, nawet szept
słychać było wyraźnie.
– Nie sądzę, żeby dziś ktokolwiek już zasnął, a do świtu mamy ze trzy godziny. – Zaczął
wydawać rozkazy – Bergh, psy na smycze, nie chcę, żeby rzuciły się do walki same. Andan,
ludzi w dziesiątki, w każdej przynajmniej dwa psy, zanim wstanie słońce będą naszymi
oczami i uszami. Wszyscy mają nosić płaszcze. I niech nie napinają kusz, w tych
ciemnościach i tak zobaczą cel dopiero kilka kroków przed sobą. Velergorf, weźmiesz Wilka i
Gawera, dobierzcie sobie jeszcze trzech tropicieli. Swoją dziesiątkę przekaż zastępcy.
– Patykowi?
– Da sobie radę. Rano dokładnie zbadacie okolice wioski. Jak tylko sprawdzimy, co tak
wrzeszczało i kto zginął. Wyruszymy, hm... za jakieś dwie godziny, chcę być na miejscu,
zanim wzejdzie słońce i zanim miejscowi usuną wszystkie ślady.
Zgrzytnął zębami.
– Będę miał do pogadania z tym starszym i lepiej, żeby potrafił odpowiadać składnie na
moje pytania.

***
Ciało znaleźli na podwórzu, przed chatą. Mężczyzna w nieokreślonym wieku, ubrany w
płócienne portki i koszulę. Coś zmiażdżyło i rozerwało mu gardło. Leżał na plecach, w kałuży
już czarnej krwi, z oczami szeroko otwartymi, odbijającymi jaśniejące niebo. Psy zatrzymały
się kilka kroków przed nim, skomląc cicho i węsząc. Były dobrze ułożone, nie próbowały
podbiegać do ciała, lizać zaschniętej krwi, nie zadeptywały śladów. Dla psów służących w
Górskiej Straży widok trupa nie był niczym niezwykłym.
Mężczyznę znaleźli na podwórku pierwszej chaty w wiosce. Tak jak pozostałe,
ogrodzona była płotem i tylko mała furtka pozwalała dostać się do środka. Wnętrze podwórza
pokrywały otoczaki, takie same jak na całym brzegu, choć tu dodatkowo ktoś ułożył w
poprzek cztery rzędy większych kamieni. Pewnie żeby woda nie wymywała gruntu.
Kenneth zatrzymał oddział.
– Druga na zewnątrz, trzecia tył, czwarta przód, okna i drzwi – rzucił. – Pierwsza,
przeszukać chatę. Wilk!
– Tak jest.
– Obejrzyj go. – Kenneth wskazał trupa. – Może zostały jakieś ślady.
Szczupły góral przestał mierzyć w okno, rozbroił kuszę i podszedł do ciała. Podwórze
pokrywały takie same otoczaki jak te na brzegu jeziora, więc przeciętny obserwator nie
wyczytałby na nim nic. Cawe Kaln obszedł zwłoki powoli, w odległości kilku stóp, ostrożnie
stawiając kroki. Pochylił się, przykucnął w jednym, później w drugim miejscu, odwrócił kilka
kamieni, rozejrzał dookoła. Ocenił odległość do płotu i chałupy, spojrzał na kryty gontami
dach budynku. Wreszcie podszedł do martwego mężczyzny, obejrzał uważnie jego buty,
podniósł ramię, potem nogę, przyjrzał się ranie na szyi. Następnie dotknął lekko plamy
zaschniętej krwi, wziął do ręki kawałek czarnej jak smoła skrzepliny i powąchał. Splunął na
dłoń, roztarł na niej krew i powąchał jeszcze raz. Pokiwał głową.
Nagle wstał i kilkoma długimi krokami przemierzył odległość od trupa do schodów.
Przykucnął i obejrzał dokładnie każdy stopień, cofnął się, przypatrując uważnie dachowi.
Spojrzał na ciało i poszedł prosto w stronę płotu.
– Chałupa pusta, panie poruczniku – rozległo się z wnętrza domu.
– Dobra. – Kenneth nie odrywał wzroku od Wilka. – Poszukajcie jeszcze śladów walki
czy czegoś w tym stylu. Cawe?
Strażnik sunął wzdłuż płotu, oddalając się od jeziora. Zatrzymał się w rogu dziedzińca i
ponownie pokiwał głową.
– Cawe? – Porucznik ponaglił go łagodnie. – Zaraz pewnie będziemy mieli gości.
Tropiciel liczył coś na palcach. Wreszcie westchnął ciężko, pokręcił głową i jeszcze raz
spojrzał na dach.
– To się kupy nie trzyma – mruknął pod nosem.
Przez furtkę zajrzał jeden ze strażników.
– Panie poruczniku, idą. Wpuścić?
– Ilu?
– Trzech.
 Zastanowił się chwilę.
– Wilk, wiesz już wszystko?
– Chyba tak. Mówić?
– Poczekaj. Wpuście ich. Reszta broń na widoku, psy leżeć, uważajcie na dach sąsiedniej
chałupy i jezioro.
W furtce właśnie pojawiło się trzech mężczyzn. Kenneth odwrócił się ku nim,
wymownym gestem poprawił płaszcz, aż odznaka Górskiej Straży błysnęła w promieniach
wschodzącego słońca. Żeby nie było wątpliwości. Występował jako cesarski oficer.
– Witam, starszy. Gospodarzu – skinął głową czarnobrodemu – sądzę, że synowie
reperują już sieci. A ten trzeci to kto?
Trzeci z przybyłych na widok kilkudziesięciu żołnierzy usiłował schować się za plecy
siwego.
– Nieważne. – Kenneth uśmiechnął się szeroko. – Rozumiem, że skoro świt pędzicie na
jezioro, żeby nałowić ryb na zupę, którą nam wczoraj obiecaliście. Przy okazji pewnie
sprzątnęlibyście ten nieporządek tutaj, żeby gościom apetytu nie psuć. Nie widzę, żebyś
potakiwał, starszy, czyli się mylę, choć nie wiem, czy w sprawie ryb, czy sprzątania.
Odpowiedziało mu ponure spojrzenie. Dobrotliwy, jowialny gospodarz z wczorajszego
wieczora gdzieś znikł.
– Mam jednak kilka pytań. Ten tu, leżący sobie na plecach, zginął jakieś trzy godziny
temu. A umierał głośno, z wrzaskiem, który nawet my słyszeliśmy. Dlaczego więc cała wieś
nie przybiegła tu z pochodniami, żeby go ratować? Albo chociaż mścić. I gdzie jest jego
rodzina? Bo sam nie mieszkał w tak dużej chałupie. I co tak wrzeszczało nocą, że moje psy na
zmianę rwały się do walki i szczały pod siebie ze strachu? Odpowiesz?
Wraz ze słowami porucznika wyraz twarzy starszego zmieniał się. Zmieszanie, niepokój,
strach. Na końcu pozostał upór.
– Nie wasza sprawa, panowie żołnierze – wycedził. – Sami sobie poradzimy, a wy
najlepiej idźcie sobie i powiedzcie dowódcy, że mieszkańcy Byrt nie potrzebują pomocy.
– Prawdę mówiąc, myślałem o tym, ale widzisz, starszy, może się zdarzyć i tak, że
przyjdę tu ze swoją kompanią za rok czy dwa i zastanę tylko puste chałupy, zatopione łodzie i
sterty kości. I do końca życia będę się zastanawiał, czy to moja wina, czy nie. – Kennethowi
wydało się, że na te słowa czarnobrody drgnął i lekko otworzył usta. – Więc może zrobimy
inaczej. Najpierw posłuchamy jednego z moich tropicieli, a potem się zastanowię. Nie! Nie
odzywaj się, starszy, na widok trupa mnie i moich ludzi ręce swędzą do miecza, więc lepiej,
żeby nic nas nie rozpraszało, jak będziemy słuchać. Mów, Wilk.
Żołnierz ruszył powoli przed siebie.
– No więc tak, panie poruczniku – zaczął. – Ten tam, nasz trup, wybiegł z chaty dzisiaj w
nocy, jakieś trzy godziny temu, pędząc po dwa stopnie w dół. Po czym stanął i obrócił się w
stronę domu. – Wilk szybkim krokiem podszedł do ciała i stanął obok. – Spojrzał w górę i
wtedy coś skoczyło na niego z dachu. Wiem, jest prawie dwadzieścia stóp, ale to nie jest
niemożliwe, bo to coś skakało z wysokości trzech chłopa i być może mogło wziąć rozbieg.
Kenneth skinął głową.
– Powiedziałem, żebyś się nie odzywał, straszy! – warknął, widząc, że siwowłosy znów
otwiera usta. – Mówisz, Wilk, że to nie jest niemożliwe dla człowieka, ale...
Tropiciel skinął głową.
– Bo i nie. Znam kilku takich, którzy mogliby tę sztuczkę zrobić. Ale potem – ukląkł przy
ciele – to coś zabiło go jednym uderzeniem i nie chodzi o rozharatane gardło, bo on umarł,
zanim jeszcze upadł. Zabójca uderzył go w szyję z taką siłą, że zmiażdżył krtań i przerwał
kręgi, a później, ech... No, tu mam mały problem, bo najpewniej odbił się od stojącego
jeszcze trupa i skoczył w kierunku płotu, a to już prawie trzydzieści stóp. W każdym razie nie
widzę, żeby gdziekolwiek dotknął ziemi, więc jeśli nie latał, to musiał tak właśnie zrobić.
Wilk ruszył do ściany z desek i po chwili dotknął jej szczytu.
– Tu wylądował. Wczepił się w płot rękami i podciągnął w górę. Niech pan patrzy.
Kenneth podszedł do płotu. Na jego szczycie, niemal niewidoczne na tle pociemniałego
drewna, widniało kilka czarnych plam.
– Cztery palce u góry, kciuk tutaj. – Cawe wskazywał po kolei. – Prawa ręka. Sądząc po
wielkości, dorosły mężczyzna. Lewa dłoń nie była ubrudzona krwią. Lądując, stopami
uderzył niżej. Stąd to wgniecenie w drewnie.
Ślady na deskach były niemal niewidoczne.
– Mówisz, prawa ręka ubrudzona krwią. To znaczy, że co? Zabił go uderzeniem gołej
dłoni?
– Gołej albo w jakiejś rękawicy, gardło jest rozerwane, nie przecięte.
– A co potem?
– Nie widać, żeby w tym miejscu zszedł na ziemię. Moim zdaniem wspiął się na płot i
górą poszedł w stronę lądu. Tam na końcu jest ślad, jakby coś ciężkiego odbiło się z ostatnich
desek i skoczyło daleko w przód. Ale w tym świetle nie mogę odszukać reszty tropów.
Musimy poczekać, aż słońce wzejdzie wyżej.
Kenneth przez chwilę trawił te informacje.
– Ale dlaczego skakał, Cawe, co? Jak sądzisz, dlaczego, gdy go zabił, bawił się w
akrobatę?
Wilk uśmiechnął się półgębkiem.
– Może wyjdę na głupka, panie poruczniku, ale on – wskazał na trupa – ma wilgotne całe
buty, łącznie z czubkami, lecz resztę ciała zamoczył tylko na plecach, tak jak upadł. Sądzę, że
na podwórzu było wtedy ze trzy cale wody, pewnie zalała je fala, którą słyszeliśmy, i on zaraz
potem wyszedł na zewnątrz. Myślę, że zabójca, kimkolwiek był, bardzo nie chciał się
zamoczyć. Nie wiem tylko, jaki demon zabija gołymi rękami, skacząc po kilkadziesiąt stóp i
unikając wody. Lepiej się stąd zbierajmy i wróćmy w towarzystwie jakiegoś maga.
 – Magowie. Ech, Cawe, dlaczego mam wrażenie, że to oni są przyczyną większości
naszych problemów? Wzywanie ich to trochę tak, jakby sikać do rzeki, żeby zatrzymać
powódź. – Kenneth uśmiechnął się kwaśno i spojrzał na rybaków. – No, ale nie jest to taki zły
pomysł, jeśli dobrze się zastanowić. Szósty Pułk ma co prawda tylko dwóch czarowników, ale
myślę, że jak sobie nie poradzą, to ta czy inna gildia zainteresuje się tym stworem. Bo jego
skoki śmierdzą magią na milę. Ilu ludzi już zabił? Co, starszy? Ilu już wrzuciliście do jeziora
z kamieniami u nóg? I dlaczego go chronicie?
Starszy pochylił tylko głowę, zacisnął pięści. Dyszał wściekle, ale było jasne, że nic nie
powie, przynajmniej dopóki nie poczuje smrodu przypalanych własnych pięt.
– Dobrze. Wy – oficer wskazał na rybaków – wracacie do siebie i nikt, powtarzam, nikt
nie ma prawa wyjść z chałup. Spuścimy psy i nie odpowiadam za to, jeżeli kogoś pogryzą.
Rozejrzymy się po okolicy, a potem zadam ci, starszy, jako najważniejszej osobie w wiosce,
kilka pytań. Rozumiesz?
Odpowiedzią było ponure skinienie głową i coś, co mogło być ledwo skrywanym
uśmiechem. Kenneth dostrzegł to i powiedział:
– A żeby nikomu nie przyszło do głowy uciec jeziorem, kilku moich ludzi weźmie łodzie
i będzie sobie pływać wzdłuż wsi. – Wskazał na pierwszą z brzegu broń. – Taka kusza niesie
na trzysta jardów, więc nie radzę próbować. Zresztą, jak zobaczymy jedną łódkę, to każę
przedziurawić dna wszystkich pozostałych. Bez wyjątku. Rozumiesz?
Uśmiech zgasł.
– A teraz zabieraj się stąd i lepiej, żeby następna bajeczka, którą mi opowiesz, była
naprawdę dobra.

***
Już widząc zbliżający się do wioski oddział, Anderell wiedział, że sprawy się
skomplikowały. Gdyby jeszcze nie te psy, które bezbłędnie, jak po sznurku, zaprowadziły
żołnierzy do chaty, w której zginął rybak. Ale nie, jak już nadchodzą problemy, to na całego.
Obserwowali strażników, którzy po odesłaniu starszego do domostwa rozpoczęli
dokładne, szczegółowe sprawdzanie okolicy. Kilku z nich przechadzało się wzdłuż długiego
zewnętrznego płotu, kilku następnych wsiadło do łodzi i wypłynęło na jezioro, lecz większość
oddziału zaczęła węszyć. Niemal dosłownie, zważywszy na psy, które pod okiem
przewodników szukały w okolicy jakichś tropów Zgrzytał zębami, gdy kilka razy taka grupka
zbliżyła się do ich kryjówki. Żałował teraz, że podzielił drużynę, w razie wykrycia i starcia w
ośmioro mieliby większe szanse. Na szczęście za każdym razem psy obchodziły kryjówkę
niewielkim łukiem. Czar działał bez zarzutu.
W niecałe dwie godziny oddział przeszukał teren wokół wioski. Anderell musiał
przyznać, że oficer dowodzący Szóstą Kompanią znał się na robocie. Wszyscy jego ludzie
mieli zajęcie, nikt nie tracił czasu, jedni pilnowali wioski, inni przeczesywali okolicę, a
jednocześnie zawsze co najmniej dziesięciu żołnierzy z bronią w ręku stało w pobliżu
dowódcy, gotowych do walki. Każda z mniejszych grup, składających się najczęściej z psa i
dwóch, trzech żołnierzy, była nieustannie w zasięgu wzroku przynajmniej dwóch innych.
Nawet on ze swoimi ludźmi nie zaryzykowałby próby skrytego ataku na tę kompanię. Górska
Straż nie zdobyła swojej sławy dzięki opłacaniu lokalnych muzyków w karczmach.
Po dwóch godzinach żołnierze wracali, składali krótkie meldunki i zajmowali pozycje
wokół dowódcy. Znów, bez żadnych zbędnych ruchów. Byli dobrzy, naprawdę dobrzy.

***
Znalazł. Dziura w ziemi, ukryta między dwoma głazami, w sam raz żeby wcisnąć się,
skulić i przespać. Można było przejść tuż obok i nie zauważyć. Obserwował obcego od
momentu, kiedy ten opuścił wioskę. Gdy zabijał, skakał, walczył, był jak poruszający się po
świecie kłąb Mroku. Przestrzeń wyginała się wokół niego, miejscowe duchy pryskały na boki.
Ci ukrywający się czarownicy, wyszczerzył czerwone kły, nie znaleźliby go, dopóki nie
stanąłby im za plecami i nie huknął. Kim byli? Z jakiejś gildii? Lecz gildia wysłałaby mistrza,
nie podrzędnego adepta. Miał podejrzenie, które powoli przeradzało się w pewność. Później
się nimi zajmie.
Zbliżając się do nory, w której skulił się obcy, uwolnił większość duchów. Zaplotły
wokół niego Moc, bicze gotowe chłostać lodem lub ogniem i kruszyć skały. Kilka
najsilniejszych szczerzyło widmowe zęby, rwąc się do walki. Pora to skończyć.
Gdy stanął nad szczeliną, zabójca uniósł głowę. Jego olbrzymie łapy otwarły się i
zacisnęły w pięści.
Potem uniósł drugą głowę i uśmiechnął się.

***
Działali szybko i sprawnie. Meldunki były niemal identyczne – żadnych śladów. Ale psy
zachowywały się dziwnie, czasem łapały trop, by po chwili go stracić, gdzie indziej stawały w
miejscu jak wryte i nie chciały ruszyć naprzód lub warczały, najwyraźniej szykując się do
walki, choć na sto kroków wokół nie było żywego ducha. Już to wystarczyło, żeby ludziom
udzieliła się ich nerwowość.
Najwięcej dowiedzieli się od Wilka.
– Znalazłem miejsce, gdzie zeskoczył z płotu, panie poruczniku – zameldował krótko.
– No i?
– Zrobił kilka kroków. Powiedziałbym, że ma mniej niż pięć stóp wzrostu i waży nie
więcej niż sto, sto dziesięć funtów. Chuchro jakieś. Robi krótkie kroki i utyka na lewą nogę.
– Człowiek? Aher? Ktoś opętany? Czy coś, co przylazło tu zza Mroku?
Cawe pokręcił głową.
– Nie wiem, panie poruczniku. Na początku ruszał się jak człowiek, potem skoczył i
wylądował na czworakach. I zaczął tak wędrować. Na dłoniach i stopach, ale nie jak człowiek
udający zwierzę. Człowiek idący na czworakach inaczej rozkłada ciężar ciała. Męczy się. A
tu... Powiedziałbym, że dla niego ten sposób poruszania się jest naturalny. Sadził susami i
myślę, że pędząc tak, mógłby bez problemu dogonić biegnącego mężczyznę. A potem skoczył
jeszcze raz i wylądował na tej szerokiej, płaskiej skale za wioską. Tam to nawet ja tropów nie
znajdę.
– A psy?
– Sikają pod siebie, jak tylko wskaże się im ślad. Nie chcą iść.
– Dobrze. A teraz chodź, coś ci pokażę.
Kenneth zaprowadził go do chaty, przed którą wciąż leżało ciało, i wskazał stosik rzeczy,
które znaleźli w jednej skrzyni. Skrzyni z podwójnym dnem. Szklane wisiorki o dziwnych
kształtach, kawałki górskiego kryształu oprawione w złoto, groty strzał i włóczni,
inkrustowane w dziwaczny sposób ostrza toporków, krzemienne noże o rękojeściach
owiniętych złotym lub srebrnym drutem. Aż dziw, że miejscowi nie zdjęli złota, wyrzucając
ostrza. Bransolety i naszyjniki z kutych na zimno samorodków mieszały się z nakładkami
zębowymi, używanymi przez co znaczniejszych wojowników Ag’heeri. Znaleźli także sporo
ludzkiej biżuterii i broni. Na wpół zmurszała pochwa miecza, wysadzana opalami, i pozłacane
umbo z jakiejś tarczy były w najlepszym stanie. Resztę stanowiła kupa odpadków, co do
których znalazca najwyraźniej nie mógł się zdecydować, czy są bezużyteczne, czy też mają
jednak jakąś wartość. Na pierwszy rzut oka samo zgromadzone tu złoto wystarczyłoby na
miesięczny żołd dla ich kompanii.
Wilk wziął do ręki kilka przedmiotów, jeden – mały wisiorek z prymitywnie wykonaną
figurką niedźwiedzia – odłożył zaraz na bok, odruchowo wycierając rękę o spodnie.
– Czary – skrzywił się. – Skąd to tutaj?
– Ty mi powiedz.
Tropiciel podniósł resztki skórzanego paska. Powąchał, zacisnął w dłoni.
– Woda wyrzuciła – stwierdził wreszcie.
– Zgadza się. Velergorf!
Siwy dziesiętnik wyłonił się zza drzwi.
– Jestem, panie poruczniku.
– Rozejrzałeś się wokół wioski?
– Tak, panie poruczniku. I jest coś...
– Wiem już. A teraz krótko, widziałeś jakieś wędzarnie? Stojaki do suszenia ryb lub
sieci? Zagrody ze zwierzętami?
– Kilka szop z kozami i owcami, wszystkie dokładnie zamknięte. Tutejsza wędzarnia
wygląda, jakby miała się zawalić, żadnych stojaków. Tyle, panie poruczniku.
Kenneth pokiwał głową.
– Zabierz swoją dziesiątkę i idźcie do chałupy starszego. Pilnuj go, zanim nie przyjdę.
 – Tak jest.
Przyjrzał się jeszcze raz zgromadzonym skarbom. Jeśli Wilk miał rację, jezioro
wyrzucało na brzeg pozostałości po jakiejś starożytnej tragedii. Dar od losu – lub
przekleństwo. Nic dziwnego, że miejscowi woleli ukrywać to przed światem. Ruszył do chaty
starszego.
W drzwiach niemal zderzył się z jednym z żołnierzy Velergorfa.
– Panie porucz... – zaczął strażnik, ale Kenneth przerwał mu w pół słowa. Wiedział już,
że nie przesłucha starszego, bo wnętrze całej chałupy śmierdziało krwią. Wszedł do środka.
Naczelnika wioski zastał w tej samej izbie, w której spotkali się po raz pierwszy. Jego
żonę też. Leżała pod ścianą, w kałuży krwi. Kilkadziesiąt ciosów nożem, które zadał jej mąż,
wystarczyłoby do uśmiercenia dziesięciu ludzi. Nie wyglądało to na zwykłe zabójstwo, raczej
na mord w akcie rozpaczy, ale starszy wioski z pewnością nie mógł odpowiedzieć, co nim
kierowało. Kołysał się na krótkiej pętli zawieszonej pod powałą, do podłogi brakowało mu
ledwo cala. W martwych źrenicach odbijało się, jakby w przedśmiertnym oskarżeniu, ciało
żony.
Velergorf stał pod ścianą z rękoma założonymi na piersi.
– Nie lubię samobójców – rzucił krótko.
– A ja morderców. Sprawdzacie resztę domu?
– Tak. Jeśli jednak był mądry, a na takiego wyglądał, dobrze ukrył swoją część
znalezionych rzeczy. Może nawet poza chałupą.
– Nie sądzę, Varhenn. W jednym Bergh miał rację, oni tu patrzyli na sąsiadów wilkiem.
Każdy strzegł tego, co znalazł, jak oka w głowie, a najbardziej przed tymi zza płotu. Był
najważniejszy w wiosce, załóż się, o co chcesz, że znajdziemy tu dwa razy tyle, co w
poprzedniej.
– Nie zakładam się z oficerami, panie poruczniku. Przegram, stracę pieniądze, wygram,
będę do końca życia na szpicy chodził. Co teraz robimy?
– Idziemy do tego czarnobrodego. Starszy musiał mu ufać, skoro zawsze brał go ze sobą.
I wyjmij topór zza pasa.

***
Czarnobrodego zastali na zewnątrz. Stał przy brzegu i patrzył przed siebie. Wydawało się,
że zupełnie mu nie przeszkadza, iż kilkadziesiąt kroków od niego na wodzie kołysze się łódka
z dwoma żołnierzami. Gdy wchodzili na podwórze, brał właśnie szeroki zamach. Płasko
rzucony kamień pomknął po tafli, zostawiając za sobą rząd rozszerzających się kręgów.
Kenneth zatrzymał dziesiętnika w miejscu i sam ruszył do rybaka. Ten obejrzał się przez
ramię, uśmiechnął dziwnie.
– Napije się pan, panie poruczniku? – Potrząsnął trzymaną w ręku glinianą flaszką, w
której coś zabulgotało. Musiał się spodziewać gości, bo przy pasie miał kilka cynowych
kubków.
– Co to?
– Magcheńska pieprzówka, najlepsza na Północy. Org za butelkę.
– Może później, gospodarzu. Jak was zwą, bo zapomniałem?
– Lywens Awecs. Starszy nie mówił?
– Nie zdążyłem zapytać. Nie żyje.
Rybak zmarszczył brwi, jakby próbował przyswoić sobie obce pojęcie.
– Nie żyje... Zabiliście go?
– Nie my, sam się powiesił. Ale najpierw zadźgał nożem żonę.
– He, he, tak jak mówił, każdy płaci za swoje grzechy. No to mu się udało. – Płyn w
butelce zachlupotał, czarnobrodemu wyraźnie trzęsły się ręce. – Ale to nic, panie oficerze, to
nic, wypijmy za tych, których jezioro zabrało ze sobą.
Przechylił naczynie, pociągnął głęboki łyk, odkaszlnął, wytarł rękawem łzy.
– Mooocne. Uuuuch... Ale skoro pan nie pije i nie przyszedł w gości, to pewnie ma pan
jakieś pytania. Słucham.
Kenneth założył ręce na piersi, patrząc, jak Lywens schyla się po kolejny kamień.
– Synowie, jak rozumiem, nie naprawiają sieci – zagaił.
– Nie. He, he, nie ma czego naprawiać, od lat nie wypłynąłem łowić, ojciec i dziad skórę
mi złoją, jak ich spotkam w Domu Snu. – Płaski otoczak odbił się kilka razy i z głośnym
pluskiem zatonął.
Porucznik kiwnął głową.
– Kiedy się to zaczęło? Kiedy zaczęliście znajdować na brzegu różne rzeczy?
– Od zawsze, odkąd sięgam pamięcią, fale wyrzucały w tym miejscu różne rzeczy. Takie
jest tu dno. – Rybak zakreślił ręką łagodny łuk. – Przy lodowcu głębia, a potem coraz płycej i
płycej. Gdy do jeziora wpada bryła lodu, a potrafią odrywać się takie jak dziesięć chałup
naraz, to fala najpierw wygarnia to, co na dole, a potem idzie coraz szybciej w stronę brzegu,
wznosi się i prawie zawsze w tym miejscu wyrzuca, co nazbierała. Jak dwadzieścia lat temu
przyszła jakaś zaraza, to brzeg na pięćdziesiąt jardów usłany był tu gnijącymi rybami.
Brodziliśmy w nich po kolana. Ale wtedy chałupy stały dobre trzy mile stąd, w miejscu, gdzie
woda ledwo pluskała o kamienie, kiedy stary Gwyhren dawał nurka w jezioro.
Lywens pociągnął jeszcze raz z flaszki, tym razem ostrożniej.
– Byłem młody, jak znaleźliśmy tu pierwszego trupa. Jakiś aher w skórzanej zbroi, na
wpół objedzony przez ryby. W ręku wciąż ściskał tarczę. Pamiętam dokładnie, bo cała wieś
zebrała się wtedy radzić, co to znaczy i czy nie niesie kłopotów. Wreszcie załadowali trupa do
łodzi, wypłynęli na jezioro i wrzucili do wody. Ech, gdyby to był tylko ten jeden.
– Było ich więcej, prawda? – Kenneth spojrzał w oczy rozmówcy, szukając
potwierdzenia. – Założę się, że lodowiec ich tu przynosił i wrzucał do jeziora, więc mogą
mieć pewnie z kilkaset lat. Z roku na rok trafiało tu więcej ciał, ludzi i aherów. A z trupami
przybywało bogactwo, złoto, srebro, kamienie szlachetne, ozdoby. Więc ograbialiście je i co?
Do jeziora?
– A tak – czarnobrody zamaszyście kiwnął głową – do jeziora. Jezioro dało, jezioru
zwróciliśmy.
– Nie wszystko.
– Nie, nie wszystko. Po co rybom złoto? Tak zawsze mówił Gawan, po co rybom srebro i
klejnoty. Żywym się przydadzą. On pierwszy przeniósł chałupę nad wodę, tu właśnie. Przez
cały rok patrzył, jak układają się fale i gdzie wyrzucają najwięcej rzeczy, a potem w miesiąc
rozebrał domostwo i odbudował je na samym brzegu, na palach. Starzy śmiali się z niego,
zapowiadali, że nie minie jedna zima, a wróci na stare miejsce, ale on w pół roku chałupę
nowymi gontami pokrył, łódź kupił, piec ze specjalnie wypalanej cegły postawił, a jego baba i
dzieciak w coraz to nowych strojach chodzili. Kupcy rychło się zwiedzieli, że lepiej do niego
zajechać niż do nas, lepiej towar na złoto i srebro niż ryby i ikrę wymienić. I w następnym
roku kolejnych czterech gospodarzy przeniosło się i pobudowało chałupy obok. Nie był rad,
ale nie mógł zabronić, bo by go chyba spalili.
– Twoja chałupa jest obok jego.
– Bo mój ojciec jako jeden z pierwszych postanowił coś zmienić. Rybaczenie to ciężki
kawał chleba, zwłaszcza tu. Pamiętam, że bywały takie dni, żeśmy rano i wieczorem tylko
zupę z wodorostów i rybich ości jedli. Nic tu nie rośnie, te parę owiec i kóz chowa się tylko
dzięki sianu, które przywożą kupcy. Człowiek głupi by był, gdyby dobra, co samo do rąk się
pcha, nie potrafił podnieść i dla siebie spożytkować.
– Ile trwało, zanim wszyscy się tu przenieśli?
– Trzy lata. Może cztery, nie pamiętam.
Kenneth rozejrzał się.
– Więc te płoty działają jak sak? Mam rację? Fala wrzuca wam szczątki, trupy i resztki z
dna, te poprzecznie ułożone rzędy kamieni zatrzymują je, żeby nie cofnęły się do jeziora, a
gdy woda opadnie, wychodzicie i zbieracie, tak?
Na twarzy rybaka wykwitł gorzki uśmiech.
– Sak? A tak, sak. Ale płoty służą przede wszystkim temu, żeby sąsiedzi nie wiedzieli, co
komu los przyniósł. Na początku, gdy było tylko kilka chałup, dzielono się sprawiedliwie
wszystkim, co znaleziono, ale potem, gdy cała wieś się tu przeniosła, zrobiło się gorzej.
Bywały dni, że tylko jedna brosza czy jakiś samorodek się trafił, i wtedy co? Dzielić na
dwieście pięćdziesiąt głów? Ludzie nie spali całymi nocami, chodzili wzdłuż brzegu z
pochodniami, czekając na falę, jeden drugiemu do oczu skakał, że to czy tamto bliżej jego
chałupy było, więc wara. – Rybak splunął na ziemię, podniósł kamień i cisnął z taką siłą, że
prawie znikł im z oczu, zanim połknęła go woda. – Te same rodziny, które kiedyś w potrzebie
dzieliły się ostatnią suszoną rybą, teraz patrzyły sobie na ręce, śledziły, podkradały
znaleziska. Już niektórzy do toporów się brali.
 Pociągnął ponownie z flaszki, wzdrygnął się, otarł usta rękawem.
– Jeśli to sak, to na naszą chciwość. Trzeba było widzieć, jak dzielili brzeg, co do ćwierci
cala się wykłócali, a jak sąsiad o palec płot przesunął, to w ruch szły noże. A potem... Jak już
płoty postawili i każdy zamknął się na swoim podwórcu, to i tak nie było spokoju.
Kenneth parsknął.
– No tak, to straszne, że wam kazali się tu osiedlić i zmusili do ograbiania trupów.
Gdybyście tylko mogli odejść...
Czarnobrody spojrzał na niego bez gniewu, za to z jakimś smutkiem w oczach.
– Niektórzy odeszli, dali radę. Ale nie wszyscy są tacy mocni. A pan zabrałby się stąd?
Gdyby po każdej fali mógł na progu własnego domu znaleźć coś takiego? – Sięgnął za
pazuchę i wyciągnął małą szmatkę. Rozwinął ostrożnie. Pierścień był bez wątpienia złoty,
dwa małe węże oplatały się ogonami i zaciskały paszcze na przejrzystym jak woda kamieniu
wielkości gołębiego jajka. Porucznik wziął klejnot i zbliżył do oczu. Każda, najmniejsza
nawet łuska na ciele węży była starannie wygrawerowana, oczy błyszczały błękitnymi
kamykami, małe rozdwojone języki z cieńszego niż włos drutu lizały diament. Bo nie było
wątpliwości, że to diament.
– Jest za duży na moje palce i jak pan widzi, na pańskie też. Ale to nic. Nie ośmieliłbym
się go założyć, choć jest najpiękniejszą rzeczą, jaką w życiu widziałem.
– Kto go nosił?
– Jakiś aher miał go na szyi, przewleczony przez kawałek rzemienia. – Rybak delikatnie
odebrał mu pierścień. – Odszedłby pan? Co, panie poruczniku, odszedłby stąd, wiedząc, że
inni zostali i znajdują na brzegu takie cuda? Gdy się jadło za dzieciaka zupę z wodorostów, to
nie starcza sił, żeby zabrać stąd rodzinę i spróbować gdzie indziej.
– Za to, co już nazbierałeś, na pewno mógłbyś kupić dobrą gospodarkę z ładnym
kawałkiem żyznej ziemi. Gdziekolwiek w tych górach albo poza nimi. Posłać synów do
szkół... Albo im też ziemię kupić, znaleźć dla nich dobre żony, doczekać się wnuków.
– Tak, i co noc budzić się dziesięć razy, nasłuchując fali, która nie przyjdzie, i
rozmyślając, jakie cuda wyrzuci na brzeg, a mnie nie będzie na miejscu, żeby je podnieść.
Próbowałem, odszedłem na pół roku, chciałem nawet do was, do Straży się zaciągnąć, ale w
końcu przyciągnęło mnie z powrotem. – Rybak zapatrzył się na spokojną toń. – To jezioro...
Jak się tu urodziłeś...
Położył ostrożnie pierścień na dłoni i nie patrząc na porucznika, powiedział:
– Gdyby jakiś mądry oficer zabrał swoich ludzi do koszar i nie...
Kenneth warknął.
– Wiatr.
– Co?
– Wiatr powiał, więc nie dosłyszałem, co zacząłeś mówić, gospodarzu. Gdybym jednak
pomyślał, że chcesz mnie kupić jak miejskiego pachołka... – wycedził przez zaciśnięte zęby –
chyba obciąłbym ci rękę, którą wręczałbyś łapówkę.
Rybak zacisnął dłoń.
– Powiesz mi, co zabija? – Porucznik udawał, że nie zauważył dygotania ramion i
bladości czarnobrodego. Nie zamierzał teraz dać mu spokoju. – Znaleźliście coś, co nie było
do końca martwe, prawda? Aher? Człowiek? Coś innego? Opętane przez magię? Te trupy
ludzi i aherów, które lodowiec wrzuca do jeziora, to pozostałość po jakiejś dawnej bitwie.
Pewnie użyto w niej czarów, może przywołano coś, demona, potwora zza Mroku, który
skończył w lodzie jak reszta, lecz nie umarł. Obudziliście go i teraz was zabija. Jego
rozmówca przestał się trząść i pokręcił głową.
– Nie znaleźliśmy niczego żywego. Niczego na wpółmartwego. Wszystko, co woda
wyrzuca na brzeg, nadaje się tylko na karmę dla ryb. I prawda, że zdarza się tu znajdować
dziwne rzeczy. Resztki amuletów, jakieś kamienne płytki pokryte dziwnymi znakami, broń,
która na pewno nie miała tylko ciąć i kłuć. Człowiek zaraz wyczuje, że coś jest magiczne albo
magią nasiąkło. Wyrzucamy takie znaleziska tam, gdzie trupy. Przynajmniej taka jest umowa
między nami – zapewnił szybko.
– Widzę, jak wyrzucacie do wody złoty wisior. – Kenneth uśmiechnął się z przekąsem. –
Choćby wisiało na nim uczepione stado demonów, trzymałbyś go w chałupie. Chciwość
zaślepia, niby czemu ten, co zginął dziś w nocy, wyszedł na zewnątrz, zanim słońce wzeszło?
Pewnie zobaczył coś w wodzie i nie wytrzymał, mam rację? Jezioro czasem zabiera to, co
daje, więc zaryzykował – i skończył z rozerwanym gardłem. Kto tu morduje, gospodarzu?
Dlaczego boi się wody? I dlaczego nie próbujecie go sami zabić, co?
– A z kim bym na niego poszedł? – Wielkie dłonie rybaka zacisnęły się w pięści.
Czarnobrody zaczął wyrzucać z siebie pojedyncze zdania, jakby strzelał nimi w powietrze. –
Z tymi zza płotu? Rodziny trzymają się po dwie, po trzy, a tu musieliby wszyscy się zebrać!
Większość z nich moja śmierć by ucieszyła, bo byłoby mniej głów do podziału. A tu z roku
na rok... Brzeg nie jest już ten sam, co kiedyś. Chcesz opowieści o naszym sparszywieniu?
Masz. Trzy miesiące temu utonął jeden gospodarz, fala wywróciła łódź, a tu woda zimna jak
lód. Zostawił żonę i dwójkę dzieci. Ta rodzina zawsze trzymała się na uboczu, nie miała
przyjaciół, i szybko za to zapłaciła. W dwa dni sąsiedzi rozkradli ich, bo w chałupie zabrakło
mężczyzny. Po miesiącu, gdy wynieśli im już wszystko i przegonili z ich kawałka brzegu,
kobieta powiesiła się na poddaszu. Tam, w tej trzeciej chacie z lewej. Gdyby starszy nie
zakazał, to dzieciaki pewnie ktoś by utopił, ale wziął je do siebie na służbę, i dobrze, bo w
rodzinnej wiosce z głodu by zdechły. Zresztą, to już nie wioska, tylko gromada wściekłych
psów, uwiązanych każdy do swojego kawałka jeziora. Ci, co mieli dość, odeszli, reszta
podzieliła się na cztery czy pięć grup, co to się trzymają razem, jak ja ze starszym, Ovrynem i
młodym Lawem.
– A te dzieci, co je straszy przygarnął? Gdzie są?
– Nie wiem, jakiś czas temu znikły. Kiedy zaczęły się kłopoty, nikt nie miał głowy, żeby
ich pilnować, więc pewnie uciekły. Miały więcej rozumu niż my wszyscy.

***
Obserwował go przez większość dnia. Patrzył jak śpi, mamrocze, pije wodę, kuli się w
dziurze w ziemi, znów śpi.
Połączyłeś się, prawda? Szukałeś pana, drugiej części, dopełnienia. Nie ma na świecie
umysłu, który mógłby cię kontrolować, lecz w jakiś sposób przeniosłeś swoją tęsknotę na
jego pragnienie. Znalazłeś duszę wystarczająco samotną i przerażoną, żeby poddała się i
połączyła. Teraz nie szukasz przejścia ani sposobu na powrót do domu. Pragnienie nowego
pana stało się sensem twojego istnienia. Ile pamiętasz? Pamiętasz wodę zamykającą się nad
głową i lód zaciskający wokół? Czy dlatego unikasz jeziora? Śpisz daleko od brzegu i nie
chcesz zbliżyć się do wody. Lecz i tak co noc odwiedzasz wioskę.
Zabijasz potwora.

***
Czekali. Noc się zbliżała coraz szybciej, a kompania Straży szykowała się najwyraźniej
do pozostania w wiosce. Ktokolwiek nimi dowodził, postanowił, że dzisiaj nikt nie zginie.
Anderell obserwował, jak żołnierze robią w osadzie porządki, a słowa, jakie szeptał pod
nosem, zawstydziłyby wszystkie markietanki w północnych prowincjach. Na jego oczach
szlag trafiał całą pułapkę i właśnie okazywało się, że na próżno od kilku dni wylegują się na
zimnych kamieniach. Zabijający rybaków stwór na pewno nie będzie tak głupi, żeby pokazać
się dziś w nocy.
Najpierw strażnicy kazali opróżnić wszystkie domostwa na wschodniej stronie wioski, a
mieszkańców zapędzili do reszty budynków. Na początku szło opornie, ale wybór był prosty.
Albo wynosisz się z chałupy, albo pakujesz się na łódkę i opuszczasz okolicę. Zdecydowane
gesty dziesiętników nie pozostawiały żadnych wątpliwości. W dwóch przypadkach opór
złamano, wywlekając ludzi siłą oraz rozbijając drzwi i okiennice w drobny mak. Nikt nie
odważyłby się nocować w chacie otwartej na przestrzał. Poza tym, jak dało się zauważyć,
większość rybaków przyjmowała polecenia żołnierzy z wyraźną ulgą. Zabierali swój majątek,
jakieś toboły, kufry i skrzynie, i wprowadzali się do dziesięciu chat od zachodniej strony
osady. Tyle żołnierze pozwolili zająć, bo okazało się, że miejscowych jest niespełna półtorej
setki. Teraz strażnicy co kilkanaście kroków rozkładali przed płotem stosy drewna, pilnowali
umacniania drzwi i okien, przewracali płoty, które oddzielały zajęte domostwa.
Najwyraźniej zamierzali zostać na noc i bronić mieszkańców.
Zebrali się już całą drużyną, nie było sensu pilnować opustoszałego końca wioski.
Obaj czarownicy mamrotali coś do siebie, Pokrywce wyraźnie nie podobało się coś u
Genderca. Najważniejsze, żeby w czasie nadchodzącej nocy żaden nie skrewił.
Anderell podczołgał się do Ueli i dotknął jej ramienia.
 – Widzisz? – Wskazał rudowłosego strażnika w płaszczu obszytym czerwoną lamówką. –
Nocą powinien przydarzyć mu się mały wypadek. Ale nie śmiertelny, nie uśmiechaj się tak, to
w końcu oficer naszej armii. Jeśli jednak jego ludzie stracą dowódcę, to sprawa przerośnie ich
i wrócą do koszar. Będziemy mieli kilka dni.
– Sama pójdę? – Skrytobójczym nadal się szczerzyła, patrząc wyzywająco na Bygrona.
Fakt, że dowódca powierzył zadanie jej, a nie wojownikowi, najwyraźniej uważała za
zdobycie kolejnego punktu w ich grze.
– Dołączymy ja, Jowel i Manwu. Reszta będzie nas chronić. We trójkę poradzicie sobie z
jednym żołnierzem, ja będę tylko obserwował, żeby nie było żadnej zabawy – zastrzegł.

***
Zebranie wszystkich mieszkańców w jednej części wioski przebiegło szybciej, niż się
spodziewał. Tylko kilku protestowało naprawdę zawzięcie, reszta podporządkowała się
żołnierzom niemal z ulgą. Przy rozlokowywaniu ludzi Kenneth zdał się na dyskretne porady
Lywensa Awecsa. Pewne rodziny nie powinny nocować razem. Dzięki temu była nadzieja, że
rankiem nie zastanie jakiejś chałupy wypełnionej trupami.
Czarnobrody awansował na nieoficjalnego następcę naczelnika wioski i okazało się, że
wielu ludzi chętnie go słucha. Narada z dziesiętnikami była krótka. Kenneth zdecydował, że
zostaną w wiosce na jeszcze jedną noc i spróbują jeśli nie zabić lub schwytać potwora, to
przynajmniej nie dopuścić do kolejnego morderstwa. A jutro postanowią, co dalej. Prawdę
powiedziawszy miał coraz mniejszą ochotę nadstawiać za nich karku, ale obowiązek to
obowiązek. Postanowił, że będą patrolować teren czwórkami, każda z psem, i pozostawało
mieć nadzieję, że czterech uzbrojonych mężczyzn okaże się dla zabójcy zbyt trudną
przeszkodą.
Zmierzch zapadał, jak to w górach, malując szkarłatem śniegi na najwyższych szczytach,
kładąc długie cienie na wschodnich zboczach i z minuty na minutę obniżając temperaturę
powietrza. Gdy tylko słońce zaczęło chylić się ku zachodowi, od jeziora powiało chłodem.
Zanosiło się na zimną noc.
Podszedł do naradzającego się z dwoma tropicielami Velergorfa.
– Wszyscy zebrani w jednym miejscu?
– Tak jest, panie poruczniku. Dwie rodziny zdecydowały się odpłynąć. Nie
zatrzymywaliśmy.
– Dobrze. Znaleźliście coś jeszcze? Wilk? Azger? Coś, co ucieszy waszego dowódcę?
Najstarszy ze zwiadowców, Azger Laweghz, pokręcił głową, aż kilka warkoczyków, w
które zaplótł włosy, zatrzepotało.
– Nic nowego. To trudny teren, panie poruczniku, zwłaszcza że blisko wody każda
kolejna fala zmywa wszystkie ślady. Pozostaje czekać.
– Dobrze. Varhenn, ludzie po wczorajszej nocy są niewyspani, więc zmiany przy
ogniskach co dwie godziny. Tak jak mówiłem, żadnego stania, mają być w ruchu i widzieć się
nawzajem.
– Za mało nas jest, panie poruczniku, tylko trzy patrole za płotem...
– Też chciałbym mieć pełną kompanię. I nie, nadal nie zgodzę się, żeby miejscowi dostali
broń do rąk. Ile czasu minie, zanim któryś z nas oberwie bełtem czy strzałą? I tak mają w
chałupach tyle noży i siekier, że nie chciałbym szturmować żadnej z nich. Coś jeszcze?
Wytatuowana twarz dziesiętnika pokryła się zmarszczkami, gdy uśmiechnął się szeroko.
– Jakaś modlitwa?
– Nigdy jeszcze nie widziałem, żebyś się modlił, Varhenn. No, ale zawsze musi być ten
pierwszy raz.
– I tu mam problem, panie poruczniku. Żaden z naszych Nieśmiertelnych nie wydaje mi
się odpowiedni. Zresztą wolałbym, żeby się teraz nie wtrącali, a duchy aherów jakoś nigdy
mnie nie słuchały. Więc niech będzie taka. – Dziesiętnik dotknął rękojeści topora. – Będę cię
ostrzył, oliwił i nigdy nie zostawię na polu bitwy, a ty rąb wszystko, co stanie ci na drodze, i
zawsze bądź pod ręką.
Kenneth odwzajemnił uśmiech.
– Dobra modlitwa, Varhenn. Chyba najlepsza, jaką słyszałem. – Wskazał na zachód. –
Słońce zaraz się schowa, szykujcie się na długą noc.

***
Krzyk był równie przenikliwy, jak ten poprzedniej nocy. Głęboki, rozpaczliwy i smutny.
Kenneth znów mimowolnie złapał za rękojeść miecza, po czym powoli wypuścił powietrze.
Zbyt daleko, miejsce, z którego dobiegł głos, było odległe co najmniej o pół mili. Rozejrzał
się, sprawdzając rozstawienie żołnierzy. Zgodnie z rozkazem trzymali się trójkami, on sam
miał za plecami dwóch ludzi ze swojej dziesiątki. Uznali, że wewnątrz płotu to musi
wystarczyć.
Usunięcie ogrodzeń dzielących brzeg na małe kawałki okazało się dobrym pomysłem.
Mieli teraz widok na wszystkie dziesięć chat, no i mnóstwo drewna do ognisk. Kilka zapalili
na zewnątrz płotu. Po tej jego stronie też płonęło ich kilkanaście, niewielkich, ledwie
żarzących się, lecz dających wystarczająco dużo światła. Pozostawało mieć nadzieję, że
lodowiec nie pośle na brzeg większej fali, bo wtedy cały plan runąłby w gruzy. W
pozostawionym ogrodzeniu wyrwali część desek, żeby mieć kontakt wzrokowy z żołnierzami
po drugiej stronie oraz możliwość prowadzenia ostrzału. Do chwili, gdy usłyszał krzyk,
Kenneth miał nadzieję, że noc upłynie bez żadnych incydentów.
Zgodnie z rozkazami i instynktem przetrwania, większość strażników trzymała się blisko
ogrodzenia. Jeśli zabójca potrafi skakać na odległość stu stóp, człowiek woli mieć za plecami
kilka solidnych desek. No i dzięki temu mieli widok na dachy chałup.
Po pierwszym krzyku ogniska na zewnątrz rozbłysły mocniej. To też uzgodnili wcześniej,
te ognie miały przede wszystkim oznajmić, że wioska jest strzeżona. Nie sądzili bowiem,
żeby morderca jakoś specjalnie bał się ognia.
Nocną ciszę rozdarło następne nawoływanie. Bo to było nawoływanie, co Kenneth
uświadomił sobie, gdy usłyszał je ponownie. W tym głosie nie było wyzwania i wściekłości,
tylko jakby oczekiwanie. Jakby krzyczący miał nadzieję na odpowiedź. Porucznik zacisnął
zęby, czując dreszcze.
Na drugi krzyk zareagowały psy. O ile przy pierwszym uniosły tylko głowy i zaczęły
węszyć, o tyle teraz postawiły uszy na sztorc, zjeżyły sierść i obnażyły zęby. Krótkie,
ostrzegawcze warknięcia brzmiały jak pomruk nadciągającej burzy.
– Jest bliżej – mruknął jeden z towarzyszących mu żołnierzy.
– Wiem Malawe. Słyszę.
Malawe Gryncel wsadził kord pod pachę i naciągnął ciężkie, skórzane rękawice. Z
pochwy przy udzie wyjął długi nóż.
– Chyba jednak nas odwiedzi, panie poruczniku.
– Ja go nie zapraszałem, ale jeśli przyjdzie, będę chciał, żeby został.
– He, he, jak my wszyscy.
Kolejny okrzyk rozległ się wyraźnie bliżej, Kenneth powiedziałby, że jakieś dwieście
jardów od wioski. Ktokolwiek nawoływał, musiał biec w tempie galopującego konia.
Spojrzał na psy, już nie powarkiwały, uszy miały płasko położone, mięśnie napięte jak
postronki. Ich głowy wskazywały jeden kierunek – południowy wschód. To, co krzyczało w
ciemnościach, zbliżało się naprawdę szybko. Szczerze żałował, że nie było księżyca.
Potem, chyba dzięki temu, że jednocześnie ucichł wiatr i psy przestały warczeć, usłyszeli.
Grzechot kamieni na plaży, uderzenia łap nie łap, rąk nie rąk o podłoże, narastający,
chrapliwy ryk. Coś wynurzyło się z mroku i przemknęło przed płotem, między ogniskami a
ścianą z desek, rzucając na mgnienie oka rozmigotany cień. Zatrzymało się nagle. Rozległo
się kilka okrzyków, krótko zawył pies, szczęknęła kusza, po niej druga i zapadła cisza. Po
chwili w powietrze bluznęły przekleństwa.
Kenneth dopadł najbliższej furtki i z mieczem w ręku wyskoczył na zewnątrz.
Spodziewał się najgorszego, krwi, leżących ciał, rannych i umierających, ale wszyscy jego
ludzie byli cali. Psy też, tylko jeden z nich z ogłupiałą miną przykucnął i robił pod siebie.
Trząsł się przy tym jak galareta.
– Hywel, co się stało?
Strażnik pochylał się właśnie i napinał kuszę, ze stęknięciem zaczepił cięciwę o orzech,
wyprostował się, położył bełt w rowku. Wycelował w cienie przyczajone za granicą światła.
– On, panie poruczniku – splunął wbrew wszystkim regulaminom – on wyskoczył
stamtąd, tam, gdzie ledwo widać te dwa kamienie, dopadł psa, pogłaskał, i skoczył w drugą
stronę. – Machnął bronią gdzieś przed siebie.
Kenneth uniósł brwi.
 – Powiedziałeś, pogłaskał?
– Tak to wyglądało. Zatrzymał się, poklepał po łbie, pogłaskał. Zanim wymierzyłem w
niego kuszę, już skoczył. Wylądował gdzieś tam, odbił się, i tyle. Nie sądzę, żebym trafił.
– Kto jeszcze strzelił?
– Ja. – Wilk kończył ładować kuszę. – Tylko zmarnowałem bełt.
– Przyjrzeliście się?
– Nie bardzo był czas, panie poruczniku, tyle tylko, że to pokurcz jakiś, niski, chudy i
jakby garbaty.
Krzyk wybuchł gdzieś z lewej, takie zawodzące, rozpaczliwe nawoływanie. Psy
odpowiedziały mu własnym, równie przejmującym wyciem. Nawet ten, który jeszcze przed
chwilą robił pod siebie, uniósł łeb i zaskowyczał. Jeśli psy potrafią płakać, to właśnie w taki
sposób.
– Zostańcie tu, psy przy nodze. I nie pozwólcie ich głaskać byle komu, bo się zmarnują.
Velergorf!
Dziesiętnik wyłonił się z mroku. Topór trzymał oburącz.
– To krzyczy gdzieś w wiosce, słyszysz?
– Jak każdy nad jeziorem. Dziesięć, piętnaście chałup stąd. Powiedziałbym, że siedzi na
dachu i wyje.
– Ja też.
Wymienili spojrzenia. Velergorf wykrzywił się wytatuowanym uśmiechem.
– Nigdy nie lubiłem siedzieć na tyłku i czekać.
– Idę ja, ty, Wilk i Hywel. Reszta ma zostać na miejscu i się pilnować.
Pobiegli wzdłuż płotu, pochyleni, kierując się na niemilknące zawodzenie. Mijali kolejne
furtki, a dźwięk narastał. Tym razem najwyraźniej zabójca postanowił dać koncert na całą
okolicę.
Byli mniej więcej w połowie osady, gdy krzyk ucichł. Kenneth zaklął i ostrożnie cofnął
się, aż dachy chałup wyłoniły się zza desek ogrodzenia. Na tle rozgwieżdżonego nieba
wyglądały jak kanciaste grzbiety jakichś mitycznych bestii.
Na jednym coś się poruszyło.
Spojrzał na strażników i uniósł w górę palec. W tym momencie kształt przyklejony do
dachu chałupy przesunął się i znikł. Skrzypnęło coś, chyba okiennica.
– Wszedł do środka – Kenneth szeptał na granicy słyszalności.
Spojrzenia żołnierzy stwardniały. Wewnątrz chaty, w ciasnych izbach, gdzie nie da się
skakać po kilkadziesiąt kroków... Pancerze, hełmy, topory i miecze przeciw pazurom i kłom.
Prawie niezauważalnie, jakby kierowana jedną myślą, cała trójka skinęła głowami.
Furtka otworzyła się bezszelestnie, za to otoczaki chrzęściły niemiłosiernie, ale Kenneth
miał wrażenie, że chrzęszczą tylko pod jego stopami. Velergorf stąpał cicho, jakby szedł po
kamiennej drodze, a Wilk i Hywel poruszali się niczym duchy. Stojąca na palach chata była
czarnym kształtem przed nimi, martwym i pustym. Wzrok powoli przyzwyczajał się do
nikłego światła, wyławiając z mroku więcej szczegółów, plamy okien i niedomknięte drzwi.
Nic zachęcającego.
Podeszli do drzwi z boku, obaj żołnierze uzbrojeni w kusze stanęli naprzeciw. Varhenn
pchnął drzwi trzonkiem topora i przykleił się do ściany. Ani skrzypnęły. Pięć stopni w górę
przebyli na palcach, najpierw dziesiętnik, potem Kenneth, na końcu kusznicy. Chałupa miała
budowę podobną do innych, dwa pomieszczenia po lewej stronie korytarza, jedno po prawej.
Mimochodem zanotował brak drzwi, nic, tylko czarne otwory w ścianie. Klepnął Velergorfa
w plecy i wskazał pierwszy z lewej. Zajrzeli. Pusto, cztery ściany, małe okno, przez które
wpadała nikła nocna poświata, dzięki czemu w pomieszczeniu w ogóle coś można było
dostrzec, kilka kawałków drewna na podłodze. Żadnych mebli, skrzyń, zwykłych domowych
sprzętów. Zajrzeli w drugi otwór. Była tam chyba kuchnia, po piecu zostało tylko kilka
nadkruszonych cegieł, gdy zawiał wiatr otwór w kominie sypnął sadzą. Poza tym nie zabrano
chyba tylko drewnianych kołków wbitych w ściany, na których najpewniej wisiały kiedyś
naczynia. Ktokolwiek się stąd wyprowadził, wziął wszystko, co tylko dało się wynieść.
Na parterze została im tylko jedna izba. I z tej właśnie izby dobiegł cichutki szmer,
trzasnęło coś i zajaśniało światło.
Obrócili się jak na komendę, kusze wycelowały w prostokąt drzwi. Kenneth spojrzał na
Velergorfa, skinął głową. Wpadli razem do izby i zatrzymali się z bronią na wpół uniesioną
do ciosu.
Dwójka dzieci siedziała na gołych deskach podłogi, w pustym jak poprzednie
pomieszczeniu. Obok nich płonął kaganek, a właściwie fragment glinianej skorupy z odrobiną
oleju na dnie i szmatką, której rozpaczliwie migocząc, uczepił się mały płomyk. Chłopiec, na
oko dwunastoletni i dziewczynka, ośmio-, może dziewięcioletnia. Oboje ubrani w coś, co
musiało być resztkami nadgniłych worków, w jakich przechowuje się zboże czy kaszę.
Siedzieli naprzeciwko siebie z przymkniętymi oczami, chyba trzymając się za ręce, dłonie
mieli schowane pod jakąś brudną szmatą, stopy podkulone. Nawet nie odwrócili się w stronę
uzbrojonych ludzi, którzy nagle wtargnęli do izby.
Wszystkie te szczegóły Kenneth wyłowił pierwszym spojrzeniem, podobnie jak zauważył
szczelnie zamknięte okiennice i drabinę, prowadzącą na poddasze. Wskazał Wilkowi ciemny
otwór w suficie i podszedł do dzieci. Kaganek mrugał światełkiem.
– Zostawili was? – szepnął.
Niech cholera weźmie polowanie na zabójcę. Teraz musieli się zająć dziećmi.
Obie twarze obróciły się w jego stronę i popatrzyły tępo. Były... Tak wychudzonych
dzieci Kenneth nie widział nigdy w życiu, nawet w wioskach odciętych przez lawinę, gdzie
ludzie na przednówku, gdy skończyły się zapasy, jedli psy, koty, szczury i skórzane elementy
dobytku. Czaszka obciągnięta skórą i oczy wielkie jak spodki. W tych spojrzeniach nie było
nic. Pustka, całkowity, absolutny brak świadomości tego, co się wokół dzieje. Przypomniał
sobie, co mimochodem opowiedział mu czarnobrody. Policzył chałupy.
– To wasz dom, prawda? To was przygarnął starszy, gdy zostaliście sami. Widzę, że
starał się, jak mógł. Karmił i w ogóle. Nic dziwnego, że was przed nami schował.
Dziewczynka poruszyła ustami, w oczach pojawił się błysk.
– To my się chowamy – szepnęła. – I czekamy.
– Czekacie?
– Aż tato wróci.
Przymknął oczy. Nie powiedzieli im?
– Rozumiem. Zabierzemy was w bezpieczne miejsce, gdzie będziecie mogli poczekać.
Pokręciła głową.
– Nie.
– Dlaczego?
– Bo oni nas zawieszą.
– Zawieszą?
– Jak mamę. Za szyję. Aż umrzemy. Lepiej się chować.
Usłyszał, jak Velergorf wciąga powietrze. Przymknął
oczy, otworzył, lecz dziewczynka wciąż tam była, z twarzą dziecka i spojrzeniem
stuletniej staruszki. Bogowie, co powiedział ten czarnobrody sukinsyn? Ci, co się dorobili,
odpływali stąd całymi rodzinami, porzucali ojcowiznę. A przecież sam mówił, że odpłynąć
się nie da. Nie dobrowolnie. Kto się tu urodził i sypia lekkim snem, nasłuchując kolejnej fali...
I powiedział też, że to już nie ten sam brzeg, co kiedyś. Z roku na rok wyrzuca coraz mniej.
Więc jeśli ktoś nie miał przyjaciół, nie trzymał się z innymi rodzinami, to sąsiedzi odwiedzali
go pewnej nocy i zawieszali. Potem grabili domostwo i zajmowali jego kawałek brzegu. A
dziećmi opiekowali się tak, żeby nie przeżyły miesiąca. O ile nie zawieszali ich również.
A on nadstawiał tu karku, dla tych ludzi.
– Velergorf!
– Tak jest!
– Zabieramy dzieci i wracamy.
– Rozumiem, panie poruczniku. A co z... – Wskazał na poddasze.
– Najpewniej już uciekł. Nie obchodzi mnie, skąd się tu wziął ani czego szuka. Jutro
wracamy do Belenden. Niech pułkownik przyśle tu kilku czarodziejów i jakiegoś jasnowidza,
żeby odkrył prawdę.
Chłopiec mrugnął i Kenneth odniósł wrażenie, że w jego oczach nie odbija się wnętrze
izby, tylko coś innego, jakby wypełniała je mętna woda. Dzieciak otworzył usta, zamknął.
Powolnym ruchem wyjął ręce spod szmaty i otarł czoło.
Jego dłonie... Chyba miał rękawice, choć Kenneth nie postawiłby na to nawet pół orga.
Jeśli to były rękawice, to znakomicie imitowały prawdziwe kończyny, łącznie z paznokciami
i zmarszczkami na skórze. I były trzy razy większe niż powinny. Oderwał wzrok od tego, co
nie mogło być prawdziwymi dłońmi chłopca, i spojrzał mu w oczy. Ani śladu dziecka, nawet
zagłodzonego i zobojętniałego do granicy śmierci, żadnych uczuć, emocji, żadnej
świadomości. Nigdy nie widział takiego wzroku.
Nie. Spojrzał raz w podobne oczy, oczy górskiego niedźwiedzia, którego spotkał pewnej
wiosny na szlaku. Bestia obudziła się właśnie z zimowego letargu i chyba jeszcze nie całkiem
wyrwała z krainy snów. Przez pół minuty stała naprzeciw niego i patrzyła, jakby
zastanawiając się, czy jest prawdziwy, czy też nie warto sobie nim zawracać głowy. Wreszcie
góra futra odwróciła się i ruszyła w swoją stronę. To było najdłuższe pół minuty w życiu
porucznika. I właśnie się powtarzało.
Masz miecz, zamruczała jakaś część świadomości, tarczę, kolczugę, hełm. A on nie sięga
ci ramienia i jest tak chudy, że zaraz się złamie wpół. Możesz nie ściskać rękojeści z taką siłą.
Dziewczynka również wstała, podeszła do brata i z uśmiechem dotknęła jego dłoni.
– Podarek – szepnęła.
– Podarek? – dziwne, lecz głos mu nie zadrżał, choć ta część świadomości, która
odezwała się przed chwilą, mamrotała coś o walce na śmierć i życie.
– Od wujka Gawana. Powiedział, że Ywen musi je sprawdzić i jak sprawdzi, dostaniemy
kolację. – Wskoczyła chłopcu na plecy, oplotła go rękami i nogami i wtuliła twarz w kark. –
Byliśmy bardzo głodni, pamiętam. Ale nie dostaliśmy jedzenia, tylko zaczęli go kłuć i
szarpać. Cięli go i jeden przystawił mu czerwone żelazo do boku.
Ostatnie trzy zdania były stłumione i niewyraźnie, lecz Kenneth niemal nie zwrócił na nie
uwagi. Pokurcz, powiedział Hywel, garbaty pokurcz. Niski, niecałe pięć stop wzrostu, ustalił
Wilk, ale waży tyle, co normalne dziecko tego wzrostu. Albo dwoje. Wychudzonych.
– Wtedy Ywen powiedział, żebym zamknęła oczy, i zabrał mnie stamtąd. I teraz
czekamy, aż tatko wróci. – Dziewczynka uniosła twarz i uśmiechnęła się dziwnie. –
Nadchodzą – powiedziała. – Trzymajcie się.
W chatę uderzyła pięść boga. Huknęło, cała konstrukcja przechyliła się w lewo i zamarła
jak łódź na nagle zamarzniętym morzu. Kenneth zabalansował na ugiętych nogach, Velergorf
zaklął szpetnie, oparł o ścianę. Powietrze wypełnił kurz. Huknęło mocniej i z trzaskiem
pękających pali chałupa ciężko klapnęła dnem o podłoże. Zatrzęsła się, zatrzeszczały belki i
krokwie, lecz konstrukcja wytrzymała.
Kaganek zamigotał i zgasł.
I w tych ciemnościach cała tylna ściana chaty znikła, wyssana na zewnątrz potężną mocą.
Tak, jakby zaczepiono do niej zaprzęg z tuzina koni i szarpnięto. Zanim opadł kurz, kilka
zamaskowanych postaci wdarło się do środka.
Brzęknęła kusza, jeden z obcych zwinął się wpół, zacharczał niezrozumiale i upadł.
Dwóch następnych, kompletnie ignorując żołnierzy, runęło ku dzieciom. Kenneth nie
zauważył uderzenia, które dosięgło pierwszego z nich. Mężczyzna – sądząc po wzroście i
szerokości barów – zdążył zasłonić się ramionami skrzyżowanymi na piersi, ale cios pięścią
złamał mu je oba, jak patyczki. Wrzasnął i w tym samym mgnieniu oka druga pięść trafiła go
pod gardę, w brzuch. Zadławił się, rzygnął krwią i treścią żołądka, poleciał na ścianę.
Jego kompan zaatakował z tyłu. Dwa długie sztylety o poczernionych ostrzach uderzyły
jednocześnie. Chłopak zwinął się w ciasnym obrocie, uniknął obu sztychów i, zbyt szybko,
aby dało się zauważyć, doskoczył do napastnika i złapał go za ręce. Olbrzymie dłonie
zacisnęły się na nadgarstkach nożownika. Ten odgiął się i zaraz straszliwym uderzeniem
głowy trafił małego w twarz. Coś trzasnęło, popłynęła krew. W następnej chwili oba
przedramiona atakującego wygięły się w tył, jakby nie miały kości. Krzyk brzmiał zbyt
kobieco, żeby mieć wątpliwości co do płci rannego zabójcy.
Szczęknęły dwie kusze, dzieciak puścił kobietę i wygiął się w niemożliwym uniku, a
Kenneth przeżył tylko dlatego, że na początku walki odruchowo uniósł tarczę przed siebie.
Oba bełty uderzyły w drewno z taką siłą, że górna krawędź walnęła go w twarz. Pociemniało
mu w oczach, zachwiał się, usłyszał dziwne skwierczenie. I w tym momencie ktoś dopadł go
z boku i przewrócił na ziemię.
– Tarcza! Szybko!
Velergorf wsadził sztylet pod zapięcie, rozciął rzemień, wyrwał mu tarczę z ręki, odrzucił
ją. Zasyczało, powietrze wypełnił zapach rozgrzanego kamienia i puklerz z potężnym hukiem
rozpadł się na kawałki. Odłamki drewna i rozpalonego metalu posiekały przestrzeń. Coś
szarpnęło go za łydkę, zabolało.
Dziesiętnik poderwał go na nogi i łapiąc za ramię, pociągnął do drzwi.
– Padnij!
Upadli tuż przed progiem, a Hywel i Wilk wychylili się zza framugi i strzelili
jednocześnie w mrok. Ktoś krzyknął krótko, z wściekłością.
Strażnicy złapali ich i wywlekli na korytarz.
– Kto to?
– Jacyś czarownicy. Widziałem już bełt tak nasączony Mocą.
– Na zewnątrz!
Runęli do drzwi w chwili, gdy całą przestrzeń zalało jasne światło. Huk był taki, jakby tuż
obok uderzył piorun. Dach chałupy rozpadł się na kawałki, płonące gonty pomknęły w niebo,
ciągnąc za sobą warkocze iskier. Okna błysnęły, strzeliły ogniem i dymem. Jeśli drużyna
magów wchodziła do walki, to musiała o tym wiedzieć cała okolica.
Kenneth zignorował ból nogi i gorącą ciecz, wypełniającą but. Wskazał mieczem przed
siebie, pobiegli.
Przed chałupą zapanowało piekło. Płonęła cała przednia ściana budynku i większość
dachu, ta, która pozostała. Zniknęła także część płotu. W blasku płomieni dostrzegli pięć
zamaskowanych postaci. Przykucniętych, skupionych na płonącej chacie.
Niedobrze jest gapić się w ogień, gdy wokół panują cienie.
Kilka ciemnych, niskich kształtów wypadło z ciemności za plecami obcych. Uderzyły od
razu, bez warczenia i szczekania, tak jak je wytresowano. Psy Górskiej Straży umiały walczyć
jak żadne inne.
Jeden z obcych unosił właśnie ręce w górę, między dłońmi zbierała mu się ciemność.
Dwa psy skoczyły na niego jednocześnie, uwiesiły się u ramion, ściągnęły je w dół. Ciemność
spadła mu na głowę, krzyknął dziwnym głosem, gdy rozlała się na pierś i spłynęła z niego.
Tam, gdzie dotykała ciała, skwierczało coś i dymiło. Zwierzęta odskoczyły przestraszone, a
mężczyzna potoczył się w mrok, wyjąc potępieńczo.

***
Mrok rozdarł się i po tej stronie znalazł się demon. Plama ciemności, smród wędrujący w
świeżym powietrzu. Łódka zakołysała się niespokojnie. Był dwieście jardów od brzegu i
oglądał wspaniałe widowisko, uwalnianą Moc, płonącą chałupę, ludzi walczących ze sobą,
lecz teraz przypomniał sobie czarną istotę, uwiązaną widmowym łańcuchem do
przyczajonego przy wiosce czarownika. Głupiec, syn głupca i wnuk głupca!
Zostawił go, zostawił noszącego rękawice wśród ludzi, bo jego los był już przesądzony.
Kim byliby Ag’heeri, gdyby nie potrafili uszanować wroga? Nawet śmiertelnego. Wiedział,
że chłopcu nie zostało już wiele czasu, a ci czarownicy nie są wystarczająco dobrzy, żeby go
schwytać żywego. Lecz ten demon... Gdyby rękawice założył ktoś z prawdziwych właścicieli,
nie miałby problemów z bestią, ale chłopak? Demon może go pokonać, a wtedy dzieciak
zostanie schwytany... Po tym, co go spotkało, zasługiwał na los inny niż powolne konanie w
jakimś ciemnym lochu.
Jego duchy już nie wyły i nie szarpały się, miał wrażenie, że do skóry przyczepiono mu
setki kawałków lodu. Będą walczyć.
W imię wspólnie przelanej krwi ojców i szacunku dla wroga.

***
Napastnicy odwrócili się ku nowemu zagrożeniu, trzy kusze brzęknęły jednym głosem,
trzy psy padły jak ścięte z nóg. Czary nasycające pociski objęły ich ciała szarym dymem,
reszta zwierząt odskoczyła w cienie, przyczaiła się przy ziemi. Cokolwiek można było
powiedzieć o psach Górskiej Straży, z pewnością nie były szalone. Jeśli walczyły z kimś
używającym magii, zawsze czekały na ludzi.
Czterech ostatnich napastników przysunęło się do siebie, trzech na zewnątrz, jeden w
środku. Ktoś czołgał się ku nim. Kenneth rozpoznał kobietę z połamanymi rękami, która
jakimś cudem wydostała się z chaty.
Zaśpiewały cięciwy, wokół stojącej czwórki przemknęło kilka bełtów. Reszta kompanii
wchodziła do walki.
Dowódca, pomyślał Kenneth zgodnie z wieloletnim szkoleniem, który to? Ten w środku
to pewnie jeszcze jeden czarownik, ale on nie dowodzi. Hywel i Wilk właśnie kończyli
napinać broń.
Kolejnych kilka pocisków minęło stojącą grupkę, przynajmniej dwa wyraźnie
zrykoszetowały od jakiejś niewidocznej przeszkody. Wewnątrz magicznej osłony trzech
obcych szykowało kusze. Czyżby, zamiast uciekać, chcieli stawić czoło całej kompanii?
Szaleńcy.
Nie, uświadomił sobie, wcale nie musieliby walczyć z całym oddziałem. Na plac walki
nadchodziła najwyżej jedna dziesiątka, reszta żołnierzy wciąż chroniła mieszkańców wioski.
Kilku wyszkolonych zabójców z czarownikiem do pomocy mogło zaryzykować, zwłaszcza
jeśli w jakiś sposób potrafili przeniknąć wzrokiem noc.
Ciągle jeszcze nie zauważyli jego czwórki.
Jeden z obcych klepnął maga w ramię i wskazał mu czołgającą się kobietę. Ruszyli ku
niej, w poprzek placu, wciąż osłaniani przez czarodzieja. Ten, który wydał rozkaz, musiał być
dowódcą.
Kolejna salwa odbiła się od osłony, czarodziej szarpnął głową, jakby coś go trafiło.
Kenneth wiedział, że nawet najlepsi bitewni magowie, niezależnie od tego, jakim aspektem
się posługują, mają problem z taką osłoną, każdy przyjęty na nią pocisk był okupywany utratą
odrobiny własnych sił. Po kilkudziesięciu strzałach mag będzie musiał ją opuścić albo straci
przytomność. Reszta strażników też o tym wiedziała, bo kusze szczękały raz za razem, byle
tylko trafić w magiczną tarczę.
Ustawiona była tylko między atakującymi a drużyną skrytobójców, dotarło to do niego,
gdy zobaczył, jak podchodzą do kobiety i podnoszą ją z ziemi. Stali plecami do niego.
Idealnie na strzał.
Wskazał Wilkowi niskiego, krępego mężczyznę, który najwyraźniej wydawał rozkazy, a
Hywelowi bezgłośnie wyartykułował:
– Mag.
Unieśli kusze.
Z mroku wyłonił się demon.
Ryk, który przeszył powietrze, brzmiał jakby ktoś tysiąc kotów wrzucił jednocześnie do
pieca. Świdrujący, przenikający do szpiku kości. Postać składająca się z cieni i dymu wypadła
w krąg światła, uniosła ręce, zawyła. Demon zachował ludzką postać, narzuconą przez ciało
maga, któremu służył i którego pochłonął, choć bardziej przypominał pokraczną, ulepioną z
gliny figurkę niż człowieka. Na chwilę zapanowała cisza. A potem potwór wybił się z miejsca
i runął na drużynę maga. Odbił się od osłony, potoczył po ziemi, ryknął jeszcze raz, wściekle,
poderwał i zaatakował ponownie. Gdy biegł, zostawały za nim szare smugi niby-dymu,
wiszące chwilę w powietrzu, jakby nie podlegały podmuchom wiatru. Czarodziej odwrócił się
ku nowemu zagrożeniu, krzyknął coś krótko, rozpaczliwie. Stwór nie zareagował, uderzył w
osłonę z taką siłą, że magiem rzuciło w tył. Obaj polecieli w przeciwne strony, z tym że
demon zaraz podniósł się z ziemi, potrząsnął szarym, amorficznym łbem, zawarczał, a
czarodziej leżał nieruchomo, z nogami i rękami rozrzuconymi bezwładnie. Jego towarzysze
wymierzyli kusze w potwora.
Fala czarów nadeszła od strony jeziora i uderzyła we wszystko na brzegu. Kennethowi
podcięło nogi, upadając, zobaczył jeszcze ślad tego, co nadchodziło, potrącając kamienie i
rozrzucając na boki szczątki chaty. Coś usiadło mu na plecach i chichocząc złośliwie,
wcisnęło twarz w ziemię.
Demon zaryczał, tym razem bez gniewu, tylko jakoś tak... panicznie, zawył krótko, coś go
przydławiło, wyrwał się na chwilę i zawył jeszcze raz, lecz cokolwiek nadeszło od strony
wody, było zbyt potężne, żeby mógł się oprzeć. Wycie przeszło w skomlenie, coraz cichsze i
cichsze, aż zamilkło. Ciężar na plecach Kennetha znikł.
Poderwał się – potwora nigdzie nie było, na jego miejscu był niemal nagi, poczerniały
trup, drużyna zabójców również leżała na ziemi, oszołomiona i bezbronna. Dopadł
najbliższego, odzyskującego przytomność, wskoczył mu na plecy, przyłożył sztych do karku.
– Ani drgnij – zasyczał w ucho. – Chyba że spieszno ci w drogę do Domu Snu.
Obcy przechylił głowę i łypnął na niego okiem.
– A panu, poruczniku lyw-Darawyt? – wyszeptał kącikiem ust. – Bo Szczurza Nora nie
będzie zadowolona.

***
Kazali ich dokładnie obszukać, rozebrać niemal do naga i związać. Piątkę, która przeżyła.
Ueli, rannej w chacie, usztywniono ręce, lecz twarz ciągle miała wykrzywioną bólem. Ona i
czarownik byli w najgorszym stanie. Czarodziej nadal był nieprzytomny, lecz zakneblowali
go, zawiązali oczy i zasłonili uszy Jak na cholernych strażników byli bardzo przewidujący.
Gdy podszedł do niego dowódca kompanii, Anderell miał ochotę bluznąć mu w twarz.
Coś w oczach żołnierza powstrzymało go od tego.
– Znasz moje imię i stopień, a ja nie wiem o tobie nic, oprócz tego, że strzelałeś do mnie i
do moich ludzi – porucznik odezwał się cicho. – Nawet Szczury powinny mieć umiar. Imię,
nazwisko, stopień. Potem zdecyduję, co z wami zrobić.
Anderell uniósł głowę i uśmiechnął się ponuro.
– Jest pan odważny, poruczniku. Większość oficerów, których poznałem, błagałaby już
na kolanach, żebym zapomniał o tym, co tu się wydarzyło.
– Ja wiem, co tu się wydarzyło, Szczurze. Przyszliśmy, żeby ochronić mieszkańców
wioski przed demonem, którego sami stworzyli. A wy czekaliście tu już od kilku dni,
ukrywając się przed nimi i przed nami. A kiedy wreszcie go znaleźliśmy, zaatakowaliście i
jego, i nas. Dlaczego?
– Nikt cię nie atakował.
– Stałem w głębi izby, dobre kilka kroków za chłopcem, a oba bełty trafiły w moją tarczę.
Przypadek? Nie, nie odzywaj się jeszcze. Kazałem moim tropicielom rozejrzeć się po okolicy.
Znaleźli ślady, kryjówki, których nie chroni już magia. Jesteście tu co najmniej od pięciu dni,
może dłużej, jednak nie nawiązaliście kontaktu, nie uprzedziliście nas. Czym byliśmy?
Przynętą?
– Przynętą? Gówno tam – prawie się opluł. – O mało nam go nie spłoszyliście.
Codziennie modliłem się, żebyście się stąd zabrali. A kiedy weszliście za nim do chałupy, na
co miałem czekać? Aż was pozabija i ucieknie?
– On by nas nie zabił – porucznik ukląkł i wreszcie zaczął rozcinać mu pęta. – On... oni
czekali na ojca i zabijali tylko mieszkańców wioski. Tych, którzy przyszli do chaty i powiesili
im matkę. Ktoś mi powiedział, że ta wieś to stado wściekłych psów, ale to złe określenie. To
wioska duchów i szaleńców, i lepiej zostawić ją w spokoju. Wiesz, że uciekli? Uuuch, no,
gotowe.
– Nie miałem czasu się rozglądać – usiadł i zaczął rozmasowywać ręce. – Wróci.
– Tak sądzę. Ale my nie będziemy ich ścigać.
– Powiedziałeś „ich”?
Anderell od niechcenia sięgnął ku więzom sąsiada.
– Nie! – Powstrzymał go oficer. – Jeszcze nie teraz. Uwolnimy was, ale po mojemu.
Imię?
Szczur spojrzał raz jeszcze w oczy strażnika i zrezygnował z kłótni.
– Anderell-kle-Warreh, Pierwszy Szczur, piętnasta drużyna z Warreth.
– Jest ich dwoje, brat i siostra. Czekają na ojca, którego śmierć wymazali z pamięci, i
zabijają tych, którzy powiesili im matkę. To cała historia potwora z Byrt, wielogłowego,
wielopaszczego, opętanego chciwością i powoli pożerającego własne ciało – oficer wskazał
na kilka ostatnich chat. – Chciwego, bezdusznego, mordującego dla kawałka ścierwa
wyrzuconego na brzeg. Od dłuższego czasu wiedzieliście, że dzieje się tu coś dziwnego,
prawda?
Pytanie zabrzmiało niemal jak oskarżenie.
– Skąd...
– Warreth jest piętnaście dni drogi stąd. Tam nie powinni jeszcze w ogóle wiedzieć o
tym, co tu się dzieje. To znaczy, że byliście w pobliżu, gdy doszło do pierwszego zabójstwa. I
od razu zaczailiście się przy wiosce. Nie znajdowali tu tylko złota i błyskotek – oficer mówił
monotonnie, jakby bardziej myślał na głos, niż rozmawiał z drugim człowiekiem. –
Znajdowali także dużo rzeczy nasyconych magią. Czasem dziwną magią, obcą i niepojętą.
Coś takiego jest warte stukrotnej wagi w złocie, jeśli znajdzie się odpowiedniego kupca. I to
pomimo Kodeksu, a może dzięki niemu. Do Szczurzej Nory dotarły informacje, że w górach
pojawiły się przedmioty niezwiązane z aspektowaną magią, a Szczury od tego są, żeby takie
rzeczy tropić. W końcu dotarliście do źródła...
– A skąd w takim razie ten... to rodzeństwo...
– Nie zawsze zabijali tu całe rodziny. Ktoś wpadł na pomysł, że dobrze byłoby
wypróbować znaleziska, zanim zaoferuje się je kupcom. Potrzebowali... kogoś do
doświadczeń. Zakładali amulet i sprawdzali... czy łatwiej go zranić nożem, poparzyć, utopić,
złamać kość. Głupie próby głupców. To nie tak działa, ale oni już nie myśleli jak... a może
właśnie myśleli jak ludzie? Od jakiegoś czasu lodowiec wyrzuca coraz mniej. Jest mniej do
podziału. Trzeba zarobić jak najwięcej, gdy źródło złota wysycha, więc skrupuły idą na bok.
Gdy znaleźli tego dziwnego trupa, z dziwnymi rękawicami na dłoniach... założyli je chłopcu,
żeby zobaczyć, co się stanie. Sześciu mężczyzn zamknęło go w pustej chacie, związało i
postanowiło sprawdzić, co da mu ta rzecz. Zerwał więzy i zabił ich. Potem zabrał siostrę i
uciekł. I zaczął wracać.
– Jak się dowiedziałeś?
Spojrzenie porucznika stało się puste.
– Przesłuchaliśmy jednego z miejscowych. Tego, który był najwyraźniej blisko ze
starszym wioski.
– Żyje?
– Nikt go nawet nie tknął. Wyciągnęliśmy go z chałupy, związaliśmy i zostawiliśmy poza
wioską. W ciemności. Nic nie chciał powiedzieć. Nagle coś wyskoczyło z mroku, on zaczął
wrzeszczeć, a potem przestał. Więc wyciągnęliśmy następnego gospodarza. Ten był
rozmowniejszy. A ja się ciągle zastanawiam, czy nie byłoby dobrze spalić tu wszystkiego do
gołej ziemi.
Uśmiech rudego porucznika niebezpiecznie upodabniał się do grymasu szaleńca.
– Zostawiłeś człowieka na pewną śmierć?
– Nie powiedziałem, że zginął. Ma się dobrze, ktoś przestraszył go w mroku, po czym
zakneblował. Tyle wystarczyło. Mówię ci to, bo chcę, żebyś w Norze opowiedział prawdę o
tej wiosce.
– Więc nas uwolnicie?
Anderell-kle-Warreh wysłuchał, co porucznik ma do powiedzenia, a potem zaczął kląć,
nie przebierając w słowach.

***
Kenneth stał przed pułkownikiem i wbijał wzrok w małą plamkę na ścianie. Robił to za
każdym razem, gdy wzywano go do kwatery dowódcy, i miał wrażenie, że plamka stała się
już lekko wklęsła i wyślizgana od tego wgapiania się. Mimo wszystko to pozwalało mu nie
patrzeć na minę Akeresa Gewanra.
– Zostawiliście ich na jeziorze?
– Wsadziliśmy w łódź z jednym wiosłem i wyholowaliśmy na środek. Zanim dopłynęli
do brzegu, byliśmy już daleko.
– Otrzymał pan rozkaz schwytania mordercy.
– Nie byłem w stanie aresztować całej wioski, panie pułkowniku. Byrt ma swojego
potwora i będzie go miało nadal, dopóki jezioro będzie wyrzucać różne rzeczy na brzeg.
Wszystko jest w raporcie.
– Rozumiem. Czytałem. Szczurza Nora oskarża was o zabicie jednego i przyczynienie się
do śmierci drugiego Szczura. Ten czarownik, któremu psy przerwały rzucanie zaklęcia...
– Ten czarownik musiał wiedzieć, że ja i moi ludzie jesteśmy w środku, a mimo to
zamierzał uwolnić demona, używając magii łamiącej Wielki Kodeks. Nie będę go żałował.
– Nie chodzi im tylko o tych zabitych, lecz o czary, które zniszczyły demona. Pytają, kto
je rzucał, a ja nie wiem, co im odpowiedzieć.
Kenneth przełknął ślinę, chrząknął.
– I dlatego wysyła nas pan do Law-Onee? Tysiąc mil na wschód? Jak mam to powiedzieć
moim ludziom?
– Od kiedy to dowódca tłumaczy się żołnierzom?
– Nie tłumaczę się im, panie pułkowniku. Ale... Siłą Straży jest to, że pułki rekrutują
ludzi w promieniu najwyżej kilkudziesięciu mil od własnej siedziby. Dziesięć dni drogi.
Niemal w każdej wiosce i miasteczku moi strażnicy mają jakichś krewnych i przyjaciół.
Dzięki temu zawsze wiemy, co pod kamieniami słychać. Jak mam im powiedzieć, że znów
zostają ukarani? I za co? Rzucenie ich na drugi kraniec Imperium to jak przesadzenie dobrze
ukorzenionego drzewa. Uschnie jak...
Pułkownik wstał zza biurka i pochylił się ku strażnikowi.
– Nie potrzebuję takich dramatycznych porównań, poruczniku – wycedził. – Nie jesteśmy
w teatrze. Mogę rozwiązać kompanię, pod pretekstem kary za niewykonanie rozkazu,
wykreślić ją z rejestrów, a żołnierzy rozdzielić między pozostałe oddziały. Szósta Kompania,
którą miejscowi już nazywają Czerwonymi Szóstkami i są z niej dumni. Tylko że to złamie
morale pułku. Więc wyślę was tam, gdzie nie będzie im się chciało was ścigać.
– Komu?
– Szczurom. My też mamy swoje źródła. Ktoś w Norze jest wściekły, że weszliście im w
paradę. Podobno nie pierwszy raz. Podobno już wydano rozkazy i przy najbliższym patrolu
macie... zniknąć. Polec w walce.
– Dlaczego?
– Może ktoś bardzo nie lubi przegrywać? Może robi się o was zbyt głośno? Nie wiem.
Każdy pułk ma wysłać na wschód jedną kompanię, celem wzmocnienia tamtejszych
garnizonów, więc z Nowego Rewendath pójdzie Szósta. Nie będziecie jedynym... drzewem,
choć radzę szybko zapuścić korzenie. Coś się szykuje.
Kenneth po raz pierwszy spojrzał w oczy dowódcy. Ani śladu kpiny.
– Nowa wojna z koczownikami?
– Może. Wysyłamy was po to, żeby do niej nie doszło. Te czary, które powstrzymały
demona... To te dzieci?
Plamka na ścianie znów przyciągnęła jego wzrok.
 – Tak sądzę, panie pułkowniku.

***
Łódka kołysała się jakieś dwadzieścia jardów od brzegu, choć równie dobrze mogłaby
być po drugiej stronie jeziora. Mimo braku wiatru woda wokół niej tańczyła od małych
wirów, marszczyła się pod dotykiem niewidzialnych stóp. Zbyteczna demonstracja. Tak samo
jak czerwone kły i przyczernione jamy oczodołów siedzącego w niej ahera.
– Znowu się spotykamy – głos był ten sam, chrapliwy i nieprzyjemny. – Czerwonowłosy.
– Borehed – Kenneth przykucnął przy brzegu, nabrał wody w dłonie i opryskał twarz. –
Moi zwiadowcy nie chcieli uwierzyć własnym oczom. Aż ich palce swędziały do spustów.
– Czemu nie strzelali?
– Mają rodziny.
Aher wyszczerzył się w uśmiechu jak świeża rana.
– Mądrzy są.
– A ty? Pokonałeś wczoraj to, co pożarło czarownika. Dlaczego?
– Szacunek dla wroga, człowieku. Ten demon mógł pokonać chłopaka, a wtedy Szczury
mogłyby go schwytać. Nie zasłużył na taki los. To stara obietnica.
– Stara?
– Z czasów, gdy niebo miało niekiedy barwę stali, gwiazdy zmieniały swoje miejsca, a
krew naszych ojców wsiąkała w tę samą ziemię. Walczyliśmy wspólnie o świat, człowieku.
Porucznik wstał, wytarł dłonie o płaszcz.
– To nie jest odpowiedź.
– Pamiętam – głos szamana ścichł – pamiętam wspomnienia duchów. To co zostało
zamknięte w rękawicach, nie przybyło tu, by zabijać. Tę istotę wykorzystano jako broń, lecz
nie walczyła dla własnej przyjemności, żądzy sławy czy zysku. Szanowaliśmy tych, którzy
używali rękawic. I lepiej, żeby nie dostały się w, he, he, szczurze łapki.
– I tak go złapią. Wkrótce zaroi się tu od Szczurów.
Borehed pokręcił głową, w bardzo ludzkim geście.
– On umiera, człowieku. Ciało chłopca nie jest... odpowiednie. Prawie nic nie pije i wcale
nie je. Tylko siostra trzyma go jeszcze przy życiu. Raczej... wspomnienie o niej. Umysł
dzieciaka i tego, co zostało umieszczone w rękawicy, resztki potężnego wojownika,
przemieszały się całkowicie, lecz jakaś część pamięta. O ojcu, matce, siostrze. Ale to nie
wystarczy, bo jest w nim już tylko cień człowieka.
– Więc co? Będą tak skakać jeszcze kilka dni, brat i na wpół obłąkana siostra, a potem on
umrze? Każdy, kto znajdzie rękawice...
– Nie. Tym razem umrą obaj, zbyt się połączyli, przeplątali, ich dusze, to, co z nich
zostało, są już jednym. Więc gdy umrze ciało, zginą obaj. A wtedy umrze i drugie dziecko.
Nie, nie oglądaj się. Nie schwytasz ich, zresztą, na drodze do Domu Snu dwa duchy już
czekają na tę małą, mężczyzna w mokrym ubraniu i kobieta ze szramą na szyi. Masz na to
słowo szamana. Widziałem.
– A on?
– On odejdzie tam, gdzie wszyscy, którzy nosili rękawice. Poza Mrok.
– I tyle? Koniec?
Uśmiech ahera mógłby przerazić szarżującego smoka.
– Nic się nie kończy, człowieku. Nie można wrzucić kamienia do wody i powiedzieć
stop, fala dalej nie płynie. Zobaczysz. To nie powinno się wydarzyć. Nigdy. Nawet nie wiesz,
co właściwie widziałeś, i dziękuj swoim bogom, bo inaczej już rzuciłbyś się na miecz. –
Borehed nagle wyszczerzył się jeszcze szerzej. – I znów zamiast cię zabić, gadam.
Kenneth odpowiedział uśmiechem.
– Może dlatego, że dziesięciu moich ludzi siedzi tam, między kamieniami, i mierzy w
ciebie z kusz?
– Może. A może dlatego, że w chacie nie próbowałeś rozpłatać tych dzieci na pół. Kto
wie? Jak będę miał szczęście, zabiję cię następnym razem.
Pchnięta kilkoma ruchami wiosła łódeczka oddaliła się od brzegu.

***
Gdy tylko za oficerem zatrzasnęły się drzwi, pułkownik usiadł i ukrył twarz w dłoniach.
Nie podniósł jej, gdy skrzypnęły zawiasy.
– Nawet się nie zająknął.
Znał ten głos aż za dobrze. Od miesięcy go prześladował.
– Wysłałem właśnie dobrego oficera i świetnych żołnierzy tysiąc mil od domu. Więc
lepiej nic nie mów, Gelrgorfe.
– To jedyne wyjście. Znam... ludzi, którzy uważają, że ci żołnierze wiedzą już za dużo.
Sprawdziliśmy te czary, które im pomogły. Śmierdziało szamańskimi duchami na milę.
Dlaczego jakiś szaman im pomagał? Co ich z nim łączy? Musiałem bardzo się starać, żeby
nie zaproszono ich na pogawędkę do Nory.
– Skąd taka łaskawość?
– Bo jestem Wessyrczykiem. I wiem, że takiej sprawy nie dałoby się ukryć. Ta kompania
jest znana. Lubiana i szanowana. Gdyby się rozeszło, że Szczury porywają i torturują
żołnierzy Górskiej Straży, to żaden z moich agentów nie mógłby być pewien dnia ani
godziny. Nie wszyscy w Norze dostrzegają takie rzeczy. Cesarz Kalwer-das-Seuwer
powiedział kiedyś, że wierność i lojalność Wessyrczyków jest skałą, na której Imperium
zbudowało swoją wielkość. A wessyrskie topory w niczym nie ustępują meekhańskim
mieczom. Topór i skała, oto skarby Północy. Nie złoto, srebro i żelazo, tylko wierność i
dłonie gotowe do walki w obronie Imperium.
– Rozgadałeś się.
 Szpieg uśmiechnął się dziwnie.
– Wie pan, pułkowniku, że kogoś szukamy? Od kilku lat. Te nagłe drgnięcia w
aspektowanych źródłach, obca magia o bardzo dziwnym posmaku... – szpieg zawahał się
wyraźnie. – Sądziliśmy, że to może być ślad.
Akeres Gewanr spojrzał mu w oczy.
– Więc dlaczego pozwoliłeś mi ich tam wysłać, co? Dlaczego nie poszedł cały pułk?
– Bo ostatnio, gdy na spotkanie takiej magii wyruszyło czterystu żołnierzy i pięciu
bitewnych magów, przeżyło tylko kilkunastu. I to cudem. I nic nie zostało z wioski, do której
wyruszyli. Musieliśmy spróbować... sprawdzić, jak będzie z mniejszymi siłami. Poza tym tu,
w pobliżu granic, jest wiele oczu i uszu, które nie należą do nas. Wiem już, że nie tylko my
się rozglądamy, węszymy... Boimy się – dodał cicho.
– Czego?
Wzruszył ramionami.
– Nie wiem. Przysięgam, że nie wiem, ale wyczuwam taką podszytą strachem
niecierpliwość w poleceniach z Nory. To oczywiście nie znaczy, że mam podporządkować się
im bezwzględnie. I dlatego wyślemy Szóstą na wschód. Powinni być bezpieczni, o ile nie
wpakują się w jakieś kłopoty.
Szpieg ruszył do wyjścia.
– Do zobaczenia, panie pułkowniku.
POŁUDNIE
Miecz i żar
 Ponieważ kocham cię nad życie

Tego dnia przyczyną wszystkich kłótni, niesnasek i swarów w mieście był bez wątpienia
upał. Nie chodziło bynajmniej o to, że żar lejący się z nieba wysuszył większość studni i
źródełek, spalił na szary brąz otaczające Gerawint pastwiska i obniżył poziom wody w fosie
tak, że nawet krótkonogie kaczki ledwo mogły zamoczyć płetwy. Ani o to, że na miejskim
bruku można było smażyć jajka, a kurz wzbijany podmuchami gorącego wiatru drażnił oczy i
drapał w gardłach.
To było niemal normalne o tej porze roku.
Chodziło raczej o atmosferę, duszną, nerwową, jakby pełną niewypowiedzianych ostrych
słów i niesprawiedliwych oskarżeń. Taki dzień nadawał się do spokojnej sjesty w ocienionej
altanie, ze szklanicą schłodzonego wina pod ręką i młodą służącą recytującą cichym,
zmysłowym głosem erotyczne poezje.
Aerin-ker-Noel zmrużył lekko oczy, próbując siłą woli zmaterializować tę ostatnią wizję.
Nic z tego. Powietrze w komnacie nadal ledwo nadawało się do oddychania, pucharek w jego
ręku pełen był czegoś, co przypominało siki chorej na nerki kobyły, a wypełniający przestrzeń
głos nadal był szorstki, chrapliwy i nieprzyjemny.
No i rzecz jasna, nie recytował erotycznych wierszy
– Pięć srebrnych orgów od sztuki, Arinoel. Pięć. To uczciwa cena.
Stojący kilka kroków przed nim koczownik, ubrany w workowate portki, skórzane łapcie
i barani półkożuszek narzucony na gołe ciało, kołysał się na lekko ugiętych nogach jak
czająca się do skoku pantera. Jego dwaj towarzysze potaknęli, nerwowo szarpiąc wąsy.
Sytuacja robiła się nieciekawa.
Aerin specjalnie kazał ich przyprowadzić do siebie prosto z końskiego grzbietu, choć od
smrodu omal go nie zemdliło. Mieli za sobą ponad sto pięćdziesiąt mil wędrówki przez stepy.
Przyprowadzili ponad tysiąc sztuk bydła.
Ale gdyby pozwolił im się umyć, odświeżyć i przebrać w paradne, uroczyste stroje, to
handel przeciągnąłby się pewnie do północy, a cena wywoławcza była o dwa orgi wyższa.
Pociągnął łyk z kielicha i zaraz tego pożałował.
– Nie, Harribie, synu Arana. My, ludzie z miasta, nie jesteśmy głupi. Siedzimy za
murami, ale wiemy, co się dzieje na stepach. Pędziliście bydło przez półpustynię, a nie, jak
zwykle, przez zielone pastwiska. Większość stada jest wyczerpana, wychudła i słaba. Skóra i
kości.
Harrib potrząsnął wygoloną głową.
– Widziałeś te dwadzieścia sztuk, które przyprowadziliśmy do miasta. Same mięśnie i
tłuszcz. Pięć orgów to i tak mało za takie zwierzęta.
– To twoje dwadzieścia sztuk, Harribie. Jeśli twierdzisz, że reszta stada też tak wygląda,
to zgoda na pięć orgów...
Oczy koczownika zabłysły.
– Ale najpierw wyślę ludzi do głównego stada, żeby wybrali moje dwadzieścia sztuk.
Cenę ustalimy po obejrzeniu moich i twoich zwierząt.
Harrib syknął:
– To wbrew zwyczajom, Arinoel.
– Zwyczaje się zmieniają, synu stepów. Musimy tworzyć nowe, do nowych sytuacji. Dwa
orgi od łba.
Koczownicy podskoczyli.
– Dwa orgi!? Dwa! To kradzież! To... to... to...
Dłoń jednego z nich powędrowała do rękojeści paskudnie zakrzywionego noża,
tkwiącego za pasem.
Aerin raczej poczuł, niż zobaczył, jak fragment cienia za jego plecami nabiera ludzkich
kształtów. Wysoka, zawoalowana, owinięta jardami materiału postać wysunęła się nieco do
przodu.
– Jesteś gościem w tym domu, przyjacielu. – Kupiec dobrze wiedział, jakie wrażenie
wywiera na obcych ten głos, młody, sympatyczny, a jednocześnie niedwuznacznie kojarzący
się z sykiem dobywanego ostrza. – Jeśli wyciągniesz broń na gospodarza, popełnisz ciężki
grzech.
Koczownicy zamarli. Popędliwy powoli odsunął dłoń od rękojeści noża, Harrib zbladł jak
płótno, trzeci cofnął się lekko i uczynił znak odpędzający zło.
Zamaskowana postać jeszcze przez chwilę stała bez ruchu, potem cofnęła się na swoje
miejsce, pod ścianę.
– Cztery – Harrib odchrząknął energicznie. – Cztery orgi od łba.
Kupiec udał, że się zastanawia. Zawsze był w tym dobry. Lekko pochylił głowę i zaczął
drapać się po brodzie. Na chwilę wszyscy znieruchomieli.
– Siedem orgów za trzy sztuki, Harribie, jeśli przyprowadzisz do miasta jeszcze trzy setki
takich zwierząt, jak ta pokazowa dwudziestka.
Tym razem koczownik udał, że się namyśla. W czarnych oczach błysnął spryt.
– Straż nigdy nie wpuści do miasta trzech setek bydła. No i musiałbym wysłać tu połowę
moich ludzi. Nie zostawię stada bez należytej ochrony.
 Przez chwilę szarpał nerwowo wąsa.
– Jedenaście za trzy.
– Jedenaście? Musiałyby wyglądać lepiej niż te, które przyprowadziliście na pokaz.
Powiedz mi, Harribie, ile macie rannych sztuk?
Koczownik przez chwilę milczał. Widać było, że zastanawia się, do jakiego stopnia może
skłamać.
– Kilka – stwierdził wreszcie, patrząc kupcowi prosto w oczy. – Może z dziesięć, droga
wcale nie była taka ciężka.
– To dobra wieść, przyjacielu. Dla mnie i dla ciebie. Czy to znaczy, że susza nie była tak
ostra, jak mówią?
– Nie, Arinoel. Wodopoje nie wyschły, a i paszy było pod dostatkiem. Nie było trudniej
niż w poprzednich latach.
– Więc nim upłynie dziesięć lub piętnaście dni, przybędą tu pasterze Dehreni,
Was’reggel, Lo’regist i innych plemion. Będzie mnóstwo bydła, a cena spadnie. Nie mogę
dać więcej jak osiem orgów za trzy sztuki.
Przez chwilę koczownik wyglądał, jakby pragnął odgryźć sobie język.
– My wyruszyliśmy wcześniej, Arinoel, i dlatego mieliśmy pod dostatkiem wody i paszy.
Bydło tych, którzy nie byli tak mądrzy, dotrze tu w stokroć gorszym stanie niż nasze.
Kupiec ukrył uśmiech i skłonił się lekko.
– Chylę głowę przed mądrością ludu Almeandal. I tylko dlatego jestem gotów dać trzy
orgi za sztukę.
– Dziesięć orgów za trzy łby i przyprowadzę pod mury jeszcze sto i pięćdziesiąt sztuk
takich jak te dwadzieścia pokazowych. Będziesz mógł każdą osobiście dotknąć, Arinoel.
– Kiedy?
– Stoimy pięć mil od miasta. Dziś wieczorem możesz obejrzeć to bydło.
Aerin pokręcił głową.
– Dziś wieczorem jestem zajęty, Harribie. Jutro i pojutrze też. Potem jest święto. Czy
mógłbyś przyprowadzić je, hm, powiedzmy za cztery dni?
Koczownik westchnął rozdzierająco.
– To niedobrze, Arinoel, bardzo niedobrze. Myślałem, że sprzedam stado i ruszę do
domu, nim słońce spije do reszty całą wodę ze stepów. Jeśli nie możesz kupić bydła, to chyba
pójdę do Gararetha albo gildii Besteth...
Aerin nie dał się nabrać, ale wypadało kontynuować przedstawienie.
– Nie, Harribie, tak nie może być – przerwał mu w pół słowa. – Twój ojciec handlował z
moim ojcem, a później ze mną. Wiem, że jesteś uczciwy i szlachetny, nie, nie przerywaj,
wierzę w twoją uczciwość i dlatego dam ci dziewięć i pół orga za trzy sztuki, jeśli pognacie
bydło jeszcze dwadzieścia mil na zachód, do Horest.
Koczownicy spoglądali po sobie niepewnie. Wystarczyło ich tylko lekko popchnąć.
 – W Horest mam magazyny i warsztaty płatnerskie. Jest tam sporo broni do kupienia po
okazyjnej cenie...
Zawiesił znacząco głos i już wiedział, że trafił.
Harrib powoli skinął głową.
– To uczciwa cena, Arinoel. Jutro poprowadzimy bydło do Horest.
Odpiął od pasa mały bukłak, wylał na rękę trochę mlecznego płynu i chlusnął nim przed
siebie.
– Dziewięć i pół od trzech sztuk.
Aerin opróżnił swój puchar w to samo miejsce co koczownik, dziękując bogom, że nie
musi go wypijać.
– Dziewięć i pół od trzech.
Od tej pory negocjacje były zakończone. Atmosfera się rozluźniła.
– Dam wam listy i poślę kilku ludzi. Na miejscu załatwicie wszystko z moim zarządcą.
Harrib uśmiechnął się kwaśno.
– Stary Galaf, hę? Pustynny lis. Zedrze z nas skórę, gdy będziemy kupować broń.
– Stepowe wilki z pewnością sobie poradzą, synu Arana. A Galaf nie jest taki straszny,
jak mówią...
Koczownik zarechotał.
– A myślisz, że czemu wolałem ustalić cenę z tobą, a nie z nim, Arinoel? Hę? Mój ojciec
mawiał, że prędzej wyciśniesz wodę z kamienia niż złamanego miedziaka z tego starego
gartafanra.
Kupiec też się uśmiechnął.
– Właśnie dlatego was do niego posyłam, Harribie. Właśnie dlatego.
Przez chwilę mierzyli się wzrokiem, potem uśmiechnęli z szacunkiem.
– Niech twe kroki zawsze wiodą do źródła, Arinoel.
– Niech twoje bydło rośnie jak młoda trawa, synu Arana.
Koczownicy skłonili się lekko, kupiec odpowiedział dość uprzejmym skinieniem.
– Jeszcze jedno, Harribie. – Zatrzymał ich w drzwiach. – Co to jest gartan... gafran... coś
tam?
Cała trójka wyszczerzyła się radośnie.
– Niech to będzie naszą tajemnicą, Arinoel. Stary Galaf i tak już jest wystarczająco
złośliwy.
Poszli za służącym, ciągle rechocząc. Przez chwilę Aerin siedział w bezruchu, potem
odwrócił się do zasłaniającego połowę ściany kobierca.
– Możecie już wyjść.
Kobierzec, przedstawiający stado dzikich koni galopujących na tle zachodzącego słońca,
poruszył się lekko i wybrzuszył. Jeden koniec oderwał się od ściany i do komnaty wpadły
dwie szczupłe postacie.
 – Nie pchaj się!
– To ty się pchasz.
– Nieprawda!
– Prawda!
– Ojcze!
Oboje wykrzyknęli to jednocześnie. Kupiec spojrzał na swoje dzieci z udawanym
cierpieniem.
– Pozwoliłem wam przysłuchiwać się negocjacjom, ale widzę, że was to nudzi. Erath,
może pora, żebyś wrócił do lekcji arytmetyki. Isanell, matka twierdzi, że nie opanowałaś
jeszcze zachodniomeekhańskiej dykcji, jak należy.
Dziewczyna, szczupła, jasnowłosa, niebieskooka, zrobiła nadąsaną minę, kręcąc w
palcach koniec błękitnej szarfy, oplatającej jej talię. Błękit przepaski gryzł się okropnie z
jasnobeżową sukienką podlotka. Pewnie chciała zrobić na złość matce.
– W tej wnęce jest okropnie duszno, a on bez przerwy się wiercił.
– Tak?! – Niższy o pół głowy chłopiec podskoczył zaczepnie. – A ona wylała na siebie
tyle pachnideł, że aż mnie zemgliło.
– Zemdliło, głupku – siostra posłała mu lekceważący uśmieszek.
Zaraz jednak, widząc minę ojca, spotulniała.
– Chodź no tu, moja panno.
Zrobiła ostrożny kroczek.
– Bliżej. – Wskazujący palec ojca kiwał nieubłaganie. – Jeszcze trochę. Wystarczy.
Aerin delikatnie pociągnął nosem.
– Olejek różany matki. Sto orgów za uncję. Masz pewnie na sobie ze cztery krowy, co?
Chłopak parsknął śmiechem, policzki siostry zalała purpura.
– Ojcze, ja...
– Spokojnie, Isanell. Cieszę się, że zaczynają interesować cię sprawy dorosłych. Idzie ci
na szesnasty rok, skrzynie z posagiem zaczynają się rozsychać.
Spuściła pokornie głowę, załamując ręce. Stosowała ten chwyt, odkąd skończyła trzy lata.
– Syn barona Erskana skończył dwadzieścia lat i szuka żony. Przez prababkę jesteś
spokrewniona z księciem kaa-Rodrahe. Myślę, że zaproszę barona do naszej letniej rezydencji
na polowanie. Podobno Banish ułożył dwa nowe sokoły. Poznacie się z baronetem, a ja
dogadam się z jego ojcem.
Nie wytrzymała, tupnęła nogą jak młoda koza, rzucając mu harde spojrzenie.
Aerin westchnął ciężko.
– Porozmawiam później z matką. A teraz – zatarł ręce – chciałbym się dowiedzieć, czego
nauczyliście się, siedząc za kobiercem.
– Że niedomyty dwunastolatek śmierdzi?
– Isanell!
 – Przepraszam, ojcze. Kazałeś im tu przyjść prosto z siodła, żeby czuli się brudni,
śmierdzący i ubodzy, prawda?
– Tak, ale musisz wiedzieć, że na koczowników działa to w niewielkim stopniu. Erath?
– Sprowi... sprowa... sprawiłeś, że jeden z nich sięgnął po nóż, a potem Yatech ich
nastraszył.
– Och, o mało nie umarłam ze strachu.
Chłopak parsknął.
– Tchórz. Yatech pokonałby ich jedną ręką, prawda Yatech?
Zamaskowana postać poruszyła się nieznacznie.
– To nie byłoby potrzebne, on nie zamierzał użyć noża.
– Właśnie, dzieci. Harrib zna i szanuje obyczaje, więc nie było żadnego
niebezpieczeństwa. Ale rzeczywiście, trochę mi to pomogło.
– Trochę? Obniżył cenę o jedną piątą.
– Słuszna uwaga, moja droga. A co stało się potem?
Chłopiec podrapał się po głowie.
– Nie... nie wiem. Po co kazałeś mu przyprowadzić jeszcze trzysta krów?
– Głąb. Ojciec chciał sprawdzić, ile przedniego bydła jest w stadzie. Oni byli gotowi
przyprowadzić jeszcze półtorej setki, więc na pewno mają tyle pierwszorzędnych sztuk.
Reszta będzie gorsza, ale kilka dni na pastwisku i pełny wodopój na pewno poprawi ich
wygląd.
Aerin spojrzał na nią zadowolony.
– Świetnie. Wiemy więc, że mają co najmniej dwie setki najlepszego bydła na świecie. A
w Horest mamy jeszcze zielone pastwiska i wodopój dla całego stada. Za dziesięć dni
sprzedam je po pięć, sześć orgów od łba.
– Dostanę nową suknię?
– Jeśli matka przebaczy ci grzebanie w jej pachnidłach...
– Och ojcze – Isanell skrzywiła się gniewnie.
– Ojcze? – Erath miał jeszcze jedno pytanie.
– Tak?
– Wspomniałeś im o taniej broni i dopiero wtedy się zgodzili. Będą jakieś kłopoty na
stepach?
Aerin poczuł przypływ dumy. Jego krew. Wystarczą dwa słowa i syn wyciągał dalej idące
wnioski niż gubernator.
– To nas nie dotyczy. Lato co jakiś czas przychodzi nieco wcześniej i wysusza stepy
nieco bardziej niż zwykle. Wtedy koczownicy walczą między sobą o pastwiska i wodę dla
stad. Zresztą gubernator już o tym wie, za pół miesiąca wszystkie stanice zostaną
wzmocnione.
– A miasto?
 – Miasto? A cóż nam może grozić za murami? Nie martw się, skończy się na tym, że w
przyszłym roku wołowina będzie droższa.
Kupiec przeciągnął się, aż trzasnęło w stawach.
– A teraz zmykaj. A ty, moja droga, idź do swojej komnaty i poczekaj na matkę. Tylko
bez takich min proszę.
Wstał i skierował się do wyjścia. Cień spod ściany poruszył się i podążył za nim.

***
– Kochasz mnie?
Leżeli zdyszani, spoceni, ciągle jeszcze czując na wargach smak swoich ciał.
– Tak.
– Jak bardzo?
– Znowu pytasz? Dlaczego?
– Odpowiedz!
– A jeśli nie...?
Wywinęła się jak łasiczka i już siedziała na nim okrakiem. Złapała go za nadgarstki,
przytrzymała jedną ręką, drugą zaczęła łaskotać.
– Odpowiedz!
Wytrzymał kilka sekund, potem szarpnął się, aż zaskrzypiało całe łóżko.
– Cicho. Bo ktoś usłyszy.
– Myślisz, że ktokolwiek odważy się wejść do mojej komnaty? Kiedy mogę mieć odkrytą
twarz?
– Nie zbaczaj z tematu, ty gartafanrze.
Zachichotał.
– Wiesz chociaż, co znaczy to słowo?
– Mam pełne zaufanie do Harriba. Ojciec mówi, że nikt nie potrafi tak kląć jak
koczownicy. – Dźgnęła go palcem pod pachę. – Odpowiedz.
– Mówiłem już wiele razy.
– Jeden raz więcej nie zaszkodzi. A tysiąc razy będzie akurat. Oczywiście na dzisiaj... –
Delikatnie dotknęła jego warg. – Uśmiechasz się.
– Tak.
– Śmiejesz się ze mnie – rzuciła oskarżycielsko.
– Skądże znowu. Właśnie dlatego się w tobie zakochałem. Byłem sam, wśród obcych,
daleko od domu. A ty nauczyłaś mnie, co to jest uśmiech. Byłaś jak chłodny strumień
pośrodku pustyni.
– Byłam?
– Byłaś, jesteś, będziesz. Jesteś jak pożar stepu i wiosenny deszcz, jak wschód słońca i
tęcza, poranna rosa na płatkach kwiatu i polujący sokół. Wszystkie te cudowne, niezwykłe
rzeczy, które sprawiają, że czuję się szczęśliwy i...
W miarę, jak mówił, pochylała się coraz niżej, aż wreszcie przerwała mu delikatnym
pocałunkiem. Po chwili ześlizgnęła się niżej i przyłożyła ucho do jego piersi.
– Mów dalej – poprosiła szeptem.
– Co?
– Wiesz. Dlaczego mnie kochasz.
– Znowu, seyqui allafan?
– Co to znaczy?
– W naszych górach, pomiędzy spalonymi słońcem skałami, można znaleźć nieliczne
źródełka. Wokół nich często rosną małe, jasne kwiaty. Tak właśnie je nazywam. To dar od
Wielkiej Matki, przypominają i niosą nadzieję.
– Nie chcę żebyś rozmawiał o religii. Mów o nas.
– O nas?
– Tak.
– A pamiętasz chociaż, jak się spotkaliśmy?
– Pewnie, minęło już, eee... prawie trzy lata.
Ponownie zaczęła badać palcami jego twarz.
– Znowu się uśmiechasz.
– Niezła wtedy wybuchła awantura. Twoja matka o mało nie dostała histerii...

***
Dziesięć ciężkich, wysokich i krytych wozów wjeżdżało przez bramę z ciemnego drewna
na rozległy plac. Jego dwa boki stanowił dwunastostopowy, zwieńczony żelaznymi kolcami
mur, pozostałe dwa tworzyły budynki. Ten naprzeciwko bramy był parterowy, jasny,
ozdobiony kolumienkami, łukowato zwieńczonymi oknami i klasycznym małym tarasem. Po
stalowych kratownicach pięły się zielone winorośle. Niewyróżniająca się letnia rezydencja
bogatego kupca. Do lewego skrzydła pałacyku przylegało kilka zabudowań gospodarczych.
Czysto, schludnie i praktycznie. Nic szczególnego. Przy stajniach gromadziła się już służba,
pachołkowie i stajenni czekali, aż wozy się zatrzymają, żeby zająć się ludźmi i końmi.
Na tarasie stała kobieta, dość młoda, o przepięknych jasnoblond włosach, ubrana w
wytworną ciemnoczerwoną suknię. Obok niej nerwowo podskakiwała dwójka dzieci.
– Jedzie, jedzie! – Chłopiec wyciągnął szyję jak ciekawski źrebak. – Na drugim wozie!
Ruszył biegiem, jakimś cudem unikając stratowania przez kilka luzaków prowadzonych
właśnie do stajni.
– Erath! – Kobieta postąpiła kilka kroków w przód. Towarzysząca jej dziewczynka
wydęła pogardliwie wargi.
– Głupek.
Matka spiorunowała ją wzrokiem.
 – Isanell, jak ty się wyrażasz. Później o tym porozmawiamy, teraz chodźmy na spotkanie
z ojcem.
Za ostatnim wozem właśnie zamykano bramę. Ruszyły przez dziedziniec spokojnym,
dystyngowanym krokiem.
– Nie garb się, ramiona wyżej, unieś nieco głowę. I uśmiech moje dziecko, uśmiech.
Po każdym napomnieniu dziewczynka stąpała coraz sztywniej i bardziej nienaturalnie.
Robiła się też coraz bardziej ponura. Podeszły do wozu, na którym obok brodatego woźnicy
siedział krępy, lekko szpakowaty mężczyzna pod czterdziestkę. Na twarzy miał kilkudniowy
zarost.
– Witaj, Ellando – uśmiechnął się radośnie.
Kobieta wykonała dworski ukłon. Dziewczynka powtórzyła go niemal perfekcyjnie.
– Witaj w domu, panie.
Przez twarz mężczyzny przebiegły mieszane uczucia.
– Za co tym razem? – zapytał nieco żałośnie.
– Sześć dni temu przygotowałam ucztę powitalną, ale karawana się nie zjawiła.
Myślałam, że oszaleję z niepokoju. Połowa jedzenia rzecz jasna się zmarnowała, a ja nie
spałam przez trzy noce, zanim nie doniesiono mi, że w drodze powrotnej zajechałeś do
Antaler. Co to było tym razem? Wyższe ceny na jaspis?
Pokręcił głową.
– Niezupełnie. – Dotknął ręką płótna wozu, w miejscu, gdzie ziała niewielka dziurka.
Dopiero teraz zauważyła, że tych dziurek było więcej. Spostrzegła też brudnawy bandaż,
wystający spod rękawa woźnicy.
– Och, Aerin... – Kobieta przyskoczyła do męża i niemal siłą zwlekła go z kozła. – Kto?
Koczownicy? Bandyci? Issarowie? Nic ci nie jest?! – mówiąc to, potrząsała nim energicznie,
szukając ewentualnych ran.
Poddawał się tym zabiegom z uśmiechem. Nagle syknął głośno.
– Och, przepraszam, przepraszam, przepraszam. Jesteś ranny? – Zaczęła rozpinać mu
kubrak.
– Ell, nie jesteśmy sami... – Schwycił ją znienacka i pocałował. Kilku najbliższych
woźniców i tragarzy zagwizdało radośnie.
– Łajdak... – Wyrwała mu się czerwona jak piwonia. – A ja się tak martwiłam. Nie
mogłeś przysłać gońca?
– To było tylko kilkunastu bandytów. Chcieli pewnie porwać jeden lub dwa wozy i uciec.
Zabiliśmy kilku, reszta uciekła. Ośmiu ludzi zostało rannych. To dlatego poprowadziłem
wozy do Antaler. Mają tam najlepszych uzdrowicieli w prowincji. A wiesz, co by się tu
działo, gdyby kobiety, których mężowie i synowie pojechali ze mną, dowiedziały się o
napaści?
Skrzywiła się.
 – Masz rację. Byłam głupia.
– Wcale nie. Po prostu przysłanie gońca mogło tylko pogorszyć sytuację.
Odwrócił się do dziewczynki. Ciągle stała z boku, zła, naburmuszona, najwyraźniej
obrażona na cały świat.
– A ty? Nie przywitasz się z ojcem?
Powtórzyła ukłon.
– Witaj, ojcze.
Jęknął dramatycznie.
– I ty też? Za co?
Żona wzruszyła ramionami.
– Mnie nie pytaj. Ostatnio chodzi zła jak stado szerszeni.
Płótno na wozie odchyliło się i wyjrzała stamtąd jasna czupryna chłopca.
– Matka nie pozwala jej jeździć na Siwku. I każe uczyć się poezji. I tańca. Chce z niej
zrobić prawdziwą damę. – Zachichotał jak z niezłego dowcipu.
Aerin przyklęknął przed przyszłą damą.
– Aż tak źle?
Skinęła głową.
– Żadnej jazdy konno?
Tym razem wtrąciła się matka:
– Ona jeździ na oklep. Po męsku. W sukni do pół łydki. Widać jej całe nogi. Za każdym
razem, jak wsiada na swojego konia, robi się zbiegowisko. Przeważnie z młodych parobków.
Jest już za duża na takie rzeczy.
Podczas tyrady matki Isanell opuściła głowę i zaczęła pociągać nosem. Aerin przez
chwilę toczył ze sobą walkę. Potem przyjrzał się córce, jakby zobaczył ją pierwszy raz w
życiu. Istotnie, zbliżały się jej trzynaste urodziny, dorastała. Odchrząknął.
– Obawiam się, że matka ma rację. Jeśli chcesz jeździć konno, musisz używać damskiego
siodła, jak wszystkie dobrze wychowane młode panny. I nie rób takiej miny, bo to, co ci
przywiozłem, dostanie kuzynka Vionnet...
Od razu przestała chlipać.
– Co mi przywiozłeś?
– A całus?
– Ojcze! Przy ludziach?
– Nikt nie patrzy, chodź.
Podeszła powoli i cmoknęła go w policzek. Spojrzał na nią z wyrzutem.
– To ma być całus? A ja...
W tym momencie Erath wyskoczył z wozu, wywijając nad głową zakrzywionym
mieczem.
– Ejaa! Haa! Issaram yphir!
 Ojciec złapał go za rękę, ratując najprawdopodobniej przed przypadkową dekapitacją.
– Erath. To nie jest zabawka. – Ostrożnie odebrał mu broń.
Miecz miał głownię długości około trzydziestu cali, zakrzywioną, zwężającą się do
ostrego niczym igła szpica. Okrągły jelec i prosta, półtoraręczna rękojeść owinięta czarną
skórą i zwieńczona stalową głowicą. Żadnych grawerów na klindze, jelcu czy rękojeści. Broń
stworzona do walki, a nie na ozdobę.
– Gdzie pochwa?
– Na wozie.
– Idź po nią. Tylko, na Wielką Matkę, nie grzeb więcej w skrzyniach z bronią.
Aerin spojrzał na żonę i zamarł. Blada, z przerażeniem w oczach, tuliła do siebie córkę,
gapiąc się na coś za jego plecami. Niestety, wiedział, co mogło ją tak przestraszyć.
Odwrócił się.
Za nim stała postać w luźnej, sięgającej ziemi szacie w kolorze piaskowca, przewiązanej
misterną rzemienną plecionką. Twarz obcego została zasłonięta kilkoma zwojami materiału.
Znad jego barków wystawały rękojeści dwóch mieczy, identycznych jak ten, który kupiec
właśnie trzymał w ręku.
Nieznajomy skłonił się, przykładając prawą dłoń do serca.
– Witaj, pani tego domu – mówił z koszmarnym akcentem, chociaż miał bardzo miły
głos.
Ellanda próbowała wydusić z siebie słowo. Zza zasłony dobiegło westchnienie.
– Nie powiedziałeś jej.
Aerin stęknął.
– Właśnie miałem to zrobić.
– I co teraz?
– Jakoś jej to wytłumaczę.
– Teraz, czy jak już stąd ucieknie?

***
Zaśmiała się na to wspomnienie.
– Myślałam, że matka mnie udusi. Sama też byłam przerażona. Issar. Wojownik Piekieł.
Zamaskowany Demon. Niania często opowiadała nam straszne historie o ludziach z gór,
którzy przychodzą i porywają małe dziewczynki.
– I chłopców – dodał śmiertelnie poważnym tonem.
– Chłopców nie. Chłopcom obcinają uszy, nos i zakopują ich głową w ziemi.
– Ach, to dlatego Erath o mało nie pogubił spodni, uciekając z wozu.
– Ja nie mogłam się ruszyć z miejsca. Dopiero matka odciągnęła mnie kilka kroków. I
zaczęła się awantura...
– Wiem, pamiętam.
 ***
Stał obok wozu, patrząc, jak jasnowłosa kobieta odciąga w tył córkę. Aerin rzucił mu
przepraszające spojrzenie i ruszył za nią, wciąż z mieczem w ręku.
Czuł się nieswojo. Ludzie z karawany przyjęli jego towarzystwo raczej chłodno, ale po
potyczce sprzed kilku dni zaczęli go traktować z czymś w rodzaju szacunku. On ich też.
Razem walczyli, razem przelali krew nieprzyjaciół. Co prawda to za mało, by traktować ich
jak al’fedri – przyjaciół; ale dość, by zostali laagha – towarzyszami podróży.
Teraz jednak okazało się, że ta trzydziestka to zaledwie ułamek obcych, z którymi będzie
musiał się spotykać. W afraagrze Aerina mieszkało trzy albo i cztery razy więcej osób.
Na dodatek niemal każda z nich gapiła się teraz na niego, pokazywała palcami. Ich szepty
nie brzmiały przyjaźnie. Niektórzy robili znaki odpędzające demony. Inni, w większości
młodzi mężczyźni, demonstracyjnie obnosili się z bronią. Uśmiechnął się pod nosem, tylko
dwóch lub trzech robiło to w ten specyficzny, pełen swobody sposób, nakazujący szacunek.
Reszta starała się po prostu ukryć strach. Nie miałby z nimi żadnych problemów.
Przymknął oczy, recytując w myślach yillę – modlitwę pokuty. Za grzech pychy.
Potem zaczął się przysłuchiwać rozmowie, a raczej kłótni kupca z żoną.
– Ależ Ell...
– Żadne Ell, żadne Ell – kobieta mówiła wysokim, piskliwym głosem. Na granicy paniki.
Jakakolwiek próba przemówienia jej do rozsądku była z góry skazana na niepowodzenie.
– A jeśli ktoś zobaczy jego twarz?! Jeśli ją zobaczy? A dzieci? Są takie ciekawskie. Jeśli
Erath zakradnie się i zobaczy jego twarz?!
Aerin spojrzał w stronę rezydencji, w której zniknął jego syn. Westchnął.
– Erath jest rozsądnym chłopcem. Poza tym Yatech dostanie osobną komnatę. Naprawdę
nie ma powodu do niepokoju. Issar nie odsłania twarzy przypadkowo.
– Tak. Tylko wtedy, gdy zamierza kogoś zabić.
– Niezupełnie. Widziałem, jak zabijał i wcale nie odsłaniał przy tym twarzy.
To chyba nie był najlepszy argument.
– Wi... widziałeś jak zabijał?! I przywiozłeś go do naszego domu?!
– Przecież ci mówiłem, że napadli nas bandyci. Naprawdę byłem wdzięczny losowi, że
Yatech dołączył do karawany.
Przez chwilę milczała.
– Ja... jak właściwie go spotkałeś?
– Seyraen, naczelnik plemienia, zaproponował mi jego usługi.
– Usługi?
– To wojownik. A czasy robią się niespokojne. Przyda nam się w domu taka straż. Sama
jego obecność wystarczy, żeby zniechęcić większość nieproszonych gości. U księcia kea-
Wetonr jest ich aż sześciu.
 – Książę podobno trzyma też młodego urawyra i oswojoną maresthę. Ale to nie znaczy,
że i ty musisz.
– Och Ell, zrozum, wyświadczam Seyraenowi przysługę. Wielu młodych Issarów schodzi
z gór, żeby poznać życie ludzi równin. A ja handluję z jego plemieniem od lat. Wszyscy na
tym zyskamy.
Pokręciła głową.
– Nie. Nie zgadzam się. On musi odejść. Niech gdzie indziej poznaje nasze życie. Albo
on zniknie, albo ja wracam do miasta. Z dziećmi.

***
– Wydawało się, że będziesz musiał odejść.
– Tak. Ten argument, albo to, albo ja odchodzę, jest starszy niż sam świat.
– U was też?
– O tak. – Uśmiechnął się w mrok. – Powinnaś posłuchać, jak mówi to moja ciotka.
– Byłam pewna, że już cię więcej nie zobaczę.
– Taaak – westchnął. – Ja też zacząłem się już zastanawiać, jak wrócę w góry. To daleka
droga dla pieszego wędrowca.
Przytuliła się mocniej.
– Potem był napad. Wiesz, to prawie tak jak w opowieściach niani.
– Co?
– Wszystko. Kiedy już wydaje się, że sytuacja jest beznadziejna, Eyfra tak splata losy
bohaterów, że wszystko kończy się szczęśliwie.
– Nie mieszałbym Pani Przeznaczenia do tego – zganił ją tylko na wpół żartobliwie. – Ani
też nie nazywałbym napaści pół setki bandytów szczęśliwym zakończeniem.
– Nie bądź taki poważny. – Ugryzła go w ramię.
– Użesz ty!
Przeturlał się tak, że znalazła się pod nim.
– Noo – wymruczała. – A już myślałam, że masz zamiar przegadać całą noc.

***
Wiał lekki, ciepły wiatr z południa. Księżyc w pełni oświetlał dziedziniec srebrnym
światłem. Cienie kładły się plamami czerni tam, gdzie nie docierała nocna poświata. Było
cicho. Konie wyprzęgnięto, oporządzono i zaprowadzono do stajni. Wozy nie zostały
rozładowane, za dwa dni i tak czekała je droga do miasta. Stały teraz obok stajni, ustawione w
karnym dwuszeregu. Niemal wszyscy spali, tylko przed bramą sennym krokiem przechadzało
się dwóch strażników uzbrojonych w miecze i włócznie.
Aerin-ker-Noel stał na tarasie i patrzył w niebo. Wreszcie westchnął ciężko, spojrzał na
towarzyszącego mu wojownika. Przez ułamek sekundy wydawało mu się, że za gęstym
zawojem dostrzega błysk oczu.
– Przykro mi, Yatech. Ona nie da się przekonać.
– Wiem. Inaczej nie budziłbyś mnie w środku nocy.
– Myślę, że powinieneś wyjechać skoro świt. Dam ci dobrego konia. Powiedz starszemu,
że ponieważ to ja złamałem umowę, możecie zatrzymać zapłatę.
Ciemna postać skłoniła głowę.
– Powiem. Ale sądzę, że przy najbliższej okazji zwróci ci pieniądze.
– Też tak sądzę. Czuję się, ech... Po prostu głupio mi, że wyciągnąłem cię z afraagry po
próżnicy.
Prawie mógł sobie wyobrazić uśmiech Issara.
– Wcale nie po próżnicy. Zobaczyłem równinę, była ładna, miła walka. No i przekonałem
się, że prawdą jest to, co zawsze powtarzał mój dziadek.
– A co mówił?
– Że to kobiety rządzą światem.
Kupiec uśmiechnął się powściągliwie.
– Jej ojciec i brat zostali zabici w czasie wojny z Issaram ćwierć wieku temu. Wracali do
domu powozem, gdy otoczyła ich grupa wojowników z gór. Podobno niektórzy mieli
odsłonięte twarze. Zabili wszystkich dorosłych. Tylko ją zostawili. Konie same wróciły do
domu. – Spojrzał tam, gdzie powinny być oczy wojownika. Potem odwrócił się do niego
plecami. – Wyobrażasz to sobie? Pięcioletnia dziewczynka siedząca obok swojego martwego
ojca i brata, w powozie ciągnionym przez głupie zwierzęta. Schlapana krwią najbliższych.
Zbyt przerażona, by płakać. Dopiero dzisiaj mi o tym opowiedziała. Wiedziałem, że straciła
ojca w tamtej wojnie, ale nie wiedziałem, że w taki sposób. Nigdy bym cię nie zaprosił do
domu, gdybym...
Przerwał mu łagodny głos.
– Nie było żadnej wojny. I ty o tym dobrze wiesz. Kiedy wam, Meekhańczykom, udało
się z odeprzeć se-kohlandzki najazd, potrzebowaliście jakiegoś zwycięstwa, by podbudować
morale w Imperium. Więc najechaliście na nas. I do tej pory macie pretensje, że wasza krew
też się polała. Ale kiedy pułki Lamparta i Orła wkroczyły w nasze góry, pierwszą rzeczą, jaką
zrobiły, było wyrżnięcie do nogi ośmiu osad. Zabili wszystkich, mężczyzn, kobiety, dzieci.
Wszystkich.
– Słyszałem, że wasze kobiety same rozbijały dzieciom głowy, a potem rzucały się z
nożami na żołnierzy.
Rozmowa zmierzała w zdecydowanie złym kierunku.
– Nikt nie może zobaczyć twarzy Issaram, dopóki kołacze się w nim życie. Takie jest
prawo. Jeśli ktoś ujrzy twoją twarz, on lub ty musicie stanąć przed Matką, nim nadejdzie
kolejny świt. Takie jest prawo. – Wojownik umilkł na chwilę. – Po tym, jak zniszczyliśmy
wasze pułki, na równiny nie zeszła żadna armia, tylko garść tych, którzy stracili rodziny w
tamtych wymordowanych osadach. Niektórzy szukali zemsty, inni śmierci. Ale nie było
żadnej wojny.
– Zabijali wszystko, co się ruszało.
– Nie wszystko. Prawo dotyczy tych, którzy ukończyli dziewięć lat. Młodsze dzieci nie
potrafią skraść ci spojrzeniem duszy.
– Więc gdyby Erath albo Isanell...
Wkroczyli na naprawdę grząski grunt.
Zamaskowany wojownik wzruszył ramionami.
– Wiesz, kim jestem. Żyjemy z Prawem Harudiego od dwóch i pół tysiąca lat.
Stosowaliśmy się do niego, kiedy tymi ziemiami władali Aralhowie, ludy f’Eldyr i
Fennyjczycy, wreszcie wy, przybysze ze wschodu. Dzięki tym prawom Issaram pozostali
tymi, kim są do tej pory. Nie sądzisz chyba, że zmienię je dla ciebie.
Aerin powoli skinął głową.
– Myślę, że lepiej będzie, jak odjedziesz – powiedział cicho.
– Wyruszę skoro świt.
– Weź, co ci będzie potrzebne na drogę, żywność, wodę.
– Poradzę sobie.
Kupiec odwrócił się, żeby wejść do środka. Usłyszał głośne westchnienie.
– Aerin... – głos Issara był dziwny.
– Tak?
– Coś się zbliża. Magicznego. Obudź ludzi, niech wezmą broń.
Yatech ruszył szybkim krokiem do bramy. Aerin stał i gapił się zdumiony, jak mężczyzna
zatrzymuje się kilkanaście kroków przed wrotami i wyjmuje broń.
W świetle księżyca dwa zakrzywione ostrza błysnęły biało.
Zwariował, przemknęło przez głowę kupca. Zwariował. To samo musieli pomyśleć
strażnicy przy bramie. Jeden odwrócił się do Issara, wysuwając przed siebie włócznię, drugi
ruszył w bok, pod murem, kierując się w stronę pomieszczeń dla służby.
Miał szczęście, przeżył pierwszy atak.
Wrota nagle wygięły się pośrodku i eksplodowały do wewnątrz, jakby uderzone
gigantycznym taranem. Pierwszy strażnik zginął od razu, wyleciał w górę wraz z tysiącem
drewnianych drzazg, które zostały po bramie.
Przez dziurę wjechało kilkunastu dzikich, wyjących, hałłakujących jeźdźców. Śmierć,
zniszczenie, rzeź i koniec świata.
Niezupełnie.
Przed pierwszą parą konnych wyrosła nagle spod ziemi zamaskowana postać. Luźna szata
zafurkotała w powietrzu, do wtóru świstu zakrzywionych kling i rozpaczliwego rżenia
ranionych zwierząt.
Oba wierzchowce zwaliły się na ziemię, pociągając za sobą jeźdźców, kwicząc, rzężąc,
wierzgając w powietrzu kopytami. W ten taniec śmierci wpadła następna dwójka, potem
kolejna. Powstał zator z żywych i umierających ciał. A pośrodku tej rzezi tańczyła, wirowała,
migotała bronią zamaskowana postać. Dziedziniec zabarwił się krwią.
Reszta bandytów rozdzieliła się przy wyważonych wrotach i pogalopowała wzdłuż ścian
majątku. Większa z grup skierowała się do ustawionych z boku wozów, w biegu zeskakując z
koni i dobijając się do drzwi stajni.
Druga ruszyła ku rezydencji.
Aerin odzyskał zdolność działania. Wpadł do środka, zderzając się z jednym ze swoich
ludzi.
– Co...?
– Bandyci! Zabarykaduj drzwi!
Mężczyzna gapił się na niego z otwartymi ustami.
– Szybko! – Kupiec złapał za ciężką, osadzoną w kamiennym bloku misę, zwyczajowo
pełną wody, i spróbował ruszyć ją z miejsca. – Pomóż mi.
Obaj z najwyższym trudem przewrócili kamień i podtoczyli go pod drzwi. Woda
chlusnęła na posadzkę. W tej samej chwili rozległo się pierwsze uderzenie. Drzwi
wytrzymały.
W korytarzu pojawiło się więcej osób, kucharz, służąca, chłopak na posyłki.
– Przyłóżcie tu coś jeszcze! Szybko!
Kucharz zniknął za najbliższymi drzwiami i po chwili dobiegł stamtąd dźwięk
przesuwanego mebla. Aerin pobiegł w głąb rezydencji, do komnat żony.
– Ell! Ell!
Otworzyła w nocnej koszuli, z ciężkim świecznikiem trzymanym jak maczuga w ręku.
– Bandyci – rzucił jednym tchem. – Nie podchodź do okien.
Okna miały stalowe kraty, misternie wykute przez henlendzkich rzemieślników. Spadek
po dziadku. W tej chwili błogosławił tego starego sknerę.
– Dzieci! – Minęła go i pobiegła do sąsiednich pokoi. – Isanell! Erath!
Dziewczynka otworzyła od razu. Prawą stronę jej nocnej koszuli plamiła krew. W lewej
ręce trzymała mały łuk do polowania na ptactwo.
– Bandyci! – wykrzyknęła, jakby dostała właśnie prezent. – Chyba jednego trafiłam.
– Isa!
Matka już przy niej klęczała.
– Jesteś ranna?! Gdzie? Pokaż! – Zaczęła nią potrząsać. Isanell spojrzała na swój prawy
bok. Potem dotknęła głowy, tuż nad uchem, skąd sączyła się krew.
– O kurczę – wymamrotała.
I zemdlała.
– Zabierz ją do kuchni, tam nie ma okien. – Polecił Aerin i rozejrzał się po pokoju córki.
We framudze drzwi tkwiła szaropióra strzała, dwie inne wbiły się w ścianę.
 Okna w pokoju Eratha też wychodziły na dziedziniec.
Poderwał się, pobiegł do sąsiedniej komnaty. Drzwi nie były zamknięte, ale w pokoju
ziało pustką.
Zawrócił do kuchni.
– Erath! Gdzie on jest? – Złapał najbliższą służącą za rękę. – Gdzie mój syn?!
Dziewczyna rzuciła mu spojrzenie przerażonego królika.
Puścił ją i złapał chłopaka na posyłki. Nieraz widział, jak on i Erath uganiali się niczym
szaleńcy, walcząc z niewidzialnymi bandytami lub polując na wyimaginowane potwory.
– Ty... – Imię wyleciało mu z pamięci. – Danel. Gdzie jest Erath?!
Chłopak opuścił wzrok.
– W stajniach – wyszeptał.
– Gdzie?!
– W stajniach, panie. Parobki mieli urządzać wyścigi szczurów.
Aerin runął do swojej komnaty. Na ścianach wisiała tam kolekcja różnej broni, łuki,
kusze, topory, włócznie, oszczepy, miecze, issarskie yphiry i talhery. To były jednak tylko
ozdoby, swoją ulubioną broń, meekhański kawaleryjski miecz, kładł zawsze przy łóżku,
nawyk wyniesiony z noclegów na szlakach handlowych.
Złapał miecz, wybiegł na korytarz i stanął jak wryty. Drzwi tarasowała masywna dębowa
szafa.
– Auhag!
Kucharz zjawił się jak duch.
– Odwalamy! – Aerin złapał róg mebla i próbował przesunąć. Daremnie. – Nie stój tak,
człowieku! Pomóż mi!
Mimo swoich sześćdziesięciu lat Auhag stropił się jak mały chłopiec.
– Nie, panie... Tam śmierć.
Kupiec zaparł się nogą o ścianę i szarpnął, aż pociemniało mu w oczach. Szafa tkwiła jak
wmurowana. Jak on ją tu przyciągnął?
– Rusz się, do stu demonów! Auhag!
Kucharz miał łzy w oczach.
– Nie, panie. Pochowałem waszego ojca, nie chcę i was. Tam bandyci. Śmierć.
– Tyyy...! – Aerin szarpnął się jak furiat, świsnął mieczem, zatrzymując klingę o włos od
szyi mężczyzny. – Tam jest mój syn!
– Pani Miłosierna!
Głos Ellandy podziałał na niego jak wiadro zimnej wody. Skoczył w jej kierunku,
spodziewając się najgorszego, żony leżącej ze strzałą w piersi, wyłamanych krat, bandytów
wdzierających się do środka.
Stała przy oknie w jego komnacie, patrząc na dziedziniec. W dwóch skokach był przy
niej, gotów obalić na ziemię, zasłonić przed strzałami, odciągnąć w bezpieczne miejsce.
Znalazł się przy oknie i skamieniał.
Przez bramę wjeżdżała właśnie postać z jego najgorszych koszmarów. Na czarnym,
pokrytym ni to sierścią, ni to piórami rumaku siedział mężczyzna, mający na oko osiem stóp
wzrostu. Prawa połowa jego ciała wyglądała jak obdarta ze skóry, poparzona i toczona przez
robaki. W głębokim, czerwonym oczodole błyskało czarne, nieruchome oko. Zęby szczerzyły
się w parodii uśmiechu. U kikuta prawej ręki tkwiło kilka haków, noży i zadziorów,
poplamionych czymś lepkim i czerwonym.
Jeździec spojrzał w kierunku sąsiadującego ze stajnią budynku dla woźniców i służby, w
którym najwyraźniej stawiano zażarty opór. Kilku naszpikowanych strzałami bandytów leżało
już przed stajnią, kilku innych czołgało się, byle dalej. Kamienne ściany i wąskie okna dawały
obrońcom zdecydowaną przewagę. Mimo że bandyci otworzyli już stajnię, nie udało im się
zaprząc żadnego zwierzęcia do wozów. Na dodatek na piętrze budynku, gdzie spali
parobkowie i stajenni, także zabarykadowała się zdesperowana grupka. Atak zdecydowanie
nie przebiegał tak, jak powinien.
Aż do tej chwili.
Gdy tylko makabryczny jeździec pojawił się na placu, deszcz kąśliwych strzał ustał jak
ucięty nożem. Na kilka uderzeń serca całe podwórze zamarło.
Potem do maszkary podszedł jakiś bandyta, prowadząc szarpiącą się, drobną postać.
– Och...
Aerin poczuł kulę żółci podjeżdżającą do gardła. Ellanda złapała za kratę w oknie, jakby
próbowała ją wyrwać. Ozdobne, stalowe winorośla naznaczyły się czerwienią.
– Och, Erath.
Tylko tyle. Żadnego krzyku, płaczu, wycia. Wolałby to.
Siedzący na koniu potwór złapał chłopca za ramię i bez trudu podniósł go na wysokość
własnej twarzy. Erath przestał się szarpać. Z tej odległości Aerin dostrzegł, że przód spodni
chłopca zakwitł ciemną, wilgotną plamą. Nie zdziwił się.
Ostrza i haki przerażającej protezy zbliżyły się do twarzy dziecka.
– Nieee!
Jakąś częścią umysłu kupiec zdumiał się, słysząc swój krzyk. To wycie było zbyt
zwierzęce. Gdzie się podziało pięćdziesiąt pokoleń kulturalnych i cywilizowanych przodków?
Wiedział gdzie. Stało za nim i też wyło w noc.
– Nieee!!!
Monstrum powoli odwróciło głowę i spojrzało mu w oczy. Lekceważenie, pogarda,
nienawiść. Potwór potrząsnął chłopcem jak szmacianą kukiełką, zamachnął się hakami.
Dwie rzeczy wydarzyły się niemal jednocześnie.
Pierwszą był okrzyk, jeszcze bardziej przenikliwy niż wrzask Aerina, okrzyk bojowy, od
którego konie stawały dęba, a ludzie tracili zapał do walki.
– Kiiijach! Daraa Issaram!
 Drugą była zawoalowana postać, która w jakiś magiczny sposób, nieprawdopodobnym
skokiem z ciemności, znalazła się na końskim grzbiecie, za plecami demonicznego jeźdźca.
Dwa miecze uderzyły jednocześnie. Jeden ciął w prawą rękę, tuż nad łokciem, drugi gładko
wszedł w plecy potwora. Zakończony hakami kikut pożeglował w powietrzu, kręcąc kilka
koziołków i... upadł na ziemię jako zwykłe męskie przedramię, z dłonią wciąż kurczowo
zaciśniętą na powykrzywianym kawałku żelaza.
Sam jeździec również uległ przemianie. Skurczył się, zmalał, przybrał postać
niewysokiego, łysiejącego mężczyzny w poplamionym kubraku, siedzącego nie na
piekielnym rumaku, lecz na zwykłym, choć świetnie utrzymanym karym ogierze.
Cała metamorfoza trwała mniej niż dwa uderzenia serca. Yatech uniósł miecz i zadał
ostatnie cięcie. Głowa mężczyzny poleciała w powietrze, ciągnąc warkocz szkarłatnych
kropel, i upadła tuż obok ręki. Perfekcyjne uderzenie. Podobnie jak zeskok z końskiego
grzbietu i podtrzymanie upadającego na ziemię chłopca.
Aerin nie był jednak w nastroju, żeby podziwiać umiejętności Issara. W kilku słowach dał
wyraz swoim uczuciom, przerażeniu, nienawiści, szokowi i uldze.
– Chędożony czarownik! Napadli na mój dom z jakimś chędożonym, kozojebnym,
niedouczonym magikiem!
W tym momencie Ellanda wreszcie zemdlała.
Złapał ją i delikatnie ułożył pod ścianą, w najbezpieczniejszym miejscu. Wracając do
okna, chwycił bakheński, gięty na modę koczowników łuk i kołczan. Nie uważał się za
dobrego łucznika, ale z odległości dwudziestu kroków na pewno nie mógł spudłować zbyt
wiele razy. Jego ludzie także otrząsnęli się już z zaskoczenia. Na bandytów znów posypały się
strzały. Zbici z tropu, zdemoralizowani śmiercią maga, jeźdźcy przez chwilę kręcili się po
dziedzińcu jak stado kurcząt.
Ku ogromnej uldze, Aerin nigdzie nie dostrzegł Eratha. Najpewniej Yatech odciągnął go
w bezpieczne miejsce.
Napiął łuk i wymierzył w galopującego w kółko, wrzeszczącego bandytę w czerwonej
przeszywanicy. Wstrzymał oddech i zwolnił cięciwę. Jeździec wyrzucił ręce w górę i ze
strzałą wbitą do połowy drzewca w prawy bok zwalił się z konia.
Nieźle, jak na pierwszy strzał.
Potem dostrzegł jak po jednym, po dwóch, zbójcy wymykają się przez wyważoną bramę i
znikają w mroku. Nadeszła pora, by pomóc reszcie bandy w podjęciu podobnie słusznej
decyzji.
Drzwi pomieszczeń dla służby otworzyły się i wypadło z nich około trzydziestu
mężczyzn, uzbrojonych we włócznie, oszczepy, miecze, topory, korbacze, gizarmy lub po
prostu ciężkie drągi. Wrzeszcząc jak stado demonów, obrońcy rzucili się na niedobitków.
Pierwszych dwóch, w których Aerin rozpoznał swoich najbardziej zaufanych woźniców,
przyskoczyło do najbliższego banity. Nie wiadomo, dlaczego zatrzymał się, by walczyć. Spiął
konia, zamłynkował mieczem. Dopadli go z dwóch stron jak ogary osaczające niedźwiedzia.
Zawahał się na ułamek sekundy, tyle wystarczyło. Jednocześnie wbili mu włócznie w brzuch,
złapali mocniej drzewca, unieśli go z siodła. Przez chwilę wisiał w powietrzu, wyjąc
potępieńczo. Potem rzucili ciało na ziemię i pobiegli dalej.
To złamało do reszty ducha bandy. Resztka napastników rzuciła się do ucieczki. Któregoś
zmiótł jeszcze z siodła celnie rzucony oszczep, inny dostał korbaczem w głowę, fiknął kozła
przez koński zad i skończył, przygwożdżony włócznią do ziemi. Po chwili po banitach zostało
tylko około dwudziestu trupów, kilku rannych i parę galopujących luzem koni.
Aerin patrzył, jak jego ludzie szybko i bez skrupułów dobijają bandytów. Przynajmniej
nie będzie musiał zawracać sobie nimi głowy.

***
Kilka minut później na dziedzińcu panował już względny porządek. Wyważoną bramę
zabarykadowano ciężkim wozem, zabitych bandytów ułożono pod murem, a ich konie
wyłapano i spętano.
Aerin od dłuższego czasu siedział na ziemi, trzymając syna w ramionach. Poza dużym
guzem na czole chłopak nie miał większych obrażeń.
Kupiec uniósł głowę i spojrzał na Issara. Po wojowniku nie było niemal widać śladów
niedawnej walki. Trochę zakurzona chaffda – wierzchnia szata, parę kropel krwi tu i tam.
Poza tym wyglądał jak zwykle, oaza spokoju i opanowania.
– Niezła walka – skomentował ostatni kwadrans, jakby chodziło o partię tarandei. –
Czterech zabitych u was i dwudziestu pięciu u nich. Maycha, Pani Wojny, łaskawym okiem
spogląda na twój dom.
Aerin uśmiechnął się krzywo.
– Sądzę, że zawdzięczamy to raczej twojej obecności. Gdybyś nie zatrzymał ich przy
bramie... a potem jaszcze ten czarownik... i Erath... i...
– Nie lubię czarowników, zwłaszcza takich, którzy udają potężniejszych, niż są
naprawdę. Swoją drogą, powinniście coś zrobić z ich nadmiarem. Może jakieś polowanie albo
coś...
– Och, Yatech, wiesz, jak to jest...
– Nie, nie wiem.
– No, idzie taki do akademii w Jerlesh albo Kent, albo wstępuje do bractwa, a po roku, po
dwóch lub po pięciu latach braknie mu pieniędzy na naukę bądź coś przeskrobie i zostaje
usunięty. Potem może tylko wstąpić do armii, zostać wiejskim uzdrowicielem, takim od
hemoroidów i krowiej wścieklizny. Albo może też przyłączyć się do bandy. Tych ostatnich
jest na szczęście niewielu.
– No cóż, teraz jest ich o jednego mniej. Co z resztą bandy?
– Wyślę rano gońców do najbliższych stanic. Ale nie sądzę, żeby ich wyłapali.
Najpewniej rozproszą się i będą szukać szczęścia na własną rękę.
– Rozproszą się... – Yatech spojrzał w stronę bramy. – Część jest ranna, nie będą szybko
uciekać.
– Nawet o tym nie myśl.
– O, a to dlaczego?
– Jesteś mi potrzebny.
– Umowa jest nieważna. Sam to powiedziałeś.
– Ludzie mówią różne głupstwa, a potem tego żałują. Ja żałuję. I proszę, zostań, Yatech,
zostań i strzeż mojej rodziny. Tak jak dzisiaj. Przekonam Ell, nawet jeśli będę musiał...
– Nic nie będziesz musiał, Aerinie-ker-Noel.
Stała za nim, wciąż w nocnej koszuli, z wilgotną szmatką w ręku. Przyklęknęła i
przyłożyła ją do czoła syna.
– Kazałam służącym podrzeć kilka twoich koszul na szarpie i bandaże. I zagotować
wody. Ilu jest rannych?
– Siedmiu.
– Zaraz się nimi zajmiemy – pochylona nad synem, mówiła łamiącym się głosem,
krótkimi, urywanymi zdaniami. – Ja... ja jestem tylko kobietą z równin, wojowniku. I nie
mam powodów, by lubić synów Issaram. Mój ojciec i brat zginęli od waszych mieczy. Ale...
ale dziś ocaliłeś życie mojego syna. Ja...
Spojrzała w górę na zamaskowaną postać. Aerin zdumiał się, widząc, że płacze.
– Ja... czuję się, jakbym zdradzała ich pamięć. Ale gdyby cię tu dziś nie było... – urwała.
Otarła oczy rękawem. – Mogę tylko powtórzyć za mężem – proszę, zostań, Yatech. Zostań i
strzeż mojej rodziny.
Tylko sama Wielka Matka wiedziała, ile ją kosztowało wypowiedzenie tych słów.
Issar stał przed nimi, kołysząc się nieznacznie w przód i w tył. Aerin wiedział, że się
modli. Złapał żonę za rękę, nakazując wzrokiem ciszę.
Wreszcie Yatech znieruchomiał. Zza zawoju dobiegło ciężkie westchnienie.
– Dobrze, Ellando i Aerinie-ker-Noel, zostanę w waszym domu i będę go strzegł, jakby
był moim własnym.
Skłonił się im niemal dostojnie.
– Jeszcze jedno, Yatech... – Aerin dopiero teraz coś sobie przypomniał.
– Tak?
– Dziękuję.

***
– Uuuch... Nie myślałam, że coś takiego jest w ogóle możliwe. – Przeciągnęła się jak
kotka wstająca z drzemki na słońcu. – Jak to zrobiłeś? Trzeba przełożyć jedną nogę tu, drugą
tam, trzecią... och, to nie była noga.
 Roześmieli się oboje.
– Za chwilę pokażę ci to znowu. Teraz jednak...
Słyszała, jak wstaje i chodzi po pokoju. Brzęknęło szkło.
– Mam nadzieję, że lubisz ciepłe wino. Innego nie mam.
Poczuła w dłoni kielich, wino było cierpkie, słodkawo-cierpkie i mocne.
– Czerwone altarskie, ulubione wino ojca.
– Dał mi kilka butelek.
– Jesteś jego ulubieńcem. Czasem myślę, że Erath powinien być o ciebie zazdrosny.
– A ty?
– Ja? Ja jestem twoją ulubienicą, nieprawdaż?
– Oczywiście. Ty i Seren z kuchni, i ta nowa pokojówka, jak jej tam...? Ouch! – Stęknął,
trafiony w splot.
– Nie radzę ci przypominać sobie jej imienia – mruknęła, rozmasowując sobie nadgarstek.
– W ogóle nie powinieneś znać imion innych dziewczyn. Nie po tym, co im o tobie
naopowiadałam.
– Ha! Więc to twoja sprawka. A ja zastanawiałem się, dlaczego uciekają na mój widok.
Swojemu kuzynowi też naopowiadałaś bajek?
– Hergenowi? Nie, on zawsze był pajacem.

***
Aerin przechadzał się po ogrodzie w swojej miejskiej rezydencji, szczerze żałując, że nie
jest gdzie indziej. Decydujący wpływ na jego uczucia miało towarzystwo bratanka. Młody
oficer, świeżo mianowany porucznik Czwartej Kompanii pułku Lamparta, paradował przez
cały czas w wypucowanej na błysk kolczudze, w hełmie i z mieczem. Szary płaszcz, obszyty
czerwoną lamówką, oznaką rangi, nosił, jakby to była cesarska purpura.
Jego poglądy lub to, co uważał za swoje poglądy, pasowały do całej postaci.
– Podobno Karchonowie robią jakieś problemy naszym kupcom. Nie mogę się doczekać,
aż pokażemy im, kto tu rządzi.
Albo:
– Podobno te brudne psy z klanu Deedhyr ukradły dwieście sztuk bydła. Już wkrótce
zapłacą za to własną krwią.
Zupełnie jakby piechota mogła coś zdziałać przeciw koczownikom.
– Mój kapitan twierdzi, że być może wkrótce pomścimy klęskę pod Efharyn. Pułk
Lamparta odzyska honor.
To ostatnie zabrzmiało groźnie. Aerin postanowił wtrącić się do tego nieprzerwanego
potoku przechwałek.
– Ostatnim razem, gdy pułki uderzyły na Issarów, wróciła mniej niż piąta część żołnierzy.
A potem wschodnie Ayrepr spłynęło krwią.
 Spojrzenie jasnoniebieskich oczu wyrażało czyste zdumienie.
– Ależ wuju – sam ton sugerował, że tylko szacunek dla rodu powstrzymuje chłopaka od
nazwania Aerina głupcem. – Byliśmy wtedy zupełnie nieprzygotowani. A generał het-Boren
dał się wciągnąć w zasadzkę. Teraz znamy już przeciwnika, to dzikusy i zbóje. Na dodatek są
uzależnieni od wody, a w tych pustynnych górach nie ma jej zbyt wiele. Wystarczy, że
zajmiemy największe źródła i trochę poczekamy. W dziesięć dni sami przyjdą, błagając o
choćby łyk, albo wybiją się, walcząc o te kałuże, które im zostawimy.
Aerinowi nie spodobało się to ciągłe „my” i „my”.
– Twoim dowódcą jest kapitan Reegfod?
– Tak. Skąd wiesz?
– Nietrudno się domyślić. Coś ci powiem, chłopcze. Twój dowódca ma teraz prawie
pięćdziesiątkę i ciągle jest kapitanem. Nie wydaje ci się to dziwne? Pochodzi przecież ze
znakomitego rodu.
Młody oficer zesztywniał.
– Kapitan Reegfod, który uczynił mi zaszczyt na swoich urodzinach i dopuścił do
kompanii...
– To znaczy, że schlaliście się jak świnie. Noo, mów dalej, nie przerywaj.
– Kapitan Reegfod wyjaśnił mi, że to z powodu jego bezkompromisowej postawy omijają
go awanse. I że teraz wszystko się zmieni, wszyscy zobaczą, kto od samego początku miał
rację.
Kupiec spojrzał jeszcze raz na bratanka. Szczera twarz, wysoki, szczupły, mundur leżał
na nim jak ulał. Przystojny jak diabli. Najwyraźniej w tej gałęzi rodziny bogowie postanowili
wymienić rozsądek na urodę.
– Kiedyś opowiem ci o młodym oficerze, który po klęsce w górach poprowadził resztki
swojej kompanii do pewnego miasteczka. Wysłano mu rozkaz, żeby został tam i bronił się,
jednak na wieść o zbliżaniu się Issaram porzucił osadę i pomaszerował ze wszystkimi
żołnierzami na północ tak szybko, że zatrzymano ich dopiero w połowie drogi do Starego
Meekhanu. Potem tłumaczył się, że rozkazu nie otrzymał, a szczęśliwie dla niego, gońca
wysłanego z rozkazem rzeczywiście znaleziono martwego. Bez żadnych pism. Zapewne ktoś
go ograbił...
Hergen poczerwieniał.
– Co chcesz przez to powiedzieć, wuju?
– Nic, to tylko jedna z historii z tamtych okropnych czasów.
– Doprawdy...? – Młody oficer zmrużył oczy. – A może opowiadasz te bajeczki, bo sam
trzymasz w domu oswojonego dzikusa?
Więc tu był pies pogrzebany.
– Mówisz o Yatechu?
– Więc on ma jakieś imię? Nie ma twarzy, a imię ma, coś takiego. Trzymasz go na
łańcuchu? Karmisz surowym mięsem?
Szczeniak pozwalał sobie zdecydowanie na zbyt dużo.
– Yatech jest gościem w tym domu. Gościem i przyjacielem. Mieszka z nami od roku i
ufam mu jak sobie.
– A ciotka Ellanda?
Pudło.
– Ellanda również mu ufa.
Hergen dramatycznym gestem wzruszył ramionami.
– Jak można ufać komuś, kto nie odsłania twarzy? Podobno za życia wszyscy mają
zwierzęce mordy, dopiero po śmierci, dla niepoznaki, zmieniają się w ludzi. To dlatego noszą
te wszystkie zawoje.
Aerin jęknął.
– Litości. Więc po to było pięć lat szkolenia w akademii? Żebyś opowiadał historyjki
dobre dla ciemnego chłopstwa? Po co właściwie przyjechałeś?
Chłopak zrobił zdumioną minę.
– Żeby odwiedzić rodzinę, rzecz jasna. Nie widziałem Eratha i Isanell dobre dwa lata.
Podobno kuzynka wyrosła na piękną pannę.
– O tak, i robi się coraz bardziej nieznośna. Za rok albo dwa trzeba ją będzie wydać za
kogoś o stalowych nerwach i cierpliwości kamienia.
– A Erath?
– Uczy się. Częściowo w szkole przy świątyni, częściowo u guwernerów, którzy kosztują
mnie fortunę.
– A nie myśli o armii? Ja w jego wieku szykowałem się już do akademii. Rozumiesz,
wuju, kupiectwo to szlachetna profesja, ale Imperium potrzebuje nowych żołnierzy. Erath
mógłby od razu zostać oficerem, jak ja. Przecież pochodzimy z tego samego rodu.
– Niestety – Aerin mruknął to tak, żeby nikt nie usłyszał. – A co tam u ojca?
– Zdrów. Matka też. Zapraszają was na jesienne winobranie.
– Jak co roku. A dziś, co jeszcze zamierzasz?
– Wrócę do siebie, do garnizonu w Asserd. Trzeba tam trochę podciągnąć dyscyplinę.
Los żołnierzy nie zapowiadał się najlepiej.
Doszli właśnie do części ogrodu wydzielonej gęstymi krzewami.
– Teraz.
Usłyszeli świst, brzęk i odgłos upadku.
– Auć! Bolało!
Głos należał do młodego chłopca.
– Erath, na święte kamienie, pady, pady i jeszcze raz pady. Ile razy będziemy to
powtarzać? Podciągnij brodę do piersi, głowa nie powinna stykać się z ziemią. Robisz pad
przez bark, po skosie przez plecy, podciągasz jedną nogę i od razu wstajesz. Nie staraj się
wyhamować ruchu, wykorzystaj impet, który już masz. No, jeszcze raz. Świst, brzęk, upadek.
– Świetnie! A gdzie miecz? Stoisz tyłem do mnie, musisz złożyć paradę, zwłaszcza jeśli
nie widzisz, gdzie ja jestem. Albo robisz jeszcze jeden pad, w bok i wychodzisz półkęcząc,
przodem do mnie. Ale to niebezpieczne, jeśli będę szybki, dojdę cię w dwóch skokach i
będziesz miał problem. W tej pozycji trudno jest się bronić.
– Spróbujmy.
– Dobrze.
Aerin i Hergen ruszyli wzdłuż krzewów do najbliższego przejścia.
Świst, brzęk, upadek, jeszcze jeden, dwa szybkie szczęknięcia mieczy, odgłos uderzenia.
– Mówiłem, w tej pozycji trudno jest się bronić, szczególnie jeśli ktoś stoi tuż przy tobie.
Zawsze będzie miał przewagę. Bolało? Przepraszam.
Wyszli na spory placyk, przylegający do budynku głównego, wysypany drobnymi,
kolorowymi kamykami. Zamaskowany wojownik pomagał właśnie wstać z ziemi
jasnowłosemu chłopcu. Chłopak miał niewyraźną minę, lewą ręką trzymał się za żebra, a w
prawej ściskał morderczy issarski yphir.
– Yatech, na miłość boską... – Aerin podszedł do syna i odebrał mu miecz. – Jeśli jego
matka to zobaczy, wszyscy pójdziemy do łóżek bez kolacji. A ja bez czegoś jeszcze. Przecież
obiecałeś.
– Tak, obiecałem, że nie dam mu do ręki ostrej broni, jeśli nie będzie gotów. Jest już
gotów. I tak za długo okładaliśmy się drewnianymi mieczami.
Odebrał kupcowi broń i wsunął ostrze do pochwy.
– Mamy gościa – powiedział po chwili.
Aerin spojrzał na bratanka, przypominając sobie o jego obecności. Nie podobał mu się
wyraz twarzy oficera. Ani ton głosu Yatecha.
Pułk Lamparta, cholera.
Trzeba było jakoś załagodzić sytuację.
– To mój bratanek Hergen-ker-Noel, porucznik Dwudziestego Pierwszego Pułku
Lamparta.
Yatech skinął głową, ledwo, ledwo, ale to już było coś.
– A to wojownik Issaram, gość i przyjaciel mojego domu, Yatech d’Kllean.
Może to zapobiegnie awanturze.
Spojrzał na Hergena i zrozumiał, że nic jej nie zapobiegnie. Młody oficer wyglądał jak
kogut stroszący pióra przed walką.
– Więc to jest ten Issar, który wkradł się w twoje łaski, wuju? Nie tak go sobie
wyobrażałem.
Yatech schował drugi miecz i ukłonił się Aerinowi.
– Powinienem już iść – powiedział. – Mam jeszcze kilka spraw do załatwienia.
Żołnierz zignorował tę dość wyraźną sugestię. Zaczął obchodzić wojownika.
 – Nawet nie cuchnie tak mocno, jak można by się tego spodziewać.
Erath, czując, co się święci, czmychnął w kąt placu. Oczy błyszczały mu podnieceniem.
Aerin wtrącił się delikatnie:
– Myślę, że mógłbyś zajrzeć do stajni. Meechar ma już nowe siodło dla twojego konia.
Yatech jeszcze raz skłonił się lekko i odwrócił do wyjścia. Nagle oficer złapał go za
ramię, zatrzymał i sięgnął do zawoju.
– Zawsze byłem ciekaw...
Uderzenie, twarz, szyja, splot, przyblokowanie stóp i cios otwartą dłonią w mostek.
Wszystko odbyło się tak szybko, że Aerin zrozumiał, co się stało, dopiero gdy Hergen
zaszorował tyłkiem po żwirze. Chłopak zerwał się zaraz, wyciągając miecz.
– Tyyy...!
I stanął w pół kroku, z dwoma zakrzywionymi klingami przyłożonymi do gardła.
Aerin najpierw poczuł, jak drżą mu nogi, potem tułów, ramiona, szyja. Cały się trząsł. Co
ten skretyniały bękart próbował zrobić? Co on próbował zrobić?! Podszedł do bratanka,
czując narastającą furię. Zatrzymał się obok, przez chwilę z satysfakcją obserwując kropelki
potu na twarzy oficera.
– Yatech, schowaj broń, proszę.
Zdziwił się, że mówi to tak spokojnie.
Issarskie miecze płynnym ruchem powędrowały na plecy wojownika.
Aerin wślizgnął się między nich złapał za rękę Hergena. Na wpół wyciągnięty miecz
znieruchomiał.
Potem spokojnie uniósł drugą dłoń i wymierzył mu potężny policzek. Poprawił z drugiej
strony, na odlew.
Wciąż wszystko w nim wrzało. Ledwo poczuł rozcięcie grzbietu dłoni, zranionej o
zapinkę hełmu.
Pchnął bratanka i oficer znów wylądował na ziemi.
– Ty gówniarzu! Smrodzie! Szczylu! Wiesz, co próbowałeś zrobić? Mówiłem ci, że ten
człowiek jest tu gościem, łachudro! O mało nie zhańbiłeś mojego domu!
O mało nie zabiłeś nas wszystkich, pomyślał.
Żołnierz poderwał się na nogi, wymachując mieczem.
– Hańbą jest jego obecność tutaj! – wysyczał, po brodzie ciekła mu krew. – Ośmieliliście
się zaatakować cesarskiego oficera! Prawo przewiduje za to surową karę.
Aerin stanął przed chłopakiem, założył ręce na piersi. Jak zwykle złość przechodziła mu
szybko.
– Znam prawo lepiej niż ty, synu. Sam powiedziałeś, że przyszedłeś tu jako krewny
odwiedzający rodzinę. Była to zatem zwykła rodzinna sprzeczka, sprowokowana twoim
zachowaniem.
– Doprawdy, wuju? – Oficer wciąż wymachiwał mieczem.
 – Uważaj z tym żelazem, chłopcze. Yatech jest nie tylko moim gościem, ale też
strażnikiem. Jeśli uzna, że zamierzasz mi zrobić krzywdę, on zrobi krzywdę tobie. A ja
przysięgnę na łzy Wielkiej Matki, że oszalałeś i trzeba było cię powstrzymać siłą.
Miecz żołnierza zamarł, po chwili powędrował do pochwy. Hergen wyprostował się
dumnie, otrzepał płaszcz.
– Generał nal-Jearsek dowie się o tym, co tu zaszło.
– Nie trudź się pisaniem raportu. Sam mu opowiem tę historię. Pojutrze spotykamy się na
dorocznym balu u gubernatora.
Zdumiewające, jak szybko może z człowieka ujść pewność siebie. Młody oficer jakby się
skurczył.
– Erath? – Kupiec obrócił się, szukając syna. – Wyłaź z tych krzaków i powiedz matce, że
Hergen nie zostanie na kolacji. Pilnie wezwano go do garnizonu, prawda?
Żołnierska buta Hergena postanowiła udawać, że jej nie ma.
– T... tak. Muszę już jechać.
– Tak właśnie myślałem. Trafisz sam do wyjścia, czy posłać z tobą służącego?
– Trafię.
– Doskonale. Idź już proszę, Imperium czeka.
Hergen odwrócił się sztywno, jak na defiladzie, i pomaszerował do wyjścia. Gdy tylko
zniknął za ścianą żywopłotu, Aerin odetchnął. Spojrzał ze zdumieniem na lewą dłoń,
zakrwawioną od grzbietu po czubki palców. Bolało. Wziął jeszcze raz głęboki oddech i znów
zaczął się trząść. Cholerny głupiec!
Spojrzał w bok.
– Erath! Jeszcze tu jesteś? Zmykaj do matki.
Chłopak zniknął.
– Yatech, dziękuję.
– Za co?
– Że go nie zabiłeś. Mimo wszystko należy do rodziny.
– Nie było potrzeby. Zresztą od początku wiedziałem, że będzie próbował mnie
sprowokować. Słyszałem, jak rozmawialiście, idąc tutaj.
– To dobry chłopak. Po prostu znalazł się w złym towarzystwie.
– Wiem, kapitan Reegfod, słyszałem. Nie zdziwiłbym się, gdyby to on maczał w tym
palce.
Aerin też już o tym pomyślał.
– Ale po co?
– Gdyby zdarł mi ekchaar, musiałbym zabić wszystkich, którzy ujrzeli moją twarz, lub
sam zginąć. Pewnie liczył na to, że mnie pokona i zyska sławę wybawcy rodziny od śmierci z
rąk szalonego mordercy, albo coś takiego.
– Raczej nie mógł liczyć na to, że cię zabije.
 – Tylko głupiec chwali się, że jest nie do zwyciężenia. Może by mu się udało, chociaż po
tym, co pokazał, wątpię.
Nagle Aerin poczuł, jakby dostał kijem w głowę. Zrobiło mu się zimno.
– A ja myślę, że ten jego dowódca, Reegfod, liczył przede wszystkim na to, że mu się nie
uda. Że zmusi cię do... – Reszta podejrzenia nie chciała mu przejść przez gardło. Yatech też
wyglądał na wstrząśniętego.
– Ten twój bratanek, on chyba nie jest aż tak głupi?
Kupiec milczał.
– Nie jest, prawda?
– To podrzutek. – Aerin z kamienną twarzą wpatrywał się ponad głową wojownika. –
Znaleziono go na stepie, a mój brat nie miał serca zostawić dziecka w jakiejś świątyni. Kiedy
podrósł, posłali go do wojska, bo tylko do tego się nadawał.
Issar skinął głową.
– Rozumiem. A co z kapitanem Reegfodem?
Aerin pozwolił sobie na paskudny uśmieszek.
– Generał nal-Jearsek jest mi winien przysługę. Za miesiąc Reegfod będzie liczył aherskie
łby w którymś z północnych fortów.
– To miłe. – Issar odwrócił się do wyjścia.
– Jeszcze jedno, Yatech.
Wojownik zatrzymał się.
– Tak?
– Gdyby... gdyby udało mu się zerwać ci zasłonę, to czy byłbyś... mógłbyś...
Yatech powoli odwrócił się w stronę mężczyzny. Potem nagłym ruchem zerwał zawój.
Pod pierwszą zasłoną znajdowała się druga.
– Człowiek przezorny żyje dłużej i dłużej cieszy się towarzystwem przyjaciół. –
Zewnętrzny zawój powędrował na swoje miejsce. – Mogę już iść? Chciałbym obejrzeć to
nowe siodło.
– Oczywiście. – Aerin otarł pot z czoła. – Kolację przyślemy ci jak zwykle do pokoju.
Dopiero gdy wojownik zniknął za drzwiami, kupiec uświadomił sobie, że nie uzyskał
odpowiedzi na najważniejsze pytanie. Czy człowiek, którego uważał niemal za drugiego syna,
poderżnąłby mu gardło?
Mówią, że Issar zawsze nosi w sercu prawo gór.

***
– Przez ciebie o mało nie zerwaliśmy kontaktów z rodziną. Wuj Verdon ledwo dał się
przeprosić.
– Przeprosić? A za co?
– Nie wiem, co mu Hergen naopowiadał, ale przez następny rok wuj udawał, że nas nie
zna. Nie pojechaliśmy na dwa winobrania.
– Żałujesz?
– Nie. – Przytuliła się mocniej. – I nie będę żałować nigdy w życiu.

***
Tego wieczoru wrócił do swojej komnaty później i bardziej zmęczony niż zwykle. To był
ciężki dzień. Na równinach kończyła się zima, to znaczy okres burz, deszczy i ulew, które
zmieniały zielone stepy w grząskie bagno. W ostatnim miesiącu kilkakrotnie padał tam nawet
śnieg, co w tych okolicach zdarzało się naprawdę rzadko. W taką pogodę koczownicy
przenosili swoje obozowiska w pobliże gór, na wyższe tereny. Ciężkie wozy czekały w
stajniach, aż rozmokły step stanie się znów przejezdny, i tylko z rzadka wyruszały z miasta do
miasta, przejeżdżając po utwardzonych imperialnych drogach. Interesy w tym okresie
załatwiano najczęściej przy pomocy banków i posłańców, kupowano i sprzedawano towar,
który nie opuszczał magazynów. Także bandyci na ogół znikali wtedy z widnokręgu, zimując
po wsiach i obozowiskach koczowników. Wojsko rzadko wychodziło ze stanic i garnizonów.
Ogólnie biorąc, była to najpaskudniejsza i zarazem najnudniejsza pora roku.
Nuda. W gruncie rzeczy nawet nie o to chodziło. Yatech nudził się, ale przede wszystkim
był zmęczony. Bogaci miejscy kupcy i arystokracja jeśli nie załatwiali interesów, to spędzali
czas na zabawach, przyjęciach, ucztach i bankietach, usiłując w ten sposób zabijać czas. Z
mizernym zresztą skutkiem. Często towarzyszył Aerinowi i jego rodzinie w tych przyjęciach,
zarówno proszonych, jak i tych, które wydawali u siebie.
Jak dziś.
Miał już od dawna wyrobiony pogląd na temat większości tych ludzi. Te bankiety, będące
orgiami próżności i pychy, były dla jego cierpliwości ciężką próbą. Z początku musiał znosić
zdumione, przestraszone, a czasem pełne otwartej niechęci spojrzenia. Niekiedy kryła się w
nich zaciekła nienawiść. Ignorował głupie zaczepki lub wręcz prostackie prowokacje ze
strony podchmielonych mężczyzn. Zazwyczaj kończyły się one w chwili, gdy proponował
najbardziej zadziornemu wyjście na zewnątrz.
A niekiedy nie.
Ale po trzech dość spektakularnych pojedynkach liczba zaczepek raptownie spadła.
No i była jeszcze trzecia reakcja, ze strony kobiet. Po początkowym przestrachu część z
nich, zwłaszcza znudzonych mężatek, usiłowała go uwieść. To akurat mu nie przeszkadzało,
chociaż Aerin zawsze uprzedzał go, zaloty których dam powinien zdecydowanie odrzucić. Ich
mężowie mieli zbyt wielkie wpływy, by narażać się na odwet. Najczęściej jednak zostawiał
mu wolną rękę.
Flirt przebiegał zawsze w ten sam sposób. Najpierw powolne podchody, najczęściej w
towarzystwie głupawo wyszczerzonej przyjaciółki. Potem, na ogół, niby przypadkowe
potrącenie go. Udany przestrach, gorące przeprosiny, pytanie o imię (chociaż był jedynym
Issaram na przyjęciu), kilka zwyczajowych uwag o jego obowiązkach. Czy to prawda, że
zabił dwudziestu bandytów gołymi rękami? Czy pokonał dziesięciostopowego demona? Ile
ludzi już zabił? I tak dalej. Chyba wszystkie uważały, że dzieli swój czas między walkę i
ostrzenie broni.
Potem następowało przejście do nieco bardziej frywolnych pytań. Czy Issarowie nigdy
nie zdejmują zawoju? Nawet w nocy? Czy to prawda, że jego miecz jest dłuższy niż
meekhańskie? (tu zazwyczaj następował kokieteryjny chichot). Czy nie uważa, że jest tu
bardzo duszno? Czy mógłby ją oprowadzić po ogrodzie? Czułaby się bezpieczniej...
W tym momencie przyjaciółka dyskretnie się oddalała, a on miał już zajęcie na całą noc.
Średnio co trzecia kochanka usiłowała namówić go, żeby zabił jej męża, ojca, bogatego
stryja, kłopotliwego „przyjaciela”. Reszta chciała po prostu pochwalić się egzotyczną
przygodą.
Z tego powodu musiał stoczyć jeszcze kilka pojedynków.
Lecz dzisiejsze przyjęcie było pod tym względem wyjątkowo nieudane. Stał się obiektem
ataku ze strony żony jednego z arystokratów, baronowej Jakiejśtam. Ta czterdziestoparoletnia
niewiasta o dość sporej tuszy była najwyraźniej święcie przekonana, że gruba warstwa
makijażu i drogich kosmetyków uczyni z niej ponętną dwudziestolatkę. Po trwającym pół
nocy szturmie Yatech był gotów zamordować ją gołymi rękami. Aerin zaś najwyraźniej
świetnie się bawił, obserwując jego zmagania.
Wszedł do swojego pokoju, zamknął drzwi. Jednym ruchem ściągnął chaffdę i rzucił ją w
kąt. Podchodząc do okna, rozpiął krzyżujące się na piersi pasy i starannie odłożył broń.
Zerknął na zewnątrz, jego pokój znajdował się na piętrze, a okno wychodziło na najbardziej
zarośnięty zakątek ogrodu. Niemal mógł dotknąć gałęzi starego, powykręcanego dębu,
będącego ozdobą tego miejsca.
Zamknął okiennice i odwrócił się, szukając po omacku lichtarza. Psiakrew, powinien
zapalić świecę od lampy w kuchni.
Szelest. Zza kotary oddzielającej część pokoju. Płynnym ruchem przemknął do łóżka i
sięgnął po odłożoną broń, przesadził mebel, wyciągając oba miecze. Złowrogi dźwięk
spłoszył intruza, kotara odchyliła się i wyskoczyła zza niej drobna postać.
– Yatech, to ja...
Wpadli na siebie w połowie drogi, ledwo zdążył skręcić miecz.
– Auu!
Puścił broń, upadli na łóżko i po trwającym sekundę balansowaniu na krawędzi rąbnęli o
podłogę.
– Auć!
Schwycił dziewczynę za ramiona, potrząsnął.
– Isanell! Co ty tu robisz?! Przecież mogłem cię... Mogłem ci...
Przypomniał sobie jej pierwszy okrzyk.
 – Nic ci nie jest? Zraniłem cię? – Potrząsnął nią jeszcze mocniej.
– Nnnie... Ale zaraz odleci mi głowa.
– Przepraszam... – Podniósł się. – Co ty tu właściwie robisz? Czy ojciec wie...
Przerwał, uderzony niedorzecznością pytania.
– Ależ tak. Powiedziałam mu, że w środku nocy przyjdę prawie naga do twojego pokoju.
Nawet się ucieszył.
Prawie naga?
– I co? Mam tu siedzieć do samego rana?
Pomógł jej wstać. Rzeczywiście, miała na sobie tylko króciutką koszulkę. I coś jeszcze,
na twarzy.
– Przezorna jesteś.
– To normalne w mojej rodzinie. Pocałujesz mnie wreszcie?
Mimo że czegoś takiego się spodziewał, zatkało go.
– Jesteś też odważna – wychrypiał.
– Mam dość zalotów ospowatych maminsynków. Nie chcę też dłużej patrzeć, jak próbuje
cię uwieść jakaś gruba krowa.
– I tak nie miała szans.
– Matka mówiła mi, że mężczyznom nie można ufać...
– Twoja matka to mądra kobieta, ale nie zawsze ma rację.
Przez chwilę milczeli. Wreszcie zdjął oba zawoje.
– Chcesz dotknąć mojej twarzy?
– Tak – szepnęła. – Bardzo.
Poprowadził jej dłoń.
– Mmm... masz cienkie brwi, głęboko osadzone oczy. Jakiego koloru?
– Szare. – Przyjemnie było czuć jej palce na skórze.
– Ooo, a co się stało z twoim nosem?
– Był złamany, trzy razy.
– Trzy razy?
– Mam brata, siostrę i zgraję kuzynów. Wszystkich starszych. Musiałem staczać ciężkie
walki o dopchanie się do wspólnej miski.
– Żartujesz sobie.
– Ależ skąd. Życie w górach jest ciężkie.
– Akurat. To pewnie dlatego wszyscy tam wracacie.
– Po prostu przyzwyczajenie.
– Aha. A to co?
– Blizna po karchońskim jataganie. Stara sprawa.
– Ile miałeś wtedy lat?
– Trzynaście.
 – A ten wojownik?
– Koło trzydziestki. I uprzedzając następne pytanie, tak, zabiłem go.
Jej palce zamarły. Potem cofnęła dłoń.
– Pocałuj mnie – poprosiła.
Smakowała migdałami i ciastem orzechowym.
Przewrócili się na łóżko.
– Kocham cię – wyszeptała. – Od chwili, gdy zeskoczyłeś z wozu ojca.
Milczał. Nie wiedział, czy może złożyć podobną deklarację. Nie wiedział, jak to zrobić.
– Będziesz dla mnie dobry? – zapytała miękko.
– Tak – obiecał. – Będę.

***
– To było pół roku temu.
– Co?
– Nie pamiętasz?
Uśmiechnął się w mrok.
– Nasz pierwszy raz.
– Więc jednak pamiętasz – wyszeptała mu wprost do ucha. – Wtedy też była pełnia.
– Wiem, kończyła się zima.
– Tak.
Ześlizgnęła się z niego i podeszła do okna.
– Powiedz mi... – Stała tyłem do łóżka, naga, piękna. – Powiedz mi proszę, jak bardzo
mnie kochasz?
– Już mówiłem...
– Nieprawda, wymigałeś się od odpowiedzi – jej głos drżał. – I znów się wymigujesz.
Usiadł. Żarty się skończyły.
– Bardziej niż życie, seyqui allafan. Bardziej niż śmierć, bardziej niż pierwszy i ostatni
oddech. Jesteś najcenniejszą rzeczą, jaką znalazłem na równinach, najlepszą, jaka przytrafiła
mi się w życiu. Oddałbym za ciebie oba moje miecze.
Nie pochodziła z gór, nie znała smaku pustyni ani praw jego ludu, ale potrafiła docenić to,
co powiedział.
– Czy... – odchrząknęła. – Czy to prawda, że możecie sprowadzać sobie żony spoza
Issarów?
Och, Wielka i Miłosierna Pani, czy to, co nieuniknione, zawsze musi przychodzić w ten
sposób? Bez ostrzeżenia, bez dania cienia szansy?
Milczał. Ona też.
Cisza zaczęła się wydłużać w nieskończoność.
– Tak, to się czasem zdarza.
 Nie chciał tego powiedzieć. Nie powinien tego mówić.
– Mimo waszych praw?
– Nasze prawa zezwalają na to. Rzadko, bo warunki są trudne, ale zdarza się, że kobieta
spoza Issaram wchodzi do plemienia.
Przemknęła mu przed oczami twarz starej kobiety.
– Jakie to warunki?
Znowu nie wiedział, co odpowiedzieć.
– Proszę... – szepnęła.
Zamknął oczy, czując suchość w ustach.
– Trudne, okrutne, twarde. Pierwsze prawo Harudiego nie może zostać złamane. A góry
nie są dla delikatnych panienek.
– Nie jestem delikatną panienką! Jestem z rodu ker-Noel.
– Wiem. To dobry ród.

***
Stara kobieta w czarnej szacie siedzi na kamiennej podłodze i monotonnym ruchem
obraca żarna. Robi to przez okrągły rok, wiele godzin dziennie. Jej mężczyzna zginął kilka lat
wcześniej, jej dzieci zostały oddane na wychowanie rodzinie męża. Kręcąc wielkim
kamiennym kołem, kobieta śpiewa w dziwnym, nieznanym języku.
Jako mały chłopiec często przychodził ją podglądać. Dzieciaki mówiły na nią ogalewa –
mroczna baba, śmiały się i dokuczały. Od ciotki dowiedział się tylko, że ta kobieta to żona jej
brata. Została przyjęta do rodu przez jego krew i nasienie, ich dzieci były już Issaram. Ona
nie. Nie zostaje Issaram nikt, kto nie urodził się w górach. A pierwsze prawo ma tylko jeden
wyjątek.
Kiedy młody wojownik przyprowadził ją do rodzinnej afraagry, przez wiele dni składał
błagalne ofiary. W tym czasie jego wybranka przebywała w odosobnieniu, a kobiety, które się
nią zajmowały, przygotowywały ją do życia wśród Issaram. Potem, gdy starszyzna uznała, że
ich zamiary są poważne, zaprowadzono ich do specjalnej jaskini, gdzie po raz pierwszy
ujrzała jego twarz. Przez trzy dni i trzy noce każdy mógł tam przychodzić, aby mogła poznać
i jego oblicze. Kobiety przynosiły dzieci, mężczyźni przyprowadzali wyrostków. Ciotka
twierdziła, że prawie cała osada ją odwiedziła.
Czwartego dnia podano jej do wypicia wywar, po którym zapadła w sen. Gdy spała,
Wiedzący natarł jej oczy pewną maścią. Kiedy je ponownie otworzyła, źrenice miała zakryte
bielmem.
Jedyny wyjątek w prawie Harudiego, okrutny, twardy, bezlitosny.
Kobieta z równin mieszkała w ich siedzibie rodowej przez sześć lat. W tym czasie
urodziła dwóch synów i dwie córki. Jedno dziecko zmarło. Po sześciu latach jej mąż zginął w
potyczce z sąsiednim plemieniem.
 Nikt nie chciał wziąć za żonę ślepej kobiety. Ale przez krew i nasienie należała do rodu,
mogła się nazywać og’Issaram. Więc posadzono ją przy żarnach.
Miał siedem lat, gdy po raz pierwszy ją zobaczył.
Osiem, gdy dowiedział się, kim jest. Dziesięć, gdy pobił się ze swoimi dwoma starszymi
kuzynami za to, że rzucali w nią kamykami. Jedenaście, gdy zaczęła go uczyć języka równin.
Czternaście, gdy zmarła.
Ślepa kobieta przy żarnach.
Jego matka.

***
Jak miał to opowiedzieć tej dziewczynie, będącej tak naprawdę nieodrodną córką
zielonych łąk, deszczy, potoków i stepowego wiatru? Jakimi słowami opowiedzieć historię
kobiety z równin, która z miłości do zamaskowanego wojownika zdecydowała się spędzić
resztę życia w mroku? I która przez trzynaście lat kręciła bez końca żarnami? Ułożyli ją w
grobie w takiej pozycji, jak zmarła, pochyloną, z podkurczonymi nogami. Nikt nie potrafił
rozprostować jej kończyn.
Usłyszał szczęknięcie zasuwy i do pokoju wtargnęło światło księżyca.
– Ktoś może cię zobaczyć.
– Po drugiej stronie nie ma okien. Zresztą dąb wszystko zasłania.
Obróciła się do niego. Parapet znajdował się dość nisko i obserwator z zewnątrz miałby
teraz przed sobą arcyciekawy widok.
– Powiedz mi, czy nigdy nie zdarzyło się, żeby jakiś Issar, nooo... nie wrócił, złamał
prawo i uciekł od swojego losu, przeznaczenia? Przecież wam wszystkim – dodała szybko,
czując, że zamierza jej przerwać – wszystkim pisana jest śmierć. Od dzieciństwa uczycie się
walczyć i zabijać, gardzić strachem, bólem, śmiercią. I umieracie tam, w górach i na pustyni,
w tej przeklętej przez bogów i ludzi krainie, lub tu, w Imperium, za garść miedziaków
wynajmując swoje miecze obcym.
– Jestem Issaram, a te góry w starym, bardzo starym języku nazywają się ok’Issaa’arak-
maem. Wiesz, co to znaczy?
– Nie.
– Ostatnie Miejsce Oczekiwania. To miejsce zostało nam dane przez bogów, jako kara za
grzechy, ale też jako obietnica, że dostąpimy kiedyś odkupienia.
– Kara? Obietnica? Co takiego zrobiliście, że cały naród musi odbywać taką pokutę?
– Zdradziliśmy. Dwukrotnie. W wielkiej, starej wojnie, którą bogowie toczyli kiedyś na
świecie, stanęliśmy po złej stronie. A potem część plemion opowiedziała się przeciw
dotychczasowym władcom. Tylko ci buntownicy przeżyli. Ale to za mało, by odkupić
wszystkie winy.
– Mówisz o Wojnie Bogów? O Szeyrenie, Eyfrze i Kaorrin? To bajki i legendy dla dzieci.
Nawet kapłani...
– Jacy kapłani? – przerwał jej szorstko. – Wasi? Meekhańscy? Przybyliście na te ziemie
gdzieś ze wschodu niecałe półtora tysiąca lat temu. Bandy koczowników ledwo umiejących
obrabiać żelazo. Wycięliście lub podbiliście miejscowe plemiona i stworzyliście wreszcie to
swoje Imperium. Mój ród liczy ponad dwieście pokoleń, a jego początki sięgają czasów
sprzed Wielkiej Wojny. Trzy i pół tysiąca lat tradycji. Mamy historie, które dla was są
legendami, i legendy, od których postradalibyście zmysły. Więc nie mów mi o bajkach,
dziewczyno, bo nazywasz tak moje życie i życie wszystkich moich przodków.
Milczała, zdumiona tym wybuchem. Ciągle nie rozumiała tak wielu rzeczy.
Nagle na jej wargach zatańczył uśmieszek.
– Znowu to zrobiłeś.
– Co?
– Skierowałeś rozmowę na inny temat, nie odpowiedziałeś na pytanie. Jakie są te twarde,
okrutne warunki? Co trzeba zrobić, by żyć wśród was i nie naruszyć waszych praw?
Postąpiła krok do przodu.
– Przed czym próbujesz mnie chronić? – szepnęła.
Spojrzał jej prosto w twarz, w czarną opaskę, którą przesłaniała oczy. Potem opowiedział
o prawie, starej kobiecie i żarnach.
Miała rację, nie była delikatną panienką, była twarda i uparta. Ale zanim skończył,
zaczęła się trząść. Kropelki potu upstrzyły jej górną wargę, zlizała je szybko, jakby bojąc się,
że spłyną po twarzy i naznaczą podłogę śladami strachu.
– To... to okropne – wyjąkała. – Czy wiesz chociaż, jak się nazywała?
– Entoel-lea-Akos.
– Ładnie.
– Tak, ładnie. Teraz już wiesz.
– Wiem.
Powinien był to przewidzieć, powinien być szybszy, zerwać się, złapać ją za ręce,
powstrzymać.
Zaskoczyła go. Nie zdążył.
Uniosła dłonie do twarzy, jednym ruchem zerwała opaskę. Wyhamował pół kroku przed
nią. Było już za późno na cokolwiek.
– Pójdę za tobą w góry, Yatech. Chcę z tobą mieszkać, żyć i rodzić ci dzieci.
Mówiła cichym, spokojnym głosem, patrząc mu prosto w oczy.
– Przecież wiesz, jaka jest cena.
– Wiem. Ale to będzie później, nie dziś, nie jutro. Kiedyś.
Stanęła na palcach, złapała go za podbródek i zaczęła uważnie się przyglądać.
– Uch, twój nos rzeczywiście wygląda na wielokrotnie złamany. A ta blizna jest
paskudna, kto zszywał ranę?
 – Mój kuzyn.
– Ten, z którym biłeś się o jedzenie? To wszystko wyjaśnia. Twoje oczy są bardziej
piwne niż szare.
– Czy to takie ważne?
– Oczywiście. I twoje włosy, ktoś powinien zrobić z nimi porządek. A na dodatek...
Zdradziły ją oczy, nagle zamgliły się, zwilgotniały, mrugnęła kilkakrotnie, ale to nie
pomogło. Spod przymkniętych powiek wymknęła się jedna łza, potem druga. Wtedy głos
także odmówił jej posłuszeństwa.
– Dlaczego... dlaczego to wszystko jest takie trudne – wyszeptała. – Dlaczego nie możesz
być zwykłym mężczyzną, kupcem, żołnierzem, choćby parobkiem?
Nie znał odpowiedzi. Kolejny raz.
– Człowiek nie decyduje sam o swoim losie.
– Och, przestań, proszę. Nie chcę teraz mówić o przeznaczeniu.
Pociągnęła go w stronę łóżka.
– Pamiętasz, co powiedziałeś, gdy przyszłam do ciebie pierwszy raz?
– Tak. Że będę dla ciebie dobry.
– Więdz bądź dla mnie dobry. I kochaj mnie. Kochaj mnie dobrze, Yatech. Jak nigdy
dotąd.

***
Wymykał się w noc jak bandyta, złodziej, szczur. Uciekał z domu ludzi, którzy przez
ostatnie trzy lata byli jego rodziną, karmili go, ubierali, okazywali przyjaźń, szacunek i
miłość.
Issaram nie powinien przyjmować żadnej z tych rzeczy od obcych.
Założył te same szaty, w których tu kiedyś przybył, starą, burą chaffdę, czarny ekchaar,
znoszone sandały. Nie miał prawa zabierać stąd nic, czego nie przyniósł. I tak skradł zbyt
wiele.
Wsunął miecze do pochew, sztylety powędrowały na swoje miejsce, po jednym przy
każdej kostce, jeden przy lewym przedramieniu. Ostatniego nie wziął.
Sprawdził jeszcze raz drzwi. Zamknięte. Podszedł do okna, wyjrzał, do drzewa było tylko
kilka stóp.
Gdy już znajdzie się na zewnątrz, nie będzie miał problemu z opuszczeniem rezydencji.
Zerknął jeszcze raz na łóżko.
– Mówiłem ci, seyqui allafan, że kocham cię nad życie – szepnął. – Nie mogę cię zabrać
w góry. Nie mogę cię skazać na lata mroku i kamienne koło.
Spojrzał w blade oblicze księżyca.
– Widziałaś moją twarz, Isanell. Nie mogłem... nie mogłem...
Issaram zawsze nosi w sercu prawo gór.
 Poczuł łzę na policzku. Po raz pierwszy od czasu, gdy dowiedział się, kim jest ślepa
kobieta.
– Wybacz... – Pomyślał o ludziach, z którymi spędził tyle czasu. – Wybaczcie mi
wszyscy.
Leżąca na łóżku dziewczyna nie odpowiedziała. Nie mogła. Pośrodku piersi sterczała jej
rękojeść issarskiego sztyletu.
Wojownik spojrzał na nią po raz ostatni.
– Żegnaj.
Ze zręcznością skalnego kota skoczył na najbliższą gałąź.
Zanim rano podniesiono w domu lament, był już daleko.
 Gdybym miała brata

Mężczyzna wyszedł z głębokiego cienia wprost na rozpalone słońcem pustkowie. Przed

chwilą opuścił przedsionek afraagry, długi, wąski kanion, prowadzący do głębokiej kotliny
pełnej okrągłych domostw, gdzie słońce zaglądało zaledwie na godzinę czy dwie dziennie.
Tam było w miarę chłodno. Tu żar spadł na niego niczym słoneczny młot dzierżony przez
jakiegoś mściwego boga. Nie było się gdzie ukryć. U podnóża tych gór zaczynała się pustynia
Travahen, zwana też Issarskim Przekleństwem, miejsce gdzie – jak powiadano – nawet
demony ognia szukają cienia. Parszywa okolica.
Przybysz kilka chwil stał nieruchomo, jakby nieznośny gorąc nie robił na nim żadnego
wrażenia. Nie był Issarem, nie zasłaniał twarzy i nosił się jak mieszkaniec północnych
równin, ciemna koszula i kubrak z zielonego lnu, spodnie koloru piasku, skórzane buty. Przy
pasie miał prosty miecz. Zdecydowanie nie pasował do tego miejsca.
Powoli powiódł wokół wzrokiem. Było właśnie południe, najgorętsza pora dnia.
Zaścielające okolicę kamienie i głazy praktycznie nie rzucały cienia. Żar lał się z nieba,
odbijał od kamiennej równiny, wciskał z każdym oddechem do nosa i ust. Wysuszał
śluzówkę, budził pragnienie, niósł zapowiedź powolnej i bolesnej śmierci. Rozgrzane
powietrze ozdabiało horyzont mirażami.
Mężczyzna odwrócił się w stronę ciemnej szczeliny w zboczu góry. Pokrytą
szpakowatym zarostem twarz wykrzywił mu trudny do zinterpretowania grymas. Na moment
znikł w cieniu, by po chwili ukazać się z powrotem, ciągnąc za uzdę osiodłanego konia.
Wierzchowiec szedł niechętnie, parskając i potrząsając grzywą. Najwyraźniej uważał, że
jeden z nich musi zachować rozsądek. Jego właściciel nie zwracał uwagi na zachowanie
zwierzęcia. Dopiął popręg, sprawdził ekwipunek, wsunął nogę w strzemię.
– Więc to prawda, co o was mówią – usłyszał zza pleców kobiecy głos. – Uważacie, że
cały świat powinien się wam podporządkować, nagiąć do waszej woli, skamleć u stóp niczym
kopnięty szczeniak.
Odwrócił się błyskawicznie, z mieczem na wpół wyciągniętym z pochwy.
– Wyruszenie teraz do oazy to śmierć – kontynuowała kobieta. – Nieładna, w gorączce,
śmiertelnych potach i majakach. Nie wiem tylko, dlaczego chcesz skazać na nią także konia.
 Mężczyzna nie miał pojęcia, jak udało się jej podejść do niego tak blisko. Gdyby chciała
jego głowy... dwa talhery, krótkie szable o podwójnej krzywiźnie ostrza, wisiały niedbale
przy jej pasie, niosąc zapowiedź paskudnej śmierci każdemu, kto naraziłby się czymś ich
właścicielce. Wiedział, że w górach nie każda kobieta miała prawo nosić taką broń. Uzbrajały
się tak tylko te, które na równi z mężczyznami stawały w bitwie. Pochwy obu szabel były
białe.
Stała trzy kroki od niego. Jeśli chciałaby go zabić...
Jak na kobietę była wysoka, a choć sięgająca ziemi szata koloru otaczających ich skał
okrywała ją od ramion po stopy, mógł stwierdzić, że jest szczupła i najpewniej śmiertelnie
zwinna. Oczywiście twarz miała zakrytą. Głos zdradzał kobietę najwyżej
dwudziestopięcioletnią. Bardzo młodą jak na talhery w białych pochwach.
Milczał.
– To mój koń i moja droga – wychrypiał wreszcie. – I jeśli taka będzie wola Matki, także
moja śmierć.
Pokręciła łagodnie głową.
– Do twojej śmierci nic nie mam. Żal mi konia.
Puścił rękojeść miecza.
– Nic ci do tego, nieznajoma. Idź swoją drogą.
W tym miejscu, tuż przy siedzibie plemienia, to były najwłaściwsze słowa, jakie mógł
skierować do issarskiej kobiety. Czuł, jak mu się przygląda. W takim słońcu gęsty zawój, za
którym ukryła twarz, na pewno dawał jej przewagę. On musiał nieustannie mrużyć oczy.
– Czy tak samo traktujesz wszystkich w swoim rodzie? – zapytała wreszcie. – Naginasz
do własnych zachcianek, ryzykujesz ich życiem, zmuszasz, aby szli za tobą wbrew woli?
– Gdybym tak robił, moja córka jeszcze by żyła. Wydałbym ją za mąż już dwa lata temu.
Nie zostałaby zgwałcona i zamordowana przez twojego współplemieńca.
Nawet nie drgnęła.
– Te słowa są ciebie niegodne, kupcze. Hańbisz nimi imię swojej córki. I imię
nieznajomego, który ją zabił.
– To nie był nieznajomy. – Zrobił krok w jej stronę. – To Yatech d’Kllean, przeklęły
przez wszystkich bogów gwałciciel i morderca, członek twojego przeklętego plemienia.
Nie cofnęła się, przechyliła tylko nieznacznie głowę w bok, jakby chciała mu się lepiej
przyjrzeć.
– Ostatni mężczyzna o tym imieniu urodził się w mojej afraagrze ponad sto lat temu.
Zginął młodo. Kimkolwiek był zabójca twojej córki, nie pochodził stąd – powiedziała cicho.
Doskoczył do niej, złapał za ramiona i potrząsnął.
– To samo mówili twoi starsi, kobieto – warknął. – Tę samą śpiewkę słyszałem dziś od
samego rana, nie znamy go, nigdy o takim nie słyszeliśmy, nie wiemy, kim był! Jakbym
niemal cztery lata temu sam nie zabrał go stąd do domu!
 Oparła dłonie o rękojeści szabel.
– Jeśli się nie cofniesz, stracisz ręce, nieznajomy – jej głos był zimny i opanowany. –
Dzięki temu nie umrzesz od upału, ale ja będę musiała tu posprzątać. Oszczędź mi tego,
proszę.
Tylko issarska kobieta mogła się tak odezwać do obcego mężczyzny. Oszczędź mi trudu
związanego ze sprzątaniem po twoim trupie.
Puścił ją, znów spokojny, zrobił krok w tył, musnął ręką pochwę miecza z taką miną,
jakby coś rozważał. Pokręciła głową, nie puszczając broni.
– Śmierć to dobre rozwiązanie, zwłaszcza dla duszy zamkniętej w bólu. Walka to dobre
rozwiązanie, dla serca wypełnionego nienawiścią. Jednak taka dusza i takie serce nigdy nie
poznają nawet części prawdy. Zginą w niewiedzy.
– Mówisz jak poetka.
– Tym także jestem dla mojego rodu.
Odwrócił się i ruszył w stronę konia.
– Kimkolwiek jesteś, kłamiesz, kobieto. Pustynia jest uczciwsza niż całe twoje plemię.
Zaryzykuję z nią.
Wskoczył na siodło z wprawą osoby spędzającej na koniu długie godziny. Pochylił się i
pogłaskał wierzchowca po szyi.
– Moja matka urodziła tylko jednego syna – usłyszał zza pleców. – Gdyby miała
kolejnego, na pewno nadałaby mu imię Yatech. Zawsze jej się podobało.
Nie zareagował, zajęty uspokajaniem konia, który znów zaczął nerwowo parskać.
– Gdybym miała jeszcze jednego brata – kontynuowała – byłby szczupły i silny, miałby
ciemne włosy po swoim ojcu i piwne oczy po matce. Rósłby, wyróżniając się wśród innych
niedorostków odwagą i brawurą, i płacąc za to czasami wielką cenę.
Nadal traktował ją jak powietrze.
– Gdybym miała brata – mówiła dalej – być może w wieku siedemnastu lat pojechałby
jak wielu innych młodych Issaram za góry, na północne równiny, gdzie całkiem niedawno
wyrosło kolejne imperium, roszczące sobie pretensje do dominacji nad całym kontynentem.
Być może przyjąłby ofertę służby u jednego z tamtejszych kupców, być może zostałby tam
całe trzy lata, o wiele za długo jak na tak młodego wojownika. Być może kupiec ten nie
chciałby odprawić go, choć nie wiem z jakiego powodu, tylko regularnie przysyłałby do
plemienia zapłatę za kolejne lata służby.
Wreszcie zrozumiał. Wyprostował się w siodle, jakby dźgnęła go nożem w krzyż.
Zawrócił konia.
– Co powiedziałaś?
Najechał na nią, nie cofnęła się, choć pierś zwierzęcia omal jej nie przewróciła.
Uniosła głowę.
– Być może ten mój brat, który nigdy się nie narodził, zakochałby się w córce kupca,
zakochał głupio i nierozważnie, bo Issaram nie powinien oddawać serca kobiecie z równin, i
kiedy ujrzała jego twarz, zabiłby ją, kierowany strachem, poczuciem winy i miłością.
– Miłością? Miłością?! – Aerin pochylił się w siodle. – Wy nie wiecie, co to miłość, nie
wiecie, co to przyjaźń i lojalność. Gdyby Yatech wiedział, co to miłość, wyprułby sobie flaki
własnym mieczem.
– Nie wiem, o kim mówisz, Aerinie-ker-Noel. Nigdy o nikim takim nie słyszałam. Ale ty,
który handlujesz z moim plemieniem od dziesięciu lat, powinieneś wiedzieć, że żaden
Issaram nie może zginąć z własnej ręki. Takie jest prawo. Jedyny sposób, w jaki możemy
oddać duszę plemieniu, to przestać przyjmować wodę i pokarm, ale wtedy odchodzi się przez
kilka dni. Gdy ktoś zobaczy twoją twarz, masz czas tylko do świtu.
– Mógł przyjść do mnie. Z przyjemnością wyświadczyłbym mu tę przysługę.
Czuł, jak na niego patrzy, mimo ekchaaru zasłaniającego jej twarz czuł spojrzenie
wwiercające mu się w źrenice.
– To dziwne – stwierdziła. – Gdybym miała brata, to po powrocie z równin mógłby
powiedzieć to samo. Mógłby powtarzać: „Powinienem zejść na dół i dać się zabić”. A ja
powtarzałabym mu, że gdyby wszyscy zawsze robili to, co należy, ten świat byłby najlepszym
z miejsc w wielkiej przestrzeni Wszechrzeczy.
Odwróciła się i ruszyła w głąb cienistego kanionu.
– Jest za gorąco, aby stać na słońcu i opowiadać sobie o ludziach, którzy nigdy się nie
urodzili. Jeśli chcesz, jedź po swoją śmierć. Nie obchodzi mnie to.
Niemal wbrew woli zawrócił konia i podążył za nią. Nawet się nie obejrzała.

***
U wejścia do wąwozu wykuto w skale kilka pomieszczeń wielkości chłopskiej chaty.
Aerin wielokrotnie przybywał z północy handlować z plemieniem d’yahirrów, wiedział więc,
że pomieszczenia służyły głównie przyjezdnym, płacącym złotem za znakomitą broń, na którą
popyt był w całym Imperium i daleko poza nim. Proste i zakrzywione miecze, szable,
sztylety, włócznie i oszczepy. Najlepsze issarskie miecze osiągały cenę równą swojej wagi w
złocie. Ci, którzy potrafili zdobyć zaufanie pustynnych plemion, w szybkim tempie mogli
zbić olbrzymi majątek.
Kobieta weszła do największego pomieszczenia. Nieraz siedział tam przed kilkoma
zamaskowanymi starcami i zawzięcie targował się o każdą sztukę broni, popijając napar z
gorzkich ziół, który tak cenili jego gospodarze.
Zawahał się, po czym wszedł za nią. W środku było ciemno i chłodno.
– Myślałam, że pojedziesz po swoją śmierć, nieznajomy. Stała pośrodku, niedbale oparta
o drewnianą ławę. Światło małego kaganka rzucało na ścianę rozchybotane cienie.
– Nie igraj ze mną, kobieto. Gdzie on jest?
– Kto?
 – Yatech, morderca mojej córki.
– Nie wiem, o kim mówisz, kupcze. Od stu lat nie było tu nikogo o tym imieniu.
Skoczył naprzód. Później gotów był przysiąc na życie całej swojej rodziny, że nie
zauważył jej ruchu, po prostu syknęła wydobywana z pochwy szabla i nagle musiał zatrzymać
się w pół kroku, czując ostrze łagodnie opierające się tuż powyżej jego mostka. Miała ugięte
ramię. Gdyby je wyprostowała, mógłby oddychać bez pośrednictwa nosa i ust.
– Na zewnątrz byliśmy mniej więcej równi, Aerinie-ker-Noel – wyszeptała. – Tam
mogłeś mnie dotknąć. Tu jest afraagra. Tu dotknąć mnie może tylko jeden z Issaram.
Oczywiście jeżeli mu na to pozwolę. Jeśli ty to zrobisz, będę musiała spróbować cię zabić.
Słowo „spróbować” powiedziała w taki sposób, że wiedział, iż się uśmiecha.
– Nic o nas nie wiesz, prawda? Handlujesz z nami od wielu lat, tak jak handlował twój
ojciec, poznałeś trochę język, trochę obyczaje. Myślisz, nie, ty wiesz, że masz przed sobą
bandę dzikusów, żyjących na pustyni, hołdujących dziwacznym przesądom, mordujących
każdego, kto ma nieszczęście ujrzeć twarz któregoś z nich. Jesteś przekonany, że nie umiemy
czytać i pisać, że się nie myjemy, że jemy brudnymi rękami ze wspólnej miski i spędzamy
czas na wymyślaniu coraz to nowych powodów do mordowania się nawzajem. – Nie opuściła
broni, czuł kroplę krwi powoli spływającą mu po piersi. – Wasze meekhańskie miasta, mosty,
akwedukty i tysiące mil kamiennych dróg są dla ciebie wyznacznikiem człowieczeństwa.
Uczelnie i akademie, teatry, szkoły, manufaktury, młyny wodne, kurierzy pocztowi, magia w
służbie Imperium, armia strzegąca granic. Oto czym dla ciebie jest prawdziwa cywilizacja.
Nawet teraz, stojąc z szablą dzikuski przy gardle, nie potrafisz zdobyć się na nic więcej niż
robienie zdziwionej miny, że ta dzikuska zna tyle trudnych słów i mówi twoim językiem
prawie bez akcentu.
Jednym płynnym ruchem schowała broń do pochwy. Cofnął się powoli, trzymając ręce z
dala od rękojeści miecza.
– Powiedz mi, kupcze z zielonych równin, dlaczego tak naprawdę pragnąłeś mieć za
strażnika wojownika z ludu Issaram?
– C... co?
Zbiła go z tropu, odebrała inicjatywę i nie zamierzała jej oddać.
– Dlaczego właśnie Issaram? Na północy nienawidzą nas i boją się. Zwłaszcza we
wschodnim Ayrepr, gdzie plemiona d’ryss i k’leark przelały tyle krwi.
Nie wiedział, co odpowiedzieć. Tak naprawdę nigdy się nad tym nie zastanawiał. Kiedy
starszy rodu zaproponował mu usługi Yatecha, nie wahał się długo. Issarscy strażnicy słynęli
z waleczności, lojalności i umiejętności bitewnych. Podnosili też prestiż swoich
pracodawców. Niejedne negocjacje poszły mu lepiej, bo za plecami miał zamaskowanego
wojownika, który potrafił godzinami trwać w tej samej pozycji, jakby był kamienną figurą.
Jego cicha, milcząca obecność oddziaływała na większość ludzi jak widok leżącej na skale
ziemnej żmii, pozornie nieruchomej i ospałej, ale w każdej chwili gotowej do
śmiercionośnego ataku. Denerwowała ich i wyprowadzała z równowagi. A dobrze się targuje,
gdy przeciwnik nie może się skupić i co chwilę zerka za twoje plecy. Zazwyczaj po
zakończeniu rozmów widział w ich oczach szacunek i poważanie. Ktoś, kto nie boi się
trzymać w domu zamaskowanego demona, zabójcę, mordującego bez wahania i litości, musi
być człowiekiem odważnym i zdecydowanym. To zaszczyt handlować z kimś takim, mówiły
ich spojrzenia.
Nie wiedział tylko, jak ma to powiedzieć tej dziwnej kobiecie. Nie, nie chciał jej tego
mówić. Już dawno wyrzucił z pamięci wszystkie dobre wspomnienia związane z tym
przeklętym mordercą. Milczał.
– Lód w żyłach, serce z ognia.
– Co?
– Lód w żyłach, serce z ognia – powtórzyła. – Tak mówicie na ludzi, którzy nigdy nie
tracą kontroli, są przy tym odważni, szczerzy i szlachetni. Takich ludzi otacza szacunek i
poważanie. Inni bez zastanowienia idą za nimi, do pracy czy do bitwy. Taka opinia ułatwia
życie. Taki człowiek mógłby zapewne trzymać w domu oswojonego wilka, lwa albo...
wojownika Issaram.
Tu go miała. Odkąd zatrudnił młodego górala, jego pozycja wyraźnie wzrosła. Dla
zubożałego szlachcica, którego rodzina musiała zająć się handlem, była to pokusa nie do
odparcia. Jego dziad i ojciec zgromadzili spory majątek, on sam potroił go w ciągu
dwudziestu lat ciężkiej pracy. Na pograniczu Imperium takie fortuny wyrastały
błyskawicznie. Już dziesięć lat temu miał kilka posiadłości, rozległe pastwiska, własne
warsztaty płatnerskie, młyny, wiatraki, przędzalnie i farbiarnie. Ożenił się z miłości, jednak
pokrewieństwo Ellandy z księżną kaa-Rodrahe było jej dodatkowym atutem.
I mimo wszystko ciągle znajdował się na uboczu. Lokalna arystokracja co prawda
zapraszała go na bale i przyjęcia, ale zawsze w charakterze towarzysza żony. Nawet
zaproszenia formułowano w ten sposób: „Pani Ellanda-kaa-Rodrahe-ker-Noel z małżonkiem”.
Umieszczenie jego nazwiska po nazwisku rodowym Ellandy było niezbyt subtelną obelgą,
przypomnieniem, że w lepsze towarzystwo wszedł tylnymi drzwiami. Dopiero gdy na
pewnym przyjęciu pojawił się w towarzystwie Issara, jako swojego osobistego strażnika,
zaczęli go traktować inaczej. Z szacunkiem.
– Człowiek z twoją pozycją mógłby zatrudnić do ochrony wielu innych. Na północy
macie mistrzów szermierki, którzy nauczają młodszych synów szlachty sztuki władania
mieczem, pełniąc jednocześnie funkcję domowych strażników. Wielu żołnierzy i weteranów
również się tym zajmuje. Ale nie, ty wybrałeś wojownika z gór. Dlaczego nie oswojonego
lwa?

***
To nie były sprawiedliwe słowa, wiedziała o tym, ale chciała się przekonać, jak obcy
zareaguje. Ten człowiek był częścią rodziny, która rozdarła serce jej brata na strzępy. Była
ciekawa, co takiego ma w sobie ktoś, kogo Yatech pokochał jak ojca.
Stał przed nią, chwiejąc się na nogach, jakby przed chwilą otrzymał cios obuchem topora.
Wyglądał staro, starzej, niż sobie wyobrażała. Brat opowiadał jej, że Aerin to energiczny i
żywy mężczyzna, z oczami pełnymi śmiechu. Wspomnienia innych ludzi niemal zawsze
kłamią. Ten Meekhańczyk miał włosy i brodę, w których siwizna dominowała już nad
młodzieńczą czernią. Duże dłonie o długich palcach niemal nieustannie zaciskał w pięści lub
chował za pas, aby ukryć drżenie. A jego oczy były oczami starego, zmęczonego życiem
człowieka. Tylko gdy wymieniał imię jej brata, imię, którego ona nie mogła już wymówić,
pojawiał się w nich błysk.
– To... nieprawda – wyszeptał.
– Co? To, że trzymałeś tego wojownika w domu, bo łechtało to twoją próżność? Był
twoim psem do walki albo oswojonym lampartem. Dzikim zwierzęciem, które wzbudza
podziw dla swojego właściciela. Niczym więcej. Co cię bardziej boli, śmierć córki czy to, że
podarowała swoją miłość temu zwierzęciu? To było coś, czego nie mogłeś sobie wyobrazić,
panna z dobrego domu, spokrewniona z najlepszymi rodami Południa, czystej krwi
Meekhanka, idąca do łóżka z dzikusem, który służy jej ojcu do podnoszenia poczucia własnej
wartości. Jak dobry koń wyścigowy albo świetnie ułożony sokół. To zupełnie tak, jakby
oddała się takiemu koniowi. Obraza i hańba na całe życie.
Nie skoczył znów do przodu, nie wyciągnął miecza. Cofnął się tylko o krok i przyglądał
jej ze skupieniem.
– Teraz już wiem, skąd znam twój akcent – powiedział. – Yatech miał taki sam, gdy
przybył do mojego domu. Ty naprawdę jesteś jego siostrą?
– Nie – zaprzeczyła. – Mój jedyny brat zginął dwa lata temu, walcząc z koczownikami po
północnej stronie gór. My żyjemy tutaj, tylko tu możemy zakładać osady, takie jest prawo i
nasza pokuta. Ale stada wypasamy po drugiej stronie gór, tam, gdzie jest dość wody, aby
kozy i owce znalazły pokarm. Czasami, gdy przychodzą gorętsze lata, nomadowie przełamują
strach i próbują zająć te pastwiska. Młodzi wojownicy często mają wtedy okazję poćwiczyć
swoją sprawność w walce. Niektórym się nie udaje – zakończyła sucho. Nie przestawał się jej
przyglądać.
– To była dobra próba, nieznajoma. Chciałaś mnie sprowokować do wyciągnięcia broni?
Liczysz na to, że jeśli będziemy walczyć i mnie zabijesz, to ocalisz życie swojego brata? Że
morderca uniknie sprawiedliwości?
Tym razem poczuła gniew.
– Sprawiedliwości?! Morderca?! Gdybym chciała cię zabić, przybyszu, zrobiłabym to na
zewnątrz, gdy dotknąłeś mnie bez pozwolenia. Mogłam to zrobić także tutaj, kiedy
próbowałeś mnie dotknąć po raz drugi. Ale cię nie zabiłam. Bo jestem ciekawa, dlaczego
człowiek, który trzymał pod jednym dachem niezamężną dziewczynę i młodego mężczyznę,
jest zdziwiony, gdy w końcu ta para zaczyna ze sobą sypiać. Czyżbyś nie znał własnej córki?
Nie wiedział, po kim odziedziczyła gorącą krew? Trzeba było coś z tym zrobić,
Meekhańczyku.
– Próbowałem – warknął, pochylając głowę i spoglądając spod zmrużonych powiek.
– Co?
Niespodziewanie złagodniał i uśmiechnął się smutno.
– A wiesz, że próbowałem. Gdy Yatech towarzyszył mi w czasie balów, wiele kobiet
chciało go uwieść. Nie broniłem mu tych romansów, chyba że zemsta obrażonego męża
byłaby zbyt potężna. To było zdumiewające patrzeć, jak wokół niego krążą, jak go zagadują,
flirtują i kokietują. On nie musiał nic robić, wystarczyło, że stał w miejscu, w tej swojej
luźnej szacie, zasłonie na twarzy i z mieczami na plecach. Nigdy ich nie odkładał, nigdy,
nawet na przyjęciu u gubernatora. Może właśnie przez to działał na kobiety jak magnes. Był
inny, był...
– Był dla nich tym samym, czym dla ciebie, kupcze. Zabawką, kolejnym nabytkiem do
kolekcji, egzotyczną przygodą. Na pewno nie młodym, spragnionym uczuć mężczyzną. I ten
młody wojownik pewnie wiedział o tym, bardzo dobrze wiedział. Dlatego gdy twoja córka
ofiarowała mu serce i ciało, z pewnością był zdumiony i nieufny, jak pies, którego zbyt wiele
razy kopnięto. Z początku nie potrafił jej wyznać miłości, bał się, że zaśmieje mu się w twarz,
powie, że był dla niej tylko rozrywką. Zapewne musiały minąć długie tygodnie, nim po raz
pierwszy powiedział, że ją kocha. Zanim się na to odważył. Gdyby ten młody wojownik był
moim bratem, znalazłby w twoim domu więcej, niż śmiał przypuszczać, kupcze.
Nabrała głęboko powietrza, żeby się uspokoić.
– Pewnie dlatego – dokończyła – sam nie chciał wracać, choć w końcu i tak by to zrobił,
bo jak myślisz, ilu naszych młodzików, wynajmujących swe miecze w Imperium, wraca na
pustynię? No? Ilu?
Nie odpowiedział.
– Wszyscy, Meekhańczyku. Wszyscy. Bo tam, poza górami, nie są ludźmi, nikt ich tak
nie traktuje. Są tylko narzędziami, mieczami do wynajęcia, klejnocikami na łańcuszku cudzej
próżności, zabawkami, rozrywką. Wracają, bo tylko tu mają własną rodzinę.
Pochylił głowę, oczy mu błysnęły.
– My też byliśmy jego rodziną! Był dla nas jak syn i brat!
– A dałbyś mu córkę za żonę? – wypaliła.
Milczał, przez jego oblicze przemknęła cała gama uczuć. Większości nie potrafiła
odczytać, nie była przyzwyczajona do brodatych twarzy, wszyscy mężczyźni z ludu Issaram
golili się gładko, usuwając najmniejszy nawet włosek.
– Gdzie twój brat? – wycharczał po chwili.
– Pochowałam Verneana w skalnej niszy obok naszej matki. Miał serce przebite włócznią
i głowę rozrąbaną toporem. Ledwo mogłam go rozpoznać. Ale wszyscy mówili, że zabrał ze
sobą trzech koczowników. To była dobra śmierć.
– Nie o nim mówię!
– Nie miałam innego brata. Choć gdyby ten nieznajomy, którego gościłeś w swym domu,
był moim bratem, zapłakałabym, widząc smutek w jego oczach.

***
– Deana...
Odwróciła się gwałtownie, porzucając obserwację grupki bawiących się dzieci. Podszedł
do niej bezszelestnie, ale to nie było niezwykłe w ich rodzinie. Wszyscy w afraagrze
wiedzieli, że członkowie rodu d’Kllean potrafią poruszać się ciszej niż piaskowy pająk.
Zaskoczył ją jego strój. Nosił zniszczoną chaffdę, chyba tę samą, w której trzy lata temu
opuścił plemię, ciemny ekchaar miał założony na twarz.
– Yatech – ledwo powstrzymała się od rzucenia mu się na szyję. Trzy lata, długie trzy
lata, w czasie których tylko od czasu do czasu przychodziły jakieś wieści. Jego pracodawca
musiał być zadowolony, regularnie przysyłał zapłatę okraszoną pochwałami i wyrazami
wdzięczności. Yatech dobrze służył plemieniu.
Cofnęła się i obrzuciła go spojrzeniem. Pamiętała szczupłego, młodego chłopca, który
odjeżdżał na kupieckim wozie, przejęty tak, że brakowało mu słów przy pożegnaniu. Nadal
był szczupły, przez lata życia na równinach nie obrósł tłuszczem, ale wyraźnie wydoroślał.
Był wyższy o jakieś dwa cale, szerszy w ramionach, trzymał się pewniej. Zmężniał.
– Możesz to zdjąć. – Wyciągnęła dłoń w stronę jego oblicza. – Jesteś w domu.
Wiedziała, że nie tylko on po powrocie ze służby poza plemieniem ma kłopoty z
odsłanianiem twarzy. Długie miesiące lub lata pilnowania się, by nikt obcy nie zobaczył ich
bez ekchaaru, odciskały swoje piętno na większości młodych wojowników. Niektórzy nosili
zawoje jeszcze wiele dni po powrocie. Nikogo to nie dziwiło. Ale ona koniecznie chciała
znów go zobaczyć.
Delikatnie chwycił ją za nadgarstek.
– Nie teraz, siostro – szepnął. – Może później. Jeszcze za wcześnie.
Zamarła, przestraszona chłodem jego dotyku i chłodem w głosie. Coś się musiało stać.
– Czy... czy starsi wiedzą już o twoim powrocie?
– Tak, Deana, wiedzą.
To było głupie pytanie, nie wszedłby do osady, gdyby nie wiedzieli.
– Czy zaakceptowali go?
To pytanie było ważniejsze. Po powrocie każdy zdawał relację starszyźnie osady, której
towarzyszył przynajmniej jeden Wiedzący. Nierozsądnie było wtedy kłamać. Starsi
akceptowali powrót bezwarunkowo lub nakładali pokuty, w skład których wchodziły
modlitwy, medytacje i posty, mające oczyścić wracającego z występków popełnionych na
zewnątrz. Zdarzało się też, choć niezmiernie rzadko, że wykluczali taką osobę z plemienia.
Zamarła, przerażona podobną możliwością. Czy Yatech przyszedł pożegnać się przed
wygnaniem?
Zacisnął uchwyt na jej ręce aż do bólu. Wiedziała, że zostaną jej siniaki.
– Tak, siostro. Zaakceptowali mój powrót bezwarunkowo. Nie dopatrzyli się żadnych
uchybień przeciw Prawu.
Odwrócił się na pięcie i ruszył w stronę ich domu.
– Żadnych uchybień, Deana! – warknął zduszonym głosem. – Najmniejszych!

***
– Ten nieznajomy, którego przyjąłeś pod dach, Aerinie-ker-Noel, najpewniej był jednym
z synów naszych gór. Nosił zasłonę na twarzy i dwa miecze na plecach, tak opisałeś go
starszyźnie. Jeśli zabił twoją córkę po tym, jak ujrzała jego twarz, zrobił tylko to, czego
wymagał od niego zwyczaj. Pierwsze Prawo Harudiego zna tylko jeden wyjątek od tej reguły
i wierz mi, on ofiarował twojej córce lepszy los.
Meekhańczyk milczał, patrzył tylko na nią zmrużonymi, złymi oczami.
– Nie obchodzą mnie wasze zwyczaje, kobieto – powiedział po chwili. – Wasze prawa i
zabobony to dla mnie pył na wietrze. Yatech był gościem w moim domu i złamał najstarsze
prawo, jakie zna świat.
– Jeśli przyjąłeś go na służbę, nie był już gościem. Ten nieznany Issaram był strażnikiem,
mieczem wetkniętym między twój ród a młyny śmierci. Akceptowałeś to, że naraża swoje
życie w twojej obronie, ale gdy przyszło ci zapłacić cenę za jego obecność, czujesz się
pokrzywdzony i zraniony. Powiedz mi, czy naprawdę nigdy nie powiedział ci, co się stanie,
jeśli ktoś zobaczy go bez ekchaaru?
Wyczytała odpowiedź w jego oczach. Uśmiechnęła się gorzko, choć nie mógł tego
zobaczyć. Postarała się jednak, żeby wyczuł ten uśmiech w jej głosie.
– Czego więc właściwie chcesz, Meekhańczyku? Oczywiście poza oszukaniem własnego
poczucia winy?
Zgrzytnął zębami i postąpił krok w jej stronę. Pomyślała, że jednak będą walczyć. Tu i
teraz.
– Nie ma mojej winy w tym, co się stało! Nie ma mojej winy – powtórzył z naciskiem.
– Ciekawe. – Rozluźniła się, wysunęła lekko prawą stopę do przodu, opuściła ramiona. –
Czy to samo powtarzali mieszkańcy wschodniego Ayrepr, gdy kilkuset wojowników zeszło
na równiny, by pomścić śmierć bliskich lub znaleźć własną? Nie ma w tym naszej winy.
Jesteśmy tylko ofiarami, niewinnymi i szlachetnymi w swej dobroci. – Skrzyżowała ręce na
brzuchu, ujmując rękojeści szabel. – Zawsze tak jest u twojego ludu? Zamieniacie winę na
poczucie krzywdy? To musi być łatwe i proste, pozwala budzić się co rano z przekonaniem o
własnej wyższości nad resztą świata i pewnością, że każdy występek da się usprawiedliwić.
– Nie zmieniaj tematu, kobieto!
 Zdawał się ignorować jej postawę, lekko ugięte nogi i dłonie na rękojeściach szabel.
Pomyślała z żalem, że chyba jednak będzie musiała go zabić. Oczywiście jeśli nie okaże się
lepszym szermierzem, niż sądziła.
– Nie zmieniam – powiedziała spokojnie. – Ty, jako kupiec i szlachcic, powinieneś
wiedzieć, dlaczego tak naprawdę wasze pułki uderzyły na plemiona d’ryss i k’leark. Co wtedy
stało za decyzją wysłania prawie pięciu tysięcy żołnierzy w góry. Byłeś w tym czasie młody,
zapewne nie przejąłeś jeszcze schedy po ojcu, ale nie byłeś głupi. Więc jak, Meekhańczyku?
Powiesz mi prawdę? Tu i teraz, tylko ty, ja i kilka słów prawdy o chciwości, zdradzie i
łamaniu obietnic?
Powoli, jakby zmuszała go do tego jakaś niewidzialna siła, opuścił wzrok.
– To był błąd, wtedy, ćwierć wieku temu. Nie powinni byli tego robić.
– Błąd? Błąd? Teraz nazywacie to błędem, bo pułki zostały zdziesiątkowane, a prowincja
zapłaciła za tę wyprawę krwią. Lecz gdyby wam się udało, byłaby to ze wszech miar słuszna i
usprawiedliwiona decyzja, nieprawdaż? Byłoby to kolejne zwycięstwo meekhańskiego oręża
na drodze do powszechnego pokoju i dobrobytu. Nikt nawet nie wspomniałby o kontroli nad
szlakami handlowymi między Meekhanem a królestwami Daeltr’ed. Gdy straciliście ujście
Elharan i port w Ponkee-Laa, najkrótsza droga na południe wiodła przez nasze ziemie. A my
nie chcieliśmy podpisać niekorzystnych traktatów handlowych. Więc jak zwykle miały
przemówić miecze. Po wszystkim nikomu nie przyszłoby do głowy wspominać coś o
jedwabiu, złocie, kości słoniowej, kamieniach szlachetnych i droższych od złota przyprawach.
Gdyby udało się wam podbić te plemiona, tylko głupiec mógłby gadać o chciwych kupcach,
którzy stwierdzili, że nie będą już płacić Issaram za prawo przejazdu przez ich ziemie, prawo
korzystania z wody i eskortę. Także oficerowie nie byliby skorumpowanymi głupcami, łasymi
na pieniądze, tylko bohaterami chodzącymi w chwale. Czy tak właśnie jest z wami,
Meekhańczykami? Czy prawda służy wam jak zastraszony kundel, obszczekujący tego, kogo
wskaże wasze poczucie winy?
Nie ruszał się, zastygł, jakby zamienił się w kamienną figurę. Tylko oczy mu błyszczały.
– Dlaczego próbujesz to zrobić? – zapytał cicho.
– Co próbuję zrobić, Meekhańczyku?
– Sprowokować mnie do walki. Już przynajmniej dwukrotnie to zrobiłaś, teraz stoisz
przede mną w postawie bojowej, a sądząc po kolorze, jaki mają pochwy twoich szabel, nie ma
znaczenia, czy już je wyciągnęłaś, czy zrobisz to za chwilę. Czyż nie mówicie, że kolor
pochwy miecza Issara nigdy nie kłamie?

***
Zastała go w siedzibie rodu. Wzniesiony z kamienia okrągły budynek, o ścianach grubych
na dwie stopy, podzielony był na kilkanaście jedno – i dwuosobowych izb oraz jedną wspólną
jadalnię. Yatech siedział w pokoju, który przed wyjazdem zajmował z Verneanem, i
wpatrywał się w miejsce, gdzie zazwyczaj wisiały miecze brata. Stalowy trzpień, tkwiący od
niepamiętnych czasów w ścianie, był obwiązany czerwoną wstążką.
– Kiedy? – zapytał cicho.
– W zeszłym roku. Koczownicy na północnych pastwiskach.
– Nie wiedziałem. Nie pożegnałem go, jak należy.
– Ja go pożegnałam za nas oboje. I ciotka, i wuj, cały ród.
Wsparł głowę na obu rękach.
– Zostaliśmy tylko my, Deana. Z tej gałązki rodu tylko ty i ja – stwierdził dziwnym
tonem.
Nie wiedziała, co mu odpowiedzieć. Nie wiedziała, co właściwie miał na myśli, choć jego
głos był tak przerażająco spokojny i... nijaki. Znów poczuła dreszcz niepokoju na plecach.
– Co się stało na równinach?
Podniósł głowę. Przez kilka uderzeń serca wpatrywał się w nią intensywnie.
– Spełniłem swój obowiązek wobec plemienia i rodu – powiedział martwo. – Dusza nie
poniosła uszczerbku.
Wielka Matko!
– Zabiłeś kogoś, kto zobaczył twoją twarz. – To nie było pytanie. – Yatech? Zrobiłeś to,
prawda? Kogo?
Powoli, jakby musiał pokonywać jakiś zewnętrzny opór, sięgnął do zawoju i ściągnął.
Zamarła, widząc, co zagościło w jego oczach.
– Och, bracie...
Uśmiechnął się strasznym, pozbawionym cienia radości grymasem.
– Nic się nie stało, Deana. Jesteśmy tym, czym jesteśmy, i nic nie możemy na to poradzić.
Jutro będzie lepiej.
Nie, bracie, pomyślała, jutro nie będzie lepiej. Patrzę w twoje oczy i wiem, że już nigdy
nie będzie lepiej.
– Nie rozmawiajmy o tym – poprosił cicho. – Nic już nie da się zmienić.
Zmierzył ją wzrokiem z góry na dół.
– Dlaczego nie nosisz ślubnego pasa?
Zaskoczył ją, nie była przygotowana na to, że zada to pytanie tak szybko. Nie zdążyła
wymyślić żadnej przekonującej wymówki.
– Nikt nie położył ślubnego pasa przed moimi drzwiami. Nigdy – stwierdziła, ostrzej niż
zamierzała. – Może gdybym przełknęła dumę, mogłabym dać rodowi kilkoro dzieci, ale nie
chcę. Wybrałam inną drogę, by służyć plemieniu.
Wstał.
– Jaką drogę, Deana?
Zawsze uważała go za najinteligentniejszego ze wszystkich młodych mężczyzn, jakich
znała. Nic dziwnego, że już się domyślił. Nie zrobił więc zdziwionej miny, nie wybuchnął
gniewem, gdy zaprowadziła go do swojego pokoju i pokazała broń. Utwardzona skóra, z
której wykonano pochwy jej szabel, była biała jak piasek w legendarnym Skorpionim Młynie.
– Od dawna?
– Od miesiąca.
– Zasługujesz na tyle ślubnych pasów, by zrobić z nich sznur, trzy razy opasujący rodową
siedzibę. Zamiast tego ofiarowano ci to. – Wskazał białe pochwy.
– Nikt mi ich nie ofiarował, Yatech. Sama je zdobyłam.
– Nie słyszałem o kobiecie, która miałaby prawo nosić je tak młodo.
– Samotność daje dużo czasu na ćwiczenia, bracie. Ty też mógłbyś takie nosić, gdybyś
został w afraagrze.
Popatrzył jej w oczy
– Co tu się dzieje, Deana?
Prawo noszenia broni w białych pochwach przysługiwało każdemu, kto osiągnął
odpowiedni poziom we władaniu orężem. Czy to był yphir, talher, dwuręczny hertess, zwany
też „długim zębem”, krótka lub długa włócznia – mistrzostwo w każdym rodzaju broni
uprawniało do noszenia białej pochwy lub białego pasa. Takich wojowników na ogół omijano
na polu bitwy, chyba że ktoś szukał chwały lub, co bardziej prawdopodobne, szybkiej śmierci.
Ta biel mówiła o perfekcji w sztuce zabijania. Nie mówiła jednak nic o godzinach
morderczych ćwiczeń, o pocie i krwi wylewanych w pozorowanych, coraz trudniejszych
potyczkach, o treningach z bronią i bez broni, medytacji, wyrabianiu odporności na ból i
zmęczenie, zwiększaniu kontroli nad własnym ciałem. O szukaniu osobistej drogi do
bitewnego transu, który zmieniał percepcję, wytrzymałość i odporność wojownika. Mądrzy
starcy mówili, że ta biel była bardziej kolorem duszy, że świadczyła o niezłomnej woli,
żelaznej determinacji i powolnym przekuwaniu ciała i umysłu w oręż.
Wiedziała, że on to wszystko pojmuje. Wiedziała, że rozumie.
Nie bardzo jednak wiedziała, jak mu opowiedzieć swoją historię.

***
Patrzył na tę kobietę spokojnie, bez emocji. Stała przed nim, nieznacznie przygarbiona, z
dłońmi wspartymi na rękojeści broni. Czuł, że jeśli drgnie, jej szable ze świstem przetną
powietrze i rozpocznie się walka. Przez chwilę bawił się tą myślą. Ale nie, na to było jeszcze
za wcześnie.
– Gdy tak na ciebie patrzę, coraz wyraźniej widzę wasze pokrewieństwo, nieznajoma.
Tak samo pochylacie głowę, tak samo wysuwacie w przód prawą stopę, przygotowując się do
walki, nawet ramiona macie opuszczone w ten sam sposób. Widziałem to nieraz, przygody z
kobietami, w które wdawał się twój brat, skutkowały niejednym pojedynkiem. – Usta
wykrzywił mu mimowolny, gorzki uśmiech. – Zazwyczaj krótkim i dość upokarzającym dla
wyzywających. Podziwiałem go za to, wiesz? Za żelazne opanowanie, które pozwalało mu
znosić ze spokojem paskudne, haniebne obelgi i nie dać się sprowokować do czegoś więcej
niż zranienie i rozbrojenie przeciwnika. Gdybym ja był na jego miejscu i miał takie
umiejętności, zostawiłbym za sobą z tuzin trupów. Mówiłem ci już, że pierwszej nocy po
przybyciu do mojego domu ocalił nam wszystkim życie? Nie musiał tego robić, właśnie
zwolniłem go ze służby, a mimo to stanął naprzeciw kilkudziesięciu banitów i zatrzymał ich
do czasu, aż otrząsnęliśmy się z zaskoczenia. Zabił też czarownika, który im towarzyszył, i
ocalił mi syna. Tamtej nocy wkroczył w życie mojej rodziny, trzymając w rękach okrwawione
żelazo, a ja, zamiast wziąć to za omen, dziękowałem Pani za łaskę, jaką nam wyświadczyła,
pozwalając mi przyjąć go na służbę.
Nie przerywała mu i nie zmieniała pozycji. Za to chłonęła każde jego słowo. Gdy mówił
o jej bracie, zaciskała dłonie na rękojeściach szabel, aż bielały jej kłykcie.
– Dlaczego chciałeś go odesłać? – zapytała cicho. – Zachował się niegodnie w czasie
podróży?
– Czemu obchodzi cię los człowieka, którego nigdy nie znałaś? – skontrował.
Drgnęła i szable na cal wysunęły się z pochew.
– Chcę wiedzieć, zrozumieć, co się wtedy stało. Nawet jeśli nie należał do mojego rodu,
był z ludu Issaram. Niedobrze jest, gdy dzieją się takie rzeczy.
– Jakie rzeczy, kobieto? – warknął. – Mordowanie bezbronnych? Myślałem, że jesteście z
tego dumni. W czasie rzezi we wschodnim Ayrepr zginęło dziesięć tysięcy ludzi, w
większości zbyt zaskoczonych, żeby się bronić. Zginęli też ojciec i brat mojej żony,
zamordowani na jej oczach. Dowiedziałem się o tym za późno i dlatego chciałem, żeby
opuścił mój dom. Masz rację, że wielu Meekhańczyków traktuje was jak zwierzęta. Ale
trudno mieć za sąsiadów dzikie bestie.
Cofnęła się. Przez chwilę stała w bezruchu, po czym parsknęła krótkim, urywanym
śmiechem. Zaskoczyła go gorycz tego śmiechu.
– Wybacz – powiedziała po chwili. – Gdybyś wiedział, jak bardzo przypomina to słowa
wypowiadane pod waszym adresem przez wielu moich współplemieńców. Zwłaszcza tych,
których rodziny wymordowano podczas ataku na afraagry plemion d’ryss i k’leark. Osiem
osad padło ofiarą waszych żołnierzy, zanim zdołali zebrać dość wojowników, by stawić wam
czoło w bitwie. Och, więzy pokrewieństwa popchnęły nawet naszych mężczyzn do szukania
zemsty za górami. Macie szczęście, że rada plemion zabroniła udziału w tej wyprawie
wszystkim chętnym. Gdyby tego nie zrobiła, krwią spłynęłaby każda prowincja stąd aż po
Gryllanę – dodała twardo.

***
Dral’k – tak zakończyła się ich rozmowa. Dral’k.
Idąc obok brata, zastanawiała się, co właściwie próbują zrobić. Nikt z rodu ich nie poprze,
a w walce na słowa nie mieli szans.
 Była pewna, że nic nie wskórają. O tej porze w domostwie Lengany nie powinno być
żadnych mężczyzn, tylko kilka kobiet i dzieci. A oni, jeśli chcieli coś osiągnąć, powinni
porozmawiać ze starszym rodu. Na pewno nie z tą kobietą. Ale Yatech uparł się, w sposób dla
niego niezwykły – najwyraźniej pobyt wśród Meekhańczyków zmienił go bardziej, niż
przypuszczała. Mimo wszystko postanowiła mu towarzyszyć, przynajmniej powstrzyma go
przed narobieniem sobie kłopotów.
Słowo dral’k było stare i obce, tak obce, że nie wsiąkło w język, nie stopiło się z nim.
Podobno pochodziło z języka ludu, który został wybity niemal do nogi w czasie Wojen
Bogów. Podobno ostatni przedstawiciele tego ludu, garstka kobiet i mężczyzn o złamanych,
wypalonych na popiół duszach, mieszkała w tych górach, zanim osiedlili się tu Issarowie.
Przyjęli ich gościnnie, ucząc, jak żyć na pustyni, zostawiając po sobie dziwne malunki na
skałach i garść słów o nieznanym rodowodzie.
W tym i to: dral’k. Mieszaniec.
A teraz z powodu tego słowa szła razem z bratem do siedziby rodu h’Lenns, mieszczącej
się na drugim krańcu osady.
Yatech nie dał się przekonać. Zgodził się jedynie, podobnie jak ona, nie zabierać broni.
To dawało szanse, że nie dojdzie do rozlewu krwi.
Było wczesne popołudnie, słońce właśnie przestało oświetlać kotlinę, zostawiając
nagrzaną każdą powierzchnię i obietnicę, że jutro znów tu zajrzy. Oparcie się gołym ciałem o
cokolwiek groziło ciężkim poparzeniem. Większość domostw stanowiły niskie, parterowe
budynki wybudowane na planie koła. Uliczka z kamiennych płyt wiła się łagodnymi zakolami
pomiędzy ścianami z szarego, beżowego i jasnobrązowego piaskowca. Wąskie okna budowli
wyglądały jak strzelnice. W kilku dostrzegła poruszenie. Afraagra wiedziała, że szykuje się
konflikt między rodami, ale nikt nie miał zamiaru się wtrącać. Prawo i zwyczaj nakazywały
rozwiązywać takie sprawy bez ingerencji z zewnątrz, chyba że groziło to wybuchem
bratobójczych walk. Uśmiechnęła się cierpko. Tutaj na nic takiego się nie zanosiło. Z jednej
strony była ona z bratem, z drugiej pierwsza matrona rodu. Mrówka będzie próbowała
pokonać lwa.
Dotarli na miejsce w kilka minut. Yatech bez słowa wszedł do środka, zamykając jej
drzwi przed nosem. Odczekała zwyczajowe dziesięć uderzeń serca, zanim podążyła jego
śladem.
Rolę drzwi do rodowej siedziby pełniła rozpięta na drewnianym stelażu skórzana mata.
Wszystkie budynki w afraagrze budowano według tego samego schematu. Za drzwiami był
zdumiewająco znajomy korytarz, prowadzący dziesięć kroków w przód, po czym skręcający
w prawo i obiegający ślimakiem centralną salę. W prawej ścianie korytarza wyrastał szereg
ciemnych otworów, prowadzących do różnych pomieszczeń. Na jego końcu znajdowało się
wejście do centralnej izby, stanowiącej serce domostwa i rodu. W jednym budynku mogło
mieszkać i sto pięćdziesiąt osób.
 W środku było chłodno, kamienne ściany potrafiły utrzymać chłód nocy przez najgorętsze
godziny dnia. Zaraz przy wejściu stało kilka wielkich, kamionkowych dzbanów
wypełnionych wodą, co miało świadczyć o potędze i bogactwie rodu. Wiedziała, że z
podobnymi gestami można się zetknąć w każdym plemieniu, które chodzi po świecie. Jednak
ród h’Lenns kultywował je w sposób, który nadawał specjalnego znaczenia słowu pycha.
Znalazła brata w największym pomieszczeniu domostwa. Przez otwór w centralnej części
sklepienia wpadało tam dość światła, aby nie palić lamp. Wiszące na ścianach wielobarwne,
ozdobione złotą nicią kobierce, srebrne lampy i kilka luster z polerowanej stali lub szkła
pełniły tę samą funkcję, co dzbany z wodą przy wejściu. W milczący sposób przypominały,
że ród zajmujący to domostwo należy do najzamożniejszych i najsilniejszych w plemieniu.
Przez odległe pokrewieństwo wywodził swoje początki od pierwszych przodków, jeszcze
sprzed czasów Harudiego. Deana powiodła dookoła obojętnym spojrzeniem. Prędzej w tych
górach zacznie padać śnieg, niż obecne tu nadęte kwoki zobaczą, że to bogactwo robi na niej
wrażenie.
Yatech stał przed niewielkim podwyższeniem, na którym siedziała Lengana h’Lenns.
Wokół ścian, na wyłożonych ozdobnymi matami siedziskach, przycupnęło kilkanaście innych
kobiet. Dwie czy trzy zamruczały na jej widok. Zignorowała je, lecz zaraz zacisnęła zęby.
Matrona rodu miała założony na twarz ekchaar, jakby stał przed nią obcy, a nie mężczyzna
pochodzący z gór. Obelga, jakby splunęła im w twarz.
– Zapytam jeszcze raz – głos Lengany syczał złością. – Po co tu przyszedłeś?
Yatech skłonił się lekko, na tyle, aby było jasne, kto tu zachowuje dobre obyczaje.
– Podobno po afraagrze rozchodzą się plotki podważające czystość naszej krwi.
– Słyszałam je i wcale nie uznaję tych wieści za plotki. Dobrze jest, kiedy skundlona
gałąź usycha już w pierwszym pokoleniu.
Och, teraz zrozumiała, jak bardzo wydoroślał. Nie wybuchnął, nie wykonał żadnego
obraźliwego gestu. Nawet nie zmienił wyrazu twarzy.
– Moja matka zapłaciła wysoką cenę za prawo nazywania się on’Issaram. Żyła tu wiele
lat, dłużej niż ty, i umarła, służąc rodowi. Nie możesz jej tego odebrać.
– Nie mam zamiaru. Lecz to nie zmienia faktu, że wydała na świat potomstwo półkrwi.
Nie przyniosła szczęścia rodowi d’Kllean, przez ostatnie dwadzieścia lat urodziło się tam
mniej dzieci niż jego członków oddało duszę plemieniu. Po jej śmierci także nic się nie
zmieniło. Na waszym rodzie ciąży przekleństwo, klątwa skażonej krwi. Lepiej będzie, jeśli
nie przekażecie jej dalej. Dusza was odrzuca...
– To kłamstwo i ty dobrze o tym wiesz – przerwał jej tak bezceremonialnie, że tym razem
już wszystkie kobiety zamruczały z dezaprobatą. – Podważasz Prawa Harudiego.
– Nie – syknęła. – Nie podważam praw, tylko ostrzegam. Rada powinna zapytać
Wiedzących, czy nie mam racji.
– Twoje racje są skażone, czcigodna, skażone bólem po stracie bliskich. Ale zapłaciliśmy
już za tamtą krew. Powinnaś o tym pamiętać.
Milczała. Gdy wreszcie się odezwała, brzmiało to tak, jakby w gardle utknęła jej kula
lodu.
– Zapłaciliśmy? – wychrypiała. – Czym zapłaciliśmy? Śmiercią kilku tysięcy wieśniaków
i drobnych kupców? Moje rodowe plemię straciło w tej rzezi czwartą część duszy. Gdybyśmy
chcieli odpłacić waszym rodakom, musielibyśmy zabić co drugiego Meekhańczyka stąd aż po
Góry Krzemienne. Nie... Nie było odpłaty, nie według praw...
– Była – przerwał łagodnie. – Dusza za duszę, serce za serce. Dziś handlujemy z nimi i
przeprowadzamy karawany przez pustynię. Dość krwi się polało... Twój ból...
Wstała, mierząc ich wzrokiem z podwyższenia.
– Ja nie czuję bólu – powiedziała spokojnie. – Straciłam wtedy ojca i matkę, trzech braci i
siostrę, ośmioro kuzynów i kuzynek. W naszej afraagrze było niewielu dorosłych mężczyzn,
większość wyruszyła na pustynię, prowadzić karawany. Powinniśmy zacząć coś podejrzewać,
gdy nagle zgłosiło się do nas dwa razy więcej kupców niż zwykle. Chcieli wyciągnąć
wojowników z osady i udało im się to. Nie czułam gniewu, gdy sforsowali barykady w
przedsionku i gdy zaczęli rzeź. Och, nie poszło im łatwo, nie, na jedną naszą duszę
wysyłaliśmy w objęcia Matki dwie ich. To ich rozwścieczyło... Nie dlatego, że walczyły z
nimi kobiety i dzieci... Ale to, że były tak skuteczne. Nie mogli tego zrozumieć. Obiecano im
łatwe zwycięstwo... a tu musieli zdobywać dom po domu, wdzierać się w korytarze, rozbijać
ściany. Walczyliśmy mieczami, szablami i włóczniami... a gdy ich zabrakło, nożami i zębami.
Robiliśmy wszystko, żeby nie splugawić duszy, ale nie czułam gniewu ani nienawiści.
Zbrojne napaści i walka są częścią naszego życia, tak samo jak wschody i zachody słońca.
Czyż nie po to istniejemy? Aby trwać w gotowości na powrót?
Zrobiła krok w przód, zstępując z podwyższenia.
– Moja najstarsza kuzynka i ja trzymałyśmy straż w sercu domostwa, komnacie bardzo
podobnej do tej. – Zatoczyła ręką wokół. – Razem z nami było ośmioro dzieci, moi pozostali
kuzyni i dzieci dalszych krewnych. Zrobiłyśmy, co do nas należało i prawu stało się zadość. I
wtedy... też nie czułam gniewu. To był mój obowiązek. Ale gdy żołnierze sforsowali wreszcie
drzwi, gdy weszli do środka, przestępując ciało mojego ojca przeszyte kilkoma bełtami... Był
tam taki młody oficer... mniej więcej w twoim wieku... popatrzył na nas, na zakrwawione
szable w naszych dłoniach i na to, co zrobiłyśmy. Zobaczyłam w jego oczach najpierw
przerażenie, a potem... litość. Uwłaczającą mi i mojej dumie litość! Wtedy gniew wybuchł we
mnie jak wulkan. Ten żołnierz wtargnął zbrojnie do mojego domu i wymordował mój ród. A
potem, choć nic o nas nie wiedział, miał czelność litować się nade mną. Miał czelność być
przerażony tym, do czego zrobienia mnie zmusił. Powoli zdjęłam ekchaar i pokazałam mu
swoją twarz, był zdziwiony, że jestem taka młoda... On i jego trzech ludzi. Był zdziwiony
nawet wtedy, gdy przecinałam mu tchawicę. Jego ludzie walczyli dobrze, ale to nie
wystarczyło, by oprzeć się mojemu gniewowi. A potem... usłyszałam, jak grają trąbki
wzywające Meekhańczyków do odwrotu. Ich straże zauważyły przybywających nam z
pomocą wojowników z sąsiedniego plemienia. Odetchnęła.
– Wtedy przestałam czuć gniew... Raz na zawsze. Nigdy już go nie poczułam, ale dziś
wiem jedno: my i oni nigdy się nie zrozumiemy. I ich krew nie powinna mieszać się z naszą...
– w jej głosie dało się wyczuć cierpką złośliwość. – Spójrz na siebie, chłopcze. Nachodzisz
moją rodową siedzibę w chwili, gdy nie ma tu żadnych mężczyzn, którzy mogliby cię
powstrzymać, przychodzisz tu, kipiąc gniewem, ale bez broni, aby chroniło cię prawo
gościnności. Żaden prawdziwy Issaram by tak nie postąpił, zdumiewająco łatwo nasiąkłeś
obcymi zwyczajami, twoje serce wypełniły inne prawa. Możesz nosić się jak jeden z nas, ale
w głębi duszy nim nie jesteś. – Odwróciła się do nich plecami. – A teraz wyjdźcie z mego
domu. I jeśli zamierzacie tu wrócić, nie zapomnijcie broni – dodała cicho.
Yatech stał bez ruchu, patrząc na matronę. Deana widziała teraz jego twarz z profilu, więc
nie wszystko mogła z niej wyczytać. Ale zaskoczyło ją zrozumienie i ponura, mroczna
akceptacja, które pojawiły się na obliczu brata. Jesteśmy tym, kim jesteśmy, powiedział
wcześniej. Teraz dopiero zaczęła rozumieć, co miał na myśli.
– Przyprowadziłaś do rodu trzech synów, czcigodna – powiedział spokojnie. –
Wzmocniłaś plemię. To dobrze. Źle, że osłabiasz je plotkami i nienawiścią. Gdy następnym
razem tu przyjdę, nie zapomnę broni.
Lengana h’Lenns uniosła hardo głowę.
– Będę czekać, Meekhańczyku.

***
– Nienawiść... – Nawet na chwilę nie zmieniła pozycji. – Sądzisz, że jej nie czujemy? Tak
zaślepiło cię poczucie krzywdy, że odmawiasz nam do niej prawa? Tamta przelana krew
wyryła między nami a Meekhańczykami głęboką i szeroką szczelinę. Przepaść nieomal. I od
ćwierć wieku próbujemy ją zasypać. Nie zawsze się udaje.
– Moje plemię nie straciło nikogo w czasie waszego napadu – dodała po chwili. – Nikogo
bezpośrednio. Jednak więzy krwi wciągnęły i nas w spiralę gniewu. Trzy lata temu pierwszy z
rodu h’Lenns poślubił wdowę z plemienia d’ryss. Lengana h’Lenns straciła w tamtej wojnie
niemal wszystkich krewnych. Przybyła do nas z trzema synami i gniewem, który wypełniał ją
tak, że przestała go zauważać. Stał się krwią w jej żyłach i powietrzem w płucach. Gdybyś to
ją spotkał na zewnątrz, zabiłaby cię bez chwili wahania.
Aerin patrzył na kobietę w milczeniu, ruszając tylko ustami, jakby przeżuwał jakieś
słowa.
– Nic nie powiesz?
Pokręcił głową.
– Nie – szepnął. – Nic. Między tobą a mną nie powinno być zbyt wielu słów.
– Dlaczego? – Zaskoczyła ją miękkość w jego głosie.
 – Bo twój brat także nie był zbyt gadatliwy. Potrafił milczeć całymi godzinami, czasem
całymi dniami. Był wtedy jak chodzący posąg, stał bez ruchu wiele godzin, niekiedy w
palącym słońcu, w deszczu albo w chłodzie piwnicy. Na polecenia reagował skinieniem
głowy, ale się nie odzywał. Były dni, że pił tylko czystą wodę, były i takie, gdy nie pił i nie
jadł w ogóle. – Przerwał na chwilę, a potem uderzył – czy wiesz, jak bardzo widać, że
chłoniesz każde słowo o nim? Zaciskasz dłonie, przechylasz głowę, czekasz na więcej. Nie
mówił zbyt wiele o swojej służbie w moim domu, prawda?
Prawie dała się złapać, prawie skinęła głową.
– Nie wiem, o kim mówisz, kupcze – wydusiła. – Mój brat nigdy nie służył w twoim
domu. Ale teraz wiem na pewno, że ten obcy był z ludu Issaram. Czy pytałeś go, dlaczego
pości, modli się i medytuje? Czy wiesz, co to znaczy urodzić się i wychować w tych górach?
– Nie wiem. Nie pytałem.
– Meekhańska tolerancja? Póki nie kłaniasz się Niechcianym i uznajesz zwierzchnictwo
Wielkiej Matki nad panteonem, możesz czcić, kogo chcesz. Czyż nie tak?
– To dobra zasada.
– Owszem, zjednoczyliście sporą część rozdartego wojnami religijnymi kontynentu,
zmusiliście wszystkie kulty do pokłonienia się Baelta’Mathran, a te, które nie chciały tego
zrobić, wyeliminowaliście. Narzuciliście własną formę magii, Moc naznaczoną przez aspekty,
bo to pozwoliło wam pogodzić gildie czarowników i różne świątynie. Tych, którzy nie chcieli
lub nie potrafili posługiwać się taką Mocą, spaliliście na stosach lub wygnaliście. A potem
rozsiedliście się na ławie wymoszczonej własnym samozadowoleniem i uważacie, że wszyscy
powinni być szczęśliwi. Nie, nie patrz tak, doceniamy wasze osiągnięcia, nie kpię z ciebie.
Przerwaliście trwający trzysta lat korowód wojen, krucjat, religijnych rzezi i pogromów. Gdy
kapłani Laal Szarowłosej walczyli z akolitami Dress, Setren Byk szczuł swoich wyznawców
przeciw Kan’nie, a świątynia Reagwyra próbowała stworzyć gigantyczną teokrację, wtedy
całe miasta płonęły w ogniu religijnego fanatyzmu. Ofiary liczono w dziesiątkach tysięcy. Do
tego doszły gildie magów, używające najróżniejszych odmian Mocy, dolewające oliwy do
ognia i czerpiące niewyobrażalne zyski z toczących się wojen. Czyż sam Stary Meekhan nie
był trzy razy zdobywany i plądrowany przez Siostry Wojny zaprzysiężone Venissie, córce
Draal? Przez kilkaset lat wydawało się, że cały kontynent oszalał, zadawnione waśnie i urazy
przelały się na zewnątrz i wypełniły świat krwawą pianą. Przywitaliśmy powstanie waszego
Imperium niemal z zadowoleniem.
– Aroganckie słowa, nieznajoma.
Zdjęła dłonie z rękojeści szabel. Chyba jeszcze nie będą walczyć.
– Dlaczego? Bo nie wydaję się przytłoczona majestatem twojego Imperium? Żyjemy w
tych górach trzy i pół tysiąca lat. Widzieliśmy, jak na północy wyrastają i upadają królestwa.
Karahowie byli ciemnoskórzy i ciemnowłosi, budowali miasta otoczone ziemnymi wałami i
transportowali towary po drogach z cedrowych pni. Często z nimi walczyliśmy, ale to było w
czasie, zanim jeszcze zaczęliśmy zasłaniać twarze, gdy próbowaliśmy oszukać klątwę i
zakładaliśmy własne miasta na równinach za górami. Nie patrz tak, kiedyś mieliśmy
kamienne miasta i wioski stąd aż do Wyżyny Rennańskiej. Część naszych rodaków nie
chciała przyjąć pokuty, próbowała oszukać los. Prostując ich błędy, prawie dorównaliśmy
okrucieństwu mrocznych lat. To wtedy Harudi poprowadził wojowników z pustynnych
plemion przeciw naszym zagubionym braciom i ocalił ich dusze.
– Wyrzynając wszystkich? Pustosząc ich miasta? Nieznajoma, z każdym słowem
potwierdzasz moją opinię o twoim plemieniu.
Wzruszyła ramionami.
– Harudi dał nam prawa, w tym i to najważniejsze – dotknęła dłonią ekchaaru – które
chroni nas przed rozpuszczeniem się w kolejnych falach migrujących ludów. Dzięki temu
będziemy tu, gdy po waszym Imperium pozostanie tylko pył i garść legend.
– Według mnie...
– Nie interesuje mnie twoja opinia – syknęła gniewnie. – Słuchasz, a nie słyszysz, kiwasz
głową, a nie rozumiesz. Próbuję ci opowiedzieć, jak to jest urodzić się i wychować wśród
Issaram. Dorastać, słuchając opowieści o Wojnach Bogów nie jako bajek, uładzonych
historyjek na dobranoc, ale jako prawdy przekazywanej z pokolenia na pokolenie przez tych,
którzy tam byli. Widzieli pierwsze przybycie, patrzyli, jak arogancja, pycha i brak
zrozumienia doprowadzają do uraz, a urazy do wojny. Byli świadkami zdrady i wierności,
upadków i wzlotów, gniewu i miłosierdzia. Jako dziecko zasypiasz, wysłuchawszy kilku
takich opowieści, a budząc się, masz pewność, że wrosły w twoją duszę. Zanim skończysz
sześć lat, odbywasz pokuty za Zdradę Wyrkonna, pościsz, żeby uczcić Śmierć Layny,
medytujesz, chcąc zrozumieć, co skłoniło Frendala z Gann do przejścia na stronę wroga. Co
pięć lat nasze kobiety wychodzą na pustynię, by posypawszy głowy piachem, powtarzać
taniec Qwe’nnei, ten, którym obdarzyła świat po stracie swojego vaann. Nadal nie wiemy,
kim lub czym był bądź było vaann, lecz widząc ten taniec, nasi przodkowie pojęli, że
jakkolwiek byśmy się różnili, ból i cierpienie są takie same. Łączą nas. Pamiętamy też
cierpienie Reagwyra, który dał się ponieść szałowi walki i nie poszedł na pomoc Kay’ll. Ból
po jej stracie prawie odebrał mu zmysły. Musieliśmy stanąć przeciw niemu z bronią w ręku,
by powstrzymać zniszczenie całego kontynentu.
Przerwała, patrząc z napięciem na mężczyznę. Nadal nic nie rozumiał.
– Żyjąc tu, przyjmujesz na siebie grzechy przodków, bo chociaż w Wojnach Bogów
śmiertelnicy nie znaczyli więcej niż pył, to jednak w ostatecznym rozrachunku to oni okazali
się najważniejsi. To oni powiedzieli dość. Tak, wytrzeszczaj oczy, wykrzywiaj usta,
człowieku z równin – mówiła coraz szybciej. – Bo to jest coś zupełnie innego niż opowiadają
wam kapłani, prawda? Honor i niegodziwość znalazły sobie w tamtych wojnach dom po obu
stronach. Więc jeśli rodzisz się jako Issaram, to żyjesz w tych górach i ćwiczysz ciało i ducha,
aby osiągnąć biegłość w walce, dzięki której będziesz gotów na powrót. Modląc się i
medytując, usiłujesz osiągnąć równowagę między tym, co chcesz osiągnąć, a tym, co
osiągnąć możesz. Matka do snu śpiewa ci kołysanki-modlitwy, które wypalają swoje piętno w
sercu, aż wreszcie stają się częścią ciebie. Uczysz się, że ścieżka wiodąca do odkupienia jest
wąska i śliska, że tylko najlepsi mogą nią podążać. Więc się starasz, jak twoi przodkowie.
Zanim skończysz dwanaście lat, znasz wszystkie sześćset dwadzieścia dwie modlitwy,
tworzące kendet’h. Modlitwa za grzech pychy, złości, lenistwa, gniewu, modlitwa za
pomyślność rodu, plemienia, ludu, modlitwa po śmierci przyjaciela lub wroga, o zdrowie, o
dobre zbiory, o pomyślność w małżeństwie, o dobrą śmierć. Cały czas powtarzają ci, że każdy
obcy to niebezpieczeństwo, nie wróg, wrogów należy zabijać, ale niebezpieczeństwo utraty
duszy, zostania pustą skorupą, osłabienia plemienia. I obiecują, że po śmierci twój fragment
duszy zostanie wchłonięty przez duszę plemienia i będzie bezpieczny aż do czasów
odkupienia, gdy wszyscy odrodzą się jako wolni i szczęśliwi ludzie. Chyba że plemię zginie.
Więc musisz się starać z całych sił, bo dbasz nie tylko o to, co jest, ale także o dusze
wszystkich swoich przodków oraz wszystkich swoich potomków. Nie ma dla ciebie innej
drogi.
Zamilkła, wyczerpana monologiem. Patrzył na nią zmrużonymi oczyma. Milczał.
– Nadal nie rozumiesz? Twoi przodkowie przybyli tu tysiąc czterysta lat temu. Fala
ludów nazywających się Meekhanami. Nie wiemy, skąd wzięliście swój początek, czy wasze
ludy istniały w czasie Wielkich Wojen, czy też powstały dopiero po nich. Podzieleni na
plemiona, osiedliliście się wokół Gór Krzemiennych, asymilując resztki f’Eldyrów, którzy
wyniszczeni wojnami z plemionami fennyjskimi byli zbyt słabi, aby się wam oprzeć.
Mieliście własne konflikty, zwycięstwa i klęski. Religijne wojny, które pustoszyły kontynent,
omijały was przez pierwsze dwieście lat, głównie dlatego, że macie, jak powiedział jeden z
naszych Wiedzących, bardzo rozsądne podejście do religii. Czcicie bogów, ale nie
pozwalacie, by wtrącali się w politykę. Wasze miasta-państwa omijała zawierucha. Potem
jednak przyszła i na nie pora, plemiona na północ od gór zostały podbite przez zakonną armię
Reagwyra, te z południa padły ofiarą Sióstr Wojny. Na koniec zostało tylko jedno,
najbogatsze, Meekhan. Gdy wasza stara stolica została zdobyta po raz trzeci, jej młody
władca uciekł na południe, szukając ratunku dla siebie i rodu...
Przerwał jej, unosząc rękę.
– Po co mi to opowiadasz? Znowu mnie mamisz? Zwodzisz? Opowiastkami dla dzieci
chcesz odwieść od prawdy o twoim bracie-mordercy? Ja to wszystko wiem. Znam legendę o
Freganie-ken-Leow, pierwszym cesarzu. Słyszałem setki razy, jak wygnany na pustynię
medytował całymi dniami, aż przepełniona litością ukazała mu się Wielka Matka i wyjawiła,
jak zjednoczyć podzielony kontynent, oraz wskazała miejsce ukrycia starożytnego skarbu,
dzięki któremu mógł wyekwipować pierwszą armię.
– Tak. „Niech wszystkie moje dzieci pójdą w me objęcia”. Tak powiedziała. Podobno. W
tamtych czasach kult Baelta’Mathran był już niemal zapomniany, czczono ją tylko w jednym
miejscu kontynentu. Bogini nie wymagała ofiar, świątyń ani specjalnych ceremonii. Nie
obchodziło jej to, jak zresztą większości panteonu. Bogów interesuje krew i poświęcenie,
modlitwy i medytacja – w ten sposób, niejako przez pośredników, oswajają Moc, gromadzą ją
i wykorzystują. To ludzie stworzyli religie, niemal wbrew bogom, całe te hierarchie, akolitów,
kapłanów, arcykapłanów. To kapłani budują świątynie, w których złocone freski na ścianach
nie pozwalają skupić się na modlitwie, za to szeroko otwierają kiesy wiernych. W czasach
Wielkich Wojen tego nie było. Wielkiej Matki również nie interesowały świątynie i kapłani.
Czyż nie powiedziała „Uczcijcie mnie modlitwą w sercu, w świątyni o ścianach z pni drzew i
dachu z liści”? A dziś podobno macie w Meekhanie świątynię, w której kolumny
podtrzymujące sklepienie są ozdobione złotymi i srebrnymi liśćmi i wyrzeźbiono je w kształt
pni drzew. Nic dziwnego, że bogowie tak rzadko odzywają się do ludzi. Każde zdanie
przerabiamy po swojemu, aby było nam łatwiej i wygodniej.
– Nie przyszedłem tu na religijne pogaduszki z jakąś przemądrzałą dzikuską – przerwał
jej. Głos mężczyzny był zadziwiająco spokojny.
Jej stryj miał rację, mówiąc, że obelgi wypowiedziane takim tonem dotykają najbardziej.
Uśmiechnęła się pod nosem. Obelga za obelgę, Meekhańczyku.
– Nie, przyszedłeś tu szukać usprawiedliwienia własnej winy i krótkowzroczności.
Przyszedłeś przepełniony poczuciem krzywdy, gniewem i pragnieniem, żeby ukarać i
upokorzyć bandę brudnych barbarzyńców. A ja próbuję ci wytłumaczyć, kim jesteśmy. –
Założyła ramiona na piersi w odwiecznym dla swojego ludu obraźliwym geście. Oczywiście
nie zrozumiał. – Mówisz: legenda o cesarzu... My znamy tę opowieść nie jako legendę, lecz
historię. Prawdę. Prawdę o ludziach z północy, których spotkaliśmy, kiedy ginęli z pragnienia
na pustyni. Zaprowadziliśmy ich do oazy, podzieliliśmy się wodą i żywnością. Ośmioro
żebraków na skraju śmierci. Nikt by nie pomyślał, że z takiego ziarna wykiełkuje Imperium.
Już otwierał usta, ale nie pozwoliła mu przemówić.
– Przez rok gościliśmy ich u siebie. Tak, żyli w afraagrze, której mieszkańcy musieli
przez ten czas nosić zasłonięte twarze. Ale jeśli ratujesz komuś życie, to trzeba to zrobić jak
należy. To tu młody książę usłyszał po raz pierwszy o Baelta’Mathran, Pramatce Bogów. Bo
właśnie u nas czci się ją bez przerwy od trzech i pół tysiąca lat. Znamy innych bogów, z
niektórymi mamy jeszcze rachunki do wyrównania, ale kłaniamy się tylko Jej. To u nas
młody Fregan uczył się, jak rządzić krajem, i myślał, jak ocalić swój lud. I w końcu wymyślił.
Podporządkować wszystkie religie jednej Bogini, narzucić panteonowi zapomnianą
hierarchię, złamać potęgę wojowniczych kultów i wchłonąć oraz podporządkować sobie
większość gildii magicznych, aby Moc służyła sprawie kraju. Miał piękny plan.
– Kłamiesz, mamisz mnie bajkami... – Po raz pierwszy wydawał się zbity z tropu.
– Bajki? Kto wie? Gdy wasz młody książę stanął przed radą plemion i przedstawił swój
plan, mędrcy zaśmiali się głośno. Jego miasto było zdobyte, kraj okupowany, akolitki Venissy
miały twardą rękę i wyciskały z wszystkich podbitych prowincji ostatnie soki. Ale było w
nim, w tym waszym przyszłym pierwszym cesarzu, było coś wielkiego, jakiś niezłomny hart
ducha i żelazna wola. Dlatego plemiona wypełniły złotem dziesięć skrzyń. I postaraliśmy się,
aby miał szansę spełnić swoją wizję. Nic mi nie powiesz?
Pokręcił głową.
– Pamiętam tę historię. Cesarz przybył do miasta tuż po tym, jak wybuchło powstanie, w
ciągu roku wystawił armię i odbił kraj z rąk fanatyków. A później powędrował dalej na
południe, wyzwalając kolejne ziemie. W trzech bitwach złamał potęgę Sióstr Wojny i zgniótł
kult. Nie było was tam.
– W tej chwili się uśmiecham, kupcze. Szeroko i szczerze. Cóż za cudowny pokaz
meekhańskiego myślenia, jaka klarowność przekazu i nieskażona niczym prawda. Jednak
jądro, sama istota tej historii kryje się w tym, kto dał waszemu cesarzowi rok na stworzenie i
wyekwipowanie armii. Za nasze złoto. Dlaczego powstanie w Starym Meekhanie nie zostało
zdławione w ciągu kilku dni, jak większość wcześniejszych, w czasie których udekorowano
mury buntujących się miast setkami podrygujących na palach skazańców? Przez ten rok,
Meekhańczyku, armie zaprzysiężone córce Draal wykrwawiały się w bitwach i potyczkach
wzdłuż całej południowej granicy Postaraliśmy się o to. Przyznam, że nie chodziło tylko o
sympatię do patykowatego rudzielca, który został później cesarzem. Mieliśmy z Venissą od
Włóczni porachunki sięgające czasów Wojen Bogów. A pamiętliwość śmiertelników może
być równie długa i bezwzględna jak Nieśmiertelnych. Przyczynienie się do upadku Sióstr
Wojny było dla nas częściowym wyrównaniem starego długu. Tylko dlatego ten twój cesarz
wygrał swoje trzy bitwy, zachowując jednocześnie dość sił, aby przenieść wojnę na północ od
Gór Krzemiennych i rzucić wyzwanie świątyni Reagwyra.
Opuściła ręce i wyprostowała się.
– Dlatego nie traktuj mnie jak dzikuski, Meekhańczyku, bo to my stworzyliśmy wasze
Imperium. Daliśmy mu religię, która pozwoliła zjednoczyć kontynent, wypełniliśmy skarbiec
pierwszym złotem i podarowaliśmy dość czasu, by mogło okrzepnąć. Wiesz, na czym polegał
twój problem z tym młodym wojownikiem? – Przeszła do sedna. – Ty patrzyłeś na niego z
góry, a on patrzył z góry na ciebie i twój ród. Tak naprawdę, gdy twoja córka ofiarowała mu
ciało, musiał się pewnie dobrze zastanowić, czy przypadkiem zbytnio się nie pospolituje.

***
W rodowym domostwie Yatech bez słowa zostawił ją przy drzwiach i ruszył w stronę
swojego pokoju. Nie zatrzymywała go. Potrzebował czasu, ona zresztą też. To, co przed
chwilą zrobili, było głupie, nierozważne i najlepiej potwierdzało słowa Lengany h’Lenns. Jej
brat przestał myśleć i zachowywać się jak Issaram. A ona mu na to pozwoliła. Mogli
wciągnąć ród w trwającą wiele lat waśń, która w rezultacie osłabi plemię. Szczerze żałowała,
że opowiedziała mu historię przybycia tej kobiety do afraagry i jej kampanię plotek,
pomówień i oszczerstw skierowaną przeciw rodowi d’Kllean. Nawet nie przeciw całemu
rodowi, tylko wymierzoną dokładnie w nich, ją i jej braci.
Gdy tylko Lengana, która wprowadziła się do siedziby rodu h’Lenns, w dwa miesiące po
wyjeździe Yatecha dowiedziała się, że ich matka była Meekhanką, zrobiła wszystko, żeby
odsunąć ich od plemienia. Osoba taka jak ona, pierwsza z kobiet w najpotężniejszym rodzie,
miała mnóstwo sposobów i możliwości, by tego dokonać. Gdy Yatech wyjeżdżał na służbę,
Deana spodziewała się lada dzień zobaczyć jeden lub dwa pasy ślubne położone przed
progiem. W dwa miesiące po jej przybyciu wiedziała już, że nic z tego nie będzie. Młodzi
wojownicy, którzy wcześniej wodzili za nią wzrokiem, bo odziedziczona po matce uroda
wyróżniała ją spośród innych dziewcząt, gdzieś zniknęli. Skończyły się żartobliwe docinki,
przygadywania, wyzwania na ćwiczebne pojedynki, które często prowadziły do tych
powodujących drżenie w podbrzuszu zapasów, na które starsi mistrzowie przyzwalali z lekko
pobłażliwymi uśmiechami. Jeśli z tych zapasów, kontynuowanych już w bardziej zacisznym
miejscu, wyszło coś więcej, dziewczyna zawsze miała wybór, mogła zdecydować, czy
wychowa dziecko we własnym rodzie, gdzie dzieci były po prostu wspólne, czy też poślubi
młodzieńca i wzmocni jego rodzinę. Wśród Issaram dzieci były traktowane jak
błogosławieństwo, obietnica przetrwania plemienia. Dopiero więzy małżeńskie narzucały
ograniczenia w doborze partnerów. Ściśle mówiąc, ograniczały go do jednej osoby,
współmałżonka. Ale tu też, w przypadku rozwodu, kobieta miała prawo zadecydować, czy
wróci do swojego rodu z potomstwem, czy zostanie w rodzie byłego męża. Gdy czci się
Boginię Matkę, zdolność do rodzenia dzieci daje sporą przewagę. Zwłaszcza jeśli przy okazji
nikt nie może zabronić doskonalenia umiejętności posługiwania się mieczem czy szablą.
Szczerze mówiąc, wiedza o tym, jak traktuje się kobiety na północy, w Imperium lub innych
krajach, zawsze budziła w niej współczucie dla tych biednych, ubezwłasnowolnionych istot.
Do czasu, gdy przekonała się, co może zdziałać dobrze wymierzona plotka. Rzucona
mimochodem uwaga, jedno krótkie, lecz bardzo bolesne słowo – dral’k.
Mogła dać rodowi niejedno dziecko, to była prawda, równie pewna jak krwawienia,
odmierzające każdy stracony miesiąc. Może nie w tej afraagrze, może w jednej z sąsiednich,
gdzie siła plotek nie była tak wielka, znalazłoby się wielu wojowników, którzy mieliby ochotę
na „zapasy” z dziewczyną o nietypowej urodzie. Być może nawet udałoby się jej zmusić
któregoś do ślubu.
Tylko że to byłaby klęska, przyznanie przed wszystkimi, że nie jest prawdziwą
og’Issaram: kobietą z gór. Potwierdziłaby tym samym, że nie zasługuje na prawdziwy ślubny
pas, że jest kimś gorszym.
Ujście dla goryczy i gniewu znalazła w długich godzinach morderczych ćwiczeń. Talhery
zawsze były jej ulubioną bronią, teraz jednak poświęcała im każdą wolną chwilę. Drean
h’Keaz, jedyny wojownik w afraagrze mogący nosić te szable w białych pochwach, był
zdumiony i lekko zaniepokojony determinacją, jaką przejawiała w czasie ćwiczeń. Ale on
miał prawie sześćdziesiąt lat i nie rozumiał jej furii. Żył we własnym świecie, zamknięty w
magicznym tańcu rozmigotanych ostrzy i śmiertelnych ciosów. Nie obchodziła go duma
młodej kobiety. Nawet gdy pokonała go trzykrotnie z rzędu, nie widział w niej nic, poza nad
wyraz utalentowaną uczennicą. Kiedy przed miesiącem otrzymała od niego wykonane z białej
skóry pochwy szabel, wydawał się dziwnie wzruszony i zakłopotany. Na pewno nie
zrozumiał jej szorstkiego podziękowania. Być może uznał je za arogancję młodej mistrzyni,
nie mógł wiedzieć, że ta ozdoba była dla niej niemym przypomnieniem tego, kim się stała.
Obcym dziwactwem we własnym rodzie.
Jakieś pół roku po wyjeździe Yatecha, gdy plotki zaczęły już zatruwać umysły, Vegrela
poprosiła ją o rozmowę. Najważniejsza kobieta w rodzinie zaproponowała, że wyślą Deanę
do sąsiedniej afraagry, do dalszych krewnych. Och, jakże się wtedy wściekła. Duma kipiała w
niej wtedy jak wrzątek w garnku i to właśnie przez dumę odrzuciła tę płynącą ze szczerego
serca propozycję. To był jej dom i nie wyrzuci jej stąd żadna przybłęda, która wkradła się w
łaski pierwszego w rodzie h’Lenns. Nadal pamiętała smutny uśmiech ciotki. Starsza kobieta
wiedziała, jak silnie jad plotek potrafi zatruwać serca i umysły.
Po kilku miesiącach poproszono ją, aby zechciała objąć obowiązki Pieśniarki Pamięci. W
każdym rodzie było kilka takich osób, zajmujących się zapamiętywaniem, spisywaniem i
przekazywaniem dalej historii rodziny i plemienia. Miała nauczać dzieci o przeszłości, tak by
umiały wyciągnąć z niej naukę na przyszłość. W tym czasie wrzątek jej dumy już ostygł i bez
szemrania przyjęła obowiązki, które przypadały zazwyczaj w udziale starym wdowom lub
wojownikom okaleczonym w walce. Odtąd spędzała dni na doskonaleniu sztuki władania
szablami i na zgłębianiu historii plemion Issaram.
I starała się nie rzucać w oczy.
Weszła do swojej sypialni i usiadła na łóżku. Przez ostatnie dwie godziny wydarzyło się
w jej życiu więcej niż przez poprzednie dwa lata. Zastanawiała się przez chwilę, czy gdyby
nie powrót brata, zdecydowałaby się kiedykolwiek stawić czoło tej kobiecie. Pewnie nie, jej
duma i gniew osiągnęły już temperaturę pokojową. Spojrzała na wiszące na ścianie szable w
białych pochwach. Z drugiej strony, być może w zimnej wściekłości, z jaką doskonaliła się w
sztuce władania talherami, było coś więcej niż tylko rozpaczliwa potrzeba podniesienia
własnej wartości. Zacisnęła usta w wąską kreskę. Na krew Neys! Jej matka poświęciła oczy,
aby być u boku ukochanego mężczyzny. Córka Entoel-lea-Akos nie może spędzić reszty
życia, chowając się pod najbliższy kamień na odgłos kroków Lengany h’Lenns.
Uśmiechnęła się do tej myśli. Cokolwiek się stało na północy, dobrze, że Yatech wrócił
do domu.

***
Te słowa ubodły go bardziej, niż chciał przyznać. Sugestia, że Yatech mógł traktować
romans z Isanell tak samo, jak wszystkie inne przygody, że dziewczyna wywodząca się z
najlepszej krwi Południa była dla tego dzikusa zabawką, sposobem na rozładowanie napięcia
w lędźwiach, że zajmował się nią tylko dlatego, bo była pod ręką, uderzyła w jego najczulszy
punkt. Zacisnął dłonie, aż pobielały mu kłykcie, i obnażył zęby w niemym grymasie.
– Widzisz – szept kobiety mroził do szpiku kości, jak strumień lodowatej wody
wpadającej za kołnierz – mamy jednak coś wspólnego. Duma z rodu i krwi jest tym, co nas
łączy, mimo że wszystko inne dzieli. Nie rozumiesz Issaram, nie możesz pojąć, kim staliśmy
się przez te wszystkie stulecia. My patrzymy na to, co nas otacza, jak na coś tymczasowego,
jak na widok z okna powozu. To się nie liczy, powstające imperia i królestwa, dynastie,
fortuny – to wszystko pył. W historii świata nie było jeszcze królestwa, które przetrwałoby
niezmienione przez tysiąc lat, a swój szczyt przeżywałoby dłużej niż przez trzy, cztery
pokolenia. Potem zawsze okazuje się, że giganci rodzą karłów, a kraj upada. My trwamy, bo
musimy. Bo bramy Domu Snu są dla nas zamknięte. Gdy umrę, moja dusza nie trafi na ręce
Matki, która oceni jej wagę i czystość. Wierzymy... nie, wiemy, że mamy tylko jedną duszę,
jedną wspólną duszę dla całego plemienia. Taka jest nasza kara. Gdy bogowie, ci, którzy
przeżyli starcie, zebrali się, aby osądzić nasz lud, wyznaczyli nam taką pokutę. Po śmierci nie
odchodzimy do Domu Snu, nie zaznajemy spokoju, tylko wracamy do jednej wspólnej duszy
plemienia. Każde dziecko w chwili nadania imienia otrzymuje kawałek tej duszy, i w nim
zostanie zapisane całe jego życie. Po śmierci ten fragment wraca do wspólnoty, gdzie będzie
oczekiwał na odkupienie. Jeśli go stracę, jeśli ktoś ujrzy moją twarz, osłabię plemię, osłabię
duszę. Jeśli dusza zginie, znikniemy na zawsze. Więc nie ma dla nas innej drogi.
Milczał.
– Ten wojownik, kimkolwiek był, mógł zabrać twoją córkę w góry, do swojego rodu.
Mógł ją poślubić. Jeśli kochała, pewnie przyjęłaby związane z tym warunki... tak jak moja
matka. Te warunki... Nieważne, Meekhańczyku. Gdyby je przyjęła, przez pierwszy rok może
miłość by wystarczyła. Potem już nie...
– Tego nie wiesz.
– Nie wiem – zgodziła się bez oporu. – Ale widziałam raz, jak moja matka przeklina imię
ojca, płacząc przy tym z miłości i tęsknoty. Nigdy tego nie zapomnę.
Poczuł nagłe znużenie. Co właściwie próbował zrobić? Wymusić na tej kobiecie to, czego
nie udało mu się uzyskać od starszyzny plemienia? Uzyskać przyznanie się do winy, błaganie
o przebaczenie czy choćby zapewnienie, że Issarowie poczuwają się do odpowiedzialności za
mord na Isanell? Tracił tylko czas.
– Ta rozmowa do niczego nie doprowadzi, nieznajoma.
– Jestem Deana d’Kllean – powiedziała po prostu. – Moją matką była Entoel-lea-Akos,
meekhańska szlachcianka z Dolnego Rent. Któregoś dnia spotkała wojownika z gór, który
przybył na równiny, aby odpłacić wam za przelaną krew. Mimo to pokochała go i poślubiła,
poświęciła światło w swych źrenicach, by móc dzielić z nim los. Udało im się przez kilka lat.
Potem on zginął. Zgodnie z wolą Harudiego jestem Issaram, urodziłam się w górach,
wniosłam świeżą krew do plemienia. Ale są inne prawa, starsze, które czasami zaślepiają
nawet nas. Gniew, nienawiść, obsesja na punkcie wielkości rodu i ważności jego przodków.
Gdy dziewczyna z gór wychodzi za mąż, tradycja nakazuje jej stanąć przed zgromadzeniem
matron i wyrecytować całą żeńską linię swojego rodu. W niektórych przypadkach jest to
ponad trzysta pokoleń kobiet, od czasów, kiedy bogowie po raz pierwszy objawili się
ludziom. Czasem trwa to pół dnia. Ja swoją linię mogę podać na jednym oddechu, bo moja
matka nie potrafiła sięgnąć pamięcią dalej niż dziesięć pokoleń wstecz. To nie powinno mieć
znaczenia, nie w świetle praw Harudiego, ale mimo wszystko ma. Rozumiesz?
Czy rozumiał? Być może aż za dobrze.
– Czy twój brat też był uważany za kogoś gorszego? Za kogoś półkrwi?
Pokręciła głową.
– Chłopcy... Mężczyźni recytują męską linię. Poza tym ciągle nie słuchasz i nie
rozumiesz. Chodzi o to, że jeśli patrzeć na głupią dumę i arogancję, to tak bardzo się nie
różnimy. Tylko że na tym nie można zbudować pomostu między naszymi ludami. Wy
uważacie Issarów za bandę wojowniczych barbarzyńców, my was za kolejny lud, który
zapomniał, co tak naprawdę jest ważne, ślepy na prawdę o świecie, dryfujący niczym łódka z
kory na falach oceanu. Wojny Bogów, skłócony panteon, Niechciani, prawda o Mocy,
aspektowanej i innej, to dla was tylko bajki i legendy dla dzieci. Budując swoje Imperium,
przydepnęliście gardło wszystkim religiom na tyle skutecznie, że większość ludzi
mieszkających w Meekhanie uważa bogów za byty odległe i obojętne, a co więcej, jest z tego
zadowolona. Magia, Moc, aspektowana, dzika lub chaotyczna, jest dla waszych uczonych i
magów bezrozumną siłą, obecną we wszechświecie na tej samej zasadzie, co przypływy
oceanu i huragany, i burze. My... – Kobieta starała się znaleźć odpowiednie słowa. – My
żyjemy na innej płaszczyźnie, inaczej patrzymy na świat, bogowie i demony są obecni w
naszym życiu od narodzin do śmierci, czujemy ich obecność, ich oddech na karku. Wy
postawiliście świątynie, w których zamknęliście panteon, i uważacie, że reszta świata należy
do was. Dla mnie życie i śmierć to jedno, dla ciebie to dwie różne sprawy. Różnimy się tak
jak ogień i woda. I dlatego nawet miłość nie może być dla nas łącznikiem. Miłość pozwala na
chwilę zapomnieć, kim jesteśmy, ale to chciwe i egoistyczne uczucie. Zawsze zażąda od
ciebie zapłaty, deklaracji, potwierdzenia...
Nie wytrzymał.
– Sztylet wbity w serce ma być takim potwierdzeniem? – Z każdym słowem jego gniew
rósł, była najwyższa pora, aby zakończyć tę farsę. – Mord na śpiącej, bezbronnej
dziewczynie? Zniszczenie cudzego życia?!
Kobieta pochyliła głowę i wyrzuciła z siebie szybko:
– Gdyby zabrał ją ze sobą w góry, odebrałby jej wzrok i szczęście. Gdyby po prostu
uciekł, osłabiłby plemię. Mógł zejść i spotkać się z tobą twarzą w twarz... – Nie musiała
kończyć tej myśli. – Jeśli sądzisz, że ten wojownik nie żałował, że tego nie zrobił, to znaczy,
iż dzieli nas więcej, niż myślałam!
 Po tym wybuchu znieruchomiała na kilka uderzeń serca, wreszcie powoli, jakby z
wahaniem, skinęła głową.
– Nasza rozmowa do niczego nie doprowadzi, Aerinie-ker-Noel. Chcę... chciałabym ci
coś pokazać. Może wtedy choć trochę zrozumiesz.

***
Gdy przyszła do jego sypialni, Yatech siedział na łóżku z twarzą ukrytą w dłoniach.
Słysząc szelest odsuwanej maty, uniósł głowę i posłał jej słaby uśmiech.
– Nie tak wyobrażałem sobie powrót do swoich, Deana.
– Nie tak wyobrażałam sobie twoje powitanie – zgodziła się. – Mimo wszystko cieszę się,
że jesteś. Cokolwiek stało się na północy, dobrze mieć cię znowu przy sobie.
Uśmiech zgasł, a ona poczuła chłód wypełniający żyły.
– Przepraszam... ja...
– Nie ma o czym mówić – stwierdził z takim spokojem, aż ścisnęło się jej serce. – Po co
przyniosłaś talhery? Będziemy szturmować siedzibę tej kobiety?
Zdołała się uśmiechnąć.
– Muszę sprawdzić, ile mój mały braciszek zdążył zapomnieć wśród Meekhańczyków.
Podobno ich tak zwani szermierze zapamiętali w końcu, że miecz trzyma się z tej strony,
gdzie jest rękojeść.
– Nie wszyscy, ale większość. – Wstał płynnym ruchem i podszedł do swoich mieczy –
Ostra broń? Głupie pytanie, w końcu jesteśmy już dorośli. Sprawdźmy siostrzyczko, komu
ukradłaś te białe pochwy.
W kwadrans później stali na środku okrągłego placu do ćwiczeń. Miejsce to znajdowało
się na uboczu, pod wyniosłą skalną ścianą, gdzie nawet w samo południe panował cień.
Dzięki temu można było tam ćwiczyć od świtu do późnych godzin wieczornych. Deana znała
tu każdy kawałek skały i każdy kamień. Mogłaby poruszać się po nim z zawiązanymi oczami.
Stanęli naprzeciw siebie, w odległości jakichś sześciu kroków. Zaczęli krążyć, nie
wyciągając jeszcze broni. Po raz pierwszy od chwili spotkania pozwoliła sobie na szczery
uśmiech. Jak jej tego brakowało!
Patrzyła na brata, jak się porusza, jak stawia stopy, jak jego wyciągnięte ku górze dłonie
muskają rękojeści. Yphir był mieczem wywodzącym się w prostej linii od grestha, ciężkiej,
dwuręcznej broni używanej najczęściej w walce z konnicą. Lekko zakrzywiona klinga i
półtoraręczna rękojeść sprawiały, że był idealny dla szermierzy lubiących błyskawiczny,
płynny i niestandardowy styl walki. Mógł z równym powodzeniem rozrąbywać stalowe
hełmy, jak i zadawać delikatne, śmiertelnie precyzyjne uderzenia, otwierające tętnice i
przecinające nerwy. Jej talhery były krótsze i lżejsze, a podwójna krzywizna ostrza czyniła z
nich broń niezwykle trudną do opanowania. I jednocześnie zaskakującą i nieprzewidywalną
dla przeciwnika. Zaraz zobaczymy, ile zdążyłeś zapomnieć, braciszku, pomyślała.
 Skoczyła w jego stronę bez ostrzeżenia, wyciągając obie szable. Lewą zamarkowała cios
w szyję, wyprowadzając jednocześnie prawą szybkie, podstępne pchnięcie w brzuch. Ostatni
pojedynek ze swoim nauczycielem wygrała tą właśnie sztuczką.
Yatech miękko zszedł z linii ataku, zignorował fałszywy cios, prawdziwy sparował w
krótkim półobrocie. Nie zauważyła, kiedy wyciągnął miecz. Tylko jeden, drugi ciągle tkwił w
pochwie. Och, ci chłopcy i ich arogancja.
Mimo wszystko potrzebowała aż pięciu uderzeń serca, żeby zmusić go do wyciągnięcia
drugiego miecza. Był świetny, miał ten instynktowny, na wpół natchniony styl, cechujący
urodzonych szermierzy. Zanim wyjechał na północ, uchodził w plemieniu za jednego z
najzdolniejszych młodych wojowników, a lata spędzone na służbie poświęcił najwyraźniej na
mozolne ćwiczenia. Przez kilka następnych chwil parował jej ataki, jeden po drugim, jakby
odpędzał się od natrętnego dziecka. Uśmiechnęła się szeroko, początek był tylko testem,
zabawą, rozgrzewką. Zaraz mu pokaże...
Przeszedł do kontry tak szybko, że omal nie wytrącił jej broni z ręki. Uderzał na
przemian, prawa ręka, lewa, by nagle złamać schemat i rytm ataku, prawa, prawa, lewa,
prawa, lewa, lewa, lewa, prawa... Coraz szybciej, coraz dynamiczniej. Wydawało się, że
zapomniał o sztychach, zadawał tylko cięcia, szerokie i płytkie, z przedramienia i nadgarstka,
góra, dół, góra, góra, dół, góra, dół, dół... Jego broń była dłuższa i cięższa, mógł atakować,
trzymając w miarę bezpieczny dystans. No cóż, zacisnęła zęby, tak mu się tylko wydawało.
Nagle przejęła inicjatywę, odskoczyła na mgnienie oka, żeby wybić go z rytmu, a gdy
poszedł za ciosem, skróciła odległość i zarzuciła gradem uderzeń. Powinien się cofnąć, każdy
na jego miejscu by tak uczynił, walka na tak krótki dystans dawała szermierzowi
władającemu talherami zdecydowaną przewagę, rozsądek nakazywał cofnąć się i wykorzystać
długość i ciężar yphirów.
Ale tego nie zrobił. Przyjął wymianę ciosów na jej warunkach, prawie twarzą w twarz. Na
dziesięć, może dwanaście uderzeń serca otoczyła ich rozmigotana, rozświetlona błyskami
ostrzy zasłona, wypełniająca całą przestrzeń kaskadą dźwięków. Och, przemknęła jej przez
myśl, nawet tu, na placu ćwiczeń w issarskiej afraagrze, gdzie do walki szkolono już dzieci,
które nie umiały jeszcze poprawnie wymówić własnego imienia, taki widok był czymś
niezwykłym. Przez kilka boleśnie długich uderzeń serca oboje znaleźli się w transie khaan’s,
na drodze, którą kroczą tylko najlepsi z najlepszych szermierzy wśród Issaram. Potrzeba było
lat ćwiczeń szlifujących wrodzone zdolności i czegoś jeszcze, czegoś nieuchwytnego i
trudnego do nazwania, by taki stan osiągnąć. Gdy się to udawało, broń przestawała być
zwykłym przedłużeniem woli, w transie przestawało się czuć jej wagę, wewnętrzna
przestrzeń, obejmująca ciało, rozszerzała się na sferę, której granicę wyznaczał zasięg klingi.
Błysk, cień, dźwięk, zapach, smuga ciepłego powietrza, wszystko to dostarczało informacji o
sile i kierunku nadchodzących uderzeń. Widywała wojowników walczących z pięcioma,
sześcioma przeciwnikami jednocześnie i będących całkowicie poza zasięgiem ciosów czy
pocisków.
Nigdy, w całym swoim życiu, nie byli sobie bliżsi i dalsi jednocześnie.
Po raz pierwszy od chwili rozpoczęcia pojedynku spojrzała mu w oczy i omal nie
krzyknęła. Wypełniała je tak bezbrzeżna pustka, jakby stał już po drugiej stronie Mroku. Z
przerażającą jasnością dotarło do niej, dlaczego on tak dobrze walczy.
Bo nie zależy mu na własnym życiu.
Przerwała pojedynek, cofając się błyskawicznie o kilka kroków. Wsunęła szable do
pochew, ale nie wypuściła ich rękojeści z dłoni. Gdyby to zrobiła, mógłby zobaczyć jak się
trzęsie. Jej brat próbował oddać duszę plemieniu. Rękoma rodzonej siostry. Tego, co poczuła,
nie można było nazwać gniewem. Gdyby nie pozostałości transu khaan’s, rozerwałaby go na
strzępy gołymi rękami. Tu i teraz, bez względu na prawa krwi.
– Tyyy... – tylko tyle udało jej się wydyszeć. – Dlaczego?
– Pewnej nocy powinienem był zejść z odsłoniętą twarzą do sypialni mojego gospodarza
– powiedział po prostu, z ciemnością wciąż obecną w źrenicach. – Mogłem pozwolić mu
wysłać moją duszę do domu. Ale wtedy wszystko było takie... takie poplątane. Ona chciała,
żebym ją zabrał w góry, do rodu. Miałem jej odebrać światło i uśmiech, i nadzieję, bo... bo
jestem Issaram. Wojownikiem przeklętego, pozbawionego nadziei plemienia, oczekującego
na kolejny koniec świata, żeby wykuć sobie przyszłość w ogniu wielkiej wojny i zahartować
ją w oceanie krwi.
Powoli, jakby broń ważyła po kilkadziesiąt funtów, wsunął miecze na swoje miejsce.
– Nie przyszło mi wtedy do głowy, że może być inna droga. Całe życie słyszysz o
obowiązku, konieczności i honorze rodu. Uczą cię, że każdy, kto nie zachce się pokłonić
naszym obyczajom, jest sam sobie winien. Bo my nie mamy własnej woli, wolnego wyboru.
Jesteśmy... nosicielami fragmentów wspólnej duszy, żyjemy pożyczonym życiem i nie wolno
nam... nie wolno...
Kochać?
Nie zdołała tego powiedzieć. Głupie, beznadziejne, patetyczne słowa. Czego właściwie
można się spodziewać po młodszym bracie? Jej gniew nadal nie opadł.
Zanim zdołała mu odpowiedzieć, rozległ się szyderczy śmiech. Odwróciła się w prawo.
Było ich pięciu. Chociaż już widziała, jak zbliża się kolejna grupka. Ale ci nowi się nie
liczyli, byli z innych rodów. Groźna była, co wiedział od razu, ta piątka, która podeszła do
nich w czasie ćwiczeń i najpewniej słyszała każde słowo. Niedobrze się stało.
Yatech odwrócił się powoli, stając przodem do śmiejącego się mężczyzny. Znała go,
nazywał się Venyes i był najstarszym synem Lengany h’Lenns. Po bokach miał braci,
średniego Kensa i najmłodszego Abwena. Za nimi, nieco z tyłu, stało dwóch dalszych
kuzynów, bliźniacy Saweq i Mess. Wszyscy byli uzbrojeni jak do walki. Dwóch z synów
matrony w yphiry, Abwen w krótką włócznię zwaną teg, bliźniacy w długie, dwuręczne
gresthy uzupełnione parą ciężkich sztyletów do walki w zwarciu.
 Deana mocniej ścisnęła rękojeści szabel. Ich wizyta w domostwie Lengany przyniosła
owoce o wiele szybciej, niż się spodziewała.

***
Poprowadziła go przez rozpalone słońcem pustkowie. Afraagra plemienia znajdowała się
na samej granicy gór i pustyni. Płaska skalna równina, którą powoli pożerały łachy
wędrującego z południa piasku, kończyła się nagle łańcuchem górskim, odgradzającym
zielone północne równiny od wyżarzonego niemal do białości piekła. To była pokuta jej ludu,
zamknięcie na granicy między obietnicą raju, widocznego na północnym horyzoncie, a
morzem piasku. Miejsce oczekiwania.
Szli wzdłuż skalnej ściany na wschód. Meekhańczyk był zadziwiająco spokojny i
opanowany. Nie podobało jej się to, takie opanowanie cechuje ludzi, którzy już podjęli ważną
decyzję i czekają tylko na odpowiedni moment, aby ją zrealizować. Albo wojowników,
idących do bitwy i akceptujących własną śmierć.
Przeszli pół mili, nim dotarli do miejsca, gdzie u podnóża gór znajdowało się skalne
osypisko. Setki mniejszych i większych głazów spiętrzono ze sobą tak przemyślnie, że nie
sposób było dostrzec, iż to nie dzieło natury. Bez wahania weszła w szczelinę między
największymi skalnymi odłamkami. Słyszała, jak Meekhańczyk przeciska się za nią.
Przebycie labiryntu nie było proste nawet dla niej, dwa razy trzeba było pełznąć niemal
na brzuchu, raz przejście znajdowało się na wysokości rosłego mężczyzny i tylko kilka
przypadkowo rozmieszczonych stopni umożliwiało dotarcie do niego. Plemię dobrze strzegło
swojego sekretu.
Po przeciśnięciu się przez ostatnią szczelinę znaleźli się w przedsionku wąskiego
korytarza.
– Jesteśmy tu o właściwej porze dnia – powiedziała, odwracając się w jego stronę. – W
skalnej ścianie wykuto niegdyś kilka otworów, przez które wpadają promienie słońca. Co
godzinę przez inny, ale jest dość światła, żeby zobaczyć.
Nie zapytał, co zobaczyć, i ta arogancka obojętność zaczynała ją denerwować.
– Prowadź – powiedział po prostu.
Wzruszyła ramionami. Jeśli teraz nie zrozumie, będą walczyć, być może już za chwilę. W
końcu w życiu Issaram wszystko sprowadza się do walki lub oczekiwania na nią.
Poprowadziła go krętym korytarzem, zostawiając za sobą blade światło przedsionka. Nie
spieszyła się, dobrze, jeśli oczy przywykną do półmroku. Mimo otworów wpuszczających
światło, tam, gdzie szli, było dość ciemno.
Znaleźli się w jaskini w chwili, gdy usłyszała za plecami zniecierpliwione warknięcie.
Zapewne chciał ją ponaglić albo dać wyraz irytacji. Widok, który się przed nimi rozpostarł,
zamknął mu usta.
Jaskinia miała prawie trzysta jardów średnicy i trzydzieści wysokości, a jej sklepienie
podtrzymywał gigantyczny słup, przypominający kształtem skamieniały pień wielkiego
drzewa. Kamień wypolerowano na błysk. Promień światła, wpadający przez dziurę w suficie,
uderzał świetlistą lancą wprost w ten filar, odbijał się od niego i rozświetlał całą przestrzeń.
– Raz do roku, o właściwej porze dnia, przez sufit wpadają trzy promienie światła i
wszystkie uderzają w kolumnę. Wygląda wtedy tak, jakby była płonącym słupem ognia –
powiedziała, żeby przerwać ciszę. – Chodź, z tego miejsca więcej nie zobaczymy.
Ruszyła po stopniach prowadzących na płaskie jak stół dno jaskini. Zapewne nadal nie
widział szczegółów, tego, co pokrywało ściany, czasami nawet na wysokość wzrostu kilku
dorosłych mężczyzn. Obojętnie minęła początek pierwszej księgi, zaczynającej się zaraz przy
wejściu na schody. Usłyszała, jak jego kroki zgubiły rytm, potem znów zwolnił i wreszcie
zatrzymał się. Uśmiechnęła się gorzko. Jeśli to nie powie mu, kim tak naprawdę są Issaram,
będą tu walczyć i jedno z nich zginie. Ona też miała obowiązki wobec plemienia.
Imiona, rzędy imion wykute w skale na głębokość pół cala, przy niektórych dodano
jeszcze kilka zdań. Każdy napis mogłaby przykryć dwoma złączonymi dłońmi. Pierwsze
zapisano pismem blisko spokrewnionym z runicznymi znakami Mocy. Przez ostatnie lata
szlifowała umiejętność ich czytania.
Podeszła do ściany, przed którą stał Aerin.
– Grenthel, syn Wentann i Frez’nn – przeczytała, wodząc palcem po na wpół zatartych
znakach. – Pierwszy i ostatni unurzał miecz w krwi braci, walczył u boku Hess, i Kan’ny,
poślubił Ve’kadę z rodu Błotnego Żółwia.
Dotknęła napisu powyżej.
– Ve’kada, córka Gre’muz i Lao’n, czwarta i ostatnia, stała przy Bregon’th z Lews, gdy ta
walczyła z Reg’wa’rym, pokonała sześciu świętych wojowników w pojedynku u stóp
wzgórza Gan. Poślubiła Grenthela z rodu Czarnej Wydry.
To były dwa pierwsze imiona z tej księgi. Na prawo od nich wyrastały kolejne ciągi
napisów, coraz więcej i więcej, czasem rozgałęziające się na własne poddrzewa, kiedy indziej
kończące gwałtownie. Przeszła kawałek dalej.
– Len’h, syn Vaely i Mosst, trzeci, stał na przełęczy Dryn w wojnie o drugi zwój. Ten
znak – wskazała coś, co wyglądało jak złamany miecz – oznacza, że oddał duszę plemieniu
bezdzietnie. Gdyby był kobietą, byłby tu wyryty rozbiły dzban.
Kilka kroków dalej wykute w skale drzewo rodowe wznosiło się już na dobre sześć stóp.
Porównała opisywane wydarzenia z własną wiedzą. Mniej więcej co dwa kroki przesuwali się
o pięć, sześć pokoleń.
– Cennica, córka Synne i Yawe, pierwsza, pokłoniła się Prawom Harudiego jako pierwsza
i ostatnia z potomstwa swoich rodziców, założyła ekchaar i nigdy już nie ujrzeli jej oblicza.
Spokojnie ruszyła dalej, wykuta w skale rodowa księga sięgała tu na wysokość kilkunastu
stóp. Nie oglądała się, mimo to czuła, że on podąża za nią krok w krok.
– Heande’l, syn Ferty i Odes’gea, drugi, pokonał dzierżącą świętą włócznię Wielką
Kagre, dowodzącą trzecim legionem Sióstr Wojny, zabił cztery towarzyszące jej służebnice
Cee. – Dotknęła wizerunku złamanego miecza. – W tym rzędzie jest takich więcej. Ten ród
zapłacił wielką cenę, aby pewien młody książę mógł założyć swoje cesarstwo.
Wskazała przed siebie.
– Księga kończy się dziesięć kroków od tego miejsca. Tyle dla nas trwa twoje Imperium.
Dziesięć kroków.
Najwyraźniej nie zamierzał dać się wyprowadzić z równowagi.
– Co to za ród?
Czuła napięcie w jego głosie.
– g’Arennewd. W starym języku czarna wydra to cennfa, żółw błotny to g’aronewd. Po
Przekleństwie tak właśnie tworzono nazwy nowych rodów, początek i koniec pochodzi z
nazwy rodu pierwszej matrony, rdzeń od rodu pierwszego mężczyzny. Czy to nie ciekawe,
kupcze? Pierwotne nazwy rodów wywodzą się od zwierząt mieszkających w pobliżu rzeki lub
na moczarach. To by się zgadzało z wiedzą, jaką mamy na temat pochodzenia naszych
przodków. Ponoć zanim nastąpiło przejście, mieszkali w żyznej i zielonej krainie. Takiej, jak
wy teraz.
– A twój ród? Gdzie jest opisany?
Wiedziała, że o to spyta, prawdę mówiąc, liczyła na to.
– Chodź.
Przecięli jaskinię, kierując się pod przeciwległą ścianę. Jej ród nie był tak starożytny,
powstał dopiero po tym, jak Harudi obdarował wszystkich prawami. Mimo to jego drzewo
genealogiczne zajmowało imponujący kawał skalnej ściany. Aerin bez słowa ruszył ku
końcowi wykutych w skale napisów. Powoli podążyła za nim.
Prawie się o nie potknął. Zatrzymał się przy końcowym fragmencie, ale nie patrzył na
ścianę, tylko pod nogi.
– Gdy dziecko przychodzi na świat, jego rodzice najpierw wybierają mu imię, a później
przychodzą tu, by dopisać je do rodowej księgi. Wtedy maluch dostaje kawałek duszy
plemienia. Nie dotykaj! – Pozwoliła, by w jej głosie zadźwięczała stal. – Będą tam leżeć,
dopóki nie obrócą się w pył.
Zamarł na wpół pochylony, wreszcie z wyraźnym trudem wyprostował się i odwrócił. Ich
spojrzenia spotkały się i zadrżała. Po raz pierwszy zobaczyła w nim ból, zwykły, przeraźliwie
odsłonięty ból i mękę.
– Znam te miecze – szepnął. – Twój brat je nosił.
Nie miała siły znów zaprzeczać, przynajmniej nie słowami, jedyne, na co się zdobyła, to
przeczące pokręcenie głową.
– Nie zostaną ponownie przekute, a gdy czas zamieni je w rdzawą plamę, zbierzemy pył i
rzucimy na wiatr. Tak skończy się ta historia.
Przełknął ślinę.
 – A twoje imię?
Był mądry, nie pytał już o Yatecha.
– Masz szczęście, kupcze, że moja gałąź rodu jest dość nisko. – Podeszła do ściany i
wskazała jeden z końcowych napisów – Tu: Deana, córka Entoel i Dareh’a, pierwsza. Reszta
pojawi się po mojej śmierci, chyba że nikomu nie będzie się chciało o mnie pisać.
Nie patrzył na miejsce, gdzie wskazywała, tylko na dwa napisy niżej, zryte śladami po
wściekłych ciosach, zadanych z furią, która wygryzła wielką dziurę w skalnej ścianie. Znaki
były całkiem nieczytelne.
– A jeśli... – Kupiec zawahał się wyraźnie. – Jeśli ktoś wymaże twoje imię?
– Nic się nie stanie, to tylko historia. – Wskazała na jaskinię. – Rodzaj dodatkowej
pamięci plemienia. Gdybym jednak zrobiła to sama... Gdybym chciała zerwać z przeszłością,
wyrzec się bycia Issaram... Wtedy własnoręcznie niszcząc zapisane przez rodziców lub
krewnych imię, odrzuciłabym duszę, ofiarowaną przez plemię. Stałabym się gaaneh, pustą
skorupą, niczym więcej niż chodzącym trupem. Rodzona matka poderżnęłaby mi gardło, bo
niedobrze jest, gdy nienarodzeni chodzą po świecie. Dla plemienia i rodu przestałabym
istnieć, jakbym się nigdy nie urodziła, nikt nie wymieniałby mojego imienia, nikt nie
przyznałby, że mnie znał.
Przez chwilę uśmiechała się strasznie, ale nie mógł tego widzieć.
– Tylko że ja tego nigdy nie zrobię. Jestem kobietą, a my umiemy znosić ból, który wam,
mężczyznom, odbiera zmysły. Nie wyobrażam sobie, co mogłoby mnie skłonić do
wymazania imienia z księgi rodu i połamania własnych mieczy.

***
– Widzę, że spotkanie rodzeństwa może być bardzo ciekawe... – Venyes stał z rękami
założonymi na piersi, na twarzy błąkał mu się ironiczny grymas. – Rozumiem, że siostra
chciała ci dać nauczkę za wdarcie się do naszego domostwa. Szkoda tylko, że sama brała w
nim udział.
Najstarszy z synów matrony przeniósł na nią złośliwe spojrzenie. Był wysoki i rosły,
niemal o pół głowy wyższy od Yatecha, i uchodził za pierwszorzędnego wojownika.
Zwłaszcza gdy miał za plecami braci.
Jego postawa, ręce skrzyżowane na piersi, lewa noga wysunięta lekceważąco w przód,
była umyślnie prowokująca. Jesteś niczym, mówiła, nie muszę się z tobą liczyć, nie obawiam
się twoich umiejętności, stoję tak, że trudno mi będzie sięgnąć po broń, ale ty i tak nie
ośmielisz się mnie zaatakować. Za taką postawą najczęściej kryło się bezczelne, prostackie
wyzwanie. Deana spojrzała na jego braci. Kens muskał dłońmi rękojeści yphirów, Abwen
trzymał włócznię w pozycji zwanej żurawiem, pozwalającej przejść do błyskawicznego
kontrataku. Bliźniacy stanęli nieco z boku i wyciągnęli miecze. Mając takie zabezpieczenie,
najstarszy syn Lengany mógł sobie pozwolić na arogancję.
 Nie odpowiedziała kpiącym uśmieszkiem. Rozsądek nakazywał unikać konfrontacji.
– Jeśli chcecie poćwiczyć, jest dość miejsca – powiedziała spokojnie.
– Poćwiczymy później – mruknął Venyes. – Teraz jednak chcę się dowiedzieć, czy starsi
twojego rodu zostali już poinformowani o napaści na moją matkę.
Yatech ubiegł ją z odpowiedzią.
– Nie było napaści, tylko zwykła wizyta. Poszedłem złożyć uszanowanie matronie rodu, a
i z wami chętnie bym się wtedy przywitał, zawsze to dobrze, gdy nowa krew wzmacnia
plemię.
– Nie zawsze – odezwał się Kens. – Wiesz, jak to mówią, nie każdy kundel wzmacnia
sforę.
– Słyszałem to powiedzenie, dotyczy zwłaszcza takich psów, które dużo szczekają, a nie
mają odwagi, żeby ugryźć.
Z grupy gromadzącej się wokół placu ćwiczeń dobiegły stłumione parsknięcia. Ona też
się uśmiechnęła. Najwidoczniej przez te trzy lata Yatech ćwiczył nie tylko walkę mieczami.
Kens ruszył naprzód.
– Sprawdźmy to – warknął.
Deana zobaczyła na twarzy Venyesa złość, rozczarowanie i tłumioną wściekłość. Było
jasne, że nie tak to zaplanował, najpewniej zamierzał sprowokować ich do walki, ale w taki
sposób, aby to ona lub Yatech rzucili wyzwanie. Wtedy nie obowiązywałyby reguły
ćwiczebnych pojedynków i mogłoby stać się wszystko.
Kiedy najstarszy syn Lengany spojrzał z jawną pogardą, pojęła nagle, że dla nich ona od
dawna już się nie liczy, została skutecznie odsunięta od plemienia. Teraz jej rola sprowadzała
się do nauki na pamięć historii rodów. Oni przyszli tu po Yatecha, bo był nowym
zagrożeniem, nowym celem dla obsesji ich matki, a najście na ich domostwo stanowiło tylko
pretekst. Jej brat był niewiadomą, nieznanym zagrożeniem i od razu udowodnił, że nie
pozwoli usunąć się w cień. Wyzwanie na śmiertelny pojedynek lub wypadek w czasie
ćwiczeń byłyby najlepszym rozwiązaniem.
Wysunęła lekko szable, Prawo Harudiego nie pozwalało im skrzyżować mieczy z kobietą
w prawdziwej walce, chyba że zostaliby zaatakowani. Niech nie liczą na to, że zostawi brata
samego.
Nie patrzyła na Kensa. Usłyszała tylko świst ostrza, głuche stęknięcie, brzęk i nagle
średni z braci wleciał w jej pole widzenia efektownym łukiem i grzmotnął o ziemię. Zdążył
wyciągnąć tylko jeden miecz, z nosa i ust płynęła mu krew, próbował unieść głowę, ale oczy
zaszkliły mu się nagle i zwiotczał jak szmaciany manekin.
Yatech pochylił się i podniósł upuszczoną przez niego broń.
– Powinien spróbować wyciągnąć miecze nieco wcześniej, najwyraźniej w waszym
plemieniu uczą dziwnych, nowych sposobów walki yphirami. Hm, chyba że chciał mi po
prostu dać szansę, prawda?
 Odrzucił yphir na bok i demonstracyjnie założył ręce na piersi. Och, teraz ten gest miał
dopiero wagę. Yatech nie musiał się nawet ironicznie uśmiechać, żeby upokorzyć
przeciwnika. W gromadzącym się, coraz gęstszym tłumie rozległy się kpiące posykiwania.
Pierwszy nie wytrzymał Abwen. Rzucił się naprzód z bojowym okrzykiem, z włócznią
uniesioną do ataku, zwanego żmiją. Teg była bronią, którą walczyło się jak bojowym kijem,
można było zasypać przeciwnika serią świszczących, wirujących, łamiących kości ciosów i
zakończyć szybkim pchnięciem. W rękach mistrza ta włócznia uchodziła za broń groźniejszą
nawet niż yphir.
Najmłodszy z braci nie był mistrzem. Spróbował prostej zmyłki, wyprowadzając ze żmii
głębokie pchnięcie zamiast zwykłego uderzenia odwrotnego. Sztuczka dla nowicjusza. Yatech
nawet nie sięgnął po miecze. Zrobił krok w przód, odsuwając się nieco w prawo, skrócił
odległość, dopadł przeciwnika i lekko uderzył go nasadą prawej dłoni w czoło. Głowa
Abwena odskoczyła w tył, kolejny cios usztywnioną dłonią w gardło zamienił okrzyk bojowy
w świszczący charkot. Reszty nie zauważyła, po prostu nagle jej brat stał w miejscu,
trzymając niedbale włócznię, a Abwen skulony w pozycji embrionalnej, dławił się, charczał i
świszczał, usiłując złapać oddech.
Yatech wyglądał na zamyślonego.
– Przeżyje – powiedział spokojnie. – Chyba że zaatakuje mnie jeszcze raz.
Pomruk w tłumie nasilił się i zgasł. Takie słowa w tej sytuacji nie były zwykłą
przechwałką. Były wyzwaniem do walki na śmierć i życie. Deana spojrzała bratu w oczy i
znów ujrzała w nich tę samą pustkę co poprzednio. Nie, nie teraz, nie mogła go stracić zaraz
po powrocie. Ruszyła naprzód, wyciągając szable.
Bliźniacy uprzedzili ją, atakując Yatecha z obu stron jednocześnie. Ich ciężkie,
dwuręczne miecze służyły głównie do walki z konnicą, świetnie spisując się w czasie
licznych starć z napierającymi na tereny Issaram koczownikami. Teraz uderzyli, jakby
kierował nimi jeden umysł, z prawej i lewej, górą i dołem. Mess zasłonił jej na mgnienie oka
widok, więc nie zauważyła, co się stało. Górny cios w ogóle nie trafił, Saweq zrobił krok w
przód, pociągnięty ciężarem klingi, jego brat zachwiał się nagle, upuścił miecz, złapał za
twarz i usunął na kolana. Spomiędzy palców popłynęła mu krew.
– Oczyyy! – rozdarł się panicznie. – Moje oczyyyy!
Yatech był już przy drugim bliźniaku. Wpadł na niego, nie próbując zatrzymać impetu,
wybił z rytmu, złapał za ramię, podciął, rzucił na ziemię. W ręku błysnął mu sztylet.
Widziała przerażenie w spojrzeniu leżącego, ale ostrze tylko lekko oparło się o jego
policzek, zostawiając maleńką, czerwoną rysę. Po chwili Saweq puścił rękojeść miecza i
uniósł otwarte dłonie w górę, na znak poddania.
To wszystko wydarzyło się, zanim zdążyła przebiec kilka kroków i wyciągnąć broń.
Yatech nadal nie wydobył mieczy, ale walczył, jakby ciągle był w transie khaańs. To budziło
na równi dumę i przerażenie.
 Podeszła do skomlącego coś cicho Messa i siłą oderwała mu dłonie od twarzy.
Odetchnęła z ulgą, cięcie było równe, czyste i ciągnęło się tuż powyżej linii brwi. Puściła go.
– Powinieneś się umyć – powiedziała głośno, by wszyscy usłyszeli. – Brzydszy już i tak
nie będziesz, a to głupio płakać je małe dziecko z powodu lekkiego skaleczenia. Jak poprosisz
matkę, to może nawet da ci ciastko na pociechę.
Tłum gapiów zaśmiał się przeciągle. Ona też uśmiechała się już otwarcie, przepełniona
dumą i radością. Czterech. Pokonał czterech napastników niemal gołymi rękami i stał tam,
obok, nawet nie draśnięty. Jej mały braciszek. W plemieniu długo będą opowiadać o tej
walce, Yatechowi udało się w kilka chwil zniszczyć to, nad czym Lengana pracowała przez
ostatnie lata. Udowodnił, że jest synem gór i że w walce niewielu może mu dorównać. Ten
dzień nie mógł skończyć się lepiej.
Venyes nie stał już w lekceważącej pozie. Ręce miał luźno opuszczone, nogi lekko ugięte.
– Podobno miała jasne włosy i niebieskie oczy – wycedził z zimnym wyrachowaniem. –
Wśród naszych dziewcząt to rzadkość.
Na te słowa Yatech odwrócił się powoli, jakby coś siłą zmuszało go do ruchu. Nie patrzył
na Venyesa, tylko na nią, prosto w oczy.
– Musiała być niezła, ruchliwa jak małe zwierzątko, w odpowiednich miejscach ciepła i
wilgotna. Dobra zabawka na zimne noce. Isanell, nawet ładne imię.
Nie przestając mówić, najstarszy syn Lengany powoli unosił dłonie ku rękojeściom
mieczy. Nie powinien znać takich szczegółów. Ale jego przybrany ojciec zasiadał w radzie
plemienia. Najpewniej był przy tym, gdy Yatech zdawał relację ze swojego pobytu w domu
kupca. Dobra i mądra żona mogła wyciągnąć z niego informacje, których nie powinien
nikomu zdradzić. I przez to właśnie – Deana zrozumiała to, widząc, co pojawiło się w oczach
brata – ktoś na tym placu umrze.
– Może to i dobrze, że ją zabiłeś – najstarszy syn Leengany nie przestawał mówić.
Wyciągnął yphiry i zastygł w pozycji bojowej. – Gdyby została twoją żoną, wasze bachory
byłyby tylko w ćwierci Issaram. To mądra decyzja, uchroniłeś ród przed dalszym
rozcieńczaniem krwi.
Zapadła całkowita cisza, nawet najgłupsi zrozumieli, że powiedziano coś, czego nie da się
zbyć wzruszeniem ramion. Ale Yatech wciąż patrzył na nią. Tylko na nią.
Żegnaj Deana, mówiły jego oczy, żegnaj siostro.
Odwrócił się i ruszył w stronę Venyesa. Powoli, jakby czas nie miał najmniejszego
znaczenia, sięgnął po miecze i nagle jego ramiona zamieniły się w rozmazaną, trudną do
ogarnięcia wzrokiem plamę. Tak wyglądał bitewny trans z zewnątrz. Jego przeciwnik zdołał
odbić nie więcej niż dwa ciosy, zatoczył się nagle w tył, wydał z siebie dziwny, charkoczący
świst, jeden z jego mieczy poszybował wysoko w górę, znacząc tor lotu karmazynowymi
kroplami sączącymi się z uciętej w nadgarstku ręki, a on sam obrócił się, z twarzą rozrąbaną
na pół. Na ustach nie miał już ironicznego grymasu, tylko w oczach powoli dogasało
zaskoczenie, że to już, tylko tyle i koniec, dusza odchodzi do plemienia i nie będzie nic
więcej. Opadł na kolana, po chwili na twarz, zadrżał, znieruchomiał.
Cisza. Na placu ćwiczeń zapanowała taka cisza, jaka musiała unosić się nad światem w
pierwszym dniu po stworzeniu, gdy jeszcze żadne ze stworzeń nie otrzymało własnego głosu.
– Nieeeee! – zawył Abwen.
Nie zdążyła go powstrzymać, pędził już w kierunku Yatecha, z włócznią nie wiadomo
kiedy podniesioną z ziemi. Przebył dzielącą ich odległość w kilku długich krokach i niemal na
oślep dźgnął. Yatech okręcił się w miejscu, bez najmniejszego problemu uniknął pchnięcia i
ciął atakującego przez środek pleców. Chłopak zwalił się na ziemię jakby był drewnianą
kukiełką, której ktoś przeciął sznurki. Przez chwilę ręce i nogi drżały mu spazmatycznie.
Kręgosłup, pomyślała, musiał dostać w kręgosłup.
Yatech nie zwrócił na leżącego uwagi. Rozejrzał się, jakby czegoś szukał, wreszcie
zatrzymał wzrok na ostatnim z braci. Niedbałym ruchem strzepnął krew z klingi i ruszył do
Kensa. Ten ciągle leżał nieprzytomny. Zgromadzony tłumek zaszemrał groźnie.
Stanęła między synem Lengany a własnym bratem. Nie wiedziała, jakim cudem szable
znalazły się w jej dłoniach.
– Nie – szepnęła. – Schowaj broń.
– Skończmy to, Deana. Tu i teraz. Jeśli zabierzesz tej kobiecie synów, straci oparcie i
pozycję w rodzie.
– Nie, nie w ten sposób. On jest nieprzytomny, nie może się bronić. To niezgodne z
prawem...
– Czyim prawem? Naszym? Harudiego? – Zadrżał, w oczach pojawił mu się błysk. – By
dochować wierności prawu, na północy zabiłem kobietę, która ofiarowała mi serce i ciało. Bo
wierzyłem... nie wiem... Tam nie byłem Meekhańczykiem, mimo krwi matki. Tu mówią, że
nie jestem Issaram, mimo krwi ojca. Kim więc jestem, siostro? Powiesz mi?
Wyciągnęła przed siebie skrzyżowane szable.
– Wiem, kim nie jesteś, Yatech. Nie jesteś mordercą i nie zostaniesz nim.
Pochylił głowę i uśmiechnął się. Dziwnie i strasznie.
– Już za późno.

***
Stał pod skalną ścianą, na której zapisano ostatnie trzy i pół tysiąca lat historii
kontynentu. Każde z tych imion, czasem opatrzone kilkoma zdaniami, mówiło o żywych
ludziach, ale tak, jakby byli niczym więcej niż maleńkim kamieniem brukowym na drodze,
którą podążał ich naród. Mimo wszystko... były tu zapisane dzieje miłości i nienawiści,
zdrady i wierności, przyjaźni i fałszu. Za tysiąc czy dwa tysiące lat być może po
Meekhańczykach zostaną tylko puste ruiny, wśród których będzie hulał wiatr, a te napisy
pozostaną, wciąż opowiadając swoje historie.
 Delikatnie dotknął miejsca, w którym kiedyś znajdowało się imię Yatecha.
– Gdybyś miała brata, dokąd odszedłby po złamaniu własnych mieczy?
Kobieta pochyliła głowę.
– Na południe, na daleką pustynię, gdzie piasek ma biel kości i gdzie nie ma nic, poza
wydmami wielkimi jak góry. Wziąłby jeden bukłak wody i szedłby przed siebie, póki miałby
siły. Potem upadłby, jaszczurki, węże i skorpiony pożywiłyby się jego ciałem, a kości wiatr
zmieliłby na proch. Tak stałoby się, gdybym miała brata.
Milczał, usiłując znaleźć właściwe słowa.
– Uważałem go za syna. Kochałem... Gdyby poprosił, dałbym mu Isanell za żonę. Ale
nigdy mu nie wybaczę.
Skinęła głową.
– Nie prosiłby o wybaczenie.
– Muszę już iść.
Wyraźnie się wahała.
– Wiem. Mamy przyjaciół na północy, wśród kupców i rzemieślników. Opowiedzieli nam
o ojcu, który postanowił pomścić śmierć dziecka. Sprzedał większość majątku... Zaciągnął
długi... Zebrał najemną bandę, kilkuset zbirów, koczowników, desperatów. Obozują w oazie,
do której zmierzałeś. Powinieneś... na nich uważać. I nie przyłączać się do ataku na afraagrę.
Będziemy czekać i zabijemy napastników.
Poczuł ulgę. Wiedzieli.
– Moja żona... odeszła... Syn zaciągnął się do akademii wojskowej i chce uczyć się na
żołnierza, żeby zabijać Issaram. Ten młody wojownik był jego idolem, a teraz... Nieważne.
Czy jeśli pojadę na czele tego oddziału, będziesz na mnie czekać w przedsionku afraagry? Z
bronią w ręku. To byłoby dobre zakończenie tej historii, ostatni członkowie dwu rodów
twarzą w twarz...
Wykonała skomplikowany ukłon. Nie miał pojęcia, co on ma znaczyć.
– Będę czekać. Szukaj kobiety z odsłoniętą twarzą.
– Jeszcze nie podjąłem decyzji...
– Wiem.
– Są rzeczy...
– Nie gadaj tyle, Meekhańczyku.
Uśmiechnął się i ruszył w stronę wyjścia.

***
Czekała na niego w przedsionku afraagry do wieczora, całą noc i cały następny dzień. Na
próżno.
 Pocałunek skorpiona

Szedł już trzeci dzień. Właściwie od wczorajszego popołudnia pełzł. Ostatnią noc spędził
zagrzebany w piasku, budząc się co chwilę z pełnego majaków snu, krzykiem płosząc
jaszczurki i skorpiony. Opróżniony bukłak z koziej skóry służył mu za poduszkę, lecz
zostawił go, wyruszając w dalszą drogę. Na pustyni było dość stworzeń, które wykorzystają
to niespodziewane bogactwo. On też wkrótce złoży im należną ofiarę, trybut za zakłócenie
spokoju.
Dotarł do szczytu wydmy, zatrzymał się, po czym powoli spłynął w dół, wraz z niewielką
lawiną piasku. Piach miał wszędzie, w oczach, uszach, ustach, we włosach, pod ubraniem.
Jego szorstki dotyk był jak pieszczota natrętnej kochanki; zostań ze mną, mówił, nie idź dalej,
poleż tu chwilę, w cieniu między wydmami jest tak przyjemnie... Prawie miał ochotę go
posłuchać. Ale nie, jeszcze nie teraz, jeszcze nie. Wygrzebał się powoli, z najwyższym
trudem przykucnął, podpierając się dłońmi. Uniósł głowę. Kolejna wydma wznosiła się przed
nim jak fala rozkołysanego gniewem bogów oceanu.
Tym właśnie jest pustynia, pomyślał, bożym oceanem, rozciągniętym na eony sztormem,
którego gwałtownością tylko bogowie potrafią się cieszyć. To są właściwe rozrywki
Nieśmiertelnych: wyrastające spod powierzchni łańcuchy górskie, lądy zatapiane przez
oceany, lodowce sunące tam i z powrotem. Cała reszta, rozumne rasy, ich konflikty, wojny,
dynastie, królestwa i imperia, to pył niewart spojrzenia. A ludzie swoimi zawodzącymi
modłami, świątyniami i uroczystościami, wyprowadzającymi na ulice w żałosnych procesjach
rozhisteryzowane tłumy, zupełnie niepotrzebnie próbują zwrócić na siebie uwagę panteonu.
Ich prawdziwe problemy zaczynają się dopiero wtedy, gdy bogowie wreszcie oderwą wzrok
od wędrujących pustynnych wydm i skupiają go na pełzającym po obliczu ich ukochanego
świata robactwie. Wtedy okazuje się, że tam, gdzie odwieczną pieśnią miały szumieć cieniste
puszcze, wyrosły miasta, olbrzymie wrzody wypełnione ropą brudu, śmieci i nieczystości.
Tysiącletnie dęby padły pod ciosami siekier, rzeki zrobiły się mętne od odchodów, góry
poznaczono bliznami wyrytych w kamieniu dróg i tuneli. Wtedy wybuchają wojny i
konflikty, świątynie skaczą sobie do gardeł, a ziemia zamienia w błoto lepkie od krwi. Bo
jesteśmy jak stado korników, które zalęgły się w misternej, drewnianej rzeźbie, i trzeba się
nas pozbyć.
Opuścił wzrok tam, gdzie powinny być jego dłonie. Już ich nie widział. Ta chwila, którą
poświęcił na złapanie oddechu, wystarczyła, żeby zapadł się w piach po same nadgarstki.
Poruszył palcami, czując szorstkie drobinki wbijające się pod paznokcie. To znaczyło, że
jeszcze żył, stare powiedzenie mówiło: gdy nie czujesz piasku w dłoniach, to znaczy, że masz
go już we krwi. To znaczy, że jesteś martwy. Wyrwał ręce z wydmy, gwałtownie, z gniewem,
który go zaskoczył. Jeszcze nie teraz, jeszcze nie. Jego celem był Skorpioni Młyn, olbrzymia
niecka wypełniona białym jak kreda piaskiem, który pochodzić miał z ciał milionów
pustynnych pajęczaków, wędrujących tam co roku, po swoją śmierć. Burze i wichry mieliły
ich pancerze na drobny pył. Oto sens życia jadowitych zabójców, noce spędzane na łowach i
śmierć ozdabiająca oblicze pustyni białą plamą o kilkumilowej średnicy. Nic więcej, nic
mniej. Tam podążał, kolejny morderca, którego zmielone kości dołączą do trwającego od
tysiącleci tańca ku czci śmierci.
Teraz musiał iść naprzód.
Ból w dole pleców prawie powalił go na ziemię. To objawy zbliżającego się końca.
Pozbawiony wody organizm odmawiał posłuszeństwa, a najpierw dawały o tym znać nerki. Z
każdym oddechem, z każdą drobiną wilgoci ulatującą z ust, zbliżał się do kresu. Pocić
przestał się już wczoraj wieczorem, i gdyby nie chłód nocy, resztki sił straciłby już
kilkanaście godzin temu. Teraz jednak... Nie było jeszcze południa, u stóp wydmy zalegał
cień, ale za godzinę czy dwie w promieniu dziesiątek mil nie znajdzie schronienia przed
słońcem.
Starsi w plemieniu wielokrotnie opowiadali o tym, jak paskudna jest śmierć na pustyni.
Najpierw człowiek poci się, traci wodę i słabnie, potem, gdy ciało nie ma już wilgoci, którą
może zamienić w pot, następuje powolne przegrzewanie organizmu, pojawiają się omamy,
majaki, delirium. Mroczne legendy Issaram wypełniają opowieści o wędrowcach, których
zwłoki znajdowano z ustami pełnymi pustynnego pyłu, bo w ostatnich chwilach życia
próbowali pić piach. Wcześniej odmawiają pracy nerki, wątroba, żołądek. Bez wody przestają
działać. Pewien stary mędrzec powiedział mu kiedyś, że ostatnim objawem są ponowne poty.
W końcowych chwilach życia, gdy wszystkie narządy już umarły, ciało uwalnia resztki wody
i próbuje się ratować. Kilka chwil potów, drgawek i koniec.
Jeszcze nie miał takich objawów. To znaczyło, że jego chwila jeszcze nie nadeszła. A ból
nerek powinien jakoś wytrzymać.
Zaczął pełznąć w górę wydmy.
Prawa ręka, lewa, prawa noga, lewa. I jeszcze raz. Szczyt zbliżał się powoli, całe
szczęście, że wydmy, które przemierzał, nazywane kenah, były łagodnymi wzniesieniami,
gdzie pod warstwą lotnego piasku znajdowała się twarda, ubita powierzchnia. Dzięki temu
mógł się wspinać. Gdyby trafił na inny teren, najpewniej nie udałoby mu się zajść tak daleko.
Jednak teraz... dotarcie do Skorpioniego Młyna wydało mu się nagle czymś nieważnym i
mało znaczącym. Gdy już upadnie, jego ciałem pożywią się jaszczurki i larwy owadów, a
jaszczurkami i owadami – skorpiony. Później ci zabójcy, czując zbliżającą się śmierć, udadzą
się w miejsce swojego ostatniego spoczynku. A pustynny wiatr zabierze tam pył z jego
zmielonych przez szalejące burze kości. Tak właśnie najpewniej się stanie. Więc nie ma sensu
iść dalej, skoro Młyn i tak jest mu przeznaczony.
Pamiętał bajkę o tym miejscu, którą opowiadała mu ciotka.
Pewnego razu pustynny skoczek znalazł umierającego z pragnienia skorpiona. Tknięty
litością zabrał go do własnej nory, przynosił w pyszczku wodę, łapał żuki, które skorpion
zabijał i pożerał, aż wokół nory skoczka wyrosła góra pustych pancerzyków, a sąsiedzi
zaczęli na niego spoglądać z podejrzliwością. Ale skoczek polubił skorpiona, odbyli wiele
rozmów, opowiadali sobie, jak to jest wędrować nocą po pustyni, szukać pożywienia, spijać
krople, którymi przedświt ozdabia kamienie, uciekać przed drapieżnymi jaszczurkami i
nocnymi ptakami. Bo skorpion, co skoczek odkrył ze zdumieniem, mimo szczypiec, twardego
pancerza i śmiercionośnego ogona, również bał się stworzeń większych od siebie i wciskał się
pod kamień na odgłos łap jaszczurki ghe. „Ty i ja jesteśmy braćmi”, powiedział któregoś
wieczora skoczek, a skorpion uśmiechnął się tak, jak to czynią skorpiony, samym ruchem
szczypiec, i nie odpowiedział nic. Bo skorpion wiedział lepiej.
Następnego dnia skoczek, od pewnego czasu puchnący coraz bardziej, zdumiał swojego
gościa, wydając na świat kilka nagich, łysych stworzeń, które przywarły do niego i zaczęły
ssać pokarm. Skoczek leżał nieruchomo, zmorzony snem po wielkim wysiłku i niezdolny do
obrony, więc skorpion zrobił to, co uznał za właściwe. Ukłuł każde ze stworzeń swoim
żądłem, a stwierdziwszy, że są soczyste i smaczne, pożarł je. „Dlaczego zabiłeś moje
dzieci?”, płacząc, zapytał skoczek, gdy już odzyskał świadomość. „Dlaczego uznałeś mnie za
stworzenie z twojego rodzaju? Czyż nie wiedziałeś, że jestem tym, czym jestem”, odparł
skorpion i zapłakał, tak jak płaczą skorpiony, samym ruchem szczypiec. A później poszedł na
pustynię, aby umrzeć. Lecz pustynia, oburzona morderstwem, nie chciała przyjąć jego ciała,
tylko zmieliła je na pył i wrzuciła w wielką, pustą nieckę, która stopniowo wypełniła się
białym piaskiem z miliardów pustych pancerzyków następnych pokoleń skorpionów.
Ta bajka nie miała morału, nie niosła żadnych mądrości poza jedną – jesteśmy tym, czym
jesteśmy, a nasze kości trafią tam, gdzie kości wszystkich zabójców. Więc właściwie nie
musiał się starać, mógł położyć się i umrzeć, a i tak znajdzie się tam, gdzie jego miejsce.
Mimo wszystko szedł. To było silniejsze od rozsądku i chęci, by przyjąć ostatnią
pieszczotę piasku i wreszcie się poddać. Postępowanie poza rozumem, poza logiką, było
czymś, z czego jego siostra zawsze się śmiała. To wspomnienie przeszyło go dreszczem. On
nie miał siostry, nie miał brata, matki, ojca, krewnych. Ta pamięć należała do kogoś innego,
do człowieka, który umarł... Nie, nie umarł – on się nigdy nie narodził.
Pamiętał to uczucie, które nawiedziło go, gdy wściekłymi uderzeniami miecza wyrąbywał
w skale dziurę w miejscu, gdzie wyryto jego imię. Czuł, jakby z każdym odpryskiem
zdejmowano z niego jakiś ciężar, każdy fragment kamienia lądujący u stóp ściany wydawał
się olbrzymim głazem spadającym z jego barków. Dusza nie jest wcale błogosławieństwem,
powiedział kiedyś mężczyzna, którego nazywał wtedy wujem. To ciężar, który musimy nieść
od narodzin aż do śmierci, strzegąc go zazdrośnie przed spojrzeniami obcych. Może kiedyś,
za tysiące lat, gdy ponownie staniemy przed obliczem Matki, pochyli się ona nad nami i
każdy dostanie swoją własną duszę. A ci, którzy przenieśli ten ciężar przez millennia, zostaną
wreszcie ocenieni i zbawieni.
Powrót do miejsca, które kiedyś nazywał domem, był skokiem na główkę w bajoro
pomówień, plotek i niechęci. Najgorsze, że doskonale rozumiał tę kobietę. „Jesteśmy tym,
czym jesteśmy”, powiedziała, stojąc przed nim z twarzą zasłoniętą ekchaarem. To była jedyna
prawda, której powinien się pokłonić. Lecz jeśli nie chciał tego uczynić? Gdy jej najstarszy
syn wymienił imię Isanell, gdy głosem wypełnionym wściekłością i gniewem rzucił tych kilka
zdań, nagle stało się jasne, że nie ma miejsca na świecie, gdzie ktoś taki jak on – pół
Meekhańczyk, pół Issaram, mógłby się schronić. To, co wtedy wypełniło mu żyły, nie było
ani lodem, ani ogniem. Jakby pękła bańka mydlana w jego głowie i nagle wszystko ucichło,
cały świat skurczył się do oczu Deany, oczu, z których w kilka uderzeń serca wyciekła cała
radość. Wtedy, na placu ćwiczeń, śmiała się razem z innymi, gdy on upokarzał synów
Lengany i ich kuzynów. Czym innym było szczucie wszystkich na samotną młodą kobietę, a
czym innym stawienie czoła w walce komuś, kto przelał krew wielu ludzi. Pokazał wtedy, że
jakkolwiek by go nazywano, był wojownikiem Issaram. A sprawność bojową Issarowie cenili
ponad wszystko.
A potem padło tych kilka słów i zrozumiał, że jednak nie jest jednym z nich. Że poza
plemieniem, na służbie u meekhańskiego kupca, zyskał i stracił zbyt wiele, a w afraagrze nie
ma niczego, czym mógłby tę dziurę załatać. Zabił tego zbyt gadatliwego, zabił drugiego,
który go zaatakował, i był gotów zabić ostatniego z braci, bo jeśli mógł zostawić kobiecie,
którą nazywał wtedy swoją siostrą, jakiś pożegnalny prezent, to była nim właśnie ta śmierć.
Lecz nagle Deana stanęła przed nim ze skrzyżowanymi szablami, i to był koniec.
Ostatni raz spotkali się w rodowej siedzibie. Siedział na posłaniu z bronią w ręku,
zakrzywione klingi wciąż lepiły się od krwi.
– Zbiera się rada – szepnęła, patrząc na niego dziwnie. – Grozi nam wojna rodów.
– Nie będzie wojny – powiedział wtedy. – Nie z mojego powodu. Gdziekolwiek się
pojawię, zostawiam za sobą trupy tych, których powinienem chronić.
Opowiedział jej wtedy wszystko, o kupcu, który stał się dla niego niemal ojcem, o jego
żonie, kobiecie, dla której honoru obecność w domu wojownika Issaram była z początku
wielkim wyzwaniem, bo Issarowie mieli na rękach krew jej ojca i brata. O dwójce dzieci, z
których jedno okazało się kimś więcej niż dzieckiem. Mówił krótko, poszarpanymi zdaniami,
wyrzucając z siebie nawet nie gniew czy frustrację, lecz próbując pozbyć się zrodzonej na
placu ćwiczeń obojętnej ciszy, która wciąż w nim była. Na próżno.
 Nagle, pełznąc wciąż w górę, zrozumiał, że dusza opuściła go nie wtedy, gdy wyrąbywał
w kamieniu dziurę, lecz wcześniej, gdy dotarło do niego, że nigdy nie będzie prawdziwym
Issaram. To była ta cisza i pustka, która wypełniła go, gdy usłyszał imię Isanell. Wtedy, gdy
patrzył w oczy kobiety, która była jeszcze jego siostrą, dusza opuszczała go powoli, w rytm
uderzeń serca, które zwolniło niemal do zatrzymania się. Kiedy odwrócił się do Venyesa,
kiedy sięgnął po broń, był już gaaneh, nieurodzonym, a późniejsze wydarzenia to tylko
potwierdzenie tego, co się stało.
Gdyby wtedy na placu był któryś z Wiedzących, rozpoznałby to na pierwszy rzut oka, a
plemię zabiłoby go bez chwili wahania i bez względu na cenę. Człowiek, który nie ma
własnej duszy, to śmiertelne niebezpieczeństwo dla wszystkich dookoła. Pomiotnicy,
oddający cześć Niechcianym, ulegają wypaczeniu, lecz jest to proces trwający całe lata, bo
ludzka dusza potrafi stawiać zaciekły opór, zanim zostanie pochłonięta. Jednak ciało
obdarzone świadomością, lecz duszy pozbawione, jest jak pusty dzban czekający na
napełnienie. Każdy demon, duch, maeth, każda forma istnienia kryjąca się pod i poza
Mrokiem, natychmiast skorzysta z okazji, by zawładnąć takim ciałem. Opór samego rozumu i
woli na niewiele się przyda, o czym zdawali się zapominać meekhańscy czarodzieje,
głoszący, że to właśnie rozum i wola kształtują Moc, zupełnie zapomniawszy, że nawet
zwierzęta posiadają pewne formy rozumu i woli, a żaden z niższych gatunków nie potrafi
korzystać z czarów.
Dlatego odszedł na pustynię, tam, gdzie nie spotka ludzi, gdzie nie ma magii. Tam, gdzie
nie ma aktywnie kierowanej Mocy, istniała niewielka szansa na natknięcie się na coś, co
mogłoby wykorzystać jego ciało. Zresztą, uśmiechnął się, wypluwając piasek z ust, cokolwiek
byłoby go teraz opętało, nie miałoby przed sobą zbyt długiego istnienia. Najwyżej kilka
bolesnych godzin.
Szczyt kolejnej wydmy osiągnął w chwili, gdy miał już się poddać. Przetoczył się przez
wzniesienie i pozwolił, by piasek pociągnął go na dół, do kotliny między pustynnymi
wzgórzami, gdzie jeszcze zalegał cień. Tu jednak było go znacznie mniej niż w poprzednim
zagłębieniu. Słońce wznosiło się coraz wyżej i jeśli nie zwiększy tempa, to za godzinę nie
będzie mógł już nawet pomarzyć o ukryciu się przed palącymi promieniami. Parsknął na tę
myśl suchym, rzężącym śmiechem. Ukryć się? Po co? Tu i teraz powinna zakończyć się jego
wędrówka, bo pokonanie kolejnej wydmy nie przybliży go do celu ani na krok. W końcu, o
czym od dłuższego czasu starał się nie myśleć, już dawno stracił poczucie kierunku.
Położenie legendarnego Skorpioniego Młyna było na wpół domysłem, na wpół bajką. Tylko
ci, którzy wędrowali z karawanami po głębokiej pustyni, opowiadali, że czasem na
horyzoncie zaczynają tańczyć miraże, przedstawiające głęboką nieckę pełną białego piasku,
otoczoną przez łańcuch niewielkich, ciemnych skał. To była legenda oparta na złudzeniach i
domysłach, bo nie słyszał o nikim, kto mógłby się pochwalić, że dotarł do samego Młyna.
Położył się na wznak, wpatrując w niebo szeroko otwartymi oczami. Przerażająco
błękitny przestwór, pozbawiony najmniejszej chmurki, przypominał wielką, szklaną czarę
przykrywającą cały świat. Niebo na zielonych północnych równinach było inne, pomyślał,
nawet odcień miało inny, bardziej intensywny, mocniejszy. Czekał na łzy, które powinny się
pojawić pod wpływem światła, lecz daremnie. Jego ciało jeszcze próbowało walczyć o każdą
kroplę wilgoci, łzy były zbędnym wydatkiem. Ono jeszcze trzymało się nadziei na ocalenie.
Usłyszał szelest piasku i nagle po swojej lewej stronie zobaczył jaszczurkę. Nie jakąś tam
jaszczurkę, tylko czarną ghe, długą na prawie dwie stopy, z łbem opancerzonym
zabarwionymi na czerwono płytkami. W pysku trzymała małego skorpiona. Właściwie
wystawał jej stamtąd tylko jego ogon, rozpaczliwie szukający miejsca, gdzie można wbić
żądło. Przez chwilę mierzyli się wzrokiem, jaszczurka i człowiek. Potem, szybciej niż myślał,
że to możliwe, mężczyzna wyszarpnął z pochwy przy ramieniu sztylet i rzucił. Ostrze trafiło
w szyję, tuż za głową, gad zwinął się w miejscu, okręcił wokół własnej osi, dwa razy błysnął
jasnym podbrzuszem i znieruchomiał.
Dopadł zwierzę, zanim przestało drgać. Wilgoć, woda, krew... Wyrwał sztylet z rany,
przyłożył usta, zaczął ssać. Krew jaszczurki była gęsta, metaliczna w smaku i słodkawa. I
było jej mało, rozpaczliwie mało, kilka łyków i po wszystkim, ściskał ciało w dłoniach tak
mocno, jakby było bukłakiem, który należy opróżnić do końca. Nic z tego, zaczął rozdzierać
gada na kawałki, gołymi rękami wyłamując stawy, oddzierając mięso od kości, żując
intensywnie każdy kawałek w poszukiwaniu resztek wilgoci.
Jaszczurka nie zamknęła oczu. Nagle uderzyło go spojrzenie, którym obdarzał go na wpół
oderwany od ciała łeb. Małe, paciorkowate oczko kpiło z niego, a wygięcie opancerzonych
warg wydawało się posyłać złośliwy uśmieszek. No i cóż?, zdawało się mówić, myślisz, że
przedłużyłeś swoje życie? Że kilka łyków mojej krwi i soki wyssane z mięsa dadzą ci szansę?
Jestem już martwa, lecz ty także, człowieku.
Kolec jadowy skorpiona wciąż tłukł o łuski. Oto ja, pomyślał patrząc na te ruchy, mały
skorpion złapany przez pustynię, już martwy, ale wciąż jeszcze odruchowo próbujący
zadawać śmierć. Jesteśmy tym, czym jesteśmy.
Zgiął się i zwymiotował wszystko, czym udało mu się napełnić żołądek. Opadł na dłonie,
patrząc na czerwonawą papkę, którą udekorował piasek. Nic, żadnych uczuć, żadnego żalu,
nawet po tym, że właśnie stracił kolejną bezcenną porcję płynów. Mówili, że człowiek
pozbawiony duszy nie odczuwa niczego, bo rozum i wola, które mu pozostały, nie są
związane z uczuciami.
Usiadł, wziął do ręki łeb martwego gada i przez chwilę patrzył na coraz słabszy taniec
segmentowanego ogonka. Podważył sztyletem zaciśnięte w przedśmiertnym skurczu szczęki i
ostrożnie uwolnił pajęczaka. Zdumiewające, lecz skorpion był cały, zęby jaszczurki nie
zmiażdżyły jego pancerzyka. Mężczyzna ostrożnie położył go sobie na otwartej dłoni. Przez
chwilę on i skorpion wymieniali się spojrzeniami, mały pustynny zabójca uniósł szczypce w
wyzywającym geście i zamachał ogonem. Człowiek uśmiechnął się na ten pokaz, po czym
ostrożnie włożył stworzenie do ust i zamknął je, zostawiając na zewnątrz tylko ogonek.
Odnóża załaskotały go po języku, szczypce uderzyły w podniebienie. Kolec skorpiona wygiął
się i wbił tuż nad górną wargą.
To było tak, jakby rozpalony do białości pręt wbił mu się w twarz, ból i gorąco rozlały się
po ciele, paraliżując nerwy. W chwilę później kolejne ogniska bólu rozlały się w miejscach
następnych użądleń. Zacisnął kurczowo szczęki, niezdolny zapanować nad odruchem, i
zmiażdżył swojego zabójcę.
Przynajmniej nikt nie powie, że umarłem bez walki, zdążył jeszcze pomyśleć. I tak nie
dotrwałbym do...
– ... jutra – powiedział mężczyzna w atłasach. – Jeśli ten dzikus się nie zjawi, pan baron
rec-Vankeel ogłosi go wszem i wobec tchórzem, psią pytą i osobnikiem niegodnym
przebywania wśród ludzi cywilizowanych. Pan baron oczekuje, że na placu Zielnym pojawi
się również Aerin-ker-Noel z rodziną. Jego nieobecność będzie traktowana jako tchórzostwo i
zachowanie niegodne szlachcica.
Stał nieruchomo, wsłuchując się w ciszę, która zapadła po tym oświadczeniu. Wszyscy w
domostwie kupca wełnianego, Gerasa coś tam, u którego jego pracodawca załatwiał właśnie
swoje interesy, gapili się na nich w napięciu. W pomieszczeniu na parterze było ze
dwadzieścia osób. Jeszcze przed chwilą panował tu gwar i harmider, przynajmniej w kilku
miejscach trwały gorączkowe targi. Teraz jednak wyglądało to tak, jakby ktoś rzucił czar
odbierający ludziom głos. Nagle razem z Aerinem znaleźli się w bąblu, w pustej przestrzeni.
Rzucił okiem na kupca, ten patrzył na wyzywającego z napięciem, marszcząc brwi.
– O co właściwie chodzi Ehrenowi? O kontrakt na dostawę siodeł dla trzeciego pułku?
Ubrany w oficjalne barwy mężczyzna machnął lekceważąco dłonią i przybrał pozę
teatralnego oburzenia. Yatech skrzywił się z niesmakiem. Więc tak rzucali wyzwanie
Meekhańczycy? U niego w afraagrze mężczyzna po prostu podchodził do innego i wyciągał
broń, a potem szukali sobie ustronnego miejsca.
Próba uwiedzenia córki, tak brzmiał oficjalny zarzut. Niejasno przypomniał sobie jakieś
blade, niemrawe stworzenie w liliowej sukni, z którym zamienił kilka słów ostatniego
wieczora. To był trzeci bankiet, na który zabrał go Aerin, pełno uroczyście odzianych
mężczyzn i kobiet, drogie wina, jedzenie ledwo przypominające coś nadającego się dla ludzi,
muzyka. I wielka sala, gdzie poza stołami uginającymi się od przysmaków nie było niczego
więcej. Żadnego miejsca, aby usiąść, spocząć, ulżyć obolałym stopom. Goście, którzy mieli
ochotę na chwilę odpoczynku, wymykali się do ogrodu, gdzie stało kilka ozdobnych ławek.
Reszta krążyła po sali, wymieniając banalne uwagi, płaskie komplementy, niemrawe
złośliwości. Aerin powiedział wtedy, że dopiero po północy, gdy wino rozgrzeje krew, może
zacznie dziać się coś ciekawego.
Ich obecność została zauważona od razu, wielu kupców i arystokratów przychodziło w
towarzystwie własnych strażników, kolejny dziwny, meekhański zwyczaj, którego nie
rozumiał, wśród Issaram mężczyzna, który nie potrafiłby sam zadbać o swoje bezpieczeństwo
i honor, byłby skazany na banicję. Gdy najmował się jako strażnik, był przekonany, że będzie
miał pod opieką przede wszystkim rodzinę kupca. Towarzyszenie samemu Aerinowi w
trakcie balów i przyjęć wydawało mu się nieco dziwne. Tym razem poszli we dwóch, gdyż
pani Ellanda źle się poczuła. Gdy tylko weszli do sali, muzyka ucichła i niemal wszystkie
twarze zwróciły się w ich stronę. Strażnicy innych gości, przeważnie byli żołnierze, weterani
wielu meekhańskich wojen lub wojownicy koczowniczych plemion, wpatrywali się w nich
intensywnie, czasami wrogo. Aerin uprzedził go, że ma nie reagować na żadne zaczepki z ich
strony. Strażnik nie ma własnego honoru, taka była jedna z głównych zasad tej służby.
Honorem strażnika jest honor jego pracodawcy. Życiem strażnika jest życie jego pracodawcy,
to była kolejna zasada, o której nigdy nie powinien zapominać.
Dlatego gdy padło to dziwaczne wyzwanie, spojrzał na kupca, oczekując na jego decyzję.
Ten najwyraźniej się wahał.
– Moja rodzina nie ma z tą sprawą nic wspólnego – oświadczył wreszcie. – Dlatego
zjawię się sam wraz z Yatechem i dwójką przyjaciół. Oczekuję, że baron również przyjdzie ze
swoim przedstawicielem i dwoma towarzyszami.
Mężczyzna w atłasach wyglądał, jakby się zastanawiał.
– Zgoda – oświadczył po chwili. – Pojedynek odbędzie się jutro godzinę po wschodzie
słońca.
Wyszedł, zostawiając intensywną woń potu i ciężkich, słodkich perfum.
Aerin pożegnał się ze wszystkimi zdawkowo i prawie wyciągnął go ze sklepu. Zanim
przybyli do jego rodowej siedziby, Yatech poznał większość meekhańskich przekleństw, jakie
były w użyciu w tej części Imperium.
Żona kupca również wyglądała na wzburzoną.
– Nie możecie tam iść. Dla Ehrena-rec-Vankeela walczy Veel Saworeh.
– Nie możemy nie pójść. Tu nie chodzi o jego córkę, tylko o kontrakt. Dowódca
Trzeciego Pułku nigdy nie podpisze umowy z kimś, kto wycofał się z honorowego pojedynku.
I Ehren dobrze o tym wie. Dlatego podsunął swoją córkę Yatechowi. Psiakrew,
obserwowałem ich przez całe spotkanie. Nie powiedział do niej nawet pięciu słów.
– Cztery.
– Co „cztery”, Yatech?
– Cztery słowa. Zapytała, czy wyjdziemy do ogrodu, bo boi się ciemności. Powiedziałem:
„Obowiązki mi nie pozwalają”. Tylko tyle.
Ellanda uśmiechnęła się leciutko.
– Czyżby była aż taka brzydka?
– Nie, jeśli ktoś lubi krosty i lekkiego zeza. Będzie miała kłopoty ze znalezieniem męża.
– Nie sądzę, jej ojciec jest baronem i ma spory majątek. Nie ma lepszego eliksiru
piękności niż tytuł i duży posag. Dobrze, że się powstrzymałeś. W razie czego mam
świadków, jak było naprawdę, ale z pojedynku nie możemy się wycofać. Straciłbym twarz.
To akurat rozumiał bez problemów. Zastanawiało go tylko jedno.
– Ktoś dla niego walczy? Dla barona? Sam nie wystąpi w obronie honoru córki?
– Nie. Gdyby to mnie oskarżył o próbę uwiedzenia, musiałby walczyć sam. Mam tytuł
szlachecki, więc nie miałby innego wyjścia. Postąpił bardzo sprytnie, teraz może wystawić do
walki własnego strażnika i jeśli wygra, umowa będzie jego.
– Dlaczego?
– Pułkownik Gasewr nie kupi siodeł dla swoich kawalerzystów od kogoś, kto przegrał
honorowy pojedynek. To nie pierwszy raz, gdy rec-Vankeel chce zdobyć w ten sposób
kontrakt od armii.
– A ten jego strażnik? Dobrze walczy?
– Saworeh to rzeźnik. Były oficer z pułku kawalerii Niebieskie Łby, wyrzucony z armii,
bo za bardzo lubił zabijać. Podobno był odpowiedzialny za kilka masakr koczowniczych
plemion, do których doszło parę lat temu w trakcie zwykłej przygranicznej przepychanki.
Cztery obozy, mężczyźni, kobiety i dzieci. Musieliśmy zapłacić złotem za każdego zabitego,
żeby plemiona nie ogłosiły wielkiej wojny. Handel z koczownikami przynosi dziesięć
milionów cesarskich orgów rocznego zysku. Wojna kosztowałaby pięć milionów miesięcznie.
Lubiący krew głupcy to przekleństwo każdego imperium.
Yatech wzruszył ramionami.
– To przekleństwo każdego plemienia. Pytałem, czy dobrze sobie radzi z mieczem?
– Walczy womerską długą szablą, znasz tę broń?
– Widziałem ją w walce. Dobra szabla, ale lepsza dla jeźdźca niż pieszego.
– Jemu to nie robi różnicy. Jeśli Saworeh nie zdecyduje się na drugie ostrze, ty także
będziesz musiał walczyć jednym mieczem. Takie są reguły pojedynku.
– Rozumiem. Jak wygląda?
– Ciemne włosy, niebieskie oczy...
– Chodziło mi o wzrost i wagę, pani Ellando. Nie zamierzam go swatać, tylko zabić.
Małżonka kupca zaczerwieniła się lekko. Mąż posłał jej kpiący uśmiech.
– Kobiety – mruknął. – Jest pół głowy wyższy od ciebie, masywny i szeroki w ramionach.
Ehren-rec-Vankeel chwali się nim przy każdej okazji, prowadzając za sobą nawet do
wychodka. Widziałem dwa jego pojedynki. Jest szybki, silny i mimo swojej masy rusza się
jak kot. Przeciwników na ogół okalecza. I to też jest ważne, Yatech. Nie powinieneś go
zabijać.
– Nie rozumiem.
Aerin westchnął, wyraźnie zakłopotany.
– Trudno to wytłumaczyć... Zostałeś wyzwany na pojedynek, ech, właściwie to ja
zostałem wyzwany, ale ty masz walczyć. W takich pojedynkach, jeśli wyzywający wyraźnie
nie zaznaczy, że walka ma być na śmierć i życie, obowiązuje niepisana zasada poważnego
zranienia, po którym jeden z przeciwników poddaje się, a drugi darowuje mu życie. Nie robi
dobrego wrażenia ktoś, kto wychodzi na plac, żeby posiekać adwersarza na kawałki.
– Więc po co walczyć? Nie lepiej po prostu zagrać w kości?
– Yatech... Tu chodzi o to, że jesteś...
– Issaram?
– Issarem. Tak. Ta prowincja wciąż pamięta rzeź sprzed ćwierć wieku. – Aerin rzucił
ostrożne spojrzenie na żonę. Miała twarz jak wykutą z kamienia. – Jesteś nowy w mieście.
Niedobrze będzie, jeśli zaczniesz od zabicia byłego oficera, nawet jeśli jest to ktoś okryty
wątpliwą sławą. Ludzie odwrócą się od ciebie i ode mnie.
Zawahał się.
– Oczywiście, jeśli nie będzie innego wyjścia, możesz wypruć mu flaki.
Yatech wzruszył ramionami, to był jeden z tych gestów, które jego pracodawca
odczytywał bezbłędnie.
– Ja jemu albo on mi. Nigdy nie wiadomo. Jeśli pozwolicie, pójdę się przygotować na
jutrzejszy ranek.
Rzecz jasna nie zatrzymywali go. Gdy wszedł do swojej komnaty, zaryglował drzwi,
ściągnął pasy z mieczami i wierzchnią szatę, po czym usiadł na łóżku. Zamknął oczy,
koncentrując się na własnym ciele. Rozpoczął serię ćwiczeń oddechowych, rozluźniających
mięśnie i zwalniających bieg myśli. Jutro rano stanie do walki w imię reguł, których do końca
nie rozumiał. Został wyzwany, żeby skompromitować jego pracodawcę. Będzie walczył, być
może na śmierć i życie, po to, by jeden z kupców mógł zarobić dużo złota. To byo coś, czego
do końca nie pojmował, zasady, które rządziły tym światem, były dziwne i niepojęte.
Honorem strażnika jest honor osoby, której przysiągł strzec. To była dobra reguła.
Rozwiewała większość wątpliwości i zwalniała z poczucia winy. Ciekaw był, czy ten drugi
mężczyzna, ten, z którym skrzyżuje miecz, też tak myśli. Powoli odpływał w trans,
oczyszczający myśli z ciężaru niepewności i wahań. Jeśli jutro będzie miał mniej szczęścia,
jego kawałek duszy wróci do plemienia bez żadnych problemów.
W ostatniej chwili w odbiciu na wypolerowanej powierzchni miedzianego świecznika
zobaczył kogoś za oknem. Zerwał się na nogi, wyciągając broń. Nadal miał założony ekchaar,
ale chodziło o to, że ktoś śmiał podglądać go w komnacie, gdy mógł odsłonić twarz. Taką
ciekawość należało powstrzymywać w samym zarodku. Zanim dopadł okna, wiedział, że się
pomylił. Cień zniknął.
Ktoś delikatnie zapukał do drzwi.
– Yatech...
– ... hej, Yatech – gorączkowy szept kuzyna obudził go z lekkiej drzemki. –
Karchonowie.
Zerwał się i zaraz upadł z powrotem, podcięty.
– Leż, głupi. Mogą nas zobaczyć.
 Wypas kóz, ostatni w tym roku. Z trudem uprosił ciotkę, żeby pozwoliła mu pójść ze
starszymi kuzynami na drugą stronę gór, kilka dni nużącej, ciężkiej wędrówki, ze stadem
meczących, złośliwych, włochatych potworów, które stworzono chyba tylko po to, by
zamieniać życie młodych chłopaków w piekło. Stu piętnastu kóz pilnowało sześciu
młodzików, w wieku od piętnastu do siedemnastu lat, i on, trzynastoletni niedorostek,
noszący jeszcze dziecinne miecze, krótsze i lżejsze od broni używanej przez dorosłych. Wuj
Imrynn obiecał mu prawdziwą broń w przyszłym roku, na czternaste urodziny.
Zwierzęta paśli na północnych stokach gór, tam, skąd otwierał się widok na wielkie,
zielone równiny, niewiarygodnie bogate i żyzne. Zgodnie z niepisanym, lecz ściśle
przestrzeganym prawem linia wyznaczana przez rzeczkę Lassep była granicą terenów, z
których korzystali Issarowie. Za nimi rozciągały się południowo-wschodnie stepy, co roku
tratowane przez kopyta setek tysięcy sztuk bydła, które koczownicze plemiona przeganiały od
wschodnich po zachodnie krańce równiny. Na ogół między koczownikami a ludami Issaram
trwało coś w rodzaju zbrojnego rozejmu. Wędrujące po stepach plemiona przybyły na te
ziemie jakiś tysiąc lat temu i zdążyły się już dorobić własnych legend o noszących zasłony na
twarzach wojownikach, którzy przychodzili z gór i których wprawa i bezwzględność w walce
budziły przerażenie. Obie strony starały się unikać starć, czasem handlowały, czasem
wymieniały informacje, lecz zdarzało się, że pokusa łatwej zdobyczy była zbyt silna, żeby
zrezygnować z walki. Stado kóz, pilnowane przez kilku chłopaków, wydawało się
wystarczająco łatwym łupem dla ośmiu jeźdźców, którzy właśnie wgalopowali na łąkę.
Saber’ch, najstarszy z towarzyszących mu kuzynów, poprawił ekchaar i ostrożnie wyjrzał
zza skały. Karchonowie jechali nisko pochyleni, ze strzałami nałożonymi na cięciwy łuków,
rozglądając się na wszystkie strony. Pancerze z utwardzonej skóry mieli wymalowane
znakami odpędzającymi zło, hełmy z brązu obwiązali błękitnymi sznurkami, mającymi
przynosić szczęście w walce. Ciemne, śniade twarze, ozdobione imponującymi wąsami,
błyszczały od tłuszczu. Za plecami każdego sterczała tyczka, do której umocowano wilczą
czaszkę z zębami pomalowanymi na żółto.
– Żółte Zęby – mruknął Saber’ch. – Myślałem, że w tym roku się nie odważą.
Yatech słyszał, że w zeszłym roku ten szczep stracił w walce z Issarami trzydziestu
wojowników. Górali poległo tylko trzech. W ten właśnie sposób rodzą się legendy.
Tymczasem napastnicy wjechali w stado, które zakręciło się, zakłębiło pomiędzy
końskimi nogami i zastygło nieruchomo, spokojnie skubiąc trawę. Te zwierzęta z pastwiska
przepędzić mogło tylko stado demonów. Jeźdźcy przez chwilę rozglądali się ogłupiali,
szukając obrońców. Najwyraźniej spodziewali się wszystkiego, tylko nie ciszy i spokoju.
Yatech kątem oka dostrzegł jeszcze kogoś. Mała, ciemna sylwetka przytulona do skał
kilkadziesiąt metrów na lewo od nich. Dziecko? Kobieta? Czuł, że patrzy na niego i tylko na
niego, jakby chciała spojrzeniem przewiercić go na wylot.
– Zaraz się zacznie – mruknął kuzyn i trącił go w bok. – Siedź w miejscu i nie wychylaj
się.
To wystarczyło. Jak mówili mądrzy starcy, jeśli chcesz, żeby młodzik wszedł na górę,
zabroń mu się wspinać. Yatech od razu zapomniał o dziwnej postaci, poprawił zasłonę na
twarzy, sprawdził, czy miecze lekko wysuwają się z pochew.
– Zobaczymy – mruknął wyzywająco.
Saber’ch tylko się uśmiechnął. Wyciągnął spod wierzchniej szaty procę i dwa ołowiane
pociski. Takie do walki, nie do polowania, w których krawędzie wtopiono stalową listwę
wyostrzoną jak brzytwa. Starsi zazwyczaj uśmiechali się, mówiąc, że proca to zabawka dla
dzieci, ale taki pocisk, odpowiednio wystrzelony, mógł odciąć dłoń lub pół twarzy. Z bliska
przebijał skórzany pancerz.
Nagle po przeciwnej stronie polany wybuchł wrzask. Koczownicy jak jeden mąż
odwrócili się w tamtą stronę. W szczelinie między kamieniami mignęła szara, przygarbiona
postać, trzy wystrzelone w jej stronę strzały przecięły pustkę i w tym samym momencie
Yatech zobaczył, jak jego kuzyn przyklęka, rozkręcając broń. Był najlepszym procarzem,
jakiego znał. Nie minęły dwa uderzenia serca, jak proca w ręku chłopaka zamieniła się w
rozmazany dysk, a Saber’ch wydał głośny, mrożący krew w żyłach, bojowy okrzyk Issaram.
Dwóch koczowników odwróciło się, ten bliższy zaczął napinać łuk. Pocisk z procy
poleciał po płaskiej paraboli, niemal śpiewając w locie, i trafił łucznika prosto w usta. Twarz
eksplodowała, odrzucona w tył, wydawało się, że gdyby nawet pocisk nie miał ostrych
krawędzi, to i tak sam impet uderzenia złamałby jeźdźcowi kark. Zanim mężczyzna zsunął się
z siodła, spomiędzy kosmatych kozich grzbietów wyskoczyły cztery zamaskowane sylwetki.
Atakowali konnych parami, zgrani idealnie, tak jak to po wielokroć ćwiczyli w rodzinnej
afraagrze. Jeden zadawał cios z prawej lub lewej, wiążąc broń przeciwnika w
skomplikowanym młynku, drugi uderzał z przeciwnej strony, sztychem, cięciem, w pierś,
brzuch, nogę, jak się dało. Starali się nie ranić zwierząt, zdobyczny koń był wspólnym
dobrem, pomnażającym majątek plemienia. Wszyscy koczownicy mieli w rękach łuki, nie
dobyli jeszcze szabel ani wyposażonych w długie styliska toporów, więc zanim Yatech zdążył
mrugnąć, trzech z nich jakby zdmuchnęło z siodeł. Ostatnia czwórka nie oglądała się na
kamratów, tylko rozpierzchła na wszystkie strony. Dwóch ruszyło prosto na nich, jego i
Saber’cha.
Mieli do przebycia jakieś trzydzieści kroków, konie rozpędzały się z trudem, spowalniane
przez plączące się im pod nogami kozy, jeden wyraźnie został w tyle. Saber’ch zdążył włożyć
do procy drugi pocisk, zakręcić dwa razy i posłać go prosto w łeb biegnącego z przodu
zwierzęcia. Tym razem życie konia było mniej ważne niż zatrzymanie napastników. Jednak
ołowiana gruda nie nabrała wystarczającego pędu, pocisk omsknął się po czaszce, znacząc
tylko miejsce uderzenia krwawą smugą. Na szczęście to wystarczyło. Zwierzę kwiknęło
przeraźliwie, potknęło się i wyrzuciło jeźdźca z siodła. Zanim koczownik wylądował na
ziemi, starszy chłopak już miał miecze w ręku i zagradzał drogę drugiemu z Karchonów.
 Jeździec zdążył wydobyć szablę, ciężkie, zakrzywione ostrze z ciemnej stali. Uniósł się w
siodle i ciął z góry, prosto w głowę Saber’cha. Chłopak sparował lewym mieczem w
głębokim uniku, prawym jednocześnie zadając szeroki cios w tylne nogi konia, między
pęciny a staw skokowy. Trafił tylko jedną, zakrzywione ostrze zgrzytnęło o kość, i to
wystarczyło. Zwierzę przy następnym kroku kwiknęło dziwacznie, zupełnie nie jak koń i aż
zaszorowało zadem po ziemi. Jeździec wyrzucił stopy ze strzemion i w pełnym pędzie
zeskoczył z siodła. Przetoczył się, podniósł od razu na nogi, ciągle z szablą w ręku, i odwrócił
w ich stronę. Furia w jego oczach mogłaby kruszyć skały.
Wyciągnął rękę w stronę przeraźliwie rżącego, usiłującego podnieść się zwierzęcia i
rzucił kilka słów w swoim języku. Krótkich, dosadnych, gniewnych. Splunął na ziemię,
podszedł do konia i jednym, straszliwym, oburęcznym cięciem prawie odrąbał mu łeb.
Spojrzał na chłopców i Yatech zrozumiał, co wuj mówił o ludziach, którzy przeszli już pod
ostrzem śmierci, lecz wracają, żeby zabrać kogoś ze sobą. Ten koczownik wiedział, że umrze,
ale postanowił ich tu i teraz zabić i to za... co było prawie niewiarygodne, za konia, którego
okaleczyli. Zupełnie jakby to zwierzę było członkiem jego rodu, pomyślał.
Saber’ch opuścił broń w dół i lekko skinął mężczyźnie głową, po czym ruszył na niego
przygarbiony. Yatech spojrzał na swoje dłonie, w których ściskał rękojeści mieczy. Nie
pamiętał, żeby je wyciągał. Usłyszał szelest za plecami, więc odwrócił głowę, chcąc
powiedzieć nadchodzącym kuzynom, żeby się nie wtrącali, bo Saber’ch przyjął wyzwanie.
Cios spadł na niego jak piorun, powinien trafić w gardło, ale w ostatniej chwili chłopak zdołał
podnieść rękę, podbijając jatagan. Ostrze ześlizgnęło się po policzku, na skos, zahaczając o
kość i kończąc niemal na linii ust. Ból był obezwładniający, Yatech zatoczył się w bok, tylko
dzięki szczęściu unikając ciosu wyprowadzonego drugą ręką. To był ten koczownik, którego
konia zranili pociskiem z procy. Podczas upadku zgubił szablę, teraz szedł na niego z dwoma
jataganami w rękach. W oczach płonęło mu szaleństwo. Kolejny, który nie chciał odejść sam
do przodków. Podobno Karchonowie wierzyli, że dusze nieprzyjaciół zabitych w ostatniej
walce zostają niewolnikami wojownika, gdy przejdzie on już przez bramy Domu Snu. To
sprawiało, że przyparci do muru, walczyli jak demony.
Teraz koczownik rzucił się na Yatecha, zasypując go ciosami. Był wyższy od niego
niemal o głowę, szeroki w ramionach, szybki i silny. Walił z furią, raz za razem, a jego
jatagany niewiele ustępowały długością dziecięcym mieczom chłopaka. Na dodatek, co wśród
koczowników było rzadkością, umiał walczyć oburącz niemal tak dobrze, jakby był Issaram.
Yatech cofnął się o krok, później kolejny, parując uderzenia z coraz większym trudem.
Jego przeciwnik był świetnym szermierzem i co najważniejsze, walczył, żeby zabić. A on
jeszcze nigdy nie przelał krwi wroga w walce. Ból zranionego policzka paraliżował prawą
stronę twarzy, mglił wzrok i niemal odbierał zmysły.
Nie chcę umierać, pomyślał, nie teraz, nie tutaj. Odbił kolejny cios, a ramię zdrętwiało
mu od siły uderzenia. Nie chcę umierać, gdy słońce właśnie wyszło zza gór, gdy zapowiada
się kolejny piękny dzień, a niebo jest takie błękitne. Nie chcę dołączyć do trupów, plamiących
trawę krwią i żółcią. Uchylił się przed szerokim cięciem i odskoczył w tył. Ekchaar,
nadwerężony cięciem, rozchylił się nagle i zsunął mu z twarzy. Na chwilę koczownik zwolnił,
najwyraźniej zaskoczony młodością swojego przeciwnika. Później uśmiechnął się szeroko i
ruszył do ataku.
W tej chwili Yatech zobaczył ją po raz drugi. Nie było wątpliwości, że to kobieta albo
dziewczyna stała kilkadziesiąt kroków z tyłu, za plecami Karchona, a jej sylwetka niemal
zlewała się z tłem, które stanowiły pobliskie zarośla. Zaskoczony, prawie dał się wypatroszyć,
w ostatnim momencie sparował sztych, odbił cios drugiego jatagana i znów się cofnął,
zapominając o dziwnej postaci.
Rozpaczliwie, szaleńczo chciał żyć, a to znaczyło, że ten wojownik musi zginąć. Rzut oka
upewnił go, że Saber’ch nadal walczy ze swoim przeciwnikiem, widocznie również trafił na
dobrego szermierza. Z boku wciąż dochodziły dzikie okrzyki i szczęk broni. Był zdany tylko
na siebie.
Odbił kolejne trzy ciosy, przed czwartym uchylił się, nie ufając swojej ręce, którą po
ostatniej paradzie ogarnęło dziwne, rozchodzące się od łokcia drętwienie. Opuścił miecz,
poruszył nadgarstkiem, usiłując przegnać mrowienie sięgające już dłoni. Karchon zauważył
ten gest i uśmiechnął się ponownie pod ciemnym wąsem. Yatech zmrużył oczy.
Nie chcę umierać, pomyślał jeszcze raz, to nie jest dobry dzień na śmierć. Nie tu i teraz.
Nie!!!
Skoczył do przodu, gdy tylko koczownik uniósł broń do kolejnego ciosu. Puścił miecze, a
zanim brzęknęły o kamienie, miał już w dłoniach krótkie sztylety i nagle znalazł się w obrębie
ramion napastnika, zbyt zaskoczonego, by zareagować. Uderzył, tak jak setki razy ćwiczył to
z wujem. Prawa ręka w lewą tętnicę szyjną, lewa w prawy bok, tuż pod żebra, w wątrobę.
Nie przebił pancerza lewą ręką, wyprawiona skóra powstrzymała ostrze, ale drugi
sztyletem trafił idealnie, tuż pod szczękę i zaraz w dół, rozcinając szyję aż do tchawicy.
Błyskawicznie puścił sztylety, przywarł do napastnika, oplótł go rękoma i nogami.
Przewrócili się na ziemię.
Przez kilka długich uderzeń serca toczyli się po trawie, Yatech wczepił się w koczownika
jak kleszcz, udało mu się przycisnąć jedno ramię Karchona do tułowia, głowicą jatagana w
drugiej dłoni oberwał kilka ciosów w plecy, ale coraz słabszych, mizerniejszych. Krew
tryskająca z tętnicy trafiała go prosto w twarz, zalewała teraz oczy, mieszała się z jego
własną. Nie puścił napastnika, dopóki jego ruchy nie osłabły, póki nie ucichł rzężący świst
wydobywający się z przeciętej tchawicy.
Podniósł głowę na odgłos kroków. Saber’ch też już skończył swoją walkę. Przez chwilę
kuzyn patrzył na niego z powagą.
– Będziemy potrzebowali igły...
– ... z nitką – powiedziała ślepa kobieta. – Poproś ciotkę Fatre o koszyk z przyrządami do
szycia.
Jej szczupłe dłonie o pomarszczonej skórze z wprawą właściwą tylko niewidomym
dotykały rozdarcia w wierzchniej szacie. Bezbłędnie znajdowała drobinki żwiru, małe
kamienie, brud. Usuwała je szybkimi, niecierpliwymi ruchami. Pogładziła delikatny materiał,
przejechała po haftach.
– To wierzchnia khandawa? – zapytała.
Skinął głową, pociągając nosem. Tak właśnie go znalazła, usmarkanego i pochlipującego,
schowanego w najgłębszym kącie rodowej siedziby, w piwnicy składającej się z kilku
podziemnych komnat wykutych pod właściwym domostwem. Ze względu na niską
temperaturę przechowywano tu zapasy żywności i wody, trafiły tu także kamienne żarna i
kobieta, która nimi kręciła. Właśnie ona wychynęła ze swojej komórki, w której oprócz tych
żaren i wąskiego posłania nie było niczego więcej. Dzieci w domostwie śmiały się z niej i
nazywały ogalewa – mroczna baba. Na ogół nie zbliżały się w trakcie zabaw do piwnic,
chrzęst żaren skutecznie odstraszał i informował, że ogalewa nie śpi. Większość z nich bała
się jej i unikała. Gdyby nie wypadek, nigdy by tu nie trafił. A tak, gdy pociągając nosem, kulił
się w swojej kryjówce, znalazła go i wyciągnęła z kąta. Jej dłonie obmacały rozdarcie,
rozpoznały rodzaj szaty.
– To khandawa? – powtórzyła, nie mogąc doczekać się odpowiedzi.
Skinął głową i zaraz, świadomy, że przecież pokryte bielmem oczy nie mogły tego
dostrzec, odpowiedział:
– Tak.
– Co „Tak”? – Uśmiechnęła się.
– Tak, ciotko, to khandawa.
Palce kobiety zatrzymały się na chwilę na pasach przecinających jego pierś. Świeżo
wyprawiona skóra skrzypiała i wydzielała intensywną woń.
– Dostałeś dzisiaj swoje pierwsze prawdziwe miecze, prawda?
– Tak, ciotko.
– Ile masz lat?
– Siedem.
Jej dłonie przerwały wędrówkę po materiale i zawiłym hafcie ozdabiającym przód i boki
szaty.
– To ptak, prawda? A to płomień. – Dotknęła jego prawej i lewej piersi. – Wokół biegają
zwierzęta, jelenie, sarny, lisy, borsuki. Dużo zielonej trawy, błękitny strumień. To piękna
khandawa. Gdzie ją rozdarłeś?
– Na placu ćwiczeń.
– Spieszno ci było wypróbować nowe miecze? Prawda? A nie pomyślałeś, żeby ją zdjąć
przed ćwiczeniami? – westchnęła. – Najwyraźniej nie. Ale to rozdarcie to nie od broni –
stwierdziła.
 – Nie – chlipnął. – Przewróciłem się.
– Oczywiście. Ściągnij ją, no już. I biegnij do ciotki Fatre, niech da koszyk z przyborami
do szycia. Ten świąteczny. Powiedz, że ciotka Entoel prosi.
Pomknął przed siebie, ledwo pomogła mu ściągnąć pasy z mieczami i wierzchnią szatę.
Entoel, tak miała na imię, dziwnie, nie po issarsku, co tylko pogłębiło jego zmieszanie.
Najchętniej w ogóle by tam nie wracał, ale nie mógł zostawić u niej khandawy, a pas z
mieczami był teraz ważniejszy niż wszystkie skarby świata. Nie wiadomo, co byłoby gorsze,
stanąć bez uroczystej szaty przed ciotką Ka’edlą, która zajmowała się w rodzie wszystkimi
dziećmi, czy też pojawić się jutro na placu ćwiczeń przed mistrzem Vedallem bez nowych
mieczy.
Ciotka Fatre była niedużą, pulchną kobietą, która zajmowała pomieszczenie najbliższe
centralnej komnaty domostwa. Odkąd pamiętał, była miła dla każdego z dzieci, traktowała je
jak własne, zawsze uśmiechnięta i rozgadana. Potrafiła opowiadać najpiękniejsze historie,
jakie słyszał, i nawet, jeśli były to historie o walce z demonami przybyłymi razem z
Niechcianymi z otchłani poza światem, wszystkie dzieci słuchały jej z otwartymi ustami.
Przestała się uśmiechać, gdy usłyszała jego prośbę.
– Ciotka Entoel? – zapytała, przypatrując mu się uważnie. – Coś ty robił w piwnicy?
Pokręcił głową, niezdolny wykrztusić ani słowa. Po chwili dała mu mały koszyk
wypełniony szpulkami jedwabnych nici, igłami i naparstkami. Miała przy tym dziwny wyraz
twarzy.
– Idź. Ciotka Entoel to najlepsza szwaczka, jaką znam. Cokolwiek ci zeszyje, będzie
wyglądało jak nowe.
Gdy wrócił do piwnicy, czekała na niego w tym samym miejscu, w którym ją zostawił.
Odrobina światła wpadająca przez uchylony właz sprawiała, że wyglądała jak plama czerni w
królestwie cienia.
– Już jesteś? – W jasnej twarzy błysnęły pokryte bielmem oczy. – Będę potrzebowała
twojej pomocy.
– Tak, ciotko?
– Rozdarcie biegnie przez strumień i skrzydło ptaka. Wyszukaj proszę błękit.
– Błękit?
– Niebieski. – Uśmiechnęła się niespodziewanie miło.
Podał jej szpulkę niebieskich nici. Bezbłędnym ruchem nawlokła igłę, delikatnie
wymacała rozdarcie. A później, dopiero po chwili pojął, co widzi – jej dłoń, ta trzymająca
igłę, rozpoczęła taniec. Ścieg za ściegiem, równiutko, rozdarcie zaczęło znikać, ukryte w
kolejnej fali, znaczącej powierzchnię wyhaftowanego strumienia. To wyglądało prawie jak
czary.
– Teraz czerwień i brąz. Nie zapytałam, jak masz na imię.
– Yatech, ciotko.
 – Ładnie. Zawsze mi się podobało to imię. Jak twoja siostra i brat?
Nie zdumiało go to pytanie, w rodzie wszyscy się znali i potrafili podać stopień
pokrewieństwa.
– Vernean poszedł z wujem i kuzynami do północnych jaskiń. Będzie się uczył wykuwać
miecze. A Deana opiekuje się małymi dziećmi.
– Sama jest jeszcze dzieckiem. Jesteś dumny ze swoich nowych mieczy?
– Tak. – Mimowolnie się uśmiechnął.
– Uważaj na nie. Są naprawdę ostre.
Skinął głową, nie mogąc oderwać oczu od jej dłoni. Na skrzydle ptaka pojawiło się nowe
pióro, czerwone pośrodku, brązowe przy krawędzi. Rozdarcie zostało ukryte w nieco
zmienionym wzorze.
Kobieta szybkim ruchem odgryzła nitkę, kilkakrotnie przejechała dłońmi po tkaninie i
uśmiechnęła się szeroko.
– Teraz nikt nie powinien zorientować się, że była tu dziura.
Wyciągnęła rękę i poczochrała mu czuprynę. Zesztywniał, nieprzywykły do takich
gestów. Prawie wyrwał jej khandawę z dłoni, szybko pochylił się i podniósł pas z mieczami.
Dwa kroki w tył i znalazł się poza zasięgiem jej ramion.
– Przyjdziesz jeszcze mnie odwiedzić?
Zadała to pytanie jakoś tak dziwnie, miękko i bezbronnie.
– Tak – skłamał szybko, żeby już mieć pożegnanie za sobą. – Na pewno przyjdę.
Nie zamierzał wracać, oczywiście. Gdyby ktokolwiek dowiedział się, że rozmawiał z
ogalewą, stałby się pośmiewiskiem wszystkich dzieci w rodzie. Poza tym tu, na dole, było
strasznie i mimo panującego chłodu, jakoś tak duszno. Wychodząc z piwnicy, zatrzymał się i
obejrzał. Ślepa kobieta stała nieruchomo. Przez chwilę wydawało mu się, że w cieniu, za jej
plecami widzi kogoś jeszcze, niewysoką, szczupłą sylwetkę. Zamrugał, cień znikł. Kobieta
poruszyła się i wyciągnęła dłoń. Z jej palców...
... trysnęło światło. Było wszędzie, przenikało go na wylot, jego każdą cząstkę, każde
wspomnienie. Otworzył usta do krzyku.
Gdy się ocknął, przykucnęła na szczycie wydmy. Jej sylwetka wyróżniała się na tle nieba
ostrymi konturami. Nie widział oczu, twarzy, szczegółów ubioru, tylko zarys postaci. Cień,
który prześladował go we wspomnieniach, wtargnął także do świata jawy.
Odwrócił głowę w bok i wypluł resztki skorpiona. Nie czuł warg ani języka. Ostrożnie
uniósł dłoń i dotknął twarzy. Miał wrażenie, że ktoś położył mu na niej gorący kompres.
Opuchlizna wokół ust sięgała aż pod oczy, nos zdawał się tonąć w zagłębieniu utworzonym
przez rozdęte do granic możliwości policzki, wargi przypominały kawałki rozgotowanego
mięsa. Mimo wszechobecnego palenia nie czuł miejsc, których dotykał.
Coś było nie tak, poruszał głową, usiłując zrozumieć co. Słońce, dotarło do niego po
chwili. Słońce było już po drugiej stronie nieba, właśnie chowało się za najbliższą wydmą. To
znaczyło, że przeleżał tu cały dzień, cały dzień pod bezlitosnymi promieniami, które w kilka
godzin mogły zabić nawet zdrowego, silnego mężczyznę. A on żył.
Sylwetka na wydmie nie drgnęła, mimo że dawał wyraźne znaki życia. Próbował ją
zawołać, lecz gardło nie chciało go słuchać. Nagle dziewczyna uniosła głowę i zaczęła się
wpatrywać w szczyt przeciwległej wydmy. Teraz dopiero zobaczył jej twarz. Zwyczajna,
pospolita, jakby poza kategorią ładna nie ładna. Twarz, której nie sposób zapamiętać, jeśli
ktoś nie wytatuuje jej sobie po wewnętrznej powierzchni powiek. Oczu nadal nie dostrzegał,
ocieniała je spadająca na czoło równo przycięta grzywka.
Spojrzał w to samo miejsce co ona. Zza wydmy wyłoniły się cztery postaci, sami
mężczyźni. Zatrzymali się na szczycie, rozejrzeli, wreszcie jeden z nich dostrzegł go i
krzyknął coś gardłowo, wskazując palcem. Powoli, z trudem utrzymując równowagę, zaczęli
schodzić po wydmie.
Patrzył na nich, nie ruszając się, nie wykonując żadnego gestu. Byli na wpół nadzy, nosili
tylko spodnie z jakiegoś szarego materiału i skórzane mokasyny. Torsy pokrywały im rysunki
przedstawiające jaszczurki, węże, skorpiony, pustynne skoczki, wielosegmentowe wije. Całą
pustynną menażerię. Wszyscy byli ogoleni na łyso, a idący z przodu miał na czaszce
wizerunek skorpiona. Pajęczak rozsiadł się na czerepie i szczypcami obejmował oczodoły
mężczyzny w ten sposób, że gdy ten je mrużył, kleszcze zdawały się zaciskać. Ogon
skorpiona wił się wokół lewego ucha przybysza i spływał, aż na grdykę.
Stanęli wokół niego.
– Żyje – stwierdził ten ze skorpionem na głowie. – Daleko zaszedł.
– Które plemię?
– Pas. Buty. D’yahirrowie.
– Zgoda. Pełna.
Mówili językiem jego ludu, ale z dziwacznym akcentem, wyrzucając z siebie słowa w
krótkich, urywanych szczeknięciach. Patrzyli na niego z góry, ich sylwetki wyraźnie odcinały
się na tle nieba, aż wreszcie musiał zamknąć zmęczone oczy.
K’k’na, ludzie piasku, wyrzutki wśród wyrzutków. Nazwa, która początkowo brzmiała
kalen’ka’naweth, z czasem uległa skróceniu, w miarę jak problem, który stanowili, zmalał. W
jego plemieniu mówiono, że wymarli już wiele lat temu, w każdym razie od dawna ich nie
spotykano. Byli potomkami tych, którzy nie pokłonili się Prawom Harudiego, nie złożyli
ekchaarów i nie przyjęli brzemienia wspólnej duszy. Część plemion, jak twierdziły stare
opowieści, powędrowała wtedy na południe, za pustynię, aby szukać własnej drogi. Nieliczna
grupa została wśród piasków, tocząc zaciętą, beznadziejną wojnę ze swoimi krewniakami.
Przegrali, rzecz jasna. Plemiona, które przyjęły ciężar Praw, były liczniejsze, lepiej
zorganizowane i co najważniejsze, żyły w miejscach, gdzie mogły się rozwijać. Porównując
je z otwartą pustynią, afraagry issarskich plemion były rajem, dawały szansę na wychowanie
licznego i zdrowego potomstwa, podczas gdy bezmiar piasku ofiarowywał tylko śmierć. Nie
dało się wygrać wojny toczonej na dwóch frontach, z pustynią i ludźmi jednocześnie. K’k’na
z wolna odchodzili w świat legend i mrocznych opowieści.
Najbliżej stojący mężczyzna, ze skórą pokrytą siatką starych blizn, pochylił się nad nim i
wysyczał:
– I co, d’yahirze? Widzę twoją twarz. Słońce zachodzi. Zabijesz mnie?
Miał ochotę się zaśmiać. Twarz? Jaką twarz? Pocałunek skorpiona zmienił ją w
dziwaczną maskę, parodię ludzkiego oblicza. Jego twarz była gdzieś tam, pod spodem, pod
opuchlizną i słonecznymi poparzeniami.
No i jeszcze sprawa duszy. A raczej jej braku. Teraz nie mogli mu już niczego odebrać.
Cień rozbawienia musiał przemknąć po jego obliczu, może zagościł w oczach, a może
wyrzutek tylko szukał pretekstu, żeby wyładować złość, bo nagle, bez ostrzeżenia, uderzył
Yatecha w twarz, na odlew, i zaraz poprawił z drugiej strony.
– Nie uśmiechaj się – warknął.
Ciosów nie poczuł od razu, dopiero po kilku uderzeniach serca na policzki ktoś wylał mu
roztopiony ołów. Zacisnął zęby, żeby nie zawyć.
Ten ze skorpionem na głowie przyklęknął i przewrócił Issara na bok.
– Nie ma mieczy. Wygnaniec.
– Dar – mruknął któryś. – Dar od pustyni.
– Daleko zaszedł. Może dar, może nie. Sprawdźcie, czy nie ma broni.
Nie cackali się, obszukali go szybko, pozbawiając sztyletów, po czym szarpnęli brutalnie,
aż z falą ćmiącego bólu przyszła ciemność. Tylko na chwilę, jak sądził, lecz gdy odzyskał
zmysły, słońce prawie chowało się już za horyzontem. Wlekli go na zmianę, po dwóch,
trzymając za ręce, twarzą ku ziemi. Nie starali się w żaden sposób złagodzić jego cierpienia i
to chyba ból powoli wyłamywanych stawów przywrócił mu świadomość. Jęknął cicho.
– Żyje – mruknął któryś. – Silny jest.
– To dobrze. Nie traćmy czasu.
Rozmowa ucichła, k’k’na nie lubili tracić sił na próżne gadanie. Po kwadransie,
wypełnionym rwącym bólem, rzucili go na piasek. Nie miał sił nawet unieść głowy.
– Odwróćcie go.
Kopniakiem przewrócili go na wznak. Ten ze skorpionem na czaszce pochylił się i
zmrużył powieki. Pajęczak zatrzasnął kleszcze.
– Nie chcę, żebyś umarł, d’yahirze. Chcę, żebyś żył, długo żył.
Przyłożył mu do ust jakiś pojemnik. Wilgoć, woda... Yatech zaczął pić, szybko,
łapczywie. Napój miał gorzko-słonawy posmak. Pił, wbrew sobie, wbrew świadomości, że
każdy łyk może kosztować go wiele godzin tortur. Legendy Issaram wymieniały ludzi pustyni
wśród ich najzaciętszych i najbardziej bezlitosnych wrogów. Każda z klanowych czy
plemiennych wojen była toczona ściśle według Praw Harudiego. Wojny z k’k’na przebiegały
bez żadnych zasad i reguł. Liczyło się tylko to, żeby wybić niewiernych kuzynów do nogi. I
tylko ogrom pustyni rozciągnął tę wojnę na stulecia, na dziesiątki pokoleń, bo jeśli trzeba
byłoby szukać kogoś, kto lepiej poruszał się po morzu piasków niż Issarowie, to byli to
właśnie k’k’na. Jak każda bratobójcza walka, i ta pozbawiona była choćby cienia
miłosierdzia; od wieków okrucieństwo było jedynym językiem, którym przemawiały do
siebie obie strony Pamiętał historie o tym, co issarscy wojownicy robili, gdy natrafiali na
pustyni na obozy ludzi piasku. Zabijali każdego mężczyznę i chłopca powyżej dziesiątego
roku życia. Potem niszczyli naczynia z wodą, a jeśli obóz położony był w pobliżu źródła,
przepędzali jego mieszkańców na głęboką pustynię i zostawiali, aby słońce i piach zrobiły
swoje. Ostatnia taka opowieść pochodziła z czasów młodości jego ojca.
Mimo to wiedział z całą pewnością, że mężczyzna mówi prawdę. On chciał, żeby Yatech
żył. Nic na świecie nie jest tak trwałe, jak nienawiść między krewnymi.
Ale pił. Pił głupio i nierozsądnie, świadom, że powinien nabrać płynu w usta i splunąć
nim prześladowcy w twarz w nadziei, że rozwścieczony marnotrawstwem wody poderżnie
mu gardło. Spojrzał w oczy mężczyzny i stwierdził, że tak na pewno by się nie stało.
Nienawiść w źrenicach obcego była zimna jak lód. Ten człowiek był zdeterminowany za
wszelką cenę utrzymać go przy życiu, tylko po to, by spełnić swoje obietnice.
– Będziesz żył – powtórzył z jakimś mrocznym zadowoleniem w głosie. – Rozkrzyżujcie
go.
Sprawnie i szybko wbito w piasek cztery kołki, do których przywiązano nadgarstki i
stopy chłopaka. Jeden z nich przyniósł pled i narzucił go na tułów Yatecha.
– Przeżyjesz tę noc i następną też – mruknął. – A pojutrze dotrzemy do obozu i tam
zdecydujemy, co z tobą zrobić.
Odwrócili się i zniknęli z pola widzenia.
Dziewczyna pojawiła się znikąd, tym razem widział tylko owal twarzy na tle
ciemniejącego nieba. Czuł jej spojrzenie. Paliło.
– Skorpion – powiedziała, pochylając się nad nim. – Mój mały, osobisty, własny
skorpion.
Miała dziwny akcent – dziwny, bo zwyczajny. To był akcent wschodnich plemion
d’yahirów, dokładnie taki, jakiego używali wszyscy w jego afraagrze. Mogłaby w każdej
chwili wejść do dowolnej osady i zmieszać się z jej mieszkańcami, podając za jakąś daleką
krewną. Pochyliła się nad Yatechem i polizała go po policzku. Potem po drugim. Poklepała
po czole, zaczepiła palcem o wargę i odsłoniła zęby. Dmuchnęła w nos.
– Wyglądasz na zdrowy okaz, synu zdrajców. Dobrze odżywiony i silny Powiedz mi,
dlaczego piłeś jego wodę? Wiesz, co cię czeka...
Milczał. I myślał, intensywnie i jasno po raz pierwszy od dwóch dni. Dziewczyna była
rzeczywista, prawdziwa, czuł jej dotyk, czuł oddech, nie była majakiem. Ale ludzie piasku jej
nie widzieli, nie zwrócili uwagi na postać kucającą na szczycie wydmy ani nie zauważali jej
teraz, choć ich obozowisko znajdowało się zaledwie o kilka kroków, a ona mówiła całkiem
głośno.
– Nie usłyszą mnie – mruknęła, bezbłędnie odgadując jego myśli – ani nie zobaczą. Oni
są już duchami, ostatni z plemienia, od wielu lat wędrujący po pustyni w poszukiwaniu
śladów krewnych, pobratymców czy innych ludzi piasku. Towarzyszę im od jakiegoś czasu,
kryjąc się w cieniu ich obłędu. Czuję, jak on narasta, pęcznieje niczym zaropiały wrzód.
Wszystkie mówiące kamienie są puste, a jeśli przy jakimś źródle natrafiają na znaki,
pochodzą one sprzed dziesięcioleci. Wreszcie wam, potomkom zdrajców, udało się zakończyć
najdłuższą wojnę w historii świata. Dwa i pół tysiąca lat wyrzynania się i oto zostało ich tylko
pięciu, tych czterech i jeszcze Słuchający Piasku, dzięki którego darom uniknęli dotąd
śmierci. Ale on jest już stary, umiera. Gdy odejdzie, oni także zginą, bo tylko jego
umiejętności kształtowania Mocy stały między nimi a pustynią.
Pochyliła się nisko, prawie zetknęli się twarzami.
– Dlaczego piłeś jego wodę? Obserwowałam cię, szukałam do ciebie klucza, ale muszę
mieć pewność. Czy nie przyszedłeś tu po własną śmierć? Po co przedłużasz agonię? Dlaczego
trzymasz się życia? Pokaż mi...
... Isanell. Leży na łóżku i śpi. Spokojny oddech łagodnie unosi jej pierś. Dawno minęła
północ. Jeszcze trzy, cztery godziny i świt ozłoci horyzont.
Nie mógł zasnąć, stał przy oknie, patrząc na śpiącą dziewczynę, i ściskając w rękach
miecze, modlił się bezgłośnie. Prawa były jasne. Nie było w nich żadnych dwuznaczności,
żadnego sposobu na obejście, musiał ją zabrać w góry, do rodziny. Jeśli ich ślub miał być
ważny, powinni już teraz, dzisiejszej nocy, zanim wzejdzie słońce, złożyć sobie przysięgę,
zmieszać krew tak, aby skapujące krople złączyły się na ostrzu jego miecza. Później musiała
jechać z oczami zasłoniętymi opaską, aby dopiero w afraagrze, gdy starsi wyrażą zgodę,
jeszcze raz ujrzeć jego twarz. Ostatni raz. Miałaby trzy dni, całe trzy dni, aby nacieszyć się
widokiem świata. A potem?
Horyzont na wschodzie wyraźnie pojaśniał, zaróżowił się, zostało niewiele czasu.
Isanell...
Nie! Szarpnął się, wygiął, aż zatrzeszczały wbite w piach kołki. Nie! Wynoś się z mojej
głowy!
– Nie – mruknęła spokojnie, cicho. – Muszę wiedzieć. Ty nawet nie pomyślałeś wtedy,
żeby dać się zabić jej ojcu, bratu, komukolwiek. Nie zaświtało ci to w głowie. Rozważałeś
tylko dwie rzeczy, czy ją zabrać ze sobą, czy zabić. Czy tak było ci wygodniej?
Zaśmiała się nagle.
– Słodkie szaleństwo, małe szaleństwo, moje szaleństwo – zaśpiewała. – Bitwa i noc,
wybuch, który rozerwał guon-we na strzępy, mówili, że to się nigdy nie zdarzy, mówili, że
nam nie uciekniesz, mówili, będziesz nasza na zawsze. Ale nie, Mała Kana uciekła, Mała
Kana mądra, Mała Kana cierpliwa. Ona nie może już chodzić z ludźmi piasku. Oni nie
powstrzymają hel’zaav, gdy przyjdzie po Małą Kanę. Mała Kana potrzebuje własnego
strażnika. Małego skorpiona, który ukąsi, kiedy trzeba. Ale musi wiedzieć, czy ty naprawdę
jesteś skorpionem. Prawdziwym, małym skorpionem. Tylko dla niej...
Przez chwilę przypatrywała mu się, to jednym okiem, to drugim, przymykając je na
zmianę i kręcąc głową. Jak ptak, oceniający, czy to, co znalazł, nadaje się do zjedzenia.
– Powiedz mi więc – kontynuowała – czy jesteś tym, czego szukam? Słyszysz? Dlaczego
potraktowałeś tego mężczyznę w taki sposób? Słyszysz...
... brzęk i ciszę. I w tej ciszy rodzi się powolne wycie, dziwaczne, charczące, bulgotliwe.
Stoi na placu, patrząc na sekundantów przeciwnika, tylko na nich, bo Saworeh klęczy z boku,
z ręką złamaną w przynajmniej dwóch miejscach, ze strzaskanym prawym kolanem i gardłem
opuchniętym od uderzenia głowicą miecza. Yatech porusza mieczem, którego klinga lekko
opiera się o krocze mężczyzny, i wycie milknie. Cisza ponownie wypełnia przestrzeń i nagle
słyszy coś, co musi być pomrukiem uznania. Meekhańczycy, kupcy, kilku żołnierzy, szlachta,
patrzą na niego, czuje te spojrzenia, ale bez wrogości. W tym są podobni do jego plemienia,
cenią dobrych szermierzy, a przedstawiciel barona nie ma tu zbyt wielu przyjaciół. No i
sposób, w jaki rozpoczął pojedynek, obrzucając go i Aerina stekiem wyzwisk, nie przysłużył
mu się za bardzo. Jego główny sekundant podnosi rękę i upuszcza na ziemię drewnianą
pałeczkę. Pojedynek jest skończony. Aerin patrzy z uśmiechem i mówi:
– Powiedz mi...
... dlaczego? Dlaczego używałeś tylko grzbietu klingi, tępej strony? Dlaczego
upokorzyłeś go tak, że musiał wyjechać z miasta? Kulejący, z niesprawną ręką? Słyszałeś, że
w drodze do Makallen ktoś na niego napadł i poderżnął mu gardło?
Dziewczyna pochyliła się nad Yatechem i delikatnie pogłaskała go po policzku.
– Chciałeś go upokorzyć i zniszczyć? Chciałeś od razu, przy pierwszym pojedynku,
zyskać sławę kogoś, z kim nie warto krzyżować ostrzy? Przecież wiesz, że to ich nie
powstrzymywało. A może chodziło o to, żeby pokazać swoją sprawność w walce? Mały
skorpion, szczycący się swoimi szczypcami i jadowym kolcem, co? Jak to z tobą było?
Milczał.
No właśnie, jak to z nim było?
– Muszę wiedzieć – nie ustępowała. – Muszę mieć pewność. Nie mogę źle wybrać.
Opowiedz mi jak...
... rozgrzana skała parzy, jest tak gorąca, że można by na niej smażyć jajka. Drobi po niej
szybkimi krokami, ucząc się Pajęczego Tańca, techniki polegającej na byciu w ciągłym ruchu,
zmianach kierunku i szybkości poruszania, ciągłych zmianach tempa. Mistrz związał mu
stopy w kostkach łokciowym sznurkiem, kroki z konieczności są małe, krótkie. Nie może się
zatrzymać, nie może stanąć dla zaczerpnięcia oddechu, bo usłyszy skwierczenie własnej
skóry. Tańczy szybko, w rytm melodii wygrywanej na małym bębenku, drewnianym pudełku
obciągniętym kozią skórą. Szatę ma przesiąkniętą potem, pot leje mu się po twarzy i zalewa
oczy, sznurek otarł już kostki do krwi i każdy krok znaczy czerwienią. Ale tańczy. Miecze
ciągle ma na plecach, ich ciężar z każdą chwilą jest większy, skórzane uprzęże wbijają się w
ramiona. To nic, tańczy. Rytm jest coraz szybszy, coraz bardziej zmienny, nadążanie za nim
staje się niemal niemożliwe. Ale nadąża.
Mistrz ma zaciętą, gniewną twarz. Dziś po raz pierwszy Yatech pokonał w walce trzech
chłopaków, którzy pobierali nauki o wiele dłużej niż on. To zła wiadomość dla ich
nauczyciela walki, rodziny tych chłopców nie będą zadowolone. Ten młokos wymaga
nauczki, mówi mina mistrza, trzeba mu pokazać, gdzie leży granica jego możliwości, musi
wiedzieć, że nie należy upokarzać współplemieńców, nie należy rozbrajać ich w taki sposób,
jakby byli małymi dziećmi. Pajęczy Taniec złamał już niejednego.
Yatech tańczy.
Plac ćwiczeń jest duży, gładki i równy. Przez tysiąclecia miliony uderzeń wygładziły jego
powierzchnię, wyślizgały ją niemal do połysku. Nie można się tu potknąć, nie można
nadepnąć na kamyk. Można tylko zostawić kawałki własnej skóry, jeśli się stanie.
Przymyka oczy, pozwalając, by melodia wlała się w jego żyły. Czuje ją już całym sobą,
ma wrażenie, że nawet serce wali tak szybko, jak szybko palce mistrza uderzają o kozią skórę.
Wywołuje w myślach pierwszego ducha, widmowego przeciwnika uzbrojonego w ciężki
pałasz i małą okrągłą tarczę. Jeśli mistrz chce prawdziwego tańca, dostanie go.
Nic w tej chwili się nie liczy. Oddech przestał z trudem przeciskać się przez wysuszone
gardło, pot przestał zalewać oczy. Wyciąga miecze, płynnym, bezbłędnym ruchem, który
opanowywał od lat. Klingi lśnią srebrzyście i zaczynają swój własny taniec. Zgrywa ich ruchy
z rytmem kroków, z wściekłym rytmem bębenka. Mistrz nie rezygnuje, jego palce
przyspieszają, muzyka zrywa się do szalonego galopu, po chwili przechodzi w cwał. Yatech
tańczy, nie pozwala, aby melodia mu umknęła, nie pozwala się jej wyprzedzić, po chwili sam
zaczyna narzucać tempo, przechodzi z jednej wściekłej prędkości w następną, tym razem to
bębenek usiłuje go dogonić, gubi się, zwalnia, znów rusza naprzód. Miecze kreślą
skomplikowane figury, finty, półfinty, pchnięcia i ciosy, kontry i parady, i nagle Yatech
słyszy, jak mistrz głęboko wciąga powietrze i niemal przestaje grać. W tańcu ostrzy, w tańcu,
jakim chłopak oczarowuje przestrzeń, daje się wyczuć coś więcej niż tylko zwykłe ćwiczenie.
Postronny obserwator może przymknąć oczy i zobaczyć prawdziwy Pajęczy Taniec, nie serię
ćwiczeń, lecz taniec z widmowymi przeciwnikami, dwoma, trzema, czterema. Walka z
cieniami utkanymi z melodii, tańca i światła igrającego na zakrzywionych głowniach.
Yatech otwiera nieco szerzej oczy i patrzy na mistrza. Ten widzi, jak chłopak broni się i
kontruje, jak składa parady i robi uniki, i nagle wie, że przegrał, ten uczeń nie podda się, nie
poprosi o koniec ćwiczeń. Będzie tańczył, dopóki nie pokona wszystkich przeciwników lub
dopóki nie padnie nieprzytomny na ziemię. Nie ma dla niego innej drogi. Rytm bębenka
zwalnia. Co...
– ... takiego zobaczył wtedy twój mistrz? Hm? Mój mały skorpionie? A może nie, może
nie skorpionie, tylko po prostu wilczku? Ale jeśli jesteś tylko wilczkiem, to tracę tu czas. Ten
świat jest pełen wilczków, małych, puchatych, błyskających ząbkami wilczków, które będą
dla hel’zaav tylko przystawką, przekąską. Oni są wilkami. – Ruchem głowy wskazała obóz
k’k’na. – A przecież nie jestem tu bezpieczna. Potrzebuję skorpiona, który nie boi się użądlić
kogokolwiek, który będzie dla mnie walczył. Wiesz, jaka jest najbardziej bzdurna legenda o
skorpionach?
Pochyliła się i usłyszał, jak węszy Czuł jej ciepły oddech na twarzy, gdy obwąchiwała mu
włosy, policzki i szyję. Pachniał jak mokry piach, jak pustynia zaraz po deszczu.
– Może później ci opowiem – zaszeptała głosem osypujących się ziaren piasku. –
Zobaczymy. Jutro. Może. Śpij.
Zasnął.

***
Gdy dotarli do obozowiska ludzi piasku, zrozumiał, że umrze jeszcze dziś, i to szybko.
Pierwszy spostrzegł, że coś jest nie tak, ten ze skorpionem. Ruszył naprzód biegiem,
porzucając tobołki, znikł za najbliższą wydmą. Po chwili wydał przeciągły, mrożący krew w
żyłach okrzyk. Jego towarzysze rzucili Yatecha na piasek i pomknęli w przód. Nie musieli się
bać, że ucieknie, nie mógł zrobić nawet kroku. Dziewczyna pojawiła się jak zwykle znikąd.
– Ich czarownik nie żyje. Wczoraj zabili go twoi kuzyni. Nie powinni go znaleźć, ale
pechowo był z nimi jeden z waszych Wiedzących. Wyczuł i przełamał czary chroniące obóz,
a wojownicy załatwili resztę.
K’k’na wracali. Nieśli broń, której wcześniej u nich nie zauważył. Ten pokryty bliznami
złapał go za ramiona, podniósł z ziemi i uderzył głową w twarz. Yatech w ostatniej chwili
odwrócił się nieco, przyjmując cios na lewy łuk brwiowy. Eksplozja.
Upadł na piasek, zaszorował brzuchem po gorącej powierzchni, a wtedy drugi k’k’na
kopnął go w bok. Trzasnęło i zaraz lepka, żelazista wilgoć wypełniła mu usta. Ból przyszedł
po chwili, wbił się tępym klinem między żebra, wyrwał z ust krótki jęk. Przez łomot krwi
usłyszał śmiech. Nie wiedział, czy gorszy był sam dźwięk, czy wypełniająca głos śmiejącego
się obojętna ciemność. Tak mogłaby się śmiać istota, którą nauczono tylko wydawania
dźwięków, imitujących śmiech właśnie, lecz dla której były one równie obce, co kozie
meczenie czy wycie wilka. Taki dźwięk mógłby również wydawać ktoś pamiętający śmiech,
lecz niepotrafiący go skojarzyć z odpowiednią sytuacją. Ktoś, kto zapomniał już, co to radość,
nawet ta najpodlejsza, czerpana z cudzego bólu i poniżenia.
Ktoś bardziej martwy niż on sam.
Dziewczyna pojawiła się tuż obok. Na jego oczach jeden z ludzi piasku ominął ją w
płynnym uniku, jakby uchylał się przed ciosem. Zrobił to zupełnie nieświadomie, inni
również nie zauważyli jego dziwnego ruchu.
– Co teraz? – zapytała spokojnie, bez szczególnej intonacji. – Po to przecież tu
przyszedłeś, po śmierć. Czy to ważne, po jaką? Jaka jest różnica między agonią z
odwodnienia, w gorączce i majakach, a zakatowaniem na śmierć przez kilku k’k’na? Żadna.
Leż, nie wstawaj, oni szybko się zmęczą, znudzą kopaniem, użyją noży. Będzie trochę bolało,
ale nie bardziej niż wypocenie resztek wody w piach.
Kolejny kopniak prawie poderwał go z ziemi. Odwrócił się na plecy, nie próbując już
chronić. Najbliższy oprawca podszedł powoli, odbił się od piasku i skoczył mu na brzuch.
Yatech nie zdążył napiąć mięśni, zgiął się wokół źródła cierpienia. K’k’na skręcił stopę, jakby
miażdżył robaka, i spokojnie ruszył dalej, nie oglądając się za siebie. Yatech został na piasku,
zwinięty w pozycji płodowej, charkotliwie próbując złapać oddech. Strzęp człowieka.
Na lewe oko nic już nie widział, prawe na przemian zachodziło mgłą i mroczyło czarnymi
plamami. Skurcz przyszedł bez ostrzeżenia, z dziwnej strony, od krzyża, jakby jakaś lodowata
dłoń złapała go za najniższe kręgi i szarpnięciem próbowała wyrwać kręgosłup z pleców.
Wygięło go w tył, przez chwilę wydawało się, że zaraz uderzy potylicą o stopy, otworzył usta,
próbując uwolnić ból, nadać mu kształt krzykiem, wyrzucić z siebie. Chlusnął z ust czarną,
cuchnącą cieczą, krew, woda, którą go poili, żółć. Umieram, pojawiła się niespodziewanie
przytomna myśl. Teraz właśnie umieram.
Pochyliła się nad nim z dziwną miną. Teraz dopiero, tuż przed śmiercią, dostrzegł ją
wyraźnie. Czarne włosy, prawie wpadające w granat, oczy z kawałków ciemnego błękitu, z
okruchów wieczornego nieba tuż przed burzą, karminowe usta o kształcie, za który większość
kobiet dałaby się zabić. Była piękna, piękna jak...
– Jesteś nią, tak? Jesteś przewodniczką do Domu Snu. Przyszłaś po moją duszę. Ale ja...
nie mam już...
Uśmiechnęła się i zadrżał. Tyle okrucieństwa.
– Nie, nie jestem śmiercią. Nie służę Domowi Snu. Nikomu nie służę. – Odgarnęła włosy
odwiecznym gestem, jak zwykła dziewczyna. – Powiedz mi, jak to z tobą jest? Jesteś, czy nie
jesteś skorpionem? Muszę wiedzieć, za dużo czasu już tu straciłam. Umrzesz tu? Po to w
końcu przyszedłeś na pustynię. Wygląda na to, że masz krwotok wewnętrzny, nie licząc
oczywiście połamanych żeber, wstrząśnienia mózgu i uszkodzonych nerek. Mogę cię uleczyć,
Mocy wokół jest dość. Ale chcę wiedzieć, kim jesteś.
Odwróciła głowę, patrząc za jego plecy. Nie musiał się oglądać, słyszał kroki, słyszał
zgrzyt noża o okucie pochwy, miał wrażenie, że słyszy wszystkie dźwięki świata.
– Odwróć się na brzuch – powiedziała tonem nieznoszącym sprzeciwu.
Posłuchał.
– Podnieś się na czworaki, szybciej, dobrze! Wbij dłonie w piasek, głębiej, jeszcze
głębiej! Czujesz?
Czuł. Rękojeści pokryte szorstką skórą, wyślizgane od tysięcy godzin walk i ćwiczeń.
Jego miecze.
– Nie pytaj, nie dziw się. Po prostu pokaż mi prawdę o sobie. Umrzyj lub żyj.
Kroki. Coraz bliżej.
 Wyrwał broń z piasku, nie wydając z siebie żadnego dźwięku, poderwał się na nogi,
czerpiąc siłę z miejsca, o którym myślał, że jest już martwe. Znów był trzynastolatkiem
tulącym się do koczownika, któremu przed chwilą rozpłatał gardło, znów tańczył Pajęczy
Taniec, wirując w rytm niesłyszalnej melodii, znów stał na placu pojedynkowym i rozbrajał
meekhańskiego strażnika.
Cios, jeden i drugi, miecze są dziwnie lekkie, mają środek ciężkości przesunięty ku
rękojeści, są jego i nie jego jednocześnie. Ale klingi są równie dobre jak te, które pamięta,
pierś podchodzącego k’k’na otwiera się po ciosach jak krwawy kwiat, rozcięta w szkarłatne
X, mężczyzna robi jeszcze krok i pada, momentalnie otacza go czerwona kałuża. Krew jest
zbyt gęsta, żeby od razu wsiąknąć w piasek. Yatech zwija się wokół osi, furkocze strzępami
odzieży, szuka następnego napastnika. Jest, ten, który skoczył mu na brzuch, właśnie odwraca
się, w oczach lęk, nie lęk, panika, wynikające z niezrozumienia sytuacji przerażenie, jak to,
ten więzień, konający przed chwilą, wyrzygujący w ostatnim spazmie wnętrzności, teraz
pędzi właśnie na niego, z mieczami w rękach? Jak? Dlaczego? Uciekać!
Za późno. Issar jest już przy nim, sztych, płasko w brzuch i zaraz ukośne cięcie przez
twarz. Niewiarygodne, jak szybko mogą zgasnąć cudze oczy. Yatech już nie myśli, reaguje,
jak go wyuczono, trzeci i czwarty, gdzie są?
Idą, z dwóch stron, jeden trzyma dwa długie noże, drugi, ten ze skorpionem na czaszce,
krótką włócznię, a raczej halabardę z krótkim drzewcem i sierpowatym ostrzem. Skorpion
niespokojnie zaciska i rozluźnia kleszcze. Yatech patrzy mężczyźnie w oczy i nie dostrzega w
nich strachu. To dobrze, uśmiecha się popękanymi wargami, wróg, który umiera w strachu,
nie przynosi zaszczytu temu, kto wysyła go przed oblicze Matki. Robi krok w jego stronę, po
to tylko, by odbić się od piasku, obrócić w dzikim piruecie i runąć na tego z nożami. Cios,
płasko, na wysokości biodra i zaraz nisko, w kolano, krótkie noże nie dają szans na właściwą
paradę, rzepka poddaje się niemal bez oporu, krew i kawałki kości tryskają z rany, k’k’na
krzyczy krótko, bardzo krótko, bo padając, nadziewa się na sztych drugiego miecza, ostrze
wchodzi w gardło i wyrasta skrwawionym zębem z karku. Yatech schodzi z linii upadku
ciała, strząsa krew z kling, odwraca się. Zostali tylko we dwóch.
– Odejdź – mówi cicho.
Naznaczony skorpionem uśmiecha się szeroko i unosi broń w dziwacznym salucie.
Milczy.
Ścierają się krótko, bez słów. Jego przeciwnik jest świetny, najlepszy z całej czwórki, nie
dba o życie i nie boi się śmierci. Walczy znakomicie, atakuje szybko, pewnie, trzyma dystans,
wykorzystując większy zasięg swojej broni. Nie chodzi po piasku, tylko płynie, jego stopy
ledwo muskają powierzchnię, wydaje się nie podlegać prawom natury. Jest prawdziwym
k’k’na – człowiekiem piasku.
Każdy inny wróg w starciu z takim wojownikiem zapadałby się w piach po kostki, grzązł,
połykał, tracił siły na bezskuteczne próby skrócenia dzielącej ich odległości. Ale Yatech nadal
jest młodzieńcem, którego mistrz postanowił złamać Pajęczym Tańcem. Czuje krew
ściekającą ze związanych kostek i gładką skałę pod stopami. Piach go nie spowalnia, nie
więzi, kroki tańca są zbyt szybkie, zbyt nieprzewidywalne, by przeciwnik mógł za nimi
nadążyć. Rusza po spirali, zmuszając k’k’na do obracania się, do zmiany pozycji. Ten cofa
się, szukając lepszego miejsca do obrony, zmierza w stronę najbliższej wydmy. Nie pozwala
mu na to. Skraca dzielącą ich odległość szybciej, niż tamten zdoła zareagować, i spada na
niego wraz z lawiną ciosów. Pięć uderzeń serca, dziesięć i znajduje pierwszą lukę. Wiąże
ostrze halabardy krótkim młynkiem i tnie w zewnętrzną część lewej dłoni. Gdyby uderzył
mocniej, odrąbałby ją wraz z czterema palcami, teraz tylko przecina skórę, ścięgna i kilka
kości. Odskakuje.
– Odejdź – powtarza, choć ma pewność, że nie doczeka się odpowiedzi.
Naznaczony skorpionem milczy Wyciąga skądś kawałek tkaniny, niezdarnie, pomagając
sobie zębami, obwiązuje dłoń, zmienia chwyt na rękojeści, aby ją odciążyć. Przestaje się
uśmiechać.
Yatech pozwala mu skończyć i rusza do ataku. Przełamuje jego trzecią paradę, niezdarną
aż do bólu, bo zraniona ręka ledwo trzyma drzewce, i krótkim, oszczędnym sztychem trafia
mężczyznę w serce. Cios rozcina na pół wymalowaną na piersi k’k’na jaszczurkę. Człowiek
piasku wydaje dziwny odgłos, na wpół sapnięcie, na wpół szloch. Opuszcza w dół ostrze
broni i wspiera się na drzewcu. Po raz pierwszy uśmiecha się naprawdę radośnie.
Młody Issar patrzy mu prosto w oczy i widzi w nich odbicie dziewczyny. Stoi za jego
plecami. Źrenice umierającego powiększają się i nagle pojawia się w nich strach. On też
widzi dziewczynę. I z tym strachem w oczach kona.
Yatech odwrócił się.
– Wiesz już? – zapytał.
Dziewczyna uśmiechnęła się, okrutnie i dziko.
– Jednak jesteś skorpionem.
Powiał wiatr i cztery trupy leżące na ziemi zniknęły. Nagle w ich miejscu pojawiły się
niewielkie górki piasku. Ciało, krew, broń i ubrania zamieniły się w drobiny pyłu.
– Duchy ostatnich z k’k’na. Spotkałam je błąkające się po pustyni, opętane nienawiścią
do tego stopnia, że nie widziały przed sobą drogi do Domu Snu. Zawarłam z nimi umowę.
Kazałam odegrać im przedstawienie w zamian za szansę na zabicie jednego z Issaram.
Gdybyś nie był skorpionem, już byłbyś martwy.
Machnęła ręką i nagle nogi odmówiły mu posłuszeństwa, poczuł każdą ranę i każde
złamanie. Miecze wysunęły mu się z dłoni, w dole pleców zawyły tępym bólem nerki.
Dziewczyna pochyliła się i zamruczała.
– Na pustyniach całego świata opowiadają sobie bajkę o tym, że skorpion okrążony przez
ogień wbija kolec jadowy we własny kark, żeby skrócić męki. To największe kłamstwo o tym
stworzeniu. Żaden tak nie zrobi, bo to oznaczałoby, że przegrał. A skorpiony nie umieją
przegrywać. Nie są zdolne do tego, żeby się poddać. I ty też nie. To dlatego zabiłeś Isanell.
Dlatego nawet nie przyszło ci do głowy, żeby pozwolić się rozsiekać jej ojcu. Przyznałbyś się
tym samym do przegranej, a tego nie potrafisz. Będziesz tańczył Pajęczy Taniec, dopóki
twojemu mistrzowi palce nie zaczną krwawić od wybijania rytmu na bębenku, lub póki nie
umrzesz z wyczerpania. Poderżniesz gardło wojownikowi dwa razy starszemu niż ty,
okaleczysz i upokorzysz każdego przeciwnika i zawsze – uśmiechnęła się szeroko – zawsze
spotka cię za to ludzki podziw. Bo oni też potrafią rozpoznać skorpiona, choć sami nie
wiedzą, jaki jest groźny, i niczym pustynny skoczek zapraszają go do domu i chcą się
zaprzyjaźnić. Ale ty będziesz tylko mój. Będziesz dla mnie walczył. Oczywiście wcale nie
musisz się zgadzać. Możesz tu zostać i umrzeć.
Włożyła kosmyk włosów do ust i zaczęła go ssać w zamyśleniu.
– Tylko słowo, jedno skinięcie głową, a zaczerpnę Mocy i uleczę cię. A potem będziesz
mi służył, będziesz dla mnie walczył i zabijał. Tylko mrugnij...
Patrzył na nią bez drżenia, uporczywie. Znów zaczynały mu latać przed oczami czarne
plamy. Umierał.
– Och, rozumiem – szepnęła. – To przecież też jest poddanie się. Nieprawdaż? Taka
umowa to przyznanie się do porażki. Więc inaczej. Jesteś Issarem, Issaram, jak sami się
nazywacie. Wynajmujesz swoje miecze. Więc wynajmij je dla mnie. Zostań moim
strażnikiem. Na początek na rok. Zapłatą będzie twoje życie, uzdrowienie z ran i zabranie
stąd. Co ty na to? Nie jestem złą panią. Czy to spełni warunki honorowego rozwiązania?
Czuł, jak zaczyna się pocić. Stracił za dużo wody, jego ciało właśnie się poddawało.
Konał.
Nie chciał umierać. Ale nie miał mieczy, które mógłby ofiarować na służbę.
– Nie... mam... mieczy...
– A to, czym walczyłeś, to co? Kijaszki?
Uniosła jeden z yphirów. Rękojeść wyglądała identycznie jak w broni, którą zostawił w
rodzinnej afraagrze. Tylko klinga była inna. Od zastawy aż po sztych wyglądała, jakby
zrobiono ją z czarnego wulkanicznego szkła.
– Dziwne rzeczy można zrobić z piaskiem, gdy zaistnieje potrzeba. To jaka będzie twoja
odpowiedź?
Nie miał już duszy. Cóż ryzykuje, podejmując służbę u tej... istoty?
Mrugnął.
– Wiedziałam, że potrafisz sam siebie przekonać. – Pochyliła się tak, że prawie zetknęli
się czołami. – Widziałam, jak walczysz. Bardzo, bardzo mało umiesz. Musisz się jeszcze
wiele nauczyć, bo hel’zaav to tylko pies gończy, a nawet on może cię zabić. Ale mimo to
poczekamy na niego, bo mam dług do spłacenia, a ja zawsze je spłacam. Pójdziemy daleko i
szybko, a potem zobaczymy, ile naprawdę potrafisz, skorpionie. Jutro, pojutrze i później.
Szykuj się na naprawdę ciekawe czasy, chłopcze.
 Niespodziewanie wpiła mu się w usta, gorącym, gwałtownym pocałunkiem, i w tym
pocałunku była Moc, bo zanim stracił przytomność, poczuł, jak w eksplozjach bólu
nastawiają się i zrastają mu żebra, woda opuszcza płuca, krew wraca do żył.
Odpłynął w ciemność, zanim zdążył wykrzyczeć z siebie ból.
 Zabij moje wspomnienia

Zamek dominował nad rozległą doliną, przycupnąwszy na wzgórzu niczym pokraczna

ropucha na kamieniu. Pokraczny to dobre słowo, pomyślał jeździec. Pokraczny, brzydki i
paskudny. Wydawało się, że ma zachwiane proporcje, za niskie mury, zbyt szerokie wieże,
absurdalnie daleko wysunięty barbakan. Zupełnie jakby poskładano go z części
wykradzionych z innych warowni. Całość miała kolor zrudziałej cegły, pokrytej liszajami
zacieków i niezdrowych plam. Paskudztwo. Idea, żeby wybudować coś takiego pośrodku
bagnistej, niemal zawsze wypełnionej mgłą doliny, wydawała się pozbawiona sensu i głupia.
Trzeba było zagłębić się w księgach, by wiedzieć, że gdy po jednej z wojen zewnętrzne mury
zawaliły się, odbudowano je dobre dziesięć jardów dalej, tam, gdzie wzgórze wspierało się na
kamiennym rdzeniu, więc barbakan, który jakimś cudem ocalał, sterczał teraz spoza linii
murów jak palec, wskazujący drogę na południe. Potrzeba było również znajomości historii,
żeby zdawać sobie sprawę z faktu, iż kilkaset lat wcześniej dolina była żyznym, kwitnącym
miejscem, przynoszącym młodemu Imperium dochód rzędu dziesięciu tysięcy cesarskich
orgów rocznie, a zamek stał na straży szlaków handlowych, dających pięciokroć większe
zyski. Mężczyzna miał taką wiedzę i wcale nie podnosiła go ona na duchu. Oznaczała, że
świat zmienia się na gorsze.
I robi to coraz szybciej.
Szarpnął wodze, odrywając konia od skubania wątłych badyli rosnących wzdłuż grobli.
Wierzchowiec odwrócił łeb i spojrzał z wyraźną pretensją.
– Jak znów nażresz się byle czego, całą noc będzie cię bolał brzuch. Za kwadrans
będziemy w zamku.
Koń parsknął, a mężczyzna uśmiechnął się pod nosem, otulając szczelniej płaszczem. W
trakcie długich, samotnych wędrówek po najdalszych krańcach Imperium i poza nim nabrał
zwyczaju gadania do wierzchowca, ale ostatnio z pewnym rozbawieniem zauważył, że
najwyraźniej zaczyna oczekiwać od konia czegoś w rodzaju dialogu, tłumacząc jego rżenie,
parsknięcia i pierdnięcia jako wkład do rozmowy. A to oznaczało, że potrzebował dłuższego
odpoczynku – albo zmiany wierzchowca. Na mniej gadatliwego, wyszczerzył się w myślach.
Groblę prowadzącą do zamku zbudowano w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, usypując
kolejne warstwy ziemi, gliny i tłuczonego kamienia, w miarę jak podnosił się poziom wód
gruntowych. Niemal na całej powierzchni, z wyjątkiem kolein zostawionych przez wozy,
porastała ją rachityczna trawa o nieprzyjemnej, burozielonej barwie. Końskie kopyta mlaskały
wilgotno i kleisto w brei wypełniającej koleiny, następny znak, że w ciągu najbliższych kilku
lat trzeba będzie drogę podwyższyć. Chyba że Szczury zdecydują się wreszcie porzucić
zamek i przenieść swoich gości w inne miejsce.
Albo rozwiązać ich problem definitywnie.
Dziś mgły spowijające dolinę rozpędził porywisty, zimny wiatr z zachodu. Zbliżała się
zima. Jeździec zdecydowanie wolałby jechać, wdychając wilgotne opary, niż patrzeć na
skarłowaciałe drzewa, płytkie bajorka i rozległe oczka wypełnione mętną wodą, przedzielone
fragmentami terenu porośniętego pożółkłymi, bagiennymi trawami. Wszelkie próby osuszenia
mokradeł porzucono ponad sto lat temu, wraz z ostatnimi osadnikami opuszczającymi
okolicę. Żeby wygrać tę wojnę, trzeba by skierować rzekę w stare koryto, co kosztowałoby
sto razy więcej, niż wynosił roczny dochód z tutejszego handlu i upraw. Prościej było
zbudować nowy szlak kupiecki niż próbować wygrać z naturą. Samotny, pokraczny zamek,
stojący na wzgórzu pośrodku zamglonej doliny, był ostatnim świadkiem tego, że kiedyś żyli
tu ludzie.
Grobla kończyła się półkolistym rozszerzeniem, dzięki któremu wozy dostarczające
zapasy do zamku mogły zawrócić. Do samej warowni było jeszcze ponad dwieście jardów.
Dalej prowadził drewniany most, zbudowany z wbitych w dno pali i byle jak ułożonych
desek. Wozy zatrzymywały się właśnie tutaj, a ich ładunek przenoszono ręcznie. Do każdego
pala, podtrzymującego konstrukcję z desek, przywiązano gliniane naczynie. Wędrowiec
wiedział, że wypełniała je oliwa. Wystarczyło kilka chwil, parę celnie wystrzelonych
płonących pocisków, żeby odciąć zamek od świata. Westchnął cicho. Oto cali my, pomyślał,
meekhańska zapobiegliwość. Przez tę dolinę i tak żadna armia nie mogłaby przejść, nie bez
wielodniowych przygotowań, zaś szturm na zamek zbudowany pośrodku trzęsawiska byłby
samobójstwem, a my i tak zachowujemy się, jakby lada moment miała wybuchnąć wojna. No
cóż, pragniesz pokoju, trzymaj w domu naostrzony miecz, jak mówi starożytne przysłowie.
Wjechał na mostek. Kopyta dudniły po deskach, cała konstrukcja chwiała się i skrzypiała.
To też było zamierzone, nawet najciemniejszą nocą nikt nie podkradłby się tędy pod bramę
niezauważony Poklepał konia po szyi.
– Spokojnie, już nieraz tędy przechodziliśmy, pamiętasz? Na pewno się nie zawali.
Wierzchowiec zastrzygł uszami i puścił bąka.

***
Musieli go zauważyć, gdy był jeszcze na grobli, bo opuścili most zwodzony, a przed
uchyloną bramą stało dwóch strażników. Powitali go po wojskowemu, salutując pięścią do
lewej piersi.
 – Witamy w zamku Lotis, panie Ekkenhardzie.
Poznał starszego z nich.
– Witaj, Beris. Piękną mamy pogodę, nieprawdaż?
Strażnik skrzywił się w uśmiechu i zadrżał. Nawet ciepły wojskowy płaszcz nie chronił
go przed wiatrem.
– Jak co roku o tej porze. Nie można sobie wymarzyć lepszej.
– Rzecz jasna. Komendant Gentrell czeka?
– Oczywiście. Powiedział jednak, że nie musi się pan spieszyć. Komnata jest już
przygotowana, świeże szaty również. Polecił przekazać, że spotkacie się na kolacji.
– Dobrze. – Zsiadł z konia, przeklinając obolałe uda. – Zajmijcie się koniem, mamy za
sobą długą drogę.
Żołnierz skinął głową i ujął wodze.
– Chodź, staruszku, ciepła stajnia czeka – mruknął.
Ekkenhard uśmiechnął się szeroko, wyglądało na to, że wszystko jest w porządku, nie
tylko on traktował tego konia jak partnera do rozmów.
Uśmiech poszerzył się jeszcze, gdy zobaczył swoją komnatę. W kominku huczał ogień,
na stole stało kilka naczyń przykrytych lnianymi ścierkami, na szerokim łożu leżało nowe
ubranie. W kącie parowała misa z wodą. Z westchnieniem ulgi ściągnął ciężki od wilgoci
płaszcz i powiesił go na haku wbitym w ścianę kominka. Materiał momentalnie zaczął
parować. Odpiął pas z mieczem, rozsznurował i ściągnął lekki, skórzany pancerz. Barwiona
na brązowo skóra, mimo impregnacji olejem, również sprawiała wrażenie wilgotnej. To zły
znak, po wyschnięciu pancerz najpewniej skurczy się i zacznie się nadawać dla kogoś
znacznie mniejszego niż on. Będzie go musiał wymienić w zamkowej zbrojowni.
Westchnął. Jeszcze kilka dni w tej okolicy, a on sam nadawałby się do wymiany na kogoś
młodszego i nowszego. Pikowany kaftan i wilgotna koszula powędrowały w ślad za
płaszczem. Po chwili wahania rozebrał się do naga i mocząc w gorącej wodzie ręcznik, zmył
z siebie wielodniowy bród. W zamku nie było łaźni z prawdziwego zdarzenia, lecz ta
namiastka kąpieli i tak sprawiła mały cud. Potrzebował tego bardziej niż ciepłego posiłku. Nie
wytarł się, tylko stojąc przed kominkiem, pozwolił, żeby ciepło osuszyło jego ciało. Jedzenie
mogło jeszcze poczekać. Ale niedługo.
Pukanie do drzwi zastało go przy ogryzaniu do czysta jagnięcego udźca. Westchnął i
przepłukał usta winem.
– Otwarte.
Mężczyzna, który wszedł, był średniego wzrostu i miał sylwetkę, którą dyplomatycznie
zwykło się określać jako grubokościstą. Wyglądał na co najmniej dziesięć lat starszego niż
siedzący przy stole wędrowiec, lecz w tym przypadku wygląd mógł bardzo mylić. Ubrany jak
zwykły żołnierz, który akurat wyszedł z koszar rozprostować nogi, nie wyróżniał się niczym
szczególnym. Poza twarzą, sprawiającą wrażenie, jakby jakiś niedoświadczony rzeźbiarz
wziął kawał skały i kilkoma szybkimi uderzeniami dłuta nadał jej z grubsza ludzki wygląd.
Niekształtny nos, ostre płaszczyzny policzków, masywna szczęka i ukryte głęboko w
oczodołach senne, lekko nieprzytomne oczy. Twarz prostaka i głupca. Tych, którzy dali się
nabrać na tę twarz, liczono w setki i każdy z nich żałował, że nie docenił jej właściciela.
Gość bez słowa podszedł do stołu i usiadł naprzeciw Ekkenharda.
– Długą miałeś drogę?
– Jak zwykle. Pięć dni bezdrożami i cały dzień na bagnach, bywało gorzej. Wina?
– Nie odmówię. – Nalał sobie i pociągnął z kubka. – Co w stolicy?
– Bez zmian, cesarz włada otoczony miłością poddanych, arystokracja z Rady Pierwszych
jest zawsze gotowa służyć mu pomocą i wsparciem, kapłani troszczą się o dusze ludzi,
magowie zgłębiają tajemnice Wszechrzeczy, aby wykorzystać je dla ogólnego dobra. A
wszystkiemu przyglądają się bogowie, radujący się z powszechnego szczęścia.
Przybysz uśmiechnął się kwaśno, odstawiając kubek.
– Innymi słowy Rada nie knuje i nie jątrzy, nie podkopuje autorytetu i nie wbija noża w
plecy. Kapłani nie próbują skakać sobie do gardeł, żeby tylko ugrać coś w swoich
odwiecznych wojenkach, a gildie magów nie prowadzą jakichś dziwacznych gier, które mogą
wszystkich nas wysłać do piekła.
– Dokładnie. Sielanka. – Ekkenhard uniósł kubek w toaście. – Za piękne sny,
komendancie Gentrell.
– Za sny.
Wypili.
– Myślałem, że spotkamy się dopiero na kolacji.
– Na kolacji mamy gościa, nie moglibyśmy porozmawiać otwarcie.
– A któż nas zaszczyci?
– Velgeris.
Ekkenhard wpatrywał się chwilę w przybysza, szukając w jego minie śladu kpiny. Nie
znalazł.
– Żartujesz?
Dowodzący na zamku Lotis skrzywił się i posłał mu uspokajający uśmiech. Zadziałało to
tak, że Ekkenhard zaczął się pocić. O Gentrellu mówiono, że jak wrzeszczy i przeklina, to
wszystko jest w najlepszym porządku, ale gdy się uśmiecha, to lepiej brać nogi za pas, bo
zaraz polecą łby.
– Chciałbym. Gdy zjawił się tu wczoraj, myślałem, że jak zwykle przyjechał pojątrzyć,
podrażnić się i powęszyć przy okazji. Ale nie, on od razu zapytał o Glewwen-On.
Ekkenhard drgnął. Niby tego właśnie należało się spodziewać, bo dlaczego właściwie
Drugi Ogar Imperium zaszczycałby szczurzą norę, ale przez chwilę łudził się nadzieją, że to
tylko przypadkowa wizyta. Westchnął.
– I tak udało nam się utrzymać tajemnicę ponad pięć lat – powiedział. – Nieźle, jeśli
wziąć pod uwagę, że straciliśmy tam dwie kompanie piechoty i pięciu bitewnych magów. Nie
mówiąc oczywiście o trzystu mieszkańcach wioski. Myślę, że pięć lat to i tak łaska bogów.
– Których, co? Jeśli ktoś z panteonu zaczął nam mieszać w garnku, chcę wiedzieć, kto i
jaki ma w tym cel.
– To była przenośnia. Zresztą, czego mogliśmy się spodziewać? Od samego początku
zapędziliśmy ich do roboty, nie mówiąc zbyt wiele. Mieli poza Imperium szukać
piętnastoletniej dziewczyny z czarnymi włosami, wokół której dochodziłoby do dziwnych
zjawisk. Jeśli Ogary wreszcie zwąchały całą prawdę, mogą ją wykorzystać przeciwko nam.
– Jak każdą inną.
– Co zamierzasz zrobić?
– Ja? Nic. – Komendant uśmiechnął się złośliwie. – Liczę na ciebie.
– Och, oczywiście, wykorzystaj jedynego nieujawnionego Szczura w tej prowincji tylko
po to, żeby nie musieć się wysilać. Powiedział coś więcej?
– Tak. Stwierdził, że ma dowody na to, że mieszkańcy wioski, która została
wymordowana, wcale nie padli ofiarą łupieżczej bandy terroryzującej okolice. Wspominał
także coś o Dwudziestym Drugim Pułku, który nagle został przeformowany i którego
żołnierze zasilili inne oddziały w całym Imperium.
– Interesujące. Napomknąłeś mu, że Ogary nie powinny węszyć wokół armii? Sprawy
bezpieczeństwa wewnętrznego należą do nas.
– Napomknąłem. Nie wyglądał na zbytnio przejętego. Najwyraźniej uważa, że wie dość,
by przycisnąć nas do muru.
– Czyli nie da się zbyć byle czym?
– Może i jestem stary, ale nie głupi. To Drugi Ogar w Imperium. Myślę, że dobrze wie,
czego szuka.
– Ja też.
Obaj mimowolnie spojrzeli w stronę wschodniej ściany komnaty. Za nią znajdował się
dziedziniec, a za dziedzińcem wznosiła się jedna z dwu niskich, posępnych i pokracznych
wież. Ekkenhard wiedział, że wieżę porasta bluszcz, któremu pozwolono wspiąć się na
ceglany mur tylko w jednym celu: aby ukryć, że większość okien zamurowano, a resztę
wyposażono w potężne żelazne kraty. Chodziło o to, aby wszyscy, przypadkowy wędrowiec i
chłop dostarczający zapasy dla załogi, byli święcie przekonani, że stacjonuje tu tylko
zapomniany przez biurokrację garnizon, strzegący bezludnego bagna. Nikt nie powinien
łączyć zamku z odległą o osiemdziesiąt mil wioską, która kilka lat temu została pochłonięta
przez Uroczysko.
– A jak tutaj? – Ekkenhard oderwał wzrok od ściany.
– Bez zmian. Cały czas.

***
 – Gdzie jesteśmy?
Milczała. Od kilku dni, od chwili, gdy zgodził się na jej propozycję, traktowała go jak
powietrze. Nie odzywała się, nie odpowiadała na pytania, po prostu bez przerwy szła przed
siebie, cały czas kierując się na zachód. Przynajmniej miał wrażenie, że to był zachód.
Dni spędzali w płytkich, cienistych zagłębieniach, chroniąc się przed spadającym z nieba
żarem, a ona zawsze potrafiła znaleźć takie miejsce, nocami zaś wędrowali. Ich szlak wiódł
od źródła do źródła, od ukrytej pod kamieniami błotnistej kałuży do zagłębienia, które musieli
pogłębiać rękoma i które po kilku godzinach powinno wypełnić się mętnym płynem. Tylko że
ona najwyraźniej nie miała ochoty pić takiego błota, więc zazwyczaj wygrzebany dołek w
ciągu kilku chwil bulgotał chłodną, kryształowo czystą wodą. Takiej wody nie spotyka się na
pustyni, taką wodę pił tylko na północy, na górskich pastwiskach. Ignorował jednak te myśli,
gasząc pragnienie i nie zadając żadnych pytań. Jeszcze nie teraz.
Wzdłuż szlaku miała rozsiane schowki z zapasami, kilka suszonych owoców, parę
sucharów, kawałek wędzonego mięsa. Dzieliła się z nim bez słowa, skubiąc ledwo kęs czy
dwa, i zaraz zasypiała. On również. Przesypiali najgorętsze godziny dnia, przez resztę czasu
milcząc i obserwując okolicę. Po tym, co zrobiła z nim na pustyni, po ludziach, którzy
powstali do życia, po czym rozsypali się w pył tylko dlatego, że chciała go wypróbować, nie
miał ochoty na rozmowę. Była... kimś... czymś... Szukał odpowiedniego określenia. Czymś
obcym. Czary, Moc, nie rozpoznawał tego wokół niej, a przecież potrafił wyczuć magię, tak
jak wyczuł czarownika zbliżającego się do domu Aerina. Wokół niej tego nie było.
Wokół niej była pustka.
Pierwsze pytanie zadał, dopiero gdy zobaczył, jak zmienia się barwa piasku. Z
bladożółtego przeszła w kremowy, a później w biały. Nie jasnoszary, lecz biały jak kredowy
pył. Znaleźli się na takiej połaci nagle, w środku nocy. Przekroczyli granicę, którą stanowił
rząd czarnych na tle nieba i wyższych niż dwóch mężczyzn, kamiennych zębów – i nagle tam
byli. Być może nie zwróciłby na to uwagi od razu, w końcu w mroku trudno stwierdzić, że
zmieniła się barwa podłoża, gdyby nie dźwięk. Piasek pod jego stopami zaczął skrzypieć
dźwiękiem, jaki wydają ocierające się o siebie rzemienie. Zatrzymał się i podniósł garść.
Nawet w nocy nie miał wątpliwości – trzymał w dłoni coś, co w dotyku i barwą przypominało
gipsowy pył.
– Gdzie jesteśmy? – powtórzył, tym razem zdecydowany otrzymać odpowiedź.
Skrzypienie jej kroków ucichło w mroku, po chwili zaczęło się zbliżać. Poprzednio
dziewczyna nawet nie zostawiała śladów na piasku, teraz jednak brnęła przez pustynię tak jak
i on, ciężko, mozolnie, zapadając się po kostki w pył. Przestała być widmowym majakiem,
złudzeniem konającego umysłu, i w miarę jak odzyskiwał siły, nabierała realności.
Wyłoniła się z ciemności nagle, jakby dopiero kilka stóp przed nim mrok raczył wypuścić
ją z objęć.
– Przecież właśnie tutaj chciałeś się znaleźć, prawda?
 Zaschło mu w ustach.
– Skorpioni Młyn? Więc jednak jesteś służką Domu Snu...
Uśmiechnęła się nieznacznie.
– Nie, już mówiłam, nikomu nie służę. To jest miejsce, które nazywacie Skorpionim
Młynem, kiedyś skorpiony przychodziły tu, żeby umierać. Ale teraz już nie. Zbyt wiele się
zmieniło od czasów, gdy venleggowi przyszli tu, żeby spróbować połączyć się ze swoją kaaf.
Gdy ucichły werble ostatniej bitwy, gdy pojawiła się bariera, nie mieli innego wyjścia. Lecz
im się nie udało. Ta pustynia ma własną pamięć i własne plany co do tych, którzy na niej żyją.
Nie wypuściła ich, zabiła jak wszystkich, którzy nie kłaniają się jej wystarczająco nisko, i
zmieliła ich chitynowe pancerze na śnieżnobiały proch. A potem, żeby ukryć zbrodnię, nie
pozwoliła, żeby ten pył się stąd wydostał. Zresztą to akurat było łatwe, Moc tu aż kipi.
Wpatrywał się w jej twarz, próbując dostrzec oczy.
– Nie patrz tak na mnie, mój mały skorpionie. – Tym razem wiedział, że się uśmiechnęła
w ten swój przerażający sposób. – Nawet wy, potomkowie zdrajców, niewiele pamiętacie z
tamtych czasów. Dlaczego zresztą mielibyście pamiętać?
– Nie jestem potomkiem zdrajców.
– Naprawdę? A jeśli ktoś przysięga, łamię przysięgę, składa następną nowemu panu i
znów ją łamie, to jak nazwie go historia?
Sięgnął pamięcią do nauk wuja Imrynna.
– To zależy od tego, czy w ostatecznym rozrachunku jego strona przegrała, czy wygrała.
Przez chwilę przyglądała mu się, lekko przekrzywiając głowę w bok.
– Dobra odpowiedź. Bardzo dobra. No, no, trafił mi się wygadany skorpion.
Odwróciła się i ruszyła w mrok.
– Pospiesz się – dobiegło z ciemności. – Tu na pewno nie znajdziemy wody. Nawet dla
mnie pustynia w tym miejscu nie zrobi wyjątku. Więc lepiej, żebyśmy do świtu znaleźli się po
drugiej stronie.

***
– Kim jesteś?
Postać uniosła głowę i zaskomlała. Stara szopa, w której się znajdowały, wydawała się
kurczyć od tego dźwięku, zupełnie jakby to skomlenie wyparło całe powietrze, zostawiając
pustkę, którą świat zewnętrzny próbował wypełnić, napierając na spróchniałe deski.
Nealla zebrała się na odwagę i podeszła bliżej, mimo że miała wrażenie, iż zaraz serce
wyskoczy jej z piersi.
– Kim jesteś?
Dziewczyna – skądś wiedziała, że to dziewczyna, zanim ta odwróciła się w jej stronę –
ucichła. Wrażenie naporu na ściany szopy znikło.
Przybłęda przestała kulić się w kącie i spojrzała na nią. Nealla omal nie wrzasnęła i nie
rzuciła się do wyjścia. W oczach nagiej dzikuski błyszczał czysty, niczym nieskażony obłęd. W
ostatniej chwili przypomniała sobie słowa matki: „Nie bój się tych, których bogowie już za
życia zabrali do siebie. Bój się tych, których nie wezmą nawet po śmierci”.
Uśmiechnęła się z wysiłkiem i powoli, żeby nie przestraszyć szalonej, przykucnęła, aż ich
twarze znalazły się na tej samej wysokości. Dziewczyna wyglądała na kilka lat starszą, lecz
była tak wychudzona, że Nealla ważyła chyba więcej. Uznała, że w razie czego potrafi
wyrwać się i uciec.
– Jak ci na imię? Ja nazywam się Nealla.
Oczy straciły obłąkany wyraz.
– Z... mię?
Obudziła się w całkowitej ciemności. Leżąc, usiłowała uspokoić rozpaczliwe bicie serca i
odzyskać oddech.
Imię.
Jak mam na imię?

***
Kolacja była dokładnie taka, jakiej należało się spodziewać w odciętym od świata,
zapomnianym przez bogów i ludzi garnizonie na pograniczu Imperium. Velgeris jednak nie
sprawiał wrażenia zawiedzionego kaszą ze skwarkami, baranim gulaszem, jęczmiennymi
plackami i kozim serem. Pochłaniał wszystko tak, jakby od kilku dni niczego nie miał w
ustach. Patrząc na niego, Ekkenhard musiał przyznać, że wyglądał, jakby to była prawda.
Ogar był wysoki, chudy i żylasty, żylastością ofiary długotrwałego głodu. Miał smukłe,
szczupłe dłonie, z widoczną siecią niebieskich żyłek, szyję z wystającą grdyką i kilka kępek
włosów, porastających tu i ówdzie małą głowę. Jego twarz przypominała maskę pośmiertną,
w której oczodołach ktoś osadził kawałki węgla. Gdy przełykał, grdyka skakała w górę tak
gwałtownie, że miało się wrażenie, że zaraz wypadnie ustami. Przez cały posiłek nie odrywał
oczu od talerza, nawet gdy pił wino. Z pewnością nie byłby ozdobą żadnego przyjęcia.
– Więc co zdarzyło się w Glewwen-On?
Strzelił tym pytaniem z pełnymi ustami, przez co zabrzmiało nieco niewyraźnie,
niechlujnie, jakby pytał o najzwyklejszą, najbanalniejszą rzecz pod słońcem. Ekkenhard ukrył
uśmiech, podnosząc do ust kielich. Dobry gracz zawsze obchodzi główny temat boczkiem,
drąży pół – i ćwierćpytaniami, udaje, że dana sprawa nic go nie obchodzi, czeka cierpliwie, aż
ofiara sama się zdradzi. Gracz wybitnie mądry, lub wybitnie głupi, pyta wprost. Zwłaszcza w
sytuacji, gdy wszyscy wiedzą, co tak naprawdę go interesuje. Velgeris głupi nie był, więcej,
byli tacy, którzy twierdzili, że jest równie inteligentny jak sam Wielki Ogar, że jego pozycja
Drugiego w Psiarni wynika z wyrachowania, a nie niedostatków intelektu.
Mimo to postanowił nie ułatwiać mu życia.
– Licząca ponad cztery setki banda wygłodzonych najemników napadła na wieś.
Sądzimy, że były to niedobitki armii księcia Dalenhera z Wolnych Księstw, które lasami
przekradły się wzdłuż granicy, szukając miejsca do przezimowania. Położona na odludziu
wieś wydała się im pewnie dobrym miejscem na kryjówkę.
– Banda najemników? – Ogar przełknął i popił winem. – Musieli być odważni, jeśli
zapuścili się aż dwadzieścia mil na terytorium Imperium.
– Głód dodaje odwagi.
– I mieli pewnie dobrego przywódcę, skoro nie rozproszyli się na małe grupki, jak setki
innych band.
– Podobno wymuszał posłuch dwuręcznym mieczem. – Gentrell obdarzył rozmówcę
swoim najbardziej niemrawym spojrzeniem. – Czemu właściwie Ogary węszą tutaj,
osiemdziesiąt mil od ruin wioski?
Velgeris mruknął coś w powietrze i wpakował sobie do ust kolejną porcję sera.
Zapowiadało się długie i wyczerpujące starcie.
Przy stole siedzieli we trzech. Ogar przybył do zamku zaledwie z dwoma pachołkami,
których zostawił w kwaterze i zasiadł do kolacji sam. Dowódca zamku kazał na tę okazję
przygotować posiłek w swoich prywatnych komnatach, siedzieli więc przy masywnym,
dębowym stole, nakrytym skromnym, lecz czystym i świeżym obrusem. Pokryte tynkiem
ściany pobielono, a kilkanaście świec rozjaśniało mrok. Ciężka szafa podpierała ścianę.
Więcej mebli nie było.
Ekkenhard w milczeniu wodził wzrokiem od Gentrella do Velgerisa. Szczur i Ogar, Ogar
i Szczur. Przedstawiciele dwóch potęg, zakulisowo wspierających rządy cesarza. Podobno
gdy pierwszy imperator zaczął swoją kampanię przeciw Siostrom Wojny, podzielił wywiad
na dwie części, mówiąc: „Szczury węszą w domu, Ogary w lesie”. I tak powstał wywiad
wewnętrzny, zajmujący się wszystkim, co znajdowało się w granicach Imperium, oraz
wywiad zewnętrzny, który miał donosić o tym, co działo się poza nimi.
Szczury objęły pieczą arystokrację, rosnące w potęgę gildie kupieckie, świątynie,
czarodziejów, armię, dwór oraz pilnowały, by niepokoje wśród chłopstwa nie przerodziły się
w coś więcej niż zwykłe pomruki niezadowolenia. Z kolei Ogary zajmowały się przede
wszystkim zbieraniem informacji o terenach przyszłej ekspansji Meekhanu. Rozpracowywały
strukturę organizacyjną świątyni Reagwyra, która na północ od Gór Krzemiennych rozwijała
agresywną teokrację, pochłaniając ziemie kolejnych plemion, rozpracowywały kult Laal
Szarowłosej, prowadziły działania przeciw księstwom Bed-kaa, starały się osłabić plemienną
strukturę ludów wessyrskich, na południu i południowym zachodzie wspierały kampanie,
mające na celu uchwycenie ujścia Elharan, największej rzeki kontynentu, i podbicie
tamtejszych ziem.
Przez co najmniej sto lat, w miarę jak Imperium wchłaniało nowe tereny, obie części
wywiadu rzadko wchodziły sobie w drogę. Każda miała dość własnych problemów. Potem
jednak Meekhan zahamował wzrost. Działo się tak na równi z przyczyn zewnętrznych, bo
ziemie, które jeszcze nie znalazły się pod władaniem Imperium, były albo zbyt niegościnne,
albo zbyt ubogie, albo zamieszkane przez zbyt wojownicze plemiona, lub też wszystko naraz,
żeby opłacało się je podbijać, jak i wewnętrznych, przed którymi ostrzegały cesarzy Szczury.
Meekhan rósł zbyt szybko, w pewnej chwili okazało się, że plemiona rdzennych
Meekhańczyków stanowią niespełna połowę ludności państwa, a asymilacja podbitych ludów
przebiega zbyt wolno. Imperium potrzebuje odpoczynku, mówili szpiedzy, potrzebuje
konsolidacji, umocnienia, zaakceptowania nowej krwi. Osiem dziesiątych naszej armii to
Meekhańczycy, ale jeśli nadal będziemy wykrwawiać się w wojnach granicznych, za
pokolenie lub dwa zostaniemy mniejszością w państwie, które stworzyliśmy.
Podobnie mówiła arystokracja, pragnąca wreszcie zająć się umacnianiem rodowych
fortun, tak twierdzili i kupcy, widzący za granicami Imperium rynki dla swoich towarów,
przynoszące znacznie większe zyski, niż gdyby ziemie te znalazły się pod władzą cesarza.
Nikt nie chciał więcej wojen. Najbardziej agresywne kulty, święci wojownicy Reagwyra,
wyznawcy Laal Szarowłosej, akolici Dress, Kan’ny i Setrena Byka zostali pokonani, a ich
świątynie zajęły właściwe miejsce w panteonie. Podporządkowanie ich kultowi Wielkiej
Matki odebrało także Imperium najczęściej używany przy podbojach argument, jakim była
deklarowana chęć przywracania powszechnego pokoju i równowagi. Imperium musiało
odetchnąć.
Wszyscy mówili o pokoju i pragnęli pokoju, więc pokój nastał. A wraz z nim Ogary
straciły na znaczeniu. Wywiad wewnętrzny, Szczury, wysunął się na prowadzenie.
Rozgorzała więc długa i krwawa wojna podjazdowa między obiema organizacjami, zaczęło
się zazdrosne strzeżenie sekretów, podkradanie informatorów, podkładanie świń, częstowanie
truciznami i ozdabianie pleców rękojeściami sztyletów. Ogary zaangażowały się w tę walkę
tak bardzo, że przegapiły niebezpieczeństwo związane z pojawieniem się na północno-
wschodniej granicy nowego, potężnego plemienia koczowników, które przez dwadzieścia lat
najpierw podbijało wszystkie ludy Wielkich Stepów, a umocniwszy się, uderzyło na
Meekhan. Omal nie doprowadziło to do klęski Imperium.
Po tej wojnie cesarz nakazał zrobienie czystki w wywiadzie zewnętrznym, obsadzając
większość stanowisk ludźmi z niższych szczebli organizacji, takimi, którzy wykazali swoją
wartość w czasie wojny. Mimo to wzajemna niechęć między Ogarami i Szczurami przetrwała.
Każdy sygnał, że przeciwnik coś knuje, że wie coś, czego my nie wiemy, natychmiast
powodował reakcję. Mniej lub bardziej ostrą. Fakt, że dziś gościli Drugiego Ogara w Psiarni,
znaczył, że wywiad zewnętrzny traktuje informacje o Glewwen-On nad wyraz poważnie. Tak
poważnie, że być może zechce podzielić się częścią swojej wiedzy. Chyba że wizyta
Velgerisa była elegancką formą wypowiedzenia kolejnej wojny.
– Czemu nas to interesuje? – Ogar odsunął miskę i rozparł się wygodnie na krześle. –
Jeśli ta banda pochodziła spoza granic Imperium, to oczywiste, że sprawa należy do nas.
Więc tą drogą postanowił nas zmacać, pomyślał Ekkenhard. Średnio błyskotliwy pomysł.
 Gentrell uśmiechnął się lekko, leciutko i powiedział przez nos:
– Na waszym miejscu nie chwaliłbym się, że przegapiliście małą armię wkraczającą na
tereny Meekhanu. To źle świadczy o wywiadzie. Poza tym nie odpowiedziałeś mi na pytanie,
dlaczego węszycie tu, tyle mil od wioski? I to po pięciu latach?
– Musimy wiedzieć, co się wtedy dokładnie stało. Jak doszło do tego, że prawie czterystu
żołnierzy z Dwudziestego Drugiego Pułku zginęło w starciu ze źle uzbrojoną,
niezdyscyplinowaną i kiepsko dowodzoną bandą rzezimieszków? Dlaczego dowódca pułku
nie został ukarany, a sam oddział przeformowano tak, żeby ukryć jego straty przed cesarzem?
Dlaczego zginęło pięciu bitewnych magów, w tym sam Drawen-lod-Merw, władający
Czarnym Żarem, źródłem o najbardziej zabójczym aspekcie, jaki istnieje? Kto za to
odpowiada?
– Szczury nic nie ukrywają przed cesarzem. I czy nie lepiej przepytać żołnierzy, którzy
tam byli?
Chudzielec uśmiechnął się szeroko.
– I właśnie o to chodzi. Tych żołnierzy nie można znaleźć. Do wioski wysłano dwie
kompanie oraz pięciu magów pułku. Podobno wszyscy czarownicy zginęli w walce, a z
piechurów przeżyło tylko osiemnastu. W ciągu kilku dni pułk przeformowano tak, że
kompanie Druga i Trzecia zostały odtworzone z wydzielonych drużyn pozostałych oddziałów,
po czym zaczęto ogólną reorganizację Trzeciej Armii, polegającą na wymienianiu się
pomiędzy pułkami kompaniami, drużynami, a nawet pojedynczymi żołnierzami. W wyniku
tego Dwudziesty Drugi Pułk Pieszy wrócił do pierwotnego stanu liczebnego, a ponieważ w
międzyczasie jego archiwum częściowo spłonęło, nikt już nie może stwierdzić, ilu żołnierzy
zginęło, i dokładnie którzy to byli, w starciu w Glewwen-On – Velgeris powiedział to
wszystko na jednym oddechu, bez zająknięcia. – Świetna robota. Trzy lata zajęło nam
doliczenie się zabitych.
Trzy lata. Węszyli za tą sprawą od co najmniej trzech lat. A zapewne dłużej. Gentrell
spokojnie sięgnął po kielich z winem, pociągnął łyk, nie spuszczając oczu z przeciwnika.
Ekkenhard przyłapał się na tym, że tak zaczął myśleć o Ogarze. Jak o przeciwniku.
Gdy pojawi się określenie wróg, trzeba go będzie zabić, uświadomił sobie. I zaraz
nadeszło pytanie, czy po to tu jestem? Czy Gentrell zaprosił mnie na kolację, żebym pomógł
mu w morderstwie? Nawet przez chwilę nie wątpił, że stary Szczur nie zawaha się przed
rozlewem krwi, jeśli uzna, że tego wymaga dobro cesarstwa. Pewne tajemnice powinny
pozostać w ukryciu tak długo, jak to możliwe.
– Czyli trzy lata grzebaliście w czymś, co do was nie należy? – zaczął Gentrell. – A
pozostałe dwa?
– Usiłowaliśmy dowiedzieć się, co stało się z tymi osiemnastoma żołnierzami, którzy
przeżyli. Siedmiu zmarło od odniesionych ran, a ich ciała pochowano ukradkiem, dwóch
oszalało i zniknęło gdzieś w podziemiach Szczurzej Nory, pozostałych dziewięciu zwolniono
ze służby w armii i przeszli na żołd wywiadu wewnętrznego. Zrobiono to bardzo sprytnie,
dopiero po wielkim przemeblowaniu w Trzeciej Armii, więc nikt nie zwrócił uwagi, że
Szczury wzięły pod swoje skrzydła niedobitki z Glewwen-On. Dobra robota.
Ogar uśmiechnął się wąskimi wargami, czujnie mierząc Gentrella wzrokiem.
– Tych dziewięciu żołnierzy, już jako zaprzysiężone Szczury, przeniesiono do pewnego
na wpół opustoszałego zamku. Właśnie tutaj.

***
Świt. To nie było dobre słowo na określenie zjawiska, które obserwowali. Słońce nie
wynurzyło się zza horyzontu, lecz wyskoczyło ognistą kulą, płomiennym kręgiem,
momentalnie wbijając rozżarzone lance w źrenice. Gdyby nie ekchaar, oślepłby w kilka
chwil. Biały piasek Skorpioniego Młyna odbijał wszystko ze stukrotną mocą, żar na niebie,
żar na ziemi. I wszystko to uderzało wprost na nich.
– Widzisz? – jej szept był cichszy od szmeru piasku, osypującego się pod nogami
przechodzącego pająka. – Widzisz, jakie piękne? Niewiarygodne, że gdzieś na świecie może
być tyle światła.
Patrzył na nią i milczał, z pytaniem zawisłym gdzieś w pół drogi między nimi. W jakim
mrocznym miejscu przebywałaś, dziewczyno? Kim jesteś?
A ona stała przodem do wschodzącego słońca i patrzyła wprost na jego rozpaloną kulę.
Nie mrużyła oczu, nie przysłaniała ich ręką, jej źrenice zmieniły się tylko w punkciki tak
małe, że zniknęły w ciemnoniebieskich tęczówkach. Uśmiechnęła się i zadrżała.
– Tyle światła... – powtórzyła. – Nie wiesz, jakie to szczęście mieć tyle światła na co
dzień, synu zdrajców.
– Nie nazywaj mnie tak.
– Co cię obraża? Nazwa, czy prawda w niej zawarta?
– Nic nie wiesz o moim ludzie.
– Naprawdę? Wiem o nim więcej, niż on wie o sobie. Poza tym, o ile się orientuję, to już
nie jest twój lud. Jeśli dobrze rozpoznaję siłę i wagę symboli, wymazanie imienia i połamanie
mieczy odcięło cię od nich raz na zawsze. Odrzuciłeś wspólną duszę, więc nie stawaj teraz w
ich obronie.
– Jeśli do nich nie należę – dziwne, ale te słowa przychodziły mu z trudem – to nie masz
prawa nazywać mnie synem zdrajców.
Spojrzała na niego z ukosa.
– To prawda. Tu masz rację. Więc jakie imię ci nadać, mój mały skorpionie?
– Mam imię.
– Nie... Nie masz. Nie możesz używać imienia ludu, do którego nie należysz. Jakie nowe
pasowałoby do ciebie?
Spojrzała na niego, przechylając lekko głowę, w oczach zagościło jej coś... obcego.
 – Imrisch? Miałam kiedyś małego... Nie, nie pasuje. To musi być coś mocniejszego,
groźniejszego, imię, na dźwięk którego moim wrogom zadrżą kolana. Gdybym nazwała cię
Imrisch, pokładaliby się ze śmiechu... Chociaż może...? Mógłbyś ich wtedy łatwo pociachać
swoimi nowymi mieczami. Co ty na to? Nadaję ci imię, ty stajesz do walki, przedstawiasz się
i nagle wszyscy rechoczą, niezdolni do obrony? Ale wtedy nie potrzebowałabym skorpiona,
wystarczyłby mi zwykły szczeniak... – Jej monolog przeszedł w mamrotanie, obcość w
oczach rozlała się na twarz, nagle straciła normalną mimikę, jakby część mięśni obumarła, a
pozostałe nadały jej obliczu nową formę. – ... może nie nadawać ci imienia? Mówiłabym
tylko „idź”, „zrób”, „przynieś”, „zabij”. A ty wiedziałbyś, zawsze i wszędzie wiedziałbyś,
kiedy mówię do ciebie, i nigdy nie wahałbyś się nawet przez chwilę. To byłoby proste,
wystarczyłoby cię zmienić, trochę tu, trochę tam...
Nagle poczuł chłód z tyłu głowy, jakby na potylicy zacisnęły mu się lodowate palce.
Miecze wyskoczyły z pochew szybciej, niż myślał, że to jest możliwe. Lekkość kling
zmieniała je w czarne, połyskujące smugi. Nawet nie drgnęła, gdy dwa zakrzywione ostrza
znalazły się przy jej szyi.
– Nie. – Potrząsnęła głową, kontynuując monolog. – Taki skorpion byłby okaleczony. Już
to widziałam, po pewnym czasie straciłby zdolność do samodzielnego działania. A ja
potrzebuję w pełni sprawnego zabójcy, takiego, za którego nie będę musiała myśleć. Tak jak
teraz: wyczuwasz Moc i reagujesz, nawet jeśli ma to oznaczać złamanie przysięgi wierności.
Lodowate palce znikły.
– Mam cię strzec – powiedział powoli, z trudem panując nad głosem – lecz jeśli jeszcze
raz spróbujesz mnie odmienić, rzucić jakiś czar, przysięgam na...
– Na co? Co takiego ci jeszcze pozostało, skorpionie? Nie masz nic, ludu, rodziny,
imienia, własnych mieczy. Na co możesz złożyć przysięgę?
Była obca, bardziej obca niż każdy, kogo spotkał w życiu. Nie chodziło o twarz, o
dziwacznie zdeformowane rysy, które wyglądały, jakby jej skórę nałożono na oblicze innej
osoby. Innej istoty. Chodziło o spojrzenie, jej oczy wyglądały jak... nie miał pojęcia, do kogo
lub czego mógłby przyrównać to spojrzenie.
– Przysięgam ci na imię dziewczyny, którą kiedyś zabiłem, że jeśli spróbujesz mnie
odmienić, sama zginiesz.
Uśmiechnęła się.
– Jakie to cudownie patetyczne. Jakie szczeniackie i głupie. Zabiłeś ją, bo bałeś się
odpowiedzialności, bo chciałeś jeszcze trochę pożyć, a jej deklaracja wiązała ci ręce. Zabiłeś
ją, bo byłeś tchórzem, bo zabranie jej do rodzinnej afraagry napawało cię lękiem. Łatwiej
było zabić, wbić sztylet w serce, zacisnąwszy dłonią usta, żeby nie krzyknęła, niż stawić
czoło temu, co zwojowałeś. Gdy tylko cię ujrzałam, wiedziałam, że jesteś skorpionem, bo
tylko skorpiony tak łatwo zabijają, to dla nich jedyny sposób na rozwiązywanie problemów.
No jak, mały skorpionie, przysięgniesz mi na imię problemu, który został już rozwiązany?
 Opuścił broń.
– Widzisz? Nie masz już nic – oprócz mnie i zadania, którego się podjąłeś. Podnieś
miecze, wyżej. Dobrze. One są jedynym, co masz, tylko one oddzielają cię od nicości. Więc
ci je daję... na własność. Są twoje. Powinieneś zawsze o tym pamiętać, pamiętać, kto ci je dał.
Wiem, że nie macie w zwyczaju nadawać broni imion, więc one także ich nie dostaną, ale
ciebie nazwę Keru’weln. W starożytnym języku jednego z ludów, które kiedyś wyrżnęliście,
znaczy to „noszący miecze”. Pamiętaj. Tylko te miecze określają teraz sens twojego istnienia.
Jeśli ci je zabiorę, znikniesz.
Odwróciła się i ruszyła przez pustynię.
Patrzył na broń. Oglądał ją po raz pierwszy od potyczki z cieniami k’k’na. Klingi były
czarne, błyszczące jak szkło wulkaniczne, lecz z pewnością nie wykonano ich z tego
materiału. Wyglądały jak wykute, a nie wyrzeźbione ze skały. Brzeszczoty tuż przy krawędzi
były niemal przezroczyste, musiały być ostrzejsze niż cokolwiek, co Yatech miał do tej pory
w ręku. Na próbę lekko uderzył klingami o siebie. Oczywiście nie wyszczerbiły się. I ich
waga. Były przynajmniej o jedną trzecią lżejsze od stalowej broni. Jego nowe miecze...
Jedyny powód istnienia.
Zacisnął zęby. Dobrze, niech tak będzie. Broń powędrowała na plecy. Zostanie noszącym
miecze. Jeszcze niespełna rok.

***
– Mamo, mogę jeszcze wziąć kawałek placka?
– Znowu? Dziecko, ile ty jesz? Nawet twoi bracia tyle w siebie nie wciskają.
– Dziewczyna rośnie, daj jej spokój, niech je. Tylko nie zapomnij kóz przyprowadzić do
domu przed wieczorem, żebyśmy nie musieli cię znów szukać.
– Dobrze, tatku.
Wybiegła z chaty, tuląc do piersi dwa podpłomyki. W kryjówce za oborą miała schowane
resztki z wczorajszej kolacji, które miały trafić do świńskiego koryta, i kilka zeszłorocznych
jabłek podebranych z piwnicy. Powinno wystarczyć.
Niewiarygodne, ile ta obca potrafiła zjeść. Pożerała wszystko, suchy chleb, surową
kapustę, resztki przypalonej kaszy ze skwarkami, gotowaną fasolę. Gdy przyniosła jej kilka
baranich żeberek z kawałkami chrząstek i tłuszczu, pochłonęła je w całości, rozbijając tylko
kamieniem kości na mniejsze części, nadające się do przełknięcia. Raz przyłapała ją na
rozgrzebywaniu ziemi w kącie szopy i wyciąganiu z niej tłustych, białych larw, które
następnie wkładała sobie do ust i połykała w całości. Po raz pierwszy nawrzeszczała wtedy
na nią, obiecując, że jeśli jeszcze raz przyłapie ją na czymś takim, to natychmiast sprowadzi
tu rodziców. Dziewczyna nie wyglądała na przejętą, jednak nie jadła już więcej robactwa. A
przynajmniej Nealla więcej jej na tym nie przyłapała.
Tym razem siedziała na klepisku i wpatrywała się w ścianę. Na wejście dziewczynki
zareagowała przyłożeniem palca do ust.
– Ciii... bo je spłoszysz.
Zamarła w wejściu.
– Co? – zapytała szeptem.
– Światełko.
– Jakie światełko?
Wskazała na jasną plamkę wędrującą po deskach. Promyk słońca wpadający w dziurę po
sęku.
– No co ty, głupia. – Nealla zaśmiała się z żartu. – Nigdy czegoś takiego nie widziałaś?
– Widziałam. – Dziewczyna oderwała wzrok od ściany i spojrzała wprost na nią. –
Zawsze uciekało, gdy się poruszyłam.
Obcość, na wpół zwierzęca, na wpół ludzka, jakby jej oczy były sadzawką, w głębi której
poruszyło się coś łuskowatego i jadowitego. Nealla upuściła zawiniątko z jedzeniem i
przycisnęła dłonie do ust. Przerażenie wypełniło ją całą, zaciskając się lodowatą obręczą na
piersi, tłumiąc oddech.
Dziewczyna mrugnęła i obcość znikła. Nie odeszła, po prostu to coś łuskowatego i
jadowitego zanurzyło się głębiej.
– Uważaj na jedzenie. – Uśmiech był znów zwykłym uśmiechem. – Szkoda, żeby się
zmarnowało.
Podeszła do niej, niespodziewanie objęła i przytuliła. Stara sukienka matki, którą Nealla
podkradła ze skrzyni na strychu, wisiała na niej jak worek, ale już można było dostrzec, że w
ciągu ostatnich dni zaokrągliła się tu i tam. Nie przypominała zagłodzonego na śmierć
kościotrupa, który skamlał i wył w kącie szopy jeszcze miesiąc temu.
– Czy ja ci już podziękowałam?
– Nie. I nadal nie wiem, jak masz na imię.
– Moje imię... – Podniosła z ziemi zawiniątko i rozsupłała je niecierpliwymi palcami. –
Ojciec nazwał mnie Kanayoness Daera, ale wszyscy mówili na mnie po prostu Kanayoness,
dawno temu. Możesz mnie tak nazywać, jeśli chcesz.
Wepchnęła do ust pół podpłomyka na raz i połknęła, niemal nie gryząc. Nealla
uśmiechnęła się szeroko.
– Powinnaś wolniej jeść, Kanayoness.
Otworzyła szeroko oczy, od razu wiedząc, że już dzisiaj nie zaśnie. Kanayoness. Czy tak
mam na imię?

***
Dużo wiedzieli. Jak na wywiad zewnętrzny, który formalnie nie miał prawa działać na
terytorium Imperium, wiedzieli zbyt dużo. Ekkenhard popatrzył kątem oka na Gentrella. Stary
Szczur osobiście nadzorował całą operację, zarówno przemeblowanie Trzeciej Armii, jak i
rekrutowanie ocalałych żołnierzy Drugiej i Trzeciej Kompanii. To naprawdę była świetna
robota, wyciągano tych ludzi z różnych oddziałów, rozsianych wzdłuż całej południowo-
zachodniej granicy, i nikt, absolutnie nikt nie powinien połączyć ich z Dwudziestym Drugim i
Glewwen-On. Albo Ogary rzeczywiście wykonały mrówczą pracę, albo miały swoich ludzi
naprawdę głęboko w Szczurzej Norze. Pierwsza ewentualność świadczyłaby o niezwykłej,
nawet jak na zaprzysiężonych przeciwników, determinacji. Druga o zdradzie.
Wiedział, że dowódca zamku również zdaje sobie z tego sprawę, lecz twarz starszego
szpiega nawet nie drgnęła.
– Rekrutujemy ludzi z różnych miejsc – powiedział spokojnie Gentrell. – Żołnierze są dla
nas równie cenni, jak kupcy, rzemieślnicy czy czarodzieje. To jednak nadal nie tłumaczy,
dlaczego Ogary interesują się czymś, co miało miejsce na terenie Meekhanu. Czyżbyście
próbowali zatuszować własną nieudolność? W końcu ta banda powinna zostać rozbita przez
was od środka, zanim wkroczyła na ziemie Imperium. W najgorszym razie Dwudziesty Drugi
powinien czekać na nią na granicy i urządzić sobie małe bojowe ćwiczenia.
Końce wąskich warg Velgerisa lekko uniosły się w górę. Przy odrobinie wyobraźni
można było uznać ten grymas za uśmiech.
– Kto wie, jeśli ta banda potrafiła zabić pięciu bitewnych magów, osłanianych przez
czterystu żołnierzy, to może i z całym pułkiem mogłaby sobie poradzić? Może nawet z całą
armią?
– To była tylko spora grupa rabusiów, najemników i desperatów, nic więcej.
– Rozumiem.
Przy stole zapadła cisza. Przez dłuższą chwilę cała trójka mierzyła się wzrokiem, dwa
Szczury i Ogar.
– Chcesz porozmawiać z tymi żołnierzami?
– A po co? Nietrudno się domyślić, co mi powiedzą. Nie wiem, nie pamiętam, zaraz na
początku bitwy otrzymałem cios w głowę i nie wiem nawet, jak się tam znalazłem. Albo, tak
panie, byli tam bandyci, wpadliśmy w zasadzkę, bo nasz kapitan wszedł do wioski bez
wysłania zwiadowców, a najemnicy stali w każdym oknie i szyli do nas z łuków i kusz. Lub
też, nie, panie, nie wiem, co stało się z czarownikami, ale oni chyba też mieli jakichś magów,
bo powietrze aż trzeszczało od rzucanych czarów.
Przy każdym zdaniu Velgeris zmieniał ton, udając inną osobę.
– Nie panie – kontynuował już swoim normalnym głosem – słońce nie zgasło w samym
środku dnia. Nie panie, nie było tam pokracznych demonów, które rozrywały żołnierzy na
strzępy, demonów, od których nasze miecze i włócznie odbijały się jak od skały. Nie panie,
czarodzieje nie wrzeszczeli, gdy coś gotowało im krew w żyłach, a Stary Drawen nie kazał
nam wszystkim uciekać, tylko że wtedy nie było już gdzie uciekać, bo nawet gwiazdy na
niebie były inne. Nie panie, nie widziałem ludzi z wioski przemienionych w bestie, które
skakały nam do gardeł i próbowały zamordować. Nie panie, to nie myśmy ich zabili, zrobili
to bandyci. – Ogar uniósł do ust puchar i pociągnął długi łyk. – Nie panie, nie widziałem
żadnych dzieci, zabijających potwory. Bo niby jak dzieci mogłyby zabijać bestie, którym nie
dały rady nasze miecze i czary?
Ekkenhard poprawił się na krześle. Udając, że drapie się po kostce, sprawdził, czy
tkwiący w cholewie sztylet daje się łatwo wyciągnąć. To byłoby proste rozwiązanie, tylko
że... przed nim siedział Drugi Ogar w Psiarni. Na nieoficjalnej liście najważniejszych ludzi w
Imperium, liście, na której nie liczyło się pochodzenie czy czystość krwi, lecz zasługi i
rzeczywista władza, Velgeris znajdował się w pierwszej dwudziestce. Zabicie go z
jakiegokolwiek powodu oznaczało poważne kłopoty. Poprzednia myśl, że Gentrell chciał go
tu mieć, żeby łatwiej pozbyć się Ogara, wydała mu się nagle śmieszna. Zapewne jeśli ten
chudzielec jutro rano nie wyjedzie główną bramą, cały i zdrów, na zamek uderzą szturmowe
drużyny Cesarskiej Psiarni. I najpewniej, jeśli będą brać jeńców, to tylko po to, żeby
zapewnić im długie i bolesne czyszczenie umysłu.
Rozluźnił się, patrząc na swojego dowódcę. W końcu, do ciężkiej cholery, on jest tu
starszy stopniem.
– Ile jeszcze plotek słyszeliście? – Gentrell nie wyglądał na zaniepokojonego. A to
znaczyło, że należało się martwić.
– To nie plotki, tylko sprawdzone informacje. To, co wydarzyło się w Glewwen-On,
odbiło się niezłą falą we wszystkich aspektach Mocy wypełniającej przestrzeń. Nawet tysiąc
mil od wioski czarodzieje, wróżbici i kapłani budzili się z krzykiem i odruchowo stawiali
bariery ochronne. To było tak, jakby w spokojnym morzu nastąpił wybuch wulkanu. Od
czasów Wojen Bogów nie znamy podobnego przypadku.
– Znamy mnóstwo takich przypadków. Pobitewne Uroczyska ciągle wypaczają Moc,
zdarzają się erupcje ogarniające wiele mil terenu. Zapytaj czarodziei, co czują, gdy znajdą się
w pobliżu Uroczyska, a ono nagle zaczyna pulsować.
– Wiem, co czują. – Ogar uśmiechnął się dziwnie. – Bardzo dobrze wiem, co czują, i
zapewniam was, że to nic w porównaniu z falą, jaka przetoczyła się wtedy przez pół
kontynentu. Uroczyska to Uroczyska, były, są i będą, ale w tamtej wiosce doszło do czegoś,
co nigdy wcześniej nie miało miejsca w znanej nam historii.
– A co takiego niby miało zajść?
– Właśnie po to tu jestem, żeby się dowiedzieć.

***
Kolejny długi dzień. Leżeli, kryjąc się przed słońcem w cieniu rzucanym przez niewielki,
kamienny murek. Murek. Gdy go zobaczył po raz pierwszy, pomyślał, że chyba właśnie
słońce wygrało z jego umysłem.
Przeszli już obszar wysokich wydm. Tu, gdzie byli teraz, wiatry wiały inaczej, a piasek
miał inną strukturę. Pustynia była bardziej płaska, wzrok sięgał na wiele mil wokół, a po
twardszej powierzchni szło się wyraźnie szybciej.
Mimo to murek spostrzegł dopiero, gdy byli kilka kroków od niego. To znaczy, widział
go z daleka, najpierw jako ciemne wybrzuszenie na tle jaśniejącego nieba, później jako
jeszcze jedną niewielką wydmę, następnie jako stos kamieni spiętrzonych kaprysem pustyni.
Wszystko, tylko nie coś wzniesione ludzką ręką. Zatrzymał się zdumiony.
– Prawda wygląda tak – mruknęła, jakby czytała w jego myślach – że gdy nie
spodziewamy się czegoś zobaczyć, to tego nie dostrzeżemy.
– Skąd wziął się tu mur?
– Pomyśl.
To były pierwsze zdania, jakie wymienili od chwili, gdy podarowała mu miecze. Cieszył
się, że nie jest gadatliwa. Obszedł murek. Nic wielkiego, trzy stopy wysokości, piętnaście
długości, kamienie dopasowane do siebie i połączone zaprawą. Przyjrzał się jej dokładnie. W
płytkich wyżłobieniach na szczycie muru tkwiły kawałki krzemienia i obsydianu. Wiatr
zdążył już wygładzić ich ostre krawędzie, lecz przeznaczenie tych kamieni było jasne. Przez
chwilę ważył wszystko w myślach.
– Jak głęboko tkwi w piasku?
Skinęła głową, jakby się nie rozczarowała. Tym razem obcość z jej spojrzenia i głosu
gdzieś zniknęła. Wyglądała młodziej i... bardziej bezbronnie.
– Osiem stóp. Miejscami dziewięć. To jedyny fragment, który nie zawalił się, gdy
przyszła woda. Pewnie dlatego, że uderzyła równolegle do muru. Muł pogrzebał domostwo i
wszystkich w środku. Udusili się w piwnicy, najpierw dzieci, potem matka, ojciec na końcu.
Żeby wreszcie umrzeć, otworzył klapę w suficie i wpuścił muł do środka.
– Skąd wiesz?
– Ich duchy ciągle tu są. Bardzo kochali to miejsce.
Dotknął muru, szukając śladów dawnego kataklizmu.
– Rzeka? Muł? Mamisz mnie bajkami.
Potrząsnęła głową.
– Ta część pustyni ma mniej niż trzy tysiące lat. Dawniej Elharan płynęła nie dalej niż
trzy mile stąd. Nazywała się wtedy Val’dera. Później Laal przywołała swoją Moc i wbrew
reszcie bogów wypiętrzyła góry. Chciała odgrodzić się od tych, którzy nadchodzili z
południa. Oczywiście nic to nie dało, ale pół świata ogarnęły drgawki, gdy rodził się nowy
łańcuch górski. Rzeka oszalała, a zanim ustabilizowała koryto, pochłonęła tysiące ludzi. Ale
dla awenderi Laal nie miało to najmniejszego znaczenia. Chciała choć przez chwilę poczuć
się bezpiecznie.
– Czternasta bitwa. – Delikatnie dotknął kamienia. – Podczas trzeciego przejścia.
– Tak, można to i tak nazwać. Choć nie była to ani bitwa, ani przejście. Nieważne. W
każdym razie, kiedyś była tu żyzna dolina, którą co wiosnę nawadniały wylewy rzeki. W
gorszych latach pszenicę zbierano tu zaledwie dwa razy w roku. Spichlerz całego kontynentu,
mawiano o tym miejscu. A wystarczyła jedna przestraszona bogini i w ciągu dwudziestu lat
wszystko wyschło na pył, zaś okolicę zaczął wypełniać piach. Dziś mało kto o tym pamięta.
– Po co mi to mówisz?
– Żebyś wiedział, że wy również zapomnieliście tak wiele. Nawet o miejscu, gdzie
żyjecie, nie wiecie wszystkiego. Tu wszędzie, pod piaskiem, tkwią na wpół skamieniałe pnie
drzew, szkielety domostw, resztki ulic. Jeśli wy tak mało pamiętacie, to co wiedzą inni? Ci...
Meekhańczycy, którzy władają połową kontynentu. Ile pamiętają, ile się domyślają? Ich język
przypomina trochę języki danw i gallehi, co oznaczałoby, że są potomkami ludów, które
kiedyś zostały wygnane na wschód. Tyle stuleci to dużo, bardzo dużo, zwłaszcza że Imperium
wchłonęło setki nowych plemion i ludów, i języki oraz krew coraz bardziej się mieszają.
Trudno powiedzieć, skąd dokładnie pochodzą.
– Po co ci ta wiedza?
Nie odpowiedziała. Potrząsnęła tylko głową, aż ciemna grzywka spadła jej na oczy.
– Wykop dołek po obu stronach muru. Dłużej będzie tam cień. Odpoczniemy. – Spojrzała
na północ. – Jutro wyruszymy krótszą drogą. Musimy się spieszyć. Hel’zaav jest już na
tropie.
Nie usłyszał od niej nic więcej. Leżeli w cieniu rzucanym przez mur, a gdy słońce
znalazło się w zenicie, dziewczyna wyciągnęła skądś kawałek płótna i rozłożyli prymitywną
osłonę. Do wieczora mieli jeszcze kilka godzin.
To było najgorsze, co mogło go spotkać. Leżenie. Gdy szli, skupiał się na drodze, gdy
rozmawiali, na tym, co mówiła, gdy kopali w poszukiwaniu wody lub schronienia, na
wykonywanej pracy. Do tej pory po całonocnej wędrówce zawsze był tak zmęczony, że
zasypiał natychmiast i budził się dopiero wieczorem. Teraz jednak sen nie przychodził. Ten
mur... rzeka płynąca przez pustynię... duchy uwięzione w wypełnionej skamieniałym mułem
piwnicy... Jego lud, jego były lud także nie wiedział wszystkiego. Przybyli na te ziemie
dopiero kilka lat po skończeniu Wielkich Wojen, gdy góry wypiętrzone przez Laal
Szarowłosą miały już ponad pół wieku, a pustynia pożarła żyzną dolinę. Jak każde plemię
gromadzili głównie wieści dotyczące własnej historii, cudze nieszczęścia i tragedie pojawiały
się w ich opowieściach jak przelotne błyski i to tylko wtedy, kiedy były jakoś związane z ich
własnym losem. Ilu rzeczy nie wiedzieli? Ile rzeczy było przekłamanych, z powodu
niewiedzy lub z rozmysłem? Harudi dał im Prawa prawie tysiąc lat po Wojnie, gdy już
zaczęto zapominać historię. Mówiło się, że Wiedzący sięgnęli głęboko do pamięci ludzi, aby
odzyskać jej prawdziwy obraz. Ale... nic nie mówili o pszenicy rosnącej tam, gdzie teraz
królował piach. Leżenie bez ruchu, gdy słyszał tylko wiatr i własne myśli, było najgorszą
rzeczą, jaką mógł teraz robić.
Nazwała go skorpionem, zabójcą niepotrafiącym przegrywać, niepotrafiącym się poddać.
W miejscu, do którego kiedyś należał, ceniono takich wojowników. Walczących do
ostatniego tchu, w chwili śmierci rzucających się jeszcze z zębami do gardła wroga. Ale jej
nie chodziło o to, wiedział, czuł, że odsłoniła jego ducha bardziej niż ktokolwiek przedtem.
Wtedy, gdy przeglądała jego wspomnienia, gdy wyciągała je na wierzch, jak wstydliwie
skrywane zakrwawione szaty, dowody morderstwa. Oceniła go i stwierdziła, że będzie dla
niej zabijał. Dała mu nowe miecze, żeby mógł to lepiej robić. Dała mu nowe imię, jedyne, na
które zasłużył, determinujące jego przeznaczenie i określające osobę. Keru’weln. Noszący
Miecze.
Musiał się zdrzemnąć, bo kiedy otworzył oczy, słońce chyliło się właśnie ku zachodowi.
Wstał. Ona już nie spała, siedziała na murku, patrząc na ognisty krąg powoli połykany przez
horyzont. W powietrzu ciągle czuć było żar dnia, a kamienna konstrukcja musiała być
nagrzana jak piec, ale dziewczynie to najwyraźniej nie przeszkadzało. Przeciągnął się,
poruszył barkami. Oderwała wzrok od słońca i spojrzała na niego z wytężoną uwagą.
– Jutro staniemy do walki – powiedziała nagle. – Ty i ja. Być może będą tam i inni, ale
tylko my będziemy się liczyć w tym starciu.
– Gdzie idziemy?
– Mam dług. Ktoś kiedyś bardzo mi pomógł, a niewiele brakowało, żebym umarła lub
oszalała. Moi wrogowie zbliżają się do tej osoby.
– Chcesz, żebyśmy ją ocalili?
Skinęła głową.
– Lub zabili, jeśli będzie za późno.

***
Przyszła do niej rozchichotana, gotowa opowiedzieć, jak z Ceweną podglądały chłopców
kąpiących się w rzece. Zanim zdążyła otworzyć usta, padł cios.
– Muszę odejść.
Dziewczyna wyglądała dziwnie. Miała oczy wielkości spodków, wargi jej drżały, ręce
zaciskała tak, że prawie słychać było trzeszczenie kości.
– Dlaczego?
Nie doczekawszy się odpowiedzi, Nealla podeszła do Kanayoness, złapała ją za ramiona i
potrząsnęła. Teraz była wyraźnie szczuplejsza i lżejsza od przyjaciółki, ale gniew i
rozczarowanie dodały jej sił. Zatrzęsła nią jak szmacianą lalką.
– Dlaczego teraz?
– Nie... nie mogę ci powiedzieć. Muszę uciekać, oni przyj... przyjdą po mnie.
– Nie, to nieprawda, nikt tu nie przyjdzie. Nikt nie wie, że tu jesteś. Ja... jutro będą trzy
miesiące, jak cię znalazłam. Jutro kończę dziesięć lat. Mama ma mi dać nową sukienkę, tatko
korale, ch... chciałam... ci zrobić niespodziankę, chciałam, żebyś mnie zobaczyła w nowej
sukience, chciałam ci przynieść py... szny placek...
Coś gorącego kapnęło jej na dłoń. Uniosła głowę. Kanayoness płakała, po raz pierwszy,
odkąd się spotkały.
 – Nie czujesz tego? – spytała cicho. – Coś nadchodzi, przebija się... Nie boli cię głowa,
brzuch? Nie widzisz źle?
– Boli mnie głowa, mamę też, ale mówi, że to na zmianę pogody. Idzie burza, ty głupia!
Zostań, nie odchodź!
– Dlaczego?
– Co „Dlaczego”?
– Mam zostać.
Wzruszyła ramionami. Jak to powiedzieć? Jak powiedzieć, że nigdy nie miała starszej
siostry, tylko pięciu braci, których kochała, ale którzy byli głupsi niż wataha pijanych
szczeniąt.
– Bo... bo będzie mi smutno.
Och, to przebudzenie było jak lodowy sopel wbity w pierś.
Smutek.

***
– Dlaczego tu? Dlaczego nie zbadacie ruin wioski?
– Zbadaliśmy. Niewiele zostało, nawet drzewa w sadach wykarczowano i spalono.
Studnie zasypano, rowy nawadniające też. Każdą chatę, stajnię i oborę zrównano z ziemią, a
fundamenty zaorano. Ktoś postarał się, żeby po wiosce zniknął najmniejszy ślad. Za pięć,
góra dziesięć lat wszystko pokryje las i nawet pamięć o Glewwen-On zniknie.
Sprowadziliśmy też jasnowidzów. Dwóch oszalało, jeden się zabił. Kapłan Wielkiej Matki,
którego poprosiliśmy o pobłogosławienie terenu, stracił wzrok. Moich ludzi nawiedzały tam
koszmary, po których bali się zasypiać. Aspektowana Moc jest tam tak wypaczona, że tylko
najwięksi mistrzowie ośmielają się otworzyć umysł, żeby rzucić jakiś czar. – Velgeris
pochylił się, napełnił puchar i szczęknął zastawą, przestawiając kilka naczyń. Bez wahania
nałożył sobie kolejną porcję kaszy i zaczął jeść, nie przerywając mówienia. – To nie był
zwykły atak bandy najemników. Choćby napastnicy mieli w swoich szeregach kilku
Arcymagów, nie zdołaliby zrobić czegoś takiego z wioską. Ona nie została wypaczona w
zwykły sposób, tylko odmieniona. W żadnym z królestw znanego nam świata nie spotkałem
się nawet z legendami o kimś z taką Mocą. Poza bogami, oczywiście.
Gentrell uśmiechnął się szeroko, tym razem nie próbując przybrać maski ospałego głupca.
Ten uśmiech był złośliwy, inteligentny i jak na niego, szczery.
– Jeśli jakiś bóg zdecydował się ponownie zejść pomiędzy śmiertelników, dlaczego
jeszcze świat nie drży w posadach?
– Bo, być może, bogowie ciągle pamiętają, że jednak mogą tu umrzeć. Chodzenie po
świecie w ciele, które może zostać zniszczone, to wejście na drogę prowadzącą wprost do
Domu Snu. Poza tym, jeśli wierzyć legendom, bogowie, poza tymi mało znaczącymi, których
Moc mogła być pomieszczona w pojedynczym ciele, zawsze pojawiali się w wielu miejscach
jednocześnie jako awenderi.
– O ile tam cokolwiek się pojawiło.
– Oczywiście. Bitewni magowie zdezerterowali, a żołnierze sami się wymordowali z
nudów. Wiadomo, że nic tak nie nuży, jak służba na pograniczu.
Ekkenhard obserwował, jak obaj szpiedzy wymienili uśmiechy. Teraz nie chodziło już o
utrzymanie tajemnicy, tylko o to, żeby wymienić ją na coś równie cennego. Mimo wszystko
Ogar był tu gościem i jeśli nie zamierzał szturmować zamku, nie powinien stawiać zbyt
ostrych warunków. Na jedno słowo Gentrella mógł w każdej chwili wylądować za bramą.
Tylko że to równałoby się otwartej wojnie między wywiadami.
Chrząknął. Obaj spojrzeli na niego jednocześnie, a on poczuł, jakby tymi spojrzeniami
przygwoździli go do oparcia krzesła. Napięcie w komnacie było większe, niż mógł
przypuszczać.
– Jakie sny mieli pańscy ludzie? – Zaraz po pytaniu podniósł puchar do ust i zwilżył
gardło. Bardzo mu w nim zaschło od ich spojrzeń.
– Różne. – Velgeris nie odrywał od niego wzroku, a był to nieładny wzrok, okrutny i
śliski. – Sny o torturach i zabijaniu, o bestiach mordujących i pożerających ludzi i o ludziach,
zamieniających się w bestie. O czarnym księżycu, którego promienie zabijały wszystko, co
żyje, o czerwonym, czterorękim olbrzymie, wynurzającym się zza horyzontu, tak wielkim, że
linia widnokręgu zasłaniała go aż po pas. W trzech rękach gigant trzymał broń, w czwartej
coś małego i białego, co krzyczało tak, aż ludziom pękały serca. O sześcionogich,
łuskowatych stworach bez oczu, biegających po kamiennej równinie i polujących na
wszystko, co się rusza. O klatce ze szklanych kolców, umieszczonej na słupie wysokim jak
najwyższa góra – zmienił sposób mówienia, przycichł, jego spojrzenie straciło ostrość. –
Klatka jest tak ciasna, że trzeba siedzieć w niej zwiniętym w kłębek, bez ruchu, bo nawet
głębszy oddech powoduje wbijanie się kolców w ciało. To narzędzie tortur obraca się powoli,
pokazując całą równinę, z potworami, sześcionogimi strażnikami i gigantem, raczej posągiem
niż żywą istotą, wyłaniającym się zza horyzontu. – Ogar oderwał od niego wzrok i szybko
sięgnął po kielich. Pociągnął kilka łyków. – Głowę trzeba trzymać przyciśniętą do kolan, nie
można się poruszyć, odetchnąć, krzyknąć. Można tylko siedzieć...
– Śniłeś to – Gentrell bardziej stwierdził, niż zapytał. – Odważyłeś się zdjąć osłony i śnić
razem z resztą.
Velgeris posłał mu blady uśmieszek.
– Musiałem się przekonać, czy moi ludzie mówią prawdę. Śniłem tylko raz i do dziś echa
tego koszmaru budzą mnie w nocy.
Starszy szpieg skinął głową i zaczął ściągać naczynia ze stołu, bezceremonialnie kładąc je
na podłodze.
– Pokaż mu rysunki – mruknął, wskazując na szafę za swoimi plecami.
Ekkenhard wstał i podszedł do mebla. Szafa nie była zamknięta, co znaczyło, że Gentrell
od początku spodziewał się takiego rozwoju sytuacji. Co mogło oznaczać, że albo miał
jasnowidzenie, albo wizyta Velgerisa nie była dla niego taką niespodzianką, jak udawał.
Po otwarciu drzwi zobaczył kilka półek zapełnionych płachtami papieru. Papier był dość
drogim materiałem, ale i tak tańszym niż pergamin, którego używali wcześniej. Poza tym
miał jedną zaletę: w razie czego łatwo było go zniszczyć.
Bez słowa przyniósł kilkadziesiąt kart i położył je na stole. Część już widział i kilka razy
nawet śnił o ich zawartości.
Velgeris poczekał, aż młodszy Szczur zajmie miejsce, zanim sięgnął po pierwszą. Jego
szczupłe palce drżały. Olbrzym wyłaniający się zza horyzontu miał dziwne rysy twarzy, jakby
bardziej zwierzęce niż ludzkie, a jego cztery ramiona zdawały się młócić powietrze w walce z
niewidzialnym przeciwnikiem. Miał trzy sztuki broni, niezwykły miecz z rozszerzającą się ku
górze klingą, topór i krótki ni to szponton, ni włócznię. W czwartej ręce, lewej dolnej, także
coś trzymał. Furia bijąca z jego oblicza przerażała nawet na wykonanym węglem szkicu.
Kolejny rysunek. Dwa sześcionogie potwory walczą lub kopulują ze sobą. Widać tylko
fragment jednego pyska, ślepego, pełnego absurdalnie wielkich kłów. Pazury, łuski, kolczasty
ogon.
Istota o ciele człowieka, z dwoma parami nóg zakończonych potężnymi szponami i
wielkimi, czarnymi skrzydłami w miejscu ramion, przyciska do ziemi ludzki kadłub z
wyrwanymi kończynami. Błyszczące końcówki kości młócą powietrze, otwarta w krzyku
twarz nieszczęśnika jest bezbronna jak twarz dziecka. Oblicze potwora to kopia twarzy ofiary,
lecz wypełnia je całkowita obojętność.
Następny rysunek, latający stwór przykucnął na głazie na dalszym planie. Stanowi ledwo
cień, zarys konturów. Na pierwszym planie, na ziemi, leży ofiara. Jej twarz nadal ma te same
rysy, lecz jest spokojna, obojętna jak maska. Końce oderwanych przedramion opierzają się
czernią. Z każdego kikuta nogi wyrastają po dwie małe, szponiaste stopy.
Kolejne szkice. Ludzie wbijani na pale, krzyżowani, ćwiartowani i rozrywani na strzępy.
Ludzie zamieniający się w potwory i polujący na innych ludzi. Dzieci...
Ogar sięgnął po kielich, wypił duszkiem, napełnił.
– Taki miałeś sen? – Gentrell nie spuszczał go z oczu.
– We śnie... we śnie widziałem to z daleka. Z klatki.
– Żołnierze, którzy przeżyli, opisywali niektóre z tych potworów. Oraz kilka takich,
których na rysunkach nie uświadczysz.
Velgeris odłożył karty, mimowolnym ruchem wytarł dłoń o spodnie.
– Skąd je macie? Te rysunki – uściślił.
– Skąd wiedziałeś, że tutaj są ludzie, którzy ocaleli z rzezi?
Pytanie za pytanie, nadeszła pora targów.
– Mamy kogoś w Szczurzej Norze.
– Podobnie jak my w Psiarni. Wiemy o tym, wy wiecie, że my wiemy, my wiemy, że wy
wiecie, że my wiemy – głos starszego szpiega ociekał sarkazmem. – Nazwisko.
Ogar pokręcił głową.
– Coś za coś. Kto namalował te rysunki? One... krzyczą wprost do umysłu, prawda?
– Bogowie! Gdybyś zdjął osłony, trzymając je w ręku, wrzeszczałbyś, jakby to tobie
wyrywano ręce i nogi. Gdybym pozwolił jej malować na czymś trwalszym, nikt w zamku nie
mógłby zasnąć, mimo że szafa powinna tłumić tę Moc.
Więc Velgeris był czarodziejem. Ekkenhard słyszał jakieś plotki na ten temat, ale oba
wywiady starannie chroniły informacje o magach w swoich szeregach. W przypadku wojny
tacy ludzie stawali się pierwszym celem ataków.
– Niemożliwe, nie da się narysować węglem czegoś o takiej Mocy.
– Jej to powiedz. Ekkenhard, zajrzyj na najniższą półkę, tak, ten pakunek owinięty w
skóry. Nie wyjmuj go, tylko złam pieczęć i powoli rozwijaj.
Szczur podszedł do szafy, zajrzał, złamał pieczęć i zaczął rozwijać. W środku znalazł
deskę. Zwykły kawałek drewna, szeroki na półtorej stopy, długi na dwie, gruby na pół cala.
Deskę przepalono na wylot, a resztki malunku wyłaniały się spod krawędzi podłużnego
otworu jakimiś dziwacznymi, pokręconymi kształtami. Drewno wydawało się lodowate w
dotyku.
– Zostań tam – syknął Velgeris, wpatrując się w płytę rozszerzonymi oczyma. – Co to
jest?!
– W tę szafę wpleciono potężne zaklęcia. – Gentrell zwrócił się w stronę Ekkenharda. –
Gdyby nie one, po kwadransie musielibyśmy opuścić komnatę. To jeden ze szkiców, które
powstały zaraz na początku całej sprawy. Prawie pięć lat temu. Byliśmy wtedy jeszcze głupi i
daliśmy jej do rysowania kawałek deski. Gdyby ta płyta była większa, kto wie, może nikt by
nie wyszedł żywy z zamku. Człowiek, który pierwszy ją ujrzał, zginął. A mówiąc konkretniej,
został wciągnięty w głąb rysunku. Kiedy go znaleźliśmy, na zewnątrz wystawały tylko stopy.
Coś wessało go i pożarło. A potem próbowało wyjść. Byłem przy tym, zorientowaliśmy się w
chwili, gdy stopy odpadły od deski i drewno zaczęło się wybrzuszać. Widziałem tylko
fragment tego czegoś, perspektywa była taka, jakby człowieka narysowano, patrząc na niego
wprost z góry, i to w półmroku. Ale to z pewnością nie był człowiek. Całe szczęście, że
miałem tu trzech czarodziejów, widzisz, jak poważnie do tego podchodziliśmy. Rzucili na tę
deskę wszystko, co mieli, i być może dzięki temu żyjemy. Od tamtego czasu szkice tworzone
są tylko na papierze. Bo on przy najmniejszym przepływie Mocy pali się lub rozpada w pył.
Ale i tak jest to – stuknął w karty – wystarczająco potężne, żeby wpływać na umysł.
– Te rysunki to przejścia. Wrota... kto...
– Nazwisko – przerwał mu Gentrell. – Tylko prawdziwe.
– Fernell Kesawen.
– Pisarz w zarządzie zasobami. Dobrze.
– Takie rysunki... – Ogar przenosił wzrok z deski na płachty papieru i z powrotem. –
Mamy garść legend o ludziach, którzy potrafili namalować wrota do innych miejsc. I to nie
naszych legend, tylko odziedziczonych po tych, którzy lepiej pamiętają dawne dzieje... Kto je
namalował?
– Pokażę ci. Ekkenhard, zawiń to z powrotem, później założymy pieczęć. I schowaj
rysunki.
Wstali od stołu. Zawijając deskę w skórę i pakując karty do szafy, młodszy Szczur rzucił
kilka ukradkowych spojrzeń na Velgerisa. Ich gość wyglądał na wstrząśniętego i co odbierało
mu chęć do odczuwania jakiejkolwiek satysfakcji, przestraszonego. Jeśli Drugi Ogar w
Imperium zaczyna się bać, to taki mały Szczur jak on powinien poszukać sobie bardzo
głębokiej i bardzo ciemnej kryjówki.
Domyślał się już, gdzie pójdą. Do drugiej wieży, tej z zamurowanymi i zakratowanymi
oknami. Robiło się coraz ciekawiej.

***
Nie ruszyli się z miejsca. Gdy nadeszła noc, dziewczyna owinęła się w płachtę materiału i
siadła na piasku, opierając plecami o mur. Zadarła głowę, patrząc w niebo.
– Tyle gwiazd... I niebo takie głębokie. Nigdy nie mogłam się na to napatrzeć.
– Co teraz? Dlaczego nie idziemy?
– Zrobiłeś się gadatliwy. Kop po drugiej stronie.
– Gdzie?
– Przy murku. Musimy odsłonić co najmniej sześć stóp. Tyle powinno wystarczyć. Przy
północnym krańcu znajdziesz coś, co powinno ci pomóc.
We wskazanym miejscu pod piaskiem, na głębokości pół stopy, znalazł kilka glinianych
skorup. Była przygotowana na wszystko. Dwa z glinianych fragmentów były tak duże, jak
jego złączone dłonie. Zaczął kopać mniej więcej pośrodku długości murku. Piasek był
drobny, miękki i pylisty, osypywał się z powrotem do wykopu, lecz Yatech nie przerywał
pracy. Gdy minęła godzina od zachodu słońca, zrobiło się zimno i był wdzięczny za ruch i
wysiłek, który rozgrzewał i zaprzątał myśli. W historii świata, którą znały ludy Issaram, nie
było wzmianki o rzece płynącej przez pustynię i nawadniającej kwitnącą dolinę. Była
informacja o tym, że Laal Szarowłosa przedłużyła łańcuch górski, aby powstrzymać
nacierające legiony Przeklętych. Podobno omal nie przypłaciła tego utratą jednego ze swoich
siedmiu awenderi. Lecz opowieści Issaram nie wspominały o ludziach, którzy tu żyli,
mieszkali, uprawiali ziemię i kochali to miejsce tak mocno, że ich duchy nie opuściły go
nawet po tragicznej śmierci. Przodkowie jego byłego plemienia walczyli wtedy w innych
miejscach i tragedia jakiegoś rolniczego ludu niewiele ich obchodziła. Może nawet wiedzieli
o nich, coś słyszeli, lecz nie uznali za stosowne zaśmiecać swojej historii takimi nieistotnymi
wzmiankami. Bogini wzruszyła posady świata i stworzyła góry, o tak, to warto umieścić w
legendach. Bogini zmieniła koryto rzeki i zabiła kilkadziesiąt tysięcy ludzi, a setki tysięcy
innych skazała na wygnanie i tułaczkę – a kogo to obchodzi? To były czasy, gdy stutysięczne
miasta płonęły w burzach ogniowych, bo trzeba było poszerzyć drogę dla maszerującej armii.
Świat walczył o przetrwanie, prawda? Nic więcej się nie liczyło.
Dwie stopy pod powierzchnią piasek się zmienił. Stał się bardziej zbity, twardszy, jakby
został zmieszany z gliną. Jedna ze skorup, wbita zbyt gwałtownie, pękła na pół. Zwolnił,
kopanie i tak szło mu szybciej, bo piasek nie osypywał się już tak jak wcześniej. Pracował
wytrwale. Jeszcze chwila, a będzie miała te swoje sześć stóp odsłoniętego muru. Wreszcie
przerwał. Stojąc w dołku, tuż przy murze, nie sięgał głową do jego szczytu. Chyba o to jej
chodziło.
Obszedł mur i stanął przed dziewczyną.
– Skończyłem.
Uniosła twarz i poczuł, jak kurczy mu się żołądek. Znów ta obcość, paskudna, na wpół
zwierzęca, wyzierająca z oczu i ze zmienionych rysów twarzy.
– Dobrze – chrypnęła. – Mamy jeszcze czas.
– Co teraz?
Rzuciła mu zawiniątko. Mały bukłak i kilka sucharów.
– Napij się. Zjedz. Czekaj.
– Na co?
– Aż otworzy się przejście.

***
Ryk rozrywał przestrzeń na strzępy, wdzierał się do mózgu, wprawiał w drżenie kości.
Leżała na trawie, wtulając twarz w ziemię i krzycząc z całych sił. Czuła, jak grunt pod nią
drży i trzeszczy jak rozdzierana na szmaty koszula. Łzy mieszały się na jej twarzy ze smarkami
i błotem.
Ktoś potknął się o nią i przekoziołkował. Alawen. Gdy podnosiła się, żeby do niego
podpełznąć, następna osoba wpadła na nią i przewróciła się. Potoczyli się w plątaninie rąk i
nóg, wrzask, który wybuchł tuż przy jej twarzy, był głośniejszy od ryku oszalałego świata.
Ledwo go poznała: Gwern – starszy brat Alawena.
– Przestań! – krzyknęła mu do ucha. – Przeeeestaaań!!!
Korzystając z tego, że akurat znalazła się na górze, uniosła się nieco, przytrzymała go
jedną ręką, a drugą walnęła w twarz. Raz, drugi, trzeci. Pomogło. Był od niej starszy o rok i
mógł znieść wiele, ale nie to, że po gębie wali go jakaś dziewczyna.
– Dość! Dość!!!
Niemal w tej samej chwili świat także się uspokoił. Zeszła z chłopaka, rąbkiem fartucha
otarła sobie twarz, przyjrzała się krytycznie leżącej przed nią postaci. Z pewnością wyglądał
gorzej niż ona. Był na wpół nagi, a całe ciało pokrywały mu świeże, czerwone pręgi.
– Jeżyny. – Uśmiechnęła się, momentalnie zapominając o wcześniejszym przerażeniu. –
Kąpaliście się w stawie i próbowaliście uciec przez krzaki jeżyn. Głupki.
– Nie ma już stawu. – Gwern podniósł się z ziemi i podszedł do brata. Młodszy chłopak
ciągle leżał na ziemi i cicho jęczał. – Zrobiła się dziura w ziemi i spłynęła do niej cała woda.
Razem z Hawerem, Joanem i Małym Lo. Nie żyją.
Uśmiech zamarł jej na twarzy. Jak to, nie żyją? Jeszcze dziś rano widziała ich wszystkich,
jak szli nad staw.
– Co... co się stało?
Wzruszył ramionami.
– Nie wiem. Wstań Alaw, już wszystko dobrze. – Stęknął i postawił brata na nogi. –
Wracajmy do domu, trzeba wszystkich powiadomić, może uda się kogoś wyciągnąć z tej
dziury.
Teraz mu uwierzyła. Nie mówiłby czegoś takiego, gdyby nad stawem naprawdę nie stało
się coś poważnego. Spojrzał na niebo.
– Musimy się pospieszyć, za chwilę będzie burza.
Nieboskłon groził czarnymi, skłębionymi chmurami. Wydawały się rozciągać wszędzie, od
horyzontu po horyzont. Choć kilka minut wcześniej, zanim ziemię ogarnęły drgawki, po niebie
płynęło tylko kilka obłoczków. Zrobiło się ciemno i zimno.
Nie zdążyli zrobić trzech kroków w stronę wioski, gdy wpadli na Johanę.
– Po... potwory!
Otworzyła oczy, przytomna tak, jakby w ogóle nie zasypiała. Potwory, zbliżają się
potwory. Rozejrzała się po celi. Poza wąskim łóżkiem i stolikiem, na którym czasami
pozwalano jej rysować, nie było tu niczego. Zabraniali jej posiadania farb, węgla,
skrupulatnie zabierali resztki jedzenia, mocz, odchody. Wszystko, czym mogłaby tworzyć,
podlegało najściślejszej kontroli. Każdej nocy i każdego dnia, co godzinę lub nawet częściej,
strażnik podchodził do drzwi i zaglądając w okienko, sprawdzał, czy nie maluje. Jej rysunki
były groźne. Lecz gdyby trzymała je w głowie, gdyby od czasu do czasu nie mogła ich
wypuścić, umarłaby.
Teraz też to czuła, musi rysować, musi to uwolnić. Potykając się, niemalże po omacku
dotarła do ściany. Widziała ich, mężczyznę z zasłoniętą twarzą i stojącą przy nim kobietę.
Byli zamknięci w kamiennej ścianie i chcieli się wydostać.
Musiała im pomóc.

***
Druga wieża. Szli wąskim korytarzem, oświetlonym oliwnymi lampami. Znajdowali się
na trzecim piętrze, w środkowej części budowli. Całe pierwsze piętro i parter wyburzono,
zostawiając tylko kilka drewnianych słupów, podtrzymujących sklepienie. Żeby się dostać na
drugą kondygnację, musieli wspiąć się po drabinie, podstawionej przez dwóch ponurych
żołnierzy w pełnym uzbrojeniu. Gdy tylko weszli na górę, drabinę natychmiast zabrano.
 Znajdowały się tu kwatery tuzina strażników, pełniących służbę w czteroosobowych
zmianach, przez całą dobę. Dwóch patrolowało trzecie piętro, dwóch innych pilnowało drzwi
prowadzących na górę, czterech, uzbrojonych po zęby, siedziało w pomieszczeniu nieopodal
tych drzwi, a reszta odpoczywała.
– Zmieniają się każdego dnia o świcie. Mało kto wytrzymuje tu dłużej – rzucił Gentrell.
Velgeris spojrzał na niego uważnie, ale nie odezwał się ani słowem.
Na trzecie piętro prowadziły proste, drewniane schody. Strażnicy na dole zasalutowali i
ustąpili im z drogi. Obaj nie spuszczali oczu z drzwi u szczytu schodów.
– Musieliśmy zostawić tu schody, bo wnoszenie posiłków na górę po drabinie było
koszmarnie nieporęczne. Poza tym, jeśli strażnicy za tymi drzwiami znajdą się w kłopotach,
pomoc powinna nadejść naprawdę szybko.
Stary Szczur wyjął zza pasa ciężki klucz i włożył go do zamka. Zanim przekręcił,
otworzył wizjer i zerknął do środka.
– W porządku, Nawenn?
– Tak jest, komendancie – zabrzmiało zza drzwi.
– Odsuń się, wchodzę z dwoma gośćmi.
Weszli. Nawenn nie zadał sobie trudu, żeby zasalutować, co zresztą byłoby kłopotliwe ze
względu na ciężką kuszę, którą trzymał w ręku. Kusza była wycelowana w głąb korytarza,
który biegł prosto, po czym zakręcał w prawo. Po jego lewej stronie znajdowała się
pozbawiona okien ściana, po prawej czworo drzwi, między którymi umieszczono kilka
kaganków. Nieotynkowane kamienie na ścianach, granitowe płyty na podłodze. Zaduch
niewietrzonego od wielu dni pomieszczenia. Stęchlizna i wilgoć. Bardziej surowego miejsca
nie można sobie wyobrazić.
– Jak było dzisiaj?
– Na razie cisza i spokój, panie komendancie.
– Cała czwórka?
– Tak.
– Dobrze.
– Aveger! – strażnik z kuszą ryknął na całe gardło. – Mamy gości. Komendant plus
dwóch!
– Słyszę – zza zakrętu korytarza dobiegł odgłos kroków. – Znaczy się, mam nie strzelać?
Gentrell uśmiechnął się przepraszająco.
– Humor żołnierzy działających w stanie ciągłego napięcia pozostawia wiele do życzenia.
Zapraszam. – Wskazał oświetlony pochodniami korytarz.
Velgeris założył ręce na piersi i szerzej rozstawił nogi. Grdyka podskoczyła mu
gwałtownie w górę, oczy zmrużyły się gniewnie. Było jasne, że nie ma zamiaru ruszyć się
choćby o cal.
– Po co to wszystko? Wyburzyliście parter i pierwsze piętro, żeby w razie czego dało się
łatwo i szybko zawalić wieżę, prawda? Postawię każde pieniądze, że te drewniane podpory są
podpiłowane tak, że złamią się po dwóch ciosach toporem, a bele słomy, które tam
poukładano, mają się palić łatwo i szybko. Ci strażnicy, tutaj, uzbrojeni po zęby, śpiący w
kolczugach, gotowe do strzału kusze... – Zawiesił wzrok na broni trzymanej przez Nawenna.
– Czy to jakieś przedstawienie? Żart, żeby mnie ośmieszyć? Żeby ośmieszyć Wywiad
Zewnętrzny? Przecież trzymacie tu tylko kilkoro dzieci, które przeżyły masakrę wioski. O co
w tym chodzi, Gentrell?
Stary Szczur już się nie uśmiechał. Na jego podobnej do niedbale obrobionego kamienia
twarzy zagościł rzadki wyraz całkowitej, pełnej skupienia powagi.
– Gdy żołnierze dotarli do Glewwen-On, było już za późno, żeby komukolwiek pomóc –
zaczął cicho. – Miałeś rację. Cokolwiek się tam wydarzyło, odbiło się szerokim echem w
Mocy wypełniającej przestrzeń, we wszystkich aspektach. Dlatego Drawen-lod-Merw,
dowodzący drużyną bitewnych magów Dwudziestego Drugiego, wziął swoich czarodziei i
dwie kompanie, które akurat były pod bronią, i pomaszerował do wioski. Koszary pułku od
Glewwen-On dzieli trzydzieści mil, cały dzień forsownego marszu, więc podejrzewamy, że
czarodziej musiał wyczuć, że coś się dzieje, przynajmniej dziesięć godzin wcześniej. Nie
wiemy, dlaczego nie zaczekał na resztę pułku, ale myślę, że zabiła go zwykła arogancja. Był
najlepszym bitewnym czarodziejem, jakiego armia miała na Południu, i od lat niewielu było
takich, którzy chcieliby zmierzyć się z nim w walce. No i przeliczył się.
Komendant ruszył w głąb korytarza, nie oglądając się, a Velgeris, jakby pociągany
niewidoczną siłą, poszedł za nim. Ekkenhard również. Musieliby go zabić, żeby tego nie
zrobił.
– Gdy przybyli na miejsce, niebo zasłoniły chmury, lunął deszcz. A potem pojawiły się
potwory. Dawało się je zabić, albo przynajmniej powstrzymać, ale było ich zbyt wiele jak na
dwie kompanie. Gdyby nie czarodzieje, walka trwałaby kilka minut. Obie kompanie nawet
nie weszły do wioski, odbiły się od niej, wyparte przez stworzenia, przy których wypaczenia
Pomiotników wyglądają jak zwykła choroba skóry. Czary zawodziły, Moc w tamtym rejonie
okazała się chaotyczna, żołnierze, którzy przeżyli, twierdzą, że czarodziejom wybuchały gałki
oczne, a ciała pokrywały się czarnymi sińcami, kiedy pękały im żyły. Ale to byli bitewni
magowie Imperium, więc walczyli mimo wszystko. Sam Drawen zabił kilkanaście potworów,
osłaniając odwrót, hm... chyba raczej powinienem powiedzieć „ucieczkę”.
Za zakrętem natknęli się na kolejnego żołnierza. Niski i krępy, trzymał w rękach napiętą
kuszę. Również jej nie odłożył, żeby przepisowo zasalutować.
– Wszystko w porządku, Av?
– Tak jest, panie komendancie. Śpią.
– Co było potem? – Velgeris przestąpił z nogi na nogę, a Ekkenhard uśmiechnął się pod
nosem. Szpieg dorwał się do informacji i krew w nim płynęła szybciej. Prawdziwy Ogar.
– Aveger tam był. – Gentrell skinął żołnierzowi głową. – Mów.
 Strażnik opuścił kuszę, chrząknął, oczy mu pociemniały. Ekkenhard ze zdumieniem
zauważył, że żołnierz ma nie więcej niż dwadzieścia pięć lat. Na pierwszy rzut oka dałby mu
przynajmniej dziesięć więcej. Zmarszczki i lekka siwizna przekłamywały jego wiek.
Żołnierz najpierw zaczerwienił się po cebulki włosów, a później zaczął jąkać:
– Spychali nas na... na wschód, za wioskę... potwory... bestie... ludzie... panie
komendancie... – Zawiesił na twarzy Gentrella proszące spojrzenie i zadrżał.
– Dobrze. Wioskę zmasakrowały stworzenia, których istnienia nawet nie
podejrzewaliśmy. Nie demony, przyzywane przez czarowników, bo te potrafimy rozpoznać, i
nie te stwory, które spotyka się na Uroczyskach. Niektóre widziałeś na rysunkach, inne
znamy tylko z relacji ocalałych. Zdołaliśmy ustalić, że część mieszkańców została wypaczona
i przyłączyła się do potworów. Masakra żołnierzy trwała kilka kwadransów, i to tylko dzięki
temu, że czarodzieje dali z siebie wszystko. Ale Av ma rację. Ze śladów, które zbadaliśmy,
wynika, że obie kompanie były spychane w ściśle wyznaczone miejsce, tam, gdzie znajdował
się staw rybny. Nie wiemy, dlaczego potwory to robiły, czy kierował nimi jakiś instynkt, czy
też stała za tym inteligencja. W okolice stawu dotarła jedna trzecia żołnierzy i dwóch
czarodziejów. Drawen i Laris Grew. Obaj mieli już straszliwe rany, ich krwiaki pękały, Laris
był całkiem ślepy, Drawen na wpół. Otaczający ich żołnierze nie wyglądali lepiej. To była
masakra.
– Więc jakim cudem ktokolwiek przeżył?
Przez twarz Gentrella przemknęła cała gama uczuć. Na koniec zagościło na niej jakieś
mroczne, pozbawione wesołości rozbawienie.
– Cud to dobre słowo. Ćwierć mili przed stawem była stara szopa. Kiedy znaleźli się w
pobliżu, spotkali... Pokażę ci.
Podeszli do pierwszych drzwi.
Gdy się do nich zbliżali, Ekkenhard gorączkowo myślał. Nie o tym, co zaraz zobaczy, ale
– dlaczego to zobaczy. Do tej pory był trzymany z daleka od tej wieży, takie były rozkazy
Szczurzej Nory, które Gentrell wypełniał z niezwykłą pieczołowitością. Jego rola jako
Wolnego Szczura sprowadzała się do podróżowania po całym Imperium i sprawdzania
różnych, często zupełnie przypadkowych osób, węszenia w poszukiwaniu plotek,
przenoszenia informacji i rozkazów oraz trzymania gęby na kłódkę. Tak spędził ostatnie pięć
lat. Nie żeby się skarżył, znał ludzi, którzy przez ten czas nie wystawili nosa z jakiejś
omiatanej lodowatymi wiatrami strażnicy na północnej granicy, odmrażając sobie tyłki w
służbie cesarza, ale fakt pozostawał faktem. Kontaktując się bezpośrednio z komendantem
zamku, poznał część sekretów, ale i tak był tylko pionkiem w grze, w której plansza
zajmowała pół kontynentu, figury i piony liczono w tysiącach, a ruchy planowano wiele lat
naprzód.
Polityka, intrygi, handel, wojny, cała ta olbrzymia zabawa, która pochłaniała największe
umysły rządzące cywilizowanym światem, toczyła się nieprzerwanie od setek lat i będzie
toczyć także po jego śmierci. Miał wystarczająco dużo zdrowego rozsądku, żeby wiedzieć, że
w każdej chwili może zostać wymieniony lub poświęcony w celu zbicia nieprzyjacielskiej
figury. Taki był los Szczura. Ale ze swoich podróży i spraw, które załatwiał, potrafił także
wyciągać wnioski. Imperium, a w szczególności Wywiad Wewnętrzny, szukało kogoś lub
czegoś. I robiło to coraz bardziej nerwowo. Wiedział o przesunięciach oddziałów, o
uzbrojonych po zęby drużynach bitewnych magów, oddanych do dyspozycji Szczurzej Norze,
o dziwnych zmianach w sztabie, aktywowaniu uśpionych od lat szpiegów. A wszystko to
kręciło się wokół wydarzeń w Glewwen-On i tej wieży.
Pozostawało tylko jedno pytanie. Dlaczego nagle, bez uprzedzenia, Gentrell postanowił
wtajemniczyć jednego ze swoich posłańców w sekret, który Drugi Ogar musiał wydzierać im
niemal siłą, zdradzając w zamian własnego agenta? Czy będzie od tej pory nieco ważniejszym
pionem – czy przynętą na haczyku?
Drzwi były obite żelazem i zamykały się na cztery żelazne zasuwy, każda szeroka jak
męska dłoń. Maleńkie okienko pośrodku wyposażono w szybę z grubego szkła. Velgeris
spojrzał na to zabezpieczenie, unosząc wysoko brwi. Gentrell wzruszył ramionami.
– Kiedyś jeden ze strażników prawie stracił oko, zaglądając do środka.
– Więc nie mógł zrobić tak, jak zazwyczaj robią strażnicy w więzieniach? Przyjść z
kolegami i połamać dowcipnisiowi gnaty?
– Pokaż mu, Av.
Żołnierz bez słowa podał kuszę dowódcy, po czym zaczął kręcić korbką umieszczoną
obok drzwi. W miarę, jak to robił, za szybką powoli się rozjaśniało.
– Kilkanaście jardów linki i lampka oliwna opuszczana przez dziurę w suficie. Musimy
mieć możliwość obserwacji naszych podopiecznych w dzień i w nocy.
Ogar bez zaproszenia podszedł do okienka i zajrzał. Nawet w dość lichym oświetleniu
widać było, jak na jego twarzy maluje się rozczarowanie. Widocznie spodziewał się czegoś
innego.
– Dziecko – szepnął. – Zwykły chłopak, dziesięć, jedenaście lat... może dwanaście, jeśli
to syn chłopa, ich dzieci są zazwyczaj mniej wyrośnięte. Śpi nago, nieprzykryty, na plecach
kilka blizn, na lewej łydce ślad po ugryzieniu. Brak dwóch palców w prawej stopie, prawa
ręka wygląda, jakby była złamana w dwóch miejscach i źle się zrosła, lewej nie widzę...
Jakąkolwiek technikę zapamiętywania Velgeris stosował, najwyraźniej wymagała
mamrotania pod nosem. W trakcie przesłuchań to musiało być strasznie irytujące.
– Tylko tyle? – Ogar odwrócił się do nich, gdy tylko skończył zapamiętywać wygląd
chłopca, jego pryczy, stolika, niewielkiego taboretu oraz wielkość celi i kolor ścian. – Te
wszystkie środki ostrożności z powodu dziecka?
– To dziecko walczyło z potworami jak opętany przez mroczne bóstwo besrerker. Gdy
tylko dostało do ręki miecz, niemal tak duży jak ono samo, szlachtowało potwory na kawałki.
A chłopak miał wtedy jakieś siedem lat. Żaden z tych strażników nie wejdzie tu, żeby dać mu
nauczkę, jak raczyłeś się wyrazić, nawet jeśli towarzyszyłoby mu dziesięciu kompanów w
pełnych zbrojach. Ten chłopak nie mówi, nie krzyczy, nie wydaje najmniejszego dźwięku, za
to wystarczy chwila nieuwagi, żeby spróbował komuś wyrwać serce. Tak został odmieniony.
Jest jak zwierzę wytresowane do walki. Tamten strażnik, którego omal nie oślepił, był po
prostu nieostrożny. Jednak służą tu ludzie, którzy przeżyli masakrę tylko dlatego, że to
dziecko walczyło po właściwej stronie. Nikomu nawet do głowy nie przyjdzie, żeby zrobić
mu krzywdę, chyba że jakimś nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności wydostanie się na
zewnątrz.
W czasie, gdy Gentrell mówił, młody strażnik wciągnął na górę lampę, odebrał kuszę i
wrócił do swoich obserwacji.
– Pokażę ci resztę. – Starszy Szczur wskazał ręką korytarz.
Przy następnych drzwiach powtórzyła się procedura przekazywania broni w ręce
Gentrella i kręcenia korbą. Fakt, że strażnik ani na chwilę nie chciał rozbroić kuszy, był
bardziej niż niepokojący. Sztylet w bucie Ekkenharda znów zaczął go uwierać.

***
Stali przed murem od kwadransa. Wokół zapadła już noc. Kazała mu pogłębić wykop
jeszcze o pół stopy i udeptać dno, zanim raczyła zejść i stanąć przed równo ułożonymi
kamieniami. Dotknęła ich delikatnie, wodząc palcami po chropawej zaprawie.
– Są stare – mruknęła cicho. – Mężczyzna budował ten mur, żeby zapewnić swojej
rodzinie cień w słoneczne dni i ochronić ukochany ogród żony przed gorącymi wiatrami
wiejącymi latem ze wschodu. Pracował całymi dniami, a ona przynosiła mu schłodzone wino
zmieszane z sokiem z cytryny i wodą. Poruszała się ostrożnie, w jednej ręce trzymając dzban,
drugą gładząc nabrzmiały życiem brzuch. Pokochali się wbrew swoim bliskim, lecz mieli
skrawek własnej ziemi, wolny dostęp do rzeki i nadzieję na szczęśliwą przyszłość. W
dwadzieścia lat później udusili się w piwnicy tego domu, zalanej przez falę błota. Zabiły ich
ostatnie konwulsje konającej rzeki, której większość wód skierowała się już na zachód od
nowo wypiętrzonych gór.
– Po co mi to mówisz?
Wzruszyła ramionami.
– Powinieneś pamiętać, że bogowie nie dbają o śmiertelników. Wasze pragnienia,
nadzieje i marzenia nie mają dla nich najmniejszej wartości. Atak paniki Laal zabił tu
dziesiątki tysięcy ludzi bezpośrednio, a setki tysięcy w pośredni sposób, bo głód, który
nadszedł po zniknięciu żyznego dorzecza, karmiącego piątą część ludności kontynentu,
zapchał szlak do młodego Domu Snu na następne sto lat. Nie musiała tego robić... ale bała się
o swoje istnienie, odkrywszy po śmierci Dresw’low, że bogów może spotkać nicość. Nie
Dom Snu, którego strażnicy przyjmują dusze śmiertelników, lecz całkowite i nieodwołalne
unicestwienie. – Uśmiechnęła się. – Ceną za osiągnięcie boskości jest balansowanie na
krawędzi otchłani, która nie ma dna.
– Nie dbamy o bogów.
– My, to znaczy kto? – Uniosła ładnie zarysowane brwi.
Widział, że z jej oczu zniknęła przerażająca obcość, znów patrzyła na niego zwykła,
ładna, złośliwa i cyniczna dziewczyna. Wolał ją od tego czegoś obcego, co pojawiało się w
najmniej spodziewanych momentach. Ale tylko trochę bardziej. Przysiągł na rok. W tej chwili
już niecały.
– No? Nie odpowiesz? Ciągle jeszcze jesteś bardziej Issarem niż wygnańcem. Wciąż
myślisz i patrzysz na świat z poziomu tego uwięzionego na pustyni plemienia. Musisz mi
uwierzyć, wasz los w tamtych czasach nie był niczym niezwykłym. Wydaje ci się, że znacie
wszystkie odpowiedzi, wszystkie zagadki, że skoro jesteście potomkami tych, którzy przeżyli,
to wasza historia jest czymś niezwykłym i cennym. Mam dla ciebie niespodziankę, mój mały
skorpionie, wszyscy ludzie na świecie są potomkami tych, którzy przeżyli. Wasza
niezwykłość sprowadza się tylko do tego, że pozwolono wam istnieć po dwóch zdradach,
choć już po pierwszej powinniście zostać wybici do ostatniego noworodka. Bo po tym, jak
pokazaliście, że śmiertelnicy mogą walczyć z bogami, że mogą zabijać awenderi...
Zostawienie was przy życiu było albo głupotą, albo geniuszem przekraczającym wszelkie
wyobrażenie, strategią sięgającą tysięcy ruchów w przód...
Na jej twarzy pojawił się głęboki namysł. To coś przerażająco obcego zagościło w
niebieskich oczach na krócej niż sekundę. Poczuł, jak zamiera mu serce.
– Chyba że przeżyliście wbrew planom – szepnęła do siebie. – Chyba że pustynia miała
was zabić, a klątwa, wiążąca wspólną duszę w żywym ciele plemienia, skazać na całkowite
zniszczenie... Co ty na to? Wysłać lud, który narodził się na żyznych, zielonych ziemiach
pełnych rzek i jezior, żeby odbył pokutę na pustyni, to jak kazać dziecku przepłynąć wpław
ocean. Można unicestwić resztki narodu, nie brudząc sobie rąk krwią. Ale wy przeżyliście,
wbrew wszystkiemu, wbrew boskim planom. Spotkaliście kilkudziesięciu starców z
plemienia, którego młodzież wybito do nogi, a oni pokochali wasze dzieci i przyjęli was na
swojej ziemi jak odzyskanych krewnych. Przeżyliście, czcząc najmniej zaangażowaną z bogiń
i czekając na szansę na odkupienie... mimo że ono miało nigdy nie nadejść. Bo mieliście
zginąć.
Zaśmiała się głośno, płosząc jakieś pustynne stworzenie, które uciekło w mrok, wydając
ostrzegawcze syki.
– Czy mam rację, Keru’weln?
Potrzebował chwili, żeby przypomnieć sobie, że takim właśnie imieniem go obdarzyła.
– Nie wiem – zachrypiał.
– Wiem, że nie. To dopiero byłaby niespodzianka, co? Zanim bogowie zorientowali się,
że ich plan zawiódł, byliście już silnym plemieniem, które ciągle pamiętało, że można zabijać
awenderi. Na dodatek dotrzymaliście wiary Baelta’Mathran, a ona słynie z tego, że nie łamie
danego słowa. Zresztą, może planowała to od początku? Kto ją tam wie?
Patrzyła na niego, mrużąc oczy. Obcość pojawiała się w nich i znikała.
– Ty ciągle myślisz o sobie jak o Issaram, prawda? Wciąż nie potrafisz się od tego odciąć.
Tak nie może być... – Skinęła głową, podejmując decyzję. – Odsłoń twarz!
Nie zareagował, w pierwszej chwili niezdolny pojąć, zaakceptować tego, co do niego
mówiła.
– No już! – Jej uśmiech ciął jak szklany odprysk wbijający się w ciało. – Nie jesteś już
Issaram. Wyrzekłeś się rodu, plemienia, wspólnej duszy. Nie musisz zasłaniać twarzy. Odsłoń
ją!
Ściągnął ekchaar, czując na policzkach pieszczotę wiatru. To było dziwne uczucie. Stał
przed obcym, nie mając zasłony na twarzy. I nie mając niczego, co mógłby stracić. Pustka
pojawiła się znikąd, ciemny mroczny ciężar wypełniający miejsce gdzieś za mostkiem.
Przypominała...
– Wrzeciono z czarnego lodu. Prawda? – Patrzyła mu w oczy, a obcość powoli odpływała
w głąb jej źrenic. – Jakby za mostkiem ktoś umieścił ci kawałek lodu w kształcie wrzeciona.
Wiesz, że lód jest czarny, i wiesz, że waży więcej niż cały świat, a co gorsza masz pewność,
że nigdy nie uda ci się go wydobyć. Będziesz go nosić do końca życia, mój mały skorpionie.
Mój Noszący Miecze – dodała niemal pieszczotliwie.
Uśmiechnęła się przerażająco.
– Już wkrótce będziesz miał okazję je wypróbować. A jeśli zawiedziesz, przeciwnik nie
da ci najmniejszej szansy. Być może idziesz tam tylko po to, by umrzeć, dając mi czas na
ucieczkę. Co ty na to?
– Czy wtedy wrzeciono zniknie?
– Tak, na pewno.
Skierował wzrok na mur.
– Więc chodźmy.

***
Mężczyzna się zmienił. Wyczuła to w pół ruchu, z dłonią uniesioną tam, gdzie
znajdowała się jego twarz. Teraz nie nosił zasłony, widziała głęboko osadzone oczy, smutne
jak jesienne niebo, krzywy nos, chyba złamany, ładne usta. Był młody, może kilka lat starszy
od niej, i stary jednocześnie. Trudno było uchwycić jego istotę, zwłaszcza w tym świetle, ale
postanowiła, że spróbuje. Po namyśle dodała mu kilka bruzd na twarzy, powinno wystarczyć.
Z dziewczyną nie było problemu. Od miesięcy widziała ją na wewnętrznej stronie
powiek. Był to wizerunek obcy i boleśnie znajomy, jak twarz matki, którą ktoś próbuje sobie
przypomnieć, przywołując zamiast niej jakieś niejasne obrazy. Miała jednak pewność, że się
nie pomyli. Nie przy niej.
Jej cela była narożna, korytarz obiegał ją z dwóch stron i w dwóch ścianach tkwiły drzwi,
zaopatrzone w niewielkie okienka. Strażnicy odwiedzali ją co godzinę, zaglądając do obu z
nich, a czasami wchodząc do celi i sprawdzając wszystko dokładnie. Jej się nie bali, nie tak
jak innych. Nie, pokręciła głową, analizując tę myśl. Jej bali się o wiele bardziej, dlatego tak
często sprawdzali, co robi. Miała Moc przywoływania obrazów, Moc wypuszczania ich z
własnej głowy. Obrazy tkwiły tam od zawsze i były groźne.
Jeśli pozwalali jej malować, w celi pojawiały się farby i pędzle oraz płachty najcieńszego
papieru, jaki w życiu widziała. Gdy malowała, zawsze obserwowały ją przynajmniej trzy
osoby, w tym czarodziej, i chodziło im nie tylko o to, co tworzyła, lecz także, by nie schowała
gdzieś farb, które w jej ręku mogły stać się śmiertelną bronią. To samo dotyczyło
wszystkiego, czego mogła użyć do tworzenia, resztek jedzenia, napojów oraz kału i moczu,
które zabierano jej, gdy tylko posiliła się i załatwiła swoje potrzeby. W jej przypadku nie
mogło być mowy o cuchnącym wiadrze stojącym całymi dniami w kącie celi.
Zrobili wszystko, żeby pozbawić ją możliwości malowania poza kontrolą.
Mimo tego malowała ten obraz od kilku dni.
Udało jej się ukryć, co robi, bo strażnicy szukali tego, co w ich mniemaniu było
rysunkiem. Prostych linii, jasno przedstawionych figur, wyraźnych postaci. Szukali czegoś
podobnego do rzeczy, które malowała do tej pory.
Nie przyszło im do głowy, że obraz może wyglądać inaczej.
Ściany jej celi były ścianami warownego zamku, budowanego typowo po meekhańsku,
solidnie, tanio i bez oglądania się na estetykę. Miały wytrzymać uderzenia kamieni ciskanych
przez balisty, a nie ładnie wyglądać. Jeśli nawet kiedyś były w miarę gładkie, to teraz tynk
odłaził całymi płatami, kruszył się i zaścielał podłogę warstwą pyłu. Także wilgoć ciągnąca
od bagna z każdym rokiem zostawiała wyraźniejszy ślad na wiekowych murach. Wraz z nią
pojawił się grzyb. A kiedy celę osuszono i przygotowano na jej przyjęcie, nikt nie zadbał o to,
by wytynkować ją na nowo. Zgodnie z meekhańskim pragmatyzmem uznano, że szkoda
pieniędzy na walkę skazaną z góry na porażkę.
To pozwoliło jej tworzyć.
Od kilku dni miała w głowie obraz, który coraz natarczywiej domagał się uwolnienia.
Widział ich na ścianie, mężczyznę z mieczami na plecach i dziewczynę z oczami jak
wieczorne niebo przed burzą. Wykreślała ich zarys w zawilgłym tynku, używając do tego celu
paznokci i trzonka drewnianej łyżki. Robiła to ostrożnie, tu kreska, tam rysa, zaledwie ślad,
cień, sugestia kształtu. Na szczęście dwie wilgotne plamy na ścianie z grubsza przypominały
ludzkie sylwetki. Lekkim muśnięciem nakreśliła zarys twarzy, ramion, rękojeści mieczy
wystające znad barków mężczyzny. Trzeba było wiedzieć, gdzie patrzyć, i wysilić
wyobraźnię, żeby w tym zbiorowisku plam i pęknięć dopatrzyć się Obrazu. Ale dobrze
wiedziała. Obraz był w jej głowie i będzie skończony, gdy ona uzna go za gotowy. Czyli już
wkrótce.
Usłyszała szmer rozmowy za drzwiami.
 ***
Drugie i trzecie drzwi były podobne do pierwszych, stal i żelazo z niewielkim oszklonym
okienkiem pośrodku. Velgeris podchodził do każdych z miną, jakby miał coraz większą
ochotę dźgnąć kogoś nożem. Ekkenhard nie dziwił mu się ani trochę. Nieufność była wpisana
w pracę każdego szpiega, była czymś tak naturalnym, jak bicie serca i oddychanie. Szczur od
dłuższej chwili zastanawiał się, czy gdyby był na miejscu ich gościa, to też czułby, że coś tu
nie gra. Na dobrą sprawę poza pięknym przedstawieniem, tajemniczą wieżą, żelaznymi
drzwiami i strażą pod bronią Gentrell nadal nie przedstawił żadnych dowodów na
potwierdzenie swojej historii. Żaden z więźniów, ani pierwszy chłopak, ani wyglądająca jak
jego rówieśniczka dziewczynka, ani na oko piętnastoletni wyrostek nie sprawiali zbyt
groźnego wrażenia. Spali spokojnie w swoich celach i najwyraźniej żaden nie miał ochoty na
chodzenie po ścianach czy wyginanie w rękach grubych na cal stalowych prętów.
Gdyby nie rysunki, które zrobiły na Ogarze takie wrażenie, zapewne już dawno obróciłby
się na pięcie i wyszedł. Właśnie zbliżali się do celi ich autorki. Jeśli też będzie spała snem
niewinnego dziecka, najpewniej czeka ich wojna wywiadów, ocenił patrząc na minę
Velgerisa. Nikt nie lubi, gdy robi się z niego idiotę.
Cela była narożna, korytarz zakręcał w prawo i biegł wzdłuż wschodniej ściany.
Pomieszczenie miało dwoje drzwi.
– Musimy mieć możliwość obserwowania każdego fragmentu celi bez wchodzenia co
chwilę do środka – wyjaśnił Gentrell, choć Velgeris nie zadał żadnego pytania.
Ogar bez słowa podszedł do drzwi. Nie czekając na polecenie, Ekkenhard zajął się liną,
jednym uchem słuchając mamrotania szpiega. Czuł, jak jeżą mu się włosy na karku, wymienił
spojrzenie z dowódcą, który stał już dwa kroki obok i z dziwną miną wpatrywał się w gościa.
Ten szeptał:
– Dziewczyna, około piętnastu, szesnastu lat, jasne włosy, wystrzępiona koszula, śpi na
materacu leżącym na posadzce. Cela najskromniej urządzona, poza materacem żadnych
sprzętów, nawet koca, ściany, jak w poprzednich celach, pokryte plamami i liszajami... –
wydawało się, że Velgeris zapatrzył się gdzieś w przestrzeń, wstrzymując oddech. –
Dziewczynę otacza... nie, nie potrafię tego nazwać, jakby jej nie było, jakby zajmowała tę
samą przestrzeń z czymś jeszcze, to nie nawiedzenie ani przekształcenie, ani zawieszenie,
żadnego śladu dotknięcia Chaosu... Nic spod Mroku. A mimo to... Mrowieją mi palce, czuję
ucisk w uszach, smak grzybów na języku, lawenda... czosnek... miód... nie od niej. Co u
licha...?
Cofnął się nieco, przyjrzał po kolei wszystkim czterem zasuwom, zamykającym drzwi.
Błyskawicznym, owadzim ruchem odwrócił się w stronę Ekkenharda, oczy miał jak czarne
studnie. Potem spojrzał w lewo, na zakręt korytarza.
I w tym momencie zza zakrętu wyszła śmierć.
 Postać w bieli wyglądała, jakby została wycięta z płachty płótna, jakby była
dwuwymiarowa. Potem zrobiła krok do przodu, liznęło ją światło kaganka i nagle nabrała
głębi, ale nie stała się przez to mniej absurdalna. Białe spodnie, biała, luźna koszula, twarz jak
pokryta lakierem maska, siwe włosy, białe dłonie, nie, rękawiczki, białe rękawiczki, nogawki
spodni kryły stopy, ale Ekkenhard założyłby się o każde pieniądze, że buty intruza, jeśli je
nosił, również były białe.
Jak, zamruczało mu pod czaszką, jak tu wszedł? Magia? Blokady na wieżę nałożyli
najlepsi czarodzieje Szczurzej Nory.
Tyle zdążył pomyśleć, zanim obcy zabił pierwszego z nich.
Aveger stał najbliżej, tyłem do zakrętu, kuszę ciągle trzymał w rękach, skierowaną w
drzwi. Gdy Velgeris przerwał monolog i spojrzał mu za plecy, też odwrócił głowę. Nie ciało –
odruch nakazujący traktować „gości” cel jak największe zagrożenie nie pozwolił mu
skierować broni w inne miejsce. Zresztą, co mogło wyjść zza zakrętu, który kilka minut
wcześniej sprawdził?
I tak umarł, z głową obróconą w bok, spoglądając przez lewe ramię. Biało odziany
zabójca doskoczył do niego, przebywając dzielące ich kilkanaście stóp między jednym a
drugim uderzeniem serca, złapał oburącz za głowę i przekręcił. Trzasnęło, spust, naciśnięty
ostatnim spazmem, zwolnił cięciwę i ciężki bełt wbił się z łupnięciem w drewno.
Młodszy szpieg puścił sznur, który ze świstem znikł w dziurze w suficie. Wewnątrz celi
rozległ się odgłos rozbijanej glinianej lampy. Potem wszystko potoczyło się jednocześnie.
Zabójca wtargnął między nich jak tornado, kierując się wprost na Ekkenharda. Szpieg
zobaczył tylko, jak napastnik podrywa nogę do kopnięcia, i poczuł, jakby w pierś trafił go
rozpędzony kiścień. Coś trzasnęło mu w okolicy mostka i całe ciało ogarnęła obezwładniająca
miękkość.
Gruchnął potylicą o posadzkę, pod powiekami eksplodowały mu miliony gwiazd i na
chwilę stracił wzrok.
Gdy go odzyskał, dwa, trzy uderzenia serca później, Velgeris zwijał się na ziemi, z
obiema rękami przyciśniętymi do gardła. Spomiędzy palców cienkimi jak igły strumykami
tryskała na wszystkie strony jasnoczerwona krew. Właściwie był już martwy. Gentrell
walczył, choć właściwie nie tyle walczył, ile nie pozwalał się powalić, a pomagały mu w tym
krępa sylwetka i potężna masa. Ciosy spadały na niego, jakby trafił w środek młócki, pięć,
dziesięć na mgnienie oka, ręce i nogi napastnika zmieniały się w rozmazane smugi, lecz
mimo to Stary Szczur stał jeszcze na nogach. Skulił się, opuścił nisko głowę, dyszał ciężko. I
czekał.
Rozległ się brzęk i zabójca wykonał jakiś niewyobrażalny, ekwilibrystyczny unik, całym
ciałem schodząc z linii strzału. Kusza – ta myśl była niemal niewyobrażalna – zrobił unik
przed bełtem z kuszy. I mimo to znalazł wreszcie jakąś lukę, potężne kopnięcie poniżej
kolana wygięło prawą nogę Gentrella do wewnątrz, a szef Szczurów wrzasnął i upadł.
 Napastnik porzucił go natychmiast i stanął przodem do atakującego żołnierza. Drugi
strażnik z korytarza, wszystko działo się tak szybko, że Ekkenhard niemal o nim zapomniał,
nadchodził spokojnie, błyskając wyciągniętym mieczem i pobrzękując kolczugą. Nie
próbował ponownie napinać kuszy, wybrał walkę w zwarciu i najwyraźniej się nie spieszył.
Słysząc łoskot kroków na schodach, Szczur zrozumiał dlaczego. A przez ten moment, tych
kilka uderzeń serca, gdy wszystko zamarło, mógł wreszcie przyjrzeć się twarzy mordercy. To
była... maska, uświadomił sobie po chwili, patrząc na nieskazitelną, porcelanową biel
policzków, gładką płaszczyznę czoła, ledwo zarysowany garb nosa, zgrubienie, które można
było wziąć za usta. Maska, ledwo naśladująca ludzką-nieludzką twarz. Ciemne, migdałowe
szczeliny w miejscu oczu błysnęły w jego stronę, gdy obcy pochylał głowę. I w chwili, gdy
drzwi otwarły się z hukiem i na korytarz wpadło kilku żołnierzy, biały zabójca runął na nich
jak wystrzelony z katapulty.
Pierwszego zabił natychmiast. Przemknął obok sztychu i nagle w jego dłoniach pojawiły
się sztylety. Białe jak kość. Ekkenhard nie potrafił policzyć, ile ciosów padło, ale kolczuga
żołnierza pokryła się czerwienią w takim tempie, jakby strażnik eksplodował od środka
dziesiątkami małych, szkarłatnych gejzerów. Umarł, stojąc.
Zbrojni z głębi korytarza nie zawahali się nawet na moment, wycelowali kusze, dwóch w
przyklęku, spokojnie, jakby byli na ćwiczeniach. Jeśli trzeba będzie poświęcić życie, zrobią
to.
Tylko że poświęcenie tych ludzi, uświadomił sobie, patrząc jak morderca bez wysiłku
odrzuca od siebie martwego strażnika, może nie mieć znaczenia. Nie w starciu z tym kimś.
W głębi korytarza zaśpiewały cięciwy i zaraz po tym obcy ruszył do ataku. Żaden bełt
nawet go nie drasnął.
– Ekk... aard – głos Gentrella, wypełniony bólem, był ledwo rozpoznawalny.
Spojrzał na starszego Szczura, siedzącego pod ścianą. Dosięgło go więcej ciosów niż
tylko ten łamiący nogę, lewa ręka zwisała bezwładnie, prawa strona twarzy wyglądała jak
trafiona bojowym młotem. Gdy oddychał, puszczał ustami krwawe bańki. Połamane żebra
musiały przebić płuca.
– Dzie... ci... wypu... ć... je... ale... nie ją.
Zrozumiał. Spojrzał w głąb korytarza, gdzie właśnie umierali pozostali żołnierze. Do
najbliższych drzwi miał dziesięć kroków. Próbował wstać, ale mrowiąca dół ciała
bezwładność nie chciała wypuścić go z objęć. Zacisnął zęby i zaczął się czołgać.

***
Wyczuła, co stanęło za drzwiami, w chwili, gdy obrazy w jej głowie eksplodowały
wszystkimi barwami. Chciały się uwolnić, a jeden był na samym wierzchu. Zerwała się z
materaca, oliwna lampka trzasnęła o posadzkę. Ogień zatańczył na kamieniach, liznął skraj jej
koszuli i zgasł. Nieważne, nie potrzebowała światła. W trzech krokach była pod ścianą i
kilkoma gwałtownymi ruchami połączyła plamy i rysy w Obraz.

***
Dziewczyna westchnęła miękko, głębokim, rozedrganym głosem. Spojrzała na niego z
dziwnym grymasem, w którym kryły się, po równo, napięcie i oczekiwanie.
– Zaczęło się.
Wyciągnęła rękę i dotknęła muru.
– Możesz zamknąć oczy. – Zrobiła krok w przód, pociągając go za sobą.
Przymknął powieki i poszedł za nią. Nie wiedział, czego się spodziewać, lecz przejście
zaskoczyło go całkowicie. To było tak, jakby przebił się przez taflę cieńszego niż włos lodu i
nagle wszedł do dusznego pomieszczenia, cuchnącego spalenizną i wilgocią. Skądś dochodził
szczęk broni i krzyki.
Jego towarzyszka z dziwnym, prawie rzewnym wyrazem twarzy stała przed młodą
dziewczyną, chyba jej rówieśniczką.
– Urosłaś – powiedziała cicho. – Urosłaś, Neallo.
Nazwana Neallą szarpnęła się, jakby miękko wypowiedziane imię było obuchem, którym
otrzymała cios w twarz. Pobladła, zacharczała, cofnęła się o krok. To, co pojawiło się w jej
oczach... sięgało poza zdumienie, ból, rozpacz, miłość i nienawiść. Mimowolnie, posłuszny
przysiędze, stanął między nimi.
– Nie – oddech Małej Kany załaskotał go na karku. – Ona tego nie zrobi. Musi
zrozumieć, że to była jej wina. To ona mnie zatrzymała w wiosce, gdy chciałam odejść, to
ona nalegała... prosiła, żebym coś zrobiła, gdy przyszli wysłannicy Ogn’kell. Gdyby nie ona,
wszyscy by jeszcze żyli. Prawda? Widział, jak twarz dziewczyny kurczy się, pęka pod
wpływem tych słów, odsłaniając przeraźliwie bezbronne oblicze dziecka. Wiedział, nie
musiał patrzeć, że w oczach jego towarzyszki znów pojawiło się coś obcego. Okrucieństwo
jej wypowiadanych lekki tonem słów miało swój własny, gorzki smak.
– Gdy uciekłam z więzienia, trafiłam do szopy w pobliżu jej wioski – kontynuowała, nie
bacząc na to, co malowało się w oczach dziewczyny. – Zaopiekowała się mną, dała jeść i
przyniosła kilka starych szmat do ubrania. Ale gdy chciałam odejść, czując, że pościg się
zbliża, namówiła mnie, żebym została jeszcze trochę. Egoistyczna potrzeba małej
dziewczynki, która chciała mieć własną dużą lalkę do zabawy. A potem łowcy spadli na jej
wieś i wybili wszystkich do nogi...
Przerwała, hałas na korytarzu wybuchł ze zdwojoną siłą. W głosach ludzi, dwóch osób,
ocenił po chwili, nie było niczego poza desperacją. Wściekły szczęk kling zagłuszył na
mgnienie oka wszystko, by urwać się brzękiem broni lądującej na kamiennej posadzce i
wysokim, rozpaczliwym krzykiem. Ktoś właśnie umierał.
– Muszę iść porozmawiać z naszym gościem.
Spokojnie podeszła do wyjścia i machnęła dłonią. Drzwi trzasnęły i wypadły z futryny,
zwisając na jednym zawiasie.
– Nie ma to jak odpowiednio zaanonsować swoje przybycie – mruknęła. – Bądź gotów.
Wyszła na korytarz.

***
Potwory były coraz bliżej, podchodziły do szopy ze wszystkich stron, okrążały ją, lecz na
razie nie atakowały. Gwern, Alawen i Johana kulili się w kącie szopy, łypiąc raz po raz na
Kanayoness. Dziewczyna nie zwracała na nich uwagi, tylko biegała wokół ścian, zaglądając
to w jedną szparę, to w drugą i wypluwając z siebie wyrazy, jakby były pociskami, mającymi
razić niewidzialnego przeciwnika. W oczach miała obłęd.
– Przyszli, przyszli, przyszli. I co teraz? Co teraz? Co teraz?! Klatka! Klatka! Czy dół?
Nie, nie, nie. Dół już był. Przyszli! Przyszli! Zabiorą cię, zabiorą cię, zabiorą cię! A może nie,
nie wiedzą, gdzie jesteś. Może nie znajdą? Głupia! Głupia! Będą szukać! Użyj Mocy, a zwalą
ci się na głowę razem z szopą. – Wybuchła szalonym chichotem, od którego ciarki przeszły
wszystkim po grzbiecie. – Ona wiedziała! Mówiła, że chce odejść. Po co, po co, po co ją
zatrzymali? Teraz umrą, umrą, umrą!
Nealla nie wytrzymała, przyskoczyła do niej, złapała za ramiona.
– Co mówisz?! Kanayoness, co mówisz?! Dlaczego umrzemy? Co się dzieje!
Zderzyły się wzrokiem, krzyknęła i puściła tę istotę. Tam, za granicą źrenic, nie było jej
przyjaciółki, starszej siostry, powierniczki. Tylko coś łuskowatego i śliskiego. Kanayoness
zniknęła.
– Mówiłam, że powinnam odejść. – Uśmiech, jakim obdarzyła dziewczynkę, był bardziej
przerażający niż pełne obłędu spojrzenie. – Mówiłam, że po mnie przyjdą. Nie słuchałaś, i
teraz wszyscy zginiecie. Wy, ja nie, mnie nie pozwolą umrzeć. Chcesz się zamienić?
W tym momencie ziemia się zatrzęsła i na zewnątrz rozbłysło czarne słońce. Tak to
odczuła, mimo grubych desek szopy: czarny blask, na który nie można spojrzeć, bo wypali
oczy. Dobiegły ich krzyki i szczęk broni.
Kanayoness momentalnie dopadła do ściany, przykleiła się do najbliższej szpary.
– Wahhole-tre! Ale skąd? Tutaj? Skąd? Czarodziej, potężny. I żołnierze. Umierają.
Szybko u... – Błysk był tym razem dwa razy silniejszy niż poprzedni. Na ścianie szopy
zatańczyły pręgi czarnego światła, lecz dziewczyna nawet na chwilę nie oderwała oczu od
szczeliny. – Nie, nie przyszli tu po ciebie, wpadli w pułapkę. Ale dają czas, czas, minuty, one
nie przyjdą, teraz, gdy poczują, że sięgasz po Moc. Nie przyjdą, dopóki ich nie zabiją. Myśl,
myśl, rozedrzyj, ulep, zmień.
Obróciła się w stronę trójki dzieci. Oczy miała straszne.
– Nieeee!!! – Nealla skoczyła przed nią, w tym momencie bardziej przerażona
zachowaniem przyjaciółki niż koszmarem, który wybuchł na zewnątrz. – Kanayoness, proszę,
nie!
 Nie wiedziała, o co prosi ani przed czym próbuje ich osłonić, mimo wszystko rozłożyła
ręce i gdy Kanayoness zrobiła krok do przodu, zamknęła oczy.
Na chwilę cały jej świat zamarł w oczekiwaniu na cios.
Potem coś miękko, pieszczotliwie dotknęło jej policzka.
– Nealla... – Głos, ten głos! – Nealla, ja muszę...
Otworzyła oczy. Coś łuskowatego, gadziego, znikło, lecz przyjaciółka, prawie starsza
siostra, patrzyła na nią tak, że serce omal jej nie pękło. Tyle smutku.
– Wszyscy umrzecie, ci żołnierze, wy tutaj. Ale ja nie, mnie zabiorą ze sobą. Muszę uciec,
potrzebuję czasu, żeby uciec, dajcie mi go, proszę.
Proszę. Po raz pierwszy, odkąd się poznały, powiedziała proszę.

***
– Zmieniła ich.
Dziewczyna patrzyła gdzieś w przestrzeń, obok jego głowy i mówiła, jakby stanęła przed
niewidzialnym audytorium. Kurz z rozbitych drzwi jeszcze nie opadł.
– Gwerna, Alawena i Johanę. Podeszła, dotknęła każdego ręką, a ja poczułam, jakby coś
zwinęło się wewnątrz, wewnątrz mnie, jakbym nagle zaczęła spadać, albo się unosić, czułam
kwas w ustach i po... popuściłam po nogach. Och, ta Moc była niewyobrażalna. A kiedy ich
dotykała, oni... oni... – Pojedyncza łza wymknęła się spod na wpół przymkniętej powieki i
powoli, jakby wstydliwie, spłynęła po policzku. – Oni umierali. Odchodzili w głąb siebie, a
na ich miejsce pojawiały się inne... inne istoty. Nie na zewnątrz, tylko w środku. Potem
wyszeptała „zabij”, a oni wypadli na zewnątrz i zaczęli zabijać potwory, tak szybko, że nowe
nie nadążały przybywać. A ona... podeszła do mnie i powiedziała, że sama nie może
narysować sobie drogi, bo wtedy łatwo ją znajdą, że ja mam narysować jej las i góry. I
napełniła mi głowę Obrazami. A one przez cały czas próbowały się wydostać, mimo że ja nie
chciałam, nie chciałam ich tam mieć! I zabrały mi wszystko inne. I nie pamiętam... Och...
Mamo...
Upadła na kolana, pochyliła się aż do pozycji płodowej.
– Mamo! Tato! Mamo...! Ja was... nieeeee pamiętaaaam... Ja was nie potraaaaafię
narysować! Mamoooo...! – zawyła z twarzą przyciśniętą do kamienia. – Maaamoooo!!
W tej chwili pod czaszką usłyszał głos. Keru’weln, do mnie!
Odwrócił się i ruszył do wyjścia.

***
Ostatni strażnik umarł, zanim Ekkenhard doczołgał się do drzwi najbliższej celi.
Nie był z tych, którzy wdarli się na górę w chwilę po ataku zamaskowanego mordercy, ta
szóstka zdołała dać mu zajęcie na ledwo kilkanaście uderzeń serca. Pierwsi dwaj zginęli,
zanim zdołali puścić kusze i sięgnąć do mieczy. Tym razem nie było pokazu szybkości,
rozmazanego ruchu, kryjącego dziesiątki ciosów, żadnego popisywania się, tylko dwa
szybkie, niemal lustrzane sztychy, od dołu, pod zapinki hełmów, przez miękkie podniebienie
prosto w mózg. Niebezpieczny cios – tyle zadzwoniło mu w pamięci – w Szczurzej Norze
powtarzano im wielokrotnie, żeby w walce nożem nie bawić się w takie uderzenia. Ostrze
może ugrzęznąć w kości.
Zanim na dobre uzmysłowił sobie to wspomnienie, zginęło dwóch następnych, z
mieczami na wpół wyciągniętymi z pochew, biała zjawa wtargnęła między nich i rzuciła na
przeciwległe ściany korytarza. Osunęli się w dół, z gardłami rozpłatanymi od ucha do ucha,
sikającymi krwią i pieniącymi się bąbelkami uwalnianego powietrza. Puścili miecze, niemal
jednocześnie złapali się za szyje, niezdolni nawet do przedśmiertnego krzyku. Ostatnich
dwóch żołnierzy rzuciło się naprzód. Brzęk, podwójny, matowy dźwięk, jakby ich miecze
zostały sparowane ostrzem wykonanym z drewna, i ten, który z rozpędu minął zabójcę,
zatrzymał się, patrząc w zdumieniu na swoją dłoń, wciąż zaciśniętą na rękojeści miecza, lecz
trzymającą się przedramienia tylko kawałkiem skóry, po czym drugą ręką dotknął lewego
boku, gdzie na kolczudze wyrastała już szkarłatna plama. I z takim właśnie wyrazem twarzy,
pełnym niedowierzania, osunął się na ziemię i umarł.
Szósty zdołał odskoczyć, cofnąć się w stronę schodów, skulić. Po czym uśmiechnął się
wyzywająco i ruszył do ataku. Pozorując wypad, rzucił mieczem prosto w porcelanową
maskę i skoczył na zabójcę, przykleił się do niego, obejmując rękoma i nogami. Dorosły
przytulający dziecko, dopiero teraz Szczur zobaczył, jak szczupły i wątły jest intruz, o pół
głowy niższy od żołnierza, o szerokość dłoni węższy w ramionach.
Przewrócili się, sądząc po fontannach krwi tryskających na ściany, strażnik był już
martwy, lecz znalazł się na górze. Wydostanie się spod niego zajęło zabójcy kilka bezcennych
sekund, w czasie których na piętro dotarło ostatnich czterech strażników ze zmiany. Czterech!
Czyli żaden nie pobiegł na dół, nie krzyknął, żeby rąbać słupy, podkładać ogień, wypalić
wszystko i pogrzebać pod gruzami.
Ale to nie miało już znaczenia, zabójca już stał na nogach, a ci żołnierze, wyrwani ze snu,
nie mieli nawet założonych kolczug. Jednak niektórzy przeszli przez piekło Glewwen-On, a
wszyscy byli szkoleni przez imperialne Szczury. Rzeź w korytarzu, trupy towarzyszy pod
ścianami, szkarłatne freski na kamieniach i stojąca przed nimi okrwawiona postać w bieli nie
zatrzymały ich nawet na mgnienie oka.
Rzucili się do przodu i też znaleźli śmierć.
I w chwili, gdy umierał ostatni z nich, charcząc i bulgocząc szkarłatną pianą, drzwi od
celi dziewczyny malującej obrazy eksplodowały, zasypując korytarz odłamkami drewna i
kawałkami stalowych zasuw. Płomienie kaganków zamigotały, szarpnięte podmuchem, i z
cieni, z półmroku wyłamanych drzwi wyszła szczupła postać.
Ekkenhard usłyszał, jak Gentrell głośno wciąga powietrze.
– Witaj, hel’zaav. Szukałeś mnie?
 Patrzył i słuchał, rejestrując wszystkie szczegóły, niezdolny wyzbyć się nawyków
szkolenia. Mówiła meekhem jak mieszkanka stolicy, nienagannie akcentując zgłoski, z
lekkim przydechem. Czarne włosy, przycięte w nierówną grzywkę, ocieniały jej twarz, w
półmroku widział jedynie drobne usta i łagodny zarys podbródka. Prosty, podróżny strój mógł
należeć do każdej kobiety z południowych rubieży Imperium. Żadnych ozdób, haftów,
charakterystycznych zdobień. Buty na miękkiej podeszwie, znoszone. Dłonie...
Coś przemknęło obok niego, podmuch szarpnął płomieniami i biała furia zwaliła się na
przybyłą jak stado demonów. Ręce, nogi, matowy błysk kling sztyletów, wszystko rozmyło
się w niewyraźne smugi. Dziewczyna powinna być martwa w mgnieniu oka.
Odparła atak jednym gestem. Wyciągnęła prawą dłoń przed siebie i zabójca zawisł kilka
stóp przed nią, jakby w pół skoku nadział się na niewidzialny mur. Odskoczył.
Przechyliła głowę w bok, uśmiechnęła się.
– Hel’zaav. Pochlebiają mi. Ilu was jest?
Brak odpowiedzi, nie spodziewała jej się zresztą, bo w chwili, gdy zadawała pytanie, jej
lewa ręka wystrzeliła w przód i napastnik szarpnął się, jakby powiał na niego wicher. Jego
ubiór pozostał gładki, ale jakaś siła pchnęła go w tył. Błyskawicznie skrzyżował ręce przed
sobą, na wysokości piersi, pochylił się, oparł czarowi.
I skoczył na nią. Tym razem zdołała go zatrzymać o stopę bliżej siebie niż poprzednio,
odbił się, ledwo musnął stopą posadzkę i już atakował ponownie, rozmazana smuga, biała
śmierć tak szybka, że wzrok ledwo za nią nadążał. Trzeci, czwarty, piąty atak! Wszystkie
szybkie jak mgnienie oka. Przy szóstym, który odparła w odległości o połowę krótszej niż
pierwszy, cofnęła się o krok, po raz pierwszy chyba przestraszona, jakby sytuacja nie
rozwijała się według jej zamysłów. Poruszyła bezgłośnie wargami.
– Ekkenhaaard...
Szept, jęk, skomlenie. Przypomniał sobie, po co pełzł po posadzce pod te drzwi. Podniósł
bezwładne ciało na rękach, cztery zasuwy, dobrze naoliwione, przesunęły się niemal bez
oporu, pchnął drzwi i wpadł do celi, znajdując się oko w oko z najstarszym z więźniów.
Chłopak bez imienia, piętnaście lat. Podobno potrafił rozerwać dziesięciostopowego demona
na kawałki gołymi rękami. Przykucnął, podpierając się dłońmi, i patrzył na niego jak...
zamknięty w klatce lew, który jeszcze nie zorientował się, że od nadzorcy nie oddzielają go
kraty. Spojrzenie drapieżnika, ani śladu inteligencji, czysty instynkt. Oblizał wargi, pochylił
się i powąchał twarz Ekkenharda. I nagle jego wzrok nabrał ostrości, uciekł za plecy Szczura,
na korytarz. Jednym, płynnym ruchem wstał i przeskoczył leżącego człowieka. Szczęknęło
żelazo, gdy podnosił miecz zabitego strażnika.
I w tej chwili, gdy chłopak prostował się z bronią, w głębi korytarza wybuchła walka.
Świst kling, dziwaczny, matowy pogłos zderzających się ostrzy, który na kilka uderzeń serca
zlał się w jeden dźwięk. Taka szybkość! Kto?!
Szczur wypełzł z celi. Na korytarzu... W pierwszej chwili w rozmigotanym świetle
oliwnych lampek nie dostrzegł szczegółów. Zabójca stał tyłem do niego, mając przed sobą
migotliwą, na wpół przejrzystą strefę cienia. Cofał się. Cofał!
Nacierającym był młody mężczyzna walczący dwoma mieczami. To ich taniec tworzył
tarczę oddzielającą białego mordercę od dziewczyny. Ekkenhardowi wystarczył rzut oka na
ubiór, styl walki, pochwy mieczy wystające znad pleców. Issar. W południowo-wschodnich
prowincjach spotykało się ich wystarczająco często, żeby nie miał co do tego najmniejszych
wątpliwości. Ale odsłonięta twarz! Czy to znaczyło, że wojownik zamierza umrzeć, czy że
zabije ich, jak tylko pokona swojego przeciwnika?
O ile go pokona, dotarło do niego po chwili. Zabójca cofał się, krok po kroku, ale walcząc
tylko dwoma sztyletami, odpierał wszystkie ataki. Każdy umykający oczom cios był
parowany, a przecież Issar był tylko człowiekiem, nie mógł utrzymać takiego tempa zbyt
długo.
Zatrzymali się przez dwa, trzy uderzenia serca, wymieniając w miejscu wściekle ciosy, a
potem to obrońca dziewczyny zaczął się cofać. Jego miecze nie zwolniły, przynajmniej
Szczur nie mógł tego zauważyć, lecz teraz to on bardziej odpierał ataki, bronił się, niż
nacierał. Wyraźnie brakowało mu sił.
I wtedy dziewczyna zauważyła wreszcie stojącego przed otwartymi drzwiami chłopaka.
Przez mgnienie oka na jej twarzy można było dostrzec... Wahanie? Żal? Poczucie winy?
Cokolwiek to było, znikło, pochłonięte przez zły, pełen triumfu uśmiech. Spojrzała na
młokosa i głośno powiedziała:
– Zabij!
Dzieciak runął do przodu, nie wydając najmniejszego dźwięku – i nagle morderca musiał
odpierać ataki z przodu i tyłu. Chłopak, dziecko przywiezione z wymordowanej do szczętu
wioski, które pięć lat spędziło w celi, poruszał się jak zawodowy szermierz, płynnie, bez
jednego zbędnego gestu, bez żadnego przestoju. Walczył, jakby miecz był przedłużeniem
jego ciała, a szybkością zdawał się przewyższać nawet Issara.
Ale mimo to przez kilka chwil wydawało się, że biało odziany zabójca poradzi sobie z
nimi. Poruszał się tak szybko, że nie tylko ręce i nogi, ale i reszta jego ciała czasem po prostu
znikała Ekkenhardowi z oczu. Po prostu nie potrafili go trafić.
Nagle przez łoskot zderzających się ostrzy przebił się pojedynczy okrzyk. Pełen bólu i
rozpaczy. Zabójca zatoczył się w bok, jakoś tak niezgrabnie, koślawo, próbował złożyć
paradę, lecz tak wolno, że nawet szpieg mógł dokładnie prześledzić jego ruch. Na przodzie
białej szaty wykwitła kolejna czerwona plama, tętniąca szkarłatem wzdłuż rozcięcia
biegnącego na ukos przez pierś. Następny cios trafił go w środek białej maski. Pękła, z
odgłosem tłuczonej porcelany.
– Stać!!!
Słysząc głos dziewczyny, obaj jej obrońcy momentalnie zastygli, nienaturalnie
znieruchomieli, zanim jeszcze Szczur zorientował się, że taki rozkaz padł. Zabójca osuwał się
powoli po ścianie. Pęknięta maska jakimś cudem wciąż trzymała się na twarzy.
– Czekaj!
Nie wiedział, do kogo to mówi, dopóki chłopak z celi nie cofnął się pod przeciwległą
ścianę i nie przykucnął. Miecz ciągle trzymał w dłoni.
Issar odwrócił się do dziewczyny i powiedział coś w swoim języku. Wzruszyła
ramionami, w bardzo uniwersalnym geście.

***
– Więc to przed nim miałem cię chronić?
Ciągle brakowało mu oddechu, ręce drżały, nogi miał jak z ołowiu. Trans khaańs,
bitewny taniec, w który musiał wejść zaraz po przekroczeniu progu, ledwo wystarczył. Gdyby
przeciwnik go nie zlekceważył, gdyby od razu zaatakował z pełną szybkością, Yatech
konałby teraz na posadzce. Najlepsi z wojowników Issaram potrafili wejść w trans na ponad
dwie minuty, ale to byli mistrzowie, których imiona powtarzano we wszystkich afraagrach
wszystkich plemion. Jemu udało się tylko kilka razy osiągnąć ten stan, lecz nigdy na tak
długo. Przegrałby, gdyby nie pomoc chłopaka-bestii. Wzdrygnął się, gdy po raz pierwszy
spotkali się wzrokiem. Nic ludzkiego, żadnych uczuć, strachu, nienawiści ani szału walki.
Tylko pustka i śmierć.
Dziewczyna wzruszyła ramionami.
– Źle ich oceniłam – powiedziała spokojnie. – Nie myślałam, że wyślą kogoś aż tak
dobrego. Mimo wszystko, mój skorpionie, spisałeś się lepiej, niż myślałam.
Posłała mu zimny, okrutny uśmiech. To coś obcego rozsiadło się na całej jej twarzy
– Byłam przekonana, że zabije cię w dziesięć uderzeń serca.
Podeszła do mordercy i zajrzała w szczelinę pękniętej maski.
– Hel’zaav – mruknęła niemal śpiewnie.
I skamieniała. Na chwilę przestała nawet oddychać, a gdy wreszcie wciągnęła powietrze,
zassała je z takim świstem, jakby właśnie wynurzyła się z głębokiego nurkowania.
Błyskawicznie przyklękła przy leżącym, wcisnęła palce pod maskę, szarpnęła. Maska nie była
przywiązana, tylko jakby przyklejona, odrywała się od twarzy z mokrym mlaśnięciem,
ciągnąc za sobą nitki białego śluzu. Jedna połowa, druga, twarz.
Człowiek, chyba dziewczyna albo młody chłopak, mały nos, zwykłe usta, brwi i rzęsy tak
jasne, że prawie białe, szrama na twarzy w miejscu, gdzie pękła maska, czerwona krew.
Do tej pory nie widział jeszcze Kanayoness tak zagubionej. Nawet w chwilach, gdy
przechodziła ze stanu normalnego w ten drugi, obcy.
– Nie hel’zaav, nie hel’zaav – powtórzyła. – Siostro moja, co oni zrobili? Córka
Przysposobiona... Ale taka Moc, takie umiejętności. Dlaczego? Tak daleko się posunęli? To
oznacza wojnę. Złamanie Paktu. To...
Otworzyła przemocą usta leżącej, wetknęła palec do środka. Zabójczym poruszyła się
lekko, jęknęła.
Kanayoness zareagowała szybko i zdumiewająco. Złapała się ręką za włosy, szarpnęła,
wyrywając garść czerni, nachyliła nad dziewczyną, jej palce zatańczyły, splatając czarno-
biały warkoczyk. Przewiązała go kilkoma włosami.
Spojrzała na Issara przez ramię.
– Chodź tu. Podnieś ją i zabierz do celi. Idzie z nami.
Rozejrzała się po korytarzu, jakby po raz pierwszy dotarło do niej, że oprócz
tajemniczego zabójcy znajdują się tam też inni. Omiotła wzrokiem trupy, krew, całą rzeź,
która musiała się tam rozegrać, zanim przeszła przez drzwi. Zatrzymała spojrzenie na leżącym
pod ścianą grubym mężczyźnie, który wyglądał, jakby stratował go bojowy rumak.
Zrobiła krok ku niemu, a ranny nabrał powietrza, jakby to miał być jego ostatni oddech.
– Ty. Meekhańczyku. – Kanayoness przechyliła głowę i uśmiechnęła się. – Możecie mnie
szukać, ale nie wchodźcie w drogę. Jeśli uznam, że stanowicie zagrożenie, zacznę zabijać.
Słowo.
Odwracając się zawiesiła wzrok na młodziku, który wspomógł Yatecha w walce.
Wskazała go dłonią.
– I... zadbajcie o nich. Sprawdzę.
Weszła do celi zaraz za Issarem. Chłopak z mieczem ciągle tkwił przykucnięty na
podłodze.

***
Ekkenhard chwiejnie wstał i podszedł do Gentrella. Musiał przytrzymywać się ściany,
żeby nie upaść.
Komendant zamku powoli wypuścił powietrze. Wyglądał, jakby już jedną nogą stał na
drodze do Domu Snu.
– Ekkenhard – wycharczał. – Pojedziesz zaraz do Nory. Zdasz relację. Powiesz, że
znalazła nas... Powiesz, że jej szukają i że chyba przestanie teraz uciekać... Wykona ruch...
Niech Laskolnyk się pospieszy. I niech uspokoją Ogary. Powiedz...
Głowa opadła mu na pierś i stracił przytomność.

***
Dziewczyna w celi wciąż kuliła się na posadzce w pozycji płodowej. Yatech, trzymając
na rękach bezwładną teraz zabójczynię, stanął z boku.
Kanayoness podeszła do leżącej i podniosła jej głowę, brutalnie, ciągnąc za włosy.
– Ostatni rysunek, Nealla. Las, rzeka, dwa wzgórza i most. Miasto w oddali. Będziesz
wiedzieć jakie. Potem odejdę i nigdy się już nie spotkamy, a Obrazy cię opuszczą. Obiecuję.
Nealla nie płakała. Twarz miała jak z kamienia, oczy niczym studnie.
– Nie pamiętam ich – powiedziała głucho.
 – Kogo?
– Mamy, ojca, braci. Nikogo. Gdybym pamiętała, mogłabym ich narysować.
– Nie wiesz, czego pragniesz, dziewczyno – szept czarnowłosej był jak szelest sunącej po
piasku żmii. – Gdybyś ich narysowała... mogliby po ciebie przyjść. Nie. Lepiej, że ich nie
pamiętasz.
Nealla pochyliła głowę.
– Więc ciebie też nie chcę pamiętać. Ani szopy, ani tego, co się stało. Zabierz je, zabij,
zabij moje wspomnienia. Teraz.
Cisza, i po dłuższej chwili szept. Miękki, niemal delikatny.
– Naprawdę tego chcesz? Jak to zrobię, nie będzie odwrotu. Zabiorę ci wszystko, co
wydarzyło się w twoim życiu, po tym jak mnie spotkałaś. Chcesz?
Skinięcie głową.
– Dobrze. – Yatech nie musiał widzieć jej twarzy, żeby wiedzieć, że znów się pojawiła ta
druga, Mała Kana. – Umowa. Najpierw rysunek, potem zabiorę ci wspomnienia. Pospiesz się.
Dziewczyna wstała, sztywno podeszła do ściany i zaczęła rysować. Ta inna istota, która
zawładnęła Kanayoness, spojrzała mu w oczy i uśmiechnęła się tak, jakby jej twarz była źle
dopasowaną maską.
– Ciebie też mam wyczyścić? Przyszło ci to na myśl? Pozbyć się wspomnień mordu,
poczucia winy, pamięci o własnym tchórzostwie? Chcesz?
Nie czekała na odpowiedź.
– Nic z tego, mój skorpionie. Będziesz pamiętał. Będziesz spalał się w żarze tych
wspomnień, topił, a ja przekuję cię na miecz. Broń doskonałą. Lepszą nawet niż ona. –
Wskazała ich więźnia. – I wypróbuję cię już wkrótce. Odrąbiesz dla mnie rękę, która znów
wyciągnęła się po ten świat. Wykuję cię i zahartuję w krwi boga, mały skorpionie. Noszący
Miecze. Chodź. Rysunek prawie gotów.

***
Szła łąką w stronę starej szopy. Nigdy jej tam nie znajdą. Jeszcze kilka kroków i...
Ciemność, smród, wilgoć. Stoi w mrocznym pomieszczeniu, w cienkiej koszuli, brudne
ściany, kamienna podłoga, dziura w miejscu drzwi. Coś jest nie tak z jej ciałem. Unosi ręce
do twarzy, wyglądają w półmroku jak jej i nie jej. Są blizny, ta na lewym kciuku i ta na
grzbiecie dłoni, ale ręce są jakieś za duże, niekształtne, obce.
Chwiejnie, jak w koszmarze, dochodzi do wyłamanej futryny i wygląda na korytarz.
I zaczyna krzyczeć.