Professional Documents
Culture Documents
İşçi Dünyası-15
İşçi Dünyası-15
KCKya ynelik operasyonda Gaziantep, Mardin, stanbul, Diyarbakr, anlurfa, Mersin ve Adyamanda aralarnda BDP yneticilerinin de bulunduu 144 kii gzaltna alnd. Gzaltna alnanlarn kimlii ve saysyla ilgili net aklama yaplmazken, BDP operasyonlara sert tepki gsterdi. Parti genel bakan Selahattin Demirta, KCK bir rgtse Genel Bakan ben oluyorum. nk alnan arkadalar BDP li dedi. Operasyonda en ok gzalt stanbulda oldu. zel yetkili stanbul Cumhuriyet savclar Bilal Bayraktar ve Adnan imen tarafndan yrtlen soruturma kapsamnda stanbul Terrle Mcadele, zel Harekat ve stanbul Organize ube Mdrl operasyon timlerinden 500 kiilik ekip saat 05.00 sralarnda stanbulun 12 ayr ilesinde baskn dzenledi. Yaplan e zamanl operasyonda toplam 91 kii gzaltna alnd. Evlerde yaplan aramalarda baz yazl ve dijital verilere el konuldu. Gzaltna alnanlar arasnda BDP Parti Meclisi yeleri Hlya Yer, idem Klgn Uar, BDP stanbul l yneticileri Dursun Yldz, Aydemir Anl, Mehmet Kaymaz, Nural Doan, BDP Bahelievler le Bakan Faruk Tur, Gaziosmanpaa le Bakan Arif Ylmaz, Arnavutky le Bakan Galip Ate, Sancaktepe le Bakan iek Arn, skdar le Bakan Yardmcs Mehmet erif Mergen, DTK yesi Hikmet Kaymaz ve YAKAY-DER Yneticisi Kemal Aydn nn da bulunduu renildi. HD kurucularndan, Trkiye Yaynclar Birlii Yaymlama zgrl Komitesi Bakan gazeteci Ragp Zarakolunun olu Deniz Zarakolu da stanbuldaki KCK operasyonunda gzaltna alnd. BDPnin verdii bilgilere gre, Diyarbakr Cumhuriyet Basavclnca Nisan 2009 tarihinde balayan KCK operasyonlarnda 4 bin 36 gzalt, bin 529 tutuklama gerekletirildi. KCK dan yaplan ve Frat Haber Ajansnn duyurduu aklamada operasyonlarla ilgili, Bu insanlarn birer KCK ilikisi olduklar iddias, AKP ve Glen Cemaatinin bir yalan, onlara bal polisin uydurduu safsatadan baka bir ey deil denildi.
SC . .
DNYASI
Ekim 2011 - Say 15 - 1,5 TL
R. Tayyip Erdoan, yer yer lumpen-dinci kltrnn davurumlarn sergilese de iktidarn pekitirinceye kadar olduka dikkatli davrand. Bu dikkatlilik ierisinde ncelikle Fettullah cemaatinin denetledii polis istihbarat yaratld ve bunun araclyla tm muhaliflere tuzaklar kurulup, paralize edildiler. Liberallerin kendisinden bekledii ama yapmad her ey iin askeri vesayeti ustaca bahane olarak kulland. Derin kkleri olan askeri vesayetin nasl almaz bir engel oluturduu konusunda son derece bilgili olan liberaller de bunu gayet iyi anlayarak, durumu grp ynlarn gzlerini amak isteyenlerin nn ustaca kestiler. Rollerine o kadar sadk ve bu rol oynarken karlarn aldklarna o kadar dman hale geldiler ki, suyu yava yava snan kurbaann reaksiyonsuzluu ierisinde RTEnin kard sava bile zgrlk Hareketinin zerine ykacak kadar idraksiz hale geldiler. Sayfa >> 5
Seyircisiz ma
Namus cinayeti rakamlarnn artk gnlk verilerle ortalamasnn alnd, kadna ynelik iddet eitlerinin en yaratc rneklerini grmekte olduumuz, kadn yok saymann ise neredeyse kanksand, siyasetinden i hayatna kadar evimizin ii de dahil ynetimin her ke ban erkeklerin tuttuu bir lkeye de tabi ki tm dnyaya pozitif ayrmclk dersi vermek derdi. Trkiye Futbol Federasyonu Ynetim Kurulu disiplin talimatna uymayan takmlara verdii seyircisiz ma oynama cezasn ald yeni kararla uygulamada deitirdi ve TFF den u tarihi aklama geldi. Bugnden itibaren, kurallar ihlal ederek seyircisiz ma oynama cezas alan takmlarn karlamalarn; kadn izleyiciler ile yanlarnda anneleri olmak artyla on iki ya ve alt ocuklar cretsiz olarak izleyebilecek. Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu bnyesindeki veya denetiminde olan sosyal amal ocuk yuvalar ve yetitirme yurtlarnda kalan, korunmaya muhta 12 ya ve alt ocuklarmz da resmi refakatileriyle birlikte bu malar tribnden takip edebilecek denildi.Sa olsun toplumda korunmaya muhta kimseyi atlamamlar Sayfa >> 7 renci Genlik Sendikas (GEN-SEN), 2007 ylnda renci haklarn sendikal alana tayarak, yeni bir demokratik cephe ama abasyla Devrimci i Sendikalar Konfederasyonu (DSK)e bal olarak kurulmutur. Kurucu Genel Kurulunun ardndan bugne dek renci haklar mcadelesinde ayr bir odak haline gelen GEN-SEN, 7 ay sonra alan davann sonulanmasyla kapatld. Kurucu yeler gerekli mecralara sendika kuruluu iin mracaat ettiklerinde karlarna karlan tablo aslnda GEN-SENe mahkemeden kan kararn habercisi niteliindeydi. Bavuru yapan kurucu yelerden okur-yazarlk belgesi ve mal beyan istendi. yeler okur-yazarlk belgesinin nereden alndn bilmedii iin, bunun yerine renci belgesi teslim ettiler. Mal beyan istemini de, pasolarn gstererek cevap verdiler. rencilerden oluacak bir sendika iin kurulu bavurusunu yapmak bile meer ok zormu! Sayfa >> 11
SC DNYASI . .
HABER
Ekim 2011
Ufuk Gll
Trkiyede de sre benzer ekilde yaanmtr. Emperyalizmin ibirlikisi olan oligarik iktidar asndan grnrdeki ynetici siyasi partiler deise de bu nitelii deimemitir. Tayyip Erdoan da emperyalizmle ibirlii iinde lkeyi yneten yneticilerden biridir. Bugn AKP hkmetinin Ortadouda yapt hibir giriim emperyalizmin karlarndan bamsz dnlmemelidir. Tayyip Erdoann emperyalizme kartl gstermelik bir demagojiden te olamaz. ABD emperyalizminin ve dier NATO yesi emperyalist glerin karlarn korumak iin kurulan fze kalkan projesi AKP iktidarnn emperyalizmle ilikisinin kantdr. Emperyalist glerin karlar iin lkemiz corafyas AKP iktidar tarafndan tehlikeli askeri senaryolarn sergilendii bir alan haline getirilmektedir. Krecikte kurulan fze kalkan radar orada yaayan insanlarmz evlerinden ederken doay da tehdit etmektedir. Emperyalist tekellerin karlar ve kar hrslar iin dnya corafyas bir sava alanna dnmektedir. Sava kapitalizmin en ok kar elde ettii dnemdir bu adan emperyalist sistemde nitelii gerei srekli olarak savalar retmektedir. Emperyalizme kar olmann koulu iilerin, emekilerin ve ezilenlerin karlarn savunmaktan geer. AKP iktidar ve onun lideri Tayyip Erdoan 8 yllk iktidar boyunca yapt her icraatnda emperyalizmin karlaryla uyumludur. Bu adan onun emperyalizm eletirisi ve emperyalizme kar duruu sahtedir. lkemiz corafyasnda emperyalizmin karsndan gerek duruu sergileyenler sosyalistlerdir. lkemizin halknn toplumsal bellei biraz kurcalanrsa Deniz Gezmilerden Mahir ayanlara ve bugne NATOya ve MFye kar direnen Dev-Genlilere uzanan bir mcadele gelenei karmza kacaktr. Emperyalizme kar olan ve bu uurda her trl bedeli demekten ekinmeyen devrimcilerin varl Tayyip Erdoann mumunun ne kadar yanacann kantdr.
Eyll ay bilanosu: 59 ii ld
stanbul i Sal ve Gvenlii Meclisi Eyll ay i kazalar raporunu aklad. Sonu ise facia: 59 ii ld, 169 ii yaraland. Meclis adna aklama yapan Ercan Zincir sektrlere ilikin u bilgileri verdi: -Belediyelerin kanalizasyon ilerinde alan 4 ii gk altnda kald, 2 ii trafik kazasnda yaamn yitirdi, 2si yaraland. -Enerji sektrnde inaat halindeki barajlarda 5 ii ld, 2 ii yaraland.
-naat sektrnde 17 ii ld, 52 ii yaraland. -Kadn iilerin lm en ok, tarm ve orman i kolunda yaanyor. Bu i kolunda 79 ii trafik kazasnda yaraland. 2 kadn, 2 ocuk ve 1 erkek tarm iisi ld. -Tekstil kolunda 2 ii ld, 29 ii yaraland. -Eitimde bir kadn retmen intihar etti. -Konaklama sektrnde 18 ii, metal sektrnde 6 ii yaraland, birer ii ld. -En ok lmlerin yaand gemi ve tersane sektrnde Eyll aynda d var. 1 ii ld, 2 ii iitme kaybna urad. Ancak, bu d gerek durumu yanstmyor. -Kimya sektr alarm veriyor, en ok bu sektrde kazalar yaanyor. -2011 ylnn ilk 9 aynda 20si patlamada 24 kii ld. Eyll aynda 2 kii yaamn yitirirken, 382 yaraland. Ercan Zincir almalarnn devam edece-
ini, gvencesiz i koullarnda alma devam ettii srece i cinayetlerinin bitmeyeceini ve bu cinayetleri tehir etmeye devam edeceklerini belirtti.
Ekim 2011
HABER
SC DNYASI . .
Fato Osmanaaolu
Yzde 10 ikolu baraj nedeni ile, pek ok sendika yeterlilik alamayp toplu szleme yapamayacak durumda, bu nedenle sendikal istatistikler yaynlanamyor. 2010 Anayasa deiikliklerine gre kamu grevlileri iin toplu szleme yaplmas gerekiyor, ancak 4688 sayl yasaya gre toplu grme yaplabiliyor yasa deimedii iin vahim durum devam ediyor. Bir yl nce hkmet referandum kampanyas yaparken sendikal haklarn nasl da geniletildiini anlatyordu, iiler birden ok sendikaya ye olabilecek, grev yasaklar kalkacak, memurlarn da toplu szleme hakk olacakt. Bir yl sonra durum nedir? Sendikal mevzuatla ilgili hibir deiiklik yaplmad, sendikal barajlar olduu yerde duruyor. 2821 ve 2822 sayl yasalarda hibir deiiklik yaplmad.
ilerin deil birden fazla sendikaya, bir sendikaya ye olmalar bile mmkn olamyor, noterden ye olma zorunluluu devam ediyor. Birden ok sendikaya yelik yasa devam ediyor. Genel grev yasa, dayanma grevi yasa devam ediyor. Her trl yasak uygulanyor ve devam da edecek. Hkmet takvimi, tarihi belli bir konuda stelik anayasal zorunluluk olduu halde yasal dzenleme yapmad. Ayn i kolunda birden fazla sendika yelii Yrrlkte olan anayasann 51. maddesi hkm iilerin ikolunda kurulu ancak bir sendikaya ye olabileceini ngrmektedir. Daha nce anayasada sadece birden ok sendikaya ye olunamayaca hkm vard. 4709 sayl yasa ile anayasada yaplan deiiklikle maddeye ayn ikolunda ibaresi eklenerek iilerin ayn ikolunda birden ok sendikaya ye olamayaca hkme balanmt. Bu
deiiklie uygun olarak 2821 sayl Sendikalar Yasasnn 22. maddesinin birinci fkrasna ii ve iverenler ayn zamanda ve ayn ikolunda birden ok sendikaya ye olamazlar hkm konulmutu. Yaplan anayasa deiiklii ile bu hkm kaldrlmakta ve yaplan deiiklikle iilerin ayn ikolunda ayn zamanda birden ok sendikaya ye olmas ngrlmektedir. Referanduma sunulacak metindeki bu deiiklik sendikaclmz ynnden son derece sakncal bir deiikliktir. Ayn ikolunda tek sendikaya yelik iki ayr nedenle ok nemlidir. Bu yoldan, her eyden nce, sendikalar aras anlamsz ekimelerin yaanmas nlenmektedir. Bu hkmn kaldrlmas ile sendikalar arasnda, Amerikada cut throat competition diye anlan lmne bir yar balayacak ve sendikalar parasal glerini byk lde yeni ye kazanmlar iin harca-
gstermesi asndan bir rnektir. Bizler emek ve meslek rgtleri olarak Gen Sene, yelerine, genliimize Asla yalnz yr-
meyeceksin diyoruz. Kapatlma kararnn takipisi olacamz, Gen Senin yannda olduumuzu ilan ediyoruz.
ayyip Erdoan seimler sonras yapt deerlendirmelerde yeni kuraca hkmetin ustalk dnemi eseri olacana vurgu yapmt. Bu durum kamuoyunda olduka youn bir ilgi yaratmt. Bir ksm liberal ke yazar AKPnin ustalk dneminde memleketin btn toplumsal sorunlarna zm reteceine vurgu yapyordu. Hatta ii abartp Anayasa Referandumu ncesi yaanan sreci bir sivil devrim olarak adlandran birikmi bir dizi kafas kark aydn solun entelektel birikimine dnk bir dizi sorgulama ierisine girdiler. Ancak yaanan gelimeler apkadan tavan kmayacan gsterdi. Yeni kurulan hkmet hzl bir ekilde icraatlarn sergilemeye balad. ilerin emekilerin haklarnn gasp, Krt siyasetilere gzalt, tutuklama ve hak arayan herkese dnk baskc uygulamalar. Bugn iin AKP hkmeti asndan iyimser deerlendirme yapanlarn hepsinin sesi kesilmi durumda. Yeni AKP hkmetinin adnn artk bir sivil devrim deil olsa olsa bir sava hkmeti olduunu gerei her geen gn kendini daha da hissettiriyor. AKPnin ustalk dnemi d ve i politikasnn temelinde gerilim ve atma vardr. lke d politikada neredeyse btn komularyla dmanlk tohumlar ekerken Trkn Trkten baka dostu dostu yoktur szn atfta bulunmaktadr. Suriye i ilerine karlmakta, rana kar fze kalkan kurulmakta, Kbrs Rumlarna kar Akdenize donanma gnderilmekte, srail uaklaryla Trk uaklar it dala yapmaktadr. Bu koullar altnda Trkiyenin Ortadouda lider lke olma misyonunu gelitirilmi bir sava ve gerilim konsepti ierisinde uygulayacan grmek gerekmektedir.
Darda bu kadar saldrgan ve yaylmac politikalar izleyen hkmet i politikada da taviz vermez bir ekilde daha totaliter bir rejime doru ilerlemektedir. Dnya apnda yaanan ekonomik kriz ayn zamanda lkede devam eden kirli savala birleince lkede yaanacak ekonomik krizin daha da derinleeceini ngrebilmek gerekmektedir. Bu koullar altnda rejimin daha da baskc bir karakter kazanmaya balamas beraberinde siyasal istikrarszl derinletirecektir. lke 1993 konseptini anmsatan bir atma ortamna doru adm adm srklenmektedir. Bu koular altnda AKPnin gerek yznn ne kadar karanlk olduunu ii ve emekiler tarafndan grlecektir. AKP hkmeti bir sava hkmeti haline gelmitir. Krt siyasetilerine dnk olarak gelien gzalt ve tutuklama terr lkenin sadece bir blgesiyle snrl kalmayacak lkenin her yerindeki toplumsal muhalefet aktrlerini de hedef alr hale gelecektir. lke dnda yrtlen saldrgan politikalar cephe gerisinde de dikensiz gl bahesi yaratma abas ierisinde olacaktr. Hkmet cephesinden gelien saldrlar ortak bir ekilde karlamazsa toplumsal muhalefetin 20 yllk mcadele ierisinde kazanmlarnn hepsinin elinden alnmas tehlikesiyle kar karyadr. ilerin, emekilerin ve ezilenlerin ortak mcadelesinin birliktelii sava hkmetinin panzehiridir. Aksi durumda karanlk tablonun blgede ve lkede yaanan gelimeler dnldnde lm, militarizm ve demokratik haklarn gerilemesi eklinde lke yaamna yansyacaktr. Kurulacak olan kongre partisinin olumsuz tabloyu olumlu bir ekilde deitirme ynnde byk bir frsat olduunu grmek gerekmektedir.
SC DNYASI . .
Necdet ADALI Haykryor; Yaasn Trk ve Krt Halklarnn Kardelii! Kahrolsun Faizm!
En iyi ihtiya rn
Son on ylda ordu-hkmet ilikilerinde kkl deiikliklerin olduu bir gerek. Birka yl nce, 53 general ve amiralin tutuklu olarak yarglanacaklar bir Trkiye tasavvur etmek gerekten zordu.
Arap corafyasna model lke olarak sunulmas olana yoktu. Her ne kadar, Tayyip Erdoan ve onun ekonomi kurmaylar nmzdeki birka on yl ierisinde Trkiyenin dnyann en byk 10 ekonomisi iine gireceini iddia ediyorlarsa da, bizim gibi emperyalizme baml lkelerin uluslararas kapitalist hiyeraride bir st basamaa kma olasl yok denecek kadar azdr. Bu gerek, Tayyip Erdoan nne gelene babalanyor pozlarna girse de, Trkiye tekelci burjuvazisinin emperyalistlerin Trkiyeye bitii roln dna kma olanan onlara vermez. Trkiye ancak kendisine biilen roln marjlarnda hareket etme kabiliyetine sahiptir. Libyaya ynelik NATO harekatna kar klrken, harekatn komuta merkezinin zmirde kurulmas ve Trkiyenin komuta merkezinde yer almas; sraile posta konulurken, Malatyaya rana ynelik radar sisteminin yerletirilmesi; Suriye ile can cier kuzu sarmasyken, Esatn iktidar terk etmesi gerektiinden sz edilmesi bu gerein farkl gstergeleridir. Uzun yllar nce speklatr George Soros Trkiyenin en iyi ihra rnnn ordusu olduunu sylemiti. O zamandan bu yana Trkiyenin ihracat katlanan oranlarda atm da olsa, emperyalistlerin gznde, Trkiyenin en iyi ihra rnnn ordusu olduu gereinin deitiini syleyemeyiz. Bu ihra rn, ABDnin I r a k igalinin arifesinde, o r d u hkmet atmasna kurban gitmi, ABDli stratejistlerin ok byk bir ounluunun ifade ettii gibi, bu gelime ABDnin Irak bataklna yuvarlanmasnn en nemli nedenlerinden birini oluturmutu. ABD Irakn igali ile hem Saddamn dolar yerine euro kullanmaya balayaca tehdidini bertaraf etmek, hem de petrol ve enerji kaynaklarn denetim altna almak amacnda iken, stratejik mttefiki olarak grd Trkiyeden iyi bir kazk yemiti. Bu kazn acsn, Irakta kendini gvenli hissettii gn Genelkurmayn bana uval geirerek kard. Ardndan da, uluslararas karlar iin hem Genelkurmayn hem de AKP Hkmetini kendi konseptine uygun bir ekilde dizayn etmeye giriti. Son dnemlerde ordu-hkmet ilikilerinde kkl dnmlerin sonuna gelinmesi gereinin arkasnda esas olarak bu gelime yatmaktadr. Hkmet ile adm ba atan bir ordu yerine onunla uyum iindeki bir ordu emperyalistlerin Trkiyeye bitii rol gerei ok daha kolay ihra edilebilecektir.
YORUM ANALZ
Ekim 2011
Hseyin Ate
letiriyor. Kurtulu Hareketi lise kanad Dev-Lisli devrimci militan olan Necdet komnarlarn yanna g fethe kyor. Tabi bu bir son olmuyor, yanan bir atee atlan bir kor daha oluyor. Phrometeden balayan ezilenlerin ezene kar mcadelesine bir g daha oluyor. Onun sesi Ulucanlardan kyor, Botanda haykr, Amedde serhildan, Gazi varolarnda barikat oluyor. Necdet Yoldan son szleri bugn daha da anlaml. Trkiyede yaayan halklar byk bir hzla i savaa srkleniyor. Kanla beslenen egemenler lkemizde sava rtkanl yapyorlar. Krtlere kar giriilen asimilasyon, inkr ve imha politikalar bir sava konseptinde olaan hzyla sryor. KCK ad altnda siyasetiler tutuklanrken, lm kusan uaklar ve bombalarla aralksz saldrlyor. Ve gencecik insanlar lyor. Bu kan denizinde bar iin haykranlarn sesi kendi seslerinde boulmaya allyor. Bunlara inat bar araylar devam ediyor. Krtlerle, Trklerle, Ermeni ve dier tm etnik kkenlerle, emekilerle szn ksas toplumdaki tm dierleriyle birlikte kuracamz cephe rgtlenmesi bize barn yolunu aacak nk bizler biliyoruz ki savan tek galibi direnenlerdir. Ve bar istiyoruz, kardelik istiyoruz ve bunu iin savaacaz Necdet gibi son nefesimize kadar haykracaz. Yaasn Trk ve Krt Halklarnn Kardelii! Kahrolsun Faizm!
abaha kar, karanln iinde zincir sesleri 22 yanda gencecik yzyle, uzun boyu ve mavi gzlerindeki kararllkla yryor dev militan. Tarih 8 Ekim 1980 ve zincir seslerinin kulaklar nlatt yer Ulucanlar Cezaevi. Bundan 8 yl nce 3 yiit devrimcinin getii koridordan geiyor Necdet; onlarn getii avlundan yryor ve daraacnda sallanan ipin gcrts yllar nce yoldalarn korkutamad gibi Necdeti de korkutamyor. Necdetin admlar, topuklarnn yere deiindeki hn korkutuyor daraacn ve cellatlarn. Ankara Altndadaki mahallesinde yrr gibi ilerliyor. Mahallede ve lisesinde faistlerin zerine yrr gibi yryor lmn zerine. Cellad ayakta duramayacak kadar sarho farknda deil o gnn ne anlama geldiini. Ama farknda olanlar da var o avluda ve korkanlar. Gzlerini karyorlar Necdetten, biliyorlar ve anlyorlar onun gzndeki atein ne anlama geldiini. Ve Necdet bir rpda kyor masaya boynuna geiriyor ilmei celladnn gzlerine bakyor, oradan avludakilerin gzlerine onun korkusuzluu korku sayor lme. Derin bir nefes ekiyor, zgrln ve baharn kokusu genzini yakyor ve tm gcyle haykryor Necdet; Yaasn Trk ve Krt Halklarnn Kardeli!i Kahrolsun Faizm! Ve 12 Eyll askeri diktatrl resmi olarak ilk cinayetini dnemin devlet ynetiminin izni ile gerek-
Erdal Kara
Son birka ay iinde yaanan gelimeler, ordu-hkmet ilikilerinde kkl deiikliklerin sonuna gelindii iddialarnn ileri srlmesine neden oldu. Hkmetin, Genelkurmay Bakan Ik Koanerin restini grmesinin ardndan istifa etmesi, son Milli Gvenlik Kurulu toplantsnda gerekleen oturma dzenine verilen anlam, askerlik sresinin ksaltlmas tartmalar, profesyonel orduya gei hazrlklar, ordu-hkmet ilikilerinde kkl deiikliklerin sonuna gelindiinin gstergeleri olarak sunuluyor. Tabi btn bunlarn arka plannda, yllardr srmekte olan Ergenekon, Balyoz davalar var. Son on ylda ordu-hkmet ilikilerinde kkl deiikliklerin olduu bir gerek. Birka yl nce, 53 general ve amiralin tutuklu
olarak yarglanacaklar bir Trkiye tasavvur etmek gerekten zordu. Ne oldu da, bu kadar ksa bir sre ierisinde Trkiye orduhkmet ilikilerinde bambaka bir atmosfer ierisine srklendi? Burada ba aktrn ABD olduuna kuku yok. ABD, Ortadou ve Arap corafyasnda Trkiyeye bitii roln gerei olarak, hem AKP Hkmetini, hem de Genelkurmay hizaya getirmeye giriti. nce AKPnin kapatlmas davas ald. Buna paralel olarak da Genelkurmay nce Ergenekon, ardndan da Balyoz davalar ile yola getirildi. Ama, ABDnin Ortadou ve Arap corafyasnda Trkiyeye bitii rolle elien, her admda Trkiyenin siyasal istikrarn zedeleyen ordu-hkmet atmasna son vermekti. ki bal bir iktidar grnts veren Trkiye demokrasisinin Ortadou ve
Zeusudur o diye sz etmesi yatyor. renildiine gre, Nedim ener, bu olaydan sonra Arena programnda birlikte ekrana kt Uur Dndara espri olsun diye Yce Zeus diye hitap etti. Delil dosyasnda Bu konudaki ilgin bir diyalog iddianameye ek 22 numaral klasrn iinde bulunan 16 Temmuz 2009 tarihli konuma tutananda yer alyor. Delil dosyasndaki bilgilere gre, saat 17.28de yaplan ve toplam 57 saniye sren konuma letiim tespit tutanana gre yle geiyor: UUR DNDAR: Efendim Nedim. NEDM ENER: En iten dileklerimle sizi selamlyorum yce Deyus.
UD: ... (glyor) N: Ama yani bunu kalbimle inanarak ve tasdik ederek yani ey yaparak sylyorum yce Deyus. UD: Saol saol. N: Bundan sonra siz bana diyorsunuz ya albay Nedim diye ben de size sayn Deyus... UD: Saol Apollon saol Apollon. N: Eyvallah abicim, mata msnz. UD: ocuklarlan basketbol idmanndayz. N: yle mi tamam hadi bakalm. UD: Hadi. N: Peki hrmetler. UD: Saol saol. N: ok gzel olmu.
Ekim 2011
POLTKA
SC DNYASI . .
420 bine karlmas planlanan polis gcnn artk neyin gvenliini salayacan kestirmek zor deil. Kuvvetler ayrlnn en nemli gvencesi olan yargy, 12 Eyllden kurtulacaz bahanesiyle tam bir denetim altn alnmas artk normal yollardan bu iktidarn alaa edilmesini gittike imkansz hale getirmektedir. Ergenekon, KCK, ve benzeri davalarda yaplan geni tutuklamalarla insanlar sulanma korkusu altna sokulup adm atamaz hale getirildiler. Bu korku atmosferi iinde mahalle basks tipik bir faist iten denetim mekanizmasn oluturmaya doru ilerlemektedir.
Aklnn bir kesinde Osmanl mirasn tutarak komularla sfr sorun derken, aile dostlaryla kavga eden ve en yakn ibirlikisi sraille bile neredeyse sava karacak bir syleme kadar geldi. Etrafmzda sorun yaanmayan komu kalmad. Yunanistan, Kbrs, srail, Suriye, ran, Ermenistan, Rusya, Azerbaycan, hep birlikte problem yaanan lkeler haline geldiler. Milliyetilie kar grnen tutumu tam bir dinci oven milliyetilie dnt. Militarizme, askeri vesayete kar mcadele, kendi yanda olduu militarizm klna brnd.
TC devleti kendi halkna bombalar yadrrken, mttefiki Suudilerin kendi lkelerinde, Yemende, Bahreynde halka yaptklar zulm grmezken, ayn eyleri yaparken kardei addettii Asad ve Kaddafinin halklarna zulmettiini anlatmas riyakarlktan baka bir ey sergilememektedir. Krt halkn on yldr reform yapacaz diye aldatan, geen bir yl ierisinde totaliter bir rejim kurabilmek iin yolu amak zere Krt hareketini mzakere yapyor dzeyine getirip oyalayan bu hkmetin Krtlerde yarataca hsrann kendisine ok gl bir kar k olarak dneceini referandum ncesinden beri anlatmaktayz. Hkmet de bu gerei bildii iin topyekun bir sava mttefikleriyle birlikte hazrlad ve bunu blgedeki deiim planlarnn bir paras haline getirmeye alt. Ama btn hesaplarnda adm adm yanlmakta olduu ortaya kyor. Komularla sfr sorun politikasnn yerini nemli bir dmanlk emberi ald. erde reform iddiasyla kazanlan liberal destek gelitirilen militarist politikalarn aa kmasyla birlikte artk bir kopu eiine geldi. hracatn %82 ithalattan oluuyor. Cari ak geen yl ikiye katlayarak imdiden 70 milyar dolar at. Gelien krizin emeki ynlarn tepki duvarna arpacana kuku duyulamaz. En byk yanlgy da dizlerinin stne ktrebileceklerini sandklar zgrlk hareketin her cephedeki baarl ataklar karsnda yaayacak grnmektedirler. Yaplan adaletsizlii protesto etmek iin yemin etmeyen Blok milletvekillerinin meclise dnmesiyle birlikte artk iktidarn gerek alternatifinin Blok olduu daha belirgin bir biimde ortaya kacak. Seimlerle son derece baarl bir tablo izen Blok artk bundan sonraki srete rgtlenme ve ortak mcadele dzleminde ataca admlarla AKPye anayasa yoluyla oynamak istedii totaliter rejim oyununu oynatmayacak ve demokratik bir anayasann oluturulmasn demokratik bir iktidar mcadelesiyle birletirme baarsn gsterecektir.
Zeustan deyusa
zgrlk retorii yerini gvenlik retoriine, liberal devlet anlay yerini hzla byyen ve yetkinleen bir polis devleti savunusu ve inasna brakt. Dinlenmeyen insann kalmad, zel hayatn gizliliinin artk yerini polisiye magazine brakrken, Uur Dndarn bile dinlemelere taklp gazeteciliin Zeusu diye anlrken, tutanaklarda byk deyyusa dntrld bu lkede says
CK operasyonlar tm hzyla sryor. Her gn, kent kent yeni gzalt ve tutuklama haberleri ile karlayoruz. zmszlk sreci devam ediyor. Ayn ekilde sre farkl mekanizmalarn devreye girmesiyle birlikte belirsizliini koruyor. PKK son yllarn en geni saldr ve direni dalgasn balatm gzkyor. Her gn dalara yaplan operasyonlara ciddi karlklar veriliyor. ehirlerde asker ve polise ynelik eylemler gelitiriliyor. Bu adan st rtk dahi olmayan bir sreten bahsediyoruz demektir. Herkesin aklnda u soru var sanrm. yi de neden imdi yaygnlat? Operasyonlar neden artt? PKK neden eylemlerini geni alanlara yayd? Aslnda bu sorunun cevab verildi. MT-PKK grmesinin szmasyla birlikte aslnda haberdar olamayacamz bir srecin bilgisine de vakf olduk. ok ak bir ekilde arka plann bilgisi kamuoyuna szdrlm oldu. Bu da analiz yapmay kolaylatran bir ilev grd. ncelikli olarak PKK ile resmi grme yapan bir devletin infiale neden olaca safsatas tuzla buz oldu. Kirli savan asimetrik yntemlerle devam ediyor oluunun yaratt bir sonutu bu. nk yaratlmaya allan alg bugne kadar hep yleydi: PKK grlemeyecek, kanla beslenen, kitlelerden kopuk, ii gc terr eylemleri yapmak olan bir rgttr. Ancak MT-PKK grmesinde ok ak bir mzakere srecinden bahsediliyor. Yani Krt sorununun demokratik, siyasi, barl zmnden. Belki bugnden baknca AKPnin bu akide uymad ortada olarak dnebiliriz. Ancak grmelerin varl bile bal bana bir i. nk Trkiye halklarndan farkl sesler kmaya balad grlyor. AKPnin operasyonlar yaygnlatrmasnn nedeni de bu zaten. Grmenin 16 Nisan-23 Mays 2010 arasnda yapld biliniyor. (nk Hakan Fidan yalnzca bu 5 hafta MT Mstear Yardmcl yapt.) Oysa u anki atmosfer bambaka. Yani bir adm ileri, iki adm geri de diyebiliriz AKPnin srecin tek belirleyi-
ci znesi olaca varsaymyla hareket ettii anlalyor. stediim zaman grrm, grtm srete PKKyi eliminize ederim, arkada baka kamuoyunda baka davranrm. Sabri Okla mzakereye balarm, davasn ise devam ettirerek kamuoyuna baka mesajlar vermeyi baarrm, Haburda hukuku yerle bir ederim ama sonu kendi istediim gibi olmazsa hukuku hatrlarm. (Nasl bir hukuksa!) Krtler lehine bir durum sz konusu olursa tm sreci kesintiye uratrm. te AKPnin mzakereden anlad bu. Kocaman bir takiye! Ancak bu srecin olumlu olarak deerlendirebilecek yanlar mevcut. Neden mi? Gemi dnemde kirli sava srecinin en bilindik sahnesi hatrlayalm: ehit cenazeleri gsterileri Bu durumda somut bir deimden bahsedebiliriz. ntikam naralarnn yerini bu sava artk bitmeli sesleri kaplamaya balad. Krt halknn demokratik talepleri olduu ve bu savan bitmesi gerektii tezi glenmeye balad. Arda Turann milli takm manda att gol Trkiye halklarnn tm ehitlerine adamas ise kirli sava gereinin en somut ifadesi olarak yer buldu. te AKPnin fkesi de buna. Atmosfer deiiyor. Ancak tek belirleyicinin kendisi olduu bir biimde deil! Tabi bu durumun gelimesindeki en byk faktr Krt zgrlk Hareketinin kazanmlarn, ehlileme yoluyla deil, mcadele yoluyla kazanma perspektifi. te bu perspektif operasyonlarn yeniden yaygnlamas ve mzakere srecinin durmasna neden olsa da ve belki de kimi ksa vadeli kazanmlarn olumasna engel olsa da uzun vadede doru olarak deerlendirilebilecek bir perspektiftir. Ana bakp karar vermek her zaman doru sonular vermez. Srecin btnn deerlendirmek gerekir. Demokratik zerklikin ilan, Meclis direnii ve kendi iradesi ile meclise geri dn de bu kapsamda deerlendirilmelidir. Krt sorununun demokratik, barl, siyasi zmnn yegane yolu da budur. Bu gerek gemiten ok daha fazla grlmeye balamtr.
SC DNYASI . .
KLTR-SANAT
Ekim 2011
Saf ve Dnceli Romanc, Orhan Pamukun kurgusal metinlerinde yer alan tuzaklarla dolu karmak dnyann aksine bir sadelikle, konuurcasna yazlm olmas itibaryla edebiyata ilgi duyan herkesi iine alabilecek nitelikte. Roman sanatyla bir okur olarak kurduu ilikiyi bizlere anlatan yazar, roman okumann ve yazmann arka planna dair okuyucuda bir ufuk ayor.
ilerleme kaydedememi olduu sonucu kartlabilir. Ya da yle syleyelim: bugn eyh Bedreddinin Yarin yanandan gayri her eyde hep beraber diyebilmek iin veya Biz milletlerin ve mezheplerin kanunlarn iptal edeceiz sylemlerinin hala slogan olarak kullanlyor olmas, eyh Bedreddinin zamanda ve uzamda sonsuz, her birimi kucaklayan bir ayaklanmaya imza attn kantlar. Bu yzden de bugn hala yazld ilk gnk etkiyle okunabilen veya izlenebilen bir destan olan eyh Bedreddin Destan, tekrar tekrar eitli biimlerde bize hatrlatlyor. Bunun gncel bir rnei, Antalya Blge Tiyatrosunun hazrlad, Deliorman adyla sahneleyecei gsteri. Ynetmeninin in yer face ad verilen tiyatro hareketinin tekniklerinden faydalanarak ortaya kard oyun, eyh Bedreddin Destannda anlatlan snfsal mcadeleyi insanlarn yzne mmkn olduunca sert bir biimde arpmak iin hareket ediyor ve bunu nemli lde baaryor. Btn smr dzeninin gereklerini, seyirciyi rahatsz edecek biimde ifade eden gsteri, eyh Bedreddinin Nazm Hikmetlere, Nazm Hikmetlerin bizlere emanet ettii snf bilincini ciddiyetle alamak konusunda son derece baarl bir alma. Antalya Blge tiyatrosunun NAZIM lemesi servenin ve Nazmn en usta dneminin bu muhteem dehasn yurt ii ve yurt dnda binlerle buluturmak iin yolculuuna devam ediyor..
Rojin Canan Akn ve Funda Danmann 90larda ocuk bugn gen olan 19 kii ile rportajndan oluan kitabn okumaya baladmda byle hissedeceimi tahmin etmiyordum akas. 78 kuandan bir sosyalist olarak insanlara yaplabilecek zulmn tmne hakim olduumu, bilebileceimi zannederdim. Ama gerekten bildiim gibi deilmi. Kitab okumaya yeni balamtm, yayn kurulu toplantsnda arkadalarmdan biri bu kitapla ilgili de bir yaz yazlabileceini syleyip, basndan okuduklarn paylat. Ben de 70 sayfa kadar okuduumu bitirdiimde yazabileceimi syledim. Syledim ama yazmak zor, hangi birini yazacaksnz Krt halkna yaplan zulmn. Toplantdan sonra dedim ki kendime, okuduum yaam hikayelerinden bazlarndan birka paragraf alnt yaparm. imdi
Seyircisiz ma...
Ekim 2011
KADINLARIN KURTULUU
SC DNYASI . .
Pnar Bozda
Namus cinayeti rakamlarnn artk gnlk verilerle ortalamasnn alnd, kadna ynelik iddet eitlerinin en yaratc rneklerinigrmekte olduumuz, kadn yok saymann ise neredeyse kanksand, siyasetinden i hayatna kadar evimizin ii de dahil ynetimin her ke ban erkeklerin tuttuu bir lkeye de tabi ki tm dnyaya pozitif ayrmclk dersi vermek derdi. Trkiye Futbol Federasyonu Ynetim Kurulu disiplin talimatna uymayan takmlara verdii seyircisiz ma oynama cezasn ald yeni kararla uygulamada deitirdi ve TFF den u tarihi aklama geldi. Bugnden itibaren, kurallar ihlal ederek seyircisiz ma oynama cezas alan takmlarn karlamalarn; kadn izleyiciler ile yanlarnda anneleri olmak artyla on iki ya ve alt ocuklar cretsiz olarak izleyebilecek. Sosyal Hizmetler
ve ocuk Esirgeme Kurumu bnyesindeki veya denetiminde olan sosyal amal ocuk yuvalar ve yetitirme yurtlarnda kalan, korunmaya muhta 12 ya ve alt ocuklarmz da resmi refakatileriyle birlikte bu malar tribnden takip edebilecek denildi.Sa olsun toplumda korunmaya muhta kimseyi atlamamlar TFF nin ald son kararn ilk uygulamasn Fenerbahe-Manisaspor manda grdk.50 bine yakn kadn Kadky stadnda bir karlama izlerken biz de tm dnya ile birlikte erkek egemenliinin kadn arasallatran zihniyetinin ete kemie brnm halini izledik. TFF bu karar alma gerekesini de malarn yalnzca erkeklere yasaklanmasnn, kadnlarn doas gerei iddete yatkn olmad, kadn ve ocuklarn kurallar ihlal etmeyecei kliesinden yola karak aklad. Yani kadn yok sayan; seyirci erkek deilse ve kfr etmiyorsa
seyirci de saylmaz gibi bir anlam kmazd bu gerekeden. TFFnin tek amac kadnlara stadyumlarn kaplarn ardna kadar aarak hem dnya futboluna pozitif ayrmclk dersi vermek hem de ike iddialaryla artk zaman gelmi bir iktidar devir teslimi yznden bakanlar tutuklu olan Fenerbaheli taraftarn gnln almakt .Bu ceza yayn yasa alan TV kanallarna belgesel yaynlatan bir lkenin varln hatrlatt bana. Kadnlara her gn iddet uygulanan bir lkenin en erkek alanlarndan birinde gsterilen tevecch elbette ki kadnlarn zor dnemlerin pansuman
olarak grlmesinden baka bir ey deildi. Kadnlara en ok yaktrlan gzel, iek, her nerede olursa olsun anne, iddetsiz gibi kalba almaya alan dayatma; kadn erkek eitliini hie sayan kadn kmseyen, ayrmcl krkleyen anlayn en tipik rnei yine kadnlar adeta bir kimlik gibi toplumsal haritada bir yere yerletirdi. TFF nin kadnlar ile birlikte 12 ya alt ocuklara da stat kaplarn am olmas anneyi ocuundan bamsz dnemeyen kutsal analk anlaynn uyguland bir performansa dnt. Bu ayrmc performansn tek yarar da burjuva basnn cinsiyetiliini bir kez daha tm ahaneliiyle ortaya sermek oldu. zellikle Kadky parfm koktu, Ma izlemek yerine dizi izledi gibi balklar biz kadnlar hayatn neresinde grdklerini aka ortaya koydu. Bugne kadar kadnn ad yoktu artk cismi de yok oldu nk brakn hayatta zne olmay kadnlar oyunlarda seyirci bile olamyor olsalar da grnmyorlar. kadn kurtulu mcadelesi vermeyi nne hedef koyan bizler de kadn cinayetlerine, ho-
mofobiye, cinsiyetilie,tacize ve tecavze sesimizi daha yksek karmal rgtllmz rmeli en azndan kendi hayatmza seyirci kalmamalyz.
Melisa Bayrak
Erzurum Baba beldesinde kadnlar gnlerdir direniyor. Valiye kar direniyor, polise kar direniyor, HES inaatnn balamas iin gelen iverene ve devletin tm glerine kar mthi bir mcadele veriyor. Akam haberlerinde her gn Babal kadnlarn direnilerinden haberler izler olduk. Yetmi ya stnde kadnlarn nasl d-
vldklerini televizyonda hep birlikte izledik. Kadnlarn direnii srasnda Yzba Kkn Eer dalmazsanz zor kullanacaz demesi zerine evik Kuvvet Mdrlne bal ekipler, kalkanlaryla halk pskrtp biber gaz skt. Grupta bulunan baz kiiler gvenlik kuvvetlerine ta att. Bu srada gvenlik kuvvetleriyle kyller birbirine girdi. Eylemcilerden 60 yandaki Naciye
Elmac i makinesi nnde bayld. lk olarak ld sanlan kadn iin bir arbede daha kt. Daha sonra yaad anlalnca jandarma sedyeyle hastaneye kaldrmak istedi. Ancak evli olan kz Esma Kele yzn rtt annesinin bana oturarak, lsem de vermem annemi. Bu yol onun mezar olacak. Annem burada lr de sedyeye bindirmelerine izin vermem dedi. Son bir ay iinde 3 kez a-
9 Mart 2009 yerel seimlerinde 2,5 milyona yakn oy alan; Demokratik Toplum Partisine (DTP) ynelik operasyonlarda pek ok kii tutukland. Tutuklananlar arasnda cinsiyetilie kar mcadele yrten Demokratik zgr Kadn Hareketi (DKH) yesi kadnlar ounluktayd. DKH ve DTPye ynelik anti demokratik uygulamalarla Krt halknn rgtlenme ve siyaset yapma hakk engelleniyordu. Bu saldrlarn Krt kadnlarnn erkek egemenliine kar mcadelesini de zayflatmaya ynelik olduunu, bar sreci ve Krt sorununda zmn tartld o gnlerde siyasal ve demokratik yollarn kapatlmaya alld grlyordu. DKH ve DTPye ynelik basklarn son bulmas, tutuklularn derhal serbest braklmas, on yllardr srmekte olan savan son bulmas ve bar srecinin balatlmas iin, ifade ve rgtlenme zgrlnden yana olan kadnlar DKH ve DTP ile dayanmak amacyla bir araya geldik. eitli eylem ve basn aklamalaryla srecin tehiri ve kamuoyu oluturma abalarmz devam ederken Diyarbakr kadn bulumas gerekleti. Bu bulumada, Syleyecek szmz zm retecek gcmz var balkl forumun sonucunda Kadnlar Acil Bar stiyor metni kaleme alnd ve Bar in Kadn Giriimi sreci balam oldu. Bar in Kadn Giriimi iinde yer alan kadnlar olarak yaklak 2,5 yldr Berelana gidi, Taksimde sabahlama, basn aklamalar ve bar noktas eylemleri yapld. Diyarbakr, stanbul ve Ankarada, Bar in Kadn Giriiminde kadnlar olarak amacmz on yllardr inkr ve
Feray Mertolu
asimilasyon zerine kurulu oven hkmetlerin sava rtkanlnn son bulmas ve bar mmkn klacak empatiyi oluturmakt. eitli toplantlarda yaptmz tartmalarla biriktirdiimiz bar politikalarn yeterince yaygnlatrmak mmkn olmasa da, mutlaka etkisi de oldu. Bar zerine ortaklaa rettiimiz ok sz syledik. Yine de Krt zgrlk hareketindeki kadnlardan yeterince farkl bir mcadele tarz oluturduumuz sylenemez. Bar eylem ve etkinliklerine temsili katldk. Beyaz bartl kadnlarn arasnda kaybolduk. 17 Eyllde Ankarada gerekletirilen Bar in Kadn Giriiminin de bileeni olduu kadn mitingine de ancak temsili dzeyde katlmlar oldu. Ankara dndaki illerden grnr bir katlm salanmad gibi Ankaral kadnlarn katlm da yok denecek kadar azd. Alan esas olarak Krt kadnlar doldurmutu. Biz de buradayz dercesine siyasi partilerinin kokardn tayan birka kadn az sayda kadn kurumlarnn bayran tayan kadn, ve says onu gemeyen KESKli mitingin Krt kadnlar dndaki katlmclarydlar. Bu tarz miting ve eylemlerimizi 8 Martlardaki saysal kalabalklara ulatrmadan etkili bir sava ve milliyetilik-rklk kart kadn bar hareketi olamayacamz ortada. Gelinen bu noktada kadnlarn rd etkili bir bar hareketinden, bu hareketin bar, sava milliyetilik ve rklk gibi balklar erkek egemenliiyle etkileimini de gz nnde bulundurarak ortaya konan politikalarla gelitirilen bir dilden ve pratikten sz etmek zor grnyor. Kukusuz yan yana duruumuz hala anlaml ve gerekli ancak bir btn halinde varlmz yeniden rgtlemek de bir ihtiya.
SC DNYASI . .
ABDye verdii szn altnda kalan Erdoan ihalesi elinden alnma korkusu yaayan bir taeron gibi ie daha iddetle sarld ve Esadla olan kardeliine son verip askeri bir mdahaleye de ima edecek tehditlere giriti.
Mahir Sayn
TC-Suriye ilikileri 1938de Fransa-TC ortak tezgahyla Antakyann Trkiyeye ilhak edilmesi sonucu kronik bir kriz karakteri kazanmt. 700 km boyunca maynlanan iki lke snr, akrabalar en hazin manzaralar sergileyecek biimde birbirinden ayrrken, TCnin NATO ileri karakolu haline gelmesiyle birlikte ilikiler iyice dman bir karaktere brnmt. ABDnin SSCByi kuatmak zere Pakistandan Afrikaya kadar uzanan alanda eriatlar desteklemesi ne TC devletine de Suriyede Ihvan Mslimin hareketini besleme grevini yklemiti. Trkiye kendisi laik bir devlet olarak bu eriat akma destei, ABDye yaranmak adna, kendi topraklarnda kamplar ve askeri eitim verecek noktaya ilerletmiti. ABD emperyalizminin hem TC gibi taeron lkeler hem de ierden Ihvan Mslimin rgt araclyla yaratt kuatma, srail saldrganl karsnda aresiz kalan ve BAAS partisi tarafndan ynetilen Suriye, Msr ve Irak gibi lkeleri SSCBye yaknlatrmt. Suriye, TC devletinin kendisine kar oynad bu kirli oyuna 1984ten sonra ykselen Krt zgrlk hareketini - kendi topraklarndaki Krtlere kar pek de hayrl rya grmemesine ramen destekleyerek karlk vermiti. Ne var ki, SSCBnin ykl Suriyeyi TC ve srail arasnda sktrnca bu destek yerini TC ile ibirliine brakmak zorunda kald. Suriyeyle PKKye kar yaplan Adana anlamasnn ardndan eski dmanlk yerini yava yava gelien bir ibirliine brakt ve ABDnin Afganistandan Fasa kadar olan blgede oluturmak istedii egemenliin plan olan Geniletilmi Ortadou Projesinin Ebakan leceklerini akla getirmeye bile gerek yok. Ancak kendilerini savunmada nemli bir rol oynayacak ksa ve uzun menzilli fzelerle donanmas ona saldrabilmek iin bunlarn bertaraf edilmesini gerekli klmaktadr. rann bir saldrya uramas durumunda hedef olarak setii ilk lke ise kukusuz Siyonist sraildir. Kalkan esas olarak bu saldry durdurmaya yarayacaktr. TC-srail atmasn da bu gereklik nda grmek gerekir. SSCBnin ykl ve Camp David anlamalarnn yaratt ortamda TC-srail ilikileri ekonomik ve politik alan yannda zellikle Krtlere kar olmak zere askeri alanda geliti. Ezilenlere kar mcadelede youn deneyime sahip srail hkmeti bu deneyimlerini TC devletine aktard. Buna karlk da srail blgede salam bir politik ve ekonomik ortak bulmu oldu. Karl yine TCnin inkar ettii Ermeni soykrmna kar srail desteini kazanmak oldu. O kadar ki, ABDdeki Siyonist lobi Erdoana kahramanlk madalyas bile verdi. Bir baka yiitlik madalyasn da Kaddafiden almt. Ne var ki, Davosta ortaya kan one minute krizi bu balayna son vermi grnd. Ardndan RTEnin sraile Filistin konusundaki ar eletirileri ve nihayet Mavi Marmara gemisine olan srail saldrs takip etti. ki tarafta gerilimi trmandrmak iin hibir eyi eksik etmediler. RTE Gazzeye bu kez Trk donanmas eliinde gemi gndereceklerini deklare edecek kadar ileri gitti. Bunun ad aka askeri atmaya davet etmekti. ler bu kadar iddetle trmanrken ABDnin hi de telaa kaplmamasn ancak bir biimde yorumlamak mmkndr: Onlarn istedii bir ey olmaktadr. Denetimli bir gerilim srdrlmekte ve bu arada Erdoan Arap dnyasnda rann Filistinlilere ve Lbnanda Hizbullaha verdii destekle sahip olduu prestiji devralmaya balamaktadr. sraile bylesine diklenen bir Snni-Mslman Trkiye, onuru imdiye kadar srail ve destekisi emperyalistler tarafndan ayaklar altna alnm olan Arap halklarnn gururunu okamakta ve derin sempatisini kazanmaktadr. Artk TCnin srail ibirlikisi olduundan kuku duyulamaz. sraile kar randan baka bir g, hem de ii deil, Snni bir g daha, Arap halklarnn yannda durmaktadr! te bu, Arap birlii onayyla denemesi Libyada yaplan ve tepki grmeyen, Arap dnyasna fiili mdahale imkann Trkiyeye sunacak psiko-politik ortamn olumu olmas anlamna gelir. Bunun gerekli olduu durumda, Trkiyedeki terre destek veren Suriyeye kar daha nce tehdit dzeyinde kalm olan bir saldrnn gerekletirilmesi ve Esad rejiminin yklarak, TCnin istemedii sonular tamayan denetimli yeni bir rejimin olumasn salayabilme imkanlarna kavumak demektir. Bylece, ii Kuann Suriye halkas koparlm ve ran yalnzlatrlm olacaktr. Daha sonras iin muhakkak ki, daha nceden ilan edilmi ABDnin baka kyamet senaryolar olacaktr. Her eyin istenildii gibi ilerledii durumda, Hem ABDnin hem de TCnin istedii srailde bir hkmet ve politika deiimi de salanm ve TC srailin bir adm nne gemi olur. srail-TC atmas ise bu hengame iinde unutulur gider.
DI HABERLER
Ekim 2011
R.T. Erdoann ykseliiyle birlikte Esadla ailece tatile kacak kadar ilikiler ilerletildi. ABD bu kez Trkiyeye yeni bir ihale vermiti: Suriyenin randan koparlmas ve ABDnin yanna ekilmesi. Birbirleriyle bin bir elikisi olan komularnn tmyle sfr sorun politikas gelitireceini iddia eden TC Hkmeti, Suriye ile gelitirdii iyi ilikiler sayesinde onu batya doru ekerken, ranla olan ilikilerini de bozmayacakt. Zira hem pazar olarak hem de enerji ihtiyac dolaysyla genileyen Trkiye ekonomisi rana byk bir ihtiya duymaktayd. TC-ran d ticareti 20 milyar dolar dzeyine ykselmiti. Dier taraftan Suriye rejimini ykmaya kararl olan ABDnin Iraktaki gibi TCnin mdahalesinin olamad fiili bir durum yaratmas, burada da bir Krt zerkliinin ortaya kmasna neden olabilirdi. Onun iin de kontroll bir dnm TC asndan her bakmdan zorunluydu. Bunu salamak zere R.T. Erdoan ABDyi yattrmak iin ne gerekiyorsa yapt ve Obamaya dnm konusunda kesin sz verdi. Ne var ki, TCnin oynad bu oyunu Suriyede grmekteydi. Bu oyuna raz olup, ranla olan sk
ilikilerini bitirmesi, Lbnanda Hizbullaha desteini kesmesi, Esad rejiminin de sonunun gelmesi anlamna gelecekti. Bu ayn zamanda Suriyenin srail boyunduruu altna da girmesi demek olacakt. TCnin plan yrmedi. Esad oynanan oyuna restini ekti ve iinde soldan saa her kesimi barndran muhalefete kar iddet dozunu ykseltirken onlarla kendi koullarnda anlamann da yollarn aramaya balad. ABDye verdii szn altnda kalan Erdoan ihalesi elinden alnma korkusu yaayan bir taeron gibi ie daha iddetle sarld ve Esadla olan kardeliine son verip askeri bir mdahaleye de ima edecek tehditlere giriti.
AKP hkmetinin blgede en iyi ilikilere sahip olduu devlet Libya idi. Hem ideolojik-politik hem de iktisadi olarak son derece yakn ilikiler srdrlen bu lkede dier Arap lkelerindekine paralel ayaklanmalar knca RTE nce partnerini korumak zere d mdahaleye kar kt. Ne ii var NATOnun Libyada? gibi nutuklar atarken, ABDnin talimatlarna uyarl bir
biimde ksa srede dilini deitirdi ve sonradan ortaya kt gibi taeronluk grevini bihakkn yerine getirerek, isyanclara ilk askeri eitimi vermekten, onlara 200 milyon Dolar para verecek kadar angaje bir tutum sergileyip ABDye bekledii gveni salad. Suriye ve ran konusunda att admlar kabul ettirebilmek ve gvenilir kalabilmek adna bir ikinci adm da szde NATO Savunma Kalkan adna att. Rusyann tehditleri karsnda Avrupa lkelerinin hi birinin kabul etmek istemedii radar sisteminin Trkiyeye yerletirilmesi kabul edildi. Aka biliniyor ki, bu bir savunma sistemi deil, tersine bir saldr sistemi oluturmaktadr ve kediye kedi diyen Sarkozynin ifadesiyle apak rana kar kurulmutur. Kukusuz bunun Rusya iin oluturduu bir tehdit pay da bulunmaktadr. Kalkan bir saldr sistemidir zira rann elindeki silahlarn gc ne olursa olsun, yz yze bulunduu emperyalist glere kar bir sava balatabilmesi olanakl deildir. rann bu stn glere kar baarmaya alt saldrlmasnn kolay olmad bir konum yaratmaktr. Nkleer bir sava dnebi-
SSCBnin yklndan beri klasik emperyalizmin geri halklara medeniyet ve adalet gtrmesi gibi yeni smrgecilik de diktatrlk altnda yaan halklara demokrasi gtryor! Yugoslavyadan Afganistana kadar diktatrlkleri bitirmek, demokrasi ve insan haklarn egemen klmak adna milyonlarca insan ldrld. Geride kalan ise yeni ibirliki totaliter rejimler ve talan edilen doal kaynaklardan baka bir ey olmad. Saddam Irakta yz binleri katletmiti. ABDnin katlettikleri milyonlar buldu. Buna karlk, emeki ynlarn hibir yaam gvencesi gelimedii gibi evlerinde huzurla oturabilecekleri gvenlik koullar da kalmad: Yugoslavyada btn haklar birbirlerine dman edildiler; imdi hepsi en kolay biimde klelik ilikilerine raz ediliyorlar. Irakta gnde sekiz kadn satlmak zere evinden karlyor. Afganistan her gn onlarca insann ld bir sava alan var ve savan etkileri Pakistan da saryor ve Pakistan-ABD ilikilerini tehdit eder halde. Msrda ynlarn demokrasi talebi askeri rejimle denetim altna alnd.
Libya bilinli olarak petroln talan etmek zere bir daha iflah olmayacak bir biimde i atmaya srklendi. ABD Iraka saldrrken, ikinci adm olarak rann yklmasn hesaplamt. Zira Ortadouda var olan Snni-ii devletler ve topluluklar ayrm, ayn zamanda blge devletlerinin ve emperyalizmin blgedeki egemenlik hesaplaryla da i ie girmekteydi. ABD emperyalizmin yannda yer tutan Msr, Suudi Arabistan ve Krfez lkeleri, sraille de uyumlu ilikiler ierisindeydiler. Buna AKP iktidaryla birlikte, blgede ranla hem ibirlii hem rekabet ilikileri yaamakta olan TC de eklendi. Uzun zaman Irakla savan yorgun drd ran rejimi buna randan balayp, Irak, Suriye, Lbnan (srailin bir trl yenemedii Hizbullah iilerden oluur), Suudi Arabistan (petroln kt dou blgesi nfusu iilerden olumakta ve tm nfusun %15ini bulmaktadr), Yemen (nfusun %30u iidir) ve Bahreyn (nfusun %90 iidir) gibi krfez lkelerinde arlkl ii nfusla sren bir kuak yaratarak yant verdi. ABDnin tek bana egemenlik iin dnya zerinde yrtt saldr savalar sonucu mttefikleriyle
arasnda kan atmal duruma son vermek zere mttefiklerinin menfaatlerini de gz nnde tutan yeni politikas igal ettii lkelerdeki varln en azndan snrlamasn zorunlu klyor. Buna savatan yorulan ABD halknn tercihleri de eklenince, Irak ve Afganistandan ekilme planlarn hayata geirmeye balayan ABD geride bir ii egemenlii brakmamak iin araziyi dzleme operasyonlar srdrmek zorundadr. Bunun en nemli esini ise ran rejiminin kertilmesi oluturmaktadr. Bu yaplmad durumda ABDnin blgeden ekilmesi demek, orta vadede rann Irakta gl mttefikler bulmas ve blgedeki ii kuan glendirmesi olacaktr. Bu ne ABD ne de TC tarafndan asla istenmeyecek bir durumdur. ran-TC sava ve Krt devleti korkusu ABD, ran rejiminin kertilmesini ok uzun zaman nce TC devletine havale etmek istedi. Ancak kendisi i sava yaayan ve hemen yan banda bir Krt zerk devleti bulunan TC, rana kar giriilecek bir operasyonun sonularn hibir zaman gze alamad. Irak sava gstermitir ki, ran kolay bir lokma deildir. Rusya ve in ile ilikileri gldr ve onlardan srekli destek grecektir. En vahimi olarak bir pat durumunun ortaya kmas halinde TC Irakn urad akbete urayabilir, Krt hareketi ran tarafndan desteklenebilir ve TC tam anlamyla Dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan da olabilirdi. Zira byyen ekonomisinin ihtiya duyduu enerjinin nemli bir ksmn temin ettii ve 20 milyar dolar gibi byk bir ticarete sahip olduu bir pazarn kaybetmek de iin ierisindeydi. Rusya ile olan ilikilerin bu sava nedeniyle bir krlma noktasna gelmesi yine ekonomik alandaki en byk ortaklarndan (40 milyar dolarlk ticaret hacmi) birini kaybetmek demekti. rana kar savan kazanlmas durumunda da, hangi manzarann ortaya kaca mehuld. Dn Irak petrolnn bugn de Libya petrolnn talan iin byk devletlerin birbirleriyle nasl yartklar ve bu talanda TCye neyin debilecei ok tartmalyd. En kk parayla raz edilirken, blgedeki elikilerin ortadan kaldrlmas sonucu TCye olan ihtiyacn
azalmasyla birlikte pazarlk gcnn decei ve ortaya kan yeni durumda birleik bir Krt devletinin oluumunun imkanlarnn da ortaya kaca akla gelince TC var olan dengelerin fazla deimemesinden ya da kendisinin denetimi kaybetmedii bir deiimden yana bir tutum gelitirme zorunluluunu duydu. Blgede egemen g olma peinde olan TCnin bu politikas esasnda ABD asndan iki trl reddedilmekte ve bundan dolay da zaman zaman egemenbaml ilikisinde elikiler ortaya kmaktadr. ABD blgede kendisiyle pazarlk kabiliyetine sahip hibir egemen g istememektedir. Zira bu talann paylamnda bir ortan daha ortaya kmas ve payn azalmas anlamna gelir. Emperyalist bir gcn bir baka g tarafndan mecbur edilmedike byle bir ilikiye raz olmas mmkn deildir. Saddamn ve rann uradklar saldrlarn en temel nedeninin onlarn bu egemen g olma sevdalar oluturmaktadr. kincisi de TCnin blge dengelerinin hzl deiimine kar durmas ve ABD planlarn srekli deiiklie uratmaya almasnn pekala bilinmesinin ABDde yaratt rahatszlktr. Krfez savanda Krt devletini engellemek ve Irakn talanndan byk bir pay kapabilmek iin ABD ile giritii pazarlkta iplerin kopmasndan beri (tezkere krizi) ABD TCyi kendi politikalarna mecbur klacak admlar atmaktadr. TCnin blgede taeron egemen g olma hesaplar srekli olarak Krt meselesindeki korku duvarna arpmaktadr. Btn hesaplarn bir Krt devletinin oluumunun engellenmesi zerine kuran TC devleti btn politikalarnda ibirlii yapt glerin duvarlarna arpmaktadr. Adeta Krt meselesi TC politikalarn esir alm durumdadr. Bu elikili durumu aabilmek ve ABD desteini devam ettirebilmek iin, uluslararas sermayenin istedii en geni hareket serbestliini salayan, neoliberal politikalar en tereddtsz uygulayan AKP hkmeti sonunu nasl getireceini bilmedii hesaplarn iine de girmek zorunluluunu duymaktadr.
Ekim 2011
GNCEL
SC DNYASI . .
bir ileyie kavuulduunu gstermektedir. Kongrenin toplanmas ve almalara balamas ile amalanan parti nin ne lde mmkn olduu ve hangi esaslarda kurulaca mzakeresine giriilecei sylenebilir. Kongre bileimi, kendisini en son girilen seimde oluturulan blok gleriyle snrlamam, onu aan daha geni bir toplumsal hareketliliin zerine kurmaya almtr. Yine kongre delegasyonunun dalm, Krt illerinin dnda bir arl temsil etmektedir, dolaysyla Trkiye kaygs kendisini delegasyonun belir-
lenmesinde hissettirmektedir. Bunun tersi olsayd daha batan bir daralma yaanaca aikard. Kald ki; Kongrenin gelecek baarsnda ya da baarszlnda, bu konu en nemli etkenlerden biri olmaya devam edecektir. Kongrenin fikri zeminini oluturan taslak program, esas olarak anti-kapitalist bir perspektifle ama sosyalist olmayanlar da ierecek bir tarzda kaleme alnmtr. Program tartmalar srasnda bir yarlma yada kopu yaanmamas, Kongreye biilen anlam ve misyon asndan nemlidir. Parlamento ve so-
Sosyalistlerin, daha da genileterek syleyelim, ezilenlerin eylemlerinin birliini salamak, sisteme kar mcadeleyi daha gl bir biimde srdrmek iin deiik birlik biimleri bulunabilir; bulunmaldr da. Bu her zaman sistem d glerin paral ve dank olarak srdrdkleri mcadeleden daha fazla sonu alc ve hitap edilen toplumsal kesimlere daha gven verici olacaktr. Ancak sosyalist hareketin yeniden yaplanmas z itibariyle bir birlik olsa da, o alelade bir birlik deildir.
ettiimiz ezilenlerin mcadele birliinin bir arac olarak ortaya kan Kongre- Parti oluumu, sosyalist hareketin yeniden yaplanmasnda balang noktas olarak zerine basabileceimiz nemli bir zemindir. KongreParti oluumu, iinde yer alan sosyalistlerin burada gelitirilecek ortak pratikle sosyalizm zemininde de admlar atmasna bir zemin olabilir. Dolaysyla bu zemininin verdii destek ve Sosyalist Yeniden Kurulu Parti Giriiminin(SYKPG) yeniden yaplanma iin oluturduu eksen zerinden, birbirine paralel, bir birini karlkl olarak besleyen
ve byten bir tarzda gncel devrimci grevlerin baarlmas, artk bir olaslk olmaktan karlp bir olanak haline gelebilir. Ama, kapitalist sistemin radikal bir tarzda, devrim yoluyla alarak, ezme ezilme ilikilerinin ve smrnn olmad bir dnyann yaratlmasysa, bu ama dorultusunda gncel devrimci grevler iin atlan her adm, her eyden nce proletarya davasnn ve ezilenlerin karnadr; devrimin karnadr. Bu durumun farknda olanlar omuzlarndaki sorumluluun bilinciyle davranmaldrlar.
Mustafa Kahya
Sosyalist Yeniden Kurulu Parti Giriimi (SYKPG), balatlan srecin mahiyetini kamuoyuna duyuru metninde, ikircikli bir yaklama yer brakmayacak bir netlikte yle tanmlyordu: Trkiye sosyalist hareketinin toplumsal ve politik mcadelede ciddi bir g ve emek israfna yol aan paral yapsnn, lke apnda etkili siyaset yapmay ve gndem belirlemeyi salayacak bir lee ulamasn ve ynak yapmasn nledii apak bir gerek. Ancak bizler, varlk gerekelerini bizzat bu paral varolutan, gelenek takipiliinden ve kendi zgn gemilerinden
treten sosyalist gruplarn ve evrelerin yan yana getirilmesinin bu gidii tersine evirmek iin bir are olmayacan, yaadmz btn nceki deneylerden biliyoruz. Toplumsal mcadele alanlarnda ortaya kan yeni elikileri ve gerilimleri siyasete tama pratiklerinde ortaklamadka, bu alanlardan yeni enerjiler ve taze gler sosyalist mcadelenin iine tanmadka, gszlkler zerinden g oluturma anlayyla sosyalist grup ve evrelerin birbirine eklendii bir durumun, toplumsal gndemle ilgisiz, iine kapank siyaset tarzn yeniden retmekten teye bir sonu vermediinin bilincindeyiz. Sosyalistlerin, daha da geni-
10 SC DNYASI . .
KAPETAN KEMAL
Ekim 2011
tekisi oldu. Belliyi ilk 1968de tandn syleyen BDP E Bakan Hamit Geylani Bellinin mcadelesinin anlarda kitaplarda yaayacan syledi. Onu ilk tandm dnem Sol yaynlarnda alan bir acemiydim. Belli, tm sosyalistlerin bilgisinden faydaland bir limand. Krt mcadelesindeki katks ve cesaretini de yaatacaz Bellinin Onursal bakan olduu Sosyalist Parti kurucularndan Mustafa Kemal Kaarolu, Belli, devrimcinin emeklisi olmaz derdi; bu szn son anna kadar devrimci duruuyla kantlad. Denizler, Mahirler onu rnek ald. Onun brakt bayra yeni kuak tayacak dedi. Cenaze treni saat 20:00de Grup Yorumun Bellinin cenazesinin banda marlar sylemesi ardndan kitleyle birlikte Enternasyonal Marnn sylenmesinin ardndan sona erdi.
1946-1949 arasnda, Yunan i sava srasnda Kralc faist ibirliki hkmet kuvvetlerine kar Demokratik ordu saflarnda gerilla mcadelesi veren, bu savata ar yaralanan Mihri Belli ile yaplm son rportaj zetleyerek veriyoruz.
K. Akn: .61 yl ncesine dnp soruyorum, neydi seni Rodop Dalarna ve ELASa gtren? M.Belli: Bu soruya cevab tarihi biraz geriden alarak vermek gerek. rgtl almaya ilk katlm ABD de ktisat okurken Misisisipi eyaletinde siyahlar arasnda olmutu. Irk beyazlarn egemen olduu ve hala kara insanlarn lin edildii, edilebildii ABDnin en gerici eyaleti Misisisipide. Burada Amerikan Komnist Partisi altnda alan iki beyazdk. Ben henz 21 yanda idim. Dier beyaz ise Danimarkal ve ok ey rendiim arkadamd. rgtn teki yelerinin tm siyaht. Ve ardndan gene Amerikada renci hareketi ierisinde ve San Franciscoda liman iileri arasnda alma. kinci dnya sava patlak verince, o tarihte savatan uzak grnen ABDden ayrl ve her an savaa girmesi beklenen Trkiyeye dn. Atlantik yolu kapal olduundan Uzakdou yoluyla 4-5 aylk bir yolculuk ve 1940 baharnda lkeye var. En ksa srede parti ile irtibat kuruldu. 1942 ylnn bandan itibaren Reat Fuat ve efik Hsn yoldalarla parti sorumlusu olarak yer alt almas ve 1944 ylnda stanbul niversitesinde antifaist bir rgt olan lerici Genler Birlii nin kurulmas. Ayn yl 50 gen arkadamla tutuklandk ve iki yl hapis cezasnn ardndan gnderildiim srgnden, 1946 ylnn sonunda Bulgaristana k. te Rodop Dalarna gei ve gerillaya katlma meselesi orada gndeme geldi. K. Akn: ok ciddi bir yara aldn biliyoruz. Yllardr uzattn sakallarn arkasnda bu yara izini tayorsun. Yaralanman nasl oldu? M.Belli: Yunanistanda nc aym yeni tamamlamtm. 6 Temmuz 1947 gn dman, stn kuvvetlerle ve topu desteiyle Gmlcine nin kuzeyindeki kurtarlm blgeye saldrya geti. Ciddi bir direni gsterilemedi, baz kyleri igal ettiler. Ben de usta savalarla birlikte o blgeye getim. Dman nmzdeki geni vadi boyunca kuzeye sarkmt. Vadinin dousundaki srtlar biz tutuyorduk. Ama youn topu atei altndaydk. Yaralanmam o esnada oldu. Sa ilerimizden gelen bir kurun alt enemi paralad. kinci kurun ise omuz kemiimi paralamt. Henz yryebiliyordum, gen bir salk gerillann yardmyla cephe gerisine getik. Ama oraya da havan mermileri dyordu. Sonunda Aspida yolda geldi. Aspida yaman kadnd. Yaralarm temizledi, sard. nce bir ata bindirdiler ama dik duramyordum, sonra eek getirdiler. Attan inip eee bindik yani. Yaram ard ve kan kaybediyordum. Btn gece yolculuk devam etti. Bulgaristan snrna gelmitik. ay nce girdiim snrdan geriye dnyordum ar yaral olarak. nce bir kyde hangar gibi yerde ilk mdahale yapld. Ama benden baka bir sr yaral vard. Akam olunca kamyonla Haskovo ya varyoruz. Orada tam teekkll bir hastane vard oraya gtrdler. .Ama ikinci bir ameliyat gerekliydi ve bu bir yl sonra Moskovada Kremlin hastanesinde gerekleti.Moskovada Kremlin Hastanesinde baarl bir ameliyat geirdim. ki ay sonra tamamen iyilemitim. Tekrar Bulgaristan zerinden Yunanistana, Rodoplara getim. Direni devam ediyordu ama yenilginin ucu grnmt. Benim iin artk lkeye dn vakti gelmiti. Yunan komnistleri kendi geleceklerini tayin edeceklerdi. nemli bir ksm daha sonra Bulgaristana, Sovyetlere gmen olarak gidecekti. Ben mtevaz enternasyonal dayanmam yerine getirmi ve mcadelemi lkemde srdrmek durumundaydm. Demokratik ordudan iki arkadan yardmyla Kavala ya indik. Akta demirli bir yk gemisine gece kaykla bindim. Geminin ilk liman skenderiye sonra Hayfa oldu. Trkiyeye giriim denizden deil karadan oldu. Hataydan giri yaptm. 1950nin bir eyll gecesi Dou Ekspresi beni Haydarpaa Garna brakt. stmde iki tabanca 150 mermiyle nereye gideceimi bilmezken, Kuzguncukta eski bir arkadamn kapsn aldm. Kapy alar almaz da bir sr polisin zerime ullandn grdm. Polisler beni beklediinden deil. Meer arkadamn olu, dnemin Demokrat Parti milletvekillerinden birisinin kzn karm, polisler onun iin tertibat almlar. Sahte pasaport ve silahlar iin 2 ay yattm ama polisler benim Yunanistan maceramdan haberdar bile deildiler. K.Akn: Genel olarak Yunan Savan nasl deerlendiriyorsun? M.Belli: lenen btn hatalara ramen Yunan Sava, gnahyla, sevabyla, yalnz Yunan halknn deil, tm ilerici insanln daha iyi bir dnya uruna alar boyu verdii mcadelenin bir parasdr. Sovyetler direnii destekledi. Bulgaristan zerinden her trl askeri mhimmat gnderdiler ama ikinci paylam savann bittii ve dnyann yeniden ekillendii ortamda, Yalta konferans sonrasnda durum deiti . Tarihi bilmek ve ondan dersler karmak gerekiyor. Gemite insanlk tarihine en mtevaz katklar olanlar bile unutmamak gerekiyor. Gemii unuttunuz mu, geldiiniz noktay da anlayamazsnz. Gemii olmayann gelecei de olmaz.
Hi kimse insani olandan kendisini uzak tutamaz. Ama gnahlar ne olursa olsun, bu kadar sevap onu bence sorgusuz sualsiz cennete gtrr! Fiziki olarak aramzdan ayrl, onun at bu yolu gelitirerek devam ettirdiimiz mddete ruhsal olarak bizden ayrlmas anlamna gelmeyecek, ihtilalci haretimiz yaad mddete o da onunla birlikte hep yaayacak. Mihri aabeyi unutmayacaz. Arayacaz onu. Onun unutmamak tarihine layk gl bir ihtilalci izgiyi oligarinin karsna dikmek anlamna gelmeli. letiim kurabildiimiz son anna kadar akl ihtilaldeydi, Ve eminim vasiyet olarak da bunu brakmtr bize. Her ihtilalcinin grevi ihtilal yapmaktr ! *M. Saynn M.Bellinin lmnden sonra gnderdii mesaj
yaraland. 1950 ylnda lkeye dnd. TKP yneticisi olarak tutukland. Yedi yl cezaevinde kald (1951-1958). Yeni Yol, Trk Solu, Yn, Aydnlk dergilerinde yazlar yazd. Kimi yazlarn E.Tfeki adyla kaleme ald. Milli Demokratik Devrim tezini bu yllarda savundu. Saysz kez gzaltna alnd. 1960-69 aras kez daha tutukland. 12 Mart Muhtras sonras yurt dna kt. 1974 ylnda lkeye dnd ve Trkiye Emeki Partisi (TEP) kuruluuna katlp genel bakan oldu. stanbulda faistler-
ce silahl saldrya urayp ikinci kez ar yaraland (1979). 12 Eyll askeri diktatrl sonras tekrar yurt dna kt, 1992 ylnda dnd. DP ve SDPnin kuruluunda yer ald. 2003de Emek Bar Demokrasi blou aday olarak 1. Blgeden 1. Sra milletvekili aday oldu. Sosyalist Partinin kuruluunda yer ald ve onursal genel bakan seildi. Saysz makalesi ve eitli kitaplar bulunan M.Belli, Sosyalist Partinin Kurucu Genel Bakan Sevim Bellinin yolda ve eidir.
Ekim 2011
GENLK GELECEK
SC DNYASI . .
11
GEN-SEN faaliyetleri masum genleri kandrmak gerekesi ile illegal grld; afileri, bildirileri yasakland; GBlerin, polisin hedefi oldu
esasn anlamak asndan daha ufuk ac olacaktr. rencinin hakk olmaz! nk renci renmekle ykmldr. nk renci har(a) vererek niversite kapsndan girebilir. renci, yurt, ev, barnma, yemekhane ok bilinmeyenli denklemiyle boumak zorundadr. renci, sadece rencidir! GENSENin kapatlmasn da rencinin bu normlaryla birlikte ele almalyz. nk biraz bu karmak denklemlerin anlamn okumaya alnca karna karlacak ey senin renci olduun olacaktr. GEN-SEN de ite tam da bu denklemi paralamak iin kurulmu bir renci sendikas olarak, mahkemelerin hedefi oldu. Kurulduu gnden itibaren GEN-SEN renci muhalefetinin nde duran bir znesi oldu. Esas olarak meru mcadele hattn kendine referans ald. Bu ve bunun gibi hedeflerde kimi dnem baarl kimi dnem ise baarsz oldu. Ancak bu hattn yanl olduunu gstermez. Bu balamda GEN-SEN kapatma kararna tepki olarak yasal haklarn aramaya devam edecek. Ancak esas olarak GEN-SENli rencilerin kapatma kararnn ardndan rgtledikleri eylemlerde akladklar ereve daha belirleyici olacaktr: GEN-SEN sokakta olmaya devam edecek!
Turan Deniz
renci Genlik Sendikas (GEN-SEN), 2007 ylnda renci haklarn sendikal alana tayarak, yeni bir demokratik cephe ama abasyla Devrimci i Sendikalar Konfederasyonu (DSK)e bal olarak kurulmutur. Kurucu Genel Kurulunun ardndan bugne dek renci
haklar mcadelesinde ayr bir odak haline gelen GEN-SEN, 7 ay sonra alan davann sonulanmasyla kapatld. Aslnda GEN-SEN hi almamt bile. Kurucu yeler gerekli mecralara sendika kuruluu iin mracaat ettiklerinde karlarna karlan tablo aslnda GEN-SENe mahkeme-
Liselerde kayp paras, aidat paras, cart paras, curt paras verip dershanelere varmz youmuzu dkp yzbinlerce kii arasndan geip girdiimiz niversitelerin kapsn aabilmemiz iin yine para vermemiz isteniyor
yine zam yapm binlerce renci sokaklara dklmt. AKPnin polisiyle kar karya kalm dayaklarla, gz altlarla yldrlmaya allmt. Sonucunda Tayyip Erdoan kp harlara nmzdeki senelerde zam yaplmayacan duyurmutu. Ancak bugne baktmzda tek sznde duran taraf bizler olmuuz. Zam yaptrmamak iin yine mcadeleler verdik. Liselerde kayp paras, aidat paras, cart paras, curt paras verip dershanelere varmz youmuzu dkp yzbinlerce kiiler arasndan geip girdiimiz niversitelerin kapsn aabilmemiz iin yine paralar vermemiz isteniyor. Devlet niversitelerine de bu kadar para vereceksek vakf niversiteleri niye var? Zaten Vakf niversite ad altnda alan okullarda yeterince eitimi ticariletiriyor bu sistem. Paras olan yine gidip her ekilde eitim sresini tamamlyor zel okullarda. Bizleri, emeki aile ocuklarn kazanp girdiimiz niversitelerde bile okutmuyorlar. Bu hakszlklara kar ses kardmzda da soruturmalar alyor okuldan cezalar alyoruz. Eit, parasz, bilimsel, anadilde eitim hakkmz rencilerin rgtl mcadelesinden gemektedir. Uygulanan baskc politikalara kar bizler yekvcut olup direnmeliyiz. Bugnde buna balamazsak gelecekte yine bizi bundan ok farkl olmayan eyler bekleyecek. niversitelerden kp gelecein iileri ya da isizleri arasna gireceiz. Bu geleceksizletirme politikalarna kar geleceimize sahip kp bulunduumuz her alanda hakkmz almak iin mcadele etmeliyiz. Bizler yaplan bu hakszlklara kar AKPnin istedii uslu renciler olmayacaz.
Melis Kalc
Gn gemesin ki AKP Hkmetinin yapt zamlar kapmz almasn. Yeni eitimretim ylna balayan niversite rencileri de yaplan zamlardan nasibini ald. Yaz aynda harlara gizlice yaplan zamlardan rencilerin ancak okul alp, har paras demeye gittii zaman haberi oldu. Zaten yeterince yksek olan har paralarna alttan aldmz ders bana da para eklenince iyice denemez hale geldi. Torba yasa kapsamnda yaplan bu gizli har zamm biz niversitelilerin eitim hakkn resmen elinden almaktadr. niversitelerden atlmay kaldrdn syleyen hkmet harlara yapt zamlarla paray demeyen renci-
lerin elinden alnan eitim hakkn grmezden gelmektedir. Okullarn ald ilk gnden itibaren har zamlarna kar gsterilen tepkiler kamuoyunda da byk destek grd. Binlerce insan harlara kar balatlan imza kampanyalarna katlarak bize destek verdi. Kamuoyundaki tepkiler ve srekli yaplan renci eylemlilikleri hkmeti geri adm atmak zorunda brakt. SYM bakan Yusuf Ziya zcan yapt aklamada har zamlarnn erteleneceini duyurdu. Ancak bizim vermi olduumuz mcadele har zamlarn erteletmek zere deil, bizim vermi olduumuz mcadele har zamlar kaldrmak parasz eitim hakkmz almak iindir. Zamlar erteletmek tarihi tekerrr etmekten baka bir
ey olmaz. nk bizler bu manzaralara ok uzak deiliz, yakn gemite yine yaamtk ayn eyleri.2009da da AKP harlara
eni bir eitim-retim dnemi daha balad. Geen seneyi, ondan nceki seneyi, ondan da nceki seneyi aratmayacak bir biimde balad! Bir niversiteye girebilenler, giremeyenler, kayt paras, har zamm, ellerinden bir top fotokopi kdyla kayt srasna girenlerle yeni sezon ald. Eitim sistemi temel olarak mevcut ideolojinin yeniden retimi zerine ekillenir. Yani kabaca yarnn iisini hazrlamaktr ama. Bu adan kapitalist eitimin temel dinamikleri eitlikten uzak, adil olmayan ve zgr dnceye izin vermeyen niteliktedir. Demokrasiden uzaktr. Tek tek amak gerekirse, paras olmayan iin paral, kadn iin erkek, Krt iin Trkedir. Eitim kurumlarnn duvarndan bilim ieri giremez. Bilimle eitim kurumunun arasndaki ilikiyi toplumsal ihtiyalar deil, kapitalistlerin ihtiyac belirler. zellikle her eitim-retim dneminin alnda hem bizim gndemimize eitimin paral hatta giderek pahallaan yn girmektedir. Okul balarken biraz okumaya niyeti olan soyulup soana evrilmektedir nk. niversiteliye gizli har zamm, liseliye kayt paras te eitim siteminin srr, mant tam da bu noktada gizlenmekte. Eitim sistemi tm srlaryla ryen, kimseye gelecek vaat etmeyen, altn izmeye altmz temel dinamiklerden de kaynakl bu temelini kendi kendine dinamitleme riski olan, sorgulanan bir snra doru ilerlemektedir. Ancak biz sosyalistler iin elzem olan sistemin kendini yenilemesine olanak salamadan, kitlesel, alann taleplerini ierecek bir mcadele perspektifini benimsemek ve bunun gerekliliklerini yapmak gerekmektedir. Eitim siste-
minin sorunlar esas olarak kendi kartn yaratr. O kartl politikletirecek, ilerletecek bir demokrasi mcadelesi ise zgn pratikten gemektedir. Bu adan dnyann eitli yerlerindeki politik eylemleri, gsterileri de incelemekte yarar olacaktr. ili, ngiltere, Fransadaki genlik kesimlerinin eylemleri kayda deer deneylerdir. Turgut zalla birlikte Trkiyede hakim olan genlik tipolojisi bencil, kendinden bakasn dnmeyen, kendine dayatlan sorgulamayan ve kendi snrlar ierisinde bir gelecee ulama hayalinde olan genlik tipolojisidir. Ancak mevcut ideoloji ve bunun eitim sistemine somut tezahr esas olarak bu tipoloji de dahil olmak zere genlik kesimlerinin sistemle yle ya da byle atmasn dourmaktadr. nk paral eitim, anadil sorunu, cins ayrmcl, anti-bilimsel mfredat farkl somut rneklerle de olsa herkesin karsna kacak sorunlardr. Buradan hareketle genliin tm kesimlerinin (ii, kyl, renci genlik) sorunlaryla yzlemesini salayacak politik gce ihtiya vardr. Bu ihtiya genliin en geni erevede politiklemesini salayacak bir g olmal. Yani kitlesel! Bu g, genlik kategorisini kendi sorunlaryla yzletirirken hak alc mcadele bilinciyle glenmeli. Yani militan olmal! Ancak Mao Zedungun da altn izdii gibi bu g, kaynan kitlelerden almaldr. Elbette bu anlattmz ereve ile bir devrim programna ulam olmayz. Yani, amacmz bu anlatlanlar deildir. Zaten genlik devrim meselesinde ii snfnn yalnzca mttefikidir. Bu ksm sadece demokratik bir mevzi, bir basamak olarak grmeliyiz.
Santral savalar!
askeri hedefleri hakknda da fikir yrten halk 1965 den geriye birok kanserli insann kaldn ve gnleri tekrar yaamak istemediklerini dile getirerek tm lkeden destek istiyorlar. Tm dnya radyasyon sonulu enerji ve savunma sistemlerinden uzaklarken lkemiz akkuyu ve krecik ile her gn biraz daha radyasyona doru ilerliyor. Fze kalkannn
etrafna bir radyasyon yayaca ve bu radyasyonun bata krecik insann saln etkileyecei sonra blgenin en byk geim kayna olan tarm ve kays yetitiriciliine balta vuraca ve tm Trkiyede hatta dnyada tketilen tarm rnleri ile tam bir tehdit unsuru olaca kesin bir gerektir. Blgede birikecek radyosyon ve zehirli gazlarn hayvancl da etkilemesi
evrenin canllardan arndrlmas namlna geliyor. Salkl gelecek ve geim kaynaklarn savunmak isteyen blgede siyasi parti, ky dernekleri ve sivil toplum rgtlerinin iinde yer ald fze kalkanna kar inisiyatif kuruldu. Fze kalkan meselesinin sadece askeri ve siyasi olmad aklayan insiyatif tm Trkiyeyi mcadeleye davet etti.
aha nceki yazlarmzda nkleer enerjiyle ilgili yaadmz sre hakknda bilgilendirmelerde bulunmutuk. Japonyada yaanan deprem ve ardndaki nkleer felaket ile Avrupada birok lke nkleer enerji politikalarn gzden geirmi Almanya bata olmak zere birok ekonomi devi lke santrallerini aamal olarak kapatma ya da santrallerinin gvenlikleri ile gerekliliklerini gzden geirme karar almt. Nkleere kar olan tm evrecilerin her frsatta vurgulad nkleer atk meselesi ise santrallerini kapatma karar alan Almanyann ban artmaya devam ediyor. Fransadan yola kan 11 konteynr, 123 tonluk Castor ad verilen nkleer atktan her bir konteynrda da ernobilin tam iki kat fazla radyoaktif madde var. ernobilin iki kat radyoaktif madde ieren nkleer atklar Almanyann Gorbelen kentine gmlecek. Atklar lkelerinde istemeyen Almanlarsa tepkili. AKP ise tm yaanan gelimelere karn Akkuyu santrali iin tm planlarn uygulamada kararl olduunu gstermiti. Santral yapm iin ihalesiz irket belirlenmi gelecei iinse de mhendis yetitirme programlar bu ay itibar ile Rusyada balatlmt. Trkiyede plan devam ededursun bir kapatma haberi de svireden geldi. stelik tm dnyada nkleer enerji savunucularnn en byk dayanaklarndan birini karara gereke sunarak. svire parlamentosu nkleer enerjinin pahal olduu gerekesiyle 2034 ylna kadar tm santrallerin kapatlacan aklad. Buna gre plan Beznau I santralinin 2019,
Karadeniz Blgesinde santral savalar devam ediyor. Bir yandan HESler ile ilgili her gn yeni bir haber gelirken. Dier yandan Sinopun Gerze ilesindeki yaplmas planlanan termik santrale kar mcadele byyor. Karadeniz halk tm mdahalelere kar topran ve suyunu onurlu bir ekilde savunmaya devam ediyor. Rize Belediyesinin, Rize kent merkezi ile dokuz ile ve belde ile 26 kyn ve yaklak 250 bin kiilik bir nfusun ime suyunun saland Andon me Suyu Tesislerine hidroelektrik santral (HES) yapacak olmasn sularn boa akan suyun kontrol altna alnmas eklinde aklamalar gelse de Rizeliler ime suyunun nne yaplan tesisle, su, ihaleyi alan irketin ya da irket-kamu ortaklnn kontrolne girecek. me suyunun kullanm koullarn da onlar belirleyecek oluunu biliyor. Trabzonun aykara ilesindeki Karaam beldesinde bulunan Solakl deresinde yaplmas planlanan Dereba Hidroelektrik Santral (HES) projesine kar kan kyllere jandarma mdahalesi ile kisi asker yedi kii yaralanmas ve kiinin gzaltna alnmas ramen soluk almadan savaa devam eden Trabzonlular derelerinin zgrl iin mcadeleye devam ediyor. Erzurumun Tortum ilesinde dk Vadisinde yaplmas planlanan hidroelektrik santrali (HES) projesine blge halk bir yldr sren direnii devam ediyor. Halkn direniine kar polis ve jandarma yine ibandayken partisi tarafndan yalnz brakldn dnen AKPli belediye bakan partisinden istifa etti. HES cephelerinden gelen son haberler byleyken; dier cephede ise mcadele
ayn iken senaryo pek farkl deil. inde sit alanlar bulunan, byk ounluu orman ve tarm arazisi olan Sinopun Gerze ilesinde Anadolu grubunun irketlerin %25 cirosuna ulaacak gelir bekledii termik santrale kar her trl eylem gerekleitiliyor. Her eylemlerinde polis ve jandarma mdahalesi yaanrken 10 bin kiinin yaad ilede termik santrale kar toplanan yaklak 7500 imza ilgili tm makamlara iletilirken; evreci Anadolu Grubu Ynetim Kurulu Bakan Tuncay zilhann Gerzede bir tek kii bile termik santrale
salk, enerji, elektronik, biliim ve turizm sektrlerindeki tm marka ve rnleri-Efes Pilsen Coca-Cola, Miller, Becks, Fosters, Isuzu, D-Max, Kia, Lada, Geely, Lombardini, FaberCastell, Hisense, Mc Donaldsboykot ettiini kamuoyuna bildirdi. Santralin ED raporu almadan sondaj almalarna balanmas ayrca blgenin birinci snf tarm ve sit alan zelliklerinden-ABDdeki California State niversitesinden Prof. Dr. Owen Donan, Gerzede yapt aratrma sonucunda blgede henz kazlmam sekiz ayr arkeolojik sit alan tespit
un ekolojik dengeyi bozmadan geii olmaz tabi. Santralin ihtiyac olan su denizden karlanacak. Buradan gnde 460 bin metrekp su alnmas planlanyor. Santraln su ekmeyi ngrd deniz kys, Orta Karadeniz Blgesindeki balklarn yumurtlama alan. Bu su alma ileminde yumurtlama alanlarnn zarar grmesi ile balk eitliliinde azalma yaanacak. ayrca deniz suyunun snmas ilede yaanacak ekolojik deiimin sonucunu imdiden kestirmek zor. Ekolojik denge tamamen bozacak ancak bu maalesef sonucunda belli
kar karsa santrali yapmam sznden tr Anadolu grubunu da mektup ve elektronik posta gnderme eylemleri de byyerek devam ediyor. Sinop halk ayrca yapm olduklar basn aklamas ile Anadolu grubunun reticisi ve datcs olduu; iecek, otomotiv, finans ve perakendenin yan sra; gda,
etmiti. Prof. Dr. Donan bakanlnda yrtlen Sinop Blgesi Arkeolojisi balkl almalarnda ilede, Yunan ve Roma dneminden kalma byk bir yerleim blgesi de ortaya karld- dolay ED raporunu da almayacak olmas bir dizi hukuksuzluun planlandn ortaya koyuyor. Hukuksuzlu-
olacak! Su yataklarna verilen zehirli gazlarla da ime sularna bulama sz konusu. me sular ve yer alt su kaynaklarnn yarataca tehlikede halen mulak. Sonularn imdiden kestirmek mmkn olmasa da bu savan daha ok srecei kesin. Dereler zgr akana Gerze yeil kalana dek.
SC . .
DNYASI
Erginbay Yaynclk adna Sahibi: Leyla Can - Yazileri Mdr Hseyin Ata - i Dnyas - Yayn Tr: Yerel Sreli Yayn Fiyat: 1,50 TL i Dnyas gazetesi - Aylk Siyasi Gazete rtibat: Konur Sok. No: 14/17 Kzlay Ankara Tel: 0312 417 0141 ISBN no 1309-5862 Havaleler iin: Ufuk Gll adna Hesap No: 4247 0934861 Bankas Dikimevi ubesi Bask: Estet Matbaaclk - 0212 565 1774 Fazlpaa Cd. 4. Zer San. Sit. No: 16/28 Topkap ST rtibat Brolar: Adana: Cemal Grsel Cad. Ali Hikmet han
No:5 Kat:4 0322 363 13 53 - Ankara: Selanik Caddesi No: 50/7 Kzlay Ankara 0312 417 01 41 - Antalya: Elmal Mahallesi 6. Sokak Dulan han No: 10/13 Antalya 0242 248 79 51 - Bursa/negl: stiklal Cad. Atatrk Bulvar Kaptan Han Kat:4 - Denizli: Altntop Mahallesi 834 Sokak No: 15 Aydnlar merkezi Kat: 1 Daire: 102-104 Denizli 0258 263 34 41 Edirne: Yahifakih Mahallesi Osmaniye Cad. No:37/3 (Ali Paa ars Arkas ) - Giresun: Gazi Caddesi Aydn ars Kat1 No: 101 Giresun - stanbul: Zambak sk.
No: 10/3 Taksim stanbul Tel: 0212 292 3146 - Sultangazi: Gazi Mahallesi: 75. Yl Mahallesi 1341. Sokak No: 59 Sultangazi - zmir: Cumhuriyet Bulvar No:24/402 Konak han Konak/zmir - Mula: Marmaris Bulvar, Cumhuriyet Caddesi, Ouz Eren han No 29 Mula - Samsun: Hrriyet Mah. Hakkbey Sok. No:82 Kat:2 Samsun 0362 231 00 15 - Ordu nye: Liseler Mahallesi Santral Sokak No: 3b/2 nye