Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

§o rung ®éng Kh¸i qu¸t

Rung ®éng ®­îc thÓ hiÖn b»ng tèc ®é rung, gia tèc rung
vµ biªn ®é. Trong nh÷ng ®¹i l­îng nµy, gia tèc rung ®éng
th­êng ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt ®èi víi ®é rung cña xe.
M¸y ®o ®é rung ®éng sÏ ®o rung ®éng theo ®Þnh l­îng.
M¸y ®o ®é rung ®éng cã thÓ ®o gia tèc, tèc ®é, ®é dÞch
chuyÓn, v.v... cña rung ®éng.
Gi¸ trÞ ®o rung ®éng chuyÓn ®æi ®é rung ®éng cña phÇn tö
rung thµnh c¸c tÝn hiÖu ®iÖn b»ng mét ®Çu ®äc vµ chuyÓn
®æi c¸c tÝn hiÖu nµy thµnh gia tèc, tèc ®é hoÆc ®é dÞch
chuyÓn cña rung ®éng b»ng mét m¸y ®o ®é rung ®éng vµ
hiÓn thÞ kÕt qu¶ nµy.
ViÖc tiÕn hµnh ®o b»ng m¸y ®o ®é rung ®éng kh«ng khã
kh¨n l¾m. Tuy nhiªn, nÕu kh«ng thùc hiÖn viÖc g¸ ®Æt
chÝnh x¸c tr­íc khi ®o, cã thÓ dÉn ®Õn c¸c sai sè trong khi
®o. Cã thÓ cã c¶ c¸c gi¸ trÞ kh«ng quen biÕt. V× vËy, chóng
ta cÇn n¾m v÷ng kiÕn thøc chÝnh x¸c vµ sö dông c¸c
h­íng dÉn ®Ó biÕt c¸ch ®o chÝnh x¸c.
Gîi ý:
Th­êng dïng “G” lµm ®¬n vÞ ®Ó ®o gia tèc rung.
(1/1)

§o rung ®éng Sö dông m¸y ®o ®é rung ®éng

ViÖc sö dông mét m¸y ®o ®é rung ®Ó ®o ®éng
rung chÝnh x¸c, cÇn ph¶i hiÓu c¸ch vËn hµnh
m¸y ®o ®é rung vµ ®iÒu chØnh nã chÝnh x¸c
®Õn c¸c gi¸ trÞ ®Æt thÝch hîp.
ViÖc sö dông c¸c trÞ sè ®Æt cña m¸y ®o ®é
rung chÝnh x¸c sÏ lµm cho c¸c sè ®o ®­îc
chÝnh x¸c h¬n.
C¸c ®Æc tÝnh cña m¸y ®o ®é rung
· Bé läc (®Æc tuyÕn läc tÇn sè)
· §Æc tuyÕn chØ thÞ
· §¬n vÞ ®o
· Giíi h¹n møc
· §Çu ®äc tÇn sè
Gîi ý:
PhÇn tr×nh bÇy nµy chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng
®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ®o ®é rung.
§Ó biÕt thªm c¸c chi tiÕt, h·y tham kh¶o s¸ch
h­íng dÉn vËn hµnh vÒ m¸y ®o ®é rung cña
b¹n.
(1/6)

-1-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

1. Bé läc
C¸c tÇn sè, t¹i ®ã ®é rung cña xe trë nªn cã vÊn ®Ò
th­êng n»m trong ph¹m vi 10-200 Hz.
KÓ c¶ trong ph¹m vi nµy, ®é l¾c hoÆc rung vµ sù cè rung
®éng kh¸c cã c¸c ®Ønh n»m trong mét d¶i tÇn sè hÑp. NÕu
®o ®­îc d¶i tÇn sè réng, th× còng ®o ®­îc c¶ c¸c tÇn sè ë
bªn ngoµi kh«ng liªn quan ®Õn sù cè nµy, cã thÓ lµ do
®· m¾c c¸c sai sãt trong phÐp ®o.
C¸c m¸y ®o ®é rung cã c¸c bé läc ®Ó h¹n chÕ d¶i tÇn sè
®o.
(1) Bé läc luång cao (HP)
ChØ ®o ®­îc ®é rung ë c¸c tÇn sè cao h¬n tÇn sè ®Æt.
§é rung ë c¸c tÇn sè thÊp h¬n c¸c tÇn sè nµy kh«ng ®i
qua bé läc.
(2) Bé läc luång thÊp (LP)
ChØ ®o ®­îc ®é rung ë c¸c tÇn sè thÊp h¬n tÇn sè ®Æt.
§é rung ë c¸c tÇn sè cao h¬n c¸c tÇn sè nµy kh«ng ®i
qua bé läc.
Gîi ý:
B¹n cã thÓ h¹n chÕ d¶i tÇn sè ®o mét c¸ch khÐo lÐo b»ng
bé läc buång cao vµ bé läc buång thÊp. H·y dù kiÕn c¸c
tÇn sè thÝch hîp ®èi víi ®é rung mµ b¹n muèn ®o, råi ®Æt
c¸c bé läc nµy.
Khi ®o ®é l¾c xung quanh 15-30 Hz b»ng m¸y ®o ®é rung
cã c¸c lo¹i bé läc sau ®©y, h·y ®Æt bé läc luång cao ®Õn
10 Hz vµ bé läc buång thÊp ®Õn 50 Hz.
· C¸c bé läc luång cao: 3Hz, 10 Hz
· C¸c bé läc luång thÊp: 50 Hz, 500 Hz, 5 kHz, 50 kHz.
(2/6)

-2-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

2. §Æc tuyÕn chØ thÞ

§Çu ®äc cña m¸y ®o ®é rung chuyÓn ®æi ®é rung ph¸t
hiÖn ®­îc thµnh mét tÝn hiÖu ®iÖn cã d¹ng sãng xoay
chiÒu AC vµ truyÒn tÝn hiÖu nµy ®Õn m¸y ®o ®é rung.
D¹ng sãng AC nµy ®­îc xö lý vµ hiÓn thÞ nh­ mét con sè ë
m¸y ®o ®é rung nh­ thÕ nµo ®ã lµ c¸c ®Æc tuyÕn chØ thÞ
cña nã. §èi víi c¸c ®Æc tuyÕn chØ thÞ kh¸c nhau, cïng mét
®é rung t¹o ra c¸c gi¸ trÞ ®o kh¸c nhau.
§Õn lóc nµy, ®Ønh EQ ®­îc sö dông chñ yÕu ®Ó ®o ®é rung
cña xe. Tuy nhiªn sau nµy sÏ sö dông RMS.
(1) §Ønh EQ (§Ønh t­¬ng ®­¬ng)
§Ønh nµy hiÓn thÞ møc ¸p suÊt ®Ønh khi d¹ng sãng rung
®éng thùc ®­îc hiÖu chØnh thµnh mét sãng h×nh sin.
§Ó ®o ®é rung cña xe, th­êng sö dông ®Æc tuyÕn nµy.
(2) RMS (TrÞ sè qu©n ph­¬ng)
RMS cã møc ¸p suÊt ®Ønh cña nã b»ng 1/Ö2 cña ®Ønh
EQ.
TrÞ sè nµy th­êng ®­îc dïng cho c¸c gi¸ trÞ ®iÖn ¸p cho
®å gia dông dïng ®iÖn AC. §èi víi nguån ®iÖn 100
VAC, nÕu chóng ta kh¶o s¸t ®iÖn ¸p thùc, th× ®iÖn ¸p
nµy thay ®æi theo chu kú gi÷a gi¸ trÞ cùc ®¹i lµ 141,4 V
vµ gi¸ trÞ cùc tiÓu lµ -141,4V.
MÆc dï ®Ønh nµy lµ 141,1 V, l­îng c«ng vÉn b»ng ®iÖn
¸p DC lµ 100 V
(3) §Ønh (PEAK)
§Ønh nµy ®­îc sö dông ®èi víi rung ®éng va ®Ëp vµ t×m
møc ¸p suÊt ®Ønh chÝnh x¸c cña d¹ng sãng rung.
§Æc tuyÕn chØ thÞ nµy thÓ hiÖn gi¸ trÞ ®Ønh cña d¹ng
sãng.
(3/6)

3. C¸c ®¬n vÞ ®o
H·y chän c¸c ®¬n vÞ ®o cho nh÷ng th«ng
sè nµo cÇn ®o tõ d¹ng sãng rung ®éng
nhËn ®­îc tõ gi¸ trÞ ®Æt cña ®Æc tuyÕn chØ
thÞ.
Gia tèc: (G) th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®o ®é
rung cña xe.
C¸c ®¬n vÞ ®o th«ng th­êng:
· Gia tèc: m/s2, G
· Tèc ®é: mm/s
· Biªn ®é: mm

(4/6)

-3-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

4. Giíi h¹n møc

Gièng nh­ c¸ch ®Æt dßng ®iÖn cho mét
ampe kÕ, h·y sö dông m¸y ®o ®é rung
b»ng c¸ch ®Æt giíi h¹n møc gia tèc (G)
mong muèn.
Lu«n lu«n b¾t ®Çu tõ c¸c ph¹m vi møc cao
h¬n vµ chuyÓn xuèng c¸c ph¹m vi møc
thÊp h¬n sao cho th«ng b¸o “OVER” kh«ng
hiÓn thÞ.
Gîi ý:
· §é rung cña xe kh«ng v­ît qu¸ 1G. KÓ c¶
khi phanh ®ét ngét ®Õn møc g©y ra ABS,
®é rung xung quanh 0.8 G.
· §èi víi ®é l¾c vµ ®¶o, nÕu cã ®é rung lµ
0.2-0.3 G, nã th­êng ®­îc thÓ hiÖn nh­
mét h­ háng.
(5/6)

5. C¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu ®äc

Cã nhiÒu lo¹i ®Çu ®äc, víi c¸c ph­¬ng
ph¸p ph¸t hiÖn rung ®éng kh¸c nhau, hoÆc
®Æc tuyÕn cña tÇn sè v.v...
ë ®©y, chóng t«i sÏ tr×nh bÇy vÒ c¸c ®Çu
®äc kiÓu ¸p ®iÖn.
C¸c ®Æc ®iÓm:
· Lo¹i nµy nhá vµ nhÑ, vµ cã thÓ gi¶i quyÕt
mét d¶i t­¬ng ®èi réng.
· NÕu lùc bªn ngoµi t¸c ®éng vµo phÇn tö ¸p
®iÖn vµ g©y ra biÕn d¹ng th× sÏ t¹o ra ®iÖn
¸p.
BiÕn d¹ng nµy tû lÖ thuËn víi gia tèc vµ
®iÖn ¸p nhËn ®­îc t­¬ng øng víi gia tèc.
§iÖn ¸p nµy ®­îc ®o vµ hiÓn thÞ trªn mµn
h×nh cña m¸y ®o ®é rung
Gîi ý:
V× ®Çu ®äc ¸p ®iÖn cã c¸ch vËn hµnh t­¬ng
®èi dÔ dµng, nªn nã ®­îc sö dông réng r·i ®Ó
®o ®é rung cña xe.
(6/6)

-4-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

Tham kh¶o:
C¸c lo¹i ®Çu ®äc
C¸c ®Çu ®äc ¸p ®iÖn ®­îc ph©n lo¹i theo cÊu
t¹o thµnh hai lo¹i: Lo¹i tr­ît vµ lo¹i nÐn.
· Lo¹i tr­ît
CÊu t¹o nµy nèi mét bÒ mÆt ®iÖn cùc cña
phÇn tö ¸p ®iÖn víi vËt nÆng vµ nèi ®iÖn
cùc kia víi vá vµ g©y ra biÕn d¹ng theo
chiÒu tr­ît cña phÇn tö ®iÖn ¸p.
Lo¹i nµy gän vµ cã ®é nhËy cao, vµ cã
tiÕng ån nhá nhÊt, nªn nã ®­îc ¸p dông ®Ó
®o c¸c møc thÊp vµ c¸c tÇn sè thÊp.
· Lo¹i nÐn
CÊu t¹o nµy nèi vËt nÆng víi phÇn tö ¸p
®iÖn vµ g©y ra biÕn d¹ng theo chiÒu nÐn
cña phÇn tö ¸p ®iÖn.
CÊu t¹o nµy ®¬n gi¶n vµ cã ®é bÒn c¬ häc
cao, nªn nã lµ cÊu t¹o tèt nhÊt ®Ó liªn tôc
®o gia tèc vµ chÊn ®éng.
(1/1)

§o ®é rung C¸c h­íng dÉn c¸ch ®o

1. C¸c ®iÓm ®Ó ®o
§o ®é rung ë vÞ trÝ vµ chiÒu mµ kh¸ch hµng ®· chØ ra mét
sù cè ®ang xuÊt hiÖn.
Cho dï b¹n cã ®o rung ®éng b»ng mét m¸y ®o ®é rung,
nÕu ®é rung b¹n ®o ®­îc kh«ng gièng nh­ ®é rung mµ
kh¸ch hµng nãi ®Õn, th× sè ®o nµy lµ v« nghÜa.
C¸c ®iÓm:
§iÒu quan träng ®èi víi sù cè ®­îc kh¸ch hµng nªu ra vµ
c¸c gi¸ trÞ do kü thuËt viªn ®o ®­îc chØ ra cïng lo¹i rung
®éng.
· NÕu chóng chØ ra cïng mét lo¹i rung ®éng, viÖc ®o nµy
cã thÓ lµ chÝnh x¸c.
· NÕu chóng kh«ng chØ ra cïng mét lo¹i rung ®éng, th×
viÖc ®o nµy kh«ng chÝnh x¸c.
H·y thay ®æi vÞ trÝ hoÆc ph­¬ng ph¸p ®o vµ ®o l¹i.
Gîi ý:
KiÓm tra xem c¸c kÕt qu¶ ®o ®é rung nµy b»ng m¸y ®o ®é
rung vµ c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ b»ng 5 gi¸c quan cña b¹n cã
phï hîp víi nhau theo c¸ch sau ®©y.
· Thay ®æi c­êng ®é rung ®éng theo tèc ®é xe.
· Tèc ®é xe t¹o ra c¸c ®Ønh rung ®éng.
· Khi cã rung ®éng vµ khi kh«ng cã
(1/4)

-5-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

2. L¾p ®Çu ®äc

(1) ChiÒu ®o rung ®éng
Mét ®Çu ®Çu ®äc kiÓu ¸p ®iÖn kh«ng thÓ ®o ®­îc trõ
khi chiÒu cña rung ®éng phï hîp víi chiÒu cña phÇn tõ
¸p ®iÖn.
CÇn ph¶i chØnh ®Çu ®äc th¼ng hµng víi chiÒu cña rung
®éng cÇn ®o.
(2) Träng l­îng cña ®Çu ®äc
Khi ®o ®é rung, träng l­îng cña ®Çu ®äc ®«i khi t¸c
®éng nh­ mé bé gi¶m chÊn kiÓu khèi lµm thay ®æi ®Æc
tÝnh cña rung ®éng.
Do ®ã, ®Çu ®äc cÇn ph¶i t­¬ng ®èi nhÑ.
Gîi ý:
Träng l­îng cña ®Çu ®äc còng liªn quan ®Õn c¸c ®Æc tÝnh
cña nã.
CÇn cã s½n nhiÒu lo¹i ®Çu ®äc vµ sö dông mét ®Çu ®äc
cho mçi ®èi t­îng ®o, nh­ng ®iÒu nµy sÏ tèn kÐm vµ
kh«ng thùc tÕ.
Chó ý:
§Çu ®äc lµ mét thiÕt bÞ chÝnh x¸c vµ ®¾t tiÒn, nªn ph¶i vËn
hµnh cÈn thËn.
· Kh«ng ®­îc va ch¹m m¹nh vµo ®Çu ®äc, vµ ®¸nh r¬i
nã.
· Gi÷ ®Çu ®äc xa n¬i cã n­íc vµ bôi.
· C¸c ®Çu ®äc cã ¨mpe kÕ l¾p s½n dÔ vËn hµnh, nh­ng
chóng dÔ bÞ nhiÖt lµm h­ háng, nªn kh«ng ®­îc ®Ó
chóng ë n¬i cã nhiÖt ®é cao. (H·y sö dông chóng trong
ph¹m vi mµ b¹n cã thÓ x¸ch b»ng tay, vµ nÕu chóng
nãng lªn th× ph¶i lµm nguéi tr­íc khi sö dông.)
(2/4)
3. VÞ trÝ ®o
Khi ®o rung ®éng, h·y l¾p ®Çu ®äc vµo vÞ trÝ ®o b»ng
ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt ®­îc nªu ra d­íi ®©y.
Cè g¾ng ®o ë tr¹ng th¸i gÇn víi tr¹ng th¸i ®i xe cña kh¸ch
hµng.
· C¸c phÇn b»ng kim lo¹i
H·y sö dông mét nam ch©m vµ l¾p trùc tiÕp
ViÖc ®o sÏ dÔ dµng

· C¸c phÇn b»ng nhùa (b¶ng ®iÒu khiÓn, gi¸ ®ì, cÇn
chuyÓn sè)
L¾p vßng ®Öm nµy b»ng b¨ng dÝnh hai mÆt hoÆc vËt
liÖu dÝnh.
§Æt nam ch©m vµo vßng ®Öm nµy

-6-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

· V« l¨ng
B¾t chÆt ®Çu nèi vµo v« l¨ng b»ng b¨ng dÝnh
L¾p nam ch©m vµo ®Çu nèi nµy theo chiÒu lªn/xuèng
hoÆc tr¸i/ph¶i vµ g¾n nhÑ nhµng b»ng tay.

· C¸c ghÕ ngåi

Trùc tiÕp Ên ®Çu ®äc ¸p vµo l­ng ghÕ hoÆc ®Öm ghÕ ë
t­ thÕ ngåi nh­ cã ng­êi ®ang ngåi trªn ghÕ.

· Sµn
Trùc tiÕp Ên ®Çu ®äc ¸p vµo sµn trong tr¹ng th¸i mét
ng­êi ®ang ®i xe hoÆc ch©n hä ®ang ®Æt trªn sµn.
L¾p mét nam ch©m tõ mÆt d­íi cña sµn.

· Gi÷ ®Çu ®o b»ng tay

L¾p ®Çu nèi vµ Ên ®Çu ®o ¸p vµo vÞ trÝ ®o

-7-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

· §o bªn trong hép

ChuÈn bÞ mét hép b»ng nhùa xèp vµ ®Æt ®Çu ®äc vµo
trong hép ®ã, råi ngåi lªn hép nµy.

Gîi ý:
B¾t chÆt ®Çu ®äc ®Ó kh«ng cã khe hë trong gi¸ ®ì cña nã.
Khi l¾p ®Çu ®äc ë bªn ngoµi khoang hµnh kh¸ch, ch¼ng
h¹n nh­ ë d­íi sµn hoÆc trªn hÖ thèng treo, vµ tiÕn hµnh
ch¹y thö xe, b¾t chÆt ®Çu ®äc b»ng mét d©y sao cho nã
kh«ng bÞ r¬i ra mÆc dï nam ch©m rêi ra.

(3/4)

4. §o
(1) §èi víi ®é l¾c vµ ®¶o, c­êng ®é rung thay ®æi theo chu
kú.
Trong tr­êng hîp nµy, h·y ®o ®ñ l©u ®Ó b¹n cã thÓ x¸c
®Þnh c¸c gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt cña ®é rung.
Gîi ý:
NÕu b¹n ®o vµo lóc ®é rung ë møc lín nhÊt tr­íc khi ®o,
nh­ng sau khi ®o b¹n ph¶i ®o khi ®é rung ë møc nhá nhÊt
cña nã, gi¸ trÞ ®o ®­îc sÏ sôt gi¶m cho dï viÖc söa ch÷a
ch­a thùc sù kÕt thóc.
(2) §«i khi cã thÓ rÊt khã thu ®­îc c¸c gi¸ trÞ ®o æn ®Þnh
trong thêi gian ch¹y thö xe, ch¼ng h¹n nh­ do xãc lªn
xuèng bëi ®iÒu kiÖn ®­êng gå ghÒ vµ c¸c ®iÒu kiÖn
xung quanh.
H·y bá qua c¸c thay ®æi t¹m thêi trong gi¸ trÞ cña ®é
rung vµ h·y chê cho ®Õn khi gi¸ trÞ nµy æn ®Þnh vµ tiÕn
hµnh ®o nã.
§o nhiÒu lÇn vµ lÊy gi¸ trÞ trung b×nh.
Gîi ý:
NÕu cã chøc n¨ng tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh, h·y sö dông nã.
(3) Mét khi b¹n ®· ®Æt c¸c ®iÒu kiÖn ®o, h·y duy tr× chóng
cho ®Õn khi c«ng viÖc ®o kÕt thóc.
(4/4)

-8-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

§o tiÕng ån Kh¸i qu¸t

¢m thanh ®Õn tai ng­êi qua rung ®éng cña
kh«ng khÝ.
Mét m¸y ®o møc ©m thanh ®o ®é rung nµy
cña kh«ng khÝ.
Dïng ®¬n vÞ dB ®Ó ®o tiÕng ån trong c¸c xe.
ThÓ hiÖn tiÕng ån b»ng con sè ®Ó cã thÓ n¾m
®­îc møc sù cè theo ®Þnh l­îng.
§o tiÕng ån dÔ dµng so víi sè ®o rung ®éng.
Cã mét vµi gi¸ trÞ ®Æt khã cÇn thiÕt ®Ó sö dông
mét m¸y ®o møc ©m thanh.
§iÒu nµy thËm chÝ còng ®óng trong viÖc ®o
thùc tÕ. Ph¶i n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn
thiÕt cho viÖc ®o vµ biÕt c¸ch ®o víi ®é chÝnh
x¸c cao.
(1/1)

§o tiÕng ån Sö dông mét m¸y ®o møc ©m thanh

§Ó sö dông mét m¸y ®o møc ©m thanh ®Ó ®o
tiÕng ån mét c¸ch chÝnh x¸c, cÇn ph¶i hiÓu
chÝnh x¸c c¸c gi¸ trÞ ®Æt ®iÒu kiÖn ®o cña m¸y
®o møc ©m thanh cÇn thiÕt ®èi víi viÖc ®o.
Sö dông c¸c ®Æc ®iÓm cña m¸y ®o møc ©m
thanh mét c¸ch thÝch hîp sÏ lµm cho c¸c sè
®o chÝnh x¸c h¬n.
C¸c ®Æc tÝnh cña m¸y ®o møc ©m thanh:
· ChØnh ®iÓm kh«ng
· §Æc tuyÕn chØ thÞ
· Ph¹m vi møc ®o
· èng thu phãng thanh
Gîi ý:
PhÇn tr×nh bÇy nµy chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng
®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ®o møc ©m thanh
§Ó biÕt thªm chi tiÕt. h·y tham kh¶o s¸ch
h­íng dÉn vËn hµnh ®èi víi m¸y ®o møc ©m
thanh b¹n ®ang sö dông.
(1/4)

-9-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

1. ChØnh ®iÓm kh«ng (hiÖu chuÈn)

ViÖc nµy còng gièng nh­ viÖc ®iÒu chØnh ®iÓm 0 W khi
®o ®iÖn trë b»ng mét ®ång hå ®o ®iÖn.
§Ó hiÖu chØnh ®iÖn ¸p cña pin, còng ph¶i ®iÒu chØnh
®ång hå ®o ®Õn ®iÓm 0. NÕu dïng m¸y ®o møc ©m
thanh kh«ng ®­îc hiÖu chuÈn, c¸c gi¸ trÞ ®­îc thÓ hiÖn
sÏ kh«ng chÝnh x¸c, v× vËy lu«n ph¶i hiÖu chuÈn m¸y
®o møc ©m thanh tr­íc khi dïng nã ®Ó ®o.
(1) ChuyÓn nóm giíi h¹n, nóm chøc n¨ng, v.v... ®Õn vÞ trÝ
hiÖu chuÈn.
(2) Dïng chøc n¨ng ®iÒu chØnh ®Ó ®Æt gi¸ trÞ chØ trªn m¸y
®o møc ©m thanh ®Õn gi¸ trÞ hiÖu chuÈn ®­îc quy ®Þnh.
Gîi ý:
· Cã thÓ sö dung c¸c tÝn hiÖu ra theo m¸y ®o møc ©m
thanh ë chÕ ®é hiÖu chuÈn ®Ó hiÖu chuÈn chung víi
thiÕt bÞ kh¸c, nh­ c¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè.
VÝ dô vÒ tÝn hiÖu hiÖu chuÈn:
Sãng sin 1V, 1kHz = 94 dB
· Khi ®o tiÕng ån trong mét thêi gian kÐo dµi, ®iÖn thÕ
cña c¸c pin sÏ gi¶m vµ gi¸ trÞ ®­îc thÓ hiÖn sÏ thay ®æi,
v× thÕ cÇn ph¶i th­êng xuyªn hiÖu chuÈn.
(2/4)

-10-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

2. C¸c ®Æc tÝnh chØ thÞ

Gi¸c quan cña con ng­êi mÉn c¶m víi tÇn
sè thay ®æi theo tõng ng­êi.
M¸y ®o møc ©m thanh cã thÓ chän ®Æc tÝnh
hiÖu chØnh tÇn sè ®Ó hiÖu chØnh kh¶ n¨ng
c¶m nhËn ©m thanh ®èi víi tÇn sè.
Khi ®o tiÕng ån cña xe, sö dông ®Æc tuyÕn A
· §Æc tuyÕn A
§Æc tuyÕn A lµ sù hiÖu chØnh gÇn nhÊt ®èi
víi gi¸c quan cña con ng­êi.
C¸c sè ®o ®­îc thÓ hiÖn b»ng dB (A).
· §Æc tuyÕn C
§©y lµ mét ®Æc tuyÕn gÇn nh­ ph¼ng.
V× nã kh¸c víi gi¸c quan cña con ng­êi, nã
thÓ hiÖn c¸c gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ c¶m nhËn
cña gi¸c quan con ng­êi, ®Æc biÖt lµ ë vïng
tÇn sè thÊp.
Nãi chung, ®Æc tuyÕn C thÓ hiÖn møc cã
deciBell cao h¬n ®Æc tuyÕn A.
C¸c sè ®o ®­îc thÓ hiÖn b»ng dB (C).
· §Æc tuyÕn F
§©y lµ mét ®Æc tuyÕn ph¼ng kh«ng cã tÇn
sè nµo ®­îc hiÖu chØnh. Sö dông nã khi
ph©n tÝch c¸c tÇn sè.
Gîi ý:
Mét sè thiÕt bÞ ®Ó ®o tiÕng ån kh«ng cã ®Æc tÝnh
hiÖu chØnh tÇn sè.
TrÞ sè ®o ®­îc cña thiÕt bÞ ®ã lµ ®Æc tuyÕn F,
nªn cÇn ph¶i cÈn thËn khi sö dông c¸c sè liÖu
nµy ®Ó ®¸nh gi¸ tiÕng ån.
(3/4)

-11-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

3. Giíi h¹n møc ®o

Còng gièng nh­ c¸ch ®Æt dßng ®iÖn cña
mét ¨mpe kÕ, cã thÓ ®Æt møc tiÕng ån ®o ®­îc
cho mét m¸y ®o møc ©m thanh.
DÞch chuyÓn c¸c giíi h¹n lín h¬n ®Õn c¸c giíi
h¹n nhá h¬n vµ ®¹t giíi h¹n nhá nhÊt, trong
®ã kh«ng hiÖn h×nh møc vËt giíi h¹n.
Gîi ý:
Kh«ng ®­îc thay ®æi giíi h¹n møc ®o trong khi
®ang ®o.
Nãi riªng, khi dïng mét m¸y ®o møc ©m thanh
®­îc nèi víi mét m¸y ph©n tÝch tÇn sè hoÆc
mét m¸y kh¸c, kh«ng ®­îc chuyÓn m¹ch
tr­íc khi viÖc ®o kÕt thóc.
ViÖc chuyÓn giíi h¹n nµy sÏ ph¸ vì møc hiÖu
chuÈn chung.
4. èng phãng thanh (Micr«)
èng phãng thanh lµ mét thiÕt bÞ chÝnh x¸c,
nªn ph¶i vËn hµnh cÈn thËn.
· Kh«ng ®­îc g©y va ®Ëp hoÆc lµm nã bÞ va
®Ëp.
· Kh«ng ®­îc ®¸nh r¬i nã
· §Ó èng phãng thanh xa n¬i cã n­íc vµ bôi.
(4/4)

§o tiÕng ån H­íng dÉn c¸ch ®o

C¸c ®iÓm ®o
Trong viÖc ®o tiÕng ån, ®iÒu quan träng lµ
ph¶i ®o.
· T¹i vÞ trÝ kh¸ch hµng chØ ra trªn xe.
· §Æt tai gÇn ®Ó nghe ©m thanh
· Theo chiÒu cña tai nghe (phÝa tr­íc mÆt)
Còng gièng nh­ viÖc ®o ®é rung, c¸c gi¸ trÞ ®o
®­îc cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c hiÖn t­îng do
kh¸ch hµng chØ ra.
(Xem c¸c ®iÓm chñ yÕu cu¶ viÖc ®o rung
®éng)
Gîi ý:
Kh«ng gièng nh­ viÖc ®o ®é rung, viÖc nghe
c¸c ©m thanh ®Õn tai ng­êi b»ng m¸y ®o møc
©m thanh t­¬ng ®èi dÔ.
(1/1)

-12-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

ViÖc ph©n tÝch tÇn sè lµ g×?

1. Kh¸i qu¸t
Khi ®o ©m thanh b»ng mét m¸y ®o møc ©m thanh, chØ cã
thÓ ®o toµn bé c¸c ©m thanh xung quanh xem cã bao
nhiªu dB, nh­ng dïng m¸y ph©n tÝch tÇn sè th× cã thÓ ®o
®­îc dB cña mçi tÇn sè (Hz).
Khi chóng ta sö dông m¸y ph©n tÝch tÇn sè, ta cã thÓ ®o
®­îc rung ®éng vµ tiÕng ån b»ng c¸c tÇn sè, ®Ó dÔ dµng
thu hÑp c¸c nguån rung ®éng cã thÓ.
V× cã thÓ ®o rung ®éng vµ tiÕng ån b»ng c¸c tÇn sè, nªn
cã thÓ tiÕn tíi chuÈn ®o¸n sù cè b»ng ph­¬ng ph¸p sau
®©y.
· TÝnh to¸n c¸c tÇn sè cña c¸c nguån rung ®éng vµ tiÕng
ån trªn xe.
· BÊt cø vÞ trÝ nµo cã tÇn sè tÝnh to¸n phï hîp víi tÇn sè
®o ®­îc ®Òu cã thÓ lµ nguån rung ®éng.
2. ViÖc sö dông m¸y ph©n tÝch tÇn sè
C¸c tÇn sè ®­îc ph©n tÝch b»ng m¸y ph©n tÝch tÇn sè
chuyªn dïng hoÆc b»ng chøc n¨ng NVH cña m¸y
chÈn ®o¸n.
C¸c chøc n¨ng nµy vµ c¸c ph­¬ng ph¸p sö dông kh¸c
nhau, nh­ng v× môc tiªu – ph©n tÝch tÇn sè- gièng
nhau, nªn c¸ch ®o c¬ b¶n gièng nhau.
Gîi ý:
H·y sö dông s¸ch h­íng dÉn vËn hµnh ®Ó tham kh¶o khi
dïng bÊt cø lo¹i m¸y ph©n tÝch tÇn sè nµo.
(1/1)

Ph©n tÝch tÇn sè C¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè

1. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè
§Ó ®o c¸c tÇn sè mét c¸ch chÝnh x¸c, cÇn
hiÓu râ c¸ch ®Æt th«ng sè mét c¸ch chÝnh
x¸c vµ thÝch hîp.
C¸c c¸ch ®Æt nµy nh­ sau.
· C¸ch ®Æt c¸c th«ng sè
§©y lµ c¸ch ®Æt c¸c th«ng sè ®Ó ph©n tÝch
tÇn sè cña rung ®éng vµ tiÕng ån.
· C¸ch ®Æt mµn h×nh
C¸c tÇn sè ®­îc hiÓn thÞ nh­ mét ®å thÞ
trªn mµn h×nh cña m¸y ph©n tÝch tÇn sè.
C¸c c¸ch ®Æt nµy ®Ó x¸c ®Þnh c¸ch sö
dông mµn h×nh cho viÖc hiÓn thÞ nµy.
· C¸ch ®Æt chøc n¨ng phô kh¸c
Cã c¸c chøc n¨ng phô ngoµi c¸c chøc
n¨ng c¬ b¶n. Ph¶i ®Æt chóng ®Ó lµm cho
viÖc ph©n tÝch cã hiÖu qu¶.
Gîi ý:
Mét sè c¸ch ®Æt ®­îc tr×nh bÇy ë ®©y kh«ng
cã ë mét sè m¸y ph©n tÝch tÇn sè mÉu.
(1/6)

-13-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

2. C¸c môc ®Æt ®iÒu kiÖn vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®Æt

(1) Bé läc (luång cao: HP; luång thÊp: LP)
ViÖc nµy ®Æt ph¹m vi ®o theo tÇn sè ®o ®­îc theo cïng
c¸c h­íng dÉn ®Ó ®o ®é rung.
Nã hÇu nh­ kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi viÖc ph©n tÝch tÇn
sè, v× vËy b¹n cã thÓ ®Æt luång cao tíi møc tèi thiÓu vµ
luång thÊp tíi møc tèi ®a ®Ó ®o mäi tÇn sè.

(2) §Æc ®iÓm biÓu thÞ (DET)

§Æc ®iÓm nµy ¶nh h­ëng ®Õn c¸c kÕt qu¶ ®o còng nh­
ë m¸y ®o ®é rung.
· §o ®é rung: dïng EQ-PEAK hoÆc RMS gièng nh­ ë
m¸y ®o ®é rung.
· §o tiÕng ån: dïng RMS. §èi víi mét sè kiÓu xe, chän
tr¹ng th¸i ng¾t OFF.
Gîi ý:
ViÖc nµy kh«ng quan träng l¾m ®èi víi viÖc ph©n tÝch tÇn
sè.
C¸c m¸y ®o møc ©m thanh th­êng ®o b»ng ®Æc ®iÓm
RMS, nªn cã chøc n¨ng ®Ó chän ®Æc ®iÓm nµy ë ngay
m¸y ®o møc ©m thanh.

(3) §¬n vÞ ®o
· §o ®é rung: chän c¸c ®èi t­îng ®o, ch¼ng h¹n nh­ gia
tèc (ACC), tèc ®é (VEL), hoÆc ®é dÞch chuyÓn (DISP),
vµ ®¬n vÞ ®o, G, m/s, mm, v.v...
Th«ng th­êng, h·y ®Æt gia tèc (ACC) vµ Gs.
· §o tiÕng ån: th«ng th­êng dïng dB ®Ó ®o tiÕng ån.
Khi dïng dB, th­êng cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c chÕ ®é ®Æt
kh¸c.
Gîi ý:
Khi nèi mét thiÕt bÞ ®Çu vµo bªn ngoµi, nh­ mét m¸y ®o ®é
rung hoÆc ®ång m¸y møc ©m thanh, vµo m¸y ph©n tÝch
tÇn sè, b¹n kh«ng thÓ ®äc trùc tiÕp c¸c gi¸ trÞ cña ®¬n vÞ
®o, trõ khi b¹n hiÖu chuÈn gi÷a mçi thiÕt bÞ vµ m¸y ph©n
tÝch tÇn sè nµy.
(2/6)

(4) Nóm khëi ®éng (TRIGGER)

§Æt nóm khëi ®éng ®Ó b¾t ®Çu ®o. Th«ng th­êng, t¾t chÕ
®é nµy ë vÞ trÝ OFF (FREE) ®Ó nóm khëi ®éng lµm viÖc.

-14-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(5) Cöa sæ
§©y lµ mét ®Æc tÝnh hiÖu chØnh ®Ó ph©n tÝch tÇn sè.
ViÖc ph©n tÝch tÇn sè h×nh thµnh d¹ng sãng thùc theo
sù hiÖu chØnh nµy.
C¸c ®Æc tÝnh hiÖu chØnh cã s½n lµ h×nh ch÷ nhËt
(RECT) vµ hanning (HANN).
§èi víi viÖc ph©n tÝch tÇn sè, sÏ sö dông hanning
(HANN)

(6) C¸c chÕ ®é ®Æt gi¸ trÞ EU, 0 dB

§­îc ®Æt trong nh÷ng tr­êng hîp khi hiÖu chuÈn b»ng
mét thiÕt bÞ ®Çu vµo bªn ngoµi, th«ng th­êng, ®Æt chÕ
®é nµy vµo vÞ trÝ OFF.
· Gi¸ trÞ EU
Gi¸ trÞ nµy ®­îc sö dông cho viÖc nhËp gi¸ trÞ tham
kh¶o khi sö dông bÊt kú thang ®o hoÆc mét gi¸ trÞ kü
thuËt cô thÓ.
Sö dông gi¸ trÞ nµy khi dïng mét ®Çu ®äc tÝn hiÖu vµo
bªn ngoµi hoÆc ®é rung phi tiªu chuÈn.
· Gi¸ trÞ 0 dB
Khi sö dông decibels lµm ®¬n vÞ, gi¸ trÞ nµy nhËp gi¸ trÞ
tham kh¶o t¹i 0 dB
Dïng gi¸ trÞ nµy khi dïng m¸y ph©n tÝch tÇn sè ®­îc
nèi víi ®ång hå ®o møc ©m thanh
(7) C¸c gi¸ trÞ kh¸c
§«i khi c¸c chÕ ®é ®Æt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c chøc n¨ng,
nh­ viÖc ®Æt ®Çu d©y ®iÖn chÝnh khi nèi víi mét PC, ®Æt
chøc n¨ng tiÕt kiÖm ®iÖn, v.v...
§iÒu nµy kh«ng cã mèi quan hÖ trùc tiÕp víi viÖc ph©n
tÝch tÇn sè, v× vËy h·y ®Æt chÕ ®é nµy vµo vÞ trÝ OFF
(ng¾t).
(3/6)
3. C¸c môc ®Æt mµn h×nh vµ ph­¬ng ph¸p ®Æt
§iÒu quan träng lµ ph¶i lµm cho d¹ng sãng ®ang ®o dÔ
thÊy h¬n b»ng c¸ch ®iÒu chØnh qu·ng tÇn sè vµ giíi h¹n
møc. NÕu b¹n ®Æt c¸c th«ng sè nµy sao cho c¸c tÇn sè
®o ®­îc xuÊt hiÖn ë vïng gi÷a cña mµn h×nh, b¹n cã thÓ
lµm cho viÖc ph©n tÝch tÇn sè dÔ dµng h¬n.
(1) Qu·ng tÇn sè (FREQ SPAN)
Qu·ng nµy ®iÒu chØnh ph¹m vi hiÖn h×nh ®Ó hiÓn thÞ c¸c
tÇn sè ®o trªn trôc ngang.
§iÒu quan träng lµ ph¶i chän ph¹m vi thÝch hîp sao cho
c¸c tÇn sè ®Ønh ®i vµo vïng trung t©m cña mµn h×nh.
· §o ®é rung
§é l¾c, ®¶o, ®é rung s¬ cÊp cña trôc c¸c ®¨ng: ph¹m vi
100 Hz
§é rung thø cÊp cña trôc c¸c ®¨ng, dao ®éng m«men cña
®éng c¬: ph¹m vi 200 Hz
· §o tiÕng ån
TiÕng ï ï, tiÕng ån cña ®­êng: ph¹m vi 100-500 Hz
TiÕng kªu cña b¸nh r¨ng: ph¹m vi 1 kHz
Gîi ý:
NÕu sö dông gi¶i tÇn sè 500 Hz ®Ó ph©n tÝch tiÕng ån, trong
®ã tiÕng ån cña bé vi sai 1 kHz sÏ xuÊt hiÖn, nªn kh«ng thÓ
®o ®­îc chÝnh x¸c.

-15-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(2) Phãng to
Chøc n¨ng nµy ®Ó ®o c¸c tÇn sè trong giíi h¹n trªn
mµn h×nh ®­îc chÝnh x¸c h¬n.
Nã lµm cho phÇn mµn h×nh/c¸c tÇn sè ®­îc khuÕch ®¹i
®Õn tû lÖ ®Æt.
Nãi chóng, mµn h×nh nµy ®­îc phãng to vµ ®­îc ®Þnh
t©m ë vÞ trÝ cña mòi tªn/v¹ch ®¸nh dÊu vµ cã thÓ ®äc
c¸c tÇn sè theo c¸c ®¬n vÞ nh­ 1 Hz hoÆc 0,5 Hz.
Th«ng th­êng, ng­êi ta sö dông víi chÕ ®é phãng to ë
vÞ trÝ OFF (1x)
Gîi ý:
NÕu b¹n sö dông d¶i tÇn sè 500 Hz trªn mµn h×nh chØ
b»ng 100 dßng, ®¬n vÞ nhá nhÊt mµ b¹n cã thÓ ®äc lµ 5
Hz. NÕu b¹n sö dông chøc n¨ng phãng ®Ó më réng hiÓn
thÞ 2x, th× b¹n cã thÓ ®äc ®­îc ®¬n vÞ nhá nhÊt lµ 2,5 Hz.
(4/6)

(3) Giíi h¹n møc

Chøc n¨ng nµy dïng ®Ó ®iÒu chØnh møc gia tèc Gs
hoÆc dBs trªn trôc ®øng.
CÇn ph¶i chän giíi h¹n nhá nhÊt ®Ó kh«ng hiÓn thÞ sù
v­ît giíi h¹n.
Gîi ý:
Nªn ®Æt giíi h¹n nµy sao cho tÇn sè ®Ønh ®¹t kho¶ng 2/3
®é cao theo chiÒu ®øng cña ph¹m vi hiÓn thÞ.

(4) Phãng ®¹i- Y

Chøc n¨ng nµy còng gièng nh­ phãng to ®Ó më réng
hiÓn thÞ ë trôc ngang, më réng hiÓn thÞ ë trôc ®øng.
NÕu cã c¸c chªnh lÖch nhÑ vÒ møc vµ khã so s¸nh mét
c¸ch chÝnh x¸c, th× viÖc më réng hiÓn thÞ trªn trôc ®øng
sÏ lµm cho c¸c chªnh lÖch nµy lín h¬n vµ dÔ nhËn
®Þnh h¬n.
Th«ng th­êng, ng­êi ta sö dông Y-EXPAND OF (1x).

(5) Log/Lin
Chøc n¨ng nµy chuyÓn ph­¬ng ph¸p hiÖn h×nh thang
®o trªn trôc th¼ng ®øng.
B¹n cã thÓ chuyÓn gi÷a hiÓn thÞ tuyÕn tÝnh (LIN) vµ hiÓn
thÞ logarit (LOG).
Trong viÖc ®o ®é rung vµ tiÕng ån, giíi h¹n ®éng rÊt
lín, nªn ng­êi ta sö dông hiÓn thÞ l«garit (LOG) cho
trôc ®øng nµy. DÜ nhiªn lµ, khi sö dông dB ®Ó ®o tiÕng
ån, ta sö dông hiÓn thÞ l«garit (LOG).

-16-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(6) V¹ch ®¸nh dÊu (MARKER)

V¹ch nµy hiÖn h×nh møc rung ®éng vµ tiÕng ån vµ tÇn
sè ®èi víi vÞ trÝ mµ v¹ch ®¸nh dÊu/mòi tªn ®­îc hiÓn
thÞ. Sö dông c¸c phÝm con trá ®Ó di chuyÓn v¹ch ®¸nh
dÊu/ mòi tªn ®Õn vÞ trÝ mµ b¹n muèn ®o, vµ ®äc tÇn sè
vµ møc ë vÞ trÝ nµy.

(5/6)

Tham kh¶o:
HiÖu chuÈn (chØnh ®iÓm kh«ng) m¸y ®o møc ©m thanh
vµ c¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè
Khi b¹n ®Êu nèi mét m¸y ®o møc ©m thanh vµ mét m¸y
ph©n tÝch tÇn sè, b¹n cã thÓ hiÖn h×nh c¸c kÕt qu¶ nh­ mét
tÇn sè b»ng m¸y ph©n tÝch tÇn sè ®Ó tÝnh c¸c tÝn hiÖu ®iÖn
ra tõ m¸y ®o møc ©m thanh. Tuy nhiªn, v× c¸c tÝn hiÖu ®iÖn
ra tõ m¸y ®o møc ©m thanh phô thuéc vµo kiÓu xe, nªn
cÇn ph¶i hiÖu chuÈn khi b¹n ®Êu nèi m¸y ®o møc ©m
thanh nµy vµo m¸y ph©n tÝch tÇn sè.
1. HiÖn h×nh vµ tÝn hiÖu ra cña m¸y ®o møc ©m thanh
KiÓm tra gi¸ trÞ decibels nµy khi hiÖu chØnh ®ång hå ®o
møc ©m thanh vµ c¸c ®iÖn ¸p ra tõ m¸y ®o møc ©m
thanh vµo lóc ®ã.
VÝ dô vÒ tÝn hiÖu hiÖu chuÈn
94 dB = 1 V, sãng sin 1 kHz
2. T×m dB quy chiÕu
NÕu b¹n biÕt ®iÖn ¸p ra cña m¸y ®o møc ©m thanh
trong khi hiÖu chuÈn, th× b¹n cã thÓ tÝnh nã ®­a ra bao
nhiªu v«n ®èi víi 0 dB.

-17-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

3. HiÖu chuÈn
B¹n cã thÓ chØnh ®óng vÞ trÝ cña c¶ hai ®iÓm kh«ng (zero)
cña m¸y ®o møc ©m thanh vµ m¸y ph©n tÝch tÇn sè b»ng
c¸ch ®­a A0 (®iÖn ¸p quy chiÕu) t×m ®­îc ë môc 2. vµo
m¸y ph©n tÝch tÇn sè nµy.
Gîi ý:
· Khi b¹n thay ®æi d¶i ®o cña m¸y ®o møc ©m thanh, th×
sè ®äc cña m¸y ph©n tÝch tÇn sè nµy sÏ thay ®æi, v× vËy
b¹n ph¶i hiÖu chØnh mçi khi b¹n thay ®æi d¶i ®o nµy
· B¹n cã thÓ hiÖu chuÈn mét c¸ch ®¬n gi¶n b»ng c¸ch
thay ®æi d¶i ®o nµy theo mét sè lo¹i m¸y ph©n tÝch tÇn
sè.

(1/1)

4. C¸c chøc n¨ng phô kh¸c

(1) Chøc n¨ng t¹m dõng
Cùc kú khã ®o trong khi theo dâi c¸c d¹ng sãng tÇn sè
b»ng m¾t v× chóng lu«n thay ®æi. B¹n cã thÓ dõng mµn
h×nh ®o vµo bÊt cø lóc nµo b»ng chøc n¨ng t¹m dõng
nµy, ®Ó ®äc ®­îc c¸c gi¸ trÞ nµy ®óng h¬n.
B¹n h·y bá chøc n¨ng t¹m dõng, sau ®ã b¹n cã thÓ
tiÕp tôc ®o tõ ®iÓm ®ã.

(2) ChÕ ®é tÝnh trung b×nh

Chøc n¨ng nµy ®Ó tÝnh c¸c sè liÖu trung b×nh theo sè
quy ®Þnh cña c¸c lÇn ®o.
Chóng ta ®· biÕt r»ng b¹n cã thÓ ngõng c¸c sè liÖu
thay ®æi b»ng chøc n¨ng t¹m dõng nµy vµ ®o.
Tuy nhiªn, nÕu b¹n kiÓm tra tÇn sè b»ng chøc n¨ng
t¹m dõng, sù chªnh lÖch chÝnh x¸c khi b¹n nhÊn phÝm
t¹m dõng cã thÓ g©y ra sù dao ®éng tÇn sè tøc thêi ®o
®­îc. Víi chÕ ®é tÝnh trung b×nh, sù biÕn ®æi cña sè liÖu
®­îc tÝnh trung b×nh theo sè lÇn ®o, khi ®Æt, b¹n cã thÓ
®o c¸c sè liÖu æn ®Þnh vÒ c¸c tÇn sè cña ®é rung vµ
tiÕng ån.

-18-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(3) Chøc n¨ng cña bé nhí d÷ liÖu

B»ng c¸ch l­u d÷ c¸c d÷ liÖu ®o ®­îc, cã thÓ so s¸nh
c¸c sè liÖu tr­íc vµ sau khi ®o hoÆc ®Ó ®o c¸c sè liÖu
liªn tôc vµ ®Ó ph©n tÝch toµn bé c¸c sè liÖu.

(4) Chøc n¨ng in ra

ViÖc in c¸c sè liÖu ®o ®­îc tr­íc vµ sau khi ®o lµm cho
b¹n cã thÓ so s¸nh c¸c sè môc tiªu, rÊt cã Ých ®Ó gi¶i
thÝch c¸c chi tiÕt cña c«ng viÖc ®o víi kh¸ch hµng.

(6/6)

Ph©n tÝch tÇn sè M¸y chÈn ®o¸n cÇm tay

1. Kh¸i qu¸t
Cã thÓ ph©n tÝch c¸c tÇn sè b»ng c¸ch ®Êu nèi mét gia tèc
kÕ hoÆc èng nghe vµo mét m¸y chÈn ®o¸n cÇm tay.
Chøc n¨ng NVH cña m¸y chÈn ®o¸n nµy cã c¸c mµn h×nh
d­íi ®©y. H·y sö dông mét mµn h×nh phï hîp nhÊt víi vËt
®o.
· ChÕ ®é hiÓn thÞ phæ hai chiÒu (2-D)
ThÓ hiÖn tÇn sè vµ møc ©m thanh cña mçi bé phËn b»ng
hai sè ®o.
· ChÕ ®é hiÓn thÞ biÓu ®å thanh ba chiÒu (3-D)
ThÓ hiÖn tÇn sè vµ møc ©m thanh cña mçi bé phËn b»ng
ba sè ®o.
· ChÕ ®é hiÓn thÞ mµnh ba ch×a (3-D)
ThÓ hiÖn trôc thêi gian, tÇn sè, vµ møc ©m thanh cña
mçi bé phËn b»ng ba sè ®o.
Gîi ý:
C¸c bé phËn cã nghÜa lµ ®éng c¬, ®­êng dÉn ®éng, vµ c¸c
b¸nh xe, vµ tÊt c¶ c¸c bé phËn nµy.
Ngoµi ra, m¸y thö chÈn ®o¸n cã thÓ thÓ hiÖn c¸c kÕt qu¶
trªn mµn h×nh ®o ®Ó sö dông c¸c sè liÖu cña xe vµ ®Ó tÝnh
c¸c tÇn sè cña nguån rung ®éng tõ tèc ®é cña ®éng c¬ vµ
tû sè truyÒn cña hép sè.
Sö dông chøc n¨ng nµy cïng víi c¸c sè liÖu ®o lµm cho
viÖc dù kiÕn nguyªn nh©n cña rung ®éng vµ tiÕng ån ®­îc
dÔ dµng.
(1/3)

-19-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

2. C¸c chøc n¨ng NVH

(1) ChÕ ®é hiÓn thÞ phæ hai chiÒu (2-D)
HiÓn thÞ c¸c gi¸ trÞ dB trªn trôc Y vµ c¸c tÇn sè trªn trôc
X vµ hiÓn thÞ gi¸ trÞ dB vµ tÇn sè ë vÞ trÝ cña con trá.

(2) ChÕ ®é hiÓn thÞ biÓu ®å thanh ba chiÒu (3-D)

HiÓn thÞ bé phËn cã tªn trªn trôc X, c¸c gi¸ trÞ dB trªn
trôc Y, vµ thêi gian trªn trôc Z vµ hiÓn thÞ gi¸ trÞ dB cña
mçi bé phËn trªn mét biÓu ®å d¹ng thanh.

-20-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(3) ChÕ ®é hiÓn thÞ mµnh ba chiÒu

HiÓn thÞ c¸c tÇn sè trªn trôc X, c¸c gi¸ trÞ dB trªn trôc
Y, vµ thêi gian trªn trôc Z.
B¹n cã thÓ chän c¸c gi¸ trÞ dB vµ c¸c tÇn sè b»ng c¸ch
chän trôc thêi gian vµ chuyÓn sang chÕ ®é hiÓn thÞ phæ
hai sè ®o (2-D).

(4) ChÕ ®é t¹m dõng

B¹n cã thÓ dõng mµn h×nh ®o còng nh­ chøc n¨ng cña
mét m¸y ph©n tÝch tÇn sè.

(2/3)

-21-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(5) Chøc n¨ng ghi d÷ liÖu

NÕu cã s½n kh«ng gian cña bé nhí, hép
gi÷ liÖu hiÖn nay ®­îc nhí tù ®éng vµ ®­îc
cho nh­ “dÊu thêi gian” (d÷ liÖu vµ thêi
gian) thÓ hiÖn khi nhËp chÕ ®é t¹m dõng.

(6) Chøc n¨ng in

ThiÕt bÞ thö cÇm tay cã chøc n¨ng in ®Ó in
ra c¸c kÕt qu¶ vÒ ph©n tÝch tÇn sè v.v...

(7) ChÕ ®é trôc thêi gian

ChÕ ®é trôc thêi gian hiÓn thÞ thêi gian trªn
trôc n»m ngang vµ cã thÓ hiÓn thÞ trong c¸c
kho¶ng thêi gian ®Òu nhau.

-22-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

(8) Chøc n¨ng xem l¹i d÷ liÖu cò

Còng gièng nh­ chøc n¨ng cña bé nhí d÷
liÖu trªn mét m¸y ph©n tÝch tÇn sè. Nã cã
thÓ l­u nhiÒu tËp d÷ liÖu.

(3/3)

T×m kiÕm nguån rung ®éng T×m nguån rung ®éng b»ng tÇn sè
Sö dông mét m¸y ®o ®é rung ®éng, m¸y ®o
møc ©m thanh, hoÆc m¸y ph©n tÝch tÇn sè ®Ó
ph©n tÝch tÇn sè cña tõng rung ®éng vµ tiÕng
ån vµ t×m c¸c phÇn tö rung vµ c¸c hÖ thèng
céng h­ëng xuÊt hiÖn tõ c¸c tÇn sè nµy.

(1/3)

1. KiÓm tra c¸c triÖu chøng

Dïng c¸c dông cô ®o ®Ó bÊt cø ng­êi nµo còng cã thÓ dÔ
dµng t×m ra nguyªn nh©n cña rung ®éng vµ tiÕng ån mµ
kh¸ch hµng phµn nµn, v× c¸c dông cô ®o biÕn ®æi c¶m
nhËn thµnh con sè.
Còng vËy, ®iÒu nµy cã thÓ so s¸nh víi sè ®èi t­îng trong
viÖc kiÓm tra sau khi söa ch÷a vµ gióp cho viÖc ng¨n chÆn
t¸i diÔn.
2. Ph©n tÝch c¸c tÇn sè
(1) TÇn sè ®Ønh
Sö dông m¸y ph©n tÝch tÇn sè ®Ó kiÓm tra tÇn sè ®Ønh
TÇn sè ®Ønh th­êng còng lµ tÇn sè cña lùc rung.
(2) Sù ph©n bè tÇn sè
Khi ®o c¸c nguån chÊn ®éng ®µn håi, h·y kiÓm tra rung
®éng lÇn thø “n” cña c¸c tÇn sè.
Trong mét sè tr­êng hîp, nguyªn nh©n nµy kh«ng ph¶i
chØ lµ mét ®Ønh mµ cßn lµ ®iÓm céng h­ëng cña rung
®éng thø “n”.
(3) T×m nguån rung ®éng b»ng viÖc tÝnh to¸n
T×m phÇn ®ang g©y ra céng h­ëng b»ng c¸ch tÝnh tõ
tÇn sè ®Ønh vµ sù ph©n bè tÇn sè.
(2/3)
-23-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

3. T×m nguån rung ®éng hoÆc hÖ thèng

céng h­ëng
§Ó t×m nguån rung ®éng hoÆc hÖ thèng céng
h­ëng tõ tÇn sè nhËn ®­îc tõ viÖc ph©n tÝch
tÇn sè, b¹n cÇn ph¶i tÝnh tÇn sè cña mçi bé
phËn vµ t×m c¸c vÞ trÝ phï hîp víi tÇn sè nhËn
®­îc tõ viÖc ph©n tÝch tÇn sè.

Gîi ý:
T×m kiÕm b»ng c¸ch ®o tÇn sè
Tõ tÇn sè b¹n t×m thÊy, b¹n cã thÓ t×m ra rung
®éng b»ng c¸ch ®o tÇn sè cña c¸c phÇn tö
truyÒn.

(3/3)

-24-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o

Bài tập

Hãy sử dụng các bài tập này để kiểm tra mức hiểu biết của bạn về các tài liệu trong chương này. Sau khi trả
lời mỗi bài tập, bạn có thể dùng nút tham khảo để kiểm tra các trang liên quan đến câu hỏi về câu hỏi đó. Khi
các bạn có câu trả lời đúng, hãy trở về văn bản để duyệt lại tài liệu và tìm câu trả lời đúng. Khi đã trả lời đúng
mọi câu hỏi, bạn có thể chuyển sang chương tiếp theo.

-25-
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o
Câu hỏi- 1

Câu nào trong các câu sau đây liên quan đến việc giải thích máy đo độ rung, máy đo mức âm thanh,
hoặc máy phân tích tần số là Đúng?

1. Máy đo rung động đo độ rung, và đơn vị thường được sử dụng để đo độ rung của xe là biên độ
(mm).
2. Máy đo mức âm thanh đo tiếng ồn và đo gia tốc rung động của không khí.
3. Máy phân tích tần số có thể hiện hình tần số của một âm thanh do đồng hồ đo mức âm thanh đo
được.
4. Nếu thực hiện việc hiệu chuẩn cho mỗi bộ phận cá biệt của thiết bị đo, thì không cần phải hiệu
chuẩn khi nối đồng hồ đo mức âm thanh với máy phân tích tần số.

Câu hỏi- 2

Kết quả phân tích tiếng ù ù thân xe bằng máy phân tích tần số tìm thấy một tần số đỉnh là 84 Hz.
Từ các điều kiện sau đây, hãy chọn nguồn rung động có thể.

Xe: xe FR có động cơ xăng 6 xy lanh

Tốc độ của xe: Cao nhất là 70 km/h
Tốc độ của động cơ: Cao nhất là 1700 vg/ph
Tỷ số truyền của hộp số: 0.8
Tỷ số truyền của vi sai: 4.1

1. Động cơ không cân bằng

2. Dao động mômen của động cơ
3. Trục các đăng không cân bằng
4. Rung động thứ cấp của trục các

Câu hỏi- 3

Kết quả phân tích tần số của tiếng gõ bằng máy phân tích tần số tìm thấy một tần số đỉnh là 114 Hz và
120 Hz trong những điều kiện sau đây.
Từ các điều kiện sau đây, hãy chọn nguồn rung động có thể.

Xe: xe FR có động cơ xăng 4 xy lanh

Tốc độ của xe: Cao nhất là 85 km/h
Tốc độ của động cơ: Cao nhất là 3600 vg/ph
Tỷ số truyền của hộp số: 1.0
Tỷ số truyền của vi sai: 4.1
Bán kính lốp: 0.27 m

1. Động cơ không cân bằng và trục các đăng không cân bằng
2. Dao động mômen của động cơ và trục các đăng không cân bằng
3. Động cơ không cân bằng và dao động mômen của trục các đăng
4. Dao động mômen của động cơ dao động mômen của trục các đăng

-26-