Türkiye'de Masonluk

İlk Localar Osmanlı Devleti döneminde ülkemiz topraklarında Masonluğun gelişimi incelendiğinde,
Londra’da ilk büyük locanın kuruluşundan sadece dört yıl sonra, 1721’de Fransız masonlarının
İstanbul’da bir loca kurduğunun bazı kaynaklarda yer aldığı görülür. Londra’da çıkan St. James Evening
Post gazetesinin 24 Mayıs 1738 tarihli nüshasında da İstanbul, İzmir ve Halep’te mason localarının
açıldığı haberine rastlanmaktadır. Osmanlı toprakları üzerinde adı bilinen en eski loca İskoçya Büyük
Locası’ndan berat almış olarak 1748′de Halep’te kurulan İskenderun locasıdır.

Bu tarihlerde, İngiltere’deki bazı masonların, masonluğu yaymak amacıyla doğuda, özelikle de Osmanlı
İmparatorluğu topraklarında çalışmaları, masonluğun Osmanlı topraklarında erken tarihlerde
görülmesinin nedeni olduğu olarak düşünülebilir. Yabancılar tarafından kurulmuş olan bu localar yabancı
dilde (özellikle Fransızca) çalışıyorlardı.

Osmanlı Topraklarındaki Mason locaları bu ilk oluşumların ardından I.Mahmut döneminde, 1748 yılında
bir fermanla kapatılmıştır. Locaların kapatılması hakkındaki fermanın çıkarılmasına muhtemelen
Papalığın masonluğu aforozuve o dönemde Katolik Fransa ile olan yakın ilişkilersebep olmuştur.

Bununla beraber, yasağın kısa zamanda unutulduğu anlaşılmaktadır. On iki sene kadar sonra, 1760′da
İstanbul’da yeni localar açılmıştır. Bu yabancı localara az da olsa başta gayrimüslim tebaalar olmak üzere
Osmanlılar da girmişlerdir. Ne var ki 1826 yılında, Vaka-i Hayriye’de Yeniçeri ocağının ve buna bağlı
olarak Bektaşi tarikatının kaldırılması sırasında Mason Locaları da Bektaşilikle bir tutulup kapatılmıştır.

Yirmi sekiz sene sonra, 1856′dan itibaren İstanbul’da Masonluğun yeniden faaliyete geçtiği
görülmektedir. 1856 yılında Kırım harbi bitmiş, Islahat Fermanı ilân edilmiş ve Paris Anlaşması
imzalanmıştır. Kırım harbinde Osmanlı devleti Kırım’da, Fransa, İngiltere ve İtalya (Piemonte Krallığı) ile
birleşerek Rusya’ya karşı savaştı. Savaş, Rusya’nın mağlubiyeti ile sona erdi ve Paris Anlaşmasına göre
Osmanlı devleti bir Avrupa devleti olarak kabul edildi.

Osmanlı devleti Paris Anlaşmasını imza etmeden önce, 10 Şubat 1856′da Islahat Fermanını ilân etti. Bu
fermanla Osmanlı devleti, Hıristiyan ve Müslüman bütün tebaasını eşit kabul ettiğini bildiriyordu. Kırım
Harbi ve onu izleyen olaylardan sonra Osmanlı devletinin Avrupa devletleri ile ilişkileri arttı. Birçok
yabancı unsur İstanbul, İzmir gibi liman şehirlerine ticaret ve başka maksatlarla geldi. Bunların içinde
Mason olanlar da vardı. Yabancı büyük localar birbirleri ile yarışırcasına İstanbul’da, İzmir’de ve
İmparatorluğun diğer şehirlerinde localar açtılar. Yirmi yıl içinde 60′tan fazla Loca açıldı; daha sonra bir
kısmı kapandı, bir kısmı çalışmağa devam etti. Bu Localara Türklerve diğer Osmanlı tebaaları da girdiler.

İlk Yapılanmalar 1861′de Mısır Prensi Abdülhalim Paşa İstanbul’da, Eski ve Kabul Edilmiş Skoç
Riti Türkiye Yüksek Şûrası’nın kurulmasına önderlik etti. Her ne kadar o tarihte Türkiye’de bir Büyük Loca
bulunmamakta ise de o zamanki adı ile Şûra-yı Âli-i Osmanî’yi teşkil edecek adet ve seviyede Üstat
dereceli Mason mevcut idi. Bu kuruluşa Fransız Yüksek Şûrası yardımcı oldu.

Charleston kentinde bulunan Amerika Birleşik Devletleri Eski ve Kabul Edilmiş Skoç Riti Güney
Jüridiksiyonu 1869 yılında Osmanlı (Türkiye) Yüksek Şûrasını muntazam olarak tanıdı. Yüksek Şûranın
kurulmuş olduğu 25 Haziran 1861 tarihi, Abdülmecid’in öldüğü, Abdülaziz’in de tahta çıktığı tarihtir.
Osmanlı Yüksek Şûrası bir süre sonra faaliyetine ara verdi.

Kırım Savaşı’nın ardından yirminci yüzyılın başına kadar Osmanlı topraklarında farklı şehirlerde değişik
büyük localara bağlı localar kuruldu ve faaliyet gösterdi.
1876 yılında Abdülmecid’in tahtan indirilmesiyle tahta çıkan ve 90 gün kadar saltanatta kalan V. Murat
şehzadeliği sırasında (Prodos locasında) mason olmuştu.

Padişah V. Murat’ın sağlık sorunları ve Kanunu Esasi’yi ilan etmekte duraksaması nedeniyle 31 Ağustos
1876′da indirilmesi sonucunda padişah ilan edilen II. Abdülhamit, ağabeyi V. Murat’ın mason olması,
ayrıca İngiltere ve Fransa gibi ülkelerle uluslararası ilişkiler nedeniyle ilk zamanlarda masonluğa karşı
olumsuz tavır almadı.

V. Murat’ın 1905 yılında vefatından sonra II. Abdülhamit daha önce jurnallerle gözetim altında tuttuğu
İstanbul’daki masonik faaliyetleri hoş görmemeye başladı. Zaten masonik faaliyette yer alabilecek
Osmanlı aydınları genel baskı rejimi nedeniyle İstanbul’dan uzaklaştıkları için İstanbul’da 1908′e kadar
Osmanlı tebaasının masonik faaliyeti görülmedi. Buna karşılık İzmir, Selanik gibi şehirlerde mason
locaları çalışmaya devam etti.

24 Temmuz 1908′de Meşrutiyet’in ikinci kez ilan edilmesi üzerine Selanik’teki Jön Türkler de İstanbul’a
gelmeye başladılar. İstanbul’a gelenler arasında bulunan masonlar Ağustos ayından itibaren Osmanlı
büyük locası kurulabilmesi amacıyla toplantılar yaptılar.

Osmanlı masonları 3 Mart 1909 tarihinde bir araya gelerek1861 yılında kurulmuş ve daha sonra
faaliyetine ara vermiş olan Eski ve Kabul Edilmiş Skoç Riti Osmanlı Yüksek Şûrası’nı yeniden düzenleyerek
tekrar faaliyete geçirdiler.

Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışına kadar savaşlar ve ekonomik zorluklarla geçen dönemde Osmanlı
Masonları çalışmalarını hayır ve hasenat işlerinde yoğunlaştırdılar. Savaşlar nedeniyle önem kazanan
Hilal-i Ahmer Cemiyeti [Kızılay] içinde çalıştılar. Necat locası üyeleri Celal Derviş’in öncülüğünde kimsesiz
çocukların bakımı için Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni kurdular. Dernek Osmanlı Büyük Maşrıkı tarafından
desteklendi. Kurtuluş Savaşı sırasında dernek 1921 yılında Ankara’da yeniden oluşturuldu ve
başkanlığına Necat locası üyesi ve İstanbul’daki ilk kuruculardan Ahmet Muhtar getirildi. Dernek sonraki
yıllarda Çocuk Esirgeme Kurumu adı altında hizmet vermeye devam etti. Masonlar da toplantılarda
düzenli olarak Çocuk Esirgeme Kurumu adına hasenat toplamaya devam ettiler.

Cumhuriyet Dönemi 1923 yılında Cumhuriyet’in kurulmasıyla Maşrık-ı Azam-ı Osmanî

Türkiye Büyük Maşrıkı adını aldı.
Masonlar bu dönemde de hayır işlerini sürdürdüler. O dönemde sadece büyük şehirlerde lise
bulunuyordu. Lise olmayan yerlerdeki yetenekli gençlerin eğitimlerini sürdürebilmelerini sağlamak
amacıyla 1927 yılında Selamet locası üyelerinin girişimiyle İkmal-i Tahsil Cemiyeti kuruldu. Masonlar ile
mason olmayan birçok kişi derneğe üye oldular. İkmal-i Tahsil Cemiyeti gençlere eğitimlerini
sürdürmeleri için yardım yaptı. Dernek, daha sonraki dönemde benzer amaçlarla Mustafa Kemal’in
himayesinde ve İsmet Paşa’nın başkanlığında kurulan Türk Maarif Cemiyeti’nin faaliyete geçmesine kadar
hizmet verdi.

İzmir Karşıyaka’daki Zuhal Locası üyeleri de diğer masonlar gibi çevrelerinin ihtiyaçlarıyla yakından
ilgilenmişlerdir. 1930′ların başında Karşıyaka’daki okullarda bulunan 1200 öğrenciden yüzde onunun
tek öğün dahi yiyecek güçte olmadıkları görüldüğünden çocukların öncelikle hiç olmazsa öğlenleri sıcak
yemekle karınlarını doyurabilmeleri için bir kampanya açıldı her gün okullara sefertaslarıyla yemek
dağıtılarak 110 çocuğun her gün karınlarının doyması sağlandı. Okullarına uzaktan gelen çocuklara
tramvay ve tren pasosu temin edildi, ihtiyacı olanlara ayakkabı alındı, hasta çocuklara doktor masonlar
gönderilerek gerekli ilaçları eczacı masonlar tarafından ucuza yapıldı ve bedelleri loca üyeleri tarafından
ödendi. Muhtaç çocukların anne babalarına iş bulmak konusunda da loca hasenat komisyonu çalışmalar
yaptı. Bu faaliyet locanın çalışmalarına ara verdiği 1935 yılına kadar devam etti.

1930′ların ortalarına doğru, dünya ve ülke konjonktürünün gelişimine bağlı olarak, ülkede sivil toplum
kuruluşlarının yürüttüğü faaliyetler Halkevleri bünyesinde toplanmaya başladı. Türk Ocakları, Kadınlar
Derneği gibi birçok kuruluş çalışmalarına son verdi. Türkiye Büyük Maşrıkı da benzer şekilde, İçişleri
Bakanı Şükrü Kaya’nın isteğine uyarak Ekim 1935′de çalışmalarını durdurdu.
Çalışmalara ara verilmesinden üç yıl kadar sonra, 1938 yılı Haziranında yeni dernekler kanunu çıkarıldı.
Masonlar da bu değişikliğin ardından yeniden çalışmalara başlama arzusuyla 1938-1939 yıllarında üç
loca oluşturdular. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması çalışmalara olanak vermedi.

Bu arada 1 Haziran 1943 günü yapılan İngiltere Birleşik Büyük Locası toplantısında Önceki Büyük Üstat
sıfatını da taşıyan İngiltere Kralı VI. George yeni Büyük Üstadı isad ederken yaptığı konuşmasında,
Masonluğun lağvedildiği veya faaliyetinin durdurulduğu muntazam olarak tanınan ülkeler bulunduğunu;
bunun söz konusu Büyük Locaların tarihlerinde hazin bir dönem olduğunu ve koşullar uygun olduğunda
İngiltere Birleşik Büyük Locası’nın Hür Masonluğu yeniden canlandırmak için severek yardımcı olacağına
ve Hür Masonluğun yaşadığı zorlu günlerden güçlenerek çıkacağından kuşkusu olmadığını söyledi.
Konuşma 3 Haziran 1943 tarihli Ulus ve Vatan gazetelerinde yer aldı.

İkinci Dünya Savaşı’nın Müttefiklerin üstünlüğü ile sona ereceğinin anlaşılmasıyla Batı dünyası savaş
sonrasıyla ilgili düzenlemeleri ve ilkeleri saptamayı hedefleyen konferanslarda buluşmaya başladılar.
Birleşmiş Milletler örgütünün oluşturulması, örgüte hangi ülkelerin, hangi koşullarla alınacağı
belirlenmeye başladı. Türkiye, Müttefiklerin yanında yer almaya karar vererek 1945 başında Almanya ve
yandaşlarına savaş ilan etmişti. Ancak Müttefik cephede yer almanın ilk koşulu çok partili demokratik
ülke olmaktı. Bütün demokratik ülkelerde de İngiltere Kralı’nın 1943 yılında belirttiği gibi Mason locaları
faaliyet göstermekteydi.

Ülke ve dünya konjonktüründeki gidişe uygun olarak 5 Şubat 1948′de Türkiye Mason Derneği kuruluş
belgelerini İstanbul Valiliğine verdi ve Masonluk tekrar faaliyete geçti. Aralık 1948′de Ankara, Ocak
1949′da İzmir şubeleri açıldı.

Bu dönemde, binalar kiralanarak üç şehirde çalışmaya başlandı. 1951 yılında Halkevlerinin kapanmasının
ardından eski binaların geri alınması için girişimler yapıldı ve 1954′de İzmir, 1957′de İstanbul binaları
yeniden derneğin mülkiyetine girdi.

16 Aralık 1956′da yapılan genel kurulda Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası adı benimsendi.

1964 ve 1965 yıllarında Yüksek Şura, Büyük Locada yapılan seçimlerin iptal edilmesi için gerekli
girişimlerde bulununca Masonluk içinde büyük bir çalkantı doğdu. Uzun süren bu çalkantılar sırasında
bir süredir devam etmekte olan Anglosakson Masonluğu topluluğu ile ilişki kurulması çalışmaları
sonuçlandı. Türk Masonluğu’nun İskoçya Büyük Locası tarafından tanınması gerçekleşti. Bu olaylar
sonunda, öteden beri “Liberal Masonluk” adı verilen anlayışı benimsemiş olan bir grup kardeş topluluktan
ayrıldılar ve “Türkiye Büyük Mason Mahfili” adıyla yeni bir masonik örgüt kurdular. Daha sonra Büyük
Doğu adlı Fransız Masonik örgütü ile ilişki kuran bu oluşum halen Özgür Masonlar Büyük Locası olarak
faaliyetine devam etmektedir.

Ayrıca ülkemizde diğer iki masonik kuruluşun dışında Kadın Mason Büyük Locası adıyla masonik
faaliyetlerde bulunan bir üçüncü kuruluş daha bulunmaktadır.

Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası (HKEMBL) isminin kabul edildiği 1956 yılının sonuna kadar
İstanbul, Ankara ve İzmirde 28 loca kurulmuştu. Bu üç büyük şehir dışında ilk loca 1978 Bursa’da açıldı.
2013 yılı sonunda HKEMBL 13 ilde, 18 yerleşim yerinde 231 loca halinde çalışmaktadır.

Büyük Üstatlar
 Ömer KÖKER Remzi SANVER
D.:1948 D.:1970

Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi

2013- :2010-2013 1970 yılında
1948 yılında İstanbul’da doğdu.
Bolayır/Çanakkale'de Galatasaray Lisesi'nden
doğdu. 1971 yılında mezun olduktan sonra,
İstanbul Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi
Hukuk Fakültesini bitirdi. Endüstri Mühendisliği
1975 yılına kadar aynı Bölümü’nü bitirdi.
Fakültede araştırma Doktorasını aynı
görevlisi olarak üniversitenin Ekonomi
çalıştıktan sonra serbest Bölümü’nde tamamladı.
avukatlık yapmaya Matematiğin sosyal
başladı. Halen bu bilimlere uygulanması
mesleğini Köker Hukuk üzerine çalışmakta olup,
Bürosu adı altında ve 2006 yılından bu yana
beraber çalıştığı diğer Profesör unvanına
meslektaşları ile birlikte sahiptir. İngilizce,
yürütmektedir. Ayrıca Fransızca ve İspanyolca
yarıda bıraktığı doktora bilmektedir. Halen
çalışmalarına da tekrar İstanbul Bilgi Üniversitesi
başlamıştır. Bunun Rektörüdür. 1991 yılında
dışında birçok meslekî ve İstanbul'da, Ülkü
sosyal kuruluşlarda Locası’nda tekris edilmiş,
çalışmalar yapmaktadır. locasında çeşitli
Nisan 1980 tarihinde görevlerde bulunmuş ve
Sevgi Muhterem Üstad-ı Muhteremlik
Locasında tekris edilmiş, yapmıştır. İdeal
bu locada çeşitli görevler Locası’nda katılmış üye
yaptıktan sonra 1995- olup, Mimar Sinan
1996 döneminde Üstad-ı Araştırma Locası’nın da
Muhteremlik yapmıştır. mensubudur. Büyük
Muhtelif tarihlerde ve Görevliler Kurulunda
muhtelif localarda ve pek Büyük Sekreterlik dâhil
çok değişik konuda 150 çeşitli görevlerde
den fazla konferans bulunmuş 2010 yılında
vermiştir. Diğer taraftan, Büyük Üstat olmuştur.
Hür ve Kabul Edilmiş Masonlukla ilgili olarak
Masonlar Türkiye Büyük İnisiyasyonun
Locasına bağlı olarak Metodolojisi, Işığı
Kuzey Kıbrıs Türk Arayanların Hikâyesi ve
Cumhuriyetinde Muntazam Masonluk ve
(K.K.T.C.) faaliyette İnanç başlıklı kitapların
bulunmak üzere; İstanbul yazarıdır
Vadisinde 4 Haziran
2008 tarihinde açılan
Lefkoşa Muhterem
Locasının Kurucu Üstad-ı
Muhteremliğini
üstlenmiştir. Türk
Masonluğunun K.K.T.C.
de yerleşmesi ve
yeşermesi için hukukî alt
yapı çalışmalarını
başlatarak. K.K.T.C.
uyruklu kardeşlerle
birlikte "Kıbrıs Türk
Yükseltme Derneği" ni
kurmuştur. Halen,
Tüzüğünde üyelerinin
Hür Mason olduğu açıkça
yazılı olan Kıbrıs Türk
Yükseltme Derneği
Başkanlığını
sürdürmektedir. Haziran
2007 tarihinde Büyük
Görevliler Kuruluna
seçilmiş, Büyük Üstat
Yardımcılığı dahil çeşitli
görevlerde bulunmuş,
2013 yılında halen
yürütmekte olduğu
Büyük Üstatlık görevine
seçilmiştir.
 Salih Evcilerli : Asım Akin Kaya Paşakay Demir Savaşçın
D.:1944 D.:1940 D.:1943 D.:1927

Büyük Üstatlık Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi
Dönemi:2007 – 2010 2005-2007 1940 yılında 2003- 2005 1943 2000-2003 1927 yılında
1944 Edremit doğumludur İstanbul’da doğdu. Sen İstanbul doğumludur. İlk Niğde Aksaray
İzmir İktisadi ve Ticari Josef lisesinden 1959 orta ve lise öğrenimini doğmuştur. 1950 yılında
İlimler Akademisinden yılında, İstanbul Galatasaray lisesinde Ankara Hukuk Fakültesini
mezun olduktan sonra Üniversitesi Tıp tamamladıktan sonra, ve ikinci bir yüksek tahsil
uzun yıllar tekstil Fakültesinden de 1965 İsviçre Lausanne olarak da 1958 yılında
sektöründe ortağı olduğu yılında mezun oldu. Aynı Üniversitesinin Siyasal ve Ankara Yüksek İktisat ve
şirketlerde yönetim kurulu yıl Ankara Üniversitesi İç Sosyal Bilimler Yüksek Ticaret Okulunu
üyelikleri ve üst düzey Hastalıkları Ana Bilim Okulundan mezun oldu; bitirmiştir. 1952 yılı
yöneticilik yapmıştır. 4 Dalında asistanlık aynı okulda Türk - sonundan itibaren
Şubat 1985 tarihinde eğitimine başladı ve Fransız diplomatik serbest avukat olarak
Üçışık Locasında nura 1969 yılında uzman, ilişkileri üzerine doktora çalışmaktadır. 1975
kavuşmuş, kurucusu 1975 yılında Doçent, çalışması yaptı. 1968 yılında Ümit Locasında
olduğu Tesviye Locasında 1982 yılında Profesör yılında diplomatlık tekris olmuş çeşitli
Üstad-ı Muhteremlik oldu. Daha sonra Nükleer sınavını kazanarak görevler1990-1992
yapmıştır. 2001 yılında Tıp dalında da uzmanlık girdiği Dışişleri döneminde Üstad-ı
seçildiği Büyük Görevliler eğitimi aldı ve 1978 Bakanlığında çeşitli Muhteremlik yapmış,
Kurulu üyeliğinde çeşitli yılında Ankara görevler yaptıktan devlet daha sonra kurucu olarak
görevler yaptıktan sonra 2 Üniversitesi Tıp Fakültesi memuriyetinden Doğa Locasına geçmiştir.
Haziran 2007 tarihinde Nükleer Tıp Ana Bilim ayrılarak özel sektörde 1994 yılında seçildiği
Büyük Üstad olmuştur. Dalının kurucusu oldu ve genel koordinatör ve dış Büyük Görevliler
bundan sonra öğretim ilişkiler danışmanlığı gibi Kurulunda çeşitli
üyeliği görevini bu dalda görevlerde bulundu. görevlerde bulunmuş,
yürüttü. 1982 yılında Kültür Üniversitesinde Büyük Üstat Kaymakamı
halen Cağ Laboratuvarları öğretim üyeliği iken Büyük Üstat Sahir
ve Çağ Hastanesi" olarak yapmaktadır. İngilizce ve Talat Akev K:.'in Sonsuz
etkinliğini sürdürmekte Fransızca bilmektedir. Doğuya geçmesi üzerine
olan Çağ Tıp Merkezini 2003 yılında Büyük Üstat tüzük gereği Büyük
kurdu. Mini Türk Tıp seçilmiştir. Londra'daki Üstatlık görevini
Akademisi, Türki’ye 3505 numaralı üstlenmiş, Aralık 2000
Nükleer Tıp Derneği ve Letchworth locası tarihinde de Büyük Üstat
"European Association of üyesidir. Fransa Milli seçilmiştir.
Nuclear Medicine" adlı Büyük Locasının Şeref
derneklerin üyesidir. Madalyası ve beratının,
Masonik yasamı 1973 İngiltere Birleşik Büyük
yılında Cağ Locasında Locasının Şeref
başladı. 1995 yılında Madalyasının sahibidir.
kurucu olarak And Locası Ayrıca Romanya Milli
üyesi oldu. Her iki Büyük Locasının Ömür
Locada da çeşitli Boyu Şeref Büyük
görevlerde bulundu. Üstadıdır
1999 yılında And Locası
Üstad-ı Muhteremi oldu.
2001 yılında seçildiği
Büyük Görevliler
Kurulunda Büyük Üstat
Kaymakamlığı dahil
çeşitli görevlerde
bulunduktan sonra 2005
yılında Büyük Üstat oldu.
Çeşitli komisyon, komite
ve kurullarda başkan
veya üye olarak yer aldı.
Anadolu Güneşi
Araştırma Locası’nın ilk
başkanı oldu. Temel
Nükleer Tıp" adlı bir ders
kitabının ve yurt içinde ve
yurt dışındaki dergilerde
yayınlanmış olan 200’ü
aşkın bilimsel makalenin
yazarıdır. Masonluk
alanında da önemli
düşünsel çalışmalar
yapmış olup
“Masonluğun Kökenleri”,
“Tarih Boyunca
Masonluk”, “Evrende
İnsan”, “Masonluk
ve/veya Pozitif
Düşünmenin Soyağacı”,
“Masonluğun Kültür ve
Mesajı” >/em> adlı
eserlerin yazarıdır. Çeşitli
masonik toplantılarda
konuşmacı ve yönetici
olarak görev almış ve her
üç vadideki localarda
masonik ve kültürel
konularda sayısız
konuşmalar yapmıştır.
 Sahir Talat Akev Tunç Timurkan Can Arpaç Suha Tuğrul Aksoy
1925-2000 D.:1937 D.:1931 (1923-2013)

Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi: Büyük Üstatlık Dönemi:
1998-2000 6 Eylül 1925 1996-1998 Mehmet (1992 - 1996) Önceki 1991 yılı 1923 tarihinde
tarihinde İstanbul’da Yaver TİMURKAN Büyük Üstatlardan Halit İstanbul Rumelihisarı’nda
doğdu. Bununla beraber, Kardeşimizin oğludur ve Arpaç Kardeşin oğlu doğdu. Bebek İlkokulu ve
Selanik’te okul müdürlüğü 1937 İstanbul olarak 1931 de Kabataş Lisesi’nden sonra
yaparken I. Dünya Harbi doğumludur. Avusturya İstanbul’da doğdu. 1950 İstanbul Üniversitesi
nedeniyle ailesini mübadil Graz Teknik Üniversitesi yılında Kabataş Erkek İktisat Fakültesinden
olarak İstanbul’a taşımak mezunu, Makine Yüksek Lisesinden mezun mezun oldu. Bir süre de
zorunda kalmış olan Mühendisidir. Almanca, olduktan sonra, hem bir doktora kurlarına devam
babasının, çalışmakta Fransızca ve orta şirkette çalışmaya hem etti. 1946 yılında müfettiş
olduğu İsviçre şirketinin derecede İngilizceyi de Hukuk Fakültesine yardımcısı olarak girdiği
araya girmesiyle, tekrar bilmektedir. 1968 yılında devam etmeye başladı. Etibank Genel
Selanik’e dönmek izni Kardeşlik Locasında Ancak iki yıl sonra Müdürlüğünde müfettişlik
alması üzerine, tekris olmuştur. askerlik görevini yapmak ve İstanbul Şube
öğreniminin ilk bölümünü,Locasında çeşitli görevler üzere öğrenimine ara Müdürlüğü görevlerinde
Selanik’te Fransızca yaptıktan sonra 1981-83 verdi. Askerden dönüşte bulundu, bu görevden,
eğitim veren okullarda döneminde Üstadı de öğrenimini İstanbul 1968 yılında emekli
sürdürmüş, İstanbul’a Muhteremlik yapmıştır. Yüksek Ticaret Okuluna olduktan ve bazı
ancak Lise 10. sınıfa 1986 yılında Büyük girerek tamamladı. 1971 şirketlerde üst düzey
geçtiğinde dönmüştür. Görevliler Kurulu'na yılına kadar çeşitli işlerde görevlerde bulunduktan
Liseden sonra girdiği seçilmiş, Büyük Üstat çalıştıktan sonra bir İsveç sonra sanayiciliğe başladı
Hukuk Fakültesinden Kaymakamlığı dahil firmasının Ankara Bölge ve önce İstanbul’da
1946 yılında birincilikle çeşitli görevlerde Müdürlüğüne atandı. müteakiben de Almanya
mezun olmuş ve serbest bulunmuş ve 1996-1998 1980 yılında bu Münih’te birer şirket
avukat olarak çalışmaya döneminde Büyük Üstat görevinden emekli kurdu. İstanbul Sanayi
ve aynı zamanda doktora olarak görev yapmış, bu olunca da, çok önceden Odasında ve İktisat
kurlarına devam etmeye görevi sona erdikten küçük bir payla ortak Fakültesi Mezunlar
başlamış, askerlik görevinisonra da çeşitli kurul ve olduğu bir yapı şirketler Cemiyetinde üyelik ve
ifa ettikten sonra doktora komisyonlarda üye veya grubu bünyesinde bir başkanlık yaptı. Evlidir ve
sınavını vererek hukuk başkan olarak görev pazarlama şirketi bir oğlu vardır. İngilizce
doktoru unvanını da almıştır. 01.01.2009 kurarak başına geçti ve ve Fransızca bilir. 1956
kazanmıştır. Evlidir ve bir tarihinde masonlukta 40 bu şirketin yönetim yılında Ülkü Locasında
kız babasıdır. Fransızca, yılını doldurarak şeref kurulu başkanlığını tekris oldu. Bazı görevler
Rumca, Almanca ve Üyesi ilan edilmiştir Büyük Üstat seçilip aktif yaptıktan sonra 1966
İngilizce bilir. Birçok sivil çalışmayı bırakıncaya yılında Üstad-ı Muhterem
toplum kuruluşunda görev kadar sürdürdü. . “Göz oldu. 1971 yılında Büyük
yapmıştır. Bunlar arasında Düşmüş Aynalara" ve Kurul Üyesi seçildi,
Türk Fransız Kültür "Belki Bir Gün Sahaflarda" Kaymakamlık dâhil çeşitli
Derneği Genel Sekreterliği adında iki şiir kitabı görevlerde bulunduktan
ve Başkanlığı, İstanbul vardır. 1959 yılında sonra 1991’de Büyük
Barosu Yönetim Kurulu Müsavat Locasında tekris Üstat seçildi. Büyük Üstat
Üyeliği, Uluslararası oldu. Çeşitli görevler olmadan önce ve sonra
Avukatlar Birliği Başkan yaptıktan sonra 1970 önemli çalışmalar yapmış,
Yardımcılığı gibi görevler yılında Üstad-ı bun arada iki yeni locanın
bulunmaktadır. Fransız Muhterem oldu. Bu kurulmasına ve birçok
Milli Eğitim Bakanlığı görevde iken iş gayri muntazam kardeşin
tarafından "Officier des değişikliği nedeniyle muntazam masonluğa
Palmes Académiques" Ankara’ya taşındı. dönmesine de yardımcı
nişanı ile Ankara’da Eşitlik olmuştur
onurlandırılmıştır. 18 Locasının kurucusu ve bu
Haziran .1953 tarihinde Locanın ilk Üstad-ı
Kardeşlik Locasında tekris Muhteremi oldu. 1975
oldu. Gerek bu Locada ve yılında seçildiği Büyük
gerek kurucu olarak Görevliler Kurulunda
katıldığı Hümanitas Büyük Üstat Temsilciliği
Locasında çeşitli görevler dâhil çeşitli görevler
aldıktan sonra, 1963 yaptıktan sonra 1992
yılında Üstad-ı Muhterem yılında Büyük Üstat
oldu. 1965 yılında seçilmiş, bu görevi arka
seçildiği Büyük Görevliler arkaya iki dönem
Kurulunda da çeşitli yürütmüştür. Görev
görevlerde bulundu ve dönemi süresince
1998 yılında Büyük Üstat masonluğun yararına
seçildi ve 14 Haziran yapılmış olan çalışmalar
2000 tarihinde hayata çok uzun bir liste
gözlerini kapatıncaya oluşturmaktadır. Bunlar
kadar bu görevini arasında Tesviye
sürdürdü. Dergisinin yayına
başlaması, Bodrum,
Antalya ve Eskişehir’de
ve ayrıca Almanya
Frankfurt’ta Türkay
Locasının açılması,
Yakacık binasının
temelinin atılması, çeşitli
medya organlarına
röportaj verilmesi gibi
etkinlikler zikredilebilir.
 Orhan Alsaç Cavit Yenicioğlu : Şekûr Ökten Halit İ. Arpaç
(1914-1991) (1910-2009) (1917-1986) (1905-1981)
1981-1986 dönemi
1988-1991 dönemi Büyük 1986-1988 dönemi Büyük Üstadıdır. 1980-1981 Büyük
Üstadıdır Büyük Üstadıdır. Askerî Tıbbiye mezunu Üstadıdır
İstanbul’da 1914’de Harb Okulu’ndan 1931 doktordur. 1953 yılında İstanbul doğumlu ve
doğmuş, Pertev Niyal yılında mezun olmuştur. askerlikten ayrılıp Sanayi Mektebi İnşaat
Lisesi’ni1932’de bitirmiş, Çok değişik ve yararlı Numune Hastanesinin Bölümü mezunu
yüksek öğrenimini hizmetlerle dolu bir plastik cerrahi kliniğini mühendistir. Nazilli
İstanbul Güzel Sanatlat askerlik dönemi yaşamış kurduktan sonra Basma Fabrikası
Akademisi’nde ve Münih bir generaldir. 1960 emekliliğine kadar 29 yıl kuruluşunda görev
Yüksek Teknik Okulu’nda yılında Milli Birlik bu kliniği yönetmiştir. yapmış, sonradan Toprak
yapmıştır. Komitesi kararı ile Çeşitli tıp ve yardım Mahsulleri Ofisi’nde ve
Bayındırlık ve İmar İskân emekliye sevk edilmiştir. derneklerinde çalışmış ve çeşitli özel sektör
Bakanlıklarında, Ailesinde Masonlar başkanlık yapmıştır. kuruluşlarında üst düzey
Müsteşarlık dahil çeşitli bulunmasına karşın 15. 2. 1956 tarihinde görevlerde bulunmuştur.
görevlerde bulunmuş, emeklilik sonrasına kadar Bilgi Muhterem 1931 yılında Selâmet
aynı zamanda Ankara uzak kalmayı tercih ettiği Locasında tekris olmuş Muhterem Locasında
Devlet Mühendislik ve Masonluğa 15 Mart 1965-1977 arasında tekris olmuş ve çeşitli
Mimarlık Akademisinde 1962’de Yükseliş Muh:. Büyük Üstad görevler üstlenmiş birkaç
öğretim görevlisi olarak Locasında tekris olarak Kaymakamlığı görevini dönem Üstad-ı Muhterem
da çalışmış ve 1977 katılmıştır. yürütmüştür. 1981’de olarak görev yapmıştır.
yılında profesör olmuş, 18 Aralık 2009’da vefat seçildiği Büyük Üstadlık Büyük Locada da Büyük
ODTÜ’de rektör etmiştir. görevini 1986 yılına Üstad olmadan önce
yardımcılığı yapmış, Türk kadar devam ettirmiş ve çeşitli görevler
Mimarlığının bu sırada lokallerimiz ile üstlenmiştir.
kurumsallaşmasında ilgili olumlu hizmetler ifa 5 Ağustos 1989’da vefat
büyük emeği olmuştur. etmiştir. etmiştir.
2 Nisan 1952 tarihinde 30 Mayıs 1986’da vefat
Bilgi Muhterem Locasında etmiştir.
tekris olmuş ve 1956
yılında Büyük Kurula
seçilmiş, bu kurulda
çeşitli görevlerde
bulunduktan sonra Büyük
Üstatlığa seçilmiştir.
26 Şubat 1991’de vefat
etmiştir

Nafiz Z. Ekemen Hayrullah Örs Enver Necdet Egeran Dr. Ekrem Tok
(1909 - 1979) (1901 – 1977) (1907 - 2005) (1892-1975)

1973-1979 dönemi Büyük 1965-1973 dönemi 1965 yılı Büyük Üstadıdır 1962-1965 dönemi
Üstadıdır. Büyük Üstadıdır. 1907 yılında Kıbrıs'ta Büyük Üstadıdır. Tıp
İstanbul Hukuk Fakültesi Almanya ve İsveçte dünyaya geldi. Lise doktorudur. Değişik
mezunudur. Harici yüksek öğrenim görmüş öğrenimini Kıbrıs'ta, sağlık kurumlarında
hayatının büyük bir eğitimcidir. Topkapı Maden Yüksek görevler almış, 1946’da
bölümünü serbest Sarayı Müzesi müdürlüğü Mühendisliği öğrenimini Sağlık Bakanlığı
avukatlık yaparak de dahil olmak üzere çok Türkiye'de, Maden ve müsteşarlığı yapmıştır.
geçirmiştir. sayıda eğitim ve kültür Petrol Jeolojisi Yüksek Daima fedakârlığa hazır
1953’de Hürriyet kurumunda önemli Mühendisliği ve alçak gönüllü yapısıyla
Muhterem Locasında görevlerde bulunmuştur. öğrenimini'ni ve aynı tanınır.
tekris edilmiştir. 1961 1926’da Selâmet konuda Doktorasını ise 1933’te Gaziantep Cenup
yılında seçildiği Büyük Locasında tekris olmuş, Fransa'da tamamladı. Yıldızı Locasında tekris
Sekreterlik görevini 13 yıl 1957 ve 1959 Uzun yıllar bürokraside edilmiş, 1934’de
süre ile devam ettirmiştir. dönemlerinde Ahenk görev yaptı, maden ve Cumhuriyet Locasına
Bu görevde iken yaşanan Locası Üstad-ı petrol aramalarını katılmış, 1950’de Doğuş
1965 Olayları sırasında Muhteremi olarak görev yönetti. Emekli olduktan Locası Üstad-ı
büyük üzüntüler yaşamış, yapmıştır. 1965 yılında ve bir süre bir yabancı Muhtermliği, 1956’da
1973’de Büyük Üstad Büyük Üstad seçilmiş ve petrol firmasının Genel Ülkü Locası Üstad-ı
olarak seçildiğinde de bu görevini 1973 yılına Müdürlüğünü yaptıktan Muhteremliği yapmıştır.
ayrılan Biraderlerin geri kadar sürdürmüştür. sonra kendi danışmanlık 1 Nisan 1975’de vefat
dönmeleri için gayret Felsefe ve din şirketini kurdu ve başına etmiştir.
sarfetmiştir. konularında yazılmış 14 geçti.
1973, 1975, 1977, 1979 değerli eserin yazarıdır. 1949 yılında Doğuş
dönemleri için Büyük 6 Ekim1977 günü vefat Locasında tekris olmuş,
Üstad seçilmiş ve Türk etmiştir. Bilgi Locası kurucuları
Masonluğuna büyük arasında yer almış ve
emekler vermiştir. 1955’de bu Locanın
6 Eylül 1979 vefat etmiştir Üstad-ı Muhteremi
olmuştur. Türkiye Büyük
Locasının Dünya düzenli
Masonluğunca tanınması
ve kabul edilmesi
 sürecinde şükranla
anılacak bir sebatla
uğraş vermiş ve bunu
başarmıştır. 2 Mayıs
1965’de Büyük Üstad
seçilmiş ancak, “1965
Olayları” nedeniyle istifa
etmeyi uygun görmüştür.
“Gerçek Yüzüyle
Masonluk” ve
”Güncelleşen Masonluk”
adlı kitapların yazarıdır.
10 Mayıs 2005 tarihinde
vefat etmiştir.

Kemalettin Apak Ahmet Salih Korur Fethi Erden Muhittin Osman Omay
(1898-1962) (1905-1982) (1895-1966) (1891-1985

1960-1962 dönemi Büyük 1955-1960 dönemi 1953-1955 1933-1936 dönemi

Üstadıdır Büyük Üstadıdır dönemiBüyük Üstadıdır. Büyük Üstadıdır.
1921 Mekteb-i Mülkiye 1905 İstanbul Tıp doktorudur. Genç yaşta askerlikten
mezunudur. İktisat doğumludur., Topkapı Bakteriyoloji ve hayatî ayrılarak bankacılığa
Vekâleti, İstanbul Hayvan Askerî Rüştiyesi'ni kimya uzmanıdır. Tıp yönelmiş ve uzun yıllar
Borsası Komiserliği, İş bitirince Millî Mücadele sekörünün çeşitli İstanbul Emlak Bankası
Dairesi, Ekonomi dönemindeki Ankara'da kuruluşlarında hizmetler Direktörlüğü görevinde
Bakanlığı, işletmeler askerî fabrikalarda vermiş ve çok sayıda bulunmuştur..
Bakanlığı Müşavirliği gibi çalışmış, Tapu ve dernekte görevler, Masonlukla ilgili bazı
kurum ve kuruluşlarda Kadastro Genel başkanlıklar yapmış, bu olumsuz akımlar
görev aldı. 25 Ekim Müdürlüğü'nde uzun arada uzun yıllar İstanbul nedeniyle Büyük Üstatlığı
1954'te emekli oldu. yıllar çeşitli görevlerde Türkocağı Genel dönemi zor geçmiş 1935
Hassas yaradılışlı, bulunduktan sonra 1946 Sekreterliğini kapatılma olayı ile de
saygınlığı olan bir kişilik yılında Toprak ve İskân yürütmüştür.. Ayrıca Büyük Üstadlık görevi
sahibi olarak tanınmıştır. İşleri Genel Müdürlüğü'ne Hamdullah Suphi sona ermiştir.
1926’da İzmir Güneş getirilmiştir. 1950’de de Tanrıöver’in sahibi 1948 yılındaki Uyanış
Locasında tekris edilmiş Baş¬bakanlık olduğu Türk Yurdu sonrası çalışmalarda da
daha sonra, Doğuş ve Müsteşarlığı’na dergisinin genel yayın aktif olmuş ancak 1965
Yıldız Muhterem Locaları atanmıştır.. Daha sonra müdürlüğünü yapmış ve olaylarının ardılı olarak
kurucu üyesi olmuştur. İçişleri ve Maliye bu görevini vefat ettiği kurulan ‘Türkiye Büyük
1955’de Ankara Bölge Bakanlıklarında tarihe kadar Mason Mahfili’ üyesi
Büyük Locası Büyük Üstadı Müsteşarlığa, Başvekâlet sürdürmüştür. olmayı seçtiği için Hür ve
olarak görev yapmış, 30 Millî Emniyet 1928 yılında Muhibban-ı Kabul Edilmiş Masonlar
Ekim 1960’da Büyük Hizmetleri’nde ise Hürriyet Locasında tekris Derneği ile ilişkisi
Üstad seçilmiştir. reisliğe vekalet emiş,. edilmiş, Mayıs 1948’de kesilmiştir.
1958 de yayınlanmış olan 1957’de yeniden Uyanış ve Hürriyet 15 Ocak 1985’de vefat
Ana Çizgilerle Başbakanlık Localarında Üstad-ı etmiştir.
Türkiye'deki Masonluk Müsteşarlığına tayin Muhterimlik yapmış ve
Tarihi adlı çok önemli olmuş, 27 Mayıs 1960 1953’de Büyük Üstat
eserin yazarıdır. Ayrıca tarihe kadar bu görevde olmuştur.
Türkiye'de Masonluk kalmış ve aynı tarihte 23 Şubat 1966’da vefat
Tarihi (1932), Mülkiye emekli olmuştur. etmiştir.
Mektebi Tarihçesi (1933), Görevde iken hukuk
Türkiye'de Devlet Sanayi öğrenimine başlamış ve
ve Maden İşletmesi 1952 1935 yılında Ankara
(Cevdet Aydınelli-Mehmet Hukuk Fakültesi'nden
Akın ile birlikte) adlı üç mezun olmuştur.
eseri daha vardır. vardır. 1 Ekim 1933’de
11 Ağustos 1962’de B. Cumhuriyet Locasında
Üstadlık görevi sırasında tekris oluşundan 2 yıl
vefat etmiştir. sonra yaşanan
‘kapatılma’ olayı nedeni
ile 13 yıl uykuda
kalmıştır. 1 Kasım
1949’da Doğuş
Locasında tekrar Masonik
hayata döndükten sonra
da Locanın, 1953-55
dönemi Üstad-ı
Muhteremi olmuştur.
Türk Masonluğunun
‘tanınması’ için çaba
göstermiştir.
1960 devriminin
ardından Yüce Divan
tarafından mahkûm
edilmiş ve 28 Aralık 1961
tarihi itibariyle Türk
Masonluğundaki kaydı
silinmiş bununla beraber
Büyük Dâimî Heyet kararı
ile 27 Mart 1973’de
tekrar Masonluğa
dönmüş ve İstanbul’da
Pınar Locasına katılmıştır.
2 Şubat 1982 yılında
vefat etmiştir.
 Mustafa Hakkı Nalçacı Dr. Mim Kemal Öke Mustafa Edip Servet Tör Dr. Fikret Takiyeddin
(1882-1953) (1884-1955) (1881-1960) Onuralp
(1887-1946)
1932-1933 ve 1951- 1930-1932 Büyük 1927-1930 dönemi
1953 dönemleri Büyük Üstadıdır. Büyük Üstadıdır. 1925-1927 yılları Büyük
Üstadıdır Mektebi Tıbbiye-i Erkan-ı Harbiye Üstadıdır.
Askeri tıbbiyemezunu Şahane'yi (Askeri Tıp mezunudur. Kurmay Tıbbiye mezunudur.
eczacı ve kimyagerdir. 15 Okulu) Hekim Yüzbaşı subay olarak Londra sulh Sağlık Müfettişliği,
yıl süre ile Şam ve rütbesiyle ile 1919 lkonferansı Askeri Serbest Tabiplik
Beyrut’ta öğretrim üyeliği yılında bitirdi. Müşavirliği, kolordu yapmıştır. 1920 de Kozan
yapmıştır. İstanbul Trablusgarp, Çanakkale Kurbay Başkanlığı gibi 1923 ve 1927 de Ertuğrul
Üniversitesi .Fen ve Kurtuluş Savaşı'nda çeşitli görevlerde (Bilecik) .Millet vekilliğine
fakültesinde de hizmet etti. Kurtuluştan bulunmuş, Kurtuluş seçilmiş, Millet Vekili iken
profesörlük ve sonra da sonra da hekim ve Savaşı sırasında ismi Yavuz-Havuz
dekanlık görevlerini hastane yöneticisi olarak Atatürk’ün yanında yer yolsuzluğuna karıştığı
yürütmüştür çok yararlı çalışmalar almış, Monddros için Yüce dibanda
1908’de Nur-i Dımışk yaptı. Atatürk'ün sağlığı mütarekesi sonrasında yargılanmış ceza almıştır.
(Şam) Locasında tekris ile yakından ilgilendi, ordudan ayrılmıştır. 1925’de Servet Yesârî’nin
olmuş, kurucusu olduğu onun ölümüne kadar hep Sivil hayatta ise , istifası üzerine Büyük
Aydın Locasında Üstad-ı onun yanında oldu. Madenlerle Müdürlüğü ve Üstad olarak seçilip, o
Muhteremlik yapmıştır. İstanbul Milletvekili müşavirliği ysapmış , dönemi tamamlamıştır.
Mim Kemal Öke’nin olarak TBMM’nin VIII. Balya Karaaydın 1928 yılında Yavuz-
1932’de istifa etmesi Döneminde görev yaptı, Madenleri Müşavirliği Havuz davası suçlusu
üzerine Büyük Üstadlığa çok sayıda tıp yapmış 1923 ve 1927 olarak Yüce Divan'a
seçilmiş ve 1930-1933 doktorunun hocası yıllarında İstanbul gönderilmesiyle Masonik
görev dönemini olmuştur. İstanbul Miillet vekili görevi son bulmuş,
tamamlamıştır. 1930-33 dönemi için olarak, 1935-1950 yılları cezalandırılması üzerine
1946 yılında yürürlüğe Büyük Üstatlığa seçildi, arasında ise Gümüşhane Dernek kaydı silinmiştir.
giren Cemiyetler Kanunu ancak o günkü siyasal milletvekili olarak TBMM 30 Ekim 1946’da vefat
kapsamında Mason ortam nedeniyle 1932 üyeliğinde bulunmuştur. etmiştir.
Derneğinin yeniden yılında bu görevden istifa 1927-1930 dönemi için
kurulması için büyük etti. Büyük Üstatlığa seçilmiş,
emek vermiş, 1948’de 30 Ocak 1955’de vefat bu görevi dönemin
Vedat Locasında etmiştir. sonuna kadar
uyandırıldıktan sonra yürütmüştür.
Kültür Locası Üstad-ı. 2 Eylül 1960’da vefat
Muhteremliği yapmış, etmiştir.
1951-1953 dönemi için
ikinci kez Büyük Üstad
seçilmiştir.
1 Haziran 1953 yılında
vefat etmiştir.

Mehmet Servet Yesari Besim Ömer Akalın (Paşa) Fuat Hulusi Demirelli Rıza Tevfik Bölükbaşı
(1873-1943) (1862-1940) (1876-1955) (1869-1949)

1924-1927 dönemi için 1921-1924 dönemi 1918-1921 dönemi 1918-1919 yılları Büyük
Büyük Üstatlığa seçilmiş, Büyük Üstadıdır. Büyük Üstadıdır. Üstadıdır.
ancak 1925 istifa etmiştir. İlköğrenimini Priştine'de Trablusşam ve Beyrut'ta 1869’da Edirne’nin bir
Hukuk mezunudur. orta öğrenimini Kosova ilk ve orta, İstanbul ilçesinde (bugün
Selanik’te İttihat ve Mülkî Rüştiyesinde, lise Hukuk Mektebi'nde de Bulgaristan sınırları içinde
Terakki Cemiyetine üye öğrenimini Kuleli Askerî yüksek öğrenimini kalmıtır) doğdu. Babası
olmuştur. Hakimlik, Tıbbiye İdâdisi'nde yaptı. tamamladı. Gelibolu ve kaymakam Hoca Mehmet
Noterlik ve Temyiz Azalığı Yüksek öğrenimini ise Manastır'da savcı olarak Tevfik Bey, annesi
yapmış, Beyoğlu 3. Noter Mekteb-i Tıbbiye-i çalıştı. Yurdun çeşitli Kafkasya göçmeni Münire
İken İstanbul Şehir Şâhâne'de askerî öğrenci yerlerinde mahkeme Hanım idi. Babasının
Meclisine seçilmiştir. olarak 1885'te bitirdi. Bir üyeliği, mahkeme isteği üzerine İstanbul’da
Temyiz Azalıoğından yaş süre askeri hekim olarak başkanlığı, savcılık gibi bir Musevî okulunda
sınırına erişme nedeniyle çeşitli hizmetler adalet ile ilgili görevlerde okudu. Gelibolu’da
1941 yılında emekli yaptı.Daha sonra bulundu. Osmanlı rüştiyeyi bitirdi.
olmuştur. Dürüstlüğünün uzmanlık eğitimi için döneminde Meclisi Galatasaray Lisesi’nden
yanı sıra sert karakter Paris'e gönderildi ve Mebusan’ın I. mezun oldu. Yüksek
yapısı ile tanınmıştır. 1891 yılında yurda Döneminde öğrenimine Mülkiyede
Masonluğa Selanikte iken döndüğünde rütbesi (1908)Trablusşam başladı ise de öğrenci
girmiştir. 1924 yılında generalliğe yükseltildi . Mebusu, Cumhuriyet hareketlerine katıması
seçildiği Büyük Üstad’lık Sarayın izin vermemesine döneminde ise TBMM’nin nedeniyle kovulunca
görevinden 1925 yılında rağmen 1892'de III. Dönemi (1927) 1890 yılında Tıbbiyeye
istifa etmiştir. 1930-33 Türkiyede ilk doğum Antalya Mebusu oldu. girdi ve 1899 yılında
dönemi için yeniden kliniğini açtı, kadın- 1928 de Temyiz mezun oldu. Kısa bir süre
Büyük Üstad seçilmiş ise doğum konusunda ilk Üyeliğine, sonra da doktorluk yaptı.
de seçime siyasetin kitabı da o yayınladı ve Temyiz Mahkemesi 1907’de İttihat ve Terakki
karıştırılmış olması ülkemizde modern Reisliğine atandı. Daha Cemiyeti’ne girdi. II.
nedeniyle istifa ederek kadın- doğum tıbbının sonra TBMM’nin , VIII. ve Meşrutiyet sonrasında
görevinden ayrılmıştır. kurulmasında öncülük , IX. Dönemlerimde Edirne mebusu oldu.
1943 yılında vefat etti. İstanbul Tıp (1946 ve 1950) Antalya Damat Ferit kabinesinde
etmiştir. Fakültesi Dekanı ve sonra milletvekilliği yaptı. Maarif Nazırı oldu. Sevr
 da İstanbul Ünivesitesi Demokrat Parti antlaşmasını
Rektörü olarak tıp kurucularındandır. imzalayanlardandır.
öğreniminde çok yararlı Harbin Etrafında (1915), Balkan Harbine de,
hizmetler yapmıştır. Hukuk ve Kavanin (1917) Kurtuluş Savaşına da
Çocuk Esirgeme ve Borçlar adlı kitapların karşı çıkmıştır.
Kurumunun ve Verem yazarıdır Cumhuriyet döneminde
Savaş Derneğinin 1909 yılında, Yüzellilikler Listesine
kurulmasında büyük muhtemelen Kalkedonya girdiği için yurt dışına
emeği geçmiştir. TBMM Locasında, tekris kaçmış, af Kanunu’ndan
nin V. ve VI. Yasama edilmiştir. faydalanarak ancak
Dönemlerinde 23 Kasım 1955’de vefat 1943’te yurda
(1935,1939) etmiştir dönebilmiştir.
milletvekilliği de Felsefeye merakı
yapmıştır. 1921 de Büyük nedeniyle “Feylesof” diye
Üstatlığa seçilmiş dönem anılır. Sekiz dil biliyordu,
sonuna dar bu görevi şair ve yazardı. Şiirlerinin
sürdürmüştür. tümünü derleyerek 1934
19 Mart 1940’da vefat yılında Lefkoşa’da Serab_ı
etmiştir. Ömrüm adıyla
yayınlamıştır. Tekris yeri
ve tarihi
bilinmemektedir.1909 da
başlayan görev
döneminde Hatiplik
yapmıştır. 1918-1921
dönemi için Büyük Üstad
seçilmiş, 1919’da istifa
etmiştir.
30 Aralık 1949’da vefat
etmişitr.

Mehmet Ali Erel (Baba) Faik Süleyman Paşa Mehmet Talat Paşa
(Maliye Nazırı) Mehmet (1853-1934) (1876-1916) (1874-1921)
Cavid Bey
(1875-1926) 1912-1915 dönemi 1910-1912 dönemi ve Türk Masonluğunun ilk
Büyük Üstadıdır. 1915-1916 yılları Büyük Üstadıdır. (1909-
1916-1918 yılları Tıp doktorudur. . (Hazirana kadar) Büyük 1910 )
BüyükÜstadıdır. Doktorluk dışında eğitim Üstadıdır. 1874 Kırcaali
1875 yılında Selanik’te
dünyaya geldi. Babası,
Selanikli bir tüccar olan
Naim Bey, annesi Pakize
Hanım’dır. İstanbul’da
Mülkiye Mektebinden
mezun oldu. Selanik’e
döndükten sonra İttıhat ve Kurumunun kurucuları
Terakki Cemiyetine üye
oldu ve Jöntürk hareketine 1872’de İtalyan Büyük
katıldı.
Feyziye Mektepleri'nde
müdürlük ve öğretmenlik Muhibbân-ı Hürriyet
yaparak göreve başladı. II. Locasının kurucusu ve
Meşrutiyet’in ilanından
sonra Çanakkale ve
Selanik mebusu olarak
Meclis-i Mebusanda yer
aldı. “31 Mart
Vak’ası”ndan sonra
Sadrazam Ahmet Tevfik
Paşa tarafından Maliye
Nazırlığı görevine
getirildi. Birkaç kez ayrılıp
tekrar başladığı bu
görevde iken Osmanlı
maliyesini modernize
etmeye çalıştı.
Kapitülasyonların
kaldırılması için büyük
mücadele vermiştir.
Sabetaycı olarak tanınır.
Ekonomik liberalizme
inanmış bir siyasetçi
olarak da Türk işadamı
sınıfının doğup gelişmesi
için çaba harcamıştır.
1921’de toplanan Londra
Konferansı’nda Ankara’yı
temsil eden heyette yer
aldı ve Konferans sona
erdiğinde 1922 de
Türkiyeye döndü.
Cumhuriyet döneminde
“yönetime muhalif” bir
tutum takınmış, Atatürk’e
yapılan İzmir Suikasti
girişiminde yer aldığı
iddiası ile de İstiklal
Mahkemesi’nde
ile de ilgilendiği ve 1894 yılında Mekteb-i doğumludur. 1898 de
öğretmenlik yaptığı da Harbiye' ye girmiş, 1899 Selanik Postanesinde
olmuştur ki bu dönemde da yüzbaşı rütbesi ile postacı olarak çalışmaya
“Yeni maarif usulü” adı mezun olmuş, ordunun başlamış, bu kurumda on
verilen bir uygulamayı çeşitli tabur ve yıl süreyle çeşitli
başlatmıştır. Kızılayın ve alaylarinda görevler görevlerde bulunduktan
Çocuk Esirgeme üstlenmiş , madalyalarla sonra Postane
onurlandırılmış, 1913’de Müdürlüğüne tayin
arasında yer almıştır. br> albaylığa yükselmiştir. edilmiştir. Bu arada
Mükemmel bir asker ‘İttihat ve Terakki
Locasına bağlı bir Locada olarak yaptığı hizmetler Cemiyetine üye olmuştur.
tekris edilmiştir. onun 1914 yılında 1908 Devrimi'nden sonra
Paşalık rütbesini almasını Edirne milletvekili
sağlamıştır. seçilmiş, 1909’da
Üstad-ı Muhteremidir. 1904-1905 yıllarında Dahiliye Nazırı olmuş ve
Etoil d’Orient Locasında Selanik'de görevli iken Paşalık rütbesi
da Üstad-ı Muhteremlik Fransa Büyük Locası'na kazanmıştır. Ermeni
yapmıştır. Masonluğa bağlı Veritas Locası'nda tehciri olayı bu görevde
gönül bağı olan Bektaşi tekris olmuştur. , Ziyâ-yı iken olmuştur. 1917'de
şeyhi bir birader olarak Şark Locasının kendisine vezirlik ünvanı
bilinirdi kurucularından ve ilk verilmiş ve sadrazamlığa
17 Aralık 1934’de vefat Üstad-ı Muhteremidir. getirilmiştir. I. Dünya
etmiştir 1910-1912 döneminde Harbinin yenilgiyle
Büyük Üstad olarak sonuçlanacağı anlaşılması
görev yapmıştır., 1915- üzerine Ekim 1918’de bu
1918 dönemi için tekrar görevden istifa etmiş,
Büyük Üstad seçilmiş ise Kasım ayında da yurt
Kafkas Cephesinde şehit dışına kaçmak zorunda
olması üzerine büyük kalmıştır..
Üstad Yardımcısı Maliye 1903’de Macedonia
Nazırı Cavid bey görevi Risorta Locasında tekris
devr almıştır. edilmiş, Vatan Locasında
17 Haziran 1916 Üstad-ı Muhteremlik
tarihinde şehit olmuştur. yapmıştır. 1909 da üç yıl
için seçildiği Büyük
Üstadlık görevinden
1910’da ayrılmıştır.
15 Mart 1921’de bir
Ermeni suikastçılar
tarafından Berlinde
öldürülmüştür. Text
yargılanmış ve idama
mahkum edilmiştir.
Macedonia Risorta
Locasında tekris olmuştur.
Büyük Üstat yardımcılığı
görevinde iken Faik
Süleyman Paşanın Kafkas
cephesinde şehit olması
üzerine Haziran 1916
tarihinde Büyük Üstat
olmuş ve 1918 de dönem
sona erinceye kadar
görevi sürdürmüştür.
26 Ağustos 1926
tarihinde Ankara’da idam
edilmiştir.

Türkiye’de Ünlü Masonlar

Türkiye’de bir çok devlet adamı, sanatçı, din adamı, yazar Masondur. Aşağıda bu isimlerin çoğunu
sıraladığımızda normal yaşamlarında birbiri ile halef selef olmuş, değişik siyasi gruplarda yer almış, kimi
zaman değişik siyasi yaklaşımları benimsemiş olan kişilerin olduğu kolayca görülebilecektir. Günlük
siyasi çekişmelerin, kişiler arası her türlü ayırım ve ayrıcalığın dışında kalmayı ilke edinen Masonluğun
insan sevgisi, özgürlük, eşitlik gibi temel ilkeler dışında bir yaklaşımı benimsemesinin mümkün
olmadığının belki de en güzel göstergesi budur.

Aşağıda Türkiye’de tanınmış halen hayatta olmayan bazı Masonlar sıralanmaktadır. Bu isimlerin bilimin,
düşüncenin evrenselliğini ortaya koyan birer örnek oluşturduğu açıkça görülmektedir.

Devlet Adamları ve Politikacılar

Bilim Adamları
Şairler ve Yazarlar

Sanatçılar

Eğitimci Masonlar