GIẢI TÍCH 12.

CHƯƠNG II
A. PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ PHƯƠNG TRÌNH LÔGARIT
B. BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ PHƯƠNG TRÌNH LÔGARIT
PHẦN 1
A. PHƯƠNG TRÌNH MŨ VÀ PHƯƠNG TRÌNH LÔGARIT
Bài toán 1: Phương trình mũ – Phương trình loogarit cơ bản
I. Phương trình mũ cơ bản a x  b  a  0, a  1 .
● Phương trình có một nghiệm duy nhất khi b  0 .
● Phương trình vô nghiệm khi b  0 .

Câu 1

[2D2-5.1-1] Giải phương trình .

Lời giải
3x1  9  3x1  32  x  3 .

Câu 2

[2D2-5.1-1] Giải phương trình .

Lời giải
x
 1  1
5x 1     5x 1  52 x  x  1  2 x  x  .
 25  3

Câu 3

[2D2-5.1-2] Giải phương trình .

Lời giải

 3 x2  x 2  1
 81  x 4  3x 2  4  x 4  3x 2  4  0   2  x 2  4  x  2 .
4
3x
 x 4

Câu 4

[2D2-5.1-2] Giải phương trình .

Lời giải
 x  2
7 2 x2 5 x  4
 49  7 2 x2 5 x  4
 7  2 x  5x  4  2  2 x  5x  2  0  
2 2 2
.
x   1
 2

1
 Câu 5

[2D2-5.1-1] Giải phương trình .

Lời giải
x 2  x 5 2 x 3 x 2  x 5 2 x 3
3 2 3 3
Ta có          x 2  x  5  2 x  3
2 3 2 2
x  1
 x2  x  2  0   .
 x  2

Câu 6

[2D2-5.1-2] Giải phương trình .

Lời giải
Ta có 9sin 2 x  1  sin 2x  0  2x  k 2  x  k ,  k  .
Câu 7

[2D2-5.1-1] Giải phương trình .

Lời giải
 x2  2 x  4  x  4
Ta có 2  4   x2  2 x  4  x  4  2   x2  2 x  4  x  2 .
x  2
x  2  0
 x  2 
 2 2  
  x  0  x  3 .
 x  2 x  4   x  2  2 x  6 x  0
2
  x  3

Vậy phương trình đã cho có nghiệm duy nhất là x  3 .

Câu 8

[2D2-5.1-2] Tìm để phương trình có hai nghiệm trái dấu.

Lời giải
mx 2  2 x  m  2
2020  1  mx  2 x  m  2  0 . 2

Phương trình đã cho có hai nghiêm trái dấu khi và chỉ khi m  m  2  0  0  m  2 .

2
 Câu 9

[2D2-5.1-3] Cho hàm số có bảng biến thiên như sau

Tìm phương trình có nghiệm phân biệt?

Lời giải
m
Ta có 32 f ( x )m3  27  2 f ( x)  m  f  x   .
2
m
Vậy phương trình đã cho có 3 nghiệm phân biệt khi 2   4  4  m  8 .
2

Câu 10

[2D2-5.1-3] Cho hàm số có đồ thị như hình vẽ bên. Tìm tất cả các giá trị thực

của tham số m để phương trình có ba nghiệm thực phân biệt.

Lời giải
1
Ta có 4 x 3 x 12 m   x3  3x  1  2m  3  x3  3x  2  2m .
3

64
Số nghiệm của phương trình x3  3x  2  2m  0 là số giao điểm của đồ thị
y  x 3  3 x  2 và đường thẳng y  2m .

3
 Nhìn vào đồ thị suy ra phương trình có 3 nghiệm phân biệt  0  2m  4  0  m  2 .

II. Phương trình lôgarit cơ bản loga x  b  x  0, a  0, a  1 luôn có nghiệm duy nhất x  ab với
mọi b .

Câu 1

[2D2-5.1-1] Giải phương trình sau: .

Lời giải
Điều kiện: x  0
Ta có: log3 x  4  x  34  x  81 .
Vậy nghiệm của phương trình là x  81.
Câu 2

[2D2-5.1-1] Giải phương trình sau: .

Lời giải
Điều kiện: 2x  2  0  x  1
Ta có: log2  2x  2  3  2x  2  8  2 x  10  x  5 (nhận).
Vậy nghiệm của phương trình là x  5 .

Câu 3

[2D2-5.1-2] Giải phương trình sau: .

Lời giải
2
 5  15
Vì x 2  5 x  10   x     0, x  nên tập xác định D .
 2 4
x  1
Ta có: log 4  x 2  5 x  10   2  x 2  5 x  10  16  x 2  5 x  6  0   .
 x  6
Vậy nghiệm của phương trình là x  1 hay x  6 .

4
 Câu 4

[2D2-5.1-2] Giải phương trình sau: .

Lời giải
Điều kiện:  x  1  0  x  1
2

 x  1  10  x  11
Ta có: log  x  1  2   x  1  100  x  1  10   
2 2
(nhận).
 x  1  10  x  9
Vậy nghiệm của phương trình là x  11 hay x  9 .

Câu 5

[2D2-5.1-2] Giải phương trình sau: .

Lời giải
 3 5
x 
Điều kiện: x 2  3 x  1  0   2 .
 3 5
x 
 2
 3 105
x 
2
Pt  x2  3x  1  5  x2  3x  1  25  x2  3x  24  0   (nhận)
 3 105
x 
 2

3  105 3  105
Vậy nghiệm của phương trình là x  hay x  .
2 2

Câu 6

[2D2-5.1-3] Giải phương trình sau: .

Lời giải
 x2  x  1  0

 x 1  0  x  1
Điều kiện:    x  1 1 .
 x  x  1  x  1  0  x  2
2

 x20


log 2  
x2  x  1  x  1  log 2  x  2   x2  x  1  x  1  x  2

 x2  x  1  x  1  2 x 2
 x  1  x  1  x 2  4 x  4

 2 x3  1  4x  2  x3  1  2x  1
5
    1
   x2
 1  1 
 x  x  x  0
 2  2   x  0  (thỏa
x 1  4x  4x 1 x  4x  4x  0
3 2 3 2 
 x  2  2 2  x  2  2 2
  
    x  2  2 2

1 ).
Vậy nghiệm của phương trình là x  0 hay x  2  2 2 .

Câu 7

[2D2-5.1-3] Giải phương trình sau: .

Lời giải
TXĐ: D  \ k | k  .
 
 x   k 2
sin x  1
Ta có: log  sin x   0  sin x  1    2 ,k  (thỏa điều
 sin x  1  x     k 2
 2
kiện).
 
 x  2  k 2
Vậy nghiệm của phương trình là  ,k  .

 x    k 2
 2

Câu 8

[2D2-5.1-2] Giải phương trình sau: .

Lời giải
x  5  0  x5
Điều kiện:    x5
x  2  0  x  2
Ta có: log2  x  5  log2  x  2  3  log2  x  5 x  2  3   x  5 x  2  8

 x  3
 x 2  3x  18  0   .
x  6
Kết hợp với điều kiện, ta được nghiệm của phương trình là x  6 .

Câu 9

[2D2-5.1-3] Giải phương trình .

6
 Lời giải
Điều kiện: 0  x  1.
1 1 1
Ta có   ...   2018  log x 2  log x 3  ...  log x 2018  2018
log 2 x log3 x log 2018 x

 log x  2.3...2018  2018  log x  2018!  2018  x 2018  2018!  x   2018 2018! .

Kết hợp với điều kiện, ta được nghiệm của phương trình là x  2018 2018! .

Câu 10

[2D2-5.1-3] Tìm tất cả các giá trị thực của tham số để phương trình
có hai nghiệm thực phân biệt.

Lời giải
Điều kiện 1  x 2  0  1  x  1 .

Pt  log3 1  x2   log3  x  m  4   1  x 2  x  m  4  m   x 2  x  5 .

Xét hàm số f  x    x2  x  5 trên khoảng  1;1 .

1
Ta có f   x   2x 1 ; f   x   0  x   .
2
Bảng biến thiên

 21 
Dựa vào BBT, ta thấy phương trình có hai nghiệm khi m   5;  .
 4