Professional Documents
Culture Documents
แผนที่ 2-3 คลื่นในเส้นเชือกเเละการซ้อนทับของคลื่น
แผนที่ 2-3 คลื่นในเส้นเชือกเเละการซ้อนทับของคลื่น
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3
คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
เวลา 3 ชั่วโมง
1. ผลการเรียนรู้
อธิบายปรากฏการณ์คลื่น ชนิดของคลื่น ส่วนประกอบของคลื่น การแผ่
ของหน้าคลื่นด้วยหลักการของ
ฮอยเกนส์ และการรวมกันของคลื่นตามหลักการซ้อนทับ พร้อมทั้งคำนวณ
อัตราเร็ว ความถี่ และความยาวคลื่น
2. จุดประสงค์การเรียนรู้
1. อธิบายการเกิดคลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่นได้ (K)
2. คำนวณหาปริมาณต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอัตราเร็วของคลื่นในเส้นเชือก
ได้ (P)
3. มีความใฝ่ เรียนรู้และมีความมุ่งมั่นในการทำงาน (A)
3. สาระการเรียนรู้
สาระการเรียนรู้เพิ่มเติม สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น
- การแผ่ของหน้าคลื่นเป็ นไปตาม พิจารณาตามหลักสูตรของสถาน
หลักของฮอยเกนส์ และถ้ามีคลื่น ศึกษา
ตั้งแต่สองขบวนมาพบกันจะรวม
กันตามหลักการซ้อนทับ
4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด
92
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียนและคุณลักษณะอันพึงประสงค์
สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. ความสามารถในการสื่อสาร 1. มีวินัย รับผิดชอบ
2. ความสามารถในการคิด 2. ใฝ่ เรียนรู้
1) ทักษะการสังเกต 3. ซื่อสัตย์ สุจริต
2) ทักษะการสื่อสาร 4. มุ่งมั่นในการทำงาน
3) ทักษะการวิเคราะห์
4) ทักษะการทำงานร่วมกัน
3. ความสามารถในการใช้ทักษะ
ชีวิต
6. กิจกรรมการเรียนรู้
แนวคิด/รูปแบบการสอน/วิธีการสอน/เทคนิค : แบบสืบเสาะหาความรู้
(5Es Instructional Model)
ชั่วโมงที่ 1
ขั้นนำ
ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ (Engage)
1. ครูนำอุปกรณ์สาธิตการทดลอง เช่น เชือก จากนั้นครูนำเชือกผูก
ตรึงไว้ที่ขาโต๊ะหรือขาเก้าอี้
93
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ขั้น
94
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ที่ศึกษาลงในสมุดประจำตัว
(หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม
การทำงานกลุ่ม)
2. ครูสุ่มนักเรียนจำนวน 3 กลุ่ม ออกมานำเสนอผลการศึกษาข้อมูล
หน้าชั้นเรียน ในระหว่างที่นักเรียน
นำเสนอ ครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนมีความ
เข้าใจที่ถูกต้อง
(หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใช้แบบประเมินการนำ
เสนอผลงาน)
3. ครูตั้งประเด็นคำถามกระตุ้นความคิดนักเรียนว่า “อัตราเร็วคลื่นใน
เส้นเชือกขึ้นอยู่กับปริมาณใด
และสามารถคำนวณหาได้จากสมการใด” โดยให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม
ร่วมกันหาคำตอบ จากนั้นให้
แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาเขียนคำตอบที่กระดานหน้าชั้นเรียน
โดยครูไม่มีการเฉลยว่าถูกหรือผิด
ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ (Explain)
4. ครูตรวจสอบคำตอบที่นักเรียนแต่ละกลุ่มเขียนบนกระดาน โดยครู
กล่าวชื่นชมกลุ่มที่สามารถตอบ
คำตอบได้ถูกต้องและรวดเร็วที่สุด
5. ครูเฉลยคำตอบที่ถูกต้องให้นักเรียน จากนั้นนักเรียนและครูร่วมกัน
สรุป ซึ่งได้ข้อสรุปร่วมกันว่า
“ความเร็วของการรบกวนที่เคลื่อนที่ผ่านตัวกลาง เรียกว่า อัตราเร็ว
คลื่น โดยอัตราเร็วคลื่นใน
เส้นเชือก จะขึ้นอยู่กับความหนาแน่นของเชือกและแรงตึงในเส้น
เชือก ซึ่งสามารถคำนวณหาได้
95
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
จากสมการ
v=
√ T
μ”
6. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มพิจารณาภาพการเกิดคลื่นในเส้นเชือก
เมื่ออนุภาคถูกรบกวน
จากหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ฟิ สิกส์ ม.5 เล่ม 1
จากนั้นครูอธิบายเพิ่มเติมจากภาพ
การเกิดคลื่นในเส้นเชือกเมื่ออนุภาคถูกรบกวนว่า “หากพิจารณา
ว่าเชือกเป็ นระบบอนุภาคที่
ประกอบด้วย อนุภาคเรียงกันเป็ นเส้นตรง เมื่ออนุภาคใด ๆ ใน
ระบบถูกรบกวนให้เคลื่อนที่ออกจาก
แนวสมดุล อนุภาคข้างเคียงจะถูกรบกวนให้เคลื่อนที่ตามไปด้วย ส่ง
ผลให้ทุกอนุภาคเคลื่อนที่เหมือน
อนุภาคแรกที่ถูกรบกวน”
7. นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาตัวอย่างที่ 2.2 จากหนังสือเรียน
รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ฟิ สิกส์
ม.5 เล่ม 1 จากนั้นครูสุ่มเลขที่นักเรียนจำนวน 2 คน ออกมาแสดง
วิธีการคำนวณหาผลลัพธ์ที่ได้ศึกษา
ครูอาจเสนอแนะ หรืออธิบายเพิ่มเติมในตัวอย่างนั้น ๆ
ชั่วโมงที่ 2
ขั้น
96
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
97
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
โดยครูคอยสังเกตการณ์และให้คำปรึกษา
(หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม
การทำงานกลุ่ม)
ชั่วโมงที่ 3
98
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ขั้น
99
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
สังเกตการณ์และให้คำปรึกษา
(หมายเหตุ : ครูเริ่มประเมินนักเรียน โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม
รายบุคคล)
100
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ขั้น
ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)
1. ครูตรวจสอบผลการทำใบงานที่ 2.3.1 เรื่อง การซ้อนทับของคลื่น
2. ครูตรวจ Topic Question เรื่อง คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับ
ของคลื่น ในสมุดประจำตัว
3. ครูตรวจแบบฝึ กหัดจาก Unit Question 2 เรื่อง คลื่นในเส้นเชือก
และการซ้อนทับของคลื่น
4. ครูตรวจสอบแบบฝึ กหัด เรื่อง คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับ
ของคลื่น จากแบบฝึ กหัด รายวิชา
เพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ฟิ สิกส์ ม.5 เล่ม 1
5. ครูประเมินผล โดยการสังเกตพฤติกรรมการตอบคำถาม
พฤติกรรมการทำงานรายบุคคล
และการทำงานกลุ่ม
101
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
6. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปเกี่ยวกับคลื่นในเส้นเชือกและการซ้อน
ทับของคลื่นว่า “คลื่นในเส้นเชือก
เป็ นคลื่นตามขวางที่เกิดจากการสั่นของอนุภาคตัวกลาง สำหรับ
อัตราเร็วคลื่นในเส้นเชือก จะขึ้นอยู่
กับความหนาแน่นของเชือกและแรงตึงในเส้นเชือก การซ้อนทับ
ของคลื่น มี 2 ลักษณะ คือ
การรวมกันแบบเสริม และการรวมกันแบบหักล้าง”
7. การวัดและประเมินผล
รายการวัด วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การ
ประเมิน
7.1 การประเมิน
ระหว่างการ
จัดกิจกรรม - ตรวจใบงานที่ - ใบงานที่ - ร้อยละ 60
1) คลื่นใน 2.3.1 2.3.1 ผ่านเกณฑ์
เส้นเชือก - ตรวจแบบ - แบบฝึ กหัด - ร้อยละ 60
และการ ฝึ กหัด ผ่านเกณฑ์
ซ้อนทับของ
คลื่น
2) การนำ - ประเมินการนำ - แบบประเมิน - ระดับคุณภาพ
เสนอผลงาน เสนอ การนำเสนอผล 2
ผลงาน งาน ผ่านเกณฑ์
3) - สังเกต - แบบสังเกต - ระดับคุณภาพ
พฤติกรรม พฤติกรรม 2
พฤติกรรม การทำงานราย การทำงานราย ผ่านเกณฑ์
102
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
8. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
8.1 สื่อการเรียนรู้
1) หนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ฟิ สิกส์ ม.5 เล่ม 1 หน่วย
การเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
2) แบบฝึ กหัด รายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ ฟิ สิกส์ ม.5 เล่ม 1 หน่วย
การเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
3) อุปกรณ์สาธิตการทดลอง เช่น เชือก
4) อุปกรณ์สาธิตการทดลอง เช่น ลวดสปริง
103
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
104
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ใบงานที่ 2.3.1
เรื่อง การซ้อนทับของคลื่น
ภาพที่ 1
ภาพที่ 2
1. คลื่นในภาพใดเกิดการรวมกันแบบเสริม คลื่นในภาพใดรวมกันแบบหักล้าง
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
105
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
2. การกระจัดลัพธ์ของคลื่นรวมที่เกิดจากการซ้อนทับของคลื่นทั้ง 2 ภาพเป็ น
อย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
3. หลังจากที่คลื่นในภาพทั้ง 2 ภาพเกิดการซ้อนทับและเคลื่อนที่ผ่านกันไป
แล้ว ลักษณะของคลื่นจะมี
การเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………............
ใบงานที่ 2.3.1
เฉลย
เรื่อง การซ้อนทับของคลื่น
106
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ภาพที่ 1
ภาพที่ 2
1. คลื่นในภาพใดเกิดการรวมกันแบบเสริม คลื่นในภาพใดรวมกันแบบหักล้าง
คลื่นในภาพที่ 1 รวมกันแบบหักล้าง และคลื่นในภาพที่ 2 เกิดการรวมกัน
แบบเสริม
2. การกระจัดลัพธ์ของคลื่นรวมที่เกิดจากการซ้อนทับของคลื่นทั้ง 2 ภาพเป็ น
อย่างไร
คลื่นในภาพที่ 1 เกิดการรวมกันแบบหักล้าง ทำให้การกระจัดลัพธ์ของคลื่น
รวมจะมีขนาดน้อยกว่าการกระจัดเดิม
ของแต่ละคลื่น ส่วนคลื่นในภาพที่ 2 เกิดการรวมกันแบบเสริมทำให้การก
ระจัดของคลื่นรวมจะมีขนาดมากกว่า
กระจัดเดิมของแต่ละคลื่น
107
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
3. หลังจากที่คลื่นในภาพทั้ง 2 ภาพเกิดการซ้อนทับและเคลื่อนที่ผ่านกันไป
แล้ว ลักษณะของคลื่นจะมี
การเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร
เนื่องจากหลังจากที่คลื่นเคลื่อนที่ผ่านกันไปแล้ว แต่ละคลื่นจะมีลักษณะ
เหมือนเดิมและมีทิศทางการเคลื่อนที่
เหมือนเดิม จึงสรุปได้ว่า ไม่เกิดการเปลี่ยนแปลง
9. ความเห็นของผู้บริหารสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
ข้อเสนอแนะ
ลงชื่อ
.................................
(
................................ )
ตำแหน่ง
.......
10. บันทึกผลหลังการสอน
ด้านความรู้
ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
108
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 คลื่นกล
แผนฯ ที่ 3 คลื่นในเส้นเชือกและการซ้อนทับของคลื่น
ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ด้านความสามารถทางวิทยาศาสตร์
ปั ญหา/อุปสรรค
แนวทางการแก้ไข
109