Vemana Poem S English Telugu

వేమన శతకము
Vemana Satakam
వేమన శతకము కర్త యోగి వేమన. ఇతని అసలు పేరు కుమారరెడ్డి వేమా రెడ్డి . ఇతడు పద్నాల్గ వ
శతాబ్ద మునకు చెందిన తెలుగు కవి.
ఇతడు ప్రజా కవి; అన్ని వర్గా లమధ్య సమానత్వము కోసం పో రాడిన యోగి. వేమన వాడిన తెలుగు,
సరళముగా వాడుక పదాలతో కూడినది. తన కవిత్వములో వేమన కవి సామాజిక లోటుపాటుల
గురించి విఫులముగా తన అభిప్రా యములను వెల్ల డించాడు. ఈ అభిప్రా యములు నేటికీ వర్తిస్తా యి
అని చెప్పవచ్చు.
వేమన శతకముల ఛందస్సు "ఆటవెలది" (దీని అర్ధం నాట్యకత్తే ). పద్యములు 4 పంక్తు లతో
కూర్చబడి ఉండి, చివరి పంక్తి మకుట పంక్తిగా ఉంటుంది - "విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ" - అనగా
"విశ్వదకు ప్రియమైన వాడ, ఓ వేమన!!"
వేమన గొప్పతనము అతడి చాటు పద్యాలలో ఉన్నది - ఈ ప్రక్రియలో పద్యములో అర్ధము
నిగూఢముగా నిక్షిప్త మై ఉంటుంది. వేమన యోగి గొప్పతనము ఈ ఒక్క పద్యములో పంక్తి
చాటుతుంది - "వేమన వాక్కు వేద వాక్కు"

Vemana satakam was composed by “Kumaragiri Vemareddy” popularly known as
Yogi Vemana, a 14th century Telugu poet.
He used simple colloquial language in his poems with native Idioms. A poet of
the people, a philosopher of equality and a fighting saint, his poems were a
direct comment on the social structure at that time, which are relevant even to
contemporary society. His satakas are known by his name as Vemana Satakam.
The meter chosen by Vemana for his poetry is “Ataveladi (which literally mean
danseuse). The structure of his poems is of 4 lines, with the last line being
“Viswadabhirama Vinura Vema” – a chorus, which meant “The beloved of
Vishwada, Listen O Vemana!!”
His specialty is being the Chaatu padyam, a genre of poetry – poems with hidden
meaning. So high was the regard for Vemana that a popular Telugu saying goes
'Vemana's word is the word of the Vedas'.

1)అన్నిదానములను నన్న దానమే గొప్ప
కన్నతల్లికంటె ఘనములేదు
ఎన్నగురునికన్న నెక్కుడు లేడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.
అన్నింటికంటే ఘనమైనది అన్నదానము.ఎన్ని దానములు చేసిన అసంతృప్తి తో ఉన్నవారు

అన్నము దానము చేయుటతోనే సంతుష్టు లు అవుతారు.కన్నతల్లి కంటే లోకములో
ఉత్త మమైనది, ఉన్నతమైనది మరేమీ లేదు.జ్ఞా నము ప్రసాదించు గురువు కంటే మించినవారు
ఎవరూ లేరు.ఇవి నిత్య సత్యాలు
1)annidhaanamulanu nannadhaaname goppa

kannathallikaMte ghanamulEdhu
ennagurunikanna nekkudu lEshayaa
vishvadhaaBhiraama vinuravEma
There is nothing equal to giving food to a hungry man; no one greater

than one's mother; and no one worth respect more than one’s teacher.
These are eternal truths – says Kavi Vemana
2)కల్ల లాడువాని గ్రా మకర్త యెఱుగు
సత్య మాడువాని స్వామి యెఱుగు
బెద్ద తిండిపో తుఁ బెండ్లా మెఱుంగురా
అసత్యము చెప్పే వాడిని గ్రా మపెద్ద గ్రహించి అతనితో ప్రవర్తించవలసిన విధముగా
వ్యవహరిస్తా డు.నిజము ఎవరు పలుకుతున్నారో సర్వాంతర్యామి అయిన
భగవంతునికి తెలుసు.అందుకే భక్తు లు కోరే కోర్కెలను భగవంతుడు
తీర్చుతాడు.తిండిపో తు భర్తను భార్య గ్రహించును.అందుకే అతడికి సరిపడు
ఆహారమును ఇస్తుంది.
2)kallalaaduvaani graamakartha yeRugu

sathya maaduvaani svaami yeRugu
bedhdhathiMdipOthuAO beMdlaameRuMguraa
vishvadhaaBhiraama vinuravEma.
The village head knows the person who lies and treats him accordingly.
God knows his people and hence grants their wishes accordingly. A wife
knows the gluttony of her husband and provides food accordingly – Says
Kavi Vemana
3) ఎలుకతోలుఁదెచ్చి యేడాది వుతికిన
నలుపు నలుపేగాని తెలుపురాదు
కొయ్యబొ మ్మ దెచ్చి కొట్టినఁబలుకునా
ఎవరి స్వభావాలను మార్చుట ఎవరి తరము కాదు.అని తెలుపుట దీని భావములోని

ఆంతర్యము.ఎలుకతోలు నల్ల గా ఉంటుంది.దానిని ఒక ఏడాదిపాటు ఉతికినను అది
తెల్ల బడదు.చెక్క బొ మ్మను ఎంతబాదిన దానికి ఎటువంటి ప్రభావము ఉండదు.
3) elukatholunudechchi yEdaadhi vuthikina

nalupu nalupEgaani thelupuraadhu
koyyabomma dhechchi kottinaAObalukunaa
vishvadhaabhiraama vinuravema.
A mouse skin doesn’t whiten even if washed for a year. A wooden toy
doesn’t speak even if beaten up. Thus, it is not possible to change the
intrinsic qualities of some one
4) పాల నీడిగింటఁ గ్రో లుచునుండేనా
మనుజులెల్లఁగూడి మద్యమండ్రు
నిలువఁదగనిచోట నిలువ నిందలువచ్చు
తాటి చెట్టు క్రింద నిలబడి పాలు తాగుతుదామంటే జనులు నమ్మెదరా,అలాగే కల్లు

అమ్మేవాని ఇంట్లో ఉండి పాలు త్రా గిననూ దానిని జనులందరూ కల్లు గానే అనుకుందురు.
నిన్ను అనుమానింతురు.అలాగే చెడ్డ వాడితో కూడితే జనులు మనలను కూడా చెడ్డ వానిగాను
భావించెదరు.
4) paala neediginta groluchunundenaa

manujulellarugoodi madhyamandru
niluvadhaganichota niluva nindhaluvachchu
If one stands below a palm tree or in the house of an arrack dweller and
drinks milk, people would think that he is drinking arrack not milk. It is
important to understand where not to do a thing
5) పూజకన్న నెంచ బుద్ది ప్రధానంబు
మాటకన్న నెంచ మనసు దృఢము
కులముకన్న మిగుల గుణము ప్రధానంబు,
చేసే పూజ పునస్కారాలకన్నా బుద్ది మంచిదై ఉండవలెను, యిచ్చిన మాటకంటే ఆ మాటను

నిలబెట్టు కోవటం ముఖ్యము. అలాగే ఏ కులంలో పుట్టిననూ ఆ కులం కంటే,గుణము
మంచిదిగా ఉండవలెను.ఇదే ప్రధానము.
5) poojakanna neMcha budhdhipradhaanaMbu

maatakanna neMcha manasu dhtRDamu
kulamukanna migula guNamu pradhaanaMbu,
More than the prayers, it is the intention that matters. Whoever big
promises one makes, they are meaningless if not kept. Also, it is a person’s
nature that is important than the caste he is born in.
6) ఆత్మశుద్ది లేని యాచారమదియేల?
భాండశుద్ది లేని పాకమేల?
చిత్త శుద్ది లేని శివపూజలేలరా?
మనసు నిర్మలతో లేనపుడు ఏపని చేసిన అది వ్యర్ధమే అగును.అపరిశుభ్రముగా వున్న

పాత్రలో వంట చేసినచో అది శరీరమునకు మంచిదికాదుగదా.అదేవిధముగా నిశ్చలమైన
మనస్సుతో చేయని భగవంతుని పూజలు కూడా ఎలాంటి ఫలితాలనివ్వవు.
6) aathmashudhdhi leni yaachaaramadhiyela?

Bhaandashudhdhi leni paakamela?
chiththashudhdhi leni shivapoojalelaraa?
Any work without conviction is a waste. Food cooked in an unclean vessel

is not consumable. A prayer not done wholeheartedly is meaningless.
7) మృగమదంబుఁజూడ మీద నల్ల గనుండు
బరిఢవిల్లు దాని పరిమళంబు
గురువులైనవారి గుణములీలాగురా!
కస్తూ రి రంగు చూడటానికి నల్ల గా ఉండును కానీ దాని సువాసన మాత్రం ఎంతో గొప్పగా
పరిమళభరితమై ఉంటుంది. అదే విధంగా మంచివారి గుణములు కూడా
7) Mrugamadhanbujooda mIdha nallaganuMdu

bariDavillu dhaani parimaLaMbun
guruvulainavaari guNamulIlaaguraa!
Incense stick looks black in color, but when lit, the fragrance is very pleasant.
Thus are the qualities of a virtuous man
8) రాముడొ కడుపుట్టి రవికుల మీడేర్చె
కురుపతి జనియించి కులముఁజెఱచె
ఇలను బుణ్యపాప మీలాగు కాదొ కో
శ్రీరామచంద్రు డంతటి ఉన్నత గుణములు కలిగినవాడు సూర్యవంశమునందు జన్మించుట

వలన ఆ వంశము చరితార్థమైనది. నేటికీ విఖ్యాతి చెందినది.అలాగే దుర్యోధనుడు జన్మించుట
వలన కురువంశము నామరూపాలు లేకుండా పో వడమే కాకుండా ఆ వంశానికి ఎన్నటికి
చెరిగిపో ని అపఖ్యాతి కూడా కలిగింది.ఇవే పాప పుణ్యముల ఫలితాలు.
8) raamudokaduputti ravikula mIdErche

kurupathi janiyiMchi kulamuAOjeRache
ilanu buNyapaapa mIlaagu kaadhoko
Suryavamsham’s, the Clan of Sun, glory lasted through ages due to the virtuous
King Rama. Contrarily, the misdeeds of King Duryodhana made Kuru Vamsha (the
Clan of King Kuru) infamous. Thus are the effects if virtue and vice.
9) కులము గలుగువాఁడు గోత్రంబు గలవాఁడు
విద్యచేత విఱ్ఱ వీగువాడు
పసిడి గలుగువాని బానిసకొడుకులు!
మంచి కులములో పుట్టినవాడు,వంద గౌరవము కలవాడు,చదువు వలన గర్వపడు వాడు

వీరందురును ఐశ్వర్యము కలవానికి బానిడలుగానే బ్రతకవలయును.అనగా వారందురును
ధనవంతుని ఆశ్రయించి ఉండవలసిన వారే. లేనిచో వారికి జీవనము లేదు.
9) kulamu galuguvaaAOdu gOthraMbu galavaaAOdu

vidhyachEtha viRRavIguvaadu
pasidi galuguvaani baanisakodukulu!
The Virtuous, Well respected and the Educated, all, depend on the Rich for their
living.
10) కల్ల నిజములెల్ల గరళకంఠు డెరుగు
నీరు పల్ల మెరుగు నిజముగాను
తల్లితానెరుగును తనయుని జన్మంబు
ఏది అబద్దమో, ఏది నిజమో నల్ల ని కంఠము కలిగిన ఆ పరమేశ్వరునికి తెలుసు ఆయన
సర్వము గ్రహించగలడు.పల్ల ము ఉన్న వైపుకే నీరు గ్రహించును.కుమారుని గురించి
నవమోసాలు మోసి కనిన తల్లికి తప్ప అన్యులకు తెలియదు.
10) kalla nijamulella garaLakaMTu derugu

nIru pallamerugu nijamugaanu
thallithaanerugunu thanayuni janmaMbu
The Almighty knows the truth from lies. Water flows towards slope. Only a
mother knows the real nature of her son.
11) అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లు చునుండు
దినగదినగ వేము తియ్యగనుండు
సాధనమునపనులు సమకూరు ధరలోన
సాధన వలన ఏ కార్యము అయినా సాదించవచ్చు.మృదుమధురమయిన కంఠస్వరము

ఎల్ల వేళలా అలాగే ఉండాలంటే సాధన చేయటము ఒక్కటే మార్గము.అలాగే రోజూ తింటూ ఉంటే
వేపాకులు కూడా కొన్ని రోజులకు తియ్యగా ఉన్నట్లు అనుభవంలోకి వస్తుంది.ఈ భూమి మీద
ఏ పని అయినా సాధన చేయుట వలన సఫలం అవుతుంది.
11) anaga nanaga raaga mathishayilluchunuMdu

dhinagadhinaga vEmu thiyyaganuMdu
saaDhanamunapanulu samakooru DharalOna
Practicing keeps a voice melodious. If neem leaves are eaten daily, then one tends
to relish its taste. In the same away, however tedious a job might be, practice
makes it easier
12) కులములేనివాడు కలిమిచే వెలయును
కలిమి లేనివాడు కులము దిగును
కులముకన్న భువిని గలిమి యెక్కువ సుమీ
కులం తక్కువ వాడు ధనము సంపాదించి గొప్పవాడగును.ఉత్త మ కులంలో పుట్టిన వాడైనను

ధనము లేనిచో వాని కులము అథమస్థా నమును పొందును.కావున లోకములో కులముకంటే
ధనమే ప్రధానము.అది ఉన్నవానికి అన్ని ఉన్నట్లే .
12) kulamulEnivaadu kalimichE velayunu

kalimi lEnivaadu kulamu dhigunu
kulamukanna Bhuvini galimiyekuuvasumI
Even a lower caste man is treated great if he has riches; a higher caste man
doesn’t get him respect if he is a pauper. It is money that is more important than
riches in this world
13) దాతకానివాని దరచుగా వేడిన
వాడు దాత యౌనె వసుధలోన
అవురు దర్భయౌనె యబ్ధి లోముంచిన
విశ్వధాభిరామ వినురవేమ.
దానము అంటే ఎరుగని వాడిని ఎన్నిసార్లు అడిగినా వాడు దానము ఇస్తా డా?వాడు దాత
అవుతాడా?ఇంటిపై కప్పు గడ్డి ని పవిత్రమైన సముద్రములో ముంచినంత మాత్రా న దాని రూపు
మారి దర్భ అవుతుందా?
13) dhaathakaanivaani dharachugaa vEdina

vaadu dhaatha yaune vasuDhalOna
avuru dhurBhayaune yabDhilOmuMchina
vishvaDhaaBhiraama vinuravEma.
Repeated requests cannot induce philanthropy in an un-giving man. However well

one washes a weed from the roof top, it cannot become a sacred grass.
14) ఆత్మయందె దృష్టి ననువగా నొనరించి
నిశ్చలముగ దృష్టి నిలిపెనేని
అతడునీవె సుమ్మి యనుమానమేలరా
విశ్వధాభిరామ వినురవేమ!
గురువు యొక్క ఉపదేశమువల్ల నే మనస్సునందు ఆత్మను నిశ్చల ఏకాగ్రతతో వీక్షించిన

మోక్షమును లభించగలదు.ఇది గురువు యొక్క సేవ వలనే లభించును.
14) aathmayaMdhe dhtRShti nanuvagaa nonariMchi

nishchalamuga dhtRShti nilipenEni
athadunIve summi yanumaanamElaraa
vishvaDhaaBhiraama vinuravEma!
Concentrate on the lessons given by a teacher and serve him whole heartedly.
This is the only way to attain liberation in this life
15) వంపుకఱ్ఱ గాల్చి వంపు దీర్చగవచ్చు
గొండలన్ని పిండి గొట్టవచ్చు
గఠినచిత్తు మనసు కరిగింపరాదు
వంపులు ఉన్న కర్రను తీసుకొని దాని యొక్క వంపులను పో గొట్టవచ్చును.కొండలను పిండిగా

చేయవచ్చును.కాని కఠినాత్ముని మాత్రం మార్చలేము.
15) vaMpukaRRa gaalchi vaMpu dhIrchagavachchu

goMdalanni piMdi gottavachchu
gaTinachiththu manasu karigiMparaadhu
One can try straightening a curved stick, crushing huge mountains, but cannot
change a hard hearted man.
16) నీటిలోని వ్రా త నిలువక యున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటిమాటికెల్ల మారును మూర్ఖుండు
నీటిమీద వ్రా సిన వ్రా త ఎందుకునూ కొరగాదు.ఉపయోగము లేనిది.అలాగే మూర్ఖు ని

స్వభావము మాటి మాటికి మారుతూ ఉండును.అనగా మంచి,చెడ్డ లు ఆలోచింపరని భావము.
16) nITilOni vraatha niluvaka yunnatlu

paatijagathilEdhu paramulEdhu
maatimaatikella maarunu moorKhuMdu
Words written on water are useless. Such is the nature of a wretched man. It is
inconsistent and un-thinking
17) చంపగూడదెట్టి జంతువైనను
చంపవలయు లోక శత్రు గుణము
తేలుకొండిఁగొట్టఁదే లేమి చేయురా
చెడును నాశనము చెయ్యాలంటే దానిని అంతమొందించటం ఒకటే మార్గము కాదు.తేలు క్రూ ర

జంతువని దానిని నాశనము చేయకుండా దాని కొండినితీసివేస్తే దాని వలన ఎటువంటి
ప్రమాదము వుండదు.అలాగే లోకములో ఉన్న హింసాప్రవృత్తి ని చంపవలెను.అందుకు మన
చెడుబుద్ది ని విడువవలెను.
17) chaMpagoodadhetti jaMthuvainanu

chaMpavalayu lOka shathruguNamu
thElukoMdiAOgottaAOdhE lEmi chEyuraa
It is important to change the evil nature of a man, instead of destroying the man
himself. If the tail of the scorpion is cut, it will no longer harm anyone, thus is the
evilness in a person is removed, he will no longer harm anyone.
18) అరయ నాస్తి యనక యడ్డు మాటాడక
తట్టు పడక మదిని దన్నుకొనక
తనది గాదనుకొని తాబెట్టు నదె పెట్టు
యాచకుడు తనను అడగవచ్చినప్పుడు లేదనకుండా,తొట్రు పాటు లేకుండా,ఇవ్వనా?వద్దా అని

మనసులో అలోచించక ఇచ్చే వస్తు వు మీద మమకారము విడిచి దానము చేసినచో ఆ
దానము కోటిరెట్లు ఫలమునిచ్చును.
18) araya naasthiyanaka yaddumaataadaka

thattupadaka madhini dhannukonaka
thanadhi gaadhanukoni thaabettunadhe pettu
An act of charity is fulfilling only if given whole heartedly, without expecting favor
in return, and without hesitation
19) చిప్పబడ్డ స్వాతిచినుకు ముత్యంబాయె
నీటిబడ్డ చినుకు నీటగలిసె
బ్రా ప్తి కలుగుచోట ఫలమేల తప్పురా
స్వాతికార్తెలో కురిసేటువంటి వాన చినుకు చిప్పలో పడినచో ముత్యము అగును. అదే నీటిలో
పడినచో నీటిలో కలిసిపో వును.ఆ విధంగానే మనకు రాజాశ్రయము దొరికిన మన బ్రతుకు
ముత్యమువలె మెరిసిపో వును.లేకపో తే మనము కూడా నీటిలో కలిసిపో యిన వాన చినుకు
వలె అయిపో తాము.
19) chippabadda svaathichinuku muthyaMbaaye

nItibadda chinuku nItagalise
braapthikaluguchOta phalamEla thappuraa
vishvadhaabhiraama vinuravEma.
Only that rain drop captured in an oyster becomes pearl. The others become a
part of the water. Thus, only those who are patronized by virtuous people (here it
is indicated as the king) will outshine in their lives.
20) పట్టు పట్టరాదు పట్టి విడువరాదు
పట్టెనేని బిగియఁ బిట్టవలెను
పట్టిడుడచుకన్న బడి చచ్చుటయెమేలు
ప్రతీ విషయములోను నా మాటే నెగ్గా లని పట్టు దల మంచిది కాదు.ఒకవేళ పట్టు పట్టిన ఆ పని
లేదా మాట నెరవేరేవరకు విడువరాదు.అలాచేసే కంటే ఆత్మహత్య ఎంతో నయము అని తెలుసు
కొండి.
20) pattupattaraadhu patti viduvaraadhu

pattenEni bigiyaAO bittavalenu
pattidudachukanna badi chachchutayemElu
One must not be adamant on having all his words to rule. But if once one takes a
stand, one should never step back. (The poet opines that) It is better to commit
suicide than go back on one’
21) అలను బుగ్గ పుట్టినప్పుడే క్షయమౌను
కలనుం గాంచులక్ష్మి కల్ల యగును
ఇలను భోగభాగ్య మీతీరు కాదొ కో
తీరమును ఢీకొన్న కెరటముల వలన ఏర్పడిన నీటి బుడగలు ఎంత సేపు వుండును?తిరిగి
మరొక కొత్త కెరటము రాగానే నశించును.అలాగే నిదురలో చూచిన ఏదైననూ కనులు
తెరవగానే కనబడదు(ధనమును చూచినను).అలాగే కంటికి కన్పించే భోగములు,భాగ్యములు
శాశ్వతములు కావు.వాటిని పట్టు కు వ్రేలాడువాడు అజ్ఞా నిగానే మరణించును.
21) alanu bugga puttinappudE kShayamaunu

kalanuM gaaMchulakShmi kallayagunu
ilanu bhoga Baagya mIthIru kaadhokO
Bubbles created when waves hit the shore, perish immediately; Riches dreamt
vanish on waking up from sleep; Thus are the worldly riches, it is unwise to
believe them to be permanent.
22) పెట్టిపో యలేని వట్టినరులు భూమి
బుట్టనేమి వారు గిట్టెనేమి
పుట్టలోనఁజెదలు పుట్టవా?గిట్టవా?
దానము అంటే ఎరుగని మనిషి,ఆకలి అన్నవానికి అన్నం పెట్టనివారు,దాహమైన వాడికి

మంచినీరైనా ఇవ్వని వారు పుట్టినందు వలన ఉపయోగమేముంటుంది?మరణించి నందు
వలన నష్టము ఏముంది?కుప్పలు తెప్పలుగా చెద పురుగులు పుట్టు ట లేదా, మరణించుట
లేదా? దీనివలన ఎవరికి ఎటువంటి ప్రయోజనము?
22) pettipOyalEni vattinarulu Bhoomi

buttanEmi vaaru gittenEmi
puttalOnaAOjedhalu puttavaa?gittavaa?
People who cannot help others in need are not worth living; like the termites
which are born in thousands yet of no use to anyone.
23) హీన గుణమువాని నిలుసేఱ నిచ్చిన
ఎంతవానికైన నిడుము గలుగు
ఈగ కడుపుఁజొచ్చి యిట్టట్టు సేయదా?
కడుపులో ప్రవేశించిన ఈగ ఎంత గందరగోళము చేసి బాధపెట్టు నో, ఆ విధంగానే నీచమైన

గుణములు కలిగినవారికి ఒక్కరికైననూ ఇంటిలో ఆశ్రయమిచ్చినచో,ఆ ఇంటి యజమానికి
అనేక కష్టములు కలుగును.
23) hIna guNamuvaani nilusERa nichchina

eMthavaanikaina nidumu galugu
Iga kadupuAOjochchi yittattu sEyadhaa?
A fly if enters one’s stomach will create unbearable pain; Thus will be the
consequence of giving shelter to a wicked man in one’s house.
24) మేడిపండుచూడ మేలిమై యుండు
పొ ట్టవిప్పిచూడఁబురుగులుండు
పిరికివాని మదిని బింకమీలాగురా
నిగనిగలాడుతూ కనిపించే మేడిపండుబయటికి చూచుటకూ చాలా చక్కగా కనిపించును. కాని

దాని పొ ట్టవిప్పి చూస్తే లోపల పురుగులుండును. ఆ విధముగానే పై పై బీకరములు చూపు
వాని మదిలో పిరికి తనము సందర్భము వచినప్పుడు బయల్పడును.
24) mEdipaMduchooda mElimai yuMdu

pottavippichoodaAOburuguluMdu
pirikivaani madhini biMkamIlaaguraa
Unless a ripe full fruit is opened, one will not see the worms in its core; similarly
unless a demanding situation arises, the real nature of a boasting coward is not
exposed
25) చిత్త శుద్ది కలిగి పుణ్యంబు
కొంచమైననదియుఁకొదువకాదు
విత్త నంబు మఱ్ఱి వృక్షంబునకు నెంత
మఱ్ఱి వృక్షము చూసినా ఎంత విస్త రముగా ఉండును.కాని దాని విత్త నమును చూస్తే ఎంతో
చిన్నది. అలాగే మంచి మనసు తో చేసిన పుణ్యము బహుచిన్నదిగా తక్కువదిగా
తలపో యరాదు. సద్బుద్ధితో చేసినది చిన్నదైనా,పెద్దదైనా ఉన్నత ఫలితమునే కలిగించును.
25) chiththa shudhdhi kaligi puNyaMbu

kOMchamaina nadhiyuAOkodhuvakaadhu
viththanaMbu maRRivtRkShaMbunaku neMtha
A small seed is where the huge banyan tree comes from; Such is an act of charity;
Even if the act is small, the results are huge and fulfilling
26) వేము పాలువోసి ప్రేమతో బెంచిన
చేదువిరిగి తీపిఁజెందబో దు
ఓగునోగెగాక యుచితజ్ఞు డెటులౌను?
ఎవరి స్వభావాలను మనం నశింపచేయలేము.అది ఎట్ల నగా వేప చెట్టు కు రోజూ పాలు పో సి
ఎంత ప్రేమగా పెంచిననూ అది తీయగా మారదు.ఆ విధంగానే ఎంత మేలు, హిత బో ధలు
చేసిననూ చెడ్డ వాడు మంచివాడుగా మారలేడు.
26) vEmu paaluvOsi prEmathO beMchina

chEdhuvirigi thIpiAOjeMdhabOdhu
OgunOgegaaka yuchithajnYu detulaunu?
even if a neem tree is groomed with milk, it will still be bitter in taste; such is the
nature of a wicked man.. even if he is taught good qualities, he cannot give up on
his inbuilt nature.
27) కనకమృగము భువిని గద్దు లే దనకయె
తరుణి విడిచి చనియె దాశరథియుఁ
దెలివి లేనివాడు దేవుడెట్లా యెరా
మూర్ఖత్వము దేవుడిలో కూడా ఉంటుందా అని అనుకునేవారికి బంగారు లేడి భూమిపై

ఉన్నదా లేదా అని రాముడు విచారించక తన భార్యయైన సీత కోరిక తీర్చుటకొరకు సీతను
విడిచి దాని వెంటపడి వెళ్ళెను.ఆ తెలివి లేనివాడు దేవుడు ఏల అయ్యెను?( దేవుని
కార్యములలో వేరు ఒక ఉద్దే శము ఉన్నదని అంతర్లీన భావము కూడా కనిపించును)
27) kanakamtRgamu Bhuvini gadhdhu lE dhanakaye

tharuNi vidichi chaniye dhaasharaThiyuAO
dhelivi lEnivaadu dhEvudetlaayeraa
Lord Rama left Devi Seeta, on her behest to capture the golden deer, without a
second thought of the possibility of a golden deer to exist. How can such a
thoughtless act be performed by a God? (This also has a woven meaning that
even though the God’s act might seem thoughtless, it has a divine purpose to it)
28) ఆడితప్పువారలభిమాన హీనులు
గోడెఱుఁగని కొద్ది వారు
కూడి కీడు సేయఁగ్రూ రుండు తలపో యు
క్రూ రులు అత్మాభిమానమును వదిలి ,మంచి,చెడులను తెలుసుకొనలేక,అసత్యములతో

బ్రతుకునుసాగిస్తా రు.పైకి మాత్రం మంచివారివలె నటిస్తా రు.జ్ఞా నహీనులై యితురలను
హింసిస్తూ ఉంటారు.అది వారికి పుట్టు కతోనే వస్తుంది.
28) aadithappuvaaralaBhimaana hInulu

gOdeRuAOgani kodhdhivaaru
koodi kIdu sEyaAOgrooruMdu thalapOyu
A wicked person looks upright, but does harm to his fellows; He will not consider
good from bad and doesn’t think twice in causing harm to others.
29) మొదట నాశబెట్టి తుదిలేదుపొ మ్మను
పరమ లోభులైన పాపులకును
ఉసురు తప్పకంటు నుండేలు దెబ్బగా
మొదట ఎంతో ఇచ్చెదనని ఆశ పెట్టి చివరికిమొండిచేయి చూపువానికి

పాపాత్ములకు,నిరాశపడినవారి శాపము తప్పక తగులును.ఆ తగులుట కూడ ఉండేలు
దెబ్బతిన్నరాయివలె ఉండును.దానమిచ్చే ఉద్దే శ్యము లేనపుడు వాగ్దా నములు చేయరాదు.
29) modhata naashabetti thudhilEdhupommanu

parama lOBhulaina paapulakunu
usuru thappakaMtu nuMdElu dhebbagaa
Do not promise huge monetary help and then show a bare hand; the curse of the
disappointed man will strike like a lightening. Do not promise if you cannot fulfill
it
30) జననమరణములకు సర్వస్వతంత్రుఁడు కాఁడు
మొదటఁగర్తకాఁడు తుదనుకాఁదు
నడుమఁగర్తననుట నగుబాటు కాదొ కొ
ఎవరి పుట్టు కకు చావుకు వారే కారణము కాము.అటువంటి మనము మధ్యలో కర్త మాత్రం
ఎలా అవుతాము.ఇది గ్రహించనివాడు మూర్ఖు డు.అటువంటి వాడు మాత్రమే తాను కర్త అని
విర్రవీగుతాడు.
30) jananamaraNamulaku sarvasvathaMthruAOdu kaaAOdu

modhataAOgarthakaaAOdu thudhanukaaAOdhu
nadumaAOgarthananuta nagubaatu kaadhoko
Man cannot decide when to be born or to die. Then how can he decide his course
of life. One who doesn’t realize that he cannot write his destiny is a fallacious fool
31)పరగ ఱాతిగుండు బగులగొట్టగ వచ్చు
గొండలన్ని పిండి గొట్టవచ్చు
కఠిన చిత్తు మనసు కరిగింపరాదు
ఎంత పెద్ద కొండనైనా కష్టముతో చితక్కొట్టి పిండిగా చేయవచ్చును.కష్టమైన కార్యాలను

ఉపాయాలతో సాధించుకోవచ్చుగాని శిలాలాంటి కఠిన హృదయము గలవారిని మాత్రం ఎన్ని
మాటల చేతను,ఎన్ని ఉపాయముల చేతను మన దారికి తెచ్చుకోవటము సాధ్యం కాదు.
31)nparaga RaathiguMdu bagulagottaga vachchu

goMdalanni piMdi gottavachchu
kaTina chiththu manasu karigiMparaadhu
One can grind a huge mountain to pieces and cross any obstacles. But it is
impossible to soften a stone hearted man.
32)లక్ష్మియేలినట్టి లంకాపతి పురమ్ము
పిల్ల కోతిపౌజు కొల్ల బెట్టెఁ
చేటుకాలమయిన జెరప నల్పులెచాలు
అష్టైశ్వర్యములతో తులతూగిన రావణ రాజ్యము కోతుల మూక వలన నాశనము

అయినది.ఇలాగే నాశనం కావాలని మన జాతకమున ఉండి ఆ సమయము వచ్చినపుడు
ఎవరి వల్ల నైనా గాని ఆ కార్యము జరగవచ్చు.
32)lakShmiyElinatti laMkaapathi purammu

pillakOthipauju kollabetteAO
chEtukaalamayina jerapa nalpulechaalu
The prosperous kingdom of Ravana was destroyed by a bunch of monkeys. Thus is

the fate, if one is destined to be doomed, it can happen at anyone’s hand
33)చంపదగినయట్టి శత్రు వు తనచేతఁ
జిక్కెనేని గీడు సేయరాదు
పొ సఁగ మేలు చేసి పొ మ్మనుటే చాలు
చంపవలసిన శత్రు వు చేతికి దొరికినపుడు ఇదే అదను అనుకొని వాడిని చంపక ,తగిన
మేలును చేసి వాడిని విడిచి పెట్టు టయే మంచిది.
33)chaMpadhaginayatti shathruvu thanachEthaAO

jikkenEni gIdu sEyaraadhu
posaAOga mElu chEsi pommanutE chaalu
When an enemy is caught it is wise and human to forgive and liberate him,
instead of putting him to death.
34)చెట్టు పాలు జనులు చేదందు రిలలోన
నెనపగొడ్డు పాలవెంత హితము
పదుగురాడుమాట పాడియై ధర జెల్లు
భూమిపై పెరుగు కొన్ని చెట్ల పాలు ఎంతో శ్రేష్టమైనవిగా త్రా గటానికి పనికివస్తా యి.కాని లోకులు
మాత్రం వాటిని ఎందుకు పనికిరావు అని చెప్పి ఉపయోగించుకోరు.కాని వాతాన్ని,అజ్ఞా నాన్ని
కలిగించే గేదే పాలను మాత్రం ఎంతో మంచివని చెప్పి వాటినే వాడుకొంటున్నారు.లోకమందు
కూడా అవే ఉత్త మమైనవిగా పేరు పొందినవి.
34)chettupaalu janulu chEdhaMdhu rilalOna

nenapagoddu paalaveMtha hithamu
padhuguraadumaata paatiyai Dhara jellu
The sap (or milk) from trees is good for consumption; but popular opinion instead
favors the consumption of buffalo milk which causes heat and ignorance. Thus is
the impact of popular opinion
35)ఎన్ని చోట్ల తిరిగి యేపాటు పడినను
అంటనీయక శని వెంటదిరుగు
భూమి క్రొ త్త దైన భోక్తలు క్రొ త్త లా
సుఖ దుఃఖములు అనేవి మనమే అనుభవించాలి.అంతేకాని చోట్లు మారాము కదా అని అవి
మనని వీడిపో వు.ఏలిననాటి శని ప్రభావమే అంతా!దానికి ప్రదేశము కొత్త గాదు,మనిషి కొత్త
కాదు.(అనగా ఏలినాటి శని పట్టిన వ్యక్తి ఎక్కడ ఉన్నా దాని కాలము తీరేవరకు అతడిని
విడిచిపెట్టదు.)
35)enni chOtla thirigi yEpaatu padinanu

aMtanIyaka shani veMtadhirugu
Bhoomi kroththadhaina BhOkthalu kroththalaa
The fate of a person doesn’t change even if he changes places. Sani (Saturn, who
has a negative effect on a human life) will show his effects wherever one lives.
36)తవిటి కరియ వోవ దండులంబులగంప
శ్వానమాక్రమించు సామ్యమగును
వైశ్యవరుని సొ మ్ము వసుద నీచుల పాలు
బియ్యం దంపించుకొని,తవుడును చూచుటకు వెళ్ళగా బియ్యం గంప కుక్క తినినట్లు గ

తనకున్న దానితో తృప్తి పడక,యితరములైన అల్ప లాభములకు ఆశపడి అక్రమార్జన చేసి
సంపాదించినసొ మ్ము నీచులపాలగును.
36)thaviti kariya vOva dhaMdulaMbulagaMpa

shvaanamaakramiMchu saamyamagunu
vaishyavaruni sommu vasudha nIchula paalu
The poet gives an example of being “penny wise pound foolish”. When a person
goes for the chaff got out of pounding rice, the dog comes and eats away the rice.
Thus in pursuit of useless things, the more useful things are lost
37)తల్లియున్నయపుడే తనదు గారాబము
లామె పో వఁదన్ను నరయరెవరు
మంచికాలమపుడె మర్యాదనార్జింపు
తల్లి బ్రతికిఉన్నప్పుడే మనకు ముద్దు ,ముచ్చటలు గారాబం సాగుతాయి.తల్లిపో యిన తరువాత

ఎవ్వరూ మనలను పట్టించుకోరు.అలాగే మనకాలం బాగా ఉన్నప్పుడు గౌరవ మర్యాదలు
సంపాదించుకోవాలి.
38)thalliyunnayapudE thanadhu gaaraabamu

laame pOvaAOdhannu narayarevaru
maMchikaalamapude maryaadhanaarjiMpu
As long as one’s mother is alive, one can enjoy being pampered; similarly as long
as the times are good, one must remember to earn good name and respect
39)తఱచు కల్ల లాడు ధరణీశులిండ్ల లో
వేళవేళ లక్ష్మి వెడలిపో వు
నోటికుండలోన నుండునా నీరంబు
అసత్యములాడినచో రాజులైనా సరే వారి యిండ్ల లో సంపద నశించిపో వును.చిల్లికుండలో నీరు

నిలువదు కదా!కనుక అసత్యములు ఆడరాదు.అవి ఎప్పటికైనా అసత్యములని తెలియును.
39)thaRachu kallalaadu DharaNIshuliMdlalO

vELavELa lakShmi vedalipOvu
nOtikuMdalOna nuMdunaa nIraMbu
Prosperity doesn’t stay in the homes of those who lie, be it a king, as water
doesn’t stay in a pot with hole.
40)గాజు కుప్పెలోనఁ గదలక దీపంబ
దెట్టు లుండు జ్ఞా న మట్టు లుండు
తెలిసినట్టి వారి దేహంబులందున
తపములు,యోగాభ్యాసములు చేసి ,పరమాత్మ స్వరూపమును తెలుసుకొన్నవారికి జ్ఞా న

దీపము,వారి హృదయములలో గాజుకుప్పెలో ఉన్న దీపంవలె నిశ్చలంగా.స్థిరంగా
నుండును.ఆ జ్ఞా నదీపమే వారికి,మోక్షమును దారి చూపించును.
40)gaaju kuppelOnaAO gadhalaka dhIpaMba

dhettuluMdu jnYaana mattuluMdu
thelisinatti vaari dhEhaMbulaMdhuna
Those who realize the Almighty through their devotion and various yogas,
emanate wisdom like a glass lantern with a light at its heart.
41)వాన కురియకున్న వచ్చును క్షామంబు
వాన కురిసెనని వరదపాఱు
వరద కరువు రెండు వరసతో నెఱుగుడీ
వర్షం పడకపో తే నేల బీటలు బారి వ్యవసాయమునకు అనుకూలముగా లేక పంటలు సరిగా
పండక కరువు వచ్చును.వర్షం వస్తే నీరు వరదలై ప్రవహించును.దానివల్ల వరద
వచ్చును.వర్షా లు ఎక్కువైతే వరదలు,లేకపో తే కరువు ఇలా ఒకదాని తరువాత ఒకటి వరుసగా
వచ్చును.అయితే అది అదుపులో ఉన్నట్ల యితే సుఖము.
41)vaana kuriyakunna vachchunu kShaamaMbu

vaana kurisenani varadhapaaRu
varadha karuvu reMdu varasathO neRugudI
Anything beyond or below optimum requirement is useless. No rains will lead to

famines and heavy rains lead to floods – both being adverse to prosperity.
42)మేక కుతుక బట్టి మెడచన్ను గడువుగా
ఆకలేల మాను నాశగాక
లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా
పీనాశిని ఆశ్రయించిన ఎటువంటి లాభము ఉండదు. దాని చందము ఎలా ఉంటుందంటే మేక
యొక్క మెడక్రింద వున్న చన్నులు బట్టి పిదుకుతున్న పాలేమి వస్తా యి?అది వట్టి ఆశేగాని
ఆకలి తీరదు.
42)mEka kuthuka batti medachannu gaduvugaa

aakalEla maanu naashagaaka
lObhivaani naduga laabhaMbu lEdhayaa
It is useless to seek help of a miser; it is like hoping to fulfill one’s hunger by

milking a goat’s beard
43)ముష్టి వేపచెట్టు మొదలంట ప్రజలకు
బరగ మూలికలకు బనికివచ్చు
నిర్దయాత్మకుండు నీచుడెందులకౌను
కఠినాత్ముడు దయాదాక్షిణ్యములు లేనివాడు ఎవరికి ఉపయోగపడడు.ఇటువంటి వాడికంటే

చేదు గుణం కలిగియున్న ముషిణీ చెట్టు ,వేప చెట్టు రెండూనూ మూలికలుగా పనికి వస్తా యి.
43)muShti vEpachettu modhalaMta prajalaku

baraga moolikalaku banikivachchu
nirdhayaathmakuMdu nIchudeMdhulakaunu
A person without pity and generous is not beneficent to the society. A neem tree
is better than him whose bitter roots have medicinal qualities.
44)గంగిగోవుపాలు గంటెడైనను చాలు
కడివిడైననేమి ఖరముపాలు
భక్తికలుగు కూడు పట్టెడైననుజాలు,
పనికిరానివి ఎన్ని ఉన్నా వ్యర్థమే అయినట్లు గాడిద పాలు కుండలకొద్ది ఇచ్చిన వృధాయే!అదే
శ్రేష్టమైన ఆవుపాలు చిన్న గరిటెడు తాగినా ఆరోగ్యము శ్రేష్టముగా నుండును.అలాగే ప్రేమతో
పెట్టినదేదైనా పిడికిడైనా చాలు.అదియే ఆనందము.
44)gaMgigOvupaalu gaMtedainanu chaalu

kadividainanEmi Kharamupaalu
Bhakthikalugu koodu pattedainanujaalu,
A spoonful of Cow’s milk is more useful than a pot of donkey’s milk. Similarly, a
little food served affection is more fulfilling.
45)అల్పుడెపుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జ నుండుఁబల్కుఁజల్ల గాను
కంచుమ్రో గునట్లు కనకంబు మ్రో గునా
తక్కువ విలువ కలిగిన కంచు ఎక్కువ శబ్దమును చేయును.కాని ఎక్కువ విలువ కలిగిన
బంగారము తక్కువ శబ్డ మును చేయును.అల్ల గే అల్పబుద్ది కలిగినవాడు లేనిపో ని డాంభికాలు
చెప్పుకొనుచు ఎక్కువగా మాటలాడును.ఉత్త ముడు తనకున్న గొప్పతనమును దాచి ఉంచి,
అందరితోనూ మధురముగా మాట్లా డును.
45)alpudepudu palku naadaMbaramugaanu

sajjanuMduAObalkuAOjallagaanu
kaMchumrOgunatlu kanakaMbu mrOgunaa
A less valuable copper makes more noise than the more valuable Gold; thus are
the qualities of a lesser man, who boasts of himself and a great man, who talks
less about himself and well to everyone.
46)వేరుపురుగుచేరి వృక్షంబుజెఱచును
చీడ పురుగు జేరి చెట్టుఁజెఱచుఁ
కుత్సితుండుచేరి గుణవంతుఁజెఱచురా
దుర్బుద్ది కలిగినవాడు గుణవంతునితో కలిసిన అతనిని కూడా నాశనము చేసి

చెఱచును.ఎలాగైతే వేరును నాశనం చేసే పురుగు చెట్టు లో ప్రవేశించి ఆ చెట్టు ను
నశింపచేస్తుందో.
46)vErupuruguchEri vtRkShaMbujeRachunu
chIda purugu jEri chettuAOjeRachuAO
kuthsithuMduchEri guNavaMthuAOjeRachuraa
Like a termite which enters a tree though its root and destroys it, so does a
sinister man destroys a virtuous one with his company
47)తనువ దెవరిసొ మ్ము తనదని పో షింప
ద్రవ్య మెవరిసొ మ్ముదాచుకొనగ
బ్రా ణ మెవరిసొ మ్ము పారిపో వక నిల్వ
శరీరము ఎవరి సొంతమైన సొ త్తు కాదు.తన స్వంత ఆస్తి అనుకొని దీనిని రక్షించి
పో షించుకోనవసరములేదు.దీని కాలము తీరగానే మనలని విడిచిపో వును.మనది అనుకొను
శరీరము మట్టిలో కలిసిపో వును.ఇట్టి అశ్వాశ్వతమైన శరీరము కొరకు డబ్బును దాచుకొనుట
ఎందులకు దానిని మనతోపాటు తీసుకుపో తామా?
47)thanuva dhevarisommu thanadhani pOShiMpa

dhravya mevarisommudhaachukonaga
braaNa mevarisommu paaripOvaka nilva
The human body that holds life is itself shot lived; it perishes when the time
comes. Hence what is the use in accumulating wealth for its sake?
48)ఆశ పాపజాతి యన్నింటికంటెను
ఆశ చేత యతులు మోసపో రె
చూచి విడుచువారె శుద్దా త్ములెందైన
ఆశ అన్నింటి నాశనమునకు కారణము అవుతుంద్హి.దీని కారణము చేతనే మహా మునులు

తమయొక్క తపఃశ్శక్తిని కోల్పోయినారు.తమ జ్ఞా నాన్ని వదిలి వేసుకో వచ్చినది.ఆశ లేని వాడే
అందరికంటే ఉత్త ముడు అని దీని అర్థము.దీని ద్వారానే మోక్షము పొందుతారు మానవులు.
48)aasha paapajaathi yanniMtikaMtenu

aasachEtha yathulu mOsapOre
choochi viduchuvaare shudhdhaathmuleMdhaina
Even great sages lost the fruit of their labor due to greed; one who doesn’t
indulge in greed is the real enlightened one and only he can attain liberation.
49)తనకుగల్గు పెక్కు తప్పులునుండగా
ఓగు నేరమెంచు నొరులంగాంచి
చక్కిలంబుగాంచి జంతిక నగినట్లు
దుర్మార్గు డు ఎప్పుడు ఇతరులలోని తప్పులనే చూస్తా డు.తనలో తప్పులు చాల ఉన్నను

అవేమి ఎరుగక ఎదుటివానిలోని తప్పులను బయటపెట్టు టకు ప్రయత్నించును.జంతికలో
చుట్లు ఎక్కువగా వుండును.చక్కిలములో తక్కువగా వుండును.అయినను జంతిక
చక్కిలమును చూచి వెక్కిరించినట్లు దుష్టు డు కూడా తన తప్పులను ఎరగక ఎదుటి వారి
తప్పులను ఎంచును.
49)thanakugalgu pekku thappulunuMdagaa

Ogu nErameMchu norulaMgaaMchi
chakkilaMbugaaMchi jaMthika naginatlu
vishvadhaaAbhiraama vinuravEma.
Janthika and Chakkilam are two Andhra snacks which made by spirally wound
dough and deep fried.
A wicked person always tries to find fault with others though he has many faults
within himself. It is like a Janthika (with more twisted spiral) mocks at chakkilam
(with lesser twist) and calling it twisted one – This comparison is similar to the
popular saying “The pot calling the kettle black”
50)చిక్కియున్నవేళ సింహంబునైనను
బక్కకుక్క కఱచి భాధపెట్టు
బలిమిలేని వేళఁ పంతంబు చెల్ల దు
లోకములోని తీరు ఎలా ఉంటుందంటే ఆకలితో,అనారోగ్యముతో సింహము నీరసపడి

ఉన్నపుడు బక్కచిక్కిన కుక్క దానిని కరిచినట్లు ప్రవర్తించును.అందుకే మనుషులు ఆర్ధికంగా
బలహీనులైన సమయమ్లో పౌరుషమునకు పో యి,చేతులు కాల్చుకొనుట
అవివేకం.కొన్నినాళ్ళు ఊరకుండినవాడు తెలివిగలవాడు.
50)chikkiyunnavELa siMhaMbunainanu
bakkakukka kaRachi bhaaDhapettu
balimilEni vELaAO paMthaMbu chelladhu
The world is like a weak dog which will try biting a useless lion (lion which has lost
its fighting energy). Hence it is better for an impoverished man not to make
promises of fortune
51)చదివి చదివి కొంత చదువంగ చదువంగ
చదువు చదివి యింకఁ జదువు చదివి
చదువు మర్మములను చదువలేడయ్యెను
ఎంతకాలం ఎన్ని చదువులు చదివిననూ ,చదువులలోని మర్మము ఆత్మతత్త్వము

తెలియకపో తే ఆ చదువులన్నియు ఎందుకూ పనికిరావు.అనగా నిరర్థకములని అర్థము.
51)chadhivi chadhivi koMtha chadhuvaMga chadhuvaMga

chadhuvu chadhivi yiMkaAO jadhuvu chadhivi
chadhuvu marmamulanu chadhuvalEdayyenu
However much or longer does one study, unless it helps one to realize the
ultimate truth about the human life, it is useless.
52)శాంతమే జనులను జయమునొందించును
శాంతముననె గురును జాడ తెలియు
శాంత భావమహిమ జర్చించలేమయా
శాంతముతో దేనినైననూ సాధించవచ్చును.గురువులు శాంత స్వభావముతో గొప్పవారిగా

పరిగణింపబడుతున్నారు.శాంతము యొక్క గొప్పతనమింతింతయని చెప్పనలవికాదు.
52)shaaMthame janulanu jayamunoMdhiMchunu

shaaMthamunane gurunu jaada theliyu
shaaMtha Bhaavamahima jarchiMchalEmayaa
Everything is possible when done with patience and serenity. All great teachers
are known for these qualities. The greatness of these qualities cannot be
exampled in words
53)ఇచ్చువాని యొద్ద నీనివాడుండెనా
చచ్చుగాని యీవి సాగనీడు
కల్పతరువు క్రింద గచ్చపొ దున్నట్లు
ఎప్పుడూ ఎవరికిని దానము చేయని మహాలోభి వారు దానమిచ్చినచో వారి ప్రా ణము
పో యినట్లు భావింతురు.అటువంటివారు ఒక దాత దగ్గరున్నచో వానిని గూడ దానమివ్వనీయక
అడ్డు పడుదురు.ముండ్ల పొ ద విస్త రించి ముండ్ల తో అడుగు పెట్టనీయకుండును.అది
కల్పవృక్షము క్రిందున్నచో,తానెవ్వరికీ పనికిరాదు,కల్పవృక్షమును గూడ ఎవ్వరికినీ
ఉపయోగపడనివ్వదు.
53)ichchuvaani yodhdha nInivaaduMdenaa

chachchugaani yIvi saaganIdu
kalpatharuvu kriMdha gachchapodhunnatlu
If a thorny bush covers the ground at the foot of the Kalpavrikhsa (According to
Indian mythology, a tree that is a giver of all boons), it makes the ground
unapproachable and the tree useless to any. Thus is the nature of miser or a
wicked man; if a generous person befriends them, they will make him
unapproachable to others.
54)ఒరుని జెఱచెదమని యుల్ల మందెంతురు
తమకు జేఱురుగని ధరణీ నరులు
తమ్ముఁ జెఱుచువాడు దైవంబులేడొ కో
లోకములో మనుషులు తమకు వచ్చే కష్టా లను నష్టా లను పట్టించుకోక ఇతరులు ఎప్పుడు
నాశనం అవుతారా అని చూస్తూ వారికి చెడు చేద్దా మనే తలంపుతోనే ఉంటారు.ఇటువంటి
తలంపుతో ఉంటే దైవము ఊరుకుంటాడా? వారు ఇతరులకు తలపెట్టే చెడు వారికే
సంక్రమించేటట్లు చేస్తా డు.కానీ పాపం అజ్ఞా నులు ఈ విషయాన్ని గ్రహించలేరు.
54)oruni jeRachedhamani yullamaMdheMthuru

thamaku jERurugani DharaNI narulu
thammuAO jeRuchuvaadu dhaivaMbulEdokO
People, who wish to harm others without a second thought about the misgivings
of their doings, will not be spared by the Almighty. They will in turn be harmed by
their own actions; yet do not come upon this realization
55)ఆశకోసివేసి యనలంబుచల్లా ర్చి
గోచిబిగియగట్టి గుట్టు దెలిసి
నిలిచినట్టివాడె నెఱయోగియెందైన
ఆశను వీడి,కామ క్రో ధములనే అగ్నిని చల్లా ర్చుకొని ఇంద్రియ నిగ్రహము కలిగిన
బ్రహ్మచర్యములవలంబించి,యీ దేహ ప్రా ణములకు కారణభూతుడైన పరమాత్మ రహస్యము
తెలుసుకొని స్థిరచిత్తం కలిగినవాడే పరిపూర్ణు డైన యోగి.
55)aashakOsivEsi yanalaMbuchallaarchi
gOchibigiyagatti guttudhelisi
nilichinattivAde neRayOgiyeMdhaina
One who has left all desires of worldly things, controlled his temperamental
nature, practices abstinence and has a pure heart with the acceptance of the
truth about the Creator, is the real saint.
56)తామసించి చేయతగఁ దెట్టికార్యంబు
వేగిరింప నదియు విషమెయుగును
పచ్చికాయదెచ్చి బడవేయ ఫలమౌనె?
ఏ పనిని ఎటువంటి తోందరపాటుతో చేయకూడదు.అలా చేసినప్పుడు ఆ పనులు

నాశనమౌతాయి.ఎలా అయితే పచ్చి కాయను తెచ్చి నేలకు కొట్టిన పండుగా మారదో,అలాగే
బాగా పండవేసినను క్రు ళ్ళీపో యి పనికిరాదు.
56)thaamasiMchi chEyathagaAO dhettikaaryaMbu

vEgiriMpa nadhiyu viShameyugunu
pachchikaayadhechchi badavEya phalamaune?
Do not perform any act in haste. This will spoil the results. Like, even if a raw
mango is plucked and thrown at the ground, it will not ripen; also, hasty ripening
will only make it rotten.
57)కులములోన నొకఁడు గుణవంతుడుండిన
కులము వెలయు వాని గుణము చేత
వెలయు వనములోన మలయజంబున్నట్లు
వంశములో ఒక్క సద్గు ణ,సుగుణవంతుడు పుట్టినచో ఆ వంశము వాని వలన కీర్తి ప్రతిష్ఠ లతో
ఏవిధంగా విరజిల్లు నంటే అడవిలో ఒక మంచి గంధపు చెట్టు ఉన్నచో దాని వాసన అడవి
అంతయూ వ్యాపించి ఉన్నట్లు గా ఉండును.అదేవిధముగా ఆ వంశ కీర్తి ప్రతిష్ఠ లు అంతటా
వ్యాపించును.
57)kulamulOna nokaAOdu guNavaMthuduMdina

kulamu velayu vaani guNamu chEtha
velayu vanamulOna malayajaMbunnatlu
Like a sandalwood tree spreads its fragrance in the entire forest, thus the birth of
great persona will bring glory to their kin
58)నిండునదులు పారు నిలచిగంభీరమై
వెఱ్ఱి వాగు పాఱు వేగఁబొ ర్లి
అల్పుడాడురీతి నదికుండు నాడునా?
వరదలు లేనప్పుడు నదులు నీటితోనిండుగా ఉండి ప్రశాంతముగా,గంభీరముగా

ప్రవహించును.జ్ఞా నవంతులైన పెద్దలు వివేకముతో కూడి మాటలాడుదురు.చిన్న సెలయేరు
ఒడిదుడుకులతో ఒకాసారి ఉదృతముగా ప్రవహించి అన్నిటిని నాశనము చేయును.ఆ
విదంగానే అల్పజ్ఞు డైనవాడు ఆవేశముతో అన్నిపనులు చెడగొట్టు ను.
58)niMdunadhulu paaru nilachigaMbhIramai

veRRivaagu paaRu vEgaAOborli
alpudaadurIthi nadhikuMdu naadunaa?
The Wise are like rivers flowing full and peaceful, their words full of wisdom.
Unlike them, the worthless people act with ignorance and cause upheaval like the
small rivulets
59)నిక్కమైన మంచినీలమొక్కటిచాలు
దళుకు బెళుకు రాళ్ళు తట్టెడేల
చాటుపద్యమిలను చాలదా యొక్కటి?
తళుకు బెళుకులు చూపించు విలువలేని రాళ్ళు ఎన్ని ఉన్ననూ వ్యర్థము అవి అన్నియు
వజ్రమునకు సాటి రావు కదా!అదేవిధముగా మంచిని ఉపదేశించు ఒక్క వాక్యమైనా
సరిపో తుంది.
59)nikkamaina maMchinIlamokkatichaalu
dhaLuku beLuku raaLLu thattedEla
chaatupadhyamilanu chaaladhaa yokkati?
No fake colored stone has the same value as a diamond; a sensible word is like a
diamond and is more worthy than any useless babble
60)అల్పుడెన్ని విద్యలభ్యసించిన గాని
ఘనుఁడుగాడు హీన జనుఁడెగాని
పరిమళముల మోయ గార్దభము గజమౌనె
గందపు చెక్క వంటి ఎన్ని సుగుంధములను గాడిద మోసిననూ అది ఏనుగు కాలేదు.నీచుడు
కూడా తాను ఎన్నో గొప్ప విషయములు నేర్చుకున్నానని గొప్పలు పో యిన అతడు గొప్పవాడు
కాలేడు.
60)alpudenni vidhyalabhyasiMchina gaani

ghanuAOdugaadu hINa januAOdegaani
parimaLamula mOya gaardhabhamu gajamaune
Just as a donkey carrying loads of perfumes cannot become an elephant, thus a

mean mind cannot become great by learning great qualities (Learning without
wisdom is vain)
61)నీళ్ళలోన మొసలి నిగిడి యేనుఁగు బట్టు
బయట గుక్కచేత భంగపడును
స్థా నబలముగాని తన బలిమికాదయా
స్థా నబలము ఎంతో ప్రధాన్యతను కలిగి ఉంది.దీనిననుసరించి ఉదాహరణగా చూస్తే మొసలికి

నీటిలో ఉన్నంతవరకే దాని బలము.అప్పుడు అది ఏనుగును కూడా నీటిలోకి లాగగలదు.కాని
అదే తీరమునకు వచ్చి చిన్న కుక్కతో కూడా తలబడలేదు.అలా చేస్తే దానికే అవమానము
ఎదురవుతుంది.ఇదే స్థా నబల మహత్మ్యము.
61)nILLalOna mosali nigidi yEnuAOgu battu

bayata gukkachEtha bhaMgapadunu
sThaanabalamugaani thana balimikaadhayaa
A crocodile can get hold of an elephant in its abode of water; but out of it, it
cannot even combat a skinny dog; thus is the power of a position.
62)నీళ్ళలోన మీను నిగిడి దూరముపారు
బయట మూరెడైన బారలేదు
స్థా నబలిమిగాని తన బలిమికాదయా
పై పద్యములో చెప్పిన దానిని అనుసరిస్తే చేప నీటిలో యున్నప్పుడే దానికి సురక్షితము.ఎంత

దూరమైననూ తేలికగా వెళ్ళగలదు.అదే నేల మీద ఉన్నప్పుడు మూరెడు దూరం కూడా
సాగలేదు.(అంతేకాకుండా దాని ప్రా ణములకు కూడా ఆపద కలుగును)
62)nILLalOna mInu nigidi dhooramupaaru

bayata mooredaina baaralEdhu
sThaanabalimigaani thana balimikaadhayaa
When in water, a fish can swim miles together in a twitch. Yet, cannot move a bit
on land, eventually its life is lost too. This signifies the importance of knowing the
power one has in a certain place and position.
63)నీళ్ళమీదనోడ నిగిడి తిన్నగఁబ్రా కు
బయట మూరడైన బారలేదు
నెలవు దప్పుచోట నేర్పరి కొరగాడు
పై రెండు పద్యాలలో చెప్పిన భావమునే మరియొక ఉదాహరణతో వివరించారు.దీని ప్రకారము

చూస్తే పడవ నీళ్ళపై ఉన్నప్పుడే ఎటువంటి ఆటంకము లేకుండా సులభముగా ఒడ్డు ను
చేరును.అదే పడవ ఒడ్డు న పెట్టి కదలమంటే మూరెడు కూడా కదలలేదు.ఇది స్థా నబలము
యొక్క మహిమ.అందుకే తగిన స్తా నమున ఉన్నపుడే అనుకున్నది ఎవరైనా
సాధించగలరు.ప్రతికూల స్థా నములందు తెలివిగలవాడి జ్ఞా నము కూడా ఎందుకు పనికిరాదు.
63)nILLamIdhanOda nigidi thinnagaAObraaku

bayata mooradaina baaralEdhu
nelavu dhappuchOta nErpari koragaadu
A boat can sail and reach land easily in water. But on land, it cannot move an inch.
Thus is the advantage of a right position. Even a very capable person fails in a
disadvantageous situation.
64)కోతి నొకటిదెచ్చి క్రొ త్త పుట్టముగట్టి
కొండమ్రు చ్చులెల్లఁ గొలిచినట్లు
నీతిహీనునొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
కోతికి మంచి బట్టలు కట్టి దనిని ఉన్నతమైన సింహాసమున కూర్చొండబెట్టి కొండ ముచ్చులు
అన్ని కలిసి దానిని సేవించుట ఎంత దౌర్భాగ్యమో అదేవిధముగా నీచునికి పట్టముకట్టి వాడిని
ఆశ్రయించుటకూడా అంతటి సమానమైనది.అటువంటి వాని చెంత శరిశ్రు లే ఉండెదరు.
64)kOthi nokatidhechchi kroththaputtamugatti

koMdamruchchulellaAO golichinatlu
nIthihInunodhdha nirbhaagyuluMdhuru
Like the chimpanzees dress up a monkey, place it on a throne and pay respects,
immoral people flock around a worthless man. This signifies that an immoral man
gets immoral people’s respect only.
65)మాటలాడవచ్చు మనసుదెల్పఁగలేడు
తెలుపవచ్చుఁదన్ను తెలియలేడు
సురియబట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
మాటలు ఎన్నయినా యితరులతో సులభముగా మాట్లా డవచ్చునుగాని వారి మనసులో

ఏమున్నదో తెలుసుకొనుట కష్టము.సలహాలివ్వటం సులభమేగాని మనం ఆచరించటం చాలా
కష్టం.అలాగే కత్తి పట్టు ట సులభమేగాని దానిచే పో రాడుట అందరికీసాద్యమా?అలా పట్టినవాడు
శూరుడు అవుతాడా?(అవడని దీని అర్థము)
65)maatalaadavachchu manasudhelpaAOgalEdu
thelupavachchuAOdhannu theliyalEdu
suriyabattavachchu shoorudu kaalEdu
Any number of words can be uttered, yet fail to explain the intention of a person;
it is easy to advise than to follow. Just by holding a sword one cannot fight, nor
can become valiant warrior.
66)తనకులేని నాడు దైవంబు దూరును
తనకుఁ గలిగెనేని దైవమేల?
తనకు దైవమునకుఁదగులాట మెట్టిదో?
తన దగ్గర ధనము కలిగినప్పుడు దేవుని ఎవరూ గుర్తుంచుకొనరు.తన దగ్గర ధనము

లేనపుడు మాత్రము ఆ దేవుని నిందింతురు.మానవునికి,దేవునికి మధ్య గల సంబంధమేట్టిదో?
66)thanakulEni naadu dhaivaMbu dhoorunu

shanakuAO galigenEni shaivamEla?
thanaku dhaivamunakuAOdhagulaata mettidhO?
In days of prosperity, man doesn’t remember Go. When bad times befall, he
blames the God. Alas, see how the relationship of man and God work!!
67)ఇమ్ము దప్పువేళ నెమ్మలన్నియుమాని
కాలమొక్కరీలతి గడప వలయు
విజయు డిమ్ము దప్పి విరటుని గొల్వడా
సమయము అనుకూలముగా లేనప్పుడు ఎంతవరైననూ ఆడంబరములు ప్రదర్శింపక

ఏదోవిధంగా కాలం గడపవలెను.లేనిచో కష్టముల పాలగుదురు.అర్జు నుడంత మహా
పరాక్రమవంతుడు కూడా కాలము కలిసిరాక విరాటుని కొలువులో పేడిరూపముతో బ్రతకలేదా?
67)immu dhappuvELa nemmalanniyumaani

kaalamokkarIlathi gadapa valayu
vijayu dimmu dhappi viratuni golvadaa
During difficult times, one must learn to live a humble existence to avoid
hardships. Didn’t the valiant Arjuna (in Mahabharata) live in King Virata’s palace
as an impotent man?
68)తప్పులెన్నువారు తండోప తండంబు
లుర్విజనులకెల్ల నుండు దప్పు
తప్పులెన్నువారు తమతప్పులెరుగరు
లోకములోని ఆచారము ఏమిటంటే ప్రతివారు ఎదుటి వ్యక్తిలో ఈ దోషముంది ఆ దోషముంది

అని ఎంచుతారు.కానీ తమలోని తప్పులను మాత్రం తెలుసుకోలేరు,గ్రహించలేరు,గుర్తించలేరు.
68)thappulennuvaaru thaMdOpa thaMdaMbu

lurvijanulakella nuMdu dhappu
thappulennuvaaru thamathappulerugaru
In this world, there are many, who find defects in others. Such people do not
realize their own faults.
69)ఆశచేత మనుజు లాయువు గలనాళ్ళు
తిరుగుచుండ్రు భ్రమనుఁద్రిప్పలేక
మురికికుండమందు ముసురునీగల భంగి
మనుష్యులు ఈ శరీరమును శాశ్వతమను భ్రమతో కోరికలను లోబడి అవి తీర్చుకొనుటకు

మురికి నీరు మీద ముసురు ఈగలవలె జీవించి ఉన్నన్నాళ్ళు తాపత్రయ
పడుచుండురు.దానివలన ఏ కొంచెము తృప్తి కలిగినను బ్రతుకుకు పరమార్థము కలుగదు.
69)aashachEtha manuju laayuvu galanaaLLu

thiruguchuMdru bhramanuAOdhrippalEka
murikikuMdamaMdhu musurunIgala BhaMgi
Man lives in an illusion that this life is forever and tries to satisfy the worldly
wants like flies swarming a dirty dump. Even though it provides for fleeting
satisfaction, it doesn’t give deliverance to human life.
70)ఏమిగొంచువచ్చె నేమి తాఁగొనిపో వుఁ
బుట్టు వేళ నరుడు గిట్టు వేళ
ధనము లెచటికేగుఁ తానెచ్చటికినేగు
కనపడేదంతా శాశ్వతమని తలచి ఆశలతో కాలము గడుపు వానికి బ్రతుకంత వ్యర్థము అను
దానిని తెలిసే విదముగా ఈ భావము ఉంటుంది.దీని ప్రకారము మనిషి పుట్టగానే ఈ
లోకములోనికి ఏమి తెచ్చుకోడు?మరిణించినప్పుడు ఏమి పట్టు కొనిపో డు.ధనము ఎక్కడికి
పో తుందో ఆ తావు తెలుసుకొని మనషి వెళ్ళ లేడు.
70)EmigoMchuvachche nEmi thaaAOgonipOvuAO

buttuvELa narudu gittuvELa
Dhanamu lechatikEguAOshaanechchatikinEgu
We do not bring any riches with us when we are born; we cannot take any worldly
riches with us when we die. We cannot go wherever money goes, still the human
minds vacillates for money during it life!!
71)విద్యలేనివాడు విద్యాధికుల చెంత
నుండినంత పండితుండుకాడు
కొలనిహంసలకడం గొక్కెర యున్నట్టు !
కొలనులో హంసల గుంపు మద్య ఒక కొంగ ఉన్నంత మాత్రా న అది హంసగా అగునా అన్నట్లు
.చదువురానివాడుఒకడు గొప్ప విద్యలు కలిగిన పండితునిదగ్గర ఉన్నంత మాత్రా న అతడు
గొప్పవాడుగా,పండితునిగా గుర్తింపబడదు.
71)vidhyalEnivaadu vidhyaadhikula cheMtha

nuMdinaMtha paMdithuMdukaadu
kolanihaMsalakadaM gokkera yunnattu!
Just like a stork is a stork even if it mingles with a group of swans, a ignorant man
doesn’t become knowledgeable just by being in the company of a wise man.
72)మిరపగింజచూడ మీద నల్ల గనుండుఁ
గొరికిచూడ లోసఁజురుకు మనును
సజ్జనులగువారి సారమిట్లుండరా!
మంచివారు పైకి చూచుటకు ఏవిదముగానున్నను మిరపకాయలోని గింజలు నల్ల గా పైకి ఏ

విదంగా ఉండి కొరికినచో మంట పుట్టు నో అలాగే వీరి మంచి గుణముల యొక్క
ప్రభావముండును.
72)mirapagiMjachooda mIdha nallaganuMduAO

gorikichooda lOsaAOjuruku manunu
sajjanulaguvaari saaramitluMdaraa!
A chilly seed looks black and weak, but when one bites it, one will experience the
strong burning taste. Thus are the appearances and good qualities of a person
73)కులములోన నొకడు గుణాహీనుడుండినఁ
కులముచెడును వాని గుణమువలన
వెలయుఁజెఱకునందు వెన్నువెడలినట్లు
ఉత్త మకులంలో ఒక్క గుణ హీనుడు జన్మించినను వాని దుర్గు ణ ప్రవర్తనచే ఆ వంశము యొక్క
గౌరవము ఎలాగైతే పెరుగుతున్న చెరుకుగడలో వెన్ను పుట్టు వలన ఆ చెరుకుగడ యొక్క
తీపిదనం పో వునో అట్లు పో వును.
73)kulamulOna nokadu guNAhInuduMdinaAO

kulamuchedunu vaani guNamuvalana
velayuAOjeRakunaMdhu vennuvedalinatlu
Like a wilt deteriorates the taste of a sugarcane, an unworthy, ignoble descendant

destroys the good name of a family/clan.
74)అంతరంగమందు నపరాధములు చేసి
మంచి వానివలెనె మనుజుడుండు
ఇతరులెఱుగకున్న నీశ్వరుడెఱుగడా?
మనసులో ఎన్నో తప్పులను చేసి పైకి మాత్రం మంచివాడుగా నటిస్తూ అందరూ తనని
మంచివాడుగా అనుకుంటున్నారనే భ్రమలో మనిషి బ్రతికినంత మాత్రా నా సర్వాంతర్యామి
అయిన భగవంతుని దగ్గర ఈ మనిషి జాతకము ఉండకపో తుందా?ఆయనకు అన్ని
విషయాలు తెలియకపో తాయా?
74)aMtharaMgamaMdhu naparaadhamulu chEsi

maMchi vaanivalene manujuduMdu
itharuleRugakunna nIshvarudeRugadaa?
An ignoble man may act noble and deceive his fellow men. But how will he
deceive the Omnipresent and Omniscient Almighty?
75)నేరనన్నవాఁడు నెరజాణ మహిలోన
నేరునన్నవాఁడు నిందజెందు
ఊరుకున్నవాఁడె యుత్త మయోగిరా!
ఏమి తెలియని వాడు నాకన్నీ తెలుసు అని గొప్పలు పో యి అభాసుపలవుతాడు.కాని అన్నీ

తెలిసికూడా నాకు ఏమీ తెలియదు అని చెప్పేవాడు తెలివి కలిగిన వాడవుతాడు.
75)nEranannavaaAOdu nerajaaNa mahilOna

nErunannavaaAOdu niMdhajeMdhu
UrukunnavaaAOde yuththamayOgiraa!
A conceited man unmindfully boasts of his knowledge and becomes a laughing

stock. A wise man is humble in spite of his knowledge
76)పాముకన్న లేదు పాపిష్టిజీవంబు
అట్టిపాము చెప్పినట్లు వినును
ఖలుని గుణము మాన్పు ఘనులెవ్వరునులేరు
విషము కలిగియుండు పాము మనిషి తన ప్రక్కనుండి పో వునంతనే కాటు వేసి చంపుటకు

ప్రయత్నించును. అటువంటి పాముకు కూడా చక్కని శిక్షణ ఇచ్చి మాట వినునట్లు
చేసుకోవచ్చును.అయితే పుట్టు కతోనే దుష్ట అలోచనలు కలిగినవాడి బుద్ధిని మార్చును
మహాత్ముల తరము కూడా కాదు.
76)paamukanna lEdhu paapiShtijIvaMbu

attipaamu cheppinatlu vinunu
Khaluni guNamu maanpu ghanulevvarunulEru
The nature of a poisonous snake is to bite and kill anyone who comes to its
vicinity; yet, one can train it to behave. But no wise man can change the vile
thinking of a wicked man.
77)ఉప్పులేని కూర యెప్పుదు రుచులకు
పప్పులేని తిండి ఫలములేదు
అప్పులేనివాడె యధిక సంపన్నుడు
ఎన్ని రుచినిచ్చు పదార్థములను వేసి ఎంత బాగా వండినా ఆ కూరలో ఉప్పు లేకపో తే
ఎందుకూ పనికిరాదు.పప్పు లేని ఆహారము బలము లేనిది.అలాగే ఎంతో ఐశ్వర్యవంతుడు
అయినా కూడా అతడికి అప్పులు ఉన్నట్ల యితే ఆ సంపదలు ఆ వ్యక్తికి శోభనీయవు.కాబట్టి
అప్పులేని వాడే ఉత్త ముడు మరియు ధనవంతుడు.
77)uppulEni koora yeppudhu ruchulaku

pappulEni thiMdi phalamulEdhu
appulEnivaade yadhika saMpannudu
Without salt, however well food is cooked, it is tasteless. Without Dal (Red gram
which is the main protein ingredient in Indian meal), food is not nutritious;
similarly, however rich a man might, if he owes money to others, his riches do not
get him the value one deserves. A prosperous man is the really one who doesn’t
owe money to others.
78)మాటలాడనేర్చి మనసు రంజిలజేసి
పరగఁ బ్రియముచెప్పి బడలకున్న
నొకరిచేత సొ మ్ములూరక వచ్చునా
వేరేవారికి ఊరికే మాటలు చెప్పి,వాడు ఆనందపడేటట్లు మాట్లా డినంత మాత్రా నా నీకు వాడి
దగ్గర ఉన్న సొ మ్ము వస్తుందా?దేనికైనా కష్టమే ప్రదానము.అదే సంపదను కలిగిస్తుంది.
78)maatalaadanErchi manasu raMjilajEsi

paragaAO briyamucheppi badalakunna
nokarichEtha sommulooraka vachchunaa
Empty words of praise might make a wealthy man happy, but he will not pay for
it; only hard work pays and makes one prosperous.
79)వాన రాకడయును బ్రా ణంబు పో కడ
కానబడ వెంత ఘనునకైన
గానఁబడినమీద గలియెట్లు నడుచురా
ఏ సమయంలో వాన వస్తుందో,ప్రా ణం పో తుందో చెప్పటం ఎంతటి గొప్ప వరికైనా సాధ్యము

కాదు. అలా చెప్పి నట్ల యితే అటువంటి వారికి భూత భవిష్యత్తు లు కూడా తెలిసిపో వును.కాని
ఈ కలియుగములో అలా తెలిసే అవకాశం లేదు.అలా తెలిస్తే ఇది కలియుగము అవ్వదు.
79)vaana raakadayunu braaNaMbu pOkada

kaanabada veMtha ghanunakaina
gaanaAObadinamIdha galiyetlunaduchuraa
No one can determine when the weather changes (to rain) or when the life leaves
one’s body. The path of fate takes its own turn in this Kali Yuga.
(Kali Yuga (Devanāgarī: कलियुग, lit. "Age of Kali", "age of vice"), is one of the four
stages of development that the world goes through as part of the cycle of Yugas,
as described in Indian scriptures, the others being Satya Yuga, Treta Yuga and
Dvapara Yuga – Courtesy – Wikipedia)
80)అనువుగాని చోట నధికుల మనరాదు.
కొంచముండు టెల్ల గొదువగాదు
కొండ యద్దమందు గొంచెమైయుండదా!
ప్రతికూలముగా ఉన్న చోటున నేను గొప్పవాడినని డాంభికాలు పో వటం తగదు.దానివలన

లేనిపో ణి అనుమానాలు,అపనిందలు కలుగును.అందుకే ఒదిగి ఉండటం మంచిది.ఒదిగి
ఉన్నంత మాత్రా నగొప్పతనము తగ్గిపో దు.కొండను అద్దములో చూసినపుడుచిన్నదిగానే
కనిపిస్తు నది గదా!అయినా అది గొప్పదికాకుండా పో తుందా?
80)anuvugaani chOta nadhikula manaraadhu.

koMchamaina nadhiyuAO godhuvagaadhu
koMda yudhdhamaMdhuAO goMchemaiyuMdadhaa!
Do not act lofty in adverse situations; being humble doesn’t undermine the
greatness of a person. Remember that even a huge mountain seems to be a small
reflection in a mirror.
81)మగనికాలమందు మగువ కష్టించిన
సుతుల కాలమందు సుఖమునొందుఁ
గలిమి లేమి రెండుఁగల వెంతవారికి
భర్త దగ్గరున్నపుడు స్త్రీ కష్టపడి యింటిని వృద్ది లోనికి దెచ్చినిచో కొడుకుల పెత్త నములో
సుఖపడవచ్చును.ఎంతవారికైనను కలిమిలేములు,కష్టసుఖములు ఒకదాని వెనుక ఒకటి
అనుభవింపక తప్పదు.కష్టములు వచ్చినప్పుడు బాధపడక,సుఖములు వచ్చినప్పుడు
పొంగిపో క ఎప్పుడు నిండుకుండవలె తొణకక ఉండవలెను.
81)maganikaalamaMdhu maguva kaShtiMchina

suthula kaalamaMdhu suKhamunoMdhuAO
galimi lEmi reMduAOgala veMthavaariki
If a woman strives and struggles for her family’s prosperity with her husband, she
can enjoy the fruits of that labor when the sons’ come handy. Everyone has to go
through the cycle of hardships and prosperity in their life. But one must learn to
accept both with equanimity
82)ధనముగూడఁ బెట్టి దానంబు చేయక
తానుఁదినక లెస్స దాచుకొనగ
తేనెటీగ కూర్చి తెరువరి కియ్యదా
ఎవరికి దానధర్మములు చేయక కూడబెట్టిన దనము,తాను అనుభవింపక,పదిముళ్ళూ వేసి

దాచుకొన్నచో అది ఏదో విధముగా ఇతరుల పాలగును.ఏవిధంగా అంటే తేనెటీగ కష్టపడి
ఒక్కొక్క పువ్వునుండితేనెను సంపాదించి తాను తినకుండా దాచుకొనెను.ఆ దారిన
పో యేవాడు తేనెటీగను పారద్రోలి తేనెను కొల్ల గొట్టకునును.
82)DhanamugoodaAO betti dhaanaMbu chEyaka

thaanuAOdhinaka lessa dhaachukonaga
thEnenIga koorchi theruvari kiyyadhaa
When a man accumulates riches, neither uses it for his own pleasure and comfort
nor on charity, such wealth will be taken away by others. Like the bee
accumulates the honey, without consuming, ends losing it up to people who tap
the honey comb.
83)గంగ పారునెపుఁడు గదలని గతితోడ
మురికివాగు పారు మ్రో తతోడ
పెద్దపిన్నతనము పేర్మియీలాగురా,
గంగానది ఉప్పెన ఉన్న రోజులు మినహాయించి మిగిలిన రోజులలో నిదానంగా ప్రవహిస్తూ

ఉంటుంది.కాని మురుగుతో నిండిన కాలువ ఎప్పుడును దోమలు ,ఈగలతో కూడి పెద్డ పెద్డ
శబ్దా లు చేయుచూప్రవహించును.పై విధంగానే అనుభవజ్ఞు లైన పెద్దలు ఆవేశమునకు లోనుగాక
ప్రవ్ర్తింతురు.అల్పులలో అటువంటికి మచ్చుకైన కానరాక మురుగు కాలువవలె ప్రవర్తిస్తా రు.
83)gaMga paarunepuAOdu gadhalani gathithOda

murikivaagu paaru mrOthathOda
pedhdhapinnathanamu pErmiyIlaaguraa,
Great Men are like the river Ganges, which flows serenely and calmly (except
when in floods. The lowly people are like the dirty canals, full of noisy flies and
mosquitoes. They are loud and raspy of their own behaviour.
84)ఉత్త ముని కడుపున నోగు జన్మించిన
వాఁసుచెఱచు వాని వందమెల్లఁ
జెఱకు వెన్నుపుట్టి చెరపదా తీపెల్ల ?
చెరుకుగడ చివర వెన్నుపట్టి తీయందనమునంతటినీ చెడగొట్టు ను.అలాగే ఉత్త ముడైన వ్యక్తి

కడుపున దుర్మార్గు డు పుట్టినచో అతడు తన దుర్మార్గపు ప్రవర్తనచే అతని వంశము యొక్క కీర్తి
ప్రతిష్ఠ లు చెడగొట్టు ను.
84)uththamuni kadupuna nOgu janmiMchina

vaaAOsucheRachu vaani vaMdhamellaAO
jeRaku vennuputti cherapadhaa thIpella?
Like a pest eats away the sweetness of the sugarcane, a wicked son destroys the
good name of the father and the family
85)అల్పజాతి వాని కధికారమిచ్చిన
దొడ్డ వారినెల్ల దొలగఁజేయు
జెప్పుందినెడుకుక్క చెఱకుతీపెరుగునా?
నీచుడు గొప్పవారి బుద్దిని గ్రహించగలడా!అటువంటి వాడికి అధికారమిచ్చినచో వారిని పదవిలో

ఉండనిచ్చునా?వీడి వ్యవహారము అంతయు కుక్క చెప్పు తిననట్లు గానే ఉంటుందికాబట్టి
నీచులను దగ్గరికి చేరదీయకోడదు.
85)alpajaathi vaani kadhikaaramichchina

dhoddavaarinella dholagaAOjEyu
jeppuMdhinedukukka cheRakuthIperugunaa?
Like a shoe eating dog doesn’t savor the taste of Sugar cane, a lowly man doesn’t
understand the importance of great men. If given undue authority, they will get
rid of these great men.
86)అల్పుడైనవాని కధిక భాగ్యముగల్గ
దొడ్డ వారి దిట్టి తోలఁగొట్టు
అల్పజాతి మొప్పె యధికుల నెరుగునాః
అల్పజాతివానికి గొప్పవారి గుణములు తెలియగలవా?అందుకే అటువంటి వానికి అధిక

సంపద వచ్చినచో మంచివారిని అందరినీ తరిమి వేయును.
86)alpudainavaani kadhika bhaagyamugalga

dhoddavaari dhitti thOlaAOgottu
alpajaathi moppe yadhikula nerugunaaH
A lowly person if given great prosperity will drive away great people. How can he
understand the importance of great men?
87)ఎద్దు కైనగాని యేడాది తెలిపిన
మాటఁదెలిసి నడుచు మర్మమెరిగి
మొప్పె తెలియలేడు ముప్పదేండ్ల కునైన
మూర్ఖు డు ముప్పై సంవత్సరముల శిక్షణ పొందినను రహస్యము తెలుసుకొని

వ్యవహరించలేడు.జ్ఞా నము లేని ఎద్దు కైనను ఒక సంవత్సరము పాటు శిక్షణ యిచ్చినచో అది
భావములను గ్రహించి ఆ ప్రకారము నడుచుకొనును.అంటే మూర్ఖు నికంటే ఎద్దు నయమని దీని
భావము.
87)edhdhukainagaani yEdaadhi thelipina

maataAOdhelisi naduchu marmamerigi
moppe theliyalEdu muppadhEMdlakunaina
An ox can be trained for a year to follow instructions and work for its master. But
a moron cannot be made to understand the secrets of work even after being
trained for 30 years.
88)పాలు పంచదార పాపర పండ్ల లోఁ
చాలబో సి వండఁచవికి రాదు
కుటిల మానవులకు గుణమేల గల్గు రా
వంకర బుద్ధిగల దుర్మార్గు లకు మంచి గుణములు ఎట్టి పరిస్థితులలోను అబ్బవు.వీడి తంతు
చేదుగా ఉండే పాపరపండ్ల లో పాలు,పంచదార ఎంత వేసి వండిన చేదుగా ఉన్నట్లే అవుతుంది.
88)paalu paMchadhaara paapara paMdlalOAO

chaalabOsi vaMdaAOchaviki raadhu
kutila maanavulaku guNamEla galguraa
Like a bitter fruit cannot be made sweet by adding up sugar and milk, devious
wicked men will never learn good principles
89)కాని వానితోడఁ గలడి మెలఁగుచున్న
గానివానివలెనె కాంతురవని
తాడిక్రిందఁబాలు త్రా గిన చందమౌ
స్నేహము చేయుటలో మంచి చెడులను ఎంచుకోవలెను.లేనిచో తాడిచెట్టు క్రింద నిలబడి పాలు

త్రా గినను కల్లు అని అందురు.అందుకే యోగ్యత లేని నీచునితో కలిసి తిరిగినచో అతనిని కూడా
నీచునిగానే భావింతురు.
89)kaani vaanithOdaAO galadi melaAOguchunna

gaanivaanivalene kaaMthuravani
thaadikriMdhaAObaalu thraagina chaMdhamau
Do not make acquaintance with an undeserving deceitful man. Even if a man

drinks milk standing below a palm tree, people will think he is consuming arrack;
similarly by being in the company of a deceitful man, a good man will also be
misunderstood
90)కోపమునను ఘనత కొంచమైపో వును
కోపమునను మిగులఁగోడు గల్గు
కోపమడచెనేని కోర్కెలీడేరు
తన కోపమే తనకు హాని కల్గించును.తన శాంతమే తనకు రక్ష.అను లోకోక్తిని అనుసరించి ఎంత
గొప్పవాడయినను వ్యక్తి తన కోపమును తగ్గించుకొననిచో అతని గొప్పతనము అంతా
నశించును.శాంతముచేతనే సర్వకార్యములు నెరవేరును.
90)kOpamunanu ghanatha koMchamaipOvunu

kOpamunanu migulaAOgOdu galgu
kOpamadachenEni kOrkelIdEru
Patience is the guardian of one’s good name; One’s anger ruins the good
reputation accumulated over time; all deeds can be achieved through patience
and calm.
91)కనియు గానలేడు,కదలఁప డానోరు
వినియు వినగలేడు విస్మయమున
సంపద తలవాని సన్నిపాతం బిది,
సంపద యొక్క అహంకారము కలిగినవాడు తాను స్వయముగా చూచిన దానిని

గ్రహించలేడు,భగవంతుడు ప్రసాదించిన నోరు ఉన్నా మాటలు తీయగా చెప్పలేడు.చెవులతో
విన్నను ధర్మాలని గ్రహించలేడు.
91)kaniyu gaanalEdu,kadhalaAOpa daanOru

viniyu vinagalEdu vismayamuna
saMpadha thalavaani sannipaathaM bidhi,
One who is affected by his wealth cannot differentiate good from bad, will not use
his god given mouth to utter kind words and will not be able to relish the
goodness of the enlightening teachings
92)గొడ్డు టావు బితుక గుండఁగొంపో యిన
పండ్లు రాలఁదన్ను బాలనిదు
లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా
వయసు అయిపో యి వట్టిపో యిన గొడ్డు వద్దకు పాలు పిండుదామని ప్రయత్నములో కుండ
పట్టు కొని పో యిన అది పాలు ఇవ్వకపో గా దంతాలు ఊడే విధంగా తన్నును.ఇలాగే పరమ
పీనాశిని దనము కొరకు ఆశ్రయిస్తే ఎక్కడలేని అవమానము కలుగుతుంది.
92)goddutaavu bithuka guMdaAOgoMpOyina

paMdluraalaAOdhannu baalanidhu
lObhivaani naduga laabhaMbu lEdhayaa
If one takes a pot to milk a barren cow, it kicks one’s teeth off. In this way, if one
asks monetary help from a miser, one will not get help, but in turn will be
humiliated.
93)నీళ్ళలోన మీను నెరమాంస మాశించి
గాలమందు ఁజిక్కు కరిణి భువిని
ఆశదగిలి నరుడు నాలాగు చెడిపో వు
తనను బంధించుటకు వేసిన ఆహారమని గ్రహించక నీటిలోని చేప దానిని ఆశించి తన

ప్రా ణములనే పో గొట్టు కొనును .ఈ విశంగానే సుఖాలను ఆశించే మనిషి ఆశ అనే గాలానికి
తగులుకొని అదే జీవితమనుకొని భ్రమించి తన జీవితాన్ని కోల్పోతాడు.కాని మోక్షమును
ప్రసదించు దేవుడి భక్తిలో మాత్రం బందీ కాడు.ఇటువంటి మనుషుని జీవితము వ్యర్థము.
93)nILLalOna mInu neramaaMsa maashiMchi

gaalamaMdhu AOjikku kariNi Bhuvini
aashadhagili narudu naalaagu chedipOvu
Like a fish falling prey to the bait of food and losing life, so does a human who falls
prey to the worldly (ephemeral) comforts. Instead of seeking the liberation in the
Almighty’s knowledge
94)చచ్చిపడిన పదువు చర్మంబు కండలు
పట్టిపెరకి తినును బరగ గ్రద్ద
గ్రద్దవంటివాడు గజపతి కాడొకో
పరమ దుర్మార్గు డైన రాజు ప్రజలను చనిపో యిన వున్న పశువుయొక్క

చర్మమును,మాంసమును పీక్కొని తినే గ్రద్ద వలె ప్రవర్తించును.
94)chachchipadina padhuvu charmaMbu kaMdalu

pattiperaki thinunu baraga gradhdha
gradhdhavaMtivaadu gajapathi kaadokO
A wicked king harasses his subjects like a vulture picking at a dead body of an
animal.
95)మైలకోకతోడ మాసిన తలతోడ
నొడలు మురికి తోడ నుండెనేని
నగ్రకులజుడైన నట్టిట్టు పిలువరు
ఉన్నత వంశములో పుట్టినంత మాత్రము చేత మనిషి ఎలా ఉన్నా గౌరవ మర్యాదలు
లభిస్తా యన్నది కేవలం అపో హ మాత్రమే.మురికిపట్టి ఉన్న తలతో ,దుస్తు లతో,శరీరముతో
ఉన్నట్ల యితే అతడిని చూసి అందరూ అసహ్యించుకొందురు
95)mailakOkathOda maasina thalathOda

nodalu muriki thOda nuMdenEni
nagrakulajudaina nattittu piluvaru
Just because a man is born in a good caste doesn’t make people respect him. A
dirty, unkempt man will be detested by people even if from a good caste and
family
96)ఇనుము విరిగెనని యినుమారు ముమ్మారు
కాల్చి యతుకవచ్చు క్రమముగాను
మనసు విరిగెనని మరికూర్ప వచ్చునా
ఇతరులను ఎప్పుడు అకారణముగా మాటలాడకూడదు.అలా చేయుట వలన వారి మనసు

గాయపడితే అది అతకడం చాలా కష్టం అవుతుంది.హృదయము ఇనుపకమ్మి కాదు విరిగితే
అతికించుకోవటానికి అందుకే ఇతరుల పట్ల శ్రద్దతో ప్రవర్తించవలసి వుంది.
96)inumu virigenani yinumaaru mummaaru

kaalchi yathukavachchu kramamugaanu
manasu virigenani marikoorpa vachchunaa
If an Iron piece is broken, it can be heated and mended. But if a heart is broken by
hash words, it cannot be mended. Hence, one need to be careful when
pronouncing hard words that it might break someone’s heart
97)కానివానిచేత గాసు వీసంబిచ్చి
వెంట దిరుగువాడె వెఱ్ఱి వాడు
పిల్లి తిన్న కోడి బిలిచిన పలుకునా
వ్యర్థమైన వాడికి ద్రవ్యాన్ని ఇవ్వటం వలన ఎన్ని కష్టా లంటే వాడి వెనుక తిరగడమే పనిగా
ఉంటుంది.వీడి పని ఎలా ఉంటుందంటే పిల్లి కోడిని తినేసిన తరువాత మనమెంత పిలిచినా ఎలా
పలకదో ఆ విధంగా నన్నమాట.
97)kaanivaanichEtha gaasu vIsaMbichchi

veMta dhiruguvaade veRRivaadu
pilli thinna kOdi bilichina palukunaa
Once a cat eats a rooster, however much one gives a call, it cannot reply. Thus is
giving loan to a useless man, he will never repay however much one asks him
98)పుట్టిన జనులెల్ల భూమిలో నుండిన
బుట్టు నా జగంబు పట్ల నెపుడు
యముని లెక్కరీతి నరుగుచూ నుందురు
పుట్టినవారు తాము చావమని భీష్మించుకుంటే లోకములో మనుషులు నివసించుటకు అసలు

చోటే ఉంటుందా?కాబట్టి పుట్టినవారందరూ యముని లెక్కలో ఆయుర్దా యమున్నన్నినాళ్ళు
భూమిపై జీవింతురు,అది తీరగానే తమ జీవితన్ని చాలించెదరు
98)puttina janulella bhoomilO nuMdina

buttunaa jagaMbu patlashepudu
yamuni lekkarIthi naruguchoo nuMdhuru
If no one wants to die, then there will be no place left to live; Every one lives their
life as per the span written in Yama’s records.
99)కర్మమెప్పుసైన గడిచిపో వగరాదు.
ధర్మరాజు దెచ్చి తగనిచోటు
గంకుభట్టు జేసేఁ గటకటా దైవంబు!
మనుష్యుడు తాను చేసుకొన్న కర్మలను ఎప్పుడైనా అనుభవించి తీరవలసిందే.వాటిని

తప్పించుకొనుట సాధ్యముగాదు.ధర్మరాజును తీసుకు వచ్చి అతని కర్మఫలములు
అనుభవించుటకై దైవము అతని కంటే అల్పుసైన వికట రాజు దగ్గర సేవ చేయుటకు
కుంకుభట్టు ను చేసెను కదా!
99)karmameppusaina gadichipOvagaraadhu.
Dharmaraaju dhechchi thaganichOtu
gaMkubhattujEsEAO gatakataa dhaivaMbu!
One has to eat the fruits if one’s doing (or one’s destiny). Has not the great
Dharmaraja (or Yudhistir of MahaBharata) lived as Kankubhattu, in the
patronization of a smaller man like King Virat?
100)కోకణంబుపొ వఁ గుక్క సింహముగాదు
కాదికరుగఁ బంది గజముకాదు
వేరుజాతి వాడు విప్రుండు కాలేడు
కేరళ దేశము వెళ్ళిననూ కుక్క సింహము కాజాలదు.కాశీకి పో యిననూ పంది ఏనుగు

కాలేదు.అల్ల గే బ్రా హ్మణుల అంటే బ్రహ్మజ్ఞా నము కలవారు.అంతే కాని ఎవరు పడితే వారు
బ్రా హ్మణులు కారు.
100)kOkaNaMbupovaAO gukka siMhamugaadhu

kaadhikarugaAO baMdhi gajamukaadhu
vErujaathi vaadu vipruMdu kaalEdu
A dog doesn’t become a lion by going to Kerala (in reference to Andhra land); a
pig doesn’t become an elephant even if it goes to the sacred Varanasi. Similarly, a
Brahmin is one who has Bramha Gyan (The divine knowledge of Almighty);
everyone cannot claim to be one.
101)విత్త ముగలవాని వీపున బుండైన
వసుధలోనఁజాల వార్తకెక్కు
బేదవానియింట బెండ్లై న నెఱుగురు
ధనము గలవానికి ఎంత ప్రా ముఖ్యత ఉంటుందంటే వాడి వీపుమీద పుండు లేస్తే అదో గొప్ప
విషయంగా ప్రచారమవుతుంది.కాని తిండికి లేనివాడి ఇంటిలో వివాహమంతటి ఘన
శుభకార్యము జరిగిన దనిని గురించి ప్రక్కవారికి కూడా తెలియదు. ధనానికి లోకంలో ఉన్న
ప్రా ముఖ్యత అదే.
101)viththamugalavaani vIpuna buMdaina

vasudhalOnaAOjaala vaarthakekku
bEdhavaaniyiMta beMdlaina neRuguru
If a rich man gets a sore on his back, it becomes big news to the world; but even a
great ocaasion like a wedding in a poor man’s house, doesn’t catch the notice of
his neighbours. Such is the value given to properity in this world

Vemana Poem S English Telugu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vemana Poem S English Telugu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

వేమన శతకము

శతాబ్ద మునకు చెందిన తెలుగు కవి.

సరళముగా వాడుక పదాలతో కూడినది. తన కవిత్వములో వేమన కవి సామాజిక లోటుపాటుల

"విశ్వదకు ప్రియమైన వాడ, ఓ వేమన!!"

వేమన గొప్పతనము అతడి చాటు పద్యాలలో ఉన్నది - ఈ ప్రక్రియలో పద్యములో అర్ధము

నిగూఢముగా నిక్షిప్త మై ఉంటుంది. వేమన యోగి గొప్పతనము ఈ ఒక్క పద్యములో పంక్తి

చాటుతుంది - "వేమన వాక్కు వేద వాక్కు"

Yogi Vemana, a 14th century Telugu poet.

“Viswadabhirama Vinura Vema” – a chorus, which meant “The beloved of

Vishwada, Listen O Vemana!!”

'Vemana's word is the word of the Vedas'.

అన్నింటికంటే ఘనమైనది అన్నదానము.ఎన్ని దానములు చేసిన అసంతృప్తి తో ఉన్నవారు

1)annidhaanamulanu nannadhaaname goppa

There is nothing equal to giving food to a hungry man; no one greater

సత్య మాడువాని స్వామి యెఱుగు

బెద్ద తిండిపో తుఁ బెండ్లా మెఱుంగురా

అసత్యము చెప్పే వాడిని గ్రా మపెద్ద గ్రహించి అతనితో ప్రవర్తించవలసిన విధముగా

వ్యవహరిస్తా డు.నిజము ఎవరు పలుకుతున్నారో సర్వాంతర్యామి అయిన

భగవంతునికి తెలుసు.అందుకే భక్తు లు కోరే కోర్కెలను భగవంతుడు

తీర్చుతాడు.తిండిపో తు భర్తను భార్య గ్రహించును.అందుకే అతడికి సరిపడు

2)kallalaaduvaani graamakartha yeRugu

నలుపు నలుపేగాని తెలుపురాదు

కొయ్యబొ మ్మ దెచ్చి కొట్టినఁబలుకునా

ఎవరి స్వభావాలను మార్చుట ఎవరి తరము కాదు.అని తెలుపుట దీని భావములోని

3) elukatholunudechchi yEdaadhi vuthikina

తాటి చెట్టు క్రింద నిలబడి పాలు తాగుతుదామంటే జనులు నమ్మెదరా,అలాగే కల్లు

4) paala neediginta groluchunundenaa

చేసే పూజ పునస్కారాలకన్నా బుద్ది మంచిదై ఉండవలెను, యిచ్చిన మాటకంటే ఆ మాటను

5) poojakanna neMcha budhdhipradhaanaMbu

మనసు నిర్మలతో లేనపుడు ఏపని చేసిన అది వ్యర్ధమే అగును.అపరిశుభ్రముగా వున్న

6) aathmashudhdhi leni yaachaaramadhiyela?

Any work without conviction is a waste. Food cooked in an unclean vessel

7) Mrugamadhanbujooda mIdha nallaganuMdu

శ్రీరామచంద్రు డంతటి ఉన్నత గుణములు కలిగినవాడు సూర్యవంశమునందు జన్మించుట

8) raamudokaduputti ravikula mIdErche

విద్యచేత విఱ్ఱ వీగువాడు

పసిడి గలుగువాని బానిసకొడుకులు!

మంచి కులములో పుట్టినవాడు,వంద గౌరవము కలవాడు,చదువు వలన గర్వపడు వాడు

9) kulamu galuguvaaAOdu gOthraMbu galavaaAOdu

నీరు పల్ల మెరుగు నిజముగాను

తల్లితానెరుగును తనయుని జన్మంబు

10) kalla nijamulella garaLakaMTu derugu

దినగదినగ వేము తియ్యగనుండు

సాధనమునపనులు సమకూరు ధరలోన

సాధన వలన ఏ కార్యము అయినా సాదించవచ్చు.మృదుమధురమయిన కంఠస్వరము

11) anaga nanaga raaga mathishayilluchunuMdu

కలిమి లేనివాడు కులము దిగును

కులముకన్న భువిని గలిమి యెక్కువ సుమీ

కులం తక్కువ వాడు ధనము సంపాదించి గొప్పవాడగును.ఉత్త మ కులంలో పుట్టిన వాడైనను

12) kulamulEnivaadu kalimichE velayunu

వాడు దాత యౌనె వసుధలోన

అవురు దర్భయౌనె యబ్ధి లోముంచిన

13) dhaathakaanivaani dharachugaa vEdina

Repeated requests cannot induce philanthropy in an un-giving man. However well

నిశ్చలముగ దృష్టి నిలిపెనేని

అతడునీవె సుమ్మి యనుమానమేలరా

గురువు యొక్క ఉపదేశమువల్ల నే మనస్సునందు ఆత్మను నిశ్చల ఏకాగ్రతతో వీక్షించిన

14) aathmayaMdhe dhtRShti nanuvagaa nonariMchi

గొండలన్ని పిండి గొట్టవచ్చు

గఠినచిత్తు మనసు కరిగింపరాదు

వంపులు ఉన్న కర్రను తీసుకొని దాని యొక్క వంపులను పో గొట్టవచ్చును.కొండలను పిండిగా

15) vaMpukaRRa gaalchi vaMpu dhIrchagavachchu

మాటిమాటికెల్ల మారును మూర్ఖుండు