MOT SO CONG THUC TRONG DIA Li VA Vi DU CU THE \ ot NS Nee) Bien sogn va suu tém: dnp Se Tai liéu nay duoc 1am lai hon vao ném 2019, gm 2 phan: OG - Phan 1: Hé théng m6t sé cng thirc tinh toan trong Dia ee - Phan 2: Vi du cu thé cho cdc cng thire tinh todn. “ PHAN 1: HE THONG MOT SO CONG THUC AN: TINH TOAN XU Li SO LIEU CHUNG \Gid tri cia déi trong x 100 1 Tilé % cia 1 d6i twong trong Tong eid tri (%) Tilé phan tram cla d6ituwong x Tong 100 Gid tri d6i trong nim sau x 100 “Gia ri duge chon lim mac — ©) TOng gid tri nim thi 4 | Ban kinh damien = Bén kinh nim @u, |e EO ayn icy ra Oo~ Téng gid tri nam dau TINH TOAN TRONG DIA Li DAN CU, KINH TE - XA HOT ¥ 2 Gid tri cia déit 3 | Téc dé tang tru (di tuong = 5 Tisudtsinh = 86 tré em sinh ra x 1000 sudt sinh = <5 aan tai cng thoi diém ©) S6 ngudi chét di x 1000 Ti sudt ti = SF aan tai cng thor diém ©) Ti suat sinh — Ti sudt tir 7 | ‘Ti1@ gia ting dan s6 (TLGTDS) ty nhién = SS) 8 Tie gia Bing dan s6 = TLGTDS ty nhién + TLGTDS co’ hoc (%) Mét sé céng thie dia li va vi du cu thé 1PAGE: KIEN THUC DIA Li www.facebook.com/kienthucdiali Téng s6 nam x 100 9 Tisé giéi tinh = Tong sO nit (nam/100 ni) 10 sre ei6i tinn — TOR SOnam (nit) x 100 % £ gioruinh = Téng sé dan (%) - Téngsédan coe Mat d6 dan sé = Dien ich (ngwoi/km?) * $6 ngwéi khong tham gia lao d6ng x 100 a THE phy thuge = $6 ngwéi trong dé tuéi lao dong b Céng thirc dy dodn dn s6: Dy = Do X (1-4, (, 1a dan s6 nam n, Do 1a dan sé nam lam méc, Tg la TL" cach nim) 14 GDP binh quan dau ngudi = 15 Binh quan dat n6ng nghiép dau ngwdi = (ha/ngudi) Chu y: 1 ha = 10000 in quy d6i ra don vi m2/ngwdi 16 | San lwong long thyc binh j= salons ai in Iwong lwong thc binh qi = Téngs6 dan (kg/ngudi) 7 (ta/ha) 18 i __Diéntich rimg x 100 ° ~"Téng dién tich dat ty nhién () 19 7 fn trungbinh = Khdi lwong luan chuyén vem wei van chuyen Trung Om = Rndi lwgng van chuyén ) 20 Tiedt nhap khéu = Gia tri xudt khdu + Gid tri nhap khdu (ti USD) can xudt nhap khau = Gia tri xudt khdu — Gia tri nh4p kh4u (ti USD) 2 can xudt nhap kh4u > 0 > xudt siéu. ‘4n can xudt nhap kh4u < 0 > nhAp siéu. . ea : Gia Tile xudt nhap khdu = gg | De bai yéu cau tim gid trj xuat khdu (x) va gid tr] nhp khdu (y) khi biét tong gid tri xudt nhap kh4u va c4n c4n xudt nh4p khdu, ta gidi hé phwong trinh sau: M6t sé céng thie dia li va vi du cu thé 2PAGE: KIEN THUC DIA Li www.facebook.com/kienthucdiali f +y = T6ng gia tri xudt nhap khau x—y = Cancan xudt nhap khdu Chi tiéu cia khach du lich Chi tiéu binh quan méi lwot khach du lich = a“ SO luot khach dén (USD/ngud y TINH TOAN TRONG BJA Li TY NHIEN 25 Can bang 4m = Luong mwa — Luong béc hoi (mm) tosh + tt, +tt 6 Nhigt a9 trung binh (t®,) ngay = “#258 ast Wie 21 tt ay t 27 Nhiét 40 trung binh thing = 7 "8*Y _ ty, 12 tha 28 Nhigt @9 trung bink nim = 2?———w« (°c) 29 Bién 46 nhiét = Nhiét 46 cao nhat— d6 th4p nhat (°C) 30 | Téng lwong mwa trong thang = T6ng 1 ‘a cla n ngay trong thang (mm) 31 Téng luong mua cia 1 nam = Ti mua 12 thang trong nam (mm) T6ng lt ui a 32 TOng lwong mua trung’bitth nim = —_—a—rrwrc (mm) DE biét duge trong ‘thang mua, ta tinh chi tiéu sau: ‘éng long mua cia nim 3 (mm) i - Néuténgh ‘a thang nao > P’ thi do la thang mua. - Néu ti mua thang nao < P’ thi dé thang khé. -Néu in chinh xc cao, ngw@i ta thuéng chon thang mua Ia nhitng thang 6 R.>. 100 mm. Thang han 18 nhing thang cé lwong mua P < 10 mm. wa gdm tir 3 thang mua lién tiép nhau tré lén. D6 4m tuyét di = $6 gam hoi muéc cu thé trong 1 m? kh6ng khi (g/m?) DO 4m bao hda = $6 gam hoi nwéc t6i da trong 1 m3 kh6ng khi (g/m) pod agi — BO Am tuy@t a6i x 100 |, 6 dm tong d6i = Se baohoa “”) 37 Luu long dong chdy: Q = S x V (m3/s) Mét sé c6ng thie dia li va vi du cu thé 3PAGE: KIEN THUC DIA Li www.facebook.com/kienthucdiali Trong dé: S$ 1a dién tich mat cat (m2), V: téc d6 dong chay (m/s) C4ch x4c dinh mia li, mia can cla mét con s6ng: - Buc 1: Tinh luu lwong dong chay trung binh ca nim (Qu) Téng lwu lugng nuéc 12 thar Luu lugng nwéc trung binh = eeeeeEeeee (m3/s) - Buc 2: D6i chiéu. Nhtrng thdng lién tuc cé lu long dng chay lén hor lwong dong chay trung binh ca nam thi goi 14 mia li, ngwoc lai, nhik lién tuc cé lwu lwong dong chay nhé hon luu lwong dong chay nam thi goi la mua can. 5 : w TINH TOAN TRONG DIA Li TRAI DAT Mat so ki higu chung: Ww - T: chu ki ty quay cla Trai Dat, R: ban kinh Trai Dat tai R= 6378 km. - v: van t6c vat, m: khdi luong vat, @: vi dé dia li c! 39 | Téc a6 dai 40 | Téc dd gc Oo 20 Gren 41 | Luc Cé-ri-6-lit = 2.m.v.@.sing At tinh gid’ Khi biét gid GMT nhu sau: O Tn=To+m SO Trong 46: Tm la gid cia mim To la gid GMT ma s6 the ty mii. Céng thitc tinh gid khi chwa biét gi GMT nhu sau: - Buréc 1: Tim miii gid. + Néu noi cin tinh thudc ban ciu Dong: Mui gid = Kinh d6 : 15° (lam tron sé) (1) + Néu noi can tinh thuéc ban cau Tay: Mai gid = Kinh dé : 15°, thém d4u trix truéc két qua 42 hoac: 360° — Kinh tuyén a5" Mui gid = (lam trén s6) (2) M6ét sé céng thie dia li va vi du cu thé 4PAGE: KIEN THUC DIA Li www.facebook.com/kienthucdiali ~ Buc 2: Tim khodng cach chénh Ifch gitta hai mui gid: - Buréc 3: Tinh gid. + Dia diém nao cé mui gid lén hon thi co gig sém hon va ngugc lai. + C&n tinh noi cé mui gié'lén hon thi (+) tinh vé phia dé) + Can tinh noi cé mii gid nhé hon thi (-) tinh vé phia - Buréc 4: Tinh ngay. + Néu cing ban c&u thi khéng can déi ngay: + Néu khdc ban cau thi déi ngay theo quy ti di tir ban cau Déng sang ban cau Tay qua dud t€ thi phai gidm di m6t nay lich va ngu‘oc lai - Mat Tréi di chuyén tir Xich dao ae tuyén Bac (22/6) hét 93 ngay duoc mét géc 1a 2: - Mat Tri di chuyén tir Xich dao. ae Ong Chi tuyén Nam (22/12) hét 89 ngay hodc 91 nhuan) duoc mét géc 1a 23927’. - Tir cng thi’c tinh van Q v Ss wt + Van téc 2 di chuyén tir Xich dao lén chi tuyén Bac la: v =0°15'8", + it Trdi di chuyén tir Xich dao lén chi tuyén Nam la 15'38" hoc v ~ 0°15'48", Tinh ngay Mat dé Mat Trdi di chuyén tir Xich dao dén vi d6 bat ki 43 | Troi lén thién noi chf tuyén: dink s tar v «OF + 0 Bac ban cau: t=@:0°15’8” (ngay) v6i @ : vi dé cita diém c&n tinh, 0°< @ < 23°27'B, + O'Nam ban cau: t=@: 0°15’38" hoc ~ : 0°15’48” (ngay) v6i ~ : vi dé cia diém can tinh, 0°< @ < 23°27'N. - Tinh thdi gian M&t Troi lén thién dinh: Mét sé c6ng thie dia li va vi du cu thé 5PAGE: KIEN THUC DIA Li www.facebook.com/kienthucdiali ‘Moi dja phurong trong khu virc ndi chi tuyén déu co 2 Fin Mat Troi lén thién dink. + 0 Bac ban cau: + Nam ban cau: Lan 1: 21/3 +t Lan 1: 23/9 +t Lan 2: 23/9-t Lan 2: 21/3-t * Tinh géc nhap xa vao lic 12 - Kihiéu: . oe hold g6c t6i, \ ¢ la vi dé cia dia diém c&n tinh, ala géc nghiéng cua tia sang Mat Tréi voi S Xich dao (hiéu IA vi dé Mat Tréi lén thién ann). - Tai ban cau mia ha: ho = 90° - |p - @| - Tu cong thite (1) ta suy ra: + Truong hop 1: Vi dé @ éen vi d6 c6 Mat Tréi lén thién dinh a. Tach: pa Og-a>Onén|p-al=g-a 10 = 909- (p- a) > ho= 90°- p+a -Tai mia déng: ho = 90°- p-a Ban dB: Ban di thi 1 (cm) trén ban d6 tng véin (cm) = n.10°5 (km) ° 45 | ngodi thyc < ; Mét sé cOng thie dia Ii va vi du cu thé 6