You are on page 1of 39
RY | Do Camm PAOLO ROSSI A CIENCIA E A FILOSOFIA DOS MODERNOS ASPECTOS DA REVOLUCAO CIENTIFICA Tradusio de Alvaro Loreneini ‘NOTA PREVIA (Os enssios que compsem of capitulos dese livre precuram sclarecer, de angus diferentes erm peiodo de tempo que vai (da meade do seculo XV a metade do séeulo XVII alguns temas ‘gue tim ua imporncia central na chamada Rewolugio Cen ‘tro deciniodo undo magico eda radio erm 3s estes onexdes ene o nascimento da nova inci eof problemas da teologit as discusses de fia ede cosmologa que acompanha- ‘am e determinaram o fim da visio arisilicoolomaica do Univers; a depita sobre infinite « a habitable dos rmundose sobre peigio do homem no cosmos problema das taesifcages naturals ea forma de uma inguagem rgorosa a botinice, na oologis, na quimien se grandesalieratias presents tna dscusio sabre a histra da Terr eo peso exercido sobre cat peas perspectvas cartesianae newionana. A insior pare dos enssio fo escrit ete 1965 « 1969 « recalhids no volume Aspe della Rielacinesenifca, Morano, [Napoes, 1971 Solcinda wna nova edico, submerios a wma rescrinire que compreende, alam de um rigoroso repliment, rhumerosas inegragéese referencias @ uma sie de estos publ ‘dos posterionmente a0 aparecimentadaqude liv, Elim dois spéndies ¢ dots enstioe um ‘perf’ de Galiew Gale ¢ umn ‘piu sobre Thomas Burner que, nese Interim, tinha sido Inserdo, com as mudancas opominas, no volume! spi del emp sto della Ter e sora delle Nacio’ ds Hooke a Vio elinl, Milo, 1979. Acrescentel quato ensios, exis 3 lange dos limos dex anos, sre Leonardo, sobre Calleu eo texto bilo, seb © conflito ent os madernos e of aiotlicas, vbr © agesloge newroniana Anton Latta Moro, Prefer ndo tocar no texto da Irvaagdo que foi eetta nos ‘ios meses de 1969, Como jaadversem 1971, ottulo ea text dessa ineduso tha intents laramentepolemicas. NEo se dlrigiam ceramente& comunidade dos historadores da flosofi, clas ideas ou da cignia, mas principalmente contra aqules Iiteratos ¢ jornalisas, fiésofos improvsados, epiemélogos de fimdesemana, centsas aposentadas que exavam interesados Sobrendo em spresntar 4 uim grande pablico ina imagem torlmente negnva da cena © da socidade indus, que ‘savam também convencidos de que al operas oferecea uta contibuigo decisva ni apenas 4 'relzagio na prix’ de sae rem sempre inocenesfnesias, mas amber ao vento de wa Iminente epuriiadora ewohao das mass, Hoje cu eliminaria ou entio reformularia de mancira muito lerenee a8 referents « Kris de Edmund Huser, sobreno, aguels paginas que contém juios no talents aseivescomo ‘observa com grande comsia Sofia Vanni Rowigh, qu exe ‘um live importante sobre eminent lds). Mas presente das coisas: © atl € impetioso rensscimento, de um lima “ideaisice”e a ampla peneragto na cult liana € nos meios decomunicagio de massa da mensagem ancients e anime na, proclamada as bertos na époce,e prinipalmente por cst essa postnca vocal, a forte tho penetrate. As tadionais ropensesilias para uma cultura excusivamente recs "aia contboiram fonemente para a ampladifusto dessa mensi 2m, enormemente ampli porreatores de jonas e seman tos quetendem a apresetar todo livo recente como 9 sugiment de um nowo modo de pensar’ dicimente resist a0 pret Inca de vera as ai? ‘Ua clu que conebe as mina de paadigma come procestn urs cewar da noe pe diana gta Tempe nes fer mason sea vine« oa Ros, pos TERE Etats grog loreada form hinoradors de Seok) crass pleas de dap. amas pus com ete ome fl psi cr come econ novidades ‘Totnes imate, euaar nor anor seen en dos 2S arcerinos do antcrnce do nic do uo NC Masque cnestemasenentamainds elope, reoand astern ele renee my papas sta oma cngeal "Aigo amoc do ioc dedicat mena de Anoio af um dos pocos messes unto da Hoo tala do ous com quem ea sore de taba, mos anos ts. Banf lone de Hansel «de Sime, mas compertho dhs tent do dence posta soon. Nov aos cate Sidas pean aa ard queda cur corona Pe incre rs cose Siva pear pennant Now anos do a0 abt qunguersmpds planes tes Je Las sobre Slemnaino, Com eda inte au The erm pois Som dana cess «ox dogmatnes qe caravan © ‘Sine daqs ans ter faa saan ein bala es dumnins ntrdoe ara uma reno das Uinas de finda «das re duran usar em 1930, Ann pe em ue a aon do los laos sab Tu rama og de teen capitan, Ban pico um 0 ‘More Glan ue a ents Je mor or plcaos em ‘esac pode er sds ojecom ave prove. Ne To, gc eres Cale eae sigs pr Plemidde Ban cea onetistes amen ders ipa a que dow hep cco ano epi, numa ere ostnciaoa ama cal eed mes Huse nine assis herangas de 1968, uma sem david € aque apie iusto de fortes doses de wvialidade lingtisticn © de agressviade intlecal, Enbora em sonas margins da lost ialiana, estas dimensdes nem sempre aprecivels do expito ‘oltarem a tona recentemente (no discuso tpego de alguns ‘Yloriosos sobrevventes’), com teferéneia especica & obra de [Aevonio Banf. E por iso que, 2 uma distinga de quase vite fos, renovo com prser ana maior a dediatvia daqulaepoces nm sentimento de uma divida profnda que ersce com 0 teanscorer dos anes. ale Rn Unieldaede Perna, INTRODUGAO (© processo de Galle no séeulo XX 1.!Nascra eiénia, desapanen o pensamento' Nesta fren, a expresso €de Heidegger, as as wavages em torno dest may fa ultra contemporinea, so quate infinias."A citncia nfo rem reahuma conscienca de s'aasprago a verdad no esta nas ‘Sncias natura "da inca nose pode esperar nenlum desper ‘Gr do cpio inckstalleo ria as amas "a miquina €8 Nato esanhadit. Podedamos consius, ciando autores diversos ‘or pina pias. Ente fsofoseensnstas, eratos cules Teciencias humans teoricor da Recusa e pariatios da Aci, ‘olla moda hoje dos o ingredients da ela neoroms tia dino da seule contra 2 itn Arocusa de ted tipo cde conhecimento cena eracional do mundo juntouse a um apaixonado requis contra a moda Gade dat nascerany ma Klniexao-dx-modemidade com 0 “Tabaic,o vulgar, o absoluramente nev; uma reivindicaso {da ubjesvidade como lugar de savacio, um profitisma vg Gnengelor © momlinico, incapa de previses. O age de tne lise dex components histrcos eas do mundo da inl dh fecnics eda india © lugar de um discuso sobre as rages SSjetias entre os homens e sas atclagber © as estruturas rere sociedad, foram snd ccupador por um discuss flosco global qe ~ segundo a pergose wad flowin do exptiuslcmo ‘io opera distinebes, néo once a hisoricade, mas fils 'em snl da ciéncia, da técnica e da industri, E, em geal, cos onstinuem o mundo daaienagio edo estanhamenta.A raclone, lida, eno uma esrutia particular da sociedad, tome loge oviainiio da crise Foise formando lentumente uma espcie de base teorica & cls comum sobre a qual se superpcem - de mantra diverse © mula veses malmisturador ~ temas © motos tetados ices rentemene por Kierkegsard e pelo vem Mars, por Nita or Freud, por Heidegger e por Tlic, pelo time Huser e oe Adomo. Um heideggersmo tardio que este som feign a ‘oupas do marsismo, um obscurantsmo anicentcadisrsade de pensamentorevolucionari: ese parece ser pat, na verdad ‘lo masculine, do nor tempo, 2. Na conferncin de 1933 sobrea Qua da cnc, Heldegser heros a conclusdescarisimas. A ciénla‘efica as coisa em ‘objetuliae e filsifia o Ser’. A Tym greg lieve a mOAmeNG ¢ ' émommjm, termos que designam "o poder eneontratse eo algun cosh, © 0 poder reconhecerse ne. Por consent, 8 técnica, no mundo antigo, no fabri, mas reels, divgindo as ‘ols par a ealiagao de sua pleniude. Median a tegvm, si do esqecimenta, por obra do homem, hist do Ser. Anica slo mundo moderno em caracreristica posts ViclEncla exert, i sobre o Ser pelo existent, uma volncia que ‘provocn Pars prods, que obscureceo mundo ens lugs de despereilo pent autora da verdade'.O homem-modetno ¢ um se innurelonal no assassinate de Deus, a metfbica ea tmaa do poser por pare | fica encontram as eliza Escavidio, opresio, explora, deumanizacs ndo depen dem da orgnizagio da sociedad, do uso da cia eda tence, de propriedade dos meios de produc, da ierarqua dos valores ue nasce sobre abate das relasSes entre os homens, mat et feremediavelmenteligados so empreendimento, dabilcoe prome tic, de uma conguisa uma sjeicto do mundo netura. © Elie da rad de Honkheimer é de 1947, mats concluses nfo so diferentes: "No dominio sobre a natures” ~escreve 0 soci logo de Frankfurt ~ “est nclido 0 dominio sabre © homem. Por euro lado, a cigncia modern identifies om uma forma Je limpetilismo, nasce ¢ se desenvolve por um impio deseo. de domo, seus ménds esr cates sia fro do pecaminons insacabidadedaespciehumana, 0 prods ds lta do homer contrac homem, da vontade prepoente:"A namesa&cbjen de ua exploragio tol.) sede de poder do homen ¢insacivel © dominio da raca humana sobre tera no enconta peralelos naquelasépocs da istia natal em que outa espéccs animals represenavam as mais alas formas de vida, i que os apetites Saquclas agasanimais eram limiados pela nesetsidade de sua cexstncia sca. O dese insaidvel do homem deestendero se ‘oder para dois infinits, o mierocormo ¢ 9 Universo, no tm ‘les na sua mature, mas na estarra da ssid (.) A laa ‘continua do homem conta o horsem explicsinsacabidade da ‘espe sates pritcas que sto sua coneeginia etal as categoria eas métodos do saber cients 3.A este cima de cultura esti relacionados, pas entender 0 seu sent, muitos dos discursos contemporincossobte as ot gens da cignca moderna, sobre significado o valor daquela Revolusso Cientfica que permaneee, para o hen prao may nas aires dolzaio moderna. Sea feichisaio da inca et lida ao empreendimento cintieo como tal, a edna ¢ auilo que alien edesumanizao home, a wor! tempor s msm ut funcio eosfcante © refcane, se a8 rakes de uma sociedad destmana nto dependem da sua ogunizag capac, mas de «itn ‘em goal’, e oti & uma maldigio que perpeca 4 va voted ent, & clare que os chamados Tensamento moderne © 208 mares trios da ‘esr repre funwado Revolugo Clentitica podem set abuse responsabisdades pre cisas. E posivel rolizer 0 procesto de Gale, fend a este Personagem acusagies mule mais pesadas que a que he freram A 8 ses da Santa Inquisiio,epodemos renova, nos confroneas ‘do Lorde Chanceler, a acusaies que em oton tempos he Ry fets por De Maat «por Lich Os texas que contém os requistrios mais importantes € !niclados, ronuncados durante este proceso, vers lor nos anos do fascism e da guerza: ene 1935 ¢ 1962 Sto a Knot de ‘Huser ex Disleuk der Aufllirang de Horbheimer Adora Galle, para Husse,€ o incor daquea cise que leva \Eat ye distolucio da flosofia a separato da clncia de ses fndaranece Alou 4 rent de tale problema sane oe ne wen intncia humana. Gale ¢o primeiro responsive! por agula “ngenuidad’flesoica para 2 qual a cincajulgn que“e mda ‘objeto coincide com o universe de do x damatematiasSo eda quansficcso da nate (Saws cde uanat dca welt couiana pelo univeso nanikas Fac lugar tipo de saber queé ‘rpms hindasio. Oproasgdcnereses in easy Se Preendido! na sua naturezaprofinda. Par além das“dtorices ineerpretgtes'fornecidas pelos cientistas, © sentido ‘originating auttiico’ das tovas fincas permanece desse modo “oval, A ‘iéncia natural matematica tomou.se asim apenas "ume mareve Thosa tsi’ a racionalidade de seus mts ede se toons ¢ apenas relative, deal modo ques revolugande Eine dase ‘eforma o espagoc o tempo dentro dos qusis se desenwclve a now a vivent’, © racionalismo ‘deseambou pars natu o shjetvismo. da citncia modema nasceu ‘um retonalsne ces sltso(.) incapss até de apreender os problemas mais ined do spit’. Da atude ‘objets nasce, i na pecs amiga, 6 ‘matrialsmo, sinda que Demderto tenha sido recusade “telon ‘spre maiores da flosofia’. A crise da Europa ‘fincas hiss swum icionaismoeréne! ea fo do uminismo‘ea um eo, cembora compreensve. A nasser, condui Hussed, "na sua (.) Emer da pate dis dnc do ito bu de Tua plo resnhedimen> ‘Selina pada de ects com a ‘expla renunelar a fa pam ocrero se retomar ase perinanecer pero des, cle pode dae A racemaciaco alana da tue mam por se lado orkhelimer domo, ‘eiease mum proessp automa. A Keo do camino es no lnc rma Sina Aileen conto minor, ue po csi min co i fac chico acomparada, como crore penameno veo Sono XIX. pn en de am Bacon clade pea eee gio da ale a oda uoptin “A eel de de toxhecr¢ lace tanto par Bacon smo pen Lieto (-) llumisisme ignorou a exincia clissica de pensar opensament OF tors de Dace minions seta agerdo "vulgar utltarista’ dos fisofoe da Resaago pla imagem nu ‘maisefinad,emboraperetamente equivalent, do rao de ua Seam aa pra nfo 8 eae tin © procedimenaa efi’. O saber propos por Bacon ¢ retomado los luminists coincide coma instrumentals total, xh pot ‘nis dos procestos de mercanslizagto da cultura, da sociedad Indust moderna, ein da slenasto da ecnelog! Eras avaliagbes ¢ esas diagnoses deram frutos abundances, que ceramente nao devem sr procuradesnaslamentagees spe tualsaseesrtzanes de um Bemanas na Panga ou de um Zolla, a lela, mas numa sre de posgdes que im novel relevncin histrcae teria. E eonuém comer por Kal Lowth ambiguo cxtico de Heideger, panidario de um naturalism que se report is antiga cosmologias, a Schopenhauer, « Nictsche, e autor de lua cilebre antaogia na qual Kierkepard & apresentada como & ont de chegada do movimento ntecral epolisen da exerd bgdllana Aciéncn no poops nada! ema poeéncla que dest 1 tadiclo', Nasce, como queria Paul Vale, de wm irene limpulso para a curiosidade puramenteobjeva, Produ: aquele "desencanto do mundo! que, ineizment, “conden amore ils dios, histriasgrogus sobre deuses ehiscrias las verbo szr'ng dit mals nada’ ea antgnsbedoriadaflosfa, de um lado, “e superda pela engenhosidade das cincias du natures’, de uto,'éameagada. nos ses bites mais antigo eprofndos pola nde da lingungem’. Como edhe Weber, nto se pode trralharcienitcamente sem esperar que curs nos ulsapassem, no futuro. © progres, "anastise prop da cnc Yende pot ‘incipio ao nfo, ou fej, 20 ser in, 0 amas elas Porane,pergintse Linith, deverno inseinnos numa avidade que no tem qualquer perspecva de temina” © lema dactncin modema ¢o baconian 'saber€ poder’, mas‘a ago racionalmente gid signin desencanto do mundo. E Lawithvoltase, com nowt, para a nares intact e mistrosamenteviegem dos ‘rego, and nto alterda e violent pela iterengio sem met -¢ sem sentido dor eres humanos. © primitvo no ¢ 0 ser "completamente oprimido plas dificuldades da existéncia, plas Aicaldades du lata com a natures’ Como afimava om conhesido scepto de Mars), ma sim am 2er'que cones 0 sas instrmen tos e 6 mundo que o ciscunda de manccaincomparvelmente superior toss’ ssa mesma nostalgia, ainda que nio acompankada do vigor tesco que arate a intervengoes de Lith, esl presente no AGINCA EA RLOSORA posmoreRNos » nat sobre a Vda ave de Hannah Arends, que vena dvliasso ‘ovderna apes "uma progress sucgao do homer as condigbes, ‘de animal aboane ‘Um elemento de ‘violagbo ¢ viokncia ets presente em toda fabricago'@ home fer, come criador do mundo artifical hunt no, ‘seinpee fot um destudor da nates © trabalho & uma sessidade ‘aa qual o homem nto esta com 0 mundo, nem om ‘ute pestoas, mas sorino como seu proprio core. Sobre ess Tses, Atende dace longumente 0 significado histrico de Des caret © de Galley, o alance politico e eulural da Revolucto (Cletfca do stculo XVI, Mas Guas coisas iteresam sobrenide 1 esa dscpula de Jspets. A primeira € 2 expresso de uma ‘os dos errs sds eda verdae dor bons velhos pce, «quand o homem nia tnha anda tomado para sa esponsabil dade de estrus um mundo seu: "A acude do hama fer.) ‘vou o homem ares econstrutor daqueles mesos e medidas fas e permanentes que, antes da Idade Moderna, sempre Ihe ~ serviram de iss no seu fzer ede critios no se jlgamento” ‘A erunds ¢veapresentar, 28 para simplifxt ‘da divin’ ses familiares as leiores de Marcie: 0 sindicatos, defendendo 0+ Sntzesss da classe tabalhadora, so responses pela Sua incor poragio na soviedade moderna’; os partidos politos da classe ‘petits so “putdos de interest, de manciea nada diversa dos tases que representam as outras classes sociale’. [Na lscussoensoa também Arthur Koester coma um brihare see fem documento lira de isa da ciel, que na realidad ‘uma das mts expeessoes da revolta do humanism ‘mesaisio ‘contra o trabalho, a tenica ea cgnsia Singular interesse apes tan a sun paginas sobre Capdenico eo seu retato deur Calle "ond un inaclenes errant rapaceies que, sevindose nen pula eon pga hase mor treo an lr agem sobre o mundo dos clmenton dee tan os fendmencs mctoradcy at maa ger, ‘sobs inferred gover pels cla pee Pir alm do cases prbsas de ger teen, x alo elas apo dos corpo ees, gue 0 rm odo co {Gow temow epnaria de odor eventon, Dee pono de Sour gente fo apenas um stor peter on apc UE Shandgas su vada » como no ceed ena a legen ent liga prestuposs de que odo mondo natal sch porerade e diego po monmento cle © aie © Shams enquruo ser anoles sj eeu ee aur gormam mundo spre Koneposio aclopacinca madera, eqn Thor dike to nae porano nem no een deers de ma Leena do none (ov da conn dais como “Fao eo ale nies) sem, mio snes, no eno — maton dunn pia da manic ainda bre || Me netreaplcagto que, sublinha le, end amplamene pseu Fea eadicto axcoie)- © fim da astologin, que no era una forma Jo frm Sesuprie, asin ere ell io ds mundo on So adi od inl emcee (iw Soe veicon no crs dor lor XV «Xv, en ple “Gear aris opera por Newon, de qagie deren edenenos Tstas tests de Thornlike frmulades, em multos casos, om. latex muito meno so comparilhads por mits historiadores dda dncla.A'derroa’ da serloga fol epctidamente apresenada ‘como devda i subsitugio do sistema ansutllco pedo sisera opernicano, Esta afimacio tomowse quase um lugar comm: festions ditantes no tempo ede derenesorentagtes chess tam, sobre ese pono, a conluses semahantes* 7 Ga 57) Se 199 Kae 1950 a 95 Ce 0959 io hi vida de que a zctgo da hiptese copericana © os cess desecvmentos da facade asronemiaderam um glpe decisto na erenga aszolgca, que esevasoldamente ancorada na imager de uma Tera coloatis no cenco das eras eles € na Coma de ura deena gular ene a murda celeste ‘s movimaeispresenes no ard subluna, Néo iso, oblamen 2 gucesque commen ag ge pore ena es obec No tnbio deus nemesis GES, pla mr lien de Po enn ome snesacio deuma metane “our denies cu come umes de ir > Tee, pve de aul inte descents do saber cientifico? Etambérn muito significative, deste panto devista, {fra tor pe dor manus de asia dnc no fe chekgoer meno Juno cha or Po sre or med, 100 * Krew os poner dh sol Cad um des.= "4 Sulu pace cntier queo aber de not ston, dui Copia «Calle ts Brn «dein doers 26° Seno dng iio de wavs donne ola SE Fenn sana ies onSSemboinas. De fo ~y SPS Go ror a ma ps aga er enor be ‘loa us Dupri ce Po dela Manda Cifras emo peta Tei conde omo pence {Son oune eden bitsnQue nio tm tm aes fas? slorcom hind ceca eh reheat Astrologia © heiocenismo ‘Quem goer cm mente amplitude das discusbessuscadas pela obra de Po, sobrendo quem se reporar 2 uma concept 5 Frc 19235 4p 529 Bm 9 168 4 A 90 nei 4 Opie 953 Lele 95 Se 85, ‘row Cn 199 Fon a OE divers das rlages supervenientesente as vis ‘istias espe iat, sent Ievado a sublinhar a exstnci de algune problemas Embora sea sabido que cada um dels sequereria um tatamento muito mais ample, tenarel, nesta pare, enumerslos brevement, |. Poxtcs dare de una astologa defnvament ‘denna! elo seit Jos GSTS uo ese em ee ‘ini de inca dactnen, ena foooone so a (ig tnprasee gene desea sue ar ee \adacencn meebo aroun pop CaNTSTT oe no conRESEAERESOG, cron, tenes filhas ec itclactgs. Emnsgunde ug na interpret ocas do quota teao por Thoenll)findhmentase rats reludo da aslop 2 plano de me cons eran ‘conceit domino ‘ART queen weg a segndo ano ate apes cers © onsttvsdansologs sins doves ligasoamoTror Presentes numa nanurera Ga Como amexgadorae host 50) <4 humaniae do eosmos"e eins oo ners den comporamenior di smogias hana 2. Os reulados a que chegs a nova atronomia,enquant urns e singles Gesceras aarondmicas, nfo foram para desir a aptalogia A wa hiscrla continus bem Tem de (Copémico = como decuimentou 6 mesma Thorndike nama obra lnsigne ~ e, por mais de um séeulo,eorelagse profindamente ‘om as pesquisa de astecnomia ede clgncia da mazes, com ‘eflexo loséfea «com 05 movimentos da culsra.* Basa reflede ‘um instante sobre 0 iquissimo material que est presente em gun livros de ists das ideas, para pereshes que ‘acta” do sistema copernicano e, em segida, a adesto 4 imagem do ‘Universo.como'miquina’implicaram uma série de discusses, de Band 131 Carn 1937 Gain 928 {6 Sims (17 C952 Lae 1987) Nasa ED ACHING A RIOSORADOS MODERNOS 3 refuagtes, de tomas de psigo que evra em vr nivel sobre evens multo diferentes. A Mechanzation ofthe Word Pree, de que fi E-). Dijsterhis’, no ft apenas ores de perquiss de ain, de etien ou de atronomia, Meno sem not Gexermos aqui sobre os ema ‘solar ou hermésicoficnianos dh obra de Coptimio, ou sobre a atiude assumia por Kepler ene 10 itagprisme’ ea axrologis, convém recordar que na obra dos dou gander fondadoves da aaronomla moderate inl roar um core noc consciéneta de uma separa precin ‘ncea lance uma consderaio eo!’ do mundo rua Como abservou Paul ene ots, sas eosmalogas contin ina sale de "capa Terme” entre a anlgsima visto ‘igizosimbdliea do mundo e jas quansain © cin. das foras presents na 3.0 lento processo de substinigio do geocenismo pelo heliocentiamo, + mubsstuigso da concepeso taiconal do ser ‘como uma ‘grande ade pel imagem do mun como miquira rio podem absoluamente representa uma pur simples subst ‘ulzgo de uma Werdade dente’ por outs verdade sentir Essa mustnga profunda tampoueo parece confundicse com uma forma de'progesio'semelhanteAqueles progresses muita veret verifados na histéria da cifnia. Crer que ext uma dna tradigio cient sm &,coneeber quewignda (Ulentemente dia Filosofia) nfo se upresenta como uma série de teorias concrapos- tase de ismas, mas como um processo no qua mesmo as, ‘Hons bee peste aeeanan ido pelas geragies preced apresentando-s¢ sesisaucindum asco welh como 1 Dias, Gut, 9015 ue Pal 952. 9. Gegmathp op, como © produto mais pico de uma do ule XVLe meso fe séulo XVIL A sharmada Revalucio Clenifes = gus motes \sliamada Revalueto Cie — que io (Res ig ‘Mesias prokuraram apngne da hiscria do Ocidente ~ ve ‘ealenteo canter ‘evoluconara’ que Tol tants veer nba Crea ‘Rte onsen a mee ne a aco, at no qcsonameno de oder | BED: sige, nm adoco de prncpis continoe Tati FF expert | Ws fiat one vishon sx satuanda dems eostniecnk ini Tal ‘onsdo de un vo gure do mundo ne gal som |S ace ee a fe nde gn {ed inte, "no ttt de comb ara eon inafentes;mas detrnsorar opp qu ta liga 4 iene uma tide men nats em ass conjnty subsiundo por out qu absluntnente no” & pe em dum ipo de ans pn ou fie Rees Leet Presapce “una modicagi em profited mentee fentea eda mena econ Areca ccna do stculo XVII nn realdade apenas um aspecto dena avencura de muito malor smplicud’ 4. Seno ain, ¢ aro qua ate de um nove gut do Univers azo con bat imac ows dane ds eee aver tarfbmagi ds quads dings e meds bret da men enc fnmpsabse per anee nwo de enender oon eos lupe at Rais Por ang congo nom dis mesa pessade ye srelnes «Suan ia pen anal esos faieds 3 alata Ba 10 Cou 162 pss Man 977.1590, 1 Rat839 tp Be oan Sp. ‘ontfcoe preset nt ‘eurmtiodos ecxaminar sea asset: “Nao foram argu ‘niga de ordem empriconatiiliats ilo fori novor motor AGA ede caeafo que Ivara al domo. ba 3 sie sino ce eats meteor ating sua perch." As rade lias da poate de Kepler a decanter mor siseaceuliciamer (5 cen vive. twa Se reconsider aor, com base no testo de Thorndike que nos referimos no inkio, as Dapuations de Pico dela MONA Minnis pcebermos que os tes chunerades po eso amerano como Upiea © consttuiae dy aslo eo 1 ds presses na ob iguana, No expial quart do eso todas Daptationes, Pe afta extent: [que ocr os corps esos sto perftos, Incompe © inane (Calum cous natrale ese, oman tororu. raul ferecisimum (.) imnarcetbil guage ssa), 2. qve 0 movimento do eeu € ceo e ular (Nallus mots peeor nar al quan peril see eer Ene et etal enor pra) 3. que exit, sno dos elementos, terse, unt fal edest” ue poeta © orden to © a, contend cms toe at proprsaes dos elemento, aur de todas as anes que wverfeam no mun prec (Sper lac, qs Pores eins, nar quam no ies, no ees se cate oC.) calor, quam, emus enctans, omnia Joven. nie 12 apr. 191s San 94 5 Raker 1509. 2024 rales) Hs eeftentsn’ sin sl in woe ‘pendent cette eaten Sr fas po et clr elie fae te 8 srovimetto ds corps cle enim agem see 0 mondo "Meso, colecondose como cus ante dos eden secoolgcn ds arc dss geass (Cara alice note Seu lene, ot clmenten netomat ance nor eso fnew menos aviados ue ens sane por dour copemian, deve fn don ape, mae Diputne, Bev no ead poletando conte ‘Seatpost asalcoploma em coe comida do cous que cna sabres nds Atala cone © adele ¢2 undo ermal Coy sda nce or ies deat oud tpn doen slog sobre ox quae mos pfu fsa as gue deve sor me presents qe ono sda solo no onset apeen ‘en redone mas ade Unvene sacs ‘teres Wn ito Mba Pg ee ea ae ua al “manne do oumos de una Gains Ue do cormorants caren ds atc ‘so quea mela eh doa ls aoe aes esa descattr,capazes de isos e de lgrimas, decline de 5.3 nomes da plantas ios segue inbolos convencionalmente eit: ttm poder creat, sedutem ¢aprisionim a ment, representa’ Sbjef ne sent leno da plava, isto &, tomam cel aia preseng, Fevelam, a8 wade esos dos eres ques identi com eels «nels se incorpora Mewar 958 9 35 AGING EA RLOSORA Des MoERICS Seesaot rant pm 0 edo dor ton do linge com dese Tengo ems pene rer + Liq beam ate lage ‘ona der SAM qe pearl notes Ae, ‘Hemet dept ase Zn uo ptr Sein prog a cuir curios far de problemas de engine guia ‘scone Jenmepto expec de mein spc Moser ‘soci distr donc o de hist di fer em. ‘pire ahentnda de Fans monte doer wr sempre preset Ge pale de Kane veo cacao nase mm een ‘mute ere dagulem us tvigeaemero comic ee 6 won dav conerctas da Gino ae made A tology nasil nos temple a Caen tao Eg, mals ‘onsepia tears nas lngu hist em de tun ges ‘Wierdonis nem de sas cancers de cng eligi 15, Stes em Fam 95001. 7 94 16 Gan 95 218, 1 Bae US p26; Fg 1950, 4 ms Come 6 78 ‘sii 9598 ‘Uma mistura hbvide de ciencia reigito Se acclatmos 0 pont de visa de Lyan Thome, sua \elinisioe caracterzaco da astlega, ado odicutso desenval vido por Pico nas Dispuatione pee consistnciae parece rea ‘mente ‘apressado,retérico e supercial. Mas ¢justamente ere ono de visa que deve ser refit, Nas Dishcatones, Peo Dretende ating uma mista hbsida de ‘rio’ ede cnc "uma contaminago de ‘ula! e de'eéenles. A dscusso sabre com as hipotses do chamado eontiuismo hisorigrifiea © com alflosfi que constiula seu fundamentohistica! As pginas de John Hermann Randi, de George Sorton, de Aleanile Koy, Ade Eugenio Garin, no iieo dos anos cingien, configure como wma severae salva chamada 8 realdade. Para alem dos iferengas muito celevantes, lava melas wna pomicn es conta as abitaridades de Duhem, contra 3 tese dos milagre © dat antecipacte, conta os sistematicos¢ pouco iis confrontos ence © pensamento de Leonarda ¢ 2 grande tmaditica cientiica do seeulo XVIL! : _Depois de tana isistinia sobre o Leonard precursor’ inks vido insist sobre o desprewo manifestado por Leonardo para com a tipopraia © a imprenss,sublinhar o carter imprecso © Tacunaso de seu conecimento sobre a desevolvimerto das Teoria éticas os apectas deididamentemedieas' da sua dint na 959, Kops 948; Cn 958. rica. As nds Leonardo, afmava efsticamente Kor rmovemse sempre no plano do "pens ‘ofRUTT als chagrin er er ‘panic do centensio de 1982, como comretamente se afte, ‘9 modo deler os fagmentos de Leonardo mud senshelmente io porque se foram determinando melhor as diferengas ere 1 diversas faces da atvidace e do pensamenta de Leonardo, as também porguc se dfandiu amplamente aida de que cada rs daquelesfagmentos devia sr considerado dentro de uma rede ‘bemdeinda de relagées lege ecronoliis, com referencia homens, txts e tradigées que exrimiam modos de pensar isos. Sobre este tereno, como saben os estdiosos mio caminho fo andado. As andlises wmaramse 40 mesmo tempo ‘mais ceradase mais sues, enfrentando temas especics¢ pons tculares,Esubeleceram se ditrenaerelevantes enc periods sh formagio e o da matirdade,Insistise no apenas sobre 2 ‘mportinciae o significado da ascensto sociale intelectual dat nova nse de reso ats etznicos, mas amb sobre necessidade de consderar com maior tengo cultura dagucla ‘mada fvermediiaente culos endo colossal com alma (Carlo Maceagi, Leonardo sem duvidt pertencia, Como cere cena vee Bertrand Gille, 2 descoberta de liges resis ene Leonardo e a tecnologia de su tempo € mito mas imports que as inteminaves disputes sobre as suns “antecpaster CCeso porém que, mesmo na situagio presente dos estos, convém volta a discuss o significa de cifncia de Leonardo Sobreido por uma rio: porgue mites das diftreagase dive cas sobre problemas especficos macem quase sempre no "errno deconcluses de crite gral Estas opera em pron dade nas interpretagSes, mesmo quand sso rants implicas, some ecorte na maioria dos casos. Da ciénl, ne femos un imagen. Esta ¢ constwuida por uma serie de elementos que consideramos esteitamentsineligados, ds vez no saris tres, Essa imagem &baseadn em afmasies, cena, pres Posts, atcbuigdes de valor que fizem pare integrate da nos (ona AGIENGIAEA RLesoRA Dos MooeRNOS cultura ¢ que se configuram, poreanto, come ‘vidas! no so paraos membros das diversas comunidades cletifias, mas tam ‘bem para.o mundo Qastante vaste eremante compete) dos fotelecuaiee, ligado aes, © mundo do senso comin’ A ctocia aparece para nés coma um tena dentro do qual verlade sempre se configura como algo que €submetido i proee drexiriintao confont com sono ral Taeae ‘by competigin continua com teoraealuematas. A uansmisai a Wo % ‘aman a edie de pres Groin os de chimamos cen efngio, uma ihe (leuy cites nao pends gur ums coe a oe eS ee So eee eee Soe eee ee ee ee sc mame ee Se oes aaa csc de/senso comum, nem_os objetos que encontramos fa vida aoa cca oy Se ace es eal mere Soo an Se me ene ae cement dg eae Soe ae pee eee Becker cae ees eee Saul ee ee ee ‘manifesaim, de manera positvaeforementeinowtdoras,deato esas conninidades, dessa instiulgoes dees inguagens acs C. « coiifends.Jusamente port, a endanas enema ndo ser ‘mrp, mas invade deo concider, Fermin do 0 aparemento do novo, © nteamento de ingingens Aversa consist de oboe novos. fda que ea imagem da cnc amon pans algo vio. Somor spre enados.a heer elon un doce cols gum cis qe sempre exit ou, stopesmere ‘oma d Fait Univer, Tendemas cnsounmente a gu

You might also like