STA 151 - Ly Thuyet Xac Suat Va Thong Ke Toan - 2020S - Lecture Slides - 1 - 2

Chương 5:
PHÂN PHỐI XÁC SUẤT RỜI RẠC

(Discrete Probability Distributions)
Người trình bày: Nguyễn Quang Thi

(nguyenquangthi2004@gmail.com)
Thời gian: 120 phút
Người chịu trách nhiệm: Nguyễn Tấn Huy
(tanhuy2000@gmail.com)
ĐẠI HỌC DUY TÂN – DUY TAN UNIVERSITY www.duytan.edu.vn www .dtu.edu.vn www.duet.vn
Mục tiêu chương
1. Xây dựng phân phối xác suất cho một biến

ngẫu nhiên.
2. Tìm giá trị trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn,và
giá trị kỳ vọng cho một biến ngẫu nhiên rời rạc.
3. Tìm xác suất có X lần thành công trong dãy n phép
thử nhị thức.
4. Tìm xác suất, giá trị trung bình, phương sai và độ
lệch tiêu chuẩn cho biến ngẫu nhiên có phân phối
Nhị thức, Poisson, Siêu bội, Đa thức.
Mục lục chương 5
5.1 Phân phối xác suất

5.2 Trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn, kỳ vọng của
một phân phối xác suất
5.3 Phân phối nhị thức
5.4 Các loại phân phối khác
5.1 Phân phối xác suất (Probability Distributions)
§ Biến ngẫu nhiên (BNN)

Biến ngẫu nhiên là biến mà các giá trị của nó được
xác định một cách ngẫu nhiên.
§ Biến ngẫu nhiên rời rạc
Biến ngẫu nhiên rời rạc là biến ngẫu nhiên mà các giá
trị có thể của X là một tập hữu hạn hoặc vô hạn đếm
được.
Ví dụ: Số cuộc gọi điện thoại đến một công ty trong
một ngày hay là số sinh viên trong một trường đại
học,...là biến ngẫu nhiên rời rạc.
§ Biến ngẫu nhiên liên tục

Biến ngẫu nhiên liên tục là biến ngẫu nhiên X mà giá
trị có thể nhận của X là một khoảng trên trục số.
Ví dụ: Tốc độ của một xe ôtô hay nhiệt độ của một
khu vực trong ngày là biến ngẫu nhiên liên tục.
Câu hỏi tức thời 1
Một máy bay có 2 động cơ. Gọi X là số động cơ bị

hỏng. X là BNN rời rạc hay liên tục ?
Trả lời: X là BNN rời rạc
Gọi X (cm) là chiều cao của 1 sinh viên được chọn

ngẫu nhiên trong lớp học. X là BNN rời rạc hay
liên tục ?
Trả lời: X là BNN liên tục
§ Phân phối xác suất rời rạc

Giả sử X là biến ngẫu nhiên rời rạc. Nó có thể nhận
các giá trị �1 , �2 , …, �� 1 < �2 < … < �� với các
xác suất tương ứng là
� � = �� = �� ≥ 0
Bảng phân phối xác suất của bnn X có dạng:
Cho bnn X có bảng phân phối xác suất như sau:
�� = ?
i=1
Trả lời: 1
X ...
P(X) ...
Chú ý:
n
a �� = 1
i=1
b) Bảng này có thể vô hạn khi n nhận giá trị 
Ví dụ 1
Một thùng rượu có 15 chai

rượu thật và 10 chai rượu giả.
Chọn ngẫu nhiên 3 chai rượu.
Gọi X là số chai rượu thật trong
3 chai.
a) Lập bảng phân phối xác
suất cho X.
b) Tính � � ≥ 2 ?
Ví dụ 1
Giải:
X là số chai rượu thật trong 3 chai, X = 0, 1, 2, 3.
�015 × �310 6
� �=0 = 3 =
�25 115
�115 × �210 27
� �=1 = 3 =
�25 92
�215 × �110 21
� �=2 = 3 =
�25 46
�315 × �010 91
� �=3 = 3 =
�25 460
Ví dụ 1
Giải:
Phân phối xác suất của X là:
X 0 1 2 3
P(X)
Bài tập nhóm
Một máy bay có 2 động cơ. Xác suất mỗi động cơ bị

hỏng lần lượt là 0,01 và 0,02. Gọi X là số động cơ bị
hỏng. Lập bảng phân phối xác suất cho X.
5.2 Kỳ vọng (giá trị trung bình), phương sai, và
độ lệch chuẩn.
5.2.1 Kỳ vọng
Cho X là bnn rời rạc có bảng phân phối xác suất :
Định nghĩa:
Kỳ vọng của biến ngẫu nhiên X kí hiệu là E(X) và được
xác định như sau:
�
� � = �� = �1 �1 + �2 �2 + … + ��
�=1
5.2.1 Kỳ vọng
Ý nghĩa của kỳ vọng:

Kì vọng của biến ngẫu nhiên là giá trị trung bình theo
xác suất các giá trị có thể nhận của biến ngẫu nhiên đó.
Kỳ vọng E(X) còn ký hiệu là �.
Ví dụ 2
Biến ngẫu nhiên X có bảng phân phối xác suất:
Tính kỳ vọng của X ?

�
� � = ��
�=1
= �1 �1 + �2 �2 + … + ��
Ví dụ 2
Giải:
X 1 2 3 4
P(X) 0.2 0.4 0.15 0.25
Kỳ vọng của X là:
� � = 1 × 0.2 + 2 × 0.4 + 3 × 0.15 + 4 × 0.25

= 2.45
Ví dụ 3
Một nghìn vé được bán với giá 1 (đô la) mỗi vé, để nhận
một chiếc tivi có giá 350 (đô la). Tìm giá trị kỳ vọng của
lợi nhuận nếu bạn mua một vé?
Ví dụ 3
Giải:
Gọi X là lợi ích của việc mua một vé. Ta có:
Chiến thắng Thua
X 349 -1
P(X)
Khi đó giá trị kỳ vọng là:
Bài tập ứng dụng 1
Theo thống kê, xác suất để 1 người Việt Nam ở tuổi 25

chết trong vòng 1 năm tới là 0.008. Một công ty Bảo
hiểm bán 1 hợp đồng bảo hiểm sinh mạng cho người
đó trong thời hạn một năm với chi phí là 5 triệu đồng
và số tiền bồi thường là 450 triệu đồng. Công ty Bảo
hiểm thu lợi từ người đó (đơn vị: triệu đồng) là bao
nhiêu ?
Bài tập ứng dụng 2
Tại một công ty hàng không, tỉ lệ hành khách bị mất

hành lý là 0.05. Với mỗi hành khách bị mất hành lý,
công ty phải bồi thường 500 ngàn đồng. Công ty không
muốn mất số tiền này nên quyết định tăng giá vé. Hỏi
công ty phải tăng giá vé thêm bao nhiêu để bù đắp chi
phí đó ?
5.2 Trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn và
kỳ vọng
5.2.2 Phương sai (Variance)
Cho X là bnn rời rạc có bảng phân phối xác suất :
Định nghĩa:
Phương sai của biến ngẫu nhiên X kí hiệu là �2 và được xác
định như sau:
�2
�
= �� − � 2 �� = �1 − � 2 �1 + �2 − � 2 �2 + … + �� − � 2 ��
�=1
5.2 Trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn và
kỳ vọng
5.2.3 Độ lệch chuẩn

Độ lệch chuẩn của biến ngẫu nhiên X là:
� = �2
Bài tập nhóm
Công ty bảo hiểm AIA bán một hợp đồng bảo hiểm cho
một thiết bị điện tử với giá 600 USD trong 3 năm. Nếu
thiết bị bị hỏng trong năm đầu tiên công ty phải trả bồi
thường 3000 USD, nếu thiết bị bị hỏng trong năm thứ
hai công ty phải trả bồi thường 2000 USD, nếu thiết bị
bị hỏng trong năm thứ ba công ty phải trả bồi thường
1000 USD. Biết rằng đầu mỗi năm, nếu thiết bị chưa bị
hỏng thì xác suất để thiết bị bị hỏng trong năm đó là
0.06. Tính số tiền lãi trung bình của công ty bảo hiểm
cho hợp đồng đó(đơn vị: USD) ?(chưa tính các chi phí
dịch vụ khác)
http://www.estat.me/estat/eStatU/index.html
• chà chà, có ứng dụng website để tính nhanh xác suất luôn nè!
• các bạn chú ý thầy hướng dẫn nhá
• thầy chỉ làm 1 lần thoai :v
• kiểu này, cần quái gì phải nhớ công thức nhể :P
5.3 Phân phối Nhị thức (Binomial Distribution)
5.3.1 Dãy phép thử Nhị thức

§ Định nghĩa:
Dãy phép thử nhị thức là một dãy n phép thử thỏa
các điều kiện sau:
i). n phép thử đó độc lập.
ii). Trong mỗi phép thử ta chỉ quan tậm đến một biến
cố A nào đó mà thôi.
iii). Trong mỗi phép thử, xác suất A xảy ra là không
đổi. Kí hiệu: P(A)=p
5.3.2 Phân phối Nhị thức

Định nghĩa:
Xét dãy n phép thử Nhị thức. Trong mỗi phép thử ta
quan tâm đến biến cố A; với P(A)=p. Gọi X là số lần bc A
xảy ra (số lần thành công), như vậy X=0,1,2,…,n. Thế thì
X gọi là có phân phối nhị thức với hai tham số n và p.
Kí hiệu: �~� �, �
Một ngân hàng có 5 máy ATM. Xác suất để trong một

ngày mỗi máy bị hỏng đều bằng 0,2. Gọi X là số máy bị
hỏng (X=0; 1; 2; 3; 4; 5). “X là bnn có phân phối nhị thức
“ là Đúng hay Sai ?
a) Đ
b) S
Trả lời: a) Đ
Một máy bay có 4 động cơ hđđl. Xác suất để trong một

lần bay mỗi động cơ bị hỏng lần lượt là 0,01; 0,01; 0,02;
0,03. Gọi X là số động cơ bị hỏng (X=0; 1; 2; 3 ; 4). “X là
bnn có phân phối nhị thức “ là Đúng hay Sai ?
a) Đ
b) S
Trả lời: b) S
Một phòng học có 6 bóng đèn. Xác suất để mỗi bóng đèn
hỏng là 0,2. Gọi X là số bóng đèn sáng (X = 0; 1; 2;…; 6).
A. X không có phân phối nhị thức.
B. �~� 6; 0,2
C. �~� 6; 0,8
D. �~� 0,8; 6
Trả lời: C.
5.3.2 Phân phối Nhị thức

Công thức tính xác suất:
Nếu �~� �, � thì xác suất có k lần thành công là:
k k n k
P( X  k )  C p q n
(trong đó: q = 1-p)
Ví dụ
§ cho �~� 10; 0.4 .

§ a. �, �?
§ b. tính � � = 9 , � � = 11 :v hổng dễ ăn đâu nhá.
§ c. tính:
• � �≤3 ,
• � 4≤�≤9 .
� � = � = C�� × �� × 1 − � �−� ,
với 0 ≤ � ≤ �
§ a. � = 10, � = 0.4
§ b.
§ � � = 9 = C910 × 0.49 × 1 − 0.4 10−9
§ � � = 11 = 0 vì sao nè!
chú ý đối với dòng máy tính casio
§ c. cách 1
3 �
• � �≤3 = C
�=0 10
× 0.4� × 1 − 0.4 10−�
=
0.382
9 �
• � 4≤�≤9 = C
�=4 10
× 0.4� × 1 − 0.4 10−�
hãy tính � 4 ≤ � ≤ 9 với cách 2 nàoo!
cách 2
Cách sử dụng websiteee :P
§ http://www.estat.me/estat/eStatU/index.html
§ Hướng dẫn cho câu b, c hoy nhá!
§ B1. sau khi vào website, chọn mục “V Phân phối nhị
thức”.
§ B2. nhập đúng � = 10, � = 0.4 sau đó nhấn nút thực thi
Cách 1:
§ B3. tính xác suất � � = 9 ,
có 2 cách:
• Cách 1:
xem bảng kết quả bên cạnh,
thấy được � � = 9 = 0.0016
(cẩn thận và xem đúng bảng
với � = 10, � = 0.4)
• Cách 2:
nhập số liệu tương ứng ở ô
dưới. � � = 9 = � 9 ≤ � ≤ 9
Cách 2:
Chú ý:
• trong bảng, mấy đứa có thể tính xác suất
ở các dạng:
• � �≤�≤�
• � �≤�
• � �≥�
• mấy đứa tự suy nghĩ trong trường hợp có
dấu >, < nhá! tui nhác roài. 
Ví dụ 1
Một tổ chức báo cáo rằng có 5% người Mỹ sợ ở một

mình trong nhà vào ban đêm. Chọn ngẫu nhiên một
mẫu 20 người Mỹ, hãy tìm xác suất để:
a) Có chính xác 5 người trong mẫu chọn sợ ở một mình
vào ban đêm.
b) Có tối đa 3 người trong mẫu chọn sợ ở một mình vào
ban đêm.
Ví dụ 1
Giải:
Gọi X là bnn chỉ số người trong mẫu đã chọn sợ ở nhà
một mình vào ban đêm. Khi đó X có phân phối nhị thức
với n = 20 và p = 0.05.
a) Xác suất để có chính xác 5 người trong mẫu đã chọn
sợ ở nhà một mình vào ban đêm là:
� 5 = �520 . 0.05 5 . 1 − 0.05 15
≈ 0.002
Ví dụ 1
Giải:
b) Xác suất để có tối đa 3 người trong mẫu chọn sợ ở 1
mình vào ban đêm là:
� �≤3 =� 0 +� 1 +� 2 +� 3
= �020 0.05 0
0.95 20
+ �120 0.05 1
0.95 19
+
�220 0.05 2 0.95 18 + �320 0.05 3 0.95 17
= 0.358 + 0.377 + 0.189 + 0.060 = 0.984
Bài tập nhóm
Một phòng học có 6 bóng đèn. Xác suất để mỗi bóng

đèn hỏng là 0,2. Phòng học chỉ đủ ánh sáng nếu có ít
nhất 4 bóng đèn sáng. Khả năng phòng học đủ ánh sáng
là bao nhiêu ?
Trả lời
Gọi X là số bóng đèn sáng trong 6 bóng đèn.

Như vậy: �~� � = 6; � = 0.8
Khả năng phòng học đủ ánh sáng là:
6
� �≥4 = ��6 0.8� 0.26−� = 0.90112

�=4
Tính chất:
Nếu �~� �; � thì ta có:
i � � = ��
ii �2 = ��
Bài tập nhóm
Tỉ lệ sinh viên có bảo hiểm y tế là 76%. Trong 200

sinh viên chọn ngẫu nhiên có trung bình bao nhiêu
sinh viên có bảo hiểm y tế.
Bài tập nhóm
Tỉ lệ sinh viên có bảo hiểm y tế là 76%. Trong 200

sinh viên chọn ngẫu nhiên có trung bình bao nhiêu
sinh viên có bảo hiểm y tế.
Trả lời:
200x76%=152
Bài tập về nhà
Sinh viên làm Bài tập Chương 5 trang 107, từ

bài 1 đến bài 12 trong Sách Giáo khoa (bản
dịch)
Xem lại
https://youtu.be/WR0nMTr6uOo?t=73
ĐẠI HỌC DUY TÂN
www.duytan.edu.vn

STA 151 - Ly Thuyet Xac Suat Va Thong Ke Toan - 2020S - Lecture Slides - 1 - 2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

STA 151 - Ly Thuyet Xac Suat Va Thong Ke Toan - 2020S - Lecture Slides - 1 - 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương 5:

PHÂN PHỐI XÁC SUẤT RỜI RẠC

Người trình bày: Nguyễn Quang Thi

1. Xây dựng phân phối xác suất cho một biến

5.1 Phân phối xác suất

§ Biến ngẫu nhiên (BNN)

§ Biến ngẫu nhiên liên tục

Một máy bay có 2 động cơ. Gọi X là số động cơ bị

Trả lời: X là BNN rời rạc

Gọi X (cm) là chiều cao của 1 sinh viên được chọn

Trả lời: X là BNN liên tục

§ Phân phối xác suất rời rạc

Cho bnn X có bảng phân phối xác suất như sau:

Một thùng rượu có 15 chai

Một máy bay có 2 động cơ. Xác suất mỗi động cơ bị

Ý nghĩa của kỳ vọng:

Kỳ vọng E(X) còn ký hiệu là �.

Biến ngẫu nhiên X có bảng phân phối xác suất:

Tính kỳ vọng của X ?

P(X) 0.2 0.4 0.15 0.25

Kỳ vọng của X là:

� � = 1 × 0.2 + 2 × 0.4 + 3 × 0.15 + 4 × 0.25

Khi đó giá trị kỳ vọng là:

Theo thống kê, xác suất để 1 người Việt Nam ở tuổi 25

Tại một công ty hàng không, tỉ lệ hành khách bị mất

5.2.3 Độ lệch chuẩn

5.3.1 Dãy phép thử Nhị thức

5.3.2 Phân phối Nhị thức

Một ngân hàng có 5 máy ATM. Xác suất để trong một

Một máy bay có 4 động cơ hđđl. Xác suất để trong một

5.3.2 Phân phối Nhị thức

§ cho �~� 10; 0.4 .

hãy tính � 4 ≤ � ≤ 9 với cách 2 nàoo!

Một tổ chức báo cáo rằng có 5% người Mỹ sợ ở một

Một phòng học có 6 bóng đèn. Xác suất để mỗi bóng

Gọi X là số bóng đèn sáng trong 6 bóng đèn.

� �≥4 = ��6 0.8� 0.26−� = 0.90112

Tỉ lệ sinh viên có bảo hiểm y tế là 76%. Trong 200

Tỉ lệ sinh viên có bảo hiểm y tế là 76%. Trong 200

Sinh viên làm Bài tập Chương 5 trang 107, từ

You might also like