ЖИЛИЙН ТАЙЛАН 2022

Эрхэм зорилго:
Монголын Урлагийн Зөвлөл (МУЗ)-ийн эрхэм зорилго нь Монголын соёл
урлагийн тогтвортой хөгжил болон соёлын өвийг хадгалан хамгаалахад
дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.

АГУУЛГА:

03 Тэргүүний мэндчилгээ
05 Урлагийн хөтөлбөр
00 Олон нийтийн урлагийн боловсролын хөтөлбөр
00 Соёлын өвийн хөтөлбөр
00 Хөгжлийн хөтөлбөр
00 Хандивлагчид
00 Төслийн дэмжигч ба хамтрагчид
00 Гишүүд
00 Удирдах зөвлөлийн гишүүд
00 Хороодын гишүүд
00 Хамт олон
00 Санхүүгийн тайлан
 ТЭРГҮҮНИЙ МЭНДЧИЛГЭЭ |

МОНГОЛЫН УРЛАГИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН ТЭРГҮҮНИЙ МЭНДЧИЛГЭЭ

Та бүхэнд Монголын Урлагийн Зөвлөл (МУЗ)-ийн 2022 оны тайланг хүргэж байгаадаа таатай
байна.

2022 он МУЗ-ийн хувьд ололт амжилтаа дүгнэсэн, бахархсан, ирээдүйгээ төлөвлөсөн

мартагдашгүй жил болж өнгөрлөө.

Тэртээ 20 жилийн өмнө бидний хэсэг нөхөд МУЗ-ийг анх үүсгэн байгуулсан мөч саяхан мэт
санагдана. Нээлттэй нийгэм хүрээлэн-Соросын сангийн Соёл урлагийн хөтөлбөр нь Соёл
урлагийн тогтвортой хөгжлийг хангах, соёлын өвийг хадгалан хамгаалах эрхэм зорилготой
Төрийн бус байгууллага болон хөгжиж, соёл урлагийн нийгэмд үзүүлэх хувь нэмэр, үүрэг
оролцоог өндөрт өргөн, үйл ажиллагаагаа тогтвортойгоор явуулж иржээ.

20 жилийн өмнө байгууллагыг анх үүсгэн байгуулалцаж явсан Төрийн бус байгууллагын
олон улсын зөвлөх Robert L.Ness-ийн бичсэн түүхт “Гэрэлт морьд” шүлгийг Чингис Хаан
одонт, яруу найрагч Г.Мэнд-Ооёо Монгол хэлнээ хөрвүүлсэн түүхтэй. Бид МУЗ-ийн амжилт,
ололтыг дүгнэн нэгтгэж, соёл урлагийн салбарын уран бүтээлчдийг онцлон, түүхэн шүлгийн
“Гэрэлт морьд”-ийг ойн бэлгэ тэмдэг болгож, бүтэн жилийн хугацаанд 20 жилийн ойгоо
“Амжилт, Түүх бүтээсэн 20 жил” уриа дор тэмдэглэн өнгөрүүллээ.

МУЗ нь өнгөрөгч 20 жилд Монголын соёл, урлаг, уран бүтээлчдийг эх орондоо төдийгүй олон
улсад сурталчлах, уран бүтээлээ туурвихад дэмжлэг үзүүлэх, соёлын өвийг хадгалан хамгаалах,
гадаадын уран бүтээлчдийг Монголд урин туршлага солилцоход 180 олон улсын хамтрагч, 240
хандивлагч байгууллага, 731 дотоодын хамтрагч, 225 хандивлагч байгууллагатай хамтран
ажиллаж, Монголын соёл урлагийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулсан байна.

Зөвлөл нь 2022 онд нийт 35 төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэн, олон улсын болон дотоодын 840
гаруй уран бүтээлчдийг хамруулж, олон нийтийн мэдээллийн сувгуудаар үйл ажиллагаагаа
танилцуулан нийт 982,733 гаруй үзэгчдэд хүрч, 526,728 ам.долларын санхүүжилтийг бүрдүүлж
ажилласан байна. Төсөл, хөтөлбөрийн үйл ажиллагааны дэлгэрэнгүй мэдээлэл, танилцуулгыг
дараа дараагийн хуудаснаас үргэлжлүүлэн уншиж танилцана буй заа.

-3-
| ТЭРГҮҮНИЙ МЭНДЧИЛГЭЭ

Бидний үйл ажиллагааг үргэлж дэмжиж, урлагийн нийгмийн хөгжилд үзүүлэх ач

холбогдол, үр нөлөөг өндрөөр үнэлдэг, хамтрагчид, уран бүтээлчид, гишүүд та бүхэндээ
сайн сайхныг хүсэж, цаашдын ажил үйлс, уран бүтээлд тань өндрөөс өндөр амжилтыг
ерөөе!

Нацагийн Жанцанноров
МУЗ-ийн Тэргүүн
Хөдөлмөрийн баатар, Ардын жүжигчин, Төрийн хошой шагналт
Шинжлэх ухааны доктор, Хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач

-4-
УРЛАГИЙН
ХӨТӨЛБӨР

-5-
| УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР
УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР
Хөтөлбөрийн зорилго:
Монголын соёл урлагийн салбарын өрсөлдөх
чадварыг нэмэгдүүлэх, салбарын тогтвортой
хөгжилд хувь нэмэр оруулах
Хөтөлбөрийн 2022 оны
үйл ажиллагааны товч танилцуулга:
Урлагийн хөтөлбөр нь уран бүтээлчдэд
урлагийн чанартай бүтээл туурвихад дэмжлэг
үзүүлэх, тэдгээрийн чадавхыг дээшлүүлэх,
солилцоог хангахаас гадна Монголын
урлагийг олон улсад сурталчлахад анхааран
ажилладаг билээ.
2022 онд тус хөтөлбөр нь кино, медиа урлаг,
дүрслэх урлаг, урлагийн менежментийн
чиглэлээр 8 төсөл амжилттай хэрэгжүүлж нийт
500 гаруй уран бүтээлчдийг хамруулан, 9000
орчим үзэгч, олон нийтэд хүрч ажилласан
байна.
Тухайлбал, дэлхийн А зэрэглэлийн Канн,
Венец, Берлин, Торонто, Локарногийн олон
улсын кино наадмаас шагнал авсан, 19 орны
18 бүтээлийг танилцуулсан 14 дэх удаагийн
“Улаанбаатар” олон улсын кино наадам болон
7 дахь удаагийн “Улаанбаатар” олон улсын
медиа урлагийн наадмыг амжилттай зохион
байгуулсан.
-6-
Эдгээр олон улсын наадмыг тогтмол зохион
байгуулснаар дэлхийн шилдэг артхаус кино,
орчин үеийн медиа урлагийн бүтээлийг
Монголын үзэгчдэд толилуулан, урлагийн
салбар дахь олон улсын харилцаа, хамтын
ажиллагааг өргөжүүлж, соёл урлагийн
салбарыг эх орондоо болон дэлхий дахинд
таниулан сурталчлах боломжтой юм. Мөн
олон улсын хамтын ажиллагаа, соёлын
солилцоог нэмэгдүүлэх, Монголын уран
бүтээлчдийг урлангаар хангах, ур чадварыг
дээшлүүлэх зорилгоор хэрэгжсэн “SMart”
хөтөлбөрт зурагчин Б.Бямба оролцож,
Швейцарын Валед гурван сарын хугацаанд
уран бүтээл туурвиад ирсэн. МУЗ-өөс
хэрэгжүүлж буй “Соёл урлагийн залуу
манлайлагч” хөтөлбөр 14 дэх жилдээ
хэрэгжсэн бөгөөд тус хөтөлбөрийн 320 гаруй
төгсөгчийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлж,
“ArtHub” нэгдсэн мэдээллийн санг бий
болгохоор ажиллаж байна. Урлагийн
хөтөлбөрийн хүрээнд нийт 500 гаруй уран
бүтээлчийг дэмжиж, 8690 үзэгчид хүрч,
639,407 хүнд мэдээллээ цахим сувгаар
хүргэсэн байна. v
 “УЛААНБААТАР” ОЛОН УЛСЫН КИНО НААДАМ
Төслийн зорилго:
Дэлхийн шилдэг индепендент, арт хаус кино
бүтээлийг Монголын үзэгчдэд танилцуулах,
кино уран бүтээлчдийн мэргэжлийн ур
чадварыг бэхжүүлэх, Монголын кино урлагийн
салбарын хөгжилд хувь нэмэр оруулах
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь 14 дэх удаагийн “Улаанбаатар” олон
улсын кино наадмыг (УБОУКН) Нийслэлийн
Засаг Даргын Тамгын Газар, Нийслэлийн
Соёл Урлагийн газар, Швейцарын
Хөгжлийн Агентлаг, Номадиа Пикчерсийн
дэмжлэгтэйгээр болон Монголын Үндэсний
Кино Урлагийн Зөвлөл, Локарно Кино Наадам,
Францын Элчин Сайдын Яам, Солонгосын
-7-
Элчин Сайдын Яамтай хамтран 2022 оны 10-р
сарын 17-23-ны хооронд зохион байгуулсан.
Энэ удаагийн “Улаанбаатар” олон улсын кино
наадмын онцлох орноор Бүгд Найрамдах
Солонгос Улс сонгогдсоны дагуу тус улсын
бүрэн хэмжээний гурван киног үзэгчдэд
хүргэсэн. Наадмын уламжлал ёсоор “Хангарьд”
монгол киноны уралдааныг зохион байгуулж,
“Шилдэг кино” (“Этгээд” УСК), “Шилдэг
найруулагч” (Б.Баатар “Этгээд” киногоороо),
“Шилдэг зохиол” (Э.Ган-Очир, Н.Майдар
“Дасгалжуулагч” киногоороо), “Шилдэг
продюсер” (В.Ганзориг, Г.Булгантамир
“Трио” киногоороо)-ыг шалгаруулсан.
| УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР
Кино наадмын олон улсын үзвэрт Франц,
Португал, Бельги, Турк, Швед, Испани,
Исланд, Польш, Румын, Швейцар, Герман, Их
Британи, Дани, Нидерланд, Чех зэрэг улсын,
олон улсын А зэрэглэлийн кино наадамд
амжилттай оролцсон 10 бүтээл багтсан.
Түүнчлэн “Үзэхийн хязгаар” хэсэгт Монгол
Улсын Төрийн шагналт, нэрт кино найруулагч
Б.Сумхүүгийн 1975 онд бүтээсэн “Хань” киног
толилуулж, найруулагч П.Лхагвадуламын
“Есдүгээр сарын цас” богино хэмжээний
киноны Монгол дахь нээлтийг хийсэн.
УБОУКН нь кино уран бүтээлчдийн чадамжийг
дээшлүүлж, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх
зорилготой “Ирж яваа цаг” олон улсын
кино форум болон “Туслах найруулагч
гэж хэн бэ?” сургалтыг зохион байгуулсан.
Мөн наадмын хүрээнд МУЗ-өөс санаачлан,
Монголын Кино Урлагийн Зөвлөлтэй хамтран
“Кино урлагийн салбарын мэргэжлийн
ур чадварын хэрэгцээ ба хөгжлийн чиг
хандлагыг тодорхойлох судалгаа”-г
амжилттай хийж, үр дүнгээ тайлагнасан.
Кино наадам нь нийт 37000 гаруй үзэгчид
хүрсэн ба нийт 1340 гаруй монгол уран
бүтээлчийг кино форум болон сургалтад
хамруулж, чадварыг нь дээшлүүлсэн
байна. Үзэгчдийн нэрэмжит шагналыг
Исландын найруулагч Гүдмундур Арнар
Гудмундссоны “Танхил хөвгүүд” кино хүртсэн.
-8-
Зохион байгуулагчид:
Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар
Нийслэлийн Соёл, урлагийн газар
Монголын Урлагийн Зөвлөл
Швейцарын хөгжлийн агентлаг
Номадиа Пикчерс ХХК
Хамтран зохион байгуулагчид:
Монголын Кино Урлагийн Зөвлөл
Локарно ОУКН-ын “Нээлттэй хаалга”
хөтөлбөр
Францын Элчин сайдын яам
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Элчин
сайдын яам
Дэмжигчид:
Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Кино Хороо
Тэнгис кино театр
Глобал Смарт Солюшнс ХХК
АРРИ Монголиа
Гуру Медиа
Монголын Кино Институт
D-Lights Mongolia

“УЛААНБААТАР” ОЛОН УЛСЫН МЕДИА УРЛАГИЙН НААДАМ
Төслийн зорилго:
Соёлын олон төрлийг хөгжүүлэх, техник
технологийн дэвшилд тулгуурласан дэлхийн
шилдэг бүтээлийг Монголын үзэгчдэд хүргэх,
дүрслэх урлагийн салбарын олон улсын
хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх
-9-
УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР |
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь “Улаанбаатар” олон улсын медиа
урлагийн наадмыг “ДАРХЛАХТУН” сэдвийн
хүрээнд долоо дахь удаагаа 2022 оны 6
сарын 16-23-ны хооронд зохион байгууллаа.
7 дахь удаагийн медиа урлагийн наадамд
нийт 24 уран бүтээлчид, DJ нар оролцсон ба
Занабазарын Нэрэмжит Дүрслэх Урлагийн
Музей, “Улаан гэр” галерей, Богд Хааны
| УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР

Ордон музей болон Дорноговь аймаг Төслийн хандивлагч:

Сайншанд сумын арт кемп Монгол дахь Гёте Институт
зэрэг нийт 6 байршилд визуал
болон медиа урлагийн үзэсгэлэн гаргасан. Төслийн дэмжигчид:
Түүнчлэн наадмын хөтөлбөрт уран Тайванийн Ардчиллыг Дэмжих Сан
бүтээлчидтэй хийсэн “Урлагтай яриа” цуврал Тайпэйн Худалдаа, Эдийн Засгийн
ярилцлага зохион байгуулагдсан. Наадамд Улаанбаатар дахь Төлөөлөгчийн газар
нийт 1000 гаруй үзэгчид биечлэн оролцсон ‘Hybrid by Nature’ хамтарсан үзэсгэлэн
бол цахимаар 102000 гаруй үзэгчдэд хүрсэн Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх Урлагийн
байна. Музей
Богд Хааны Ордон Музей
Хамтран зохион байгуулагч: White Rock Center
“Хөх Нар” орчин үеийн урлагийн төв Сайншанд сумын Соёл, Урлагийн Газар

-10-
 СОЁЛ УРЛАГИЙН ЗАЛУУ МАНЛАЙЛАГЧ ХӨТӨЛБӨР

Төслийн зорилго:
Соёл урлагийн салбарын залуу удирдагчдын “Зохиогчийн эрх ба оюуны өмч”, “Соёлын
чадавхийг дээшлүүлэх, тэдний хамтын бодлого”, “Байгууллагын засаглал” зэрэг
ажиллагааг өргөжүүлэх цуврал 22 сургалтыг олон улсын болон
дотоодын мэргэжилтнээр удирдуулан
Төслийн танилцуулга: зохион байгуулсан байна. Мөн төслийн
МУЗ нь 2008 оноос хойш “Соёл урлагийн залуу хүрээнд манлайлагчид нийгэмд чиглэсэн,
манлайлагч” хөтөлбөрийг АНУ дахь МУЗ-ийн урлагийн боловсрол олгох, соёл урлагийн ач
дэмжлэгтэйгээр 14 дэх жилдээ амжилттай холбогдлыг олон нийтэд ойлгуулсан бичил
зохион байгууллаа. Өнгөрсөн хугацаанд кино, төслийг санаачлан хэрэгжүүлдгээрээ онцлог
дүрслэх урлаг, тайз дэлгэцийн урлаг, соёлын юм.
өв, хэвлэл мэдээлэл зэрэг соёл урлагийн
салбарын нийт 300 оролцогчийг уг хөтөлбөрт Төслийн хандивлагч:
хамруулан чадавхыг дээшлүүлсэн бол АНУ дахь МУЗ
2022-2023 оны хичээлийн жилд 18 Уолтер Женкинс, МУЗ-ийн Дэд тэргүүн
манлайлагчдыг элсүүлэн, “Манлайлал”,
“Төслийн менежмент”, “Маркетинг”, Төслийн хамтрагч:
“Стратеги төлөвлөлт”, “Сан бүрдүүлэлт”, UB Inn Art Hotel

-11-
| УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР

СОЁЛ УРЛАГИЙН МАНЛАЙЛАГЧДЫН ТӨСЛИЙН УРАЛДААН

Төслийн зорилго: үзүүлэх зорилготой төслийн уралдааныг

Соёл урлагийн залуу манлайлагчдын 4 дэх жилдээ зарласан. Энэ жил 5 төсөл
хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх, олон ирснээс “Art Hub” нийт төгсөгчдийн
нийтэд чиглэсэн бүтээлч төсөл хэрэгжүүлэх онлайн платформыг бий болгох төсөл
шалгарсан. “Art Hub” вэбсайт нэгдсэн
Төслийн танилцуулга: мэдээллийг англи, монгол хэлээр хүргэж,
МУЗ нь АНУ дахь Монголын Урлагийн уран бүтээлчдийн мэдээ, мэдээллийг олон
Зөвлөлтэй хамтран “Соёл урлагийн залуу нийтэд таниулан сурталчлах, хамтын
манлайлагч” хөтөлбөрийг 2008 оноос хойш ажиллагааг өргөжүүлэх зорилготой юм.
амжилттай хэрэгжүүлж байна. МУЗ нь нийт
300 төгсөгчдийн хамтын ажиллагааг Төслийн хандивлагч:
нэмэгдүүлэх, олон нийтэд чиглэсэн АНУ дахь МУЗ
бүтээлч төслийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг Уолтер Женкинс, МУЗ-ийн Дэд тэргүүн

-12-
 УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР |

“ГЭРЭЛТ МОРЬД” УРАН БҮТЭЭЛИЙН ТЭТГЭЛЭГТ ХӨТӨЛБӨР

Төслийн зорилго:
Мэргэжлийн чанартай шинэ уран бүтээлийг
дэмжих, салбарын өрсөлдөх чадварыг
нэмэгдүүлэх
Төслийн танилцуулга:
МУЗ-ийн дэд тэргүүн асан Питер Морроугийн
нэрэмжит ”Гэрэлт морьд” хөтөлбөр нь
уран бүтээлчдийн шинэ санаа бүхий уран
бүтээлийг дэмжих зорилготой бөгөөд тав
дахь жилдээ амжилттай хэрэгжлээ. 2022 оны
“Гэрэлт морьд” тэтгэлгийн уралдаанд нийт
16 төслийн санал хүлээн авснаас сонгон
шалгаруулах хорооны саналаар МУИС-ийн
“Социологи нийгмийн ажлын тэнхим”-ийн
“Залуу социологич клуб”-ын оюутнуудын
санаачилсан “Нийгмийг дүрс зургийн хэлээр
илэрхийлэхүй төсөл” тэргүүлж, “Гэрэлт
морьд” хөтөлбөрөөс нийт 3,500,000 төгрөгийн
санхүүжилт авсан.
Социологийн тэнхимийн багш нар,
клубын оюутнууд болон мэргэжлийн уран
бүтээлчдийн хамтран хэрэгжүүлсэн уг төсөл
нь нийгмийн асуудлыг баримтат гэрэл зургаар
дамжуулан илэрхийлж, МУИС-ийн гаднах
цэцэрлэгт хүрээлэнд олон нийтэд нээлттэй
үзэсгэлэн зохион байгуулсан.
Төслийн хандивлагч:
Америк дахь МУЗ

-13-
 “СМАРТ” УРЛАНГААР ХАНГАХ ХӨТӨЛБӨР
Төслийн зорилго:
Олон улсын гэрэл зурагчдын хамтын
ажиллагааг өргөжүүлэх, уран бүтээлчдийг
чадавхжуулах, урлагийн байгаль орчин болон
орон нутгийн хөгжилд оруулах хувь нэмрийг
нэмэгдүүлэх.
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь Уулархаг Нутгийн Тогтвортой
Хөгжлийг Дэмжих Сантай (FDDM) хамтран
СМарт урлангаар хангах хөтөлбөрийг 3
дах жилдээ амжилттай хэрэгжүүлэв. Уг
төсөл нь гэрэл зурагчдыг Швейцар улсад 3
сар урлангаар хангах тэтгэлэгт хөтөлбөрт
хамруулж, хөтөлбөрийн төгсгөлд уран
бүтээлчийг олон улсад болон дотооддоо
тайлан үзэсгэлэн гаргаж, олон нийтэд
танилцуулдаг уламжлалтай.
-14-
3 дахь удаагийн “СМАрт” хөтөлбөрт гэрэл
зурагчин Б.Бямба сонгогдон 2022 оны 6-8
сарын хооронд хөтөлбөрт хамрагдсан юм.
Гэрэл зурагчин Б.Бямба Швейцар улсын
уулархаг нутагт тулгарч буй асуудалд
хувь нэмрээ оруулсан “Нууц мэдрэхүй”
гэрэл зургийн үзэсгэлэнгээ Швейцар улсын
Поскиавод байрлах хугацаандаа авсан
бүтээлүүдээсээ толилуулж, Вале болон
Улаанбаатарт зохион байгуулсан.
Төслийн хамтрагч:
Уулархаг Нутгийн Тогтвортой Хөгжлийг
Дэмжих Сан
Төслийн дэмжигч:
Швейцарын Хөгжлийн Агентлаг
 УРЛАГИЙН ХӨТӨЛБӨР |

“АМЖИЛТЫН ГАРЦ” ЦАХИМ СУРГАЛТ

Төслийн зорилго: Төслийн танилцуулга:

Чөлөөт уран бүтээлчдийн өрсөлдөх чадварыг
дээшлүүлэх
МУЗ нь чөлөөт уран бүтээлчдийн чадавхыг
дээшлүүлэх зорилгоор “Амжилтын гарц”
цахим сургалтыг зохион байгуулсан. Энэхүү
сургалт нь уран бүтээлээ тууштай туурвиж буй
өөрийгөө сорих, суралцах хүсэл эрмэлзэлтэй
чөлөөт уран бүтээлчдэд нээлттэй зарлагдсан
ба “Би хэн бэ?”, “Цаасан дээр буусан санаа”,
“Төсөв тооцоогоо зөв хийцгээе”, “Өөртөө
итгэ!”, “Юм үзэж, нүд тайл”, “Оролц, үз, мэдэр!”
гэсэн үндсэн 6 сэдвийн дагуу 2 удаа зохион
байгуулагдаж, нийт 80 уран бүтээлчийг
цахимаар хамруулж, чадавхыг дээшлүүлсэн
байна.

-15-
ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН
БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР
-16-
 ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР |

ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН

БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР

Хөтөлбөрийн зорилго:
Урлагийн боловсролоор дамжуулан үндэсний
болон хүмүүний нийтлэг үнэт зүйлсийг
эрхэмлэгч иргэд, нийгмийг төлөвшүүлэхэд
хувь нэмэр оруулах.

Хөтөлбөрийн 2022 оны

үйл ажиллагааны товч танилцуулга:
Олон нийтийн урлагийн боловсролын
хөтөлбөр 7 төслийг хэрэгжүүлсэн байна.
Тус хөтөлбөрийн хүрээнд Монгол улсын
консерваторын санхүүгийн бэрхшээлтэй 3
оюутанд “Ирээдүйн авьяастан” сургалтын
тэтгэлэг олгож, “Ногоон музейн аялал”
Богд Хааны ордон музейн үзмэрт түшиглэн
бүтээсэн номыг бүтээж, 100 гаруй хүүхдэд
бэлэглэн, музейгээр аялуулж, Австралийн
BSF байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлдэг
“Би чадна-Бид авьяастай” кино урлагаар
дамжуулан оролцоог хангах төслийн 2 дахь
үе шатыг хэрэгжүүлж, “Бүжигчин” богино
хэмжээний киноны зураг авалтыг хийж
дуусгасан байна. Энэхүү төсөлд 29 дүгээр
тусгай дунд сургуулийн 20 сурагч, дауны
холбооноос 2 сургагч хамрагдаж, 40 гаруй
уран бүтээлчид хувь нэмрээ оруулсан болно.
Мөн “Надад хэлэх үг байна” төслийг
Австралийн сайн дурын ажилтны олон
улсын байгууллагын дэмжлэгтэйгээр
ЭХЭМҮТ-ийн Цусны эмгэг, хавдар
судлалын тасаг; Сэтгэцийн эрүүл мэндийн
үндэсний төв; Сургалт хүмүүжлийн тусгай
байгууллагуудын удаан хугацаанд эмчлүүлж
байгаа эмчлүүлэгчид болон хүүхдүүдийн
нийт 100 гаруй оролцогчдын дуу хоолойг
урлагийн сэтгэл заслаар дамжуулан, тэдний
бүтээлийг олон нийтэд хүргэхийг зорьсон
ба төслийн тайлан үзэсгэлэн “Улаан гэр”
галерейд 2023 оны 1-р сард толилуулсан.

-17-
 “УРЛАГТАЙ ЯРИА” МЕДИА ТӨСӨЛ
Төслийн зорилго:
Урлагаар дамжуулан, нийгэмд тулгамдаж
буй олон талт асуудлын талаарх мэдлэг,
мэдээллийг олон нийтэд хүргэх, олон нийтийн
гоо зүй, урлагийн боловсролыг дээшлүүлэх,
соёл урлагийн салбарын хүн ба нийгмийн
хөгжилд оруулах хувь нэмрийг нэмэгдүүлэх
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь “Урлагтай яриа” медиа төслийг 8 дах
жилдээ тогтвортой хэрэгжүүлж байна. Соёл
урлагийн ач холбогдол, үнэт зүйлсийг олон
нийтэд таниулан сурталчилдаг уг төсөл нь
2022 онд МУЗ-ийн 20 жилийн ой болсонтой
холбогдуулан, хөгжим, бүжиг, утга зохиол,
кино урлаг, гэрэл зураг, медиа урлаг, дүрслэх
урлаг, соёлын өвийн нийт 8 салбарын уран
бүтээлчийг онцолж, үүгээр дамжуулан
МУЗ-ийн тогтвортой хамтын ажиллагаа, ололт
амжилтыг дүгнэсэн контентыг “Ц.Батзориг
сан”-ийн гүйцэтгэх захирал, гэрэл зурагчин
Д.Давааням, “Хүн театр”-ын уран сайхны
-18-
удирдагч, бүжиг дэглээч Д.Энхгэрэл, медиа
уран бүтээлч Б.Бат-Эрдэнэ, утга зохиол
судлаач У.Бямбаням, кино найруулагч
П.Золжаргал, зураач М.Эрдэнэбаяр, “Арга
Билэг” хамтлаг, Чойжин ламын сүм музейгээр
төлөөлүүлж МУЗ-ийн амжилт, түүхийг
өгүүлсэн яриа бүхий видео контент бүтээсэн.
Мөн төслийн хүрээнд “Улаанбаатар” олон
улсын медиа урлагийн наадмын хүрээнд
нийтлэлч У.Бямбанямын “Түгшүүрээс
түрүүлсэн эргэцүүлэл” нийтлэлийг
боловсруулан МУЗ-ийн цахим хуудсаар
3000 гаруй хүнд болон Zindaa.mn, Ub.life
зэрэг хэвлэл мэдээллийн хамтрагч сайтаар
дамжуулан 10,000 гаруй хүнд хүргэсэн.
Төслийн хамтрагч:
Zindaa.mn
Ub.life
Төслийн хандивлагч:
Соёлын Яам
 ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР |

ЛЮБИ-ЖЕНКИНС СУРАГЧ СОЛИЛЦООНЫ ХӨТӨЛБӨР

Төслийн зорилго: Америк Монгол хоёр орны соёл, боловсролыг

Монгол-Америкийн соёл, боловсролын
солилцоог хөгжүүлэх замаар ирээдүйн
манлайлагчдыг бэлтгэх
Төслийн танилцуулга:
2022 онд ес дэх жилдээ амжилттай хэрэгжсэн
уг хөтөлбөрт ЕБС-ийн ахлах ангийн 24 сурагч
хамрагдаж, манлайлал, ардчилал, иргэний
нийгэм, урлагийн боловсрол олгох 25 гаруй
сургалт, уулзалтаар дамжуулан мэдлэг, ур
чадвараа дээшлүүллээ. Түүнчлэн сурагчид
багаар ажиллаж, нийгэмд чиглэсэн дөрвөн
бичил төслийг амжилттай хэрэгжүүлж
туршлага хуримтлуулсан.
танин мэдэх 14 хоногийн аялал дахин
хэрэгжих боломжтой болж, 14 хоногийн
соёлын солилцооны аялалд АНУ-аас 5 сурагч
оролцон Монгол улсад ирсэн бол Монголоос
5 сурагч Зориг сангийн 1 ажилтан АНУ-д
зочилсон.
Төслийн хамтрагч:
Зориг Сан
Төслийн хандивлагч:
АНУ дахь МУЗ
Уолтер Женкинс, МУЗ-ийн Дэд тэргүүн

-19-
| ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР

“БИД ЧАДНА-БИД АВЬЯАСТАЙ”

КИНО УРЛАГИЙН ТӨСӨЛ

Төслийн зорилго: сонсголын бэрхшээлтэй хүүхэдтэй гэр

Кино урлагаар дамжуулан нийгэмд оюуны
ялгаатай хөгжилтэй болон тусгай хэрэгцээтэй
хүүхэд залуучуудын оролцоог нэмэгдүүлэх
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь Австралийн Bus Stop Films (BSF) ТББ-
тай хамтран 2018 оноос хойш амжилттай
хэрэгжүүлж буй “Бид чадна-Бид авьяастай”
богино хэмжээний кино бүтээх төсөл 2 дахь
бүтээл болох “Бүжигчин” богино хэмжээний
киноны зураг авалтыг амжилттай хийлээ.
Тэгш хамруулалтыг сурталчилсан
бүлийн харилцаа, зөрчил, хайр, халамжийн
тухай өгүүлэх Д.Мөнххишигийн зохиолоос
сэдэвлэсэн “Бүжигчин” кино төслийг
2022 онд Австралийн ЗГ-ийн “Соёлын
Дипломат Харилцааны Тэтгэлэгт Хөтөлбөр”,
Монгол улс дахь Австралийн ЭСЯ болон
Нээлттэй Нийгэм Форумын дэмжлэгтэйгээр
богино хэмжээний уран сайхны кино бүтээл
болгохоор ажиллаж байна. Төслийн хүрээнд
“Мисе эн Сцене” кино хэрхэн бүтээх 40
цагийн онол дадлага хосолсон сургалтанд
ЕБС-ийн 29-р тусгай сургуулийн сонсголын
бэрхшээлтэй 22 сурагч,

-20-
 ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР |

Дауны хам шинжтэй 2 залууг хамруулан Төслийн хамтрагч:

зохион байгуулж, кино зураг авалтыг
мэргэжлийн кино багийн 55 хүний
бүрэлдэхүүнтэй найруулагч Г.Номингийн
баг хамт олон Австралийн Bus Stop Film
байгууллагатай хамтран хийлээ. “Бүжигчин”
богино хэмжээний уран сайхны кино нь 2023
онд олон улсын кино наадмуудад оролцоно.
Bus Stop Films, Австрали улс
Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 29-р
тусгай сургууль
Монголын Дауны холбоо
СУИС-ийн РТМУСургууль
“Сонсголгүйн боловсрол” ТББ
Дохионы хэлний хэлмэрч орчуулагчдын
холбоо

Төслийн хандивлагч:
Австралийн ЗГ-ийн “Соёлын Дипломат
Харилцааны Тэтгэлэгт Хөтөлбөр”
Монгол улс дахь Австралийн ЭСЯ
Нээлттэй Нийгэм Форум
С.Оюун, “Ногоон Уур амьсгал” сангийн
Гадаад харилцааны захирал

-21-
| ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР

“СОЛОНГОН МОРЬД: НАДАД ХЭЛЭХ ҮГ БАЙНА” ТӨСӨЛ

Төслийн зорилго:
Урлаг болон урлагийн сэтгэл заслын аргаар
дамжуулан нийгэм дэх тэгш оролцоог дэмжих

Төслийн танилцуулга:
Урлагийн сэтгэл заслын аргаар дамжуулан
нийгмийн үйл ажиллагаанаас тусгаарлагдсан
тодорхой бүлгийн нийгэм дэх тэгш оролцоог
дэмжиж, төслийн оролцогчдын дуу
хоолойг “Солонгон морь”-оор дамжуулан
олон нийтэд хүргэх зорилготой “Надад
хэлэх үг байна” төслийг Австралийн Сайн
Дурынхны Хөтөлбөрийн Нөлөөллийн Сангийн
тэтгэлгээр 2022 онд амжилттай хэрэгжүүллээ.
Уг төсөл нь ЭХЭМҮТ-ийн Цусны эмгэг, хавдар
судлалын тасаг, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн
үндэсний төв, ШШГЕГ-ын харьяа Сургалт-
Хүмүүжлийн тусгай байгууллагад удаан
хугацаанд эмчлүүлж нийгмийн харилцаанд
идэвхтэй оролцож чадахгүй байгаа, нийгмээс
тусгаарлагдсан бүлгүүдэд хэрэгжсэн болно.

-22-
Төслийн үр дүнд нийт 3 байгууллагын 70
гаруй оролцогч, хамтрагч байгууллагын 30
гаруй ажилтны бүтээсэн 3 том, 70 жижиг
солонгон морьдын бүтээл төрсөн бөгөөд
тус бүтээлүүдээр дамжуулан оролцогчдын
дуу хоолой, үзэл бодлыг МУЗ-ийн цахим
сүлжээгээр дамжуулан олон нийтэд хүргэсэн.
Түүнчлэн МУЗ-ийн “Улаан гэр” галерейд
төслийн тайлан үзэсгэлэнг зохион байгуулж,
төслийн хэрэгжилтийн үеийн баримтжуулсан
гэрэл зургууд болон төслийн оролцогчдын
бүтээлүүдийг олон нийтэд нээлттэйгээр
толилууллаа.
Төслийн хамтрагч:
Эх Хүүхдийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний Төв
Сэтгэцийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний Төв
ШШГЕГ -ын харьяа Сургалт-Хүмүүжлийн
Тусгай Байгууллага
Noise Art Media
Төслийн хандивлагч:
The Australian Volunteers Program Impact Fund

-23-
| ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР

“МУЗЕЙ” ХҮҮХДИЙН БҮТЭЭЛЧ НОМ

Төслийн зорилго: олгох зорилготой цуврал бүтээлч ном юм.

Хүүхдэд урлаг, соёл, түүхийн мэдлэгийг
музейн бүтээлч номоор дамжуулан олгох
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь зохиолч, сэтгүүлч У.Бямбанямтай
хамтран, номоор дамжуулан хүүхдэд
урлаг, соёл, түүхийн мэдлэг олгох бүтээлч
иллюстрэйшн номыг бүтээх төслийг
шинээр санаачлан хэрэгжүүлсэн. Уг ном
нь Улаанбаатар хотын музейд зочлон,
үзмэрүүдтэй танилцаж, монголчуудын түүх,
биет бус соёлын өвийн ач тус, урлагийн
бүтээлийн үнэ цэнийг ойлгон, цаашид музейд
очих хүсэл тэмүүлэл төрүүлэх, боловсрол
Энэ удаад Богд хааны ордон музейн
үзмэрийг танилцуулсан “Ногоон ордноор
аялсан нь” музейн аялал бүхий номыг 7-12
насны хүүхдүүдэд зориулан иллюстрейтор,
зурган тайлбар ихтэйгээр бүтээж, 500 хувь
хэвлүүлж, хүүхэд залуучуудад зориулсан
номын өдөрлөгийг Богд хаан ордон музейд
зохион байгуулав.
Төслийн хамтрагч:
Богд хааны ордон музей
Төслийн хандивлагч:
Б.Доржпагма ба Сара Морроу

-24-
 ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР |

“ХАНХОНГОР” ЧУУЛГЫГ ДЭМЖИХ

ТЭТГЭЛЭГТ ХӨТӨЛБӨР

Төслийн зорилго: Тэтгэлэгт тэнцсэн оюутнууд:

Өмнөговь аймгийн уран бүтээлчдийн чадавхыг 1. М.Саруулбаяр - Морин хуур
бэхжүүлэх, Монголын ардын дуу хөгжмийн Хөгжмийн Урлагийн Сургууль, СУИС
уламжлалт өвийг хойч үед өвлүүлэн үлдээх 2. С.Ууганбаяр - Морин хуур,
Хөгжмийн Урлагийн Сургууль, СУИС
Төслийн танилцуулга: 3. Н.Цогзолмаа - Шанз
МУЗ нь АНУ дахь МУЗ болон Номадик Хөгжмийн Урлагийн Сургууль, СУИС
Экспедишнс ХХК-ны дэмжлэгтэйгээр 4. З.Сайнзаяа - Хуучир
Өмнөговь аймгийн Ханхонгор чуулгыг Хөгжмийн Урлагийн Сургууль, СУИС
дэмжих тэтгэлэгт хөтөлбөрийг хэрэгжүүллээ.
Хөтөлбөрийн хүрээнд 2021-2022 оны Төслийн хамтрагч:
хичээлийн жилд Өмнөговь аймгийн Ханхонгор Ханхонгор чуулга
сумын соёлын төвийн дуу бүжиг, хөгжмийн
ангийг төгсөн их сургуульд, соёл урлагийн Төслийн хандивлагч:
чиглэлээр үргэлжлүүлэн суралцаж буй 4 АНУ дахь МУЗ
оюутанд сургалтын тэтгэлэг олгосон. Номадик Экспедишнс ХХК

-25-
| ОЛОН НИЙТИЙН УРЛАГИЙН БОЛОВСРОЛЫН ХӨТӨЛБӨР

“ИРЭЭДҮЙН АВЬЯАСТАН” ТЭТГЭЛЭГТ ХӨТӨЛБӨР

Төслийн зорилго:
Санхүүгийн бэрхшээлтэй оюутнуудын сурах
хүсэл эрмэлзлийг тэтгэн дэмжих, ирээдүйн
урлагийн манлайлагчдыг төрүүлэх
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь Монгол улсын консерваторид үндэсний
ховор хөгжмийн мэргэжлээр амжилттай
суралцаж буй, санхүүгийн бэрхшээлтэй
оюутнуудын сурах хүсэл эрмэлзлийг дэмжин,
сургалтын тэтгэлэг олгох хөтөлбөрийг 13 дахь
жилдээ амжилттай хэрэгжүүлсэн. 2022 онд
Америкийн Монголчуудын Соёлын Холбооны
дэмжлэгээр “Ирээдүйн авьяастан” тэтгэлгийг
төгөлдөр хуур, флейт, эвэр бүрээ хөгжмийн
ангийн 3 оюутанд тус тус олгож, ирээдүйн
урлагийн манлайлагчдыг бэлтгэхэд дэмжлэг
үзүүлэв.
Тэтгэлэгт тэнцсэн оюутнууд:
Б.Дөлгөөн, О.Батжин, Б.Тэнгис
Төслийн хамтрагч:
Монгол улсын консерватори
Төслийн хандивлагч:
Америкийн Монголчуудын Соёлын Холбоо

-26-
СОЁЛЫН ӨВИЙН
ХӨТӨЛБӨР
-27-
| СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР
СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР
Хөтөлбөрийн зорилго:
Монголын биет болон биет бус соёлын өвийг
хадгалан хамгаалах, олон нийтэд сурталчлан
түгээх, өвлүүлэн уламжлуулах.
2022 оны үйл ажиллагааны
товч танилцуулга:
МУЗ-ийн Соёлын өвийн хөтөлбөр нь соёлын
үл хөдлөх дурсгалыг хамгаалах чиглэлээр
төрийн ба олон улсын байгууллага, гадаадын
экспертүүдтэй хамтран ажиллаж, Чойжин
ламын сүм музейг сэргээн засварлаж эхэлсэн
билээ. Түүхэн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх
засгийн газрын хөтөлбөр, Азийн хөгжлийн
банкны тогтвортой аялал жуулчлалыг
хөгжүүлэх төслийн хүрээнд “Чингис хаан”
аялал жуулчлалын цогцолборын архитектур
дизайн, ерөнхий төлөвлөгөөг хот төлөвлөгч
архитекторууд, аялал жуулчлал, соёлын
өвийн зөвлөхтэй хамтран боловсруулсан.
-28-
М-Си-Эс Холдинг ХХК-тай 4 дэх жилдээ
хэрэгжүүлж буй соёлын өвийг хамгаалах
“Өв-Эрдэнэ” тэтгэлэгт хөтөлбөрийн хүрээнд
Монголын Уран Зургийн Галерейн уран зураг
сэргээн засварлах лаборатори байгуулах,
Морин хуурын чуулгын “Монгол аялгуу”
хос пянз хэвлүүлэх, “Япон-Монголын
соёлын харилцаа” баримтат киног бүтээх,
Амарбаясгалант хийдэд жуулчдын мэдээллийн
самбар байгуулах ажлуудыг гүйцэтгэлээ.
Соёлын биет бус өвийг түгээн дэлгэрүүлэх
чиглэлээр Рио Тинто Монгол компанитай
тогтвортой түншлэлээ үргэлжлүүлэн 15 дахь
удаагийн “Соёлын наадам” арга хэмжээг
зохион байгуулснаас гадна Монголд анх удаа
өв тээгч ардын авьяастнуудад зориулсан
орчин үеийн интерьер дизайн шийдэлтэй
иж бүрэн тоног төхөөрөмжтэй “Өв-Эрдэнэ”
театрыг ашиглалтад орууллаа.

ЧОЙЖИН ЛАМЫН СҮМ МУЗЕЙН ЯДАМ СҮМИЙН
СЭРГЭЭН ЗАСВАРЛАЛТЫН ТӨСӨЛ
Төслийн зорилго:
Түүх соёлын дурсгалт уран барилгыг хадгалж
хамгаалах
Төслийн танилцуулга:
АНУ дахь Дэлхийн хөшөө дурсгалын сан,
АНУ-ын Элчин сайдын нэрэмжит соёлын өвийг
хамгаалах сан, гадаад дотоодын бие даасан
сэргээн засварлалтын мэргэжилтнүүдтэй
хамтран Чойжин ламын сүм музейн Ядам
сүмийн дээврийг 2022 онд сэргээн засварлаж
эхэлсэн.
Төслийн хүрээнд БНХАУ-ын мэргэжилтнүүд
онлайнаар сүм хийдийн барилгыг сэргээн
засварлах чиглэлээр мэргэжлийн ур чадварыг
-29-
СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР |
бэхжүүлэх уулзалтыг зохион байгуулсан. Мөн
АНУ-ын сэргээн засварлалтын архитектор
Улаанбаатар хотод хүрэлцэн ирж, сэргээн
засварлалтыг гүйцэтгэгч “Энэржин” компанид
техникийн туслалцаа, мэргэжлийн зөвлөмж
өгч ажиллалаа. Сэргээн засварлалтын ажил
2023 оны 08-р сард бүрэн дуусна.
Төслийн хамтрагч:
Дэлхийн хөшөө дурсгалын сан
Соёлын яам
Чойжин ламын сүм музей
Соёлын өвийн үндэсний төв
Төслийн гүйцэтгэгч:
Энержин ХХК
Төслийн хандивлагч:
М-Си-Эс Холдинг ХХК
 УРАН ЗУРАГ СЭРГЭЭН ЗАСВАРЛАХ ТӨВИЙН
ДОТООД ЗАСАЛ ЧИМЭГЛЭЛИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛ
Төслийн зорилго: гүйцэтгэлээ. Энэхүү лаборатори нь улс,
Түүх соёлын дурсгал, үнэт өвийг хадгалж аймгийн музейд, галерейн сан хөмрөг дэх
хамгаалах, сэргээн засварлахад дэмжлэг гэмтэлтэй, бохирдолтой бүтээлийг сэргээн
үзүүлэх. засварлах ажлыг тогтмол явуулах юм.

Төслийн танилцуулга: Төслийн хамтрагч:

МУЗ нь Монголын үндэсний соёлын үнэт өв Монголын Уран Зургийн Галерей
болох 20-р зууны уран зургуудыг хадгалж Гёте Институт
хамгаалах зорилготойгоор Монголын Уран Монгол Улсын Соёлын яам
Зургийн Галерейн санаачилсан уран зураг Холбооны Бүгд Найрамдах Герман улсын
сэргээн засварлалтын лаборатори байгуулах Элчин сайдын яам
төслийн хүрээнд тус лабораторийн интерьер
дизайн, дотоод засал, тохижилтын ажлыг Төслийн хандивлагч:
“Өв Эрдэнэ” хөтөлбөрийн санхүүжилтээр М-Си-Эс Холдинг ХХК

-30-
 СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР |

“ЧИНГИС ХААН” АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ЦОГЦОЛБОРЫН

ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ КОНЦЕПЦ

Төслийн зорилго:
“Чингис хаан” аялал жуулчлалын цогцолборын
ерөнхий төлөвлөгөөний концепцыг гаргах

Төслийн танилцуулга:
Түүхэн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх Засгийн БОАЖЯ ба Азийн хөгжлийн банкны Тогтвортой
газрын хөтөлбөр, Азийн хөгжлийн банкны аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх төслийн нэгжид
тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх хүлээлгэн өглөө.
төслийн хүрээнд Хэнтий аймгийн Дадал
сумын нутагт бүтээн байгуулахаар төлөвлөж Төслийн хамтрагч:
буй “Чингис хаан аялал жуулчлалын Монгол Улсын Байгаль орчин, аялал
цогцолбор”-ын архитектур дизайн, жуулчлалын яам
ерөнхий төлөвлөгөөг МУЗ-ийн баг хот
төлөвлөгч архитекторууд, уран барималч Төслийн хандивлагч:
болон аялал жуулчлал соёлын өвийн Азийн хөгжлийн банк
зөвлөхүүдтэй хамтран боловсруулж,

-31-
 “ӨВ-ЭРДЭНЭ” ӨВЛӨН УЛАМЖЛАГЧДЫН ТЕАТР

Төслийн зорилго: Соёлын өвийн үндэсний төвд хүлээлгэн өгөв.

Ахмад өв тээгчдийн мэдлэг, арга ухаан,
авьяасыг ирээдүй хойч үед зааж сурган
өвлүүлэх, соёлын биет бус өвийг хадгалж
хамгаалах
Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь өвлөн уламжлагч нарт зориулсан
соёлын биет бус өвийн “Өв-Эрдэнэ” театрыг
Соёлын Өвийн Үндэсний төвийн шинэ
барилга дотор шинээр байгууллаа. “Рио
Тинто” ХХК-ийн санхүүжилтээр гэрэл дууны
тоног төхөөрөмж, тайзны бүтээц, үзэгчдийн
суудлаар тохижуулж, барилгын дотоод
заслыг 3 сарын хугацаанд гүйцэтгэн 161 мкв
театрыг иж бүрэн тоног төхөөрөмжийн хамт
Монгол гэрийн интерьер дизайнтай дугуй
театр нь ирээдүйд язгуур урлагийн тоглолт
тогтмол зохион байгуулж, өв тээгч ардын
авьяастнуудыг дүрс бичлэгээр баримтжуулан,
ахмад өв тээгчдийн мэдлэг, арга ухаан,
авьяасыг ирээдүй хойч үед зааж сургах,
өвлүүлэх шавь сургалт тогтмол зохион
байгуулснаар соёлын биет бус өвийг хадгалж
хамгаалахад үнэтэй хувь нэмэр оруулах юм.
Төслийн хамтрагч:
Соёлын өвийн үндэсний төв
Төслийн хандивлагч:
Рио Тинто Монгол ХХК

-32-
 СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР |

СОЁЛЫН НААДАМ

Төслийн зорилго:
Уламжлалт соёл, язгуур урлагийг таниулан
сурталчлах

Төслийн танилцуулга:
МУЗ нь нүүдэлчдийн уламжлалт соёл, язгуур
урлагийг гадаад дотоодын үзэгчдэд таниулан
сурталчлах, үндэсний баяр наадмын соёл
урлагийн үйлчилгээний хүртээмжийг Төслийн хамтрагч:
нэмэгдүүлэх зорилготой “Соёлын Наадам” Соёл Урлагийн Их Сургууль
олон нийтийн арга хэмжээг Соёл Урлагийн Их
Сургуультай хамтран уламжлал ёсоор 14 дэх Төслийн хандивлагч:
жилдээ Хүй долоо худагт зохион байгууллаа. Рио Тинто Монгол ХХК

-33-
| СОЁЛЫН ӨВИЙН ХӨТӨЛБӨР

МОРИН ХУУРЫН ЧУУЛГЫН

“МОНГОЛ АЯЛГУУ” ХОС ПЯНЗ

Төслийн зорилго: Төслийн хамтрагч:

Уламжлалт соёл, язгуур урлагийг таниулан Монгол Улсын Филармонийн дэргэдэх Морин
сурталчлах хуурын чуулга

Төслийн танилцуулга: Төслийн хандивлагч:

Морин хуурын чуулгын 30 жилийн ойн М-Си-Эс Холдинг ХХК
хүрээнд Монголын хөгжмийн зохиолчдын
сор бүтээлүүд, морин хуурын уламжлалт
хөгжмийг таниулан сурталчлах зорилготой
хос пянзыг Герман улсад хэвлүүлэх төслийг
“Өв-Эрдэнэ” тэтгэлэгт хөтөлбөрөөс дэмжиж
санхүүжүүлэв.

ЯПОН-МОНГОЛЫН СОЁЛЫН ХАРИЛЦАА

БАРИМТАТ КИНО

Төслийн зорилго: Төслийн хамтрагч:

Монгол-Японы хамтын ажиллагаа, соёл Монгол-Японы харилцааг дэмжих “Түншийн
урлагийн солилцоог дэмжих холбоо” нийгэмлэг
Гадаад харилцааны яам
Төслийн танилцуулга:
“Өв-Эрдэнэ” тэтгэлэгт хөтөлбөрөөс Төслийн хандивлагч:
Монгол-Японы дипломат харилцаа тогтоосны М-Си-Эс Холдинг ХХК
50 жилийн ойн хүрээнд хоёр орны соёл
урлагийн солилцооны түүхийн тухай баримтат
киног дэмжиж санхүүжүүлэв.

-34-
ХӨГЖЛИЙН
ХӨТӨЛБӨР
-35-
| ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР

ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР

Хөтөлбөрийн зорилго:
МУЗ-ийн үйл ажиллагааг олон нийтэд
өргөнөөр таниулахын зэрэгцээ бизнесийн
байгууллага, хувь хүн, уран бүтээлчидтэй
харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг
өрнүүлж, байгууллагын санхүүгийн
тогтвортой байдлыг хангах, олон талт
бүтээлч хамтын ажиллагаагаар дамжуулан
соёл урлагийн нийгэмд үзүүлэх үр нөлөөг
нэмэгдүүлэх, сурталчлан таниулах.
2022 оны үйл ажиллагааны товч
танилцуулга:
МУЗ-ийн Хөгжлийн хөтөлбөр нь МУЗ-ийн
тогтвортой хөгжлийг дэмжих, сан бүрдүүлэх
зорилгоор үйл ажиллагаагаа явуулж ирсэн
билээ. Хөгжлийн хөтөлбөрт МУЗ-ийн “Бид
танд урлагийг ойртуулна!” гишүүнчлэл,
“Урлаг ба бизнес” үйлчилгээ, “Улаан гэр”
галерей болон байгууллагын Маркетинг
олон нийттэй харилцах хөтөлбөр багтдаг
бөгөөд байгууллагын үйл ажиллагааг олон
нийтэд хүргэх, үзэсгэлэн, хүлээн авалт,
сургалт, арга хэмжээ зохион байгуулах
замаар сан бүрдүүлэх зэрэг олон талт үүргийг
гүйцэтгэдэг онцлог хөтөлбөр юм.

-36-
 ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР |

МУЗ-ИЙН АМЖИЛТ, ТҮҮХ БҮТЭЭСЭН 20 ЖИЛ

Тус хөтөлбөрийн хүрээнд 2022 онд хэрэгжүүлсэн томоохон ажил бол “Амжилт, Түүх бүтээсэн
20 жил” байгууллагын 20 жилийн ойн тэмдэглэлт үйл ажиллагаа байв. Энэ хүрээнд 3-р
сарын 31-нд “Гэрэлт морьд” үдэшлэгийг зохион байгуулж, МУЗ-ийн амжилт, ололтыг дүгнэн
нэгтгэж, соёл урлагийн 8 уран бүтээлчийг онцлон тэдгээрийн амжилт, түүхийг хуваалцах
замаар байгууллагын үйл ажиллагаа, нэр хүндийг олон нийтэд таниулж ажиллалаа. Мөн
МУЗ-ийн 20 жилийн ойн бэлгэ тэмдэг “Гэрэлт Морь”-ийг уран бүтээлч А.Очирболдоор
бүтээлгэн, МУЗ-ийн удирдах зөвлөлийн гишүүд, байгууллагын олон жилийн тогтвортой
харилцагч, дэмжигчдэд нарт үрчлүүлэн, санхүүжилтийг босгов. 20 жилийн ойн хаалтын
ажиллагаа, “Гэрэлт үдэш” шинэ жилийн үдэшлэгийг Чингис зочид буудалд 2022 оны 12 сард
зохион байгуулж, олон жилийн хандивлагч, харилцагч, хамтрагч байгууллага, гишүүд, хувь
хүмүүс, уран бүтээлчдэдээ талархсан, амжилт түүх, ололтоо бататгаж, дүгнэж, хуваалцлаа.

-37-
| ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР

“УРЛАГ БА БИЗНЕС” ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА, ҮЙЛЧИЛГЭЭ

МУЗ нь байгууллага хамт олны захиалгат хүлээн авалт, арга

хэмжээг зохион байгуулдаг үйлчилгээг санал болгодог. Соёл урлаг
болон бизнесийн байгууллагыг холбон, харилцан ашигтай хамтын
ажиллагааг өрнүүлэн ажилладаг уг үйлчилгээ нь бизнесийн
байгууллагын тэмдэглэлт үйл ажиллагаа, ойн баяр, харилцагч
нарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, соёл урлагийн хүртээмжийн
нэмэгдүүлэх зорилготой. Өнгөрсөн жил “Рио Тинто” компанийн
зочид төлөөлөгчдийн хүндэтгэлийн хүлээн авалт, Францын элчин
сайдын яамны Францын үндэсний баяр, “Prime Green Cashmere”
ХХК-ийн ноолуур брэндийн загварын шоу арга хэмжээний захиалгат
үйлчилгээг хийж, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн ажиллалаа.

-38-
 ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР |

“БИД ТАНД УРЛАГИЙГ ОЙРТУУЛНА!” ГИШҮҮНЧЛЭЛИЙН АЯН

Хөгжлийн хөтөлбөрийн чухал хэсгийн нэг нь МУЗ-ийн

гишүүнчлэлийн үйл ажиллагаа байдаг. Байгууллагын үйл
ажиллагааг олон нийтэд таниулан сурталчлах, уран бүтээлчдийг
дэмжих үйл явцад олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэхэд
МУЗ-ийн гишүүнчлэлийн аян тодорхой үүрэг гүйцэтгэдэг.
МУЗ-ийн гишүүнчлэлийн аяныг 20 жилийн ойн хүрээнд жилийн
туршид зохион байгуулсан. МУЗ-ийн гишүүнчлэлд нийт 11
байгууллага, 64 хувь хүн элсэж, нийт 17595 ам.долларын сан
бүрдүүлсэн болно. Мөн 2022 оны туршид МУЗ-ийн үйл ажиллагааг
таниулсан мэдээ мэдээлэл бүхий “What’s on ACM” товхимлыг
бэлтгэн сар бүр гишүүд, дэмжигч нартаа зориулан түгээсээр байна.

-39-
| ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР

МУЗ-ИЙН МАРКЕТИНГ ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХӨТӨЛБӨР

Маркетинг олон нийттэй харилцах хөтөлбөр нь соёл урлаг, хэвлэл мэдээлэл,

бизнесийн салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх замаар МУЗ-ийн болон
соёл урлагийн мэдээллийг олон нийтэд хүргэх, байгууллагын нэр хүндийг өсгөх,
МУЗ-ийн хэрэгжүүлдэг төсөл хөтөлбөрийг таниулах үйл ажиллагааг явуулдаг билээ.

Өнгөрсөн онд “Амжилт, түүх бүтээсэн 20 жил” компанит ажил, “Гэрэлт морьд” үдэшлэг,
“Улаанбаатар” медиа урлагийн наадам, “Улаанбаатар” олон улсын кино наадам, “Соёлын
наадам”, “Өв эрдэнэ” театрын нээлтийн ажиллагаагаар дамжуулан байгууллагын
нэр хүндийг цахим хуудас, сошиал суваг, хэвлэл мэдээллийн сувгаар олон нийтэд
хүргэж ажиллалаа. Мөн түүнчлэн төслийн үйл ажиллагааг цуврал видео агуулгаар
баяжуулан цахим орчинд, соёл урлагийн үнэт зүйлс, ач холбогдлыг таниулах, мэдээ,
мэдээллийг цаг тухай бүрд нь олон нийтэд хүргэх ажлыг тогтвортой зохион байгуулав.

-40-

“УЛААН ГЭР” ГАЛЕРЕЙ
2022 онд “Улаан гэр” галерей нь уран
бүтээлчдийг таниулан сурталчлах
зорилгынхоо хүрээнд 21 уран бүтээлчтэй
хамтран уран зураг, уран бичлэг, медиа
арт, резин арт, баримал, гэрэл зураг зэрэг
урлагийн олон төрлийг хамарсан 15 үзэсгэлэнг
зохион байгуулж, МУЗ-ийн 20 жилийн ойг
тохиолдуулан удаан хугацаанд хамтран
ажилласан уран бүтээлч Б.Алтангэрэл,
Э.Лхагвадорж, Б.Лхамцэрэн, Б.Алтантовч,
Ж.Дархижав, Б.Маралгуа, Б.Мөнхзул,
Н.Отгонбат, Э.Найдандорж, Д.Давааням,
Э.Эрдэнэбаяр, Т.Энхболд нарыг дэмжин бие
даасан үзэсгэлэнг нь зохион байгууллаа.
Мөн соёл урлагийг олон нийтэд сурталчлах
олон талт арга хэмжээг зохион байгуулах
-41-
ХӨГЖЛИЙН ХӨТӨЛБӨР |
зорилгын хүрээнд “Улаан гэрийн өдөр”-өөр
“Яруу найргийн үдэш”, “Хамтдаа урлая!”
керамикийн сургалт, “Chayodu photography
workshop” гэрэл зургийн өдөрлөг, “Анагаах
авиа” урлагийн сэтгэл заслын үдэш, “Interior
design masterclass” интерьерийн сургалтуудыг
8 уран бүтээлчтэй хамтран 80 гаруй урлаг
сонирхогчдын дунд зохион байгуулж ажиллав.
“Улаан гэр” галерей нь 2022 онд уран
бүтээлчдийн бие даасан 12 үзэсгэлэн,
хамтарсан 2 үзэсгэлэн, баримтат гэрэл
зургийн 2 үзэсгэлэн, 5 сургалт, лекцийг
зохион байгуулж, давхардсан тоогоор нийт
600 гаруй хүнд биетээр, цахим орчинд 30,000
хүнд хүрч ажилласан байна.
УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛ 2022 ОНЫ 12 САРЫН 31 БАЙДЛААР

Ц.Ариунаа Б.Дөлгөөн
Продюсер, Гуру Медиа ХХК Дэд тэргүүн, Петровис Групп

Г.Аюурзана Н.Жанцанноров
Зохиолч, яруу найрагч Тэргүүн, МУЗ

Ё.Бадрал У.Жалсаа
Гүйцэтгэх захирал, Mongolia Quest Ерөнхийлөгч, Номадик Экспедишнс ХХК

Г.Бадруун Камерон Макрэй

ТУЗ-ийн дарга, Гэр Хаб Гүйцэтгэх захирал, Тарва Инвестмент энд
Адвайзори Компани
Б.Батсайхан
Захирал, Монголын Хөрөнгө Оруулалтын Сан Кэти Смит
Элчин сайд, Австрали улс
Л.Болд
Барималч
Г.Мэнд-Ооёо
Ерөнхийлөгч, Монголын Соёл, Яруу
Б.Бямбасайхан
Найргийн Академи
Дэд тэргүүн, Монголын Бизнесийн Зөвлөл

Ч.Ганболд Ш.Норжинбат
ТУЗ-ийн хүндэт дарга, ХАС Банк Гүйцэтгэх захирал, Онч Аудит ХХК

Т.Ганболд, Норихико Като

Үүсгэн байгуулагч, Корпорэйт Зочид Буудал Гүйцэтгэх захирал, Голомт банк

Н.Ганхуяг Г.Зориг
Уран бүтээлч Инженерийн ухааны доктор

Гари Биондо Ж.Од

Захирал, Эдельвейс зочид буудал Ерөнхийлөгч, М-Си-Эс Групп

Б.Доржпагма Х.Отгонтуяа
Захирал, Гэр Гардэн ХХК Тэргүүн, Төгөлдөр Сан

-42-
С.Оюун МУЗ-ИЙН ХОРООДЫН ГИШҮҮД 2022
Тэргүүн, Зориг Сан ОНЫ 12 САРЫН 31 БАЙДЛААР

Стефани Бури ГҮЙЦЭТГЭХ ХОРОО

Дарга, Швейцарын Хөгжлийн Агентлаг
Дарга:
Сэбастиен Сүрүн Уолтер Женкинс
Элчин сайд, Франц улс МУЗ-ийн Дэд тэргүүн
Ерөнхийлөгч, Инклюсив Солюшнс ХХК
Л.Сумати
Захирал, Сант Марал Сан Гишүүд:

Ц.Түвшинбаяр Ц.Ариунаа
Захирал, Ноён уул эрдэнэ ХХК Продюсер, Гуру Медиа ХХК

Уолтэр Женкинс Б.Бямбасайхан

Тэргүүн, Инклюзив Солюшинс ХХК Дэд тэргүүн, Монголын Бизнесийн Зөвлөл

П.Цагаан Ч.Ганболд
Гүйцэтгэх захирал, Степпкупер ХХК ТУЗ-ийн хүндэт дарга, ХАС Банк

Зафер Атеш Н.Жанцанноров

Элчин сайд, Турк улс МУЗ-ийн Тэргүүн

Б.Энхбат Ш.Норжинбат
Партнер, ХаанЛекс Партнерс ХХН хуулийн Гүйцэтгэх захирал, Онч Аудит ХХК
фирм
Л.Сумати
Захирал, Сант Марал Сан

П.Цагаан
Гүйцэтгэх захирал, Степпкупер ХХК

Б.Энхбат
Партнер, ХаанЛекс Партнерс ХХН хуулийн
фирм

-43-
ХӨГЖЛИЙН ХОРОО ХӨТӨЛБӨРИЙН ХОРОО

Дарга: Дарга:
Б.Бямбасайхан Л.Болд
Дэд тэргүүн, Монголын Бизнесийн Зөвлөл Барималч

Гишүүд: Гишүүд:

Ё.Бадрал Ц.Ариунаа
Гүйцэтгэх захирал, Mongolia Quest Продюсер, Гуру Медиа ХХК

Гари Биондо Г.Аюурзана

Тэргүүн, Монгол дахь Америкийн худалдааны Зохиолч, яруу найрагч
танхим
Н.Ганхуяг
Б.Дөлгөөн Уран бүтээлч
Дэд тэргүүн, Петровис групп
Б.Доржпагма
Ш.Норжинбат Захирал, Гэр Гарден ХХК
Гүйцэтгэх захирал, Онч Аудит ХХК

Х.Отгонтуяа Г.Энхбат
Тэргүүн, Төгөлдөр сан Захирал, Соёлын өвийн үндэсний төв

Ж.Од
Ерөнхийлөгч, М-Си-Эс Групп

Ц.Түвшинбаяр
Захирал, Ноён уул эрдэнэ ХХК

-44-
МУЗ-ИЙН АЖИЛТНУУД 2023 ОНЫ 4 П.Номинбилэг
САРЫН БАЙДЛААР Урлагийн хөтөлбөрийн зохицуулагч
arts@artscouncil.mn
О.Одгэрэл
Гүйцэтгэх захирал М.Биндэрьяа
odgerel@artscouncil.mn Хөтөлбөр зохицуулагч
culture@artscouncil.mn
Х.Оюундарь
Олон Нийтийн Урлагийн Боловсролын Д.Доржханд
Хөтөлбөрийн захирал Хөтөлбөр зохицуулагч
education@artscouncil.mn program@artscouncil.mn

Б.Оюунсүрэн
Хөгжлийн хөтөлбөрийн захирал
development@artscouncil.mn
Д.Оюунсүрэн
Санхүү хариуцсан захирал
grants@artscouncil.mn
Г.Гэрэлчимэг
Маркетинг олон нийттэй харилцах хөтөлбөр
зохицуулагч
marketing@artscouncil.mn
Т.Ганцэцэг
“Улаан гэр” галерейн зохицуулагч
redger@artscouncil.mn

Л.Онон Б.Энхтуул
Соёлын Өвийн Хөтөлбөрийн зохицуулагч Хөтөлбөрийн туслах
heritage@artscouncil.mn assistant@artscouncil.mn

-45-
 МОНГОЛЫН УРЛАГИЙН ЗӨВЛӨЛ ТББ

2022 оны 12-р сарын 31-ний өдрөөр тасалбар болсон жилийн

Санхүүгийн байдлын тайлан
2022 оны 12 2021 оны 12
Тэм сарын 31 сарын 31
Хөрөнгө мян.төг мян.төг
Эргэлтийн хөрөнгө
Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгө 4 1,344,235 1,437,246
Нийт эргэлтийн хөрөнгө 1,344,235 1,437,246

Эргэлтийн бус хөрөнгө

Өмч, барилга, тоног төхөөрөмж 3 104,914 113,792
Нийт эргэлтийн бус хөрөнгө 104,914 113,792

Нийт хөрөнгө 1,449,149 1,551,038

Өр төлбөр ба Цэвэр хөрөнгө

Өр төлбөр
Богино хугацаат өр төлбөр
Бусад өглөг 5 10,453 11,054
Хойшлогдсон санхүүжилтийн орлого 6 524,737 761,061
Нийт богино хугацаат өр төлбөр 535,190 772,115
Урт хугацаат өр төлбөр
Урт хугацаат зээл 7 - 20,912
Нийт урт хугацаат өр төлбөр - 20,912

Нийт өр төлбөр 535,190 793,027

Цэвэр хөрөнгө
Хязгаарлалтгүй нөөц 8 293,578 293,578
Хязгаарлалттай нөөц 33,392 33,392
Хуримтлагдсан үр дүн 586,989 431,041
Нийт цэвэр хөрөнгө 913,959 758,011

Нийт өр төлбөр ба цэвэр хөрөнгө 1,449,149 1,551,038

-46-
 МОНГОЛЫН УРЛАГИЙН ЗӨВЛӨЛ ТББ

2022 оны 12-р сарын 31-ний өдрөөр тасалбар болсон жилийн

Үр дүнгийн тайлан
2022 он 2021
Тэм мян.төг мян.төг

Үндсэн үйл ажиллагааны орлого

Гишүүдийн хураамж 9 54,860 66,594
Хөтөлбөр, төслийн санхүүжилтийн 10 1,890,732 643,831
орлого

Үйл ажиллагааны орлогын нийт 1,945,592 710,425

дүн

Үндсэн үйл ажиллагааны зардал

Хөтөлбөр, төсөл хэрэгжүүлсний зардал 11 (1,869,933) (716,297)
Ерөнхий удирдлагын зардал 12 (64,709) (62,544)

Үндсэн үйл ажиллагааны зардлын (1,934,642) (778,841)

дүн

Үндсэн үйл ажиллагааны үр дүн 10,950 (68,416)

Санхүүгийн орлого 13 150,383 62,273

Санхүүгийн зардал 13 (508) (1,013)
Үйл ажиллагааны бус бусад орлого 1,650 1,737

Үндсэн бус үйл ажиллагааны 162,475 (5,419)

ашиг/(алдагдал)

Татварын зардал 15 (6,527) (8,076)

Тайлант жилийн цэвэр үр дүн 155,948 (13,495)

-47-
-48-