Vi BAN VAN HOG VOI VIEG DAY NGA! Ne @ TRUGNG PHO THONG
NGUYEN TH) TU LINH*
Abstract: It can not be dented that literature and ianguage are the two aspects which are inseparable
(Meanwhile, the survey on the situation of foreign lariguage (eaching in some schools in Hanoi has shown the
literature door for these students has been lef. open. Kecognizing the role and benefits of the literary works
in foreign languages in foreign language teaching.
+ propose a nuiniber of ways to exploit this kind of
writing in foreign language curricula at high schools |-vel in Vietnare
Keywords: literature, language. high schools leve! foreign language teaching
4. Tinh hinh day hoc ngoai ngif tal mat so
trudng phé théng hién nay
Nam 2014, nghién cinrviée day vahocngoaingtt
tai mOt$6 trudng phé thong trén dia ban TP. Ha NOI
bang phuong phap’khdo sat - thye nghigm (Truéng
Trung hoe ph6 théng (THPT) Chuyén ngoai nod,
Truong Baihgc Ngddingit-Baihoo Quéc gia Ha Néi
Trying THPT N i cs
> Tho; Tred
32 gido vin (@'
han thay, vib
can theo hinh thie gi
thude dang dién ty, tr
‘cau don Ié hogc doan van Ah
duge hdi (66,3%) cam thay 663
lugng kign thiic 46 s6 phaihoc th
nang gidi may nghia biév dat
ban. V6 hinh chung, ngoai ng!
hocthugcléng, céng thie, ngén
twang khé khan, kho tiép cn.
Thém vao d6, ndi dung hé théng sch giéo khoa
cchuta duge cép nhatthudng xuyén. Duge dua vao st
dung tiindm 2006, cho dén nay, m3tsdn6
GEXA HG,
_Néunhu vigesi?dung cas técptdin van hee kis
ala tac ei v
jy hoe ngoain
Nam, thi vai
ngoai trong v
(Thdng 10/2015) ————_—_
nnd lé d THPT. Dang tiép c&n nay thudng bi col
h6, da cach trd v8 ngén ngi van phong cia
hod han ché vé trinh d9 cua GV phé thong
Mang ‘van hoc nude ngoai thi trong sach gido
khoa-¢én'chiém mt vi tri kha Khiém tn. Cac tich
doan cua cae tac gia duong daihoan toan vang bong
Mét sO var-ban van hgc nude ngoai duge dua vao
teu hit de
fen th ed
toan bé tac ph
in hc hign dai, cdc téc phim thai ki nay
6 motb4 phan!
do chung trinh day ela minh mé
n9o{12,5% soGV dug khdo st) v
1g kuong téc phd vn hgc nude nga
Naif van cn kigm tén so voi khe tang
ké, day du 18 cde tac par
ra nhigu van Ge 9
Khao sat var
thude, Mac 68 vay, khi hei
goal mgit-Dai hoc Que gia Ha Neicdc em van theo hinh thie tu phat. Lich hoc day dc,
nhiéu em doc ngay trong ode gid hoe. Bam mé doc
v6 tinh bi nhin véi hinh anh xu.
2. Lot ich ti vige dua téc phém van hoc tiéng
ban ngif vo chuong trinh day hc ngoai ng &
truéng phé théng
2.1, Vénngén ngif. Phuong phap nay gitip céc
em tiép cén ng6n ngi trong chinh thé, nguyén géc.
Theo Roman Jakobson, trong Tuyén tp téng quan
ngén ngi hoe, ban chat cita van hoc a ngén ngit (1;
213). Vi vay, doc van hoc ciing ld qué trinh tip xue
kién thu vé tt:vung, ngiphap trong béi canh si'dung,
trénh vichoe don '6nghia ty, dr ae niu nham, sai
léch trong sttdung. HS cam nha rénétvé dep ngén
git dui ngéi bit clia céc nha yan, Boe tac pham
trong tng thé cho phép céc em‘nhift ra soi day. ién
kétxauchudi
“olin kétvan ban 16 nét cho nguét:
éivdicdc dp chuyén ng, hinh thi naycho HS.
‘g6c nhin phan bién vénhimg tac phém da duge dich
va cong bé trén thi trvdng, Bidu nay kich thich cac
em ¢ trinh dé’khé nang lye cam thy va phan bigh
tcélgicho cc HS disdu nghién ctu vé
agén ngitsau nay.
2.2. Vé vin héa, Phuong hap nay gép phén
kich thich, dinh huéng van héa doo. Ban chat cla
Vigo lam nay la két hop gia sd thich cd nhan va n6i
dung bai hoe, giip gid bét cdm gide gid hoc kha
ccimg, xa roi ngudi hoc -trung tm ca qua trinh do
tao, béi ngudi hoc cém thay sé thich clla ban than
duge ton trorig, quan tam. Néi cach khac, day la mat
kénh giao tiép hitu higu gia GV va HS.
Bay cing lA mét hudng tiép cn vdi cdc van dé
mang tinh thdi su'trén thé gidi, qua lang kinh olla cac
nha van dong dai, & bude chuan bi cho cae em dén
gidi. Béi hon bao gid hét, van hoo rat
gén gGivoitriét hoc. HS bat kip xu huéng thoi dai, iép
can duge tinh than, van hda thi tiéng minh hoc, bai
técphém van hoc nao ciing luén duge dattrong phong
nén van héa cy thé, digu nay trang bi cho HS kién
thifo van héa cla nude ban dia, rt edn thiét cho cde
em sau nay.
Thai d6 cla HS v6i mon Nod van, nhu 64 néu
trén, dat ra nhiéu thach thie voi ing day mén
hoc nay. Khi dua tac phéim van hoc bang tiéng nude
‘ngoai vao chuang trinh hoe ngoai ngi, déng thai vai
viée cung cap cho c&c em méthinh thuctiép can van
ban dudi géc d6 ngén ngi, khoa hoo ma khong khd
ja van ban, tu-d6 hinh thanh pai
khan, ngudi day da gdp phn nang cao kha nang
cam thy van hoe, kich thich kha nding tich cue, sang
tgo dcac em.
Titmhan dinh trén, ching t6i dé xudt métphuong
php day - hoc ngoaingi7es thé gidi quyét doc phan
nao nhiing bat cap da néu, dé la vie dua tac pha.
van hge bang tiéng ban ngif vo chuang trinh hoc
ngoaingid truéng phé théng.
3.Van dung dua tac pham van hoc bang tiéng
ban ngit véo chuong trinh hoc ngoai ngt 6
truéng phé thong
C6 ¥kién cho rang, cho rng phucng phap nay rat
khd ap Gung rong rai cho tat c4 déi tugng ¢THCS va
THPT, thing t6inh§n thay digu nay chua hop fi. Bai
'6.qua, thao sét, ching 16i nhan thay xu huéng tim
ac phéim go dude mét bd phan khéng nho
emiag hd. Trong ca ba giai doan trudc - trong -
= Sau:dg¢. $Y gid vai trd quan trong trong dinh hudng,
goi méthuzéng khaithéc 6 HS.
3.1, Trude hét, GV tro gip cac em trong viée
lap danh Sach tac pham sé doc. Cac em duge ty
do dangjkitéc pham minh mun kham pha. Nhiing
em cénking ting trong chgn sach, GV chuain bj mét
6 tac phéim cho cdc em tham khdo. Di vdi nhiing
téc phém;d6 s, cde nha xuat ban nudengoai huang
cho ra.nhiing an pham la cdc hinh thttc rit gon, don
gidn héa, danh cho cae cép dé ngudihgc khdcnhau,
chang han nhu tiéu thuyét kinh dién cla nha van
guéi Phap Hector Malot duge chuyén thé thanh
sch danh cho nguéi doc 6 trinh d6 dan gin, yeu
cau vén t-vyng dmc 900-1500 tir. Voi kinh nghiém_
Jam viée'véi ngén ngd nhiéu nam cia minh, GV cé
thé tim hiéu, su tém, cung c&p cho HS hé théng
sch xuatban énuéc ngoaitheo hinh thiic nay. Chua
6, nhigu nguy€n téc truyén ngéén duong dai cé n4i
dung ngéin, dan gidn vé mat ngén ngd, gidu o6 vé
mat finghia, lé m6t nguén tu iu ma cdc em hon
ton 06 thé trinhan ma kh6ng qua kh khan, Ngoai
ra, hé théng séch “ban chay nhét cé thé métlya
chon thi vi ddi véiHS.
3.2. Giai doan doc va xititéc phém, GV phat
hiéu doc, huong dan céc em viia doc vila khal
thae van ban 6.cac diém sau trén phiéu: i,
= Ngudi ké chuyén: Xéc dinh dude ngudi ké
chuyén’cho phép HS hiéu tac phém dugc loc qua
lang kinh nao: nguéiké chuyén déng nhatvéinhan
nan vat hay ding ngoal nhan vat.
ngudi ké chuyn ld cai nhin xuyén suét cau
Al Tap chi Giao dye $6 DAC BIET : (Thang 10/2015)chuyén, nén day la yéu t6 dau tién gidp cat nghia
tac phém.
+ Tivung: GV yéu cau cdc em tim cdo trudng tu
vung, Day lala bude d8 céc em lam giduv
gip cdc em cé thém "manh md? gidi ma tac pham.
- V6 oti phap: CU phap la mot van dé twong 461
rong, GV yéu céu cdc em tap trung tim hidu mat sé
khia canh nhat dinh, nhu thi, théicila dng tu duge str
dung va ¥ nghia, hoae cdc dai tt quan hé
- Vé nip diéu céu:B8 dai, ngan cla cau cing la
méttrong nhing céng cy thé hién y 6 téc gi can
huéng ca tae phém. B6i vai thé loai tho, diéu nay
ccang can thidt.
= Vé bién phép tu tz Phat hign nhng bién php so
ssanh, an dy, hoan dy, nhan hda...1 mét cdch phat
hién vé dep nghé thuat’ofing rihuthéng diép cia
tacpham.
_.. Luu §, myc tiéu cudi cling la hoe. ngoal ngi, tac
pham vanhgc ei cngicy dé cab em tgp cénfigon
nat géc. Chinh vi véy, bén canh vide khalthée tac
ph&m qua nhing khia canh co ban cia ngén ngit
bang cach sif dung nhiing céng cy van ban, nham
rn yen cde kinang hinh thai ct php, tu tthe, GV
cn trénh yéu céu cdc em qua diséu yao rihiing khi
nigm chuyén mén van hoc, gay Kho khan khéng céin
thiétcho HS, nhatla véinhiing em c6thién hudng cac
Quatrinh sau doc, GV c6 nhiéu huéng xu
i 19 ndiva vietstrinh bay
ming (thao luan nhé trong Idp hoe) hoae qua van
ban nhiing yéu té quan sét duge theo u
dé phat bi8u suy nghi cia cdc em. Bai véi déityong
HS kha ii, GV 06 thé gol cho cac em cde huéng di
sau doc: dé xuat phuong an dich, hoc bién dich cac
tac phdm chua co mat tai Vist Nam (theo nhém -ho&e
canhan),
4. Tong pham vi bai vil, ching t6 chon khong
gian trong tuyén tap truyén ngan Mondo va nhifng
cau chuyén khéocia Jean-Marie Gustave Le Clézio
lam vidy cho huéng khai hac loaihinh téc phém van
hocnuéc ngodics thé dua vao danh séch tham kno
cho céc GV b6mén tiéng Phap dcp THCS va THPT.
Sinh nm 1940, J.M.G. Le Clézio lé métnha van
ngudi Phép. Nam 2008, 8ng duge Vien Han lam Thuy
ign trao gidi Nobel Vn hoc. Nhiéu téc phém cua
‘6ng, dudivéboc ngén ngitgidn di, trong séng, nhung
lai mang hoi thé cua thel dai, ham cha triét i nhan
sinh sau sac.
Mondo vanhting céu chuyén khéclamdttuyén
tp bao gém 8 truyén ngan, ly nhan vatchinh cdo
‘em nhé khéng 1S nguén géc xuat than. Cam nhan
nh hoe duéng ngétngat, td
ting, ede em tim dn vai thign nhién, cam nha tr
bién, néng, gidbing chinh nhing giéc quan cla minh
Qua nhing cugc chay trdn thé gidi vat chat dé tim
kiém hanh phic dich thy cla ede em nhé, téc gid
mudi nhan nhi véinguoi dge nhing bat cap cla x
hdihién daingay nay, déng thai gui gam mong ude, hi
vong vio gidituci dep, v6 tu khéng toan tinh,
khéng'én taibatbinh dang, noicon ngudiyéu thuong
nhau va héa minh véithién nhién vi try.
“Trong Mondo va nhiing céu chuyén khéi
théing khong gian duge nha van xay dung céng phu,
Nhdm Khai thae vé dep ngdn ngitva gid tri nhn van
‘mato gid gitigdm qua kh6ng gian nay, GV cothégai
HS phan tich theo céc yéut 16:
= Géc quan sat trong ca 8 truyén ngn; khong
gian déu do nhan vat chinh ld nhimg dita tré lang
thang chiém nguéng va cém nhan. Vi vay, khong
gian hién lén qua lang kinh ngay tho, vd cting xinh
dep, ld métngdi nha &m ap cla con ngudi
~ Cac loai hinh khéng gian dirge miéu ta: ngoai
khéng gian thanh phd, truéng hoo, tac gid tap rung
khde hoa khéng gian thién nhién hoang so (tei
bién, sa mac, nang, gid, anh séng, muihyong, thé
gidicén tring....).
~ Cuiphép:Bdiday la cau chuyén cla tré em, do
tré em ké, nén cd phdp dan gin, cu van trong
sng, tu ngi gidn di, dé hidu. Tac gid danh nhigu
dung lugng dé miéu td, khong chi trong cét truyén,
dong tu duge chia 6 thoi qua khu hua hoan thanh
cchiém s6 lugng ldn. Day [a théi dc trung cia van
miéu 8 trong qua kh. Tuy nhién, 6 2 chuyén “Coir
xay nude’ va ‘Nguéi tre, tc glé su dung thai hien
tai, ham t6 dm 49 chan thyc ca cam nhan vé vi
try ca nhan vat, kéo gan ngudi dgc vai oGi nguén
nguyén thiy ca con nguéi.
- Nhip digu céu cham, nhm miéu ta c&n cénh, di
sau khac hoa khéng gian.
- Cae trudng tr vung chai yéu én quan dén thién
nhién. Cée déng ti chi cdm gidc (nhin, nghe, cam
nh) due st dung vi cutng dé rét in (612 ln) kb
mot digu rétdac biét vei truyén ngén, thé loai vin cén
c6 dong, sii tich.
- Céc bién phép tu t(so sanh, an dy, hoan dy,
nhan cach héa) durge sir dung day do. Bdi khéng
continu (ate) Tap chi Giao duc 0 DAC BIRT | 155gian Guge nhin duoi con mat tre tha trd nen rat sinb
donq. gian dan. khong chiu téc déng cua ythic, toan
tinh con ngudi.
GV gai ¥ cdc em doc va téng két theo cdc khia
geda khong alan: che nang phan anh thue
fay mach chuyén, chic nna big
@ 12; tr 20), Tudo HS suy ra hiéu aud ki thuat
* kndng gian. hay chinh Wald trindi dung ma
4 muén gufigém
day, chue nang phan anh thyc té cua khéng
gian knamonhat. boitéc gia khong mieu tamatkhéng
gian co that én thyc #8. Khéng gian mang tinh bao
Guat, mang nhiéu nét giéng vdi mét so dia diém that,
‘tumg khong ¢6 180 néng cu thé, hoaeden Mong co
that. Didu nay khién dc gid luOn cam thay c@ minh
trong tée,pham, khng gian khéng xa la ma:
vortat camoinguol, Chuc nang thc day mach chuyén
khong duoc chu trong, bot cde c&u chuyén khéng co
s0.d6mach chuyén, machila nhing cugclanig thang
lim’ Kiémt thé gidicdi nguén cua nhan vat chinh. Tae
gia dé nhan vat ca minh tdi vdo khéng gian, cd mot
tac pham la mét hanh tinh, khéng co mo day, that
nuit, ai nut
Tuy nhién, khéng gian duge xay dung la: mang
am tinh biéu tugng. Tac gia chon su'dung diém nhin
fa cac em nho bdi dng cho rang chi cd tam hén trong
treo cua tre tho mdi o6 thé quay travé aia tr that, gia tri
cdinguén ctia xa hdinguyén thuy, noima tung chitiét
trong kh6ng gian déu hién ién lung linh, tuyét dep.
heng gian duc xy dung khéng hé xa ri thyc 1S
ma van la phéng nén bat ré vao nhiing van dé néng
béng cla thé gidi hom nay: didn, nhap cu, bat binh
dang. phan biét tang tgp x4 héi,.. Nhung khae véi
nhigu tac gia duong thoi c6 cai nhin bi quan, truyén
ngan cla Le Clézio cho thay mét niém tin tudng, lac
quan olla tac gid vao thé gidi ngay mai - do i noi
chénh ch x hoikhéng tén tai, ngué gap hoan cénh
ko khan duge tin trong, banh vue (ai thuge tang ip
nighéo khd, ld em bénhap cu, dia tré chan bd, em gai
mu hay dn cud khu nha 6 chugtngoaivithanh pho
van duge téc gid van nang niu, tru mén gan cdo em
vdi nhing pham chat t6t dep, véi tam hén tinh té va
bay bong, vdi mot niém tin vao cudc séng tét dep
khdng thé dap tat).
Voiyinghia nhan van sau sée, ngéntittrong sang,
uong déi dé hiéu, Mondo va nhiing cau chuyén
khacrat gan gui, phuhgp voila 1udiva von kién thie
trong chuang trinh ngoai ngitciia HS THCS, THPT:
vivay, tap truyén ngan nay hoén toa cé thé dua vao
hing tiét hoe tiéng Phap dé tiét hoc thém phong
phu, sinh déng, gitip cac em tich cue. ch dong hoc
trong vide ngoai naif cing nhu kha néng cam nhan
igén ngiinoi chung,
Theo huéng ten, GV day ngoai nai o6 thé su
dung métsé van baa tiéng ban ngirtham kndo trong
tt hoc hu: Tiéng Phap: Déng truyén gign thé tu:
nam kinh dién cia nha xuat ban CLE 6 cdc
10¢ tuy€n tap Lectures CLE en trancais
Khéng gia dinh olla Hector Malot; Tiéng
facile
Anh: Miéng bit t8t (Jack London), Tran déu cuéi
etingctia Arhur Conan Doyee...; Tiéng Due: Tschick
cia Wolfgang Herndorf..: Tiéng Nga: Lam chua
thatkho cua Arkady Strugatsky cua Boris Strugatsky
(phién.ban gian luge danh cho ngudi méi-bat dau
fhgc tiéng Nga trinh d6 A2),
Nhiing bat cap cla vide day va hoc ngoaingirciing
nhu nhting kho khan trong mén Ng van d mét so
nha truéng phé thong hién nay doi hdingudi day pha
tim ra ohucng an caithién tinh hinh nay. Can cutrén
Inhuing ior ich khng thé phui nhan cua hoat déng doe
cag tac pham van hoe bang tiéno nude ngoai dén
‘trinh d ngén ngu, kha nang cam thu van chuong va
higu biét chung vé x héicua HS, baividimong muén
aidithigu va chiing minh tinh khoa hoo, kha thivahiéu
qua cua hoat déng su pham nay t6i de oid, nhat la
céc GV day tiéng nude nude ngosi, nham gop phan
mang dén ludng gié mdi cho nhing tiét hoc ngoal
ngi, mang dén thém cho cc em niém dam mé,
hig thiivaimén hoe nay.
(1) Jakobson Roman, Essais de linguistique générale,
Les éditions de Minuit, Tome 1: Les fondations du
langage, 2003.
(2) Evrard Franck. La nouvelle, Seuil, Paris, 1997.
‘Tai ligu tham khao
1. D6 Due Higu, Thi phap hign dai. NXB Hoi nha
van, Hi 2000.
2. Phan Mau Ciinh - BS Thj Kim Lién - Nguyén Van
Hanh - Binh Tri Dang. Nhung vain dé van hoe va
ngon ngit hoc. NXB Dai hoc Qué gia Ha N¢i, 2004
3. Trdn Dinh Sit. Liman va phe binh vin he. NXB
Hoi nha van, H. 1996.
4.1.M.G. Le Clézio, Mondo et autres histoires. NXB
Gallimard, Prance.1978.
156| Tap chi jo duc SO DAC BIET (Théng 10/2016)