You are on page 1of 54

1.

1 iuñ;sh

1 rEmh

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


1.1 iuñ;sh

oS we;s 1 rEmh lmd fjkalr f.k lv brs Tiafia folg kjkak' ta wkqj my; oS we;s ysia ;eka
iïmQ¾K lrkak'

01&' lv brs Tiafia keùfuka tl u; tl jefgk fldgia folla ''''''''''''''''''''^,efí$fkd,efí&

02&' tkï fuu rEmh lv brs Tiafia keùfuka tlsfkl iumd; '''''''''''' ^ fõ$ fkdfõ &

fuf,i ir, f¾Ldjla Tiafia keùfuka tlsfkl iumd; jk ;, rEm oaùmd¾Yaúl iuñ;sl
rEm f,i y÷kajhs'

tu keuqï f¾Ldj rEmfha iuñ;sl wlaIhla f,i;a y÷kajhs'

my; oS we;s wfkl=;a ;, rEm lmd fjkalr f.k kjd ne,Sfuka oaùmd¾Yaúl iuñ;sl ;, rEm
f;dard my; j.=j mqrjkak'

oaùmd¾Yaúl iuñ;sl
;, rEmh ;, rEmhla ^ fõ$ iuñ;sl wlaI .Kk
fkdfõ &

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


1.2 iuñ;sh

 fm, fmdf;a 06 jk msgqfõ we;s l%shdldrlu 03" oS we;s mshjr wkq.ukh lrñka
,efnk rEmh fuys w,jkak'

 fm, fmdf;a 06 jk msgqfõ we;s l%shdldrlu 04" oS we;s mshjr wkq.ukh lrñka
,efnk rEmh fuys w,jkak'

 A4 fld,hla Ndú; lrñka fm, fmdf;a 07 jk msgqfõ we;s l%shdldrlu 05 ys


fhfokak'

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


l=,l
2.1

Wmfoia my; rEm fyd|ska kssrSlaIKh lrkak'

 fmdÿ ,laIK wkqj by; oE ldKav l< yels o@


 fmdÿ ,laIK wkqj by; oE ldKav l< yels kï tf,i fjka lr tu iuQy yeoskù
a ug
kï fhdackd lrkak
l=,l
2.2

my; l=,l tl tflys wvx.= oE kssrSlaIKh lr ysia;eka iïmQ¾K lrkak'

1& A= 0 ;a 10 ;a w;r brÜg ixLHd l=,lh

……………………………………………………………………

2)

a e
B
u
o
i

……………………………………………………………………

3) C = foaÿkafka mdg l=,lh

……………………………………………………………………

4) l=,lhl wvx.= oE yÿkajk ku l=ulao@

……………………………………………………………………

5) ixjD; rEmhlska olajd we;s l=,lh háka brla woskak

1 5 2 11
2 4 3
B C 7 3
A 6 7 5
8

1& A 2& B 3& C


mQ¾K ixLHd u; .Ks; l¾u
3.1

tla tla m%ldYk iq¿ lr we;s wkqms<sfj, fyd|ska ksrSlaIKh lrkak' ta weiqrska my;
j.=j iïmQ¾K lrkak'

40 + 12 – 35 88 + 12 ÷ 6 20 − 5 × 3 45 + 5 × 4
= 52 – 35 = 88 + 2 = 20 – 15 = 45 + 20
= 27 =90 =5 = 60

200 ÷ 20 − 3 125 ÷ 5 + 18 66 ÷ 11 × 3 20 × 10 − 50
= 10 -3 = 25 + 18 = 6× 3 = 200 – 50
=7 =43 = 18 = 150

12× 5 + 28 15 × 8 ÷ 6 52 − 16 + 20 75 − 25 ÷ 5
= 60 +28 = 120 ÷ 6 =36 + 20 = 75 – 5
=88 = 20 = 56 = 70

wkq' m<uqj lr we;s .Ks; fojkqj lr we;s .Ks;


m%ldYkh
wxlh l¾uh l¾uh
01 88 + 12 ÷ 6 ÷ +

02 20 × 10 − 50 × -

03 52 − 16 + 20 ……… ………

04 12 × 5 + 28 ……… ………

05 75 − 25 ÷ 5 ……… ………

06 66 ÷ 11 × 3 ……… ………

07 45 + 5 × 4 ……… ………

08 12 ÷ 5 + 18 ……… ………

09 15 × 8 ÷ 6 ……… ………

10 200 ÷ 20 − 3 ……… ………

11 20 − 5 × 3 ……… ………

12 40 + 12 − 25 ……… ………

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


mQ¾K ixLHd u; .Ks; l¾u
3.2

m<uqj jryka ;=< we;s fldgi iq¿ lrkak' fojkqj fmr bf.k.;a
wkqms<sfj, weiqrska iq¿ lrkak'

Wod (-

i). 45 ÷ 7 + 2 ii). 10 + 8 − 4 × 12

= 45 ÷ 9 =10 + 4 × 12

=5 = 10 + 48

= 48

i). 32 + 4 ÷ 6 iv). 77 ÷ 6 + 25 ÷ 5

ii). 128 − 12 × 10 v). 100 ÷ 2 × 5 + 9

iii). 50 + 39 ÷ 13

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


idOl yd .=Kdldr
4.1

ixLHdjl tla tla b,lalï tl;= lrñka wjidkfha ,efnk ;ks b,lalu
Wmfoia
WodyrKh wOHkh lrñka fidhkak'

wjidkfha ,efnk ;ks


ixLHdj tla tla b,lalïj, tl;=j
b,lalfï ixLHdj

23 2+3=5 5

8 + 7 = 15
87 6
1+5=6

27

68

125

47

73

89

64

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


idOl yd .=Kdldr
4.2

WodyrKh wOHkh lrñka j.=fõ ysia;eka mqrjkak'

b,lalï b,lalï
ixLHdj 3 ka ixLHdj 9 ka
b,lalï o¾Ylh 3 ka o¾Ylh 9 ka
ixLHdj b;sß ke;sj b;sß ke;sj
o¾Ylh b;sß ke;sj b;sß ke;sj
fnfoa o @ fnfoa o @
fnfoa o @ fnfoa o @

14
3 42
3
fnfoa fkdfnfoa fkdfnfoa
42 6 12
12
0
fnfoa

72

54

123

41

39

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


idOl yd .=Kdldr
4.3

WodyrKh wOHkh lrñka j.=fõ ysia;eka mqrjkak'

ixLHdfõ wjidk b,lalï fol 4 ka


ixLHdj ixLHdj 4 ka b;sß ke;sj fnfoa o @
b;sß ke;sj fnfoa o @

53
4 212
wjidk b,lalï foflka hq;a ixLHdj
212 jk 12 " 20 fnfoa
4 ka b;sß ke;sj fnfoa
12
12
0

200

132

315

348

1324

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


idOl yd .=Kdldr
4.4

my; Wmfoia yd WodyrKh wOHkh lrñka j.=fõ ysia;eka mqrjkak'

 tla tla .eg¨fõ § we;s ixLHdj, ish¨ idOl tl fm<g ,shd olajkak'
 bka miq tu tla tla fma<sj, we;s fmdÿ idOl rjqï lr olajkak'
 tu rjqï l, fmdÿ idOl w;ßka úYd,u idOlh f;dard ,shkak'

ixLHdj idOl úYd,u idOlh

12 1 , 2 , 3 , 4 , 6 , 12
6
30 1 , 2 , 3 , 5 , 6 , 10 , 15 , 30

18 1 , 2 , 3 , 6 , 9 , 18

12

20

16

15

21

14

10

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


idOl yd .=Kdldr
4.5

2 ys yd 3 ys .=Kdldr lsym
s hla ,shd we;s wdldrh my; oelafõ' th wOHkfhka my;
ixLHdj, .=Kdldr 6 la fldaÉÑ fmÜá j, ,shd olajkak'

2 ys .=Kdldr ( 2,4,6,8,10,12, …

3 ys .=Kdldr ( 3,6,9,12,15,18, ….

4
4

10

12

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


o¾Yl
5'1

1 .=Ks; f,i ,shd we;s my; oelafjk tla tla ixLHdj" o¾Yl
wxlkfhka ,shkak' ta tl tflys w.h o fidhkak'

(i) 4× 4 (ii) 10 × 10 × 10

(iii) 3 × 3 × 3 (iv) 6×6×6

(v) 1 × 1 × 1 × 1 × 1 (vi) 3×3×7×7

(vii) 2×2×7×3×3 (viii) 2× 3 × 3 × 3 × 5 × 5

2
jpkfhka olajd we;s my; oelafjk ixLHd o¾Yl wdldrfhka ,shd w.h

fidhkak'

(i) yfhys fojk n,h (ii) ;=fkys >kh

(iii) foflys j¾.h (iv) y;frys y;rjk n,h

(v) foflys miajk n,h (vi) mfyys >kh


o¾Yl
5'2

1
w.h fidhkak'

(i) 42 × 3 (ii) 23 × 5 (iii) 42 × 52

(iv) 34 (v) 22 × 32 × 52

i) 64 ixLHdj 2ys n,hla f,i ,shkak'

ii) 64 ixLHdj 4 ys n,hla f,i ,shkak'

iii) 81 ixLHdj 3ys n,hla f,i ,shkak'


ld,h
6.1

my; oelafjk rEm igyfka ;re ^ & ,l=Kq 9 la olakg we;. tu tla tla ;rejlg ms<s;=rla
yd m%Yk
a hla we;. uq,sku
a Tn leu;s ;rejla f;dardf.k tu ;rejg wod, m%Yk a h fj;
wjOdkh fhduq lrkak. tu m%Yk a hg .e,fmk ms<s;=r we;s ;rej f;dard.k tu ;re hq., lv
bß Tiafia ;ks ir, f¾Ldjlska hd lrkak. bka miq tu fojeks ;rejg wod, m%Yk a h fj;
wjOdkh fhduq lr tys ms<s;=r we;s ;rej yd hd lrkak. fuf,i m%Yk a h yd Bg wod, ms<s;=r
hdlrkak

mdie,a fm< fmd; (ld,h mdvu) wOHhk lr my; oelafjk ld, mrdihka yd tjdfha kduhka
.e,fmk mßos hdlrkak

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ld,h
6.2

my; j.=fõ oS we;s ld,hka w;ßka iudk ld, hq.,hka f;dard ,shkak (m<uq hq.,h fjka lr ,shd we;)

wêl wjqreoaola
osk 366

wêl wjqreoaola isjq uila meh 24la w¾O jd¾Islh


udi 24 udi 6 udi 12 wjqreÿ 2la
oYlhla osk 120la wjqreÿ 10la osk 1la
osk 90la wjqreÿ 1la osk 366 f; uila

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ld,h
6.3

my; j.= hq., iïmQ¾K lrkak (WodyrKfha wdldrhg)

ld,h osk b;sßh udi


osk
(osk) 30 30 30 30 30 30 30 30 (osk) (yß ,l=Kq .Kk )
100    10 3 10
45
150
223
247

ld,h udi b;sßh wjqreÿ


udi
(udi) 12 12 12 12 12 12 12 12 (udi) (yß ,l=Kq .Kk )
30   6 2 6
50
60
100
75

iq¿ lrkak

udi osk udi osk wjqreÿ udi wjqreÿ udi

+ 15 + 25 + 10 + 8

18 10 5 9

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iudka;r ir, f¾Ld
7.1

my; § we;s j.=j iïmQ¾K lrkak'

AB yd CD ÿr iudkfõ B yd D ,laIHhka j,§


ÿr (cm)
o wiudk fõ o we|s fldaK j¾.h

A C

B D

C
A

B D

úys; p;=ri%h" ir, odrh" mekai," ulkh /f.k tkak'

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iÈY ixLHd l+ôhd <Õ we;s iSks fnda, fyd|ska kssrSlaIKh lrkak'
8.1

my< we;s Ndckj,g .e,fmk mrsos l+ôhd <Õ we;s iSks fnda, oukak' A yd B Ndck fofla
we;s iSks fnda, ksrSlaIKfhka tu ixLHd j¾. fol kï lrkak'

A B

…………………………………………… ……………………………………………

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iÈY ixLHd my; oS we;s ixLHd f¾Ld fyd|ska
8.2 Wmfoia kssrSlaIKh lr ysia;eka iïmQ¾K lrkak'

Wod ( (+4) + (-2) = (+2)

-4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4

1) (-5) + (+2) = ……..

-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5

2) (+4) + (-7) = …….

-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5

3) (-4) + (+7) = …….

-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5

4) (-3) + (+7) = …….

-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5

5) (-1) + (-3) = …….

-5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iÈY ixLHd my; oS we;s j.=j, ysia;eka iïmQ¾K lrkak'
8.3

= +1
A B A+B
= -1

+5 (+3) + (+2) = (+5)

-8 (-3) + (-5) = (-8)

(+4) + (+3) = ……..

(-4) + (-3) = ……..

hq., fjka l, = +1
m%;ú
s reoaO hq., fjka lrkak
miq b;srs = -1

+4 (+6) + (-2) = (+4)

…….. (+4) + (-1) = ……

(-5) (+2) + (-7) = ……..

(+5) + (-10) = ……..

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


fldaK
9.1

fuys YS¾Ih yd ndyq kï lrkak

my; tla tla wjia:dfõ olajd we;s fldaK foflka úYd, fldaKh f;dard" Bg wod< wlaIrh ,shd
olajkak'

ia:s;l
s fldaK iy .;sl fldaK ioyd WodyrK 3 ne.ska ,shkak

ia:s;l s fldaK .;sl fldaK


................................................... ....................................................
.................................................. ....................................................
................................................... .....................................................

my; fldaK j¾. Kï lrkak'

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


Nd.
f,akdg .fia .uka lsrSfï§ yuqjk rEmj, mdg lr we;s Nd.h ysia fldgqfjys ,shd ta weiqqßka
my; oelafjk j.=j iïmQ¾K lrkak 10.1

1
1
2

1
1
3

4
9
3
4

kshu Nd.
tall Nd. ;=,H Nd. ^hq., jYfhka& fjk;a
^;;H Nd.&

Mawanella Maths
oYu
11.1

my; j.=j iïmQ¾K lrkak


Wmfoia

Nd.h oYu ixLHdj


3
10
24
100
163
100
0'8
0'47
0'779

Nd.h ;=,H Nd.h oYu ixLHdj

1
2
3
4
2
5
7
8
3
1 1'6
5

17
2 2'
25

27
5
50

1'6

3'75

7'425

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


oYu
11.2

WodyrK wOHkh lrñka hd lrkak'

6'85 « 10 = 68'5

0'03 « 100 = 3

8'6542 « 1000 = 8654'2

15'6 - 10 = 1'56

67'5 - 100 = 0'675

5638'3 - 1000 = 5'6383

A B

7'4 « 10 7'8563

9'2 - 100 5731'9

6'543 « 100 0'035

7856'3 - 1000 0'092

85'3 - 10 4500

4'5 « 1000 2600

3'5 - 100 0'0875

5'7319 « 1000 74

8'75 - 100 654'3

2'6 « 100 8'53

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


úÔh m%ldYk
12.1 Wmfoia
my; oS we;s j.=j, 4 ;Srej mukla
iusmQ¾K lrkak¡

wem,a yd fodvï j¾.


uq¿ ñ,
o%jH m%udKh 1 l ñ, ^re'& foflyssu uq¿ ñ,
^re'&
oelafjk ùSPSh m%ldYkh

wem,a 𝑥 5 × 𝑥 = 5𝑥

………… + ……….…
fodvï 𝑦 3 × 𝑦 = 3𝑥

mEka yd mekai,a foflyssu


uq¿ ñ,
o%jH m%udKh 1 l ñ, ^re'& uq¿ ñ, oelafjk ùSPSh
^re'&
m%ldYkh

mEka 𝑎
………… = ……
………… + ……….…
mekai,a 𝑏
………… = ……

yd,a yd f;a fld<


uq¿ ñ,
o%jH m%udKh 1 l ñ, ^re'& foflyssu uq¿ ñ,
^re'&
oelafjk ùSPSh m%ldYkh
yd,a 5 𝑘𝑔 𝑚
………… = ……
………… + ……….…
f;a fld< 500 𝑔 𝑛
………… = ……

lKavdhï 5
lKavdhul
isiqka lKavdhï .Kk ysu isiqka uq¿ YsIH ixLHdj
isiqka .Kk
.Kk
msßñ 5 𝑝
………… = ……
………… + ……….…
.eyeKq 5 𝑞
………… = ……

Wmfoia fuu ùSPSh m%ldYk jpkfhka ,shd olajkak¡


𝑎
Wod :- ¬ 5, 𝑎 j,ska ksrEms; w.fhka Nd.hl m%udKhg 5 la tl;= lrkak
2

^1& 𝑥 – 7

^2& 3𝑝 + 2
𝑥
^3& -3
4

^4& 12 - 2𝑝

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


úÔh m%ldYk
12.2

1la re 𝑥 1 la re y 1 la re 10
Type equation here.

by; oS we;s ñ, .Kka wkqj tla tla m%Yak j,g wod, ysia;eka iïmQ¾K lrkak¡

Type equation here.


^1& Ydksld r;= wem,a 2 la o YdñkS r;= wem,a 3 la o ñ, oS .;a;dh¡

Ydksld r;= wem,a .ekSug úhoï l< uqo, ------------- = -----------

YdñkS r;= wem,a .ekSug úhoï l< uqo, ------------- = -----------

fofokdu r;= wem,a .ekSug úhoï l< uq¿ uqo, -------------- + -----------

fofokdu .;a r;= wem,a f.ä .Kk ------------- + -----------

fofokdu .;a r;= wem,a j, uq¿ uqo, -------------- + -----------

^2& iqks,af.a uj r;= wem,a 3 la o fld< wem,a 4 la o ly wem,a 7 la o ñ, oS .;a w;r Tyqf.a mshd o

iji ksjig tk úg r;= wem,a 3 la iy fld< wem,a f.ä 6 la ñ, oS f.kdfõh¡

iqks,af.a f.a uj r;= wem,a .ekSug úhoï l< uqo, --------------- = -------------

fld< wem,a .ekSug úhoï l< uqo, -------------- = --------------

ly wem,a .ekSug úhoï l< uqo, ------------- = ---------------

iqks,af.a f.a uj wem,a .ekSug úhoï l< uqo, ------ ¬ ------- ¬ --------

iqks,af.a f.a mshd r;= wem,a .ekSug úhoï l< uqo, ------------- = --------------

fld< wem,a .ekSug úhoï l< uqo, --------------- = ---------------

mshd wem,a us, oS .ekSug úhoï l< uq¿ uqo, --------- ¬ ----------

uj iy mshd fofokdu wem,a .ekSg úhoï l< uqo, ------- ¬ ------ ¬ ------- ¬ ------ ¬ ----
-

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ialkaOh
13.1
1 ysia;eka iïmQ¾K lrkak'

2000 mg =2g
ñ,s.?
a ï 1000 = .a?ï 1
3000 mg =3g
5000 mg =5g
……………. =8g
……………. = 15 g
7567 mg = 7 g 567 mg
8245 mg = ……………. g …………….mg
1054 mg = 1 g ……………. mg
4025 mg = ……………. g 25 mg
……………. = 5 g 375 mg
……………. = 3 g 75 mg
……………. = 6 g 8 mg

ia ialkaOh olajd we;s o%jH lsysmhl ku yd ialkaOh ,shd olajkak'


o%jHfha ku ialkaOh

……………..

……………..

……………..

……………..

……………..

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ialkaOh
13.2
1

my; oS we;s ialkaO tl;= lrkak'

g mg g mg g mg
8 8 350 8 15 620 8 32 437
4 ¬ 4 420 4 ¬ 13 380 4 ¬ 6 54

g mg g mg g mg
8 53 356 8 3 35 8 10 504
4 ¬ 12 875 4 ¬ 4 875 4 ¬ 3 706

my; oS we;s ialkaO wvq= lrkak'

g mg g mg g mg
8 14 500 8 26 750 8 8 000
4 - 3 200 4 - 8 350 4 - 3 450

g mg g mg
g mg
8 18 154 8 20 243
8 57 200 4 - 14 755
4 - 21 700 4 - 7 325

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ir, f¾Çh ;, rEm
14.1
my; oelafjk ysia fldgq ;=, oS we;s j¾.fha f¾Ld 4 ne.ska
we| olajkak'
f¾Ld

ir, f¾Ld jl% f¾Ld

my; oelafjk ysia fldgq ;=, oS we;s mDIaG i|yd WodyrK 3 ne.ska ,shkak'
mDIaG

;, mDIaG jl% mDIaG

1. fïihl u;=msg mDIGh 1. fnda,hl mDIGh

;, mDIaG u; w|skq ,nk rEm ;, rEm fõ

oS we;s f¾Ld Ndú;fhka iqÿiq mßos Tn leu;s ;, rEm 3 ne.ska j.=j ;=, w|skk
a '

ir, f¾Ld iy jl% f¾Ld


ir, f¾Ld muKla Ndú;fhka jl% f¾Ld muKla Ndú;fhka
Ndú;fhka

ir, f¾Ld muKla Ndú;fhka ;, mDIaG u; w|skq ,nk rEm ir, f¾Çh ;, rEm fõ

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


ir, f¾Çh ;, rEm
14.2
my; oelafjk ysia fldgq ;=, oS we;s j¾.fha fldaK we| olajkak'
fldaK

iq¿ fldaK uyd fldaK mrdj¾; fldaK

oS we;s ir, f¾Ld .Kk muKla Ndú;fhka tla tla ;Srh i|yd .e,fmk ixjD; ir, f¾Çh
;, rEm w|skk a '
we;=,; ^wNHka;r& fldaK
we;=,; ^wNHka;r& fldaK j,ska wvqu
mdo ish,a, iq¿ fldaK" uyd fuu ;, rEmh
;rñka tla fldaKhla mrdj¾;
.Kk fldaK"iDcq fldaK j,ska y|qkj
a k ku
fldaKhlska iukaú;
iukaú;

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iólrK iy iQ;%
15.1
1
my; m%ldY weiqrska ùcSh m%ldYk f.dvk.kak

1' ksu,a <Õ we;s fgd*s .Kk =


ksud,s <Õ we;s fgd*s .Kk =
fofokdu <Õ we;s fgd*s .Kk = 𝑥

ksu,a ksud,s

2' ksu,a <Õ we;s fgd*s j,ska 2 la ksud,sg ÿkafka kï


ksu,a <Õ we;s fgd*s .Kk =
ksud,sg ÿka fgd*s .Kk =
oeka ksu,a <Õ we;s fgd*s .Kk =
𝑦

ksu,a ksud,s
oS we;s WodyrKh wkqj ysia;eka mqrjkak

𝑥+

𝑦+ 𝑝+

𝑦− 𝑚−

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


os.
16.1

os. uekSug Ndú;d l, yels WmlrK rEm igyka o iys;j kï lrkak

my; tla tla rEmj, os. oS we;s fldaÿj Ndú;fhka ,shd olajkak

rEmfha oelafjk mekaif,a os. lSh o @

ysia ;eka mqrjkak

1) 12 mm = 10 mm + ….. mm 4) 8cm 9 mm = ……. mm + ….. mm


= 1 cm + ….. mm = ……. mm
= 1.2 cm

2) 28mm = ….. mm + ….. mm


5) 14cm 7 mm = ……. mm + ….. mm
= …… cm + ….. mm
= ……. mm
= ……. cm

3) 5cm 2 mm = 50 mm + ….. mm
= ……. mm

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


j¾.M,h
17.1

;, rEmhlska jgjk u;=msg bv m%udKh ''''''''''''''''''''''''' ^j¾.M,h$mßñ;sh& f,i ye¢kafõ'

fuu iup;=ri%dldr wdia;rfha me;a;l È. 1 cm ksid tys j¾.M,h


1
1 x 1 = 1 cm2
1

w,audßhl msg j¾.M,h uekSu i|yd wu,a ilid .;a fuu my; iup;=ri%dldr
1 m wdia;rfha me;a;l È. 1 m ksid tys j¾.M,h

1m 1 x 1 = ……...

tfiakï me;a;l È. 1 km jk my; iup;=ri%dldr wdia;rfha j¾.M,h


1 km
...................................

1 km

my; oelafjk jia;= j, j¾.M,h uekSug iqÿiq tallh f;dard ˜√ ˜ i,l=K fhdokak

jia;= 1cm2 1m2 1km2


wNHdi fmd;l
msgqjla

l¿ ,E,a,

cd;sl ye÷kqïm;

lE.,a, k.rh

fodr mshkla

Y%S ,xldj
j¾.M,h
17.2

mmy; oelafjk iDcqfldaKdi%dldr wdia;r weiqrska oS we;s j.=j iïmQ¾K lrkak'


Wmfoia ^l=vd iup;=ri%hl me;a;l os. 1cm f,i .kak&'

(c)
(a) (b)

(e)
(d)

fma,shl we;s
rEmh fma,s .Kk uq¿ fldgq .Kk j¾.M,h
fldgq .Kk

(a)

(b)

(c)

(d)

(e)

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


j¾.M,h
17.3

iqÿiq mrsos ksudkh lrñka my; j.=j mqrjkak'

wdia;rh w÷re ;, fldgqjl


w÷re ;, iïmQ¾K
jeiSug
wdia;rh fldgqjl j¾.M,h × fldgq wdia;rfha
wjYH
j¾.M,h .Kk j¾.M,h
fldgq .Kk

4 4 cm2 4 ×4 16 cm2

3 cm

3 cm

8 cm2
2 cm

4 cm

3 cm

1 cm

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


j¾.M,h
17.4

mmy; oelafjk wdia;rj, j¾.M,h oS we;s ysia;efkys ,shkak'


3 cm
3 cm 1 cm 1 cm
1 cm

4 cm
4 cm

1 cm
……………………………… ………………………………

………………………………

2 cm 5 cm

2 cm 2 cm

……………………………… ………………………………

………………………………

3 cm 8 cm

3 cm
4 cm

……………………………… ………………………………

………………………………

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


jD;a;
18.1

my; øjH w;ßka jD;a;hla we|Sug Ndú;d l, yels øjH háka brla w|skak'

ieuka áka tl ixhqla; ;eáh yekao remsh,a 2 ldish j<,a, fnda,h .sks fmÜáh

tu øjH Ndú;fhka jD;a; rgdjla w|skak'

my; rEm igyk weiqßka .e,fmk ms<s;r


= e hd lrkak'

jD;a;h u; isákafka

jD;a;h we;=,; isákafka

jD;a;fhka msg; isákafka

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


jD;a;
18.2

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


mßudj
19/20.1
my; j.=fõ ysia;eka mqrjkak'

^,Sgr 1 hkq ñ,s,Sgr 1000 ls&

o%j mrsudj o%j mrsudj


,Sgr ^l& ñ,s,Sgr ^ml&
3500 3 500
5002 5 2
875 0 875
7850
1080
4 275
9 20
2006 2 6
4030
9073 73

oS we;s WodyrK weiqrska ysia;eka mqrjkak'


b,lalï 3 lska ml w.h
l ml l ml ,shd we;
5 275 5 275
¬ 3 82 ¬ 3 082

l ml l ml
9 42 9 042
- 5 351 - 5 351

l ml l ml
4 58 4 58
¬ 2 6 ¬ 2 6

l ml l ml
l ml
7 5 9 275
7 5
- 3 8 - 6 123
- 3 8

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


mßudj
19/20.2
oS we;s WodyrK weiqrska ysia;eka mqrjkak'

1& 2 l 405 ml « 5 2405


2000 ¬ 405 «5
2405 ml « 5 12025
12025 ml = 12 l 25 ml

2& 7 l 36 ml - 4 4 7036
7000 ¬ 36
7036 ml - 4
1759 ml = 1 l 759 ml

3225
3& 3 l 225 ml « 6 «6
'''''''''' ¬ 225
'''''''''' ml « 6
'''''''''' ml = '''''''''' l '''''''''' ml

4& 4 l 50 ml « 12 4050
'''''''''' ¬ '''''''''' « 12
4050 ml « 12
'''''''''' ml = '''''''''' l 600 ml

5& 5 l 22 ml - 3
'''''''''' ¬ ''''''''''
5022 ml - 3
16'''''''' ml = 1 l 6''''''''' ml

6& 13 l '''''''''' ml - 5
13000 ¬ 35
'''''''''' ml - 5
'''''''' ml = '''''''''' l ''''''''' ml

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


wkqmd;
21.1
my; tla tla wjia:dfõ ñY%K iEoSug fhdod.;a øjH w;r wkqmd; ,shd tajd ir,u wdldrfhka
olajkak'

20 𝑚𝑙 100 𝑚𝑙 ………. 𝑚𝑙

fuys m,;=re hqI : c,h = ………. : ………

fuys isfuka;s : je,s = ………. : ………

m,;=re hqI c,h fuys m,;=re hqI : c,h = ………. : ………

2 𝑚𝑙 800 𝑚𝑙

by; tla tla wkqmd; ioyd ;=,H wkqmd; ;=k ne.ska ,shd olajkak'

i) ………. : ………
iii) ………. : ………

………. : ………
………. : ………

………. : ………
………. : ………

ii) ………. : ………

………. : ………

………. : ………

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


m%;sY;
22.1

ixLHdjl tla tla b,lalï tl;= lrñka wjidkfha ,efnk ;ks b,la lu
Wmfoia
WodyrKh wOHkh lrñka fidhkak'

01 02 03

oekaùuhs æ oekaùuhs æ oekaùuhs æ

iEu mdjyka hq.,hlgu wjqreÿ uyd fia,a iEu Tn ñ,oS.kakd nvq


20] l ,dNhla õÿ,s WmlrKhlgu u,af,a jákdlu 5000$=
40] l ñ, wvqlsrSula jeä kï 35] l
jdishla

oekaùï weiqrska my; j.=j iïmQ¾K lrkak'

oekaùfï ,l=Kq w.h iuÕ we;s


w.h Nd.hla f,i w.h lshjk wdldrh
lr we;s w.h õfYaI ,l=K

20
20% ………………. ishhg úiai
100

………………. % ………………. ……………….

………………. ………………. ………………. ……………….


m%;sY;
22.2

ysia;eka mqrjkak'

50X….

25 X …… 20 X …..

10 X …..

oS we;s igyka j, wªre l, fldgi uq¨ rEmfhka Nd.hla f,i ,shkak'


ldáiSh ;,h
23.1

my; ixLHd f¾Ldj u; oS we;s ,laIHhka ,l=Kq lrkak

A = -2 D=4

B=0 E=2

C = -4

my; ixLHd f¾Ldj u; ,l=Kq lr we;s ,laIHhka ,shd olajkak

A = …… C = ……..

B = ……. D = ……..

my; j.=j ;=, we;s tla tla rEmfha msyg


s Su uq,ska bx.%Sis wl=r;a fojkqj b,lalu;a f,i ms<sfj,sk a
WodyrKfha wdldrhg ,shd olajkak'

5
1 (B,1)
6
2
7

3 8

A B C D E G

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


>k jia;= fuu m;frdï ldâfndaâ lene,a,l w,jd >k jia;=
25.1 ks¾udKh lrkak'

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


>k jia;=
25.2
2

ksjeros f;dr;=re weiqrska j.=fõ ysia;eka


Wmfoia mqrjkak'
iaúÜi¾,ka; .%Sl cd;sl
cd;sl od¾Yksl
,sTkayd¾â Ths,¾ maf,afgda
(Leonhard Euler) ^nq'j' 427 -
^15 April 1707 - 18 347 &
September 1783 &

YS¾I .Kk odr .Kk


YS¾I .Kk uqyqK;a .Kk + odr .Kk +
>k jia;=j (V) (F) uqyqK;a .Kk (E) 2
(V) + (F) (E) +2

8 +6 12 + 2
>klh 8 6 12
= 14 = 14

>kldNh

iúê
p;=ia;,h

iup;=ri%
msróvh

;s%fldaK
msi
% auh

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


o;a; /iAlsÍu
26.1 o;a; ksrEmKh iy
o;a; w¾:l:kh

1& my; w.hhka m%.Kk ,l=Kq Ndú;fhka olajkak

3 8
5 10
13 17
2& mdi,l tla;rd fY%aKshl isiqka i;=j ;snQ uqo,a m%udKhka remsh,a j,ska my; oelafõ'
40 , 60 , 80, 40 , 50 , 70, 50, 80, 80, 50
80, 60 , 80, 40 ,70 , 40, 50, 70, 80, 60
60 , 70 , 50, 40 , 50 , 70, 80, 80, 80, 60

i) isiqka w; ;snQ jevsu uqo, lSho@

ii) isiqka w; ;snQ wvqu uqo, lSho@

iii) re 60 ne.ska ;snQ isiqka .Kk lSho@

iv) fuu fY%aKsfha <uhska .Kk lSho@

v) by; f;dr;=re weiqßka my; j.=j iïmQ¾K lrkak'

uqo, m%.Kk ,l=Kq isiqka .Kk


4
5
6
7
8

v) re 70 g wvqfjka ;snQ isiqka .Kk lSho @

vi) re 80 la fyda Bg jeäfhka ;snQ isiqka .Kk lSho @


o;a; /iAlsÍu" o;a; ksrEmKh iy o;a; w¾:l:kh
26.2

m,;=re fj<oi,l i;sfha Èk 5 la ;=, wf,ú jQ wem,a f.ä .Kk ms,sno f;dr;=re my;
j.=fõ oelafõ

Èkh m%.Kk ,l=Kq f.ä .Kk


iÿod //// //
wÕy //// //// /
nodod ////
n%yia //// //// //// ///
isl=rd //// ////

i) jeâu wem,a f.ä .Kkla úl=Kq Èkh ljodo @

ii) wvqu wem,a f.ä .Kkla úl=Kq Èkh ljodo @

iii) iÿodg jvd wÕyrejdod fldmuK wem,a f.ä .Kkla úl=Kqfõ o @

iv) Èk 5 ys§ úl=Kk ,o uq¨ wem,a f.ä .Kk lSho@

v) wem,a f.ä 10 lg jvd úl=KQ Èk .Kk lSho@ ta fudkjdo @


22 mrsudK rEm
27.1

Wmfoia oS we;s PdhdrEmfha isák isiqjdf.a Wi 1.5m fõ' tys A yd B ,laIHh fol
w;r fikaáógr j,ska uek ,shkak'

ksjil ie,eiaul fldgila rEmfha olajd we;' tys ienE ñkqï oS we;' my; olajd we;s os.
m%udK fikaáógr j,ska uek ,shkak'
F E
AB = …………………

BC = …………………

12 m CD = …………………
3m C
D
DE = …………………
4m
EF = …………………
A B
12 m AE = …………………

Y%S ,xld is;shfï kqjr yd r;akmqr k.r msysgd we;s


wdldrh rEmfha oelafõ' lE.,a, yd r;akmqr w;r ÿr
120 km i;shfï tu k.r fol w;r wyia ÿr
fikaáógr j,ska uek ,shkak'
fgi,dlrKh
25.1

Tng my; ,ndoS we;s yev;, lmd tajd Ndú;fhka rEm w;r ysoeia fkdmj;sk mßos ldâfndaâ
lene,a,la u; tajd we,ùfuka fuys by; oelafjk wdldrfha ks¾udK 4 la lrkak

inr.uqj m<d;a wOHdmk fomd¾;fïka;=j


iïNdú;dj
29.1

Wmfoia my; j.=fõ i|yka tla tla isÿùu —ia:Srju isÿfõ˜" —ia:Srju isÿfkdfõ˜" —
ia:Srju lsj fkdyel˜ f,i olajkak'

ia:Srju isÿfõ$ ia:Srju isÿfkdfõ$


isÿùu
ia:Srju lsj fkdyel

Wod( kef.kysrska ysre Wodùu' ia:Srju isÿfõ

01' l¿ .,la wyfia mdùu'

02' ngysrska ysre Wodùu'

03' ldishla WvoeuQ úg isri ,eîu'

04' l%slÜ l%Svdj i|yd ms;a;la Ndú; lsrSu'

05' fyg oskfha ;o jeis we;sùu'

06' fmd;l we;s msgq .Kk brÜg ixLHdjla ùu'

07' kd.fhla wyfia mshEöu'

08' .Ks; .=rejrsh fyg mdi,g meñKSu'

09' .,la Tijd w;yersh úg ìug jeàu'

10' odÿ leghla WvoeuQ úg Wvg yerS we;ss me;af;a


w.h 2 ùu'
iïNdú;dj
29.2

my; oelafjk m%Yak j,g ms<s;=re imhkak'

01' iúê odÿ leghl we;s me;s .Kk lSho@ ……………………

tys me;s ish,a, iudko@ ……………………

02' fmd,a lgqjl we;s me;s .Kk lSho@ ……………………

tys me;s ish,a, iudko@ ……………………

03' remsh,a 5 ldishl we;s me;s .Kk lSho@ ……………………

tys me;s ish,a, iudko@ ……………………

04' .sKsfmÜáhl we;s me;s .Kk lSho@ ……………………

tys me;s ish,a, iudko@ ……………………

05' iúê p;=ia;,hl we;s me;s .Kk lSho@ ……………………

tys me;s ish,a, iudko@ ……………………

You might also like