Metody optymalizacji – Laboratorium

Lab 03-04. Graficzne rozwiązywanie zadań programowania liniowego

Zadania z niniejszego zestawu można rozwiązad korzystając ze strony

https://www.geogebra.org/geometry
Należy pamiętad, że w przypadku Geogebry zmienną zapisujemy jako , zaś jako .

Przykład 1. Na podstawie ilustracji graficznej znaleźd rozwiązanie optymalne następującego zadania

programowania liniowego:

( )

przy ograniczeniach:

[1] , [2] , [3] , [4] .

Rozwiązanie:

Na początek należy określid zbiór rozwiązao dopuszczalnych (częśd wspólna warunków

ograniczających). Rozwiązaniem będzie jeden z wierzchołków tego zbioru. Wyznaczymy brzegi
poszczególnych ograniczeo korzystając z równania kierunkowego prostej lub
.
Miejsca zerowe: ( )i( ).

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1*] Określimy teraz zbiór .
Podstawimy np. punkt ( ) ( ) i
sprawdzimy czy spełnia on nierównośd *1+.

Nierównośd jest prawdziwa. Zatem zbiór *1+

Przecięcie z osią :( ) ( ) znajduje się pod prostą
(„patrzymy” w kierunku punktu (0,0)).
Przecięcie z osią :( )

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[2*] Pobodnie jakpowyżej określimy zbiór

. Podstawiamy punkt (0,0) i
sprawdzamy czy spełnia on nierównośd *2+.

Nierównośd jest prawdziwa. Zatem zbiór *2+

Przecięcie z osią :( ) ( ) znajduje się pod prostą
(patrzymy w kierunku punktu (0,0)).
Przecięcie z osią :( )
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Opracowanie: Krystyna Kiersztyn

 Metody optymalizacji – Laboratorium

[3*] – pokrywa się osią

Zbiór znajduje się na prawo od osi .

[4*] – pokrywa się osią

Zbiór znajduje się nad osią .

Znamy już miejsca zerowe. Zaznaczymy je na wykresie. Najbardziej zacieniony kształt to zbiór
rozwiązao dopuszczalnych (częśd wspólna warunków ograniczających), na rysunku to wielokąt OACB.

Jak widad na rysunku niektóre miejsca zerowe nie weszły do zbioru rozwiązao dopuszczalnych, a
ponadto, w wyniku przecięcia się prostych pojawiły się nowe wierzchołki (na rysunku to punkty O i C),
których współrzędne będziemy musieli określid. Żeby wyznaczyd te współrzędne należy rozwiązad
układy równao, składające się z prostych, na przecięciu których leży dany punkt. Dodatkowo
obliczymy wartości funkcji celu we wszystkich wierzchołkach zbioru rozwiązao dopuszczalnych, a na
koniec wybierzemy największą z nich (zgodnie z kryterium optymalizacji ).

 Punkt C leży na przecięciu prostych *1*] i [2*]

{ { { {
Stąd ( ).

Wartośd funkcji celu w punkcie C wynosi ( )

 Punkt O leży na przecięciu prostych *3*] i [4*]

{
Stąd ( ).

Wartośd funkcji celu w punkcie O wynosi ( )

Opracowanie: Krystyna Kiersztyn

  Punkt A leży na przecięciu prostych *2*] i [4*], innymi słowy wyznaczamy przecięcie prostej
*2*+ z osią i już to zrobiliśmy wcześniej przy wyznaczaniu miejsc zerowych. Stąd
( ).

Wartośd funkcji celu w punkcie A wynosi ( )

 Punkt B leży na przecięciu prostych *1*] i [3*], innymi słowy wyznaczamy przecięcie prostej
*1*+ z osią , podobnie jak w przypadku punktu A, wyznaczyliśmy te współrzędne przy
określaniu miejsc zerowych. Stąd ( ).

Wartośd funkcji celu w punkcie B wynosi ( ) .

Odpowiedź: Funkcja celu osiąga swoje maksimum w punkcie (0, 15), wartośd funkcji celu w tym
punkcie jest równa ( ) .
Zadania do rozwiązania

Zadanie 1. Za pomocą metody graficznej znajdź rozwiązanie optymalne następującego zadania

programowania liniowego:

( )

przy ograniczeniach:

[1] , [2] , [3] , [4] , [5] .

Zadanie 2. Za pomocą metody graficznej znajdź rozwiązanie optymalne następującego zadania

programowania liniowego:

( )

przy ograniczeniach:

[1] , [2] , [3] , [4] , [5] .

Zadanie 3. Za pomocą metody graficznej ustal rozwiązania optymalne następujących zadao

programowania liniowego:

a) ( ) e) ( )

b) ( ) f) ( )

c) ( ) g) ( )

d) ( ) h) ( )

przy ograniczeniach:

[1] , [2] , [3] , [4] , [5] .

Zadanie 4. Za pomocą metody graficznej wyznacz rozwiązania optymalne do zadao:

a) ( ) c) ( )

b) ( ) d) ( )

przy ograniczeniach:

[1] , [2] , [3] , [4] , [5] .

Zadanie 5. Wykorzystując ilustrację graficzną ustalid najmniejszą i największą wartośd funkcji

( ) przy warunkach:

[1] , [2] , [3] , [4] , [5]