Badanie właściwości redukujących kwasu metanowego

Wprowadzenie
Przeczytaj
Mapa pojęciowa
Sprawdź się
Dla nauczyciela
 Kwas metanowy (mrówkowy) występuje m.in. w parzących włoskach pokrzywy.
Badanie właściwości redukujących
Źródło: licencja: CC 0.
kwasu metanowego

Naturalnie występuje m.in. w jadzie mrówek, igliwiu świerkowym czy parzydełkach jamochłonów.
Stosowany jest jako konserwant w sokach owocowych lub preparat grzybobójczy. Czy wiesz, o jakiej
substancji mowa? Kwas metanowy to prawidłowa odpowiedź. Prawdopodobnie wiesz, że rozpoczyna on
szereg homologiczny kwasów karboksylowych. Ale czy zdajesz sobie sprawę, że jako jedyny w tej grupie
posiada właściwości redukujące? Dlaczego akurat kwas metanowy? Czy wiesz, że dzięki temu stosowany
jest w galwanotechnice? Czy chcesz zbadać właściwości redukujące kwasu metanowego?

Twoje cele

Uzasadnisz przyczynę redukujących właściwości kwasu metanowego (mrówkowego).

Zaprojektujesz i wykonasz doświadczenia, których wynik wykaże właściwości redukujące kwasu
metanowego (mrówkowego).
Przedstawisz odpowiednie równania reakcji zachodzących podczas doświadczeń, które
potwierdzą właściwości redukujące kwasu metanowego (mrówkowego).
Przeczytaj

Właściwości redukujące
Właściwości redukujące posiada ta substancja, którą określa się mianem reduktora. Redukuje ona inną
substancję, sama się utleniając. Reduktor oddaje elektrony, przez co podwyższa swój stopień utlenienia.
Takie właściwości posiada kwas metanowy, jedyny z kwasów karboksylowych.

Właściwości redukujące kwasu metanowego są wykorzystywane np. przy otrzymywaniu metalicznej rtęci.
Źródło: licencja: CC 0.

Dlaczego kwas metanowy posiada właściwości redukujące?

W cząsteczce kwasu metanowego (mrówkowego), oprócz grupy karboksylowej, występuje również grupa
aldehydowa.

Model cząsteczki kwasu metanowego z zaznaczeniem grupy karboksylowej i aldehydowej; atom węgla – czarny kolor, atom tlenu
– czerwony kolor, atom wodoru – biały kolor
Źródło: licencja: CC 0.

W przeciwieństwie do pozostałych kwasów karboksylowych w szeregu homologicznym kwas metanowy

posiada atom wodoru przyłączony bezpośrednio do grupy karboksylowej. Konsekwencją takiej budowy
kwasu metanowego jest możliwość pełnienia roli reduktora w reakcjach chemicznych. Za właściwości
redukujące kwasu metanowego odpowiada grupa aldehydowa.
Badanie właściwości redukujących kwasu metanowego
Polecenie 1
Doświadczenie I

Problem badawczy:
Czy kwas metanowy posiada właściwości redukujące?

Sprzęt i odczynniki:
stężony roztwór kwasu metanowego (mrówkowego) – HCOOH;
roztwór manganianu(VII) potasu – KMnO4;
stężony roztwór kwasu siarkowego(VI) – H2SO4;
świeżo przygotowany roztwór wody wapiennej - Ca(OH)2;
probówka z boczną rurką;
rurka szklana;
zlewka;
wkraplacz;
pipeta;
statyw laboratoryjny z łapą metalową;
palnik.

Instrukcja:
Uwaga! Zachowaj ostrożność. Doświadczenie wykonujemy w okularach i rękawicach ochronnych.

1. Do probówki z boczną rurką wlej 3‑4 cm 3 rozcieńczonego roztworu manganianu (VII) potasu i dodaj kilka
kropli stężonego roztworu kwasu siarkowego (VI).
2. Zmontuj zestaw do doświadczenia według schematu.
3. Do wkraplacza wprowadź ok. 10 cm3 stężonego roztworu kwasu metanowego. Delikatnie ogrzewaj
probówkę.

Schemat doświadczenia:

Schemat doświadczenia nr 1 pt. „Czy kwas metanowy posiada właściwości redukujące?”

Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Hipoteza:
Obserwacje:

Wnioski:

Polecenie 2
Doświadczenie II

Problem badawczy:
Czy kwas metanowy posiada właściwości redukujące?

Sprzęt i odczynniki:
stężony roztwór kwasu metanowego (mrówkowego) – HCOOH;
rozcieńczony roztwór azotanu(V) srebra(I) – AgNO3;
stężony roztwór wodorotlenku sodu – NaOH;
woda amoniakalna – NH3(aq);
probówka;
zlewka;
gorąca woda;
bagietka.

Instrukcja:
Uwaga! Zachowaj ostrożność. Doświadczenie wykonujemy w okularach i rękawicach ochronnych.

1. Do probówki wlej około 3 cm3 rozcieńczonego roztworu azotanu(V) srebra(I).

2. Przy pomocy pipety wprowadź do probówki kilka kropli stężonego roztworu wodorotlenku sodu.
Pomieszaj zawartość probówki.
3. Cały czas mieszaj, dodawaj po kropli wody amoniakalnej do probówki aż do momentu roztworzenia osadu.
4. Do probówki dodaj kilka kropli roztworu kwasu metanowego.
5. Umieść probówkę w zlewce z gorącą wodą.

Schemat doświadczenia:
 Schemat doświadczenia nr 2 pt. „Czy kwas metanowy posiada właściwości redukujące?”
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Hipoteza:

Obserwacje:

Wnioski:

Próba Tollensa
Powyższe doświadczenie, które jest nazywane próbą Tollensa, składa się z kilku etapów, dlatego
przyjrzyjmy się każdemu etapowi z osobna.

I etap
Wodorotlenek sodu reaguje z azotanem(V) srebra(I). W wyniku reakcji powstaje nierozpuszczalny
wodorotlenek srebra(I).

AgNO 3 + NaOH → AgOH ↓ + NaNO3

Wodorotlenek srebra(I) jest nietrwały i ulega reakcji rozkładu do tlenku srebra(I).

2 AgOH → Ag 2O ↓ + H 2O

II etap
Tlenek srebra(I) tworzy z wodą amoniakalną związek kompleksowy wodorotleneku diaminosrebra(I).
Występuje on w wodzie w formie zdysocjowanej.

[ (
Ag 2O + 4 NH3 + H 2O → 2 Ag NH3)2] + + 2 OH -

III etap
Powstały związek kompleksowy reaguje z kwasem metanowym (mrówkowym).

[ (
2 Ag NH3)2] + + HCOOH + 2 OH - → 2 Ag ↓ + 4 NH3 + CO2 ↑ + 2 H 2O

W rzeczywistości powyższa reakcja w etapie trzecim przebiega w kilku krokach.

Podsumowując wszystkie wymienione etapy doświadczenia, można przedstawić uproszczone równanie

reakcji, w której kwas metanowy reaguje z tlenkiem srebra(I).

Uproszczone równanie reakcji, która przebiega podczas próby Tollensa kwasu metanowego. Kwas metanowy jest reduktorem,
ponieważ zwiększa swój stopień utlenienia z II na IV, a więc utlenia się. Z kolei związek srebra redukuje się, o czym świadczy
zmniejszenie stopnia utlenienia srebra z I na 0.
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ciekawostka

Właściwości redukujące to niejedyne właściwości, które wyróżniają kwas metanowy spośród kwasów
karboksylowych. Charakterystyczną reakcją jest reakcja odwodnienia. Ogrzewanie kwasu metanowego
ze stężonym kwasem siarkowym(VI) prowadzi do rozkładu związku, w wyniku czego powstaje woda
i tlenek węgla(II). Reakcja jest wykorzystywana do otrzymywania tlenku węgla(II) w laboratorium.

( )
↑
H2 SO4 stęż.
HCOOH → H 2O + CO

Podsumowanie
Jako jedyny spośród kwasów karboksylowych, kwas metanowy posiada właściwości redukujące. Wynika
to z obecności grupy aldehydowej w cząsteczce tego kwasu. Dowodem na właściwości kwasu
metanowego jest pozytywny wynik próby Tollensa oraz doświadczenie z roztworem manganianu(VII)
potasu w środowisku kwasowym.
Słownik
reduktor

substancja posiadająca właściwości redukujące – redukuje inną substancję, sama się utleniając.
Reduktor oddaje elektrony, przez co podwyższa swój stopień utlenienia

stopień utlenienia

liczba ładunku elementarnego, jaki posiadałby atom, gdyby w danej substancji wszystkie wiązania były
jonowe

woda wapienna

klarowny nasycony roztwór wodorotlenku wapnia Ca(OH)2

utleniacz

substancja, która utlenia inną substancję, sama się redukując. Utleniacz przyjmuje elektrony, przez co
obniża swój stopień utlenienia

reakcja utleniania (utlenianie)

reakcja polegająca na oddawaniu elektronów przez atomy lub jony pierwiastka, skutkiem czego jest
podwyższenie ich stopnia utlenienia

reakcja redukcji (redukcja)

reakcja polegająca na przyjmowaniu elektronów przez atomy lub jony pierwiastka, skutkiem czego jest
obniżenie ich stopnia utleniania

związek kompleksowy (kompleks, związek koordynacyjny)

związek chemiczny, którego cząsteczka składa się atomu lub jonu tzw. centralnego, połączonego za
pomocą wiązań koordynacyjnych z ligandami. Może być nim jon lub cząsteczka obojętna

Bibliografia
Bobrański B., Chemia organiczna, Warszawa 1992.

Buczek I., Chrzanowski M, Dymara J., Persona A., Kowalik E., Kuśmierczyk K., Odrowąż E., Sobczak M.,
Sygniewicz J., Chemia. Rozszerzenie. Repetytorium matura, Warszawa 2014.

Czerwiński A., Czerwińska A., Jelińska- Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 2. Podręcznik dla
liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum, Warszawa 2003.

Danikiewicz W., Chemia. Związki organiczne. Podręcznik do liceów i techników. Zakres rozszerzony,
Warszawa 2016.

Lautenschläger K. H., Schröter W., Wanninger A., Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

Litwin M., Styka – Wlazło Sz., Szymońska J., To jest chemia 2. Chemia organiczna. Podręcznik dla liceum
ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony, Warszawa 2016.

McMurry J., Chemia organiczna 4, Warszawa 2004.

McMurry J., Chemia organiczna 3, Warszawa 2003.

Pazdro K. M., Rola – Noworyta A., Chemia. Repetytorium dla przyszłych maturzystów i studentów,
Warszawa 2017.
Mapa pojęciowa

Polecenie 1
W oparciu o poniższe grafiki, które ukazują w sposób schematyczny przebieg trzech doświadczeń,
stwórz własną mapę myśli. Na podstawie budowy kwasu metanowego odpowiedz, czemu kwas
metanowy wykazuje właściwości redukujące?

Czy kwas metanowy posiada właściwości redukujące?

Reakcja kwasu metanowego z dichromianem(VI) potasu w środowisku kwaśnym

Schemat doświadczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

 

 
Zaszła reakcja redoks. Chrom przeszedł z VI stopnia utlenienia na III, a węgiel z II na IV.
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Reakcja kwasu metanowego z odczynnikiem Tollensa, służąca do wykrywania

aldehydów (próba Tollensa)

Schemat doświadczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
 

 
Uproszczone równanie reakcji, przebiegające podczas próby Tollensa kwasu metanowego. Kwas metanowy jest
reduktorem, ponieważ zwiększa swój stopień utlenienia z II na IV, czyli się utlenia. Z kolei związek srebra się redukuje,
o czym świadczy zmniejszenie stopnia utlenienia srebra z I na 0.
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Reakcja kwasu metanowego z KMnO4 w środowisku kwasowym

Schemat doświadczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

 

 
Reakcja, która zaszła to reakcja redoks.
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 1 輸

Model cząsteczki kwasu metanowego

Źródło: domena publiczna.
Ćwiczenie 2 輸

Zaznacz prawidłową odpowiedź.

Utleniacz oddaje elektrony, przez co podwyższa swój stopień utlenienia.

Utleniacz oddaje elektrony, przez co obniża swój stopień utlenienia.
Utleniacz przyjmuje elektrony, przez co obniża swój stopień utlenienia.
Utleniacz przyjmuje elektrony, przez co podwyższa swój stopień utlenienia.

Ćwiczenie 3 輸

Wskaż, która z wymienionych grup odpowiada za właściwości redukujące kwasu metanowego.

grupa karboksylowa
grupa aldehydowa
grupa karbonylowa
grupa hydroksylowa
Sprawdź się

Ćwiczenie 1 輸

Wskaż zdanie prawdziwe.

Reduktor to substancja, która utlenia inną substancję.

Reduktor to substancja, która przyjmuje elektrony, przez co podwyższa swój stopień utlenienia.
Reduktor to substancja, która redukuje inną substancję.

Ćwiczenie 2 輸

Wskaż zdanie fałszywe.

Jednym z odczynników w próbie Tollensa jest azotan(V) srebra(I).

Właściwości redukujące kwasu metanowego są wykorzystywane przy otrzymywaniu metalicznej
rtęci.
Kwas metanowy wykazuje właściwości redukujące ze względu na obecność grupy karboksylowej
w swojej cząsteczce.

Ćwiczenie 3 輸

Oceń prawdziwość zdań.

Zdanie Prawda Fałsz

Reakcja kwasu metanowego □ □

z manganianem(VII) potasu
w środowisku zasadowym
pozwala udowodnić
właściwości redukujące tego
kwasu.

Ogrzewanie kwasu □ □
mrówkowego ze stężonym
kwasem siarkowym(VI)
prowadzi do rozkładu związku
na wodę i tlenek węgla(IV).

Jednym z odczynników □ □
w próbie Tollensa jest roztwór
amoniaku.

W próbie Tollensa kwas □ □

metanowy ulega reakcji
redukcji.

W doświadczeniu kwasu □ □
metanowego
z manganianem(VII) potasu
możemy zaobserwować
odbarwienie fioletowego
roztworu.
Ćwiczenie 4 醙

Połącz pojęcia z ich wyjaśnieniami.

związek chemiczny, którego cząsteczka składa się atomu lub jonu tzw. centralnego, połączonego za
pomocą wiązań koordynacyjnych z ligandami., substancja posiadająca właściwości redukujące.
Redukuje ona inną substancję, a sama się utlenia., reakcja, która polega na oddawaniu elektronów
przez atomy pierwiastka, skutkiem czego jest podwyższenie ich stopnia utlenienia., reakcja, która
polega na przyjmowaniu elektronów przez atomy pierwiastka, skutkiem czego jest obniżenie ich
stopnia utleniania., substancja, która utlenia inną substancję, sama się redukując. Przyjmuje ona
elektrony, przez co obniża swój stopień utlenienia.

Związek
kompleksowy –

Reduktor –

Reakcja utleniania
–

Reakcja redukcji –

Utleniacz –

Ćwiczenie 5 醙

Uzupełnij zdania podanymi wyrażeniami.

tlenek węgla(II), grupy aldehydowej, się utlenia, właściwości redukujące, kwasowym, Reduktor, próbą
Tollensa, manganianem(VII) potasu, redukuje, właściwości redukujące, wodę

Ogrzewanie kwasu metanowego ze stężonym kwasem siarkowym(VI) prowadzi do rozkładu tego

związku na .................................................... oraz ..................................................... Kwas metanowy posiada
...................................................., które wynikają z obecności w jego cząsteczce .....................................................
.................................................... to substancja, która .................................................... inną substancję, a sama
..................................................... Doświadczenie nazywane .................................................... pozwala udowodnić
.................................................... kwasu metanowego. Drugim doświadczeniem, które potwierdza takie
właściwości, jest reakcja z .................................................... w środowisku .....................................................

Ćwiczenie 6 醙

Dobierz współczynniki stechiometryczne w poniższych równaniach reakcji.

2, 2, 2, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 3, 2, 3, 2

1. ............ AgOH → Ag 2O + H 2O

[ ( )
2. Ag 2O + ............NH3 + H 2O → ............ Ag NH3 ] + + ............ OH -
2

[ (
3. ............ Ag NH3 )2]+ + HCOOH + ............ OH - → ............ Ag ↓ + ............ NH3 + CO2 + ............ H 2O
Ćwiczenie 7 難

Spośród wymienionych poniżej zestawów wybierz te, które udowodnią posiadanie właściwości
redukujących przez kwas metanowy. Każdy zestaw składa się z odczynników i warunków, które należy
zastosować przy przeprowadzeniu doświadczeń.

Numer zestawu Odczynniki Warunki

1□ azotan(V) srebra(I) (AgNO3), ogrzewanie zawartości

wodorotlenek sodu (NaOH), probówki
roztwór amoniaku (NH3(aq))

2□ siarczan(VI) miedzi(II) (CuSO4), ogrzewanie zawartości

wodorotlenek sodu (NaOH) probówki

3□ roztwór manganianu(VII) -
potasu (KMnO4), stężony
roztwór kwasu siarkowego(VI)
(H2SO4)

4□ tlenek miedzi(II) ogrzewanie zawartości

(CuO) probówki

Ćwiczenie 8 難

Kwas metanowy (mrówkowy) wykazuje właściwości redukujące, co potwierdza reakcja 難

z manganianem(VII) potasu i kwasem siarkowym(VI). Poniżej przedstawiono schemat opisanej reakcji.

- -
HCOOH, 14, HCOOH, 2 e - , 2, MnO4, 5, MnO4, 6, 5, CO2, 2, Mn2+ , 5 e -

… HCOOH + … MnO4 - + … H 3O + → … CO2 + … Mn2+ + … H 2O

A. Napisz w formie jonowej, z uwzględnieniem oddawanych i pobieranych elektronów, równania procesów

reakcji redukcji i utleniania, które zachodzą podczas omawianej reakcji.
Reakcja utleniania:
............ + 2 H 2O → ............ + ............ + 2 H 3O +

Reakcja redukcji:
............ + ............ + 8 H 3O + → ............ + 12 H 2O

B. Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w powyższym schemacie reakcji.

-
............ HCOOH + ............ MnO4 + ............ H 3O + → ............ CO2 + ............ Mn2+ + ............H 2O

C. Oceń, która z drobin (jon lub cząsteczka) pełni w reakcji rolę:

Utleniacz: ............
Reduktor: ............

Wyjaśnij, dlaczego inne kwasy karboksylowe nie mają właściwości redukujących.

Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Anna Daniewicz, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: Chemia

Temat: Badanie właściwości redukujących kwasu metanowego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony; uczniowie III etapu
edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony:

XVI. Kwasy karboksylowe. Uczeń:

5) uzasadnia przyczynę redukujących właściwościach kwasu metanowego (mrówkowego); projektuje

i przeprowadza doświadczenie, którego wynik wykaże właściwości redukujące kwasu metanowego
(mrówkowego) (reakcja HCOOH z MnO4−); pisze odpowiednie równania reakcji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii

i inżynierii;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

uzasadnia przyczynę redukujących właściwości kwasu metanowego (mrówkowego);

projektuje i wykonuje doświadczenia, których wynik wykaże właściwości redukujące kwasu
metanowego (mrówkowego);
przedstawia odpowiednie równania reakcji do doświadczeń, które potwierdzają redukujące
właściwości kwasu metanowego (mrówkowego).

Strategia nauczania:

asocjacyjna;
problemowa.

Metody i techniki nauczania:

burza mózgów;
dyskusja dydaktyczna;
analiza materiału źródłowego;
technika zdań podsumowujących;
eksperyment chemiczny;
ćwiczenia uczniowskie;
mapa pojęciowa.

Formy zajęć:

praca w parach;
 praca zbiorowa;
praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku;
rzutnik multimedialny;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
podręczniki.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Czy istnieje kwas karboksylowy, który
wykazuje specyficzne właściwości, którym nie ulegają pozostałe kwasy karboksylowe? - co to za
kwas? O jakie właściwości tu chodzi? Z uwagi na te właściwości kwas ten jest wykorzystywany
w galwanotechnice.
2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół terminu - właściwości redukujące.
3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które
uczniowie zapisują w portfolio.
4. Zasady BHP. Nauczyciel zapoznaje uczniów z kartami charakterystyk substancji, jakie zostaną użyte
w czasie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy zadaje pytanie: Dlaczego kwas metanowy posiada właściwości
redukujące? Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji. Po zastanowieniu uczniowie
zapisują odpowiedzi na kartkach. Każdy lider prezentuje odpowiedź na forum klasy. Nauczyciel
weryfikuje poprawność odpowiedzi.
2. Eksperyment uczniowski. Uczniowie pozostają w tych samych grupach i będą przeprowadzali dwa
różne eksperymenty. Nauczyciel rozdziela tak eksperymenty, żeby część uczniów przeprowadzała
doświadczenie nr 1, a część uczniów doświadczenie nr 2, które są opisane w e‑materiale. Nauczyciel
rozdaje uczniom karty pracy. Podopieczni je wypełniają w trakcie pracy oraz przygotowują
odpowiedni sprzęt i szkło laboratoryjne oraz odczynniki chemiczne. Nauczyciel monitoruje przebieg
pracy i wspiera uczniów. Po zakończeniu liderzy prezentują efekty pracy grupowej. Nauczyciel
weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi.
3. Uczniowie pracują samodzielnie z mapą pojęciową w medium bazowym i wykonują zamieszczone
tam ćwiczenia.
4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale –
sprawdź się.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania:

Co jest przyczyną redukujących właściwości kwasu metanowego?

Jakim doświadczeniem możemy zbadać właściwości redukujące kwasu metanowego?
Co to znaczy, że kwas metanowy jest reduktorem?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie
również zamieszczają w swoim portfolio:

Przypomniałem/łam sobie, że...

Czego dziś się nauczyłem/łam...
Co było dla mnie łatwe...
Co sprawiło mi trudność...
Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczeń zawarte w e‑materiale - sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa pojęciowa może być wykorzystana przez uczniów podczas samodzielnej pracy na lekcji lub przed
wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być również wykorzystane podczas
wykonania zadania domowego.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

Co jest przyczyną redukujących właściwości kwasu metanowego?

Jakim doświadczeniem możemy zbadać właściwości redukujące kwasu metanowego?
Co to znaczy, że kwas metanowy jest reduktorem?

2. Doświadczenie:

Szkło i sprzęt laboratoryjny potrzebny do doświadczeń są opisane przy każdym doświadczeniu

w e‑materiale.

Odczynniki chemiczne potrzebne do doświadczeń są opisane przy każdym doświadczeniu

w e‑materiale.

Instrukcje do doświadczeń są opisane przy doświadczeniach w e‑materiale.

3. Karty pracy ucznia:

Plik o rozmiarze 161.70 KB w języku polskim