บทที่ 3

ปริซึมและทรงกระบอก
 ปริซึม
ในทางคณิตศาสตร์ รูปเรขาคณิตสามมิติท่ีมีฐานทัง้ สองเป็ นรูป
หลายเหลี่ยมที่เท่ากันทุกประการ ฐานทัง้ สองอยูบ่ นระนาบที่ขนานกัน และ
ด้านข้างแต่ละด้านเป็ นรูปสี่เหลี่ยมด้านขนาน เรียกว่า ปริซึม (prism)
 ปริซึม
ภาพแสดงตัวอย่างของปรึซมึ ตรง ซึง่ มีดา้ นข้างแต่ละด้านเป็ นรูปสี่เหลี่ยมมุมฉาก
และปริซมึ เอียงซึง่ มีดา้ นข้างแต่ละด้านเป็ นรูปสี่เหลี่ยมด้านขนานที่มมุ แต่ละมุมไม่เป็ นมุม
ฉาก

ปริซมึ ตรง ปริซมึ เอียง

 ปริซึม
จากส่วนประกอบต่าง ๆ ของปริซมึ ที่แสดงให้เห็นข้างต้น เราเรียกชื่อปริซมึ
ตามหน้าตัดหรือฐานของปริซมึ นัน้ ๆ
 ปริซึม
ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก ปรึซมึ สี่เหลี่ยมจัตรุ สั และปริซมึ
สี่เหลี่ยมผืนผ้า จัดเป็ นปริซมึ สี่เหลี่ยมมุมฉาก
 ชวนคิด 3.2

จากรูปปริซมึ ข้างต้นมีผลบวกของจานวนหน้า จานวนเส้นขอบ และ

จานวนจุดยอด เท่ากับ 20
 ชวนคิด 3.2

ปริซมึ ที่มีผลบวกของจานวนหน้า จานวนเส้นขอบ และจานวนจุดยอด

เท่ากับ 56 คือปริซมึ ชนิดใด
 แบบฝึ กหัด 3.1 ก
รูปในข้อใดบ้างเป็ นรูปของปริซมึ ถ้าเป็ น ให้ระบายสีฐานของปริซมึ ด้วย
1. 2.

3. 4.
 แบบฝึ กหัด 3.1 ก
รูปในข้อใดบ้างเป็ นรูปของปริซมึ ถ้าเป็ น ให้ระบายสีฐานของปริซมึ ด้วย
5. 6.
 พืน้ ที่ผิวของปริซึม
ในทางคณิตศาสตร์ พืน้ ที่ของผิวทัง้ หมดของวัตถุ จะเรียกว่า พืน้ ที่ผิว
(surface area) ของวัตถุ สาหรับการหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ มีหลักการง่าย ๆ
คือ การหาพืน้ ที่ของด้านข้างทัง้ หมดรวมกับพืน้ ที่ของฐานทัง้ สอง โดยการ
คานวณหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ นัน้ อาจร่างภาพรูปคลี่ (net) ของปริซมึ เพื่อให้เห็น
ภาพของพืน้ ที่ผิวทัง้ หมดที่ตอ้ งการคานวณหาพืน้ ที่ รูปคลี่ของรูปเรขาคณิตสามมิติ
ที่กล่าวถึงนีจ้ ะเป็ นรูปเรขาคณิตสองมิติ ที่แสดงหน้าแต่ละหน้าของรูปเรขาคณิต
สามมิติท่ีคลี่ออกมาจากบริเวณที่เป็ นสันหรือเส้นขอบ ดังตัวอย่างรูปคลี่ของกล่อง
ทรงลูกบาศก์ตอ่ ไปนี ้
พืน้ ที่ผิวของปริซึม
 พืน้ ที่ผิวของปริซึม
ตัวอย่างที่ 1 จงหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ ที่กาหนดให้ตอ่ ไปนี ้
 พืน้ ที่ผิวของปริซึม
ตัวอย่างที่ 2 ท็อปได้รบั มอบหมายในวิชาศิลปะให้ระบายสีกล่องกระดาษ ซึง่ กล่อง
กระดาษมีความกว้าง 8 เซนติเมตร ความยาว 10 เซนติเมตร และความสูง 6
เซนติเมตร จงหาพืน้ ที่ของกล่องกระดาษที่ทอ็ ปจะต้องระบายสี โดยที่กาหนดให้
กล่องกระดาษมีลกั ษณะดังต่อไปนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
1. ให้นกั เรียนคานวณหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ ต่อไปนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
1. ให้นกั เรียนคานวณหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ ต่อไปนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
1. ให้นกั เรียนคานวณหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ ต่อไปนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
1. ให้นกั เรียนคานวณหาพืน้ ที่ผิวของปริซมึ ต่อไปนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
2. ต้องการทากล่องกระดาษทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก โดยใช้กระดาษกาวปิ ดรอยต่อให้ได้
กล่องมีขนาดกว้าง 5 เซนติเมตร ยาว 20 เซนติเมตร สูง 8 เซนติเมตร และมีฝากล่อง
พอดีขอบ จะต้องใช้กระดาษทากล่องอย่างน้อยกี่ตารางเซนติเมตร
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
3. ต้องการทาลูกเต๋าขนาด 5 × 5 × 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร โดยระบายสีเป็ นรูป
วงกลมบอกแต้มบนแต่ละหน้าของลูกเต๋า รัศมีของวงกลมแต่ละวงเท่ากับ 0.5
เซนติเมตร พืน้ ที่ผิวส่วนที่ไม่ระบายสีเป็ นเท่าใด
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
4. รูปเรขาคณิตสามมิติท่ีกาหนดให้นีป้ ระกอบขึน้ จากลูกบาศก์เล็ก ๆ จานวนหนึ่ง ซึง่
แต่ละลูกมีขนาด 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร จงหา
1) จานวนลูกบาศก์ทงั้ หมด
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
4. รูปเรขาคณิตสามมิติท่ีกาหนดให้นีป้ ระกอบขึน้ จากลูกบาศก์เล็ก ๆ จานวนหนึ่ง ซึง่
แต่ละลูกมีขนาด 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร จงหา
2) พืน้ ที่ผิวของรูปเรขาคณิตสามมิตินี ้
 แบบฝึ กหัด 3.1ข
5. สระว่ายนา้ แห่งหนึ่งมีขนาดภายในยาว 30 เมตร กว้าง 15 เมตร พืน้ สระเอียงลาด
ลงจากระดับตืน้ ที่สดุ 1.5 เมตร ไปสูร่ ะดับลึกที่สดุ 3 เมตร จงหาว่าสระนีม้ ีพืน้ ที่ผิวข้าง
ภายในทัง้ หมดเท่าใด
 ปริมาตรของปริซึม
ในทางคณิตศาสตร์ เราอาจคานวณหาปริมาตรของสิ่งต่า งๆ ที่มีลกั ษณะ
เป็ นรูปเรขาคณิตสามมิติได้ ซึง่ ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉากเป็ นปริซมึ ชนิดหนึ่งที่เรียกว่า
ปริซมึ สี่เหลี่ยมมุมฉาก สูตรการหาปริมาตรของปริซมึ สี่เหลี่ยมมุมฉาก เป็ นสูตร
เดียวกันกับสูตรการหาปริมาตรของทรงสี่เหลี่ยมมุมฉาก กล่าวคือ

ปริมาตรของปริซมึ สี่เหลี่ยมมุมฉาก = ความกว้าง ×ความยาว×ความสูง

= พืน้ ที่ฐาน ×ความสูง

 ปริมาตรของปริซึม
เราสามารถคานวณหาปริมาตรของปริซมึ ที่มีฐานเป็ นรูปหลาย
เหลี่ยมใด ๆ ดังนี ้

ปริมาตรของปริซึม = พืน้ ทีฐ่ าน ×ความสูง

 ปริมาตรของปริซึม
ตัวอย่างที่ 1 จงหาปริมาตรของปริซมึ สี่เหลี่ยมคางหมูท่ีมีขนาดดังรูปต่อไปนี ้
 ปริมาตรของปริซึม
ตัวอย่างที่ 2 ท่อระบายนา้ มีหน้าตัดภายในเป็ นรูปสี่เหลี่ยมจัตรุ สั ยาวด้านละ 2
เมตร มีนา้ ไหลผ่านสูงครึง่ ท่อด้วยอัตราเร็ว 1.5 เมตรต่อวินาที จงหาปริมาตรของนา้
ที่ไหลออกจากท่อในเวลา 30 นาที
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
1. จงหาปริมาตรของปริซมึ ต่อไปนี ้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วยเป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
2. ปี๊ บนา้ มันพืชทรงสี่เหลี่ยมใบหนึ่งมีฐานเป็ นรูปสี่เหลี่ยมจัตรุ สั ยาวด้านละ 30
เซนติเมตร ปี๊ บสูง 55 เซนติเมตร บรรจุนา้ มันพืชสูง 54 เซนติเมตร อยากทราบว่า
1) ปี๊ บนา้ มันพืชใบนีม้ ีความจุก่ีลติ ร
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
2. ปี๊ บนา้ มันพืชทรงสี่เหลี่ยมใบหนึ่งมีฐานเป็ นรูปสี่เหลี่ยมจัตรุ สั ยาวด้านละ 30
เซนติเมตร ปี๊ บสูง 55 เซนติเมตร บรรจุนา้ มันพืชสูง 54 เซนติเมตร อยากทราบว่า
2) ถ้าแบ่งนา้ มันพืชใส่ถงุ ถุงละ 0.75 ลิตร จนหมดปี๊ บเพื่อนาไปขาย จะได้นา้ มันพืช
อย่างมากกี่ถงุ
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
3. ถ้าอากาศ 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร หนัก 0.0012 กรัม จงหานา้ หนักของอากาศซึ่งอยู่
ในห้องที่ยาว 26 เมตร กว้าง 16.8 เมตร และสูง 5.5 เมตร
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
4. อ่างเก็บนา้ ทรงสี่เหลี่ยมมุมฉากยาว 20 เมตร และกว้าง 12 เมตร ถ้าต้องการเก็บนา้
ไว้ในอ่าง 1920 ลูกบาศก์เมตร ระดับนา้ จะต้องสูงจากก้นอ่างเท่าไร
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
5. พิชยั ต้องการซือ้ ดินมาถมสนามหญ้าหน้าบ้านซึง่ เป็ นรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากกว้าง 18
เมตร ยาว 21 เมตร โดยยกระดับสูงกว่าระดับเดิม 20 เซนติเมตร ถ้ารถบรรทุกดินคัน
หนึ่งมีกระบะบรรทุกยาว 3.5 เมตร กว้าง 2 เมตร สูง 1 เมตร พิชยั ต้องจะต้องซือ้ ดิน
อย่างน้อยกี่คนั รถ
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
6. คลองส่งนา้ ชลประทานมีหน้าตัดเป็ นรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ดังรูป การสร้างคลองยาว
12 กิโลเมตร จะต้องขุดดินออกไปคิดเป็ นปริมาตร 160,000 ลูกบาศก์เมตร คลองนีล้ กึ
โดยเฉลี่ยกี่เมตร
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
7. แปลงปลูกดอกไม้รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาว 4.5 เมตร กว้าง 1.8 เมตร ต้องการทา
ทางเดินกว้าง 1 เมตร โดยนาดินมาถมรอบนอกแปลง ดังรูป และให้สงู จากพืน้ เดิม 10
เซนติเมตร อยากทราบว่าจะต้องใช้ดินเป็ นปริมาตรเท่าใด
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
8. บ่อเลีย้ งปลามีลกั ษณะเป็ นปริซมึ มีฐานเป็ นรูปห้าเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่าและมีพืน้ ที่
6 ตารางเมตร บ่อลึก 1.35 เมตร ถ้าบ่อนีใ้ ส่นา้ ไว้ 7.5 ลูกบาศก์เมตร จงหาว่าระดับนา้
อยูต่ ่ากว่าขอบบนของบ่อเท่าไร
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
9. แม่นา้ สายหนึ่งลึก 9 เมตร กว้าง 180 เมตร โดยเฉลี่ยนา้ ไหลลงทะเลด้วยอัตราเร็ว
ประมาณ 4 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จงหาปริมาตรของนา้ ที่ไหลลงทะเลใน 1 วินาที
 แบบฝึ กหัด 3.1ค
10. เสาต้นหนึ่งเป็ นทรงสี่เหลี่ยมมุมฉากซึง่ ปลายเสาเป็ นรูปสี่เหลี่ยมจัตรุ สั และมีดา้ นยาวด้านละ 20
เซนติเมตร ช่างไม้ตดั ปลายเสาออกให้มีลกั ษณะ ดังรูป โดยตัวเลขที่กาหนดไว้ในรูปแทนความยาว
และมีหน่วยเป็ นเซนติเมตร ถ้าเดิมเสาต้นนีย้ าว 1.5 เมตร เมื่อตัดแล้วเสาต้นนีม้ ีปริมาตรมากที่สดุ กี่
ลูกบาศก์เซนติเมตร
 ทรงกระบอก
ในทางคณิตศาสตร์ รูปเรขาคณิตสามมิติท่ีมีฐานสองฐานเป็ นวงกลมที่
เท่ากันทุกประการและอยูบ่ นระนาบที่ขนานกัน และเมื่อตัดรูปเรขาคณิตสามมิติ
นัน้ ด้วยระนาบที่ขนานกับฐานแล้วจะได้หน้าตัดเป็ นวงกลมที่เท่ากันทุกประการ
กับฐาน เรียกรูปเรขาคณิตสามมิตินนั้ ว่า ทรงกระบอก (Cylinder)
 พืน้ ที่ผิวของทรงกระบอก
โดยทั่วไปเราอาจเขียนรูปคลี่ของทรงกระบอกที่มีรศั มีของฐานยาว r หน่วย
และสูง h หน่วย ได้ดงั นี ้
 พืน้ ที่ผิวของทรงกระบอก

พืน้ ที่ผิวของกระกระบอก จะเท่ากับพืน้ ที่ของรูปคลี่ของทรงกระบอก

พืน้ ที่ผิวทรงกระบอก = พืน้ ที่หน้าตัดทัง้ สอง + พืน้ ที่ผวิ ด้านข้าง
 พืน้ ที่ผิวของทรงกระบอก
ตัวอย่างที่ 1 จงหาพืน้ ที่ผิวของทรงกระบอกต่อไปนี ้ (กาหนด 𝜋 = 3.14)
 พืน้ ที่ผิวของทรงกระบอก
ตัวอย่างที่ 2 ปลากระป๋ องยี่หอ้ หนึ่งบรรจุในกระป๋ องทรงกระบอกสูง 3.5 เซนติเมตร รัศมีของฐานยาว
4.25 เซนติเมตร บริษัทผลิตปลากระป๋ องได้วนั ละ 5,000 กระป๋ อง ถ้าการปิ ดฉลากด้านข้างกระป๋ องต้อง
มีสว่ นที่ซอ้ นทับกันสาหรับทากาวยาว 1 เซนติเมตร จงหาว่า ในแต่ละวันจะต้องใช้กระดาษสาหรับทา
ฉลากคิดเป็ นพืน้ ที่อย่างน้อยประมาณเท่าไร (กาหนด 𝜋 = 3.14)
 พืน้ ที่ผิวของทรงกระบอก
ตัวอย่างที่ 3 วงแหวนโลหะมีลกั ษณะและขนาด ดังรูป ถ้านาวงแหวนนีไ้ ปชุบสี พืน้ ที่ผิวของวงแหวนที่
เคลือบสีจะเป็ นเท่าใด (กาหนด 𝜋 = 3.14)
 แบบฝึ กหัด 3.2 ก
1. สวนสนุกแห่งหนึ่งมีสไลเดอร์พลาสติกซึง่ มีหน้าตัดเป็ นวงกลมรัศมีภายนอก 1.2 เมตร ระยะทาง
ของสไลเดอร์รวมกันทัง้ หมดประมาณ 1 กิโลเมตร ถ้าต้องการทาสีภายนอกสไลเดอร์ทงั้ หมด จะมีพืน้ ที่
ทาสีประมาณเท่าใด (กาหนด 𝜋 = 3.14)
 แบบฝึ กหัด 3.2 ก
2. หลังคาผ้าใบของเต้นท์มีลกั ษณะเป็ นทรงกระบอกผ่าครึง่ คลุมพืน้ ดินได้กว้าง 5 เมตร ยาว 10 เมตร
จะต้องใช้ผา้ ใบทาหลังคาอย่างน้อยกี่ตารางเมตร
 แบบฝึ กหัด 3.2 ก
3. สิรทิ ากล้องสลับลายโดยใช้กระจกเงา 3 แผ่น ยาวแผ่นละ 15 เซนติเมตร ประกบกันเป็ นรูปปริซมึ
สามเหลี่ยม แล้วใส่ลงในทรงกระบอกกระดาษที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางปากกระบอก 5 เซนติเมตร และมี
ความยาวมากกว่ากระจกอยู่ 2.5 เซนติเมตร ถ้าสิรติ อ้ งการตกแต่งทรงกระบอกด้านข้างด้วยเศษ
กระดาษห่อของขวัญที่มีพืน้ ที่ 270 ตารางเซนติเมตร อยากทราบว่าสิรมิ ีกระดาษห่อของขวัญเพียงพอ
สาหรับแปะรอบทรงกระบอกหรือไม่
 แบบฝึ กหัด 3.2 ก
4. ป๋ องแป๋ ง ทาจากกระดาษแข็งหรือไม้ไผ่เหลาบาง ๆ กว้างประมาณ 1 นิว้ ขดเป็ นวงกลมเส้นผ่าน
ศูนย์กลาง 4 นิว้ ใช้กระดาษแก้วหรือพลาสติกแปะที่ฐานทรงกระบอกทัง้ สองด้าน จากนัน้ เจาะรูของ
ทรงกระบอก 2 รู ให้อยู่ตรงข้ามกันพอดี แล้วใช้เชือก 2 เส้น ยาวพอประมาณ มัดเศษไม้แล้วสอดเข้าไป
ในรูท่ีเจาะไว้ ปลายเชือกแต่ละเส้นร้อยด้วยลูกปั ดหรือขีผ้ งึ ้ แล้วเจาะรูเสียบไม้เข้าไปโดยให้รูนีอ้ ยู่ตรง
กลางระหว่างรูท่ีเจาะไว้รอ้ ยเชือก เพื่อทาเป็ นด้ามจับ ถ้าต้องการใช้กระดาษปิ ดด้านข้างของป๋ อมแป๋ มให้
ดูเรียบร้อย กระดาษควรมีพืน้ ที่อย่างน้อยกี่ตารางนิว้
 แบบฝึ กหัด 3.2 ก
5. ลุงพงศ์ทาโครงเหล็กเป็ นทรงกระบอกผ่าครึง่ รัศมี 2 เมตร เพื่อคลุมแปลงเพาะเห็ดฟางซึง่ ยาว 5 เมตร
ถ้าลุงพงศ์มีมว้ นพลาสติกสาหรับคลุมแปลงเพาะเห็ดฟางหน้ากว้าง 1.4 เมตร จะต้องใช้พลาสติกยาว
อย่างน้อยกี่เมตร จึงจะสามารถคลุมแปลงเพาะเห็ดฟางได้มิดชิด เมื่อส่วนหน้าและส่วนหลังของโครงใช้
วัสดุอ่ืนปิ ด และพลาสติกที่ใช้คลุมโครงเหล็กด้านบนมีสว่ นที่ซอ้ นทับกันกว้างเท่ากับ 10 เซนติเมตร
รวมถึงมีสว่ นที่อยู่บนพืน้ ดินแต่ละข้างยาวด้านละ 30 เซนติเมตร
 ปริมาตรของทรงกระบอก
เราสามารถคานวณหาปริมาตรของทรงกระบอกดังนี ้

ปริมาตรของทรงกระบอก = พืน้ ทีฐ่ าน ×ความสูง

 ปริมาตรของทรงกระบอก
เราสามารถคานวณหาปริมาตรของทรงกระบอกดังนี ้

ปริมาตรของทรงกระบอก = 𝝅𝒓𝟐 𝒉
เมื่อ r แทนรัศมีของวงกลมทีเ่ ป็ นฐานของทรงกระบอก
และ h แทนความสูงของทรงกระบอก
 ปริมาตรของทรงกระบอก
ตัวอย่างที่ 1 สระนา้ พุกลางสวนสาธารณะแห่งหนึ่งมีลกั ษณะเป็ นทรงกระบอก วัด
เส้นผ่านศูนย์กลางภายในได้ 4 เมตร และวัดความลึกจากก้นสระถึงขอบสระได้ 80
เซนติเมตร สระนีจ้ ะจุนา้ ได้เท่าใด (กาหนด 𝜋 = 3.14)
 ปริมาตรของทรงกระบอก
ตัวอย่างที่ 2 ถังเก็บนา้ มันทรงกระบอกขนาดใหญ่มีรศั มียาว 19 เมตร เก็บนา้ มัน
ได้ 200,000 บาร์เรล ถังเก็บนา้ มันนีส้ งู เท่าใด (กาหนด 1 บาร์เรลล์≈ 159 ลิตรและ
𝜋 = 3.14)
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
1. แก้วนา้ ทรงกระบอกใบหนึ่งวัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายในได้ 8 เซนติเมตร แก้วนา้
สูง 10 เซนติเมตร จะจุนา้ ได้เท่าไร
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
2. ถังนา้ เก็บนา้ ฝนทรงกระบอกของโรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งหนึ่งสูง 4 เมตร วัดเส้น
รอบวงภายในของถังได้เท่ากับ 3.14 เมตร ถังใบนีเ้ ก็บนา้ ฝนได้มากที่สดุ เท่าใด
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
3. ปลากระป๋ องบรรจุในกระป๋ องทรงกระบอกสองชนิดที่มีความจุเท่ากันและมี
ขนาดดังรูป จงหาความสูง (h) ของกระป๋ องใบเตีย้ (ความยาวที่กาหนดให้มีหน่วย
เป็ นเซนติเมตร)
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
4. เค้กชิน้ หนึ่งตัดแบ่งออกมาจากเค้กวงกลมที่มีรศั มี 10.5 เซนติเมตร ทาให้เกิดมุม
ที่จดุ ศูนย์กลางขนาด 60 องศา เค้กหนา 5 เซนติเมตร จงหาว่าเค้กชิน้ ที่ตดั แบ่ง
ออกมานีม้ ีปริมาตรเท่าใด
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
5. ท่อระบายนา้ ท่อนหนึ่งยาว 45 เซนติเมตร วัดเส้นผ่านศูนย์กลางภายในและ
ภายนอกได้ 8 เซนติเมตร และ 11 เซนติเมตร ตามลาดับ จงหาปริมาตรของวัสดุท่ี
ใช้ทาท่อระบายนา้ ท่อนนี ้
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
1
6. บ้านในชนบทหลังหนึ่งใช้นา้ โดยเฉลี่ยวันละ ลูกบาศก์เมตร ต้องการสร้างถังเก็บ
2
นา้ ฝนทรงกระบอก 4 ใบ ที่มีขนาดเท่ากัน เพื่อเก็บนา้ ไว้ใช้ช่วงเวลา 88 วัน ถ้าต้องการ
1
ให้ถงั เก็บนา้ มีความสูง 3 เมตร จะต้องสร้างถังเก็บนา้ ให้มีเส้นผ่านศูนย์กลาง
2
ภายในยาวเท่าไร
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
7. นา้ พริกเผาชนิดหนึ่งบรรจุในขวดทรงกระบอกสองใบ ใบหนึ่งสูงเป็ นสองเท่าของอีก
ใบหนึ่ง แต่เส้นผ่านศูนย์กลางของปากขวดใบสูงยาวเพียงครึง่ หนึ่งของเส้นผ่าน
ศูนย์กลางของปากขวดเตีย้ ถ้านา้ พริกขวดใบสูงราคา 16 บาท และขวดใบเตีย้ ราคา
30 บาท นา้ พริกเผาขวดใดมีราคาถูกกว่า
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
8. การทาข้าวหลามโดยทั่วไปจะใส่ขา้ วที่ผสมพร้อมแล้วลงกระบอกไม้ไผ่ประมาณ 2 ใน 3 ของความ
ยาวภายในกระบอกที่ใช้บรรจุ แม่คา้ ต้องการทาข้าวหลามสูตรพิเศษโดยใช้ขา้ วเหนียวขาว 1 ส่วน
ผสมกับข้าวเหนียวดา 4 ส่วน จานวน 100 กระบอก ถ้าปากกระบอกไม้ไผ่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 5
เซนติเมตร และแต่ละกระบอกมีความยาวภายในที่ใช้บรรจุ 30 เซนติเมตร อยากทราบว่าแม่คา้ ต้อง
ใช้ขา้ วเหนียวขาวและข้าวเหนียวดาที่ผสมพร้อมแล้วอย่างละกี่ลิตร
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
9. ท่อทรงกระบอกสองท่อทาจากวัสดุชนิดเดียวกัน มีความหนาเท่ากัน ท่อที่หนึ่งยาว
40 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางภายในยาว 60 เซนติเมตร ท่อที่สองยาว 90
เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางภายในยาว 40 เซนติเมตร (กาหนด 𝜋 = 3.14)
1) จงหาว่าแต่ละท่อมีความจุเท่าใด
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
9. ท่อทรงกระบอกสองท่อทาจากวัสดุชนิดเดียวกัน มีความหนาเท่ากัน ท่อที่หนึ่งยาว
40 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางภายในยาว 60 เซนติเมตร ท่อที่สองยาว 90
เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางภายในยาว 40 เซนติเมตร (กาหนด 𝜋 = 3.14)
2) จงหาว่าท่อใดใช้วสั ดุนอ้ ยกว่ากัน
 แบบฝึ กหัด 3.2 ข
10. เมื่อนากระดาษรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่มีความยาวรอบรูป 40 นิว้ มาม้วนเป็ น
ทรงกระบอกฐานเปิ ดทัง้ สองข้าง กระดาษควรจะมีความกว้างและความยาวเป็ น
จานวนเต็มนิว้ เท่าไร จึงจะทาให้ได้ทรงกระบอกที่มีความจุมากที่สดุ และมีความจุ
เท่าใด นักเรียนมีวิธีคิดอย่างไร