Өнер философия

Қайратова Айым Штқ111

 Өнер
философиясы Бұл өнерд ң табиғатына бағытталған философияның
б р саласы. Мұнда талдау үш н түс нд ру, бейнелеу,
өрнек және форма қолданылады. Оны көб несе
эстетикамен шатастырады, б рақ соңғысы тек сұлулық
пен эстетикалық талғамды зерттеуге бағытталған.
Философияның бұл саласы кеск ндеме, мүс н, т пт
музыка сияқты кез-келген көркемд к көр н сте
қолданылады. Осы салада мамандандырылғандардың
көпш л г «өнерд б р нәрсе не етед ?» Деген сияқты
маңызды сұрақтарға жауап беру үш н өнерге
байланысты тұжырымдамалар мен теорияларды
құруға жауап беред . және «Өнерд неге бағалау керек?»
Ек сұрақ та 2000 жылдан астам уақыт бойы п к рталас
алаңына айналды.
 Зерттеу нысаны
Өнер философиясы өнер табиғатын түс нуге жуық
тұжырымдамаларды қалыптастыруға жауап беред .
Бұл өз кезег нде көркем өрнектерд түс нуге жол
ашады. Айта кету керек, өнер философиясы сыни с-
әрекетке көб рек қатысы бар нәрселерд бағалау үш н
өнерд бағалауға немесе талдауға жауапты емес.
Осылайша, өнер философиясы көркем шығарманың
айналасында үнем сұрақ қоюға жауапты және оны қандай
факторлар өнерге айналдыра алатындығын анықтауға
тырысады. Мысалы, философия шығарманың болуы
мүмк н мәнерл л к дәрежес н анықтамайды, кер с нше
шығарманы мәнерл етет н нәрсен сұрайды.
Бұл саладағы философтар өнерд ң мағынасын қандай да
б р түрде жетк зуге көмектесет н ұғымдардың
генераторлары болып табылады. Мұны көркем
шығармалардағы бағалау жұмыстары үш н сыншылар
қолдана алады
Тарихы
Көркемд к философияның тарихы уақыт
бойынша мағынасы әр түрл болып келген
өнер ұғымының шығуымен байланысты.
«Өнер» сөз н гректер ежелг уақытта нег зг
қажетт л ктер үш н жасалған қолөнерге
қатысты қолданған. Өнер сонымен қатар
адамның табиғатқа қатысты прогрес н ң
символы болды. Осы жерден адамның
қажетт л ктен объект лерд құрудан б л мге
немесе ләззат алу үш н жасай бастауы
ауысады. Өнер туралы бұл ойлау Платон
мен Аристотель сияқты философтардың
ықпалында болды және орта ғасырларда
басым болып қала берд .
Өнер
философиясының
ш ндег өк лдер
мен кей пкерлер

Ежелг дәу рден бастап өнер тұжырымдамасы

адамның шығармашылық сапасына
байланысты тұрақты тақырып болды.
Тарихтағы б рнеше маңызды кей пкерлер әр
түрл үлес қосты, бұл өнерд жақсы түс ну үш н
ұғымдарды орнатуға және қажетт ақпаратты
сақтауға мүмк нд к берд .
Платон
Ол өнерд ң ең ұлы қорғаушысы рет нде
танымал болмаса да, Платон өнерге
оларды классификациялайтын,
репрезентативт және мимитикалық деп
атайтын б рнеше классификацияларды
құрды. Ол мүс н және кеск ндеме
шындықтан өзгеше, алдау түр н
тудыратын өнер рет нде айтты. Ол тек
музыка мен поэзияны адамгерш л кке
нег здед . Платонның б р бөл г ол
сұлулыққа нег зделген, ол оны өнерден
емес, табиғаттан тапты.
Аристотель
Аристотельд ң «Поэтикасында» оның
өнер тұжырымдамасын бағалауға
болады, оны ол санайды мимезис, ел ктеу
рет нде өнер. Б рақ Аристотель бедел н
түс руден алыс, өнер табиғат қол
жетк згеннен асып түст деп санады.
Философ үш н ел ктеу адамға тән және
оған б л м алуға мүмк нд к берет н әрекет
болды. Осылайша, Аристотель оқыту мен
ел ктеу арасындағы байланысты
орнатады. Ек нш жағынан, сұлулық
туралы айта отырып, ол оны т келей
өнерге емес, өз не ел ктеу әрекет не
жатқызады.
Джорджо Вазари
Ол алғашқы өнертанушы болып саналады.
Оның үлкен жұмысы Ең керемет
суретш лерд ң, мүс нш лерд ң және
сәулетш лерд ң өм р ол «дизайн өнер » деп
атаған суретш лерд ң өм рбаяндарының
жиынтығы. Бұл еңбек ежелг дәу рден бастап
орта ғасырларға дей нг әртүрл өнер
процестер немесе әд стер туралы
ақпаратты қамтиды.
Иммануил
Кант

Кант либералды өнерд мазмұны

мен мақсаты бар, б рақ мақсаты
жоқ, б рақ қоғам ш нде
коммуникация құруға күш бар
ұсыныстар рет нде айтады.
Музыка, кеск ндеме және мүс н
сияқты өнер түрлер н ң өз нд к
мақсаты бар.
 REFLECTIONS FROM A FASHION ICON

Назарларынызға рахмет!!!