Professional Documents
Culture Documents
tanımlayabilecek,
• Sık kullanılan kelime işlemci
programları hakkında bilgi
verebilecek,
• Metin belgelerini çevrimiçi
olarak düzenleyebilecek,
• Word 2021 programının genel
ayarlarını ve belge yönetim
seçeneklerini
açıklayabileceksiniz.
ÜNİTE
5
© Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi’ne aittir. Yazılı izin alınmadan
ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.
Kelime İşlemciler
LibreOffice Writer
KELİME İŞLEMCİLER
iWork Pages
Google Dokümanlar
(Docs)
Word Seçenekleri
GİRİŞ
Kelime işlemci kavramı ilk olarak 1970’li yıllarda üretilen elektronik yazı
makineleriyle ortaya çıkmıştır. Bu makinelerin o dönemdeki versiyonlarında bellek
bulunmadığından kayıt yapılamamakta ve bu cihazlar bir elektronik daktilo görevi
görmekteydi. Ardından 1980’li yıllarda bellekler geliştirilmiş ve bu sayede
yazdırma işlemi yapılmadan önce düzenleme olanağı tanıyan bir panel eklenmiştir.
Bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle ve bilgisayarların ofislerde
1980’li yıllarda bellekler ve evlerde kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte 1990’lı yıllarda bilgisayarlar
geliştirilmiş ve bu
üzerinde çalışan kelime işlemci programlar üretilmeye başlanmıştır. Bu programlar
sayede yazdırma işlemi
yapılmadan önce ilk dönemlerinde sadece metinlerin düzenlenmesine veya organize edilmesine
düzenleme olanağı imkân sağlarken günümüz versiyonlarında oldukça büyük veri içeren
tanıyan bir panel dokümanların oluşturulmasına, resim, tablo, grafik gibi görsel ögelerin
eklenmiştir. eklenmesine olanak tanımaktadır. Ayrıca oluşturulan dokümanlar sonradan tekrar
düzenlemek üzere kaydedilebilmekte ve yazıcıdan çıktı alınabilmektedir.
Günümüzde çeşitli firmalar tarafından üretilen ücretli ve ücretsiz kullanıma
sunulan farklı kelime işlemci programları bulunmaktadır. Ayrıca kelime işlemci
programları masaüstü, mobil ve bulut tabanlı olmak üzere hizmet etmektedir.
Kelime işlemci programları genellikle bir paket halinde üretilir. Bu paket içerisinde
kelime işlemci programının yanı sıra hesap tabloları, sunu hazırlama, form
oluşturma ve çizim yapmaya olanak tanıyan programlar bulunur. Çeşitli
platformlarda sık kullanılan kelime işlemci programları aşağıdaki gibi listelenebilir:
• Microsoft Office Word
• LibreOffice Writer
• Apache OpenOffice Writer
• Calligra
• Apple iWork Pages
• Google Docs
• Dropbox Paper
Bu kitabın önceki ünitelerinde bilgi teknolojilerindeki temel kavramlardan,
bilgisayarın donanım ve yazılım yapısından, işletim sistemlerinden ve temel
bilgisayar kullanımından bahsedilmişti. Bu ünitede ise kelime işlemci kavramı
tanıtılacak ardından bazı kelime işlemci programlarına değinilecektir. Kelime
işlemci programının kullanımı ve detayları ise dünyada en çok kullanılan kelime
işlemcilerden biri olan Microsoft Office paket yazılımının Word 2021 versiyonu
üzerinden anlatılacaktır.
LibreOffice Writer
LibreOffice Writer, LibreOffice yazılım paketinde yer alır ve The Document
Foundation tarafından geliştirilmiş ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir kelime
işlemcidir. Bu kelime işlemcide oluşturulan belgelerin uzantısı “odt”dir. Ancak
“docx” uzantılı Word belgelerini de açabilir ve düzenleyebilir. LibreOffice paketinde
yer alan diğer bileşenler gibi Writer kelime işlemci programı da Windows, Mac OS,
Linux gibi çeşitli platformlarda çalışabilir. Bu programın ayrıca Windows ve Linux
platformlarında herhangi bir kurulum gerektirmeden çalışan versiyonu da
bulunmaktadır. LibreOffice Writer kelime işlemci programının sahip olduğu bazı
temel özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Varsayılan “odt” dosya biçiminin yanı sıra “docx”, “rtf” gibi biçimleri
destekler.
• Yerleşik olarak çizim araçları, hesaplama işlevleri, yazım ve dil bilgisi
denetleyicisi içerir.
• HTML ve XHTML belgelerini düzenleyebilir.
• İki belgeyi karşılaştırabilir ve değişiklikleri izleyebilir.
• E-kitap (epub) ve pdf formatında dışa aktarım yapabilir.
• Belgede imzalama ve şifreleme işlemlerini yapabilir.
• İçindekiler ve kaynakça gibi tabloları otomatik oluşturabilir.
iWork Pages
Pages uygulaması, Apple tarafından geliştirilmiş ve ve iWork ofis yazılım
paketi içerisinde yer alan kelime işlemci programıdır. Pages, kelime işlemci
özelliğinin yanı sıra sayfa mizanpajı yapmak için de kullanılmaktadır. Apple
Pages, kelime işlemci firmasına ait cihazlara (Mac Book, iMac, iPhone, iPad vb.) uygun olarak geliştirilmiş
özelliğinin yanı sıra Pages uygulaması ilk açıldığında kullanıcıya çeşitli şablonlar ve boş bir belge
sayfa mizanpajı yapmak seçeneği sunmaktadır (Görsel 5.1). Bu şablonlarda rapor, kitap, özgeçmiş ve
için de kullanılmaktadır. bülten gibi hazır tasarımlar bulunmaktadır. Kullanıcılar çalışacakları belgeye
yönelik bir şablon seçebilir ve belgesini organize edebilir.
Google dokümanlar,
metin belgelerini
oluşturmaya ve
biçimlendirmeye olanak
tanıyan ve bir web
sayfası aracılığıyla
çevrimiçi çalışan bir
kelime işlemcidir.
Word seçenekleri
Word 2021 karşılama ekranında yer alan Seçenekler sekmesi yardımıyla
Word Seçenekleri penceresi görüntülenir (Görsel 5.5). Bu pencerede Word 2021
programına yönelik birçok ayar yapılabilmektedir. Word seçenekleri penceresi
Karşılama ekranında
yardımıyla yapılabilecek başlıca ayarlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
bulunan Hesap, Geri
Bildirim ve Seçenekler • Kullanıcı arabirimi seçenekleri ayarlanabilir.
bağlantıları yardımıyla • Canlı ön izleme etkinleştirilebilir.
kullanıcılar Word 2021
• Şerit gizleme-gösterme ayarı yapılabilir.
programına ait genel
ayarları • Gizlilik ayarları düzenlenebilir.
düzenleyebilirler. • Sayfa gösterme seçenekleri ayarlanabilir.
• Belge özelliklerini yazdır, çizimleri yazdır gibi yazdırma seçenekleri
belirlenebilir.
• Metin düzeltme ve biçimlendirme işlemleri otomatik ayarlanabilir.
• Yazım hatalarıyla ilgili ayarlamalar yapılabilir.
• Yazarken yazımı denetleme ve dilbilgisi hatalarını işaretleme seçenekleri
ayarlanabilir.
• Oluşturulan belgenin kaydetme seçenekleri düzenlenebilir.
• Belgenin belli bir süre sonra otomatik olarak kaydedilmesi sağlanabilir.
Bilgi sekmesinde yer alan bir diğer ayar düğmesi Belgeyi İncele (Sorunları
Denetle) menüsüdür (Görsel 5.8). Bu menüdeki seçenekler aracılığıyla belgede gizli
özelliklerin ve kişisel bilgilerin bulunup bulunmadığı ve önceki Word sürümlerinde
Belgeyi İncele seçeneği desteklenmeyen özelliklerin yer alıp almadığı denetlenebilir. Ayrıca bu menüden
kullanılarak belge belge içeriğinde engelli kişilerin okuma güçlüğü çekebileceği bilgilerin olup
içeriğinde engelli
olmadığı da kontrol edilebilir.
kişilerin okuma güçlüğü
çekebileceği bilgilerin
olup olmadığı kontrol
edilebilir.
Paylaş sekmesinde yer alan bir diğer seçenek ise Blogda Yayınla özelliğidir.
Bu özellik aracılığıyla oluşturulan belge bir blog gönderisine dönüştürülebilir ve
blog sitelerinde yayınlanabilir (Görsel 5.14). SharePoint, WordPress, Telligent
Blogda Yayınla özelliği Topluluğu ve TypePad ise desteklenen bazı blog siteleri arasında yer alır.
kullanılarak oluşturulan
belge bir blog
gönderisine
dönüştürülebilir ve blog
sitelerinde
yayınlanabilir.
belge oluşturunuz.
• Bu belgedeki içerikleri kendi kişisel verilerinizle düzenleyiniz.
• Dosya menüsünü kullanarak;
• Belgenin çıktısını alınız.
• Belgeyi e-posta ekinde başkalarıyla paylaşınız.
• Belgeyi bir plog gönderisi haline getiriniz.
• Belge bağlantısını başka kişilerle baylaşınız.
• Belgeyi pdf formatında dışarı aktarınız.
•Kelime işlemci kavramı ilk olarak 1970’li yıllarda üretilen elektronik yazı
makineleriyle ortaya çıkmıştır. Bu makinelerin o dönemdeki versiyonlarında
bellek bulunmadığından kayıt yapılamamakta ve bu cihazlar bir elektronik
daktilo görevi görmekteydi. Ardından 1980’li yıllarda bellekler geliştirilmiş ve
bu sayede yazdırma işlemi yapılmadan önce düzenleme olanağı tanıyan bir
panel eklenmiştir.
Özet
•Metin dokümanlarının oluşturulmasına, düzenlenmesine, kaydedilmesine,
görüntülenmesine ve yazdırılmasına olanak tanıyan programlara kelime işlemci
denir. Kelime işlemciler bilgisayarda en çok kullanılan programlardan biridir.
Benzer şekilde kullanıcılar arasında en çok paylaşımı yapılan belgeler kelime
işlemciler tarafından üretilmektedir. Bu belgeleri tüm kullanıcıların
görüntüleyip düzenleyebilmeleri için ye her bilgisayarda aynı kelime işlemci
programı kurulu olmalı ya da kelime işlemciler için ortak bir belge biçimi
standardı olmalıdır. 2006 yılına kadar bunu destekleyen herhangi bir standart
bulunmuyordu ve her belge üretildiği kelime işlemci programı tarafından
açılabiliyordu. Ancak 2006 yılında ISO tarafından kabul edilen OpenDocument
ile açık doküman standardı biçimi kullanılmaya başlandı. Microsoft firması ofis
paketlerinde bu biçimi ilk zamanlar desteklemedi ancak 2009 yılında MS Office
2007 SP2 sürümüyle beraber OpenDocument belge standardını desteklemeye
başladı.
•LibreOffice Writer, LibreOffice yazılım paketinde yer alır ve The Document
Foundation tarafından geliştirilmiş ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir kelime
işlemcidir. Bu kelime işlemcide oluşturulan belgelerin uzantısı “odt”dir. Ancak
“docx” uzantılı Word belgelerini de açabilir ve düzenleyebilir. LibreOffice
paketinde yer alan diğer bileşenler gibi Writer kelime işlemci programı da
Windows, Mac OS, Linux gibi çeşitli platformlarda çalışabilir.
•Pages uygulaması, Apple tarafından geliştirilmiş ve ve iWork ofis yazılım paketi
içerisinde yer alan kelime işlemci programıdır. Pages, kelime işlemci özelliğinin
yanı sıra sayfa mizanpajı yapmak için de kullanılmaktadır.
•Pages uygulaması bulut teknolojisi sayesinde gerçek zamanlı ortak çalışmayı
desteklemektedir. Bu sayede bir belge üzerinde aynı anda birden fazla kişi
çalışabilir ve yapılan değişiklikler anlık görüntülenebilir.
•Google dokümanlar, metin belgelerini oluşturmaya ve biçimlendirmeye olanak
tanıyan ve bir web sayfası aracılığıyla çevrimiçi çalışan bir kelime işlemcidir. Bu
kelime işlemcide yeni bir doküman oluşturmak için “docs.google.com” adresi
kullanılır.
•Word, Microsoft tarafından geliştirilen ve 1983 yılında piyasaya sürülen MS
Ofis paket programında yer alan kelime işlemcidir. Bu kelime işlemci, masaüstü
programı olarak çalıştığı gibi mobil ve web tabanlı olarak da hizmet
vermektedir.
•Word 2021 programı başlatıldığında kullanıcılarına çeşitli hazır şablonların
bulunduğu ve boş bir belgenin oluşturulabileceği bir karşılama ekranı sunar. Bu
şablonlar arasında takvim, özgeçmiş, rapor ve broşür gibi önceden tasarlanmış
çeşitli belgeler yer almaktadır. Kullanıcılar bu şablonlardan herhangi birini
seçerek biçimlendirebilirler.
•Word 2021 programında bir belge oluşturulduktan sonra belgeye içerik
eklenebilecek bir sayfa alanı ve bu içeriklerin biçimlendirilebileceği sekme
yapısı bulunmaktadır. Bu sekmeli yapının en sağında Dosya menüsü yer alır.
Dosya menüsü Bilgi, Kaydet, Farklı Kaydet, Yazdır, Paylaş, Dışarı Aktar gibi
sekmeleri barındırır.
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Metin dokümanlarının oluşturulmasına, düzenlenmesine, kaydedilmesine,
görüntülenmesine ve yazdırılmasına olanak tanıyan programlara verilen
isim aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kelime işlemci
b) Hesap tablosu
c) Sunu programları
d) Veritabanı yazılımları
e) Mizanpaj programları
10. Word 2021’de Dosya menüsünde yer alan Paylaş seçeneği kullanılarak
aşağıdakilerden hangisi yapılamaz?
a) Belge e-posta olarak gönderilebilir.
b) Belge başka kişilerle paylaşılabilir.
c) Belgeye erişim bağlantısı oluşturulabilir.
d) Belge blog yayını haline getirilebilir.
e) Belgeye erişim kısıtlanabilir.
Cevap Anahtarı
1.a, 2.b, 3.c, 4.d, 5.e, 6.a, 7.b, 8.c, 9.d, 10.e
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Apple (2022), “Pages Kullanma Kılavuzu”. Erişim Tarihi: 25.07.2022,
https://support.apple.com/tr-tr/guide/pages/welcome/12.1/mac
Durmuş D. (2021), “En İyi Kelime İşlemci Programları-Yazılımları”. Erişim Tarihi:
13.07.2022, https://webdeyazilim.com/en-iyi-kelime-islemci-programlari-
yazilimlari.html
Google (2022), “Google Dokümanları Kullanma”. Erişim Tarihi: 27.07.2022,
https://support.google.com/docs/answer/7068618?hl=tr
Microsoft (2022), “Word yardımı ve öğrenimi”. Erişim Tarihi: 10.08.2022,
https://support.microsoft.com/tr-tr/word
Wikipedia (2021), “Kelime İşlemciler”. Erişim Tarihi: 17.07.2022,
https://tr.wikipedia.org/wiki/Kelime_işlemci