CASE 1

Một phụ nữ 32 tuổi sinh con to (4800 g) đẻ đường âm đạo sau một số khó khăn khi chuyển dạ. Khóa học
tiền sản của có phức tạp do bị tiểu đường, nó xảy ra trong thai kỳ. Khi sinh, đầu trẻ sơ sinh chui ra,
nhưng hai vai bị kẹt cứng phía sau xương mu của mẹ, đòi hỏi bác sĩ sản khoa phải áp dụng một số nỗ lực
và động tác gắng sức để giải phóng vai của trẻ sơ sinh và hoàn thành quá trình sinh. Đứa bé được ghi
nhận khóc tốt và hồng nhưng không di chuyển cánh tay phải.

◆ Chẩn đoán có khả năng nhất là gì?

◆ Nguyên nhân rất có thể của tình trạng này là gì?

◆ Cơ chế giải phẫu có khả năng cho rối loạn này là gì?

TRẢ LỜI CÁC TRƯỜNG HỢP 1: Chấn thương vùng đám rối cánh tay

Tóm tắt: Một trẻ sơ sinh lớn (4800 g) của một bà mẹ mắc bệnh tiểu đường được sinh sau một số khó
khăn và không thể di chuyển cánh tay phải của nó. Có một dystocia vai (vai trẻ sơ sinh bị mắc kẹt sau khi
giao đầu).

◆ Chẩn đoán nhiều khả năng: Chấn thương đám rối cánh tay, có thể là Liệt ĐRCT

◆ Nguyên nhân rất có thể của tình trạng này: Kéo dài đám rối cánh tay trên trong khi sinh

◆ Cơ chế giải phẫu có khả năng cho rối loạn này: Kéo dài rễ thần kinh C5 và C6 do sự gia tăng bất
thường ở góc giữa cổ và vai

TƯƠNG QUAN LÂM SÀNG

Trong khi sinh, đặc biệt là trẻ sơ sinh lớn, dystocia vai có thể xảy ra. Trong tình huống này, đầu của thai
nhi nổi lên, nhưng đôi vai trở nên gồ lên phía sau xương mu của bà mẹ. Một bác sĩ sản khoa sẽ sử dụng
các thao tác như uốn cong hông của mẹ so với bụng của mẹ (thao tác McRobert) hoặc các thao tác của
thai nhi như đẩy vai của thai nhi vào vị trí xiên. Những hành động này được thiết kế để cho phép giao vai
của thai nhi mà không có lực kéo quá mức trên cổ thai nhi. Mặc dù các thao tác được thực hiện cẩn thận
như vậy, trẻ sơ sinh có thể được sinh ra với chấn thương kéo dài đến đám rối cánh tay, dẫn đến chứng
đau dây thần kinh. Phổ biến nhất trong số này là chấn thương căng cơ cánh tay trên, trong đó rễ thần
kinh C5 và C6 bị ảnh hưởng, dẫn đến cánh tay trẻ sơ sinh bị khập khiễng và nằm nghiêng. Hầu hết các
chấn thương như vậy giải quyết một cách tự nhiên.

TIẾP CẬN ĐÁM RỐI CÁNH TAY

Mục tiêu

1. Có thể mô tả các đoạn tủy sống, gọi được tên các nhánh cuối, và các khiếm khuyết về vận động và
cảm giác của một chấn thương đám rối cánh tay trên.

2. Có thể mô tả cơ chế, các đoạn tủy sống, các nhánh cuối được đặt tên, và các khiếm khuyết về vận
động và cảm giác của chấn thương đám rối thần kinh cánh tay dưới.

3. Có thể mô tả cơ chế, các đoạn tủy sống, các nhánh cuối được đặt tên, và các khiếm khuyết về vận
động và cảm giác với tổn thương dây của đám rối cánh tay.
CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Một cậu bé 12 tuổi được chẩn đoán bị chấn thương đám rối cánh tay trên sau khi ngã từ trên cây xuống.
Cậu bé với cánh tay phải phía trên của mình ở bên cạnh do mất khả năng dạng. Cơ nào sau đây là chủ
yếu chịu trách nhiệm dạng cánh tay ở vai?

A. Cơ Delta và Cơ nhị đầu cánh tay

B. Cơ Delta và cơ trên gai

C. Cơ Delta và Cơ dưới gai

D. Cơ trên gai và Cơ dưới gai

E. Cơ quạ cánh tay và Cơ trên gai

Tổn thương bó ngoài của đám rối cánh tay cũng sẽ làm tổn thương sự tiếp tục của nó, dây thần kinh cơ
bì. Những phát hiện nào sau đây cần tìm ở bệnh nhân bị chấn thương này?

A. Yếu động tác dạng cánh tay ở vai

B. Yếu động tác khép cánh tay ở vai

C. Yếu động tác duỗi cẳng tay ở khuỷu tay

D. Yếu động tác gấp của cẳng tay ở khuỷu tay

E. Yếu động tác ngửa cẳng tay và bàn tay

Một người đàn ông 22 tuổi được đưa vào khoa cấp cứu với vết thương do dao đâm vào nách. Các bác sĩ
nghi ngờ chấn thương cho đám rối cánh tay thấp. Những dây thần kinh nào sau đây có khả năng bị ảnh
hưởng nhất?

A. Thần kinh nách

B. Thần kinh cơ bì

C. Dây X

D. Thần kinh quay

E. Thần kinh trụ

Answers

[1.1] B. [1.2] D.[1.3] E.

CASE 2:
Một người đàn ông 32 tuổi có liên quan đến một vụ tai nạngiao thông. Anh ta đã cài dây thắt an toàn “3-
điểm” và đang lái một chiếc xe hơi. Người lái chiếc xe bán tải đã chạy vượt biển báo “STOP” trong khi đi
với tốc độ khoảng 45 dặm/giờ và đâm vào phần cánh trái của chiếc xe phía người lái xe. Bệnh nhân có
nhiều vết thương bao gồm gãy xương di lệch xương cánh tay trái. Anh ta không thể mở tay trái và mất
cảm giác với một phần bàn tay trái.

◆ Chẩn đoán có khả năng nhất là gì?

◆ Cơ chế có khả năng của chấn thương là gì?

◆ Phần nào của bàn tay trái có khả năng bị thiếu hụt cảm giác?

TRẢ LỜI ĐẾN TRƯỜNG HỢP 2: CHẤN THƯƠNG THẦN KINH QUAY

Tóm tắt: Một người đàn ông 32 tuổi có liên quan đến một vụ tai nạn xe cơ giới gây ra gãy xương di lệch
của cánh tay trái. Anh ta bị mất động cơ và cảm giác ở tay trái.

◆ Chẩn đoán có khả năng nhất: Tổn thương dây thần kinh hướng tâm vì nó xoắn quanh xương cánh tay,
dẫn đến không thể mở rộng cổ tay hoặc ngón tay và mất cảm giác của bàn tay

◆ Cơ chế có khả năng: Co kéo hoặc đè ép hấn thương đối với dây thần quay khi nó xoắn quanh trục giữa
của xương cánh tay

◆ Vị trí có khả năng giảm cảm giác: Mặt quay (mặt ngoài) của mặt mu bàn tay và mặt sau của ngón tay
cái và ngón trỏ và ngón giữa.

TƯƠNG QUAN LÂM SÀNG

Dây thần kinh quay có nguy cơ chấn thương đặc biệt trong quá trình của nó trong rãnh xuyên tâm khi nó
xoắn quanh trục giữa của xương cánh tay. Gãy xương liên quan đến 1/3 giữa là mối quan tâm đặc biệt.
Mất khả năng chi phối của nhóm cơ duỗi phía sau ở cẳng tay, dẫn đến cổ tay rũ và duỗi các khớp bàn
ngón. Sự mất cảm giác trên mặt mu của bàn tay và phần da phần xa đối chiếu các ngón da của dây thần
kinh quay. Cơ tam đầu thường không bị tổn thương; tuy nhiên, bệnh nhân thường sẽ không cố gắng di
chuyển chi do đau vì gãy xương. Động mạch cánh tay sâu có cùng đường đi với dây thần kinh quay trong
rãnh quay và có nguy cơ chấn thương tương tự.

TIẾP CẬN THẦN KINH QUAY

Mục tiêu

1. Có thể mô tả nguồn gốc, đường đi, cơ chi phối và các cảm giác nông được chi phôi bởi dây thần quay.

2. Có thể mô tả việc cung cấp máu động mạch đến chi trên.

3. Có thể mô tả nguồn gốc, đường đi, cơ chi phối và các cảm giác nông được chi phôi bởi năm nhánh
cuối cùng của đám rối cánh tay (Case 1, 2 và 4).
CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ

[2.1] Một bệnh nhân 18 tuổi đã được trang bị không đúng cách với nạng loại nách, gây đè ép lên bó sau
của đám rối cánh tay. Những dây thần kinh tận nào sau đây rất có thể sẽ bị ảnh hưởng?

A. Dây thần kinh nách

B. Dây thần kinh cơ bì

C. Dây thần kinh giữa

D. Thần kinh quay ( Dây thần kinh quay là sự tiếp nối trực tiếp của bó sau và bị ảnh hưởng bởi chấn
thương ở bó sau)

E. Thần kinh trụ

[2.2] Một người đàn ông 24 tuổi được ghi nhận là bị gãy phần giữa xương cánh tay sau khi rơi từ giàn
giáo. Những động tác khám cơ nào sau đây bạn sẽ thực hiện để kiểm tra tính toàn vẹn của dây thần kinh
quay?

A. Gấp cẳng tay ở khuỷu tay

B. Gấp bàn tay ở cổ tay

C. Duỗi bàn tay ở cổ tay ( Dây thần kinh quay chi phối các cơ của khoang sau, trong đó có các phần mở
rộng của cổ tay)

D. Dạng ngón trỏ, ngón giữa, nhẫn và ngón tay út

E. Khép ngón trỏ, ngón giữa, nhẫn và ngón tay út

[2.3] Một phụ nữ 45 tuổi bị trầm cảm nặng và cần phải lấy mẫu khí máu động mạch để XN. Nếu bạn
đang dự định rút mẫu từ động mạch cánh tay, bạn nên chọc kim ở đâu?

A. Phía cạnh ngoài cánh tay, giữa cơ nhị đầu và tam đầu cánh tay.

B. Chỉ bên ngoài chẽ cân cơ nhị đầu trong hố khuỷu tay.

C. Chỉ điểm giữa chẽ cân cơ nhị đầu trong hố khuỷu tay. ( Động mạch cánh tay nằm nông và chỉ là
trung gian so với chẽ cân cơ nhị đầu trong hố khuỷu)

D. Điểm giữa gân cơ gấp cổ tay quay ở cổ tay