You are on page 1of 8

Nama : Herlambang permana putra (20)

Kelas : XII mipa 8

A. Busana Adat Kagem Kakung

1. Udheng utawa blangkon

A. Pangertosan
Udheng basa ngokonipun iket utawi dipun sebat blangkon menawi sampon dados
kantun hangagem dasa basa kramanipun dhestar, yaiku arupi panganggen ingkang di
punagem kangge nutupi sirah. Lumrahe digawe saka kain bathik wujud pesagi, banjur
dilempit katata kawangun kanthi njlimet supaya rerenggane (hiasan) kiwa lan tengen padha,
banjur dijait miturut ukuran sirah. Nanging saiki wis akeh didol ing toko-toko udheng kang
wis dadi kari milih miturut ukuran lan cakrike.

B. Makna
Supaya menungso iku sayogyane duweni pikiran kang kenceng, ora gampang goyah,
mung amerga situasi utawa kahanan kang ora ndukung.

2. Klambi utawa rasukan


•Atellah

Ingkang dipun wastani Atellah makaten, awujud jas tutup. Dados wiwit gulonipun, ing
tengah katutup dumugi sak pangandhap. Kancingipun wonten tengah-tengah wiwit sak
ngandhaping Jangga sak pangandhap, limrahipun wonten 5 kancing utawi benik. Dene sisih
wingking sak ngandhap pengkeran dipun krowok, kangge ngetingalaken nyengkelit
dhuwung. •Beskap
Beskap makaten wujud jas, gulonipun tutup kanthi kancing ing sisih tengah. Dene kapernah
jaja (dhadha) sak pangandhap katutup mawi tangkepan mangiwa, miring mangandhap.
Kancingipun kiwa sak pangandhap wonten tiga. Dene sisih tengen jaja dipun pasangi
kancing (benik) ugi cacah kalih mapanipun sami kaliyan kancing ing kiwa, minongka pasren.
Kadosdene atellah, ing wingking sak pangandhap pengkeran dipun krowok, kangge
nyengkelit dhuwung.

•Beskap landhung

Beskap landhung punika wangunipun sami kaliyan beskap limrah, namung badanipun
langkung panjang kados dene jas limrah. Samanten ugi wingkingipun mboten dipun krowok,
kajawi beskap landhung ugi wonten wangun atellah landhung.
Kajawi menika taksih wonten rerangkenipun ageman kasebat ing nginggil inggih punika
ingkang dipunwastani”Kemejan” inggih punika rangkepaning gulon saha rangkepaning
pucukan lengen, awujud kain pethak ingkang kajahit rangkep wiyaripun kirang langkung 5
Cm. panjangipun kaukur sami kaliyan ubengipun gulon saha pucukan lengen.

3. Setagen

A. Pangertosan
Setagen punika arupi pirantos kangge nyingseti utawi ngencengaken tumempelipun
sinjang wonten badan, supados sampun ngantos mlorod temahan udhar. Setagen bakalanipun
kadamel saking kain tenun kandel, benangipun tenun agal, mila radi kaken. Wiyaripun
setagen watawis 2 – 4 M. ulesipun warni-warni, wonten ingkang cemeng, ijem, pethak,
naming sadaya wau mboten wigatos, jalaran mangenipun setagen punika badhe katutup
kaliyan sabuk, wonten nglebet dados mboten ketingal saking njawi.
B. Makna
Nata awak supaya tegap lan santun anggone unggah ungguh, supaya dadi wong iku
kudu tegap lan santun unggah-ungguhe.

4. Sinjang utawa jarik

A. Pangertosan
Sinjang basanipun ngoko Jarik utawi Jarit lan Sewek (jawi wetan), kramanipun inggil
“Nyamping’. Inggih punika arupi kain bathik ingkang dipun agem kanthi ka-ubedaken ing
badan nutupi jaja sak pangandhap, dene watesipun suku ing nginggil polok. Kain bathik
ingkang ka-agem nyampingan utawi sinjang kalawau, saestu arupin wohing pangolah budi
para leluhur linangkung run tumurun wiwit jaman kina makina. Kajawi cakrik ingkang
rawit (njlimet) lan nengsemaken ugi caanipun ndamel igu rungsit kagarap kanthi njlimet,
sabar , telaten, sarta nglampahi pinten-pinten tataran.
B. Makna
Supaya menungso ora gampang serik karo wong liya. Yen ana perkara dirampungake
kanthi cara apik lan ora grusa-grusu.

5. Sabuk

A. Pangertosan
Sabuk punika ageman ingkang dipun angge nutupi setagen. Dados manawi sinjang
sampun dipun singseti, lajeng dipun sinseti malih mawi sabuk, supados setagen mboten
ketingal. Dados kadosdene pasren. Kajawi punika sabuk mangkenipun ugi badhe dipun
angge nyengkelitaken dhuwung ing sisih wingking. Dados rehdene ageman rasukan ing
wingking krowok, pramila ingkang ketingal sanes sinjang utawi setagenipun, ingkang ugi
minongka kangge nyengkelitipun dhuwung.
B. Makna
Kudu biso tekun makarya supaya bisa memenuhi kebutuhan uripe. Mulane menungso
kudu ubed supaya ora kerja tanpa kasil.

6. Epek, timang lan lerep


A. Pangertosan
Ingkang dipun wastani Epek menika awujud setut ingkang kadamel saking bakalan
kain bludru, wiyaripun watawis 5 CM, dene panjangipun watawis 120 – 150 CM. kajawi
saking bludru epek ugi wonten ingkang kadamel saking bubatipun kapal (rambut jaran),
rambut punapa dene surinipun. Bongkotipun epek dipun pasangi “Timang” utawi Gesper
ingkang dipun angge nyandhet ubetipun epek, sarta “Lerep” ingkang kangge nlesepaken
tirahaning epek supados mboten kumlewer.
Timang (Gesper) sarta lerep, limrahipun kadamel saking “kuningan” kanthi rinengga ukiran.
Malah kepara ukiranipun wonten ingkang dipun tretes inten, barliyan, menapa dene
selamaya.
B. Makna
Epek : supaya bisa kerja kanthi sae, kudu epek (apek, golek, mencari) ilmu kang
duweni manfaat. Yen luru ilmu kudu taberi, titis, saengga bisa mahami kanthi jelas. Timang :
ilmu kan dientukake kudu dipahami kanthi jelas lan ora ana rasa samang.

7. Keris utawa dhuwung

A. Pangertosan
Dhuwung, basanipun ngoko keris, krama inggilipun wangkingan arupi wujud sanjata
tumrap tiyang Jawi ingkang sanget adi luhung. Kawastanan adiluhung amarji sak donya
mboten wonten tandhingipun. Wiwit saking padamelanipun ingkang rungsit, rawit, kanthi
telaten, sabar sarta eneping manah.
B. Makna
Anggone nyembah tuhan, menungso kudu bisa ngungkurake godhaning setan kang ganggu
menungso naliko arep nindakake kabecikan.

8. Canela

A. Pangertosan
Selop utawa sandal kang duweni arti canthelna jroning nala utawa cekelan sing kuwat
sajroning atimu . Canela padha karo selop utawa sandhal. Canela dienggo neng sikil supoyo
ben awake dhewe nyembah lan batin mung ning sikil-Nya.
B. Makna
Yen nyembah gusti allah kudu saka lahir kanthi batin, pasrah ing jero ati marang
kuasaning gusti Allah.

B. Busana Adat Kagem Putri

1.Jawi Jangkep

Jawi Jangkep merupakan pakaian adat yang dipakai oleh pria. Pakaian ini hanya dipakai
dalam upacara resmi dalam adat Jawa Tengah. Secara umum, pakaian ini adalah baju beskap
dengan motif bunga di bagian tengahnya. Bagian bawahannya menggunakan kain jarik yang
dililit dari pinggang.

Untuk melengkapi pakaian jawi jangkep, dipakai blangkon, keris, dan selop, serta untaian
bunga melati yang dikalungkan di leher. Tampilan ini akan membuat pria-pria Jawa Tengah
terlihat gagah dan santun.

2.Kebaya
Kebaya juga dikenal sebagai pakaian adat Jawa secara keseluruhan. Untuk masyarakat Jawa
Tengah, kebaya yang dipakai punya motif dan corak yang berbeda, serta bahan dasar yang
adem dipakai. Umumnya kebaya dibuat dari beludru, sutra, katun, dan nilon. Perpaduan
bahan ini yang membuat kebaya Jawa Tengah tampak cantik saat dipakai.

Pakaian ini juga memiliki banyak unsur di dalamnya. Untuk atasannya, ada kebaya, kemben,
kain tapih pinjung, dan stagen. Di bagian bawahnya, perempuan Jawa Tengah akan
menggunakan kain jarik yang dililit di bagian pinggang. Aksesori yang dipakai pun terbilang
sangat kompleks, mulai dari cincin, kalung, gelang, dan subang. Beberapa perempuan juga
membawa kipas tangan untuk menghadiri acara yang sedikit panas.

3.Batik

Pakaian yang satu ini sudah terkenal sejak dulu dan tersebar hampir di seluruh penjuru
Nusantara. Batik Jawa Tengah salah satu yang sangat populer karena punya motif yang
indah. Batik ini pun bisa dipakai untuk acara formal, menghadiri pernikahan, atau kegiatan
sehari-hari di kantor.

4.Kanigaran

Pakaian adat yang satu ini biasa dipakai untuk upacara atau pernikahan yang menggunakan
adat Jawa Tengah. Namun, tidak semua orang bisa menggunakannya. Kanigaran hanya
digunakan oleh kaum bangsawan karena pakaian ini punya nilai tinggi dalam setiap
unsurnya.

5.Surjan

Surjan akan mudah dijumpai di beberapa lokasi di Jawa Tengah dan Yogyakarta. Pakaian
adat ini digunakan oleh pria untuk terlihat santun. Beberapa orang menggunakannya dalam
aktivitas sehari-hari. Banyak perusahaan di Jawa dan Yogyakarta juga menerapkan surjan
sebagai seragam kerja untuk melayani tamu dan pembeli.
6.Basahan

Pakaian adat Jawa Tengah ini dipakai oleh perempuan dan biasanya digunakan untuk upacara
pernikahan. Basahan merupakan warisan dari kebudayaan Mataram dan masih banyak
digunakan hingga sekarang.

Banyak orang yang sering bingung membedakannya dengan kanigaran. Untuk kanigaran,
bada pakaian luaran berbahan beludru. Namun, basahan tidak mengenakan luaran. Riasan
yang dipakai adalah paes ageng kanigaran.

Itu dia sejumlah pakaian dan baju adat Jawa Tengah yang masih digunakan sampai sekarang.
Semoga informasi di atas berguna untuk kamu semakin mengenal kebudayaan Jawa Tengah.

You might also like