‘wits, 557 PM ThE Gi6i M6i Tuoi Dep THe GUN UUM? Higu Tan aien Aldous Huxley ‘ting thes trong danh sich 100 Tiéu thuyét tiéng Anh hay nhdt Thé ky XX cita Modern Library. o£. Vi wistsz ntps:ifonline phi. comioimsxyty ants‘wii2a, 657 Pm. ThE GiGi M6i Tuoi Dep Aldous Huxley Thé Gidi Moi Twoi Dep rips fontin fiphimis.convoimsxyity 27s‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Brave New World Loi gidi thiéu Vé tac gia Nha van Anh Aldous Leonard Huxley, téc gia Thé gi6i moi tuoi dep la nha tiéu thuyét, nha triét hoc sinh ngay 26/7/1894 trong mot gia dinh cla dong ho Huxley 6 nhiu nowt nBi tiéng, Ong viet teu thuyet, ruyen ngan, sack du ky, kich ban phim, nhiéu tac pham phi hw cau, (trong 46 dang chu y la hing canh cia ctia nhén thie hdi twéng lai nhong trai nghigm dung ma ty), va nhting tiéu Ivan vé nhiéu cha d@ khdc nhau. La mot triét gia nhan van chi nghia, héa binh chi nghfa va nha van cham biém, ong dugc coi la ‘mot trong nhGing tri thirc kiét xudt nhdt ca thoi dai. Tur ném 1937, Huxley chuyén sang séng & My dén khi mét. Giai doan sau ong quan tam dén tinh vyc tam linh nhu can tam ly (parapsychology), thuyét than bi triét hoc (philosophical mysticism), thuyét phd bién (universalism). Nam 1962, mot nam truéc khi mat, Ong duge Hoi Van hoc Hoang gia Anh (RSL) trao tang danh higu cao quy Companion of Literature. Ong cling duoc dé ctr giai Nobel trong nhigu nam. Huxley mat ngay 22/11/1963, cng ngay nha van C.S. Lewis mat va téng théng My John F. Kennedy bi am sat. Vé tac phdm Troog vo kich Bao t6 (The Tempest) ciia Shakespeare, Miranda la mét thiéu ng trén hoang do, noi khéng cé ai khdc ngoai cha c6 va nhGing day t@ cla 6ng, voi mot hén ma (Ariel). Lan dau tién trong thay nhéeng ngudi hdc, c6 thét Ién: Oi, tuyét digu! Bao nhiéu con nguti tét dep noi day. Loai ngudi méi dep d8 lam sao. Oi thé giéi m6 tuoi dep! Voi nhéing con ngudi nhu thé nay trong do.” ‘Tro tréu thay, nhtng con ngudi Ay Iai la nhGng dai bidu tdi t nhat ca loa ngudi, nhting ké déc ac va phan phic. Khi lan dau tin trong thay thé gidi ‘méi, John-nguoi Hoang da — nhan vat chinh trong tiéu thuyét ctia Aldous Huxley va tin dd nhiét thanh cla Shakespeare — da kéu lén day hing khdi, nu Miranda’ “i thé gidi moi tuoi dep!” ritpssfontin fiphimis convoims yi sin7s‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Va, tac gia cuén tiéu thuyét mang cai tén nay dan ta vao xem thé gidi moi tuoi dep dy. Cuén tiéu thuyét y twéng nay, thudc loai vién tuéng, ding hon la phan- khong tuéng hay khng tuéng-den, cyre ky n6i tiéng ti khi né ra doi. Khong ‘mot tri thirc nao & phurong Tay khong biét dén nd. Mot hinh dung ghé ron v8 tuong lai cia loai ngudi. La khong tuéng, tue [a chi cb trong tuéng tugng, nhung nd ggi cho ta suy nght v8 nhong xu thé c6 thé c6 ca sy phat trién cOng nghé, cua nén van minh, va nhteng hé luy déi voi nhan tinh cla loai nguoi Thé gidi méi tuoi dep mo ta London vao nam A.F.632 (nam 632 KY nguyén Ford) ttre nm 2540 Céng lich, a6 la thé gidi ctia mot nhan loai mdi, mot loa ngudi duoc lam Iai hoan toan bang céng nghé. Phoi thai ngudi duoc thy tinh trong éng nghiém, dugc cham séc theo quy trinh dac biét, va ra Id theo 6 lugng ké hoach héa. San phém-ngudi ctia qua trinh sén xuat hang loat theo day chuyén dy duge chia thanh nam loai, nam dang cdp cach biét, goi tén theo cac ch cai Hy Lap: Alpha, Beta, Gamma, Delta, va Epsilon, trong 6 Alpha la dang cp cao nhat va Epsilon la thaép nhat. Alpha, Beta dugc ché tac va tinh chon dé c6 nhtrng pham chat thé chat va tri nang hoan hao, Jon ten thanh nhiéng con ngudi khde manh thong minh, can déi, dep d&; cdn Gamma, Delta, va Epsilon, nhting dang cp thap, duge san xuat ting mé lon theo quy trinh Bokanovsky, tir mot trtzng co thé ra dén 96 con, hoan toan ddng nhat vé moi mat, “giéng hau mét cach kinh hoang’” va trong qua trinh phdi thai con bi xtr Ii hoa hoc cho cdi coc, dan don, vi chung “khong can kha nang suy nght’. Dé hiéu la Alpha, Beta durgc giao nhting chic mang lanh dao va diéu hanh x4 hdi, con Gamma, Delta, va Epsilon lao dong di lam ra san phém cho xa hoi tiéu ding. Khi ra ddi, nhOng diva tré dug dao luyén mt cach dac biét bang phan x@ c6 diéu kién, chang han nhGng diva bé Delta duoc lap phan xa dé “sg sch va hoa”. Moi dita bé déu dugc lap phan xa dé sudt doi hai long véi sé phan danh cho minh. Viée gido dyc tré dya tren phurong phap “hoc trong khi ngu”: Trong ic ngu ching dugc nghe tiv loa phong thanh nhéng cau noi soan san, co van diéu nhu nhing cham. ng6n, lap lai hang tram hang nghin lan dé in vao tiém thre cia ching, tao thanh nhong am thi, va trong sudt cudc doi nhdng cham ngon nay sé ty Ong bat ra trong nh@ng tinh hudng thich hop. Mdéi dang cép mac déng phuc cing mau dé phan biét voi nhing dang c4p khac. Nh@ng dang cap cao dugc am thj dé hanh dién vé dang cdp cla minh va khinh bi dang c4p dui, Nh@ng dang cép thap tat nhién dugc am thi dé chi biét phyc tung. Nhung tai sao khOng tao ra mOt x8 hdi toan Alpha COng, khi vé mat cong nghé, diéu Ay hoan toan cé thé? Bdi vi, nh mot thi nghiém trong Thé gidt m6i tuoi dep a cho thay: Mot xa ndi toan Alpha COng thi kh6ng thé van hanh dugc, do khéng ai chiu lam nhtmng céng vic ha cp, va noi chién da né ra. Nhu thé nhdng dang cdp thdp la hoan toan can thiét, va theo Mustapha Mond, ti lé t6i uu dugc tinh theo mO hinh “tang bang trdi": 1/9 tren mén nue, 8/9 ben du6i, bao am x4 hdi dn inh. Vay 8/9 d6 sé hanh phuc ritpssfontin fiphimis convoims yi 4075‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. duge 6 bén dudi sao? Cé nhién! Voi nhing con ngudi nh vay, mot x8 hoi ‘méi da hinh thanh: Thé gidi moi tuoi dep. Va thé gidi 4y qua [a tuoi dep. D6 la mot Nha noc Toan cau, duoc diéu hanh bdi mudi vi Dai Kiém soat téi cao. Khdu ctia né 1a “Cong ddng, Béng nhdt, On dinh”. Cac cdng nghé sinh san va nudi day con nguoi dam bdo tinh Bdng nhat va On dinh nay; nho sy phat trién tot byc cla cong nghé, san xuat du thiva dam bao théa man moi nhu cu vat chat; tisu dung va hung thy dugc khuyén khich; tat cd moi nguoi déu hai long voi than phan minh, ganh ti — can bénh man tinh cla nhan loai (ci), ngudn géc cla moi bat binh va rdi loan — khong con dat séng. Muc tiéu cia x4 hdi la hanh phic cho tat ca moi ngudi, va khi ma moi ngudi déu cam thay hanh phic va théa man thi con mong muén gi hon na ngoai viéc mong cho cudc séng ctr nh thé én dinh Gén muén doi? Vi tén sdch hia hen trinh ra cho chung ta mot thé gidi moi, ching ta hay cha tam dén nhng cai moi & day, moi mot cach cyc doan va triét dé, tao nén y nghfa chi dao cia tac pham. Tru@c hét, con ngudi dug sinh ra hoan toan theo Idi mdi. Khong con tan du gi cia nhteng méi quan hé gia dinh va huyét théng, ching da lui sau vao qua kht, vi theo li Mustapha Mond, vi ‘Dai Kiém soat Thé gidi, “Lich str, ndi chung, la chuyén nham nhi, tm phao, ba lap”. Khi ndi chuyén voi sinh vién, 6ng m6 ta cudc séng gia dinh, chong vg, viée sinh dé va nudi con (cia “thoi xa") bai ng nhGng canh nhop nha, kinh tém ma nhong thanh nién thoi Ay khong thé hinh dung ndi. Thoi mei bay gi’ nhding ty’ nhu “cha’, “me” bi tranh néi nhur hay ki, tham chi mot nhan vién viét béo cao én thugng cdp phai ghi “m...” thay cho tir “me”. Chung thdy bi coi 1a 16 bich, trinh tiét a tom lom. Sao vay? Vi x4 hOi CO phong tuc va chudn myc dao dire méi vé tinh duc. Thanh nién trai gai duoc thay di ban tinh tudn Iudn, viéc duy tri mot méi quan hé than mat trong thei gian dai la diéu cdm ki. “Mi ngudi thudc vé moi ngudi khadc’, tat cd déu thudc v8 cong déng, khong cd gi la tham Ién, riéng tu. O' day tinh duc khong 66 chive nang sinh san, ma chico mye dich duy nhat la khoai lac, ban nang tinh duc dugc buéng tha khong gidi han, nhung nhdng bién phap tranh thai duge ap dung nghiém ngat. Ngoai thoi gian lao dong khong may nang nhoc, moi ngui thoai mai vui choi, x4 hdi lo cung cp cho ho nhiing phuong tien tiéu khién, c4 nhan khong dugc ding thoi gian mOt minh, vi khOng phai fo thiéu nhu cau vat chat va khéng 6 nhtrng méi quan hé riéng tu, nén khong can (va khong duc phép 06) nhing phut suy tu tram lang. Va day la diéu ‘ma ngudi ta goi lé hanh phic: Mot hanh phic cho tat cd, ngang nhau! Va a8 cho hanh phic lu6n luén day du, con co thém mot thi: soma, dé la nhing vin thuéc gay ao gic dugc phat cho moi ngudi theo khau phan; méi khi ngudi ta thay budn phién, bat an, thiéu hanh phic, mot vién soma sé dua hho vao trang thai lo mo phiéu bong, khong cam giac, khong ¥ thre, va ho lai thdy hanh phic. Berard Marx la mét Alpha Céng, nhung la mét Alpha khiém khuyét: Theo oi ddn, khi anh con Ia bao thai, mot nhan vien thao tac tuéng nham anh ta la mot Gamma nén da dé rugu vao chat Gié-méu ca anh, Ién len mac dit ritpssfontin fiphimis convoims yi 51975‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. théng minh nhung anh bi cdi coc khéng cé tam véc binh thudng cua mot Alpha, va suét doi anh mang mac cam ty ti, rut re khén khé, bi khinh thudng, ché giéu, va nhin moi ngui bang con mat han hoc. Lenina Crowne — m6t c6 gai Beta “phdng phao” va ndng nhiét - thich Bernard, sau Khi bi co ban Fanny phé phan vi da quan hé voi mot chang trai hoan hao khac (Henry Foster) dén bén thang troi ma chua thay déi. Lenina la m&u nguoi If twéng cia thé gi6i mdi, hoan toan dp ting moi doi héi cia thé gi6i nay, nhung Bernard Iai la ngudi duy nhat cé nhting ban khoan, bat man, nhding cau néi bang bé va nhGing y nght “phi chinh théng’. Trong khi Lenina v6 vap thi Berard dén voi cO mot cach khé Khan, anh mong muédn c6 nhirng phut tam tinh kin dao “chi c6 hai nguoi voi nhau", nhung cé lai chi muén cung nhau ‘vui choi tap thé, vi “voi nhau” thi da co ca dém trén givong rdi! Trong khi nang hanh xi? dung theo phong héa cia thé gidi moi, coi tinh dye chi la thi vui cho’ tiéu khién, thi chang lai 6m 4p nhing cam xuc yeu duong lang man 6 hi. Nhung moi chuyén r6i cGng qua, vi Bernard di bat tuan nhung cing 18 con ngudi cla thé gidi moi, cd thé ch4p nhan dugc nhiing tiéu chudn a0 disc ciia nd. Chi dén khi gap John-ngudi Hoang da, ngudi tinh ma Lenina chon cho minh dé thay thé Bernard, bi kich méi xay ra Bemard dua Lenina dén choi Khu Bao tén Hoang da & New Mexico, tai do ho gap me con Linda va John. 25 nam truéc, trong mot chuyén di tham Khu. Bao ton Hoang da véi ngu%i dan dng cila ba ta, Linda - mot cd gai Beta Cong lic 46 ~ gap tai nan va bj bé lal. Linda khi d6 d cé mang, r6i sinh ra John, (day dung that I mot tai nan vi néu thé gidi moi, véi nhong bign phap trénh thai hou higu va cd trung tam no pha thai, ngudi ta khong G& chuyén d6 xay ra). Tho’ gian dai s6ng & Khu Hoang da da bién Linda thanh hoang da that sy’, voi ndi luyén nho thé gidi van minh ("Noi Khao’, nhu ba ta ké voi con) va thoi quen “quan hé" biva bai voi dan dng & day ma ba ta khéng bé dugc Kkhién ba ta luOn gap rac r6i voi cac ba vo thé dan. John lon len dau khé va c6 doc vi me cau bi cam ghét va khinh bi, nhung bi lai, cau duoc me day doc va tinh co duge lam quen véi nhOing tac phdm cia William Shakespeare. Va that Ia nghich II: MOt chang trai duoc nudi day hoan toan trong méi trvéng hoang da Iai la ngudi duy nhét thé nhuan tinh hoa ca nén van héa Victoria. John rat dep trai, da lap twe mé ho&e duoc Lenina, va voi nang, lan dau tién cau cdm thay rung dong si mé nhu Romeo lan dau gap Juliet. Qua cau chuyén ké cla John, Berard phat hién ra ngudi dan ong 63 dua Linda dén Khu Hoang da va bo ba ta lai dy, ttrc la cha dé cia John, chinh la Giam déc Trung tam Xir If va Biéu kién héa Phoi thai, mot sép lon vo cung quan trong, hién than cla trat ty thé gidi moi, dang muén nghiém tri nhtmg ¥ nght phi chinh théng va n6i loan ca Bernard. Bernard xin va dugc. Mustapha Mond cho phép dua Linda va John vé "thé gidi van minh’, va khi vién Gidm déc dang gay gat budc toi Bernard va tuyén bé sa thai anh ta truoc dam dong nhan vién, thi Bemard dua Linda va John ra. Nhtng trang cudi bung ra di déi khi John quy xudng truéc Giam déc va kéu “cha oi". ritpssfontin fiphimis convoims yi 51n75‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Qua nhyc nha, 140 Giam déc Ibi mat, ngay lap tue tte chic va khong bao gid xudt hign 6 trung tam nv. © London — xtr sé van minh, “thé gioi moi tuoi dep" — John tro thanh nguoi quan trong va ndi tiéng dw6i tén *nguvdi Hoang da", anh duoc moi ngudi sn d6n nhung anh trén tranh tat cd. Ngudi Hoang da lac long tro’ trol gitra ch6n van minh, vi hau nhu anh 1a ngudi duy nhat mang trong minh van hoa cia thoi dai Phuc Hung & chau Au, hoan toan xa la v6i nhoing con ngudi thoi dai Hau Ford. Méi gap John, Lenina lan dau cam thay trong c6 c6 cai gi nhu thé tinh yéu, nhung né nhanh chong chuyén thanh ham muén nhuc duc. don thuan, vi cO ludn tuan thi ud 16, 1é gido cla xa hoi duong thoi, Nguoi Hoang da cing yéu c6, mot cach trang trong thdm kin, anh ludn thay minh la Romeo va Lenina 1a Juliet dé anh ton tho, anh chang ludn so’ khdng xteng Gang v6i “sy trong trang cao quy” clla nang. Dip may dén, cd dugc giao dua anh di xem mot t6i phim tinh fii, that ra l& mot loai phim kich duc, két hgp am nhac téng hop va céc mui hong Kich dong tat cd céc gidc quan cia ngudi xem (nhin — nghe — sd — ngiti), nhung trong khi cO mé say véi phim thi anh phan nO, thay nd ghé tém. Sau budi chiéu phim, cd rao nyc ‘chd gi, nhung anh lich sy cao tir (good night!) khién cé tirc dién, tham ria anh la “quynh” va nghT chac tai anh khong yéu c6. Nhung rdi anh cling thang duge ndi e dé dé t6 tinh voi c6 voi tat ca sy kinh cn va long nguéng mo. Mot cach ty nhién nhAt doi, Lenina lap tire ty 1ot hét quan 4o, s4n sang cho mt con xc thit cudng loan nhu thuréng 1é, khién John gian dir ain cudng, mang c6 1a “dd dT thda tro tro”. Cudc tinh cd hai ben cb mong doi y di dén mot két cuc € ché. Chang quay vé voi Shakespeare con nang cu ctu soma, Linda, me cia John, dugc dua tré lai thé gidi van minh theo ding voi so nguyén cia ba ta, nhung da khdng cdn thich (eng véi né ntta: I6i séng quai Gan ciia ba ta & noi hoang da, nhing cudc lang che lin mién voi dan Ong thd dan va viéc lam dung mescal, mot chat ma tuy cla thé dan ma ba ta ding dé thay thé soma, 03 hy hoai than xéc va tam than ctia ba. Xuat hién truéc “Giém déc — ngudi tinh cG" nhu mot con quai vat la lng va dang tom, cai di dang cia ba ta, biéu hién Ia suy 6 tudi 48, lam moi ngudi khiép so. Nhung rdi ba ta man nguyén: td vé thé giéi van minh la dugc tre vé voi soma. Ba ta chi viéc nam suét ngay trén givong, duoc cdép lvgng soma khOng han ché gidp ba ta chim vao trang thai phén pho bat tan. VO tinh tro thanh vat thi nghiém soma, co thé ba ta suy sup va nhanh chong tién dén ci chét dau dn. Qua la soma 4a rut ngan cudc séng cla ba ta, nhung mat khac, nhu mét bac si d& ndi, nd da that sy kéo dai cudc séng cua ba dy... Soma cé thé lam ngudi ta mat di mot s6 nam vé thdi gian. Nhung hay nght vé d6 dai khdng 15, khong thé do Iwong dugc ma no c6 thé cho ngudi ta s6ng ngoai thd gian. Moi thi? 0 gic vui choi do soma gay ra chang phai la mot phan giéc mo than tién vinh civu clia td tién chung ta hay sao? Soma la bite twong thanh kién o6 ngan cach tam tri ngudi ta khdi thyc tai, voi moi thi lo €u mun phién, néu c6. ritpssfontin fiphimis convoims yi mrs‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Nhung “Thé gidi moi tuoi dep” la mot thé gidi khdng phién mudn, khong 6 nhding am anh Sinh — Lao — Bénh — Tir cua cdi Ta Ba. Moi ngudi sinh ra khéng dau don, ion lén dep dé va manh khde, moi bénh tat 43 duoc xt If triét tiéu tir trong 6ng nghiém, va clr tré dep nh thé dén tudi 60 thi cham dut, dé duc dua vao Dai LOt xac (ttre LO thiéu), va mang lai I9i ich cudi cng cho céng déng 1a mot nim phdt-pho bén rudng. Khong cé nhOng mdi quan hé lau dai va than thiét, nén cdi chét cua mot ngudi khong gay thong cam cho bat ci? ai. Sy khéc thuong bi luy cua John trudc ci chét cla Linda bi coi nhur mét tro 16 bich, dién ra trudc mat cO y td va Id tré dang dugc cd dua dén dé "thyc tap chét’, tue la chwng kién va tao phan xa cé diéu kién cho quen v6i sy chét. Nhing tinh cam lau bén va sau sc gira con ngudi & day la khOng can thiét va gan nh cam ki: Cam kj la mt yéu t6 quan trong cla sy én dinh xa hdi. Triét 11 nn tang cla “Thé gi6i méi tuoi dep” dugc Mustapha Mond thao luan mot cdch hé théng vi ngu®i Hoang da khi ong ha cé gidi dap céc thac mac ca anh, sau khi anh cling véi Bernard Marx va Helmholtz bj bat dua dén gap Ong. Cu6c thao luan cia ngudi Hoang da, ngudi duy nhat luc nay C6 dui trinh 46 dé thao Iuan, voi mot trong mudi nguOi lanh dao (kiém sodt!) cao nhat ciia thé gidi, ngudi rat biét lang nghe, cho thay tinh chat clia mot nén “chuyén ché nhan tu”. Mustapha cho biét x@ hdi can tiéu khién, bang nding to vui vo tam, chr khong cn nghé thuat cao cAp. (Kich) ‘Shakespeare chang han, bi cAm 6 London, trudc hét, vi n6 cil. Nghé thuat hai M6i va d& hiéu, dai ching. Cai Dep thi hdp dan, ma hdp dan Ié nguy hiém: No dan dén mat én dinh. Toan bd xa hdi dugc xay dyng trén nhong thanh tyu cao ngat clia khoa hoc, nhung nghién cu khoa hoc that su’ bi cAm doan, hay it ra, pham vi nghién civu bj han ché. Nghé thuat that sy thi lam ra Cai Dep, khoa hoc that sy thi khaém pha ra sy that vé thé gidi va con ngudi, nhung myc tiéu cia xa Noi Khong phai la sw that va cai dep, ma [a tién nghi va hanh phic. Hanh phic phé bién dam bao 6n dinh xa hdi, diu ma su that va ci dep khéng lm dugc. Dé hiéu [a trong mot xa hoi nhu thé, tOn gido la khong cn thiét, vi Thuong dé thi “vang mat’, “Thuong dé khong tuong hop voi may méc va thuéc men khoa hoe, va hanh phic phd bién” Theo Mustapha: “Ngudi ta tin didu gi d6 béi vi ngudi ta da duoc dao luyen 48 tin ching. Tim Ii do tdi cho nhGng gi ngudi ta tin vi nhng Ii do tdi khac — 6 [a triét hoc”. Ong noi “khong thé co mot nén van minh lau dai néu thiéu nhtng tro vui ddi bai... Nén van minh tuyét d6i khong can nhéng thi nhu sy hy sinh cl tuyet mg. ot cao ‘c hoa cai anh hing” va khong c6 co hdi nao 66 xudt hién nh@ng ther 46. Tom lai, nhan danh hanh phic phd bién va én inh x hoi, tét ca nhOng gi 1a cao quy. cling nhu nhOng tinh cam thong thuéng cla con ngudi, bi xéa bd hoan toan. Cai goi la nhan phdm, nhan cach hon toan vang bong. Ca nhan khéng duge phép tu’ y thie qué man, khOng duoc phép c6 ty duy déc lap, c6 khudn mat riéng cla minh, vi sé khOng thich hop voi adi séng cong déng. ‘Mustapha o6 tai hing bién, nhung Ong 6a khOng thuyét phuc duoc nguoi Hoang da. Anh néi ritpssfontin fiphimis convoims yi ars7s‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. “Nhung ti khong muén thoai mai. T6i muén Thuong dé, t6i mudn tho ca, 2 muén nguy hiém that sy, 161 mudn ty’ do, toi muén long t6t. Toi muén toi 161." “That ra” — Mustapha Mond ni — “anh dang doi quyén dug bat hanh’” “vay thi duoc’ — ngudi Hoang da néi giong thach thir — “tdi ddi quyén duge bat hanh” ‘Anh da khuc tlr thir “hanh phuic" khong xt¢ng dang voi Con Nguoi. Gan mot thé ky di qua, tinh tién tri trong tiéu thuyét Thé gioi méi tuoi dep clia Huxley da lam sting sét nhiéu thé hé. Dudi hinh thie vién tyéng khoa hoc, cuén tiéu thuyét khong don thuan la twéng tong hing tng cla tac gia, dling hon, né fa mot phép ngoai suy cila mét tri oc vurot tam thoi dai, tv cdi hién thc dang dién ra truéc mat toi nhtng xu huéng cé thé o6 trong tong lai. MOt x hdi hoan chinh nhy trong truyén thi khong thé c6 that, ta goi nd la khéng tudng, va cdi thyc tai do ma no biéu hién khién ta ring minh ‘s6n gay vé sy phi nhan tinh cia nd, nén cai khong tudng 4y ta goi la khong tuéng-den (dystopia); nhung tirng khia canh cua né thudng khi I6 ra trong hign thy khéng khdi khién ta giat minh. Cai hién thyc trong truyén khong phai [a tiéng khdc than cla mot nhan loai déi khé va lém than, nhu tir Dickens dén Tolstoy, tty Hugo dén Jack London, ma la tiéng cudi dac thang lia khoa hoc va cng nghé. Khi Huxley viét quyén sch nay (1931), thi IP. Pavlov (1849 — 1936), Henry Ford (1863 — 1947) va Sigmund Freud (1856 — 1939) déu ld ngudi duong thoi vi Ong; sén xuat theo day chuyén, phan xa 6 diéu kién hay libido van dang la thoi sy méi mé. Tac phm cia Huxley khéng “phan anh hién thyc’; tir hién thyc, tham chi tir nhiing thoi su cla ngay ay, Huxley nghT vé cai cé thé dén trong tyong lai. Nhtng thanh tyu khoa hoc ry ro qua [a nhiing an sing diéu ky ma loai ngudi ty ban cho minh, nhung ching lam bién déi b6 mat loai ngudi ra sao thi c6 ai dam chac, chang han, khi quyén sir dung chung dugc dat vao nhiing ban tay vo trach nhiém? Dién bién lich sir da ching td ndi lo nhu thé khong bao gid’ la thira ca. “Thé gidi méi toi dep” cd tham vong gidi quyét nhirng van dé lon cia loai ngrdi ti bao ddi nay: Nh@ tién b6 khoa hgc va céng nghé, né cung cAp du thira cla cai vat chat dam bao mét cudc séng tién nghi thoai mai nh&t, va nhdm dén cai dich cao nhdt ma con ngudi muén dat dén: Hanh phic! Ma lai la hanh phiic cho tat ca moi nguéi! Nhung héa ra cai dich cao nat ay, hanh phic dy, chi ld théa man khoai lac vat duc, vi x8 hdi chi 6 thé cung cap dén dé, tién b6 khoa hoc va vat chat du’ thira khong mang lai van héa. Van héa va nghé thuat cao cép khéng ton tai, nghé thuat duy nhat 1a phim tinh fii, m6t thes giai tri thap kém va dung tue. Tinh duc chi ¢6 muc dich tiéu khién (recreational sex). Cac dang c4p cao thi thong minh nhung c& tinh séng tao phai bi triét tiéu dé bao dam cho x4 hoi én dinh, ngha [a git nguyén 6 mét trang thai, khong thay di, khong tién héa, khéng phat trién; boi kha nang suy nght doc lap clia méi cd nh&n chinh la nhan to thuc day tién bd cla loai ngudi. Con ngudi o6 thé hanh dong khong suy nghi, vi d& dugc dan dat bang nhing chém ngén hoc duge trong Itic ngu nam san ritpssfontin fiphimis convoims yi ern75‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. trong tiém thirc; ty do y chi cla ca nhan bi ngan chan vi nguy hiém cho xa hgi. Cac dang cp th4p duge digu kién héa trong nhiing “Phong Tién dinh Van ménh’, dé suét doi man nguyén voi dia vi ctia ban than, Khi ké n6 le biét yeu than phan no 1é cia minh thi xa hoi 6n dinh, "Méi nguoi thudc ve ‘moi ngudi khao”, nén ngay trong “tinh trudng” cing khong cé ghen tuong; khéng c6 chénh Iéch trong huéng thy thi khong c6 ganh ti, do dé cing khéng co bat binh, xung dot, chién tranh. Mot x4 hoi nhu thé dugc tao ra nh mot hé khép kin s& tdn tai vinh vién. No la khong tuéng, nhung khong phai vi thé ma khong dap vao y thie ching ta nhu nhGng canh bao manh mé: Trong moi hinh thie tan pha hiy diét, khéng gi ang sq hon hiy diét tinh nguoi. HIEU TAN Chuong mét Mot ta nha lun b& bé mau x4m chi cé 34 tng, Trén cng chinh, dong chir RUNG TAM AP VA BAO QUAN PHO! LONDON va trén mét lu6i bao vé, la khau higu cla Nha nuéc Toan cau: ‘CONG DONG - DONG NHAT - ON DINH ‘Can phang rong thénh thang 6 tang trét quay vé huéng bac. Lanh ling, dit bén ngoai nhiing 6 civa sé kia dang la ma hé, du trong phong dang la cai ning mit dG, met anh sng manh cht gat chiéu qua cira 98 o6 tim mot hinh nhan mac quan 40, mét béng dang xanh xao 6n lanh, nhung chi thay thy tinh, kén va nhiing &@ sir sang choang lanh léo cla phéng thi nghiém. Chi thay cai lanh 160 mua déng dap lai cdi lanh 10 mia déng. Ao choang cua nhan vién trang toat, cén nh@ing ban tay deo gang cao su mau da xdc chét cla ho lai tai nhot. Anh séng déng ctrng, chét chéc, ma qudi. Né chi muon vé séng déng ruc ré tir nhieng hinh tru mau vang cla nhGing chiéc Kinh hién vi ~ nhing éng sang béng nhu nhiing thdi bor vang éng, trai timg vét, tiing vét xuéng nhing chiéc ban lam vie. “Va day’ — Gidm déc vira mé cira viva noi “la Phong Thy tinh”, Cui xuéng nhtng dung cy cia minh, 300 Nhan vién Thy tinh dang chi du lam vig, khi Gidm déc Trung tam Ap va Bao quan Phéi buéc vao phong, trong khéng khi im lang chi nghe tiéng hoi thé, nhéng tiéng Im nhdm am w hay tiéng huyt dang tri cla sy tap trung miét mai. Mot doan sinh vién moi dén, tré trung, hdng hao va non nét, hoi khim num sg sét, di theo sau got vién Giém déc. Méi cau mang mot cuén sé tay, ctr mdi khi 6ng lon kia Ndi, thi lai hdt hoang ghi nguéch ngoac vao dy. Try tiép tir cai ngudn dang tin cay nay. Day la mét dac An. Vi GDLA (Gidm déc Ap — Bao quan Phéi, néi gon la Giam déc Ld 4p) ca Trung tam London luén Iuén ldy digu bo quan ritpssfontin fiphimis convoims yi son7s.‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. trong, dich than din cdc sinh vién méi cua éng di mot vong quanh céc phong ban. “Dé gi cdc anh c6 mot y niém chung” - Ong ta giai thich. Vi tt nhién néu ho muén lam céng vigc cla ho mot céch thong minh, thi nhét dinh phai co nding y niém chung nay; nhung néu ho muén 18 nhOng thanh vien tét va hanh phic trong xa hi, thi ho cang ft c6 hang y niém dy bao nhiéu cang t6t. Vi nhting cai cu thé, nhu moi ngudi du biét, Iam nén dire hanh va hanh phue; cdn nhtng cai chung, cai téng quat, thi vé mat tri tué tat nhién Ia x4u. Khong phai céc triét gia, ma nhing nguoi the xé va nhong nguoi suu tap tem tao nén xuong sdng oli xa hdl. “Ngay mai” — Ong ndi them, mim cudi voi chat vé doa dm hién lanh - “cac anh sé ngdi xudng lam viée nghiém chinh, Cac anh khéng cdn thdi gian cho nhGng y tuéng ting quat ntra. Trong khi, Trong khi, d6 1a mét dac an. Bon tré ngody nhu dién. Truc tiép te cai nguén ang tin cay nay. Cao, hoi gay va dang di thang, Giam déc huéng dén can phong. Ong ta co chiéc cdm dai, nhiing chiéc rang to va hoi hd, khi 6ng khdng néi thi dugc che bang d6i méi day dé va cong, Tré hay gia? 30? 50? 55? Kho doan. Dau sao thi cau hdi nay van chua dugc dat ra, & cai thai én dinh nay. A.F.632 + chu xay ra dé cho ngudi ta hdi cau “Toi sé bat dau ngay tir ddu” — GDLA néi, va nhiing sinh vién nhiét huyét hon ghi lai ¥ 6ng trong sé tay cla ho. Bat dau ngay tir déu. “Bay la nhiing 1d 4p" - Ong vay tay. Va, mé mt cénh ctra cach nhiét, Ong chi cho ho nhirng day gia xép chéng lén nhau dyng nhiing éng nghiém oo danh s6. “Bay la mé tring cla mét tuan. Buge gid” ~ 6ng giai thich ~ “6 than nhiét binh thudng; trong dé nhting giao tir dyc” — va day, ng mé mot canh otra khac hai dug gitt 6 35 thay vi 37 46. Than nhiét binh thyong hoan toan tiét tring’. NhGing con civu duc durgc boc trong Id sinh nhiét khong thé lam cha Van ding twa vao cdc Id 4p, ng gidi thich ngan gon cho ho, trong luc nhGing chiéc but chi van g4p gép long ngoaing trén cac trang gidy, vé qua trinh thy tinh hién dai, tt nhién dau tién noi vé dan nhap giai phau cua nd: “Cu6c gidi phdu tién hanh mét cach ty nguyén vi I9i ich cla xa hoi, cha néi én chuyén né mang lai phan thudng lén dén chin thang iuong” ~ tiép tuc voi mot 86 mé ta vé kj thuat git cho budng tring séng va phat trién manh ‘sau khi bj ct rai; chuyén sang xem xét nhiét 46 t6i wu, 46 man, 46 nhét; y néi dén thir chat long tong 06. bao quan nhting qua tring rung va chin, ri d&n cdc dé tl olla minh dén cac ban lam viée, chi cho ho thay chat long ay duce xa ra khdi cdc éng nghiém nh thé nao, né duge ly timg gigt timg giot mot vao nhiing ban-kinh-mang-vat cla cdc kinh hién vi nh thé nao, nhding gus tring ma né bao quan dugc kiém tra vé tinh trang bat thudng, duge dém va duge chuyén vao nhimng vat dyng 06 16 hinh t6 ong nhu thé no, rbi (lic nay 6ng dura ho sang xem hoat dong nay) vat dung duoc nhving vao mét dung dich 4m chia nhGing tinh tring boi Idi ty do nhu thé 10 ritpssfontin fiphimis convoims yi ans‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. nao, & mot mat dO tdi thiéu mot tram nghin con trong mot centimet khdi, 6ng nhén manh, va sau mudi phut, néu c6 tring nao van con chua duge thy. tinh, n6é sé duge nhiing lan nia, va néu cn, lan nia; nhieng tring da thy tinh quay tro lai I6ng 4p nhu thé nao, noi cac Alpha 2 va cac Beta cuéi cling duge dong chai, trong khi cc Gamma, Delta va Epsilon lai duge mang ra, chi sau 36 gid, dé thyrc hign Quy trinh Bokanovsky = “Quy trinh Bokanovsky” — Gidm déc nhac Iai, va bon sinh vién gach duéi nhing ch nay trong sé tay clia ho. Mot tring, mot phoi, mot nguoi trudng thanh binh thong. Nhung nhong tring d& qua qua trinh Bokanovsky sé am chdi, sé sinh s6i nay né nhanh chong, sé phan chia. Tu 8 lén 96 chdi, va moi chdi sé In thanh mot phOi hinh dang hoan hao, va moi phdi sé lon thanh mot ngudi Ién truéng thanh, aay Gi. Lam 96 ngudi lén lén & noi trudc day chi cé mot ngudi Ién len Tién bo. “vé thy chat” — GDLA két luan - “viéc Bokanovsky-héa bao gdm mot loat su ham phat trién. Chung ta kiém soat su lén lén binh thudng va that nghich ly, tring dap tng bang viéc dam chéi". “Dap tng bang viée dam chéi". Nhieng chiéc but chi ngoay ri rit. Ong chi tay. Trén mét bang chuyén déng that cham, chiéc gia day nhirng 6ng nghiém dugc dua vao chiéc hom kim loai lon, r6i tty mot hdm khdc, gia nhé ra. May méc quay ro ro ué oai. “Mat tam phut 48 mét éng di qua” - 6ng bao ho. Tam phiit chiéu tia X manh Ia thdi gian ma trizng cé thé chiu dugc. Mot sé trizng chét, 86 cdn Iai, duos chia lam hai, da s6 bat ra bén chi, mot 86 tam, tat cd duoc dua lai cdc ldng 4p, tai d6 chdi bat ddu phat trién; ri, sau hai ngay, bat ngd duge lam 4m lén va kiém tra. Hai, bén, tm, nhiing chéi dén lugt bat lén, va sau khi da bat len, chung dugc cho mot liu cn gan chét, két qua la bat ndy chdi lan nia va cé nhting chdi ny ra tir chéi, ctr thé sau dé tiép tuc ham dén gan chét, dé phat trién trong yén tinh. Trong thoi gian dé, tring géc theo diing luat tré thanh mét trong tir 8 dén 96 phdi, cc cau thdy khéng, mét sy cai thién phi thudng vé ban chat. Nhng cap déng sinh giéng nhau, nhung khéng phi sinh déi, sinh ba tam thudng nhu’ cai thoi sinh dé rude day, ma l& mot tring doi ki ngdu nhién phan chia thanh hang chuc, hodic hon rét nhiéu trong cling mét thdi gian. “Rat nhiéu" — Gidm déc nhac Iai, va vung hai tay len, nhu thé 6ng dang ban phat sy hao phéng cla minh — “Rat nhiéu”. Nhung mét trong cae sinh vién ngéc dén mirc héi nh thé c6 Igi gl. “Cau bé gidil" — Gidm dc xoay tron xung quanh cau ta - “Cau 6 thay khéng? C6 th4y khong?” — Ong ta gio’ tay én, ci? chi cla Ong that trang trong — “Quy trinh Bokanovsky la mét trong nhiing cdng cu chil yéu cla su 6n dinh x hoil”. Nhéing cong cu chi) yéu cua sur én dinh x& hdi! i ritpssfontin fiphimis convoims yi sans‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Nh@ng dan 6ng dan ba dat chuan, trong nhong mé giéng nhau nhu duc. ‘Toan thé can bO cia mot nha may nhé dug bé tri bang cdc san phdm cua mot tri¢ng duy nhat duoc Bokanovsky-hoa “Chin muoi su dia tré sinh ding thoi giéng nhau nhu duc van hanh nhong 8 may giéng nhau nhu duc” — Giong néi gan nhw run lén vi cudng nhiet — “Anh sé that sy’ biét anh dang @ dau. Lan dau tién trong lich sit” ng din khdu higu toan cdu: “Cong déng, Béng nhét, On dinh”. Nhing tir ngo vi dal Néu chung ta co thé Bokanovsky-héa mot cach déng nhat thi toan bd van G8 sé duge giai quyét. Gidi quyét bang nhérng Gamma tiéu chuan, nhtng Delta bat bién, nhting Epsilon déng nhat. Hang trigu déng sinh giéng nhau nhu duc. Nguyén tac san xuat hang loat cudi cling da duge ap dung cho sinh hoc. “Nhung than 6i” — Giém déc lac dau — “chung ta khong thé Bokanovsky-hoa mot cach déng nhét”. 96 dudng nhu la gidi han, 72 [a trung binh t6t. Tur cling mét triing va véi nhting giao ttr ca cing con dyc ché tao ra nhiéu mé ddng nhatc6 thé — 46 a diéu t6t nhat (Gang buén [a chi tét hang thir hai) ma ho c6 thé lam duoc. ‘Ma ngay ca chuyén nay cing khé khan, Vi trong ty nhién can dén 30 nam dé 200 trieng dat dén 46 chin. Nhung céng viéc cia chiing ta la én dinh dan sé vao ngay Itic nay, bay git va & day. Nhé giot nhiing diva tré giéng nhau trong sudt mdt phan tu thé ky — thi con cé ich igi gi? R6 rang, chang ich Igi gi cd. Nhung kj thuat cia Podsnap dé tang tc gap nhiéu lan qué trinh chin cia trézng nay. Ho c6 thé dam bao chadc chan it nhat 150 trisng chin trong hai nam. Theo Idi ho, thy tinh hay Bokanovsky-hoa nh&n véi 72, ta sé c6 trung binh gan mudi mét nghin anh chi em cing sinh trong 150 mé nhiing tré cing sinh giéng nhau nhu duc, va trong hai nim c6 cling mét tuéi. “Va trong nhtng truéng hyp ngoai 18, ching ta c6 thé lam cho mot tréng sinh ra cho ching ta hon mudi lam nghin cé nhan tréng thanh.” Vay mt chang trai hdng hao khée manh téc vang hoe viva ng&u nhién di gang qua — “Anh Foster” — 6ng goi. Chang trai dén gan. “Anh Foster, anh 06 thé cho chting ti biét ky luc cba mét tring duy nhat?” “Mui su nghin 16 mudi hai 6 Trung tam nay” - Foster tré loi khong hé do dy. Anh ta ndi rt nhanh, c6 doi mat linh I9i, va cO vé thich thu khi dan ra nhing con s6. “Mudi sau nghin 16 mudi hai, trong 189 mé dong nhat. Nhung tt nhién ho da lam t6t hon nhiéu” — anh ta lign thodng ~ “trong mot 6 trung tm nhiét doi. Singapore da thudng xuyén tao ra hon mudi s4u nghin nam tram; va Mombasa that sy d& cham dén vach mudi bay nghin. Nhung luc d6 vi ho cé nhirng thuan Igi khong cong bang. Ong phai thay mot tring da den 4p tng véi tuyén yén! Hét sire dang kinh ngac khi 6ng thudng chi quen lam vige véi cht Au chau. Con nira” — anh ta n6i them, véi 12 ritpssfontin fiphimis convoims yi san7‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. ‘mét tiéng cudi (nhung trong mat anh ta c6 cai anh hon thua va héch cém len mot cach thach tht#c) — “oon nti, ching toi muén danh bai ho néu c6 thé. Hién gid’ toi dang lam trén mét tring Delta Trir. Méi chi mudi tam thang tudi, Trén mudi hai nghin bay tram con réi, hoac moi due gan hoac 6 dang phéi. Va van con rét manh. Chung t6i sé danh bai ho’. “Tol thich tinh than cia anh!" — Gidm déc kéu Ién va v6 vai Foster — “Bi v6i chiing t0i, va cho cae cau sinh vign nay huéng chit kién thire chuyén mon cia anh’. Foster cdi khiém t6n - “Sn long” — Ho cing di. Trong Phong B6ng chai, t&t cd dang hoat dong héi ha. hai hoa theo trat ty. Nhdng chiéc nap lam bang mang byng lon nai tuoi song cat sn thanh ting miéng 6 kich thuéc thich hyp dugc ném vao nhting thang may nhé tir Kho Noi tang dudi tng ham di len. Vét, va cach mét cai! Nhiing civa sap thang may mé; céng nhan déng chai chi viéc gio ra mét ban tay, cdm ldy cai ndp, dua vao, 4n nhe xudng va truéc khi chiéc chai di thdi gian di ra khdi tam voi theo bang tai v6 tan thi vit, va cach! Chiéc nap khdc 4a ban toi tur khoang sau, sén sang dugc trugt nhanh vao mét chiéc chai khdc nifa, ri chiéc tiép theo trong cudc diéu hanh chém chap va v6 tan clia baing tai. Cac sinh vin tré ding ben canh nhting cong nhan déng chai. Bang tai diéu qua, lan Ivot timg tring mot duc chuyén tir cac éng nghiém dén nhiing dd chita to hon, mang bung duge xé ra khéo léo, phdi dau (the morula) duoc roi vao vi tri, dung dich mudi dug rét vao... va chai di qua, dén luot dan nhain. Tinh di truyén, ngay thang thu tinh, thanh vién cia Nhém Bokanovsky = nhiing chi tiét doc chuyén tir ng nghiém sang chai. Khdng cdn v6 danh, ma d& dugc dat tén, duoc nhan dang, qua trinh tiép tuc diéu qua cham cham; qua mét 16 mé trén tuéng, cham cham di vao Phong Tién dinh Van ménh Xa hdi. “88 mét khdi danh myc’ — Foster hao hting néi khi ho di vao. “Chita tt cA moi théng tin thich hop" — Gidm déc thém. “Buge cap nhat méi budi sang.” “Va dug phéi hop méi budi chiéu.” “Trén co’ sé’ cia né ho lam cae phép tinh.” “Rat nhiéu ca nhan, voi ning pham chat nhu thé, nh thé” — Foster noi, “Buge phan bé theo nh@ng sé Iveng nhu thé, nh thé.” “Téc d6 Gan t6i wu tai thoi diém bat ky cho truéc.” “NhGing long hao phi khdng tinh truéc nhanh chéng t6 ra hou ich.” “Nhanh chéng” - Foster nhac lai - “Néu ong biét s6 gid lam them ma tdi nal dua vao sau cudc déng dat vira rdi 6 Nhat Ban’. Anh cudi vui vé va lac au. ritpssfontin fiphimis convoims yi san78‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. “Nhting ngusi quyét dinh van ménh giti nhi¢ng con sé cla ho dén nhiing gui thu tinh.” “NhOng nguoi nay chuyén cho ho nhing bao thai ma ho yéu cau.” “Va cc chai dua dén day dugc quyét dinh van ménh mot cach chi tiét.” “Sau d6 ching dugc dua dén Kho Phdi.” “Noi bay gid’ chung ta dang tién dén.” Va mé mot cénh ota, Foster dln duéng xuéng tang ham. Nhigt 6 van cdn nhiét doi. Ho di ung mit én sang day dc. Hai civa va mét Idi di voi mét chd ngoat kép bao hiém tang ham khdi sy x4m nhap cia nh sng ban ngay. “NhGing bao thai ging nhu phim anh’ ~ Foster di dém, khi anh day mé mot nh ctva thir hai ~ “Chung chi o6 thé chiu duoc anh sang mau do". Va duéi téc dong clia béng t6i ngot ngat ma dam sinh vign theo anh ta vao, lue nay ¢6 thé th4y duoc va mau dé thm giéng nh béng t6i khi ta nam mat vao mot buéi chiéu hé. NhGng canh suén phdng lén cua nhGng chai hang néi hang, tang tang l6p I6p Ide [én véi vo van vién héng ngoc va gitra nhtrng vién hdng nggc I me di chuyén nhiing béng ma dan 6ng dan ba mau G6 voi nhing di mat mau tia va moi trigu ching cla bénh ban do. Nhing tiéng ri ram va léch céch cla may méc khudy dong khéng khi mot cach ué oi. “Cho ho mot vai con s6, Foster” — Gam déc néi, ong 43 chan néi rb Foster hét sit vui vé cho ho mot vai con s6. 220 mét dai, 200 mét rong, mudi cao. Anh chi én trén. Giéng nhu ga con u6ng nuéc, IG sinh vien nguéc lén nhin tran nha. Ba tang gia: ngang mat dat, duong ham thy nhdt, dudng ham ther hai. hing khung thép nghéu ngao tang néi tng nhat mau chim vao bong ti Gan ching, ba bong ma mau dé dang ban rén dé nhiing chai rou cé hep khéi mot cau thang di déng, ‘Thang may Phéng Tién dinh Xa hdi. MBi chai c6 thé dugc dat vao mot trong mudi lam chiéc gia, mdi chiée mac dau khdng thé nhin thay, la mét bang chuy€n di chuyén voi téc dO 33 1é mot phan ba centimetigio. 267 ngay & Be 6 8 mét/ngay. 2136 mét tat cd. Mot mach cia tang nen ngang mat dat, mot 6 dudng ham thir nhét, mot & uong ham thir hai. Va trong 267 budi sang, c6 anh sang ban ngay trong Phong Gan. Tén tai goi la d6c lap. “Nhung trong khong thdi gian 4y” — Foster két lun — “ching t6i 6 gang Jam that nhiéu. O, that nhiéu’. Anh ta cudi vé hiéu biét va dac théng. ritpssfontin fiphimis convoims yi s9078‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. “TO thich cai tinh than cua anh” — Giam déc nhc Iai lan nia — “chiing ta hay di mOt vong. Anh hay ké cho ho vé moi tht, Foster a’. Foster da ké mot cach day du. ‘Anh da ké vé vic nu6i bao thai trong 6 bung. Cho ho ném thir chat thay thé ‘mau nudi bao thai. Giai thich tai sao phai kich thich né bang placentin va thyroxin. N6i voi ho vé viéc chiét xuat thé vang (corpus luteum). Chi cho ho xem nhing tia cr mot phan mudi hai mét tir zero dén 2040 lai ty dong ban ra. Noi vé nhéng liéu long tang dan cla tuyén yén duoc quan ly trong 96 meét cu6i cing cla dot. MO ta tuan hoan cia me nhan tao duge lp trong méi chai tai vi tri 112 mét; cho ho xem bé chtra chat Gid-mau (chat lng thay thé mau), bom ly tam gi cho chat lng chuyén dong trén nhau va day no qua la phdi nhan tao va bé loc phé thai. Nnc dén khuynh hudng rac. thiéu mau cia bao thai, dén nhGng liéu lugng khdng Id can cung cép cho nd chiét ttr da day lon va gan bao thai lira Chi cho ho thay co cdu don gian trong hai mét cudi cling cia mdi tam meét, ding dé lac déng loat tat ca cdc bao thai cho quen voi chuyén d6ng. Goi én tinh nghiém trong cila cai goi la “cl séc gan” va liét ké nh@ng bién phap phong ngira dé giam thiéu ca séc nguy hiém dé, bang mot tap dugt thich hgp cho bao thai déng chai. Ké voi ho vé trac nghiém gidi tinh duge tin hanh trong khu vo 200 met. Giai thich hé théng dug ghi nhan mau den tren nén trang, bang mot chr T cho giéng dyc, mét vong tron cho giéng cai, va mot dau hoi cho nhOng bao thai sé tr thanh khong 06 kha nang sinh san. “Vi tat nhién” — Foster néi - “trong dai da sé trong hop, kha nang sinh san chi gay rc r6i, Mot budng tring c6 kha nang sinh sén trong 1200 that sy da hoan toan di cho myc dich cua ching t6i. Nhung ching t6i muén cé mot |wa chon tét. Va di nhién phai la mot Iya chon c6 hé s6 an toan cuc Ion. Do 6 ching t8i cho phép dén 30% bao thai giéng cai phat trién binh thudng. NhGng bao thai khdc ctr dén 24 mét trong phan cn lai cla dot sé duoc tigm hormone nam tinh. Két qua: Ching bi gan loc nhu’ nhting bao thai c6 du triic v6 sinh hoan toan binh thuéng (“ngoai tri” — anh ta phai thiva nhan = “che chin ching c6 khuynh huéng moc rau"), nhung v6 sinh. Bam bao v6 sinh. “Diéu nay rét cudc” — Foster tiép tuc — “dua ching ta ra khdi vong quéc bat chuéc md quéng cia ty nhién, di vao thé gidi thu vi hon nhiéu cia sy sang tao con ngudi". ‘Anh ta xoa tay. Vi tt nhién, ho khéng vira long véi vige chi nudi 1én nhtng bao thai: Con bé cai nao cfing cé thé lam vige 46. “Ching tdi cdn dinh truéc s6é ménh va than phan cho ching. Chting t6i gan oc nhiing tré so sinh cia ching tdi nhy nhtng con ngudi x& hoi héa, nh ning Alpha hay nhimg Epsilon, nhu ahting thy nao céng twong lai hay nhGing..." — anh ta dinh ni “nhGng nha Kiém soat Thé gidi tuong lai’, nhung lai stra than — *nhting Giém d6c Lé dp twong lai’. GBLA ghi nh&n Idi nggi ca voi mot ny cdi. 15 ritpssfontin fiphimis convoims yi 1678‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Ho gang di qua Met 320 trén Gia 11. Mot tho may Beta Try dang ban ron ding tudc-no-vit va o6-18 trén chiéc bom mau gia cua mét chiéc chai di qua. Tiéng vo vo ciia dong co dién nghe tram sau do tiéng ken két khi anh ta van dai &c. Xudng, xuéng nay... Mot nhat van cudi cing, liée nhin may aém vong va anh ta lam xong. Anh ta budéc hai bude xudi theo day chuyén va bat dau lap Iai thao tac d6 voi chiéc bom ké tiép. “Gidm s6 vong quay trong ‘mot hut” — Foster giai thich. “Chat Gia-mau Iwu théng cham hon, do dé né di qua phéi voi khoang thoi gian dai hon va cing cung cap cho bao thai it 6-xy hon. Dé git? cho bao thai ‘du6i mirc trung binh thi khong 6 gi hon a thiéu 6-xy". Anh ta lai xoa tay. “Nhung tai sao céc Ong lai muén giv cho bao thai duéi mirc trung binh?" — Mot sinh vién ngay thor he “Bd con Iva!” — Giam déc pha vo sy im lang kéo dai — “Chang Ié cau khong thay mt bao thai Epsilon phai c6 mot mOi trueng Epsilon va m9t dac tinh di truyén Epsilon hay sao?” Ré rang cau ta chua hiéu nén van chim trong béi réi. “ang cp cang thdp, -xy céng thiéu" ~ Foster néi. Cor quan dau tién chiu t6n thong I bd ndo, rdi dén bo xuong. O mic 70% 6-xy binh thuong, sé thanh ngudi lun. Dui 70% — thanh quai thai khéng mat. “Tic l4 mot ké vo dung hoan toan” — Foster két Iuan. “Trong khi a6” (gigng anh ta tré nén than mat va s6i ndi), “néu ngudi ta co thé phat minh ra mot kj thuat d& rat ngdn thoi ky chin, thi sé la mot dai thang Igi va c6 ich cho xa hoi biét bao!” “H&y xem con ngwa — trvéng thanh khi sau tudi. Voi — mudi tudi. Trong khi én mudi ba tudi, mOt ngudi dan éng chua trudng thanh va sinh duc, va chi truéng thanh day a & tudi hai muoi. Tir dé, t&t nhién, két qua cla sy phat n tr, 1a tri théng minh cua con nguoi. “Nhung 6 cac Epsilon” — Foster noi rat nghiém chinh — “chung ta khong can tri thong minh con nud?” Khong cn va khong dat dugc nd. Nhung di sao tri tue cla Epsilon cing chin mudi & tudi I&n mudi, va co thé Epsilon khong thich hop dé lam viéc cho dén tudi mudi tam. Nh@ng nam dai non not v6 dung uéng phi. Néu sy phat trién thé chat dug thc nhanh nhu, néi vi dy, mét con bd, thi tiét kiém ‘cho Cong déng mot khoan khéng Id! “khdng 15!” - Ld sinh vien ri ram hoa theo. Nhiét tinh cla Foster 44 truyén ca sang ho. Anh ta russe ‘sang ni sau vé ky thuat, vé sy phdi hyp ndi tiét khong binh thong khién cho dan Ong cham lén nhu vay, doi hi mot sw dot bién & bao thai d6 giai thich. Co thé g6 bd nhOng tac dong cia dot bién & bao thai khéng? Ca thé bao thai Epsilon c6 thé, nho mét ky thuat thich hop, quay tro ritpssfontin fiphimis convoims yi sms‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. {ai trang thai binh thuéng ciia nhting con ché, nhieng con b6 khéng? 86 la ca mot van dé. Va n6 gan nh da duge giai quyét. Pilkington, 6 Mombasa, da tao ra duoc nhting ca thé chin mudi vé sinh duc 6 bén tudi, va trudéng thanh day di vao sau tudi rudi. Mét thang Ioi vé mat khoa hoc! Nhung v6 ich vé phuong dién x4 hdi. Ban 6ng dan ba sau tudi qua ngu ngéc dé co thé lam nhiing cong viéc tham chi cla Epsilon. Va do 1a ‘mot qua trinh dugc an cd nga vé khong; hoac ban khdng thay déi duge gl, hoac ban lam thay déi tat ca. Ho van dang cé tim ra mot sy dung hoa ly tuéng gira nhOng nguoi treéng thanh 6 tudi hai muoi, va nhGng ngwoi truréng thanh & tudi len sau. Bén gid van chua thanh cong. Foster thé dai va lac du. Ho di tha thn xuyén qua anh chang vang mau d6 thém dén khu vyc Mét 170 trén Gia 9. Tw diém nay tro di, Gid 9 dugc rao kin va chai tiép tuc doan hanh trinh con Iai ca né vao mot dudng ham, lau [au Iai bi ngat qung bei nhGing 16 mé rong hai hoac ba met. “ir ly nhiét” — Foster ni Nhong duéng ham néng dug thay bang nhing duéng ham mat. Khi mat dug két hop voi sy bat tién dudi dang nhing tia X manh. Vao luc ching duge gan cdc bao thai khiép so cai lanh. Chung duoc dinh truéc la sé di ou vao ving 66 tinh nhiét ai, thanh nhiing tho md, the quay to’ va tho’ sat. Sau dé tri 6c cia ching dugc lam a8 chép nhan phan xét cla than thé. “Chung t6i xir ly d& ching phat trién t6t 6 chd néng” — Foster két luan. “Cac déng nghiép cia ching t6i 6 tng trén 8 day chung thich néng.” “Va dé" — Gidém déc tham gia vao, vé ran day ~ “d6 la bi mat ca hanh phuc va céi-giéng-nhur dao dire — nhtng gi ma anh phai lam. Moi viée x ly du nh&m myc dich 46: Lam cho ngudi ta thich cai s6 phan x8 hdi khong thé thoai thac cia ho”. Trong khong hé gia hai dong ham, mot noF y ta dang ding xi-lanh dai va min tiém vao chat gelatin chtva trong mét cai chai di qua. Cc sinh vién va hai ngudi huéng dn cua ho im lang ding nhin c6 ta mét Ide. “Nao, Lenina” — Foster néi khi cubi cing c6 da rit xianh ra va ding thdng ngudi len. “Henry!” — Nu cudi cla c6 Ide dé 10 ham rang san ho. “Quyén r0, quyén ra qua!” - Giam déc lam ram, v6 nhe len cé hai ba phat, va nhan mOt ny cui kha cung kinh dap lai. “C6 06 cai gi cho ching dy?” — Foster lay giong chuyén nghiép hdi. “O, ching thuong han thong gap va bénh ngii dy ma.” “Cc cOng nhan nhiét d6i bat ddu dugc tiém ching tai Mét 150° - Foster giai thich cho céc sinh vién — “Cac phdi van cén 1a gai. Chiing t6i ching ritpssfontin fiphimis convoims yi sen7s.‘wii2a, 657 Pm. ThE GiGi M6i Tuoi Dep ngiva giéng nay tranh nhi@ng bénh tat cla dan 6ng trong twong lai”. Rdi quay lai Lenina “Mui dén nam trén néc, nhur thong 18" — Anh néi. “Quyén ri qua” — Giam déc néi thém lan nia va voi mot phat v6 cudi cing, quay di theo nhding nguoi kia. Trén Gia 10 la hang nh@ng cong nhan héa hoc cla thé hé ké tiép dang duge rén luyén dé chiu dugc chi, xut an da, hac in, clorin. Phoi dau tién cba mé 250 phoi ky su may bay mang tén lira vira m6i duge dua qua dau 1100 mét trén Gid 3. Mot co cdu dac biét gitr cho cdc binh chia quay déu. “Dé ai thin cam gidc thang bang cia ching” - Foster gidi thich. Tién hanh stra chifa bén ngoai mot tén lira 6 gitra khdng trung la cOng viéc can tinh than trong. Chung toi lam cham lai tuan hoan mau khi ching & thé thang dung, khién ching hoi bi d6i va tang gdp adi dong Gid-mau khi chung 16n dau xuéng du6i. Chang sé hoc cach két hop hén loan voi thoai mai, that ra, cchiing chi that sy hanh phic khi ching dirng bang dau. “Va day" - Foster tiép tyc ~ “Toi muén gidi thigu voi cdc ban mot xir ly hét strc thd vi d6i voi céc Tri thir Alpha Céng. Ching t0i cd mot mé lon nhimng phdi nay 6 Gid 5. Tang ham s6 mot” — anh goi hai cau trai dang bat dau di xuéng Tang mat dat. “Chung & khoang Mét 900" - anh giai thich - “Ban khéng thé that sur xir ly hGu ich tri tué nao cho dén khi cdc bao thai rung dudi. Hay theo tai" Nhung Giam déc d8 xem ddng hd ~ “Ba gi’ kém mudi” ~ 6ng ta néi — “Toi Inghi ta khong dn thdi gian xem céc bao thai tri thre ntva. Chung ta phai lén Phong Tré nhé true khi ld tré két thic gide ngi chiéu Foster that vong — ‘it nhat liéc qua Phong Gan mét ti” — anh dé nghi. “Thé cing dugc’ — Gidém déc mim cudi dé lvong — “Chi liéc qua mot ti thoi ne’, 1 A.F.632: nam 632 Ky nguyén Ford [A.F = Anno Ford]. (ND) Alpha: ch@ cai dau tién trong bang cht? cdi Hy Lap. Beta, 2Gamma, Delta, Epsilon ln lugt la cdc ch¢? cai tht? hai, ba, bén, nam. (ND) Quy trinh Bokanovsky: quy trinh (hu cu) nhan ban v6 tinh gnguoi, diya vao tén clia Maurice Bokanovsky (1879 — 1928), luat gia va chinh khdch canh ta Phap, ngudi chi truong tinh hiéu qua cla Nha nuéc va X4 hdi. (ND) ritpssfontin fiphimis convoims yi s9n75‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Chuong hai Foster bi bé lai Phong Gan. GDLA va cac sinh vién cla 6ng buéc vao chiéc thang may gan nhat dé lén Tang nam. ‘Mot tm bang ghi r6: KHU CHAM SOC TRE SO’ SINH. PHONG TAO PHAN XA CO DIEU KIEN THEO PHU'ONG PHAP PAVLOV 1 MOI Giam ac mé mot canh ciza. Ho di vao phéng tréng rng rai, dy anh séng mat trdi; vi toan bo birc tudng hung nam Ia civa s6. Nuva ta nor y t8, trong nhGing bd déng phyc trang bang sgi héa hoc, toc duge giu kin trong nhiong chiéc mé trang tét tring, dang ban ron sap dat nhing chau hoa Brg nh thanh mot hang ngang qua san nha. Nhiing chau Ién tré hoa day dac. Hang nghin cénh hoa né bung, va muot ma nhu nhung Iya, giéng nhu gd ma cua vO s6 tiGu thién st, trong anh séng ruc r& nay, r6 rang khong chi dé ryc mot mau cla ngudi Aryan, ma cdn cua ngudi Trung Hoa va Mexico, cing dé bizng véi qua nhidu hoa né nhu nhéng loa kén trumpet trén thién gidi, cing x4m ngoét nhu chét, nhgt nhat nh mau tréng cm thach sau khi chét. Cac nit y ta cang cing ngudi cht y khi GDLA bude vao. “Sp xép sich” — dng ta ni céc Ide. Cac nit y ta lang Ié tuan lénh Ong ta. Gitva hing chau hoa hdng, cac quyén sdch dugc sap xép t8 chinh — mot hang sach khé bén danh cho tré nhd dug mé ra moi moc, trong mBi cudn C6 cac hinh ca, chim, thi to mau rc 10. “Bay gid’ dua tré con vao.” Ho h6i ha ra khéi phong va mot hai phut sau tré lai, m6i ngwdi day mot kiéu xe day G nha hang, méi chiéc bn ngan boc Iwi day thép, chat day nhieng tré so sinh tam thang tudi, giéng nhau nhu duc (rS rang 1a mot Nhom Bokanovsky) va taét cd déu mac kaki (vi dang cp cilia chting la Delta). “Dat ching xudng san.” Nhiing dia tré duge dé xuéng. “Bay gid lat ching di dé ching cé thé thy hoa va sach.” Duoc lat, nhGing diva tré ngay lap ttre roi vao im lang, rdi bat Gu bi b6 va nh@ng cum mau 4y, nhtng hinh dang that vui tuoi va nyc 16 trén nhing trang gidy trang. Khi ching dén gan, mat troi viva 16 ra khi mot dam may che. Nhting déa hoa héng chay ruc lén nhy thé cb mot niém dam mé dot ng6t ttr bén trong, mot 7 nghfa méi mé va sau se dudng nhw tran ra nhing trang sach sang ngdi. Ter nhiing hang tré bi b6 vang lén nhiing tiéng kéu ré kich Ong, nhteng tiéng riu rit va liu lo thich tha. ritpssfontin fiphimis convoims yi 2oni7s‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Giam déc xoa tay. “Tuyét!” - Ong ta ndi - “Hau nhu tt c& duge thye hién theo muc dich", Nh@ng diva tré bo nhanh nhat da dén muc tiéu cla ching. Nh@ng ban tay ‘nhé xu thd ra mOt cach rut re s&, nam, but cénh hoa ciia nhGng bong hong dug to diém, vd nhau nhiing trang séch mau ma rye ro. Gidm déc cho aén kni tat c& dang ban ron mt céch thich thi. Réi, ng ta néi — “Theo doi cAn than’ — va ong gio ban tay lén lam hiéu Y ta truGng luc nay dang dung canh bang diéu khién dién & géc phong bén kia, 4n mot cai can xudng. Mot tiéng nd d& doi. Tiéng cdi nd én, cang lic cng dinh tai nhc 6c. Nh@ng qua chudng bao dOng réo dién cudng. Bon tré con bat dau la hét, mat ching rim 16 vi sg hai. “Va bay gid” - Gidm déc thét lén (vi tiéng 4n diéc tai) — “bay gid ching ta tién dén nhdi bai hoc bang mét séc dién nhe”, Ong ta lai vay tay, va Y ta tréng 4n chiéc c&n thir hai. Tiéng la hét cia 10 tré bong nhién di giong. Cé mot cdi gi dor d6i, gan nhw dién cudng trong nhdng tiéng the thé ting lic vang lén chéi gat ma lic nay 0 tré phat ra. Nhong than thé bé nhé co giat va cang cing, chan tay chung timg lic lei chuyén déng giat cue nhu bi kéo béi nhiing soi day v6 hinh. “Chung tdi c6 thé cho nhiém dién ca mét dai san nha” - Giém déc néi oang ‘coang dé gidi thich — “Nhung thé du rdi” — 6ng ta ra hiéu cho y ta. Nhiing tiéng né dimng lai, chuéng théi reo, tiéng odi lim dan rdi tét han. Nhiing than thé dang quan quai co giat duoc thy gin, va nhimg gi vira nhu nize né va the thé cla con dién tré con mét lan niva mo rong ra thanh tiéng gao khiép hai théng thuong. “Lai cho ching hoa va sach di.” Cac ni y ta vang Idi; nhung via toi gan nhteng bong hoa hong, vira nhin thay nh@ing hinh anh sac sO vui mat cia méo va ga trong va nhiing con civu Gen kéu be be, Id tré con da co rum sq hai, am lugng tiéng ri clia ching tang dot ngot. “Hay quan sat’ — Gidm déc néi vé dc théng ~ “quan sat di. Nh@ng quyén sach va nh@ng tiéng dn, nh@ng bong hoa va nh@ng cui dién iat tleng cap nay duoc két néi voi nhau trong tri 6c bon tré va sau hai tram Jan lap lai cla cUng bai hoc nay hay tuong ty, sé duoc gan voi nhau khong thé tach rdi ra duoc. Nhtng gi ma con ngudi da gan lai voi nhau thi ty nhién bat lye khong thé tach roi ra. “Chung sé Ién len voi cai ma cac nha tam ly hoc thuéng goi la ban nang ghét sach va hoa" — Giam déc quay sang cac y té clla Ong — “Dua ching di’. V4n con la hét, nhng tré so’ sinh mac kaki dug chat trd lai nhting xe day va dugc day ra ngoai, dé lai sau ching mui s@a chua va su im lang dugc oan nghénh nha. ritpssfontin fiphimis convoims yi aus‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Mot trong cc sinh vién gio tay; va mac dau cau ta da thay 16 tai sao khong nén dé cho nhirng ngudi thudc dang cap thap lang phi thoi gian cua Song éng vao sach v6, va rang Iudn c6 nguy co a viée doc mot cai gi dé 06 thi Jam mat di mot cach khong mong muén mot trong hong phan xa co diéu kién da dug lap... Tuy nhién, vang, cau ta khong hiéu ve nhing béng hoa. Tai sao lai rc r6i lam cho nhGng Delta, vé mat tam ly khdng thé thich nhding bong hoa? GDLA kien nhn gidi thich. Néu bon tré duge lam cho la hét khi nhin thay nh@ng bong hoa, dé Ia trén co’ sG mot chinh sach kinh té cao kién. Cach ay khong [au lm (khoang mot thé ky gi d6), nhting Gamma, Delta, tham chi ca Epsilon, duoc dao luyén (lap phan xa co diéu kién) cho thich hoa, hoa néi riéng va thién nhién hoang da ndi chung. Y twéng nay la 48 chung muén di vé ndng thon vao bat ky dip nao cé dugc, va nhu vay bat budc cchiing phai sty dung giao thong, “Va chiing khong st? dung giao thong hay sao?" “Nhiéu lam” - GDLA tra Idi — “Nhung ngoai ra khéng cdn gi nia”. hing bong hoa anh thao va phong canh, ong chi ra, c6 mot khuyét diém nang né: Ching khong mat tién mua. Tinh yéu thién nhién khéng ich Igi cho vigc van hanh nha may. Nguoi ta da quyét dinh loai bé tinh yéu thién nhién 6 cc giai cap thap kém bang bat ctr gid nao; loai bé tinh yéu thién nhién nhung khéng loai bd nhu cau sir dung giao thong. Va tat nhién digu quan trong la ho van di vé néng thén mac di ho ghét no. Van dé la tim ra dugc mét ly do hop ly vé mat kinh té dé sir dung giao thong hon [a chi mé say hoa anh thao va phong canh. No d& éugc tim ra ding lic. “Ching t8i lap phan xa cho quan ching ghét néng thdn" — Giam déc két wan. “Nhung déng thoi ching t0i do luyn cho chting yéu tat c@ nhting mon thé thao néng thén. dng thei, nhé¢ng mén thé thao ndng thon ay phai stv dung nhGing thiét bj may méc tinh vi. Do d6 ho tiéu ding nh@ng mat hang céng nghé cling v6i thé thao. Vi thé ma cé nhiing séc dién dy.” “Em hiéu" — cau sinh vién néi, ri im lang, chim vao nguténg m6. ‘Sau hdi im lang, rbi, hang giong ~ "Ngay xtra ngay xa" — Gidm déc bat du = “khi ngai Ford cila chung ta con tai thd, c mot cau bé tén la Reuben Rabinovitch. Reuben la con cita mot cap cha me noi tiéng Ba Lan’. Giam déc ty ngung. “Cac cau co biét tiéng Ba Lan la gi khong?” “Mot tir ngo.” “Gidéng nhu tiéng Phap va tigng Dac” - mot sinh vién khac lanh chanh xen vao, khoe kién thre cla minh. “Con céc cha me?" — Gidm déc chat van. ritpssfontin fiphimis convoims yi aanrs‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Mot sw im lang nang nd. Nhiéu cau 46 mat. Ho chua biét céch rit ra sy khdc biét rat t8 nhi gia khoa hoc nho nhp véi khoa hoc thanh cao. Cudi cling, m6t cau ¢6 can dam gio tay: “NhGng con ngudi thudng...” — Cau ngap nging, mau ran tren gd mé — “O.... ho thudng la gidng sinh con dé cai’ “Hoan toan dung” - Giam déc gat dau dng y. “Va khi nhting tr so’ sinh kia dugc gan...” “Bé" — mot giong cha lai. “A, khi 46 ho la nhting cha me — ¥ t6i muén néi, khéng phai nhéng tré so” sinh d6, tat nhién; nhng ngudi khac”. Cau bé tdi nghiép cuc ky béi réi. “N6i tom lai” — Gidm déc tom tat — “Cac cha me la nhiing ngudi bé va nhtrng ngudi me”. Cai bay ba that sy la khoa hoc roi dénh sAm xuéng su im lang nguong ngung cua Id sinh vin. “Ngudi me” — 6ng ta ot lién tuc va dap am T vao ci khoa hoc nay ~ “Day la nhGing sy that kh6 chiu; t0i biét. Nhung nhu vay phan Ion cdc sy that lich str du khé chu’. ‘Ong ta quay lai Bé Reuben — “Trong phéng cia nd, mdt budi t6i, do so suat, bé va me no (xodng, xoang!) 48 quén khéng tat radio. (Vi cc eu phai nhé rang trong thoi sén-xuat-l6n sinh-dé Ay, tré con do cha ‘me nuéi day chtr khong do céc Trung tam Bao luyén 2 Quéc gia nudi day.) Trong khi diza bé dang ng, mot chong trinh phat thanh tir London thinh Iinh bat dau phat, va sang hom sau, truéc sy ngac nhién cilia xoang, xodng (may cau tao bao hon con dam toét miéng cudi voi nhau), Bé Reuben tinh day nhac lai ting Ii mot bai phat biéu dai cla nha van gia ham hiéu biét George Bernard Shaw (mot trong s6 rét It nguoi ma sch cua ho duoc phép én tay ching ta), ngwoi dang noi dugc xac nhan Ia t6t theo kiéu truyén théng, vé tai nang clia chinh Ong. Bai noi chuyén nay tat nhién hoan toan khong thé hiéu dug, va theo ny cudi khay va cai nhay mat clia Bé Reuben, cha me tuéng rang con ho béng nhién phat dién, ho cho moi bac si. Ong (bc st nay) may sao lai biét tiéng Anh, nhan ra bai phat biéu cia Shaw dug phat trén dai t6i hom truée, nhan thay chuyén gi dang xay ra, va git mot bie thur cho bao chi vé sy kién nay. Nguyén tac Hypnopaedia, tirc 1a day hoc trong khi ng, da duge phat hién”. GLA ngung lai mot cach day y nghia Nguyen téc 6 43 dugc phat hién, nhung nhigu nam tri 1nd dug Ap dung cé higu qua. “Truong hop Bé Reuben chi xdy ra 23 nam sau khi Mau-T dau tién cia Ford dug tung ra thi trong” — Bén day Gidm déc lam ddu mot cher T trén bung ng, va tt cd sinh vien cung kinh lam theo ~ “Tuy nhién...” ua rbi moi dén lic ritpssfontin fiphimis convoims yi 2anrs‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Cae sinh vién ham hé ngody bit fia lia. *... Hypnopaedia duge chinh thirc sir dung lan dau tién trong A.F.214. Tai sao khong sém hon? Cé hai I do, (@)..” “NhGing ngudi lam thi nghiém lic dau 4y da mc sai lam” — GBLA néi - “Ho ght rang c6 thé ding Hypnopaedia nhur mot cong cu giao duc tri tue...” (Mot cau bé nm ng nghiéng bén phai, canh tay phai clia n6 thd ra, ban tay phai thong ra ngoai mép givong. Qua lui tron & mat ben mot chiéc hop, giong ndi ém diu phat ra. "Song Nile a con sOng dai nhdt chau Phi va ding thir hai vé dO dai cla céc con sOng trén toan thé gidi. Mac dau kh6ng dai bang s6ng Mississippi — Missouri, s6ng Nile ding dau tat cd cdc song ve chiéu dai luu vyc cla né, trai trén 35 vi dd...”) Vao git an sng hom sau, 66 ai d6 hoi “Tommy, em cé biét séng nao dai nhat chau Phi khéng?” Lac dau, “Nhung em khéng nho mét cai gi nhu thé nay a: Séng Nile Ia...” “S6ng-Nile-1a-con-s6ng-dai-nhét-chau-Phi-va-dting-thts-hai-vé-66-dai cc-con-s6ng-trén-toan-thé-gidi” — Cc tir t6i tp tuén ra — “maic-dau-khéng- dai-bang...” “ThOi due rbi, s6ng nao dai nhat chau Phi?” 61 mat tréng rng nhin. “Em khong biét “Kia Tommy, né la s6ng Nile ma.” “SOng-Nile-1a-con-sOng-dai-nhét-chau-Phi-va-dting-th-hai “Thé sng nao dai nhat, Tommy?" ‘Tommy bat khéc, N6 gao len: “Em khong biét’. Tiéng gao dy, Giam déc gidng gidi, 64 lam nan long cdc nha nghién cru ban dau. Nhiing thi nghiém bi bai bd. Nguoi ta khéng tiép tuc c6 gang day tré em chiéu dai cla s6ng Nile trong giéc ngii ntra. Hoan toan duing. Anh khong, thé hoc khoa hoc triv phi anh biét né Ia cai gl. “Tuy nhién, néu ho chi bat dau giéo duc dao dito” — Gidm déc via néi va bud ra phia otva. LO sinh vién di theo éng ta, vira di vira hét hoang ghi chép lia lia, ngay oa khi 6 trong thang may. “Gido duc dao dtc, trong bat ky hoan cdnh nao, cting khéng nén Ia hop ly.” “Trt ty, trat ty” - tiéng loa thi thm nhac khi ho buéc ra Tang mudi bén, va —"Trat ty, trat ty" — nhieng cai mdm nhu cai loa nhac lai khong biét méi mét, m@i Ic qua tieng hanh lang. Cac sinh vin va ngay od ban than Gidm déc cling ty dong di nhén chan. Ho la nhitng Alpha, tat nhién, nhung ngay ca cdc Alpha cling 43 bi diéu kién héa. Khéng khi trén ca tang thir mudi bén nay déu 4m vang ménh lénh tuyét 46i nay. 23 ritpssfontin fiphimis convoims yi ans‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. 50 yard 8 buée ron rén, ho dén trudc mot canh civa, Giam déc cn than me ra, Ho bu6c qua ngudng cia, vao vung anh sang I’ mo cia can phéng ngit 6 ciza chép. Tam chyc ging cai ding thanh mét hang doc theo tung. Tiéng tho déu nheé nhe va tiéng ri ram lién tuc cla giong noi thi tham mo nhat tly xa. Mot nar y ta dirng day khi ho buéc vao va dén truéc mat Gidm déc. “Hom nay hoc bai gi?” - ong héi. “Trong 40 phut dau chung tdi cé Gidi tinh So dang" - c6 ta tra lei - “Con bay gidr chuyén sang Lop So cp ve Y thee’ Gidm déc buéc doc theo day givéng coi. Hong hao va thu thai trong gidc ng, tam chuc bé trai va bé gai nam tho ém diu. Cé tiéng thi tham dudi méi chiéc g6i. GDLA tam dirng buéc, cui xuéng mét trong nhtng chiéc givong bé xiu, cham chai nghe. “C6 ndi la Lop So cp vé ¥ thurc ha? Cho éng nghe to thém ti nia.” Cudi phong c6 mot chiéc loa nhé ra khéi tung. Giém déc bude dén va n 6ng tac. “.. Tat cd chung mac 6 xanh Id cay" — mot giong ém nhung rt r5 vang len va dang & gilka mt cdu — ‘va cdc tré em Delta mac kaki. Oi kh6ng, toi khong mudn choi voi tré Delta. Va nhOing Epsilon cén té hon. Chung qua gu ngéc nén khéng biét doc biét viét. Ngoai ra, ching ban dé den, mot mau sc dang tm nhu thé. Toi vui suéng duigc la mot Beta’. Nghi mt chut, ri giong néi bat dau lai “Tré em Alpha mac dd xm. Ho lam vie chm hon chiing tdi, vi ho thong minh kinh khing, Toi that sy hét strc vui thich la mot Beta, vi ti khéng phai lam viéc cang dén thé. Va rdi chung t6i tét hon nhiéu nhOng Gamma va Delta. Gamma thi ngu ngéc. Tat cd ching mac 40 xanh la cay. Va céc tre em Delta mac kaki. Oi khOng, t6i khong muén choi voi tré Delta. Va nhing Epsilon cdn té hon. Chuing qué ngu ngéc nén khong biét...” Gidm d6c 4n lai cOng tac. Gigng néi dé im bat. Chi con bong ma méng manh tiép tuc ri rm tir bén dui 80 chiéc gi “Ho sé cho nhac lai 40 dén 50 lan nira tre khi chung thirc day; sau do lap. lai vao Th nam, va lan na vao Thi bay. 120 lan méi tuan trong 30 thang. ‘Sau 46 ching chuyén sang bai hoc cao hon.” Hoa hdng va dién giat, mau kaki cla nhng Delta va mot moi a-nayy (asafcetida) khong tan truéc khi dira tré biét néi. Nhung huén luyén khong loi chi la thO so’ va dai tra, khong thé dem dén nhéng phan biét tinh té hon, khOng thé tinh toan nhtng chiéu huéng phic tap hon cia hanh vi. Bé lam diéu G6 phai cO Idi néi, nhung Idi ndi khOng ly tri. N6i ngdn gon, Hypnopaedia, hoc trong lic ngi. 24 ritpssfontin fiphimis convoims yi airs‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. “Ste manh dao dire héa va xa hgi héa Ion nhdt moi thoi dai.” Cac sinh vién ghi diéu ay vao vd. Tryc tiép tir nguén dang tin cay nay. Giém d6c lai dn cong tac lan nova “.. Thong minh kinh khdng’ — gigng mém muot, khong moi met cat len — “Toi that sy hét st’ vui thich la mot Beta, vi...” Khéng giéng lam véi nhng giot nue, mac du nude that sy cd thé xi mon thanh nhGing 16 trén da granite cig nhat. nhimg gigt xi léng, nhting giot co thé dinh vao, kham vao, hop nhat voi nhing gi chung roi vao, dén cudi cling cé tang da la mot giot mau a6. “pén cuéi cing tri 6c cla diva tré 1 chinh nhtng am thi dy, va toan bd nhGing &m thi ay la tri 6c ca diva tré. Va khong phai chi cla diva tré ma thdi. Ca tri 6c cla ngudi lén na, trong sudt cudc doi ho. Tri 6c phan xét, ham muén va quyét dinh déu tir nhirng dm thi nay. Nhung tat ca nhting 4m. thi dy la hing ggi y cla chuing t6il” — Gidm déc gan nhu hét lén dac thang = "Nhiing ggi y tir Nha nuée” — éng ta dap manh lén chiéc ban gan nhdt — “Do d6 suy ra...” Mét tiéng 6n lam 6ng nhin quanh. “Oi, Ford oi! *” — 6ng ta di giong — “Téi d& 4anh thir bon tré mat rd’. Ivan Petrovich Paviov (1849 — 1936): nha sinh ly hoc ngudi Nga, giai thuéng Nobel 1904, nguoi tim ra dinh luat “phan xa 6 diéu kién” (c6 dién). (ND) Nguyén van: “State Conditioning Centres”. Conditioning trong sch nay dich mét cach quy wéc la “dao luyén”, tiéng Nga: _ 2eocnuTatenbHbie — gido duc] la tao phan xa cé diéu kién nham hudn luyén (nguoi hoa thu) theo nhing muc dich nhat dinh. (ND) 3 Yard: thuoc Anh (= 0,914 mét). (BT) Thay vi “Chua oil”. Trong sach nay nhting ché kéu tén Ford tive la kéu Chua. Henry Ford (1863 - 1947), nha cong nghiép My, 4.84ng lap Hang 0,16 Ford, bao try hong phap day chuyén lap rap trong san xuat hang loat. Trong “Thé gidi mdi tuoi dep’, sn xuat con nguoi va td chirc x4 hdi dug thy hién theo day chuyén. (ND) ritpssfontin fiphimis convoims yi 27s‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. Chuwong ba Bén ngoai, trong von, dang la gid’ choi. Tran trudng trong néng 4m thang ‘Sau, khoang su bay tram déa bé trai va gai dang vira chay viva la hét trén bai cd, hay choi bong, hay ngdi im lang thanh nhém hai, ba diva gitra nhting bul hoa. Nhiing khém héng dang né hoa, hai con son ca dc thoai trong lam cay, mot con chim cu cu vira thdi hét trong nhing tan cay doan (lime tree). Knéng khi mo mang budn ngui voi tiéng ong vo ve va tiéng truc thang. Gidm déc va cdc sinh vién cia 6ng dieng nhin trd choi Bat béng Ly tam (Centrifugal Bumble-puppy). Hai muoi dita tré dieng thanh vdng tron quanh mot cdi thdp kim loai mau vang. Mét qua cdu dugc tung én sao cho roi xuéng bé trén dinh thap, lan vao bén trong, roi vio chiéc dia dang quay nhanh, rdi ban ra qua mét trong nhiéu 16 khoét trong than hinh try, va pha bat lay nd. “La that” — Gidm déc mo mang, khi ho quay di ~ “that la khi nght rng ngay trong ngay Ford cia ching ta, hdu hét cdc tro choi déu khong cé may méc nao hon mot vai qua banh, vai chiéc gay va c6 I mot mau luéi, hay twéng tugng sv dién rd cho phép ngudi ta choi nhting tré choi tinh vi phirc tap khéng lam tng tiéu dung gi ca. That la dién. Ngay nay nhOng nha Kiém soat khong duyét bat ky trd choi nao triv khi c6 thé chiang minh rang n6 doi ‘héi it nt mét thiét bj tinh vi nhat trong céc trd choi hién co”. Ong ta ngung lai. “B6 4 mot nhém nhé quyén 1G” — ong chi tay néi. “Quyén ri, quyén ra qua” — GDLA nhac lai, vé da cam. “Quyén ri" — cac sinh vién Ié phép déng y. Nhung ny cudi cla ho kha ké ca. Moi rét gn day thoi, ho 44 gat bé nhimg tro tieu khién du tr tong ty nhu thé nay dé bay gid’ co thé nhin nhing diva tré kia khong chut khinh thuong. Quyén 1G u? Nhung 46 chi la mét cap tré con choi tro nhé nhaing, thé th6i. Chi la tr8 con. “TOi ludn lun nghT” — Gidm déc dang tiép tuc cai giong Uy mi Ay thi bi mot tiéng khéc hu hu rat to ngat quang. “Cai gi thé?” — Giam déc hdi. C6 bao mau nhuin vai. “Chang c6 gi dau” - c6 tra lai - “Chi la thang bé 6 vé hoi min cuéng tham gia tro chai tinh yéu binh thudng nay, Toi da hai ba lan thay digu nay trudc day rdi. Va bay gid lai thé. No dang bat dau gao...” “Chau néi that” — con bé tréng o6 vé lo au néi xen vao — “Chau khéng dinh lam dau né dau. Chau néi that day’ “TAt nhién chau kh6ng lam réi, chéu yéu” — c6 béo m&u lam né yén long ~ “Vay dé c6 dua né dén Ong Phé Giam thi Tam ly. 2 xem 06 gi bat thydng khong’. ritpssfontin fiphimis convoims yi amis‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. “Hoan toan diing” — Giém déc néi ~ "Bua né vao. Chau & lai day, bé gai” — 6ng néi thém, khi ngudi bao mu di ra voi thang bé con nize né. “Ten chau la gi?” “Polly Trotsky.” “Va cai ten cling dep” — Giam déc néi - “Bay gid chau ra ngoai tim mt ban trai khac a8 choi di’. Con bé dé bing mat va chay bién. “NhGing tao vat ti hon tuyét yoi!” — Giam déc nhin theo né néi. Rdi éng quay vé Id sinh vién: “Bidu 161 sép néi véi cdc anh bay gid” — dng néi - “co thi khé tin. Nhung sau d6, khi cdc anh quen véi lich sir, thi hau hét nhtng sy kién xay ra trong qua khir déu kho tin nhu thé ca”. ‘Ong vira néi ra sy that dng kinh ngac. Vi mét thoi ky rt dai truée Thoi dai Ford cla chting ta, va tham chi mét vai thé hé sau d6, didu nay da bi coi nhu khéng binh thuéng (tiéng cubs r6 Jén), va khong chi khong binh thudng, that sy’ cOn Ia v6 dao disc (khéng!) va do do 8 bi ngan c&m khac nghiét. Vé ngac nhién khéng tin ndi hign lén trén mat cdc thinh pa. NhGing dra be ti nghiép khéng du phép tiéu khién sa0? Ho khdng thé tin didu 66. “Ngay cd nhting tré vi thanh nién” — GBLA néi - “Ngay c& nhéing tré vi thanh nign nhu cae cau" “Kh6ng thé thé dug!” “Triy phi phai lén lat thd dam. Bang tinh iuyén ai tuy@t a6i cm.” “Tuyét 61 cm?” “Trong hau hét trudng hop, cho dén khi ching ngoai hai mui tudi.” “Hai mui tudi?” — Cac sinh vién vong lai vé khOng tin. “Hai muoi tudi!” — Giaém déc nhdc lai — “Téi 6& bao la cac cau sé thdy no khéng thé tin néi ma”. “Nhung digu gi 68 xay ra?” — Ho hdi — “Két qua thé nao?” “Két qua thuc Ia khiing khiép” ~ Mét giong 4m vang xen vao cudc d6i thoai Khién moi ngudi kinh ngac. Ho nhin quanh. Bén ria dm tré nhd c6 ngwdi la — mot ngudi dan ng tam 1, MGi Kho&m, Abi méi day d6, cap mat sm mau va rat sac. — 6ng ta nhac lai. GDLA Ide 46 4a ngbi trén chiée ghé dai bang thép va cao su dé rai rac trong vyudn; nhung vira trong thay ngudi la, Ong ta dang bat day va lao dén, ban tay gio’ ra, ny cwdi hd héi, phé ca ham rang. “Ngai Kiém soat! That la mét bat ngé thd vil Cac cau, cde cau dang nghi gi thé? Bay la Ngai Kiém soat, dirc ngai Ford tai thé, Mustapha Mond!” ritpssfontin fiphimis convoims yi zens‘wii2a, 657 Pm. Thé Gist M6iTuDi Dep. ‘Trong bén nghin phong cia Trung tam, bén nghin chiéc déng hé dién dong thoi diém bén tiéng. NhGng giong néi siéu pham vang lén tt» cac 6ng loa. “Ca Ngay Chil nghi. Ca Ngay Hai tiép quan. Ca Ngay Chil nghi...” Trong thang méy, trén duéng lén phong thay ca, Henry Foster va Pho Phong Tién dinh kha s6 sang quay lung lai Bernard Marx cla Phong Tam ly: Ho muén tranh xa sy 6 danh Ay. Tiéng vo vo va ken két cia may moc van con khudy dOng bau khong khi do tham trong Kho Luu tro Phdi. Cac ca tryc dén rdi di, khuén mat mau lupus ban d6 nay nhuéng chd cho khudn mat mau lupus ban dé khdc; nhing bang tai bat tan chuyén dong trang trong mang di nhirng mé dan 6ng va dan ba tuong lai. Lenina Crowne lanh le buéc dén cia. ‘Dire ngai Ford tai thé, Mustapha Mond! Nhing cap mat han hoan chao én cia céc sinh vign gan nhu bat ra khdi hdc mat. Mustapha Mond! Ngai Cong ‘su Kiém soat cua Khéi Tay Au! Mét trong Mudi nha Dai Kiém soat Thé gidi. Mot trong Mui... Va 6ng ngdi xudng bang ghé canh GDLA, éng sé 6 lai, vang, lu lai day va that sy tro chuyén voi ho... truc tiép tir nguén tin cay nay. Tryc tiép tir migng chinh ngai Ford! Hai bé d6 nhu tom ludc hign ra tir nhiing lum cay gan d6, givong doi mat to tran ngac nhién nhin ho mot thong, rdi quay lai véi tro choi cia chung duéi hang tén cay. “TAt cd céc anh du nho” — vi Kiém sodt néi b&ng giong tram s4u manh mé cia ngai - “Toi nght tat cA cac anh déu nho cau néi dep d& va day cam hung tt Ngai Ford cia ching ta: Lich su la chuyén nham. Lich sa” ~ 6ng nh&c lai cham rai — “la chuyén nhdm”. Ong vay tay, nhu thé cam mét tum Jong chim v6 hinh phii di chit byi, va chit byi 46 la Harappa @, la Ur ? cia ngudi Chaldaea ‘ ; mot tht mang nhén, va d6 la Thebes ® , Babylon ® , Chossos 2 va Mycenae ® . Phi. PhUi — va dau la Odysseus, dau la Job, dau a Jupiter, Gotama va Jesus? Phi ~— nhing vét bui ban ob xua goi la ‘Athens, Rome, Jerusalem va Middle Kingdom — tat cd di hét. Phi — noi ma true day Ia Italy 63 tréng rng. Phiii — cdc dai thanh duéng; Phoi, phiii — Vua Lear va Tu tuéng cia Pascal. Phi — nhting néi khé hinh cia Chia Jesus; Phiii - L8 cdu siéu; Phiii - Nhac giao huéng; Phi... “CO dén xem Fili (Feelies ® ) t6i nay khéng, Henry?” — Pho Giam déc Phong Tién dinh hdi. “TOI nghe noi cai moi & Alhambra la hang nhat. Co mot man yéu duong trén tam tham da géu, ho bao tuyét Iam. Moi soi long cia con (Au dugc tai tao. Nhting higu qua xc giac dng kinh ngac.” “BO [a ly do tai sao cdc 6ng khong day lich sii” — ngai Kiém soat dang néi — “nhung bay gid 43 dén lic...” ritpssfontin fiphimis convoims yi 2anirs