LASP June 2020

DRAF RANCANGAN TEMPATAN DAERAH
MUAR
2030
LAPORAN ANALISIS DAN STRATEGI PEMBANGUNAN
OKTOBER 2019
Laporan Analisis dan Strategi Pembangunan Isi Kandungan
Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030 (Penggantian)
Bahagian A
1.0 Latar Belakang dan Profil Kawasan Kajian 1-1
1.1 Pengenalan kajian 1-1

1.2 Keperluan perundangan 1-2
1.3 Objektif kajian 1-3
1.4 Hala tuju dan visi Daerah Muar 1-3
1.5 Matlamat dan objektif pembangunan 1-5

1.5.1 Matlamat pembangunan 1-5
1.5.2 Objektif pembangunan 1-6
1.6 Teras dan objektif kajian 1-7
1.7 Profil kajian 1-7
1.8 Guna tanah semasa 1-9
1.9 Penduduk 1-10
1.10 Sistem jaringan dan jalan perhubungan 1-11
1.11 Penentuan dan pembahagian blok perancangan 1-13
2.0 Rangka wilayah 2.1
2.1 Pengenalan 2-1
2.2 Malaysia Dalam Konteks Peringkat Global 2-2
2.2.1 Matlamat Pembangunan Mampan 2-2
2.2.2 Agenda Perbandaran Baharu 2-3
2.3 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Nasional 2-4
2.3.1 Rancangan Malaysia ke-11 (RMKe-11) 2-4

2.3.2 Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN 3) 2-5
2.3.3 Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN 2) 2-7
2.3.4 Dasar Perancangan Fizikal Desa Negara 2030 (DPF Desa Negara 2030) 2-8
2.3.5 Rancangan Fizikal Zon Persisiran Pantai Negara (RFZPPN) 2-9
2.3.6 Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara 2030 (RIPADN 2030) 2-10
2.4 Muar dalam Konteks Peringkat Negeri 2-11
2.4.1 Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor 2-11
2.4.2 Pelan Pembangunan Mampan Negeri Johor (PPMNJ) 2019-2030 2-13
2.4.3 Rancangan Struktur Negeri Johor (RSNJ) 2030 2-14
2.4.4 Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor 2016-2025 2-15
2.4.5 Dasar Perumahan Rakyat Johor (Pindaan) 2-16
2.4.6 Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor 2014-2023 2-16
2.4.7 Pelan Induk Pengangkutan Awam Negeri Johor (PIPAJ) 2045 2-17
2.4.8 Dasar kelestarian Negeri Johor (DKNJ) 2017-2021 2-17
2.5 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Daerah 2-18
2.5.1 Rancangan Tempatan Daerah Muar 2002-2015 2-18

2.5.2 Pembangunan Daerah Bersempadanan serta Wilayah/Negeri yang Ber- 2-20
pengaruh
2.6 Projek Berimpak Tinggi 2-27
2.6.1 Pembangunan Zon Industri Akuakultur di Daerah Tangkak/Muar/Batu Pahat dan 2-27
Pontian
2.6.2 Pembangunan Berorientasikan Transit (TOD) 2-28
2.6.3 Pembinaan Baraj Sg. Johor, Baraj Sg. Sedili Besar, Off River Storage (ORS) Sg. Jo- 2-28
hor, ORS Sg. Skudai, ORS Sg. Sedili Kecil, Baraj Sg. Muar, ORS Sg. Muar dan Baraj
Sg. Batu Pahat
2.6.4 Rancangan Tebatan Banjir Menyeluruh Bagi Daerah Segamat, Daerah Muar dan 2-29
Daerah Batu Pahat
2.7 Hierarki Pusat Petempatan Daerah Muar 2-29
2.7.1 Hierarki Pusat Petempatan Sedia Ada 2-29
3.0 Masyarakat Rendah Karbon Muar 3-1

3.1 Masyarakat Rendah Karbon 3-1
3.2 Profil Perlepasan Karbon Muar 3-3
3.3 Pemacu Perlepasan GHG tahun 2010 dan 2030 3-3
3.4 Permintaan Tenaga dan Perlepasan GHG Tahun Asas 3-5
3.4.1 Permintaan tenaga akhir mengikut sektor 3-5
3.4.2 Permintaan tenaga oleh tenaga utama 3-6
3.4.3 Perlepasan GHG mengikut sektor pengguna akhir 3-7
3.4.4 Perlepasan GHG per kapita 3-8
3.4.5 Intensiti perlepasan GHG berdasarkan KDNK 3-9
3.5 Potensi Mitigasi Karbon Muar 2030 3-10

Bahagian B
1.0 Penduduk dan Sosioekonomi
1.1 Pengenalan Kajian 1-1

1.2 Rumusan dan Dasar Penduduk dan Sosioekonomi 1-2
1.2.1 Dasar dan Strategi Peringkat Global 1-2
1.2.2 Dasar dan Strategi Peringkat Nasional 1-3
1.2.3 Dasar dan Strategi Peringkat Negeri 1-3

1.3 Senario Semasa Penduduk 1-4
1.3.1 Pertumbuhan Penduduk Daerah Muar 1-4
1.3.2 Taburan Bilangan Penduduk Mengikut Mukim 1-5
1.3.3 Kumpulan Umur Penduduk Daerah Muar 1-6
1.3.4 Kadar Migrasi Daerah Muar 1-7
1.3.5 Kepadatan Penduduk 1-7
1.3.6 Bilangan Penduduk Mengikut Kumpulan Etnik 1-8
1.3.7 Bilangan Tempat Kediaman, Isi Rumah dan Purata Saiz Ahli Isi Rumah 1-9
1.3.8 Kelahiran Hidup, Kematian dan Pertambahan Semula Jadi 1-10
1.3.9 Kadar Kesuburan 1-10
1.3.10 Jangkaan hayat Ketika Lahir 1-10
1.4 Pendapatan dan Perbelanjaan Isi Rumah 1-11
1.4.1 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Penengah dan Kadar Pertumbuhan 1-11
Dikompaun
1.4.2 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Purata dan Kadar Pertumbuhan 1-12
Dikompaun
1.4.3 Pekali Gini dan Insiden Kemiskinan 1-12
1.4.4 Peratusan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah *B40, M40, T20) 1-13
1.4.5 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Penengah 1-15
1.4.6 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Purata 1-15
1.4.7 Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah 1-17
1.5 Asas Ekonomi 1-17
1.5.1 Bilangan Pertubuhan 1-17
1.5.2 Nilai Output Kasar, Input Perantaraan dan Nilai Ditambah 1-18
1.6 Guna Tenaga 1-19
1.7 Analisis Unjuran 1-20
1.7.1 Analisis Unjuran Penduduk 1-20
1.7.2 Analisis Unjuran Guna Tenaga 1-23
1.8 Analisis Location Quotient (LQ) 1-24
1.9 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 1-25
1.1 Rumusan Penemuan 1-25
1.10.1 Isu dan Masalah 1-26
1.10.2 Potensi 1-26

1.10.3 Cadangan Awal 1-27
1.10.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG 1-27
1.11 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Sosioekonomi dan Penduduk 1-28
2.0 Guna Tanah 2-1

2.1 Pengenalan 2-1
2.2 Dasar Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan Petempatan Bandar 2-2
2.2.1 Global 2-2
2.2.2 Nasional 2-3
2.2.3 Negeri 2-4
2.3 Keadaan Semasa 2-5
2.3.1 Bentuk Fizikal dan Topografi 2-5
A Ketinggian 2-5
B Kecerunan 2-6
C Geologi Tanah 2-9
D Sistem saliran dan badan air 2-9
E Lot lidi dan lot kecil 2-12
2.3.2 Guna Tanah Semasa 2018 2-14
2.3.3 Taburan Guna tanah semasa mengikut Blok Perancangan (BP) 2-16
A Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 1(BP1- Bandar Maharani Ban- 2-16
dar Diraja, Sungai Terap, Sungai Raya, Jalan Bakri dan Parit Bakar)
B Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 2 (BP2 - Sungai Balang, Seri Me- 2-18
nanti dan Parit Jawa)
C Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 3 (BP3 -Air Hitam dan Jorak) 2-20
D Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 4 (BP4 -Lenga dan Bukit 2-20
Kepong)
E Perbandingan Guna Tanah Semasa Mengikut Blok Perancangan BP1, BP2, BP 3 2-22
dan BP4
2.3.4 Guna Tanah Komited Semasa 2-23
A Taburan Guna Tanah Komited Keseluruhan 2-23
B Komposisis Guna Tanah Komited Mengikut BP 2-25
2.3.5 Pola Perubahan Komposisi Guna Tanah Semasa dan Komited, 2018 2-26
2.3.6 Tren Perubahan Guna Tanah 2009-2018 2-27
2.3.7 Analisis Kesediaan Fizikal Tanah 2-28
2.3.8 Analisis Potensi Pembangunan 2-32
2.4 Petempatan Bandar 2-34
2.4.1 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2-34
A Bandar Maharani Bandar Diraja 2-34
B Bukit Bakri 2-36
C Pagoh 2-37
2.4.2 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2030 2-38

2.4.3 Penentuan Had Sempadan Pertumbuhan Bandar 2-40
2.4.4 Zon Promosi Pembangunan (ZPP) 2-43
2.4.5 Projek Berimpak Tinggi Muar 2030 2-43
2.6 Rumusan isu dan masalah, potensi dan cadangan awal 2-44
2.6.2 Potensi 2-46
2.6.3 Cadangan awal 2-46
2.6.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Pelepasan Karbon GHG 2-47
A Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan 2-48
3.0 Komersial dan perkhidmatan 3-1

3.1 Pengenalan 3-1
3.2 Dasar komersial dan perkhimatan 3-2
3.2.1 Dasar peringkat global 3-2
3.2.2 Dasar peringkat nasional 3-3
3.2.3 Dasar peringkat Negeri 3-4
3.3 Keadaan semasa komersial dan perkhidmatan 3-5
3.3.1 Corak dan taburan pembangunan pusat komersial formal 3-5
3.3.2 Jenis bangunan komersial dan perkhidmatan 3-21
3.3.3 Transaksi jenis bangunan komersial dan perkhidmatan 3-21
3.3.4 Hierarki komersial 3-22
3.3.5 Penawaran stok ruang lantai komersial dan perkhidmatan 3-25
3.3.6 Kadar penghunian bangunan komersial dan perkhidmatan 3-26
3.3.7 Tenaga kerja komersial dan perkhidmatan 3-27
3.3.8 Pemilikan premis komersial 3-28
3.3.9 Daya tarikan komersial dan perkhidmatan 3-28
3.3.10 Komersial burung walit 3-29
3.3.11 Taburan semasa aktiviti komersial dan perkhidmatan tidak formal 3-30
3.4 Unjuran komersial dan perkhidmatan 3-32
3.4.1 Unjuran keperluan dan penawaran ruang lantai menggunakan kaedah per- 3-32
belanjaan dan pendapatan
3.4.2 Unjuran keperluan dan penawaran ruang lantai berdasarkan populasi penduduk 3-33
3.4.3 Model struktur ekonomi 3-25
3.4.4 Unjuran tenaga kerja sektor perkhidmatan 3-39
3.4.5 Ruang lantai komersial diperlukan bagi setiap petempatan di Daerah Muar 3-40
3.5 Pencapaian semasa projek RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 3-41
3.6 Rumusan penemuan 3-42
3.6.1 Isu dan masalah 3-43
3.6.2 Potensi 3-44
3.6.4 Mempertimbangkan keerluan mengurangkan perlepasan GHG 3-46
3.7 Hala tuju dan strategi pembangunan 3-47
4.0 Industri 4-1
4.1 Pengenalan 4-1
4.2 Dasar Industri 4-2
4.3 Keadaan Semasa Perindustrian 4-7
4.3.1 Taburan Guna Tanah Industri Mengikut Mukim 4-8
4.3.2 Industri Terancang 4-8
4.3.3 Industri Tidak Terancang 4-10
4.3.4 Jenis Perusahaan bagi Industri Terancang 4-11
4.3.5 Jenis Perusahaan bagi Industri Tidak Terancang 4-12
4.4 Jenis Bangunan 4-13
4.5 Industri Perlombongan dan Kuari 4-14
4.6 Kategori Industri 4-14
4.7 Industri Kecil dan Sederhana 4-15
4.8 Guna Tenaga 4-16
4.9 Unjuran Perindustrian 4-16
4.9.1 Unjuran Guna Tenaga dan Keperluan Kawasan Industri 4-16
4.11 Rumusan 4-19
4.11.2 Potensi 4-21
4.12 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Perindustrian 4-24
5.0 Pelancongan 5-1

5.1 Pengenalan kajian 5-1
5.2 Dasar Pelancongan 5-2
5.2.1 Dasar Peringkat Global 5-2
5.2.2 Dasar Peringkat Nasional 5-3
5.2.3 Dasar Peringkat Negeri 5-3
5.3 Keadaan Semasa Pelancongan 5-5
5.3.1 Profil Demografi Pelancong 5-5
5.3.2 Tarikan Pelancongan Sedia Ada 5-7
5.3.3 Elemen tarikan pelancongan sedia ada 5-9
5.3.4 Status Tarikan Pelancongan mengikut kategori 5-12
5.3.5 Kemudahan Sokongan Pelancongan 5-34
5.4 Unjuran Pelancongan 5-41
5.4.1 Unjuran Ketibaan Pelancong di Daerah Muar 5-41
5.6.2 Potensi 5-45
5.7 Hala tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pelancongan 5-49
6.0 Pertanian dan Perikanan 6-1

6.1 Pengenalan 6-1
6,2 Dasar Pertanian dan Perikanan 6-2
6.2.1 Global 6-2
6.2.2 Nasional 6-3
6.2.3 Negeri 6-4
6.3 Keadaan Semasa pertanian 6-6
6.3.1 Sub sektor Tanaman 6-6
A Kelapa sawit 6-6
B Getah 6-7
C Padi 6-7
D Tanaman lain 6-7

E Tanah Pertanian terbiar 6-10
6.3.2 Tren Perubahan keluasan tanah pertanian yang dimajukan 6-12
6.3.3 Guna tenaga dan KDNK 6-12
6.3.4 Taburan Kawasan Berpotensi untuk Aktiviti Pertanian 6-13
6.3.5 Pembangunan Pertanian Sedia Ada di Daerah Muar 6-16
A Pembangunan Zon Pengeluaran Makanan (ZPM) dan Taman Kekal Pengeluaran 6-16
Makanan (TKPM)
B Pembangunan Keusahawanan 6-17
C Skim dan Persijilan 6-21
6.3.6 Sub sektor Penternakan
A Ternakan Ruminan dan Khinzir 6-22
B Ternakan Unggas 6-23
6.3.7 Tren Perubahan Jumlah Ternakan di Daerah Muar 6-24
6.3.8 Pembangunan Penternakan Sedia Ada 6-26
A Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM) Ruminan dan Unggas 6-26
B Skim dan Persijilan 6-26
6.3.9 Sub Sektor Perikanan 6-27
A Perikanan Laut 6-27
B Akuakultur 6-31
6.3.10 Tren Perubahan Jumlah Lesen Menangkap Ikan yang dikeluarkan 6-33
6.3.11 Kemudahan Sokongan untuk Pembangunan Pertanian, Penternakan dan Peri- 6-33
kanan
6.4 Unjuran 6-35
6.4.1 Pertanian 6-35
6.4.2 Akuakultur 6-35
6.6 Rumusan isu dan masalah, potensi dan cadangan awal 6-36
6.6.2 Potensi 6-38
6.6.3 Cadangan awal 6-38
6.6.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Pelepasan Karbon GHG 6-39
A Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan 6-39
7.0 Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap 7-0
7.1 Pengenalan 7-1
7.2 Dasar Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap 7-2
7.2.1 Dasar Peringkat Global
7.2.3 Dasar Peringkat Negeri/ Tempatan 7-8
7.3 Keadaan Semasa Imej, Karakter dan Reka Bentuk Pusat Bandar Daerah Muar 7-9
7.3.1 Imej, Susun atur, Rupa Bentuk dan Landskap Persekitaran di Pusat Bandar Maha- 7-9
rani Bandar Diraja
7.3.2 Imej dan Reka bentuk Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-33
7.3.3 Landskap dan persekitaran di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-40
7.3.4 Imej Bandar, Fungsi, Identiti dan landskap di Pusat Bandar di Daerah Muar 7-47
7.5.2 Potensi
7.6 Hala tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan War- 7-77
isan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap
8.0 Alam Sekitar 8-0
8.1 Pengenalan Kajian

8.2 Dasar Sektor Alam Sekitar, Pengurusan Alam Semula Jadi, Perhutanan dan Geo 8-2
Bencana
8.2.1 Peringkat Global 8-2
8.2.2 Peringkat Nasional 8-3
8.2.3 Peringkat Negeri dan Tempatan 8-5

8.3.1 Tahap Kualiti Air Sungai 8-6
8.3.2 Tahap Kualiti Air Marin 8-14
8.3.3 Tahap Kualiti Udara 8-19
8.3.4 Tahap Kualiti Bunyi Ambien 8-21
8.3.5 Sumber Semula Jadi 8-24
8.3.6 Perhutanan 8-28
8.3.7 Geo-Bencana 8-35
8.3.8 Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS) 8-44
8.5.2 Potensi 8-55
8.6 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan 8-57
9.0 Perumahan 9-1

9.2 Dasar Sektor Perumahan 9-2

9.3.1 Perumahan Semasa 9-6
9.3.2 Perumahan Semasa Mengikut Kategori 9-6
9.3.3 Harga Perumahan 9-9
9.3.4 Perumahan komited 9-9
9.4 Unjuran Perumahan 9-11
9.4.1 Unjuran unit perumahan 9-11
9.4.2 Unjuran guna tanah perumahan dan unit perumahan kos rendah 9-12
9.5 Kawalan Pemajuan Lot Kecil dan Lot Lidi 9-13
9.6 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) 9-17

9.7.2 Potensi 9-18

9.7.4 Pertimbangan keperluan mengurangkan perlepasan GHG 9-20
10.0 Kemudahan Masyarakat 10-0

10.2 Dasar Kemudahan Masyarakat 10-2
10.3.1 Kemudahan Masyarakat 10-10

10.4 Unjuran Kemudahan Masyarakat 10-58
10.4.1 Unjuran Kemudahan Kesihatan 10-60
10.4.2 Unjuran Kemudahan Pendidikan 10-61
10.4.3 Unjuran Kemudahan Keagamaan 10-64
10.4.4 Unjuran Kemudahan Keselamatan 10-67
10.4.5 Unjuran Perkhidmatan Pos 10-69
10.4.6 Unjuran Kemudahan Sosial 10-70
10.4.7 Unjuran Kawasan Lapang dan rekreasi 10-72
10.6.2 Potensi 10-75

11.0 Petempatan Desa dan Luar Bandar 11-1

11.1 Dasar Sektor Petempatan Desa dan Luar Bandar 11-2
11.3.1 Aspek Demografi dan Fizikal Petempatan Desa dan Luar Bandar 11-26
11.3.2 Aspek Sosio Ekonomi Petempatan Desa dan Luar Bandar 11-39


11.5.2 Potensi 11-42

12.0 Jaringan pengangkutan dan perhubungan 12-1
12.1 Pengenalan 12-1

12.2 Dasar Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan 12-2
12.2.1 Dasar Peringkat Global 12-2
12.2.4 Dasar Peringkat Tempatan 12-4
12.3 Keadaan Semasa Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan 12-6
12.3.1 Jaringan Rangkaian perhubungan antarabangsa, wilayah dan daerah 12-6
12.3.2 Jaringan jalan raya semasa 12-10
12.3.3 Penilaian rangkaian jalan raya 12-14
12.3.4 Perkhidmatan pengangkutan awam 12-23
12.3.5 Perkhidmatan pengangkutan air 12-30

12.3.6 Mobiliti aktif (laluan pejalan kaki dan laluan basikal) 12-35
12.3.7 Laluan basikal 12-37
12.3.8 pengangkutan udara 12-39
12.3.9 Perhubungan kawasan luar bandar 12-42
12.4 Pencapaian semasa Projek RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 12-45

12.5 Rumusan penemuan 12-49
12.5.2 Potensi 12-51
12.6 Hala tuju dan strategi pembangunan 12-54
13.0 Infrastruktur dan Utiliti 13-1

13.2 Rumusan Dsar infrastruktur dan Utiliti 13-2


13.3 Kedaan Semasa Infrastruktur dan Utiliti 13-6
13.3.1 Bekalan Elektrik 13-6
13.3.2 Bekalan Air 13-8

13.3.3 Sistem Telekomunikasi 13-13
13.3.4 Sistem Pembentungan 13-16
13.3.5 Pengurusan Sisa Pepejal 13-21
13.3.6 Pengairan dan Saliran 13-22
13.4 Unjuran 13-32

13.6 Rumusan 13-34
13.6.2 Potensi 13-35

13.7 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Infrastruktur dan Utiliti 13-37
14.0 Pengurusan dan Pelaksanaan 14-1

14.2.1 Latar belakang Majlis Perbandaran Muar 14-2

14.2.2 Struktur organisasi dan pentadbiran semasa Majlis Perbandaran Muar 14-6
14.2.3 Sempadan kawasan kawalan dan operasi MPM 14-9

14.2.4 Akta dan undang-undang kecil yang diterimapakai 14-11
14.2.5 Struktur kewangan MPM 14-12
14.2.6 Prestasi pelaksanaan Projek RTD Muar 2002-2015 14-17

14.3 Rumusan 14-21
14.3.2 Cadangan 14-23
15.0 Sistem maklumat Geografi (GIS) & Pembangunan Pangkalan Data 15-1
15.2 Pembangunan Pangkalan Data 15-2

15.2.1 Konsep Pembangunan Pangkalan 15-3
15.2.2 Analisis Geospatial 15-7

Laporan Analisis dan Strategi Pembangunan Senarai Jadual
Bahagian A
1.0 Latar Belakang dan Profil Kawasan Kajian
Jadual 1.1 Peratusan Guna Tanah Semasa Daerah Muar 1-9

Jadual 1.2 Peratusan Perincian Penduduk Mengikut Komposisi Kaum 1-10
Jadual 1.3 Teras dan Skop Kajian bagi RTD Muar 2030 (Penggantian) 1-15
Jadual 1.4 Pecahan Mukim di Daerah Muar 1-16
Jadual 1.5 Guna Tanah Semasa (2018) Daerah Muar 1-16
3.0 Profil Perlepasan Karbon Daerah Muar

Jadual 3.1 Populasi di Daerah Muar 3-2
Jadual 3.2 Ekonomi di Daerah Muar 3-2
Jadual 3.3 Struktur Industri di Daerah Muar 3-2
Jadual 3.4 Permintaan Pengangkutan di Daerah Muar 3-2
Jadual 3.5 Perlepasan GHG sektor pengguna akhir 2010, 2030 (Bau, CM) 3-5
Jadual 3.6 Perlepasan GHG per kapita di Muar (2010 & 2030) 3-6
Jadual 3.7 Intensiti Perlepasan GHG mengikut KDNK (2010 & 2030) 3-7
Bahagian B
1.0 Sektor Penduduk dan Sosio-Ekonomi
Jadual 1.1 Kadar Perumbuhan Penduduk Tahunan Negeri Johor 1-5

Jadual 1.2 Taburan Bilangan Penduduk Mengikut Mukim 1-5
Peratusan Bilangan Penduduk Mengikut Julat Umur dan Nisbah Tanggungan bagi tahun 1-6
Jadual 1.3
2010
Jadual 1.4 Kadar Migrasi Masuk dan Keluar Daerah Muar bagi tahun 2010 1-7
Jadual 1.5 Kadar Kesuburan Mengikut Tahun 1-10

Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Penengah dan Kadar Pertumbuhan Dikompaun 1-12
Jadual 1.6
2014-2016
Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Purata dan Kadar Pertumbuhan Dikompaun 2014- 1-12
Jadual 1.7
2016
Jadual 1.8 Pekali Gini dan Insiden Kemiskinan 1-12
Jadual 1.9 Peratusan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah (B40, M40 dan T20) 1-13
Jadual 1.10 Bilangan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah (B40, M40 dan T20) 1-14
Jadual 1.11 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Penengah 1-14
Jadual 1.12 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Purata 1-15
Jadual 1.13 Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah 1-16
Jadual 1.14 Bilangan Pertubuhan 1-17
Jadual 1.15 Nilai Output Kasar, Input Perantaraan dan Nilai Ditambah (‘000) 1-18
Jadual 1.16 Guna Tenaga dan Upah Dibayar 1-19
Jadual 1.17 Tifa Senario Unjuran Penduduk Daerah Muar 1-20
Jadual 1.18 Unjuran Penduduk Daerah Muar 2030 1-22
Jadual 1.19 Unjuran Guna Tenaga Daerah Muar 1-23
Jadual 1.20 Analisis Location Quotient 1-24
Jadual 1.21 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Sosioekonomi dan Penduduk 1-28
2.0 Sektor Guna Tanah, Fizikal dan Petempatan Bandar
Jadual 2.1 Analisis Ketinggian Daerah Muar, 2018 2-5

Jadual 2.2 Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit & Tanah Tinggi (Kategori 2-5
Ketinggian)
Jadual 2.3 Analisis Kecerunan Daerah Muar, 2018 2-7
Jadual 2.4 Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit & Tanah Tinggi (Kategori 2-7
Kecerunan)
Jadual 2.5 Analisis Kestablian Tanah dari Segi Geologi Batuan, 2018 2-9
Jadual 2.6 Taburan Lot Lidi dan Lot kecil di Daerah Muar 2-12
Jadual 2.7 Taburan Guna Tanah Semasa Keseluruhan Daerah Muar, 2018 2-14
Jadual 2.8 Keluasan Blok Perancangan bagi Daerah Muar, 2018 2-16
Jadual 2.9 Guna tanah Blok Perancangan Bagi Daerah Muar BP1 2018 2-16
Jadual 2.10 Guna Tanah Semasa Blok Perancangan BP2, 2018 2-18
Jadual 2.13 Perbandingan guna tanah semasa mengikut blok perancangan 2-22
Jadual 2.14 Guna Tanah Komited Keseluruhan Daerah Muar, 2018 2-23
Jadual 2.15 Guna Tanah Komited Mengikut Blok Perancangan, 2018 2-25
Jadual 2.16 Pola Perubahan Komposisis Guna Tanah komited dan semasa, 2018 2-26
Jadual 2.17 Pola Perubahan Guna Tanah Tepu Bina , 2018 2-27
Jadual 2.18 Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar 2-30
Jadual 2.19 Kriteria Penetapan Had Sempadan Bandar 2-30
Jadual 2.20 Matlamat dan Kriteria Potensi Pembangunan 2-32

Jadual 2.21 Keluasan Potensi Pembangunan 2-32
Jadual 2.22 Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar , 2018 2-34
Jadual 2.23 Hierarki Bandar Maharani Bandar Diraja , 2018 2-34

Jadual 2.24 Gunatanah Bandar Maharani Bandar Diraja, 2018 2-35
Jadual 2.25 Hierarki Bukit Bakri , 2018 2-36
Jadual 2.26 Gunatanah Bukit Bakri, 2018 2-36
Jadual 2.27 Hierarki Pagoh, 2018 2-37
Jadual 2.28 Gunatanah Pagoh, 2018 2-37
Jadual 2.29 Cadangan Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar 2-38
Jadual 2.31 Sempadan Bandar Daerah Muar 2-40
Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan bagi Sektor Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan
Jadual 2.32 2-41
Petempatan Bandar
3.0 Sektor Komersial dan Perkhidmatan
Jadual 3.1 Bilangan Jenis Perkhidmatan di Daerah Muar mengikut Mukim, 2019 3-19
Jadual 3.2 Jenis Bangunan Komersial di Daerah Muar 3-21
Jadual 3.3 Jumlah transaksi berdasarkan jenis bangunan komersial 3-21
Jadual 3.4 Penawaran Ruang Lantai Bangunan Komersial Daerah Muar, 2018 3-25
Jadual 3.5 Kadar Penghunian Komersial di Daerah Muar 3-26
Jadual 3.6 Tenaga Kerja bagi Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar 3-27
Jadual 3.7 Pemilikan Berdasarkan Kaum di Daerah Muar, 2018 3-28
Jadual 3.8 Bilangan Premis Perniagaan Burung Walit Mengikut Mukim 3-29
Jadual 3.9 Lokasi Pasar Malam di Daerah Muar 3-30
Jadual 3.10 Pendapatan dan Perbelanjaan di Daerah Muar, 2018 3-32
Jadual 3.12 Unjuran Keperluan Komersial Sehingga Tahun 2030 3-33
Jadual 3.13 Unjuran Bekalan Komersial Sehingga Tahun 2030 3-34

Jadual 3.14 Unjuran Penawaran Komersial Sehingga Tahun 2030 3-34
Jadual 3.15 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Melaka Tengah (2015) 3-35
Jadual 3.16 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Petaling Jaya (2015) 3-36
Jadual 3.17 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Kuala Lumpur (2017) 3-36
Jadual 3.18 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Johor Bahru (2015) 3-37
Jadual 3.19 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Gold Coast (2015) 3-37
Jadual 3.20 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Singapura (2019) 3-38
Jadual 3.21 Unjuran Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Daerah Muar pada tahun 2030 3-39
Jadual 3.22 Ruang Lantai dan Syer setiap Pusat Petempatan di Daerah Muar 3-40
Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Komersial dan
Jadual 3.23 3-41
Perkhidmatan
Jadual 3.24 Strategi Pembangunan Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar 3-47
4.0 Sektor Industri
Jadual 4.1 Taburan Guna Tanah Industri Daerah Muar 4-8
Jadual 4.2 Taburan Kawasan Industri Tidak Terancang Mengikut Mukim 4-10
Jadual 4.3 Jenis Perusahaan bagi Industri Terancang 4-11
Jadual 4.4 Jenis Perusahaan Bagi Industri Tidak Terancang 4-12
Jadual 4.5 Bilangan Lot Mengikut Jenis Bangunan Industri 4-13
Jadual 4.6 Maklumat Industri Perlombongan dan Kuari Daerah Muar 4-14
Jadual 4.7 Kategori Industri 4-15
Jadual 4.8 Trend Perubahan Bilangan IKS 4-15
Jadual 4.9 Bilangan IKS Mengikut Jenis di Daerah Muar 4-15
Jadual 4.10 Jenis Perusahaan Industri 4-16
Jadual 4.11 Unjuran Guna Tenaga bagi Sektor Pembuatan dan Pengkuarian 4-17
Jadual 4.12 Keperluan Kawasan Industri Daerah Muar 4-18
Jadual 4.13 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Perindustrian 4-18
Jadual 4.14 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Industri 4-24
5.0 Sektor Pelancongan
Jadual 5.1 Bilangan pelancong domestik mengikut negeri dikunjungi, 2018 5-6
Jadual 5.2 Bilangan penumpang melalui laluan laut, Januari sehingga Jun 2019 5-6
Jadual 5.3 Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Primer 5-9
Jadual 5.4 Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Sekunder 5-10
Jadual 5.5 Senarai tarikan pelancongan bagi kategori Tertier 5-10
Jadual 5.6 Senarai tarikan Ekopelancongan di Daerah Muar 5-12
Jadual 5.7 Senarai tarikan pelancongan sejarah, kebudayaan, warisan dan keagamaan 5-14
Jadual 5.8 Senarai Agropelancongan di Daerah Muar 5-19
Jadual 5.9 Senarai pelancongan rekreasi di Daerah Muar 5-21
Jadual 5.10 Senarai tarikan Pelancongan Buatan Manusia 5-24

Jadual 2.9 Guna tanah Blok Perancangan Bagi Daerah Muar BP1 2018 2-16
Jadual 2.13 Perbandingan guna tanah semasa mengikut blok perancangan 2-22
Jadual 2.14 Guna Tanah Komited Keseluruhan Daerah Muar, 2018 2-23
Jadual 2.15 Guna Tanah Komited Mengikut Blok Perancangan, 2018 2-25
Jadual 2.16 Pola Perubahan Komposisis Guna Tanah komited dan semasa, 2018 2-26
Jadual 2.17 Pola Perubahan Guna Tanah Tepu Bina , 2018 2-27
Jadual 2.18 Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar 2-30
Jadual 2.20 Matlamat dan Kriteria Potensi Pembangunan 2-32

Jadual 2.21 Keluasan Potensi Pembangunan 2-32
Jadual 2.22 Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar , 2018 2-34
Jadual 2.23 Hierarki Bandar Maharani Bandar Diraja , 2018 2-34

Jadual 2.24 Gunatanah Bandar Maharani Bandar Diraja, 2018 2-35
Jadual 2.25 Hierarki Bukit Bakri , 2018 2-36
Jadual 2.26 Gunatanah Bukit Bakri, 2018 2-36
Jadual 2.27 Hierarki Pagoh, 2018 2-37
Jadual 2.28 Gunatanah Pagoh, 2018 2-37
Jadual 2.29 Cadangan Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar 2-38
Jadual 2.31 Sempadan Bandar Daerah Muar 2-40
Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan bagi Sektor Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan
Jadual 2.32 2-41
Petempatan Bandar
3.0 Sektor Komersial dan Perkhidmatan
Jadual 3.1 Bilangan Jenis Perkhidmatan di Daerah Muar mengikut Mukim, 2019 3-19
Jadual 3.2 Jenis Bangunan Komersial di Daerah Muar 3-21
Jadual 3.3 Jumlah transaksi berdasarkan jenis bangunan komersial 3-21
Jadual 3.4 Penawaran Ruang Lantai Bangunan Komersial Daerah Muar, 2018 3-25
Jadual 3.5 Kadar Penghunian Komersial di Daerah Muar 3-26
Jadual 3.6 Tenaga Kerja bagi Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar 3-27
Jadual 3.7 Pemilikan Berdasarkan Kaum di Daerah Muar, 2018 3-28
Jadual 3.8 Bilangan Premis Perniagaan Burung Walit Mengikut Mukim 3-29
Jadual 3.9 Lokasi Pasar Malam di Daerah Muar 3-30
Jadual 3.12 Unjuran Keperluan Komersial Sehingga Tahun 2030 3-33
Jadual 3.13 Unjuran Bekalan Komersial Sehingga Tahun 2030 3-34

Jadual 3.14 Unjuran Penawaran Komersial Sehingga Tahun 2030 3-34
Jadual 3.15 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Melaka Tengah (2015) 3-35
Jadual 3.16 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Petaling Jaya (2015) 3-36
Jadual 3.17 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Kuala Lumpur (2017) 3-36
Jadual 3.18 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Johor Bahru (2015) 3-37
Jadual 3.19 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Gold Coast (2015) 3-37
Jadual 3.20 Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Singapura (2019) 3-38
Jadual 3.21 Unjuran Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Daerah Muar pada tahun 2030 3-39
Jadual 3.22 Ruang Lantai dan Syer setiap Pusat Petempatan di Daerah Muar 3-40
Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Komersial dan
Jadual 3.23 3-41
Perkhidmatan
Jadual 3.24 Strategi Pembangunan Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar 3-47
4.0 Sektor Industri
Jadual 4.1 Taburan Guna Tanah Industri Daerah Muar 4-8
Jadual 4.2 Taburan Kawasan Industri Tidak Terancang Mengikut Mukim 4-10
Jadual 4.3 Jenis Perusahaan bagi Industri Terancang 4-11
Jadual 4.4 Jenis Perusahaan Bagi Industri Tidak Terancang 4-12
Jadual 4.5 Bilangan Lot Mengikut Jenis Bangunan Industri 4-13
Jadual 4.6 Maklumat Industri Perlombongan dan Kuari Daerah Muar 4-14
Jadual 4.7 Kategori Industri 4-15
Jadual 4.8 Trend Perubahan Bilangan IKS 4-15
Jadual 4.9 Bilangan IKS Mengikut Jenis di Daerah Muar 4-15
Jadual 4.10 Jenis Perusahaan Industri 4-16
Jadual 4.11 Unjuran Guna Tenaga bagi Sektor Pembuatan dan Pengkuarian 4-17
Jadual 4.12 Keperluan Kawasan Industri Daerah Muar 4-18
Jadual 4.13 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Perindustrian 4-18
Jadual 4.14 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Industri 4-24
5.0 Sektor Pelancongan
Jadual 5.1 Bilangan pelancong domestik mengikut negeri dikunjungi, 2018 5-6
Jadual 5.2 Bilangan penumpang melalui laluan laut, Januari sehingga Jun 2019 5-6
Jadual 5.3 Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Primer 5-9
Jadual 5.4 Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Sekunder 5-10
Jadual 5.5 Senarai tarikan pelancongan bagi kategori Tertier 5-10
Jadual 5.6 Senarai tarikan Ekopelancongan di Daerah Muar 5-12
Jadual 5.7 Senarai tarikan pelancongan sejarah, kebudayaan, warisan dan keagamaan 5-14
Jadual 5.8 Senarai Agropelancongan di Daerah Muar 5-19
Jadual 5.9 Senarai pelancongan rekreasi di Daerah Muar 5-21
Jadual 5.10 Senarai tarikan Pelancongan Buatan Manusia 5-24

Jadual 5.11 Senarai tarikan pelancongan makan di Daerah Muar 5-27

Jadual 5.12 Senarai tarikan pelancongan Pendidikan di Daerah Muar 5-31
Jadual 5.13 Senarai tarikan pelancongan kesihatan di Daerah Muar 5-31
Jadual 5.14 Senarai penginapan semasa yang berdaftar 5-34
Jadual 5.15 Senarai penginapan tidak berdaftar 5-36

Jadual 5.16 Senarai agensi pelancongan di Daerah Muar yang berdaftar di bawah MOTAC 5-39
Kedatangan pelancong, kemasukan pelawat, purata penginapan dan perbelanjaan

Jadual 5.17 5-41
pelancong di Johor
Jadual 5.18 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 5-42
Jadual 5.19 Strategi pembangunan sektor pelancongan 5-48
6.0 Sektor Pertanian
Jadual 6.1 Keluasan Jenis Tanaman di Daerah Muar 6-6

Jadual 6.2 Keluasan dan hasil pengeluaran kelapa sawit 6-7
Jadual 6.3 Keluasan dan hasil pengeluaran getah 6-7

Keluasan, Pengeluaran dan Nilai Pengeluaran Tanaman-tanaman lain di Daerah Muar,
Jadual 6.4 6-8
2018
Jadual 6.5 Tanah pertanian terbiar mengikut mukim di Daerah Muar 6-11
Jadual 6.6 Perubahan Keluasan Tanah Pertanian yang dimajukan di Daerah Muar 6-12
Jadual 6.7 Guna tenaga dan KDNK di Daerah Muar, 2018 6-12
Jadual 6.8 Kesesuaian Jenis Tanah untuk pembangunan mengikut kelas 6-13
Jadual 6.9 Kelas Tanah, Siri Tanah dan Kesesuaian Tanaman 6-13
Jadual 6.10 Pembangunan pertanian sedia ada 6-16

Senarai syarikat/usahawan berkaitan dengan pertanian dan anggaran keluaran se-
Jadual 6.11 6-17
tahun di Daerah Muar.
Jadual 6.12 Senarai Syarikat/Usahawan berkaitan dengan nurseri 6-19
Jadual 6.13 Ladang pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018 6-21
Jadual 6.14 Jenis dan bilangan ternakan ruminan dan khinzir mengikut mukim di Daerah Muar, 2018 6-22
Jadual 6.15 Jenis, bilangan pengusaha dan kapasiti ternakan unggas di Daerah Muar, 2018 6-23
Jadual 6.16 Bilangan pengusaha dan jenis reban yang digunakan di Daerah Muar, 2019 6-23
Jadual 6.17 Tren Perubahan Ternakan di Daerah Muar 6-24
Jadual 6.18 TKPM Ternakan di Daerah Muar 6-26
Jadual 6.19 Ladang Pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018 6-27

Jenis dan Bilangan Lesen Menangkap Ikan yang Dikeluarkan di Daerah Muar dan
Jadual 6.20 6-28
Tangkak, 2018
Jadual 6.21 Senarai jeti nelayan di sepanjang Selat Melaka 6-29
Jadual 6.22 Senarai jeti nelayan di sepanjang Sungai Muar 6-30
Jadual 6.23 Bilangan Penternak, Bilangan Sistem dan Keluasan Akuakultur di Daerah Muar, 2018 6-31
Jadual 6.24 Tren Perubahan Jumlah Lesen Menangkap Ikan di Daerah Muar dan Tangkak 6-33
Jadual 6.25 Unjuran akuakultur menngikut jenis sistem 6-35
Jadual 6.26 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) sektor pertanian dan peri-
6-36
kanan
Jadual 6.27 Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan 6-36
7.0 Sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka bentuk Bandar dan Landskap
Jadual 7.1 Hubungkait prinsip RFN ke-3 dengan skop kajian sektoral 7-5
Jadual 7.2 Hubungkait prinsip DPN ke-2 dengan skop kajian sektoral 7-6
Jadual 7.3 Hubungkait teras RMK-11 dengan skop kajian sektoral 7-7
Jadual 7.4 Hubungkait hala tuju Draf RSN Johor 2030 dengan skop kajian sektoral 7-8
Kluster utama bangunan rumah kedai tradisional di pusat Bandar Maharani Bandar
Jadual 7.5 7-18
Diraja mengikut jalan
Jadual 7.6 Enklaf atau zon mengikut guna bangunan yang membentuk imej tertentu 7-18
Jadual 7.7 Senarai mercu tanda di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-22
Jadual 7.8 Senarai titik tumpuan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-24
Jadual 7.9 Senarai tapak/ bangunan warisan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-26
Jadual 7.10 Senarai bangunan warisan berpotensi diwartakan 7-26
Jadual 7.11 Senarai tapak dan bangunan warisan di Daerah Muar 7-28
Jadual 7.12 Senarai bangunan/tapak warisan melebihi 100 tahun di Daerah Mua 7-29
Jadual 7.13 Definisi gaya dan senibina bangunan 7-33
Jadual 7.15 Taburan dan gaya seni bina bangunan rumah kedai di Bandar Maharani Bandar Diraja 7-34
Jadual 7.16 Gaya senibina bangunan warisan 7-35
Jadual 7.17 Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama di Pusat Bandar Maharani 7-36
Jadual 7.18 Struktur Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-39
Jadual 7.19 Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-39
Jadual 7.20 Kawasan rekreasi sedia ada di Bandar Maharani Bandar Diraja 7-40
Jadual 7.21 Imej dan Identiti pusat bandar di Daerah Muar 7-47
Jadual 7.22 Gaya senibina bangunan perniagaan bagi pusat petempatan utama 7-56
Jadual 7.23 Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama bagi pusat petempatan utama 7-58
Jadual 7.24 Kawasan rekreasi bagi pusat bandar di Daerah Muar 7-59
Jadual 7.25 Struktur Bangunan di Pusat Petempatan Utama 7-64
Jadual 7.26 Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Petempatan Utama 7-65
Jadual 7.29 Senarai bangunan yang tidak diwartakan 7-70
Jadual 7.30 Hala tuju dan strategi pembangunan 7-77

Jadual 5.11 Senarai tarikan pelancongan makan di Daerah Muar 5-27

Jadual 5.12 Senarai tarikan pelancongan Pendidikan di Daerah Muar 5-31
Jadual 5.13 Senarai tarikan pelancongan kesihatan di Daerah Muar 5-31
Jadual 5.14 Senarai penginapan semasa yang berdaftar 5-34
Jadual 5.15 Senarai penginapan tidak berdaftar 5-36

Jadual 5.16 Senarai agensi pelancongan di Daerah Muar yang berdaftar di bawah MOTAC 5-39
Kedatangan pelancong, kemasukan pelawat, purata penginapan dan perbelanjaan

Jadual 5.17 5-41
pelancong di Johor
Jadual 5.19 Strategi pembangunan sektor pelancongan 5-48
6.0 Sektor Pertanian
Jadual 6.1 Keluasan Jenis Tanaman di Daerah Muar 6-6

Jadual 6.2 Keluasan dan hasil pengeluaran kelapa sawit 6-7
Jadual 6.3 Keluasan dan hasil pengeluaran getah 6-7

Keluasan, Pengeluaran dan Nilai Pengeluaran Tanaman-tanaman lain di Daerah Muar,
Jadual 6.4 6-8
2018
Jadual 6.5 Tanah pertanian terbiar mengikut mukim di Daerah Muar 6-11
Jadual 6.6 Perubahan Keluasan Tanah Pertanian yang dimajukan di Daerah Muar 6-12
Jadual 6.7 Guna tenaga dan KDNK di Daerah Muar, 2018 6-12
Jadual 6.8 Kesesuaian Jenis Tanah untuk pembangunan mengikut kelas 6-13
Jadual 6.9 Kelas Tanah, Siri Tanah dan Kesesuaian Tanaman 6-13
Jadual 6.10 Pembangunan pertanian sedia ada 6-16

Senarai syarikat/usahawan berkaitan dengan pertanian dan anggaran keluaran se-
Jadual 6.11 6-17
tahun di Daerah Muar.
Jadual 6.12 Senarai Syarikat/Usahawan berkaitan dengan nurseri 6-19
Jadual 6.13 Ladang pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018 6-21
Jadual 6.14 Jenis dan bilangan ternakan ruminan dan khinzir mengikut mukim di Daerah Muar, 2018 6-22
Jadual 6.15 Jenis, bilangan pengusaha dan kapasiti ternakan unggas di Daerah Muar, 2018 6-23
Jadual 6.16 Bilangan pengusaha dan jenis reban yang digunakan di Daerah Muar, 2019 6-23
Jadual 6.17 Tren Perubahan Ternakan di Daerah Muar 6-24
Jadual 6.18 TKPM Ternakan di Daerah Muar 6-26
Jadual 6.19 Ladang Pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018 6-27

Jenis dan Bilangan Lesen Menangkap Ikan yang Dikeluarkan di Daerah Muar dan
Jadual 6.20 6-28
Tangkak, 2018
Jadual 6.21 Senarai jeti nelayan di sepanjang Selat Melaka 6-29
Jadual 6.22 Senarai jeti nelayan di sepanjang Sungai Muar 6-30
Jadual 6.23 Bilangan Penternak, Bilangan Sistem dan Keluasan Akuakultur di Daerah Muar, 2018 6-31
Jadual 6.24 Tren Perubahan Jumlah Lesen Menangkap Ikan di Daerah Muar dan Tangkak 6-33
Jadual 6.25 Unjuran akuakultur menngikut jenis sistem 6-35
Jadual 6.26 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) sektor pertanian dan peri-
6-36
kanan
Jadual 6.27 Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan 6-36
7.0 Sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka bentuk Bandar dan Landskap
Jadual 7.1 Hubungkait prinsip RFN ke-3 dengan skop kajian sektoral 7-5
Jadual 7.2 Hubungkait prinsip DPN ke-2 dengan skop kajian sektoral 7-6
Jadual 7.3 Hubungkait teras RMK-11 dengan skop kajian sektoral 7-7
Jadual 7.4 Hubungkait hala tuju Draf RSN Johor 2030 dengan skop kajian sektoral 7-8
Kluster utama bangunan rumah kedai tradisional di pusat Bandar Maharani Bandar
Jadual 7.5 7-18
Diraja mengikut jalan
Jadual 7.6 Enklaf atau zon mengikut guna bangunan yang membentuk imej tertentu 7-18
Jadual 7.7 Senarai mercu tanda di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-22
Jadual 7.8 Senarai titik tumpuan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-24
Jadual 7.9 Senarai tapak/ bangunan warisan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-26
Jadual 7.10 Senarai bangunan warisan berpotensi diwartakan 7-26
Jadual 7.11 Senarai tapak dan bangunan warisan di Daerah Muar 7-28
Jadual 7.12 Senarai bangunan/tapak warisan melebihi 100 tahun di Daerah Mua 7-29
Jadual 7.15 Taburan dan gaya seni bina bangunan rumah kedai di Bandar Maharani Bandar Diraja 7-34
Jadual 7.16 Gaya senibina bangunan warisan 7-35
Jadual 7.17 Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama di Pusat Bandar Maharani 7-36
Jadual 7.18 Struktur Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-39
Jadual 7.19 Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-39
Jadual 7.20 Kawasan rekreasi sedia ada di Bandar Maharani Bandar Diraja 7-40
Jadual 7.21 Imej dan Identiti pusat bandar di Daerah Muar 7-47
Jadual 7.22 Gaya senibina bangunan perniagaan bagi pusat petempatan utama 7-56
Jadual 7.23 Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama bagi pusat petempatan utama 7-58
Jadual 7.24 Kawasan rekreasi bagi pusat bandar di Daerah Muar 7-59
Jadual 7.25 Struktur Bangunan di Pusat Petempatan Utama 7-64
Jadual 7.29 Senarai bangunan yang tidak diwartakan 7-70
Jadual 7.30 Hala tuju dan strategi pembangunan 7-77

8.0 Sektor Alam Sekitar, Pengurusan Alam Semulajadi, Perhutanan dan Geo Bencana
Jadual 8.1 Lembangan dan sub-lembangan di Daerah Muar 8-7
Jadual 8.2 Sungai utama ke perairan Selat Melaka 8-10
Jadual 8.3 Status Kualiti Air (WQI) 8-10
Jadual 8.4 Pengkelasan Indeks Kualiti Air (IKA) Sungai 8-12

Jadual 8.5 Pengkelasan Indeks Kualiti Air Sungai (IKA) 8-12
Jadual 8.6 Pengkelasan Indeks Kualiti Air Sungai (IKA) di sungai dalam Daerah Muar 8-13
Jadual 8.7 Indeks Kualiti Air Marin (IKAM) 8-14
Jadual 8.8 Status Kualiti Air Marin (IKAM) 8-16
Jadual 8.9 Piawaian Parameter Kualiti Air Marin 8-17
Jadual 8.10 Parameter Kualiti Air Marin 8-17
Jadual 8.11 Klasifikasi Indeks Pencemaran Udara (IPU) 8-19
Jadual 8.12 Bilangan hari mengikut nilai IPU di Daerah Muar pada tahun 2016 8-20
Jadual 8.15 Purata Kadar Bunyi Ambien (dBA) 8-22
Jadual 8.16 Kawasan berhutan di Daerah Muar 8-28
Jadual 8.17 Hutan tanah kerajaan di Daerah Muar 8-29
Jadual 8.18 Hutan Simpan Kekal (HSK) di Daerah Muar 8-29
Jadual 8.19 Fungsi hutan HSK Ma’okil 8-31
Jadual 8.20 Spesies pokok hasil pengeluaran di Hutan Ma’okil 8-32
Jadual 8.21 Fungsi hutan HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara 8-33
Jadual 8.22 Spesies flora yang ditemui di HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara 8-33
Jadual 8.23 Senarai kawasan hakisan pantai 8-36
Jadual 8.24 Lokasi kawasan banjir di Daerah Muar pada tahun 2016 8-36
Jadual 8.25 Senarai pusat pemindahan sementara bencana 8-41
Jadual 8.26 Senarai pusat pemindahan sementara bencana tambahan yang telah digazetkan 8-42
Jadual 8.27 Kumpulan dan lokasi KSAS di Daerah Muar 8-46
Jadual 8.28 Tahap sensitiviti dan strategi Pengurusan KSAS 8-48
Jadual 8.29 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) sektor alam sekitar/KSAS 8-52
Strategi pembangunan bagi sektor alam sekitar, pengurusan semula jadi, perhutanan
Jadual 8.30 8-58
dan geo bencana
9.0 Sektor Perumahan
Jadual 9.1 Perumahan semasa mengikut kategori di Daerah Muar, 2017 9-5
Jadual 9.2 Jumlah unit perumahan di Daerah Muar, 2018 9-6
Jadual 9.3 Perumahan semasa mengikut kategori di Daerah Muar, 2018 9-6
Jadual 9.4 Perumahan kos rendah mengikut kategori di Daerah Muar, 2018 9-8
Jadual 9.5 Rumah Mampu Biaya Johor di Daerah Muar, 2014-2023– termasuk rizab 9-8
Jadual 9.6 Perbandingan harga perumahan mengikut jenis di Daerah Muar dan Jasin, 2018 9-9
Jadual 9.7 Jumlah unit perumahan komited di Daerah Muar, 2018 9-9
Jadual 9.8 Unjuran jumlah unit perumahan di Daerah Muar 9-11
Jadual 9.9 Unjuran unit perumahan di Daerah Muar 9-12
Jadual 9.10 Unjuran keluasan tanah (hektar) perumahan di Daerah Muar 9-12
Jadual 9.11 Hala tuju dan strategi pembangunan sektor perumahan 9-21
10.0 Sektor Institusi, Kemudahan Masyarakat dan Kawasan Lapang
Jadual 10.1 Taburan kemudahan kesihatan sedia ada bagi Daerah Muar 10-10
Jadual 10.2 Kemudahan kesihatan klinik pergigian 10-12
Jadual 10.3 Pembangunan Kemudahan Pendidikan Di Daerah Muar 10-14
Jadual 10.4 Profil Institusi Pengajian Tinggi Di Kawasan Daerah Muar 10-14
Jadual 10.5 Profil Sekolah Menengah dan MRSM Di Kawasan Daerah Muar 10-15
Jadual 10.6 Profil Sekolah Menengah Agama di Daerah Muar 10-16
Jadual 10.7 Profil Sekolah Rendah Di Kawasan Daerah Muar 10-17
Jadual 10.8 Profil Sekolah Swasta Di Kawasan Daerah Muar 10-19
Jadual 10.9 Taburan Sekolah Agama Di Kawasan Daerah Muar 10-20
Jadual 10.10 Taburan Tadika Di Kawasan Daerah Muar 10-22
Jadual 10.11 Taburan Tadika Swasta Di Kawasan Daerah Muar 10-22
Jadual 10.12 Kekuatan anggota polis 2019 Daerah Muar 10-23
Jadual 10.13 Profil Pentadbiran Balai Polis Di Kawasan Daerah Muar 10-25
Jadual 10.14 Taburan Pentadbiran Pondok Polis Di Kawasan Daerah Muar 10-26
Jadual 10.15 Taburan Perkhimatan Bomba dan Penyelamat Di Kawasan Daerah Muar 10-26
Jadual 10.16 Profil Tempat Ibadat Islam di dalam Daerah Muar 10-28
Jadual 10.17 Taburan Kemudahan Rumah Ibadat Islam (Masjid) di Kawasan Daerah Muar 10-29
Jadual 10.18 Taburan Kemudahan Rumah Ibadat Islam (Surau) di Kawasan Daerah Muar 10-31
Jadual 10.19 Profil Rumah Ibadat Bukan Islam (RIBI) berdaftar di dalam Daerah Muar 10-39
Jadual 10.20 Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan di Kawasan Daerah Muar 10-41
Jadual 10.21 Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan Islam di Kawasan Daerah Muar 10-41
Jadual 10.22 Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan Cina di Kawasan Daerah Muar 10-43
Jadual 10.23 Taburan Kemudahan Perlkhidmatan Pos di Daerah Muar 10-45
Jadual 10.24 Taburan Kemudahan Sosial mengikut hierarki di Kawasan Daerah Muar 10-46
Jadual 10.25 Taburan Kemudahan Sosial (dewan) di Kawasan Daerah Muar 10-46
Jadual 10.26 Taburan Kemudahan Sosial (balairaya/pusat komuniti) di Kawasan Daerah Muar 10-46
Jadual 10.27 Taburan Kemudahan Perpustakaan di Kawasan Daerah Muar 10-47
Jadual 10.28 Taburan Kemudahan Kebajikan di Kawasan Daerah Muar 10-48
Jadual 10.29 Status pewartaan kawasan lapang dan rekreasi mengikut mukim di Daerah Muar 10-50
Jadual 10.30 Taburan kemudahan kawasan lapang dan rekreasi mengikut hierarki di Daerah Muar 10-50
Jadual 10.31 Taburan Taman Tempatan di Daerah Muar 10-51
Jadual 10.32 Taburan bilangan taman kejiranan di Daerah Muar 10-52
Jadual 10.33 Analisis Matriks bagi Kawasan Rekreasi Utama Daerah Muar 10-54
Jadual 10.34 Analisis Komponen Kemudahan Kawasan Lapang dan Rekreasi 10-55
Jadual 10.35 Jumlah ukuran kategori dapat menilai kekuatan setiap kawasan rekreasi 10-56
Jadual 10.36 Taburan kemudahan padang permainan kawasan lapang di Daerah Muar 10-56
Jadual 10.37 Taburan kemudahan lot permainan kawasan lapang di Daerah Muar. 10-57
Jadual 10.38 Taburan kemudahan padang permainan kawasan lapang di Daerah Muar 10-58
Jadual 10.39 Taburan bilangan penduduk mengikut mukim pada tahun 2018 dan tahun 2030 10-58
Jadual 10.40 Unjuran Keperluan Klinik Kesihatan di Daerah Muar 2030 10-60
Jadual 10.41 Unjuran Keperluan Klinik Desa di Daerah Muar 2030 10-61
Jadual 10.42 Unjuran Keperluan Sekolah Menengah di Daerah Muar 2030 10-61
Jadual 10.43 Unjuran Keperluan Sekolah Rendah di Daerah Muar 2030 10-62
11.0 Sektor Petempatan Desa

Jadual 11.1 Senarai kampung tradisi dan kampung rangkaian di Daerah Muar 11-9
Jadual 11.2 Senarai kampung orang asli di Daerah Muar 11-26
Jadual 11.3 Pentadbiran FELDA di Daerah Muar 11-27
Jadual 11.4 Perincian FELDA di Daerah Muar 11-27

Jadual 11.5 Senarai FELCRA di Daerah Muar 11-27
Jadual 11.6 Jumlah petempatan desa dan luar bandar mengikut mukim 11-28
Jadual 11.7 Bilangan penduduk petempatan desa dan luar bandar 11-28
Jadual 11.8 Corak pembangunan Petempatan mengikut Mukim 11-30
Jadual 11.9 Senarai kampung yang menerima rebakan pembangunan perbandaran 2018 11-32
Jadual 11.12 Senarai produk atau kluster ekonomi mengikut mukim 11-39
Jadual 11.13 Hala tuju dan strategi pembangunan sektor petempatan desa dan luar bandar 11-45
12.0 Sektor Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan
Jadual 12.1 Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antarabangsa 12-6
Jadual 12.2 Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antara Wilayah 12-7
Jadual 12.3 Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antara Daerah 12-7
Jadual 12.4 Senarai Jalan Persekutuan di Daerah Muar 12-11

Jadual 12.5 Senarai Jalan Negeri di Daerah Muar 12-11
Jadual 12.6 Senarai Stesen Banci Trafik bagi Kiraan LOS Jalan Daerah Muar 12-15
Jadual 12.7 Isipadu Lalu Lintas Di Jalan Utama 12-17
Jadual 12.8 Isipadu Lalu Lintas Di Jalan Utama Daerah Muar 12-19
Jadual 12.9 Jaringan Perkhidmatan Bas Ekspres ke Negeri Semenanjung Malaysia 12-27
Jadual 12.10 Jadual Feri Muar-Dumai dan Muar-Bengkalis 12-31
Jadual 12.11 Inventori Gred Kebolehjalanan (KJ) 12-35
Jadual 12.12 Ciri-ciri Teknikal Lapangan Terbang Bakri, Daerah Muar 12-40
Jadual 12.13 Senarai nama kawasan petempatan desa yang memerlukan penaik tarafan jalan 12-42
Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) sektor jaringan pengangkutan

Jadual 12.14 12-45
dan perhubungan
Jadual 12.15 Strategi pembangunan bagi sektor jaringan pengangkutan dan perhubungan 12-54
13.0 Sektor Infrastruktur dan Utiliti
Jadual 13.1 Senarai PMU Daerah Muar 13-6
Jadual 13.2 Kadar Permintaan dan Penawaran Bekalan Elektrik Daerah Muar 2018 13-8
Jadual 13.3 Senarai Loji Rawatan Air 13-8
Jadual 13.4 Kadar NRW 13-9
Jadual 13.5 Permintaan Air mengikut kategori bagi daerah Muar 13-9
Jadual 13.6 Peratusan paip berdasarkan usia 13-9
Jadual 13.7 Kadar Penerimaan Bekalan Air Daerah Muar 2017 13-11
Jadual 13.8 Senarai Pelesen Air Daerah Muar 2018 13-11
Jadual 13.9 Bilangan Loji Pembentungan dan Bilangan PE 13-16
Jadual 13.10 Status Kecukupan Pengoperasian Loji 13-16
Jadual 13.11 Perincian Teknikal TP Bukit Bakri 13-21
Jadual 13.12 Berat sisa buangan (tan) di TP Bukit Bakri 13-21
Jadual 13.13 Perincian Teknikal TP Bukit Bakri 13-22
Jadual 13.14 Jajaran Parit dan Sungai Daerah Muar 13-23
Jadual 13.15 Penyelenggaraan Parit Tanah 13-29
Jadual 13.16 Parit Konkrit 13-29
Jadual 13.17 Perincian Kolam Tadahan 13-30
Jadual 13.18 Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) Sektor Infrastruktur dan Utiliti 13-33
Jadual 13.19 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Infrastruktur dan Utiliti 13-38
14.0 Sektor Pengurusan dan Pelaksanaan
Jadual 14.1 Struktur Organisasi dalam Majlis Perbandaran Muar 14-6

Jadual 14.2 Kekosongan Kakitangan 14-7
Jadual 14.3 Keluasan yang dicukaikan mengikut kawasan 14-9
Jadual 14.4 Hasil Pendapatan MPM tahun 2015 hingga 2018 14-12
Jadual 14.5 Perincian dan Perbandingan Kutipan Terimaan Bukan Hasil 14-13
Jadual 14.6 Tunggakan Cukai HarTa MPM tahun 2015 hingga 2018 14-14
Jadual 14.7 Penyata Perbelanjaan MPM tahun 2015 hingga 2018 14-15
Jadual 14.8 Pecahan Perbelanjaan MPM tahun 2015 hingga 2018 14-15
Jadual 14.9 Kadar Asas Cukai Harta 14-16
Jadual 14.10 Status Pelaksanaan Projek RTD Muar 2002-2015 14-18
Jadual 14.11 Perincian Status Pelaksanaan Projek/Program RTD Muar 2002-2015 14-18
Jadual 14.12 Statistik Notis yang dikeluarkan Jabatan Perancangan Pembangunan & Landskap MPM 14-22
Jadual 14.13 Statistik Notis yang dikeluarkan Jabatan Kejuruteraan MPM 14-22
Jadual 14.14 Statistik Notis yang dikeluarkan Jabatan Bangunan MPM 14-22
Jadual 14.15 Pengisian Jawatan Kosong 14-24
Jadual 14.16 Aspek Penyediaan Laporan Kajian Kemungkinan Tapak 14-27
15.0 GIS
Jadual 15.1 Analisis Ketinggian Daerah Muar, 2018 15-7

Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit & Tanah Tinggi (Kategori
Jadual 15.2 15-7
Ketinggian)
Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit & Tanah Tinggi (Kategori
Jadual 15.4 15-9
Kecerunan)

Senarai Rajah
No Tajuk M/S
Bahagian A
Latar Belakang dan Profil Kawasan Kajian
Rajah 1.1 Manual Rancangan Tempatan Edisi 2013, PLANMalaysia 1-2
Rajah 1.2 Rangka Kerja Penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian) 1-4
Rajah 1.3 Objektif Pembangunan bagi kajian RTD Muar 2030 (Penggantian) 1-6
Rajah 1.4 Teras dan Skop Kajian bagi RTD Muar 2030 (Penggantian) 1-7
Rajah 1.5 Pecahan Mukim di Daerah Muar 1-8
Rajah 1.6 Guna Tanah Semasa (2018) Daerah Muar 1-9
Rajah 1.7 Sistem Perhubungan Jaringan Jalan Raya Daerah Muar 1-12
Rajah 1.8 Sempadan Blok Perancangan Daerah Muar 2030 (Penggantian) 1-14
Rajah 1.9 Perletakan BPK dalam BPK 1 1-15
Rajah 1.10 Perletakan BPK dalam BP 2 1-16
Rajah 1.11 Perletakan BPK dalam BP 3 1-16
Rangka Wilayah
Rajah 2.1 Rangka Kerja Polisi 2-1
Rajah 2.2 17 Matlamat Pembangunan Mampan oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) 2-2
Rajah 2.3 Matlamat Pembangunan Daerah Muar 2-2
Rajah 2.4 Komponen Matlamat RTD Muar 2030 (Penggantian) dan SDG yang terlibat 2-3
Rajah 2.5 Enam (6) Strategi Pertumbuhan dalam Rancangan Malaysia ke-11 2-4
Rajah 2.6 Rajah 2.6: Matlamat Negara Berdaya Tahan dan Berdaya Huni 2-5
Rajah 2.7 Teras Strategik Pertumbuhan Johor 2-11
Rajah 2.8 Kluster Tumpuan dan Inisiatif dalam Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor 2-12
Rajah 2.9 Rajah 2.9: Empat (4) Teras dalam Rancangan Struktur Negeri Johot 2-14
Rajah 2.10 Lima (5) Teras dalam RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 2-19
Rajah 2.11 Pembangunan Bersebelahan yang Diambil Kira 2-20
Rajah 2.12 Hubungan Konurbasi Selatan dengan Wilayah-wilayah Luar Konurbasi Selatan 2-30
Rajah 2.13 Gambar Rajah Utama Negeri Johor 2030 bagi Wilayah Utara 2-31
Masyarakat Rendah Karbon Muar

Rajah 3.1 Gambaran terhadap persekitaran bandar sebelum dan selepas perlaksanaan 3-2
Masyarakat Rendah Karbon
Rajah 3.2 Model Perlepasan GHG untuk RTD Muar 2030 (Penggantian) 3-3
Rajah 3.3 Permintaan tenaga akhir mengikut sektor 3-5
Rajah 3.4 Permintaan tenaga oleh tenaga utama 3-6
Rajah 3.5 Perlepasan GHG mengikut sektor pengguna akhir 3-7
Rajah 3.6 Perlepasan GHG per kapita 3-8
Rajah 3.7 Intensiti perlepasan GHG mengikut KDNK 3-9
Rajah 3.8 Potensi Mitigasi Karbon Muar 2030 3-10
Laporan Analisis dan Strategi Pembangunan Senarai Rajah
No Tajuk M/S
Bahagian B
Penduduk dan Sosioekonomi
Rajah 1.1 Bilangan Penduduk Mengikut Daerah dalam Negeri Johor (‘000) 1-4
Rajah 1.2 Kumpulan Umur Penduduk Daerah Muar 1-6
Rajah 1.3 Kepadatan Penduduk Daerah Muar bagi setiap Kilometer Persegi 1-8
Rajah 1.4 Bilangan Penduduk Mengikut Kumpulan Etnik bagi Daerah Muar (‘000) 1-8
Rajah 1.5 Bilangan Penduduk Mengikut Taraf Kewarnegaraan bagi Daerah Muar (‘000) 1-9
Rajah 1.6 Bilangan Tempat Kediaman dan Isi Rumah (‘000) 1-9
Rajah 1.7 Kadar Kelahiran Hidup, Kematian dan Pertambahan Semula Jadi 1-10
Rajah 1.8 Jangkaan Hayat Ketika Lahir 1-11
Rajah 1.9 Perbandingan Senario Pertumbuhan Penduduk 1-21
Rajah 1.10 Pecahan Pertambahan Bilangan Penduduk bagi Setiap Senario pada Tahun 2030 1-21
Guna Tanah, Ciri-Ciri Fizikal dan Petempatan Bandar

Rajah 2.1 Pelan Analisis Ketinggian 2-6
Rajah 2.2 Pelan Analisis Kecerunan 2-8
Rajah 2.3 Pelan Geologi Daerah Muar 2-10
Rajah 2.4 Sistem Saliran dan Badan Air 2-11
Rajah 2.5 Contoh Lot Lidi/ Lot tanah kecil di Daerah Muar 2-12
Rajah 2.6 Guna Tanah Semasa Keseluruhan Daerah Muar, 2018 2-15
Rajah 2.7 Pelan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan BP1 2-17
Rajah 2.11 Guna Tanah Komited Keseluruhan 2-24
Rajah 2.12 Guna Tanah Tepu Bina 2009 dan 2018 2-28
Rajah 2.13 Pelan ketersediaan tanah 2-31
Rajah 2.14 Pelan Potensi Pembangunan 2-33
Rajah 2.15 Sempadan Bandar Maharani Bandar Diraja, 2018 2-35
Rajah 2.16 Sempadan Bukit Bakri, 2018 2-36
Rajah 2.17 Sempadan Pagoh, 2018 2-37
Rajah 2.18 Cadangan Konsep Pembangunan Di Daerah Muar 2-39
Rajah 2.19 Pelan Sempadan Pertumbuhan Bandar 2-42
Rajah 2.20 Taburan Projek (Inisiatif) Berimpak Tinggi mengikut daerah 2-43
Rajah 2.21 Gambaran Konsep Polycenctric 2-47
Rajah 2.22 Gambaran Pembangunan Bercampur 2-47
Rajah 2.23 Komponen Pembangunan TOD 2-47
No Tajuk M/S
Perniagaan dan Perkhidmatan
Rajah 3.1 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bandar 3-7
Rajah 3.2 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bakri 3-8
Rajah 3.3 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Terap 3-9
Rajah 3.4 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Raya 3-10
Rajah 3.5 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Parit Bakar 3-11
Rajah 3.6 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Parit Jawa 3-12
Rajah 3.7 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Seri Menanti 3-13
Rajah 3.8 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Balang 3-14
Rajah 3.9 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Jorak 3-15
Rajah 3.10 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Ayer Hitam 3-16
Rajah 3.11 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bukit Kepong 3-17
Rajah 3.12 Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Lenga 3-18
Rajah 3.13 Peratusan Jenis Perkhidmatan Mengikut Mukim 3-20
Rajah 3.14 Tahap hierarki komersial berdasarkan kepelbagaian jenis perkhidmatan, 2018 3-22
Rajah 3.15 Pengkelasan Hierarki Semasa mengikut Jenis Perkhidmatan 3-23
Rajah 3.16 Pengkelasan Hierarki 2030 mengikut Jenis Perkhidmatan 3-23
Rajah 3.17 Hierarki Komersial di Daerah Muar (2018 dan 2030) 3-23
Rajah 3.18 Lokasi Hierarki Komersial Semasa(2018) Mengikut Pusat Petempatan 3-24
Rajah 3.19 Penawaran Ruang Lantai Bangunan Komersial di Daerah Muar 3-25
Rajah 3.20 Tren Kadar Penghunian Komersial di Daerah Muar 3-26
Rajah 3.21 Tenaga Kerja bagi Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar 3-27
Rajah 3.22 Jarak titik putus antara Bandar Maharani Bandar Diraja dan Pagoh 3-28
Rajah 3.23 Taburan Lokasi Komersial Tidak Formal di Daerah Muar 3-31
Rajah 3.24 Guna Tenaga Sektor Perkhidmatan di Daerah Muar (2015) 3-35
Rajah 3.25 Model Guna Tenaga Sektor Perkhidmatan tahun 2030 3-39
Rajah 3.26 Peratusan Unjuran Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Daerah Muar 3-39
Rajah 3.27 Strategi dan Cadangan Awal Sektor Komersial dan Perkhidmatan 3-47
Perindustrian
Rajah 4.1 Teras, Halatuju Strategik, Strategi dan Tindakan Berkaitan Perindustrian 4-3
Rajah 4.2 Prinsip, Objektif dan Tindakan Berkaitan Perindustrian 4-4
Rajah 4.3 Hala Tuju Strategik, Stratefi dan Inisiatif Perlaksanaan Berkaitan Industri 4-6
Rajah 4.4 Taburan Kawasan Perindustrian 4-9
Rajah 4.5 Isu dan Masalah Sektor Industri 4-19
Rajah 4.6 Taburan Industri Haram 4-20
Rajah 4.7 Cadangan Awal Sektor Industri 4-22
Rajah 4.8 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG Sektor Industri 4-23
No Tajuk M/S
Pelancongan
Rajah 5.1 Bilangan pelawat domestik di Johor, 2014-2018 5-5
Rajah 5.2 Kategori pelancongan sedia ada di Daerah Muar 5-7
Rajah 5.3 Kategori sub-sektor pelancongan di Daerah Muar 5-7
Rajah 5.4 Taburan pelancongan mengikut jenis di Daerah Muar 5-8
Rajah 5.5 Taburan pelancongan mengikut hierarki di Daerah Muar 5-11
Rajah 5.6 Elemen Ekopelancongan 5-12
Rajah 5.7 Taburan Ekopelancongan di Daerah Muar 5-13
Rajah 5.8 Trail Warisan dan Sejarah Muar Bandar Diraja (Dalam Bandar) 5-16
Rajah 5.9 Trail Warisan dan Sejarah Muar Bandar DiRaja (Luar Bandar Muar) 5-16
Rajah 5.10 Pelancongan Sejarah, Kebudayaan, Warisan dan Keagamaan di Bandar Maharani 5-17
Bandar Diraja
Rajah 5.11 Taburan Pelancongan Sejarah, Kebudayaan, Warisan dan Keagamaan di Daerah Muar 5-18
Rajah 5.12 Taburan agrropelancongan di Daerah Muar 5-20
Rajah 5.13 Taburan pelancongan rekreasi di Bandar Maharani Bandar Diraja 5-22
Rajah 5.14 Taburan pelancongan rekreasi di Daerah Muar 5-23
Rajah 5.15 Taburan pelancongan buatan manusia di Bandar Maharani Bandar Diraja 5-25
Rajah 5.16 Taburan pelancongan buatan manusia di Daerah Muar 5-26
Rajah 5.17 Taburan pelancongan gastronomi di Bandar Maharani Bandar Diraja 5-29
Rajah 5.18 Taburan pelancongan gastronomi di Daerah Muar 5-30
Rajah 5.19 Taburan pelancongan pendidikan di Daerah Muar 5-32
Rajah 5.20 Taburan pelancongan kesihatan di Daerah Muar 5-33
Rajah 5.21 Taburan penginapan tidak berdaftar di Daerah Muar 5-37
Rajah 5.22 Unjuran ketibaan pelancong di Daerah Muar 5-41
Rajah 5.23 Unjuran Perbelanjaan Pelancong di Daerah Muar 5-41
Rajah 5.24 Pelan pembangunan 5-49
Pertanian dan Perikanan

Rajah 6.1 Guna Tanah Semasa Pertanian di Daerah Muar 6-9
Rajah 6.2 Taburan Tanah Pertanian Terbiar di Daerah Muar 6-11
Rajah 6.3 Jenis tanah-tanih di Daerah Muar 6-13
Rajah 6.4 Taburan Kesesuaian Tanah Pertanian di Daerah Muar 6-14
Rajah 6.5 Taburan Kawasan Nurseri di Daerah Muar 6-19
Rajah 6.6 Taburan Ternakan di Daerah Muar 6-25
Rajah 6.7 Taburan Jeti dan Akuakultur di Daerah Muar 6-32
Rajah 6.8 Penemuan Kajian 6-34

No Tajuk M/S
Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap
Rajah 7.1 Pelan asal Bandar Maharani pada tahun 1945 7-10
Rajah 7.2 Sempadan Bandar Maharani yang digunakan bagi Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 7-11
(Penggantian)
Rajah 7.3 Koridor visual di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-13
Rajah 7.4 Laluan masuk utama ke Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-15
Rajah 7.5 Corak Susuran jalan raya di Pusat Bandar Mahrani Bandar Diraja 7-17
Rajah 7.6 Daerah (District) dan Tepian (Edges) di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-19
Rajah 7.7 Koridor pandangan di Pusat Bandar Maharani Diraja 7-21
Rajah 7.8 Taburan mercu tanda (landmark) di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-23
Rajah 7.9 Taburan titik tumpu (nodes) di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-25
Rajah 7.10 Taburan bangunan/tapak warisan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-27
Rajah 7.11 Lokasi tapak dan bangunan warisan di Daerah Muar 7-30
Rajah 7.12 Lokasi bangunan dengan kepelbagaian aras ketinggian di Bandar Maharani Bandar 7-38
Diraja
Rajah 7.13 Sirkulasi jalan raya di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-42
Rajah 7.14 Jaringan laluan pejalan kaki di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-43
Rajah 7.15 Lanskap kejur/ landskap signifikan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-46
Rajah 7.16 Rupa bentuk bandar pusat-pusat petempatan di Daerah Muar berdasarkan susun atur 7-48
bangunan
Rajah 7.17 Imej dan Identiti Pekan Bukit Bakri 7-49
Rajah 7.18 Imej dan Identiti Pekan Bukit Pasir 7-50
Rajah 7.19 Imej dan Identiti Pekan Pagoh 7-51
Rajah 7.20 Imej dan Identiti Pekan Parit Jawa 7-52
Rajah 7.21 Imej dan Identiti Pekan Lenga 7-53
Rajah 7.22 Imej dan Identiti Pekan Bukit Kepong 7-54
Rajah 7.23 Imej dan Identiti Pekan Parit Bakar 7-55
Rajah 7.24 Kawasan rekreasi di Daerah Muar 7-63
Rajah 7.25 Pelan Pembangunan 7-79
Alam Sekitar, Pengurusan Alam Semula Jadi, Perhutanan dan Geo Bencana
Rajah 8.1 Sasaran Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) 8-2
Rajah 8.2 Hala Tuju Strategik bagi Teras 3 8-3
Rajah 8.3 Perincian Hala Tuju Strategik bagi Teras 3 8-3
Rajah 8.4 Teras Strategik dan Pemacu Perubahan RMK-11 8-3
Rajah 8.5 Perincian Bidang Fokus bagi Teras Strategik 6 8-4
Rajah 8.6 Perincian Prinsip 5 dalam DPN2 8-4

No Tajuk M/S
Rajah 8.7 Kategori sungai di Malaysia 8-6
Rajah 8.8 Lembangan Sungai Muar 8-6
Rajah 8.9 Bilangan sungai utama dan sub-sungai di setiap lembangan 8-6
Rajah 8.10 Senarai sungai utama yang mengalir ke perairan laut Selat Melaka 8-9
Rajah 8.11 Bilangan dan lokasi pintu air mengikut mukim 8-10
Rajah 8.12 Sungai di Daerah Muar 8-11

Rajah 8.13 Tren kualiti IKA di Sungai Muar secara keseluruhan 8-12
Rajah 8.14 Tren IKA di sub-sungai Muar 8-13
Rajah 8.15 Stesen Pemantauan Kualiti IKA di Sungai Muar 8-15
Rajah 8.16 Lokasi pemantauan kualiti bunyi di Daerah Muar 8-23

Rajah 8.17 Jenis sumber semula jadi 8-24
Rajah 8.18 Sumber air bawah tanah 8-24
Rajah 8.19 Kesan pengekstrakan air bawah tanah berlebihan 8-25
Rajah 8.20 Sumber air bawah tanah di Daerah Muar 8-26
Rajah 8.21 Sumber mineral di Daerah Muar 8-27
Rajah 8.22 Jenis Hutan di Malaysia 8-28
Rajah 8.23 Kawasan berhutan di Daerah Muar 8-30
Rajah 8.24 Fungsi HSK Ma’okil 8-31
Rajah 8.25 Kompartmen HSK Ma’okil 8-32
Rajah 8.26 Fungsi HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara 8-33
Rajah 8.27 Kompartment HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara 8-33
Rajah 8.28 Risiko bencana di Daerah Muar 8-35
Rajah 8.29 Kawasan Risiko Banjir 8-38
Rajah 8.30 Proses Penerobosan Air Masin ke Dalam Sungai 8-39
Rajah 8.31 Kawasan bencana di Daerah Muar 8-40
Rajah 8.32 Pengurusan bencana di Daerah Muar 8-43
Rajah 8.33 Kumpulan KSAS 8-44
Rajah 8.34 Jenis-Jenis KSAS di Daerah Muar 8-44
Rajah 8.35 Tahap KSAS 8-45
Rajah 8.36 KSAS Nilai Sokongan Hidup 8-49
Rajah 8.37 KSAS Nilai Warisan 8-50

Rajah 8.38 KSAS Risiko Bencana 8-51
Perumahan
Rajah 9.1 Matlamat 11 dan 13 serta sasaran yang berkaitan dalam SDG 2030 9-2
Rajah 9.2 Hala tuju strategik dan strategi berkaitan Teras 1 dan Teras 3 dalam RFN ke-3 9-3
Rajah 9.3 Enam (6) teras utama RMKe-11 9-4

No Tajuk M/S
Rajah 9.4 Strategi dan prinsip berkaitan Teras 2 dalam RMKe-11 9-4
Rajah 9.5 Objektif, strategi dan tindakan berkaitan Prinsip 2 dalam DPN 2 9-4
Rajah 9.6 Empat (4) teras dalam RSNJ 2030 9-5
Rajah 9.7 Taburan perumahan di Daerah Muar, 2018 9-7
Rajah 9.8 Zon B dalam dasar Rumah Mampu Biaya Johor (RMBJ) 9-8
Rajah 9.9 Taburan perumahan komited di Daerah Muar, 2018 9-10
Rajah 9.10 Cadangan caj atau caruman kepada pemajuan yang tidak memenuhi syarat 9-15
Rajah 9.11 Perumahan di atas lot lidi dan lot kecil di Daerah Muar, 2018 9-16
Institusi, Kemudahan Masyarakat dan Kawasan Lapang

Rajah 10.1 Taburan Kemudahan Kesihatan di Daerah Muar 10-13
Rajah 10.2 Taburan Kemudahan Pendidikan di Daerah Muar 10-24
Rajah 10.3 Taburan Kemudahan Keselamatan di Daerah Muar 10-27
Rajah 10.4 Taburan Masjid di Daerah Muar 10-37
Rajah 10.5 Taburan Surau di Daerah Muar 10-38
Rajah 10.6 Taburan Rumah Ibadat Bukan Islam di Daerah Muar 10-40
Rajah 10.7 Taburan Tanah Perkuburan di Daerah Muar 10-44
Rajah 10.8 Taburan Kemudahan Kebajikan di Daerah Muar 10-49
Rajah 10.9 Taburan Kawasan Lapang di Daerah Muar 10-59
Rajah 10.10 Strategi Pembangunan Sektor Institusi, Kemudahan Masyarakat dan Kawasan Lapang 10-79
Petempatan Desa dan Luar Bandar

Rajah 11.1 Matlamat 1, 2, 3, 4, 6, 11 dan 13 yang berkaitan dengan petempatan desa dan luar 11-2
bandar dalam SDG 2030
Rajah 11.2 Hala tuju strategik dan strategi berkaitan Teras 1, 2 dan 3 dalam RFN ke-3 11-3
Rajah 11.5 Teras, strategi dan langkah dalam DPF Desa Negara 2030 11-5
Rajah 11.6 Teras, strategi dan langkah dalam DPF Desa Negara 2030 11-6
Rajah 11.7 Strategi utama bagi setiap teras strategik dalam Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Jo- 11-7
hor 2016-2025
Rajah 11.8 Jumlah petempatan desa dan luar bandar mengikut jenis petempatan 11-9
Rajah 11.9 Taburan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar, 2018 11-29
Rajah 11.10 Rebakan pembangunan perbandaran di Daerah Muar 11-31
Rajah 11.11 Penentuan sempadan beberapa desa dan luar bandar di Daerah Muar 11-36
Rajah 11.12 Sempadan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar, 2018 11-37
Rajah 11.13 Pusat Petumbuhan Desa (PPD) dan mini Pusat Komuniti Desa (PKD) di Daerah Muar 11-38
Rajah 11.14 Kluster produk atau ekonomi mengikut mukim 11-40
No Tajuk M/S
Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan
Rajah 12.1 Rangkaian Perhubungan Antarabangsa 12-6
Rajah 12.2 Rangkaian Perhubungan Antara Wilayah 12-8

Rajah 12.3 Rangkaian Perhubungan Antara Daerah 12-9
Rajah 12.4 Jaringan Jalan Raya Daerah Muar 12-13
Rajah 12.5 Rumus Kiraan Tahap Perkhidmatan (LOS) 12-14
Rajah 12.6 Nisbah Level Of Service (LOS) 12-14
Rajah 12.7 Jenis jalan sebagai stesen bancian 12-15
Rajah 12.8 Lokasi Stesen Bancian LOS Jalan Daerah Muar 12-16
Rajah 12.9 Level of Services (LOS) bagi jalan-jalan terpilih di Daerah Muar 12-18
Rajah 12.10 Isipadu Lalu Lintas Daerah Muar (2009—2018) 12-19

Rajah 12.11 Titik-titik Persimpangan Jalan Raya di Daerah Muar 12-21
Rajah 12.12 Pelan Nilai Ketumpatan Persimpangan di Daerah Muar 12-22

Rajah 12.13 Laluan Bas Muafakat Johor MU-001 12-23

Rajah 12.17 Bilangan Keseluruhan Penumpang Bas Muafakat Johor (Ogos 2018—Jun 2019) 12-25
Rajah 12.18 Laluan Pengangkutan Awam Johor (PAJ) 12-26
Rajah 12.19 Bilangan Operator Bas Ekspres mengikut Negeri 12-28
Rajah 12.20 Lokasi Terminal Bas di Bandar Maharani Bandar Diraja 12-29
Rajah 12.21 Statistik Penumpang Muar- Bengkalis 2018 12-32
Rajah 12.22 Statistik Penumpang Muar- Bengkalis 2019 (sehingga Jun 2019) 12-32
Rajah 12.23 Statistik Penumpang Muar-Dumai 2018 12-33
Rajah 12.24 Statistik Penumpang Muar-Dumai 2019 (sehingga Jun 2019) 12-33
Rajah 12.25 Jaringan Laluan Pengangkutan Air Daerah Muar 12-34
Rajah 12.26 Hasil Analisis Gred Kebolehjalanan (KJ) di Jalan Maharani, Muar 12-36
Rajah 12.27 Kategori laluan basikal 12-37
Rajah 12.28 Cadangan Laluan Basikal di Lorong Belakang Bangunan 12-38
Rajah 12.29 Lapangan terbang kecil yang berhampiran dengan Muar 12-39
Rajah 12.30 Pelan Sektoral Laluan Udara Lapangan Terbang Bakri, Daerah Muar 12-40
Rajah 12.31 Lokasi Lapangan Terbang Bakri (WMAV) 12-41
Rajah 12.32 Jarak perhubungan luar bandar ke Bandar Maharani Bandar Diraja 12-43
Rajah 12.33 Jarak perhubungan luar bandar ke Bandar Universiti Pagoh 12-44
Rajah 12.34 Strategi Pembangunan Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan di Daerah Muar 12-55
No Tajuk M/S
Infrastruktur dan Utiliti
Rajah 13.1 Teras, Halatuju Strategik, Strategi dan Tindakan Berkaitan Peringkat Antarabangsa 13-3
Rajah 13.2 Teras, Halatuju Strategik, Strategi dan Tindakan Berkaitan Peringkat Nasional 13-4
Rajah 13.3 Prinsip, Objektif, Strategi dan Tindakan DRSNJ 2030 13-5
Rajah 13.4 Taburan Aset TNB bagi Daerah Muar 13-7
Rajah 13.5 Taburan LRA dan Tangki Air 13-10
Rajah 13.6 Cadangan Empangan Meda 13-12
Rajah 13.7 Purata kelajuan Muat Turun bagi Penyedia Telko (Mbps) 13-13
Rajah 13.8 Purata Kependaman Rangkaian (Ping RTT)* 13-13
Rajah 13.9 Purata Kehilangan Paket* 13-13
Rajah 13.10 Menara Telekomunikasi dengan Radius 5 KM 13-10
Rajah 13.11 Taburan Liputan Rangkaian bagi Penyedia Telko 13-11
Rajah 13.12 Lokasi Loji Pembentungan 13-12
Rajah 13.13 Kawasan Liputan IWK 13-18
Rajah 13.14 Kawasan Liputan IWK—Mukim Bandar dan Sekitar 13-19
Rajah 13.15 Kawasan Liputan IWK - Bandar Universiti Pagoh dan Sekitar 13-20
Rajah 13.16 Jaringan Perparitan dan Saliran 13-31
Rajah 13.17 Unjuran Utiliti 13-32
Pembangunan Pangkalan Data dan Sistem Maklumat Geografi (GIS)

Rajah 15.1 Proses Penyediaan Pangkalan Data 15-3
Rajah 15.2 Sumber Data RTD Muar 2030 (Penggantian) 15-4
Rajah 15.3 Contoh Kesalahan Melibatkan Garisan dan Poligon 15-4

Rajah 15.4 Antara Perisian Yang Digunakan Dalam Pengemaskinian Data 15-5
Rajah 15.5 Pengemaskinian Data 15-5
Rajah 15.6 Pengemaskinian Data 15-5
Rajah 15.7 Senarai Lapisan Data Minimum RTD Muar 2030 (Penggantian) 15-6
Rajah 15.8 Analisis Ketinggian 15-8
Rajah 15.9 Analisis Kecerunan 15-10
Rajah 15.10 Model Analisis Kecerunan 15-11
Rajah 15.11 Tiga Dimensi Dari Arah Selatan 15-11
Rajah 15.12 Tiga Dimensi Dari Arah Utara 15-12
Rajah 15.13 Tiga Dimensi Dari Arah Barat Daya 15-12
Rajah 15.14 Tiga Dimensi Dari Arah Barat Daya 15-12
Rajah 15.15 Analisis potensi pembangunan 15-13

Laporan Analisis dan Strategi Pembangunan Senarai Foto
Senarai Foto
No Tajuk M/S
Rangka Wilayah
Foto 2.1 Bas Muafakat Johor 2-10
Foto 2.2 Muara Sungai Muar 2-13
Guna Tanah dan Fizikal

Foto 2.1 Paparan Tiga Dimensi dari arah Selatan, Utara dan Timur 2-7
Foto 2.2 Lot lidi di Daerah Muar Sumber: Google Earth 2-12
Foto 2.3 Felda Maokil salah satu petempatan yang terdapat di Blok Perancangan BP3 2-20
Foto 2.4 Laluan J32 merupakan salah satu jalan yang terdapat di Blok Perancangan BP3 2-20
Perniagaan dan Perkhidmatan
Foto 3.1 Bangunan komersial yang tidak dihuni 3-29
Foto 3.2 Bangunan komersial yang dijadikan premis ternakan burung walit 3-29
Foto 3.3 Uptown Maharani Muar 3-30
Foto 3.4 Pusat Penjajaan Terminal Bentayan 3-30
Foto 3.5 Tanjung Ketapang 3-44
Foto 3.6 Cadangan Hab Perabot 3-44
Foto 3.7 10% bagi pembangunan bercampur 3-44
Foto 3.8 Konsep ‘adaptive reuse’ pada bangunan komersial 3-44
Foto 3.9 Pusat Hiburan Keluarga 3-45
Foto 3.10 Restoran Terapung 3-45
Foto 3.11 Konsep Berniaga Menggunakan Basikal 3-45
Foto 3.12 Sistem penuaian air hujan (SPAH) 3-46
Foto 3.13 Smart Meter 3-46
Foto 3.14 Smart Bin 3-46
Perindustrian
Foto 4.1 Kayu getah yang merupakan bahan mentah utama dalam pembuatan perabot 4-5
Foto 4.2 Bandar Universiti Pagoh akan memainkan peranan dalam melahirkan sumber manusia 4-5
bagi sektor pembuatan Daerah Muar
Pelancongan
Foto 5.1 Terminal Feri Bandar Maharani Bandar Diraja, Muar 5-6
Foto 5.2 Ladang Herba Nasuha yang terletak di Pagoh 5-18
Foto 5.3 Salah satu nursery yang terletak di Lenga Batu 28 5-19
Foto 5.4 Tanjung Emas di Bandar Maharani Bandar Diraja 5-21
Foto 5.5 Kelab Golf Tanjung Emas, Muar 5-21
Foto 5.6 Tarikan Muar River Cruise di Sungai Muar 5-21
Foto 5.7 Muar Mural Trail 5-24
Foto 5.8 Antara makanan dan minuman yang terkenal di Daerah Muar 5-28
Senarai Foto
No Tajuk M/S
Foto 5.1 Terminal Feri Bandar Maharani Bandar Diraja, Muar 5-6
Foto 5.2 Ladang Herba Nasuha yang terletak di Pagoh 5-18
Foto 5.3 Salah satu nursery yang terletak di Lenga Batu 28 5-19
Foto 5.4 Tanjung Emas di Bandar Maharani Bandar Diraja 5-21
Foto 5.5 Kelab Golf Tanjung Emas, Muar 5-21
Foto 5.6 Tarikan Muar River Cruise di Sungai Muar 5-21
Foto 5.7 Muar Mural Trail 5-24
Foto 5.8 Antara makanan dan minuman yang terkenal di Daerah Muar 5-28

Foto 6.1 Tapak Semaian Bu seng Chong 6-20
Foto 6.2 Tan Kok Leyong Nursery 6-20
Foto 6.3 Glory Nursery 6-20
Foto 6.4 Rainforest Nursery 6-20
Foto 6.5 Kebun Bunga Ji Shun 6-20
Foto 6.6 Pokok di Fang Nursery 6-20
Foto 6.7 Antara tanaman bunga-bungaan di nurseri Daerah Muar 6-20
Foto 6.8 Jeti Nelayan di Sungai Balang 6-29
Foto 6.9 Jeti Nelayan di Parit Jawa 6-29
Foto 6.10 Gambaran penggunaan sistem reban ayam tertutup 6-39
Foto 6.11 Logo persijilan MyGAP dan MyORGANIC 6-39
Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap

Foto 7.1 Jambatan Sultan Ismail sebagai laluan 7-9
Foto 7.2 Sungai Muar sebagai sempadan 7-9
Foto 7.3 Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja sebagai wilayah 7-9
Foto 7.4 Perhentian Bas Bandar Maharani Bandar Diraja sebagai nodus 7-9
Foto 7.5 Muar Traders Centre sebagai mercu tanda 7-9
Foto 7.6 Pelan satelit menunjukkan morfologi Bandar Maharani Bandar Diraja bermula tahun 7-10
1980-an sehingga kini.
Foto 7.7 Pemandangan panorama dari arah tapak jeti feri Tanjung Agas menghala pusat ban- 7-11
dar. Kelihatan bangunan Hotel Muar Traders dan struktur pencawang telekomunikasi
Foto 7.8 Rajah ini merupakan keratan rentas latar langit di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja 7-12
yang menunjukkan panorama dari arah tapak jeti feri Tanjung Agas menghala ke pusat
bandar. Kelihatan bangunan Hotel Muar Traders dan struktur pencawang telekomu-
Foto 7.9 Jalan Temenggong Ahmad 7-20
Foto 7.10 Jalan Bakri 7-20
Foto 7.11 Jalan Kesang 7-20

Senarai Foto
No Tajuk M/S
Foto 7.12 Jalan Salleh 7-20
Foto 7.13 Masjid lama Kampung Olak Sepam, Pagoh 7-28
Foto 7.14 Balai Polis Bukit Kepong 7-28
Foto 7.15 Papan informasi Fortaleza De Muar 7-29
Foto 7.16 Air Panas Gerrsik, Muar 7-29
Foto 7.17 Kepelbagaian aras ketinggian bangunan-bangunan di sepanjang Jalan Maharani 7-37
Foto 7.18 Kepelbagaian aras ketinggian bangunan-bangunan di sepanjang Jalan Majidi 7-37
Foto 7.19 Kepelbagaian aras ketinggian bangunan-bangunan di sepanjang Jalan Meriam 7-37
Foto 7.20 Sistem sirkulasi bagi jalan dua hala di Jalan Pateri bersebelahan dengan Pejabat Dae- 7-41
rah Muar
Foto 7.21 Sistem sirkulasi bagi jalan sehala di Jalan Maharani 7-41
Foto 7.22 Perbezaan aras laluan pejalan kaki menyukarkan golongan Orang Kelainan Upaya 7-41
(OKU) untuk akses ke unit kedai. Bangunan baharu yang dibina secara ‘piecemeal’
Foto 7.23 Reka bentuk pintu gerbang di Jambatan Sultan Ismail menyambut kehadiran 7-44
pengunjung yang menyeberang Sungai Muar ke pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Foto 7.24 Lanskap lembut di kawasan Tanjung Ketapang, Bandar Maharani 7-44
Foto 7.25 Antara landskap kejur di hadapan Majlis Perbandaran Muar (MPM) 7-45
Foto 7.26 Pencahayaan di sekitar Jalan Maharani 7-45
Foto 7.27 Kawaan Rekreasi Bukit Kepong 7-62
Foto 7.28 Kawasan Rekreasi Parit Bakar 7-62
Alam Sekitar
Foto 8.1 Sebahagian kawasan industi di Bukit Pasir dan Sungai Terap 8-22
Foto 8.2 Spesies unik di HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara 8-33
Foto 8.3 Risiko hakisan pantai di pesisir pantai Muar 8-35
Foto 8.4 Antara kawasan banjir di Daerah Muar 8-37
Institusi, Kemudahan Masyarakat dan KAwasan Lapang
Foto 10.1 Hospital Pakar Sultanah Fatimah Muar 10-12
Foto 10.2 Klinik Kesihatan Bakri 10-12
Foto 10.3 Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) 10-14
Foto 10.4 Sekolah Tinggi Muar di Mukim Bandar 10-15
Foto 10.5 SMA ad-Diniah 10-16
Foto 10.6 SMA At-Tarwiriah 10-16
Foto 10.7 Tahfiz Ar-Ribath 10-19
Foto 10.9 SA Parit Khadi 10-21

Senarai Foto
No Tajuk M/S
Foto 10.10 SA Simpang Jeram 10-21
Foto 10.11 Ibu pejabat Polis Muar 10-25
Foto 10.12 Balai Polis Muar 10-25
Foto 10.12 Balai Bomba dan Penyelamat Muar 10-26
Foto 10.13 Balai Bomba dan Penyelamat Pagoh 10-26
Foto 10.14 Masjid Jamek Sultan Ibrahim 10-28
Foto 10.15 Tokong Parit Jawa 10-39
Foto 10.16 Gereja Trinity Presbyterian 10-39
Foto 10.17 Pejabat Pos Kg. Kenangan Tun Dr Ismaill 10-45
Foto 10.18 Pejabat Pos Malaysia Pagoh 10-45
Foto 10.19 Dewan Jubli Intan Muar 10-46
Foto 10.20 Balairaya Kampung Tengah Muar 10-46
Foto 10.21 Dewan Serbaguna 10-46
Foto 10.22 Perbadanan Perpustakaan Awam Johor Cawangan Muar 10-47
Foto 10.23 Perpustakaan Desa PNM Sg Balang Muar 10-47
Foto 10.24 Pusat Kebajikan Anak-Anak Yatim Muar 10-48
Foto 10.25 Pusat Jagaan Indah Harapan 10-48
Foto 10.26 Stadium Sultan Ibrahim Muar 10-51
Foto 10.27 Kawasan Rekreasi Tanjung Emas 10-51
Foto 10.29 Kolam Air Panas Gersik 10-51
Foto 10.30 Kawasan Rekreasi Pantai Leka Parit Jawa 10-51
Foto 10.31 Lot permainan di Daerah Muar 10-57
Foto 10.32 Lot permainan di Daerah Muar 10-57
Foto 10.33 Taman Perbandaran KL 10-76
Foto 10.34 Sudut LCS di Sekolah 10-77
Foto 10.35 Kios Maklumat LCS 10-77
Pengangkutan
Foto 12.1 Persimpangan keluar dari lebuhraya ke Daerah Muar 12-10
Foto 12.2 Jalan Pintasan Muar 12-11
Foto 12.3 Jalan Temenggung Ahmad (J31) 12-11
Foto 12.4 Jalan Pagoh-Parit Sulong (J23) 12-11
Foto 12.5 Jalan Panchor (J137) 12-11
Foto 12.6 Jalan Bakri (J148) 12-12
Foto 12.7 Jalan Maharani 12-12
Foto 12.8 Jalan Meriam 12-12
Foto 12.9 Jalan Abdullah 12-12

Senarai Foto
Foto 12.10 Jalan Bakri-Jambatan Sungai Ismail 12-20
Foto 12.11 Persimpangan Jalan Salleh 12-20
Foto 12.12 Terminal Bas Maharani 12-29
Foto 12.13 Terminal Bas Bentayan 12-29
Foto 12.14 Pintu masuk terminal feri 12-30
Foto 12.15 Ruang mengambil dan menurunkan penumpang 12-30
Foto 12.16 Jadual perjalanan feri 12-30
Foto 12.17 Laluan Gunasama Pejalan Kaki dan Laluan Basikal 12-37
Foto 12.18 Laluan Basikal Di Antara Ruang Bangunan di Taipei, Taiwan 12-37
Foto 12.19 Laluan basikal Kawasan Rekreasi Tanjung Ketapang, Muar 12-37
Foto 12.20 Lorong Belakang dan Lorong Antara Bangunan yang Sesuai Sebagai Laluan Basikal 12-38
Foto 12.21 Kawasan petempatan desa yang masih tidak mendapat akses jalan 12-42
Foto 12.22 Potensi Pembangunan Pengangkutan di Bandar Universiti Pagoh 12-51
Foto 12.23 Jeti Perhentian Penumpang 12-51
Foto 12.24 Bazar Karat Terminal 12-51
Foto 12.25 Laluan Pejalan Kaki dan Basikal di Bandar Maharani Bandar Diraja 12-53
Foto 12.26 Perkhidmatan Pengangkutan Awam 12-53
Foto 12.27 Lorong Khas Bas Awam 12-53
Infrastruktur dan Utiliti
Foto 13.1 Sungai Muar 13-8
Foto 13.2 Muara Sungai Muar 13-22
Foto 13.3 Mesin kitar semula pintar yang digunakan di Singapura 13-34
BAHAGIAN A
LATAR BELAKANG DAN
PROFIL KAWASAN
KAJIAN 1.0
Daerah Muar merupakan sebuah daerah yang unik di

Johor kerana terdapatnya Bandar Maharani Bandar
Diraja yang merupakan satu-satunya bandar
seumpamanya di Negeri Johor. Selain itu, Daerah Muar
turut dikenali kerana penghasilan produk perabotnya
yang turut dieksport sehingga ke luar negara. Walau
bagaimanapun, di dalam Pelan Pertumbuhan
Strategik Johor 2020 (PPSJ 2020), Daerah Muar akan
dibangunkan dengan beraspirasikan sebagai ‘Aspiring
Hub for Talent and Knowledge’ (Hab Aspirasi Bakat
dan Pengetahuan) memandangkan wujudnya sebuah
kluster pendidikan di Pagoh yang terdiri daripada tiga
buah universiti iaitu Universiti Teknologi Malaysia,
Universiti Tun Hussein Onn dan Universiti Islam
Antarabangsa selain turut terdapat tiga buah
politeknik dan sebuah kolej komuniti.
Berpandukan kepada aspek-aspek ini, terdapat

keperluan untuk membangunkan Daerah Muar
dengan mengintegrasikan setiap potensi dan ciri
kebitaraan yang terdapat di dalam daerah ini. Oleh
itu, penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian) ini
dapat dijadikan sebagai satu platform dalam
merealisasikan pembangunan yang akan dijalankan
dapat mengekplotasi potensi pembangunan Daerah
Muar ke arah pembangunan yang mampan di
samping memenuhi kehendak masyarakat setempat
(people oriented) dan menyelesaikan isu-isu semasa.
Oleh yang demikian, Laporan Analisis dan Strategi
Pembangunan (LASP) ini disediakan bagi menterjemah potensi pembangunan Daerah Muar dalam konteks
penemuan sektoral dan juga cadangan awal. Penyediaan LASP ini juga adalah untuk memenuhi keperluan
yang ditetapkan dalam terma rujukan kajian RTD Muar 2030 (Penggantian).
1-2
RTD MUAR 2030 (PENGGANTIAN)
Apakah itu
Rancangan Rancangan Tempatan (RT) Penggantian adalah merujuk kepada semakan
Tempatan atau kajian semula melibatkan keseluruhan kawasan dan kandungannya,
di mana RT asal tidak lagi terpakai bagi tujuan kawalan perancangan.
Penggantian? Proses RT Penggantian adalah mengikut peruntukan seksyen 16(3) Akta 172.
RT Penggantian boleh dibuat dalam beberapa keadaan termasuk:
1 RT asal telah tamat tempoh perancangan;
2
Terdapat perubahan dasar kerajaan, konsep
dan strategi pembangunan bagi kawasan
tersebut; dan
3
Untuk menyatukan beberapa RT Pengubahan
yang telah dibuat.
1.2 Keperluan Perundangan

Kajian RTD Muar 2030 (Penggantian) adalah
merujuk kepada keperluan Akta Perancangan
Bandar dan Desa 1976 (Akta 172) (Rujuk Rajah 1.1)
iaitu :
i. Seksyen 12(1) – PBPT boleh menyediakan Draf

Rancangan Tempatan (RT) sekiranya difikirkan
perlu dan akan memberi faedah kepada
kawasannya. Terdapat dua keadaan di mana
PBPT boleh menyediakan Draf RT iaitu semasa Draf
Rajah 1.1: Manual Rancangan Tempatan Edisi 2013, Rancangan Struktur (RS) sedang disediakan atau
PLANMalaysia sebelum Draf RS dipersetujui oleh PBN.
ii. Seksyen 12(6) – PBPT juga dikehendaki

AKTA PERANCANGAN menyediakan Draf RT bagi seluruh kawasannya
BANDAR DAN DESA 1976 sekiranya diarahkan oleh JPN. Arahan ini boleh
diberi semasa Draf RS telah atau sedang
(Akta 172) disediakan.
iii. Seksyen 16(1) – PBPT boleh pada bila-bila masa

Merupakan suatu Akta yang digubal oleh Parlimen membuat cadangan pengubahan, pembatalan
menurut Fasal (1) Perkara 74, Fasal (4) Perkara 76
atau penggantian suatu rancangan tempatan.
dan Fasal (2) Perkara 80 Perlembagaan
Persekutuan bagi pengawalan dan
pengawalseliaan yang sepatutnya mengenai iv. Seksyen 16(3) – Seksyen 12(8) dan Seksyen 12(9)
perancangan bandar dan desa di Semenanjung dan Seksyen 13, Seksyen 1 dan Seksyen 15
Malaysia dan bagi maksud yang berkenaan dan hendaklah terpakai berhubung dengan
bersampingan dengannya. Majlis Perbandaran
pembuatan cadangan untuk pengubahan,
Muar (M P M ) men gguna pakai dan
pembatalan atau penggantian rancangan itu
menguatkuasakan Akta ini sebagai salah satu
sumber undang-undang dalam membuat yang berikutnya, sebagaimana ia terpakai
perancangan untuk membangunkan kawasan berhubung dengan penyediaan Draf Rancangan
pentadbirannya. Tempatan di bawah Seksyen 21 dan berhubung
dengan Draf Rancangan Tempatan yang
disediakan di bawahnya.
LATAR BELAKANG DAN PROFIL KAWASAN KAJIAN 1-3
1.3 Objektif Kajian

Empat (4) objektif telah digariskan untuk pencapaian matlamat,
hala tuju dan wawasan yang telah dikenal pasti iaitu:
Objektif Kajian
i. Menyediakan dokumen perancangan spatial yang komprehensif
sebagai rujukan utama untuk pelaksanaan dan pengawalan
4
pembangunan oleh MPM, Jabatan dan Agensi Pelaksana;
ii. Memperkukuh cadangan pemajuan guna tanah agar selaras
dengan konsep, pendekatan dan dasar semasa melalui penekanan
terhadap inisiatif pembangunan mampan dan masyarakat karbon
rendah;
iii. Memperinci perancangan dan pembangunan guna tanah serta
Objektif klasifikasi aktiviti kegunaan tanah bagi tujuan kawalan
perancangan; dan
iv. Menyediakan satu rangka tadbir urus untuk menyelaras dan
memudah cara pelaksanaan projek pembangunan yang dikenal
pasti bagi meningkatkan kualiti hidup penduduk.
1.4 Hala Tuju dan Visi Daerah Muar VISI

Menerusi isu pembangunan yang telah dikenal pasti, penyediaan RTD
Muar ini akan menumpukan kepada penyediaan polisi yang akan
membantu Daerah Muar ke arah mencapai satu bentuk pembangunan
yang secara tidak langsung menyelesaikan isu-isu tersebut. Pada masa
Daerah Warisan,
yang sama, ianya akan diselaraskan dengan aspirasi Draf RSN Johor 2030 Pintar dan
dan dasar serta polisi sedia ada. Oleh itu, kajian ini telah mengenal pasti
bahawa Daerah Muar disasarkan untuk menjadi sebuah daerah yang Mampan 2030
berdaya saing dengan memfokuskan sektor ekonomi dan ciri kebitaraan
seperti sektor Pembuatan, Pelancongan Warisan, Pendidikan dan juga
Pertanian dengan penetapan visi pembangunan seperti berikut:
Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019

1-4
Rajah 1.2: Rangka Kerja Penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian)

Sumber: kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
1.5 Matlamat dan Objektif Pembangunan
1.5.1 Matlamat Pembangunan

Aspirasi Daerah Muar seperti yang dinyatakan dalam Draf RSN
Johor 2030 iaitu “Aspiring Hub for Talent and Knowledge” (Hab
Aspirasi Bakat dan Pengetahuan) telah dijadikan sebagai asas
penyediaan matlamat RTD Muar. Selain itu, ianya turut disokong
MATLAMAT
oleh visi Majlis Perbandaran Muar (MPM) iaitu ‘Untuk menjadikan
Muar sebagai Bandar Maharani Bandar Diraja yang Unik dan
Mampan ke arah Bandar Warisan, Pembudayaan Ilmu, Mesra
Alam (Hijau) Menjelang Tahun 2020’. Daerah berdaya
Program yang dijalankan oleh MPM iaitu ‘Warisan, Bersih dan saing berteraskan
Sejahtera’ juga diambil kira seiring dengan penekanan
pembangunan Daerah Muar berdasarkan kekuatan atau
elemen warisan,
kebitaraannya. Kekuatan ini diperkukuhkan berlandaskan kepada teknologi pintar
lokasinya dalam Kluster Pendidikan (Universiti Tun Hussein Onn
Malaysia (UTHM), Universiti Islam Antarabangsa (UIA), Universiti dan masyarakat
Teknologi Malaysia (UTM), tiga politeknik dan satu kolej komuniti di
Pagoh serta terdapatnya kira-kira 400 pengusaha yang
mampan
menjalankan perniagaan berasaskan perkayuan dan perabot di berkarbon rendah
Bukit Bakri. Kepelbagaian produk pelancongan warisan serta
kesesuaian dan kedapatan tanah untuk aktiviti pertanian turut
menyumbang kepada kepentingan daerah ini untuk bersaing dan
menggalakkan pertumbuhan ekonomi yang seimbang bagi
Negeri Johor.
Oleh itu, penekanan terhadap aspek warisan, pintar dan mampan dilihat bersesuaian dengan aspirasi Daerah
Muar, visi MPM dan aspek pembangunan mampan. Ini seterusnya dapat diterjemahkan sebagai matlamat
penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian) iaitu sebagai sebuah daerah berdaya saing berteraskan elemen
warisan, teknologi pintar dan masyarakat mampan berkarbon rendah. Oleh yang demikian, sebanyak 5 teras
utama dan 16 sektor telah dikenal pasti dalam kajian ini. Rajah 1.2 menunjukkan rangka kerja keseluruhan un-
tuk kajian RTD Muar 2030 (Penggantian).

1-6
1.5.2 Objektif Pembangunan

Objektif-objektif pembangunan Daerah Muar dalam kajian ini digariskan untuk mencapai hala tuju, wawasan
dan matlamat ‘Daerah Warisan, Pintar dan Mampan Muar 2030’. Antara objektif-objektif kajian yang telah
dikenalpasti ialah:
Merancang dan memperkasa pembangunan Daerah Muar agar

berdaya saing berasaskan kebitaraan dan sumberjaya sedia ada
khususnya bagi sektor pelancongan, pendidikan, perindustrian dan 1
pertanian (competitive);
Memelihara, memulihara, melindungi dan membangunkan

sumber semula jadi, sumber warisan Diraja dan budaya
sebagai tarikan pelancong (distinctive);
2
6
Merancang dan memperkukuh pusat petempatan
utama dan kecil mengikut hirarki dan fungsi bandar
yang saling menyokong pembangunan Daerah Muar 3
(liveable)
Menambah baik sistem pengangkutan, infrastruktur dan utiliti

Objektif Daerah Muar melalui penerapan teknologi pintar dan karbon
rendah (connected, smart); dan 4
Menambah baik sistem pengangkutan, infrastruktur

dan utiliti Daerah Muar melalui penerapan
teknologi pintar dan karbon rendah (connected, 5
smart); dan
Memperkukuh sistem tadbir urus MPM bagi memacu

pertumbuhan Daerah Muar ke arah bandar Diraja bersejarah
serta hab pengetahuan dan bakat yang berkarbon rendah 6
(governance)
Rajah 1.3 Objektif Pembangunan bagi Kajian RTD Muar 2030 (Penggantian)
Sumber: Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
1.6 Teras dan Objektif Kajian
Bagi mencapai wawasan dan matlamat pembangunan di Daerah Muar, penyediaan RTD Muar 2030
(Penggantian) ini akan dibentuk berdasarkan 5 Teras Utama yang disokong oleh 16 Sektor. Setiap teras ini
diperkukuhkan dengan perincian skop kajian sektoral bagi memastikan jangkaan hasil kajian dapat dicapai
(Rujuk Rajah 1.4).
Rangka Wilayah, Penduduk
Guna Tanah, Fizikal dan dan Sosio Ekonomi
Petempatan Bandar
Penilaian Komersial dan Perkhidmatan
Kemampanan
Perindustrian
Pengurusan dan Pelancongan

Perlaksanaan
Pembangunan
Pangkalan Data
dan Sistem
Pusat Bandar,
Maklumat
Pemeliharaan Warisan,
Geografi (GIS)
Reka Bentuk Bandar
dan Landskap
Infrastruktur dan Alam Sekitar,

utiliti Pengurusan Alam
Semulajadi,
Perhutanan dan
Geo-Bencana
Jaringan Pengangkutan
dan Perhubungan
Petempatan Desa Perumahan
Institusi, Kemudahan Masyarakat dan

Kawasan Lapang
Rajah 1.4 Teras dan Skop Kajian RTD Muar 2030 (Penggantian)
Sumber: Kajian Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
1.7 Profil Kajian

RTD Muar 2030 (Penggantian) meliputi keseluruhan Daerah Muar (termasuk kawasan 3 batu nautika dari pantai).
Daerah ini disempadani oleh tiga (3) buah daerah iaitu Daerah Batu Pahat di sebelah Selatan dan Daerah
Tangkak serta Daerah Segamat di sebelah Utara. Kawasan ini terletak di bawah pentadbiran Majlis Perbandaran
Muar (MPM). Daerah ini terdiri daripada 12 Mukim dengan keluasan 139,258 hektar atau 7.25 peratus daripada
keluasan keseluruhan Negeri Johor (rujuk Rajah 1.3).
1-8
Bukit Kepong
(25,666 hektar)
Lenga
(29,370 hektar)
Jorak
Sungai Raya (26,446 hektar)
(3,938 hektar)
Sungai Terap
(2,158 hektar)
Bakri
(5,207 hektar) Ayer Hitam
Bandar (11,830 hektar)
(4,274 hektar)
Parit Jawa
Parit Bakar
(7,146 hektar)
(4,040 hektar)
Seri Menanti
(9,260 hektar)
Sungai Balang
(9,923 hektar)
Rajah 1.5: Pecahan Mukim di Daerah Muar
RAJAH 1.3 : KELUASAN MUKIM MENGIKUT DAERAH
Sempadan Mukim
1.8 Guna Tanah Semasa
Pertanian adalah guna tanah utama bagi Daerah Muar yang meliputi
keluasan 95,400.26 hektar atau 68.51 peratus daripada keseluruhan
kawasan projek diikuti hutan seluas 29,327.36 hektar (21.06 peratus) dan
pengangkutan 4,032.02 hektar (2.90 peratus) (rujuk Jadual 1.1 dan Rajah
1.4).
Kawasan tepu bina (perumahan; perdagangan; industri; institusi dan
kemudahan masyarakat; infrastruktur dan utiliti; serta tanah lapang dan
rekreasi) pula berkeluasan kira-kira 5,113.24 hektar (3.67 peratus) daripada
keluasan daerah.
Jadual 1.1: Peratusan Guna tanah Semasa Daerah Muar
Keluasan
Guna Tanah Peratus (%)
(Hektar)
Perumahan 1921.23 1.38
Perdagangan 360.45 0.26
Industri 791.29 0.57
Institusi dan Kemudahan
1425.51 1.02
Masyarakat
Infrastruktur dan Utiliti 260.11 0.19
Tanah Lapang dan Rekreasi 354.65 0.25
Pertanian 95,400.26 68.51
Tanah Kosong 1,153.56 0.83
Badan Air 4,231.56 3.04
Hutan 29,327.36 21.06
Pengangkutan 4,032.02 2.90
Rajah 1.6: Guna tanah semasa (2018)
Jumlah 139,258 100
Daerah Muar
1-10
1.9 Penduduk
Merujuk kepada Jabatan

Perangkaan Malaysia, unjuran
penduduk (semakan semula) yang
men ggunakan Data Banci
Penduduk dan Perumahan
Malaysia (2010) bagi Daerah Muar
untuk tahun 2018 adalah seramai
281,500 orang pada tahun 2018
(rujuk Rajah 2.3). Daripada jumlah
tersebut, komposisi kaum paling
ramai adalah kaum Melayu iaitu
158,900 orang (56.45%) diikuti kaum
Cina seramai 95,200 orang
(33.82%), kaum India seramai 6,700
orang (2.38%) dan Bumiputera lain
seramai 1,900 orang (0.32). Selain
itu, didapati bahawa Bukan
Warganegara menunjukkan jumlah
yang ketiga teramai iaitu 17,900
(6.36%).
5,000
ORANG
Jadual 1.2: Pecahan Perincian Penduduk Mengikut Komposisi Kaum
Kaum Bilangan Peratus (%)
Melayu 158,900 56.45
Cina 95,200 33.82
India 6,700 2.38
Bumiputera lain 1,900 0.67
Lain-lain 900 0.32
Bukan Warganegara 17,900 6.36
JUMLAH 281,500 100
Sumber : Jabatan Perangkaan, 2018

1.10 Sistem Jaringan dan Jalan Perhubungan
Daerah Muar boleh dihubungi

melalui Jalan Persekutuan F23
(Jalan Muar-Tangkak), F24 (Jalan
Bakri) dan F5 (Lebuh Alor Gajah-
Melaka Tengah-Jasin atau dikenali
sebagai Lebuh AMJ). Bagi
Lebuhraya Utara Selatan pula, dari
segi lokasi, hanya Susur Keluar
Pagoh (Exit 238) yang terletak di
dalam Daerah Muar dan
perjalanan dari susur keluar ini ke
Bandar Maharani adalah lebih
kurang 22km (30 minit perjalanan).
Selain itu, kawasan kajian juga
boleh diakses melalui Susur Keluar
Jasin (Exit 233), Susur Keluar
Tangkak (Exit 235) dan Susur Keluar
Bukit Gambir (Exit 236) sekiranya ke
arah selatan dan Susur Keluar Yong
Peng Utara (Exit 241) sekiranya ke
arah utara. Selain itu, Daerah Muar
juga mempunyai akses terhadap
pengangkutan air iaitu melalui
pintu masuk di Terminal Feri Bandar
Maharani Bandar Diraja yang
mana merupakan satu-satunya
perkhidmatan feri antarabangsa ke
Pulau Bengkalis dan Dumai,
Indonesia (rujuk Rajah 1.5)

1-12
segamat
Rajah1.6: Sistem Jaringan Jalan Perhubungan Daerah Muar 2018
Lebuhraya Utara Selatan Terminal Jeti
Jalan Raya Utama Sempadan Negeri
Landasan Keretapi Sempadan Daerah
Susur Keluar Lebuhraya PLUS Petempatan Utama

1.11 Penentuan dan Pembahagian Blok

Perancangan
Secara ringkasnya, blok perancangan (BP) yang dicadangkan dalam kajian ini dibahagikan berdasarkan
kepada sempadan semasa yang dilihat turut mengambil kira keadaan fizikal kawasan kajian, kawasan tumpuan
pembangunan, ciri-ciri kebitaraan kawasan tersebut selain mengambil kira isu pembangunan utama.
Kawasan Isu
Ciri-ciri
Keadaan Fizikal Tumpuan Pembangunan
Kebitaraan
Pembangunan Utama
1 2 3 4
Cadangan blok perancangan (BP) RTD Muar 2030
(Penggantian) dibahagikan kepada tiga (3) BP utama
M1
(Rajah 1.6) iaitu BP M1 yang terdiri daripada 27 blok
Bandar Maharani, Sungai Terap, Sungai
perancangan kecil (BPK), BP M2 (10 BPK) dan BP M3 (13
BPK). Sempadan blok perancangan ini merujuk kepada Raya, Jalan Bakri dan Parit Bakar
sempadan asal RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan).
Rajah 1.7 hingga Rajah 1.9 menerangkan secara PERATUS
KELUASAN
terperinci berkenaan dengan pembahagian sempadan
dan keluasan bagi setiap BPK yang dicadangkan. 23,419.30 hektar 15.67%
M2
Sg. Balang, Seri Menanti dan Parit Jawa
KELUASAN PERATUS
32,825.94 hektar 22.00%
M3
Air Hitam, Jorak, Lenga dan Bukit Kepong
PERATUS
KELUASAN
93,210.35 hektar 62.33%

1-14
segamat
RAJAH 1.7 : SEMPADAN BLOK PERANCANGAN RTD MUAR 2030 (PENGGANTIAN)

Jadual 1.3: BPK di dalam BP 1
KELUASAN
BPK Nama BPK
(hektar)
M 1.1 Maharani 2 430.96

Pusat Bandar
M 1.2 216.69
Maharani
BLOK PERANCANGAN 1 M 1.3 Maharani 3 1249.40
M 1.4 Maharani Waterfront 184.14
M 1.5 Maharani 1 78.30
M 1.6 Bandar 2-1 912.67
M 1.7 Bandar 2-2 192.82
M 1.8 Sg. Terap 2 1288.93
M 1.9 Sg. Terap 1 428.78
M 1.10 Bakri 1 895.55
M 1.11 Bandar 1-1 825.46
M 1.12 Bandar 1-3 745.48
M 1.13 Bandar 1-4 713.36
M 1.14 Parit Bakar 3 1717.21
M 1.15 Parit Bakar 2 1235.78
M 1.16 Parit Bakar 1 2135.87
M 1.17 Bandar 1-2 305.08
M 1.18 Pekan Parit Bakar 308.28
M 1.19 Bakri 2 557.00
M 1.20 Industri Parit Bakar 654.46
Rajah 1.8: Perletakan BPK di
dalam BP 1 M 1.21 Pekan Bakri 1190.48
M 1.22 Bakri 3 2377.37
M 1.23 Sg. Raya 3 1165.10
M 1.24 Pekan Bukit Pasir 581.19
M 1.25 Sg. Raya 2 1297.91
M 1.26 Industri Sg. Raya 754.39
M 1.27 Sg. Raya 1 564.00
Sumber: Majlis Perbandaran Muar, 2018
1-16
BLOK PERANCANGAN 2
Jadual 1.4 BPK di dalam BP 2
KELUASAN
BPK Nama BPK
(hektar)
M 2.1 Pekan Baru 524.69
M 2.2 Sg. Balang 1 7691.96
M 2.3 Sg. Balang 2 5204.93
M 2.4 Pekan Sri Menanti 894.44
M 2.5 Industri Pt. Jamil 266.78
M 2.6 Sri Menanti 1 7617.15
M 2.7 Sri Menanti 2 2677.60
M 2.8 Parit Jawa 2 440.69
M 2.9 Parit Jawa 1 5377.63
M 2.10 Pekan Pt. Jawa 1998.12
Rajah 1.9: Perletakan BPK di dalam BP 2
Jadual 1.5: BPK di dalam BP 3

BLOK PERANCANGAN 3
KELUASAN
BPK Nama BPK
(hektar)
M3.1 Kepong 1 19065.76
M3.2 Pekan Bukit Kepong 73.57
M3.3 Pekan Lenga 59.08
M3.4 Lenga 1 13754.39
M3.5 Hutan Moakil 23520.15
M3.6 Jorak 4 6433.30
M3.7 Pagoh Jaya 2044.92
M3.8 Pekan Panchor 56.86
M3.9 Jorak 2 2256.46
M3.10 Jorak 1 2103.16
M3.11 Jorak 3 9929.80
M3.12 Pekan Pagoh 652.23
M3.13 Ayer Hitam 12931.42
Rajah 1.10: Perletakan BPK di dalam BP 3
Rangka Wilayah
2.0
2.1 Pengenalan
Dalam memastikan hala tuju dan wawasan RTD Muar 2025 (Penggantian) ini bersifat menyeluruh dan
mengambil kira setiap sektor yang berkepentingan, adalah menjadi kemestian untuk mengkaji dan
menyelaraskan kajian RT ini dengan polisi pembangunan sama ada di peringkat global, nasional, negeri
dan tempatan. Ia merupakan perkara asas yang perlu dilakukan sebelum cadangan di peringkat
tempatan ditetapkan selaras dengan hala tuju, wawasan, matlamat, objektif, teras utama dan sektor
pembangunan. Oleh itu, Rajah 4.1 menunjukkan rangka kerja polisi ke arah penghasilan RTD Muar
(Penggantian) 2030.
Rajah 2.1: Rangka Kerja Polisi

2-2
2.2 Malaysia dalam Konteks Dasar Peringkat global
2.2.1 Matlamat Pembangunan Mampan (Sustainable Development Goals)
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) merupakan satu dasar peringkat global yang menekankan kepada
kelestarian pembangunan sejagat melalui 17 matlamat yang telah ditetapkan. Matlamat ini telah diperakui
semasa Sidang Kemuncak Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Pembangunan Mampan (UN sustainable
Development Summit) yang berlangsung ni New York pada 25-27 September 2015.
SDGs menggariskan 17 matlamat dan 169 sasaran daripada pelbagai sektor perbandaran yang ingin dicapai
menjelang 2030. Matlamat dan sasaran yang berkaitan perlu diambil kira dalam memastikan kajian RTD Muar
2030
Rajah 2.2: 17 Matlamat Pembangunan Mampan oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu

(PBB)
Dalam memastikan matlamat pembangunan Daerah Muar iaitu untuk menjadi sebuah ‘Daerah Berdaya Saing
Berteraskan elemen Warisan, Teknologi Pintar dan Masyarakat Mampan Berkarbon Rendah, dilihat terdapat
beberapa matlamat yang dapat diberi penekanan khusus disamping turut melaksanakan matlamat yang lain.
Rajah 2.3 menunjukkan perkaitan antara Matlamat RTD Daerah Muar 2030 Penggantian dan SDG
Rajah 2.3: 17 Matlamat Pembangunan Daerah Muar
MATLAMAT
Daerah berdaya saing berteraskan elemen warisan, teknologi
pintar dan masyarakat mampan berkarbon rendah f
DAERAH MUAR DALAM KONTEKS PERSPEKTIF MAKRO 2-3
Rajah 2.4: Komponen Matlamat RTD Muar 2030 (Penggantian) dan SDG yang terlibat
Elemen Warisan
Teknologi Pintar
Berkarbon Rendah
2.2.2 Agenda Perbandaran Baharu (New

Urban Agenda)
Agenda Perbandaran Baharu (NUP) menyeru peralihan paradigma
sesebuah bandar untuk mengubah cara merancang, membiayai,
membangun, mentadbir dan menguruskan bandar dan
penempatan manusia ke arah mencapai pembangunan yang
mampan dan makmur untuk semua. Ini memerlukan pelaksanaan
dasar dan undang-undang bandar yang inklusif dan berkesan
untuk pembangunan bandar yang mampan; penglibatan dan
sokongan masyarakat awam dan pihak berkepentingan yang
berkaitan dengan kerajaan tempatan; dan penerimagunaan
pendekatan bersepadu dan berpusatkan kepada pembangunan
bandar dan wilayah. Untuk itu, NUP menggariskan tiga komitmen
transformatif untuk pembangunan bandar mampan:
1) Pembangunan bandar yang mampan untuk penyertaan

sosial dan menamatkan kemiskinan;
2) Kemakmuran bandar yang inklusif dan mampan serta
peluang untuk semua dan
3) Pembangunan bandar yang mampan dan berdaya tahan.
2-4
2.3 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Nasional
2.3.1 Rancangan Malaysia ke-11 (RMKe-11)

Rancangan Malaysia Kesebelas 2016-2020 (RMKe-11) merupakan rancangan pembangunan lima tahun Malaysia
ke arah merealisasikan matlamat Wawasan 2020. Penyediaan RMKe-11 adalah berpandukan Strategi
Pembangunan Nasional Malaysia (MyNDS) yang memberi tumpuan pada pembangunan ekonomi berteraskan
rakyat dan ekonomi berteraskan modal dengan pelaksanaan projek berimpak tinggi. Selain itu, teras RMKe-11
juga akan memperkukuh daya tahan ekonomi makro untuk meningkatkan pertumbuhan melalui :
 Mengurus kewangan awam secara berhemat
 Meningkatkan penggunaan dan pelaburan swasta
 Menjana pertumbuhan baru melalui peningkatan produktiviti dan pengetahuan
Memandangkan negara hanya mempunyai empat tahun sebelum mencapai tahun 2020, RMKe-11 adalah
langkah kritikal dalam menjadikan Malaysia sebuah negara maju yang inklusif dan mampan.
RMKe-11 mengetengahkan enam (6) teras strategik untuk meningkatkan daya saing ekonomi serta
mengukuhkan daya tahan ekonomi sebagaimana Rajah 2.5. RTD ini memberi fokus kepada enam (6) teras
strategik utama iaitu :
Memperkukuh inklusiviti
ke arah masyarakat yang
saksama
Memperkasa
pertumbuhan
ekonomi untuk Meningkatkan
peningkatan kesejahteraan
kemakmuran rakyat
PERTUMBUHAN
BERPAKSIKAN
RAKYAT
Memperkukuh
Menuju ke arah
infrastruktur bagi
pertumbuhan hijau
menyokong
bagi meningkatkan
pertumbuhan
kemampanan &
ekonomi
daya tahan
Rajah 2.5: Enam (6) Strategi Pertumbuhan dalam Rancangan

Malaysia ke-11
2.3.2 Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN 3)
Matlamat RFN Ke-3 ialah memfokuskan untuk mencapai

negara yang mampan, daya tahan dan daya huni bagi
memastikan pertumbuhan yang berterusan selepas
tahun 2020. Matlamat RFN Ke-3 juga membantu
Malaysia mencapai status negara maju dan
berpendapatan tinggi pada tahun 2020. Dengan
jangkaan penduduk mencecah jumlah 40 juta
penduduk menjelang tahun 2040, usaha untuk
mencapai matlamat ini adalah dengan mewujudkan
negara berdaya tahan dari aspek perancangan
strategik dan pembentukan bandar yang mampu
menghadapi kesan-kesan senario transformasi dan
perubahan dalam sebarang kemungkinan bencana
dan krisis.
Bagi mencapai pembangunan Malaysia yang holistik

pada tahun 2040, matlamat perancangan memberi
penekanan kepada mewujudkan negara yang berdaya
huni dengan terbentuknya kualiti persekitaran yang
mampu menjana komuniti yang inklusif dan sejahtera.
Oleh itu, dalam penyediaan Rancangan Tempatan
Penggantian ini, Rancangan Fizikal Negara akan dirujuk
supaya perancangan pembangunan ini selaras dengan
keperluan pembangunan. RFN Ke-3 terdiri daripada tiga
(3) teras utama (rujuk Rajah 2.2) dan sepuluh (10)
halatuju strategik (rujuk Rajah 2.6).
MATLAMAT NEGARA BERDAYA TAHAN DAN BERDAYA HUNI

TERAS 1 : Pertumbuhan Dinamik Bandar dan Luar Bandar
Membawa halatuju strategik dan strategi pertumbuhan kawasan bandar dan desa
yang lebih seimbang dan saksama.
TERAS 2 : Pembangunan Komuniti Inklusif
Membawa halatuju strategik dan strategi untuk memajukan komuniti secara menye-
luruh merentas sempadan etnik, status dan lokasi.
TERAS 3 : Kemampanan Spatial dan Daya Tahan Terhadap Perubahan Iklim
Membawa halatuju strategik dan strategi yang menjamin perancangan spatial yang
mampan dan berdaya tahan terhadap perubahan iklim yang memberikan impak besar
kepada keselamatan makanan, kesediaan infrastruktur dan kesejahteraan masyarakat.
Rajah 2.6: Matlamat Negara Berdaya Tahan dan Berdaya Huni

2-6
TERAS 1
Pertumbuhan Dinamik Bandar
dan Luar Bandar
PD 1 : Pertumbuhan Bandar yang Seimbang

Memperkukuhkan pertumbuhan dan pembangunan
bandar bagi merancakkan pertumbuhan ekonomi
yang kukuh dan seimbang.
PD 2 : Pembangunan Luar Bandar Yang Bersepadu

Membangunkan dan menggalakkan pembangunan
ekonomi di kawasan luar bandar negara bagi
mencapai pertumbuhan yang seimbang dan kukuh.
PD 3 : Infrastruktur Yang Bertaraf Dunia
Membangunkan infrastruktur yang bertaraf dunia bagi

memenuhi keperluan pembangunan negara serta
meransangkan pertumbuhan ekonomi.
PD 4 : Perhubungan dan Mobiliti Yang Dipertingkatkan

Membangunkan sistem pengangkutan dan
perhubungan yang bersepadu bagi memperkukuh
ketersambungan di peringkat wilayah dan tempatan
serta menyokong pembangunan negara.
TERAS 2
Pembangunan Komuniti Inklusif
KI 1 : Kejiranan Berkualiti dan Berdaya Huni

Membentuk komuniti yang sejahatera yang dicapai
melalui penyediaan perumahan yang sesuai,
peningkatan akses kepada kemudahan awam dan
pekerjaan serta pewujudan persekitaran selamat dan
bersih.
KI 2 : Pewujudan Tempat dan Kesepaduan Komuniti

Memupuk komuniti yang progresif, prihatin dan aktif
dalam agenda pembangunan setempat dan negara.
KI 3 : Urus Tadbir Inklusif

Perlu dipertingkatkan agar selari dengan
perkembangan masyarakat yang memerlukan
Kredit foto: UTM-LCARC
ketelusan, keterbukaan dan perkongsian maklumat.
TERAS 3
Kemampanan Spatial dan Daya Tahan
Terhadap Perubahan Iklim
KD 1 : Pengurusan Efektif Sumber Semula Jadi

Mengukuhkan pengurusan sumber-sumber
semula jadi negara bagi melindungi ekosistem
yang mendatangkan manfaat kepada sosial,
ekonomi dan budaya.
KD 2 : Guna Tanah & Perancangan &

Pembangunan Holistik
Membentuk perancangan / pembangunan
guna tanah yang menyeluruh dan
merangkumi segala aspek dan faktor yang
berkaitan dengan guna tanah.
KD 3 : Infrastruktur Mampan & Bandar

Berkarbon Rendah
Penerapan pembangunan bandar hijau dan
rendah karbon akan membantu negara
mencapai komi tmen mengurangkan
pengeluaran rumah hijau yang menyumbang
kepada kesan perubahan iklim dunia.
2.3.3 Dasar Perbandaran Negara ke-2

(DPN 2)
Dasar Perbandaran Negara Ke-2 (DPN2) telah digubal sebagai

satu rangka asas yang lebih menyeluruh dan bersepadu untuk
memandu proses perbandaran negara dan bertujuan untuk
memandu dan menyelaras perancangan dan pembangunan
bandar yang lebih efisien dan efektif bagi menghadapi cabaran-
cabaran bandar masa kini dan masa hadapan.
Visi DPN2 adalah Bandar Yang Mampan Melalui Tadbir Urus Yang
Baik Untuk Kesejahteraan Rakyat. Visi ini adalah merupakan
lanjutan dari Visi Rancangan Fizikal Negara Ke-3 (RFN3) iaitu
Negara Yang Berdaya Tahan dan Berdaya Huni. Bagi mencapai
visi DPN2, lima (5) prinsip utama telah dirangka iaitu terdiri
daripada objektif, strategi dan tindakan dalam semua aktiviti
perancangan dan pembangunan bandar di Semenanjung
Malaysia termasuk penyediaan rancangan-rancangan pemajuan
di peringkat negeri dan tempatan. Dalam menyusun semula
pembangunan, setiap daerah termasuk Daerah Pontian perlu
mengambilkira keperluan prinsip yang terkandung di dalam DPN2
iaitu:-
2-8
Tadbir Urus Baik

Pengurusan bandar yang baik perlu disokong dengan mekanisma, da-
sar, polisi dan tadbir urus serta mampan yang bertujuan untuk memban-
tu di dalam mengurus bandar dengan baik.
Berdaya Huni
Sebuah bandar yang sesuai atau selesa untuk didiami (lengkap,
berdaya tahan, selamat, kesepaduan, ketulenan,mampu tanggung,
selamat, sihat dan beridentiti).
Berdaya Saing
Mampu menarik pelaburan yang strategik, kecekapan penggunaan
sumber, agglomerasi, inovasi, pembangunan dan pengumpulan tenaga
kerja yang cekap (modal insan), produktif dan memberi limpahan
ekonomi kepada kawasan wilayah.
Inklusif dan Kesaksamaan Sosial

Semua golongan dan lapisan masyarakat termasuk kumpulan terpinggir
mempunyai hak, peluang, faedah dan akses yang sama dalam pem-
bangunan ekonomi, sosial dan fizikal.
Hijau
Sebuah bandar yang dirancang dengan menerapkan prinsip bandar
mampan, mempunyai program dan inisiatif-inisiatif bagi memelihara
alam sekitar dan sumber-sumber semulajadi dengan tujuan untuk men-
gurangkan kesan negatif aktiviti manusia ke atas alam sekitar.
2.3.4 Dasar Perancangan Fizikal Desa Negara 2030 (DPF Desa Negara
2030)
DPF Desa Negara merupakan dasar pembangunan desa yang pertama di Malaysia berbentuk spatial. DPF Desa
Negara 2030 disediakan selaras dengan langkah pertama berdasarkan Pelan Indikatif 9 di dalam RFN Ke-2 yang
menyatakan keperluan terhadap sebuah dasar pembangunan desa negara. Dasar ini bertujuan mewujudkan
perancangan holistik bagi pembangunan desa dan melengkapkan Dasar Perbandaran Negara yang
disediakan untuk kawasan bandar di Malaysia. DPF Desa Negara berbentuk ‘operational plan’ yang
merangkumi aspek sosial, ekonomi, alam sekitar, pengangkutan, infrastruktur, utiliti, warisan, pengurusan dan
mekanisme pemantauan. DPF Desa Negara ini menyediakan pernyataan dasar, strategi dan langkah-langkah
pencapaian mengikut tema dan teras bagi merealisasikan visi pembangunan desa sehingga tahun 2030.
Dalam merealisasikan perancangan kawasan desa dapat dilaksanakan dengan berkesan, visi dan matlamat
yang telah ditetapkan bagi DPF Desa Negara adalah seperti berikut:
“Desa Sejahtera, Negara Sejahtera”

Penguruasn Mampan Alam Sejahtera bermaksud bebas daripada segala

TERAS 1 Sekitar Desa kesusahan, aman sentosa dan makmur. Visi ini
dibentuk bagi memberi pandangan atau wawasan
Pengukuhan Hubungan kepada desa di masa hadapan yang sejahtera
TERAS 2 Simbiotik Bandar—Desa untuk didiami dan mampu menyumbang kepada
kesejahteraan negara. Dalam merealisasikan visi
DPF Desa Negara, matlamat penyediaan dasar ini
TERAS 3 Pengukuhan Daya Huni desa
adalah “Desa Berdaya Huni (livable) dan Berdaya
Tahan (resilient)” . Oleh itu, lima (5) teras telah
dikenalpasti dalam menjayakan matlamat yang
TERAS 4 Memperkasa Ekonomi Desa
telah dinyatakan. Matlamat tersebut adalah:
Pengurusan Desa Berdaya

TERAS 5 Laksana
2.3.5 Rancangan Fizikal Zon Persisiran Pantai Negara (RFZPPN)
RFZPPN merupakan rancangan strategik guna tanah

yang menggariskan hala tuju penggunaan,
pemuliharaan dan pengurusan sumberjaya persisiran
pantai secara mampan. Rancangan ini merangkumi
10 strategi yang dibentuk di bawah lima (5) tema
utama untuk memberi panduan bagi perancangan,
pembangunan dan pengurusan mampan di seluruh
zon persisiran pantai di Semenanjung Malaysia.
Antara strategi yang dirangkan dan berkaitan secara langsung dengan perancangan pembangunan di Daerah
Muar adalah seperti berikut:
Biodiversiti daratan dan marin di persisiran pantai, termasuklah spesies habitat dan
ekosistem perlu dipulihara dan diuruskan secara mampan. Antaranya merangkumi
RFZPPN 1 beberapa kawasan sensitif alam sekitar persisiran pantai (Tahap 3) yang dikenal pasti di
sepanjang persisiran laut iaitu dari Mukim Bandar ke Sungai Balang
Zon persisiran pantai dan aset ekonominya perlu dilindungi daripada ancaman
RFZPPN 3 bencana persisiran pantai melalui langkah-langkah seperti menyatupadukan langkah-

langkah adaptasi bencana alam ke dalam penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian)
Pembangunan petempatan di persisiran pantai perlu dirancang untuk

RFZPPN 4 memaksimumkan manfaat sosio ekonomi dalam bentuk dan skala yang bersesuaian,
bagi melindungi sumber-sumber asli persisiran pantai yang sensitif seta berharmoni
dengan proses-proses semulajadi pantai
Perancangan dan pengurusan industri perikanan persisiran pantai perlu ditumpukan ke

RFZPPN 8 arah memantapkan kemampanan ekonomi dan alam sekitar
2-10
2.3.6 Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara 2030

(RIPADN 2030)
RIPADN 2030 bertujuan untuk menyokong usaha Malaysia ke arah menjadi 27 sebuah negara berpendapatan
tinggi dengan menyediakan transformasi pengangkutan awam darat yang berimpak tinggi. Oleh yang
demikian, Daerah Muar juga dilihat turut tidak ketinggalan dalam menjayakan usaha ini melalui penyatupaduan
strategi yang telah digariskan dalam RIPDAN 2030 ke dalam RTD Muar 2030 (Penggantian).
Secara amnya, rancangan ini telah menyediakan strategi bagi mencapai visi untuk menjadikan pengangkutan
awam darat sebagai pilihan mobiliti rakyat menjelang tahun 2030. Dengan ini, objektif strategik bagi transformasi
pengangkutan awam darat adalah :
A Infrastruktur fizikal yang saling berhubung kait.
B Perkhidmatan mampu dibayar dan dapat diakses oleh semua orang
C Tahap perkhidmatan yang tinggi, berkualiti dan selesa
D Selamat dan terjamin
D Kualiti hidup yang lebih baik
RIPADN 2030 bertujuan untuk menyokong usaha Malaysia ke arah menjadi 27 sebuah negara berpendapatan
tinggi dengan menyediakan transformasi pengangkutan awam darat yang berimpak tinggi. Oleh yang
demikian, Daerah Muar juga dilihat turut tidak ketinggalan dalam menjayakan usaha ini melalui penyatupaduan
strategi yang telah digariskan dalam RIPDAN 2030 ke dalam RTD Muar 2030 (Penggantian).
Secara amnya, rancangan ini telah menyediakan strategi bagi mencapai visi untuk menjadikan pengangkutan
awam darat sebagai pilihan mobiliti rakyat menjelang tahun 2030. Dengan ini, objektif strategik bagi transformasi
pengangkutan awam darat adalah :
Foto 2.1: Bas Muafakat Johor

2.4 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Negeri
2.4.1 Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor
Visi Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor adalah “Johor adalah negeri berpendapatan tinggi dan
merupakan destinasi pilihan untuk pelaburan dan kehidupan yang berkualiti berteraskan kemajuan dan tradisi
melalui pertumbuhan ekonomi yang saksama dan mampan didorong oleh teknologi terkini, infrastruktur moden,
tenaga kerja yang mahir; ekosistem dan persekitaran yang berdaya maju dan berdaya saing; dan perkhidmatan
awam yang cekap dan responsif”. Oleh itu bagi mencapai visi tersebut lima (5) Teras Keberhasilan Strategik telah
digariskan iaitu:-
Rajah 2.7: Teras Strategik Pertumbuhan Johor
Mewujudkan sebuah ekosistem yang berdaya saing dan berdaya maju
Pembangunan tenaga kerja yang berkemahiran tinggi TERAS STRATEGIK

Penyediaan infrastruktur dan teknologi canggih
PERTUMBUHAN
JOHOR
Kemajuan pertumbuhan yang saksama dan mampan
Pengwujudan perkhidmatan awam yang cekap dan responsif
PEMBANGUNAN MUAR
Seperti yang telah dinyatakan di dalam pelan ini, WATERFRONT
Daerah Muar disasarkan untuk dibangunkan sebagai
“Aspiring Hub for Talent and Knowledge” di mana
ialah adalah berasaskan kepada kehendak RM22 juta diperuntukkan untuk
pemegang taruh yang mahukan Daerah Muar mengambil membina Muar Waterfront di
peluang untuk melaksanakan pembangunan di sekitar kluster sepanjang pesisir Sungai Muar
pendidikannya di Pagoh. Selain itu juga, dalam konteks yang diperuntukkan oleh
menjadikan Daerah Muar lebih berdaya saing, ciri-ciri kebitaraan Kerajaan Persekutuan. Ini bagi
menarik lebih ramai pelancong
Muar seperti kewujudan lebih 350 industri berasaskan perkayuan,
dan menambah kawasan
kewujudan beberapa buah institusi pendidikan tinggi di Pagoh
rekreasi yang diperlukan
(Universiti Teknologi Malaysia, Universiti Islam Antarabangsa
penduduk di Muar. - MB Johor,
Malaysia, Universiti Tun Hussein Onn, tiga (3) buah politeknik dan 2014
sebuah kolej komuniti) perlu diberi penekanan dan dieksploitasi
dengan baik. Pelancongan yang turut memainkan peranan
yang penting dalam sektor perkhidmatan akan turut diberi
penekanan selain dari kluster tradisional yang lain seperti
pertanian dan pemprosesan makanan.
2-12
Hasil penemuan daripada pelan ini juga, penemuan berkenaan dengan kluster yang akan diberi penekanan
dan inisiatif yang akan dilaksanakan adalah seperti berikut:
Rajah 2.8: Kluster Tumpuan dan Inisiatif dalam Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor
Pendidikan tinggi dan penyelidikan
KLUSTER TUMPUAN
Pelancongan warisan dan pelancongan agro
DAERAH MUAR
Pembuatan ringan seperti perabot dan E&E
INISIATIF TUMPUAN
Menambah baik potensi pendidikan tinggi di Pagoh melalui

perancangan untuk transit dan R&D berkaitan industri
‘Fast –track Redevelopment’ di kawasan persisiran air di Daerah

Muar bagi meningkatkan tahap daya huni bandar
Memberi bantuan kepada institut latihan kemahiran bagi tujuan

pembangunan kursus dan kurikulum untuk menyokong
pembangunan dan pekerjaan tempatan dalam kluster perabot
INISIATIF SELANJUTNYA
 Menarik pelaburan swasta dalam pelancongan melalui pembangunan aktiviti hiburan dan riadah di
Bandar Maharani dan sepanjang Sungai Muar
 Menyelaras aktiviti agensi persekutuan dan negeri (FAMA, RISDA, KEMAS dan FELDA) dalam menambah
baik teknologi dan perniagaan berasaskan agro
 Merancang pelan zon perindustrian untuk memastikan bahawa aktiviti perindustrian tidak menceroboh
kawasan kediaman dan untuk membolehkan aktiviti industri berkembang dari masa ke semasa
 Mengendalikan kajian lalu lintas untuk mengenal pasti cara untuk mengurangkan kesesakan lalu lintas di
Bandar Maharani
 Melaksanakan dialog dengan Jabatan Imigresen dan Jabatan Sumber Manusia supaya pengusaha
industri mendapatkan izin untuk menggaji pekerja asing serta mengurangkan pergantungan pekerja
asing melalui perkongsian dengan universiti
Foto 2.2: Muara Sungai Muar

2.4.2 Pelan Pembangunan Mampan Negeri Johor (PPMNJ) 2019-2030
Pelan Pembangunan Mampan Johor (PPMNJ) 2019-2030 dijadikan sebagai Blueprint Kerajaan Negeri Johor
dalam melaksanakan setiap projek dan inisiatif demi merealisasikan visi Negeri Johor sebagai Negeri Berprestasi
Tinggi dan Bangsa Johor Bestari. Sehubungan itu, PPMNJ ini telah menetapkan misi untuk memacu Johor ke arah
negeri berdaya saing melalui pembangunan mampan dan membangunkan bangsa Johor ke arah pemikiran
kelas pertama secara holistik dengan penekanan kepada modal yang progresif, inklusif dan bestari. Tiga (3)
prinsip dan lapan (8) teras utama telah dirangka untuk mencapai misi dan visi yang disasarkan iaitu :
8
PRINSIP PPMNJ
TERAS UTAMA
I. Muafakat Itu Berkat - Permuafakatan
yang erat antara pemimpin dan
rakyat tidak diketepikan bagi
mencapai matlamat sesebuah negeri
majmuk yang mempunyai toleransi
1. Permerkasaan Ekonomi tinggi dalam segenap aspek;
2. Kesejahteraan Sosial II. Negeri Berprestasi Tinggi - Sebuah
negeri yang mempunyai kelas dan
3. Tadbir Urusm Berintegriti dan Demokratik
martabat tersendiri yang bukan sahaja
4. Kelestarian Alam Sekitar
menghiasi peta Malaysia sebagai
5. Pengangkutan dan Infrastruktur Mega permata selatan malah sebagai
6. Memperkasa Pelaburan dan Ekonomi Digital sebuah negeri yang berdaya saing,
7. Memkasa Pelaburan dan Ekonomi Digital berstatus maju dan berpengaruh di
8. Memperkasa Sistem Pendidikan Islam, Modal rantau ini; dan
Insan dan Warisan Budaya III. Bangsa Johor Bestari - Sebuah negeri
9. Persona Srikandi dan Aspirasi Idealis ANak Muda yang bangsanya memacu
kecemerlangan intelektual sekaligus
menjadi suri teladan dalam membina
sebuah bangsa yang berperadaban
tinggi dan dihormati.
2-14
2.4.3 Rancangan Struktur Negeri Johor 2030

Pernyataan hala tuju strategik dan strategi pembangunan Negeri Johor
dirangkakan selaras dengan matlamat pembangunan Negeri Johor 2030 i. Menterjemahkan dasar
dan diterjemahkan mengikut teras perancangan negeri. Hala tuju dan strategi pembangunan
strategik dan strategi pembangunan ini disertakan dengan fakta dan peringkat negara dan
justifikasi yang dirumuskan daripada penemuan kajian di peringkat negeri;
Laporan Tinjauan serta diperincikan untuk:
ii. Mencapai matlamat
pembangunan negeri
Seperti yang telah dinyatakan dalam DRSNJ 2030, matlamat
pembangunan Negeri Johor pada tahun 2030 adalah Johor Negeri dalam konteks
berpendapatan tinggi disokong pertumbuhan saksama berasas perancangan sehingga
kebitaraan daerah, berarusperdanakan kelestarian dan berpaksikan tahun 2030; dan
kesejahteraan rakyat. Oleh yang demikian, laporan ini telah merangka 4 iii. Menyelesaikan isu-isu
teras, 33 hala tuju strategik, 77 strategi pembangunan dan 428 inisiatif strategik perancangan
pelaksanaan. Pembahagiannya berdasarkan kepada teras adalah negeri semasa.
seperti berikut:
Rajah 2.9: Empat (4) Teras dalam Rancangan Struktur Negeri Johot
TERAS 1
Pertumbuhan Dinamik dan
Seimbang Konurbasi Selatan
dan Luar Konurbasi Selatan
20 44 257
TERAS 2
Sistem Perhubungan
Pengangkutan dan Infrastruktur
Bertaraf Antarabangsa
6 21 92
TERAS 3 Kesejahteraan dan Kelestarian
Negeri Johor
3 7 47
TERAS 4 Tadbir Urus Mantap dan
Berdaya Saing 4 5 32
Hala Tuju Strategi Inisiatif
Strategik Pembangunan Pelaksanaan
2.4.4 Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor 2016-2025
Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor 2016-2025

merupakan pelan komprehensif yang menyediakan hala tuju
pembangunan desa dan bermatlamatkan pencapaian visi
“Masyarakat Desa Terbaik”. Justeru itu, visi ini akan dilaksanakan
melalui proses transformasi dan rejuvenasi secara bersepadu dalam
mengubah dan mempertingkatkan modal insan, ekonomi, tadbir
urus, sosial dan fizikal ke arah cemerlang, gemilang dan terbilang.
Selaras dengan ini, komponen-komponen komuniti lestari berdaya
tahan yang dikenalpasti adalah seperti berikut:
a) Kepimpinan berwibawa j) Minda berkomuniti;

dan penduduk aktif; k) Semangat kekitaan;
b) Pengekalan penduduk; l) Persekitaran ceria dan
c) Wawasan masa depan; sihat;
d) Takwa; m) Kepelbagaian ekonomi;
e) Perwakilan dalam n) Struktur umur stabil;
politik; o) Menerima perbezaan;
f) Banyak aktiviti komuniti; p) Mesra alam sekitar; dan
g) Penyertaan aktif; q) Penyelenggaraan
h) Sifat kejiranan; kemudahan dan
i) Mewujudkan peluang perkhidmatan
pekerjaan
Walau bagaimanapun, untuk mencapai visi masyarakat desa terbaik, lima (5) teras utama pembangunan telah
dirangka yang mana ia seterusnya disokong dan diperincikan kepada 32 strategi dan 182 tindakan
pembangunan. Teras pembangunan utama yang dirangka adalah seperti berikut:
5
1.
2.
3.
TERAS UTAMA
Merejuvenasi dan memperkasa ekonomi desa;

Modal insan luar bandar terbaik;
Kepimpinan dan tadbir urus luar bandar terbaik
4. Persekitaran desa lestari; dan
5. Pemerkasaan komuniti desa

2-16
2.4.5 Dasar Perumahan Rakyat Johor (Pindaan)

Dasar Perumahan Rakyat Johor (DPRJ) merujuk kepada penjenamaan
semula Dasar Pembinaan Rumah Kos Sederhana Rendah yang
merangkumi Perumahan Komuniti Johor (PKJ) jenis A dan B, Rumah
Mampu Biaya Johor (RMBJ) dan Kedai Kos Sederhana. Rancangan
Strukur Negeri Johor 2030 telah mengambilkira keperluan spatial
perumahan negeri mengikut fokus permintaan dan taburan di seluruh
negeri secara seimbang dan diselaraskan sebagaimana Dasar
2.4.6 Pelan Induk

Pelancongan Negeri Johor 2014-2023
Untuk merealisasikan matlamat ini, tiga (3) objektif telah
dirangka iaitu:
a) Mencadangkan positioning pelancongan Negeri Johor
sebagai destinasi pelancongan wilayah selatan yang
unggul;
b) Mengimbangi perancangan pembangunan
pelancongan Negeri Johor serta potensi pelancongan di
setiap daerah; dan
c) Meningkatkan kualiti produk dan tahap perkhidmatan ke
Pembangunan produk pelancongan merupakan

pemacu kepada pembangunan sektor pelancongan
di Daerah Muar. Untuk memacu ke arah
pelancongan bernilai tinggi, Negeri Johor mempunyai TDC Daerah Muar
enablers yang berkesan meliputi :
a) Sokongan infrastruktur yang optimum;
b) Pengurusan destinasi yang cemerlang; Cradle of Johor Heritage
c) Pembangunan modal insan yang mencukupi dan
berkemahiran tinggi;
d) Pemasaran dan promosi yang berkesan; dan
e) Pengukuhan rangka kerja institusi.
Untuk pembangunan produk pelancongan, pembangunan
berbentuk kluster (Tourism Development Cluster - TDC) telah
dicadangkan sebagai elemen driver dalam menjadikan
Negeri Johor sebagai sebuah destinasi utama pelancongan
yang bernilai tinggi. Dengan ini, Daerah muar telah dikenal
pasti dengan driver TDC Cradle of Johor Heritage. RTD Muar
2030

2.4.7 Pelan Induk Pengangkutan Awam Negeri

Johor (PIPAJ) 2045
PIPAJ 2045 dirangka untuk menyediakan perancangan dan
pembangunan pengangkutan awam di Negeri Johor. Secara
amnya, visi pengangkutan awam Negeri Johor ialah “Mewujudkan
Sistem Rangkaian Pengangkutan di Johor Yang Komprehensif,
Efektif dan Efisien serta Mampan Melangkau 2020”.
Untuk mencapai visi ini, misi dan matlamat pembangunan

terbahagi kepada empat (4) komponen utama iaitu:
Mengurangkan kebergantungan pengangkutan persendirian dengan menyediakan

KOMPONEN 1 sistem pengangkutan awam yang baik dan dalam masa yang sama mengurangkan
masalah kesesakan trafik;
Mewujudkan sistem pengangkutan transit yang bersepadu dan mampan, rangkaian

KOMPONEN 2 perkhidmatan yang menyeluruh dan efisien serta seiring dengan pembangunan guna
tanah;
Menerapkan penggunaan pengangkutan hijau dalam sistem pengangkutan dengan

KOMPONEN 3 menyediakan infrastruktur, perkhidmatan dan pengangkutan hijau untuk membentuk
gaya hidup sihat; dan
Sistem logistik dan pengangkutan barang yang cekap dan benar dengan menambah
KOMPONEN 4 baik rangkaian, mobiliti barang dan kemudahan logistik secara menyeluruh dan
bersistematik.
2.4.8 Dasar kelestarian Negeri Johor

(DKNJ) 2017-2021
DKNJ 2017-2021 telah merangka lima (5) matlamat yang
perlu dilaksanakan untuk mencapai kemampanan alam
sekitar, di samping mempromosikan penggunaan sumber
semulajadi secara mampan seperti berikut:
a) Johor melindungi sepenuhnya warisan semulajadi;
b) Johor menjadikan bandar-bandarnya sesuai untuk
didiami, selamat dan berdaya tahan;
c) Johor beralih kepada ekonomi rendah karbon;
d) Johor menggunapakai tadbir urus berkesan merintangi
semua peringkat; dan
e) Johor memperkasa dan memanfaatkan komitmen
kesemua pihak berkepentingan.
2-18
Secara amnya, dasar ini telah dibentuk menerusi

empat (4) prinsip iaitu:
Tanggungjawab bersama – perlindungan alam sekitar dan pemuliharaan sumber

semulajadi adalah tanggungjawab bersama kesemua rakyat Johor; PRINSIP 1
Penyertaan – perancangan, pengurusan dan pemantauan pembangunan

mampan perlu dilakukan dengan cara penyertaan bersama; PRINSIP 2
Kesiapsiagaan – kekurangan kepastian saintifik yang penuh tidak boleh digunakan

sebagai alasan untuk menangguhkan langkah-langkah bagi mengurangkan PRINSIP 3
ancaman kepada warisan semulajadi dan alam sekitar negeri; dan
Kesiapsiagaan – kekurangan kepastian saintifik yang penuh tidak boleh digunakan

sebagai alasan untuk menangguhkan langkah-langkah bagi mengurangkan PRINSIP 4
ancaman kepada warisan semulajadi dan alam sekitar negeri; dan
2.5 Muar dalam Konteks Dasar

Peringkat Daerah
2.5.1 Rancangan Tempatan Daerah Muar

2002-2015 (Pengubahan)
Rancangan Tempatan Daerah Muar 2002-2015 (Pengubahan) merupakan sebuah kajian rancangan tempatan
bagi Daerah Muar (termasuk Ledang - kini Daerah Tangkak) yang bertujuan untuk mengemas kini cadangan
guna tanah dari tahun 2002 hingga tahun 2010 serta membangunkan rangka kerja pembangunan guna tanah,
komunikasi berserta kawalan alam sekitar keda dalam satu peta cadangan guna tanah dan jadual klasifikasi
guna tanah yang baru. RTD ini dirangka dengan ketetapan visi, matlamat seperti berikut:
VISI
Muar Permai dan Kompetitif
MATLAMAT PEMBANGUNAN
“Menjadikan Daerah Muar sebagai tumpuan utama
pelancongan (sungai, gunung dan sumber jaya warisan), sektor
perindustrian dan pertanian sebagai penggerak kepada
ekonomi yang lebih mantap dengan perancangan bersepadu
dari segi fizikal, ekonomi dan sosial bagi menghasilkan kesan
yang positif kepada penduduk dan pembangunan daerah yang
mampan”.
Bagi tujuan penyediaan RTD Muar 2030 (Penggantian), lima (5) teras yang telah digariskan telah disesuaikan
dengan kedaan semasa dan hala tuju pembangunan masa hadapan selain turut mengambil kira teras-teras
yang digariskan dalam RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan). Rajah 2.8 menunjukkan perbandingan teras yang
telah digariskan untuk kedua-dua kajian.
Rajah 2.810 Lima (5) Teras dalam RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
RTD Muar 2030 (Penggantian) RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
Agihan Pembangunan yang

TERAS 1 Ekonomi Hijau Berdaya saing
Seimbang (Teras 1)
Warisan Mampan bercirikan Bandar Pengekalan dan Pemeliharaan

TERAS 2 Diraja dan Kekayaan Sumber Alam Alam Sekitar (Teras 2)
Penggunaan Sumber Ekonomi

yang Optimum (Teras 5)
Pembangunan Bandar Padat Peningkatan Kualiti Kehidupan

TERAS 3 dan Persekitaran Berdaya Huni (Teras 3)
Pembangunan Infrastruktur, Pembangunan yang Lebih Fokus

TERAS 4 Utiliti dan Mobiliti Hijau (Teras 4)
Tadbir Urus Bandar

TERAS 5 Berkesan

2-20
2.5.2 Pembangunan Daerah Bersempadanan serta

Wilayah/Negeri yang Berpengaruh
Bahagian ini akan menerangkan mengenai pembangunan daerah bersebelahan dan bagaimana ia
mempengaruhi pembangunan di dalam Daerah Muar pada masa hadapan. Selain itu, impak daripada aktiviti
pembangunan yang berlaku di Wilayah Pembangunan Iskandar Malaysia (IM) turut diambil kira bagi merancang
hala tuju pembangunan Daerah Muar. Di samping itu, memandangkan Daerah Muar merupakan sebuah daerah
yang mementingkan ciri-ciri warisan, sejarah dan kebudayaan maka wajar bagi daerah ini untuk turut mengambil
kira pembangunan yang berlaku di Negeri Melaka memandangkan ia merupakan Tapak Warisan Dunia UNESCO
yang menerima ketibaan 16.8 juta pelancong pada tahun 2017 (Bahagian Promosi Pelancongan Negeri Melaka,
2018).
Rajah 2.11: Pembangunan Bersebelahan yang Diambil Kira
SEGAMAT
MELAKA
TANGKAK
MUAR
BATU PAHAT
ISKANDAR
MALAYSIA
A. Segamat
AGRICULTURAL POWERHOUSE (Pelan Pertumbuhan Strategik Johor
Daerah Segamat ditadbir urus oleh dua Pihak Berkuasa Tempatan (PBT)
iaitu Majlis Perbandaran Segamat (MPS) dan Majlis Daerah Labis (MDL).
Pada tahun 2016, Daerah Segamat mempunyai kawasan seluas 9,565
hektar untuk tanaman agro makanan, serta mempunyai sumber tanah
pertanian subur yang sangat luas dan boleh dibangunkan bagi
menyumbang kepada kemampanan hasil agro makanan, bekalan
MAKLUMAT ASAS
daging dan sumber ikan air tawar. Daerah ini bersempadan dengan 6 Keluasan
buah daerah iaitu Daerah Muar dan Kluang, Johor di bahagian selatan,
Daerah Tampin, Negeri Sembilan di bahagian barat laut, Daerah 286,656 hektar
Rompin, Pahang di bahagian timur laut, Daerah Batu Pahat di
bahagian tenggara dan Daerah Tangkak di bahagian barat. Penduduk
VISI - Membangun dan Menjadikan Daerah Segamat sebagai Katalis 196,800 | 2016
Pertumbuhan Wilayah Utara Johor - Hab Pertanian Johor 211,580 | 2020
224,087 | 2030
Objektif
1. Merancang dan mempertingkatkan fungsi Daerah Segamat
sebagai pusat katalis berteraskan pertanian dan pelancongan Aktiviti Ekonomi Utama
2. Membangunkan pusat-pusat petempatan utama dan kecil Sektor Primer
mengikut hierarki dan fungsi bandar yang saling sokong-
menyokong pembangunan daerah keseluruhannya Hub Pertanian Negeri - komodi-
ti, buah-buahan, penternakan,
3. Merancang dan memperkasakan pembangunan ekonomi yang
akuakultur
berdaya saing berasaskan kepada sumber jaya sedia ada seperti
pertanian, industri dan perdagangan Sektor Sekunder
4. Melindungi dan memelihara Kawasan Sensitif Alam Sekitar bagi Industri bio-teknologi, industri
mengekalkan keseimbangan ekologi asas hasil pertanian
5. Membangunkan produk pelancongan tempatan iaitu agro dan
Sektor Tertiari
eko sedia ada dan juga kawasan yang berpotensi dengan
menyediakan komponen kemudahan pelancongan di kawasan Eko-pelancongan - TNER Selai
berkenaan
6. Mempertingkatkan kemudahsampaian sistem perhubungan dan
pengangkutan awamsecara bersepadu dan efisien
7. Mempertingkatkan pembangunan inklusif dari aspek fizikal, sosial
dan ekonomi melalui penyediaan kemudahan masyarakat, utiliti Pentadbiran
dan peluang-peluang pekerjaan
8. Memperkukuh dan mengemaskini sistem tadbir urus Pihak
Berkuasa Tempatan (PBT)
ASPEK HUBUNGAN UTAMA DENGAN MUAR

Pengurusan Sungai Muar - Daerah Segamat merupakan kawasan hulu
MAJLIS PERBANDARAN
bagi Sungai Muar di mana impak perancangan/pembangunan
SEGAMAT
terhadap Sungai Muar di Daerah Segamat akan memberi kesan
terhadap kawasan hilirnya iaitu di Daerah Muar. Oleh yang demikian,
satu bentuk badan pengurusan bersama bagi Sungai Muar haruslah
diwujudkan bagi mengurangkan kesan terhadap kedua-dua daerah
Hubungan Darat - PPU Labis adalah merupakan PPU terdekat bagi PPD
seperti Bukit Kepong dan Felda Maokil. Oleh yang demikian, tahap
kebolehsampaian dan kemudahsampaian penduduk ke PPU tersebut
haruslah sentiasa di tahap terbaik
MAJLIS DAERAH LABIS
2-22
B. Tangkak
CROSSROAD OF CULTURE & ADVENTURE

(Pelan Pertumbuhan Strategik Johor 2030)
Daerah Tangkak ditadbir urus oleh Majlis Daerah Tangkak (MDT). Daerah
ini telah digazetkan di bawah Zon Promosi Pembangunan (ZPP) Bandar
Maharani Bandar Diraja oleh Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN3).
Daerah Tangkak juga mempunyai pusat untuk pelancongan eko seperti
MAKLUMAT ASAS
Taman Hutan Lagenda Gunung Ledang. Selain itu, terdapat juga Pusat Keluasan
Pameran Antarabangsa Perabot dan Tekstil dikenal pasti sebagai
97,676 hektar
inisiatif pelaksanaan daerah (Draf RSN Johor 2030). Pada tahun 2015,
Daerah Tangkak mempunyai kawasan seluas 60,370 hektar untuk
pertanian cash crops seperti sayuran dan padi di bawah ‘Kawasan Penduduk
Periuk Nasi Selatan’. Daerah ini bersempadan dengan 3 buah daerah 143,863 | 2015
iaitu Daerah Muar di bahagian selatan, Daerah Jasin (Melaka) di
bahagian barat laut dan Daerah Segamat di bahagian timur laut. 160,781 | 2020
Daerah Tangkak merangkumi 6 buah mukim iaitu Bandar Tangkak, 175,489 | 2030
Gersik, Kesang, Kundang, Serom dan Bukit Serampang.
VISI - Membangun dan menjadikan Daerah Tangkak sebagai Daerah Aktiviti Ekonomi Utama
Pelancongan dan Alam Semulajadi yang Lestari Menjelang Tahun 2030 Sektor Primer
Objektif Pertanian (sayur-sayuran dan

1. Mempertingkatkan fungsi Bandar Tangkak sebagai Pusat Separa padi)
Wilayah dan Pentadbiran Daerah Sektor Sekunder
2. Membangunkan pusat petempatan utama dan kecil mengikut
Elektrik dan Elektronik
hierarki dan fungsi bandar yang saling menyokong
pembangunan daerah keseluruhannya Sektor Tertiari
3. Merancang pembangunan ekonomi yang berdaya saing Gaya hidup dan pelancongan
berasaskan sumber jaya sedia ada seperti pertanian, industri dan pengembaraan (Taman Hutan
perdagangan Lagenda)
4. Memelihara dan membangunkan sumber semulajadi dan sumber
warisan sejarah dan budaya sebagai tarikan pelancongan
5. Melindungi dan memelihara kawasan sensitif alam sekitar bagi
mengekalkan keseimbangan ekologi
6. Meningkatkan tahap kemudahsampaian melalui penyediaan Pentadbiran
mod pengangkutan dan rangkaian perhubungan bersepadu dan
efisien
dan ekonomi melalui penyediaan kemudahan masyarakat, utiliti
dan peluang pekerjaan
8. Memperkukuh dan mengemas kini sistem tadbir urus Majlis Daerah
Tangkak
MAJLIS DAERAH TANGKAK

Pengurusan Sungai Muar - Sungai Muar merupakan garis sempadan
yang memisahkan Daerah Tangkak dan Muar. Satu bentuk
pengurusan bersama haruslah diwujudkan bagi mengurangkan impak
alam sekitar terhadap sungai tersebut
Zon Industri Akuakultur - Kerjasama di peringkat negeri dari segi
perkongsian kepakaran dan teknologi serta penjagaan kualiti air
persisiran laut
C. Batu Pahat
MANUFACTURING AND PROCESSING
NUCLEUS- (Pelan Pertumbuhan Strategik Johor 2020)
Daerah Batu Pahat merupakan daerah bersebelahan yang terletak di

bahagian tenggara daerah Muar. Terdiri kepada 14 buah mukim,
MAKLUMAT ASAS
Daerah Batu Pahat terbahagi kepada dua kawasan pentadbiran iaitu Keluasan
Majlis Perbandaran Batu Pahat dan Majlis Daerah Yong Peng. Daerah
Batu Pahat dilihat berpotensi untuk dibangunkan sebagai pusat 196,631 hektar
perindustrian dan pembuatan terutamanya industri tekstil dan
makanan. Sebahagian daripada kawasan Daerah Batu Pahat telah Penduduk
dikenal pasti sebagai Zon Promosi Pembangunan (ZPP) Bandar
447,900 | 2015
Penggaram-Kluang di dalam RFN3. Projek katalis bagi negeri Johor itu
merangkumi aktiviti industri (tekstil, elektrik dan elektronik) aktiviti 454,988 | 2020
pertanian (moden, projek penanaman, kelapa dan tanaman
487,671 | 2030
berkelompok) serta aktiviti pelancongan (kraf tangan).
Aktiviti Ekonomi Utama

VISI - Membangunkan Daerah Batu Pahat sebagai Sebuah Daerah Sektor Primer
Perindustrian Berteraskan Industri Pembuatan dan Pemprosesan serta
Pertanian (buah-buahan dan
Pelancongan
sayuran) serta pelancongan
makanan (industri asas pertanian)
Objektif
Sektor Sekunder
1. Mengemas kini dan memperkukuhkan cadangan pemajuan
guna tanah rancangan pemajuan terdahulu serta Tekstil dan pakaian, pemprosesan
menyepadukannya dengan cadangan baru selaras dengan makanan, pertanian dan
dasar semasa; pembuatan ringan (perabot)
2. Mewujudkan hubungan rangkaian pusat pertumbuhan di antara
Bandar sebagai ZPP serta pusat petempatan lain;
Sektor Tertiari
3. Membangunkan pusat petempatan utama dan kecil mengikut
hierarki dan fungsi bandar yang saling menyokong Kewangan
pembangunan daerah keseluruhannya;
4. Merancang dan memperkasakan pembangunan ekonomi yang
berdaya saing berasaskan kepada sumber jaya sedia ada;
5. Meningkatkan produktiviti sektor pertanian melalui pengenalan
kepada produk baru; Pentadbiran
6. Memelihara, melindungi dan membangunkan sumber semulajadi,
sumber warisan sejarah dan budaya sebagai tarikan
pelancongan;
7. Menyediakan satu rangka kerja pemeliharaan sumber dan
pembangunan secara bersepadu dan mampan terutamanya di
kawasan KSAS;
MAJLIS PERBANDARAN
BATU PAHAT
2-24
8. Menyediakan satu rangka pembangunan kawasan industri yang

lebih terancang;
9. Merancang pembangunan sistem pengangkutan dan

pengurusan lalu lintas yang bersepadu;

dan ekonomi melalui penyediaan kemudahan masyarakat, utiliti
dan peluang pekerjaan; dan
11. Memperkukuhkan dan mengemaskini sistem tadbir urus Pihak

Berkuasa Tempatan.
MAJLIS DAERAH YONG PENG
Sumber: LPK RTD Pontian-Batu Pahat 2035

Hubungan Darat - PWN Batu Pahat adalah merupakan bandar
terdekat bagi penduduk daerah Muar yang tinggal di kawasan yang
bersempadanan dengan daerah tersebut. Oleh yang demikian, tahap
kebolehsampaian dan kemudahsampaian penduduk ke PPU tersebut
haruslah sentiasa di tahap terbaik
D. ISKANDAR MALAYSIA
(Draft Comprehensive
WILAYAH EKONOMI JOHOR Development Plan ii 2013–
2015)
SELATAN
Iskandar Malaysia (IM) merupakan wilayah pembangunan ekonomi di
selatan Semenanjung Malaysia, yang ditubuhkan pada tahun 2006 MAKLUMAT ASAS
sebagai pemangkin pembangunan bagi merangsang pertumbuhan Keluasan
ekonomi Malaysia. Dalam konteks global, IM terletak secara strategik di
hujung selatan dan berada di dalam lingkungan radius penerbangan 6 221,634 hektar
jam. Oleh kerana itu, IM dijadikan nod global yang memberi sinergi
Penduduk
terhadap negara bersebelahan iaitu Singapura dan Indonesia.
Dijangkakan, KDNK akan bertambah sebanyak 7 hingga 8% dan ini akan 1,500,000 | 2005
menyebabkan penambahan penduduk daripada 1.5 juta (2005)
3,000,000 | 2025
kepada lebih 3 juta pada tahun 2025. Di samping itu, secara geografi,
IM merangkumi seluruh Daerah Johor Bahru dan sebahagian Daerah
Pontian. Pentadbiran IM terdiri daripada lima (5) Pihak Berkuasa KDNK (RM Juta)
Tempatan (PBT) iaitu; 47,010 | 2005
 Majlis Bandaraya Johor Bahru (MBJB)
KDNK per kapita (RM)
 Majlis Bandaraya Iskandar Puteri (MBIP)
 Majlis Perbandaran Pasir Gudang (MPPG) 27,025 | 2005
 Majlis Perbandaran Kulai (MPKu)

 Majlis Daerah Pontian (MDP)
VISI - Strong and Sustainable Metropolis of International Standing

Sebanyak lima (5) zon flagship ditubuhkan sebagai pusat

pertumbuhan ekonomi utama dengan pelbagai bidang tersendiri
Aktiviti Ekonomi Utama
di IM. Lima (5) zon flagship ini dijangka akan memperkukuh
ekonomi sedia ada dan juga mempelbagaikan dan Flagship A : Pusat Bandar Johor
mengembangkan sektor pertumbuhan sasaran (Rajah 2.10). Bahru
Nasihat kewangan dan

perundingan, budaya dan
pelancongan
Flagship B : Nusajaya
Pentadbiran negeri, pelancongan

pendididkan dan kesihatan,
hiburan dan rekreasi
Flagship C: Pembangunan Western

Gate
Logistik dan terminal simpanan

minyak
Flagship D: Pembangunan Eastern

Gate
Pembuatan (oleo dan petrokimia),

terminal simpanan minyak
Flagship E: Senai-Skudai
Logistik, pembuatan (hi-tech),

Rajah 2.10: Taburan flagship di Iskandar Malaysia pusat pengetahuan, komunikasi
dan teknologi maklumat

Pentadbiran
Hubungan Konurbasi Selatan dengan Wilayah-wilayah Luar Konurbasi
Selatan - Konsep hubungan antara wilayah negeri yang diperkenalkan
ialah Konsep Pergantungan Antara Wilayah
E. Melaka
A RESILIENT CITY STATE- (Draf Rancangan Struktur Negeri Melaka
2035)
Negeri Melaka terdiri daripada tiga (3) daerah yang ditadbir oleh
empat (4) pihak berkuasa tempatan (PBT) iaitu Majlis Bandaraya
Melaka Bersejarah (MBMB), Majlis Perbandaran Hang Tuah Jaya
(MPHTJ), Majlis Perbandaran Alor Gajah (MPAG) dan Majlis MAKLUMAT ASAS
Perbandaran Jasin (MPJ). Negeri Melaka berkeluasan 166,310.89 hektar
Keluasan
dengan bilangan penduduk sebanyak 821,110 (pada tahun 2010).
Aspirasi Melaka adalah untuk menjadi negeri maju kelas pertama yang 166,310.89 hektar
berdaya tahan dan mampan melalui penggunaan teknologi dan
amalan hijau. Tumpuan utama pembangunan Negeri Melaka adalah Penduduk
dengan memperkukuhan ekonomi melalui penekanan terhadap sektor
industri berteknologi tinggi, perkhidmatan perniagaan dan 821,110 | 2010
pelancongan. Selain itu, sektor pertanian dan perikanan berpotensi 1,031,351 | 2020
sebagai sumber makanan dan pendapatan Negeri Melaka.
1,538,023 | 2035
2-26
VISI - Memperkasakan Pembangunan Negeri Melaka sebagai Sebuah

Negeri Bandar Berdaya Tahan yang Berkembang Maju, Hijau, Se-
jahtera Rakyat dan Beridentiti.
OBJEKTIF
1. Meningkatkan status negeri mampan menerusi penggunaan Aktiviti Ekonomi Utama
teknologi dan amalan hijau
Bandaraya Hijau merujuk kepada bandaraya yang menjaga Sektor Primer
kemampanan, ekonomi yang berkembang, memelihara Memodenkan sektor
keadilan sosial dan memelihara sistem semula jadi bumi. pertanian melalui aplikasi
teknologi dan ICT
2. Memperkukuh status negeri bandar
Pembangunan perbandaran bermatlamatkan ke arah Sektor Sekunder
mewujudkan persekitaran yang merealisasikan komuniti dan Pengukuhan industri kluster
kehidupan sejahtera, yang mana memerlukan keseimbangan (inovasi dan R&D) dan
dalam semua aspek pembangunan iaitu fizikal, ekonomi, sosial aplikasi teknologi hijau
dan alam sekitar.
Sektor Tertiari
3. Meningkatkan pencapaian negeri maju berpendapatan tinggi Transformasi sektor
Strategi ini akan menumpukan kepada pembangunan ekonomi perkhidmatan terutamanya
yang lebih memberangsangkan bagi memastikan pendapatan perniagaan dan
yang lebih sekata seterusnya meningkatkan kualiti hidup pelancongan
masyarakat.
Pentadbiran
MAJLIS MAJLIS MAJLIS MAJLIS

BANDARAYA PERBANDARAN PERBANDARAN PERBANDARAN
MELAKA HANG TUAH JAYA ALOR GAJAH JASIN (MPJ)
BERSEJARAH (MPHTJ) (MPAG)
(MBMB)

Hubungan Konurbasi Selatan dengan Wilayah-wilayah Luar Konurbasi Selatan - Memandangkan Daerah
Muar merupakan sebuah daerah yang mementingkan ciri-ciri warisan, sejarah dan kebudayaan maka
wajar bagi daerah ini untuk turut mengambil kira pembangunan yang berlaku di Negeri Melaka
memandangkan ia merupakan Tapak Warisan Dunia UNESCO
F. RUMUSAN
Secara dasarnya, pembangunan bagi daerah, negeri dan wilayah pembangunan bersebelahan ini diambil kira
bagi memastikan pembangunan yang dirancang akan berlaku di dalam Daerah Muar adalah pembangunan
yang memfokuskan kepada potensi pembangunan yang dicetuskan oleh ciri-ciri kebitaraan Daerah Muar itu
sendiri. Disamping itu juga, ianya bagi memastikan pembangunan Daerah Muar tidak bertentangan dengan
dasar dan polisi semasa yang turut dicadangkan dengan pembangunan bersebelahan baik pada peringkat
tempatan mahupun nasional. Selain itu, kajian ini perlu mengambil kira aktiviti pembangunan bersebelahan
memandangkan kemungkinan ianya akan memberi kesan dalam konteks pembangunan ekonomi serantau
yang mana Daerah Muar dan pembangunan bersebelahan akan menjadi ‘engine of growth’. Oleh itu, kawasan
-kawasan ini perlu dirancang dengan saling melengkapi antara satu sama lain serta untuk menggalakkan
persaingan yang sihat.
2.6 Projek Berimpak Tinggi
Projek dan inisiatif berimpak tinggi merupakan projek (inisiatif) yang telah dikenal pastu semasa penyediaan
Rancangan Struktur Negeri Johor (RSNJ) 2030 yang berpotensi, strategik dan memberi impak besar kepada
negeri pada masa hadapan dalam pelbagai aspek persekitaran fizikal, ekonomi dan sosial. Secara umumnya,
pemilihan projek berimpak tinggi bagi Daerah Muar ialah berasaskan kepada faktor-faktor berikut:
a) projek yang diangkat dari cadangan-cadangan inisiatif pelaksanaan yang utama;
b) projek yang bersifat pembolehdaya (enablers) RSNJ 2030;
c) projek yang penting kepada kelestarian negeri dan perlu disegerakan;
d) projek yang boleh menangani isu strategik negeri dengan impak yang ketara;
e) projek-projek melibatkan penerokaan instrumen pembiayaan termasuk merangka bentuk kerjasama

pragmatik awam swasta; dan
f) projek yang boleh memacu daya saing Konurbasi Selatan dan membawa keseimbangan pembangunan
kepada daerah-daerah luar Konurbasi Selatan.
RSNJ 2030 telah menyenaraikanempat (4) projek berimpak tinggi (High Impact Project - HIP) seperti berikut:
2.6.1 Pembangunan Zon Industri Akuakultur di Daerah Tangkak/Muar/

Batu Pahat dan Pontian
Isu Strategi Berkaitan - Untuk menjamin pengeluaran kerang-kerangan yang berterusan dan berdayasaing,
Negeri Johor mempunyai perairan yang mampu dijadikan hab pengeluaran kerang-kerangan. Daerah utama
pengeluaran kerang ialah Pontian, Batu Pahat, Muar dan Tangkak. Langkah menguruskan ternakan secara estet
dijangka dapat perluaskan dan pertingkatkan produktiviti pengeluarannya.
JUSTIFIKASI CADANGAN PROJEK

 Meningkatkan produktiviti kerang-kerangan.
 Membolehkan pengurusan sumber yang lebih terurus dan dapat menjamin pengeluaran secara
mampan.
 Membolehkan penyediaan kemudahan infrastruktur dan penggunaan teknologi moden secara lebih
efisien dan ekonomik.
 Membolehkan perairan terbiar dan kurang kawalan sumber diurus dengan lebih produktif.
 Meningkatkan hasil pendapatan nelayan yang akhirnya boleh meningkatkan tahap kehidupan yang
lebih baik.
 Mewujudkan sistem pengurusan ternakan, penuaian dan pemasaran hasil yang lebih tersusun dan
efektif.
Komponen Projek - Pembentukan Kawasan Estet Kerang di Daerah Tangkak, Muar, Batu Pahat dan Pontian di
bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani yang akan membantu menyediakan infrastruktur asas
supaya para nelayan dapat meningkatkan produktiviti serta memperolehi pendapatan yang maksimum melalui
amalan pengurusan kerang Secara terurus dan perkhidmatan sokongan yang berkesan.
2-28
2.6.2 Pembangunan Berorientasikan Transit (TOD)

Isu Strategi Berkaitan -
 Penyediaan perumahan secukupnya untuk golongan B40 dan M40 berdekatan hub pengangkutan
awam. Penyediaan kemudahan masyarakat dan kemudahan membeli-belah di kawasan padat
penduduk.
 Kebergantungan yang tinggi kepada pengangkutan persendirian.

Komponen Projek -
 Kajian PTK ‘Transit Oriented
Development’ (TOD)
 TOD adalah pembangunan komuniti yang  Stesen pengangkutan bersepadu, rel, bas
merangkumi campuran perumahan, dan teksi.
pejabat, kedai dan kemudahan lain yang  Tempat letak kenderaan dan kemudahan
disatukan dalam kejiranan yang park and ride.
‘ men ggal akk an pe nghuni berj al an  Pembangunan berstrata, berpagar dan
(‘walkable neighbourhood’); dan terletak sekuriti.
dalam jarak 800 meter dari pengangkutan  Perumahan densiti rendah dan sederhana.
awam yang berkualiti.  Perumahan mampu biaya dengan densiti
 Pembangunan TOD memanfaatkan tinggi dan sederhana tinggi.
rangkaian pengangkutan awam yang  Perniagaan dan perkhidmatan serta
menghubungkan bandar di luar Konurbasi kemudahan masyarakat dibina secara
Selatan dengan bandar di dalam Konurbasi bersepadu.
Selatan dan juga ke Singapura.  Kawasan lapang dan taman rekreasi.
2.6.3 Pembinaan Baraj Sg. Johor, Baraj Sg. Sedili Besar, Off River Storage
(ORS) Sg. Johor, ORS Sg. Skudai, ORS Sg. Sedili Kecil, Baraj Sg. Muar, ORS
Sg. Muar dan Baraj Sg. Batu Pahat
Ekoran kesan pemanasan global dan kenaikan paras laut, kesan kemasukan air laut dirasai sehingga 40
kilometer dari muara sungai seperti Sungai Johor yang mana air masin telah memasuki hulu sungai sehingga
Kota Tinggi dan menjejaskan operasi Loji Pembersihan Air. Ini menyebabkan air mentah tercemar dan loji
terpaksa dibersihkan seterusnya menjejaskan pembekalan air bersih. Keperluan menampung pembekalan yang
secara konservatifnya melalui penyediaan empangan baharu telah dihentikan dan kerajaan negeri melihat
kaedah penyediaan Off River Storage sebagai kaedah alternatif pengambilan air mentah untuk diproses dari
sungai sedia ada bagi pembekalan air masa hadapan.
Komponen Projek -
JUSTIFIKASI CADANGAN PROJEK  Pengambilan tanah (jika perlu).

 Kerja-kerja kajian hidroloji, ujian kualiti air
sungai sediada, kajian geoloji bagi tapak
 Membentuk sumber alternative struktur.
pembekalan air mentah dari  Kebenaran Merancang dan fasa cadangan
kawasan hiliran sungai (coastal rekabentuk.
reservoir).  Pembinaan struktur Baraj yang akan
 Pembangunan empangan baharu membentuk takungan air yang seterusnya
dibekukan buat sementara waktu. akan dirawat untuk menambah kapasiti
simpanan air.
 Pembinaan struktur empangan.
2.6.4 Rancangan Tebatan Banjir Menyeluruh Bagi Daerah Segamat,

Daerah Muar dan Daerah Batu Pahat
Kawasan berisiko banjir meliputi hampir 40 peratus dari keluasan negeri, dan ia disumbangkan oleh faktor
topografi negeri yang rendah khususnya di Daerah Muar, Daerah Batu Pahat dan Daerah Segamat.
Komponen Projek -
 Pembersihan kawasan.
 Mengelakkan kejadian banjir yang kerap berulang di kawasan
 Pengerukan lumpur sungai.
yang dikenalpasti paling teruk terjejas di Negeri Johor, seperti di
 Pembinaan dinding tebatan
kawasan Daerah Segamat, Muar dan Batu Pahat.
banjir.
 Sambungan projek-projek tebatan banjir semasa
 Sistem penggera awal banjir.
 Kolam takungan banjir, pintu
air dan sebagainya
2.7 Hierarki Pusat Petempatan Daerah Muar
2.7.1 Hierarki Pusat Petempatan Sedia Ada
Berdasarkan prospek pertumbuhan dan bagi mengimbangkan taburan dan hierarki pusat-pusat petempatan,
hierarki perbandaran Negeri Johor telah disusun mengikut enam (6) hierarki petempatan dengan berdasarkan
kepentingan fungsi dan peranan setiap satu petempatan utama negeri seperti berikut:
a) Pusat Wilayah Negara

b) Pusat Wilayah Negeri (PWN)
c) Pusat Separa Wilayah Negeri (PSWN)
d) Pusat Petempatan Utama (PPU)
e) Pusat Petempatan Kecil (PPK)
f) Pusat Petempatan Desa (PPD)
Bandar Maharani telah dikenal pasti sebagai Pusat Wilayah Negeri bagi wilayah utara Johor di samping Bandar
Segamat. Oleh yang demikian, Fungsi dan peranan Bandar Maharani seperti yang telah dinyatakan dalam
DRSNJ 2030 adalah dilihat bersesuaian dengan matlamat semasa yang telah ditetapkan dalam kajian ini. Fungsi
dan peranan tersebut adalah seperti berikut:
 Pusat pembangunan wilayah negeri di luar Konurbasi Selatan.

 Pusat perkhidmatan dan perniagaan utama wilayah negeri.
 Pusat perindustrian wilayah negeri.
 Pusat zon promosi pembangunan (ZPP) dan pusat katalis kemajuan baru.
 Pusat daerah yang meneraju pembangunan peringkat daerah.
 Setara dengan Bandar Utama mengikut takrifan DPN Ke-2.
Di samping itu, Pagoh dan Bukit Bakri telah dikenal pasti sebagai Pusat
Petempatan Utama. Pusat-pusat ini akan memainkan peranan berikut:
 Pusat petempatan
 Pusat perniagaan/ pekan utama kawasan petempatan kecil/ bandar baru/ kejiranan.
 Setara dengan Bandar Tempatan atau pekan mengikut takrifan DPN Ke-2.
2-30
Menurut DRSNJ 2030 juga, Daerah Muar akan dimajukan berdasarkan kepada ciri-ciri kebitaraan yang telah
dikenal pasti. Pembangunan ini adalah lebih terarah dalam usaha untuk mewujudkan pembangunan
perbandaran yang lebih seimbang dan diagihkan ke daerah-daerah (termasuk Muar) yang terletak di luar
Konurbasi Selatan.
PWN PWN PWN PPU Endau

Bandar Segamat Mersing
Maharani
PSWN Labis PSWN PPU PPU

Tangkak Jemaluang Tenggaroh
Wilayah Utara Wilayah Timur

KONURBASI
PWN PWN Kluang
SELATAN
Bandar
Penggaram
PSWN Parit PSWN Yong PSWN Ayer PSWN

Raja Peng Hitam Simpang
Renggam
Wilayah Barat Wilayah Tengah
Wilayah-wilayah Luar Konurbasi Selatan
Rajah 2.6: Hubungan Konurbasi Selatan dengan Wilayah-wilayah Luar Konurbasi Selatan
Konsep hubungan antara wilayah negeri

yang diperkenalkan ialah Konsep
Pergantungan An t a r a Wi l a ya h
(dependencies between urban regions)
dengan pembentukan core dan periphery
dengan fungsi khusus mewakili wilayah
masing-masing seperti di bawah:
Komponen Kon-
Antara Reruang
sep
Antara Wilayah-wilayah
Inter Core
Luar Konurbasi Selatan
Core-periphery
Di dalam Wilayah
Suburban with
Negeri
Special Function Kredit foto: UTM-LCARC
Rajah 2.13: Gambar Rajah Utama Negeri Johor 2030 bagi Wilayah Utara
2-32
*muka surat ini sengaja dibiarkan kosong*

MASYARAKAT RENDAH KARBON 3.0-1
MASYARAKAT RENDAH
KARBON MUAR
3.0
3.1 Masyarakat Rendah
Karbon
3.1.1 Komitmen negara
Mantan Perdana Menteri Dato’ Seri Mohd Najib Tun
Razak men gu mu mk an komitmen untuk
mengurangkan intensiti perlepasan GHG berdasarkan
KDNK Malaysia sehingga 40% pada COP15 di
Copenhagen, Denmark pada bulan Disember 2009.
Sasaran itu telah disemak semula semasa COP21 di
Paris pada tahun 2015 yang mana sasaran telah
dipertingkatkan kepada 45% pengurangan intensiti
perlepasan menjelang tahun 2030. Sehingga kini,
hanya Putarajaya dan Iskandar Malaysia sahaja yang
mempunyai pelan induk masyarakat rendah karbon di
Malaysia, dengan sasaran pengurangan intensiti
perlepasan GHG masing-masing sebanyak 60% dan
58% pada tahun 2025 berdasarkan tahun 2005 (tahun
asas).
3.2.2 Konsep masyarakat rendah karbon
Konsep Masyarakat Rendah Karbon (Low Carbon Society ‘LCS’) menguatkan falsafah asas terhadap
perlaksanaan RTD Muar 2030 (Penggantian). LCS ialah satu konsep yang terhasil dengan satu sejarah ringkas
satu dekad. Konsep ini adalah berdasarkan kepada penyelidikan saintifik yang mendalam dan telah terbukti
berjaya dilaksanakan di beberapa buah bandar dan negara di rantau Asia. Ia telah dibangunkan semasa
projek penyelidikan LCS bersama Jepun-United Kingdom untuk ulang tahun pertama Protokol Kyoto pada 16
Februari 2006. Nishioka (2015) mendefinisikan LCS sebagai;
“
1
Masyarakat yang “
2
Masyarakat yang “
3
Masyarakat yang “Masyarakat
4 yang
mengambil tindakan membuat sumbangan mengamalkan gaya menerima pakai
yang bersesuaian yang saksama terhadap hidup cekap tenaga corak penggunaan
dengan prinsip usaha global dalam dan menggunakan dan tingkah laku
pembangunan menstabi lkan kadar sumber tenaga serta yang konsisten
m a m p a n , perlepasan karbon t e k n o l o g i dengan tahap
m e m a s t i k a n dioksida dan gas rumah pengeluaran rendah perlepasan GHG
k e p e r l u a n
pembangunan
hijau pada atmosfera
seterusnya menghindari
karbon
” yang rendah
”
semua kelompok masalah perubahan iklim
dalam masyarakat melalui pengurangan
dipenuhi
” perlepasan karbon global
”
3.0-2 LAPORAN ANALISIS DAN STRATEGI PEMBANGUNAN
Rajah 3.1 : Gambaran terhadap persekitaran bandar sebelum dan selepas perlaksanaan Masyarakat
Rendah Karbon
Untuk mengurangkan perlepasan karbon, pengenalpastian sektor penggerak utama perlepasan GHG
adalah penting sebagai panduan untuk menyalurkan sumber secara efisien ke arah menghasilkan
polisi pengurangan perlepasan GHG yang efektif untuk setiap sektor. Dengan menetapkan tahun
2010 sebagai tahun asas dan tahun 2030 sebagai tahun sasaran untuk projek RTD Muar 2030
(Penggantian), penggerak utama seperti demografi, ekonomi, pengangkutan, bangunan, permintaan
dan kecekapan tenaga, bekalan tenaga dan gaya hidup masyarakat merupakan asas untuk
penghasilan senario perlepasan karbon. Setiap penggerak utama akan mempunyai kepentingan
khusus yang bertujuan memastikan perlaksanaan RTD Muar 2030 (Penggantian), mencapai objektif
keseluruhannya.
3.2 Profil Perlepasan Karbon Muar

Asia-Pacific Integrated Model (AIM) mengukur perlepasan GHG Daerah
Muar bagi senario amalan kebiasaan (Business as Usual ‘BaU’) dan
langkah mengatasi (Counter Measure ‘CM’) bagi tahun 2030. Empat (4)
model telah diguna pakai termasuklah Extended Snapshot Tool (ExSS),
Model Sisa Pepejal (Solid Waste Model ‘SWM’), Model Tadahan Karbon
(Carbon Sink Model) dan Model Pertanian (AFOLU) (rujuk Rajah 3.2).
Model tersebut menunjukkan potensi pengurangan perlepasan karbon
daripada pelbagai langkah mitigasi karbon untuk Daerah Muar, yang
seterusnya membawa kepada penetapan sektor utama bagi
pengurangan perlepasan karbon yang berkesan. Kredit foto : UTM-LCARC
Rajah 3.2: Model Perlepasan GHG untuk RTD Muar 2030 (Penggantian)
3.3 Pemacu Perlepasan GHG tahun 2010 dan 2030

Pengiraan perlepasan GHG bagi tahun
2010 dan 2030 bagi Daerah Muar
memerlukan pelbagai data pemacu,
seperti populasi (rujuk Jadual 3.1),
ekonomi (rujuk Jadual 3.2), struktur
ekonomi (rujuk Jadual 3.3) dan
permintaan pengangkutan (Jadual 3.4).
Data-data ini telah diperolehi, diolah
dan dianggarkan (bagi tahun 2030)
daripada pelbagai sumber termasuklan
Jabatan Perangkaan Malaysia 2018 dan
Deraf RSN Johor 2030.
Kredit foto : Zollatiffotografi
3.3.1 Populasi
Jadual 3.1: Populasi di Daerah Muar

2010 2030
Penduduk (Juta) 247,957 450,700
Purata saiz isi rumah 5 4
Bilangan isi rumah 49,591 112,675
Sumber : Olahan daripada Jabatan Perangkaan
Malaysia 2018 dan Deraf RSN Johor 2030
3.3.2 Ekonomi
Jadual 3.2: Ekonomi di Daerah Muar

2010 2030
KDNK (RM Juta) 6,669 26,561
KDNK per kapita (RM/orang) 26.90 58.93
Ruang lantai komersial (km2) 0.70 2.40
Sumber : Olahan daripada Deraf RSN Johor 2030
3.3.3 Struktur Industri
Jadual 3.3: Struktur industri di Daerah Muar

2010 2030
RM RM
Syer (%) Syer (%)
Juta Juta
Pertanian, pembalakan,
Industri
perlombongan dan 667 10 1,062 4
primer
pengkuarian
Logam dan jentera 800 12 531 2
Industri
Pembinaan 400 6% 1,859 7
sekunder
Industri lain-lain 2,801 42% 11,687 44
Industri Perkhidmatan 1,200 18% 6,906 26

Tertier Borong dan runcit 800 12% 4,515 17
Sumber : Olahan daripada Deraf RSN Johor 2030
3.3.2 Pengangkutan
Jadual 3.4: Permintaan pengangkutan di Daerah Muar
2010 2030
Pengangkutan penumpang 12,548 43,832
Pengangkutan barang angkut 1.11 5.74

Sumber : Olahan daripada Perbandaran Pengangkutan Awam
Johor
3.4 Permintaan Tenaga dan Perlepasan GHG Tahun Asas

3.4.1 Permintaan tenaga akhir mengikut sektor
Permintaan tenaga bagi amalan kebiasaan (BaU) di Daerah Muar

diunjurkan meningkat daripada 144 ktoe pada 2010 kepada 688 ktoe
pada 2030. Permintaan tenaga oleh sektor industri dijangka menjadi
sektor permintaan tenaga yang tertinggi iaitu 197 ktoe pada 2030, diikuti
oleh pengangkutan barang angkut dan perumahan iaitu masing-
masing sebanyak 164 dan 118 ktoe (rujuk Rajah 3.3). Bagi senario
langkah mengatasi (CM) pula, permintaan tenaga di Daerah Muar
berpotensi untuk dikurangkan kepada 515 ktoe (daripada 688 ktoe)
pada 2030. Permintaan tenaga oleh sektor pengangkutan barang
angkut boleh dikurangkan dengan ketara daripada 164 ktoe pada 2030
BaU kepada 65 ktoe dalam senario 2030 CM.
Kredit foto : UTM-LCARC
*tanpa mengambil
kira tadahan
karbon
Rajah 3.3: Permintaan tenaga akhir mengikut sektor

3.4.2 Permintaan tenaga oleh tenaga utama
Berdasarkan Rajah 3.4,

permintaan tenaga oleh sektor
tenaga utama dijangkakan
meningkat daripada 223 ktoe
pada tahun 2010 kepada 1,206
ktoe pada tahun 2030 senario
BaU. Terdapat juga peningkatan
ketara dalam permintaan gas
asli (361 ktoe pada 2030 BaU
atau 5.73 kali ganda
berbanding dengan 2010).
Sebaliknya, dalam senario CM,
permintaan tenaga Muar boleh
dikurangkan kepada 818 ktoe
pada tahun 2030.
*tanpa
mengambil kira
tadahan karbon
Rajah 3.4 : Permintaan tenaga oleh tenaga utama

3.4.3 Perlepasan GHG mengikut sektor pengguna akhir
Perlepasan GHG di Daerah Muar (tanpa mengambil kira tadahan

karbon) diunjurkan meningkat daripada 3,202 ktCO2setara pada 2010
kepada 6,286 ktCO2setara bagi senario 2030 BaU (rujuk Jadual 3.5 and
Rajah 3.5). Perlepasan GHG oleh sektor komersial bagi senario 2030
BaU akan menjadi kira-kira lima (5) kali ganda berbanding dengan
tahun 2010, bahagiannya adalah sebanyak 12% daripada jumlah
perlepasan GHG. Manakala, perlepasan GHG oleh sektor industri pada
tahun 2030 BaU menjadi empat (4) kali ganda berbanding 2010 dan
bahagiannya adalah sebanyak 16% daripada jumlah perlepasan GHG. Kredit foto : UTM-LCARC
Jadual 3.5: Perlepasan GHG sektor pengguna akhir 2010, 2030 (BaU, CM)
2010 2030 (ktCO2setara) Perubahan (%)

Sektor
(ktCO2setara) BaU CM 2030 BaU / 2010 2030 CM / 2030 BaU
Kediaman 317 1,106 527 249 -52
Komersial 143 771 434 440 -44
Industri 223 988 754 342 -24
Pengangkutan penumpang 95 322 172 240 -47
Pengangkutan barang angkut 91 469 138 413 -71
Sisa 105 180 148 71 -18
Pertanian 2,228 2,450 2,205 16 37
Jumlah 3,202 6,286 4,378 - -
*tanpa
mengambil kira
tadahan karbon
Rajah 3.5: Perlepasan GHG mengikut sektor pengguna akhir

3.4.4 Perlepasan GHG per kapita
Perlepasan GHG per kapita

akan meningkat dari 12.91
tCO2setara/orang pada tahun
2010 kepada 13.95 tCO2setara/
orang pada senario 2030 BaU,
dan boleh menurun kepada
9.71 tCO2setara/orang pada
2030 CM (rujuk Jadual 3.6 dan
Rajah 3.6).
Jadual 3.6 : Perlepasan GHG per kapita di Muar (2010 & 2030)
2030
2010
BaU CM
Populasi 247,957 450,700 450,700
Jumlah Perlepasan CO2 (ktCO2setara) 3,202 6,286 4,378
Intensiti Perlepasan GHG per kapita (tCO2setara/orang) 12.91 13.95 9.71
Perubahan Perlepasan per kapita (berdasarkan 2010) 7% -33%
*tanpa
mengambil
kira
tadahan
karbon
Rajah 3.6 : Perlepasan GHG per kapita

3.4.5 Intensiti perlepasan GHG berdasarkan KDNK
Rajah 3.7 menunjukkan intensiti perlepasan GHG berdasarkan KDNK di Daerah Muar. Berdasarkan Jadual 3.7,
intensiti perlepasan GHG di Muar pada tahun 2010 adalah sebanyak 0.48 ktCO2setara/RM.Juta. Manakala,
dalam senario 2030 CM, intensiti perlepasan GHG berkurang kepada 0.24 ktCO2setara/RM.Juta, yang
bersamaan dengan penurunan sebanyak 51%. Ini adalah lebih tinggi berbanding sasaran negara iaitu 45%
intensiti perlepasan GHG menjelang 2030. Oleh itu, pelaksanaan RTD Muar 2030 (Penggantian) adalah penting
untuk membolehkan Muar menyumbang kepada komitmen negara dalam mengurangkan perubahan iklim
sekaligus mengekalkan pertumbuhan ekonomi yang kukuh.
Jadual 3.7 : Intensiti perlepasan GHG mengikut KDNK (2010 & 2030)
2030
2010
BaU CM
KDNK(RM.Juta) 6,669 26,561 26,561
Jumlah perlepasan CO2 (ktCO2setara) 3,202 6,286 4,378
Intensiti Perlepasan GHG mengikut KDNK (ktCO2setara/RM.Juta) 0.48 0.24 0.16
Pengurangan intensiti 51% 66%
*tanpa
mengambil
kira
tadahan
karbon
Rajah 3.7: Intensiti perlepasan GHG mengikut KDNK

3.5 Potensi Mitigasi Karbon Muar 2030

Jumlah perlepasan GHG di Daerah
Muar akan dikurangkan daripada
6,286 ktCO2setara senario 2030 BaU
kepada 4,378 ktCO2setara senario
2030 CM dengan potensi mitigasi
karbon sebanyak 1,905 ktCO2setara
dengan penerimagunaan
sepenuhnya langkah mengatasi yang
dicadangkan untuk mengurangkan
perlepasan GHG.
Peratusan sektor penjanaan kuasa

mewakili bahagian yang terbesar
(31.62%) berbanding langkah
mengatasi yang lain seperti
ditunjukkan Rajah 3.8. Angka ini
kemudiannya diikuti oleh sektor
pertanian iaitu 12.86%. Kemudian,
p e r a li h a n mo d d a l a m s e k t o r
pengangkutan barang angkut
(10.76%); penukaran bahan api &
tenaga boleh baharu dalam sektor
perumahan (10.36%) dan
peningkatan kecekapan tenaga juga Kredit foto : UTM-LCARC
dalam sektor perumahan (5.46%).
Rajah 3.8: Potensi Mitigasi Karbon Muar 2030

BAHAGIAN B
TERAS 1: EKONOMI HIJAU BERDAYA SAING
Dalam menghadapi pelbagai cabaran ekonomi, usaha mempromosikan
Ekonomi Hijau sedang giat dijalankan di peringkat negara dan
antarabangsa. Malaysia menetapkan sasaran untuk mencapai
pertumbuhan ekonomi yang mampan dan berdaya saing dalam jangka TERAS 1
masa yang panjang. Oleh itu, teras ini memfokuskan kepada halatuju
Daerah Muar dalam memperkasa ekonomi hijau serta menjana potensi
nilai tambah ekonomi (pendapatan dan peluang pekerjaan) yang 6 SEKTOR
menyumbang kepada kadar peningkatan Keluaran Dalam Negara Kasar
(KDNK). Sektor yang terlibat dalam Teras 1 adalah seperti berikut:
1) Rangka Wilayah, Penduduk

dan Sosio Ekonomi
2) Guna Tanah, Fizikal dan
Petempatan Bandar
3) Komersial dan Perkhidmatan
4) Perindustrian
5) Pelancongan
6) Pertanian dan Perikanan
Perlaksanaan transformasi ke arah Ekonomi Hijau memerlukan pelaburan berskala besar di dalam sumber,
pembangunan kemahiran dan teknologi. Melalui pembentukan teras ini, ia dapat membantu pembangunan
Daerah Muar untuk meneroka dan menguasai pelbagai peluang dalam pelbagai sektor seperti industri,
perkhidmatan dan pelancongan. Selain itu, penerapan ekonomi hijau di kawasan Daerah Muar dapat
mewujudkan pekerjaan baharu dan mentakrifkan semula pekerjaan sedia ada. Selaras dengan pembangunan
Daerah Muar yang makin berkembang maju, pengukuhan ekonomi perlu diterajui bagi mencapai sasaran
pembangunan berwarisan, pintar dan mampan.
PENDUDUK DAN
SOSIOEKONOMI
1.0
Sektor demografi dan pembangunan sumber manusia

adalah sektor yang penting dalam penyediaan RTD
Penggantian ini bagi merangka perancangan dan
pembangunan daerah pada masa hadapan. Sektor
ini akan mengkaji empat (4) aspek utama iaitu
1. Struktur penduduk
2. Profil sosioekonomi
-Pendapatan dan perbelankaan isi rumah
-Pendapatan isi rumah kasar
-Pekali gini dan insiden kemiskinan
-Peratusan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah
3. Struktur Ekonomi
-Nilai Output Kasar
-Nilai input perantaraan
-Nilai ditambah
-Jumlah pelaburan
4. Guna Tenaga
Kajian penduduk dan sosioekonomi ini akan

memperhalusi situasi sosial ekonomi penduduk dalam
kawasan Daerah Muar dengan menganalisis senario
semasa dan tren kependudukan (penduduk serta
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 guna tenaga) dari tahun 2010 sehingga 2018. Kajian ini
juga mengaitkan dan menganalisis dasar-dasar
semasa kependudukan di peringkat nasional, negeri dan wilayah. Penyelarasan data yang diperoleh akan
membantu sektor ini bagi membuat unjuran penduduk sehingga tahun 2030 sekaligus merumuskan isu,
masalah serta cadangan awal di akhir laporan ini.
1-2
1.2 Dasar Penduduk dan

Sosioekonomi Tiada kemiskinan
1.2.1 Dasar dan Strategi Peringkat Global

Sasaran 1.3 - Melaksanakan sistem perlindungan
sosial yang bersesuaian dan langkah-langkah untuk
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) terdiri semua, dan menjelang 2030 mencapai liputan yang
daripada 17 matlamat antarabangsa yang digubal besar bagi golongan miskin dan golongan yang
oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) bagi berpotensi
tujuan membantu setiap ahlinya untuk mencapai
pembangunan mampan pada masa hadapan. Sasaran 1.4 - Menjelang 2030, memastikan semua
Matlamat ini disertakan dengan penetapan indikator lelaki dan wanita, khususnya golongan miskin dan
dan sasaran dan untuk sektor ini, matlamat 1 (tiada yang terdedah, mempunyai hak yang setara ke
kemiskinan - no poverty) dan 8 (kerja dan atas sumber ekonomi, serta akses kepada
pertumbuhan ekonomi yang baik - decent work and perkhidmatan asas, pemilikan dan kawalan ke atas
economic growth) dilihat bersesuaian dalam tanah dan lain-lain bentuk harta, warisan, sumber
membantu sektor ini untuk mengetengahkan asli, sesuai perkhidmatan teknologi dan kewangan
matlamat dan hala tuju yang sesuai baru, termasuk pembiayaan mikro
Kerja dan pertumbuhan

ekonomi yang baik
Sasaran 8.2 - Mencapai tahap produktiviti ekonomi

yang lebih tinggi melalui kepelbagaian dan
penambahbaikan teknologi dan inovasi, termasuk
melalui tumpuan kepada sektor dengan tambah
nilai dan intensif buruhyang tinggi
Sasaran 8.3 - Menggalakkan dasar yang

berorientasikan pembangunan yang menyokong
aktiviti produktif, penciptaan pekerjaan yang baik,
keusahawanan, kreativiti dan inovasi, dan
menggalakkan formalasi dan pertumbuhan
syarikat mikro, kecil dan sederhana, termasuk
akses kepada perkhidmatan kewangan
Sasaran 8.6 - Mengurangkan kadar belia yang

tidak bekerja, tidak berpendidikan dan tidak
terlatih menjelang 2020
Kredit foto: The Star Online, 2019
Rumusan Dasar
Dasar yang dinyatakan dalam Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) dilihat banyak menyentuh
berkenaan dengan pembangunan ekonomi yang baik bagi tujuan mengatasi kemiskinan dan
mewujudkan peluang pekerjaan yang tinggi. Oleh yang demikian, penemuan dalam sektor ini akan turut
membincangkan bekenaan dengan penemuan semasa yang berkait dengan pendapatan penduduk
dan pekerjaan semasa yang ditawarkan dan seterusnya diterjemahkan penyelesaiannya ke dalam
bentuk cadangan awal.
SEKTOR PENDUDUK DAN SOSIOEKONOMI 1-3
1.2.2 Dasar dan Strategi Peringkat Fokus Utama Teras 1: Pertumbuhan

Dinamik Bandar dan Luar Bandar
Nasional
Demografi penduduk Malaysia dijangka akan mengalami peralihan ke
PD 1.6A: Mewujudkan pekerjaan
arah penuaan menjelang tahun 2040. Oleh itu, keperluan dalam
dalam sektor perkhidmatan
penyediaan perumahan, kemudahan masyarakat dan peluang
moden dan perindustrian
pekerjaan perlu dititikberatkan bagi mencapai keseimbangan dari aspek
PD 1.6B: Menyediakan institusi
pertumbuhan penduduk dan keperluan pembangunan sumber manusia.
pengajian dan inovasi yang sesuai
Antara dasar, strategi dan langkah-langkah yang telah dikenal pasti
adalah:
KI 1.5A: Mengenal pasti pusat
A. Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN 3) perniagaan kejiranan dalam
koridor perumahan dan pinggir
Teras 1 dan 2 iaitu Pertumbuhan bandar bagi penaikan taraf
Dinamik Bandar dan Luar Bandar sebagai pusat perniagaan dan
dan Pembangunan Komuniti pusat pekerjaan.
Inklusif merupakan teras yang KI 1.5B: Mewujudkan pusat
berkaitan dengan aspek pekerjaan berdekatan dengan
penduduk dan sosioekonomi. TOD
Antara perkara yang disentuh

adalah berkenaan dengan Fokus Utama Teras 2:
me wujudkan pertumbuhan Pembangunan Komuniti Inklusif
bandar yang seimbang melalui
pembangunan modal insan. Ini
selari dengan matlamat sektoral KI 15.A: Mengenal pasti pusat
kajian ini khususnya dalam konteks perniagaan kejiranan dalam
penyediaan pekerjaan dan koridor perumahan dan pinggir
pengetengahan peranan institusi bandar bagi penaikan taraf
pengajian sebagai medium dalam sebagai
merealisasi pembangunan KI 1.5B: Mewujudkan pusat
sosioekonomi daerah. pekerjaan berdekatan dengan
TOD
Dasar yang dinyatakan dalam Rancangan Fizikal Negara ke-3 dilihat banyak menyentuh berkenaan
dengan pembangunan ekonomi yang baik bagi tujuan mengatasi kemiskinan dan mewujudkan peluang
pekerjaan yang tinggi. Oleh yang demikian, penemuan dalam sektor ini akan turut membincangkan
bekenaan dengan penemuan semasa yang berkait dengan pendapatan penduduk dan pekerjaan
semasa yang ditawarkan dan seterusnya diterjemahkan penyelesaiannya ke dalam bentuk cadangan
awal.
1.2.3 Dasar dan Strategi Peringkat Negeri Fokus Utama Teras 1: Pertumbuhan
dinaik dan Seimbang Konurbasi
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 (DRSNJ Selatan dan Luar konurbasi Selatan
2030)
IP 4.1: Menurunkan
Kerajaan Negeri Johor melalui penyediaan dasar seperti Rancangan kecenderungan migrasi keluar
Struktur Negeri (RSN) telah menekankan mengenai kepentingan penduduk daerah luar konurbasi
pertumbuhan penduduk yang mampan pada masa hadapan. ke kawasan Konurbasi Selatan
Pertumbuhan ini haruslah seiring dengan objektif pembangunan dengan meneroka asas ekonomi
mampan di mana pertumbuhan penduduk yang berlaku adalah pada baru, menyediakan peluang
kadar optimum. Oleh itu, penyediaan RTD ini akan memfokuskan kepada pekerjaan daripada pelbagai
pertumbuhan penduduk dengan mengambil kira kadar yang optimum sektor dan persekitaran kualiti
bagi memastikan pembangunan daerah ini adalah selari dengan dasar kehidupan perbandaran yang
pada peringkat negeri lebih tinggi.
1-4
1.3 Senario Semasa Penduduk

Penyelarasan data senario kependudukan semasa ini menggunakan tiga
(3) sumber sekunder utama iaitu
Laporan Taburan Penduduk Mengikut PBT dan Mukim 2010

i
My Local Stats Johor 2017 dan 2018
ii
Laporan Sosioekonomi Johor 2017
iii
1.3.1 Pertumbuhan Penduduk Daerah Muar
Data pada tahun 2017 dan 2018 menunjukkan bahawa Daerah Muar merupakan daerah yang mempunyai
bilangan penduduk yang kelima teramai di dalam Negeri Johor selepas Daerah Johor Bahru, Batu Pahat, Kluang
dan Kulai iaitu seramai 277,800 dan 281,500.
Rajah 1.1 Bilangan Penduduk Mengikut Daerah dalam Negeri Johor (‘000)
Sumber: My Local Stats Johor 2018

Kadar pertumbuhan
Jadual 1.1 Kadar Perumbuhan Penduduk Tahunan Negeri Johor
penduduk tahunan (KPPT) di
Kadar Pertumbuhan Penduduk Tahunan (%) Daerah Muar adalah sama
dengan kadar pertumbuhan
Daerah
penduduk tahunan bagi
2017 2018
Negeri Johor iaitu 1.4% untuk
JOHOR 1.4 1.4 tahun 2016 dan 2017. Walau
Batu Pahat 1.4 1.4 bagaimanapun, kadar
tersebut menurun kepada
Johor bahru 1.4 1.3 1.3% pada tahun 2018 bagi
Kluang 1.4 1.4 Daerah Muar. Peratusan
kadar pertumbuhan
Kota Tinggi 1.6 1.6
penduduk yang semakin
Mersing 1.6 1.6 menurun ini adalah
Muar 1.4 1.3 disebabkan oleh tiada
pembangunan yang
Pontian 1.5 1.4
berimpak besar yang mampu
Segamat 1.4 1.4 untuk menambah kadar
Kulai 1.4 1.3 migrasi masuk penduduk dari
daerah dan negeri
Tangkak 1.4 1.4
berdekatan ke dalam
Sumber: My Local Stats Johor 2017, DOSM Daerah Muar.
1.3.2 Taburan Bilangan Penduduk Mengikut Mukim

Taburan bilangan penduduk mengikut mukim bagi Daerah Muar adalah diolah daripada data banci yang telah
dijalankan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia pada tahun 2010. Mukim Bandar mewakili peratusan tertinggi
untuk kedua-dua tahun 2010 dan 2018 iaitu dengan seramai 94,929 orang (39.88%) pada tahun 2010 dan
seramai 113,869 orang (40.45%) pada tahun 2018 dengan peningkatan seramai 18,940 orang. Mukim Lenga
kekal sebagai mukim dengan bilangan penduduk terendah bagi Daerah Muar iaitu hanya seramai 6,615 orang
(2.78%) pada tahun 2010 kepada 7,558 orang (2.68%) pada tahun 2018 dengan peningkatan hanya seramai 943
orang.
Jadual 1.2 Taburan Bilangan Penduduk Mengikut Mukim
Peratusan
Mukim 2010 Peratus 2018 Peratus 2018-2010 Perbezaan
(2018-2010)
Bandar 94,929 39.88 113,869 40.45 18,940 43.57
Bakri 34,536 14.51 40,783 14.49 6,247 14.37
Jorak 19,883 8.35 23,479 8.34 3,596 8.27
Sg. Terap 12,733 5.35 15,036 5.34 2,303 5.3
Sri Menanti 11,630 4.89 13,520 4.8 1,890 4.35
Sg. Balang 11,525 4.84 13,398 4.76 1,873 4.31
Pt. Bakar 11,200 4.71 13,226 4.7 2,026 4.66
Pt. Jawa 10,996 4.62 12,783 4.54 1,787 4.11
Bkt. Kepong 8,981 3.77 10,278 3.65 1,297 2.98
Ayer Hitam 7,636 3.21 8,877 3.15 1,241 2.85
Sg. Raya 7,363 3.09 8,695 3.09 1,332 3.06
Lenga 6,615 2.78 7,557 2.68 943 2.17
Jumlah 238,027 100 281,500 100 43,474 100
Sumber: Diolah daripada My Local Stats Johor 2017, DOSM

1-6
1.3.3 Kumpulan Umur Penduduk Daerah Muar

Bagi pembahagian penduduk mengikut kumpulan umur pada tahun 2010, julat umur 10-14 tahun mencatatkan
bilangan tertinggi iaitu seramai 13,159 orang bagi jantina lelaki dan 11,993 orang bagi jantina perempuan.
Manakala, bagi julat umur dengan bilangan yang terendah pula adalah 70-74 tahun dengan bilangan
sebanyak 2,974 orang bagi jantina lelaki dan 2,711 orang bagi jantina perempuan bersamaan dengan
perbezaan seramai 10,185 orang bagi lelaki dan 9,282 orang bagi perempuan.
Rajah 1.2 Kumpulan Umur Penduduk Daerah Muar
Rajah 1.4 Bilang
15,000 10,000 5,000
Nisbah tanggungan muda (0-14 tahun)
Golongan bekerja (15-64 tahun)
Nisbah tanggungan tua(65 tahun ke atas)
Sumber: Laporan Taburan Penduduk Mengikut Kawasan PBT dan Mukim 2010, DOSM
Jadual 1.3 pula menunjukkan bahawa nisbah

Jadual 1.3 Peratusan Bilangan Penduduk Mengikut Julat Umur kebergantungan bagi iaitu bagi golongan yang
dan Nisbah Tanggungan bagi tahun 2010 berjulat umur 0-14 dan 65 tahun ke atas, adalah
sebanyak 55.39% berbanding dengan nisbah
15-64
Kawasan 0-14 tahun >65 tahun Nisbah Tanggungan kebergantungan Negeri Johor iaitu sebanyak 48.19%
tahun
bersamaan dengan perbezaan 7.2%. Ini
Johor 878,511 2,179,915 172,014 48.19% menunjukkan bahawa golongan berusia dan kanak-
Muar 65,920 153,827 19,280 55.39% kanak merupakan golongan teramai di Daerah Muar.
Sumber: Olahan daripada Laporan Taburan Penduduk

Mengikut Kawasan PBT dan Mukim 2010, DOSM
1.3.4 Kadar Migrasi Daerah Muar

Data migrasi tahun 2010 menunjukkan bahawa bagi kadar migrasi keluar bagi Daerah Muar banyak berlaku
secara dalam negeri iaitu bilangan yang keluar ke daerah lain di Negeri Johor adalah seramai 24,118 orang
bersamaan dengan 78.84% dan situasi yang sama turut berlaku pada migrasi masuk di mana bilangan migrasi
masuk dari daerah lain di Negeri Johor adalah sebanyak 14,835 orang (68.32%). Bagi migrasi keluar ke negeri/
kawasan lain pula, Negeri Selangor mencatatkan angka tertinggi iaitu seramai 2,131 orang (6.97%) manakala
luar daripada Malaysia mencatatkan kadar masuk tertinggi iaitu seramai 4,026 orang (18.54%).
Jadual 1.4 Kadar Migrasi Masuk dan Keluar Daerah Muar bagi tahun 2010
Keluar Masuk Perbezaan

Negeri/Kawasan Keluar dan
Bil. % Bil. % Masuk
Daerah Lain Selain Muar di Negeri
24,118 78.84 14,835 68.32 9,283
Johor
Kedah 320 1.05 143 0.66 177
Kelantan 157 0.51 179 0.82 -22
Melaka 1053 3.44 331 1.52 722
Negeri Sembilan 636 2.08 272 1.25 364
Pahang 598 1.95 263 1.21 335
Perak 398 1.30 252 1.16 146
Perlis 56 0.18 33 0.15 23
Penang 198 0.65 198 0.91 0
Sabah 108 0.35 153 0.70 -45
Sarawak 80 0.26 89 0.41 -9
gan
Selangor 2,131 6.97 431 1.98 1,700
Terengganu 204 0.67 132 0.61 72
WP Kuala Lumpur 346 1.13 359 1.65 -13
WP Labuan 16 0.05 2 0.01 14
WP Putrajaya 171 0.56 17 0.08 154
Luar Malaysia - - 4,026 18.54 -
Jumlah 30,590 100 21,715 100 8,875
Sumber: Laporan Migrasi dan Taburan Penduduk 2010, DOSM
1.3.5 Kepadatan Penduduk
Muar merupakan sebuah daerah yang terletak di bahagian utara negeri Johor di samping Daerah Ledang dan
Segamat. Dengan saiz keluasan tanah sebanyak 1,481km2, Muar merupakan daerah ke-6 yang terbesar di
Negeri Johor iaitu selepas Daerah Kota Tinggi, Kluang, Segamat, Mersing dan Batu Pahat. Pertambahan
penduduk yang berlaku setiap tahun menyebabkan berlakunya peningkatan bagi kepadatan penduduk untuk
tahun 2015 hingga 2018 iaitu daripada 194 penduduk/km2 kepada 202 penduduk/km2 pada tahun 2018 iaitu
tambahan seramai lapan (8) orang penduduk bagi setiap km2.
1-8
Rajah 1.3 Kepadatan Penduduk Daerah Muar bagi setiap Kilometer

Persegi
Kepadatan 2018 (per km2)
MUAR
202
JOHOR
198
MALAYSIA
98
1.3.6 Bilangan Penduduk Mengikut Kumpulan Etnik

Rajah 1.4 Bilangan Penduduk Mengikut Kumpulan Etnik bagi Daerah Muar
(‘000)
Kaum Bumiputera merupakan
kumpulan kaum dengan bilangan
tertinggi di dalam Daerah Muar
dengan sejumlah 160,800 orang
pada tahun 2018 diikuti oleh kaum
Cina dengan seramai 95,200 dan
kaum India (6,700) manakala
kategori lain-lain pula menunjukkan
jumlah seramai 8,000. Angka-angka
ini menjadikan jumlah keseluruhan
warganegara Malaysia yang
menetap di dalam Daerah Muar
adalah seramai 263,600 orang
pada tahun 2018.
Untuk kategori bukan warganegara,

jumlah mereka adalah seramai
17,900 orang yang mana
kebanyakkan daripada mereka
adalah pekerja warganegara
Indonesia dan Bangladesh yang
bekerja dalam sektor pembuatan.
Rajah 1.4 dan 1.5 menunjukkan
perbandingan bilangan penduduk
mengikut etnik dan taraf
kewarnegaraan bagi tahun 2015-
2017.

Rajah 1.5 Bilangan Penduduk Mengikut Taraf Kewarnegaraan bagi Daerah

Muar (‘000)
NISBAH WARGANEGARA KEPADA

BUKAN WARGA NEGARA
18:1 Sumber: My Local Stats Johor 2018
1.3.7 Bilangan Tempat Kediaman, Isi Rumah dan Purata

Saiz Ahli Isi Rumah
Tahun 2015 hingga tahun 2018 mencatatkan pertambahan bagi bilangan tempat kediaman Daerah Muar iaitu
sebanyak 71,600 pada tahun 2015 kepada 73,800 pada tahun 2018 (pertambahan sebanyak 1.1%) . Selain itu
juga, didapati bahawa bilangan isi rumah juga meningkat untuk empat (4) tahun yang dicatatkan iaitu 63,900
pada tahun 2015 kepada 64,800 pada tahun 2016 (peningkatan sebanyak 1.4%) dan 65,600 pada tahun 2017
(peningkatan sebanyak 1.2% berbanding tahun 2016). Bagi tahun 2017 hingga 2018 pula, peratusan peningkatan
yang dicatatkan adalah 1.3% iaitu dari 65,600 kepada 66,500 (peningkatan sebanyak 900 buah isi rumah). Purata
saiz isi rumah pula tidak menunjukkan sebarang perubahan iaitu kekal pada kadar 4.1 dari tahun 2015 hingga
2018.
Rajah 1.6 Bilangan Tempat Kediaman dan Isi Rumah (‘000) Purata Saiz isi Rumah
2015-2018 Daerah
Muar
4.1
1-10
1.3.8 Kelahiran Hidup, Kematian dan Pertambahan Semula Jadi
Rajah 1.7 Kadar Kelahiran Hidup, Kematian dan Pertambahan Semula Jadi
Data terkini daripada DOSM (tahun
2016) menunjukkan bahawa kadar
kelahiran hidup di Muar adalah
sebanyak 4,389 dengan bilangan
untuk lelaki adalah sebanyak 2,236
manakala perempuan adalah
sebanyak 2,153. jumlah ini
menunjukkan penurunan sebanyak
2.7% berbanding tahun
sebelumnya. Senario berbeza pula
ditunjukkan bagi kadar kematian
dimana terdapat peningkatan
sebanyak 3.1% iaitu 1,752 kadar
kematian pada tahun 2015
kepada 1,806 pada tahun 2016.
bagi kategori pertambahan
semula jadi pula, penurunan
sebanyak 6.3% dicatatkan bagi
tahun 2015 (2,758) dan tahun 2016
Sumber: My Local Stats Johor 2017 (2,583)
Angka-angka ini menunjukkan bahawa untuk kadar kelahiran kasar (bagi setiap 1,000 orang penduduk adalah
sebanyak 16.7 pada tahun 2015 dan seterusnya menurun kepada 16.0 pada tahun berikutnya (tahun 2016)
(penurunan sebanyak 4.2%). Bagi kadar kematian kasar pula, terdapat peningkatan yang sedikit iaitu dari 6.5
pada tahun 2015 kepada 6.6 pada tahun 2016 dengan peratusan peningkatan sebanyak 1.5%.
1.3.9 Kadar Kesuburan

Kadar kesuburan Daerah Muar menggunapakai kadar yang sama dengan negeri Johor dan kadar yang
dinyatakan adalah bagi setiap perempuan yang berumur 15-49 tahun. Data bagi tahun 2014 dan 2015
menunjukkan bahawa terdapat penurunan yang dicatatkan iaitu dari 2.2 kadar kesuburan bagi setiap wanita
kepada 2.1 kadar kesuburan dan kadar ini kekal untuk tahun berikutnya
Jadual 1.5 Kadar Kesuburan Mengikut Tahun
Tahun 2014 2015 2016
Kadar Kesuburan 2.2 2.1 2.1
1.3.10 Jangkaan Hayat Ketika Lahir

Jangkaan hayat ketika lahir mengguna pakai kadar yang sama dengan negeri Johor Data untuk lelaki bagi
tahun 2015 dan 2016 menunjukkan bahawa terdapat peningkatan yang dicatatkan iaitu dari 72.1 tahun pada
tahun 2015 kepada 72.2 tahun pada tahun 2016 dan 2017. Senario yang sama juga dicatatkan bagi kategori
wanita dimana berlaku peningkatan pada tahun 2015 dan 2016 (77.0 tahun) kepada 77.4 tahun pada tahun
2017.
Jangkaan Hayat ketika Lahir Rajah 1.8 Jangkaan Hayat Ketika Lahir
Malaysia (2017)
Lelaki
72.1
Perempuan
77.1
Jangkaan Hayat ketika Lahir
Johor (2017)
Lelaki
71.8
Perempuan
76.9
1.4 Pendapatan dan Perbelanjaan Isi Rumah
Penyelarasan data senario kependudukan semasa ini menggunakan dua

(2) sumber sekunder utama iaitu
My Local Stats Johor 2017 dan 2018

i
Laporan Sosioekonomi Johor 2017
ii Pendapatan Isi Rumah Kasar
Bulanan Penengah Malaysia
Hasil penemuan bagi kajian ini adalah penting dalam mengenal pasti
corak perbelanjaan isi rumah dan seterusnya dapat membantu dalam (RM)
memberikan perkhidmatan terbaik kepada penduduk di dalam Daerah
Muar disamping cadangan untuk menambah baik kadar ini dapat Penengah
4,585
dilaksanakan
2014
1.4.1 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Penengah

dan Kadar Pertumbuhan Dikompaun 5,228 2016
Pendapatan isi rumah bulanan penengah Daerah Muar telah meningkat

kepada RM5,371 pada 2016 berbanding RM4,779 pada 2014 iaitu tumbuh
Kadar Pertumbuhan tahunan
pada kadar 5.8% setahun pada nilai nominal. Pendapatan isi rumah
bulanan penengah di strata bandar untuk Negeri Johor meningkat pada Dikompaun
6.6%
kadar 4.5% peratus setahun daripada RM5,197 pada 2014 kepada
RM5,652 pada 2016. Pada masa yang sama, pendapatan isi rumah
bulanan penengah luar bandar turut bertambah pada kadar 0.4%
setahun daripada RM4,393 (2014) kepada RM4,431 (2016). Jadual 1.2
juga menunjukkan bahawa pendapatan penengah bagi Daerah Muar
adalah lebih tinggi berbanding pendapatan penengah kategori luar
bandar untuk Negeri Johor
1-12
Jadual 1.6 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Penengah dan Kadar Pertumbuhan Dikompaun 2014-2016
Kadar pertumbuhan tahunan

Kawasan/Kategori 2014 (RM) 2016 (RM)
dikompaun 2014-2016(%)
Johor 5,197 5,652 4.2
Bandar 5,497 6,012 4.5
Luar Bandar 4,393 4,431 0.4
Muar 4,779 5,371 5.8
1.4.2 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Purata dan Kadar Pertumbuhan
Dikompaun
Bagi pendapatan isi rumah bulanan purata pula, kadar ini turut
menunjukkan peningkatan iaitu kepada RM6,178 pada 2016 berbanding
RM5,528 pada 2014 iaitu tumbuh pada kadar 5.6% setahun pada nilai
Pendapatan Isi Rumah Kasar
nominal. Pendapatan isi rumah bulanan purata di strata bandar untuk
Negeri Johor meningkat pada kadar 5.5% peratus setahun daripada Bulanan Purata Malaysia (RM)
RM6,207 pada 2014 kepada RM6,178 pada 2016. Pada masa yang sama,
pendapatan isi rumah bulanan purata luar bandar turut bertambah
pada kadar 3.8% setahun daripada RM4,971 (2014) kepada RM5,359
(2016). Purata
Jadual 1.7 Pendapatan Isi Rumah Kasar Bulanan Purata dan Kadar Per- 6,141 2014
tumbuhan Dikompaun 2014-2016
Kawasan/
Kadar pertum-
buhan tahunan
6,207 2016
2014 (RM) 2016 (RM)
Kategori dikompaun 2014-
2016(%) Kadar Pertumbuhan tahunan
Dikompaun
Johor 6,207 6,928 5.5
Bandar 6,588 7,373 5.6 6.2%

Luar Bandar 4,971 5,359 3.8
Muar 5,528 6,178 5.6
Jadual 1.8 Pekali Gini dan Insiden Kemiskinan

1.4.3 Pekali Gini dan Insiden Kemiskinan
2014 2016
Pekali Gini adalah ukuran adalah ukuran
Kawa- Insiden Insiden
ketidaksamaan yang digunakan untuk tujuan Pekali Pekali
pengukuran insiden kemiskinan di dalam Daerah Muar. san Kem- Kem-
Gini Gini
Pekali Gini untuk Daerah Muar pada tahun 2014 iskinan1 iskinan1
adalah sebanyak 0.289 dan mencatatkan
peningkatan untuk tahun 2016 iaitu kepada 0.317. Ini
Johor 0.324 0.0 0.354 0.0
sekali gus menunjukkan jurang pendapatan antara Muar 0.289 0.0 0.317 0.0
penduduk di dalam Daerah Muar adalah semakin
meningkat. Walau bagaimanapun, insiden kemiskinan 10.0
menunjukkan nilai yang kurang daripada 0.05%
untuk kedua-dua tahun 2014 dan 2016 kekal pada Sumber: My Local Stats Johor 2017
kadar 0.01.
1.4.4 Peratusan dan Bilangan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah (B40, M40 dan
T20)
Kumpulan isi rumah di Malaysia dibahagikan kepada tiga (3) kumpulan iaitu kumpulan 20% yang mencatatkan
pendapatan tertinggi (T20), kumpulan 40% yang mencatatkan pendapat pertengahan (M40) dan kumpulan 40%
yang mencatatkan pendapatan terendah (B40). Secara asasnya, pada tahun 2016, untuk Negeri Johor takrifan
pendapatan tertinggi (T20) adalah mereka yang memperoleh kadar pendapatan sebanyak RM9,410 dan lebih
manakala M40 adalah mereka yang berpendapatan diantara RM4830-9,409 dan seterusnya (B40) adalah
golongan yang berpendapatan di bawah RM4,830. Kadar ini menunjukkan terdapatnya perbezaan dengan
tahun 2014 dimana T20 adalah RM7,930 dan kebawah, M40 adalah di antara RM4,550-7,929 dan B40 adalah di
bawah RM4,550 di mana terdapat peningkatan dan penyelarasan bagi ketiga-tiga kumpulan isi rumah.
Jadual 1.9 Peratusan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah (B40, M40 dan T20)
2014 (%) 2016 (%)

T20 M40 B40 T20 M40 B40
Johor 100 100 100 100 100 100
Batu Pahat 10.4 12.4 11.8 9.0 12.8 11.4
Johor Bahru 63.8 46.8 32.6 62.4 47.1 34.9
Kluang 3.8 6.4 12.7 4.2 5.5 13.5
Kota Tinggi 2.9 6.0 5.8 3.4 4.9 6.5
Mersing 0.6 1.0 3.4 0.5 1.2 2.9
Muar 5.7 6.8 8.4 5.7 7.4 7.7
Pontian 2.8 4.1 5.1 2.8 3.4 5.0
Segamat 3.1 5.2 8.2 3.0 5.5 8.1
Kulai 5.0 8.0 6.9 7.0 8.6 5.5
Tangkak 2.0 3.3 5.1 2.2 3.7 4.7

Untuk tahun 2016, Daerah Muar mewakili sebanyak 5.7% bagi kumpulan T20 untuk Negeri Johor, di mana
peratusan yang sama turut dicatatkan bagi tahun 2014. Bagi kumpulan M40 pula, berlaku peningkatan dari 6.8%
pada tahun 2014 kepada 7.4% pada tahun 2016 dan seterusnya terdapat penurunan yang dicatatkan bagi
kumpulan B40 iaitu dari 8.4% pada tahun 2014 kepada 7.7% pada tahun 2016. ini sekaligus menunjukkan bahawa
kumpulan yang pada asalnya termasuk dalam kumpulan B40 telah berjaya
meningkatkan pendapatan mereka untuk diklasifikasi sebagai kumpulan M40.
1-14
Jadual 1.10 Bilangan Isi Rumah Mengikut Kumpulan Isi Rumah (B40, M40 dan T20)
2014 2016
Daerah
T20 M40 B40 T20 M40 B40
Johor 161,220 322,440 322,440 182,940 365,880 365,880
Batu Pahat 16,767 39,983 38,048 16,465 46,833 41,710
Johor Bahru 102,697 150,902 105,115 113,972 171,964 126,960
Kluang 6,126 20,636 40,950 7,683 20,123 49,394
Kota Tinggi 4,675 19,346 15,477 6,037 17,928 23,782
Mersing 967 3,224 10,963 915 4,391 10,611
Muar 9,190 21,926 27,085 10,428 27,075 28,173
Pontian 4,514 13,220 19,669 5,122 12,440 18,294
Segamat 4,998 16,767 26,440 5,488 20,123 29,636
Kulai 8,061 25,795 22,248 12,806 31,466 20,123
Tangkak 3,224 10,641 16,444 4,025 13,538 17,196

Sumber: Olahan daripada My Local Stats Johor 2017
Perbezaan bilangan dan Data bagi peratusan isi rumah mengikut daerah dalam Negeri
peratusan bagi Kumpulan Isi Johor kemudiannya diolah bagi mendapatkan bilangan sebenar
Rumah (2016-2014) isi rumah mengikut kumpulan bagi tahun 2014 dan 2016. Kumpulan
M40 mencatatkan peratusan peningkatan bilangan isi rumah
tertinggi iaitu sebanyak 5,149 isi rumah atau 23% perbezaan antara
tahun 2014 dan 2016. Ini secara tidak langsung menunjukkan
T20 : 1,238 (13%) pendapatan isi rumah di dalam Daerah Muar semakin bertambah
baik dan turut disokong dengan pertambahan yang perlahan bagi
M40 : 5,149 (23%) kategori B40 di mana peningkatan yang dicatatkan hanyalah
1,088 isi rumah bersamaan dengan 4% perbezaan antara 2014 dan
2016.
B40 : 1,088 (4%)
1.4.5 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Penengah
Perbelanjaan pengunaan isi rumah bulanan penengah Daerah Muar akan mengguna pakai kadar yang sama
untuk Negeri Johor dimana kadar ini telah meningkat kepada RM3,626 pada 2016 berbanding RM3,276 pada
2014 iaitu tumbuh pada kadar 5.1% setahun pada nilai nominal.
Jadual 1.11 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Penengah

Kadar pertumbuhan
Kawasan 2014 (RM) 2016 (RM) tahunan dikompaun 2014-
2016(%)
Muar 3,276 3,626 5.1

1.4.6 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Purata

Bagi perbelanjaan isi rumah bulanan purata pula, kadar ini turut menunjukkan peningkatan iaitu kepada RM4,033
pada 2016 berbanding RM3,578 pada 2014 iaitu tumbuh pada kadar 4.3% setahun pada nilai nominal.
Jadual 1.12 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Purata
Kadar pertumbuhan
Kawasan 2014 (RM) 2016 (RM) tahunan dikompaun 2014-
2016(%)
Muar 3,578 4,033 4.3
1.4.7 Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah
Daripada 12 kumpulan perbelanjaan yang telah disenaraikan, di dapati bahawa pada tahun 2016 majoritii
daripada penduduk yang tinggal dalam Daerah Muar membelanjakan hampir 23.5% daripada pendapatan
mereka bagi tujuan perumahan, elektrik gas dan bahan api lain atau secara puratanya adalah sebanyak RM
976. Kumpulan seterusnya adalah makanan dan minuman bukan alkohol (17.7%), pengangkutan (15.2%) dan
restoran dan hotel (12.0%). Separuh daripada kumpulan ini mencatatkan peningkatan dari segi nilai
perbelanjaan antara satu (1) hingga lima (5) peratus iaitu kumpulan makanan dan minuman bukan alkohol;
perumahan, air, elektrik, gas dan bahan api lain; kesihatan; pendidikan; restoran dan hotel; serta pelbagai
barangan dan perkhidmatan. Peningkatan perbelanjaan yang berlaku ini adalah selari dengan jumlah
pendapatan penduduk yang semakin meningkat dan seterusnya mempengaruhi corak perbelanjaan mereka
manakala bagi kumpulan yang mencatatkan penurunan pula, faktor seperti perubahan teknologi dan jumlah
penawaran yang semakin meningkat berbanding permintaaan membawa kepada penurunan kadar
perbelanjaan terhadap kumpulan-kumpulan tersebut.
1-16
Jadual 1.13 Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah
Jumlah
Kumpulan perbelanjaan 2014 2016
(RM) (%) (RM) (%)
01 Makanan dan minuman bukan alkohol 712 18.7 726 17.5
Beras 40 1.1 39 0.9
Roti dan bijirin lain 80 2.1 73 1.8

Daging 96 2.5 96 2.3
Ikan dan makanan laut 182 4.8 190 4.6

Susu, keju dan telur 56 1.5 58 1.4
Minyak dan lemak 21 0.6 22 0.5
Buah-buahan 31 0.8 42 1.0

Sayur-sayuran 103 2.7 102 2.5
Gula, jem, madu, coklat dan manisan 20 0.5 20 0.5
Keluaran makanan 41 1.1 43 1.0
Kopi, teh, koko dan minuman bukan alkohol 42 1.1 42 1.0
02 Minuman alkohol dan tembakau 137 3.6 141 3.4

03 Pakaian dan kasut 134 3.5 136 3.3
Perumahan, air, elektrik, gas dan bahan api
04 823 21.6 976 23.5
lain
Hiasan, perkakasan dan penyelenggaraan
05 144 3.8 150 3.6
isi rumah
06 Kesihatan 84 2.2 101 2.4
07 Pengangkutan 624 16.4 633 15.2
08 Komunikasi 224 5.9 229 5.5
09 Perkhidmatan rekreasi dan kebudayaan 170 4.5 177 4.3
10 Pendidikan 35 0.9 50 1.2
11 Restoran dan hotel 442 11.6 498 12.0
Perbelanjaan makanan di luar rumah 350 9.2 392 9.5
Perbelanjaan minuman di luar rumah 80 2.1 93 2.3
Perkhidmatan penginapan dan lain-lain 12 0.3 12 0.3
12 Pelbagai barangan dan perkhidmatan 279 7.3 331 8.0
Komposisi perbelanjaan penggunaan 3,808 100.0 4,148 100.0

1.5 Asas Ekonomi
Penyelarasan data asas ekonomi ini menggunakan dua (2) sumber sekunder utama iaitu
i My Local Stats Johor 2017
ii Laporan Sosioekonomi Johor 2017
Sub-sektor ini juga akan membincangkan mengenai sektor-sektor ekonomi yang mempengaruhi keseluruhan
struktur ekonomi dalam Daerah Muar khususnya bagi bilangan pertubuhan yang terdapat di Muar, bacaan nilai
out kasar, nilai output perantaraan, nilai tambah dan nilai harta tetap yang dimiliki.
1.5.1 Bilangan Pertubuhan Jadual 1.14 Bilangan Pertubuhan
Antara lima (5) sektor yang disenaraikan (Jadual 1.15), Bilangan

Sektor
sektor perkhidmatan mecatatkan bilangan pertubuhan Pertubuhan
yang tertinggi iaitu sebanyak 8,200 pertubuhan pada
Pertanian 245
tahun 2015 dan diikuti oleh sektor pembuatan dengan
Tanaman 182
sejumlah 903 pertubuhan dan seterusnya pembinaan
Ternakan 39
(289), pertanian (245) dan perlombongan dan
Perikanan 13
pengkuarian (15). Ini menunjukkan bahawa, sektor
seperti perkhidmatan dan pembuatan yang terdiri di Perhutanan dan Pembalakan
11
dalam Daerah Muar merupakan sektor yang banyak
Perlombongan dan Pengkuarian
menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi Daerah 15
Muar disebabkan oleh kepelbagaian penawaran Pembuatan 903
terhadap pengguna. Selain itu juga, dengan Pembinaan 289
terdapatnya bilangan pertubuhan yang tinggi bagi Perkhidmatan 8,200
setiap sektor dan sub sektor, maka secara tidak Bekalan elektrik, gas, wap dan
langsung ianya akan mewujudkan satu bentuk pendingin udara 2
persaingan yang sihat dari perspektif penawaran dan Bekalan air, pembentungan,
pembekal perkhidmatan dan sekali gus dapat pengurusan sisa dan aktiviti
pemulihan 9
Perdagangan edaran 4,311
Pengangkutan dan penyimpanan
Maksud Pertubuhan 535
Penginapan 24
Makanan dan minuman 1,784
Sesebuah pertubuhan itu ditakrifkan Maklumat dan komunikasi 22
sebagai satu unit ekonomi yang bergiat
Kewangan 185
di bawah satu hak milik atau
penguasaan tunggal, iaitu di bawah Hartanah 158
satu entiti yang sah. Ia menjalankan Professional 229
satu jenis aktiviti ekonomi utama di satu Pentadbiran 139
tempat/lokasi fizikal. Takrifan enterpris Pendidikan 117
pula berbeza dengan pertubuhan di Kesihatan dan kerja sosial 129
mana enterpris ditakrifkan sebagai
“sebuah unit institusi yang mengawal Kesenian, hiburan dan rekreasi
52
secara langsung atau tidak langsung
Perkhidmatan lain 504
semua fungsi yang diperlukan untuk
menjalankan sesuatu aktiviti Sumber: My Local Stats Johor 2017
perniagaan”.
1-18
1.5.2 Nilai Output Kasar, Input Perantaraan dan

Nilai Ditambah
Bilangan output kasar yang tertinggi bagi Daerah Muar pada tahun 2015 direkodkan oleh sektor pembuatan
dengan sebanyak RM 5,770.217 ribu, jauh meninggalkan sektor perkhidmatan (RM 2,946,883 ribu) iaitu dengan
perbezaan sebanyak 64.78% ataupun bersamaan dengan nilai RM 2,823,334 ribu. Faktor ini secara asasnya
didokong oleh peranan Daerah Muar itu sendiri sebagai pengeluar utama barangan berasaskan perabut dan
perkayuan dengan nilai pelaburan terkini sebanyak RM 2.5 billion. Situasi yang sama juga berlaku bagi nilai input
perantaraan di mana perbezaan antara dua sektor utama Daerah Muar iaitu sektor pembuatan (RM 4,316,196
ribu) dan perkhidmatan (RM 1,230,090 ribu) adalah sebanyak 111.3%, bersamaan dengan nilai RM 3,086,106 ribu.
bagi nilai ditambah pula, sektor perkhidmatan mencatatkan sebanyak RM 1,716,793 ribu, lebih tinggi daripada
nilai ditambah yang dicatatkan oleh sektor pembuatan (RM 1,454,020 ribu) dengan perbezaan sebanyak 16.5%
bersamaan dengan nilai RM 262,773 ribu
Jadual 1.15 Nilai Output Kasar, Input Perantaraan dan Nilai Ditambah (‘000)
Nilai Output Kasar Nilai Input

Sektor Nilai ditambah (RM)
(RM) Perantaraan (RM)
Pertanian 834,989 454,465 380,524

Tanaman 441,073 126,754 314,319
Ternakan 373,454 317,955 55,499
Perikanan 8,478 3,709 4,769
Perhutanan dan Pembalakan 11,983 6,047 5,936
Perlombongan dan Pengkuarian 220,594 150,205 70,389
Pembuatan 5,770,217 4,316,196 1,454,020
Pembinaan 1,052,099 604,686 447,414
Perkhidmatan 2,946,883 1,230,090 1,716,793
Bekalan elektrik, gas, wap dan pendingin

4,261 2,596 1,635
udara
Bekalan air, pembentungan, pengurusan

3,045 1,414 1,631
sisa dan aktiviti pemulihan
Perdagangan edaran 1,548,241 619,168 929,102

Pengangkutan dan penyimpanan 177,693 103,588 74,104
Penginapan 21,808 10,688 11,120
Makanan dan minuman 394,902 212,898 182,004
Maklumat dan komunikasi 15,598 8,336 7,262
Kewangan 375,604 106,165 269,440
Hartanah 52,680 15,648 37,032
Professional 92,639 26,105 66,534
Pentadbiran 69,118 37,762 31,356
Pendidikan 30,483 11,147 19,336
Kesihatan dan kerja sosial 87,022 41,913 45,109
Kesenian, hiburan dan rekreasi 12,866 4,928 7,939
Perkhidmatan lain 60,923 27,734 33,189

1.6 Guna Tenaga

Sektor perkhidmatan merupakan sektor dengan jumlah guna tenaga tertinggi di dalam Daerah Muar iaitu
seramai 33,571 orang pada tahun 2015 dan diikuti oleh sektor pembuatan (27,617 orang), pembinaan (6,802
orang) pertanian (3,625 orang) dan perlombongan dan pengkuarian (627 orang). Untuk sektor perkhidmatan,
sub sektor ekonomi yang mencatatkan jumlah guna tenaga tertinggi adalah sub sektor perdagangan edaran
iaitu seramai 16,730 orang.
Jadual 1.16 Guna Tenaga dan Upah Dibayar
Sektor Guna Tenaga Muar Gaji dan Upah Dibayar (‘000)
Pertanian 3,625 66,847
Tanaman 2889 49,197

Ternakan 509 13,656
Perikanan 84 1,235
Pembalakan 143 2,758
Perlombongan dan Pengkuarian 627 18,978
Pembuatan 27,617 519,448
Pembinaan 6,802 166,535
Perkhidmatan 33,571 563,613
Bekalan elektrik, gas, wap dan pendingin 51 1,471

udara
Bekalan air, pembentungan, pengurusan sisa 42 535

dan aktiviti pemulihan
Perdagangan edaran 16,730 309,569

Pengangkutan dan penyimpanan 1,651 29,367
Penginapan 299 4,763
Makanan dan minuman 7,457 54,606
Maklumat dan komunikasi 168 3,577
Kewangan 1,472 57,869
Hartanah 530 14,698
Professional 1,469 29,597
Pentadbiran 700 10,696
Pendidikan 682 9,814
Kesihatan dan kerja sosial 797 21,042
Kesenian, hiburan dan rekreasi 228 2,534
Perkhidmatan lain 1,304 14,159

1-20
1.7 Analisis Unjuran

1.7.1 Analisis Unjuran Penduduk
Teknik analisis compounded interest digunakan dalam membuat unjuran penduduk bagi Daerah Muar dengan
tahun 2018 sebagai tahun asas dan kemudiannya diunjurkan sehingga tahun 2030. Walau bagaimanapun,
kajian ini akan membandingkan tiga senario bilangan pertambahan penduduk di mana Senario 1
menggunakan kadar purata pertumbuhan penduduk sebanyak 1.6 peratus tanpa mengambil kira
pembangunan berimpak besar yang akan berlaku di dalam Daerah Muar.
Senario 2 pula akan mengambil kira pembangunan Bandar Universiti Pagoh yang dijangka akan menyumbang
kira-kira 80,000 ke 100,000 bilangan penduduk apabila ianya mencapai pembangunan matang kelak. Selain itu,
faktor seperti pembangunan rancak di Muar Furniture Park (MFP) juga menjadi salah satu faktor yang diambil kira
dalam unjuran penduduk bagi Senario 2 dengan dijangka akan berlaku pertambahan guna tenaga dari sektor
pembuatan seramai kira-kira 33,000 orang.
Senario 3 pula mengambil kira pembangunan berimpak besar oleh Kerajaan Persekutuan iaitu pembinaan
keretapi berkelajuan tinggi (HSR) dengan sebuah stesen yang akan dibina di Pagoh di mana pembangunan
tersebut akan menyokong pertumbuhan yang lebih rancak di Daerah Muar termasuklah pelbagai bentuk
pelaburan dalam skala besar-besaran yang akan dibawa kelak. Perbezaan bilangan penduduk bagi tiga
senario tersebut adalah seperti dalam jadual 1.17.
Jadual 1.17 Tiga Senario Unjuran Penduduk Daerah Muar
Tahun Senario 1 Senario 2 Senario 3
2018 281,500 281,500 281,500

Anggaran Bilangan
2019 286,004 292,760 296,138
Penduduk di Bandar
2020 290,580 304,470 311,537
Universiti Pagoh (2030)
2021 295,229 316,649 327,737
2022 299,953 329,315 344,779 80,000-100,000
2023 304,752 342,488 362,708
2024 309,628 356,187 381,569
2025 314,582 370,435 401,410 Anggaran Bilangan Guna
2026 319,616 385,252 422,284 Tenaga di MFP (2030)
2027 324,730 400,662 444,242
2028 329,925 416,689 467,343 33,330
2029 335,204 433,356 491,645
2030 340,567 450,700 517,210
KPPT 1.6% 4.0% 5.2%
Sumber: Diolah daripada My Local Stats Johor 2018
Walau bagaimanapun, setelah mengambil kira faktor-faktor yang telah dinyatakan bagi Senario 2, senario ini
dipilih bagi tujuan penyelarasan unjuran bilangan penduduk dengan pembangunan dan dasar semasa
Kerajaan Persekutuan dan Negeri (pembinaan HSR, Bandar Universiti Pagoh dan MFP) yang akan berlaku kelak.
Terdapat perbezaan bilangan penduduk seramai 110,123 orang pada tahun 2030 bagi kedua-dua senario
dengan bilangan penduduk pada tahun 2030 adalah seramai 450,700 orang bagi Senario 2 dan 340,567 bagi
Senario 1.
Rajah 1.9 Perbandingan Senario Pertumbuhan Penduduk

Senario 1 (KPPT 1.6%)
 KPPT yang digunakan adalah 1.6%

iaitu pertambahan semula jadi untuk
setiap tahun
 Senario ini menjangkakan kadar
migrasi bersih yang tinggi iaitu 3.7%
bagi setiap tahun
 Penduduk yang ditunjukkan adalah
seramai 340,567 orang pada tahun
2030 berbanding 238,027 orang pada
tahun 2010 iaitu peningkatan
sebanyak 35.44% (102,540 orang)
 Senario 2 turut mengambil kira justifikasi

yang dinyatakan dalam senario 1
Sumber: Olahan daripada My Local Stats Johor 2018  Senario ini menjangkakan migrasi
masuk adalah lebih tinggi berbanding
migrasi keluar penduduk disebabkan
Rajah 1.9 menunjukkan perbandingan senario pertumbuhan
oleh peluang pekerjaan yang
penduduk yang menggunakan sela lima (5) tahun iaitu dari tahun
ditawarkan akibat pembukaan MFP
2010 hingga 2030. Justifikasi bagi pertambahan bilangan penduduk
dan Bandar Universiti Pagoh; aktiviti
adalah ditujukkan dalam rajah 1.13. oleh yang demikian, perincian
pelancongan; aktiviti pertanian dan;
bagi pertambahan bilangan penduduk adalah seperti berikut
aktiviti penternakan berasaskan
(Rajah 1.10)
akuakultur seperti kerang-kerangan
 Jumlah penduduk yang dicatatkan
Rajah 1.10 Pecahan Pertambahan Bilangan Penduduk bagi adalah seramai 450,700 orang pada
Setiap Senario pada Tahun 2030 tahun 2030 iaitu peningkatan
sebanyak 61.76% berbanding tahun
2010
 Senario 3 mengambilkira justifikasi

yang dinyatakan dalam senario 1 dan
2.
 Senario 3 menjangkakan
pertambahan bilangan penduduk
yang tinggi disebabkan oleh
pembinaan HSR serta pengganda
akibat daripada pengoperasian HSR
seperti pembukaan pusat komersial
yang menyokong aktiviti pembuatan
dan perkhidmatan baharu
 Jumlah penduduk yang dicatatkan
adalah seramai 517,210 orang iaitu
peningkatan sebanyak 73.93%
berbanding tahun 2010
Rajah 1.13 Justifikasi Senario Pertumbuhan

Penduduk
1-22
Jadual 1.18 Unjuran Penduduk Daerah Muar 2030
Bilangan Penduduk Bilangan Penduduk KPPT (%) (2018-

Mukim % %
2018 2030 2030)
Bandar 113,869 40.45 149,593 33.19 2.3%

Bakri 40,783 14.49 54,848 12.17 2.5%
Sg. Terap 15,036 5.34 20,222 4.49 2.5%
Sg. Raya 8,695 3.09 11,694 2.59 2.5%
Pt. Bakar 13,226 4.70 17,787 3.95 2.5%
Pt. Jawa 12,783 4.54 16,212 3.60 2.0%
Sri Menanti 13,520 4.80 17,146 3.80 2.0%
Sg. Balang 13,398 4.76 16,992 3.77 2.0%
Ayer Hitam 8,877 3.15 11,258 2.50 2.0%
Jorak 23,479 8.34 113,131 25.10 14.0%
Lenga 7,558 2.68 9,231 2.05 1.7%
Bkt. Kepong 10,277 3.65 12,582 2.79 1.7%
Jumlah 281,500 100 450,700 100 -
Sumber: Diolah daripada Laporan Taburan Mengikut Kawasan Pihak

Berkuasa Tempatan dan Mukim, DOSM (2010)
Merujuk kepada jadual 1.19, bagi unjuran bilangan

penduduk mengikut mukim, Mukim Bandar dijangka Tiga Mukim dengan Bilangan
akan menjadi mukim dengan bilangan penduduk Penduduk Tertinggi 2030
tertinggi bagi Daerah Muar iaitu dengan seramai
149,593 orang pada tahun 2030 mewakili 33.19 peratus Bandar
bilangan penduduk bagi Daerah Muar. Walau 149,593 orang
bagaimanapun, bagi kadar purata pertambahan
penduduk, Mukim Jorak mencatatkan kadar tertinggi Jorak
iaitu sebanyak 14% antara tahun 2018 hingga 2030. Ini 113,131 orang
disebabkan oleh aktiviti pembangunan pesat seperti
Bakri
pembinaan Bandar Universiti Pagoh dan sebuah
54,848
stesen HSR yang akan dibina di mukim tersebut akan
menyumbang kepada bilangan pertumbuhan
penduduk yang tinggi.
Tiga Mukim dengan Bilangan

Walaupun telah dinyatakan dalam bahagian sebelum
Penduduk Terendah 2030
ini bahawa pembangunan MFP mampu menarik
sejumlah lebih kurang 33,000 tenaga kerja menjelang
Lenga
tahun tahun, tetapi dapat dilihat bahawa
9,231 orang
pertambahan bilangan penduduk bagi Mukim Bakri
hanya seramai 14,065 iaitu dari 40,783 orang pada Ayer Hitam
tahun 2018 kepada 54,848 orang pada tahun 2030. Ini 11,258 orang
adalah kerana bilangan selebihnya (bilangan
penduduk) akan ditaburkan ke mukim-mukim sekitar Sungai Raya
yang lain seperti Parit Bakar, Parit jawa, Sungai Terap 11,649
dan Sungai Raya. Strategi ini dilihat selari dengan
langkah penyahpusatan pembangunan dari Bandar
Maharani Bandar Diraja ke pusat pertumbuhan yang
lain.
1.7.2 Analisis Unjuran Guna Tenaga
Teknik analisis compounded interest digunakan dalam membuat unjuran guna tenaga bagi Daerah Muar
dengan tahun 2018 sebagai tahun asas dan kemudiannya diunjurkan sehingga tahun 2030. walau
bagaimanapun, hanya tiga sektor ekonomi yang diambil kira iaitu sektor pembuatan, pembinaan dan
perkhidmatan yang secara asasnya merupakan sektor ekonomi jenis sekunder dan tertier. sektor ekonomi primer
seperti sektor pertanian dan perlombongan dan pengkuarian dijangka tidak akan mengalami pertambahan
bilangan guna tenaga memandangkan tumpuan ekonomi untuk Daerah Muar untuk tahun yang akan datang
tidak bertumpu kepada kedua-dua sektor ini. Sektor perlombongan dan pengkuarian sebagai contoh, akan
mencatatkan pengeluarannya memandangkan rizab sumber mineral yang dilombong akan semakin
berkurangan sekali gus menyebabkan kadar guna tenaga untuk sektor ini akan bekurang permintaannya.
Jadual 1.19 Unjuran Guna Tenaga Daerah Muar
Perlombongan dan
Tahun Pertanian Pembuatan Pembinaan Perkhidmatan
Pengkuarian
2015 3625 627 27,617 6,802 33,580
2016 3696 621 29,274 7,074 34,854
2017 3768 616 31,030 7,357 36,177
2018 3841 610 32,892 7,651 37,551
2019 3917 605 34,866 7,957 38,979
2020 3993 599 36,958 8,276 40,462
2021 4071 594 39,175 8,607 42,002
2022 4151 589 41,526 8,951 43,603
2023 4232 583 44,017 9,309 45,265
2024 4315 578 46,658 9,681 46,993
2025 4400 573 49,458 10,069 48,787
2026 4487 568 52,425 10,471 50,651
2027 4575 563 55,571 10,890 52,589
2028 4665 557 58,905 11,326 54,601
2029 4757 552 62,439 11,779 56,692
2030 4851 547 66,186 12,250 58,865
Kadar
1.2% -0.9% 6.0% 4.0% 4.0%
Pertumbuhan
Dengan menggunakan peratusan pertambahan bilangan guna tenaga Negeri Johor bagi tahun 2015 dan 2016
sebagai asas kepada unjuran ini (2.4%), didapati bahawa untuk sektor pembuatan, bilangan guna tenaga akan
mencatatkan bilangan seramai 39,416 orang pada tahun 2030 berbanding dengan hanya seramai 27,617 orang
pada tahun 2018, iaitu peningkatan sebanyak 35.0% atau seramai 11,799 orang. Sektor pembinaan pula
mencatatkan pertambahan seramai 2,906 iaitu dari 6,802 pada tahun 2015 kepada 9,708 pada tahun dan
14,343 dan seterusnya bagi sektor perkhidmatan pula pertambahan dari 33,571 pada tahun 2015 kepada 47,914
orang pada tahun 2030.
1-24
1.8 Analisis Location Quotient (LQ)

Analisis LQ yang dijalankan berperanan untuk membandingkan penumpuan sektor ekonomi yang terdapat di
Daerah Muar dengan sektor ekonomi yang sama bagi Negeri Johor. Secara ringkasnya, sektor seperti
Pembalakan; Perlombongan dan Pengkuarian; Perkhidmatan; Perdagangan Edaran; Makanan dan Minuman;
Kewangan; Hartanah serta Perkhidmatan Lain di Daerah Muar menjadi sektor ekonomi tumpuan pada peringkat
negeri dengan keputusan LQ antara 1.27 hingga 3.67. Oleh yang demikian, sektor sekunder dan tertier yang
mempunyai keputusan LQ 1.2 dan keatas perlu diberi penekanan untuk dikembangkan bagi merancakkan
pertumbuhan nilai output kasar untuk sektor ekonomi tersebut. Bagi Sektor Pembalakan, walaupun ia
mencatatkan keputusan LQ yang tinggi, kebergantungan kedapatan hasil ekonomi daripada sektor tersebut
adalah tidak sesuai untuk jangkamasa panjang disebabkan oleh sumbernya yang dijangka akan menjadi
terhad pada masa hadapan.
Jadual 1.20 Analisis Location Quotient
Sektor Guna Tenaga Muar Guna Tenaga LQ

2015 Johor 2015
Pertanian 3,625 57,000 1.04
Tanaman 2,889 46,003 1.03
Ternakan 509 7,982 1.05
Perikanan 84 2,375 0.58
Perhutanan dan Pembalakan 143 640 3.67
Perlombongan dan Pengkuarian 627 5,377 1.92
Pembuatan 27,617 448,365 1.01
Pembinaan 6,802 240,493 0.46
Perkhidmatan 33,571 435,261 1.27
Bekalan elektrik, gas, wap dan pendingin udara 51 1,137 0.61
Bekalan air, pembentungan, pengurusan sisa 42 9,206 0.07
Perdagangan edaran 16,730 171,327 1.60
Pengangkutan dan penyimpanan 1,651 47,522 0.57
Penginapan 299 9,725 0.50
Makanan dan minuman 7,457 84,230 1.45
Maklumat dan komunikasi 168 3,253 0.85
Kewangan 1,472 17,321 1.40
Hartanah 530 6,749 1.29
Professional 1,469 23,082 1.05
Pentadbiran 700 13,644 0.84
Pendidikan 682 14,489 0.77
Kesihatan dan kerja sosial 797 12,105 1.08
Kesenian, hiburan dan rekreasi 228 5,394 0.69
Perkhidmatan lain 1,304 16,077 1.33
JUMLAH/PURATA 72,242 1,186,496 1.04
Sumber: Diolah daripada My Local Stats Johor 2017, DOSM Sektor ekonomi dengan
keputusan LQ lebih
daripada 1.2
1.9 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)

Kajian ini juga menilai pencapaian semasa terhadap
projek-projek berkaitan sektor penduduk dan Bilangan Penduduk 2015
sosioekonomi yang telah dikenal pasti di dalam RTD
Muar 2002-2015 (Penggubahan). Merujuk kepada
Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002- RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
2015), penduduk bagi Daerah Muar meningkat 279,745 orang
dengan KPPT sebanyak 1.45% bagi Blok Perancangan
DOSM
(BP) M1, 0.92% bagi BP M2 dan 1.3% bagi BP M3
270,200
menjadikan jumlah penduduk meningkat dari seramai
228,865 orang pada tahun 2000 kepada 279,745 orang
pada tahun 2015.
Menurut data yang dikeluarkan oleh DOSM pada tahun 2017, ditunjukkan bahawa penduduk bagi Daerah Muar
bagi tahun 2015 adalah seramai 270,200 iaitu perbezaan sebanyak 3.47% atau 9,545 orang. Perbezaan ini
bagaimanapun dilihat tidak memberi kesan terhadap pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
memandangkan bilangannya yang tidak begitu signifikan dalam memberi kesan terhadap perancangan
pembangunan Daerah Muar
1.10 Rumusan Penemuan

Secara rumusannnya, dapat dilihat bahawa Muar merupakan sebuah Daerah yang kelima terbesar dari segi
bilangan penduduk dii Negeri Johor. Walau bagaimanapun, kadar pertumbuhan penduduk tahunan (KPPT) bagi
Daerah Muar menurun dari 1.4% pada tahun 2015-2016 dan 2016-2017 kepada 1.3% pada tahun 2017-2018
menjadikan jumlah penduduk semasa hanyalah seramai 281,500 orang pada tahun 2018. Selain itu juga, taburan
penduduk yang terlalu bertumpu di Mukim Bandar mewujudkan situasi seperti kesesakan jalan raya khususnya
pada waktu puncak. Oleh yang demikian, strategi penyapusatan pembangunan dari Bandar Maharani Bandar
Diraja ke pusat-pusat pertumbuhan yang lain (seperti Bakri dan Pagoh) adalah perlu bagi menyelesaikan
masalah tersebut.
Selain itu juga didapati bahawa kadar migrasi pada tahun 2010 menunjukkan bahawa kadar migrasi keluar
adalah lebih tinggi berbanding dengan kadar migrasi masuk dengan negeri seperti Selangor dan Melaka
merupakan destinasi utama. Bagi penduduk bukan warganegara pula, dapat dilihat bahawa jumlah ini semakin
meningkat saban tahun dengan kebanyakkan daripada mereka adalah pekerja warga asing dari negara
seperti Bangladesh dan Indonesia yang bekerja dalam sektor pembuatan khususnya kilang penghasilan perabot
yang terdapat di dalam daerah Muar. Dari segi kategori pendapatan pula, didapati bahawa bilangan untuk
ketinga-tiga kategori iaitu B40, M40 dan T20 mencatatkan peningkatan dengan jumlah peningkatan terbesar
adalah bagi kategori M40 dan ini secara tidak langsung menunjukkan bahawa taraf ekonomi dan pendapatan
penduduk Daerah Muar adalah semakin bertambah baik, disokong pula dengan pertambahan nilai tambah
bagi dua sektor ekonomi utama Daerah Muar iaitu perkhidmatan dan pembuatan.
Penemuan-penemuan ini jelas menunjukkan bahawa arah pembangunan bagi Daerah Muar haruslah
menumpukan kepada pembangunan yang holistik khususnya dari segi pertambahan bilangan penduduk,
mengekalkan pertumbuhan ekonomi, serta meningkatkan pendapatan penduduk Muar bagi menyokong
pembangunan yang akan direncanakan pada masa hadapan iaitu menjelang 2030. Oleh itu, seperti yang telah
dibincangkan dalam bahagian terdahulu (1.7.1 Analisis Unjuran Penduduk), Senario dua telah dipilih
memandangkan ianya adalah lebih ke arah pembangunan yang bersifat menyeluruh serta berpotensi untuk
menyokong halatuju dan matlamat pembangunan bagi Daerah Muar yang telah digariskan iaitu pertambahan
bilangan penduduk seramai 450,700 orang pada tahun 2030 berbanding hanya 340,567 orang dalam senario 1.
Mukim Jorak dijangka akan mengalami kadar pertumbuhan penduduk tertinggi iaitu KPPT sebanyak 14% antara
tahun akibat daripada pembangunan pesat seperti Bandar Universiti Pagoh yang dijangka siap sepenuhnya
menjelang 2025. Oleh yang demikian, penemuan-penemuan ini diterjemahkan secara terperinci melalui
penyenaraian isu, masalah serta cadangan awal dalam bahagian seterusnya.
1-26
1.10.1 Isu dan Masalah
A. Tren Pertumbuhan Penduduk yang Lemah
Kadar Pertumbuhan Penduduk Tahunan (KPPT) di Daerah Muar adalah rendah iaitu purata KPPT bagi tahun 2015
hingga tahun 2018 adalah antara 1.4% dan 1.3%. Pertumbuhan yang kurang memberangsangkan ini adalah
disebabkan oleh:
Peluang Pekerjaan
 Kurangnya kepelbagaian dalam penawaran peluang pekerjaan kepada penduduk.
1
 Penawaran pekerjaan tidak menepati dengan kemahiran penduduk / pekerja.
 Tawaran pendapatan / gaji luar Daerah Muar yang lebih lumayan dan
menguntungkan.
Migrasi
2
Antara faktor berlakunya penghijrahan penduduk adalah faktor persekitaran seperti
membeli rumah dan kawasan yang mempunyai kemudahan asas yang lengkap serta
faktor kerjaya iaitu berdasarkan tarikan peluang pekerjaan yang lebih menarik di luar
kawasan daerah.
Program peningkatan kemahiran
3
 Keperluan mengadakan program meningkatkan kemahiran individu yang bekerja
melalui penawaran / penambahbaikan kursus kemahiran selaras dengan sasaran
permintaan bakat penawaran pekerjaan di pusat-pusat kemahiran berkaitan seperti
IKBN, Giatmara dan sebagainya.
1.10.2 Potensi
Perancangan sebuah bandar perabot di dalam Mukim Bakri dilihat dapat menyumbang kepada pertambahan
bilangan guna tenaga dan penduduk di dalam Daerah Muar selain turut mengubah corak ekonomi Daerah
Muar. Pertambahan yang tinggi bagi guna tenaga dalam sektor ekonomi pembuatan dan perkhidmatan
dijangka dapat memperkukuhkan fungsi Muar sebagai pusat pengeluaran produk berasaskan kayu dan
perabot utama negara. Selain itu juga, Bandar Universiti di Pagoh juga dapat memberi impak yang sama
memandangkan bandar tersebut juga dapat memainkan fungsi sebagai pusat ekonomi utama yang kedua
selepas Bandar Maharani disebabkan oleh wujudnya peluang pekerjaan yang besar disamping pertumbuhan
mendadak industri hiliran dan ad-hoc di sekitar kawasan tersebut
Bandar Perabot
1
Memberi kesan kepada pertambahan bilangan guna tenaga dan penduduk di dalam Daerah
Muar selain turut mengubah corak ekonomi Daerah Muar selain memberi kesan pengganda
terhadap aktiviti ekonomi.
Bandar Universiti Pagoh
2
Akan mewujudkan peluang pekerjaan yang besar disamping pertumbuhan mendadak industri
hiliran dan ad-hoc di sekitar kawasan tersebut
Jangkaan Pertambahan Guna Tenaga
3
Dijangkakan sebanyak 87,000 peluang pekerjaan (sektor ekonomi pembuatan dan perkhidmatan)
dapat ditawarkan di dalam Daerah Muar.
1.10.3 Cadangan Awal
Beberapa cadangan awal telah dikenalpasti dalam memastikan pertumbuhan agihan penduduk antara
daerah adalah seimbang dengan pembangunan guna tanah. Antaranya ialah :
Tren Pertumbuhan yang Tinggi

 Memperluaskan aktiviti ekonomi seperti perindustrian di Mukim Jorak (Hab Pendidikan Pagoh-Panchor),
Bukit Bakri (MFP) dan Parit Jawa serta aktiviti pelancongan khususnya di Mukim Parit Jawa (pelancongan
eko dan warisan) dan Bukit Kepong (warisan) agar dapat mengurangkan jurang perbezaan taburan
penduduk antara mukim.
 Menggalakkan proses pembangunan ekonomi secara penyahpusatan ke kawasan pusat-pusat

petempatan utama (Pagoh dan Bakri) dan kecil bagi menyeimbangkan tahap pembangunan
keseluruhan Daerah Muar
 Memperluaskan peluang pekerjaan dalam kawasan kajian supaya dapat menyerap pertambahan
penduduk semulajadi serta dapat mengelakkan migrasi keluar penduduk sedia ada
B. Penawaran Peluang Pekerjaan dan Pembangunan

Kemahiran
 Mempelbagaikan aktiviti ekonomi yang berasaskan kemahiran tinggi dan pengetahuan khususnya yang
berkaitan dengan sektor utama ekonomi Daerah Muar bagi meningkatkan peluang pekerjaan dan
kemahiran penduduk setempat.
 Menggalakkan penawaran program pengajian di Hab Pendidikan Pagoh dan IKTBN yang sejajar
dengan keperluan pembangunan ekonomi Daerah Muar bagi menarik minat graduan tempatan
khususnya dalam sektor pembuatan, pertanian dan pelancongan.
1.10.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG
Sejajar dengan visi untuk menjadi Daerah Muar sebagai

Kepentingan Pertimbangan sebuah Daerah yang bercirikan warisan, mampan dan
rendah karbon, pencapaian masyarakat rendah karbon
perlu memastikan sasaran pengurangan gas rumah
Dalam menghadapai pelbagai cabaran hijau (GHG) dapat dicapai tanpa menggugat
yang berkaitan dengan pertumbuhan pertumbuhan ekonomi Daerah Muar itu sendiri. Oleh
penduduk dan sosioekonomi, usaha yang demikian, antara program bagi mengurangkan
mempromosikan polisi yang
perlepasan GHG bagi sektor ini adalah:
menyumbangkan kepada satu bentuk dasar
dan polisi bagi sektor ini ke arah sosioekonomi  Melaksanakan kempen kesedaran berkenaan
yang mampan dilihat penting untuk perlaksanaan konsep masyarakat rendah karbon
diketengahkan sebagai satu sumber baharu.
dan penggunaan teknologi rendah karbon ke
Dasar dan polisi berkaitan sektor penduduk
arah penjimatan tenaga.
dan sosioekonomi yang tidak
mengutamakan langkah-langkah rendah  Menyediakan sebuah dasar bagi memastikan
karbon akan menghadapi risiko untuk
program yang berkaitan dengan pengurangan
terkecuali daripada perancangan dan
karbon dapat dilaksanakan dengan berkesan
pembangunan yang berorientasikan amalan
rendah karbon yang kini rancak pada peringkat daerah
diperkatakan di seluruh dunia.
1-28
1.11 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Sosioekonomi

dan Penduduk
Dalam memastikan isu yang telah dikenal pasti dapat diatasi serta mengangkat potensi Daerah Muar menjelang
tahun 2030, maka beberapa strategi pembangunan telah dirangka selaras dengan matlamat pembangunan
Daerah Muar. Strategi pembangunan adalah seperti berikut:
Jadual 1.21 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Sosioekonomi dan Penduduk
Bil. Strategi Pembangunan Cadangan Awal
 Koridor pembangunan Bandar Maharani Bandar Diraja –

Bakri – Bukit Pasir - Pagoh akan menumpukan kepada
Menggunakan pendekatan
aktiviti pelancongan, pembuatan dan pendidikan yang
pembangunan berasaskan ciri
dijangka akan menjadikan bilangan penduduk koridor
1. kebitaraan daerah bagi menyokong
tersebut seramai 350,000 orang menjelang tahun 2030
sasaran pertumbuhan penduduk
 Aktiviti pertanian pula akan bertumpu di luar daripada
yang tinggi
koridor tersebut dengan jumlah penduduk yang akan
dijana adalah seramai 100,000 orang
Menggalakkan proses
pembangunan ekonomi secara  Memastikan pembangunan yang akan berlaku di dalam
penyahpusatan ke kawasan pusat- Daerah Muar tidak hanya bertumpu secara pemusatan
pusat petempatan utama (Pagoh mono (mono-centric) di Bandar Maharani Bandar Diraja.
2.
dan Bakri) dan kecil bagi  Menyelaras dan mengolah koridor pembangunan
menyeimbangkan tahap baharu dengan koridor pembangunan yang dinyatakan
pembangunan keseluruhan Daerah di dalam Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030.
Muar
 Beberapa sektor akan diberikan tumpuan dalam

memperluaskan peluang pekerjaan. Sasaran
Memperluaskan peluang pekerjaan pertambahan bilangan guna tenaga berdasarkan sektor
dalam kawasan kajian supaya ekonomi adalah seperti berikut (2030)
dapat menyerap pertambahan
3.
penduduk semulajadi serta dapat i.Perkhidmatan (47,914)
mengelakkan migrasi keluar ii.Pembuatan (39,416)
penduduk sedia ada iii.Pembinaan (9,708)
iv.Pertanian (4,335)
v.Perlombongan dan pengkuarian (750)
 Penawaran latihan kemahiran melalui institusi pengajian

tinggi awam (IPTA) seperti UTHM, UTM, UIA, dan Politeknik
Mempelbagaikan aktiviti ekonomi
di Bandar Universiti Pagoh serta IKTBN dalam aspek
yang berasaskan kemahiran tinggi
seperti berikut: Teknologi pembuatan perabot –
dan pengetahuan khususnya yang
kemudahan teknologi pengujian ketahanan perabot;
4. berkaitan dengan sektor utama
Rekabentuk perabot; Pemasaran perabot; Kejuruteraan
ekonomi Daerah Muar bagi
berkaitan pengoperasian pengangkutan awam
meningkatkan peluang pekerjaan
berasaskan rel; Kejuruteraan automotif; Penghasilan dan
dan kemahiran penduduk setempat.
pembungkusan makanan
Sumber: Kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030 (Penggantian)

SEKTOR GUNA TANAH, CIRI-CIRI FIZIKAL DAN PETEMPATAN BANDAR 2-1
GUNA TANAH, CIRI-CIRI

FIZIKAL DAN PETEMPATAN
BANDAR 2.0
2.1 Pengenalan
Asas kepada perancangan sesuatu kawasan adalah
bergantung kepada keseimbangan dan kawalan
terhadap pembangunan guna tanah dan aspek
fizikalnya. Ia menjadi asas yang menggariskan secara
terperinci perancangan setiap aspek spatial yang ada,
yang mana ia perlulah selari dengan terjemahan dasar
yang telah ditetapkan oleh pihak kerajaan.
Tujuan utama sektor guna tanah ini dianalisis adalah

untuk mendapatkan gambaran secara jelas status
semasa pembangunan tanah di dalam kawasan kajian,
khususnya terhadap pembangunan aspek fizikalnya. Ia
akan menilai sama ada pembangunan yang berlaku
adalah sejajar dengan konsep pembangunan mampan
masa kini yang digunakan dalam mencapai matlamat
Pembangunan Sejagat ke arah mengurangkan kesan
terhadap perubahan iklim, contohnya seperti konsep
Bandar Pintar, Bandar Hijau Rendah Karbon dan Bandar
Kompetitif.
Selain itu, sektor ini akan turut meneliti impak yang

diterima di dalam kawasan kajian kesan daripada
beberapa projek pembangunan berkepentingan
Kredit Foto: Draf RSN Johor 2030
negara, sama ada yang dalam pembinaan mahupun
yang sedang dirancang. Ia termasuk impak daripada
penetapan keseluruhan kawasan kajian sebagai salah
satu daripada 17 Zon Promosi Pembangunan (ZPP)
seperti mana yang telah ditetapkan dalam Rancangan
Fizikal Negara Ke-3 (RFN 3) dan Bandar Universiti Pagoh
yang telah ditetapkan dalam Draf Draf Rancangan
Struktur Negeri Johor 2030 (Draf RSN Johor 2030)
2-2
2.2 Dasar Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan Petempatan Bandar
A. Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) 5 Sasaran dalam

Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) meliputi 17 matlamat dan 169 Matlamat
sasaran dengan matlamat bagi meneruskan agenda 2030 mencapai Pembangunan
keseimbangan dalam tiga dimensi pembangunan mapan yang
Mampan (SDG) telah
merangkumi sosial, ekonomi dan alam sekitar. Antara sasaran yang
diambil kira dalam Matlamat Pembangunan Mampan untuk sektor guna diambil kira
tanah ialah:
Sasaran 11.1: Memastikan akses Sasaran 11.2: Menyediakan akses

untuk semua kepada perumahan kepada sistem pengangkutan
yang mencukupi, selamat dan yang selamat, dapat diakses dan
berpatutan dan perkhidmatan berkesinambungan untuk semua,
asas dan menaik taraf kemiskinan meningkatkan keselamatan jalan
raya, terutamanya dengan
memperluas pengangkutan
awam, dengan perhatian khusus
terhadap keperluan wanita,
kanak-kanak, orang kurang
Sasaran 11.7: Menyediakan akses upaya dan orang yang lebih tua. Ulasan Dasar
sejagat ke ruang yang selamat,
inklusif dan boleh diakses, hijau Untuk mencapai visi RTD Muar 2030
dan awam, khususnya bagi (Penggantian) iaitu Daerah
wanita dan kanak-kanak, orang Warisan, Pintar dan Mampan
tua dan orang kurang upaya adalah penting bagi Daerah Muar
Sasaran 11.3 : Menjelang 2030,
memastikan pembangunan pada
meningkatkan perbandaran
masa hadapan sejajar dengan
inklusif dan mampan untuk
SDG dengan mengambil kira
Sasaran 11.a: Menyokong perancangan dan pengurusan
petempatan manusia yang ber- keperluan seperti perumahan
hubungan positif ekonomi, sosial
sepadu yang mencukupi, menyediakan
dan alam sekitar di antara
aksessibiliti yang tinggi, dan
bandar, peri-bandar dan luar
bandar dengan menyokong hubungan positif
memperkukuhkan perancangan ekonomi, sosial dan alam sekitar.
pembangunan negara dan
wilayah
2.2.2 Dasar Peringkat Nasional
A. Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11)

Dalam tempoh RMKe-11, terdapat satu teras strategik yang berkaitan
dengan aspek pembangunan guna tanah dan fizikal iaitu menuju ke arah 3 Dasar Peringkat
pertumbuhan hijau bagi meningkatkan kemampanan dan daya tahan
Nasional telah diambil
melalui
kira iaitu Rancangan
SA 1: Strategik memperkukuhkan tadbir urus untuk memacu transformasi
dengan memperkukuhkan rangka kerja dasar, perundangan dan institusi
Malaysia, Rancangan
untuk mengalakkan peralihan industri kepada penghijauan produk dan Fizikal Negara Ke-3
perkhidmatan dengan mengguna pakai teknologi hijau serta dan Dasar
meningkatkan inovasi dan pembangunan teknologi hijau tempatan
Perbandaran Negara
SB 1: Strategik mewujudkan pasaran hijau melalui penerapan Konsep
Kedua
Hijau dalam konsep pembangunan guna tanah bagi mewujudkan
bandar rendah karbon.
Ulasan Dasar
B. Rancangan Fizikal Negara Ke-3 (RFN) Dasar peringkat nasional ini
menekankan aspek
pembangunan guna tanah dan
Dalam RFN Ke-3, Teras 3 iaitu kemampanan spatial dan daya tahan
fizikal dengan memelihara
terhadap perubahan iklim bagi memastikan pertumbuhan yang
kawasan-kawasan alam sekitar
berterusan dari aspek guna tanah yang optimum dan holistik. Antara
yang berpotensi daripada
strategi yang dinyatakan dalam dasar ini ialah :
sebarang pembangunan
Halatuju Strategik KD1: Pengurusan efektif sumber semula jadi dengan perbandaran. Penggunaan
melindungi Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS) dan meningkatkan serta konsep hijau amat ditekankan
memulihara sumber air. dalam pembangunan mampan di
Halatuju Strategik KD2: Guna tanah dan perancangan dan Daerah Muar bagi memenuhi
pembangunan holistik melalui pengurusan pertumbuhan dan rebakan keperluan rangka pembangunan
pembangunan dengan penggunaan konsep Smart Growth serta
mengurus pembangunan guna tanah luar bandar dengan mengawal
tukar guna tanah kawasan pertanian kepada industri tanpa izin.
C. Dasar Perbandaran Negara Ke-2 (DPN 2)

Dasar Perbandaran Negara Ke-2 (DPN2) ini bertujuan untuk memandu
dan menyelaras perancangan dan pembangunan bandar supaya lebih Prinsip 5: Menerapkan elemen
efisien dan efektif bagi menghadapi cabaran-cabaran masa kini dan hijau dalam pembangunan
hadapan. Terdapat empat (4) prinsip utama yang berkaitan dengan bandar
aspek guna tanah dan fizikal iaitu:
Prinsip 2: Berdaya huni dengan Prinsip 3: Berdaya saing dan

Prinsip 4: Inklusif dan kesaksamaan
membekalkan perumahan kepadatan ekonomi dengan
dengan merapatkan jurang
mampu milik yang cukup, menyusun aktiviti ekonomi secara
ekonomi antara penduduk di
berkualiti dan komprehensif untuk kelompok di kawasan strategik
bandar
semua lapisan masyarakat terpilih di dalam bandar
2-4
2.2.3 Dasar Peringkat Negeri
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030

Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 meliputi beberapa dasar dan Ulasan Dasar
langkah-langkah yang boleh diterjemahkan ke dalam kawasan RTD
Di peringkat negeri, dasar
mengenai aspek pembangunan guna tanah dan fizikal bagi merangka
perancangan guna tanah adalah
strategik untuk pemajuan dan penggunaan tanah di seluruh kawasan
lebih khusus kepada perincian
meliputi kawasan bandar dan luar bandar. Antara dasar mengenai aspek
aktiviti guna tanah seperti
pembangunan guna tanah dan fizikal iaitu:
pembangunan “infill”,
RSJ 7: Pertumbuhan Seiring dan Bersimbiotik Bandar dan Luar Bandar pembangunan tanah kosong atau
yang meliputi kawasan keutamaan pembangunan ZPP Bandar Maharani tanah terbiar, kawasan pusat
Bandar Diraja bandar dan luar bandar serta
kawasan had pembangunan bagi
RSJ 9: Pengukuhan Fungsi dan Daya Saing Pusat-Pusat Daerah dan
mencapai pembangunan tanah
Bandar Luar Konurbasi melalui Pengukuhan fungsi dan peranan pusat
yang holistik khususnya di Daerah
katalis dan pusat-pusat petempatan yang bersesuaian dengan hierarki
Muar
yang ditetapkan dengan sokongan kemudahan infrastruktur dan aktiviti
ekonomi yang setaraf dengannya.

2.3 Keadaan Semasa
2.3.1 Bentuk Fizikal dan Topografi
A. Ketinggian
Keadaan topografi Daerah Muar majoritinya adalah dalam kategori

tanah rendah iaitu berketinggian di bawah 150 meter. Ia meliputi
kawasan seluas 131,389.92 hektar (94.35%). Daerah Muar yang
berketinggian di antara 150 meter hingga 300 meter iaitu kategori tanah
bukit pula adalah seluas 6,085.57 hektar (4.37%). Hanya 1,782.50 hektar
(1.28%) daripada Daerah Muar di bawah kategori tanah tinggi dengan
puncak tertinggi adalah 590 meter. (rujuk Rajah 2.1) Kawasan tanah tinggi
ini kebanyakannya ini terletak di bahagian timur laut yang meliputi
sebahagian Mukim Lenga. Tiada kawasan di Daerah Muar yang
berketinggian lebih daripada 1,000 meter iaitu di bawah kategori gunung.
(rujuk Jadual 2.1 dan Jadual 2.2 untuk analisis ketinggian di Daerah Muar)
Jadual 2.1: Analisis Ketinggian Daerah Muar, 2018

Ketinggian Keluasan (Hektar) Peratus (%)
0 - 150 m 131,389.92 94.35
150 - 300 m 6,085.57 4.37
301 m - 1000 m 1,782.50 1.28 Keadaan topografi
> 1000 m - -
Jumlah 139,258.00 100.00
Daerah Muar
Sumber : JUPEM, 2019 majoritinya adalah
Jadual 2.2: Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit dalam kategori tanah
& Tanah Tinggi (Kategori Ketinggian) rendah iaitu
Kategori Ketinggian Ketinggian berketinggian di
Tanah Rendah < 150 m bawah 150 meter
Tanah Bukit 150 m - 300 m
Tanah Tinggi 301 m - 1000 m
Gunung > 1000 m
Sumber : PLANMalaysia, 2009
2-6
Rajah 2.1 : Pelan Analisis Ketinggian di Daerah Muar
< 150 meter
150 meter - 300 meter
300 meter - 1000 meter
Titik Tertinggi
B. Kecerunan
Daripada analisis kecerunan, seluas 136,152.55 hektar (97.77%) kawasan
Daerah Muar mempunyai kecerunan kurang daripada 25 darjah iaitu Daerah Muar
Kelas I dan Kelas II.(rujuk Rajah 2.2) Kedua-dua kelas ini dikategorikan
sebagai kawasan yang dibenarkan untuk semua jenis aktiviti mempunyai
pembangunan. Seluas 2,865.71 hektar (2.06%) adalah kawasan kecerunan kurang
berkecerunan di antara 25 darjah hingga 35 darjah atau Kelas III, iaitu
daripada 25 darjah
kawasan yang mempunyai pembatasan geoteknikal yang tinggi dan
memerlukan pertimbangan serta syarat-syarat pembangunan yang dengan keluasan
khusus. Hanya 236.74 hektar (kurang 1%) kawasan Daerah Muar 136,152.55 hektar
mempunyai kecerunan melebihi 35 darjah (Kelas IV), iaitu kawasan yang
tidak dibenarkan untuk sebarang aktiviti pembangunan. (rujuk Jadual 2.3
(97.77%) iaitu Kelas I
dan Foto 2.1 serta Jadual 2.4 untuk analisis kecerunan di Daerah Muar) dan Kelas II
Jadual 2.3: Analisis Kecerunan Daerah Muar, 2018

Kelas Kecerunan Kategori Kecerunan Luas (Hektar) Peratus (%)
Kelas I Kurang 15 darjah 124,092.80 89.11
Kelas II 15 darjah - 25 darjah 12,059.74 8.66
Kelas III 25 darjah - 35 darjah 2,868.71 2.06
Kelas IV Lebih 35 darjah 236.74 0.17
Jumlah 139,258.00 100.00
Sumber : JUPEM, 2019
Jadual 2.4: Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit

& Tanah Tinggi (Kategori Kecerunan)
Kelas Kecerunan Justifikasi Pembangunan
Kelas I
Dibenarkan Untuk Pembangunan
Kelas II
Dibenarkan Setelah Mendapat Kelulusan dari Kajian
Kelas III
Penilaian Kesan Alam Sekitar (EIA) dan Geoteknikal
Kelas IV Tidak Dibenarkan Untuk Pembangunan
Sumber : PLANMalaysia, 2009
Foto 2.1: Paparan Tiga Dimensi dari

arah Selatan, Utara dan Timur
2-8
Rajah 2.2 : Pelan Analisis Kecerunan Di Daerah Muar

C. Geologi Tanah
Kesesuaian kawasan Daerah Muar untuk pembangunan juga perlu dinilai
daripada segi kestabilan tanah yang melibatkan analisis geologi batuan.
Keadaan geologi dilihat dari segi sifat fizikal dan mekanik bahan batuan
tersebut. Sebahagian besar kawasan Daerah Muar iaitu seluas 95,851.28
hektar (68.83% daripada Daerah Muar) mempunyai tahap kestabilan
yang tinggi, 15,346.23 hektar (11.02%) mempunyai tahap kestabilan
sederhana dan 28,060.49 hektar merupakan geologi yang tidak stabil
(20.15%) (rujuk Jadual 2.5 dan Rajah 2.3 untuk analisis geologi batuan).
Jadual 2.5: Analisis Kestablian Tanah dari Segi Geologi Batuan, 2018
Luas Peratus
Jenis Batuan
(Hektar) (%)
Quaternary (Clay dan silt) 33,881.47 24.33
Quatenary (Peat, humic clay dan silt) 15,346.23 11.02
Acid intrusives (undifferentiated) 28,060.49 20.15
Cretaceous-Jurassic (pyroclastics, rhyolitic to dacitic
31,528.01 22.64
composition)
Triassic (Interbedded sandstone, siltstone dan shale) 30,441.80 21.86
Jumlah 139,258.00 100.00
Sumber : JUPEM, 2019 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
D. Sistem Saliran dan Badan Air

Daerah Muar disempadani oleh Sungai Muar (rujuk Jadual 2.6 dan Rajah 2.4) sebagai sistem saliran utama dan
disalirkan menerusi sungai kecil. Kepentingan sungai-sungai ini perlu diambil kira sebagai tumpuan utama dalam
perancangan pembangunan baru. Aliran sungai dan anak sungai semula jadi hendaklah dikekalkan dan
dipelihara dalam cadangan pembangunan baru.
Keperluan dan kelebaran rizab sungai hendaklah mengikut keperluan Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) dan
rizab sungai tersebut hendaklah dijadikan sebagai penampan untuk mengawal pencemaran hakisan
permukaan, pencerobohan setinggan dan sebagainya. Kawasan rizab sungai ini akan diambil kira sebagai zon
halangan pembangunan apabila analisis kesediaan tanah dibuat secara lebih terperinci.
Jadual 2.6: Nama Sungai di Daerah Muar, 2018
Badan Air Nama

Lembangan Kecil Muar  Pt Keroma
 Pt Sri Menanti  Pt Perupok
 Pt. Rabu  Pt Raja
 Pt Keliling Pantai (baru)  Pt Sakai
Lembangan Sungai
 Pt Keliling Lama  Pt Ahmad
Sarang Buaya
Lembangan  Sg.Sarang Buaya
 Pt Kedondong  Pt Asam
Sungai Sungai Muar
 Parit Subari
 Pt Keliling Pantai  Pt Bakar
 Sg Muar  Pt Samsu  Pt Haji Ali
 Sg Balang Besar
 Sg Balang Kecil
 Pt Limbong  Pt Pulai
 Pt.Keliling  Pt Punggur
 Pt Kassim  Pt Raibah
 Pt Pinang Seribu  Pt Sepayong
 Parit Jawa  Pt Unas
2-10
Rajah 2.3: Pelan Geologi Batuan di Daerah Muar

Rajah 2.4: Sistem Saliran dan Badan Air Daerah Muar
Badan Air
2-12
E. Lot lidi dan lot kecil

Lot lidi adalah lot berbentuk panjang dan kurus dengan ukuran lebih
daripada nisbah 1:5 dengan keluasan kurang daripada lima (5) ekar; lot
harus berbentuk segi empat; minimum panjang salah satu sisi adalah 65
kaki; nilai ‘thinness ratio’ adalah kurang daripada 0.436 dan kategori guna
tanah pertanian bagi kawasan luar bandar dan guna tanah kediaman
dan perniagaan bagi kawasan pinggir dan bandar manakala lot kecil
adalah lot tanah pertanian berkeluasan kurang daripada lima (5) ekar; lot
bangunan berkeluasan kurang daripada satu (1) ekar; lot yang berbentuk
segi empat dengan ukuran kurang daripada nisbah 1:5; dan kategori
guna tanah pertanian bagi kawasan luar bandar dan guna tanah
kediaman dan perniagaan bagi kawasan pinggir dan bandar. Ini adalah
tertakluk kepada RTD. Di Daerah Muar terdapat sebanyak 14,584 lot lidi
dan 35,586 lot kecil.
Berdasarkan Jadual 2.7, Blok Perancangan 2 merupakan blok

perancangan yang mempunyai taburan lot lidi yang tertinggi iaitu
sebanyak 9,364 lot lidi dengan keluasan sebanyak 18,489.08 hektar
(82.15%) dan diikuti oleh Blok Perancangan 3 dan 4 sebanyak 2,463 lot lidi
dengan keluasan 2,395.12 hektar (10.64%) serta Blok Perancangan 1 iaitu
sebanyak 2,757 lot lidi (1,621.88 hektar). Manakala untuk lot kecil, bilangan
lot kecil yang tertinggi adalah di Blok Perancangan 2 iaitu sebanyak
19,228 lot kecil dengan keluasan sebanyak 17,746.94 hektar (61.84%) diikuti Foto 2.2 Lot lidi di Daerah Muar
Sumber: Google Earth
dengan 7,728lot kecil di Blok Perancangan 3 dan 4 dengan keluasan
sebanyak 8,206.12 hektar (28.59%). Bilangan lot lidi yang terendah adalah
di Blok Perancangan 1 iaitu sebanyak 8,631 lot kecil yang mempunyai
keluasan sebanyak 2,744.88 hektar. rujuk Foto 2.2 dan Rajah 2.5)
Jadual 2.7 Taburan Lot Lidi dan Lot Kecil mengikut Blok Perancangan di Daerah Muar
Lot Lidi Lot Kecil

Blok Perancangan
Bilangan lot Keluasan Peratus Bilangan Keluasan Peratus
BP 1- Bandar Maharani Bandar

Diraja, Sungai Terap, Sungai Raya, 2,757 1,621.88 7.21 8,631 2,744.88 9.56
Jalan Bakri, Parit Bakar
BP 2- Sungai Balang, Seri Menanti
9,364 18,489.08 82.15 19,228 17,746.94 61.84
dan Parit Jawa
BP 3 dan BP 4- Air Hitam, Jorak,
2,463 2,395.12 10.64 7,728 8,206.12 28.59
Lenga dan Bukit Kepong
Jumlah Keseluruhan 14,584 22,506.08 100.00 35,586 28,697.94 100.00
Sumber: Olahan daripada GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018
Berdasarkan Rajah 2.5 mendapati bahawa sebanyak 6,459 bilangan lot lidi dengan keluasan 4,277.15 hektar
(19.00%) dan bilangan lot kecil sebanyak 14,895 lot dan keluasan 9,363.79 hektar (32.63%)di dalam kawasan zon
promosi pembangunan (ZPP) di Bandar Maharani Bandar Diraja dan Bandar Universiti Pagoh. Lot lidi dan lot kecil
yang telah dikenalpasti dalam kawasan ZPP boleh dijadikan sebagai kawasan potensi pembangunan pada
masa akan datang.
Rajah 2.5: Taburan Lot Lidi/ Lot tanah kecil di Daerah Muar
Zon Promosi Pembangunan

2-14
2.3.2 Guna Tanah Semasa 2018

Guna tanah utama kawasan Daerah Muar ialah guna tanah pertanian
dengan keluasan iaitu 94,859.27 hektar (68.12%) daripada guna tanah
keseluruhan kawasan Daerah Muar. Guna tanah kedua terbesar adalah
kawasan hutan iaitu seluas 29,516.85 hektar (21.20%) yang merangkumi 68.12%
tiga (3) jenis hutan iaitu hutan paya laut, hutan darat dan hutan paya
gambut. Dua daripadanya telah diwartakan sebagai hutan simpan iaitu
Hutan Simpan Maokil (hutan darat) dan Hutan Simpan Paya Gambut 21.20 %
Ayer Hitam Utara (hutan paya gambut).
Guna tanah tepu bina pula, merangkumi kategori perumahan, komersial, 3.06%
perindustrian, institusi dan kemudahan masyarakat, kawasan lapang dan
rekreaksi, pengangkutan dan perhubungan, infrastruktur dan utiliti serta
tanah kosong. Keluasan untuk guna tanah tepu bina ialah seluas 2.94 %
12,715.21 hektar (9.13%) dan merupakan guna tanah ketiga terbesar di
Daerah Muar (rujuk Jadual 2.8 dan Rajah 2.6)
1.42 %
Jadual 2.8: Taburan Guna Tanah Semasa Keseluruhan Daerah Muar, 2018
Guna Tanah Keluasan (Hektar) Peratus (%) 1.00 %
Tepu Bina
Perumahan 4,092.24 2.94
Komersial 402.81 0.29 0.75 %
Perindustrian 1,040.33 0.75
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 1,398.24 1.00
0.56 %
Kawasan Lapang dan Rekreasi 322.26 0.23
Pengangkutan dan Perhubungan 4,256.09 3.06
Infrastruktur dan Utiliti 429.67 0.31 0.31 %
Tanah Kosong (Tanah pembangunan) 773.57 0.56
Jumlah Kecil 12,715.21 9.13
0.29 %
Bukan Tepu Bina
Hutan 29,516.85 21.20
Badan Air 1,973.70 1.42 0.23 %
Pertanian 94,859.27 68.12
Tanah Kosong (Tanah yang tidak
192.97 0.14
diusahakan)
0.14%
Jumlah Kecil 126,542.79 90.87%
Jumlah Keseluruhan 139,258.00 100.00
Sumber : GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018

Nota: Keluasan Keseluruhan Daerah Muar sekiranya termasuk sebahagian
persisiran pantai adalah 149,141 hektar
Rajah 2.6: Guna Tanah Semasa Keseluruhan Daerah Muar, 2018
Tepu Bina
Bukan Tepu Bina Lain-lain

2-16
2.3.3 Taburan Guna Tanah Semasa Mengikut Blok Perancangan (BP)

Setiap pembangunan guna tanah tepu bina akan dilihat mengikut Blok
Blok Perancangan 4
Perancangan (BP) bagi menilai tahap keupayaan pembangunan selaras
merupakan kawasan
dengan kepentingan dan fungsi setiap Blok Perancangan. Blok
terbesar di Daerah Muar yang
Perancangan yang telah dikenal pasti bagi Daerah Muar untuk sektor
merangkumi mukim Lenga dan
guna tanah adalah seperti mana Jadual 2.9.
Bukit Kepong
Jadual 2.9 Blok Perancangan Bagi Daerah Muar, 2018
Keluasan Peratus
BP Mukim
(hektar) (%)
BP1 Bandar Maharani Bandar Diraja, Sungai Terap, Sungai Raya, Bukit Bakri, Parit Bakar 19,616.07 14.09
BP2 Sungai Balang, Seri Menanti dan Parit Jawa 25,906.10 18.60
BP3 Air Hitam dan Jorak, 38,419.89 27.59
BP4 Lenga dan Bukit Kepong 55,315.90 39.72
A. Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 1

(BP 1- Bandar Maharani Bandar Diraja, Sungai Terap,
Sungai Raya, Jalan Bakri dan Parit Bakar) 65.31%
Blok Perancangan Mukim 1 (BP1) mempunyai keluasan sebanyak
19,616.07 hektar dengan guna tanah utama adalah kawasan pertanian 11.78 %
seluas 12,810.76 hektar (65.31%). Selaras dengan hierarki Bandar Maharani
Bandar Diraja sebagai Pusat Wilayah Negeri, guna tanah tepu bina
merupakan yang kedua terbesar merangkumi keluasan sebanyak 7.18 %
5,864.30 hektar (29.90 %) daripada keseluruhan guna tanah semasa blok
perancangan 1. Ianya meliputi guna tanah perumahan, komersial,
industri, institusi, tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan, tanah kosong 3.23 %
serta infrastruktur dan utiliti. (rujuk Jadual 2.10 dan Rajah 2.7)
2.88 %
Jadual 2.10: Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 1, 2018
Guna Tanah Keluasan (Hektar) Peratus (%)
Tepu Bina 2.78 %
Perumahan 2,311.70 11.78
Komersial 300.92 1.53
Perindustrian 545.41 2.78 2.62 %
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 564.67 2.88
Kawasan Lapang dan Rekreasi 120.26 0.61
Pengangkutan dan Perhubungan 1,409.03 7.18 1.53 %
Jumlah Kecil 5,864.30 29.90 0.97 %
Bukan Tepu Bina
Hutan 189.71 0.97
0.61 %
Badan Air 634.26 3.23
Pertanian 12,810.76 65.31
117.04 0.60 0.60 %
diusahakan)
Jumlah Kecil 13,751.77 70.10
0.50 %
BP3
BUKIT PASIR
BANDAR MAHARANI
BANDAR DIRAJA
BUKIT BAKRI
BP2
Rajah 2.7: Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 1
Tepu Bina
Tepu Bina
Bukan Tepu
Bukan Tepu Bina
Bina Lain-lain
Lain-lain
2-18
B. Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 2

(BP 2 - Sungai Balang, Seri Menanti dan Parit Jawa) 86.07 %
Blok Perancangan 2 (BP 2) mempunyai keluasan 25,906.10 hektar dengan

guna tanah utama di BP2 adalah kawasan pertanian seluas 22,298.67 4.65 %
hektar iaitu 86.07% daripada luas keseluruhan BP dan diikuti keluasan tepu
bina iaitu seluas 2,679.36 hektar (10.34%). Selain itu, BP 2 juga merupakan
3.61 %
salah satu kawasan tumpuan pembangunan bagi Daerah Muar di mana
guna tanah tepu bina meliputi guna tanah perumahan, komersial,
industri, institusi, tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan serta 2.53 %
infrastruktur dan utiliti. (rujuk Jadual 2.11 dan Rajah 2.8)
0.94 %
Jadual 2.11: Guna Tanah Semasa Blok Perancangan M2, 2018
Tepu Bina
0.71 %
Komersial 35.68 0.14 0.49 %
Perindustrian 182.74 0.71
Kawasan Lapang dan Rekreasi 10.76 0.04 0.46 %
Tanah Kosong (Tanah pembangunan) 62.27 0.24 0.24 %
Bukan Tepu Bina
Hutan 656.42 2.53 0.14 %
Badan Air 244.71 0.94
Pertanian 22,298.67 86.07
0.10 %
Tanah Kosong (Tanah yang tidak 26.94 0.10
Jumlah Kecil 23,226.74 89.66
Jumlah Keseluruhan 25,906.10 100.00 0.04 %

BP1
BP3
PARIT JAWA SRI MENANTI
Parit Yusuf
Rajah 2.8: Pelan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 2
Tepu Bina
Tepu Bina
Bukan Tepu
Bukan Bina
Tepu Bina Lain-lain
Lain-lain
2-20
C. Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 3

(BP 3 -Air Hitam dan Jorak)
76.16%
Blok Perancangan 3 (BP 3) mempunyai keluasan 38,419.89 hektar dengan
guna tanah utama di BP3 adalah kawasan pertanian seluas 29,259.95
hektar iaitu 76.16% daripada luas keseluruhan BP dan diikuti keluasan rizab 16.03%
hutan seluas 6,158.19 hektar (16.03%). BP 3 merupakan kawasan tumpuan
pembangunan kedua terbesar bagi Daerah Muar yang mana guna 2.61 %
tanah tepu bina keluasan sebanyak 2,439.68 hektar iaitu 6.35% daripada
keluasan BP3. Ianya meliputi guna tanah perumahan, komersial, industri,
institusi, tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan serta infrastruktur dan 1.44 %
utiliti. (rujuk Jadual 2.12 dan Rajah 2.9)
Jadual 2.12: Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 3, 2018

1.42 %
Keluasan
(Hektar) 1.25 %
Tepu Bina
Komersial 53.08 0.14 0.48 %
Infrastruktur dan Utiliti 122.94 0.32 0.14 %
Bukan Tepu Bina 0.11 %
Hutan 6,158.19 16.03
Badan Air 546.46 1.42
Pertanian 29,259.95 76.16
0.04 %

15.61 0.04
diusahakan) 0.01%
Jumlah Kecil 35,980.21 93.65

BP4
BANDAR UNIVERSITI
PAGOH
BP1
BUKIT NANING
BP2
Tepu Bina

2-22
C. Taburan Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 4

(BP 4-Lenga dan Bukit Kepong)
55.12 %
Blok Perancangan 4 (BP4) mempunyai keluasan 55,315.90 hektar dengan
guna tanah utama di BP4 adalah kawasan pertanian seluas 30,489.89
hektar iaitu 55.12% daripada luas keseluruhan BP dan diikuti keluasan rizab 40.70 %
hutan seluas 22,512.53 hektar (40.70%). BP4 merupakan kawasan tumpuan
pembangunan terbesar bagi Daerah Muar yang mana guna tanah tepu 1.16%
bina keluasan sebanyak 1,731.87 hektar iaitu 3.13% daripada keluasan BP
4. Ianya meliputi guna tanah perumahan, komersial, industri, institusi,
tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan serta infrastruktur dan utiliti. 0.99 %
(rujuk Jadual 2.13 dan Rajah 2.10)
Jadual 2.13: Guna Tanah Semasa Blok Perancangan 4, 2018 0.66%

Keluasan
(Hektar)
Tepu Bina 0.35%
0.29 %
Pengangkutan dan Perhubungan 639.23 1.16
Tanah Kosong (Tanah pembangunan) 193.67 0.35 0.23%
Bukan Tepu Bina
Hutan 22,512.53 40.70 0.14%
Badan Air 548.27 0.99
Pertanian 30,489.89 55.12
33.34 0.06 0.06%
diusahakan)
Jumlah Kecil 53,584.03 96.87
Jumlah Keseluruhan 55,315.9 100.00 0.02 %
Foto 2.3 Felda Maokil salah satu petempatan yang Foto 2.4 Laluan J32 merupakan salah satu jalan yang
terdapat di Blok Perancangan M3 terdapat di Blok Perancangan M3
Sumber: UTM-LCRAC, 2019 Sumber: UTM-LCRAC, 2019
BUKIT KEPONG
LENGA
HUTAN SIMPAN
MAOKIL
BP2
Tepu Bina

2-24
D. Perbandingan Guna Tanah Semasa Mengikut BP 1, BP 2, BP 3 dan BP 4
Guna tanah tepu bina merangkumi lapan (8) komponen guna tanah iaitu perumahan, komersial, industri, institusi
dan kemudahan masyarakat, tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan dan perhubungan , infrastuktur dan
utiliti serta tanah kosong (tanah pembangunan). Berdasarkan laporan kajian ini, secara keseluruhannya, didapati
bahawa guna tanah tepu bina Blok Perancangan 1 mempunyai keluasan terbesar di Daerah Muar daripada BP
2 iaitu 5,864.30 hektar dan diikuti oleh guna tanah tepu bina BP 2 merangkumi keluasan sebanyak
2,679.36 hektar serta guna tanah tepu bina di BP3 dan BP4 dengan keluasan masing-masing sebanyak
2,439.68 hektar dan 1731.87 hektar. Hal ini menunjukkan bahawa pembangunan semasa adalah tertumpu di Blok
Perancangan 1 walaupun keluasan BP lebih kecil berbanding keluasan BP 4.
Selain itu, guna tanah bukan tepu bina pula merangkumi empat (4) komponen guna tanah iaitu hutan, badan
air, pertanian, tanah kosong (tanah yang tidak diusahakan). Analisis mendapati bahawa BP 4 mempunyai
keluasan bukan tepu bina yang terbesar iaitu sebanyak 53,584.03 hektar diikuti BP 3 dan BP 2 dengan keluasan
masing-masing sebanyak 35,980.21 hektar dan 23,226.74 hektar (rujuk Jadual 2.13). Keluasan bukan tepu bina
yang tinggi di BP 4 kerana terdapat kawasan hutan di situ iaitu Hutan Maokil.
Jadual 2.13: Perbandingan Guna Tanah Semasa Mengikut Blok Perancangan M1, M2 dan M3, 2018
Keluasan (hektar)
Komponen Guna Tanah
M1 M2 M3 BP 4 Jumlah Peratus (%)
Tepu Bina
Perumahan 2,311.70 934.71 478.71 367.12 4,092.24 2.94
Komersial 300.92 35.68 53.08 13.13 402.81 0.29
Industri 545.41 182.74 183.32 128.86 1,040.33 0.75
564.67 119.96 552.21 161.4 1,398.24 1.00
Institusi dan Kemudahan Masyarakat
Tanah Lapang dan Rekreasi 120.26 10.76 42.87 148.37 322.26 0.23
Pengangkutan dan perhubungan 1,409.03 1,205.23 1,002.60 639.23 4,256.09 3.06
Infrastuktur dan Utiliti 98.63 128.01 122.94 80.09 429.67 0.31
Tanah Kosong (Tanah pembangunan) 513.68 62.27 3.95 193.67 773.57 0.56
Jumlah Kecil 5,864.30 2,679.36 2,439.68 1,731.87 12,715.21 9.13
Bukan Tepu Bina
Hutan 189.71 656.42 6,158.19 22,512.53 29,516.85 21.20
Badan Air 634.26 244.71 546.46 548.27 1,973.70 1.42
Pertanian 12,810.76 22,298.67 29,259.95 30,489.89 94,859.27 68.12
117.04 26.94 15.61 33.34 192.97 0.14
Jumlah Kecil 13,751.77 23,226.74 35,980.21 53,584.03 126,542.79 90.87
Jumlah Keseluruhan 19,616.07 25,906.10 38,419.89 55,315.9 139,258.00 100.00
Sumber : Olahan daripada GeoJohor,PLANMalaysia@Johor, 2018
2.3.4 Guna Tanah Komited Semasa
A. Taburan Guna Tanah Komited Keseluruhan

Pembangunan yang ditetapkan atau guna tanah komited untuk tepu
bina meliputi kawasan seluas 1,310.91 hektar iaitu 98.30% daripada
keseluruhan guna tanah komited Daerah Muar dan tidak termasuk untuk
guna tanah komited pertanian seluas 22.73 hektar (1.70%). Keseluruhan
pembangunan guna tanah komited bagi Daerah Muar adalah 21.61%
melibatkan kawasan pembangunan perumahan dengan keluasan 288.25
hektar (21.61%), pembangunan komersial seluas 236.73 hektar (17.75%)
20.55 %
dan perindustrian 274.10 hektar (20.55%), pembangunan institusi dan
kemudahan masyarakat (58.10 hektar), tanah lapang dan rekreasi (113.50
hektar) serta pengangkutan dan perhubungan (215.84 hektar) dan 17.75 %
infrastruktur dan utiliti (124.39 hektar). Rujuk Jadual 2.14 dan Rajah 2.11.
Hasil analisis mendapati bahawa guna tanah komited terbesar di Daerah

Muar ialah pembangunan perumahan dengan keluasan sebanyak 288.25 16.18%
hektar. Hal ini berlaku ekoran daripada perkembangan Bandar Universiti
Pagoh sebagai hab pendidikan di Daerah Muar.
9.33 %
Jadual 2.14: Guna Tanah Komited Keseluruhan Daerah Muar, 2015-2018

8.51 %
Tepu Bina
Komersial 236.73 17.75 4.36 %
1.70 %
Pengangkutan dan Perhubungan 215.84 16.18
Bukan Tepu Bina
Pertanian 22.73 1.70
Jumlah Kecil 22.73 1.70
2-26
Rajah 2.11 : Guna Tanah Komited Keseluruhan di Daerah Muar
Tepu Bina

B. Komposisis Guna Tanah Komited Mengikut Blok Perancangan
Secara keseluruhannya, pembangunan komited di Daerah Muar bagi Perkembangan Bandar

kawasan tepu bina aladalh lebih tertumpu di kawasan Blok Perancangan
Universiti Pagoh
3 yang merangkumi kawasan keluasan 1,141.84 hektar daripada
keseluruhan keluasan pembangunan komited Daerah Muar. Ini menyumbang kepada
dipengaruhi oleh pembangunan bandar baru iaitu Bandar Universiti pembangunan
Pagoh yang menjadi faktor tarikan kepada kawasan perumahan yang
perumahan di Daerah
semakin berkembang dengan keluasan sebanyak 248.25 hektar di
kawasan ini. (rujuk Jadual 2.16) Muar sebanyak 288.25
hektar
Jadual 2.16: Guna Tanah Komited Mengikut Blok Perancangan, 2018
Jumlah
BP 1 BP 2 BP 3 Peratus (%)
Guna Tanah Keseluruhan
Keluasan (Hektar)
Tepu Bina
Perumahan 29.82 10.18 248.25 288.25 21.61
Komersial 9.21 2.72 224.80 236.73 17.75
Perindustrian 63.71 12.33 198.06 274.10 20.55
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 10.72 0.07 47.31 58.10 4.36
Tanah Lapang dan Rekreasi 1.03 0.80 111.67 113.50 8.51
Pengangkutan dan Perhubungan 18.09 7.32 190.43 215.84 16.18
Infrastruktur dan Utiliti 2.50 0.57 121.32 124.39 9.33
Jumlah Kecil 135.08 33.99 1,141.84 1,310.91 98.30
Bukan Tepu Bina
Pertanian 3.17 0.00 19.56 22.73 1.70
Jumlah Keseluruhan 138.25 33.99 1,161.40 1,333.64 100.00

2-28
2.3.5 Pola Perubahan Komposisi Guna Tanah Semasa dan Komited, 2018
Komposisi guna tanah semasa Daerah Muar pada tahun 2018 dikuasai
Perubahan guna tanah
oleh guna tanah pertanian seluas kira-kira 94,859.27 hektar (68.12%).
Walau bagaimanapun berlaku pengurangan keluasan pertanian seluas paling ketara ialah guna
kira-kira 2,085.79 hektar akibat pembangunan kawasan tepubina seperti tanah pengangkutan
perumahan, komersial, perindustrian, institusi dan kemudahan
dan perhubungan
masyarakat, tanah lapang dan rekreasi, pengangkutan dan
perhubungan, infrastruktur dan utiliti serta tanah kosong. Pertambahan dengan keluasan
yang paling ketara dapat dilihat ialah perubahan kawasan 4,471.93 hektar (3.21%)
pengangkutan iaitu 4,471.93 hektar dan kawasan perumahan dengan
keluasan 4,380.49 hektar. Secara keseluruhannya, keluasan kawasan
pertanian di Daerah Muar masih lagi sejajar dengan hala tuju
pembangunan Daerah Muar terhadap pertumbuhan ekonomi yang
mantap melalui meningkatkan produktiviti sektor-sektor pertanian (Rujuk
Jadual 2.17)
Jadual 2.17: Pola Perubahan Komposisi Guna Tanah

Semasa Komited Jumlah Keseluruhan
Komponen Guna Tanah Keluasan Peratus Keluasan Peratus Keluasan Peratus
(hektar) (%) (hektar) (%) (hektar) (%)
Tepu Bina
Perumahan 4,092.24 2.94 288.25 6.91 4,380.49 3.15
Komersial 402.81 0.29 236.73 5.67 639.54 0.46
Industri 1,040.33 0.75 274.10 6.57 1,314.43 0.94
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 1,398.24 1.00 58.10 1.39 1,456.34 1.05
Tanah Lapang dan Rekreasi 322.26 0.23 113.50 2.72 435.76 0.31
Pengangkutan dan perhubungan 4,256.09 3.06 215.84 5.17 4,471.93 3.21
Infrastuktur dan Utiliti 429.67 0.31 124.39 2.98 554.06 0.40
Tanah Kosong (Tanah pembangunan) 773.57 0.56 774.88 18.58 773.57 0.56
Jumlah Kecil 12,715.21 9.13 2085.79 50.00 14,026.12 10.07
Bukan Tepu Bina
Hutan 29,516.85 21.20 0.00 0.00 29,516.85 21.20
Badan Air 1,973.70 1.42 0.00 0.00 1,973.70 1.42
Pertanian 94,859.27 68.12 2,085.79 50.00 93,571.09 67.19
192.97 0.14 0.00 0.00 0.12
diusahakan) 170.24
Jumlah Kecil 126,542.79 90.87 2,085.79 50.00 125,231.88 89.93
Jumlah Keseluruhan 139,258.00 100.00 4,171.59 100.00 139,258.00 100.00
Sumber : Olahan daripada GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018
2.3.6 Tren Perubahan Guna Tanah 2009-2018

Perubahan guna tanah boleh memberi impak terhadap fungsi dan aktiviti
Tren perubahan dianalisis untuk
di sesuatu kawasan, ia secara tidak langsung mendefinisikan perkataan
memperlihat arah tren
‘pembangunan’ itu sendiri. Oleh yang demikian, analisis pola perubahan
pembangunan dan arah
dijalankan bertujuan untuk menganalisis perubahan guna tanah tepu
bina daripada aspek reruangnya. Data guna tanah tepu bina yang
penekanan yang menjadi
diambil kira dalam analis perbandingan ini adalah maklumat guna tanah pemberat kepada
bagi tahun 2009 dan 2018 (Rujuk Rajah 2.12 dan Jadual 2.18). Pertindihan pembangunan yang akan
guna tanah bagi kedua-dua ini tahun akan memperlihatkan kawasan dimajukan pada masa akan
yang dimajukan pada tahun 2009 hingga 2018. datang.
Jadual 2.18: Pola Perubahan Guna Tanah Tepu Bina Di Daerah Muar, 2009-2018
2009 2018 Perbezaan
Guna Tanah Tepu Bina Tren Perubahan (%)
Keluasan (hektar) Hektar
Perumahan 2,191.68 4,092.24 +1,900.56 46.44
Komersial 322.67 402.81 +80.14 19.90
Perindustrian 611.33 1,040.33 +429.00 41.24
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 1,082.79 1,398.24 +315.45 22.56
Tanah Lapang dan Rekreasi 174.32 322.26 +147.94 45.91
Pengangkutan dan Perhubungan 4,139.87 4,256.09 +116.22 2.73
Infrastruktur dan Utiliti 111.37 429.67 +318.30 74.08
Tanah Kosong 241.97 773.57 +531.60 68.72
Jumlah Keseluruhan 8,876.00 12,715.21 +3,839.21 30.19
Sumber: Olahan daripada MPM, 2019, GeoJohor,PlaNMalaysia@Johor, 2018
Merujuk kepada Jadual 2.18, pola perubahan guna tanah tebu bina , guna tanah perumahan merupakan guna
tanah tertinggi yang menyumbang kepada perubahan fizikal di dalam kawasan kajian . Ia mengalami
peningkatan luas sebanyak 1,900.56 hektar bagi tahun 2009 sehingga 2018. Manakala guna tanah kosong pula
merupakan guna tanah kedua tertinggi dengan keluasan sebanyak 531.60 hektar dan peratusan perubahan
sebanyak 68.72% bagi sepanjang tahun 2009 sehingga 2018. Ia kemudiannya disusuli oleh guna tanah
perindustrian dengan peningkatan luas sebanyak 429.00 hektar mewakili 41.24% peningkatan.
Senario menunjukkan perancangan dan pembangunan lebih tertumpu di kawasan Bandar Maharani Bandar
Diraja dan Bandar Universiti Pagoh. Hal ini berlaku kerana Pagoh telah dijadikan sebagai hub pendidikan Daerah
Muar dan permintaan terhadap perumahan, perniagaan dan kemudahan dijangka akan terus meningkat di
kawasan tersebut. Tambahan lagi, Pagoh mempunyai kemudahan akses yang baik dengan adanya Tol Pagoh
untuk masuk ke Lebuhraya Utara Selatan disamping cadangan laluan dan stesen Keretapi Berkelajuan Tinggi
(High Speed Rail-HSR) di kawasan Pagoh.
Selain itu, di dalam teori perancangan dan perbandaran, perkembangan sesebuah bandar dipengaruhi oleh
dua (2) jenis reka bentuk bandar (Urban Form), sama ada secara ‘Polycentric’ atau ‘Monocentric. Dalam konteks
Daerah Muar, pembangunan jenis Monocentric pula dapat dilihat di mana konsep pembangunan yang hanya
menumpu terhadap sebuah bandar besar di Bandar Maharani Bandar Diraja sahaja dan disokong oleh
beberapa bandar kecil. Hubungkait yang wujud hanyalah antara bandar-bandar kecil dan bandar besar, tanpa
melibatkan pertalian dengan bandar besar yang lain
2-30
Rajah 2.12 : Taburan Guna Tanah Tepu Bina 2009 dan 2018
Tepu Bina 2009
Tepu Bina 2018

2.3.7 Analisis Kesediaan Fizikal Tanah

Analisis kesediaan fizikal tanah atau kedapatan tanah dilaksanakan bagi
mengenal pasti kawasan yang boleh dibangunkan dan kawasan yang Analisis ketersediaan fizikal
tidak boleh dibangunkan. Kesediaan fizikal tanah merujuk kepada tanah tanah mengambilkira 8
yang masa kini belum dibangunkan dan belum terikat dengan
kriteria dengan
pembangunan.
menggunakan ARITMATIK
Analisis ini mengambil kira lapan (8) lapisan data dalam menentukan TAMBAH (+) (Spatial Raster
kawasan kesediaan tanah untuk pembangunan masa akan datang Analysis- Using Multiple Data
dalam kawasan Daerah Muar . Antara lapan (8) lapisan data tersebut
Sets) untuk mengenalpasti
ialah kawasan tepu bina, komited, pertanian, hutan, badan air, tanah
kosong kawasan tanah tinggi dan kecerunan . (rujuk Jadual 2.19 dan
kawasan yang berpotensi
Rajah 2.13) dibangunkan di Daerah
Muar
Bagi menjalankan analisis ini, pendekatan raster model bersaiz grid 3m x
3m digunakan. Operasi analisis akan dijanakan menggunakan ARITMATIK
TAMBAH (+) (Spatial Raster Analysis- Using Multiple Data Sets). Dengan itu,
faktor-faktor kriteria yang terlibat dengan kawasan kesediaan
pembangunan akan dikenalpasti melalui nilai (value) yang terdapat
pada sel.
Tanah Kosong Ketinggian
Tepubina
Hutan Kecerunan
Komited
Badan Air
Pertanian
Rajah 2.13 : Kriteria-Kriteria Yang Mempengaruhi Analissi Kesediaan Tanah

2-32
Jadual 2.19: Kriteria-Kriteria Yang Mempengaruhi Pembentukan Analisis Kesediaan

Fizikal Tanah
Kriteria Sub-Kriteria
Perumahan, Komersial, Industri, Institusi & Kemudahan
Tepubina Masyarakat, Infrastruktur dan Utiliti, Kemudahan Pengangkutan
& Jalan Serta Tanah Kosong (Tanah Pembangunan)
Komited Pelan Kebenaran Merancang MP Muar
Ketinggian Kurang 150 Meter
Kawasan Ketinggian 150 - 300 Meter
Tanah
Tinggi Ketinggian 300 - 1,000 Meter
Ketinggian Melebihi 1,000 Meter

Kecerunan Kelas I (Kurang 15 Darjah)
Kawasan Kecerunan Kelas III (15-25 Darjah) Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
Cerun Kecerunan Kelas III (25-35 Darjah)
Kecerunan Kelas IV ( Melebihi 35 Darjah)

Hutan Simpan Kekal
Hutan
Hutan Simpan Tanah Kerajaan
Simpan
Kawasan Berhutan
Tanah
Tanah Kosong (Kawasan Pembangunan)
Kosong
Kesemua Klasifikasi Pertanian (Tanaman, Penternakan &
Pertanian
Akuakultur)
Badan Air Sungai
Hasil daripada analisis yang dijalankan didapati 67.49% (93,982.01 hektar)

kawasan yang boleh dibangunkan bagi Daerah Muar Ini adalah
disebabkan oleh guna tanah pertanian merupakan guna tanah terbesar
bagi Daerah Muar. Manakala kawasan yang berhalangan pula sebanyak
21.52 peratus (29,965.34 hektar) daripada kawasan kajian. Kawasan
tersebut merupakan kawasan hutan iaitu Hutan Simpan Maokil dan Hutan
Simpan Ayer Hitam. (Rujuk Jadual 2.20 dan Rajah 2.14)
Jadual 2.20: Keluasan Ketersediaan Fizikal Tanah Kawasan boleh dibangunkan
Ketegori Keluasan (Hektar) Peratus (%) 1 67.49 %

Kawasan Boleh Dibangunkan 93,982.01 67.49 Kawasan
Kawasan Boleh Dibangunkan berhalangan
15,310.65 10.99
Dengan Syarat
Kawasan Berhalangan 29,965.34 21.52
2 21.52 %
Kawasan boleh
Jumlah Keseluruhan 139,258.00 100.00 dibangunkan dengan
Sumber : Olahan daripada GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018 syarat
3 10.99 %
Rajah 2.14: Pelan Ketersediaan Fizikal Tanah
Kawasan Boleh Dibangunkan
Kawasan Boleh Dibangunkan dengan

syarat
Kawasan Berhalangan
2-34
2.3.8 Analisis Potensi Pembangunan

Analisis Potensi Pembangunan merupakan lanjutan daripada beberapa siri analisis yang dijalankan sebelum ini
iaitu hasil output daripada analisis ketinggian, kecerunan dan kesediaan tanah dan lain-lain. Analisis ini
menggunakan teknik Multicriteria Decision Making (MCDM) dan operasi analisis akan dijanakan menggunakan
ARITMATIK TAMBAH (+). Analisis potensi pembangunan akan merujuk kepada kriteria yang ditentukan
berdasarkan matlamat kajian. (rujuk Jadual 2.21) Pemberian nilai pemberat bagi setiap kriteria ditentukan
dengan nilai 1 hingga 5. Tahap potensi pembangunan dibahagikan kepada lima iaitu sangat berpotensi,
sederhana berpotensi, berpotensi, kurang berpotensi dan tidak berpotensi.
Jadual 2.21: Matlamat dan Kriteria Potensi Pembangunan

Objektif Kajian Kriteria
Merancang dan memperkasa pembangunan Daerah Muar agar Guna Tanah yang menyokong tunjang utama
pembangunan Daerah Muar
menjadi daerah peneraju berasaskan kebitaraan dan sumberjaya
Aksesibiliti antara koridor/zon
sedia ada khususnya bagi sektor pelancongan, pendidikan, Pembangunan komited
perindustrian dan pertanian (competitive) Jenis dan Kawasan pertanian
Memelihara, memulihara, melindungi dan membangunkan
Tarikan dan aktiviti pelancongan
sumber semula jadi, sumber warisan Diraja dan budaya sebagai
Aksesibiliti antara koridor/zon pelancongan
tarikan pelancong (distinctive)
Hierarki Pusat Petempatan Utama
Merancang dan memperkukuh pusat petempatan utama dan Jenis perkhidmatan bagi aktiviti komersial
kecil mengikut hirarki dan fungsi bandar yang saling menyokong Guna tanah perumahan
pembangunan Daerah Muar (liveable) Institusi, Kemudahan Awam dan Kawasan
Lapang
Kawasan KSAS
Memelihara kawasan sensitif alam sekitar (KSAS) bagi Perhutanan
mengekalkan keseimbangan ekologi dan memitigasi bencana Sungai
alam (resilience) Ketinggian
Kecerunan
Aplikasi teknologi pintar untuk aktiviti pertanian
Menambah baik sistem pengangkutan, infrastruktur dan utiliti dan penternakan
Pelaksanaan teknologi rendah karbon bagi
Daerah Muar melalui penerapan teknologi pintar dan karbon
tujuan pengoperasian industri
rendah (connected, smart) Pengurusan sisa mampan
Rangkaian lalu lintas efisien dan startegik
Memperkukuh sistem tadbir urus MPM bagi menerajui

pertumbuhan Daerah Muar ke arah bandar Diraja bersejarah serta Pengukuhan pusat pentadbiran MM
hab pengetahuan dan bakat yang berkarbon rendah (leading)
Sumber : Olahan daripada GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018

Jadual 2.22: Keluasan Potensi
Pembangunan
Hasil daripada analisis yang dijalankan didapati Daerah Muar mempunyai
kawasan berpotensi pembangunan sebanyak 49.97% (69,581.94 hektar) Keluasan Peratus
Ketegori
dan hal ini kerana guna tanah pertanian merupakan guna tanah terbesar (Hektar) (%)
bagi Daerah Muar. Manakala kawasan tidak berpotensi pula sebanyak Sangat
1,214.85 0.87
21.52 peratus (29,973.94 hektar) daripada kawasan kajian. Kawasan berpotensi
tersebut merupakan kawasan hutan iaitu Hutan Simpan Maokil dan Hutan Sederhana
23,183.98 16.65
Simpan Ayer Hitam (Rujuk Jadual 2.22 dan Rajah 2.15) berpotensi
Berpotensi 69,581.94 49.97
Kurang
15,303.29 10.99
berpotensi
Tidak
29,973.94 21.52
berpotensi
Jumlah
139,258.00 100.00
Keseluruhan
Sumber : Olahan daripada GeoJohor,
PLANMalaysia@Johor, 2018
Rajah 2.15: Pelan Potensi Pembangunan
Sangat Berpotensi
Sederhana Berpotensi
Berpotensi
Kurang Berpotensi
Tidak Berpotensi
2-36
2.4 Petempatan Bandar

2.4.1 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2018
Hierarki Petempatan
Bandar merupakan satu kawasan petempatan dan pusat tumpuan
pelbagai aktiviti yang berpenduduk ramai terutamanya komersial dan PWN Bandar Maharani
Bandar Diraja
perkhidmatan, pentadbiran, sosial dan agama, infrastuktur yang lengkap
dan ditadbir oleh Pihak Berkuasa Tempatan.
Konteks kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030 (Penggantian), PPU Bukit Bakri
terdapat tiga petempatan bandar semasa yang dikaji dengan terperinci
iaitu Bandar Maharani Bandar Diraja, Bukit Bakri dan Pekan Pagoh
berdasarkan prospek pertumbuhan dan bagi mengimbangkan taburan
dan hierarki pusat-pusat petempatan yang disenaraikan dalam Draf
PPU Pagoh
Rancangan Struktur Negeri Johor 2030
Jadual 2.23: Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar , 2018
Hierarki Pusat Petempatan Kawasan Fungsi Utama
 Pusat zon promosi pembangunan (ZPP) dan pusat

katalis kemajuan baru
Pusat Wilayah Negeri Bandar Maharani
 Pusat daerah-daerah yang meneraju wilayah negeri
(PWN) Bandar Diraja
masing-masing
 Pusat pentadbiran Majlis Daerah
Pusat Petempatan Utama Pagoh  Pusat petempatan

(PPU) Bukit Bakri  Pusat Komersial dan perkhidmatan bertaraf sederhana
Sumber : Olahan daripada Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 dan Dasar Perbandaran Negara Kedua
Rajah 2.16: Hierarki Bandar

A. Bandar Maharani Bandar Diraja Maharani Bandar Diraja , 2018
Bandar Maharani Bandar Diraja merupakan Pusat Wilayah Negeri (PWN) Rancangan Fizikal Negara Ke-3
dan sebagai salah satu Pusat Pembangunan Ekonomi Utara Johor.
Lokasinya terletak di utara Johor dan merupakan bandar yang Zon Promosi Pembangunan
mempunyai identiti tersendiri dengan komponen-komponen
pembangunan yang berunsurkan warisan sehingga menjadikan bandar Dasar Perbandaran Negara Ke-2
ini sebagai titik tumpuan pembangunan samada perumahan, komersial
Bandar Utama
dan pelancongan. Guna tanah utama bagi Bandar Maharani Bandar
Diraja pada tahun 2018 adalah kawasan perumahan yang meliputi Draf Rancangan Struktur Negeri
kawasan sebanyak 396.29 hektar atau 33.77% dari keluasan sempadan Johor 2030
bandar. Ini diikuti oleh guna tanah kawasan pertanian dengan keluasan
sebanyak 385.01 hektar atau 32.81% dan kawasan komersial sebanyak Pusat Wilayah Utara Negeri Johor
121.29 hektar atau 10.33%. (Rujuk Jadual 2.24, Rajah 2.16 dan Rajah 2.17)
Sumber : Rancangan Fizikal Negara
Ke-3, Draf Rancangan Struktur Negeri
Johor 2030 dan Dasar Perbandaran
Negara Kedua
Jadual 2.24: Gunatanah Bandar Maharani Bandar Diraja, 2018
Komponen Guna Tanah Keluasan (hektar) Peratus (%)
Tepu Bina
33.77 %
Komersial 121.29 10.33 32.81%
Industri 5.00 0.43
Institusi dan Kemudahan Masyarakat 106.15 9.04 10.33%
Pengangkutan dan perhubungan 69.85 5.95
Infrastuktur dan Utiliti 14.12 1.20 9.04 %
Jumlah Kecil 754.30 64.27 5.95 %
Bukan Tepu Bina
Badan Air 1.90 0.16
2.76 %
diusahakan) 32.39 2.76
2.50 %
Sumber : GeoJohor, PLANMalaysia@Johor, 2018 1.20%
Rajah 2.17: Sempadan Bandar Maharani Bandar Diraja, 2018 1.04 %
0.43 %
0.16 %
Sumber : Rancangan Tempatan Daerah Muar 2002-2015 (Pengubahan)

2-38
B. Bukit Bakri
Bukit Bakri merupakan Pusat Petempatan Utama semasa di Daerah Muar dan sebagai Bandar Tempatan dalam
Dasar Perbandaran Negara Kedua. Lokasinya terletak di Selatan Muar dan merupakan bandar yang dijadikan
sebagai kawasan petempatan utama di Daerah Muar. (Rujuk Jadual 2.24). Guna tanah utama bagi Bukit Bakri
pada tahun 2018 adalah kawasan institusi dan kemudahan masyarakat yang meliputi kawasan sebanyak 223.10
hektar atau 50.50% dari keluasan sempadan bandar. Ini diikuti oleh guna tanah kawasan perumahan dengan
keluasan sebanyak 94.30 hektar atau 21.35% dan pengangkutan dan perhubungan sebanyak 41.32 hektar atau
9.36%. (Rujuk Jadual 2.25, Rajah 2.18 dan Rajah 2.19)
Jadual 2.25: Gunatanah Bukit Bakri, 2018

Rajah 2.18: Hierarki Bukit Bakri ,
Komponen Guna Tanah Keluasan Peratus (%) 2018
Tepu Bina Rancangan Fizikal Negara Ke-3
Komersial 16.55 3.75 Tiada hierarki
Industri 1.50 0.34 Dasar Perbandaran Negara Ke-2
Tanah Lapang dan Rekreasi 4.97 1.12 Bandar Tempatan
Pengangkutan dan perhubungan 41.32 9.36 Draf Rancangan Struktur Negeri
Infrastuktur dan Utiliti 2.69 0.61 Johor 2030
Pusat Petempatan Utama
Bukan Tepu Bina
Sumber : Rancangan Fizikal Negara
Ke-3, Draf Rancangan Struktur Negeri
Tanah Kosong (Tanah yang tidak diusahakan) 5.71 1.29
Johor 2030 dan Dasar Perbandaran
Jumlah Kecil 43.97 9.95 Negara Kedua
Jumlah Keseluruhan 441.78 100.00
Rajah 2.19: Sempadan Bukit Bakri, 2018

C. Pagoh
Pagoh merupakan Pusat Petempatan Utama semasa di Daerah Muar dan sebagai Bandar Tempatan dalam
Dasar Perbandaran Negara Kedua. Lokasinya terletak di timur Muar. (Rujuk Jadual 2.26). Guna tanah utama bagi
Pekan Pagoh pada tahun 2018 adalah pengangkutan dan pehubungan yang meliputi kawasan sebanyak 35.77
hektar atau 22.77% dari keluasan sempadan bandar. Ini diikuti oleh guna tanah kawasan perumahan dengan
keluasan sebanyak 28.00 hektar atau 17.83% dan kawasan komersial sebanyak 26.01 hektar atau 16.56%. (Rujuk
Jadual 2.26, Rajah 2.20 dan Rajah 2.21)
Jadual 2.26: Gunatanah Pagoh, 2018

Keluasan
Komponen Guna Tanah Rajah2.20: Hierarki Pagoh, 2018
(hektar) Peratus (%)
Tepu Bina Rancangan Fizikal Negara Ke-3
Tiada hierarki
Industri 1.15 0.73 Dasar Perbandaran Negara Ke-2
Tanah Lapang dan Rekreasi 8.20 5.22 Bandar Tempatan
Pengangkutan dan perhubungan 35.77 22.77 Draf Rancangan Struktur Negeri

Infrastuktur dan Utiliti 2.70 1.72 Johor 2030

Pusat Petempatan Utama
Bukan Tepu Bina Sumber : Rancangan Fizikal Negara
Pertanian 26.36 16.78 Ke-3, Draf Rancangan Struktur Negeri
Tanah Kosong (Tanah yang tidak diusahakan) 2.76 1.76 Johor 2030 dan Dasar Perbandaran
Jumlah Kecil 29.12 18.54 Negara Kedua
Jumlah Keseluruhan 157.07 100.00
Rajah 2.21: Sempadan Pagoh, 2018

2-40
2.4.2 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2030

Hierarki Petempatan Bandar
Berdasarkan prospek pertumbuhan dan bagi mengimbangkan taburan
dan hierarki pusat-pusat petempatan, hierarki perbandaran Daerah Muar
dalam Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 merangkumi dua (2) 1 PWN
hierarki petempatan dengan berdasarkan kepentingan fungsi dan

peranan setiap satu petempatan utama daerah iaitu Pusat Wilayah
Negeri (PWN) dan Pusat Petempatan Utama (PPU).
2 PSWN
Namun begitu, kajian ini mencadangkan hierarki petempatan baru untuk
Daerah Muar iaitu Pusat Separa Wilayah Negeri (PSWN) dan Pusat
Petempatan Kecil (PPK). Rujuk Jadual 2.27 dan Rajah 2.22 untuk hierarki
dan fungsi petempatan bandar di Daerah Muar. Cadangan hierarki
petempatan bandar di Daerah Muar diperolehi berdasarkan unjuran
3 PPU
penduduk pada tahun 2030 di setiap petempatan. (Rujuk Rajah 2.22)
4 PPK
Jadual 2.27: Cadangan Hierarki dan Fungsi Petempatan Bandar di Daerah Muar
Hierarki Pusat Kawasan Fungsi Utama

Petempatan
 Pusat zon promosi pembangunan (ZPP)

 Pusat pentadbiran untuk Daerah Muar
Pusat Wilayah Bandar Maharani Bandar
 Pusat perkhidmatan utama dan tumpuan aktiviti
Negeri (PWN) Diraja perbandaran.
 Cadangan pengangkutan, pelancongan, pengekalan
warisan dan KSAS serta memperkasa kawasan komersial
menjadi keutamaan
 Pusat sokongan kepada pusat daerah.

 Pusat Kemudahan Masyarakat dan Institusi (Hab
Pusat Separa Pendidikan Pagoh)
Wilayah Negeri
Bukit Bakri
 Pusat Industri Pembuatan (Hab Perabot)
(PSWN)  Cadangan pengangkutan, perumahan, industri, institusi
dan kemudahan masyarakat serta memperkasa kawasan
komersial menjadi keutamaan
 Pusat komersial dan perkhidmatan tahap sub bandar

Parit Jawa  Mengutamakan aktiviti pelancongan dan pertanian
Pusat Petempatan
Bukit Pasir (tanaman, ternakan dan perikanan)
Utama (PPU)
 Cadangan pelancongan, pengangkutan, perumahan,
infrastruktur dan utiliti menjadi keutamaan
Parit Bakar  Pusat komersial dan perkhidmatan tahap tempatan

Parit Yusuf  Pusat petempatan desa dan pusat sokongan
Bukit Naning pelancongan
Pusat Petempatan
Lenga  Cadangan infrastruktur dan utiliti, pertanian dan
Kecil (PPK)
FELDA Maokil pelancongan dan utiliti menjadi keutamaan
Bukit Kepong
FELCRA Bukit Kepong
Sumber : Olahan daripada Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 dan Dasar Perbandaran Negara Kedua
Lenga, Bukit Kepong, Felcra Bukit

Kepong & Felda Maókil
 Pusat perkhidmatan dan komersial
 Pertanian dan penternakan
 Pelancongan warisan Felcra Bukit
Kepong
Bukit Kepong

 Pusat perkhidmatan dan
komersial
 Pendidikan Felda Ma’okil
 Pertanian Lenga
 Teknologi hijau dan pintar
 TOD Tahap 2
Bandar Maharani Bandar Diraja

 Pusat pentadbiran
 Pusat perkhidmatan dan komersial
 Pelancongan warisan
 Teknologi hijau dan pintar
 TOD Tahap 3 Bandar Unviersiti
Pagoh
Bukit Pasir
Bandar Maharani
Bandar Diraja Bukit Pasir & Bukit Bakri
 Perindustrian berasaskan
Bukit Bakri
pembuatan
 Pertanian dan penternakan
Bukit Naning  Teknologi hijau dan pintar
Parit
Bukit Naning
Parit Jawa
 Pertanian dan
penternakan
Sri Menanti
 Eko pelancongan
Parit Yusof
Parit Bakar Parit Jawa & Parit Yusof

 Pusat perkhidmatan komersial  Pusat perkhidmatan komersial
 Pertanian dan Penternakan  Pertanian dan Penternakan
 Akuakultur  Akuakultur
 Agro pelancongan  Pelancongan Warisan
 Pelancongan Gastronomi
Rajah 2.22 : Cadangan Konsep Pembangunan Di Daerah Muar
Koridor Perbandaran Utama

RMMJ
Koridor Perbandaran Sekunder
TKPM
Koridor Perbandaran Tertiar
Industri
Zon Industri Kerang-kerangan Tarikan pelancongan
Kawasan TOD
Hutan
Terminal Feri
PWN
PSWN Kawasan kerangan-
kerangan
PPU
PPK
2-42
2.4.3 Penentuan Had Sempadan Pertumbuhan Bandar

Penentuan had sempadan bandar amat penting dalam merancang Tujuan analisis sempadan bandar
pertumbuhan untuk mengelakkan masalah rebakan banyak yang akan dijalankan adalah bagi:
menyebabkan pembaziran sumber. Had sempadan bandar betujuan
untuk PBT menetapkan kawasan yang boleh dibangunkan dan kawasan Memudahkan aspek
yang perlu dikekalkan sebagai kawasan hijau. Konsep Urban Growth perancangan bandar serta
Boundary (UGB) telah diguna pakai untuk menentukan had sempadan kawalan bagi rebakan bandar
bandar di Daerah Muar. UGB yang ditetapkan bagi pembangunan
sesuatu bandar sepertimana yang dikenal pasti dalam kawasan kajian.
Meningkatkan usaha
UGB juga merupakan satu garisan yang mengelilingi kawasan
pembangunan infrastruktur secara
perbandaran sedia ada untuk menjadi pemisah antara kawasan yang
berpusat
boleh dibangunkan atau tidak serta mewujudkan bandar yang berdaya
saing khususnya untuk bandar kecil dan sederhana. Terdapat 11 kriteria
penetapan had sempadan bandar. (Rujuk Jadual 2.28).
Meningkatkan penumpuan
peluang pekerjaan dan tahap
Jadual 2.28 : Kriteria Penetapan Had Sempadan Bandar kemudahsampaian perkhidmatan
Bil Kriteria Penerangan dan kemudahan awam.
1 Sempadan Pentadbiran Menentukan sama ada penggunaan UGB

Bandar Sedia Ada
Membantu mengenalpasti jenis,
2 Saiz Penduduk Lebih 10 ribu penduduk/Pusat Pentabiran densiti dan intensiti pembangunan
Daerah
yang bersesuaian dengan potensi
3 Geografi Sungai, bukit atau gunung boleh menjadi bandar
sempadan
4 Alam Sekitar Kawasan alam sekitar perlu diletakkan di
luar sempadan UGB Jadual 2.29: Sempadan Bandar
5 Kawasan Tepu Bina Tepu bina di luar bandar sedia ada boleh Daerah Muar
dimasukkan dalam sempadan mengikut Keterangan Luas (Hektar)
kesesuaian
Bandar Maharani
6 Kawasan Brownfield/ Jika berada dalam sempadan sedia ada
Bandar Diraja-Bukit
Tanah Kosong perlu diambil kira 11,626.32
Bakri-Parit Bakar-
7 Pembangunan Komited Dimasukkan dalam sempadan bandar
Parit Jawa
kerana menjadi sebahagian dari kawasan
tepu bina Bandar Universiti 2,346.13
8 Sempadan Lot Sempadan perlu mengikut lot sedia ada
untuk memudahkan perancangan dan Jumlah 13,972.45
pembangunan tanah
9 Jajaran Jalan Utama Dipertimbangkan jika sesuai sebagai
sempadan
10 Kawasan Yang Diambilkira untuk perancangan bandar
Berpotensi dari Segi akan datang
Ekonomi dan Sosial
11 Kawasan yang Sebahagian atau keseluruhan kawasan
berpotensi dibangunkan berpotensi dimasukkan dalam sempadan
dalam rancangan bandar
pembangunan
Sumber: Dasar Perbandaran Negara Ke-2

Hasil daripada analisis didapati seluas 2,398.4 hektar Bandar Muar memiliki ciri-ciri U1, U2 dan UR. Manakala Pekan
Bakri pula seluas 553.411 hektar memiliki ciri-ciri bagi U1, U2 dan UR.
2-44
Rajah 2.23: Pelan Had Pertumbuhan Bandar
Had Pertumbuhan Bandar

2.4.4 Zon Promosi Pembangunan (ZPP)

Objektif Draf Rancangan Struktur Negeri Johor yang ingin mencapai
pertumbuhan mampan bagi seluruh Negeri Johor, satu rangka
pertumbuhan spatial strategik disediakan. Rangka pertumbuhan spatial
negeri ini menterjemahkan perancangan Rangka Pertumbuhan Spatial
Semenanjung Malaysia di peringkat Negeri Johor. Bandar Maharani
Bandar Diraja dikenali sebagai Zon Promosi Pembangunan (ZPP) yang
merupakan pertumbuhan bandar yang seimbang yang mempunyai
hubungkait ekonomi yang berpotensi untuk membangun dengan pesat
dan memberi fokus ke atas pertambahan penduduk dan pembangunan
negeri. Pada tahun 2030, Bandar Maharani Bandar Diraja dijangka akan
mencapai tiga kriteria utama Zon Promosi Pembangunan (ZPP) iaitu (i)
Bandar yang mempunyai hubungkait yang kukuh dari segi aktiviti
ekonomi, sosial dan juga pentadbiran, (ii) Bandar yang mempunyai
bilangan penduduk melebihi 10,000 orang dan merupakan pusat
perkerjaan utama, (iii) Bandar yang mempunyai kemudahan
perbandaran mencukupi dan berdaya maju.
2.4.5 Projek Berimpak Tinggi Muar 2030

Dari keseluruhan projek berimpak tinggi, Jumlah projek terbesar ialah di
Projek Berimpak Tinggi Teras 1 :
Daerah Johor Bahru untuk memperkukuhkan fungsinya sebagai Pusat
Pertumbuhan Dinamik dan
Wilayah Negara. Jumlah projek yang agak ketara juga dirancangkan di
Seimbang Konurbasi Selatan dan
Daerah Mersing dan Daerah Segamat memandangkan daerah-daerah
Luar Konurbasi Selatan
ini agak ketinggalan dari segi pembangunan dan memerlukan impetus
pembangunan. (rujuk Rajah 2.16). Dalam konteks Daerah Muar, sebanyak HIP 7 Pembangunan Zon Industri
4 projek (7.41%) untuk Daerah Muar dan 2 projek untuk seluruh Negeri Akuakultur di Daerah Tangkak /
Johor bagi projek berimpak tinggi yang telah dirancang. Projek-projek Muar / Batu Pahat dan Pontian
berimpak tinggi ini juga dirancang mengikut teras-teras perancangan.
HIP 14 Pembangunan
Projek berimpak tinggi yang dinyatakan akan diperincikan dalam sektor-
Berorientasikan Transit (TOD)
sektor berkaitan.
Projek Berimpak Tinggi Teras 2 :
Sistem Perhubungan
Pengangkutan dan Infrastruktur
Bertaraf Antarabangsa
HIP 17 Pewartaan Kawasan

Tadahan Air Primer Seluruh Negeri
Johor
HIP 18 Pembinaan Baraj Sg. Johor,

Baraj Sg. Sedili Besar, Off River
Storage (ORS) Sg. Johor, ORS Sg.
Skudai, ORS Sg. Sedili Kecil, Baraj
Sg. Muar, ORS Sg. Muar dan Baraj
Sg. Batu Pahat
HIP 19 Rancangan Tebatan Banjir

Menyeluruh
HIP 24 Pembinaan Lebuh Raya

dan Penaiktarafan Jalan
Rajah 2.19 Taburan Projek (Inisiatif) Berimpak Tinggi mengikut daerah Perhubungan Negeri dan Bandar-
Sumber: Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 Bandar di Seluruh Negeri
2-46

Kajian ini juga menilai pencapaian semasa terhadap projek-projek
berkaitan di dalam RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan). Ini adalah
penting bagi memastikan projek tersebut telah dilaksanakan dan diambil
tindakan. Penilaian ini penting bagi mengenal pasti projek yang berkaitan
dapat terus dilaksanakan atau dinilai semula kesesuaian
perlaksanaannya. Namun begitu, merujuk kepada Laporan Teknikal dan
Interim RT Daerah Muar (2002-2015), tiada projek khas yang dicadangkan
dibawah sektor guna tanah, ciri-ciri fizikal dan petempatan bandar.
Walau bagaimanapun, dari segi pembangunan reruang terdapat
beberapa sektor yang berkaitan seperti sektor perumahan, komersial,
perindustrian, pengangkutan, tanah lapang, infrastruktur dan utiliti serta
institusi dan kemudahan masyarakat yang menyentuh berkenaan
dengan reruang dan guna tanah.
2.6 Rumusan isu, masalah, potensi dan cadangan awal

Berdasarkan analisis dan penemuan kajian didapati bahawa kebanyakan tanah di Daerah Muar mempunyai
bentuk fizikal yang rata dengan keluasan sebanyak 131,389.92 hektar daripada keseluruhan daerah dan guna
tanah utama ialah guna tanah pertanian dan diikuti oleh guna tanah hutan serta kawasan tepu bina. Namun
begitu, kajian mendapati bahawa Daerah Muar merupakan salah satu daerah yang mempunyai banyak tanah
yang bersaiz kecil. Melalui maklumat yang diperolehi mendapati bahawa sebanyak 6,459 bilangan lot lidi
dengan keluasan 4,277.15 hektar (19.00%) dan bilangan lot kecil sebanyak 14,895 lot dan keluasan 9,363.79
hektar (32.63%)di dalam kawasan zon promosi pembangunan (ZPP) di Bandar Maharani Bandar Diraja dan
Bandar Universiti Pagoh. Lot lidi dan lot kecil yang telah dikenalpasti dalam kawasan ZPP boleh dijadikan sebagai
kawasan potensi pembangunan pada masa akan datang.
pola perubahan guna tanah tebu bina , guna tanah perumahan merupakan guna tanah tertinggi yang
menyumbang kepada perubahan fizikal di dalam kawasan kajian . Ia mengalami peningkatan luas sebanyak
1,900.56 hektar bagi tahun 2009 sehingga 2018. Manakala guna tanah kosong pula merupakan guna tanah
kedua tertinggi dengan keluasan sebanyak 531.60 hektar dan peratusan perubahan sebanyak 68.72% bagi
sepanjang tahun 2009 sehingga 2018. Ia kemudiannya disusuli oleh guna tanah perindustrian dengan
peningkatan luas sebanyak 429.00 hektar mewakili 41.24% peningkatan.
Senario menunjukkan perancangan dan pembangunan lebih tertumpu di kawasan Bandar Maharani Bandar
Diraja dan Bandar Universiti Pagoh. Hal ini berlaku kerana Pagoh telah dijadikan sebagai hub pendidikan Daerah
Muar dan permintaan terhadap perumahan, perniagaan dan kemudahan dijangka akan terus meningkat di
kawasan tersebut. Tambahan lagi, Pagoh mempunyai kemudahan akses yang baik dengan adanya Tol Pagoh
untuk masuk ke Lebuhraya Utara Selatan disamping cadangan laluan dan stesen Keretapi Berkelajuan Tinggi
(High Speed Rail-HSR) di kawasan Pagoh.

Terdapat beberapa isu yang berkaitan dengan guna tanah yang akan dikaji dalam mencapai hala tuju
pembangunan guna tanah Daerah Muar yang optimum dan holistik.
A. Ketiadaan Dasar Pengurusan Bandar
Berdasarkan analisis dan penemuan kajian didapati bahawa pola perubahan guna
tanah tepu bina di Daerah Muar pada tahuan 2009 sehingga 2018 telah meningkat
sebanyak 30.19%. Hal ini menunjukkan pertumbuhan pesat di kawasan bandar
terutamanya di Bandar Maharani Bandar Diraja dan Bandar Univerisiti Pagoh. Namun
begitu, ketiadaan dasar pengurusan pertumbuhan bandar yang menentukan had
1
pembangunan boleh memberi kesan kepada sumberjaya alam dan ekonomi.
B. Percanggahan Kegunaan Tanah
Di Daerah Muar, didapati bahawa terdapat dua kategori percanggahan kegunaan
2 tanah iaitu percanggahan guna tanah dan percanggahan guna bangunan.

Percanggahan guna tanah meliputi pembangunan atau cadangan pemajuan yang
didapati bercanggah dengan rancangan pemajuan dan apabila pembangunan yang
dilaksanakan adalah bercanggah dengan kategori gunatanah yang sepatutnya,
sebagaimana yang termaktub di dalam suratan hakmilik tanah yang telah didaftarkan
C. Ketidakseimbangan Corak Pembangunan
Struktur petempatan semasa yang bersifat pemusatan tunggal (monocentric)
3
menyebabkan ketidakseimbangan corak pembangunan dan pergerakan. Di daerah
Muar, pembangunan lebih tertumpu di pusat-pusat petempatan utama di Bandar
Maharani Bandar Diraja dan Bandar Universiti Pagoh. Hal ini adalah disebabkan kawasan
pusat petempatan utama mempunyai jaringan pengangkutan dan infrastruktur yang
lengkap berbanding kawasan lain yang mempunyai kawasan pertanian yang banyak.
D. Sistem zoning guna tanah semasa yang berunsurkan fungsi tunggal (mono-functional)
4
Unsur fungsi tunggal (mono-funcional) ini boleh menyebabkan ketiadaan komuniti
setempat di dalam pusat bandar dan pusat petempatan
2-48
2.6.2 Potensi
Pembangunan sektor pertanian dan perikanan dalam Daerah Muar mempunyai potensi yang tinggi untuk
berkembang maju pada masa akan datang berpandukan kepada faktor-faktor berikut :
Potensi Pembangunan
1 Hasil daripada analisis yang dijalankan didapati Daerah Muar mempunyai kawasan berpotensi
pembangunan sebanyak 49.97% (69,581.94 hektar) dan hal ini kerana guna tanah pertanian
merupakan guna tanah terbesar bagi Daerah Muar
Kawasan Pentadbiran Baru

Kawasan pentadbiran baru di kawasan Pintasan Muar merupakan salah satu potensi untuk
2 pembangunan dalam sektor guna tanah. Hal ini akan memberi peluang untuk pembukaan kawasan-
kawasan perumahan baru dan pembangunan projek mega di sekitar kawasan pentadbiran Muar
Potensi Pembangunan Pesisir Pantai
3
Projek pesisir pantai telah terbukti meningkatkan ekonomi bagi Daerah Muar dengan pengenalan
terhadap produk-produk pelancongan pinggir air atau kawasan rekreasi, justeru itu pembangunan
jenis ini hendaklah dipromosi serta dipergiatkan lagi di masa hadapan
Lot Kecil dan Lot Lidi yang berpotensi dibangunkan
4 Berdasarkan Jadual 2.6, terdapat 14,584 bilangan lot lidi (22,506.08 hektar) dan 35,586 bilangan lot
kecil (28,697.94 hektar) yang bertaburan atau tanah yang berpotensi dimajukan. Hal ini dilihat sebagai
satu keunikkan atau keistemewaan bagi Daerah Muar kerana mempunyai potensi untuk
membangunkan saiz lot tanah yag kecil.
2.6.3 Cadangan Awal
A.
Mempromosikan Urban Growth Boundary (UGB)
Mempromosi sempadan pertumbuhan bandar (Urban Growth
Boundary (UGB) ke arah merancakkan pembangunan dan
memelihara tanah pertanian utama, hutan dan sumberjaya
ekonomi. Cadangan ini bagi menyelesaikan isu ketiadaan dasar
pengurusan bandar di Daerah Muar.
B Menggalakkan Penyatuan Tanah

Menggalakkan amalgamasi lot lidi dan lot tanah kecil bagi
mengoptimumkan penggunaan tanah dan penyediaan infrastruktur
sosial di dalam Zon Promosi Pembangunan
C
Penguatkuasaan Terhadap Salah Guna Tanah
Menjalankan penguatkuasaan oleh Pihak Berkuasa Tempatan (PBT)
terhadap percanggahan kegunaan tanah dan merangka mekanisme
pemutihan melalui penempatan semula aktiviti salah guna tanah
secara berperingkat
D
Kewujudan Struktur Petempatan Pelbagai Pusat
Mewujudkan struktur petempatan pelbagai pusat (polycentric) di
dalam Daerah Muar dengan menggalakkan pembangunan di setiap
pusat petempatan
Rajah 2.20: Gambaran Konsep Polycenctric

E
Penerapan Konsep Rendah Karbon
Penerapan konsep rendah karbon dalam setiap pembangunan
melalui khususnya ke arah menggalakkan anjakan mod (modal shift)
perjalanan
F
Menggalakkan Pembangunan Bercampur
Menggalakkan pembangunan bercampur (termasuk perumahan
bercampur) di dalam pusat bandar dan pusat petempatan bagi
Rajah 2.21: Gambaran Pembangunan Bercampur
2.6.4. Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Pelepasan Karbon GHG
1 Mempromosikan Urban Growth Boundary (UGB)
 Konsep ini bertujuan untuk mengawal pertumbuhan bandar

dan ia menggalakkan pembangunan padat dan corak
pembangunan bersebelahan agar dapat mengelakkan
2 Mempromosikan Perancangan Guna Tanah yang Menyokong

Transit- TOD
 Pembangunan Beorientasikan Transit merupakan Rajah 2.22: Komponen Pembangunan

pembangunan yang menggalakkan kepadatan tinggi TOD
pembangunan bercampur bagi menyokong keperluan
2-50
2.7 Rumusan Penemuan Kajian
2.7.1 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan
Petempatan Bandar
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor guna tanah,
ciri-ciri fizikal dan petempatan bandar dapat dirangka (rujuk Jadual 2.29). Strategi pembangunan yang telah
dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar
2030 (Penggantian)
Jadual 2.29 : Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan bagi Sektor Guna Tanah, Ciri-ciri Fizikal dan Petempatan
Bandar
Bil Strategi Pembangunan Cadangan Awal
 Mempromosikan corak pembangunan pelbagai pusat
(polycentric)
 Pengagihan pembangunan mengikut koridor pembangunan
Merancang Pembangunan
yang terancang dan berindentiti
Yang Strategik Bagi
1
Meningkatkan Persekitaran
 Menetapkan sempadan pertumbuhan bandar (Urban Growth
Yang Seimbang Boundary, UGB) dengan berpandukan kriteria yang telah
ditetapkan
 Menggalakkan pembangunan berkelompok bagi pemajuan lot
lidi dan lot kecil
 Melaksanakan Pembangunan Berorientasikan Transit (TOD) bagi
mewujudkan integrasi antara pusat petempatan dengan jaringan
pengangkutan awam
Mempertingkatkan  Menggalakkan aktiviti pembangunan bercampur yang
persekitaran live, work dan merangkumi perumahan dalam mewujudkan persekitaran yang
2
play dalam kawasan tumpuan berdaya huni
pembangunan  Memperketatkan keperluan penyediaan rumah mampu biaya
yang mencukupi di dalam koridor perbandaran utama
 Merancang petempatan desa dan luar bandar secara inklusif
meliputi kemudahan masyarakat, institusi dan infrastruktur
 Memperkasa Aktiviti Komersial di dalam Koridor Perbandaran
Utama dan Sekunder
Mengoptimumkan  Membentuk kluster industri yang berdaya saing dalam koridor
Penggunaan Tanah bagi perbandaran utama
3
Menjana Pertumbuhan  Menumpukan pembangunan pertanian dalam koridor
Ekonomi Setempat perbandaran sekunder
 Membangunkan destinasi pelancongan dan produk
pelancongan yang berkualiti
 Menetapkan mekanisme kawalan pembangunan di kawasan

Mengekalkan dan memelihara persisiran Sungai Muar
kawasan warisan, kawasan  Mengawal pembangunan di sekitar hutan dan sekitar kawasan
4
sensitif alam sekitar dan berisiko bencana
kawasan risiko banjir  Mengezonkan kawasan pemeliharaan warisan di Bandar
Maharani Bandar Diraja
SEKTOR KOMERSIAL DAN PERKHIDMATAN
3-1
3.0
KOMERSIAL DAN
PERKHIDMATAN
3.1 Pengenalan
Untuk kajian RTD Muar 2030 (Penggantian),
sektor komersial dan perkhidmatan perlu
dikaji bagi merangka perancangan dan
pembangunan ekonomi yang berdaya saing
dan kompetitif untuk Daerah Muar selaras
dengan dasar Negara dan Kerajaan Negeri.
Konteks kajian bagi sektor komersial dan

perkhidmatan meliputi kawasan komersial
utama iaitu di Bandar Maharani Bandar
Diraja. Seterusnya ia meliputi kawasan
petempatan utama seperti Bukit Bakri dan
Bukit Pasir manakala petempatan kecil
adalah Parit Jawa dan petempatan desa
seperti Sarang Buaya, Bukit Naning, Lenga,
Bukit Kepong dan FELCRA Bukit Kepong.
Kajian analisis yang lebih terperinci akan
memfokuskan kepada hierarki komersial
berdasarkan mukim dan pusat petempatan
di kawasan Daerah Muar.
Keluasan guna tanah bagi pembangunan

komersial semasa adalah seluas 402.81
hektar iaitu merangkumi 0.29% daripada
keseluruhan guna tanah di Daerah Muar.
Sumber : UTM-LCARC, 2019
Manakala untuk pembangunan komited
pula adalah seluas 236.73 hektar iaitu sebanyak 17.75%. Dengan keluasan kawasan komersial sedia ada,
pembangunan dapat dijalankan mengikut piawaian dan dinaiktaraf untuk pembangunan yang lebih mampan.
Oleh itu, kajian sektor ini akan merangkumi keadaan semasa, analisis tren pembangunan guna tanah komersial
dan unjuran keperluan ruang lantai komersial. Ia dapat memacu sektor komersial dan perkhidmatan untuk
Daerah Muar menjelang 2030 ke arah pertumbuhan ekonomi yang mampan dan berdaya saing seiring dengan
peningkatan peluang pekerjaan dan penyertaan warga tempatan.
Untuk menjamin pertumbuhan ekonomi Daerah Muar yang kompetitif dan berdaya saing, aktiviti komersial
memainkan faktor penting menerusi penyediaan perkhidmatan kepada penduduk sama ada di kawasan
perbandaran, pusat-pusat petempatan atau koridor pembangunan utama. Bagi kajian ini, aktiviti komersial di
Daerah Muar yang merangkumi premis komersial seperti pejabat binaan khas, rumah kedai, kedai pejabat,
perkhidmatan dan sebagainya akan diberikan tumpuan.
3-2
3.2 Dasar Komersial dan Perkhidmatan
A) Matlamat Pembangunan Mampan (SDG)
Sasaran 8.1: Menyokong

Sasaran 8.2: Mencapai tahap
pertumbuhan ekonomi per kapita
produktiviti ekonomi yang lebih
mengikut keadaan negara tinggi melalui kepelbagaian,
sekurang-kurangnya 7 peratus penambahbaikan teknologi dan
pertumbuhan keluaran dalam inovasi, termasuk melalui tumpuan
negara kasar setahun di negara- kepada sektor tambah nilai tinggi
negara kurang maju dan intensif buruh
Sasaran 8.10: Memperkukuhkan institusi kewangan domestik untuk

menggalakkan dan mengembangkan akses kepada perkhidmatan
perbankan, insurans dan kewangan untuk semua
Rumusan Dasar
Matlamat ini mempromosikan pertumbuhan ekonomi yang mampan, tahap produktiviti dan inovasi
teknologi yang lebih tinggi. Bagi menyokong pertumbuhan komersial yang mampan di Daerah Muar,
kepelbagaian produk perlu dihasilkan bagi menjangkau keluasan pemasaran di daerah tersebut.
Kredit Foto: Ciminelli Real Estate Corp’s

3-3
A) Rancangan Malaysia ke-11 (RMK-11)
Bidang Fokus A: Mentransformasikan Bidang Fokus G: Meningkatkan daya

Teras 6:
sektor perkhidmatan saing bandar dan pembangunan
Merekayasa
koridor ekonomi wilayah
pertumbuhan A3
ekonomi untuk SG1
Mempergiat pengantarabangsaan
peningkatan dengan membantu syarikat untuk Merangka pelan induk daya saing
kemakmuran mengeksport perkhidmatan empat bandar utama
B) Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN-3)
Pertumbuhan Dinamik Teras 1

Bandar dan Luar Bandar
Pertumbuhan Bandar yang

Halatuju Strategik PD1
Seimbang
Menerajui Perkhidmatan Moden PD 1.3
C) Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN-2)
Prinsip 3: Berdaya Saing
Objektif 3.4: Kualiti, Produktiviti dan Pemadanan Tenaga Kerja dengan Keperluan Industri
S3.1.3
S3.1.2
Membangun bandar-bandar mengikut pengkhususan
Menyusun aktiviti ekonomi secara berkelompok
ekonomi yang bersesuaian dengan fungsi/niche
di kawasan strategik terpilih di bandar
bandar tersebut
Rumusan Dasar
Secara kesimpulannya, dasar bagi peringkat nasional menekankan pembangunan aktiviti komersial
seiring dengan kemajuan sektor ekonomi yang lain dengan menambah aktiviti bernilai tambah tinggi
dan berintensif pengetahuan di Daerah Muar.
3-4
A) Rancangan Struktur Negeri Johor (RSN) 2030
Pembangunan Perdagangan yang Dinamik dan Berdaya Saing
RSJ 16 S16.1 Pembangunan perdagangan dirancang berasaskan fungsi

dan peranan fungsi bandar, serta berdasarkan kebitaraan dan
fungsi daerah.
Inisiatif IP 16.1: Menggalakkan jenis-jenis komersial dan perkhidmatan perdagangan

yang sesuai untuk bandar-bandar dengan memberi keutamaan kepada
Perlaksanaan bandar-bandar dalam kawasan Zon Promosi Pembangunan (ZPP) merujuk
kepada ‘Jadual Kemudahan dan Perkhidmatan Bandar’ dalam Dasar
Perbandaran Negara Ke-2.
IP 6.3: Memantau pelaksanaan pembangunan projek perdagangan berskala

besar supaya projek disiapkan mengikut jadual dan tidak terbengkalai.
IP 6.6: Menggalakkan pembangunan perdagangan seperti kompleks membeli-

belah, pasaraya, hotel atau pejabat ‘free standing’ di dalam had
pembangunan bandar (urban containment boundary) tertakluk kepada Garis
Panduan dan Piawaian Perancangan Kawasan Perdagangan dan Garis
Panduan Perancangan dan Piawaian Reka Bentuk Imej Bandar.
IP 6.9: Mengkaji dan memantapkan Garis Panduan Piawaian Perancangan

Perdagangan Negeri Johor untuk menepati keperluan dan tren pembangunan
masa depan.
Rumusan Dasar
Dasar ini memfokuskan kepada strategi untuk menggalakkan kepelbagaian aktiviti komersial dan
peningkatan pengantarabangsaan produk serta perkhidmatan di negeri Johor. Daerah Muar
mempunyai potensi yang tinggi disebabkan kepelbagaian produk komersial yang dapat diperluas
hingga ke seluruh pelusuk negara dan membantu pertumbuhan ekonomi yang lebih mampan di
daerah tersebut.
3-5
3.3 Keadaan Semasa Komersial dan Perkhidmatan
3.3.1 Corak dan Taburan Pembangunan Pusat

Komersial Formal
Komersial dan perkhidmatan formal merujuk kepada unit pertubuhan Lesen Premis Komersial
yang mempunyai struktur bangunan yang sempurna dan terurus.
Komersial formal ini berurus niaga secara formal seperti menjual barangan Bilangan lesen komersial
keperluan harian, edaran barangan e-dagang, pemborongan dan semasa di Daerah Muar, 2018
peruncitan, kenderaan bermotor, makanan dan minuman, penginapan,
perkhidmatan sosial dan kewangan. Berikut merupakan definisi bagi setiap
jenis perkhidmatan yang ditawarkan di seluruh Daerah Muar.
11,152
A) Definisi Jenis Perkhidmatan
i) Perdagangan Edaran
Perdagangan edaran merangkumi perdagangan borong, perdagangan runcit dan

kenderaan bermotor.
ii) Makanan dan Minuman
Jenis komersial yang menjual makanan dan minuman di kawasan berstruktur kekal seperti
restoran dan medan selera mahupun tidak formal seperti gerai dan pasar malam.
iii) Pengangkutan dan Penyimpanan
Merangkumi pengangkutan darat, air dan udara; penggudangan dan aktiviti sokongan
seperti gudang dan terminal; tempat letak kereta; pengeoperasian lebuh raya;
penggendalian kargo dan pengeoperasian pelabuhan.
v) Penginapan
Pertubuhan berdaftar yang terlibat dalam penginapan yang merangkumi aktiviti iaitu hotel
(termasuk hotel resort) & hotel apartmen, hotel bajet, chalet, rumah rehat/rumah tetamu/
asrama/bed & breakfast/tapak perkhemahan.
vi) Perkhidmatan Hartanah
Pertubuhan berdaftar yang terlibat dalam perkhidmatan hartanah yang merangkumi aktiviti
utama seperti hak milikan sendiri atau tanah pajakan dan hartanah atas dasar bayaran dan
kontrak.
vi) Pendidikan
Pertubuhan yang berdaftar bagi menyediakan perkhidmatan pelajaran akademik,

vokasional dan perdagangan. Bagi sekolah memandu pula merujuk kepada pertubuhan
yang berdaftar untuk membekalkan perkhidmatan pelajaran automobil.
vi) Maklumat dan Komunikasi
Pertubuhan berdaftar yang terlibat dengan aktiviti utama seperti penerbitan wayang
gambar, video, program dan pernyiaran, perkhidmatan telekomunikasi, pengaturcaraan
komputer , perundingan dan perkhidmatan maklumat.
3-6
viii) Kesenian, Hiburan dan Rekreasi
Pertubuhan yang berdaftar bagi menyediakan perkhidmatan hiburan seperti pusat karaoke,
pusat boling, aktiviti muzium, perjudian dan pertaruhan, aktiviti sukan dan rekreasi.
ix) Kesihatan dan Kerja Sosial
Pertubuhan yang berdaftar bagi menyediakan perkhidmatan kesihatan seperti hospital dan
klinik swasta. Manakala Perkhidmatan kerja sosial merujuk kepada aktiviti rumah penjagaan
(termasuk kemudahan penginapan cth. rumah untuk orang tua dengan perawatan, pusat
pemulihan dadah dsb.) dan aktiviti kerja sosial tanpa penginapan (cth. aktiviti penjagaan
harian kanak-kanak dsb.).
x) Pentadbian dan Sokongan
Aktiviti pentadbiran dan khidmat sokongan yang diliputi termasuk perkhidmatan sewaan dan
pajakan, aktiviti pekerjaan, aktiviti keselamatan dan penyiasatan, perkhidmatan bangunan
dan lanskap dan pengurusan pejabat, sokongan pejabat dan sokongan komersial lain.
xi) Kewangan
Pertubuhan berdaftar yang terlibat dalam perkhidmatan kewangan yang merangkumi

aktivti utama seperti perantaraan kewangan, perkhidmatan kewangan lain dan aktiviti
sokongan kepada perkhidmatan kewangan, insurans/takaful, insurans/takaful semula dan
tabungan pencen & hemat dan aktiviti sokongan kepada insurans/takaful dan tabungan
pencen.
xii) Profesional
Aktiviti perkhidmatan profesional adalah termasuk aktiviti ibu pejabat, aktiviti hiasan
dalaman, perkhidmatan pereka grafik, perkhidmatan rekaan fesyen, aktiviti reka bentuk
khusus, aktiviti fotografi, aktiviti penterjemahan dan pentafsiran, aktiviti broker komersial,
perunding keselamatan, aktiviti perundingan selain daripada perunding arkitek,
kejuruteraan dan pengurusan dan juga aktiviti profesional, saintifik dan teknikal lain .
xiii) Lain-lain
Aktiviti perkhidmatan lain seperti perkhidmatan dobi, dandanan rambut, perniagaan burung
walit dan penjagaan kecantikan lain,serta aktiviti berkaitan pengebumian manusia dan
haiwan.
Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia
Berdasarkan maklumat kajian semasa, terdapat 4,982 bangunan komersial dan perkhidmatan dengan sebanyak
11,152 lesen premis yang dikeluarkan bagi menjalankan aktiviti komersial dan perkhidmatan. Rajah 3.7 hingga
3.18 menunjukkan taburan lokasi kawasan komersial di setiap mukim. Butiran jumlah lot diberikan bagi meneliti
perbezaan kepada jenis lesen yang tertera pada Jadual 3.1 (Rujuk muka surat 3-19). Jumlah lot pada kawasan
komersial tersebut mewakili pertubuhan yang berdaftar kepada pelbagai lesen perkhidmatan.
3-7
Jumlah lot: 3548 unit
Rajah 3.1: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bandar
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Maklumat dan Komunikasi
Pentadbiran dan Sokongan
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Penyimpanan Sempadan Mukim
Lain-lain
3-8
Rajah 3.2: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bakri
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-9
Rajah 3.3: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Terap
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-10
Jumlah lot: 53 unit
Rajah 3.4: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Raya
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-11
Rajah 3.5: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Parit Bakar
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-12
Rajah 3.6: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Parit Jawa
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-13
Jumlah lot: 13 unit
Rajah 3.7: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Seri Menanti
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-14
Jumlah lot: 68 unit
Rajah 3.8: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Sungai Balang
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Penyimpanan Sempadan Mukim
Lain-lain
3-15
Rajah 3.9: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Jorak
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-16
Jumlah lot: 3 unit
Rajah 3.10: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Ayer Hitam
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-17
Jumlah lot: 74 unit
Rajah 3.11: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Bukit Kepong
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-18
Jumlah lot: 85 unit
Rajah 3.12: Taburan Lokasi Komersial dan Perkhidmatan di Mukim Lenga
Perdagangan Edaran
Makanan dan Minuman
Profesional
Kesenian, Hiburan
dan Rekreasi
Penginapan
Kewangan
Pengangkutan dan
Sempadan Mukim
Penyimpanan
Lain-lain
3-19
Jadual 3.1: Bilangan Jenis Perkhidmatan di Daerah Muar mengikut Mukim, 2019
Mukim
Jenis Lesen
Komersial dan Sg Parit Sg Parit Seri Sg Ayer Bukit
Perkhidmatan Bandar Bakri Jorak Lenga Jumlah
Terap Bakar Raya Jawa Menanti Balang Hitam Kepong
Perdagangan
Edaran
2,585 548 95 59 6 297 4 77 6 410 21 16 4,124
Makanan dan
Minuman
1,888 490 75 42 0 212 4 52 0 359 9 2 3,133
Pengangkutan
dan 8 3 2 0 1 0 0 1 0 2 0 1 18
Penyimpanan
Penginapan 65 12 1 4 0 1 0 0 0 5 0 0 88
Hartanah 18 9 3 0 0 6 0 7 0 4 0 0 47
Pendidikan 48 8 1 2 0 3 0 3 0 3 0 0 68
Maklumat dan
Komunikasi
357 79 4 11 0 43 2 10 2 89 5 5 607
Kesenian,
Hiburan dan 240 50 8 6 0 81 1 24 0 78 6 4 498
Rekreasi
Kesihatan dan
Kerja Sosial
167 29 9 4 0 13 0 8 0 29 0 1 260
Pentadbiran
dan Sokongan
428 82 15 13 1 92 1 29 1 144 12 3 821
Kewangan 56 19 7 5 1 21 0 13 1 23 1 3 150
Profesional 455 89 15 14 1 98 1 29 1 149 12 3 867
Lain-Lain 301 72 15 10 8 45 2 5 5 101 3 4 571
Jumlah 6,616 942 250 170 18 912 15 258 16 1,396 69 42 11,252
Analisis mendapati bahawa Mukim Bandar mempunyai jumlah lesen komersial yang terbesar iaitu sebanyak
6,616 lesen. Ini diikuti dengan Mukim Jorak (1,396 lesen) dan Bakri (912 lesen). Manakala majoriti jenis
perkhidmatan yang disediakan adalah perdagangan edaran (4,124 lesen) diikuti dengan perkhidmatan
makanan dan minuman (3,133 lesen). Hal ini disebabkan jenis perkhidmatan tersebut merupakan perkhidmatan
utama dan menjadi asas kepada keperluan penduduk di Daerah Muar.
Walau bagaimanapun, bilangan perkhidmatan di kawasan petempatan desa seperti di Mukim Seri Menanti,
Ayer Hitam dan Sungai Raya masih lagi kurang meluas dan tidak pelbagai. Pertambahan pelbagai jenis
perkhidmatan terutamanya perkhidmatan perdagangan edaran serta makanan dan minuman diperlukan bagi
menyahpusat jenis komersial ke seluruh Daerah Muar dan memenuhi permintaan keperluan asas terutamanya
kepada penduduk luar bandar.
Pada tahun 2030, pembangunan sektor komersial akan mula berubah di mana perkhidmatan profesional akan
meningkat berbanding perdagangan edaran. Mengambil contoh daripada Kuala Lumpur dan Johor Bahru,
sektor komersial di bandar tersebut mempunyai nilai tambah yang tinggi dan memfokuskan perkhidmatan
profesional seperti guaman, perundingan, pengiklanan, perakaunan dan perkhidmatan fotografi. Hal ini
berkemungkinan sektor ini akan mendapat permintaan yang tinggi untuk dijadikan sebagai perkhidmatan
utama di Daerah Muar. Walau bagaimanapun, keadaan semasa masih belum mampu mencapai sasaran untuk
ke tahap yang dinyatakan disebabkan penyediaan perkhidmatan yang bercirikan runcit dan borong masih
banyak di sekitar Daerah Muar. Rajah 3.18 menunjukkan pecahan peratusan jenis perkhidmatan mukim. Jenis
perkhidmatan lain adalah selain daripada perkhidmatan selain daripada petunjuk yang diberikan.
3-20
Rajah 3.13: Peratusan Jenis Perkhidmatan Mengikut Mukim

Petunjuk
Perdagangan Edaran Maklumat dan Komunikasi Lain-lain
Makanan dan Minuman Pentadbiran dan Sokongan Jenis Perkhidmatan Lain
Profesional Kesenian, hiburan dan rekreasi

3-21
3.3.2 Jenis Bangunan Komersial dan Perkhidmatan
Kajian mendapati sebanyak 4,982 bangunan komersial

Jadual 3.2: Jenis Bangunan Komersial di Daerah Muar
yang terdapat di Daerah Muar dan 2,379 bangunan
(47.75%) daripadanya merupakan bangunan komersial
Bangunan Komersial Jumlah Unit Peratus (%)
jenis rumah kedai 2 hingga 2 1/2 tingkat. Ini diikuti
dengan jenis bangunan komersial 3 hingga 5 tingkat Kompleks komersial 4 0.08
sebanyak 963 bangunan (13.14%) yang beroperasi Pejabat Binaan Khas 21 0.42
secara berselerak dan tidak terancang di seluruh
Arked 4 0.08
Daerah Muar. Bangunan lama seperti kedai pre-war
Rumah kedai pre-war 705 14.15
juga mempunyai jumlah yang besar iaitu sebanyak 705
bangunan (19.95%) dan kebanyakannya beroperasi di 1 - 1 1/2 tingkat 478 9.59
Bandar Maharani Bandar Diraja. Arked dan kompleks 2 - 2 1/2 tingkat 2,379 47.75
komersial mempunyai 4 bangunan (0.08%) (Rujuk Jadual 3-5 tingkat 963 19.33
3.2). Kajian mendapati bahawa pemaju lebih Sesebuah 212 4.26
mensasarkan pembangunan komersial jenis bertingkat
Berkembar 86 1.73
dan bertindak untuk mengurangkan penyediaan jenis
rumah kedai bagi memberi peluang kepada lebih Berstrata 130 2.61
banyak penyediaan perkhidmatan profesional pada Jumlah 4,982 100.00
masa akan datang. Sumber : Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta, 2018
3.3.3 Transaksi Jenis Bangunan Komersial dan Perkhidmatan
Jadual 3.3: Jumlah transaksi berdasarkan jenis bangunan komersial
Jumlah Transaksi Berdasarkan Jenis Bangunan Komersial

Jenis Bangunan
2010 2015 2018 Jumlah
1-1 1/2 tingkat 10 97 26 129
2-2 1/2 tingkat 256 291 91 638
3– 3 1/2 tingkat 87 94 62 243
4-4 1/2 tingkat 13 39 5 57
Lot Kedai 0 2 0 2
Kedai Pejabat 2 0 0 2
Pejabat Binaan Khas 0 0 0 0

Kompleks Komersial 0 1 0 1
Hotel 0 0 0 0
Jumlah 368 524 180 1,119
Peratusan(%) 32.89 46.83 20.29 100.00
Sumber: Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta, 2018
Jadual 3.3 menunjukkan jumlah transaksi berdasarkan jenis bangunan komersial

Majoriti Transaksi
pada tahun 2010, 2015 dan 2018. Keseluruhan data menyatakan bahawa tren
penjualan hartanah komersial lebih bertumpu pada tahun 2015 berbanding Kedai 2– 2 1/2
tahun 2012 dan 2018. Penjualan hartanah komersial pada tahun 2015 merupakan
peratus yang paling tinggi iaitu 46.83% berbanding tahun 2018. Majoriti jumlah tingkat
transaksi bangunan lebih kepada bangunan 2 1/2 tingkat (638 buah) manakala Jumlah transaksi bangunan
tiada transaksi dilakukan pada pejabat binaan khas dan hotel untuk tiga tahun komersial, 2018
yang dinyatakan. Hasil analisis menunjukkan kadar penjualan hartanah komersial
makin menurun berpunca daripada situasi ekonomi pada tahun 2018 yang 180 (20.29%)
kurang baik menjurus kepada kadar jualan bangunan komersial yang sedikit.
3-22
3.3.4 Hierarki Komersial
Hierarki pusat komersial adalah berdasarkan kepada jenis komersial dan perkhidmatan yang ditawarkan di
kawasan tersebut. Pengkelasan hierarki akan dikaji mengikut penyediaan jenis perkhidmatan di setiap mukim.
Hierarki utama pusat komersial adalah tertumpu di Bandar Maharani Bandar Diraja disebabkan kepelbagaian
jenis komersial disediakan dan keluasan ruang lantai yang lebih besar berbanding mukim lain. Taburan lokasi
komersial dan perkhidmatan menunjukkan kawasan komersial bersifat monocentric di bandar Maharani Bandar
Diraja dan berlaku ketidakseimbangan dalam menyediakan perkhidmatan di setiap kawasan.
Rajah 3.7 menunjukkan tahap hierarki komersial berdasarkan kepelbagaian jenis perkhidmatan manakala rajah
3.8 adalah aturan hierarki komersial pada tahun 2018 dan unjuran pada tahun 2030 berdasarkan jumlah ruang
lantai dan pembahagian syer penduduk (rujuk Rajah 3.14).
Hierarki Komersial Jenis Aktiviti Komersial Utama
 Perkhidmatan profesional  Perkhidmatan pendidikan swasta
 Pelbagai barangan runcit  Hotel dan restoran

Komersial Tahap  Kompleks membeli-belah  Institusi kewangan
Pusat Bandar
 Perkhidmatan hiburan  Stesen minyak
 Perkhidmatan profesional  Hotel dan restoran
 Pelbagai barangan runcit  Institusi kewangan

Komersial Tahap
Sub Bandar  Kompleks membeli-belah  Stesen minyak
 Perkhidmatan hiburan
 Pelbagai barangan runcit  Restoran
Komersial Tahap  Pasar raya tempatan  Stesen minyak

Pusat Tempatan
 Perkhidmatan kewangan
 Pelbagai barangan runcit  Restoran
Pusat Komersial  Pasar raya tempatan  Stesen minyak

Tahap Komuniti
 Perkhidmatan kewangan
Rajah 3.14: Tahap hierarki komersial berdasarkan kepelbagaian jenis perkhidmatan, 2018

3-23
Rajah 3.15 dan rajah 3.16

menunjukkan kaedah rank-size
plot bagi menentukan hierarki
bagi setiap pusat komersial selaras
dengan pusat petempatan di
D a e r a h Mu a r . R aj a h 3 .1 9
mengkelaskan hierarki semasa
bagi Bandar Maharani Bandar
Diraja sebagai pusat komersial
pusat bandar dengan jumlah
ruang lantai tertinggi (625,328.65
m.p). Manakala ruang lantai
paling rendah adalah di Pekan
Lenga iaitu sebanyak (41,430.92
m.p.) dan menjadikan ia sebagai
komersial taraf pusat komuniti. Rajah 3.15: Pengkelasan Hierarki Semasa mengikut Jenis Perkhidmatan
Rajah 3.17 mengkelaskan hierarki

pada tahun 2030 di mana Bandar
Maharani Bandar Diraja kekal
sebagai pusat komersial pusat
bandar dengan jumlah ruang
lantai tertinggi (815,987.92 m.p).
Bandar Universiti Pagoh dan
Bandar Bukit Bakri juga dinaik taraf
sebagai pusat komersial tahap
pusat bandar dan diiktiraf sebagai
bandar utama di Daerah Muar.
Parit Yusof dikategorikan sebagai
komersial tahap pusat komuniti
namun mengalami jumlah ruang
lantai yang meningkat (92,686.79
m.p.). Rajah 3.16: Pengkelasan Hierarki 2030 mengikut Jenis Perkhidmatan
Sumber: Hasil Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
2018 2030
 Bandar Maharani  Bandar Maharani
Bandar Diraja Bandar Diraja
 Bandar Universiti Pagoh
 Bandar Bukit Bakri
 Bukit Bakri
 Bukit Pasir
 Bandar Universiti Pagoh  Parit Jawa
 Bukit Pasir
 Seri Menanti
 Parit Yusof
 Parit Bakar
 Parit Bakar
 Parit Jawa  Parit Yusof
 Bukit Kepong  Bukit Kepong
 Bukit Naning  Bukit Naning
 Lenga  Lenga
Rajah 3.17: Hierarki Komersial di Daerah Muar (2018 dan 2030)

3-24
11
1
2
7
10
5 6
Rajah 3.18: Lokasi Hierarki Komersial Semasa(2018) Mengikut Pusat Petempatan
Pusat Komersial Tahap

1 Pusat Bandar

2 - 4 Sub Bandar

5 - 8
Komuniti
9 - 11 Pusat Komersial Tahap

Pusat Tempatan
3-25
3.3.5 Penawaran Stok Ruang Lantai Komersial dan Perkhidmatan

Taburan ruang lantai komersial mengikut jenis bangunan di Daerah Muar bagi tahun 2018 adalah sepertimana
terkandung dalam Jadual 3.4 dan Rajah 3.19. Tujuan analisis ini dijalankan adalah untuk membuat unjuran ruang
lantai komersial pada masa hadapan. Bagi stok sedia ada, bangunan kedai 2– 2 1/2 tingkat menjadi
penyumbang utama ruang lantai komersial yang meliputi 2,379 unit kedai dengan ruang lantai seluas 680,978
meter persegi. Manakala pejabat binaan khas dan kompleks komersial menyumbang sejumlah 45,020 m.p dan
24,569 m.p daripada jumlah ruang lantai sedia ada.
Bagi penawaran akan datang, sejumlah 729 unit komersial komited (235,723 m.p.) akan dimajukan di rangkaian
pusat petempatan utama di Daerah Muar. Pemaju dan pelabur juga menetapkan sejumlah 68 unit kedai (20,323
m.p) untuk pembangunan komersial dalam perancangan. Walau bagaimanapun, tiada unit kompleks komersial,
pejabat binaan khas dan arked yang akan dimajukan di Daerah Muar sehingga tahun 2030.
Jadual 3.4: Penawaran Ruang Lantai Bangunan Komersial Daerah Muar, 2018
Stok Sedia Ada Akan datang Dalam perancangan

Jenis Bangunan
Unit m.p. Unit m.p. Unit m.p.
Kompleks Komersial 4 24,569 0 0 0 0
Pejabat binaan khas 21 45,020 0 0 0 0

Arked 4 3,317 0 0 0 0
Rumah kedai pre-war 705 170,353 0 0 0 0
1 - 1 1/2 tingkat 478 68,413 129 18,463 4 572

2 - 2 1/2 tingkat 2,379 680,978 287 82,152 54 15,457
3-3 1/2 tingkat 655 281,236 277 118,935 10 4,294
4-41/2 tingkat 286 163,732 3 1,717 0 0
5-5 1/2 tingkat 17 12,165 1 716 0 0
6-61/2 tingkat 4 3,721 0 0 0 0
Sesebuah 212 295,539 0 0 0 0
Berkembar 86 36,926 32 13,740 0 0
Berstrata 130 10,874 0 0 0 0
Jumlah 4,982 1,796,843 729 235,723 68 20,323
Sumber: Olahan daripada Laporan Pasaran Harta Perdagangan 2018 (Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta)
Rajah 3.19: Penawaran Ruang Lantai Bangunan Komersial di Daerah Muar
Sumber: Olahan daripada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta, 2018

3-26
3.3.6 Kadar Penghunian Bangunan Komersial dan Perkhidmatan
Jadual 3.5: Kadar Penghunian Komersial di Daerah Muar
Kadar Penghunian Bangunan Komersial dan Perkhidmatan (%)

Jenis Bangunan
2010 2012 2013 2016 2018 Purata Keseluruhan (%)
Kompleks Komersial 93.4 89.2 80.7 76.7 77.8 83.56
Pusat Beli-belah 89.7 82.8 79.7 - - 84.07
Pejabat Binaan Khas 88.2 87.2 83.2 75.1 75.1 81.76
Arked 97.7 97.7 96.0 - - 97.13
Purata Keseluruhan (%) 92.25 89.23 84.90 - - 86.63
Sumber: Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta, 2018
120 89.7 82.8 79.7

93.4 97.7 97.7 96
100 88.2 89.2 87.2
80.7 83.2 76.7 75.1 75.1
80
60
40
20
0 0 0 0
0
2010 2012 2013 2016 77.8
Kompleks perniagaan Pusat Beli-belah Pejabat Binaan Khas Arked
Rajah 3.20: Tren Kadar Penghunian Komersial di Daerah Muar

Sumber: Olahan daripada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta, 2018
Jadual 3.5 menunjukkan kadar penghunian bangunan komersial dan

perkhidmatan bagi bangunan jenis sesebuah (tidak termasuk rumah Purata Kadar Penghunian
kedai) dari tahun 2010 hingga 2018. Seperti yang dapat dirumuskan, bagi keseluruhan kedai, 2013
peratusan kadar penghunian bagi keseluruhan kedai pada tiga tahun
pertama menurun sehingga 84.9%.
84.90%
Purata Keseluruhan Kadar
Trend kadar penghunian yang menurun menunjukkan bahawa kurangnya Penghunian
kemasukan peniaga baru ke daerah Muar disebabkan beberapa faktor
seperti kadar sewaan yang mahal dan tren peniaga yang cenderung
untuk hanya melakukan transaksi namun tidak menjalankan operasi
86.63%
komersial di kawasan tersebut.
Kesimpulannya, kesemua jenis bangunan komersial dan perkhidmatan jenis sesebuah di Daerah Muar
menunjukkan kadar penghunian yang semakin merosot. Terdapat anggaran 30% ruang bangunan yang tidak
digunakan dan ini menunjukkan lebihan penawaran dalam ruang bangunan komersial dan perkhidmatan sedia
ada.
Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
3-27
3.3.7 Tenaga Kerja Komersial dan Perkhidmatan
Berdasarkan Jadual 3.6, kawasan kajian dianggarkan mempunyai sejumlah 33,487 tenaga kerja yang bekerja
dalam sektor komersial dan perkhidmatan. Ia melibatkan sejumlah 8,189 pertubuhan komersial dengan purata
4.09 pekerja bagi setiap pertubuhan. Sektor perkhidmatan yang menjadi penyumbang utama pekerjaan di
kawasan kajian ialah perkhidmatan perdagangan edaran (49.96%) diikuti dengan perkhidmatan makanan dan
minuman (22.27%). Manakala sektor kecil perkhidmatan yang lain turut menjadi pemangkin ekonomi di Daerah
Muar seperti perkhidmatan hartanah (1.58%), perkhidmatan profesional (16.67%) serta perkhidmatan pentadbiran
dan sokongan (2.09%).
Jadual 3.6: Tenaga Kerja bagi Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar
Bilangan
Jenis Perkhidmatan Tenaga Kerja Peratus (%)
Pertubuhan
Perdagangan edaran 4,311 16,730 49.96
Pengangkutan dan penyimpanan 535 1,651 4.93

Penginapan 24 299 0.89
Makanan dan minuman 1,784 7,457 22.27
Maklumat dan komunikasi 22 168 0.50
Kewangan 185 1,472 4.40
Hartanah 158 530 1.58
Profesional 229 1,469 4.39
Pentadbiran dan sokongan 139 700 2.09

Pendidikan 117 682 2.04
Kesihatan dan kerja sosial 129 797 2.38
Kesenian, hiburan dan rekreasi 52 228 0.68
Lain-lain 504 1,304 3.89

Jumlah 8,189 33,487 100
Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia, 2017
Perkhidmatan lain 1,304

Kesenian, hiburan dan rekreasi 228
Kesihatan dan kerja sosial 797
Pendidikan 682
Pentadbiran 700
Professional 1,469
Hartanah 530
Kewangan 1,472
Maklumat dan komunikasi 168
Makanan dan minuman 7,457
Penginapan 299
Pengangkutan dan penyimpanan 1,651
Perdagangan edaran 16,730
0 4,000 8,000 12,000 16,000
Rajah 3.21: Tenaga Kerja bagi Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar
Sumber: Olahan daripada Jabatan Perangkaan Malaysia, 2017

3-28
3.3.8 Pemilikan Premis Komersial
Keadaan semasa bagi pemilikan premis komersial berdasarkan kaum

dilakukan bagi melihat kumpulan majoriti yang melibatkan diri dalam
sektor komersial dan perkhidmatan. Hasil kajian mendapati bahawa
terdapat 12,234 pertubuhan atau 76.60% aktiviti komersial dimiliki oleh
kaum Bukan Bumiputera iaitu kaum Cina. Manakala, selebihnya adalah
penyertaan daripada 3,081 kaum Bumiputera (19.30%) dan 237 pemilikan
( 1.50%) daripada kaum India.
Penglibatan kaum India masih di tahap yang rendah dan kebanyakan

daripada penyertaan kaum ini adalah dalam aktiviti tidak formal seperti
gerai sementara atau gerai bergerak yang menjual minuman. Dapat Kredit Foto: jacandhercamera-
wordpress.com
dirumuskan di sini bahawa aktiviti tidak formal ini dimonopoli sepenuhnya
oleh kaum Bukan Bumiputera berbanding dengan kaum Bumiputera.
Keadaan ini berkemungkinan berlaku disebabkan oleh faktor
kemampuan modal untuk menjalankan aktiviti komersial jenis formal
mahupun tidak formal.
Jadual 3.7: Pemilikan Berdasarkan Kaum di Daerah Muar, 2018

Pemilikan Berdasarkan Kaum Bilangan Peratus (%)
Bumiputera Melayu 3,081 19.30
Cina 12,234 76.60
Bukan Bumiputera India 237 1.50
Lain-lain 409 2.60 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
Sumber: Olahan daripada Jabatan Perlesenan MPM, 2018
Keluasan Tanah Perniagaan

3.3.9 Daya Tarikan Komersial dan Perkhidmatan
Bandar Maharani Bandar Diraja (a)
Model Graviti Rilley digunakan bagi mengenalpasti daya tarikan antara 288.88ha
dua kawasan komersial. Ia boleh dikategorikan sebagai mukim, pusat
Bandar Universiti Pagoh (b)
komersial ataupun kompleks komersial. Kawasan yang berpengaruh
boleh dilihat dengan memiliki daya tarikan yang lebih tinggi dan luas 63.91ha
ruang lantai yang lebih besar. Menurut teori ini, penduduk bersedia untuk
Jarak A dan B
memandu jarak jauh ke pusat-pusat runcit yang lebih besar
memandangkan tarikan yang lebih tinggi kepada pelanggan. 24.78km
Titik putus (breaking point) dijadikan penanda aras bagi zon pengaruh
Jarak Titik Putus (Mab)
sesuatu kawasan untuk memenuhi kehendak pengguna yang memandu
untuk tujuan membeli barangan keperluan di kawasan komersial. Kajian 7.93km
dijalankan dengan mengambil kira jarak antara kawasan utama
komersial yang berpotensi untuk kerap dikunjungi penduduk Muar iaitu
Bandar Maharani Bandar Diraja (titik A) dan Bandar Pagoh (titik B).
Formula ditunjukkan dalam Rajah 3.22.
Hasil analisis mendapati bahawa Bandar Maharani Bandar Diraja

mempunyai pengaruh komersial yang lebih besar berbanding Pagoh.
Keluasan tanah yang lebih besar dan jarak titik putus yang lebih banyak
menjadi faktor kepada keluasan zon pengaruh bandar Maharani Bandar
Diraja.
Hasil pengiraan titik putus membuktikan bahawa Bandar Maharani

Rajah 3.22: Jarak titik putus antara
Bandar Diraja mempunyai daya tarikan sejauh 16.85km untuk menarik
pengunjung datang membeli-belah ke kawasan komersial tersebut. dan Pagoh
Faktor ini disokong dengan kepelbagaian perkhidmatan yang disediakan Sumber: Kajian LASP Draf RTD MUAR
menjadi pilihan untuk pengunjung membeli-belah di kawasan tersebut. 2030 (Penggantian)
3-29
3.3.9 Komersial Burung Walit

Terdapat 51 premis yang menjalankan aktiviti perniagaan burung walit di
Daerah Muar sekitar tahun 2011 berdasarkan Senarai Premis Walit dengan
Pensijilan MyGAP dari tahun 2011 hingga 2017. Menurut Garis Panduan
Industri Burung Walit Daerah Tanjung Malim (Majlis Daerah Tanjung Malim,
2011), jenis komersial ini boleh dilakukan di premis sedia ada yang terletak
di pusat tumpuan utama aktiviti bandar di mana ia dibenarkan beroperasi Lokasi Premis Burung
sekiranya mengamalkan GAHP dan mendapat kelulusan PBT/PBN. 50 Walit dengan
pensijilan MyGAP
Keadaan semasa bagi premis ini lebih banyak terletak di kawasan
pertanian dan perindustrian. Terdapat juga bangunan komersial yang
digunakan oleh pemilik bangunan yang menggunakan bangunan
komersial sebagai secara tidak berlesen. Hal ini kerana perniagaan
burung walit yang dijalankan tidak didaftarkan di bawah Majlis
Perbandaran Muar (MPM). Berdasarkan Jadual 3.8, disenaraikan bilangan
premis perniagaan burung walit yang disijilkan di bawah MyGAP.
Jadual 3.8: Bilangan Premis Perniagaan Burung Walit Mengikut Mukim
Mukim
Sg Parit Sg Parit Seri Sg Ayer Bukit

Lokasi Premis Bandar Bakri Jorak Lenga Jumlah
Burung Walit Terap Bakar Raya Jawa Menanti Balang Hitam Kepong
14 8 5 2 1 1 2 7 0 7 2 1 50
Sumber: Olahan daripada MyGAP, 2017
Foto 3.1: Bangunan komersial yang tidak dihuni Foto 3.2: Bangunan komersial yang
dijadikan premis ternakan burung walit
3-30
3.3.9 Taburan Semasa Aktiviti Komersial dan Perkhidmatan Tidak Formal

Komersial dan perkhidmatan tidak formal merujuk kepada aktiviti yang
dijalankan secara kecil-kecilan di premis kekal atau sementara dengan Lesen Gerai/
ruang niaga tidak melebih 12.6 meter persegi. Di antara komersial jenis ini
469
Penjajaan yang
adalah seperti gerai majlis, pasar awam, pasar malam dan lain-lain berdaftar
bentuk penjajaan berlesen. Sebanyak 469 jenis lesen komersial tidak dengan MPM
formal yang didaftarkan di bawah Jabatan Perlesenan, MPM. Ia meliputi
lesen tapak penjajaan, pasar awam dan pasar malam.
A) Pasar Awam
Secara umumnya, pasar awam sedia ada menawarkan pelbagai
barangan makanan basah dan kering serta barangan isi rumah bagi
memberi kemudahan asas kepada penduduk tempatan mahupun
pengunjung. Isu utama yang dikenalpasti adalah dari segi kebersihan
bangunan pasar yang perlu diberi perhatian untuk keselesaan pembeli ke
kawasan tersebut.
Kredit Foto: Foursquare
Terdapat lima bilangan pasar awam di Daerah Muar di mana ia terletak di Bandar Maharani Bandar Diraja, Bukit
Bakri, Pekan Pagoh, Pekan Parit Jawa dan Pekan Bukit Pasir. Kesemua lokasi pasar awam ini dapat memenuhi
keperluan kepada seluruh penduduk khususnya di kawasan pusat petempatan kecil. Manakala keadaan
bangunan dan kemudahan infrastruktur di kawasan pasar awam khususnya Pasar Awam Bukit Pasir dan Pasar
Awam Pagoh berada pada tahap kurang memuaskan dan perlu diberikan perhatian.
B) Pasar Malam
Pasar malam merupakan aktiviti penjajaan berkelompok dalam satu kawasan yang besar. Aktiviti ini banyak
terdapat di Mukim Bandar dan Jorak kerana ia bersesuaian dengan bilangan penduduk yang lebih ramai
berbanding pusat petempatan yang lain. Walau bagaimanapun, penyediaan pasar malam tidak dijalankan di
pusat petempatan kecil disebabkan kurang permintaan daripada penduduk.
Jadual 3.9: Lokasi Pasar Malam di Daerah Muar
Bil Lokasi Pasar Malam Mukim

1. Uptown Maharani Muar
2. Pasar Malam Panchor
3. Pasar Malam Sungai Abong
4. Pasar Malam Kim Kee Bandar
5. Pasar Malam Taman Marin
6. Pasar Malam Stadium Foto 3.3: Uptown Maharani Muar
7. Pasar Malam Taman Sulaiman Ninam Shah Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
8. Pasar Malam Pagoh

Jorak
9. Pasar Malam Pagoh Jaya
10. Pasar Malam Pekan Bukit Bakri
11. Pasar Malam Batu 8, Bakri Bakri
12. Pasar Malam Pesta, Bakri
13. Pasar Malam Parit Jawa
Parit Jawa
14. Pasar Malam Amat
Sungai Terap Foto 3.4: Pusat Penjajaan Terminal
15. Pasar Malam Bukit Pasir
Sungai Raya Bentayan
Sumber: Jabatan Pelesenan MPM, 2018 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019

3-31
Rajah 3.23: Taburan Lokasi Komersial Tidak Formal di Daerah Muar
Gerai/Penjaja
Pasar
Pasar Malam
Malam
1 Pasar Awam Maharani
2 Pasar Awam Bukit Pasir
3 Pasar Awam Pagoh
4 Pasar Awam Bukit Bakri
5 Pasar Awam Parit Jawa

3-32
3.4 Unjuran Komersial dan Perkhidmatan

3.4.1 Unjuran keperluan dan penawaran ruang lantai menggunakan kaedah
perbelanjaan dan pendapatan
Tujuan analisis ini dilakukan adalah untuk mengenalpasti perbelanjaan yang disumbangkan oleh penduduk Muar
dan pelancong yang akan menjanakan pendapatan ke Daerah Muar. Ia merangkumi kajian berdasarkan
populasi penduduk, aliran wang keluar dan purata 50 hingga 60% pendapatan bersih yang dibelanjakan untuk
produk komersial. Penawaran ruang lantai komersial dapat dikenalpasti sama ada mencukupi untuk menyokong
keperluan komersial dan perkhidmatan berdasarkan perbelanjaan dan boleh memberi halatuju kepada
penggubah dasar berkaitan hal pengunjuran ruang lantai dan tanah komersial pada masa hadapan.
Jadual 3.10: Pendapatan dan Perbelanjaan di Daerah Muar, 2018

Perbelanjaan
Tahun 2018 2020 2025 2030
Populasi1 281,500 304,407 370,435 450,700
Saiz Isi Rumah2 4.1 4.1 4.1 4.1
Jumlah Isi Rumah 68,659 74,245 90,350 109,927
Purata Pendapatan Isi Rumah(RM/bulan) 3 5,978 6,654 8,696 11,365
Purata Pendapatan Isi Rumah(RM/tahun) 71,736 79,844 104,353 136,385
Purata 50-60% pendapatan bersih yang dibelanjakan

43,042 45,511 57,394 68,193
(RM/y) untuk produk komersial per isi rumah3
Jumlah pendapatan yang dibelanjakan di Muar

2,955,173,268 3,378,996,252 5,185,554,709 7,496,186,415
(RM/tahun)
Andaian bagi aliran wang keluar (%)4 38 36 33 30
Jumlah pendapatan yang dibelanjakan di Muar

1,832,207,426 2,162,557,601 3,474,321,655 5,247,330,491
selepas aliran wang keluar
Perbelanjaan pengunjung luar yang dianggarkan

84,053,089 98,674,819 137,614,599 216,008,866
(RM/tahun) 5
Jumlah Perbelanjaan(Rm/tahun) 1,916,260,515 2,261,232,420 3,611,936,254 5,463,339,357
Ruang lantai komersial yang diperlukan (sqft) 16,634,206 17,834,821 22,321,180 26,453,842
Ruang lantai komersial yang diperlukan (m.p.) 1,545,930 1,657,511 2,074,459 2,458,535
1Kadar Pertumbuhan 4%, 2 DOSM, 3 DOSM 2016 (5.5%), 2017 Corak Perbelanjaan 4Sasaran mengurangkan kadar aliran wang
keluar (2%/tahun), 5 5% kadar kenaikan bilangan pelancong dan 3% kadar inflasi
Jadual 3.9 menunjukkan bahawa hasil pendapatan yang dibelanjakan di Daerah Muar adalah sebanyak
RM2,955,173, 268 dalam masa setahun dan diunjurkan akan meningkat sebanyak RM7,496,186,415 pada tahun
2030. Setelah mengambil kira kadar aliran wang keluar ke luar Daerah Muar yang dianggarkan sebanyak 38%
(2018), hanya sebanyak RM1,832,207,426 yang dibelanjakan kepada produk komersial. Namun, kadar aliran
wang keluar juga dianggarkan akan berkurangan pada tahun 2030 hasil daripada perbelanjaan dari
pengunjung luar. Perbelanjaan tersebut dianggarkan sebanyak RM216,008,866 (sektor pelancongan, 2030) di
mana ia dapat memberi sokongan kepada sektor komersial untuk mengekalkan hasil pendapatan yang
mencukupi kepada Daerah Muar.
3-33
Jadual 3.11: Pendapatan dan Perbelanjaan di Daerah Muar, 2018

Pendapatan/Hasil 2018
Jumlah ruang lantai yang dihuni/beroperasi (kaki persegi) 1 16,659,170
Kos penyewaan untuk satu kaki persegi (RM/bulan) 1.2
Jumlah kos penyewaan untuk keseluruhan ruang lantai (RM/bulan) 19,991,004 5% inflasi dijangkakan
akan me ni n g k a t
Jumlah Kos Penyewaan untuk keseluruhan ruang lantai (RM/tahun)2 239,892,048 setiap tahun.
Jumlah pendapatan/hasil (RM)/tahun (anggaran) 1,919,136,384

Pendapatan untuk 1 kaki persegi (RM)/tahun3 115
1NAPIC (Anggaran 86%) dan RSNJ Piawaian, 2 Kos Penghunian Rent-To-Revenue (12.5%), 3 5% Pertambahan Tahunan
Jadual 3.10 menunjukkan pendapatan melalui sektor komersial yang terdiri daripada penyewaan ruang lantai di
kawasan komersial. Bagi membolehkan sesebuah kedai atau perkhidmatan beroperasi, RM115 (2018) utk 1 kaki
persegi perlu dijanakan. Dengan mengambilkira faktor inflasi dan peningkatan keuntungan yang akan
meningkat 5% setiap tahun, keperluan jumlah ruang lantai dapat dikenalpasti agar lebihan atau pengurangan
penawaran dapat dielakkan. Oleh itu, kos sewaan bulanan dan tahunan serta kadar penghunian juga perlu
diambil kira untuk mendapatkan jumlah pendapatan yang boleh dijanakan.
3.4.2 Unjuran Keperluan dan Penawaran Ruang Lantai berdasarkan Populasi

Penduduk
Info Komersial
Selain daripada kaedah pendapatan dan perbelanjaan, hasil
unjuran ini juga disemak silang menggunakan kaedah
berdasarkan populasi penduduk dari tahun 2010 hingga 2030.
Hal ini demikian, keperluan terhadap ruang lantai dan unit-unit
5.5 m.p untuk 1 penduduk (DRSNJ, 2018)
komersial baru adalah berkait rapat dengan pertambahan

populasi, taraf sosioekonomi dan peningkatan kuasa membeli 1,796,493 Ruang lantai semasa
dalam kalangan penduduk. Selain itu, pembangunan komited (Anggaran daripada NAPIC, 2018)
m.p
dan bangunan kosong juga diambil kira untuk mengelakkan
lebihan penawaran komersial pada masa hadapan.
Keluasan Tanah semasa
963.89 ekar (GeoJohor, PLANMalaysia@Johor 2018)
Kaedah unjuran ini diguna pakai bagi menganalisa kadar
penawaran ruang lantai yang diperlukan berdasarkan
populasi penduduk dan ruang lantai sedia ada. Dengan
merujuk kepada kadar piawaian 5.5 meter persegi bagi 733.91 ekar Keluasan Tanah Komited
(GeoJohor, PLANMalaysia@Johor 2018)
seorang penduduk, penawaran stok dapat ditentukan bagi
menyediakan ruang lantai komersial yang mencukupi.
Jadual 3.12: Unjuran Keperluan Komersial Sehingga Tahun 2030
Keperluan Sektor Komersial (2018-2030)

Perbezaan
Tahun 2018 2020 2025 2030
2018-2030
Penduduk 281,501 304,407 370,435 450,696 169,195
Ruang lantai yang diperlukan (m.p.) 1,548,256 1,674,239 2,037,393 2,478,828 930,573
Keluasan Tanah yang diperlukan (ekar) 830.54 898.12 1092.93 1329.73 499.19
Pertambahan ruang lantai (m.p.) - 125,983 363,154 441,436 -
Pertambahan keluasan tanah (ekar) - 67.58 194.81 236.80 -
Sumber: Olahan daripada Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (2018)
Seiring dengan peningkatan jumlah penduduk, kapasiti kawasan komersial juga turut meningkat. Unjuran
mencatatkan bahawa keperluan untuk menyediakan lot komersial adalah melebihi daripada keperluan semasa
kerana keluasan tanah yang diperlukan akan meningkat sebanyak 1329.73 ekar (2030). Berikutan hal itu,
pertambahan ruang lantai turut berlaku iaitu mencapai sebanyak 441,436 m.p (2030) di mana ia menjurus
kepada berlakunya lebihan penawaran kepada kawasan komersial tersebut.
3-34
Jadual 3.13: Unjuran Bekalan Komersial Sehingga Tahun 2030

Penawaran Bersih Komersial (2018-2030)
Tahun 2018
Diunjurkan bahawa tanah
Ruang lantai sedia ada (m.p.)1 1,796,843 komersial pada masa kini
adalah berlebihan (250, 913
Ruang lantai yang sedang dibina (m.p.)2 235,723
m.p, 2018).
Ruang lantai dalam perancangan (m.p.)3 20,323
Keluasan tanah semasa (ekar)4 963.89
Keluasan tanah komited (ekar)5 733.91

1 Anggaran daripada data NAPIC, 2 Anggaran daripada data NAPIC, 3 Anggaran Be r m ul a ta h u n 2025,
daripada NAPIC, 4 GeoJohor, PlanMalaysia@ Johor, 2018, 5 GeoJohor, sebanyak 21,570 m.p tanah
PlanMalaysia@ Johor, 2018, komersial diperlukan
Jadual 3.14: Unjuran Penawaran Komersial Sehingga Tahun 2030

Penawaran-Keperluan Bersih 2018 2020 2025 2030
Keperluan/Penawaran Bersih Kawasan perniagaan (m.p.)
248,588 378,651 15,497 -425,939
(+lebihan/-kurangan) dari tahun 2018
Keperluan/Penawaran Bersih Tanah (ekar) (+lebihan/-
133 800 605 368
kurangan) dari tahun 2018
Penawaran bersih bagi ruang lantai komersial dan keluasan tanah dari tahun 2018 diambil kira bagi meneliti
perancangan komersial yang perlu dibangunkan untuk masa hadapan. Berdasarkan Jadual 3.14, ruang lantai
komersial adalah berlebihan daripada tahun 2018 hingga tahun 2020. Namun begitu, ruang lantai masih perlu
disediakan pada tahun 2030 iaitu sebanyak 425 939 m.p bagi mengekalkan pembangunan komersial yang
mencukupi.
Lebihan penawaran berlaku juga disebabkan kadar penghunian yang hanya mampu mencapai purata 86.63%
menjadikan selebihnya tidak terjual. Ia juga berkait rapat dengan penjualan e-dagang yang mencapai 7.84%
bagi negeri Johor dan berkemungkinan jenis komersial ini akan berkembang pesat di Muar.
A. E-Dagang
Konsep E-Dagang menjadi elemen penting dalam kegiatan komersial seiring dengan kemajuan teknologi masa
kini yang lebih gemar berbelanja secara talian. Secara tidak langsung, jenis komersial ini memberi kesan kepada
prestasi komersial dan perkhidmatan yang dijalankan di kawasan kedai-kedai di mana kurangnya
kecenderungan peniaga untuk menjalankan aktiviti komersial itu sendiri.
Lebihan penawaran berlaku juga disebabkan kadar penghunian yang Info E-Dagang
hanya mampu mencapai purata 86% menjadikan selebihnya tidak
terjual. Ia juga berkait rapat dengan penjualan e-dagang yang
E-Dagang telah
mencapai 7.84% bagi negeri Johor dan berkemungkinan jenis komersial
mencatatkan pertumbuhan
ini akan berkembang pesat di Muar.
yang memberangsangkan
Mengambil contoh di Amerika, komersial e-dagang menyumbang dengan catatan
kepada 9% dan disasarkan meningkat sebanyak 12.4% pada tahun 2020. perbelanjaan RM46,187.17
(E-Commerce Retail Sales 2013-2021). Tren ini cenderung untuk menjelang tahun 2017 bagi
mengurangkan penyediaan kawasan komersial disebabkan ia dapat negeri Johor.
mengurangkan kos sewaan premis komersial. Secara tidak langsung, ia
turut memberi impak kepada sektor industri disebabkan permintaan yang (Jabatan Perangkaan
tinggi terhadap penyediaan gudang. Malaysia, 2017)
3-35
3.4.3 Model Struktur Ekonomi

Muar tergolong dalam kelompok daerah dengan Oleh itu, penanda aras telah dinilai melalui rujukan
sumbangan yang stabil kepada ekonomi negeri beberapa bandar yang disenaraikan mempunyai
Johor. Sumbangan guna tenaga kepada sektor jumlah populasi yang hampir sama dengan Daerah
perkhidmatan di Muar adalah sebanyak 33,487 Muar. Berdasarkan penilaian penanda aras ini,
orang(30.67%) (rujuk Jadual 3.6). Pada masa kini, perkhidmatan perdagangan edaran masih relevan
sektor perdagangan edaran adalah penyumbang untuk dibangunkan sebagai sokongan kepada
terbesar (49.96%) namun sektor profesional hanyalah keperluan asas masyarakat setempat namun
sebanyak 4.39%. Perubahan kepada sektor bisnes peningkatan harus ditumpukan kepada sektor bisnes
(kewangan, hartanah, pentadbiran dan sokongan (kewangan, hartanah, profesional serta pentadbiran
serta profesional) perlu dilakukan bagi memberi nilai dan sokongan) bagi merangsang pertumbuhan sektor
tambah kepada sektor ekonomi di Daerah Muar. perkhidmatan di daerah ini.
4.40% 1.58% Petunjuk:

4.39% Muar
2.09% Perdagangan Edaran
15.32% Makanan dan Minuman
Populasi: 281,500 orang
Profesional Tenaga Kerja Keseluruhan:
22.27% Kewangan 33,487 orang
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes:
49.96% 4,171 orang
Hartanah
Peratus Perkhidmatan Bisnes:
Perkhidmatan Lain 12.46%
Rajah 3.24: Guna Tenaga Sektor Perkhidmatan di Daerah Muar (2015)
A. Penanda Aras (Dalam dan Luar Negara)

Jadual 3.15: Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di
Melaka Tengah (2015)
Perdagangan edaran 45,886 44.98%
Pengangkutan dan
4,459 4.37%
penyimpanan
Penginapan 5,159 5.06%
Makanan dan minuman 21,028 20.61%

Maklumat dan komu-
488 0.48%
nikasi
Kewangan 2,931 2.87%
Hartanah 1,315 1.29%

Melaka Tengah
Profesional 5,251 5.15%
Pentadbiran dan
Populasi: 563,400 orang 3,220 3.16%
sokongan
Tenaga Kerja Keseluruhan:
102,008 orang Pendidikan 3,598 3.53%
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: Kesihatan dan kerja sosial 4,182 4.10%
12,717 orang
Kesenian, hiburan dan
Peratus Perkhidmatan Bisnes: 1,658 1.63%
rekreasi
12.47%
Lain-lain 2,833 2.78%
Jumlah 102,008 100.00%
3-36

Petaling Jaya (2015)
Pengangkutan dan
49,390 7.94%
penyimpanan
Makanan dan minuman 110,772 17.82%
Maklumat dan komunikasi 55,804 8.98%
Kewangan 37,819 6.08%

Hartanah 13,580 2.18%
Petaling Jaya Profesional 73,740 11.86%
Pentadbiran dan sokongan 26,666 4.29%
Populasi: 2,122,200 orang Pendidikan 20,025 3.22%
Tenaga Kerja Keseluruhan: 621,736 orang Kesihatan dan kerja sosial 17,517 2.82%
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes:
151, 805 orang 9,184 1.48%
rekreasi
Lain-lain 12,362 1.99%
24.42%
Jumlah 621,736 100.00%
Jadual 3.17: Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Kuala

Lumpur (2017)
Pengangkutan dan
44,147 3.66%
penyimpanan

Makanan dan
143,137 11.87%
minuman
Maklumat dan
112,223 9.30%
komunikasi
Kewangan 202,647 16.80%
Kuala Lumpur Hartanah 27,135 2.25%

Populasi: 1,780,000 orang Pentadbiran dan
54,060 4.48%
Tenaga Kerja Keseluruhan: 1,206,225 orang sokongan
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: Pendidikan 22,735 1.88%

399,125 orang Kesihatan dan kerja
25,957 2.15%
sosial
33.09% 11,657 0.97%
rekreasi
Lain-lain 25,424 2.11%
Jumlah 1,206,225 100.00%
3-37
Jadual 3.18: Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Johor

Bahru (2015)
Pengangkutan dan
32,493 14.88%
penyimpanan
Makanan dan
39,099 17.90%
minuman
Maklumat dan
1,961 0.90%
komunikasi
Johor Bahru Profesional 16,001 7.33%
Pentadbiran dan
9,155 4.19%
Populasi: 1,558,300 orang sokongan
Pendidikan 9,026 4.13%
Tenaga Kerja Keseluruhan: 218,414 orang
Kesihatan dan kerja
6,238 2.86%
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: sosial
38,084 orang Kesenian, hiburan dan
3,189 1.46%
Peratus Perkhidmatan Bisnes: rekreasi
17.44% Lain-lain 8,820 4.04%
Jumlah 218,414 100.00%
Jadual 3.19: Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di Gold

Coast (2015)
Pengangkutan dan
8,065 4.61%
penyimpanan

Makanan dan
18,442 10.54%
minuman
Maklumat dan
3,729 2.13%
komunikasi

Gold Coast
Pentadbiran dan
9,504 5.43%
sokongan
Populasi: 1,558,300 orang Pendidikan 20,518 11.73%
Tenaga Kerja Keseluruhan: 218,414 orang Kesihatan dan kerja
30,579 17.48%
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: sosial
38,084 orang Kesenian, hiburan dan
7,673 4.39%
rekreasi
17.44% Lain-lain 9,286 5.31%
Jumlah 174,953 100.00%
3-38

Singapura (2019)
Pengangkutan dan
199,000 10.76%
penyimpanan
Makanan dan
134,400 7.27%
penginapan
Maklumat dan
Singapura 92,100 4.98%
komunikasi
Populasi: 5,804,337 orang Kewangan dan

196,000 10.60%
insurans
Tenaga Kerja Keseluruhan: 1,849,900 orang
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: Bisnes 348,300 18.83%
544,300 orang
Peratus Perkhidmatan Bisnes: Lain-lain 527,600 28.52%
57.94%
Jumlah 1,849,900 100.00%
4.13% 2.87% 1.29% 6.08%

1.79% 7.33% 5.15% 2.18%
3.16%
4.19% 21.94% 19.06%
31.46% 27.90% 11.86% 4.29%
44.26% 7.27%
20.61% 10.60%
33.20% 44.98%
17.82%
17.90% 29.86%
18.83%
Johor Bahru Melaka Tengah Petaling Jaya
3.26% 4.22%
22.21% 2.25%
16.80% 8.12% 19.06%
5.43% 44.26%
9.56% 7.27%
49.39%
10.60%
19.04%
32.83%
18.83%
11.87% 4.48%
10.54%
Kuala Lumpur Gold Coast Singapura
Rajah 3.30: Peratus bagi Jenis Perkhidmatan bagi Setiap Penanda Aras
3-39
Kenyataan tersebut disokong dengan kadar peratus tenaga kerja bagi kesemua perdagangan edaran yang
dijadikan penanda aras adalah yang tertinggi selepas perkhidmatan lain selain daripada yang dinyatakan.
Dapatan kajian ini menunjukkan perkhidmatan perdagangan edaran masih lagi penting untuk menyokong
keperluan penduduk dalam kehidupan seharian. Mengambil contoh Bandar Johor Bahru, perkhidmatan
perdagangan edaran adalah sebanyak 33.20% di mana ia adalah perkhidmatan yang paling tinggi disediakan
di bandar tersebut manakala perkhidmatan bisnes adalah 17.44%. Namun, penumpuan peningkatan
perkhidmatan bisnes perlu dipertingkat bagi meningkatkan taraf pusat bandar yang mempunyai nilai tambah
dan berstatus elit. bernilai tinggi.
Perdagangan
Edaran
Bisnes
Perkhidmatan
Lain
Rajah 3.25: Model Guna Tenaga Sektor Perkhidmatan tahun 2030
3.4.4 Unjuran Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan
Tenaga kerja bagi sektor perkhidmatan Jadual 3.21: Unjuran Tenaga Kerja Sektor Perkhidmatan di
diramalkan akan lebih ke arah bisnes di mana Daerah Muar pada tahun 2030
sektor seperti kewangan, hartanah, profesional,
pentadbiran dan sokongan akan melonjak naik Jenis Perkhidmatan Tenaga Kerja (2030) Peratus (%)
sebagai pemacu pembangunan elit kepada
bandar-bandar utama di Daerah Muar. Walaupun Perdagangan edaran 30,130 40%
perkhidmatan perdagangan edaran masih
Makanan dan minuman 11,618 22%
mengekalkan peratus yang tinggi (35%), namun
peningkatan peratus sektor bisnes kepada 22% Kewangan 2,651 6%
akan mampu menjana pertumbuhan ekonomi
Daerah Muar yang lebih maju dan bermutu tinggi. Hartanah 955 4%
Profesional 3,054 8%
Pentadbiran dan
1,091 4%
sokongan
Perkhidmatan Lain 2,348 16%
16%
Jumlah 58,732 100%
4%
40% Guna Tenaga 2030
8%
4%
Tenaga Kerja 2030: 58,732 orang
6%
Tenaga Kerja Perkhidmatan Bisnes: 7,751 orang
22%
Peratus Perkhidmatan Bisnes: 22%
Rajah 3.26: Peratusan Unjuran Tenaga Kerja Sektor

Perkhidmatan di Daerah Muar

3-40
3.4.3 Ruang lantai komersial diperlukan bagi setiap petempatan di Daerah Muar
Jadual 3.22 merupakan anggaran ruang lantai komersial dan perkhidmatan yang diperlukan untuk setiap pusat
petempatan mengikut pembahagian syer penduduk di Daerah Muar. Hasil kajian mendapati bahawa Bandar
Maharani Bandar Diraja (626,280 m.p.,40.45%) serta Bukit Bakri (224,307 m.p., 14.49%) memerlukan ruang lantai
yang tinggi disebabkan hierarki pusat petempatan sebagai pusat wilayah negeri dan menawarkan lebih banyak
perkhidmatan dan kemudahan komersial yang pelbagai.
Seiring dengan pertambahan penduduk dan peluang pekerjaan yang lebih banyak pada tahun 2030, Bandar
Universiti Pagoh (451,000 m.p., 18.19%), Bukit Bakri (443,878 m.p., 17.91%) dan Parit Jawa (214,418 m.p., 8.65%))
yang berfungsi sebagai pusat separa wilayah akan meningkat secara mendadak disebabkan pembangunan
komited yang akan menampung lebih ramai penduduk di kawasan tersebut.
Jadual 3.22: Ruang Lantai dan Syer setiap Pusat Petempatan di Daerah Muar
2018 2030
Pusat
Hierarki Komersial Ruang Lantai Pusat Petempatan Ruang Lantai
Petempatan Syer (%) Syer (%)
(m.p) (m.p)
Bandar Maharani
713,911 28.80
Bandar Bandar Diraja
Komersial Tahap
Maharani 626,280 40.45
Pusat Bandar Bandar Universiti
Bandar Diraja 451,901 18.19
Pagoh
Bukit Bakri 443,960 17.91
Bukit Bakri 224,307 14.49

Komersial Tahap Parit Jawa 214,423 8.65
Bukit Pasir 130,521 8.43
Sub-Bandar
Pagoh 129,135 8.34 Bukit Pasir 166,084 6.70
Seri Menanti 74,360 4.80
Komersial Tahap Parit Jawa 70,307 4.54

Parit Bakar 123,943 5.00
Pusat Tempatan
Parit Yusof 73,689 4.76
Parit Bakar 72,743 4.70
Parit Yusof 117,744 4.75

Bukit Kepong 56,524 3.65
BukitKepong 104,110 4.20
Komersial Tahap
Bukit Naning 48,824 3.15 Bukit Naning 74,366 3.00
Pusat Komuniti
Lenga 41,569 2.68 Lenga 69,410 2.80
Jumlah 1,548,256 100.00 Jumlah 2,478,850 100.00
Sumber: Olahan daripada Jabatan Perangkaan Malaysia, 2018 dan kajian Draf LASP RTD Muar 2030 (Penggantian)
3-41
3.5 Pencapaian Semasa Projek RTD Muar 2002-2015

(Pengubahan)
berkaitan sektor komersial yang telah dikenal pasti di dalam RTD Muar
4
2002-2015 (Penggubahan). Ini adalah penting bagi memastikan projek
tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan.
Projek yang
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002-
2015), terdapat tujuh (7) senarai projek yang telah dicadangkan di telah
bawah sektor komersial dan perkhidmatan. Namun begitu, terdapat
dilaksanakan
empat (6) projek yang berkaitan secara langsung dengan Daerah Muar
(rujuk Jadual 3.23). Penilaian ini penting bagi mengenal pasti projek yang
berkaitan dapat terus dilaksanakan atau dinilai semula kesesuaian
perlaksanaannya.
Jadual 3.23: Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Komersial dan Perkhidmatan
Status Pencapaian
Tahap
Bil. Senarai Projek Rumusan Pencapaian Projek
Tidak
Tercapai
Tercapai
Teras: Menggalakkan peningkatan ekonomi penduduk melalui sektor pelancongan, perindustrian dan pertanian
serta sektor lain yang boleh meningkatkan taraf ekonomi penduduk.
Cadangan perniagaan (perniagaan

Cadangan perniagaan berteraskan
berteraskan pelancongan dan
1. / pelancongan di Tanjung Ketapang
rekreasi pantai) di Tanjung
telah dilaksanakan.
Ketapang.
Cadangan pusat penjajaan di Cadangan pusat penjajaan di kawasan

2. /
kawasan bazaar Pekan Rabu. bazar Pekan Rabu telah dilaksanakan.
Cadangan ‘factory Outlet’ /pusat Cadangan masih dalam peringkat

3. perabot di ‘Muar Integrated Furniture / penyediaan dan masih belum
Town’. dilaksanakan.
Cadangan bazaar dan medan

selera di bekas tapak pasar dan Cadangan medan selera di hentian bas
4. /
hentian bas Bentayan di Bandar Bentayan telah dilaksanakan.
Maharani.
Cadangan masih dalam peringkat

penyediaan dan belum dilaksanakan.
Cadangan pusat makanan laut / Perkara ini akan diselarikan dengan
5. /
medan selera di Parit Jawa. cadangan restoran terapung yang
terkandung dalam RTD Muar 2030
(Penggantian).
Cadangan bazar menjual barangan Cadangan bazar yang menjual

6. cenderamata dan unsur sejarah di / cenderamata dan unsur sejarah telah
Bukit Kepong. dilaksanakan.
Sumber: Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002-2015)
Berdasarkan hasil pencapaian semasa yang dinyatakan, hanya 57.14% telah dibangunkan daripada
keseluruhan pembangunan di kawasan kajian dan ia menunjukkan status pelaksanaan bertaraf tidak mampan
dan memerlukan penambahbaikan.
3-42

Berdasarkan analisis bagi sektor komersial dan perkhidmatan, hasil
dapatan kajian merumuskan bahawa kawasan komersial seluas 399.01
hektar dapat menempatkan sebanyak 4,982 unit bangunan dan
menghasilkan 11,252 lesen daripada jenis perkhidmatan yang berbeza. Keluasan guna tanah
Namun disebabkan faktor ekonomi yang kurang baik dan beberapa 399.01 hektar
faktor lain, hanya sebanyak 20.29% transaksi pembelian bangunan Jumlah bangunan
komersial dilakukan dan prestasi kadar penghunian juga menjadi tidak 4,982 unit
memberansangkan dengan hanya mencapai 86.63%. Transaksi Pembelian
(2018)
Di samping itu, analisis bagi jenis perkhidmatan dapat menentukan 20.29%
hierarki komersial bagi setiap kawasan petempatan. Cadangan hierarki Kadar Penghunian
untuk 2030 akan mensasarkan Bandar Maharani Bandar Diraja dan 86.63%
Bandar Universiti Pagoh sebagai hierarki tahap pusat bandar bagi
menjadi pusat komersial utama di Daerah Muar. Dari segi penglibatan
penduduk dalam sektor ini, analisis tenaga kerja dilakukan di mana
sejumlah 33,487 orang pekerja yang bekerja dalam sektor komersial dan
perkhidmatan. Ia melibatkan sejumlah 8,189 pertubuhan komersial
dengan purata 4.09 pekerja bagi setiap pertubuhan yang didominasi
oleh perkhidmatan perdagangan edaran (49.96%). Analisis penglibatan
penduduk dalam kegiatan komersial didominasi oleh kaum bukan
Tenaga Kerja (2018)
bumiputera khususnya kaum cina iaitu seramai 12,234 orang (76.60%).
33,487 orang
Dalam mencapai pembangunan elit pada masa akan datang, unjuran
Tenaga Kerja (2030)
tenaga kerja juga dianggarkan iaitu sebanyak 58,732 orang di mana
58,732 orang
perkhidmatan bisnes seperti profesional, kewangan, hartanah serta
Peratus Perkhidmatan
pentadbiran dan sokongan ditumpukan dengan peningkatan peratus
Bsnes
sebanyak 22% sebagai penjanaan pertumbuhan ekonomi Daerah Muar
86.63%
yang lebih maju dan bermutu tinggi.
Bagi keluasan ruang lantai komersial bagi stok sedia ada adalah
sebanyak 1,796,843 meter persegi manakala untuk stok akan datang dan
dalam perancangan, masing-masing mencatatkan sebanyak 235,723
dan 20,323 meter persegi. Mengikut kadar unjuran untuk tahun 2030,
penyediaan ruang lantai masih berlebihan daripada keluasan guna
tanah yang diperlukan, keluasan ruang lantai yang diperlukan pada
tahun 2018 hanyalah sebanyak 1,548,250 meter persegi di mana terdapat
lebihan sebanyak 248,593 meter persegi. Hal ini mungkin disebabkan
Ruang Lantai Semasa
kadar penghunian yang masih tidak dapat menampung keseluruhan
1,796,843 m.p.
penyediaan premis. Manakala penyediaan komersial untuk masa
Ruang Lantai Akan
hadapan juga perlu dikurangkan bagi memenuhi ruang lantai premis
Datang
yang sedia ada sehingga tahun 2025. Namun, penyediaan perlu
235,723 m.p
disediakan semula pada tahun 2030 bagi mengekalkan pembangunan
Ruang Lantai Dalam
yang mencukupi.
Perancangan
Komersial tidak formal juga perlu dititikberatkan bagi menambah 20,323 m.p
kepelbagaian aktiviti di Daerah Muar Berdasarkan keadaan semasa.
Kegiatan aktiviti komersial ini berada pada jumlah yang tinggi di mana
pelbagai perkhidmatan disediakan di pusat bandar namun kurang
meluas ke seluruh kawasan petempatan. Oleh itu, keperluan
menyahpusatkan aktiviti komersial tidak formal untuk meliputi seluruh
daerah di samping menambah baik infrastruktur kawasan tersebut
haruslah dilaksanakan agar memenuhi keperluan asas kepada seluruh
penduduk di Daerah Muar.
3-43
Berlaku lebihan penawaran pada ruang lantai sedia ada dan menyebabkan
banyak premis komersial tidak dihuni.

Terdapat sesetengah peniaga yang melakukan
komersial tetapi tidak menjalankan sebarang operasi.
Kadar sewaan bangunan kedai yang mahal di Muar.
transaksi bangunan
1
Kurang tarikan dan keunikan terhadap kawasan komersial khususnya kompleks
komersial.
2
 Aktiviti perkhidmatan khususnya makanan dan minuman hanya disediakan secara asas
dan tiada keunikan.
 Aliran wang keluar (leakages) disebabkan kekurangan penyediaan ‘comparison goods’.
 Kurang tarikan terhadap kawasan membeli-belah khususnya kompleks komersial.
 Produk komersial dan perkhidmatan yang tidak pelbagai.
Keperluan mewujudkan pasaran di Bandar Universiti Pagoh

Bandar Maharani Bandar Diraja bersifat ‘monocentric’ dan tawaran
disebabkan aktiviti terlalu bertumpu di pusat Bandar Muar .
perkhidmatan yang tidak seimbang dengan kawasan komersial lain.
 Model Rilley menunjukkan bahawa daya tarikan di kawasan Bandar Maharani
Bandar Diraja lebih besar berbanding kawasan komersial lain.
 Perkhidmatan komersial lebih banyak ditawarkan di kawasan Bandar Maharani
Bandar Diraja yang mempunyai hierarki bertaraf komersial pusat bandar.
3
 Keperluan bandar lain untuk dijadikan pusat komersial kedua terbesar bagi
melakukan rebakan kawasan komersial di Daerah Muar.
Kekurangan aktiviti komersial tidak formal khususnya pasar malam di kawasan hierarki
komersial tahap komuniti dan pusat tempatan.
4  Aktiviti pasar malam lebih banyak bertumpu di hierarki komersial pusat bandar dan
komersial sub-bandar.
 Memerlukan liputan aktiviti tidak formal agar lebih banyak disediakan di kawasan
petempatan luar bandar.

Sistem tenaga, air dan pengurusan sisa pepejal yang digunakan di bangunan komersial
di Daerah Muar masih bersifat konvensional.
5
 Kurang kesedaran daripada peniaga untuk melakukan langkah penjimatan tenaga
elektrik sewaktu menjalankan aktiviti komersial.
 Penggunaan elektrik tidak boleh diperbaharui masih lagi digunakan dalam kalangan
peniaga di mana cara tersebut menyebabkan perlepasan karbon yang tinggi.
3-44
3.6.2 Potensi
Kadar aliran wang masuk dari Tanjung Agas, Tangkak
1 berpeluang menjadi pemangkin sektor komersial di Daerah

Muar.
Aliran wang keluar (leakages) memberi peluang kepada
2 peniaga baru dan sedia ada untuk meluaskan pasaran

perdagangan dan mempelbagaikan jenis perkhidmatan.
Foto 3.5: Tanjung Ketapang
3
Pusat makanan tradisi Daerah Muar dipromosikan hingga ke Kredit Foto: UTM-LCARC, 2020
Tanjung Ketapang.
Konsep polycentric boleh diterapkan di kawasan komersial
4 supaya dapat meluaskan potensi perniagaan di kawasan

luar bandar.
Mukim Jorak dan Bakri berpotensi sebagai pusat komersial
5 baharu disebabkan pertumbuhan pembangunan seperti hub

pendidikan dan hab perabot.
Foto 3.6: Cadangan Hab Perabot
Kredit Foto: Bernama News Channel,
2017
3.6.3 Cadangan Awal

1
1
Mengoptimumkan penggunaan ruang lantai komersial
 Mengoptimumkan penggunaan ruang lantai komersial

dengan mengkaji semula piawaian nisbah 10% keperluan
rumah kedai bagi setiap cadangan pembangunan
bercampur.
 Bekerjasama dengan organisasi bukan berdasarkan
Foto 3.7: 10% bagi pembangunan
keuntungan untuk menyediakan program geran bagi
bercampur
menggalakkan peniaga mengusahakan kegiatan komersial
dan meningkatkan kadar penghunian. Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
 Mempromosi konsep ‘adaptive reuse’ bagi mewujudkan
identiti dan karakter yang berbeza serta dapat menarik
pelaburan baru di Daerah Muar.
 Menyediakan insentif sebagai sumber sokongan kepada
peniaga untuk menjalankan aktiviti komersial di Daerah
Muar.
Foto 3.8: Konsep ‘adaptive reuse’

pada bangunan komersial
Kredit Foto: Eliza Yusof, 2018

3-45
Mempelbagaikan aktiviti dan produk komersial

 Mempelbagaikan aktiviti komersial khususnya hiburan
(cineplex,boling, pusat hiburan keluarga dan lain-lain) bagi
menarik lebih ramai pengunjung luar dan memenuhi
permintaan penduduk Daerah Muar.
Foto 3.9: Pusat Hiburan Keluarga
 Memperluas produk komersial di kawasan penjajaan seperti
Kredit Foto: Michael Su, 2017 memberi kepelbagaian perkhidmatan selain daripada
makanan dan minuman.
 Menambahkan keunikan bagi perkhidmatan makanan dan

minuman seperti mewujudkan restoran terapung di kawasan
berhampiran sungai.
 Menggunakan aplikasi tanpa tunai sebagai kaedah

pembayaran semasa berurusan di kawasan komersial.
 Konsep Berniaga 2030 – berniaga pelbagai produk

Foto 3.10: Restoran Terapung
menggunakan basikal boleh dipraktikkan kepada penjaja di
Kredit Foto: Vkeong, 2017 Uptown Maharani Muar bagi menambah keunikan terhadap
aktiviti komersial tidak formal di Daerah Muar iaitu berfokus
kepada Bandar Maharani Bandar Diraja, Bandar Universiti
Pagoh dan kawasan pekan yang lain.
Foto 3.11: Konsep Berniaga

Menggunakan Basikal
3 Mengguna pakai konsep polycentric di kawasan

komersial di Daerah Muar
 Mengikut unjuran penyediaan guna tanah komersial untuk
tahun 2030, penambahan keluasan tanah komersial akan
ditambah lebih ke arah Bandar Universiti Pagoh dan Pekan
Parit Jawa bagi menyeimbangkan pusat komersial ke semua
kawasan petempatan.
 Memperkukuhkan fungsi dan hierarki kawasan komersial di
Kredit Foto: UTM-LCARC
pusat petempatan mengikut hierarki:
 Komersial tahap pusat bandar (Bandar Maharani

Bandar Diraja).
 Komersial tahap sub-bandar (Bandar Bukit Bakri dan
Bukit Pasir). Foto 3.12: Penyahpusatan pusat
 Komersial tahap pusat tempatan (Seri Menanti, Sarang komersial
Buaya, Parit Bakar dan Parit Jawa)
 Komersial tahap komuniti (Bukit Kepong, Bukit Naning,
Lenga).
3-46
3.6.4 Mempertimbangkan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG
Foto 3.12: Sistem Menyokong penggunaan teknologi hijau sebagai langkah penjimatan
penuaian air hujan 1 tenaga elektrik dan air di bangunan komersial
(SPAH)
Kredit Foto: Experimental

XPRT, 2013
 Melaksanakan rainwater harvesting kepada bangunan komersial di

mana ia dapat menyediakan lebih daripada 40% permintaan air di
mana ia akan mengumpul air hujan dan hasil pemeluwapan daripada
penghawa dingin. Ia juga mampu mendapatkan bekalan air bukan
untuk diminum (non-potable).
 Membuat penilaian Green Building Index (GBI) pada bangunan

bertingkat sebagai langkah mempromosi bangunan hijau.
 Pemasangan peralatan cekap tenaga (EE) dan smart meter di blok-

Foto 3.13: Smart Meter
blok komersial sebagai inisiatif penjimatan tenaga elektrik.
Kredit Foto: power-
technology.com, 2013  Melaksanakan pemasangan smart bin seperti 5R2C bagi memastikan
pembuangan sisa pepejal dilakukan secara teratur di sekitar kawasan
komersial.
Foto 3.14: Smart Bin
Kredit Foto: YTL Community,

2016
3-47
12.7 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan

Dalam meningkatkan ekonomi sektor komersial, beberapa strategi telah digariskan bagi menjadikan kawasan
komersial di Daerah Muar dapat memberi perkhidmatan dan kemudahan yang kondusif kepada penduduk.
Berikut adalah strategi pembangunan bagi kawasan komersial.
Jadual 3.24: Strategi Pembangunan Sektor Komersial dan Perkhidmatan di Daerah Muar
Strategi
Bil. Cadangan Awal
Pembangunan
 Memperkukuh fungsi kawasan komersial di pusat petempatan mengikut empat (4)

hierarki komersial iaitu hierarki pusat bandar, sub-bandar, pusat tempatan dan
Menaik taraf fungsi pusat komuniti
dan hierarki  Mempelbagaikan aktiviti komersial seperti kompleks komersial, taman tema dan
komersial melalui restoran bertema sebagai salah satu tarikan kepada penduduk dalam koridor
‘Konsep Berniaga perbandaran utama dan sekunder
1. 2030’ ke arah  Memantapkan cara dan bentuk komersial yang baharu dengan penggunaan kiosk
kepelbagaian basikal dan kaedah pembayaran nirtunai
aktiviti komersial
 Membangunkan pusat pembangunan belia bagi memperkenalkan Bandar
dan penerapan
Maharani Bandar Diraja sebagai Hab Belia Muar (Muar Youth Hub)
inovasi
 Memperkukuh peranan Pekan Panchor dan Pekan Pagoh dalam koridor
perbandaran utama bagi menyokong pembangunan Bandar Universiti Pagoh
sebagai Hab Pendidikan
Menggalakkan
kaum bumiputera
untuk menceburi  Menyediakan inkubator usahawan di kompleks penghulu untuk meningkatkan
bidang penglibatan kaum bumiputera dalam kegiatan komersial
perniagaan di
 Mempromosi konsep ‘adaptive reuse’ kepada bangunan-bangunan komersial
2. samping
yang usang dan tidak dihuni
mengoptimumkan
 Mengkaji semula garis panduan penyediaan atau penawaran kedai dalam
ruang lantai
komersial sedia kawasan perumahan terancang bagi mengoptimumkan kadar penghunian
ada dan komited
secara inklusif
Memastikan
pembangunan  Menyediakan lebih banyak perkhidmatan ekonomi tertier (kewangan, hartanah,
pusat komersial profesional serta pentadbiran dan sokongan) sebagai langkah untuk mengukuhkan
Daerah Muar ke
struktur ekonomi bandar pada tahun 2030
arah Perkhidmatan
3.  Menyediakan kemudahan pusat pameran perabot bagi menyokong
Bernilai Tambah
pembangunan Zon industri bebas di Bukit Bakri
(High-Added
Value Services)
 Menyokong penggunaan teknologi hijau dan pintar sebagai langkah penjimatan
dan Bandar tenaga elektrik, air dan pengurusan sisa pepejal di bangunan komersial
Berkarbon Rendah.
3-48
Rajah 3.27: Strategi dan Cadangan Awal Sektor Komersial dan Perkhidmatan
PERINDUSTRIAN
4.0
4.1 Pengenalan
Perindustrian adalah salah satu penggerak dalam

mempengaruhi pembangunan dan perkembangan
ekonomi Negeri Johor. Perkembangan dalam sektor
industri memberi sumbangan secara langsung kepada
penjanaan peluang pekerjaan dan peningkatan
pendapatan. Sektor perindustrian adalah sektor yang
penting dalam penyediaan RTD Penggantian ini bagi
merangka perancangan dan pembangunan daerah
pada masa hadapan. Sektor ini memfokuskan kepada
7 perkara iaitu :
 Taburan dan keluasan kawasan industri semasa

 Jenis industri dan aktiviti
 Pembangunan industri komited
 Guna tenaga semasa
 Unjuran guna tenaga 2030
 Unjuran keperluan perindustrian 2030
 Isu, masalah dan potensi
Industri di Muar dianggap unik dengan industri

berasaskan perkayuan dan perabot merupakan aktiviti
industri utama. Untuk tahun 2017, lebih RM6 billion
daripada RM10.14 billion eksport perabot Malaysia
disumbang oleh pekilang-pekilang perabot Daerah
Muar.
Kajian perindustrian dalam kawasan Daerah Muar turut menganalisis senario semasa dan akan datang.
Penyelarasan data yang diperoleh akan membantu sektor ini bagi membuat unjuran keperluan industri sehingga
tahun 2030 sekaligus merumuskan isu, masalah dan potensi serta cadangan awal di akhir laporan ini.
4-2
4.2 Dasar Industri

Terdapat beberapa dasar berkaitan perindustrian di peringkat nasional, dan negeri yang perlu diambil kira dan
dianalisis dalam mencapai keperluan perindustrian sejajar dengan perkembangan teknologi semasa.
4.2.1 Dasar dan Strategi Peringkat

Global Industri, Inovasi dan
Infrastruktur
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) terdiri
daripada 17 matlamat antarabangsa yang digubal
oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) bagi
tujuan membantu setiap ahlinya untuk mencapai Sasaran 9.2 - Menggalakkan perindustrian yang
pembangunan mampan pada masa hadapan. inklusif dan mampan dengan ketara menjelang
Matlamat ini disertakan dengan penetapan indikator 2030 disamping meningkatkan sektor penggajian
dan sasaran dan untuk sektor ini, matlamat 9 pekerjaan dan keluaran dalam negara kasar,
(industry, inovasi dan infrastruktur - industry, selaras dengan keadaan negara, dan
innovation and infrastructure)dilihat bersesuaian menggandakan bahagiannya di negara-negara
dalam membantu sektor ini untuk mengetengahkan kurang maju
matlamat dan hala tuju yang sesuai
Sasaran 9.3 - Meningkatkan akses kepada
perkhidmatan kewangan, termasuk kredit yang
mampu dimiliki perusahaan perindustrian kecil
dan lain-lain serta mengintegrasikan mereka
kepada rantaian nilai dan pasaran, khususnya di
negara-negara membangun
Sasaran 9.5 - Meningkatkan penyelidikan saintifik,

menaik taraf keupayaan teknologi sektor
perindustrian di semua negara (khususnya negara
-negara membangun) menjelang 2030 serta
menggalakkan inovasi dan meningkatkan jumlah
pekerja penyelidikan dan pembangunan setiap 1
juta orang dan perbelanjaan penyelidikan dan
pembangunan awam dan swasta
Rumusan Dasar
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) yang telah digarapkan oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa
Bersatu telah menekankan berkenaan dengan kepentingan pembangunan industri yang memfokuskan
kepada aspek kemampanan melalui matlamat ke-9 SDG iaitu Industri, Inovasi dan Infrastruktur. Ini dilihat
selari dengan pembangunan ekonomi semasa Daerah Muar yang banyak bertumpu kepada industri
pembuatan perabot dan sekaligus dapat memberikan ilham kepada pembangunan industri Daerah Muar
pada masa hadapan
SEKTOR PERINDUSTRIAN 4-3
4.2.2 Dasar dan Strategi Peringkat Nasional
A. Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN 3)
Teras 1 iaitu Pertumbuhan Dinamik Bandar dan Luar Bandar merupakan teras yang berkaitan dengan sektor
perindustrian.
Penyediaan dasar berkaitan pembangunan industri pada peringkat Rajah 4.1: Teras, Halatuju Strategik,
nasional memperlihatkan kepada keutamaan terhadap pertumbuhan Strategi dan Tindakan Berkaitan
yang saksama antara bandar dan luar bandar. Oleh kerana Malaysia Perindustrian
mempunyai kebergantungan yang tinggi terhadap sektor pembuatan,
maka pembangunan industri diperkukuhkan melalui pembangunan Fokus Utama Teras 1: Pertumbuhan
kluster perindustrian utama dan perluasan sektor pembuatan ke bandar Dinamik Bandar dan Luar Bandar
sederhana dan kecil. Sektor pembuatan khuhusnya sektor pembuatan
haruslah diberi keutamaan disamping tidak meninggirkan sektor hiliran
yang lain khususnya industri-industri kecil. HS PD 1: Pertumbuhan Bandar
yang Seimbang
Strategi PD 1.4: Meningkatkan

kluster pembuatan ke rantaian
tertinggi
PD 1.4A: Menggalakkan
pembangunan kluster
perindustrian utama
PD 1.4B: Memperluaskan sektor

pembuatan ke bandar sederhana
dan kecil
PD 1.4C: Menggalakkan
perancangan bersepadu
kawasan perindustrian baru
PD 1.4D: Menggalakkan
pemulihan dan pembangunan
semula estet perindustrian sedia
ada yang lama
PD 1.4E: Merancangkan untuk

Trend dan Teknologi Pembuatan
Baru
Kredit foto: GBBM Cawangan Bakri
B. Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN 2)
Sektor perindustrian di Malaysia sedang mengalami perubahan, seiring dengan pembangunan keseluruhan
negara. Ini terbukti apabila kadar pelaburan khususnya yang berkaitan sektor pembuatan mencatatkan
pertumbuhan yang progresif.
Komponen perindustrian masih diperlukan bagi menyediakan perkhidmatan kepada penduduk di Malaysia dan
menyediakan perkhidmatan sokongan kepada perusahaan-perusahaan di peringkat tempatan. Sebagai
tambahan, DPN2 berhasrat membawa perubahan yang akan menghidupkan sektor perindustrian dalam negara
dengan menggalakkan industri yang bersih dan menggunakan tenaga kerja mahir, khususnya yang menerajui
teknologi terkini. Dasar-dasar yang telah digariskan ini dilihat membantu Daerah Muar dalam membangunkan
sektor industri pada peringkat tempatan.
4-4
Rajah 4.2: Prinsip, Objektif dan Tindakan Berkaitan Perindustrian
Prinsip 3: Berdaya Saing
Objektif 3.1: Daya Saing dan Kepadatan Ekonomi Bandar
S-3.1.1 Menggalakkan pelaburan S-3.1.2 Menyusun aktiviti ekonomi

di dalam sektor-sektor terpilih secara berkelompok di kawasan
yang berdaya maju dengan nilai strategik terpilih di dalam bandar
tambah yang tinggi
T-3.1.1.1 Menyediakan T-3.1.2.1 Merangka pelan strategik

kemudahan fizikal yang berkualiti setiap kawasan yang dipilih dari
untuk menyokong pengstrukturan segi spatial dan tadbir urus untuk
semula hub sektor pembuatan memenuhi keperluan pelabur,
dan perkhidmatan di bandar- pekerja dan pengguna.
bandar utama ke arah aktiviti
T-3.1.2.2 Mengaktifkan
menggunakan teknologi tinggi
pembangunan kawasan
dan tenaga insan berkemahiran
‘brownfield’ dan tanah kosong
T-3.1.1.4 Menyediakan dalam kawasan bandar untuk
kemudahan dan insentif untuk kegiatan ekonomi.
pertumbuhan hub industri niche
(contohnya: industri Halal, industri Kredit foto: Harian Metro
animasi, industri bio- teknologi).
C. Polisi Industri Perkayuan Kebangsaan 2009-2020 (NATIP)
NATIP adalah sebuah polisi yang digubal pada peringkat nasional bagi
memandu pemain-pemain industri dalam sektor ke arah memastikan
pembangunan mampan berkaitan dengan penghasilan produk
berasaskan perkayuan dapat dilaksanakan. Polisi ini juga menyentuh
berkenaan dengan pasaran, teknologi, bahan mentah, sumber manusia
dan faktor utama lain yang penting untuk memastikan kelangsungan
industri berasaskan sumber seperti sektor berasaskan perkayuan. Oleh
yang demikian, teras dan langkah yang berkaitan dengan sektor ini
seperti yang telah dikenal pasti adalah seperti berikut
TERAS 1: Struktur Industri
Pembekalan Bahan Mentah yang Mampan melalui perlaksanaan

program seperti Pengurusan Hutan Mampan (Sustainable Forest
Management - SFM) dan Program Penanaman Hutan (Forest Plantation
Programme - FPP).
Menumpukan pembangunan aktiviti hiliran yang mempunyai nilai

tambah yang tinggi melalui pemberian geran dan dana; pembangunan
infrastruktur dan utiliti; R&D; dan latihan
Pembangunan Sumber Manusia melalui kerjasama antara kerajaan dan

pihak industri dalam melaksanakan program untuk menyediakan
persekitaran pekerjaan yang mampu untuk menarik minat belia
TERAS 2: Pembekalan Bahan Mentah

Mampan
Kemampanan sumber hutan semulajadi melalui perlaksanaan
pengurusan hutan dan memastikan setiap hasil produk perkayuan
mempunyai pengiktirafan penggunaan sumber mampan
Menggalakkan penglibatan sektor swasta dalam program penanaman

hutan khususnya dalam program SFM
Sumber bahan mentah alternatif seperti pokok sawit akan digunakan

dalam membuat papan lapis
Menggalakkan penggunaan biomas sebagai sumber tenaga tambahan

melalui penggunaan bahan buangan daripada kelapa sawit, kelapa,
kenaf dan buluh.
TERAS 3: Teknologi dan Inovasi
Menambah Baik Persaingan Sektor Pembuatan melalui pembangunan

teknolgi dan dan pengadaptasian perubahan penggunaan bahan
mentah
Foto 4.1: Kayu getah yang merupakan
Memperkukuhakan kejasama R&D antara institusi penyelidikan, university
bahan mentah utama dalam pembu-
agensi kerajaan dan industri melalui pembentukan pasukan kerja atan perabot
Mengaplikasikan tenaga alternatif bagi industri perkayuan seperti tenaga Kredit foto: Harian Metro
solar dan biomas
TERAS 5: Pembangunan Sumber Manusia
Menambah baik market creation melalui penjenamaan berdasarkan

kepada kualiti, reka bentuk dan penciptaan nilai
Menggiatkan usaha pemasaran dan promosi untuk meningkatkan

penembusan pasaran
Reka Bentuk dan Penjenamaan melalui penawaran kursus pada

peringkatan diploma dan ijazah di institusi pendidikan seperrti Universiti
Teknologi Mara (UiTM) dan Universiti Putra Malaysia (UPM) serta
memperkukuhkan program latihan dan reka bentuk di institusi latihan
seperti WISDEC dan FITEC
Pembangunan Produk melalui kerjasama antara pihak industri, MTIB dan

agensi berkaitan untuk membangunkan kemudahan R&D, pengujian dan
Foto 4.2 Bandar Universiti Pagoh akan
penilaian serta mendapat pengiktirafan daipada Furniture Industry memainkan peranan dalam
Research Association (FIRA) di United Kingdom melahirkan sumber manusia bagi
sektor pembuatan Daerah Muar
Mewujudkan Persekitaran yang Kondusif bagi Tujuan Latihan melalui
Kredit foto: UTHM
penyediaan dana khas bagi tujuan latihan dalam industri perkayuan bagi
golongan belia
4-6
TERAS 6: Pembiayaan dan Insentif
Skim yang fleksibel untuk akses kepada pembiayaan yang lebih baik di
mana IKS boleh mendapatkan bantuan kewangan daripada institusi
kewangan sepertu SMIDEC, MIDF, SME Bank, MATRADE, MARA, BSN dan
MTDC yang menyediakan peruntukan khas bagi pengusaha bumiputera
Sokongan Kewangan daripada Bank di mana sokongan daripada bank

komersial dan institusi kewangan adalah penting dan dapat direalisasikan
melalui kemudahan kredit yang lebih fleksibel dan akses mudah kepada
pinjaman
TERAS 7: Penyertaan Bumiputera
Program Usahawan Wibawa yang memberikan bantuan dalam perkara

seperti perolehan bahan mentah, perolehan pinjaman dan insentif akan
diperluaskan khususnya kepada bumiputera yang layak
Penstrukturan Semula Taman Industri Perabot dengan perlaksanaan

program perluasan pasaran yang akan membantu bumiputera dalam
membangunkan hubungan perniagaan dan penjanjian perkongsian Sumber: Usahawan.com
pintar
Rumusan Dasar
Penyelidikan dan pembangunan (R&D) dan latihan kemahiran tinggi adalah komponen penting ke arah
pembangunan perindustrian berasaskan pengetahuan. Sebagai memenuhi sebahagian strategi ini serta
untuk meningkatkan kualiti persekitaran hidup Daerah Muar, pembanguna kawasan industri baru di Kuala
Lumpur serta pembasmian industri haram dan mencemar hendaklah ditekankan.
Rajah 4.3 Hala Tuju Strategik,

Stratefi dan Inisiatif Perlaksanaan
4.2.3 Dasar dan Strategi Peringkat Negeri
Berkaitan Industri
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 (DRSNJ

TERAS 1 :Pertumbuhan dinaik dan
2030) Seimbang Konurbasi Selatan dan
Luar konurbasi Selatan
Terdapat beberapa dasar di dalam Draf RSN Johor 2030 yang berkaitan
dengan industri yang memainkan peranan sebagai pertumbuhan RSJ 15: Pemerkasaan Industri
ekonomi Negeri Johor menjelang tahun 2030. Antara dasar dan langkah- Pembuatan dan Penerokaan
Industri Baru
langkahnya adalah seperti berikut :
S 15.1: Pengukuhan kluster industri

mengikut koridor industri terpilih
sebagai pemacu pembangunan
IP 15.1: Memberi insentif kepada

pelabur baru yang memilih untuk
menempatkan aktiviti industri di
Koridor Industri Negeri Johor.
TERAS 1 :Pertumbuhan dinaik dan Seimbang Konurbasi Selatan dan Luar

konurbasi Selatan
RSJ 15: Pemerkasaan Industri Pembuatan dan Penerokaan Industri Baru
S 15.3: Pembangunan industri S 15.2: Pengawalan industri di luar

baru digalakkan dalam taman kawasan zon industri.
perindustrian sedia ada.
IP 15.3: Membuka ruang dengan IP 15.2: Menarik lebih banyak

mewujudkan iklim pelaburan yang pelaburan industri pembuatan
menarik kepada industri-industri utama negeri seperti industri
baru (new emerging industries) elektrik dan elektronik, petroleum,
seperti industri kreatif, industri ICT tekstil dan pakaian, perabot dan
(contohnya ‘data centres’) dan perkayuan serta industri baru
industri-industri sokongan yang seperti industri kreatif.
Kredit foto: Harian Metro berpotensi.
Rumusan Dasar
Selain memperkukuh kegiatan ekonomi sedia ada, teras strategik lain iaitu penerokaan aktiviti
pertumbuhan ekonomi baharu pula diharap dapat membolehkan Johor tidak hanya menjadi negeri
pengguna kepada ekonomi baharu namun menjadi pencipta, pengeluar, pembekal dan penyedia
perkhidmatan kepada ekonomi masa hadapan yang lebih kompetitif. Selain itu juga, strategi transformasi
modal insan juga harus memfokus kepada penyediaan sumber tenaga yang lebih produktif, efektif,
berkemahiran, berteknologi dan bernilai tinggi termasuk dalam industri ekonomi baharu. Seterusnya,
strategik keterangkuman wilayah pula perlu menekankan pembangunan titik panas ekonomi khususnya di
bandar-bandar ekonomi utama di Johor.
4.3 Keadaan Semasa Perindustrian

Jadual 4.1 menunjukkan kajian ini menemukan bahawa
daripada 12 mukim yang terdapat di dalam Daerah Muar, Kawasan Tumpuan Industri
Mukim Bakri merupakan mukim dengan guna tanah yang Dibenarkan
perindustrian terbesar iaitu seluas 415.24 ekar bersamaan
dengan 20.88% daripada peratusan keseluruhan diikuti  Bukit Bakri
dengan Mukim Jorak dengan keluasan seluas 335.33 ekar  Bukit Pasir
(16.86%) serta Mukim Sungai Raya seluas 273.34 ekar  Pagoh
(13.75%). Walau bagaimanapun, mukim dengan keluasan  Parit Bakar
guna tanah industri terkecil adalah Mukim Lenga iaitu seluas
8.25 ekar bersamaan dengan 0.41%. Taburan guna tanah
industri bagi setiap mukim banyak dipengaruhi oleh Kawasan Tumpuan Industri
kesediaan infrastruktur sedia ada seperti jalan raya Tidak Terancang
khususnya yang memudahkan pengurusan logistik industri-
industri tersebut serta kesediaan utiliti seperti PMU dan  Sungai Raya
bekalan air .
 Sungai Terap
4-8
4.3.1 Taburan Guna Tanah Industri Mengikut Mukim

Jadual 4.1 Taburan Guna Tanah Industri Daerah Muar
Bil Mukim Jumlah Peratus
1 Bandar 64.76 3.26

2 Bakri 415.24 20.88
3 Sungai Terap 161.38 8.12
4 Sungai Raya 273.34 13.75
5 Parit Bakar 154.39 7.76
6 Parit Jawa 236.43 11.89
7 Sri Menanti 120.95 6.08
8 Sungai Balang 11.17 0.56
9 Ayer Hitam 81.25 4.09
10 Jorak 335.33 16.86
11 Lenga 8.25 0.41
12 Bukit Kepong 126.00 6.34
JUMLAH 1988.49 100.00
Sumber: MPM, 2018
4.3.2 Industri Terancang
Bagi taburan kawasan industri terancang (Jadual 4.2), didapati bahawa

hanya terdapat enam (6) buah mukim yang mempunyai kawasan Kawasan Industri Mukim Bakri
perindustrian dengan lima (5) buah dalam Mukim Bakri , dua (2) di Sungai
Raya dan satu (1) bagi mukim Sungai Terap, Parit Bakar, Seri Menanti dan
Jorak menjadikan bilangan kawasan perindustrian yang terdapat dalam 1. Bukit Bakri
Daerah Muar adalah sebanyak 11 buah. Mukim dengan keluasan
kawasan industri tertinggi adalah Bakri dengan keluasan seluas 334.47 2. Jalan Kebun Sayur
ekar bersamaan dengan 37.74% daripada keluasan keseluruhan diikuti 3. Parit Hulu
dengan Mukim Sungai Raya seluas 178.55 ekar (20.15%). Mukim dengan
4. Seri Tanjung
kawasan industri terkecil adalah Mukim Jorak dengan keluasan seluas
69.10 ekar bersamaan dengan hanya 7.08% daripada peratusan 5. Simpang Jeram
keseluruhan. Mukim dengan bilangan industri beroperasi tertinggi adalah
Bakri dengan bilangan sebanyak 301 buah bersamaan dengan 55.74%
daripada bilangan keseluruhan diikuti dengan Mukim Sungai Raya
sebanyak 85 buah (15.74%). Mukim dengan bilangan industri terkecil
adalah Mukim Jorak dengan 22 buah bersamaan dengan hanya 4.07%
daripada peratusan keseluruhan.
Rajah 4.4: Taburan Kawasan Perindustrian

LAPORAN ANALISIS DAN STRATEGI PEMBANGUNAN Tiga
4-10
RTD MUAR 2030 (PENGGANTIAN) Ind
1
4.3.3 Industri Tidak Terancang
2
Merujuk kepada Jadual 4.2, mukim dengan keluasan industri tidak
terancang tertinggi adalah di Bukit Kepong dengan seluas 126.00 ekar Tiga (3) Mukim dengan 3
bersamaan dengan 17.25% diikuti rapat dengan Mukim Parit Jawa Bilangan Industri Tidak
dengan keluasan seluas 125.50 ekar (17.19%). Bagi mukim dengan Terancang Terbesar
keluasan industri tidak terancang terkecil, Mukim Ayer Hitam hanya
mencatatkan keluasan seluas 3.65 ekar ataupun bersamaan dengan 1. Bakri
0.50% daripada peratusan keseluruhan. Bagi status pengoperasian
2. Bandar
industri, hanya Mukim Bandar mempunyai bilangan industri yang tidak
beroperasi iaitu sebanyak dua (2) menjadikan mukim lang selainnya 3. Parit Bakar
mempunyai kadar pengoperasian sebanyak 100%. Bagi bilangan
keseluruhan mukim dengan bilangan industri tidak terancang yang
tertinggi adalah Mukim Bakri dengan bilangan sebanyak 58 buah
bersamaan dengan 19.59% manakala Mukim Ayer merupakan mukim
dengan bilangan industri tidak terancang yang paling kecil iaitu dengan
hanya sebuah industri bersamaan dengan 0.34% daripada peratusan
keseluruhan .
Jadual 4.2 Taburan Kawasan Industri Tidak Terancang Mengikut Mukim
Kawasan Tidak
Bil Keluasan Peratus Beroperasi Bilangan Peratus
Perindustrian Beroperasi
1 Bandar 64.76 8.87 53 2 55 18.58
2 Bakri 80.77 11.06 58 - 58 19.59
3 Sungai Terap 41.58 5.69 32 - 32 10.81
4 Sungai Raya 94.79 12.98 33 - 33 11.15
5 Parit Bakar 75.44 10.33 36 - 36 12.16
6 Parit Jawa 125.50 17.19 29 - 29 9.80

7 Sri Menanti 15.66 2.14 9 - 9 3.04
8 Sungai Balang 11.17 1.53 5 - 5 1.69
9 Ayer Hitam 3.65 0.50 1 - 1 0.34
10 Jorak 82.70 11.33 27 - 27 9.12
11 Lenga 8.22 1.13 5 - 5 1.69
12 Bukit Kepong 126.00 17.25 6 - 6 2.03
JUMLAH 730.24 100.00 294 2 296 100.00
Sumber: MPM, 2018

4.3.4 Jenis Perusahaan bagi Industri Terancang

Jadual 4.4 mununjukkan bahawa bagi jenis perusahaan yang beroperasi dalam kawasan industri terancang,
jenis perusahaan pembuatan lain mencatatkan bilangan tertinggi dengan 273 buah bersamaan dengan 50.56
peratus diikuti dengan kayu dan produk kayu sebanyak 235 buah (43.52%). Pembuatan Minuman serta
Percetakan dan Penerbitan Media Rakaman merupakan jenis perusahaan dengan bilangan terkecil iaitu hanya
sebanyak sebuah bagi tiap-tiap jenis perusahaan bersamaan dengan 0.19% daripada peratusan keseluruhan.
Jadual 4.3 Jenis Perusahaan bagi Industri Terancang
Sungai Sungai
Jenis Perusahaan Bakri Parit Bakar Sri Menanti Jorak JUMLAH Peratus
Terap Raya
Pembaikian,
0 1 1 0 0 0 2 0.38
Pemasangan Mesin
Pembuatan Jentera
1 0 0 1 0 0 2 0.38
dan Peralatan
Kayu, Produk Kayu 110 30 61 8 16 10 235 42.78
Pembuatan Kertas 1 0 0 0 0 0 1 0.19
Pembuatan lain 176 14 22 38 13 10 273 51.22

Kimia dan Produk
1 0 0 0 0 0 1 0.19
Kimia
Logam Dan Produk
7 4 1 0 0 1 13 2.44
Logam
Minuman 1 0 0 0 0 0 1 0.19
Produk Getah dan
2 3 0 0 0 1 6 1.13
Plastik
Produk Makanan 2 3 0 0 0 0 5 0.94

Percetakan dan
Penerbitan Media 0 1 0 0 0 0 1 0.19
Rakaman
Jumlah 294 56 85 47 29 22 533 100
Sumber: MPM, 2018

4-12
4.3.5 Jenis Perusahaan bagi Industri Tidak Terancang

Jadual 4.5 mununjukkan bahawa bagi jenis perusahaan yang beroperasi dalam kawasan industri tidak
terancang, jenis perusahaan pembuatan lain mencatatkan bilangan tertinggi dengan 189 buah bersamaan
dengan 63.41 peratus diikuti dengan kayu dan produk kayu sebanyak 36 buah (12.54%). Perusahaan tekstil dan
pemprosesan barangan kitar semula merupakan jenis perusahaan terkecil iaitu hanya sebuah (0.35%) diikuti
dengan Percetakan dan Penerbitan Media Rakaman serta Komputer dan Produk iaitu sebanyak dua bagi tiap-
tiap jenis perusahaan bersamaan dengan 0.70% daripada peratusan keseluruhan.
Jadual 4.4 Jenis Perusahaan Bagi Industri Tidak Terancang
Sri Bukit
Sungai Sungai Parit Parit Sungai Ayer JUMLA Peratu
Jenis Bandar Bakri Mena Jorak Lenga Kepon
Terap Raya Bakar Jawa Balang Hitam H s
nti g
Pembu
atan
Jenter
0 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 4 1.39
a dan
Peralat
an
Kaca 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1.05
Kayu,
Produk 5 12 4 6 1 6 1 0 0 1 0 0 36 12.54
Kayu
Keleng
kapan
Penga 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0.35
ngkuta
n Lain
Pembu
atan 2 0 0 2 0 0 0 0 1 0 1 0 6 2.09
Kertas
Pembu
atan 26 39 22 22 24 20 5 3 0 12 3 6 189 63.41
lain
Kimia
dan
0 0 0 2 0 0 0 2 0 0 0 0 4 1.39
Produk
Kimia
Logam
Dan
4 1 2 1 1 0 1 0 0 0 0 0 10 3.48
Produk
Logam
Minum
1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0.70
an
Produk
Getah
5 4 0 0 3 0 0 0 0 2 0 0 14 4.88
dan
Plastik
Produk
Makan 5 0 1 0 3 0 0 0 0 0 0 0 9 3.14
an
*sambungan di muka surat sebelah

Sungai Sungai Parit Parit Sri Me- Sungai Ayer Bukit JUMLA Pera-
Jenis Bandar Bakri Jorak Lenga
Terap Raya Bakar Jawa nanti Balang Hitam Kepon H tus
Tekstil 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0.35
Barang
Kitar
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0.35
Semu-
la
Perce-
takan
dan
Pen- 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0.70
erbitan
Media
Raka-
Kom-
puter
dan 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 2 0.70
Produk
Elektrik
Produk
0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 0 0 10 3.48
Kulit
Jumlah 53 58 32 33 32 26 9 5 1 27 5 6 294 100.00
Sumber: MPM, 2018
4.4 Jenis Bangunan

Jadual 4.6 menunjukkan bahawa jenis bangunan industri teres dan berkembar hanya terdapat di Mukim Bakri
dengan jumlah bagi jenis teres adalah sebanyak 32 buah dan 42 buah bagi jenis berkembar dan seterusnya di
Mukim Parit Bakar. Walau bagaimanapun, bagi industri jenis sesebuah, jumlah terbesar adalah di Mukim Bakri
dengan bilangan sebanyak 273 buah atau bersamaan dengan 36.60% daripada peratusan keseluruhan bagi
industri jenis sesebuah dan diikuti dengan Mukim Sungai Raya iaitu sebanyak 106 buah (14.21%). Mukim Sungai
Balang mencatatkan bilangan industri sesebuah yang paling sedikit iaitu hanya sebanyak 3 buah atau
bersamaan dengan 0.40%
Jadual 4.5 Bilangan Lot Mengikut Jenis Bangunan Industri
Mukim Teres Peratus Berkembar Peratus Sesebuah Peratus

Bandar 0 0.00 0 0.00 48 6.76
Bakri 32 64.00 42 70.00 273 38.45
Sungai Terap 0 0.00 0 0.00 84 11.83
Sungai Raya 10 20.00 0 0.00 96 13.52
Parit Bakar 8 16.00 18 30.00 57 8.03
Parit Jawa 0 0.00 0 0.00 27 3.80
Sri Menanti 0 0.00 0 0.00 38 5.35
Sungai Balang 0 0.00 0 0.00 3 0.42
Ayer Hitam 0 0.00 0 0.00 16 2.25
Jorak 0 0.00 0 0.00 57 8.03
Lenga 0 0.00 0 0.00 5 0.70
Bukit Kepong 0 0.00 0 0.00 6 0.85
JUMLAH 50 100 60 100 710 100.00
Sumber: Olahan daripada Data Guna Tanah Daerah Muar MPM, PLANMalaysia 2018
4-14
4.5 Industri Perlombongan dan Kuari

Aktiviti perindustrian jenis perlombongan dan kuari hanya terdapat di tiga (3) buah mukim iaitu Mukim Parit Jawa,
Ayer Hitam dan Jorak dengan dua daripadanya terletak dalam kawasan industri kuari iaitu Kwasan Perindustrian
Kuari Bukit Mor (Parit Jawa) dan Kawasan Perindustrian Kuari Pagoh (Jorak). Kawasan Perindustrian Kuari Bukit
Pagoh merupakan lombong terbesar iaitu dengan keluasan seluas 183.53 ekar bersamaan dengan 37.67% dan
110.93 ekar bagi Kawasan Perindustrian Kuari Bukit Mor (37.67%). Aktiviti perlombongan kuari yang terdapat di
Mukim Ayer Hitam adalah bukan jenis kawasan perindustrian dengan keluasan hanya seluas 77.6 ekar.
Jadual 4.6 Maklumat Industri Perlombongan dan Kuari Daerah Muar
Lombong Lombong
Nama Kawasan dalam Bukan
Bil Mukim Peratus Peratus
Perindustrian Kawasan Kawasan
Perindustrian Perindustrian
Kawasan
1 Parit Jawa Perindustrian Kuari 110.93 37.67 0 0
Bukit Mor
2 Ayer Hitam - 0 0.00 77.6 100
Kawasan
3 Jorak Perindustrian Kuari 183.53 62.33 0 0
Pagoh
Jumlah 294.46 100.00 77.60 100
4.6 Kategori Industri

Mukim Bakri mewakili sejumlah 349 buah (41.85%) daripada jumlah kategori industri yang terdapat di Muar
dengan 16 daripadanya adalah industri berat, 289 sederhana, 42 ringan dan 2 industri khas. Faktor ini banyak
didorong oleh lokasi kawasan perindustrian tersebut yang terletak berdekatan dengan Jalan Muar (F24) yang
merupakan jalan utama bagi pengangkutan barangan dari Daerah Muar selain Jalan Muar-Labis (J32). Selain
itu juga, faktor seperti guna tanah sekitarnya yang terdiri daripada perumahan, komersial dan institusi sedikit
sebanyak menjadi guna tanah dengan aktiviti sokongan bagi kawasan perindustrian tersebut. Walau
bagaimanapun, menjelang tahun 2025, pengoperasian MFP akan menjadikan Kawasan Perindustrian Bukit Bakri
akan menjadi kawasan perindustrian dengan aktiviti industri berat/sederhana utama iaitu dengan kemasukan
lebih kurang 1,000 buah industri berasaskan perabot di dalam Daerah Muar. Bagi industri ringan, aktiviti indsutri
ini dilihat turut bertumpu di Mukim Bakri dengan kebanyakan daripada industri tersebut menjalankan
perusahaan berasaskan bengkel dan besi serta penghasilan makanan.
Jadual 4.7 Kategori Industri
Mukim Berat Seder- Ringan Lombong/ Khas JUMLAH Peratus
Bandar 0 35 13 0 0 48 5.76
Bakri 16 289 42 0 2 349 41.85
Sungai Terap 4 75 5 0 0 84 10.07
Sungai Raya 9 89 8 0 0 106 12.71
Parit Bakar 3 66 14 0 0 83 9.95
Parit Jawa 6 21 0 1 0 28 3.36
Sri Menanti 1 37 0 0 0 38 4.56
Sungai Balang 1 1 1 0 0 3 0.36
Ayer Hitam 0 16 0 5 0 21 2.52
Jorak 6 51 0 5 1 63 7.55
Lenga 0 4 1 0 0 5 0.60
Bukit Kepong 1 4 1 0 0 6 0.72
JUMLAH 51 684 85 11 3 834 100.00
4.7 Industri Kecil dan Sederhana

Secara umumnya, corak taburan IKS di Daerah Muar adalah berselerak di mana kebanyakan industri ini
beroperasi di kawasan kediaman pengusaha sendiri. Ciri-ciri lain industri luar bandar ini adalah tidak
mendatangkan pencemaran alam sekitar yang teruk, bilangan pekerja yang sedikit dan kebanyakan pekerja
adalah dalam kalangan ahli keluarga atau jiran terdekat.
Jadual 4.8 Trend Perubahan Bilangan IKS
Peratus
Daerah 1996 2000 2018 Pertambahan
(2000-2018)
Muar 122 163 36.19%
Sumber: Jabatan Pertanian Johor, 1996-2018
Berdasarkan Jadual 4.9, bilangan IKS dilihat bertambah kepada 235 buah pada tahun 2000 berbanding 122
buah pada tahun 1996. Walau bagaimanapun, jumlah ini kembali menurun pada tahun 2018 iaitu kepada 163
buah (penurunan sebanyak 36.19%). Senario ini disebabkan oleh tiada minat daripada golongan belia untuk
meneruskan perusahaan IKS memandangkan kos bahan mentah dan mesin yang tinggi.
Negeri Johor mempunyai 7 kategori industri luar bandar atau IKS yang telah dikenal pasti. Walau bagaimanapun
hanya dua kategori IKS yang terdapat di Daerah Muar iaitu makanan dan lain-lain. Bilangan industri yang paling
banyak adalah yang terlibat dengan industri berasaskan makanan (termasuk pemprosesan rempah ratus dan
herba) iaitu sebanyak 163 buah atau 98.8% daripada jumlah keseluruhan industri luar bandar. Antara perusahaan
berasaskan makanan yang dijalankan adalah membuat tempe, kerepek dan kek.
Jadual 4.9 Bilangan IKS Mengikut Jenis di Daerah Muar
Kategori Bilangan Peratus(%)
Makanan 163 98.8
Lain-lain 2 1.22
Jumlah 165 100.00
Sumber: Jabatan Pertanian Johor, 2018

4-16
4.8 Guna Tenaga

Berdasarkan Jadual 4.7, dianggarkan Daerah Muar mempunyai 27,794 pekerja industri. Industri berskala
sederhana dan besar merupakan penyumbang utama pekerjaan di Daerah Muar. Sebahagian besar tenaga
kerja industri tertumpu di Mukim Bakri khususnya kawasan industri yang menjalankan penghasilan berasaskan
produk perkayuan dan perabot. Sektor pembuatan menyumbang seramai 27,167 orang pekerja pada tahun
2018 dengan peratusan sebanyak 97.74% manakala perlombongan dan pengkuarian adalah seramai 627 orang
(2.26%).
Jadual 4.10 Jenis Perusahaan Industri
Jenis Industri Bil. Pekerja Peratus (%) Bil. Pekerja Peratus (%)
(2015) (2018)
Pembuatan 27,167 97.74 29,654 97.85
Perlombongan dan Pengkuarian 627 2.26 650 2.15
JUMLAH 27,794 100 30,303 100
4.9 Unjuran Perindustrian
4.9.1 Unjuran Guna Tenaga dan Keperluan Kawasan Industri
Unjuran peluang pekerjaan industri penting di dalam menentukan tren pembangunan sektor industri di masa
hadapan. Unjuran guna tenaga dikira berasaskan purata pertumbuhan guna tenaga iaitu 2.4%. Bagi tahun 2015
dan 2016 adalah seperti yang dinyatakan dalam Laporan My Local Stats Johor 2017 dan Laporan Survei Tenaga
Buruh Malaysia 2018. Dalam membuat unjuran bagi sektor ini, hanya sektor pembuatan yang diambil kira
memandangkan sektor ekonomi primer seperti perlombongan dan pengkuarian dijangka tidak akan
mengalami pertambahan mendadak dari segi bilangan guna tenaga. Formula yang diguna pakai adalah :
GUNA TENAGA 2030 = (Bil. Guna Tenaga 2016 x 3.7%) + Bil. Guna Tenaga 2015
Unjuran keperluan kawasan industri pula dibuat dengan mengambil kira jumlah guna tenaga sedia ada dan
keluasan kawasan industri sedia ada termasuk industri komited. Formula pengiraan keluasan industri diperlukan
adalah:
Rajah 4.5: Unjuran Guna Tenaga Industri, 2030
KELUASAN Bil. Guna Tenaga 2030 Luas Industri

= x
INDUSTRI 2030 2015
Bil. Guna Tenaga 2015
Sumber: Kajian LASP Draf Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030 (Penggantian)
Jadual 4.11 Unjuran Guna Tenaga bagi Sektor Pembuatan dan

Pengkuarian
Guna Tenaga
Tahun Guna tenaga pada tahun 2015
Pembuatan Pengkuarian Keseluruhan
dijadikan sebagai tahun asas
2015 27,617 627 28,244 unjuran dan diunjurkan sehingga
tahun 2030. Perbezaan bilangan
2016 29,274 621 29,895
guna tenaga bagi tahun 2030
2017 31,030 616 31,646 (66,733 orang) dan tahun 2015
2018 32,892 610 33,503 (28,224 orang) adalah sebanyak
81.05% ataupun bersamaan
2019 34,866 605 35,471
dengan 38,489 bilangan guna
2020 36,958 599 37,557 tenaga. Sektor pembuatan
d i j a n gk a a k a n me n ga l a mi
2021 39,175 594 39,769
pertumbuhan guna tenaga
2022 41,526 589 42,114 dengan kadar KPPT adalah
2023 44,017 583 44,601 sebanyak 6% hingga tahun 2030,
memandangkan sektor
2024 46,658 578 47,236 pembuatan adalah antara
2025 49,458 573 50,031 penyumbang ekonomi utama
dalam Daerah Muar di samping
2026 52,425 568 52,993
sektor perkhidmatan. Walau
2027 55,571 563 56,133 bagaimanapun, sektor
2028 58,905 557 59,463 perlombongan akan mengguna
pakai KPPT sebanyak –0.9%
2029 62,439 552 62,992 memandangkan sektor ekonomi
primer seperti perlombongan
2030 66,186 547 66,733
merupakan sektor yang ttidak
memerlukan guna tenaga yang
KPPT 6.0% -0.9% -
tinggi bagi tujuan pengoperasian.
Sumber: Olahan daripada Laporan My Local Stats Johor, 2018 dan MPM

4-18
Jadual 4.12 Keperluan Kawasan Industri Daerah Muar

Perbezaan
Perkara 2018-2019 2020-2024 2025-2029 2030
(2018-2030)
Guna Tenaga 33,503 37,557 50,031 66,733 33,231
Tanah Industri Diperlukan (ekar) 1,983.69 2,223.76 2,962.32 3,951.29 1,967.60
Pertambahan Keluasan Tanah 240.07 738.56 988.96 -

Penawaran
Guna Tanah Sedia Ada (ekar) 1,988.46 - - - -
Komited 2018 yang dijangka - 969.69 - - -
Penawaran Bersih (Lebihan/

4.77 734.39 -4.17 -993.14 -
Kekurangan) (ekar)
Sumber: Olahan daripada Laporan My Local Stats Johor 2018 dan MPM
Berdasarkan kadar nisbah guna tenaga dan tanah industri yang diperlukan, keluasan tanah yang diperlukan
meningkat sebanyak 1,967.60 ekar pada tahun 2030 berbanding tahun 2018 . Dari aspek penawaran pula, tahun
2020 mencatatkan lebihan penawaran tanah sebanyak 734.39 ekar memandangkan tanah industri komited MFP
dijangka hanya akan beroperasi pada tahun antara tahun 2020-2024. Oleh yang demikian, dengan mengambil
kira keluasan guna tanah sedia ada dan komited, tahun 2018-2029 mencatatkan lebihan penawaran tanah
sebanyak 4.77 ekar pada 2018-2019, 734.39 ekar pada 2020-2024 dan penawaran ini mula mencatatkan
kekurangan sebanyak 4.17 ekar pada 2025-2029. Senario ini berlarutan hingga tahun 2030 di mana penawaran
bersih pada tahun 2030 mencatatkan kekurangan tanah seluas 993.14 ekar. Oleh yang demikian, dalam
memastikan isu industri tidak terancang dapat diatasi, sebuah taman perindustrian baru dengan keluasan guna
tanah industri seluas kira-kira 400 ekar adalah diperlukan.

berkaitan sektor perindustrian yang telah dikenal pasti di dalam RTD Muar
4
tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan.
Projek yang
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002-2015),
terdapat 13 senarai projek yang telah dicadangkan dibawah sektor telah
perindustrian. Namun begitu, terdapat empat (4) projek yang berkaitan dilaksanakan
secara langsung dengan Daerah Muar (rujuk Jadual 4.10). Penilaian ini
penting bagi mengenal pasti projek yang berkaitan dapat terus
dilaksanakan atau dinilai semula kesesuaian perlaksanaannya.
Jadual 4.13: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) Sektor Perindustrian
Status Pencapaian
Tahap
Bil. Senarai Projek Rumusan Pencapaian Pojek
Belum
Tercapai
Tercapai
Pembangunan Perindustrian Kawasan Cadangan yang melibatkan MPM
1. industri Terancang Bukit Pasir, Sungai / selaku pemain utama ini melibatkan
Terap, Parit Jamil dan Simpang Jeram pembesaran kawasan industri
Pembangunan Perindustrian Desa terancang sedia ada bertujuan
2. /
Kesang, Sungai Balang dan Parit Jawa untuk mengatasi isu kilang haram
yang banyak beroperasi dalam
3. Kawasan Industri Terancang Pagoh / Daerah Muar. Selain itu juga, ianya
juga dapat membantu MPM dalam
4. Kawasan Industri Bukit Bakri / memaksimumkan kutipan cukai
bagi aktiviti industri yang dijalankan.
4.11 Rumusan
Industri berasaskan penghasilan produk perkayuan dan perabot merupakan cabang industri yang begitu
sinonim dengan Daerah Muar memandangkan daerah ini turut dikenali dengan pusat penghasilan perabot
negara. Jika dilihat pada data yang ditunjukkan dalam sub bahagian 4.3.4 - jenis perusahaan, industri perabot
menyumbang kepada 77.1% daripada jenis perusahaan industri yang terdapat dalam Daerah Muar atau
bersamaan dengan 1,056 daripada 1,369 buah industri. Kajian ini menemukan bahawa terdapat 14 kawasan
industri terancang di dalam Daerah Muar dengan keluasannya adalah antara 14.0 ekar hingga 282.2 ekar di
mana dua (2) daripada 14 kawasan industri terancang ini adalah kawasan perindustrian kuari yang terletak di
Pagoh dan Bukit Mor. Antara isu utama berkenaan aktiiviti perindustrian di Daerah Muar adalah banyak industri
tidak terancang yang diputihkan dan industri yang disyorkan untuk pemutihan khususnya di Mukim Bukit Bakri
(Jalan Kebun Sayur), Sungai Raya dan Sungai Terap (Pasir Panjang) tidak memohon kebenaran merancang dan
tidak mematuhi syarat-syarat perancangan sekaligus mengakibatkan isu pencemaran dan kacau ganggu terus
berlaku.
Rajah 4.5: Isu dan Masalah Sektor Industri
Industri Tidak terancang

 Banyak industri tidak terancang yang diputihkan dan industri yang disyorkan untuk
pemutihan khususnya di Mukim Bukit Bakri (Jalan Kebun Sayur), Sungai Raya dan
Sungai Terap (Pasir Panjang) tidak memohon kebenaran merancang dan tidak
1
mematuhi syarat-syarat perancangan sekaligus mengakibatkan isu pencemaran
dan kacau ganggu terus berlaku.
 Perletakan industri (haram) yang tidak terletak di kawasan perindustrian terancang

 Terdapat 95 lot industri haram yang terletak di luar zoning perindustrian dan 24 lot
industri yang terletak di dalam zoning perindustrian. (Rujuk Rajah 3.2).
Infrastruktur
 Kemudahan Infrastruktur di Kawasan Industri Kebun Sayur adalah terhad sekaligus
2
menyukarkan kawasan industri tersebut untuk dikembangkan pada masa hadapan
 Kebergantungan yang tinggi terhadap tenaga yang dibekalkan daripada pihak TNB
sehingga mengehadkan pembangunan industri-industri baharu di sekitar kawasan PMU
sedia ada seperti di Mukim Bakri.

Logistik
 Penglibatan kos yang tinggi bagi memindahkan pengusaha perabot haram ke

Muar Furniture Park (MFP) menyebabkan segelintir daripada pengusaha
enggan berpindah.
Keluasan MFP yang masih tidak mencukupi bagi menampung kemasukan

3
kesemua industri-industri haram ke dalam kawasan tersebut.
4-20
Rajah 4.6: Taburan Industri Haram

Guna Tenaga
4
 Kebergantungan yang tinggi terhadap pekerja asing khususnya dalam sektor
pembuatan perabot.
 Kekurangan penawaran guna tenaga kategori mahir dari sektor pembuatan.
IKS
5
 Pembangunan IKS di dalam Daerah Muar yang dilihat perlahan walaupun mempunyai
potensi yang besar terutamanya yang berkaitan dengan penghasilan herba dan
produk makanan (pes asam pedas dan mee bandung).

Alam Sekitar
4.11.2
 Potensi
6
Sisa daripada aktiviti pembuatan perabot dan habuk kayu yang dilupuskan ke
Bukit Bakri.
 Penyediaan hab perabot baru
 Effluen yang dilepaskan daripada kilang haram yang dibina di sepanjang rizab
 Pemindahan industri perabot
sungai menyebabkan yang mendapat
pencemaran kebenaran merancang selepas pemutihan
air berlaku.
 Pekan Panchor sebagai pusat produk IKS
Identiti
7
 Identiti Daerah Muar sebagai Bandar Perabot yang tidak ditonjolkan terutamanya di
pintu masuk seperti Jalan FT5 (Pintasan Muar), FT24 (Jalan Muar) dan J32 (Jalan Muar-
Labis).
4.11.2 Potensi
Pembangunan Hab Perabot Baru

Pembangunan MFP semasa dilihat tidak dapat menampung pemindahan industri bagi tujuan
1
pemutihan. Oleh yang demikian pembangunan sebuah taman perindustri baru yang mengguna
pakai konsep yang sama dengan MFP adalah diperlukan khususnya bagi tujuan pemutihan industri
serta pemindahan industri feeder yang kekurangan akses terhadap infrastruktur dan utiliti ke subuah
taman perindustri yang lebih canggih dan efisien
Rantaian Bekalan yang Selamat

Pembuatan perabot di Daerah Muar amat bergantung kepada sumber kayu daripada negeri-
2
negeri lain dari Semenanjung Malaysia. Kebergantungan yang tinggi ini mewujudkan satu situasi di
mana pembuatan perabot mungkin tidak dapat bertahan disebabkan oleh terdapat
permasalahan pada rantaian bekalan. Oleh yang demikian, Daerah Muar akan meneroka sumber
tempatan sedia ada dalam memastikan bekalan bahan mentah sentiasa berada pada tahap
terbaik
4-22

Rajah 4.7: Cadangan Awal Sektor Industri
A. Industri Tidak Terancang C. Infrastruktur
 Mencadangkan pemindahan industri

 Memutihkan industri tidak terancang
haram yang terletak di Jalan Kebun Sayur
khususnya di Mukim Sungai Raya dan
ke MFP yang dilengkapi dengan
Sungai Terap melalui perletakan semula
infrastruktur dan utiliti yang mencukupi.
ke hab perabot baru di Mukim Bakri atau
me mper ti mban gkan pe mberi an  Menambah baik penyediaan bekalan
Kebenaran Merancang Terhad. elektrik melalui penaiktarafan PMU sedia
 Memindahkan industri-industri yang tidak

terletak di kawasan industri tidak
terancang ke dalam MFP atau kawasan
industri terancang yang berdekatan
dengan syarat guna tanah adalah D. IKS
industri.
 Menggesa penyediaan insentif dari pihak
 Mencadangkan kajian rasionalisasi MIDA/SME Bank untuk membantu
semula guna tanah industri di Mukim pengusaha-pengusaha kecil bagi
menghasilkan dan memasarkan produk
mereka.
B. Logistik
 Menyediakan kemudahan untuk

E. Identiti
pemilikan lot industri di MFP melalui
kaedah 'rent to own' bagi tujuan
pemindahan industri-industri feeder
haram ke MFP.
 Mencadangkan pembinaan arca atau
pintu gerbang yang bercirikan elemen
 Mencadangkan kajian berkenaan perabot seperti meja atau kerusi di laluan
pengembangan keluasan MFP. Kawasan masuk ke Daerah Muar terutamanya di FT24
tanah terlibat yang dicadangkan adalah (Jalan Muar) yang dari atau ke MFP.
pemilik tanah bersebelahan dengan

Memandangkan sektor industri menjadi antara penyumbang utama perlepasan gas GHG di dunia, dijangkakan
permintaan terhadap industri hijau akan meningkat. Selari dengan sasaran kerajaan untuk mengurangkan
intensiti perlepasan karbon sebanyak 45% menjelang tahun 2030, kemajuan terhadap perlaksanaan masyarakat
rendah karbon haruslah memastikan bahawa langkah-langkah ke arah pengurangan karbon haruslah tidak
memberi kesan terhadap struktur ekonomi memandangkan sektor pembuatan merupakan antara sektor
ekonomi utama dengan industri pembuatan perabot di Daerah Muar menyumbang kepada nilai eksport
sebanyak RM 6 billion pada tahun 2017, pelaksanaan daripada masyarakat rendah karbon di daerah ini haruslah
menekankan kepada aspek penggunaan sumber yang optimum dan mampan serta penggunaan teknologi
yang canggih dan terkini. Oleh yang demikian, antara program pengurangan GHG yang dicadangkan bagi
sektor industri adalah seperti berikut:
Mempromosikan penggunaan
tenaga boleh baharu seperti
biomas untuk tujuan
pengoperasian industri di
mana sisa daripada aktiviti
pembuatan perabot seperti
habuk kayu dapat digunakan
s e b a ga i b i o ma s untuk
menjana tenaga.
Rajah 4.8: Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG Sektor

Industri MFP sebagai model bagi
perlaksanaan simbiosis industri
dan circular economy bagi
mengoptimumkan
penggunaan sumber dan
penghasilan sisa.
Mempromosikan
penggunaan panel suria PV
pada bangunan-bangunan
industri
4-24
4.12 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Perindustrian

Jadual 4.14 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Industri

Bil. Cadangan Pembangunan Cadangan Awal
 Mengenal pasti industri yang tamat tempoh pemutihan

dan tidak memohon kebenaran merancang bagi tujuan
penguatkuasaan.
Menguatkuasakan syarat pemutihan
yang perlu disusuli dengan  Pemberian KMT yang hanya terhad untuk tempoh 5
1
permohonan kebenaran merancang tahun (3 tahun sekiranya terlibat dengan kacau ganggu
dan pematuhan syarat perancangan. dan pencemaran).
 Kajian Rasionalisasi zoning guna tanah industri di Mukim

Sungai Raya dan Sungai Terap.
Menambah keluasan MFP bagi tujuan

 Mencadangkan kajian pengembangan keluasan MFP
2 memperbanyakkan kemasukan industri
dengan mengambil kira tanah bersebelahan.
haram.
 Bekerjasama dengan institusi pendidikan di Hab

Pendidikan Pagoh bagi tujuan kajian dan pembangunan
Meningkatkan kemahiran dalam
produk perabot terutamanya dari segi reka bentuk (reka
kalangan penduduk tempatan bagi
3 bentuk tempatan dan antarabangsa), kualiti dan
memenuhi permintaan kepakaran
industri perabot. pemasaran (kerjasama dengan MTIB) sekali gus dapat
mewujudkan pasaran tenaga kerja tempatan yang
berkemahiran.

SEKTOR PELANCONGAN
5-1
PELANCONGAN
5.0
Sektor pelancongan merupakan salah satu sektor
utama yang menyumbang kepada pertumbuhan
ekonomi negara. Tidak terkecuali pertumbuhan
ekonomi Daerah Muar dijana dengan sumbangan
daripada sektor pelancongan. Sektor
pelancongan di Muar semakin berkembang
dengan pengiktirafan Bandaraya Muar sebagai
“Bandar Maharani Bandar Diraja”.
Sektor pelancongan adalah sektor yang penting

bagi merangka perancangan dan pembangunan
daerah pada masa hadapan. Sektor ini akan
mengkaji potensi produk pelancongan sedia ada
untuk dikembangkan serta cadangan produk
pelancongan yang baru.
Kajian ini akan mengemukakan penemuan-

penemuan kajian dan hasil analisis seterusnya
merumuskan penemuan analisis dalam bentuk isu,
masalah, potensi dan prospek pelancongan bagi
Daerah Muar. Penyelarasan data yang diperoleh
akan membantu sektor ini dalam merumuskan isu,
masalah dan potensi serta cadangan awal bagi
menaiktaraf dan meningkatkan perkembangan
pelancongan di Daerah Muar di akhir bab ini.
5-2
5.2 Dasar Pelancongan

Dasar-dasar perancangan yang dikemukakan di dalam setiap rancangan pembangunan sedia ada
memberikan tumpuan kepada aspek kemampanan dan perkembangan pelancongan ke arah perancangan
yang lebih holistik. Matlamat untuk mencapai pembangunan yang komprehensif dapat diwujudkan dengan
mengambil kira aspek-aspek berkaitan dalam sektor pelancongan.
A. Matlamat Pembangunan Mampan (SDG)
Melalui Dasar Sustainable Development Goals (SDG) ini, terdapat 3 sasaran yang mengambil pendekatan
menyeluruh untuk mencapai pembangunan mampan terhadap pelancongan. Sasaran pembangunan yang
berkait rapat dengan elemen pelancongan adalah melibatkan pelaksanaan tersebut:
MENGGALAKKAN PERTUMBUHAN
EKONOMI MAMPAN, INKLUSIF,
MEMASTIKAN PENGGUNAAN
PEKERJAAN PENUH DAN
DAN CORAK PENGELUARAN
PRODUKTIF DAN KERJA YANG
BAIK
Sasaran 8.9: Menjelang 2030, merangka dan Sasaran 12.b: membangunkan dan melaksanakan
melaksanakan dasar untuk mempromosikan alat untuk memantau impak pembangunan
pelancongan mampan yang mewujudkan pekerjaan mapan bagi pelancongan mampan yang
dan menggalakkan budaya dan produk tempatan mewujudkan pekerjaan dan menggalakkan
budaya dan produk tempatan
MENGEKALKAN DAN MAMPAN Rumusan Dasar

DALAM MENGGUNAKAN LAUTAN
DAN SUMBER LAUT UNTUK Ketiga-tiga dasar ini menekankan
PEMBANGUNAN pembangunan pelancongan yang
membawa kepada kewujudan
pekerjaan, budaya dan produk
Sasaran 14.7: Menjelang tahun 2030, meningkatkan
tempatan serta peningkatan faedah
faedah ekonomi kepada negara-negara kecil yang
ekonomi. Oleh itu, dalam konteks
sedang membangun dan negara-negara kurang maju
Muar, pembangunan haruslah
dari penggunaan sumber-sumber marin yang
mengambil kira pelaksanaan promosi
mampan, termasuk melalui pengurusan perikanan
pelancongan, alat pemantauan dan
yang mampan, akuakultur dan pelancongan
penggunaan sumber secara
komprehensif supaya pembangunan
pelancongan mampan tercapai.
SEKTOR PELANCONGAN
5-3
Terdapat beberapa dasar yang disediakan untuk membantu sektor pelancongan bagi mencapai
pembangunan yang komprehensif. Berikut merupakan dasar yang berkaitan dengan sektor ini mengikut
peringkat nasional yang berpotensi untuk diambil kira dalam setiap perancangan yang akan dilakukan di
Daerah Muar:
A. Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN3)
Rumusan Dasar
Dasar ini menekankan

TERAS: pertumbuhan pembangunan
PERTUMBUHAN DINAMIK pelancongan sei mba ng dengan
1 BANDAR DAN LUAR BANDAR pelaksanaan perkhidmatan moden.
Dalam konteks Daerah Muar,

kemudahan sokongan pelancongan perlu
mengambill kira perkhidmatan moden
PD 1.3: Menerajui perkhidmatan
supaya perkhidmatan ini dapat
moden
me mberi kan sokongan kepada
Halatuju strategik PD1:
pelancongan dalam memajukan dan
Pertumbuhan bandar PD 1.3A: Menceburi sektor
mencapai pelancongan mampan
yang seimbang perkhidmatan moden
disamping mampu menarik kedatangan
khususnya dari aspek
pelancong domestik dan antarabangsa
pelancongan
ke Daerah Muar.
Terdapat beberapa dasar yang disediakan untuk membantu sektor pelancongan bagi mencapai
pembangunan yang komprehensif. Berikut merupakan dasar yang berkaitan dengan sektor ini mengikut
peringkat negeri yang berpotensi untuk diambil kira dalam setiap perancangan yang akan dilakukan di Daerah
Muar:
A. Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor 2014-2023 (PIPNJ 2014-2023)
Pembangunan Tindakan 1: Peningkatan kualiti

enabler yang aktiviti dan pengalaman
merangkumi
TDC: pembangunan Tindakan 2: Meningkatkan kualiti
TDC CRADLE OF
produk, modal insan, perkhidmatan
8
JOHOR HERITAGE
promosi dan
pemasaran dan Tindakan 3: Peningkatan saluran
pengurusan destinasi informasi pelancongan
5-4
B. Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 (RSNJ 2030)
Mewujudkan Koridor Pelancongan yang dihubungkan oleh jejak

PENGUKUHAN DAN IP 17.1
pelancongan seluruh Negeri Johor
PEMERKASAAN
SP1
KORIDOR
Mengiktiraf dan mengenalpasti lokasi produk mesti singgah di
PELANCONGAN I.P 17.2
setiap koridor dan zon pelancongan
Memperhebatkan usaha dan menggalakkan Signature Events

PEMBENTUKAN PRODUK IP 17.3 bagi penganjuran acara dan kejohanan bertaraf kebangsaan
NICHE PELANCONGAN dan antarabangsa
SP2 NEGERI BERTARAF
I.P 17.4 Menggalakkan pembangunan bercirikan tarikan buatan manusia
ANTARABANGSA DAN
BERNILAI TINGGI Menggalakkan pembangunan bercirikan alam semulajadi dan
I.P 17.5
warisan di luar Konurbasi Selatan
Meningkatkan penyediaan premis penginapan dan hotel

IP 17.6
berkualiti, kondusif dan menarik
PENYEDIAAN Meningkatkan penyediaan kemudahan pelancongan di pintu-

I.P 17.7
INFRASTRUKTUR DAN pintu masuk produk-produk pelancongan
SP3 MENAIKTARAF Menyedia dan menaiktaraf aksesibiliti dan kemudahan
KEMUDAHAN pengangkutan darat dan laut, menaiktaraf perhubungan jalan
I.P 17.8
PELANCONGAN YANG darat serta papan tanda arah dan maklumat ke taman-taman
SELAMAT, BERSIH, negara dan kawasan luar bandar.
KONDUSIF DAN MENARIK
Menyedia dan meningkatkan perkhidmatan MICE melalui
sokongan rangkaian perhubungan logistik dan kapasiti yang
I.P 17.9
dapat memenuhi keperluan negeri dan hubungan antara
wilayah (regional networking).
Menyediakan Pelan Pengurusan dan Daya Tampungan (Carrying

Capacity) bagi mengurus dan menjaga ekosistem kawasan
PENYEDIAAN PELAN IP 17.17 semula jadi daripada terganggu oleh aktiviti pelancongan yang
PENGURUSAN tidak mampan di semua tapak eko pelancongan dan tapak
PELANCONGAN warisan
SP4
MAMPAN UNTUK Mewartakan kawasan pelancongan eko dan warisan bagi
SEMUA PRODUK I.P 17.18
mengawal dan memelihara warisan alam semula jadi.
PELANCONGAN EKO
Penglibatan penduduk setempat dalam memelihara warisan dan
DAN WARISAN BAGI
I.P 17.19 budaya seterusnya mendapat manfaat daripada aktiviti
MENGAWAL DAN
pelancongan setempat.
MEMELIHARA
WARISAN BUDAYA Mempelbagaikan promosi dan pakej pelancongan bertema
I.P 17.20
DAN SEMULA JADI yang menjanakan pulangan ekonomi
Meneroka instrumen pembiayaan bagi setiap produk
pelancongan bagi memastikan kesinambungan dan kestabilan
I.P 17.21
produk bagi kegunaan penyelenggaraan dan pembaikan serta
penaiktarafan produk
Rumusan Dasar
Di dalam konteks Daerah Muar, dasar ini menekankan agar pengurusan dan penyepaduan
antara tarikan diambil kira bagi memastikan peningkatan sektor pelancongan ini termasuklah dari
segi penyediaan dan penyelenggaran kemudahan sokongan.
SEKTOR PELANCONGAN
5-5
5.3 Keadaan Semasa Pelancongan
Daerah Muar mempunyai pelbagai sumber alam (hutan paya gambut,

paya bakau, Sungai Muar, Bukit Mor dan kolam air panas); peristiwa
sejarah dan elemen warisan (pelbagai makam, kubu, Galeri Darurat Bukit
Kepong dan Bandar Diraja); elemen makanan warisan (satay pagi, mi
Kredit foto: Tourism Johor
bandung, asam pedas, ikan bakar dan kopi 434); dan aktiviti pertanian
(nurseri) dan penternakan (tiram diraja) yang unik.
Kredit foto: Oldstock
Semenjak 2016, tarikan Bandar Maharani Bandar Diraja telah diperkaya

dengan peningkatan persekitaran lorong belakang dan pengenalan
lukisan mural. Reputasi Bandar Maharani Bandar Diraja telah diangkat
apabila ia dinobatkan sebagai Bandar Pelancongan Terbersih Asean 2017.
Oleh itu, sektor pelancongan berpotensi tinggi menjadi pemangkin dan
pemacu utama pertumbuhan ekonomi Daerah Muar namun potensi
tersebut masih kurang diekploitasi dalam membantu pembangunan
Daerah Muar.
Kredit foto: Jom Waghih
5.3.1 Profil Demografi Pelancong

Pelancongan merujuk kepada perjalanan untuk melakukan aktiviti seperti melawat, melancong atau
mengembara ke sesuatu tempat lain bagi tujuan rekreasi atau mengisi masa lapang. Perjalanan ini
kebiasaannya dilakukan melalui jalan darat, laut atau udara dengan menggunakan kemudahan
pengangkutan yang disediakan. Pelancongan terdiri daripada pelancongan domestik dan antarabangsa.
Berdasarkan sumber Jabatan Perangkaan Malaysia,

seramai 11,637,000 bilangan pelawat domestik yang
berkunjung ke Johor direkodkan pada tahun 2014.
Pada tahun 2015, bilangan pelawat menurun
kepada 11,589,000 dan bilangan ini terus
meningkat pada tahun-tahun seterusnya sehingga
tahun 2018 iaitu seramai 12,207,000 pada tahun
2016, seramai 13,140,600 pada tahun 2017, dan
13,487,200 pada tahun 2018 (rujuk rajah 5.1).
Rajah 5.1: Bilangan pelawat domestik di Johor, 2014-2018

Sumber: Laporan My Local Stats Johor 2017 dan 2018
5-6
Jadual 5.1: Bilangan pelancong domestik mengikut

negeri dikunjungi, 2018
Bagi bilangan pelancong domestik, daripada Negeri Dikunjungi (‘000)
Negeri Asal
7,782,400 orang pelancong Malaysia, majoriti Johor
pelancong domestik yang berkunjung ke Johor pada MALAYSIA 7,782.4
tahun 2018 adalah pelancong yang datang dari Johor 2497.5
negeri Johor sendiri iaitu seramai 2,497,500 orang. Kedah 28.8
Bilangan pelancong kedua tertinggi pula merupakan
Kelantan 37.7
pelancong yang datang dari Selangor iaitu seramai
Melaka 818.1
1,725,600 orang diikuti dengan pelancong dari WP
Kuala Lumpur di tempat ketiga tertinggi seramai Negeri Sembilan 279.3
933,200 orang manakala 818,100 bilangan Pahang 657.7
pelancong dari Melaka di tempat ketiga. Ini Pulau Pinang 208.5
menunjukkan bukan sahaja pelancong domestik Perak 233.4
seperti negeri Johor itu sendiri, tetapi pelancong
Perlis 11.2
yang jauh seperti WP Kuala Lumpur serta Selangor
Selangor 1725.6
turut berminat berkunjung ke Johor bagi tujuan
Terengganu 70.7
rekreasi (rujuk Jadual 5.1).
Sabah 79.8
Sarawak 131.0
WP Kuala Lumpur 933.2
WP Labuan 11.0
WP Putrajaya 59.0
Sumber: Laporan My Local Stats Johor 2018
Jadual 5.2: Bilangan penumpang melalui laluan laut,

Selain daripada jalan darat, Muar juga menerima
Januari sehingga Jun 2019
kemasukan pelancong melalui laluan laut. Kemasukan
penumpang pada tahun 2019 (rujuk Jadual 5.2) Bulan Masuk Keluar
melalui Terminal Feri Bandar Maharani Bandar Diraja Jan 6,914 4,973
menunjukkan bulan Jun (8,302 penumpang) adalah
Feb 6,590 6,521
jumlah tertinggi manakala jumlah terendah
kemasukan penumpang adalah pada bulan Mac Mac 6,451 6,121
2019 (6,451 penumpang). April 7,652 6,525
Mei 7,215 6,202
Dalam tempoh yang sama, sejumlah 32,960 Jun 8,302 2,618
penumpang keluar dari Muar melalui jeti tersebut.
Jumlah 43,124 32,960
Bulan April (6,525 penumpang) menunjukkan bilangan
Sumber: Jabatan Imigresen Muar, 2019
penumpang tertinggi manakala bulan Jun (2,618
penumpang) adalah jumlah terendah penumpang
keluar dari Daerah Muar. Melalui kajian lapangan dan
temubual bersama pihak Jabatan Imigresen Muar,
majoriti tujuan penumpang melalui jeti ini adalah
untuk melancong. Pelancong yang melalui jeti ini
kebiasaannya adalah pelancong daripada Dumai
dan Bengkalis, Indonesia memandangkan jeti ini
adalah bersempadan dengan negara tersebut.
Berdasarkan bilangan keluar dan masuk pelancong

tersebut, jumlah keluar adalah lebih sedikit
berbanding kemasukan pelancong setiap bulan. Ini
menunjukkan walaupun kemasukan adalah
berstatuskan pelancong, berkemungkinan ada
Foto 5.1: Terminal Feri Bandar Maharani Bandar Diraja, Muar
diantara mereka telah menyalahgunakan visa untuk
bekerja atau tinggal di Malaysia.
SEKTOR PELANCONGAN
5-7
5.3.2 Tarikan Pelancongan Sedia Ada
Berdasarkan PIPNJ 2014-2023, Daerah Muar telah

dipiilih untuk dijadikan zon Pelancongan Warisan
Johor dan dikenali sebagai The Cradle of Johor
Heritage. Ini menunjukkan kekuatan Muar sebagai
destinasi pelancongan utama di dalam negeri Johor.
Di dalam Draf Rancangan Struktur Negeri Johor
(2030), Pelancongan Warisan dan Agropelancongan
telah dikenalpasti sebagai emerging sectors baru
yang perlu dikembangkan dan dipromosikan kerana
berpotensi dijadikan sebagai pemangkin kepada
pertumbuhan ekonomi dan bakal meningkatkan
daya saing dan daya tahan Daerah Muar. Selain
daripada itu, Daerah Muar juga mempunyai pelbagai
tarikan pelancongan sedia ada yang lain. Tarikan
pelancongan sedia ada di Daerah Muar boleh
Kredit foto: Tourmalaysia
dikategorikan mengikut lapan (8) kategori
pelancongan seperti berikut (rujuk rajah 5.2):
Berdasarkan lapan (8) kategori pelancongan sedia

ada ini, ia juga turut terbahagi kepada tiga sub-sektor
iaitu sub-sektor pelancongan utama, sub-sektor
sokongan dan sub-sektor pelancongan tambahan.
Ketiga-tiga sub-sektor pelancongan ini akan menjadi
tunjang kepada sektor pelancongan di Daerah Muar.
Berdasarkan kepada dapatan kajian dan sub-sektor
pelancongan ini, penentuan imej dan identiti
pelancongan Daerah Muar dapat dijelaskan. Rajah di
bawah menunjukkan sub-sektor pelancongan di
Daerah Muar (rujuk rajah 5.3):
 Pelancongan Sejarah,
Kebudayaan, Warisan
Sub-Sektor dan Keagamaan
Pelancongan Utama  Ekopelancongan
 Pelancongan
Gastronomi
 Agropelancongan
Sub-Sektor
 Pelancongan Rekreasi
 Pelancongan Buatan
Pelancongan
Manusia
Sokongan
 Pelancongan
Sub-Sektor Pendidikan
Rajah 5.2: Kategori pelancongan sedia ada di Daerah Muar
Pelancongan  Pelancongan
Sumber: UTM-LCARC
Tambahan Kesihatan
Rajah 5.3: Kategori sub-sektor pelancongan di Daerah Muar

Sumber: UTM-LCARC
5-8
Rajah 5.4: Taburan pelancongan mengikut jenis di Daerah Muar
PETUNJUK PELAN LOKASI

Pelancongan Eko
Lebuhraya PLUS
Pelancongan Sejarah,
Jalan Negeri
Kebudayaan, Warisan dan
Keagamaan Kawasan Kajian
Pelancongan Agro
Sempadan Daerah
Pelancongan Rekreasi
Pelancongan Pendidikan
Pelancongan Buatan Manusia
Pelancongan Kesihatan
Pelancongan Gastronomi
SEKTOR PELANCONGAN
5-9
5.3.3 Elemen tarikan pelancongan sedia ada
Berdasarkan penemuan tarikan pelancongan sedia ada, tarikan pelancongan terbahagi kepada tiga (3)
elemen. Elemen tersebut dikategorikan sebagai primer, sekunder dan tertier. Menurut Jansen Verbeke (1986),
elemen primer adalah kemudahan khusus atau tempat dimana aktiviti pelancongan berlaku. Tempat aktiviti ini
terdiri daripada kemudahan kebudayaan, kemudahan sukan, hiburan, ciri-ciri fizikal atau ciri-ciri sosiobudaya.
Bagi elemen sekunder, elemen ini mengetengahkan kemudahan seperti katering, pasar dan kemudahan
membeli-belah manakala bagi elemen tertier merujuk kepada elemen tambahan seperti kemudahan
pengangkutan, maklumat pelancongan dan papan tanda. Teori ini adalah bagi tujuan membantu
mengelaskan atau membuat kumpulan kemudahan pelancongan di Daerah Muar. Berikut adalah senarai
tarikan pelancongan yang telah dikategorikan berdasarkan elemen mengikut kesesuaian tujuan pelancongan
masing-masing (rujuk jadual 5.3, 5.4 dan 5.5). Perincian bagi setiap destinasi pelancongan ini akan diperjelaskan
pada bahagian 5.3.4).
Jadual 5.3: Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Primer
Kategori Pelancongan Primer

Kemudahan khusus atau tempat dimana aktiviti pelancongan berlaku
1. Pantai Leka 29. Taman Rekreasi Tanjung 51. Kulliyah of Languages and
Ketapang Managemen, (IIUM) Pagoh
2. Tanjung Emas
Edu Hub
30. Muar Mural Trai
3. Pantai Parit Penyengat
52. Universiti Teknologi Malaysia
31. Maharani Uptown
4. Sungai Muar (UTM) Pagoh
32. Mural Lorong Belakang
5. Menara Jam Muar 53. Politeknik Tun Syed Nasir,
OCBC Bank
6. Bangunan Sultan Abu Bakar Pagoh
33. Mural Lorong Belakang-Jalan
7. Bangunan Pejabat Kastam 54. KPJ Bandar Maharani
Sisi (Cendol Kampung Hulu)
Specialist Hospital
8. Balai Polis Trafik Muar 34. Mural The Roots of Furniture
55. Laman Ole-ole Maharani
9. Masjid Jamek Sultan Ibrahim 35. Mural Penambang Feri
56. Tokong Kerng Tang Kou Bioh
10. Jin Ye Shi 36. Mural The Bond
57. Tokong San Chai
11. Tokong Nan Hai Feil Lai 37. Mural The Loving Sister
58. Sungai Abong Nursery
12. Nagamalai Alayam 38. Mural Bangsa Johor
59. Senjaya Nursery
13. Laman Maharani 39. Muar Art Gallery
60. Ocean Landscaping Nursery
14. Galeri Darurat Bukit Kepong 40. Art Space
61. Kim Guan Hong Nursery
15. Muar State Railway (MSR) 41. Aril’s Capal
62. Bu Seng Chong Nursery
16. Bangunan Lama Telekom 42. Perusahaan Kompang Rosdin
63. Tien Cheng Trading
17. Ladang Herba Nasuha Baki
64. Sian Kong San Nursery
18. Projek penternakan Rusa 43. Butik Songkok Masood Hussin
65. Hai Lim Nursery
19. Tan Kok Leyong Nursery 44. Mee Bandung Abu Bakar
Hanifah 66. T&E Agricultural
20. Tiram Bandar Diraja
45. Asam Pedas Jalan Junid 67. Chua Hong Nursery
21. Dusun Damai, Pagoh
46. Asam Pedas Parit Jawa (Pak 68. Kun Seng Keng Lion and
22. Dusun Nucleus, Lenga Yahya) Dragon Dance Association
23. Donhu Jurassic Park* 47. Sai Kee Kopi 434 Muar 69. Kampung Parit Raja(Lembing
24. Kelab Golf Tanjong Emas Awang Pulang Kedayang)
48. Isa Asam Pedas Parit Jawa
25. Muar River Cruise 70. Kampung Bukit Treh (Si
49. Mee Bandung Parit Bulat
Tanggang)
26. Rumah Rakit Rechong 50. Universiti Tun Hussien Onn
71. Kampung Bukit Mor (Kisah
27. Gersik Hot Spring Malaysia Kampus (UTHM)
Batu Belah Batu Bertangkup)
Pagoh
28. MF Fishing 72. Sekolah Tinggi Muar

5-10
Jadual 5.4: Senarai tarikan pelancongan bagi komponen Sekunder

Kategori Pelancongan Sekunder
Kemudahan yang ditawarkan untuk menyokong sektor pelancongan di Daerah Muar seperti hotel, kedai
makanan dan taman tema
1. Desa Keroma Eco Resort * 17. K & Y Otak -Otak (A Class 31. Kak Yati's Kitchen
Otak-Otak)
2. Makam Panglima Lidah Hitam 32. Rojak Place Café
18. Oyster Bay Restaurant
3. Makam Alauddin Riayat Shah 33. Oyster Shell Out (Esah Best
19. Medan Ikan Bakar Sabak Shell Out)
4. Makam Panglima Mat Berani
Awor
34. Choco Loco Café
5. Tangga Batu Kubu Bentayan
20. Faris Kitchen
35. Restoran Haba
6. Makam Kota Buruk
21. Village Grill
36. Air Pear Muar
7. Homestay Parit Bugis
22. Burger D'raje
37. Mee Bandung Mak Pon
8. Astaka Shopping Centre
23. Sarah Hannah Café'
38. Sarah Hannah Café'
9. Wetex Parade
24. Nasi Lemak Pandan Muar
39. Mee Siput Muar
10. Zapin, Lenga
25. Murtabak Tanah Melayu
40. Pau Mira
11. Muar Soup House
26. Mee Bandung Abang Sayang
41. Ikan Sungai Pais Nordin, Bukit
12. Cendol Kampung Hulu
27. Oden Roiyaru Muar Kepong
13. Cendol De'Raja
28. Mango Float Royale Melaka 42. Nasi Ambeng, Pagoh
14. Sate Warisan
29. Kapten Pisang 43. Makam Kiyai Haji Fadhil
15. R&H Satay Café' Maharani
30. Crunchy Chicken Royale
16. Otak - Otak Octavia
Jadual 5.5: Senarai tarikan pelancongan bagi kategori Tertier

Kategori Pelancongan Tertier
Pelengkap atau nilai tambahan kepada penawaran pelancongan primer dan sekunder seperti sistem
pengangkutan, maklumat pelancongan dan papan tanda
1. Anda Travel & Tours Sdn Bhd 9. Muar Yi Tourist Information Bhd
Centre
2. Jambatan Sultan Ismail 16. Muar Yi Tourist Information
10. William Sim Travel & Tours (M) Centre
3. Tiram Travel Sdn Bhd
Sdn Bhd
17. Stesen Bentayan
4. LM Travel & Tours Sdn Bhd
11. Merry Holidays sdn bhd
18. Jeti Penumpang Muar
5. Ruyi Travel Sdn Bhd
12. Five Stars Travel Sdn Bhd
19. Perhentian teksi dan kereta
6. Malaysia-Beijing Travel (Muar)
13. Tian Siang Travel Sdn Bhd sewa Bandar Maharani
7. Al-Hasry Travel & Tours Sdn Bhd
14. Pusat Penerangan 20. Stesen Maharani
8. Aerosystem Tour & Travel Sdn Pelancongan (TIC)
Bhd
15. Mandarin Tours & Travel Sdn
*Tarikan yang tidak berlesen

SEKTOR PELANCONGAN
5-11
Rajah 5.5: Taburan pelancongan mengikut hierarki di Daerah Muar
Kategori Primer Lebuhraya PLUS
Kategori Sekunder Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Kategori Tertier
Sempadan Daerah
5-12
5.3.4 Status Tarikan Pelancongan mengikut kategori
Sektor pelancongan adalah antara sektor peneraju yang utama di Status Tarikan Pelancongan
Daerah Muar bagi masa hadapan. Oleh itu, status tarikan pelancongan
sedia ada adalah penting bagi memastikan sektor pelancongan terus Sumberjaya
berkembang maju menjelang 2030. Bahagian ini akan menentukan status Destinasi pelancongan yang
destinasi tarikan pelancongan mengikut kategori pelancongan yang tidak menjana pendapatan
telah dikenalpasti. Berdasarkan kajian, destinasi tarikan pelancongan
dikategorikan kepada lapan (8) kategori dan 135 destinasi tarikan. Status
destinasi tarikan pelancongan ini boleh diklasifikasikan kepada dua (2) Produk pelancongan
iaitu sumberjaya dan produk pelancongan. Dengan ada status ini,
Destinasi pelancongan yang
pelancongan sedia ada berstatuskan sumberjaya yang berpotensi untuk
menjana pendapatan
dinaiktarafkan sebagai produk pelancongan dapat dikenalpasti. Selain
itu, penambahbaikan terhadap penyediaan kemudahan pelancongan
juga dapat dikenalpasti dengan lebih terperinci.
A. Ekopelancongan
Sumber semula jadi merupakan antara aset dan kelebihan

utama di dalam Daerah Muar. Daerah Muar kaya dengan
kepelbagaian semula jadi yang berpotensi untuk diperkenalkan
melalui aktiviti pelancongan. Antara sumber jaya semulajadi di
Daerah Muar termasuklah kawasan hutan, sungai dan pantai.
Pengenalan kawasan ini melalui aktiviti pelancongan bukan
saja dapat mewujudkan kesedaran pelancong tetapi turut
membantu dalam memelihara sumber-sumber ini.
Pelancongan yang berasaskan elemen dan sumber jaya

semulajadi dikategorikan sebagai Ekopelancongan.
Ekopelancongan didefinisikan sebagai pengalaman
pelancongan yang berkembang melalui kerjasama antara
kerajaan, swasta dan komuniti tempatan serta melibatkan
elemen berikut (rujuk rajah 5.4). Bagi Daerah Muar, terdapat
lima (5) tarikan Ekopelancongan telah dikenalpasti antaranya
ialah(Rujuk jadual 5.6):
Rajah 5.6: Elemen Ekopelancongan

Sumber: Pelan Ekopelancongan Kebangsaan 2016-2025
Jadual 5.6 : Senarai tarikan Ekopelancongan di Daerah
Muar
Status tarikan destinasi

Sumberjaya Produk
Jenis Tarikan No Nama Tarikan Tidak
Berpotensi berpotensi Antara Negara Tempatan
Dibangunkan dibangunkan bangsa
Hutan Paya Gambut Simpan
1 - - - -
Air Hitam
Pantai/Sungai/ 2 Pantai Leka - - - -
Rimba/Rekreasi 3 Pantai Parit Penyengat - - - -
4 Desa Keroma Eco Resort - - - -
5 Sungai Muar - - - -
Sumber: 1) Tourism Johor, 2) Hasil Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
Nota: Sumberjaya: Destinasi tarikan pelancongan yang tidak menjana pendapatan
Produk: Tarikan pelancongan yang menjana pendapatan
SEKTOR PELANCONGAN
5-13
Rajah 5.7: Taburan Ekopelancongan di Daerah Muar

5-14
B. Pelancongan Sejarah, Kebudayaan, Warisan dan Keagamaan
Di bawah pelancongan warisan,sejarah dan kebudayaan, terdapat

beberapa jenis tarikan lain termasuklah tarikan keagamaan, leluhur
rakyat dan kearifan tempatan. Di Daerah Muar, tarikan sejarah Warisan Kebudayaan
melibatkan lawatan ke tempat yang mengandungi kepentingan sejarah Ketara
manakala tarikan kebudayaan memperlihatkan perkembangan budaya
Terdiri daripada bangunan-
sesuatu tempat serta melibatkan unsur kepercayaan, peralatan dan
bangunan warisan dan struktur
teknologi pembuatan bagi sesuatu masyarakat. Bagi tarikan leluhur
binaan
rakyat pula, ia merupakan tarikan dalam bentuk penceritaan cerita
rakyat yang disampaikan dari generasi ke generasi di Daerah Muar.
Warisan Kebudayaan Tidak
Selain daripada itu, Daerah Muar juga mempunyai tarikan berunsurkan
Ketara
keagamaan yang terdiri daripada tempat ibadah agama Hindu dan Merujuk kepada tarikan warisan
Buddha. Tarikan keagamaan menjadi tumpuan lawatan bagi pelancong seperti muzik tradisional, tarian
dari penganut agama ini. Tarikan keakrifan tempatan pula merujuk tradisional dan warisan pakaian
kepada disiplin ilmu atau kepakaran yang telah dipraktikkan sebagai tradisional
sebahagian daripada cara hidup masyarakat. Tarikan-tarikan ini
merupakan tarikan yang terdiri daripada tarikan kebudayaan ketara dan
tarikan warisan kebudayaan tidak ketara yang berpotensi menarik untuk
ditonjolkan sebagai aset pelancongan. Terdapat 33 tarikan yang telah
dikenalpasti di sekitar Daerah Muar di bawah kategori pelancongan
warisan, sejarah dan kebudayaan antaranya ialah(rujuk Jadual 5.7):
Jadual 5.7: Senarai tarikan pelancongan sejarah, kebudayaan, warisan dan keagamaan
Status tarikan
Sumberjaya Produk
Jenis Tarikan No Nama Tarikan Berpotensi Tidak Antara Negara Tempatan
dibangunkan berpotensi bangsa
Dibangunkan
1 Balai Polis Trafik Muar - - - -

2 Bangunan Mahkamah Tinggi - - - -
Bangunan Pejabat Kastam - - - -
3
Muar
4 Bangunan Sultan Abu Bakar - - - -
5 Bangunan TM - - - -
6 Galeri Darurat Bukit Kepong - - - -
Kebudayaan,
Sejarah dan 7 Istana Tanjung - - - -
Warisan 8 Kubu Bentayan - - -
Kun Seng Keng Lion and - - - -

9
Dragon Dance Association
Makam Alauddin Riayat - - - -
10
Shah
11 Makam Kota Buruk - - - -
Makam Panglima Lidah - - - -
12
Hitam
SEKTOR PELANCONGAN
5-15
Jadual 5.7: Senarai tarikan pelancongan sejarah, kebudayaan, warisan dan keagamaan (sambungan…)
Status tarikan
Sumberjaya Produk
Jenis Tarikan No Nama Tarikan Berpotensi
Tidak
dibangunkan Antara
berpotensi Negara Tempatan
bangsa
Dibangunkan
13 Makam Panglima Mat Berani - - - -

14 Makam Kiyai Haji Fadhil - - - -
15 Masjid Jamek Sultan Ibrahim - - - -
16 Menara Jam Muar - - - -
17 Muar Cultural Walk - - - -
18 Muar State Railway (MSR) - - - -

Leluhur Rakyat
Muzium Balai Polis Bukit - - - -
19
Kepong
20 Sekolah Tinggi Muar - - - -
21 Tangga Batu - - - -
Lembing Awang Pulang - - - -

22
Kedayang
23 Si Tanggang - - - -
24 Jin Ye Shi - - - -
25 Muar Nan Hai Fei Lai - - - -
26 Nagamalai Alayam - - - -
Keagamaan
27 Tokong Kerng Tang Kou Bioh - - - -
28 Tokong Nam Thien - - - -
29 Tokong San Chai - - - -
30 Aril’s Capal - - - -
31 Butik Songkok Masood Hussin - - - -

Kearifan
tempatan Perusahaan Kompang - - - -
32
Rosdin Baki
33 Zapin, Lenga - - - -
Sumber: 1) Tourism Johor, 2) RKK Bandar Maharani Bandar Diraja, 3)Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023) dan 4)
Hasil Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
5-16
Berdasarkan Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023), Daerah Muar telah dikenal pasti sebagai
sebahagian daripada kawasan Tourism Development Cluster (TDC) Cradle of Johor Heritage. Di bawah TDC ini,
Bandar Muar dikenal pasti sebagai sebahagian daripada Zon Sejarah dan Warisan Johor disamping Batu Pahat.
Menerusi pelan induk ini, beberapa projek telah di kenalpasti antaranya ialah Projek Trail Warisan dan Sejarah
Muar Bandar Diraja. Cadangan trail ini melibatkan dua kawasan iaitu di dalam bandar Muar dan juga di luar
bandar Muar.
Rajah 5.8: Trail Warisan dan Sejarah Muar Bandar Diraja (Dalam Bandar)
Kredit foto: Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023)
Foto 5.9: Trail Warisan dan Sejarah Muar Bandar DiRaja (Luar Bandar Muar)
Kredit foto: Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023)
SEKTOR PELANCONGAN
5-17
Rajah 5.10: Pelancongan Sejarah, Kebudayaan, Warisan dan Keagamaan di Bandar Maharani Bandar Diraja
5-18
Rajah 5.11: Taburan Pelancongan Sejarah, Kebudayaan, Warisan dan Keagamaan di Daerah Muar
SEKTOR PELANCONGAN
5-19
C. Agropelancongan
Agropelancongan merupakan salah satu sektor pelancongan yang berteraskan aktiviti pertanian merangkumi
empat cabang utama; pertanian, perikanan, penternakan dan industri asas tani yang boleh dibangunkan dan
dimanfaatkan dalam konteks pelancongan secara langsung atau tidak langsung, yang boleh mendatangkan
kesan penggganda (multiplier effect) kepada masyarakat tani dan rantaian produk agro negara.
Agropelancongan khususnya di Daerah Muar mempunyai potensi yang besar untuk dibangunkan dimana
pertanian merupakan gunatanah terbesar di Daerah Muar. Sektor pertanian Daerah Muar terdiri daripada aktiviti
pertanian seperti perusahaan nurseri dan rempah-ratus, penternakan serta perikanan. Salah satu cadangan
projek agropelancongan yang telah dicadangkan di dalam PIPNJ 2014-2023 ialah projek Trail Park yang
melibatkan lawatan ke kawasan nursery di Daerah Muar. Di bawah agropelacongan, terdapat 13 jenis tarikan
yang telah dikenalpasti di Daerah Muar terdiri daripada pelancongan ini (rujuk jadual 5.8):
Jadual 5.8: Senarai Agropelancongan di Daerah Muar

Status Tarikan Sedia ada
Sumberjaya Produk
Jenis Tarikan Bil Nama Tarikan Tidak
Berpotensi Antara
Dibangunkan bangsa
dibangunkan
1 Dusun Damai, Pagoh - - - -
2 Dusun Nucleus, Lenga - - - -
3 Homestay Parit Bugis - - - -
4 Ladang Herba Nasuha - - - -
5 Projek Penternakan Rusa - - - -
6 Tan Kok Leyong Nursery - - - -
Pertanian dan
penternakan 7 Pusat Ternakan Tiram, Sg Muar - - - -
8 Sungai Abong Nursery - - - -
9 Senjaya Nursery - - - -
10 Ocean Landscaping Nursery - - - -
11 Kim Guan Hong Nursery - - - -
12 Bu Seng Chong Nursery - - - -
13 Tien Cheng Trading - - - -
Sumber: 1) Tourism Johor, 2) Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023), 3) Hasil Kajian LASP Draf RTD Muar 2030
(Penggantian)
Foto 5.2: Ladang Herba Nasuha yang terletak di Pagoh Foto 5.3: Salah satu nursery yang terletak di Lenga Batu 28
Kredit foto: UTM-LCARC Kredit foto: UTM-LCARC
5-20
Rajah 5.12: Taburan agrropelancongan di Daerah Muar

SEKTOR PELANCONGAN
5-21
D. Pelancongan Rekreasi
Pelancongan rekreasi di Daerah Muar adalah tarikan

yang bercirikan hiburan yang sesuai untuk dilakukan
oleh seisi keluarga. Kebiasaannya tarikan
pelancongan ini menjadi tumpuan pada waktu-
waktu tertentu seperti cuti hujung minggu dan musim
cuti persekolahan. Pelancongan rekreasi juga lebih
mesra pengguna dan mudah untuk dilakukan.
Terdapat 10 tarikan pelancongan rekreasi di Daerah
Muar iaitu (rujuk Jadual 5.9) :
Foto 5.4: Tanjung Emas di Bandar Maharani Bandar

Diraja
Jadual 5.9: Senarai pelancongan rekreasi di Daerah Muar

Status Tarikan Sedia ada
Sumberjaya Produk
Jenis
Bil Nama tarikan
Tarikan Berpotensi Tidak Antara
Negara Tempatan
Dibangunkan berpotensi bangsa
1 Donhu Jusrassic Garden - - - -
2 Gersik Hot Spring - - -
3 Kelab Golf Tanjong Emas - - - -
4 Laman Maharani - - - -
Rekreasi
dan sukan 5 MF Fishing - - - -
6 Muar River Cruise - - - -
7 Rumah Rakit Rechong - - - -
8 Sungai Muar (Panchor) - - - -
9 Taman Rekreasi Tanjung Ketapang - - - -
10 Tanjung Emas - - - -
Sumber: 1) Tourism Johor, 2)Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
Foto 5.5: Kelab Golf Tanjung Emas, Muar Foto 5.6: Tarikan Muar River Cruise di Sungai Muar
Kredit foto: UTM-LCARC Kredit foto: UTM-LCARC
5-22
Rajah 5.13: Taburan pelancongan rekreasi di Bandar Maharani Bandar Diraja

SEKTOR PELANCONGAN
5-23
Rajah 5.14: Taburan pelancongan rekreasi di Daerah Muar

5-24
E. Pelancongan Buatan Manusia
Pelancongan buatan manusia merupakan tarikan

pelancongan yang dibuat dan dicipta oleh manusia.
Dalam konteks Daerah Muar, pelancongan ini terdiri
daripada tarikan kesenian, membeli-belah dan
keakrifan tempatan. Tarikan kesenian melibatkan
tarikan hasil seni yang terdapat di Daerah Muar
manakala tarikan membeli-belah melibatkan tempat-
tempat yang dikunjungi bagi tujuan berbelanja. Di
bawah pelancongan ini, terdapat 15 tarikan yang
telah dikenalpasti di Daerah Muar. Daripada 20
tarikan ini, hanya satu sahaja tarikan yang merupakan
lokasi Mesti Singgah iaitu Laman Ole-ole Maharani
yang dicadangkan berdasarkan RSN Johor 2030.
berikut ialah 15 tarikan tersebut (rujuk jadual 5.10):
Foto 5.7: Muar Mural Trail

Jadual 5.10: Senarai tarikan Pelancongan Buatan Manusia
Status tarikan sedia ada

Sumberjaya Produk
Jenis
Bil Nama Tarikan Berpotensi Tidak
Tarikan Antarab
dibangunkan berpotensi Negara Tempatan
angsa
dibangunkan
1 Art Space - - - -
2 Maharani Uptown - - - -
3 Muar Art Gallery - - - -
4 Muar Mural Trail - - - -
5 Muar Yi Tourist Information - - - -
6 Mural Bangsa Johor - - - -

Kesenian 7 Mural Lorong Belakang - Jalan - - - -
Sisi(Cendol Kampung Hulu)
8 Mural Lorong Belakang - Lorong - - - -
Belakang OCBC Bank
9 Mural Penambang Feri - - - -
10 Mural The Bond - - - -
11 Mural The Loving Sister - - - -
12 Mural The Roots of Furniture - - - -
13 Astaka Shopping Centre - - - -
Membeli-
14 Laman Ole-Ole Maharani* - - - -
belah
15 Wetex Parade - - - -
*Lokasi Mesti Singgah bagi Daerah Muar

Sumber: 1) Tourism Johor, 2) Hasil kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
SEKTOR PELANCONGAN
5-25
Rajah 5.15: Taburan pelancongan buatan manusia di Bandar Maharani Bandar Diraja
Pelancongan buatan Lebuhraya PLUS

manusia
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
5-26
Rajah 5.16: Taburan pelancongan buatan manusia di Daerah Muar
Pelancongan buatan Lebuhraya PLUS

manusia
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
SEKTOR PELANCONGAN
5-27
E. Pelancongan Gastronomi
Pelancongan makan merupakan pelancongan makanan yang berdasarkan pengeluaran makanan,

pemprosesan makanan, festival makanan, restoran dan tempat-tempat istimewa untuk menikmati makanan khas
yang dihasilkan bagi kawasan tertentu. Bagi Daerah Muar, pelancongan ini merupakan sub-sektor pelancongan
yang paling banyak tarikan destinasi yang terdiri daripada pelbagai makanan. Terdapat 38 jenis makanan yang
telah dikenalpasti di Daerah Muar ini antaranya ialah (rujuk jadual 5.11) :-
Jadual 5.11: Senarai tarikan pelancongan makan di Daerah Muar

Sumberjaya Produk
Jenis
No Nama Tarikan
Tarikan Tidak Antara
Berpotensi
berpotensi bangs Negara Tempatan
dibangunkan
dibangunkan a
1 Air Pear Muar - - - -
2 Asam Pedas Jalan Junid - - - -
3 Asam Pedas Parit Jawa (Pak - - - -
Yahya)
4 Burger D'raje - - - -
5 Cendol De'Raja - - - -
6 Cendol Kampung Hulu - - - -
7 Choco Loco Café - - - -

8 Crunchy Chicken Royale - - - -
9 Faris Kitchen - - - -
10 Ikan Sungai Pais Nordin, Bukit - - - -
Kepong
11 Isa Asam Pedas Parit Jawa - - - -
Makanan 12 K & Y Otak -Otak (A Class - - - -
Otak-Otak)
13 Kak Yati's Kitchen - - - -
14 Kapten Pisang - - - -
15 Mango Float Royale Melaka - - - -
16 Medan Ikan Bakar Sabak - - - -
Awor
17 Mee Bandung Abang Sayang - - - -
18 Mee Bandung Abu Bakar - - - -

Hanifah
19 Mee Bandung Mak Pon - - - -
20 Mee Siput Muar - - - -

21 Muar Soup House - - - -
22 Murtabak Tanah Melayu - - - -
5-28
Jadual 5.11: Senarai tarikan pelancongan makan di Daerah Muar (sambungan…)
Sumberjaya Produk
Jenis
No Nama Tarikan
Tarikan Tidak Antara
Berpotensi
berpotensi bangs Negara Tempatan
dibangunkan
dibangunkan a
23 Nasi Ambeng, Pagoh - - - -
24 Nasi Lemak Pandan Muar - - - -

25 Oden Roiyaru Muar - - - -
26 Otak - Otak Octavia - - - -
27 Oyster Bay Restaurant - - - -

28 Oyster Shell Out (Esah Best - - - -
Shell Out)
29 Pau Mira - - - -
30 Perencah Mee Bandung Mak - - - -

Makanan Pon
31 R&H Satay Café' Maharani - - - -
32 Rempah Mak Siti - - - -
33 Restoran Haba - - - -
34 Rojak Place Café - - - -
35 Sai Kee Kopi 434 Muar - - - -
36 Sarah Hannah Café' - - - -
37 Sate Warisan - - - -
38 Village Grill - - - -
Sumber: 1) Tourism Johor (JOTIC), 2) Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor (2014-2023) dan Hasil kajian LASP Draf RTD Muar
2030 (Penggantian)
Kredit foto: tourismjohor.my Kredit foto: saji.my, 2019 Kredit foto: tripadvisor, 2019
Foto 5.8: Antara makanan dan minuman yang terkenal di Daerah Muar
SEKTOR PELANCONGAN
5-29
Rajah 5.17: Taburan pelancongan gastronomi di Bandar Maharani Bandar Diraja

Pelancongan Lebuhraya PLUS
gastronomi
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
5-30
Rajah 5.18: Taburan pelancongan gastronomi di Daerah Muar

gastronomi
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
SEKTOR PELANCONGAN
5-31
F. Pelancongan Pendidikan
Pelancongan Pendidikan merupakan satu bentuk

aktiviti pelancongan individu atau berkumpulan yang
menekankan kandungan pendidikan dan
pembelajaran sebagai tujuan utama perjalanan
mereka. Pelancongan Pendidikan adalah sub-sektor
pelancongan yang berasaskan tarikan program
pendidikan dan latihan seperti kursus kemahiran dan
lawatan sambal belajar. Bagi Daerah Muar, terdapat
empat (4) tarikan destinasi pelancongan bagi
kategori ini antaranya ialah (rujuk Jadual 5.12) :-
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
Jadual 5.12: Senarai tarikan pelancongan Pendidikan di Daerah Muar

Sumberjaya Produk
Jenis
No Nama Tarikan
Tarikan Tidak
Berpotensi Antara
dibangunkan bangsa
dibangunkan
1 Kulliyyah of Languages and

Management, (IIUM) Pagoh
Edu Hub
2 Politeknik Tun Syed Nasir,
Insititusi
Pagoh
Pengajian
3 Universiti Teknologi Malaysia
Tinggi (UTM) Pagoh
4 Universiti Tun Hussein Onn
Malaysia Kampus (UTHM)
Sumber: 1) Tourism Johor, 2)Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
G. Pelancongan Kesihatan
Pelancongan Kesihatan merujuk kepada orang yang melancong ke
luar negara untuk mendapatkan rawatan perubatan. Kebiasaannya
bagi Daerah Muar, pelancong ini adalah dari Dumai dan Bengkalis,
Indonesia. Terdapat satu (1) sahaja tarikan destinasi pelancongan
bagi kategori ini iaitu (rujuk Jadual 5.13) :-
Kredit foto: knderasia

Jadual 5.13: Senarai tarikan pelancongan kesihatan di Daerah Muar
Sumberjaya Produk
Jenis
Nama Tarikan Tidak
Tarikan
Berpotensi Antara
dibangunkan bangsa
dibangunkan
KPJ Bandar Maharani Specialist
Hospital Hospital
Sumber: 1) Tourism Johor (JOTIC)
5-32
Rajah 5.19: Taburan pelancongan pendidikan di Daerah Muar

pendidikan
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
SEKTOR PELANCONGAN
5-33
Rajah 5.20: Taburan pelancongan kesihatan di Daerah Muar

kesihatan
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
5-34
5.3.3 Kemudahan Sokongan Pelancongan
Bagi memastikan sektor pelancongan berfungsi secara berkesan dan terus berkembang, kemudahan dan
perkhidmatan sokongan amat diperlukan. Antara kemudahan sokongan yang terlibat adalah kemudahan
penginapan, kemudahan pengangkutan, restoran dan tempat makan, papan tanda arah, tandas awam,
agensi pelancongan dan publisiti.
A. Kemudahan Penginapan
Mengikut Laporan Banci Ekonomi 2011 Bagi penginapan berdaftar, premis penginapan
(Penginapan) oleh Jabatan Perangkaan Malaysia, didaftarkan di bawah Kementerian Pelancongan,
tiga kategori kemudahan penginapan telah Seni dan Budaya Malaysia (MOTAC). Sebanyak 33
dikenal pasti di Daerah Muar antaranya ialah: buah (rujuk Jadual 5.11) penginapan yang terdiri
daripada pengkelasan 3 bintang ke bawah telah
direkodkan di bawah MOTAC. Majoriti penginapan
yang berdaftar tersebut adalah daripada jenis hotel.
Kajian menunjukkan penginapan di Daerah Muar

terdiri kepada penginapan yang berdaftar dan tidak
berdaftar. Kajian juga mendapati majoriti lokasi
penginapan semasa ini adalah tertumpu di kawasan
Bandar Maharani Bandar Diraja.
Jadual 5.14: Senarai penginapan semasa yang berdaftar
Penginapan
Anggaran
No Tempat penginapan Jenis Pengkelasan Bilangan Bilik
Kapasiti
Penginapan semasa yang berdaftar
1 Hotel Classic 3 156 312
2 Muar Traders Hotel 3 99 198
3 Townview Hotel 3 34 68
4 Hongleng Village 2 TM -
5 Hotel Muarar’99 2 114 228
6 Hotel Kingdom Hotel 2 25 50
7 Hotel Leewa 2 40 80
8 Hotel Pelangi 2 80 160
9 Riverview Hotel 2 65 130
10 Streetview Hotel 1 43 86
11 BMW Hotel 1 18 36
12 Sabak Awor Resort Resort 2 50 100
13 Apartel Maharani Service Apartment 1 7 unit (21 bilik) 42
Sumber: Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia (MOTAC)

http://www.motac.gov.my/semakan/hotel?h=&n=10&v=80 diakses 24/7/2019
Nota:
Anggaran kapasiti– Andaian 2 orang pelancong di dalam 1 bilik
SEKTOR PELANCONGAN
5-35
Penginapan (sambungan..)
No Tempat Penginapan Jenis Pengkelasan Bilangan Bilik Anggaran kapasiti
Penginapan semasa yang berdaftar
14 Inn Home Hotel 3 49 98
15 The Tree Hotel Muar 2 15 30
16 Tropicana Boutique Hotel 3 36 72
17 Dragon City Hotel 1 24 48
18 MUO Boutique Hotel 3 24 48

19 NK Hotel TM 39 78
20 Citizen Hotel TM 26 52
Hotel
21 Bei Boutique Hotel TM 43 86
22 Singgah Inn Boutique 2 23 46
23 Elite Hotel 3 46 92
24 PPT Container Hotel 3 84 168
25 MUO Resort 2 30 60
26 Tanjung Villa 3 TM -
27 The Wood Boutique Hotel 3 46 92
28 52 The Grace Hotel 3 25 50
29 Parit Bugis Homestay TM 36 72
30 Sarang Buaya Homestay Homestay TM 20 40
31 Warni Villa TM 6 12
32 Nasuha Chalet Chalet TM 7 bilik, 4 dorm 56
33 Oasis Bay Eco Resort Resort TM 5 bilik, 1 dorm 10
Jumlah 2,700
Sumber: Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia (MOTAC), Tourism Johor
*TM– Tiada maklumat
Rajah 5.9: Sabak Awor Resort Foto 5.10: Riverview Hotel

Kredit foto: Booking.com Kredit foto: Tripadvisor
5-36
Bagi penginapan tidak berdaftar, terdapat 34 buah

penginapan semasa jenis homestay telah dikenal pasti di
Daerah Muar (rujuk Jadual 5.12). Faktor pengusaha
homestay ini tidak mendaftarkan penginapan mereka
antaranya adalah disebabkan kurangnya kesedaran
tentang keperluan untuk mendaftar.
Jadual 5.15: Senarai penginapan tidak berdaftar

Penginapan Semasa yang tidak berdaftar
No Nama Penginapan
1 Bakri Inn Homestay
2 Furman Homestay
3 Muhas Homestay
4 Homestay 1086 - unit 7 Rajah 5.11: Dimo I Stay
Sumber: Agoda
5 Jahuree Homestay
6 J.J Homestay
7 G-City Homestay
8 Harmony Homestay Muar
9 Homestay Muar
10 Cempaka Homestay Muar
11 Homestay Muar Srizahran
12 Cempaka Hijrah Homestay muar 26
13 Cempaka Homestay Muar 29 Rajah 5.12: Homestay Muar

Sumber: Agoda
14 Tropicana Homestay
15 Raeishah Homestay Muar
16 The Grace Villa
17 Man & Nor Pagoh Homestay
18 Homestay Nur Haneem
19 BP Inn
20 Muar Indah Homestay
21 Dimo I Stay
22 Long Stay Muar 25
23 Cempaka Homestay 24 Rajah 5.13: Bakri Inn Homestay
24 Srinika Homestay Al-Baroqah Sumber: Agoda
25 Srinika Homestay Al-Hidayah

26 Srinika Homestay Al-Manar
27 Srinika Homestay As-Syakirin
28 Srinika Homestay Al-Zahra
29 Srinika Homestay Al-Husna

30 Srinika Homestay Sri Cempaka
31 Srinika Homestay Al-Firdaus
32 Srinika Homestay Al-kayla
33 Srinika Homestay Al-Baroqah 2
Rajah 5.14: Muo Suites
34 Desa Keroma Eco Resort Sumber: Agoda
SEKTOR PELANCONGAN
5-37
Rajah 5.21: Taburan penginapan tidak berdaftar di Daerah Muar
Penginapan tidak Lebuhraya PLUS

berdaftar
Jalan Negeri
Kawasan Kajian
Sempadan Daerah
5-38
B. Kemudahan Pengangkutan C. Restoran dan Tempat Makan
Daerah Muar mempunyai beberapa jenis mod Pihak berkuasa tempatan telah menyediakan
pengangkutan yang telah disediakan bagi kawasan bagi tujuan gerai-gerai penjaja, medan
memudahkan pergerakan pelancong ke destinasi. selera, kedai dan restoran tempatan untuk beroperasi
Antara kemudahan yang disediakan adalah di sekitar kawasan Derah Muar. Terdapat pelbagai
kemudahan pengangkutan laut dan darat. Bagi pilihan makanan warisan yang menjadi tarikan
pelancong yang datang ke Daerah Muar dari Dumai terkenal di Daerah Muar antaranya ialah Asam Pedas
dan Bengkalis, Indonesia, mereka boleh menaiki bot Parit Jawa, Ikan Bakar Sabak Awor, Otak-otak Medan
atau feri yang terdapat di jeti bandar Muar. Selera Bentayan dan Mee Bandung Jalan Abdullah.
Kemudahan bas juga disediakan bagi pelancong

yang ingin menggunakan laluan darat. Terdapat dua
stesen bas di Daerah Muar. Stesen Bentayan adalah
stesen yang beroperasi bagi perjalanan ke luar
kawasan Daerah Muar yang terdiri daripada bas
ekspres seperti City Express, Mayang Sari,
Transnasional dan Maharani Ekspres.
Stesen Maharani pula adalah untuk kegunaan

penumpang yang ingin ke kawasan Daerah Muar
dan berdekatannya seperti Segamat, Batu Pahat,
Bukit Gambir, Pagoh dan Bukit Kepong. Selain itu,
terdapat juga perkhidmatan teksi dan kereta sewa
yang boleh didapati di Bandar Maharani bagi
kegunaan pelancong. Kemudahan ini dapat
meningkatkan kemudahsampaian pelancong untuk
ke pusat pelancongan yang terdapat di Daerah
Muar.
Foto 5.16: Gerai Asam Pedas Parit Jawa
Sumber: UTM-LCARC
Foto 5.15: Stesen bas di Bandar Maharani
Rajah 5.17: Medan Ikan Bakar Sabak Awor

Sumber: foursquare.com
SEKTOR PELANCONGAN
5-39
D. Papan Tanda Arah
Kemudahan papan tanda pelancongan adalah

kemudahan asas yang perlu disediakan di setiap
kawasan pelancongan. Bagi kawasan Daerah Muar,
terdapat beberapa kawasan pelancongan yang
disediakan papan tanda arah bagi kegunaan
pelancong terutama kepada pelancong antarabangsa
dan pengunjung kali pertama di daerah ini.
Walaubagaimanapun, papan tanda arah di Daerah
Muar dilihat terhad dan masih dianggap kurang bagi
membantu pelancong untuk mendapatkan maklumat
pelancongan. Foto 5.18: Papan tanda Bandar Maharani The Royal
Town
Sumber: UTM-LCARC
E. Agensi Pelancongan
Bagi meningkatkan industri pelancongan di Daerah Muar, pelbagai kemudahan perkhidmatan yang disediakan
di kawasan pelancongan. Berdasarkan maklumat yang diperoleh Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya
Malaysia (MOTAC), terdapat 25 agensi pelancongan berdaftar yang terlibat dalam perkhidmatan pemasaran
dan penggalakan pelancongan. Walaubagaimanapun kebanyakan agensi ini tidak mempromosi atau
memasarkan produk pelancongan yang berada di Daerah Muar. Kebanyakan agensi-agensi ini terletak di
Bandar Maharani di mana ia merupakan kawasan tumpuan pelancong. Antara agensi tersebut ialah (rujuk
Jadual 5.16) :
Jadual 5.16: Senarai agensi pelancongan di Daerah Muar yang berdaftar di bawah MOTAC
Jenis Perniagaan
Bil Senarai Agensi Pelancongan di Daerah Muar Inbound & Inbound & Inbound,
Inbound
Outbound Ticketing Outbound &
(I)
(IO) (IT) Ticketing
1 Anda Travel & Tours Sdn Bhd /
2 Tiram Travel Sdn Bhd /
3 LM Travel& Tours Sdn Bhd /
4 Ruyi Travel Sdn Bhd /
5 Malaysia-Beijing Travel (Muar) /
6 Aerosystem Tour & Travel Sdn Bhd /
7 William Sim Travel & Tours (M) Sdn Bhd /
8 Merry Holidays sdn bhd /
9 Tian Siang Travel Sdn Bhd /
10 Multi Diamond Travel & Tours Sdn Bhd /
11 Cepatsedia Tours & Express Transport Sdn Bhd /
12 Romenz Holidays Sdn Bhd /
13 Utas Travel & Tours /

5-40
Jenis Perniagaan
Bil Senarai Agensi Pelancongan di Daerah Muar Inbound & Inbound & Inbound,
Inbound
Outbound Ticketing Outbound &
(I)
(IO) (IT) Ticketing
14 Cheng Yue Holidays Sdn Bhd /
15 City Holidays Express Tours & Transport Sdn Bhd /
16 Darul Muttaqin Travel Sdn Bhd /
17 Gemilang Travel Tours Sdn Bhd /
18 Hocklink Travel & Tours Sdn Bhd /
19 I-Serve Technology & Vacations Sdn Bhs /
20 Madinah Travel & Tours Sdn Bhd /
21 Merry Holiday Sdn Bhd /
22 Muar Holidays Tours & Express Transport Sdn Bhd /
23 Multi Diamond Travel & Tours Sdn Bhd /
24 UHR Travel & Tours Sdn Bhd /
25 Vitmark Tours Sdn Bhd /
Sumber: Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia, 2019
f. Publisiti
Langkah dalam mempromosikan destinasi

pelancongan adalah penting bagi menarik
pelancong datang ke Daerah Muar. Terdapat
beberapa inisiatif yang telah diambil oleh Tourism
Muar bagi memastikan sektor pelancongan
berkembang antaranya ialah melalui media cetak
seperti flyers, dan brosur dan media elektronik seperti
laman sesawang Instagram dan Facebook. Peta
perjalanan pelancongan Muar juga dikeluarkan bagi
memudahkan pelancong merancang perjalanan
mereka. Selain itu, media sosial lain seperti TripAdvisor
juga turut mempromosikan aktiviti pelancongan yang
terdapat di Daerah Muar. Walaubagaimanapun,
pakej-pakej perjalanan destinasi pelancongan di Muar
dilihat masih kurang bagi pelancong untuk memilih Foto 5.19: Antara risalah pelancongan Muar
perjalanan destinasi mereka.
Foto 5.20: Peta destinasi pelancongan di Bandar Muar

Kredit foto: Tourism Muar
SEKTOR PELANCONGAN
5-41
5.4 Unjuran Pelancongan

5.4.1 Unjuran Ketibaan Pelancong di Daerah Muar
Unjuran pelancongan bagi Daerah Muar adalah berdasarkan bilangan ketibaan pelancong, kemasukan
pelawat dan jumlah perbelanjaan di Johor pada tahun 2018 dan 2030. Berdasarkan data daripada Pelan
Pembangunan Mampan Negeri Johor 2019-2030 (Rujuk Jadual 5.17), data yang diperolehi ini akan ditumpukan
kepada pelancong Daerah Muar.
Jadual 5.17: kedatangan pelancong, kemasukan pelawat, purata penginapan dan perbelanjaan pelancong di
Johor
Tahun 2018 2030
Kedatangan Pelancongan bermalam 7.6 juta 14.4 juta
Kemasukan pelawat 15.8 juta 25.4 juta

Kadar Purata Penginapan 2.5 hari 4 hari
Jumlah Perbelanjaan (RM) 24.8 billion 44.5 billion
Sumber: Pelan Pembangunan Mampan Negeri Johor 2019-2030
i. Unjuran Ketibaan Pelancong di Daerah Muar
Rajah 5.22 menunjukkan unjuran ketibaan

pelancong di Daerah Muar. Pada tahun 2018,
Daerah Muar menunjukkan bilangan pelancong
seramai 310,159 orang manakala pada tahun 2030
menunjukkan seramai 557,001 orang. Senario
ketibaan pelancong di Daerah Muar ini
menunjukkan terdapat peningkatan dari tahun 2018
sehingga 2023 sebanyak 44%.
Rajah 5.22: Unjuran ketibaan pelancong di Daerah Muar

ii. Unjuran Perbelanjaan Pelancong di Daerah Muar
Rajah 5.23 menunjukkan unjuran perbelanjaan

pelancong di Daerah Muar. Pada tahun 2018,
perbelanjaan pelancong di Daerah Muar adalah
sebanyak RM271 manakala pada tahun 2030
menunjukkan perbelanjaan sebanyak RM388 bagi
seorang pelancong. Perbelanjaan Pelancong di
Daerah Muar ini menunjukkan terdapat peningkatan
dari tahun 2018 sehingga 2023 sebanyak 30%.
Rajah 5.23: Unjuran Perbelanjaan Pelancong di Daerah

Muar

5-42

berkaitan sektor pelancongan yang telah dikenal pasti di dalam RTD
1
Muar 2002-2015 (Penggubahan). Ini adalah penting bagi memastikan
projek tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan.
Projek yang
2015), terdapat tiga belas (13) senarai projek yang telah dicadangkan belum
dibawah sektor pembangunan pelancongan. Namun begitu,
terdapat hanya empat (8) projek yang berkaitan secara langsung
dilaksanakan
dengan Daerah Muar (rujuk Jadual 5.18). Penilaian ini penting bagi
mengenal pasti projek yang berkaitan dapat terus dilaksanakan atau
dinilai semula kesesuaian perlaksanaannya.
Jadual 5.18: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
Status pelaksanaan 2002

-2015
Bil Senarai Projek Rumusan Pencapaian Projek
Tecapai Belum
Tercapai
Cadangan ini telah dilaksanakan yang

Menawarkan
melibatkan MPM dan Lembaga Penggalakan
aktiviti 'River
Pelancongan (TDC). Namun, penawaran ini
1 “River Cruise” cruise' Sg.Muar /
perlu diteruskan memandangkan Sungai Muar
pada waktu
di Daerah Muar adalah salah satu aset penting
siang & malam
bagi sektor pelancongan
Membangun
semula rekreasi Cadangan ini telah dilaksanakan oleh MPM
Rekreasi Tg. Tg. Ketapang dan Jabatan Perhutanan Negeri. Walau
2 Ketapang & melalui / bagaimanapun, pelaksanaan ini perlu dijaga
Tg. Emas pelaksanaan dan diteruskan bagi memelihara taman
konsep hutan rekreasi yang berkonsepkan hutan bandar
bandar
Menyediakan
laluan “heritage / Bagi mencapai pelancongan Bandar Warisan,
Trail & Tour” hanya satu sahaja projek yang telah
dilaksanakan. Walau bagaimanapun, masih
Pelancongan
terdapat empat (4) lagi projek yang
3 Bandar
memerlukan pelaksanaan secara berterusan.
Warisan
Menyedikan Oleh itu, penekanan ini dilperlukan di dalam
Pusat kajian ini bagi menyokong Pelancongan
Interpretasi & / Bandar Warisan
Pusat Maklumat
Pelancong
SEKTOR PELANCONGAN
5-43
Jadual 5.18: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) (sambungan...)
Status pelaksanaan 2002-2015
Bil Senarai Projek Rumusan Pencapaian Projek

Tecapai Belum Tercapai
Menyediakan
Bagi mencapai pelancongan Bandar
Muzium & Galeri /
Warisan, hanya satu sahaja projek yang
Seni
telah dilaksanakan. Walau
Pelancongan bagaimanapun, masih terdapat empat
3 Bandar Memelihara dan (4) lagi projek yang memerlukan
Warisan memperindah pelaksanaan secara berterusan. Oleh
/ itu, penekanan ini dilperlukan di dalam
bangunan
bersejarah kajian ini bagi menyokong Pelancongan
Bandar Warisan
Cadangan untuk penyediaan bahan

Menyediakan
interpretasi dan papan tanda adalah
bahan
Makam masih dalam perancangan. Bagi
interpretasi dan
4 Panglima Mat / mencapai pelancongan warisan,
papan tanda /
Berani cadangan ini juga memainkan peranan
papan tanda
penting bagi menyokong destinasi
arah
pelancongan bersejarah
5-44

Secara rumusannya, pelancongan Daerah Muar mempunyai potensi yang tinggi bagi merealisasikan Daerah
Muar sebagai Zon Warisan dan Sejarah negeri Johor. Daerah Muar mempunyai pelbagai tarikan pelancongan
warisan dan sejarah yang penting dalam menentukan identiti Daerah Muar. Walau bagaimanapun, kekurangan
promosi dan penyelenggaraan dilihat sebagai salah satu kekangan dalam menaikkan tarikan ini dikalangan
pelancong. Promosi dari segi jalan penceritaan bagi menghubungkan tapak-tapak warisan dan sejarah ini
kepada pelancongan juga masih kurang.
Selain daripada pelancongan warisan dan sejarah sebagai fokus utama pelancongan di Daerah Muar,
Ekopelancongan juga dilihat sebagai jenis pelancongan sokongan yang penting di Daerah Muar. Kekayaan
sumberjaya semula jadi di Daerah Muar mempunyai potensi yang tinggi dalam menarik pelancong dari luar dan
dalam negara ke Daerah Muar. Hutan Simpan Paya Gambut Air Hitam Utara misalnya mempunyai kelebihan
dari segi spesis tumbuhan yang unik bagi hutan tersebut. Selain daripada hutan, Daerah Muar juga mempunyai
sumberjaya semula jadi lain seperti sungai dan pantai yang boleh dimanfaatkan dalam sektor pelancongan.
Penemuan daripada keadaan pelancongan semasa Daerah Muar menunjukkan bahawa perancangan masa
depan perlu menitikberatkan keperluan sokongan seperti infrastruktur dan fasiliti yang boleh membantu dan
memperkenalkan Daerah Muar kepada pelancong.

Antara isu dan masalah utama sektor pelancongan yang dikenalpasti dalam kawasan kajian adalah:
Sumberjaya dan produk pelancongan sedia ada yang lemah dan kurang dipromosikan
seperti pelancongan gastronomi dan ekopelancongan 1
2
Penyediaan kemudahan sokongan yang terhad dan tidak diselenggara dengan
baik di kawasan tarikan pelancongan
Kekurangan dari segi promosi pelancongan menyebabkan kekurangan sumber dan

maklumat pelancongan untuk rujukan pelancong tempatan dan antarabangsa 3
4
Tiada tempat atau muzium bagi menempatkan segala maklumat atau informasi
sejarah di Daerah Muar
Rajah 3.13: Isu dan Masalah Pelancongan di Daerah Muar

SEKTOR PELANCONGAN
5-45
5.6.2 Potensi
Keunikan Muar yang mempunyai pelbagai tarikan
pelancongan
Daerah Muar yang terdiri daripada pelbagai jenis
kategori pelancongan menunjukkan mampu
dikembangkan dan ditonjolkan kelebihan tersebut
supaya Daerah Muar menjadi salah satu daerah
1 yang mesti dikunjungi. Kepelbagaian tarikan

pelancongan yang berpotensi tinggi perlu
diekspoitasi sepenuhnya bagi tujuan pelancongan
supaya industri pelancongan Daerah dapat
diteruskan seiring membantu meningkatkan
ekonomi negara (e.g. produk makanan,
kebudayaan, seni dan warisan) Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
Kedudukan Daerah Muar yang strategik

Kedudukan Daerah Muar yang strategik ini mampu
menarik pengunjung atau pelancong untuk
mengunjungi tarkan pelancongan di Muar. Lokasi
2
Muar yang bersebelahan dengan Tangkak,
Singapore, Dumai dan Bengkalis secara tidak
langung menyumbang industri pelancongan di
Daerah Muar. Oleh itu, kelebihan ini perlu
digunakan bagi menampilkan lokasi pelancongan
yang menarik supaya pengunjung dapat akses
informasi pelancongan Daerah Muar
Keunikan warisan dan sejarah Daerah Muar

Muar mempunyai pelbagai kisah sejarah dan
warisan tersendiri yang telah lama wujud sejak
zaman dahulu lagi. Walau bagaimanapun, sejarah
dan warisan ini masih tidak sepenuhnya dieksloitasi
3 dan boleh diketengah dalam pelancongan.

Sebagai sebuah daerah yang kaya dengan tarikan,
ia berpotensi dipromosikan dengan lebih luas bagi
menarik kedatangan pelancong dan pelabur ke
Daerah Muar secara tidak langung membantu
pihak berkepentingan dalam pemeliharaan dan
pemuliharaan warisan ketara supaya aset warisan
dapat dihargai dan dihayati oleh segenap
masyarakat

5-46
5.6.3 Cadangan Awal
1
Menggiatkan lagi promosi tarikan pelancongan di Daerah
Muar
 Mempertingkatkan pelancongan gastronomi melalui

promosi berterusan. Antara makanan yang boleh
dijadikan sebagai identiti bagi pelancongan ini ialah
Mee Bandung, Ikan Bakar Sabak Awor, Otak-Otak
Muar, Cendol Muar dan Sate Pagi.
 Mempromosikan Bukit Mor, HSK Paya Gambut Ayer

Hitam Utara, Hutan Paya Laut dan Parit Jawa sebagai
destinasi ekopelancongan di Daerah Muar Kredit foto: UTM-LCARC
 Mempertingkatkan pelancongan gastronomi melalui

promosi berterusan. Antara makanan yang boleh
dijadikan sebagai identiti bagi pelancongan ini ialah
Mee Bandung, Ikan Bakar Sabak Awor, Otak-Otak
Muar, Cendol Muar dan Sate Pagi.
 Mencadangkan penyelidikan tentang leluhur rakyat,

mitos dan sejarah (pertalian dengan Kesultanan
Melaka) untuk mewujudkan penceritaan yang
menarik kepada pelancong
Kredit foto: Wikipedia
Meningkatkan penyediaan kemudahan sokongan pelancongan

di Daerah Muar
Kredit Foto: Vkeong
 Pertimbangan kemudahan sokongan terhadap
Kredit Foto: merahsilu.blogspot.com penyediaan laluan beca bagi meningkatkan mobiliti
aktif dalam kalangan pelancong di Daerah Muar. Lokasi
laluan beca hendaklah dikaji bagi memastikan
penggunaan berada di tahap optimum
Kredit foto: New Straits Times  Memperbanyakkan penyediaan papan tanda arah
yang menjelaskan maklumat pelancongan bagi
membantu pelancong menghayati nilai warisan Muar
khususnya dalam memperkenalkan trail warisan di
Daerah Muar
 M e mp e rk a s ak an p engu a tku a s a an terh a da p

penginapan yang tidak berdaftar
Kredit foto: merahsilu.blogspot.com

SEKTOR PELANCONGAN
5-47

Berdasarkan kajian perlepasan karbon yang diterangkan di 3.2 bahagian A, sektor ini perlu mengambil kira
beberapa pertimbangan perlepasan di Daerah Muar menjelang 2030.
Mewujudkan tarikan pelancongan rendah karbon
Melindungi sumber pelancongan memainkan peranan penting dalam pembinaan,
1
terutamanya dalam tarikan pelancongan rendah karbon. Mewujudkan daya
tarikan pelancongan rendah karbon akan membolehkan pengeluaran bersih
pelancongan penggunaan komprehensif sumber, reka bentuk eko-pelancongan
dan penggunaan pelancong yang mampan. Oleh itu, adalah satu keperluan bagi
merancang destinasi pelancongan di Muar untuk membentuk model
pembangunan kitar semula pada tenaga dengan pemikiran ekonomi pekeliling
sebagai panduan. Contohnya, melindungi landskap semulajadi seperti hutan,
padang rumput, pantai, mengekalkan keadaan ekologi asal dan menetapkan
pengenal karbon rendah.
Menyediakan pilihan pakej pelancongan rendah karbon
2
Penyediaan pelbagai pakej pelancongan yang berkaitan dengan eko membantu
meningkatkan kesedaran dalam kalangan pelancong yang melawat. Pilihan pakej
ini disusun dan disediakan berdasarkan pelepasan GHG.
Mempromosikan produk dan perkhidmatan pelancongan karbon rendah
3
Produk pelancongan perlu menjadi lebih mampan dan kurang karbon untuk
menarik pengguna yang lebih arif, dalam membantu menjana sumber nilai baru
dan mengurangkan impak alam sekitar. Peralihan yang berjaya ke pelancongan
karbon rendah melibatkan reka bentuk yang teliti dan menerima perubahan
penggunaan sumber sosial, alam sekitar dan ekonomi tempatan.
Kredit foto: www.bosch-presse.de

5-48
5.7 Hala tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pelancongan
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor
pelancongan dapat dirangka (rujuk Jadual 5.19). Dalam meningkatkan sektor ini, beberapa strategi telah
digariskan bagi menjadikan pelancongan di Daerah Muar dapat menawarkan produk pelancongan sedia ada
kepada pelancong. Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan
semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian). Berikut adalah strategi
pembangunan bagi sektor pelancongan di Daerah Muar.
Jadual 5.19: Strategi pembangunan sektor pelancongan
 Mempromosi secara berterusan pelancongan gastronomi contohnya Mee

Bandung, Ikan Bakar Sabak Awor, Otak-Otak Muar, Cendol Muar dan Sate
Pagi
Memperkukuhkan produk  Mempromosikan Bukit Mor, HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara, Hutan
-produk pelancongan Paya Laut dan Parit Jawa sebagai destinasi eko pelancongan di Daerah
yang berpotensi di Muar
1.
Daerah Muar dan  Mempromosikan Sungai Muar dengan meningkatkan aktiviti sukan air,
meningkatkan promosi festival tahunan antarabangsa secara tidak langsung dapat
lokasi pelancongan baru memperkenalkan pelancongan akuakultur (kerang-kerangan, tiram dan
udang galah sepit biru)
 Menyegerakan kewujudan Muzium Muar melalui adaptive reuse
bangunan bersejarah/lama iaitu Bangunan TM
 Mempertingkatkan promosi produk pelancongan warisan di Daerah Muar

bersesuaian dengan perletakan Muar di dalam TDC Cradle of Heritage.
 Mencadangkan penyelidikan mengenai leluhur rakyat, mitos dan sejarah
Membangunkan (pertalian dengan Kesultanan Melaka) untuk mewujudkan penceritaan
2. pelancongan warisan yang menarik kepada pelancong
sebagai niche utama
 Mewujudkan jejak warisan di dalam Bandar Maharani Bandar Diraja dan
Daerah Muar selaras dengan cadangan Pelan Induk Pelancongan Negeri
Johor 2023 dan RKK Bandar Maharani Bandar Diraja
 Mewujudkan laluan beca bagi meningkatkan mobiliti aktif dalam

kalangan pelancong di Daerah Muar selaras dengan RKK Bandar
Menyediakan  Memperbanyakkan penyediaan papan tanda arah yang menjelaskan
kemudahan sokongan maklumat pelancongan bagi membantu pelancong menghayati nilai
3.
bagi aktiviti pelancongan warisan Muar
di Daerah Muar  Menyediakan kemudahan sokongan di sepanjang laluan pejalan kaki di
sepanjang trail warisan
 Mempelbagaikan jenis dan pengelasan penginapan serta memastikan
Homestay untuk berdaftar dengan MOTAC.
 Mempromosikan pelancongan sedia ada di Daerah Muar melalui blogger,

wartawan dan laman sesawang digital yang menyediakan maklumat
mengenai sumberjaya dan produk pelancongan
Mempergiatkan promosi  Mempromosi Daerah Muar sebagai destinasi hiliran kepada Tapak Warisan
4. produk pelancongan di Dunia UNESCO Melaka melalui jalinan kerjasama, pengenalan pakej
Daerah Muar melancong tambahan dan penjenamaan bersama (co-branding)
 Menyediakan kiosk informasi berkenaan dengan pelancongan di Muar di
tempat tumpuan / entry point utama pelancong yang berpotensi (e.g.
RNR Pagoh, Senai Airport)
SEKTOR PELANCONGAN
5-49
Rajah 5.24: Pelan Pembangunan

SEKTOT PERTANIAN DAN PERIKANAN 6-1
PERTANIAN DAN
PERIKANAN
6.0
6.1 Pengenalan
Sektor pertanian dan perikanan merupakan salah satu
daripada sektor penyumbang ekonomi utama di Daerah
Muar yang akan mengkaji 3 aspek iaitu tanaman, ternakan
dan perikanan. Jenis tanaman utama dalam kawasan
kajian terdiri daripada tanaman kelapa sawit manakala
ternakan utama pula terdiri daripada ternakan unggas
daging/ telur yang diusahakan secara komersial.
Antara penekanan utama sektor pertanian dan perikanan

bagi kajian ini adalah penanaman nurseri, ternakan unggas
dan kerang-kerangan merupakan identiti utama bagi
Daerah Muar. Sektor pertanian dan perikanan telah
mengalami transformasi daripada sektor yang tertumpu
kepada beberapa komoditi industri utama kepada
pembangunan pelbagai komoditi, khususnya industri
agromakanan dan pengembangan aktiviti pemprosesan
berasaskan pertanian.
Kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar bagi sektor

pertanian dan perikanan akan memberi tumpuan kepada
isu-isu, halangan, tren pembangunan pertanian serta
potensi ke arah mempertingkatkan produktiviti penghasilan
pertanian selaras dengan Dasar Agro Makanan Negara.
Kajian bagi sektor pertanian dan perikanan ini dijalankan
berasaskan maklumat-maklumat yang dikumpul daripada
data sekunder serta data primer. Data sekunder terdiri
daripada data statistik sedia ada serta data yang
Kredit foto: Tan Kok Leyong, 2019 diperolehi dari agensi terlibat. Data primer diperoleh melalui
kajian lapangan serta pemerhatian tapak.
3 Aspek Sektor
Pertanian dan
Perikanan
Tanaman Ternakan Perikanan

6.2 Dasar Pertanian dan Perikanan

Melalui Dasar Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) ini, terdapat 17 sasaran yang mengambil kira
pendekatan menyeluruh untuk mencapai pembangunan mapan kepada masyarakat, ekonomi dan alam
sekitar. Matlamat pembangunan yang berkait rapat dengan elemen pertanian melibatkan dua (2) matlamat
iaitu tiada kemiskinan, tiada kelaparan dan pertumbuhan ekonomi penduduk setempat. Antara sasaran yang
telah dikenalpasti dalam setiap matlamat ialah:
Sasaran 1.1
Membasmi kemiskinan yang melampau bagi semua orang di mana-

mana, kini diukur sebagai orang yang hidup kurang dari RM 5 sehari
Sasaran 1.4
Memastikan semua lelaki dan wanita yang berpendapatan rendah

mempunyai hak yang setara dengan sumber ekonomi, serta akses
kepada perkhidmatan asas, pemilikan dan kawalan ke atas tanah dan
lain-lain bentuk harta, warisan, sumber semula jadi, teknologi baru yang
sesuai dan perkhidmatan kewangan, termasuk pembiayaan kewangan
Sasaran 2.1
Memastikan semua golongan dapat akses kepada makanan yang

berkhasiat dan selamat serta mengurangkan isu kebuluran .
Sasaran 2.3
Menggandakan produktiviti pertanian dan pendapatan pengeluar

makanan berskala kecil melalui akses yang selamat dan setara dengan
tanah, sumber dan input produktif yang lain, pengetahuan,
perkhidmatan kewangan, pasaran dan peluang untuk penambahan nilai
dan pekerjaan bukan ladang.
Sasaran 2.4
Memastikan sistem pengeluaran makanan yang lestari dan

melaksanakan amalan pertanian yang berdaya tahan yang
meningkatkan produktiviti dan pengeluaran, yang membantu
mengekalkan ekosistem, yang mengukuhkan kapasiti untuk
menyesuaikan diri dengan perubahan iklim, kemarau, banjir dan
bencana lain dan yang secara bertahap meningkatkan kualiti tanah .
Ulasan Dasar
Sasaran 8.2
Dasar peringkat global ini dalam
Mencapai tahap produktiviti ekonomi yang lebih tinggi melalui
konteks Muar, ia menekankan
kepelbagaian, penambahbaikan teknologi dan inovasi, termasuk melalui
aspek pertanian yang meliputi
tumpuan kepada sektor tambah nilai tinggi dan intensif buruh.
kepentingan aktiviti pertanian
Sasaran 8.3 terhadap ekonomi dan
masyarakat.
Menggalakkan dasar yang berorientasikan pembangunan yang
menyokong aktiviti produktif, penciptaan pekerjaan yang baik, Selain itu, pelaksanaan program-
keusahawanan, kreativiti dan inovasi, dan menggalakkan pengesahan program pertanian lebih
dan pertumbuhan syarikat mikro, kecil dan sederhana, termasuk melalui tertumpu kepada produktiviti
akses kepada perkhidmatan kewangan pertanian dan pendapatan
pengeluar makanan berskala
kecil melalui akses yang selamat.
SEKTOR PERTANIAN DAN PERIKANAN 6-3
A. Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11)
Dalam tempoh RMKe-11, sektor pertanian yang terdiri daripada subsektor

agromakanan dan komoditi industri akan ditransformasi dan dimodenkan
supaya menjadi sektor berpendapatan tinggi dan mampan. Usaha 6 teras strategi dalam
difokuskan untuk menjamin bekalan makanan, meningkatkan produktiviti,
RMKe-11 telah
mempertingkatkan kemahiran petani, nelayan dan pekebun kecil,
menambah baik khidmat sokongan dan penyampaian, memperkukuh dikenalpasti bagi
rantaian bekalan dan memastikan pematuhan terhadap keperluan meningkatkan
pasaran antarabangsa.
perkembangan sektor
Teras Strategik C1 pertanian dan perikanan
Memperluas penggunaan ICT dan teknologi pertanian dalam aktiviti
ladang, kebun, ternakan dan perikanan akan dipergiat untuk
menambah baik kecekapan pengeluaran.
Teras Strategik C5
Teras Strategik C2 Menambahbaik akses pasaran
Meningkatkan latihan dan pembangunan agropreneur muda dengan dan logistik seperti pemasaran
memperkenalkan program pembangunan keusahawanan dengan produk pertanian akan
kerjasama antara NATC, IMPAC, MaGIC, dan INSKEN ditambahbaik dengan
menghubungkan pengeluar
Teras Strategik C3 kepada outlet komersial,
Memperkukuh Sokongan Institusi dan Khidmat Pengembangan dengan mewujudkan lebih banyak outlet
mengkaji semula berdasarkan lokasi, aktiviti pertanian dan keperluan pemasaran dan meningkatkan
perkhidmatan untuk memberi khidmat nasihat kepada petani, nelayan produk yang mematuhi standard
dan pekebun kecil. pasaran
Teras Strategik C4
Memperkasa keupayaan koperasi dan pertubuhan pertanian di Teras Strategik C7
sepanjang rantaian bekalan melalui pendekatan berasaskan kluster Memperluas akses pembiayaan
yang akan mengintegrasi secara menegak pengeluaran, kawalan mutu, pertanian dan mempergiat
pemprosesan dan pemasaran akan digalakkan untuk menarik program insentif berasaskan
penyertaan koperasi dan pertubuhan pertanian dalam agromakanan prestasi dan pensijilan
dan komoditi industri di sepanjang rantaian bekalan
B. Rancangan Fizikal Negara Ke-3 (RFN)

Dalam RFN Ke-3, Teras 1 iaitu Pertumbuhan Dinamik Bandar dan Luar
Bandar dan Pembangunan Komuniti Inklusif merupakan teras yang
berkaitan dengan aspek pertanian melalui pembangunan luar bandar
Teras 1
yang bersepadu. Antara strategi yang dinyatakan dalam dasar ini ialah
Pertumbuhan Dinamik
memanfaatkan sumber tempatan dan mempertingkatkan aktiviti
rantaian nilai bagi ekonomi berasaskan pertanian dengan mewujudkan Bandar dan Luar Bandar
daerah agropolitan untuk melaksanakan projek-projek pertanian. dan Pembangunan
Komuniti Inklusif
6-4
C . Dasar Agro Makanan Negara 2011-2020 Ulasan Dasar

Penggubalan Dasar Agromakanan Negara (DAN), 2011-2020 yang khusus Dasar peringkat nasional ini
kepada industri agromakanan ini adalah bertepatan dengan usaha menekankan aspek pertanian
kerajaan bagi menjamin bekalan makanan yang mencukupi dan yang meliputi kepentingan modal
selamat kepada rakyat dengan strategi mempertingkatkan pengeluaran insan yang mahir bagi
domestik supaya Malaysia mampu menghasilkan makanan yang mengurangkan kebergantungan
mencukupi atau memenuhi sara diri negara, pembekalan beras dan kepada sumber luar yang
sektor makanan utama lain seperti ternakan dan perancangan diimport .
memajukan tanah terbiar bagi meluaskan kawasan tanaman padi sedia
Selain itu, pelaksanaan program-
ada (kawasan jelapang dan bukan jelapang)
program pertanian lebih berfokus
kepada jaminan bekalan
makanan (food security) dan
amalan pertanian yang mampan
bagi menjamin kesejahteraan dan
kesihatan rakyat.
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030

Terdapat beberapa strategi dan inisiatif pelaksanaan dalam Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 yang
boleh diterjemahkan ke dalam kawasan RTD mengenai aspek pertanian bagi memandu kerangka strategik untuk
menaik taraf aktiviti ekonomi yang meliputi kawasan bandar dan luar bandar . Antara dasar mengenai aspek
pertanian ialah:
S 12.1 : Pengekalan tanah pertanian yang terletak di luar kawasan had pembangunan untuk aktiviti tanaman
agro makanan, penternakan dan akuakultur yang berproduktiviti tinggi.
IP 12.6 Membangunkan projek IP 12.10 Memindahkan ladang IP 12.12 Menggalakkan

Tanaman Herba dan Rempah ternakan unggas yang penglibatan pengusaha ternakan
Ratus di lokasi yang sesuai mencemar ke lokasi yang lebih unggas, khususnya penternak
khususnya yang melibatkan tanah terpencil berhampiran ladang ayam me mbekalkan ti nja
terbiar bagi meningkatkan getah dan sawit serta diusahakan ternakan mereka untuk diproses
penyertaan pekebun kecil dalam secara moden dan tertutup menjadi baja organik (chicken
penghasilan makanan herba dan dengan zon pemisah/penampan manure) sebagai aktiviti hiliran
rempah ratus. Selain itu, badan- yang mencukupi. y a n g b o l e h me n gh a s i l k a n
badan swasta perlu digalakkan pendapatan tambahan dan juga
dalam melaksanakan projek penjagaan alam sekitar.
pertanian pada tanah-tanah
terbiar.
IP 12.13 Menggalakkan ladang- IP 12.14 Menggalakkan aktiviti

ladang sawit dan getah yang akuakultur air payau, khususnya di
terdapat di seluruh Negeri Johor Zon Industri Akuakultur yang
melaksanakan ternakan integrasi. sangat rendah penggunaannya
Zon kawalan penternakan khusus pada masa kini serta
boleh disediakan oleh kajian membangunkan lebih banyak Zon
Rancangan Tempatan di Industri Akuakultur dan Zon
peringkat daerah. Akuakultur yang bersifat mesra
alam
S 12.2 : Peningkatan produktiviti tanaman agro makanan, penternakan, akuakultur dan perikanan laut dengan
menggunakan pendekatan baharu dan teknologi yang lebih moden.
IP 12.21 Menggalakkan kaedah IP 12.22 Menggalakkan kaedah IP 12.27 Menyatukan tanah

penanaman integrasi melalui penanaman integrasi melalui pertanian bersaiz kecil dan
pengusahaan tanaman agro pengusahaan ladang agro- mengusahakannya secara sistem
makanan dengan tanaman forestry iaitu suatu kaedah berkelompok.
komoditi seperti tanaman kelapa penanaman integrasi tanaman
sawit, nanas, kelapa dan agro makanan dengan tanaman
tanaman lain secara bersepadu pokok hutan (tanam semula).
S 12.3 : Penggalakan aktiviti

IP 12.33 Membangunkan Taman Agro-Teknologi Florikultur sekurang-
pertanian dalam kawasan
kurangnya 100 hektar terletak di pinggir bandar masing-masing di Daerah
perbandaran yang mempunyai
Kota Tinggi, Kulai, Batu Pahat, Pontian, Tangkak dan Muar yang
sokongan infrastruktur dengan
dipajakkan kepada pengusaha dengan keluasan saiz kecil 2 hektar dan
menggunakan pendekatan
dilengkapi dengan kemudahan.
baharu dan teknologi moden.
S 12.4: Peningkatan kemudahan dan perluasan kawasan pasaran untuk

tanaman agro makanan, penternakan, akuakultur dan perikanan Ulasan Dasar
IP 12.38 Menggalakkan lebih IP 12.39 Menggalakkan lebih
banyak pengusaha ternakan banyak ladang kontrak yang Dasar peringkat negeri
ruminan, ternakan unggas dan diusahakan oleh pengusaha menekankan aspek peningkatan
akuakultur menggunakan bersama FAMA agar dapat kegiatan pertanian bagi konteks
pendekatan ladang satelit atau mewujudkan pasaran yang stabil Daerah Muar bagi tujuan
ladang nukleus secara dan terjamin. Selain itu, para menampung keperluan
usahasama dengan syarikat induk peserta Pasar Tani yang memiliki makanan masa hadapan.
yang boleh menjamin pensijilan myGAP digalakkan
p e n ge l u a r a n y a n g t i n ggi , untuk mempromosikan dan Peningkatan bukan sahaja dari
berkuali ti dan mempunyai memperluaskan pasaran hasil segi keluasan dan jumlah aktiviti,
pasaran berterusan pertanian. tapi juga dalam penglibatan
teknologi baru bagi menaiktaraf
amalan pertanian
S 13.3: Pengekalan kawasan tanaman industri dan komoditi di luar

kawasan perbandaran dan diusahakan melalui kaedah pengurusan
moden serta berproduktiviti tinggi.
IP 13.3 Menggalakkan penanaman nanas, kopi dan kelapa secara

integrasi di kawasan yang sesuai khususnya di Daerah Pontian, Batu
Pahat dan Muar.
6-6
6.3 Keadaan Semasa

6.3.1 Sub-sektor Tanaman
Kajian bagi sektor pertanian ini dijalankan berasaskan kepada maklumat

yang dikumpul daripada kajian lapangan dan agensi-agensi. Agensi
utama yang terlibat dalam proses pengumpulan maklumat ialan Jabatan
Pertanian, Jabatan Perikanan dan Jabatan Perkhidmatan Veterinar
Daerah Muar. Berdasarkan Jabatan Pertanian dan data guna tanah
semasa, keluasan guna tanah tanaman bagi Daerah Muar adalah
sebanyak 94,621.79 hektar (2018) termasuk keluasan tanah pertanian
terbiar di Daerah Muar (rujuk Rajah 6.1).
Aktiviti pertanian dibawah sub-sektor tanaman terbahagi kepada

tanaman kelapa sawit, getah, padi dan tanaman-tanaman lain iaitu
sayur-sayuran, buah-buahan, tanaman ladang atau kontan, tanaman
industri, herba/rempah ratus serta bunga-bungaan. Tanaman kelapa
sawit mempunyai keluasan sebanyak 65.56% iaitu 62,029.33 hektar
daripada keseluruhan guna tanah pertanian.
Ini diikuti tanaman-tanaman lain dengan keluasan sebanyak 21,303.43

hektar bersamaan dengan 22.00%. Jenis tanaman yang ketiga ialah
tanaman getah dengan keluasan sebanyak 17,055.45 hektar (18.09%)
serta tanah pertanian terbiar dengan keluasan 312.94 hektar dan
tanaman padi sebanyak 312.00 hektar (0.32%). Hasil analisis mendapati
bahawa jenis tanaman utama di Daerah Muar ialah tanaman kelapa
sawit. (rujuk Jadual 6.1) Ini menunjukkan tanaman kelapa sawit
merupakan salah satu sumbangan kepada pembangunan ekonomi.
Jadual 6.1 Keluasan Jenis tanaman di Daerah Muar, 2018

Keluasan (hektar)
Mukim
Kelapa Sawit Getah Padi Tanaman lain Tanah terbiar Jumlah
Lenga 8,704.06 3,168.69 0.00 1,194.40 65.08 13,132.23
Bukit Kepong 12,284.17 2,522.85 0.00 2,105.20 85.62 16,997.84
Parit Bakar 1,175.20 939.86 0.00 1,199.36 0.00 3,314.42
Sungai Raya 1,287.26 735.83 0.00 1,134.17 0.00 3,157.26
Sungai Terap 529.28 9.70 0.00 1,007.33 0.73 1,547.04
Bakri 1,983.59 356.82 0.00 1,065.99 6.14 3,412.54
Ayer Hitam 4,279.84 2,009.35 0.00 1,126.01 86.10 7,501.30
Jorak 12,622.08 4,285.82 0.00 4,984.91 61.65 21,954.46
Bandar 595.86 27.03 0.00 1,306.38 0.00 1,929.27
Seri Menanti 7,098.10 410.22 0.00 382.98 0.00 7,891.30
Parit Jawa 4,119.92 356.44 0.00 1,260.52 7.62 5,744.50
Sungai Balang 7,349.97 89.46 312.00 288.20 0.00 8,039.63
Jumlah Keseluruhan 62,029.33 14,912.07 312.00 17,055.45 312.94 94,621.79
Peratus (%) 65.56 15.76 0.33 18.02 0.33 100.00
Sumber: Olahan daripada Jabatan Pertanian Muar, 2019
A. Kelapa Sawit
Bagi tanaman kelapa sawit pula, peningkatan terus dilihat daripada 44,146.96 hektar (2015) kepada 62,029.33
hektar (2018) peningkatan sebanyak 28.80% (rujuk Jadual 6.2) memandangkan terdapat pemberian dana
seperti lesen percuma kepada petani pada tahun 2018. Pemulihan industri sawit ini adalah selari dengan
langkah-langkah yang diambil oleh kerajaan bagi menangani kejatuhan harga minyak sawit. Berdasarkan
laporan Lembaga Kelapa Sawit Malaysia (MPOB) mencatatkan hasil pengeluaran kelapa sawit di Daerah Muar
meningkat pada tahun 2015 sebanyak 185,858.70 metrik tan kepada 261,143.48 tan pada tahun 2018 .
Peningkatan berlaku sebanyak 75,284.78 metrik tan. (rujuk Jadual 6.2)
Catatan hasil pengeluaran kelapa sawit masih boleh dipertingkatkan Jadual 6.2 Keluasan dan hasil
menerusi kaedah dan teknologi perladangan. Antaranya seperti pengeluaran kelapa sawit
mempercepatkan penanaman semula pokok kelapa sawit yang tidak Hasil
Keluasan
produktif (usia pokok melebihi 25 tahun) dengan kepelbagaian terpilih Tahun Pengeluaran
(hektar)
dan mengamalkan“Amalan Pertanian baik (GAP)” .Pelaksanaan (Metrik Tan)
Pensijilan Minyak Sawit Mampan Malaysia (MPSO) yang akan 2015 44,146.96 185,858.70
berkuatkuasa mulai Januari 2020 adalah diantara inisiatif terkini kerajaan
kearah meningkatkan produktiviti, kualiti dan kemampanan minyak sawit 2018 62,029.33 261,143.48
secara global.
Sumber: Lembaga Kelapa Sawit
Malaysia (MPOB), 2019, Draf
Rancangan Struktur Negeri Johor 2030
B. Getah
Namun begitu, di Daerah Muar keluasan tanaman getah menunjukkan
penurunan sebanyak 79.42% iaitu daripada 26,755 hektar (2015) kepada
14,912.07 hektar (2018). Berdasarkan Jabatan Pertanian Muar
mencatatkan hasil pengeluaran getah di Daerah Muar mengalami
penurunan pada tahun 2015 sebanyak 139,397.92 metrik tan kepada
77,691.88 metrik tan pada tahun 2018 . Penurunan ini berlaku sebanyak
61,706.04 metrik tan. (rujuk Jadual 6.3) Penurunan ini berlaku disebabkan
nilai pasaran tempatan yang rendah.
Jadual 6.3 Keluasan dan hasil pengeluaran getah
Tahun Keluasan (hektar) Hasil Pengeluaran (Metrik Tan)

2015 26,755.84 139,397.92
2018 14,912.07 77,691.88
Sumber: Jabatan Pertanian Muar, 2019, Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030
Kredit Foto: UTM-LCRAC, 2019
C. Padi
Bagi penanaman padi di Daerah Muar, terdapat sebanyak 312.00 hektar
keluasan tanaman padi dan lokasi kawasan penanaman padi terletak di
kawasan Sungai Balang. Hasil pengeluaran padi di Daerah Muar adalah
sebanyak 2 kali setahun dengan berat hasil pengeluaran adalah
sebanyak 1,618,200 kg setahun. Pengekalan dan pengeluaran padi dari
kawasan Sungai Balang ini sangat penting bagi menyokong Dasar
Keselamatan Makanan Kebangsaan dalam memenuhi permintaan beras
dalam negara dan sebagai sumber kelangsungan makanan di Daerah
Muar. Namun begitu, terdapat berlaku senario penukaran jenis tanaman
getah kepada kelapa sawit dan padi kepada kelapa sawit, ada
keperluan agensi terlibat untuk menyemak dan menguatkuasa syarat
nyata tanah supaya dapat mengatasi pelanggaran syarat nyata tanah
di Daerah Muar.
D. Tanaman-tanaman lain
Menurut Jabatan Pertanian Muar, kawasan bertanam “tanaman-tanaman lain” seluas 7,180.48 hektar telah di
usahakan di daerah Muar daripada keseluruhan guna tanah tanaman lain. Daripada jumlah kawasan bertanam
ini, 6,327.95 hektar telah mengeluarkan hasil sebanyak 102,442.23 metrik tan yang bernilai RM 346.4 juta bagi
tahun 2018 (rujuk Jadual 6.4)
6-8
Jadual 6.4 Keluasan, Pengeluaran dan Nilai Pengeluaran Tanaman-tanaman lain di Daerah Muar, 2018
Luas Bertanam Luas Berhasil
Jenis Tanaman Pengeluaran (Mt) Nilai Pengeluaran (RM’000)
(ha) (ha)
Tanaman Buah-Buahan 5,486.5 4,732.4 86,769.3 339,781.0
Tanaman Industri 1,272.3 1,234.7 8,503.5 Tiada Maklumat
Tanaman Kontan 295.30 267.00 5,852.30 2,027.69
Tanaman Sayur-sayuran 98.98 79.75 1,215.82 4,341.13
Tanaman Rempah/Herba 27.4 14.1 101.31 326.5
Jumlah Keseluruhan 7,180.48 6,327.95 102,442.23 346,476.32
Nota: Pengiraan tidak termasuk tanaman bunga-bungaan
Sumber: Booklet Statistik Penanaman, 2018

Hasil pengeluaran
Tanaman buah-buahan yang diusahakan di daerah Muar adalah tanaman buah-
tanaman buah dengan kawasan bertanam seluas 5,486.5 hektar.
buahan adalah
Pengeluaran hasil bagi tahun 2018 adalah sebanyak 86,769.3 metrik tan
yang bernilai RM 339.7 juta. Mengikut catatan Booklet Statistik sebanyak 86,769.3
Penanaman 2018, Muar telah mengeluarkan hasil tanaman buah- metrik tan pada tahun
buahan yang ketiga tertinggi di negeri Johor dan juga di peringkat
nasional dengan jumlah pengeluaran 86,769.3 metrik tan iaitu 15.49%
2018 dan ia didominasi
daripada pengeluaran negeri. Pengeluaran buah-buahan terplilih yang oleh buah durian
paling banyak dikeluarkan oleh daerah Muar adalah buah durian. (rujuk
Jadual 6.4).
Hal ini kerana permintaan buah-buahan dari daerah ini bertambah dan
masih lagi diperlukan untuk menampung permintaan semasa. Kawasan
tanaman buah-buahan di Daerah Muar ditanam di dusun-dusun yang
terdiri daripada projek-projek ladang berkelompok. Di Daerah Muar,
terdapat Pusat Pengumpulan Buah Durian di Kampung Batu 28 namun
pusat itu telah tutup kerana hasil buah tidak lagi dihantar oleh
pengusaha. Oleh itu, produktiviti pertanian dan penggunaan teknologi
sedia ada dalam sektor pertanian ini perlulah dipertingkatkan untuk
meminimumkan limpahan buah-buahan dan dapat bersaing dengan
negara-negara jiran terutamanya buah-buahan dari Thailand.
Selain itu, Tanaman sayur-sayuran adalah penting kepada sektor

tanaman makanan bagi daerah Muar yang menunjukkan catatan hasil
pengeluaran sayur-sayuran adalah sebanyak 1,215.82 metrik tan dengan
nilai pengeluaran RM 4.3 juta bagi tahun 2018. Keseluruhan luas
bertanam tanaman sayur-sayuran adalah 98.98 hektar dengan
produktiviti 1,215.82 metrik tan. (rujuk Jadual 6.4) Tanaman sayur-sayuran Kredit foto : Lowyat.net, 2019
di Daerah Muar didominasi oleh tanaman terung.
Manakala untuk tanaman herba dan rempah ratus iaitu lima kasturi, limau nipis, petai dan serai telah
mengeluarkan hasil sebanyak 101.31 metrik tan yang bernilai RM 326.5 juta bagi tahun 2018. Ini diikuti oleh
tanaman kontan iaitu ubi keladi, tebu kuning, dan ubi kayu dengan hasil pengeluaran sebanyak 267.00 hektar
yang bernilai RM 2.0 juta. Bagi tanaman industri iaitu kelapa, kopi, cendawan dan lebah kelulut (madu) telah
mengeluarkan hasil sebanyak 8,503.5 tan metrik bagi tempoh yang sama (rujuk Jadual 6.4).
Walaubagaimanapun, Jadual 6.4 juga menunjukkan terdapat kawasan seluas 852.53 hektar yang telah
bertanam tetapi tidak mengeluarkan hasil. Ini seterusnya mengurangkan potensi purata hasil per hektar kawasan
tanaman. Justeru itu, usaha penanaman ini masih boleh ditambah baik untuk mempertingkat produktiviti
tanaman-tanaman lain ini. Antaranya seperti membaik pulih dan menanam semula tanaman yang tidak lagi
produktif, menaiktaraf infrastruktur pertanian, menggunakan jentera,teknologi dan aplikasi pertanian terkini dan
bersesuaian serta tanaman yang ekonomik dan produktif.
TKPM, Pagoh
ZPM, Jorak
Rajah 6.1 : Guna Tanah Semasa Pertanian di Daerah Muar
Kelapa Sawit
Getah
Padi
Tanaman lain
Tanah pertanian terbiar
Hutan
6-10
E. Tanah Pertanian Terbiar

Secara keseluruhannya, keluasan tanah terbiar bagi Daerah Muar adalah
312.94 hektar (rujuk Jadual 6.5) dengan bilangan lot sebanyak 220 buah
lot. Lot tanah pertanian terbiar di Daerah Muar terletak di tujuh (7) buah
mukim iaitu Mukim Ayer Hitam, Mukim Bukit Kepong, Mukim Bakri, Mukim
Sungai Terap, Mukim Jorak, Mukim Lenga, dan Mukim Parit Jawa. Mukim
Ayer Hitam mempunyai keluasan lot tanah pertanian tertinggi sebanyak
86.10 hektar (27.51%) dengan 51 bilangan lot dan diikuti oleh Mukim Bukit
Kepong dengan keluasan sebanyak 85.62 hektar (27.36%) serta
mempunyai 85 lot tanah pertanian terbiar.
Manakala di Mukim Sungai Terap pula, lot tanah pertanian terbiar hanya
satu (1) lot sahaja dengan keluasan sebanyak 0.73 hektar (0.23%). Rajah
6.2 menunjukkan taburan kawasan tanah pertanian terbiar di Daerah
Muar yang terdapat beberapa kawasan tanah pertanian terbiar
berkelompok dan bertumpu seperti di mukim Ayer Hitam, Bukit Kepong
dan Bakri. Bagi kesesuaian tanaman untuk tanah pertanian terbiar di
Daerah Muar, terdapat dua (2) buah mukim yang mempunyai tanah
Kredit foto : Jabatan Pertanian Muar ,
pertanian yang sesuai untuk tanaman pertanian iaitu Mukim Sungai Terap
2019
dan Bakri. Majoriti tanah pertanian terbiar di tujuh (7) buah mukim
mempunyai tanah yang sesuai untuk semua jenis tanaman kecuali
tanaman padi (rujuk Jadual 6.5)
Jadual 6.5 Tanah pertanian terbiar mengikut mukim di Daerah Muar, 2019
Keluasan Peratus
Mukim Bilangan Lot Kesesuaian Tanaman
(hektar) (%)
Ayer Hitam 51 86.10 27.51 Semua tanaman kecuali padi
Bukit Kepong 85 85.62 27.36 Semua tanaman kecuali padi
Bakri 6 6.14 1.96 Padi
Sungai Terap 1 0.73 0.23 Padi
Jorak 13 61.65 19.70 Semua tanaman kecuali padi
Lenga 54 65.08 20.80 Semua tanaman kecuali padi
Parit Jawa 10 7.62 2.43 Semua tanaman kecuali padi
Jumlah Keseluruhan 220 312.94 100.00
Sumber: Jabatan Pertanian Muar, 2019
Secara amnya, antara faktor penyebab kepada perkembangan Mukim Ayer Hitam
negative ini adalah masalah pengairan, saiz tanah yang tidak ekonomik,
ketiadaan waris atau kurangnya minat pada kalangan waris untuk
mempunyai keluasan
mengusahakan tanah tersebut. Walaupun begitu, isu ini boleh ditangani tanah pertanian terbiar
dengan pembangunan infrastruktur pertanian yang lebih efisien,
iaitu sebanyak 86.10
penyatuan tanah-tanah bersaiz kecil menerusi konsep pertanian
berkelompok serta penyewaan kepada usahawan pertanian yang hektar di Daerah
berminat dan berpotensi untuk mengusahakan secara berskala komersial.
Muar
Ini bagi memastikan penggunaan tanah pertanian secara optimum dan
seterusnya meningkatkan produktiviti pertanian daerah.
Rajah 6.2 : Taburan Tanah Pertanian Terbiar di Daerah Muar
Tanah Pertanian Terbiar

6-12
6.3.2 Tren Perubahan keluasan tanah pertanian yang dimajukan

Pertanian merupakan guna tanah semasa terbesar bagi Daerah Muar Jadual 6.6 Perubahan Keluasan
iaitu sebanyak 95,179.35 hektar. Berdasarkan perubahan keluasan tanah Tanah Pertanian yang dimajukan
pertanian yang dimajukan daripada tahun 2010 hingga 2015, di Daerah Muar
peningkatan ketara direkodkan pada tahun 2010 kepada tahun 2013 di
mana kawasan pertanian yang dimajukan meningkat sebanyak hampir Tren
Keluasan
7,964.85 hektar (8.96%) (rujuk Jadual 6.6). Walaupun bagaimanapun pada Tahun Perubahan
(hektar)
tahun 2013 kepada 2015, keluasan tanah pertanian yang dimajukan di (%)
Daerah Muar berlaku pengurangan daripada 109,234.43 hektar kepada 2010 88,861.3088*
82,733.31 hektar. Pengurangan berlaku sebanyak 26,501.12 hektar
(24.26%). Hal ini disebabkan oleh pembangunan bandar yang berlaku di 2013 109,234.43* 22.93
Daerah Muar. Oleh itu, analisis yang dijalankan mendapati bahawa 2015 82,733.31 -24.26
sebanyak 12,446.04 hektar tanah pertanian di Daerah Muar berpotensi
Sumber: Draf Rancangan Struktur
dimajukan pada masa hadapan. Negeri Johor 2030, Jabatan Pertanian
Muar, 2019
Keluasan Tanah Guna Tanah Tanah pertanian yang
Nota: * keluasan termasuk sebahagian
Semasa Pertanian berpotensi
-
Pertanian yang
Dimajukan pada
94,859.27
= dimajukan pada
daripada Daerah Tangkak
tahun 2015 masa hadapan
82,733.31 hektar hektar 12,125.96 hektar
6.3.3 Guna tenaga dan KDNK

Di Daerah Muar, jumlah guna tenaga dalam sektor pertanian
mempunyai seramai 3,841 orang (4.65%) yang menjalankan aktiviti
pertanian dengan nilai output kasar RM 823,055 juta. Sub sektor yang
mempunyai guna tenaga tertinggi iaitu sub sektor perkhidmatan
sebanyak 37,551 orang dengan nilai output kasar sebanyak RM 2,946,883
juta dan diikuti oleh sub sektor pembuatan sebanyak 32,892 guna tenaga
dengan nilai output kasar sebanyak RM 5,770,217. Oleh yang demikian,
sub sektor pertanian di Daerah Muar perlulah dipertingkatkan kerana ia
merupakan sektor terpenting yang berupaya bertindak sebagai
penyumbang ekonomi utama kepada masyarakat dalam Daerah Muar Kredit foto: Kosmo, 2018
terutamanya bagi penduduk yang tinggal di kawasan luar bandar
(Rujuk Jadual 6.7)
Jadual 6.7 Guna tenaga dan KDNK di Daerah Muar, 2018

Sub Sektor Nilai Output Kasar RM (juta) Guna Tenaga Muar Peratus (%)
Pertanian 823,005 3,841 4.65
Perlombongan dan Kuari 220,594 610 0.74
Pembuatan 5,770,217 32,892 39.85
Pembinaan 1,052,099 7,651 9.27
Perkhidmatan 2,946,883 37,551 45.49
Jumlah Keseluruhan 10,824,782 82,546 100.00
Sumber: Olahan daripada Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030
6.3.4. Taburan Kawasan Berpotensi untuk Aktiviti Pertanian

Secara amnya, terdapat 17 jenis tanah di Daerah Muar. Tujuh (7)
daripadanya seperti Serdang-Bungor-Munchong, Telemong-Akob-Tanah
Lanar Tempatan, Rengam - Jerangau, Batu Anam - Durian, Batu Anam - Daerah Muar
Melaka -Tavy, Segamat - Katong dan Selangor- Kangkong dikelaskan
sebagai tanah kelas 2. Manakala terdapat lima jenis tanah yang mempunyai tanah
dikelaskan sebagai tanah kelas 3, dan dua jenis tanah lagi sebagai tanah kelas 2 yang terbesar
kelas 4. Selain itu, Daerah Muar juga mempunyai dua jenis tanah yang
dikelaskan sebagai tanah kelas 5, iaitu tanah curam dan tanah bandar dengan keluasan
(rujuk Jadual 6.9). Rujuk Rajah 6.3 untuk taburan siri tanah dan Rajah 6.4 54,862.56 hektar
untuk taburan kelas tanah.
Tanah kelas 2 adalah tanah yang subur dan mempunyai sekurang-

kurangnya satu halangan sederhana kepada pertumbuhan tanaman.
Manakala tanah kelas 3 dan kelas 4 merupakan tanah yang kurang subur Jadual 6.8 Kesesuaian Jenis Tanah
kerana masing-masing mempunyai satu atau lebih halangan serius untuk pembangunan mengikut
kepada pertumbuhan tanaman. Tanah kelas 5 pula adalah tanah yang kelas
tidak sesuai untuk pertanian kerana mempunyai sekurang-kurangnya satu
halangan yang sangat serius kepada pertumbuhan tanaman seperti Keluasan
Kelas Peratus (%)
(Hektar)
tanah curam (hutan, badan air) dan tanah bandar (telah dibangunkan).
1 179.09 0.13
Secara umumnya, Daerah Muar mempunyai kawasan tanah subur (Kelas 2 54,862.56 39.40
2) yang agak luas, iaitu 54,862.56 hektar atau 39.40% daripada jumlah 3 8,350.90 6.00
keluasan daerah. Untuk tanah kelas 3, ia mencatatkan kawasan seluas 4 33,433.60 24.01
8,350.89 hektar (6.00%). Untuk tanah kelas 4, ia merangkumi kawasan 5 42,431.85 30.47
seluas 33,433.60 hektar (24.01%) Manakala tanah kelas 5 mencatatkan Jumlah 139,258.00 100.00
kawasan seluas 42,431.85 hektar (30.47%), khususnya di kawasan HSK Sumber: Olahan JUPEM
Maokil dan HSK Ayer Hitam Paya Gambut.
Justeru itu, dapat dirumuskan bahawa selain kawasan-kawasan yang

disenaraikan, kawasan selebihnya merupakan tanah kelas 2 yang subur
dan ia bertaburan di hampir keseluruhan kawasan daerah. Faktor ini
merupakan potensi kepada pembangunan aktiviti pertanian (tanaman)
di Daerah Muar. (rujuk Jadual 6.8)
Jadual 6.9 Kelas Tanah, Siri Tanah dan Kesesuaian Tanaman

Kelas tanah Siri Tanah Kesesuian Tanaman
Kelas 1 Tanah yang mempunyai keupayaan tinggi untuk perusahaan galian
Tanah yang mempunyai sekurang-kurangnya satu halangan sederhana kepada
pertumbuhan tanaman
Serdang-Bungor-Munchong
Kelapa sawit, koko,getah, kelapa, buah-
Telemong-Akob-Tanah Lanar Tempatan
buahan, tanaman tahunan
Rengam - Jerangau
kelas 2
Batu Anam - Durian
Batu Anam - Melaka -
Kelapa sawit, koko,getah, kelapa, buah-
Tavy
buahan, tanaman jangka pendek
Segamat - Katong
Selangor- Kangkong
6-14
21
10 43 36
34
9 31
25
31
11 25
31
32
31
22
39
32 49
11
43 49
36 32 49
31
27
43
49
32
31
9
32
50
51
10
Rajah 6.3: Jenis tanah-tanih di Daerah Muar
Durian-Melaka-Tavy
2 Keranji 27
Serdang-Bungor-
5 Selangor– Kangkong 31
Munchong
Tanah Liat Organan Renggam-Jerangau

9 dan Tanah Kapur 32
Segamat-Katong
10 Gambut 34
11 Telemong-Akob- 36 Prang
Tanah Lanar
21
Batu Anam - Durian 43 Kulai-Yong Peng
Tanah churam
22 Batu Anam-Melaka- 49
Tavy 51 Tanah lombong
Tanah bandar
25 Melaka-Tavy-Gajah 50
Mati
4
3 1
4 3
2
5
4 5
2
1
Rajah 6.4 : Taburan Kesesuaian Tanah Pertanian di Daerah Muar
Kelas 1
Kelas 2
Kelas 3
Kelas 4
Kelas 5
6-16
Jadual 6.9 Kelas Tanah, Siri Tanah dan Kesesuaian Tanaman (Sambungan)
Kelas tanah Siri Tanah Kesesuian Tanaman
Tanah yang mempunyai satu halangan serius kepada pertumbuhan tanaman
Kelapa, buah-buahan, kelapa sawit, getah,

Melaka-Tavy-Gajah Mati
tanaman jangka pendek dan padang ragut
Kelas 3
Durian - Melaka - Tavy
Prang Kelapa sawit, koko, getah, kelapa, buah-
Kulai - Yong Peng buahan, tanaman jangka pendek
Keranji
Tanah yang mempunyai lebih daripada satu halangan serius kepada pertumbuhan
tanaman
Kelas 4
Gambut Kelapa sawit, kelapa
Tanah Liat Organan dan Tanah Kapur
Tanah yang mempunyai sekurang-kurangnya satu halangan yang sangat serius kepada
pertumbuhan tanaman
Kelas 5
Tanah Churam
Tidak sesuai untuk semua jenis tanaman
Tanah Bandar
Sumber: Olahan JUPEM
6.3.5 Pembangunan Pertanian Sedia Ada di Daerah Muar
A. Pembangunan Zon Pengeluaran Makanan (ZPM) dan Taman Kekal Pengeluaran

Makanan (TKPM)
Di Daerah Muar, terdapat dua (2) pembangunan sedia ada bagi usaha
meningkatkan ekonomi dalam sektor pertanian iaitu Pembangunan Zon
Pengeluaran Makanan (ZPM) dan Taman Kekal Pengeluaran Makanan
Zon Pengeluaran
(TKPM)Tanaman. Muar merupakan sebuah daerah yang kaya dengan Makanan di Mukim
sumber semula jadi seperti tanah yang subur dan kebanyakanya sesuai Jorak dengan keluasan
untuk tanaman. Zon Pengeluaran Makanan di Muar terletak di Mukim
Jorak dengan keluasan sebanyak 915.00 hektar. (rujuk Jadual 6.10) Walau 915.00 hektar
bagaimanapun, didapati bahawa tujuan penyediaan Zon Pengeluaran
Makanan masih tidak mencapai sasaran dan telah diguna pakai dengan
menanam tanaman lain selain daripada kelapa matag. Justeru itu,
langkah-langkah pemerkasaan dan peningkatan produktiviti ZPM ini harus
dipergiatkan bagi memperkukuhkan fungsinya dalam tempoh
perancangan RTD 2030. Antaranya ialah memperkasakan Tapak
Penyemaian Benih Kelapa Matag di ZPM Jorak. Manakala Taman Kekal
Pengeluaran Makanan di daerah Muar pula, terletak di mukim Pagoh
dengan keluasan sebanyak 2.0 hektar. Hasil pengeluaran utama TKPM
Pagoh ialah tanaman Rock Melon dan Cili.
Jadual 6.10 Pembangunan pertanian sedia ada
Pembangunan Pertanian Keluasan

Mukim Hasil Pengeluaran
Sedia Ada (hektar)
Kelapa Matag,
Zon Pengeluaran Makanan Jorak kelapa gading, 915.00
kelapa pandan Kredit foto : UTM-LCARC, 2019
TKPM Tanaman Pagoh Rock Melon dan Cili 2.0
B. Pembangunan Keusahawanan
Jadual 6.11 Senarai syarikat/usahawan berkaitan dengan pertanian dan Usahawan tapak
anggaran keluaran setahun di Daerah Muar.
semaian bunga-
Nama Syarikat / Jenis Anggaran Keluaran
Usahawan
Bidang Usaha
Setahun (RM juta) bungaan mempunyai
1. Nasuha Enterprise
Herba /
23.0 anggaran
Agropelancongan
pengeluaran tertinggi
2. Senan Food Perencah Masakan 2.5
3. Sin Fong Guan Betik / pisang / durian 3.5 sebanyak RM 300.00
4. Usahawan Tapak Bunga 300.0 juta setahun
Semaian Buah-buahan 15.0
5. Usahawan Industri Asas
Penghasilan Produk IAT 13.4
Tani
6. Usahawan Pertanian Tanaman pertanian 10.8
Jumlah Keseluruhan 369.82

Di Daerah Muar, terdapat tujuh (7) syarikat yang mengusahakan produk

pertanian seperti Syarikat Nasuha Enterprise, Syarikat Senan Food, Syarikat
Sin Fong Guan, Usahawan Industri Asas Tani, Usahawan Pertanian dan
Usaawan Tapak Samaian. Setiap syarikat mengusahakan produk
pertanian yang berbeza. Berdasarkan Jadual 6.11 didapati bahawa
Usahawan Tapak Semaian Bunga mempunyai anggaran keluaran
setahun yang tertinggi sebanyak RM 300 juta setahun dan diikuti Syarikat
Nasuha Enterprise sebanyak RM 23 juta setahun.
Usahawan tapak semaian atau nurseri adalah satu kawasan di mana
anak benih tanaman dibiakkan untuk dijual. Daerah Muar merupakan
daerah yang terbanyak bilangan tapak semaian di Johor iaitu dengan
keluasan sebanyak 87.91 hektar. Menurut Jabatan Pertanian Daerah
Muar, terdapat 31 pengusaha tapak semaian yang berdaftar di Daerah
Muar. (rujuk Jadual 6.12 dan Rajah 6.5). Pasaran utama hasil pengeluaran
nurseri ini adalah untuk domestik dan eksport ke Singapura. Tapak
semaian ini memerlukan kawasan dan lokasi yang strategik iaitu terletak
di tepi jalan utama yang mudah dilihat oleh orang ramai untuk tujuan
pameran dan tarikan pelanggan.
Seterusnya, Nasuha Enterprise pula mempunyai keluasan ladang herba

bertanam sebanyak 63.20 hektar dan tambahan 500 hektar ladang baru
di Ayer Hitam. Ladang herba ini berbukit dan ditanam dengan lebih 150
jenis pokok herba. Anggaran sebanyak 250-300 tan metrik bahan mentah
herba dihasilkan dalam sebulan. Hal ini menunjukkan bahawa tanaman
ini boleh dijadikan salah satu sumber ekonomi penduduk bagi
meningkatkan pertumbuhan dan mempelbagaikan aktiviti pertanian di
Daerah Muar. Kredit Foto: UTM-LCRAC, 2019
6-18
Jadual 6.12 Senarai Syarikat/Usahawan berkaitan dengan nurseri

Bil Nama Syarikat/Pengusaha Alamat Jenis Nurseri
Koh Mei Chen (Fortune Horticultural
1 48-1, Jln Haji Abdullah, 84000 Muar Johor Nurseri Bunga
Sdn. Bhd.)
Teo Teong Chuan (TC Goodwood 1, Jln Seroja 5, Taman Seroja, Jln Jabbar, Parit
2 Nurseri Bunga
Trading) Jawa, 84150 Muar, Johor
56, Jln Pematang 3, Taman Permatang Pasir,
3 Ng See Hai (Fang Nursery) Nurseri Bunga- Bungaan
Bukit Pasir, 84300 Bukit Pasir, Muar
40, Jln Mewah 1, Taman Sri Bukit Pasir, 84300
4 Er Chin Hang (Long Keng Nursery) Nurseri Bunga-Bungaan
Muar, Johor
5 Goh Wan Kee (Goh Nursery) 259-22, Taman Orkid, 84000 Muar, Johor Nurseri Bunga
22, Parit Kedondong, Parit Jawa, 84150 Muar,
6 Ser Hong Lian (Kedondong Nursery) Nurseri Hiasan
Johor
7 Soh Hock Guan (Steven Nursery) 125, Jln Jabbar, 84150 Muar, Johor Nurseri Bungaan
3, Jln Desa 21, Taman Desa, Sungai Abong,
8 Chong June Toong (T &T Nursery) Nurseri Tanaman Hiasan
84000 Muar, Johor
78, Jln Jaya 2, Taman Jaya, Jln Bakri, 84000
9 Lim Poh Geok Nurseri
Muar, Johor
3999, Jln Kebun Sayur, Bukit Bakri, 84200 Muar,
10 Liu Swee Huat (Lian Hong Nursery) Nurseri Buah
Johor
Boo Cung Hong (Tapak Semaian Seri 59, Taman Beting, Jln Bakariah, 84000 Muar,
11 Nurseri Hiasan
Maju Sdn. Bhd.) Johor
Bu Yaw Seng (Bu Seng Chong Lot 1918, Kg Parit Mohamad, Batu 5, Jln Bukit Nurseri Bunga -
12
Holdings Sdn. Bhd.) Bakri, 84000 Muar, Johor Bungaan
Bu Yow Meng (Bu Seng Chong Lot 1931, Kg Parit Mohamad, Batu 5, Jln Bakri,
13 Nurseri
Nursery Sdn Bhd) 84000 Muar, Johor
Teo Kim Soon (I-Creation Nursery & Lot 6497, Taman Sri Bukit Pasir, 84300 Bukit Pasir, Nurseri Bungaan /
14
Landscaping Sdn. Bhd.) Muar Tanaman Hiasan
Nurseri Bunga -
15 Tan Ngee (N-Gee Trading Sdn. Bhd.) 180, Batu 2 3/4, Jln Bakri, 84000 Muar, Johor
bungaan
Batu 10, Jln Pagoh, Bukit Pasir, 84300 Muar, Nurseri Bunga-bungaan
16 Ting Ka Hing (Ting Ka Hing Nursery)
Johor dan pokok Hiasan
Tan Yong Fong (Sejia Nursery Sdn. Lot 3103, Batu 8 1/2, Jln Panchor, Bukit Pasir, Nurseri pokok hiasan /
17
Bhd.) 84300 Muar, Johor Bunga- bungaan
11-10, Jln Kim Kee, Off Jln Salleh, 84000 Muar, Nurseri Buah-buahan
16 How Chee Kuan
Johor dan bunga-bungaan
Lot 2817, Jln Air Manis, Bukit Mor, Parit Jawa,
18 Toh Chin Chong (Rixiang Nursery) Nurseri Bunga-bungaan
84150 Muar, Johor
13, Jln Bestari 2, Taman Mas Merah, Parit Buaya,
19 Tee Hock Guan (Guan Nursery) Nurseri Bungaan
Sg Abong, 84000 Muar, Johor
Tan Mao Ling (Tan Kok Leyong Batu 2, Jln Paip, Off Sungai Abong, 84000 Muar,
20 Nurseri Bungaan
Nursery Sdn Bhd) Johor
Lot 284, Jln Permatang Pasir, Bukit Pasir, 84300
21 Er Chin Hang (Long Keng Nursery) Nurseri Bunga- Bungaan
Muar, Johor
Chong Fook Ling (Ji Shun Nursery & Lot 1332, Batu 10 Bukit Kangkar, Sg Mati, 84400 Nurseri Bunga -
22
Landscape) Muar, Johor bungaan
Koh Kong Hoe (Sofra Realty Sdn. Nurseri Bunga -
23 52, Jln Olak Jorak, Bukit Pasir, 84300 Muar, Johor
Bhd.) bungaan
256, Jln Jeram 10, Taman Sri Jeram 1, 84000
24 Tan Ho Sun (Maharani Nursery) Nurseri Bunga
Muar, Johor
Tan Boon Yong (Rainforest Nursery Lot 1234, Pejabat Tanjong Olak, 84300 Muar, Nurseri Bungaan /
25
Sdn Bhd) Johor Hiasan
Khan Kim Poh (Tapak Semaian Lot 3893, Jln Ng Leng Leow, Bakri, 84200 Muar,
26 Nurseri
Yucca) Johor
1-10, Jln Salleh, Lorong Batang Paip, Pt. Beting,
27 See Beng Sui (Yuan Seng Nursery) Nurseri
Muar, 84000 Muar, Johor

Lokasi Nurseri
5 1. Fortune
6 Horticultural Sdn.
Bhd.
2. Tapak Semaian Sri
2 Maju
1
3. Bu Seng Chong
3
Nursery Sdn Bhd
4. Rixiang Nursery
4 5. Guan Nursery
6. Tan Kok Leyong
Nursery Sdn Bhd
7. Rainforest Nursery
Sdn Bhd
Rajah 6.5 : Taburan Kawasan Nurseri di Daerah Muar
Nurseri
6-20
Foto 6.1 Tapak Semaian Bu seng Chong Foto 6.2 Tan Kok Leyong Nursery Foto 6.3 Glory Nursery
Sumber: www.busengchongnursery.com Sumber: www.tankokleyong.com Sumber: https://www.facebook.com/
pages/category/Garden-Center/
Foto 6.4 Rainforest Nursery Foto 6.5 Kebun Bunga Ji Shun Foto 6.6 Pokok di Fang Nursery
Sumber: www.rainforestnursery.com Sumber: https://www.facebook.com/ Sumber: https://www.facebook.com/
JiShunNursery/ fang.nursery
Foto 6.7 Antara tanaman bunga-bungaan di nurseri Daerah Muar

Sumber: UTM-LCRAC, 2019
C. Skim dan Persijilan

Satu skim pensijilan yang dirangka oleh Jabatan Pertanian pada tahun
2002 untuk memberi pengiktirafan kepada ladang-ladang yang
mengamalkan APB berkonsepkan mesra alam sekitar, menjaga kebajikan
dan keselamatan pekerja bagi menghasilkan produk yang berkualiti, Terdapat seramai 10
selamat dan sesuai dimakan. myGAP merupakan penjenamaan semula
buah ladang telah
bagi menggantikan Skim Amalan Ladang Baik Malaysia (SALM). Skim ini
dibangun berpandukan Malaysian Standard MS 1784:2005 Crop menerima sijil MyGAP
Commodities – Good Agricultural Practice (GAP). Menurut catatan di Daerah Muar
Jabatan Pertanian Muar pada tahun 2018, terdapat seramai 10 buah
dengan anggaran
ladang telah menerima sijil MyGAP di daerah Muar dengan anggaran
keluasan ladang 98.26 hektar (rujuk Jadual 6.13). Hal ini menunjukkan keluasan ladang 98.26
bahawa penggunaan Skim dan Persijilan ini masih rendah dalam hektar
kalangan pengusaha tanaman di Daerah Muar.
Jadual 6.13 Ladang pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018
Nama
Jenis Keluasan
Bil Syarikat/ Alamat Ladang
Operasi (hektar)
Pengusaha
Cili dan
Fazilah Bin TKPM Pagoh, Kompleks
1 Rock 0.2
Omar Bimbingan Usahawan
Melon
PTD 5901, Jalan Tanah Merah,
2 So Kwee Min Durian 2.02
Jorak
Stesyen
Pembangunan KM.12, Jlan Pagoh- Pt Sulong, Kelapa
3 64.94
Komoditi Jab Pertanian dan durian
Pagoh
Nasikin Bin Lot 4342, TL 27, Kg Parit Kemin,
4 Nanas 2.63
Jasman Ayer Hitam Batu 16
Abd Rzak Bin Lot 319, Kg Ayer Hitam, Batu 16
5 Nanas 1.72
Aris 3/4
Noridah Binti
6 Lot 1402, Kg Ayer Hitam Nanas 1.32
Salim
Sahrom Bin
7 Lot 4051, Kg Ayer Hitam Nanas 3.41
Salim
Lot 1527, Kg Parit Haji Anuar,
8 Razali Bin Salim Nanas 0.71
Ayer Hitam
9 Tai Chin Hong Lot MLO 2150, 6130, 2607, Lenga Durian 6.84 Kredit Foto: http://
kgparittengah.blogspot.com
Lot 6339,6340, 6341, 8627, 8628
10 Liau Wei Xiang Durian 14.47
Muda Jaya, Jorak

6-22
6.3.6 Sub Sektor Penternakan

Selain daripada pertanian, aktiviti penternakan juga dijalankan di dalam
Daerah Muar di mana ianya juga merupakan salah satu daripada
sumber ekonomi utama penduduk. Di Daerah Muar, terdapat lapan jenis
ternakan iaitu ternakan lembu, kerbau, kambing, bebiri, babi, ayam, itik
dan puyuh dan dibahagikan kepada dua (2) kategori iaitu ternakan
ruminan dan ternakan unggas.
A. Ternakan Ruminan dan Khinzir
Di Daerah Muar, ternakan ruminan terdiri daripada lembu, kerbau, babi,

bebiri dan kambing. Berdasarkan Jadual 6.14, ternakan ruminan yang
terbanyak adalah lembu pedaging dengan jumlah ternakan sebanyak
6,042 ekor pada tahun 2018 daripada jumlah ternakan yang terdapat di
Daerah Muar dan diikuti oleh ternakan kambing pedaging iaitu sebanyak
4,241 ekor. Mukim Pagoh merupakan mukim yang mempunyai bilangan
ternakan lembu pedaging yang tertinggi sebanyak 2,360 ekor (rujuk
Jadual 6.14). Manakala ternakan khinzir di Mukim Bakri mempunyai
jumlah penternak dan ternakan yang paling rendah iaitu sebanyak 2,289
ekor. Namun begitu, di Daerah Muar, terdapat jumlah penternak yang
ramai tetapi jumlah ternakan yang rendah kerana pengurus ladang yang
kurang mahir dan ternakan mengalami penyakit berjangkit sehingga
kesihatan mereka terjejas.
Jadual 6.14 Jenis dan bilangan ternakan ruminan dan khinzir mengikut Kredit Foto: Jabatan Perkhidmatan
mukim di Daerah Muar, 2018 Veterinar Muar, 2019
Lembu Kambing
Kerbau Bebiri Khinzir
Mukim Daging Tenusu Pedaging
P T P T P T P T P T P T
Lenga 9 444 0 0 2 16 11 350 1 30 0 0
Bukit Kepong 19 880 0 0 1 24 9 252 5 245 0 0
Parit Bakar 10 58 0 0 0 0 13 236 3 17 0 0
Sungai Terap/Sungai
8 100 2 89 0 0 14 263 1 15 0 0
Raya
Bakri 4 797 2 25 0 0 2 124 1 10 1 2,289
Air Hitam 15 104 0 0 0 0 6 158 0 0 0 0
Pagoh 24 2,360 2 25 4 76 27 912 5 755 0 0
Bandar 21 459 1 5 1 6 23 479 3 53 0 0
Seri Menanti 4 75 0 0 0 0 2 67 0 0 0 0
Parit Jawa 13 277 0 0 0 0 7 1,150 1 10 0 0
Sungai Balang 18 488 0 0 0 0 11 250 2 60 0 0
Jumlah 145 6,042 7 144 8 122 125 4,241 22 1,195 1 2,289
Sumber: Jabatan Perkhidmatan Veterinar Muar, 2019
P: Penternak T: Ternakan
B. Ternakan Unggas
Ternakan unggas di Daerah Muar terdiri daripada ayam pedaging, ayam pembiakan, itik pembiakan dan
puyuh. Ternakan unggas secara khususnya, ia didominasi oleh ternakan ayam pedaging dengan pengusaha
seramai 33 orang yang mempunyai kapasiti ternakan sebanyak 2.3 juta ekor. Namun begitu, ayam pembiakan
pula diternak oleh tiga pengusaha dengan kapasiti sebanyak 777,550 ekor dan seorang ternakan itik dan puyuh
di dengan kapasiti masing-masing sebanyak 20,000 ekor dan 330,000 ekor (rujuk Jadual 6.15).
Berdasarkan Jadual 6.16 menunjukkan jenis ternakan dan gred ladang yang digunakan oleh penternak di
Daerah Muar. Hasil analisis mendapati bahawa terdapat sebanyak 51 ladang ternakan unggas yang diusahakan
yang merangkumi ladang gred A, B, C dan D. Daerah Muar mempunyai ladang ternakan unggas gred A
sebanyak 13 ladang iaitu ladang yang menggunakan sistem reban tertutup. Ini menunjukkan ladang ternakan
mereka merupakan ladang ternakan gred A yang mana mempunyai kualiti persekitaran ternakan yang baik.
Selain itu, terdapat sebanyak 38 ladang ternakan unggas menggunakan sistem reban terbuka . Penggunaan
sistem reban terbuka menunjukkan ladang ternakan mereka merupakan ladang ternakan Gred C dan Gred D.
(rujuk Jadual 6.16) Oleh itu, analisis mendapati bahawa ramai pengusaha ladang ternakan ungags yang masih
menggunakan sistem reban terbuka di Daerah Muar. Usaha menaiktaraf sistem ternakan ini perlu
dipertingkatkan bagi menjamin kualiti ternakan dan alam sekitar.
Jadual 6.15 Jenis, bilangan

Jadual 6.16 Bilangan pengusaha dan gred reban yang digunakan di pengusaha dan kapasiti ternakan
Daerah Muar, 2019 unggas di Daerah Muar, 2018
Bil Nama Pengusaha/Syarikat Mukim Jenis Ternakan Gred Pengusaha

Jenis Kapasiti
Ladang
Ternakan (ekor)
1 Lau Jui Peng Bakri Ayam Pembiakan A (orang)
2 Lau Jui Peng Pagoh Ayam Pembiakan A
Ayam
3 Lau Jui Peng Sg Raya Ayam Pembiakan A 33 2,325,000
pedaging
4 Lau Jui Peng Pagoh Ayam Pembiakan A
5 Lau Jui Peng Pagoh Ayam Pembiakan A Ayam
3
6 Lau Jui Peng Bakri Ayam Pembiakan A pembiakan 777,550
7 Gan Chin Nam Lenga Ayam Pembiakan A Itik
1 20,000
pembiakan
8 Hj Mohamad Yahya Bakri Ayam Pembiakan A
Puyuh 1 330,000
9 Lau Say Tiong Bukit Kepong Ayam Pedaging C
Jumlah 38 3,452,550
10 Chua Ah Tehh Bakri Ayam Pedaging C
11 Lee Pik Fah Bukit Kepong Ayam Pedaging C Sumber: Jabatan Perkhidmatan
Veterinar Muar, 2019
12 How Ah Bock Bakri Ayam Pedaging C
13 Lim Eng Keng Sg Balang Ayam Pedaging C
14 Lim Leong Tuan Bakri Ayam Pedaging B
15 Tey Teyu Bukit Kepong Ayam Pedaging C
16 Chua Say Seng Bakri Ayam Pedaging B
17 Tee Yew Lai Pagoh Ayam Pedaging C
18 Tan Lai Heng Bukit Kepong Ayam Pedaging C
19 Tan Jeck Hong Bukit Kepong Ayam Pedaging C
20 Ea Yong Guang Pagoh Ayam Pedaging D
21 Teo Boon Cheong Pagoh Ayam Pedaging C
22 Chua Keng Chye Parit Bakar Ayam Pedaging C
23 Chua Eng Hou Bakri Ayam Pedaging C
24 Poh Keng Bukit kepong Ayam Pedaging C
25 Tey Teyu Bukit Kepong Ayam Pedaging C
26 Tan Jeck Hong Bukit Kepong Ayam Pedaging C
27 Chua Ah Tehh Bakri Ayam Pedaging C
28 Lawrence Tey (Naris Farming) Jorak Ayam Pedaging C
29 Tee Ee Pagoh Ayam Pedaging C
30 Pang Yaw Leong Bukit Kepong Ayam Pedaging C
31 Hj Mohamad Yahya Jorak Ayam Pedaging B
32 Norliza Mohd Yunos Sg Balang Ayam Pedaging B
33 Md Abu Naim Supardi Air Hitam Ayam Pedaging C Kredit Foto: Muhd Firdaus, 2019
34 Lim Leong Tuan (Leong Farm) Pagoh Ayam Pedaging B
35 Chua Keng Chye Bakri Ayam Pedaging C
36 Chua Keng Chye Parit jawa Ayam Pedaging C
37 Chia Thiam Hock Bakri Ayam Pedaging C
38 Tan Boon Pin Parit Jawa Ayam Pedaging B
39 Lim Leong Tuan (Leong Farm) Jorak Ayam Pedaging B
40 Sia Hock Soon Parit Jawa Ayam Pedaging C

6-24
Jadual 6.16 Sambungan

Gre
Bil Nama Pengusaha/Syarikat Mukim Jenis Ternakan
d
41 Siow Teng (Sin Hup Pilutry Farm) Jorak Ayam Pedaging C
42 Siow Teng (Sin Hup Pilutry Farm) Jorak Ayam Pedaging C
43 Lim Leong Tuan (Leong Farm) Pagoh Ayam Pedaging A
43 Soo San Chin Jorak Ayam Pedaging B
45 Chia Choon Moh Jorak Ayam Pedaging C
46 Tan Chin Heng lenga Ayam Pedaging B
47 Lau Jui Peng Jorak Itik Pembiakan B
48 Toh Thiang Seng Jorak Puyuh A
49 Lau Jui Peng Pagoh Penetasan Anak Ayam A
Kredit Foto: Hup Leong Sdn Bhd, 2019

6.3.7 Tren Perubahan Jumlah Ternakan di Daerah Muar
Penternakan merupakan aktiviti ekonomi yang penting bagi Daerah

Muar. Berdasarkan perubahan jumlah ternakan daripada tahun 2015
hingga 2018, penurunan direkodkan daripada tahun 2015 di mana jumlah Ternakan Ruminan
ternakan menurun sebanyak 266,422 ekor (7.17%) pada tahun 2018.
mengalami penurunan
Ternakan lembu mengalami penurunan yang ketara iaitu sebanyak
21.82% dan diikuti oleh ternakan kerbau sebanyak 17.57%. (sila rujuk
yang ketara iaitu
Jadual 6.16) Penurunan ini berlaku berkemungkinan kerana ternakan sebanyak 53.24% yang
mengalami jangkitan penyakit atau mati akibat serangan haiwan liar. terdiri daripada
ternakan lembu,
Jadual 6.17 Tren Perubahan Ternakan di Daerah Muar
kambing dan kerbau
Tahun Tren Perubahan
Ternakan
2015 2018 Peratus (%)
Kerbau 148 122 -17.57
Lembu 7,913 6,186 -21.82
Kambing 4,923 4,241 -13.85
Bebiri 1,191 1,195 0.34
Babi 2,300 2,289 -0.48
Ayam 3,329,550 3,085,450 -7.33
Puyuh 340,000 330,000 -2.94
Sumber: Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030, Jabatan Perkhidmatan
Veterinar Muar, 2019
Taburan kawasan penternakan di Daerah Muar adalah berselerak di mana ianya banyak tertumpu di kawasan
luar bandar berdasarkan Rajah 6.6. Daripada kajian yang dijalankan, kebanyakan daripada kawasan ternakan
terutamanya ternakan ayam di Daerah Muar menggunakan sistem reban terbuka di mana sistem ini
menyebabkan pembiakan lalat dan ianya boleh mengancam kesihatan penduduk yang tinggal berdekatan
dengan kawasan penternakan tersebut. Di dapati juga kebanyakan kawasan penternakan ini terletak
berdekatan kawasan petempatan dan ini adalah tidak sesuai kerana ianya menyebabkan gangguan kepada
penduduk setempat terutamanya bau busuk daripada ladang-ladang ternakan.
Oleh itu, cadangan menggunakan sistem reban ayam tertutup perlu diteruskan dan penempatannya perlulah
berjauhan (sekurang-kurangnya 2-5 kilometer) daripada kawasan perumahan. Melalui sistem ini, ia dapat
meminimumkan kesan pencemaran alam sekitar sama ada dari segi bau busuk atau tempat pembiakan lalat.
Hal ini kerana sistem reban tertutup adalah sistem yang menggunakan alat hawa dingin di mana ianya lebih
bersih dan najis tidak melimpah keluar sebagai mana penggunaan sistem reban tertutup.
TKPM Kg. Tui
TKPM Tulang Gajah
TKPM Lubuk Bakul
TKPM Ulu Bakri
Rajah 6.6 : Taburan Ternakan di Daerah Muar
TKPM Ternakan
Ternakan Babi
Ternakan Ruminan
Ladang Ternakan Unggas Gred A
Ladang Ternakan Unggas Gred B
Ladang Ternakan Unggas Gred C

6-26
6.3.8 Pembangunan Penternakan Sedia Ada
A. Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM) Ruminan dan Unggas
Di Daerah Muar, terdapat sebuah pembangunan sedia ada bagi usaha

meningkatkan ekonomi dalam sektor penternakan iaitu Taman Kekal
Pengeluaran Makanan (TKPM) Ternakan. Taman Kekal Pengeluaran Terdapat 4 TKPM
Makanan Ternakan di daerah Muar merangkumi empat (4) kawasan iaitu Ternakan Unggas dan
TKPM Ulu Bakri, TKPM Lubuk Bakul, TKPM Tulang Gajah dan TKPM Kg. Tui.
Ruminan di Daerah
Kesemua TKPM ini menghasilkan pengeluaran ternakan lembu, kambing,
bebiri dan ayam (Ulu Bakri). TKPM Lubuk Bakul di Mukim Jorak mempunyai Muar
keluasan terbesar iaitu 421.45 hektar berbanding dengan TKPM lain (sila
rujuk Jadual 6.18). Sebahagian kawasan TKPM Kg. Tui dilaporkan
mempunyai masalah untuk diusahakan sebagai kawasan penternakan
disebabkan ketidaksesuaian rupa bentuk muka bumi.
Jadual 6.18 TKPM Ternakan di Daerah Muar

Jenis TKPM Lokasi Hasil Pengeluaran Keluasan (hektar)
Ulu Bakri, Jorak Ayam , Lembu, Kambing/Bebiri 184.10
TKPM Ternakan Unggas Lubuk Bakul, Jorak Lembu, Kambing/Bebiri 421.45

dan Ruminan Tulang Gajah, Lenga Lembu, Kambing/Bebiri 68.70
Kg. Tui, Bukit Kepong Lembu, Kambing/Bebiri, Kerbau 157.40
B. Skim dan Persijilan
Satu skim pensijilan yang dirangka oleh Jabatan Pertanian pada tahun
2002 untuk memberi pengiktirafan kepada ladang-ladang yang
mengamalkan APB berkonsepkan mesra alam sekitar, menjaga kebajikan MyGAP merupakan
dan keselamatan pekerja bagi menghasilkan produk yang berkualiti, penjenamaan semula
selamat dan sesuai dimakan. MyGAP merupakan penjenamaan semula
bagi menggantikan Skim Amalan Ladang Baik Malaysia (SALM). Skim ini bagi menggantikan
dibangun berpandukan Malaysian Standard MS 1784:2005 Crop Skim Amalan Ladang
Commodities – Good Agricultural Practice (GAP). Menurut catatan
Baik Malaysia (SALM).
Jabatan Pertanian Muar pada tahun 2018, terdapat seramai 14 buah
ladang telah menerima sijil MyGAP di daerah Muar dengan melibatkan
lima (5) buah syarikat. (rujuk Jadual 6.19) Hal ini menunjukkan bahawa
penggunaan Skim dan Persijilan ini masih rendah dalam kalangan
pengusaha ternakan di Daerah Muar.
Jadual 6.19 Ladang Pensijilan MyGAP di Daerah Muar, 2018

Nama Syarikat Bil Nama Ladang Alamat Ladang Jenis Operasi
Hiap Ing Sdn Bhd 1 Sinn Hup Farm Lot 1792, Batu 14, Jalan Panchor, Jorak Ayam Pedaging
2 Bakri 2 Lot 297, Jalan Bakri Ayam Baka Pedag

Bakri III Layer Breeder
3 Lot 2770, Batu 6/12, Jalan Bakri Ayam Baka Penelur
Farm
Pagoh 3 Breeder Ayam Baka
4 PTD 5492, 5493, 5494, Pagoh
Farm Pedaging
Leong Hup Poultry PTD 3614, 4591, Batu 7, 3/4, Mukim Parit Ayam Baka
5 Hatchery B
Farm Sdn Bhd Bakar, Jalan Bakri Pedaging
Pusat Penetasan
6 Hatchery A Batu 9 1/2, Jalan Bakri
Telur Ayam
Pagoh 1 Breeder Ayam Baka
7 Lot 5315, Jalan Jorak, Pagoh
Farm Pedaging
Bukit Pasir Breeder Lot 331, Batu 10 1/2, Jalan Panchor, Bukit Ayam Baka
9
Farm Pasir Pedaging
Sri Medan Duck Pusat Penetasan
10 Batu 4 1/2, Jln Sengkang, Pagoh
Sri Medan Duck Farm Hatchery Telur Itik Baka
Sdn Bhd Sri Medan Duck Farm
11 Lot 6409 Mukim Jorak Itik Baka Pedaging
4
12 Teratai Porker Farm 3 Lot 3126-3127, Bukit Serampang Babi
Teratai Agriculture
Sdn Bhd
13 Teratai Porker Farm 2 Lot 529/5 & 530/5 Mukim Bukit Serampang Babi
SBL Quail Farm Sdn SBL Quail Farm Sdn

14 Lot 332, Batu 10 1/2, Jalan Panchor Puyuh
Bhd Bhd
6.3.9 Sub Sektor Perikanan

Aktiviti perikanan juga merupakan aktiviti yang dapat menyumbang
kepada peningkatan ekonomi penduduk bagi Daerah Muar. Aktiviti Jumlah lesen
perikanan di Daerah Muar ini dibahagi kepada dua iaitu Perikanan Laut menangkap ikan yang
dan Akuakultur. Selain itu, penduduk di Muar juga menjalankan aktiviti
dikeluarkan di Daerah
memelihara kerang-kerangan sebagai aktiviti ekonomi mereka. Zon
Industri Akuakultur (ZIA) turut merupakan salah satu Projek Berimpak Tinggi Muar adalah
seperti mana digariskan dalam Rancangan Struktur Negeri (RSN).
sebanyak 720 orang
A. Perikanan Laut menerima lesen

nelayan
Di Daerah Muar dan Tangkak, terdapat tiga (3) jenis lesen menangkap
ikan iaitu lesen nelayan pantai, nelayan sungai, dan SKL kerang. Jadual
6.20 menunjukkan bilangan lesen menangkap ikan yang dikeluarkan di
Daerah Muar . Lebih kurang 83.60% daripada jumlah lesen ini adalah
lesen nelayan pantai di Muar. Lesen nelayan pantai merupakan bilangan
lesen yang tertinggi sebanyak 602 orang yang menerima lesen dan diikuti
dengan lesen nelayan sungai dengan bilangan lesen sebanyak 118
orang menerima lesen (16.40%)(rujuk Jadual 6.20)
6-28
Jadual 6.20 Jenis dan Bilangan Lesen Menangkap Ikan yang Dikeluarkan di Daerah Muar dan Tangkak, 2018
Jenis Lesen Bilangan (orang) Peratus (%)
Nelayan pantai 602 83.60
Nelayan sungai 118 16.40
SKL Kerang-
Tiada 0.00
kerangan
Jumlah Keseluruhan 720 100.00
Sumber: Jabatan Perikanan Muar, 2019
Perikanan laut dalam ini dijalankan oleh nelayan-nelayan yang

Kredit foto : UTM-LCARC , 2019
kebanyakannya tinggal di perkampungan berhampiran laut di dalam
Daerah Muar. Pada masa ini, Daerah Muar terbahagi kepada dua (2)
lokasi jeti nelayan iaitu jeti di sepanjang Selat Melaka dan jeti di
sepanjang Sungai Muar. Lokasi jeti nelayan di sepanjang Selat Melaka
mempunyai 16 lokasi jeti nelayan dan lokasi jeti di sepanjang Sungai Muar
mempunyai 24 lokasi. (Rujuk Jadual 6.21 dan Jadual 6.22)
Jeti di sepanjang Selat
Melaka hanya 7 jeti
Jeti-jeti ini adalah jeti yang sah dan dibina dengan usahasama oleh
sahaja yang
pelbagai agensi seperti Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia, Muar (LKIM),
Jabatan Perparitan dan Saliran (JPS), Kementerian Pembangunan dan mempunyai struktur
Luar Bandar, Jabatan Perikanan Muar dan agensi yang berkaitan. Ia konkrit dan
berfungsi sebagai jeti kecil bagi kemudahan pendaratan dan tambatan
bot perikanan sahaja. Tapak jeti terletak hanya di rizab sungai JPS. Namun
berbumbung
begitu, jeti ini tidak diwartakan oleh mana-mana agensi kerana tiada
status sepertimana kompleks pendaratan ikan LKIM.
Di sepanjang Selat Melaka, terdapat 24 jeti nelayan yang berstruktur kayu

dan konkrit. Lokasi yang mempunyai jeti nelayan yang tertinggi di
sepanjang Selat Melaka adalah di kawasan Parit Keroma dan Sungai Jeti di sepanjang
Balang. Masing-masing mempunyai tiga (3) jeti nelayan. Hasil analisis Sungai Muar hanya 15
mendapati bahawa hanya tujuh (7) jeti nelayan sahaja yang mempunyai
struktur konkrit dan berbumbung. Selain daripada itu adalah berstruktur
jeti sahaja yang
kayu atau konkrit yang tidak berbumbung. (Rujuk Jadual 6.21) mempunyai struktur
konkrit dan
Seterusnya, jeti nelayan di sepanjang Sungai Muar pula mempunyai 47 jeti
nelayan yang berstruktur kayu dan konkrit. Lokasi yang mempunyai jeti berbumbung
nelayan tertinggi di sepanjang Sungai Muar adalah di kawasan Parit
Othman dan Sungai Bentayan. Masing-masing mempunyai empat (4) jeti
nelayan. Hasil kajian mendapati bahawa hanya 15 jeti sahaja yang
mempunyai strukttur konkrit dan berbumbung. Hal ini menunjukkan
bahawa kemudahan dan infrastuktur bagi pembangunan perikanan
perlu dinaiktaraf. (Rujuk Jadual 6.22)
Jadual 6.21 Senarai jeti nelayan di sepanjang Selat Melaka

Jarak dari
Lokasi Bil Jeti Kuala Sg Jenis Jeti Struktur Tambahan Agensi Pelaksana
Muar (KM)
Parit Jalan
1 Nelayan 3.3 Kayu Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Khalidi
Parit Perupok 1 Nelayan 5.1 Konkrit Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Parit Sakai 1 Nelayan 6.0 Konkrit Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
1 Nelayan 6.7 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM/Perikanan
Parit 2 Nelayan 6.7 Konkrit Berbumbung JPS
Keroma Desa Keroma
3 6.7 Kayu Berbumbung Desa Keroma Eco Resort
Eco Resort
Parit Raja 1 Nelayan 7.6 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM/Perikanan
Parit Amal
Parit Amat 1 Nelayan 10.0 Konkrit Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Parit Unas
2 Nelayan 10.8 Konkrit Berbumbung JPS
Parit Kassim
Parit Jawa
2 Nelayan 16.2 Konkrit Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Parit
Kedondong
1 Nelayan 25.0 Konkrit Berbumbung LKIM/Perikanan
Seri Menanti
Sungai Pulai
2 Nelayan 31.7 Konkrit Berbumbung LKIM/Perikanan
1 Nelayan 34.5 Konkrit Berbumbung Pejabat Daerah
Sungai
Balang
3 Shahbandar 34.5 Konkrit Berbumbung LKIM/Perikanan
Sungai 1 Nelayan 40.0 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM/Perikanan
Sarang Buaya
(Gate F) 2 Nelayan 40.0 Konkrit Berbumbung LKIM/Perikanan
Sungai
Sarang Buaya
Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran Muar, 2019
Foto 6.8 : Jeti Nelayan di Sungai Balang Foto 6.9 : Jeti Nelayan di Parit Jawa
Sumber: http://homestayqasiehmama.blogspot.com Sumber: https://johorkaki.blogspot.com
6-30
Jadual 6.22 Senarai jeti nelayan di sepanjang Sungai Muar

Jarak dari
Lokasi Bil. Jeti Kuala Sg Jenis Jeti Struktur Tambahan Agensi Pelaksana
Muar (KM)
1 Marina 0.0 Konkrit Tidak Berbumbung Jabatan Laut
Kuala Sungai
2 Tanjung Emas 0.0 Terapung Tidak Berbumbung Majlis Perbandaran Muar
Muar
3 Istana 0.5 Terapung Tidak Berbumbung JKR
1 Hotel Muar Kayu Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
1.1
Parit
2 Polis Marin 1.3 Konkrit Berbumbung Polis Marin
Othman
3 Kastam 1.3 Konkrit Tidak Berbumbung Kastam & Ekais Diraja
4 Shahbandar 1.3 Konkrit Berbumbung Jabatan Laut
Laman
1 AZ Marine Kayu Tidak Berbumbung AZ Marine
Maharani 1.5
1 Restoran JT 2.0 Konkrit Berbumbung Jabatan Laut
Jambatan
2 Bentayan 2.1 Kayu Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Sultan Ismail
3 (Hentian Bas) 2.1 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM
Pasar awam
1 Konkrit Tidak Berbumbung Majlis Perbandaran Muar
Maharani 2.3
Sungai
2 Bomba Konkrit Berbumbung Jabatan Bomba &
Bentayan 2.3
3 2.5 Konkrit Berbumbung JPS
Parit Tiram
4 2.5 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM/Perikanan
Parit Tiram 1 Parit Tiram 3.0 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM
Parit Mohd 1 Parit Mohd Derus 4.7 Kayu Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Derus 2 Samin 4.7 Kayu Tidak Berbumbung Syarikat Samin
1 Parit Beting 4.8 Konkrit Berbumbung JPS
Parit Beting
2 Sabak Awor 5.4 Kayu Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Parit Long 1 Sabak Awor 5.5 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM
Mohd 2 Maharani Ayu 5.5 Kayu Tidak Berbumbung Citro Murni Developer
Jambatan 1 Bakar Batu 8.3 Konkrit Berbumbung JPS
Kedua Muar
2 Sabak Awor Kayu Tidak Berbumbung Sabak Awor Resort
Bypass 8.3
1 Bukit Treh 9.6 Konkrit Berbumbung JPS
Parit Besar
2 Bukit Treh 9.6 Kayu Tidak Berbumbung Kumpulan Nelayan Muar
Sungai Terap 1 Sungai Terap 16.0 Terapung Tidak Berbumbung JPS
1 Pergam 29.5 Konkrit Berbumbung Pejabat Daerah
Pergam
2 Oasis Bay 29.5 Kayu Berbumbung Oasis Bay
Tanjung 1 Tanjung Selabu 33.3 Terapung Tidak Berbumbung JPS
Selabu 2 Parit Durian Daun 33.3 Terapung Tidak Berbumbung JPS
1 47.3 Konkrit Berbumbung Pejabat Daerah
Sungai Jorak Jorak
2 47.3 Terapung Tidak Berbumbung JPS
Pekan 1 Panchor 73.1 Terapung Tidak Berbumbung JPS
Panchor 2 Shahbandar 73.1 Konkrit Berbumbung Jabatan Laut
Kg Brohol 1 Kg Brohol 75.0 Konkrit Berbumbung Pejabat Daerah
Kg Olak Sepam 1 Kg Olak Sepam 76.5 Konkrit Berbumbung JPS
Kg Renchong 1 Kg Renchong 82.3 Terapung Tidak Berbumbung JPS
1 86.0 Konkrit Berbumbung LKIM
Kg Liang Batu Kg Liang Batu
2 86.0 Konkrit Tidak Berbumbung Perikanan
Pekan 1 92.3 Konkrit Tidak Berbumbung LKIM
Pekan Gombang
Gombang 2 92.3 Konkrit Berbumbung JPS
1 Kampung Sg Terapung Tidak Berbumbung JPS
Pekan Lenga 99.8
2 Shahbandar 99.8 Konkrit Tidak Berbumbung Jabatan Laut
Sg Meda 1 Kampong Sg Konkrit Berbumbung JPS
110.0
Pekan Bukit 1 Shahbandar 118.3 Konkrit Tidak Berbumbung Jabatan Laut
Kepong 2 Galeri Darurat 118.3 Terapung Berbumbung JPS
Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran Muar, 2019

B. Akuakultur
Kawasan ternakan akuakultur (ZIA) merupakan kawasan yang penting

bagi aktiviti perikanan semasa Daerah Muar di mana kawasan-kawasan
ini perlu dikekalkan selaras dengan peranannya sebagai Projek Berimpak 13 penternak
Tinggi. Aktiviti akuakultur yang dijalankan di Daerah Muar ini meliputi
menggunakan Kolam
sistem kolam air tawar, kolam air payau dan kerang-kerangan.
Berdasarkan Jadual 6.23, bilangan penternak yang paling ramai adalah Air Tawar dalam
penternak yang menggunakan sistem kolam air tawar iaitu seramai 13 aktiviti akuakultur di
penternak daripada jumlah keseluruhan penternak akuakultur.
Daerah Muar
Kesemua penternak akuakultur yang menggunakan sistem kolam air
tawar ini mengusahakan ternakan mereka di Mukim Sungai Terap, Bukit
Pasir, Bakri, Lenga, Panchor dan Bukit Kepong di mana jumlah kolam
yang terdapat di kawasan ini adalah sebanyak 66 buah kolam dengan
keluasan sebanyak 7.33 hektar. Jenis ternakan yang diusahakan ialah
ikan Tilapia, Ikan Baung, Ikan Keli, Ikan Patin, dan Ikan Buyu.
Jadual 6.23: Bilangan Penternak, Bilangan Sistem dan Keluasan

Akuakultur di Daerah Muar, 2018
Anggaran
Bil. Luas Pengeluaran pada
Jenis Sistem Bil. Kolam
Penternak (Hektar) tahun 2018 (Metrik
Tan)
Kolam Air Tawar 13 66 7.33 377.03
Kolam Air Payau 3 32 15.64 134.00
Kerang 2 2 8.00 11.55
Kupang 4 1300 tali 5.00 32.50
Udang galah 1 3 0.40 0.55
Tiram 1 500 bakul 0.10 Tiada pengeluaran
Jumlah 24 - 57.89 701.20
Berdasarkan Jadual 6.23, bilangan penternak kedua tertinggi ialah penternak yang menggunakan sistem kolam
air payau dan sistem kerang-kerangan dengan bilangan penternak masing-masing sebanyak 3 penternak.
Sistem kerang-kerangan meliputi ternakan tiram, kerang dan kupang. Ternakan kupang sedia ada telah
dilaksanakan dan mengeluarkan hasil yang baik iaitu di Parit Keroma, Sungai Balang, Parit Kedondong dan Parit
Pulai dibawah pemantauan Persatuan Nelayan Kawasan Muar dengan purata pengeluaran sebanyak 10 tan
metrik sebulan pada tahun 2018 .
Selain itu, satu lagi aktiviti akuakultur di Daerah Muar yang berpotensi untuk diketengahkan iaitu akuakultur tiram
di Parit Tiram boleh dijadikan sebagai sumber ekonomi penduduk di Daerah Muar. (Rujuk Rajah 6.7). Kawasan
ternakan akuakultur di Daerah Muar ini berpotensi untuk diperkembangkan ekoran terdapat sebuah cadangan
zon industri akuakultur di Sungai Balang. Melalui cadangan zon industri akuakultur ini, ia dijangka akan memberi
impak yang besar kepada ekonomi penduduk yang tinggal berdekatan dengan kawasan zon ini. Sekali gus
dapat mencapai salah satu projek berimpak tinggi di negeri Johor yang akan menerajui pembangunan ekonomi
di utara negeri Johor.
6-32
39
38
37
36
35
34
Jeti di sepanjang Selat Melaka
33
32 1. Sarang Buaya 9. Parit Amat
31
2. Sungai Balang 10. Parit Amal
3. Sungai Pulai 11. Parit Raja
29 4. Sri Menanti 12. Parit Keroma
5. Parit Kedondong 13. Parit Sakai
30
6. Parit Jawa 14. Parit Perupok
28
7. Parit Kasim 15. Parit Jalan Khalidi
8. Parit Unas
27
26 Jeti di sepanjang sungai Muar
25 24 16. Kuala Sungai Muar 28. Pergam
23 22 17. Parit Othman 29. Tanjung Selabu
21
18
20
18. Laman Maharani 30. Sungai Jorak
16 17 19 19. Jambatan Sultan 31. Pekan Panchor
15
14 Ismail
13 20. Sungai Bentayan 32. Kg Brohol
12
11
21. Parit Tiram 33. Kg Olak Sepam
10
22. Parit Mohd Derus 34. Kg Renchang
9 23. Parit Beting 35. Kg Liang Batu
8
7
24. Parit Long Mohd 36. Pekan Gombang
25. Jambatan Kedua 37. Pekan Lenga
6
Muar Bypass
26. Parit Besar 38. Sg Meda
27. Sungai Terap 39. Pekan Bukit
5 Kepong
4
3
1
2
Rajah 6.7 : Taburan Jeti dan Akuakultur di Daerah Muar
Industri Akuakultur
Jeti Nelayan
6.3.10 Tren Perubahan Jumlah Lesen Menangkap Ikan yang dikeluarkan

Di Daerah Muar, perubahan jumlah lesen menangkap ikan yang
dikeluarkan daripada tahun 2015 hingga 2018, peningkatan direkodkan
daripada tahun 2015 di mana jumlah lesen menangkap ikan meningkat
Penurunan tren
sebanyak 167 lesen (23.19%) pada tahun 2018 (rujuk Jadual 6.24).
Peningkatan ini antaranya disebabkan oleh kemudahan insentif yang perubahan direkodkan
disediakan oleh kerajaan kepada nelayan. Namun begitu, kajian ini tidak daripada tahun 2015 di
dapat menganalisis tren perubahan hasil pendaratan ikan kerana hasil
mana jumlah lesen
tangkapan ikan berdasarkan jenis pukat yang digunakan oleh nelayan di
Daerah Muar dan Tangkak, ia bukan berdasarkan tangkapan ikan di jeti. menangkap ikan
meningkat sebanyak
Jadual 6.24: Tren Perubahan Jumlah Lesen Menangkap Ikan di Daerah 167 lesen (23.19%)
Muar dan Tangkak pada tahun 2018
Tahun Jumlah Lesen Menangkap Ikan Tren Perubahan (%)
2015 553 -
2016 548 -0.90
2017 535 -2.37
2018 720 25.69
6.3.11 Kemudahan Sokongan untuk Pembangunan Pertanian, Penternakan dan

Perikanan
Kemudahan sokongan adalah penting untuk pembangunan sektor pertanian di mana ianya dapat membantu
dalam meningkatkan hasil pengeluaran sektor-sektor tersebut.
Pertanian Penternakan Perikanan

Kemudahan Sokongan/ Program
Projek Ladang Berkelompok untuk Menyedia dan menjalankan
pengurusan tanah-tanah kebun Menyediakan khidmat nasihat usaha-usaha yang bersesuaian
melalui bantuan akan diberikan kepada penternak baru mahupun bagi membantu meningkatkan
kepada pekebun-pekebun dari sedia ada bagi menjalankan taraf sektor perikanan Daerah
segi subsidi baja, racun, benih, projek ternakan tersusun dan Muar seperti menyediakan kursus
pengairan dan lain-lain bantuan sistematik. bagi bakal penternak ikan
peralatan pertanian. terutamanya akuakultur
Bantuan dari khidmat nasihat dan

Rawatan ternakan terhadap
teknikal akan diberikan kepada
ternakan yang didapati Bantuan berkelompok kepada
pekebun-pekebun kecil bagi
mengalami masalah jangkitan nelayan ternakan kupang dan
menambahkan pengetahuan
penyakit untuk memastikan bantuan membaiki rumah
dari segi penanaman,
haiwan ternakan sentiasa di nelayan
penyelenggaraan dan penyakit dalam keadaan sihat dan baik
tanaman
Agensi Yang Terlibat
Jabatan Pertanian, RISDA, MARDI, Jabatan Perikanan Daerah dan

Jabatan Perkhidmatan Veterinar
FELCRA, FELDA, dan Lembaga Negeri , Lembaga Kemajuan Ikan
Daerah dan Negeri
Perindustrian Nenas Malaysia (LKIM)
6-34
Taman Kekal Pengeluaran Makanan (TKPM)
Kawasan TKPM Kg. Tui boleh dipertingkatkan

produktiviti dengan memperkenalkan
pelbagai tanaman dan ternakan yang TKPM Kg. Tui
bersesuaian dengan rupa bentuk muka bumi.
TKPM Tulang Gajah

Kelas Tanah Pertanian
Tanah pertanian di Daerah Muar

mempunyai tanah berkelas 2-3
yang mana tanah kelas ini
kebanyakannya sesuai untuk semua
jenis tanaman
TKPM Tanaman Pagoh
ZPM Pagoh
TKPM Lubuk Bakul
TKPM Ulu Bakri
Tanah Pertanian Terbiar
Terdapat 312.94 hektar

Zon Industri Akuakultur (ZIA) tanah pertanian terbiar
berpotensi dibangunkan
ZIA (Projek Berimpak Tinggi)
Kelas 3
perlu dikembangkan kerana Tanaman Padi di Sg Balang
Muar mempunyai sumber
semula jadi seperti tiram, Tanaman padi ini perlu
kupang, udang dan kerang dimajukan untuk dalam
menjamin bekalan makanan
dan food security di Muar
RAJAH
Rajah 6.5
6.8 :: PENEMUAN KAJIAN
Penemuan Kajian
Pertanian
Hutan
Industri
Tanah pertanian terbiar
Industri Akuakultur
6.4 Unjuran
6.4.1 Pertanian
Guna tanah pertanian
Berikutan aktiviti perbandaran, guna tanah pertanian dijangka akan
berkurangan sebanyak 16,720.48 hektar. Maklumat ini adalah merujuk
dijangka akan
kepada unjuran pertanian di Daerah Muar dari sumber RSN Johor 2030, berkurangan sebanyak
keluasan tanah pertanian akan berkurang dari 94,612.79 hektar (2018)
16,720.48 hektar
kepada 77,901.31 hektar (2030). Pengurangan ketara berlaku akibat
daripada pembangunan yang pesat terutamanya di kawasan Bandar
Universiti Pagoh.
6.4.2 Akuakultur
Aktiviti perikanan seperti akuakultur, keluasannya dijangka akan
meningkat dari 36.47 hektar (2018) kepada 421.47 hektar pada tahun
2030 (rujuk Jadual 6.25). Akuakultur seperti sistem kolam air tawar, kolam Akuakultur dijangka
air payau dan kerang-kerangan dijangka akan meningkat dengan
adanya usaha pembangunan Zon Industri Akuakultur di sepanjang pesisir
akan meningkat
laut. sebanyak 385.00
Jadual 6.25 : Unjuran akuakultur menngikut jenis sistem hektar pada tahun
Keluasan (Hektar) 2030
Jenis Sistem Perubahan (%)
2018 2030
Kolam Air Tawar 7.33 12.33 40.55
Kolam Air Payau 15.64 35.64 56.12
Kerang-kerangan 13.50 373.5 96.39
Jumlah
36.47 421.47 91.35
Keseluruhan
Sumber: Olahan daripada Jabatan Perikanaan Muar, 2019

1
berkaitan sektor pertanian dan perikanan yang telah dikenal pasti di
dalam RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan). Ini adalah penting bagi
memastikan projek tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan.
Projek yang
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002- dalam
2015), terdapat sebuah projek yang telah dicadangkan dibawah sektor pelaksanaan
pembangunan pertanian dan perikanan. Penilaian ini penting bagi
dinilai semula kesesuaian perlaksanaannya. (Rujuk Jadual 6.26)
6-36
Jadual 6.26 : Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) sektor pertanian dan perikanan
Status Pencapaian Tahap
Bil. Senarai Projek Rumusan Pencapaian Pojek
Tercapai Belum Tercapai
Masih dalam peringkat penyediaan dan

Penggunaan kaedah reban akan dilaksanakan. Cadangan ini juga
1. tertutup ‘closed –house system’ / akan diteruskan sebagai salah satu
bagi proses ternakan ayam cadangan dalam rancangan tempatan
ini
6.6 Rumusan isu dan masalah, potensi dan cadangan awal

Berdasarkan analisis dan penemuan kajian mendapati bahawa tanah pertanian di Daerah Muar masih menjadi
guna tanah utama dan mempunyai tanah pertanian subur (kelas 2,3 dan 4) yang luas dan berpotensi untuk
diusahakan bagi pengeluaran hasil tani secara produktif; dengan penggunaan varieti serta teknologi pertanian
moden yang bersesuaian dan ekonomik.
Secara umumnya, Daerah Muar mempunyai kawasan tanah subur (Kelas 2) yang agak luas, iaitu 54,862.56
hektar atau 39.40% daripada jumlah keluasan daerah. Untuk tanah kelas 3, ia mencatatkan kawasan seluas
8,350.89 hektar (6.00%). Untuk tanah kelas 4, ia merangkumi kawasan seluas 33,433.60 hektar (24.01%) Manakala
tanah kelas 5 mencatatkan kawasan seluas 42,431.85 hektar (30.47%), khususnya di kawasan HSK Maokil dan HSK
Ayer Hitam Paya Gambut. Justeru itu, faktor tanah kelas 2 sehingga kelas 4 ini merupakan potensi kepada
pembangunan aktiviti pertanian (tanaman) di Daerah Muar dan setiap kelas tanah mempunyai kesesuaian
tanaman yang boleh dibangunkan.
Bagi penternakan pula, jenis penternakan utama di Daerah Muar adalah ternakan ayam pedaging dengan
bilangan penternak sebanyak 33 orang dan kapasiti ayam pedaging sebanyak 2.3 juta ekor. Walau
bagaimanapun, jenis ternakan ini boleh mengundang kepada pencemaran bau dan menyebabkan
merebaknya wabak penyakit kepada penduduk. Manakala aktiviti perikanan merupakan antara sumber
ekonomi utama penduduk yang tinggal di Daerah Muar terutamanya yang tinggal di berdekatan perairan Selat
Melaka. Ini berikutan terdapatnya 40 lokasi jeti nelayan semasa di Daerah Muar. Selain itu, kawasan Sungai
Balang dan Parit Tiram mempunyai sumber semulajadi seperti kerang-kerangan merupakan kawasan potensi
pembangunan akuakultur.

Sektor Pertanian
 Tanah Pertanian Terbiar
Berdasarkan maklumat daripada Jabatan Pertanian Muar, didapati bahawa terdapat

sebanyak 312.94 hektar (220 lot) tanah pertanian yang terbiar atau tidak diusahakan di
Daerah Muar. Keadaan ini menyebabkan pembaziran sumber dan kerugian kepada usaha
1
pembangunan aktiviti pertanian di Daerah Muar.
 Penyalahgunaan Zon Pengeluaran Makanan
Melalui maklumat Jabatan Pertanian Muar, Zon Pengeluaran Makanan (ZPM) di Daerah
Muar bertujuan untuk menghasilkan tanaman kelapa matag, kelapa gading, kelapa
pandan. Namun begitu, didapati sebanyak 64% tanah pertanian di dalam Zon Pengeluaran
Makanan (ZPM) telah ditanam dengan tanaman kelapa sawit. Keadaan ini menyebabkan
hasil pengeluaran tidak mencapai sasaran.
 Penggunaan Skim Amalan Pertanian Baik (myGap) yang rendah
Berdasarkan analisis mendapati bahawa seramai sepuluh (10) pengusaha/petani yang

mendaftar menggunakan skim amalan pertanian baik (myGap) di Daerah Muar. Hal ini
menunjukkan penggunaan sistem ini masih rendah dalam kalangan pengusaha/petani di
Daerah Muar. Skim ini perlu dipertingkatkan bagi menghasilkan produk-produk pertanian
yang berkualiti dan selamat dimakan.
Sektor Penternakan
 Penggunaan Sistem Reban Ayam Tertutup yang tidak menyeluruh
Berdasarkan analisis mendapati bahawa sebanyak 38 ladang ternakan menggunakan

sistem reban ayam terbuka dan hanya 13 reban sahaja yang menggunakan sistem
reban tertutup. Penggunaan sistem reban terbuka dalam aktiviti penternakan ayam
2
yang pada kebiasaannya berkait secara langsung dengan pencemaran bau dan lalat.
Hal ini menyebabkan ketidakselesaan penduduk setempat kerana lokasi penternakan
yang terletak berhampiran dengan kawasan petempatan penduduk.
 Jumlah ternakan yang semakin berkurangan
Berdasarkan kajian yang dilakukan, secara keseluruhan didapati bahawa jumlah

ternakan di Daerah Muar semakin berkurangan. Penurunan yang ketara ialah ternakan
lembu sebanyak 21.82%. Hal ini disebabkan oleh kekurangan tenaga kerja atau pakar
dalam menjaga kebajikan ternakan
Sektor Perikanan
 Sumber semulajadi yang tidak diguna sepenuhnya
Berdasarkan maklumat daripada Jabatan Perikanan, didapati bahawa terdapat sumber

semulajadi seperti kerang-kerangan di Daerah Muar tidak digunakan secara ekonomik.
Terdapat seramai 24 penternak akuakultur dengan tiga jenis sistem kolam menjalankan
aktiviti ternakan akuakultur secara kecil-kecilan dengan saiz kolam ternakan yang kurang
ekonomik.
 Kekurangan kemudahan sokongan bagi pertanian, penternakan dan perikanan 3

Di Daerah Muar, jeti nelayan merupakan kemudahan sokongan bagi perikanan yang
mana terdapat 40 jeti nelayan yang disenaraikan oleh Jabatan Pengairan dan Saliran
Muar Namun begitu, terdapat sesetengah jeti kecil ini tidak diwartakan menyebabkan
kerja menaiktaraf jeti tidak dapat dilakukan kerana tiada peruntukan diberikan.
6-38
6.6.2 Potensi
Muar mempunyai 312.94 hektar tanah pertanian terbiar atau
1
tidak diusaha yang berpotensi untuk projek pertanian masa
hadapan. Kebanyakkan tanah pertanian terbiar ini sesuai
untuk semua jenus tanaman
Taman Pengeluaran Makanan dan Zon Pengeluaran
2 Makanan yang mempunyai potensi untuk dibangunkan

dengan bilangan sebanyak 5 TKPM dan sebuah ZPM.
Nilai pengeluaran yang tinggi daripada Usahawan Tapak
3 Semaian Bunga-Bungaan (Nurseri) dan Pengusaha Ladang

Herba Nasuha terhadap pembangunan ekonomi di Daerah
Muar.
Kredit foto: Jabatan Pertanian Muar
4
Sumber perikanan yang berpotensi dipasarkan secara besar-
besaran (Cth: Tiram dan udang)
2
Sumber tanaman padi yang berpotensi dibangunkan bagi
5 menjamin bekalan makanan dan keselamatan makanan

pada masa hadapan.
6.6.3 Cadangan Awal
Sektor Pertanian dan Perikanan
 Mengekalkan dan membangunkan kawasan pertanian utama

terutamanya kawasan pertanian di luar koridor pembangunan
Daerah Muar
 Memperkasa TKPM dan Zon Pengeluaran Makanan (ZPM) dan

memastikan syarat jenis tanaman makanan bagi ZPM dipatuhi.
 Memajukan tanaman, ternakan dan perikanan sedia ada bagi

meningkatkan pembangunan ekonomi di Daerah Muar
 Mempertingkatkan kualiti penternakan di Daerah Muar
 Meningkatkan pembangunan aktiviti perikanan seperti kerang-

kerangan bagi memanfaatkan sumber semulajadi yang sedia
ada sepenuhnyanya Kredit Foto: Kebuna, 2018
 Meningkatkan penyediaan dan penggunaan kemudahan
infrastruktur penternakan dan penternakan
6.6.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Pelepasan Karbon GHG

Berdasarkan pada penerangan kajian dalam Bab 3.2 (Bahagian A),
sektor ini perlu mengambilkira pertimbangan keperluan mengurangkan
pelepasan karbon GHG iaitu:
1. Menggalakan Penggunaan Tenaga Boleh Baharu

 Penggunaan sistem tenaga suria untuk aktiviti penternakan seperti
pemasangan panel solar di reban ayam tertutup
 Program Waste to wealth - Penukaran sisa tinja kepada tenaga
seperti menukarkan baja haiwan ke dalam biogas melalui Foto 6.10: Gambaran penggunaan
sistem reban ayam tertutup
anaerobic digesters terutamanya di kawasan Ladang Fidlot
Sumber: https://www.pkps.gov.my/
projek-pkps/penternakan-ayam-
2. Menggalakkan Pengurusan Bekalan Makanan yang Mampan daging/
 Menjaga kebajikan ternakan dengan membuat pemantauan
melalui penggunaan ICT atau IOT
3. Menggalakkan Amalan Pertanian yang Mampan

 Ladang yang menepati syarat Amalan Pertanian Baik akan
diberikan Persijilan MyGAP dan MyORGANIC.
 Aktiviti Promosi MyGap dan MyORGANIC kepada pengguna
mendapatkan produk yang selamat dimakan
4. Melaksanakan Urban Farming

 Menggalakkan urban farming di kalangan komuniti agar dapat
memupuk penduduk untuk bercucuk tanam dan sekaligus dapat
mengeratkan silaturahim antara mereka.
Foto 6.11: Logo persijilan MyGAP dan
MyORGANIC
Sumber: Kementerian Pertanian dan
Industri Asas Tani
A. Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan

Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor pertanian
dan perikanan dapat dirangka (rujuk Jadual 6.27). Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan
dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian)
(Rujuk Jadual 6.27).
Jadual 6.27: Isu, Masalah dan Strategi Pembangunan Sektor Pertanian dan Perikanan
Bil Strategi Pembangunan Cadangan

 Mewujudkan Industri Kotej berasaskan herba
 Membangunkan Taman Nurseri Muar
 Memperkasa tanaman kelapa sawit dan getah bagi
Membangunkan dan meningkatkan produktiviti tanaman
1. mengekalkan kawasan  Membangunkan dan memperkasakan TKPM
pertanian utama  Menggalakkan Urban Farming di kawasan perumahan,
institusi dan kemudahan masyarakat
 Melaksanakan program pembangunan tanah terbiar bagi
menghasilkan tanah yang produktif
6-40
Bil Strategi Pembangunan Cadangan

 Mewujudkan zon industri akuakultur bagi memanfaatkan
sumber sedia ada di pinggir sungai dan pinggir laut
 Memperkasa tanaman padi di sungai balang bagi
Memajukan tanaman, ternakan menyokong bekalan makanan negara
dan perikanan sedia ada bagi  Mempergiat aktiviti ternakan ruminan secara Sistem Fidlot
2
meningkatkan pembangunan dan disokong dengan pelaksanaan sistem fodder
ekonomi di Daerah Muar solutions
 Memperkukuhkan Aktiviti Penyelidikan dan Pembangunan
yang melibatkan UTM, UTHM dan Politeknik
 Mempertingkatkan program Waste to Wealth sebagai

aktiviti hiliran yang boleh menghasilkan pendapatan
tambahan
Meningkatkan penyediaan dan
 Mengawal aktiviti penternakan ayam menerusi Sistem
penggunaan kemudahan
3 Reban Tertutup atau Closed House System
infrastruktur bagi pembangunan
pertanian
 Membangunkan Mini Kompleks Pendaratan Ikan
 Mempertingkatkan amalan pertanian baik dalam sektor
pertanian melalui pensijilan myGAP, myOrganic dan lain-
lain pensijilan
TERAS 2: WARISAN MAMPAN BERCIRIKAN BANDAR DIRAJA DAN
KEKAYAAN SUMBER ALAM
Pemeliharaan sumber warisan alam adalah tindakan yang penting dalam
memastikan pengekalan ciri dan identiti di sesebuah tempat. Ianya
menggambarkan perbezaan atau keunikkan yang mewujudkan
tarikannya yang tersendiri. Sumber warisan juga adalah aset yang TERAS 2
menyumbang kepada pemantapan ekonomi. Terdapat dua (2) sektor di
bawah teras ini yang akan menjelaskan kekuatan dan kebitaraan Daerah
Muar sebagai sebuah Bandar Diraja. 2 SEKTOR
7) Pusat Bandar, Rekabentuk,

Pemuliharaan, Pemeliharaan
Bangunan Warisan, Rekreasi dan
Landskap
8) Alam Sekitar, Pengurusan Alam

Semula jadi, Perhutanan dan Geo
Bencana
Sasaran teras ini adalah untuk mengenal pasti ciri dan keunikkan Daerah Muar seterusnya menambah baik nilai
warisan kebudayaan, sejarah dan alam semula jadi sedia ada. Di samping itu, sektor dibawah teras ini juga akan
memastikan perancangan guna tanah pada masa hadapan lebih mampan memandangkan pertimbangan
aspek pemeliharaan alam semula jadi dijadikan asas kepada penyediaan pelan potensi kawasan
pembangunan. Melaluinya, kawasan-kawasan yang mempunyai nilai warisan serta semulajadi dapat dipelihara.
Selain itu, sektor di bawah teras ini secara spesifiknya akan membincangkan strategi yang bersesuaian bagi
mengatasi isu semasa yang telah diikenal pasti.
SEKTOR PUSAT BANDAR, PEMELIHARAAN WARISAN, REKA BENTUK BANDAR DAN LANDSKAP 7-1
PUSAT BANDAR, PEMELIHARAAN

WARISAN, REKA BENTUK BANDAR 7.0
DAN LANDSKAP 7.1 PENGENALAN
Pusat bandar memainkan peranan penting kepada
perkembangan ekonomi daerah sejak awal
penubuhannya. Dalam konteks penyediaan Laporan
Analisis dan Strategi Pembangunan (LASP), Kajian
Lapangan RTD Muar 2035 (Penggantian) berkaitan
sektor imej bandar, rupabentuk bandar, rekabentuk
bangunan dan landskap telah dilaksanakan. Imej
karakter dan fungsi bandar didapati terbentuk hasil
dari gabungan pelbagai elemen sedia ada seperti
kepelbagaian aktiviti guna tanah (perdagangan,
perumahan, perhubungan, perindustrian, pertanian
dan sebagainya), guna bangunan, gaya senibina,
rupabentuk bandar (urban form), rekabentuk bandar
(urban design) serta landskap persekitaran yang
menarik dan unik.
Kajian ini penting kerana pusat bandar dianggap

sebagai bukti fizikal alam bina yang telah merakam
perubahan serta perkembangannya merentasi
zaman. Pusat bandar turut menggambarkan citra
tempatan melalui kewujudan kepelbagaian aktiviti
yang dijalankan oleh masyarakat tempatan yang
membentuk sosio-budaya dan landskap budaya. Ia
mengandungi kebitaraan nilai warisan ketara dan
tidak ketara yang berpotensi untuk diterokai sebagai
produk pelancongan Daerah Muar.
Selain itu, susun atur elemen fizikal seperti deretan

bangunan, orientasi bangunan, jaringan jalan raya,
ruang awam dan landskap membentuk ruang secara
spatial iaitu rupabentuk bandar. Lazimnya, pusat
bandar berfungsi sebagai kawasan perniagaan,
pentadbiran dan perkhidmatan utama kepada setiap
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 petempatan. Secara umumnya, saiz dan fungsi pusat
bandar sedia ada di Daerah Muar berbeza satu sama lain mengikut tahap kepentingan hierarki petempatan.
Dalam kajian ini, Daerah Muar mempunyai empat (4) jenis tahap hierarki petempatan dengan 10 pusat
petempatan yang telah dikenal pasti. Walau bagaimanapun, bagi sektor ini hanya 8 pusat petempatan yang
terpilih yang telah dikenal pasti untuk dijalankan kajian memandangkan mempunyai pusat bandar yang lebih
jelas.
Kepentingan mengenalpasti keadaan semasa, potensi dan kebitaraan yang ada pada sesuatu tempat (place)
lazimnya tidak disedari oleh masyarakat tempatan. Justeru, kajian ini memfokuskan kepada pengenalpastian
keadaan semasa imej, karakter dan fungsi pusat bandar di sekitar Daerah Muar dengan menggunakan kaedah
pemerhatian di tapak secara visual dan pengamatan imej satelit. Terdapat tiga (3) elemen fizikal utama yang
diperhatikan iaitu rupabentuk bandar, rekabentuk bangunan dan landskap. Proses pengenalpastian ini dijadikan
asas kepada cadangan pengindahan persekitaran pusat bandar melalui rekabentuk bandar,
penambahbaikkan imej dan identiti, pengukuhan fungsi serta pemeliharaan warisan ketara bandar. Dapatan
kajian ini merangkumi Teras 2: Warisan Mampan Bercirikan Bandar Diraja dan Kekayaan Sumber Alam; dan Teras
3: Pembangunan Bandar Padat dan Persekitaran Berdaya Huni.
7-2
7.2 Dasar Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk

Bandar dan Landskap

Terdapat satu (1) sasaran yang mengambil pendekatan menyeluruh untuk mencapai pembangunan mampan
bagi sektor ini. Sasaran pembangunan yang berkait rapat dengan elemen pembangunan pusat bandar,
pemeliharaan warisan, reka bentuk bandar dan landskap melibatkan pelaksanaan:
MEMASTIKAN BANDAR DAN PENEMPATAN MANUSIA YANG

INKLUSIF, SELAMAT, BERDAYA TAHAN DAN MAMPAN
SASARAN:
MENYOKONG NEGARA KURANG MAJU UNTUK
11.C MEMBINA BANGUNAN MAMPAN
Pada tahun 2008, populasi penduduk bandar secara umumnya telah melebihi jumlah
penduduk luar bandar di seluruh dunia. Corak pertumbuhan penduduk tersebut turut dilihat turut
berlaku di peringkat tempatan iaitu Daerah Muar. Pertumbuhan berlaku dengan pesat dan tertumpu
di kawasan pusat-pusat bandar di sekitar Daerah Muar. Pembangunan di pusat bandar perlu
dilaksanakan secara mampan dan ia merupakan cabaran utama dalam proses perancangan dan
pengurusan petempatan manusia serta persekitarannya. Sesuai dengan matlamat pembangunan
mampan SDG di peringkat global, sektor ini dipercayai turut dapat menyumbangkan ke arah
pencapaian matlamat tersebut khususnya dalam konteks dan sasaran SDG 11: Sustaianable Cities
and Communities dengan “Menjadikan Bandar dan Penempatan Manusia Inklusif, Selamat, Berdaya
Tahan dan Mampan” sehingga tahun 2030.
Di peringkat tempatan, sektor ini melihat terdapat keperluan untuk memastikan penggunaan
unit premis bangunan perniagaan sedia ada secara optimum tanpa mengabaikan keperluan
pemeliharaan bangunan lama sebagai aset warisan ketara di Daerah Muar. Mengoptimumkan
penggunaan rumah kedai tradisional secara mampan di pusat-pusat bandar sekitar Daerah Muar
dipercayai dapat mengelakkan masalah serakan bandar (urban sprawl) tanpa kawalan dan
penerokaan kawasan baru secara lebih mampan. Pembukaan kawasan penempatan baharu
seperti kawasan perumahan dan pusat perniagaan moden pada masa hadapan perlu dipastikan
memenuhi keperluan semasa serta hasrat SDG.
B. Agenda Perbandaran Baharu (New Urban Agenda, NUA)
Semasa persidangan Habitat III pada tahun 2016, Malaysia turut komited
untuk memenuhi deklarasi NUA dengan mengambil kira tindakan dalam 5
aspek utama seperti:
a. Dasar Perbandaran Negara

b. Perundangan dan Peraturan Perbandaran
c. Reka Bentuk dan Perancangan Perbandaran
d. Sistem Kewangan Majlis Perbandaran dan Ekonomi Bandar
e. Pelaksanaan Tempatan
Dalam konteks sektor ini, dapatan kajian ini melihat kepada halatuju Dasar
Perbandaran Negara, Perundangan dan Peraturan Perbandaran; dan
Reka Bentuk dan Perancangan Perbandaran, Penyediaan Garis Panduan
Umum seperti Garis Panduan Reka Bentuk dan Imej Bandar; dan Garis
Panduan di pusat-pusat bandar Daerah Muar yang lebih komprehensif
dipercayai dapat memenuhi keperluan NUA.
Rumusan Dasar
Berdasarkan kajian terhadap dua (2) dasar utama di peringkat global, dapat dirumuskan penekanan
terhadap pembangunan pusat bandar, pemeliharaan warisan, reka bentuk bandar dan landskap
merupakan aspek utama dalam menentukan hala tuju pembangunan negara. Oleh itu, dalam
konteks Kajian Draf RTD Muar 2030 (Penggantian), dasar ini perlu diambil kira bagi mencapai
matlamat yang telah ditetapkan pada peringkat global. Dasar ini dapat dijadikan panduan dalam
memastikan pembangunan pusat bandar di Daerah Muar adalah selaras dengan matlamat sedia
ada supaya pembangunan secara komprehensif tercapai selain mewujudkan pembangunan pusat
bandar rendah karbon menerusi bahan binaan yang mampan. Ia juga menggalakkan pemeliharaan
bangunan lama sebagai artifak warisan menerusi inisiatif pembaharuan bagi tujuan
mengoptimumkan kegunaan bangunan.
7-4
A. Rancangan Fizikal Negara 3 (RFN 3)
Terdapat dua (2) teras RFN ke-3 yang berkaitan dengan sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka
bentuk bandar dan Landskap iaitu Teras 1: Pertumbuhan Dinamik Bandar dan Luar Bandar dan Teras 3:
Pembentukan Komuniti Inklusif dan Berdaya Huni. Teras-teras tersebut menekankan keperluan usaha untuk
memperkukuhkan peranan dan fungsi pusat-pusat bandar. Dalam konteks Daerah Muar, pusat bandar dilihat
sebagai pemangkin utama ekonomi tempatan dan pertumbuhan ekonomi bandar yang dinamik amat
diperlukan di setiap pusat petempatan sedia ada. Berikut adalah ringkasan teras dan hala tuju strategik RFN ke-3
yang didapati berkaitan dengan sektor kajian:
TERAS 1: PERTUMBUHAN DINAMIK BANDAR DAN LUAR BANDAR
PD 1.1 Memperkukuhkan kawasan pertumbuhan

PERTUMBUHAN
STRATEGI:
BANDAR
PD1 YANG
SEIMBANG PD 1.2 Meningkatkan daya saing bandar
TERAS 3: PEMBENTUKAN KOMUNITI INKLUSIF DAN BERDAYA HUNI
PERSEKITARAN
STRATEGI: KEHIDUPAN
Meningkatkan akses kepada kemudahan masyarakat
LENGKAP KI 1.2
KI 1 DAN
berkualiti
BERKUALITI
Menjadikan ruang awam sebagai ruang aktif integrasi

KI 2.1
komuniti
PERSEKITARAN
STRATEGI:
KOMUNITI
KI 2
KI 2.2 Memperkukuhkan kepentingan budaya dan warisan
BERDAYA
HUNI
KI 2.3 Mewujudkan persekitaran selamat
Jadual 7.1: Hubungkait prinsip RFN ke-3 dengan skop kajian sektoral
Skop Kajian
Hala tuju Strategik RFN
ke-3
UF UD BD PW L
PD 1.1 / / / / /
PD 1.2 / / / / /
KI 1.2 / / /
KI 2.1 / / /
KI 2.2 / /
KI 2.3 /
Nota: Urban Form (UF); Urban Design (UD), Building Design (BD), Pemeliharaan Warisan (PW) dan Landskap (L)
B. Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN ke-2)
DPN ke-2 menggariskan lima (5) prinsip dan disokong oleh 36 objektif, 62 strategi dan 113 tindakan. Kajian ini
merumuskan terdapat beberapa dasar, teras dan prinsip berkaitan dengan sektor telah dikenalpasti untuk
diambil kira dalam penyediaan dan pelaksanaan RTD Muar (Penggantian) 2030:
BANDAR YANG BERDAYA HUNI

PRINSIP Prinsip 2 DPN ke-2 menyenaraikan ciri-ciri berdaya huni antara lain adalah
seperti selamat, beridentiti, menarik dan berdaya tahan. Tahap daya huni
2 pusat-pusat bandar di sekitar Daerah Muar dapat ditingkatkan melalui
pengenalan susun atur bandar dan reka bentuk landskap yang menarik.
PEMBANGUNAN BANDAR YANG INKLUSIF DAN SAKSAMA

PRINSIP Prinsip ini menekankan keperluan pembangunan fizikal yang menyeluruh
dan saksama bagi setiap golongan masyarakat. Hasrat tersebut dapat
4 dicapai melalui penerapan elemen reka bentuk bandar dan reka bentuk
sejagat (universal design).
PEMBANGUNAN HIJAU DAN PERSEKITARAN BERSIH

PRINSIP Konsep pembangunan hijau seperti penggunaan teknologi hijau,
pengurusan sumber, alam sekitar, dan amalan gaya hidup rendah karbon
5 akan membantu meningkatkan kualiti persekitaran pusat bandar Daerah
Muar yang lebih selesa, sihat dan bersih.
7-6
Jadual 7.2: Hubungkait prinsip DPN ke-2 dengan skop kajian sektoral
Skop Kajian
Prinsip DPN ke-2
UF UD BD PW L
2 / / / / /
4 / /
5 / / / / /
Nota: Urban Form (UF); Urban Design (UD), Building Design (BD), Pemeliharaan Warisan (PW) dan Landskap (L)
Prinsip-prinsip tersebut meliputi empat (4) teras DPN ke-2 seperti:
dan berkait rapat dengan kenyataan dasar DPN ke-2 seperti berikut mengikut skop sektor iaitu:
Rupa Bentuk Bandar (UF)
Pembangunan bandar-bandar perlu berdasarkan kepada

DPN 2
sistem hierarki bandar Catatan:
Sebahagian hierarki pusat bandar di
Had pembangunan bandar (urban growth limit) ditentukan
Daerah Muar akan dinaiktaraf dari
DPN 4 berasaskan daya tampungan bagi setiap bandar di seluruh aspek peranan dan fungsi semasa
negara. sesuai dengan cadangan
Perancangan gunatanah yang optima dan seimbang perlu pembangunan berimpak tinggi
DPN 5
diberi penekanan dalam pembangunan bandar.
Reka Bentuk Bandar (UD)
Bandar-bandar yang mempunyai fungsi dan ciri-ciri khas Catatan:

DPN 12 (special feature towns) dibangunkan mengikut potensi dan Bandar Maharani Bandar Diraja
keistimewaan masing-masing telah diisytihar sebagai ‘Bandar
Diraja’ pada 24 November 2012
Pembentukan imej dan identiti yang bersesuaian dengan selari dengan dasar DPN12 dan D24
DPN 24 fungsi bandar dan budaya nasional yang melambangkan
masyarakat pelbagai kaum.
Pemeliharaan Warisan (PW) Catatan:

Bangunan-bangunan warisan di
sekitar pusat Bandar Maharani
Kawasan-kawasan dan bangunan-bangunan yang bernilai
Bandar Diraja telah dikenalpasti
DPN 25 sejarah, mempunyai warisan budaya dan senibina unik
berpotensi untuk diwartakan oleh
dipulihara dan diwartakan JWN
Reka Bentuk Bangunan (BD)
Pembangunan bandar perlu memberi keutamaan kepada Catatan:

DPN 6 Pembangunan semula perlu
pembangunan semula di dalam kawasan bandar
merujuk kepada RKK Bandar
DPN 23 Persekitaran bandar yang selamat perlu diwujudkan
Landskap (L)
Kawasan lapang dan rekreasi yang mencukupi perlu Catatan:

DPN 9 Terdapat beberapa kawasan
disediakan mengikut keperluan penduduk
lapang dan rekreasi di Daerah
Pembangunan mampan dan mesra alam dijadikan asas Muar berpotensi ditingkatkan dari
DPN 26 kepada pemuliharaan alam sekitar dan meningkatkan segi landskap kejur dan lembut
kualiti hidup bandar
C. Rancangan Malaysia Ke-11 (RMK ke-11)
Rancangan Malaysia ke-11 telah menekankan sepuluh (10) teras bagi peringkat nasional. Walau
bagaimanapun, hanya satu (1) yang berkait rapat dengan sektor ini bagi diambil kira dalam penyediaan dan
pelaksanaan RTD Muar (Penggantian) 2030 iaitu:
TERAS 6: MENUJU KE ARAH PERTUMBUHAN HIJAU BAGI MENINGKATKAN KEMAMPANAN DAN DAYA TAHAN
MENINGKATKAN Merangka pelan induk daya saing bagi empat bandar

DAYA SAING G1 utama iaitu Kuala Lumpur, Johor Bahru, Kuching dan
BANDAR DAN Kota Kinabalu
BIDANG FOKUS
PEMBANGUNAN
G KORIDOR
EKONOMI Memperkukuh koridor bagi merancakkan pembangunan
G2
WILAYAH wilayah
Jadual 7.3: Hubungkait teras RMK-11

dengan skop kajian sektoral Rumusan Dasar
Skop Kajian
Prinsip Berdasarkan kajian terhadap tiga (3) dasar utama di
DPN ke-2 peringkat nasional, dapat dirumuskan penekanan
UF UD BD PW L
terhadap keseimbangan bandar, persekitaran hijau dan
G1 / / / / pembangunan bandar yang insklusif perlu diambil kira
didalam sektor ini . Oleh itu, bagi konteks Kajian Draf RTD
G2 / /
Muar 2030 (Penggantian), dasar ini perlu diambil kira
Nota: Urban Form (UF); Urban Design (UD), Build- berdasarkan teras yang telah ditetapkan pada peringkat
ing Design (BD), Pemeliharaan Warisan (PW) dan ini secara tidak langsung menggalakkan pertumbuhan
Landskap (L)
ekonomi bandar yang dinamik di semua pusat
petempatan sedia ada Daerah Muar
7-8
7.2.3 Dasar Peringkat Negeri/ Tempatan
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 (Draf RSN Johor 2030)
Di peringkat Negeri Johor, bagi mencapai Matlamat Pembangunan Negeri Johor 2030, Draf RSN Johor 2030
telah menggariskan Objektif ke-4 iaitu “Untuk memperkukuhkan pertumbuhan yang seiring antara daerah-
daerah konurbasi Selatan dan luar konurbasi Selatan berlandaskan Kebitaraan Setempat bagi mendokong
pembangunan spatial negeri yang lestari”. Daerah Muar telah dikenalpasti berpotensi untuk dijadikan hub
berasaskan kemahiran dan pengetahuan. Sektor ini dapat membantu perancangan daerah untuk
memantapkan ekonomi sokongan yang telah ditetapkan antara lain adalah memperkasakan pelancongan
berasaskan warisan sebagai kebitaraan daerah. Di peringkat Negeri Johor, teras dan halatuju seperti berikut
telah dikenalpasti dalam Draf RSN Johor 2030 dan berkait rapat dengan sektor kajian ini iaitu:
Teras 1: Pertumbuhan Dinamik dan Seimbang Konurbasi Selatan dan Luar Konurbasi Selatan
Pengiktirafan dan pengantarabangsaan Negeri Johor melalui warisan sejarah,

RSJ11 warisan bandar dan budaya bangsa Negeri Johor dalam mencapai aspirasi
“Johor Sebagai Pusat Tamadun Melayu Antarabangsa”.
Pembangunan perdagangan yang dinamik dan berdaya saing berasaskan fungsi

dan peranan pusat bandar yang juga berdasarkan kebitaraan dan potensi
RSJ16 daerah antaranya program rejuvenasi bandar dan juga urban renewal selaras
dengan konsep adaptive reuse serta menggalakkan pelaburan dalam
perkhidmatan dan produk-produk berjenama
Penyediaan kawasan lapang yang berkualiti dan pelbagai bagi memenuhi

keperluan penduduk dengan sasaran nisbah penyediaan 1,000 orang penduduk
RSJ20 bandar per hektar RSJ 20 kawasan lapang serta pewartaan segera kawasan
lapang sedia ada.
Jadual 7.4: Hubungkait hala tuju Draf RSN

Johor 2030 dengan skop kajian sektoral
Rumusan Dasar
Hala tuju Skop Kajian
Draf RSN Melalui pemahaman terhadap Matlamat Pembangunan
Johor 2030 UF UD BD PW L Negeri Johor 2030 (Draf RSN Johor 2030) ini, pembangunan
sektor ini perlu mencapai aspek yang telah dijelaskan. Fokus
RSJ11 / / / /
utama adalah untuk memastikan pembangunan Daerah
RSJ16 / Muar pada masa hadapan dapat mencapai matlamat
sedia ada dengan mengenal pasti potensi Daerah Muar
RSNJ20 / / / secara tidak langsung memantapkan ekonomi Daerah Muar
dengan sokongan sektor pelancongan yang berasaskan
Nota: Urban Form (UF); Urban Design (UD),
warisah sebagai kebitaraan daerah.
Building Design (BD), Pemeliharaan Warisan
(PW) dan Landskap (L)
7.3 Keadaan Semasa Imej, Karakter dan

Reka Bentuk Pusat Bandar Daerah Muar
7.3.1 Imej, Susun atur, Rupa Bentuk dan Landskap
Persekitaran di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Proses reka bentuk bandar pada dasarnya merangkumi aspek tiga (3)
dimensi dan melibatkan aktiviti multidisiplin yang memfokuskan kepada
proses pembentukan ruang dan rupa bentuk bandar (Urban Form). Rupa
bentuk bandar berubah mengikuti masa dan mencerminkan karakter
sosial tempatan. Fenomena ini dipengaruhi oleh sumber alam dan
dibentuk melalui proses penambahbaikan polisi yang terus berubah
mengikut zaman. Oleh sebab itu, bandar merupakan suatu artifak yang
dipenuhi dengan pelbagai jenis elemen bangunan, ruang terbuka, jalan
dan aktiviti sosial yang mengukuhkan bentuk bandar. Kevin Lynch (1959)
menjelaskan bahawa imej dan karakteristik sesuatu bandar dibentuk oleh
lima (5) elemen iaitu Laluan, Sempadan, Wilayah, Nodus dan Mercu
Tanda. Aspek ini akan diterjemahkan di kawasan kajian iaitu Daerah Muar
lebih-lebih lagi di Bandar Maharani Bandar Diraja memandangkan ia Foto 7.1: Jambatan Sultan Ismail sebagai
laluan
mempunyai keunikan yang tersendiri bagi setiap aspek tersebut
berbanding bandar lain. Kajian ini mendapati, beberapa pusat Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
petempatan mempunyai kekuatan dan potensi tersendiri dalam
menonjolkan imej, susun atur, rupa bentuk dan landskap persekitaran
sedia ada. Secara umum beberapa usaha pengukuhan imej bandar perlu
dilaksanakan dengan lebih komprehensif untuk meningkatkan kejelasan
(visibility) imej bandar (urban image) sedia ada.
Saluran utama berfungsi
Laluan memudahkan
pergerakan
Sesuatu yang memutuskan

Sempadan perhubungan antara dua kawasan
Kawasan yang mempunyai identiti,

Wilayah bentuk dan keluasan tersendiri
Titik atau tempat strategik yang menjadi

Nodus tumpuan ramai
Foto 7.2: Sungai Muar sebagai

Mercu Objek fizikal yang boleh
sempadan Tanda dikenalpasti dari jarak jauh
Foto 7.3: Pusat Bandar Maharani Foto 7.4: Perhentian Bas Bandar Foto 7.5: Muar Traders Centre sebagai
Bandar Diraja sebagai wilayah Maharani Bandar Diraja sebagai nodus mercu tanda
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
7-10
i. Corak Perkembangan Morfologi Pusat Bandar

Imej bandar merujuk kepada suasana, gambaran atau keperibadian persekitaran. Fabrik bandar (susun atur
ruang bandar, komponen, aktiviti, townscape) mempengaruhi corak rupa bentuk bandar. Kekuatan dan
kejelasan (legibility) imej bandar dapat dinilai melalui proses pengenalpastian sifat atau ciri yang
menggambarkan keseluruhan tata atur keadaan semasa bandar secara fizikal (tangible) dan bukan fizikal
(intangible). Secara fizikal, elemen topografi, geografi atau keadaan bentuk muka bumi pusat bandar turut
mempengaruhi corak susun atur keseluruhan. Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja merupakan sebuah pusat
bandar pesisir air yang berkembang di kawasan tanah rata. Pusat bandar asal dipercayai bermula di pesisiran
Sungai Muar dan berkembang sejajar dengan sungai.
Dua corak perkembangan
Bertentangan
dengan Sungai
1 Muar dari arah

Barat Daya ke
Tenggara dan
Utara ke Selatan
2
Selari dengan
Sungai Muar dari
arah Barat Laut ke
Tenggara
Rajah 7.1: Pelan asal Bandar Maharani pada tahun 1945

Sumber: Great Britain. Inter-service Topographical Department & Great Britain. War
Office,1945
1984 1999 2016 2019

Foto 7.6: Pelan satelit menunjukkan morfologi Bandar Maharani Bandar Diraja bermula tahun 1980-an sehingga kini.

Rajah 7.10 menunjukkan

sempadan Pusat Bandar Maharani
Bandar Diraja yang digunakan
sebagai kawasan kajian utama
bagi melaksanakan kajian LASP
Draf RTD Muar 2030 (Penggantian).
Se mpa dan kawa san kaji an
ditentukan adalah berdasarkan
tumpuan lokasi kawasan
perniagaan utama iaitu meliputi
Jalan Arab, Jalan Mohamadiah,
Jalan Othman, Jalan Sulaiman,
Jalan Sisi, Jalan Sayang, Jalan Haji
Abu dan Jalan Yahya di arah
Tenggara manakala Jalan Omri,
Jalan Hassan, Jalan Khatib dan
Jalan Kamariah di sebelah arah
Barat. Sempadan ini hanya
meliputi kawasan pusat
perniagaan utama di pusat-pusat
bandar dan sekitar Jambatan
Sultan Ismail yang merangkumi
kawasan Tapak Fortaleza De Muar.
Rajah 7.1: Sempadan Bandar Maharani yang digunakan bagi Kajian

LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
ii. Latar langit

Latar langit (skyline) di pusat Bandar Maharani Bandar Diraja dipengaruhi sepenuhnya oleh ketinggian bangunan
sesebuah (free standing building), pusat ibadat (menara masjid) dan menara telekomunikasi. Majoriti bangunan
di pusat bandar ini terdiri daripada unit bangunan rumah kedai tradisional 2 tingkat dan bangunan sesebuah
(free standing building) pejabat, hotel dan pusat membeli belah (lebih 5 tingkat). Reka bentuk bumbung gaya
‘terracotta roofscape’ pada deretan rumah kedai tradisional turut menarik perhatian. Secara umum, latar langit
pusat Bandar Maharani Bandar Diraja mempunyai pemandangan latar langit yang baik dan perlu dipelihara
sewajarnya supaya sebarang cadangan pembangunan pada masa hadapan tidak merosakkan kualiti visual
sedia ada khususnya di sepanjang pesisiran Sungai Muar yang merupakan sempadan sempadan (edges)
semulajadi utama di pusat bandar ini.
Foto 7.7: Pemandangan panorama dari arah tapak jeti feri Tanjung Agas menghala pusat bandar. Kelihatan
bangunan Hotel Muar Traders dan struktur pencawang telekomunikasi mendominasi latar langit pusat bandar.
7-12
A
A’
1 2 3 4
Foto 7.9: Rajah ini merupakan keratan rentas latar langit di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja yang
menunjukkan panorama dari arah tapak jeti feri Tanjung Agas menghala ke pusat bandar. Kelihatan bangunan
Hotel Muar Traders dan struktur pencawang telekomunikasi melatari langit pusat bandar.
1 3 4
Kredit foto: Googlemap
Foto kredit: Googlemap
Kredit foto: Googlemap Kredit foto: Googlemap Kredit foto: Placemap

7-14
11 16
Dari sudut pandang arah Masjid Sultan Ismail Dari sudut pandang arah Jalan Sulaiman
12 17
Dari Jeti Penambang (lama) Tg. Agas Dari sudut pandang arah Jalan Abdul Rahman
13 18
Sudut pandang arah Jambatan Sultan Ismail Dari sudut pandang arah Jalan Khalidi
14 19
Sudut pandang arah Jalan Maharani Dari sudut pandang arah Jalan Majidi
15 10
1
Sudut pandang arah Jalan Bakri Dari sudut pandang arah Jalan Peteri
Rajah 7.3: Laluan masuk utama ke Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
7-16
11 16
Dari arah Tangkak/ Melaka (via Jambatan Sultan Ismail Dari arah Parit Jawa (via Jalan Khalidi)
12 17
Dari arah Pagoh (via Jalan Maharani) Dari arah Tlk. Ketapang (via Jalan Majidi)
13 18
Dari arah Bakri (via Jalan Bakri) Dari arah Tlk. Ketapang (via Jalan Peteri)
14 19
Dari arah Batu Pahat(via Jalan Sulaiman) Dari arah Dumai/Bengkalis, Indonesia (via Sg. Muar)
15
Dari arah Parit Jawa(via Jalan Abdul Rahman)

Rajah 7.4: Corak Susuran jalan raya di Pusat Bandar Mahrani Bandar Diraja
7-18
iii. Karektor Bangunan dan Ruang
Jadual 7.5: Kluster utama bangunan rumah kedai tradisional di

Karektor bangunan semasa di pusat
pusat Bandar Maharani Bandar Diraja mengikut jalan
bandar adalah bercampur namun
kewujudan deretan rumah kedai Arah koridor/ kluster bangunan rumah kedai tradisional
tradisional mendominasi imej persekitaran
Timur Laut - Barat Daya Barat Laut - Tenggara
terutama di koridor berikut. Karektor
bangunan juga boleh dibahagikan Jalan Maharani Jalan Sisi
kepada beberapa enklaf atau zon Jalan Majidi - Jalan Jalan Sayang
mengikut guna bangunan tertentu yang Abdullah
membentuk ciri imej ketara (rujuk jadual
Jalan Meriam Jalan Haji Abu
7.5 dan jadual 7.6).
Jalan Ali Jalan Yahya
Jalan Arab Jalan Sulaiman
Jadual 7.6: Enklaf atau zon mengikut guna bangunan yang membentuk imej tertentu
Enlaf/ Zon Karektor Perincian
Zon Rumah Kedai Tradisional Tradisional & Warisan Meliputi deretan rumah kedai tradisional,
bangunan komersial dan rumah ibadat.
Zon Perumahan/ Kediaman Rumah sesebuah Rumah banglo dengan rekaan kolonial, tradisional
Bandar dan moden
Zon Institusi Warisan & Sejarah Bangunan-bangunan institusi kerajaan (Balai polis,
sekolah, masjid, istana dll.)
Zon Pelabuhan/ Kastam/ Jeti Mobiliti Terminal Bas & Teksi Bentayan serta kemudahan
awam yang lain
Tepian (Edges) Pemisah Pembahagian antara kawasan untuk penentuan

sempadan kawasan
Sumber: Kajian Lapangan RTD Muar 2035 (Penggantian)

Rajah 7.5: Daerah (District) dan Tepian (Edges) di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
7-20
iv. Rangkaian Hijau/Ruang Bandar/Plaza/Taman Awam

Di pusat Bandar Maharani Bandar Diraja, terdapat beberapa rangkaian hijau yang signifikan, namun tidak
menyeluruh. Kewujudan kawasan lapang wujud secara berselerak dan tidak tertumpu. Antara kawasan lapang
yang dikenal pasti terletak berhadapan Bangunan Sultan Abu Bakar di Jalan Peteri, padang Kompleks Rumah
Guru Sekolah Tinggi Muar dan Kelab Golf Tanjung Emas. Manakala terdapat juga dataran awam atau medan
terbuka seperti Dataran Tanjung Emas.
v. Koridor Pandangan
Antara yang mempengaruhi persepsi pengunjung ke
sesebuah bandar adalah pandangan visual dari jalan.
Koridor pandangan terbentuk dari kewujudan laluan
yang digunakan menuju ke sesebuah kawasan.
Bandar Maharani Bandar Diraja mempunyai 4 koridor
pandangan utama iaitu dari arah Jalan Temenggong
Ahmad (Tenggara), Jalan Bakri (Timur), Jalan Salleh
(Timur Laut) dan Jalan Kesang (Barat Laut). Koridor-
koridor pandangan tersebut menawarkan arah
pandang atau navigasi kepada pengunjung. Foto 7.8 Jalan Temenggong Ahmad
Kredit foto: Google Street, 2018
Tahap visual koridor pandangan sedia ada di pusat

Bandar Maharani Bandar Diraja adalah sederhana
menarik. Ketidakjelasan pandangan bangunan tinggi
yang berada dalam pusat bandar menyebabkan
navigasi pengunjung bergantung sepenuhnya
terhadap papan tanda arah jalan sedia ada.
Terdapat beberapa laluan alternatif ke pusat bandar
tidak mempunyai gerbang masuk yang jelas
berbanding di persimpangan utama sepanjang Jalan
Pintasan Muar seperti dari arah Jalan Junid, Jalan
Sungai Abong dan Jalan Abdul Rahman.
Foto 7.9: Jalan Bakri
Kredit foto: Google Street, 2018
Foto 7.10 Jalan Kesang Foto 7.11: Jalan Salleh

Kredit foto: Google Street, 2018 Kredit foto: Google Street, 2018
Rajah 7.6: Koridor pandangan di Pusat Bandar Maharani Diraja

7-22
vi. Mercu Tanda (Landmark)

Mercu tanda merujuk kepada sebarang bentuk struktur fizikal (bangunan) dan bukan fizikal (dataran) yang
menarik, unik dan menjadi arah navigasi pengunjung. Berdasarkan RKK Bandar Maharani Bandar Diraja, ia juga
merujuk kepada titik rujukan yang fizikal dan vertikal dimana mempunyai ciri-ciri visual bandar yang terkenal
seperti menara jam, hotel atau bangunan colonial. Bagi konteks Bandar Maharani Bandar Diraja, terdapat
beberapa mercu tanda utama di sekitar pusat bandar tersebut. Berikut adalah beberapa elemen yang menjadi
mercu tanda di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja (rujuk jadual 7.7).
Jadual 7.7: Senarai mercu tanda di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Jenis Bangunan/struktur Nama bangunan/struktur/ruang awam Lokasi
Bangunan ibadat Masjid Jamek Sultan Ibrahim Jalan Pateri

Bangunan ibadat Tokong Nan Hai Fei Lei Jalan Maharani
Bangunan ibadat Kuil Nattukotai Chettiars Sri Murugan Jalan Meriam
Institusi Istana Tanjung Jalan Peteri
Institusi Bangunan Sultan Abu Bakar Jalan Peteri
Institusi Mahkamah Tinggi Muar Jalan peteri
institusi Sekolah Tinggi Muar Jalan Meriam
Institusi Balai Polis Trafik Muar Jalan Peteri
Institusi Pejabat Kastam Diraja Malaysia Jalan Muar
Institusi Bangunan MPM (baru) Pintasan Muar
Utiliti Menara Telekom TM Jalan Majidi
Utiliti Bangunan Lama Telekom Jalan Sulaiman
Hotel Hotel Traders Muar Jalan Pateri
Hotel Hotel Classic Jalan Ali
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tangga Batu (Tapak Feri Muar) Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tapak Kubu Bentayan Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Jambatan Sultan Ismail Jalan Kesang
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tapak Fortaleza De Muar Jalan Bakri
Perabot jalan / Arca/ Landskap Dacing Draja/Muar Jalan Peteri
Perabot jalan / Arca/ Landskap Pintu Gerbang Diraja 1 Jalan Kesang
Perabot jalan / Arca/ Landskap Menara Jam Muar Jalan Abdullah
Perabot jalan / Arca/ Landskap Bulatan Jalan Sulaiman Jalan Sulaiman
Perabot jalan / Arca/ Landskap Persimpangan Jalan Muar Jalan Muar
Perabot jalan / Arca/ Landskap Jalan Sisi Jalan Sisi
Sumber: Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani dan Kajian Lapangan RTD Muar 2035 (Penggantian)

7-24
vi. Titik Tumpu (Nodes)

Titik tumpu merujuk kepada ruang atau kawasan yang menjadi tumpuan pengunjung seperti persimpangan
jalan, dataran dan bulatan. Walau bagaimanapun, berdasarkan RKK Bandar Maharani, titik tumpu ini juga
merujuk kepada satu titik tumpuan yang strategik seperti stesen-stesen pengangkutan dan pusat aktiviti. Titik
tumpu ini terbahagi kepada dua (2) iaitu kawasan tertumpu setiap masa dan kawasan tertumpu pada masa-
masa tertentu sahaja. Terdapat beberapa titik tumpuan yang dikenal pasti di sekitar pusat Bandar Maharani
Bandar Diraja. Berikut adalah beberapa elemen atau struktur yang menjadi titik tumpu di Pusat Bandar
Maharani Bandar Diraja (rujuk jadual 7.8).
Jadual 7.8: Senarai titik tumpuan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Jenis Bangunan/struktur Nama bangunan/struktur/ruang awam Lokasi

Bangunan ibadat Masjid Jamek Sultan Ibrahim Jalan Pateri
Institusi Padang Sek, Tinggi Muar Jalan Majidi
Institusi Majlis Perbandaran Muar (MPM) Jalan Maharani
Pengangkutan Terminal Feri Bandar Maharani Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Stesen Bas/Teksi Jalan Maharani

Perabot jalan / Arca/ Landskap Pasar Awam Maharani Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Jeti Tanjung Emas Jalan Pateri
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tanjung Ketapang Jalan Sultanah
Perabot jalan / Arca/ Landskap Bazar MARA Jalan Maharani

Perabot jalan / Arca/ Landskap Laman Bandar Maharani Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Terminal Bentayan Jalan Maharani
Perabot jalan / Arca/ Landskap Maharani Uptown Jalan Sisi
Perabot jalan / Arca/ Landskap Replika Mahkota Sultan Johor Jalan Sulaiman
Perabot jalan / Arca/ Landskap Menara Jam Dataran Tanjung Emas Jalan Pateri
Sumber: 1) Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani

2) Kajian Lapangan RTD Muar 2030 (Penggantian)
Kredit foto:Tourism Johor Kredit foto: Malaysia Tourism

7-26
vi. Tapak/Bangunan Warisan

Terdapat beberapa tapak warisan di sekitar Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja dan sekitar Daerah Muar.
Berikut adalah beberapa elemen yang menjadi tapak atau bangunan warisan di Bandar Maharani Bandar
Diraja antaranya ialah (rujuk jadual 7.9):
Jadual 7.9: Senarai tapak/ bangunan warisan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Jenis Bangunan/struktur Nama bangunan/struktur/ruang awam
Perabot jalan / Arca/ Landskap Makam Panglima Lidah Hitam
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tapak Kem Johor Military Force (JMF)
Perabot jalan / Arca/ Landskap Dacing Diraja Muar
Perabot jalan / Arca/ Landskap Sg. Bentayan
Bangunan ibadat Kuil Nattukotai Chettiars Sri Murugan
Bangunan ibadat Tokong Nan Hai Fei Lai
Bangunan ibadat Gereja St. Andrew
Tapak Tangga Batu (Tapak Feri Muar)
Tapak Tapak Kubu Bentayan
Tapak Tanjung Emas
Tapak Tapak Fortaleza De Muar
Rumah tradisional Rumah Hj. Elias bt. Sedao, Bt. 2 3/4, Jalan Bakri
Rumah tradisional Rumah Hajjah Rashidah, Parit Sakai
Institusi Istana Tanjong
Institusi Istana Hinggap Muar
Institusi Hospital Pakar Sultanah Fatimah, Muar
Institusi Mes Pegawai PDRM
Institusi Pejabat Kesihatan Daerah Muar
Institusi Pejabat Pos Muar
Institusi JKR Muar
Institusi Pejabat Pendidikan Daerah Muar
Institusi SRJK Chung Hwa Satu
Sumber: Kalam UTM dan Kajian
Lapangan RTD Muar 2030 Jadual 7.10: Senarai bangunan warisan berpotensi diwartakan
(Penggantian)
Nama Bangunan Tahun pembinaan Lokasi
Sekolah Tinggi Muar 1910-an Jalan Meriam
Bangunan Mahkamah Tinggi 1900-an Jalan Peteri

Menurut RKK Bandar Maharani
Masjid Jamek Sultan Ibrahim 1930-an Jalan Peteri
Muar terdapat 8 unit bangunan
yang telah dicadangkan untuk Bangunan Sultan Abu Bakar 1930-an Jalan Peteri
di wartakan dal a m Wa ri san
Kebangsaan sebagai Bangunan Pejabat Kastam Diraja Malaysia 1900-an Jalan Maharani
Warisan memandangkan
Balai Polis Trafik 1920-an Jalan Peteri
bangunan tersebut mempunyai
nilai seni bina dan sejarah yang Bangunan TM 1930-an Jalan Meriam
tinggi. Bangunan tersebut adalah
(rujuk jadual 7.10): Jambatan Sultan Ismail 1960-an Jalan Kesang
Sumber: Rancangan Kawasan Khas(RKK) Bandar Maharani Bandar Diraja
7-28
Selain itu juga, terdapat beberapa tapak dan bangunan warisan lain di sekitar Daerah Muar. Berikut adalah
beberapa elemen yang terdapat di Daerah Muar antaranya ialah rujuk jadual 7.11):
Jadual 7.11: Senarai tapak dan bangunan warisan di Daerah Muar

Jenis Bangunan/struktur Nama bangunan/struktur/ruang awam
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tapak Kota Biawak Busuk
Perabot jalan / Arca/ Landskap Tapak Kota Buruk
Perabot jalan / Arca/ Landskap Liang Batu
Perabot jalan / Arca/ Landskap Makam Sultan Alauddin Riayat Shah 1
Institusi Balai Polis Bukit Kepong
Institusi Masjid Lama Olak Sepam
Institusi Pejabat Pos Parit Jawa
Institusi Pejabat Pos Bukit Pasir
Leluhur Rakyat Kampung Bukit Treh (Si Tanggang)
Leluhur Rakyat Kampung Parit Raja Laut (Lembing Awang Pulang
ke Dayang)
Leluhur Rakyat Kampung Bukit Mor (Kisah Batu Belah Batu
Bertangkup)
Rumah tradisional Rumah Daeng Mat Diew, Kg. Parit Pechah
Rumah tradisional Rumah Haji Hussein, 60-1, Jalan Abdul Rahman
Rumah tradisional Rumah Kediaman Hj. Mahmud, Batu 30, Lenga
Rumah tradisional Rumah Tuan Hj. Wasim Umi, No. 36 Jalan Ahmad,
Lenga
Catatan:
Rumah tradisional Rumah Haji Hassan, Kampung Parit Haji Ali, Parit Terdapat dua (2) buah
Jawa rumah tradisional telah
d i k e n a l p a s ti sudah
Rumah tradisional Rumah Mohd Noh Bin Sulaiman, Parit Pinang Seribu dirobohkan iaitu rumah
Rumah tradisional Rumah Haji Abd Ghani, Kampung Parit Pechah Hj Elias Hj Sedao dan Hj
Hussein. Terdapat juga
Rumah tradisional Rumah Ibrahim Bin Ahmad, Kg. Sg. Terap rumah yang akan
dirobohkan telah
Tapak Tapak Kota Pagoh/ Kubu Kg. Brohol
dikenalpasti iaitu rumah
Tapak Kolam Air Panas Sungai Gersik Hajjah Rashidah bt Taib.
Sumber: Kalam UTM dan Kajian Lapangan RTD Muar 2035 (Penggantian)
Foto: Masjid lama Kampung Olak Sepam, Pagoh Foto: Balai Polis Bukit Kepong
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
Daripada kesemua tapak/bangunan warisan di Daerah Muar, hasil kajian mendapati terdapat 13 tapak/
bangunan warisan sahaja yang berusia melebihi usia 100 tahun dari pelbagai jenis bangunan atau struktur (rujuk
jadual 7.12). Ini menunjukkan Daerah Muar merupakan bandar warisan yang kaya dengan bangunan atau
struktur lama yang memerlukan perancangan terperinci bagi memastikan pemeliharaan dan pemuliharaan
bangunan dilakukan untuk mengekalkan identiti warisan di Daerah Muar tersebut.
Jadual 7.12: Senarai bangunan/tapak warisan melebihi 100 tahun di Daerah Muar
Nama Kategori Warisan Tahun Pembinaan Usia

Tangga Batu (Tapak Feri Muar) Tapak 1887 132
Pejabat Kastam Diraja Malaysia Muar Bangunan 1909 110
Tapak Fortaleza De Muar Tapak 1511 508
Tapak Kubu Bentayan Tapak 1511 508
Gereja St. Andrew Bangunan 1909 110
Mahkamah Tinggi Muar Bangunan 1885 134
Sekolah Tinggi Muar Bangunan 1915 104
Hospital Pakar Sultanah Fatimah Bangunan 1900 119
Tapak Kota Buruk Tapak 1403 616
Liang Batu Tapak 1914 105
Kampung Parit Raja (Lembing Awang Pulang ke Dayang) Tapak 1776 243
Dacing Diraja Muar Objek 1900 119
Kolam Air Panas Sungai Gersik Tapak 1911 108
Sumber: Kalam UTM dan Kajian Lapangan RTD Muar 2035 (Penggantian)
Foto: Papan informasi Fortaleza De Muar Foto: Air Panas Gerrsik, Muar
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit foto: Xplore Johor, 2018
7-30
Rajah 7.16: Lokasi tapak dan bangunan warisan di Daerah Muar

vii. Kebolehlaksanaan Pencalonan Bandar Maharani Bandar sebagai

Tapak Warisan Dunia
Tapak Warisan Dunia merupakan suatu pengiktirafan tertinggi oleh Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan
Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu atau United Nations Educational, Scientific dan Cultural
Organisation (UNESCO) dalam mengiktiraf nilai warisan kebudayaan dan landskap budaya sesebuah tapak.
UNESCO telah menetapkan kriteria tertentu dalam mengisytiharkan sesebuah tapak sebagai sebuah Tapak
Warisan Dunia. Tapak yang dicadangkan untuk dicalonkan perlu mempunyai ciri-ciri Outstanding Universal
Value (OUV) atau Nilai Keunggulan Sejagat iaitu suatu nilai sejagat yang luar biasa, signifikan, unik dan asli
(authenticity). Tapak tersebut perlu memenuhi ciri-ciri OUV yang telah digariskan. Terdapat 10 ciri-ciri umum OUV
yang digunapakai di seluruh dunia dalam menilai potensi tapak, bangunan, kawasan dan monumen bernilai
warisan. 10 ciri-ciri OUV tersebut berbentuk daripada enam (6) kriteria berasaskan budaya dan empat (4) kriteria
alam semulajadi. Kriteria pemilihan sesebuah tapak sebagai Tapak Warisan Dunia sehingga tahun 2004 yang
telah digunapakai oleh Persidangan Warisan Dunia (World Heritage Convention) adalah seperti berikut:
01
To represent a masterpiece of human creative genius
To exhibit an important interchange of human values, over a span of time or within T o

a cultural area of the world, on developments in architecture or technology,
monumental arts, town-planning or landscape design;
To bear
To bear a a unique
unique or
or at
at least
least exceptional
exceptional testimony
testimony to
to a
a cultural
cultural tradition
tradition or
or
to aa civilization
to civilization which
which is
is living
living or
or which
which has disappeared;
as disappeared;
To be an outstanding example of a type of building, architectural or

technological ensemble or landscape which illustrates (a) significant stage(s)
in human history;
05 To be an outstanding example of a traditional human settlement, land-

use, or sea-use which is representative of a culture (or cultures), or human
interaction with the environment especially when it has become
vulnerable under the impact of irreversible change;
06 To be directly or tangibly associated with events or living traditions, with ideas,

or with beliefs, with artistic and literary works of outstanding universal
significance. (The Committee considers that this criterion should preferably be
used in conjunction with other criteria);
07
To contain superlative natural phenomena or areas of
exceptional natural beauty and aesthetic importance
08 ToTobear
be aoutstanding
unique or at examples
least exceptional testimony
representing to astages
major cultural
oftradition
earth's or
history,
toincluding
a civilization
the which
recordis of
living
life,orsignificant
which as disappeared;
on-going geological processes in the
development of landforms, or significant geomorphic or physiographic features;
09 To be outstanding examples representing significant on-going ecological

and biological processes in the evolution and development of terrestrial,
fresh water, coastal and marine ecosystems and communities of plants
and animals;
10 To contain the most important and significant natural habitats for in-situ T o
conservation of biological diversity, including those containing threatened species
of outstanding universal value from the point of view of science or conservation.
Sumber: whc.unesco.org
7-32
Bagi kes Tapak Warisan Dunia UNESCO Melaka dan Georgetown, kedua-dua buah bandar dianggap sebagai
bandar-bandar bersejarah yang terletak di Selat Melaka dan signifikan dari aspek sejarah laluan maritim
antarabangsa. Kedua-dua tapak tersebut diiktiraf sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO berdasarkan tiga (3)
kriteria Nilai Keunggulan Sejagat (OUV) yang mengandungi kriteria kepelbagaian nilai kebudayaan tidak ketara
(budaya penduduk bandar yang diwarisi turun temurun) dan nilai warisan kebudayaan ketara (evolusi gaya
senibina). Kedua-dua bandar mempamerkan bukti kepelbagaian warisan budaya dan tradisi Asia yang dinamik
sehingga membentuk suatu corak seni bina, budaya dan landskap bandar unik serta asli. Berikut adalah OUV
yang telah dikemukakan oleh Melaka dan Georgetown iaitu:
Kriteria OUV (ii) Kriteria OUV (iii)

Melaka dan George Town merupakan contoh luar Melaka dan George Town merupakan bukti yang
biasa bandar – bandar perdagangan pelbagai ketara kepada warisan pelbagai budaya dan tradisi
budaya di Timur dan Barat Daya Asia, dibangunkan Asia dan pengaruh penjajahan Eropah. Warisan
daripada aktiviti dan pengalaman perdagangan ketara dan tidak ketara pelbagai budaya ini
dan pertukaran budaya Melayu, Cina dan India, dinyatakan melalui tersergamnya pelbagai
serta tiga kuasa penjajah Eropah secara berturut- bangunan agama yang berbeza, suku etnik,
turut selama hampir 500 tahun, terbukti melalui kesan pelbagai bahasa, pemujaan dan perayaan –
seni bina, reka bentuk bandar, teknologi dan seni perayaan agama, tarian, pakaian, seni dan muzik,
monumental. Kedua-dua bandar ini menunjukkan makanan dan kehidupan harian masyarakat
tahap pembangunan yang berbeza dan perubahan
berturut-turut ke atas satu jangka masa yang
panjang dan melengkapi sesamanya
Kriteria OUV (iv)

Melaka dan George Town mencerminkan campuran pengaruh yang telah mencipta seni bina, budaya dan
seni bandar yang unik yang tidak terdapat di Asia Timur, atau pun di Asia Selatan. Secara khususnya, kedua-
dua bandar mempunyai pelbagai reka bentuk rumah kedai dan rumah bandar yang luar biasa. Bangunan-
bangunan ini juga menunjukkan jenis dan pembangunan bangunan yang pelbagai, ada yang berasal sama
ada dari era Belanda atau Portugis.
Bandar Maharani Bandar Diraja yang wujud sejak tahun 1885 telah berusia 135 tahun juga terletak di pesisir Selat
Melaka namun tidak mempamerkan hubungkait sejarah dan budaya signifikan di peringkat global secara jelas.
Penemuan kewujudan sejarah, nilai warisan kebudayaan ketara dan tidak ketara semasa di bandar ini signifikan
diperingkat tempatan. Namun daripada 10 kriteria OUV, Bandar Maharani Bandar Diraja berpotensi untuk
meneroka peluang dari aspek OUV ke 2,3,4 dan 5 (aspek budaya) dan 9 dan 10 (aspek alam semulajadi) melalui
penemuan kajian sejarah pada masa hadapan.
Berdasarkan kajian sejarah, kewujudan nama ‘Muar’ telah mula wujud seawal empayar Majapahit dan dikaitkan
dengan salah satu lokasi petempatan (Kota Buruk, Pagoh dan Ulu Muar) yang dipilih oleh Parameswara sebelum
mengasaskan kerajaan di Melaka. Sejarah Muar turut merekodkan kewujudan sebuah kota lama yang dibina
Portugis sekitar awal 1600-an untuk menghalang serangan Belanda dan Acheh di Bandar Maharani. Melalui
usaha pengkajian sejarah, pemeliharaan, pemuliharaan dan pendokumentasian yang lengkap berkenaan
sejarah tapak, bangunan dan kawasan warisan pada masa hadapan, pusat petempatan seperti Bandar
Maharani Bandar Diraja turut berpeluang untuk meneroka potensi diangkat sebagai tapak Warisan Dunia.
7.3.2 Imej dan Reka bentuk Bangunan di Pusat

Identiti dan fungsi Bandar Maharani adalah sebagai bandar perniagaan dan juga warisan. Terdapat banyak
rumah kedai lama (pre-war) dengan senibina kolonial yang perlu dipelihara. Bangunan moden juga turut
kelihatan seperti Bangunan Muar Trade Centre dan Menara TM. Percampuran ketinggian antara bangunan
warisan dan moden amat ketara. Kebanyakan bangunan rumah kedai pre-war adalah 2 tingkat manakala
bangunan moden adalah dari 3 sehingga 4 tingkat. Namun, ada juga bangunan yang melebihi 12 tingkat
seperti Bangunan Muar Trade Centre yang menjadi mercu tanda untuk kawasan pusat Bandar Maharani. Di
samping lokasi pusat bandar yang terletak di persisiran Sungai Muar, ia merangkumi pusat perniagaan dan
pentadbiran utama di Jalan Maharani, Jalan Ali, Jalan Meriam, Jalan Arab, Jalan Abdullah serta kawasan
rekreasi Tanjung Emas di Jalan Peteri. Terdapat juga kawasan perumahan sesebuah yang berketinggian 1-2
tingkat di sepanjang Jalan Omri, Jalan Meriam, Jalan Majidi dan Jalan Ibrahim. Sebanyak 1,297 bangunan yang
telah dikenalpasti terdiri daripada bangunan perniagaan, perumahan dan pentadbiran ini. Walau
bagaimanapun, bagi konteks kajian ini hanya gaya seni bina bagi kawasan perniagaan sahaja yang dilihat.
Justeru, konsep Daerah Warisan, Mampan dan Pintar telah disesuaikan dengan elemen sedia ada di kawasan
pusat Bandar Maharani Bandar Diraja ini. Kualiti vista yang menarik di sepanjang persisiran sungai juga perlu
dititikberatkan bagi merealisasikan konsep ini.
i. Gaya, Senibina dan Fasad Bangunan

Terdapat beberapa jenis gaya dan senibina bangunan yang telah dikenalpasti di pusat Bandar Maharani. Fasad
bangunan di pusat bandar secara umum dibahagikan kepada tiga jenis iaitu tradisional, peralihan dan moden.
Jenis fasad bangunan tersebut diklasfikasi melalui pengamatan terhadap gaya seni bina bangunan khususnya
rumah kedai tradisional yang terdapat di pusat bandar. Antara jenis dan definisinya disenaraikan seperti dalam
jadual yang berikut (rujuk jadual 7.13).
Jadual 7.13: Definisi gaya dan senibina bangunan
Gaya dan Senbina

Definisi
Bangunan
Merujuk kepada bangunan yang mempunyai

elemen yang ringkas yang mengutamakan fungsi 1
1. Utilitarian yang praktikal. Rumah kedai “ Utilitarian” sering
Kredit foto: RKK Bandar Maharani
kali berbentuk seperti kotak tanpa dekorasi yang
Bandar Diraja
rumit.
Mempunyai unsur-unsur gabungan seni bina

Eropah dan Timur termasuk pengaruh Selatan
China dan Melayu. Rumah kedai “Straits Eclectic”
2. Straits Eclectic
berdasarkan konsep reka bentuk simetri, tingkap
kayu tinggi, jubin berwarna dan dekorasi lepaan
2
yang banyak.
Berilhamkan konsep binaan Arkitek Andrea Kredit foto: RKK Bandar Maharani
Palladio (1508-1580), gaya seni bina rumah kedai Bandar Diraja
“Sino - Palladian” menggabungkan seni Klasikal

3. Sino-Palladian Barat (Yunani atau Rom) dengan Timur
berdasarkan konsep reka bentuk simetri yang
dihiasi dengan dekorasi lepaan yang banyak di
fasad bangunan.
Sumber: Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani

3

Bandar Diraja
7-34
Jadual 7.14: Definisi gaya dan senibina bangunan
Gaya dan Senbina

Definisi
Bangunan
“Art - Deco” berkembang pesat pada 1930an di

Eropah dan seterusnya di Tanah Melayu pada
1940an. Rumah kedai “Art - Deco” mempunyai
4. Art-Deco
elemen fasad bangunan yang ketara, berbentuk
geometri dan warna yang terang dengan hiasan
kraf tradisional yang mewah.
4
berkembang sekitar 1920an dan 1930an di

Eropah dan awal 1940an dan 1950an di Tanah
Melayu. Ia berkonsepkan pembinaan yang
praktikal dengan bahan binaan yang kukuh
5. Moden Awal tanpa hiasan dekoratif yang banyak. Rumah
kedai “Early Modernism” mempunyai bumbung
rata atau curam, tingkap kaca penuh, panel
kaca berbingkai besi, berwarna cerah,
5
berbentuk geometri dan berskala besar.
Sumber: Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani Bandar Diraja
Terdapat 1,211 buah bangunan yang terdiri daripada 6 jenis gaya seni bina
iaitu Neoklasik, Utilitarian, Straits Eclectic, Sino-Palladian, Art-Deco dan Moden Awal di kawasan kajian Bandar
Maharani Bandar Diraja. Bangunan-bangunan ini terdiri daripada bangunan rumah kedai dan bangunan
sesebuah. Kebanyakan bangunan ini adalah dari gaya dan senibina Utilitarian (37.6%) dan Straits Eclectic
(18.1%). Walau bagaimanapun, terdapat juga bangunan baharu yang dibina dengan gaya Moden Awal
(12.6%)(rujuk jadual 7.15).
Jadual 7.15: Taburan dan gaya seni bina bangunan rumah kedai di Bandar Maharani Bandar Diraja
Gaya Seni Bina

Nama Jalan Straits Sino-
Neoklasik Utilitarian Art-Deco Moden Awal Jumlah
Eclectic Palladian
Jalan Maharani 0 94 8 6 2 0 110
Jalan Arab 9 35 18 34 1 0 97
Jalan Abdullah 0 30 39 33 20 48 170
Jalan Meriam 0 78 6 11 4 18 117
Jalan Ali 5 15 11 5 18 23 77
Jalan Sulaiman 0 4 11 0 5 3 23
Jalan Sayang 0 17 8 0 5 13 43
Jalan Haji Abu 0 16 4 3 14 18 55
Jalan Sisi 0 39 0 0 4 30 73
Jalan Yahya 10 16 12 9 5 0 52
Jalan Othman 17 12 17 10 0 0 56
Jalan Hashim 39 18 41 4 0 0 102
Jalan Lama 35 14 16 0 0 0 65
Jalan Mohamadiah 14 8 4 0 0 0 26
Jalan Khatib 6 6 2 0 0 0 14
Jalan Omri 14 12 1 0 0 0 27
Jalan Ibrahim 27 29 15 7 1 0 79
Jalan Hassan 6 12 6 1 0 0 25
Jumlah 182 455 219 123 79 153 1,211
Jumlah (%) 15.0 37.6 18.1 10.2 6.5 12.6 100
Sumber: Kajian Lapangan RTD Muar 2030 (Penggantian)
RKK Bandar Maharani Bandar Diraja telah menyenaraikan 8 buah unit bangunan yang berpotensi untuk
diwartakan sebagai bangunan warisan melalui Akta Warisan Kebangsaan 2005. Kajian ini mendapati, bangunan-
bangunan tersebut mempunyai kekuatan dari aspek sejarah dan tarikan senibina seperti gaya Neo Klasikal,
Kolonial dan Moghul tersendiri. Jadual berikut menunjukkan senarai bangunan warisan yang perlu dipelihara
gaya dan senibina dan kategori di bawah Akta Warisan Kebangsaan 2005 (rujuk jadual 7.16).
Jadual 7.16: Gaya senibina bangunan warisan
Lokasi Nama Bangunan/Struktur Gaya senibina Fungssi Tingkat Status Warisan
Kolonial British
 Bangunan
 Masjid Jamek Sultan
Jalan Maharani Neo-klasikal Ibadat 2 Warisan
Ibrahim
Kategori 1
Moghul
 Bangunan
Jalan Kesang  Jambatan Sultan Ismail Moden Perhubungan - Warisan
Kategori 2
Kolonial British  Bangunan

Jalan Mariam  Sekolah Tinggi Muar Pendidikan 2 Warisan
Neo-kasikal Kategori 1
 Bangunan Sultan Abu Kolonial British Institusi

Bakar  Bangunan
Jalan Petri Neo-kasikal 2 Warisan
 Masjid Sultan Abu Kategori 1
Moghul Ibadat
Bakar
Jalan Kolonial British  Bangunan

 Bangunan Mahkamah
Temenggong Insitutisi 2 Warisan
Tinggi Lama Neo-kasikal
Ahmad Kategori 2
Kolonial British
 Bangunan
 Bangunan Pejabat
Jalan Maharani Neo-klasikal Insitusi 2 Warisan
Kastam
Kategori 2
Moghul
Kolonial British  Bangunan

 Bangunan Lama
Jalan Majidi Institusi 2 Warisan
Telekom Muar Neo-klasikal Kategori 2
Sumber: Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani

7-36
ii. Ketinggian Bangunan

Majoriti bangunan di sekitar Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
mempunyai ketinggian bangunan 2 tingkat. Hasil pemerhatian tapak dan
inventori bangunan, terdapat 66% bangunan di sekitar pusat perniagaan
tersebut mempunyai ketinggian 1-2 tingkat. Sebanyak 66% bangunan
berketinggian 1-2 tingkat yang terdiri daripada rumah kedai pre-war.
Manakala, 33% berketinggian 3-4 tingkat terdiri daripada bangunan
kedai pejabat dan hanya 2% melebihi 5 tingkat yang terdiri daripada
bangunan pejabat dan hotel.(rujuk jadual 7.17).
Berdasarkan ketinggian ini, ketinggian bangunan bagi tingkat 1 dan 2

menunjukkan bilangan tertinggi di Bandar Maharani Bandar Diraja.
Pengawalan ketinggian bangunan ini memerlukan kawalan khusus di
Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja lebih-lebih lagi di dalam radius 3km
daripada kawasan pentadbiran. Ini bertujuan untuk mengelakkan konflik
di kawasan ini padat dengan pembangunan selain bertujuan untuk
mengawal imej, vista serta kawasan warisan di kawasan bandar. Berikut
merupakan ketinggian bangunan di Bandar Maharani Bandar Diraja
(rujuk jadual 7.17):
Jadual 7.17: Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama di Pusat Bandar

Maharani
Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja

Ketinggian Bangunan Bilangan (Unit) Peratus (%)
1 tingkat 237 18.3
2 tingkat 617 47.6
3 tingkat 255 19.7
4 tingkat 166 12.8
5 tingkat 22 1.7
JUMLAH 1,297 100
7-38
Bangunan kajian
iii. Struktur dan Keadaan Fizikal Bangunan
Struktur dan keadaan bangunan merupakan elemen penting dalam

menentukan identiti dan imej sesebuah kawasan bandar. Secara Struktur Bangunan
keseluruhannya, sebanyak 84.01% keadaan bangunan di Pusat Bandar
Maharani Bandar Diraja adalah berstruktur kekal baik dan sederhana. Kekal
Manakala, hanya sebanyak 15.98% bangunan berstruktur kekal buruk, Bangunan yang berkeadaan
separuh kekal yang terdiri daripada baik, sederhana dan buruk, dan baik, struktur yang kukuh dan
tidak kekal terdiri daripada baik, sederhana dan buruk. (rujuk jadual 7.18 pembinaannya adalah konkrit
dan jadual 7.19)
Separuh Kekal
Jadual 7.18 Struktur Bangunan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja Bangunan yang dalam
keadaan sederhana,
Jenis Bil. % berstruktur sederhana dan
Kekal 1,331 88.7 pembinaannya diantara
konkrit dan kayu
Separuh Kekal 128 8.5
Tidak Kekal 42 2.8 Tidak Kekal
JUMLAH 1,297 100 Bangunan yang dalam
keadaan tidak kekal, bersifat
sementara dan
pembinaannya selain
Jadual 7.19 Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Bandar daripada konkrit
(Badan Warisan. 1995)
Jenis Bil. %
Kekal Baik 369 24.58

Kekal Sederhana 892 59.43
Keadaan Bangunan
Kekal Buruk 70 4.66
Separuh Kekal Baik 15 1.00 Baik
Separuh Kekal Sederhana 58 3.86 Bangunan yang berada dalam
keadaan baik dan tiada
Separuh Kekal Buruk 55 3.66 tindakan yang diperlukan
Tidak Kekal Baik 0 0.00 baginya kerana bangunan ini
telah dijaga dengan sempurna
Tidak Kekal Sederhana 15 1.00
oleh pemiliknya
Tidak Kekal Buruk 27 1.80
Sederhana
JUMLAH 1,297 100
Bangunan berkeadaan
sederhana yang memerlukan
Secara keseluruhannya, bangunan di Bandar Muar Bandar Diraja sedikit pemerhatian bagi
mempunyai tiga jenis struktur bangunan iaitu kekal, separuh kekal dan meningkatkan kualiti
tidak kekal yang terdiri daripada keadaan bangunan baik, sederhana permukaannya
dan buruk. Bangunan kekal sederhana adalah bilangan yang tertinggi di
Bandar Maharani Bandar Diraja ini dimana bangunan berstruktur konkrit Buruk
ini mempunyai kualiti permukaan bangunan yang sederhana dan Bangunan yang berkeadaan
terdapat sedikit keperluan pemerhatian dalam meningkatkan kualiti buruk yang memerlukan
permukaannya. Walau bagaimanapun, penyelarasan di dalam tindakan pembaikan dan
pembaikan yang minimal dan keperluan pelaksanaan untuk penjagaan
pemeliharaan perlu ditekankan. Tindakan pembaikan minimal seperti
proses cat semula bangunan-bangunan lama dapat mengekalkan dan (Badan Warisan, 1995)
memelihara ciri-ciri bangunan tersebut. Selain itu, bangunan-bangunan
lama ini juga digalakkan untuk dijadikan sebagai pembangunan
bercampur yang mempunyai aktiviti-aktiviti seperti perniagaan,
pelancongan dan rekreasi, terutamanya dikawasan bangunan lama
MPM yang akan berpindah ke lokasi baharu.
7-40
7.3.3 Landskap dan persekitaran di Pusat

i. Kawasan Rekreasi
Kawasan rekreasi merujuk kepada dua (2) kategori iaitu kawasan kemudahan aktif dan rekreasi pasif. Kawasan
kemudahan aktif terbahagi kepada kemudahan rekreasi gelanggang, rekreasi dalam padang, rekreasi dalam
dewan dan rekreasi dalam stadium. Bagi rekreasi pasif, ia pula merujuk kepada aktiviti rekreasi yang hanya
bertujuan untuk merehatkan fikiran dan emosi. kawasan ini terdiri daripada kawasan sungai, taman bunga atau
taman awam, taman permainan kanak-kanak dan taman bandaran. Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
secara kesimpulannya mempunyai tiga (3) kawasan rekreasi pasif yang berasaskan sungai, taman awam dan
taman permainan kanan-kanak (rujuk jadual 7.20).
Jadual 7.20 Kawasan rekreasi sedia ada di Bandar Maharani Bandar Diraja
Kategori /
Lokasi Elemen Prospek
Hierarki
 Taman permainan
 Perabot jalan dan
taman
 Siar kaki pesisiran Kualiti kemudahan dan taman
Kawasan sungai permainan sedia ada perlu
Rekreasi  Jeti awam
Taman diperbanyakkan. Landskap
Tg. Emas  Tempat letak
Tempatan lembut perlu ditingkatkan secara
Bandar kenderaan
 Gazebo/Wakaf menyeluruh sepanjang siar kaki
Maharani
 Tandas awam pesisiran sungai. Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
 Gerai/ arked/ kiosk
 Dataran/ Medan
awam
 Alat-alat permainan
dan riadah Kekurangan kemudahan tempat
 Kemudahan untuk letak kenderaan dan kemudahan
Kawasan
Padang/ berkhemah seperti bangku, tempat berteduh
Rekreasi
Taman  Tasik buatan dan lain-lain perabot jalan. Kualiti
Tg.
Kejiranan  Perabot jalan dan visual dan landskap perlu
Ketapang
taman ditingkatkan dan diselenggara
 Kolam renang dan dengan baik Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
gelanggang tenis
 Dilengkapi dengan
Kekurangan landskap lembut dan
elemen seperti
Padang/ tempat letak kenderaan yang
Laman bangku
Taman mencukupi. Kesukaran
Maharani  kawasan pergeraian
Kejiranan pengungjung untuk akses melalui
 Dataran kecil
berjalan kaki.
 Kawasan persiar kaki
Sumber: Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian) Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
ii. Sistem Sirkulasi
Hasil kajian mendapati sistem sirkulasi di Pusat Bandar Maharani berada pada tahap yang sederhana. Sistem
sirkulasi di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja ini secara keseluruhan terdiri daripada aliran lalu lintas sehala
dan dua hala. Aliran sehala lebih tertumpu di pusat bandar seperti di Jalan Maharani, Jalan Hj Abu, Jalan
Sayang dan Jalan Sisi. Laluan sehala ini menjadi faktor kepada kesesakan di pusat bandar terutamanya di Jalan
Maharani pada waktu puncak dan hari minggu. Laluan sirkulasi sedia ada ini juga meliputi kebanyakan di
kawasan tumpuan yang berada di pusat bandar tersebut di samping sebahagian besar jalan utama
menonjolkan landskap walaupun kualitinya masih kurang baik dan berkesan.
Foto 7.15: Sistem sirkulasi bagi jalan dua hala di Jalan Foto 7.16: Sistem sirkulasi bagi jalan sehala di Jalan
Pateri bersebelahan dengan Pejabat Daerah Muar Maharani
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
iii. Laluan Pejalan Kaki

Laluan pejalan kaki di sekitar kawasan perniagaan utama
disediakan secara sistem grid mengikut deretan rumah
kedai tradisional. Kajian mendapati penyediaan rangkaian
laluan pejalan kaki di pusat bandar meliputi dengan
anggaran 50% berbanding keseluruhan kawasan kajian
kawasan pusat tumpuan dan pusat peniagaan utama lebih-
lebih lagi di sistem sirkulasi jalan sehala di Bandar Maharani
Bandar Diraja. Laluan pejalan kaki berbumbung turut
disediakan oleh MPM di Jalan Sisi yang dikenali sebagai
Maharani Uptown bagi memudahkan pejalan kaki.
Namun, terdapat kecenderungan pembangunan baharu

dilakukan secara ‘piecemeal’ di sepanjang koridor Jalan
Arab - Jalan Khalidi. Keadaan tersebut akan menyukarkan
penyediaan landskap jalan yang bersepadu dengan
persekitaran pusat bandar sedia ada. Ketidaksinambungan
koridor jalan, laluan pejalan kaki, fasad bangunan, lampu Foto 7.17: Perbezaan aras laluan pejalan kaki
dan perabot jalan akan menjejaskan kualiti landskap jalan menyukarkan golongan Orang Kelainan Upaya
keseluruhan pusat bandar. (OKU) untuk akses ke unit kedai. Bangunan ba-
haru yang dibina secara ‘piecemeal’ tidak
mengambil kira konteks tata atur (setting)
persekitaran.
7-42
Rajah 7.11: Sirkulasi jalan raya di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
Rajah 7.12: Jaringan laluan pejalan kaki di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
7-44
iv. Gerbang Masuk/ Pintu Masuk
Gerbang masuk berfungsi sebagai titik ketibaan (arrival

point) kepada para pengungjung. Lazimnya gerbang
masuk terdiri daripada pembinaan struktur pintu
gerbang dan arca sebagai penanda atau pintu
kepada sesebuah zon. Bagi konteks Bandar Maharani
Bandar Diraja, terdapat beberapa tanda gerbang
masuk utama di sekitar pusat bandar berkonsepkan
‘Bandar Diraja’.
Pintu masuk ini dilihat menyerlahkan lagi identiti dan

imej bandar sebagai sebuah bandar diraja warisan
dengan penonjolan imej Diraja yang jelas. Walau
bagaimanapun, pintu gerbang ini lebih tertumpu di
persimpangan utama sepanjang Jalan Pintasan Muar
seperti dari arah Jalan Junid, Jalan Sungai Abong dan
Jalan Abdul Rahman berbanding laluan alternatif ke
pusat bandar. Pembinaan struktur ini diperlukan dan
diberi penekanan dalam meningkatkan tahap
pemandangan dan visual dari jalan supaya dapat
mempengaruhi persepsi pertama pengunjung ke
Daerah Muar khususnya Bandar Maharani Bandar
Diraja.
Foto 7.18: Reka bentuk pintu gerbang di Jambatan

Sultan Ismail menyambut kehadiran pengunjung yang
menyeberang Sungai Muar ke pusat Bandar Maharani
Bandar Diraja dari arah Daerah Ledang.
v. Landskap Lembut
Kebanyakan lanskap lembut lebih tertumpu di lokasi
rekreasi Bandar Maharani seperti Tanjung Emas dan
Tanjung Ketapang. Landskap lembut di pusat bandar
tersebut tidak menampakkan ciri-ciri reka bentuk yang
khusus dan tidak dijaga mengakibatkan terdedah
kepada kerosakan kerana kurang pemantauan oleh
pihak yang bertanggungjawab.
Foto 7.19: Lanskap lembut di kawasan Tanjung

Ketapang, Bandar Maharani
v. Lanskap Kejur
Rekabentuk landskap jalan sedia ada di pusat

bandar berada pada tahap yang sangat
memuaskan. Rekabentuk perabot dan landskap jalan
sedia ada di Pusat Bandar Maharani menggunapakai
motif atau corak yang memaparkan imej serta identiti
Negeri Johor. Penggunaan simbol, corak dan motif
yang berkait rapat dengan institusi Diraja turut
diterapkan dalam penyediaan perincian perabot
jalan seperti tiang lampu, penghadang jalan, jenis
tanaman landskap, corak permukaan pejalan kaki,
pintu gerbang, taman dan ruang awam. Berdasarkan
kajian lapangan di Pusat Bandar Maharani,
penyediaan landskap jalan berasaskan ‘Bandar
Diraja’ perlu lebih ditekankan dan dipromosikan
melalui perincian yang lebih terperinci.
Foto 7.20: Antara landskap kejur di hadapan Majlis

Perbandaran Muar (MPM)
vi. Pencahayaan
Secara umumnya, pencahayaan di sekitar Pusat

Bandar Maharani adalah lebih kepada tujuan
pencahayaan jalan pada waktu malam. Walau
bagaimanapun, kawasan seperti bangunan Majlis
Perbandaran Muar (MPM) sehingga ke Laman
Maharani dan Jambatan Sultan Ismail dilihat lebih
menonjol dari aspek pencahayaan.
Foto 7.21: Pencahayaan di sekitar Jalan Maharani

Kredit foto: Tripadvisor
7-46
Rajah 7.13: Lanskap kejur/ landskap signifikan di Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
7.3.4 Imej Bandar, Fungsi, Identiti dan landskap di Pusat Bandar di

Daerah Muar
Bagi kawasan perdagangan utama Daerah Muar merangkumi 8 buah pusat bandar yang mempunyai pelbagai
imej, fungsi, ciri bangunan, identiti iaitu Pusat Bandar Maharani, Pusat Bandar Bukit Bakri, Pekan Bukit Pasir, Pekan
Parit Jawa, Pekan Pagoh, Pekan Lenga, Pekan Parit Bakar dan Pekan Bukit Kepong. Di dalam konteks kajian RTD
Muar 2030 (Penggantian), aspek imej, fungsi dan ciri bangunan yang dikaji adalah berpandukan imej dan
identiti yang telah disenaraikan.
i. Imej dan Identiti Pusat Petempatan

Jadual 7.21: Imej dan Identiti pusat bandar di Daerah Muar
Lokasi Pusat Bandar Imej dan Identiti Pusat Petempatan/Bandar
 Pusat Separa Wilayah Negeri
 Imej sebagai pusat perniagaan warisan utama Daerah Muar
 Terdapat banyak percampuran kedai baru dan lama serta bangunan warisan yang perlu
dipelihara
 Penyediaan landskap jalan yang baik namun tidak menyeluruh.
 Tempat tumpuan: Perhentian bas Maharani dan Bentayan, Muar Trade Centre.
Bandar Maharani  Istana Tanjong Muar yang terletak di Jalan Peteri sebagai Istana Hinggap kepada Duli
Yang Maha Mulia Sultan Ibrahim Ibni almarhum Sultan Iskandar
 Sisa peninggalan Kubu Bentayan sebagai tempat bersejarah: Kubu Bentayan yang dibina
oleh Sultan Mahmud Shah pada tahun 1511 sebagai kubu pertahanan terakhir kesultanan
Melayu Melaka dalam menentang armada Portugis
 Fotaleza De Muar yang dibina Portugis pada tahun 1604 bagi menangkis Serangan
daripada pihak Belanda dan Aceh
 Kawasan petempatan kecil
Pekan Bukit Bakri  Terdapat kawasan perindustrian perabot di bahagian Tenggara
 Pengasingan bangunan perniagaan moden dan lama yang jelas di pusat bandar
 Kawasan petempatan utama
 Terdapat banyak rumah kediaman kekal sederhana baik
Pekan Bukit Pasir  Terdapat deretan bangunan kedai lama tidak dipulihara.
 Kota Buruk yang terletak di Mukim Sungai Terap sebagai antara tempat petempatan
awal yang dibuka oleh Parameswara
 Pusat petempatan utama
 Bangunan berstruktur separa kekal sederhana baik
 Kekurangan landskap jalan yang mencacatkan vista pemandangan
 Imej bandar industri pertanian dan hasil bumi
Pekan Pagoh  Bangunan kedai kurang menarik
 Berdekatan dengan Exist Pagoh Lebuhraya Utara Selatan (PLUS)
 Tempat tumpuan : Perkedaian
 Elemen warisan sejarah seperti Makam Sultan Alauddin Riayat Shah di Kampung Raja,
Pagoh
 Pusat petempatan utama
 Kekurangan landskap jalan
Pekan Parit Jawa
 Terdapat bangunan kedai lama yang dipelihara
 Tempat tumpuan : Perkedaian
 Pusat Petempatan Desa
 Banyak unit kedai lama dan bangunan warisan yang tidak dipelihara
Pekan Lenga  Kekurangan landskap jalan
 Bangunan kedai lama kurang menarik
 Tempat tumpuan : Pasar, perkedaian
 Pusat Petempatan Desa
 Imej pekan warisan dan sejarah
Pekan Bukit Kepong
 Tempat tumpuan: Bangunan Pondok Polis Bukit Kepong sebagai tempat bersejarah
semasa insurgensi
 Pusat petempatan kecil
 kekurangan landskap jalan, kejur dan lembut
Pekan Parit Bakar
 terdapat bangunan lama yang dipelihara
 tempat tumpuan: Perkedaian
7-48
Rajah 7.14: Rupa bentuk bandar pusat-pusat petempatan di Daerah Muar berdasarkan susun atur bangunan
Pusat perniagaan utama

7-50
7-52
7-54
7-56
ii. Gaya Senibina bangunan warisan

Gaya seni bina bangunan di pusat petempatan utama Daerah Muar terdiri daripada enam (6) jenis gaya
senibina antaranya Neoklasik, Utilitarian, Straits Electic, Sino-Palladian, Art Deco dan Moden Awal. Bangunan-
bangunan ini terdiri daripada bangunan rumah kedai dan bangunan sesebuah. Berdasarkan kajian lapangan,
kebanyakan bangunan di pusat petempatan ini terdiri daripada gaya seni bina Moden Awal. Walau
bagaimanapun, gaya seni bina lain seperti Utilitarian turut mendominasi senibina bangunan di pusat
petempatan tersebut. Berikut merupakan gaya seni bina yang terdapat di pusat petempatan di Daerah Muar
(rujuk jadual 7.22):
Jadual 7.22: Gaya senibina bangunan perniagaan bagi pusat

petempatan utama
Bilangan Peratus
Pusat Bandar Gaya Seni bina
(Unit) (%)
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 35 15.9
Straits Electic 0 0
Bukit Bakri
Sino-Palladian 0 0
Art-Deco 0 0
Moden Awal 185 84.1
Jumlah 220 100
NeoKlasik 0 0 Sumber: UTM-LCARC, 2019
Utilitarian 48 32.0
Straits Electic 0 0
Bukit Pasir Sino-Palladian 0 0
Art-Deco 0 0
Moden Awal 102 68.0
Jumlah 150 100
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 75 30.1
Straits Electic 0 0
Parit Jawa Sino-Palladian 0 0
Art-Deco 0 0
Moden Awal 174 69.9
Jumlah 249 100
Sumber: UTM-LCARC, 2019
Jadual 7.22: Gaya senibina bangunan perniagaan bagi pusat

petempatan utama (sambungan…)
Bilangan
Pusat Bandar Gaya Seni bina Peratus (%)
(Unit)
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 58 50.9
Straits Electic 2 1.8

Pagoh Sino-Palladian 5 4.4
Art-Deco 0 0
Moden Awal 49 43.0

Jumlah 114 100
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 21 80.8
Straits Electic 0 0
Lenga Sino-Palladian 0 0 Sumber: UTM-LCARC, 2019
Art-Deco 0 0
Moden Awal 5 19.2

Jumlah 26 100
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 7 20.6
Straits Electic 0 0
Bukit Kepong Sino-Palladian 0 0
Art-Deco 0 0
Moden Awal 27 79.4

Jumlah 34 100
NeoKlasik 0 0
Utilitarian 9 12.9
Straits Electic 0 0
Sumber: UTM-LCARC, 2019
Parit Bakar Sino-Palladian 0 0
Art-Deco 0 0
Moden Awal 87.1
Jumlah 70 100
7-58
ii. Ketinggian Bangunan

Ketinggian bangunan di pusat petempatan utama Daerah Muar menunjukkan terdapat bangunan kedai 1
tingkat sehingga 4 tingkat bagi bangunan sedia ada. Majoriti ketinggian di pusat petempatan utama ini adalah
2 tingkat dan hanya Bukit Bakri menunjukkan majoriti bangunan kedai yang mempunyai 3 tingkat. Bagi Parit
Jawa, majoriti merupakan 168 bangunan berketinggian 2 tingkat yang terdiri daripada rumah kedai diikuti
dengan 119 bangunan berketinggian 2 tingkat bagi Bukit Pasir, Pagoh dengan 56 bangunan tingkat 2, Bukit
Kepong sebanyak 29 bangunan dan Lenga sebanyak 23 bangunan (Rujuk jadual 7.23).
Jadual 7.23: Ketinggian bangunan di sekitar jalan utama bagi pusat petempatan utama
Pusat
Ketinggian Bangunan Bilangan (Unit) Peratus (%)
Petempatan
1 tingkat 46 20.91
2 tingkat 53 24.09
3 tingkat 104 44.55
Bukit Bakri
4 tingkat 23 10.45
5 tingkat dan keatas 0 0.00
Jumlah 226 100
1 tingkat 18 12.00
2 tingkat 119 79.33
3 tingkat 13 8.67
Bukit Pasir
4 tingkat 0 0.00
Jumlah 150 100
1 tingkat 36 31.58 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
2 tingkat 56 49.12
3 tingkat 18 15.79
Pagoh
4 tingkat 4 3.51
Jumlah 114 100
1 tingkat 42 16.87
2 tingkat 168 67.47
3 tingkat 35 14.06
Parit Jawa
4 tingkat 4 1.61
Jumlah 249 100
1 tingkat 3 11.54
2 tingkat 23 88.46
3 tingkat 0 0.00
Lenga
4 tingkat 0 0.00 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019

Jumlah 26 100
1 tingkat 3 8.82
2 tingkat 29 85.29
3 tingkat 2 5.88
Bukit Kepong
4 tingkat 0 0.00
Jumlah 34 100
1 tingkat 0 0.00
2 tingkat 59 84.29
3 tingkat 10 14.29
Parit Bakar
4 tingkat 1 1.43
Jumlah 70 100
iii. Lanskap dan persekitaran di Pusat Petempatan di Daerah Muar

Hasil kajian menunjukkan terdapat beberapa lokasi di pusat petempatan yang terdiri daripada pelbagai
kategori antaranya padang/ taman kejiranan, taman tempatan, laman rekreasi, lot permainan dan padang
permainan. Kawasan ini dinilai dari segi landskap kejur, landskap lembut, kemudahan sokongan yang disediakan
serta persekitaran. Hasil kajian menunjukkan kawasan ini mempunyai ancaman walau bagaimanapun masih
berpotensi untuk dijadikan sebagai urban park atau taman poket di pusat bandar. Berikut merupakan lokasi,
elemen dan prospek bagi setiap kawasan rekreasi di setiap petempatan Daerah Muar (rujuk jadual 24):
Jadual 7.24: Kawasan rekreasi bagi pusat bandar di Daerah Muar
Pusat
Lokasi Kategori Elemen Keadaan Semasa Justifikasi
Petempatan
Potensi:
Aspek landskap seperti
Terletak berhampiran
kawasan berteduh kurang
rangkaian Jalan Utama
diberi penekanan.
 Lanskap yang mampu menarik
lembut Kemudahan sokongan
pendatang ke kawasan
Kawasan  Gym seperti peralatan alat
Padang/ tersebut
Pekan Bukit rekreasi Bukit  Gazebo/ permainan dan perabot
Taman
Bakri Bakri (Jalan Wakaf kejur perlu ditingkatkan
Kejiranan
Selatan)  Perabot dan diselenggara. Kualiti
jalan dan Ancaman:
visual perlu diambil
taman Kurang eksesibiliti ke
perhatian supaya boleh
menaiktaraf kawasan kawasan rekrasi dan tiada
rekreasi lanskap lembut yang
menarik
Potensi:
Mempunyai arca yang

 Dataran Elemen seperti perabot
mampu menarik
kecil jalan, lanskap kejur dan
pengunjung untuk
 Arca lanskap lembut dilihat
bergambar dan dataran
 Tong kurang memuaskan.
sampah untuk bersantai dan
Walau bagaimanapun,
Padang/  Lanskap melakukan aktiviti riadah
Pekan Bukit Dataran kawasan ini berpotensi
Taman lembut dan
Pasir Bukit Pasir untuk menjadi satu
Kejiranan lanskap
kejur kawasan tarikan dan
Ancaman:
 Kawasan tempat beriadah
pergeraian memandangkan Kekurangan landskap kejur
 Kawasan lokasinya yang strategik di seperti tempat letak duduk
persiar kaki jalan utama dan tempat letak kereta
untuk digunakan untuk
orang awam
Sumber: Pelan Induk Landskap Majlis Perbandaran Muar, 2002

Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
7-60
Jadual 7.24: Kawasan rekreasi bagi pusat bandar di Daerah Muar (sambungan…)
Pusat
Lokasi Kategori Elemen Keadaan Semasa Justifikasi
Petempatan
Kekurangan
Potensi:
kemudahan seperti
 Dewan bangku, tempat Lokasi yang sesuai untuk
serbaguna digunakan bagi sebarang
Sport berteduh dan lain-lain
Taman program dan riadah
Complex  Tempat letak perabot jalan. Kualiti
Tempatan Ancaman:
Pagoh kereta visual dan landskap
 Gelanggang perlu ditingkatkan dan Kekurangan landskap
diselenggara dengan lembut dan perabot jalan
sebagai tarikan
baik
Lading ini mempunyai

Pekan Pagoh
prospek yang tinggi
Potensi:
memandangkan ia
 Restoran merupakan kawasan Berpotensi menarik
pelancong dengan
pusat penyelidikan
Ladang  Surau tarikannya yang pelbagai
herba. Walau memandangkan ia
Herba Swasta  Tandas bagaimanapun, terletak di jalan utama
Nasuha
 Tempat letak kawasan ini kurang
Ancaman:
kereta lanskap menarik kecuali
tumbuhan herba yang Kekurangan landskap
lembut yang menarik
ditanam dalam skala
yang besar
Elemen kemudahan
sokongan kurang
memuaskan dan masih Potensi:
terdapat kemudahan kawasan yang berpotensi
sokongan yang dijadikan kawasan rekreasi
 Bangku diperlukan. Lanskap dan tarikan pelancong
Laman  Alat lembut dan kejur perlu
Pantai Leka permainan Ancaman:
Rekreasi dipertingkatkan untuk
 Gazebo/
wakaf mencapai visual tepi Kekurangan elemen
pantai menarik perabot jalan, landskap
memandangkan kejut yang menarik bagi
kawasan ini berpotensi tarikan pengunjung
Pekan Parit
dijadikan kawasan
Jawa
tarikan pelancong
Potensi:
Reka bentuk landskap Pusat rekreasi ini

 Taman
serta tanaman sedia mempunyai kemudahan
Permainan
yang lengkap bagi
 Kolam air ada kurang
Kolam Air pengunjung
panas memberikan impak dari
Panas Swasta Ancaman:
 Tandas aspek estetik visual.
Gersik
 Chalet Elemen-elemen Kurang aksesibiliti ke
 Surau landskap dan perabot kawasn tersebut
 Gerai jalan perlu ditingkatkan memandangkan ia
berada di kawasan
perkampungan
Sumber: 1) Pelan Induk Landskap Majlis Perbandaran Muar, 2002

2) Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
Pusat
Lokasi K ategori Elemen Prospek Justifikasi
Petempatan
Potensi:
Dilengkapi dengan
Keadaan kawasan rekreasi di kemudahan dan
 Wakaf tahap sederhana kerana landskap yang baik
Taman  Gym luar masih dilengkapi dimana boleh
Rekreasi  Taman kemudahan tertentu. dipertingkatkan lagi
Lot
permainan kualitinya
Lim Pei Permainan Penyediaan ini boleh
 Bangku
Tiam ditingkatkan lagi bagi Ancaman:
 Batu
refleksologi menyokong peranan Kekurangan aksesibili
kawasan rekreasi sedia ada dan jauh sedikit di
kawasan perniagaan
utama
 Papan
tanda Potensi:
Reka bentuk landskap serta
 Lampu
taman tanaman sedia ada kurang Berhampiran pusat
memberikan impak dari perniagaan dan mudah
Kawasan  Bangku
aspek estetik visual. Walau diakses.
Rekreasi  Tong
Taman
sampah bagaimanapun, kualiti Ancaman:
Awam, Kejiranan
Pekan Lenga  Laluan taman dalam keadaan yang
Lenga Terletak di jalan utama
refleksologi baik dan boleh ditingkatkan yang boleh menggangu
 Alat-alat lagi dari segi landskap dan estetik visual
permainan
perabot jalan
 Kawasan
persiar kaki
Potensi:
Berhampiran kawasan
Tiada elemen landskap dan pusat perniagaan yang
perabot jalan menyebabkan mudah dilihat dan
 Papan kawasan gelanggang
Gelanggan diakses
tanda
kurang menarik. Pokok-pokok
g sukan Taman  Lampu Ancaman:
teduhan dan kemudahan
pelbagai Kejiranan  Gelangga
sokongan diperlukan supaya kawasan yang kurang
guna ng futsal
 Wakaf pengguna boleh landskap menarik dan
menggunakan kawasan ini penyelenggaraan
sebagai kawasan rekreasi kemudahan
mengurangkan estetik
visual
Foto 7.22: Gelanggan Sukan, Lenga Foto 7.23: Taman Rekreasi Lim Pei Tiam
Kredit foto: Googlemaps Kredit foto: Googlemaps
7-62
Pusat
Lokasi Kategori Elemen Prospek Justifikasi
Petempatan
Potensi:
Boleh dijadikan
kawasan rekreasi
utama di Bukit Kepong
memandangkan
Visual tepi sungai tidak
berhampiran sungai
diselenggara dengan baik.
Kemudahan sokongan tidak
Kawasan
 kawasan jeti disediakan bagi kegunaan
Rekreasi Padang Ancaman:
Bukit Kepong pengunjung yang datang.
Bukit permainan  Wakaf Selain daripada sungai tidak Visual tepi sungai dan
Kepong
dieksploitasikan dengan kemudahan sokongan
sepenuhnya sebagai daya yang kurang menarik
tarikan pengunjung menyebabkan sukar
menarik perhatian
pengunjung
Potensi:
Mampu dibangunkan
Tanah menjadikan kawasan
lapang rekreasi utama Parit
dan Elemen kemudahan kurang Bakar
rekreasi Padang  Gelanggang disediakan. Landskap lembut
Parit Bakar Ancaman:
di Jalan permainan bola tidak dijaga dan masih dilihat
Parit kurang. Kekurangan elemen
Bakar seperti landskap kejur
Darat dan lembut serta
kemudahan sokongan

Foto 7.24: Kawaan Rekreasi Bukit Kepong Foto 7.24: Kawasan Rekreasi Parit Bakar
Kredit foto: UTM-LCARC,2019 Kredit foto: UTM-LCARC,2019
Rajah 7.21: Taburan kawasan rekreasi

Rajah 7.22: setiap
Kawasan pusatdi
rekreasi petempatan di Daerah Muar
Daerah Muar
7-64
iv. Struktur dan Keadaan Fizikal Bangunan

Asas kepada penentuan jenis tindakan yang akan dikenakan kepada bangunan bergantung kepada struktur
dan keadaan bangunan. Bagi Struktur bangunan, terdapat tiga (3) jenis kategori bangunan iaitu kekal, separuh
kekal dan tidak kekal. Bangunan jenis kekal merujuk bangunan yang berkeadaan baik, struktur yang
kukuh dan pembinaannya adalah konkrit manakala separuh kekal pula merujuk kepada bangunan yang
dalam keadaan sederhana, berstruktur sederhana dan pembinaannya diantara konkrit dan kayu .
Bagi bangunan jenis tidak kekal pula merujuk kepada bangunan yang dalam keadaan tidak kekal,
bersifat sementara dan pembinaannya selain daripada konkrit. Ketiga-tiga jenis ini boleh didapati di
pusat-pusat bandar di Daerah Muar seperti berikut (rujuk jadual 25):
Jadual 7.25 Struktur Bangunan di Pusat Petempatan Utama Struktur Bangunan
Pusat Bandar Jenis Bil. % Kekal

Bangunan yang berkeadaan baik,
Kekal 170 75.2 struktur yang kukuh dan
Separuh Kekal 35 15.5 pembinaannya adalah konkrit
Bukit Bakri
Tidak Kekal 21 9.3
Separuh Kekal
Jumlah 226 100 Bangunan yang dalam keadaan
sederhana, berstruktur sederhana
Kekal 100 0.7
dan pembinaannya diantara
Separuh Kekal 22 0.1 konkrit dan kayu
Bukit Pasir
Tidak Kekal 28 0.2
Tidak Kekal
Jumlah 150 100 Bangunan yang dalam keadaan
Kekal 60 52.6 tidak kekal, bersifat sementara dan
pembinaannya selain daripada
Separuh Kekal 17 14.9 konkrit
Pagoh
Tidak Kekal 37 32.5
(Badan Warisan. 1995)
Jumlah 114 100
Kekal 186 74.7
Parit Jawa
Tidak Kekal 14 5.6
Jumlah 249 100
Kekal 13 50.0
Separuh Kekal 0 0
Lenga
Tidak Kekal 13 50.0
Jumlah 26 100
Kekal 31 91.2
Separuh Kekal 0 0
Bukit Kepong
Tidak Kekal 3 8.8
Jumlah 34 100
Kekal 66 94.29

Parit Bakar
Tidak Kekal 0 0
Jumlah 70 100 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019

Bagi menentukan kriteria dan pendekatan terhadap bangunan di kawasan kajian, gabungan antara keadaan
bangunan dan struktur bangunan adalah diperlukan. Terdapat tiga (3) kategori jenis keadaan bangunan iaitu
baik, sederhana dan buruk. Secara keseluruhannya, majoriti struktur dan keadaan bangunan di pusat
petempatan utama adalah di kategori sebagai kekal baik iaitu bagi pusat petempatan Bukit Bakri, Bukit Pasir
dan Bukit Kepong dan kekal sederhana iaitu pusat petempatan Pagoh, Parit Jawa dan Lenga. Walau
bagaimanapun, bangunan di pusat bandar ini juga masih terdapat bangunan yang kurang baik bagi struktur
dan keadaan bangunannya (rujuk jadual 7.26).
Keadaan Bangunan
Jadual 7.26: Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Petempatan
Utama Baik
Pusat Bandar Jenis Bil. % Bangunan yang berada dalam
keadaan baik dan tiada tindakan
Kekal Baik 148 65.49 yang diperlukan baginya kerana
Kekal Sederhana 22 9.73 bangunan ini telah dijaga dengan
sempurna oleh pemiliknya
Kekal Buruk 0 0.00
Separuh Kekal Baik 7 3.10 Sederhana
Bangunan berkeadaan sederhana
Separuh Kekal Sederhana 26 11.50
Bukit Bakri yang memerlukan sedikit
Separuh Kekal Buruk 2 0.88 pemerhatian bagi meningkatkan
Tidak Kekal Baik 0 0.00
kualiti permukaannya
Tidak Kekal Sederhana 20 8.85 Buruk

Tidak Kekal Buruk 1 0.44 Bangunan yang berkeadaan buruk
yang memerlukan tindakan
Jumlah 226 100 pembaikan dan penjagaan
Kekal Baik 74 49.33
(Badan Warisan, 1995)
Kekal Buruk 0 0.00

Separuh Kekal Baik 0 0.00
Bukit Pasir
Separuh Kekal Buruk 0 0.00
Jumlah 150 100
Kekal Baik 19 16.67
Kekal Buruk 0 0.00
Separuh Kekal Baik 0 0.00 Kredit foto: UTM-LCARC
Pagoh
Jumlah 114 100
7-66
Jadual 7.26: Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat Petempatan Utama

(sambungan…)
Pusat Bandar Jenis Bil. %
Kekal Baik 55 22.09

Kekal Buruk 6 2.41
Parit Jawa
Jumlah 249 100
Kekal Baik 0 0.00
Kekal Buruk 0 0.00
Lenga
Jumlah 26 100
Kekal Baik 22 64.71 Kredit foto: UTM-LCARC, 2019

Kekal Buruk 0 0.00
Bukit Kepong
Jumlah 34 100
Kekal Baik 61 87.14
Kekal Buruk 0 0.00
Parit Bakar
Jumlah 70 100

berkaitan sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk
1
Bandar dan Landskap yang telah dikenal pasti di dalam RTD Muar 2002-
2015 (Penggubahan). Ini adalah penting bagi memastikan projek
tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan. Projek yang
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002- belum
2015), terdapat lapan (8) senarai projek yang telah dicadangkan
dibawah sektor pembangunan pelancongan (rujuk Jadual 7.27).
dilaksanakan
Penilaian ini penting bagi mengenal pasti projek yang berkaitan dapat
terus dilaksanakan atau dinilai semula kesesuaian peraksanaannya.
Jadual 7.27: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan)
Status Pelaksanaan
2002-2015
Bil. Senarai Projek/ Cadangan Rumusan Pencapaian Pojek
Belum
Tercapai
Tercapai
Menaik taraf persimpangan

Jalan Maharani, Jalan /
Abdullah dan Jalan Salleh
Cadangan Muzium dan

/
Galeri di tapak lama MPM
Bagi mencapai Bandar Warisan,hanya dua

Cadangan mercu tanda di
(2) sahaja telah dilaksanakan. Walau
tapak cadangan muzium / bagaimanapun, masiih terdapat empat (4)
Bandar
1 dan Galeri lagi projek yang memerlukan pelaksanaan
Warisan
secara berterusan. Oleh itu, penekanan ini
diperlukan di dalam kajian ini bagi mencapai
Cadangan Muar Walk dari matlamat Bandar Warisan
tapak cadangan Muzium
/
dan Galeri sehingga
Jambatan Sultan Ismail
Mengindahkan dan menaik

taraf landskap di sepanjang /
persisiran Sungai Muar
Mencadangkan empat (4)

tanda umum ketibaan ke /
Bandar Warisan

7-68
Jadual 7.27: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) (sambungan)
Status Pelaksanaan
2002-2015
Bil. Senarai Projek/ Cadangan Rumusan Pencapaian Pojek
Belum
Tercapai
Tercapai
Cadangan bagi pembangunan Maharani

Pembangunan Maharani Riverfront adalah masih dalam pelaksanaan.
2 / Oleh itu, kajian ini telah perlu mengambilkira
Riverfront Park
pembangunan ini bagi pencapaian
pelaksanaan
Cadangan ini telah dilaksanakan oleh MPM.

Pembangunan Kompleks Berdasarkan kajian, projek ini memerlukan
3 /
Sukan Pagoh pantauan berterusan bagi mengekalkan
fungsi dan landskapnya

i. Imej Pusat Bandar dan Pekan Kecil di Daerah Muar
Jadual 7.28: Struktur dan Keadaan Bangunan di Pusat
Imej pusat bandar secara umumnya dipengaruhi oleh Petempatan Utama
pelbagai corak susunatur bandar, gaya senibina,
landskap semulajadi dan fungsi sejak sekian lama. Kategori Imej Gaya
Jenis
Hubungkait pusat bandar dengan bandar lain adalah Seni Bina
bercorak monocentric iaitu tertumpu di setiap pusat Senibina tradisional
Rumah tradisional Melayu
petempatan. Di peringkat mikro, susunatur bentuk Melayu
bandar dan pekan kecil di Daerah Muar mempunyai Seni bina colonial Bangunan awam, institusi dan
corak sistem grid. Manakala imej gaya senibina di Inggeris pejabat kerajaan
Daerah Muar dikategorikan kepada beberapa jenis Peralihan, Electic dan Art
Senibina rumah kedai
seperti (rujuk jadual 7.28); Deco
Senibina Cina Tokong
Senibina India Kuil
Sumber: Kajian Disesuaikan dari RKK BMBD 2030
Elemen-elemen tersebut secara fizikal menentukan identiti, karakter dan fungsi sesebuah pusat bandar. Di
Daerah Muar, hanya kawasan Bandar Maharani Bandar Diraja sahaja mempunyai Rancangan Kawasan Khas
(RKK). Bandar tersebut kekal berfungsi sebagai pusat perniagaan utama, perkhidmatan, pentadbiran dan
kewangan di Daerah Muar serta telah diisytiharkan sebagai sebuah Bandar Diraja sejak tahun 2012 oleh Sultan
Ibrahim. Pengisytiharaan tersebut selari dengan peranan Bandar Muar (Bandar Maharani kemudian dikenali
sebagai Bandar Maharani Bandar Diraja) sebagai pusat pentadbiran daerah sejak awal tahun 1880-an iaitu
bermula zaman Sultan Abu Bakar. Institusi Diraja Johor Moden diangkat menjadi simbol utama Bandar Maharani
Bandar Diraja dan diterjemah dalam reka bentuk elemen fizikal (perabot jalan dan landskap) secara terperinci.
Simbol institusi Diraja Johor, motif lada hitam dan gambir diterapkan dalam perincian rekabentuk perabot jalan.
Berbanding pusat bandar dan pekan-pekan kecil lain, ia didapati tidak mempunyai imej, karakter dan fungsi
yang jelas, kuat dan unik. Kewujudan pembangunan berimpak tinggi dan berskala besar seperti Bandar Universiti
Pagoh, pemusatan industri perabot dan cadangan laluan rel keretapi berkelajuan tinggi dipercayai dapat
mengukuhkan fungsi pusat bandar sedia ada dan berhampiran. Namun, pusat bandar dan pekan-pekan kecil
lain tidak mempunyai imej yang kuat dan semakin merosot. Pematuhan terhadap garis panduan, kelas guna
tanah dan kawalan bangunan lain yang berkaitan perlu dikuatkuasakan.
Ringkasan perubahan nama Bandar Muar:
Sumber: Disesuaikan dari RKK BMBD

2030
ii. Pemeliharaan Warisan

Daerah Muar mempunyai banyak bangunan rumah kedai tradisional sebelum perang (pre-war traditional
shophouses) yang terbiar, usang dan dibiar ditinggalkan oleh pemilik tanpa pemeliharaan. Bangunan yang
rosak, tidak digunakan dan ditinggalkan oleh pemilik akan menyebabkan struktur fizikalnya merosot dengan
cepat. Kekurangan maklumat dan inventori bangunan menyebabkan pemeliharaan bangunan warisan tidak
dapat dilaksanakan dengan berkesan. Keadaan tersebut dirumitkan dengan kekurangan dana bagi mengurus
serta melaksanakan kerja-kerja pemeliharaan bangunan.
Bangunan warisan di Muar tidak terhad kepada kewujudan unit bangunan rumah kedai tradisional di pusat
bandar namun terdapat juga rumah tradisional Melayu dan rumah agam di kampung tradisi sekitar Daerah
Muar. Sebahagian rumah-rumah tradisional tersebut masih mengekalkan rekabentuk dan bahan binaan asal,
gaya seni bina, hiasan dan ukiran asli. Pemeliharaan warisan dalam konteks kajian ini meliputi usaha
pemeliharaan nilai warisan budayaan ketara dan warisan kebudayaan bukan ketara (rujuk Akta Warisan
Kebangsaan 2005, Akta 645). Ia meliputi keseluruhan konteks alam bina (bangunan, rupabentuk bandar dan
landskap budaya) dan sosio-budaya (makanan, kepercayaan, nilai, norma dan budaya tempatan). Namun
kajian ini hanya memfokuskan kepada warisan ketara.
Akta Warisan Kebangsaan 2005 (Akta 645):

Zon Warisan 1
RKK Bandar Maharani
Muar 2030 telah Zon Warisan 2
mengenalpasti
sekurang-kurangnya
tiga (3) zon warisan Zon Warisan 3
yang dikenali
sebagai:
Zon Penampan
7-70
Manakala bangunan warisan di Bandar Maharani Bandar

Diraja berpotensi dikategorikan kepada Kategori 1, 2, 3 dan
Definisi Warisan
4. Namun sehingga kini bangunan yang telah dikenalpasti di
peringkat RKK BMBD 2030 masih tidak diwartakan (rujuk “Sesuatu yang bernilai yang diwariskan dari
Jadual 7.29). satu generasi ke satu generasi yang baru. Ia
merangkumi adat resam, kebudayaan
Jadual 7.29: Senarai bangunan yang tidak diwartakan
kawasan, bangunan, bahan arkib dan
Bangunan warisan yang dicadangkan untuk diwartakan cetakan termasuk penulisan buku dan
dalam Warisan Kebangsaan majalah. Warisan kebudayaan merupakan
Sekolah Tinggi Muar aset yang berharga kerana ia mempunyai
nilai estetika, arkeologi, seni bina, budaya,
Bangunan Mahkamah Tinggi (Muar)
sejarah, saintifik, sosial, spiritual, linguistik atau
Masjid Jamek Sultan Ibrahim
teknologi”.
Bangunan Sultan Abu Bakar
Sumber: Disesuaikan dari Garis Panduan
Bangunan Kastam (lama)
Pemuliharaan Bangunan Warisan, JWN
Balai Polis (trafik)
Bangunan TM
Jambatan Sultan Ismail
Sumber: RKK BMBD 2030
Aktiviti pemeliharaan dapat mengukuhkan, mempromosi dan

meningkatkan kefahaman masyarakat awam terhadap
kepentingan memelihara tapak dan bangunan warisan sedia ada.
Cadangan untuk memelihara bangunan warisan, menetapkan zon
warisan dan penampan di sekitar pusat bandar hendaklah
diumumkan dan diterangkan dengan jelas kepada
masyarakat. Memastikan masyarakat tempatan memahami hasrat
dan tujuan pemeliharaan merupakan cabaran utama. Hasil
pemahaman tersebut, masyarakat tempatan akan lebih
menghayati dan menghargai aset warisan yang terdapat di sekitar
Daerah Muar sekaligus mewujudkan perasaan kepunyaan (sense of
belonging) dan perasaan setempat (sense of place).
Usaha pemeliharaan harus melibatkan pemegang taruh tempatan

termasuklah NGO, persatuan penduduk, pemilik bangunan dan
pihak berkuasa tempatan. Minat, sokongan dan berterusan akan
dari pemegang taruh akan menentukan tahap kejayaan
pemeliharaan tapak atau bangunan warisan. Bangunan-
bangunan warisan di Daerah Muar yang dikenalpasti berpotensi
untuk dipelihara perlu diangkat menjadi produk pelancongan dan
mercu tanda ikonik daerah. Peringkat seterusnya adalah
memastikan pematuhan garis panduan berkaitan pemeliharaan,
zon penampan dan kawalan bangunan di pusat-pusat bandar.
Aktiviti perniagaan dan perusahaan yang tidak sesuai dalam
kawasan pemeliharaan perlu dihentikan dan dikenakan tindakan.
iii. Reka Bentuk Bandar dan Bangunan
Cabaran utama aspek rekabentuk bandar di Daerah Muar

adalah untuk memastikan sebarang penerapan rekabentuk
moden atau kontemporari, penyesuaigunaan semula bangunan,
rejuvenasi atau pembaharuan bandar sentiasa berintergrasi dan
teradun secara harmoni dengan persekitaran bandar. Penerapan
reka bentuk bandar yang baharu dianggap berjaya apabila
dibina dengan mengambil kira konteks dan imej kawasan
bersejarah di sekitarnya.
Dicadangkan sebuah zon warisan dan penampan ditentukan

secara jelas khususnya di Bandar Maharani Bandar Diraja dengan
mengambil kira radius 3 km yang telah ditetapkan dalam RKK
Bandar Maharani 2030. Berdasarkan zon tersebut, pendekatan
reka bentuk bandar dan bangunan bersesuaian dapat
diperincikan dengan lebih jelas mengikut sub-zon, kawasan,
enklaf atau kluster pembangunan.
Reka bentuk bangunan baharu dalam zon warisan perlu

menghormati fabrik bersejarah, skala, ketinggian, gaya senibina
dan fasad-fasad bangunan berhampiran sedia ada. Kajian impak
hendaklah dikemukakan dengan mengambil kira faktor visual
reka bentuk, saiz, bahan, hubungkait ruang awam, impak
lalulintas, penukaran guna tanah dan guna bangunan, tapak
atau kawasan.

7-72
iv. Landskap
Penyediaan landskap dan ruang atau medan awam sedia ada didapati tidak mempunyai hubungkait ruang
awam (public realm) secara jelas dan disediakan secara piecemeal. Kesannya, ruang awam tidak berhubung
dan sukar diakses pengunjung. Fenomena ini berlaku kerana aktiviti landskap diusahakan di ruang kecil atas
kawasan rizab jalan atau perparitan. Secara umum, Bandar Maharani Bandar Diraja mempunyai ciri-ciri landskap
yang berjaya mempamerkan kebitaraannya sebagai sebuah Bandar Diraja. Selain itu, landskap sedia ada ini
berpotensi dijadikan sebagai satu lambang kepada Daerah Muar seperti menggunakan spesies pokok atau
bunga yang bersesuaian yang mempunyai nilai sejarah kepada Daerah Muar. Lanskap di persisiran Sungai
Bandar Maharani Bandar Diraja juga dilihat mempunyai lanskap yang tersendiri dan berpotensi ditambahbaik
memandangkan Sungai Muar merupakan vista utama dan mampu dijadikan sebagai paksi utama Daerah Muar.
Namun di pusat bandar dan pekan-pekan kecil lain masih terdapat pelbagai potensi yang perlu diterokai. Aset
semulajadi seperti pesisir sungai, kuala, hutan paya bakau antara tataatur persekitaran yang boleh diintegrasikan
dengan rekabentuk landskap. Sebagai contoh di muara Parit Jawa terdapat pangkalan nelayan yang
merupakan aset landskap budaya yang unik serta menarik yang seharusnya diangkat dan dipromosikan.
Rekabentuk berasaskan aktiviti air, perikanan, maritim antara konsep yang dapat ditonjolkan dalam cadangan
pembangunan Pantai Leka, Parit Jawa. Kawasan pembangunan baharu seperti Bandar Universiti Pagoh
mempunyai saiz ruang yang sesuai untuk perancangan pembangunan landskap yang lebih menyeluruh. Konsep
rekabentuk moden, global, kontemporari dan institusi pengajian perlu digalakkan.
Perincian landskap lembut dan kejur di pusat bandar mengikut tema dan konsep tertentu dapat memastikan
suasana persekitaran dapat dipertingkatkan. Manakala ruang awam, taman permainan dan padang awam
yang kurang diselenggara perlu diuruskan secara berterusan untuk memastikan kualiti landskap dan kemudahan
sentiasa dapat dikekalkan. Proses pengindahan pesisir Sungai Muar perlu dilihat sebagai pelaburan jangka
panjang kepada pembangunan Daerah Muar dan tidak seharusnya tertumpu di Bandar Maharani Bandar Diraja
sahaja.

Antara isu dan masalah utama sektor pusat bandar, pemeliharaan warisan, reka bentuk bandar dan landskap
yang dikenalpasti dalam kawasan kajian adalah:
Imej dan identiti kurang menonjol

 Terdapat pusat petempatan utama yang tidak mempunyai identiti dan imej

yang jelas
Pusat petempatan kecil dan pusat petempatan desa di sekitar Daerah Muar
menghadapi masalah ketidakjelasan imej, identiti dan fungsi
1
Kekurangan papan tanda arah dan maklumat
2
 Papan tanda arah dan maklumat masih dilihat kurang walaupun terdapat banyak
tempat dan bangunan warisan yang dapat diketengahkan dan sedang dalam
proses pemeliharaan
Tahap pematuhanan garis panduan berkaitan pemeliharaan bangunan warisan yang

lemah
 Pusat Bandar Maharani tidak mempunyai bangunan, monumen atau struktur

binaan yang diwartakan sebagai Bangunan Warisan Kebangsaan di bawah Akta
3
Warisan Kebangsaan 2005. Ini menyebabkan kebanyakan bangunan warisan
tidak mematuhi garis panduan pemeliharaan bangunan warisan
 Rancangan Kawasan Khas (RKK) Bandar Maharani ada menggariskan dengan

terperinci langkah pemeliharaan bangunan warisan dan pemasangan papan
tanda namun ianya adalah terhad di kawasan Pusat Bandar Maharani dan tidak
terpakai di pusat petempatan lain
Penyediaan landskap jalan yang kurang memuaskan
4  Penyediaan landskap jalan seperti laluan pejalan kaki, elemen teduhan, perabot
jalan dan laluan berbasikal masih dalam keadaan yang kurang memuaskan di
pusat petempatan di Daerah Muar
Foto 3.13: Isu dan Masalah Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap di Daerah
Muar
7-74
7.5.2 Potensi
Keunikan dan Kepelbagaian aset warisan di Daerah

Muar
Sinonim dengan Bandar Diraja, Daerah Muar turut

mempunyai kekuatan pelancongan dari segii
1 warisan dan sejarah. Oleh itu, pendekatan dalam

perancangan pembangunan dan mempromosikan
kepelbagaian aset seperti aset warisan ketara dan
tidak ketara perlu dilaksanakan supaya ia dapat
dipelihara dan diteruskan bagi memperkasakan imej
dan identiti warisan pusat petempatan.
Bentuk, corak, imej dan identiti lanskap yang

menarik
Mempertingkatkan imej dan identiti rupa bentuk
petempatan sedia ada seperti dari segi aspek
landskap jalan, ketinggian dan warna bangunan
2
perlu dititikberatkan supaya imej karakter dan fungsi
bandar dapat terbentuk hasil dari gabungan
pelbagai elemen. Bagi Daerah Muar, setiap
petempatan mempunyai imej dan identiti warisan
dengan fungsi tersendiri, Justeru penyelenggaraan
landskap, perabot jalan, laluan pejalan kaki dan
sebagainya perlu diseragamkan
7.5.3 Cadangan Awal
1 Mengukuhkan imej dan identiti pusat petempatan kecil
 Mengukuhkan imej dan identiti pusat petempatan

mengikut kebitaraan dari segi aktiviti ekonomi, warisan,
produk tempatan atau budaya setempat seperti berikut:
a) Pagoh sebagai hab pendidikan
b) Bakri sebgai hab perabot
 Mengenal pasti dan menonjolkan fungsi petempatan

kecil melalui reka bentuk elemen landskap, reruang dan
bangunan warisan
2 Menyediakan papan tanda yang efektif di lokasi

pelancongan dan bersejarah
 Penyediaan papan tanda tarikan pelancongan di lokasi

yang strategik dan jelas serta memastikan
kesinambungan maklumat petunjuk arah

3 Memperkasa pelaksanaan garis panduan pemeliharaan

bangunan dan rupa bentuk bandar
 Mewartakan bangunan warisan dan memperkasakan garis

panduan pemeliharaan bangunan warisan oleh JWN
berkenaan dengan papan tanda, ketinggian dan
penggunaan skim warna bangunan selaras dengan
peruntukan RKK Bandar Maharani Bandar Diraja
Kredit Foto: thepeakmagazine.com.sg
4 Mengukuhkan dan menaik taraf landskap di pusat

petempatan
 Menaik taraf landskap seperti pintu gerbang, landskap kejur

dan landskap lembut supaya imej dan identiti di setiap
petempatan tersebut dapat dipertingkatkan
 Keperluan mengkaji dan mengenalpasti pokok atau bunga

sebagai lambang Daerah Muar seperti spesis pokok atau
bunga yang khusus atau yang mempunyai nilai peristiwa
sejarah.
 Keperluan memelihara pokok matang di Bandar Maharani

Bandar Diraja dan mengenal pasti urban park atau ruang
kosong bagi menaiktaraf landskap kawasan rekreasi di pusat
bandar.
5 Mempertimbangkan sempadan pertumbuhan bandar untuk

mengelakkan rebakan bandar secara tidak terkawal
 Mempertimbangkan penyediaan zon penampan

untuk mengawal pertumbuhan kawasan bandar
dalam lingkungan Pintasan Muar dan mengekalkan
tahap tarikan pusat bandar sedia ada.
6 Pendekatan dalam rejuvenasi bangunan rumah kedai

lama, terbiar atau usang di pusat bandar atau petempatan
 Mempertimbangkan guna semula bangunan Majlis

Perbandaran Muar (MPM) lama dan pasar awam untuk
dijadikan pembangunan bercampur
 Cadangan mewujudkan double frontage rumah kedai

lama(Lorong belakang)

7-76

Berdasarkan pada penerangan kajian dalam Bab 3.2 (Bahagian A), sektor ini perlu mengambil kira
pertimbangan keperluan mengurangkan pelepasan karbon GHG menerusi:
Penguatkuasaan dan pemeliharaan zon warisan
Perlu dipergiatkan terutamanya di pusat Bandar Maharani bagi
1 memelihara imej dan identiti rupa bentuk bandar tersebut. Ianya boleh
diselaraskan menerusi kawalan nisbah plot dan penyediaan zon
penampan bagi membezakan zon kawasan warisan dengan kawasan
luar. Perebakan bandar serta kacau ganggu guna tanah zon warisan
dapat di elakkan disamping menjamin pusat bandar yang kompak dan
rendah karbon.
Kawalan nisbah plot
2 Hendaklah dikenakan di dalam kawasan zon warisan dan diberikan

kelonggaran kepada pembangunan di luar kawasan. Kawalan nisbah
plot boleh dirujuk dengan lebih lanjut di dalam RKK Bandar Maharani.
Aksesibiliti petempatan bandar yang lain
3
Diselaraskan dengan penyediaan pengangkutan awam yang
menyeluruh serta penyediaan landskap jalan seperti laluan pejalan kaki,
laluan berbasikal, elemen teduhan dan lanskap bagi menjamin
keharmonian dan keinginan penduduk bertukar kepada mod
pengangkutan yang lebih rendah karbon.
Kredit foto: starproperty.my

7.6 Hala tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Pusat Bandar,

Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor Pusat
Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap dapat dirangka (rujuk Jadual 7.30). Dalam
meningkatkan sektor ini, beberapa strategi telah digariskan bagi menjadikan psaut bandar di Daerah Muar
dapat memainkan peranan meningkatkan ekonomi. Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan
dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian).
Berikut adalah strategi pembangunan bagi sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan
Landskap di Daerah Muar.
Jadual 7.30: Hala tuju dan strategi pembangunan
Mengukuhkan imej dan identiti

pusat petempatan mengikut  Mengukuhkan imej dan identiti, penjenamaan semula bandar
1. kebitaraan dari segi aktiviti ke arah menggerakkan semula fungsi bandar mengikut
ekonomi, warisan, produk kebitaraan dari segi aktiviti ekonomi, warisan, produk tempatan
tempatan atau budaya setempat atau budaya setempat khususnya di kawasan perniagaan
utama.
a. Pagoh sebagai Hab Pendidikan

b. Bakri sebagai Hab Perabot
Mengenal pasti dan menonjolkan c. Parit Jawa sebagai petempatan persisir sungai
fungsi petempatan kecil melalui d. Bukit Kepong sebagai Bandar Sejarah dan Warisan
2. e. Bandar Maharani sebagai Bandar Diraja
reka bentuk elemen landskap,
reruang dan bangunan warisan
Penyediaan papan tanda tarikan

 Menyediakan papan tanda tarikan di lokasi pelancongan di
pelancongan di lokasi yang
kawasan yang strategik dan jelas. Lokasi yang dicadangkan
3. strategik dan jelas serta
adalah sepanjang jejak warisan bagi membantu pelancong
memastikan kesinambungan
menghayati nilai warisan Muar
maklumat petunjuk arah
 Cadangan mewartakan beberapa bangunan warisan yang

Mewartakan bangunan warisan telah disenaraikan di dalam RKK Bandar Maharani Bandar
dan memperkasakan garis Diraja. Antara bangunan warisan tersebut ialah:
panduan pemeliharaan a. Balai Polis Trafik
bangunan warisan oleh JWN b. Bangunan Mahkamah Lama
4. c. Bangunan Sultan Abu Bakar
berkenaan dengan papan tanda,
ketinggian dan warna bangunan d. Sekolah Tinggi Muar
selaras dengan peruntukan RKK e. Masjid Jamek Sultan Ibrahim
Bandar Maharani Bandar Diraja f. Bangunan Pejabat Kastam
g. Bangunan TM
h. Jambatan Sultan Ismail
7-78
Jadual 7.30: Hala tuju dan strategi pembangunan (sambungan)
 Mengguna pakai garis panduan yang ditekankan dalam RKK

Bandar Maharani Bandar Diraja meliputi seluruh Daerah Muar
Meluaskan pelaksanaan garis termasuk:
panduan pemeliharaan a. Garis Panduan Kerja Pengubahsuaian dan Pembaikan Bangunan-
5. Bangunan Warisan
bangunan dan rupa bentuk
bandar b. Garis Panduan Pencahayaan bagi Bangunan Warisan Sesebuah
c. Garis Panduan Pencahayaan Warna dan Cat
d. Garis Panduan Penggunaan Sistem Penghawa Dingin
 Menaiktaraf landskap dengan menggunakan imej dan identiti di

setiap petempatan termasuk:
a. Pintu gerbang sebagai arca yang berfungsi sebagai titik
ketibaan kepada para pengunjung
b. Landskap kejur yang menggunakan simbol, corak atau motif
Menaik taraf landskap seperti yang memaparkan identiti dan imej di setiap petempatan
pintu gerbang, landskap kejur c. Landskap lembut dengan menampakkan ciri reka bentuk yang
dan landskap lembut supaya khusus
6. d. Peningkatan kemudahan rekreasi dan sukan
imej dan identiti di setiap
petempatan tersebut dapat e. Peningkatan fungsi taman dengan pelbagai ruang aktiviti
dipertingkatkan
 Penambahbaikan taman rekreasi awam sedia ada dengan
peningkatan penyediaan kemudahan awam, dan
penyelenggaraan pokok tanaman bagi mencantikkan
pemandangan kawasan taman rekreasi
 Mewujudkan pelan induk landskap
7-80

SEKTOR ALAM SEKITAR, PENGURUSAN ALAM SEMULA JADI, PERHUTANAN DAN GEO BENCANA 8-1
ALAM SEKITAR, PENGURUSAN

ALAM SEMULA JADI, PERHUTANAN
DAN GEO-BENCANA 8.0
8.1 Pengenalan
Daerah Muar merupakan sebuah daerah yang kaya
dengan alam semula jadi dan kepelbagaian biodiversiti
yang tinggi. Kekayaan flora dan fauna, sungai dan hutan
telah menjadi pelengkap kepada ekosistem. Selain itu,
kepelbagaian ini juga menyumbang kepada
pembangunan ekonomi yang berasaskan alam semula
jadi seperti eko pelancongan dan sumber laut yang
mempunyai nilai yang sangat tinggi.
Perancangan pembangunan Daerah Muar pada masa

kini perlu mengambil kira pemeliharaan dan pemuliharaan
alam semula jadi agar generasi masa hadapan dapat
menikmati sumber alam sedia ada. Menjelang tahun 2030,
Daerah Muar perlu menjadi sebuah daerah warisan yang
pintar dan mampan melalui pengurusan sumber semula
jadi yang holistik.
Oleh itu, perancangan yang mampan antara

pembangunan guna tanah dan pengurusan alam sekitar
mampu menangani dan mengurangkan isu alam sekitar
seperti pencemaran udara, mengatasi kemerosotan kualiti
air sungai, meningkatkan kualiti air marin serta kualiti bunyi
yang lebih mampan. Oleh itu, empat (4) aspek penting
akan dianalisis dan dibincangkan dari segi penemuan
semasa, isu dan cadangan awal strategi pembangunan
yang boleh dilaksanakan bagi memastikan pembangunan
pada masa hadapan lebih mampan.
Kredit foto: UTM-LCARC, 2019 4 ASPEK

ALAM SEKITAR
Kualiti Alam Sekitar
Perhutanan
Geo-Bencana
Kawasan Sensitif Alam

Sekitar (KSAS)
8-2
8.2 Dasar Sektor Alam Sekitar, Pengurusan

Alam Semula jadi, Perhutanan dan Geo
Bencana
Melalui Matlamat Pembangunan Mampan, Sustainable Development

Goals (SDG) ini, terdapat 17 sasaran yang menyeluruh untuk mencapai
pembangunan mampan kepada masyarakat dan alam sekeliling.
Sasaran pembangunan yang berkait rapat dengan elemen alam sekitar

melibatkan Matlamat 11-Pembangunan Bandar yang Mampan,
Matlamat 13-Tindakan Iklim, Matlamat 14-Hidupan Akuatik dan Matlamat
15-Hidupan Darat. Setiap matlamat mempunyai sasaran yang spesifik
bagi memandu pembangunan di Daerah Muar (rujuk rajah 8.1).
Kredit foto: reaksiminda.blogspot.com,

2018
Mengambil tindakan Memastikan bandar Memelihara dan Memelihara ekologi

terhadap perubahan pada tahap inklusif, menggunakan sumber hutan di samping
iklim dan impak kepada mampan dan berdaya laut, marin secara mengelakkan
alam sekeliling. tahan. mampan. kehilangan biodiversiti.
Sasaran 11.6 Sasaran 13.2 Sasaran 14.1 Sasaran 15.2

Mengurangkan impak Menyepadukan tindakan Menghalang dan Melaksanakan kaedah
alam sekitar per kapita iklim dalam polisi, strategi mengurangkan pengurusan hutan yang
dengan memberi dan perancangan. pencemaran marin. mampan dan
penekanan terhadap Sasaran 13.3 Sasaran 14.2 meningkatkan keluasan
kualiti udara dan Meningkatkan Mengurus dan kawasan hutan.
pengurusan sisa. pengetahuan, kesedaran melindungi perairan laut Sasaran 15.7
dan pembangunan dan ekosistem pantai. Mengambil tindakan
kapasiti terhadap Sasaran 14.5 yang bersesuaian bagi
tindakan mitigasi Memelihara sekurang- memelihara spesies flora
perubahan iklim. kurangnya 10% kawasan dan fauna
pantai dan marin.
Rajah 8.1: Sasaran Matlamat Pembangunan Mampan (SDG)
Rumusan Dasar
Melalui pemahaman terhadap Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) ini, pembangunan sektor alam sekitar khususnya,
perlu mencapai aspek sasaran yang telah dijelaskan. Fokus utama adalah memastikan pembangunan Daerah Muar pada
masa hadapan dapat mengurangkan kesan perubahan iklim. Oleh itu, Daerah Muar perlu melindungi sumber semula jadi
seperti sungai, pantai dan hutan melalui penyediaan pelan tindakan yang komprehensif dan berdaya laksana.
A. Rancangan Fizikal Negara 3 (RFN 3)

Teras 3:
RFN 3 melalui Teras 3 (rujuk Rajah Kemampanan Spatial dan Daya Tahan Terhadap
8.2), menjelaskan keperluan Perubahan Iklim
t e r h a d a p k a w a l a n a k t i vi t i
pembangunan bagi melindungi Hala Tuju Strategik KD 1: Pengurusan Efektif
sumber semula jadi. Selain itu, Sumber Semula jadi
cadangan terhadap penggunaan
teknologi pintar bagi Hala Tuju Strategik KD 2: Gunatanah,
pembangunan pada masa Perancangan dan Pembangunan Holistik
hadapan adalah penting untuk
memastikan Daerah Muar Hala Tuju Strategik KD 3: Infrastruktur Mampan
mencapai status bandar mampan dan Bandar Berkarbon Rendah
berkarbon rendah (rujuk Rajah
Rajah 8.2 : Hala Tuju Strategik bagi Teras 3
8.3).
Fokus Utama Teras 3: Kemampanan Spatial dan Daya Tahan Terhadap Perubahan Iklim
Menggalakkan penggunaan
Memperkukuh rangkaian koridor Menggalakkan perancangan
tenaga boleh diperbaharui,
ekologi hutan dengan melindungi guna tanah bercampur,
menguruskan penyediaan air
kawasan sensitif alam sekitar mengawal pembangunan di
bersepadu bagi mengelakkan
(KSAS), memelihara habitat melalui kawasan berisiko tinggi dan
masalah kekangan air dan
kawasan perlindungan marin dan menentukan sempadan bagi
memberikan penekanan terhadap
melindungi sumber bekalan air mengelakkan rebakan bandar
teknologi hijau serta infrastruktur
dengan mewartakan sumber air. yang tidak terkawal.
mampan.
Rajah 8.3 : Perincian Hala Tuju Strategik bagi Teras 3
B. Rancangan Malaysia ke-11 (RMK-11)
Teras Strategik 6 (kini dikenali sebagai Teras 4 bagi Kajian Separuh

Penggal) menekankan mengenai matlamat negara dalam mencapai
kemampanan melalui pertumbuhan hijau (rujuk Rajah 8.4). Tiga (3) Bidang
Fokus akan dijadikan sebagai panduan dalam merancang strategi
pembangunan di Daerah Muar yang mana menekankan penggunaan
teknologi hijau, pemeliharaan sumber asli dan kesediaan terhadap
perubahan iklim (rujuk Rajah 8.5).
Rajah 8.4 : Teras Strategik dan Pemacu Perubahan RMK-11

8-4
Teras Strategik 6: Menuju ke arah Pertumbuhan Hijau bagi Meningkatkan Kemampanan dan Daya Tahan
Bidang Fokus A: Bidang Fokus D:

Bidang Fokus C:
Memperkukuh Persekitaran yang Memperkukuh Daya Tahan
Memulihara sumber asli untuk
Menyokong Persekitaran Terhadap Perubahan Iklim dan
generasi kini dan masa hadapan
Pertumbuhan Hijau Bencana Alam
SA 1 SC 1: SD 1:
Menerapkan inovasi dan Memberi penekanan terhadap Pengawalan yang kukuh terhadap
pembangunan teknologi hijau pemeliharaan sumber alam. respon bencana bagi
dalam merangka pembangunan. Selain itu, meningkatkan mengurangkan kesan negatif
penguatkuasaan undang-undang terhadap masyarakat.
SA 2 berkaitan alam sekitar.
Mengambil langkah untuk SD 2:
memberi kesedaran awam Menyelesaikan isu bencana
tentang tanggungjawab menjaga dengan merancang
alam sekitar. pembangunan melalui teknologi
tinggi
SD 3:
Menyediakan pelan tindakan bagi
mitigasi dan adaptasi perubahan
iklim.
Rajah 8.5 : Perincian Bidang Fokus bagi Teras Strategik 6
Rumusan Dasar
C. Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN2)
Berdasarkan kajian terhadap tiga (3)
dasar utama di peringkat nasional,
Prinsip 5 yang terkandung dalam DPN2 memfokuskan kepada galakan dapat dirumuskan penekanan
terhadap pengurangan pelepasan GHG melalui penghasilan dan aplikasi terhadap pemeliharaan dan
teknologi hijau. Selain itu, dasar ini juga menekankan kepentingan pemuliharaan alam sekitar
terhadap pemantauan dan penguatkuasaan dalam memelihara dan merupakan aspek utama dalam
memulihara alam sekitar seiring dengan pembangunan ekonomi. Tadbir menentukan hala tuju pembangunan
urus yang cekap melalui pelan tindakan yang menyeluruh dilihat dapat negara. Ianya hanya dapat dicapai
membantu mengawal risiko bencana (rujuk Rajah 8.6). melalui tadbir urus yang berkesan
dan pembentukan pelan tindakan
yang komprehensif. Selain itu, aplikasi
Objektif 1: teknologi hijau merupakan langkah
Menggalakkan atau inisiatif yang menyumbang
penggunaan tenaga kepada pengurangan pelepasan
yang lebih efisien dan GHG bandar.
mampan
Oleh itu, sektor alam sekitar bagi
Objektif 2: kajian Draf RTD Muar 2030
(Penggantian) ini perlu melihat
Meningkatkan kualiti
Prinsip 5: udara yang baik dan
potensi Daerah M uar untuk
di bangunkan sebagai daerah
Hijau bersih di kawasan
w a ri s a n m el al ui p e n g gu n a a n
bandar teknologi hijau dalam projek
pembangunan pada masa
Objektif 4: hadapan. Daerah Muar juga perlu
Memastikan pengurusan m e m a s ti k a n i m p a k d a r i p a d a
badan air dan sungai di pembangunan guna tanah terhadap
bandar yang efisien, lestari alam sekitar adalah berada pada
dan holistik tahap mi nima dan l angkah
pencegahan yang bersesuaian perlu
dicadangkan bagi mengatasi isu
Rajah 8.6: Perincian Prinsip 5 dalam DPN2
alam sekitar pada masa hadapan.
A. Draf Rancangan Struktur Negeri (RSN) Johor 2030
Draf RSN Johor 2030 merupakan dasar spatial yang dirangka sebagai
panduan hala tuju pembangunan setiap daerah di Negeri Johor. Teras
Perancangan 3 menekankan mengenai kesejahteraan dan kelestarian
Negeri Johor merupakan teras yang berkait rapat dengan pemeliharaan
dan pemuliharaan alam sekitar. Berdasarkan Teras 3, tiga (3) strategi
pelaksanaan yang berkaitan dengan Daerah Muar dapat diperincikan
seperti berikut:
Strategi pelaksanaan ini menekankan pemuliharaan sumber

RSJ perhutanan, Taman Negara dan tapak Ramsar secara
27 mampan. Selain itu, pemuliharaan kawasan persisiran pantai
perlulah diurus secara bersepadu.
Keperluan memulihara dan mengurus KSAS secara bersepadu

RSJ
dan efektif melalui pematuhan pembangunan mengikut jenis
28 dan tahap KSAS di semua peringkat pembangunan tanah.
Mewujudkan komuniti rendah karbon dan ketahanan bencana

RSJ melalui amalan perancangan pembangunan mampan dan
29 teknologi hijau serta penyediaan Pelan Risiko Bencana Negeri
bagi mengurangkan bencana yang akan dihadapi.
Rumusan Dasar
Berdasarkan kajian terhadap dasar di peringkat Negeri Johor, dapat dilihat strategi pelaksanaan adalah selaras dengan
dasar di peringkat nasional dan global. Penekanan terhadap pemeliharaan dan pemuliharaan ekosistem semula jadi
melalui penguatkuasaan dan tadbir urus yang cekap menjadi keutamaan. Daerah Muar khususnya, mempunyai
kepelbagaian sumber semula jadi perlu memelihara hutan simpan yang telah diwartakan. Selain itu, kajian Draf RTD Muar
2030 (Penggantian) ini perlu melihat potensi untuk meningkatkan kawasan KSAS serta mengenal pasti risiko bencana pada
masa hadapan agar langkah mitigasi dan adaptasi dapat dirancang.

8-6
8.3 Keadaan Semasa

8.3.1 Tahap Kualiti Air Sungai
A. Sungai di Kawasan Kajian
Lembangan Sungai di Malaysia terdiri daripada tiga (3) kategori (rujuk

Rajah 8.7). Di Daerah Muar, Lembangan Sungai Muar merupakan
lembangan sungai utama yang terpanjang dan dikategorikan sebagai
Kategori 2 yang bermaksud sungai ini dikongsi lebih daripada sebuah
negeri. Panjang Lembangan Sungai Muar secara keseluruhannya ialah
329 kilometer dengan kelebaran 1.6 kilometer (muara sungai) dan
meliputi sebahagian daerah di Negeri Sembilan, Pahang dan Melaka
(Rujuk Rajah 8.8).
Keluasan Lembangan Sungai Muar dalam Negeri Johor adalah 6,138

kilometer persegi (km2), manakala bagi Negeri Sembilan pula adalah
2,407 km2. Di Pahang pula, keluasan Sungai Muar adalah 122 km2 dan
bagi Negeri Melaka hanyalah 8 km2. Ini bermaksud sebahagian besar
pengurusan Lembangan Sungai Muar terletak dibawah Negeri Johor iaitu
Daerah Muar dan Daerah Tangkak. Rajah 8.7: Kategori sungai di
Malaysia
(Sumber: Jabatan Pengairan dan
Saliran Johor, 2019)
Petunjuk
Sempadan Sg. Muar
Sempadan Negeri
Bandar Utama
Rajah 8.8: Lembangan Sungai Muar

(Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran Johor, 2019)
Dalam konteks Daerah Muar, selain daripada Lembangan Sungai Muar,

terdapat dua (2) lembangan lain di Daerah Muar iaitu Lembangan
Sungai Sarang Buaya dan Lembangan Kecil Muar. Lembangan ini terdiri
daripada sungai utama serta sub-sungai dan penetapan tersebut
bertujuan memudahkan pengurusan, kerja penyelenggaraan dan
pemantauan oleh pihak Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) Daerah
Muar.
Bagi Lembangan Sungai Muar (dalam Daerah Muar), terdapat 35 sub-

sungai manakala bagi Lembangan Sungai Sarang Buaya terdapat enam
(6) sub-sungai dan bagi Lembangan Kecil Muar terdapat 78 sub-sungai.
Rajah 8.9: Bilangan sungai utama
Setiap lembangan mempunyai kemudahan struktur yang berbeza (rujuk
dan sub-sungai di setiap
Jadual 8.1 dan Rajah 8.9). Kajian ini juga telah mengenal pasti sungai
lembangan
utama di dalam Daerah Muar yang mengalir terus ke perairan laut Selat
Melaka. Saliran Johor, 2019)
Jadual 8.1: Lembangan dan sub-lembangan di Daerah Muar

Panjang Lebar
Lembangan Sungai Sub-Sungai Jenis Struktur
(meter) (meter)
1. Sg. Tui 26,840 10
2. Sg. Meda 34,150 15
3. Sg. Lenga 6,500 10
4. Sg. Menchil 6,500 4
5. Sungai Gombang 640 3
6. Sungai Liang Batu 12,000 9
7. Sungai Renchong 8,220 3
8. Sungai Bentayan 3,200 4
9. Sungai Semeriot 761 12.5
10. Sungai Pagoh 24,000 20
11. Sungai Terus 6,800 8
12. Sungai Jorak 2,300 6
13. Sungai Merbudu 8,250 9
14. Sungai Raya Lama 1,460 10
15. Sungai Terap 6,900 30
16. Sungai Datu 1,600 10  Kolam takungan/OSD
komuniti
17. Parit Sungai Abong 2,000 10
 Jambatan utama
Lembangan Sungai 18. Parit Keliling Tanjung Olak 4,640 10
 Stesen hidrologi
Muar 19. Parit Keliling Pergam 3,660 10  Perangkap sampah
20. Parit Keliling Temiang 3,700 10  Pintu air
21. Parit Bugis/ Parit Londang 5,300 7.5  Perangkap FOG
Gajah
22. Parit Jidin 560 10
23. Sungai Alai 2,500 4.5
24. Sungai Ranggam 1,210 3
25. Sungai Runtung 160 2
26. Sungai Berani 1,410 3
27. Sungai Kejal 500 2
28. Sungai Massam 4,830 4.5
29. Parit Jalan Rami 1,860 10
30. Parit Keliling Tanjung Selabu 5,040 10
31. Parit Sharif 1,880 10
32. Parit Bacang 240 10
33. Parit Iman 400 10
34. Parit Jalan Tok Raja 1,460 10
35. Sungai Runtong 3,200 10
1. Sungai Sarang Buaya 23,000 31
2. Sungai Balang Besar 18,000 10  Jambatan utama
Lembangan Sungai 3. Sungai Balang Kecil 1,800 10
 Pintu air
Sarang Buaya 4. Parit Subari 5,640 10  Perangkap FOG
5. Parit CD2/ Ponorogo 4,400 10  Pam air
6. Parit Jamil 4,800 20
1. Parit Pechah 5,720 10
2. Parit Kedondong 5,700
 Kolam takungan/OSD
3. Parit Perupok 4,340 10
komuniti
Lembangan Kecil 4. Parit Sakai 7,700 5
 Jambatan utama
Muar 5. Parit Keroma 6,700 25
6. Parit Penyengat 6,560 10
 Pintu air
7. Parit Raja 7,400 5
8. Parit Aman 1,700 10
8-8
Panjang Lebar
(meter) (meter)
9. Parit Raibah 2,140 5
10. Parit Bulat 5,900 10
11. Parit Ahmad 1,840 10
12. Parit Asam Kumbang 2,300 10
13. Parit Bakar 6,900 10
14. Parit Besar 6,300 10
15. Parit Keliling Pantai 17,800 20
16. Parit Keliling Lama 10,500 20
17. Parit Keliling Pantai (Baru) 4,200 10
18. Parit Sepayong 4,000 5
19. Parit Unas 5,900 10
20. Parit Hj. Ali 7,000 10
21. Parit Punggor 6,800 5
22. Parit Pinang Seribu 6,800 10
23. Parit Pulai 2,880 5
24. Parit Samsu 7,700 5
25. Parit Limbong 7,000 10
26. Parit Kassim 8,580 25
27. Parit Tarom 4,400 10
28. Parit Lapis 4,480 10
29. Parit Jawa 5,320 10
30. Parit Gantung 4,240 10
31. Parit Nipah 5,100 10
32. Parit Kankong 4,500 10  Kolam takungan/OSD
33. Parit Tengah 4,800 10 komuniti
Lembangan Kecil
 Jambatan utama
Muar 34. Parit Tunggul 4,500 10
35. Parit Senin 4,000 10
 Pintu air
36. Parit Rabu 8,920 10
37. Parit Melan 10,720 10
38. Sungai Gemang 4,200 10
39. Parit Kg. Bali 1,300 10
40. Parit Kg. Kenangan 1,600 10
41. Sungai Pulai 8,200 20
42. Sungai Muda 7,260 20
43. Sungai Sudah 8,820 10
44. Sungai Gerisek 4,520 25
45. Parit Serong 5,800 25
46. Parit Tok Kadzi 1,700 10
47. Parit Ponorogo 1,900 10
48. Parit Kerian 1,460 10
49. Parit Seri 2,620 10
50. Parit Seri Tanjong 1,700 10
51. Parit Abd. Rahman 5,600 10
52. Parit Abok 2,020 10
53. Parit Bagan 4,420 10
54. Parit Bagan Tengah 1,600 10
55. Parit Balang Kecil 6,900 10
56. Parit Bari 4,000 10
57. Parit Baru 3,020 10
58. Parit Belukar Cina 3,200 10
bersambung...
Panjang Lebar
(meter) (meter)
59. Parit Bengkok 2,600 10
60. Parit Benu 4,270 10
61. Parit Budin 1,320 10
62. Parit Bugis 5,000 10
63. Parit Che Mat 1,600 10
64. Parit Guntong 1,540 10
65. Parit Haron 10,000 10
66. Parit Hassan Samad 10,100 10
67. Parit Hj. Anuar 6,400 10  Kolam takungan/OSD
68. Parit Hj. Aziz 1,500 10 komuniti
Lembangan Kecil
 Jambatan utama
Muar 69. Parit Hj. Nor 1,300 10
70. Parit Hj. Zin 4,700 10
 Pintu air
71. Parit Ibrahim 2,400 25
72. Parit Jepon 2,600 25
73. Parit Jonno 3,200 25
74. Parit Karim 4,680 25
75. Parit Kelat 8,160 10
76. Parit Keliling 16,740 10
77. Parit Kemim 4,000 10
78. Parit Amal 6,900 10
Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran, 2019
Lembangan Sungai Muar
Analisis menunjukkan Sungai Meda yang mengalir dari Hutan Simpan
Sg. Muar
Kekal (HSK) Ma’okil merupakan sub-sungai yang terpanjang (34,150
meter) di Lembangan Sungai Muar. Ia merupakan antara sungai yang Lembangan Sungai Sarang Buaya
membekalkan sumber air bersih di Daerah Muar. Kajian lanjut terhadap
Sg. Sarang Sg. Balang Besar
peranan sungai ini dalam mengatasi isu penerobosan air masin akan
Buaya Sg. Balang Kecil
diperjelaskan dengan lebih terperinci pada bahagian 8.3.6 (Geo-
bencana). Parit Subari
Bagi Lembangan Sungai Sarang Buaya, Sungai Sarang Buaya merupakan

Lembangan Kecil Muar
sungai utama terpanjang (23,000 meter) yang mengalir terus ke perairan
laut Selat Melaka. Sungai Sarang Buaya juga merupakan sumber air Pt. Keroma
Pt. Sri Menanti
utama bagi aktiviti tanaman padi dan akuakultur di Kampung Parit Bali Pt. Perupok
yang terletak di Mukim Sungai Balang. Parit Keliling Pantai (17,800 meter) Pt. Rabu
Pt. Raja
pula merupakan sub-sungai yang terpanjang di Lembangan Kecil Muar Pt. Keliling Pantai
yang mengalir terus ke periaran laut Selat Melaka. (Baru)
Pt. Sakai
Seperti yang ditunjukkan pada Jadual 8.2 dan Rajah 8.10, terdapat 33 Pt. Haji Baki
Pt. Ahmad
sungai utama yang telah dikenal pasti mengalir terus ke perairan Selat Pt. Keliling Lama
Pt. Asam
Melaka. Rangkaian sungai utama ini melibatkan 10 mukim di Daerah Pt. Kedondong
Muar. Pengenal pastian rangkaian sungai utama ini adalah penting bagi Pt. Bakar
Pt. Keliling Pantai
memastikan kualiti air yang mengalir terus ke perairan laut berada pada Pt. Besar
tahap yang baik. Ini seterusnya dapat membantu mengenal pasti sungai Pt. Samsu
Pt. Hj.Ali
utama yang menjadi punca dan menyumbang kepada pencemaran.
Pt. Limbong Pt. Pulai
Dengan itu, langkah pencegahan dapat dilakukan dengan lebih
tertumpu dan spesifik. Pt. Keliling
Pt. Punggur
Pt. Kassim
Kajian juga menunjukkan terdapat 16 pintu air yang berfungsi untuk Pt. Raibah
mengawal air pasang dan surut di sub-lembangan di Daerah Muar. Pintu Pt. Pinang
air juga berfungsi mengelakkan penerobosan air laut ke kawasan Seribu Pt. Sepayong
pertanian dan memastikan air darat yang berlebihan dapat di alir keluar. Parit Jawa
Lokasi pintu air ini terletak di mukim Sungai Terap, Sungai Raya, Sungai Pt. Unas
Balang, Sri Menanti dan Parit Jawa (rujuk Rajah 8.11). Selain itu, terdapat
Rajah 8.10: Senarai sungai utama
10 stesen pemantauan kualiti air sungai yang terletak di Sungai Muar,
yang mengalir ke perairan laut
Sungai Pagoh, Sungai Lenga dan Sungai Meda. Selat Melaka
8-10
Jadual 8.2: Sungai utama ke perairan Selat Melaka

Bil. Nama Sungai Mukim
1. Sungai Muar Bandar, Sungai Terap, Sungai Raya,
Jorak, Lenga dan Bukit Kepong
2. Sungai Sarang Buaya
3. Sungai Balang Besar
4. Sungai Balang Kecil
5. Parit Balang Kecil Sungai Balang
6. Parit Subari
7. Parit Pulai
8. Parit Sri Menanti
9. Parit Kedondong
10. Parit Keliling Pantai
11. Parit Keliling Lama
12. Parit Keliling Sri Menanti
13. Parit Keliling Pantai (Baru)
14. Parit Samsu
15. Parit Pinang Seribu
16. Parit Sakai
17. Parit Jawa
18. Parit Unas
19. Parit Kassim Parit Jawa
20. Parit Limbong Rajah 8.11: Bilangan dan lokasi
pintu air mengikut mukim
21. Parit Asam Kumbang
22. Parit Ahmad
Saliran Johor, 2019)
23. Parit Bakar
24. Parit Punggur
25. Parit Raibah
26. Parit Sepayong Parit Bakar
27. Parit Besar
28. Parit Amal
29. Parit Keroma
30. Parit Perupok
31. Parit Rabu
Bandar
32. Parit Raja
33. Parit Haji Ali
Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran, 2019
B. Indeks Kualiti Air Sungai
Pemantauan kualiti air sungai di Daerah Muar adalah penting bagi Jadual 8.3: Status Kualiti Air (WQI)
menentukan kualiti air sungai dan mengesan perubahan ke atas kualiti air
Status Julat Indeks
sungai. Sampel-sampel air sungai diambil daripada stesen yang telah
Bersih (B) 81-100
ditetapkan dan diukur kualitinya. Indeks Kualiti Air (IKA) digunakan untuk
Sederhana 60-80
mengukur tahap pencemaran dan kesesuaian jenis guna air seperti yang
Tercemar (ST)
digariskan oleh Standard Kualiti Air Negara. Terdapat tiga (3) kelas kualiti
Tercemar (T) 0-59
air iaitu bersih, sederhana tercemar dan tercemar (rujuk Jadual 8.3).
Jadual 8.4 menunjukkan pengkelasan kualiti air sungai bagi menentukan
kelas mengikut WQI dan kegunaan air sungai di Daerah Muar.
Rajah 8.12: Sungai di Daerah Muar
Hutan
8-12
Jadual 8.4: Pengkelasan Indeks Kualiti Air (IKA) Sungai

Kelas WQI Penerangan
I 92.7-100 Pemeliharaan persekitaran semula jadi.
Bekalan air - secara praktikal rawatan tidak diperlukan.
Perikanan - spesies akuatik yang sangat sensitif.

II 76.5-92.7 Bekalan air - rawatan konvensional diperlukan.
Perikanan - spesies akuatik yang sensitif.
Kegunaan rekreasi yang melibatkan penyentuhan badan.
III 51.9-76.5 Bekalan air - rawatan menyeluruh diperlukan.

Perikanan - biasanya mempunyai nilai ekonomi dan
bertoleransi sederhana.
Air minuman ternakan.
IV 31.0-51.9 Tujuan pengairan
V 0.0-31.0 Tiada
Sumber: Laporan Tahunan Jabatan Alam Sekitar Negeri Johor
C. Pengkelasan Indeks Kualiti Air Sungai (IKA)
Penilaian tahap pencemaran air dilakukan berdasarkan parameter kimia

seperti ujian Oksigen Terlarut (DO), Permintaan Oksigen Biokimia (BOD),
Permintaan Oksigen Kimia (COD), Pepejal Terampai (TSS) dan lain-lain
lagi. Berdasarkan Laporan Tahunan Jabatan Alam Sekitar Negeri Johor,
pengkelasan IKA yang dilakukan di Sungai Muar secara keseluruhannya
berstatus separa tercemar (ST) hanya pada tahun 2010 dan 2014 sahaja.
Walau bagaimanapun, kualiti IKA telah meningkat kepada status baik (B)
pada tahun 2011 hingga 2013 dan tahun 2015 hingga 2018 seterusnya
menunjukkan bahawa langkah pengawalan pencemaran sungai telah
dilakukan (rujuk Jadual 8.5 dan Rajah 8.13).
Perbandingan melalui analisis trend terhadap nilai IKA di Sungai Muar dan
sungai-sungai di Daerah Batu Pahat - Pontian menunjukkan Sungai Muar
lebih baik yang mana nilai IKA pada setiap tahun adalah tertinggi
berbanding sungai lain. Nilai IKA juga menunjukkan kualiti air di Sungai
Muar telah meningkat dan sesuai untuk aktiviti rekreasi. Namun begitu,
bagi bekalan air, Sungai Muar masih memerlukan rawatan konvensional. Rajah 8.13: Tren kualiti IKA di Sungai
Kesimpulannya, pemantauan serta kawalan yang berterusan terhadap Muar secara keseluruhan
aktiviti berdekatan lembangan sungai adalah penting bagi (Sumber: Laporan Tahunan Jabatan
mempertingkat nilai IKA serta status kualiti air. Alam Sekitar Negeri Johor)
Jadual 8.5: Pengkelasan Indeks Kualiti Air Sungai (IKA)

Sungai Kategori 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
78 80 82 84 77 84 79 81 84
1
Kelas
Muar II II II II II II II II II
Status ST B B B ST B B B B
72 75 79 75 73 72 73 73 81
2
Kelas
Batu Pahat III III II III III III III III II
Status ST ST ST ST ST ST ST ST B
57 54 59 59 60 67 65 60 70
3
Pontian Kelas
IIII III III III III III III III III
(Rambah)
Status T T T T ST ST ST ST ST
54 44 52 60 57 59 54 59 63
4
Pontian Kelas
III IV III III III III III III III
(Sanglang)
Status T T T ST T T T T ST
Sungai Muar mencapai kelas II dari tahun 2010 hingga ke 2018 dan mempunyai nilai IKA
1
yang lebih tinggi berbanding sungai di daerah lain pada tahun tersebut. Pada tahun 2011
hingga 2013 dan 2015 hingga 2017, berlaku peningkatan terhadap nilai IKA, namun
rawatan konvensional masih diperlukan bagi bekalan air.
Sungai Batu Pahat berada pada status separa tercemar (ST) dan berada pada kelas III dari
2 tahun 2010 hingga 2011 dan 2013 hingga 2017. Namun, nilai IKA mencatatkan peningkatan
pada tahun 2018 dan dikategorikan sebagai kelas II. Ini menunjukkan terdapat usaha untuk
meningkatkan kualiti air di sungai tersebut.
Sungai Rambah mencatatkan nilai IKA yang rendah iaitu 57 (2010) hingga ke 59 (2013) berbanding
3
Sungai Muar dan Sungai Batu Pahat. Ini menjadikan Sg. Rambah dikategorikan sebagai tercemar (T)
pada tahun tersebut. Namun begitu, pada tahun 2014 hingga 2017, nilai IKA telah mencatatkan
peningkatan dan diklasifikasikan sebagai separa tercemar (ST). Namun begitu, bagi kelas kegunaan
air, sungai ini memerlukan rawatan yang intensif dan tidak sesuai untuk aktiviti rekreasi.
Trend kualiti IKA di Sungai Sanglang kekal tercemar dari tahun 2010 hingga 2012 dan 2014 hingga 2017.
4 Hanya pada tahun 2013, kualiti air sungai mencapai status separa tercemar (ST). Namun, kualiti IKA
kembali merosot pada tahun 2014 hingga 2017 dan berada pada kelas III.
Memandangkan Sungai Muar

merupakan sungai utama yang
mengalir ke perairan Selat Melaka,
analisis kualiti IKA secara terperinci
juga dilakukan bagi mengenal
p a s t i p un c a p en cema r a n .
Berdasarkan data yang diperolehi
daripada Jabatan Alam Sekitar,
kesemua stesen berada pada
tahap separa tercemar (ST) pada
tahun 2017 dan 2018 (rajah 8.14).
Berdasarkan analisis yang

dijalankan, Sungai Jorak
merupakan sungai yang
mempunyai nilai IKA paling
rendah pada tahun 2017 dan
2018. Keadaan ini adalah
disebabkan terdapatnya aktiviti
pertanian di sekitar 2 km sungai.
Rajah 8.14: Tren IKA di sub-sungai Muar
Jadual 8.6: Pengkelasan Indeks Kualiti Air Sungai (IKA) di sungai dalam Daerah Muar
Kualiti Air Sungai Muar
Bil. No. Stesen Sub-sungai
2017 Status Kelas 2018 Status Kelas 2019 Status Kelas
1. 3JMUA027 Sungai Tui 75.33 ST III 78.00 ST II 76.00 ST III

2. 3JMUA028 Sungai Lenga 73.67 ST III 76.83 ST II 81.80 B II
3. 3JMUA043 Sungai Pagoh 72.00 ST III 77.83 ST II 79.80 ST II
4. 3JMUA047 Sungai Muar 76.67 ST II 77.33 ST II 78.80 ST II
5. 3JMUA029 Sungai Muar 71.33 ST III 74.17 ST III 80.00 ST II
6. 3JMUA031 Sungai Jorak 64.67 ST III 74.00 ST III 80.60 ST II
7. 3JMUA033 Sungai Muar 67.67 ST III 79.50 ST II 81.40 B II
8. 3JMUA039 Sungai Gombang 75.67 ST III 78.33 ST II 82.00 B II
9. 3JMUA041 Sungai Semeriot 73.33 ST III 77.33 ST II 63.80 ST III
10. 3JMUA042 Sungai Muar 73.00 ST III 77.67 ST II 80.20 ST II
8-14
Walau bagaimanapun, berlaku peningkatan terhadap nilai IKA di Sungai

Jorak pada tahun 2019 seterusnya menjadikan kualiti air berada pada
kelas II.
Pada tahun 2019, berlaku peningkatan kualiti air sungai di tiga (3) stesen
yang melibatkan sub-sungai Lenga (3JMUA028), Sungai Muar (3JMUA033)
dan Sungai Gombang (3JMUA039). Ini menjadikan status sungai tersebut
dikategorikan sebagai baik dan telah meningkat kepada Kelas II. Ini
bermaksud kualiti air sungai sekitar stesen tersebut telah dipertingkatkan.
Analisis berdasarkan data pada tahun 2019 juga menunjukkan telah

berlaku penurunan kualiti IKA di dua (2) stesen berdekatan Sungai Tui
(3JMUA027) dan Sungai Semeriot (3JMUA041) yang menyebabkan kualiti
air di sungai tersebut dikategorikan sebagai Kelas III. Ini bermaksud
sekiranya sungai ini dicadangkan sebagai sumber bekalan air, rawatan
secara menyeluruh diperlukan.
Secara keseluruhannya, penurunan kualiti IKA di sekitar Sungai Muar

adalah lebih kepada punca tidak tetap (non-point sources). Ini dapat
dilihat melalui rajah 8.15 yang menunjukkan enam (6) daripada 10 stesen
pemantauan terletak lebih daripada 2 km radius daripada aktiviti industri
dan STP. Ini bermaksud pencemaran berlaku disebabkan oleh air larian
permukaan tanah sama ada daripada aktiviti pertanian dan
penternakan mahupun aktiviti lain seperti komersial dan perumahan.
8.3.2 Tahap Kualiti Air Marin
A. Pemantauan Kualiti Air Marin di Kawasan Kajian
Ekosistem marin utama di Daerah Muar termasuk rumpai laut, paya

bakau, dataran lumpur dan muara. Ianya juga merupakan sumber
Kredit foto: UTM-LCARC,2019
ekonomi yang paling penting, seperti perikanan dan kerang-kerangan di
samping aktiviti yang berkaitan perkapalan (pengangkutan laut) serta Lokasi Pengawasan Kualiti Air
pelancongan. Marin di Pantai Barat Johor
Keperluan untuk menguruskan kualiti air marin negara dalam konteks
 Kuala Sungai Johor
kepesatan pembangunan telah ditekankan secara berterusan dalam
dasar peringkat global, nasional dan negeri (seperti yang dibincangkan  Kuala Sungai Batu
dalam bahagian rumusan dasar). Perairan marin di Daerah Muar Pahat
diancam oleh pelbagai sumber pencemaran, contohnya sisa industri dan  Kuala Sungai Muar
aktiviti pertanian.  Kuala Sungai Mersing
Di Daerah Muar, pengawasan kualiti air marin berada dalam kategori

pengawasan pantai atau kuala. Salah satu lokasi pengawasan bagi Jadual 8.7: Indeks Kualiti Air Marin
Daerah Muar terletak di Kuala Sungai Muar. Pemantauan kualiti air marin (IKAM)
dikelaskan mengikut Marine Water Quality Criteria and Standard
Kategori Nilai Indeks
(MWQCS). Ianya juga digunakan sebagai satu kaedah untuk menilai dan
melaporkan status kualiti air marin negara. Terbaik (TB) 90-100
Indeks Kualiti Air Marin (IKAM) dikategorikan mengikut nilai indeks antara 0 Baik (B) 80-<90
–100 dengan tujuan mewakili keadaan semasa status kualiti air. Nilai Sederhana (S) 50-<80
indeks yang tinggi menunjukkan air laut di kawasan tersebut adalah
Tercemar (T) 0-<50
bersih dan sebaliknya jika nilai indeks IKAM adalah rendah, ia
menunjukkan air laut tersebut adalah tercemar dan tidak selamat (rujuk Sumber: Environmental Quality Report,
Jadual 8.7). 2017
Rajah 8.15: Stesen Pemantauan Kualiti IKA di Sungai Muar
Lingkungan 2000 meter

Stesen IKAM
Stesen IKA
8-16
B. Indeks Kualiti Air Marin (IKAM) 2014-2017
IKAM adalah indeks kualiti air yang umum dan terdiri daripada tujuh
Parameter IKAM dan Nilai
parameter sama seperti parameter IKA Sungai. Setiap parameter
Pemberat
mempunyai pemberatnya yang tersendiri dan mencerminkan
kepentingan yang berbeza terhadap kualiti air keseluruhan. Di Daerah  Oksigen Terlarut (0.2)
Muar, pengawasan IKAM terletak di Kuala Sungai Muar.  Amonia (0.16)
 Faecal Coliform (0.14)
Jadual 8.8 merujuk kepada perbandingan nilai IKAM antara Kuala Sungai
 Jumlah Pepejal
Muar dan beberapa lokasi lain iaitu di Kuala Sungai Johor, Kuala Sungai
Terampai (TSS) (0.14)
Batu Pahat dan Kuala Sungai Mersing. Hasil kajian menunjukkan nilai IKAM
 Minyak & Gris (O&G)
di Kuala Sungai Muar meningkat dari tahun 2014 sehingga tahun 2016
(0.13)
dan adalah yang paling tinggi berbanding nilai IKAM di tiga (3) daerah
yang lain. Namun begitu, nilai IKAM di Kuala Sungai Muar mula  Nitrat (0.12)
mencatatkan penurunan kualiti bermula tahun 2017 sehingga tahun 2019  Fosfat (0.11)
seterusnya dikategorikan sebagai sederhana pada tahun 2018 dan 2019.
Ini menunjukkan kualiti air marin di Kuala Sungai Muar telah mula merosot
dan menunjukkan bahawa telah berlaku pencemaran pada sungai dan
sub-sungai yang mengalir ke Kuala Sungai Muar. Dengan merujuk semula
kualiti IKA di lembangan Sungai Muar (rujuk Jadual 8.6), dapat dilihat
kualiti air pada tahun 2016 dan 2017 di semua stesen persampelan
dikategorikan sebagai separa tercemar. Manakala bagi tahun 2019,
hanya tiga (3) stesen di tiga (3) sub-sungai sahaja yang menunjukkan
peningkatan kualiti IKA iaitu di Sungai Lenga, Sungai MUA033 dan Sungai
Gombang.
Jadual 8.8 : Status Kualiti Air Marin (IKAM)

Nilai IKAM
Lokasi
2014 Kategori 2015 Kategori 2016 Kategori 2017 Kategori 2018 Kategori 2019 Kategori
Kuala Sungai
82.7 B 88.9 B 85.3 B 92.1 TB 92.0 TB - -
Johor
Kuala Sungai
51.2 S 84.4 B 87.2 B 90.2 TB 80.0 B - -
Batu Pahat
Kuala Sungai
64.9 S 81.8 B 89.0 B 83.3 B 68.6 S 64.8 S
Muar
Kuala Sungai
64.8 S 89.6 B 85.5 B 67.8 S 67.0 S - -
Mersing
Sumber:
Laporan Kualiti Alam Sekeliling, 2017
Jabatan Alam Sekitar Negeri Johor, 2019
C. Analisis Parameter Indeks Kualiti Air Marin
Seperti yang telah dijelaskan, IKAM dirumus mengggunakan tujuh

parameter kualiti air. Kajian yang dilakukan oleh JAS pada tahun 2016
telah mengambil kira tiga (3) parameter untuk menentukan kategori IKAM
di Pantai Barat Johor iaitu jumlah pepejal terampai (TSS), minyak dan gris
(O&G) serta E-Coli.
Jumlah pepejal terampai (TSS) secara umumnya dikaitkan dengan aktiviti-

aktiviti di daratan, terutamanya aktiviti pembangunan dalam bentuk air
larian semasa hujan. Minyak & gris (O&G) pula berpunca daripada aktiviti
perkapalan, seperti industri minyak dan gas serta sumber daripada
daratan. Manakala bakteria E-Coli pula berpunca daripada sisa
Kredit foto: UTM-LCARC,2019
pembuangan sampah dan air buangan di kawasan perairan marin.
Jadual 8.9 menunjukkan piawaian bagi klasifikasi parameter kualiti air
sungai yang terlibat pada tahun 2016.
Jadual 8.9: Piawaian Parameter Kualiti Air Marin
Parameter Kimia Kelas I Kelas II Kelas III Kelas E

Hidupan Marin,
Pemeliharaan Perikanan, Terumbu Pelabuhan, Dataran Hutan Paya dan
Kegunaan
Marin, Taman Laut Karang, Rekreasi dan Minyak & Gas Muara Sungai
Mariculture
25 mg/L atau ≤ 10% 50mg/L (25 mg/L) atau 100 mg/L atau ≤ 30 %
100 mg/L atau ≤ 10%
peningkatan dalam ≤ 10% peningkatan peningkatan dalam
peningkatan dalam
TSS purata bermusim, dalam purata purata bermusim,
purata bermusim, yang
yang mana lebih bermusim, yang mana yang mana lebih
mana lebih rendah
rendah lebih rendah rendah
O&G 0.01 0.14 5 0.14
70 faecal 100 faecal 200 faecal coliform/

Faecal coliform/ 100 faecal coliform
coliform/100mL coliform/100mL 100mL
E-Coli (100 E-coli/100mL)
(70 E-coli/100mL) (100 E-coli/100mL) (200 E-coli/100mL)
Sumber: Laporan Kualiti Alam Sekeliling, 2017
Setiap kelas mempunyai kesesuaian kegunaannya yang tersendiri.

Terdapat empat (4) kelas kegunaan iaitu Kelas I. Kelas II, Kelas III dan Kelas
E. Penilaian parameter ini penting bagi mengenalpasti kelas kesesuaian
kegunaan air marin di Daerah Muar. Ini kerana Daerah Muar telah
dicadangkan sebagai High Impact Project (HIP) di dalam Draf RSN Johor
2030 yang mana akan memfokuskan penternakan akuakultur kerang-
kerangan sebagai pemangkin ekonomi.
Jadual 8.10: Parameter Kualiti Air Marin

Parameter Kimia
Lokasi Pantai Barat Johor TSS (mg/L) O&G (mg/L) E-Coli (mg/L)
2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017 2018 2015 2016 2017* 2018
Kuala Sungai Johor TM TM 6.0 <5 <5 <1.0 TM TM 2.0
Kuala Sungai Batu Pahat 61 27 40 <5 <5 <1.0 53 7 8.0
TM TM TM
Kuala Sungai Muar 47 17 18 <5 <5 <1.0 68 122 15.8
Kuala Sungai Mersing 24 20 29 <5 <5 <1.0 2 166 66.7
Sumber: Laporan Tahunan Alam Sekitar Negeri Johor, 2015-2018
Nota: Bacaan E-Coli pada tahun 2017 adalah dalam unit MPN/100ml.
8-18
Hasil analisis menunjukkan kadar indeks kualiti air marin di Kuala Sungai Muar pada tahun 2016 hingga 2017
dalam Jadual 8.10 secara keseluruhannya berstatus baik dan telah meningkat kepada status terbaik pada tahun
2017. Namun, terdapat keperluan untuk memantau parameter kualiti air marin yang berterusan bagi
mengekalkan dan menambahbaik kualiti air marin di Daerah Muar.
Sisa pepejal terampai (TSS) kesan daripada hakisan tanah, sisa tapak pembangunan, aktiviti pertanian serta air
larian permukaan menyebabkan air di kuala sungai menjadi keruh seterusnya boleh menjejaskan hidupan marin.
Analisis terhadap parameter TSS di Kuala Sungai Muar adalah penting bagi memastikan perairan marin di Daerah
Muar adalah sesuai bagi hidupa marin dan perikanan.
Kadar TSS di Kuala Sungai Muar pada tahun 2016 dan 2017 telah mencatatkan penurunan berbanding tahun
2015. Ianya juga adalah yang terendah berbanding kuala sungai yang lain iaitu dengan bacaan 18 mg/L. Ini
menunjukkan parameter TSS di Kuala Sungai Muar berada pada Kelas I (kurang daripada 25 mg/L) dan tidak
tercemar oleh sisa pepejal terampai.
Kuala Sungai Batu Pahat pula mencatatkan nilai TSS yang tinggi pada tahun 2015 dan 2017 berbanding kuala
sungai yang lain. Mengikut piawaian parameter pada Jadual 8.8, Kuala Sungai Batu Pahat boleh dikategorikan
sebagai Kelas III yang mana kegunaannya adalah untuk aktiviti pelabuhan atau dataran minyak.
Kajian terhadap parameter minyak dan gris (O&G) dilakukan bagi mengukur bahan cecair yang terdiri daripada
sisa minyak kenderaan, minyak pelincir, minyak hidrolik, minyak masak dan lemak dari haiwan. Kadar O&G yang
terbebas secara berlebihan pada permukaan air akan menyebabkan pembekuan pada permukaan perairan
marin apabila suhu menurun. Ini seterusnya akan menjejaskan hidupan marin.
Berdasarkan analisis, kandungan O&G berada bawah daripada 5 (<5mg/L) pada tahun 2015 dan 2016 di
kesemua kuala sungai. Pada tahun 2017, kandungan O&G juga mencatatkan penurunan iaitu <1.0mg/L. Ini
disebabkan kurangnya aktiviti perkapalan dan pencemaran minyak di kesemua kawasan perairan marin.
Escherichia coli atau E-Coli merupakan bakteria faecal coliform yang kebiasaannya ditemui di dalam perut
haiwan dan manusia. Kandungan E-Coli yang tinggi akan menyebabkan jangkitan atau keracunan kepada
manusia. Sumber makanan dan minuman yang tercemar akan terdedah kepada bakteria E-Coli. Kedapatan
nilai E-Coli yang tinggi dalam bekalan air menunjukkan terdapat pencemaran yang berpunca daripada air
kumbahan atau sisa haiwan. Pencemaran ini berlaku ketika air hujan yang menyebabkan larian air permukaan
dari kawasan ternakan mengalir ke sungai utama.
Analisis terhadap kadar E-Coli di Kuala Sungai Muar pada tahun 2015 menunjukkan bahawa kandungan E-Coli
berada pada Kelas I (68 mg/L) dan diklasifikasi sebagai kawasan yang sesuai untuk pemeliharaan marin dan
taman laut. Nilai pada tahun 2015 ini merupakan yang tertinggi berbanding di kuala sungai yang lain. Pada
tahun 2016, telah berlaku peningkatan terhadap kandungan E-Coli di Kuala Sungai Muar yang mana merupakan
kuala sungai kedua tertinggi dengan bacaan 122 mg/L dan diklasifikasikan sebagai Kelas II.
Berdasarkan klasifikasi ini, perairan di Kuala Sungai Muar terdedah kepada pencemaran yang berpunca
daripada sisa najis dari aktiviti ternakan yang berada di sekitar lembangan sungai. Contohnya, terdapat aktiviti
penternakan di sekitar Sungai Tui, Sungai Pulai, Sungai Terus dan Sungai Abong. Sekiranya perairan laut di Daerah
Muar dizonkan sebagai kawasan penternakan akuakultur seperti kerang-kerangan dan udang galah, kualiti
parameter E-coli perlu dipertingkatkan supaya tidak melebihi nilai 200 mg/L. Oleh itu, pemantauan secara
berterusan perlu dilakukan bagi mengelakkan indeks parameter kualiti air marin terjejas.
8.3.3 Tahap Kualiti Udara
A. Pemantauan Kualiti Udara
Pemantauan kualiti udara dilaksanakan oleh Jabatan Alam Sekitar dan

hasil pemantauan tersebut diklasifikasikan mengikut nilai IPU yang
direkodkan (rujuk Jadual 8.11). Pemantauan ini adalah penting bagi
mengesan pencemaran udara yang disebabkan oleh zarah terampai
dan pelepasan gas beracun ke udara yang berlebihan.
Tambahan pula, sektor industri merupakan antara penyumbang ekonomi

utama di Daerah Muar. Oleh itu, kajian ini akan melihat status kualiti
udara di Daerah Muar agar cadangan yang bersesuaian dapat
diketengahkan. Terdapat satu (1) stesen pemantauan kualiti udara di
Daerah Muar yang mana terletak di Kolej Vokasional Muar yang terletak
di dalam Bandar Maharani Bandar Diraja. Walaubagaimanapun, stesen
tersebut telah dipindahkan ke Daerah Tangkak pada April 2018. Oleh itu, Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
data IPU yang akan dibincangkan untuk tahun 2018 adalah termasuk
bacaan nilai IPU di Daerah Tangkak.
Jadual 8.11: Klasifikasi Indeks Pencemaran Udara (IPU)

IPU Status Kesan terhadap kesihatan Panduan Kesihatan
0-50 Baik Pencemaran tahap rendah. Tiada sekatan untuk aktiviti luar kepada
orang ramai.
51-100 Sederhana Pencemaran tahap sederhana yang
tidak menimbulkan kesan buruk kepada
kesihatan.
101-200 Tidak Sihat Boleh memburukkan lagi keadaan Terdapat sekatan untuk aktiviti luar bagi
kesihatan individu yang berisiko tinggi individu yang berisiko tinggi. Orang awam
seperti komplikasi jantung dan paru-paru. perlu mengurangkan aktiviti luar yang lasak.
201-300 Sangat tidak Boleh menjejaskan kesihatan orang Warga emas dan individu yang berisiko tinggi
sihat awam. dinasihatkan untuk berada dalam bangunan
dan mengurangkan aktiviti fizikal.
>300 Berbahaya Berbahaya kepada orang-orang yang Orang awam dinasihatkan untuk
berisiko tinggi dan kesihatan orang mengelakkan daripada aktiviti luar.
awam.
Sumber: Laporan Tahunan Jabatan Alam Sekitar
Nilai IPU pada tahun 2016 hingga 2018 telah direkodkan mengikut hari
dalam setahun. Bacaan IPU ini diklasifikasikan mengikut status seperti
yang ditunjukkan pada Jadual 8.11 dan secara tidak langsung
menjelaskan kesan bacaan tersebut pada kesihatan penduduk.
B. Nilai Indeks Pencemaran Udara (IPU)
Berdasarkan Jadual 8.12, sebanyak 329 hari pada sepanjang tahun 2016
berada pada tahap yang baik iaitu nilai bacaan IPU kurang daripada 50.
Manakala terdapat 37 hari telah direkodkan sebagai sederhana (51-100)
yang mana menunjukkan bulan Ogos mencatatkan bilangan hari yang
tinggi berbanding bulan lain. Ini kerana berlaku krisis pencemaran udara
yang melibatkan beberapa negara di Asia Tenggara termasuk Malaysia,
Indonesia dan Singapura. Pembakaran terbuka secara haram di
Indonesia dan faktor cuaca yang kering pada bulan tersebut
Kredit foto: muarkini.blogspot.com
menyebabkan pencemaran udara di Malaysia melepasi tahap 100.
Namun begitu, bagi Daerah Muar, nilai IPU masih dibawah kategori
sederhana pada Ogos 2016.
8-20
Bagi tahun 2017, nilai IPU berada pada tahap baik iaitu sebanyak 321 hari
(rujuk Jadual 8.13). Namun begitu, terdapat data yang tidak direkodkan
(43 hari) menjadikan secara keseluruhannya nilai IPU pada tahun tersebut
dikategorikan sebagai baik. Terdapat satu (1) hari nilai IPU direkodkan
sebagai sederhana (50-100) iaitu pada bulan Mac. Dari segi
perbandingan pada tahun sebelumnya, peratusan nilai hari bagi kategori
baik mengalami penurunan daripada 90 peratus (2016) kepada 88
peratus (2017). Ini menunjukkan berlaku pencemaran udara tahap
rendah di Daerah Muar pada tahun tersebut.
Jadual 8.12: Bilangan hari mengikut nilai IPU di Daerah Muar pada tahun 2016
Bilangan Hari
IPU
0-50 51-100 101-200 201-300 >300 Tiada Data
Bulan Baik Sederhana Tidak Sihat Sangat Tidak Sihat Merbahaya Direkodkan
Januari 31 0 0 0 0 0
Februari 29 0 0 0 0 0
Mac 27 4 0 0 0 0
April 24 6 0 0 0 0
Mei 31 0 0 0 0 0
Jun 25 5 0 0 0 0
Julai 26 5 0 0 0 0
Ogos 19 12 0 0 0 0
September 28 2 0 0 0 0
Oktober 29 2 0 0 0 0
November 30 0 0 0 0 0
Disember 30 1 0 0 0 0
Jumlah 329 37 0 0 0 0
Peratusan (%) 90 10 0 0 0 0
Sumber: Laporan Tahunan Alam Sekitar Negeri Johor, 2016
Bilangan Hari
IPU
0-50 51-100 101-200 201-300 >300 Tiada Data
Januari 29 0 0 0 0 2
Februari 28 0 0 0 0 0
Mac 28 1 0 0 0 2
April 13 0 0 0 0 17
Mei 16 0 0 0 0 15
Jun 30 0 0 0 0 1
Julai 31 0 0 0 0 0
Ogos 30 0 0 0 0 0
Oktober 30 0 0 0 0 1
November 29 0 0 0 0 1
Disember 28 0 0 0 0 3
Jumlah 321 1 0 0 0 43
Peratusan 87.95 0.27 0 0 0 11.78
Berbeza dengan tahun 2016 dan 2017, data bagi nilai IPU di Daerah Muar
pada tahun 2018 menunjukkan 270 hari dalam tahun 2018 mengalami
pencemaran tahap sederhana (51-100). Ini menunjukkan berlaku
peningkatan nilai IPU seterusnya membuktikan berlaku peningkatan
terhadap pencemaaran udara pada tahun tersebut. Bulan Ogos 2018
mencatatkan bilangan hari yang tertinggi untuk nilai IPU 51-100 (rujuk
Jadual 8.14). Pencemaran bertahap sederhana ini juga dipengaruhi oleh
pembakaran hutan secara terbuka di Kalimantan, Indonesia. Cuaca
panas dan arah tiupan angin pula menyebabkan jerebu berlaku
disebahagian kawasan di Malaysia.
Bilangan Hari
IPU
0-50 51-100 101-200 201-300 >300 Tiada Data
Januari 14 16 0 0 0 1
Februari 6 22 0 0 0 0
Mac 6 23 0 0 0 2
April 6 24 0 0 0 0
Mei 7 23 0 0 0 1
Jun 11 19 0 0 0 0
Julai 2 29 0 0 0 0
Ogos 0 30 0 0 0 1
Oktober 11 20 0 0 0 0
November 10 20 0 0 0 0
Disember 15 15 0 0 0 1
Jumlah 88 270 0 0 0 7
Peratusan 24 74 0 0 0 2
8.3.4 Tahap Kualiti Bunyi Ambien
A. Pemantauan Kualiti Bunyi Ambien
Paras bunyi bising yang tinggi boleh menimbulkan kesan buruk ke atas
pendengaran seterusnya menyumbang kepada pencemaran bunyi. Tahap Kualiti
Kebanyakkan sumber pencemaran bunyi ini adalah dari penghasilan
bunyi yang kuat yang terhasil daripada aktiviti persekitaran. Pendedahan yang DITETAPKAN
yang tinggi dan berterusan melebihi aras 60 dBA pada waktu siang dan
50 dBA pada waktu malam boleh menyumbang kepada pencemaran
bunyi.
Pemantauan kualiti bunyi ambien telah dijalankan di kawasan 65 dBA 55 dBA

perindustrian yang melibatkan lima (5) mukim (rujuk Rajah 8.15) .
Pemantauan ini dijalankan oleh pihak Jabatan Alam Sekitar Daerah Muar Sumber: Jabatan Alam Sekitar Daerah
bagi memastikan aktiviti industri dikawasan tersebut tidak menyebabkan Muar, 2019
pencemaran bunyi seterusnya mengganggu penduduk di kawasan
sekitar. Selain itu, pemantauan dilakukan secara berterusan iaitu dari jam
7.00 pagi hingga 7.00 malam bagi sesi siang, dan dari 7.00 malam hingga
7.00 pagi bagi sesi malam (rujuk Jadual 8.15).
8-22
B. Tahap Kualiti Bunyi
Hasil daripada kajian yang dijalankan, data kualiti bunyi yang direkodkan
pada waktu siang di semua lokasi pemantauan tidak melebihi tahap
kualiti bunyi yang ditetapkan oleh Jabatan Alam Sekitar iaitu 65 dBA.
Namun begitu, Mukim Bakri, Parit Jawa serta Bukit Kepong mempunyai
nilai bacaan dBA melibihi 60.0 dan memerlukan pemantauan yang
berterusan bagi memastikan nilai tersebut tidak terus meningkat
seterusnya melebihi had yang telah ditetapkan pada masa hadapan.
Bagi tahap kualiti bunyi pada waktu malam, data menunjukkan Mukim
Jorak mempunyai bacaan nilai dBA (68.0) yang melebihi had ditetapkan
iaitu 55.0. Hal ini disebabkan terdapatnya aktiviti industri di Kawasan
Perindustrian Pagoh. Selain itu, faktor lokasi Pagoh yang terletak
bersebelahan dengan Lebuh raya Utara Selatan juga merupakan Kredit foto: UTM-LCARC, 2019
penyumbang kepada nilai bacaan dBA memandangkan lebuh raya

tersebut merupakan jalan penghubung utama antara wilayah.
Mukim Sungai Raya mencatatkan nilai bacaan kedua tertinggi iaitu 58.0
dBA. Seperti di Mukim Jorak, aktiviti industri perabot yang berskala besar
di Kawasan Perindustrian Bukit Pasir dan Sungai Terap merupakan antara
penyumbang kepada nilai bacaan dBA yang tinggi pada waktu malam.
Oleh itu, terdapat keperluan untuk memantau aktiviti industri di kawasan
tersebut bagi mengelakkan kacau ganggu di sekitar kawasan tersebut.
Jadual 8.15: Purata Kadar Bunyi Ambien (dBA)

Purata Kadar Bunyi Ambien (dBA)
Mukim Lokasi Siang (7.00 pagi hingga Malam (7.00 malam hingga
7.00 malam) 7.00 pagi)
Jalan Stadium & Bandar
Bandar 51.8 44.8
Maharani
Bakri Bakri 62.9 51.3
Parit Jawa Bukit Mor dan Parit Jawa 61.0 52.8
Sungai Terap dan
Bukit Pasir 58.9 58.1
Sungai Raya
Jorak Pagoh 54.0 68.0
Bukit Kepong Bukit Kepong 61.0 53.0
Sumber: Jabatan Alam Sekitar Daerah Muar, 2019
Foto 8.1: Sebahagian kawasan industi di Bukit Pasir dan Sungai Terap

Bukit Pasir
Pagoh
Bakri
Jalan Stadium, Bandar

Muar
Bukit Mor, Parit Jawa
Rajah 8.16: Lokasi pemantauan kualiti bunyi di Daerah Muar
Stesen Pemantauan Bunyi

8-24
8.3.5 Sumber Semula Jadi
Sumber semula jadi merupakan sumber yang terdapat di persekitaran

dan terhasil secara semula jadi yang membekalkan keperluan asas
manusia. Sumber semula jadi terbahagi kepada dua jenis iaitu sumber
yang boleh diperbaharui dan sumber yang tidak boleh diperbaharui.
Sumber yang boleh diperbaharui bermaksud sumber yang dapat

digunakan secara berterusan, manakala bagi sumber yang tidak boleh
diperbaharui merupakan sumber yang akan kehabisan dan
kebiasaannya merupakan hasil bumi yang tidak dapat digantikan (rujuk
Rajah 8.17).
Sumber yang boleh diperbaharui juga boleh digantikan semula setelah

diguna dan kualitinya boleh dipertingkatkan. Sebagai contoh, cahaya
suria, udara, air, tanih dan hutan. Sumber yang tidak boleh diperbaharui
pula adalah terhad, akan habis atau pupus yang kebiasaannya
Rajah 8.17: Jenis sumber semula jadi
terperangkan dalam batuan di kerak bumi. Contohnya, sumber mineral
yang terdiri daripada petroleum, bijih timah, besi, emas dan lain-lain lagi.
Dibahagian ini, perbincangan sumber boleh diperbaharui akan

memfokuskan potensi sumber air bawah tanah di Daerah Muar. Bagi
sumber boleh diperbaharui yang lain seperti air sungai (dibincangkan
pada bahagian 8.3.1 dan 8.3.2) dan hutan (akan dibincangkan pada
bahagian 8.3.6) dijelaskan secara berasingan. Bagi sumber tidak boleh
diperbaharui, analisis akan memfokuskan kepada sumber mineral yang
ada di Daerah Muar iaitu bijih besi.
A. Sumber Boleh Diperbaharui– Air Bawah Tanah
Sumber air bersih utama bagi Daerah Muar adalah dari Sungai Muar. Namun begitu, penerokaaan bekalan air
alternatif juga adalah perlu sebagai sumber air tambahan bagi menjamin bekalan air bersih pada masa akan
datang. Berdasarkan Draf RSN Johor 2030, walaupun terdapat lebihan air bersih, keadaan pembekalan air
adalah sangat kritikal kerana isu pencemaran, kadar kehilangan air (NRW) yang tinggi, perubahan cuaca
(kemarau) dan penerobosan air masin.
Sungai Muar juga tidak terkecuali daripada pencemaran air dan penerobosan air masin. Seperti yang telah
dibincangkan dalam bahagian 8.3.1, hanya tiga (3) daripada 10 stesen kualiti air yang mencatatkan nilai IKA
kategori bersih. Secara keseluruhannya, sub-sungai di Sungai Muar masih berada pada tahap separa tercemar
yang mana masih memerlukan rawatan air secara intensif. Oleh itu, terdapat keperluan untuk meneroka sumber
bekalan air alternatif memandangkan Daerah Muar akan dibangunkan sebagai hab industri perabot serta hab
nurseri dan akuakultur seterusnya memerlukan bekalan air yang mencukupi. Selain itu, penerokaan air bawah
tanah juga dapat mengurangkan kebergantungan air bersih dari sungai.
Draf RSN Johor 2030 telah mengenal pasti kawasan berpotensi yang mempunyai sumber air bawah tanah di
Daerah Muar yang boleh diterokai (rujuk Rajah 8.17). Sumber air bawah tanah ialah air yang terdapat di antara
celahan atau ruangan di dalam tanah, pasir dan batuan (akuifier). Air bawah tanah akan tersimpan dan
mengalir secara perlahan-lahan (rujuk Rajah 8.18). Sumber air bawah tanah boleh digunakan sebagai air
minuman, ternakan dan pertanian mahupun untuk kegunaan domestik.
Sekiranya bekalan air bawah tanah diterokai dan diuruskan secara mampan, ianya dapat mengurangkan
kebergantungan terhadap Sungai Muar yang mana cenderung kepada pencemaran. Kaedah yang dilakukan
bagi mengekstrak air bawah tanah yang kebiasaannya digunakan adalah dengan menggerudi kawasan yang
telah dikenal pasti. Seterusnya, telaga tiub akan dibina bagi mengepam keluar air tersebut sebelum disalirkan ke
loji rawatan sebelum diagihkan untuk kegunaan domestik. Namun begitu, pengurusan air bawah tanah ini perlu
dilakukan secara mampan bagi mengelakkan pencemaran air bawah tanah serta memelihara kelangsungan
bekalan air bawah tanah tersebut.
Rajah 8.18: Sumber air bawah tanah

Penerokaan air bawah tanah ini
juga perlu dipantau agar kadar
penggunaannya tidak melebihi
kadar penggantiannya melalui
proses semula jadi (rujuk Rajah
8.19). Pengekstrakan secara
berlebihan akan memberikan
kesan terhadap alam sekitar. Oleh
itu, terdapat keperluan untuk
membuat perbandingan antara
kadar aliran masuk dengan kadar
aliran keluar air bawah tanah.
Rajah 8.19: Kesan pengekstrakan air bawah tanah berlebihan
(Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran)
Terdapat dua (2) jenis telaga sedia ada di Daerah Muar untuk kegunaan yang berbeza, iaitu telaga bagi tujuan
pengekstrakan air tanah dan telaga bagi tujuan kebakaran (rujuk Rajah 8.20). Telaga air tanah terletak di tiga (3)
lokasi iaitu di Kampung Sawah Laku, Masjid Lenga dan Kompleks Penghulu Pagoh. Telaga ini terletak berdekatan
dengan kawasan tadahan air dan berada di kawasan sumber air tanah. Telaga bagi tujuan kebakaran pula
dibina berdekatan dengan HS Ayer Hitam Utara yang mana mempunyai risiko kebakaran disebabkan oleh jenis
tanah gambut di kawasan tersebut (rujuk bahagian 8.3.7). Terdapat lima (5) buah telaga yang telah dibina iaitu
Kampung Paya Kopi I dan II Pagoh, Parit Jono 1 dan 2 serta di Ladang PPNJ Air Hitam. Ini membuktikan bahawa
sumber air bawah tanah di Daerah Muar berpotensi digunakan sebagai bekalan air bersih pada masa hadapan
dan dapat digunakan untuk mengawal kebakaran di kawasan tanah gambut.
B. Sumber Tidak Boleh Diperbaharui– Sumber Mineral
Sumber mineral terdiri daripada beberapa jenis dan mempunyai kegunaan yang berbeza. Keberadaan sumber
mineral juga adalah berbeza mengikut geografi. Sumber mineral merupakan bahan galian yang telah wujud
secara semula jadi dan mempunyai nilai ekonomi bagi sesebuah negara. Berdasarkan Draf RSN Johor 2030,
Negeri Johor merupakan penyumbang utama bauksit dan bijih besi kepada negara serta mensasarkan
pengeluaran yang tinggi menjelang tahun 2030.
Daerah Muar mempunyai sumber bijih besi yang berpotensi untuk dibangunkan (rujuk Rajah 8.21). Ini adalah
selaras dengan Draf RSN Johor 2030, Daerah Muar sebagai zon potensi perlombongan bijih besi bagi Negeri
Johor. Oleh itu, pembukaan lombong dan kuari baharu pada masa hadapan perlu dilakukan secara mampan.
Sehingga kini, terdapat tiga (3) lokasi berpotensi yang telah dikenal pasti yang mempunyai sumber bijih besi iaitu
di Kampung Tui, Jalan Pekan Labis dan di HS Ma’okil. Memandangkan HS Ma’okil merupakan HS di Daerah
Muar, pengeluran hasil mineral di dalam kawasan HSK perlu dilakukan hanya apabila potensi sumber (gred,
kegunaan dan jumlah) telah dikenal pasti bagi memastikan warisan semula jadi tersebut kekal terpulihara.
8-26
Kg. Sawah Laku
Masjid Lenga
Komplek Pengulu Pagoh
Kg, Paya Kopi Pagoh
Kg, Paya Kopi Pagoh II
Parit Jono I
Ladang PPNJ Air Hitam

Kg. Jono II
Rajah 8.20: Sumber air bawah tanah di Daerah Muar
Air Bawah Tanah
Telaga Kebakaran
Telaga Air Tanah
Kawasan Tadahan
Kg. Tui, batu 43
Bt, 7 Jalan Pekan Labis
Bt 21, Jalan Muar Tangkak
Rajah 8.21: Sumber mineral di Daerah Muar
Bijih Besi
8-28
8.3.6 Perhutanan Hutan Darat
Hutan di Malaysia terbahagi kepada tiga (3) jenis iaitu Hutan Darat, Hutan Hutan yang paling luas di
Paya Gambut dan Hutan Paya Laut. Uniknya, Daerah Muar merupakan Semenanjung Malaysia dan
satu-satunya daerah di Negeri Johor yang mempunyai ketiga-tiga jenis wujud pada ketinggian melebihi
hutan ini (rujuk Rajah 8.22 dan Rajah 8.23). 300 meter. Hutan ini terdiri
daripada Dipterokarpa Bukit,
Jumlah keluasan keseluruhan kawasan hutan di Daerah Muar adalah Dipterokarpa Bukit Tinggi, Hutan
29,516.85 hektar (21.2% daripada keluasan keseluruhan Daerah Muar). Gunung dan Hutan Gunung
Keluasan kawasan hutan ini merangkumi hutan simpan kekal (HSK) Tinggi
dengan keluasan 27,985.36 hektar dan 1,531.49 hektar hutan tanah
kerajaan yang tertakluk dibawah pengawasan Pejabat Tanah Daerah
Muar (rujuk Jadual 8.16 dan Jadual 8.17).
Hutan Paya Gambut
Hutan ini terbentuk di atas

tanah gambut yang
mempunyai kedalaman lebih
kurang 6 meter yang berair
dan berasid. Hutan ini terletak
di belakang garisan pantai.
Hutan Paya Laut
Hutan ini terbentuk di kawasan

yang berlumpur di pantai,
lagun dan muara sungai yang
mengalami air pasang dan
surut. Spesies pokok-pokok
utama hanya terhad pada
habitat ini dan tumbuhan di
ekosistem ini lazimnya
mempunyai sistem akar unik
seperti akar jangkang dan
pneumatofor serta struktur
daun yang tebal.
Rajah 8.22: Jenis Hutan di Malaysia
Sumber: Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia
Jadual 8.16: Kawasan berhutan di Daerah Muar

Keluasan Peratus
Jenis Hutan
(Hektar) (%)
Hutan Darat 23,909.40 82
Hutan Paya Gambut 4,313.27 15
Hutan Paya Laut 1,318.09 3
Jumlah 29,516.85 100
Sumber: Guna Tanah Semasa, 2018 dan Jabatan Perhutanan Daerah Johor Utara,
2019
Nota: Keluasan hutan darat adalah termasuk HSK dan Hutan Tanah Kerajaan
Kredit foto: www.orangperak.com

Daripada keseluruhan jumlah kawasan berhutan, hutan darat merupakan

jenis hutan terbesar di Daerah Muar dengan keluasan 23,909.40 hektar
Hutan Tanah Kerajaan
(81%). Hutan darat ini terdiri daripada HS Ma’okil (23,696 hektar) dan
Semua tanah dalam negeri
hutan tanah kerajaan (213.40 hektar). Selain itu, 15 peratus daripada
yang berkenaan selain
keluasan kawasan berhutan di Daerah Muar pula terdiri daripada hutan
daripada tanah milik, tanah
paya gambut yang juga merupakan HSK. Hutan paya laut di Daerah
lombong, tanah rizab atau
Muar pula merupakan hutan tanah kerajaan sepenuhnya dan belum
tanah rizab hutan.
diwartakan. Namun, terdapat cadangan untuk mewartakan hutan paya
laut tersebut kerana peranannya dalam mengawal isu hakisan pantai.
Jadual 8.17: Hutan tanah kerajaan di Daerah Muar
2
Keluasan
Jenis Hutan Mukim
(Hektar) Hutan Simpan
Hutan Darat Bukit Kepong 213.40
Hutan Paya Gambut Ayer Hitam 0
Kekal di Daerah
Hutan Paya Laut Sungai Balang, Sri Menanti, Parit 1,318.09 Muar
Jawa, Parit Bakar dan Bandar
Maharani
Jumlah 1,531.49
Sumber: Olahan daripada Guna Tanah Semasa, 2018
Di Daerah Muar, terdapat dua (2) hutan simpan yang telah diwartakan
dan berada dibawah pengawasan Jabatan Perhutanan Daerah Johor
Utara iaitu HS Ma’okil dan hutan paya gambut HS Ayer Hitam Utara (rujuk
Jadual 8.18). Kedua-dua hutan ini merupakan hutan tertutup dan tidak
dibuka kepada orang awam. Terdapat perbezaan antara HSK dan hutan
tanah kerajaan. Berdasarkan Akta Perhutanan Negara 1984, Seksyen 10,
HSK bermaksud mana-mana tanah yang dijadikan atau disifatkan telah
dijadikan atau diwartakan sebagai hutan simpanan kekal.
Jadual 8.18: Hutan Simpan Kekal (HSK) di Daerah Muar

Keluasan
Mukim Nama Hutan Jenis Hutan
(Hektar)
Bukit Kepong, Lenga dan
HSK Ma’okil Hutan Darat 28,734.65
Jorak
Ayer Hitam Hutan paya gambut HS Ayer Hitam Utara 3,795.84
Hutan paya gambut Ayer Hitam Utara Hutan Paya Gambut
Jorak 493.52
Tambahan
Jumlah 33,024.01
Sumber: Jabatan Perhutanan Daerah Johor Utara, 2019
Nota: Keluasan kawasan HS Ma’okil termasuk 3,507.16 hektar keluasan kawasan

HS di dalam Daerah Batu Pahat dan Daerah Segamat.
8-30
Hutan Simpan Kekal Ma’okil

(23,696 hektar)
Hutan Simpan Kekal Paya Gambut

Ayer Hitam Utara
(4,289.36 hektar)
Hutan Paya Laut (Tanah Kerajaan)

(1,318.09 hektar)
Rajah 8.23: Kawasan berhutan di Daerah Muar
Hutan Simpan Kekal

A. HS Ma’okil
Hutan Simpan Ma’okil merupakan hutan darat yang berkeluasan

28,734.65 hektar merupakan hutan simpan kekal yang telah diwartakan.
HSK ini juga merupakan kawasan tertinggi di Daerah Muar dengan
ketinggian 590 meter. Hutan ini mempunyai 230 kompartmen yang
mempunyai lima (5) fungsi yang berbeza (rujuk Rajah 8.24). Ini juga
bermaksud HS Ma’okil tidak dibuka untuk orang awam dan segala aktiviti
perlu mematuhi fungsi hutan ini serta perlu mendapat pertimbangan
pihak Jabatan Perhutanan.
Rajah 8.24: Fungsi HSK Ma’okil Kredit foto: sini.com.my

Fungsi utama bagi HS Ma’okil adalah hutan tadahan air yang meliputi
58% daripada keseluruhan kawasan hutan (rujuk Rajah 8.25 dan Jadual
8.19). Hutan tadahan air adalah kawasan tanah dan air yang
menyumbang air larian permukaan yang mengalir ke sungai yang lebih
besar di Daerah Muar iaitu Sungai Meda dan Sungai Pagoh.
Hasil pengeluaran kayu
balak di Daerah Muar
HS Ma’okil juga berfungsi sebagai hutan pengeluaran meliputi 37%
daripada keseluruhan kawasan hutan. Sebanyak 4,172.64 m3 hasil berlaku penurunan
44.04%
pengeluaran kayu balak telah direkodkan pada tahun 2018 yang mana
mencatatkan penurunan sebanyak 44% berbanding tahun 2016 (7,457.05 sebanyak
m3).
dari tahun 2017 kepada
Terdapat beberapa spesies pokok yang dibenarkan untuk pembalakan
dan dibawa keluar daripada HS Ma’okil. Namun begitu, ianya
tahun 2018
memerlukan kebenaran daripada Jabatan Perhutanan Negeri Johor dan
perlu mengikut syarat-syarat yang telah ditetapkan. Antara spesies hasil
kayu utama di Hutan Ma’okil dapat dirujuk pada Jadual 8.20.
Jadual 8.19: Fungsi hutan HSK Ma’okil

Fungsi Hutan Peratus Keluasan (%)
Hutan pengeluaran 37
Hutan tadahan air 58
Hutan simpanan hutan dara 1
Hutan perlindungan tanah 3
Hutan penyelidikan 1
Jumlah 100
8-32
Jadual 8.20: Spesies pokok hasil pengeluaran di Hutan Ma’okil

Spesies Pokok
Ara Cempedak air Kamap Kempas Macang
Ara Bertih Damar Hitam Kandis Keranji Mahang
Arang Dedali Karas Keruing
Asam Gelugor Derum Seluncur Kasai Keruing Berminyak
Asam Pupoi Gambir Hutan Kayu Arang Keruing Gombang
Balau Gerongang Kedondong Keruing Mempelas
Balik Angin Hampas Tebu Kekatong Keruing Merah
Bayur Inggir Burung Keladan Kubin
Bekak Jangkang Kelat Kundang
Berangan Jelawai Keledang Lidah Katak
Bintangor Jelutong Kembang Semangkok Ludai
Sumber: Jabatan Perhutanan Negeri Johor, 2017
Selain itu, tiga (3) peratus

daripada keseluruhan kawasan HS
Ma’okil merupakan kawasan
hutan perlindungan tanah. Ini
bermaksud kompartmen yang Mukim Bukit Kepong
terlibat terletak di kawasan hutan
yang curam dan terdedah
kepada hakisan tanah sekiranya
tidak dilindungi,
Sebahagian kecil (iaitu 1%)

daripada kawasan HS Ma’okil pula
merupakan hutan simpanan hutan
dara (VJR) dan hutan
penyelidikan. Hutan VJR adalah
hutan simpanan semula jadi untuk Mukim Lenga
mengga mbarkan j eni s dan
keunikan hutan tersebut yang
akan digunakan sebagai
Daerah Segamat
penyelidikan.
Di HS Ma’okil terdapat spesies

hidupan liar yang dilindungi di
ba w ah Ak t a Pe mu li har aan
Hidupan Liar 2010. Spesies hidupan
liar ini terdiri daripada tiga (3)
kumpulan iaitu (1) Mamalia, (2)
Reptilia dan (3) Aves. Berdasarkan
maklumat diperolehi daripada
Jabatan Perhilitian, antara spesies
yang dilindungi sepenuhnya ialah
Hari mau , Ta pi r, Te nggi li ng,
Daerah Batu Pahat
Memerang dan Kong Kang. Oleh
itu, pertimbangan terhadap
kepentingan HS Ma’okil adalah Mukim Jorak
penting dalam menentukan corak
pembangunan pada masa
hadapan bagi memastikan
hidupan flora dan fauna ini tidak Rajah 8.25: Kompartmen HSK Ma’okil
terjejas.
B. HS Ayer Hitam Utara Hutan paya gambut HS

Ayer Hitam Utara
Hutan paya gambut HS Ayer Hitam Utara yang berkeluasan 4,289.36  Akan dibangunkan sebagai
hektar merupakan hutan simpan kekal yang telah diwartakan. Hutan Hutan Taman Negeri Paya
yang terletak di dalam Mukim Jorak dan Mukim Ayer Hitam ini merupakan Gambut.
satu-satunya hutan paya gambut di Negeri Johor. Hutan ini mempunyai  Diurus dan dikelaskan
22 kompartmen yang mempunyai empat (4) fungsi yang berbeza (rujuk sebagai Hutan Perlindungan
Rajah 8.26): (Protection Forest).
 Aktiviti pengusahasilan hutan
(pembalakan) adalah tidak
dibenarkan
Rajah 8.26: Fungsi HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara

Sumber: Jabatan Perhutanan Daerah Johor Utara, 2019 Mukim Jorak
Daripada jumlah keseluruhan keluasan hutan ini, 77% berfungsi sebagai

hutan kawalan banjir (rujuk Jadual 8.21 dan Rajah 8.27). Fungsi hutan
kawalan banjr bermaksud sebagai kawasan dalam HSK yang bertindak
menerima, menyimpan, melepaskan dan mengawal kuantiti air bagi
tujuan pengawalan banjir.
Jadual 8.21: Fungsi hutan HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara
Mukim Ayer Hitam
Fungsi Hutan Peratus Keluasan (%)
Hutan kawalan banjir 77
Hutan simpanan hutan dara 14
Hutan pelajaran 5 Rajah 8.27: Kompartment HSK
Hutan penyelidikan 4 Paya Gambut Ayer Hitam Utara
Jumlah 100
Hutan ini mempunyai keistimewaannya yang tersendiri kerana Jadual 8.22: Spesies flora yang
terdapatnya pelbagai spesies hidupan flora (rujuk Jadual 8.22) dan fauna. ditemui di HSK Paya Gambut Ayer
Berdasarkan kajian Wetlands International (2014), terdapat 91 spesies Hitam Utara
burung, 7 spesies mamalia, 44 spesies pepatung dan 21 spesies ikan telah
Bil. Spesies Pokok
direkodkan di hutan ini. Terdapat juga beberapa spesies unik yang
1. Ramin
ditemui seperti spesies pepatung Tyriobapta Laidlawi dan Indothemis
2. Kempas
Camatica serta spesies ikan Kottelatlimia Katik dan Betta Persephone
3. Pulai
Pain (berstatus critically endangered) (rujuk Foto 8.2)
4. Terap
1 2 Foto 8.2: Spesies unik di HSK 5. Simpoh
Paya Gambut Ayer Hitam 6. Jangkang
7. Pakis
Utara
8. Palma
1. Tyriobapta Laidlawi
(Kredit foto:
9. Salak Hutan
v3.boldsystems.org) 10. Periuk Kera
2. Indothemis Camatica 11. Orkid Hutan
3 4 (Kredit foto: Odonota of 12. Pokok-pokok Herba
India)
3. Kottelatlimia Katik (Kredit Sumber: Jabatan Perhutanan Daerah
foto: seriouslyfish.com) Johor Utara, 2019
4. Betta Persephone Pain
(Kredit foto: Zahar Azuar
Zakaria)
8-34
C. Hutan Paya Laut
Hutan Paya Laut di Daerah Muar merupakan hutan tanah lembap yang
mana komponen utamanya adalah hutan paya bakau yang mempunyai
kepelbagaian sumber seperti tumbuhan, hidupan akuatik serta daratan,
avifuana dan sebagainya. Hutan paya laut ini terletak di Mukim Sungai
Balang, Sri Menanti, Parit Jawa, Parit Bakar dan Bandar. Hutan ini
merupakan hutan tanah kerajaan dengan keluasan 1,250.63 hektar.
Hutan ini berfungsi untuk menahan hakisan pantai daripada perairan laut
Selat Melaka. Hutan ini merupakan habitat semula jadi bagi beberapa
jenis spesies flora dan fauna. Persekitaran hutan paya bakau ini Kredit foto: www.rainforestjournal.com
merupakan satu ekosistem yang produktif yang boleh menyokong rantai
makanan hidupan yang pelbagai yang terdiri daripada ikan, burung,
mamalia kecil dan invertebrata.
Selain itu, faktor semula jadi hutan ini juga menjadikan kawasan perairan
di sekitar hutan ini sesuai untuk aktiviti akuakultur. Sebagai contoh,
penternakan kerang-kerangan yang dicadangkan dalam Draf RSN Johor
2030 merupakan pemangkin ekonomi bagi Daerah Muar. Oleh itu, hutan
ini perlu dikekalkan daripada pembangunan yang boleh mengancam
kehidupannya.
Cadangan untuk mewartakan hutan ini merupakan langkah awal bagi

memelihara ekosistem serta mengelakkan bencana hakisan pantai terus
Kredit foto: astroawani.com
berlaku. Ini secara tidak langsung akan memberikan kelebihan dalam
penternakan akuakultur yang mana memerlukan persekitaran habitat
yang sesuai bagi kelangsungan hidupan kerang-kerangan. Ini kerana
penternakan kerang memerlukan kawasan yang terlindung dari ombak
laut yang kuat serta mempunyai nilai kemasinan air yang sesuai.
Kredit foto: ayadankamerasaya.wordpress.com

8.3.7 Geo-Bencana Jenis Geo Bencana
Perubahan cuaca global dan perancangan gunatanah secara tidak 1. Geo Bencana Dalaman Bumi
mampan memberi kesan secara langsung kepada pelbagai risiko Contohnya: Gempa bumi, aktiviti
bencana. Risiko bencana ini mampu mengancam keselamatan manusia kegagalan geologi, tsunami dan
seperti contoh bencana banjir, hakisan kawasan persisiran pantai, tanah aktiviti gunung berapi.
runtuh dan sebagainya. 2. Geo Bencana Proses Luaran
Contohnya: Kebakaran hutan,
Dalam konteks kawasan kajian, perubahan guna tanah yang tanah runtuh, rockslides, rock falls/
dilaksanakan sama ada secara sengaja atau tidak sengaja boleh avalanches, surface collapses,
mengakibatkan implikasi yang besar kepada keseimbangan ekosistem expansive soils and debris/mud
flows.
alam sekitar dan menganggu kitaran semula jadi kawasan tersebut.
Definisi Malapetaka jenis geologi atau hidrologi yang boleh mengakibatkan kerugian dan
kerosakan harta benda. (Monograf Perancangan Bandar dan Desa);
Geo Proses semula jadi bumi/fenomena yang boleh menyebabkan pengorbanan

nyawa, kerosakan harta benda, gangguan sosial dan ekonomi ataupon
Bencana kemerosotan alam sekitar. (UNISDR,2004)
Bahagian ini akan mengetengahkan antara risiko fenomena bencana

yang berkemungkinan terjadi hasil daripada pembangunan guna tanah
atau aktiviti-aktiviti yang dijalankan di Daerah Muar (rujuk Rajah 8.28).
Hakisan Pantai
Banjir
Risiko
Bencana di Penerobosan Air Masin
Daerah Muar
Kebakaran Hutan
Peningkatan Paras Air Laut
Rajah 8.28: Risiko bencana di Daerah Muar
A. Hakisan Pantai
Kawasan pesisir pantai merupakan

kawasan yang sensitif dan
cenderung terdedah kepada
pelbagai ancaman seperti hakisan
kesan daripada pembangunan di
kawasan berhampiran. Selain itu,
kesan perubahan iklim dunia yang
menyebabkan kenaikan paras air
laut juga memberi kesan terhadap
kawasan pesisir pantai (rujuk Foto
8.3).
Foto 8.3: Risiko hakisan pantai di pesisir pantai Muar
Kredit foto: BH Online

8-36
Hakisan pesisir pantai boleh dikenal pasti melalui perubahan pada Tahap Hakisan Pantai
garisan pesisir pantai dan perubahan yang terdapat di zon sistem pesisir
pantai. Kekerapan berlakunya hakisan di pesisir pantai adalah
disebabkan oleh kombinasi faktor alam semula jadi dan tindakan 1 Kawasan Stabil
manusia. Keadaan ini akan menjadi bertambah kritikal sekiranya tiada

elemen pertahanan pantai seperti pokok dan benteng laut (rujuk Rajah 2 Kawasan Dilindungi
8.19).
Bagi kajian ini, terdapat beberapa kawasan pesisiran pantai di sekitar

3 Sederhana
hutan paya laut yang dikenal pasti berpotensi mengalami hakisan

pesisiran pantai seperti dalam Jadual 8.23. Kejadian hakisan pantai yang
4 Tinggi
berterusan ini akan menyebabkan kelompok komuniti yang mendiami

kawasan pesisir pantai tersebut terus berada di dalam keadaan
5 Kritikal
terancam. Kesan negatif bencana ini kepada manusia bukan sahaja

memusnahkan harta benda dan kawasan kediaman, namun boleh
mengancam nyawa penduduk.
Jadual 8.23: Senarai kawasan hakisan pantai

Lokasi Mukim Tahap Hakisan Pantai
Parit Keroma Laut Parit Jawa dan Parit Bakar 1 Stabil
Pantai Leka Sri Menanti 3 Sederhana

Pantai Parit Melan Bandar 2 Dilindungi
Pantai Sungai Sarang Buaya (termasuk dalam
pengurusan persisiran pantai bersama Daerah Batu Sungai Balang 4 Tinggi
Pahat)
Sumber: Draf RSN Johor 2030 dan RFN 3 (2016)
B. Banjir
Fenomena banjir di Daerah Muar terdiri daripada dua (2) jenis iaitu banjir
bermusim dan banjir kilat. Banjir bermusim yang berlaku adalah
disebabkan oleh limpahan air sungai, manakala banjir kilat pula terjadi
disebabkan oleh sistem perparitan yang kecil (rujuk Foto 8.4). Jadual 8.24
dan Rajah 8.28 menunjukkan antara lokasi dan paras kedalaman banjir di
Daerah Muar pada tahun 2016.
Berdasarkan maklumat tersebut, bencana banjir yang berlaku melibatkan

tiga (3) mukim iaitu Lenga, Bukit Kepong dan Jorak. Kejadian banjir yang
berlaku melibatkan lima (5) lembangan sungai di Daerah Muar iaitu
Kredit foto: BH Online
Sungai Meda, Sungai Lenga, Sungai Muar, Sungai Semeriot dan Sungai
Paya Lempah.
Jadual 8.24: Lokasi kawasan banjir di Daerah Muar pada tahun 2016
Paras Bilangan
Tempoh
Lokasi (Mukim) Jenis Banjjr Kekerapan Kedalaman Rumah Punca Banjir
Banjir
(kaki) Terlibat
Kg. Lenga & Mengikut >2 Seluruh Sistem perparitan tidak
kampung sekeliling cuaca minggu kampung diselenggara
(Lenga) Bermusim/
>4’
Kg. Sungai Tui limpahan sungai - - 10 Limpahan air Sg. Muar dan
(Bukit Kepong) bentuk muka bumi yang
dikelilingi kawasan bukit
bersambung..
Paras Bilangan
Tempoh
Lokasi (Mukim) Jenis Banjjr Kekerapan Kedalaman Rumah Punca Banjir
Banjir
(kaki) Terlibat
Pekan Bukit Kepong Bermusim/ - - 10 Hujan yang berpanjangan
>4’
(Bukit Kepong) limpahan sungai dan limpahan air Sg. Muar
Pekan Panchor 3 tahun
Bermusim - - >1,000 Hujan lebat (banjir besar)
(Jorak) sekali
Kawasan rendah dan sisa
Kg. Paya Redan pertanian (pelepah sawit)
Bermusim 1 4-5 jam 1-2’ 150
(Lenga) dari ladang masuk ke
dalam sungai
Kg. Panjang Sari
Banjir kilat 1 3 minggu 4’ 60 Parit kecil
(Jorak)
Sumber: Kajian Pelan Tindakan Banjir Negeri Johor
Analisis menunjukkan terdapat dua (2) lokasi di Mukim Lenga yang

mengalami banjir pada tahun 2016, iaitu di Kampung Lenga dan
Kampung Paya Redan. Banjir bermusim yang terjadi di kedua-dua lokasi
ini disebabkan oleh sistem perparitan yang tidak diselenggara dan lokasi
kampung di kawasan yang rendah serta sisa pertanian yang
5
mengganggu aliran air. Oleh itu, terdapat keperluan untuk mengkaji
pengurusan sisa aktiviti pertanian di sekitar kawasan Kampung Paya Lembangan
Redan terutamanya yang berdekatan dengan Sungai Semeriot.
sungai terlibat
Bagi Mukim Bukit Kepong, Kampung Sungai Tui dan Pekan Bukit Kepong
merupakan lokasi banjir bermusim yang berlaku disebabkan oleh dengan banjir
limpahan air Sungai Muar dan Sungai Tui. Keadaan banjir di kedua-dua
pada tahun 2016
lokasi ini mempunyai paras kedalaman yang melebihi 4 kaki dan
menjejaskan 20 buah rumah (Kg. Tui dan Pekan Bukit Kepong)
memandangkan lokasi perumahan tersebut terletak berdekatan Sungai
Tui dan Sungai Muar.
Kejadian banjir di Mukim Jorak terbahagi kepada dua (2) jenis, iaitu banjir
bermusim (Pekan Panchor) dan banjir kilat (Kg. Panjang Sari). Di Pekan
Panchor, kadar kekerapan banjir 3 tahun sekali disebabkan oleh hujan
lebat berterusan yang menyebabkan berlaku limpahan air dari Sungai
Muar. Berbeza di Kampung Panjang Sari, banjir kilat berlaku disebabkan
keadaan parit yang kecil tidak dapat menampung aliran air pada
tempoh tertentu. Keadaan banjir kilat di kedua-dua lokasi di Mukim Jorak
ini melibatkan bilangan rumah yang tertinggi berbanding di mukim lain.
Oleh itu, pengurusan lembangan sungai serta sistem saliran dan
perparitan adalah penting bagi mengatasi bencana banjir.
Foto 8.4: Antara kawasan banjir di Daerah Muar
Sumber: BH Online
8-38
Terdapat 47 lokasi yang telah dikenal pasti oleh pihak Jabatan Perairan
dan Saliran (JPS) berisiko untuk banjir (rujuk Rajah 8.29). Berdasarkan data
yang diperolehi, kawasan berisiko banjir ini melibatkan empat (4) mukim
iaitu Mukim Ayer Hitam, Mukim Sungai Balang, Mukim Bukit Kepong dan
4
Mukim Lenga. Ini menunjukkan berlaku penambahan terhadap lokasi
banjir pada masa hadapan berbanding tahun 2016. Mukim berisiko
Kawasan risiko bencana ini melibatkan 10 lembangan sungai iaitu (1) banjir dan
Sungai Muar, (2) Sungai Sarang Buaya, (3) Sungai Gerisek, (4) Sungai Pulai,
(5) Sungai Tui, (6) Sungai Meda, (7) Sungai Paya Lempah, (8) Sungai melibatkan 47
Renchong, (9) Sungai Gambang dan (10) Sungai Liang Batu. Berdasarkan lokasi
lapisan data lembangan sungai dan saliran, kawasan berisiko banjir ini
berpunca daripada limpahan sungai. Oleh itu, kawasan berisiko banjir ini
perlu diberi perhatian terutamanya dalam merancang aktiviti guna tanah
di kawasan sekitar. Ini seterusnya dapat mengurangkan impak terhadap
bencana banjir tersebut.
Mukim: Mukim: Mukim: Mukim:

Ayer Hitam Sungai Balang Bukit Kepong Lenga
Lembangan Sungai: Lembangan Sungai: Lembangan Sungai: Lembangan Sungai:
Sg. Sarang Buaya Sg. Sarang Buaya, Sg. Sg. Muar, Sg. Tui, Sg. Sg. Muar, Sg. Paya
Gerisek, Sg. Pulai Meda Lempah, Sg. Renchong, Sg.
Gambang, Sg. Liang Batu
Lokasi: Lokasi: Lokasi: Lokasi:

Batu 18 - Batu 20 Air Kampung Sungai Gresik Durian Condong Sungai Berani
Hitam Parit Kemang Pekan Bukit Kepong Kampung Paya Lempah
Batu 14 - Batu 16 Air Parit Ibrahim Ulu Felcra Bukit Kepong Pekan Lenga
Hitam Kampung Bali Felda Mao'kil Batu 28
Kampung Parit Zin Sungai Muda Kampung Raja Kampung Baru
Kampung Batu 16 Sungai Balang Kecil Kampung Sungai Meda Jalan Ahmad
Kampung Bukit Naning Kampung Sarang Buaya Kurnia Sakti Kampung Renchong
Parit Bahari Jepun Kampung Parit Bulat Kampung Kecil Kampung Penchu
Parit Haji Anuar Parit Pali Kampung Melayu Kampung Gombang
Parit No. 5 Parit Salman Kampung Bukit Bendar Pengkalan Kota
Parit No. 6 Kampung Tui Kampung Melayu
Kundang Ulu
Batu 23, Lenga
Kampung Lenga
Rajah 8.29: Kawasan Risiko Banjir

Sumber: Jabatan Pengairan dan Saliran Daerah Muar, 2019
C. Penerobosan Air Masin
Penerobosan air masin atau saltwater intrusion merupakan risiko bencana

yang berlaku di Daerah Muar. Ini kerana ianya boleh mengganggu
Zon Normal
bekalan sumber air bersih bagi penduduk Daerah Muar. Penerobosan air
Zon Normal ialah kawasan
masin terjadi apabila air masin melepasi sempadan zon normal untuk air
hulu sungai yang tawar.
tawar.
Kawasan tengah sungai pula
Di Sungai Muar, penerobosan air masin berlaku apabila air tawar yang mempunyai air yang payau.
mengalir ke kawasan kuala berkurangan, dan air masin akan bergerak Kawasan hilir sungai pula
naik ke hulu sungai untuk menggantikan air tawar yang berkurangan merupakan kawasan yang
tersebut (rujuk Rajah 8.30). Kesannya, berlaku perubahan terhadap mempunyai air masin atau air
keadaan semula jadi di kawasan lembangan sungai (habitat, flora dan laut.
fauna).
10-15 km
Pergerakan air masin ke
Sungai Muar dalam
keadaan biasa
500 meter (sehari)
15 km (sebulan)
Pergerakan air masin
ketika kemarau
Rajah 8.30: Proses Penerobosan Air Masin ke Dalam Sungai
Sumber: BH Online, 2015 Sumber: Jabatan Pengairan dan
Saliran Daerah Muar, 2019
Oleh itu, cadangan untuk membina Empangan Meda di Sungai Meda
dilihat sebagai satu usaha untuk mengawal penerobosan air masin ke
Sungai Muar. Empangan ini bakal bertindak sebagai pengawal selia
Sungai Muar ketika air pasang dengan melepaskan air tawar seterusnya
menghalang air masin masuk ke loji rawatan yang terdapat di sungai
berkenaan.
D. Kebakaran Hutan
Hutan paya gambut HS Ayer Hitam Utara merupakan satu-satunya hutan

bertanah paya gambut di Negeri Johor. Berdasarkan maklumat yang
diperolehi, HSK ini terdedah kepada risiko kebakaran hutan. Contohnya
pada Februari 2014, telah berlaku kebakaran yang memusnahkan
sebahagian kawasan hutan. Ancaman daripada aktiviti pertanian di
tanah berjiran yang melakukan pembakaran terbuka juga mengundang
risiko berlaku kebakaran hutan yang sukar dikawal.
Kebakaran hutan juga cenderung terjadi disebabkan oleh pembinaan

parit disekeliling hutan yang boleh mengakibatkan paya gambut bertukar
menjadi hutan paya darat. Faktor air yang kering ini akan meningkatkan
risiko berlaku kebakaran hutan. Selain itu, keadaan lapisan bawah
gambut yang merupakan jenis tanah liat menyebabkan kebakaran
mudah merebak dan sukar untuk dikawal.
Kredit foto: www.astroawani
E. Peningkatan Paras Air Laut
Sebahagian daripada sub-sungai di Daerah Muar mengalir terus ke

perairan laut Selat Melaka seperti lembangan Sungai Sarang Buaya dan
lembangan Kecil Muar. Berdasarkan RFN 3 (2016), dijangka akan berlaku
peningkatan paras laut pada tahun 2040 dan 2100. Kajian menunjukkan
0.090 meter
Kenaikan paras air laut
Kuala Batu Pahat akan mengalami peningkatan sebanyak 0.090 meter
pada tahun 2040
pada tahun 2040 dan akan terus meningkat ke 0.306 meter pada tahun
2100.
0.306 meter
Kenaikan paras air laut
Oleh kerana lokasi lembangan Sungai Sarang Buaya dan lembangan
Kecil Muar adalah sejajar dengan Kuala Batu Pahat, risiko bencana ini pada tahun 2100
akan memberi impak kepada pembangunan sekitar pesisir laut di Daerah
Muar.
8-40
Lokasi: Kampung Tui

Sungai terlibat: Sungai Tui
Lokasi: Pekan Bukit Kepong

Sungai terlibat: Sungai Muar
Lokasi: Kampung Lenga

Sungai terlibat: Sungai Muar,
Sungai Lenga
Hutan Simpan Kekal

Ma’okil
Lokasi: Pekan Panchor
Sungai terlibat: Sungai Muar
Lokasi: Kampung Paya Redan
Sungai terlibat: Sungai Semeriot
Lokasi: Kampung Panjang Sari

Sungai terlibat: -
Hutan Simpan Kekal Paya

Gambut Ayer Hitam Utara
2040 2100
0.090 m 0.306 m 3
4
2
Rajah 8.31: Kawasan bencana di Daerah Muar
Hutan Simpan Kekal
Kawasan Banjir
Kawasan Risiko Banjir
Tahap Hakisan Tinggi
Tahap Hakisan Sederhana
Kawasan Dilindungi
Kawasan Stabil
Penerobosan Air Masin
Kawasan Kebakaran Hutan

Peningkatan paras air laut ini juga akan menyebabkan fenomena banjir, hakisan pantai dan penerobosan air
masin menjadi lebih buruk. Ini secara tidak langsung akan menyebabkan gangguan bekalan air bersih (sebagai
minuman dan aktiviti ekonomi) dan ekosistem hidupan laut.
F. Pengurusan Bencana di Daerah Muar
Daerah Muar mempunyai 58 pusat pemindahan sementara bencana dan enam (6) pusat pemindahan
sementara bencana tambahan yang telah digazetkan. Pusat pemindahan sementara bencana merupakan
kemudahan yang disediakan bagi menempatkan penduduk yang terjejas daripada bencana yang memerlukan
kemudahan sokongan yang lengkap. Sehingga kini, terdapat 39 sekolah, lima (5) dewan serbaguna, 12 balai
raya dan dua (2) institusi iaitu IKBN dan GPW Ma’okil yang dijadikan sebagai pusat pemindahan sementara.
Daripada enam (6) pusat pemindahan bencana tambahan yang telah digazetkan, dua (2) daripadanya
merupakan balai masyarakat / belia, tiga (3) daripadanya pula merupakan sekolah dan satu (1) adalah tadika
(rujuk Jadual 8.25 dan Jadual 8.26 serta Rajah 8.32).
Jadual 8.25: Senarai pusat pemindahan sementara bencana

Bil. Pusat Pemindahan Kapasiti
Sekolah
1. Sekolah Kebangsaan Paya Panjang 500
2. Sekolah Kebangsaan Sri Bukit Pasir 500
3. Sekolah Kebangsaan Sg Raya 600
4. Sekolah Kebangsaan Temiang 300
5. Sekolah Kebangsaan Panjang Sari 500
6. SRJK(C) Soon Mong Pagoh 1000
7. Sek Men Kebangsaan Sultan Alaudin 500
8. Sekolah Kebangsaan Jorak 800
9. SRJK (C) Pengkalan Bukit Pagoh Jaya 500
10. Sekolah Agama Taman Pagoh Jaya 300
11. Sekolah Kebangsaan Seri Jong 300
12. Sekolah Kebangsaan Parit Raja 150
13. Sekolah Kebangsaan Parit Bakar Tengah 500
14. Sekolah Kebangsaan Parit Pinang Seribu 150
15. Sekolah Kebangsaan Parit Jawa 300
16. Sekolah Kebangsaan Parit Nawi 300
17. Sekolah Kebangsaan Parit Bulat 300
18. Sekolah Kebangsaan Sri Jamil 300
19. Sekolah Kebangsaan Seri Menanti 300
20. Sek Men Kebangsaan Pekan Baru 350
21. Sek Men Kebangsaan Bandar Maharani 500
22. Sekolah Kebangsaan Parit Keroma Darat 200
23. Sek Men Kebangsaan Sungai Abong 500
24. Sek Men Kebangsaan Tun Dr Ismail 300
25. Sekolah Kebangsaan Parit Zin 200
26. Sek Men Kebangsaan Bukit Naning Batu 15 1000
27. Sekolah Kebangsaan Air Hitam Batu 18 1000
8-42

Sekolah
28. Sek Men Kebangsaan Lenga Batu 27 600
29. Sekolah Kebangsaan Renchong Pagoh 200
30. Sekolah Kebangsaan Gombang Lenga 300
31. SRJK (C) Pei Chai Kg Gombang Lenga 130
32. Sekolah Kebangsaan Kampung Baharu Melayu Lenga 300
33. Sekolah Kebangsaan Lenga 400
34. SRJK (C) Bukit Kepong 1000
35. Sekolah Kebangsaan Bukit Kepong 500
36. Sekolah Kebangsaan Lktp Maokil 2 100
37. SRJK(C) Renchong 600
38. Sekolah Agama Lenga 230
39. SRJK (C) Lenga 500
Balai Raya
1. Balai Raya Batu 12 Air Hitam 150
2. Balai Raya Batu 23 Lenga 200
3. Balai Masjid Jamek Kg Renchong 100
4. Balai Raya Kampung Saujana 60
5. Balai Raya Kampung Jawa 250
6. Balai Masjid Jamek Kg Jawa 150
7. Balai Raya Kampung Sawah Laku 100
8. Balai Raya Kg Raja 100
9. Balai Raya Kampung Bukit Bendar 100
10. Balai Raya Kampung Sg Meda 100
11. Balai Raya Kampung Kecil 200
12. Balai Raya Mpm Pekan Bukit Kepong 200
Dewan Serbaguna
1. Dewan Kampung Jayor 500
2. Dewan Serbaguna Pagoh 500
3. Dewan Serbaguna Felcra Bukit Kepong 300
4. Dewan Semai Bakti Gugusan Felda Maokil 300
5. Dewan Komuniti Cawangan Felda Maokil 1 100
Institusi
1. Institut Kemahiran Belia Negara (Ikbn) 1000
2. Bangunan Gpw Maokil 100
Sumber: Jabatan Kebajikan Masyarakat, 2019
Jadual 8.26: Senarai pusat pemindahan sementara bencana tambahan yang telah digazetkan
Sekolah
1. Sekolah Agama Gombang 300
2. Sekolah Keb Panchor 190
3. SK Tanjong Tohor 200
4. Tadika Kemas Kg Jawa Lenga 25
Ballai Raya
1. Balai Masyarakat Parit Hj Zin Batu 15 50
2. Balai Belia Kampung Jawa Lenga 50
Sumber: Jabatan Kebajikan Masyarakat, 2019
Hutan Simpan Kekal

Ma’okil
Hutan Simpan Kekal Paya

2040 2100
0.090 m 0.306 m 3
4
2
Rajah 8.32: Kemudahan Sokongan Bencana
Kawasan Banjir
Kawasan Banjir 100 tahun

PP. Semasa (<200 orang)
PP. Semasa (>200 orang)
PP. Baru (<200 orang)

PP. Baru (>200 orang)
8-44
8.3.8 Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS)
Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS) ditakrifkan sebagai kawasan khas yang
PENGGANTIAN
Definisi sangat sensitif kepada sebarang bentuk perubahan terhadap ekosistemnya
akibat proses alam semula jadi atau aktiviti di dalam atau di sekitarnya, sama
KSAS
ada secara langsung atau tidak langsung, dimana tahap kesensitifannya
ditentukan berasaskan pengintegrasian cirian unsur-unsur fungsi risiko
bencana, nilai sokongan hidup serta nilai khazanah dan warisan kawasan
tersebut.
Sumber: RFN Ke-3, 2016
Kawasan Pertanian
Makanan Kawasan Rekreasi
dan Pelancongan
Kawasan
Nilai Nilai Perikanan Kawasan Warisan
Nilai Risiko Sokongan Semula Jadi dan
Warisan Bencana Hidup Kawasan Tadahan
Air dan Sumber Air
Kawasan Bekas dan
01 02
Tapak Pelupusan Sisa
03
03
Kawasan
Sungai
Kawasan Dataran
Kawasan
Rajah 8.33: Kumpulan KSAS
Berisiko Tinggi
Sumber: Garis Panduan Kawasan
Sensitif Alam Sekitar (KSAS) Kawasan Persisiran
Kawasan Bukit dan Pantai, Kawasan
Tanah Tinggi Perikanan dan Pulau
RFN Ke-3 menekankan keperluan
dalam menyepadukan KSAS
dalam perancangan dan Rajah 8.34: Jenis-Jenis KSAS di Daerah Muar
pengurusan guna tanah dan Sumber: Garis Panduan Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS)
sumber semula jadi. Selain itu,
terdapat keperluan untuk
mengenal pasti sempadan KSAS di
dalam Rancangan Struktur Negeri
(RSN) dan Rancangan Tempatan
(RT).
KSAS di Daerah Muar mempunyai

tiga (3) kumpulan sektoral yang
berbeza mengikut fungsi iaitu nilai
warisan, risiko bencana dan nilai
sokongan hidup (rujuk Rajah 8.33).
Terdapat 11 jenis KSAS di Daerah

Muar seperti yang telah
ditetapkan oleh Garis Panduan
Pembangunan Kawasan Sensitif
Alam Sekitar (GPP KSAS) (rujuk
Rajah 8.34).
A. Tahap dan Kumpulan KSAS
Tahap KSAS terbahagi kepada empat (4) kategori iaitu kawasan sensitiviti
tinggi, sederhana, rendah dan luar kawasan KSAS. Setiap kategori
tersebut mempunyai panduan yang tersendiri bagi mengawal
pembangunan yang cenderung untuk memberi impak kepada alam
sekitar (rujuk Rajah 8.35).
Sensitiviti TAHAP
Tinggi
01
Sensitiviti
TAHAP
Sederhana
02
Sensitiviti TAHAP
Rendah
03
Kawalan
LUAR Pencemaran
Alam Sekitar
KSAS
Rajah 8.35: Tahap KSAS
Jenis KSAS di Daerah Muar terbahagi kepada beberapa kategori. Setiap

kategori mempunyai tahap KSAS yang berbeza (rujuk Jadual 8.27).
Perincian kawasan atau mukim bagi setiap kategori KSAS merupakan hasil
11
daripada dapatan kajian sektoral lain yang telah dirujuk silang. Ini adalah
penting dalam penyediaan lapisan pelan kesediaan tanah
pembangunan (rujuk Rajah 8.36 hingga Rajah 8.38). Penentuan tahap Jenis KSAS
KSAS bagi setiap kategori adalah berpandukan rangka kerja KSAS RFN 3. 24 Kategori
Setelah itu, tahap KSAS tersebut akan dijadikan panduan dalam KSAS
mengenal pasti kawasan berpotensi dan aktiviti guna tanah yang
bersesuaian di Daerah Muar pada masa hadapan.
8-46
Jadual 8.27: Kumpulan dan lokasi KSAS di Daerah Muar
Kumpulan KSAS Jenis KSAS Kategori Kawasan/Mukim Tahap

Kawasan Tanaman Padi Sungai Balang II
TKPM Tanaman Pagoh
Jorak
Kawasan Pertanian
TKPM Ternakan Lenga
Makanan
Bukit Kepong
Zon Pengeluaran Makanan
Jorak
(ZPM)
III
Sungai Terap
Sungai Raya
Jorak
Kawasan Perikanan Zon Industri Akuakultur
Bakri
Lenga
Bukit Kepong
HSK Ma’okil/ Bukit Kepong,
Lenga dan Jorak
Nilai Sokongan Kawasan Tadahan
Tadahan Air HSK Paya Gambut Ayer I
Hidup Air
Hitam Utara/ Jorak dan
Ayer Hitam
Jorak
Sumber Air Bawah
Air Bawah Tanah Lenga III
Tanah
Bukit Kepong
Bandar
Sungai Terap
Sungai Raya
Jorak
Lenga
Kawasan Sungai Sungai Utama II
Bukit Kepong
Sungai Balang
Sri Menanti
Parit Jawa
Parit Bakar
Bandar
Parit Bakar
Sungai Terap
Pelancongan Sejarah dan
Sungai Raya Luar KSAS
Warisan Budaya
Jorak
Lenga
Bukit Kepong
Bandar
Kawasan Rekreasi Sungai Balang
dan Pelancongan Pelancongan Rekreasi Luar KSAS
Jorak
Lenga
Nilai Warisan Bandar
Pelancongan Eko Parit Jawa Luar KSAS
Sri Menanti
Bandar
Sungai Balang
Pelancongan Agro Luar KSAS
Jorak
Lenga
Bandar
Parit Bakar
Kawasan Warisan
Kawasan Sejarah dan Parit Jawa
Semula jadi dan Luar KSAS
Warisan Sri Menanti
Antikuiti
Sungai Terap
Sungai Raya

Jorak
Kawasan Sejarah dan
Lenga Luar KSAS
Warisan
Bukit Kepong
HSK Ma’okil/ Bukit Kepong,
Lenga dan Jorak
Kawasan Warisan
HSK Paya Gambut Ayer I
Nilai Warisan Semula jadi dan
Hitam Utara/ Jorak dan Ayer
Antikuiti
Kawasan Hutan Hitam
Hutan Paya Laut/ Sungai
Balang, Sri Menanti, Parit
III
Jawa, Parit Bakar dan
Bandar
Kawasan Bekas dan
Kawasan Tapak
Tapak Pelupusan TP Bukit Bakri/ Bakri I
Pelupusan Sisa
Sisa Pepejal
Jorak
Lenga
Kawasan Dataran Banjir Bukit Kepong III
Sungai Balang
Ayer Hitam
Bandar
Sungai Terap
Kawasan Dataran
Sungai Raya
Banjir dan Sungai
Jorak
Lenga
Rizab Sungai III
Bukit Kepong
Sungai Balang
Sri Menanti
Nilai Risiko Parit Jawa
Bencana Parit Bakar
Sungai Balang
Kawasan Persisiran Sri Menanti
Pantai, Kawasan Kawasan Persisiran Laut Parit Jawa III
Perikanan dan Pulau Parit Bakar
Bandar
Bukit Kepong, Lenga dan
Kawasan Tanah Tinggi I
Jorak
Kawasan Bukit dan Bukit Kepong, Lenga dan
Tanah Tinggi Kawasan Berkecerunan Jorak
I
Tinggi Sungai Raya dan Sungai
Terap
Sungai Balang
Sri Menanti
Kawasan Berisiko Kawasan Risiko Hakisan
Parit Jawa III
Tinggi Bencana Pantai
Parit Bakar
Bandar
bersambung...
8-48

Ayer Hitam
Sungai Balang
Kawasan Risiko Banjir III
Lenga
Bukit Kepong
Nilai Risiko Kawasan Berisiko
Kawasan Risiko Sungai Pagoh/ Jorak
Bencana Tinggi Bencana
Penerobosan Air Masin Sungai Meda/ Bukit Kepong
HSK Paya Gambut Ayer III
Kawasan Risiko
Hitam Utara/ Jorak dan Ayer
Kebakaran
Hitam
Berdasarkan analisis KSAS yang dijalankan, kawasan-kawasan yang

dikenal pasti dapat dikelaskan mengikut tahap sensitiviti, kepentingan
dan risiko di kawasan tersebut. Penentuan tahap KSAS bertujuan
memastikan pengurusan dan kawalan pembangunan di kawasan
tersebut dapat disesuaikan (rujuk Jadual 8.28).
Jadual 8.28: Tahap sensitiviti dan strategi Pengurusan KSAS
Tahap Sensitiviti Definisi Strategi Pengurusan Langkah - Langkah Pengurusan
 Kawasan ini perlu dipelihara

sepenuhnya dan tidak
dibenarkan untuk
menjalankan sebarang  Bagi kawasan ini, semua jenis
Tahap 1 pembangunan, pertanian Perlindungan, pembangunan termasuk pertanian dan
(tahap Sensitiviti atau pembalakan. Pemeliharaan dan pembalakan tidak dibenarkan kecuali
Tinggi)  Terhad kepada aktiviti Pemuliharaan aktiviti penyelidikan dan lawatan.
pelancongan alam semula
jadi impak rendah serta
penyelidikan dan
pendidikan.
 Hanya pembangunan dan aktiviti

 Tidak dibenarkan sebarang berimpak rendah dibenarkan tanpa
tujuan pembangunan atau perubahan nyata pada guna tanah
pertanian. utama seperti kemudahan sementara,
Tahap 2
(tahap Sensitiviti
 Pembalakan mampan dan Pemeliharaan dan pembalakan dan kemudahan
Sederhana) pelancongan alam semula Pemuliharaan pelancongan yang berimpak rendah.
jadi yang rendah impaknya  Permohonan pembangunan harus
dibenarkan, bergantung menunjukkan bahawa pembangunan
kepada halangan setempat. adalah berimpak rendah melalui kajian
EIA, ES, SIA, dan lain-lain.
 Pembangunan secara terkawal

 Pembangunan terkawal
dibenarkan dengan syarat –syarat
bergantung kepada ciri-ciri
yang ketat.
halangan.
 Jenis dan kepadatan pembangunan
Tahap 3  Jika terdapat pencerobohan Pemuliharaan
perlu di kawal tertakluk kepada
(tahap Sensitiviti atau kacau ganggu ke atas Pembangunan
keadaan tapak.
Rendah) kawasan ini, ianya hanya Terkawal
 Segala permohonan pembangunan di
akan memberi kesan
tapak harus disertakan dengan EIA
terhadap fungsi sesebuah
atau ES dalam LCP dan menunjukkan
KSAS.
pematuhan kepada garis panduan ini.
 Lain-lain kawasan yang

berada di luar kategori KSAS
 Kawasan berpotensi untuk
 Kawasan ini sesuai untuk dibangunkan.
semua jenis pembangunan Kawalan Pencemaran
Luar KSAS
Alam Sekitar
 Keperluan untuk mematuhi garis
namun masih tertakluk
panduan pembangunan yang diguna
dengan peraturan-peraturan
pakai oleh MPM
kawalan pencemaran alam
sekitar.
TKPM Ternakan
Kg. Tui
TKPM Ternakan
Tulang Gajah
Hutan Simpan Kekal

Ma’okil
TKPM Tanaman
Pagoh
TKPM Ternakan
Lubuk Bakul
ZPM Jorak
TKPM Ternakan
Ulu Bakri Hutan Simpan Kekal Paya
Rajah 8.36: KSAS Nilai Sokongan Hidup
Kawasan Tanaman Padi
TKPM Tanaman
TKPM Ternakan
Zon Pengeluaran Makanan
Zon Akuakultur
Tadahan Air
8-50
Hutan Simpan Kekal Ma’okil

(24,122.32 hektar)

Ayer Hitam Utara
(4,289.36 hektar)
Hutan Paya Laut (Tanah Kerajaan)

(1,250.63 hektar)
Rajah 8.37: KSAS Nilai Warisan
Pelancongan Sejarah dan Budaya
Pelancongan Rekreasi
Pelancongan Eko
Pelancongan Agro
Kawasan Sejarah dan Warisan

Kawasan Hutan
Hutan Simpan Kekal

Ma’okil

Ayer Hitam Utara
2040 2100
0.090 m 0.306 m 3
4
2
Rajah 8.38: KSAS Risiko Bencana
Hutan Simpan Kekal
Kawasan Banjir
Tahap Hakisan Tinggi
Tahap Hakisan Sederhana
Kawasan Dilindungi
Kawasan Stabil
Peningkatan Paras Air Laut
Kawasan Tapak Pelupusan Sisa

8-52

berkaitan sektor alam sekitar, pengurusan alam semula jadi, perhutanan
dan geo bencana yang telah dikenal pasti di dalam RTD Muar 2002-2015
(Pengubahan). Ini adalah penting bagi memastikan projek tersebut telah
1
dilaksanakan dan diambil tindakan.
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002- Projek yang
2015), terdapat enam (6) senarai projek yang telah dicadangkan belum
dibawah sektor pembangunan alam sekitar/KSAS. Namun begitu,
terdapat empat (4) projek yang berkaitan secara langsung dengan dilaksanakan
Daerah Muar (rujuk Jadual 8.29). Penilaian ini penting bagi mengenal
pasti projek yang berkaitan dapat terus dilaksanakan atau dinilai semula
kesesuaian perlaksanaannya.
Jadual 8.29: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) sektor alam sekitar/KSAS

Bil. Senarai Projek Belum Rumusan Pencapaian Pojek
Tercapai
Tercapai
Cadangan untuk mewartakan hutan
paya laut di persisiran pantai masih dalam
Mewartakan kawasan hutan bakau perancangan. Oleh itu, kajian ini telah
1. di persisiran pantai sebagai rizab / memberi penekanan terhadap
hutan bakau kepentingan untuk mewartakan hutan
payu laut tersebut.
Cadangan ini telah dilaksanakan dan
melibatkan Jabatan Perhutanan Negeri
dan Majlis Daerah Tangkak. Namun
Cadangan penanaman semula begitu, projek penanaman semula hutan
2. /
hutan ini perlu diteruskan terutamanya di HSK
Ma’okil yang merupakan hutan
pengeluaran.
Cadangan ini telah dilaksanakan oleh
JAS, Pejabat Tanah Muar dan MDT. Dalam
Cadangan pemeliharaan kawasan konteks Daerah Muar, HSK Ma’okil juga
3. /
tadahan air berperanan sebagai kawasan tadahan
air. Oleh itu, projek ini perlu diteruskan.
Cadangan ini telah dilaksanakan oleh JAS

dan MDT. Berdasarkan kajian, projek ini
Cadangan pemeliharaan kawasan perlu diteruskan memandangkan HSK
4. / Ma’okil juga merupakan kawasan tanah
KSAS tanah tinggi
tinggi di Daerah Muar dengan ketinggian
590 meter.


Kualiti Alam Sekitar
Kajian terhadap kualiti alam sekitar di Daerah Muar secara keseluruhannya menunjukkan tidak berlaku
pencemaran yang kritikal. Analisis tren terhadap kualiti air sungai serta air marin di sekitar Daerah Muar berada
pada tahap yang baik seterusnya membuktikan bahawa tidak berlaku pencemaran di lembangan sungai serta
perairan laut Selat Melaka. Namun begitu, pemerhatian terhadap analisis parameter IKAM menunjukkan indeks E
-Coli berada pada Kelas II yang mana adalah tertinggi berbanding daerah lain. Ini menunjukkan terdapatnya
aktiviti guna tanah yang telah menyumbang kepada pembuangan sisa sampah serta air buangan di sekitar
sungai rangkaian. Oeh itu, adalah penting untuk mengkaji semula kesesuaian aktiviti guna tanah terutamanya
pertanian dan penternakan di sekitar sungai rangkaian bagi mengelakkan peningkatan indeks parameter E-Coli
pada masa hadapan.
Selain itu, bagi aspek kualiti udara, data pada tahun 2018 menunjukkan kualiti udara berada pada tahap
sederhana (51-100). Bulan Ogos mencatatkan peratusan bilangan hari yang tertinggi bagi pencemaran udara
kesan daripada pembakaran hutan secara terbuka di Kalimantan, Indonesia. Bagi penemaran bunyi, kajian
menunjukkan bahawa berlaku pencemaran bunyi bising yang sederhana pada waktu malam di tiga (3) mukim
iaitu Sungai Terap, Sungai Raya dan Jorak yang mana nilai dBA direkodkan melebihi 55 dBA. Hasil penemuan
menunjukkan aktiviti industri dan lalu lintas merupakan antara penyumbang kepada peningkatan bunyi bising ini.
Oleh itu, terdapat keperluan untuk mengehadkan waktu operasi industri di kawasan tersebut bagi mengelakkan
kacau ganggu terhadap penduduk di kawasan sekitar.
Perhutanan
HSK merupakan kekuatan utama di Daerah Muar yang perlu dipelihara. Kajian terhadap fungsi HSK di Daerah
Muar menunjukkan bahawa terdapatnya potensi untuk membangunkan sebahagian kawasan HSK Paya
Gambut Ayer Hitam Utara sebagai hutan ekopelancongan. Kekayaan flora dan fauna serta terdapatnya haiwan
spesies unik menguatkan lagi cadangan ini. Oleh itu, kajian terhadap kesediaan penduduk setempat terhadap
rancangan ekopelancongan contohnya di Kampung Orang Asli Sarak Api, Kampung Batu 17-18 dan Kampung
Parit Seri Sempadan. Selain itu, kajian menunjukkan terdapatnya keperluan untuk mewartakan hutan paya laut di
Daerah Muar bagi memastikan warisan semulajadi ini terus dipelihara. Pewartaan ini seharusnya mengambil kira
kawasan aktiviti akuakultur sedia ada dan cadangan bagi memastikan pengurusan serta kawalan
pembangunan dapat dilaksanakan secara bersepadu.
Geo bencana
Dapat dirumuskan bahawa terdapat lima (5) risiko bencana yang perlu diambil kira dalam perancangan guna
tanah pada masa hadapan di Daerah Muar. Ini termasuklah mengelakkan pembangunan berintensiti tinggi di
kawasan berisiko bencana seperti dataran banjir dan di kawasan hakisan laut tahap 3 dan 4.
Aspek pengurusan bencana juga perlu diberi perhatian memandangkan Daerah Muar terdedah kepada risiko
bencana terutamanya banjir. Sehingga kini, terdapat 58 pusat pemindahan sementara bencana yang terdiri
daripada sekolah, balai raya, dewan dan institusi. Oleh itu, terdapat keperluan untuk melncadangkan jenis
kemudahan yang perlu dinaik taraf di pusat pemindahan tersebut bagi memastikan persekitaran mangsa
bencana lebih kondusif.
Kawasan Sensitif Alam Sekitar (KSAS)
Kajian telah mengenal pasti tahap KSAS di Daerah Muar mengikut jenis KSAS berpandukan rangka kerja KSAS RFN
3. Melalui penetapan tahap KSAS, langkah-langkah pengurusan dapat dicadangkan seterusnya memastikan
pembangunan di Daerah Muar pada masa hadapan mengambil kira faktor alam sekitar dan semula jadi. Ianya
juga akan digunakan sebagai asas dalam penentuan kelas aktiviti guna tanah dalam Draf RTD Muar 2030.
Bahagian seterusnya akan merumuskan isu, potensi dan cadangan awal yang telah dikenal pasti berdasarkan
analisis yang telah dijalankan.
8-54
Antara isu dan masalah utama bagi aspek alam sekitar yang dikenal pasti dalam kawasan kajian adalah:
Kejadian Banjir
 Selain faktor semula jadi, kejadian banjir berlaku disebabkan oleh kegagalan
sistem saliran sedia untuk menampung aliran air dan penyelenggaraan parit
1
yang lemah.
 Peningkatan kawasan tepu bina tinggi di kawasan kajian juga yang

mengurangkan kadar resapan air ke dalam tanah dan meningkatkan jumlah air
larian permukaan terus ke sistem saliran sedia ada yang akan menyebabkan
berlakunya banjir.
Hakisan Pantai
 Sebahagian daripada kawasan pantai di Daerah Muar mengalami masalah

hakisan pantai terutamanya di kawasan pantai bersebelahan Daerah Batu Pahat.
Masalah hakisan pantai terutamanya di Perairan Selat Melaka boleh memusnahkan
2
hutan paya laut seterusnya menyebabkan kawasan sekitar pantai hilang
pelindungan semula jadi.
 Kawasan muara pantai merupakan sumber akuakultur utama bagi nelayan

tempatan terutamanya penduduk di Kampung Parit Penyengat Laut, Kampung
Parit Tengah, Kampung Parit Keroma dan Kampung Parit Kedondong. Secara tidak
langsung, masalah hakisan pantai akan mengurangkan hasil tangkapan nelayan
tempatan.
 Kesan daripada fenomena ini, akan berlaku gangguan ekosistem hidupan laut dan
3
sungai. Selain itu, boleh menjejaskan ekonomi di Daerah Muar memandangkan
penternakan udang galah dan kerang-kerangan merupakan potensi dalam
pembangunan sektor pertanian.
 Penerobosan air masin dijangka boleh mengganggu sumber bekalan air bersih bagi
penduduk di Daerah Muar pada masa hadapan.
Kebakaran di sekitar HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara
4  Kebakaran di sekitar HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara yang berpunca daripada
pembersihan tanah di sekitar hutan. Keadaan tanah paya gambut juga
menyebabkan kebakaran mudah merebak.
Mempromosi HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara
5
 HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara berpotensi besar untuk dijadikan tarikan
pelancongan khususnya selepas penemuan spesies hidupan dan tumbuhan
endemik.
8.5.2 Potensi
Kekayaan alam semula jadi merupakan nilai tambah terhadap pembangunan di Daerah Muar pada masa
hadapan. Terdapat dua (2) potensi utama yang telah dikenal pasti. Antaranya ialah:
Hutan Paya Laut yang terdapat di Daerah Muar

dikategorikan sebagai KSAS Tahap 3 yang mana boleh
dibangunkan dengan kawalan. Hutan Paya Laut ini
berpotensi untuk dipromosikan sebagai kawasan eko
1
pelancong memandangkan hutan paya laut ini kaya
dengan kepelbagaian sumber alam semula jadi. Selain itu,
hutan ini berpotensi untuk dijadikan sebagai hutan
penyelidikan dan dibuka kepada orang awam. Ini secara
tidak langsung akan menambah lokasi tarikan pelancong
pada masa hadapan. Kredit foto: lamanartikel.dbp.my
Berdasarkan analisis keadaan semasa yang dijalankan, kualiti

air sungai di Daerah Muar berada pada tahap yang baik. Ini
membuktikan tidak berlaku pencemaran sungai yang kritikal.
Hasil penemuan ini menunjukkan terdapat potensi untuk
2 menambah kawasan rekreasi di pinggir Sungai Muar serta

memperkenalkan aktiviti sukan air. Walau bagaimanapun,
bagi memastikan kualiti air sungai di Daerah Muar terus
berada dalam keadaan yang baik, pemantauan dan
pengawasan terhadap pencemaran sungai harus diteruskan. Kredit foto: UTM-LCARC,2019
8.5.3 Cadangan Awal
Berdasarkan isu dan potensi yang telah dikenal pasti, terdapat empat (4) cadangan awal yang boleh diambil kira
dalam perancangan alam sekitar, perhutanan dan geo bencana.
Menyediakan Pelan Pengurusan dan Pencegahan Bencana
 Memandangkan terdapatnya ancaman risiko bencana di Daerah

Muar, terdapat keperluan untuk menyediakan pelan pengurusan
risiko bencana mengikut kategori bencana yang telah dikenal
pasti.
 Pelan ini akan digunakan sebagai panduan yang menjelaskan

langkaj pencegahan serta kaedah pengurusan bencana. Selain
itu, menggunapakai secra menyeluruh Manual Saliran Mesra Alam
(MSMA) khususnya penyediaan kolam tadahan air (KTA), bio-
swales, bio-retention pond dan pengurangan permukaan tidak
telap air. Kredit foto: Unit Koprat, Kementerian
Pertahanan,2016
8-56
Pewartaan Hutan Paya Laut
 Hingga kini, terdapat dua (2) HSK di Daerah Muar. Cadangan

untuk mewartakan hutan paya laut dapat meningkatkan kualiti
alam semula jadi di Daerah Muar. Tambahan pula, lokasi hutan
paya laut ini yang terletak di pesisir Selat Melaka dapat
mengurangkan kesan hakisan pantai. Sekiranya hutan ini
dibangunkan sebagai kawasan perumahan atau komersial, ianya
akan mengganggu ekosistem di kawasan hutan tersebut.
Kredit foto: CleanMalaysia.com
Pembinaan Empangan dan Baraj
 Memastikan pembinaan empangan di Sungai Meda dan

barrage di Sungai Sendok, Tangkak dilaksanakan supaya dapat
mengahalang kemasukan air masin di Sungai Muar.
Kredit foto: BH online, 2015
Pembinaan Check Dam
 Memastikan pembinaan check dam (telaga mini yang

digunakan untuk menakung air) yang dilengkapi telaga tiub
diteruskan bagi mengawal kebakaran daripada merebak
dengan cepat.
Kredit foto: JPS Daerah Muar, 2019
Mempromosi Pelancongan Eko di HS Ayer Hitam Utara
 Kepelbagaian flora dan fauna yang terdapat di HSK Paya

Gambut Ayer Hitam Utara dapat dijadikan sebagai tarikan utama
bagi pelancongan eko. Kepelbagaian spesies burung, hidupan
liar serta tumbuh-tumbuhan membolehkan hutan ini dikekalkan
sebagai hutan pelajaran. Namun, cadangan ini perlu
memperincikan aktiviti yang bersesuaian berdasarkan Akta
Perhutanan 1984. Sebagi contoh, aktiviti pelancongan eko
seharusnya tidak menyebabkan sebarang kerosakan pada flora Kredit foto: tunehotels.com
dan fauna serta membawa keluar hasil hutan tanpa kebenaran
daripada Jabatan Perhutanan. Oleh itu, pada peringkat draf
awal, perunding akan memperincikan cadangan aktiviti di
kompartmen hutan yang bersesuaian bagi mengelakkan
sebarang kerosakan pada HS Ayer Hitam Utara.
Wawasan untuk menjadikan Daerah Muar sebagai sebuah daerah warisan, pintar dan mampan dapat
direalisasikan melalui penambahbaikan terhadap pembangunan rangkaian hijau dan biru. Antara cadangan
yang boleh diambil kira adalah:
Meningkatkan Pemuliharaan Hutan
 Hutan hujan tropika mempunyai kemampuan menadah karbon

yang sangat tinggi dari ekosistemnya yang unik, kompleks dan
kaya dengan komposisi tumbuhan.
 Menurut Chave et al. (2005), hutan tropika boleh menyimpan kira-
kira 580 tCO2 per hektar. Daerah Muar merupakan satu-satunya
daerah yang mempunyai ketiga-tiga jenis hutan seterusnya
mampu menyumbang kepada simpanan karbon.
 Hutan Paya Laut juga berpotensi untuk diwartakan sebagai hutan
Kredit foto: upm.my
simpan. Oleh itu, Jabatan Perhutanan Negeri Johor dengan
kerjasama Pejabat Tanah Negeri Johor perlu mengkaji kesesuaian
dalam usaha meningkatkan keluasan hutan simpan di Daerah
Muar.
Menggalakkan Penanaman Pokok
 Penanaman pokok merupakan salah satu tindakan yang boleh

dijalankan di Daerah Muar. Tindakan ini bukan sahaja boleh
memberikan pemandangan hijau yang menarik di bandar, malah
memberi teduhan dan menggalakkan komuniti untuk berjalan
kaki, mengurangkan pencemaran udara dan suhu udara,
menyerap CO2 dan menyediakan habitat semula jadi kepada
fauna. Oleh itu, dengan menggalakkan penanaman pokok boleh
membawa banyak manfaat kepada penduduk bandar.
Kredit foto: upm.my
8.6 Hala tuju dan Strategi Pembangunan

Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor alam sekitar,
semula jadi, perhutanan dan geo bencana dapat dirangka (rujuk Jadual 8.30). Strategi pembangunan yang
telah dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah
Muar 2030 (Penggantian).
8-58
Jadual 8.30: Strategi pembangunan bagi sektor alam sekitar, pengurusan semula jadi, perhutanan dan geo
bencana

 Memastikan pematuhan zon penampan antara kawasan perindustrian
dan rizab sungai yang berpandukan Garis Panduan Perancangan
Kawasan Perindustrian.
 Mewujudkan jawatan kuasa kerja (Task Force) bagi mengawal dan
Meningkatkan pengurusan
memantau aktiviti pembangunan di sepanjang sungai.
lembangan sungai bagi
1.  Menubuhkan Jawatankuasa Pengurusan Alam Sekitar Muar.
mempertingkatkan kualiti
air sungai dan marin.
 Menyediakan RKK Sungai Muar
 Mempertingkatkan aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan oleh pihak
JAS, JPS serta MPM bagi memastikan pelaksanaan Akta Kualiti Alam
Sekeliling 1974 (Akta 127) lebih menyeluruh.
 Menggunapakai secara menyeluruh Manual Saliran Mesra Alam (MSMA)

khususnya penyediaan kolam tadahan air (KTA), bio-swales, bio-retention
pond dan pengurangan permukaan tidak telap air.
Meningkatkan pengurusan  Mengawal aktiviti guna tanah di sekitar kawasan berisiko banjir bagi
lembangan sungai bagi mengurangkan kawasan tidak telap air.
2.
mengelakkan bencana  Mengkaji keperluan penyediaan kolam tadahan yang bertujuan menahan
banjir. air larian dari kawasan tadahan daripada mengalir ke kawasan hilir agar
bencana banjir dapat dielakkan.
 Menyediakan pelan pengurusan dan pencegahan banjir
 Meningkatkan keluasan hutan simpan di Daerah Muar bagi meningkatkan

kualiti alam semula jadi dan mengurangkan kesan hakisan pantai.
 Mempergiatkan penanaman pokok bakau di pesisir pantai yang
mengalami hakisan pantai.
 Mengelakkan pembangunan berintensiti tinggi dalam kawasan persisiran
pantai.
 Memastikan aktiviti akuakultur dan ekopelancongan di sekitar kawasan
Meningkatkan pantai mematuhi garis panduan bagi mengelakkan hakisan dan
pemuliharaan semula jadi pencemaran.
3.
melalui pewartaan hutan
 Memastikan struktur binaan untuk aktiviti ekopelancongan dan
paya laut
penyelidikan adalah bersesuaian dan tidak mengganggu eko sistem
semula jadi hutan bakau.
 Mengenal pasti lokasi serta fungsi hutan simpan yang bersesuaian bagi
memastikan pewartaan hutan paya laut dapat memberi manfaat
terhadap pembangunan ekonomi dan alam sekitar.
 Mengelakkan reklamasi pantai terutamanya di kawasan hakisan tahap 4
(tinggi) dan 3 (sederhana).
 Mengenal pasti kawasan yang berisiko mengalami penerobosan air masin.

 Memastikan pembinaan empangan di Sungai Meda dan baraj di Sungai
Mencadangkan Sendok, Tangkak dilaksanakan supaya dapat menghalang kemasukan air
4. pembinaan baraj dan masin di Sungai Muar.
empangan  Meningkatkan pemantauan terhadap kualiti air bagi mengesan
perubahan nilai parameter kualiti air.

 Mengawal aktiviti pembakaran terbuka terutamanya untuk tujuan
pertanian dan perladangan bagi mengelakkan rebakan kebakaran ke HSK.
 Memastikan pembukaan tanah baru untuk tujuan pertanian, perumahan,
Memantau aktiviti komersial dan perindustrian di sekitar HSK menggunakan kaedah yang
5. pembakaran terbuka di mampan.
sekitar HSK.  Memastikan pembinaan check dam (telaga mini yang digunakan untuk
menakung air) yang dilengkapi telaga tiub diteruskan bagi mengawal
kebakaran daripada merebak dengan cepat.
 Mengekalkan fungsi hutan pelajaran memandangkan terdapatnya

kepelbagaian spesies burung, hidupan liar serta tumbuh-tumbuhan unik.
Mempromosi HSK Paya  Memastikan struktur binaan kemudahan berkaitan ekopelancongan
Gambut Ayer Hitam Utara adalah bersesuaian dan tidak memberi kesan terhadap persekitaran
6.
sebagai sumber jaya semula jadi hutan.
ekopelancongan  Menetapkan sempadan kompartmen hutan untuk tujuan ekopelancongan
bagi mengelakkan berlakunya pencerobohan hutan.
TERAS 3: PEMBANGUNAN BANDAR PADAT DAN PERSEKITARAN
BERDAYA HUNI
Pembangunan bandar padat dan persekitaran berdaya huni merupakan
elemen penting bagi menjamin kesejahteraan dan kualiti hidup
penduduk di Daerah Muar. Ini dengan memastikan setiap lapisan
penduduk mempunyai akses kepada keperluan asas termasuklah TERAS 3
perumahan dan kemudahan awam yang berkualiti. Selain itu, kualiti
persekitaran setempat yang aktif, bersih, sihat dan selamat juga perlu
bagi mewujudkan masyarakat sejahtera yang mana merupakan aset 3 SEKTOR
penting bagi pembangunan negara. Sektor yang terlibat dalam Teras 3
adalah seperti berikut:
9) Perumahan
10) Institusi, Kemudahan
Masyarakat dan Kawasan
Lapang
11) Petempatan Desa dan Luar
Bandar
Perumahan dan petempatan desa dan luar bandar merupakan satu keperluan asas sosial penduduk yang amat
penting yang menyumbang kepada peningkatan kualiti hidup masyarakat di Daerah Muar. Sehubungan
dengan itu, pembangunan sektor perumahan mempunyai peranan yang penting dalam membangunkan
bandar padat dan persekitaran yang berdaya huni. Penyediaan institusi, kemudahan masyarakat dan kawasan
lapang yang mencukupi dan selaras dengan keperluan penduduk juga merupakan elemen penting bagi
mewujudkan persekitaran yang sejahtera, harmoni dan berkualiti kepada penduduk di Daerah Muar, sekali gus
mencapai teras 3.
PERUMAHAN 9-1
PERUMAHAN
9.0
9.1 Pengenalan
Sektor perumahan merupakan satu keperluan asas

sosial penduduk yang amat penting yang
menyumbang kepada peningkatan kualiti hidup
masyarakat di Daerah Muar. Sehubungan dengan itu,
pembangunan sektor perumahan mempunyai
peranan yang penting dalam pertumbuhan sosio-
Sumber : UTM-LCARC
ekonomi penduduk selaras dengan usaha serta
kerjasama berterusan antara sektor awan dan sektor
swasta untuk mewujudkan persekitaran tempat tinggal
yang berkualiti, kondusif dan mampu milik.
Faktor utama dalam aspek kajian perumahan adalah

unjuran keperluan dan permintaan perumahan serta
keperluan tanah untuk pembangunan perumahan
sehingga tahun 2030 bagi kawasan Majlis
Perbandaran Muar (MPM). Bagi mengenal pasti
keperluan tersebut, kajian terhadap aspek perumahan
semasa mengikut semua jenis perumahan terancang
serta perumahan tidak terancang, projek perumahan
komited serta isu, masalah dan prospek perumahan
akan dilaksanakan. Analisis terhadap keadaan semasa
serta jangkaan keperluan dalam penyediaan
perumahan masa hadapan akan dirumuskan bagi
membentuk cadangan awal.
Kredit foto : popeti.com
9.2 Dasar Sektor Perumahan
9.2.1 Peringkat Global
A. Matlamat Pembangunan Mampan 2030
Matlamat Pembangunan Mampan 2030 atau Sustainable

Development Goals 2030 (SDG 2030) merupakan agenda Rumusan dasar
pembangunan global baharu yang dirangka oleh Pertubuhan
Bangsa-bangsa Bersatu (PBB), yang terdiri daripada 17 matlamat Untuk mencapai visi RTD Muar
pembangunan mampan untuk 15 tahun seterusnya dalam bidang 2030 (penggantian) iaitu
kepentingan kritikal untuk kemanusiaan dan planet bumi. Daerah Warisan, Pintar dan
Matlamat 11 dan Matlamat 13 merupakan matlamat yang amat Mampan, adalah penting bagi
berkaitan dengan sektor perumahan di Daerah Muar. Matlamat 11 Daerah Muar memastikan
adalah menjadikan bandar dan penempatan manusia inklusif, pembangunan pada masa
selamat, berdaya tahan dan mampan, manakala Matlamat 13 hadapan sejajar dengan SDG
adalah mengambil tindakan segera untuk memerangi perubahan terutamanya bagi sektor
iklim dan kesan-kesannya (rujuk Rajah 9.1) perumahan.
Sasaran 11.2
Menjelang 2030, sistem
pengangkutan yang mampan,
Sasaran 11.1
selamat, murah dan boleh
Menjelang 2030, perumahan
diakses dapat disediakan, selain
mampu milik dan perkhidmatan
meningkatkan pengangkutan
asas, selamat dan mencukupi
awam dengan mengambil kira
dapat diakses kepada semuan,
keperluan meraka yang
serta menaiktarf kawasan sesak.
memerlukan, wanita, kanak-
kanak dan orang kurang upaya
dan warga emas.
Sasaran 13.3
Sasaran 13.2 Meningkatkan pendidikan,
Menyepadu langkah-langkah kesedaran dan kapisiti institusi
perubahan iklim ke dalam polisi dan manusia mengenai mitigasi
dan dasar nasional, strategi- perubahan iklim, adaptasi,
strategi dan perancangan. pengurangan kesan dan
peringatan awal.
Rajah 9.1 : Matlamat 11 dan 13 serta sasaran yang berkaitan dalam SDG 2030
SEKTOR PERUMAHAN 9-3
9.2.2 Peringkat Nasional
A. Rancangan Fizikal Negara Ketiga (RFN ke-3)
Rancangan Fizikal Negara (RFN) merupakan dokumen perancangan

tertinggi dalam rangka kerja perancangan pembangunan fizikal negara. Rumusan dasar
Ianya mengandungi perancangan fizikal yang menterjemah dasar-dasar
strategik dan sektoral negara dalam konteks dimensi spatial dan fizikal. Matlamat RFN ke-3 ini adalah
RFN ke-3 ini mempunyai tiga (3) teras utama iaitu (1) pertumbuhan untuk menjadikan Malaysia
dinamik bandar dan luar bandar, (2)kemampanan spatial dan daya sebagai negara yang berdaya
tahan terhadap perubahan iklim dan (3) pembentukan komuniti inklusif tahan dan berdaya huni. Ini
dan berdaya huni. Setiap teras merangkumi beberapa hala tuju strategik, adalah sejajar dengan visi RTD
strategi dan tindakan. Walau bagaimanapun, teras 1 dan teras 3 adalah Muar 2030 (penggantian). Oleh
berkait rapat dengan sektor perumahan bagi RTD Muar 2030 itu, sektor perumahan perlulah
(penggantian) ini (rujuk Rajah 9.2). memastikan pembangunan
pada masa hadapan adalah
sejajar dengan RFN ke-3.
Hala tuju strategik
PD 1.1 Memperkukuhkan kawasan

PD 1 Pertumbuhan pertumbuhan
Strategi
bandar yang
PD 1.2 Mempertingkatkan daya saing
seimbang
bandar
KI 1 Persekitaran KI 1.1 Menyediakan perumahan yang

Kehidupan Lengkap sesuai di lokasi yang sesuai
Hala tuju strategik
dan Berkualiti
Strategi
KI 3.1 Mempergiatkan penglibatan

KI 3 Keterlibatan komuniti
dan Kolaborasi KI 3.2 Menerapkan kolaborasi dan
Komuniti perkongsian pintar dalam
pembangunan komuniti
Rajah 9.2 : Hala tuju strategik dan strategi berkaitan Teras 1 dan Teras 3 dalam RFN ke-3
B. Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11)
Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11), 2016-2020, merupakan fasa

terakhir ke arah mencapai negara maju dan inklusif selaras dengan Rumusan dasar
Wawasan 2020. RMKe-11 yang bertemakan ‘Pertumbuhan Berpaksikan
Rakyat’ memberi tumpuan kepada kemakmuran dan kesejahteraan Dasar ini adalah penting bagi
rakyat. RMKe-11 mempunyai enam (6) teras strategik, namun hanya teras memastikan pelaksanaan
2 iaitu meningkatkan kesejahteraan rakyat adalah berkait rapat dengan pembangunan rumah
sektor perumahan (rujuk Rajah 9.3). Bidang fokus utama bagi teras ini mampu milik untuk golongan
adalah menyediakan perumahan mampu milik yang mencukupi dan sasar di Daerah Muar
berkualiti kepada isi rumah miskin, berpendatan rendah dan sederhana.
Strategi dan prinsip berkaitan adalah ditunjukkan dalam Rajah 9.4.
9-4
Rajah 9.3 : Enam (6) teras utama RMKe-11
Meningkatkan akses kepada perumahan mampu milik mengikut

Strategik
kumpulan sasaran
Melancarkan program perumahan mampu milik untuk golongan sasar
Prinsip
di kawasan bandar dan luar bandar
Menggalakkan penyediaan kemudahan yang mesra alam sekitar untuk

Strategik mewujudkan perumahan yang berdaya huni
Menggalakkan pembangunan baru perumahan mampu milik,
Prinsip mempraktikan amalan mampan, penyediaan kemudahan dan
infrastruktur yang mesra alam dan berdaya huni untuk rakyat
Rajah 9.4 : Strategi dan prinsip berkaitan Teras 2 dalam RMKe-11
C. Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN 2)
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia (JPBD

SM) telah menyediakan Dasar Perbandaran Negara Kedua (DPN 2) ini Rumusan dasar
untuk merumuskan objektif-objektif pelaksanaan dan strategi-strategi
pembangunan yang akan mengambil kira perubahan yang telah berlaku Pelaksanaan DPN2 ini
memerlukan kerjasama yang
dan yang dijangka akan berlaku bagi tempoh 2016 hingga 2025. Lima (5)
prinsip utama untuk pelaksanaan DPN2 telah digariskan dan salah satu baik antara kerajaan negeri
dan pihak berkuasa
daripadanya adalah berkait rapat dengan sektor perumahan iaitu Prinsip
2: Bandar Yang Berdaya Huni. Objektif, strategi dan tindakan adalah tempatan iaitu MPM.
seperti dalam Rajah 9.5. Kerjasama ini adalah untuk
menentukan “land bank”
bagi penyediaan rumah
mampu milik
Objektif
2.1 Penyediaan Rumah Mampu Milik Yang Mencukupi, Berkualiti Dan Komprehensif Untuk
Semua Lapisan Masyarakat
Strategi
2.1.1 Penyediaan pelbagai jenis perumahan yang mencukupi dan berkualiti untuk setiap
golongan masyarakat mengikut keperluan
Tindakan
2.1.1.1 Mengenalpasti tapak-tapak yang sesuai dan kawasan brownfield dalam bandar yang
boleh dibangunkan untuk projek perumahan mampu milik (perincian daripada DPN 2006)
Rajah 9.5 : Objektif, strategi dan tindakan berkaitan Prinsip 2 dalam DPN 2
9.2.3 Peringkat Negeri dan Tempatan
A. Rancangan Struktur Negeri Johor (RSN) 2030
RSNJ 2030 merupakan dokumen yang menyediakan rangka kerja

perancangan untuk memandu dan mengawal pembangunan fizikal Rumusan dasar
negeri Johor sehingga tahun 2030. Terdapat empat (4) teras
perancangan utama telah digariskan dalam RSNJ 2030. Walau Pelaksanaan dasar –dasar yang
bagaimanapun, Teras 1 dan Teras 3 adalah sangat berkait dengan sektor digariskan dalam RSNJ 2030 ini,
perumahan (rujuk Rajah 9.6). dilihat dapat dilaksanakan
melalui beberapa kaedah
seperti Kebenaran Merancang
Pertumbuhan dinamik dan seimbang konurbasi selatan (KM) oleh pihak berkuasa
dan luar konurbasi selatan tempatan iaitu MPM.
Teras 1
Sistem perhubungan pengangkutan dan

Teras 2
infrastruktur bertaraf antarabangsa
Teras 3 Kesejahteraan dan kelestarian negeri Johor
Teras 4 Tadbir urus mantap dan berdaya saing
Rajah 9.6 : Empat (4) teras dalam RSNJ 2030
B. Dasar Perumahan Rakyat Johor (DPRJ)
Dasar Perumahan Rakyat Johor (DPRJ) adalah merupakan dasar

perumahan yang digunapakai di Negeri Johor khususnya melibatkan
penyediaan rumah kos rendah iaitu rumah mampu milik (RMM) dan
rumah mampu biaya (RMB) (rujuk Jadual 9.1). Dasar ini juga terpakai bagi
sektor perumahan di Daerah Muar.
Jadual 9.1 : Perumahan semasa mengikut kategori di Daerah Muar, 2017

Jenis Keluasan Unit yang akan Harga Jualan
(kps) dibina (%) (RM)
Rumah Mampu Biaya (RMB) A 720 5 42,000
Rumah Mampu Biaya (RMB) B 850 10 80,000
Rumah Mampu Milik (RMM) / Rumah Mampu Biaya (RMB) C 1,000 10 150,000
Rumah Mampu Milik (RMM) / Rumah Mampu Biaya (RMB) D 1,400 10 250,000
Kedai Kos Sederhana (KKS) 1,200 5 200,000
Jumlah 40
Sumber : Manual Piawaian dan Garispanduan Perancangan Negeri Johor
9-6
9.3 Keadaan Semasa

9.3.1 Perumahan Semasa
Jumlah unit perumahan semasa di kawasan MPM sehingga 2018

adalah sebanyak 94,204 unit. Jumlah unit perumahan ini adalah Unit perumahan di
mengambil kira unit rumah terancang dan tidak terancang (unit Daerah Muar, 2017
94,204
kediaman bukan skim perumahan) (rujuk Jadual 9.2).
Secara umumnya kajian mendapati corak pembangunan perumahan

berkembang secara berselerak dan tetumpu dihampir keseluruhan
kawasan MPM. Tumpuan utama adalah di sekitar kawasan Sumber : My local stats Johor 2017
petempatan utama dan di sepanjang jajaran jalan-jalan raya utama.

Sementara itu, di bahagian utara dan timur pembangunan
perumahan lebih kepada perumahan tidak terancang terutamanya
Perumahan terancang
kampung tradisi berbanding perumahan terancang (Rujuk Rajah 9.7).
 Taman perumahan
Jadual 9.2 : Jumlah unit perumahan di
Daerah Muar, 2018
 FELDA dan FELCRA
Jenis Perumahan Bil. Perumahan tidak terancang

Terancang 44,390
 Kampung tradisi (kampung
Tidak Terancang 49,814 induk dan kampung
Jumlah 94,204 rangkaian)
Sumber : My Local Stats Johor, 2018 dan iDesa, 2018  Kampung orang asli
9.3.2 Perumahan Semasa Mengikut Kategori
Bagi kategori perumahan semasa, rumah sesebuah merupakan

kategori perumahan yang paling banyak dibina di Daerah Muar iaitu
sebanyak 52,893 unit atau 56.15 peratus. Ini diikuti oleh rumah teres
(34,033 unit atau 36.13 peratus) dan rumah berkembar (5,152 unit atau
5.47 peratus) (rujuk Jadual 9.3).
Jadual 9.3 : Perumahan semasa mengikut

kategori di Daerah Muar, 2018
Bilangan Peratus
Kategori
Unit (%)
Teres 34,033 36.13
Rumah berkembar 5,152 5.47
Sesebuah 52,893 56.15
Rumah bandar 22 0.02
Kelompok 152 0.16
Strata (bertingkat) 1,952 2.07
Jumlah 94,204 100.00
Kredit foto : Arif Darma, 2017
Sumber : My Local Stats Johor, 2018 dan iDesa, 2018
Rajah 9.7 : Taburan perumahan di Daerah Muar, 2018
Perumahan terancang
Perumahan tidak terancang

9-8
Pada masa yang sama, daripada

94,204 jumlah unit perumahan
semasa di kawasan MPM tersebut,
terdapat kira-kira 20,958 unit Jadual 9.4 : Perumahan kos rendah mengikut
merupakan peru mah an kos kategori di Daerah Muar, 2018
rendah . Perumahan kos rendah ini
Kategori Bilangan Unit Peratus (%)
adalah termasuk rumah mampu
milik dan rumah mampu biaya. Teres 20,744 98.98
Perumahan kos rendah dibina
Strata (bertingkat) 214 1.02
dalam bentuk teres dan juga strata
(bertingkat) iaitu masing-masing Jumlah 20,958 100.00
sebanyak 20,744 unit bagi bentuk Sumber : My Local Stats Johor 2018
teres dan 214 unit bagi bentuk
strata (flat) (rujuk Jadual 9.4).
Bermula daripada tahun 2012, Kerajaan Johor telah memperkenalkan Rumah Mampu Milik Johor (RMMJ).
Sehingga tahun 2018, sebanyak 138 Rumah Mampu Milik Johor (RMMJ) telah siap dibina (rujuk Jadual 9.5).
Walaubagaimanapun, proses penambahbaikan telah dibuat dengan memperkenalkan dasar Rumah Mampu
Biaya Johor (RMBJ) bagi memastikan sasaran kerajaan negeri untuk mencapai pelaksanaan pembinaan
sebanyak 100,000 unit menjelang 2023 dapat dicapai. Daerah Muar adalah termasuk dalam Zon B bagi
penyediaan RMBJ ini (rujuk Rajah 9.8). Berdasarkan Jadual 9.5, terdapat sebanyak 131 sedang dibina, 802 rumah
akan dibina manakala 4,262 rumah masih dalam perancangan (rizab).
Jadual 9.5 : Rumah Mampu Biaya

ZON A
Johor di Daerah Muar, 2014-2023–
ZON B
termasuk rizab
ZON C
Bilangan
Status Mukim
unit
48 Bandar
Siap dibina
90 Bakri
Jumlah 138
35 Bandar
Sedang dibina
96 Bakri
Jumlah 131
40 Bandar
Akan dibina
762 Jorak
Jumlah 802
106 Bakri
Perancangan
(Rizab) 143 Bandar
4,013 Jorak
Jumlah 4,262
Jumlah 5,333
Sumber : SUKJ Bahagian Perumahan,
2019
Rajah 9.8 : Zon B dalam dasar Rumah Mampu Biaya Johor (RMBJ)
9.3.3 Harga Perumahan
Berdasarkan Jadual 9.6, majoriti

harga perumahan mengikut jenis di Jadual 9.6 : Perbandingan harga perumahan mengikut jenis di
Daerah Muar ada lebih tinggi Daerah Muar dan Jasin, 2018
berbanding harga perumahan di
Lokasi
Daerah Jasin. Harga perumahan
yang lebih rendah di Daerah Jasin Jenis Muar Melaka (Jasin)
ini berkemungkinan telah
Kelompok RM 668,444 RM 203,368
men yebabkan lebi h ramai
penduduk di Daerah Muar Sesebuah RM 504,222 RM 301,619
membeli rumah di Daerah Jasin Rumah berkembar RM 493,813 RM 320,936
berbanding di Daerah Muar. Ini
sekaligus menyokong kenyataan Teres RM 369,196 RM 224,347
dalam Sektor penduduk dan Rumah Bandar n.a RM 70,000
sosioekonomi bahawa kadar
Kondominium/Pangsapuri RM 193,397 n.a
migrasi keluar adalah lebih tinggi
berbanding dengan kadar migrasi Rumah Pangsa RM 166,833 n.a
masuk. Harga rumah di Negeri
Rumah Teres Kos Rendah RM 83,298 RM 84,596
Melaka termasuklah di Daerah
Jasin adalah dibawah kawalan Rumah Flat Kos Rendah RM 55,000 n.a
kerajaan Negeri Melaka, dimana Sumber : NAPIC, 2018
kerajaan negeri berkuasa
menentukan paras harga rumah
setiap projek perumahan, sekali gus
memastikan pasaran hartanah
serta kuasa beli kediaman di negeri
ini kekal kompetitif.
9.3.4 Perumahan komited
Pembangunan Komited
perumahan diklasifikasikan sebagai
unit-unit perumahan di dalam Jadual 9.7 : Jumlah unit perumahan komited di Daerah Muar, 2018
pembinaan dan permohonan
kebenaran merancang yang telah Bilangan Peratus
Kategori
diluluskan oleh pihak berkuasa Unit (%)
tempatan iaitu MPM. Komited Teres Kos rendah/mampu milik/mampu biaya 93 4.69
perumahan adalah melibatkan
Bukan kos rendah/mampu milik/mampu
pelbagai jenis dan kategori rumah 908 45.81
biaya
(termasuklah rumah kos rendah
dan mampu milik/biaya). Rumah berkembar 880 44.40
Sesebuah 73 3.68
Maklumat yang diperolehi dari Rumah bandar - 0.00

NAPIC mendapati sehingga 2018 Kelompok - 0.00
terdapat sejumlah 1,982 unit rumah
Strata Kos rendah/mampu milik/mampu biaya - 0.00
komited di seluruh Daerah Muar.
(bertingkat) Bukan kos rendah/mampu milik/mampu
Daripada jumlah tersebut 93 unit
28 1.41
adalah rumah mampu milik/ biaya
mampu biaya dan 1,189 unit rumah Jumlah 1,982 100
bukan mampu milik/mampu biaya
(rujuk Jadual 9.7). Sumber : NAPIC, 2018
9-10
Rajah 9.9: Taburan perumahan komited di Daerah Muar, 2018
Perumahan komited
9.4 Unjuran Perumahan

9.4.1 Unjuran unit perumahan
Unjuran keperluan perumahan pada masa hadapan di Daerah Muar telah dibuat berdasarkan kepada
beberapa faktor, iaitu dengan mengambil kira backlog, kadar kekosongan, penggantian segera, penggantian
biasa dan isi rumah tambahan.
Backlog
‘Backlog’ adalah jumlah unit rumah yang perlu disediakan untuk mengurangkan kesesakan dalam kediaman,
iaitu pengurangan perkongsian isi rumah kepada 1.0, Walau bagaimanapun, untuk tahun 2020 hingga 2030,
dijangka tidak terdapat sebarang ‘backlog’ di Daerah Muar.
Penggantian segera
Jabatan Perangkaan Malaysia (2010) menunjukkan peratusan rumah kosong yang hampir roboh adalah 0.2
peratus daripada stok perumahan di Negeri Johor. Justeru itu, diandaikan bahawa bahawa kadar penggantian
segera adalah 0.2 peratus dari jumlah keseluruhan unit perumahan di Daerah Muar.
Penggantian biasa
Kadar bagi penggantian biasa yang dicadangkan untuk Negeri Johor adalah sebanyak 2 peratus setahun,
selaras dengan kadar yang digunakan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia.
Tambahan isi rumah
Berdasarkan kepada unjuran penduduk, dijangka bilangan isi rumah di Daerah Muar akan bertambah sebanyak
41,268 unit, iaitu daripada 5,602 (2020) kepada 19,577 isi rumah pada tahun 2030 (rujuk Jadual 9.8).
Jadual 9.8 : Unjuran jumlah unit perumahan di Daerah Muar

Tahun
2018 2020 2025 2030
Unjuran Penduduk 281,500 304,470 370,435 450,700
Bilangan Isi Rumah 68,659 74,261 90,350 109,927

Tambahan Isi Rumah 5,602 16,089 19,577
Sumber : Olahan daripada Jabatan Perangkaan Malaysia, 2018
Kredit foto : www.arsitag.com

9-12
Dengan mengambil kira faktor-faktor ini, unjuran jumlah keperluan perumahan di Daerah Muar dijangka akan
meningkat daripada 94,204 unit (2018) kepada 118,516 unit pada tahun 2030 (rujuk Jadual 9.9).
Jadual 9.9 : Unjuran unit perumahan di Daerah Muar

Tahun
2018 2020 2025 2030
Stok mula (Perumahan terancang) 44,390
Stok mula (Perumahan tidak terancang) 49,942
Stok mula (Jumlah keseluruhan) 94,204 96,186 101,486
Backlog (25,545)
Kadar Kekosongan (5%) 4,710 4,809 5,074
Gantian Segera (0.2%) 188 192 203
Gantian Biasa (2%) 1,884 1,926 2,032
Jumlah rumah yang perlu disediakan (13,160) 7,872 24,312
Perumahan dalam perancangan dan pembinaan 1,982 5,300 -
Tambahan rumah dalam tempoh kiraan (15,142) 2,572 24,312

Purata tambahan rumah setahun (7,571) 514 4,862
Sumber : Olahan daripada Jabatan Perangkaan Malaysia, 2018, My Local Stats Johor, 2018 dan iDesa, 2018
9.4.2 Unjuran guna tanah perumahan dan unit perumahan kos rendah
Bagi unjuran keperluan tambahan guna tanah perumahan di Daerah Muar pula, piawaian perumahan
berkepadatan rendah, iaitu 20 unit per hektar digunapakai (Rancangan Struktur Negeri Johor, 2016). Oleh itu,
keluasan tambahan untuk perumahan adalah sebanyak 1,216 hektar pada tahun 2025-2030 (rujuk Jadual 9.9).
Walau bagaimanapun, keluasan tanah tersebut boleh digunakan untuk pembinaan perumahan berkepadatan
sederhana dan tinggi. Keperluan penyediaan perumahan kos rendah dan mampu milik/mampu biaya
diunjurkan dengan menerimapakai Dasar Perumahan Rakyat Johor, iaitu 40 peratus daripada keseluruhan
pembangunan perumahan sebagai asas. Sejumlah 9,725 unit perumahan kos rendah dan mampu milik perlu
disediakan sehingga tahun 2030 (rujuk Jadual 9.10).
Jadual 9.10 : Unjuran keluasan tanah (hektar) perumahan di Daerah Muar

Tahun
2018-2020 2020-2025 2025-2030
Jumlah rumah yang perlu disediakan (13,160) 7,872 24,312
Tambahan guna tanah perumahan (hektar) 394 1,216
Tambahan keperluan perumahan kos rendah dan mampu
3,149 9,725
milik/mampu biaya (unit)
Sumber : Olahan daripada Jabatan Perangkaan Malaysia, 2018, My Local Stats Johor, 2017 dan iDesa, 2018
9.5 Kawalan Pemajuan Lot Kecil dan Lot Lidi

Berdasarkan Laporan Penemuan Kajian Pengenaan Syarat-syarat Kebenaran Merancang Bagi Lot-lot Kecil (Lot
Lidi) di Johor, terdapat sebanyak 82,418 lot kecil dan 8,183 lot lidi di dalam Daerah Muar. Manakala, berdasarkan
analisis dalam sektor guna tanah RTD Muar 2030 (penggantian), terdapat sebanyak 35,586 lot kecil dan 14,584 lot
lidi (rujuk Rajah 9.11). Kewujudan banyak lot kecil dan lot lidi membawa pelbagai isu kepada Pihak Berkuasa
Negeri dan Pihak Berkuasa Tempatan seperti berikut:
i. Penyediaan kemudahan asas dan awam yang sempurna sukar dilaksanakan

ii. Risiko bencana alam (banjir)
iii. Perkhidmatan kebersihan dan penyelenggaraan infrastruktur kurang sempurna
iv. Kesukaran melaksanakan pemajuan baru yang terletak bersebelahan lot lidi
v. Cukai tanah (Pejabat Tanah dan Daerah/Pihak Berkuasa Negeri)
vi. Cukai Taksiran (Pihak Berkuasa Tempatan)
vii. Tindakan penguatkuasaan undang-undang (Akta 172 & Akta 133)
Lot Kecil adalah lot yang dibangunkan di bawah 3 ekar dan saiz lot yang tidak boleh dipecah sempadan lagi
iaitu minimum 40’ x 64’. Lot Kecil berbentuk segi empat dengan ukuran nisbah 1:5 dan ada Lot Kecil yang
pelbagai bentuk dan tidak ekonomik. Ruang lantai minima untuk kediaman adalah 680 kaki persegi iaitu
keluasan ruang lantai minima untuk rumah mampu milik. Saiz lot minima untuk memuatkan saiz ruang lantai
tersebut adalah 2,560 kaki persegi yang mana kurang hampir 1000 kaki persegi berbanding saiz lot standard
mengikut GPPP iaitu 3,500 kaki persegi.
Manakala Lot Lidi pula adalah lot dengan keluasan kurang dari 5 ekar, berbentuk panjang dan kurus dengan
ukuran lebih daripada nisbah 1:5. Lot Lidi berbentuk segi empat dengan minimum panjang salah satu sisi adalah
80 kaki atau panjang bersih selepas serahan jalan atau parit adalah 45 kaki. Penetapan nisbah bagi lot lidi iaitu
1:5 (80’ x 400’) adalah berpandukan kepada keperluan Manual Piawaian Perancangan JPBD di mana panjang 1
blok teres maksimum adalah 300 kaki bagi penyediaan keperluan lorong tepi / firebreak dan kawasan lapang.
Sumber : Olahan daripada Majlis Perbandaran Batu Pahat dan Majlis Bandaraya Kuala Terengganu
9-14
Antara punca berlakunya aktiviti pecah tanah lot kecil dan lot lidi adalah disebabkan:
i. Kecenderungan Tuan Tanah untuk memperolehi keuntungan yang tinggi dengan mudah
 Pengecualian penyediaan kawasan lapang bagi mana-mana pemajuan kurang dari 2 ekar
(digantikan dengan memberi sumbangan)
 Pengecualian penyediaan rumah kos rendah bagi pembangunan kurang dari 3 ekar
i. Kecenderungan Orang Perseorangan ingin memiliki hartanah dengan harga yang murah dengan
mudah
ii. Kesediaan Prosedur Pecahan Tanah yang kurang tepat di pihak kerajaan (Pejabat Tanah Daerah
dan Pihak Berkuasa Tempatan)
 Kanun Tanah Negara 1965
 Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171) - 1 Februari 1978
 Akta Perancangan Bandar & Desa 1976 (Akta 172) – Negeri Kedah (1990)
- Kaedah-Kaedah Kawalan Perancangan Am 1995
 Akta Jalan, Parit & Bangunan 1974 (Akta 133)
- Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1984
- Undang-Undang Kecil Bayaran-Bayaran 1991
iv. Penguatkuasaan lemah dan tidak bersepadu
Berdasarkan peruntukan Seksyen 340 Kanun Tanah Negara 1965 (KTN), hakmilik atau kepentingan mana- mana
orang atau badan sedemikian tidak boleh disangkal. Namun begitu, peruntukan seksyen ini perlu dibaca
bersama Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172) di mana penuntukan seksyen 18(1) menggariskan
bahawa “tiada seorang pun boleh menggunakan atau membenarkan digunakan mana-mana tanah atau
bangunan melainkan menurut RANCANGAN TEMPATAN”. Malah, seksyen 22 (1), (2), (3) dan (4) Akta 172 juga
menggariskan layanan terhadap permohonan.
Tambahan pula, berdasarkan Akta 171 Akta Kerajaan Tempatan 1976, 102A Undang-undang kecil, dll., boleh
menetapkan bayaran dan caj “Sesuatu undang-undang kecil, kaedah atau peraturan yang dibuat oleh pihak
berkuasa tempatan boleh menetapkan bayaran dan caj bagi apa-apa perkara atau benda yang dikehendaki
atau dibenar supaya dilakukan di bawahnya’ dan 103 Undang-undang kecil kecil hendaklah disahkan oleh
Pihak Berkuasa Negeri.
Justeru itu, antara langkah-langkah kawalan pemajuan lot kecil dan lot lidi yang boleh dipertimbangkan di
Daerah Muar adalah:
i. Berdasarkan Seksyen 102A di atas, MPM boleh mengenakan caj atau caruman kepada pemajuan
yang tidak memenuhi syarat seperti sumbangan pokok, bendul, pondok bas, kemudahan riadah,
tempak letak kereta (TLK), tempat letak motosikal (TLM) dan sumbangan infrastruktur (rujuk Rajah
9.10) Contoh Dasar Caj Pemajuan dari Majlis Perbandaran Batu Pahat).
ii. Seksyen 141 KTN memperuntukkan syarat-syarat kelulusan bagi pembahagian tanah ialah:
 Setiap pemilik bersama bersetuju untuk membuat permohonan pembahagian tanah.
 Keluasan tanah yang akan diletakkan pada setiap tuan punya mengikut kadar
bahagiannya jika tidak dibahagikan.
 Kelulusan pihak berkuasa perancangan.
 Tiada hasil tanah yang terhutang.
 Jalan keluar masuk ke bahagian-bahagian yang dipecah bahagi dinyatakan dengan
jelas
iii. Meningkatkan kerjasama antara Pejabat Tanah dan Daerah, dengan MPM dalam menerima
permohonan pecah sempadan dengan atau tanpa kebenaran merancang.
Bagi kes yang telah berlaku sebelum ini, MPM perlu bersedia untuk mencari jalan penyelesaian supaya kawasan
penempatan dapat diberikan perkhidmatan dengan sempurna di samping hasil cukai taksiran dan hasil-hasil lain
dapat dipungut sebagai hasil tambahan kepada MPM.
Rajah 9.10 : Cadangan caj atau caruman kepada pemajuan yang tidak memenuhi syarat
(Sumber : Olahan daripada Majlis Perbandaran Batu Pahat
9-16
Rajah 9.11 : Perumahan di atas lot lidi dan lot kecil di Daerah Muar, 2018
Perumahan
Lot lidi dan lot kecil
9.6 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan)

berkaitan sektor perumahan yang telah dikenal pasti di dalam RTD Muar
tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan. Walaubagaimanapun,
merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002-
2015), tiada senarai projek yang telah dicadangkan berkaitan dengan
sektor perumahan ini.

Analisis dan penemuan semasa sektor perumahan menunjukkan
sebanyak 94,204 unit perumahan telah disediakan di Daerah Muar.
Daripada jumlah tersebut 20,958 unit merupakan perumahan kos rendah.
Manakala, 4,262 RMBJ masih dalam perancangan (rizab). Dalam masa
yang sama, unjuran perumahan telah dibuat berdasarkan perumahan
komited, tambahan isi rumah dan beberapa faktor lain yang
mempengaruhi seperti backlog. Unjuran menunjukkan sebanyak 24,312
unit perumahan adalah diperlukan sehingga tahun 2030. Berdasarkan
Laporan Penemuan Kajian Pengenaan Syarat-syarat Kebenaran
Merancang bagi lot kecil dan lot lidi di Johor pula, terdapat banyak lot
kecil dan lot lidi di dalam Daerah Muar .Berdasarkan perkara yang telah
dibincangkan, beberapa isu dan masalah, potensi serta cadangan awal
berkaitan sektor perumahan ini telah dikenal pasti.
Terdapat beberapa isu dan masalah berkaitan perumahan di Daerah Muar;
Kekurangan perumahan kos rendah (mampu milik/mampu biaya)
 Dasar Rumah Mampu Biaya Johor (RMBJ) diperkenalkan bagi memastikan
1
sasaran kerajaan negeri untuk mencapai pelaksanaan pembinaan sebanyak
100,000 unit menjelang 2023.
 Namun begitu, masih terdapat 4,262 rumah RMBJ masih dalam
perancangan (rizab) dan perlu dibina menjelang tahun 2023 dalam Daerah
Muar.
Pembangunan perumahan berskala kecil oleh kerana masalah lot lidi
2
 Kebanyakkan perumahan di Daerah Muar dibangunkan dalam skala yang kecil oleh
kerana masalah lot lidi dan lot kecil.
 Keadaan ini akan mewujudkan masalah-masalah dalam penyediaan kemudahan
awam, jaringan perhubungan dan infrastruktur kepada penduduk.
9-18
Syarat pembangunan yang ditetapkan
 Pembangunan dalam radius 3 km dari pusat Bandar Maharani Bandar DiRaja
3
perlu mengambilkira syarat pembangunan tidak melebihi 5 tingkat bagi
mengekalkan keharmonian kawasan bandar yang telah diwartakan sebagai
bandar DiRaja. Justeru itu, perancangan pembangunan perlulah lebih
terancang dan difokuskan di kawasan-kawasan strategik di luar radius 3 km
seperti di kawasan Pintasan Muar (Muar Bypass).
9.7.2 Potensi
Tiga (3) potensi utama perumahan di Daerah Muar telah dikenal pasti iaitu;
Kawasan perumahan yang menerima tekanan pembangunan khususnya

di pusat bandar iatu Bandar Maharani, dan kawasan berhampiran
1
dengan kawasan perindustrian utama iaitu Bakri adalah berpotensi untuk
diberi nilai tambah dengan kepadatan (densiti) perumahan yang
bersesuaian. Ini membantu meminimumkan keperluan untuk perjalanan
dan mengurangkan jarak penduduk dengan destinasi yang dituju,
sekaligus mengurangkan kesesakan lalu lintas di bandar.
Berdasarkan guna tanah semasa (2018), keluasan guna tanah perumahan

adalah 1,921.23 hektar atau 1.38 peratus sahaja, berbanding guna tanah
2
yang lain seperti pertanian dan hutan. Oleh itu, kawasan perumahan
adalah berpotensi untuk dibangunkan dan sehingga tahun 2030,
sebanyak 1,216 hektar tanah diperlukan untuk pembangunan
perumahan .
Selaras dengan dengan matlamat RTD Muar 2030 (penggantian) iaitu

menjadikan Daerah Muar sebagai daerah berdaya saing berteraskan
3
elemen warisan, teknologi pintar dan masyarakat mampan berkarbon
rendah, perumahan di Daerah Muar adalah berpotensi untuk
dibangunkan dan diterapkan dengan elemen-elemen perumahan
mampan di kawasan perumahan baru dan sedia ada.
9.7.3 Cadangan Awal
Beberapa cadangan awal perumahan di Daerah Muar telah dibuat, iaitu;
1
Merancang perumahan bercampur (mix-housing)
 Pertambahan populasi di Daerah Muar iaitu dianggarkan 450,700

orang menjelang tahun 2030 akan mewujudkan cabaran kepada
MPM. Ini memerlukan pembangunan yang menjurus kepada
perumahan bercampur atau mix-housing, khususnya dalam projek
pembangunan bercampur atau mix-use development, dengan
mengambil kira Garis Panduan Perancangan Pangsapuri
perkhidmatan Negeri Johor dan Garis Panduan Perancangan
Pembangunan Bercampur (mixed-use development) Negeri Johor.
Kredit foto : The Edge TV
2
Menggalakkan penyatuan tanah untuk pembangunan perumahan
 Mengalakkan penyatuan tanah untuk pembangunan perumahan

akan mengurangkan masalah-masalah ini, sekali gus dapat
mewujudkan kawasan perumahan yang lengkap dengan
pelbagai kemudahan yang diperlukan oleh penduduk di Daerah
Muar.
3
Menggalakkan perumahan
kos rendah (mampu milik/
mampu biaya)
 Mengalakkan lebih banyak

pembangunan perumahan
kos rendah ini terutama
dalam pembangunan
beronrientasikan transit
(TOD) dan pusat
p e rkhi d ma t a n p e rl ul ah
dilaksanakan bagi
memenuhi permintaan dan
keperluan penduduk pada
masa hadapan. Selain itu,
perumahan kos rendah juga
digalakkan untuk dibina di
zon penampan di hab
perabot iaitu Muar Furniture
Park (MFP).
9-20
9.7.4 Pertimbangan keperluan mengurangkan perlepasan GHG
Beberapa pertimbangan keperluan mengurangkan perlepasan GHG

bagi perumahan di Daerah Muar telah dibuat, iaitu;
1
Menggalakkan penggunaan sistem penuaian air hujan
 Sebagai sebuah daerah dengan iklim tropika yang menerima kira-

kira 1,750 mm hujan setiap tahun, penuaian air hujan di kawasan
perumahan dilihat sebagai salah satu inisiatif ke arah masyarakat
rendah karbon. Penuaian air hujan adalah berfaedah
terutamanya sebagai alternatif kepada sumber air untuk aktiviti
harian seperti tujuan pembersihan dan membasuh kereta.
Pelaksanaan sistem penuaian air hujan ini telah disyaratkan dalam
Uniform Building By Law 1984 (UBBL) di bangunan perumahan
banglo dan berkembar di Daerah Muar. Oleh itu, pelaksanaan
sistem penuaian air hujan ini di perumahan teres dan lain-lain pula
boleh dicadangkan dalam pembangunan perumahan akan
datang. Kredit foto : Green Master Harvest Sdn Bhd
2
Mempromosikan sIstem fotovolta (PV) dan teknologi termal suria di
atas bangunan perumahan
 Sistem PV boleh menjana elektrik arus terus (direct current ‘DC’)

yang ditukarkan menjadi arus ulang-alik (alternating current ‘AC’)
untuk kegunaan dalam bangunan. Menurut Pihak Berkuasa
Pembangunan Tenaga Lestari (SEDA) Malaysia, di bawah
mekanisma Net Energy Metering (NEM), elektrik yang dijana oleh PV
boleh dijual ke grid pada harga yang tinggi berbanding elektrik
yang dibekalkan daripada grid. Berbanding dengan termal suria
yang berskala besar, termal suria berskala domestik untuk
pemanasan air lebih sesuai untuk dilaksanakan. Ini boleh
menggantikan pemanas air elektrik. Oleh itu, penggunaan tenaga
elektrik dan perlepasan karbon dapat dikurangkan. MPM harus
menggalakkan pemasangan sistem PV dan termal suria di atas
bumbung bangunan perumahan.
Kredit foto: SEDA
3
Memaksimumkan zon pencahayaan siang
 Pencahayaan siang dapat menjimatkan penggunaan tenaga

seperti lampu dalam bangunan perumahan. Selain itu,
pencahayaan siang dapat menyediakan persekitaran dalam
bangunan perumahan yang selesa dan sihat. Oleh itu,
pembinaan bukaan bangunan perumahan untuk pencahayaan
siang yang berkesan perlu direka bentuk di Daerah Muar bagi
mencegah radiasi solar secara langsung namun pada masa
yang sama membenarkan pencahayaan siang menerusi rak
cahaya (light shelf) dan kaca pembebasan rendah (low emissivity
glass).
Kredit foto: Singapore Tatler


Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi
pembangunan bagi sektor perumahan dapat dirangka (rujuk Jadual
9.11). Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan dijadikan
asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah
Jadual 9.11 Hala tuju dan strategi pembangunan sektor perumahan
Strategi
Bil. Isu dan Masalah Cadangan Awal
Pembangunan
 Mengguna pakai Dasar Perumahan Rakyat Johor

yang menetapkan setiap pembangunan perumahan
untuk menyediakan 40 peratus rumah kos rendah
 Memastikan perletakan lokasi perumahan kos rendah
(mampu milik/mampu biaya) dalam pembangunan
Menggalakkan berorientasikan transit (TOD) dan pusat perkhidmatan
Kekurangan
pembinaan  Meningkatkan penawaran rumah kos rendah
perumahan kos
1. perumahan kos (mampu milik/mampu biaya) bagi memastikan
rendah (mampu
rendah (mampu penduduk mampu memiliki rumah sendiri di dalam
milik/mampu biaya)
milik/mampu biaya) Daerah Muar tanpa perlu berhijrah ke daerah luar.
 Usahasama antara pemaju, MPM dan kerajaan
negeri bagi memastikan 4,262 rumah RMBJ yang
masih dalam perancangan (rizab) akan dibina
secara komprehensif menjelang tahun 2023 dalam
Daerah Muar.
 Merancang perumahan bercampur (mixed-housing)

Pembangunan
khususnya dalam projek pembangunan bercampur
dalam radius 3 km
(mixed-use development)
dari pusat Bandar
Merancang  Memastikan perletakan lokasi pembangunan
Maharani Bandar
2. perumahan melebihi 5 tingkat dirancang dengan strategik di luar
DiRaja perlu
bercampur Bandar Maharani Bandar DiRaja terutamanya di
mengambilkira syarat
kawasan Pintasan Muar (Muar Bypass), dalam
pembangunan tidak
pembangunan berorientasikan transit (TOD) dan
melebihi 5 tingkat
kawasan Pagoh .
Pembangunan  Pengawalan kelulusan perumahan kurang daripada

Menggalakkan
perumahan berskala 3 ekar oleh MPM
penyatuan tanah
3. kecil oleh kerana  Mengenakan caruman infrastruktur sosial (termasuk
untuk pembangunan
masalah lot lidi dan kawasan lapang) untuk pembangunan kurang
perumahan
lot daripada 3 ekar
Komitmen untuk
Penerapan elemen-  Mewajibkan sistem penuaian air hujan bagi
mengurangkan
4. elemen perumahan perumahan baru dan perlu dikemukakan dalam
intensiti perlepasan
mampan pelan bangunan
GHG
SEKTOR INSTITUSI, KEMUDAHAN MASYARAKAT DAN KAWASAN LAPANG 10-1
INSTITUSI, KEMUDAHAN
MASYARAKAT DAN KAWASAN
LAPANG 10.0
Menjelang tahun 2030, Daerah Muar seharusnya

dilengkapi dengan kemudahan awam yang
mencukupi dan berada dalam aksesibiliti yang mudah.
Penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi
dan selaras dengan keperluan penduduk merupakan
elemen penting bagi mewujudkan persekitaran yang
harmoni dan sejahtera. Justeru, di peringkat analisis ini
sektor kemudahan masyarakat akan mengenal pasti
arah dan hala tuju pembangunan semasa untuk
membuat unjuran keperluan perancangan untuk masa
hadapan, mengenal pasti isu dan masalah serta
potensi dan akhirnya akan membentuk rangka konsep
dan strategi pembangunan bagi sektor kemudahan
masyarakat yang telah dikenal pasti. Analisis data bagi
sektor kemudahan masyarakat akan mengambil kira
jenis-jenis kemudahan seperti berikut:
 Kemudahan kesihatan
 Kemudahan pendidikan
 Kemudahan keselamatan
 Kemudahan keagamaan
 Kemudahan perkuburan
 Kemudahan Perkhidmatan Pos
 Kemudahan sosial
 Kawasan lapang dan rekreasi
10.2 Rumusan Dasar Kemudahan Masyarakat
Terdapat beberapa dasar berkaitan kemudahan masyarakat di peringkat nasional, dan negeri yang
diperlu diambilkira dan analisis dalam mencapai.
A. Dasar Rancangan Malaysia ke-11 (RMKe-11)
Berdasarkan pembangunan yang semakin berkembang di Daerah Muar, keperluan penyediaan kemudahan
awam dan kawasan lapang perlu dititik berat bagi mencapai keseimbangan pembangunan dan
memudahkan urusan harian penduduk tempatan. Antara dasar, strategi dan langkah-langkah yang telah
dikenal pasti adalah
Teras 2: Meningkatkan Kesejahteraan Rakyat

Bidang Fokus A: Mencapai akses sejagat kepada penjagaan kesihatan berkualiti
Strategi Prinsip
SA3  Kemudahan dan aset penjagaan kesihatan
Memperluas kapasiti bagi meningkatkan  sedia ada akan dinaiktaraf

akses kepada perkhidmatan penjagaan
kesihatan  Pembangunan kemudahan baru akan mengambilkira
fungsi,keberkesanan kos dan keperluan masyarakat
setempat
Teras 3: Menuju Pertumbuhan Hijau bagi Meningkatkan Kemampanan dan Daya Tahan
Halatuju Strategik KD3: Bandar Rendah Karbon & Infrastruktur Mampan
Strategi Prinsip
KD 3.1 KD 3.1A
Mewujudkan bandar dan pembangunan Persekitaran alam bina rendah karbon.

rendah karbon
Teras 3: Pembangunan Komuniti Inklusif

Halatuju strategik KI1: kejiranan berkualiti dan berdaya huni
Strategi Prinsip
KI 1.4 K1.4D
Mewujudkan persekitaran yang bersih dan Meningkatkan jumlah kawasan lapang dan kualiti taman
komuniti sihat rekreasi sebagai nadi masyarakat sihat.
RUMUSAN DASAR
Kemudahan kesihatan sedia ada perlu dinaiktaraf bagi menyediakan kemudahan kesihatan yang lebih
komprehensif dengan penggunaan teknologi terkini di Hospital Daerah dan klinik-klinik kesihatan. Selain itu,
saiz hospital sedia ada juga perlu dinaiktaraf supaya dapat menampung bilangan pesakit yang lebih ramai.
Bagi kawasan lapang, perlu penekanan terhadap penyediaan kawasan lapang dan rekreasi di dalam
kawasan pembandaran serta menaiktaraf fasiliti di kawasan lapang dan taman rekreasi. Selain itu, hierarki
kawasan lapang dan rekreasi perlu diselaraskan serta kawasan lapang yang kecil perlu diintegrasi secara
efektif.
SEKTOR INSTITUSI, KEMUDAHAN MASYARAKAT DAN KAWASAN LAPANG
10-3
B. Dasar Perbandaran Negara (DPN2) Ke-2
Dalam mencapai visi DPN2 iaitu “Bandar yang Mampan melalui Tadbir Urus yang Baik untuk Kesejahteraan
Rakyat”, terdapat dua (2) prinsip utama yang berkaitan dengan aspek kawasan lapang dan rekreasi iaitu:
PRINSIP 2: BANDAR YANG BERDAYA HUNI

Objektif 2.8: Gaya hidup sihat dan rendah karbon
Strategi Prinsip
S-2.8.2 T-S-2.8.2.1
Menyediakan kemudahan dan peluang Menyediakan ruang awam yang kondusif untuk penduduk
untuk penduduk bandar mengamalkan gaya bandar kearah masyarakat yang sihat dan selamat (contoh:
hidup rendah karbon. taman dan tempat riadah).
T-S-2.8.2.2
Memastikan semua kawasan riadah, taman-taman dan
kawasan hijau sedia ada dikekalkan.
Halatuju strategik KI1: kejiranan berkualiti dan berdaya huni
Strategi Prinsip
S-2.10.1 S-2.10.1.4
Menggalakkan aktiviti ke arah integrasi Mengenalpasti, meningkatkan dan membangunkan kawasan
masyarakat bandar melalui penyediaan ruang terbuka dan awam di seluruh kawasan bandar dimana
ruang awam yang bersesuaian. orang boleh berkumpul, bertemu dan berinteraksi dengann
selamat dan selesa.
S-2.10.2
Mewujudkan peluang untuk meningkatkan S-2.10.2.2
nilai dan interaksi sosial melalui penyediaan Mengenakan syarat ke atas semua pembangunan baru untuk
ruang awam, kemudahan institusi menyediakan ruang awam.
keagamaan & pendidikan untuk semua
golongan.
PRINSIP 5: PEMBANGUNAN HIJAU DAN PERSEKITARAN BERSIH

Objektif 5.1: Menerapkan elemen hijau dalam pembangunan bandar
Strategik Prinsip
S-5.1.2 S-5.1.2.1
Mempertingkatkan Tahap Penggunaan Garis Memastikan semua negeri dan PBT menerima pakai garis
Panduan yang berkai tan dengan panduan / manual yang berkaitan dengan pembangunan
pembangunan hijau. hijau. Ini termasuk
 GP Kejiranan Hijau
 GP Taman atas Bumbung
 GP Tanah Lapang dan Rekreasi
 GP Landskap Negara
RUMUSAN DASAR
Pelaksanaan perlu dibuat melalui penekanan konsep pembangunan mampan dan rendah karbon serta
berdaya huni dan setiap pembangunan baru perlu menyediakan kawasan lapang yang kondusif. Selain itu,
pelaksanaan dan pemantauan terhadap dasar ini perlu dikukuhkan dengan mengadakan “team
enforcement” di bawah MPM bagi menyediakan kawasan lapang di setap pembangunan yang dijalankan.
Tambahan lagi, pembangunan kemudahan yang dicadangkan perlulah dilaksanakan mengikut garis
panduan yang telah ditetapkan.
10-4
Objektif 5.5: Menambah kualiti dan bilangan kawasan lapang
Strategi Prinsip
S-5.5.1 T-S-5.5.1
Mengkaji semula keberkesanan interpretasi dan perlaksanaan
Memastikan perancangan makro untuk
garis panduan tanah lapang dan kawasan rekreasi yang
tanah lapang
diguna pakai oleh setiap negeri suapaya dapat merangkumi
definisi dan piawaian yang lebih inovatif serta kesesuaian
dengan hierarki bandar.
T-S-5.5.2
Memastikan semua tanah lapang sedia ada diwartakan
T-S-5.5.3
Menggunakan rekabentuk inovatif bagi mewujudkan tanah-
tanah lapang bagi kegunaan orang awam yang mempunyai
nilai sosial yang tinggi, berdasarkan ciri-ciri untuk setiap
kawasan (termasuk nilai warisan sejarah, kesenian dan
kebudayaan setempat)
T-S-5.5.1.4
Mengenal pasti rizab kerajaan yang mempunyai nilai
kegunaan yang rendah (termasuk tapak kuarters dan pejabat
kerajaan yang lama) yang boleh digunakan semula sebagai
taman awam jika sesuai.
T-S-5.5.1.5
Mengenakan syarat penambahan kawasan lapang bagi
projek-projek pembangunan semula dalam bandar (urban
regeneration) melalui reka bentuk bandar yang inovatif.
RUMUSAN DASAR
Pelaksanaan dasar ini memerlukan kajian semula keberkesanan garis panduan sedia ada seiring dengan
kesesuaian tempat dan hierarki bandar dan perwartaan guna tanah kawasan lapang sedia ada perlu
dilakukan bagi mengekalkan tanah lapang tersebut. Selain itu, fungsi dan landskap di kawasan lapang
ditetapkan bersesuaian dengan ciri-ciri dan konsep yang ditekankan di kawasan tersebut dan perlaksanaan
dibuat dengan penggunaan semula rizab kerajaan yang sudah tidak digunakan sebagai taman rekreasi serta
penekanan penyediaan kawasan lapang bagi pembangunan semula terutama dalam kawasan bandar
10-5
Terdapat Dasar Perbandaran Negara yang dihuraikan dalam Draf RSN Johor 2030 berkaitan dengan
kemudahan masyarakat dan kawasan lapang. Sektor ini perlu dipergiatkan memandangkan ianya penting bagi
mewujudkan masyarakat Johor yang ceria, sihat dan penyayang melalui penyediaan kemudahan serta
mempelbagaikan aktiviti kegiatan beriadah. Beberapa strategi pembangunan kemudahan masyarakat dan
kawasan lapang telah digubal bagi memaju dan membangunkan sektor ini di Daerah Muar.
Menyelaras perancangan dan penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi serta

CF 1.0 mengekal dan meningkatkan kemudahan Masyarakat Sedia Ada Bagi Memastikan
keberkesanan fungsinya dan meningkatkan kualiti hidup penduduk.
Penyediaan kemudahan masyarakat perlu dipertingkatkan dari segi mutu dan kualiti
penyelenggaraan kemudahan-kemudahan tersebut. Oleh hal yang demikian,penyelarasan
dalam perancangan dan pelaksanaan serta penyelenggaraan kemudahan masyarakat perlu
Justifikasi
dipertingkatkan agar peranan dan fungsi kemudahan tersebut akan lebih berkesan dan efektif
bagi mengelakkan pembaziran dari segi penyediaan kemudahan yang tidak digunakan dan
menjadi lokasi kegiatan yang tidak bermoral dan merosakkan pemandangan.
Langkah-Langkah
Menggalakkan penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi mengikut keperluan

CF 1.1
penduduk berpandukan garis panduan dan piawaian perancangan.
Mewujudkan kerjasama antara agensi-agensi sama ada kerajaan mahupun swasta dalam
CF 1.2
penyelenggaraan kemudahan masyarakat yang berkualiti.
Mengenal pasti kualiti kemudahan masyarakat sedia ada dan menjalankan program
CF 1.3
membaikpulih bagi memastikan keberkesanan sesuatu kemudahan itu.
Memastikan penyediaan kemudahan masyarakat di kawasan kejiranan dan perumahan yang
CF 1.4 berbilang etnik. Ini adalah bertujuan untuk memperkukuhkan interaksi dan keharmonian antara
kaum.
RUMUSAN DASAR
Penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi bagi menepati piawaian. Penglibatan pihak swasta,
pertubuhan bukan kerajaan dan rakyat dalam memberi perkhidmatan kebajikan perlu dipertingkatkan lagi.
Selain itu, kemudahan yang telah rosak dan uzur juga perlu dinaiktarafkan dan baikpulih. Penyediaan
kemudahan riadah perlu mencukupi untuk kawasan perumahan dan perancangan dan menempatkan
kemudahan masyarakat di lokasi yang strategik yang menjadi tumpuan utama penduduk adalah keutamaan.
10-6
Menentukan penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi lagi bersepadu

CF 2.0 berpandukan hierarki dan fungsi petempatan seperti pusat wilayah,pusat petempatan utama
dan pusat kejiranan yang ditentukan agar kemudahan dapat diagihkan secara seimbang
Secara keseluruhannya,penyediaan kemudahan masyarakat,khususnya kemudahan

pendidikan,perpustakaan, kesihatan,keselamatan dan kebudayaan serta keagamaan bagi
seluruh Negeri Johor adalah mencukupi untuk menampung keperluan penduduk semasa
berpandukan piawaian perancangan yang terkini. Penentuan kesesuaian penyediaan
kemudahan adalah perlu dalam memastikan perancangan dan pelaksanaanya dapat
Justifikasi
memenuhi keperluan masyarakat seperti yang dinyatakan. Keseimbangan penyediaan
kemudahan masyarakat di antara kawasan-kawasan kejiranan perlu dicapai tanpa
mengambilkira jenis atau kos kawasan kejiranan supaya dapat dinikmati oleh semua golongan.
Tahap kemudahsampaian dan lokasi perletakan kemudahan yang strategik perlu
dipertingkatkan.
Langkah-Langkah
Memastikan perletakan strategik kemudahan masyarakat dirancang mengikut tumpuan

penduduk dengan mengambil kira tahap kemudahsampaiannya kepada pengguna
terutamanya di kawasan luar bandar serta kawasan tumpuan pelancong. Usaha ini dapat
CF 2.1 dilaksanakan menerusi penyediaan Rancangan Tempatan. Rancangan Tempatan akan
mengenal pasti lokasi yang strategik serta keperluan kemudahan masyarakat semasa dan akan
datang berpandukan hierarki dan fungsi petempatan seperti pusat wilayah,pusat petempatan
utama dan pusat kejiranan yang telah ditentukan.
Memastikan penyediaan kemudahan masyarakat yang mematuhi keperluan piawaian

CF 2.2 perancangan serta menawarkan kualiti yang terbaik serta memberikan keselesaan kepada
pengguna.
Memberikan perkhidmatan kemudahan masyarakat yang seimbang tanpa mengira

CF 2.3 pendapatan serta status penduduk dan jenis kos perumahan.Ia termasuklah mengambilkira
masyarakat luar bandar yang memerlukan kemudahan yang sama.
Memperkenalkan reka bentuk dan konsep perancangan yang efektif untuk kemudahan
CF 2.4
masyarakat yang baru serta meningkat kemudahan sedia ada.
RUMUSAN DASAR
Perkhidmatan di kawasan luar bandar seperti penyediaan kemudahan kesihatan contohnya Klinik Komuniti
perlu diperluaskan liputannya dan menambah bilangan anggota polis sukarela bagi memastikan kawasan luar
bandar juga selamat dari ancaman jenayah. Selain itu, perlu memastikan penyediaan kemudahan yang
lengkap dan mesra pengguna dan merancang keperluan yang sama bagi setiap lapisan penduduk dan
kawasan. Tambahan lagi, penyediaan kemudahan secara berkelompok seperti UTC dan RTC serta memperluas
kemudahan perkhidmatan awam yang berkualiti tinggi seperti kesihatan, pendidikan, dan kemudahan lain ke
kawasan luar bandar dan kawasan-kawasan perumahan yang jauh daripada pusat bandar.
10-7
Menggalakkan penyediaan kemudahan masyarakat yang dapat mewujudkan interaksi antara

CF 3.0 penduduk berbilang bangsa dan berbagai-bagai peringkat umur khususnya untuk golongan
masyarakat kelainan upaya
Langkah-langkah
Menyediakan lebih banyak kawasan lapang dalam taman-taman perumahan serta kemudahan
CF 3.1 rekreasi dan sukan sebagai elemen yang membantu meningkatkan interaksi masyarakat
berbilang etnik.
Mengurangkan jurang perbezaan mutu dan tahap perkhidmatan kemudahan masyarakat sedia
CF 3.2 ada bagi kawasan petempatan berlainan bangsa supaya tidak wujud perasaan tersisih antara
masyarakat.
Mewujudkan satu garis panduan reka bentuk elemen kemudahan masyarakat yang
mewajibkan penyediaan elemen yang mesra pengguna (user-friendly) agar dapat
CF 3.3
dimanfaatkan oleh semua lapisan masyarakat, termasuk orang kelainan upaya (contoh: Taman
Mesra OKU,tandas awam, mesra bayi dan lain-lain)
Mempertingkatkan penyediaan kemudahan untuk warga emas, anak-anak yatim,orang

CF 3.4
kelainan upaya dan ibu tunggal.
Memastikan penyediaan kemudahan agama dan kawasan perkuburan yang mencukupi

CF 4.0
mengikut keperluan penduduk bagi melahirkan masyarakat bersahsiah tinggi.
Berdasarkan analisis dan kajian yang dijalankan terhadap penyediaan kemudahan agama dan
kawasan tanah perkuburan semasa, didapati bahawa ia masih tidak mencukupi.Tetapi untuk
Justifikasi
jangkamasa panjang, kemudahan keagamaan perlu ditambah mengikut jumlah yang
diunjurkan dan juga kawasan tanah perkuburan dijangka akan hampir penuh.
RUMUSAN DASAR
Melaksanakan pemantauan perkuburan Islam dan bukan Islam bagi menyediakan perancangan kawasan
perkuburan yang lebih sistematik dan berpusat dan mengambil kira kemudahan keagaman bagi penduduk
Islam dan bukan Islam di semua pembangunan baharu pada masa hadapan. Selain itu, taburan kemudahan
agama sedia ada dan memastikan ianya mencukupi perlu dikenalpasti. Tambahan lagi, meningkatkan program
penguatkuasaan terhadap tempat-tempat ibadat yang dibina tanpa kelulusan MPM.
10-8
Langkah-Langkah
Menyediakan kemudahan agama atau tempat beribadat yang mencukupi mengikut keperluan
CF 4.1
penduduk mengikut kaum dan agama di lokasi yang bersesuaian.
Mengawal dan memantau pembangunan tempat-tempat ibadat agar mematuhi garis
CF 4.2
panduan serta piawaian perancangan yang telah ditetapkan.
Memastikan keperluan tanah perkuburan di masa hadapan mencukupi dan dirancang sebaik-
CF 4.3
baiknya di kawasan pinggir bandar.
Menjalankan satu kajian terperinci bagi menyediakan satu garis panduan khusus terhadap
pembangunan perkuburan Islam dan bukan Islam. Perletakan kawasan crematorium juga perlu
CF 4.4
diberi perhatian bagi mengelakkan pencemaran alam sekitar dan kacau ganggu kepada
kawasan petempatan di sekitarnya.
Menyediakan kemudahan rekreasi dan sukan yang lengkap dan mencukupi mengikut hierarki
RS 1.0:
yang ditentukan bagi melahirkan masyarakat yang sihat dan sejahtera.
Langkah-langkah
Menyediakan kemudahan rekreasi dan sukan berdasarkan unjuran yang dibuat ke atas taburan
RS 1.1 penduduk mengikut hierarki pusat petempatan serta piawaian perancangan dan garis panduan
yang ditentukan di dalam Rancangan Tempatan
Menyelenggara kelengkapan, kebersihan dan keceriaan kawasan rekreasi dan sukan secara
RS 1.2
berterusan agar ia memberi manfaat sepenuh kepada masyarakat.
Mewartakan kawasan rekreasi dan sukan serta kawasan lapang yang dikenalpasti dan
RS 1.3
mempunyai kepentingan awam.
Mempelbagaikan aktiviti di kawasan rekreasi dan sukan bersesuaian dengan keperluan dan
RS 1.4
gaya hidup masyarakat setempat.
RS 1.5 Meningkatkan kemudahan pengangkutan awam ke kawasan rekreasi dan sukan.
Menggalakkan pembangunan ruang-ruang bersiar-siar dengan kemudahan awam serta elemen

RS 1.6 -elemen landskap di kompleks membeli-belah yang besar serta penyediaan “pocket park” di
celah-celah bangunan di pusat-pusat bandar.
RUMUSAN DASAR
Unjuran keperluan tanah perkuburan sehingga tahun 2030 adalah diperlukan dan memastikan pihak Jabatan
Agama dan persatuan-persatuan bukan Islam mengambilkira kepentingan awam dan alam sekitar dalam
menentukan lokasi kawasan perkuburan. Selain itu, penyediaan kawasan lapang tidak seharusnya tertumpu
di sesuatu kawasan sebaliknya perlu disediakan secara menyeluruh iaitu di pusat-pusat petempatan serta
dapat berfungsi dengan berkesan dan [enguatkuasaan perlu ditingkatkan ke atas pemaju-pemaju bagi
melaksanakan perancangan landskap yang teratur dan berkualiti di samping menyediakan kawasan lapang
yang mencukupi apabila sesuatu pembangunan dibuat.
10-9
Memastikan pembangunan kawasan-kawasan rekreasi yang berorientasikan sumber semula

RS 2.0:
jadi supaya dirancang, dikawal, dilaksanakan serta diselenggara dengan baik.
Langkah-langkah
Menghadkan sebarang pembangunan di kawasan lapang yang berorientasikan alam
RS 2.1 semulajadi agar tidak berlakunya sebarang kerosakkan dan perubahan ekologi terhadap
kawasan tersebut.
Mewartakan kawasan-kawasan lapang yang berteraskan sumber semulajadi agar ianya
RS 2.2
terpeliharan dan dilindungi.
Mengambilkira keupayaan kawasan dengan menghadkan kedatangan pengunjung ke
RS 2.3 kawasan lapang pada satu-satu masa untuk mengelakkan berlakunya kesesakan dan impak
negatif yang lain.
Meningkatkan langkah bagi kerja-kerja penyelenggaraan kebersihan, keceriaan serta tahAap
RS 2.4
penggunaan kemudahan untuk faedah pengguna
RS 2.5 Meningkatkan kemudahan pengangkutan awam ke kawasan rekreasi dan sukan.
RS 2.6 Meningkatkan tahap kemudahsampaian ke kawasan lapang semulajadi.
Aktiviti rekreasi dan sukan sebagai sumber tarikan pelancong domestik dan luar negara ke
RS 2.0:
negeri Johor
Langkah-langkah
Menggalakkan pihak pemaju swasta menceburi bidang aktiviti rekreasi tertentu atas dasar
keuntungan yang akan diperolehi dari pulangan pelaburan yang dilakukan. Usaha ini akan
RS 3.1
diteruskan memandangkan ada di antara jenis rekreasi tidak mempunyai kepentingan atau
keupayaan yang terhad bagi agensi-agensi kerajaan menyediakan kemudahan tersebut.
Menggalakkan aktiviti sukan khusus seperti golf dan memancing kerana ia berpotensi untuk
RS 3.2 mencetuskan aktiviti-aktiviti ekonomi yang lain, mewujudkan peluang pekerjaan serta
menyumbang kepda kemasukan pertukaran wang asing menerusi aktiviti pelancongan.
Meningkatkan tahap kemudahsampaian ke kawasan lapang melalui penyediaan akses

RS 3.3
penghubung dan perkhidmatan pengangkutan awam yang baik.
Mempromosikan aktiviti rekreasi berasaskan air (river cruising, whitewaterring, water taxi dsb.)
RS 3.4 terutamanya bagi marina dan jeti-jeti penumpang yang terdapat di negeri Johor dan aktiviti
pelancongan dari udara (paragliding, parasailing, dsb.)
RUMUSAN DASAR
Kawasan sumber jaya landskap yang berpotensi juga perlu dieksploitasi dengan baik melalui penggunaan
konsep perancangan yang sesuai dan teliti supaya dapat menyumbang ke arah pelancongan dan berkualiti
persekitaran yang baik.
10-10
10.3 Keadaan Semasa

Institusi dan kemudahan awam yang meliputi perkhidmatan pendidikan, kesihatan, keselamatan, keagamaan
dan sosial perlu disediakan di lokasi yang sesuai dan diuruskan dengan baik. Penyediaan institusi dan
kemudahan perlulah menggunakan pendekatan yang sesuai supaya lebih ekonomik dan bersesuaian dengan
saiz penduduk tampungan.
10.3.1 Kemudahan Masyarakat

Penyediaan kemudahan masyarakat adalah satu
keperluan bagi menjamin keselesaan dan
meningkatan mutu serta kualiti kehidupan
masyarakat. Sektor ini perlu diberi perhatian kerana
1 Kesihatan 5 Kawasan Lapang
perancangan kemudahan masyarakat yang berkualiti

akan membantu meningkatkan kualiti hidup
2 Pendidikan 6 Kebajikan
3 Keagamaan 7
masyarakat yang terdapat di Daerah Muar. Jenis-jenis
kemudahan yang akan di kaji adalah kemudahan Perkhidmatan Pos
kesihatan, kemudahan pendidikan, kemudahan
keagamaan, kemudahan keselamatan, kemudahan 4 Keselamatan 8 Sosial
kawasan lapang, kemudahan kebajikan dan
kemudahan sosial.
A. Kemudahan Kesihatan
Kemudahan kesihatan di Daerah Muar terbahagi kepada 3 hierarki iaitu hospital daerah, klinik kesihatan dan
klinik desa. Kajian menunjukkan Daerah Muar mempunyai 55 kemudahan kesihatan iaitu meliputi sebuah
hospital daerah iaitu Hospital Pakar Sultanah Fatimah, klinik kesihatan sebanyak 10 buah, klinik desa sebanyak 37
buah dan 3 buah klinik komuniti. Jadual 10.1 menunjukkan taburan kemudahan kesihatan sedia ada di dalam
Daerah Muar.
Jadual 10.1: Taburan kemudahan kesihatan sedia ada bagi Daerah Muar
Hierarki Kemudahan Bil. Bil.

Pusat Petempatan Mukim
Kesihatan Doktor JM
572
Hospital Daerah Pusat Bandar Bandar (47 pakar) -
550 Katil
Hospital Swasta
 Tey Specialist
Maternity Gynae
Pusat Bandar Bandar - -
Center
 Hospital Pakar KPJ

Bandar Maharani
Klinik Komuniti Pagoh Jaya 1 1
Klinik Komuniti Jalan
Klinik Komuniti (KK) Jorak 1 1
Temenggung Ahmad
Klinik Komuniti Pagoh 4 4
10-11
Bil.
Klinik Mukim
JM
Klinik Kesihatan Pt Jawa 5
Klinik Desa Samsu Ulu 2
Klinik Desa Pt Ulu Jamil 1
Parit Jawa
Klinik Desa Pt Kassim Laut 2
Klinik Desa Bukit Mor 1
Klinik Desa Samsu Darat 2
Klinik Kesihatan Bukit Pasir 6
Klinik Desa Tg Selabu 1
Klinik Desa Jorak Sungai Raya 2
Klinik Desa Panchor 2
Klinik Desa Semasih 2
Klinik Kesihatan Lenga 5
Klinik Desa Bt 28 Lenga 1
Klinik Desa Bt 27 Lenga 2
Lenga
Klinik Desa Bkt Kepong 2
Klinik Desa Kg Tui 1
Klinik Desa Felcra Bukit Kepong, Lenga 1
Klinik Kesihatan Pt Yusof 2
Klinik Desa Latif 2
Sungai Balang
Klinik Desa Sarang Buaya 2
Klinik Desa Sg Balang Darat 2
Klinik Kesihatan Bakri 1
Klinik Desa Jln Dato Hj Kosai Bakri 1
Klinik Desa Jeram Tepi 2
Klinik Kesihatan Pt Bakar 4
Klinik Desa Pt Keroma 2
Klinik Desa Pinang Seribu Parit Bakar 1
Klinik Desa Pt Payong 2
Klinik Desa Pt Bakar Darat 2
Klinik Kesihatan Air Hitam 2
Klinik Desa Pt Bahru 2
Ayer Hitam
Klinik Desa Bt 18 1/2 2
Klinik Desa Pt Bulat Darat 2
Klinik Kesihatan Kg Kenangan 7
Kd Temiang Sungai Terap 4
Kd Sg Terap 2
Klinik Kesihatan Maharani Bandar 1
Klinik Kesihatan Muar (Dalam Pembinaan) Bandar -
Sumber: Diolah daripada Pejabat Kesihatan Daerah Muar, 2019
Hospital Pakar Sultanah Fatimah adalah sebuah hospital pakar yang mempunyai 550 buah katil dan terletak di
Jalan Salleh di dalam kawasan Bandar Muar yang mempunyai 11 bidang pakar iaitu pakar perubatan, pakar
oftamologi, pakar anaestesiologi, pakar dermatologi, pakar otorinol, aringologi, pakar psikiatri, pakar ortopedik,
pakar peadiatrik, pakar pembedahan am, pakar kecemasan dan trauma, dan pakar obsttetrik dan ginekologi.
Selain itu, Daerah Muar juga mempunyai klinik-klinik kesihatan dan klinik-klinik desa di setiap kawasan
petempatan. Klinik-klinik ini menyediakan perkhidmatan kepada pesakit luar dan penduduk khususnya kepada
penduduk-penduduk di Daerah Muar.
10-12
Bagi Klinik Pergigian juga perlu dititikberatkan dalam Rancangan Tempatan Daerah Muar ini. Bagi
mengoptimumkan perkhidmatan dan penggunaan klinik pergigian bergerak ini, perkhidmatan ini akan
beroperasi setiap 1 bulan sekali yang bergerak dari satu mukim ke mukim lain bagi menyediakan perkhidmatan
mencuci gigi dan merawat gigi yang berlubang. Terdapat 12 buah klinik pergigian yang dapat dikenalpasti di
dalam Daerah Muar. Jadual 10.2 menunjukkan taburan kemudahan kesihatan klinik pergigian di dalam Daerah
Muar.
Jadual 10.2: Kemudahan kesihatan klinik pergigian
Kemudahan Pusat Petempatan Nama Klinik Mukim

Kesihatan
Ayer Hitam Klinik Pergigian Air Hitam Ayer Hitam
Bakri Klinik Pergigian Bakri Bakri
Bandar Maharani Klinik Pergigian Bandar Maharani
Kampung Kenangan Klinik Pergigian Kg Kenangan Tun Dr. Ismail Bandar
Bandar Klinik Pergigian Hospital Muar
Klinik
Besar Muar Klinik Pergigian Besar Muar Jalan Meriam
Pergigian Parit Bakar
Parit Bakar Klinik Pergigian Parit Bakar
Pagoh Klinik Pergigian Pagoh Jorak
Lenga Klinik Pergigian Lenga Lenga
Parit Jawa Klinik Pergigian Parit Jawa Parit Jawa
Seri Menanti Klinik Pergigian Seri Menanti Seri Menanti
Sumber: Diolah Daripada Portal Rasmi Kementerian Kesihatan Malaysia, 2018.
Foto 10.1: Hospital Pakar Sultanah Fatimah Muar Foto 10.2: Klinik Kesihatan Bakri
Kredit Foto: UTM-LCARC Kredit Foto: UTM-LCARC
10-13
Rajah 10.1: Taburan Kemudahan Kesihatan di Daerah Muar

10-14
B. Kemudahan Pendidikan Jadual 10.3: Pembangunan Kemudahan Pendidikan Di

Daerah Muar
Pembangunan kemudahan pendidikan yang
mencukupi di sesebuah daerah adalah penting Kemudahan Pendidikan Bil
khususnya untuk melahirkan sebuah masyarakat Institusi Pengajian Tinggi
yang berilmu dan berjaya. Oleh itu, penyediaan
kemudahan Pendidikan merupakan antara Institusi Kemahiran Belia Negara 1
komponen penting dalam sesebuah komuniti dan Pusat Giat Mara 2
petempatan. Keperluannya adalah mengikut
Kolej Vokasional 2
kesesuaian hierarki dan jumlah penduduk kawasan
tersebut. Pembangunan kemudahan Pendidikan di Kolej Komuniti 3
dalam Daerah Muar terdiri daripada 26 buah Institusi Pengajian Tinggi Awam 4
sekolah menengah, 102 buah sekolah rendah, 8 Sekolah Menengah
buah sekolah swasta dan 12 buah institusi Sek. Men. Kebangsaan 20
pengajian tinggi. Jadual 10.3 menunjukkan
pembangunan kemudahan Pendidikan di Daerah Sek. Men. Agama 5
Maktab Rendah Sains MARA
Muar. 1
Sekolah Rendah
Sek. Rendah Kebangsaan 61
Sek. Rendah Jenis Kebangsaan Cina 37
Sek. Rendah Jenis Kebangsaan Tamil 4
Sekolah Swasta 8
Sumber: Pejabat Pendidikan Daerah Muar,2018.
i) Institusi Pengajian Tinggi
Jadual 10.4 : Profil Institusi Pengajian Tinggi Di Kawasan
Daerah Muar
Terdapat 12 buah institusi pengajian tinggi di
dalam kawasan Daerah Muar. Bagi institusi Nama
Nama Sekolah Mukim
kemahiran belia negara, hanya terdapat sebuah Kemudahan
institusi iaitu Institusi Kemahiran Belia Negara
Sungai
Pagoh. Manakala, terdapat 2 buah Pusat Pusat Giatmara Muar
Balang
Giatmara iaitu Pusat Giatmara Pagoh dan Pusat
IKBN Pagoh
Giatmara Muar. Kolej komuniti pula mempunyai Pusat Giatmara Pagoh
bilangan sebanyak 3 buah iaitu Kolej Komuniti Kolej Komuniti Pagoh
Ledang, Kolej Komuniti Cawangan Muar dan Kolej UTHM Kampus Pagoh
Komuniti Cawangan Pagoh. Bagi kolej vokasional Institusi IIUM Kampus Pagoh Jorak
pula, di dalam Daerah Muar terdapat 2 buah iaitu Pengajian UTM Kampus Pagoh
Kolej Vokasional Muar dan yang baru dibina iaitu Tinggi Politeknik Tun Syed Nasir
Kolej Vokasional Pagoh. Syed Ismail
KV Pagoh
Kolej Komuniti Muar
Kolej Komuniti Ledang
Selain itu, di Hab Pendidikan Pagoh yang seluas Bandar
Muar
4,141.0 ekar terdapat pendidikan pengajian tinggi
KV Muar
secara berpusat bagi 3 universiti awam Kampus Sumber: Pejabat Pendidikan Daerah Muar,2018.
Pagoh iaitu Universiti Tun Hussein Onn Malaysia
(UTHM), International Islamic University Malaysia
(IIUM),Universiti Teknologi Malaysia (UTM) dan
Politeknik Tun Syed Nasir Syed Ismail(PTSN). Jadual
10.4 menunjukkan profil institusi pengajian tinggi di
kawasan Daerah Muar.
Foto 10.3: Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM)

10-15
ii) Sekolah Menengah
Kemudahan pendidikan peringkat menengah terbahagi kepada tiga iaitu sekolah menengah kebangsaan,
Maktab Rendah Sains Mara dan sekolah menengah agama. Kawasan Daerah Muar mempunyai sejumlah 20
buah Sekolah Menengah Kebangsaan dan sebuah MRSM. Perincian taburan sekolah menengah adalah seperti
di Jadual 10.5 sekolah menengah di Daerah Muar.
Jadual 10.5 : Profil Sekolah Menengah dan MRSM Di Kawasan Daerah Muar
Bil. Nisbah Nisbah

Nama Bil. Bil.
Nama Sekolah Mukim Cikgu/ Kelas/
Kemudahan Murid Cikgu Kelas
Murid Murid
Maktab
Rendah
Maktab Rendah Sains MARA Muar Bakri 770 64 32 1:12 1:24
Sains MARA
(MRSM)
Seri
SMK Seri Menanti 448 39 22 1:12 1:20
Menanti
SMK Dato’Sri Amar Di Raja 1,000 116 36 1:9 1:27
SMK Tun Perak 1398 109 45 1:13 1:31
SMK Bandar Maharani 613 63 35 1:10 1:18
127
SMK Sungai Abong 98 39 1:13 1:32
3
Sekolah Tinggi Muar 727 89 40 1:8 1:18
Bandar
SMK St Andrew 742 63 33 1:12 1:22
SMK Sri Muar 362 39 28 1:10 1:13
SMK(Perempuan) Sultan Abu
769 70 36 1:11 1:21
Bakar
SMK Convent 917 73 21 1:13 1:44
Sekolah
SMK Tun Sulaiman Ninam Shah 441 55 22 1:8 1:20
Menengah
SMK Raja Muda Parit Jawa 819 73 35 1:11 1:23
Kebangsaan Sungai
(SMK) SMK Bukit Pasir 936 84 42 1:11 1:22
Raya
Sungai 109
SMK Pekan Baru Muar 105 40 1:11 1:27
Balang 8
125
SMK Tun Dr Ismail (STUDI) Bakri 108 40 1:12 1:31
4
SMK Bukit Naning Ayer Hitam 412 35 18 1:12 1:23
Bukit
SMK Felcra Bukit Kepong 406 33 30 1:13 1:14
Kepong
119
SMK Tengku Mahkota Parit Bakar 99 35 1:12 1:34
8
SMK Sultan Alauddin Riayat Shah 139
Jorak 109 33 1:13 1:42
1 5
SMK Lenga Lenga 324 34 17 1:10 1:19
Sumber : Diolah Daripada Pejabat Pendidikan Daerah Muar, 2018
Berdasarkan analisis yang dijalankan, purata

nisbah bilangan guru dan murid adalah nisbah
1 guru : 8 murid hingga I guru : 13 murid. Oleh
itu, jumlah guru bagi sekolah menengah adalah
mencukupi berdasarkan piawaian sedia ada
iaitu 1 guru : 20 murid. Walau bagaimanapun,
terdapat dua sekolah yang mencapai nisbah
kelas dan murid yang hampir tinggi iaitu SMK
Convent (1:44) dan SMK Sultan Alauddin Riayat
Shah 1(1:42). Mengikut piawaian Garis Panduan
PLANMalaysia, nisbah kelas pada murid ialah Foto 10.4: Sekolah Tinggi Muar di Mukim Bandar
1:45.
10-16
iii) Sekolah Menengah Agama

Pembangunan sekolah berteraskan agama telah diberi perhatian khusus dalam Dasar Membangun Bersama
Islam. Kawasan Daerah Muar mempunyai sebanyak 4 buah sekolah menengah agama. Kebanyakkan sekolah
menengah agama ini adalah di bawah seliaan Yayasan Islam Johor (YPJ). Senarai sekolah menengah yang
terdapat di kawasan Daerah Muar adalah seperti ditunjukkan dalam Jadual 10.6.
Jadual 10.6: Profil Sekolah Menengah Agama di Daerah Muar
Bil. Nisbah Nisbah

Nama Bil. Bil.
Murid Murid
SMA AD-Diniah 159 19 5 1:9 1:8
Sekolah SMKA Maahad Muar Bandar 836 146 30 1:6 1:6
Menengah SMKA Haji Mohd Yassin, 700 - - - -
Agama SMA AT-Tanwiriah Parit Jawa 267 32 10 1:9 1:27
SMKA Pagoh Jorak 467 38 25 1:13 1:19
Sumber : Pejabat Pendidikan Daerah Muar, 2018
Foto 10.5: SMA Ad-Diniah Foto 10.6: SMA At– Tanwiriah

10-17
iv) Sekolah Rendah
Kemudahan sekolah rendah di daerah Muar terbahagi kepada dua kategori iaitu Sekolah Rendah Kebangsaan
(SK) dan Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan (SKJ). Kawasan Daerah Muar mempunyai sejumlah 102 buah
sekolah rendah yang terdiri daripada 61 buah Sekolah Rendah Kebangsaan dan 37 buah Sekolah Rendah Jenis
Kebangsaan Cina (SJKC) dan 4 buah Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan Tamil (SJKT). Jadual 10.7 menunjukkan
profil sekolah rendah kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan cina dan sekolah jenis kebangsaan tamil di
kawasan Daerah Muar.
Jadual 10.7: Profil Sekolah Rendah Di Kawasan Daerah Muar

Nisbah Nisbah
Nama Bil. Bil. Bil.
Murid Murid
SK Ayer Hitam Batu 18 281 28 15 1:10 1:19
Ayer Hitam
SK Bukit Naning 212 26 17 1:9 1:12
SK Bakri Batu 2 789 55 27 1:15 1:29
SK Bakri Batu 5 670 46 22 1;15 1:30
Bakri
SK Parit Zain 440 36 19 1:13 1:23
SK Simpang Jeram 354 32 14 1:11 1:25
SK Bukit Kepong 165 18 7 1:10 1:24
Bukit Kepong
SK Felcra Bukit Kepong 188 18 17 1:11 1:11
SK Gombang 35 10 6 1:4 1:6
SK Lenga 102 16 7 1:7 1:15
SK Liang Batu Lenga 53 12 7 1:5 1:8
SK Kampong Bahru 140 19 7 1:8 1:20
SK LKTP Batu 27 142 18 7 1:8 1:20
SK Jalan Yusuf 148 17 9 1:9 1:16
SK Parit Kadzi 390 29 13 1:14 1:30
SK Parit Keroma Darat 280 27 14 1:11 1:20
SK Pekan Baharu 350 34 14 1:11 1:25
Sungai Balang
SK Orangkaya Ali 357 34 14 1:11 1:26
SK Sg. Balang Darat 132 16 7 1:9 1:19
Sekolah
SK Parit Latiff 190 20 9 1:10 1:21
Rendah SK Parit No.5 325 32 15 1:11 1:22
SK Jorak 160 18 11 1:10 1:15
(SK)
SK Sri Bukit Pasir Sungai Raya 582 47 20 1:13 1:29
SK Sungai Raya 200 23 9 1:9 1:22
SK Panchor 330 25 12 1:14 1:28
SK Panjang Sari 240 24 11 1:10 1:22
SK Paya Redan 252 22 11 1:12 1:23
SK Pekan Pagoh 330 35 15 1:10 1:22
Jorak
SK Renchong 60 12 13 1:5 1:5
SK Kota Raja 250 28 12 1:9 1:21
SK Semaseh 100 13 7 1:8 1:14
SK Kampong Raja 180 17 7 1:11 1:26
SK Parit Pinang Seribu 125 20 8 1:7 1:16
SK Parit Jawa 443 30 18 1:15 1:25
SK Parit Samsu 160 16 10 1:11 1:16
SK Parit Pechah 192 20 8 1:10 1:24
SK Parit Nawi Parit Jawa 140 17 7 1:9 1:20
SK Simpang 4 76 12 7 1:7 1:11
SK Tanjong Tohor 39 11 6 1:4 1:7
SK Sri Jamil 170 18 9 1:10 1:19
SK Ladang Air Manis 10 7 6 1:2 1:2
10-18
Nisbah Nisbah
Nama Bil. Bil. Bil.
Murid Murid
SK Temiang 390 33 13 1:12 1:30
Sungai
SK Paya Panjang 160 17 9 1;10 1:18
Terap
SK Seri Bukit Batu 190 19 11 1:11 1:17
SK Parit Bakar Tengah 300 31 16 1:10 1:19
SK Parit Bakar Darat 150 19 7 1:8 1:21
Parit Bakar
SK Parit Raja 385 29 13 1:14 1:30
SK Seri Jong 367 32 14 1:12 1:26
SK Parit Bulat Seri 130 12 7 1:12 1:19
Sekolah SK Seri Menanti Menanti 150 17 9 1:9 1:17
Rendah SK Parit Setongkat 871 60 29 1:15 1:30
SK Bandar Maharani 550 41 18 1:14 1:31
(SK) SK Sungai Abong 600 46 29 1:13 1:21
SK Dumpar 276 27 19 1:11 1:15
SK Ismail Satu 200 34 13 1:6 1:15
SK Ismail (2) Bandar 197 20 15 1:10 1:13
SK St Andrew 87 18 6 1:5 1:15
SK Sultan Abu Bakar (1) 173 24 10 1:8 1:17
SK Sultan Abu Bakar 2 96 17 8 1:6 1:12
SK Convent 418 44 12 1:10 1:35
SK Parit Keroma 88 12 7 1:8 1:13
SJKC Ai Hwa 46 11 6 1:5 1:8
SJKC Chung Hwa 56 10 6 1:6 1:9
SJKC Chung Sun Jorak 45 10 6 1:5 1:8
SJKC Kim Kee 37 10 6 1:4 1:6
SJKC Yih Chiau 26 9 6 1:3 1:4
SJKC Aik Ming Sungai 146 12 6 1:13 1:24
SJKC Soon Mong Terap 182 18 10 1:11 1:18
SJKC Boon Lim 41 10 6 1:5 1:7
SJKC Chin Kwang Wahyu 332 28 15 1:12 1:22
SJKC Limbong 48 12 6 1:4 1:8
SJKC Hwa Ming Parit Jawa 58 12 7 1:5 1:8
Sekolah Jenis SJKC San Chai 121 17 6 1:8 1:20
SJKC Sin Ming 48 10 6 1:5 1:8
Kebangsaan
SJKC Yu Ming 37 11 6 1:4 1:6
Cina (SJKC)
SJKC Chin Terh 97 10 6 1:11 1:16
Bakri
SJKC Pu Nan 795 50 32 1:16 1:25
SJKC Chung Hwa 1 A 131 24 6 1:18 1:22
SJKC Chung Hwa 1 B 146 16 8 1:10 1:18
SJKC Chung Hwa 2 A 137 17 10 1:9 1:14
SJKC Chung Hwa 2 B 265 25 12 1:11 1:22
SJKC Chung Hwa Ketiga 749 45 25 1:17 1:30
Bandar
SJKC Chung Hwa
536 33 30 1:17 1:18
Presbyterian
SJKC Pei Chai 234 21 12 1:12 1:20
SJKC Pei Yang 790 45 25 1:18 1:32
SJKC Pengkalan Bukit 96 11 6 1:10 1:16
10-19
Nisbah Nisbah
Nama Bil. Bil. Bil.
Murid Murid
SJKC Sing Hwa 592 36 21 1:17 1:28
SJKC Soon Cheng 814 48 28 1:17 1:29
SJKC Yok Eng Bandar 77 14 6 1:6 1:13
SJKC Yu Eng 179 16 7 1:12 1:26
SJKC Yu Jern 398 27 13 1:15 1:31
Sekolah
SJKC Lenga 57 12 6 1:5 1:10
Jenis
SJKC Pei Chai Lenga 13 8 6 1:2 1:2
Kebangsaan
SJKC Renchong 38 10 6 1:4 1:6
Cina(SJKC) Sungai
SJKC Hau Lim 66 11 6 1:7 1:11
Balang
SJKC Kepong Bukit Kepong 78 13 7 1:7 1:11
SJKC Wee Sin Sungai Raya 42 10 6 1:5 1:7
SJKC Chi Sin Parit Bakar 130 16 6 1:9 1:22
Sekolah SJKT Jalan Khalidi Bandar 126 19 16 1:7 1:8
Jenis SJKT Ladang Lanadron 59 25 16 1:3 1:4
Jorak
Kebangsaan SJKT Ladang Temiang Renchong 70 11 12 1:7 1:6
Cina(SJKC) SJKT Ladang Ban Heng Lenga 10 10 6 1:2 1:2
Sumber : Diolah Daripada Pejabat Pendidikan Daerah Muar, 2018
Berdasarkan analisis, hampir seluruh sekolah mempunyai jumlah guru yang mencukupi. Akan tetapi, terdapat
beberapa buah sekolah rendah mempunyai nisbah 1 guru : 18 murid yang hampir mencapai kapasiti
maksimumnya iaitu 1 guru : 20 murid iaitu seperti SJKC Chung Hwa 1 A dan SJKC Pei Yang.
vi) Sekolah Swasta
Manakala, terdapat 8 buah sekolah swasta di dalam kawasan

Daerah Muar. Jadual 10.8 menunjukkan profil sekolah-sekolah
swasta di dalam kawasan Daerah Muar. Sekolah Rendah Integrasi
Teras Islam Malaysia (SRITI) Tahfiz Ar-Ribath diikendalikan dibawah
Jabatan Pembangunan Sekolah Rendah(JPSR) di bawah
Persatuan Pemuda Pas Malaysia (PPPM).
Jadual 10.8: Profil Sekolah Swasta Di Kawasan Daerah Muar
Nama Sekolah Mukim Foto 10.7: Tahfiz Ar-Ribath

Sekolah Agama Bakri Bakri
SMA Maahad Tahfiz Al Quran At Tanwiriyah Bakri
Pusat Pengajian Al Quran Daerah Muar Bakri
Orbx International School Bakri
Sekolah Agama Ibu Hamidah Bandar
Pusat Pengajian Al-quran Bandar
Sekolah Tinggi Chung Hwa Bandar
Sekolah Rendah Integrasi Teras Islam Malaysia (SRITI)
Bandar
Tahfiz Ar-Ribath
Sumber : Pejabat Pendidikan Daerah Muar 2018
10-20
vii) Sekolah Agama
Daerah Muar juga mempunyai kemudahan Pendidikan bagi sekolah agama (SA) iaitu sebanyak 48 buah
sekolah. Sekolah Agama Kerajaan Johor merupakan sekolah-sekolah pendidikan islam yang ditadbir oleh
kerajaan Johor melalui Bahagian Pendidikan Jabatan Agama Johor. Sekolah agama diwujudkan untuk
memberi peluang pendidikan agama kepada kanak-kanak bagi memastikan setiap panak-kanak mendapat
pendidikan agama yang teratur dan sempurna khususnya di Daerah Muar. Jadual 10.9 menunjukkan taburan
sekoalah agama Daerah Muar.
Jadual 10.9: Taburan Sekolah Agama Di Kawasan Daerah Muar

Nisbah Nisbah
Bil. Bil. Bil.
Murid Cikgu Kelas
Murid Murid
1. Sekolah Agama Ibu Hamidah Pancor 250 7 10 1:36 1:25
2. Sekolah Agama Jorak 144 5 8 1:29 1:18
3. Sekolah Agama Kampung Raja 140 4 6 1:35 1:23
4. Sekolah Agama Panjang Sari 190 6 10 1:32 1:19
5. Sekolah Agama Paya Panjang Jorak 124 4 6 1:31 1:21
6. Sekolah Agama Paya Redan 189 6 10 1:32 1:19
7. Sekolah Agama Pekan Pagoh 390 10 14 1:39 1:28
8. Sekolah Agama Renchong 44 4 6 1:11 1:7
9. Sekolah Agama Semasih 84 5 6 1:17 1:14
10. Sekolah Agama Bandar Maharani 315 9 15 1:35 1:21
11. Sekolah Agama Parit Kadhi 747 16 24 1:47 1:31
12. Sekolah Agama Parit Keroma 116 6 8 1:19 1:15
13. Sekolah Agama Parit Keroma Darat 226 6 10 1:38 1:23
Bandar
14. Sekolah Agama Parit Setongkat 670 19 28 1:35 1:24
15. Sekolah Agama Sri Jong 333 9 14 1:37 1:24
16. Sekolah Agama Sungai Abong - 878 20 37 1:44 1:24
17. Sekolah Agama Tun Dr Ismail 308 11 19 1:28 1:16
18. Sekolah Agama Parit Bakar Darat 149 6 8 1:25 1:19
19. Sekolah Agama Parit Bakar Tengah Parit Bakar 245 9 14 1:27 1:18
20. Sekolah Agama Parit Pinang Seribu 158 5 8 1:32 1:20
21. Sekolah Agama Bukit Kepong 131 5 6 1:26 1:22
22. Sekolah Agama Felcra Bukit Kepong Bukit Kepong 161 6 6 1:27 1:27
23. Sekolah Agama Gombang 28 3 6 1:9 1:5
24. Sekolah Agama Kampung Baharu Batu
96 4 6 1:24 1:16
28 Lenga
Lenga
25. Sekolah Agama Lenga 82 5 6 1:16 1:14
26. Sekolah Agama Liang Batu Lenga 51 5 6 1:10 1:9
27. Sekolah Agama Parit Jamil 151 6 7 1:25 1:22
29. Sekolah Agama Parit Jamil Darat 65 4 6 1:16 1:11
30. Sekolah Agama Parit Jawa 297 10 16 1:30 1:19
Seri Menanti
31. Sekolah Agama Parit Nawi 100 5 6 1:20 1:17
32. Sekolah Agama Parit Pecah 153 5 7 1:31 1:22
33. Sekolah Agama Seri Menanti 125 5 6 1:25 1:21
34. Sekolah Agama Parit Latif 179 9 12 1:20 1:15
35. Sekolah Agama Parit No 5 294 11 17 1:27 1:17
36. Sekolah Agama Sarang Buaya 75 6 6 1:13 1:13
Sungai Balang
37. Sekolah Agama Sungai Balang Darat
137 6 6 1:23 1:23
38. Sekolah Agama Tanjung Tohor 50 4 6 1:13 8
39. Sekolah Agama Air Hitam Batu 18 266 12 15 1:22 18
Ayer Hitam
40. Sekolah Agama Bukit Naning 206 9 12 1:23 17
10-21
Nisbah Nisbah
Bil. Bil. Bil.
Murid Cikgu Kelas
Murid Murid
41. Sekolah Agama Sungai Raya Sungai Raya 583 13 20 1:45 1:29
42. Sekolah Agama Ladang Air Manis 9 3 5 1:3 1:2
43. Sekolah Agama Sungai Resik Parit Jawa 289 7 12 1:41 1:24
44. Sekolah Agama Parit Bulat 101 4 6 1:25 1:17
45. Sekolah Agama Parit Hj Zin 276 8 11 1:35 1:25
46. Sekolah Agama Simpang Jeram 358 10 16 1:36 1:22
Bakri
47. Sekolah agama Bakri Batu 6 586 15 22 1:39 1:27
48. Sekolah Agama Seri Bukit Batu 265 8 11 1:33 1:24
Sumber : Pejabat Pendidikan Islam Daerah Muar 2019
Berdasarkan analisis, hampir seluruh sekolah agama mempunyai nisbah murid dan guru yang tinggi melebihi
piawaiaan yang ditetapkan iaitu 1 guru: 20 murid. Manakala untuk nisbah kelas dan murid, Sekolah Agama Parit
Kadhi sahaja yang mempunyai nisbah tinggi iaitu 1 kelas: 31 murid yang hampir mengcapai piawaian yang di
tetapkan iaitu 1 kelas : 35 murid.
Foto 10.9: SA Parit Khadi Foto 10.10: SA Simpang Jeram

iiv) Tadika
Kemudahan Pendidikan awal di Daerah Muar terdiri daripada tadika yang telah disediakan oleh beberapa
pihak iaitu KEMAS, Pejabat Pendidikan Daerah, Pejabat Pendidikan Agama dan Jabatan Perpaduan. Terdapat
prasekolah yang dilaksanakan di sekolah kebangsaan. Mukim Bandar mempunyai jumlah tadika tertinggi
dengan 15 buah tadika di Daerah Muar. Jadual 10.10 menunjukkan taburan tadika di Daerah Muar.
Analisis kajian menunjukkan keseluruhan mukim mempunyai kemudahan tadika bagi menampung keperluan
semasa penduduk. Namun, bagi sebahagian tadika KEMAS hanya menumpang di bangunan balai raya da
dewan serbaguna dikawasan pertempatan, ianya menimbulkan rasa kurang selesa kepada kanak-kanak dan
tenaga pengajar.
10-22
Jadual 10.10 : Taburan Tadika Di Kawasan Daerah Muar
Nama Sekolah Mukim Dikendali oleh
Tadika Lot 3551 -

Seri Menanti
Tadika KEMAS Parit Pechah KEMAS
Tadika Lot 6162 Jorak -
Tadika L ot5088 -
Bakri
Tadika Lot 15979 -
Tadika KEMAS Parit Hj. Zin Batu 15 Ayer Hitam KEMAS
Tadika Lot 4309 Lenga -
Tadika KEMAS KEMAS
Tadika Lot 5302 Parit Bakar -
Tadika KEMAS KEMAS
Tadika Lot 1439 -
Tadika Lot 1509 Parit Jawa -
Tadika KEMAS KEMAS
Tadika Lot 4313 -
Sungai Terap
Tadika KEMAS Kg. Temiang KEMAS
Tadika Lot 6107 -
Tadika Taman Desa III -
Tadika KEMAS Kg. Sabak Awok KEMAS
Tadika Lot 3573 -
Tadika Pusat Asuhan Islam -
Tadika Lot 3534 Bandar -
Tadika Lot 8007 -
Tadika Lot 8008 -
Tadika SK Parit Setongkat -
Tadika Lot 1158 -
Tadika Perpaduan/Pusat RT Tmn Sg Abong Jabatan Perpaduan & Integrasi Negara
Tadika Lot 7492 Sungai Balang -
Tadika Lot 1323 Sungai Raya -
Tadika KEMAS Bukit Kepong KEMAS
Tadika KEMAS Bukit Kepong KEMAS
Tadika Bukit Kepong Bukit Kepong -
Sumber: Pejabat Pendidikan Daerah Muar,2018.
Manakala bagi tadika swasta pula, terdapat 39 buah tadika swasta dan mukim Bandar mempunyai jumlah
tadika swasta tertinggi dengan sebanyak 22 buah. Jadual di bawah menunjukkan taburan tadika swasta di
dalam Daerah Muar.
Jadual 10.10 : Taburan Tadika Swasta Di Kawasan Daerah Muar
Nama Sekolah Mukim

1. Tadika Ikhlas Mesra
Sungai Balang
2. Tadika Suci Hati
3. Tadika Bakat ABC
4. Tadika Al-Hidayah Muar Jorak
5. Tadika Al-Hidayah Pagoh Jaya
6. Tadika Al –Hidayah Bakri
7. Tadika Istima
Bakri
8. Tadika Perwira
9. Tadika Setia Maharani
10. Tadika Taman Perdana
11. Tadika Pendita
12. Tadika Sri Aulad
13. Tadika Puncak Ria Parit Jawa
14. Tadika Suriang
15. Tadika Kasih Setia
16. Tadika Islam Masjid Jamek
10-23
Nama Sekolah Mukim

17. Tadika Telaga Ilmu
18. Pusat Perkembangan Kanak-kanak Smat Reader Kids
19. Tadika Ad-Din Bestari
20. Tadika Adventist Muar
21. Chuang Hwa Presbyterian
22. Tadika Cahaya Jauhari
23. Tadika Cahaya Kita
24. Tadika Bintang Juara
25. Tadika Bintang Emas Cemerlang
26. Tadika Bakariah
27. Tadika Alif Ria
28. Tadika Ilmu Mewah PLT Bandar
29. Tadika Iman Aulad
30. Tadika Iman Jalan Mariam
31. Tadika Kecemerlangan Untukmu
32. Tadika Junior Tunas Aktif
33. Tadika Kaleido
34. Tadika Kang Ler
35. Tadika Kasih Setia
36. Tadika Jaya Cerdik
37. Tadika Intisari Intelek
38. Tadika Inovasi Ilmu
39. Tadika Ixora Jaya
C. Kemudahan Keselamatan
Kemudahan perkhidmatan Polis serta Perkhidmatan Bomba dan Penyelamat merupakan antara komponen
kemudahan keselamatan yang diberi fokus dalam kaijan ini. Penyediaan kemudahan keselamatan yang serba
lengkap dengan bilangan anggota yang mencukupi amat penting dalam memastikan tahap keselamatan
penduduk tampungan pada tahap maksimum.
i) Perkhidmatan Polis
Secara keseluruhannya penyediaan kemudahan polis di kawasan Daerah Muar adalah pada tahap yang
memuaskan. Keselamatan merupakan salah satu faktor yang penting dalam menentukan keselesaan dan
kemampanan sesuatu kawasan pembangunan. Daerah Muar mempunyai kemudahan polis yang terbahagi
kepada 3 herarki iaitu Ibu Pejabat Polis Daerah, 7 buah balai polis dan 6 buah pondok polis. Terdapat sebuah
Maktab Teknik PDRM Bakri yang berkeluasan 111.3 hektar dengan kekuatan anggota seramai 257 orang dan
Markas Batalion Ke 6(PGA) Bakri berkeluasan 58.27 hektar yang dilengkapi dengan landasan kapal terbang.
Maklumat yang diperolehi daripada jabatan polis dimaklumkan bilangan anggota dan pegawai sedia ada
adalah tidak mencukupi dengan kawasan kawalan dan operasi keselamatan di setiap mukim. Memandangkan
Mukim Jorak akan membangun sebagai hub institusi di Pagoh dan Mukim Bakri sebagai hub industri, maka
terdapat perancangan bagi menambah balai polis baru di mukim tersebut. Selain itu, terdapat cadangan
pembinaan tapak IPD Muar yang baru di Mukim Bandar disebabkan tapak semasa tidak dapat menyediakan
bangunan pentadbiran tambahan yang baru. Jadual 10.11 menunjukkan kekuatan anggota polis semasa dan
Jadual 10.12 menunjukkan taburan semasa kemudahan keselamatan polis di Daerah Muar bagi tahun 2018.
Jadual 10.11 : Kekuatan anggota polis 2019 Daerah Muar
Penjawatan (Jabatan Perkhidmatan Awam) Penjawatan Semasa

Anggota Anggota
Pegawai Anggota Jumlah Pegawai Anggota Jumlah
Awam Awam
62 595 69 726 53 542 65 660
Sumber: Diolah daripada IPD Muar 2019
10-24
Rajah 10.2: Taburan Kemudahan Pendidikan di Daerah Muar

10-25
Jadual 10.12 : Profil Pentadbiran Balai Polis Di Kawasan Daerah Muar

Luas Nisbah
Bil.
Pentadbiran Kawasan Luas Bil. (penduduk/
Bil Mukim Penduduk Catatan
Balai Polis Kawalan (Hektar) Anggota bil
2018
(km2) anggota)
1
Bandar Perkhidmata
pegawai
1. Muar (IPD) 85.50 1.05 127,095 1: 1,199 n/
Parit dan 105
Perumahan
Bakar PRP
Bakri
Balai Polis
2. Ayer 196.90 1.69 49,660 19 PRP 1: 2,613 Industri
Bakri
Hitam
Parit
Jawa
Balai Polis Seri
3. 220.10 0.49 39,701 19 PRP 1: 2,089 Industri
Parit Jawa Menanti
Sungai
Balang
Sungai
Balai Polis Raya
4. 82.90 0.26 23, 731 14 PRP 1: 1,695 Industri
Bukit Pasir Sungai
Terap
Balai Polis
5. 51.80 1.21 12 PRP
Panchor
1
Jorak 23, 479 1: 838 Pendidikan
Balai Polis Pegawai
6 271.30 0.72
Pagoh dan 15
PRP
Lenga
Balai Polis
7 Bukit 339.20 0.87 17, 835 21 PRP 1: 849 Perumahan
Lenga
Kepong
Sumber: Diolah daripada Final Photobook IPD Muar 2017
Foto 10.11: Ibu pejabat Polis Muar Foto 10.12: Balai Polis Muar
Kredit Foto: Final Photobook IPD Muar 2017 Kredit Foto: Final Photobook IPD Muar 2017
10-26
Jadual 10.12: Taburan Pentadbiran Pondok Polis Di Kawasan Daerah Muar
Luas Bil. Penduduk Bil. Anggota

Bil Pentadbiran Pondok Polis Mukim Kawasan (Pegawai Rendah
Kawalan 2018 Polis)
1. Sungai Abong Bandar 113869 2 PRP

2. Bukit Naning Bakri 40783 2 PRP
3. Parit Yusof Luas liputan
Sg.Balang 13398 2 PRP
kawalan
4. Felda Batu 27 Lenga 7558 2 PRP
70.3km2
5. Felda Moakil 2 PRP
Bukit Kepong 10278
6 Bukit Kepong 2 PRP
Sumber: Diolah daripada Final Photobook IPD Muar, 2017
iii) Perkhidmatan Bomba Dan Penyelamat

Kawasan Daerah Muar hanya mempunyai 2 buah balai bomba yang terletak di Bandar Maharani dan Pagoh.
Kawasan tadahan bagi kemudahan bomba dan penyelamat ini adalah meliputi keseluruhan kawasan Daerah
Muar. Memandangkan kawasan Daerah Muar akan membangun sebagai bandar perabot maka terdapat
perancangan bagi menambah atau menaiktaraf kemudahan ini di Mukim Bakri. Ianya memerlukan
perkhidmatan bomba dan penyelamat kerana pertempatan disekitarnya terdedah kepada risiko kebakaran
dan memerlukan langkah keselamatan. Perletakan lokasi perkhidmatan bomba di Daerah Muar amat
bersesuaian kerana Pagoh dan Bakri merupakan pusat bandar yang membangun dengan aktiviti institusi dan
industri. Perincian kelengkapan dan bilangan anggota ditunjukkan dalam Jadual 10.12.
Jadual 10.12: Taburan Perkhimatan Bomba dan Penyelamat Di Kawasan Daerah Muar
Bil. Bil.
Bil. Bil. Bil. Keluasan
Nama Balai bomba Mukim Kenderaan lorong
Anggota Pemandu Jentera (Hektar)
Sokongan lay-bay
Balai Bomba dan
Bandar 29 orang 9 orang 2 buah 5 buah 2 bay 0.846
Penyelamat Muar
Balai Bomba dan
Pagoh 25 orang 6 orang 1 buah 1 buah 2 bay -
Penyelamat Pagoh
Sumber: Diolah daripada Balai Bomba dan Penyelamat Daerah Muar, 2019
Foto 10.12: Balai Bomba dan Penyelamat Muar Foto 10.13: Balai Bomba dan Penyelamat
Pagoh
10-27
Rajah 10.3: Taburan Kemudahan Keselamatan di Daerah Muar

10-28
D. Kemudahan Keagaamaan
Kemudahan keagamaan yang dikaji

merangkumi tempat ibadat bagi masyarakat 1 Tempat Ibadat Islam
Islam dan bukan Islam. Ini melibatkan
komponen kemudahan seperti masjid, surau, 2 Tempat Ibadat Bukan Islam
rumah berhala, tokong, kuil, gereja dan rumah
3 Tanah Perkuburan Islam
ibadat Sikh. Manakala kajian ke atas
penyediaan tanah perkuburan pula 4 Tanah Perkuburan Bukan Islam
merangkumi tanah perkuburan orang Islam dan
tanah perkuburan orang bukan islam.
i) Tempat Ibadat Islam

Pada masa kini, keadaan semasa menunjukkan Jadual 10.13: Profil Tempat Ibadat Islam di dalam
kawasan Daerah Muar mempunyai 84 buah Daerah Muar
masjid dan 273 buah surau. Kajian mendapati
Bil Tempat Ibadat Islam Jumlah
hampir kesemua penempatan sama ada di
kawasan bandar mahupun desa telah 1. Masjid 84
disediakan masjid dan surau. Jadual 10.13 2. Surau 273
menunjukkan jumlah kemudahan keagamaan
Sumber : Pejabat Agama Daerah Muar,2018
di Daerah Muar.
Foto 10.14: Masjid Jamek Sultan Ibrahim

10-29
Jadual 10.14: Taburan Kemudahan Rumah Ibadat Islam (Masjid) di Kawasan Daerah Muar
Bil Lokasi Mukim
1. Masjid Jamek Sultan Ibrahim
2. Masjid Jamek Sg Abong
3. Masjid Al-Hakim Pt Keroma Jln Dato' Hj Kosai
4. Masjid Bukit Treh
5. Masjid Jamek Pt Setongkat
Bandar
6. Masjid Kg Kelantan
7. Masjid Al-Manar Pt Sakai Darat
8. Masjid Al-Hikmah Pt Kadhi Jln Temg Ahmad
9. Masjid Jamek Al-Husna Pt Keroma Jta
10. Masjid Kg Kenangan Tun Dr Ismail 1
11. Masjid Jamek Bukit Kepong
12. Masjid Jamek Kg Tui Bukit Kepong
13. Masjid Jamek Felcra
14. Masjid Al-Ekhsan Pt Jawa
Parit Jawa
15. Masjid Ubudiah Pt Limbong
16. Masjid Jamek Hj Yaakob Pekan Lenga
17. Masjid An Nur Kg Jawa
18. Masjid Jamek Kg Baru Bt 28 Lenga
19. Masjid Felda Bt 27 Lenga
Lenga
20. Masjid Jamek Gombang
21. Masjid Jamek Kg Liang Batu
22. Masjid Jamek Kg Renchong
23. Masjid Jamek Al-Hidayah Kg Bt 23 Lenga
24. Masjid Jamek Kg Paya Panjang
25. Masjid Jamek Bukit Pasir
26. Masjid Sg Terap,Jln Masjid
27. Masjid Jamek As Syukur Kg Tengah Sungai Terap
28. Masjid Al Hidayah Kg Simpang Baba
29. Masjid Jamek Kg Jorak
30. Masjid Jamek Kg Pergam
31. Masjid Jamek Bt 3 Bakri
32. Masjid Jamek Bt 5 Bakri
33. Masjid Kg Kenangan Dato Abdullah Jaafar Bt 6 Bakri Bakri
34. Masjid Kg Pt Hj Zin
35. Masjid Jamek At Taqwa Jeram Bakri
36. Masjid Jamek Al-Hilal Bt 20 Air Hitam
37. Masjid Jamek Batu 18 Air Hitam
38. Masjid Pt Hj Anuar
39. Masjid Jamek Irshadiah Bt 16 Air Hitam
Ayer Hitam
40. Masjid Jamek Al-Karamah Bt 15 Air Hitam
41. Masjid Jamek Al-Shakirin Kg Pt Tengah Air Hitam
42. Masjid Jamek Hj Mohamad Pt Ulu Semerah Air Hitam
43. Masjid Jamek Al-Rahmah Kg Pt Baru Air Hitam
44. Masjid Jamek An-Nur Al-Hidayah Kg Pt Raja Jta
45. Masjid Jamek Nurul Iman Pt Bakar Jar
46. Masjid Ar Rahim Pt Bakar Darat Parit Bakar
47. Masjid Pt Hj Ali
48 Masjid Sulaimaniah Pt Pinang Seribu
10-30
Bil Lokasi Mukim

48 Masjid Jamek Pt Jamil
50 Masjid Al-Istiqomah Kg Pt Mislam
51 Masjid Jamek Pt Bulat Simpang 4
52. Masjid Jamek Pt Bulat Pekan
53. Masjid Jamek Seri Menanti
54. Masjid At-Taufik Kg Pt Ibrahim Seri Menanti
55. Masjid An-Nur Paya Lebar
56. Masjid Jamek Kg Pt Pechah
57. Masjid Jamek At-Taqwa Kg Pt Nawi
58. Masjid Jamek Al-Bashir Pt No 7 Jln Yusof
59. Masjid Jamek Ar-Redhzuan Kg Seri Dalam
60. Masjid Kg Sg Gersik
61. Masjid Jamek Sg Balang Darat
62. Masjid Sg Balang Kecil Darat
63. Masjid Al-Mutawkkil Alallah Kg Melayu Jln Yusof
64. Masjid Sg Pulai Darat
65. Masjid Jamek Pekan Baru
Sungai Balang
66. Masjid Jamek Sarang Buaya
67. Masjid Nur Iman Pt Bugis
68. Masjid Jamek Raudatuljannah Pt No 3 Jln Yusof
69. Masjid Jamek An-Najah Pt Kemang
70. Masjid Sarang Buaya Darat
71. Masjid Sarang Buaya Darat
72. Masjid Jamek Al-Hayat Kg Semaseh Panchor
73. Masjid An-Nur Kg Jawa
74. Masjid Jamek Kg Olak Sepam
75. Masjid Jamek Panchor
76. Masjid Jamek Sultan Alauddin Riayat Shah 1 Kg Raja
77. Masjid Jamek Kg Paya Redan
78. Masjid Jamek Al-Falah Kg Panjang Sari Jorak
79. Masjid Jamek Pekan Pagoh
80. Masjid Jamek Kg Sg Ranggam
81. Masjid Saidina Omar Kg Sungai Alai
82. Masjid Jamek Kg Terus
83. Masjid Jamek Kawasan Kg Pengkalan Bukit
84. Masjid At-Taqwa Ikbn Pagoh
Sumber : Diolah Daripada Pejabat Agama Daerah Muar, 2018
10-31
Jadual 10.15: Taburan Kemudahan Rumah Ibadat Islam (Surau) di Kawasan Daerah Muar
Bil Lokasi Mukim

1. Surau An Nur, Kg Bukit Bendar
2. Surau Al-azim Kg Raja Bawah
3. Surau An Nur Sawah Laku Bukit Kepong
4. Surau Kg Raja Atas
5. Surau Kg Kecil
6. Surau Al Wahab Pt Limbong
7. Surau Al-harun Surau 3 Pt Samsu Darat
8. Surau Al-bani Pt Lintang
9. Surau As-samsu Pt Samsu Jln Temenggong Ahmad
10. Surau Rahmaniah Pt Samsu 4 Jln Seri Tanjung
11. Surau Az-zahidi Pt Kassim Darat
12. Surau Darul Aman Pt Tarom
13. Surau Ahmad Khatib
14. Surau Al-hidayah Jln Mahmood Pt Jawa
15. Surau Silaturrahim Jln Mahmood Parit Jawa
16. Surau Al-yakin Pt Kassim Darat
17. Surau Alfalah Kg Sri Manis
18. Surau An-nur Paya Lebar
19. Surau Nur Hidayah Kg Ken Bt 13 Bakri
20. Surau As-syabaan Kg Nelayan
21. Surau Nekmat Jln Omar Pt Nipah
22. Surau Sulaimaniah Kg Benteng
23. Surau Jaffariah Pt Nipah Darat
24. Surau Al-ikhtisom Pt Nipah Tengah
25. Surau Al-amin Kg Tulang Gajah
26. Surau Kg Saujana Batu 29 Kg Liang Batu
27. Surau Ibnu Abbas Kg Liang Batu
28. Surau An-nur Kg Tanjung Sialang Lenga
29. Surau Paya Lempah
30. Surau Kg Jawa Lenga
31. Surau Kg Bukit Sedenak
32. Surau Al-muhajirin Tmn Pagoh Jaya
33. Surau Al-sa'dah Kg Jayor
34. Surau Nur Hidayah Kg Bkt Panjang
35. Surau Ladang Temiang Renchong
36. Surau Al Qudus Kg Masyarakat Jasa
37. Surau Al Hakim Kg Sari Baru
38. Surau Lanadron Estate
39. Surau Kg Brohol
40. Surau Natra Kg Padang Lalang
41. Surau Al Raudah Kg Sri Tanjong
Jorak
42 Surau Nur Iman Kg Tanjung Olak
43. Surau An Nur Kg Semeriut
44. Surau Al Hidayah Kg Gelam
45. Surau Al Mahmudiah Kg Sri Makmor
46. Surau Al Ansar Tmn Sri Pagoh
47. Surau Al Mutmainnah Kg Muda Jaya
48. Surau Jln Maidin Kg Semaseh
49. Surau Al Amin Kg Seri Menanti
50. Surau Al Mutaqin Kg Tengah Paya Redan
51. Surau Al Rahman Kg Sebasu
10-32
Bil Lokasi Mukim

52. Surau Kg Tanggul Aur
53. Surau Al Rayyan Kg Panjang Sari
Jorak
54. Surau Kg Selancar Pagoh
55. Surau Hab Pendidikan Pagoh
56. Surau Durian Daun
57 Surau Tok Raja
58 Surau Al-mahmoudiah
59 Surau An-Nur Taman Temiang Utama
60 Surau Ar Rahman Pt Buaya
61 Surau Al-ihsan Jln Kg Tengah
62 Surau As-syakirin Kg Tanjung Selabu
63 Surau Taman Bintang Emas
64 Surau An-nur Kg Melayu Bukit Pasr
65 Surau Hj Bawi
66 Surau Mahmood Dasuki
67 Surau An’nur Kg Simpang
Sungai Terap
68 Surau Kg Jorak
69 Surau Kg Permatang Pasir
70 Surau Hj Anuar Syafie Kg Naib Kadir
71 Surau Al Amin Pt Masjid
72 Surau Ar Rahman Kg Jawa
73 Surau Kg Naib Piee
74 Surau Hj Lassim Bt 6
75 Surau Hj Mohamod
76 Surau Al Hidayah Taman Permatang Pasir
77 Surau Simpang 4 Bt 5
78 Surau Al-ikhlas Desa Warisan
79 Surau Tengah Kg Jalan Raja
80 Surai Al Barakah Bt 2
81 Surau Jeram Tepi
82 Surau Kg Tengah
83 Surau Lorong Muhamadiah Jeram
84 Surau As Saadah Telok Kemang
85 Surau Al Falah Kg Pt Kadir Darata
86 Surau Simpang Jeram
87 Surau Taman Seri Bakri
88 Surau Taman Fajar
89 Surau Kg Seri Tanjung Mawaddah Warahmah
90 Surau Kg Pt Wahid
Bakri
91 Surau Taman Bakri Indah
92 Surau Tmaan Bakri Mulia
93 Surau Al Iman Taman Bakri Jaya
94 Surau Darul Falah Kg Baru
95 Surau Al Hadi Bt 6 Bakri
96 Surau Kg Pt Hj Ziin
97 Surau An Nur Pt Hj Noor
98 Surau Kg Pt Hj Sari
99 Surau Al Hassanaha
100 Surau Kg Seri Bukit Batu
101 Surau Kg Pt Ulu
102 Surau Al Huda Taman Sri Bakri
103 Surau Al Hidaya Pt Hassan Ahmad 1
104 Surau An Nur Bt 19 Ayer Hitam
105 Surau Ar Raudah Bt 18
10-33
Bil Lokasi Mukim

106 Surau Al Makmur
107 Surau Al Naim Kg Pt Samad Bt 17
108 Surau Nurul Iman Pt Yaakob
109 Suraua Al Istiqamah Bt 17
110 Surau Al Amin Kg Pt Haji Karim 1 Bt 18
111 Surau Al Maksum Pt Karim 2 Bt 18
112 Surau Nurul Jhidayah Bt 16
113 Surau Ahmadiah Pt Amat Pentil Bt 17
114 Surau Al Hidayatus Solihin Pt Haji Anuar
115 Surau Al Falah Pt Kemin Ayer Hitam
116 Surai Kiyai Maulan Pt Hj Zain
117 Surau Al Taqwa Bt 14
118 Surau Al Ikhlas Kg Pt Tengah Bt 18
119 Surau Al Mustaqim Pt Ulu Semerah
120 Surau Nurul Iman Kg Pt Belukar Cina
121 Surau Al Amin Pt Gantung
122 Surau Annur Pt Baru Bt 28
123 Surau Nur Salam Pt Benu
124 Surau Al Fallah Pt Bagan Bt 18
125 Surau Nurul Qamar Pt Raja Darat
126 Surau Pt Raja
127 Surau Pakatan Pt Bakar 3
128 Surau Al Amin Jln Sri Muda
129 Surau Pt Amal
130 Surau Al Jariah Pt Amal
131 Surau Al Hdayah Pt Amal
132 Surau Al Ehsan Pt Amal Darat
133 Surau Hj Adnan
134 Surau Orang Kaya Abu Bakakr
135 Surau Pt Asam Kumbang Pt Bakar
136 Surau Husainiah Kg Parit Punggur
137 Surau Nor Hidayah Pt Unas Darat Parit Bakar
138 Surau Ann Nur Pt Sepayong Darat
139 Surau Pt Hj Ali
140 Surau Pt Unas
141 Surau Al Noril Masturi Pt Hj Ali Darat
142 Suarau Al Barakah Pt Payung Tgh
143 Surai Kiyai Hj Mohd Rusdi
144 Surau Pt Unas
145 Surau Kumpulan 3 Pt Pinang Seribu
146 Surau Dua Pt Pinang Seribu
147 Surau 4 Pt Pinang Seribu
148 Surau Al Fatah
149 Surau Kumpulan 1 Pt Pinang Seribu
150 Surau Annur Simpang 4
151 Surau Simpang 3 Pt Jamil
152 Surau Al Barakah Pt Jamil
153 Surau Pt Bulat Darat
154 Surau Al Muhibbah
Serii Menanti
155 Surau Al Hidayah Kg Pt Mislam Darat
156 Surau Al Munawarah
157 Surau Sg Pulai Simpang
158 Surau Seri Menanti Darat 7
159 Surau Al Falah Seri Menanti
10-34
Bil Lokasi Mukim

160 Surau Al Falah Kg Pt Shafie
161 Surau Al Rahman Pt ulu Jamil
162 Surau Al Karim Pt Karjani
163 Surau Pt Penyengat Darat
164 Surau Nurul Falah
165 Surau Al Hidayah
166 Surau Kg Pt Pali Darat Seri Menanti
167 Surau Pt Pali Lintang
168 Surau Al Syakirin
169 Surau Al Amin Kg PT No 6
170 Surau Ar Rahim Pt No 1
171 Surau Darul Ehsan Kg Pt Tengah Darat
172 Surau Pt Tengah Seri Menanti
173 Surau Al Hidayah Pt Bugis
174 Surau Kg Pt Begelen
175 Surau Saidina Hamzah Kg Pt Gantong Jln Yusof
176 Surau Hj Abd Rahman
177 Surau At-taqwa Pt No 5 Jln Yusof
178 Surau (2) Sarang Buaya
179 Surau Dua Kg Semerah Darat
180 Surau Sri Melor Tmn Semerah
181 Surau (1) Sarang Buaya
182 Surau As-solehin Pt Subari
183 Surau Al-hidayah Kg Bali Pt Yusof
184 Surau Al-jihad Kg Pt Serong Pt Yusof
185 Surau At-thohirin Pt Ibrahim Jln Yusof
186 Surau Nur-falah Pt Masjid Jln Yusof
187 Surau Al-falaq Sg Balang Besar
188 Surau Sg Balang Tengah (2) Darul Salam
189 Surau Arrohmah Sg Balang Kecil Sungai Balang
190 Surau Al-siddiq Sg Balang Kecil
191 Surau Mohd Sirat Sg Balang Kecil
192 Surau Darul Ikhsan Sg Balang Tengah (1)
193 Surau Sg Balang Darat Benteng
194 Surau Pekan Sg Balang Besar
195 Surau Sg Balang Besar Laut
196 Surau Sg Balang Darat
197 Surau Nurul Ehsan Kg Sg Muda Simpang
198 Surau Sg Muda Darat
199 Surau Kg Kemudi Laut
200 Surau At-tahiriah Kg Sg Pulai
201 Surau Al Baroqah Sg Sudah Darat
202 Surau Kg Pt Latif
203 Surau Al-amin Kg Semerah Barat
204 Surau Ar-rahman Pt Benu Pt Kemang
205 Surau As-shakirin Pt Ponorogo Pt Kemang
10-35
Bil Lokasi Mukim

206 Surau Nurun Nikmah Pt Guntung Pt Kemang
207 Surau Al-hidayah Sg Kelat Darat
208 Surau Al-syahadah Sg Kelat Benteng
209 Surau Sg Kelat Laut
210 Surau (1) Jln Air Panas
Sungai Balang
211 Surau (2) Sg Sudah Darat
212 Surau Sg Gersik Laut At-taqua
213 Surau Sg Sudah Laut
214 Surau Nurul Fatimah Kg Pt Gersik
215 Surau 2 Nurul Iman Jalan Air Panas
216 Surau Ubudiah Pt Sakai Jln Abd Rahman
217 Surau Pt Kadi Jln Temenggong Ahmad Muar
218 Surau Istiqamah Pt Perupok Jln Temenggong Ahmad
219 Surau Nur Salam Kg Buah Keras
220 Surau Kg Buah Keras 2
221 Surau Khusuk'yah Pt Keroma Jln Abd Rahman
222 Surau Pt Haji Baki
223 Surau Pt Besar
224 Surau Rahmaniah Pt Sakai
225 Surau al Zahrah Pt Kadzi
226 Surau Nurul huda Taman Bunga Raya
227 Surau Yahya Jln Khalidi
228 Surau Sabtu Jln Khalidi
229 Surau Pt Perupuk Jari
230 Surau Hj Mahadi
231 Surau Pt Hj Baki Dalam
232 Surau Pt Besar
233 Surau Tadah Utara
234 Surau Tauhidiah Kg Pt Sakai Laut
235 Surau Al Huda Lujnah Bandar
236 Surau Silaturahim
237 Surau Tengku TMG Ahmad
238 Surau Dato Seri Amar Diraja
239 Surau Lorong Perkasa
240 Surau Rahmat jalan Daud
241 Surau Serkam
242 Surau Santano Jalan Junid
243 Surau JKR Jln Daud
244 Surau Barakhatul Ukhwah batu 2
245 Surau Pangkalan Tiram
246 Surau Jln Hashim
247 Surau Hospital
248 Surau Arab
249 Surau Kita Batu 1
250 Surau Jln Sakeh
251 Surau Al Hakim
252 Surau Nurul Hidayah
253 Surau Taman Sg Abong
254 Surau Taman Desa
10-36
Bil Lokasi Mukim

255 Surau Nurul Jannah KKTDI 5
256 Surau Nurul Yakin Pt Setongkat
257 Surau At Thohiriah Pt Setongkat Darat
258 Surau Al Amin Jln Haji Abdullah
259 Surau Pt Besar
260 Surau Pt Sakai
261 Surau Pt Keroma Darat
262 Surau Pt Beting
263 Surau Polis
264 Surau As Assyikirin Pusat Pemulihan Akhlak Bandar
265 Surau Taman Sg Abong Baru
266 Surai Taman Sri Treh
267 Surau Kg Sg Abong Darat Hj Ismal Yaakop
268 Surau As Salam Taman Tun Sulaiman Ninam Shah
269 Surau Borhanuddin Pt Sakai Laut
270 Surau Al Ehsan Balai Bomba
271 Surau Al Amin Taman Sri Cempaka
272 Surau Taman Sri Temenggong
273 Surau Pt Kadhi Tengah
Sumber : Diolah Daripada Pejabat Agama Daerah Muar,2018
Kemudahan masjid paling banyak dibina di dalam Mukim Jorak dengan bilangan 13 buah masjid dan manakala
kemudahan surau banyak dibina di Mukim Bandar dengan bilangan 58 buah surau. Jadual 10.14 dan 10.15
menunjukkan senarai kemudahan masjid dan surau mengikut mukim-mukim di dalam Daerah Muar. Di dalam
daerah Muar, masjid utama adalah Masjid Jamek Sultan Ibrahim yang terletak di dalam Mukim Bandar yang
berhampiran pesisiran Sungai Muar. Masjid ini merupakan masjid bersejarah kerana ia adalah masjid pertama
yang dibina di dalam Daerah Muar pada tahun 1887.
10-37
Rajah 10.4: Taburan Masjid di Daerah Muar

10-38
Rajah 10.5: Taburan Surau di Daerah Muar

10-39
ii) Rumah Ibadat Bukan Islam
Di antara kemudahan tempat ibadat yang terdapat di kawasan Daerah Muar adalah 51 buah tokong, 11 buah
kuil, 4 buah gereja dan 1 buah gurdwara. Penyediaan kemudahan ibadat bukan Islam sedia ada adalah
mencukupi bagi menampung keperluan penduduk sasaran.
Jadual 10.16: Profil Rumah Ibadat Bukan Islam (RIBI) berdaftar di

dalam Daerah Muar
Mukim Tokong Kuil Gereja Gurdwara
Bandar 22 4 4 1
Parit Jawa 3 - - -
Seri Menanti - - - -
Sungai Balang - - - -
Ayer Hitam - - - -
Bakri 12 1 - -
Sungai Terap Foto 10.15: Tokong Parit Jawa
4 1 - -
Sungai Raya - - - - Kredit Foto: UTM-LCARC
Jorak 7 5 - -
Lenga - - - -
Bukit Kepong 1 - - -
Parit Bakar 2 - - -
Jumlah 51 11 4 1
Sumber : Pejabat Daerah Muar 2019
Berdasarkan analisis yang dijalankan, kebanyakkan kemudahan

tempat ibadat bukan islam tertumpu di Mukim Bandar. Jadual
10.16 menunjukkan taburan kemudahan tanah perkuburan di
kawasan Daerah Muar bagi orang islam dan bukan islam.
Foto 10.16: Gereja Trinity Presbyterian
10-40
Rajah 10.6: Taburan Rumah Ibadat Bukan Islam di Daerah Muar

10-41
ii) Tanah Perkuburan

Keperluan dan penyediaan tanah Jadual 10.17: Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan di Kawasan Daerah
perkuburan bagi masyarakat Islam Muar
dan bukan Islam turut diberi Bil Tapak Perkuburan Jumlah Tapak Keluasan
tumpuan dalam kajian
Perkuburan (Hektar)
Rancangan Tempatan Daerah 1. Islam 74 70.34
Muar 2030. Secara 2. Cina 34 101.381
keseluruhannya, kawasan daerah 3. Kristian/Hindu 3 3.697
Muar mempunyai 74 tapak 4. Sikh 1 0.501
perkuburan Islam dan 25 buah Sumber: Kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar
tapak perkuburan Buddha, 3 buah (Penggantian) 2020-2030
tapak perkuburan Kristian/Hindu
dan sebuah tanah perkuburan
Sikh. Jadual 10.17 menunjukkan
taburan kemudahan tanah
perkuburan di Daerah Muar.
Jadual 10.18: Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan Islam di Kawasan Daerah Muar
Bil Lokasi Mukim Keluasan Jumlah
(Hektar) keluasan
1. Tanah Perkuburan Masjid Parit Bakar Laut, Jalan Abd Rahman 0.53
2. Tanah Perkuburan mukim Parit Bakar 0.89
Parit Bakar 2.32
3. Perkuburan Islam, Jalan Temenggung Ahmad 0.73
4 Kubur Masjid Nur Iman, Jln Abd Rahman (tambahan) 0.17
5 Perkuburan Islam, Jln Khalidi 0.20
6 Perkuburan Islam, Kg Parit Sakai Laut 0.49
7 Perkuburan Islam, Kg Parit Keroma 1.29
8 Perkuburan Islam Batu 1, Jln Bakri 0.20
9 Perkuburan Islam Batu 21/2, Kg Parit Beting Bandar 0.20 3.06
10 Perkuburan Islam Parit Sakai Darat, Jln Temenggung 0.20
11 Perkuburan Islam Kubur Lama, Jln Jonid 0.20
12 Kubur Parit Sakai Darat, Al-Manar (Tambahan) 0.20
13 Perkuburan Islam Jln Majidi/Jln Mariam 0.08
14 Perkuburan Islam Kg Kechil 0.20
Bukit Kepong 1.09
15 Perkuburan Islam Kg Raja 0.89
16 Perkuburan Islam Kg Parit Baru, Batu 18 1.34
17 Perkuburan Islam Kg Parit Arab, Batu 19 0.56
18 Perkuburan Islam Kg Parit Bagan (Parit Baru) 0.26
19 Perkuburan Islam Mukim Air Hitam 0.49
20 Perkuburan Islam Kg Tanah Merah, Jln Pagoh Ayer Hitam 4.05 12.28
21 Perkuburan Islam Parit Kaman (masuk dalam lapis-5) 1.07
22 Perkuburan Islam Kg Parit Tengah 0.25
23 Perkuburan Islam Batu 14 0.20
24 Perkuburan Islam Kg Tanag Merah 4.06
25 Perkuburan Islam Pt Yusuf, Jln Masjid 0.17
26 Perkuburan Islam Kg Sungai Sudah Darat 0.77
27 Perkuburan Islam Prt No 3, Jln Yusof (tambahan) 0.20
28 Perkuburan Islam Kg Semerah Darat 0.81
29 Perkuburan Islam Kg Sarang Buaya (lepas pekan Pt) 0.30
Sungai
30 Perkuburan Islam Kg Sarang Buaya 0.48 4.76
Balang
31 Perkuburan Islam Kg Parit Bugis 0.12
32 Perkuburan Islam Kg Sarang Buaya Laut 0.04
33 Perkuburan Islam Sg Balang Kechil Darat 0.53
34 Perkuburan Islam Kg Sg Kelat 0.08
35 Perkuburan Islam Parit Masjid 0.04
10-42

(hektar) keluasan
36 Perkuburan Islam Sungai Balang (semerah Darat) 0.13
Sungai
37 Perkuburan Islam Semerah Darat 0.08
Balang
38 Perkuburan Islam Sungai Sudah 1.01
39 Perkuburan Islam Mukim Lenga 1.06
40 Perkuburan Islam Kg Jawa, Tl 118, Jln Lenga, Bukit Kepong Lenga 0.20 4.36
41 Perkuburan Islam Kg Melayu 3.10
42 Perkuburan Islam Kg Simpang Empat Sungai 0.02
1.27
43 Perkuburan Islam Kg Paya Panjang Terap 1.25
44 Perkuburan Islam Parit Pecah 0.04
45 Perkuburan Islam Simpang 4, Parit Jamil 4.17
46 Perkuburan Islam Simpang 4, Parit Jamil 3.68
47 Perkuburan Islam Kg Sri Dalam 1.42
48 Perkuburan Islam Kg Sri Menanti 1.21
Seri
49 Perkuburan Islam Kg Seri Bulatan Setia 0.79 14.11
50 Perkuburan Islam Kg Seri Dalam Menanti 0.40
51 Perkuburan Islam Parit Bulat 0.69
52 Perkuburan Islam Parit Jamil Laut 1.02
53 Perkuburan Islam Kg Parit Mislam 0.49
54 Perkuburan Islam Kg Sri Dalam, Jln Pt No 5 0.20
55 Perkuburan Islam Parit Limbong 0.20
56 Perkuburan Islam Jalan Abd Jabar (selekoh Jln keasam) Parit Jawa 0.04 0.77
57 Perkuburan Islam Bukit Mor 0.53
58 Perkuburan Islam Sungai Raya Sungai 0.64
1.64
59 Perkuburan Islam Lot 3074 Raya 1.00
60 Perkuburan Islam Bakri Batu 6 Bakri 0.20 0.20
61 Perkuburan Islam Kg Jawa Panchor 4.13
62 Perkuburan Islam Kg Panjang Sari 0.20
63 Perkuburan Islam Craigielea Bukit Pasir 7.81
64 Perkuburan Kg Paya Panjang 0.53
Jorak 24.48
65 Perkuburan Islam Kg Olak, Pengkalan Bukit 0.20
66 Perkuburan Islam Kg Raja 9.76
67 Perkuburan Islam Kg Tanjong Olak 0.82
68 Perkuburan Islam Kg Semuyot Bt3/4, Jln Pagoh 1.03
Sumber: Diolah Daripada Pejabat Agama Daerah Muar, 2018
Berdasarkan hasil kajian menunjukkan taburan kemudahan tanah perkuburan islam banyak tertumpu di Mukim
Jorak dengan keluasan keseluruhan seluas 14.48 hektar. Jadual 10.18 menunjukkan taburan kemudahan tanah
perkuburan islam di daerah Muar mengikut mukim-mukim.
Bagi, tanah perkuburan bukan islam pula, hasil kajian menunjukkan taburan kemudahan tanah perkuburan cina
banyak tertumpu di Mukim Bakri dengan keluasan keseluruhan seluas 35.08 hektar. Jadual 10.19 menunjukkan
taburan kemudahan tanah perkuburan bukan islam di daerah Muar mengikut mukim-mukim.
10-43
Jadual 10.19: Taburan Kemudahan Tanah Perkuburan Islam di Kawasan Daerah Muar
(Hektar) Keluasan
Tanah Perkuburan Cina
1. Perkuburan Cina Lot 166 0.959
2. Perkuburan Cina Lot 5061 1.572
3. Perkuburan Cina Lot 3633 Jorak 0.919 31.577
4 Perkuburan Cina Lot 4960 8.459
Bakri 35.08
Lenga 2.961
Parit Bakar 4.073
Parit Jawa 16.249
Sungai Raya 10.198
34 Perkuburan Cina Lot 5460 Bukit Kepong 1.243 1.243
Tanah Perkuburan Kristian/Hindu
1 Perkuburan Kristian/Hindu Lot 2697 1.248
Bakri 3.545
2 Perkuburan Kristian/Hindu Lot 2746 2.297
3 Perkuburan Kristian/Hindu Lot 1322 Bandar 0.152 0.152
Tanah Perkuburan Sikh
1 Perkuburan Sikh Jorak 0.501 0.501
Sumber: Diolah Daripada Jabatan Pembangunan dan Lanskap MPM 2018
10-44
Rajah 10.7: Taburan Tanah Perkuburan di Daerah Muar

10-45
E. Perkhidmatan Pos
Sehingga tahun 2018, Daerah Muar mempunyai 6 buah perkhidmatan pos di Daerah tersebut. Terdapat 2 buah
perkhidmatan pos di Mukim Bandar disebabkan bilangan penduduk di mukim tersebut yang agak ramai. Kajian
mendapati perkhidmatan ini terletak pada kawasan yang sesuai dan mudah dihubungi. Namun, perkhidmatan
pos tidak terdapat di semua mukim di Daerah Muar. Perancangan penyediaan kemudahan perkhidmatan pos
pada masa hadapan perlu mengambilkira mukim yang masih tidak mempunyai kemudahan tersebut. Namun,
bangunan perkhidmatan pos sedia ada juga perlu dinaiktaraf dan dibaikpulih untuk memberi keselesaaan
kepada penduduk. Keperluan kemudahan sokongan di perkhidmatan pos seperti tempat duduk, tempat letak
kenderaan dan tandas awam perlu dinaiktaraf. Perincian kemudahan perkhidmatan pos yang disediakan
adalah seperti Jadual 10.20.
Jadual 10.20: Taburan Kemudahan Perlkhidmatan Pos di Daerah Muar
Keluasan
Bil. Nama Pejabat Pos Mukim
(Hektar)
1. Pos Malaysia Muar 0.191
Bandar Bandar
2. Pos Malaysia Kg. Kenangan Tun Dr Ismail 0.006
3. Pos Malaysia Bukit Pasir Sungai Raya 0.146
4. Pos Malaysia Pagoh Jorak 0.154
5. Pos Malaysia Bakri Bakri 0.099
6. Pos Malaysia Parit Jawa Parit Jawa 0.333

Sumber : Diolah daripada Jabatan Perancangan Pembangunan dan Landskap, MPM 2019
Foto 10.17: Pejabat Pos Kg. Kenangan Tun Dr Ismaill Foto 10.18: Pejabat Pos Malaysia Pagoh
F. Kemudahan Sosial
i. Kemudahan masyarakat
Kemudahan sosial yang dikaji di dalam kajian melibatkan kemudaahan dewan serbaguna awam,dewan orang
ramai dan balai raya. Secara keseluruhannya,Daerah Muar mempunyai 61 buah kemudahan masyarakat. Ianya
meliputi dewan jubli, dewan orang ramai, dewan serbaguna, serta balai raya mencatat bilangan tertinggi iaitu
112 buah. Dewan Jubli Daerah Muar diberi nama Dewan Jubli Intan Sultan Ibrahim adalah dewan yang
digunakan untuk majlis dan istiadat rasmi Diraja Johor . Dewan tersebut juga digunakan oleh penduduk untuk
program dan acara rasmi di Daerah Muar. Dewan orang ramai dan dewan serbaguna disetiap mukim pula
digunakan secara optimum oleh penduduk setempat untuk aktiviti kemasyarakatan. Terdapat pula sebahagian
balai raya di petempatan di Daerah Muar digunakan untuk tabika. Jadual 10.22 dan Jadual 10.23 menunjukkan
taburan semasa kemudahan masyarakat yang terdapat di Daerah Muar.
10-46
Jadual 10.21: Taburan Kemudahan Sosial mengikut hierarki di Kawasan

Daerah Muar
Bil Komponen Unit

1. Dewan Jubli 1
2. Dewan orang ramai dan dewan 52
serbaguna
3. Balai raya/pusat komuniti 112
Sumber : Olahan daripada iDesa 2018 Foto 10.19: Dewan Jubli Intan Muar
Jadual 10.22: Taburan Kemudahan Sosial (dewan) di Kawasan Daerah
Muar
Bil Mukim Unit

Dewan Jubli
1. Bandar 1
Dewan Orang Ramai dan Dewan Serbaguna
1. Bandar 15
2. Bakri 5
3. Sungai Terap 3
4. Sungai Raya 3 Foto 10.20: Balairaya Kampung
5. Parit Bakar 6 Tengah Muar
6. Parit Jawa 2
7. Sungai Balang 2
8. Ayer Hitam 2
9. Jorak 7
10. Lenga 6
11. Bukit Kepong 1
Sumber : Olahan daripada iDesa 2018
Jadual 10.23 : Taburan Kemudahan Sosial (balairaya/pusat komuniti) di

Kawasan Daerah Muar
Bil Mukim Unit

Balairaya/pusat komuniti Foto 10.21: Dewan Serbaguna
1. Bandar 16 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
2. Bakri 6
3. Sungai Terap 8
4. Sungai Raya 8
5. Parit Bakar 10
6. Parit Jawa 3
7. Seri Menanti 6
8. Sungai Balang 8
9. Ayer Hitam 14
10. Jorak 22
11. Lenga 6
12. Bukit Kepong 5
Sumber : Olahan daripada iDesa 2018
10-47
ii. Kemudahan Perpustakaan
Kajian yang dijalankan menunjukkan kawasan Daerah Muar hanya mempunyai 3 buah perpustakaan awam.
Berdasarkan 2 kategori iaitu Perpustakaan Cawangan Daerah dan Perpustakaan Desa. Perpustakaan desa
hanya terdapat di Mukim Ayer Hitam, Sungai Balang dan Parit Jawa. Perancangan penyediaan kemudahan
perpustakaan desa pada masa hadapan perlu mengambilkira mukim yang masih tidak mempunyai kemudahan
tersebut. Namun, bangunan perpustakaan sedia ada juga perlu dinaiktaraf dan perpustakaan cawangan
daerah juga perlu dibaikpulih untuk memberi keselesaaan kepada penduduk. Perincian kemudahan
perpustakaan yang disediakan adalah seperti Jadual 10.24.
Jadual 10.24: Taburan Kemudahan Perpustakaan di Kawasan Daerah Muar
Kategori
Nama Mukim
Perkhimatan
Perpustakaan
Perbadanan Perpustakaan Awam Johor Cawangan Muar Bandar
Cawangan Daerah
Perpustakaan Desa kg. Parit Tengah
Kompleks Penghulu Mukim Ayer Hitam Ayer Hitam
Perpustakaan Desa Perpustakaan Desa Bukit Naning
(PD) Perpustakaan Desa PNM Sg Balang Muar Johor Sungai Balang
Perpustakaan Desa Parit Jawa Parit Jawa
Perpustakaan Desa Kampung Seri Menanti Parit Jawa
Sumber : Olahan daripada Jabatan Perancangan Pembangunan dan Landskap, MPM 2019
Foto 10.22: Perbadanan Perpustakaan Awam Foto 10.23: Perpustakaan Desa PNM Sg Balang
Johor Cawangan Muar Muar
G. Kemudahan Kebajikan
Kemudahan kebajikan yang dikaji di dalam kajian melibatkan pusat-pusat jagaan dan kebajikan bagi warga
emas, anak yatim dan orang kurang upaya. Secara keseluruhannya, di dalam Daerah Muar terdapat 2 buah
pusat kebajikan anak-anak yatim, 7 buah pusat jagaan warga emas, 1 buah pusat aktiviti warga emas dan 1
buah pusat jagaan orang kurang upaya serta sebuah pusat pemulihan akhlak. Jadual 10.25 menunjukkan
taburan kamudahan kebajikan di kawasan Daerah Muar.
10-48
Jadual 10.25: Taburan Kemudahan Kebajikan di Kawasan Daerah Muar

Bil Kemudahan Kebajikan Mukim Status
Pusat Kebajikan Anak-Anak Yatim
1. Pusat Kebajikan Anak-Anak Yatim Bandar NGO
Islam Muar (Putera dan Puteri)
2. Pertubuhan Kebajikan Bina Impian Sungai NGO
Muar Terap
Pusat Jagaan Warga Emas
1. Golden Age Care Centre
2. Pusat Jagaan Indah Harapan Bandar Swasta
3. Pusat Jagaan Bakti Murni
4. Pusat Jagaan Ramya Balan
Parit Bakar Swasta
5. Pusat Jagaan Teduhan Zafrah
6. Pusat Jagaan Seri Kenangan Sg. Abong Swasta Foto 10.24: Pusat Kebajikan Anak-
7. Pusat Jagaan Ai Xin Bakri Swasta Kredit Foto: UTM-LCARC
Pusat Jagaan Orang Kurang Upaya
1. Pusat Jagaan Harian Kanak-Kanak Bandar Swasta
Istimewa
Pusat Aktiviti Warga Emas (PAWE)
1. Pusat Aktiviti Warga Emas Parit Bandar NGO
Keroma
Sumber: Olahan Daripada Portal Jabatan Kebajikan Masyarakat, 2019
Hasil kajian menunjukkan taburan kemudahan kebajikan tertumpu di

dalam mukim Bandar. Di dalam daerah Muar, terdapat 1 buah pusat
aktiviti warga emas yang terletak di Mukim Bandar, yang dibina
bertujuan untuk tempat bagi warga emas menjalankan aktiviti harian
dalam komuniti. Ia merupakan satu perkhidmatan bercorak
pendampingan sosial (reaching out) dan pembangunan
Foto 10.25: Pusat Jagaan Indah
(developmental) kepada warga emas.
H. Kemudahan Kawasan Lapang dan Rekreasi
Kajian senario semasa yang dilakukan akan menerangkan keadaan Pewartaaan tanah lapang dan
semasa kemudahan kawasan lapang di Daerah Muar. Analisis keadaan rekreasi di Daerah Muar
semasa akan mengenalpasti kecukupan kemudahan-kemudahan
kawasan lapang dan rekreasi sedia ada serta kualiti penyediaannya. Telah diwarta
Analisis ini melibatkan 3 jenis kawasan lapang iaitu kemudahan rekreasi =165 lot
aktif, kemudahan rekreasi pasif dan rekreasi berasaskan sumber
semulajadi. Dalam Proses warta
Perwartaan kawasan lapang adalah penting bagi mengelakkan tanah =8 lot

yang disediakan tidak ditukar statusnya kepada guna tanah lain serta Belum diwartakan
diambil semula oleh pihak pemaju atau penduduk setempat untuk
kepentingan sendiri. =55 lot
Sumber: Jabatan Perancangan Pembangunan
dan Landskap MPM, 2016
10-49
Rajah 10.8: Taburan Kemudahan Kebajikan di Daerah Muar

10-50
Jadual 10.26: Status pewartaan kawasan lapang dan rekreasi mengikut

mukim di Daerah Muar
Telah Dalam Proses

Mukim Belum diwartakan
diwartakan warta
Bandar 84 2 22
Bakri 26 3 6
Sungai Terap 17 - 5
Sungai Raya 8 - 1
Parit Bakar 2 1 6
Parit Jawa 13 - 4
Seri Menanti 1 - 2
Sungai Balang 6 - 5
Ayer Hitam - - -
Jorak 8 1 3
Lenga - - -
Bukit Kepong - 1 -
Jumlah 165 8 55
Sumber: Jabatan Perancangan Pembangunan dan Landskap MPM,
2016
H. Kemudahan Kawasan Lapang dan Rekreasi
Jadual 10.26 menunjukkan taburan kemudahan kawasan lapang dan rekreasi mengikut hierarki. Kemudahan
kawasan lapang terdapat lima tahap penyediaan berdasarkan Garis Panduan dan Piawaian PLANMalaysia
(2014).
Kemudahan rekreasi dapat dibahagi kepada 2 kategori utama iaitu Jadual 10.26: Taburan kemudahan
kawasan kemudahan aktif dan rekreasi pasif. Rekreasi pasif merupakan kawasan lapang dan rekreasi
aktiviti yang tidak memerlukan penggunaan tenaga fizikal yang banyak mengikut hierarki di Daerah Muar
tetapi hanya untuk tujuan merehatkan fikiran dan emosi. Kawasan
rekreasi pasif terdiri dari kawasan taman rekreasi termasuk sungai, taman Hierarki Taman Bil
bunga atau taman awam, taman permainan kanak-kanak, taman ban- Taman Bandaran 1
daran dan sebagainya.
Taman Tempatan 1
Tujuan kajian ini akan mengkaji ketiga-tiga jenis kemudahan kawasan Taman Kejiranan 10
lapang yang terdapat di Daerah Muar. Terdapat sebuah buah taman
tempatan di dalam daerah Muar iaitu Kawasan Rekreasi Tanjung Emas. Padang Permainan 59
Selain itu, terdapat sepuluh taman kejiranan yang telah dikenalpasti iaitu: Lot Permainan 87
1) Kawasan Rekreasi Tanjung Ketapang Sumber : Olahan daripada Pelan Induk

Landskap Majlis Perbandaran Muar,
2) Kawasan Rekreasi Bukit Bakri
2002
3) Dataran Bukit Pasir
4) Sport Complex Pagoh
5) Ladang Herba Nasuha
6) Pantai Leka
7) Kolam Air Panas Gersik,
8) Kawasaan Rekreasi Awam Lenga
9) Gelanggang sukan pelbagai guna Lenga
10) Kawasan Rekreasi Bukit Kepong
10-51
i) Taman Bandaran
Taman atau padang perbandaran berfungsi sebagai pusat kegiatan
sukan aktif dan tersusun. Hanya sebuah tambahan bandaran dikenalpasti
dikawasan kajian iaitu Stadium Sultan Ibrahim. Stadium ini perlu di
naiktaraf dari segi elemen, kualiti landskap dan kepelbagaian aktiviti
yang boleh menonjolkan lagi fungsinya sebagai taman bandaran.
Foto 10.26: Stadium Sultan Ibrahim,

Muar
Kredit Foto: UTM – LCARC, 2019
ii) Taman tempatan
Terdapat hanya sebuah kawasan yang dikategorikan sebagai taman tempatan iaitu Kawasan Rekreasi Tanjung
Emas dan Kawasan rekreasi Tanjung Ketapang (Jadual 10.27). Taman-taman tempatan ini menyediakan
kemudahan rekreasi aktif dan juga pasif. Kedua-dua taman tempatan tersebut terletak di dalam Kawasan
pusat bandar Muar. Kawasan rekreasi Tanjung Emas merupakan taman rekreasi utama dimana ia terletak
di Bandar Maharani. Perletakannya yang terletak di kuala Sungai Muar memberi pemandangan yang menarik.
Jadual 10.27: Taburan Taman Tempatan di Daerah Muar

Taman tempatan Komponen sedia ada Ulasan
Kawasan Rekreasi  Taman permainan Landskap seperti kawasan teduhan tidak ditanam
Tanjung Emas secara menyeluruh. Kemudahan sokongan seeprti
 Perabot jalan dan taman alat permainan, tempat duduk, wakaf , tong sam-
 Kawasan pesiar kaki pah dan perabot jalan sangat terhad.kualiti visu-
al di tepi sungai kurang memuaskan diamana
 Jeti
ianya dicemari dengan sampah sarap. Kawasan
 Tempat meletak kenderaan tersebut kekurangan tempat meletak kenderaan
 Gazebo/wakaf untuk menampung keperluan masa hadapan.
 Tandas awam
 Kawasan pergeraian
Sumber : Olahan daripada Pelan Induk Landskap Majlis Perbandaran Muar, 2002
Foto 10.27: Kawasan Rekreasi Foto 10.29: Kolam Air Panas Gersik Foto 10.30: Kawasan Rekreasi
Tanjung Emas Kredit Foto: UTM – LCARC, 2019 Pantai Leka Parit Jawa
Kredit Foto: UTM – LCARC, 2019 Kredit Foto: UTM – LCARC, 2019
10-52
iii) Taman kejiranan
Secara umumnya taman kejiranan berfungsi untuk kegiatan sukan, rekreasi pasif, taman untuk perteduhan,
berkelah dan juga untuk tujuan pengindahan bagi kegunaan penduduk di beberapa buah kejiranan. Padang
kejiranan ini seharusnya di lengkapi dengan kemudahn-kemudahan yang lebih lengkap berbanding kemudahan
-kemudahan di dalam lot permainan dan padang permainan. Pelbagai aktiviti yang diwujudkan bukan sahaja
sekadar memberi kemudahan kepada orang ramai tetapi juga bertindak sebagai ruang untuk interaksi sosial di
kalangan penduduk di kawasan kejiranan. Terdapat sembilan buah taman kejiranan yang telah dikenalpasti di
Daerah Muar. Jadual 10.28 menunjukkan taburan bilangan taman kejiranan di Daerah Muar.
Jadual 10.28: Taburan bilangan taman kejiranan di Daerah Muar
Taman kejiranan Komponen sedia ada Ulasan

Kawasan Rekreasi  Alat-alat permainan dan Kualiti visual kawasan taman rekreasi kurang
Tanjung Ketapang riadah memuaskan kerana dipenuhi dengan semak
samun dan belukar yang tidak diselenggara
 Kemudahan untuk dengan baik.Kolam renang telah rosak dan perlu
berkhemah dibaikpulih. Aspek landkap juga kurang diberi
penekanan. Elemen rekreasi perlu dinaiktaraf
 Tasik buatan dan diselenggara secara berkala,
 Perabot jalan dan taman
 Kolam renang dan

gelanggang tenis
Kawasan rekreasi Bukit  Lanskap lembut Landskap seperti kawasan teduhan tidak diberi
Bakri penekanan. Kemudahan sokongan seeprti alat
 Gazebo/ wakaf permainan, tempat duduk, wakaf , tong sampah
dan perabot jalan sangat terhad dan perlu
 Perabot jalan dan taman ditingkatkan. Kualiti visual di kurang memuaskan
diamana ianya dicemari dengan sampah sarap.
Dataran Bukit Pasir  Dataran kecil Elemen rekreasi perlu ditingkatkan seperti elemen
perabot jalan, landskap kejur, dan landskap
 Arca lembut serta perlu diselenggara secara berkala,
 Tong sampah
 Landskap lembut dan kejur
 kawasan pegeraian
 kawasan pejalan kaki

Sport Complex Pagoh  Dewan serbaguna Kualiti landskap perlu dipertingkatkan. Elemen
rekreasi juga perlu ditingkatkan seperti elemen
 Tempat letak kenderaan perabot jalan, landskap kejur, dan landskap
lembut serta perlu diselenggara secara berkala.
 Gelanggang
Ladang Herba Nasuha  Restoran Kawasan ini kurang kualiti terhadap visual yang
(Swasta) menarik kecuali tumbuhan herba yang ditanam
 Surau dalam skala yang besar. Namun, kawasan ini
merupakan tempat penyelidikan herba yang
 Tandas mempunyai elemen rekreasi yang memuaskan.
 Tempat meletak kenderaan

10-53
Taman kejiranan Komponen sedia ada Ulasan
Kolam Air Panas Gerisik  Kolam air panas Elemen rekreasi perlu dinaiktaraf dan diseleng-
gara dengan baik. Reka bentuk landskap sedia
 Alat permainan ada kurang memberi impak terhadap estetik
visual. Papan tanda tidak diletakkan dengan
 Tandas jelas terutamanya dijalan masuk.
 Chalet
 Surau
 Gerai
Kawasan Rekreasi awam  Papan tanda Kualiti taman dalam keadaan yang bai. Namun,
Lenga elemen landskap sediaada kurang memberikan
 Lampu taman impak terhadap estetik visual.
 Bangku
 Tong sampah
 Laluan refleksologi
 Alat-alat permainan
 kawasan persiar kaki
Gelanggang sukan  Papan tanda Kawasan ini kurang kualiti terhadap visual yang
pelbagai guna Lenga menarik kerana tiada landskap dan perabot
 Lampu jalan. Landskap seperti kawasan teduhan perlu
diberi penekanan supaya pengguna boleh
 Gelanggang futsal menggunakan kawasan ini sebagai kawasan
rekreasi.
 wakaf
Kawasan Rekreasi Bukit  Kawasan jeti Visual tepi sungai tidak diselenggara dengan
Kepong baik. Kemudahan sokongan tidak disediakan
 wakaf bagi kegunaan pengunjung yang datang.
Sungai juga tidak dieksplotasi dengan
sepenuhnya sebagai daya tarikan pengunjung.
Analisis terhadap kemudahan kawasan lapang dan rekreasi dilaksanakan menggunakan matrix berdasarkan
beberapa aspek dan komponen iaitu kemudahsampaian, kemudahan awam, landskap kejur dan landskap
lembut. Berdasarkan analisis yang dilaksanakan mendapati terdapat 4 buah taman yang boleh dikategorikan
sebagai taman tersebut mempunyai pembangunan kawasan rekreasi yang baik dan menarik serta perlu
dikekalkan iaitu Kawasan Rekreasi Tanjung Emas, Kawasan Rekreasi Tanjung, Kawasan Rekreasi Pantai
Leka Parit Jawa, dan Kolam Air Panas Gersik. Keempat-empat buah taman tersebut mempunyai
kemudahan awam yang lengkap serta sering menjadi tempat tarikan oleh penduduk. Selain
daripada itu, terdapat lagi 7 buah taman rekreasi yang perlu diberi penekanan terhadap aspek
penambahbaikan dan baikpulih kawasan tersebut.,
10-54
Jadual 10.30: Analisis Matriks bagi Kawasan Rekreasi Utama Daerah Muar
Kawasan Rekreasi
Taman
Taman
Tem- Taman Kejiranan
Bandaran
patan
Kawa- Kawasan
Komponen
Stadium Kawasan san Rekreasi Kolam Kawasan Gelanggang Kawasan
Kawasan Dataran Sport
Sultan Ib- Rekreasi Rekreasi Pantai Air Rekreasi sukan Rekreasi
Rekreasi Bukit Complex
rahim, Tanjung Tanjung Leka Panas awam pelbagai Bukit

Bukit Bakri Pasir Pagoh
Muar Emas Keta- Parit Gersik Lenga guna Lenga Kepong
pang Jawa
Kemudahsampaian
Jarak dari Bandar
3 3 3 2 3 3 2 3 3 3 3
utama ke lokasi
Kemudahsampaian
3 3 3 2 3 3 2 3 3 3 3
laluan ke lokasi
Kemudahan Asas
Tahap penyediaan
3 3 3 2 3 3 3 3 2 2 2
tempat letak kereta
Kemudahan Tandas
2 3 3 2 2 2 2 3 1 1 1
Awam
Gerai Makanan 1 3 3 1 3 1 3 3 1 1 1
Landskap Lembut
Penyediaan kepel-
bagaian jenis pokok 1 3 3 2 1 1 2 3 1 1 1
untuk tujuan hiasan
Peratusan liputan
1 3 3 2 1 1 2 3 1 1 1
landskap lembut
Landskap Kejur
Penyediaan perabot
2 3 2 2 1 2 2 2 1 2 1
landskap
Penyediaan
1 3 2 2 1 1 3 3 1 2 1
kemudahan rekreasi
Kemudahan OKU 2 3 2 1 1 1 2 2 1 1 1
Jumlah 19 30 30 18 19 18 23 28 15 17 15
10-55
Jadual 10.28 menunjukkan komponen yang dikaji untuk menganalisis kemudahan kawasan lapang dan rekreasi
di Daerah Muar dengan menggunakan analisis matrix dan akan menilai mengikut kategori berdasarkan jumlah
markah.
Jadual 10.28: Analisis Komponen Kemudahan Kawasan Lapang dan Rekreasi

No Komponen Baik(3) Sederhana(2) Lemah(1)
Tahap Kemudahsampaian
1. Jarak dari Bandar utama ke Mengikut jarak Melebihi 10km ke 30km Melebihi 30km dan ke
lokasi mengikut jarak minimum yang daripada jarak atas daripada jarak
minimum hierarki ditetapkan minimum yang minimum yang
ditetapkan ditetapkan
2. Kemudahsampaian Laluan yang mudah, Laluan yang kurang Laluan yang sukar, tidak
nyata serta tidak nyata atau nyata atau memerlukan
Merujuk kepada
memerlukan memerlukan pertukaran mod
kemudahan laluan ke lokasi
pertukaran mod pertukaran mod pengangkutan lebih
pengangkutan pengangkutan daripada 2
Kemudahan Asas
1. Tempat Letak Kereta Penyediaan tempat Terdapat tempat letak Tiada penyediaan
letak kereta yang kereta namun tidak tempat letak kereta
Merujuk kepada tahap
mencukupi dan baik mencukupi dan kurang
penyediaan tempat letak
baik
kereta
2. Kemudahan Tandas Awam Penyediaan Penyediaan Tiada penyediaan
kemudahan tandas kemudahan tandas kemudahan tandas
awam yang baik awam yang kurang awam
baik
3. Gerai Makanan Penyediaan Gerai Penyediaan gerai Tiada Gerai Makan
makan yang makan yang tidak
mencukupi dan mencukupi dan kurang
bersih bersih
Landskap Lembut
1. Pokok dan tanaman Penyediaan Terdapat penyediaan Tiada penyediaan
kepelbagaian jenis kepelbagaian jenis kepelbagaian jenis
Merujuk kepada
pokok dan tanaman pokok dan tanaman pokok dan tanaman
penyediaan kepelbagaian
yang baik tetapi kurang baik
jenis pokok asli untuk tujuan
hiasan dan ekosistem
2. Liputan Landskap Penyediaan 80% dan Penyediaan 79% - 50% Penyediaan kurang
ke atas liputan liputan landskap daripada 50% liputan
Merujuk kepada peratusan
landskap lembut lembut landskap lembut
liputan landskap lembut
Landskap Kejur
Perabot Landskap Penyediaan perabot Terdapat penyediaan Tiada penyediaan
landskap yang baik perabot landskap perabot landskap
Merujuk kepada
dan mencukupi namun kurang baik
1. penyediaan papan tanda,
tempat duduk, lampu, tong
sampah, pintu masuk,
pagar, wakaf dan lain-lain
Kemudahan Rekreasi Penyediaan Terdapat kemudahan Tiada penyediaan
kemudahan rekreasi rekreasi namun kurang kemudahan rekreasi
Merujuk kepada
yang baik baik
penyediaan laluan pejalan
2. kaki, laluan basikal,
kemudahan bersukan, alat
permainan kanak-kanak
dan lain-lain
Kemudahan dan Penyediaan Kurang penyediaan Tiada penyediaan
rekabentuk sejagat kemudahan dan kemudahan dan kemudahan dan
rekabentuk rekerasi rekreasi untuk OKU rekabentuk untuk OKU
3. Merujuk kepada
untuk OKU yang baik
rekabentuk dan
penyediaan kemudahan
OKU
10-56
Jadual 10.29 menunjukkan jumlah ukuran kategori dapat menilai kekuatan setiap kawasan rekreasi dengan
pemarkahan seperti berikut:
Jumlah Markah Ulasan Kategori
20 -30 markah Dikategorikan mempunyai pembangunan kawasan rekreasi yang baik dan
menarik serta perlu dikekalkan
10– 20 markah Dikategorikan mempunyai pembangunan kawasan rekreasi yang sederhana
baik, serta perlu ditambah baik
Kurang daripada 10 markah Dikategorikan mempunyai pembangunan kawasan rekreasi yang kurang
baik yang memerlukan pembangunan semula
Sumber: Olahan daripada Garis Panduan Khusus Pembangunan, GPP Tanah Lapang dan Kawasan Rekreasi, JPBD (2013)
iv) Kawasan Lapang
Kawasan lapang merupakan suatu ruang tapak yang dikhaskan untuk tujuan rekreasi. Di dalam akta
perancangan setiap pembangunan perlu memperuntukan 10% untuk dijadikan kawasan lapang bagi
kemudahan penduduk. Penyediaan kawasan lapang adalah berdasarkan hierarki kawasan lapang yang
ditetapkan iaitu:
 Padang Permainan
Sebanyak 59 padang permainan terdapat di kawasan kajian di mana perletakannya terletak di
taman-taman perumahan. Jadual 10.30 menunjukkan taburan kemudahan lot permainan kawasan
lapang di Daerah Muar.
Jadual 10.30: Taburan kemudahan padang permainan kawasan lapang di Daerah Muar.
Pusat Kemudahan Keluasan Ulasan
sedia ada (hektar)
Petempatan
(Unit)
Bandar Maharani  Bilangan ini mencukupi bagi memenuhi keperluan

44 96.31
penduduk semasa. Ruang padang permainan ada-
Bukit Bakri lah lebih luas dari lot permainan.
10 24.50
Bukit Pasir 4 4.41  Masalah kurang penyelenggraan menyebabkan
Parit Jawa pemandangan kawasan padang permainan
- -
di kawasan kajian kurang menarik.
Pagoh
- -  Kebanyakan alat permainan dilihat banyak
Lenga kerosakan dan tidak boleh digunakan oleh
1 0.85
penduduk.
Bukit Kepong - -

10-57
 Lot permainan
Sebanyak 87 unit lot permainan terdapat di kawasan kajian dan sebahagian besarnya terdapat di Bandar
Maharani. Jadual 10.29 menunjukkan taburan kemudahan lot permainan kawasan lapang di Daerah Muar.
Jadual 10.29: Taburan kemudahan lot permainan kawasan lapang di Daerah Muar.
Pusat Kemudahan Keluasan

sedia ada (hektar)
Petempatan Ulasan
(Unit)
Bandar Maharani 65 11.43  Sebahagian kecil lot permainan tidak dilengkapi

Bukit Bakri 15 3.11 dengan alatan permainan seperti buaian, papan
gelongsor, jongkang-jongket dan gelanggang per-
Bukit Pasir 1 0.07 mainan. Lot-lot permainan ini tidak berfungsi dengan
Parit Jawa - - baik dan perlu di naiktaraf.
Pagoh  Selain itu juga, lot-lot permianan tidak berfungsi

- - dengan sempurna, kurang penyelenggaran dan
mempunyai alat permainan yang usang.
Lenga
4 0.75
 Tidak pokok renek bagi pemisahan ruang permainan
Bukit Kepong dengan kawasan lain seperti rizab parit dan jalan
2 0.29
raya.
Foto 10.31: Lot permainan di Daerah Muar Foto 10.32: Lot permainan di Daerah Muar
Kredit Foto: UTM – LCARC Kredit Foto: UTM – LCARC
 Padang Permainan
Sebanyak 59 padang permainan terdapat di kawasan kajian di mana perletakannya terletak di
taman-taman perumahan. Jadual 10.30 menunjukkan taburan kemudahan lot permainan kawasan
lapang di Daerah Muar.
10-58
Jadual 10.30: Taburan kemudahan padang permainan kawasan lapang di Daerah Muar
Pusat Kemudahan Keluasan
Petempatan sedia ada (hektar) Ulasan
(Unit)
Bandar Maharani 44 96.31  Bilangan ini mencukupi bagi memenuhi keperluan
Bukit Bakri 10 24.50 penduduk semasa. Ruang padang permainan ada-
Bukit Pasir 4 4.41 lah lebih luas dari lot permainan.
Parit Jawa - -
Pagoh - -  Masalah kurang penyelenggraan menyebabkan
Lenga 1 0.85 pemandangan kawasan padang permainan di ka-
Bukit Kepong - - wasan kajian kurang menarik
10.4 Unjuran Kemudahan Masyarakat

Dalam memastikan penyediaan kemudahan masyarakat yang mencukupi dan serba lengkap sejajar dengan
pertambahan bilangan penduduk, maka kajian ini telah mengemukakan unjuran bagi keperluan beberapa
kemudahan terpilih. Asas perkiraan atau pembentukan unjuran kemudahan ini adalah merujuk kepada Manual
Piawaian Perancangan, PLANMalaysia dan pihak-pihak yang berkaitan. Oleh itu, unjuran keperluan masa
hadapan sehingga 2030 akan memberi gambaran bilangan dan keluasan yang diperlukan untuk menampung
pertambahan penduduk di masa hadapan. Namun begitu, penyediaan sebenar kemudahan unjuran sehingga
tahun 2030 kajian Daerah Muar ini adalah tertakluk kepada perancangan dan keupayaan kewangan bagi
setiap pihak yang bertanggung jawab. Jadual 10.31 menunjukkan taburan bilangan penduduk mengikut mukim
pada tahun 2018 dan tahun 2030.
Jadual 10.31: Taburan bilangan penduduk mengikut mukim pada tahun 2018 dan tahun 2030.
Mukim Bilangan Penduduk 2018 Bilangan penduduk 2030
Bandar 113,869 149,593

Bakri 40,783 54,848
Sungai Terap 15,036 20,222
Sungai Raya 8,695 11,694
Parit Bakar 13,226 17,787
Parit Jawa 12,783 16,212
Seri Menanti 13,520 17,146
Sungai Balang 13,398 16,992
Ayer Hitam 8,877 11,258
Jorak 23,479 113,122
Lenga 7,558 9,231
Bukit Kepong 10,278 12,582
Sumber: Olahan daripada My Local Stats Johor 2017, DOSM
10-59
Rajah 10.9: Taburan Kawasan Lapang di Daerah Muar

10-60
10.4.1 Unjuran Kemudahan Kesihatan
Dari aspek penawaran kemudahan kesihatan mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan piawaian yang
telah ditetapkan iaitu berdasarkan Manual Garis Panduan Perancangan Kemudahan Masyarakat,
PLANMalaysia 2014:
 Hospital - 1: Setiap Daerah
 Klinik Kesihatan - 1 : 15,000 –20,000 penduduk

 Klinik Desa - 1 : 5, 000 – 10,000 penduduk
Bagi kemudahan kesihatan, kemudahan hospital daerah tidak memerlukan sebarang unjuran tambahan untuk
tempoh sehingga tahun 2030. Walaubagaimanapun, kemudahan kesihatan seperti klinik kesihatan dan klinik
desa masih memerlukan penambahan bagi beberapa kawasan. Penambahan ini adalah bagi memastikan
penyediaan perkhidmatan kesihatan yang lebih menyeluruh terutama di kawasan desa atau luar bandar.
Menjelang tahun 2030, kawasan daerah Muar memerlukan pertambahan 13 buah klinik kesihatan dan 7 buah
klinik desa. Ini adalah bagi menampung pertambahan penduduk yang semakin meningkat dan memastikan
penyediaan kemudahan kesihatan merangkumi semua kawasan dan memenuhi kehendak penduduk.
Jadual 10.32: Unjuran Keperluan Klinik Kesihatan di Daerah Muar 2030
Keperluan
Penyediaan Semasa Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
2019 2030
2030
Bandar 2 5 3
Bakri 1 4 3
Sungai Terap - 1 1
Sungai Raya 1 1 Tiada
Parit Bakar 1 1 Tiada
Parit Jawa 1 1 Tiada
Seri Menanti 1 1 Tiada
Sungai Balang 1 1 Tiada
Ayer Hitam 1 1 Tiada
Jorak 3 8 5
Lenga 1 1 Tiada
Bukit Kepong - 1 1
JUMLAH KESELURUHAN 13 23 13
Sumber: Kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar (Penggantian) 2030
Berdasarkan unjuran yang dilakukan, sebanyak 13 buah klinik kesihatan perlu ditambah pada tahun 2030
terutamanya di mukim Bandar, Bakri dan Jorak. Walau bagaimanapun, Pejabat Kesihatan Daerah Muar
mencadangkan klinik kesihatan sedia dinaiktaraf.
10-61
Jadual 10.33: Unjuran Keperluan Klinik Desa di Daerah Muar 2030
Keperluan
Penyediaan Semasa Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
2019 2030
2030
Bandar 2 2 Tiada
Bakri 4 5 1
Sungai Terap 3 2 Tiada
Jorak 5 11 6
Lenga 4 1 Tiada
Bukit Kepong 4 1 Tiada
Berdasarkan unjuran yang dilakukan, bagi klinik desa pula terdapat penambahan sebanyak 7 buah klinik desa
perlu ditambah pada tahun 2030 terutamanya di mukim Jorak.
10.4.2 Unjuran Kemudahan Pendidikan

Dari aspek penawaran kemudahan pendidikan mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan piawaian yang
telah ditetapkan iaitu berdasarkan Manual Garis Panduan Perancangan Kemudahan Masyarakat, PLANMalaysia
2014:
 Sekolah Menengah - 1:15,000 penduduk

 Sekolah Rendah - 1: 3,000 – 7,500 penduduk
 Sekolah Agama - 1: 3,000 – 7,500 penduduk Islam
 Tadika - 1:7,500 penduduk
i) Sekolah Menengah
Unjuran keperluan sekolah menengah adalah berdasarkan kepada piawaian keperluan 1 sekolah menengah:
15,000 penduduk dengan keluasan minimum 5-15 ekar bagi tanah rata serta tidak melebihi 35 pelajar/ kelas.
Jadual 10.34: Unjuran Keperluan Sekolah Menengah di Daerah Muar 2030
Keperluan
Penyediaan Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
Semasa 2019 2030
2030
Bandar 10 10 Tiada
Bakri 2 4 2
Sungai Terap - 1 1
Jorak 1 8 7
Lenga 1 1 Tiada
Bukit Kepong 1 1 Tiada
10-62
Berdasarkan unjuran yang telah dilakukan, sehingga tahun 2030, Daerah Muar memerlukan tambahan sekolah
menengah sebanyak 10 buah sekolah terutamanya di mukim Jorak. Hal ini disebabkan oleh peningkatan
penduduk sebanyak 14% menjelang tahun 2030 dan nisbah semasa kelas dan murid (1:42) hampir mencapai
tahap maksimum mengikut piawaian(1:45). Jadual 10.34 dan rajah 10.12 menunjukkan unjuran keperluan
sekolah menengah bagi Daerah Muar.
ii) Sekolah Rendah

Berdasarkan kiraan unjuran yang dilakukan, sehingga tahun 2030 kawasan daerah Muar memerlukan lagi
tambahan sekolah rendah sebanyak 20 buah sekolah rendah terutamanya di Mukim Bandar dan Jorak. Jadual
10.35 menunjukkan unjuran keperluan sekolah rendah bagi kawasan Daerah Muar.
Jadual 10.35: Unjuran Keperluan Sekolah Rendah di Daerah Muar 2030
Jumlah keperluan Keperluan

Penyediaan Semasa
Mukim Tambahan
2019 2030 2030
Bandar 11 20 9
Bakri 6 7 1
Sungai Terap 3 3 -
Sungai Raya 3 2 -
Parit Bakar 4 2 -
Parit Jawa 9 2 -
Seri Menanti 2 2 -
Sungai Balang 8 2 -
Ayer Hitam 1 2 1
Jorak 7 15 8
Lenga 5 1 -
Bukit Kepong 2 2 -
Sumber: Kajian Rancangan Tempatan Daerah Muar (Penggantian) 2020-2030
iii) Sekolah Agama

Berdasarkan kiraan unjuran yang dilakukan, sehingga tahun 2030 kawasan daerah Muar memerlukan lagi
tambahan sekolah agama sebanyak 6 buah sekolah agama terutamanya di Mukim Bandar. Jadual 10.36 dan
rajah 10.5 menunjukkan unjuran keperluan sekolah agama bagi kawasan Daerah Muar.
10-63
Jadual 10.36: Unjuran Keperluan Sekolah Agama di Daerah Muar 2030
Keperluan
Penyediaan Semasa
Mukim Jumlah keperluan 2030 Tambahan
2019
2030
Bandar 8 11 3
Bakri 4 4 -
Sungai Terap - 2 2
Sungai Raya 1 1 -
Parit Bakar 3 1 -
Parit Jawa 3 1 1
Seri Menanti 6 1 -
Sungai Balang 5 1 -
Ayer Hitam 2 1 -
Jorak 9 9 -
Lenga 3 1 -
Bukit Kepong 3 1 -
iv) Tadika
Bagi keperluan dan unjuran kemudahan tadika, berdasarkan keperluan semasa kemudahan ini didapati
bahawa penyediaan kemudahan ini tidak mencukupi . Kemudahan tadika terdapat disetiap mukim.
Berdasarkan bilangan penduduk, secara keseluruhan setiap mukim memerlukan keperuan tambahan terutama
di Mukim Bandar (45 buah) dan Mukim Jorak (44 buah). Mukim Bandar memerlukan keperluan kemudahan
tadika yang sangat tinggi sebanyak 60 buah pada tahun 2030 . Namun, berdasarkan keperluan semasa tadika
masih tidak mencukupi sebanyak 31 buah tadika bagi menampung keperluan penduduk. Mukim Jorak juga
memerlukan pertambahan tadika yang sangat tinggi sebanyak 45 buah pada tahun 2030. Hal ini mungkin
disebabkan oleh pembangunan semasa dan akan datang di kawasan berkenanaan yang mempengaruhi
pertambahan penduduk.
Jadual 10.37: Unjuran Keperluan Tadika di Daerah Muar 2030
Jumlah keperluan Keperluan

Penyediaan Keperluan
Mukim Tambahan
Semasa 2019 semasa 2019 2030 2030
Bandar 15 46 60 45
Bakri 2 16 22 20
Sungai Terap 2 6 8 6
Sungai Raya 1 3 5 4
Parit Bakar 3 5 7 4
Parit Jawa 3 5 6 3
Seri Menanti 2 5 7 5
Sungai Balang 1 5 7 6
Ayer Hitam 1 4 5 4
Jorak 1 9 45 44
Lenga 1 3 4 3
Bukit Kepong 3 4 5 2
JUMLAH KESELURUHAN 35 111 181 146
10-64
10.4.3 Unjuran Kemudahan Keagamaan
Piawaian penyediaan kemudahan tempat ibadat untuk orang Islam seperti masjid ialah 1 : 10,000 penduduk
dengan keluasan minimum 0.8 hektar. Dengan mengambil kira peratusan penduduk Melayu berdasarkan
kepada Banci Penduduk Tahun 2000, di dapati kawasan daerah Muar memerlukan tambahan masjid sehingga
menjelang tahun 2030. Penambahan ini adalah berdasarkan kepada piawaian perancangan.
Piawaian perancangan bagi penyediaan surau adalah mengambil kira penduduk tampungan iaitu 1 buah surau
untuk setiap 2,000 penduduk dengan keluasan tapak 0.1 hektar. Sehingga tahun 2030, kawasan daerah Muar
memerlukan hanya sebuah surau tambahan (rujuk Jadual 10.29). Dari aspek penawaran kemudahan
keagamaan mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan piawaian yang telah ditetapkan iaitu:
 Masjid - 1: 5,000 penduduk
 Surau - 1 : 2,500 penduduk
 Rumah Ibadat Bukan Islam - 1: 5,000 penduduk
i) Masjid
Secara keseluruhannya, keperluan masjid di Daerah Muar adalah kurang mencukupi. Terdapat penambahan
masjid yang perlu dilakukan terutamanya di Mukim Jorak dengan keperluan tambahan sebanyak 10 buah
masjid dan di ikuti dengan Mukim Bakri dengan keperluan tambahan sebanyak 6 buah masjid. Jadual 10.38
menunjukkan unjuran keperluan masjid di Daerah Muar 2020 - 2030.
Jadual 10.38: Unjuran Keperluan Masjid di Daerah Muar 2020 - 2030
Keperluan
Jumlah keperluan
Mukim Penyediaan Semasa Tambahan
2019– 2030
2019– 2030
Bandar 10 - -
Bakri 5 11 6
Sungai Terap 7 4 -
Sungai Raya - 2 2
Parit Bakar 5 4 -
Parit Jawa 2 3 1
Seri Menanti 11 3 -
Sungai Balang 12 3 -
Ayer Hitam 8 2 -
Jorak 13 23 10
Lenga 8 2 -
Bukit Kepong 3 3 -

10-65
ii) Surau
Bagi keperluan surau pula, didapati bahawa sehingga tahun 2030, Daerah Muar hanya memerlukan
penambahan sebanyak 28 buah surau terutamanya di Mukim Jorak dengan keperluan tambahan sebanyak 21
buah surau. Jadual 10.39 menunjukkan unjuran keperluan surau di Daerah Muar 2020 - 2030.
Jadual 10.39: Unjuran Keperluan Surau di Daerah Muar 2020 - 2030

Keperluan
Jumlah keperluan
2019– 2030
2019– 2030
Bandar 58 60 2
Bakri 23 22 Mencukupi
Sungai Terap 24 8 Mencukupi
Sungai Raya - 5 5
Parit Bakar 25 7 Mencukupi
Parit Jawa 19 6 Mencukupi
Seri Menanti 23 7 Mencukupi
Sungai Balang 43 7 Mencukupi
Ayer Hitam 22 5 Mencukupi
Jorak 24 45 21
Lenga 7 4 Mencukupi
Bukit Kepong 5 5 Mencukupi
iii) Rumah Ibadat Bukan Islam

Secara keseluruhannya, keperluan rumah ibadat di Daerah Muar adalah mencukupi. Walau bagaimanapun,
terdapat penambahan rumah ibadat bukan islam yang perlu dilakukan terutamanya di Mukim Jorak dengan
keperluan tambahan sebanyak 11 buah rumah ibadat bukan islam dan. Jadual 10.40 menunjukkan unjuran
keperluan rumah ibadat bukan islam di Daerah Muar 2030.
Jadual 10.40: Unjuran Keperluan Tempat Ibadat Bukan Islam di Daerah Muar 2030
Keperluan
Jumlah keperluan
2030
2030
Bandar 31 30 Mencukupi
Bakri 13 11 Mencukupi
Sungai Terap 5 4 Mencukupi
Sungai Raya 10 2 Mencukupi
Parit Bakar 2 4 2
Parit Jawa 3 3 Mencukupi
Seri Menanti - 3 3
Sungai Balang - 3 3
Ayer Hitam - 2 2
Jorak 12 23 11
Lenga - 2 2
Bukit Kepong 1 3 2
10-66
iii) Tanah Perkuburan
Dari aspek penawaran kemudahan tanah perkuburan islam adalah mengikut penduduk, kiraan adalah
berdasarkan piawaian yang telah ditetapkan iaitu:
 1,000 penduduk Islam 0 : 2 hektar
Jadual 10.41: Unjuran Tanah Perkuburan di Daerah Muar 2030
Keperluan
Penduduk Islam Penyediaan Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
2030 Semasa 2019 2030
2030
Bandar 84,370 3.06 16.87 13.81

Bakri 30,934 0.2 6.19 5.99
Sungai Terap 11,405 1.27 2.28 1.01
Sungai Raya 6,595 1.64 1.32 -
Parit Bakar 10,032 2.32 2.01 -
Parit Jawa 9,144 0.77 1.83 1.06
Seri Menanti 9,670 14.11 1.93 -
Sungai Balang 9,584 4.76 1.92 -
Ayer Hitam 6,350 12.28 1.27 -
Jorak 63,801 24.48 12.76 -
Lenga 5,207 4.36 1.04 -
Bukit Kepong 7,097 1.09 1.42 0.33
JUMLAH KESELURUHAN 254,190 70.34 50.84 22.2
Berdasarkan unjuran yang telah dilakukan, jumlah keperluan tanah perkuburan 2030 memerlukan 50.84 hektar
untuk menampung kemudahan pekuburan bagi penduduk islam di dalam Daerah Muar. Tambahan lagi, jumlah
keluasan semasa adalah 70.34 hektar. Ini menunjukkan jumlah keluasan keseluruhan semasa mencukupi untuk
tahun 2030. Akan tetapi jika dilihat kepada keperluan tambahan 2030 mengikut mukim terdapat 5 buah mukim
yang memerlukan penambahan. Mukim yang memerlukan penambahan yang banyak adalah di mukim
Bandar.
Jadual 10.42: Unjuran Keperluan Tanah Perkuburan di Daerah Muar 2030
Penyediaan Semasa Jumlah keperluan Keperluan Tambahan

Kawasan
(hektar) 2030 (hektar) 2030
Seluruh Daerah Muar 70.34 50.84 -

10-67
10.4.4 Unjuran Kemudahan Keselamatan
Unjuran kemudahan keselamatan adalah melibatkan kemudahan perkhidmatan polis dan bomba.
Dari aspek penawaran kemudahan keselamatan mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan piawaian
yang telah ditetapkan iaitu:
 IPD - 1: Setiap Daerah
 Balai Polis - 1 : 40, 000 penduduk (Bandar)
- 1: 30, 000 penduduk (Separa Bandar)
- 1: 15, 000 penduduk (Luar bandar)
- 1 Anggota : 500 penduduk
 Pondok Polis - 1 : 5,000 - 10,000 penduduk
 Balai Bomba - 1 : 100, 000 penduduk
i) Unjuran Keperluan Balai Polis
Unjuran bagi penyediaan kemudahan balai polis adalah bagi setiap 40, 000 orang penduduk di kawasan
bandar dan sebuah pondok polis bagi setiap 10,000 orang penduduk. Jadual 10.43 menunjukkan unjuran
keperluan balai polis. Secara keseluruhannya, Daerah Muar memerlukan tambahan sebanyak 5 balai polis yang
melibatkan Mukim Sungai Terap, Parit Bakar, Sungai Balang, Jorak dan Lenga . Piawaian bagi sebuah balai polis
ialah dengan keluasan tapak minimum 2 - 4 hektar.
Jadual 10.43: Unjuran Keperluan Balai Polis di Daerah Muar 2020 - 2030
Jumlah Jumlah Keperluan

Penyediaan
Pentadbiran Balai Polis Mukim keperluan keperluan Tambahan
Semasa 2019
semasa 2019 2030 2030
Bandar 1 3 4 3
Muar (IPD)
Parit Bakar - 1 1 1
Bakri 1 1 1 Tiada
Balai Polis Bakri
Ayer Hitam - - - Tiada
Parit Jawa 1 1 1 Tiada
Balai Polis Parit Jawa Seri Menanti 1 1 1 Tiada
Sungai Balang - 1 1 1
Sungai Raya - - - Tiada
Balai Polis Bukit Pasir
Sungai Terap - 1 1 1
Balai Polis Panchor
Jorak 2 2 3 1
Balai Polis Pagoh
Lenga 1 - - 1
Balai Polis Lenga
Bukit Kepong - - - Tiada
Jumlah Keseluruhan 7 11 13 6
Mengikut piawaian perancangan yang telah ditetapkan oleh PLAN Malaysia dengan unjuran penduduk
sehingga 2030, Daerah Muar perlu mempunyai sebanyak 13 balai polis. Ianya penting dalam menjamin
keselamatan penduduk terutama bagi kawasan-kawasan perumahan dan kawasan-kawasan petempatan di
luar bandar yang sememangnya tidak mempunyai perkhidmatan polis. Oleh itu, kedudukan bagi setiap balai
polis perlu diambilkira untuk perancangan masa hadapan supaya perkhidmatannya boleh dikongsi dengan
masyarakat pelbagai tempat.
10-68
ii) Unjuran Keperluan Balai Bomba
Unjuran bagi penyediaan kemudahan balai bomba di kawasan bandar utama, pusat perindustrian baru dan
daerah pentadbiran baharu perlu disediakan balai bomba untuk penduduk tadahan seramai 100, 000 orang.
Manakala balai bomba di luar bandar dan pekan adalah bagi setiap kurang 20,000 orang penduduk.
Piawaian bagi sebuah balai bomba ialah kurang 0.5 ekar untuk kurang 20,000 orang penduduk. Manakala,
5 ekar untuk penduduk seramai 100, 000 orang. Berdasarkan penyediaan semasa kemudahan balai bomba
telah mencukupi dengan 1 balai bomba di Mukim Bandar mengikut piawaian nisbah 1: 100, 000 penduduk.
Jadual 10.44 menunjukkan unjuran keperluan balai bomba mengikut mukim.
Jadual 10.44: Unjuran Keperluan Balai Bomba di Daerah Muar 2020 - 2030
Keperluan
Penyediaan Keperluan Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
Semasa Semasa 2019– 2030
2019– 2030
Bandar 1 1 1 -
Bakri - - 1 1
Sungai Terap - - - -
Sungai Raya - - - -
Parit Bakar - - - -
Parit Jawa - - - -
Seri Menanti - - - -
Sungai Balang - - - -
Ayer Hitam - - - -
Jorak 1 - 1 -
Lenga - - - -
Bukit Kepong - - - -
Berdasarkan unjuran, Daerah Muar memerlukan tambahan sebanyak 1 balai bomba di Mukim Bakri bagi unjuran
pada tahun 2030. namun, telah terdapat cadangan untuk membangunkan sebuah balai bomba di Mukim
Bakri. Kawasan Mukim Bakri merupakan kawasan operasi perindustrian perabot yang baru. Oleh itu, kawasan
Mukim Bakri sangat memerlukan perkhidmatan bomba dan penyelamat kerana pertempatan disekitarnya
terdedah kepada risiko kebakaran dan memerlukan langkah keselamatan. Malah, Mukim Jorak juga
memerlukan pertambahan 1 balai bomba pada tahun 2030 dengan pertambahan penduduk sebanyak
113, 122 orang.
10-69
10.4.4 Unjuran Perkhidmatan Pos
Dari aspek penawaran kemudahan perkhidmatan pos adalah mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan
piawaian yang telah ditetapkan iaitu:
 Pejabat Pos Daerah - 1: 15,000 - 50,000 penduduk
 Pejabat Pos Kecil - 1 : 3, 000 –15,000 penduduk
Pejabat Pos Daerah hanya diperlukan satu iaitu di Mukim Bandar. Bagi keperluan kemudahan pos kecil, didapati
bahawa sehingga tahun 2030, Daerah Muar hanya memerluakan penambahan sebanyak 25 buah pos kecil
yang akan menampung pertambahan penduduk pada masa akan datang. Keperluan tambahan
perkhidmatan pos pada tahun 2019-2030 meningkat dengan kadar yang tinggi disebabkan keperluan semasa
perkhidmatan pos semasa masih tidak mencukupi dan tidak mencapai piawaian yang telah ditetapkan. Jadual
10.45 menunjukkan unjuran keperluan perkhidmatan pos di Daerah Muar sehingga tahun 2030.
Jadual 10.45: Unjuran Keperluan Kemudahan Perkhidmatan Pos di Daerah Muar 2020 - 2030
Penyediaan Jumlah keperluan Keperluan

Mukim Keperluan Semasa
Semasa 2019– 2030 Tambahan
Bandar 2 8 10 8
Bakri 1 3 4 3
Sungai Terap - 1 1 1
Sungai Raya 1 1 1 -
Parit Bakar - 1 1 1
Parit Jawa 1 1 1 -
Seri Menanti - 1 1 1
Sungai Balang - 1 1 1
Ayer Hitam - 1 1 1
Jorak 1 2 8 7
Lenga - 1 1 1
Bukit Kepong - 1 1 1
10-70
10.4.5 Unjuran Kemudahan Sosial
Unjuran kemudahan sosial adalah melibatkan kemudahan masyarakat dan perpustakaan.
Dari aspek penawaran kemudahan sosial mengikut penduduk, kiraan adalah berdasarkan piawaian yang
telah ditetapkan iaitu:
 Dewan sebaguna - 1:10,000 - 15,000 penduduk
 Dewan Orang Ramai - 1: 3, 000 –10,000 penduduk
 Balai Raya - 1: 200 -1,000 penduduk (perkampungan)
- 1:1,000 - 5,000 penduduk (bandar)
i) Unjuran Keperluan Kemudahan Masyarakat

Piawaian yang digunakan bagi unjuran keperluan Dewan Serbaguna adalah sebuah dewan bagi kawasan
tadahan penduduk seramai 10,000 hingga 15,000 orang dengan keluasan tapak 0.4 – 0.8 hektar. Sehingga tahun
2030 daerah Muar memerlukan tambahan 6 buah Dewan Serbaguna iaitu di Mukim Seri Menanti dan Mukim
Jorak (Jadual 10.46). Ianya bagi memudahkan komuniti setempat menjalankan program dan aktiviti
kemasyarakatan Walau bagaimanapun, ianya bergantung kepada perancangan masa depan bagi kawasan
petempatan tersebut.
Jadual 10.46: Unjuran Keperluan Kemudahan dewan serbaguna /dewan orang ramai di Daerah Muar
2020 - 2030
Jumlah keperluan
Mukim Penyediaan Semasa Keperluan Tambahan
2019– 2030
Bandar 15 14 -
Bakri 5 5 -
Sungai Terap 3 2 -
Sungai Raya 3 1 -
Parit Bakar 6 2 -
Parit Jawa 2 2 -
Seri Menanti - 2 2
Sungai Balang 2 2 -
Ayer Hitam 2 2 -
Jorak 7 11 4
Lenga 6 1 -
Bukit Kepong 1 1 -
Berdasarkan piawaian yang digunakan bagi unjuran bagi kemudahan masyarakat balairaya mendapati
sebanyak 31 buah balairaya perlu ditambah di Daerah Muar bagi unjuran tahun 2030 (Jadual 10.47). Unjuran
bilangan balairaya di Mukim Bandar bertambah sebanyak 14 buah disebabkan oleh bilangan keperluan
semasa balairaya kurang dengan hanya mempunyai 16 buah. Mukim tersebut haruslah menyediakan bilangan
balairaya semasa sebanyak 22 buah. Begitu juga dengan Mukim Bakri yang kurang penyedian semasa
balairaya sebanyak 2 buah balairaya. Namun, berdasarkan analisis kawasan kajian, penyediaan kemudahan
balai raya sedia ada tidak kerap digunakan oleh penduduk setempat. Oleh itu, keperluan tambahan
kemudahan tersebut adalah tidak digalakan.
10-71
Jadual 10.47: Unjuran Keperluan Kemudahan balairaya di Daerah Muar 2020 - 2030
Keperluan
Penyediaan Keperluan Jumlah keperluan
Mukim Tambahan
Semasa Semasa 2019– 2030
2019– 2030
Bandar 16 22 30 14
Bakri 6 8 11 5
Sungai Terap 8 3 10 2
Sungai Raya 8 2 2 -
Parit Bakar 10 3 9 1
Parit Jawa 3 3 8 5
Seri Menanti 6 3 9 3
Sungai Balang 8 3 8 -
Ayer Hitam 14 2 6 -
Jorak 22 5 23 1
Lenga 6 1 5 -
Bukit Kepong 5 2 6 1
ii) Unjuran Keperluan Kemudahan Perpustakaan

Piawaian yang digunakan bagi unjuran keperluan perpustakaan cawangan adalah sebuah perpustakaan bagi
100, 000 penduduk dan sebuah perpustakaan desa bagi 10,000 orang penduduk. Sehingga tahun 2030 daerah
Muar memerlukan tambahan perpustakaan sebanyak 17 buah perpustakaan desa (Jadual 10.48). Piawaian
minimum sebuah perpustakaan desa bagi setiap 10,000 penduduk dengan keluasan tapak 0.25 hektar.
Jadual 10.48: Unjuran Keperluan kemudahan perpustakaan di Daerah Muar 2020 - 2030
Jumlah keperluan
Mukim Penyediaan Semasa Keperluan Tambahan
2019– 2030
Bandar 4 3 -
Bakri 3 5 2
Sungai Terap - 2 2
Sungai Raya - 1 1
Parit Bakar 1 2 1
Parit Jawa 1 2 1
Seri Menanti 1 2 1
Sungai Balang 1 2 1
Ayer Hitam 2 1 -
Jorak 3 11 8
Lenga 2 1 -
Bukit Kepong - 1 1
10-72
10.4.5 Unjuran Kawasan Lapang dan rekreasi

Unjuran keperluan bagi kawasan lapang dan rekreasi adalah satu kayu ukur untuk sesebuah perancangan pada
masa hadapan. Perangkaan unjuran adalah untuk membantu dalam menjalankan strategi pembangunan
untuk seluruh daerah Muar secara mampan dan lestari. Kawasan lapang awam diukur selaras dengan
keputusan Mesyuarat Perancangan Fizikal Negara (MPFN) ke 5/2005 yang mensasarkan penyediaan kawasan
lapang adalah:
Kawasan lapang dan rekreasi - 2 hektar : 1,000 penduduk
Unjuran bagi penyediaan kemudahan kawasan lapang dan rekreasi adalah bagi setiap 1,000 orang penduduk
untuk 2 hektar kawasan lapang. Jadual 10.49 menunjukkan unjuran keperluan kemudahan tersebut. Secara
keseluruhannya, Daerah Muar telah mempunyai keluasan kawasan lapang semasa sebanyak 332.72 hektar
(lebihan 51.22 hektar). Berdasarkan unjuran keperluan kawasan lapang dan rekreasi 2030 Daerah Muar
memerlukan 450.69 hektar dengan keperluan tambahan sebanyak 169.19 hektar.
Jadual 10.49: Unjuran Keperluan kawasan lapang dan rekreasi di Daerah Muar 2020 - 2030
Luas semasa Keperluan Tambahan

Keperluan Semasa 2019 Keperluan 2030
kawasan lapang 2030
332.72 hektar 281.50 hektar 450.69 hektar 169.19 hektar
Berdasarkan piawaian yang telah ditetapkan Mesyuarat Perancangan Fizikal Negara (MPFN), nisbah
keperluan semasa kemudahan kawasan lapang adalah bagi setiap 846 orang penduduk untuk 2 hektar
kawasan lapang. Nisbah semasa kawasan lapang masih mengikut piawaian MPFN. Namun, berdasarkan
unjuran keperluan kawasan lapang dan rekreasi pada 2030 mendapati nisbah keperluan telah mencapai
piawaian MPFN dengan 2 hektar bersamaan 1,000 penduduk. Penyediaan kawasan lapang adalah perlu
supaya penduduk dapat menikmati kemudahan rekreasi yang mencukupi bagi tujuan riadah, peningkatan
tahap kesiahatan serta bagi tujuan penghijauan.
Jadual 10.50: Unjuran nisbah Keperluan kawasan lapang dan rekreasi di Daerah Muar 2020 - 2030
Nisbah MPFN Nisbah Keperluan Semasa Nisbah keperluan 2019– 2030
2 hektar : 1,000 penduduk 2 hektar : 846 penduduk 2 hektar : 1,000 penduduk

10-73

berkaitan institusi, kemudahan masyarakat dan kawasan lapang yang
2
telah dikenal pasti di dalam RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan). Ini
adalah penting bagi memastikan projek tersebut telah dilaksanakan dan
diambil tindakan. Projek yang
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002- belum
2015), terdapat empat (4) senarai projek yang telah dicadangkan
dilaksanakan
dibawah sektor institusi, kemudahan masyarakat dan kawasan lapang di
dalam Daerah Muar (rujuk Jadual 10.51). Penilaian ini penting bagi
dinilai semula kesesuaian perlaksanaannya.
Jadual 10.51: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) sektor institusi, kemudahan masyarakat
dan kawasan lapang

Tercapai
Tercapai
Cadangan penggantian bangunan Cadangan ini akan dilaksanakan oleh
baru dan pembesaran bangunan PDRM namun cadangan ini masih di
1. /
pentadbiran Ibu Pejabat Polis tahap perancangan sahaja.
Daerah Muar
Cadangan penggantian kuarters Cadangan ini akan dilaksanakan oleh
2. IPD dengan pembinaan bangunan / PDRM namun cadangan ini masih di
pangsapuri bertingkat tahap perancangan sahaja.
Menaik taraf Rumah Rehat Muar Projek ini sudah dilaksanakan oleh pihak
3. dengan penggantian bangunan / MPM.
baru
Projek ini sudah dilaksanakan oleh pihak
Pembangunan Kompleks Sukan MPM. Projek ini dapat menyokong aktiviti-
4. /
Pagoh aktiviti Bandar Pagoh sebagai sebuah
Hab Pendidikan.
10-74

10.6.1 Isu dan masalah
Antara isu dan masalah utama bagi aspek alam sekitar yang dikenal pasti dalam kawasan kajian adalah:
 Menjelang tahun 2030, kawasan daerah Muar memerlukan pertambahan 13

buah klinik kesihatan dan 7 buah klinik desa. Ini adalah bagi menampung
pertambahan penduduk yang semakin meningkat dan memastikan penyediaan
kemudahan kesihatan merangkumi semua kawasan dan memenuhi kehendak
penduduk. Penaiktarafan struktur bangunan terutamanya klinik desa di kawasan
1
luar bandar perlu di jalankan.
 Perkembangan sektor industri di dalam daerah muar memerlukan institusi
2
sokongan seperti institusi kemahiran, soft-skill, untuk melahirkan guna enaga
mahir. Kewujudan instittusi pengajian tinggi perlu diselaraskan dengan pusat
perkembangan ilmu di daerah Muar yang di sokong dengan kemudahan sosial
bersepadu dengan mengintegrasikan perpustakaan dan pusat ICT.
 Peningkat penduduk di daerah Muar memerlukan pertambahan anggota

keselamatan seperti polis untuk menjamin ketenteraman dan keselamatan
penduduk. Pembukaan kawasan baharu seperti perindustrian dan perumahan
menyebabkan pengembangan kawasan operasi dan kawalan.
3
 Perkembangan pembangunan dan peningkatan penduduk memerlukan satu
kawasan lapang dan rekreasi yang mencukupi dan diselenggara dengan baik
4 untuk kemudahan masyarakat. Walau bagaimanapun, kawasan lapang dan

rekreasi sedia ada di dalam keadaan yang kurang memuaskan terutamanya
aspek landskap lembut dan kejur.
10-75
10.6.2 Potensi
Terdapat empat (4) potensi utama yang telah dikenal pasti. Antaranya ialah:
Daerah Muar berpotensi menjadi satu Hub kesihatan pakar dan menarik kedatangan pelancong
untuk tujuan rawatan kesihatan yang berdasarkan konsep Medical Tourism. Ini berdasarkan
1 kewujudan terminal jeti antarabangsa yang dapat menarik pelancong masuk terutamanya
daripada Indonesia.
Daerah Muar juga berpotensi dari aspek Hub pendidikan. Pembangunan Bandar Pagoh sebagai
2 hub pendidikan adalah penting sejajar untuk menyokong keperluan melahirkan guna tenaga mahir
melalui pembangunan institusi pengajian dan kemahiran (soft-skill)
Daerah Muar juga berpotensi dari aspek kemudahan sosial seperti sukan terutamanya kepada
masyarakat belia di Muar. Kemudahan sosial seperti tempat riadah sukan ,futsal dan gelanggang
3 badminton antara riadah yang banyak terdapat di Muar. Pembukaan kawasan rekreasi dan sukan
air di Pagoh akan membantu perkembangan aktiviti sukan dan rekreasi di daerah Muar.
Masjid Jamek Sultan Ibrahim berpotensi dijadikan tumpuan pelancong di daerah Muar. Hal ini
4 adalah kerana masjid ini terletak berdekatan dengan Sungai Muar dan mempunyai keunikan
pengaruh senibina dari Timur Tengah dan Barat.Selain merupakan masjid yang tertua di Muar yang
telah dibina pada tahun 1887.
Bagi memastikan penyediaan kemudahan masyarakat di daerah Muar mencukupi, keperluan tambahan seperti
diunjurkan perlu diberi penekanan oleh agensi-agensi pelaksana. Menjelang 2030, keperluan tambahan
kemudahan masyarakat untuk daerah Muar adalah seperti berikut :
 Berikutan unjuran pertambahan penduduk di Daerah Muar

menjelang 2030, bangunan klinik desa perlu ditambah untuk
menampung keperluan masa hadapan di kawasan petempatan
desa. Selain iut, bangunan klinik desa perlu dinaiktarafkan untuk
menjamin keselamatan dan keselasaan pengguna.
 Dicadangkan juga untuk menambah bilangan doktor yang

bertugas di klinik desa seluruh Daerah Muar untuk memberi
perkhidmatan kesihatan yang baik dan berterusan untuk menjamin
kehidupan yang sihat dan selesa.
10-76
1. Perancangan menaik taraf kemudahan keselamatan seperti balai

polis dan pondok polis adalah perlu dalam menjamin keselamatan
penduduk. Ini selaras dengan peningkatan jumlah penduduk dan
perluasan kawasan pembangunan masa depan. Dicadangkan
untuk menambah bilangan anggota pasukan keselamatan polis
yang persesuaian dengan nisbah anggota penduduk di Daerah
Muar.
2. Cadangan prkhidmatan balai bomba di Mukim Bakri untuk

menampung keperluan pembangunan industri di kawasan
tersebut pada masa hadapan. Keadaan semasa menunjukkan
perkhidmatan bomba dilakukan oleh Balai Bomba dan
Penyelamat yang terletak di Mukim Bandar dan Jorak yang
berada jauh dari Mukim Bakri.
1. Berdasarkan maklumat daripada Pejabat Pendidikan Daerah Muar,

SMK Sri Muar perlu membuat penambahan blok bangunan kerana
mempunyai kapasiti bilangan pelajar yang tinggi. Tambahan blok
baru perlu bagi mewujudkan persekitaran sekolah yang lebih
kondusif untuk pelajar menimba ilmu.
2. Meningkatkan pengurusan system lalu lintas di kawasan tumpuan

kemudahan pendiidkan. Kemudahan Pendidikan terutamanya di
kawasan Bandar hendaklah dipertingkatkan. Satu system
pengurusan lalu lintas yang sistematik perlu dirangka untuk
mengelakkan kesesakan lalu lintas dan keselamatan pelajar
terutamanya di waktu puncak.
1. Menyediakan kompleks kemudahan yang terdiri daripada tadika,

dewan, pusat ICT dan perpustakaan boleh diintegrasikan di dalam
satu kompleks disebabkan aktiviti yang saling berkait dengan
aktiviti penduduk di Bandar dan desa. Kemudahan ini boleh
disediakan dalam kompleks di kawasan kejiranan atau pusat
tumpuan penduduk.
Berdasarkan kajian perlepasan karbon yang diterangkan di 3.2 bahagian A, sektor ini perlu mengambil kira
beberapa pertimbangan perlepasan di Daerah Muar menjelang 2030.
Meningkatkan Kesihatan Taman Bandar
Di samping mewujudkan taman-taman bandar baru, penting juga untuk

memperbaiki kesihatan taman bandar. Ini membantu meningkatkan
kelestarian alam sekitar dan menyediakan perlindungan hijau yang lebih
sihat. Penyelenggaraan yang mencukupi (termasuk pengurusan haiwan
perosak dan pemeriksaan kualiti tanah) taman-taman bandar sangat
diperlukan disambil meningkatkan kerjasama dengan sektor swasta bagi
penyelenggaraan dengan melalui private adoption programme.
Foto 10.33: Taman Perbandaran KL

Kredit Foto: goasia.com
10-77
Mewujudkan ruang atau sudut LCS di sekolah-sekolah

Sebagai hasil daripada kejayaan IMELC, banyak sekolah rendah di
rantau ini mempunyai sudut LCS mereka sendiri. Sudut sudut boleh
semudah papan notis tetapi terdapat sekolah-sekolah yang
menyediakan sudut LCS di bilik khusus atau ruang yang didermakan oleh
PIBG. Sudut ini dihiasi dengan maklumat masyarakat rendah karbon dan
produk kitar semula untuk mempromosikan penggunaan semula di
kalangan pelajar. Sudut LCS memberikan kesedaran kepada pelajar dan
guru tentang masyarakat rendah karbon. Ia juga merupakan tempat
yang hebat untuk pelawat untuk belajar tentang masyarakat rendah
karbon.
Foto 10.34: Sudut LCS di Sekolah

Kredit Foto: EKSA.com
Mewujudkan kiosk Persatuan karbon rendah di tempat awam

Maklumat awam berfungsi sebagai medium untuk memperkenalkan LCS
kepada masyarakat. Tujuan maklumat awam menjelaskan isu atau
fenomena yang sedang berlaku di Daerah Muar. Salah satu cara untuk
menyampaikan maklumat kepada kawasan awam adalah melalui
penggunaan persembahan maklumat interaktif seperti kios maklumat.
Kiosk maklumat interaktif biasanya terletak di kawasan dengan jumlah
trafik yang tinggi seperti kompleks membeli-belah dan kawasan tarikan
utama. Melihat ini, PBTP perlu berusaha untuk menubuhkan kios
maklumat masyarakat karbon rendah di kawasan awam.
Foto 10.35: Kios Maklumat LCS

Kredit Foto: londontravel.com
Terdapat hala tuju dan strategi pembangunan terhadap pembangunan institusi, kemudahan masyarakat dan
tanah lapang menjelang 2030. Antaranya adalah seperti berikut :
Jadual 10.52: Isu dan masalah, cadangan dan strategi di Daerah Muar 2020 - 2030
Memastikan penyediaan 1. Cadangan penyediaan kemudahan yang mencukupi dengan meneliti

kemudahan mencukupi, dari aspek liputan kemudahan sedia ada, keperluan mengikut hierarki
selamat dan inklusif mengi- kemudahan dan hierarki petempatan.
1.
kut keperluan penduduk dan
piawaian perancangan yang
ditetapkan.
Menggalakkan pem- 1.Cadangan pembangunan sekolah bersepadu dengan mengabungan
bangunan kemudahan ber- sekolah rendah dan menengah diperlukan bagi meminimumkan
sepadu dan berpusat bagi penggunaan tanah dengan mengoptimumkan ruang yang lebih
2.
meminimumkan penggunaan ekonomik
tanah
10-78
Menggalakkan pem- 2. Cadangan pembangunan keagamaan bersepadu merangkumi mas-

bangunan kemudahan ber- jid, dewan kuliah dan sekolah agama di bawah pentadbiran Majlis
sepadu dan berpusat bagi Agama Islam Muar.
meminimumkan penggunaan 3. Cadangan pembangunan tanah perkuburan berpusat dan bersepadu
tanah dengan menyediakan rizab yang sesuai untuk dijadikan tapak perku-
2. buran secara sah supaya pengurusan kubur lebih efisien.
4. Cadangan pembangunan kemudahan sosial bersepadu dengan me-
nyediakan pembangunan pusat komuniti yang mempunyai kemu-
dahan ICT dalam lingkungan 400 meter ke 800 meter dan jarak ber-
jalan kaki 10-20 minit bagi memastikan tahap ketersampaian
penduduk.
Membangunkan kemudahan 1. Cadangan keperluan tambahan sekolah yang merangkumi sekolah
masyarakat baharu demi rendah, sekolah menengah dan sekolah agama yang mengambilkira
keselesaan di kalangan keperluan garis panduan dan piawaian perancangan, keperluan ke-
masyarakat. menterian pendidikan dan keperluan semasa.
2. Cadangan pembangunan dan penaiktarafan balai polis supaya
3. penyediaan kemudahan perkhidmatan polis dapat dirancang secara
menyeluruh dengan setiap zon perancangan yang mempunyai
perkhidmatan polis.
3. Cadangan pembangunan balai bomba supaya dapat memberikan

bantuan kecemasan yang cepat di kawasan tadahan atau tampun-
gan sesebuah balai bomba dalam tempoh masa antara 8 minit hingga
10 minit dengan jarak 15-20 kiometer.
Memperkasakan aktiviti R&D 1. Cadangan bagi mewujudkan hub pendidikan yang berteraskan
dan menghasilkan tenaga Kemahiran dan Penyelidikan (R&D) perlu ditekankan supaya dapat
4. kerja tempatan yang berke- menyumbang dan memberi impak berkesan kepada pembangunan
mahiran TVET sosio-ekonomi Daerah Muar
10-79
Rajah 10.19: Strategi Pembangunan Sektor Institusi, Kemudahan Masyarakat dan Kawasan Lapang di Daerah Muar
10-80

PETEMPATAN DESA DAN LUAR BANDAR 11-1
PETEMPATAN DESA
DAN LUAR BANDAR 11.0
11.1 Pengenalan
Petempatan desa atau kawasan luar bandar

didefinisikan sebagai kawasan petempatan yang
meliputi semua kampung dan petempatan kecil yang
kurang daripada 10,000 orang penduduk dan
mempunyai kawasan sumber semula jadi serta
bercirikan kawasan pertanian.
Antara ciri-ciri yang terdapat bagi sesebuah

petempatan desa adalah:-
1 Kawasan yang bukan tepu bina sama ada di

dalam atau di luar kawasan pentadbiran dan
pengurusan Pihak Berkuasa Tempatan.
2
Corak petempatan sama ada berkelompok/
berpusat, berjajar atau berselerak.
3 Asas ekonomi utama penduduk berasaskan

pertanian, industri desa dan sumber asli/produk
semula jadi.
Kajian petempatan desa dan luar bandar akan

mengkaji keadaan semasa petempatan desa dan luar
bandar, tahap pembangunan (kemudahan awam)
dan taraf sosio ekonomi penduduk termasuk aktiviti-
aktiviti ekonomi serta mengenalpasti kampung-
Kredit foto : Asraff Jamaludin
kampung yang mempunyai ciri-ciri istimewa (dari segi
produk atau kluster ekonomi).
Kajian ini juga mengambil kira dan menganalisis dasar-dasar semasa petempatan desa dan luar bandar di
peringkat global, nasional dan negeri. Data yang diperolehi akan diselaras untuk membantu sektor ini dalam
merumuskan isu, masalah dan potensi serta cadangan awal bagi meningkatkan kualiti petempatan desa dan
luar bandar dibahagian akhir bab ini.
11.2 Dasar Sektor Petempatan Desa dan Luar Bandar
11.2.1 Peringkat Global
A. Matlamat Pembangunan Mampan 2030 Rumusan dasar
Matlamat Pembangunan Mampan 2030 atau Sustainable Development Untuk mencapai visi RTD Muar
Goals 2030 (SDG 2030) merupakan agenda pembangunan global baharu 2030 (penggantian) iaitu
yang dirangka oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB), yang terdiri Daerah Warisan, Pintar dan
daripada 17 matlamat pembangunan mampan untuk 15 tahun Mampan, adalah penting bagi
seterusnya dalam bidang kepentingan kritikal untuk kemanusiaan dan Daerah Muar memastikan
planet bumi. Matlamat 1, 2, 3, 4, 6, 11 dan 13 merupakan matlamat yang pembangunan pada masa
amat berkaitan dengan sektor petempatan desa dan luar bandar di hadapan sejajar dengan SDG
Daerah Muar (rujuk Rajah 11.1) terutamanya bagi sektor
petempatan desa dan luar
bandar
Matlamat 1 Menamatkan kemiskinan dalam semua bentuk

Matlamat 2 Akhiri kelaparan, mencapai keselamatan makanan dan meningkatkan nutrisi dan
mempromosikan pertanian yang mampan
Matlamat 3 Memastikan kehidupan yang sihat dan menggalakkan kesejahteraan untuk semua
Matlamat 4 Memastikan Pendidikan Berkualiti Inklusif dan Saksama dan MenggalakkanPeluang
Pembelajaran Sepanjang Hayat untuk Semua
Matlamat 6 Memastikan ketersediaan dan pengurusan air dan sanitasi yang mampan
Matlamat 11 Menjadikan bandar dan penempatan manusia inklusif, selamat, berdaya tahan dan mampan
Matlamat 13 Mengambil tindakan segera untuk memerangi perubahan iklim dan kesan-kesannya
Rajah 11.1 : Matlamat 1, 2, 3, 4, 6, 11 dan 13 yang berkaitan dengan petempatan desa dan luar bandar
dalam SDG 2030
11.2.2 Peringkat Nasional
A. Rancangan Fizikal Negara Ketiga (RFN ke-3)
Rancangan Fizikal Negara (RFN) merupakan dokumen perancangan

Rumusan dasar
tertinggi dalam rangka kerja perancangan pembangunan fizikal negara.
Ianya mengandungi perancangan fizikal yang menterjemah dasar-dasar
Matlamat RFN ke-3 ini adalah
strategik dan sektoral negara dalam konteks dimensi spatial dan fizikal.
untuk menjadikan Malaysia
RFN ke-3 ini mempunyai tiga (3) teras utama iaitu (1) pertumbuhan
sebagai negara yang berdaya
dinamik bandar dan luar bandar, (2)kemampanan spatial dan daya
tahan dan berdaya huni. Ini
tahan terhadap perubahan iklim dan (3) pembentukan komuniti inklusif
adalah sejajar dengan visi RTD
dan berdaya huni. Setiap teras merangkumi beberapa hala tuju strategik,
Muar 2030 (penggantian). Oleh
strategi dan tindakan. Ketiga-tiga teras utama RFN ke-3 ini adalah berkait
itu, sektor petempatan desa
rapat dengan sektor petempatan desa dan luar bandar bagi RTD Muar
dan luar bandarperlulah
2030 (penggantian) ini (rujuk Rajah 11.2).
memastikan pembangunan
pada masa hadapan adalah
sejajar dengan RFN ke-3.
PD 1.1 Memperkukuhkan kawasan

PD 1 Pertumbuhan
pertumbuhan
bandar yang
Hala tuju strategik
PD 1.2 Mempertingkatkan daya saing

seimbang
bandar
Strategi
PD 2.1 Memanfaatkan sumber tempatan

PD2: Pembangunan PD 2.2 Meningkatkan aktiviti rantaian nilai
luar bandar yang bagi ekonomi berasaskan pertanian
bersepadu PD 2.3 Mempertingkatkan infrastruktur
dan kemudahan luar bandar
Hala tuju strategik
Strategi
KD 1 Perancangan KD 2.4 Mengurus pembangunan luar

guna tanah holistik bandar secara bersepadu
KI 1 Persekitaran KI 1.1 Menyediakan perumahan yang

Kehidupan Lengkap sesuai di lokasi yang sesuai
Hala tuju strategik
dan Berkualiti
Strategi
KI 3.1 Mempergiatkan penglibatan

KI 3 Keterlibatan komuniti
dan Kolaborasi KI 3.2 Menerapkan kolaborasi dan
Komuniti perkongsian pintar dalam
pembangunan komuniti
Rajah 11.2 : Hala tuju strategik dan strategi berkaitan Teras 1, 2 dan 3 dalam RFN ke-3
11-4
B. Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11) Rumusan dasar
Rancangan Malaysia Kesebelas (RMKe-11), 2016-2020, merupakan fasa Dasar ini adalah penting bagi
terakhir ke arah mencapai negara maju dan inklusif selaras dengan memastikan pelaksanaan
Wawasan 2020. RMKe-11 yang bertemakan ‘Pertumbuhan Berpaksikan pembangunan rumah
Rakyat’ memberi tumpuan kepada kemakmuran dan kesejahteraan mampu milik untuk golongan
rakyat. RMKe-11 mempunyai enam (6) teras strategik, namun hanya teras sasar di Daerah Muar. Pada
1 (memperkukuh inklusiviti ke aras masyrakat yang saksam) dan teras 2 masa yang sama
(meningkatkan kesejahteraan rakyat) berkait rapat dengan sektor mentransformasikan luar
petempatan desa dan luar bandar (rujuk Rajah 11.3 dan 11.4). bandar
TERAS 2
Bidang fokus utama bagi teras ini adalah menyediakan perumahan mampu milik yang
mencukupi dan berkualiti kepada isi rumah miskin, berpendatan rendah dan sederhana
Strategi Prinsip
Meningkatkan akses kepada perumahan Melancarkan program perumahan mampu milik untuk golongan
mampu milik mengikut kumpulan sasaran sasar di kawasan bandar dan luar bandar
Menggalakkan penyediaan kemudahan Menggalakkan pembangunan baru perumahan mampu milik,

yang mesra alam sekitar untuk mempraktikan amalan mampan, penyediaan kemudahan dan
mewujudkan perumahan yang berdaya infrastruktur yang mesra alam dan berdaya huni untuk rakyat
huni
TERAS 1
Bidang fokus utama bagi teras ini adalah mentransformasi luar bandar untuk
meningkatkan kesejahteraan masyarakat
Strategi Prinsip
Memperluas Memperkemas perancangan infrastruktur asas luar bandar dengan membangunkan
penyediaan pangkalan data yang bersepadu untuk memudahkan proses pengumpulan data dan
infrastruktur asas luar perancangan
bandar
Meningkatkan penyediaan jalan serta bekalan air dan elektrik
Menggalakkan lebih Kerjasama antara kementerian dengan agensi berkaitan akan diperkukuh bagi
banyak pelaburan menyediakan infrastruktur, kemudahan logistik dan khidmat sokongan yang bersesuaian
swasta di luar bandar untuk memudahkan pelaburan sektor swasta. PKD sebagai pusat perniagaan setempat
akan dipertingkatkan bagi memudahkan urusan perniagaan, termasuk menyediakan
maklumat mengenai kawasan yang berpotensi untuk pelaburan.
Menambahbaik Sistem pengangkutan akan disepadukan bagi menyediakan ketersambungan yang

hubungan luar bandar- baik dan laluan bas yang menjimatkan kos akan dikenalpasti untuk meningkatkan
bandar mobiliti bagi membolehkan perusahaan luar bandar memasarkan barangan dan
perkhidmatan ke kawasan pinggir dan pusat bandar. Peranan UTC, PKD sebagai
konduit rangkaian hubungan luar bandar-bandar akan diperkukuh dengan
memanfaatkan ICT. Usaha juga akan diambil bagi menggalakkan penduduk luar
bandar untuk menyediakan perkhidmatan sokongan, terutamanya dalam industri
ekopelancongan.
Meningkatkan akses Memperluas program Pusat Transformasi Komuniti Bergerak iaitu program yang
kepada perkhidmatan menyediakan perkhidmatan asas kerajaan kepada masyarakat luar bandar.
asas
Menyediakan program perkhidmatan perbankan di luar bandar
Memperkemaskan Membangunkan sistem pengkalan data yang komprehensif dan bersepadu iaitu Sistem
sistem penyampaian Profil Kampung Peringkat Nasional yang mengandungi maklumat demografi, status
sosioekonomi dan infrastruktur dalam merancang program dan projek pembangunan
luar bandar supaya lebih berkesan
C. Dasar Perancangan Fizikal (DPF) Desa Negara 2030
Dasar Perancangan Fizikal (DPF) Desa Negara 2030 merupakan dasar

Rumusan dasar
pembangunan desa pertama di Malaysia yang berbentuk spatial. DPF
Desa Negara 2030 ini disediakan selaras dengan langkah pertama Dengan mengambil kira
berdasarkan Pelan Indikatif 9 dalam Rancangan Fizikal Negara (RFN) Ke-2 dasar ini dalam RTD Muar
yang menyatakan keperluan terhadap sebuah dasar pembangunan 2030 mampu menyokong
desa negara. Dasar ini bertujuan mewujudkan perancangan holistic bagi pencapaian aspirasi kerajaan
pembangunan desa dan melengkapkan Dasar Perbandaran Negara yang juga selaras dengan visi
(DPN) yang disediakan untuk kawasan bandar di Malaysia. DPF Desa DPF Desa Negara 2030 ini
Negara 2030 berbentuk ‘operational plan’ yang merangkumi aspek sosial, iaitu Desa Sejahtera, Negara
ekonomi, alamsekitar, pengangkutan, infrastruktur, utiliti, warisan, Sejahtera.
pengurusan dan mekanisme pemantauan.
DPF Desa Negara 2030 ini

menyediakan pernyataan dasar,
strategi dan langkah-langkah
pelaksanaan mengikut tema dan
teras bagi merealisasikan visi
pembangunan desa sehingga
tahun 2030.
Sektor petempatan desa dan luar

bandar bagi Daerah Muar adalah
berkait rapat dengan kelima-lima
teras dalam DPF Desa Negara
2030 ini. (rujuk Rajah 11.5 dan
Rajah 11.6
Rajah 11.5 : Teras, strategi dan langkah dalam DPF Desa Negara 2030
11-6
Rajah 11.6 : Teras, strategi dan langkah dalam DPF Desa Negara 2030
11.2.3 Peringkat Negeri dan Tempatan
A. Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Johor 2016-2025
Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor menyediakan kerangka

Rumusan dasar
bagi memacu transformasi secara menyeluruh bagi kawasan luar bandar
di Negeri Johor melalui penjanaan dan pemerkasaan modal masyarakat RTD Muar 2030 akan
desa bagi kemakmuran dan kesejahteraan hidup berpanjangan. Visi menterjemah perancangan
Pelan Tranformasi dan Rejuvenasi Desa Johor adalah untuk Melahirkan pelan ini ke dalam aspek
Masyarakat Desa Terbaik. Strategi dan tindakan yang dihasilkan adalah spatial bagi kawasan luar
berpandukan kepada lima (5) teras yang juga mewakili lima (5) dimensi bandar Daerah Muar
hala tuju transformasi desa iaitu: (1) Ekonomi desa berdaya saing, (2) sehingga tahun 2030.
Modal insan cemerlang, (3) Kepimpinan dinamik, (4) Persekitaran lestari
dan (5) Komuniti perkasa. Kesemua teras ini berhubung kait dengan
sektor petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar. Strategi
utama bagi setiap teras strategik dalam Pelan Transformasi dan
Rejuvenasi Johor 2016-2025 ditunjukkan dalam Rajah 11.7.

1.1 Membangunkan ekonomi kampung berasaskan konsep kluster

ekonomi pelbagai fungsi
1.2 Meningkatkan keupayaan pemasaran produk/hasil luar bandar

Johor supaya produk boleh memasuki pasaran di dalam dan luar
negara
2.1 Meningkatkan kualiti pendidikan
1.3 Meningkatkan keupayaan sistem penyampaian dan perkhidmatan dan pembangunan modal insan yang
bagi proses rejuvenasi ekonomi desa yang berdaya maju berswadaya di luar bandar
1.4 Menjana ekonomi sampingan bagi peningkatan pendapatan dan 2.2 Mempercepatkan kecemerlangan
menangani kos sara hidup modal insan luar bandar ke arah
1.5 Membantu meningkatkan produktiviti dan kualiti produk dan Negara maju dan berpendapatan
perkhidmatan luar bandar tinggi
1.6 Meningkatkan penglibatan penduduk desa dalam aktiviti 2.3 Menghasilkan modal insan luar
perniagaan dan keusahawanan bandar yang sihat dan menjalankan
amalan hidup sihat
1.7 Menggalakkan pembangunan sektor korperat dan pelaburan
berskala besar dikawasan luar bandar bagi mewujudkan peluang- 2.4 Memperkukuhkan pendidikan
peluang pekerjaan kepada ganerasi muda agama dan pendidikan moral bagi
melahirkan modal insan yang
1.8 Melaksanakan pembangunan pro belia luar bandar berakhlak dan jati diri yang tinggi
2.5 Memperkasakan program

5.1 Memperkasa institusi pencegahan, pemulihan dan
kekeluargaan di luar bandar
Teras 1 penguatkuasaan bagi membanteras
gejala dadah
5.2 Memperkasakan modal sosial Ekonomi Desa
luar bandar Berdaya Saing Teras 2
5.3 Menyedia dan
menyelenggarakan kemudahan-
Modal Insan
kemudahan sosial yang berfungsi Cemerlang
dan berkualiti
5.4 Meneruskan usaha Teras 5

pembangunan komuniti FELDA ke
arah komuniti contoh yang terbaik Komuniti
di luar Bandar Perkasa
5.5 Meningkatkan pembangunan
komuniti Orang Asli Teras 3
5.6 Memulihkan semula pem- Kepimpinan
bangunan kampung-kampung
Teras 4 Dinamik
dalam Bandar
5.7 Meningkatkan jalinan Persekitaran

kerjasama dengan pihak luar bagi
Lestari 3.1 Memperkasakan peranan JKKK
memperkasa komuniti desa
dalam perancangan, pengurusan
pembangunan dan keselamatan
kampung
4.1 Menyedia dan Meningkatkan Kualiti
Infrastruktur Desa 3.2 Meningkatkan peranan institusi
wanita dalam pembangunan
4.2 Meningkatkan Keberkesanan Sistem
kampung
Keselamatan di Desa
3.3 Pemerkasaan Institusi Keagamaan
4.3 Meningkatkan kebersihan, keceriaan
dan Masjid dalam pembangunan
dan keindahan landskap kampung
modal insan di desa
4.4 Pengurusan Sistem Sisa Pepejal dan
3.4 Pemerkasaan dan Meningkatkan
Kumbahan
Peranan Institusi Belia dalam
4.5 Pembangunan desa lestari / kampung Pembangunan Desa
terbaik
3.5 Memperkukuhkan dan
4.6 Melaksanakan pengurusan alam sekitar Meningkatkan Keberkesanan
yang mampan di kawasan luar bandar. Pentadbiran Pejabat Daerah dalam
Pembangunan Desa
4.7 Melestarikan pengurusan dan
pelindungan hidupan liar 3.6 Penyelarasan Antara Agensi Luar
Bandar
Rajah 11.7 : Strategi utama bagi setiap teras strategik dalam Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Johor 2016-2025
11-8
B. Rancangan Struktur Negeri Johor (RSN) 2030
RSNJ 2030 merupakan dokumen yang menyediakan rangka kerja

Rumusan dasar
perancangan untuk memandu dan mengawal pembangunan fizikal
negeri Johor sehingga tahun 2030. Terdapat empat (4) teras Pelaksanaan dasar –dasar
perancangan utama telah digariskan dalam RSNJ 2030. Walau yang digariskan dalam
bagaimanapun, Teras 1 dan Teras 3 adalah sangat berkait dengan sektor RSNJ 2030 ini, dilihat dapat
petempatan desa dan luar bandar RTD Muar 2030 (penggantian). dilaksanakan melalui
beberapa kaedah seperti
Kebenaran Merancang
(KM) oleh pihak berkuasa
tempatan iaitu MPM.
T E R A S 1 Pertumbuhan dinamik dan seimbang konurbasi selatan dan luar

konurbasi selatan
RSJ 9 Pengukuhan Fungsi dan Daya Saing Pusat-Pusat Daerah dan
Bandar Luar Konurbasi
S 9.1 Pengukuhan fungsi dan peranan pusat katalis dan pusat-pusat

petempatan yang bersesuaian dengan hierarki yang
dicadangkan dengan sokongan kemudahan infrastruktur dan
aktiviti ekonomi yang setaraf dengannya.
RSJ 10 Rejuvenasi Daya Huni, Perkasaan Ekonomi Desa, Persekitaran

Desa Lestari
S 10.1 Pembangunan Pusat Pertumbuhan Desa (PPD) yang berdaya
maju sebagai pusat kemudahan kawasan luar bandar dan
rangkaian kampung sekitar.
S 10.2 Perancangan pembangunan kampung-kampung pinggir bandar
secara inklusif bagi mengelakkan kesan dari rebakan
pembangunan perbandaran.
S 10.3 Transformasi pembangunan dan pemodenan kawasan FELDA
melalui perancangan bersepadu supaya seiring dengan
pembangunan perbandaran dan memenuhi keperluan generasi
kedua.
S 10.4 Peningkatan pembangunan komuniti Orang Asli secarainklusif
dan mampan dengan membawa mereka bersama di dalam arus
permodenan negeri.
T E R A S 3 Kesejahteraan dan kelestarian negeri Johor
RSJ 29 Komuniti Rendah Karbon dan Ketahanan

S 29.1 Menggalakkan amalan perancangan dan pembangunan
mampan dan penggunaan teknologi hijau bagi membentuk
gaya hidup komuniti rendah karbon.
S 29.2 Pengurusan pembangunan yang mempunyai daya tahan
terhadap perubahan iklim dan bencana semulajadi.
11.3 Keadaan Semasa

Di Daerah Muar, terdapat dua (2) kategori petempatan desa dan luar Petempatan desa dan luar
bandar iaitu petempatan tidak terancang dan petempatan terancang
487
bandar di Daerah Muar
(rujuk Rajah 11.9). Petempatan tidak terancang adalah terdiri daripada
kampung tradisi (kampung induk dan kampung rangkaian) (rujuk Jadual
11.1) dan kampung orang asli (Rujuk Jadual 11.2). Manakala,
petempatan terancang pula, terdiri daripada Lembaga Kemajuan Tanah
Persekutuan (FELDA) (Rujuk Jadual 11.3 dan Jadual 11.4) dan Lembaga
Penyatuan dan Pemulihan Tanah Pesekutuan (FELCRA) (Rujuk Jadual buah
11.5). Jenis petempatan utama yang terdapat di Daerah Muar adalah
Sumber : iDesa, 2018 dan Deraf Akhir
kampung tradisi iaitu sebanyak 96 buah kampung induk, diikuti dengan
Pelan Transformasi dan Rejuvenasi
kampung orang asli (6 buah kampung), FELDA (2 buah tanah rancangan)
Desa Johor 2016-2015, 2016
dan FELCRA (1 buah tanah rancangan).
Rajah 11.8 : Jumlah petempatan desa dan luar bandar mengikut jenis petempatan
Jadual 11.1: Senarai kampung tradisi dan kampung rangkaian di Daerah Muar
Mukim Ayer Hitam

1. Kampung Batu 14-16 Bil. Penduduk : 1,939 Bil. Rumah : 455
1. Kampung Lubok Pusing 2. Kampung Parit Jono 3. Kampung Parit Haji Zain 4. Kampung Parit Kemin
5. Kampung Batu 14 6. Kampung Batu 15
Kemudahan Awam Kemudahan Rekreasi Kemudahan Lain-lain
Balai Raya : 3 Kuil : 0 Lot Permainan : 0 Tapak perkuburan : 1
Dewan : 1 Klinik : 1 Padang Bola : 1 Perpustakaan : 1
Masjid : 2 Pondok Polis : 1 Gelanggang Permainan : 3 Agen Perbankan : 0
Surau : 2 Wakil Pos : 0
Tokong : 0 Pusat ICT : 1
Gereja : 0 Bilik Gerakan : 4
2. Kampung Batu 17-18 Bil. Penduduk : 1,483 Bil. Rumah : 355
1. Kampung Parit Yaakob 2. Kampung Parit Samad 3. Kampung Batu 17 4. Kampung Batu 18
5. Kampung Parit Haji Karim
11-10
3. Kampung Parit Baru Bil. Penduduk : 500 Bil. Rumah : 125

4. Kampung Parit Haji Anuar Bil. Penduduk : 1,001 Bil. Rumah : 217
1. Kampung Parit Hj Sakir 2. Kampung Parit Amat
Pentil 3. Kampung Batu 16 3/4 4. Kampung Parit Haji Anuar
1
5. Kampung Parit Haji
Anuar 2
5. Kampung Parit Tengah Bil. Penduduk : 1,367 Bil. Rumah : 345
1. Kampung Parit Rahmat 2. Kampung Parit Ulu
Semerah 3. Kampung Parit Che Mat 4. Kampung Parit Sempadan
5. Kampung Parit Abuk
6. Kampung Parit Seri Sempadan Bil. Penduduk : 1,327 Bil. Rumah : 421
1. Kampung Batu 18 1/2 2. Kampung Parit Kelantan 3. Kampung Parit Arab 4. Kampung Batu 19
5. Kampung Parit Hassan 6. Kampung Batu 20 7. Kampung Parit Hassan Ah- 8. Kampung Tanah Merah
Ahmad 2 mad 1
7. Kampung Parit Kemin Bil. Penduduk : 500 Bil. Rumah : 125
Mukim Bandar
1. Kampung Al-Manar Bil. Penduduk : 10,061 Bil. Rumah : 2,620
1. Kampung Kelantan 2. Kampung Tengku Ben- 3. Taman Sri Temenggong 4. Taman Laksamana
dahara Fasa 1,2,3
5. Taman Sentosa, Lorong 6. Kampung Dato’ Sri Am- 7. Sepanjang Kg. Pt Sakai Ltg 8. Temenggong Ahmad
Isnin Pt. Perupuk ar Diraja Paip 1 ke Jln Jalan Daud
Kemudahan Awam Kemudahan Awam Kemudahan Rekreasi Kemudahan Lain-lain
2. Kampung Bukit Treh Bil. Penduduk : 2,766 Bil. Rumah : 790

1.Kampung Bukit Treh 2. Lorong Pipe 3. Parit Beting 4. Jalan Kim Kee
3. Kampung Parit Keroma Bil. Penduduk : 2,505 Bil. Rumah : 2,000
1. Kg Pt Besar Jln Dato Hj 2. Kg Pt Keroma Darat 3. Kg Pt Sakai Jln Dato Hj 4. Kg Pt Sakai Jln Paip
Kosai Muar Kosai Muar
4. Kampung Parit Sakai JTA Bil. Penduduk : 7,430 Bil. Rumah : 2,000
1. Parit Keroma Jalan Abd 2. Parit Keroma JTA 3. Parit Buah Keras 4. Parit Sakai
Rahman
5. Kampung Parit Tiram Bil. penduduk : 16,800 Bil. rumah : 3,150
1. Kampung Parit Tiram 2. Taman Putera Pt Se- 3. Parit setongkat 4. Kampung Gelam
tongkat
5. Kmpuang Jalan Daud 6. Kampung Jalan Hashim 7. Kampung Serkam 1&2 8. Kampung Jalan Sakeh
9. Taman Orkid 10. Jalan Dato’ Hj Hassan 11. Jalan Hj Jaib 12. Jalan Arab
13. Kawasan Bandar 14. Jalan Sulaiman 15. Jalan Bakri Batu 1
6. Kampung Sabak Awor Bil. penduduk : 8,890 Bil. rumah : 1,783
1. Kampung Sabak Awor 2. Kampung Sabak Awor 3. Kampung Jalan Ismail 4. Kampung Bakar Batu
Dalam Luar
5. Kampung Jalan Bakari- 6. Kampung Parit Se-
7. Kampung Seri Jong Bil. penduduk : 10,261 Bil. rumah : 5,000
1. Parit Besar Jalan Abdul 2. Parit Keroma Jalan Ab- 3. Parit Sakai Pantai 4. Parit Perupok
Rahman dul Rahman
5. Parit Keroma Jalan Junid 6. Parit Sakai Jalan Abdul Rahman
11-12
8. Kampung Sungai Abong Bil. penduduk : 18,500 Bil. rumah : 4,299

1. Kampung Jalan Haji 2. Kenangan Tun Dato 3. Kampung Parit Setongkat 4. Kampung Sungai Abong
Abdullah Ismail 2 Darat Darat
5. Kampung Sungai 5. Kampung Sungai
Abong Sawah Abong Sawah
Mukim Bukit Kepong
1. Kampung Kechik Bil. penduduk : 395 Bil. rumah : 102
1. Kampung Batang Lesa 2. Kampung Belatak 3. Kampung Tedong 4. Kampung Pantan
5. Kampung Medan
2. Kampung Raja Bil. penduduk : 272 Bil. rumah : 58
1. Kampung Sembilan
3. Kampung Sawah Laku Bil. penduduk : 360 Bil. rumah : 78
1. Kampung Wawasan 2. Kampung Bukit Panjang
4. Kampung Sungai Meda Bil. penduduk : 347 Bil. rumah : 87
2. Kampung
1. Kampung Bukit Kepong Sekolah Padang

5. Kampung Tui Bil. penduduk : 488 Bil. rumah : 100
6. Kampung Bukit Bendar Bil. penduduk : 528 Bil. rumah : 81

1. Kampung Selang 2. Bukit Mentokun
Mukim Bukit Kepong
1. Kampung Kechik Bil. penduduk : 395 Bil. rumah : 102
1. Kampung Batang Lesa 2. Kampung Belatak 3. Kampung Tedong 4. Kampung Pantan
5. Kampung Medan
1. Kampung Sembilan
3. Kampung Sawah Laku Bil. penduduk : 360 Bil. rumah : 78
1. Kampung Wawasan 2. Kampung Bukit Panjang
4. Kampung Sungai Meda Bil. penduduk : 347 Bil. rumah : 87
1. Kampung Bukit Kepong 2. Kampung Padang
Sekolah
5. Kampung Tui Bil. penduduk : 488 Bil. rumah : 100
6. Kampung Bukit Bendar Bil. penduduk : 528 Bil. rumah : 81
1. Kampung Selang 2. Bukit Mentokun
11-14

Mukim Bakri
1. Kampung Bakri Batu 3 Bil. penduduk : 2,518 Bil. rumah : 415
1. Kampung Batu 3 2. Kampung Batu 2
Balai Raya : 0 Kuil : 0 Lot Permainan : o Tapak perkuburan : 0
2. Kampung Bakri Batu 5 Bil. penduduk : 1,324 Bil. rumah : 355
1. Kampung Batu 5 2. Kampung Parit Wahid 3. Kampung Parit Muhammad
4. Kampung Batu 6/ Bakri batu 6 Bil. penduduk : 10,819 Bil. rumah : 1,600
1. Kampung Batu 6,Bakri 2. Kampung Kenangan 3. Taman Bakri Mulia 4. Taman Bakri Indah
Dato Abdullah Jaffar
5. Taman Bakri Jaya 6. Taman Medan Bakri 7. Kampung Batu 7 8. Kampung Batu 8
5. Kampung Jeram Tepi Bil. penduduk : 2,505 Bil. rumah : 2,000
1. Kampung Jeram Mesjid 2. Kampung Teluk Kemang 3. Kampung Tengah 4. Jambatan Besi
5. Kampung Parit Kadir 6. Taman Jeram Mulia 7. Taman Permai Bakri
Darat
6. Kampung Parit Zin Bil. penduduk : 500 Bil. rumah : 125
7. Kampung Seri Bukit Batu Bil. penduduk : 2,261 Bil. rumah : 331
1. Kampung Parit Raja Sari 2. Kampung Parit Ulu 3. Kampung Jln Mahmood 4. Kampung Parit Borham

8. Kampung Simpang Jeram Bil. penduduk : 10,153 Bil. rumah : 2,888
1. Kampung Sri Tanjung 2. Taman Sri Jeram 1 3. Taman Sri Jeram 2 4. Taman Sri Jeram 3
5. Taman Anggerik 6. Taman Fajar 1 7. Taman Fajar 2 8. Taman Sri Bakri 1
9. Taman Sri Bakri 2 10. Taman Sri Bakri 3
Mukim Jorak
1. Kampung Jawa Panchor Bil. penduduk : 1,044 Bil. rumah : 306
1. Kampung Jawa Pan-
chor
2. Kampung Jayor Bil. penduduk : 457 Bil. rumah : 85
1. Kampung Jayor 2. Kampung Muda Jaya 3. Taman Sri Pagoh 4. Kampung Tambak Dapur
Orang Asli
3. Kampung Masyarakat Jasa Bil. penduduk : 3,619 Bil. rumah : 798
1. Kampung Masyarakat 2. Taman Pagoh Jaya 1 3. Taman Pagoh Jaya 2
Jasa
4. Kampung Melayu Panchor Bil. penduduk : 755 Bil. rumah : 240
1. Kampung Melayu Pan- 2. Kampung Sri Tanjung
chor
5. Kampung Melini@Brohol Bil. penduduk : 373 Bil. rumah : 150
11-16

5. Kampung Melini@Brohol Bil. penduduk : 373 Bil. rumah : 150
6. Kampung Olak Sepam Bil. penduduk : 196 Bil. rumah : 52
1. Kampung Olak Islam
7. Kampung Panjang Sari Bil. penduduk : 473 Bil. rumah : 132
1. Panjang Sari
8. Kampung Paya Redan Bil. penduduk : 1,168 Bil. rumah : 252
1. Kampung Paya Redan 2. Kampung Sawah 3. Kampung Sekolah
9. Kampung Pengkalan Bukit Pasir Bil. penduduk : 750 Bil. rumah : 135
1. Pekan Jorak 2. Kampung Padang La- 3. Kampung Tanjung Olak 4. Kampung Batu 10, 1/2
lang
1. Kampung Tanggul Aur 2. Kampung Tengah 3. Kampung Raja
11. Kampung Sari Baru Bil. penduduk : 560 Bil. rumah : 121
1. Kg Jangka Berigin 2. Ladang Pengkalan Bukit 3. Boncang Estate(B Divison 4. Kampung Baru Batu 14

12. Kampung Sebasu Bil. penduduk : 655 Bil. rumah : 175
1. Kg Tengah 2. Ladang Temiang Renchong
13. Kampung Selanchar Bil. penduduk : 361 Bil. rumah : 62
1. Kampung Bukit Panjang 2. Kampung Tanggul Aur 3. Kampung Makam Raja 4. Kampung Sroja
14. Kampung Semaseh Bil. penduduk : 259 Bil. rumah : 87
1. Kampung Semasih
15. Kampung Semeriut Bil. penduduk : 304 Bil. rumah : 74
1. Kampung Semeriut 2. Kampung Gelam
16. Kampung Seri Makmor Bil. penduduk : 371 Bil. rumah : 68
1. kampung Sri Makmor 2. Kampung Sri Meranti Yukam
17. Kampung Sungai Ranggam Bil. penduduk : 255 Bil. rumah : 70
1. Kampung Sungai Alai
11-18
18. Kampung Terus Bil. penduduk : 325 Bil. rumah : 91

1. Kampung Terus
19. Pekan Pagoh Bil. penduduk : 1,189 Bil. rumah : 500
1. Pekan Pagoh
Mukim Lenga
1. Kampung Baru Batu 28 Bil. penduduk : 1,557 Bil. rumah : 250
1. Kampung Bahagia Batu 2. Kampung Bukit Raja Ba- 3. Kampung Paya Panjang 28
2. kampung Batu 23 Bil. penduduk : 1,250 Bil. rumah : 78
1. Kampung Paya Selamat 2. Kampung Osoi Batu 23 3. Ladang Ban Heng
3. Kampung Gombang Bil. penduduk : 406 Bil. rumah : 114
4. Kampung Jawa Bil. penduduk : 387 Bil. rumah : 89
1. Kampung Saujana Batu 2. Kampung Batu 30 3. Kampung Tulang Gajah 4. Kampung Sungai Berani
5. Kampung Sentosa
5. Kampung Lenga Bil. penduduk : 736 Bil. rumah : 189
1. Kampung Saujana Batu 2. Kampung Batu 30 3. Kampung Tulang Gajah 4. Kampung Sungai Berani
5. Kampung Sentosa

6. Kampung Liang Batu Bil. penduduk : 531 Bil. rumah : 150
1. Kampung Tanjung Sia- 2. Kampung Paya Rong-
lang gang
7. Kampung Renchong Bil. penduduk : 482 Bil. rumah : 121
1. Kampung Paya Lempah 2. Kampung Sedenak
8. Kampung Seri Muhibah Bil. penduduk : 500 Bil. rumah : 125
Mukim Parit Bakar
1. Kampung Parit Bakar (2) Bil. penduduk : 5,680 Bil. rumah : 1,136
1. Parit Amal Jalan Junid 2. Parit Bakar Jalan Abdul 3. Parit Amal Jalan Abdul
Rahman Rahman 4. Parit Bakar Tengah
2. Kampung Parit Bakar (3) Bil. penduduk : 3,134 Bil. rumah : 423
1. Kampung Parit Bakar 2. Parit Asam Kumbang 3. Parit Amat 4. Parit Payung
3. Kampung Parit Raja Bil. penduduk : 3,256 Bil. rumah : 720
1. Kampung Parit Besar 2. Kampung Parit Amal
11-20
3. Kampung Parit Raja Bil. penduduk : 3,256 Bil. rumah : 720

1. Kampung Parit Besar 2. Kampung Parit Amal
4. Kampung Parit Unas Bil. penduduk : 4,610 Bil. rumah : 520
1. Parit Unas Laut 2. Parit Unas Darat 3. Parit Payung 4. Parit Hj Ali
5. Parit Punggor Darat
5. Kampung Parit Pinang Seribu Bil. penduduk : 3,969 Bil. rumah : 790
1. Parit Pulai Darat 2. Parit Pinang Seribu 3. Parit Pulai Laut 4. Parit Pinang Seribu Laut
Darat
5. Parit Punggur Laut
Mukim Seri Menanti
1. Kampung Parit Bulat Bil. penduduk : 1,693 Bil. rumah :399
1. Kampung Parit Bulat 2. Parit Bulat Pekan 3. Ulu Sg Resik 4. Parit Mislam
5. Parit Shafiee 6. Parit Salleh 7. Parit Bari
2. Kampung Parit Jamil Bil. penduduk : 2,678 Bil. rumah :534
1. Kampung Simpang 2. Kampung Simpang 3. Kampung Parit Jamil 4. Kampung Parit Penyengat
4,Parit Jamil 3,Parit Jamil Ulu
5. Kg Pt Jamil
3. Kampung Parit Nawi Bil. penduduk : 660 Bil. rumah :135
1. Kampung Parit Nawi 2. Kampung Parit Pali 3. Kampung Parit Pali Lintang 3. Kampung Parit Pali Lintang
4. Kampung Parit Pechah Bil. penduduk : 1,470 Bil. rumah :294

1. Kampung Parit Pechah 2. Kampung Parit Pechah 3. Kampung Parit Pechah 4. Kampung Parit Kedondong
Darat Laut Jalan Besar Darat
5. Kampung Parit Kedon- 6. Kampung Parit Kedon- 7. Kampung Pandan Sari
dong Laut dong Jalan Besar
5. Kampung Parit Penyengat Bil. penduduk : 778 Bil. rumah :128
1. Kampung Parit 2. Kampung Parit Tunggul
Penyengat
6. Kampung Parit Salman Bil. penduduk : 735 Bil. rumah :173
1. Kampung Parit Salman 2. Kampung Parit Paya
Lebar 3. Kampung Parit Tanjung 4. Kampung Parit Shafiee
5. Kampung Parit Ibrahim 6. Kampung Parit Karjani 7. Kampung Parit Ulu Jamil
9. Parit No 9 10. Parit No 10 11. Parit Bahri
7. Kampung Parit Tengah Bil. penduduk : 1,144 Bil. rumah :190
1. Kampung Parit 2. Kampung Parit 2. Kampung Parit Nipah,Mk
Kangkung Nipah,Mk Sri Menanti Sri Menanti
8. Kampung Seri Menanti 6 Bil. penduduk : 1,841 Bil. rumah :350
1. Parit Baba Hitam 2. Sungai Pulai 3. Parit Melan 4. Sungai Kemudi
9. Kampung Seri Menanti Darat 7 Bil. penduduk : 580 Bil. rumah :86
1. Kampung Seri Menanti 7 2. Kampung seri menanti
darat 7 3. Seri menanti parit lintang 4. Parit serong
11-22
10. Kampung Sri Bulatan Setia Bil. penduduk : 1,045 Bil. rumah :256
1. Seri Bulatan Setia 2. Parit No 1 3. Parit No 3 4. Seri Dalam
5. Parit No 5 6. Parit No 6 7. Parit No 7 8. Parit No 8
9. Parit No 9 10. Parit No 10 11. Parit Bahri
Mukim Sungai Balang
1. Kampung Parit Kemang Bil. penduduk : 1,204 Bil. rumah : 259
1. Kampung Parit Resik 2. Kampung Parit Bagan 3. Kampung Parit Ponorogo 4. Kampung Parit Guntong
Lintang
5. Kampung Parit Benu 6. Kampung Parit Belukar 7. Kampung Sarang Buaya 8. Kampung Semerah Darat
Cina Darat
9. Kampung Parit Latif 10. Kampung Parit bagan 11. kampung seri bunian
2. Kampung Parit Subari @ Parit Yusof Bil. penduduk : 1,304 Bil. rumah : 241
1. Kampung Parit Subari 2. Pekan Bahru 3. Kampung Bali 4. Kampung Parit Serong
5. Kampung Tengah 6. Kampung Parit Ibrahim 7. Kampung Parit Masjid
MK Sungai Balang
3. Kampung Parit Bugis Bil. penduduk : 2,816 Bil. rumah : 552
1. Parit bugis 2. Parit begelen 3. Parit gantong 4. Kampung melayu
5. Kampung sungai 6. Parit No 1 7. Parit No 2 8. Parit No 3
balang kecil
9. Parit No 4 10. Parit No 5 11. Simpang Sekolah 12. Parit Mesjid
4. Kampung Sarang Buaya Bil. penduduk : 2,735 Bil. rumah : 450
2.
1. Kampung Parit Semerah Laut Kampung Sarang Buaya 3. Kampung Semerah Laut 4. Taman Semerah
5. Taman Sarang Buaya 6. Kampung Sarang Bauay 7. Taman Sarang Buaya Impian
Sentosa Makmor
5. Kampung Sungai Balang Besar Bil. penduduk : 1,958 Bil. rumah : 450
1. Kampung Sungai 2. Kampung Sungai Balang 3. Kampung Sungai Balang 4. Kampung Sungai Kelat
Balang Besar Darat Besar Laut Kecil
5. Kampung Parit No 1 6. Kampung Parit Haji Abd 7. Kampung Parit Haji Siraj 8. Kampung Parit Amat
9. Kampung Parit Ikhsan 10. Kampung Sungai

Balang
6. Kampung Sungai Gersik Bil. penduduk : 3,801 Bil. rumah : 843
1. Kampung Sungai Gersik 2. Kampung Sungai Gersik 3. Kampung Sungai Kelat 4. Kampung Sungai Kelat
Darat Laut Darat Laut
5. Kampung Sungai Sudah 6. Kampung Sungai Sudah 7. Kampung Parit Subari Benteng
Darat Laut
7. Kampung Sungai Muda Bil. penduduk : 1,590 Bil. rumah : 329
1. Kampung Sungai Muda 2. Kampung Sungai Muda 3. Kampung Sungai Pulai 4. Kampung Parit Melan, Mk
Laut Darat Laut, Mk Sungai Balang Sungai Balang
5. Kampung Sungai 6. Kampung Sungai Be- 7. Kampung Sungai Sudah 8. Kampung Sungai Sudah
Kemudi lukang Darat Laut
Mukim Sungai Terap
1. Kampung Jalan Masjid Bil. penduduk : 897 Bil. rumah : 260
1. Kampung Batu 5 1/2, Sg 2. Kampung Batu 6, Kanan 3. Kampung Jalan Er, Luan
Terap Kanan
2. Kampung Parit Lanjut Bil. penduduk : 939 Bil. rumah : 205
1. Kampung Parit Lanjut 2. Kampung Batu 6 Kiri 3. Kampung Sungai Terap Kiri 3. Kampung Sungai Terap Kiri
3. Kampung Pergam Bil. penduduk : 284 Bil. rumah : 69
1. Kg Pergam
11-24
4. Kampung Permatang Pasir Bil. penduduk : 580 Bil. rumah : 198

1. Kampung Permatang 2. Kampung Naib Kadir
Pasir
5. Kampung Simpang Baba Bil. penduduk : 1,838 Bil. rumah : 285
1. Kampung Simpang 2. Kampung Parit Buaya
Baba
6. Kampung Temiang Tanjung Bil. penduduk : 836 Bil. rumah : 276
1. Tmn. Desa Temiang 2. Tmn. Desa Temiang 2
7. Kampung Temiang Bil. penduduk : 1,630 Bil. rumah : 431
1. Kampung Temiang 2. Kim Kee
8. Kampung Tengah Bil. penduduk : 998 Bil. rumah : 240
1. Kg Tengah 2. Kg Naib Piee
Mukim Sungai Raya
1. Kampung Jalan Raja Bil. penduduk : 462 Bil. rumah : 122
1. Kampung Raja Bukit 2. Kampung Parit Kemang 3. Kampung Durian Daun
Pasir
2. Kampung Jorak Bil. penduduk : 593 Bil. rumah : 187

1. Kg Jorak
3. Kampung Parit Sharif Bil. penduduk : 1,564 Bil. rumah : 152
1. Kampung Melayu 2. Kampung Bkt. Batu 3. Taman Bintang Emas 4. Taman Permatang Pasir
4. Kampung Paya Panjang Bil. penduduk : 614 Bil. rumah : 221
1. Paya panjang
5. Kampung Sungai Raya Bil. penduduk : 1,291 Bil. rumah : 457
1. Kampung Sungai Raya 2. Kampung Parit Osman 3. Batu 7 Bukit Pasir 4. Kampung Parit Masjid
6. Kampung Tanjung Selabu Bil. penduduk : 448 Bil. rumah : 65
1. Kampung Tanjung
11-26
Jadual 11.2: Senarai kampung orang asli di Daerah Muar
Mukim Lenga
1. Kampung Orang Asli Sentosa Bil. penduduk : 292 Bil. rumah : 73
2. Kampung Orang Asli Sg Puyu Bil. penduduk : 32 Bil.rumah : 8
Mukim Jorak
1. Kampung Orang Asli Searak Api Bil. penduduk : 75 Bil. rumah : 11
2. Kampung Orang Asli Tambak Dapor Bil. penduduk : 65 Bil. rumah : 15
Mukim Bukit Kepong
1. Kampung Orang Asli Batang Lesa Bil. penduduk : 20 Bil. rumah : 6
2. Kampung Orang Asli Bukit Panjang Bil. penduduk : 175 Bil. rumah : 33
Jadual 11.3:Pentadbiran FELDA di Daerah Muar
Felda Pentadbiran/Pejabat Pengurusan Senarai Felda di bawah pentadbiran

Felda Ma’okil Felda Ma’okil 1 Felda Ma’okil 1
Felda Ma’okil 2 Felda Ma’okil 2; Felda Ma’okil 3; Felda Ma’okil 4
Felda Lenga Felda Lenga Felda Lenga
Jadual 11.4: Perincian FELDA di Daerah Muar
Mukim Bukit Kepong

1. FELDA Ma’okil 1 Bil. penduduk : 2,335 Bil. rumah : 349
2. FELDA Ma’okil 2 Bil. penduduk : 3,500 Bil. rumah : 372
Mukim Lenga
1. FELDA Lenga Bil. penduduk : 1,100 Bil. rumah : 269
Jadual 11.5: Senarai FELCRA di Daerah Muar
Mukim Bukit Kepong

1. FELCRA Bukit Kepong Bil. penduduk : 3,529 Bil. rumah : 378
Mukim Jorak mencatatkan bilangan petempatan

desa dan luar bandar yang paling tinggi iaitu 21
buah kampung, yang terdiri daripada kampung
tradisi (kampung induk) dan kampung orang asli.
Sebaliknya, Mukim Parit Bakar dan Jawa mempunyai
jumlah petempatan desa dan luar banyak yang
paling sedikit iaitu 5 kampung tradisi (kampung induk)
(Rujuk Jadual 11.6). Rajah 11.9 menunjukkan taburan
petempatan desa dan luar bandar mengikut jenis.
11-28
Jadual 11.6: Jumlah petempatan desa dan luar bandar mengikut mukim
Bil. Mukim Jenis petempatan Bilangan

1 Ayer Hitam Kampung Tradisi (Kampung Induk) 7
2 Bandar Kampung Tradisi (Kampung Induk) 8
3 Bukit Kepong Kampung Tradisi (Kampung Induk), Kampung Orang Asli, FELCRA, FELDA 10
4 Bakri Kampung Tradisi (Kampung Induk) 7
5 Jorak Kampung Tradisi (Kampung Induk), Kampung Orang Asli 21
6 Lenga Kampung Tradisi (Kampung Induk), Kampung Orang Asli, FELDA 11
7 Parit Bakar Kampung Tradisi (Kampung Induk) 5
8 Parit Jawa Kampung Tradisi (Kampung Induk) 5
9 Sri Menanti Kampung Tradisi (Kampung Induk) 10
10 Sungai Balang Kampung Tradisi (Kampung Induk) 7
11 Sungai Terap Kampung Tradisi (Kampung Induk) 8
12 Sungai Raya Kampung Tradisi 6
Jumlah 105
Sumber : iDesa, 2018 dan Deraf Akhir Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor 2016-2015, 2016
11.3.1 Aspek Demografi dan Fizikal Petempatan Desa dan Luar

Bandar
A. Profil penduduk petempatan desa dan luar bandar
Bilangan penduduk petempatan
Jadual 11.7 : Bilangan penduduk petempatan desa dan luar bandar
desa dan luar bandar di dalam
daerah ini adalah seramai 214,827 Bilangan Bilangan rumah
Bil Mukim
orang yang mendiami 50,584 buah penduduk (orang) (buah)
rumah. Kebanyakan daripada
1. Ayer Hitam 7,117 1,793
penduduk petempatan desa dan
luar bandar ini tertumpu di mukim 2. Bandar 77,213 21,642
yang berdekatan dengan Bandar 3. Bukit Kepong 6,114 923
Muar iaitu Bandar Maharani seperti
4. Bakri 29,580 6,149
Mukim Bandar dan Bakri.
Sebaliknya, Mukim Sungai Raya 5. Jorak 13,877 3,536
menunjukkan bilangan penduduk 6. Lenga 6,846 1,215
yang terendah iaitu 4,972 orang,
7. Parit Bakar 20,649 3,589
yang mendiami 1,204 buah rumah
(rujuk Jadual 11.7) 8. Parit Jawa 13,321 2,772
Ini menggambarkan bandar atau 9. Sri Menanti 12,624 2,545
pekan yang mempunyai peluang 10. Sungai Balang 14,512 3,252
pekerjaan yang lebih banyak dan
lokasi yang lebih strategik dapat 11. Sungai Terap 8,002 1,964
memainkan peranan penting 12. Sungai Raya 4,972 1,204
dalam menentukan taburan
Jumlah 215,723 50,456
penduduk di sesebuah daerah.
Sumber : iDesa, 2018
Kg. Orang Asli

Batang Lesa
FELCRA Bukit Kepong
Kg. Orang Asli Puyu

Kg. Orang Asli Bukit
Panjang
FELDA Ma’okil
Kg. Orang Asli Sentosa
FELDA Lenga
Kampung
Orang Asli
Tambak Dapor
Kampung
Orang Asli
Searak Api
Rajah 11.9 : Taburan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar, 2018
Kampung Tradisi (Induk)
Kampung Orang Asli
FELDA
FELCRA
11-30
B. Corak pembangunan petempatan desa dan luar bandar

Jadual 11.8: Corak pembangunan Petempatan mengikut
Petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar Mukim
adalah terdiri daripada tiga (3) corak pembangunan
Petempatan desa dan luar
iaitu berjajar, berpusat dan berselerak. Majoriti corak
bandar (buah)
pembangunan petempatan desa dan luar bandar di
Daerah Muar adalah berjajar (rujuk Jadual 11.8). Bil Mukim Berjajar Berpusat Berselerak
1. Ayer Hitam 7 0 0
2. Bandar 6 2 0
Corak petempatan
berjajar 3. Bukit Kepong 5 3 2
4. Bakri 6 1 0
5. Jorak 16 1 4
6. Lenga 4 5 2
Corak petempatan 7. Parit Bakar 5 0 0
berselerak
8. Parit Jawa 4 1 0
9. Sri Menanti 10 0 0
10. Sungai Balang 5 0 2
Corak petempatan 11. Sungai Terap 7 0 1
berpusat
12. Sungai Raya 6 0 0
Jumlah 81 13 11
Sumber : iDesa, 2018
C. Petempatan desa dan luar bandar dan tekanan daripada rebakan

pembangunan perbandaran
73
Sekurang-kurangnya 73 buah kampung tradisi telah menerima tekanan
daripada rebakan pembangunan perbandaran pada tahun 2018 (rujuk
Jadual 11.9). Manakala, 133 buah kampung tradisi dijangka akan
menerima tekanan daripada rebakan pembangunan perbandaran
menjelang tahun 2030 (rujuk Jadual 11.10 dan Jadual 11.11). Jarak radius
rebakan bandar ini adalah di antara lima (5) hingaa tujuh (7) kilometer
dari bandar utama iaitu Bandar Maharani (bagi tahun 2018) dan Pagoh Buah kampung tradisi menerima
tekanan daripada rebakan
(bagi tahun 2030). Jarak radius ini adalah berdasarkan Rancangan
pembangunan perbandaran pada
Struktur Negeri Johor (RSN) 2030 (rujuk Rajah 11.10).
tahun 2018
Pengenalpastian petempatan desa dan luar bandar yang menerima

tekanan daripada rebakan pembangunan perbandaran ini adalah
133
penting. Perancangan pembangunan inklusif kampung-kampung ini
diperlukan untuk mengekalkan ciri-ciri positif luar bandar atau desa dan
mendapat peluang pembangunan yang bersesuaian, selaras dengan
perancangan pembangunan berasaskan penumpuan manusia (human
centric).
Buah kampung tradisi akan menerima

tekanan daripada rebakan
pembangunan perbandaran
menjelang 2030
(C)
(A)
(B)
Rajah 11.10 : Rebakan pembangunan perbandaran di Daerah Muar
Rebakan pembangunan
perbandaran 2018
Rebakan pembangunan
perbandaran 2030
11-32
(A)
Jadual 11.9: Senarai kampung yang menerima rebakan pembangunan perbandaran 2018
Mukim Kampung Induk Kampung Rangkaian

1. Kampung Kelantan 5. Taman Sentosa, Lorong Isnin Pt.
Perupuk
Kampung Al-Manar 2. Kampung Tengku Bendahara 6. Kampung Dato’ Sri Amar Diraja
3. Taman Sri Temenggong Fasa 1,2,3 7. Sepanjang Kg. Pt Sakai
4. Taman Laksamana 8. Temenggong Ahmad Jalan Daud
1.Kampung Bukit Treh 3. Parit Beting
Kampung Bukit Treh
2. Lorong Pipe 4. Jalan Kim Kee
Kampung Parit 1. Kg Pt Besar Jln Dato Hj Kosai Muar 3. Kg Pt Sakai Jln Dato Hj Kosai Muar
Keroma 2. Kg Pt Keroma Darat 4. Kg Pt Sakai Jln Paip
Kampung Parit Sakai 1. Parit Keroma Jalan Abd Rahman 3. Parit Buah Keras
JTA 2. Parit Keroma JTA 4. Parit Sakai
1. Kampung Parit Tiram 9. Taman Orkid
2. Taman Putera Pt Setongkat 10. Jalan Dato’ Hj Hassan
3. Parit setongkat 11. Jalan Hj Jaib
Bandar
4. Kampung Gelam 12. Jalan Arab
Kampung Parit Tiram
5. Kmpuang Jalan Daud 13. Kawasan Bandar
6. Kampung Jalan Hashim 14. Jalan Sulaiman
7. Kampung Serkam 1&2 15. Jalan Bakri Batu 1
8. Kampung Jalan Sakeh
1. Kampung Sabak Awor Dalam 4. Kampung Bakar Batu
Kampung Sabak 2. Kampung Sabak Awor Luar 5. Kampung Jalan Bakariah
Awor
3. Kampung Jalan Ismail 6. Kampung Parit Setongkat
1. Parit Besar Jalan Abdul Rahman 4. Parit Perupok
Kampung Seri Jong 2. Parit Keroma Jalan Abdul Rahman 5. Parit Keroma Jalan Junid
3. Parit Sakai Pantai 6. Parit Sakai Jalan Abdul Rahman
1. Kampung Jalan Haji Abdullah 4. Kampung Sungai Abong Darat
Kampung Sungai 2. Kenangan Tun Dato Ismail 2 5. Kampung Sungai Abong Sawah
Abong
3. Kampung Parit Setongkat Darat
Sungai Terap Kampung Temiang 1. Tmn. Desa Temiang 2. Tmn. Desa Temiang 2
Tanjung
Kampung Bakri Batu 3 1. Kampung Batu 3 2. Kampung Batu 2
1. Kampung Jeram Mesjid 4. Kampung Parit Kadir Darat
Bakri
Kampung Jeram Tepi 2. Kampung Teluk Kemang 5. Taman Jeram Mulia
3. Kampung Tengah 6. Taman Permai Bakri
(B)

1. Kampung Kelantan 5. Taman Sentosa, Lorong Isnin Pt. Perupuk
2. Kampung Tengku Bendahara 6. Kampung Dato’ Sri Amar Diraja
Kampung Al-Manar
3. Taman Sri Temenggong Fasa 1,2,3 7. Sepanjang Kg. Pt Sakai Ltg Paip 1
4. Taman Laksamana 8. Temenggong Ahmad Jalan Daud
1.Kampung Bukit Treh 3. Parit Beting
Kampung Bukit Treh
2. Lorong Pipe 4. Jalan Kim Kee
Kampung Parit 1. Kg Pt Besar Jln Dato Hj Kosai Muar 3. Kg Pt Sakai Jln Dato Hj Kosai Muar
Keroma 2. Kg Pt Keroma Darat 4. Kg Pt Sakai Jln Paip
Kampung Parit Sakai 1. Parit Keroma Jalan Abd Rahman 3. Parit Buah Keras
JTA 2. Parit Keroma JTA 4. Parit Sakai
1. Kampung Parit Tiram 9. Taman Orkid
2. Taman Putera Pt Setongkat 10. Jalan Dato’ Hj Hassan
3. Parit setongkat 11. Jalan Hj Jaib
Bandar 4. Kampung Gelam 12. Jalan Arab
Kampung Parit Tiram
5. Kmpuang Jalan Daud 13. Kawasan Bandar
6. Kampung Jalan Hashim 14. Jalan Sulaiman
7. Kampung Serkam 1&2 15. Jalan Bakri Batu 1
8. Kampung Jalan Sakeh
1. Kampung Sabak Awor Dalam 4. Kampung Bakar Batu
Kampung Sabak 2. Kampung Sabak Awor Luar 5. Kampung Jalan Bakariah
Awor
3. Kampung Jalan Ismail 6. Kampung Parit Setongkat
1. Parit Besar Jalan Abdul Rahman 4. Parit Perupok
Kampung Seri Jong 2. Parit Keroma Jalan Abdul Rahman 5. Parit Keroma Jalan Junid
3. Parit Sakai Pantai 6. Parit Sakai Jalan Abdul Rahman
1. Kampung Jalan Haji Abdullah 4. Kampung Sungai Abong Darat
Kampung Sungai 2. Kenangan Tun Dato Ismail 2 5. Kampung Sungai Abong Sawah
Abong
3. Kampung Parit Setongkat Darat
Kampung Bakri Batu 3 1. Kampung Batu 3 2. Kampung Batu 2
1. Kampung Jeram Mesjid 4. Kampung Parit Kadir Darat
Kampung Jeram Tepi 2. Kampung Teluk Kemang 5. Taman Jeram Mulia
3. Kampung Tengah 6. Taman Permai Bakri
Kampung Seri Bukit 1. Kampung Parit Raja Sari 3. Kampung Jln Mahmood
Batu 2. Kampung Parit Ulu 4. Kampung Parit Borham
Bakri 1. Kampung Batu 5 3. Kampung Parit Muhammad
Kampung Bakri Batu 5
2. Kampung Parit Wahid
1. Kampung Batu 6,Bakri 5. Taman Bakri Jaya
2. Kampung Kenangan Dato Abdullah 6. Taman Medan Bakri
Kampung Batu 6/ Bakri Jaffar
batu 6
3. Taman Bakri Mulia 7. Kampung Batu 7
4. Taman Bakri Indah 8. Kampung Batu 8
11-34
Sambungan...
1. Parit Amal Jalan Junid 3. Parit Amal Jalan Abdul Rahman
Kampung Parit Bakar (2)
2. Parit Bakar Jalan Abdul Rahman 4. Parit Bakar Tengah
1. Kampung Parit Bakar 3. Parit Amat
Kampung Parit Bakar (3)
2. Parit Asam Kumbang 4. Parit Payung
Kampung Parit Raja 1. Kampung Parit Besar 2. Kampung Parit Amal
Parit
Bakar 1. Parit Unas Laut 4. Parit Hj Ali
Kampung Parit Unas 2. Parit Unas Darat 5. Parit Punggor Darat
3. Parit Payung
1. Parit Pulai Darat 4. Parit Pinang Seribu Laut
Kampung Parit Pinang 2. Parit Pinang Seribu Darat 5. Parit Punggur Laut
Seribu
3. Parit Pulai Laut
(C)

Kampung Semeriut 1. Kampung Semeriut 2. Kampung Gelam
1. Kampung Paya Redan 3. Kampung Sekolah
Kampung Paya Redan
2. Kampung Sawah
Kampung Panjang Sari 1. Panjang Sari
1. Kampung Masyarakat Jasa 3. Taman Pagoh Jaya 2
Jorak Kampung Masyarakat Jasa
2. Taman Pagoh Jaya 1
Kampung Terus 1. Kampung Terus
Kampung Melayu Panchor 1. Kampung Melayu Panchor 2. Kampung Sri Tanjung
Kampung Melini@Brohol
Kampung Semaseh 1. Kampung Semasih
D. Penentuan sempadan petempatan desa dan luar bandar
Penentuan sempadan kampung / desa di Daerah Muar adalah selaras dengan Teras 3: Pengukuhan Daya Huni
Desa dalam Dasar Perancangan Fizikal Desa Negara (DPF Desa Negara) 2030. Usaha ini juga memenuhi hasrat
Dasar Perbandaran Negara Kedua (DPN ke-2) melalui Objektif 3.5 Pengintegerasian Perancangan
Pembangunan Kampung Dalam Bandar, dan Rancangan Fizikal Negara Ketiga (RFN ke-3) melalui Teras 1:
Pertumbuhan Dinamik Bandar dan Luar Bandar. Manakala RMKe-11 turut menekankan keperluan
membangunkan kawasan desa secara inklusif iaitu sepertimana dinyatakan dalam Teras Strategik 1:
Memperkukuh Inklusiviti ke Arah Masyarakat yang Saksama.
Walau bagaimanapun, sektor petempatan desa dan luar bandar mendapati bahawa terdapat isu dan masalah
dalam usaha penentuan sempadan desa seperti berikut:
1. Ketidakseragaman profil dan sempadan kampung, ketidaktetapan maklumat asas, dan penggunaan
nama kampung yang tidak seragam,
2. Takrifan dan definisi kampung yang berbeza-beza, serta ketidakseragaman pengkelasan jenis dan
kategori kampung,
3. Penentuan serta pertindihan sempadan kampung induk dan kampung rangkaian,
4. Sempadan kampung yang tidak berpandukan kepada sempadan daerah, mukim dan pilihanraya yang
telah diwartakan.
Justeru itu, usaha penentuan sempadan kampung dalam Daerah Muar boleh dijalankan melalui pendekatan
seperti berikut:
i. Pengumpulan, pengemaskinian dan verifikasi bilangan dan lokasi kampung induk dan kampung
rangkaian dalam bentuk spatial mengikut mukim.
Data berkaitan boleh diperolehi dari pelbagai sumber dan system seperti i-Desa, CHARMs, e-Merah, Senarai Profil
Kampung Peringkat National (SPKPN), Ketua Kampung dan Penghulu Mukim, dan Pejabat Tanah dan Daerah.
ii. Mengenalpasti ciri-ciri fizikal kampung dan pengkelasan jenis, kategori dan herarki kampung bagi
penentuan kriteria sempadan kampung.
Pengenalpastian ciri-ciri fizikal adalah termasuk susunatur/morfologi kampung, lokasi, rupa bentuk muka bumi dan
konteks petempatan secara keseluruhan. Selain itu, faktor sejarah dan pewartaan sempadan sedia ada kawasan
bandar dan luar bandar akan menentukan sempadan formal kampung. Focus Group Discussion (FGD) boleh
dijalankan bersama Majlis Pengurusan Komuniti Kampung, Pegawai Daerah, Ketua Kampung, Penghulu dan
agensi terlibat bagi membincangkan kriteria penentuan sempadan kampung serta membuat verifikasi data
awal.
iii. Menjalankan kerja-kerja cerapan sempadan kampung di tapak mengikut mukim berdasarkan kepada
kriteria penentuan sempadan.
Penggunaan alat GPS, drone dan lain-lain kelengkapan oleh pasukan cerapan bagi memastikan cerapan
adalah tepat mengikut koordinat sebenar. Memasukkan data cerapan sempadan kampung, unit kediaman,
kemudahan awam, bangunan utama (kedai, kilang, bangunan pertanian berskala besar, dll) selaras dengan
peta asas. Verifikasi dan pengesahan maklumat oleh agensi-agensi yang bertanggungjawab.
iv. Pengemaskinian maklumat dalam pelan
Memastikan data dan maklumat yang dicerap dikemaskini dalam pelan tapak dan diselaraskan dengan pelan
sempadan kampung. Menyelaras pelan lokasi kemudahan awam dengan attribute mengikut format metadata.
11-36
Dalam sektor petempatan desa dan luar bandar ini, bilangan dan lokasi kampung induk dan kampung
rangkaian telah dapat dikumpul dan dikemaskini berdasarkan data dari Pejabat Tanah dan Daerah, sistem
CHARMs dan i-Desa serta verifikasi menggunakan Google Map. Beberapa ciri-ciri fizikal kampung dan maklumat
kemudahan awam juga telah dapat dikemaskini. Data tersebut kemudiannya telah dipetakan dalam sistem
spatial GIS. Beberapa contoh penentuan sempadan desa dan luar bandar adalah seperti yang ditunjukkan
dalam Rajah 11.11 dan Rajah 11.12. Namun bergitu, penentuan sempadan desa dan luar bandar di Daerah
Muar akan lengkap sepenuhnya setelah melalui kesemua proses penentuan sempadan kampung seperti yang
dicadangkan di atas.
(A) (B)
(C) (D)
(E) (F)
Rajah 11.11: Penentuan sempadan beberapa desa dan luar bandar di Daerah Muar
(D)
(A)
(E)
(C) (B)
(F)
Rajah 11.12 : Sempadan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar, 2018
Sempadan petempatan desa

dan luar bandar
Petempatan desa dan luar

bandar
Kemudahan (Masjid)
Kemudahan (Surau)
Kemudahan (Balai raya)
Kemudahan (Klinik desa)

11-38
E. Pusat Petumbuhan Desa (PPD) dan Pusat Komuniti Desa (PKD)
Berdasarkan Kajian Draf Rancangan Struktur Negeri (RSN) Johor 2030,

sebanyak dua (2) buah kampung iaitu Kampung Parit Bakar di Mukim
Pusat Petempatan Desa (PPD)
Parit Bakar dan Kampung Gombang di Mukim Lenga merupakan Pusat
Petempatan Desa (PPD) di dalam Daerah Muar. Selain itu, terdapat
enam (6) PKD sedia ada di dalam Daerah Muar di mana kesemua Merupakan pusat
adalah terletak di Kampung Parit Bugis, Kampung Lenga, Kampung Batu pembangunan wilayah terkecil
18, Kampung Panchor, Kompleks Penghulu Bukit Kepong dan FELCRA dalam sesebuah kawasan. Ia
Bukit Kepong (rujuk Rajah 11.13). Pusat Komuniti Desa (PKD) dahulunya menggabungkan beberapa
dikenali sebagai Pusat Transformasi Luar Bandar (RTC). kampung sekitar. Fungsinya
adalah sebagai pusat
pengumpulan, pemasaran dan
pengedaran produk ekonomi.
PPD juga berperanan
membekalkan pelbagai
PPD KampungParit
perkhidmatan kepada
Bakar
penduduk kampung seperti
(Mukim Parit Bakar)
pusat internet desa dan klinik
PPD Kampung desa.
PKD Panchor Gombang
(Mukim Jorak) (Mukim Lenga) Pusat Komuniti Desa (PKD)
PKD Parit Bugis Merupakan pusat pekhidmatan

(Mukim Sg Balang) terbaharu dan bersepadu untuk
penduduk desa dan luar
PKD Kompleks bandar. Ia bertujuan untuk
PKD Batu 18
Penghulu memudahkan penduduk desa
(Mukim Ayer Hitam)
(Mukim Bukit dan luar bandar menjalankan
Kepong) urusan harian seperti bayaran
bil-bil utiliti, cukai tanah, cukai
PKD Lenga
pintu dan sebagainya. PKD juga
(Mukim Lenga)
merupakan pusat pemasaran
produk-produk desa samada
PKD FELCRA Bukit produk pertanian, perikanan,
Kepong dan penternakan. Ini sekaligus
(Mukim Bukit dapat memudahkan
Kepong) pengunjung untuk
mendapatkan bekalan
barangan yang diperlukan.
Rajah 11.13: Pusat Petumbuhan Desa (PPD) dan mini Pusat Komuniti Desa (PKD) di
Daerah Muar
Sumber : Asmawi Abdullah
Kredit foto : Facebook Kredit foto : mynewsHub

11.3.2 Aspek Sosio Ekonomi Petempatan Desa dan Luar Bandar

A. Produk atau kluster ekonomi
Potensi dan sumber tempatan boleh dikategorikan kepada beberapa bahagian iaitu sumber pelancongan,
sumber pertanian, perusahaan industri kecil dan sederhana (IKS) atau industri asas tani (IAT), sumber penternakan
dan sebagainya. Sumber tempatan ini merupakan aset yang menyumbang kepada ekonomi di sesebuah
kampung atau tanah rancangan. Selain itu, ia boleh mewujudkan peluang pekerjaan dan ini dapat menjadikan
sesebuah kampung atau tanah rancangan lebih berdaya maju.
Produk/kluster yang dirancang juga dilihat dapat meningkatkan ekonomi penduduk desa dan luar bandar serta
mempelbagaikan lagi produk-produk pelancongan bagi Daerah Muar. Kampung atau tanah rancangan di
dalam Mukim Jorak mempunyai produk atau kluster ekonomi terbanyak iaitu sembilan (9), di mana majoritinya
adalah perusahaan makanan (rujuk Jadual 11.12 dan Rajah 11.14)
Jadual 11.12: Senarai produk atau kluster ekonomi mengikut mukim
Bilangan
Bil Mukim Produk/ Kluster
Kampung
a) Perusahaan Makanan: Mee Sipot, Tempe, Kuih Basah, Putu Bambu,
1. Ayer Hitam Kuih Muih Frozen, Bakeri 5
b) Produk Kayu
a) Perusahaan Makanan: Biskut raya, Frozen Roti Canai, Karipap, Tiram,
2. Bandar b) Rempah Ratus 5
c) Desa keroma eco Resort
a) Perusahaan Makanan: Rempeyek, Perencah Mee Bandung
3. Bukit Kepong b) Homestay 2
c) Ternakan
4. Bakri a) Ternakan Lembu 1

a) Perusahaan Makanan: Bawang Goreng Kerisik Kelapa, Mee Kuning
Baulu, Cendawan, Rempeyek, Mee Siput, Air Tauhu, Pau (Pau Mira)
5. Jorak b) Homestay 9
c) Bengkel Besi
d) Buah Tangan (Door Gift)
6. Lenga a) Tiada Tiada
7. Parit Bakar a) Perusahaan Makanan: Keropok Lekor, Mee Siput 1
a) Kilang Kompang
8. Parit Jawa b) Perusahaan Makanan: Mee Siput 2
c) Produk Besi
9. Sri Menanti a) Perabot 1
a) Pertanian
b) Penternakan:Rusa
10. Sungai Balang c) Makanan: Katering, Ikan Kering, 3
d) Kraf Tangan : Wau Tradisional
e) Homestay
a) Makanan:Kerepek Pisang, Tenusu
11. Sungai Terap 2
b) Penternakan: Lembu
a) Perusahaan Makanan: Kuih Muih, Kek, Muffin
12. Sungai Raya b) Homestay 2
c) Jual Sampan
Sumber : iDesa,2018
11-40
Bukit Kepong
Lenga
Sungai
Raya
Jorak
Sungai
Terap
Bakri
Ayer Hitam
Bandar
Parit Bakar Parit Jawa
Sri Menanti Sungai

Balang
Rajah 11.14 : Kluster produk atau ekonomi mengikut mukim
Homestay Buah tangan
Perusahaan Kompang
makan
Ternakan Wau
lembu
Produk besi Ternakan rusa
Perabot Sampan
Produk kayu Pertanian


berkaitan sektor petempatan desa dan luar bandar yang telah dikenal
pasti di dalam RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan). Ini adalah penting
bagi memastikan projek tersebut telah dilaksanakan dan diambil
tindakan.

2015), terdapat satu (1) senarai projek yang telah dicadangkan dibawah
sektor petempatan desa dan luar bandar ini iaitu cadangan
perkampungan ICT yang melibatkan pembangunan pusat e-desa.
Namun begitu, kajian mendapati cadangan projek tersebut tidak
melibatkan kawasan di Daerah Muar.

Keadaan semasa bagi sektor
petempatan desa dan luar bandar
menunjukkan terdapat lebih 500
buah petempatan desa dan luar
bandar di Daerah Muar. Jumlah ini
adalah termasuk dengan kampung
tradisi (kampung induk dan kampung
rangkaian), kampung orang asli,
F E L D A d a n F E L C R A. Ta b u r a n
petempatan desa dan luar bandar ini
adalah lebih tinggi di Mukim Jorak
berbanding mukim-mukim yang lain.
Dari aspek demografi dan fizikal,
petempatan desa dan luar Bandar
adalah lebih banyak dibina secara
berjaj ar. Walaubagaimanapun,
penentuan sempadan petempatan
desa dan luar bandar ini adalah
belum lengkap sepenuhnya dan
perlu melalui beberapa proses
penentuan sempadan kampung
seperti yang telah dicadangkan. Bagi
aspek sosio ekonomi petempatan
desa dan luar Bandar, terdapat
beberapa produk atau kluster yang
telah dikenal pasti. Produk atau
kluster ini dilihat dapat meningkatkan
ekonomi penduduk desa dan luar
bandar serta membantu
meningkatkan aktiviti pelancongan di
Daerah Muar. Berdasarkan perkara
yang telah dibincangkan, beberapa
isu dan masalah, potensi serta
cadangan awal berkaitan sektor
petempatan desa dan luar bandar ini
telah dikenal pasti. Kredit foto : Asraff Jamaludin
11-42
Terdapat beberapa isu dan masalah berkaitan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar;
Peluang pekerjaan yang terhad
 Peluang pekerjaan yang terhad di petempatan desa dan luar bandar
1 menyebabkan kesukaran kepada penduduk terutamanya yang mempunyai

kelulusan pelajaran yang baik untuk mendapatkan pekerjaan.
 Ini sekali gus menyebabkan lebih ramai penduduk berhijrah ke bandar dan
berlakunya pengurangan penduduk di petempatan desa dan luar bandar.
Kualiti produk daripada beberapa kluster ekonomi yang kurang baik
 Berdasarkan Jadual 11.11, majoriti petempatan desa dan luar bandar di

Daerah Muar mempunyai beberapa kluster ekonomi. Namun, kualiti produk
tersebut seperti pembungkusan masih dalam tahap yang kurang baik.
Ini sekaligus menyebabkan kluster ekonomi sukar untuk dipromosikan dan

2
ditonjolkan pada peringkat yang lebih tinggi.
Komitmen untuk mengurangkan intensiti perlepasan GHG
 Komitmen negara untuk mengurangkan intensiti perlepasan GHG berdasarkan
3 KDNK Malaysia sebanyak 45% menjelang tahun 2030.
 Sehingga kini, tiada Rancangan Tempatan Daerah (RTD), khususnya sektor

petempatan desa dan luar bandar yang mengambil kira pengurangan intensiti
perlepasan GHG ini.
11.5.2 Potensi
Dua (2) potensi utama berkaitan petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar adalah;
Kampung tradisional dan kampung orang asli di Daerah Muar adalah

berpotensi untuk diberi nilai tambah khususnya sebagai tarikan
1
pelancongan. Pelbagai langkah yang boleh diambil oleh MPM sebagai
contoh membangunkan kampung tradisional sebagai kampung
homestay atau inap desa yang mana dapat menonjolkan suasana
kampung dan sumber jaya yang ada termasuklah budaya dan cara
hidup masyarakat kepada orang luar.
Produk atau kluster ekonomi yang dirancang dan dipelbagaikan dilihat

dapat meningkatkan ekonomi penduduk desa dan luar bandar. Ia juga
2
dapat mempelbagaikan lagi produk-produk ekonomi dan pelancongan
bagi Daerah Muar, sekali gus membantu meningkatkan ekonomi
penduduk. Selain itu, produk atau kluster ekonomi melalui perusahaan
industri kecil dan sederhana (IKS) atau industri asas tani (IAT) dapat
membuka peluang pekerjaan kepada penduduk setempat.
Beberapa cadangan awal petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar telah dibuat, iaitu;
1 Membangunkan kawasan homestay atau inap desa

 Dengan mengambil kira keunikan dan budaya di sesebuah
kampung atau tanah rancangan, homestay atau inap desa
merupakan langkah yang baik bagi mempromosikan petempatan
desa dan luar bandar di Daerah Muar ini. Ini dapat mengalakkan
lagi aktiviti pelancongan, membuka peluang pekerjaan dan
mampu meningkatkan ekonomi penduduk.
 Kawasan pertanian di kampung seperti kawasan kebun dan dusun

juga berpotensi untuk dijadikan tarikan pelacongan agro.
Kredit foto : http://

homestayhosen.blogspot.com
Menggalakkan aktiviti ekonomi berasaskan industri kecil dan

2
sederhana (IKS) dan industri asas tani (IAT)
 Dengan mengalakkan aktiviti ekonomi berasaskan IKS dan IAT di

Daerah Muar bukan sahaja dapat meningkatkan ekonomi
penduduk setempat, malah dapat mempromosikan kluster
ekonomi dan produk di daerah ini.
 Dalam masa yang sama, kursus berkaitan pemprosesan dan

pengeluaran produk perlulah diadakan bagi memberi
pendedahan kepada penduduk mengenai cara pemprosesan
dan pengeluaran produk yang betul.

11-44
11.5.4 Pertimbangan keperluan mengurangkan perlepasan GHG
Beberapa pertimbangan keperluan mengurangkan perlepasan GHG bagi petempatam desa dan luar bandar
di Daerah Muar telah dibuat, iaitu;
1
Memperkenalkan program waste to wealth
 Sisa makanan dan sisa taman dari rumah dipetempatan desa

dan luar bandar mempunyai potensi besar untuk ditukarkan
menjadi baja.
 Sisa organik ini boleh digunakan dalam program menghasilkan

wealth daripada menghantarnya ke tapak pelupusan.
 Menggunakan baja yang dihasilkan dari sisa organik memberikan

manfaat dua kali ganda. Ia bukan saja menyumbang kepada
pelupusan sisa organik yang berkesan tetapi ia juga mencegah
pembakaran terbuka yang dilakukan untuk menghapuskan sisa
organik.
 Baja yang dihasilkan daripada proses pengkomposan juga boleh

digunakan sebagai inisiatif pertanian yang dijalankan di kawasan
petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar.
Kredit foto : Diyana AR
2
Menubuhkan persatuan kejiranan rendah karbon
 Penglibatan masyarakat petempatan desa dan luar bandar di Daerah Muar dalam mencapai sasaran
rendah karbon boleh dipromosikan melalui penubuhan persatuan kejiranan rendah karbon.
 Persatuan ini berfungsi sebagai sekretariat antara pihak berkuasa tempatan dan penduduk. Meraka
bertanggungjawab untuk menyampaikan maklumat dan inisiatif mengenai amalan rendah karbon
kepada penduduk setempat.
 Mereka juga perlu mengenal pasti sumber yang berpotensi untuk mengurangkan karbon dan
menetapkan jumlah sasaran pengurangan karbon di kawasan petempatan mereka dan Bersama-
sama penduduk berusaha untuk mencapai sasaran tersebut.
3
Menggalakkan kempen “hentian pembakaran terbuka”
 Di bawah Seksyen 29A dan Seksyen 29B Akta Kualiti Alam

Sekeliling 1974 (Akta 127), telah dinyatakan bahawa
pembakaran terbuka dilarang di Malaysia.
 MPM boleh menyampaikan maklumat kepada penduduk

mengenai pembakaran terbuka, iaitu melalui kempen “hentian
pembakaran terbuka”. MPM perlulah menerangkan dengan
lebih jenis mengenai kesan-kesan daripada pembakaran
terbuka.
Kredit foto : Rosdisyabu

Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi

pembangunan bagi sektor petempatan desa dan luar bandar dapat
dirangka (rujuk Jadual 11.13). Strategi pembangunan yang telah
dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat
penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian).
Jadual 11.13 Hala tuju dan strategi pembangunan sektor petempatan desa dan luar bandar
Strategi
Bil. Isu dan Masalah Cadangan Awal
Pembangunan
 Membangunkan kawasan homestay atau inap desa

yang berdaftar dengan MOTAC dan mematuhi garis
panduan yang berkaitan untuk membuka peluang
pekerjaan khususnya di kampung tradisi dan kampung
orang asli yang berpotensi
Peluang pekerjaan
 Menggalakkan aktiviti ekonomi berasaskan industri kecil
yang rendah di Menambah
1. dan sederhana (IKS), dan industri asas tani (IAT)
petempatan desa peluang pekerjaan
dan luar bandar
 Menjalinkan kolaberasi antara masyarakat kampung
terutama belia dengan pakar-pakar dari universiti di
Bandar Universiti Pagoh, pengusaha herba, pengusaha
nurseri, dan pengusaha dari bidang kepakaran yang
lain agar dapat mengoptimakan kelebihan sumber
dan kepakaran yang ada di dalam Daerah Muar
 Menyediakan pusat latihan yang menawarkan program

bimbingan keusahawanan (khususnya berkaitan
pemprosesan dan pengeluaran produk) dan
Kualiti produk
Menambah baik pembangunan modal insan di setiap Kompleks
daripada beberapa
2. pemprosesan dan Penghulu
kluster ekonomi
pengeluaran produk  Menambah variasi produk-produk baru dalam
yang kurang baik
kampung berdasarkan keunikan semulajadi yang
dimiliki seperti kampung di sepanjang pesisir laut dan
kampung di sepanjang sungai.
Komitmen untuk Penerapan elemen-

 Memperkenalkan program waste to wealth
mengurangkan elemen
3.  Menubuhkan persatuan kejiranan rendah karbon
intensiti perlepasan petempatan desa
 Menggalakkan kempen “hentian pembakaran terbuka”
GHG mampan
TERAS 4: PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR UTILITI DAN MOBILITI
HIJAU
Rangkaian infrastruktur hijau merupakan komponen utama dalam
pembentukan masyarakat mampan. Di bawah teras ini, dua sektor yang
akan dijelaskan adalah jaringan pengangkutan dan perhubungan serta
pembangunan infrastruktur dan utiliti. Hasil daripada analisis dan TERAS 4
penemuan akan digunakan sebagai asas bagi memastikan
perancangan kemudahan infrastruktur dapat menyokong pembangunan
seperti perumahan, komersial, perindustrian dan juga sektor 2 SEKTOR
pelancongan.
12) Jaringan Pengangkutan dan

Perhubungan
13) Infrastruktur dan Utiliti
Penemuan daripada sektor dibawah teras ini juga akan memastikan penyediaan infrastruktur pada masa hada-
pan lebih mampan seterusnya memandu Daerah Muar menjadi lebih hijau melalui penggunaan teknologi yang
bersesuaian.
JARINGAN PENGANGKUTAN DAN
PERHUBUNGAN
12.0
12.1 Pengenalan
Daerah Muar mempunyai kedudukan yang strategik
dari konteks geo-pengangkutan kerana merintangi
laluan darat utara-selatan serta mempunyai kuala
sungai yang besar dengan kedalaman yang sesuai
untuk pengangkutan air ringan. Perletakkan yang
strategik ini memerlukan sistem pengangkutan dan
perhubungan Daerah Muar yang dapat berfungsi
sebagai pemangkin kepada pembangunan ekonomi
dan sosial setempat.
Untuk menjadikan sistem pengangkutan dan

perhubungan sebagai pemangkin pembangunan
ekonomi dan sosial, pemahaman tentang kewujudan
perkaitan yang dinamik antara pembangunan guna
tanah dan sistem pengangkutan adalah amat penting.
Hanya dengan kefahaman ini, sistem pengangkutan
dan perhubungan yang berkualiti dan efektif dapat
dibangunkan untuk meningkatkan kualiti perhubungan
dan seterusnya menangani isu yang membelenggu
pengguna dan penduduk. Antara isu-isu semasa yang
terdapat di Daerah Muar adalah isu kesesakan lalu
lintas, kemudahsampaian yang rendah, tempat letak
kereta yang tidak mencukupi, kemudahan pejalan kaki
yang tidak selamat serta kemudahan berbasikal yang
tidak mesra pengguna. Bagi mencapai matlamat ini,
tiga (3) mod pengangkutan yang terdapat di Daerah
Muar masa kini akan dianalisis dan dibincangkan
dalam konteks keperluan semasa dan akan datang
agar dapat menyokong strategi pembangunan
Daerah Muar.
12- 2 LAPORAN ANALISIS DAN STRATEGI PEMBANGUNAN
12.2 Dasar Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan

A) Matlamat Pembangunan Mampan (SDG)
Sasaran 11.2: menyediakan akses kepada sistem pengangkutan yang selamat dan
mudah diakses terutamanya memperluaskan pengangkutan awam, dengan
tumpuan khusus kepada golongan yang lemah, iaitu wanita, kanak-kanak, orang
kurang upaya dan orang yang lebih tua.
Rumusan Dasar
Sasaran ini memfokuskan kepada kemudahan akses untuk menaiki pengangkutan awam secara inklusif
iaitu terbuka kepada semua golongan dan memastikan kesejahteraan penduduk melalui perkhidmatan
pengangkutan yang cekap.
A) Rancangan Fizikal Negara ke-3
Halatuju Strategik PD4: Perhubungan dan Mobiliti yang Dipertingkatkan

Teras 1:
Pertumbuhan PD4.1 Membangunkan PD4.4 Menggalakkan PD4.4 Mempertingkatkan
Dinamik rangkaian dan pengangkutan air pengangkutan barangan
Bandar dan perhubungan fizikal dan perkhidmatan
Luar Bandar
Rumusan Dasar
Strategi ini menyasarkan kepada kepelbagaian pengangkutan selain daripada pengangkutan darat bagi
memastikan perhubungan ke semua kawasan.
SEKTOR JARINGAN PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN 12-3
B) Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN2)
Objektif 2.4: Sistem pengangkutan yang mampan dan

bersepadu dengan mod-mod sokongan yang efisien,
mesra pengguna dan mampu tanggung.
Prinsip 2:
Berdaya Huni 2.4.2 Mengintegrasikan perancangan
pengangkutan awam, pembangunan dan
pelaksanaan perancangan guna tanah supaya
berasaskan ‘people-centered’ dan bukan ‘car-
centered’ bagi mencapai modal gandaan 40:60.
Rumusan Dasar
Memastikan perancangan guna tanah yang berfokuskan kepada

pengangkutan aktif dan menggalakkan masyarakat untuk
menggunakan pengangkutan awam sebagai pengangkutan
utama ke destinasi.
A) Rancangan Struktur Negeri Johor (RSN) 2030
Memperlengkap sistem rangkaian perhubungan

dan pengangkutan
RSJ 25
S25.1 Pengukuhan jaringan dan
kesalinghubungan (connectivity) antara wilayah
dan mod pengangkutan.
Rumusan Dasar
Dasar ini menjelaskan kepentingan untuk menambahbaik

rangkaian aksesibiliti bagi meningkatkan kesalinghubungan antara
daerah dan bandar. Dalam konteks Daerah Muar, terdapat
keperluan untuk mengkaji sistem perhubungan sedia ada bagi
memastikan kecekapan pengurusan lalu lintas.
12.2.5 Dasar Peringkat Tempatan
A) Pelan Induk Pengangkutan Awam Johor 2045
Cadangan tertumpu kepada pembangunan jalan–jalan utama dalam

bandar bagi mengurangkan kesesakan dan melancarkan perjalanan
Sasaran Pembangunan pengangkutan awam dalam bandar. Cadangan lain adalah bagi
Pengangkutan melaksanakan pembangunan jalan-jalan yang menghubungkan daerah-
Persendirian (PP) daerah lain dengan Daerah Muar. Juga, terdapat cadangan
pembangunan jalan lingkaran dan pintasan serta pengurusan trafik dan
parkir yang lebih efisien.
Memperkemaskan sistem pengangkutan transit (PT) sedia ada seperti bas

Sasaran Pembangunan dan teksi. Seterusnya, memperkenalkan sistem pengurusan mobiliti,
Pengangkutan Transit (PT) melaksanakan sistem transit massa dengan rangkaian serta liputan
perkhidmatan yang menyeluruh dan berintegrasi.
Sasaran Pembangunan Menggalakkan pengangkutan hijau dan perkongsian kenderaan bagi

Pengangkutan Hijau (PH) meningkatkan kesedaran umum terhadap pembangunan mampan yang
berupaya mengurangkan kesan rumah hijau.
Mempermodenkan sistem PB sedia ada dengan menaik taraf terminal dan

Sasaran Pembangunan sistem logistik serta memperkenalkan sistem pengurusan mobiliti barang.
Pengangkutan Barang (PB) Sasaran memfokuskan kepada penambahbaikan jaringan logistik dan
rantaian bekalan bagi mobiliti PB yang efisien. Cadangan pusat integrasi
logistik serta mempertingkatkan dan memperkemaskan sistem logistik dan
rantaian bekalan PB sistem e-logistik.
Rumusan Dasar
PIPAJ membincangkan sasaran dalam menambah baik kemajuan

perhubungan jalan raya pada masa akan datang dengan
menetapkan sasaran kepada kemudahcapaian pengangkutan
persendrian, rangkaian pembangunan pengangkutan transit,
kesedaran dalam menyediakan infrastruktur pengangkutan hijau
dan pemodenan sistempengangkutan barangan (logistik). Sasaran
yang ditetapkan ini dapat membantu pembangunan sistem
pembangunan pengangkutan awam secara keseluruhan dan
memberi galakan kepada masyarakat untuk menjadikan
pengangkutan awam sebagai pengangkutan utama pada masa
hadapan.

B) Rancangan Induk Pengangkutan Awam Darat Negara (RIPADN)
Dasae Utama
Objektif 1:
Kesalinghubungan
infrastruktur yang baik
Objektif 2:
Mampu dibayar dan

OBJEKTIF
mudah sampai
Pengangkutan utama
sebagai pilihan mobiliti Objektif 3:
rakyat
Tahap kualiti
perkhidmatan yang tinggi
serta mudah digunakan
Objektif 4:
Tahap kualiti
perkhidmatan yang tinggi
serta mudah digunakan
Rumusan Dasar
RIPADN memfokuskan kepada perancangan pengangkutan awam

yang lebih memberi impak kepada pembangunan masyarakat.
Berlandaskan dasar pada dokumen ini, perancangan
pembangunan berorientasikan transit berpotensi diaplikasikan di
Daerah Muar atas sebab pembangunan sedia ada menepati
kriteria dan sasaran pembangunan pengangkutan.
Selain itu, isu jalan raya seperti kesesakan dan jumlah isipadu
kenderaan yang tinggi juga dapat dikurangkan dengan
menjalankan tindakan daripada sasaran yang diketengahkan.

12.3 Keadaan Semasa Jaringan

Pengangkutan dan Perhubungan
12.3.1 Jaringan Rangkaian Perhubungan Antarabangsa, Wilayah dan Daerah
Kawasan RTD Muar mempunyai keistimewaan di mana terdapatnya

rangkaian perhubungan dengan negara Indonesia iaitu Bengkalis dan
Dumai di Kepulauan Riau. Jarak pada kawasan masing-masing daripada
Daerah Muar mencapai 144km dan 133km. Kedudukan Muar yang
strategik telah menjadikan daerah ini sebagai jaringan pengangkutan air
dan menjadi laluan perhubungan kepada kedua-dua negara.
Pada peringkat wilayah, kawasan ini berada pada sistem pengangkutan

darat yang baik kerana berada dalam liputan Laluan Persekutuan 050
dan Laluan Persekutuan 003. Wilayah yang terdekat adalah di Johor
Bahru (Konurbasi Selatan) dan hasil kajian menunjukkan bahawa daerah Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
terdekat adalah Daerah Tangkak dengan jarak 30.2km manakala daerah
yang jauh adalah Daerah Mersing dengan jarak 190km (rujuk Jadual
12.3).
Jadual 12.1: Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antarabangsa
Destinasi Jarak (km) Masa (jam) Mod Pengangkutan
Bengkalis 144 2.45 feri

Dumai 133 2.32 feri
Sumber: Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian) Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019

Rajah 12.1: Rangkaian Perhubungan Antarabangsa

Jadual 12.2: Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antara Wilayah

Johor Bahru 169 1.59
Butterworth 539 5.49
Kuala Lumpur 186 2.07
Kuantan 248 3.35
Bandar Melaka 47 0.49
bas ekspres, pengangkutan
Seremban 123 1.30 persendirian
Ipoh 393 4.18
Kuala Kangsar 429 4.43
Alor Setar 626 6.45
Kota Bharu 603 8.07
Kuala Terengganu 472 6.03
Sumber: Google Maps, 2019
Jadual 12.3: Jarak dan Masa Kembara bagi Perhubungan Antara Daerah

Tangkak 30.2 0.34  pengangkutan persendirian
Segamat 78.5 1.19  pengangkutan persendirian
Mersing 190 2.38  bas ekspres
 bas ekspres
Kota Tinggi 187 2.16
 pengangkutan persendirian
 bas ekspres
Johor Bahru 169 1.59
 bas ekspres
Kulai 142 1.39
 bas ekspres
Pontian 155 1.55
Batu Pahat 54.8 0.58  pengangkutan persendirian
 bas ekspres
Kluang 103 1.21
Jarak: 626 km
Jarak: 603 km
Masa: 6 jam 45 minit
Alor Setar Kota Bharu Masa: 8 jam 7 minit
Butterworth
Jarak: 539 km
Kuala Terengganu
Jarak: 472 km
Masa: 6 jam 3 minit

Jarak: 429 km
Kuala Kangsar
Masa: 4 jam 43 minit Ipoh
Jarak: 393 km
Jarak: 186 km
Masa: 2 jam 7 minit
Jarak: 123 km
Masa: 1 jam 30 minit Seremban Kuantan

Jarak: 248 km
Bandar Melaka Masa: 3 jam 35 minit
Jarak: 47 km Muar
Masa: 49 minit
Jarak: 169 km Johor Bahru

Rajah 12.2: Rangkaian Perhubungan Antara Wilayah
Kawasan Kajian
Rangkaian perhubungan
Rajah 12.3: Rangkaian Perhubungan Antara Daerah
Kawasan Kajian
12.3 Keadaan Semasa Jaringan Pengangkutan dan

Perhubungan
12.3.1 Jaringan Jalan Raya Semasa
Daerah Muar mempunyai jaringan sistem pengangkutan yang baik di mana pengangkutan jalan raya
merupakan mod pengangkutan utama. Hampir keseluruhan kawasan kajian dapat dihubungi dengan sistem
pengangkutan jalan raya di mana jaringannya dapat menghubungkan mukim, kawasan pusat bandar, kawasan
penempatan penduduk, kawasan perdagangan dan kawasan industri. Sistem pengangkutan dan hierarki jalan
raya daerah yang komprehensif ini telah mewujudkan pengaliran lalu lintas yang efisien dan berkesan bagi
pengguna-pengguna jalan raya di kawasan kajian. Secara amnya rangkaian jalan raya di dalam kawasan
kajian diklasfikasikan kepada lebuh raya, jalan persekutuan, jalan negeri dan jalan-jalan pihak berkuasa
tempatan.
A) Lebuhraya
Terdapat hanya satu (1) lebuhraya yang merentasi Daerah Muar iaitu
Lebuhraya Utara -Selatan (E2) (rujuk Foto 12.1).
i. Laluan Lebuhraya Utara-Selatan (E2) di Daerah Muar adalah

sepanjang 24.53 km dan berfungsi menghubungkan daerah ini
dengan daerah bersempadanan iaitu Tangkak di bahagian utara
dan Yong Peng di bahagian selatan.
ii. Hanya terdapat satu persimpangan keluar dari Lebuhraya Utara-

Selatan (E2) iaitu di Persimpangan Pagoh (EXIT 238). Persimpangan
ini merupakan akses utama ke Daerah Muar dari Lebuhraya Utara-
Selatan (E2).
iii. Selain dari Persimpangan Pagoh (EXIT 238), Daerah Muar juga
boleh diakses melalui Persimpangan Bukit Gambir (EXIT 236).
Foto 12.1: Persimpangan keluar

dari lebuhraya ke Daerah Muar
B) Jalan Persekutuan
Jalan Persekutuan merupakan sebahagian daripada jalan raya utama yang terletak di bawah bidang kuasa
Kementerian Kerja Raya (KKR). Jabatan Kerja Raya (JKR) merupakan agensi pelaksana di bawah KKR yang
bertanggungjawab membina dan menyelenggara jalan persekutuan. Had kelajuan bagi jalan persekutuan
adalah diantara 60km/j hingga 90km/j di kawasan bandaran.
Jadual 12.1 menyenaraikan enam (6) jalan persekutuan yang merentasi kawasan kajian (rujuk Jadual 12.4).
Terdapat beberapa jenis jalan persekutuan mengikut kategori nombor. Bagi jalan persekutuan di kawasan
Daerah Muar, enam (6) jalan persekutuan tersebut dapat dikategorikan kepada tiga iaitu:
i. Jalan Persekutuan Utama - FT5, FT24, dan FT85
ii. Jalan Persekutuan Kemudahan Institusi -FT224
iii. Jalan Persekutuan Perindustrian - FT1380 dan FT1424

Jadual 12.4: Senarai Jalan Persekutuan di Daerah Muar
Kod Panjang Jalan Bilangan

Nama Jalan
Jalan (km) Lorong
Jalan Batu Pahat– Muar-
FT5 46.41 1-1
Melaka
FT24 Jalan Muar-Yong Peng 31.49 1-1
FT85 Jalan Parit Yusof 14.97 1-1
FT224 Jalan Pintasan Muar (By Pass) 14.03 1-1
FT1380 Jalan Felda Lenga 7.59 1-1
Foto 12.2: Jalan Pintasan Muar
FT1424 Jalan Kilang Sawit Maokil 23.88 1-1
Sumber: Jabatan Kerja Raya (JKR), 2017
C) Jalan Negeri
Jalan negeri adalah sistem jalan raya khusus setiap negeri dan dibiayai
oleh negeri masing-masing melalui JKR Negeri. Kod jalan negeri
ditentukan mengikut negeri masing-masing. Kod jalan di kawasan Daerah
Muar ialah ‘J’, iaitu kod jalan bagi Negeri Johor (rujuk Jadual 12.5). Had
kelajuan bagi jalan negeri adalah sama seperti jalan persekutuan iaitu
diantara 60km/j hingga 90km/j di kawasan bandaran.
Jadual 12.5: Senarai Jalan Negeri di Daerah Muar
Kod Panjang Jalan Bilangan Foto 12.3: Jalan Temenggung

Nama Jalan Ahmad (J31)
Jalan (km) Lorong
J20 Jalan Ismail-Bukit Treh 4.78 1-1 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
J22 Jalan Sungai Abong 4.79 1-1

J23 Jalan Pagoh-Pt. Sulong 16.78 1-1
J27 Jalan Parit Jamil Darat 4.42 1-1
J31 Jalan Temenggung Ahmad 11.91 1-1
J32 Jalan Parit Bakar 69.16 1-1
J59 Jalan Junid 10.22 1-1
Foto 12.4: Jalan Pagoh-Parit Sulong
J64 Jalan Bakariah 2.30 1-1 (J23)
J130 Jalan Kampung Tengah 11.89 1-1 Kredit Foto: Google Maps, 2014
J131 Jalan Parit Jawa-Air Manis-Bakri 9.40 1-1
J132 Jalan Parit Bakar 4.13 1-1
J133 Jalan Bukit Gambir 9.33 1-1
J135 Jalan Sg. Terap-Simpang Jeram 5.03 1-1
J137 Jalan Panchor 11.60 1-1
J139 Jalan Kampung Raja 5.11 1-1
J140 Jalan Dato' Hj Kosai 4.68 1-1
Foto 12.5: Jalan Panchor (J137)
J141 Jalan Jorak 10.91 1-1
Kredit Foto: Google Maps, 2014
J142 Jalan Air Panas Gersik 3.75 1-1
J145 Jalan Renchong 13.72 1-1
SEKTOR JARINGAN PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN
12- 12
Jadual 12.5: Senarai Jalan Negeri di Daerah Muar (sambungan…)
Kod Nama Jalan Panjang Jalan Bilangan

Jalan (km) Lorong
J148 Jalan Bakri 5.02 1-1
J149 Jalan Parit Nawi 2.42 1-1
J185 Jalan Haji Abdullah 1.28 1-1
J190 Jalan Naib Kadir 4.56 1-1 Foto 12.6: Jalan Bakri (J148)
J195 Jalan Parit Latif 2.64 1-1 Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
Sumber: Jabatan Kerja Raya (JKR), 2017
D) Jalan Tempatan
Jalan tempatan terletak di bawah bidang kuasa Majlis Perbandaran Muar (MPM). Jalan yang dikategorikan
sebagai jalan tempatan adalah jalan-jalan bandaran, jalan perumahan, perindustrian dan juga jalan kampung
bagi keseluruhan kawasan kajian. Had kelajuan bagi jalan tempatan adalah sama seperti jalan persekutuan iaitu
diantara 30km/j hingga 60km/j di kawasan bandaran. Jalan-jalan ini akan dipantau dan dibiayai oleh MPM.
Antara jalan tempatan dalam Daerah Muar ini adalah jalan-jalan dalam Bandar Maharani Bandar Diraja seperti
Jalan Maharani, Jalan Sayang, Jalan Bentayan dan jalan-jalan lain. Foto 12.7 hingga foto 12.9 di bawah
menunjukkan sebahagian jalan yang dikelola oleh MPM.
Foto 12.7: Jalan Maharani Foto 12.8: Jalan Meriam Foto 12.9: Jalan Abdullah
E) Jalan Luar Bandar
Jalan luar bandar merupakan jalan-jalan yang menyambungkan di

antara sebuah kampung dengan kampung yang lain atau
menghubungkan kampung dengan jalan raya utama. Jalan-jalan ini
diselenggara oleh beberapa pihak seperti Kementerian Pembangunan
Luar Bandar (KPLB), Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) dan Pejabat
Daerah Muar. Jalan luar bandar ini disimpan dalam sistem yang di
pantau oleh JKR iaitu Sistem Maklumat Rekod-Rekod Jalan Raya Malaysia
(MARRIS). Kredit Foto: UTM-LCARC,2019
J32
J34
J230
J32
1424
23
J32
J45
J33
J139
E2 J137
J32
23
J147
E2
J23 1
J190
J135
J32
5 5
24
24
J59 J140
J31 24
24
J133
J131
85
24
J130
J27
J195
5
85
Rajah 12.4: Jaringan Jalan Raya Daerah Muar
5 Kod Jalan
Jalan Persekutuan
Jalan Negeri
Jalan Tempatan dan
Jalan Luar Bandar
12.3.2 Penilaian Rangkaian Jalan Raya
Bagi kajian ini, Road Traffic Volume Malaysia 2018 (RTVM 2018) telah digunakan sebagai sumber sekunder data
aliran trafik bagi jalan-jalan di Daerah Muar. Selain daripada data isipadu trafik, RTVM 2018 juga menyatakan
Tahap Perkhidmatan semasa jalan-jalan terpilih di Daerah Muar.
Tahap Perkhidmatan atau Level of Service (LOS) merupakan satu ukuran kualitatif yang menerangkan tentang
kecekapan perkhidmatan sesuatu infrastruktur pengangkutan. Tahap Perkhidmatan (LOS) dikira berdasarkan
kepada nisbah isipadu kepada kapasiti iaitu Isipadu/Kapasiti (atau Volume/Capacity - V/C). Rajah 12.5
menunjukkan rumus pengiraan LOS berdasarkan kepada nisbah isipadu kepada kapasiti ini. Bagi mengambil kira
saiz kenderaan yang berbeza, nilai isipadu dan kapasiti disetarakan dengan menggunakan unit kereta
penumpang (passenger car equivalent unit atau pcu). Rajah 12.6 memberikan julat nisbah V/C sebagai petunjuk
kepada Tahap Perkhidmatan (LOS) .
Rumus Kiraan Tahap Perkhidmatan (LOS)
Maximum Hourly Traffic Volume, V (pcu)

LOS =
Maximum Hourly Capacity, C (pcu)
Rajah 12.5: Rumus Kiraan Tahap Perkhidmatan (LOS)
Sumber: Ortuzar & Willumsen (2011). Modelling Transport. 4th ed. Wiley.
LOS LOS LOS LOS LOS LOS

A B C D E F
Nisbah V/C Nisbah V/C Nisbah V/C Nisbah V/C Nisbah V/C Nisbah V/C
<0.6 0.6 - 0.69 0.70 - 0.79 0.80 - 0.89 0.90 - 0.99 >1.0
Menghampiri
Aliran stabil aliran yang
dengan tidak stabil
Aliran stabil
kelewatan yang dengan
dengan sedikit Aliran tidak
Aliran bebas boleh diterima kelewatan yang Aliran paksa
kelewatan stabil
Free flow Stable flow with boleh diterima Forced flow
Stable flow with Unstable flow
acceptable Approaching
slight delay
delay unstable flow
with tolerable
delay
Rajah 12.6: Nisbah Level Of Service (LOS)
Sumber: Ortuzar & Willumsen (2011). Modelling Transport. 4th ed. Wiley.
A) Stesen Banci Trafik
Berdasarkan RTVM 2018, sebanyak tujuh (7) stesen banci trafik telah ditetapkan di Daerah Muar. Jadual 12.6
menyenaraikan stesen-stesen banci trafik ini serta jenis laluannya. Manakala Rajah 12.8 menunjukkan lokasi
stesen-stesen banci trafik bagi seluruh Daerah Muar.
Jadual 12.6: Senarai Stesen Banci Trafik bagi Kiraan LOS Jalan Daerah Muar
Nombor
Nombor Jarak Koordinat GPS (WGS84) Kategori
Stesen Nama Jalan
Laluan (km) (Latitud, Longitud) Jalan
Banci
JR607 J32 45.5 Muar - Labis (Lenga) 2.2522680, 102.8361520 T 1-1
JR608 J32 186.4 Muar - Labis (Bukit Pasir) 2.0901950, 102.6173340 T 1-1
Muar - Yong Peng (Timur persimpangan

JR609 24 161.5 2.0147500, 102.6961080 T 1-1
Laluan J131)
JR610 J131 2.8 Parit Jawa - Air Manis 1.9774510, 102.6674770 T 1-1
JR611 5 170.5 Batu Pahat - Muar (Parit Jamil) 1.9426420, 102.6577800 T 1-1
JR612 J31 9.2 Jalan Temenggong Ahmad 1.9850830, 102.6201390 T 1-1
JR613 5 178.5 Batu Pahat - Muar (Parit Haji Ali) 1.9841830, 102.6081970 T 1-1
Sumber : RTVM 2018 (JKR)
Dokumen Terminologi Jalan (NTJ

27/2012) menunjukkan terdapat
dua kategori jalan iaitu jalan dua-
hala selorong dan jalan dua-hala,
dua lorong. Namun dalam Daerah Laluan 2 hala
Muar, stesen banci yang terlibat di Kod: T1-1
dalam penyediaan RTVM 2018
hanyalah dari kategori jalan dua-
hala selorong sahaja. Rajah 12.7
menunjukkan jenis jalan dalam
Rajah 12.7: Jenis jalan sebagai stesen bancian
perletakan stesen banci LOS.
Sumber: RTVM 2018 (JKR)
J32
J34
J230
J32
1424
23
J32
J45
J33 JR607
J139
E2 J137
23 J32
J147
E2
JR608
J190 J23 1
J32
5 5
24
24
J59 J140
J31
J133
24
JR609 24
J131
JR613 JR612 JR610 85
J130
24
J27
JR611 J195
5
85
Rajah 12.8: Lokasi Stesen Bancian LOS Jalan Daerah Muar
Laluan Stesen Bancian
Kod Jalan
JR607 Muar - Labis (Lenga)

JR608 Muar - Labis (Bukit Pasir)
JR609 Muar - Yong Peng (Timur

persimpangan laluan J131)
JR610 Parit Jawa - Air Manis
JR611 Batu Pahat - Muar (Parit Jamil)
JR612 Jalan Temenggong Ahmad
JR613 Batu Pahat - Muar (Parit Haji Ali)
B) Analisis Aliran Trafik dan Komposisi Kenderaan di Stesen Banci Trafik
Jadual 12.7 menunjukkan jumlah aliran trafik sepanjang

16 jam bancian dijalankan serta aliran trafik pada waktu
puncak di setiap stesen banci trafik bagi tahun 2018.
Berdasarkan analisis pola pergerakan kenderaan
menunjukkan aliran lalu lintas adalah tertinggi pada tiga
waktu puncak iaitu waktu puncak pagi 7.00–8.00 pagi,
waktu puncak tengahari 12.00–2.00 petang dan waktu
puncak petang iaitu pada 5.00–7.00 petang. Jika dilihat
laluan Muar - Yong Peng (24) dan Parit Jawa - Air Manis
(J131) menunjukkan isipadu kenderaan tinggi hanya
pada waktu puncak sahaja. Ia menunjukkan isipadu lalu
lintas di jalan utama dalam kawasan kajian di mana
purata peratusan trafik waktu puncak adalah kurang
daripada 10%.
Selain itu, ia turut menunjukkan pecahan komposisi

kenderaan bagi setiap stesen banci trafik. Kenderaan
yang melintasi garis skrin telah dikelaskan kepada enam
(6) kategori iaitu:
i. Kereta dan Teksi;

ii. Van dan Kenderaan Utiliti;
iii. Lori Muatan Sederhana;
iv. Lori Muatan Berat;
v. Bas; dan
vi. Motosikal.
Secara keseluruhannya, kenderaan jenis kereta dan teksi, serta motosikal merupakan jenis kenderaan yang
mendominasi bilangan aliran trafik bagi kesemua stesen banci yang terlibat.
Jadual 12.7: Isipadu Lalu Lintas Di Jalan Utama
KOMPOSISI TRAFIK V C V/C

Waktu
16 Puncak Tahap
Purata
Stesen Jam aliran Purata Purata Purata Purata Purata Waktu Kapasiti Perkhidm
Lori
Banci Aliran trafik Kereta Van & Lori Bas Motosikal Puncak atan
Muatan
Trafik (kend/ & Teksi Utiliti Muatan Trafik
Sederha
j) Berat
na
(%) (%) (%) (%) (%) (pcu/j) (pcu/j) (LOS)
(%)
JR607 3270 373 46.9 10.2 5.6 1.6 0.6 36.1 459 2285 A
JR608 16725 1392 54.5 10.3 10.3 3.9 1.0 20.0 1886 2187 D
JR609 6933 628 55.6 11.8 14.9 4.3 0.4 13.0 902 1850 A
JR610 5682 557 44.7 11.0 16.9 5.8 0.1 21.5 825 1665 A
JR611 16661 1327 59.8 11.7 6.7 1.2 0.9 19.8 1670 2136 C
JR612 15335 1441 62.1 8.5 5.9 1.3 0.7 21.6 1746 2233 C
JR613 10359 1069 64.2 9.6 4.2 0.9 0.4 20.7 1266 2336 A
Sumber : RTVM 2018 (JKR)

J32
J34
J230
J32
1424
23
J32
J45
J33
J139
E2 J137
23 J32
J147
E2
J23 1
J190
J135
J32
5 5
24
24
J59 J140
J31 24
24
J133
J131
85
24
J130
J27
J195
5
85
Rajah 12.9: Level of Services (LOS) bagi jalan-jalan terpilih di Daerah Muar
LOS A
LOS C
LOS D
C) Analisis Pola Aliran Trafik 16 Jam & Kadar Pertumbuhan Normal Trafik
Jadual 12.8 dan Rajah 12.10 menunjukkan perbandingan aliran trafik 16 jam di setiap stesen bancian trafik
sepanjang tahun 2009 hingga 2018. Berdasarkan pada pola aliran trafik ini, kadar pertumbuhan normal paling
tinggi adalah di stesen banci trafik JR613 (Batu Pahat - Muar (Parit Haji Ali)) iaitu pada kadar 7.59% setahun.
Jumlah ini diikuti oleh stesen banci trafik JR610 (Parit Jawa - Air Manis) pada kadar 5.15% setahun dan diikuti JR612
(Jalan Temenggong Ahmad) iaitu pada kadar 4.32% setahun. Terdapat tiga stesen banci trafik yang merekodkan
penurunan pada kadar pertumbuhan normal. Penurunan terbesar sebanyak –1.2% setahun adalah di stesen
banci trafik JR608 yang terletak di Jalan Negeri J32 Muar - Labis (Bukit Pasir). Secara keseluruhannya, tiga stesen
banci trafik yang mengalami penurunan kadar pertumbuhan trafik ialah:
i. JR607 (Muar - Labis (Lenga): - 0.30% Setahun
ii. JR608 Muar - Labis (Bukit Pasir): - 1.2% Setahun
iii. JR609 Muar - Yong Peng (Timur persimpangan laluan J131): - 0.60 Setahun
Jadual 12.8: Isipadu Lalu Lintas Di Jalan Utama Daerah Muar
Kadar
Pertum-
Nombor
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 buhan R2
Stesen
Normal
(%/thn)
JR607 4,329 4,231 4,566 4,227 3,835 11,939 15,688 3,493 3,347 3,270 -0.30 0.00
JR608 16,391 17,594 17,384 16,027 16,327 11,024 9,194 17,438 17,440 16,725 -1.20 0.02
JR609 7,738 7,121 6,063 6,871 7,753 7,046 7,178 6,282 6,887 6,933 -0.60 0.06
JR610 3,219 3,686 4,282 5,505 3,064 4,570 5,450 4,597 5,384 5,682 5.15 0.47
JR611 11,437 12,798 12,066 15,618 15,756 13,869 13,192 14,518 15,960 16,661 3.17 0.55
JR612 11,201 10,031 9,743 12,852 10,729 13,120 11,390 13,833 14,785 15,335 4.32 0.67
JR613 5,785 6,283 6,394 8,142 7,617 8,866 10,881 12,115 9,729 10,359 7.59 0.82
Sumber: Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian), 2019
I S I PA D U L A L U L I N TA S TA H UN A N
JR607 JR608 JR609 JR610 JR611 JR612 JR613
20,000
15,000
10,000
5,000
0
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Rajah 12.10: Isipadu Lalu Lintas Daerah Muar (2009—2018)

D) Analisis Ketumpatan Persimpangan
Analisis Ketumpatan Persimpangan (Intersection Density Analysis)

dijalankan bagi mengenalpasti punca-punca berlakunya kesesakan jalan
raya. Apabila sesuatu kawasan mempunyai ketumpatan persimpangan
yang tinggi, kebarangkalian berlakunya kesesakan jalan raya juga
adalah turut tinggi. Bila terdapat banyak persimpangan di sesuatu jalan,
frekuensi pemandu memberhentikan dan mengurangkan kelajuan juga
turut meningkat.
Tingkah laku pemandu memberhentikan kenderaan mereka ini adalah

disebabkan oleh arahan berhenti oleh lampu isyarat. Manakala, tingkah
laku memperlahankan kenderaan pula adalah disebabkan pemandu Foto 12.10: Jalan Bakri-Jambatan
mengambil langkah berhati-hati bagi mengelak konflik di antara Sungai Ismail
kenderaan mereka dengan kenderaan keluar masuk persimpangan.
Rajah 12.13 menunjukkan titik-titik lokasi persimpangan di jaringan jalan
raya Daerah Muar. Melalui Rajah 12.11 ini, didapati terdapat beberapa
kawasan yang mempunyai ketumpatan persimpangan yang tinggi.
Bagi menjalankan Analisis Ketumpatan Persimpangan (Intersection

Density Analysis), keseluruhan Daerah Muar dibahagikan kepada grid satu
kilometer persegi (1 km2). Bagi setiap grid 1 km2 ini, jumlah persimpangan
dicerap dengan mengambil kira jenis-jenis persimpangan yang terdapat
di grid tersebut. Sebagai contoh, jika di dalam grid itu terdapat 2
persimpangan tiga, 1 persimpangan empat dan satu bulatan 4 cabang,
maka jumlah persimpangan bagi grid tersebut ialah 14 persimpangan
Foto 12.11: Persimpangan Jalan
(cth. 2 + 2 + 4 + 4 = 14 persimpangan) dan Nilai Ketumpatan
Salleh
Persimpangan (Intersection Density Value) pula ialah 14 persimpangan
per km persegi. Kredit Foto: UTM-LCARC
Hasil Analisis Ketumpatan Persimpangan bagi Daerah Muar adalah diberikan di Rajah 12.12. Keseluruhan besar
Daerah Muar mempunyai nilai ketumpatan persimpangan yang rendah iaitu diantara 0—9 persimpangan per
km2. Walau bagaimanapun, ciri yang berbeza didapati di kawasan-kawasan berpenduduk ramai seperti di
sekitar Bandar Maharani, Bakri dan Pagoh di mana nilai ketumpatan persimpangan boleh melebihi 64
persimpangan per km2. Seperti dijangkakan, Bandar Maharani dan kawasan sekitarnya yang merupakan pusat
bandar, pentadbiran dan komersial Daerah Muar mempunyai grid-grid dengan nilai ketumpatan persimpangan
yang tinggi hingga melebihi 109 persimpangan per km2.
Bagi kawasan-kawasan yang mempunyai Nilai Ketumpatan Persimpangan yang tinggi seperti di Bandar
Maharani, potensi berlakunya kesesakan trafik (traffic congestion) dan kelengahan pergerakan membelok
(turning movement delay) adalah juga tinggi. Di kawasan kritikal ini, projek-projek penambahbaikan
persimpangan perlu diberi keutamaan bagi mengurangkan konflik serta mengurangkan kelengahan pergerakan
trafik. Antara langkah-langkah yang boleh diambil termasuklah menyediakan persimpangan bertingkat,
menentukur semula (re-calibrate) masa lampu isyarat, menyediakan laluan khas membelok dan sebagainya.
Pengurusan trafik yang lebih baik di sekitar kawasan kritikal ini, seperti mengurangkan tempat letak kenderaan
berhampiran persimpangan, juga boleh membantu meningkatkan tahap perkhidmatan jaringan jalan raya di
kawasan ini.
Di kawasan-kawasan kritikal yang mempunyai Nilai Ketumpatan Persimpangan yang tinggi, keselamatan pejalan
kaki dan pengguna basikal akan terancam kerana terdapat lebih banyak titik-titik konflik di antara pergerakan
kenderaan bermotor dan pergerakan kenderaan bukan bermotor. Langkah-langkah segera bagi memastikan
keselamatan pejalan kaki dan pengguna basikal perlu dilaksanakan dengan segera agar keselamatan mereka
adalah terjamin. Antara langkah-langkah yang boleh diambil ialah dengan menyediakan laluan khas basikal
(dedicated bicycle lane) dan lintasan pejalan kaki berlampu isyarat.
Bandar Maharani
Bandar Diraja
mempunyai kadar titik
persimpangan yang
tinggi di Daerah Muar
Rajah 12.11: Titik-titik Persimpangan Jalan Raya di Daerah Muar
Titik-titik persimpangan
jalan raya
Legend
Lebuhraya Rajah 12.12: Pelan Nilai Ketumpatan Persimpangan di Daerah Muar
Jalan_Muar
Kawasan Kajian
Nilai Ketumpatan Persimpangan
Join_Output
(persimpangan per km2)
Count_
0-9
10 - 32
33 - 63
64 - 108
Rajah 12.14: Analisis Ketumpatan Persimpangan Jalan Raya Daerah Muar
109 - 172
12.3.3 Perkhidmatan Pengangkutan Awam
A) Perkhidmatan Pengangkutan Darat
i. Bas Henti-Henti
Perkhidmatan Bas Muafakat Johor (BMJ) merupakan perkhidmatan bas henti-henti percuma yang menyediakan
alternatif mobiliti jarak pendek dan sederhana. Perkhidmatan bas henti-henti percuma ini disediakan oleh Majlis
Perbandaran Muar bagi kemudahan dan keselesaan penduduk Muar. Perbadanan Pengangkutan Awam Johor
(PAJ) pula merupakan operator perkhidmatan ini. Perkhidmatan ini mendapat sambutan yang menggalakkan
daripada penduduk tempatan dan berupaya menangani isu kesesakan jalan di bandar Muar jika jaringan
perkhidmatan yang disediakan diperluaskan lagi. Tumpuan ulasan diberikan kepada tiga (3) fokus utama:
i) Jaringan perkhidmatan sedia ada
ii) Permintaan terhadap perkhidmatan (kawasan berkepadatan tinggi, kemudahan awam, institusi, sekolah,
hospital dan lain-lain)
iii) Model operasi terbaik: Pengusaha menjalankan program CSR
Sehingga Ogos 2019, terdapat empat (4) laluan bas TransJohor yang beroperasi dalam kawasan kajian ini seperti
yang dipaparkan di Rajah12.13 hingga Rajah 12.16.
Rajah 12.13: Laluan Bas Muafakat Johor MU-001
Sumber: Pengangkutan Awam Johor (PAJ)

Rajah 12.14: Laluan Bas Muafakat Johor MU-002
Rajah 12.15 : Laluan Bas Muafakat Johor MU-003

Rajah 12.16 : Laluan Bas Muafakat Johor MU-004
Rajah 12.17 menunjukkan statistik bilangan penumpang (ridership) bagi kesemua empat (4) laluan Bas Muafakat
Johor sedia ada (iaitu MU-001, MU-002, MU-003 dan MU-004) bagi sebelas bulan (Ogos 2018—Jun 2019). Jumlah
tersebut menunjukkan permintaan yang hampir konsisten pada setiap bulan.
Rajah 12.17: Bilangan Keseluruhan Penumpang Bas Muafakat Johor (Ogos 2018—Jun 2019)

Rajah 12.18: Laluan Pengangkutan Awam Johor (PAJ)
Laluan 001
Laluan 002
Laluan 003
Laluan 004
ii. Perkhidmatan Bas Ekspres
Perkhidmatan Bas Ekspres merupakan alternatif mobiliti bagi

menggantikan penggunaan kenderaan persendirian bagi
perjalanan jarak sederhana dan jauh. Perkhidmatan bas ekspres ini
disediakan oleh pihak swasta (syarikat bas) yang berdaftar di
bawah Agensi Pengangkutan Awam Darat (APAD) Malaysia.
Penentuan laluan perkhidmatan bas ekspres dinyatakan semasa
proses kelulusan permit perkhidmatan atau kelulusan lesen
pengendali perkhidmatan.
Jaringan perkhidmatan bas ekspres di Daerah Muar sedia ada telah

menghubungkan Muar dengan bandar-bandar utama di
Semenanjung Malaysia. Jaringan perkhidmatan yang disediakan Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
menunjukkan perkhidmatan bas ekspres ini mendapat sambutan
yang menggalakkan daripada penduduk tempatan. Syarikat
Mayang Sari Express dan Syarikat TransNasional Ekspres, merupakan
antara operator utama bagi perkhidmatan bas ekspres di Daerah
Muar. Syarikat bas ekspres tempatan ini menawarkan perkhidmatan
bas ekspres ke seluruh Malaysia. Jaringan perkhidmatan sedia ada
adalah seperti di Jadual 12.9 di bawah.
Jadual 12.9: Jaringan Perkhidmatan Bas Ekspres ke Negeri Semenanjung Malaysia
Bilangan
Lokasi Berlepas Destinasi Kekerapan
Operator
Kuala Lumpur (TBS) 5 operator Satu perjalanan bagi setiap jam
Johor (Segamat, Kluang, Batu

3 operator Dua puluh dua perjalanan sehari
Pahat, Johor Bahru)
Perlis (Kangar) 3 operator Tiga perjalanan di sebelah pagi
Kedah (Alor Setar, Sg. Petani) 3 operator Tiga perjalanan di sebelah pagi
Perak (Ipoh, Teluk Intan) 3 operator Tiga perjalanan di sebelah pagi
Pulau Pinang 5 operator Tujuh perjalanan di sebelah pagi

Bandar Muar
Selangor (Shah Alam, Klang) 2 operator Satu perjalanan bagi setiap jam
Negeri Sembilan (Seremban) 1 operator Enam perjalanan setiap 2 jam
Melaka 3 operator Tiga belas perjalanan sehari
Pahang (Kuantan) 3 operator Lima perjalanan sehari
Terengganu (Kuala Terengganu,

1 operator Empat perjalanan sehari
Dungun)
Kelantan (Kota Bahru) 2 operator Empat perjalanan di sebelah malam

Kangar
Alor Setar Kota Bharu
Sungai
Petani
Butterworth
Kuala Terengganu
Ipoh/Kuala
Kangsar
Teluk Intan
Seremban
Kuantan
Bandar
Melaka
Muar
Johor Bahru
Rajah 12.19: Bilangan Operator Bas Ekspres mengikut Negeri
Lokasi Berlepas
Destinasi dari lokasi berlepas
5 operator
4 operator
3 operator
2 operator
1 operator
iii. Infrastruktur Sokongan Perkhidmatan Pengangkutan Awam Darat
Bandar Muar mempunyai karakter infrastruktur pengangkutan awam

yang unik kerana mempunyai dua terminal bas dan teksi awam di
pusat bandar yang terletak selang tidak sampai satu kilometer di
antara satu sama lain iaitu Terminal Maharani dan Terminal Bentayan.
Kedua-dua terminal ini terletak di Jalan Maharani yang merupakan
laluan yang paling sibuk di pusat bandar Muar. Terminal Maharani
merupakan terminal bagi perkhidmatan bas tempatan, manakala
Terminal Bentayan pula memfokuskan kepada perkhidmatan bas
ekspres/jarak jauh. Kedua-dua terminal bagaimanapun mempunyai
perhentian teksi bagi kemudahan pengguna pengangkutan awam.
Foto12.12: Terminal Bas Maharani

Kedudukan kedua-dua terminal ini yang terpisah oleh Jambatan
Sultan Ismail yang sesak dengan kenderaan menjadikan penawaran
perkhidmatan bas awam tidak bersepadu serta menyusahkan
pengguna yang ingin membuat sambungan perjalanan. Situasi ini
bukan hanya memberi kesan kepada keselesaan dan kemudahan
pengguna, malah ia juga memberikan risiko keselamatan yang tinggi.
Foto12.13: Terminal Bas Bentayan

Rajah 12.20: Lokasi Terminal Bas di Bandar Maharani Bandar Diraja

12.3.5 Perkhidmatan Pengangkutan Air
Pengangkutan air yang terdapat di Daerah Muar berfungsi Isaac Marine

menghubungkan Muar dengan negara jiran Indonesia. Kajian mendapati 1 Services Sdn. Bhd.
feri dari Muar mempunyai hanya dua (2) destinasi sahaja iaitu Dumai dan
Bangkalis dan beroperasi setiap hari. Jadual 12.10 menunjukkan jadual Ocean Ferry
perjalanan feri ke Dumai dan Bangkalis. Agensi kerajaan yang terlibat 2 International
dengan mengawalselia perkhidmatan pengangkutan feri di Muar ialah
Keyport Agencies
Jabatan Laut Malaysia, Jabatan Imigresen Malaysia dan Jabatan Kastam
Diraja Malaysia. Perkhidmatan feri ke Dumai dan Bengkalis dikendalikan 3 Sdn. Bhd.
oleh lima (5) syarikat feri swasta (rujuk Rajah 12.21).
Perkhidmatan feri Muar ke Dumai dan Bengkalis beroperasi seawal jam 4 Anta Services
9.30 pagi setiap hari. Pengguna boleh menggunakan perkhidmatan feri
ini dengan kadar tambang sebanyak RM80.00 sehala ke Dumai, Indonesia Rehlat Muslim (M)
dan RM100.00 sehala ke Bengkalis, Indonesia. Perjalanan feri untuk ke 5 Sdn. Bhd.
destinasi Dumai dan Bengkalis mengambil masa selama lebih kurang 2
jam sahaja (rujuk Jadual 12.10). Rajah 12.21: Senarai syarikat feri
swasta di Daerah Muar
Pertumbuhan kemasukan warga Indonesia yang meningkat ini boleh
disandarkan kepada dua fenomena - (1) tarikan Semenanjung Malaysia Sumber: Kajian LASP Draf RTD Muar
2030 (Penggantian)
sebagai medan peluang pekerjaan; dan (2) tarikan Muar dan Melaka
sebagai destinasi pilihan bagi pelancongan berasaskan kesihatan (health
tourism). Kedua-dua fenomena ini dijangkakan akan lebih rancak di masa
hadapan berdasarkan kepada pertumbuhan positif ekonomi negara
terutamanya di sektor pembinaan serta strategi pelancongan negara Dua fenomena pertumbuhan
yang akan membangunkan lagi sektor pelancongan berasaskan kemasukan warga Indonesia
kesihatan. Oleh itu, kemasukan warga Indonesia ke selatan Semenanjung
Malaysia melalui Terminal Feri Muar juga diramalkan akan terus meningkat  tarikan Semenanjung
di masa hadapan. Malaysia sebagai medan
Jangkaan pertambahan kemasukan warga Indonesia yang peluang pekerjaan
menggunakan perkhidmatan pengangkutan air melalui Terminal Feri  tarikan Muar dan Melaka
Muar akan menyebabkan kapasiti Terminal Feri Muar tidak lagi dapat sebagai destinasi pilihan
menampung permintaan yang meningkat ini. Dengan Tahap bagi pelancongan
Perkhidmatan semasa yang sudah mencapai tahap sederhana, berasaskan kesihatan
kebarangkalian Tahap Perkhidmatan Terminal Feri Muar untuk terus (health tourism)
menurun adalah tinggi dengan pertambahan isipadu penumpang yang
menggunakan terminal ini, terutamanya semasa musim puncak seperti
musim hari raya dan cuti umum lain. Oleh itu, adalah penting untuk
meningkatkan tahap keupayaan dan keselesaan Terminal Feri Muar ini
bagi memastikan Muar menjadi destinasi pilihan warga negara jiran
memasuki selatan Semenanjung Malaysia melalui laluan air.
Foto 12:14: Pintu masuk terminal feri Foto 12:15: Ruang mengambil dan Foto 12.16: Jadual perjalanan feri
menurunkan penumpang Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
Jadual 12.10 : Jadual Feri Muar-Dumai dan Muar-Bengkalis
Angaran Waktu Anggaran

Anggaran Waktu
Tiba Waktu
Hari Operasi Berlepas Destinasi
(Dari Dumai/ Berlepas
(Dari Muar)
Bengkalis) (Dari Muar)
09.30 am 1800hrs - Muar ~ Dumai ~ Muar
10.30 am 1730hrs - Muar ~ Bengkalis ~ Muar
ISNIN 12.30 pm - - Muar ~ Bengkalis
- 02.00 pm 04.30 pm Bengkalis ~ Muar ~ Bengkalis
- 04.00 pm - Dumai ~ Muar
09.30 am 06.00 pm - Muar ~ Dumai ~ Muar
11.30 am 05.00 pm - Muar ~ Bengkalis ~ Muar

SELASA
01.00 pm - - Muar ~ Dumai
- 03.30 pm - Bengkalis ~ Muar
RABU 12.30 pm - - Muar ~ Bengkalis
- 02.00 pm 04.30 pm Bengkalis ~ Muar ~ Bengkalis
KHAMIS 01.00 pm - - Muar ~ Dumai
12.00 pm - - Muar ~ Bengkalis
JUMAAT - 02.00 pm 04.30 pm Bengkalis ~ Muar ~ Bengkalis
- 0400 pm - Dumai ~ Muar
09.30 am - - Muar ~ Dumai

SABTU
01.00 pm - - Muar ~ Dumai
12.00 pm 05.00 pm - Muar ~ Bengkalis ~ Muar
AHAD - 02.00 pm 04.30 pm Bengkalis ~ Muar ~ Bengkalis

Kajian ini juga mendapati terdapat pola peningkatan kemasukan penumpang dari Dumai dan Bengkalis ke
Malaysia melalui Terminal Feri Muar. Bagi tempoh enam bulan pertama 2019 (Januari 2019—Jun 2019),
kemasukan penumpang dari Bengkalis telah mencapai 32,201 orang berbanding dengan tempoh yang sama
pada 2018 (Januari 2018—Jun 2018) dengan hanya 26,128 orang iaitu peningkatan sebanyak 23.24%. Rajah 12.21
dan Rajah 12.24 di bawah menunjukkan statistik serta pola kemasukan dan keluar penumpang dari Muar ke
Bengkalis bagi tahun 2018 dan setengah tahun 2019 (sehingga Jun 2019).
Bengkalis 2018
BULAN MASUK KELUAR

JANUARI 4113 3669 JUMLAH PENUMPANG MASUK DAN KELUAR
FEBRUARI 3736 3037 DARI MUAR KE BENGKALIS 2018
MAC 4521 4061
APRIL 3704 4961 6000
MEI 4746 4735 4000
JUN 5308 4029 2000
JULAI 4458 3833 0
OGOS 4214 4171
SEPTEMBER 4570 3669
OKTOBER 4583 4356
NOVEMBER 4806 4442
DISEMBER 5086 5202 Masuk Keluar
JUMLAH 53,845 50,165
Rajah 12.21: Statistik Penumpang Muar- Bengkalis 2018
Sumber: Jabatan Imigresen Malaysia, 2019
Bengkalis 2019
BULAN MASUK KELUAR

JANUARI 5194 4288 JUMLAH PENUMPANG MASUK DAN KELUAR
FEBRUARI 5638 5209 DARI MUAR KE BENGKALIS 2019
MAC 5628 5540 8000
APRIL 5816 5450
6000
MEI 3213 6996
4000
JUN 6712 2520
2000
JULAI - -
0
OGOS - -
SEPTEMBER - -
OKTOBER - -
NOVEMBER - -
DISEMBER - -
JUMLAH 32,201 30,003 Masuk Keluar
Rajah 12.22: Statistik Penumpang Muar- Bengkalis 2019 (sehingga Jun 2019)

Bagi perjalanan Dumai-Muar pula, peratusan peningkatan penumpang adalah lebih tinggi iaitu 76.06% diantara
setengah tahun pertama 2018 (5,311 orang) berbanding dengan setengah tahun pertama 2019 (9,351 orang).
Rajah 12.30 dan Rajah 12.31 di bawah menunjukkan statistik serta pola kemasukan dan keluar penumpang dari
Muar ke Dumai bagi tahun 2018 dan setengah tahun 2019 (sehingga Jun 2019).
Dumai 2018
BULAN MASUK KELUAR

JANUARI 1133 353 JUMLAH PENUMPANG MASUK DAN
FEBRUARI 1095 345 KELUAR DARI MUAR KE DUMAI 2018
MAC 1040 440 1800
1600
APRIL 875 384 1400
MEI 692 344 1200
JUN 476 471 1000
800
JULAI 1359 553 600
OGOS 1099 571 400
200
SEPTEMBER 1287 642 0
OKTOBER 1344 683
NOVEMBER 1405 890
DISEMBER 1625 898
Masuk Keluar
JUMLAH 13,430 6,574
Rajah 12.23: Statistik Penumpang Muar-Dumai 2018
Dumai 2019
BULAN MASUK KELUAR

JUMLAH PENUMPANG MASUK DAN
JANUARI 1490 815
FEBRUARI 891 345
KELUAR DARI MUAR KE DUMAI 2019
2500
MAC 1734 928
APRIL 1810 1124 2000
MEI 1333 1739
JUN 2093 757 1500
JULAI - -
1000
OGOS - -
SEPTEMBER - - 500
OKTOBER - -
0
NOVEMBER - - JANUARI FEBRUARI MAC APRIL MEI JUN
DISEMBER - -
Masuk Keluar
JUMLAH 9,351 5,708
Rajah 12.24: Statistik Penumpang Muar-Dumai 2019 (sehingga Jun 2019)

Rajah 12.25: Jaringan Laluan Pengangkutan Air Daerah Muar
Feri
Destinasi Feri
MALAYSIA
Muar
Dumai Bengkalis
INDONESIA
12.3.6 Mobiliti Aktif (Laluan Pejalan Kaki dan Laluan Basikal)
A) Laluan Pejalan Kaki
i. Kaedah Pengumpulan Data
Rubrik penilaian kebolehjalanan (KJ) digunakan bagi menentukan tahap

Kaedah Analisis
kualiti infrastruktur laluan pejalan kaki. Kualiti laluan pejalan kaki dinilai
berdasarkan kualiti turapan, tanjakan (ramp), halangan, permukaan dan Pedestrian Infrastructure Quality
keselesaan (rujuk Jadual 12.11). Nilai akhir skor gred menunjukkan gred of Services (PIQOS)
kebolehjalanan laluan. Skor F (hitam) menunjukkan kawasan pejalan kaki Tinjauan laluan pejalan kaki
tidak selamat (hot spot), Skor E (merah) menunjukkan laluan berisiko atau dijalankan di bandar Muar bagi
bahaya, skor D atau Jingga menunjukkan laluan di mana pejalan kaki mengenalpasti keadaan
perlu berhati-hati, skor C atau kuning menunjukkan ketersediaan laluan semasa, isu dan masalah
pejalan kaki, B atau hijau menunjukkan laluan yang selamat bagi pejalan kemudahan bagi aktiviti
kaki, A atau biru menunjukkan laluan yang mesra pejalan kaki dan A+ berjalan kaki .
atau ungu menunjukkan laluan menyediakan laluan di mana pejalan kaki
diutamakan.
Jadual 12.11: Inventori Gred Kebolehjalanan (KJ)
Gred keboleh
jalanan (KJ) F E D C B A A+
Hot spot
Bahaya/ Selamat Mesra pejalan Utama
Penerangan (kawasan tidak Berhati-hati Pejalan kaki
berisiko pejalan kaki kaki pejalan kaki
selamat)
Kod warna Hitam Merah Jingga Kuning Hijau Biru Ungu
Nilai KJ 0 0.1-1.0 1.01-2.0 2.01-3.0 3.01-4.0 4.001-4.50 4.51-5.00
Nilai (KJ) 0 0 1 2 3 4.5 5
Kualiti Tiada laluan Laluan Laluan Laluan Laluan

Laluan berturap Laluan berturap
berturap di berturap di berturap di berturap di berturap di
Q1 = berturap + di bahagian di sepanjang
sepanjang sepanjang sepanjang sepanjang sepanjang
bersambungan tertentu laluan segmen laluan
segmen segmen laluan segmen laluan segmen segmen
Q2 = laluan Lalauan
Laluan bergred Laluan menaik Laluan menaik Laluan menaik Laluan menaik Laluan menaik
menaik (raised bergred
keseluruhan di segmen di bahagian di bahagian di bahagian di bahagian
walkway) (min. keseluruhan
segmen laluan tertentu tertentu tertentu tertentu tertentu
4 in./100mm) segmen laluan
Tiada halangan Tiada halangan Tiada halangan Ada

Ada halangan Ada halangan Ada halangan
Q3 = halangan di sepanjang di sepanjang di sepanjang halangan di
di segmen di segmen di segmen
(fizikal + spatial) keseluruhan keseluruhan keseluruhan segmen
tertentu tertentu tertentu
segmen segmen segmen tertentu
Tiada Tiada Tiada Tiada

Q4 = Permukaan Permukaan Permukaan
permukaan permukaan permukaan permukaan
permukaan sentuhan sentuhan sentuhan
sentuhan di sentuhan di sentuhan di sentuhan di
bersentuhan pada segmen pada segmen pada segmen
keseluruhan keseluruhan keseluruhan keseluruhan
mesra OKU tertentu tertentu tertentu
segmen laluan segmen laluan segmen laluan segmen laluan
Q5 = Selesa Wujud Wujud Wujud Wujud Wujud

Wujud sedikit Wujud sedikit
(Tiada halangan halangan halangan halangan halangan
halangan halangan
halangan) utama utama utama utama utama
Sumber: LATRA UTM, 2018

ii. Inventori Kebolehjalanan (KJ)
Penilaian gred kebolehjalanan (KJ) berdasarkan rubrik PIQOS dijalankan di sebahagian segmen Jalan Maharani.
Berdasarkan penilaian PIQOS, keseluruhannya laluan pejalan kaki adalah sesuai untuk berjalan kaki. Namun,
laluan pejalan kaki tersebut memerlukan pengguna berhati-hati terutama di kawasan persimpangan laluan
keluar masuk kenderaan ke tempat tarikan lain seperti terminal bas, feri, bazar, pejabat dan lain-lain kerana
tiada lintasan belang (zebra crossing) untuk keutamaan pejalan kaki meneruskan perjalanan mereka dan juga
mengelak konflik dengan parkir kenderaan (rujuk Rajah 12.26).
Jambatan Muar
Sungai Muar
Rajah 12.26: Hasil Analisis Gred Kebolehjalanan (KJ) di Jalan Maharani, Muar

12.3.7 Laluan Basikal

A) Keadaan Semasa
Tinjauan laluan basikal dijalankan di bandar Muar bagi mengenalpasti keadaan semasa, isu dan masalah
kemudahan bagi aktiviti berbasikal. Untuk tujuan ini, satu segmen laluan basikal di Bandar Maharani telah dinilai
berdasarkan pemerhatian tapak. Terdapat tiga (3) kategori utama laluan basikal pada (rujuk Rajah 12.28).
Kategori 1 – Laluan basikal yang disediakan

secara berasingan dengan kenderaan
bermotor
Kategori 3 – Laluan basikal yang

disediakan di atas jalan Kategori 2 – Laluan basikal yang
(carriageway) tanpa lorong disediakan di atas jalan
berasingan (carriageway ) dengan lorong
berasingan
Rajah 12.27 : Kategori laluan basikal
Kredit Foto: Kajian LASP Draf RTD Muar 2030 (Penggantian)
Jaringan laluan basikal ke pusat bandar Muar iaitu Bandar Maharani dapat ditingkatkan dengan menggunakan
ruang di antara bangunan seperti yang diguna pakai di Taipei, Taiwan. Laluan basikal di antara ruang-ruang
bangunan dioptimumkan bagi pengguna basikal memendekkan masa perjalanan dan mengurangkan konflik
dengan kenderaan bermotor ke pusat bandar. Kaedah laluan berbasikal ini dapat menawarkan mod
pengangkutan alternatif kepada penduduk zon kediaman bandar ke bandar Muar.
Berdasarkan kajian ini mendapati laluan basikal yang terdapat dalam

Daerah Muar pada kategori 2 iaitu laluan basikal yang disediakan di atas
jalan (carriageway) dengan lorong berasingan. Namun ianya berkongsi
dengan kenderaan bermotor yang lain. Selain itu, laluan basikal di
Daerah Muar ini diklasfikasikan kepada laluan basikal rekreasi sahaja
kerana ianya hanya terdapat di kawasan rekreasi Tanjung Ketapang,
Muar. Foto 12.19 hingga 12.21 menunjukkan keadaan semasa lorong
basikal di Daerah Muar.
Foto 12. 17: Laluan Gunasama Foto 12. 18: Laluan Basikal Di Foto 12.19 : Laluan basikal
Pejalan Kaki dan Laluan Basikal Antara Ruang Bangunan di Taipei, Kawasan Rekreasi Tanjung
Taiwan Ketapang, Muar
Kredit Foto: Google Street Kredit Foto: Google Street
Berdasarkan kepada pemerhatian tapak, kajian mendapati bahawa

lorong belakang dan lorong antara bangunan mempunyai kesesuaian
dan potensi untuk dibangunkan sebagai laluan basikal dalam Bandar
Maharani (rujuk Foto 12.22). Penyediaan laluan khas basikal di lorong
belakang ini juga berupaya mewujudkan bandar lestari bagi Daerah
Muar. Oleh demikian, kajian mendapati beberapa lorong belakang
bangunan yang sesuai untuk dinaiktaraf untuk laluan basikal ini seperti
melalui melintasi Jalan Ali dengan melalui ruang antara bangunan gerai
otak-otak dan char kway teow, melintasi Jalan Meriam, melalui ruang
antara bangunan sehingga ke Jalan Abdullah. Selain itu, melalui ruang
antara bangunan sehingga ke Jalan Maharani. Rajah 12.29 menunjukkan
gambaran laluan yang dicadangkan dengan menggunakan lorong
belakang bangunan.
Foto 12.20: Lorong Belakang dan

Lorong Antara Bangunan yang
Sesuai Sebagai Laluan Basikal
Kredit Foto: Google Street
Rajah 12.28: Cadangan Laluan Basikal di Lorong Belakang Bangunan

12.3.8 Pengangkutan Udara
Daerah Muar tidak mempunyai lapangan terbang komersial samada untuk kegunaan penumpang awam
mahupun kargo. Bagi penduduk Daerah Muar yang ingin menggunakan perkhidmatan pengangkutan udara,
mereka terpaksa menggunakan Lapangan Terbang Antarabangsa Melaka (Kod IATA: MKZ, Kod ICAO: WMKM)
yang terletak di Batu Berendam, Melaka dan Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (Kod IATA: KUL,
Kod ICAO: WMKK) di sebelah utara. Di selatan pula terdapat Lapangan Terbang Antarabangsa Sultan Ismail,
Senai (Kod IATA: JHB, Kod ICAO: WMKJ).
Selain dari lapangan terbang komersial yang dinyatakan di atas,

terdapat juga beberapa fasiliti pengangkutan udara kecil lain yang
berhampiran dengan Muar iaitu Padang Terbang Batu Pahat (Kod ICAO:
WMAB) dan Lapangan Terbang Segamat (Kod ICAO: WMAZ). Kedua-dua
Padang Terbang Batu Pahat dan Padang Terbang Segamat boleh
digunakan oleh orang awam, tetapi tiada penerbangan komersial yang
beroperasi di sini disebabkan oleh kekangan fizikal dan operasi. Padang
Terbang Batu Pahat dan Padang Terbang Segamat hanya boleh
menerima penerbangan pesawat luncur udara (glider), pesawat ringan
(light aircraft), pesawat ultra ringan (ultra-light aircraft) dan helikopter.
Padang Terbang Segamat adalah terkenal dengan aktiviti sukan udara.
Lapangan terbang kecil lain di Johor yang berhampiran dengan Muar
boleh dirujuk pada Rajah 12.30.
Lapangan Terbang Labis (Kod ICAO: WMAQ)
Lapangan Terbang Sungei Tekai (Kod IATA: GTK, Kod

ICAO: MY-GTK)
Lapangan Terbang Kluang (Kod ICAO: WMAP)
Rajah 12.29: Lapangan terbang kecil yang berhampiran dengan Muar

Kredit Foto: Esetge.Cat
Walaupun tiada lapangan terbang komersial di Daerah Muar, daerah ini bagaimanapun turut mempunyai satu
lapangan terbang awam iaitu Lapangan Terbang Muar atau juga dikenali sebagai Lapangan Terbang Bakri
(Kod ICAO: WMAV) kerana lokasinya yang terletak di Bakri, Daerah Muar. Walaupun lapangan terbang ini
diklasifikasikan sebagai lapangan terbang awam kecil (small public airport), namun operasi sebenarnya adalah
bersifat lapangan terbang persendirian kerana digunakan secara eksklusif oleh Unit Udara Polis DiRaja Malaysia
(PDRM). Rajah 12.28 menunjukan Lapangan Terbang Bakri ini terletak di dalam kawasan Maktab Teknik PDRM,
Bakri yang tidak boleh diakses oleh orang awam disebabkan oleh faktor keselamatan.
Pelan sektoral laluan udara (sectoral flight plan) Lapangan Terbang Bakri adalah diberikan di Rajah 12.31. Rajah
ini juga menunjukkan lokasi Lapangan Terbang Antarabangsa Melaka, Lapangan Terbang Segamat, Lapangan
Terbang Batu Pahat dan Lapangan Terbang Kluang. Ciri-ciri teknikal Lapangan Terbang Bakri adalah seperti di
Jadual 12.12.
Rajah 12.30: Pelan Sektoral Laluan Udara Lapangan Terbang Bakri, Daerah Muar
Sumber: Skyvector.com, 2019
Jadual 12.12: Ciri-ciri Teknikal Lapangan Terbang Bakri, Daerah Muar
Kod ICAO WMAV

Kod IATA Tiada
Latitud 2°03'00"N (2.0500)
Longitud 102°38'54"E (102.6483)
Ketinggian dari Aras Laut 20 kaki (6 m)
Jumlah Landasan 1
Arah Landasan 17/35
Panjang Landasan 1201 kaki (366 m)
Lebar Landasan 75 kaki (23 m)
Jenis Permukaan Landasan Laterit
Pencahayaan Tiada
Rajah 12.31: Lokasi Lapangan Terbang Bakri (WMAV)
Lapangan Terbang Bakri (WMAV)

12.3.9 Perhubungan Kawasan Luar Bandar

Tahap perhubungan di kawasan luar bandar juga perlu diberi perhatian
melalui penaik tarafan infrastruktur seperti kerja-kerja menurap jalan dan
kemudahan akses pengangkutan awam ke kawasan bandar. Hasil kajian
mendapati bahawa tahap perhubungan ke kawasan bandar masih
dalam keadaan kurang memuaskan dan memerlukan penambah baikan
dari segi keadaan jalan (rujuk Jadual 12.13). Manakala jaringan
pengangkutan awam ke kawasan luar bandar kurang mendapat
capaian disebabkan permintaan penduduk yang rendah dan Foto 12.21: Kawasan petempatan
kebergantungan yang tinggi terhadap kenderaan persendirian. desa yang masih tidak mendapat
akses jalan
Jadual 12.13: Senarai nama kawasan petempatan desa yang memerlukan penaik tarafan jalan
Masa Perjalanan (min) Jarak Perjalanan (km)

Nama Kawasan
Bil Petempatatan Desa Bandar Maharani Bandar Universiti Bandar Maharani Bandar Universiti
(Kampung ) Bandar Diraja Pagoh Bandar Diraja Pagoh
1. Kampung Parit Baru 35 38 30.1 43.4

2. Kampung Parit Kemin 37 37 29.8 42.0
3. Kampung Kecil 70 37 64.6 40.7
4. Kampung Bukit Bendar 70 38 63.4 39.4
Kampung Batu 6/ Bakri
5. 10 25 4.0 20.3
batu 6
6. Kampung Parit Zin 23 29 14.1 22.8
7. Kampung Olak Sepam 40 8 31.6 7.7
8. Kampung Panjang Sari 43 10 30.4 6.4
9. Kampung Renchong 44 12 36.8 12.9
10. Kampung Simpang Baba 13 21 7.2 16.9
11. Kampung Jorak 60 41 55.4 44.9

Kampung Kecil (64.6 km)
Kampung Bukit Bendar (63.4 km)
Kampung Renchong (36.8 km)
Kampung Olak Sepam (31.6 km)
Kampung Jorak (55.4 km)
Kampung Simpang Kampung Panjang Sari (30.4 km)

Baba (7.2 km)
Kampung Bakri
Batu 6 (4.0 km)
Kampung Parit Zin (14.1 km)
Kampung Parit Kemin (29.8 km)
Kampung Parit Baru (30.1 km)
Rajah 12.32: Jarak perhubungan luar bandar ke Bandar Maharani Bandar Diraja
Petempatan desa
Kampung Kecil (40.7 km)
Kampung Bukit Bendar (39.4 km)
Kampung Renchong (12.9 km)
Kampung Olak Sepam (7.7 km)
Kampung Jorak (44.9 km)
Kampung Simpang
Kampung Panjang Sari (6.4 km)
Baba (16.9 km)
Kampung Bakri
Kampung Parit
Batu 6 (20.3 km)
Zin (22.8 km)
Kampung Parit Kemin (43.4 km)
Kampung Parit Baru (42.0 km)
Rajah 12.33: Jarak perhubungan luar bandar ke Bandar Universiti Pagoh
Petempatan desa
12.4 Pencapaian Semasa Projek RTD Muar 2002-2015

(Pengubahan)
23
Projek yang
berkaitan sektor jaringan pengangkutan dan perhubungan yang telah
telah dikenal pasti di dalam RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan).
Ini adalah penting bagi memastikan projek tersebut telah
dilaksanakan
dilaksanakan dan diambil tindakan.
Merujuk kepada Laporan Teknikal dan Interim RT Daerah Muar (2002-2015), terdapat enam puluh tiga (63) senarai
projek yang telah dicadangkan dibawah sektor jaringan pengangkutan dan perhubungan. Namun begitu,
terdapat tiga puluh sembilan (39) projek yang berkaitan secara langsung dengan Daerah Muar (rujuk Jadual
12.14. Penilaian ini penting bagi mengenal pasti projek yang berkaitan dapat terus dilaksanakan atau dinilai
semula kesesuaian perlaksanaannya.
Jadual 12.14: Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) sektor jaringan pengangkutan dan
perhubungan
Status
Bil. Senarai Projek Tidak Rumusan Pencapaian Projek
Tercapai
Tercapai
Cadangan Pembangunan Jalan Baru Lebuh Raya
Cadangan Jalan Lingkaran Luar Cadangan pembangunan jalan ini
1. /
Bandar Maharani melibatkan Jabatan Kerja Raya dan ia
Cadangan jalan pintas Bandar masih tiada dalam perancangan untuk
2. / dilaksanakan.
Maharani
Cadangan pembangunan jalan ini
melibatkan Jabatan Kerja Raya dan ia
3. Cadangan Jalan Bukit Naning-Jorak /
masih dalam perancangan untuk
dilaksanakan.
4. Cadangan Jalan Pintas Pekan Lenga / Cadangan pembangunan jalan ini

Cadangan Jalan Pintas Pekan melibatkan Jabatan Kerja Raya dan ia
5. / telah dilaksanakan.
Panchor
Cadangan pembangunan Jalan Bukit
Pasir-Parit Bakar Darat ini melibatkan
Cadangan Jalan Bukit Pasir-Parit
6. / Jabatan Kerja Raya dan ia masih tiada
Bakar Darat
dalam perancangan untuk dilaksanakan.
Cadangan Peningkatan Jalan Sedia Ada

Jalan Muar-Parit Jawa-Batu Pahat melibatkan Jabatan Kerja Raya dan ia
1. /
(Naik taraf 2 lorong kepada 4 lorong) masih dalam perancangan untuk
dilaksanakan.
Jalan Sungai Abong (Naik taraf 2 melibatkan Jabatan Kerja Raya dan ia
2. /
lorong kepada 4 lorong) masih tiada dalam perancangan untuk
dilaksanakan.
Sumber: Laporan Teknikal dan Interim RT Muar (2002-2015 )
perhubungan (samb.)
Status Pencapaian
Tahap
Tidak
Tercapai
Tercapai
Jalan Bandar Muar - Bukit Pasir - Pagoh -

3. Bukit Kepong (Naik taraf 2 lorong 2 hala - /
Piawai JKR R2)
Jalan Kim Kee (Naik taraf jalan kepada 2 melibatkan Jabatan Kerja Raya
4. /
lorong 2 hala - Piawai JKR R2) dan ia telah dilaksanakan.
Jalan Bakariah (Naik taraf jalan kepada 4

5. /
lorong 2 hala)
Cadangan Persimpangan Baru
Cadangan persimpangan baru ini

Persimpangan Bertingkat ‘Maintaining
melibatkan Jabatan Kerja Raya
1. Trumpet’ Jalan Parit Bunga Sungai Mati / /
dan ia masih tiada dalam
Bandar Maharani - Kesang
perancangan untuk dilaksanakan.
Cadangan persimpangan baru ini

Persimpangan Lebuh Raya Muar-Tangkak- dan ia masih dalam pelaksanaan
2. /
Segamat / Jalan Kebun Bahru-Bukit Kepong dan akan diteruskan bagi
meningkatkan rangkaian
perhubungan jalan raya.
Cadangan persimpangan baru

Persimpangan Jalan Bukit Naning - Jorak/ yang melibatkan Jabatan Kerja
3. / Raya ini masih dalam
Jalan Pagoh
Persimpangan Jalan Bukit Naning - Jorak/

4. /
Jalan Bukit Naning - Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Bandar Maharani -

5. / Cadangan persimpangan baru ini
Bukit Pasir/Jalan Lingkaran Luar
Persimpangan Jalan Bandar Maharani - dan ia masih tiada dalam
6. /
Jalan Bakri/Jalan Lingkaran Luar perancangan untuk dilaksanakan.
Persimpangan Jalan Parit Bakar Darat/Jalan

7. /
Lingkaran Luar
Persimpangan Jalan Bukit Mor/Jalan
8. /
Lingkaran Luar
Cadangan persimpangan baru
yang melibatkan Jabatan Kerja
Persimpangan Jalan Sungai Balang - Batu
9. / Raya ini masih dalam
Pahat/Jalan Lingkaran Luar

Jadual 12.14 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) sektor jaringan pengangkutan dan
perhubungan (samb.)
Status Penilaian
Tahap
Tidak
Tercapai
Tercapai
Persimpangan Jalan Bakar Batu/Jalan Piintas

10. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Bakariah/Jalan Pintas

11. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Bukit Treh/Jalan Pintas
12. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Salleh/Jalan Pintas
13. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Utama/Jalan Pintas
14. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Kampung Parit Buaya/ Cadangan persimpangan baru
15. /
Jalan Pintas Bandar Maharani yang melibatkan Jabatan Kerja
Persimpangan Jalan Kampung Tengah/Jalan Raya ini telah dilaksanakan dan
16. /
Pintas Bandar Maharani memerlukan penyelenggaraan
jika berlaku sebarang
Persimpangan Jalan Sungai Abong/Jalan
17. / kerosakan.
Pintas Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Bakri - Bandar Maharani/
18. /
Jalan Pintas Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Parit Sakai/Jalan Pintas
19. /
Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Dato’ Haji Kosai/Jalan
20. /
Pintas Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Temenggung Lama/
21. /
Jalan Pintas Bandar Maharani
Persimpangan Jalan Pintas Lenga/Jalan
22. /
Lenga
23. Persimpangan Jalan Pintas Pekan Panchor /

perhubungan (samb.)
Status Penilaian Tahap

Tidak
Tercapai
Tercapai
Cadangan Naik Taraf dan Penambahbaikan Persimpangan
Persimpangan Jalan Bakri/Jalan

1. / Cadangan menaiktaraf jalan yang
Simpang Jeram
melibatkan Jabatan Kerja Raya ini
telah dilaksanakan dan memerlukan
Persimpangan Jalan Bakariah/Jalan penyelenggaraan jika berlaku
2. /
Salleh/Jalan Ismail sebarang kerosakan.
Cadangan-cadangan Penambahbaikan Jalan Baru di dalam RMK10
Cadangan penambahbaikan jalan

Menaik taraf jalan sedia ada dari baru yang melibatkan Jabatan Kerja
1. /
Bandar Muar ke Tol Pagoh Raya ini masih dalam perancangan
untuk dilaksanakan.

Menaik taraf jalan dari Tol Pagoh ke yang melibatkan Jabatan Kerja Raya
2. /
Pekan Panchor, Muar ini masih dalam perancangan untuk
dilaksanakan.
Cadangan penambahbaikan jalan ini

Cadangan membina jalan dan
melibatkan Jabatan Kerja Raya dan
3. jambatan dari Felcra Bukit Kepong ke /
ia masih tiada dalam perancangan
Sawah Laku, Bukit Kepong Muar
untuk dilaksanakan.

yang melibatkan Jabatan Kerja Raya
Cadangan jalan Kg. Baru Kim Kee ke
4. / ini telah dilaksanakan dan
Panchor,
memerlukan penyelenggaraan jika
berlaku sebarang kerosakan.
Pencapaian semasa bagi projek sektor jaringan pengangkutan dan perhubungan berstatus tidak mampan. Hal
ini dapat dibuktikan bahawa peratus pembangunan jalan mencapai sebanyak 47.62% daripada keseluruhan
cadangan pembangunan. Daripada sejumlah 39 projek, hanya 19 projek yang mencapai tahap kemampanan
di mana proses perlaksanaan cadangan telah dan sedang dilaksanakan oleh Jabatan Kerja Raya. Perkara ini
perlu diambil kira oleh pihak tersebut bagi mempertimbangkan semula serta menjalankan perancangan yang
telah dinyatakan.

Berdasarkan analisis bagi sektor jaringan pengangkutan dan
perhubungan, hasil dapatan kajian merumuskan bahawa Daerah Muar Waktu Puncak
mempunyai keunikan tersendiri dari segi jaringan perhubungan di mana
kedudukannya yang strategik telah menjadikan daerah ini sebagai
Pagi 7.00–8.00 pagi
jaringan pengangkutan air dan menjadi laluan perhubungan kepada
negara bersebelahan iaitu Indonesia. Daerah ini juga berada pada sistem
pengangkutan darat yang baik kerana berada dalam liputan Laluan Tengahari 12.00–2.00 petang
Persekutuan 050 dan Laluan Persekutuan 003.
Penilaian rangkaian jalan raya melibatkan beberapa analisis iaitu analisis

aliran trafik dan komposisi kenderaan di stesen banci trafik, analisis pola Petang 5.00–7.00 petang
aliran trafik 16 jam dan kadar pertumbuhan normal trafik serta analisis
ketumpatan persimpangan. Keseluruhan kajian menunjukkan jaringan
perhubungan di Daerah Muar berada pada tahap sederhana di mana
laluan yang berada pada isipadu kenderaan tinggi (LOS D) adalah di
Jalan Muar - Yong Peng (24) dan Parit Jawa - Air Manis (J131) namun ia
kerap berlaku pada waktu puncak sahaja. Analisis ketumpatan
Kategori Laluan Basikal
persimpangan juga mendapati keseluruhan besar Daerah Muar
mempunyai nilai ketumpatan persimpangan yang rendah iaitu diantara
0—9 persimpangan per km2. Walau bagaimanapun, ciri yang berbeza Kategori 1 – Laluan basikal yang
didapati di kawasan-kawasan berpenduduk ramai seperti di sekitar disediakan secara berasingan
Bandar Maharani, Bakri dan Pagoh di mana nilai ketumpatan dengan kenderaan bermotor
persimpangan boleh melebihi 64 persimpangan per km2.
Perkhidmatan pengangkutan awam di daerah ini meliputi kepada bas
disediakan di atas jalan
henti-henti, bas ekspres dan feri. Kebanyakan pengguna bagi
(carriageway) dengan lorong
pengangkutan awam ini adalah dari warga tempatan manakala feri
berasingan
lebih kepada warga Indonesia yang berkunjung untuk bekerja dan
melancong. Daerah Muar tidak mempunyai lapangan terbang komersial
samada untuk kegunaan penumpang awam mahupun kargo. Lapangan
disediakan di atas jalan
Terbang Bakri (Kod ICAO: WMAV) adalah milik persendirian Unit Udara
(carriageway) tanpa lorong
Polis DiRaja Malaysia (PDRM) dan tidak boleh diakses oleh orang awam
berasingan
atas faktor keselamatan.
Bagi pembangunan jaringan perhubungan luar bandar, terdapat sebelas

(11) kawasan petempatan desa yang perlu diberi perhatian melalui
penaik tarafan infrastruktur seperti kerja-kerja menurap jalan dan
kemudahan akses pengangkutan awam ke kawasan bandar.
Elemen mobiliti aktif juga dikaji menggunakan analisis PIQOS dan

kawasan kajian tertumpu di Jalan Maharani. laluan pejalan kaki adalah
sesuai untuk berjalan kaki. Namun, laluan pejalan kaki tersebut
memerlukan pengguna berhati-hati terutama di kawasan persimpangan
laluan keluar masuk kenderaan ke tempat tarikan lain seperti terminal
bas, feri, bazar, pejabat dan lain-lain kerana tiada lintasan belang (zebra
crossing) untuk keutamaan pejalan kaki meneruskan perjalanan mereka
dan juga mengelak konflik dengan parkir kenderaan.

Hasil dari dapatan kajian, beberapa isu utama telah dikenalpasti yang menyumbang kepada permasalahan
sistem pengangkutan dan perhubungan di Daerah Muar. Isu-isu yang didapati ini memberi kesan kepada:
1. Tahap kecekapan dan tahap perkhidmatan jaringan pengangkutan dan perhubungan
2. Tahap kebergantungan kepada penggunaan kenderaan persendirian
3. Keselamatan, keselesaan dan kemudahan pengguna
4. Kadar pencemaran terutamanya pelepasan karbon
Tahap Perkhidmatan (LOS) yang tidak cekap
1
ketika waktu puncak di jalan dan persimpangan
utama pusat bandar serta di beberapa jalan
penghubung antara daerah
Tahap ketersampaian (accessibility) yang
2
tidak optimal kepada perkhidmatan
pengan gkutan bas awa m yang
menyebabkan kebergantungan tinggi
kepada kenderaan persendirian

Infrastruktur sokongan
disebabkan kepada
aktiviti terlalu bertumpu di pusat Bandar Muar .
3
perkhidmatan pengangkutan awam yang
tidak kondusif kepada keselamatan,
keselesaan dan kemudahan pengguna
Kadar penglibatan aktiviti mobiliti aktif

(contohnya berjalan kaki dan berbasikal)
yang rendah di kalangan penduduk di
Daerah Muar, terutamanya di pusat bandar.
4

12.5.2 Potensi
Perancangan Pengangkutan Bersepadu di Bandar Universiti Pagoh
Bandar Universiti Pagoh merupakan bandar baru yang dijadikan sebagai hab pendidikan di Daerah
Muar. Pemilihan lokasi Bandar Universiti Pagoh adalah strategik kerana terletak bersebelahan laluan
keluar/masuk Lebuhraya Utara-Selatan (Laluan E2). Dibangunkan oleh Sime Darby Property, bandar
1 ini mempunyai empat buah universiti dan kolej. Ini seterusnya akan meningkatkan daya huni bandar
dan dijangkakan permintaan perjalanan akan meningkat. Oleh itu, perancangan pengangkutan
awam yang bersepadu di Daerah Muar dijangka akan meningkatkan penggunaan pengangkutan
awam. Pada masa sama, rancangan membangunkan stesen perhentian perkhidmatan keretapi
laju (High Speed Rail, HSR) juga akan menambahbaik aksesibiliti ke Bandar Universiti Pagoh dan
kawasan sekitarnya, termasuk Bandar Muar.
Foto 12.22: Potensi Pembangunan Pengangkutan di Bandar Universiti Pagoh
Muar sebagai Pintu Masuk Utama Laluan Air dari Indonesia
Pertambahan permintaan pelancongan berasaskan

kesihatan (health tourism) dari Indonesia (terutamanya dari
Sumatera Tengah dan Utara) ke Bandar Muar dan Melaka
2 menjadikan Muar sebagai salah destinasi tumpuan bagi

kemasukan warga negara jiran. Ditambah pula dengan
kemasukan pekerja kontrak, potensi laluan dan
pengangkutan air Muar perlu dibangunkan dengan
bersepadu bersama-sama dengan sistem pengangkutan Foto 12.23: Jeti Perhentian
lain. Penumpang

Bandar Maharani sebagai Bandar Model Mobiliti Aktif
Bandar Maharani yang terletak di pesisiran sungai sudah

dikenali sebagai antara tarikan gastronomi utama di Johor
dan selatan Semenanjung Malaysia. Dengan pemandangan
yang menarik serta makanan yang lazat seperti sate, mee
3 bandung, asam pedas, dan kopitiam tradisional, serta

disokong oleh hotel-hotel yang banyak—kesemuanya di
dalam satu lingkungan yang kecil—menjadikan tarikan
Bandar Maharani boleh dinikmati hanya dengan berjalan
kaki ataupun berbasikal. Ini menjadikan Bandar Maharani
berpotensi untuk dibangunkan sebagai bandar model
mobiliti aktif di Johor dan Malaysia. Foto 12.24: Bazar Karat Terminal

1 Menaiktaraf Sistem Jalan Raya
 Menaiktaraf jalan raya dan persimpangan di Daerah Muar

terutamanya di Pusat Bandar Maharani dan jalan
penghubung antara daerah agar meningkatkan lagi kapasiti
dan tahap perkhidmatan serta mengurangkan kelengahan.
 Mengenal pasti jalan baru yang boleh dijadikan sebagai jalan

alternatif.
2 Mempertingkat Kualiti Perkhidmatan Pengangkutan Awam
 Menambah baik bilangan serta operasi perkhidmatan

pengangkutan awam di Daerah Muar terutamanya
perkhidmatan bas henti-henti.
 Mengkaji kawasan yang berpotensi menjana permintaan Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
terhadap perkhidmatan pengangkutan awam bagi
memastikan cadangan laluan lebih strategik dan berdaya
maju.
 Menyediakan laluan khas bas agar dapat mempercepatkan

masa perjalanan dan meningkatkan kualiti perkhidmatan bas.
 Memperkenalkan perkhidmatan teksi air di Sungai Muar

terutamanya di tempat tarikan pelancong.
3 Menambahbaik Infrastruktur Sokongan Pengangkutan Awam
 Mengintegrasikan terminal pengangkutan awam darat yang

menjamin kemudahan, keselesaan, keselamatan dan
aksesibiliti yang lebih mesra pengguna.
 Mempertingkatkan kapasiti dan kemudahan terminal feri Muar

agar dapat menjadikan Muar pintu masuk utama laluan air
dari Indonesia Kredit Foto: UTM-LCARC, 2019
4
Mempromosi Mobiliti Aktif
 Menyediakan laluan berbasikal dan pejalan kaki yang mesra

pengguna melalui penyediaan fasiliti dan infrastruktur yang
berkualiti di Daerah Muar.
 Menambah zon pejalan kaki dan zon bebas kereta (car free

1 Menggalakkan Berjalan dan Berbasikal bagi Perjalanan

12.7.1 Jarak
Cadangan
Dekat danAwal
Sederhana
 Galakan untuk berjalan kaki dan berbasikal dilihat sebagai

alternatif bagi menggantikan penggunaan kereta untuk
perjalanan jarak dekat.
 Selain itu, kemudahan berjalan kaki dan berbasikal perlulah

dirancang secara sistematik untuk menjadikannya lebih
Foto 12.25: Laluan Pejalan Kaki dan
menarik dan mudah diakses.
Basikal di Bandar Maharani
Bandar Diraja
2
Mempertingkat Kualiti Perkhidmatan Pengangkutan Awam
 Penggalakan berjalan kaki di sebahagian kawasan di dalam

bandar adalah bertujuan menyediakan kemudahsampaian
dan mobiliti yang lebih baik untuk pejalan kaki. Secara tidak
langsung ianya meningkatkan aktiviti komersial dan lain-lain
di kawasan tersebut.
 Terdapat keperluan untuk mengenalpasti kawasan yang

berpotensi untuk dijadikan sebagai zon pejalan kaki
sepenuhnya serta bebas kenderaan (car-free) terutamanya
Foto 12.26: Perkhidmatan di Bandar Maharani dan Bandar Universiti Pagoh.
Pengangkutan Awam
Penyediaan Lorong Khas Bas Awam
 Penyediaan laluan khas bas awam dapat mempercepatkan

masa perjalanan seterusnya meningkatkan kualiti
perkhidmatan bas. Laluan Khas Bas Awam ini juga dapat
menggalakkan penggunaan bas awam di kalangan
penduduk. Antara kawasan yang berpotensi adalah di
Jalan Bakri, Jalan Salleh dan Jalan Muar-Labis.
Foto 12.27: Lorong Khas Bas Awam
Kredit Foto: Envision Baltimore, 2011

12.6 Hala tuju dan Strategi Pembangunan

pengangkutan dan perhubungan dapat dirangka (rujuk Jadual 12.12). Strategi pembangunan yang telah
dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030
(Penggantian).
Jadual 12.15: Strategi pembangunan bagi sektor jaringan pengangkutan dan perhubungan
 Membina jalan raya dan persimpangan baru

Meningkatkan
 Menaik taraf jalan raya dan persimpangan sedia ada
kemudahsampaian antara
1. petempatan utama  Mencadangkan penyuraian lalu lintas di Bandar Maharani Bandar Diraja
dengan menambahbaik
 Menambahbaik dan memperluaskan jaringan laluan khas motosikal
sistem jaringan jalan raya
 Membina terminal pengangkutan awam bersepadu di kawasan

pentadbiran baru MPM dan Bandar Universiti Pagoh
Mempertingkatkan
rangkaian laluan dan kualiti  Menambah baik jaringan perkhidmatan pengangkutan bas awam
perkhidmatan terutamanya di Bandar Maharani Bandar Diraja dan Bandar Universiti
2. Pagoh
pengangkutan awam yang
lebih bersepadu dan  Menyediakan perkhidmatan pengangkutan bas ulang alik percuma yang
mampan berkarbon rendah
 Menaiktaraf kemudahan Terminal Feri Antarabangsa Muar
 Menyediakan laluan berbasikal dan pejalan kaki yang mesra pengguna

khususnya di Bandar Maharani Bandar Diraja
 Menyediakan lintasan pejalan kaki di kawasan tumpuan bagi memastikan

Menggalakkan mobiliti aktif
kesinambungan (seamless) dan kesalinghubungan (connected) rangkaian
3. dalam kalangan
laluan pejalan kaki
masyarakat
 Menyediakan kawasan ‘Park-n-Walk/Cycle’ dan ‘Park-n-Ride’ di pusat
pentadbiran baru MPM dan Bandar Universiti Pagoh bagi
mempertingkatkan mobiliti aktif
Meningkatkan kecekapan  Menyediakan terminal kenderaan berat, integrasi barangan dan

pengurusan pengangkutan bungkusan berpusat di Zon Industri Bebas Bukit Bakri
4. barang angkut bagi
menyokong pembangunan  Mewujudkan zon bebas kenderaan berat di kawasan perumahan sekitar
ekonomi di Daerah Muar Pusat Bandar Maharani Bandar Diraja
 Cadangan penyuraian lalu lintas

terutamanya di Pusat Bandar
 Cadangan TLK bertingkat di
Pusat Bandar Maharani Bandar
Diraja
 Menyediakan laluan berbasikal
dan pejalan kaki yang mesra
pengguna melalui penyediaan
kemudahan dan infrastruktur
yang efisien
Cadangan rangkaian
laluan bagi
pengangkutan logistik ke
kawasan MFP
Kajian kesesuaian
penyediaan TLK
pengangkutan barang
angkut
Meningkatkan
kemudahsampaian dengan
membina lingkaran baharu Parit
Jawa-Bukit Bakri-Bukit Pasir
Mengenal pasti rangkaian jalan

raya yang boleh dijadikan
sebagai jalan alternatif
Rajah 12.34: Strategi Pembangunan Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan di Daerah Muar
SEKTOR JARINGAN PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN
12- 56

INFRASTUKTUR DAN
UTILITI
13.0
13.1 Pengenalan
Perancangan Infrastruktur dan Utiliti di kawasan Daerah

Muar terdiri daripada beberapa keperluan yang perlu
ada bagi menyokong pembangunan yang terdapat di
kawasan kajian iaitu dari segi keperluan bekalan air,
bekalan elektrik, sistem pembetungan, pengurusan sisa
pepejal, sistem saliran dan perparitan serta
telekomunikasi. Perancangan infrastruktur dan utiliti
merupakan perancangan bagi mengkaji penawaran
dan permintaan bekalan untuk menampung keperluan
semasa sehingga tahun 2030 bagi Daerah Muar.
Kemudahan infrastruktur dan utiliti yang disediakan di

kawasan kajian adalah bagi menyokong pelbagai
kegiatan aktiviti pembangunan seperti sektor
perumahan, komersil, perindustrian malah untuk
pelancongan yang giat di kawasan kajian. Oleh itu
perlu dirancang sebaik mungkin bagi menjamin
pertumbuhan pembangunan bandar dan desa
disamping meningkatkan kualiti hidup yang selesa dan
sempurna. nan. Selain itu, penyedia perkhidmatan sedia
ada turut memainkan peranan yang penting bagi
memastikan bekalan yang diagihkan diterima bagi
setiap lapisan masyarakat seperti pihak Syarikat Air
Johor (SAJ) yang berperanan untuk menyediakan
bekalan air bersih, Tenaga Nasional Berhad (TNB) untuk
bekalan elektrik, SWCorp Malaysia yang menjaga
kepentingan terhadap pengurusan sisa pepejal,
Jabatan Pengairan dan Saliran Johor serta Indah Water
Konsortium sebagai badan perkhidmatan untuk
menyelia segala sistem loji rawatan sisa kumbahan yang
terdapat di dalam daerah ini.
13-2
13.2 Dasar Infrastruktur dan Utiliti

Dasar dan strategik ini lebih menjurus kepada perancangan bagi memperkukuhkan kemudahan infrastruktur
dan utiliti sama ada di peringkat antarabangsa, wilayah, daerah dan tempatan. Beberapa dasar berkaitan
perancangan berkaitan pembangunan kemudahan infrastruktur dan utiliti akan diambilkira dalam kajian ini.
Dasar dan strategik adalah seperti berikut :
.
13.2.1 Dasar dan Strategi Peringkat Industri, Inovasi dan

Global Infrastruktur
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) terdiri
daripada 17 matlamat antarabangsa yang digubal
oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) bagi Sasaran 9.1 - Mewujudkan infrastruktur yang
tujuan membantu setiap ahlinya untuk mencapai berkualiti, boleh dipercayai, mampan dan
pembangunan mampan pada masa hadapan. berdaya tahan, termasuk infrastruktur serantau
Matlamat ini disertakan dengan penetapan indikator dan merentas sempadan, untuk menyokong
dan sasaran dan untuk sektor ini, matlamat 9 (industri, pembangunan ekonomi dan kesejahteraan
inovasi dan infrastruktur - industry, innovation and manusia, dengan memberi tumpuan kepada
infrastructure)dilihat bersesuaian dalam membantu akses yang berpatutan dan saksama untuk
sektor ini untuk mengetengahkan matlamat dan hala semua
tuju yang sesuai
Sasaran 9.4 - Meaik taraf infrastruktur dan
meretrofikasi industri untuk menjadikannya lebih
mampan dengan meningkatkan kecekapan
penggunaan sumber dan penggunaan
teknologi serta proses perindustrian yang bersih
dan alam sekitar yang lebih baik dimana
semua negara akan mengambil tindakan
selaras dengan kupayaan masing-masing
menjelang 2030
Sasaran 9.5 - Meningkatkan penyelidikan

saintifik, menaik taraf keupayaan teknologi
sektor perindustrian di semua negara
(khususnya negara-negara membangun)
menjelang 2030 serta menggalakkan inovasi
dan meningkatkan jumlah pekerja penyelidikan
dan pembangunan setiap 1 juta orang dan
perbelanjaan penyelidikan dan pembangunan
awam dan swasta
Rumusan Dasar
Matlamat Pembangunan Mampan (SDG) yang telah digarapkan oleh Pertubuhan Bangsa-bangsa
Bersatu telah menekankan berkenaan dengan kepentingan pembangunan industri yang memfokuskan
kepada aspek kemampanan melalui matlamat ke-9 SDG iaitu Industri, Inovasi dan Infrastruktur. Ini dilihat
selari dengan cabaran pembangunan semasa khususnya di Malaysia di mana sektor infrastrukutr dan utiliti
memainkan peranan yang penting dalam merealisasikan sesebuah pembangunan yang dicadangkan
SEKTOR INFRASTUKTUR DAN UTILITI 13-3
13.2.2 Dasar dan Strategi Peringkat Nasional
A. Rancangan Fizikal Negara ke-3 (RFN 3)
perindustrian.
Penyediaan dasar berkaitan pembangunan infrastruktur dan utiliti pada Rajah 13.1: Teras, Halatuju
peringkat nasional memperlihatkan kepada keutamaan pembekalan Strategik, Strategi dan Tindakan
utiliti yang mencukupi serta penyediaan infrastruktur yang efisien. Berkaitan
Sebagai contoh, PD 3.1 membincangkan berkenaan dengan
penyediaan bekalan air yang bersih dan dipercayai. Ini sesuai dengan TERAS 1 : Pertumbuhan Dinamik
konteks pembangunan Daerah Muar di mana Sungai Muar bukan sahaja Bandar dan Luar Bandar
merupakan elemen pelancongan utama, malahan turut berfungsi
sebagai sumber bekalan air mentah utama daerah dan negeri
bersempadanan. Seterusnya adalah berkenaan dengan pembekalan HS PD 1: Infrastruktur yang
tenaga dan pengembangan infrastruktur. Strategi ini berkait rapat Bertaraf Dunia
dengan usaha untuk menajdikan sesebuah pembangunan itu mampu
untuk menyokong pembangunan masa hadapan yang diintegrasikan
Strategi PD 3.1: Menyediakan
dengan aspek pendigitalan. Oleh itu, Daerah Muar haruslah mengenal
bekalan air bersih dan dipercayai
pasti cabaran semasa dalam membangunkan kedua aspek ini.
PD 3.1A Meningkatkan margin

rizab bekalan air.
PD 3.1B Meningkatkan liputan

bekalan air bersih dan berkualiti.
PD 3.1C Menambahbaik
kecekapan dan produktiviti
perkhidmatan bekalan air dan
pembentungan.
Strategi PD 3.2: Menyediakan

bekalan tenaga yang cekap dan
dipercayai
PD 3.2A Membangunkan sistem

grid pintar dan tarif masa
penggunaan.
Kredit foto: GBBM Cawangan Bakri
PD 3.2B Meningkatkan kapasiti
penjanaan dan memperkukuh
rangkaian penghantaran dan
pembahagian.
Strategi PD 3.23
Mengembangkan dan
meningkatkan infrastruktur digital.
PD 3.3A Mengukuhkan dan

memperluaskan liputan jalur lebar
PD 3.3C Memrperkukuh
infrastruktur untuk bandar pintar.
13-4
B. Dasar Perbandaran Negara ke-2
perindustrian.
DPN 2 telah menggariskan Rajah 13.2: Teras, Halatuju Strategik, Strategi dan Tindakan Berkaitan
keutamaan terhadap aspek
bekalan air dan infrastruktur lain
yang efisien yang mana ianya Prinsip 2: Berdaya Huni
merupakan turut ditekankan di
dalam RFN 3 antaranya adalah
b e r k e n a a n d e n g a n
Objektif 2.5: Perkhidmatan Infrastruktur, utiliti dan Kemudahan Fasiliti
mengurangkan gangguan
Perbandaran yang Lengkap, Efisien, Bersepadu dan Mampu Tanggung
bekalan air dan semua
infrastruktur utama. Umum sedia
maklum bahawa, senario seperti
S-2.5.1 Memastikan gangguan S-2.5.3 Pengurusan pengagihan
kadar air tidak berhasil (NRW)
bekalan air dan perkhidmatan bekalan air yang efektif.
yang tinggi ; I ndeks Kadar
semua infrastruktur utama
Gangguan Purata Sistem (System
dikurangkan.
Average Interruption Index –SAIFI)
yang semakin meningkat, kadar
purata kelajuan muat turun yang T-2.5.1.1 Setiap agensi pembekal T-2.5.3.1 Menentukan semua
tidak memuaskan; perparitan utiliti menggunakan sistem kawasan tadahan air yang
yang tersumbat dan sistem pengurusan aset kitar hayat (‘life diwartakan (di dalam dan di luar
pengolahan kumbahan yang cycle asset management’) untuk kawasan bandar) terutamanya
tidak efisien adalah merupakan meningkatkan kecekapan, kawasan tadahan yang
antara contoh gangguan yang pengawasan dan dikenalpasti dalam rancangan-
berkemungkinan berkaitan penyelenggaraan secara lestari rancangan pemajuan
infrastruktur dan utiliti yang
T-2.5.1.5 Meningkatkan T-2.5.3.2 Mengurangkan Non
dihadapi di sesetengah di
kecekapan dan produktiviti Revenue Water (NRW) dengan
sesetengah kawasan. Situasi ini
perkhidmatan bekalan air dan menggantikan paip-paip lama.
secara tidak langsung
pembentungan melalui
mewujudkan isu perbandaran
pelaksanaan program
yang perlu diatasi dengan segera.
pengurangan air tidak berhasil
Oleh yang demikian, penyediaan
(NRW) serta merasionalisasi dan
RTD ini akan memfokuskan
menaik taraf loji rawatan
kepada langkah untuk
mengurangkan permasalahan
tersebut S-3.5.2 Meningkatkan sistem komunikasi di semua bandar.
T-3.5.2.1 Menyediakan jalur lebar T-3.5.2.2 Menyokong penawaran

berkelajuan tinggi (High speed perkhidmatan jalur lebar yang
broadband) di kawasan ekonomi percuma dan menyeluruh bagi
impak tinggi melalui pembinaan bandar-bandar utama.
menara pencawang
telekomunikasi baru dan
pembinaan kabel dasar laut.
Sumber: Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN 2)
Rumusan Dasar
Aspek bekalan air merupakan antara perkara yang perlu diberi
perhatian berdasarkan kepada penyediaan kedua-dua dasar iaitu
RFN 3 dan DPN 2 selain turut memfokuskan kepada penyelesaian
berkaitan masalah infrastrukur dan utiliti yang lain.
13.2.3 Dasar dan Strategi Peringkat Negeri
A. Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030 (DRSNJ 2030)
Dasar di peringkat negeri bagi perancangan infrastruktur dan utiliti fokus

Rajah 13.3 Prinsip, Objektif, Strategi
kepada aplikasi program, projek dan pengurusan bagi menyokong
dan Tindakan DRSNJ 2030
pembangunan di Negeri Johor bagi menampung keperluan bekalan
utiliti serta pelindungan terhadap sumber alam sekitar. Terdapat juga
strategi terhadap inter-daerah di mana hubungan di antara daerah TERAS 1 : Sistem Perhubungan
dalam menyediakan sumber dan penjagaan sumber tersebut. Antara Pengangkutan dan Infrastruktur
dasar dan langkah-langkahnya adalah seperti berikut Bertaraf Antarabangsa
RSJ 21: Jaminan Pembekalan Air

Bersih dan Dipercayai
RSJ 21.1: Pemeliharaan Sumber

Air Mentah
S 21.1 Pemeliharaan sumber air

seperti sungai, tasik, empangan
dan kawasan tadahan hujan
sedia ada bagi memastikan
sumber air mentah yang sihat dan
mencukupi untuk memenuhi
keperluan domestik, komersial dan
perindustrian.
RSJ 21.2: Peningkatan Pembekalan

dan Liputan Air Bersih
Kredit foto: UTM LCARC, 2019

S21.2 Pembekalan air bersih harus
dipertingkatkan bagi memenuhi
permintaan masa hadapan yang
semakin bertambah.
Rumusan Dasar
Aspek bekalan penyediaan infrastrukutr dan utiliti terkini dilihat antara RSJ 22: Penyediaan Perkhidmatan
keutamaan dalam penyediaan RSN Johor. Oleh yang demikian Infrastruktur dan Utiliti bagi
cadangan pembangunan daerah melalui penyediaan RTD ini Memenuhi Permintaan Pengguna
haruslah memfokuskan kepada infrastruktur dan utiliti yang bersifat
hijau, terkini dan mesra alam
RSJ 22.1: Penyediaan
Perkhidmatan Infrastruktur dan
Utiliti
S 23.1 :Pembekalan tenaga

elektrik yang cekap dan
dipercayai secara menyeluruh
dari rentis talian penghantaran
TNB 132kV, 275kV dan 500kV.
S 23.2 :Penerokaan
penggunaansumber tenaga
yang boleh diperbaharui dan
aplikasi teknologi hijau.
13-6
13.3 Keadaan Semasa Infrastruktur dan Utiliti

Analisis dan penemuan bagi sektor infrastruktur dan utiliti adalah berdasarkan daripada maklumat (Data
Sekunder) yang diterima oleh penyedia perkhidmatan utiliti yang dipertanggungjawabkan bagi setiapa utiliti
masing-masing. Data tersebut akan ditapiskan dan analisis diperincikan bagi mendapatkan gambaran awal
bagi kawasan kajian untuk menentukan tahap keupayaan setiap utiliti tersebut sama ada mencukupi atau tidak
serta masalah/isu yang dihadapi serta kualiti yang disediakan memadai untuk digunakan bagi setiap penduduk
di dalam Daerah Muar.
13.3.1 Bekalan Elektrik Jadual 13.1 Senarai PMU Daerah Muar
Perancangan terhadap sistem bekalan elektrik di Daerah Bil Pencawang Ma- Kapasiti Talian
Muar tertumpu kepada mengkaji keupayaan dari beberapa suk Utama (MVA)
peringkat iaitu dari segi keupayaan pencawang masuk
1 PMU Sungai 30 132/11kv
utama (PMU), dan pengagihan kepada pengguna kawasan
kajian. Data sekunder yang diperoleh adalah bagi
mengenal pasti isu-isu serta dapat melihat keupayaan 2 PMU Muar 60 132/11kv
bekalan elektrik dalam pengagihan di kawasan kajian.
3 PMU Bukit 60 132/11kv
Pengurusan bagi penyediaan perkhidmatan bekalan elektrik
Kepong
di Daerah Muar diselengarakan oleh Tenaga Nasional
Berhad (TNB) dengan pemantauan daripada pihak 4 PMU Parit Yusof 60 132/11kv
Suruhanjaya Tenaga Malaysia .
5 PMU Pagoh 60 132/11kv
Di dalam Daerah Muar, Terdapat 7 unit Pencawang Masuk 6 PMU Parit Jamil 30 132/11kv
Utama yang terdapat di kawasan kajian dengan kapasiti 7 PMU Bakri 60 132/11kv
muatan bebanan sebanyak 945.00 MW. Bagi penggunaan
semasa, keperluan adalah sebanyak 228.90 MW sekali gus 8 PMU Pagoh Edu 60 132/11kv
menunjukkan terdapatnya lebihan rizab sebanyak 716.10 Hub (Cadangan)
MW bersamaan dengan 75.78%. (Jadual 13.1)
9 PMU Muar Timber 60 132/11kv
10 PMU Muar Re- 60 132/11kv
Sumber: TNB
Jadual 13.2 menunjukkan Kategori pengguna

industri mencatatkan kadar penggunaan
tertinggi iaitu sebanyak 114.21 MW bersamaan
dengan 63% daripada kadar permintaan
Jadual 13.2 Kadar Permintaan dan Penawaran Bekalan
bekalan elektrik keseluruhan bagi Daerah
Elektrik Daerah Muar 2018
Muar. Ia kemudiannya diikuti dengan sektor
Pena- komersial dengan penggunaan sebanyak
Kategori Permintaan Peratus Lebihan
Pengguna (MW) (%)
waran
Rizab
41.20 MW (12%) dan perumahan iaitu sebanyak
(MW)
27.47 MW (12%). Secara keseluruhannya,
Perumahan 27.47 12 pengagihan bekalan elektrik di kawasan kajian
Komersial 41.20 18 telah meliputi 100% kawasan perkhidmatan
bekalan elektrik 24 jam dari TNB melalui Talian
Industri 144.21 63 716.1
945 Grid Nasional.
Kemudahan 11.45 5 (75.78%)
Lain-lain 4.58 2
Jumlah 228.9 100
Sumber: TNB
Rajah 13.4 : Taburan Aset TNB bagi Daerah Muar

RAJAH 13.1 : LOKASI PMU DAN RIZAB MILIK TNB
PMU Sedia ada
PMU Cadangan
Rizab Rentis TNB
Rizab Rentis TNB luar Daerah Muar

13-8
13.3.2 Bekalan Air

Infrastruktur dan utiliti bekalan air merupakan utiliti utama yang memberi imej kepada suatu kawasan yang
membangun dengan pesat. Agensi seperi Syarikat Air Johor (SAJ) merupakan agensi yang menguruskan air
Negeri Johor dalam perkhidmatan rawatan dan pengagihan air bersih.
Jadual 13.3 Senarai Loji Rawatan Air
Bil Lokasi Kapasiti (Jlh) Anggaran Penggunaan Purata Lebihan Rizab

Semasa (Jlh) Daerah Muar
1 Gombang 4.07 3.13 0.94
2 Panchor 1 13.39 12.42 0.97
3 Panchor 2 35.19 33.87 1.32
4 Panchor 3 36.30 36.22 0.88
5 Panchor 4 19.60 19.39 0.21
Pagoh (belum 40.00 - -

6 beroperasi)
JUMLAH 145.55 105.03 139
Sumber: SAJ, 2018
Berdasarkan jadual 13.5, terdapat 5 loji rawatan air

utama yang menawarkan perkhidmatan bekalan air
bersih bagi Daerah Muar dan juga sebahagian Daerah
Tangkak. Keperluan purata semasa bagi Daerah Muar
adalah sebanyak 105.03 jlh manakala kapasiti
pengeluaran ketiga-tiga loji tersebut boleh mencapai
sehingga 145.55 jlh. Tambahan lagi, kedua-dua loji ini
tidak hanya untuk kawasan kajian sahaja, tetapi
meliputi banyak kawasan pengagihan. Punca utama
air mentah bagi loji rawatan ini adalah daripada
Sungai Muar (Jadual 13.3).
Walau bagaimanapun, kejadian seperti penerobosan

air masin dan kemarau yang panjang yang pernah
dihadapi oleh Daerah Muar dan beberapa daerah
sekitar yang lain menyebabkan berlakunya kacau
ganggu konsistensi bekalan air mentah terhadap loji-
loji rawatan yang membekalkan air ke Daerah Muar.
Oleh yang demikian, langkah pengatasian akan
Foto 13.1 Sungai Muar
dikemukakan di dalam kajian ini.
Kredit Foto: UTM LCARC
Perancangan pembangunan pada masa hadapan

bagi kawasan yang dirancang jauh daripada loji
rawatan semasa dan komited serta rangkaian paip
SAJ sedia haruslah meneroka sumber air alternatif
seperti air bawah tanah memandangkan
kebergantungan yang tinggi terhadap bekalan air
sedia ada akan melibatkan kos yang tinggi dan
perancangan rangkaian perpaipan yang efisien.
Jadual 13.4 Kadar NRW
Tahun m3 NRW(%)
2015 1,631,725.32 32.26
2016 1,549,769.93 30.58
2017 1,418,447.19 28.59
2018 1,416,944.08 27.96
2019* 1,434,956.07 27.64
*Sehingga Julai 2019

Sumber: SAJ, MPM 2018
Jadual 13.5 Permintaan Air mengikut kategori bagi daerah Muar
Kategori 2015 2016 2017 2018

Domestik 20,117,603 19,656,506 19,685,477 19,731,506
Bukan Domestik 8,050,259 9,114,283 9,755,370 10,328,583
Domestik Pukal 693,507 785,440 614,360 545,274
Perusahaan Pemprosesan Air 0 252 17,945 42,760
Ins. Keagamaan/Kebajikan 146,642 147,689 151,410 159,387

Jumlah 29,008,011 29,704,170 30,224,562 30,807,510
*Unit dalam m3
Sumber: SAJ, 2019
Berdasarkan jadual 13.5, tahun 2018 menunjukkan bahawa kategori domestik mencatatkan penggunaan
tertinggi iaitu sebanyak 19,731,506 m3 diikuti oleh bukan domestik dengan kadar penggunaan sebanyak
10,328,583 m3. Walau bagaimanapun sektor domestik menunjukkan trend pengurangan dari tahun 2015 ke 2016
iaitu dari 20,117,603m3 pada tahun 2015 kepada 19,656,506 pada tahun 2016. Angka ini kemudiannya
mencatatkan peningkatan dari tahun 2016 ke tahun 2018. kategori perusahaan pemprosesan air kekal sebagai
sebagai kategori dengan penggunaan air terendah iaitu sebanyak 42.76m3 pada tahun 2018. Dari segi kadar
NRW pula, untuk daerah Muar, rajah 13.7 menunjukkan prestasi NRW yang dicatatkan menunjukkan trend yang
semakin memuaskan di mana kadar tersebut menurun iaitu dari 32.26% pada tahun 2015 kepada 27.64% pada
tahun 2019. bersamaan dengan pengurangan sebanyak 12.83% atau 196,769.3 m3 air. Walau bagaimanapun,
peratusan ini masih dianggap tinggi berbanding sasaran NRW peringkat negeri iaitu sebanyak 15%. Oleh yang
demikian, pemantauan dari segi kecurian air dan kebocoran paip haruslah dipandang serius oleh pihak berwajib
seperti SAJ dan MPM.
Jadual 13.6 Peratusan paip berdasarkan usia Berkenaan dengan kadar NRW yang berpunca
dengan kadar kebocoran paip, hasil semakan
Umur Paip Peratus (%) dengan pihak SAJ menemukan bahawa peratusan
<10 tahun 8.20 paip berusia iaitu lebih daripada 31 tahun adalah
sebanyak 25% dan memerlukan penggantian segera.
11-20 tahun 39.80 Walau bagaimanapun, majoriti daripada paip iaitu
21-30 tahun 27.00 sebanyak 27% adalah berusia antara 21-30 tahun.
Paip-paip berusia ini berpotensi untuk menimbulkan
> 31 tahun 25.00 gangguan bekalan air memandangkan ianya
Jumlah 100 berpotensi untuk mengalami kebocoran. Ianya bakal
mewujudkan situasi yang serius bagi kawasan yang
Sumber: SAJ, 2019
mempunyai tumpuan pembangunan yang tinggi di
dalam Daerah Muar seperti di Mukim Bandar, Bakri
dan sebahagian Mukim Jorak iaitu di Bandar Universiti
Pagoh (Jadual 13.6)
13-10
Rajah 13.5 : Taburan LRA dan Tangki Air
Lokasi Tangki Air
Loji Rawatan Air

Secara keseluruhan, seluruhan

kawasan kajian telah menerima
Jadual 13.7: Kadar Penerimaan Bekalan Air Daerah Muar 2017
perkhidmatan bekalan air bersih
Bandar Luar Bandar daripada SAJ. Bagi kadar air tidak
terakaun, pada tahun 2018, kadar
Dapat Bekalan Tidak Dapat Dapat Bekalan Tidak Dapat air tidak terakaun telah mencapai
Bekalan Bekalan 27.33% dan tidak menepati sasaran
kebangsaan yang menetapkan
100 0 100 0 sasaran sebanyak 25% bagi tahun
2020 (Jadual 13.7).
Sumber: DOSM, 2018
Jadual 13.8 Senarai Pelesen Air Daerah Muar 2018
Sebanyak 18 lesen telah Bil Pemohon Penggunaan Jenis Air

dikeluarkan oleh pihak Badan (m3/hari)
Kawalselia Air Johor (BAKAJ) bagi
tujuan pembekalan air untuk Industri
kegu na an s a ma d a i ndu s tri , 1 Kilang Kelapa Sawit Pagoh 600 Air permukaan
bekalan air pekerja atau pertanian
2 Kilang Kelapa SAwit Bukit PAsir 1,500 Air permukaan
dan penternakan. (Jadual 13.8)
Kadar air yang dimabil dilihat tidak 3 Lee Rubber Sdn. Bhd. 1,270 Air permukaan
memberi implikasi yang besar
4 Nifamaju Sdn. Bhd. 100 Air permukaan
terhadap pembekalan air mentah
kepada LRA yang terdapat di 5 Teguh Mahawangsa Sdn.
Air permukaan
Muar. Berikut merupakan senarai Bhd.
pelesen air Daerah Muar. Selain itu
6 Kilang Sawit Moakil 1,000 Air permukaan
juga, berdasarkan daripada
maklumat yang diperolehi 7 Kilang Sawit Bukit Kepong 1,200 Air permukaan
daripada pihak Bakaj, terdapat
Bekalan Air Pekerja
cadangan untuk membangunkan
sebuah empangan di Sungai 1 Ladang Lanadron 100 Air permukaan
Meda bagi tujuan pembekalan air 2 Ladang Ban Heng 50 Air bawah tanah
D a e r a h Mu a r d a n s e ki t a r .
Empangan ini melibatkan 3 Ladang Pengkalan Bukit
7 Air bawah tanah
p e mb e n t u k an se b u ah t a si k (Paya Redan Div.)
nbuatan yang berkeluasan kira-kira
4 Ladang Pengkalan Bukit
20km2 (Rajah 13.6) 21 Air permukaan
(Pagoh Div.)
5 Ladang Pengkalan Bukit (C

BAKAJ 13 Air permukaan
Div.)
BAKAJ merupakan sebuah
agensi di bawah Pejabat Pertanian/Ternakan
SUK Johor yang bertindak
1 Ladang PAgoh 100 Air permukaan
dalam menguruskan hal
ehwal sumber air bagi
2 Ladang Rempah Ratus 136 Air permukaan
Ne ge r i Johor s e p e rt i
mengurus kawasan tadahan
air, memantau kualiti dan 3 Atlas Pagoh Estate 2 Air permukaan
kuantiti air, melaksanakan
kajian berkitan keperluan 4 Ong Boon Chwee Sdn. Bhd. 4 Air permukaan
kawasan tadan serta
mengawal pencemaran 5 Deluxe Agriculture 14 Air permukaan
sumber air.
6 Ladang Ban Heng 30 Air permukaan
Sumber: Bakaj, 2018

13-12
RAJAH 13.6 : Cadangan Empangan Meda
Jangkaan Kawasan Takungan
Sempadan Kawasan Tadahan

13.3.3 Sistem Telekomunikasi
Sistem telekomunikasi merupakan sistem yang terpenting bagi memberi

imej kepada keupayaan kawasan kajian dalam menyediakan
kemudahan kepada penduduk. Agensi yang mengendalikan penyedia
perkhidmatan yang terdapat di Daerah Muar ini adalah Suruhanjaya
Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM). Bagi taburan menara
telekomunikasi pula, dapat dilihat bahawa ianya banyak bertumpu di
kawasan tumpuan pembangunan Daerah Muar iaitu di Mukim Bandar
dan Bakri serta di Bandar Universiti Pagoh (Rajah 13.7).
Walau bagaimanapun, taburan ini dijangka hanya mampu untuk

menampung pembangunan berskala kecil bagi tujuan mengelakkan
situasi dimana permintaan terhadap liputan rangkaian akan melebihi
bandwith yang dihadkan pada menara pemancar. Situasi ini diburukkan
lagi dengan kacau ganggu terhadap frekuensi menara pemancar
disebabkan oleh penggunaan peranti telekomunikasi yang tidak
mendapat pengiktirafan daripada SKMM dalam kalangan penduduk
sekitar dan memberi kesan seperti di Rajah 13.8 dan 13.9
Rajah 13.7: Purata kelajuan Muat Turun bagi

Penyedia Telko (Mbps)
Rajah 13.3 menunjukkan bahawa penyedia Maxis

mencatatkan prestasi terbaik dalam kangan penyedia lain
di Daerah Muar bagi tahun 2018 dengan kelajuan purata
tahunan adalah 40.35Mbps berbanding dengan pesaing
terdekatnya iaitu Digi 30.34 Mbps dan YTL (LTE) 24.20 Mbps.
Aspek dan elemen pintar yang menjadi keutamaan dalam
penetapan matlamat RTD Muar 2030 (Penggantian)
haruslah direalisasikan dengan purata kelajuan muat turun
dalam kalangan penyedia telko Daerah Muar yang lebih
baik iaitu setaraf dengan polisi semasa kerajaan iaitu
sekurangnya 40 Mbps.
Sumber: Laporan Prestasi Rangkaian 2018
Rajah 13.8 : Purata Kependaman Rangkaian (Ping

Rajah 13.9 : Purata Kehilangan Paket*
RTT)*
*Angka yang lebih rendah menunjukkan *Angka yang lebih rendah menunjukkan prestasi
prestasi yang lebih baik yang lebih baik
Sumber: Laporan Prestasi Rangkaian 2018 Sumber: Laporan Prestasi Rangkaian 2018
13-14
Rajah 13.10 : Menara Telekomunikasi dengan Radius 5 KM
Lokasi Tangki Air
Loji Rawatan Air

RAJAH 13.11 : Taburan Liputan Rangkaian bagi Penyedia Telko
3G/4G
3G
13-16
13.3.4 Sistem Pembentungan
Perkhidmatan pembetungan boleh dikategorikan kepada dua iaitu pembetungan awam dan pembetungan
swasta. Pembetungan awam adalah sistem pembetungan yang telah diambilalih oleh pihak Jabatan
Perkhidmatan Pembetungan dan diselenggara oleh Indah Water Konsurtium. Manakala pembetungan swasta
pula adalah sistem pembetungan yang tidak diambilalih oleh Jabatan Perkhidmatan Pembetungan. Sistem
pembetungan bagi Daerah Muar adalah dikawal selia oleh pihak Indah Water Konsurtium sdn bhd dan
Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negera (SPAN).
Indah Water Konsortium Sdn.Bhd bertanggungjawab dalam memastikan setiap loji kumbahan yang berada
dalam kawasan seliaan berfungsi dengan baik serta berada di kapasiti yang boleh menerima penggunaan di
Muar. Indah Water Konsurtium juga bertanggungjawab dalam menyediakan perkhidmatan dan
membangunkan sistem pembetungan di Daerah Muar dengan sistem pembetungan yang moden dan lebih
efisien.
Jadual 13.10: Status Kecukupan

Jadual 13.9: Bilangan Loji Pembentungan dan Bilangan PE Pengoperasian Loji
Lebihan/
Jenis Bilangan PE PE Semasa Jenis Lebih Kurang Mencukupi
Kekurangan
CSTPS 1 315 315 - CSTPS - - 1

EA 86 111,151 79,856 31,295 EA 48 16 22
EAPS 6 3,550 2,515 1,035 EAPS 3 1 2
ITPS 6 2,880 2,855 25 ITPS 1 1 4
OP 1 1,525 1,525 - OP - - 1
OPPS 8 10,230 8,801 1,429 OPPS 2 - 6
SATS 1 310 310 - SATS - - 1
SBR 1 35,000 29,670 5,330 SBR 1 - -
JUMLAH 110 164,961 125,847 39,114 JUMLAH 55 18 37
Sumber: IWK, 2019 Sumber: IWK, 2019
Berdasarkan kepada Jadual 13.9, terdapat 8 jenis loji kumbahan yang

Sistem Pembetungan
terdapat dalam Daerah Muar yang dikendalikan oleh IWK dengan
Bersambung (Loji Awam)
jumlah loji keseluruhan sebanyak 110 buah dan melibatkan PE seramai
164,961 pada tahun 2019. secara keseluruhannya, bilangan PE yang
ditawarkan bagi Daerah Muar adalah melebihi bilangan PE semasa Sistem ini berfungsi dengan
yang iaitu pada kadar 125, 847 sahaja iaitu perbezaan pengurangan mengalirkan kumbahan dari
sebanyak 39,114 PE. Walau bagaimanapun, Jadual 13.10 menunjukkan permis melalui paip
bahawa daripada 110 buah loji yang terdapat di Muar, 18 daripadanya pembetungan awam ke kolam
mencatatkan bilangan PE semasa yang lebih tinggi berbanding PE yang oksidasi / loji rawatan untuk
ditawarkan dengan majoriti daripadanya adalah daripada jenis EA. dirawat. Sistem ini berfungsi
Terdapat cadangan loji rawatan kumbahan berpusat di kawasan kajian dengan mengalirkan
bertujuan bagi meningkat sistem pembetungan di Daerah Muar dan kumbahan dari premis melalui
menampung jumlah kapasiti pembetungan pada masa hadapan. Loji paip pembetungan swasta ke
rawatan kumbahan berpusat juga bertujuan bagi mengurangkan kolam oksidasi / loji rawatan
pencemaran yang berlaku di sebabkan oleh sistem konversional sedia untuk dirawat Sistem Tangki
ada yang tidak cekap dan kurang pemantauan dari segi Septik Individu/ Persendirian
penyelenggaran, lepasan air yang tidak mengikut standard SPAN serta (IST) Sistem ini beroperasi
pengurusan yang tidak cekap dengan memproses bahan
. kumbahan dari permis di dalam
tangki septik yang
kebiasaannya terletak di dalam
kawasan premis tersebut.
Rajah 13.12 : Lokasi Loji Pembentungan
Lebih
Cukup
Kurang
13-18
Rajah 13.13: Kawasan Liputan IWK
Kawasan Liputan IWK

Rajah 13.14 : Kawasan Liputan IWK—Mukim Bandar dan Sekitar
Kawasan Liputan IWK
Loji Rawatan Kumbahan
Sewer line
13-20
Rajah 13.15 : Kawasan Liputan IWK - Bandar Universiti Pagoh dan Sekitar
Kawasan Liputan IWK
Loji Rawatan Kumbahan
Sewer line
13.3.5 Pengurusan Sisa Pepejal
Sistem pengurusan sisa pepejal fokus kepada menangani sisa buangan yang terhasil daripada domestik,
perindustrian dan komersial. Sistem pengurusan yang berkesan mampu untuk mengurangkan kapasiti buangan
sisa pepejal malah mampu untuk meningkatkan barangan kitar semula yang mampu untuk dijual dan menjana
pendapatan. Di samping itu, tapak pelupusan yang tidak mampu untuk menampung buangan sisa pepejal
menjadikan perancangan untuk pengurusan sisa pepejal lebih penting
Jadual 13.11: Perincian Teknikal TP Bukit Bakri

Nama Lokasi Jenis Keluasan (ha) Sampah Tan/ Pengurusan Sumber Sisa
hari
TP Bukit Lot PTD 4007, Bukan Sanitari 14.6 350-400 SWM MPM
Bakri Jln. Kebun
Sayor
Sumber: SWM Corp, 2018
Pada masa kini, sisa pepejal dari Daerah Muar dihantar ke tapak pelupusan Bukit Bakri tetapi ia telah melebihi
kapasiti maksimumnya. Tambahan lagi, beberapa tempat dari Batu Pahat turut menghantar sisa pepejal mereka
ke tapak pelupusan Bukit Bakri. Walau bagaimanapun, memandangkan tapak perlupusan baharu yang
dicadangkan di Bukit Payong terpaksa ditunda tarikh pengoperasiannnya, maka tapak perlupusan yang sedia
ada di Bukit Bakri akan diterusnya pengoperasiannya sehingga lapan (8) bulan lagi (Jun 2020). Oleh yang
demikian, cadangan pembukaan semula sebahagian daripada kawasan yang tapak perlupusan yang ditutup
selamat adalah diperlukan sementara pembukaan TP Bukit Payong. Walau bagaimanapun, cadangan ini hanya
mampu bertahan untuk tempoh setahun dan dijangka akan ditutup sepenuhnya menjelang 2021. disebabkan ini,
terdapatnya potensi untuk membangunkan kawasan tersebut dengan projek yang menyokong pembangunan
mampan seperti pembukaan ladang solar memandangkan ianya tidak memberi impak yang besar terhadap
strukur timbunan sampah yang sudah ditimbus. Selain itu juga pembinaan sebuah transfer station turut
dicadangkan oleh pihak SWCorp yang berkeluasan 22 hektar di Mukim Parit Jawa.
Jadual 13.12: Berat sisa buangan (tan) di TP Bukit Bakri
Tahun Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogos Sep Okt Nov Dis
2016 7,912 9,311 5,288 5,465 4,104 4,085 4,291 5,287 6,078 4,802 6,838 7,008
2017 10,589 5,651 4,866 5,773 6,081 8,072 6,818 5,547 7,482 5,047 5,865 7,639
2018 4,777 3,297 12,073 8,329 3,895 3,165 5,167 6,148 8,852 6,365 7,478 8,717
2019 9,249 8,623 8,194 6,825 7,388 10,292 6,131 8,203 7,380 7,659 11,080 9,646
Selain itu juga, perolehan sisa di TP Bukit Bakri menunjukkan bahawa kadar terendah kutipan sisa adalah pada
3,297 tan pada bulan Februari. Walau bagaimanapun jumlah tertinggi untuk keempat-empat tahun tersebut
dicatatkan pada bulan berikutnya ianya seberat 12.073 tan. Kadar peratusan kitar semula pula adalah antara 6%
hingga 10.3% (dicatatkan pada Jun hingga Oktober 2019). Angka ini berada jauh di paras sasaran 30% bahan
buangan yang boleh dikitar semula yang telah ditetapkan oleh SWCorp. Oleh yang demikian, strategi berkaitan
mengitar semula sisa dilihat penting bagi menjamin kualiti hidup penduduk. Cadangan bagi alternatif kaedah
kitar semula berbanding sistem sedia ada seperti pembinaan insinerator dan mempergiatkan kutipan sisa yang
boleh dikitar semula akan diberikan perhatian dalam kajian ini (Rujuk Jadual 13.12).
13-22
Jadual 13.13: Perincian Teknikal TP Bukit Bakri
Nama PBT Nama Tapak Purata Janaan Semasa

Sisa Pepejal (Tan/hari)
MPM TP Bukit Bakri 400
Anggaran semasa janaan sisa pepejal yang

PENGURUSAN SISA PEPEJAL
dihantar ke TP Bukit Bakri sebanyak 319.54 tan/hari.
Walau bagaiamanapun, tapak pelupusan sanitari
SWCorp Malaysia merupakan badan kerajaan
ini bukan sahaja diterima dari kawasan MPM,
malah sebahagian daripada kawasan yang yang dipertanggungjawabkan bagi
ditadbir oleh Majlis Perbandaran Batu Bahat juga menguruskan pengurusan sisa pepejal di
menghantar sisa pepejal ke tapak pelupusan ini kawasan MPM
juga. Bagi jumlah sisa pepejal kitar semula di tapak
pelupusan, secara purata, hanya kira-kira 8 tan
sebulan yang boleh dikitar semula. SWM Environment merupakan agensi swasta
Kadar kekerapan kutipan yang dijalankan oleh yang dilantik bagi menyelenggarakan tapak
pihak SWCorp pula adalah sebanyak tiga (3) kali pelupusan sisa pepejal, pembersihan awam
seminggu di mana dua (2) kali bagi kutipan sisa serta kutipan sisa pepejal di dalam kawasan
domestik dan sekali bagi kutipan sisa yang boleh
perkhidmatan MPM
dikitar semula
13.3.6 Pengairan dan Saliran

Sistem saliran dan pengairan merupakan subsektor
terpenting dalam perancangan infrastruktur dan
utiliti. Sistem saliran yang baik merupakan faktor
utama di dalam keberkesanan menangani masalah
air larian. Saliran yang tidak diuruskan dengan
teratur akan menimbulkan masalah khususnya
kawasan yang mudah dilanda banjir. Pihak
Jabatan Pengairan dan Saliran adalah pihak yang
bertanggungjawab dalam pengurusan saliran di
Daerah Muar. Terdapat dua jenis sistem saliran yang
dikaji dalam sub sektor ini iaitu parit dan sungai.
Jadual 13.13 menunjukkan bahawa terdapat tiga

(3) sub lembangan sungai yang terdapat di Daerah
Muar dengan 28 batang Sungai Utama iaitu sungai
atau parit yang berhubung dengan sub 1 sebelum
ianya berakhir di Selat Melaka. Kebanyakkan parit
yang terdapat di dalam jadual ini adalah parit
yang berfungsi sebagai sumber air bagi tujuan
pertanian. Sungai Muar dan Sungai Sarang Buaya
merupakan saliran kategori Sungai Utama
Terpenting memandangkan terdapat banyak sub di
bawah sungai tersebut dengan panjang pagi
setiap sub adalah di antara 0.3km hingga 40km dan
kelebaran di antara 6m hingga 75m.
Foto 13.2 Muara Sungai Muar
Kredit Foto: UTM LCARC
Jadual 13.14: Jajaran Parit dan Sungai Daerah Muar
Lebar (M) (termasuk

Sg. Utama Sub 1 Sub 2 Panjang (KM)
rizab)
232.00 400
8.25 27
Pt. Haji Taib 2.00 30
Sg, Merbudu
Pt. Tubi 2.90 30
Pt. Serdang 2.00 27
8.00 90
Pt. Batu Nampak 1.20 30
Pt. Borham 3.06 30
Pt. Bukit Tampoi 2.80 30
Pt. Haji Zain 3.22 30
Pt. Jalan Bukit
0.90 30
Tampoi
Pt. Keliling Sg. Abong 8.56 30
Pt. Mohamad 2.80 30
Pt. Musa 2.40 30
Pt. Raja Sari 2.80 30
Pt. Seri 1.56 30
Pt. Surau 0.68 30
Pt. Tengah 1.44 30
Pt. Wahid 1.24 30
Sg. Muar Pt. Haji Hassan 1.08 30
Pt. Kebun Temiang 1.24 30
Pt. Lanjut 3.20 30
Sg. Terap
Sg. Raya/Pt. Sarip 3.50 30
Sg. Raya/Pt. Sharif 3.50 9
Pt. A Rahman 0.36 15
Pt. Bedu 0.40 30
Pt. Kassim 3.10 30
Pt. Keliling 8.56 30
Pt. Keliling Sungai
3.20 30
Abong
Pt. Lanjut 0.76 30
Pt. Naib Kadir 3.20 30
Pt. Rambai 2.34 30
Pt. Sungai Abong 2.00 30
Sg. Bentayan 3.20 12
Sg. Datu 1.60 30
Sg. Meda 33.00 45
Sg. Tui 26.84 30
Pt. Keliling Tanjung

4.64 30
Olak
13-24
Lebar (M) (termasuk

rizab)
Pt. Keliling Pergam 3.66 30
Pt. Keliling Temiang 3.70 30
Pt. Bugis/Pt.
5.30 22.5
Loandang Gajah
Pt. Jidin 0.56 30
Sg. Alai 2.50 13.5
Sg. Jorak 2.30 18
Sg. Pagoh 0.20 60
Sg. Ranggam 1.21 9
Sg. Runtung 0.16 6
Sg. Semeriot 7.61 37.5
Sg. Terus 6.80 8
Sg. Berani 1.41 9
Sg. Gombang 0.64 9
Sg. Kejai 0.50 6
Sg. Lenga 12.82 30
Sg. Liang Batu 11.21 27
Sg. Massam 4.83 13.5
Sg. Menchil 6.50 12
Sg. Renchong 8.22 9
Pt. Jalan Rami 1.86 30
Sg. Muar
Pt. Keliling Pergam 3.66 30
Pt. Keliling Tanjung

5.04 30
Selabu
Pt. Sharif 1.88 15

6.70 75
Pt. Keroma
Pt. Lintang Keroma 0.90 10
Pt. Perupok 4.34 30
Pt. Raja Pt. Sri Tanjong 1.70 30
Pt. Sakai 7.70 15
6.90 30
Pt. Ahmad/Amat Pt. Lintang Ahmad/
0.80 30
Amat
Pt. Amal 6.90 30
Pt. Asam Kumbang 2.30 30
6.90 30
Pt. Bakar Pt. Mohamad 0.80 30
Pt. Keliling Pt. Bakar 4.76 75
Pt. Besar 6.30 30
Pt. Haji Ali 7.00 30
Pt. Pinang Seribu 6.80 30
Pt. Pulai
Lebar (M) (termasuk

rizab)
Pt. Punggur 6.80 30
Pt. Raibah 2.14 15
Pt. Raja 7.40 15
Pt. Sepayong 4.00 15
Pt. Unas 5.90 30
5.32 30
Pt. Keliling Pt. Jawa 2.00 75
Pt. Kongsi 1-5 4.56 30
Pt. Lapis 3.40 30
Pt. Jeram 1.20 30
Pt. Gantong 4.40 30
Pt Jawa Pt. Keliling Lama Pt. Tengah 4.80 30

Pt. Tunggul 4.50 30
Pt. Kel. Baru (Ke Pt.
9.20 75
Rabu)
Pt. Kel. Lama (Ke Pt.
2.20 75
Jamil)
Pt. Kel. Lama (Ke Pt.
1.14 75
Tunggul)
8.58 75
Pt. Tepi Jalan A.
Pt. Kassim 2.00 15
Rahman
Pt. Tadah Kongsi 0.88 30
2.00 30
Pt. Keliling Pt. Jawa Pt. Seri 2.62 30
Pt. Tarom 4.40 15
Pt. Limbong 7.00 10
Pt. Samsu 7.70 15
Pt. Keliling Pantai Pt. Semerah 17.84 60
5.72 30
Pt. Kedondong Pt. Keliling Pantai Pt. Pechah 6.56 30
Pt. Penyengat 5.70 45
Pt. Jamil 10.50 60
Pt. Jawa Pt. Nipah 5.10 30
Pt. Keliling Lama
Pt. Kangkong 4.50 30
Pt. Gemang 4.20 30
Pt. A,B,C,D 4.20 30
Pt. Baba Hitam dan

Pt. Keliling Pantai 4.00 30
Pt. Senin
(Baru)
Pt. Belukang 4.28 30
Pt. Bulat 5.24 30
Pt. Pandan Sari 2.50 30
13-26
Lebar (M) (termasuk

rizab)
Pt. Seri Menanti Pt. Melan 10.72 30
Pt. Keliling Pantai Sg. Muda (Pt. Kel.
7.26 60
(baru) Baru)
Pt. Keliling Pantai Sg. Kemudi (Pt.
5.20 75
Pt. Pulai (Baru) Keliling Baru)
Pt Keliling Lama (ke
9.40 75
Sungai Kemudi)
Sg. Pulai (Gate D) 8.20 75
1.30 75
Pt. Rabu Pt. Keliling Lama 10.52 75
Pt. Keliling Baru 8.92 30
Pt. Lintang 4.48 30
Pt. Seri Menanti Pt. Lintang (Ke Seri
1.22 30
Menanti)
Pt. Subari Pt. Aman 1.70 30
Pt. Keliling Pantai Sg. Gersik (Pt. Kel.
4.52 75
Sg. Balang Besar (Baru) Baru)
Sg. Sudah 8.82 30
Pt. Balang Kecil 6.90 30
Pt. Serong 5.80 75
Pt. Keliling Lama
Sg. Balang Besar Sg. Balang Kecil 1.80 9
8.16 30
Pt. Keliling Pantai
Pt. Kelat 16.74 30
Pt. Keliling Pantai
Pt Kelat Pt. Kerian 1.46 30
(Baru)
9.00 26
Sungai Balang Besar
9.00 30
Sg. Balang Kecil 1.80 30
23.00 111
Pt. Baharu 3.02 30
Pt. Budin 1.32 30
Pt. Gantong 4.24 30
Pt. Haji Zin 4.70 30
Pt. Haron 10.00 30
Pt. Hj. Anuar 6.40 30
Sg. Sarang Buaya Pt. Hj. Nor 1.30 30

Pt. Jepon 2.60 75
Pt. Jonno 3.20 75
Pt. Karim 4.68 75
Pt. Kemin 4.00 30
Pt. Kg. Kenangan 1.60 30

Pt. Lajis 2.86 30
Pt. Lintang 6.30 30
Lebar (M) (termasuk

rizab)
Pt. Lintang Johar 7.20 30
Pt. Mesjid 2.24 30
Pt. Nasoha 1.62 30
Pt. Sirat 1.64 75
Pt. Sri Jaya 3.20 45
1.90 30
Pt. Bagan 4.42 30
Pt. Belukar 3.20 30
Pt. Benu 4.27 30
Pt. Ponorogo
Pt. Guntong 1.54 30
Pt. Kg. Tengah 1.30 30
Pt. Tengah 16.93 30
Pt. Bagan Tengah 1.60 30
17.80 30
Pt. Semerah Pt. Che Mat 1.60 30
Pt. Hassan Ahmad 10.10 30
9.08 30
Pt. Tadah 5 Pt. Sakir 1.72 30
Pt. A Samad 1.84 30
12.52 30
Pt. Yaakob
Pt. Abok/ Sempadan 2.02 30
Sg. Sarang Buaya
Pt. No. 5 Pt. Paya Lebar 5.60 30
Pt. Bulat 5.90 30
Pt. Gersik 6.00 30
Pt. Ibrahim 1.50 30
Pt Kacau/Pt. Karjani 1.50 30
Pt. Karjo 2.70 30
Pt. Subari Pt Nawi 3.70 30
Pt. Pali 2.50 30
Pt. Salleh 2.68 30
Pt. Salman 1.70 30
Pt. Siraj 6.00 30
Pt. Tanjung 1.20 30
Sg. Balang Pt. Hj. Ikhsan 1.12 30
Pt. Semerah Pt. Abd. Rahman 5.60 30
Pt. Bugis 5.00 30
Pt. Bengkok 2.60 30
Pt. Keliling Kiri
Pt. Sri Kemang 5.00 30
Pt. Lapis 4.48 30
Pt. Latif 2.78 30
Pt. No.1 4.50 30
Pt. No.10 2.00 30
13-28
Lebar (M) (termasuk

rizab)
Pt. No. 2 1.48 45
Pt. No. 3 1.98 75
Pt. No. 4 7.40 75
4.00 30
Pt. Bahari 5.00 30
Pt. No. 5
Pt. Mislam 4.60 30
Pt. Sri Dalam 3.38 45
Pt. No. 6 2.06 30
Pt. No. 7 1.90 30
Pt. No. 8 2.00 30
Pt. No. 9 2.00 30
Pt. No.12 2.58 30
Pt. No. 13 3.48 45
Sg. Sarang Buaya Pt. Ponogoro Pt. Resik 1.64 30

Pt. Salam 1.66 30
Pt. Hj. Aziz 1.50 30
Pt. Ibrahim 2.40 75
Pt. Batang Bali 1.30 30
Pt. Subari 3.80 75
Pt. Taliair Lama 6.23 30
Pt. Yusof 2.40 30
15.62 75
Sg. Sarang Buaya
23.00 111
Darat
Sg. Sarang Buaya

9.40 60
Tengah
Sg. Sarang Buaya

6.86 30
Kuala
Sungai/Parit yang mempunyai Sub 3
Sumber: JPS Muar, 2018
Bagi jenis atau bahan binaan bagi parit/sungai pula, hampir 90% peratus daripada parit yang terdapat di
daerah ini adalah dari jenis tanah, iaitu parit yang melibatkan kerja pengorekan bagi tujuan saliran. Oleh itu,
turut dibincangkan dalam bahagian parit jenis ini adalah panjang parit/sungai yang terlibat dalam kerja-kerja
penyelenggaraan. Proses penyelenggaraan dijalankan secara berterusan oleh pihak JPS Muar bagi
mengelakkan isu saliran tersumbat yang kebanyakkan berpunca daripada tumbuhan yang tumbuh subur
akibat daripada baja dari aktiviti pertanian yang turut tersalir ke dalam parit/ sungai tersebut. Bagi parit jenis
konkrit pula, terdapat 24 batang parit/sungai dengan kesemuanya terletak di dalam Skim Bandar (Mukim
Bandar). Jadual 13.14 dan 13.15 menunjukkan perincian bagi kenyataan ini.
Jadual 13.15: Penyelenggaraan Parit Tanah
Bilangan Parit/ Panjang Parit Penggalian Penggalian Penggalian Penggalian

Skim
Sungai Terlibat (m) 2015 (m) 2016 (m) 2017 (m) 2018 (m)
87,180.00 183,140.00 216,940.00 83,670.00

Sarang Buaya 116 291,100.00
(29.95%) (62.91%) (74.52%) (28.74%)
63,640.00 154,300.00 148,960.00 145,860.00
Sri Menanti 74 233,420.00
(27.26%) (66.10%) (63.82%) (62.49%)
70,060.00 129,450.00 105,230.00 102,450.00
Muar 86 169,490.00
(41.34%) (76.38%) (62.09%) (60.45%)
63,120.00 107,740.00 103,890.00 107,330.00
Parit Jawa 39 149,560.00
(42.30%) (72.04%) (69.46%) (71.76%)
Sumber: JPS, 2018
Jadual 13.16: Parit Konkrit
Panjang Parit
Bil Nama Parit Tahun Dibina Luas Kaw. Tadahan (Ha.) Parit Konkrit
(M)
1 Parit Bachang 2017 Sungai Muar 72.00 1,375 400

2 Parit Bakri 1997 Sungai Muar 224.00 10,421 10,211
3 Parit Beting 2002 Sungai Muar 130.00 2,780 2,780
4 Parit Buaya 2011-2019 Sungai Muar 90.00 1,450 500
5 Parit Haji Baki 2005 Selat Melaka 142.00 2,500 2,500
6 Parit Jalan Abdul Rahman 1997/2014 Sungai Muar 59.00 2,350 2,350
7 Parit Jalan Sulaiman 1997 Sungai Muar 101.00 1,374 1,374
8 Parit Khalidi 2008 Selat Melaka 111.00 2,375 2,375
9 Parit Lee Rubber Sungai Muar 38.00 1,150 0
10 Parit Long Baru 2004 Selat Melaka 91.00 1,492 1,000
11 Parit Long Mohamad 2009 Sungai Muar 101.00 1,350 1,350
12 Parit Mohd. Derus 2013 Sungai Muar 202.00 3,500 3,000
13 Parit Ngah Jalil Selat Melaka 58.00 1,100 1,000
14 Parit Othman 1996 Sungai Muar 50.00 580 580
15 Parit Padang Golf 1997 Sungai Muar 70.00 1,502 1,502
16 Parit Perupok 2002 Selat Melaka 397.00 7,100 4,300
17 Parit Sayang Sungai Muar 10.00 217 217
18 Parit Setongkat 1996 Sungai Muar 177.00 2,950 2,950
19 Parit Sultanah 1999 Sungai Muar 42.00 490 490
20 Parit Sungai Abong 1996 Sungai Muar 145.00 2,300 2,300
21 Parit Temiang Sungai Muar 52.00 600 0
22 Parit Tiram 1997 Sungai Muar 155.00 2,450 2,450
23 Parit Tok Kadhi 2009 Selat Melaka 152.00 2,900 2,500
24 Parit Sakai 2015 Selat Melaka 397.00 7,700 1,400

Jumlah 3,066.00 62,006 47,529
Sumber: JPS, 2018

13-30
Bagi kategori kolam tadahan pula, terdapat sejumlah 38 buah kolam yang terdapat di Daerah Muar dengan
lima (5) daripadanya adalah dari jenis basah (wet) dan selebihnya (41 buah) adalah daripada jenis kering (dry)
(Jadual 13.17). Kos penyelenggaraan keseluruhan bagi kedua-dua kolam jenis ini adalah RM 186,66.50 bagi
tahun 2018. kesemua kolam ini berfungsi dalam keadaan yang baik.
Jadual 13.17: Perincian Kolam Tadahan
Bil. Ko- Keluasan Kos Penye-

Bil Nama Taman Mukim Kategori
lam (M.Per) lenggaraan
1 Taman Azalea 1, 2 & 3 Bandar 3 Dry 3,260.00 12,390.00

2 Taman Amansari, Parit Keroma Parit Bakar 1 Dry 2,000.00 5,500.00
3 Taman Bakawali Bakri 1 Dry 760.00 3,640.00
4 Taman Bakri Jaya, Jalan Bakri Bakri 1 Wet 1,200.00 4,300.00
5 Taman Bestari Bandar 1 Dry 500.00 3,250.00
Taman Bintang Emas 1 & 2, Bukit
6 Pasir Jorak 2 Dry 2,790.00 9,185.00
7 Taman Bintang Harmoni Parit Jawa 1 Dry 520.00 3,280.00
8 Taman Cempaka Selatan Bandar 1 Wet 484.00 3,226.00
9 Taman Damai Sungai Abong Bandar 1 Dry 500.00 3,250.00
10 Taman Dato' Haji Kosai Bakri 1 Dry 600.00 3,400.00
11 Taman Desa Bijaya Parit Bakar 1 Dry 1,500.00 4,750.00
12 Taman Jaya Bakri Bakri 1 Dry 900.00 3,850.00
13 Taman Keroma Ilham Parit Bakar 1 Dry 900.00 3,850.00
14 Taman Lantapuri Bandar 1 Dry 400.00 3,100.00
Taman Lembah Padang 2, Jalan
15 Junid Bandar 1 Dry 600.00 3,400.00
16 Taman Limbong Maju Parit Jawa 1 Dry 440.00 3,160.00
17 Taman Mega Parit Jawa 1 Dry 440.00 3,160.00
18 Taman Melati 1 & 3 Bandar 2 Dry 1,300.00 6,950.00
19 Taman Melati Ria 1 & 2 Bandar 2 Dry 1,375.00 7,062.50
20 Taman Meranti 2 Bakri 1 Dry 700.00 3,550.00
21 Taman Pagoh Jaya Jorak 1 Wet 10,000.00 17,500.00
22 Taman Pandan Sari Bandar 1 Dry 800.00 3,700.00
23 Taman Puspasari Parit Bakar 1 Dry 480.00 3,220.00
Taman Putera Indah 1 & 2, Jalan
24 Salleh Bandar 2 1 Dry/1 Wet 1,860.00 7,790.00
Taman Putera Indah 4 & 6, Jalan
25 Salleh Bandar 1 Dry 378.00 5,567.00
26 Taman Ria Permai Bandar 1 Wet 400.00 3,100.00
27 Taman Seri Jeram Bakri 1 Dry 1,050.00 4,075.00
28 Taman Seroja 4 & 6 Parit Jawa 2 Dry 1,720.00 7,580.00
29 Taman Seroja 5 Parit Jawa 1 Dry 450.00 3,175.00
30 Taman Sri Temenggong Bandar 1 Dry 750.00 3,625.00
31 Taman Sri Temenggong 2 Bandar 1 Dry 870.00 3,805.00
32 Taman Sri Temenggong 2b Bandar 1 Dry 504.00 3,256.00
33 Taman Sri Terap 1 & 4 Jorak 1 Dry 200.00 2,800.00
34 Taman Sungai Abong 1 & 2 Bandar 2 Dry 800.00 6,200.00
35 Taman Sungai Abong Sutera Bandar 1 Dry 624.00 3,436.00
36 Pusat Perdagangan Mega Bandar 1 Wet 1,530.00 6,295.00
37 Pusat Perniagaan Bukit Pasir Jorak 1 Dry 598.00 3,397.00
38 Pusat Perniagaan Sinar Bakri 1 Dry 928.00 3,892.00
46 45,111.00 186,666.50
Sumber: JPS, 2018
Rajah 13.16 : Jaringan Perparitan dan Saliran
Sungai
13-32
13.4 Unjuran
Unjuran keperluan bagi infrastruktur dan utiliti adalah berdasarkan unjuran penduduk di dalam Sektor Rangka
Wilayah, Penduduk dan Sosioekonomi bagi tahun 2020, 2025 hingga 2030. Unjuran diperlukan untuk memastikan
keperluan mampu untuk dipenuhi berdasarkan daripada penawaran yang mampu diberikan oleh pembekal
perkhidmatan. Berdasarkan daripada peningkatan penduduk di kawasan kajian, permintaan kepada
infrastruktur dan utiliti turut meningkat dimana hasil data menunjukkan peningkatan yang drastik dalam
memenuhi keperluan utiliti.
Rajah 13.17: Unjuran Utiliti
Sumber: Laporan Prestasi Rangkaian 2018
Permintaan bagi bekalan elektrik diunjurkan sebanyak 366.5MW menjelang tahun 2030 berbanding hanya
228.9MWbersamaan dengan peningkatan sebanyak 137.6MW (46.2%). Situasi yang sama juga berlaku kepada
tiga sektor yang lain di mana unjuran permintaan air meningkat dari 112.6jlh pada tahun 2018 kepada 153.2jlh
pada tahun 2030 bersamaan dengan peningkatan sebanyak 40.6% (30.5jlh). Oleh yang demikian, pembinaan
kemudahan loji rawatan air yang baru atau penaiktarafan loji rawatan sedia ada perlulah dirancang bagi
memenuhi permintaan bekalan pada masa hadapan.
Bagi unjuran sistem pembentungan pula, dengan anggaran seramai 450,700 orang pada tahun 2030 di dalam
Daerah Muar, unjuran pembentungan yang dicatatkan adalah sebanyak 693,964 PE pada tahun 2030
berbanding 433,439 PE pada tahun 2018. oleh yang demikian, Daerah Muar haruslah dicadangkan dengan
pembinaan loji rawatan kumbuhan berkelas III dan IV bagi memenuhi keperluan kepada akses sistem kumbahan
yang baik di samping menaik taraf sistem tandas persendirian/komunal/tandas curah. Sisa pepejal pula
diunjurkan akan terjana sebanyak 511.6 tan pada tahun 2030 berbanding hanya 319.5 pada tahun 2018
(peningkatan sebanyak 46%, bersamaan dengan 192 tan sehari). Walau bagaimanapun, memandangkan TP
sedia ada di Bukit Bakri sudah mencapai kapasiti maksimum, maka Daerah Muar memerlukan kawasan yang
baru bagi melupuskan sisa pepejalnya.

berkaitan Sektor Infrastruktur dan Utiliti yang telah dikenal pasti di dalam
2
RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan). Ini adalah penting bagi memastikan
projek tersebut telah dilaksanakan dan diambil tindakan.
Projek yang
2015), terdapat 2 projek yang telah dicadangkan dibawah Sektor telah
Infrastruktur dan Utiliti dan berkaitan secara langsung dengan Daerah
dilaksanakan
Muar (rujuk Jadual 13.18). Penilaian ini penting bagi mengenal pasti projek
yang berkaitan dapat terus dilaksanakan atau dinilai semula kesesuaian
perlaksanaannya.
Jadual 13.18: Pencapaian semasa RTD Muar 2002-2015 (Penggubahan) Sektor Infrastruktur dan Utiliti

Tercapai
Tercapai
Tapak-tapak perlupusan sedia
ada yang terdapat di Daerah
Cadangan pelan penutupan tapak-
1. / Muar iaitu TP Sabak Awor dan TP
tapak pelupusan sedia ada
Tanjung Ketapang telah ditutup
sepenuhnya
Bagi cadangan ini, SWCorp akan

menjadi agensi pelaksana
utama. Walau bagaimanapun,
Ca dangan tapak pelupusan sisa pepejal
berdasarkan dasar semasa,
2. di Sengkang, Pagoh dengan keluasan /
cadangan ini dimansuhkan dan
65.17 hektar
diganti dengan pembukaan
sebuah TP baharu yang terletak
di Bukit Payong, Batu Pahat

13-34
13.6 Rumusan
Secara rumusannnya, pembekalan infrastrukur dan utiliti ke dalam Daerah Muar adalah dalam keadaan baik
dimana kadar penawaran bagi utiliti jenis elektirk, air, dan pembentungan masih melebihi kadar permintaan.
Walau bagaimanapun, ke arah 2030, permintaan bagi utiliti ini dijangka melebihi penawaran semasa. Daerah
Muar haruslah dicadangkan dengan pembinaan loji rawatan kumbuhan berkelas III dan IV bagi memenuhi
keperluan kepada akses sistem kumbahan yang baik di samping menaik taraf sistem tandas persendirian/
komunal/tandas curah. Sisa pepejal pula diunjurkan akan terjana sebanyak 511.6 tan pada tahun 2030
berbanding hanya 319.5 pada tahun 2018 . Selain itu, perlaksanaan teknologi hijau dilihat berpotensi untuk
dilaksanakan di dalam Daerah Muar terutamanya melalui penyediaan teknologi yang memfokuskan kepada
penukaran sisa kepada tenaga
Bekalan Elektrik
 Secara amnya, hasil kajian RTD Muar 2030 (Penggantian) ini mendapati ia tidak
menghadapi sebarang masalah terhadap sumber bekalan tenaga elektrik. Namun
dengan pertumbuhan yang pesat dalam sektor perindustrian serta peningkatan
mendadak hasil daripada pembangunan Bandar Universiti Pagoh dan Muar
1
Furniture Park akan meningkatkan permintaan bekalan tenaga elektrik pada masa
hadapan.
 Perancangan yang teliti harus di buat bagi menghadapi pelbagai kemungkinan

yang berlaku di masa hadapan. Ia harus mengambilkira semua aspek yang terlibat
seperti pertumbuhan penduduk serta taburan baru bagi sektor perindustrian. Ini
adalah disebabkan peningkatan bekalan tenaga harus selari dengan
pembangunan yang berlaku disekitarnya dan untuk tempoh masa yang sama
Bekalan Air
 Daripada kajian yang dijalankan di dapati jumlah muatan semasa loji rawatan air
dan tangki melebihi daripada permintaan. Ini menunjukkan Daerah Muar tidak
menghadapi sebarang masalah di dalam membekalkan bekalan air. Namun
2 daripada kajian yang dijalankan juga didapati terdapat kehilangan sehingga 30%
yang berpunca daripada kebocoran dan paip pecah. Oleh itu penyelenggaraan
paip-paip retikulasi dan tangki air perlulah di pantau dari masa ke semasa.
 Dari kajian didapati permintaan bekalan air akan meningkat sebanyak 40.6%
sehingga tahun 2030.
 Isu tekanan air rendah di sesetengah kawasan di dalam daerah Muar
Telekomunikasi
 Semua ibu sawat di Daerah Muar dapat menampung permintaan semasa dan tiada
masalah di dalam sistem telekomunikasi dengan muatan yang lebih 50% daripada
bilangan pengguna. Walau bagaimanapun permintaan talian sehingga 2030 di
jangka bertambah sebanyak 100% dari muatan semasa .
 Masalah utama yang dihadapi oleh syarikat telekomunikasi yang lain seperti Digi
dan Celcom adalah jarak penerimaan yang terhad. 3
Sistem Pembentungan
 Penyelenggaraan secara berkala bagi sistem tandas curah khususnya di kawasan
luar bandar yang terletak di luar daripada kawasan operasi IWK
 Loji rawatan sedia ada yang tidak memenuhi piawaian yang telah ditetapkan oleh
Jabatan Perkhidmatan Pembentungan haruslah diperbaiki sebagai strategi jangka
pendek. Untuk strategi jangka panjang, loji-Ioji rawatan ini haruslah digantikan
4
dengan sebuah loji rawatan berpusat secara mekanikal yang lebih besar dan lebih
efisien.
Sisa Pepejal
 Kekurangan kemudahan pengumpulan sisa seperti transfer station
5 

Kadar kitar semula sisa yang rendah
TP Bakri sudah mencapai tahap penerimaan sampah yang tinggi dan hanya
mampu bertahan dalam masa 1 hingga 2 tahun sahaja
Perparitan dan Saliran
 Banjir kilat kerap berlaku di beberapa kampung di Daerah Muar. Ini disebabkan
tiada saluran keluar yang sempurna dan parit-parit yang tidak dapat menampung
saliran sekiranya berlaku hujan lebat dalam jangkamasa 2-3 hari.
 Pihak pemaju tidak menyediakan saluran keluar yang sempurna dan hanya
menggunakan parit-parit tepi jalan sedia ada menyebabkan banjir kilat pada musim
hujan.
 Pair-parit yang bersambungan dengan Sungai Muar yang sering di landa banjir
6
disebabkan air larian yang bertambah akibat dari pertambahan pembangunan
baru dan keupayaan terusan yang terhad.
 Sistem saliran sedia ada yang kurang efisien berikutan masalah kedalaman,
kelebaran dan jajaran sungai serta penyelenggaraan.
13.6.2 Potensi
Penggunaan Sumber Tenaga Boleh Baharu
1 Tenaga boleh diperbaharui ialah tenaga yang dijana daripada sumber semula jadi seperti cahaya
suria yang boleh diperbaharui secara semula jadi. Teknologi-teknologi tenaga boleh diperbaharui
termasuklah kuasa suria, hidroelektrik, biomas
Penggunaan Teknologi Hijau

Teknologi Hijau merujuk pembangunan dan aplikasi produk, peralatan serta sistem untuk
memelihara alam sekitar dan alam semulajadi dan meminimumkan atau mengurangkan kesan
2
negatif daripada aktiviti manusia. Teknologi Hijau merujuk produk, peralatan, atau sistem yang
memenuhi kriteria-kriteria berikut:
 Meminimumkan degrasi kualiti persekitaran; ia mempunyai pembebasan Gas Rumah Hijau
(GHG) yang rendah atau sifar;
 Selamat untuk digunakan dan menyediakan persekitaran sihat;
 Menjimatkan tenaga dan sumber asli; dan
 Menggalakkan penggunaan sumber-sumber yang boleh diperbaharui.
13-36
Bekalan Elektrik
1 i.
ii.
iii.
Pelaksanaan Waste to Energy dengan menggunakan sisa daripada aktiviti industri
Penggunaan tenaga alternatif yang boleh baharu seperti solar pada bumbung premis
Menaik taraf PMU sedia ada dengan mempertingkatkan lagi muatan kapasitinya.
Bekalan Air
i. Sumber bekalan baru perlu dikenalpasti bagi mengatasi permintaan bekalan air yang
meningkat sejajar dengan peningkatan pembangunan dan pertumbuhan penduduk di masa
2
hadapan.
ii. Perancangan pembangunan yang teliti perlu di buat dan diusulkan di peringkat awal
kepada pihak SAJH agar penyelarasan dan penyediaan bekalan air yang mencukupi
kepada kawasan pembangunan yang baru dapat dilaksanakan.
iii. Penerokaan sumber air alternatif daerah Muar
Sistem Telekomunikasi
i. Perancangan yang teliti perlu di buat bagi memastikan permintaan terhadap sistem
telekomunikasi dapat dipenuhi memandangkan kepentingannya di masa ini. Selain itu
3
analisis yang mendalam juga perlu dijalankan pada peringkat awal bagi mengenal pasti
kawasan yang berpotensi untuk dibangunkan agar tiada masalah sistem telekomunikasi di
kawasan terbabit.
ii. Menambah baik liputan telko di dalam kawasan berkepadatan tinggi serta meluaskan
capaian ke kawasan luar bandar
Sistem Pembentungan
i. Pembangunan baru haruslah menggunakan loji rawatan berpusat secara mekanikal
sekiranya jumlah penduduk setara (population equivalent) melebihi 150 atau tangki septik
4
jika kurang 150. Perancangan sistem pembentungan ini haruslah mengambilkira kemudahan
penyambungan ke loji rawatan berpusat untuk seluruh kawasan Rancangan Tempatan
apabila sistem itu dilaksanakan kelak.
ii. Melaksanakan sistem kutipan berjadual pagi premis perumahan yang menggunakan tandas
jenis siram/curah bagi mengelakkan isu sisa yang melimpah
Pengurusan Sisa Pepejal

i. Pemilihan tapak pelupusan yang baru harus disegerakan memandangkan tapak sedia ada
5 sudah hampir dipenuhi. Untuk tujuan itu satu kajian terperinci diperlukan yang mengambilkira
faktor-faktor alam sekitar, topografi, hidrologi, geologi, aksesabiliti, guna tanah masa
hadapan, kesediaan bahan tutupan tanah dan jarak pengangkutan.
ii. Menjadikan inisiatif kitar semula (waste to wealth/waste to energy) sebagai kaedah utama
dalam mengurangkan sisa yang terhasil
13.6.4. Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG
Memandangkan sektor infrastruktur dan utiliti menjadi antara penyumbang utama perlepasan gas GHG di dunia,
dijangkakan permintaan terhadap industri yang hijau akan meningkat. Selari dengan sasaran kerajaan untuk
mengurangkan intensiti perlepasan karbon sebnyak 45% menjelang tahun 2030, kemajuan terhadap
perlaksanaan masyarakat rendah karbon haruslah memastikan bahawa langkah-langkah ke arah pengurangan
karbon haruslah tidak memberi kesan terhadap struktur ekonomi. Perlaksaan masyarakat rendah karbon di
daerah ini haruslah menekankan kepada aspek penggunaan sumber yang optimum dan mampan serta
penggunaan teknologi yang canggih dan terkini. Oleh yang demikian, antara program pengurangan GHG
yang dicadangkan bagi sektor industri adalah seperti berikut:
M e m p r o m o s i k a n
penggunaan tenaga boleh
baharu seperti biomas untuk
tujuan pengoperasian industri
di mana sisa daripada aktiviti
pembuatan perabot seperti
habuk kayu dapat digunakan
sebagai bi omas untuk
menjana tenaga
Foto 13.3: Mesin kitar semula pintar yang digunakan di Singapura

M e l a k s a n a d a n
mempromoasi kaedah baru
dalam menggalakkan aktiviti
kitar semula dalam kalangan
penduduk di daerah Muar.
S e k a l i g u s d a pa t
meningkatkan kadar
pengasingan sisa di punca
(waste separation at source)
Pe n ggu n a a n peralatan
cekap tenaga terhadap aset
milik MPM atau agensi
(seperti lampu jalan) bagi
mengurangkan kadar
perlepas karbon Daerah
Muar
Sumber: CNA
13.7 Hala Tuju dan Strategi

Pembangunan Sektor Infrastruktur dan
Utiliti
Dalam memastikan isu yang telah dikenal pasti dapat diatasi serta
mengangkat potensi Daerah Muar menjelang tahun 2030, maka
beberapa strategi pembangunan telah dirangka selaras dengan
matlamat pembangunan Daerah Muar. Strategi pembangunan adalah
seperti berikut:
13-38
Jadual 13.19 Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Infrastruktur dan Utiliti
 Memastikan projek utiliti komited dilaksanakan dalam

tempoh Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030
(Penggantian) yang meliputi
i.Pembinaan 3 buah PMU;

Menaik taraf infrastruktur dan utiliti sedia
ada/komited dalam memastikan ii.Pembinaan LRA Pagoh dan menaik taraf LRA
1 pembekalan infrastruktur dan utiliti Panchor;
dalam kawasan kajian adalah sentiasa iii.Pembinaan Empangan Sungai Meda;
mencukupi
iv.Pembinaan menara pemancar telko yang baharu;
dan
v.Pembinaan STP yang mematuhi piawaian yang

telah ditetapkan oleh SPAN
 Menangani isu pencemaran parit dan sungai yang

Mengawal pencemaran parit dan berpunca daripada ladang penternakan (rujuk Sektor
sungai melalui kaedah pemantauan Pertanian dan Perikanan)
dan perlaksanaan peraturan dan
menggalakkan penggunaan sumber air  Memastikan pembangunan baharu bagi kawasan
2 perumahan dan komersial akan diintegrasikan dengan
alternatif (air jenis bukan untuk diminum,
non-potable) bagi tujuan sistem penjimatan air seperti penggunaan perkakasan
mengurangkan permintaan terhadap jimat air (yang menggunakan penarafan WEPLS -
bekalan air terawat Water Efficient Product Labelling Scheme oleh SPAN)
dan perlaksanaan sistem penuaian air hujan (SPAH)
 Menggunakan cadangan tapak

perlupusan baru yang telah dikenal
 Bekerjasama dengan Majlis Perbandaran Batu Pahat
pasti di TP Bukit Payong (Batu Pahat)
(MPBP) dalam memastikan TP Bukit Payong dapat
yang akan dapat menampung sisa
beroperasi dalam tempoh sebelum TP Bukit Bakri
dari Daerah Muar
3 ditutup sepenuhnya
 Menambah baik sistem pengurusan
 Membina transfer station di Pagoh dan Bakri untuk
sisa pepejal melalui pembinaan
memudahkan pengurusan dan pemindahan sisa
infrastruktur baharu yang menyokong
pepejal sebelum dilupuskan di TP Bukit Payong
pengoperasian TP Bukit Payong di Batu
Pahat
 Memperluaskan perlaksanaan sistem pintar di mana

setiap premis kediaman/taman perumahan akan
Menggalakkan serta memudahkan disediakan dengan tong kitar semula yang mempunyai
penduduk untuk mengitar semula sisa kod QR yang membolehkan pihak MPM memantau
4 pembuangan sampah
dengan penyediaan kemudahan kitar
semula di lokasi tumpuan  Menyediakan kemudahan pengumpulan minyak
masak terpakai di kawasan tumpuan seperti Pasar
Awam Maharani

 Memperluaskan perlaksanaan sistem pintar di mana

setiap premis kediaman/taman perumahan akan
Menggalakkan serta memudahkan disediakan dengan tong kitar semula yang mempunyai
penduduk untuk mengitar semula sisa kod QR yang membolehkan pihak MPM memantau
4 pembuangan sampah
dengan penyediaan kemudahan kitar
semula di lokasi tumpuan  Menyediakan kemudahan pengumpulan minyak
masak terpakai di kawasan tumpuan seperti Pasar
Awam Maharani
TERAS 5: TADBIR URUS BANDAR YANG BERKESAN
Sebagai pihak berkuasa tempatan untuk Daerah Muar, Majlis
Perbandaran Muar (MPM) berpengaruh untuk mentadbir urus dengan
meningkatkan aspek kemampanan pada skala bandar. Tadbir urus yang
jelas juga membantu pembangunan ke arah pertumbuhan ekonomi dan TERAS 5
matlamat sosial yang kukuh.
Dalam konteks teras ini, tadbir urus bandar yang berkesan memfokuskan
kepada penubuhan proses dan tadbir urus bandar yang formal, 3 SEKTOR
pemantauan perancangan pembangunan yang inklusif khususnya
mengambil kira kepada pengurangan perlepasan karbon. Sektor yang
terlibat dalam Teras 5 adalah seperti berikut:
14) Pengurusan dan Pelaksanaan

15) Pembangunan Pangkalan
Data dan Sistem Maklumat
Geografi (GIS)
16) Penilaian Kemampanan
Tadbir urus bandar hijau tidak membawa kepada pengurangan perlepasan karbon secara langsung di Daerah
Muar. Namun begitu, perkara ini adalah asas kepada perlaksanaan langkah-langkah bagi memastikan kualiti
hidup yang lebih baik di kawasan pentadbiran tersebut. Pembentukan teras ini juga dapat meneraju corak
pentadbiran dalam merealisasikan tindakan bagi masalah secara fizikal mahupun sosial.
SEKTOR PENGURUSAN DAN PELAKSANAAN 14-1
PENGURUSAN DAN
PELAKSANAAN
14.0
14.1 Pengenalan
Bagi Kajian RTD Muar 2030 (Penggantian), sektor

pengurusan dan pelaksanaan merupakan sektor sokongan
yang dikaji bagi menentukan keberkesanan dan
kebolehlaksanaan projek-projek yang dicadangkan selepas
RTD ini diwartakan. Sektor ini juga akan memberi
penekanan kepada peningkatan kualiti perkhidmatan
Majlis Perbandaran Muar (MPM) dalam kawalan
perancangan, pelaksanaan dan pemantauan projek-
projek fizikal, sosial dan pentadbiran serta penguatkuasaan.
Di samping itu, sektor ini akan mengemukakan dapatan

data daripada agensi dan laporan berkaitan seperti
Jabatan Perancangan Pembangunan dan Landskap,
Jabatan Kewangan, Jabatan Penilaian dan Pengurusan
Harta, Jabatan Penguatkuasaan, Jabatan Khidmat
Pengurusan dan Laporan Kajian Penilaian Impak
Rancangan Pemajuan Semenanjung Malaysia bagi menilai
sistem dan keupayaan semasa jentera pentadbiran MPM.
Penyelarasan data berkaitan maklumat organisasi

pentadbiran, pendapatan dan perbelanjaan, kawasan
kawalan dan operasi, jumlah pegangan, tunggakan cukai,
senarai peraturan dan perundangan yang berkaitan dan
laporan prestasi projek RTD terdahulu akan membantu
sektor ini dalam merumuskan isu dan masalah serta
cadangan awal bagi pengukuhan organisasi MPM dari segi
kewangan, struktur, kakitangan dan keupayaan
pelaksanaan perancangan dan pembangunan.
Kredit Foto : Laporan RKK Bandar Maharani Bandar Diraja

14-2
14.2 Keadaan Semasa
14.2.1 Latar Belakang Majlis Perbandaran Muar

A. Sejarah Penubuhan
Tahun 1903-1910  Pada mulanya bandar ini ditadbir oleh seorang Pesuruhajaya yang
dipanggil Residen.
 Bandar Maharani Bandar Diraja hanya mempunyai satu badan yang
dinamakan “Jemaah Kesihatan” yang juga dikenali sebagai
“Sanitary Board” (Pelan Warta J.C.G. No. 2 bertarikh 17.9.1910).
 Namun, badan ini tidak mempunyai undang-undang atau peraturan
-peraturan bertulis sama ada “enactments” atau “by-laws”
melainkan bertindak semata-mata mengikut apa yang dianggap
elok dilakukan oleh anggota-anggotanya.
Tahun 1911 - 1921  Bilangan pegawai-pegawai dan kakitangan “Town Board” pada
mulanya hanya terdiri daripada Yang Dipertua, dua orang kerani
dan enam orang Merinyu Bandaran yang dikenali panggilan “Town
Board Inspectors”.
 Pada tahun 1917, seorang Pegawai Pemeriksa Bangunan (Building
Inspector) dan seorang Pemeriksa Kesihatan (Sanitary Inspector)
telah diambil bertugas.
 Dengan adanya Enakmen Lembaga Bandaran Johor 1911 (Gazette
No. 515 bertarikh 6.8.1930) maka dalam tahun 1921 wujudlah apa
yang dinamakan “Town Board” di Bandar Muar dengan
keanggotaan terdiri daripada Dato’ Pesuruhajaya Kerajaan sebagai
Yang Dipertua (Presiden), Jurutera Jabatan Kerja Raya, Pegawai
Perubatan, dan dua orang anggota Cina tidak rasmi yang
kesemuanya dilantik oleh Duli Yang Maha Mulia Sultan Johor.
Tahun 1922 - 1927  Dengan penubuhan Pejabat Kesihatan pada tahun 1924, semua
“Sanitary Inspector” telah diletakkan di bawah pentadbiran Pegawai
Kesihatan Muar.
 Seorang ketua Pemeriksa Kesihatan dan dua orang “Sanitary
Inspector” telah dilantik.
 Enakmen Lembaga Bandaran No. 118 telah digubal untuk

Tahun 1935 menggantikan Enakmen Lembaga Bandaran, 1921.
Tahun 1950 - 1965  Pada 24 Oktober 1950, setelah “The Local Authorities Ordinance,
1950” diluluskan di bawah seksyen 51(1), Raja yang memerintah
boleh mengeluarkan arahan “that the whole or majority of the
members of a Town Board be elected”.
 Dengan perintah Sultan sebagaimana diwartakan dalam Warta
kerajaan Johor bertarikh 6 Mac 1952, maka wujudlah
Perlembagaan Majlis Bandaran Bandar Maharani [L.N. No. 55
bertarikh 23.4.1953; L.N. (N.S.) 27 bertarikh 17.10.1957 dan J.C.G.
68/996 bertarikh 15.12.1966].
 Setelah itu, Ahli - ahli Majlis Bandaran adalah sejumlah besar
dipilih dalam pilihanraya mengikut “Local Authorities Ordinance,
1950”. Pilihanraya untuk Kuasa-kuasa Tempatan digantung pada
tahun 1965.
Tahun 1973 - 1976  Majlis Bandaran Bandar Maharani masih berkuat kuasa sehingga
31 Julai 1976 dengan dianggotai oleh Ahli-ahli Mesyuarat yang
akhir sekali terpilih seramai 7 orang dan dilantik oleh Kerajaan
Negeri pada 1 Februari 1973 seramai 5 orang.
 Pentadbiran Majlis-Majlis Tempatan ini berjalan sehingga 31 Julai
1976 apabila bermula 1 Ogos 1976 ia disatukan di bawah
pentabiran Majlis Daerah Muar Selatan (MDMS).
 Ahli-ahli Lembaga Pengurus Majlis Daerah ini terdiri daripada 24
orang, mengandungi Pegawai Daerah Muar sebagai pengerusi,
20 ahli yang dilantik oleh Kerajaan Negeri dan 3 orang ahli ex
officio yang terdiri dari Pemungut Hasil Tanah Muar, Jurutera Kerja
Kanan Jabatan Kerja Raya Muar dan Pegawai Kesihatan Muar.
 Kawasan pentadbiran MDMS merangkumi satu (1) Majlis
Bandaran iaitu Majlis Bandaran Bandar Maharani, dan tujuh (7)
Majlis Tempatan iaitu Parit Jawa, Bukit Bakri, Bukit Pasir, Panchor,
Pagoh, Lenga dan Bukit Kepong serta kawasan dalam
lingkungan 40 rantai di kiri kanan jalan.
Tahun 2001  MDMS telah dinaik taraf kepada Majlis Perbandaran Muar (MPM)
berkuat kuasa mulai 1 Januari 2001 di mana majlis
pengisytiharannya telah diadakan pada 14 April 2001 yang telah
dirasmikan oleh Y.A.B. Menteri Besar Johor
Sumber : Pelan Strategik MPM, 2016-2020

14-4
B. Visi dan Misi
Dalam merealisasikan visi dan misi, MPM akan memastikan :
Visi MPM
Menjadikan Muar Sebagai Bandar Maharani Bandar Diraja Yang

Unik dan Mampan Ke Arah Bandar Warisan, Pembudayaan Ilmu,
dan Mesra Alam (Hijau) Menjelang Tahun 2020
 Bandar Maharani Bandar Diraja dan Daerah Muar adalah bandar

dan daerah istimewa yang banyak menyimpan khazanah warisan
dan peristiwa sejarah.
 Pembangunan Hab Pengajian Tinggi dan Bandar Universiti Pagoh

berpotensi menjadi pemangkin pembangunan di Daerah Muar.
Misi MPM
Pemerkasaan Tadbir Urus Perkhidmatan Perbandaran Muar Secara

Efisien, Proaktif, Inovatif dan Berintegriti bagi Meningkatkan Mutu
Perbandaran yang Sejahtera dan Mampan Demi Keselesaan dan
Kesejahteraan Warga Perbandaran
Kredit Foto : Laporan RKK Bandar Maharani Bandar Diraja

C. Fungsi
Fungsi MPM adalah untuk memberi perkhidmatan perbandaran kepada masyarakat di kawasan
pentadbirannya yang merangkumi perkara-perkara berikut:
Pengurusan sisa pepejal dan

pembersihan awam 06 01 Kawalan pembangunan
Penyediaan &
penyelenggaraan
infrastruktur serta
05 02 Kawalan perniagaan
kemudahan awam
Pengurusan sumber
kewangan
04 03 Pengurusan cukai taksiran
D. Peranan
Peranan MPM sebagai Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) yang bertanggungjawab untuk memandu arah dan
menentukan hala tuju pembangunan serta penguatkuasaan undang-undang dan dasar perancangan dan
pembangunan bagi semua tanah dan bangunan dalam kawasan Majlis Perbandaran selaras dengan strategi
dan aspirasi kerajaan.
Memaju, menggalakkan dan

Pembangunan belia dan mengawal pembangunan
kemasyarakatan perbandaran selaras dengan
07 01 undang-undang dan peraturan
yang berkuat kuasa
Pengurusan alam sekitar,

kebersihan dan kesihatan 06 02
Memaju, menggalakkan dan
menyelaras aktiviti ekonomi
perniagaan
Penyediaan dan
penyelenggaraan infrastruktur 05 03 Memperkasa pengurusan hasil
serta kemudahan awam

04
Mengurus sumber kewangan
dengan cekap, berkesan dan
berhemah mengikut tatacara
pengurusan kewangan yang
telah ditetapkan
14-6
14.2.2 Struktur Organisasi dan Pentadbiran Semasa Majlis

Perbandaran Muar
A. Struktur Organisasi
MPM terdiri daripada enam (6) unit pengurusan tertinggi dan sembilan (9) jabatan yang terdiri daripada :
Jadual 14.1 : Struktur Organisasi Dalam Majlis Perbandaran Muar
Bil Unit Jawatan Ketua

1 Unit Pusat Setempat Peg. Perancang Bandar & Desa (J44)
2 Unit Audit Dalam Pen. Juruaudit (W29)
3 Unit Teknologi Maklumat Pen. Peg. Teknologi Maklumat (FA29)
4 Unit Undang-Undang Peg. Undang-Undang (L41)
5 Unit Perolehan & Pengurusan Kontrak Pen. Juru Ukur Bahan (JA29)
6 Unit Pesuruhjaya Bangunan Pen. Peg. Penilaian (W36)
Bil Jabatan / Bahagian Jawatan Ketua
1 Jabatan Khidmat Pengurusan Peg. Tadbir (N41)
 Bahagian Pentadbiran
 Bahagian Sumber Manusia
2 Jabatan Perancangan Pembangunan & Peg. Perancang Bandar & Desa (J41)
Landskap
 Bahagian Pentadbiran 06 UNIT
 Bahagian Kawalan Perancangan
 Bahagian Rancangan Pembangunan & GIS
 Bahagian Landskap
 Unit Senitaman
3 Jabatan Kewangan Akauntan (WA44)

 Bahagian Akaun & Hasil
 Bahagian Kewangan Am & Belanjawan
4 Jabatan Bangunan Arkitek (J44)
 Bahagian Kawalan Bangunan
5 Jabatan Kesihatan & Pelesenan Peg. Kesihatan Persekitaran (U41/42)
 Bahagian Kesihatan Persekitaran
 Kawalan Vektor
 Kawalan Keselamatan & Kualiti Makanan
 Kawalan Kesihatan Am
 Pasukan Pantas
 Bahagian Pelesenan
6 Jabatan Kejuruteraan Jurutera (J44)
 Bahagian Pentadbiran 09 JABATAN
 Bahagian Perancangan & Pelaksanaan Projek
 Unit Penyelenggaraan Pembaikan (Bengkel,
Workshop, Teknikal / Tukang & Stor)
7 Jabatan Penguatkuasaan Pen. Peg. Penguatkuasa (KP29)
8 Jabatan Komunikasi Korporat & Peg. Tadbir (N41)
Kemasyarakatan
 Bahagian Pembangunan Kemasyarakatan
 Bahagian Perhubungan Awam & Hal Ehwal
Korporat
9 Jabatan Penilaian & Pengurusan Harta Peg. Penilaian (W44)
 Bahagian Penilaian
 Bahagian Pengurusan Harta
 Unit Persiapan Harta
Sumber : Jabatan Khidmat Pengurusan MPM, 2019

B. Senarai Ahli Majlis dan Senarai Jawatankuasa
Yang Dipertua dan Setiausaha

 MPM diterajui oleh Yang Dipertua dengan dibantu oleh seorang Setiausaha.
 Yang Dipertua dilantik oleh Kerajaan Negeri manakala Setiausaha dipinjam
daripada Pegawai Tadbir Negeri yang dilantik oleh Setiausaha Kerajaan
Negeri Johor.
Ahli Majlis Yang Dipertua

 MPM mempunyai seramai 24 orang ahli majlis yang dilantik oleh kerajaan
Negeri Johor mengikut Seksyen 10 (1)(b), Akta Kerajaan Tempatan 1976.
 Ahli Majlis ini dipilih untuk mewakili suara penduduk bagi sesuatu kawasan Setiausaha
seperti Bandar Maharani Bandar Diraja, Parit Jawa, Bukit Bakri, Bukit Pasir,
Lenga dan Bukit Kepong.
24
Jawatankuasa
 MPM mempunyai 16 senarai jawatankuasa mesyuarat untuk melancarkan
pengurusan dan pentadbiran PBT. Setiap jawatankuasa dipengerusikan oleh
Yang Dipertua MPM dan dianggotai oleh Ahli-ahli Majlis. Jawatankuasa yang
dimaksudkan adalah :
Ahli Majlis
 Jawatankuasa Kewangan,  Lembaga Gerai
Perkhidmatan dan Perkara Am  Lembaga Hal Ehwal Pasar
 Jawatankuasa Pelancongan dan Alam Awam
Sekitar  Lembaga Pelantikan
 Jawatankuasa Kerja dan Pembangunan  Lembaga Kenaikan Pangkat
 Jawatankuasa Lalulintas  Lembaga Tambang Haji
Jawatankuasa
 Jawatankuasa Taksiran dan Cukai Harta  Lembaga Tatatertib
 Jawatankuasa Kesihatan dan Pelesenan  Lembaga Sebutharga
 Jawatankuasa Unit Pusat Setempat  Lembaga Tender
(OSC)  Lembaga Pemeriksa Kira-kira
421
C. Kakitangan Majlis
 Berdasarkan maklumat daripada senarai perjawatan S.K.P. Bil. P58 Tahun 2017
sehingga September 2019, terdapat 421 waran atau perjawatan yang
Kakitangan
ditawarkan di MPM. Daripada jumlah itu, 374 telah terisi dan 47 lagi masih
terdapat kekosongan. Kekosongan perjawatan yang ada adalah pada
jabatan-jabatan berikut:
Jadual 14.2 : Kekosongan Kakitangan
Bil Jabatan Kekosongan

a Pejabat YDP 1
b Jabatan Khidmat Pengurusan 2
c Jabatan Perancangan Pembangunan & Landskap 14
d Jabatan Kewangan 2
e Jabatan Bangunan 2
f Jabatan Kesihatan & Pelesenan 7
g Jabatan Kejuruteraan 3
h Jabatan Penguatkuasaan 8
i Jabatan Penilaian & Pengurusan Harta 8
Jumlah 47
14-8
D. Carta Organisasi
Carta organisasi semasa MPM adalah sepertimana dalam Rajah 14.1 :
YANG DIPERTUA
MAJLIS PERBANDARAN MUAR
SETIAUSAHA
MAJLIS PERBANDARAN MUAR
UNIT
UNIT UNIT
UNIT PUSAT UNIT AUDIT UNIT UNDANG PEROLEHAN &
TEKNOLOGI PESURUHJAYA
SETEMPAT DALAM -UNDANG PENGURUSAN
MAKLUMAT BANGUNAN
KONTRAK
JABATAN
JABATAN JABATAN
PERANCANGAN JABATAN JABATAN JABATAN
KHIDMAT KESIHATAN &
PEMBANGUNAN KEWANGAN BANGUNAN KEJURUTERAAN
PENGURUSAN PELESENAN
& LANDSKAP
Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian

Pentadbiran Pentadbiran Akaun & Hasil Pentadbiran Pentadbiran Pentadbiran
Bahagian Bahagian Kawalan Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian Kesihatan &

Sumber Manusia Perancangan Kewangan Am Kawalan Perancangan & Persekitaran
& Belanjawan Bangunan Pelaksanaan Projek  Kawalan Vektor
Bahagian Rancangan
Pembangunan & GIS Unit Penyelengaraan  Kawalan
Bahagian Landskap Pembaikan (Bengkel,
Keselamatan &
Workshop, Teknikal /
 Unit Senitaman
Tukang & Stor)
Kualiti Makanan
 Kawalan Kesihatan
Am
 Pasukan Pantas
Bahagian
Pelesenan
JABATAN JABATAN
JABATAN KOMUNIKASI PENILAIAN &
PENGUATKUASAAN KORPORAT & PENGURUSAN
KEMASYARAKATAN HARTA
Bahagian Pembangunan Bahagian Pentadbiran

Kemasyarakatan Bahagian Penilaian
Bahagian Perhubungan Bahagian Pengurusan
Awam & Hal Ehwal Harta
Korporat
Unit Persiapan Harta
Rajah 14.1 : Carta Organisasi MPM 2019

14.2.3 Sempadan Kawasan Kawalan dan Operasi MPM

Mengikut Seksyen 127, Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171),
kawasan operasi ialah cukai yang dikenakan ke atas semua Kawasan Kawalan
pegangan harta di dalam kawasan pentadbiran Majlis
Perbandaran Muar. Semua kawasan bercukai adalah dalam
kawasan kawalan dan operasi Majlis dan semua kemudahan dan Keseluruhan kawasan
perkhidmatan perlu diberikan ke seluruh kawasan operasi Daerah
Muar (rujuk Jadual 14.3 dan Rajah 14.2). Daerah Muar iaitu
139,258 Hektar
Jadual 14.3 : Keluasan Yang Telah Dicukaikan Mengikut Kawasan
Keluasan Kawasan
Bil. Kawasan Yang Telah Dicukaikan Peratus (%) Kawasan Operasi
(Hektar)
Bandar Maharani
A. 5,687.73 4.08 Kawasan bercukai
Bandar Diraja
Parit Jawa, Bukit dalam pentadbiran
B. 3,599.15 2.58
Bakri, Bukit Pasir MPM iaitu 9,647.90
Panchor, Pagoh,
C. Lenga, Bukit 361.02 0.26 Hektar
Kepong
Jumlah 9,647.90 6.92
Sumber : Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta MPM, 2019
Kredit Foto : UTM-LCARC

14-10
14.2.4 Akta dan Undang-undang Kecil yang Diterimapakai

Di dalam menjalankan fungsi dan peranan sebagai sebuah PBT, MPM telah menggunapakai beberapa Akta
utama dan Undang-undang Kecil (UUK). Akta dan undang-undang kecil ini adalah “punca kuasa” sebagai asas
pembentukan pentadbiran, pengurusan dan penyediaan perkhidmatan yang lengkap dan cekap kepada
kawasan pentadbirannya.
Punca kuasa ini merupakan teras kepada MPM untuk menjalankan sebarang pemajuan, kawalan
pembangunan, penguatkuasaan dan pungutan cukai berdasarkan kepada peruntukan kuasa yang telah
diberikan.
Punca Kuasa Akta
5 Akta
1)
2)
3)
4)
5)
Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171)
Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133)
Akta Perancangan Bandar dan Desa (Akta 172)
Akta Hakmilik Strata 1985 (Akta 318)
Akta Pengurusan Strata 2013 (Akta 752)
Punca Kuasa UUK

1) UUK Mengkompaun Kesalahan-kesalahan Jalan, Parit & Bangunan (MPM)
2011
2) UUK Mengkompaun Kesalahan-kesalahan Kerajaan Tempatan (MPM) 2011
24
3) UUK Mendapatkan Tunggakan (MPM) 2011
4) UUK Pengendali Makanan (MPM) 2011
5) UUK Mencegah Kekotoran (MPM) (Pindaan) 2011
6) UUK Bayaran Denda (Lesen) (MPM) 2011
7) UUK Perlesenan Tempat Letak Kereta Persendirian (MPM) 2011
8) UUK Pasar Malam/ sehari (MPM) 2011
9) UUK Vandalisme (MPM) 2011
UUK 10) UUK Gunting Rambut & Pendandan Rambut (MPM) 2011
11) UUK Pengawalan & Pengawasan Tempat-tempat Makan (MPM) 2011
12) UUK Penjaja (MPM) 2011
13) UUK Pelesenan Ikllan (MPM) 2011
14) UUK Pasar Awam & Persendirian (MPM) 2011
15) UUK untuk Pelesenan Tred, Perniagaan & Industri (MDMS) 19881
16) UUK Pemungutan, Pembuangan & Pelupusan Sampah Sarap (MDMS) 1985
17) UUK Taman (MDMS)1987
18) UUK Pilihanraya (MDMS) 1990
19) UUK Iklan (MDMS) 1990
20) UUK Pelesenan Anjing (MDMS) 1991
21) UUK Haiwan Merayau (MDMS) 1995
22) UUK Kerja Tanah (MDMS) 1995
23) UUK Bangunan Seragam (Pindaan) 1991
24) Perintah Lalulintas Jalan (Peruntukan Tempat Letak Kereta) MPM 2003

14-12
14.2.5 Struktur Kewangan MPM
A. Pendapatan MPM
Kedudukan kewangan MPM dilihat berada pada tahap yang agak stabil dengan hasil pendapatan yang
meningkat setiap tahun daripada tahun 2015 sehingga 2018 (rujuk Jadual 14.4 dan Rajah 14.3). Dari segi
pendapatan MPM memperlihatkan pendapatan yang besar diperolehi daripada hasil cukai iaitu berjumlah
RM27,445,368.44 pada tahun 2018. Cukai taksiran atau cukai pintu ini merupakan cukai yang dikenakan ke atas
pemilik dan penghuni pegangan berkadar yang terletak di dalam kawasan bidang kuasa sesebuah Majlis yang
menjadi sumber pendapatan kepada PBT dalam memberikan perkhidmatan terbaik kepada masyarakat.
Berdasarkan perbandingan kutipan hasil pendapatan ini, didapati terdapat peningkatan yang ketara terhadap
Terimaan Bukan Hasil pada tahun 2017 hingga tahun 2018.
Jadual 14.4 : Hasil Pendapatan MPM tahun 2015 hingga 2018
Pendapatan MPM 2015 2016 2017 2018
Cukai 20,528,208.61 24,103,902.86 27,399,543.76 27,445,368.44
Permit 1,289,492.22 1,434,766.85 1,269,711.14 1,255,770.42
Lesen 2,234,312.50 2,564,971.90 2,884,513.45 3,425,125.50
Bayaran Perkhidmatan 3,819,678.38 4,398,665.58 4,227,522.10 4,872,637.72
Jualan Barang-Barang 442,670.00 551,003.00 331,847.00 301,897.00
Sewaan 1,450,071.40 1,545,593.44 1,565,988.44 1,548,889.44
Faedah & Perolehan Daripada

505,776.21 516,579.40 660,531.39 217,559.69
Pelaburan
Denda dan Hukuman 415,186.09 679,920.00 718,743.38 790,341.56
Terimaan Bukan Hasil 8,870,688.95 11,093,673.80 10,076,070.53 22,932,416.03
Jumlah Pendapatan (RM) 39,556,084.36 46,889,076.83 49,134,471.19 62,790,005.80
Sumber : Jabatan Kewangan MPM, 2019
Peningkatan ini disebabkan kutipan hasil

caj pemajuan sebanyak RM10,451,150.00
pada tahun 2018 di mana tiada kutipan
pada tahun-tahun sebelumnya (rujuk
Jadual 14.5). Caj pemajuan merupakan
satu bentuk kutipan wang berkaitan
pemajuan yang diperuntukkan di bawah
seksyen 32 Akta 172. Pewartaan Kaedah-
Kaedah Caj Pemajuan Negeri Johor telah
dikuatkuasakan mulai 1 Januari 2018 di
semua kawasan Pihak Berkuasa
Tempatan dalam Negeri Johor.
Rajah 14.3 : Pendapatan MPM tahun 2015 hingga 2018

Jadual 14.5 : Perincian dan Perbandingan Kutipan Terimaan Bukan Hasil
Perincian Terimaan Bukan Hasil 2017 2018 Perbezaan
Pulangan Balik Perbelanjaan Am
 Terimaan Balik Bayaran Air 141,427.43 148,242.22 6,814.79
 Terimaan Balik Bayaran Elektrik 46,551.05 47,038.80 487.75
 Pelbagai Bayaran Balik Yang Lain 92,880.22 28,169.16 (64,711.06)
 Deposit Wang Jaminan Pelaksanaan - 32,906.11 32,906.11
Terimaan Daripada Agensi-agensi Kerajaan
 Geran Keseimbangan Kerajaan

2,999,368.00 2,999,368.00 -
Persekutuan
 Geran Keseimbangan Kerajaan Negeri 400,000.00 400,000.00 -
Pelbagai Terimaan
 Sumbangan Pembangunan Saliran 4,929,750.14 5,312,040.85 382,290.71
 Bayaran Kemajuan Tempat Letak Kereta 385,096.00 442,000.00 56,904.00
 Kumpulan Wang Perkhidmatan Kemajuan 1,039,661.00 3,036,437.53 1,996,776.53
 Caj Pemajuan - 10,451,150.00 10,451,150.00
 Terimaan - Terimaan Yang Lain 9,891.31 20,491.78 10,600.47
 Terimaan Yang Lain - Cukai 31,445.38 14,571.58 (16,873.80)
Jumlah (RM) 10,076,070.53 22,932,416.03 12,856,345.50

14-14
Manakala Jadual 14.6 menunjukkan tunggakan cukai harta daripada tahun 2015 sehingga 2018 adalah agak
besar iaitu pada tahun 2018 sahaja tunggakan cukai adalah berjumlah RM14,266,417.00. Berdasarkan sumber
daripada Jabatan Kewangan MPM, punca utama tunggakan cukai yang tinggi adalah disebabkan oleh faktor-
faktor berikut :
01
Tiada kesedaran di kalangan pemilik harta tentang
tanggungjawab membayar cukai harta pada masa yang
ditetapkan
02 Kekurangan data / maklumat untuk mengesan lokasi

pemilik harta yang mempunyai tunggakan cukai
03 Kedudukan ekonomi peniaga dan pendapatan isi rumah

yang kurang memberansangkan
Rajah 14.4 : Faktor Tunggakan Cukai Yang Tinggi
Jadual 14.6 : Tunggakan Cukai Harta MPM tahun 2015 hingga 2018
Tahun 2015 2016 2017 2018
Jumlah Tunggakan Cukai (RM) 13,209,451.00 14,715,226.00 13,647,187.00 14,266,417.00
Antara inisiatif semasa MPM yang telah dilaksanakan bagi meningkatkan kutipan tunggakan cukai adalah :
 Penubuhan unit tindakan khas (taskforce) pada tahun 2017

 Operasi sitaan harta secara berkala mulai tahun 2018
 Edaran notis peringatan diperluaskan kepada rumah kediaman dan premis perniagaan
 Kempen kesedaran melalui iklan, banner, sesi town hall dan sidang media
 Promosi galakan melalui acara cabutan bertuah dan diskaun
 Kempen pembayaran secara online dipertingkatkan
 Kemudahan pembayaran diperluaskan melalui operasi kaunter bergerak dan kaunter pandu lalu
 Tambahan waktu operasi kaunter hasil utama dan cawangan pada waktu kemuncak
 Perundingan bayaran ansuran bagi pembayar cukai yang berkelayakan
B. Perbelanjaan MPM
Hasil analisis perbelanjaan yang dikeluarkan oleh MPM menunjukkan ianya telah mengalami penurunan bermula
tahun 2016 sehingga tahun 2018 (rujuk Jadual 14.7). Jadual berkenaan menunjukkan perbelanjaan mengurus
merupakan perbelanjaan yang paling besar dikeluarkan berbanding untuk tujuan perbelanjaan pembangunan.
Peningkatan kos perbelanjaan setiap tahun dari aspek perbelanjaan mengurus menggambarkan pelaksanaan
bagi perkhidmatan kerja-kerja penambahbaikan dan menaiktaraf kemudahan sedia ada dan projek
pengindahan landskap yang dilakukan oleh pihak MPM selain daripada perbelanjaan untuk emolumen (rujuk
Jadual 14.8). Dari aspek perbelanjaan pembangunan, penurunan yang berlaku jelas menunjukkan perbelanjaan
adalah tidak selaras dengan pendapatan yang diperolehi terutama pada tahun 2018.
Jadual 14.7 : Penyata Perbelanjaan MPM tahun 2015 hingga 2018
Kumpulan Objek 2015 2016 2017 2018
Perbelanjaan Mengurus (RM) 35,480,270.89 36,495,263.79 37,507,642.84 37,969,087.29
Perbelanjaan Pembangunan (RM) 2,755,409.89 7,826,155.04 5,967,868.77 2,736,351.68
Jumlah Perbelanjaan (RM) 38,235,680.78 44,321,418.83 43,475,511.61 40,705,438.97
Jadual 14.8 : Pecahan Perbelanjaan Mengurus MPM tahun 2015 hingga 2018
Perbelanjaan Perbelanjaan Perbelanjaan Perbelanjaan

Kumpulan Objek
2015 2016 2017 2018
Emolumen 16,519,963.45 18,212,804.24 18,026,595.80 18,270,772.10
Bekalan dan Perkhidmatan 17,571,862.59 17,075,443.82 17,724,415.12 18,636,390.98
Aset 853,263.19 386,836.77 976,763.20 384,222.90
Bayaran Tetap 183,765.00 436,058.41 563,300.74 475,546.61
Lain-lain 351,416.66 384,120.55 216,567.98 202,154.70
Jumlah Perbelanjaan (RM) 35,480,270.89 36,495,263.79 37,507,642.84 37,969,087.29
C. Lebihan atau Kekurangan
Berdasarkan perbandingan hasil dan

perbelanjaan dari tahun 2015 hingga 2018
dalam Rajah 14.5, didapati MPM
mempunyai lebihan pendapatan yang
agak stabil dalam empat (4) tahun
berkenaan dan tiada defisit direkodkan.
Lebihan pendapatan yang paling besar
adalah pada tahun 2018, manakala
keperluan perbelanjaan yang dilihat
menurun daripada tahun 2016 sehingga
tahun 2018 terutama untuk aset, bayaran
tetap dan lain-lain perbelanjaan yang
berkemungkinan MPM mengamalkan
Rajah 14.5 : Perbandingan Pendapatan dan Perbelanjaan MPM
langkah-langkah penjimatan.
14-16
D. Pegangan
Bilangan pegangan harta dalam senarai nilai MPM adalah sebanyak 84,171 unit sehingga Jun 2019. Perumahan
merupakan pegangan terbesar bagi MPM iaitu 44,351 unit atau 52.69% diikuti dengan pertanian sebanyak 11,804
unit atau 14.02%. Dengan unjuran yang akan dibuat oleh sektor tertentu dalam RTD ini, seperti perumahan,
perniagaan dan industri, dijangka jumlah pegangan akan meningkat selaras dengan pembangunan sehingga
tahun 2030.
Jumlah
Jenis Pegangan Peratus (%)
Pegangan
12.90%
Perumahan 44,351 52.69
5.00%
Perumahan Rizab Melayu 5,128 6.09
Perniagaan 6,820 8.10
Perniagaan Rizab Melayu 339 0.40
14.02% 52.69% Perindustrian 659 0.78
Perindustrian Rizab Melayu 5 0.01
0.01%
Pertanian 11,804 14.02
0.78%
8.10% Pertanian Rizab Melayu 4,211 5.00
0.40%
Tanah Kosong 10,854 12.90
6.09%
Jumlah 84,171 100.00
Rajah 14.6 : Bilangan Pegangan Harta MPM

Sumber : Jabatan Penilaian & Pengurusan Harta MPM, 2019
E. Kadar Asas Cukai Harta
Jabatan Penilaian dan Pengurusan Harta MPM masih lagi menggunapakai kadar nilaian tahun 2013. Kadar asas
cukai harta mengikut kawasan adalah sepertimana ditunjukkan dalam Jadual 14.9.
Jadual 14.9 : Kadar Asas Cukai Harta
Jenis Pegangan / Kadar (%) 1990 & 2013

Bil Kawasan Perniagaan Pertanian
Perniagaan Perumahan
Industri Perniagaan Pusat Perumahan Pertanian Rizab
Rizab melayu Rizab Melayu
Bandar Melayu
Bandar
Maharani
A 1.00 0.65 0.50 0.30 - 0.25 0.30 0.20 0.15 0.10 0.25 0.15 0.15 0.10 0.075 0.05
Bandar
Diraja
Parit Jawa,
B Bukit Bakri, 0.60 0.45 0.20 0.15 - - 0.15 0.12 0.10 0.08 0.10 0.08 0.075 0.06 0.05 0.04
Bukit Pasir
Panchor,
Pagoh,
C 0.60 0.45 0.15 0.12 - - 0.125 0.10 0.10 0.08 0.075 0.06 0.0625 0.05 0.05 0.04
Lenga, Bukit
Kepong
Bandar
D Universiti - 0.45 - 0.15 - - - 0.12 - 0.08 - 0.08 - 0.06 - 0.04
Pagoh
Sumber : Jabatan Penilaian & Pengurusan Harta MPM, 2019
Nota : Kadar cukai tahun1990
Kadar cukai tahun 2013
14.2.6 Prestasi Pelaksanaan Projek RTD Muar 2002-2015
A. Status Pelaksanaan RTD Muar 2002-2015
RTD Muar 2002-2015 telah diwartakan pada 3hb Januari 2008 dengan No. Warta J.P.U.3 No. 1 Jld. 52. Berdasarkan
kepada Kajian Penilaian Impak Rancangan Pemajuan Semenanjung Malaysia, 2017, sejumlah 128 projek/
program cadangan yang melibatkan pelaksanaan oleh dua belas (12) agensi pelaksana telah dikenal pasti
daripada dokumen RTD Muar 2002-2015 bagi MPM dan Majlis Daerah Tangkak (MDT). Daripada projek/program
ini, kesemuanya telah mendapat maklumat daripada agensi yang terlibat. Status pelaksanaan ini boleh
dikategorikan kepada lima (5) iaitu :
Status Pelaksanaan
5
i. Telah dilaksanakan
ii. Pelaksanaan berterusan
iii. Dalam pelaksanaan
iv. Dalam perancangan
v. Tiada dalam perancangan

Kategori
i. Telah dilaksanakan / Pelaksanaan Berterusan / Dalam

Pelaksanaan Jumlah Projek
Daripada sejumlah 128 cadangan projek/program RTD Muar
didapati 60.15% atau 77 projek/program dikategorikan telah
128
dilaksana oleh agensi pelaksana (iaitu meliputi yang telah
dilaksana 49.22%, pelaksanaan berterusan 2.34%, dan dalam
pelaksanaan 8.59%) (rujuk Jadual 14.10 dan Jadual 14.11).
Pelaksanaan berterusan adalah projek/program yang memerlukan
tindakan pelaksanaan yang berterusan daripada agensi
pelaksana seperti cadangan projek/program menyediakan papan
tanda arah. Projek
ii. Dalam perancangan
Manakala 24.22% atau 31 cadangan projek/program pada status

dalam perancangan agensi pelaksana iaitu seperti cadangan
membangunkan pelancongan Pulau Penarek, dan cadangan
Projek dilaksanakan
pembesaran bangunan pentadbiran Ibu Pejabat Polis Daerah
Muar.
77
iii. Tiada dalam perancangan
Terdapat juga cadangan projek/program RTD Muar yang mana

tiada dalam perancangan agensi pelaksana, iaitu hanya 15.63%
sahaja. Cadangan projek/program ini tidak diberi keutamaan
untuk dilaksanakan oleh agensi pelaksana, iaitu seperti Cadangan
Lebuh Raya Pantai Barat yang melibatkan peruntukan besar dan Projek
projek swasta.
14-18
Jadual 14.10 : Status Pelaksanaan Projek RTD Muar 2002-2015

Jumlah projek terbesar
Status Pelaksanaan Bilangan Projek/Program Peratus (%) adalah untuk :
Telah dilaksanakan 63 49.22  Pembangunan

pengangkutan & lalulintas
Pelaksanaan berterusan 3 2.34 iaitu 63 projek; diikuti oleh
 Pembangunan
Dalam pelaksanaan 11 8.59 pelancongan dengan 17
projek; dan
Dalam perancangan 31 24.22  Pembangunan
kemudahan masyarakat
Tiada dalam perancangan 20 15.63 iaitu 14 projek
Jumlah 128 100.00
Sumber : Kajian Penilaian Impak Rancangan Pemajuan Semenanjung Malaysia, 2017
Jadual 14.11 : Perincian Status Pelaksanaan Sektor Projek/Program RTD Muar 2002-2015
Status Pelaksanaan Projek Peratus
Sektor Projek/Program Kemampana
Telah Pelaksanaan Dalam Dalam Tiada Dalam Jumlah Pembangunan
Pembangunan n
Dilaksana Berterusan Pelaksanaan Perancangan Perancangan (%)
1. Pembangunan Sederhana
7 0 4 6 0 17* 64.71
Pelancongan Mampan
2. Pembangunan
8 0 0 1 0 9 88.88 Mampan
Perindustrian
3. Reka Bentuk Bandar &
2 0 1 3 0 6 50.00 Tidak Mampan
Pusat Bandar
4. Pembangunan
Perniagaan & 4 0 0 3 0 7 57.14 Tidak Mampan
Perkhidmatan
5. Pembangunan Rekreasi
1 0 1 0 0 2 100.00 Mampan
& Landskap
6. Pembangunan Sederhana
8 2 1 3 0 14* 78.57
Kemudahan Masyarakat Mampan
7. Pembangunan Alam Sederhana

3 1 1 2 0 7 71.43
Sekitar / KSAS Mampan
8. Pembangunan
1 0 0 0 0 1 100.00 Mampan
Infrastruktur & Utiliti
9. Pembangunan
Pengangkutan & 28 0 2 13 20 63* 47.62 Tidak Mampan
Lalulintas
10. Pembangunan
1 0 0 0 0 1 100.00 Mampan
Petempatan Desa
11. Pembangunan
0 0 1 0 0 1 100.00 Mampan
Pertanian
Sederhana
Jumlah 63 3 11 31 20 128 60.15
Mampan
Peratus 49.22 2.34 8.59 24.22 15.63 100.00

Nota : *Jumlah projek yang paling besar mengikut sektor
Kemampanan :
> 80% = Mampan
61% - 79% = Sederhana Mampan
< 60% = Tidak Mampan
B. Status Pelaksanaan RTD Muar dalam Konteks MPM
Berdasarkan kepada status projek/program RTD Muar dalam konteks pembangunan dalam kawasan
pentadbiran MPM dalam Laporan Teknikal & Interim RTD Muar 2002-2015, Kajian Penilaian Impak Rancangan
Pemajuan Semenanjung Malaysia, 2017 adalah seperti berikut :
01
Pembangunan Pelancongan
 Terdapat (17) projek/cadangan RT iaitu (14) di kawasan MPM dan tiga (3) projek di
kawasan MDT.
 Daripada (14) projek di kawasan MPM, didapati lima (5) projek telah dilaksana.
Antaranya adalah aktiviti “River Cruise” di Sungai Muar, menyediakan maklumat
pelancongan dan program pelancongan di “Gateway Barat”, serta membangun
semula rekreasi di Tanjung Ketapang.
 Manakala projek dalam pelaksanaan meliputi memperbanyakkan elemen interpretasi
dan papan tanda di Bandar Maharani Bandar Diraja dan memperindah bangunan-
bangunan bersejarah. Projek-projek yang masih di peringkat perancangan adalah
menyediakan laluan Heritage Trail & Tour di Bandar Maharani Bandar Diraja,
menyediakan bahan interpretasi dan papan tanda di Makam Panglima Mat Berani,
serta pengelompokan semula industri perabot dan nurseri yang berselerak.
02
Pembangunan Perindustrian
 Terdapat sembilan (9) projek/cadangan RT di mana lima (5) projek di kawasan MPM
dan empat (4) projek di kawasan MDT.
 Daripada lima (5) projek pembangunan perindustrian didapati empat (4) telah
dilaksanakan iaitu pembangunan kawasan industri terancang di Tanjung Agas,
Pagoh, Bukit Bakri dan Bukit Pasir.
 Manakala projek yang masih dalam status perancangan adalah pembangunan
kawasan industri desa.
03
Reka Bentuk Bandar dan Pusat Bandar
 Daripada enam (6) projek/cadangan RT, didapati dua (2) telah dilaksanakan iaitu
menaik taraf persimpangan utama di Bandar Maharani Bandar Diraja (persimpangan
Jalan Maharani, Jalan Abdullah dan Jalan Salleh), dan membangun empat (4) tanda
umum ketibaan ke Bandar Warisan.
 Projek dalam pelaksanaan adalah mengindahkan dan menaik taraf landskap di
sepanjang Jalan Maharani dan di sepanjang persisiran Sungai Muar.
 Manakala tiga (3) projek yang masih dalam perancangan iaitu cadangan muzium di
tapak lama Pejabat MPM, cadangan mercu tanda dan cadangan “Muar Walk” dari
tapak cadangan muzium sehingga jambatan Sultan Ismail.
04
Pembangunan Perniagaan dan Perkhidmatan
 Terdapat tujuh (7) projek/cadangan RT iaitu enam (6) di kawasan MPM, di mana
empat (4) projek telah dilaksana iaitu cadangan perniagaan di Tanjung Ketapang,
cadangan pusat penjajaan di Pekan Rabu, cadangan bazar dan medan selera di
bekas tapak pasar dan hentian bas Bentayan.
 Manakala dua (2) projek masih dalam perancangan ialah cadangan “Factory
Outlet” / pusat perabot, dan cadangan pusat makanan laut di Parit Jawa.
14-20
05
Pembangunan Rekreasi dan Landskap
 Terdapat dua (2) projek / cadangan RT, di mana cadangan pembangunan kompleks
sukan Pagoh telah dilaksana, manakala cadangan Maharani Riverfront Park adalah
di dalam pelaksanaan oleh MPM.
06
Pembangunan Kemudahan Masyarakat
 Terdapat sejumlah (14) projek/cadangan RT, di mana tiga (3) projek dalam kawasan
MPM dan sebelas (11) projek dalam kawasan MDT.
 Bagi projek dalam kawasan MPM, didapati hanya satu (1) projek telah dilaksana iaitu
menaik taraf rumah rehat Muar.
 Manakala dalam perancangan iaitu cadangan pembesaran bangunan Ibu Pejabat
Polis Daerah Muar dan cadangan Kuarters Polis Daerah Muar.
07
Pembangunan Alam Sekitar
 Terdapat tujuh (7) projek/cadangan RT, di mana empat (4) telah dilaksana iaitu
cadangan penanaman semula hutan, pemuliharaan kawasan tadahan air,
pemuliharaan kawasan KSAS tanah tinggi dan mempertingkatkan sistem kumbahan
di kawasan petempatan desa.
 Satu projek dalam pelaksanaan iaitu penutupan tapak-tapak pelupusan sedia ada.
 Dua (2) projek masih dalam perancangan ialah cadangan pembinaan tapak
pelupusan sisa pepejal yang baru dan mewartakan kawasan hutan bakau di
persisiran pantai.
08
Pembangunan Pengangkutan dan Lalu Lintas
 Terdapat sejumlah (63) projek/cadangan RT yang meliputi cadangan pembangunan
jalan baru lebuhraya, cadangan peningkatan jalan sedia ada, cadangan
persimpangan baru, cadangan naik taraf dan pembaikan persimpangan dan
cadangan penambahbaikan jalan baru dalam RMKe-10.
 Daripada sejumlah 63 projek, didapati 30 projek (47.6 %) dilaksanakan, 13 projek (20.6
%) dalam perancangan dan 20 projek (31.8 %) tiada dalam perancangan JKR.
09
Pembangunan Pertanian
 Cadangan RT Daerah Muar berkaitan penggunaan kaedah reban tertutup “Closed-
House System” bagi ternakan ayam adalah di peringkat pelaksanaan.

Dalam mencapai tadbir urus bandar berkesan, beberapa isu dan masalah diketengahkan untuk diselesaikan
supaya dapat mencapai status MPM yang lebih efisien, proaktif, inovatif dan berintegriti. Antara isu dan masalah
yang boleh dilihat adalah seperti berikut :
Pungutan Hasil Cukai
1
 Prestasi kewangan dari sudut pungutan tunggakan cukai yang besar menyebabkan
MPM sukar merancang pembangunan baru kerana dihadkan oleh sumber
kewangan yang diperuntukkan. Ini kerana tunggakan pada tahun 2018 sahaja
menunjukkan jumlah angka yang agak besar iaitu RM14,266,417.00.
Kapasiti Anggota dan Perjawatan Yang Tidak Mencukupi
 Berdasarkan maklumat daripada Jabatan Khidmat Pengurusan MPM,
2
menunjukkan masih terdapat 47 kekosongan perjawatan atau 11% daripada
keseluruhan 421 waran skim perkhidmatan di MPM masih belum terisi.
 Keadaan ini memberi kesan kepada pegawai-pegawai atau staf sokongan di
MPM yang terpaksa menerima beban tugas yang tidak sepadan dengan skop
kerja asal yang dipertanggungjawabkan.
Ketiadaan Satu Sistem Yang Bersepadu Antara Jabatan
 Ketiadaan satu sistem yang bersepadu dan integrasi antara jabatan-jabatan di

MPM memberi kesukaran untuk sebarang maklumat yang diperlukan diperolehi
dengan kadar yang cepat dan segera.
 Sebagai contoh, Jabatan Perancang MPM tidak mempunyai pautan dengan
Jabatan Penilaian dan Perkhidmatan Harta (JPPH) yang menyebabkan maklumat
yang diperlukan terpaksa dibuat secara manual. Contohnya, Jabatan Perancang
3
MPM perlu mencari maklumat pemilik tanah di JPPH untuk menyampaikan notis
kerana JPPH mempunyai maklumat berkaitan cukai harta dan aset-aset Majlis
seperti rizab warta / tidak warta yang menyebabkan carian terpaksa dibuat
secara manual.
Kurang Penguatkuasaan Daripada MPM
 Dari segi penguatkuasaan MPM dilihat agak kurang sedangkan jika

penguatkuasaan ini ditekankan, ianya boleh mendatangkan hasil yang besar
kepada kewangan MPM.
 Sebagai contoh, pengusaha-pengusaha industri terutamanya industri perabot
yang melanggar syarat tanah yang menjalankan aktiviti industri di atas tanah
4 pertanian tanpa mendapat sebarang kelulusan. Pihak MPM hanya sekadar

menghantar notis kepada pengusaha industri berkenaan tanpa tiada tindakan
susulan dibuat selepas notis dihantar .
 Sebanyak 119 notis telah dikeluarkan oleh Jabatan Perancangan Pembangunan
& Landskap MPM, 42 notis dikeluarkan oleh Jabatan Kejuruteraan dan 887 notis
dikeluarkan oleh Jabatan Bangunan (rujuk Jadual 14.12 - 14.14).
 Begitu juga dengan memberikan kebenaran kepada individu yang ingin
membuat pecah bahagi tanah di kawasan zon pebangunan yang melibatkan
lot kecil atau lot lidi yang memberi kesan jangka panjang iaitu dari segi
penyediaan keperluan teknikal seperti kemudahan awam, kawasan lapang, dan
kemudahan utiliti.
14-22
Jadual 14.12 : Statistik Notis yang Dikeluarkan Jabatan Perancangan Pembangunan & Landskap MPM
Bilangan Notis Bilangan Notis

Jenis Notis Peruntukan Akta
2018 2019
Pemajuan telah siap
Borang D  Notis supaya memulihkan semula tanah dan bangunan 1 -

kepada keadaan asal setakat yang mungkin bagi pemajuan
tanpa kebenaran merancang (KM).
Pemajuan telah / sedang dijalankan
Borang F  Notis menghendaki supaya permohonan untuk kebenaran 26 24

merancang dikemukakan bagi pemajuan tanpa kebenaran
merancang.
Pemajuan telah / sedang dijalankan
Borang H  Notis supaya tanah dipulihkan semula kepada keadaan asal 66 2

setakat yang mungkin apabila permohonan KM tidak
dikemukakan atau permohonan KM ditolak.
Statistik Bilangan Notis 93 26
Jumlah Keseluruhan 119
Sumber : Jabatan Perancangan Pembangunan & Landskap MPM, 2019
Nota : Notis yang dikeluarkan adalah sehingga Ogos 2019
Daripada 119 notis yang dikeluarkan ini, statusnya adalah seperti berikut :
 5 fail - telah masuk Kebenaran Merancang (KM)
 33 fail - telah mendapat / pra runding Kebenaran Merancang Terhad (KMT)
 1 fail - bangunan telah dirobohkan
 2 fail - kerja tanah telah dihentikan serta merta
 78 fail - pada penguatkuasa untuk serahan dan pemantauan
Jadual 14.13 : Statistik Notis yang Dikeluarkan Jabatan Kejuruteraan MPM

Status
2018 2019
 Notis henti kerja yang dikeluarkan kepada pemaju / pemilik tanah bagi
20 6
kerja tanah kecil dan kerja tanah, jalan dan perparitan tanpa kelulusan.
 Notis henti kerja yang dikeluarkan kepada pemaju / pemilik tanah bagi
kerja tanah kecil dan kerja tanah, jalan dan perparitan tanpa patuh 7 9
syarat lulus.
Statistik Bilangan Notis 27 15
Sumber : Jabatan Kejuruteraan MPM, 2019
Nota : Notis yang dikeluarkan adalah sehingga Oktober 2019
Jadual 14.14 : Statistik Notis yang Dikeluarkan Jabatan Bangunan MPM

Status
2018 2019
 Notis pembinaan tanpa kebenaran melencong dari pelan bangunan

yang diluluskan, meruntuhkan binaan tanpa kelulusan, dan
438 449
memberhentikan kerja tanah tanpa mendapat kelulusan pihak berkuasa
tempatan.
Sumber : Jabatan Bangunan MPM, 2019
Nota : Notis yang dikeluarkan adalah sehingga Oktober 2019
Tadbir urus yang efektif bagi RTD Muar 2030 (Penggantian) memberi tumpuan terhadap pengurusan yang
realistik, efektif dan berkesan bagi menghasilkan RTD yang berdaya laksana. Setiap isu dan masalah dari
pelbagai sudut diperincikan agar pengurusan dokumen serta projek-projek yang dicadangkan di dalam RTD ini
dapat dilaksanakan. Antara cadangan awal yang boleh dilaksanakan adalah seperti berikut :
1
Perluasan Kawasan Operasi & Persempadanan Semula
Kawasan MPM
 Kewangan MPM dijangka meningkat berdasarkan

pelaksanaan projek -projek dan program
pembangunan.
 Pertambahan bilangan unit rumah, ruang lantai
perniagaan, kawasan perindustrian, dan lain-lain
sehingga tahun 2030 di dalam kawasan operasi MPM
akan memberi pertambahan cukai taksiran kepada
MPM.
 Perluasan kawasan operasi juga perlu memberi fokus
kepada kawasan yang memberikan kesan gandaan
dan berimpak tinggi seperti Muar Furniture Park dan
kawasan Sime Darby (Bandar Universiti).
Kredit Foto : www.iconfinder.com
2
Memperkasa Struktur & Pewujudan Unit Baru
 Penstrukturan semula perjawatan adalah untuk

meningkatkan kecekapan pengurusan organisasi.
 Pengstrukturan ini adalah bagi memastikan saiz
perjawatan MPM adalah optima selaras dengan fungsi-
fungsi yang dilaksanakan oleh jabatan bagi memastikan
keberkesanan penyampaian perkhidmatan.
 Pengisian jawatan bagi 47 kekosongan adalah perlu bagi
memastikan tadbir urus perkhidmatan MPM adalah pada
tahap profesional dan kualiti di tahap yang terbaik,
lancar dan efisien (rujuk Jadual 14.15).
 Di samping itu, terdapat keperluan penambahan
kakitangan dengan pengasingan Jabatan Landskap
yang akan diketuai oleh Arkitek Landskap serta
penambahan kakitangan Jabatan Perancangan bagi
skim perkhidmatan J41 dan JA29.
 Pewujudan unit baru iaitu Unit Pelancongan dan
Masyarakat Rendah Karbon (LCS) adalah selaras untuk
Kredit Foto : www.lucidchart.com menjadikan Daerah Muar sebagai daerah yang mampan
pada tahun 2030 yang dibentuk bagi membolehkan
pembangunan yang dirancang dapat dikawal selia,
diurus dan dipantau dengan tumpuan kepada
pengurangan perlepasan karbon serta mengambilkira
aspek pelancongan di peringkat daerah.
14-24
Jadual 14.15 : Pengisian Jawatan Kosong
Bil Skim Perkhidmatan Kekosongan

a Pejabat YDP 1
 Penghantar Notis (N11) 1
b Jabatan Khidmat Pengurusan 2
 Pembantu Tadbir (P/O) (N26) 1
 Pembantu Awam (H11) 1
c Jabatan Perancangan Pembangunan & Landskap 14
 Penolong Pegawai Perancang Bandar & Desa (JA36) 1
 Penolong Pegawai Perancang Bandar & Desa (JA29) 2
 Penolong Arkitek Landskap (JA29/36) 1
 Pemandu Kenderaan (H11) 1
d Jabatan Kewangan 2
 Pembantu Tadbir (W19/22) 1
e Jabatan Bangunan 2
 Penolong Pegawai Seni Bina (JA29) 1
 Pembantu Tadbir (P/O) (N19/22) 1
f Jabatan Kesihatan & Pelesenan 7
 Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran (U32) 1
 Pemandu Kenderaan (H11) 1
 Pekerja Awam (R1/4) 1
 Pembantu Tadbir (P/O) (N19/22) 2
g Jabatan Kejuruteraan 3
 Jurutera (J44) 1
h Jabatan Penguatkuasaan 8
 Pembantu Penguatkuasa (KP22) 1
 Pembantu Penguatkuasa (Kontrak) (KP22) 7
i Jabatan Penilaian & Pengurusan Harta 8
 Penolong Pegawai Penilaian (W29) 1
 Pembantu Operasi (N14) 1
 Pembantu Awam (N11) 6
Jumlah 47
3
Mewujudkan Sistem Yang Bersepadu
 Pembangunan dan penggunaan sistem teknologi
maklumat, merupakan inisiatif untuk memantapkan sistem
pengurusan di MPM bagi memastikan kecemerlangan
penyampaian perkhidmatan MPM kepada pelanggannya
yang terdiri daripada penduduk setempat, komuniti
perdagangan, pelabur dan sebagainya.
 Sebagai contoh, di Majlis Perbandaran Kulai (MPKu) telah
dicadangkan satu pusat pangkalan data bersepadu
diwujudkan sebagai sebuah maklumat / data rujukan yang
boleh diakses dan dikongsi oleh orang awam.
 Penggunaan sistem yang bersepadu oleh MPM dalam
menyediakan perkhidmatan kepada orang ramai
membolehkan mereka mempunyai akses secara terus
kepada perkhidmatan MPM tanpa batasan.
 Sehubungan dengan itu, MPM telah melaksanakan
beberapa inisiatif untuk meningkatkan keupayaan
penggunaan sistem teknologi maklumat di MPM iaitu Sistem
e-Cukai/e-Sewaan dan OSC Online.
 Namun, sistem ini juga perlu melibatkan integrasi dan
perkongsian maklumat antara agensi dan jabatan-jabatan Kredit Foto : www.fusionsi.com.au
lain seperti pautan kepada Jabatan Penilaian dan
Perkhidmatan Harta. Di samping itu juga, sistem ini dapat
membantu dapatan maklumat berkaitan dengan individu /
lot yang melanggar syarat tanah dan lot kecil / lot lidi
diperolehi dengan cepat serta tindakan susulan untuk
penguatkuasaan dapat dilaksanakan secara berkesan.
4
Penguatkuasaan Akta dan Undang-undang yang Berkaitan
 Cukai taksiran yang tertunggak perlu dipungut dengan

membuat pengemaskinian maklumat pemilik-pemilik
pegangan agar kegagalan menyampaikan cukai
taksiran dapat diatasi.
 MPM juga perlu mengenakan tindakan yang tegas
kepada pemilik-pemilik yang tidak membayar cukai
taksiran melalui penguatkuasaan undang-undang yang
berkaitan.
 Di samping itu, penguatkuasaan juga perlu
dilaksanakan bagi kilang-kilang haram yang tidak
mengikut perundangan dengan pelaksanaan Manual
Penguatkuasaaan Seksyen 31, 45 & 46 dan
penguatkuasaan di bawah Akta 133.
 Begitu juga penguatkuasaan di bawah Seksyen 27 dan
28 iaitu notis-notis di bawah Kaedah-Kaedah
Kredit Foto : www.freepik.com
Pengawalan Perancangan (Am) yang dijalankan oleh
Bahagian Penguatkuasaan MPM harus dipergiatkan.
Selain itu, MPM juga perlu mengetatkan bagi sebarang
permohonan kepada individu yang ingin membuat
pecah bahagi tanah di kawasan zon pebangunan
yang melibatkan lot kecil atau lot lidi.
14-26
5
Penguatkuasaan Kadar Nilaian Baru
 Taksiran atau lebih dikenali sebagai cukai pintu
merupakan penyumbang terbesar kepada perolehan
pendapatan MPM.
 Cukai taksiran dikenakan ke atas harta-harta atau
pegangan yang terletak di dalam kawasan pentadbiran
MPM iaitu perumahan, industri, perniagaan dan
pertanian.
 Cukai taksiran yang dikenakan 2 kali setahun ini adalah
untuk :
 Membina dan menyelenggara kemudahan awam
seperti dewan orang ramai, tandas awam,
perhentian bas, padang permainan kanak-kanak,
kawasan rekreasi, pasar dan lain-lain;
 Membersih dan menyelenggara kawasan
perumahan, pusat bandar, kawasan perdagangan,
kilang, taman-taman dan tempat awam;
 Membina dan menyelenggara kemudahan
infrastruktur seperti jalan, parit dan longkang; Kredit Foto : www.vectorstock.com
 Menyedia dan menyelenggara lampu jalan; dan
 Membangunkan kawasan MPM
 Justeru itu, dengan pelaksanaan projek-projek di dalam
RTD ini, ianya memberi justifikasi bagi pihak MPM untuk
mengenakan kadar nilaian baru ke atas semua
pegangan di dalam pentadbiran MPM.
6
Penubuhan Perbadanan
 Dalam usaha untuk mempertingkatkan dan

memperkukuhkan hasil pendapatan PBT, penglibatan
PBT dalam melaksanakan pembangunan bagi
sesebuah kawasan kemajuan melalui penubuhan
perbadanan.
 Dalam Akta 172, di bawah Seksyen 41 dan Subseksyen
41(2) menjelaskan kuasa PBT dalam menubuhkan
perbadanan bagi membangunkan kawasan kemajuan.
 Antara fungsi pebadanan adalah untuk :
 Memaju, menggalak dan membantu PBT
melaksanakan pelbagai pembangunan di kawasan
kemajuan;
 Mengawal dan menyelaras pelaksanaan kegiatan
pembangunan di kawasan kajian;
 Mengadakan pelbagai usahasama dengan mana-
mana pihak ketiga dalam memajukan kawasan
Kredit Foto : www.iconfinder.com kemajuan; dan
 Melaksanakan program-program sosial yang
berkaitan.
7
Menyediakan Kerangka Laporan Kajian Kemungkinan Tapak /
Site Specific
 Kriteria pemilihan tapak disediakan sebagai panduan

kepada agensi pelaksana bagi mengemaskini logistik
pelaksanaan projek pembangunan RTD Muar 2030
(Penggantian) yang telah dikenalpasti.
 Ianya perlu disediakan bagi menilai kesesuaian dan
kebolehlaksanaan pembangunan di suatu tapak
pembangunan yang akan dijalankan merangkumi
aspek-aspek kajian seperti Jadual 14.16.
 Kerangka laporan ini merupakan tindakan susulan
pelaksanaan RTD bagi projek site specific oleh agensi
teknikal terutamanya projek pembangunan yang Kredit Foto : www.flaticon.com
memerlukan pelaksanaan segera.
Jadual 14.16 : Aspek Penyediaan Laporan Kajian Kemungkinan Tapak
Aspek Perincian
Penilaian Dasar (Needs  Status dasar / polisi agensi / Kementerian

Assessment)  Justifikasi dan keutamaan agensi
 Pengumpulan maklumat awal berkaitan perihal tanah (seperti lokasi, luas

kawasan, sempadan tapak dan hakmilik)
Kajian Fizikal dan Infra  Profil tapak seperti gunatanah semasa, lokasi, topografi, jumlah penduduk (jika
ada), kemudahan-kemudahan infrastruktur dan utiliti sedia ada pembangunan
sekitar, laluan masuk ke tapak, jenis tanah dan zoning kawasan.
Penyediaan Pelan Konsep/Tatatur

 Menganalisis keadaan tapak
 Menyediakan pelan konsep berskala
Reka Bentuk/ Spesifikasi
Projek  Menyediakan lukisan perspektif berskala
Peringkat Reka Bentuk Terperinci
 Menyediakan kerangka pelan reka bentuk dan spesifikasi bagi komponen-
komponen projek
 Jadual kerja fasa pembangunan

Pengurusan /Kewangan  Cadangan pengurusan dan pelaksanaan projek
 Anggaran nilai tanah dan kos pembangunan
14-28
14.3.3 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan

GHG
Sebagai Pihak Berkuasa Tempatan untuk Daerah Muar, MPM mempunyai satu tahap pengaruh dalam
mengawal perlepasan gas rumah hijau melalui peranannya dalam mempromosikan kecekapan dan
pengurusan tenaga, pengangkutan, perancangan guna tanah dan pengurusan sisa. Bagi Daerah Muar, yang
beraspirasi untuk menjadi sebuah 'Bandar Rendah Karbon', aspek kemampanan dari segi tadbir urus yang baik
dan berkesan perlu diperkemaskan. MPM juga perlu menekankan aspek yang membolehkan, memudahkan dan
menyokong pelaksanaan program-program daripada sektor-sektor lain dan juga secara proaktif terlibat dalam
kolaborasi bersama agensi dan pihak berkepentingan ke arah bandar rendah karbon. Antara pertimbangan
yang boleh dilaksanakan adalah seperti berikut :
Penubuhan satu unit khas untuk pemantauan, perolehan dana dan

mendapatkan sumber projek/program yang berkaitan dengan LCS
1
 Satu unit khas yang akan menyelaras, memudahkan, melakukan rundingan
dan mencari geran sedia ada dan baru dari sumber dana
 Merancang dan menyusun strategi pengumpulan data yang berkesan
 Menguruskan pangkalan data
Majlis Perbandaran Muar sebagai Peneraju Rendah Karbon
 Pengenalan Amalan Terbaik untuk perubahan tingkah laku dalam sesebuah

institusi terhadap Amalan Rendah Karbon – Melalui reka bentuk dan
2
pembinaan bangunan baru melalui amalan cekap tenaga yang baik
 Menyediakan Pelan Pengurusan Karbon MPM
 Menggalakkan tingkah laku mesra alam di tempat kerja
 MPM sebagai entiti yang mementingkan penggunaan teknologi dan alam
sekitar yang progresif
Menetapkan perintah dan kawalan melalui peraturan
3
 Untuk mempromosikan LCS di Daerah Muar, keputusan pemberian perintah
pembangunan (development order atau ‘DO’) wajib bagi sesuatu pemohonan
untuk mengemukakan 'Laporan Pematuhan Amalan Rendah Karbon' dalam
semua permohonan kelulusan perancangan
 Keperluan mandatori untuk bangunan baru milik kerajaan untuk menerima pakai
rangka kerja prestasi hijau dan mencapai kelayakan yang diiktiraf
SEKTOR SISTEM MAKLUMAT GEOGRAFI (GIS) DAN PEMBANGUNAN PANGKALAN DATA 15-2
SISTEM MAKLUMAT GEOGRAFI (GIS) &

PEMBANGUNAN PANGKALAN DATA 15.0
15.1 Pengenalan
1
Sistem Maklumat Geografi (GIS) merupakan sistem maklumat
yang mengintegrasikan data, perisian dan perkakasan
komputer untuk menyusun dan memaparkan secara visual
(visualize) data-data geografi, melaksanakan analisis spatial
serta menghasilkan peta dan maklumat spatial yang lain.
Penggunaan GIS dalam sesuatu bidang secara umumnya
adalah fokus kepada perisian dan data semata-mata. Walau
bagaimanapun dalam konteks yang lebih terperinci, GIS
melibatkan penggunaan perkakasan (storan data dan
perisian), metadata (data yang menjelaskan data) serta
pengurusan guna tenaga manusia dan prosedur tertentu bagi
setiap pengendalian data GIS.
Empat komponen asas dalam GIS ialah set data,

penyimpanan dan mendapatkan semula data, pemprosesan
data (mengemaskini, mengolah, memanipulasi dan menjana
analisis) serta penghasilan paparan visual. Keempat-empat
komponen ini akan diambil kira dalam menyediakan dan
membangunkan sebuah pangkalan data yang seragam,
teratur dan efisien.
DATA STORAN PROSES VISUAL

15-3
15.2 Pembangunan Pangkalan Data

15.2.1 Konsep Pembangunan Pangkalan
Konsep pembangunan pangkalan data RTD Muar 2030

(Penggantian) adalah berdasarkan format Manual Sistem
Maklumat Geografi (GIS) Rancangan Pemajuan Versi 2.0 Edisi 2019
dari Bahagian Maklumat Guna Tanah Negara (BMGN),
PLANMalaysia. Penyediaan pangkalan data ini bertujuan untuk
memudahkan pengguna dan pasukan perunding menyimpan da-
ta dan maklumat serta membantu pihak berkenaan melakukan
kemas kini pada masa akan datang.
Pembangunan pangkalan data ini adalah berdasarkan kepada

data yang telah dibekalkan oleh pihak Pejabat PLANMalaysia
(Pejabat Projek Zon Selatan) dan juga diperolehi daripada setiap
sektor sama ada dalam bentuk digital atau salinan keras. Data da-
ripada sektoral ini akan diselaraskan pula mengikut format Mapinfo
(*.tab) dan setiap komponen data yang dibentuk akan disimpan di
dalam format Sistem Maklumat Geografi (GIS) yang dikenali se-
bagai lapisan data atau layer.
SUMBER DATA
DATA PRIMER DATA SEKUNDER
Kajian Lapangan - pasukan Hardcopy – Pelan / Laporan Agensi

perunding Teknikal
Softcopy – Data digital PLANMalaysia

dan i-Plan serta Agensi Teknikal
KEMASUKAN, PENYUNTINGAN &

KEMASKINI
 Penyelarasan Format kepada

MapInfo (.TAB)
 Mendigit
 Memasukkan Data
 Menyelesaikan Topology Error /
Pembersihan Data
 Penyelarasan Sistem Unjuran
PENSTRUKTURAN DATA
Penambahan dan Penukaran

Verifikasi Data (Spatial / Atribut)
Bilangan Medan (Field)
PENYUSUNAN LAPISAN DATA

MENGIKUT MODEL DAN METADATA
BMGN
Rajah 15.1 : Proses Penyediaan Pangkalan Data

A. Penerimaan Data
Semua data yang dibekalkan dan dikumpulkan akan melalui proses semakan kualiti data. Data-data ini terdiri
daripada sumber primer dan sekunder yang diperolehi dari PLANMalaysia (Pejabat Projek Zon Selatan), Majlis
Perbandaran Muar serta jabatan-jabatan teknikal yang lain.
SUMBER DATA
Data Sekunder
Hardcopy
 Laporan rasmi dari Agensi- 1
agensi
 Jurnal
 Pelan-Pelan dari Majlis
Perbandaran Muar, Plan
Malaysia dan agensi lain
Softcopy
 Data digital dari PLANMalaysia
 Pelan-pelan digital dari agensi
Pelbagai lapisan data spatial
dengan format dan sistem unjur-
an berbeza perlu diseragamkan
Rajah 15.2 : Sumber Data RTD Muar 2030 (Penggantian)
B. Topologi Data
Proses Topologi merupakan semakan kualiti data spatial. Proses semakan kualiti data spatial merupakan satu
kaedah penting dalam memastikan kesemua lapisan data (poligon, garisan dan titik) tidak mempunyai masalah
dari segi pertindihan data, tidak bercantum dengan sempurna dan sebagainya. Proses ini melibatkan teknik
topology rules bagi mengenal pasti kesalahan untuk mempertingkatkan kualiti data GIS.
Antara kesalahan dan masalah kualiti data yang dikenal pasti ialah:
 Garisan tidak bersambung
 Garisan overshoot
 Ruang kosong antara poligon (Gap antara poligon)
 Poligon bertindih
Rajah 15.3 : Contoh Kesalahan Melibatkan Garisan dan Poligon

15-5
C. Pengemaskinian Data
Pengemaskinian data merupakan antara proses penyediaan pangkalan data bagi melengkapi data sedia ada.
Antara kaedah kemas kini data yang dilaksanakan adalah seperti berikut:
 Kemasukan data
 Penyuntingan data
 Penstrukturan data
Kemasukan Penyuntingan Perstrukturan

Data Data Data
01 02 03
Rajah 15.4 : Antara Perisian Yang Digunakan Dalam Rajah 15.5 : Pengemaskinian Data
Pengemaskinian Data
1) Kemasukan Data
Kemasukkan data atribut dilaksanakan mengikut data setiap sektoral. Segala penambahan data atribut bagi
setiap lapisan data akan ditambah oleh perunding sektoral sekiranya ada.
Rajah 15.6 : Kemasukan Data
2) Penyuntingan Data
Proses penyuntingan berlaku setelah melalui proses verifikasi, dan setiap lapisan data yang telah dikenal pasti
perlu dibetulkan semula termasuklah penambahan medan data. Penambahan medan data dibuat sekiranya
perunding sektoral ingin menambah maklumat pada data spatial sedia ada.
3) Penstrukturan Data
Penstrukturan data melibatkan penyelarasan setiap maklumat dalam atribut seperti ejaan, singkatan perkataan
yang dipersetujui (sama ada Kampung atau Kg.), kod guna tanah, medan data dan lain-lain.
D. Pengesahan Data
Seterusnya proses semakan metadata yang diselaraskan kualiti data melalui proses verifikasi daripada
perbincangan bersama dengan Majlis Perbandaran Muar, PLANMalaysia (Pejabat Projek Zon Selatan) serta
agensi-agensi lain. Data-data ini disemak bagi memastikan ketepatan data yang diterima bagi menyokong
kesahihannya dan juga menjamin meta data yang baik.
E. Penyimpanan Data
Penyimpanan data dalam format *.tab bersesuaian dengan keperluan pengguna iaitu Majlis Perbandaran Muar,
PLANMalaysia (Pejabat Projek Zon Selatan). Model pangkalan data RTD Muar 2030 (Penggantian) adalah seperti
Rajah 15.7. Semua data yang dibekal dan dikumpulkan akan melalui proses semakan kualiti data. Data-data ini
terdiri daripada sumber primer dan sekunder yang diperolehi sepanjang kajian dijalankan.
Rajah 15.7 : Senarai Lapisan Data Minimum RTD Muar 2030 (Penggantian)
15-7
15.2.2 Analisis Geospatial

Pada peringkat ini, lapisan data sedia ada digunakan bagi menjana analisis spatial yang akan membantu kajian
ini dan dijadikan sebagai asas dalam membentuk strategi dan halatuju pembangunan. Analisis geospatial pada
peringkat laporan ini melibatkan empat (4) analisis iaitu:
ANALISIS KESEDIAAN ANALISIS KESESUAIAN

ANALISIS KETINGGIAN ANALISIS KECERUNAN
FIZIKAL TANAH TANAH
Analisis Ketinggian Analisis Kecerunan Analisis Kesediaan Fizikal Analisis Kesesuaian

0 – 150m < 15 Darjah Tanah Tanah / Potensi Pem-
150 – 300m 15 - 25 Darjah  Kawasan boleh bangunan
300 – 1000m 25 - 35 Darjah dibangunkan  Sangat Berpotensi
> 1000m > 35 Darjah  Kawasan boleh  Berpotensi
dibangunkan dengan  Kurang Berpotensi
syarat  Tidak Berpotensi
 Kawasan Berhalangan
A. Analisis Ketinggian
Analisis ketinggian penting dan perlu dilakukan sebagai panduan di dalam mengenalpasti, memilih, merancang
dan membangunkan kawasan bertanah tinggi. Keadaan topografi kawasan RTD majoritinya adalah dalam kate-
gori tanah rendah atau rata iaitu berketinggian di bawah 150 meter. Ia meliputi kawasan seluas 131,047.92 hektar
(94%). Kawasan RTD yang berketinggian di antara 150 meter hingga 300 meter iaitu kategori tanah bukit pula
adalah seluas 6,067.31 hektar (4%). Hanya 1,783.18 hektar (1%) daripada kawasan RTD di bawah kategori tanah
tinggi dengan puncak tertinggi adalah 590 meter. Kawasan tanah tinggi ini kebanyakannya ini terletak di baha-
gian timur laut yang meliputi sebahagian Mukim Lenga. Tiada kawasan RTD yang berketinggian lebih daripada
Jadual 15.1: Analisis Ketinggian Daerah Muar, 2018
Ketinggian Kategori Ketinggian Luas (Hektar) Peratus (%)
0 - 150 m  Boleh dipertimbangkan untuk semua jenis pembangunan tertakluk kepada

131,167.51 94.19
Tanah Rendah Rancangan Tempatan
 KSAS Tanah Tinggi Tahap 3.
 Pembangunan terkawal di mana jenis dan intensity pembangunan akan
dikawal bergantung kepada ciri-ciri halangan. 6,187.31 4.44
150 - 300 m
Tanah Bukit  Pembangunan boleh dipertimbangkan tertakluk kepada Pihak Berkuasa
Negeri dengan syarat kecerunan <15 Darjah.
 KSAS Tanah Tinggi Tahap 2.
 Tiada pembangunan atau pertanian dibenarkan.
 Pembalakan mampan dan pelancongan alam semulajadi berimpak rendah 1,903.18 1.37
300 m - 1000 m
Tanah Tinggi akan dibenarkan bergantung kepada halangan setempat dan kecerunan
tidak melebihi 25 Darjah.
 Tidak dibenarkan untuk sebarang pembangunan, pertanian atau

pembalakan kecuali aktiviti pelancongan alam semulajadi yang berimpak - -
> 1000 m
rendah, penyelidikan dan pembangunan.
Tanah Gunung
JUMLAH 139,258.00 100.00
Rajah 15.8: Pelan Analisis Ketinggian

15-9
Polygrid Create
Kontur Sela 10m Fail TIN Fail DEM
Fail Hillshade Classify
NOTA:
Litupan Data Vektor
Litupan Data Raster
Rajah 15.9 : Model Analisis Ketinggian
B. Analisis Kecerunan
Kestabilan cerun juga merupakan aspek yang penting di dalam perancangan, kejuruteraan dan juga
pengawalan alam sekitar. Cerun yang tidak stabil akan mengakibatkan kejadian tanah runtuh, gelinciran dan
lain-lain. Analisis kecerunan penting bagi memastikan perancangan pembangunan dilaksanakan di kawasan
yang bersesuaian.
Daripada analisis kecerunan, seluas 135,800.34 hektar (97%) kawasan Daerah Muar mempunyai kecerunan
kurang daripada 25 darjah iaitu Kelas I dan Kelas II. Kedua-dua kelas ini dikategorikan sebagai kawasan yang
dibenarkan untuk semua jenis aktiviti pembangunan. Seluas 2,864.13 hektar (2%) adalah kawasan berkecerunan
di antara 25 darjah hingga 35 darjah atau Kelas III, iaitu kawasan yang mempunyai pembatasan geoteknikal
yang tinggi dan memerlukan pertimbangan serta syarat-syarat pembangunan yang khusus. Hanya 233.53 hektar
(kurang 1%) kawasan Daerah Muar mempunyai kecerunan melebihi 35 darjah (Kelas IV), iaitu kawasan yang
tidak dibenarkan untuk sebarang aktiviti pembangunan.
Jadual 15.3: Analisis Kecerunan Daerah Muar, 2018
KELAS KECERUNAN KLASIFIKASI PEMBANGUNAN LUAS (HEKTAR) PERATUS (%)
Kurang 15 darjah Dibenarkan Untuk ⁻Tertakluk kepada Rancangan

123,865.52 88.95
Cerun Landai Pembangunan Tempatan
⁻Kepadatan sederhana.
15 - 25 darjah ⁻Rekabentuk banguna perlu
Cerun Beralun dan Tanah Bukit mengikut alunan cerun bagi 12,114.82 8.70
Berbukit mengurangkan pemotongan dan
kerja tanah.
Dibenarkan Setelah ⁻Hanya sesuai untuk pembangunan
25 - 35 darjah Mendapat Kelulusan dari berintensiti rendah ⁻Aktiviti yang
Cerun Sederhana Kajian Penilaian Kesan bersesuaian. ⁻Cerun tanah berisiko 2,954.13 2.12
Curam Alam Sekitar (EIA) dan runtuh jika melebihi 25 darjah.
Geoteknikal ⁻Melibatkan elemen kerja tanah.
⁻Tidak dibenarkan sebarang

Lebih 35 darjah Tidak Dibenarkan Untuk
pembangunan. ⁻Kritikal untuk 323.53 0.23
Cerun Curam Pembangunan
keselamatan bangunan dan tapak.
JUMLAH 139,258.00 100.00
Sumber: RTD Muar 2030 (Penggantian)
Garis Panduan Perancangan Pembangunan di Kawasan Bukit & Tanah Tinggi (Kategori Kecerunan)
Rajah 15.10: Pelan Analisis Kecerunan

15-11
Polygrid Create
Kontur Sela 10m Fail TIN Fail DEM
Fail Hillshade Classify
NOTA:
Litupan Data Vektor
Litupan Data Raster
Rajah 15.11 : Model Analisis Kecerunan
C. Paparan Tiga Dimensi (3D)

Paparan Tiga Dimensi (3D) Berikut adalah paparan tiga dimensi yang menunjukkan bentuk muka bumi fizikal
daerah Muar daripada arah utara.
Rajah 15.12 : Tiga Dimensi Dari Arah Selatan

Berikut adalah paparan tiga dimensi yang menunjukkan bentuk muka bumi fizikal daerah Muar daripada
pelbagai arah mata angin.
Rajah 15.13 : Tiga Dimensi Dari Arah Utara
Rajah 15.14: Tiga Dimensi Dari Arah Timur
C. Analisis Kesediaan Fizikal Tanah

Analisis kesediaan atau kedapatan tanah dilaksanakan bagi mengenal pasti kawasan
yang boleh dibangunkan dan kawasan yang tidak boleh dibangunkan. Kesediaan
tanah merujuk kepada tanah yang masa kini belum dibangunkan dan belum terikat
dengan pembangunan.
Bagi menjalankan analisis ini, pendekatan raster model bersaiz grid 3m x 3m digunakan.
Operasi analisis akan dijanakan menggunakan ARITMATIK TAMBAH (+) (Spatial Raster
Analysis- Using Multiple Data Sets). Dengan itu, faktor-faktor kriteria yang terlibat dengan
kawasan kesediaan pembangunan akan dikenalpasti melalui nilai (value) yang
terdapat pada sel.
15-13
Rajah 15.15 : Perbezaan Saiz Mempengaruhi Keputusan Analisis
Rajah 15.16: Contoh penggunaan Arimatrik TAMBAH (+) dan Aritmatrik DARAB (X) Dalam Persekitaran Grid
Jadual 15.4: Kriteria-Kriteria Yang Mempengaruhi Pembentukan Analisis Kesediaan Fizikal Tanah
KRITERIA SUB-KRITERIA
Perumahan, Komersial, Industri, Institusi & Kemudahan Masyarakat, Infrastruktur dan
Tepubina Utiliti, Kemudahan Pengangkutan & Jalan Serta Tanah Kosong (Tanah
Pembangunan)
Komited Pelan Kebenaran Merancang MP Muar
Ketinggian Kurang 150 Meter

Ketinggian 150 - 300 Meter
Kawasan Tanah Tinggi
Ketinggian 300 - 1,000 Meter
Ketinggian Melebihi 1,000 Meter
Kecerunan Kelas I (Kurang 15 Darjah)

Kecerunan Kelas III (15-25 Darjah)
Kawasan Cerun
Kecerunan Kelas III (25-35 Darjah)
Kecerunan Kelas IV ( Melebihi 35 Darjah)
Hutan Simpan Kekal
Hutan Simpan Hutan Simpan Tanah Kerajaan
Kawasan Berhutan
Tanah Kosong (Kawasan Pembangunan)

Tanah Kosong
Tanah Kosong (Tanah Tidak Diusahakan)
Pertanian Kesemua Klasifikasi Pertanian (Tanaman, Penternakan & Akuakultur)
Badan Air Sungai

Ketinggian Kecerunan Tepubina Komited
1
Pertanian Tanah Kosong Hutan Badan Air
Rajah 15.17 : Kriteria-Kriteria Yang Mempengaruhi Analissi Kesediaan Tanah
Hasil daripada analisis yang dijalankan didapati 68.77 peratus (95,761.22 hektar) kawasan yang boleh
dibangunkan bagi Daerah Muar Ini adalah disebabkan oleh guna tanah pertanian merupakan guna tanah
terbesar bagi Daerah Muar. Manakala kawasan yang berhalangan pula sebanyak 8.21 peratus (11,439.23
hektar ) daripada kawasan kajian. Kawasan tersebut merupakan kawasan hutan iaitu Hutan Simpan Maokil dan
Hutan Simpan Ayer Hitam.
Jadual 15.5: Analisis Kesediaan Fizikal Tanah
Ketinggian Luas (Hektar) Peratus (%)
Kawasan Boleh Dibangunkan 95,761.22 68.77
Kawasan Boleh Dibangunkan Dengan Syarat 11,439.23 8.21

Kawasan Berhalangan 32,057.55 23.02
JUMLAH 139,258.00 100.00
Classi-
Rajah 15.18 : Model Analisis Kesediaan Fizikal Tanah

15-15
Rajah
Rajah 15.16: Pelan Kesediaan
15.19 Pelan Kesediaan Fizikal
Tanah Tanah
Kawasan Berhalangan
D. Analisis Potensi Pembangunan

Analisis kesesuaian tanah dijalankan bagi mendapatkan gambaran kawasan yang ber-
potensi untuk dibangunkan mengikut tahap-tahap kesesuaian. Analisis ini juga merupa-
kan lanjutan daripada beberapa siri analisis yang dijalankan sebelum ini iaitu hasil output
daripada analisis ketinggian, kecerunan dan kesediaan fizikal tanah, analisis KSAS dan
lain-lain lagi.
Pembentukan kawasan kesesuaian pembangunan dijalankan dengan menggunakan

teknik Multicriteria Decision Making (MCDM) . Kriteria ditentukan berdasarkan matlamat
1
kajian. Tahap kesesuaian pembangunan dibahagikan kepada lima iaitu sangat sesuai,
sederhana sesuai, sesuai, kurang sesuai dan tidak sesuai. Bagi menjalankan analisis ini,
pendekatan raster model bersaiz grid 3m x 3m digunakan. Operasi analisis akan dija-
nakan menggunakan ARITMATIK TAMBAH (+). Dengan itu, faktor-faktor kriteria yang terli-
bat dengan kawasan kesediaan pembangunan akan dikenalpasti melalui nilai (value)
yang terdapat pada sel. Pemberian nilai pemberat bagi setiap kriteria ditentukan
dengan nilai 1 hingga 5.
Rajah 15.20: Perbezaan Saiz Mempengaruhi Keputusan Analisis
Skala Nilai Pemberat
1 2 3 4 5
Tidak Penting Penting
15-17
Penentukan Pemberat & Nilai Skor Menggunakan Expert Choice
Rajah 15.21 : Model Analisis Potensi Pembangunan

Rajah
Rajah 15.16: Pelan Kesediaan
15.19 Pelan KesediaanRajah
Tanah
Fizikal Tanah
15.22: Pelan Potensi Pembangunan
15-19
C. Analisis Lot Lidi dan Lot Kecil

Analisis pengenalpastian bagi lot lidi dan lot kecil bagi daerah Muar amat penting bagi membantu pihak
berkuasa tempatan dalam mengawal dan membuat keputusan perancangan. Bagi daerah Muar didapati
sebanyak 50,169 lot adalah terdiri daripada lot lidi dan lot kecil. Berikut adalah perincian definisi bagi lot lidi dan
lot kecil.
LOT LIDI LOT KECIL
 Keluasan tanah kurang daripada lima (5) ekar  Keluasan tanah kurang daripada lima (5) ekar
 Lot berbentuk panjang dan kurus dengan ukuran  Lot berbentuk panjang dan kurus dengan ukuran
lebih daripada nisbah 1:5 lebih daripada nisbah 1:5
 ‘Thinness ratio’ iaitu kurang daripada nilai 0.436  Lot bangunan berkeluasan kurang daripada satu
 Kategori guna tanah pertanian bagi kawasan luar (1) ekar
bandar dan guna tanah kediaman/ perniagaan  Kategori guna tanah pertanian bagi kawasan luar
bagi kawasan bandar dan pinggir bandar. bandar dan guna tanah kediaman/ perniagaan
 Lot harus berbentuk segi empat, minimum pan- bagi kawasan bandar dan pinggir bandar.
jang salah satu sisi adalah 65 kaki
14,584 Lot ( 11,901.47 Hektar) 35,585 Lot ( 28,697.94 Hektar)
Berikut adalah formula dan contoh pengiraan ‘thinness ratio’ yang digunapakai di dalam pengenalpastian lot lidi
dan lot kecil.
Rajah 15.23: Pelan Lot Lidi dan Lot Kecil

15-21
D. Analisis Sempadan Bandar

Sempadan pertumbuhan bandar merupakan garisan yang menjadi had pembangunan dan pertumbuhan
bandar, di mana bagi kawasan di dalam garisan, keutamaan adalah untuk kegunaan dan aktiviti perbandaran
secara komprehensif, berkepadatan tinggi dan mempunyai jumlah penduduk optimum. Bagi kawasan di luar
garisan keutamaan hendaklah diberikan untuk pemuliharaan alam semulajadi, pengekalan tanah pertanian
subur dan pembangunan desa untuk generasi akan datang.
Selain itu, tujuan analisis sempadan bandar dijalankan adalah bagi:
 Memudahkan aspek perancangan bandar serta kawalan bagi rebakan bandar

 Meningkatkan usaha pembangunan infrastruktur secara berpusat
 Membantu mengenalpasti jenis, densiti dan intensiti pembangunan yang bersesuaian dengan potensi
bandar
 Meningkatkan penumpuan peluang pekerjaan dan tahap kemudahsampaian perkhidmatan dan
kemudahan awam.
Jadual 15.6: Sempadan Bandar Daerah Muar
Keterangan Luas (Hektar)
Muar-Bakri-Pt. Bakar-Pt. Jawa 11,061.00
Pagoh 1,893.34
Pt. Yusuf-Sarang Buaya 398.86
Lapisan Data Yang Mempengaruhi Pembentukan Analisis Bandar
Rajah 15.24: Model Analisis Sempadan Bandar

Hasil daripada analisis didapati seluas 2,398.4 hektar Bandar Muar memiliki ciri-ciri U1, U2 dan UR. Manakala Pekan
Bakri pula seluas 553.411 hektar memiliki ciri-ciri bagi U1, U2 dan UR.
15-23
Pagoh
Muar-Bakri
Pt. Yusof-Sarang
Rajah 15.25: Pelan Sempadan Pertumbuhan Bandar

BAHAGIAN C
3-1
1.0 Konsep dan Strategi Pembangunan

Bahagian ini akan menerangkan berkenaan dengan alternatif-alternatif yang akan dicadangkan bagi tujuan
pencapaian matlamat pembangunan Daerah Muar pada tahun 2030. untuk itu tiga (3) alternatif telah
dikemukakan yang dilihat mempunyai pro dan kontra masing-masing sekiranya dilaksanakan. Alternatif tersebut
adalah seperti berikut:
Alternatif 1: Compact Contained
Pro
Bandar Maharani Bandar Diraja akan

menjadi PWN yang mengalami
pertumbuhan pesat dalam Johor
Kontra
 Kadar kutipan cukai pintu yang rendah

 Pertumbuhan hierarki yang tidak
seimbang
 Kesesakan jalan raya di Bandar
 Persepsi negatif terhadap nilai sejarah
dan warisan Bandar Maharani Bandar
Diraja (akibat kesesakan)
 Pengurusan bandar yang tidak efisien
kerana hanya bertumpu di Bandar
Alternatif 2: Dispersed
Pro
Pusat-pusat pertumbuhan lain akan

mengalami pembangunan
Kontra
 Pertumbuhan penduduk yang rendah di

 Corak perjalanan yang bericirikan
kenderaan persendirian yang tinggi
 Kos infra yang tinggi
 Penyerakan bandar
STRATEGI PEMBANGUNAN DAN CADANGAN AWAL
3-2
Alternatif 3: Dispersed Concentrated
Pro
 Warisan dan nilai sejarah terpelihara

memandangkan aktiviti bandar yang
tidak terlalu sesak
 Penggunaan tanah yang optimum
 Pembangunan yang seimbang antara
pusat pertumbuhan bandar
 Penyediaan kemudahan yang seimbang
 Pengwujudan koridor pembangunan
baru
Kontra
 Corak perjalanan penduduk Muar yang

akan berubah khususnya antara pusat
pertumbuhan
 Kos infra yang tinggi
Dalam menilai keberkesanan alternatif yang dicadangkan dalam menterjemah matlamat dan objektif pem-
bangunan Daerah Muar pada tahun 2030, analisis penilaian opsyen pembangunan reruang telah digunakan
dan Jadual 1.1 menunjukkan bahawa alternatif 3 memperoleh skor tertinggi antara alternatif lain yang dica-
dangkan. Dalam tujuan analisis ini juga, kriteria yang telah dikenal pasti adalah banyak berkisar berkenaan
dengan kebitaraan Daerah Muar , keselarasan dengan dasar pada peringkat negeri serta kemampuan alternatif
tersebut untuk menyokong matlamat pembangunan mampan. Markah keseluruhan bagi setiap alternatif adalah
seperti berikut:
Alternatif 1 Alternatif 2 Alternatif 3

Perkara Wajaran Skor Skor Skor
Skor Skor Skor
Berwajaran Berwajaran Berwajaran
Sokongan ke arah menjadikan Daerah Muar
sebagai daerah berdaya saing berteraskan
0.15 1 0.15 2 0.3 3 0.45
elemen warisan, teknologi pintar dan masyarakat
mampan berkarbon rendah
Kemampuan melonjak pembangunan Daerah
Muar ke arah tahun 2030 sebagai kelangsungan
0.15 1 0.15 3 0.45 3 0.45
kepada hala tuju Pelan Pertumbuhan Strategik
Negeri Johor (PPSJ) 2016-2020
Sokongan terhadap ciri kebitaraan Daerah Muar

(hab perabot, hab pendidikan, pelancongan 0.30 1 0.3 3 0.9 2 0.6
warisan dan pertanian)
Kebolehcapaian sasaran penduduk berbanding

0.30 3 0.9 1 0.3 3 0.9
senario pembangunan sebenar
Keselarasan dengan pencapaian matlamat

keseluruhan pembangunan mampan (ekonomi, 0.10 2 0.2 2 0.2 3 0.3
sosial dan alam sekitar)
JUMLAH 1 1.7 2.15 2.7
Jadual 1.1: Penilaian Opsyen Pembangunan Reruang bagi Cadangan Alternatif Pembangunan
3-3
Perolehan markah yang tinggi dalam penilaian seperti yang ditunjukkan di dalam Jadual 1.1 menjadikan
alternatif 3 iaitu dispersed concentrated dipilih sebagai konsep yang akan diguna pakai untuk membangunkan
dan melaksanakan perancangan ke atas Daerah Muar. Dalam menambah baik alternatif ini, ianya akan
diintegrasikan dengan tiga (3) aspek pembangunan yang lain iaitu koridor ZPP Bandar Maharani Bandar Diraja,
Koridor Pembangunan seperti yang telah dinyatakan di dalam DRSNJ 2030 serta kluster pertumbuhan strategik
Daerah Muar seperti yang telah dikenal pasti di dalam Laporan Pendekatan kajian RTD Muar 2030
(Penggantian).
Koridor Pembangunan
Kluster Pertumbuhan Strategik Kluster Pertumbuhan Strategik

3-4
2.0 Strategi Pembangunan Sektoral Mengikut Teras
2.1 Ekonomi Hijau yang Berdaya Saing
2.1.1 Rangka Wilayah, Penduduk dan Sosio Ekonomi
Jadual 2.1: Hala Tuju dan Strategi Pembangunan Sektor Sosioekonomi dan Penduduk

 Koridor pembangunan Bandar Maharani Bandar Diraja –
Bakri – Bukit Pasir - Pagoh akan menumpukan kepada aktiviti
Menggunakan pendekatan
pelancongan, pembuatan dan pendidikan yang dijangka
pembangunan berasaskan ciri
akan menjadikan bilangan penduduk koridor tersebut
1. kebitaraan daerah bagi
seramai 350,000 orang menjelang tahun 2030
menyokong sasaran pertumbuhan
 Aktiviti pertanian pula akan bertumpu di luar daripada
penduduk yang tinggi
koridor tersebut dengan jumlah penduduk yang akan dijana
adalah seramai 100,000 orang
Menggalakkan proses
pembangunan ekonomi secara  Memastikan pembangunan yang akan berlaku di dalam
penyahpusatan ke kawasan Daerah Muar tidak hanya bertumpu secara pemusatan
pusat-pusat petempatan utama mono (mono-centric) di Bandar Maharani Bandar Diraja.
2.
(Pagoh dan Bakri) dan kecil bagi  Menyelaras dan mengolah koridor pembangunan baharu
menyeimbangkan tahap dengan koridor pembangunan yang dinyatakan di dalam
pembangunan keseluruhan Draf Rancangan Struktur Negeri Johor 2030.
Daerah Muar
 Beberapa sektor akan diberikan tumpuan dalam

memperluaskan peluang pekerjaan. Sasaran pertambahan
Memperluaskan peluang
bilangan guna tenaga berdasarkan sektor ekonomi adalah
pekerjaan dalam kawasan kajian
seperti berikut (2030)
supaya dapat menyerap
3. pertambahan penduduk
i.Perkhidmatan (47,914)
semulajadi serta dapat
ii.Pembuatan (39,416)
mengelakkan migrasi keluar
iii.Pembinaan (9,708)
penduduk sedia ada
iv.Pertanian (4,335)
v.Perlombongan dan pengkuarian (750)
 Penawaran latihan kemahiran melalui institusi pengajian

Mempelbagaikan aktiviti
tinggi awam (IPTA) seperti UTHM, UTM, UIA, dan Politeknik di
ekonomi yang berasaskan
Bandar Universiti Pagoh serta IKTBN dalam aspek seperti
kemahiran tinggi dan
berikut: Teknologi pembuatan perabot – kemudahan
pengetahuan khususnya yang
teknologi pengujian ketahanan perabot; Rekabentuk
4. berkaitan dengan sektor utama
perabot; Pemasaran perabot; Kejuruteraan berkaitan
ekonomi Daerah Muar bagi
pengoperasian pengangkutan awam berasaskan rel;
meningkatkan peluang
Kejuruteraan automotif; Penghasilan dan pembungkusan
pekerjaan dan kemahiran
makanan
penduduk setempat.
3-5
2.1.2 Guna Tanah, Fizikal dan Petempatan Bandar
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor guna tanah,
ciri-ciri fizikal dan petempatan bandar dapat dirangka (rujuk Jadual 2.2). Strategi pembangunan yang telah
dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar
2030 (Penggantian)
Jadual 2.2: Strategi Sektor Guna Tanah, Fizikal dan Petempatan Bandar
Mempromosi sempadan  Menetapkan sempadan pertumbuhan bandar dengan

pertumbuhan bandar (Urban mengambil kira kriteria seperti sempadan pentabiran dan
Growth Boundary, UGB) ke arah kawasan operasi sedia ada, saiz penduduk, kawasan tepu bina,
1. merancakkan pembangunan dan pembangunan komited, jajaran jalan utama, pembangunan
memelihara tanah pertanian prasarana pengangkutan awam sedia ada, struktur tenaga
utama, hutan dan sumber jaya kerja rangkaian jalur lebar danunjuran permintaan guna tanah
ekonomi tahun 2030
 Menubuhkan Pasukan Kerja Penyelarasan Pemajuan Lot Lidi dan

Lot Kecil yang melibatkan MPM dan Pejabat Tanah untuk
Menggalakkan penyatuan lot lidi memproses permohonan pemajuan dan pecah sempadan
2. dan lot tanah kecil khususnya di  Menyediakan dasar dan garis panduan penyediaan
dalam Zon Promosi Pembangunan kemudahan masyarakat dan pembayaran caruman
kemudahan masyarakat untuk pembangunan melibatkan lot lidi
dan lot kecil
Menjalankan penguatkuasaan
 Pemberian notis kepada pemilik tanah
terhadap percanggahan
 Merangka mekanisme pemutihan melalui penempatan semula
3. kegunaan tanah sama ada
aktiviti guna tanah yang bercanggah secara berperingkat ke
percanggahan guna tanah atau
kawasan yang telah dizonkan/ditetapkan
bangunan
 Menggalakkan pembangunan di Pusat Separa Wilayah Negeri
(Bandar Universiti Pagoh) dan Pusat Petempatan Utama (Bukit
Bakri, Bukit Pasir).
 Mengintegrasikan pembangunan guna tanah dan sistem
Mewujudkan struktur petempatan
pengangkutan melalui pembangunan berdensiti tinggi dan
4. pelbagai pusat (polycentric) di
padat di sekitar pusat transit atau pusat petempatan
dalam Daerah Muar
 Membangunkan kawasan pentadbiran baru berhampiran
dengan Jalan Pintasan Muar (FT5) yang disokong dengan
pembukaan kawasan petempatan berkonsepkan
pembangunan bercampur
Menggalakkan pembangunan  Mewujudkan zoning pembangunan bercampur yang jelas dari

bercampur (termasuk perumahan segi percampuran antara perumahan, komersial dan lain-lain
5.
bercampur) di dalam pusat khususnya di kawasan pesisir Sungai Muar, TOD dan pusat
bandar dan pusat petempatan petempatan utama
3-6
2.1.3 Sektor Komersial dan Perkhidmatan
Dalam meningkatkan ekonomi sektor komersial, beberapa strategi telah digariskan bagi menjadikan kawasan
komersial di Daerah Muar dapat memberi perkhidmatan dan kemudahan yang kondusif kepada penduduk.
Berikut adalah strategi pembangunan bagi kawasan komersial.
Jadual 2.3: Strategi Sektor Komersial dan Perkhidmatan
 Mengkaji semula piawaian nisbah 10% keperluan rumah kedai bagi setiap
cadangan pembangunan bercampur.
 Memastikan penyediaan kedai kos sederhana rendah (KKSR) bagi
memberi peluang kepada peniaga yang untuk me
Mengoptimumkan
 Bekerjasama dengan organisasi bukan berdasarkan keuntungan (NPO)
penawaran dan
1. seperti ThinkCity yang menyediakan program geran (matching grant)
penggunaan ruang lantai
bagi menggalakkan peniaga untuk menjalankan kegiatan komersial dan
komersial
meningkatkan kadar penghunian.
 Mempromosi konsep ‘adaptive reuse’ bagi mewujudkan identiti dan
karakter yang berbeza serta dapat menarik pelaburan baru terutamanya
di kawasan Bandar Maharani Bandar Diraja.
 Mempelbagaikan aktiviti komersial khususnya hiburan (cineplex,boling,

pusat hiburan keluarga dan lain-lain) bagi menarik lebih ramai
Mempelbagaikan aktiviti
pengunjung luar dan memenuhi permintaan penduduk Daerah Muar.
2. komersial khususnya
 Menambahkan keunikan bagi perkhidmatan makanan dan minuman
hiburan
seperti mewujudkan restoran bertema iaitu restoran terapung di kawasan
berhampiran sungai terutamanya di Pekan Parit Jawa.
 Menggalakkan penambahan aktiviti komersial ke arah Bandar Universiti

Pagoh, Pekan Parit Bakar dan Pekan Parit Jawa
 Memperkukuhkan fungsi dan hierarki kawasan komersial di pusat
Mengguna pakai konsep petempatan mengikut hierarki:
3. polycentric di kawasan  Komersial tahap pusat bandar (Bandar Maharani Bandar Diraja)
komersial di Daerah Muar  Komersial tahap sub-bandar (Bandar Bukit Bakri dan Bukit Pasir)
 Komersial tahap pusat tempatan (Seri Menanti, Pekan Baharu, Parit Bakar
dan Parit Jawa)
 Komersial tahap komuniti (Bukit Kepong, Bukit Naning, Lenga)
 Menambah bilangan petak pasar malam di kawasan petempatan kecil

Meluaskan kepelbagaian seperti Pekan Lenga, Bukit Kepong dan Bukit Naning.
aktiviti tidak formal seperti  Konsep Berniaga 2030 – berniaga pelbagai produk menggunakan basikal
4. pasar malam dan ‘food boleh dipraktikkan kepada penjaja di Uptown Muar bagi menambah
truck’ di kawasan keunikan terhadap aktiviti komersial tidak formal di Daerah Muar iaitu
petempatan kecil berfokus kepada Bandar Maharani Bandar Diraja, Bandar Universiti Pagoh
dan kawasan pekan yang lain.
Menggalakkan
 Menyediakan perkhidmatan ‘Park-and-Walk/Cycle’ sebagai galakan
pengunjung untuk
kepada pemandu untuk meletakkan kenderaan di luar kawasan
5. menggunakan
komersial di samping dapat mengurangkan kadar kenderaan yang
pengangkutan aktif di
masuk ke kawasan komersial di pusat bandar.
kawasan komersial
3-7
2.1.4 Perindustrian
Jadual 2.4: Strategi Sektor Perindustrian

 Mengenal pasti industri yang tamat tempoh pemutihan dan
tidak memohon kebenaran merancang bagi tujuan
Menguatkuasakan syarat
penguatkuasaan
pemutihan yang perlu disusuli
 Pemberian KMT yang hanya terhad untuk tempoh 5 tahun (3
1. dengan permohonan kebenaran
tahun sekiranya terlibat dengan kacau ganggu dan
merancang dan pematuhan syarat
pencemaran)
perancangan
 Kajian Rasionalisasi zoning guna tanah industri di Mukim Sungai
Raya dan Sungai Terao
 Menyelaras dengan agensi berkaitan (MIDA, MTIB, MITI dan lain-

Pemindahan industri haram ke
lain) untuk menyediakan insentif penempatan semula industri
2. kawasan industri sedia ada atau
secara berfasa Memperkenalkan kaedah 'rent to own' bagi
MFP
tujuan pemilikan unit dari kalangan industri feeder haram ke
Menambah keluasan MFP bagi  Mencadangkan kajian pengembangan keluasan MFP dengan
3.
tujuan memperbanyakkan mengambil kira tanah bersebelahan
 Bekerjasama dengan institusi pendidikan di Hab Pendidikan

Meningkatkan kemahiran dalam
Pagoh bagi tujuan kajian dan pembangunan produk perabot
kalangan penduduk tempatan bagi
4. terutamanya dari segi reka bentuk (reka bentuk tempatan dan
memenuhi permintaan kepakaran
antarabangsa), kualiti dan pemasaran (kerjasama dengan
industri perabot
MTIB) sekali gus dapat mewujudkan pasaran tenaga kerja
Pemberian insentif kepada

 Menyelaras dengan agensi seperti MIDA/SME Bank untuk
5. pengusaha untuk mempromosikan
membantu pengusaha kecil untuk menghasilkan dan
produk yang dihasilkan
Mengetengahkan elemen perabot  Pembinaan arca atau pintu gerbang yang bercirikan elemen
6. sebagai antara identiti utama perabot seperti meja atau kerusi di laluan masuk ke Daerah
Daerah Muar Muar terutamanya di FT24 (Jalan Muar) yang dari/ke MFP
 Mempromosikan penggunaan tenaga boleh baharu seperti
biomas untuk tujuan pengoperasian industri di mana sisa
Memperkenalkan penggunaan daripada aktiviti pembuatan perabot seperti habuk kayu dapat
7. tenaga yang mampan dan boleh digunakan sebagai biomas untuk menjana tenaga
baharu bagi kegunaan industri  MFP sebagai model bagi perlaksanaan simbiosis industri dan
circular economy bagi mengoptimumkan penggunaan bahan
dan tenaga
3-8
2.1.5 Pelancongan
pelancongan dapat dirangka (rujuk Jadual 8.29). Dalam meningkatkan sektor ini, beberapa strategi telah
digariskan bagi menjadikan pelancongan di Daerah Muar dapat menawarkan produk pelancongan sedia ada
kepada pelancong. Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa
peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian). Berikut adalah strategi pembangunan
bagi sektor pelancongan di Daerah Muar.
Jadual 2.5: Strategi pembangunan sektor pelancongan
 Mempromosi secara berterusan pelancongan gastronomi contohnya

Mee Bandung, Ikan Bakar Sabak Awor, Otak-Otak Muar, Cendol Muar
dan Sate Pagi
 Mempromosikan Bukit Mor, HSK Paya Gambut Ayer Hitam Utara,
Memperkukuhkan produk-
Hutan Paya Laut dan Parit Jawa sebagai destinasi eko pelancongan
produk pelancongan yang
di Daerah Muar
1. berpotensi di Daerah Muar
 Mempromosikan Sungai Muar dengan meningkatkan aktiviti sukan air,
dan meningkatkan promosi
festival tahunan antarabangsa secara tidak langsung dapat
lokasi pelancongan baru
memperkenalkan pelancongan akuakultur (kerang-kerangan, tiram
dan udang galah sepit biru)
 Menyegerakan kewujudan Muzium Muar melalui adaptive reuse
bangunan bersejarah/lama iaitu Bangunan TM
 Mempertingkatkan promosi produk pelancongan warisan di Daerah

Muar bersesuaian dengan perletakan Muar di dalam TDC Cradle of
Heritage.
 Mencadangkan penyelidikan mengenai leluhur rakyat, mitos dan
Membangunkan
sejarah (pertalian dengan Kesultanan Melaka) untuk mewujudkan
2. pelancongan warisan
penceritaan yang menarik kepada pelancong
sebagai niche utama
 Mewujudkan jejak warisan di dalam Bandar Maharani Bandar Diraja
dan Daerah Muar selaras dengan cadangan Pelan Induk
Pelancongan Negeri Johor 2023 dan RKK Bandar Maharani Bandar
 Mewujudkan laluan beca bagi meningkatkan mobiliti aktif dalam

kalangan pelancong di Daerah Muar selaras dengan RKK Bandar
 Memperbanyakkan penyediaan papan tanda arah yang
Menyediakan kemudahan
menjelaskan maklumat pelancongan bagi membantu pelancong
3. sokongan bagi aktiviti
pelancongan di Daerah Muar
 Menyediakan kemudahan sokongan di sepanjang laluan pejalan kaki
di sepanjang trail warisan
 Mempelbagaikan jenis dan pengelasan penginapan serta
memastikan Homestay untuk berdaftar dengan MOTAC.
 Mempromosikan pelancongan sedia ada di Daerah Muar melalui

blogger, wartawan dan laman sesawang digital yang menyediakan
maklumat mengenai sumberjaya dan produk pelancongan
 Mempromosi Daerah Muar sebagai destinasi hiliran kepada Tapak
Mempergiatkan promosi
Warisan Dunia UNESCO Melaka melalui jalinan kerjasama,
4. produk pelancongan di
pengenalan pakej melancong tambahan dan penjenamaan
Daerah Muar
bersama (co-branding)
 Menyediakan kiosk informasi berkenaan dengan pelancongan di
Muar di tempat tumpuan / entry point utama pelancong yang
berpotensi (e.g. RNR Pagoh, Senai Airport)
3-9
Strategi Pembangunan Pelancongan

3-10
2.1.6 Sektor Pertanian dan Perikanan
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor pertanian
dan perikanan dapat dirangka (rujuk Jadual 2.6). Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan
Jadual 2.6: Strategi pembangunan sektor pertanian dan perikanan

 Membangunkan tanah pertanian terbiar yang terletak di luar
koridor pembangunan yang subur untuk dikekalkan khususnya
Mengekalkan dan di luar kawasan urban growth boundary
membangunkan kawasan  Menyediakan program 1 Herba 1 Kampung melalui kalobarasi
1. pertanian utama terutamanya pengusaha Ladang Nasuha dengan penduduk untuk
kawasan pertanian di luar koridor memajukan aktiviti pertanian di Daerah Muar
pembangunan Daerah Muar  Menggalakkan penyertaan petani muda dalam
pembangunan pertanian melalui kursus, seminar dan latihan
 Mengekalkan kawasan TKPM dan ZPM dan menggiatkan

Memantau dan menguatkuasa
pengeluaran TKPM melalui insentif dan pengurusan yang
TKPM dan Zon Pengeluaran
berkesan
2. Makanan (ZPM) dan memastikan
 Memperkasakan Tapak Penyemaian Benih Kelapa Matag di
syarat jenis tanaman makanan
ZPM Jorak
bagi ZPM dipatuhi.
 Memperkukuh aktiviti R&D melalui institusi pengajian awam di

Bandar Pagoh seperti UTM (agroteknologi), UTHM (kajian herba
dan tiram) dan politeknik (teknologi makanan) bagi
menghasilkan kepelbagaian tanaman dan ternakan yang
lebih produktif
 Membangunkan tanah pertanian secara optimum dengan
menerapkan konsep tanaman selingan, integrasi pertanian
Meningkatkan produktiviti  Membangunkan aktiviti pertanian secara komersial dengan
pertanian, perikanan dan menekankan keluasan penanaman minimum / akuakultur per
penternakan terutamanya petani, bilangan ternakan minimum per penternak / ladang /
tanaman makanan, industri dan reban
3.
komoditi secara komersial dan  Memanfaatkan sumber perikanan semulajadi dengan
mampan bagi tujuan mewujudkan Zon Industri Akuakultur di Mukim Sg Balang
pembangunan ekonomi dan food dengan keluasan 850 hektar melalui aktiviti menternak udang
security putih dan udang harimau
 Mengenalpasti kawasan baru yang berpotensi bagi
pembukaan TKPM baru. Tapak-tapak ini hendaklah
bersesuaian dengan kegunaannya sebagai TKPM khususnya
tanah milik kerajaan dan bukan kawasan mudah banjir.
 Mewujudkan tapak pameran kekal berpusat bagi mempromosi
produk pertanian kepada penduduk tempatan dan
 Mewajibkan penaiktarafan penternakan sedia ada (Ladang

Gred C dan Gred D) kepada Ladang Unggas Gred A dan B
atau dicadangkan penempatan semula Ladang Gred C dan
D (Zon Penternakan Bukit Kepong)
 Mewajibkan pengusaha baru untuk membuka reban
Mempertingkatkan kualiti
4. menggunakan kaedah reban tertutup ‘closed –house system’
penternakan di Daerah Muar bagi proses ternakan ayam
 Agensi yang telibat perlu mengawal dan memantau
penternakan ayam di lokasi dalam dan berhampiran dengan
kawasan perumahan
3-11

 Membangunkan dan menaiktaraf jalan-jalan ladang, sistem
pengairan dan sistem perparitan, khususnya di kawasan
potensi banjir (termasuklah tapak TKPM Kg Tui) supaya kawasan
pertanian dapat dimajukan secara optimum
 Membangunkan jeti nelayan dengan struktur kekal untuk
Meningkatkan penyediaan dan jaminan pembangunan jangka panjang dan keselamatan
penggunaan kemudahan nelayan
5.
infrastruktur pertanian dan  Menggalakkan Penggunaan Tenaga Boleh Baharu seperti
pemasaran tenaga suria untuk aktiviti penternakan (contohnya
pemasangan panel solar di reban ayam tertutup)
 Program waste to wealth - Penukaran sisa tinja kepada tenaga
seperti menukarkan baja haiwan ke dalam biogas melalui
anaerobic digesters terutamanya di kawasan Ladang Fidlot
3-12
2.2 Warisan Mampan Bercirikan Bandar Diraja dan Kekayaan Sumber Alam
2.2.1 Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor Pusat
Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap dapat dirangka (rujuk Jadual 8.29). Dalam
meningkatkan sektor ini, beberapa strategi telah digariskan bagi menjadikan psaut bandar di Daerah Muar
dapat memainkan peranan meningkatkan ekonomi. Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan
Berikut adalah strategi pembangunan bagi sektor Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan
Landskap di Daerah Muar.
Jadual 2.7: Hala tuju dan strategi pembangunan
Mengukuhkan imej dan identiti pusat  Mengukuhkan imej dan identiti, penjenamaan semula
petempatan mengikut kebitaraan bandar ke arah menggerakkan semula fungsi bandar
1. dari segi aktiviti ekonomi, warisan, mengikut kebitaraan dari segi aktiviti ekonomi, warisan,
produk tempatan atau budaya produk tempatan atau budaya setempat khususnya di
kawasan perniagaan utama.
setempat
a. Pagoh sebagai Hab Pendidikan

Mengenal pasti dan menonjolkan b. Bakri sebagai Hab Perabot
fungsi petempatan kecil melalui reka c. Parit Jawa sebagai petempatan persisir sungai
2.
bentuk elemen landskap, reruang d. Bukit Kepong sebagai Bandar Sejarah dan Warisan
dan bangunan warisan e. Bandar Maharani sebagai Bandar Diraja
Penyediaan papan tanda tarikan

 Menyediakan papan tanda tarikan di lokasi pelancongan di
pelancongan di lokasi yang strategik
kawasan yang strategik dan jelas. Lokasi yang dicadangkan
3. dan jelas serta memastikan
adalah sepanjang jejak warisan bagi membantu pelancong
kesinambungan maklumat petunjuk
arah
 Cadangan mewartakan beberapa bangunan warisan yang

telah disenaraikan di dalam RKK Bandar Maharani Bandar
Mewartakan bangunan warisan dan
Diraja. Antara bangunan warisan tersebut ialah:
memperkasakan garis panduan
a. Balai Polis Trafik
pemeliharaan bangunan warisan
b. Bangunan Mahkamah Lama
oleh JWN berkenaan dengan papan
4. c. Bangunan Sultan Abu Bakar
tanda, ketinggian dan warna
d. Sekolah Tinggi Muar
bangunan selaras dengan
e. Masjid Jamek Sultan Ibrahim
peruntukan RKK Bandar Maharani
f. Bangunan Pejabat Kastam
Bandar Diraja
g. Bangunan TM
h. Jambatan Sultan Ismail
 Mengguna pakai garis panduan yang ditekankan dalam

RKK Bandar Maharani Bandar Diraja meliputi seluruh Daerah
Muar termasuk:
Meluaskan pelaksanaan garis a. Garis Panduan Kerja Pengubahsuaian dan Pembaikan
5. panduan pemeliharaan bangunan Bangunan-Bangunan Warisan
dan rupa bentuk bandar b. Garis Panduan Pencahayaan bagi Bangunan Warisan
Sesebuah
c. Garis Panduan Pencahayaan Warna dan Cat
d. Garis Panduan Penggunaan Sistem Penghawa Dingin
3-13

 Menaiktaraf landskap dengan menggunakan imej dan
identiti di setiap petempatan termasuk:
a. Pintu gerbang sebagai arca yang berfungsi sebagai
titik ketibaan kepada para pengunjung
b. Landskap kejur yang menggunakan simbol, corak atau
motif yang memaparkan identiti dan imej di setiap
Menaik taraf landskap seperti pintu petempatan
gerbang, landskap kejur dan c. Landskap lembut dengan menampakkan ciri reka
6. landskap lembut supaya imej dan bentuk yang khusus
identiti di setiap petempatan tersebut d. Peningkatan kemudahan rekreasi dan sukan
dapat dipertingkatkan e. Peningkatan fungsi taman dengan pelbagai ruang
aktiviti
 Penambahbaikan taman rekreasi awam sedia ada dengan
peningkatan penyediaan kemudahan awam, dan
penyelenggaraan pokok tanaman bagi mencantikkan
pemandangan kawasan taman rekreasi
 Mewujudkan pelan induk landskap
3-14
Strategi Pusat Bandar, Pemeliharaan Warisan, Reka Bentuk Bandar dan Landskap
3-15
2.2.2 Alam Sekitar, Pengurusan Alam Semula jadi, Perhutanan dan Geo-Bencana
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor alam sekitar,
semula jadi, perhutanan dan geo bencana dapat dirangka (rujuk Jadual 2.8). Strategi pembangunan yang
telah dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah
Jadual 2.8: Strategi pembangunan sektor alam sekitar, pengurusan semula jadi, perhutanan dan geo bencana
Strategi
Bil. Cadangan Awal
Pembangunan
 Memastikan pematuhan zon penampan antara kawasan perindustrian dan
rizab sungai yang berpandukan Garis Panduan Perancangan Kawasan
Meningkatkan Perindustrian.
pengurusan  Mewujudkan jawatan kuasa kerja (Task Force) bagi mengawal dan
lembangan sungai memantau aktiviti pembangunan di sepanjang sungai.
1. bagi  Menubuhkan Lembaga Pengurusan Lembangan Sungai Muar.
mempertingkatkan
 Menyediakan RKK Sungai Muar
kualiti air sungai dan
 Mempertingkatkan aktiviti penguatkuasaan dan pemantauan oleh pihak JAS,
marin.
JPS serta MPM bagi memastikan pelaksanaan Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974
(Akta 127) lebih menyeluruh.
 Menggunapakai secara menyeluruh Manual Saliran Mesra Alam (MSMA)

khususnya penyediaan kolam tadahan air (KTA), bio-swales, bio-retention
pond dan pengurangan permukaan tidak telap air.
Meningkatkan
pengurusan  Mengawal aktiviti guna tanah di sekitar kawasan berisiko banjir bagi
2. lembangan sungai mengurangkan kawasan tidak telap air.
bagi mengelakkan  Mengkaji keperluan penyediaan kolam tadahan yang bertujuan menahan air
bencana banjir. larian dari kawasan tadahan daripada mengalir ke kawasan hilir agar
bencana banjir dapat dielakkan.
 Menyediakan pelan pengurusan dan pencegahan banjir
 Meningkatkan keluasan hutan simpan di Daerah Muar bagi meningkatkan

kualiti alam semula jadi dan mengurangkan kesan hakisan pantai.
 Mempergiatkan penanaman pokok bakau di pesisir pantai yang mengalami
hakisan pantai.
 Mengelakkan pembangunan berintensiti tinggi dalam kawasan persisiran
pantai.
 Memastikan aktiviti akuakultur dan ekopelancongan di sekitar kawasan
Meningkatkan
pantai mematuhi garis panduan bagi mengelakkan hakisan dan
pemuliharaan semula
3. pencemaran.
jadi melalui pewartaan
 Memastikan struktur binaan untuk aktiviti ekopelancongan dan penyelidikan
hutan paya laut
adalah bersesuaian dan tidak mengganggu eko sistem semula jadi hutan
bakau.
 Mengenal pasti lokasi serta fungsi hutan simpan yang bersesuaian bagi
memastikan pewartaan hutan paya laut dapat memberi manfaat terhadap
pembangunan ekonomi dan alam sekitar.
 Mengelakkan reklamasi pantai terutamanya di kawasan hakisan tahap 4
(tinggi) dan 3 (sederhana).
 Mengenal pasti kawasan yang berisiko mengalami penerobosan air masin.
 Memastikan pembinaan empangan di Sungai Meda dan baraj di Sungai
Mencadangkan Sendok, Tangkak dilaksanakan supaya dapat menghalang kemasukan air
4. pembinaan baraj dan masin di Sungai Muar.
empangan  Meningkatkan pemantauan terhadap kualiti air bagi mengesan perubahan
nilai parameter kualiti air.
3-16
Strategi
Bil. Cadangan Awal
Pembangunan
 Mengawal aktiviti pembakaran terbuka terutamanya untuk tujuan pertanian
dan perladangan bagi mengelakkan rebakan kebakaran ke HSK.
 Memastikan pembukaan tanah baru untuk tujuan pertanian, perumahan,
Memantau aktiviti komersial dan perindustrian di sekitar HSK menggunakan kaedah yang
5. pembakaran terbuka di mampan.
sekitar HSK.  Memastikan pembinaan check dam (telaga mini yang digunakan untuk
menakung air) yang dilengkapi telaga tiub diteruskan bagi mengawal
kebakaran daripada merebak dengan cepat.
 Mengekalkan fungsi hutan pelajaran memandangkan terdapatnya

kepelbagaian spesies burung, hidupan liar serta tumbuh-tumbuhan unik.
Mempromosi HSK Paya  Memastikan struktur binaan kemudahan berkaitan ekopelancongan adalah
Gambut Ayer Hitam bersesuaian dan tidak memberi kesan terhadap persekitaran semula jadi
6.
Utara sebagai sumber hutan.
jaya ekopelancongan  Menetapkan sempadan kompartmen hutan untuk tujuan ekopelancongan
bagi mengelakkan berlakunya pencerobohan hutan.
3-17
2.3 Pembangunan Bandar Padat dan Persekitaran Berdaya Huni
2.3.1 Perumahan
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor perumahan
dapat dirangka (rujuk Jadual 2.9). Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan dijadikan asas dan
panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030 (Penggantian).
Jadual 2.9: Strategi pembangunan sektor perumahan

 Mengguna pakai Dasar Perumahan Rakyat Johor yang menetapkan
setiap pembangunan perumahan untuk menyediakan 40 peratus
rumah kos rendah
 Memastikan perletakan lokasi perumahan kos rendah (mampu milik/
mampu biaya) dalam pembangunan berorientasikan transit (TOD) dan
Menggalakkan
pusat perkhidmatan
perumahan kos rendah
1.  Meningkatkan penawaran rumah kos rendah (mampu milik/mampu
(mampu milik/mampu
biaya) bagi memastikan penduduk mampu memiliki rumah sendiri di
biaya)
dalam Daerah Muar tanpa perlu berhijrah ke daerah luar.
 Usahasama antara pemaju, MPM dan kerajaan negeri bagi
memastikan 4,262 rumah RMBJ yang masih dalam perancangan (rizab)
akan dibina secara komprehensif menjelang tahun 2023 dalam Daerah
Muar.
 Merancang perumahan bercampur (mixed-housing) khususnya dalam
projek pembangunan bercampur (mixed-use development)
Merancang perumahan  Memastikan perletakan lokasi pembangunan melebihi 5 tingkat
2.
bercampur dirancang dengan strategik di luar Bandar Maharani Bandar DiRaja
terutamanya di kawasan Pintasan Muar (Muar Bypass), dalam
pembangunan berorientasikan transit (TOD) dan kawasan Pagoh .
Menggalakkan  Kawalan kepada kelulusan perumahan kurang daripada 3 ekar oleh
penyatuan tanah untuk MPM
3.
pembangunan  Mengenakan caruman infrastruktur sosial (termasuk kawasan lapang)
perumahan untuk pembangunan kurang daripada 3 ekar
Penerapan elemen-
 Mewajibkan sistem penuaian air hujan bagi perumahan baru dan perlu
4. elemen perumahan
dikemukakan dalam pelan bangunan
mampan
2.3.2 Institusi, Kemudahan Masyarakat dan Kawasan Lapang
Terdapat hala tuju dan strategi pembangunan terhadap pembangunan institusi, kemudahan masyarakat dan
tanah lapang menjelang 2030. Antaranya adalah seperti berikut :
Jadual 2.10: Strategi pembangunan sektor perumahan
1. Menambah bilangan kemudahan  Mewujudkan kawasan baru bagi tujuan penambahan

kesihatan mengikut keperluan kemudahan kesihatan baru seperti klinik kesihatan dan klinik
piawaian dan pertambahan penduduk desa di Daerah Muar
3-18
2. Mencadangkan pembukaan sekolah  Menambah bilangan sekolah rendah dan menengah di

rendah dan menengah baru di Daerah Mukim Pagoh
Muar bagi menampung pertambahan
populasi baru terutamanya ke Pagoh
3. Menyediakan kawasan bagi  Menyediakan kompleks kemudahan yang terdiri daripada
penyediaan perpustakaan mengikut perpustakaan, tadika, dewan dan pusat ICT yang boleh
keperluan piawaian dan pertambahan diintegrasikan di dalam satu kompleks bagi menyokong
penduduk aktiviti yang saling berkait dengan aktiviti penduduk
terutama di Mukim Jorak untuk menampung pertambahan
penduduk di kawasan tersebut.
4. Menambah baik liputan perkhidmatan  Menyegerakan pembinaan balai bomba kategori B (Mukim
polis dan bomba di Daerah Muar Bakri) di Daerah Muar dalam tempoh pelaksanaan RTD
Muar 2030 (Penggantian)
 Memperluaskan kawasan pemantauan polis melalui
pertambahan bilangan balai polis terutamanya di Mukim
Bandar dan Jorak
5. Menyediakan taman bandaran di  Menambah kawasan lapang dengan mewujudkan taman
kawasan pembangunan baru seperti bandaran khususnya di kawasan pembangunan baru di
Pagoh, Bakri dan Sungai Terap Pagoh, pusat pentadbiran baru dan Bakri dengan
mengguna pakai piawaian 2 hektar bagi setiap 1,000
penduduk
2.3.3 Sektor Petempatan Desa dan Luar Bandar
Lanjutan daripada penemuan isu, potensi dan cadangan awal, strategi pembangunan bagi sektor petempatan
desa dan luar bandar dapat dirangka (rujuk Jadual 2.11). Strategi pembangunan yang telah dicadangkan akan
Jadual 2.11: Strategi pembangunan sektor petempatan desa dan luar bandar
 Membangunkan kawasan homestay atau inap desa yang berdaftar

dengan MOTAC dan mematuhi garis panduan yang berkaitan untuk
membuka peluang pekerjaan khususnya di kampung tradisi dan
kampung orang asli yang berpotensi
 Menggalakkan aktiviti ekonomi berasaskan industri kecil dan

Menambah peluang
1. sederhana (IKS), dan industri asas tani (IAT)
pekerjaan
 Menjalinkan kolaberasi antara masyarakat kampung terutama belia
dengan pakar-pakar dari universiti di Bandar Universiti Pagoh,
pengusaha herba, pengusaha nurseri, dan pengusaha dari bidang
kepakaran yang lain agar dapat mengoptimakan kelebihan sumber
dan kepakaran yang ada di dalam Daerah Muar
 Menyediakan pusat latihan yang menawarkan program bimbingan

keusahawanan (khususnya berkaitan pemprosesan dan pengeluaran
Menambah baik produk) dan pembangunan modal insan di setiap Kompleks Penghulu
2. pemprosesan dan
pengeluaran produk  Menambah variasi produk-produk baru dalam kampung berdasarkan
keunikan semulajadi yang dimiliki seperti kampung di sepanjang pesisir
laut dan kampung di sepanjang sungai.
3-19
Strategi Pembangunan Institusi, Kemudahan dan Kawasan Lapang

3-20
2.4 Pembangunan Infrastruktur, Utiliti dan Mobiliti
2.4.1 Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan
pengangkutan dan perhubungan dapat dirangka (rujuk Jadual 2.12). Strategi pembangunan yang telah
dicadangkan akan dijadikan asas dan panduan semasa peringkat penyediaan Draf Awal RTD Daerah Muar 2030
(Penggantian).
Jadual 2.12: Strategi pembangunan bagi sektor pengangkutan dan perhubungan
 Membina jalan raya baru (lingkaran baharu di Parit Jawa – Bukit Bakri –
Meningkatkan
Bukit Pasir) bagi mempertingkatkan kemudahsampaian ke pusat
kemudahsampaian antara
1. petempatan utama di Daerah Muar.
petempatan utama di Daerah
 Mengenal pasti rangkaian jalan raya yang boleh dijadikan sebagai
Muar
jalan alternatif.
 Menaiktaraf jalan raya dan persimpangan sedia ada di Daerah Muar

agar dapat menampung kapasiti jalan raya pada masa hadapan.
Menambah baik sistem  Mencadangkan penyuraian lalu lintas terutamanya di Pusat Bandar
jaringan jalan raya bagi Maharani Bandar Diraja bagi mengurangkan kesesakan lalu lintas.
2. memastikan sistem
 Memastikan projek-projek yang dicadangkan di dalam RTD Muar 2002-
perhubungan yang lebih
2015 (Pengubahan) dilaksanakan.
efisien.
 Mengkaji keperluan penyediaan TLK bertingkat di pusat Bandar
Maharani Bandar Diraja.
 Mengkaji kawasan yang berpotensi menjana pemintaan terhadap
perkhidmatan pengangkutan awam bagi memastikan cadangan
laluan lebih strategik.
 Memperkenalkan perkhidmatan teksi air di Sungai Muar terutamanya
Mempertingkatkan rangkaian
di tempat tarikan pelancong.
laluan dan kualiti
 Menambah baik bilangan serta operasi perkhidmatan pengangkutan
3. perkhidmatan pengangkutan
awam di Daerah Muar terutamanya perkhidmatan bas henti-henti.
awam yang lebih bersepadu
dan komprehensif
 Menyediakan laluan khas bas agar dapat mempercepatkan masa
perjalanan dan meningkatkan kualiti perkhidmatan bas.
 Memastikan terminal baru yang telah dicadangkan di pintasan Muar
(Pusat Pentadbiran Muar baru) dibina secara bersepadu bagi
memudahkan pertukaran antara mod pengangkutan awam.
 Menyediakan laluan berbasikal dan pejalan kaki yang mesra
Menggalakkan mobiliti aktif pengguna melalui penyediaan fasiliti dan infrastruktur yang efisien di
4. seperti berjalan kaki dan Daerah Muar.
berbasikal  Menambah zon pejalan kaki di pusat aktiviti utama bagi
menggalakkan mobiliti aktif.
 Mencadangkan rangkaian laluan bagi pengangkutan logistik.
Mempertingkatkan sistem  Meningkatkan pengurusan sistem pengangkutan logistik bandar.
5.
perhubungan logistik bandar  Mencadangkan kajian kesesuaian penyediaan kemudahan tempat
letak kenderaan pengangkutan barang angkut.
3-21
 Memperkenalkan
perkhidmatan teksi air di
Sungai Muar teutamanya
di tempat tarikan
pelancong
 Cadangan penyuraian lalu lintas

terutamanya di Pusat Bandar
 Cadangan TLK bertingkat di
Pusat Bandar Maharani Bandar
Diraja
 Menyediakan laluan berbasikal
dan pejalan kaki yang mesra
pengguna melalui penyediaan
kemudahan dan infrastruktur
yang efisien
Cadangan rangkaian
laluan bagi
pengangkutan logistik ke
kawasan MFP
Kajian kesesuaian
penyediaan TLK
pengangkutan barang
angkut
Meningkatkan
kemudahsampaian dengan
membina lingkaran baharu Parit
Jawa-Bukit Bakri-Bukit Pasir
Mengenal pasti rangkaian jalan

raya yang boleh dijadikan
sebagai jalan alternatif
Strategi Pembangunan Jaringan Pengangkutan dan Perhubungan di Daerah Muar

3-22
2.3.1 Infrastruktur dan Utiliti
Jadual 2.13: Strategi pembangunan sektor infrastruktur dan utiliti

 Memastikan projek utiliti komited dilaksanakan dalam tempoh
Rancangan Tempatan Daerah Muar 2030 (Penggantian) yang
Menaik taraf infrastruktur dan utiliti
meliputi
sedia ada/komited dalam
i.Pembinaan 3 buah PMU;
memastikan pembekalan
1. ii.Pembinaan LRA Pagoh dan menaik taraf LRA Panchor;
infrastruktur dan utiliti dalam
iii.Pembinaan Empangan Sungai Meda;
kawasan kajian adalah sentiasa
iv.Pembinaan menara pemancar telko yang baharu; dan
mencukupi
v.Pembinaan STP yang mematuhi piawaian yang telah
ditetapkan oleh SPAN
Mengawal pencemaran parit dan
 Menangani isu pencemaran parit dan sungai yang berpunca
sungai melalui kaedah
daripada ladang penternakan (rujuk Sektor Pertanian dan
pemantauan dan perlaksanaan
Perikanan)
peraturan dan menggalakkan
 Memastikan pembangunan baharu bagi kawasan perumahan
2. penggunaan sumber air alternatif
dan komersial akan diintegrasikan dengan sistem penjimatan air
(air jenis bukan untuk diminum, non-
seperti penggunaan perkakasan jimat air (yang menggunakan
potable) bagi tujuan
penarafan WEPLS - Water Efficient Product Labelling Scheme oleh
mengurangkan permintaan
SPAN) dan perlaksanaan sistem penuaian air hujan (SPAH)
terhadap bekalan air terawat
Menggunakan cadangan tapak
perlupusan baru yang telah dikenal
pasti di TP Bukit Payong (Batu  Bekerjasama dengan Majlis Perbandaran Batu Pahat (MPBP)
Pahat) yang akan dapat dalam memastikan TP Bukit Payong dapat beroperasi dalam
menampung sisa dari Daerah Muar tempoh sebelum TP Bukit Bakri ditutup sepenuhnya
3.
 Membina transfer station di Pagoh dan Bakri untuk memudahkan
Menambah baik sistem pengurusan
pengurusan dan pemindahan sisa pepejal sebelum dilupuskan di
sisa pepejal melalui pembinaan
TP Bukit Payong
infrastruktur baharu yang
menyokong pengoperasian TP Bukit

LASP June 2020

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

LASP June 2020

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DRAF RANCANGAN TEMPATAN DAERAH

1.1 Pengenalan kajian 1-1

1.4 Hala tuju dan visi Daerah Muar 1-3

1.5 Matlamat dan objektif pembangunan 1-5

2.0 Rangka wilayah 2.1

2.1 Pengenalan 2-1

2.2 Malaysia Dalam Konteks Peringkat Global 2-2

2.2.1 Matlamat Pembangunan Mampan 2-2

2.2.2 Agenda Perbandaran Baharu 2-3

2.3 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Nasional 2-4

2.3.1 Rancangan Malaysia ke-11 (RMKe-11) 2-4

2.3.3 Dasar Perbandaran Negara ke-2 (DPN 2) 2-7

2.3.5 Rancangan Fizikal Zon Persisiran Pantai Negara (RFZPPN) 2-9

2.4 Muar dalam Konteks Peringkat Negeri 2-11

2.4.1 Pelan Pertumbuhan Strategik Negeri Johor 2-11

2.4.2 Pelan Pembangunan Mampan Negeri Johor (PPMNJ) 2019-2030 2-13

2.4.3 Rancangan Struktur Negeri Johor (RSNJ) 2030 2-14

2.4.4 Pelan Transformasi dan Rejuvenasi Desa Johor 2016-2025 2-15

2.4.5 Dasar Perumahan Rakyat Johor (Pindaan) 2-16

2.4.6 Pelan Induk Pelancongan Negeri Johor 2014-2023 2-16

2.4.8 Dasar kelestarian Negeri Johor (DKNJ) 2017-2021 2-17

2.5 Muar dalam Konteks Dasar Peringkat Daerah 2-18

2.5.1 Rancangan Tempatan Daerah Muar 2002-2015 2-18

3.0 Masyarakat Rendah Karbon Muar 3-1

3.4.3 Perlepasan GHG mengikut sektor pengguna akhir 3-7

3.4.4 Perlepasan GHG per kapita 3-8

3.4.5 Intensiti perlepasan GHG berdasarkan KDNK 3-9

3.5 Potensi Mitigasi Karbon Muar 2030 3-10

1.1 Pengenalan Kajian 1-1

1.2.2 Dasar dan Strategi Peringkat Nasional 1-3

1.2.3 Dasar dan Strategi Peringkat Negeri 1-3

1.3.10 Jangkaan hayat Ketika Lahir 1-10

1.4 Pendapatan dan Perbelanjaan Isi Rumah 1-11

1.4.6 Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah Purata 1-15

1.4.7 Komposisi Perbelanjaan Penggunaan Isi Rumah 1-17

1.5 Asas Ekonomi 1-17

1.5.1 Bilangan Pertubuhan 1-17

1.6 Guna Tenaga 1-19

1.7 Analisis Unjuran 1-20

1.7.1 Analisis Unjuran Penduduk 1-20

1.7.2 Analisis Unjuran Guna Tenaga 1-23

1.8 Analisis Location Quotient (LQ) 1-24

1.9 Pencapaian Semasa RTD Muar 2002-2015 (Pengubahan) 1-25

1.1 Rumusan Penemuan 1-25

1.10.1 Isu dan Masalah 1-26

1.10.2 Potensi 1-26

1.10.4 Pertimbangan Keperluan Mengurangkan Perlepasan GHG 1-27

2.0 Guna Tanah 2-1

E Lot lidi dan lot kecil 2-12

2.3.2 Guna Tanah Semasa 2018 2-14

A Taburan Guna Tanah Komited Keseluruhan 2-23

B Komposisis Guna Tanah Komited Mengikut BP 2-25

2.3.6 Tren Perubahan Guna Tanah 2009-2018 2-27

2.3.7 Analisis Kesediaan Fizikal Tanah 2-28

2.3.8 Analisis Potensi Pembangunan 2-32

2.4 Petempatan Bandar 2-34

2.4.1 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2-34

A Bandar Maharani Bandar Diraja 2-34

B Bukit Bakri 2-36

2.4.2 Hierarki dan Fungsi Pusat Petempatan Bandar 2030 2-38

3.0 Komersial dan perkhidmatan 3-1

5.0 Pelancongan 5-1

6.0 Pertanian dan Perikanan 6-1