16:08 1610872028, “Thi gi ma bath Nguyt Cn eba Xudn Diu | Top San Viet Hoe THU GIAI MA BAI THO “NGUYET CAM” CUA XUAN DIEU Vinh Bao. N6i dén Xun Diéu, ai cling biét nhting bal thd tinh cia 6ng séng tc trong thal gian tin chién, gifa Kic phong tr8o Tho Méi (1932-1945) dang né r6. Cé mét bai thd, khdng phi [8 thd tinh, r&t quan trong vi Xuan Digu d& dt vo vi tri dau tién trong t&p thd Géi huong cho gid xuBt ban ném 1945, Nhung cé Ié khéng may ngudi “higu” duigc bai tho nay dé cé thé thuéng thiic gié tri cia n6, nén it ngudi dé y dén. Cé vai bai gidng van thir phan tich bai tho nay, nhung tdi thy kehng dugc tho’ man lim Sau day, ching t6i sé this tim mt con dyéng khdm pha vd d® ngh| m@t céch tiép cAn bai tho bi hiém nay. Nguyét cm Tring nhép vao dy cung nguyét lanh, Trng thuong, tring nhé, hai ering ngain. Ban bubn, dan Ing, 6i dan chém! Ei giot roi tan nhu Ié ngan. May ving, trot trong, d&m thy tinh; Linh lung béng sng béng rung minh Vi nghe nutong tt trong cau hat 8 chét dém rim theo nuée xanh. Thu lanh cing thém nguyét t6 ngdi, Ban ghé nhu nut, lanh, tro of Long lanh tiéng séi vang vang hén: Trang nhé Tim Duting, nhac nhé nguéi B6n 68 Anh nhac: bién pha Ié Chige do hn t6i ron bén b& ‘Sung bac lam thinh, khuya nin thé Nghe su 4m nhac dén sao Khué. L¥i the qua tht khé higu, Néu muéin tim mét céch tip cn théa ding, c6 Ié cn néi true d6i diu. Xun Digu [8 mét trong nhiing nha thd du din cua phong tro Thd Méi, mét phong trao thi ca phéng theo cuéc néi dy cia trao Iu thi ca lng man tai Phdp lic thé ky 19. Xun Diéu ciing chiu anh hung su sc cia thi ca Phép, nén truéc ht can nhac lei nhiing chuyén bign trong thi ca Phép thé ky 19 dé cé thé higu ré hon bai "Nguyét cm” Van hoc Phdp vao thé kj 17 duge goi la mét nn van hoc theo phong céch 6 dién. Nhitng ngudi chi trudng hoc thuyét 6 dién cho rng nén van chuong xua cla céc van gia thdi cé dai La M3 va Hy Lap d3 dat téi tuyét dinh, ngay nay chi Sn theo mau myc d6 dé sdng tac. Vn hoc c6 dién Phap lay cdc téc phdm thoi c6 dai La Ma va Hy Lap lam mu myc, 4B cao vai tré t6i thudng cia Ij tri va chu trugng mé ta su viée ging véi thuc té. Mén kich trong thé ky 17 1a mt b6 mén quan trong cila vn hoc. Cac bi kich cua nhiing nha vin lén nhu Racine, Corneille, cing 18 nhiing thi phém cé gid tri cao. Bi kich trinh bay va phan tich nhiing tinh cdm yéu dueng, han thi, ghen tuéng, nding tham vong chinh tri, dau tranh quyén yc cla céc nhan vat lich str hay huyén thoai cua that cé dai La Ma, Hy Lap. Van chong ¢6 din tan ducng hanh dong cia cdc bac anh hiing, phan tich néi tm nhting nhan vat xust ching, khéng 8 cao cai t6i va phé bay cdc tinh c&m cé nhan, Kich phai dude xy duing tun theo nhiing qui t&e gt gao nu qui tc tam mht: mét bin c6 (kich dude xBy dung trén mét bign c& duy nhat, moi tinh tit khac du xoay quanh bin 6 chinh dé), m@t ndi chén (kich xay ra tai mét noi duy nihét, khéng thay déi cénh trong suét vd kich), va mét thBi gian (moi dién bién trong kich ban chi xéy ra trong ving mét ngay 24 gi, nghia 18 trong mét khong thai gian gn phi hgp véi that gian didn xust cia kich). Qui téc nay duge <3t ra chinh la dé thoa man tinh “ging nhu thu t&" cia kich ntps:ivithojournal com/2020/1thu-gial-na-batho-nguyel-cam-cua-suar-diou! 1s16:08 1610972023 “Thi gid ml tho "Nguyét Cmca XuBn Diu | Tp San Vigt Hoe Cugc céch mang cua trae Iuu lang man tai Phap, ‘Thé ky 18 trong van hoc Phép éuge ménh danh la thé ky Anh séng véi sy nay tri cla nhiing triét gia nhu Voltaire, Rousseau, Montesquieu... Nhiing nha tu tung nay phé bién nhiing ¥ tung méi vé dan chi, nhn quyn, t6 chic x8 héi... vét myc dich dua x8 Ndi ra khéi mét thé ky tm t6i. Cc b6 mén khdc ciia vn hoc nhu thd, tiéu thuyét, kich du bi lu mé trudc sy tod sng cia cac ty tuéng triét hoc Cudi thé ky 18, mét trae Ivy mdi gol 1a ddng van hoc lang man xuat hién tai Duc va Anh ri lan ra khdp chau Au. Tai Phap, trao luu lang man xuat hién vao dau thé ky 19 dé chéng lai cc go bé cia nén van hoc cé dién va cing chéng lei thé gidi quan dya trén ly tri cla céc triét gia thé ky 18, Trong ving han 20 nim, mot sé déng nha thd dem lai mat inguin gid méi cho thi ca Php; ho ty do béc 16 cdi ti, ca tung tinh yéu, dé cao thién nhién, khuyén khich md méng vi nhiing cugc phiéu du vao thé gidi hoang dudng dé thoat ly khoi thu té Va phung dién lich siz, tr8o luu van hoc lang man Phép dugc xem nhu chinh thie b&t d3u vo n&m 1820 khi Lamartine xudt bén tp thd Méditations postiques (“Suy ty,@f0"), va chm ditt nm 1843 cing véi sy that bai cla v8 bi kich lich str Les Burgraves (*Lanh chia”) cua Victor Hugo Phong trao Tho méi tal Viét Nam uc céch mang cia truding phi ling man tai Phép d8 gol ¥ cho mét cudc néi day tong ty xBy ra hdn mét thé ky sau trong vn hoc Viet Nam. Nhiing ngudi chi xuéing cudc di mdi nay KEu goi phd b6 cdc bé bubc cua luat 16 thd Outing, ci tr6i cho séng tac thd ca. Nim 1928, Kei dich bai tho ngu ngén “Con ve va con kign” cua La Fontaine sang tiéng Vigt, Nguyén Vin Vinh In dau tién 43 phd v8 céc qui téc vé van digu, niém lu8t, s6 cu, s6 chit, cua tho Butng lust. Nm 1932, bai thd "Tinh gia” cua Phan Khai dng trén bdo Phy ni tan vn s6 122 dude xem nhu a bai thd mé du cho phong trao Tho mi. Hai muoi bén ném xua, ‘mét dém vita gié lai vite mus, Dudi ngon dén mé, trong gian nha nhé hai ci dau xanh k8 nhau than thé: ‘Trong véng hon hai mudi n&m, cdc séng tac trong déng Tho mdi xuat hién rat ddi dao, théi mét lan gid mdi trong nén van hoc Viét Nam. Cac nha the tiéu biéu cia thal ky nay [8 Xun Dieu, Thé LC, Huy Cén, Luv Trong Lu, Han Méc TU, Ché Lan Vien, Nouyn Binh... Ho ty do béc I6 nhiing tinh cm yéu duiong, nhitng rao rue, 8u lo, khét vong cia céi *6i" ma vn tho c8 dién hoan toan chéi be. Phong trao the méi duge xem [8 cham duit vio nim 1945 khi ma tinh hinh s6i suc v8 mat chinh tri va quan su khéng con thich hgp cho nhiing gidi bay tam su’ riéng tu. Baudelaire va thuyat " rong khi dé, tai Phép, khuynh hung lang man da chém dift tir léu, mét cdch chinh thifc la ké tir nam 1843 Nim 1857, nha tho Charles Baudelaire cho xudt ban tap tho Nhding béng hoa cua t6/ I6i (Les Fleurs du mal) dénh du mét buéc quan trong trong viéc tiv bo khuynh huéng lng man trong thi ca. Tac gi khéng cén tim nguan cam hing noi nhiing méi tinh buén hiu h&t ma ca tung tinh yau t6i Idi, thi vui nhuc duc, I8y d@ tai noi nhiing canh thuc té xy ra trong dé séng 6 thi nhy nhGing nguéi mo, ngudi an may, mBt xac chét sinh théi bén dung... nhiing dé tai khéng cé gi la Snén tho Mét bal thd c6 tén 18 *Giao ting” ("Correspondances") dugc dat vio phan dau cila tép thd trong dé téc gid khang dinh rng bén canh thé gidi cua thyc té cém nhan dugc cdn cé mét thé gigi tam linh. Thé gidi song song nay gieo rac trong thign nhién nhGng dau hiéu, nhdng tin higu, ma chi nha the méi hiéu dugc ¥ nghia, NhGng ngudl binh thutng khéng thé nao cam nhgn duge thé gidi dé qua nhting gidc quan théng thutng, Giai ma cdc tin higu cla thién nhién Adi hoi m@t su tugng giao gida cdc gidc quan, thi dy: cdm nhan mét mul huang cn mét sv giao Ung gid xic gidc, thi giéc v3 khiu gidc. Thi si 1d ngudi cé nhiém vy giai thich va chuyén céc théng diép cla thé gidi siéu hinh cho nhiing nu’ tran gian. 2 Nhu vay, sau khi mé ta thi si nhu Id mét ké bi thé gian nguyén ria, ché nhao va phi bang 72, saudelaire khéng dinh mot vai trd mat cho thi si ¥2 ngus ign tri, hay 18 mot pha su cB ning kha nlng huyén bi, nm dae nhcng bf mst cha vo tru Thuyét giao Ung cila Baudelaire dugc mét s6 thi si Idy lim nn tang cho mét trudng phai thi ca méi, Trong mét ban tuyén ngén céng bé nm 1886, nha tho Jean Moréas xac dinh cdc nguyén tc Iy thuyét cla trutng phai biéu tugng ntps:ivithojournal.com/2020111thu-gial-na-ba-tho-nguyel-cam-cua-xuar-diou! 2616:08 1610972023 “Thi gid ml tho "Nguyét Cmca XuBn Diu | TA San Vigt Hoe (symbolisme): thé gid! khéng chi han ché noi nhimg gi cé thé thay va biét qua céc giéc quan théng thudng ma cin cd mot thy té siéu hinh c6 thé duge cam nhgn qua thi ca, nhd su giao ting gitta cac gidc quan. Rimbaud (1854-1891), mot thi si cé 4nh hudng lén trong trudng phai biéu tugng Phép, xé¢ nhan tinh céch huyén bi cla sif mang nha tho: thi si I mét nha tién tri cé kh n&ng tiép xic véi khéng gian cia thin linh va truy8n cho nguai dgc nhiing théng diép cua thé gidi tm Linh Sau khi néi r5 nhting diéu trén day, ching ta cé thé dgc lal va dl vo vie phan tich bai "Nguyét cm” cua Xuan Digu Nguyét cm Tring nhép vao dy cung nguyét lanh, Tring thuong, tring nhé, hai tréing ngan. Ban buibn, dan ling, 6i din cham! M6i giot roi tan nhur 18 ngén. May ving, trdl trong, dém thiy tinh; Linh lung béng sng bing rung minh Vi nghe nung tif trong cau hat D5 chét aém rim theo nuée xanh. Thu lanh cing thém nguyét té ngdi, Ban ghé nhu nue, lanh, tréi ol. Long fanh tiéng séi vang vang han: Tring nhé Tim Dung, nhee nhé nguél. én b8 Anh nhac: bién pha Ié Chiée do hon t6l ron bén be ‘Sung bac lam thinh, khuya nin thé Nghe su rm nhac dén sao Khué. Xuan Digu (1916-1985) 18 mét nha tha én trong phong trae Tha méi tal Viét Nam, véi nhng séng tée trif tinh lang man trong hai tp Tho tho, xuat ban n&m 1938, va Gui huong cho gi6, xust ban ném 1945. Cing nh Baudelaire 43 3t bal thd “Giao ting” trong phn dau ciia t3p Nhiing béng hoa cua ¢6i 16/ (1857), bal Nguyét cSm [a bal thd m3 Xusn Digu dat vao vi tri du tlén trong s6 50 bal cla tap Gut hung cho gid, cho thy tm quan trong ma téc glé di danh ccho sang tac nay. Tye cia bai thd gdm hai chi "Nguyét” 18 tring va “cm” [a dan, c6 thé duge hiéu la mét su két hap gitfa tring va dan, va cling c6 thé hidu 18 cdy dan nguyét, mét cdy dan cé hép dan hinh dang tron nhu’ mat tr8ng. Dan nguyét, con duge 901 Ipygian kim, 18 mét nhac cy xuat xi tir Trung Hoa, nguyén thiy cé 4 dy, sau rit igi con 2 day, day vi va day van “~", Bal tho sé I mét hoa tau khuc két hp giva tring va dan. Trang nhép vao déy cung nguyét lanh Md dBu bai tha 8 mét dong téc: tréng nhgp vao day dan, hay 18 hdn tring nh&p vio dan, khign cho cy dan, vén 13 mt vat v6 tri, bién thé thanh mét vat thé cé hn. Tring fd mot vat thé dep dude cm nhan bang mat (ngdm tréng), ting dan la mot 4m thanh dugc thuéng thi bang tai (nghe dan). Cung nguyét vise Ia cung dan, vite 18 cung trang. TU diy, tring va dan ¢& nhét thé hod, hoa ln thinh mat thuc thé duy nat. “Lanh” Ia mét cdm gidc cém nhgn b&ng xtc gidc. Lanh tty cung trang x8m nhap vao dan. Naay ti céu du, tdc gid cho biét Ia bai tha sé 18 mét sy giao thoa, céng hvéng giffa thi gidc, thinh gidc va xtc gia. Trang thuong, tréing nhé, hai tréing ngén. Ban bun, dan lng, 6i dan cham! Hai cu tigp theo cé cu tric giéng nhau aé néi vé hai vat thé chinh di due nhép lam mét |& tring va din. Nhung trong cau tric “tréing thuldng, trang nhé", tring cé thé ding 6 vi tri chu thé (trang chi dng cé théi 4 thudng va nhé ntps:ivithojournal.com/2020111thu-gial-na-ba-tho-nguyel-cam-cua-xuar-diou! 3816:08 1610972023 “Thi gid mal tho "Nguyét Cmca Xun Diu | TA San Vigt Hoe mét ngubi ndo), nhung cling cé thé dling & vi tri Khdch thé (mét ngudi nao, hay Ia nha tho, thuong va nhé trang); guise lai, trong phan sau “hai tréing gn” thi trang chi cé thé 6 vi tri chi thé, Cén trong cu sau néi v8 dan: "din buin, dan IGng, 6i dan chm!” thi dan chéc chén ding vi tri chi thé. Nhu vay, mét cach hgp Ij, chiing ta cé thé két lun rng trong c& cu true, trang cing I8 chu thé. Nhan xét nay cling phit hop vdi nhiing gi sé xay ra sau day: tring nhé Tam Duong, ciing nhy tring xdc dng khi nghe nuong tw dé chét trong dém MBI giot roi tin nhut 16 ngan “Gigt” 8 mat don vi nhé cua mét vat thé léng, nhu giot nudc, gict Ié... Nhung duéi bt phdp ciia nha tho "giot” cing cé thé Id mét giot nh sng, hay mét gigt 4m thanh, hay la mét thi trén lén 2m thanh va nh séng. Gigt 4m thanh roi tan khi tiéng dan chim xuéng va tan di, gy mét cm gidc budn nhu giot Ié rai Cdn giot 18, binh thu’ing nguBi ta chi cé thé thay bang mat, hay cdm thay bang xtc gid khi gigt 16 rot trén tay chéng han, nhung & day cén thém ca thinh gidc, vi Ié ngan, ‘May ving, trét trong, dém thiy tinh ‘Téc gia dua tim mat lén xa bao triim cd mét khéng gian trong vat chim trong béng dém vé tén. Bm trong nhu thy tinh, nhu bau trif trong. Tinh “théy tinh” cing 4p dung dude cho nuiéc, cho anh sng va cho 4m thanh. nh lung béng sng béng rung minh Vi nghe nung ti trong céu hat a chét dam rim theo nuéc xanh. Tap Gut huang cho gié &n ban dau tién nam 1945 ghi r6 la Jinh Jung. Nhiéu ban chép lai sau nay vi soy hay 6 y a3 sua lai thanh “lung linh”, Theo TS Chu Van Son: “Lung finh chi 18 sy lay dng, nhdn nhdy, rung rinh eda nhing lin énh sng. M6t cém gidc thun tuy thi giéc. Trong khi 6, nhiing gi ma hn tha qué v bén nhay nay cém nhén dugc trong cing mét khodnh khac Iai [és mét phic hop nhiéu cm gidc tinh vi. Xun Diéu muén chit minh ding phai lam séng d8y cing Idc cé cai lung run ry In ci lung gai gon bi dn tua nhu mot thodng ring minh én lank. Nghia Ia pha! gém chda céc cém gidc thuéc ca th) gidc lén xc gic. Linh Jung, vi thé, ct dnh ron Ién, Khdi voi, t6 gid, huyén hose ma qué.” “Béng séng" Ia nh trang, ma dnh tréng cing [a tiéng nhac, tiéng dan, vi trong vi tru ky diéu nay 4m thanh 43 hod nhap véi anh sang. Va béng sang linh lung d6 d3 xdc dng va “rung minh” khi nghe nuong tu trong cau hat da chét dm rm theo nuéc xanh. Nuong tl 8 day chéc han la Vuong Chiéu Quan, nguéi din ba tuyét sc c6 ngén dan bi al én néi mét ngdy khi nang vi nhd qué nha 6m dan khdy ban “Xuat ti khdic’, mét con ngdng tréi bay ngang, nghe néi u ‘on bi thuding trong khiic nhac lin dit doan ruét gan va sa xuéng dat. Vi séc dep cla Chiéu Quan khién yua Hung Né say dm nén Han Nguyén DE dua nang sang céng nap Hung Né dé cu hoa. Khi qua cifa ai Nan Mén Quan, Chiéu Quan gieo minh xudng s6ng ty vn dé chét dém rém theo nutéc xanh Véi mong uée rang xéc nang dugc tr6i tré vé qué ct. én dy chiing ta nhgn thy r8ng vi try dang tran nagp tiéng nhac va nh tring khéng phai [8 mot vo try thé d, v6 tinh, ma cé mét giao cém su sc véi nhling ngui trén tran gian c6 duyén ng véi tiéng dan nhung gp phai mét dinh ménh khat khe. NhGing ngudi dan b& dep cé tai dan giéi thudng gp nhigu glang trun nhy Chiéu Quan, nhu Thy iu, cing nhu ngudi ky nif trén bén Tam Duong. Thu lanh cang thém nguyét t6 ngéi, Ban ghé nhu nuée, lanh, tréi oh ké tl Goan thd thi hal, téc gid bat dau mdi doan bén céu bing mét cu ta toan cénh bau trét duéi sy cém nhan cia tc gid. Sau cu "May vang, trdi trong, dém thuy tinh” cua dogn 2, thi doan 3 khéi dau bing: "Thu lanh cing thm nguyét t6 ngéi”. Sau anh sang va am thanh thi cdi lanh, thudc vé lanh vc xic gigc, 18 yéu t6 thi’ ba ca khéng gian duéi sy cm nhan cla nha tha, Néu binh thu’ng trai trong (trang doan 2) lam cho tring thém séng t8, thi cai lanh cing khién trang thém t6, mét cdi lanh v6 han, v6 bién. Va lanh 4a xam nhép tiéng dan, cng nhy anh trang 4a nhap vao dan, géy nén mét cam gide ghé ran. Trong cu: Ban ghé nhw nuée, lanh, trdi di... tiéng “lanh" duigc tach ra, gia hai d&u phét, nh&n manh vao tinh tot cing En ghé ron cua cai lanh gitfa vii tru x8m nhap luén vao ting dan. Tiép theo dé, tiéng than "tra oi” that Ién nhy mot tiéng kéu hoang hét béc I§ su kinh hai x8m chigm nha thd, Long lanh tiéng séi vang vang han: ntps:ivithojournal.com/2020111thu-gial-na-ba-tho-nguyel-cam-cua-xuar-diou! 4816:08 1610972023 “Thi gid ml tho "Nguyét Cmca XuBn Diu | Tp San Vigt Hoe Trang nhé Tim Duong, nhac nhé ngubi Ting nhac nay mang mét sc diéu trm dye nhu tiéng séi va dude mé t& 18 “long lanh’, tc 18 c nh séng phan chiéu; met lan nia, yéu t6 thi gidc éuge ghép vao mét yéu t6 thinh gidc. Tiéng nhac dang vang lén trong vi tru mang s&¢ diéu G6 vi nhac dang nhé dén sé kiép bé bang v3 chia sé méi han long cia ngubi ky nif 8 bén Tam Duong. Mgt d8m no, thi hao Bach Cu Dj trén mBt chide thuyén éBu & bén Tam Dugng nghe tiéng dan ty ba réo rat. Ong tim dén gp ngudi ky nif chai dan, nghe nang dan va nghe Idi tam sy cla nang, Nha tho khéng ng&n duge gigt 16 xt thudng cho sé phan long dong cla ngudi ky nif va vit Ién bai "Ty ba hanh”. Vi tring [a nhac nén "trding nhd Tam Duong” cing 18 nhac nh ngudi ky nl, Thém mét lan ava, chang ta chifng kién su kién cm théng giao hoa gidia vG try ménh méng va sé kiép nhé bé ci nhiing giai nhn cé duyan véi nghé thuat nhung gp nhiéu gian truan. én bé nh nhac: bién pha 16. Chige a0 hn t6i ron bén BS Ging nhy hai doan thd trudc, doan thif tu - cling 18 doan chét cua bai tho Nguyét C3m - mé du bang mét bie tranh ton cénh vii try chim trong tiéng nhac v8 mét lan nif, tiéng nhac, hay “anh nhac” cing dugc cém nhgn vila bang thinh gidc, vita bing thi gidc. Cénh tugng true mat nha thd 18 cd mét khéng gian ménh méng trong vat, va pha Ié cing 18 thay tinh, mét tinh thé trong suét d3 néi dén 6 mat doan trén TruBe enh tugng bao la ménh méng 46, nha thd cam thay I& lol, c6 dan nhy mét Ge dao gitfa dai dudng. Cho “bén bE” trong cu thd trén dude l8p lai trong cu duéi, nhung ching ta rd rang c6 cém tuéng Ia 6 hai kich thydc khée nhau, © trén la bén bé cla mét va tru bao la vé tén, cbn bén duéi ld khéng gian nhé bé hdn, khiém nhutdng hdn, cua mét con ngutdi nh nhoi, nhung cling di ménh méng 4 cho nha thd cam thay niém bd va lac l6ng cua minh. Cam gidc xdm chiém nha tha 1a mat sy chogng nggp truée mét khong vé tan ky diéu, cling vél niém kinh hai cla mat ké biét duzge nhiing bi mat cia than linh. Bé 18 nhiing y tung trong cu the “Chie dao hén tal ron bén ba”. ‘Suong bac lam thinh, khuya nin thé Nghe su am nhac dén sao Khué. Téc gid tiép tye hé 16 cho ta bist nhGng cam nhgn cla nha thd ding trude mét vi try huyén bi ma mol vat déu ling yén dé lng nghe mét ban nhac vi dai, Sao Khué theo truyén théng Béng phuong 18 mét ngGi sao biéu tugng cho van hoc nghé thuat. Sy kién digu nhac sau vang vong hung vé sao Khué 18 thém mt bang chting vé méi giao cém gitta vvG tru véi than phan nhiing giai nhan tai sc cé duyén ng véi nghé thuat nhung phai chiu mét sO phan gian nan. Trong khi phn lén céc s4ng tc trong phong trao Thd méi phéng theo céc dé tai va phong céch séng téc cila tro luu lang man Phdp, Xuan Digu cho thay 8 ng cdn di xa hon, Bai tho Nguyét Cam chiu anh huéng cua thuyét giao Ging cua Baudelaire v8 duc séng tac theo quan niém cia truding phat biéu tudng vé mét vi try huyén bi chi cé thé dugc cam nhan nh sy giao tho cla nhigu gic quan. Mat khéc, thi si la ngudi cé kha nang ndm bat duge céc bi mat cia thign nhién va cé sif mang tiét 16, nhur mét nha tién tri, cho ngui tran gian bidt. Dé cling 18 sif mang ciia nha the theo chi trugng cia tru’ing phai biéu tugng. Xuan Digu a8 cho ta thy mot va tru ky digu cé sy céng huding cila nhac, énh séng vd mét cAl anh ghé hn; nhung khoang khéng gian lanh Iéo hoang vang 46 khéng phai la mét vi tru vd cam, v6 tinh, ma cé mdt tinh nhan van s8u dim khéng al cé thé ng’ dugc. 1, Theo mét s6 nha phé binh vin hoc thi vé kich cua Hugo, véi 33 suat chiéu, khéng phai 18 mét su thét bai, nhung ay 1a mét lun ci do phe chéng déi loan truyén dé 3 phé khuynh hudng lang man. Cing nhu tai VN, trao lvu ling man xuat hign trong vn hoc Phép 8 lim bung né cuéc tranh luan gay g8t gitfa hai phe “ci” va “mdi”, 2. Trong bai thd “Chim hai au” (L’Albatros) cling dng trong phn dau cila tap “Les fleurs du mal”, tac gia thugt chuyén mét con hai au bj thiy thi bat dugc ri dura ra dla gidn trén san thuyén, ché nhao dang di lach bach, vung vé cla con chim. Thi si cng nhu chim hai 4u chi quen ving vay trén trot cao. Khi sa xudng dat, déi cdnh khéng I6 cia chim khién 6 vap nga, di ding mot céch khé khan. 3. "So dn day vi day vin / Bén day to nhé theo van cung thudng” (Thiy Kiéu dan cho Kim Trong nghe). 4. Chu Vn Sein: Ba dinh cao the méi: Xun Digu, Nguyén Binh, Han MBc Tu. NXB Gido Duc, Ha Néi 2003 ntps:ivithojournal.com/2020111thu-gial-na-ba-tho-nguyel-cam-cua-xuar-diou! 56