Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • CamScanner 12-28-2023 15.54-Đã G P

    Uploaded by

    ky Tran
    20 views42 pages

    Original Title

    CamScanner 12-28-2023 15.54-đã gộp

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    20 views42 pages

    CamScanner 12-28-2023 15.54-Đã G P

    Uploaded by

    ky Tran

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 42
    DAI HOC Y DUGC THANH PHO HO CHi MINH BO MON CHUA RANG - NOI NHA GIAO TRINH GIANG DAY DAI HOC OI NHA NO Chi bién: PGS.TS. Pham Van Khoa ‘Scanned with CamScanner LOI GIGI THIEU ‘N6i nha 14 mt chuyén nganh trong nha khoa phyc hdi ni riéng va trong nginh ring ham mat noi chung. Mic dit viée chita ring dau 4a dugc nhiic t6i vao khoang nim 1500 tréc Céng Nguyén, nhung n6i nha that sy dugc khai sinh vao nim 1783, khi Robert Woofendale dé nghj phuong phap lam gidm dau ring bing céch dét tiy ring ddu tién duge cong bé. Khoa Nha cia Trudng Dai hoc Y Sai Gon duge ra di tir nim 1967, va tir 46, phan mén NGi Nha cfing dugc hinh thanh tir 46, chung v6i phan mén Chita Ring, tg0 nén B6 mén Chita Ring. Dén nim 2016, BO mén Chita Ring duge ddi tén ding thinh BO mén Chita Ring — N6i Nha. Hau hét cdc trudng nha trén thé gidi déu cé BO mén N6i Nha ring biét, khong tich hgp voi BG mén Chita Rang nhu 6 Viét Nam. V6i dic thi vé mit lich sit, B6 mén Chita Rang - N6i Nha a gp kh6ng it kho khiin vé mit nhén sy va do 6, vige viét sich cing {t nhiéu anh buéng. Gio trinh cia B6 mén Chita Rang — N6i Nha trudc dén nay van cé duéi nhiéu dang nhv tip trinh chiéu, tap vin ban, nhimg hinh thite van ban khdc gitp cho sinh vién, hoc vin 6 tai ligu 48 tham khdo, hoc tap va long gid. Tuy nhién, c4c hinh thite van ban nay 14 chua phi hop trong béi cdnh ma ca Khoa Idin Trudng déu dang khéng ngimg hoan thién dén mitc tdt nat c6 thé tdt ca cdc tiéu chudn ding trong kiém dinh giéo duc dai hoc, dic biét 1a trong linh vuc gido trinh va s4ch gido khoa. V6i sy hd tro cia Quy Thay, C6 ciia BG mén Chita Ring — NOi Nha, diac biét 1A cdc Quy Thay, Cé Truéng B6 mén tién nhiém: Thay Bui Qué Duong, Cé Duong Ta Hanh, Thay Hoang Tir Hing, Cé Dinh Thj Khanh Van, ching t6i da khOng ngimg cd ging va dén nay, da ra doi duoc tap sch gido trinh nay v6i nhimg myc tiéu rét khiém tén, chi nhén manh dén nhimg diém chin trong quan diém va thye hanh diéu trj ndi nha hién nay. Nhfng quan diém co ban cia ni nha sé dugc trinh bay theo timg giai doan trong didu trj n6i nha. Cing v6i sy phét trién khong ngimg va rat nhanh chong cla cng nghé va ky thuat, cdc dung cu, vat ligu va ky thugt ding trong n6i nha cing chua hé.cé déu higu dimg Iai. Sy phat trién nay dfn dén nhimng thay di co bin vé quan diém cing nh nhimg tiép cfin vé mat lam sang cia viée diéu tri ndi nha. Sach ofing sé gidi thiéu, diém qua nhiing trang thiét bi, vat ligu, ky thuat méi nt hién nay trong diéu tri ndi nha cing theo tig giai doan diéu tri. Sch dugc trinh bay thanh 4 chuong, theo trinh tr cét I6i cia cdc giai doan diéu tri n6i nha, Cudi méi chuong cé phan tai ligu tham khao gitip cho ngudi dgc tién theo déi va tra ciru. Trong sich cé mét sé tir tiéng Anh duge gitt nguyén, tén cia cdc tac gid mudéc ngoai cing duoc gift nguyén, khéng cé phién am tiéng Viét. ‘Scanned with CamScanner Hy vong tip sich nhd nay phin ndo giép duge ngudi doc hiéu thén hing chuyén nganh didu tri phic tap, chuyén sfu, durge xem 1a dieu ty nba nha khoa hin dai, cig gidi thigu hoi sém cho sinh vign nganh Ring Him Mi Jong kién nbln, tinh quyét doén va long nhén &i vO be ca ngudi didu ty trinh hoc tip subt dai cba ngudi béc si. MYC LYC Chwrong 1. Chin doan. 1. Khoa hgc va nghé thuét chdn doén.. 2, Khdm vat eéc thir nghiém.. 3, Phan logi Iam sing cba bénh IY ‘Think Phé H8 Chi Minh, thing 12 nin, 4 Chuong 2. Dic diém giai phdu héc ty va nhimg lu ¥ khi mé ti 1. Céc thinh phn chin cia bbc ty... m Sy hinh than héc tiy va nbiimg thay 46i eta 3, Dic diém gidi phiu hée ty céc nhém ran 4, Ning liu y Khi md thy . Nhém téc gid Chwong 3. Tao dang va lim sach h§ thing ‘dng tity, 1, Pham vi cia dieu tr ndi 5. Kj thugt lim sach dng ty. Chirong 4, Trém bit h théng éng tly. rong cia vige din kin he théng ng. ‘Scanned with CamScanner Chuwong 1. CHAN DOAN duege voi bénh nhén dé khai thac ding bénh sit y khoa va nha khoa. duege céc thit thudt khm va céc thie nghiém ding trong chdn dodn in dug cic thie nghiém dic biét. ién gidi duegc phim X-quang phuc vu chan dodn ngi nha. in duege cétc thi: thudt Khim va cée thi nghiém thong theémg ding trong in ngi nha. ai, tong hop dit kign va chdn dodn duge cdc bénh Ip tiy va viing Op. ‘Scanned with CamScanner ‘Khoa hge va nghg thugt chin dod ‘Than phign chin [Bgah siry khoa ‘Béah sirnha khoa Khim va cde thirmghigan Khim ngoal mt ‘Khim trong mifng Cic thir nghigm tiy rng Cie thir mghigm fe bigt Khio sit va de phim Gay va mit chin ring Dau chuyén v1 Phin logi Lim sing cdc bnh If ty va ving quanh chép Béoh i ty Bénh ving quanh chép ‘Dau khéng do ring 1. KHOA HQC VA NGHE THUAT CHAN DOAN Gin mot thé ky trade, BS. Hermann Prinz 45 vide: “Mye tiéu eba thye hinh nha Khoa lim sing la xy dyng nhiing bign php phing ngita, 48 gidém mie chu dyng va ‘cina chifa can bénh. Nhing myc tiéu ndy khong thé dat duge bing céch ding bira bai ‘hay nhimg thi thugt co hoc nhit dinh ndo 46, ma ching phai vvé bah y” PO, Phat bidu niy vin try ving theo ng chin doan. Nhung vige thu thép nhing ‘hinh thinh m§t chin dodn lim sang chinh xéc. Dit ligu phdi duge hiéu va xir ly 4é xéc Ginh thong tin ndo 1A c6 ¥ nghia va théng tin Vin thu thip biing trao di chi dng gitta béc sf va bénh nha, cen thn dim djch cfu trl Idi. Tidn tinh xée dinh sy 4inh cao cia khoa he vi ngh@ thuat trong xée diah Myc tig ea cin doin 18 xe inh vin 2m bah shin nhfin 6 vin 48 46. Cudi cing, hign nbiing thirnghigm lim sing khéch quan. hg nhing dau higu khich quan véi nhiing chi tiét chi quan va dva foin phan bigtthim dd ‘5. Bao sf dua ra chin don xée dah. ‘Thing tin nay duge tich Iy dya trén quan diém o6 hé théng va tb chite ddi boi sing ding ké. Bac si phai cb khd ning tip cn van dé bing céch dua ra 48 hoi bab nhin va hoi nhur thé nio cho nhimng cfu hai thich hop ingh dn thin 18 oye Ky quan trong dé bit du vé nén bie tanh m6 18 than Nopbé thuft va khoa he khng thé higu qua khi chin dodn pI ‘vi Khd ning din gidi vA tyong tée véi bénh nhiin trong We. Hai, ling nghe, Scanned with CamSeanner thi nghiém, didn gidi va cubi cling 18 tra 1di cfu. é hogch didu tr thanh cng, dain chinh xe va dln din da dn mt KE hog uy tinh gidm 6 thd cho thly bénh nbn bj cao huyée dp bay ofc vn 8 tim 1.1. Than phidn chink, . lay cdc du higu sinh tn cho mi lan dieu trj cho moi béah é in nhigt thé hign s6t hay diu chimg cia nhiém tring nha khoa déu phai duge ghi nhan ™), Béc si phai dénh gid d4p img cia ‘bénh nhan v6i cdc mu céu hdi vé sire khée trén hai khia canh: (1) Céc tinh trang y khoa nay va thuée dang diing sé lim thay di cdch chim s6c nha khoa thé ndo va (2) cdc tinh trang y khoa c6 biéu Bénh nhan cé cé tung duong v6i nhing thitnghigm chin don duge thy hign. Nhting diém nha khoa hay tha ‘quan trong ln nhu li cée bing chimg lign hg chinh cho bic sf gitip xéc dinh Khong 6 nig khuyén nghj tre tiép va v6 tur nay, nhimg dau chimg khich thé dura dén chin dodn sai. a Bac st c6 thé tim ra duge bénh Ij nha khoa nhung cé thé khéng phdi 1a # manh tim quan trong cia vige bénh Iy gid tiép péy ra kh6 chju chinh cia bénh nhan. Xem xét cdc than pl § dat duge mot bénh sit y khoa ti mi ih xdc trudc khi bit ddu diéu trj nha khoa. V6 thé cho thay méi Iuu tim cia bénh nhn ld thi phét cia mét tinh trang y khoa h 6 sich va tap chi gitt céng déng nha khoa di theo céich dling trong chim séc nha khoa qui cia mt digu trj nha khoa méi day, DSi khi, than phién chinh chi don gin lim cho bgnh nhin cé van a8 y Khoa (vi dy, The Merck Manual tai bic si hdc khuyén bio bgah nhén thich hop hay khong va ring béah nhfin ¢6 hiip:wwwmerek.commrkshared/mmanual-home jp). Nhiing ngudn nay cung cp cho trang nba khoa 6 bénh nhn ma khéng nhitthiét phai o6 bat ky trigu chimg nao. i vé cfc tinh trang y khoa khée nhau va nhimg diéu chinh digu tr bic si phai that lu tim dén than phién thai iéu hign & bénh nan, xéc trinh ty cla céc sy kign din dén than phién chinh nay, va héi bénh nhfn va bét 4 chinh ding nio khéc bao gdm cd bénh sit y va nha khoa. Dé gidip cho viée th hhon nita va dé xéc djnh duge chan dodn, than phién chinh cia béah nbén pt 1b so thich hgp ding chink ngén ngit cia bénk nhén, 1.2. Bénh sity khoa lichen, chay méu mé mém migng @ eearaees . “——_— + a ‘Trong qué trinh tim kiém chin dodn nha khoa chinh xéc, bac si cing pk ibaa ad alu uo pal bgp Wa A oe aha hay ving migng, Bénb lao lién quan véi hach cd va hach du6i him c6 thé gay chin dofn io ¢ ep au Ki béah nhén d& didn miu, nham hgch lympho phi dai do nhiém tring ring. Bénh lymphoma (Ung thy hgch Bl huynb hay ngutigiém bo trong tring hep béah nh, béc sf phai i nguyén phat) cing lién quan dén cd hach lympho nay ", Bénh nhin suy gidm min ‘ing v6i bgah nhin, phy huynh hay ngudi giém ho va xéc inh vige Adah gi dich va bgnh nh céch ky tdt vao mu béoh sit y khoa. Moi bénh nhin phai duge héi 6 méi 6 thé 06 biéu hign bit ky thay d6i nio trong béoh sit y khoa hoc ché 46 ding thudc. Mét miu béab # Kthic ky hon va cp abit y di hon vé tinh trang béah sity khoa phai duge h néu bénh nin khéng 4én trong ving mét. Huuyét dp va nhip tim co bin phi duge ghi nha cho mbi béah nbn trong ‘4a tr. Ting buyét dp hofe nip xung nhan cé thé cho thy béah nhén sg, cl dudng khong kiém sodt d4p img kém véi diéu trj nha khoa va phai duge chin dodn phn bigt véi 4p xe do ring et a sit, thiéu mau 4c tinh, va 10 ‘Scanned with CamScanner dau tay xuong cé thé 1am shag xq ving dau cé cé thé lam ting mike nhu moi thi thugt hay chin thuong cé thé khéi phét than phién chinh cia bénh nhin. ‘Vite ghi nbfn dy di 1a bit bude. Cé thé rit hits dung khi ding mdu lam sin 8 ghi aga théng tin thich hgp e6 duge trong hic phéng vin bénh sir nha khoa va khdm chin ! inh dang S.0.A.P duge ding, thiét ké ké hogch dénh gid chi quan khéch trang y khoa ddi hdi ditu chinh chim sic hay ilar tn oa chin doin. Ching cénhitg de didm duge xy dmg sin ben trong cde gi ‘Tim mach: Phin loal nguy co cao hay trung binh vier “ti mém quan trj thy hanh cho phép s6 h6a céc myc nhfp dit ligu vao trong dit ligu tuybt &p, dau thSt ngye, nhBi mau co tim mét day, logn nip tim, suy tim sung huyét kibm Se . Bénh sit cita vin dé nha khoa hign tai a aT ‘Ai thoai gita bénh nbfin va béc sf phdi bao gdm moi chi tiét phi hgp véi cde 5 ‘dudng, suy lim ct ‘kign din t6i than phién chinh. Cugc trd chuyén phai duge dinh huréng béi béc si 48 tao thén, curing gidp, suy gidp, ob thai, r6ilogn chdy mak 1 ra duge nhiing m6 ti di stu sic vi 6 trinh tr cho th c& th6ng tin cin thiét vé cdc va viém khop dang thép, ban 46 lupus hé théng. 1img nay. Dé lam sing ti quyét dinh cach tiép cfn nao sé duge ding dé héi bénh nhin. Cuge phéng ‘vn dau tién x4c djnh diéu gi dang xay ra, trong cé ging xic djnh tai sao n6 xy dén cho myc tiéu cudi cing 1a x4c dink c4i gi cin thiét cho vige gidi quyét than phién chinh. ‘Phong van bénh sit nha khoa Sau khi bit dlu phéng vin va xée djnh bin chit oda than phién chin, bic stp Pai : P a. Bénh sit nha khoa duge phén thinh nim huéng ef , bi : _ 9, kich thich va thai lim khé Khin cho vige chén doan bénh Iy nha khoa, vige nay sé di SU aie ee ¥ hon trong nhing chong sau, ree 3 ne f i m eee q rgc va gé lén trén chiéc ring dau, Day la tinh buéng may min nhit cho bic sf vi n6: ngay kh hon tt Khim nha Khoa ti mi, ede dfu ching eh quan, kc sip hug cute png vn ned ka cE gly a Mahe wg ln ng tia X va cdc thir nghifm lim sing khéng dua dén duge chin doan véi bénh nay. Hon nita, djnh vj cho phép nbiing thir nghiém chin dodn tiép sau tip trung hon tréa. ring dién hinh nay. Khi cdc tri yu chimg khOng thé khu tri, chin dodn tr nén khé kin sy. Trong nhiing trudng hop nhu véy, mot sy tham van véi bac si cia bénh nbn hon nhidu, quyét dinh ding din. Nhw 45 lou ¥ 6 trén, ©6 niu séch va béo c6 thé ding Khéi phat: “Céc trigu ching xdy ra ln du khi ndo?” Mét béah nbin dang o6 ec Khdo cho bé ip nhig vin 48 y khoa nhu vay trén co sé khéng thuong xuyés. trigu chimg cé thé nhé duge khi ndo céc trigu chimg nay bit diu. Déi khi, béoh nhan sé 1.3. Bénh sir nha khoa nhé ca sy kign khéi phat: NO ty phat, c6 thé bit du sau khi di kh4m ring 48 phyc hdi, chan thuong c6 thé 1A b¢nh clin hay odin trén m6t vét cing cé thé gay ra trigu ching, Tuy nhién, bac st phai chéng lai khuynh huéng chin doin sém dya trén nhing tinh buéng nhu thé nay, Bac si khéng nén cho ring “cé t6i do lién quan” ma phai ding th6ng tin dé ‘ting cudng qué trinh chin doan chung. cem xét vin 4& y khoa dang hién dién cé phai ld bénh Trinh ty cia ce sy kién din dén than phién chinh duge ghi nbn trong béab sit a hoa. ‘Thong tin nay <& gidp hung din be si vé phin sir Gung thir nghiém chin 60 no sé duge thye higa. Bénh si phai bao gim céc trigu chimg qué kit va hign dai, cl 2 ‘Scanned with CamScanner ‘Thuimg cfu hi nay git 6 thé hoi “Trén thang diém 1 Caring dp: “Dau o6 nhieu khi mite 2 hay 3. Cée trigu chimg ndy tréi nguge voi ngi vio ban dém, Thudng cudng 6 dau c6 thé khéch quan do lam idm dau vi dy nhu ding acetaminophen hay ding thud Curong d dau c6 thé anh hurimg t6i quyét dinh didu trj n hay khdng. Khoi phat va giém dau: “Nhing gi giy ra hay gidm cfc trigu chimg?” Nhai va thay hoi phat dau ring. Bénh niin ©6 fin cing cé thé lm ring dau. Bf bénh nhin cé thé dén phong’ ring trigu chimg chi gidm khi ngim nuéc Ignh_ Hing dau. M@t sé trigu chimg c6 thé giim véi céc thubc khing cin ké don nhung m6t s6 khic cin phai ding thudc giy nghién méi gia. Phi gay nghién cé thé tra Idi rit khéc nhimg ciu héi va dap img khée véi cdc thir nghigm A Khéch quan ca cdc két qui chin doin. Céc yéu t6 gay xic dinh thir nghiém chin doin nio nén duge ding 42 gp chin doin khich quan hon. ‘Thai gian: “Cac trigu chimg gidm ngay hay kéo dai sau khi khdi phat?” Khéc bi giita nbay cim véi lgnh gidm ngay sau vai gidy va gidm sau vai phit cé thé xdc vige bic sita chita phyc bdi khiém khuyét hay digu trj ni nha. Théi gian kéo cchimg sau m6t kich thich phai duge ghi nhfin boi bénh nhan va ghi vao hd so 6 mite gidy hay phut, Khi hoan tit phéng vn bénh sit nha khoa, béc si sé hiéu 15 hon than phién chink cia bénh nhin va cé thé tip trung vio vige dinh gid chin don khach quan, m&c di. dogn chi quan (nghé thuft) ela chin dodn vin chua hodn tit va sé tiép tue ngay sau giai ogn thir nghiém khdch quan va khoa hoc hon cia tién trinh khdo sit, 48i nhigt 46 tai chd c6 thé 18 nhimg yéu 2. KHAM VA CAC THU NGHIEM 2.4. Kham ngoai mit Quy trinh khém co bin goi ¥ ring béc si quan sit béoh nhdn ngay tir khi he buée vio phing khim. Ce du higu cia han ché ste Khe o6 thE hia diéangay cing nh hing déu higu vé mét cin d6i mit do sumg mit. Nhin va sb mit va cd pip xéc dinh o6 sung hay khéng. Nhigu ki sumg mft o6 thé duge xie dinh chi bing céch sb kh cé mot “ Hign dign cba sumg hai bén c6 thé cho théy 1a binh 6 thé 14 déu chimg cia mOt bénh toan thin hay hd sung kh6ng cn xing hig thudng cia moi bénh nbn. Tuy 18 két qua cia mot vin 48 vé phat trién. S8 cho phép bc sf xc djnh sung khu tra hay lan téa, cig chic hay php phéu. Nhimg déu chimg nay déng vai trd quan trong trong vige quyét dinh didn trj thich hop. ‘S@ ving hach lympho ving.cé va duéi him 14 mt phin kh6ng thé thiéu ca quy trinh khém. Néu hach tim thdy cimg chée va dau cling véi sung mit va nhigt 46 co thé ing cao, c6 kha ning cao 14 c6 nhiém tring. Tién trinh bénh chuyén tir ving khu tri ngay gin ring dau dén mot mire quan lan t6a hon. Sung ngoai mat do ring thuimg 1A do bénh c&in ngi nha vi sung mat lan téa do 4p xe nha chu thudng rat hiém. Sung khéng do ring phai thuéng duge xem xét trong chin doin phan bigt nhét 1a néu khong thé tim thdy bénh cin do ring rd rét. Thay 44i kh6 th4y nhu mét réinh moi m6i mot bén mii c6 thé 18 d4u higu sém nbét cia nhiém tring khodng nanh. Hogi tir ty va bénh quanh chép lién hé véi ring nanh ham trén phai duge nghi ng¢ ld nguyén nhdn cia van 48, Ring cita gitta him trén ri quan v6i nhiém tring khoing nanh nhung hau hét céc sung ngoai mit li¢n hé véi ving gitta ham trén thudmg biéu hign 1d sung méi trén va nén mAi. Néu khoang mé cé lién quan, sung sé 6 bén ngoai trong ving m4 phia sau. Nhing chd sung nay thon, quan v6i nhiém tring bat ngudn tir cic ch6p chan ring phia ngoai ciia ring ci ring c6i lén him trén va ving ring oi nhé va ring cdi Ién thir nhét ham duéi (Hinh 1-1), Ring c6i lén thi hai va thir ba ham du6i cfing c6 thé 1ién quan nhung nhiém tring cla hai ring nay thudng vé phia luéi, lién quan véi nhimg khoang trong khéc. Hinh 4-4. Sung khodng ma lign quan v6i dp xe quanh chép cSp rang efi lon ham du6i bén trai ‘Déi véi nhing nhiém tring lién quan voi nhimg ring nay, chép chan rang cla ring ‘ham trén phi nim trén chd bam cia co mit ham trén va chép chan ring cia ring him duéi phai nim duéi chd bam cia co mit him duéi. : ‘Scanned with CamScanner ‘Ong rd do ring cilng ¢6 thé mé ra da ving mit. Nhiing ch mé trén da nay s8 ding Isi mét khi ring lin quan duge didu tr va o6 lanh thong. Thuéng trén bé mit da trong ving cus 18 mb dng 10 hon 1a & md niém mec miéng. Nhi nnhin o6 Sng rd ngoai mit thutng s& c6 bénh sir duge dieu trj bai mot b: ‘v6i khdng sinh toan thin hay tai ch8 vi/hofe cfc thi phiu thugt dé digu tr ngoai mit. Trong nhiéu trugng hgp nhu véy, chi sau thi bénh nbn cudi cing duge chuyén dén bic si nha khoa 48 6 nguyén nbn tt ring hay khéng ©", 2.2. Khim trong migng Khim ngoai mit c6 thé git inh huéng ving trong migng cé inh gid tip trung hon. Sung ngodi mit, hgch bach huyét khu tri hay Sng & giip dénh gid chi tiét hon nhimg cfu tric trong migng e6 lién quan va cn ke, Khém m6 mém Cang nhu véi bét ky khiim nha khoa nio, phai ob dinh gid thudmg quy md ‘rong migng, ‘Nudu va niém mac phai duge lam khé véi hoi xit hay miéng gac 5x5 cm.. . Cée tin thurimg gd hay loét phai duge ghi nbn va khi cn dénh sinh thiét hay chuyén bénh 5), Sung trong migng migng phai duge quan sét va si dé x4c djnh 1a lan t6a hay Khu trd, 6 thé & nudu dinh, niém mac xuong 6, i hay mé duéi Nhimg phuong phép thir nghi¢m khéc duge thyc hign 4é xc djnh bénh cin n6i nha, nha chu hay két hop cia hai nguyéa ny hay ligu 1a dau khéng do ring. Sung é phin truée cla khdu ci thudng lién h@ nit véi nhiém tring ch6y bén ham trén hay chin trong cia ring ci nhé thir nhit him trén. Hon 50% ring ham trén e6 chop chin ring léch vé phia xa hay vao trong khdu cAi. Ving sung 6 khiu cdi phia sa Jon ham trén. Sung trong migng 6 ngéch hanh Jang cé thé do nhiém tring lién quan chép chin ring him trén mé ra xgong 6 ring & phia ngoai va dudi chd bam cha trong ving nay ¢ him trén. Ditu ndy cling ding véi ring him duéi néu chép chin nim trén ché bam co va nhiém tring md ra xuong 6 phia ngoai. Sung trong 6 thé xdy ra 6 ving duéi Iudi néu nhiém tring tir chép ring lan vao phia 6 ‘& xuong 6 trén ché bam cia co bam méng. Ludi bj nang lén va sung sé lan sang hai bén do khong duéi loi khéng c6 phin chia dung gitta. Néu nhiém tring vugt khdi xuong mit trong cia ring ei lon him dudi va 6 dudi ché bém dinh cia co ham méng, c6 hign tugng phng xuong & khodng dui ham. Nhiém tring ning lién quan dén ring c6i én him trén va him dudi c6 thé mé rong vio chong ké cn hau hong, két qua 14 sung ving amidan va ving hiu hong. Digu nay cb thé de doa tinh mang néu duing hé hap cua bgnh nhan bj cén trd, 18 rd (durtmg xoang - sinus tracts) trong migng. ‘Thinh thodng nhiém tring tly man tinh sé thong véi m6i truémg migng qua be mat udu va duge biét nhu 1a “15 rd”, Con dutng nay 8), 461 bing biéu mé, kéo dai trye tigp tir géc cia nhiém tring dén ngoai bs m&t, hoc 15 mé, lién tye véi bé mgt nudu. ‘Nhu da m6 td truée day, n6 cling c6 thé mé réng to thém. Thuft ngit 15 rd thudmg duge sit dung kh6ng thich hop 4é m6 td logi nay. Lé ré, theo dinh nghia, thyc 5 @ bat thudng gitta hai co quan nQi tang hoc con dumg gitta hai bé mat lot bi Céc nghién ciru mé hoc 43 phat hign ring hau hét cdc duéng xoang jing biéu mé trong suét todn b6 chiéu dai cia ching. Harrison va Larsor xoang cén lai duge lét bing mé hat. Trong mt nghién ci véi mét mu Ién hon, ‘Baumgartner va dng nghiép |) tim thay 20 trong s6 30 mu vat khng c6 biéu mé mo rOng ra ngoai mirc b& m§t niém mac nudu. 10 mau cén Igi co mot sé biéu m6 kéo dai tir bé mit niém mac migng dén sang thuong nha chu. Sy hign dign hay ving mgt cia biéu mé 16t duéng nhu khong ngiin chin sy 461 i ‘vin 48 duge chin dodn ding va duge digu trj ddy da va tn thuong n6i nha 4a lanh. Khi digu tr} cha mt dung xoang sé di hdi chin dodn thém ede thi thugt a8 xbo inh ligu cc yéu t6 nguyén nhéin khdc 1 tn tai hoc cho di 46 14 mét chin dodn sai xy ra. N6i chung, mt bénh nhiém tring khong dién hinh cé lién quan dén duing xoang thudng khéng dau, mic di thudng cé tién sir thay ddi trudc sy phat trién cia xoang. Ngoai ra, nhé dui xoang ma gidi phong dich tiét truyén nhiém va gitp gidm dau, duéng xoang ciing cé thé cung cdp mot try gidp hi ich trong vigc x4c djnh nguén goc cita mét nhiém tring nhit dinh. : ‘khi bing chimg khdch quan vé nguén géc cha mOt chat nhiém tring mé ring 1a. thigu. M6 cia xoang c6 thé 1a nim ngay canh hoje tai m6t dja dim xa noi bj nhiém tring. Thiim dd xoang sé cung cp tinh khéch quan trong chin dodn vj tri cia ring cb vin 48, Dé thim dé ta ding cén gutta percha kich thude # 25 ludn vao 15 cita duing xoang. Mac di diéu nay c6 thé gay hoi kh6 chju cho bgnh nhiin, cén duge dua vao cho én khi khOng thé di tiép. Sau khi chyp X-quang, vj tri cham ditt cla xoang duge xc w ‘Scanned with CamScanner inh boi cn gutta-percha (Hi quan va cy thé hon, chép ring 16 lign quan dén sy phat trién ciia xoang duge Jogi bd, trong mt mét vai ngay. ng is quan db eng, kong 0 du Neu nguyen shan ha Gdn theo Gubng xoang, gutta-percha duge xem la huéng dén géc cua benh Sing amnaing i ‘M6 cita xoang trong migng cé thé xuyén qua mang xuong va lién tye voi mo. ‘hoc théng qua cdc khe nuéu. Ching c6 thé thodt ra qua ngoai mA ho&c bén trong. phy thuge vao vj tri cia chép ring so véi xuong vo. 4 Néu duéng xoang nim trong khe nuéu, né thudmg xudt hign nhu mét khiém khu ep trong mt hojc hai khu vyc doc theo bé m§t chan ring. Khi cé khiém khuyét chin doén phan biét phai bao gdm vigc cd sang thuong nha chu n6i nha, nit doc ob phét bai vi sau nay thutmg trinh bay nhu 14 m6 tii ung quanh chin ring. Céc phuong phép thi nghigm tity khSc sé h8 trg xie nguyén han. 1% sx Trong qué trinh kiém tra m6 mém, mé xuong cing nén duge sb, Nhdn manh lén ‘ving xuong dé phat hign bit ky sy gidin né' mé mém hoc phdng xuong, dic biét lu ¥ nén so sinh dén ving lin ef va cdc m6 bén canh, Ngoai nhig phat hign khéch quan, c&e bac sf lam sing nén dt cu héi cho bénh nbin vé bit ky khu vuc nao cim thdy bit thudng nhay cdm trong phan si niin, Gs ‘Tham kbéo Iai than phién’chinh cia bénh nha, o6 thé cho biét tim quan trong cia 86 cho truéng hgp cy thé nay. Néu bénh nhin bj nhay cm cfp tinh hofc dau dén, phin ting nay thug 6 thé durge nhan déi bai go ring. Dau do go khong chi ra ring ring la quan trong, nhung 14 mét dau higu viém day ching nha chu. Viém nay c6 thé 1a thit efp do chin thuong, bénh nha chu hoje bénh ly ciia khoang day ching nha chu. Cac déu higu ca noi dau duge giai thich béi thy cdm ban thé, nhin duge théng tin tir cc thy thé than kinh chi sé hitu. Mac di phai tranh lun, néi chung 1a rit it, néu cé, thi c6 trong tiy; Tuy nhién, ching phd bién trong khong day ching nha chu """), Day chinh Ia ly do ‘khién bénh nin c6 thé phan bigt vj tri ca dau ring trong giai doan sém cia bénh, khi chi 6 cdc sgi C duge kich thich. M@t khi tinh trang bénh kéo vao khoang day ching nha chu, con dau c6 thé tré nén cy thé héa hon cho bénh nin, Do d6, ring bj anh ‘Inéng ring sé dé nhén biét hon v6i g6 va thir nghigm khi nhai. ‘Truéc khi chn dodn xéc dinh bit ky ring nio, cdc bic st lm sing nén néi véi bénh nan nén kién nbn trong thir nghi¢m nay. Boi vi sy hién dign trigu chimg cp tinh c6 thé gay lo ling va cé thé thay d4i phin tmg cia bénh nhin, nhfn sé cho két qua chinh xéc hon. Rang déi dign truéc tién phai duoc kiém tra hy ring 46i chimg, cing nhu mét sé ring lién ké c6 cde dp img binh thudng. Céc bic st nén tu vin cho bénh nhin ring cdm gidc tir chié rling nay 1a binh thutng va yéu chu théng béo vé bat ky sy dau dén hoje dau d6n tir ring sau 46. Thit nghi¢m ban dau nén duge thye hign nhg nhing, véi ap Ie nhe duge 4p dung véi mot ngén tay deo ging. ‘Néu b@nh nhan khéng thé phét hin bit ky sy khic bigt ding ké ndo gitta bit ky ring, thir nghiém nén duge lp lai bling céch sir dyng dau cin cia mét dung cy, 06 thé 1a cin ‘guong (Hinh 1-3). Chic ring dau tién nén duge g6 nhe nhang va néu bénh nbn phn bigt khong c6 sy Ikhéo bigt, xét nghiém nén durge Lip Iai, g6 1én mft ngodi cia ring (g6 ngang). Kiém tra nén duge Ip lai 48 xéc dinh ring né chinh xéc va cé thé lip di Ip lai nhidu lan va théng tin phai duge ghi le. ‘Scanned with CamScanner Khém nha chu ‘Khém nha chu 1a mt phan quan trong cia bit ky chin dodn trong migng nio.Vige hiéu su tii nha chu 14 m6t déu higu cia bénh ly nba chu, tuong img dén khodng céch gitta chidu cao cia nudu réi va chiéu cao cha dyng cy. Sir dung dau dd nha chu uge higu chinh, béc si nén ghi lei €9 sfu ti nha chu & phia glo, xa, gitta cia cé hai mit ngoai va trong ca ring, chi ¥ 4 sau tinh bing milimét. Dau dé oha chu duge dua xung quanh tryc dai cia ring, kiém tra mdi I-mm. Mit wong nha chu rong, nhu duge xéc dinh béi mot lost cée cuge khém nha chu su, n6i ‘chung duge coi la bénh cn hoc nha chu va thuéng Ia tong quét hon 6 cdc khu vue khéc iia migng. Tuy nhién, cic khu vyc mit xuong dgc cé thé la nguyén nbn ni nha, dic bigt tir mét chiée ring cé nhiém tring kéo dai tir chop dén khe nudu. Lan nita, a i tiy thich hop 1a bit bu6c, khéng chi cho vigc xéc dinh chin don ma cén 48 phat trién Ging nb kiém tra 8, se tag th cg ole sig cchinh xéc tién Iugng dénb gid. Vi dy, mét téi nha chu do ngudn géc n6i nha cé thé gidi it ahe ties che tt eke quyét sau khi didu trj ni nba, nhumg néu rang ban dau 1a lién quan téi, diéu trj n6i nha thuong thé chit efp tinh hoe man t oa 3 khOng cai thin tinh trang nha chu, Ngodi ra, nhu duge thio lufn & trong chuong nay, tiéu xuomg doc thurdng c6 thé gay ra mét tii nha chu hep kéo dai stu xuéng bé mit gbc. mo rong bénh If tiy, dc . Oe ! Dic trmg, céc xzong lin cfn la thuéng trong gi6i han binh thuing, tinh di dng binh thug sau khi yéu t6 khoi déu durge sita chita hoje Logi bé. Le Mit xwong ving ché o6 thé 1A viém nha chu thé phat hoe bénh nhiém tring, inh di déng bing 4p Iye ngén tay don gién cé'thé chi quan, cde dau sau ca ta} i ald Hinh 4-3. Kiém tra 96 rang, sir dung can gueng ‘Tinh di dong. Lugng xuong bj mét, nhu 4% quan sit cd vé lam sing va chyp X-quang, cln duge ghi chép (Hp 1.3). 23. Thit nghiém tiy ‘Thir nghiém tiy bao gdm thir nghiém 48 xéc dinh dép img ciia thn kinh cém giéc. tay. Thir nghiém bao gbm kich thich nhiét va kich thich dign trén ring 48 thu duge phin ‘mg tir bénh nbn (Vi dy: Dé xéc dinh thin kinh tly 6 cdn chirc ning hay khéng), hoc thir nghiém gdm nhiéu phuong phép khdch quan hon sir dung nhimg thiét bj nhim phat hign tinh nguyén ven cia hé thong mach mu tiy. Khong may min, dénh gid djnh tinh tinh trang cla m6 tly chi cé thé phat hién vé bénh cn, vind cho thy ring khong cin thiét c6 méi tong quan tét gitta déu higu lam sing va trigu chimg khéch quan va bénh c&n cia mé thy ©), Thit nbigt ‘Nhidu phuong phép va vat ligu da dang dugc sit dung dé kiém tra dap ting cha tiy 46i v6i kich thich nhigt, Bénh nin thong béo 6 dip img binh thing hofc trung gian 46i voi kich thich néng hay enh ma cdm gide sé bién mit ngay Ip tite khi loai bd kich thich nhiét, Dap img bat thudng gdm khéng phan mg v6i kich thich, cm giéc dau cdn Hin 1-4. Kibm tra tinh di dong cla rang, sir dng hal cén guong. a ‘Scanned with CamScanner ‘8a ti hofe gi ting man hom thi kich thich duge log bd, hoe cim gie dau thi, minh lit ngay khi kich thich 43¢ én ring ‘Tho nbigt thi hifu ich nét Khi than phién chfnh cia b@nb nbn 1a dau ring dit bi tidp mc th blt ky thi dn hay nude ubng néng, Khi béah nhén khOng thé xe ring ndo li nhay cm, thir nhiGt I thich hop. Bét du tt ring phia trong, mi ring d 1 lip riéng 18 v6i 48 cao su. Mot dng bom chia day cht 1éng (thong 1A nude tr cb mhigt d6 tuong ty véi chat 1dng ma gy nén cdm giée dau. Chit long duge bom ring di 06 lip 4é xtc dinh dép img Ia binh thudng hay bat thémg. Bac sf nén kh thé hign cim gidc dau minh ligt ngay tir thi 46i voi Kich thfch mhigt. Véi thtr nhigt, phin tg tri hon c6 thé xy ra, vi vay cho 10 gidy gitta mi ldn thir nhigt phép di thai gian cho bit ky phan img khoi phét. i thir nhiét la dt guttapercha dugc lim néng én ba uge sir dung, mot lép méng chit lam tron nén duge dat [én iigu nhiét 48 ngin chin guttapercha n6ng dinh lén bé ing dugc thdi kh6. Nhigt cling c6 thé duge khéi phat do ma sit tao ra khi dénh kh biing dai cao su chay véi téc 46 cao trén bé mat khé cia ring. Tuy nhién, phép nay thi hiém sir dung ngay nay. ‘Néu thir nghiém xéc nhén két qua cla cée thit nghigm tly khéc, diéu trj khdin ofp 66 dau, Khi d6, vige ép vién 4 ‘hd try Ion trong chin doin. ‘v6i nude lanh durge chin doén la hog tit iy. ‘This lanh 1a phuong phép thir tly dau tién cho nhiéu bic sf Mim sing ngay nay. Tanh c6 46 tin c&y cao nén duge sir dyng két hop voi thir dign dé két qua tir thir nghif nay sé xdc nhfn két qua cia céc thir nghiém khéc. Hop 1-2 Phin logi 4 lung lay ring Hop 1-3 Phan loai khiém khuyét ving ché ‘Rilém Kyat oa T: Ving che cO 1h5 do auege nhung Khong 6 60 sau dang KB. -Ktiém khuy6t lol 2: C6 thd i v2o ving ché nhurng khéng th di xuyén qua di gn, ‘nid khuyt lal 3: Vang ch8 c6 thé do dugc hoa toan xuyén qua bén a6idign, timg phan him, o6 lip timg ring cho 4én khi ring nguyén nhin duge xic djnh. Ring § 1a, mot ring o6 phan img voi néng sau 45 ‘Néu m6t ring trudng thinh, khong bj chin va thit lank, thi tly nén duge chin dodn 1a A, Tuy nhién, mot ring nhieu chin, 6 ft nhdt m6t chin ring cén tay song, cé thé pl 4g VOi thir lanh thém chi khi mot ho§e nhiéu chin ring bj hoai tir tiy "), Thit lanh o6 thé duge thyc hign tong ty nbw thir nhiét, bing cfch 6 Igp timg ring v6i dé cao su. KY thugt thi lanh ny dt bigt hirw {ch d6i véi bénh nhan c6 mio sit jacket hoe mio sit kim loai khi khOng cdn m6 ring thét (hoc qué nhiéu kim Logi) c6 thé cham t6i dugc. Loi {ch khéc cia ky thugt thir lanh nay 18 khéng cn trang bj nao ngoai trir dé cao su. Néu mét bic si chon thye higa thir nghiém nay v6i que 44, thi sir dung 48 cao su duge khuyén cdo bai vi nude dé sé chy ‘vio ring va nuéu ké cfn gay phan img duong tinh gid. Carbon dioxide (CO2) dong lanh duge biét dudi tén 44 kh6 hoi carbon dioxide tuyét cho phan img duong tinh ding tin cdy néu ring cdn tiy sng 79), Mgt nghién tru khéc cho thy ring, ring séng sé phin img véi cd CO; va chit lim Ianh da bé mat (skin refrigerant), véi chét lam tanh cho phin img nhanh hon mot céch nhe nhang. Carbon dioxide cho th4y oé higu qu trong d4nh gid phan img ciia ty trén ring o6 mio toan phin ma thir dién la khong thé thyc hign “), B& thyc hign thir nghigm, mot que CO climg duzge chudn bj bing cdch cho Khi CO2 vao trong mot xi anh nhya duge thiét ké ic bigt (Hinh 1-5). Que CO: duge Ait lén m§t ngoai cba mé ring tht hoc milo ring. M6t vai ring cé thé durge kiém tra chi vsi mgt que CO2, Ring nén duge c6 lip va niém mac migng duge bao vé véi gac hoc gon cudn 48 CO2 khéng tiép xttc voi nhiing cfu tric nay. Boi vi nhiét 49 cye Ianh cia CO> (-69°F dén -119°F; -56°C dén -98°C) 06 thé gay béng niém mgc, Nhitu nghién ciru da chimg minh ring trén ring 43 nhd duge dat CO> c6 két qua nbiét 46 trong mé ty giém nhiéu mét céch dng ké hon chét lam lank da hay dé. Nghién ciu © cing cho ring d§t CO lén ring khéng gly ra bit cir tin thuong khong hoan nguyén d6i v6i mo tiy hofc gay ra bat ci ran nift trén men ring. ig khong phan img ca voi thir dign ‘Scanned with CamScanner inn 1-5. A.B méy 68 hinh thanh nn que CO2. B. Khi CO2 hinh thanh than mot . Que CO: dupe dng g6 trong thanh nhya (Cohen's Pathway of The Pulp Expert 11°, 2016). Phuong php phd bién nbit cita thir anh 14 phun suong lanh. N6 sin cé, a8 sit va cho két qua ding tin efy, tong dong voi CO:. Mot trong nhfing sin phim ozone vi an todn vé méi en ab Gaia reset ee qua khi mét vign gon nhd c& #4 duge sir dyng. Gén cugn duge phun suong nén duge A én gitta mit ngoai thén ring. Cling nhu bat ky phuong phép thir tly ndo, ring “ Igp phan img d6i chiéu. CC enh khéc va tuong duong, ign, Diu nay 06 nghfa Id thir lnh xéc dinh chinh xc 83% ring 6 tiy hoai ‘chi thi nhigt la diing 86% va thir 4ign chi ding 72%. Nghién cfu nay @énh gid tinh 2 higu cia ba thir nghiém. Cy thé lién quan dén 4p img cia tiy véi thir nghi¢m 48 xtc inh ring lanh manh. 93% ring v6i tity lanh manh duge xée djnh chinh xéc béi ci hai thir lank va thi éiga, trong khi chi 06 41% ring 06 tiy linh manh duge xéc dinh chinh xdc boi thir nhigt, Tir két qua thir nghiém, ngudi ta thdy ring thir lanh o6 46 chink xéc 86%, th dign 81%, va thir nhigt 71%, Déinh gid sy sOng cha tly thimg duge thyc hign boi thir dign vashoge thir lanh. Site séng cia tiy duge xc dink boi sy nguyén ven va Tinh manh cia mach mdu cung efp, ‘khéng phai cia day thin kinh tiy. Mac di nhiing 42 nghj dang duge thyc hién Tién quan dén vige xéc dinh site sng cia tiy trén co si cung c4p méu, ky thuft nay ‘khong da chinh 18 duge sir dung thuréng quy trén lim sang lic nay. ‘May thir dign 06 nhimg han ché trong vigc xc djnh sy sng cia thy. Dap img cia teéa ring linh manh eda cing mt bgah nbn véi vi tiring twong ty. Tuy min, trong hndu hét cdc trudng hop, dp img cla tly duge ghi la c6 hoe khéng. Nghién ciru P*! cho thdy két qua thir dign chinh xc nhét khi khong cb dép img cila ty voi bat ky Ivong ign ndo. Thudng th4y didu nay nbdt khi tiy hoai ti. May thir dign sé khong hogt dong 25 ‘Scanned with CamScanner trokhi du dd ob thd duge dt tip aie v6i hoe Auge néi tiép dén mo ring tht Vg addi cia dy phong vé kiém sodt nhiém khudin, bénh nan c6 thé urge yeu chu aft ng6n tay hoe nhidu ngén tay trén ddu dd 4é hoin thinh mach dign cho mot ‘Tuy nbién, kep méi c6 thé thay thé cho tay bénh nhan- igc sir dung ging ngin cin cdc bic si déng mech dign. Sir dung ding thir digm yeu chu ri gid phii duge c6 lap va thdi khd. Rang chimg tong ty I ring va vj tri trén ‘nén duge kiém tra tnrée 48 xéc dinh d4p img chudn va thor bo cho bénh n al. Ring nghi ngb nén duge kiém tra it nhét hai Jan 48 lau dd duge dit tigp xtc véi cu tric ring phai duge phi mé gbe muée hodc diu. Chat durge sir dung pho bi nhit 1 kem dénb ring. Dau ca: 8 duge boi kem duge dit & phan ba phis ngoai hoc mt trong ring cif kiém tra. Mét khi dau dé tiép xic v6i ring, bénb nhén duge yéu clu cham vao ldy dau dd (Hinh 1-7, A) ©), Vige nay gitip déng mach va cung cp dong dign Bénh nhin duge huéng din ngén tay cha minh ra khdi dau do khi c6 cam git ran” hogc "nbng lén" tiring. Céc s6 ligu tr méy thir thy duge ghi lai (Hinh 1-7, B) va sé duge dénh gid Khi oda ing tama 9 Coys tng vd it ek i Qos io Pn kom dénh rang va d3ttfp xc v6l b& mat ring. BEnh nhan s& duc kich host bang céch dat 1 trém Ién, cin cb mét ky thuat 48 ng6n tay trén phan kim loai cla que dé. B. Hinh anh cia bang thi éign: Nat bén pha ca bing chi cutng do dong dign truy8n qua rang. Bang nhya bén tral thé hign chi sé kidm tra thy. ‘Thang cht sé tir 0-80. (SybronEndo, Orange, Calf.) phi mét lugng nbé kem dénh ring va 43t tiép xic véi thém trim n6i nba. 4 é Li duge déng va s6 ligu thu duge nhu m6 t4 truée day. Néu khéng cn m6 ring aser Doppler Flowmetry thay thé phwong php thir ty khdc, nhu thir lanh. Cc nghién ciru ®.79l cho thy khong cé sy khdc biét dang ké gitta két qua thirt Laser Doppler Flowmetry (LDF) 14 phuong phdp sir dyng dé danh gid ddng mu trong hé théng vi mao mach. Thir nghigm duge tién hanh 4é dénh gid dong chay cia méu trong tly ring. Laser Diode duge sit dung 4é phét ra chim tia hdng ngoai xuyén qua thn rang va budng thy. Chim tia hdng ngogi duge phan tn khi n6 xuyén qua m6 ‘cho ring chim tia s® duge dich chuyén thudng xuyén khi xuyén ‘huyén nhung cdn chim tia khéng dich chuyén khi né xuyén qua m6 6 trang thdi tinh. Sy dich chuyén Doppler thuéng xuyén duge do tbc d6 tai dé té bao ° 0 hong cdu dang di chuyén , M6t vai nghién ciru [ % 351 cho thy LDF 14 mét ee ae ee phuong phép chinh xéc ding tin cy 48 danh gié dong méu chy. Tuy nbién, ky thugt s ung 1 fi dyng trong thyc hanh nha khoa th 1.7 jt thir sian vit ahay cdma vi mek seh jung trong thyc a uring quy. Trong mét that i ht va tip te 1 fe phon pp chit yu nc 1 gid. Néu ky thuat c6 thé durge phat trién Ichi kiém tra bing LDF c6 thé thyc hign trong ca ty. 4 ‘vi phi, n6 6 kha nding thay thé phurong phip thir nhiét va thir dign. ‘Scanned with CamScanner 48 thto lufa, ning chfn thong s8 gay ra két qua khéng chinh xéo : gous shige LDF eh thy rng 1 mt phoongphép bt oki tra sy ‘iy tong trang hep nay Phuong phip do nhjp tim va oxy trong miu (Pulse Oximetry) Igi diém ca viée kiém tra thy voi nhiing thiét Baas acacia ae ee chimg khéch quan hon 18 d4p img ch ngo sy song cla ty vai phi quan cia béah nhin, Phuong php do nbip tim va oxy trong méu 14 mét trong. nhiy 2.4, Céc thir nghigm dic phuong phip khéng xim Min (Hinh 1-8). Duge sit dung rong rai trong y khoa, né dug thiét ké d8 do ndng 46 oxy trong mau va téc 46 dong chay. Phuong phdp oxy mach, bogt dng bing céch truyén hai bude song 46 va hong ngoai, xuyén qua phin trong mj cia co thé ngudi (nhu la ngén tay, vinb tai hoe ring). Mot s6 4nh sing duge Khi né xuyén qua m6, mitc 6 hip thu phy thugc vao ty 1¢ héng cu duge oxy bit ony ha trong mach méu. ‘Thir nghigm cin hodc gay vo mii sé dau chi hoje phan than ring. Déi dung, né cho phép nha lim sing dit dp Iyc trén dinh mii hoc phan mé rang. Sy da Hinh 1-8. Nellcor OxiMax N-600x do nhip tim va oxy trong mau (Nellcor Puritan Benne [Boulder, Colo], phn cia Covidien) Bén phia 46i dign cia mé dich, dau cim bién phat hién 4nh sing hfp thu nén ting khéc bigt gita anh sing truyén di va doh sing nhfn duge, mach vi xi trén phia 46i dign cia thiét bi in nén dit tir tt cho én Khi dat duge cn hoan todn téc 49 dong chay va nbng 49 oxy trong mach méu 4 sy truyén sing dén cm i gidy, sau 46 bénh nhdn durge héi sau khi logi bd &p di hdi kh6ng c6 sy can tré cia phyc hdi, 466i khi cé thé han ché higu qua cha phuot Iye nhanh chéng. MGi dinh mii trén ring o6 thé duge kiém tra theo cing m@t cdch. Nha php oxy mach mau khi thi tay. lim sing nén chi ¥ con dau cé thé hién trong suét giai doan dat Iyc hay khi ap lye duge Thit nghi¢m dé sit dung oxy mach méu trong chin dodn tity séng thi gp k Jogi bé nhanh chéng. Mot d4u chimg thug thy véi mii gay ho&c ring ran 14 thudng qua tranh cai. Mét s6 nghién ciru ©. cho thy ring oxy mach méiy la phuong bigu hign dau khi cé 4p lye cn. dang tin cay dé dénh gid sy sng cia ty. Phuong phép khéc “! tuyén bé ring phuoD phép nay khong c6 gid tr trong chan dodn tly sng. Hau hét cdc vin dé gip pl nhur ¢6 lign quan dén nhimg ky thugt hign c6. Mot s6 nha nghién ciru két Inf. ‘hing thiét bi ding cho kiém tra tiy thi qué cing knh va phitc tap d8 sir dung =a 29 ‘Scanned with CamScanner phuong phép gay té diy ching. Gay 18 duge thye hign trén hau hét cfc ring sau & phin cung him duge nghi ng’, bit dau tir phia xa. Gay té dugc thyc hign tiép theo theo huéng ra truée moi ring mét lin, cho dén khi con dau duge logi bd. Néu sau mot khoing thoi gian thich hyp, con dau kh6ng duye logi bd, nha lam sing nén Ip Iai tuong inh $9.08 xd inh ring nto nay cm vie cin va prin nao ttn ng la nhay, ‘ty kj thugt may trén cung ring ham duéi. Nén higu ring gay t@ day ching cb thé gay té ‘cho bah nh8n of trén que cén duage thiétKé dc bigt tinh cd Ién ring ké cfin vA do 46 gitip {ch cho xée Ginh cung ring hom ld xée dinh timg ring riéng bigt. 2.5, Kiém tra bing X-quang Phuong phip tg0 xoang Phuong phap thir nghiém tg0 xoang 48 dénh gié sy sng cia ty thi hiém sir dung hign nay. Phuong phép nay duge sir dung chi khi 4c phuong phép khic hu khéng thé hodc dura dén két luin. Mét vi dy trong 46, phuong phép ndy_ dung khi ring nghi ngd c6 bénh If tiy duge boc mio toan bo. Néu khéng c6 m6 X-quang trong migng ‘Mét vai thir nghiém chin doin cung c4p nbiéu théng tin c6 ich nhu X-quang nha ‘hoa. Vi ly do nay, nba lém sing 46i khi cb duge chin doin xéc dinh sém chi cn dya trén hinh anh X-quang, Tuy nbién, inh anh nén sir dyng chi nhu mét déu higu, cung cp két Iufin quan trong trong tién trinh chin dodn. Khi né khéng di doi voi mot bénh sir 16 rang va thiim khém kiém tra Kim sing, X-quang don thudin c6 thé din t6i nhim Vn vé tinh trang binh thuémg va bénh Ij (hinh 1-10). Bai vi ké hogch digu trj cudi cing dya bit cir cim giée dau trai qua trong qué trinh khoan. Néu béah nhin cém giéc dau txén chin doén niy, ki ning dig tri Kg, ding c6 thé gly sai st tlm trong néu X- ia ae ppt Png quang don thuln duge sit dung dé tién inh chin dodn, Nha lim sing khéng nén dé ‘mii khoan tfp zie véi nga Link mant, tht thugt duuge chém dit va xoang trém 19 bénh nhl trdi qua nhiém xa khdng cn thiét, thudng hai hinh anh truée digu tr} ti hay cdm chi ra ring mét s6 té bao thin kinh Linh manb tn’ ‘nhtng gc 46 khfe nha fa db, anh manh duge béc 16 dé Lim trung gian véi thir nghi¢m tly va thir nghiém tram nhé loai I duge siza sogn xuyén qua mit nhai cla than ring. Thyc hhoai tir va diéu tr tly ring duge chi dink. ‘Nhu§m mau va phwong phip chiéu xuyén sing Dé xdc dinh sy hién dign cha vét nit trén bé mat rang, nhu$m mau trén ba. thuong gitip ich cho chn dodn. Chiéu sing ring bing sgi quang hoc trén bé m&t cling hitu ich. Digu nay sé duge mé té chi tiét & phin sau trong chuong nay lug viée phat hign vét mit gay. Gly té chon loc Khi trigu chimg dau khéng khu tri va chuyén vi, viéc chin dodn thét théch thie. Di Kkhi bénh nhén khéng 6 thé xéc djnh ligu con dau bit ngudn ti ham trén him dui. Trong trutmg hgp niy, Khi thir nghigm tly khéng cho két Inn, gay gc sé gitp ich. Néu bénh nbn khéng thé xéc dinh con dau dén tit cung him lam sing nén gly 18 chon loc dau tién 6 him trén, Digu nay nén duge thyc hién bi Hinh 110, Hinh anh oda mottin thong quan chép dl kim v6i rng cht ly nhung ng th Tinh man, Bidu hign ca mt xzong quan chép la tn thucng thi phat eda x8 ~ mang. ‘Nhung trong nhing tring hop khéo, de bigt khi chin dodn kh6 khan, nhiém xq nhigu 1a cn thiét 4é xdc dinh sy hign dign cha ring nhiéu chan, nhiéu dng ty, tiéu ngét chin ring, sau ring, khiém khuyét phyc hinh, mit giy chan ring, mire 46 trréng thinh fa ca ‘Scanned with CamScanner ‘a ding chép ring, Hinh anh X-quang eda bah ly noi nha 46i khi khéng 16 rang nghién cfu eda Goldman va eding sy, 6 sy thong nhit 1a 06 béah chi $0% % hep trong dinh gid ca lim sing X-quang béi hai nha noi nha va mot quang, Thém nia, khi nhitng trrong h shit vi chin doin ban dau cba ho chi dat 75-83%, Diu ny nbfin manh thu duge vi so sinh ching. X-quang hai chitu tigu chun, nha lm sing eo bin huéng ngudn “tao anh”, hinh anh giai phiu gin phim (hogc 4 6 sy thay d8i 6 géc 46 ngang hay dimg cla th Khi xc dinh sy tdn tai cia nhiéu chn ring, che khudt, Nhing thay 44i trong géc 46 dimg va ngang. hoje khéng lign tye phién cimg laminadura — dai 6 bénbh Iy tiy hod c6 thé la ving théu quang 6 chép chén ring hoc 6 xuong ké ¢ hi c6 sy hign dign cha éng tly phy. Thinh thodng, hdu nhu khéng cé sy thay d6i tt ‘X-quang, thém ch{ khi c6 ap xe quanh chép cp. 4 la hinh nh hal chidu va thurong kno 68 phan bigt vj tr tong a6 cla ‘bj chdng Idp. A. Khi ngudn tia hung vutng géc vol myc tiéu chéng ip, hinh nh thu dure khong o6 sy téch ra cia vat th. Tuy nhién, khi ngudn tia tgo mot géc vot vat bi ching Ip, hinh anh thu durge vi myc tidy duxge téch ra. B. Myc tigu ma gin hon vi phim (hodc sensor) 88 di chuyén It nhét so v6i myc tisu gan nhét vei ngubn xa duéng nhu bién dang idu hon. Sy da dang trong biéu hign X-quang cia béah If mong chiu anh huéng nhitu so ‘y6i vj tri tuong di cia chin ring va huémg cia n6 so véi xuong vb va xuong x6p. ‘hing thay 46i trén X-quang do mit xuomg sé khOng duoc phat hign néu mit ‘wong chi & xuong xp. Tuy nhién, bing chimg X-quang cila bénh ly sé duvgc phat hign Khi mit xuong mé rong én durdng adi ciia xuong v6 va xuong x6p, duge minh hoa boi Bender va Seltzer ©, nhiing ngubi tao ra tn thyong mhan tgo & trong xvong chét va anh gid ching trén X-quang. Khi theo doi nghién ciru nay, tic gid thong bdo ring ly do ring nay c6 khuynh buéng biéu hién thay 46i X-quang hon nhimg ring khéc i du ching cho théy bidu hign X-quang cia bénh If ngi nba thi tong quan véi chép chin ring va sy k® nhau cia chiing d6i v6i dudmg n6i xwong xép va xuong vd. Hau hét cdc ring cira va ring c6i nhé 6 vj tri chép chin rang gin véi duéng n6i xzong xp — xzong vo. Vi ly do nay, bénh ly ving quanh chop tir nhiing ring nay sé biéu hign som hon. Bing phép so sinh, chan ring xa cia rang s6 6 ham dudi va cA chin ring s6 7 ham duéi ‘n6i chung djnh vi gin hon trong xuong xép, cling nhw ring cdi lén him trén, dic bigt la chin trong, Tén thyong ving quanh chép tr nhing chén ring nay durge mé rng nhieu hon tnrée khi ching cham 4&n dudng néi xuong x6p - xzong vé va duge nbn biét nhur 1A bénb Iy trén X-quang. Vi If do nay, rét quan trong Khi Logi trir kha ning cila bénh ly 33 ‘Scanned with CamScanner teén X-quang, Nhiu {bm kha ning phoi nhiém X-quang, phim vi ky thuftchyp phim. Kida trong a8 tay trong tinh trang khong 6 thay d3i ceft Iugng cia hinh anh X-quang, bao g phim, chat lung nguén tia, ch&t lugng xt IY: i ‘ca nhiing yéu t6 nay 1a thach the kho khin nhung o6 vai trd quan hinh anh X-quang chinh xéc. (X-quang kf thuat sé Mét ky thugt 48 kiém sodt nhidu biéa s6 trong cht lung chin dodn cia thudmg quy dugc hudng t6i X-quang kj thuit s6. Kj thuét ndy di c6 khodng 20 rnhumg gin day duge ci tién v6i phin mém tt hon va céch sit dung dé ding quang ky thuat s6 c6 kha ning chyp, xem, phéng dai, lam 16, lu trit hinh quang theo céch thite d& ding ma khéng hong theo thoi gian. X-quang ky khong sir dung phim X-quang va khéng cln xi Ij hoa hoe. Thay vio 46 du cd) (Sensor) duge sit dung 48 thu hinh anh. Diu cim bién niy uge gin true tiép vio Hinh anh cia X-quang ky thugt sé cé 6 phan gidi cao cho phép nha If bénh nbn doc hinh anh nhanh chéng va 48 ding. Hinh aah thug ludn 6n dang hinh anh do xit ly héa chit khéng ding, Nha lim sang 8 06 ci nhin t6t hon trén cu tric gidi phdu va mot sb truimg hop hinh anh cé thé miu héa, cng cy hiu ich cho huéng din bénh nhin (Hinh 1-12) Hinh 4-12. Hinh anh X-quang 06 thug kl vrgt qua fim thung Uy. tong 6 inh ann 9 thd Gugc lam 15 va mau héa, mot cong cy hau ch dB giéo dye benh nhan Cho dén gin day, phim X-quang c6 9 phan giai t6t hon hinh anh X-quang ky thuat ‘sb, vo khoang 16 c§p dng/mm (Ip/mm) "*), Tuy nhién, mét s6 nha sin xudt sensor cho biét ring 46 phan gidi cia X-quang ky thust s6 cé thé lén 4én 22 Ip/mm. Duéi tinh trang t6t nhit, mat ngudi chi cé thé thy khodng 10 Ip/mm, day 1a 46 phn gidi thip nhét 461 ‘v6i hu hét X-quang nha khoa ky thuét s6. Sensor kj thu§t s6 nhay cdm véi ngudn tia hon phim X-quang théng thuéng va chi cdn ngudn xa ft hon 50-90% dé c6 hinh anh, mét dic diém quan trong cho phiin én ~. bénh nbn chip nbn X-quang nha khoa. Chit Iugng chin dodn cia ky thuat dit tién ndy cling dugc so sinh nhung khong ‘yugt tr6i nhiéu so véi nhiém xa nhidu cia phim X-quang truyén théng. Tuy nhién, X- quang kj thugt s6 c6 wu diém vugt trén X-quang truyén théng 1a khong gidm cht long chin dodn do 15i kj thugt va c6 kha nang lam 16, phOng dai, hu tir va truyn hinh anh ign ti cing nhu kha ning nbén bin. Vio nim 1998, Higp hoi Noi nha Hoa Ky (Chicago, IL) dy dodn ring “X-quang ky thudt sé sé thay thé nhanh chéng X-quang nha kkhoa truyén théng” I. Cone-Beam Volumetric Tomography Hinh anh X-quang ca bénh ly n6i nha tiém dn 1a mét phin cia chin dodn va dénh gid tién Iugng n6i nha. Mudi nim trade day, X-quang nha khoa thuémg quy chi la hin, anh hai chiéu. Nhung nhimg han ché clla X-quang thurmg quy cho thy sy cdn thiét cba hinh anh ba chiéu, duge biét 14 chim tia hinh nén (CBVT) (cing duge biét nhu 1a CBCT). Mac di ky thuat nay da ton tai tir dau nhimg nim 1980, tuy nhién nhimg thiét ‘bj nay dau tién xuat hign hoe duge sir dung trong nha khoa nim 1998, Hau hét nhing méy méc nay thi tuomg ty véi thiét bj X-quang nha khoa toin cin, béah nbn dimg hoc ngdi khi chim tia X-quang hinh nén huéng t6i ving myc tiéu véi ddu cim bién 6 phfa 46i dign (Hinh 1-13). Thong tin duge sé héa va phan gidi tao mét giao di¢n ma nha lam sing c6 thé phén tich lét cét ba chidu cia m6 bénb nhan (Hinh 1-14 va 1-15). Quan. sét hinh anh quét co thé phin giai tryc tiép ngay lp titc sau khi quét. Nhiéu img dung phan mém duge sir dung 48 xit ly hinh anh duge géi dén nha lim sing. Ditu nay duge thyc hign trén gidy in hoge qua phin mém cé thé gitp cdc nha lm sing tuong téc vi nhau, Néi chung, béc sf nha khoa mong muén trudng nhin gi6i han, nghién eiru chi him trén va him duéi. Tuy nhién, nhiéu thiét bj c6 kha ning cung cp mot trong nhin rong ‘hon cho nhimg cdu tric Ian can, Nha lim sng nén hiéu mt cdch r6 rang sy phan chia vé dao dite va y dite khi chyp X-quang. ‘Scanned with CamScanner i ‘Ngudn X-quang cia CBVT thi khéc so véi hinh anh nba khoa hai chiéu thudng quy. Trong 46, chim tia X-quang duge tgo 06 dang hinh n6n. Twong ty, X-quang nha Khoa kj thuat s6 thuing quy duge chyp va phin gidi duéi dang “pixels”, mOt logt ‘“giém” duge thu thép tg0 nén mét hinh anh edu tric, DSi véi CBVT, hinh anh duge chyp du6i dang mét logt diém anh 3 chidu duge biét nhu 1d voxels. Két hop nhing. voxels nay tao nén hinh anh 3 chidu c6 thé duge oft lat thinh nhiéu mit phing cho phép énh gid chuyén bigt ma chia bao gid dugc thye hign true 46 ma khdng o6 khém nghigm ti thi (Hinh 1-16). inh 4-13. CBVT sip dyng 3D Acautomo (80). (J.Morta USA, Irvine, Cal Hinh 1-14. Cone-beam volumetric tomography o6 kha ning tao hinh, hvu tr va hi @ ao hinh anh th |. int 100 nhidu mat phng ngang doc Khe nhau (J. Morita USA, Irvit Hinh 4-16. Ngudn phéng xa hinh nén trong CBVT. Cém bign thu ghi hinh ‘anh ba chidu" ky thuat sé (Cohen's Pathway of The Pulp Expert Consul ‘Mt trong nhiing thuén Igi sir dng thiét bj nay 14 c6 trugmg nhin giéi han ma kich thude voxels cé thé hon mot nita so véi thiét bj sit dung trrdmg nhin rng. Do a6 lam ting 46 phan gidi cha hinh anb, tao sy phin gidi chinh x4c cdu tric gidi phlu, sy phét tridn cia thiét bj c6 trrdng nhin duge giéi han ciing gép phin lim gim chi phi tuong, 6i so v6i thiét bj 1am cho ching phé bién hon trong phdng kh4m nha khoa. X- quang nha khoa hai chigu cb hai Ii co bin: Khéng thé phat hign sém bénh IY trong xuong xép bai vi mt 49 cao ca xuong vd va sit chong lap cla cdc cfu tric giai phdu. Vio nim 1961, Bender va Seltzer") cho thay ring nbiing t8n thuong nhan tao Kav eb bo elt il ph Hn xh rm png oo 8 ae ake ee song xdp th Khdng dave pt higa Bing X-quang tk mit xuong mb rong dn ‘ig doc (J. Morita USA, Irvine, Cali.) we, ding ngang, utng néi xvong xép va xvong vd. Do 46, nhiém tring nim trong xuomg xép co bin khéng phat hign duge trén X-quang hai chiu. V6i nhimg bing chimg nay, néu chin 36 ar ‘Scanned with CamScanner vr chin gin cia ring 36 6 ring cia ring nhiém tring en hon vot ne idm tring gn toy dui), be I 8 duge pith sm hom £0 EERE nd hd hia savomg xép (ah chin xa cba ring sb 6 him d hid kbuySt 00m bén trong xzong xp ma kh6ng bj xuong vO cong ¢ ng thé duge phét hign dé ding hon. Nim 2007, 48 rang “c6 vin 48 n6i nha’, sir dung c& X-quang (27 faves gia X-quang nha khoa 43 xem xétbinh éh- Kétqul . oa x: quanh chop phit hin 32 ring e6 bénh Ij ahung 06 t6 an ie eet CBVT. Hon nia, 53 chin ring trong nbiing ring miy dug phat i 36 chin rang durge tim thy dung X-quang quanh chép, trong khi sit dyng CBVT i a hhinh dn nay chi 16 tinh trang chin ring Khng hon chinb, ce hop 15 cia 1a mt sang thuong quan chép, nit gly chin ring, n0i tic, Hea OS Hot, ‘ming trém bit qua chép dab bung thin kinh cm, tn thaong lien quan én mot thét bai ma ban du duge cho la do sang thong n6i nha cia ring ké can. Nam 2 Velvart va cng si! bio céo chin doin CBVT 78 sang thuong quanh chép oe xe 100% sau 46 duge chan dodn xée djnh bing gidi phu béch. Tuy nhién, chi 78% trum hop duge chdn dodn ding khi sir dung X-quang quanh chop thong, thuing. CBVT khdng thé thay thé hoin todn X-quang quanh chop théng thu, ma 1a mgt ‘kj thugt hd trg chdn doén, Uu diém cia X-quang quanh chép thong thuimg. a 6 gid hiu hét clu tric bing mét hinh anh. CBVT, mfe di cho binh aah chi ‘iat trong du mat phing, fing c6 thé b6 qua nbimg chi tét quan trong khi lt eit kbOng di qua ving bénh If (Hinh 1-17). Sir dyng CBVT 8 chin don ni nha vin dang la tuong lat vong, vé gid trong vige xéc din cdc bénh Iy v8 ring va cfc bén ly khée (Hin ee Hinh 4-47. A. Hinh phim X-quang hai chidu chudn cho thy su rang ti phat dubi g’y ben gn ‘cia rng chi ln thir nhdt ham trén. Tuy nhién, benh nha lai dau khi nhai& ring fi ham trén. B. Phim CBVT cho théy 4p xe quanh chép & rang obi Kon ths hai ham te xuong bj che phd boi xoang ham, cung gd mé va xucng v6 trén phim hak chu (Coh Pathway of The Pulp Expert Consult, 11", 2016). chong lip, abn Lofihag-Hansen va 38 . Phim quanh chép cho thy o6 mét xuong ving chép & rang oi on thir hai ham vao ova tuyén nuée bot ving dui, twang teng voi Khir Hinh 4 du6i, nghi ngé bénh Iy quanh chép. B. CBVT cho théy sur ham dui & ving ch6p va pha trong & rang obi Kon thir h ©. Phéng lén ct ngang ving rang ofl Ion 2.6, Nift vA gily chin ring Vi vét nit trén ring rét da dang, cb nhidu trigu chimg va biéu hién khéc nhau, gay khé Khiin cho vige chin dodn mift ring, Mite 46 nit c6 thé anh hudng tryc tiép dén tién Iugng cia ring. Do 46, bat ky vét nit ndo cfing can phai duge kiém tra trade ki didu tr} nha khoa, Nhiing vét nit ndy c6 thé khé phat hign trén bé mit men, hoc r6 ring nhu trudng hop vo mii ring. Dudng nit c6 thé kéo dai dén chin ring anh hurémg dén ty ng, hoc ring nift thinh hai manh: C6 nhimg dang duvmg mitt xién, kéo dai vé phia cb ring, phan ring cin Iai c6 thé phyc hdi dugc hoc khéng va c6 thé phai nhd ring. 39 ‘Scanned with CamScanner Ikhdng cé trigu chimg, Tinh trang nit gly ring © tién lugng eda ring, nén en c6 ofc bign php chim Nhiimg dang nift ring : Trong y vin, ngudi ta da c6 ging phin loai mirc 46 tin trién vao edu tnic ring. Dya vao phi hogch ditu tr va tién lugng. Tuy nhién, thurmg thi lan rng cba vét mit cho dn khi ring duge nhé ra. Di ‘vio dyr dod chit khéng phi la chin dod xc dinh. ‘Nift ring thuimg duge phan Lim ba logi co ban: > Buing ran = Gay (hofe nit) = Chia tich chin ring Dredg ran li céc vét nit trong men ring va khOng mé rng vao nga rang, nhién hoe sau chin thzong. During ran phd bién hon 6 ring ngwoi 1m va ra trén cfc ring sau, Néu chiéu dén xuyén qua thin ring ching ta sé thay nhimg nd trong men ring va nh sing c6 thé chiéu nayén qua ching cho théy vée nit trén phin bé mgt. During ran thuimg Khéng ob trigu ching. Néu khéi thdm mj thi kh6ng can digu tr. Vét mict/gay di va vét mitt chit nit ring nbiim phin ra fn log mit ring, bic sf 06 thé ‘ ching ta kh6 xée dinh duge mg 0 dé, xéc dinh mit ring héng cé trigu chimg cho dén khi dau nitlgiy ring khong c6 nghia bj chia lam hai phin, né vin c6 thé la mét kh6i, nhumg cing cb thé tién triém than vai bd trigu chimg. Diéu nay lam cho vige diéu trj Lim. héng thé tién Iugng duge. Két hop nhiéu yéu ane 46 ca tinh trang b tai va dua ra duge chin dodn, Tuy nhién, nit ring 06 thé biéu hign dui dang v6 s6 céc déu higu va trigu chimg nén, vige chin doin x4e dink. yéu 16 chi quan va khéch quan th4y duge trong trréng hop nit chan dodn nift ring thién vé vigc dy dodn nhiéu hon. Mét théng béo cho bénh nan vé nhing khd ning didu tri thanh cdng sé bi gidm so yéi tié - s0 tug ban lu. Vining phuong dn id tring 8 me ih og tag eo 40 > nén cin phat hign sém va c6 bign phap phong ngira, dng thdi cin cho bénh nhan ky cam két truéc khi diéu trj. Chia téch chan ring xiy ra khi vét nit lan rong tir mit ring nay dén mot mit ring Khéc, va ring bj chia lim hai phin. Néu dung chia nim xién thi 6 thé logi bé manh ing nhd di va ring c6 thé duge phyc hdi Iai, ching hen nhu vo mui ring. Tuy nhién, néu durdmg chia mé rong xubng duéi bo xuong 6, vige phuc hdi ring va didu tr ndi nha 6 thé c6 tién lurgng khong t6t Bit bude phai tin Iugng chinh xéc true Khi tién hin diéu tr, tuy mhién s® kb trong nhiing trudng hop mit ring nhu véy. Tién hrgng lau dai 461 v6i nhig tinh trang nit ring van 1d m6t vin d@ kh6, nha Mim sng nén thn trong khi quyét djnh digu trj hay khong didu tr trong nhiing truémg hgp chia chan ring. ‘Nit Doc Chan Ring ‘Trong ba logi durge phan ra 6 trén, chic chin ring mit doc ring 14 phé bién nbét, trong 46 mie 46 lan réng cha dung mit thuimg kh6 x4c dinh. Mot trong nhiing ly do phé bién cia bénh If nOi nba tdi phat la mitt doc chan ring, mét dudng nitt 1én mo rng theo chiéu doc cia truc chin ring. Thudng né di xuyén qua tiy ring va m6 nha chu. Duing nit nim gitta ring chir khong nim xién (dung nuit xién sé di chéo qua go bén cia ring). Nhimg during nit nay c6 thé hign dign truéc khi diu trj n6i nha, thir phdt sau igu trj nOi mha ho¥e phét trién sau khi hoan tit digu trj ni nha. Vi khé 4é chin doan mit doc chan ring nén thug béc st khong nbn ra ching. Théng thudng, duimg mist sé chia 48i chén ring, tén lugng gitt uge ring km. Vi viy, doh gid ring true Gigu tr 18 digu bat bude. ‘Neuyén nbn mit doc chan ring Nit doc chin ring ¢6 thé do chin thuong vét Ij, chin thuong khép cin, théi quen fn chire ning, Ive nhai manh “5, hoc bénh ly gay tiéu chin ring din 4én nit |. Tuy nhién, nguyén nhén phd bién nbét cia nift doc chin ring c6 thé 1a do diéu tr} nha khoa (91, Céc thi thugt nha khoa ching han nhu dt chét va pin, hoe khoan vao vj tri chét hodc miéng tram qué chit ciing c6 thé din dén nit doc chin ring (Hinh 1-19). Tha thugt nha khoa phé bién nhit gép phin gay nift doc chin ring Ia dieu trj ni nha 1, 44 ‘Scanned with CamScanner him dui (ob la & phi pha ng. Sau ki nh& rng, ko sat pia xa. C. Phéng 6a 16 ln axa chan rng thay ‘chéo chan rang, Bat mot chét khdng tung thich tot ab thé tao c&e Ung sudt nGi tal trong rng 06 thé gAy ra nut doc. D. Phim cho thdy khodng tréng cén bing gia tram bit va vach 6 tly, cho thdy nit dee chan ring. Sau khi nbd rang, 48 dang thdy chan rang nitt ( Pathway of The Pulp Expert Consult, 11%, ‘Thirty khéng con sng, ob tdi nha chu su 12 hhge cia nga ring khong bj anh huéng cia rong va tao hinh dng tiiy qué mite sé din di Xie Dinh Nit Doc Chan Ring anh gid nift doc chin ring cé thé mang tinh chi quan hon la khich quan, chan’ doan dya vio sy tinh ¥ hon li khoa hoc, nhung vige phat hién sém rét quan trong. C5 ha. . 42 nhidu dau higu ggi ¥ cho béc sf c6 nit doc chin ring. Can hoi vé tién sit y khoa va titn sit nha khoa cia bénh nhdn, Kiém sing tinh trang ring, nha chu va chyp X- quang. Rang théng thuing sé dau véi trigu chimg tir nhg dn rim 19. Khi ring dau, bénh nbn thudng than phién ring dau xu! ring khi nhai theo mot hudng cy thé ndo 46, cing cin lun ¥ dén vj tri gidi phdu cia ring, Ring c6i ln thit hai him dudi c6 ty 1¢ rift doc chin ring cao hon, tiép theo dé Ia ring o6i én thir nhdt him trén va ring obi hd him trén. Dign tich chju lye én, lye nhai khéng cén bing va chin thuong khép cin 1a nbiing yéu t6 Lam d& cho viée nit ring. Bénh Sir Y Khoa Béoh sir y khoa dung nhu khéng lién quan gi dén mit doe chin ring nhung néu bénh nhan c6 chin thuong ving m§t thi c6 thé giip cho vige chin dodn phan bigt. Ching han nh bénh nhén bj ri loan co giat c6 thé dé bj chin thuong ring, hoc tit nghién ring manh hofc nhimg tén thuong thé chat thir phdt (Hinh 1-20). Thém vio 46 ‘gah nbn cé tién sir d6t quy, nhdi mau co tim, hoje bénh todn thin khéc 6 thé bi chin thuong rang khi mat y thitc. Chdn thuong do lye tryc tiép c6 thé gay nirt doc chan ring. Hinh 1-20. Chdn thuong do thé thao hay ch4n thuong do con dng kinh, néu tryc tiép, o6 thé ity nit doc rang. Nat rang nay & tr8 7 tubi do chén thong do dong kinh con Ién (Cohen's Pathway of The Pulp Expert Consult, 11%, 2016). Bénh SieNha Khoa C6 nhieu bénh sit nha khoa Khéc nhau lién quan dén nit doc chin ring. Bgnh nhan c6 thé m6 ta vige cf dé lan, th6i quen ef chite nling hoc bdo ring trigu chimg bit a3 ‘Scanned with CamScanner Jt djnb. Nhimg m6 td dang nhy cing 06 thé Boi ¥ nift doc in day fing rat quan trong, 3 iu la "ring thy dau khi cin theo mt dich ahi ddan Khi t6i v6 tinh cf vio m@t tinh ndo 46” ‘hing m6 ti khdc lign quan dn didu trj nha khoa g Dje Diém Lim Sang Cia Nit Doc Chin Ring ting sau Kit heim ing cing § mit deen DE: Vito Tim vét nit

    You might also like