1

Bibliotheek
BiblioPlus versterkt het aanbod voor jeugd

op School

A73

BIBLIOTHEEKLANDSCHAP
Molenhoek
LP

Spreidingsvisie Land van Cuijk & Maasduinen

Grave
BoS

BoS BoS BoS BoS BoS

BoS
LP

DB
BoS BoS

BoS

Mook
BoS

Velp

Escharen

Gassel

LP

Cuijk

PB
BoS

BoS BoS BoS BoS BoS BoS BoS BoS

Middelaar
BoS BoS

Deze geografische weergave is slechts ter indicatie; de werkelijke situatie kan afwijken door gemeentelijke politieke besluitvorming.
Milsbeek
BoS

Beers
BoS

Sint Agatha
LP

Ven-Zelderheide
BoS Ottersum

Langenboom

Mill
BoS BoS BoS

Vianen
BoS
LP

Oeffelt BoS

DB
BoS

Haps

Gennep

BoS BoS BoS BoS BoS BoS BoS

DB
BoS

Sint Hubert
BoS BoS
LP

Beugen
BoS

BoS

A77

Heijen

Wilbertoord

Wanroij
BoS

Rijkevoort

Ledeacker
BoS

Sint Anthonis

BoS BoS BoS BoS BoS BoS BoS BoS

PB
BoS

Boxmeer
LP

Siebengewald

LP

SB

BoS Afferden

Sambeek
BoS

BoS

Landhorst

DB
BoS

Vortum-Mullem
BoS BoS Stevensbeek
LP

2
PB
DB
BoS

BoS

Oploo

Vierlingsbeek
BoS

Bergen

DB

BoS BoS

Plusbieb Dorpsbieb Bibliotheek op School Leespunt / Servicepunt

BoS

Westerbeek
BoS
LP

Holthees Maashees
BoS
LP

Overloon

Well
BoS

LP

Wellerlooi

Maas

BoS

LP

Bibliotheek op School

Pilot
BiblioPlus versterkt het aanbod voor jeugd
De afgelopen twee jaar heeft BiblioPlus een pilot van de Bibliotheek op School uitgevoerd op zes scholen in Noord-Limburg. Deze pilot was een onderdeel van het landelijke programma Kunst van Lezen. Uit de resultaten van de landelijke pilots blijkt dat de Bibliotheek op School leidde tot 65% meer jeugdleners en tot een ruime verdubbeling van het aantal geleende boeken.

Met de Bibliotheek op School krijgt elke basisschool in het werkgebied van BiblioPlus een boekencollectie voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Bibliotheek op School is een van de speerpunten uit de beleidsvisie van BiblioPlus. In deze brochure lichten we toe wat de kern is van de Bibliotheek op School. Lezen is een onmisbare vaardigheid in de samenleving. Lezen en literatuur geven zin en glans aan het leven. Voormalig minister OCW Ronald Plasterk (2008)

Beleidsvisie 2012 - 2015

De wereld van media, onderwijs en cultuureducatie is sterk in beweging. Daarnaast hebben gemeenten, als belangrijkste opdrachtgevers van de bibliotheek, minder middelen te besteden. Met de nieuwe beleidsvisie 2012-2015 wil BiblioPlus anticiperen op deze veranderingen: Kiezen voor jeugd, kwaliteit en toegankelijkheid. In het nieuwe dienstverleningsmodel versterkt BiblioPlus het aanbod voor de jeugd met het concept Bibliotheek op School.

Lezen stimuleren
Een rijke leesomgeving in de nabijheid van kinderen is d manier om kinderen te stimuleren tot lezen. Met de Bibliotheek op School zorgen we ervoor dat de bereikbaarheid van inspirerende jeugdboeken maximaal is. Uit ervaring blijkt dat de afstand tot een bibliotheekvestiging en beperkte openingstijden drempels opwerpen om de bibliotheek te gebruiken.

Collectie en expertise
Het grootste deel van de jeugdcollectie van BiblioPlus krijgt een plaats binnen de basisscholen, dus in de dagelijkse leeromgeving van kinderen. Naast deze jeugdcollecties biedt BiblioPlus een scala aan programmas en expertise. Hiermee ondersteunt BiblioPlus leerkrachten van scholen, pedagogische medewerkers van voorschoolse instellingen en ouders om de leesmotivatie van kinderen ook daadwerkelijk te vergroten.

Drie pijlers

De Bibliotheek op School heeft drie pijlers die samen het aanbod voor de jeugd versterken. Deze pijlers lichten we eerst kort toe; daarna werken we ze verder uit.

Pijler 1: Collectie
BiblioPlus levert een aantrekkelijke en op maat gesneden collectie voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar.

naar een andere basisschool gaan, kunnen gebruik maken van de collectie. De boeken zijn bestemd voor gebruik in school maar ook voor thuis. De basisschool is voor BiblioPlus de eerste gesprekspartner. De school maakt met de verbonden voorschoolse instellingen aanvullende afspraken.

Pijler 2: Programmas voor leesbevordering

De programmas Voortouw en Rode Draad bieden een doorgaande leesbevorderingslijn. Leerkrachten en pedagogische medewerkers kunnen deze programmas gebruiken bij het leesonderwijs en bij leesbevorderingsactiviteiten. Ook ondersteunt BiblioPlus activiteiten in het kader van landelijke (voor)leescampagnes.

Pijler 3: Expertise
BiblioPlus zet professionele leesconsulenten in, die leerkrachten ondersteunen bij het opzetten van leesbevorderingsactiviteiten. Bovendien krijgen leerkrachten een opleiding tot leescordinator aangeboden. Tot slot meet de leesmonitor het leesgedrag van kinderen en de effectiviteit van de verschillende activiteiten.

Collectie
Voor alle kinderen
De collectie op de basisschool past bij de ontwikkeling van brede scholen en de samenwerking met voorschoolse instellingen. Ook kinderen van 0 tot 4 jaar en leerlingen die

Aansluiten bij belevingswereld

De collectie is samengesteld op grond van onze kennis van de jeugdliteratuur, leesontwikkeling en kennis van de leesvoorkeuren van kinderen. Wij streven een collectie na die aansluit bij de belevingswereld en behoeften van kinderen. De collectie ondersteunt hen maximaal bij de ontwikkeling van hun taal- en leesvaardigheid en brengt hen in contact met relevante themas. Als scholen specifieke wensen hebben, kunnen wij daar rekening mee houden. Bijvoorbeeld door extra aandacht voor cultuur of Engels.

Applicatie
De school is verantwoordelijk voor het gebruik van de schoolcollectie. BiblioPlus levert de school een gebruiksvriendelijke uitleenapplicatie (EducatB), die speciaal is ontwikkeld voor basisscholen. Leerlingen kunnen hun leeservaringen bijhouden in een logboek en deze uitwisselen. Zo kunnen leerkrachten en ouders de voortgang en belevingen van kinderen volgen. De applicatie is gekoppeld aan e Davindi, de veilige zoekmachine van Kennisnet. Indien nodig biedt BiblioPlus uitleg over het gebruik.

lee sb

ering ord ev

Omvang collectie
De omvang van de collectie is afgestemd op het aantal kinderen. Wij gaan uit van een collectie van circa 5 boeken per kind. Al aanwezige schoolcollecties kunnen worden gentegreerd. Jaarlijks wordt 15% van de collectie vervangen. De boeken zijn uitgevoerd als bibliotheekboek, dus voorzien van harde kaft, leeftijd- en genreaanduiding. Leerlingen kunnen naast de schoolcollectie ook kosteloos gebruik maken van de ruime jeugdcollectie van de Plusbibliotheken. Verder kunnen ze gereserveerde boeken ophalen bij alle vestigingen en servicepunten van BiblioPlus.

colle ct i

Uitleenproces

Bibliotheek
op School

Ruimte
De plaatsing van de schoolcollectie vraagt een oppervlakte van 18m - 30m, afhankelijk van de omvang en beschikbare ruimte. Dat kan bijvoorbeeld een leegstaand lokaal zijn of een deel van de hal. BiblioPlus ondersteunt bij een aantrekkelijke inrichting en presentatie van de collectie. Een inspirerende omgeving met frontaal gepresenteerde boeken nodigt uit om te lezen.

BiblioPlus ondersteunt bij het zoeken naar de vorm van beheer die past bij de school. Ook geven we advies over het uitleenproces. Onze ervaring is dat leerlingen vanaf groep e x p e rtis e 5, na een korte instructie, geheel zelfstandig boeken kunnen lenen. Ook blijkt in de praktijk dat leerlingen van groep 7 of 8 een rol kunnen vervullen bij het uitlenen van materialen aan kinderen in de onderbouw en in de voorschoolse leeftijd. Hierbij kunnen ook ouders of andere vrijwilligers worden ingezet.

Programmas voor leesbevordering

Voortouw
Voortouw is een leesbevorderingsprogramma voor ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar en pedagogische medewerkers van voorschoolse instellingen. De activiteiten richten zich op het voorlezen, het bevorderen van leesplezier en het kennismaken met het rijke aanbod van kinderboeken. Binnen Voortouw is de methode Boekstart gericht op ouders. Met Boekenpret, Kamishibai en themakisten ondersteunt BiblioPlus de voorschoolse instellingen in het kader van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE).

Expertise
Leesconsulent
De leesconsulent ondersteunt leerkrachten en pedagogische medewerkers op het gebied van leesbevordering. In overleg met de school en voorschoolse instellingen maakt de leesconsulent goede afspraken over inzet van deze expertise. De leesconsulent kan bijvoorbeeld samen met de leescordinator een leesplan voor de school opstellen en bijdragen aan de opzet van leesbevorderende activiteiten. Per school is de leesconsulent gemiddeld 40 uur per jaar beschikbaar.

Rode Draad
Rode Draad is een leesbevorderingsprogramma voor basisscholen. Het belangrijkste doel is het stimuleren van het plezier in lezen. Op dit moment maakt 83% van de scholen gebruik van Rode Draad. Het programma bestaat uit een totaalpakket van activiteiten voor iedere jaargroep. Hierdoor komen leerlingen elk jaar met andere aspecten van lezen in aanraking. Dit gebeurt op een speelse manier, afgestemd op het niveau van de kinderen en passend bij de kerndoelen en de referentiekaders taal en cultuur van het basisonderwijs. Het programma biedt een rode draad voor de totale leesloopbaan van basisschoolkinderen. De leesconsulenten ondersteunen leerkrachten in het gebruik van het programma. BiblioPlus is bezig de bestaande Rode Draad verder te ontwikkelen op het gebied van mediawijsheid, cultuur, erfgoed en literatuureducatie. Dit maakt de keuzevrijheid voor scholen groter. Voortaan worden de projecten op de locatie afgeleverd en opgehaald.

Scholing tot leescordinator in het basisonderwijs

Veel scholen hebben behoefte aan een leescordinator binnen de school. De taak van de leescordinator is erop gericht meer eenheid in het leesonderwijs te brengen. De invalshoek is de leesbevordering: leesbeleving, leesmotivatie en literaire competenties. BiblioPlus biedt leerkrachten een korte opleiding tot leescordinator. Deze cursus bestaat uit vier themabijeenkomsten. Het resultaat is een realistisch schoolleesplan op maat. Na afloop van de cursus ontvangen de deelnemers een certificaat, onder auspicin van Stichting Lezen. Om de kennis actueel te houden, organiseert BiblioPlus netwerkbijeenkomsten voor leescordinatoren.

Leesmonitor
De leesmonitor is ontwikkeld in samenwerking met de Stichting Lezen binnen het programma Kunst van Lezen. Met de leesmonitor verzamelt de school informatie over het leesniveau, de leesattitude en de leesmotivatie van leerlingen. Op basis van de resultaten kan de school de leesbevorderingsactiviteiten bijstellen. Het werken met de monitor sluit naadloos aan bij het opbrengstgericht werken in het basisonderwijs.

Landelijke Campagnes
De leesconsulent biedt ondersteuning bij promotie en uitwerking van activiteiten rondom landelijke campagnes. Voorbeelden hiervan zijn de Kinderboekenweek en de Nationale Voorleesdagen. Op www.biblioplus.nl/onderwijs staat een uitgebreid overzicht van Voortouw, Rode Draad en de landelijke campagnes.

Voorwaarden voor succes

Met de Bibliotheek op School versterkt BiblioPlus het aanbod voor de jeugd. Voorwaarden voor de nieuwe werkwijze zijn: Het concept van de Bibliotheek op School geldt voor alle basisscholen in het werkgebied van BiblioPlus. In de uitwerking is nadrukkelijk ruimte voor specifieke wensen van basisscholen en voorschoolse instellingen. De collecties, programmas en expertise van BiblioPlus zijn van hoge kwaliteit. BiblioPlus werkt ondersteunend aan de basisschool en voorschoolse instellingen, dus niet ernaast en niet aanbodgericht. De basisschool is voor de plaatsing van de collectie de eerste gesprekspartner van BiblioPlus.

Wilt u meer weten of reageren?

Actuele ontwikkelingen kunt u volgen via: www.biblioplus.nl/toekomst Vragen en reacties zijn welkom via: bos@biblioplus.nl

Deze brochure is een uitgave van BiblioPlus +31 (0)485 583 500 info@biblioplus.nl www.biblioplus.nl